OP PAD MET BOSWACHTER JELKA

Wie denkt aan Groningen, denkt al snel aan uitgestrekte akkers, klei en een verre horizon. Maar de regio biedt veel meer. Er zijn weinig gebieden in Nederland zo rijk bedeeld met verrassende landschappen, oude bossen, natuurgebieden en prachtige beekdalen als Westerwolde. In totaal ligt er bijna 3000 hectare aan bos en natuurgebied. En Jelka Vale mag daar als boswachter voor Staatsbosbeheer elke dag doorheen lopen.

“De natuurgebieden in Westerwolde zijn prachtig. Het landschap is niet plat, zoals veel mensen denken, maar juist glooiend en slingerend. De kracht ligt in de kleinschaligheid en diversiteit. Op een relatief kleine oppervlakte bestaan er vele verschillende soorten natuur naast elkaar. Elk type natuur heeft weer eigen planten en dieren die er leven. Zo heb je het lage beekdal met hoge essen eromheen, grote stukken heide en de omvangrijke akkers. Het gebied is zo divers. Je kunt in het bos wandelen, de hoek omgaan en ineens bij een mooi ven staan. Het is elke keer weer een avontuur”, vertelt Jelka enthousiast.

Mooiste Beekdalen

Dat de natuurgebieden eeuwenoud zijn, is ook bijzonder te noemen. Honderden jaren geleden liepen de bewoners van toen over dezelfde bospaden. De natuur lijkt onveranderd te zijn. Aan de Ruiten Aa is in de jaren zestig wel gesleuteld: de rivier is ten behoeve van de landbouw rechtgetrokken. Vanaf de jaren negentig is er dertig jaar gewerkt aan het herstel van de oude meanders, die hun kronkelingen en slingers weer terugkregen. “Dit trekt planten en dieren aan, die er vroeger ook waren. Dat komt allemaal terug”, aldus Jelka. “De Ruiten Aa is hierdoor nu een van de mooiste beekdalen in Nederland. Daar kun je extra van genieten als je een wandeling maakt of een fietstocht over de vele routes die we in het gebied hebben uitgestippeld.”

Een Frisse Neus

Jelka begon in 2012 als leerling bij Staatsbosbeheer en is nooit meer weggegaan. Sinds 2015 is ze werkzaam in de regio Westerwolde als boswachter Publiek. Ze is onder meer verantwoordelijk voor recreatie, educatie en voorlichting, waaronder gemarkeerde wandelroutes, mountainbikeroutes, ruiterroutes en paden vallen. Ze verzorgt het onderhoud, informeert publiek over werkzaamheden en gaat samenwerkingen aan. Daarnaast geeft ze natuuronderwijs aan kinderen. “Voor mijn werk probeer ik elke dag naar buiten te gaan. Om te kijken of er iets op de routes is veranderd of gewoon, om even een frisse neus te halen. Als boswachter moet je bestand zijn tegen alle weersomstandigheden. Wij zeggen altijd: ‘er bestaat geen slecht weer, alleen slechte kleding’.”

Beleving

Als Jelka op pad gaat, komt ze onderweg van alles tegen. Zo zijn de natuurgebieden het thuis van bijzondere insecten en amfibieën. Er wonen bijvoorbeeld vlinders met de naam veenbesblauwtje en de levendbarende hagedis. Bij De Lethe, een natuurgebiedje tegen de Duitse grens, leeft een bijzondere vis: de grote modderkruiper. De Lethe is het enige bekende leefgebied van deze vis in Oost-Groningen. Jelka: “Tijdens mijn wandelingen zie ik ook altijd reeën, fazanten en hazen. Loop je langs de Ruiten Aa, dan heb je grote kans om de ijsvogel te zien en kun je beversporen spotten langs de beek. In het late voorjaar hoor je de wielewaal. Dit vogeltje zie je niet, want het zit hoog in de boom. Er is genoeg te beleven en te zien. Als je niet van dieren houdt, kun je je vergapen aan de prachtige natuur.”

Tips Om Te Genieten

Jelka geeft graag tips aan mensen die voor het eerst Westerwolde bezoeken. “Het natuurgebied Ter Wupping mag je niet overslaan. Hier kun je het fascinerende landschap beleven met het hoogteverschil tussen het lage beekdal en de akkers op de hogere delen. Het grootste heideterrein van Groningen in Ter Borg is ook een aanrader of maak een wandeling door de Ter Apelerbossen. Deze bossen stammen maar liefst uit het jaar achthonderd! Geniet in alle rust van het uitzicht vanaf de Leidijk, doorkruis het water van een voorde van de Ruiten Aa en wandel tussen oude bomen door. Het slingerende pad tussen de dikke eiken en beuken van het Meebos en Roelagerbos is mijn favoriet. Het heeft iets magisch om omringd te zijn door zulke oude bomen. Boven je hoofd kun je alle spechtsoorten en vleermuizen ontdekken, naast je voeten de steenbraam. De plant groeit alleen nog op deze plek in Nederland.”

WAARDEVOL

Voor Staatsbosbeheer schrijft Jelka over haar belevenissen als boswachter. Deze blogs gaan over werkzaamheden die op het terrein plaatsvinden, onderwerpen waarover ze zich verwondert en dingen die ze tegenkomt. “We willen bewoners uit de omgeving en toeristen betrekken bij wat we doen, waar we mee bezig zijn en laten weten hoe belangrijk dergelijke natuurgebieden zijn. Het schrijven van een blog is een gemakkelijke manier om informatie te geven en het is leuk om te doen. Maar als ik met een groep kinderen naar buiten ga en dan de verwondering bij ze zie, dan heb ik het meest waardevolle bereikt in mijn werk. Kinderen zijn de natuurbeschermers van de toekomst. Ik hoop dat ze dat mooie momentje bij zich dragen om er later iets mee te doen.”

— De blogs kun je lezen op www.boswachtersblog.nl/groningen

— Wil je ook met boswachter Jelka op pad? Er worden regelmatig activiteiten georganiseerd. Houd hiervoor de evenementenkalender in de gaten op visitwesterwolde.nl