Кыргыз Республикасындагы климаттын өзгөрүшү жана климаттык тобокелдиктер тууралуу инфографика
Кыргызстанда абанын орточо температурасы жогорулап жатат
Ысык күндөрдүн саны көбөйүүдө
+350С
1961
2020
Жаан-чачындар жылдан-жылга өзгөрүп турат, узак мөөнөттүү өзгөрүүлөр аз
Буулануу жана кургакчылык көбөйүүдө
Интенсивдүү (катуулап жааган) жаан-чачындын жергиликтүү өсүшү
! 1961
2020
Мезгилдер жана айлар боюнча климаттын жылышы
Жердин үстүнкү бетинин температурасынын өзгөрүүсү 0
Бишкек
Ош 45-50-жылдын динамикасы (1970-2020жылдар)
Жылытуу ылдамдыгы C°/ар10 жыл 0.1...0.2 0.2...0.4
Кыш жана жаз мезгилдеринде айрыкча байкалат
С/10 жыл 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 -0.1
45-50-жылдын динамикасы (1970-2020-жылдар)
Д Я Ф
М А М
И И А
С О Н
кыш
жаз
жай
күз
2000-2020-жылдарга табигый кырсыктардын саны
Климаттын өзгөрүшүнө алсыздык Бишкек
Чүй облусу, Бишкек шаары
Талас облусу
730
229
434
Ысык-Көл облусу
303 Фергана өрөөнү
Ош
Жогорку Орточо Төмөн
1373
Баткен облусу
521
942
Ош облусу
Нарын облусу
Жалал-Абад облусу
Кыргызстандын калкына жана экономикасына климаттын өзгөрүшүнүн тийгизген таасири Климаттын ысышы
Интенсивдүү жаан-чачындар
Аба ырайынын кескин өзгөрүшү жана каприздери
Жайгашкан жерлерди жана экосистемаларды өзгөртүү
to Инфраструктура үчүн мөңгү көлдөрүнүн жана суу ташкындардын (селдердин) коркунучу
Жер көчкүлөрдүн жана таш кулоолордун коркунучу
Жайыттардын өндүрүмдүүлүгү төмөндөшү
Мал чарбасына жана айыл чарба өсүмдүктөрүнө зыян
Дарыялардагы суулардын көөлөмүнүн өзгөрүшү Жайыттардын өндүрүмдүүлүгү төмөндөшү
Ысыктын калктын аярлуу топторуна тийген таасири Кирешелерди жоготуу жана жашоо тиричилигинин шарттарынын начарлашы: шаарларга жана чет өлкөлөргө миграция Суу, жер ресурстарына жана жайыттарга жетүү боюнча талаштар жана чыр-чатактар
Суу жана энергетикалык коопсуздукка тийгизген таасири
Кыргызстандагы климаттын өзгөрүшүнө адаптациялоо боюнча чаралар Мөңгүлөргө жана тоолуу экосистемаларга байкоо жүргүзүү
Климаттын туруктуулугунун тармактуу чараларынын жана стандарттардын Улуттук иш-чаралары
Тоо токойлорун сактоо, жайыттарды кыскартуу Суу сактагычтар түйүнүн кеңейтүү
Малдар үчүн калкалоочу жайлар жана тоюттардын камдыгы
Токойлорду отургузуу, тоо беттерин бекемдөө (чыңдоо) Мониторинг системалары
Жайыт жерлердин басымдарын азайтуу
Жолдорду коргоо
Жер-жемиш бактарды коргоо
Алдын-ала эскертүү системалар Метеостанциялардын түйүндөрүн кеңейтү жана автоматташтыруу
Дарьянын жегиндеги токойлорду сактоо in-situ, ex-situ генетикалык ресурстарды сактоо
Кургакчылыкка чыдамдуу эгиндер
to
Калктуу конуштарды коргоо
Кондициялоочу жана имараттаарды жылулоо системалары
Күнөсканалар
Климаттык тобокелдиктер жана адаптациялоо чаралары жөнүндө калктын маалымдуулугу жана билими
Аба ырайынын так жергиликтүү божомолдору Kыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлиги
Селекция (тандо)
Сууну жана топуракты сактоочу технологиялар
КЫРГЫЗГИДРОМЕТ
Табигый кырсыктары жөнүндө өз учурунда кабарлоо
Жашыл көчөттөрдү жайылтуу (көбөйтүү)
Баткен облусу Тоолуу рельеф, мөңгүлөр
Арча токойлору
Жер-жемиштер бактары, өзгөчө абрикос (өрүк)
Тоо жайыттары Аянты: 17 миң км2 Калкы: 0.5 млн. адам Жакырчылыктын деңгээли: 35%
Климаттын өзгөрүшүнүн кесепеттери
Мөңгүлөрдүн эриши, көлдөрдүн жана селдердин пайда болуу коркунучу
Агымдын өзгөрүшү, суунун тартыштыгы
Климаттын Ысыктын калктын кургакчылдыгынын саламаттыгына жогорулашы, айыл чарба тийгизген таасири өсүмдүктөрүнө келтирген таасири
Аба ырайынын кескин өзгөрүшү, багбанчылыкка зыян келтирүү
Адаптациялоого сунушталган чаралары
Жер көчкүдөн жана селден коргоочу курулуштар жана алдын-алоо эскертүү системалар
Суунун камдыгы, сууну үнөмдөөчү технологиялар
Камсыздандыруу жана айдоолордун схемасынын өзгөртүү
Күнөсканалар, бакчаларды жана айдоолорду коргоо
Саламаттык сактоо системасын жакшыртуу жана климаттык комфорт
Конфликттик кырдаалдарды азайтуу жана климаттын өзгөрүшү жөнүндө маалымдуулукту жогорулатуу ММКлардагы макалалар
to
Маалымат берүү кампаниялары
Аксакалдарды, жаштарды жана аялдарды тартуу
Ош облусу
Арча токойлор Өсүмдүк өстүрүү
Калктын жайгашышынын тыгыздыгы Калктын жогорку жыштыгы
Аянты: 29 тыс. км2 Калкы: 1.4 млн. чел. Жакырчылык деңгээли: 17%
Климаттын өзгөрүшүнүн кесепеттери
?
Мөңгүлөрдүн эриши, көлдөрдүн жана селдердин пайда болуу тобокелдиги Мөңгүлөрдүн эриши, көлдөрдүн жана сел жүрүү коркунучу
Агымдагы термелүүлөр (өзгөрүүсү)
Жайыттардын сапатынын төмөндөшү
Ысыктын калктын саламаттыгына тийгизген таасири
Аба ырайынын кескин өзгөрүшү, айыл чарба өсүмдүктөрүнө келтирген зыян
Адаптациялоого сунушталган чаралары
Жер көчкүдөн жана селден коргоочу курулуштар жана алдын-алоо эскертүү системалар
Суунун камдыгы
Жайыт жерлерге жүктү төмөндөтүү Жайыт жерлердин басымдарын азайтуу
Күнөсканалар, которуштуруп айдоо
Саламаттык сактоо системасын жакшыртуу жанаклиматтык комфорт
Конфликттик кырдаалдарды азайтуу жана климаттын өзгөрүшү жөнүндө маалымдуулукту жогорулатуу MМКларга маалыматтар
to
Маалымат берүү компаниялары
Аксакалдарды, жаштарды жана аялдарды тартуу
Жалал-Абад облусу Жазы жалбырактуу токойлор
Аянты: 33.7 тыс. км2 Калкы: 1.2 млн. чел. Жакырчылык деңгээли: 32%
Суу ресурстары
Климаттын өзгөрүшүнүн кесепеттери
to
Жаан-чачындын катуу жаашы жер көчкүгө жана селге алып келет
Кардын тез эриши топурактын сугарылышы жана суу ташкындарды алып келет
? Вегетация мезгилинин өзгөрүшү жана жайыттарга тийгизген таасири
Гидроэлектр энергиясын өндүрүү жана агын сууга көз карандылык
Токойлор, сейрек кездешүүчү түрлөр жана экосистемалар аялуу
Адаптациялоого сунушталуучу чаралары
Алдын ала эскертүү датчиктери, тобокелдик зонасынан көчүп кетүү
Жээктерди, токойлорду чыңдоо
Жайыт жерлерге жүктү төмөндөтүү Жайыт жерлердин басымдарын азайтуу
Суунун киришин жана божомолдорду эске алуу менен пландоо
Коргоого алынган жаратылыш аймактарын кеңейтүү
Конфликттик кырдаалдарды азайтуу жана климаттын өзгөрүшү жөнүндө маалымдуулукту жогорулатуу ММКлардагы макалалар
t
o
Маалымат берүү кампаниялары
Аксакалдарды, жаштарды жана аялдарды тартуу
Бул басылмада Европа Биримдигинин каржылоосу менен Кыргызстандагы, Тажикстандагы жана Өзбекстандагы Бириккен Улуттар Уюмунун Өнүктүрүү программасы жүзөгө ашырган «Борбордук Азиядагы климаттын өзгөрүшү жана туруктуу өнүгүү» долбоорунун алкагында даярдалды. 2023