ZO Magazine december 2019 by Jurgen Muys

VLAAMS-BRABANT & BRUSSEL

3bouw wint goud met hout

MAAKBEDRIJF VAN HET JAAR / Lees in de Adviesbrief

VERSCHIJNT 1 X PER MAAND - 99STE JAARGANG - P912078 - GENT X - NUMMER 10 - DECEMBER 2019

WAT BRENGT 2020? /

DE SLIMSTE SOPRAAN TER WERELD De ondernemer in Astrid Stockman VERSTERKT ONDERNEMERS

JAGUAR FLEET & BUSINESS

OFFICIALLY THE BEST CAR IN THE WORLD

JAGUAR I-PACE VERKOZEN TOT AUTO VAN HET JAAR De beste argumenten om voor een elektrische wagen te kiezen? Die hoeft u bij Jaguar niet ver te zoeken. De volledig elektrische I-PACE is 120% fiscaal aftrekbaar. Bovendien betaalt u geen inschrijvingstaksen of jaarlijkse verkeersbelasting én is ook het VAA erg laag. Last but not least is er een comfortabel rijbereik tot 470 km (WLTP). Geen wonder dat hij niet alleen tot European Car of the Year, maar ook tot World Car of the Year werd verkozen. De Jaguar I-PACE is verkrijgbaar vanaf € 699 per maand.* jaguar.be

0 L/100 KM. CO2 : 0 G/KM * Financiële Renting met aankoopoptie 20% op een duurtijd van 60 maanden. Enkel bestemd voor professionele doeleinden. Onder voorbehoud van aanvaarding van uw dossier door Jaguar Land Rover Financial Services, handelsnaam van FCA Bank, Belgisch fi liaal van FCA Bank S.p.A., verhuurder, Jules Cockxstraat 8-10, 1160 Oudergem met als maatschappelijke zetel Corso Agnelli 200, 10135 Torino - Italië. RPR: Brussel. KBO: 0699.630.712. Voorbeeld gebaseerd op voorwaarden geldig op 01/06/2019, nettoprijs van de wagen € 65.603,31 excl. btw (fl eetkorting inbegrepen) en een voorschot van € 13.743,89 excl. btw. Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. Getoond model uitgerust met opties. Rijbereik tot 470 km (WLTP-norm), kan variëren naargelang de configuratie van de wagen, de staat van de batterij, rijstijl, aard van het gebruik, weersomstandigheden of de rijomgeving. Milieu-informatie [KB 19/03/04] : jaguar.be. Jaguar Care: 3 jaar waarborg, bijstand en gepland onderhoud tot 100.000 km. Geef voorrang aan veiligheid.

DANNY OPENT

Een nieuw jaar, (g)een nieuwe federale regering? Wie durft vandaag zijn geld nog in te zetten op een nieuwe federale regering voor eind dit jaar? Begin vorige week gooide informateur Paul Magnette de handdoek in de ring, waarna de koning opnieuw mocht consulteren, temporiseren en -misschien, discreet – een beetje masseren. Op de uitkomst van die gesprekken konden we met ZO Magazine niet wachten. Bij het ter perse gaan van uw vakblad hadden we daarover nog geen nieuws. De kans bestaat dus dat we federaal onbestuurd het nieuwe jaar in gaan. Al is niets zeker en kan het nog altijd. Uiteraard is de voorkeurcoalitie voor UNIZO er één met partijen waar ondernemerschap en vrije markt een onderdeel van het ideologische DNA uitmaakt. Maar dat betekent niet dat andere partijen geen gunstig ondernemersbeleid kunnen voeren. Deng Xiaoping zei het ons al voor: de kleur van de kat maakt niet uit, als ze maar muizen vangt. Maar laat ons zeggen dat een paars-groene coalitie ons net iets minder gerust stelt dan een Zweedse. Maar we staan open om ons het tegendeel te laten bewijzen.

FOTO Luc Daelemans

Hoe kan dat dan? Wel, voor UNIZO zijn er een paar belangrijke premisses waar we niet van willen afwijken. Ten eerste mag er niet teruggekeerd worden op de verworvenheden van de vorige regering. Na tientallen jaren pleiten, werd er eindelijk werk gemaakt van een verlaging van de fiscale en parafiscale lasten op bedrijven. Niet dat we nu in een belastingparadijs wonen (we behoren nog steeds tot de top 3 van Europa qua belastingen), maar we hebben de concurrentiekracht van onze bedrijven kunnen versterken. Ook de nieuwe loonwet – die ons ervoor behoedt opnieuw de loonkosthandicap uit te bouwen – is een belangrijke stap vooruit. De verhoogde pensioenleeftijd van 67 jaar helpt dan weer de financiële gezondheid van de sociale zekerheid te versterken. Al deze maatregelen mogen niet ongedaan gemaakt worden.

“ Een nieuwe regering mag niet terugkeren op de verworvenheden van de vorige. Daar willen we niet van afwijken.”

Ten tweede zijn we erg bezorgd om het budgettair kaartje. We lezen dat Magnette & co heel wat voluntarisme aan de dag willen leggen met hogere pensioenen, meer landingsbanen, hogere (minimum-)lonen, een groene transitie en een nationaal investeringspact. Maar wie gaat dat betalen en hoe? En pakken we in deze tijden van lage rente voldoende het spook van onze schuldenberg aan? De lage rente mag ons niet doen vergeten dat deze laatste als een zwaard van Damocles boven ons hoofd hangt. En tot slot moet er een beleid gevoerd worden dat ondernemerschap promoot en beloont. Het is het initiatief van de ondernemer dat dit land doet draaien en tot welvaart brengt. Dus geef de ondernemer het stabiele en rechtszekere kader waarin hij kan ondernemen. En beloon hem met een gelijk pensioen als bij werknemers, en een gelijke fiscale last als bij ondernemingen. Om maar twee voorbeelden te geven. Bij UNIZO proberen we dus te kijken welk beleid ons waar gaat brengen. We sluiten niets uit, maar stellen wel drie voorwaarden. Wie daaraan kan voldoen, die mag een regering vormen.

DANNY VAN ASSCHE UNIZO-GEDELEGEERD BESTUURDER verwacht reacties en suggesties op Danny.VanAssche@unizo.be

ZO december 2019 - 3

ZO Magazine in december DOSSIER

HET GESPREK

Leer je slippertjes beheersen en betaal minder autoverzekering.

Snijd de burn-out de pas af. Professor Elke Van Hoof laat haar licht schijnen in de duisternis.

32 DE SNELFIE Geen stille nacht met soprane Astrid Stockman.

27 ELKE MAAND 6 Couleur locale: UNIZO was van de partij / 8 Het hete hangijzer: UNIZO zet zich in voor een actueel thema in jouw streek / 11 Stand van zaken: UNIZO en de actualiteit / 28 De werkplek / 31 Pech gehad / 40 Bijzondernemend: het KMO Maakbedrijf van het jaar / 46 De reportage: deze ondernemers helpen je de ideale feestdis op tafel toveren met streekproducten / 54 Praktisch: kun je ondernemen in beschermd Europees natuurgebied? / 56 Column De zaakwaarnemer bekeek het voorbije jaar / 59 Durvers en doeners: nieuwtjes over ondernemers in eigen streek / 66 Slotwoord van je provinciale directeur

De redactie van ZO Magazine wenst iedereen een voorspoedig en no-nonsense 2020. Ons januarinummer verschijnt op 23 januari 2020. Foto cover: Johan Jacobs

COLOFON Directeur MarCom Luc Missinne

Senior writer Herman Van Waes

Eindredacteur Filip Huysegems

Redacteurs Paulien Coenaerts Sanderijn Vanleenhove Filip Horemans

Redactiesecretaris Jurgen Muys

V.U UNIZO vzw Willebroekkaai 37 1000 Brussel Tel: 02 212 25 53 zo@unizo.be www.unizo.be

RECLAMEREGIE Trevi nv Meerlaan 9 9620 Zottegem Tel: 09 360 62 16 www.trevi-regie.be

CONCEPT Wils-Peeters www.wils-peeters.be VORMGEVING Proforma Advertising www.proforma.be

Wat verandert er in 2020? Check het onmiddellijk in de nieuwe ADVIESBRIEF

SAMEN WERKT De wonderbaarlijke kroonluchter van Dragon Roast in Tienen.

60 OP WEG MET DANNY

GOED GEHOLPEN

Valt er in China profijt te rapen voor ondernemers van bij ons? Danny Van Assche, CEO van UNIZO, ging kijken.

UNIZO versterkt ondernemers: Is er een markt voor de uitvaarten van An Andries?

UNIZO-partners in ondernemen

Aangesloten bij uitgeverfederatie

ZO Magazine, het zakenblad voor de zelfstandige ondernemer, is een uitgave van UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, en de Federatie Vrije Beroepen. Verschijnt 10 x per jaar. De redactie van ZO Magazine streeft naar de grootst mogelijke betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor zij echter behoudens opzettelijke fout niet aansprakelijk kan gesteld worden. ZO Magazine is lid van Medianetwerk Plus. UNIZO vzw is verantwoordelijk voor de verwerking van uw gegevens conform de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Meer informatie over de wijze waarop wij uw gegevens verwerken en uw rechten m.b.t. deze verwerking, vindt u op https://www.unizo.be/unizo-privacyverklaring.

Was jij erbij?

Machelen - nationaal persmoment met Vlaams-Brabantse ondernemers Jill Van Eecke en Marc Dulst

Tienen - gezellige netwerkavond met Nic Balthazar over klimaatverandering

Kampenhout Netwerkontbijt met onderneemster Danielle Vanwesenbeeck

Sint-Agatha-Berchem Els Ampe (Open VLD) & Aurélie Czekalski (MR) op bezoek bij Joris Sweets

Vilvoorde Inspirerende ondernemers verhalen van Ronny Bayens en Noël Smets

Dag van de Ondernemer - een week lang inspirerende lokale ondernemersevents! UNIZO vierde de ‘Dag van de Ondernemer’ in het kader van de ‘Global Entrepreneurship Week’, een wereldwijde campagne om ondernemerschap positief in de verf te zetten. Een week lang organiseerden onze lokale ondernemersverenigingen events om ondernemers te bedanken en hen een gezellige en inspirerende avond of ontbijtsessie te bezorgen. Het hoogtepunt was de ‘Dag van de Onderne6 - ZO december 2019

mer’ op vrijdag 22 november, waarbij we alle ondernemers een hart onder de riem wilden steken voor de inzet, durf en gedrevenheid waarmee ze dag in dag uit meerwaarde creëren voor onze samenleving. Van jonge starters, over de bakker om de hoek en de schrijnwerker die je trap maakte, tot grote bedrijfsleiders. Stuk voor stuk maken ze een onmisbaar deel uit van ons dagelijks leven.

We brachten het belang van ondernemers die dag ook onder de aandacht van Vlaams-Brabantse & Brusselse politici, door hen mee te nemen naar de ondernemerspraktijk. Zo hoorden ze uit eerste hand de ervaringen van onze ondernemers, hun sterktes en opportuniteiten maar evengoed hun uitdagingen en bedreigingen.

FOTO LUK COLLET

COULEUR LOCALE: UNIZO TE LANDE

Boortmeerbeek Nacht van de Ondernemer bij Garage Ottevaere

Leuven Lorin Parys (N-VA) op bezoek bij Crimibox

Brussel Els Rochette (sp.a) op bezoek bij Cyclo Europe

FOTO LUK COLLET

Beersel Peter Van Rompuy (CD&V) op bezoek bij Brouwerij Oud Beersel

Diest - bestuursploeg UNIZO Diest samen met provinciaal voorzitter Ludo Devos

Dilbeek - met inspirerende lezing over geluk door Leo Bormans

Tremelo Achter de schermen van uitvaartcentrum Eraly

ZO december 2019 - 7

Actie van UNIZO op de Brusselse Kunstberg

Hou liever die miljarden hier TEKST Filip Huysegems - FOTO Studio Dann

Vorig jaar kochten Belgische consumenten voor 8 miljard euro in het buitenland, en dan vooral in buitenlandse webshops. Dat is geld dat wegstroomt uit onze samenleving en niet terugkomt. Ondertussen neemt de leegstand in onze steden en gemeenten toe. Daarom vond UNIZO het hoog tijd om actie te ondernemen. 8 - ZO december 2019

HET HETE HANGIJZER

Om het belang van winkelen bij ondernemers van hier te beklemtonen, is december de ideale maand. In de eindejaarsperiode doen mensen immers massaal offline en online aankopen, gemiddeld 430 euro. Die koopperiode wordt ingeluid met Sinterklaas, en uitgerekend op de 6de december bouwde UNIZO een gigantische constructie van kartonnen dozen, gerecupereerd van Coolblue, Amazon, Bol.com. Met die dozen werd het getal 8.000.000.000 gebouwd, 17 meter breed en 2,5 meter hoog, op de helling van de Kunstberg in Brussel.

Geen bolwerk tegen e-commerce Bij de pletwals van buitenlandse aanbieders denken we al snel aan onlinespelers voor kleren, schoenen en boeken. Maar ook op het gebied van elektronica gaat het hard. Dat ondervindt Audiomix, een winkel in geluid- en beeldinstallaties in Begijnendijk. Jelle Van de Poele: “Wij merken zeker de druk van de grote webshops. Omdat we dit al enkele jaren geleden zagen aankomen, hebben wij ook ingezet op een online webshop, die de laatste tijd meer dan behoorlijk draait.” De muur van 8 miljard is dus allerminst bedoeld als een barricade tégen e-commerce. UNIZO heeft niets tegen online winkelen, maar roept op om te kopen in webshops van hier.

Ook voor reisbureaus, waarvan je zou denken dat onlineaanbieders ze nagenoeg van de markt hebben geveegd, is er nog plaats: een 100% Belgische reisorganisatie als Connections blijft overeind. Niet door de kop in het zand te steken, vernemen we van Ronny Baeyens. “We volgen immers de trends in consumenten- en aankoopgedrag op de voet. Als antwoord op die trends en tendenzen hebben we van ‘bereikbaarheid’ één van de strategische pijlers van onze reisorganisatie gemaakt.”

Politiek

Jelle Van de Poele, Audiomix:

“Wij merken zeker de druk van de grote webshops.” Ronny Baeyens, Connections:

“We volgen de trends in consumenten- en aankoopgedrag op de voet.”

De juiste keuze Webshops mogen dan in opmars zijn, de persoonlijke service (voor en na verkoop) en het advies dat je krijgt in een fysieke winkel, daar kunnen ze vaak niet tegenop. Jelle Van de Poele van Audiomix: “Door het overgrote aanbod in audioapparatuur zien veel klanten de bomen niet meer door het bos. Dan is het belangrijk dat een specialist je begeleidt en advies geeft.” “De juiste keuze maken in beelden geluidapparatuur gebeurt bovendien het best als je ze zelf kan testen. Zeker bij grote aankopen begeleiden we onze klanten niet alleen bij de aankopen. Onze technische dienst kan de installatie bij je thuis komen plaatsen, en stelt alle toestellen af naar wens.”

enkel op winkels, maar op alle ondernemers van bij ons, van een boetiekhouder tot een slager, restaurant, kapper, verzekeraar, kmo... “Met deze nieuwe Winkelhier-actie wil UNIZO iedereen bewust maken van het belang en de voordelen van lokaal kopen. Geld dat hier wordt uitgegeven, in fysieke winkels of Belgische webshops, wordt opnieuw geïnvesteerd in lokale jobs, infrastructuur, aantrekkelijke steden, lokale verenigingen...”, zegt Elke Tielemans, directeur van UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel.

“Onze reizigers kunnen kiezen uit een waaier van contacten kooppunten, waaronder onze website, 37 reiswinkels, en de zeven-dagen-op-zeven Customer Care Service voor passagiers; verder zijn er onze mobiele reisagenten op wie je een beroep kunt doen, op afspraak – zelfs bij jou thuis – en ook na de kantooruren, op zon- en feestdagen. Daarmee maken we het verschil voor onze klanten.”

Winkelhiercampagne De 8 miljard-actie op de Kunstberg past binnen UNIZO’s Winkelhier-campagne, die lokale ondernemers een hart onder de riem wil steken. Winkelhier slaat trouwens niet

Ook van de politiek wordt een duwtje in de rug verwacht. “Er is dringend nood aan een langetermijnvisie voor de retailsector, die meer slagkracht geeft aan onze eigen economie”, vindt Mien Gillis, retailexpert van UNIZO. “Ook moet er werk gemaakt worden van een gelijk speelveld met de buurtlanden, zeker op het vlak van e-commerce.” UNIZO is alvast opgetogen met het voornemen van de nieuwe Vlaamse regering om “het kopen bij Vlaamse ondernemingen en lokaal nieuw makerschap te stimuleren”, en om van “een sterke lokale economie met levendige kernen in dorpen en steden een belangrijke prioriteit” te maken voor de volgende jaren.

Personaliseer je Winkelhier-materiaal Een klant kan niet altijd weten of een webshop al dan niet Belgisch is, omdat ook buitenlandse sites vaak een '.be' in hun naam hebben als je ze vanuit België aanklikt. Om je kenbaar te maken als trotse Winkelhier heeft UNIZO heel wat campagnemateriaal ontwikkeld. Je kunt als UNIZO-lid gratis Winkelhier-materiaal krijgen zoals affiches en socialemediabanners. / www.unizo.be/winkelhier

ZO december 2019 - 9

Volkswagen ID.3 #NowYouCan

ACTUA

“Geen dozen maar jobs” FOTO Studio Dann

Het cijfer

8 miljard

Danny Van Assche: “Kopen bij ondernemers van hier komt iedereen ten goede.”

“Investeer in jobs en mensen in je buurt, eerder dan in dozen uit het buitenland”: dat was de boodschap waarmee UNIZO aandacht vroeg voor haar Winkelhier-campagne aan de vooravond van de drukste koopjesperiode. Met deze actie wil UNIZO aantonen wat de positieve effecten zijn voor de Belgische economie als we wat meer in ons eigen land zouden kopen en investeren in mensen van hier. Want geld dat bij ondernemers van hier wordt uitgegeven -online of offline-, wordt ook hier terug geïnvesteerd: in jobs, fiscale en sociale inkomsten, infrastructuur, aantrekkelijke steden, buurtwinkels in de plaats van leegstand, lokale verenigingen, duurzaamheid, beleving,… “Stel dat we die 8 miljard in België zouden houden, dan komt dat overeen met 45.000 lokale jobs”, aldus Danny Van Assche. “Van ondernemers tot mensen die bij hen aan de slag

zouden kunnen of in de economische keten er rond. Denk hierbij ook aan het hele logistieke- en productieproces, alvorens de producten in de winkel liggen of bij je thuis worden afgeleverd. Dat zijn investeringen die langer meegaan dan de levensduur van kartonnen dozen. Maar die ook milieu en mobiliteit ten goede komen. Want als je koopt bij ondernemers van hier moeten er minder pakketjes uit het buitenland komen. Minder vrachtverkeer betekent ook minder files en CO2-uitstoot. Winkelhieren staat dus ook voor bewuster winkelen.” Als dat geen goed voornemen mag zijn voor 2020. Ter inspiratie daarvoor staan diverse voorstellen en filmpjes met getuigenissen op www.unizo.be/ winkelhier

Ongezouten mening “Wij moeten soms nagels herstellen die tot bloedens toe zijn mismeesterd voor 20 euro... Geplaatst door mensen die misschien een filmpje op YouTube hebben bekeken en denken dat ze snel geld zullen verdienen. Het lijkt immers aanlokkelijk: ze hebben geen

personeel nodig, kunnen in hun appartement werken, veel ‘in het zwart doen’... Tot er problemen opduiken, want je kán geen kwaliteit, hygiëne en nazorg bieden voor een habbekrats.” Kristoff Horemans, zaakvoerder schoonheidssalon, in Het Laatste Nieuws

Dat indrukwekkende getal werd op Sinterklaasdag op de Kunstberg in Brussel door UNIZO gevormd met een even indrukwekkende stapel dozen, symbool voor alle pakketjes die in België geleverd werden door buitenlandse webshops. 8 miljard euro, dat is namelijk het bedrag dat vorig jaar rechtstreeks door Belgische consumentenaankopen naar het buitenland ging.

“Belgische bedrijven zijn, op internationale schaal, sobere betalers. Dat heeft te maken met de vele familiale kmo’s die ons land telt. Familiale aandeelhouders staan sneller op de rem als het over verloning gaat. Want wat naar de CEO gaat, komt niet in hun zak terecht.” Professor emeritus en ex-ondernemer Herman Daems in Trends

ZO december 2019 - 11

Altijd je rechterhand op zak? € 669,41

€ 81,82 excl. btw

Met DataPhone (2,5 GB): € 20,66/maand en Bizz Mobile M

GRATIS NIEUWSRUBRIEK MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID Om meer volk op onze arbeidsmarkt te krijgen moet er meer aan de integratie van buitenlanders gewerkt worden. Nederlanders bijvoorbeeld: ze denken dat ze onze taal spreken, maar dat blijkt vaak niet te kloppen. Uitzendkantoor Pro Industry startte daarom met een inburgeringscursus Schoon Vlaams. Nederlandse sollicitanten leren er bijvoorbeeld dat bij ons een afspraak ‘in de voormiddag’ niet betekent ‘tussen 12 en 14 uur’, zoals in Holland. Ze leren sociale vaardigheden zoals tijdens de lunchpauze geen glaasje melk aan hun bureau te drinken, maar aan een collega te vragen ‘Heddegij geen goesting om een terraske te doen?” Ze leren ook dat een Belg die zegt dat hij wil doorgaan naar huis vertrekt, terwijl een Nederlander doorgaat met werken. Dat heet dan overuren kloppen, altijd welkom ‘als uw pree gene vette is’. Waar de noorderburen dan weer niet in te kloppen zijn, is het bedenken van bedenkelijke verkoopslogans. Wat elk jaareinde weer de hilarische verkiezing van de ‘Slechtste Slogan’ oplevert. Die kwam voor 2019 van visbar Zilte Zeemeermin, met de voltreffer: “Onze vis smaakt als de tongzoen van een zeemeermin”. Al was er scherpe concurrentie van kleppers als de Vries Tandtechniek met “Uit onze handen uw tanden” of Kaashuis Tromp: “Keuzestress? Wij helpen je graag met een worst kaas scenario”. Al herinneren we ons van 2018 nog het onvergetelijke “Voor ieder reetje een Aarts W.C’tje” (Aarts Sanitair Service) Dat moeten wij Vlamingen toch ook kunnen? Heb je een inventieve bedrijfsslogan, laat het ons zeker weten op zo@unizo.be! Meer dan 9 op de 10 supermarkten betrapten het afgelopen jaar winkeldieven, volgens een enquête van Buurtsuper.be. Ge middeld één keer om de twee weken wordt er eentje gevat, doorgaans sneller in kleine superettes dan in grote anonieme supermarkten. Vooral tabak, scheermesjes, sterke drank en verrassend genoeg vlees zijn populair, zo blijkt. Een tip: haal eerst de scheermesjes uit het vlees voor je het opeet.

Apple iPhone 11 64 GB

proximus.be/ promobizzmobile Geldig t.e.m. 02/02/2020 bij elke nieuwe intekening op een DataPhone optie (2,5 GB) aan € 20,66/maand voor 24 maanden in combinatie met een Bizz Mobile M, L of Unlimited van onbepaalde duur. Beëindiging binnen de 24 maanden: restwaarde verschuldigd voor toestel o.b.v. aflossingstabel in contract. Aanbieding geldig zolang de voorraad strekt. Prijzen excl. btw. iPhone is een merk van Apple Inc. Info en voorwaarden op proximus.be/promobizzmobile 12nv-van ZOpubliek december 2019 V.U. Olivier Crucq, Proximus recht, Koning Albert IIlaan 27, B-1030 Brussel. BTW BE 0202.239.951.

Op een begrafenis hoort een koffietafel, zo is dat ook in Duitsland. Maar wat gebeurt er als de cateringverantwoordelijke zijn dochter voor de cake bij de koffie laat zorgen? Zo werden onlangs dertien uitvaartgasten naar het ziekenhuis verwezen na het nuttigen van hasjcake die per ongeluk met de begrafeniscake was verwisseld. Het gebeurde in het plaatsje… Wiethagen. De Oeps! van de maand gaat naar kersverse Gezondheidsminister Wouter Beke: die wou zich op de Dag van de Ondernemer graag van zijn sympathiekste Winkelhier-kant laten zien en bezocht in Tongeren de kantoren van… Farmaline, helaas een medische webshop, al langer een doorn in het oog van de klassieke apothekers. Volgens het Koninklijk Limburgs Apothekersverbond dan ook "Een kaakslag voor de zelfstandige apotheker.”

ACTUA

Ondernemers zetten hun beste beentje voor in de Andes

Trias Trailers trokken met 40.000 euro naar Peru Acht ondernemers beleefden in Peru een grensverleggend avontuur met de Trias Trail. Hun uitdaging was dubbel: Geld inzamelen om de aardappelboeren van Coopagros te ondersteunen: ze haalden 40.010 euro op. Tijdens de veldbezoeken ter plaatse ondervonden ze aan den lijve wat het betekent om met de hand de percelen te bewerken boven de 3500 meter. Daarna deden ze een zesdaagse trekking in het Andesgebergte, met twee bergtoppen van meer dan 5000 meter. Vier dagen de grens van de 5000 meter overschrijden haalde elke deelnemer stevig uit de comfortzone.

Enkele reacties achteraf: Peter Heerwegh (Qualiphar): “Wie een goed doel met een persoonlijke uitdaging wil combineren, moet zeker meegaan op de volgende Trias Trail”. Els Verween (Fixsus): “De dankbaarheid van de boeren was onvergetelijk. Dàt, in combinatie met de prachtige natuur, is mijn ‘zuurstof’ voor de komende tijd.”

Met het ingezamelde bedrag kunnen de Peruaanse boeren hun aardappelen beter laten vriesdrogen.

Trias brengt familiale landbouwers samen in coöperaties in alle werelddelen. Trias is ervan overtuigd dat het ondersteunen van lokaal ondernemerschap een belangrijke hefboom is om mensen een beter inkomen te garanderen.

Wil je het verhaal van de deelnemers zelf horen, contacteer hen gerust, via Koen Brebels (0475 49 78 08, koen.brebels@trias.ngo). / www.trias.ngo

Kommer en Commerce

ZO december 2019 - 13

ACTUA

Kmo’s de dupe van nieuw wetsvoorstel

“Kleine facturen invorderen wordt onbetaalbaar” UNIZO reageerde verontwaardigd op een wetsvoorstel dat het invorderen van kleine facturen sterk zal bemoeilijken en in het federaal parlement dreigt goedgekeurd te worden. Zo komt er onder meer een verplichting om de factuur te sturen binnen de 7 dagen, in plaats van de huidige regeling (uiterlijk 15 dagen na de maand waarin de btw opeisbaar wordt). Dat is volgens UNIZO enkel haalbaar voor grote(re) ondernemingen, maar niet voor de zelfstandige die na zijn uren ook nog alle administratie moet doen.

UNIZO dringt daarom nogmaals aan op een uitbreiding van het betalingsbevel. Dat is een procedure buiten de rechtbank, die snel gaat (30 dagen) en goedkoop is. «Helaas geldt het betalingsbevel nu nog enkel tussen ondernemingen onderling. UNIZO wil dat het ook geldt voor B2C-relaties.” www.unizo.be/standpunten

FOTO Luk Collet

Ook worden de kosten die ondernemers in rekening mogen brengen voor de invordering beperkt tot de wettelijke intrest + 10%. Op dit moment betekent dat dus 2,2% op jaarbasis. Dus voor een factuur van 1000 euro, betekent dat 1,8 euro per maand. Daarnaast wordt ook de schadevergoeding die de ondernemer mag aanrekenen beperkt: tot 40 euro voor een factuur tot 400 euro, tot 10% van de factuurwaarde op de schijf van 400 euro tot 5 000 euro, tot 5% van de factuurwaarde op de schijf van 5000 euro tot 10.000 euro, enzovoort.

«Als een ondernemer hiermee alle invorderingskosten moet betalen (incasso, deurwaarder, advocaat...) komt hij er natuurlijk niet», aldus UNIZO-topman Danny Van Assche. «Laat staan dat hij voor die kleinere facturen naar de rechter zal stappen. Uit een eerdere bevraging van UNIZO bleek al dat 75% nooit naar de rechtbank stapt voor het invorderen van een factuur. Reden: te duur en het duurt te lang. Kortom, zo verliezen onze kmo’s ook nog hun laatste stok achter de deur: een redelijke invorderingsvergoeding. Voor hen wordt het in de praktijk niet meer interessant een onbetaalde factuur met een lage waarde in te vorderen.»

Dit was Jobstap 2019 In 2019 hielp UNIZO opnieuw heel wat werkgevers om succesvol aan te werven. Via Jobstap leerden dit jaar 153 ondernemers hoe zij kunnen focussen op de talenten van (potentiële) werknemers. In 4 sessies werd hun personeelsbeleid onder de loep werd genomen en leerden ze vacatureteksten competentiegericht opstellen. In samenwerking met VDAB en andere partners werden aan ruim 200 openstaande vacatures meer dan 450 werkzoekenden gekoppeld. Ondernemers en werkzoekenden leerden elkaar kennen tijdens een speeddate en die formule werpt zijn vruchten af. Van alle werkzoekenden die sinds 2016 langskwamen op een van die speeddates is meer dan de helft 12 maanden daarna nog steeds aan het werk. Daarnaast waren er ook nog webinars, workshops, infosessies, een conferentie over krapte op de arbeidsmarkt… Hoe focus ik op talenten als ik een vacature opstel? Hoe kan ik zorgen voor een betere instroom? Hoe spreek ik groepen aan die ik vandaag nog niet bereik? Op deze en vele andere vragen informeerden en inspireerden we dit jaar meer dan 350 ondernemers.

U wenst uw onderneming te verkopen in alle discretie? U zoekt een bedrijf om over te nemen? Van Damme & partners beschikt over 25 jaar ervaring. Professionele begeleiding. Gratis waardebepaling. Indien geen resultaat: geen kosten. Onze portefeuille: www.vandamme-partners.be www.overnamemarkt.be

Tel +32 9 222 58 54 - Fax +32 9 221 18 65 E-mail info@vandamme-partners.be www.vandamme-partners.be

adv-vandamme-ZO-2010b.indd 1

14 - ZO december 2019

Neem een kijkje op de website en vind een opleiding of infosessie bij jou in de buurt. www.unizo.be/jobstap

29/03/10 13:19

NEW PEUGEOT e-208 FULL ELECTRIC

PEUGEOT 3D i-COCKPIT® TOT 340 KM AUTONOMIE (WLTP)* 80% SNELLADEN IN 30 MIN**

0 L /100 KM

0 G /KM (VOLGENS WLTP-NORM)

Contacteer je verkooppunt voor alle informatie over de fiscaliteit van je wagen. Milieu-informatie [KB 19/03/2004] : www.peugeot.be *WLTP-cyclus, 2019 norm, gelijk aan 340 km WLTP. **Aan openbare 100 kW-laadpaal. V.U.: Erika Bouteloup, Peugeot België-Luxemburg N.V., KBO nr. 0403.461.107, IBAN : BE81 2710 0450 0024, Bourgetlaan 20 te B-1130 Brussel. Tel: 078 15 16 15.

GAS EN ELEKTRICITEIT 100% TOEGEWIJD AAN UW BEDRIJF TOTAL was ongetwijfeld al eens de brandstof voor uw wagen. Maak nu van TOTAL ook de brandstof voor uw bedrijf. Bij ons kunnen professionals genieten van onze diensten voor gas en elektriciteit. Met onze ervaring en expertise krijgt uw bedrijf er een echte zakenpartner bij. En dat is niet alles. TOTAL biedt u ook een volledig gamma zonnepanelen en herlaadpalen voor uw elektrische en hybride bedrijfsvoertuigen.

Kortingen vanaf 180â&#x201A;Ź* Ontdek nu uw unieke UNIZO - TOTAL Gas & Power korting op www.totalgp.be/unizo of bel naar TOTAL: 02 486 21 21.

* Info & voorwaarden: totalgp.be/unizo

U zoekt een energieleverancier? U vindt een echte zakenpartner. Zeer grote verbruiker? Vraag uw op maat gesneden offerte: pro@totalgp.be I tel. 02 486 21 21 I www.totalgp.be/unizo

UNIZO en Mode Unie verwerpen N-VA wetsvoorstel

“ Niemand zit te wachten op afschaffing van de sperperiode” Tot op 3 januari de winterkoopjes starten, loopt voorlopig nog altijd de sperperiode, waarin geen prijskortingen mogen worden geafficheerd. Maar die ligt al een hele tijd onder vuur. Zo lanceerde N-VA net op de eerste dag van deze sperperiode een wetsvoorstel om ze af te schaffen. UNIZO en de aangesloten sectorvereniging Mode Unie lieten weten dat daar ze allerminst warm voor lopen. «Hier zit niemand op te wachten», aldus UNIZOtopman Danny Van Assche en Isolde Delanghe, directeur van Mode Unie. «De handelaars niet, nog maar net bekomen van de zoveelste ‘Black Friday’-korting, maar ook de consumenten niet. De sperperiode geeft de handelaars wat ademruimte in tijden waarin permanente kortingen de regel dreigen te worden. Die pauze geeft hen ook weer de kans om straks, gelijktijdig met de grotere spelers, soldenkortingen te kunnen geven. Een gelijk speelveld voor iedereen, dat is het uitgangspunt. De sperperiode creëert bovendien een aanloop naar de solden. Zo blijft die koopjesperiode

ook voor de consument iets bijzonders om naar uit te kijken.» Uit een recente bevraging van UNIZO en Mode Unie blijkt dat een duidelijke meerderheid van de handelaars gewonnen is voor het behoud van die sperperiode. Het feit dat sommige handelaars ze omzeilen vindt UNIZO een vreemd argument van

N-VA om ze dan maar af te schaffen. «Alsof we de snelheidsbeperking van 120 km per uur zouden afschaffen omdat heel wat automobilisten 140 rijden...” Alles over de sperperiode en de koopjesreglementering op www.unizo.be/sperperiode

Jaarlijks voor 64 miljard bestellingen, maar…

Onze kmo’s werken te weinig voor de overheid Onze talrijke overheden besteden heel veel geld bij bedrijven via overheidsopdrachten, al dan niet via openbare aanbestedingen. In de EU besteden overheidsinstanties er jaarlijks ongeveer 14% van hun bbp aan. Omgerekend voor België komen we dan al gauw uit bij ruim 64 miljard euro. Helaas zijn het doorgaans niet de kleinste bedrijven die daarvan profiteren. Vorig jaar ging amper 1 op de 3 Belgische overheidsopdrachten (32%) naar een Belgische kmo. Daarmee zet ons land de op één na slechtste score neer van de hele EU: in Frankrijk is dat 45%, in Duitsland 46%, in Luxemburg 54% en in Nederland zelfs 60%. Die slechte score zal er allicht mee te maken hebben dat Belgische kmo’s ook minder vaak hun kans wagen bij zo’n aanbesteding dan hun collega’s in de buurlanden. Al zien we daar toch een inhaalbeweging: in

2017 dong nog maar 30% van onze kmo’s mee, in 2018 was dat al 54% procent. Toch zijn er volgens UNIZO nog wat drempels weg te werken: “De Europese Commissie verwijst zelf naar bureau cratische rompslomp en spreekt zelfs van vooroordelen bij aanbesteders tegenover kleinere bedrijven. Daarnaast blijken de aanbestedingen niet altijd even duidelijk: voor liefst een kwart ervan daagde maar één kandidaat op. Al kunnen we ook niet ontkennen dat kmo’s sowieso niet altijd de nodige capaciteit hebben om op te tornen tegen grotere bedrijven en zelfs multinationals.” Wil je ook jouw kansen om mee te dingen bij overheidsopdrachten vergroten? Check onze pagina www.unizo.be/overheidsopdrachten

ZO december 2019 - 17

Gelden de saloncondities op elke BMW?

Echt rijplezier

#askBMW

SALONDEALS

Op elke BMW, zoals de BMW X1

Plug-in Hybride vanaf € 455/maand excl. BTW

huur voor professionelen.*

*Info en voorwaarden op bmw.be Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

1,8-8,2 L/100 KM • 40-187 G/KM CO2 (WLTP)** **voorlopige waarden

18 - ZO december 2019

Partners van UNIZO

ACTUA

Ongezouten mening “Binnen 30 dagen mag je elke aankoop terugsturen. Er worden geen vragen gesteld en je krijgt zo je geld terug. Ik trof stofzuigers met propvolle zakken aan. Klanten gebruikten hem een maand en stuurden hem net voor de vervaldatum terug. Ik zag schuurmachines vol bouwstof. Er kwamen seksspeeltjes binnen die na intensief gebruik niet gereinigd waren.” Journalist Jeroen Van Bergeijk, undercover bij bol.com, in Knack

“Wie in het vizier van een controleur komt en facebookfoto's over verre reizen niet kan verantwoorden, hangt tegenwoordig. Een pijnlijk voorbeeld is dat van een ondernemer die in de krant doodleuk vertelde over zijn plannen om eindelijk eens de Dakarrally te rijden. Dat zou hem toch wel 150.000 euro kosten om in zo'n rallyauto deel te nemen, maar hij had gelukkig een spaarpotje opzij gezet. De fiscus las mee en hij liep tegen de lamp." Fiscaal expert Michel Maus in Het Laatste Nieuws

Graag een boek om te lezen op donkere winteravonden? Zit je verlegen om een nuttig cadeau voor een collega-ondernemer? Wij soigneren onze lezers! Geen quizvraag of schiftingsvraag of niks: gewoon een mailtje sturen naar zo@unizo.be met je adres en je boeken naar keuze. Dit zijn ze: • Six batteries of change. Laad je bedrijf op voor verandering, van Peter De Prins e.a. (LannooCampus) Veranderingen doorvoeren in je bedrijf is geen kinderspel. Dit boek toont hoe je dat het beste aanpakt. Pëter De Prins was een van de sprekers op UNIZO’s Topseminar van 4 december jl. • Unfair advantage. Hoe cheeta ben jij? van Carole Lamarque (LannooCampus). Met het luipaard als inspirerend model, doet Carole Lamarque uit de doeken hoe je de concurrentie te slim af kunt zijn in deze snelle tijden. Ook zij was een van de sprekers op UNIZO’s Topseminar van 4 december jl. • Het strategisch succesmodel, van Hendrik Hellemans (Coachingplanet). Een boek dat je helpt om te geraken waar je wil geraken, zowel op persoonlijk als op zakelijk gebied.

Educatief verlof: vraag je terugbetaling tijdig aan Ligt de vestigingseenheid van je onderneming in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of in Vlaanderen? Vergeet dan niet de terugbetaling van het educatief verlof van je medewerkers aan te vragen voor 31 december 2019. Educatief verlof Zowel medewerkers in de privésector als ambtenaren kunnen gebruik maken van educatief verlof. Dat verlof kunnen ze gebruiken om een opleiding te volgen die de overheid erkent. In Vlaanderen kreeg het systeem de naam Vlaams opleidingsverlof, terwijl er in Brussel en Wallonië sprake is van betaald educatief verlof.

Terugbetaling Brussels Hoofdstedelijk Gewest Werkgevers met een vestigingseenheid in Brussel, die het loon betaalden van een werknemer met betaald educatief verlof in het schooljaar 2018 - 2019, kunnen de terugbetaling ervan aanvragen bij Brussel Economie en Werkgelegenheid: Directie Werkgelegenheidsbeleid Cel betaald educatief verlof Kruidtuinlaan 20, 1035 Brussel - 02 204 16 30 bev@gob.irisnet.be Deze terugbetalingsaanvraag moet je voor 31 december 2019 indienen.

Terugbetaling Vlaanderen Werkgevers met een vestigingseenheid in Vlaanderen, die het loon betaalden van een werknemer met betaald educatief verlof in het schooljaar 2018 - 2019, kunnen de terugbetaling ervan aanvragen bij het Departement Werk en Sociale Economie Vlaams opleidingsverlof Koning Albert II-laan 35 bus 20, 1030 Brussel - 02 553 18 00 vlaamsopleidingsverlof@vlaanderen.be Ook hier moet je de terugbetalingsaanvraag voor 31 december 2019 indienen.

Verschillende vestigingseenheden Als de werknemer toegewezen is aan vestigingseenheden uit verschillende gewesten, moet je als werkgever bij elk betrokken gewest een aanvraag indienen.

Meer weten? Neem een kijkje op liantis.be.

ZO december 2019 - 19

Cursussen in beter rijden: iets voor jouw medewerkers

ZIN IN EEN SLIPPERTJE? TEKST Sanderijn Vanleenhove – Foto’s JESCO

Zoek je nog inspiratie voor een eindejaarscadeau voor je medewerkers? Stuur ze misschien op rijvaardigheidscursus. Steeds meer bedrijven trekken hiervoor middelen uit. Een ideale teambuildingactiviteit, en zo leren je medewerkers - en jijzelf ook veiliger én zuiniger rijden. 20 - ZO december 2019

‘Hou je vast’, waarschuwt Scott Van Hooydonk, medezaakvoerder van autotrainingsschool JESCO. Voor ik het goed en wel besef, begint de achterkant van de wagen op het gladde wegdek te schuiven. Net voor we in de vangrails dreigen te duiken, draait Scott twee keer kort, maar efficiënt aan het stuur. Schijnbaar moeiteloos komen we zonder kleerscheuren en paaltjes te raken tot stilstand. Ik ben amper bekomen of daar schiet de auto weer vooruit, recht naar wederom een rij paaltjes. Scott gooit de remmen dicht en ‘parkeert’ de wagen net naast het obstakel. ‘Heb je de ABS gevoeld?’, grijnst Scott.

DOSSIER / RIJVAARDIGHEID

ik niet ontkennen. Maar net als jij schrikken die zich een ongeluk als we aan de praktijk oefeningen beginnen. Ze blijken de auto niet zo goed meester te zijn als ze dachten. Net dat effect willen we bereiken. Het besef dat je eigenlijk niet weet wat je moet doen bij een noodsituatie. Pas dan kan je aan de slag en staan mensen open voor feedback.” De ervaring is inderdaad confronterend. Net zoals de ongevallencijfers in ons land: 38.455 in 2018 om precies te zijn. Met 49.354 slachtoffers, waarvan 604 dodelijke. Het hoeft geen betoog dat de menselijke en financiële impact van een ongeval ook voor ondernemers enorm is. Werknemers die een ongeval hadden, zijn afwezig op het werk, arbeidsongeschikt of moeten in het slechtste geval vervangen worden. Als de zaakvoerder zelf een ongeval had, heeft dat nog grotere gevolgen voor de onderneming.

dernemingen: “De prijszetting voor verzekeraars is vrij. Wanneer je als kmo werkt met een verzekeringsmakelaar, dan stuur je die best op pad om te zoeken naar de beste voorwaarden. Zo zijn er verzekeraars die in hun prijszetting voor zowel de auto- als arbeidsongevallenverzekering rekening willen houden met de maatregelen die je als werkgever neemt om de veiligheid van je werknemers te verhogen. Bijvoorbeeld als je ze rijvaardigheidscursussen laat volgen, maar denk ook aan het installeren van zwarte dozen, in bedrijfsvoertuigen of het plaatsen van dodehoekspiegels in de transportsector. Natuurlijk ga je als eenmanszaak zo’n voordeel minder makkelijk in de wacht slepen dan wanneer je een wagenpark van 15 bestelwagens hebt. Werk je via een leasemaatschappij, dan is het belangrijk om na te gaan welke stimulansen ze bereid is in rekening te brengen op het vlak van verkeersveiligheid.”

Bewuster rijden

Die heb ik zeker. Net zoals mijn hart dat ongetwijfeld in overdrive in mijn keel klopt. De afgelopen minuten kreeg ik een demonstratie rijvaardigheid. Gelukkig als passagier, want ik weet niet hoe ik het er zelf vanaf zou hebben gebracht. Ik vermoed niet netjes tussen de paaltjes, maar ergens in de coulissen. En ik die dacht dat ik met 20 jaar rijervaring toch behoorlijk kon rijden.

“Als onderneming, groot of klein, heb je zeker belang bij een cursus rijvaardigheid. We zien ook dat de focus steeds meer verschuift van opleidingen voor particulieren naar bedrijven”, beaamt Scott. “Zo’n opleiding is niet goedkoop, gemiddeld zo’n 250 euro per kop. En dan tel ik nog niet de niet-gepresteerde werkuren mee. Al zijn we flexibel bij het inplannen van een cursus. Maar je moet het als een investering zien. Je investeert in de veiligheid van jezelf en van je medewerkers.” “Zeker in een kmo is niemand misbaar. Ik merk dat in mijn eigen geval: onze poetsvrouw is ziek, dus moest ik vanmorgen zelf stofzuigen. Als je via zo’n opleiding kan vermijden dat een werknemer uitvalt door een ongeval, dan bespaar je.”

Verzekeringspremie “Je zou niet de eerste zijn”, stelt Scott me gerust. “We krijgen hier geregeld mensen over de vloer die al tientallen jaren rijden en jaarlijks zo’n 50.000km afhaspelen. Die hebben zeker een pak rijervaring, dat ga

Maar je kan als kmo-werkgever nóg besparen. Op je premie voor de auto- of arbeidsongevallenverzekering bijvoorbeeld. Wauthier Robyns, woordvoerder van Assuralia, de koepel van verzekeringson-

Ik breng Frank De Weerdt, zaakvoerder van gietvloerenbedrijf Deweco, op ideeën. Hij volgde samen met zijn medewerkers een cursus rijvaardigheid. Hij besluit meteen een mail te sturen naar zijn verzekeringsmaatschappij. Maar wat het antwoord ook is, Frank vond de cursus in elk geval een meewaarde op zich. Frank: “Onze mensen zijn heel vaak op de baan. Toen we onze jaarlijkse teambuilding planden, dachten we aan een cursus rijvaardigheid. Al dat slippen en remmen is plezant, maar tegelijk steek je er iets van op. Wat ons allemaal is bijgebleven, is een filmpje in het theoretische deel. Een autobestuurder wou op het laatste moment een afrit nemen, maar zag door een vrachtwagen naast hem niet dat er op de afrit een file stond. De auto reed los in op de file. Dat hakte erin. Zelf was ik ook al in vergelijkbare situaties, en onze mannen ook. Natuurlijk heb je in het verkeer een portie geluk nodig, maar een cursus volgen kan zeker geen kwaad. Als je een noodsituatie al eens geoefend hebt,

ZO december 2019 - 21

DOSSIER / RIJVAARDIGHEID

zijn je kansen op succes groter wanneer het in het echt gebeurt. In elk geval rijden we nu bewuster dan voorheen.”

Auto-universiteit De reactie van Frank doet Scott deugd. “Ik geloof echt dat onze opleidingen een positieve invloed hebben op de ongevallenstatistieken. 100% wetenschappelijk bewijs heb ik niet. En niet alles wat we de deelnemers bijbrengen, blijft hangen. Maar als iemand mij nadien komt vertellen dat hij dankzij de cursus een ongeval heeft kunnen vermijden, dan is mijn opdracht geslaagd.”

Maar wat leer je dan op zo’n cursus? “De auto besturen, schakelen en weten waarvoor de knopjes dienen. Dat kunnen we allemaal”, zegt Scott. “Dat noem ik de voertuigbeheersing (zie kader, red.). Ook in het onderdeel ‘ritvoorbereiding’ zijn we meestal goed. We tanken op tijd, stellen de gps in en zorgen dat de banden de juiste spanning hebben. Maar er is nog werk aan de winkel voor de hogere rijvaardigheid en de rij-attitude. En daarop werken we hier.” “Via videoregistratie monitoren we elke beweging van de chauffeur tijdens een

De 3 ultieme rijtips van Scott Van Hooydonk 1. Geef jezelf een kans. “Wanneer een brandweerman op restaurant gaat, checkt hij – ook in zijn privétijd – altijd waar de nooduitgangen zijn en waar de brandblusapparaten staan. Dat is beroepsmisvorming. Eigenlijk moet je een zelfde ‘misvorming’ als bestuurder hebben. Afstand houden, in de verte kijken, je spiegels gebruiken… zodat je kan anticiperen op een noodsituatie.” 2. Plan B. “Denk wat je zou doen, mocht het verkeerd gaan. Zoek naar oplossingen.” 3. Verander je focus. “Kijk naar de oplossing, of liever, waar je naartoe wil. Richt je blik niet op de boom of auto waar je op af stevent, maar naar het gat ernaast. Bij een glad wegdek neutraliseer je de reactie van de wagen door te ontkoppelen (manueel) of door langzaam gas te lossen (automatische versnellingen). Zeker wanneer je gaat slippen.”

testrit op de weg. We wijzen hem op zijn fouten. Bijvoorbeeld bij voorrang van rechts enkel naar rechts kijken en niet naar het verkeer in de andere richting. Alsof crashen als je voorrang hebt minder pijn doet. Of te dicht op de voorganger rijden. In het theoretische deel leren de deelnemers hoe ze risico’s kunnen vermijden. Om dan in de praktijkoefeningen te leren slippen of een noodstop uit te voeren. Je ervaart bij ons net hetzelfde als in het echt, maar wel in een veilige en gecontroleerde omgeving. Die kennis draag je voor altijd mee. Noem ons daarom misschien maar de auto-universiteit.”

Wauthier Robyns, Assuralia: “Werknemers een rijvaardigheidscursus laten volgen kan invloed hebben op de verzekeringspremie.” Welk soort cursussen bestaan er zoal? Grosso modo kan je de opleidingen opdelen in 2 blokken: • Autoveiligheid: In deze cursus leer je de basistechnieken en –vaardigheden in noodsituaties. De dag bestaat uit een bondig en theoretisch deel en een uitgebreid praktisch deel (wagencontrole, slipcontrole, remmen, ontwijken… aangevuld met een (camera)evaluatie van je rijtechnieken op de weg). • Ecodriving: in deze cursus leer je ecologisch, energiebewust en economisch rijden. En veiliger rijden. Je leert bijvoorbeeld degressief remmen, rijden op de toerental koppelcurve, afstand houden, en een juiste gaspedaalhandeling… “Al mag je dat ook niet overroepen”, zegt Scott. “De effecten zijn veeleer minimaal. Elk van ons heeft zijn gewoontes en die verander je niet zomaar. Pas wanneer je de rijstijl constant registreert, met een blackbox bijvoorbeeld, en er misschien een

22 - ZO december 2019

Publireportage

Verhoog het comfort van uw klanten dankzij elektronische betalingen Elektronisch betalen biedt heel wat voordelen voor jou en je klant. Betalen gaat een stuk sneller dan met cash, zeker via nieuwe betaalmethoden. Krëfel kiest er bewust voor om deze samen met Worldline aan te bieden en volop in te zetten op innovatie. Krëfel omarmt de nieuwste betaalmoge lijkheden zoals Apple Pay om het comfort van hun klanten te vergroten. Commercieel directeur Jonathan De Nys vindt dat een essentiële vorm van klantvriendelijkheid: “Het is onze taak om nieuwe technologieën aan te bieden, nog voor de klant de vraag stelt. Ons aanbod van betaalmogelijkheden is een manier om irritatie bij de klant te vermijden. Hoe meer manieren je aanbiedt om te betalen, hoe vlotter klanten kunnen aankopen. We willen de drempel zo laag mogelijk houden, want het comfort van de klant staat centraal. Het is aan ons om de nieuwste betaaltechnologieën in te voeren zodat wij klaar staan op het moment dat de klant de stap zet. De meeste daarvan werken

op basis van NFC (Near Field Commu nication). Deze technologie is standaard aanwezig in de betaalterminals van Worldline. Om betalingen met die apps mogelijk te maken hoef je dus niet te investeren in nieuwe hardware en software. Zelfs je kassa systeem aanpassen is vrij eenvoudig en vereist geen kosten. Het grote voordeel van de NFCtechnologie is de snelle afhandeling van transacties, waardoor je meer transacties kan doen. Goed voor je business, dus.”

“ Het is onze taak om nieuwe technologieën aan te bieden, nog voor de klant de vraag stelt. Hoe meer manieren je aanbiedt om te betalen, hoe vlotter klanten kunnen aankopen. ”

Bij Worldline werken we enthousiast mee aan een bloeiende retailsector waar klanten zo gemakkelijk mogelijk kunnen betalen. Als wereldspeler in vernieuwende betaaloplossingen en diensten spelen we in op de behoeften van jou en van je klanten. Vandaag werken we in België samen met meer dan 100.000 handelaars. Met onze oplossingen helpen we je alles uit je zaak te halen.

Elektronisch betalen is klantvriendelijk, veilig, kosten besparend, hygiënisch en efficiënt. Wil je alle voordelen van elektronisch betalen ontdekken? Lees meer getuigenissen van collega’s in het Way to pay magazine: mypaymentsolution.be/nl/ waytopay

Het aantal cash betalingen daalt met per jaar.

11%

Slechts van de betalingen gebeurt met cash.

Voor transacties tot is geen pin nodig bij contactloos betalen.

€25

DOSSIER / RIJVAARDIGHEID

De 4 onderdelen van het rijden 1. Ritvoorbereiding: verzekerd zijn, een goede bandenspanning en voldoende brandstof hebben, gps instellen. 2. Voertuigbeheersing: kunnen schakelen, sturen, weten waarvoor alle knopjes dienen. 3. Hogere rijvaardigheid: proactief rijden, afstand houden, de spiegels gebruiken. 4. Attitude: Je bewust zijn van de 4 killers die tot een ongeval kunnen leiden:

Scott van Hooydonk: “Als je via een opleiding vermijdt dat een werknemer uitvalt door een ongeval, dan bespaar je aanzienlijk.” incentive aan koppelt, krijg je maximaal effect.” Daarnaast bestaan er nog meer doorgedreven opleidingen, zoals een 3-daagse cursus of een cursus prioritair rijden. JESCO biedt ook e-learning aan, als opvolgmoment.

En wat kost dat nu? Voor een basisopleiding (1 dag) moet je rekenen op 250 tot 275 euro per persoon (excl. btw). Je kan als kmo-werkgever een beroep doen op de kmo-portefeuille. Als kleine onderneming geniet je 30 procent steun (sinds 1 december 2019), als middelgrote onderneming is dat 20 procent. Vanaf 1 januari 2020 bedraagt het maximale steunplafond per jaar 7500 euro. Vergeet zeker niet te informeren bij je verzekeringsmakelaar of leasingmaatschappij naar de mogelijkheden voor de verzekeringspremie (zie hoger, red.) / www.jesco.be Wil je weten wat er volgend jaar verandert aan de kmo-portefeuille en mobiliteit zie: / www.unizo.be/2020

24 - ZO december 2019

• Snelheid: “Te snel rijden is zeker niet goed”, zegt Scott Van Hooydonk, “maar eigenlijk is het verschil in snelheid de grootste boosdoener. Rijd je op de autosnelweg 140 km/u, dan is er 50 kilometer snelheidsverschil met een vrachtwagen. Maar iedereen rijdt in dezelfde richting, er zijn geen voetgangers of fietsers. Rijd je 50 kilometer per uur in de bebouwde kom, dan is er ook 45 kilometer verschil met een voetganger. Dat is veel gevaarlijker.” • Afleiding (gsm’en, praten tegen een passagier of tegen de kinderen op de achterbank…) • De gordel niet dragen. • Onder invloed zijn: drugs, alcohol, medicatie en/of vermoeidheid.

Vlaanderen is ondernemen

Het internet. Ook uw zaak Nieuwe reportage over online strategie

Foto: Kim Vanacker (De Nachtwacht) & Cis Scherpereel

Detailhandel is in volle evolutie, het internet speelt daarin een grote rol. De campagne van ‘Het internet. Ook uw zaak’ tracht handelaars te informeren over de mogelijkheden van online marketing en e-commerce. In de reportage bezoekt online expert Cis Scherpereel (in opdracht van VLAIO) vijf handelaars en bespreekt met hen hoe zij het internet gebruiken om hun fysieke winkel te versterken. Het zijn 5 handelaars uit zeer diverse branches, maar allen bewijzen ze dat het internet mogelijkheden biedt en leggen ze uit hoe ze daar mee omgaan.

AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN

“De inspanningen die online gebeuren, sijpelen ook door naar de winkel. Er komt niet enkel meer bezoek, maar de mensen hebben ook meer vertrouwen in ons advies en beslissen zelfs sneller.” Bekijk de volledige reportage op: www.hetinternetookuwzaak.be/strategie.

www.hetinternetookuwzaak.be/strategie ZO december 2019 - 25

Een eerste medewerker aanwerven: hoeveel kost dat eigenlijk?

Wil je graag een medewerker aanwerven, maar weet je niet of dit ﬁnancieel haalbaar is? Geen zorgen, als betrouwbare compagnon de route staat Liantis je bij met raad en daad. HOEVEEL KOST EEN WERKNEMER?

Wanneer je een medewerker in dienst wil nemen, kan je niet zomaar zijn of haar loon bepalen. Als je een duurzame band met je personeel wil opbouwen, dan kies je best voor een marktconform en rechtvaardig loon. Tegelijk is het uiteraard de bedoeling dat je dat loon op één of andere manier terugverdient. Liantis geeft je advies over de baremalonen, een marktconform verloningspakket én de vele steunmaatregelen waar je een beroep op kan doen.

BIJKOMENDE VRAGEN?

Zit je nog met vragen, zoals: • Op hoeveel vakantiedagen heeft een medewerker recht en hoeveel kost dat? • Welke patronale bijdragen moet ik betalen? • Op welke steunmaatregelen kan ik rekenen? Dan kan je altijd terecht bij Liantis. Met passie en betrokkenheid zetten we onze schouders onder jouw zaak en al je mensenzaken.

men? dienst ne Iemand in niet betalen! Dat kan ik kost van es over de g ontkracht Drie myth e aanwervin een eerst

Benieuwd naar concrete voorbeelden van wat er nog allemaal komt kijken bij een eerste aanwerving?

. samen werkt

Download op liantis.be/eerste-medewerker ons gratis e-book of contacteer ons via info@liantis.be of 050 47 47 47.

SNELFIE

Vijf vragen aan een Bekende Ondernemer

Sopraan Astrid Stockman Een van ’s lands beste sopranen was Astrid Stockman al lang. Maar sinds haar deelname aan De Slimste Mens Ter Wereld mag ze zich nu ook ’s lands bekendste sopraan noemen. Van Ibiza tot Panama, overal ter wereld staat ze op de operabühne. Maar evengoed brengt ze klassieke muziek, vermengd met oude Nederlandstalige liedjes, naar de Vlaamse rusthuizen.

TEKST Sanderijn Vanleenhove – FOTO Pat Verbruggen

Mocht je niet doen wat je nu doet, wat zou het dan geworden zijn? “Op mijn achttiende stond ik op het punt mij in te schrijven voor ingenieursstudies. Ik was naast muziek toen veel met wetenschap bezig. Ik ben er quasi zeker van dat ik in het bedrijfsleven zou zijn gestapt in een coachende, sturende functie. Mensen inspireren, het vuur in hen vinden en aanwakkeren, dat doe ik heel graag. Al zou muziek sowieso een grote rol spelen. Uiteindelijk koos ik toch voor muziek, want ik voelde dat dit mij echt gelukkig zou maken.”

“Ik krijg nu voorstellen die ik vroeger nooit zou gekregen hebben.”

Is het makkelijker om te ondernemer wanneer je bekend bent? “Volgens mij is het zeker makkelijker als je top of mind bent. Mijn bekendheid is natuurlijk nog pril, pas sinds mijn deelname aan De Slimste Mens. Toch merk ik al een verschil. Ik krijg nu voorstellen die ik vroeger nooit zou gekregen hebben.” “Ik voel me echt een ondernemer. Wanneer ik een project uit de grond wil stampen, dan moet ik op zoek naar partners en sponsors die in mij geloven. Alleen sta ik nergens. Ik moet mezelf pitchen, zorgen voor de PR. Dat is veel werk, maar ik doe het graag. Net zoals het pure artistieke. Het hoort er gewoon bij.” Wie is jouw grote voorbeeld en waarom? “Iedereen die authentiek blijft in wat hij of zij doet. Ik heb heel gedreven vriendinnen, van zelfstandige creatievelingen tot heel rationele carrièrevrouwen. Ik volg hun traject vanop de eerste rij. Zij krijgen net zoals ik te maken met alle facetten van het ondernemerschap en carrière maken. Als ik zie hoe zij daarmee omgaan… Zij zijn mijn dagdagelijkse klankbord.” Wanneer krijg jij jouw beste ideeën? “Op twee verschillende momenten. Ofwel in interactie met andere mensen ofwel wanneer ik compleet stilval: op de terugweg van een voorstelling bijvoorbeeld, of op een rustdag tijdens een tour. De inspiratie overvalt me op de meest uiteenlopende plekken op aarde. Vanuit de golven op Ibiza of wanneer ik door een verlaten straat in Panama kuier.”

Wil je ook inspirerende ideeën opdoen? www.unizo.be/ondernemersforum

Wat is voor jou het belangrijkste moment van de dag? “De ochtend. Geen enkele dag ziet er hetzelfde uit bij mij. De ene keer heb ik een concert, dan weer een repetitie, of ik moet mijn administratie doen, of een pitch voorbereiden… Daarom sta ik ’s ochtends vroeger op dan nodig, en terwijl ik koffie drink en een LP op de platendraaier speelt, overloop ik mijn agenda voor die dag. Dit momentje zorgt voor rust doorheen de dag en bepaalt mijn mindset.” / www.astridstockman.com

ZO december 2019 - 27

DE WERKPLEK

Hoe een werkomgeving kan inspireren

Exclusive Drums Staat die oude massiefhouten kast van oma zaliger al jaren op zolder? Dan is Exclusive Drums misschien een betere laatste rustplaats. Want Dirk Defauw verwerkt die kast tot een uniek drumstel. Een ambachtelijk karwei waarvoor UNIZO West-Vlaanderen hem terecht tot laureaat Belgian Maker Award bombardeerde.

TEKST Sanderijn Vanleenhove – Foto’s Joris Luyten

“Kijk, deze trommel maakte ik van de voordeurlijst van mijn overleden grootmoeder. Deze hier van een trap. En dit was ooit de zijkant van een bed. Ik vind het tof om uit een afgedankte deur of uit hout dat enkel nog goed lijkt om op te branden, iets nieuws én duurzaams te maken. Voor mijn drums is nog geen enkele boom gesneuveld. Bovendien maakt werken met gerecycleerd hout mijn drums uniek. Ik kan en wil nooit twee keer dezelfde drum maken.” “In een vorig leven had ik een interieurzaak. Ik maakte keukens en kasten op maat. Tot een klant vroeg waarom ik niet eens een drumstel maakte. Ik was tenslotte een drummer. Intussen heb ik mijn interieurbedrijf stopgezet en ben ik fulltime met Exclusive Drums bezig. En met The Jamm. Zo heet onze bovenverdieping, ingericht met repetitieruimtes. Die verhuren we aan bands, maar ook aan bedrijven die bijvoorbeeld een vergaderlocatie nodig hebben.” “Er zijn een aantal bekende drummers die met mijn instrumenten spelen. De drummer van Belle Perez en Paul Michiels bijvoorbeeld. En heel recent de drummer van Iggy Pop. Een drumstel voor zo iemand maken, is wel speciaal. Jammer genoeg hangen veel bekende drummers vast aan een contract met grote merken. Dus mogen ze mijn drums niet kopen.”

“Het is zo leuk om weer met massief hout te werken. In mijn interieurbedrijf werkte ik vooral met MDF of spaanplaten. Dat gevoel is toch anders. In die zin onderscheid ik me van de grote merken van drumstellen. Het massief hout zorgt ervoor dat het bereik veel groter is, waardoor je de drums in meerdere genres kan gebruiken.” “In mijn atelier kom ik tot rust. Anderzijds voel ik ook wel stress. Want tot hiertoe kan ik er niet van leven. Mijn drumstellen koop je vanaf 3500 euro. In het eerste jaar verkocht ik er zo’n 6. Dit jaar verkocht ik enkele losse snare-drums. Reken maar uit. Daarom denk ik er nu over na om in een interieurbedrijf aan de slag te gaan in een coördinerende functie. En om er marimba’s (een percussie-instrument, red.) bij te nemen.” “Uiteraard test ik elk drumstel voor het de deur uitgaat. Sinds ik Exclusive Drums heb, speel ik ook veel meer dan vroeger. Tot wel een uur per dag, gewoon in de winkel. De goesting om te drummen is dus zeker niet afgenomen doordat ik hele dagen drums maak. Integendeel, ik zit in een aantal bands en wil het liefst elk weekend optreden.”

“Ik drum wel een uur per dag in de winkel.”

UNIZO heeft een kwaliteitslabel voor handgemaakt vakwerk als dat van Exclusive Drums. Zie: www.handmadeinbelgium.com

ZO december 2019 - 29

CCV, één aanspreekpunt voor jouw fysieke & online onderneming

CCV Betaaloplossingen On- en oﬄine transacties E-commerce

Zorg ervoor dat je klanten altijd en overal kunnen betalen: op je terminal, webshop en smartphone of tablet.

sales@be.ccv.eu www.ccv.eu

0800 22 789 (gratis nummer)

PECH EN WEER OP WEG

Maak kennis met ondernemers die een zware tegenslag hadden en terug overeind krabbelden.

“Ze waren weg met mijn duurste stukken” De diefstal in kledingwinkel Trovato in Haacht stond in het lang en het breed op de camerabeelden. Goed voor ruim 1000 euro aan kledij. Dus ging zaakvoerster Tine De Paepe ermee naar de politie, overtuigd van haar stevige bewijs. Het parket besliste de daders niet te vervolgen. TEKST Sanderijn Vanleenhove FOTO’s Luk Collet - Shutterstock

Ook zorgen aan je hoofd? Ga naar www.unizo.be/advies of bel direct de UNIZO Ondernemerslijn 0800 20 750

“Nadat we enkele seizoenen op rij te maken hadden met winkeldiefstal, besloot ik camera’s te installeren. Een serieuze investering. Ik heb er ook lang mee gewacht, om mijn vaste klanten niet te bruuskeren. De camera’s hingen er hoop en al 3 dagen toen 3 vrouwen de winkel binnenkwamen. Toen ik even was afgeleid – zo zag ik achteraf op de beelden – schoof één van hen een hele serie jurken in haar lange jas. Mijn duurste stukken. Ze riepen nog ‘merci beaucoup’ toen ze de winkel buitengingen. Ik wist meteen hoe laat het was.”

“Ze riepen nog ‘merci beaucoup’ toen ze de winkel buitengingen.” “Een week later waren ze er terug. Mijn dochter stond toen in de winkel en verwittigde me meteen. Ze hield ze tegen aan de deur, maar ze hadden deze keer niets mee. Ook nu weer zagen we op de camerabeelden dat ze doorhadden dat mijn dochter ze in de gaten hield.” “Natuurlijk heb ik meteen na de diefstal klacht ingediend tegen onbekenden en heb ik de politie de camerabeelden gegeven. De vrouwen zijn ook effectief opgepakt en verhoord. Enkele maanden later liet het parket me weten dat de klacht was geseponeerd, omdat de dames al

Tine De Paepe: “De daders waren al eens veroordeeld. Daar word je toch moedeloos van?”

eerder voor gelijkaardige feiten veroordeeld waren. Je kan blijkbaar geen twee keer voor hetzelfde feit veroordeeld worden. Volgens de adviseurs bij UNIZO kan ik in beroep gaan, maar dat zal me sowieso geld kosten. En dan moet ik nog winnen. Dus laat ik het zo.” “Zoiets is toch gewoon onbegrijpelijk? Als zelfstandige betaal ik netjes al mijn belastingen, en ik werk hard voor mijn boterham. En zij komen gewoon weg met diefstal. De overheid zou ons toch net moeten beschermen. Nu ben ik twee keer slachtoffer.” “Ik weet niet wat ik nu moet doen. De kledij zelf beveiligen is een gedoe. Die bollen zitten in de weg als je iets wil opplooien, ze laten gaatjes achter… Plus: die bendes hebben toch ook weer middelen om die beveiliging te omzeilen. Volgens mij komt de verzekering ook niet tussen. Je moet de dieven echt op heterdaad betrappen. En het kan toch niet de bedoeling zijn dat ik een extra verzekering neem.” “Veel handelaars zetten camerabeelden van diefstallen gewoon op Facebook. Ook al mag dat niet vanwege de privacy. Nu kan ik me voorstellen waarom ze dat doen. Als het parket niet vervolgt, dan word je toch moedeloos?” “Mijn motivatie om te ondernemen is niet weg. Maar ik voel wel dat ik veel wantrouwiger of alerter ben wanneer iemand er beetje ‘verdacht’ uitziet. En dat is jammer.”

ZO december 2019 - 31

Elke Van Hoof:

â&#x20AC;&#x153;Wie leert ontspannen wordt weerbaar en maakt minder kans op een burn-out.â&#x20AC;?

32 - ZO december 2019

HET GESPREK/ ELKE VAN HOOF

Blus de burn-out!

“ We spelen een spel vanavond!” 1 op 3 zelfstandigen heeft last van stress of vermoeidheid. En 1 op 7 kan het werk tijdens de vrije dagen niet loslaten. Zo blijkt uit een onderzoek van Liantis, in samenwerking met UNIZO. Je zou voor minder een burn-out oplopen. Maar wat is dat nu precies? En waarom lijkt iedereen er tegenwoordig aan te lijden? Zeker zelfstandigen? We staken ons licht op bij professor Elke Van Hoof, klinisch psycholoog en docent aan de VUB. TEKST Paulien Coenaerts - FOTO’S Pat Verbruggen

‘Burn-out’ is hét woord waarmee zowat alle media je de laatste jaren om de oren slaan. Het lijkt wel een epidemie die zich uitbreidt. 29 ben ik, en al vier naaste vrienden – even oud als ik en zelfstandig - hebben eraan te lijden gehad. Iedereen denkt er het zijne van, maar wat is zo’n burn-out nu echt? Een ziekte? Van Dale biedt soelaas: ‘een toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress’. Zelfstandigen lijken de groep bij uitstek die gebukt gaat onder die stress. Ik ga op consultatie bij Elke Van Hoof, professor en klinisch psycholoog gespecialiseerd in trauma, stress, burn-out en hoogsensitiviteit. Over stress als oorzaak vertelde ze eerder dit jaar in De Standaard: “Stress speelt net een belangrijke rol in onze persoonlijke ontwikkeling. We leren nieuwe dingen het beste in een toestand van voldoende lichamelijke spanning, in combinatie met een emotionele trigger. Als je alle stress elimineert, verhinder je je-

zelf om verder je talenten en kwaliteiten te ontwikkelen. Je blijft steken in je comfortzone en belandt in de ‘aanmoddermodus’. Zonder stress zouden we niks bereiken in het leven, al zeker geen bloeiende onderneming runnen.”

Stress is volgens jou dus niet de hoofdoorzaak van burn-out. Er zijn experts die beweren dat de verhoogde werkdruk ervoor zorgt dat zoveel zelfstandigen opgebrand raken. “Ook daar ben ik het niet mee eens. Niet de werkdruk of de stress is het grote probleem, maar het gebrek aan hersteltijd. Na élk piekmoment van stress moet een herstelmoment volgen. Eigenlijk heb je na elke 45 minuten inspanning minstens drie minuten rust nodig. Volgens experten moet zo’n 10% van je wakende tijd hersteltijd zijn. Wie dus 16 uren wakker is, moet minstens 1 uur en 40 minuten hersteltijd inlassen.”

Hoe ziet zo’n herstelmoment eruit? “Wat ontspant ons? Wie denkt dat televisiekijken, computerspelletjes spelen, selfies uitwisselen en met de smartphone op de wc kruipen ontspanning is, zit er compleet naast. Je kan dat plezant vinden, maar dat is geen herstel. Wél: fysieke beweging, af en toe niks doen, positief dagdromen, eens iets helemaal anders doen dan je gewend bent, spelen - en dan vooral de spelletjes die je graag deed als kind. De efficiëntste manier om je lichaam en geest rust te gunnen, is een dagelijkse wandeling van dertig minuten.”

Dus een wandeling van 30 minuten a day, keeps the burn-out away? “Een garantie is dat natuurlijk niet. Maar het helpt. Wie leert ontspannen, wordt weerbaar en maakt minder kans op een burn-out. Maar wie wandelt elke dag? Wie doet dat? Vraag eens rond. Niemand.”

ZO december 2019 - 33

In 2017 zaten ongeveer 140.000 Belgen thuis met psychische problemen of een burn-out. Dat blijkt uit een onderzoek van de SERV, het overlegorgaan van de Vlaamse werknemers- en werkgeversorganisaties. Hun recentste cijfers wijzen uit dat ook heel wat mensen in de gevarenzone voor burn-out te zitten. In de eerste helft van vorig jaar hadden al 40.000 (11,4 procent) van de zelfstandige ondernemers last van acute psychische vermoeidheid. Dat is niet weinig. “Het aantal burn-outs blijft inderdaad stijgen. Door de industrialisering, technologisering … verandert onze maatschappij onophoudelijk. Als zelfstandige voel je dat nog het meest. Ben je drie maanden niet op de markt geweest, dan is die markt dikwijls al voor 60 tot 70 procent veranderd. De boog moet altijd gespannen staan. En dat is onmogelijk. Ik moet er wel bij zeggen dat het aantal langdurig afwezigen zich langzamerhand stabiliseert. Een verklaring kan zijn dat de veelvuldige burn-outcampagnes en de sensibilisering van de laatste

jaren vruchten afwerpen en zorgen dat mensen sneller hulp zoeken. En het dus niet zo ver laten komen.”

Waarom zijn zelfstandigen – die nochtans van hun passie hun beroep maakten – zo’n vatbare groep voor burn-out? “Die passie komt maar in de helft van hun job voor. En dan wordt die passie nog eens ondergraven door het feit dat ze tegen een bepaalde tijd moet worden uitgeoefend. Als je de energie nóch de tijd hebt om je passie met innovatie en creativiteit uit te oefenen… dan levert je dat niet noodzakelijk meer energie op. Integendeel.” “Een zelfstandige die niet werkt, is bezig met administratie. Een zelfstandige die op vakantie gaat – zeker een zelfstandige zonder personeel – wil steeds bereikbaar blijven. Omdat zijn bedrijf anders op zijn gat valt. Ze kúnnen niet de-connecteren. Hersteltijd? Dat kennen ze niet.”

En daarom belanden ze in een burn-out? “Zelfstandigen kunnen niet thuiskomen in een groep – en dat is juist een van de beste buffers tegen chronische stress. Wie een kmo of eenmansbedrijf runt, staat er dikwijls alleen voor. Dat is een heel eenzaam bestaan. Wanneer je onder grote druk staat, en je draagt die druk alleen, dan kom je snel in een negatieve spiraal terecht.” “Heb je daarentegen last van chronische stress en heb je een heel fijn team rondom je, dat eventjes alles voor jou opvangt, waardoor je zelf een poosje in een hangmat kan gaan liggen, dan zorgt dat ervoor dat je weerbaarder bent. Dat knelpunt komt bij haast élke zelfstandige die ik begeleid naar boven.”

Het internet overweldigt me met tests om burn-out op te sporen. Ter voorbereiding van dit interview heb ik er enkele ingevuld. Tot mijn grote verbazing blijk ik zelf af te stevenen op een burn-out.

UNIZO-leden ontvangen 6 maanden gratis afdrukken* www.unizo.be/sharp

*Enkel van toepassing op het gecommitteerde aantal afdrukken.

HET GESPREK “Dat kan. Maar burn-out is een heel vaag concept. De criteria zijn: niet goed slapen, somber en moe zijn, nergens zin in hebben, hoofdpijn hebben... Dat zijn klachten die de meeste mensen wel eens hebben. Ik heb ook weleens geen zin in iets. Zonder dat ik dan ook maar bij een burnout in de buurt kom. Burn-out is een containerbegrip geworden voor elk moment in je leven waarop je je even niet goed in je vel voelt. Maar geloof me, burn-out gaat veel verder dan dat. Je wordt er fysiek ziek van. Ben je dat?”

“Zelfstandigen kunnen niet thuiskomen in een groep - en dat is juist een van de beste buffers tegen stress.” Nee, tot mijn opluchting. Maar kan de diagnose geobjectiveerd worden? Mij lijkt het eerder nattevingerwerk. “De wetenschap rond burn-out staat nog in zijn kinderschoenen. Waarom? Als de farmaceutische bedrijven er niets aan kunnen verdienen, dan wordt er niet in geïnvesteerd. Met burn-out valt in de pillenindustrie geen geld te verdienen. Zo simpel is het. Nattevingerwerk is overdreven, maar burn-out diagnosticeren is niet eenvoudig. Zo gaat dat overigens met alle psychische problemen. Die zijn nu eenmaal niet met een bloedafname vast te stellen zoals bij een tumor.” “We werken met de FOD Volksgezond heid aan een app die je via vragen leidt naar de verschillen tussen depressie, angst, burn-out… In de hoop dat we het diagnostische proces in de toekomst kunnen stroomlijnen.”

Zijn er karaktertrekken die een burn-out in de hand werken? “Ja, dat denken we dan dikwijls, hé. In de volksmond zijn dat de perfectionisten. Maar er zijn evenveel onderzoeken die

"Burn-out is een containerbegrip geworden voor elk moment dat je je even niet goed voelt in je vel."

dat bevestigen als dat er het tegendeel beweren. Persoonlijkheidsfactoren kunn en een trigger zijn, maar de context is minstens even belangrijk. Een perfectionist kan in de ene context floreren, en in de andere een burn-out krijgen. Hetzelfde geldt voor niet-perfectionisten.”

Je hebt een nieuwe therapie ontwikkeld, insourcing, die de gevestigde opvattingen onderuithaalt. Burn-out moet behandeld worden als een trauma? “Onderuithalen is veel gezegd. Alleen dat ik burn-out als een trauma behandel en dat we enkele zelf opgestelde proto-

ZO december 2019 - 35

Publireportage

Slimme manieren om te sparen voor uw pensioen 93% van de zelfstandigen denkt dat ze later niet rondkomen met hun wettelijke pensioen. Geen wonder: het pensioen voor mannen bedraagt ongeveer 1 100 euro, voor vrouwen amper 700 euro. Ontdek nu hoe u dat karige pensioentje kunt aanvullen als u na uw pensionering uw huidige levensstandaard wilt behouden. “Gepensioneerden zijn vaak heel actief”, zegt Maggy Oliviers, commercieel adviseur bij KBC Verzekeringen. “Ze willen nog veel ondernemen, maar dat kost geld. Uitgaven die ze vroeger als beroepskosten konden inbrengen of die door de onderneming werden betaald – zoals een auto, computer of smartphone – moeten ze nu uit eigen zak betalen. Met het beperkte wettelijke pensioen zal dat niet lukken.”

Altijd een spaarformule die bij u past “Ik hoor zelfstandigen vaak zeggen dat ze meer kosten moeten maken van hun boekhouder”, zegt Maggy. “Op dat moment is het belangrijk om dat zo effectief mogelijk te doen. Ons advies: doe aan aanvullende pensioenopbouw. De stortingen zijn fiscaal aftrekbaar en de pensioenkloof wordt gedicht. Zo betaalt u nooit te veel belastingen en denkt u aan uw toekomst.” In dat opzicht is een VAPZ (het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) een populaire keuze voor zelfstandigen. U profiteert van een mooie belastingvermindering (tot wel 65% in de hoogste inkomensschijf) en u krijgt daarnaast een

gegarandeerd rendement, eventueel aangevuld met een niet-gegarandeerde winstdeling. Verder betaalt u geen verzekeringstaksen en geen beheerskosten op de premies die u stort, enkel eenmalige instapkosten. Een deel van het kapitaal dat u bij elkaar spaart, kunt u zelfs voor de eindvervaldag opnemen om te investeren in vastgoed. U kunt ook kiezen voor een sociaal VAPZ. Die formule geeft u extra bescherming en fiscale voordelen. De maximale premie voor de sociale pensioenovereenkomst ligt namelijk 15% hoger dan voor het gewone VAPZ. Daarnaast krijgt u financiële bescherming als u niet meer kunt werken door ziekte of ongeval, en bij moederschapsrust. En dat zonder medische formaliteiten. Bent u bedrijfsleider? Dan is een IPT (een Individuele Pensioentoezegging) een fiscaal gunstige manier om extra pensioenkapitaal op te bouwen, bovenop het (sociaal) VAPZ. De premies zijn aftrekbaar als beroepskosten (tot 30%) omdat ze door de vennootschap worden betaald. Ook het eindkapitaal wordt fiscaal vriendelijk belast. En ook hier kunt u een deel

Deze publicatie valt onder de verantwoordelijkheid van KBC Groep NV – Havenlaan 2 – 1080 Brussel – België BTW BE 0403.227.515 – RPR Brussel – IBAN BE51 7340 0896 8162 – BIC KREDBEBB.

van het gespaarde kapitaal gebruiken om een vastgoedproject te financieren. Ook voor zelfstandigen zonder vennootschap, maar met een eenmanszaak of meewerkende echtgenoten is er een oplossing. Voor u is een POZ (de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen) het meest geschikt. De voorwaarden en voordelen zijn grotendeels hetzelfde als bij een IPT.

Pensioenopbouw moet flexibel zijn Kortom, volgens Maggy is vooruitdenken de boodschap. “Maak zo veel mogelijk fiscaal interessante kosten. Denk in eerste instantie aan pensioenopbouw, maar denk ook aan aanvullende waarborgen voor overlijden en arbeidsongeschiktheid. Hoe vroeger u start met aanvullende pensioenopbouw, hoe hoger het eindkapitaal. En vergeet niet: de fiscus sponsort mee.”

kbc.be/ondernemen/dubbelvoordeel

collen hebben ontwikkeld, wijkt af van die gevestigde opvattingen. De symptomen van een burn-out hebben wel wat weg van een trauma. Bij een burn-out zit de balans tussen emotie en logisch denken scheef. Ondernemers met een burn-out weten bijvoorbeeld wel – aan de hand van resultaten of winst – dat ze goed bezig zijn, maar het voelt niet zo aan. Ze raken overmand door gevoelens en hun opgebouwde spanning wordt fysieke pijn. Net als bij een trauma.”

Hoe gaat die therapie in zijn werk? Ik las in de krant iets van spelen met een balletje terwijl patiënten over hun problemen praten? “Haha! Dat is wel héél simpel voorgesteld. We proberen burn-out te doorbreken met technieken uit de traumatherapie, zoals EMDR (eye movement desensitization and reprocessing, red.). Een voorbeeld daarvan is patiënten te laten vertellen terwijl ze een balletje opgooien, of met hun ogen heen en weer bewegen. Door de hersenen op die manier te stimuleren, vullen we het werkgeheugen zodanig met prikkels dat er geen ruimte meer is voor emotie. Ze voelen niet meer enkel angst en onzekerheid, maar zijn opnieuw voor rede vatbaar. Maar dat is slechts een klein stukje uit de therapie die 8 tot 9 sessies van anderhalf uur duurt.”

Waaruit bestaat de therapie dan nog? “Eerst stabiliseren we het lichaam. Door thuis eenvoudige opdrachten te laten uitvoeren, zoals drie dingen per dag opschrijven die je blij maken. Bij insourcing is werkhervatting een focuspunt van bij de start. Een belangrijke stap is opnieuw die zingeving vinden. Je kan niet volledig herstellen als je je niet nuttig voelt. Dus behandelen wij in eerste instantie de werk onbekwaamheid. Nadien volgt de trauma therapie en pas aan het einde komt de probleemanalyse en hervalpreventie.” “Op het moment dat mensen bij mij het eigenlijke probleem moeten aanpakken, voelen ze zich al een pak beter. Terwijl de

gevestigde therapieën doorgaans met die analyse starten. Ten slotte reiken we manieren aan om herval tijdig op te sporen. Dat kan zo eenvoudig zijn als te noteren hoeveel zakken chips per week je eet. Want dwangmatig eten is vaak een van de eerste symptomen.”

“Ik werk hard, maar ik kan ook keihard op vakantie gaan. ’s Avonds en tijdens mijn verlof bekijk ik mijn gsm niet. Zo ben ik eens bij de ombudsman geroepen omdat ik niet antwoordde op de mail van een van mijn studenten. Als ik stop met werken, stop ik ook echt. Dat moeten we opnieuw leren.”

Waarom geniet jouw therapie de voorkeur?

Dat lijkt me een luxe, en niet voor iedere ondernemer mogelijk.

“Het is een goede, onderbouwde therapie. Maar ik wil niet beweren dat ze de enige of de beste is. We weten dat cognitieve gedragstherapie ook werkt. Maar deze lijkt – op basis van de eerste resultaten - veel sneller te werken.”

“Beroepsverenigingen zoals UNIZO moeten hun leden daarin meer begeleiden. Binnen onze psychologengroep bestaat er een community waarbij de ene inspringt als de andere ziek valt. Of met vakantie gaat. Zonder dat er gevreesd moet worden voor gestolen patiënten. We zijn toch allemaal volwassen, zeker? In veel sectoren lijkt dat vandaag nog ondenkbaar.”

“We hebben de voorbije twee jaar een vierhonderdtal patiënten geholpen, waarbij er slechts in twee dossiers sprake is van herval. In beide gevallen is dat door een herstructurering op het werk, minder dan een jaar na de burn-out. De therapie kan veel, maar ik ben geen goeroe en ook geen heks. Op de werkomstandigheden heb ik geen invloed.”

“Als ik stop met werken, stop ik ook echt. Dat moeten we opnieuw leren.”

Dus spelen, wandelen en herstellen. Zijn er verder nog tips voor ondernemers die richting burn-out gaan? “Zoek hulp bij een erkend psycholoog met een expertise in stress. En pas op voor de charlatans op de burn-outmarkt. Coaches of therapeuten die vaak een sessie aan 150 euro aanrekenen, kunnen meer kwaad doen dan goed. Lang niet allemaal, want ik ken er hele goeie, maar bij een erkend stress-psycholoog zit je toch maar safe.” Zo, ik ben dringend toe aan mijn drie minuten rust. Neem die ook maar.

Ben je zelf al eens in de burn-out gevarenzone terecht gekomen? “Nee, zelf ben ik nog niet in de buurt van een burn-out geweest. Ik probeer de tips die ik zonet gaf, zoveel mogelijk zelf na te leven. Ik let op mijn voeding, drink veel water, ben secuur met mijn alcoholinname. Ik sta dagelijks op hetzelfde uur op en ga op hetzelfde moment slapen. Ik wandel elke dag dertig minuten in de natuur, en speel een halfuur met mijn kinderen. Dat gaat van Kubbs, tot bordspelletjes, badminton… Ik ga daar ongelooflijk hard in op.”

CHECKLIST BURN-OUT Wat je kan doen om de financiële gevolgen van zo’n burn-out te beperken? Dat ontdek je in onze Checklist burn-out. Surf nu naar www.unizo.be/burn-out en bereid je voor!

ZO december 2019 - 37

Op missie in China TEKST: Danny Van Assche - bewerking Filip Huysegems

Samen met prinses Astrid, bedrijfsleiders (waaronder UNIZO-leden), regeringsvertegenwoordigers en afgevaardigden van vele organisaties, was onze CEO, Danny Van Assche, vorige maand op handelsmissie in China. Doel van de reis? Kijken welke kansen er liggen voor Vlaamse kmo’s.

38 - ZO december 2019

Dikke smog in Beijing

Op bezoek bij Zhang Jingqiang van de Chinese Associatie van kmo’s in Beijing. Die wil ook kmo’s op de Nieuwe Zijderoute.

Vandaag, zondag, is de dag van aankomst. Er is niets officieels gepland, behalve een welkomstsessie. Ik heb dus tijd om in Beijing rond te lopen. De stad kreunt onder een dikke smogwolk. Een blauwe hemel is hier blijkbaar een uitzondering. Wie via wifi zoekt naar de vertrouwde Googleof Facebook-site, komt bedrogen uit. Deze sites zijn in China niet beschikbaar.

Dat deze Belgische missie naar China bijna 650 deelnemers telt, mag niet verwonderen. Het is stilaan de grootste economie van de wereld en ze blijft groeien. België importeert voor ruim 15 miljard euro en exporteert voor bijna 7 miljard euro naar China. Zoals voor vele westerse landen oogt de handelsbalans dus behoorlijk negatief. Reden te meer om meer focus op dit gigantische land te leggen.

Dit herinnert eraan dat China geen volledig vrije samenleving is. In de stad worden we voortdurend in het oog gehouden door ontelbare camera’s. Maar los van dat, komt Beijing over als een zeer grote moderne stad, met best wat hippe trekjes.

Handelsmissies zijn vooral bedoeld voor commerciële contacten, en dat is geen opdracht voor UNIZO. Waarom zijn we dan hier? Omdat steeds meer kmo’s hun blik richten op China. De tijd dat alleen uit de kluiten gewassen bedrijven de stap naar export zetten, is al lang voorbij.

OP WEG MET DANNY

Nieuwe Zijderoute

mijn leven heb ik zo’n grote stad gezien. Zelfs New York valt in het niet. Stilaan groeit het besef dat we in Europa concurreren met een ontwakende reus met wie wij eigenlijk niet te vergelijken zijn. België of Vlaanderen stelt absoluut niets voor in Chinees perspectief.  Wie nog niet door heeft dat de Europese Unie van cruciaal belang is om onze plaats in de wereld te krijgen, die kan dat hier leren.  Misschien kan iemand dit even in Londen vertellen?

beetje. De dynamiek en de vastberadenheid die we zien in China, daar kunnen we nog iets van opsteken. De handelsoorlog met de Verenigde Sta ten schaadt China nauwelijks, maar opent opportuniteiten voor meer handel tussen China en Europa. Van de economiste Iris Pang, die China analyseert voor de BBC en CNN, vernamen we dat voor Europa kansen voor het grijpen liggen op het vlak van voeding en luxegoederen. De Chinese consumptievraagt blijft immers meegroeien met de levensstandaard.

“Stilaan groeit het besef dat we in Europa concurreren met een ontwakende reus.”

‘The Belt & Road Initiative’ is veel belangrijker dan we denken. Daarmee willen de Chinezen een gesmeerde logistieke hub uitbouwen met de rest van Azië, Afrika en Europa. Via het spoor, maar evenzeer via de lucht en de zee. Ze investeren er honderden miljarden in, en voeren het uit via een apart opgericht ministerie. De hub van Alibaba in Luik maakt hier trouwens deel van uit. Ook wij kunnen er gebruik van maken, richting China. Opnieuw dus één van die kansen die we niet mogen laten liggen.

Dit is de eerste echte dag van de economische missie. We hebben met UNIZO een evenwicht gezocht tussen officiële events en ontmoetingen die FIT (Flanders Investment & Trade) voor ons heeft georganiseerd, onder meer met Chinese organisaties die zich op kmo’s richten. Ik ben hier trouwens niet alleen. Koen De Ridder, UNIZO’s adviseur Internationaal, is bij mij. Hij heeft jarenlang in China, Taiwan en Hongkong gewoond. De ideale gids dus om mij door dit avontuur te loodsen. Zo ontmoeten we vandaag Ji Lin, directeur bij de Chinese Kamer van Internationale Koophandel (CCOI) en dr. Li Zhiming van het Chinese Centrum voor de Promotie van kmo’s. Ze stellen onmiddellijk voor samen te werken om Vlaamse kmo’s de weg naar China te helpen vinden. Het valt me op dat hun aandacht voor kmo’s heel recent is, het kmo-departement is amper een jaar oud. Op mijn vraag hoe dit komt, is het antwoord eenvoudig: ‘The Belt and Road Initiative’, alias De Nieuwe Zijderoute. Dat is China’s plan om de oude handelsroutes over land en zee tussen China en Afrika en Europa te herstellen. De Chinezen willen ook kmo’s stimuleren om daar gebruik van te maken. De ontmoeting in de namiddag is zo mogelijk nog interessanter. Ik zit samen met onder meer Zhang Jingqiang, bestuursvoorzitter van de Chinese Associatie van kmo’s (Casme), dat een brug wil zijn tussen de overheid en de ondernemers, en diensten verzorgt voor ondernemers. Erg vergelijkbaar met UNIZO dus. Maar toch is er een enorm verschil. Het lidmaatschap bij UNIZO is open voor elke ondernemer. Casme daarentegen kiest wie lid mág worden.

Deze dag is voor de UNIZO-delegatie uitermate spannend. We organiseren immers een seminarie, in partnerschap met KBC en FIT en met de steun van EFRO. Ook de Belgisch-Chinese Kamer van Koophandel was mede-organiserende partner. Bij zo’n seminarie komt altijd meer kijken dan je zou denken, zeker wanneer je het aan de andere kant van de wereld organiseert. Gelukkig kent collega Koen De Ridder het klappen van de zweep. De rode draad doorheen het seminarie is ‘connectivity’: hoe versterken we de banden tussen België en China door meer handel tussen kmo’s? Er zitten hoge gasten in het publiek, met onder meer Claire Tillekaerts, CEO van FIT, op de voorste rij. Minister-president Jan Jambon komt de sessies openen met een welkomstrede over de Vlaams-Chinese ontmoetingen doorheen de geschiedenis.

UNIZO-seminarie in Shanghai

Terug naar het oude continent

We nemen een vlucht naar Shanghai. Op de kaart lijkt het niet zo ver, maar het is al gauw twee-en-een-half uur vliegen. Shanghai telt 26 miljoen inwoners, bijna dubbel zo veel als Beijing. Nog nooit in

Een groot deel van de ondernemers en officials reizen na Shanghai door naar Hongkong of Guangzhou, maar wij stappen straks op het vliegtuig naar het oude continent. En zo voelt het wel een

En ten slotte: we hebben heel wat Chinese ‘UNIZO’s’ ontmoet, meer dan die waarover ik vertelde. Het meest voor de hand liggend verschil met ons, is dat geen enkele daarvan aan belangenbehartiging doet. Ze promoten het kmo-beleid van de regering. Bovendien richten ze zich het liefst tot de groeikampioenen, en niet tot alle ondernemers, zoals UNIZO. We gaan nu bekijken wat we met die contacten kunnen doen om de Vlaamse ondernemer te ‘connecteren’ met China. Want daar doen we het uiteindelijk voor. Lees de volledige blog: / www.unizo.be/danny-china Ook interesse om over de grens te gaan? / www.unizo.be/internationaal

ZO december 2019 - 39

Maakbedrijf van het Jaar 3bouw

â&#x20AC;&#x153;Klanten vinden het soms spijtig dat hun huis al klaar isâ&#x20AC;? 40 - ZO december 2019

BIJZONDERNEMEND / MAAKBEDRIJF VAN HET JAAR 3BOUW

Als ze aan dit tempo voortdoen bij 3bouw heeft de Belg weldra geen baksteen meer in de maag, maar een houten balk. Door de steeds strengere energienormen en een scherper milieubewustzijn heeft het Kempense ‘Maakbedrijf van het Jaar’ de wind in de zeilen met zijn houtskeletbouw. “Straf ook, hoe zo’n trofee je bedrijf op de kaart zet.” TEKST Herman Van Waes - FOTO’S: Wim Kempenaers

Misschien had je nog nooit van hout skeletbouw gehoord, maar Chris Imants had al een paar duizend van die energiezuinige huizen op een basis van een dennenhouten structuur (zie p.45) gebouwd, alvorens hij pas op z’n 51ste als ondernemer met een eigen bouwbedrijf startte, samen met Paul Wens. Chris Imants: “Mijn ervaring gaat terug tot de prehistorie, in 1978. Ik was toen aan de slag bij bouwbedrijf Plafittco van mijn oom, daar werkte zo’n 120 man... tot het in 2000 failliet ging. Er was me beloofd het bedrijf voort te zetten, maar ik stond dus op straat. Toen heb ik me voorgenomen me nooit meer zomaar te laten doen.” “Na het afslaan van een heel aantal voorstellen, overtuigde de zaakvoerder van een traditioneel bouwbedrijf me om een gloednieuw houtskeletbedrijf uit de grond te stampen met een paar vroegere Plafittco-werknemers. Dat liep aanvankelijk erg goed, maar na enkele jaren bleken onze visies verder en verder uit mekaar te lopen. Mijn collega Paul Wens had hetzelfde gevoel en toen is de beslissing gerijpt om eruit te stappen en op eigen benen te beginnen.”

Van links naar rechts, Jef, Paul en Chris:

“Je moet gewoon 100 procent op mekaar kunnen vertrouwen, 99 procent is niet genoeg.”

“Zelf had ik het nooit alleen ondernomen, maar ik kende Pauls vakbekwaamheid en we hadden dezelfde lessen geleerd, hij had ook een faillissement meegemaakt. Met twee moest dat wel lukken, we zaten op dezelfde golflengte. Geen grootse plannen deze keer, maar topkwaliteit op kleine schaal moest het worden. Zo zijn we een

jaar of dertien geleden hier in Westerlo met 3bouw gestart. Later is mijn zoon Jef mee in het management gekomen.” Paul Wens: “In het begin zet je pro forma van alles op papier over de samenwerking, tot in het belachelijke toe: zo hadden we gestipuleerd dat onze vrouwen nooit in het bedrijf mochten komen werken. (lacht) Dat is ook nooit gebeurd, en we hebben dat papier trouwens nooit meer uit de schuif moeten halen. Je moet gewoon 100 procent op mekaar kunnen vertrouwen, 99 procent is niet genoeg. Het klikte van bij het begin. We zijn allebei gestart als ‘zelfwerkende patroon’, maar vandaag ben ik het vooral die om halfzeven ‘s morgens op de werven te vinden is.”

Eén aanspreekpunt Want dat is vooral waarmee 3bouw als kmo het verschil wil maken met grotere concurrenten. Jef: “Zo’n bouw is voor een bouwheer een stresserend project, die wil een persoonlijk aanspreekpunt, dat hij of zij vaak bij een grote aannemer mist, voor zover daar nog Nederlands gesproken wordt. Wie vragen heeft of zich ergens zorgen om maakt, mag ons 24 uur per dag bellen. Beter dat we die klant meteen kunnen geruststellen, dan dat die een heel weekend loopt te piekeren. We nemen hen zoveel mogelijk zorgen uit handen, het moet een prettig avontuur zijn, geen lijdensweg. Wij hebben zelfs klanten die achteraf zeggen: ‘spijtig dat het al gedaan is’. Ja, want dan is het aan hen om te schilderen...”

ZO december 2019 - 41

Paul: “Een huis bouwen neemt al gauw een jaar in beslag, en dan is het nog af te wachten of de vooropgestelde planning gevolgd wordt. Wij beloven dat een doorsnee woning op 12 weken klaar is, maar als ik me niet op die werven zou laten zien, zouden dat er gauw 20 worden. Je beloften houden, wordt sterk geapprecieerd, en dat vertellen klanten ook verder. Vroeger moest 3bouw klanten zoeken. Nu dienen ze zich steeds meer zelf aan, ondanks de toegenomen concurrentie van grote aannemers die ook brood zien in houtskeletbouw. “ Jef: “Naast de mond-tot-reclame doen de website en de social media vandaag een deel van het werk, maar we hebben ook nog drie verkopers op de baan. Geïnteresseerde klanten krijgen een uitvoerig inspiratieboek. Want natuurlijk beweert elk bouwbedrijf dat het de beste kwaliteit levert, je moet dus duidelijk maken waarom jij meer te bieden hebt, zeker als je een innovatief concept hebt dat de doorsnee particulier niet kent.” “We kunnen een referentielijst van ruim 400 woningen laten zien, dat helpt. Die gaan klanten vaak systematisch afbellen, en als ze geen enkele ontevreden klant vinden, zie je het vertrouwen groeien.”

Kartonnen huisjes? Chris: “We merken dat bouwers zich vandaag veel meer bewust zijn van het belang van isolatie, energiegebruik, duurzaamheid, milieuvriendelijkheid... Ze willen daar ook voor betalen, want ze beseffen dat alles strenger en duurder zal worden. Ze willen meteen ook een warmtepomp of zonnepanelen. Toch moet je nog vaak vooroordelen wegwerken tegenover houtskeletbouw. Concurrenten stellen het graag voor alsof het om ‘kartonnen huisjes’ gaat die niet lang meegaan en later niets meer waard zijn. Na drie, vier decennia blijkt dat skeletwoningen blijvend beter geïsoleerd zijn en een goede verkoopwaarde houden. Anders dan veel gewone huizen uit dezelfde periode, die slecht geïsoleerd zijn - want dat werd nauwelijks gecontroleerd - en waar nu zware kosten aan zijn om aan de moderne normen te voldoen.”

42 - ZO december 2019

Jef Inants (links naast Chris en Paul): “Kandidaat-bouwers krijgen van ons een referentielijst van ruim 400 woningen. Die gaan ze vaak systematisch afbellen: als ze dan geen enkele ontevreden klant vinden, zie je het vertrouwen groeien.”

Paul: “Mensen horen verhalen over de ontbossing van de planeet: al dat hout gebruiken is toch niet milieuvriendelijk? Dan moet je uitleggen dat ons dennenhout afkomstig is van Scandinavische leveranciers, die verplicht zijn voor elke omgezaagde boom een nieuwe boom te planten. Over heel de wereld wordt er trouwens meer in hout gebouwd dan in steen. Hadden we dat hier ook gedaan, dan zaten we nu met minder problemen.”

Wie fier is, loopt niet weg Kwaliteit staat of valt met de vraag of je medewerkers uit het juiste hout gesneden zijn. Steeds minder Vlaamse jongeren voelen zich aangetrokken tot hard la-

beur in weer en wind op een bouwwerf, en over de import van buitenlandse werkkrachten doen de wildste verhalen de ronde. Chris: “Het is inderdaad trekken en sleuren om al vanuit het beroepsonderwijs geschikte jongeren aan te trekken. Je kunt ze een job als student aanbieden, of stage laten doen om ze mogelijks daarna aan te werven. Een goeie verloning, aangename werkomstandigheden en een open communicatie helpen om gemotiveerde mensen te vinden en te houden. Ze moeten vooral fier zijn op de kwaliteit die ze waarmaken. We kennen hier quasi geen verloop.”

BIJZONDERNEMEND / MAAKBEDRIJF VAN HET JAAR 3BOUW

“Als het om bouwvakbekwaamheid gaat, zetten we alleen eigen werknemers in. Enkel voor technische zaken als elektriciteit of sanitair werken we met vaste onderaannemers. Wij vinden het belangrijk dat de klant te allen tijde in zijn eigen taal op de werf geholpen wordt. Inmiddels hebben we ruim dertig interne medewerkers, meer hoeft dat niet te worden.”

“De sessies van UNIZO over opvolging en overname hebben onze bedrijfsoverdracht aan de jonge generatie op het juiste spoor gezet.” Diversifiëren is de boodschap Deelnemen aan een wedstrijd als ‘KMO van het Jaar’ vraagt nogal wat van een ondernemer, maar als je dan in de prijzen valt, blijkt het best de moeite waard, zo ondervonden ze bij 3bouw. Chris: “Toen de lokale UNIZO-onderne mersvereniging voorstelde om deel te nemen aan de ‘KMO van het Jaar’-wedstrijd, zag ik dat eerst niet zitten. Wij zijn geen tafelspringers, doe maar gewoon je werk en laat zien wat je kunt, in de plaats van op je borst te staan kloppen. Maar de jonge generatie hier vond dat we het toch moesten doen. Ik zei ‘ok, maar trek er uw plan mee’... Uiteindelijk kon dan toch ‘den ouwe’ het dossier gaan ‘pitchen’.” (lacht) Jef: “En het resultaat overtrof alle verwachtingen. Ongelofelijk hoe we de week daarna drie keer zoveel documentatieaanvragen kregen. Plus felicitaties van streekgenoten, mensen die vroeger niet wisten wat we eigenlijk deden. ‘Maakbedrijf van het jaar’ zijn is niet alleen een blijk van erkenning en geeft je zaken

een boost, het opmaken van zo’n omvangrijk dossier verplicht je ook om je bedrijf eens goed door te lichten: wat hebben we al gerealiseerd, wat moeten we nog doen, wat kan er beter? We beseffen bijvoorbeeld dat nieuwbouw in ons land niet in ditzelfde tempo kan blijven doorgaan. Ons orderboek zit voor het komende jaar alvast goed vol, maar er zullen steeds minder betaalbare bouwgronden beschikbaar zijn. Dus kijken we zelf uit naar goedgelegen projectgronden om in te investeren. Verder zullen we met houtskeletbouw ook op de renovatiemarkt meer moeten rondkijken. Kortom, diversifiëren is de boodschap.”

Opvolging verzekerd Maar dat zal vooral de opdracht worden van de volgende generatie. Want Chris Imants mag is dan wel het meest aan het woord als verteller van het bedrijfsverhaal, hij noemt zich vandaag ‘afscheidnemend

zaakvoerder’. Officieel heeft de opvolging eind vorig jaar een solide fundering gekregen, na rijp beraad en de nodige tijd: “Het klopt dat je zo’n overdracht best jarenlang voorbereidt, want er zijn te veel aspecten om mee rekening te houden.” “In het begin wisten we er niks van en dachten we de piste te volgen die onze adviseur voor ons had uitgestippeld. Maar toen we via de Bouwunie de sessies van UNIZO over ‘Denk vroeger aan later’ volgden, zijn onze ogen opengegaan en zagen we dat er veel meer opties waren. Ik durf zeggen dat dit onze redding is geweest, want het had helemaal fout kunnen lopen. De aandelen zijn nu netjes gespreid over twee familiale takken: ik heb de mijne overgedragen aan Jef, de andere helft is voor Paul, die inmiddels ook zijn zoon Eran in de zaak heeft. Ik kan nu met een gerust hart uitbollen en wat van het leven genieten.”

Naast 3bouw bekroonde UNIZO ook dienstenbedrijf Comate (Engineering & Design) uit Leuven tot nationaal ‘KMO van het Jaar’. De titel van ‘Beloftevolle KMO van het jaar’, voor jonge bedrijven ging naar Remotive (herstel en vervanging van roterende machines) uit Evergem. Ook zij krijgen in de komende edities een portret in ZO. Sluit je aan bij het UNIZO kmo netwerk! www.unizo.be/kmo

Houtskeletbouw: hoe en waarom? Vorig jaar werden in ons land ruim 2500 woningen met een houtskelet gebouwd, 38% meer dan het jaar ervoor. De huidige houtskeletbouw is een meer ontwikkelde vorm van de eeuwenoude vakwerkhuizen en de Scandinavische pionierswoningen. Bovenop de normale betonnen fundering komt een houten binnenconstructie van verticale, droge en gekalibreerde houten stijlen die om de 36 cm geplaatst worden. Het hout is van de allerbeste kwaliteit en wordt aangevoerd vanuit de Scandinavische heraanplantbossen. Houtskeletbouw combineert zo de uitstekende draagkracht van naaldhout met een doorgedreven isolatie, goed voor de energiefactuur. Want de ruimte tussen de verticale steunstijlen wordt opgevuld met een 14 centimeter dikke isolatielaag in rotswol. Bovendien is zo’n constructie perfect koudebrugvrij te houden dankzij spouwisolatie tegen de houtskeletstructuur. Het K-peil van zo’n woning ligt rond of lager dan het K-peil van een lage energiewoning, BEN-woning of energie neutrale woning. Houtskelet biedt bovendien het voordeel dat de bouw amper drie maanden duurt. De aannemer is minder afhankelijk van de weersomstandigheden. In twee weken is zo’n woning water- en winddicht. Door de droge bouwmethode kan de woning meteen geschilderd en sneller betrokken worden.

ZO december 2019 - 43

Gelden de saloncondities op elke BMW? #askBMW

SALONDEALS

Op elke BMW, zoals de BMW X1

Plug-in Hybride vanaf € 455/maand excl. BTW huur voor professionelen.*

*Info en voorwaarden op bmw.be Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

1,8-8,2 L/100 KM • 40-187 G/KM CO2 (WLTP)** **voorlopige waarden

Echt rijplezier

ZO december 2019 - 45

DE REPORTAGE

Culinaire streekproducten

Lekker van bij ons Eindejaar nadert, zet de feestdis maar klaar. Wat te denken van een streekproduct bij op tafel als accentje? Aalsterse vlaai, Hasseltse graanjenever, Antwerpse handjes… ja, die kennen we. Maar wat dacht je van de Lokerse paardenworst, Limburgse geitenkaas en Mechelse Gouden Carolus? ZO Magazine ging voorproeven. En keek toe hoe het allemaal gemaakt wordt. Laat het likkebaarden beginnen.

TEKST Paulien Coenaerts – FOTO’S Wouter Van Vooren

Lokerse paardenworst, hét streekproduct van 2019 Mager paardenvlees, spek van de rug en kruiden, samen in een varkensdarmpje gedraaid. En dat alles gekookt en in tomatensaus gedompeld. Dan krijg je hét streekproduct van 2019: de Lokerse paardenworst. Het worstje van zo’n 2 cm diameter en 15 cm lang liet in de wedstrijd van VLAM en Het Laatste Nieuws het Elixir d’Anvers, de Hasseltse graanjenever en de Aalsterse vlaai ver achter zich. Als paardenworstenleek ging ik eens kijken of dat verdiend is. Frank De Nul ontving mij in zijn vleeshal.

7 uur ’s ochtends. Lokeren. Het is nog donker wanneer ik half slaperig bij Vleeshal De Nul aanklop. Frank De Nul, die naast slager ook voorzitter is van de beenhouwersbond, zit dan al twee uren tussen het gehakt. Zijn vrouw Cindy staat in de winkel

46 - ZO december 2019

de eerste klanten te bedienen, en vader De Nul - net 82 geworden, of zoals hij zegt: ‘28’ - helpt ook nog mee. “Om kwart na vijf begin ik er meestal aan. Gehakt maken en de verstoog aanvullen. Daarna een halfuurtje pauze voor een snelle boterham. En dan zijn de paardenworsten aan de beurt, zo rond 7 uur.”

– geen antibiotica in terug. Het paardenvlees dat wij hier verwerken komt vooral uit Argentinië, Brazilië, Uruguay…” De cutter heeft zijn werk gedaan. Het gemalen vlees gaat nu in de vleesmolen, waar het uitkomt in slierten. Of gehakt zoals we het kennen dus. Nu komt het echte werk.

De onverwoestbare machine Ik ben dus net op tijd. Franks vleeshal heeft drie grote machines en een lange tafel. De eerste machine maalt met grote messen het paardenvlees en het spek en vermengt het met eieren en paneermeel. “Onverwoestbaar”, merkt Frank op. “Die machine is ouder dan ik. Gelukkig maar, want nieuw kost dat ding vandaag zo’n 20.000 euro.” “Dat veel mensen paarden als een edel huisdier zien, doet sommige mensen wat raar naar onze paardenworsten kijken. Of we dat merken in de verkoop? Sinds de erkenning als streekproduct zo’n 14 jaren geleden eigenlijk niet meer. Bloedworst, paardenworst en droge worst zijn onze topartikelen. Paardenvlees is een van de gezondste vleessoorten, omdat een paard weinig medicamenten kan verdragen. Daar vind je – anders dan bij andere diersoorten

Frank De Nul:

“Paardenvlees is een van de gezondste vleessoorten, omdat een paard weinig medicamenten verdraagt.” Wat een lange zie ik daar hangen Het gehakt gaat in de volgende machine: de vulbus. Frank opent een pakje varkensdarmen, spoelt ze uit en schuift ze over de vulhoorn (een lang buisje). En dan is

Reporter draait gemalen paardenvlees in varkensdarm, een kwestie van vakmanschap.

het aan mij. Met mijn knie duw ik tegen een hendel waardoor het gehakt door de darm komt die ik door mijn – onder het toeziend oog van Cindy frisgewassen - handen laat glijden. Voor ik het goed en wel besef, heb ik één lange worst rond mijn arm hangen. Het is vakmanschap, dat er bij Frank een stuk beter uitziet dan bij mij. “Sinds de wedstrijd van Het Laatste Nieuws bellen ze van her en der voor onze Lokerse delicatesse. De verkoop is verdrievoudigd tot zo’n 700 à 800 worsten in tomatensaus die hier wekelijks over de toonbank gaan. Ik krijg al eens de vraag of ik ze niet wil commercialiseren en aan verschillende ketens leveren. Maar dan gaat het ambachtelijke verloren. Dan is de charme weg. Ik wil de Lokerse paardenworst beschermen als streekproduct.” De lange worst wordt in 30 kleinere worstjes gedraaid. Die komen aan een haak en gaan de koelkast in. De worsten die Frank (en ik ook een beetje) vandaag draaiden, zijn om vers te verkopen. Die van gisteren worden gekookt en in tomatensaus gedompeld. Klaar.

Streekproducten: de voorwaarden Wanneer is een product een streekproduct? Je kan een aanvraag indien bij de VLAM, het Vlaams label voor traditionele streekproducten. Als jouw product aan onderstaande voorwaarden voldoet, komt het in aanmerking.

Een streekproduct: • wordt gemaakt met grondstoffen uit de streek. • wordt door de lokale bevolking of door een breder publiek aanvaard als een traditioneel streekeigen product en is meestal ingeburgerd door traditionele naamgeving, vorm, gebruiken, ... • wordt ambachtelijk bereid, en volgens de traditie. Productiemethodes evolueren, er worden hogere eisen gesteld, maar de producenten kiezen ervoor om typische handelingen te behouden. • wordt bereid in de streek van oorsprong. • bestaat minimaal 25 jaar. Als een oude bereidingswijze terug opgenomen wordt, kan dat product ook naar een erkenning dingen.

ZO december 2019 - 47

DE REPORTAGE

Karditsel, geitenkaas uit Limburg Milleke, melleke, mol, karwitsel, karditsel, kardol. Wellicht doet de naam ‘karditsel’ flink wat lezers terugdenken aan de tijd van Nonkel Bob. Giedo liet mij enkele uurtjes gieten, draaien, en zouten. Het resultaat? Geitenkaas op zijn best, natuurlijk.

In de verte doemt een houten kaasmakerij op in de Lummense velden. Als ik uit de auto stap, doet een sterke geitengeur

mijn neus zo vroeg in de ochtend toch wat opkrullen. Maar naarmate ik dichter bij de kaasmakerij kom, verandert die geur geleidelijk in een kaasaroma. Dat is al beter. “Beter? Dat is goed nieuws. Het was ooit anders”, vertelt Giedo De Snijder. “Mensen liepen met dichtgeknepen neus voorbij ons marktkraam. En meer dan eens hoorden we ze ‘bah’ of iets in die aard roepen. Vandaag is dat gelukkig niet meer zo. Geitenkaas heeft sinds 2000 enorm aan populariteit gewonnen. Vandaag is het zelfs het enige segment dat groeit in de kaaswereld. Dat meer en meer kinderen een zuivelallergie hebben en dat geitenmelk stukken beter verteert dan koemelk heeft daar ook aan geholpen.”

Giedo De Snijder: "De consument snakte naar ambachtelijke kazen. Wij hebben dat gat in de markt gevuld."

48 - ZO december 2019

Het begon weer te kriebelen Ik krijg een wit T-shirt, een witte broek, een haarnetje, witte laarzen en handschoentjes. Giedo zet me aan het werk. De gestremde melk moet in langwerpige vormpjes komen - of zoals Giedo het zegt: ‘Vult ons Aurélie maar op’ - straks meer over Aurélie en consoorten. “Van 1983 tot 2006 hadden mijn vrouw Magda en ik een eerste geitenkaasmakerij. In 2006 verkochten we ze aan een groter bedrijf. Acht jaren hebben we het zonder kaasmaken volgehouden, maar op mijn zestigste begon het weer te kriebelen. Dus hebben we in 2015 Karditsel opgericht. Magda en ik, twee kaasmakers, samen met twee boeren. Vandaag is de kaasmakerij klaar om de melkproductie van de geiten

kudde, een kleine 300 stuks, op haar max imumcapaciteit aan te kunnen. Op je 60ste daar nog aan beginnen? Ik raad het niemand aan. Op vijf jaar tijd heb ik 5 dagen verlof gehad. Het is een passie, het kan toch knap lastig zijn.”

Florence ligt ook in Boston en London Tijd voor een volgende taak: “Florence moet gedraaid worden”. Giedo leidt me naar een van de droogruimtes vol rekken met grote ronde witte kazen die omgedraaid moeten worden. Al draaiend luister ik verder naar Giedo’s verhaal. “Onze klanten van vroeger waren meteen enthousiast toen ze hoorden over Karditsel. We kwam terug in een markt waarin veel kleine kaasbedrijven waren overgenomen door grote spelers. De consument snakte naar een lokale, ambachtelijke kaasmakerij. Wij hebben dat gat in de markt perfect ingevuld. De boerderij groeide gestaag, en de vraag groeide mee. Vandaag is de vraag groter dan het aanbod en liggen onze kazen te geuren in Berlijn, Madrid, Londen, Boston…” Florence is gedraaid en mag opnieuw de droogruimte in.

Giedo De Snijder:

“Vroeger liepen mensen met dichtgeknepen neus voorbij ons marktkraam.” Volgende stap? Zouten. Elk kaasje krijgt een zoutkorst, met propere handen erop te wrijven. Kaas in de hand, zouten, omdraaien, en nog eens zouten. Dit jaar heeft Karditsel het nog veel lastiger om vraag en aanbod op elkaar af te stellen. Hoe dat komt? “Dat zullen we aan de geiten moeten gaan vragen….”, antwoordt Giedo.

Bronstig zonder sponsen

september wordt ze opnieuw gedekt. Wat betekent dat? Niet veel goeds, hé. Onze melkplas piekt in de zomer wanneer alle winkels dicht zijn en iedereen op vakantie is. En wanneer iedereen volop geitenkaas wil eten - in oktober, november en vooral december - hebben wij amper melk. Zo gaat dat, zonder hormonale sponsen.”

Geiten zijn maar in een bepaalde periode bronstig, dus in enkele weken moeten ze allemaal gedekt worden. Je kan dat niet spreiden zoals bij een koe die om de drie weken bronstig is. Het is erop - of in dit geval erin - of eronder. “Een geit is vijf maanden drachtig, lammert in maart, en in

Na het zouten komt het rijpen, rijpen en nog eens rijpen. Al naargelang het kaastype duurt dat één tot vier weken. Dan kunnen er 500 à 600 stuks van Desirée, Maurice, of Florence naar de winkel… Elke kaas krijgt van Magda en Giedo een naam

én een persoonlijkheid. Om een idee te geven: Florence is de stevige dame onder de Karditselkazen, ons Desirée is eerder een fijnproevertje. Stuk voor stuk zijn ze Limburgse delicatessen. “Geitenkaas is typisch Limburgs, omdat het hier vroeger wemelde van de keuterboeren. Geiten waren een pak makkelijk te huisvesten dan koeien. Daarom heeft de geitenkaas in de streek kunnen floreren.” Of hij nog tips heeft voor geitenkaasmakers die hun streekproduct aan de man willen brengen? “Ja, ge moet goed zot zijn”, lacht Giedo.

ZO december 2019 - 49

DE REPORTAGE

Gouden Carolus, het Mechels bier van de Keizer Maak kennis met de laatste schakel in deze journalistieke foodpairing. De Lokerse paardenworst en Limburgse kaas krijgen het gezelschap van Mechels donkerrood bier. Onder die benaming staat Gouden Carolus Classic bekend als streekproduct. Eigenaar van brouwerij Het Anker is Charles Leclef, en zijn oom schreef het recept. Het is Charles’ verdienste dat dit bier, dat zijn oorsprong vond in de 15de eeuw, nog bestaat.

“Al is de smaak niet te vergelijken met het bier van toen”, verduidelijkt Charles. “Ik hoor mensen graag vertellen hoe ze hun product maken zoals in de ‘goeie ouwe tijd’. Bij bier lijkt me dat eerder ongeloofwaardig. De technieken zijn geëvolueerd, en bijgevolg ook de smaak. De filosofie en de ingrediëntenstructuur, die zijn nog dezelfde natuurlijk. Zij het in een verbeterde versie.”

karamel en kruiden. Lekker. Misschien is het bij de jongere garde gewoon onbekend en onbemind. “Gouden Carolus heeft een lange geschiedenis. Mij ging het er vooral om onze oude brouwerij in stand houden, eerder dan de productie te verhogen en het bier aan de wereldwijde liefhebber Dat kan een gevolg zijn, maar is voor mij niet het hoofddoel. Want dan is er niet veel streekproduct meer aan.”

Mijn eerste keer

Ei zo na op de fles

Ik beken dat ik nog nooit Gouden Carolus heb gedronken. Onze fotograaf Wouter daarentegen gooit er tussen dat het bier hem al enkele zware ochtenden bezorgd heeft. Ik krijg een glas voorgeschoteld. Het smaakt naar sinaasappel, passievrucht,

In de brouwkamer staan drie gigantische koperen ketels. “Hier begint de dag, wanneer Belgische hop en smaakstoffen zoals sinaasappelschillen en koriander toegevoegd worden aan de mout. Het bier gaat vervolgens met de tankwagen naar de

Charles Leclef:

“We brengen de geschiedenis van Gouden Carolus tot leven. Alleen zo kunnen we rendabel zijn.”

50 - ZO december 2019

bottelarij. Er worden dan nog vergistbare suikers toegevoegd om een tweede gisting in gang te zetten. Dat duurt zo’n 10 dagen.” Het resultaat is een lekker kruidig biertje met een alcoholgehalte van 8,5%. Charles’ grootvader werd hoofdbrouwer op het moment dat de pils boomde. Iedereen wilde een frisse pils in de hand, liever dan een eerder bitter en zwaarder streekbier. “Toch nam mijn opa de moedige beslissing om het populaire pilske aan brouwerij Lamot over te laten en zich in de kleine brouwerij hier in Mechelen te focussen op de oude Gouden Carolus. Dat was visionair. Wij waren daar als klein brouwerijtje pionier in. Al scheelde het niet veel of Het Anker was op de fles gegaan.”

De zot die het wou proberen “Zijn zoon, mijn oom Michel, nam het roer over en verfijnde de Mechelse roodbruine. Het was knokken, en eigenlijk had het toen gedaan kunnen zijn. Tot er een zot kwam die het toch nog wilde proberen.

Het was mijn beurt (lacht). Op dat moment waren de problemen groot, de activiteit klein. Fiscale moeilijkheden, interne processen die niet liepen… Ik heb van alles geprobeerd, samenwerkingen op poten gezet, maar die zijn allemaal op niets uitgelopen… Het Anker kende toen vooral stuiptrekkingen. Hoe langer ik Het Anker in stand houd, hoe zeldzamer en specialer onze brouwerij zal zijn. Dat maakte ik mezelf wijs. En zo voel ik het vandaag nog altijd aan.” Of het bier brouwen nu rendabel is, vraag ik me af. “Nee”, lacht Charles. “Net zo min als vroeger. Mijn oplossing? Ik verkoop het verhaal errond. Ik nam het gebouw hiernaast over, maakte er een brasserie van, het gebouw aan de andere kant werd een hotel. De brouwerij is open voor bezoek. Zo brengen we de geschiedenis van de Gouden Carolus tot leven. En om top of mind te blijven, werken we aan allerlei kleine projectjes. We hebben een whisky-infused bier uitgebracht, waarmee we al in de prijzen zijn gevallen. En elk jaar

ontwikkelen we een Indulgence-reeks waarbij ik onze brouwers een ludieke opdracht voorschotel, zoals iets doen met cacaobonen bijvoorbeeld. Van die dingen zorgen voor persaandacht. Dat alles erbij maakt het wèl goed rendabel.” “Ik ben nu de vijfde generatie van de familie Van Breedam, en ook de zesde generatie heeft Gouden Carolus door de aderen stromen. Mijn zoon William helpt mee in de brouwerij, en staat de popelen om ze over te nemen. Hij zal het wel zeggen als ik weg moet, zeker? (lacht).” Al hoop ik dat dat nog niet voor morgen zal zijn. Ik ben hier nog te graag.” Ik ook, denk ik bij mezelf wanneer het interview erop zit. Gelukkig krijg ik nog een fles Gouden Carolus mee om na te genieten. Ik weet intussen wat op onze feesttafel zal staan. Lekkere streekproducten. Winkelhier. Je zal het je niet beklagen.

/ www.streekproduct.be / www.handmadeinbelgium.com

100% TOEGEWIJD AAN UW BEDRIJF TOTAL was ongetwijfeld al eens de brandstof voor uw wagen. Maak nu van TOTAL ook de brandstof voor uw bedrijf. Bij ons kunnen professionals genieten van onze diensten voor gas en elektriciteit. Met onze ervaring en expertise krijgt uw bedrijf er een echte zakenpartner bij. En dat is niet alles. TOTAL biedt u ook een volledig gamma zonne panelen en herlaadpalen voor uw elektrische en hybride bedrijfsvoertuigen.

Kortingen vanaf 180€* Ontdek nu uw unieke UNIZO - TOTAL Gas & Power korting op www.totalgp.be/unizo of bel naar TOTAL: 02 486 21 21.

GAS EN ELEKTRICITEIT

* Info & voorwaarden: totalgp.be/unizo

U zoekt een energieleverancier? U vindt een echte zakenpartner. Zeer grote verbruiker? Vraag uw op maat gesneden offerte: pro@totalgp.be tel. 02 486 21 21 I www.totalgp.be/unizo ZO december 2019 - 51

JAAR GARANTIE

P U R E K WA L I T E I T

De nieuwe Kia XCeed vanaf

â&#x201A;Ź 315 /maand excl. BTW(1)

Ook bestelbaar in 100% fiscaal aftrekbare plug-in hybride vanaf januari 2020

De gloednieuwe Kia XCeed heeft alles om de hoofden te doen draaien. Een sportief cross-over design met unieke LED-koplampen vooraan in Z-vorm en opvallende LED-lichten achteraan. De grote binnenruimte en hogere zitpositie van een SUV. En de nieuwste technologische ontwikkelingen zoals een volledig digitaal display in 12.3â&#x20AC;?. Ziet de nieuwe Kia XCeed er niet geweldig uit? Wacht tot u ermee rijdt.

Kia.com

7 JAAR MAP UPDATE

* **

7 jaar garantie of 150.000 km (wat het eerst wordt bereikt, zonder kilometerbeperking gedurende de eerste 3 jaar). Het 7 Year Map Update programma gerechtigt de koper van een Kia wagen verkocht vanaf 01.03.2013 door Kia Motors Belgium via een erkende Kia-verdeler in België of het Groothertogdom Luxemburg en uitgerust met een origineel fabrieksgemonteerd LG-navigatiesysteem, gedurende een periode van 7 jaar vanaf de aflevering van de wagen, tot het bekomen van een jaarlijkse navigatiekaart-actualisatie (maximaal om de twaalf maanden) bij elke erkende Kia-dealer of Kia-hersteller in de Europese Unie (enkel na afspraak). *** Foto ter illustratie.

(1) Prijsvoorbeeld voor de lange termijn verhuur van 1/11/2019 tot 31/12/2019 met de vermelde opties, packs en diensten op de Kia XCeed 1.0T 120 Must voor een looptijd van 60 maanden en 10.000 kilometer per jaar conform de in het contract vastgelegde bepalingen. De maandelijkse leaseprijs omvat onderhoud, reparaties, onbeperkt aantal zomer- en winterbanden bij normale slijtage, belasting op de inverkeersstelling (BIV), verkeersbelasting, verzekeringen** (BA-verzekering, rechtsbijstandsverzekering, bestuurdersverzekering), dienst Perfecta (tenlasteneming door Arval van het risico op schade, totaal verlies of diefstal van de wagen) met eigen risico , Europese pechverhelping en een vervangwagen één categorie lager na 24 uur immobilisatie. Exclusief aanbod voor vrije beroepen, zelfstandigen en kleine ondernemingen. Dit is een publicitaire pagina die niet als offerte kan worden beschouwd. Er wordt pas een offerte opgesteld na aanvaarding van uw dossier (er kunnen bijkomende voorwaarden worden opgelegd) en die zal altijd moeten beantwoorden aan de algemene voorwaarden van Arval. Actie geldig bij alle concessiehouders van KIA in België, zolang de voorraad strekt.

1,4 - 7,2 l/100 km (WLTP)

32 - 162 g/km (WLTP)

Geeltelijk gebaseerd op voorlopige niet-gehomologeerde waarden. Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. V.U.: NV Kia Motors Belgium (BE 0477.443.106, IBAN: BE17 5701 3129 5521), Kolonel Bourgstraat 109,1140 Evere.

Natura2000 vrijwaart biodiversiteit

Ondernemen in beschermde natuur Wil je ondernemen in, of zelfs maar in de buurt van Europees beschermd natuurgebied, is uitkijken de boodschap: om de ecologische impact te beperken, moet je een paar onderzoeken doorlopen voor je groen licht krijgt. TEKST Piet Vanden Abeele FOTO Pixabay

Natura2000 is een Europees project om de biodiversiteit in Europa te beschermen, te bewaren en terug te verbeteren. De Europese Commissie verplicht haar lidstaten om Speciale Beschermingszones (SBZ’s) of Natura2000-gebieden aan te duiden. Dat is ook in Vlaanderen gebeurd. Natura2000 beslaat ongeveer 12% van de oppervlakte van Vlaanderen. Bekende Natura 2000-gebieden in België zijn de Kalmthoutse Heide, het Zwin, de Uitkerkse Polder en het Zoniënwoud. Maar er zijn ook veel minder gekende en kleinere natuurgebieden, onder meer het valleigebied van de Kleine Nete met bron-

54 - ZO december 2019

gebieden, moerassen en heiden, de bosbeekvallei en aangrenzende bos- en heidegebieden te As, Opglabbeek en Maaseik, een reeks duingebieden langs onze kust, en het Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent.

Stikstof inperken De Natura 2000-gebieden zijn afgebakend en er werden natuurdoelen of ‘instandhoudingsdoelen’ goedgekeurd voor die gebieden in april 2014. Sindsdien werkt het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) aan actieplannen of ‘Managementplannen’. Veel Natura 2000-gebieden kampen met een overschot aan stikstof, vooral ammoniak en stikstofoxiden, wat schadelijk is voor de plaatselijke natuur. Om die reden werkt Vlaanderen ook aan een Vlaamse Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Dat laatste is van belang voor Vlaamse landbouwers en ondernemers, want het kan invloed hebben op het al dan niet vergunbaar zijn van landbouw- of economische activiteiten die ammoniak of stikstofoxiden uitstoten.

De voortoets In en vlakbij het Natura2000-netwerk mogen er landbouw-, recreatie- en bedrijfsactiviteiten plaatsvinden, maar die mogen

het realiseren van instandhoudingsdoelen in die gebieden niet hinderen. Voor veel bedrijfsactiviteiten is een omgevingsvergunning vereist. Als je een vergunning wil aanvragen, moet je nagaan of je project niet in conflict is met de Europese natuurdoelen voor beschermde natuur in bijvoorbeeld een vlakbij gelegen Natura2000-gebied. Dat gebeurt in twee stappen: de voortoets (een onderzoek op hoofdlijnen) en, indien nodig, de ‘passende beoordeling’ (dat is een grondig onderzoek). In vele gevallen volstaat de voortoets.

Een voorbeeld Concreet zal een onderneming aan de rand van een Natura2000-gebied bij de aanvraag van een vergunning voor een bedrijfsgebouw met stookinstallatie de voortoets moeten doorlopen. De stookinstallatie zorgt immers voor de uitstoot van stikstofoxiden die kunnen neerslaan op het Natura2000-gebied en de natuurdoelstellingen daar kunnen beïnvloeden. Het is niet omdat een bedrijf in een kmo-zone ligt dat er geen impact op de natuur kan zijn. Ook dan moet men nagaan of er impact kan zijn op nabij of iets verder afgelegen Europees beschermde natuur.

PRAKTISCHE ZAKEN / NATURA 2000

Ook online De voortoets is eigenlijk een generieke vragenlijst. Ze is vrij eenvoudig en laagdrempelig, en kan je invullen zonder ondersteuning van een studiebureau of milieudeskundige. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) ontwikkelde een online voortoets die de effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht onderzoekt. Bij eutrofiëring van rivieren, beken of meren worden deze gedomineerd door groenen blauwalgen, waardoor ondergedoken waterplanten door lichtgebrek niet meer kunnen groeien, en dat is een probleem. Voorlopig staan in de online voortoets enkel activiteiten, projecten en vragen die leiden tot deze effecten. Er wordt evenwel gewerkt aan een ruimer instrument dat alle effecten onderzoekt met een impact op zowel leefgebieden, als plantenen diersoorten. Daarin zullen ook de effecten via bodem, oppervlakte- en grondwater opgenomen zijn. Als uit de voortoets blijkt dat • er geen impact is op Natura2000-ge bieden, dan bezorgt de initiatiefnemer het verslag aan de vergunningverlenende overheid (meestal de gemeente, stad of provincie). • er wel een mogelijk impact is op Natura 2000-gebieden, dan kan men proberen om het project bij te sturen en aan te passen, of extra maatregelen en investeringen te voorzien om natuurschade en negatieve gevolgen beperken. Als bijsturing en extra maatregelen niet mogelijk zijn of niet volstaan, dan moet de initiatiefnemer overgaan naar de ‘Passende Beoordeling’.

Passende Beoordeling Ondernemingen met een grondwaterwinning kunnen eveneens impact hebben op nabijgelegen Natura2000-gebieden. In de praktijk zullen ze vaak een Passende Beoordeling moeten doorlopen als ze een nieuwe vergunning voor grondwateronttrekking willen aanvragen. Een Passende Beoordeling is een grondige studie met gedetailleerde berekeningen over directe, indirecte en cumulatieve effecten op korte en lange termijn. Zowel permanente als tijdelijke effecten moeten in kaart gebracht worden. Ondersteuning

van een studiebureau of milieu-expert is aan te bevelen. Er kan gebruik gemaakt worden van de zgn. ‘praktische wegwijzers’. Dat zijn leidraden om de Passende Beoordeling zo correct mogelijk op te stellen. Ze kunnen gratis gedownload wor den via www.Natura2000.vlaanderen.be/ ondersteuning-opmaak-van-een-passende-beoordeling

Bij de vergunning De Passende Beoordeling moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden. Als een omgevingsvergunning afgeleverd werd zonder een Passende Beoordeling, terwijl dat eigenlijk wel nodig was, dan kan tegen de afgeleverde vergunning in beroep gegaan worden. Het ontbreken van een noodzakelijke Passende Beoordeling maakt de vergunning dus juridisch aanvechtbaar.

is aan de lijst met Natura2000-gebieden. Die is te vinden via www.Natura2000. vlaanderen.be/natura-2000-gebieden

Handige checklist Enkel vergunningsplichtige projecten waar een overheid over moet beslissen zijn onderhevig aan de passende beoordeling. Meldingsplichtige activiteiten niet. Om na te gaan of je een voortoets en/of Passende Beoordeling moet uitvoeren, ontwikkelde UNIZO een handige checklist.

Kijk op de kaart

Als je op één van onderstaande vragen ‘Ja’ antwoordde, zal je bij elke nieuwe vergunningsaanvraag voor het bedrijfsproject, bouwproject of bij bedrijfsuitbreiding rekening moeten houden met de natuurdoelen in het Natura2000-gebied. De kans is groot dat je een Voortoets of Passende Beoordeling moet doorlopen.

Om op een landkaart na te gaan of jouw bedrijfsgebouw, opslagterrein, terrein voor recreatie of andere bedrijfsactiviteiten in een Natura2000-gebied liggen of er aan grenzen, raadpleeg je best de interactieve kaart van Vlaanderen die gekoppeld

Veel meer info omtrent de Natura2000gebieden en de mogelijke gevolgen voor ondernemers is terug te vinden via www. unizo.be/Natura2000

Checklist voor bedrijven en/of (bouw)projecten in of vlakbij Natura2000-gebieden Doe je aan grondwaterwinning? ja Neen Heb je een stookinstallatie? ja Neen Wordt er afvalwater geloosd in een waterloop? Ja Neen Leg je een recreatieterrein of recreatie-infrastructuur aan? ja Neen Is er ontbossing ? Ja Neen Zijn er ondergrondse bouwconstructies (bvb. kelders)? Ja Neen Worden er afwateringsgrachten aangelegd? Ja Neen Worden er drainagesystemen aangelegd of aangepast? Ja Neen Worden er afwateringsgrachten gedempt? Ja Neen Worden er verharde parkings of stapelplaatsen aangelegd? Ja Neen Bevat het project grondwerken in Natura2000 ? Ja Neen Worden er dieren gehuisvest (runderen, paarden…)? Ja Neen Wordt er mest gestockeerd? Ja Neen Komen er serres (bvb. voor sierteelt) ? Ja Neen … of boomkwekerijen? ja Neen Komt er permanente of tijdelijke bemaling ? (het verpompen van grondwater) ja Neen Zal er mest verwerkt worden? Is er uitstoot van ammoniak, zwaveloxiden, ….?

Ja Ja

Neen Neen

ZO december 2019 - 55

2019 in twaalf Het jaar zit er weer op. Tijd om even terug te blikken. Uit alle nieuws uit de retailsector van het afgelopen jaar, plukte onze zaakwaarnemer er de opvallendste nieuwtjes uit en gaf er – cursiefgewijs – wat extra duiding bij. TEKST Bart Debbaut

Carrefour-klanten kunnen voortaan de herkomst van JAN het vlees nagaan via smart phone. Heb jij ze ook gezien? De klanten die ijverig met hun vlees-app in de aanslag het hele traject van kalf naar voorverpakt, gepaneerd kalfslapje nagingen? Heerlijke app, verslavend bijna. Tip: vertel dit niet aan minister-president Jambon. Die heeft al genoeg aan het spelletje Toy Blast en aan zijn eigen naam.

“Zullen mijn poezen zich ooit aan een kledinglijn wagen?”

BART DEBBAUT is zaakvoerder van herenkledingzaak De Gouden Schaar in Tienen. Hij schrijft, fietst, kookt en speelt piano. Passie is daarbij de rode draad.

56 - ZO december 2019 56 - ZO december 2019

Onderzoekers van de Gentse universiteit zeggen dat conFEB sumenten producten met een biolabel lekkerder en gezonder vinden. Het gevoel dat het testpubliek overhield na het consumeren van een bioproduct was ook positiever, wellicht door de aandacht voor het milieu en de perceptie dat bioproducten gezonder zijn. Ik ga ervan uit dat de onderzoekers eerst het plastic verwijderd hebben waarmee al die biobananen, biocitroenen en biokomkommers zijn voorverpakt.

Choupette Lagerfeld, de kat van de op 19 februari overleden MAA modeontwerper Karl Lagerfeld, lanceert haar eigen kledinglijn. Dat heeft de kat bekendgemaakt op Instagram. Kijk, de dag dat mijn twee poezen Tijger en Polski zich aan zulke onzin wagen, lanceer ik een maand nadien een app waarmee je de herkomst van hun vlees kunt nagaan, dat je – uiteraard voorverpakt - in de bioafdeling van de supermarkt kan vinden.

Liefst 97% van de millennials eet onvoldoende groenten. VLAM, het Vlaams APR centrum voor Agro- en Visserijmarketing lanceert daarom de ‘Vegetables are the new sneakers’, een 100% onlinecampagne die jongeren aanmoedigt meer groenten te eten. Of Floris Van Bommel deze actie heeft aangegrepen om nieuwe sneakers te ontwerpen in de kleuren en vormen van pakweg een pastinaak, een broccoli of zoete aardappels is niet geweten.

DE ZA AKWA ARNEMER

maanden In het eerste kwartaal van 2019 groeide het verkeer naar e-commerce-websites MEI nog amper. Dat blijkt uit een analyse van het online winkelgedrag van 500 miljoen mensen over de hele wereld. Tegelijkertijd nam de gemiddelde bezoekduur met meer dan 30% af: waar mensen in 2014 nog gemiddeld 6,5 minuut vertoefden op een website van een onlinespeler, zakte die duur in 2019 naar 4 minuten en 12 seconden. Naar verluidt spendeerde hij vervolgens 7 minuten en 24 seconden in de wachtrij van zijn plaatselijke postkantoor om de onlinebestelling terug te kunnen sturen.

Belgische retailers verloren vorig jaar 900 miljoen euro JUN door diefstallen. Daarmee heeft ons land de hoogste winkelcriminaliteit van WestEuropa na Spanje. Opgeteld met de investeringen van ruim 400 miljoen euro om winkelcriminaliteit te bestrijden, brengt dat de totale kost voor de Belgische retail op 1,3 miljard euro of bijna 2% van hun jaarlijkse omzet! In supermarkten wordt alcohol het vaakst gestolen, daarna komen vlees, vis en kaas. Bij een kledingwinkel zijn broeken het populairst bij dieven, gevolgd door truien en blouses. Nergens in het onderzoek een spoor van gestolen groenten. Ook niet na de campagne van het VLAM. Laat staan van biogroenten.

glimlach begroet. Dom, toch! Hoe simpel is het om even vriendelijk te glimlachen. Uit eigen onderzoek bleek dan weer dat 100% van de klanten nooit glimlachen als ze met hun pakje-voor-retour staan aan te schuiven in hun plaatselijke postkantoor. Erotiekbedrijf Pabo, met tien winkels in ons land, geeft de - pijp aan maarten. JUL -Opeuhm haar - euhm - hoogtepunt draaide het bedrijf een omzet van 80 miljoen euro. Erotiekconsumenten zoeken hun gading steeds meer online. Daâ&#x20AC;&#x2122;s even - euhm - slikken.

Krimpende winsten van Belgische supermarkten. AUG Van de jaarverslagen van Belgische supermarkten word je niet bepaald vrolijk: bij Aldi blijft er van een winkelkar met 100 euro aan producten 2,4 euro over als bedrijfswinst. Bij Carrefour zelfs maar 1,9 euro. En de consument, die vaart er voorlopig wel bij. Meer supermarkten dan leegstand bij wijze van spreken: Colruyt, Aldi, Delhaize, Lidl, Carrefour, Albert Heyn, Jumbo. En dan moeten bol.com, amazon en alibaba nog supermarkten openen.

Vlaamse jongeren consumeren meer groenten en fruit en frisdrank. Meer dan SEP minder de helft van de jongeren eet dagelijks groenten. Dat is een pak meer dan 5 jaar geleden, blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent. Bij het VLAM hebben ze, bij de bekendmaking van deze resultaten, hun sneakers opgegeten.

Waasland Shopping schakelt een team van glimlachcoaches in. De reden hiervoor is OKT dat winkeliers hun klanten te weinig een vriendelijke glimlach schenken. Uit de Retail Experience Barometer 2019 blijkt dat ruim 86% van de winkeluitbaters hun klanten nooit met een

De Nederlandse journalist Jeroen van Bergeijk ging vijf NOV weken undercover bij Bol.com en schreef er een boek over. Over de afdeling Retouren kloeg hij niet: pauzetijden worden gerespecteerd, je mag naar het toilet. Over de orderpicking had hij wel grote bedenkingen: meestal buitenlandse werkkrachten lopen tot 25 km per dag om pakjes te verzamelen. De arbeidsmigranten moeten daarna door een bodyscanner en gaan dan naar een aftands vakantiepark, waar Nederlanders niet meer willen verblijven. Alles verloopt met tijdelijke contracten via uitzendbureaus die ook de woonst regelen. Maar na een tijdje verliezen veel mensen hun job. En daarmee ook hun woonst. Het is een soort apartheid, zegt hij. En de consument: hij koopt lustig verder bij de winkel van ons allemaal. Snel en efficiĂŤnt, denkt hij. Het sociale aspect vergeet hij liefst. Maar over het klimaat wil hij wel een woordje meepraten. Uiteraard.

We hebben nog geen federale regering. Het belooft nog lang DEC te duren vooraleer die er komt. Burgers en ondernemers krabben zich in de haren om zoveel onkunde en onwil. We kijken met zijn allen uit naar wat 2020 brengt. Minder subsidies, meer belastingen. Of minder parlementen. En meer beleid? Ach, 2020 wordt alweer een grand-cru topjaar. Met dank aan jou, beste ondernemer. Aan jou en je blijvende passie. Gelukkig nieuwjaar!

ZO december 2019 - 57

Gino Van Ossel Expert retailmanagement

Een videoles internationaal merkadvies op de trein.

Carole Lamarque Expert innovatieve marketing

Een masterclass e-commerce op zondagmiddag.

Fons Van Dyck Expert merkstrategie

Een podcast innovatieve technologie tijdens het joggen.

Haal onze Vlaamse meesters in huis. Waar en wanneer je wil. Bijleren als ondernemer was nog nooit zo eenvoudig. Want met de UNIZO Online Ondernemersacademie heb je altijd en overal topadvies binnen handbereik.

Online videolessen webinars podcasts masterclasses Een initiatief van

Abonneer je nu op www.ondernemersacademie.be en geniet t.e.m. 31/12/2019 van â&#x201A;Ź 200 korting met de code OAOPromo2019.

Partners in opleiding

DURVERS EN DOENERS

Melina C Na haar studies handelswetenschappen en een loopbaan van 6 jaar bij L’Oréal, startte de ontwerpster Melina Cervesato haar eigen bedrijf in de e-commerce. Ze biedt een uitgebreide collectie aan lederen handtassen, en lanceerde begin 2017 haar eigen collectie. Met een paar klikken kom je erachter hoe je een tas kan kiezen op basis van jouw lichaamsvorm, ongeacht de maat die je hebt. Ze volgt voortdurend de nieuwste trends, van hobotas over fanny pack tot clutch. / www.melina-c.com/nl

Mark Sound

Kasjmir Fashions

Mark Steyaert runt inmiddels 30 jaar Mark Sound, een cd-speciaalzaak met jazz en klassieke muziek in Kraainem. Wat is het geheim? Specialiseren en investeren in aanbod en expertise. En focussen op een fysieke winkel, waar je in een aangename sfeer kan snuisteren tussen meer dan 40.000 titels. ‘Het onvindbare vinden’, daar maakte hij zijn handelsmerk van. Zo maakt hij het verschil als tegenhanger van het alomtegenwoordige online shoppen, en overleeft hij in een nichemarkt.

Ongeveer 50 jaar geleden begonnen de ouders van Claudy Peetermans naast hun textielatelier een kledingwinkel in Zoutleeuw. In 1989 nam Claudy de zaak over van zijn ouders, moderniseerde het ‘boetiekske’ en herdoopte ze tot Boetiek Kasjmir Fashions. Dit jaar was het tijd voor een nieuwe opfrisbeurt. De gezellige babbel en de leuke attentie zijn al die jaren gebleven! Op die manier zet Claudy - samen met zijn klanten – elke dag Winkelhieren mee in de praktijk.

/ www.marksound.be

/ www.kasjmirfashions.be

HEB JE OOK IETS TE MELDEN? UNIZO VLAAMS-BRABANT Diestsevest 52-54 - 3000 Leuven - T 016 28 44 41 - vlaamsbrabant@unizo.be - www.unizo.be/vlaams-brabant UNIZO BRUSSEL Willebroekkaai 37 - 1000 Brussel - T 02 21 22 510 - brussel@unizo.be - www.unizo.be/brussel ZO december 2019 - 59

JoĂŤlle Hauglustaine, Bertin Verstraete en Jos Dierckx.

SAMEN WERKT

Dragon Roast en Atelier Night Light

“Mijn draak vond hier zijn eindbestemming”

TEKST Filip Huysegems – FOTO Studio Dann

In de Kleine Bergstraat, een smal straatje in Tienen, wappert ter hoogte van nummer 19 de drakenvlag. Achter deze gevel baten Joëlle Hauglustaine en Jos Dierickx de koffiebar Dragon Roast uit. Artisanale koffie branden, eigen blends creëren, bereiden, een fijnzinnig assortiment aan thee serveren, hoe laat zich dat rijmen met een monster dat dorst heeft naar bloed? Joëlle: “In de jaarlijkse Kweikersparade van Tienen waren Jos en ik bij de bouwers van de draak Oswaldus. En in de Lazuurwedstrijd tussen Tiense gehuchten was het embleem van mijn wijk een kamsalamander, in de streek een Getedraak genoemd. Enfin, laten we het erop houden dat ik heel betrokken ben bij het verenigingsleven en de burgerbeweging opgewekTienen, en dat de draak als onze mascotte daaruit voortgekomen is.” Verenigingen en wakkere burgers hebben koffie nodig, uiteraard, want hoe blijven anders die vergaderingen draaien, maar geen prutkoffie alstublief, en gaandeweg bekwaamden Joëlle en Jos zich daarin, en vooral Jos werd een virtuoos in koffiebranden. Joëlle: “Dit jaar zijn we effectief met ons koffiehuis mét koffiebranderij gestart, al heb ik eerst bij UNIZO de begeleiding Go4business gevolgd, want er komt veel bij kijken.” Jos: “We proberen hier een gezellige sfeer te creëren, alsof je thuiskomt.” Een deel van die huiselijke sfeer is de fonkelende luchter aan het plafond. Joëlle: “Die dateert uit het begin van de jaren 1900.” Joëlles overgrootvader was stationchef van Leuven en, zo wil het familieverhaal, die kroonluchter kreeg hij uit erkentelijkheid, omdat hij tijdens de oorlog het Duitse transport saboteerde met een explosie in Leuven Statie. Toen het familiestuk in handen van Joëlle kwam, zag het er helaas niet zo fonkelend uit. Maar Joëlles kennis van het Tiense handelaars- en vereni Jos Dierckx: gingsleven deed zijn werk, en ze raakte aan de praat met Bertin Verstraete van Atelier Night Light – ze had niemand beter kunnen treffen. Recent nog kreeg hij de Ambacht in de Kijker-prijs. Bertin: “Oorspronkelijk was ik meubelrestaurateur bij een werkgever met een mooi clienteel, zoals het Egmontpaleis, het Hortahuis... Later spitste ik me toe op kroonluchters, en werkte ik in Parijs, Shangai, Beiroet, noem maar op. Uiteindelijk startte ik met een eigen zaak, en dat doe ik nu zes jaar.” Atelier Night Light herstelt antieke kroonluchters, en maakt ook unieke ontwerpen. “In dit geval wou ik de oorspronkelijke zo dicht mogelijk benaderen.” Al was er plaats voor bijdetijdse oplossingen. Bertin: “Jos, die heel technisch is aangelegd, liet mij werken met materialen en fittingen die ik gewoonlijk niet gebruik.” Jos: “En voor het licht heb ik ledlampjes voorzien.”

“Het moet hier zijn alsof je thuiskomt.”

Bertin: “Als ik een evenement organiseer, zoals onlangs met de Dag van de Ambachten, dan kom ik bij Dragon Roast een koffie-arrangement halen voor mijn publiek. Want dan heb ik graag dat het hele concept ambachtelijk is, en daar past deze artisanale koffie het best bij.” De touch van Atelier Night Light is op nog een andere manier aanwezig. Er hangt een lichtdraak aan de muur. Bertin: “Dat was het allereerste stuk dat ik ooit kocht op een veiling. Heb ik lang bijgehouden. Maar hier heeft het zijn rechtmatige eindbestemming gevonden.” Joëlle: “Je kunt zoveel aan elkaar hebben. Lokaal samenwerken is voor ons geen leeg begrip.” / dragonroast.be - / ateliernightlight.com

ZO december 2019 - 61

GOED GEHOLPEN: UNIZO GEEFT ANTWOORD OP JE VRAGEN

UNIZO versterkt ondernemers

“De markt inschatten was het moeilijkste” An Andries startte met ‘Nooit Vergeten’.

Toen An Andries uit Kessel-Lo haar uitvaartbedrijf ‘Nooit Vergeten’ in de steigers zette, kon ze rekenen op Els De Wolf van UNIZO voor het opstellen van een robuust business- en financieel plan. TEKST Filip Huysegems FOTO’S Studio Dann

An Andries: “Toen ik nog bij een begrafenisondernemer werkte, stelde ik een grote leegte vast in de opvang van ouders die een pasgeboren kind waren verloren. Hun situatie vraagt een heel andere aanpak dan als een oudere persoon overlijdt. Na mijn vertrek ben ik me daarin gaan verdiepen, en heb ik besloten zelf voor aangepaste babyuitvaarten te zorgen.”

Waar had je UNIZO voor nodig? An: “Ik wilde een financieel plan en een businessplan die goed in elkaar zaten. Anders heb je geen barometer voor jezelf. Zonder degelijk financieel plan weet je ook niet precies hoeveel geld je nodig hebt voor je bedrijf. Daarom koos ik de Go4Business-begeleiding van UNIZO.”

An Andries

“Een degelijk business- en financieel plan zijn een barometer voor jezelf.” 62 - ZO december 2019

Els De Wolf begeleidt Go4Business voor UNIZO.

Hoe streng ben jij als begeleider, Els? Els De Wolf: “Dertien jaar heb ik bij een bank gewerkt. Ik heb er onder meer kmo-kredieten gedaan, dus ik weet hoe het kan foutlopen. Heb je iemand een krediet gegeven voor een zaak, en die mislukt, dan weet je dat er van de twee kanten iets niet goed is ingeschat. Dat wil je vermijden, en in die zin probeer ik inderdaad streng te zijn. Ik moet wel zeggen dat An heel goed voorbereid naar mij kwam.” An: “Ik had al heel wat opgezocht, mij verdiept in de markt, en mijn oor te luisteren gelegd bij ouders die een baby’tje hadden moeten afgeven. Op de middelbare school had ik geleerd wat boekhouden was, dus die materie was niet totaal nieuw. Voor ik in de uitvaartsector werkte, was ik jarenlang redactrice in een zelfstandigenstatuut, dus de stap om opnieuw zelfstandig te worden, was niet zo héél groot.”

Hoe kreeg je hulp? An: “Els heeft mijn cijfers nagekeken, en het financieel plan dat ik had opgesteld schitterend ontleed. Ik herinner me dat ik de transitiepremie van de Vlaamse overheid mee had opgenomen, waarop Els zei: weg daarmee.” Els: “…want dat vertroebelt je cijfers. De transitiepremie is bedoeld als cash om de start te verzachten. Het is geld dat welkom is, maar dat niks, maar dan ook niks met je zakencijfer te maken heeft, en dus een vertekend beeld geeft. Je moet zorgen dat je bedrijf ook leefbaar is zonder dat extraatje.”

Zijn er valkuilen die geregeld terugkomen?

gaat. Dat zijn extra kosten. Of toen ik met de uitvaartwagen tegen een paaltje reed. Ook al ben ik verzekerd, een stuk moet ik zelf betalen, en dat kun je niet voorspellen in het financieel plan. Daar moet je mee rekening houden.”

Els De Wolf

“Veel mensen onderschatten hun kosten.”

Wat vond je zelf een moeilijke oefening in de begeleiding?

Els: “Ten eerste: de kosten onderschatten. En in het bijzonder de kost van het eigen loon. Bij de berekening van een break-even is er een loon voorzien, maar je moet mensen helpen erover te waken dat het een nettobedrag is waar je echt kunt van leven.” “Een tweede valkuil: de omzet niet juist inschatten. Sommigen geven een cijfer waar van ik geen idee heb waar het vandaan komt. Je moet zo’n raming opbouwen vanuit de realiteit, en tegelijk beseffen dat er altijd een factor van onzekerheid zal zijn.”

An: “Het inschatten van de bestaande markt. Je kunt cijfers verzamelen tot je tureluurs bent, uiteindelijk blijft het koffiedik kijken. Mijn ervaring is dat publiciteit een van de belangrijkste dingen is om bij je start in te investeren. In mijn geval kon ik van een tegenvaller een meevaller maken. Ik heb een speciaal ontworpen babyrouwwagen, die anders is dan de traditionele modellen, en er was wat gedoe om hem officieel goedgekeurd te krijgen. Ik heb daarover een persbericht rondgestuurd en heb er de tv en de kranten mee gehaald. Dat de impact van de media zo groot is, had ik niet verwacht.”

An: “Ook in de kosten kan er altijd iets onverwachts voorvallen. Privé of professioneel. Bijvoorbeeld de wasmachine thuis die stuk-

Wat ga je vooral onthouden nu je op eigen benen verder moet?

An: “Om regelmatig mijn financieel plan na te kijken en te zien waar ik sta. En de cashflow in het oog houden, zodat er voldoende liquiditeiten in kas zijn om de rekeningen te betalen. Dus kordaat opvolgen of de facturen betaald geraken.” / nooitvergeten.be

In de begeleiding Go4Business helpt een expert van UNIZO om jouw ondernemersidee haalbaar te maken. Vind meer info op: www.unizo.be/go4business

ZO december 2019 - 63

Een delegatie van onze lokale bestuursleden tijdens de Algemene Vergadering van UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel op de ‘Dag van de Vrijwilliger’.

5 december was Dag van de UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel heeft in tal van steden en gemeenten lokale ondernemersverenigingen, samengesteld uit ondernemers die zich vrijwillig inzetten voor de belangen van de lokale ondernemers. Ze organiseren actuasessies, netwerkevents en knopen gesprekken aan met het lokale bestuur.

64 - ZO december 2019

Op 5 december was het ‘Dag van de Vrijwilliger’ en UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel hield eraan haar lokale bestuursleden oprecht te bedanken voor hun inzet & gedrevenheid voor de organisatie. Dag in, dag uit zetten ze hun beste beentje voor om lokale ondernemers in hun dorp, stad of regio verder te versterken.

Want zelfstandig ondernemen is soms best wel eenzaam, vooral als je grote beslissingen moet nemen, is een klankbord geen overbodige luxe. Welnu, de UNIZO ondernemersverenigingen brengen mensen samen die eenzelfde ervaring delen, hun ervaringen kunnen uitwisselen en elkaar kunnen ondersteunen. Daarnaast is het

BESTUUR IN DE KIJKER

Vrijwilliger belangrijk dat de vereniging tegelijk een tof netwerk is, waar ondernemers graag naartoe komen en waar er ook gesproken wordt over meer dan alleen het werk. De actuasessies informeren ondernemers over actuele themaâ&#x20AC;&#x2122;s en nieuwe wetgevingen, en dit zo kort mogelijk bij huis. We vragen altijd ervaren experten in het vak, die de materie bevattelijk kunnen toelichten.

Doordat de vereniging met beide voeten in het Vlaams ondernemerschap staat, weet ze bovendien waar ondernemers van wakker liggen. Ze is dan ook perfect geplaatst als spreekbuis tegenover het lokale beleid, want samen klinkt je stem net iets luider. Geen enkele andere organisatie is zo fijnmazig als UNIZO, met een organisatie in bijna elke gemeente in Vlaanderen en Brussel. De samenstelling is ook veel di-

verser dan vele andere ondernemersorganisaties: zowel freelancers, retailers, makers, kmoâ&#x20AC;&#x2122;s als vrije beroepers maken deel uit van onze vereniging. Kortom: oprechte dank aan onze UNIZO ambassadeurs om dit mee mogelijk te maken!

ZO december 2019 - 65

ELKE SLUIT

Elke

Maak je eigen mayonaise Heb jij ook zo’n lijstjes liggen? Lijstjes met titels van boeken die je graag op korte termijn nog gelezen wil hebben. Elke vakantieperiode die nadert, neem ik me opnieuw voor een boek af te vinken. Soms lukt me dat. Soms moet ik na de vakantie vaststellen dat er andere activiteiten of gebeurtenissen dit plan doorkruisten. Gelukkig krijg je via UNIZO één keer per jaar een voorsmaakje van tien bestsellers en stijgen de uitschieters meteen enkele plaatsen in de rangorde. Het UNIZO Topseminar in Gent schudde dit jaar mijn boekenlijst danig door elkaar en gaf me goesting om enkele boeken dit kerstverlof in één ruk uit te lezen. Een goed voornemen, nog voor dit jaar dus! Samen met ruim 900 aanwezigen, waaronder verschillende vertrouwde gezichten uit Vlaams-Brabant & Brussel, wist ik de korte, krachtige keynotes van auteurs-experten zoals Rik Vera, Peter De Prins en Peter Hinssen tijdens het Topseminar te waarderen. In enkele minuten zogen ze je mee in hun verhaal en visie op de toekomst. Geen langdradige uiteenzettingen, maar helder, praktisch en zakelijk topadvies. Het zette velen in de zaal aan tot nadenken. Nadenken over innovatie en ondernemen in de toekomst. Hoeveel mensen nemen elke dag dezelfde weg naar het werk? Of gebruiken telkens dezelfde app om nieuwsberichten te lezen? We zitten - willen of niet - vaak vast in gewoonten. Willen we erop vooruit gaan, dan moeten we kunnen en durven innoveren. En dat betekent de dingen soms radicaal in vraag stellen. Of zoals spreker Gijs van Wulfen het stelde: “Elektrisch licht werd niet uitgevonden door de verbeteraars van kaarsen”.

“Op het moment dat alles goed draait, moet je jezelf en je zaak in vraag durven te stellen.”

Daarnaast zijn tijd en draagvlak belangrijke sleutels tot succes. Van idee tot marktlancering ben je vaak een tijdje zoet. Reken daarbij nog de periode om je break-evenpunt te behalen, dan ben je al gauw enkele jaren verder. En dat is net waar goede leidinggevenden en familiale kmo’s sterk in zijn: ze denken over generaties heen en dragen er zorg voor om draagvlak te creëren. De langzame weg is in zeer veel gevallen dan ook de snelle weg. Welk type ondernemer je ook bent, retailer, maker, vrije beroeper, of zaakvoerder van een kmo, iedereen moét vandaag nadenken over de toekomst. Op het moment dat je zaak goed draait, moet je jezelf en je zaak in vraag durven stellen en wijzigingen in de omgeving aangrijpen als kansen voor de toekomst. Vanuit UNIZO trachten we hierbij trouwens te ondersteunen via een professioneel klankbord op maat (meer info: www.futureforward.be). We merken dat veranderingen zich steeds sneller opvolgen. Wacht niet tot een speler je sector op zijn kop zet. Breek daarom af en toe uit je netwerk en kijk eens wat er in andere sectoren gebeurt. Het kan inspirerend (en innoverend) werken. Wijzig je eigen denken. Maak je eigen mayonaise.

ELKE TIELEMANS Directeur UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel Elke.Tielemans@unizo.be

66 - ZO december 2019

Ook tijdens ons nieuwjaarsnetwerkdiner op 27 januari in Vilvoorde willen we je inspireren en wakker schudden. Naast de gekende succesformule, het netwerkdiner waarbij je elk gerecht aan een andere tafel aanschuift, bezoeken we Living Tomorrow en zoomen we in op nieuwe trends die aan belang winnen in onze samenleving en economie. Schrijf je dus snel in. We zetten 2020 veelbelovend in. Al wil ik je via deze weg eerst en vooral nog een fijn, warm en geslaagd eindejaar toewensen! Ik wens het je van harte!

Dankzij duaal leren konden we nieuwe mensen opleiden die perfect aan onze noden voldeden. OLIVIER OLBRECHTS, OPRICHTER VAN MISTER GENIUS, REKRUTEERDE MET DUAAL LEREN.

VERTROUW OP DE EXPERTISE VAN SELECT ACTIRIS OM TE REKRUTEREN Het ideale profiel rekruteren in Brussel? Perfect mogelijk met Select Actiris, Select Actiris combineert een grondige selectie met opleidingen en premies om ook voor jouw vacature de ideale kandidaat te vinden. Surf naar select.actiris.brussels en vraag raad aan je persoonlijke werkgeversconsultant.

Met de steun van het Europees social fonds