2017
Polsslag van het vrije beroep
Inhoudsopgave
Inleiding 03 1. Voornaamste indicatoren
04
2. Het aantal beoefenaars van een vrij beroep
06
3. Het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep
13
4. Het aantal stopzettingen van zelfstandigen in een vrij beroep
19
5. Provinciale cijfers
24
6. De tewerkstelling bij de vrije beroepen
28
7. Bijlage: tabellen 7.1. Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2. Aantal starters in een vrij beroep 7.3. Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4. Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5. Tewerkstelling bij de vrije beroepen
35 36 47 52 58 63
Š 2017 v.u. Federatie Vrije Beroepen vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel | www.federatievrijeberoepen.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever.
2
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Inleiding Sinds 1993 bundelt de Federatie Vrije Beroepen in haar Polsslag van het vrije beroep jaarlijks het beschikbare statistische materiaal met betrekking tot haar doelgroep, met name de zelfstandige vrije beroepen. We nemen dit initiatief om het sociaaleconomisch belang van de vrije en intellectuele beroepen in België en Vlaanderen te onderstrepen, en hieruit gepaste acties en aandachtspunten af te leiden. We baseren ons hiervoor op de cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) wat betreft het aantal zelfstandige vrije beroepen, het aantal starters en het aantal stopzettingen. Daarnaast baseren we ons op gegevens van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) voor de cijfers over de tewerkstelling. Eenzelfde gegevensbron biedt de mogelijkheid om sectoren te vergelijken en algemene trends af te leiden. We zijn er ons echter van bewust dat de voorliggende cijfers kunnen afwijken van de gegevens waarover de beroepssectoren individueel beschikken. We danken dit jaar uitdrukkelijk minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s, Landbouw en Maatschappelijke Integratie Denis Ducarme, voor de ondersteuning bij het opmaken van deze Polsslag. Ook in deze editie hebben we ervoor geopteerd om de meest relevante en sprekende cijfers weer te geven aan de hand van grafieken en infographics in plaats van tabellen zoals vroeger. De uitgebreide tabellen met alle cijfers vindt u in de bijlagen.
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
We groeperen onze statistieken rond vijf invalshoeken. Vooraf geven we de voornaamste indicatoren van deze editie samengevat weer. In een eerste hoofdstuk geven we het cijfermateriaal en de evolutie van het aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep. Een tweede hoofdstuk groepeert de statistieken met betrekking tot het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep. Een derde parameter vormt het aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep. In een vierde hoofdstuk belichten we de provinciale cijfers om tenslotte te eindigen met de tewerkstelling bij de zelfstandige vrije beroepen in het vijfde hoofdstuk. Veel belangrijker dan de absolute cijfers is het voor ogen houden van de trends en evoluties die zich in de sector voordoen en waarvan de Polsslag ook een weergave biedt.
Definitie van een vrij beroep Wij geven een positieve invulling en gebruiken kwalitatieve criteria, overeenkomstig de Europese organisaties, om vrije beroepen te onderscheiden: • de dienstverlening bestaat hoofdzakelijk uit een intellectuele prestatie; • dit vergt een belangrijke voorafgaande opleiding en permanente vorming; • de beoefenaar draagt persoonlijk verantwoordelijkheid; • de dienstverlening gebeurt op een onafhankelijke wijze: de beoefenaar handelt daarbij zowel in het belang van zijn/haar opdrachtgever, cliënt of patiënt, als in het algemeen belang; • de beroepsuitoefening is onderworpen aan een deontologie, die in het beroepsstatuut vastgelegd is, hetzij bij wet, hetzij bij autonome beslissing van de betrokken beroepsorganisatie. Dit beroepsstatuut beoogt het garanderen en bevorderen van de professionaliteit, de kwaliteit en de vertrouwensrelatie met de opdrachtgever, cliënt of patiënt. Een lijst van NACE-BEL-codes die behoren tot onze doelgroep, is opgenomen in de bijlage 7.5. De beroepen worden gegroepeerd in 5 sectoren: de medische, juridische, economische, bouwkundige en intellectuele dienstverlenende beroepen.
September, 2017
03
1. Voornaamste indicatoren 04
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
In deze Polsslag 2017 zetten zich een aantal trends, die we eerder reeds vaststelden, duidelijk door voor de toekomst. Zij zullen het profiel en sociaaleconomisch gewicht van de vrije en intellectuele beroepen steeds meer beïnvloeden. Het economische beleid dient hiermee rekening te houden.
Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 73,23% tegenover 56,42% bij de mannen. In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in +58.989 vrouwen tegenover +63.056 mannen.
Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij en intellectueel beroep
Opgesplitst naar aard van de activiteit, wordt het vrije beroep duidelijk beoefend als hoofdactiviteit (64,12%) en voor 27,63% in bijberoep. 8,25% is beroepsactief na pensioenleeftijd.
Eind 2016 waren er in België 314.374 zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep actief, op een totaal van 1.058.522. De vrije beroepen vertegenwoordigen bijna één derde of 29,70% van het totaal aantal zelfstandigen. Dat is een pak meer in vergelijking met tien jaar terug. In 2006 was het aandeel van het vrije beroep goed voor ruim één vijfde ofwel 21,84%. Met zijn stijging van 6,50% het afgelopen jaar is de sector van de vrije beroepen opnieuw de sterkst aangroeiende sector. De sector van de intellectuele diensten is in 2016 het grootst, met 159.220 beroepsbeoefenaars of 50,65% van het totale aantal vrije beroepen. Paramedische beroepen zijn de tweede grootste (19,49%), gevolgd door de artsen (8,97%). Het afgelopen decennium manifesteerde zich een stijgende trend in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. Sterkste groeiers zijn de intellectuele diensten (+134,17%), gevolgd door de “paramedici” (+66,61%). De toename van het aantal beroepsbeoefenaars in deze sectoren bepalen grotendeels het gemiddelde van 64,74%. De dierenartsen mochten 15,03% meer beroepsbeoefenaars noteren, de advocatuur 22,87%, de architecten 22,30% en de sector fiscaal/vastgoed 13,33%. Artsen, apothekers en notarissen kenden een achteruitgang van respectievelijk 0,23%, 20,29%, en 15,46%). In 2016 is meer dan de helft van de vrije beroepen gevestigd in Vlaanderen (57,51%). Drie op tien is gevestigd in Wallonië (29,70%) en 11,96% vrije beroepers is gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In 2016 zijn de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega’s: 55,61% tegenover 44,39% (ofwel 174.827 mannen tegenover 139.547 vrouwen).
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Starters als zelfstandige in het vrije en intellectuele beroep In 2016 zijn 109.195 personen gestart in een zelfstandige activiteit, waarvan meer dan één vierde in een vrij beroep (29,02% of 31.688 personen) en dat is meteen ook de sector met het grootste aantal starters in 2016. In 2016 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest (18.038 personen of 56,92%), meer dan dubbel zoveel als in het Waals Gewest (27,69% of 8.773 personen). In het Brussels Gewest startten 4.411 personen in een vrij beroep ofwel 13,92%. Deze verhoudingen komen min of meer overeen met het gemiddeld aantal beoefenaars per gewest. De man-vrouwverhouding is bij de starters ongeveer fiftyfifty. Maar voor het vijfde jaar op rij startten net iets meer vrouwen dan mannen in een vrij beroep (52,80% tegenover 47,20%). Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (52,88% of 16.758 personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten op de leeftijd van 25 tot 35 jaar (37,41%). Ook de periode 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,21%). Er waren 4.585 startende 50-plussers in het vrije beroep. De startersquote – de verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar – voor het jaar 2016 bedraagt voor de vrije beroepen 10,08 starters per 100 beroepsbeoefenaars. Hoe hoger de startersquote, hoe meer instroom.
05
Het aantal stopzettingen in een vrij en intellectueel beroep Met 12.626 stopzettingen of 22,68% komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats in het aantal stopzettingen. Tegenover vorig jaar zijn er 18,31% meer stoppers. Het grootste aantal stopzettingen vinden we bij de intellectuele diensten (58,88%) en paramedici (19,47%). De man-vrouwverdeling is bij het aantal stoppers nagenoeg fiftyfifty (48,31% tegenover 51,69%). Opmerkelijk is het grote aantal stopzettingen bij de 25 tot 45-jarigen. 32,58% stopt tussen de 25 en 35 jaar, 22,37% stopt tussen de 35 en 45 jaar. Op beroepsniveau zien we een grote uitval bij de jonge (25-35) beroepsbeoefenaars bij de advocaten (64,76%), gerechtsdeurwaarders (71,43%), architecten (55,05%), dierenartsen (55,56%) en paramedici (40,56%). Een mogelijke verklaring is het groot aantal studenten die uit de opleiding uitstromen en dan na hun stage beslissen om te stoppen.
Tewerkstelling in het vrije en intellectuele beroep
In 2016 telt het aantal vrije beroepsbeoefenaars dat personeel tewerk stelt 41.969 (+2017). Van de klassieke vrije beroepen is de medische sector de grootste werkgever. Met 285.287 werknemers bij vrije beroepers en 41.969 werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,8 werknemers per werkgever in het vrije beroep.
Betekenis iconen Medische beroepen Artsen, specialisten, tandartsen, dierenartsen, apothekers, psychologen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, paramedici,…
Juridische beroepen Advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders
In 2016 stelden de vrije beroepen 285.287 werknemers tewerk. In de periode 2006-2016 steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 25,77% ofwel 58.457 werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (+63,22%).
Economische beroepen | Fiscaal/Vastgoed* Accountants, boekhouders, fiscalisten, belastingconsulenten en bedrijfsrevisoren (*aangevuld met vastgoedexperten, ingenieurs,…)
Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale stijging van 3,48%. Als we de evolutie bekijken over de laatste 5 jaar dan zien we dat alle sectoren een positieve groei optekenen, van 3,88% of 1.209 arbeidsplaatsen in de economische sector tot 11,10% of 5910 arbeidsplaatsen in de medische sector.
Bouwkundige beroepen Architecten, interieurarchitecten, ingenieurs
De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen is in 2016 gesitueerd in Vlaanderen: 154.412 arbeidsplaatsen, ofwel 54,13% van alle arbeidsplaatsen. Op de tweede plaats komt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (69.126 werknemers of 24,23%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met 61.713 werknemers of 21,63%.
06
Intellectuele beroepen o.m. privé-onderwijs, wetenschappen, letteren, kunsten, intellectuele diensten en mandatarissen van vennootschappen
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
2. Aantal beoefenaars van een vrij beroep FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
07
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
Vrije beroepen blijven tweede grootste zelfstandigensector
Aantal zelfstandigen per sector evolu@e 2006-2016 (RSVZ)
In ons land zijn vandaag 1.058.522 zelfstandigen actief, waarvan 29,70% in het vrij beroep. Bijna één derde van de zelfstandigen is met andere woorden een vrije of intellectueel beroeper. Dat is een pak meer dan tien jaar geleden toen het aandeel van de vrije beroepen nog maar 21,84% bedroeg, ofwel één vijfde van het totaal aantal zelfstandigen.
400.000
350.000
Over de afgelopen tien jaar is het aantal vrije en intellectuele beroepers met maar liefst 63,46% gestegen van 192.329 zelfstandigen naar 314.374 (+122.045). Het laatste jaar steeg het aantal vrije beroepers met 6,50% (+19.195), en is daarmee opnieuw de sterkst aangroeiende sector.
300.000
250.000
De sector van het vrije beroep is groter dan die van de nijverheid. De sector van de handel is en blijft in ons land de grootste met net geen één op drie zelfstandigen, doch we tekenen over de laatste 10 jaar een negatieve groei op van 3,02%. De visserijsector is de kleinste, met een aandeel van slechts 0,05% ofwel 553 zelfstandige vissers.
200.000
150.000
100.000
50.000
0 2006 Landbouw
08
2007
2008 Visserij
2009 Nijverheid
2010
2011 Handel
2012
2013
Vrije beroepen
2014 Diensten
2015
2016 Diverse
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
2006
80.446
2016
30,37%
104.877
Medische vrije beroepen grootste klassieke sector Met een aandeel van 50,65% is de sector van de intellectuele diensten in België de grootste. Deze groep kende een stijging van maar liefst 134,17% op 10 jaar tijd tot 159.220 zelfstandigen in 2016. Het zijn dan ook de intellectuele beroepen die verantwoordelijk zijn voor de opmars van het totaal aantal vrije beroepen. Bekijken we enkel de ‘klassieke vrije beroepen’, dan zien we dat de medische sector met 33,36% (104.877) de grootste groep is. Haar aandeel neemt echter jaar na jaar af. In 2008 was de sector nog goed voor 39%. Binnen deze sector tellen de paramedici het meeste beroepsbeoefenaars (19,49%), gevolgd door de artsen (8,97%).
17.454
18,76%
20.728
10.584
13,33%
11.995
14.353
22,30%
17.554
De juridische sector heeft een aandeel van 6,59%, architecten zijn goed voor 5,58% en de sector fiscaal/vastgoed voor 3,82%. Het afgelopen decennium (2006-2016) manifesteerde zich een stijgende trend in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. De sterkste groeiers naast de intellectuele beroepen (134,17%) zijn de paramedici (66,61%), dierenartsen (15,03%), advocaten (22,87%) en architecten (22,30%). Artsen, apothekers en notarissen kenden een achteruitgang van respectievelijk 0,23%, 20,29% en 15,46%. Tandartsen tekenden dit jaar opnieuw een lichte vooruitgang van 3,21% op en ook de sector fiscaal/vastgoed kent over de laatste 10 jaar opnieuw een stijging van 13,33%. Beschouwen we alleen het afgelopen jaar, dan stellen we vast dat het aantal gerechtsdeurwaarders met 1,39% en het aantal notarissen met 0,80% achteruitgaat. Andere sectoren vertonen een stijging of blijven nagenoeg onveranderd. Het totaal aantal vrije beroepen steeg met 6,50% of 19.195 beoefenaars.
67.992
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
134,17%
159.220
09
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
Mannen nog steeds in de meerderheid
55,61%
44,39%
Hoewel de kloof steeds kleiner wordt, zijn in 2016 de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega’s: 55,61% tegenover 44,39% (ofwel 174.827 mannen tegenover 139.547 vrouwen). Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium (2006-2016) in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 73,23% tegenover 56,42% bij mannen. In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in +58.989 vrouwen en +63.056 mannen. Bekijken we enkel het afgelopen jaar (2015-2016), dan was de instroom door vrouwelijke beroepsbeoefenaars eveneens groter. Het aantal vrouwelijke zelfstandigen in een vrij beroep groeide met 6,76% of 8.831 personen. Hun mannelijke collega’s zijn met 6,30% meer beroepsbeoefenaars of 10.364 personen.
10
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
100.000 100.000
Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per sector Aantal zelfstandige beoefenaars van(2016) een vrij beroep per sector en per geslacht en per geslacht (2016)
90.000 90.000
Doch sterke vervrouwelijking in het vrije beroep Gemiddeld is 55,61% van de vrije beroepen een man en 44,39% een vrouw. Op 10 jaar tijd is het vrije beroep in zijn geheel met 73,23% vervrouwelijkt (2006-2016). In 2016 tellen nagenoeg alle medische beroepen meer dan gemiddeld vrouwelijke beroepsbeoefenaars. De paramedische beroepen (73,83%) en de apothekers (56,68%) tellen zelfs meer vrouwen dan mannen, bij tandartsen is het ongeveer gelijk verdeeld (50,80%). Dierenartsen (50,31%) scoren meer dan gemiddeld. Het aantal vrouwelijke artsen (44,55%) klimt ook stilaan naar dat gemiddelde (44,39%). In de andere sectoren overschrijdt enkel de advocatuur het vrouwelijke gemiddelde (47,00%).
80.000 80.000 70.000 70.000 60.000 60.000 50.000 50.000
Alle andere subsectoren kennen een lager percentage vrouwelijke beroepsbeoefenaars dan het gemiddelde (44,39%) met fiscaal/vastgoed als meest opvallende subsector (22,75%). In de traditionele ‘mannenberoepen’ als notaris en gerechtsdeurwaarder sijpelen steeds meer vrouwen binnen. In 2016 telde het notariaat 32,89% vrouwen. Onder de gerechtsdeurwaarders zijn 32,44% vrouwen actief. Het beroep van architect en de sector van de intellectuele diensten zijn goed voor iets meer dan één derde vrouwen (respectievelijk 35,13% en 34,81%).
40.000 40.000 30.000 30.000 20.000 20.000
Man 2016 Man 2016
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Fis Fis ca ca al al /v /v as as tg tg oe oe d d A A In In rch rch te te i i t t lle lle e e ct ct cte cte ue ue n n le le di di en en st st en en
Ad Ad vo vo ca ca te te n n Ge Ge N N o o re re t t a a ch ch r r ts ts isse isse de de ur ur n n w w aa aa rd rd er er s s
0 0
Ar Ar ts ts en en Ta Ta nd nd ar ar ts ts e e Ap Ap n n ot ot he he ke ke Di Di rs rs er er en en ar ar ts ts en en Pa Pa ra ra m m ed ed ici ici
10.000 10.000
Vrouw 2016 Vrouw 2016
11
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per regio (2016) Andere 1%
Brussel 12%
Vrije beroepen vooral in Vlaanderen De vrije beroepen zijn voor meer dan de helft (57,51%) gevestigd in Vlaanderen, het aandeel in Wallonië is 29,70% en 11,96% is actief in het Brussels Gewest. Deze verhoudingen weerspiegelen zich in bijna elke subsector. Beschouwen we de verschillende beroepen per regio, dan zien we dat de artsen (53,38%) het minst sterk vertegenwoordigd zijn in Vlaanderen in verhouding tot de andere sectoren en het gemiddelde. De gerechtsdeurwaarders zijn het meest in het Vlaams Gewest gevestigd (61,71%). De verschillen tussen de sectoren zijn in Vlaanderen niet groot (het verschil tussen de twee uitersten bedraagt iets meer dan 8%).
Vlaanderen 57%
In Wallonië is de situatie anders. Advocaten zijn er het minst vertegenwoordigd (22,02%). Met 39,40% tellen dierenartsen verhoudingsgewijs het meest beroepsbeoefenaars.
Wallonië 30%
12
Het plaatje ziet er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest helemaal omgekeerd uit. Daar zijn de dierenartsen het minst vertegenwoordigd (3,81%) en is de top hier weggelegd voor de advocatuur 21,44%.
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
Aantal vrije beroepers per aard van ac2viteit (2016) Ac4ef na pensioen 8%
Net geen 65% vrije beroepen actief in hoofdberoep Opgesplitst naar aard van activiteit, wordt het vrije beroep duidelijk beoefend als hoofdactiviteit (64,12%), en voor 27,63% in bijberoep. 8,25% is beroepsactief na pensioenleeftijd. In hoofdberoep liggen drie sectoren onder dat gemiddelde: paramedici (56,13%), fiscaal/ vastgoed (58,71%) en intellectuele diensten (57,24%). Alle andere sectoren liggen hoger dan gemiddeld, met als sterkste uitschieters de tandartsen (90,70%) en de advocaten (90,88%).
Bijberoep 28%
Na pensioenleeftijd blijven vooral de beroepsbeoefenaars in de sector fiscaal/vastgoed actief: 16,72% tegenover het gemiddelde van 8,25%. Ook artsen (13,80%) en apothekers (12,48%) liggen ruim boven het gemiddelde. Paramedici zijn het minst actief na hun pensioen (3,98%).
Hoofdberoep 64%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
13
Aantal beoefenaars van een vrij beroep
Vrije beroepen algemeen jonger in verhouding tot alle zelfstandigen – sterke verjonging bij de advocatuur Op het totaal aantal zelfstandigen in BelgiÍ is 29,70% actief in de sector van de vrije beroepen. Als we het aandeel bekijken per leeftijdscategorie zien we dat er in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen in de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar en 35 tot 45 jaar gemiddeld een groter aandeel vrije beroepers actief is met respectievelijk 34,80% en 32,05%. Op het totaal aantal vrije beroepsbeoefenaars is de grootste groep actief tussen 35 en 45 jaar (26,60%). Ter vergelijking, de meerderheid van alle zelfstandigen samen is tussen de 45 en 55 jaar (27,15%). Als we op beroepsniveau gaan kijken, zien we echter grote verschillen. Bij de medische beroepen zien we dat de gemiddelde leeftijd een stuk hoger ligt. Bij de artsen en tandartsen is de grootste groep 55 tot 65 jaar oud (respectievelijk 29,64% en 36,42%); bij de apothekers is de grootste groep tussen 45 en 55 jaar oud (32,22%) en bij de paramedici is 26,91% tussen 25 en 35 jaar en 26,72% tussen 35-45 jaar. Bij de dierenartsen zien we een nagenoeg gelijke verdeling in de leeftijdsgroepen tussen 25 en 65 jaar (respectievelijk 24,49%, 22,65%, 21,11% en 22,33%). Bij de advocaten tellen we de grootste groep jongeren (25-35 jaar) met 35,11%. Ook de architecten zijn gemiddeld gezien in de meerderheid bij de 25 tot 35-jarigen met 32,99%. Intellectuele beroepen vinden we vooral terug in de leeftijdscategorie 35-45 jaar met 29,97%. Notarissen en actieven in fiscaal/vastgoed kennen een grote vertegenwoordiging bij de 45-55 jarigen met 31,64% en 26,73%. Bij de gerechtsdeurwaarders is 28,57% tussen 55 en 65 jaar. 7,93% is nog actief in het vrije beroep na de pensioensleeftijd van 65 jaar tegenover 8,58% bij alle zelfstandigen.
27,26%
34,80%
32,05%
26,65%
27,68%
27,46%
<25
25-35
35-45
45-55
55-65
>65
* Aantal vrije beroepen in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen per leeftijdscategorie.
14
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
3. Aantal starters in een vrij beroep FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
15
Aantal starters in een vrij beroep
Aantal starters in een zelfstandige ac0viteit (2016) Diversen 1%
Landbouw 8%
Visserij 0%
Instroom vrije beroepers ongeveer gelijk aan totaal aantal zelfstandige starters In 2016 startten 109.195 personen als zelfstandige. Iets meer dan 29% of 31.688 personen hiervan startte als vrije of intellectueel beroeper. Dit ligt in lijn met vorig jaar (28,15%) maar steekt wel de handel (28,70%) voorbij die tot vorig jaar de populairste sector was om in te starten. Het kleinste aandeel starters vinden we terug in de sector van de visserij (0,04%). Het aandeel dat het vrije beroep heeft op vlak van het aantal starters (29,02%) is ongeveer gelijk aan het aandeel op vlak van het aantal zelfstandigen in het totaal (29,70%).
Vrije beroepen 29% Industrie 27%
In vergelijking met het jaar 2011, is er in 2016 een stijging van het aantal starters in een vrij beroep met 31,75% wat hoger is dan het totaal aantal starters in een zelfstandige activiteit dat toenam met 21,70%. In tegenstelling tot vorig jaar tekent dit jaar ook de sector ‘visserij’ een lichte stijging op (2,50%), de sterkst stijgende sector is de sector ‘landbouw’ met 154,18%. Tegenover het jaar 2015 stijgt het aantal startende vrije beroepen met 9,07%. Dit is opmerkelijk in vergelijking met 2014-2015 waar nog een daling met 1,42% werd opgetekend.
Diensten 6%
Handel 29%
16
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal starters in een vrij beroep
Aantal starters stijgt opnieuw
Aantal starters in het vrije beroep per beroepssector (2016) Intellectuele diensten
In 2016 startten in totaal 9,07% meer beoefenaars in het vrije beroep op dan in 2015 (-2.636).
19.571
Architecten
1.214
Fiscaal/ vastgoed
507
Gerechtsdeurwaarders
39
Notarissen
52
Advocaten
Het grootste aantal starters in een vrij beroep bevindt zich in de sector van de intellectuele diensten (61,76%). Daarnaast oefent ook de â&#x20AC;&#x153;paramedischeâ&#x20AC;? sector een grote aantrekkingskracht uit (21,59%). Het aantal artsen, architecten en advocaten (4,66%, 3,83% en 3,80%) stijgt ook enorm in vergelijking met de andere sectoren. Notarissen en gerechtsdeurwaarders leveren de kleinste bijdrage met respectievelijk 0,16% en 0,12%.
1.205
Paramedici
6.841 328
Dierenartsen
127
Apothekers Tandartsen
327
Artsen
1.477 0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
Als we kijken naar de evolutie in het aantal starters over de afgelopen 5 jaar zien we dat slechts 1 beroepsgroep een daling kende namelijk fiscaal/vastgoed (-2,31%). De sterkste stijgers zijn de artsen (60,37%), tandartsen (53,52%), dierenartsen (50,46%), apothekers (44,32%) en de paramedici (43,72%). Vergelijken we enkel met 2015 dan zien we een daling in het aantal starters bij slechts drie sectoren: tandartsen (-6,84%), gerechtsdeurwaarders (-2,50%) en fiscaal/vastgoed (0,39%). Daartegenover kennen dierenartsen de grootste stijging met 25,19%. De startersquote in het jaar 2016 bedraagt voor de vrije beroepen 10,08 starters per 100 beroepsbeoefenaars. Hoe hoger de startersquote, hoe meer instroom. De startersquote ligt hoger dan dit totaalgemiddelde bij de intellectuele diensten (12,29) en de paramedici (11,16). Andere sectoren van het vrije beroep kennen een (veel) lagere startersquote, met de grootste uitschieter bij de apothekers en notarissen (3,82).
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
17
Aantal starters in een vrij beroep
Medische en juridische sector blijven vervrouwelijken Voor het vijfde jaar op rij startten meer vrouwen (52,80%) in een vrij beroep dan mannen (47,20%).
22,73%
39,12%
18
77,27%
60,88%
9.100
Binnen de afzonderlijke sectoren bestaan echter opvallende verschillen. De medische sector lokt opvallend meer vrouwelijke starters, met als meest aantrekkelijke segment de paramedische beroepen: 82,28% vrouwen tegenover 17,72% mannen.
1.296
De vervrouwelijking in de juridische sector die we konden vaststellen bij het aantal beroepsbeoefenaars, manifesteert zich nog duidelijker bij de starters. In de advocatuur, het notariaat en bij de gerechtsdeurwaarders startten meer vrouwen dan mannen, respectievelijk 61,00%, 63,46% en 53,85%.
67,85%
32,15%
507
51,24%
48,76%
1.214
58,33%
41,67%
19.571
De populairste sector voor mannelijke starters blijft traditioneel die van fiscaal/vastgoed: 67,85% mannen. Ook de intellectuele diensten is mannelijk getint (58,33% tegenover 41,67%). De sector van de architecten is vrij evenwichtig samengesteld.
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal starters in een vrij beroep
Aantal starters in een vrij beroep naar aard van de ac2viteit (2016) Ac4ef na pensioen 3%
Vrije beroepen starten in hoofdberoep De starters in een vrij beroep doen dit voor 56,10% in hoofdberoep, voor 41,30% in bijberoep, en voor 2,60% in een beroepsactiviteit na pensioenleeftijd. Vier op tien start dus in bijberoep. De sectoren waar minder dan gemiddeld wordt gestart in hoofdberoep, zijn die van paramedici (43,53%) en intellectuele diensten (52,39%). In deze sectoren wordt meer dan gemiddeld gestart in bijberoep. De sectoren waarin meer dan gemiddeld wordt gestart na pensioenleeftijd, zijn die van de intellectuele diensten (3,70%) en fiscaal/vastgoed (2,96%).
Bijberoep 41% Hoofdberoep 56%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
19
Aantal starters in een vrij beroep
Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep per gewest (2016) Buitenland 1% Brussel 14%
Vrije beroepen starten in vlaanderen In 2016 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest (18.038 personen of 56,92%). Dit is meer dan dubbel zoveel als in het Waals Gewest (27,69% of 8.773 personen). In het Brussels Gewest startten 4.411 personen in een vrij beroep ofwel 13,92%. In vergelijking met vorig jaar startten opnieuw meer mensen in een vrij beroep (7,56%) met de grootste stijging in Vlaanderen (11,86%). In het Brussels Gewest zien we een lichte stijging van 2,80%. In het buitenland steeg het aantal starters het sterkst (27,67%), daar waar dit vorig jaar 8,31% was.
WalloniĂŤ 28%
20
Vlaanderen 57%
Nemen we de afgelopen vijf jaar in beschouwing, dan stellen we vast dat er 31,75% meer starters zijn dan in 2011. In het buitenland is de toename het grootst (51,79%).
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal starters in een vrij beroep
Startende vrije beroepen jonger dan 35 jaar De man-vrouwverhouding is bij de starters ongeveer gelijk. Maar er startten vorig jaar voor de vijfde maal op rij net iets meer vrouwen dan mannen (52,80% tegenover 47,20%). Hetgeen opvalt is dat de starters jonger dan 50 jaar merendeels vrouwen zijn en dat starters ouder dan 50 jaar overwegend mannen zijn. Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (52,88% of 16.758 personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten op de leeftijd van 25 tot 35 jaar (37,41%). Ook de periode 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,21%). Er waren 4.585 startende 50-plussers in het vrije beroep, ofwel 14,47% van het totaal aantal starters.
15,47%
37,41%
24,21%
14,81%
5,98%
2,11%
<25
25-35
35-45
45-55
55-65
>65
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
21
4. Aantal stopzettingen in een vrij beroep 22
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal stopzettingen in een vrij beroep
Stopzettingen het hoogst in de sector van de handel
Aantal stopzeEngen in een zelfstandige acIviteit (2016)
In 2016 waren er in totaal 55.671 zelfstandigen die hun zaak/activiteit hebben stopgezet. Het grootste aantal stopzettingen vinden we in de sector van de handel (36,43%) en nijverheid (25,75%). Met 12.626 (22,68%) stopzettingen komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats.
20.279
14.338
12.626
4.301
3.436
668
23 Landbouw
Visserij
Nijverheid
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Handel
Vrije beroepen
Diensten
Diverse
Beschouwen we de afgelopen vijf jaar dan zien we dat het aantal stopzettingen met 36,33% gestegen is over alle sectoren heen. In het vrije beroep is het aantal stoppers meer dan gemiddeld gestegen met 4.618 of 57,67% en staat hiermee op de tweede plaats na de landbouwsector met een stijging van het aantal stoppers van 97,93%. Ten opzicht van 2015 zijn er in tegenstelling tot vorig jaar opnieuw meer stoppers bij de zelfstandigen in het algemeen (14,17%). De stijging doet zich voor in alle sectoren met het grootst aantal stopzettingen in de visserij (53,33%). Het aantal stopzettingen is meer dan gemiddeld gestegen in het vrije beroep met 18,31%.
23
Aantal stopzettingen in een vrij beroep
Startersquote versus stoppersquote Net zoals in de vorige editie van de Polsslag brengen we ook het aantal stopzettingen in het vrije beroep in kaart. De startersquote geeft ons een zicht op het aantal starters per 100 beroepsbeoefenaars, de stoppersquote geeft het aantal stoppers per 100 beroepsbeoefenaars.
24
8,68
3,36
6,25
4,09
4,23
2,58
6,92
2,88
12,29
4,67
Zo zien we dat voor elke 9 (8,68) starters in een medisch beroep er 3 (3,36) stoppers zijn. In juridische sector en de sector van fiscaal/vastgoed liggen de verhoudingen minder gunstig met 4 respectievelijk 3 stoppers per 6 respectievelijk 4 starters.
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal stopzettingen in een vrij beroep
Grootste aantal stopzettingen bij intellectuele diensten en paramedici
Aantal stopzeKngen als zelfstandige in een vrij beroep per sector (2016) 7.434
Intellectuele diensten 505
Architecten Fiscaal/vastgoed
Bekijken we de sector van het vrije beroep per subsector dan zien we grote verschillen in het aantal stopzettingen.
310
Gerechtsdeurwaarders
21
Notarissen
41
Het grootste aantal stoppers vinden we bij de intellectuele diensten (58,88%) en paramedici (19,47%). Hetgeen ook logisch is gezien dit de grootste subsectoren zijn. Als we hun startersquote en stoppersquote vergelijken (respectievelijk 12,29 tegenover 4,67 en 11,16 tegenover 4,01) zien we dat de verhoudingen juist zitten.
786
Advocaten Paramedici
2.458
Dierenartsen
117 95
Apothekers Tandartsen
164
Artsen
695 0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
De verhouding tussen de starters- en stoppersquote toont een minder optimistisch beeld bij de apothekers (3,82 tegenover 3,72) en de notarissen (3,82 tegenover 3,01). De man/vrouw-verdeling is bij het aantal stopzettingen in het vrij beroep nagenoeg gelijk verdeeld (48,31% - 51,69%) met iets minder mannen in vergelijking met vorig jaar.
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
25
Aantal stopzettingen in een vrij beroep
Aantal stopze,ngen in een vrij beroep naar aard van de ac5viteit (2016) Ac3ef na pensioen 10%
Bijberoep 37%
26
Hoofdberoep 53%
Meer dan helft stopt in hoofdberoep De verdeling van het aantal stopzettingen over hoofdberoep (53,24%) en bijberoep (36,55%) is nagenoeg gelijk verdeeld als het aantal starters (56,10% in hoofdberoep en 41,30% in bijberoep). We zien wel een groter aantal stopzettingen (10,21%) bij de zelfstandigen die actief zijn na hun pensioen, hetgeen uiteraard logisch is. Als we inzoomen op de subsectoren zien we grotere uitersten. Volgende sectoren kennen een meer dan gemiddeld aantal stoppers in hoofdberoep: gerechtsdeurwaarders (95,24%), advocaten (87,91%), dierenartsen (74,36%), tandartsen (73,78%), architecten (69,31%), notarissen (65,85%), apothekers (63,17%) en artsen (62,16%). Enkel de paramedici (38,36%), actieven in fiscaal/vastgoed (41,29%) en de intellectuele diensten (51,96%) stoppen minder dan gemiddeld in hoofdberoep.
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Aantal stopzettingen in een vrij beroep
Opmerkelijk veel stopzettingen bij de 25 tot 45-jarigen Als we het aantal stopzettingen bekijken op basis van leeftijdsklasse merken we op dat er opmerkelijk veel stopzettingen zijn bij de 25 tot 45-jarigen (54,95%). Tussen de 25 en 35 jaar stopt 32,58% of bijna een derde van de beoefenaars van een vrij beroep (4.113) en tussen de 35 tot 45 jaar stopt 22,37% (2.825). Als we dit verder onderzoeken op beroepsniveau zien we grote verschillen. We zien een groot aantal stopzettingen (meer dan gemiddeld) op jonge leeftijd (25 tot 35 jaar) bij de advocaten (64,76%), gerechtsdeurwaarders (71,43%), architecten (55,05%), dierenartsen (55,56%), paramedici (40,56%), notarissen (34,15%) en artsen (33,96%). De grote uitval heeft binnen een aantal van deze beroepen mogelijk te maken met het groot aantal studenten die deze opleidingen volgen en ervoor kiest om na hun stage te stoppen. We zien een lager aantal stopzettingen dan gemiddeld bij de 25 tot 35-jarigen in de sectoren van de intellectuele diensten (25,95%), tandartsen (17,68%), fiscaal/vastgoed (9,68%) en apothekers (11,58%). De sectoren met het meeste aantal stopzettingen na 65 jaar zijn de artsen (30,94%), apothekers (31,58%) en notarissen (36,59%).
6,25%
32,58%
22,37%
15,37%
12,31%
11,13%
<25
25-35
35-45
45-55
55-65
>65
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
27
5. Provinciale cijfers 28
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Provinciale cijfers
Aantal zelfstandigen in een vrij beroep per provincie Sinds 2014 houden we ook de provinciale cijfers bij, meer bepaald de cijfers van Antwerpen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg. In 2016 tellen de vijf Vlaamse provincies samen 180.787 vrije beroepers, of 27,83% van het totaal aantal zelfstandigen in Vlaanderen. Enkel de provincies Antwerpen en vooral Vlaams-Brabant zitten boven dit gemiddelde met respectievelijk 28,58% en 33,96%. De provincie Antwerpen telt het grootste aantal vrije beroepers met 47.961 (26,53%), Limburg telt het minste aantal vrije beroepers met 21.724 (12,02%). Het aantal starters en stoppers kent een gelijkaardig verloop. Indien we kijken naar het aantal vrije beroepers ten opzichte van het totaal aantal zelfstandigen, telt West-Vlaanderen het minst met 22,70% en Vlaams-Brabant de grootste populatie met 33,96%.
Aantal zelfstandigen in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen (2016) 60.000 50.000
47.961 40.892
39.199
40.000
31.011
30.000
21.724
20.000 10.000
5.147
2.094
3.682
1.395
2.866 1.144
4.170
1.645
2.173 846
0 Antwerpen
Vlaams-Brabant Aantal vrije beroepers
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
West-Vlaanderen Aantal starters
Oost-Vlaanderen
Limburg
Aantal stoppers
29
Provinciale cijfers
Ongeveer evenveel vrouwen als mannen starten als zelfstandige in een vrij beroep in Vlaanderen Het totaal aantal zelfstandigen in een vrij beroep telt in 2016 101951 mannen (56,39%) en 78.836 vrouwen (43,61%). Hierbij kent de provincie West-Vlaanderen het meest aantal mannen (57,02%) en Limburg het meest aantal vrouwen (45,83%). Wanneer we kijken naar het aantal starters zien we dat de vrouwelijke vrije beroepers overheersen met 52,33%. Limburg (55,09%), West-Vlaanderen (53,91%) en Oost-Vlaanderen (52,76%) scoren hoger dan gemiddeld. In 2016 zijn er iets meer vrouwelijke (51,82%) als mannelijke (48,18%) stoppers en dit geldt voor alle provincies.
Aantal starters
30
Vrouw
Vrouw
s-B
pe am
An tw er
Lim bu
nd la a -V
-V es t
Oo st
la a
nd
ra s-B m W
Man
er en
nt ba
pe er Vl aa
tw An
Lim bu
rg
re n nd e
-V la a Oo st
W
es
t-V
la a
nd e
ra ba
nt
re n
pe n
m s-B
Vl aa
An tw er
Man
Man
rg
0 Lim bu
0
en
0
la an de r
200
er en
500
Oo st -V
5.000
400
an d
1.000
10.000
la
600
-V
1.500
15.000
es t
800
W
2.000
20.000
n
1.000
rg
2.500
25.000
er en
1.200
n
3.000
30.000
ra ba nt
Aantal stoppers
Vl a
Aantal vrije beroepers
Vrouw
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Provinciale cijfers
Medische en intellectuele beroepen spannen de kroon in de vijf Vlaamse provincies Zowel de medische als de intellectuele beroepen vormen de grootste groep in alle Vlaamse provincies. Indien we dit per subsector bekijken, is het zeer duidelijk dat na de intellectuele beroepen en de paramedici de artsen in de vijf provincies sterk vertegenwoordigd zijn. In Antwerpen en Vlaams-Brabant komen hier ook nog eens de advocaten bij (6,07% en 6,21%). In West- en Oost-Vlaanderen vervolledigen de architecten de top drie met 5,49% en 6,43%. In Limburg staan de advocaten en architecten op een gedeelde vierde plaats met 5,05%.
Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2016) 30.000 26.649 25.000
22.003
20.961
20.000 15.000
15.045
14.023
12.918
11.413
11.170
10.854
10.000 5.000
7.792 3.229 2.547 1.513
2.687 1.739 1.357
1.849 1.701 1.246
2.682 2.630 1.701
Antwerpen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
Oost-Vlaanderen
1.238 744 1.096
0
Medische beroepen
Juridische beroepen
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Economische beroepen | ďŹ scaal/vastgoed
Bouwkundige beroepen
Limburg Intellectuele beroepen
31
Provinciale cijfers
Aantal starters en stoppers kennen een gelijkaardig verloop in elke provincie Aangezien de medische en de intellectuele sector de grootste zijn, is het ook logisch dat het grootste aantal starters en stoppers in een vrij beroep in deze sectoren te vinden is. Indien we gaan kijken naar de subsectoren, zien we dat in de intellectuele beroepen en paramedici het grootste aantal vrije beroepers starten. De artsen komen in elke provincie op de derde plaats. In Antwerpen, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg volgen de architecten met respectievelijk 3,50%, 3,59%, 4,15% en 3,22%, in Vlaams-Brabant de advocaten met 4,29%. Ook bij het aantal stoppers kennen de intellectuele diensten en de paramedici de grootste vertegenwoordiging. In alle provincies wordt de top drie afgesloten door de advocaten.
Aantal starters in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2016) 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
Juridische beroepen Economische beroepen | ďŹ scaal/vastgoed Bouwkundige beroepen Intellectuele beroepen
rg Lim bu
-V la an de r st Oo
W
en
en t-V la an de r
s-B
An t
aa m
es
er
ra ba
pe
nt
n
rg Lim bu
w
Vl
Oo
st
-V la an de r
en
en W
es
t-V la an de r
ra ba m s-B Vl aa
An t
w
er pe
nt
n
1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0
Medische beroepen
32
Aantal stoppers in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2016)
Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen | ďŹ scaal/vastgoed Bouwkundige beroepen Intellectuele beroepen
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
6. Tewerkstelling bij de vrije beroepen FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
33
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Evolutie in de tewerkstelling (2006-2016)
Evolu2e tewerkstelling vrije beroepen (RSZ 2006-2016) 160.000
In de periode 2006-2016 steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 25,77% ofwel met 58.457 werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (63,22%).
140.000 120.000 100.000
Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale groei van 3,48%. Elke sector kende een kleine stijging: economische 0,60%, bouwkundige 3,93%, juridische 0,12%, medische 1,96% en de overige of intellectuele 5,19%.
80.000 60.000 40.000
Wanneer we de evolutie bekijken over de laatste vijf jaar zien we dat alle sectoren een lichte groei noteren met de medische sector op kop (11,10%).
20.000 0 2006
2007
Economische
34
2008
2009
2010
Bouwkundige
2011
2012
Juridische
2013 Medische
2014
2015 Overige
2016
In totaal stellen de vrije en intellectuele beroepen 285.287 werknemers tewerk waarvan 48,62% in de intellectuele sector, 20,73% in de medische sector, 13,02% in de bouwkundige sector, 11,35% in de economische sector en 6,28% in de juridische sector.
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Aantal werknemers per sector per gewest (RSZ 2016)
Overwicht werknemers in de medische sector, in het Vlaams Gewest
160.000
140.000 24.686 120.000
De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen situeert zich in 2016 in Vlaanderen: 154.412 arbeidsplaatsen, ofwel 54,13% van alle arbeidsplaatsen. Op de tweede plaats komt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (69.126 werknemers of 24,23%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met 61.713 werknemers of 21,63%. Wanneer we enkel de klassieke vrije beroepen beschouwen zien we dat er een beduidend grotere tewerkstelling is in de medische sector (20,73%). De tewerkstelling bij de vrije beroepen steeg in de periode 2006-2016 met 25,77% (+58.457 werknemers). De stijging van de tewerkstelling was sterker dan gemiddeld in Brussel (39,64% of 19.622 werknemers) en in Wallonië (30,58% of 14.451 werknemers). De tewerkstelling in Vlaanderen kende ook een stijging van 18,72% of 24.348 werknemers ten opzichte van 2006.
100.000
80.000
75.140
Bekijken we enkel de periode 2015-2016, dan steeg de tewerkstelling gemiddeld 3,48%. In Vlaanderen was dat 4,23%, in Wallonië 2,18% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2,95%.
60.000 18.454 40.000
20.000
0
7.146
32.185 5.248
18.879
8.499
8.650 4.023
6.356
Medische beroepen
Juridische beroepen
Economische beroepen
Brussels gewest
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Vlaams gewest
6.179 19.558
38.841
11.407 Bouwkundige beroepen
Overige
Waals gewest
35
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Tewerkstelling bij de juridische beroepen Gerechtsdeurwaarders 13%
Rechtskundige dienstverlening 5%
Advocaten 38%
Tewerkstelling in de juridische sector In 2016 stelt de sector van de juridische beroepen 17.921 (+22 ten opzichte van 2015) personen tewerk, waarvan 48,27% in Vlaanderen, 29,28% in WalloniĂŤ en 22,45% in Brussel. We zien dat er in Vlaanderen vooral meer dan gemiddeld werknemers actief zijn in het notariaat (55,86%) en in de rechtskundige dienstverlening (54,81%). Er is een hoger dan gemiddelde tewerkstelling in de advocatuur (34,90%) en in de rechtskundige dienstverlening (37,91%) in Brussel. In WalloniĂŤ zijn er beduidend minder werknemers dan gemiddeld actief in de rechtskundige dienstverlening (7,28%).
Notarissen 44%
36
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Tewerkstelling bij de economische beroepen Bedrijfsrevisoren 9%
Effectenhandel 1%
Makelaars in bankdiensten 23%
Tewerkstelling in de economische sector In 2016 stelt de sector van de economische beroepen 32.381 (+193 ten opzichte van 2015) personen tewerk, waarvan 58,30% in Vlaanderen, 22,07% in Wallonië en 19,63% in Brussel. Wanneer we kijken naar de verschillende beroepsgroepen, zien we dat bedrijfsrevisoren, accountants/belastingconsulenten, agenten/makelaars in bankdiensten en boekhouders meer dan gemiddeld zorgen voor tewerkstelling in Vlaanderen (respectievelijk 78,29%, 74,72%, 62,96% en 60,64%).
Boekhouders en fiscalisten 21%
Ondersteunende diensten 14% Accountants en belas>ngconsulenten 29%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Vermogensbeheer 3%
37
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Tewerkstelling Tewerkstelling bij bij de de bouwkundige bouwkundige beroepen beroepen
Ondersteunende diensten Ondersteunende diensten 11% 11% Landmeters-experten Landmeters-experten 2% 2%
Vastgoed Vastgoed 16% 16% Scha0ers Scha0ers 0% 0% Architecten Architecten 7% 7% Interieurarchitecten Interieurarchitecten 1% 1% Stedenbouwkundige en Stedenbouwkundige en tuin- en tuin- en landschapsarchitecten landschapsarchitecten 0% 0%
Tewerkstelling in de bouwkundige sector In 2016 stelt de sector van de bouwkundige beroepen 37.144 personen (+1402 ten opzicht van 2015) tewerk, waarvan 52,65% in Vlaanderen, 16,64% in WalloniĂŤ en 30,71% in Brussel. Kijken we per beroepsgroep, dan zien we dat er bij de ondersteunende diensten een zeer grote meerderheid (90,44%) tewerkgesteld is in het Brussels Gewest. Bij de architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen & tuin- en landschapsarchitecten en landmeters zien we het omgekeerde. Hier is respectievelijk 12,89%, 9,87%, 9,43% en 8,56% tewerkgesteld in Brussel.
Ingenieurs Ingenieurs 63% 63%
38
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Tewerkstelling beroepen Tewerkstelling bij bij de de medische medische beroepen Overige menselijke Vroedkundigen Vroedkundigen 0% 0%
Verpleegkundigen Verpleegkundigen 25% 25%
RevalidaFe RevalidaFe 3% 3% Geestelijke gezondheidszorg Geestelijke gezondheidszorg 5% 5% Ziekenvervoer Ziekenvervoer 2% 2% Medische laboratoria Medische laboratoria 7% 7% Tandartsen Tandartsen 6% 6%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
Overige menselijke gezondheidszorg gezondheidszorg 1% 1%
Apotheken Apotheken 25% 25%
Tewerkstelling in de medische sector In 2016 stelt de sector van de medische beroepen 59.138 personen (+1.136 ten opzichte van 2015) tewerk, waarvan 54,42% in Vlaanderen, 31,20% in Wallonië en 14,37% in Brussel. Opmerkelijk is dat we zeer weinig werknemers actief bij dierenartsen vinden in Brussel (2,30%), maar meer dan gemiddeld in Vlaanderen (56,51%) en in Wallonië (41,19%). Werknemers actief in de revalidatie vinden we meer dan gemiddeld terug in Vlaanderen (79,89%) en werknemers actief in de overige menselijke gezondheidszorg vooral in Wallonië (75,72%)
Dierenartsen Dierenartsen 2% 2%
Huisartsen Huisartsen 16% 16% Specialisten Specialisten 8% 8%
39
Tewerkstelling bij de vrije beroepen
Werkgevers in het vrije beroep In 2016 telt het aantal vrije beroepsbeoefenaars dat personeel tewerk stelt 41.949 personen (+1.997 ten opzichte van 2015). Van de klassieke vrije beroepen is de medische sector de grootste werkgever (11.308). 57,44% van de werkgevers stellen mensen tewerk in het Vlaams Gewest, 27,39% in het Waals gewest en 15,18% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Met 285.287 werknemers bij vrije beroepers (+9.603 ten opzichte van 2015) en 41.949 werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,8 werknemers per werkgever in het vrije beroep.
Aantal werkgevers in het vrije beroep per sector en per regio (2016) 10.000 8.778
9.000 8.000 7.000
6.361
6.000 5.000 3.668
4.000
3.618
3.000 2.000
2.139 1.279
1.000
1.672
1.440 735
3.198
3.339
2.992 1.369
744
617
0 Medische beroepen
Juridische beroepen Brussels gewest
40
Economische beroepen Vlaams gewest
Bouwkundige beroepen
Overige
Waals gewest
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
7. Bijlagen 7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2 Aantal starters in een vrij beroep 7.3 Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
41
7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep De weergave van de evolutie van het aantal beoefenaars van een vrij beroep, is gebaseerd op de statistieken die het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) jaarlijks publiceert op basis van de sociale verzekeringsfondsen. Elke persoon die in de loop van een jaar gedurende minstens één kwartaal is aangesloten, wordt in deze cijfers opgenomen. In deze editie van de Polsslag gaan de cijfers tot en met het jaar 2016.
Opdeling RSVZ:
Weliswaar bestaan er nog instanties die over cijfermateriaal over het vrije beroep beschikken dat kan afwijken van de hier voorliggende gegevens. De Federatie Vrije Beroepen bouwt echter op de cijfers van het RSVZ omdat het de enige bron is met een overzicht van vergelijkbare cijfers van het aantal beoefenaars in de verschillende beroepssectoren. De opgenomen statistieken hebben weliswaar enkel betrekking op de zelfstandigen (in hoofd- of nevenactiviteit en pensioen). De beroepsbeoefenaars in dienstverband zijn hier nog niet inbegrepen.
3. Apothekers
Het RSVZ heeft onder de noemer “vrije beroepen” een eigen selectie van dienstverlenende intellectuele beroepen ondergebracht. De medische en de juridische sectoren zijn hierin duidelijker afgebakend dan de economische en de bouwtechnische sector. In de toekomst wil het RSVZ de voorbereiding starten om over te schakelen naar een NACE-BEL-codering. Dit zal een vergelijking met de gegevens uit hoofdstuk over de tewerkstelling mogelijk maken.
1. Artsen 2. Tandartsen
4. Dierenartsen 5. Paramedici* Het RSVZ hanteert hier niet de wettelijke begripsomschrijving, en rangschikt hieronder o.m. psychologen, verpleegkundigen, vroedkundigen, therapeuten, masseerders, … 6. Advocaten 7. Notarissen 8. Gerechtsdeurwaarders 9. Fiscaal/Vastgoed** Het RSVZ rangschikt hieronder o.m. accountants, landmeters, ingenieurs, e.a. experten 10. Architecten 11. Intellectuele diensten*** Door de Federatie samengevoegde categorie: o.m. privé-onderwijs, wetenschappen, letteren, kunsten, diverse intellectuele diensten (raadgevers, informatici, servicebureaus,…), mandatarissen van vennootschappen
42
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.1 : AANTAL ZELFSTANDIGEN PER SECTOR. EVOLUTIE 2006-2016 Landbouw
Visserij
Landbouw en visserij
Nijverheid
Handel
Handel en diensten
Vrije beroepen
Diensten
Diverse
Totaal
2006
86.575
1.230
87.805
180.310
339.292
416.679
192.329
77.387
3.499
880.622
2007
85.697
1.141
86.838
188.398
343.045
423.031
202.675
79.986
4.012
904.954
2008
85.451
737
86.188
192.416
345.014
427.822
212.906
82.808
4.614
923.946
2009
80.931
701
81.632
190.051
340.175
424.139
228.142
83.964
10.678
934.642
2010
79.902
665
80.567
204.173
340.650
418.043
241.195
77.393
8.607
952.585
2011
79.403
647
80.050
209.403
338.175
416.376
251.464
78.201
12.603
969.896
2012
78.730
620
79.350
215.155
337.360
416.478
263.749
79.118
13.835
988.567
2013
79.078
593
79.671
217.748
335.507
415.397
274.420
79.890
13.865
1.001.101
2014
80.631
564
81.195
221.515
333.499
413.431
286.016
79.932
13.745
1.015.902
2015
84.215
583
84.798
221.564
331.231
416.344
295.179
85.113
17.584
1.035.469
2016
88.664
553
89.217
234.234
329.048
409.385
314.374
80.337
11.312
1.058.522
2006-2016
2.089
-677
1.412
53.924
-10.244
-7.294
122.045
2.950
7.813
177.900
%06-16
2,41%
-55,04%
1,61%
29,91%
-3,02%
-1,75%
63,46%
3,81%
223,29%
20,20%
2011-2016
9.261
-94
9.167
24.831
-9.127
-6.991
62.910
2.136
-1.291
88.626
%11-16
11,66%
-14,53%
11,45%
11,86%
-2,70%
-1,68%
25,02%
2,73%
-10,24%
9,14%
2015-2016
4.449
-30
4.419
12.670
-2.183
-6.959
19.195
-4.776
-6.272
23.053
%15-16
5,28%
-5,15%
5,21%
5,72%
-0,66%
-1,67%
6,50%
-5,61%
-35,67%
2,23%
2006%
9,83%
0,14%
9,97%
20,48%
38,53%
47,32%
21,84%
8,79%
0,40%
100,00%
2011%
8,19%
0,07%
8,25%
21,59%
34,87%
42,93%
25,93%
8,06%
1,30%
100,00%
2015%
8,13%
0,06%
8,19%
21,40%
31,99%
40,21%
28,51%
8,22%
1,70%
100,00%
2016%
8,38%
0,05%
8,43%
22,13%
31,09%
38,68%
29,70%
7,59%
1,07%
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
43
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.2: AANTAL ZELFSTANDIGEN VOLGENS LEEFTIJD (2016) Leeftijd
Vrije beroepen 2016
Zelfstandigen 2016
Man
Vrouw
Totaal
T%
Man
Vrouw
Totaal
T%
-18
0
0
0
0,00%
4
2
6
0,00%
18-22
757
558
1.315
0,42%
5.533
2.526
8.059
0,76%
22-25
3.178
4.750
7.928
2,52%
15.069
10.769
25.838
2,44%
25-30
12.680
17.101
29.781
9,47%
48.772
33.532
82.304
7,78%
30-35
17.532
17.626
35.158
11,18%
66.022
38.272
104.294
9,85%
35-40
22.096
19.339
41.435
13,18%
80.704
44.520
125.224
11,83%
40-45
22.880
19.308
42.188
13,42%
87.336
48.372
135.708
12,82%
45-50
21.664
18.157
39.821
12,67%
94.211
52.051
146.262
13,82%
50-55
20.713
16.047
36.760
11,69%
92.513
48.637
141.150
13,33%
55-60
19.110
12.398
31.508
10,02%
78.924
38.027
116.951
11,05%
60-61
3.374
1.887
5.261
1,67%
13.108
5.999
19.107
1,81%
61-62
3.282
1.728
5.010
1,59%
12.254
5.436
17.690
1,67%
62-63
3.099
1.626
4.725
1,50%
11.245
5.067
16.312
1,54%
63-64
2.984
1.448
4.432
1,41%
10.479
4.496
14.975
1,41%
64-65
2.791
1.320
4.111
1,31%
9.671
4.148
13.819
1,31%
65-70
10.358
3.773
14.131
4,49%
33.178
12.719
45.897
4,34%
70-75
4.662
1.490
6.152
1,96%
17.075
6.432
23.507
2,22%
75-80
2.073
585
2.658
0,85%
8.535
3.055
11.590
1,09%
80-85
1.030
249
1.279
0,41%
4.489
1.739
6.228
0,59%
85-90
439
107
546
0,17%
1.862
823
2.685
0,25%
90-95
109
44
153
0,05%
510
288
798
0,08%
95-100
14
6
20
0,01%
63
45
108
0,01%
>100
2
0
2
0,00%
7
3
10
0,00%
Totaal
174.827
139.547
314.374
100%
691.564
366.958
1.058.522
100,00%
44
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.3: AANTAL ZELFSTANDIGEN PER BEROEPSGROEP VOLGENS LEEFTIJD (2016) Leeftijd
Artsen
Tandartsen
Apothekers
Dierenartsen
Paramedici *
Advocaten
Notarissen
Gerechtsdeurwaarders
Fiscaal/ vastgoed **
Architecten
Intellectuele diensten ***
Totaal
18-22
1
2
2
1
82
0
0
0
9
18
1.200
1.315
22-25
34
131
10
71
3.017
639
6
4
67
533
3.416
7.928
25-30
893
748
125
620
9.020
3.832
58
96
515
3.038
10.836
29.781
30-35
2.464
543
153
525
7.474
2.667
80
73
915
2.753
17.511
35.158
35-40
2.645
448
245
575
8.282
2.267
125
67
1.099
2.391
23.291
41.435
40-45
3.143
634
323
484
8.092
1.853
121
78
1.250
2.334
23.876
42.188
45-50
3.156
638
501
433
6.950
1.846
212
104
1.608
1.689
22.684
39.821
50-55
3.355
976
570
554
6.950
1.591
219
112
1.598
1.448
19.387
36.760
55-60
4.269
1.490
513
609
5.617
1.440
205
118
1.586
1.548
14.113
31.508
60-61
895
330
100
98
814
261
40
28
308
205
2.182
5.261
61-62
834
355
70
89
746
237
40
23
316
217
2.083
5.010
62-63
843
250
97
82
722
235
36
27
286
177
1.970
4.725
63-64
766
166
87
91
655
244
39
29
286
146
1.923
4.432
64-65
751
104
113
75
575
215
40
19
258
155
1.806
4.111
65-70
2.419
386
269
275
1.535
736
113
39
1.025
472
6.862
14.131
70-75
899
135
96
54
475
258
12
15
474
227
3.507
6.152
75-80
444
35
23
27
199
93
8
14
224
110
1.481
2.658
80-85
241
15
16
10
57
56
3
5
113
72
691
1.279
85-90
109
13
9
2
20
29
5
3
48
17
291
546
90-95
29
1
1
0
1
12
0
0
9
2
98
153
95-100
3
0
1
0
1
1
0
0
1
1
12
20
>100
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
2
Totaal
28.194
7.400
3.324
4.675
61.284
18.512
1.362
854
11.995
17.554
159.220
314.374
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
45
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.4: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE 2006-2016 Artsen
Tandartsen
Apothekers
Dierenartsen
Paramedici *
Advocaten
Notarissen
Gerechtsdeurwaarders
Fiscaal/ vastgoed **
Architecten
Intellectuele diensten ***
Totaal
2006
28.258
7.170
4.170
4.064
36.784
15.066
1.611
777
10.584
14.353
67.992
190.829
2007
28.046
7.081
3.982
4.109
38.430
15.308
1.561
785
10.622
14.642
78.109
202.675
2008
27.777
7.047
3.845
4.157
40.275
15.558
1.523
789
10.719
14.952
86.264
212.906
2009
27.650
7.125
3.812
4.225
41.896
16.010
1.501
804
10.742
15.285
99.092
228.142
2010
27.416
7.096
3.854
4.269
44.294
16.551
1.472
799
10.551
15.656
109.237
241.195
2011
27.233
7.067
3.739
4.313
46.372
16.862
1.460
811
10.439
15.940
117.228
251.464
2012
27.334
7.086
3.645
4.350
49.062
17.220
1.436
826
10.380
16.214
126.196
263.749
2013
27.459
7.141
3.544
4.393
51.621
17.693
1.414
847
10.337
16.470
133.501
274.420
2014
27.601
7.194
3.478
4.464
54.506
18.049
1.404
860
10.207
16.737
141.516
286.016
2015
28.157
7.387
3.282
4.597
57.378
18.359
1.373
866
10.333
17.207
146.240
295.179
2016
28.194
7.400
3.324
4.675
61.284
18.512
1.362
854
11.995
17.554
159.220
314.374
2006-2016 -64
230
-846
611
24.500
3.446
-249
77
1.411
3.201
91.228
123.545
06-16%
3,21%
-20,29%
15,03%
66,61%
22,87%
-15,46%
9,91%
13,33%
22,30%
134,17%
64,74%
2011-2016 961
333
-415
362
14.912
1.650
-98
43
1.556
1.614
41.992
62.910
11-16%
4,71%
-11,10%
8,39%
32,16%
9,79%
-6,71%
5,30%
14,91%
10,13%
35,82%
25,02%
2015-2016 37
13
42
78
3.906
153
-11
-12
1.662
347
12.980
19.195
15-16%
0,13%
0,18%
1,28%
1,70%
6,81%
0,83%
-0,80%
-1,39%
16,08%
2,02%
8,88%
6,50%
2016%
8,97%
2,35%
1,06%
1,49%
19,49%
5,89%
0,43%
0,27%
3,82%
5,58%
50,65%
100,00%
46
-0,23% 3,53%
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER REGIO. EVOLUTIE 2006-2016 Vlaanderen
Wallonië
Brussel
Andere *
Totaal
2006
106.580
60.437
24.480
832
184.422
2007
112.928
62.998
25.721
1.028
192.329
2008
119.070
65.745
26.921
1.170
202.675
2009
128.452
69.737
28.546
1.407
212.906
2010
136.753
73.033
29.777
1.632
228.142
2011
142.780
76.143
30.732
1.809
241.195
2012
149.867
79.581
32.236
2.065
251.464
2013
156.217
82.563
33.477
2.163
263.749
2014
163.476
85.748
34.803
1.989
274.420
2015
168.213
88.636
36.151
2.179
286.016
2016
180.787
93.376
37.584
2.627
314.374
2006-2016
74.207
32.939
13.104
1.795
129.952
%06-16
69,63%
54,50%
53,53%
215,75%
70,46%
2011-2016
38.007
17.233
6.852
818
73.179
%11-16
26,62%
22,63%
22,30%
45,22%
30,34%
2015-2016
12.574
4.740
1.433
448
28.358
%15-16
7,48%
5,35%
3,96%
20,56%
9,91%
2016%
57,51%
29,70%
11,96%
0,84%
100%
* In het buitenland
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
47
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.6: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEEFNAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER GESLACHT. EVOLUTIE 2006-2016 Mannen
Vrouwen
Totaal
2006
111.771
80.558
192.329
2007
117.307
85.368
202.675
2008
122.485
90.421
212.906
2009
132.383
95.759
228.142
2010
139.428
101.767
241.195
2011
144.833
106.631
251.464
2012
150.897
112.852
263.749
2013
155.999
118.421
274.420
2014
161.081
124.935
286.016
2015
164.463
130.716
295.179
2016
174.827
139.547
314.374
2006-2016
63.056
58.989
122.045
%06-16
56,42%
73,23%
63,46%
2011-2016
29.994
32.916
62.910
%11-16
20,71%
30,87%
25,02%
2015-2016
10.364
8.831
19.195
%15-16
6,30%
6,76%
6,50%
2016
55,61%
44,39%
100,00%
48
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.7: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2016) Man 2006
Man 2016
Vrouw 2006
Vrouw 2016
Vervrouwelijking 2006-2016
Artsen
17.191
15.633
11.067
12.561
13,50%
Tandartsen
3.741
3.641
3.429
3.759
9,62%
Apothekers
1.863
1.440
2.307
1.884
-18,34%
Dierenartsen
2.393
2.323
1.671
2.352
40,75%
Paramedici
11.702
16.041
25.082
45.243
80,38%
Advocaten
8.756
9.812
6.310
8.700
37,88%
Notarissen
1.184
914
427
448
4,92%
Gerechtsdeurwaarders
568
577
209
277
32,54%
Fiscaal/ vastgoed
8.594
9.266
1.990
2.729
37,14%
Architecten
9.926
11.388
4.427
6.166
39,28%
Intellectuele diensten
45.853
103.792
23.639
55.428
134,48%
Totaal
111.771
174.827
80.558
139.547
73,23%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
49
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.8: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2016) Man
M%
Vrouw
V%
Totaal
Aandeel in totaal
Artsen
15.633
55,45%
12.561
44,55%
28.194
8,97%
Tandartsen
3.641
49,20%
3.759
50,80%
7.400
2,35%
Apothekers
1.440
43,32%
1.884
56,68%
3.324
1,06%
Dierenartsen
2.323
49,69%
2.352
50,31%
4.675
1,49%
Paramedici *
16.041
26,17%
45.243
73,83%
61.284
19,49%
Advocaten
9.812
53,00%
8.700
47,00%
18.512
5,89%
Notarissen
914
67,11%
448
32,89%
1.362
0,43%
Gerechtsdeurwaarders
577
67,56%
277
32,44%
854
0,27%
Fiscaal/vastgoed **
9.266
77,25%
2.729
22,75%
11.995
3,82%
Architecten
11.388
64,87%
6.166
35,13%
17.554
5,58%
Intellectuele diensten ***
103.792
65,19%
55.428
34,81%
159.220
50,65%
Totaal
174.827
55,61%
139.547
44,39%
314.374
100,00%
50
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.9: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2016) Vlaanderen
Vlaanderen%
Wallonië
Wallonië%
Brussel
Brussel%
Andere
Andere%
Totaal
Aandeel%
Artsen
15.049
53,38%
9.666
34,28%
3.315
11,76%
164
0,58%
28.194
8,97%
Tandartsen
4.269
57,69%
2.117
28,61%
966
13,05%
48
0,65%
7.400
2,35%
Apothekers
1.897
57,07%
1.123
33,78%
298
8,97%
6
0,18%
3.324
1,06%
Dierenartsen
2.638
56,43%
1.842
39,40%
178
3,81%
17
0,36%
4.675
1,49%
Paramedici *
33.463
54,60%
23.051
37,61%
4.429
7,23%
341
0,56%
61.284
19,49%
Advocaten
10.372
56,03%
4.076
22,02%
3.969
21,44%
95
0,51%
18.512
5,89%
Notarissen
786
57,71%
466
34,21%
110
8,08%
0
0,00%
1.362
0,43%
Gerechtsdeurwaarders
527
61,71%
286
33,49%
41
4,80%
0
0,00%
854
0,27%
Fiscaal/vastgoed **
6.561
54,70%
4.249
35,42%
1.109
9,25%
76
0,63%
11.995
3,82%
Architecten
9.713
55,33%
4.920
28,03%
2.857
16,28%
64
0,36%
17.554
5,58%
Intellectuele diensten ***
95.512
59,99%
41.580
26,11%
20.312
12,76%
1.816
1,14%
159.220
50,65%
Totaal
180.787
57,51%
93.376
29,70%
37.584
11,96%
2.627
0,84%
314.374
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
51
Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep
TABEL 7.1.10: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR, PER GESLACHT EN NAAR AARD VAN ACTIVITEIT (2016) Hoofdberoep M
Bijberoep V
T
M
Actief na pensioen V
T
M
Totaal
V
T
M
V
T
Artsen
11.365
51,01%
10.916
48,99%
22.281
79,03%
979
48,44%
1.042
51,56%
2.021
7,17%
3.289
84,51%
603
15,49%
3.892
13,80%
15.633
55,45%
12.561
44,55%
28.194
Tandartsen
3.120
46,48%
3.592
53,52%
6.712
90,70%
65
53,28%
57
46,72%
122
1,65%
456
80,57%
110
19,43%
566
7,65%
3.641
49,20%
3.759
50,80%
7.400
Apothekers
1.131
41,05%
1.624
58,95%
2.755
82,88%
58
37,66%
96
62,34%
154
4,63%
251
60,48%
164
39,52%
415
12,48%
1.440
43,32%
1.884
56,68%
3.324
Dierenartsen
1.902
47,18%
2.129
52,82%
4.031
86,22%
114
36,66%
197
63,34%
311
6,65%
307
92,19%
26
7,81%
333
7,12%
2.323
49,69%
2.352
50,31%
4.675
Paramedici *
9.747
28,34%
24.652
71,66%
34.399
56,13%
5.110
20,90%
19.335
79,10%
24.445
39,89%
1.184
48,52%
1.256
51,48%
2.440
3,98%
16.041
26,17%
45.243
73,83%
61.284
Advocaten
8.554
50,85%
8.269
49,15%
16.823
90,88%
290
54,72%
240
45,28%
530
2,86%
968
83,52%
191
16,48%
1.159
6,26%
9.812
53,00%
8.700
47,00%
18.512
Notarissen
777
64,64%
425
35,36%
1.202
88,25%
10
47,62%
11
52,38%
21
1,54%
127
91,37%
12
8,63%
139
10,21%
914
67,11%
448
32,89%
1.362
Gerechtsdeurwaarders
492
64,82%
267
35,18%
759
88,88%
17
70,83%
7
29,17%
24
2,81%
68
95,77%
3
4,23%
71
8,31%
577
67,56%
277
32,44%
854
Fiscaal/ vastgoed **
5.235
74,34%
1.807
25,66%
7.042
58,71%
2.254
76,46%
694
23,54%
2.948
24,58%
1.777
88,63%
228
11,37%
2.005
16,72%
9.266
77,25%
2.729
22,75%
11.995
Architecten
9.083
62,97%
5.341
37,03%
14.424
82,17%
1.452
65,35%
770
34,65%
2.222
12,66%
853
93,94%
55
6,06%
908
5,17%
11.388
64,87%
6.166
35,13%
17.554
Intellectuele diensten ***
60.099
65,95%
31.035
34,05%
91.134
57,24%
33.124
61,27%
20.942
38,73%
54.066
33,96%
10.569
75,39%
3.451
24,61%
14.020
8,81%
103.792
65,19%
55.428
34,81%
159.220
Totaal
111.505
55,32%
90.057
44,68%
201.562
64,12%
43.473
50,05%
43.391
49,95%
86.864
27,63%
19.849
76,50%
6.099
23,50%
25.948
8,25%
174.827
55,61%
139.547
44,39%
314.374
% van totaal
35,47%
52
28,65%
64,12%
13,83%
13,80%
27,63%
6,31%
1,94%
8,25%
55,61%
44,39%
100,00%
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
7.2 Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 7.2.1: AANTAL STARTERS IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE 2011-2016 Landbouw
Visserij
Industrie
Handel
Diensten
Vrije beroepen
Diversen
Totaal
2011
3.293
40
23.012
27.526
6.799
24.052
5.000
89.722
2012
3.338
25
24.761
28.885
7.239
26.000
2.993
93.241
2013
4.022
32
22.887
28.941
7.234
26.243
1.700
91.059
2014
5.155
19
24.175
29.826
6.663
29.471
1.535
96.844
2015
6.951
19
25.595
29.626
6.563
29.052
5.394
103.200
2016
8.370
41
29.316
31.343
6.980
31.688
1.457
109.195
2016%
7,67%
0,04%
26,85%
28,70%
6,39%
29,02%
1,33%
100,00%
11-16%
154,18%
2,50%
27,39%
13,87%
2,66%
31,75%
-70,86%
21,70%
15-16%
20,41%
115,79%
14,54%
5,80%
6,35%
9,07%
-72,99%
5,81%
TABEL 7.2.2: AANTAL STARTERS ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER GEWEST. EVOLUTIE 2011-2016 Vlaanderen
Wallonië
Brussel
Buitenland
Totaal
2011
13.234
7.022
3.489
307
24.052
2012
14.242
7.528
3.872
358
26.000
2013
14.408
7.623
3.839
373
26.243
2014
16.535
8.339
4.260
337
29.471
2015
16.125
8.271
4.291
365
29.052
2016
18.038
8.773
4.411
466
31.688
2016%
56,92%
27,69%
13,92%
1,47%
100,00%
11-16%
36,30%
24,94%
26,43%
51,79%
31,75%
15-16%
11,86%
6,07%
2,80%
27,67%
9,07%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
53
Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.2.3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2016) Starters
Man
M%
Vrouw
V%
Totaal
T%
18 / - 22 jaar
454
53,86%
389
46,14%
843
2,66%
22 / - 25 jaar
1.515
37,32%
2.544
62,68%
4.059
12,81%
25 / - 30 jaar
2.979
43,46%
3.875
56,54%
6.854
21,63%
30 / - 35 jaar
2.377
47,52%
2.625
52,48%
5.002
15,79%
35 / - 40 jaar
2.041
47,23%
2.280
52,77%
4.321
13,64%
40 / - 45 jaar
1.577
47,05%
1.775
52,95%
3.352
10,58%
45 / - 50 jaar
1.286
48,13%
1.386
51,87%
2.672
8,43%
50 / - 55 jaar
1.065
52,72%
955
47,28%
2.020
6,37%
55 / - 60 jaar
711
58,09%
513
41,91%
1.224
3,86%
60 / - 61 jaar
113
64,57%
62
35,43%
175
0,55%
61 / - 62 jaar
95
63,76%
54
36,24%
149
0,47%
62 / - 63 jaar
88
67,69%
42
32,31%
130
0,41%
63 / - 64 jaar
77
66,96%
38
33,04%
115
0,36%
64 / - 65 jaar
64
62,75%
38
37,25%
102
0,32%
65 / - 70 jaar
380
75,25%
125
24,75%
505
1,59%
70 / - 75 jaar
104
83,87%
20
16,13%
124
0,39%
75 / - 80 jaar
19
70,37%
8
29,63%
27
0,09%
80 / - 85 jaar
9
81,82%
2
18,18%
11
0,03%
85 / - 90 jaar
1
50,00%
1
50,00%
2
0,01%
90 / - 95 jaar
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
95 / - 100 jaar
1
100,00%
0
0,00%
1
0,00%
Totaal
14.956
47,20%
16.732
52,80%
31.688
100,00%
54
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.2.4: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEPSSECTOR (2016) 2011
2015
2016
Startersquote**** in 2016 per 100 beroepsbeoefenaars
15-16
15-16%
11-16
11-16%
Totaal aantal 2016
Artsen
921
1.312
1.477
5,24
165
12,58%
556
60,37%
28.194
Tandartsen
213
351
327
4,42
-24
-6,84%
114
53,52%
7.400
Apothekers
88
108
127
3,82
19
17,59%
39
44,32%
3.324
Dierenartsen
218
262
328
7,02
66
25,19%
110
50,46%
4.675
Paramedici *
4.760
6.062
6.841
11,16
779
12,85%
2.081
43,72%
61.284
Advocaten
1.180
1.118
1.205
6,51
87
7,78%
25
2,12%
18.512
Notarissen
50
42
52
3,82
10
23,81%
2
4,00%
1.362
Gerechtsdeurwaarders
39
40
39
4,57
-1
-2,50%
0
0,00%
854
Fiscaal/ vastgoed **
519
509
507
4,23
-2
-0,39%
-12
-2,31%
11.995
Architecten
1.064
1.139
1.214
6,92
75
6,58%
150
14,10%
17.554
Intellectuele diensten ***
15.000
18.109
19.571
12,29
1.462
8,07%
4.571
30,47%
159.220
Totaal
24.052
29.052
31.688
10,08
2.636
9,07%
7.636
31,75%
314.374
**** De verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en de evolutie van het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar, bepaalt de zgn. “startersquote”
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
55
Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.2.5: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2016) Mannen
M%
Vrouwen
V%
Totaal
T%
Verschil 15-16
Stijgings%
Artsen
580
39,27%
897
60,73%
1.477
4,66%
165
12,58%
Tandartsen
138
42,20%
189
57,80%
327
1,03%
-24
-6,84%
Apothekers
50
39,37%
77
60,63%
127
0,40%
19
17,59%
Dierenartsen
88
26,83%
240
73,17%
328
1,04%
66
25,19%
Paramedici *
1.212
17,72%
5.629
82,28%
6.841
21,59%
779
12,85%
Advocaten
470
39,00%
735
61,00%
1.205
3,80%
87
7,78%
Notarissen
19
36,54%
33
63,46%
52
0,16%
10
23,81%
Gerechtsdeurwaarders
18
46,15%
21
53,85%
39
0,12%
-1
-2,50%
Fiscaal/ vastgoed **
344
67,85%
163
32,15%
507
1,60%
-2
-0,39%
Architecten
622
51,24%
592
48,76%
1.214
3,83%
75
6,58%
Intellectuele diensten ***
11.415
58,33%
8.156
41,67%
19.571
61,76%
1.462
8,07%
Totaal
14.956
47,20%
16.732
52,80%
31.688
100,00%
2.636
9,07%
56
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.2.6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2016) Hoofdberoep
H%
Bijberoep
B%
Actief na pensioen
P%
Totaal
T%
Artsen
1.257
85,10%
190
12,86%
30
2,03%
1.477
4,66%
Tandartsen
311
95,11%
15
4,59%
1
0,31%
327
1,03%
Apothekers
87
68,50%
39
30,71%
1
0,79%
127
0,40%
Dierenartsen
297
90,55%
30
9,15%
1
0,30%
328
1,04%
Paramedici *
2.978
43,53%
3.826
55,93%
37
0,54%
6.841
21,59%
Advocaten
1.157
96,02%
41
3,40%
7
0,58%
1.205
3,80%
Notarissen
51
98,08%
1
1,92%
0
0,00%
52
0,16%
Gerechtsdeurwaarders
37
94,87%
1
2,56%
1
2,56%
39
0,12%
Fiscaal/ vastgoed **
296
58,38%
196
38,66%
15
2,96%
507
1,60%
Architecten
1.052
86,66%
155
12,77%
7
0,58%
1.214
3,83%
Intellectuele diensten ***
10.254
52,39%
8.593
43,91%
724
3,70%
19.571
61,76%
Totaal
17.777
56,10%
13.087
41,30%
824
2,60%
31.688
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
57
7.3 Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 7.3.1: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE 2011-2016 Landbouw
Visserij
Nijverheid
Handel
Vrije Beroepen
Diensten
Diverse
Totaal
2011
1.736
37
9.898
16.910
8.008
3.477
769
40.835
2012
1.773
22
10.821
17.397
8.552
3.567
856
42.988
2013
2.056
37
12.200
18.749
9.986
3.806
1.040
47.874
2014
2.298
23
13.486
20.950
12.387
4.374
983
54.501
2015
2.350
15
11.940
18.684
10.672
3.969
1.132
48.762
2016
3.436
23
14.338
20.279
12.626
4.301
668
55.671
2016%
6,17%
0,04%
25,75%
36,43%
22,68%
7,73%
1,20%
100,00%
2011-2016
1.700
-14
4.440
3.369
4.618
824
-101
14.836
11-16%
97,93%
-37,84%
44,86%
19,92%
57,67%
23,70%
-13,13%
36,33%
2015-2016
1.086
8
2.398
1.595
1.954
332
-464
6.909
15-16%
46,21%
53,33%
20,08%
8,54%
18,31%
8,36%
-40,99%
14,17%
58
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.3.2: AANTAL STOPZETTINGEN ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE 2011-2016 Artsen
Tandartsen Apothekers
Dierenartsen
Paramedici*
Advocaten
Notarissen
Gerechtsdeurwaarders
Fiscaal/ vastgoed**
Architecten
Intellectuele diensten***
Totaal
2011
486
101
81
80
1.455
568
40
13
235
363
4.586
8.008
2012
471
117
109
97
1.661
479
40
14
274
384
4.906
8.552
2013
612
121
101
101
1.755
603
55
15
294
459
5.870
9.986
2014
744
178
124
135
2.168
723
50
27
407
528
7.303
12.387
2015
552
143
122
111
1.974
725
39
26
288
455
6.237
10.672
2016
695
164
95
117
2.458
786
41
21
310
505
7.434
12.626
2016%
5,50%
1,30%
0,75%
0,93%
19,47%
6,23%
0,32%
0,17%
2,46%
4,00%
58,88%
100,00%
2011-2016
209
63
14
37
1.003
218
1
8
75
142
2.848
4.618
11-16%
43,00%
62,38%
17,28%
46,25%
68,93%
38,38%
2,50%
61,54%
31,91%
39,12%
62,10%
57,67%
2015-2016
143
21
-27
6
484
61
2
-5
22
50
1.197
1.954
15-16%
25,91%
14,69%
-22,13%
5,41%
24,52%
8,41%
5,13%
-19,23%
7,64%
10,99%
19,19%
18,31%
Stoppers quote
2,47
2,22
2,86
2,50
4,01
4,25
3,01
2,46
2,58
2,88
4,67
4,02
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
59
Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.3.3: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2016) Stoppers
Man
M%
Vrouw
V%
Totaal
T%
18 / - 22 jaar
47
50,00%
47
50,00%
94
0,74%
22 / - 25 jaar
263
37,63%
436
62,37%
699
5,54%
25 / - 30 jaar
797
35,00%
1.480
65,00%
2.277
18,03%
30 / - 35 jaar
784
42,11%
1.078
57,89%
1.862
14,75%
35 / - 40 jaar
724
45,59%
864
54,41%
1.588
12,58%
40 / - 45 jaar
607
48,87%
635
51,13%
1.242
9,84%
45 / - 50 jaar
477
47,70%
523
52,30%
1.000
7,92%
50 / - 55 jaar
493
53,47%
429
46,53%
922
7,30%
55 / - 60 jaar
417
52,99%
370
47,01%
787
6,23%
60 / - 61 jaar
85
58,62%
60
41,38%
145
1,15%
61 / - 62 jaar
94
64,38%
52
35,62%
146
1,16%
62 / - 63 jaar
102
56,98%
77
43,02%
179
1,42%
63 / - 64 jaar
76
56,30%
59
43,70%
135
1,07%
64 / - 65 jaar
82
62,12%
50
37,88%
132
1,05%
65 / - 70 jaar
607
70,01%
260
29,99%
867
6,87%
70 / - 75 jaar
200
80,32%
49
19,68%
249
1,97%
75 / - 80 jaar
106
84,13%
20
15,87%
126
1,00%
80 / - 85 jaar
65
80,25%
16
19,75%
81
0,64%
85 / - 90 jaar
51
77,27%
15
22,73%
66
0,52%
90/-95 jaar
22
81,48%
5
18,52%
27
0,21%
95 / -100 jaar
1
50,00%
1
50,00%
2
0,02%
Totaal
6.100
48,31%
6.526
51,69%
12.626
100,00%
60
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.3.4: AANTAL STOPZETTINGEN IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2016) Man
M%
Vrouw
V%
Totaal
Aandeel
Artsen
361
51,94%
334
48,06%
695
5,50%
Tandartsen
94
57,32%
70
42,68%
164
1,30%
Apothekers
48
50,53%
47
49,47%
95
0,75%
Dierenartsen
47
40,17%
70
59,83%
117
0,93%
Paramedici *
471
19,16%
1.987
80,84%
2.458
19,47%
Advocaten
313
39,82%
473
60,18%
786
6,23%
Notarissen
26
63,41%
15
36,59%
41
0,32%
Gerechtsdeurwaarders
8
38,10%
13
61,90%
21
0,17%
Fiscaal/Vastgoed **
222
71,61%
88
28,39%
310
2,46%
Architecten
257
50,89%
248
49,11%
505
4,00%
Intellectuele diensten ***
4.253
57,21%
3.181
42,79%
7.434
58,88%
Totaal
6.100
48,31%
6.526
51,69%
12.626
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
61
Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.3.5: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2016) Hoofdberoep
H%
Bijberoep
B%
Actief na pensioen
P%
Totaal
T%
Artsen
432
62,16%
82
11,80%
181
26,04%
695
5,50%
Tandartsen
121
73,78%
3
1,83%
40
24,39%
164
1,30%
Apothekers
60
63,16%
8
8,42%
27
28,42%
95
0,75%
Dierenartsen
87
74,36%
13
11,11%
17
14,53%
117
0,93%
Paramedici *
943
38,36%
1.380
56,14%
135
5,49%
2.458
19,47%
Advocaten
691
87,91%
38
4,83%
57
7,25%
786
6,23%
Notarissen
27
65,85%
0
0,00%
14
34,15%
41
0,32%
Gerechtsdeurwaarders
20
95,24%
1
4,76%
0
0,00%
21
0,17%
Fiscaal/vastgoed **
128
41,29%
96
30,97%
86
27,74%
310
2,46%
Architecten
350
69,31%
112
22,18%
43
8,51%
505
4,00%
Intellectuele diensten ***
3.863
51,96%
2.882
38,77%
689
9,27%
7.434
58,88%
Totaal
6.722
53,24%
4.615
36,55%
1.289
10,21%
12.626
100,00%
62
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep
TABEL 7.3.6: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR LEEFTIJDSKLASSE (2016) Stoppers
Artsen
Tandartsen
Apothekers Dierenartsen Paramedici* Advocaten
Notarissen
GerechtsFiscaal/ deurwaarders vastgoed**
Architecten Intellectuele T% diensten***
18 - 22 jaar
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
1
0,85%
4
0,16%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
1
0,20%
86
1,16%
92
22 - 25 jaar
3
0,43%
5
3,05%
0
0,00%
4
3,42%
174
7,08%
27
3,44%
1
2,44%
1
4,76%
2
0,65%
12
2,38%
468
6,30%
697
25 - 30 jaar
143
20,58%
21
12,80%
7
7,37%
43
36,75%
610
24,82%
313
39,82%
9
21,95%
12
57,14%
4
1,29%
151
29,90%
942
12,67%
2.255
30 - 35 jaar
93
13,38%
8
4,88%
4
4,21%
22
18,80%
387
15,74%
196
24,94%
5
12,20%
3
14,29%
26
8,39%
127
25,15%
987
13,28%
1.858
35 - 40 jaar
48
6,91%
7
4,27%
4
4,21%
10
8,55%
298
12,12%
84
10,69%
2
4,88%
0
0,00%
30
9,68%
62
12,28%
1.051
14,14%
1.596
40 - 45 jaar
39
5,61%
8
4,88%
6
6,32%
2
1,71%
219
8,91%
25
3,18%
0
0,00%
2
9,52%
22
7,10%
40
7,92%
866
11,65%
1.229
45 - 50 jaar
27
3,88%
8
4,88%
3
3,16%
5
4,27%
177
7,20%
18
2,29%
2
4,88%
1
4,76%
35
11,29%
15
2,97%
721
9,70%
1.012
50 - 55 jaar
38
5,47%
9
5,49%
9
9,47%
3
2,56%
145
5,90%
15
1,91%
2
4,88%
0
0,00%
23
7,42%
22
4,36%
662
8,91%
928
55 - 60 jaar
36
5,18%
20
12,20%
13
13,68%
5
4,27%
126
5,13%
23
2,93%
2
4,88%
0
0,00%
17
5,48%
12
2,38%
526
7,08%
780
60 - 61 jaar
9
1,29%
5
3,05%
2
2,11%
0
0,00%
26
1,06%
1
0,13%
1
2,44%
0
0,00%
24
7,74%
3
0,59%
94
1,26%
165
61 - 62 jaar
9
1,29%
2
1,22%
2
2,11%
1
0,85%
25
1,02%
4
0,51%
0
0,00%
0
0,00%
4
1,29%
2
0,40%
91
1,22%
140
62 - 63 jaar
10
1,44%
12
7,32%
3
3,16%
1
0,85%
44
1,79%
6
0,76%
1
2,44%
0
0,00%
10
3,23%
3
0,59%
90
1,21%
180
63 - 64 jaar
14
2,01%
4
2,44%
5
5,26%
0
0,00%
29
1,18%
3
0,38%
1
2,44%
1
4,76%
9
2,90%
4
0,79%
69
0,93%
139
64 - 65 jaar
11
1,58%
6
3,66%
7
7,37%
1
0,85%
27
1,10%
7
0,89%
0
0,00%
1
4,76%
10
3,23%
3
0,59%
77
1,04%
150
65 - 70 jaar
141
20,29%
39
23,78%
20
21,05%
16
13,68%
129
5,25%
34
4,33%
12
29,27%
0
0,00%
2
0,65%
26
5,15%
394
5,30%
813
70 - 75 jaar
30
4,32%
6
3,66%
4
4,21%
1
0,85%
20
0,81%
12
1,53%
2
4,88%
0
0,00%
53
17,10%
9
1,78%
144
1,94%
281
75 - 80 jaar
19
2,73%
4
2,44%
1
1,05%
2
1,71%
10
0,41%
7
0,89%
0
0,00%
0
0,00%
14
4,52%
5
0,99%
66
0,89%
128
80 - 85 jaar
12
1,73%
0
0,00%
3
3,16%
0
0,00%
4
0,16%
4
0,51%
0
0,00%
0
0,00%
12
3,87%
4
0,79%
45
0,61%
84
85 - 90 jaar
7
1,01%
0
0,00%
2
2,11%
0
0,00%
4
0,16%
4
0,51%
1
2,44%
0
0,00%
6
1,94%
3
0,59%
38
0,51%
65
90 -95 jaar
6
0,86%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
3
0,38%
0
0,00%
0
0,00%
7
2,26%
1
0,20%
15
0,20%
32
95 -100 jaar
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
2
0,03%
2
>100 jaar
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
Totaal
695
100,00% 164
100,00%
2458
100,00% 786
100,00%
310
100,00% 505
100,00% 95
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
100,00% 117
100,00% 41
100,00% 21
100,00% 7434
100,00% 12.626
63
7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen TABEL 7.4.1: ALGEMEEN AANTAL ZELFSTANDIGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE (2016) Aantal vrije beroepers
%
Aantal starters
%
Aantal stoppers
%
Totaal # ondernemers
% VB'ers op # ON'ers
Antwerpen
47.961
26,53%
5.147
28,53%
2.094
29,39%
167.823
28,58%
Vlaams-Brabant
39.199
21,68%
3.682
20,41%
1.395
19,58%
115.430
33,96%
West-Vlaanderen
31.011
17,15%
2.866
15,89%
1.144
16,06%
136.589
22,70%
Oost-Vlaanderen
40.892
22,62%
4.170
23,12%
1.645
23,09%
148.017
27,63%
Limburg
21.724
12,02%
2.173
12,05%
846
11,88%
81.706
26,59%
Totaal
180.787
100,00%
18.038
100,00%
7.124
100,00%
649.565
27,83%
TABEL 7.4.2: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VA EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2016) Aantal vrije beroepers
Man
% Man
Vrouw
% Vrouw
Totaal
Antwerpen
27.130
56,57%
20.831
43,43%
47.961
Vlaams-Brabant
22.093
56,36%
17.106
43,64%
39.199
West-Vlaanderen
17.684
57,02%
13.327
42,98%
31.011
Oost-Vlaanderen
23.277
56,92%
17.615
43,08%
40.892
Limburg
11.767
54,17%
9.957
45,83%
21.724
Totaal
101.951
56,39%
78.836
43,61%
180.787
64
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen
TABEL 7.4.3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2016) Aantal starters
Man
% Man
Vrouw
% Vrouw
Totaal
Antwerpen
2.537
49,29%
2.610
50,71%
5.147
Vlaams-Brabant
1.795
48,75%
1.887
51,25%
3.682
West-Vlaanderen
1.321
46,09%
1.545
53,91%
2.866
Oost-Vlaanderen
1.970
47,24%
2.200
52,76%
4.170
Limburg
976
44,91%
1.197
55,09%
2.173
Totaal
8.599
47,67%
9.439
52,33%
18.038
TABEL 7.4.4: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2016) Aantal stoppers
Man
% Man
Vrouw
% Vrouw
Totaal
Antwerpen
1.014
48,42%
1.080
51,58%
2.094
Vlaams-Brabant
648
46,45%
747
53,55%
1.395
West-Vlaanderen
556
48,60%
588
51,40%
1.144
Oost-Vlaanderen
821
49,91%
824
50,09%
1.645
Limburg
393
46,45%
453
53,55%
846
Totaal
3.432
48,18%
3.692
51,82%
7.124
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
65
Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen
TABEL 7.4.5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VA EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2016) Ant
Ant%
Vl-Br
Vl-Br%
W-Vl
W-Vl%
O-Vl
O-Vl%
Lim
Lim%
Totaal
Aandeel%
Artsen
3.868
8,06%
3.339
8,52%
2.681
8,65%
3.404
8,32%
1.757
8,09%
15.049
8,32%
Tandartsen
1.009
2,10%
979
2,50%
745
2,40%
978
2,39%
558
2,57%
4.269
2,36%
Apothekers
408
0,85%
375
0,96%
400
1,29%
499
1,22%
215
0,99%
1.897
1,05%
Dierenartsen
656
1,37%
424
1,08%
570
1,84%
662
1,62%
326
1,50%
2.638
1,46%
Paramedici *
8.082
16,85%
6.296
16,06%
6.774
21,84%
7.375
18,04%
4.936
22,72%
33.463
18,51%
Advocaten
2.913
6,07%
2.434
6,21%
1.575
5,08%
2.354
5,76%
1.096
5,05%
10.372
5,74%
Notarissen
175
0,36%
141
0,36%
185
0,60%
203
0,50%
82
0,38%
786
0,43%
Gerechtsdeurwaarders
141
0,29%
112
0,29%
89
0,29%
125
0,31%
60
0,28%
527
0,29%
Fiscaal-vastgoed **
1.513
3,15%
1.357
3,46%
1.246
4,02%
1.701
4,16%
744
3,42%
6.561
3,63%
Architecten
2.547
5,31%
1.739
4,44%
1.701
5,49%
2.630
6,43%
1.096
5,05%
9.713
5,37%
Intellectuele diensten ***
26.649
55,56%
22.003
56,13%
15.045
48,52%
20.961
51,26%
10.854
49,96%
95.512
52,83%
Totaal
47.961
100,00%
39.199
100,00%
31.011
100,00%
40.892
100,00%
21.724
100,00%
180.787
100,00%
66
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen
TABEL 7.4.6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2016) Ant
Ant%
Vl-Br
Vl-Br%
W-Vl
W-Vl%
O-Vl
O-Vl%
Lim
Lim%
Totaal
Aandeel%
Artsen
194
3,77%
159
4,32%
114
3,98%
185
4,44%
89
4,10%
741
4,11%
Tandartsen
39
0,76%
32
0,87%
32
1,12%
35
0,84%
24
1,10%
162
0,90%
Apothekers
16
0,31%
9
0,24%
19
0,66%
25
0,60%
7
0,32%
76
0,42%
Dierenartsen
50
0,97%
21
0,57%
26
0,91%
58
1,39%
24
1,10%
179
0,99%
Paramedici *
906
17,60%
615
16,70%
699
24,39%
782
18,75%
520
23,93%
3.522
19,53%
Advocaten
172
3,34%
158
4,29%
83
2,90%
154
3,69%
68
3,13%
635
3,52%
Notarissen
9
0,17%
4
0,11%
7
0,24%
10
0,24%
2
0,09%
32
0,18%
Gerechtsdeurwaarders
6
0,12%
4
0,11%
3
0,10%
8
0,19%
5
0,23%
26
0,14%
Fiscaal-vastgoed **
66
1,28%
43
1,17%
48
1,67%
59
1,41%
29
1,33%
245
1,36%
Architecten
180
3,50%
113
3,07%
103
3,59%
173
4,15%
70
3,22%
639
3,54%
Intellectuele diensten ***
3.509
68,18%
2.524
68,55%
1.732
60,43%
2.681
64,29%
1.335
61,44%
11.781
65,31%
Totaal
5.147
100,00%
3.682
100,00%
2.866
100,00%
4.170
100,00%
2.173
100,00%
18.038
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
67
Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen
TABEL 7.4.7: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2016) Ant
Ant%
Vl-Br
Vl-Br%
W-Vl
W-Vl%
O-Vl
O-Vl%
Lim
Lim%
Totaal
Aandeel%
Artsen
77
3,68%
79
5,66%
49
4,28%
79
4,80%
28
3,31%
312
4,38%
Tandartsen
26
1,24%
20
1,43%
16
1,40%
24
1,46%
7
0,83%
93
1,31%
Apothekers
10
0,48%
12
0,86%
17
1,49%
15
0,91%
7
0,83%
61
0,86%
Dierenartsen
16
0,76%
8
0,57%
16
1,40%
20
1,22%
5
0,59%
65
0,91%
Paramedici *
383
18,29%
255
18,28%
266
23,25%
308
18,72%
213
25,18%
1.425
20,00%
Advocaten
132
6,30%
82
5,88%
50
4,37%
98
5,96%
36
4,26%
398
5,59%
Notarissen
5
0,24%
2
0,14%
6
0,52%
9
0,55%
1
0,12%
23
0,32%
Gerechtsdeurwaarders
0
0,00%
2
0,14%
3
0,26%
4
0,24%
3
0,35%
12
0,17%
Fiscaal-vastgoed **
47
2,24%
27
1,94%
34
2,97%
45
2,74%
21
2,48%
174
2,44%
Architecten
91
4,35%
38
2,72%
38
3,32%
75
4,56%
21
2,48%
263
3,69%
Intellectuele diensten ***
1.307
62,42%
870
62,37%
649
56,73%
968
58,84%
504
59,57%
4.298
60,33%
Totaal
2.094
100,00%
1.395
100,00%
1.144
100,00%
1.645
100,00%
846
100,00%
7.124
100,00%
68
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen LIJST 1: GEHANTEERDE NACECODES PER BEROEPSGROEP (NACE CODE 2008) 1. Economische beroepen
71.112 Interieurarchitecten
66.120 Effecten- en goederenhandel
71.113 Stedenbouwkundige tuin- en landschapsarchitecten
66.300 Vermogensbeheer
71.121 Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters
66.191 Agenten en makelaars in bankdiensten
71.122 Landmeters
66.199 Overige ondersteunende activiteiten in verband met financiĂŤle diensten, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen, n.e.g.
3. Juridische beroepen
69.201 Accountants en belastingconsulenten
69.101 Activiteiten van advocaten
69.202 Boekhouders en boekhouders-fiscalisten
69.102 Activiteiten van notarissen
69.203 Bedrijfsrevisoren
69.103 Activiteiten van deurwaarders
69.109 Overige rechtskundige dienstverlening
2. Bouwkundige beroepen 4. Medische beroepen
68.311 Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis
68.312 Schatten en evalueren van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis
86.210 Huisartsenpraktijken
81.100 Diverse ondersteunende activiteiten ten behoeve van voorzieningen
86.220 Praktijken van specialisten
71.111 Bouwarchitecten
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
47.730 Apotheken
86.230 Tandartsenpraktijken
69
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
86.901 Activiteiten van medische laboratoria
86.903 Ziekenvervoer
86.904 Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizen
86.905 Ambulante revalidatieactiviteiten
86.906 Verpleegkundige activiteiten
86.907 Activiteiten van vroedvrouwen
86.909 Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g.
75.000 Veterinaire diensten
5. Overige intellectuele beroepen
62.020 Computerconsultancy-activiteiten
58.210 Uitgeverijen van computerspelen
58.290 Overige uitgeverijen van software
62.010 Ontwerpen en programmeren van computerprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s
62.090 Overige diensten op het gebied van informaticatechnologie en computers
62.030 Beheer van computerfaciliteiten
63.110 Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten
73.200 Markt- en opinieonderzoeksbureau
70.210 Adviesbureaus op het gebied van public-relations en communicatie
73.110 Reclamebureaus
78.100 Arbeidsbemiddeling
70.220 Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering
74.300 Vertalers en tolken
74.901 Activiteiten van managers van artiesten, sportlui en overige bekende personaliteiten
82.910 Incassobureaus en kredietbureaus
66.220 Verzekeringsagenten en verzekeringsmakelaars
74.909 Overige gespecialiseerde wetenschappelijke en technische activiteiten
66.210 Risico-analisten en schadetaxateurs
77.400 Lease van intellectuele eigendom en vergelijkbare producten, m.u.v. werken onder auteursrecht
66.290 Overige ondersteunende activiteiten i.v.m. verzekeringen en pensioenfondsen
80.300 Opsporingsdiensten en detectivebureaus
70
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
82.990 Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g.
63.990 Overige dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatica
90.011 Beoefening van uitvoerende kunsten door zelfstandig werkende artiesten
90.029 Overige ondersteunende activiteiten voor de uitvoerende kunsten
90.031 Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
71
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.1: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR. EVOLUTIE 2006-2016 Economische
Bouwkundige
Juridische
Medische
Overige
Eindtotaal
2006
19.839
32.232
16.117
45.787
112.855
226.830
2007
20.873
34.053
16.430
46.914
132.604
250.874
2008
22.882
37.022
16.536
48.123
116.538
241.101
2009
30.706
37.321
16.505
49.805
112.811
247.148
2010
30.535
29.578
16.284
52.554
123.184
252.135
2011
31.172
34.811
17.064
53.228
121.882
258.157
2012
31.293
34.593
17.317
53.660
124.879
261.742
2013
31.675
34.844
17.528
54.933
125.787
264.767
2014
31.733
35.483
17.741
56.323
128.479
269.759
2015
32.188
35.742
17.899
58.002
131.853
275.684
2016
32.381
37.148
17.921
59.138
138.699
285.287
2016%
11,35%
13,02%
6,28%
20,73%
48,62%
100%
2006-2016
12.542
4.916
1.804
13.351
25.844
58.457
06-16%
63,22%
15,25%
11,19%
29,16%
22,90%
25,77%
2011-2016
1.209
2.337
857
5.910
16.817
27.130
11-16%
3,88%
6,71%
5,02%
11,10%
13,80%
10,51%
2015-2016
193
1.406
22
1.136
6.846
9.603
15-16%
0,60%
3,93%
0,12%
1,96%
5,19%
3,48%
72
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.2: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER REGIO. EVOLUTIE 2006-2016 Vlaanderen
Wallonië
Brussel
Totaal
2006
130.064
47.262
49.504
226.830
2007
146.228
51.495
53.151
250.874
2008
128.877
48.125
64.376
241.378
2009
130.143
53.100
63.905
247.148
2010
131.319
56.261
64.555
252.135
2011
136.160
56.793
65.204
258.157
2012
139.329
57.452
64.961
261.742
2013
140.535
57.991
66.241
264.767
2014
143.727
58.893
67.139
269.759
2015
148.145
60.395
67.144
275.684
2016
154.412
61.713
69.126
285.251*
*2016%
54,13%
21,63%
24,23%
100,00%
2006-2016
24.348
14.451
19.622
58.421
06-16%
18,72%
30,58%
39,64%
25,76%
2011-2016
18.252
4.920
3.922
27.094
11-16%
13,40%
8,66%
6,01%
10,50%
2015-2016
6.267
1.318
1.982
9.567
15-16%
4,23%
2,18%
2,95%
3,47%
*niet localiseerbaar: 36 ==> totaal: 285.251 + 36 = 285.287
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
73
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.3: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR EN PER REGIO (2016) Brussels gewest
Vlaams gewest
Waals gewest
Totaal
Aandeel
Medische beroepen
8.499
32.185
18.454
59.138
20,73%
Juridische beroepen
4.023
8.650
5.248
17.921
6,28%
Economische beroepen
6.356
18.879
7.146
32.381
11,35%
Bouwkundige beroepen
11.407
19.558
6.179
37.144
13,02%
Overige
38.841
75.140
24.686
138.667
48,61%
Totaal
69.126
154.412
61.713
285.251*
100,00%
*niet localiseerbaar: 36 ==> 285.251 + 36 = 285.287
TABEL 7.5.4: TEWERKSTELLING BIJ DE ECONOMISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2016) Economische sector
VL
VL%
W
W%
B
B%
Totaal
T%
66120 Effecten- en goederenhandel
162
52,43%
3
0,97%
144
46,60%
309
0,95%
66191 Agenten en makelaars in bankdiensten
4.649
62,96%
2.142
29,01%
593
8,03%
7.384
22,80%
66199 Overige ondersteunende activiteiten
618
13,14%
1.752
37,24%
2.334
49,62%
4.704
14,53%
66300 Vermogensbeheer
58
6,15%
52
5,51%
833
88,34%
943
2,91%
69201 Accountants en belastingconsulenten
6.943
74,72%
1.233
13,27%
1.116
12,01%
9.292
28,70%
69202 Boekhouders en boekhouders-fiscalisten
4.066
60,64%
1.850
27,59%
789
11,77%
6.705
20,71%
69203 Bedrijfsrevisoren
2.383
78,29%
114
3,75%
547
17,97%
3.044
9,40%
Totaal
18.879
58,30%
7.146
22,07%
6.356
19,63%
32.381
100,00%
74
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.5: TEWERKSTELLING BIJ DE BOUWKUNDIGE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2016) Bouwkundige sector
VL
VL%
W
W%
B
B%
Totaal
T%
68311 Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed
3.151
53,68%
1.385
23,59%
1.334
22,73%
5.870
15,80%
68312 Schatten en evalueren van onroerend goed
17
14,41%
37
31,36%
64
54,24%
118
0,32%
71111 Bouwarchitecten
1.708
66,51%
529
20,60%
331
12,89%
2.568
6,91%
71112 Interieurarchitecten
247
78,66%
36
11,46%
31
9,87%
314
0,85%
71113 Stedenbouwkundige en tuinen landschapsarchitecten
96
60,38%
48
30,19%
15
9,43%
159
0,43%
71121 Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, excl. landmeters
13.525
57,89%
3.825
16,37%
6.013
25,74%
23.363
62,90%
71122 Landmeters
587
70,81%
171
20,63%
71
8,56%
829
2,23%
81100 Diverse ondersteunende activiteiten
227
5,79%
148
3,77%
3.548
90,44%
3.923
10,56%
Totaal
19.558
52,65%
6.179
16,64%
11.407
30,71%
37.144
100,00%
TABEL 7.5.6: TEWERKSTELLING BIJ DE JURIDISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2016) Juridische sector
VL
VL%
W
W%
B
B%
Totaal
T%
69101 Activiteiten van advocaten
2.589
38,21%
1.822
26,89%
2.365
34,90%
6.776
37,81%
69102 Activiteiten van notarissen
4.392
55,86%
2.511
31,93%
960
12,21%
7.863
43,88%
69103 Activiteiten van deurwaarders
1.202
49,47%
853
35,10%
375
15,43%
2.430
13,56%
69109 Overige rechtskundige dienstverlening
467
54,81%
62
7,28%
323
37,91%
852
4,75%
Totaal
8.650
48,27%
5.248
29,28%
4.023
22,45%
17.921
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
75
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.7: TEWERKSTELLING BIJ DE MEDISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2016) Medische sector
VL
VL%
W
W%
B
B%
Totaal
T%
47730 Apotheken
6.111
42,33%
5.046
34,95%
3.280
22,72%
14.437
24,41%
75000 Veterinaire diensten
738
56,51%
538
41,19%
30
2,30%
1.306
2,21%
86210 Huisartspraktijken
5.086
54,87%
1.971
21,26%
2.212
23,86%
9.269
15,67%
86220 Praktijken van specialisten
3.148
63,40%
1.267
25,52%
550
11,08%
4.965
8,40%
86230 Tandartspraktijken
2.102
58,11%
1.004
27,76%
511
14,13%
3.617
6,12%
86901 Activiteiten van medische laboratoria
2.143
51,63%
1.336
32,19%
672
16,19%
4.151
7,02%
86903 Ziekenvervoer
911
65,02%
410
29,26%
80
5,71%
1.401
2,37%
86904 Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg
1.354
49,80%
741
27,25%
624
22,95%
2.719
4,60%
86905 Ambulante revalidatieactiviteiten
1.478
79,89%
249
13,46%
123
6,65%
1.850
3,13%
86906 Verpleegkundige activiteiten
9.048
60,51%
5.545
37,09%
359
2,40%
14.952
25,28%
86907 Activiteiten van vroedvrouwen
12
66,67%
4
22,22%
2
11,11%
18
0,03%
86909 Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g.
54
11,92%
343
75,72%
56
12,36%
453
0,77%
Totaal
32.185
54,42%
18.454
31,20%
8.499
14,37%
59.138
100,00%
76
POLSSLAG 2017 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN
Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen
TABEL 7.5.8: AANTAL WERKGEVERS IN HET VRIJE BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2016) Brussels gewest
Vlaams gewest
Waals gewest
Totaal
Aandeel
Medische beroepen
1.279
6.361
3.668
11.308
26,96%
Juridische beroepen
735
2.139
1.440
4.314
10,28%
Economische beroepen
617
3.618
1.672
5.907
14,08%
Bouwkundige beroepen
744
3.198
1.369
5.311
12,66%
Overige
2.992
8.778
3.339
15.109
36,02%
Totaal
6.367
24.094
11.488
41.949
100,00%
FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2017
77
De Federatie werkt samen met... PARTNERS IN ONDERNEMEN