Polsslag 2018 - Federatie Vrije Beroepen

2018

Polsslag van het vrije beroep

De organisaties aangesloten bij de Federatie Vrije Beroepen AiNB (Associatie van Interieurarchitecten van België), APB (Algemene Pharmaceutische Bond), Axxon, Kwaliteit in kinesitherapie, BFP (Belgische Federatie van Psychologen), BIBF (Beroepsinstituut van Erkende Boekhouders en Fiscalisten), BKVT (Belgische Kamer van Vertalers en Tolken), BVP-ABP (Belgische Vereniging der Podologen), BVTL (Belgische Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitecten), CIB (Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen), EV (Ergotherapie Vlaanderen), GEBCAI (Belgische vereniging van experten schaderegelaars voor brand, ongevallen en allerlei risico’s), IAB (Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten), IBR (Instituut van de Bedrijfsrevisoren), KCLE (Koninklijke Confederatie der Landmeters-Experten), KFBN (Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat), NAV (Vlaamse Architectenorganisatie), NKGB (Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders), NVKVV (Beroepsorganisatie voor verpleegkundigen), OVB (Orde van Vlaamse Balies), VAS (Vlaams Artsensyndicaat), VBOV (Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen), VBVD (Vlaamse Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten), VBZV (Vlaamse Beroepsvereniging voor Zelfstandige Verpleegkundigen), VDV (Vlaamse Dierenartsenvereniging), VVS (Vlaamse Vereniging voor Seksuologie), VVT (Verbond der Vlaamse Tandartsen).

02

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Voorwoord Ieder jaar bundelen we met de Federatie Vrije Beroepen in de ‘Polsslag van het Vrije Beroep’ de belangrijkste cijfers over de vrije beroepen. Het heeft, zo mogen we met gepaste trots zeggen, inmiddels de status van een klassiek naslagwerk verkregen.

Vanuit de gedachte ‘meten is weten’ willen we met dit standaardwerk de relevantie aantonen van de vrije beroepen in België. En u zal zien dat die niet min is. De vrije beroepen vertegenwoordigen bijna één derde (30,27%) van het totale aantal zelfstandigen in België. In vergelijking met tien jaar geleden is dit een stijging met meer dan 62%. Ook het afgelopen jaar is de sector van de vrije beroepen de sterkst groeiende van alle sectoren. Alle vrije beroepen zetten samen bijna 300.000 mensen aan het werk.

Een stevige sector, die een representatieve ondersteuning verdient. Vanuit de Federatie Vrije Beroepen, aangesloten bij UNIZO, hebben we alvast die ambitie. Naast duizenden individuele leden bundelen we ook de krachten van een dertigtal representatieve (beroeps-)organisaties.

U vindt de lijst van aangesloten organisaties hieronder terug.

ken de cijfers op het eerste gezicht positief, de continue aangroei van het aantal vrije beroepen brengt stevige uitdagingen met zich mee. Er is nu al heel wat concurrentie onder de vrije beroepen en voor velen is het een uitdaging het hoofd boven water te houden. Vrije beroepen hebben nood aan voldoende ondernemerschap om die uitdagingen te kunnen aangaan. Vanuit de Federatie willen we daar de nodige handvaten voor aanreiken.

Deze Polsslag kon tot stand komen mede door de ondersteuning van federaal Minister van Middenstand, Zelfstandigen, Kmo’s, Landbouw en Maatschappelijke Integratie, Denis Ducarme. Langs deze weg willen we hem, zijn kabinet en administratie van harte danken voor de samenwerking.

Mocht u bij het lezen van dit werk, suggesties of commentaar hebben, laat het ons gerust weten op info@federatievrijeberoepen.be.

Steeds tot uw dienst.

Marieke Wyckaert, voorzitter Jan Sap, secretaris-generaal

Als Federatie doen we meer dan cijfers inzamelen en analyseren. We geven informatie, opleidingen en advies.

En we zetten hard in om maximaal de belangen te behartigen van alle vrije beroepen in dit land. Want ook al lij-

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

03

Inhoudsopgave

Inleiding 05 1. Voornaamste indicatoren

06

2. Het aantal beoefenaars van een vrij beroep

09

3. Het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep

17

4. Het aantal stopzettingen van zelfstandigen in een vrij beroep

24

5. Provinciale cijfers van de vrije beroepen

30

6. De tewerkstelling bij de vrije beroepen

35

7. Bijlage: tabellen 7.1. Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2. Aantal starters in een vrij beroep 7.3. Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4. Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5. Tewerkstelling bij de vrije beroepen

43 44 55 60 66 71

Š 2018 v.u. Federatie Vrije Beroepen vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel | www.federatievrijeberoepen.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever.

4 04

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Inleiding Sinds 1993 bundelt de Federatie Vrije Beroepen in haar Polsslag van het vrije beroep jaarlijks het beschikbaar statistisch materiaal met betrekking tot haar doelgroep, met name de zelfstandige vrije beroepen. We nemen dit initiatief om het sociaaleconomisch belang van de vrije en intellectuele beroepen in België en Vlaanderen te onderstrepen, en hieruit gepaste acties en aandachtspunten af te leiden.

We baseren ons hiervoor op de cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) wat betreft het aantal zelfstandige vrije beroepen, het aantal starters en het aantal stopzettingen. Daarnaast baseren we ons op gegevens van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) voor de cijfers over de tewerkstelling.

Eenzelfde gegevensbron biedt de mogelijkheid om sectoren te vergelijken en algemene trends af te leiden. We zijn er ons echter van bewust dat de voorliggende cijfers kunnen afwijken van de gegevens waarover de beroepssectoren individueel beschikken. De opgenomen statistieken hebben weliswaar enkel betrekking op de zelfstandigen (in hoofd- of bijberoep en pensioen). De beroepsbeoefenaars in dienstverband zijn hier nog niet inbegrepen.

Bij de opdeling in de statistieken van het RSVZ zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen. Het RSVZ heeft onder de noemer "vrije beroepen" een eigen selectie van dienstverlenende intellectuele beroepen ondergebracht, onder meer privéonderwijs, wetenschappen, letteren, kunsten, diverse intellectuele diensten, mandatarissen van vennootschappen vallen onder deze categorie. De opdeling “paramedici” en “paramedische beroepen” die in de NACE codes gevolgd wordt, is niet in overeenstemming met de

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Belgische wetgeving terzake en rangschikt hieronder o.m. psychologen, verpleegkundigen, vroedkundigen, therapeuten, masseurs, … Het RSVZ rangschikt vervolgens onder de noemer “fiscaal/vastgoed” o.m. accountants, landmeters, ingenieurs, e.a. experten In de toekomst wil het RSVZ de voorbereiding starten om over te schakelen naar een NACE-BEL-codering. Dit zal een vergelijking met de gegevens uit het hoofdstuk over de tewerkstelling mogelijk maken.

Ook in deze editie hebben we ervoor geopteerd om de meest relevante en sprekende cijfers weer te geven aan de hand van grafieken en infographics. De uitgebreide tabellen met alle cijfers vindt u in de bijlagen. We groeperen de statistieken rond vijf invalshoeken. Vooraf geven we de voornaamste indicatoren van deze editie samengevat weer.

In een eerste hoofdstuk geven we het cijfermateriaal en de evolutie van het aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep. Een tweede hoofdstuk groepeert de statistieken met betrekking tot het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep. Een derde parameter vormt het aantal stopzettingen van zelfstandigen in een vrij beroep. In een vierde hoofdstuk belichten we de provinciale cijfers om tenslotte te eindigen met de tewerkstelling bij de zelfstandige vrije beroepen in het vijfde hoofdstuk.

Definitie van een vrij beroep Er bestaat geen universeel geldende definitie van "het vrije beroep". Evenmin is een exhaustieve lijst voorhanden van betrokken beroepen.

De Federatie Vrije Beroepen tracht een positieve invulling te geven aan het vrije beroep. De Federatie richt zich tot alle zelfstandige beoefenaars van een dienstverlenend vrij beroep, beantwoordend aan volgende kwalitatieve kenmerken: • de dienstverlening bestaat hoofdzakelijk uit een intellectuele prestatie; • dit vergt een belangrijke voorafgaande opleiding en permanente vorming; • de beoefenaar draagt persoonlijk de verantwoordelijkheid; • de dienstverlening gebeurt op een onafhankelijke wijze: de beoefenaar handelt daarbij zowel in het belang van zijn/haar opdrachtgever, cliënt of patiënt, als in het algemeen belang; • de beroepsuitoefening is onderworpen aan een deontologie, die in het beroepsstatuut vastgelegd is, hetzij bij wet, hetzij bij autonome beslissing van de betrokken beroepsorganisatie. Dit beroepsstatuut beoogt het garanderen en bevorderen van de professionaliteit, de kwaliteit en de vertrouwensrelatie met de opdrachtgever, cliënt of patiënt.

Een lijst van NACE-BEL-codes die behoren tot onze doelgroep, is opgenomen in de bijlage 7.5. De beroepen worden gegroepeerd in 5 sectoren: de gezondheidszorgberoepen (zorgsector of zorgberoepen), juridische, economische, bouwkundige en intellectuele (dienstverlenende) beroepen.

Augustus, 2018

05

1. Voornaamste indicatoren 06

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

In deze Polsslag 2018 zetten zich een aantal trends, die we eerder reeds vaststelden, duidelijk door voor de toekomst. Zij zullen het profiel en sociaaleconomisch gewicht van de vrije en intellectuele beroepen steeds meer beïnvloeden. Het economische beleid dient hiermee rekening te houden.

Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij en intellectueel beroep Eind 2017 waren er in België 329.264 zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep actief, op een totaal van 1.087.763 zelfstandigen. De vrije beroepen vertegenwoordigen bijna één derde of 30,27% van het totaal aantal zelfstandigen. Dat is een pak meer in vergelijking met tien jaar geleden. In 2007 was het aandeel van het vrije beroep goed voor ruim één vijfde ofwel 22,4%. Met zijn stijging van 4,74% het afgelopen jaar is de sector van de vrije beroepen opnieuw de sterkst aangroeiende sector.

In 2017 zijn de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega’s: 55,20% tegenover 44,80% (ofwel 181.750 mannen tegenover 147.514 vrouwen).

Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 72,80% tegenover 54,94% bij de mannen. In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in +62.146 vrouwen tegenover +64.443 mannen.

Opgesplitst naar aard van de activiteit, wordt het vrije beroep voornamelijk beoefend als hoofdactiviteit (63,14%) en voor 28,19% in bijberoep. 8,67% is beroepsactief na pensioenleeftijd.

Starters als zelfstandige in het vrije en intellectuele beroep

De sector van de intellectuele diensten is in 2017 het grootst, met 170.139 beroepsbeoefenaars of 51,67% van het totale aantal vrije beroepen. Paramedische beroepen zijn de tweede grootste (19,53%), gevolgd door de artsen (8,71%).

In 2017 zijn 114.601 personen gestart in een zelfstandige activiteit, waarvan meer dan één vierde in een vrij beroep (30,28% of 34.696 personen) en dat is meteen ook de sector met het grootste aantal starters in 2017.

Het afgelopen decennium manifesteerde zich een stijgende trend in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. Sterkste groeiers zijn de intellectuele diensten (+ 117,82%), gevolgd door de paramedici (+ 67,32%). De toename van het aantal beroepsbeoefenaars in deze sectoren bepaalt grotendeels de gemiddelde stijging van 62,45%.

In 2017 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest (19.656 personen of 56,65%), dat is meer dan dubbel zoveel als in het Waals Gewest (27,81% of 9.684 personen). In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest startten 4.832 personen in een vrij beroep ofwel 13,93%. Deze verhoudingen komen min of meer overeen met het gemiddeld aantal beoefenaars per gewest.

De dierenartsen mochten 16,11% meer beroepsbeoefenaars noteren, de advocatuur 22,09%, de architecten 22,22% en de sector fiscaal/vastgoed 11,24%. Bij de artsen is er dit jaar ook stijging waar te nemen, namelijk 2,29%. Apothekers en notarissen kenden een achteruitgang van respectievelijk 17,68%, en 13,52%).

In 2017 is meer dan de helft van de vrije beroepen gevestigd in Vlaanderen (57,71%). Drie op tien is gevestigd in Wallonië (29,55%) en 11,87% van de vrije beroepers is gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De man-vrouwverhouding is bij de starters ongeveer fiftyfifty. Voor het vijfde jaar op rij startten evenwel net iets meer vrouwen dan mannen in een vrij beroep (52,50% tegenover 47,50%). Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (51,92% of 18.013 personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten tussen de leeftijd van 25 tot 35 jaar (36,87%). Ook de leeftijd 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,03%). Er waren 5.287 startende 50-plussers in het vrije beroep.

De startersquote – de verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar – voor het jaar 2017

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

07

bedraagt voor de vrije beroepen 10,54 starters per 100 beroepsbeoefenaars. Hoe hoger de startersquote, hoe groter de instroom.

Op de tweede plaats komt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (69.611 werknemers of 23,44%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met 61.414 werknemers of 20,68%.

Het aantal stopzettingen in een vrij en intellectueel beroep

In 2017 bedraagt het aantal vrije beroepsbeoefenaars dat personeel tewerk stelt 43.217 (+2018). Van de klassieke vrije beroepen is de zorgsector de grootste werkgever. Met 297.081 werknemers bij vrije beroepers en 43.217 werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,9 werknemers per werkgever in het vrije beroep.

Met 12.949 stopzettingen of 22,42% komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats in het aantal stopzettingen. Tegenover vorig jaar zijn er 2,56% meer stoppers.

Het grootste aantal stopzettingen vinden we bij de intellectuele diensten (57,73%) en paramedici (19,60%). De man-vrouwverdeling is bij het aantal stoppers nagenoeg fiftyfifty (48,98% tegenover 51,02%).

Opmerkelijk is het grote aantal stopzettingen bij de 25 tot 45-jarigen. 32,14% stopt tussen de 25 en 35 jaar, 20,65% stopt tussen de 35 en 45 jaar. Op beroepsniveau zien we een grote uitval bij de jonge beroepsbeoefenaars (25-35 jaar) bij de advocaten (65,45%), gerechtsdeurwaarders (62,50%), architecten (54,83%), dierenartsen (41,26%) en paramedici (39,56%). Een mogelijke verklaring is het groot aantal studenten dat uit de opleiding uitstroomt en dat na hun stage beslist om te stoppen.

Tewerkstelling in het vrije en intellectuele beroep In 2017 stelden de vrije beroepen 297.081 werknemers tewerk. In de periode 2007-2017 steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 18,42% ofwel 46.207 werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (+57,36%).

Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale stijging van 4,13%. Als we de evolutie bekijken over de laatste vijf jaar dan zien we dat alle sectoren een positieve groei optekenen, van 4,96% of 1.553 arbeidsplaatsen in de economische sector tot 9,20% of 4.939 arbeidsplaatsen in de zorgsector.

De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen is in 2017 gesitueerd in Vlaanderen: 165.955 arbeidsplaatsen, ofwel 55,88% van alle arbeidsplaatsen.

08

Betekenis iconen Gezondheidszorgberoepen Apothekers, artsen, dierenartsen, kinesitherapeuten, overige menselijke gezondheidszorg, psychologen, tandartsen, therapeuten, verpleegkundigen, vroedvrouwen, ...,…

Juridische beroepen Advocaten, gerechtsdeurwaarders, notarissen, overige rechtskundige dienstverlening, ...

Economische beroepen | Fiscaal/Vastgoed Accountants, agenten en makelaars, bankdiensten, bedrijsrevisoren, belastingconsulenten, boekhouders, fiscalisten, vastgoedexperten, ...

Bouwkundige beroepen Architecten, ingenieurs, interieurarchitecten, landmeters-experten, schatters, stedenbouwkundigen, land- en tuinbouw, ...

Intellectuele beroepen Arbeidsbemiddeling, computerconsultancy-activiteiten, intellectuele diensten en mandatarissen van vennootschappen, kunsten, letteren, privé-onderwijs, risico-analisten, vertalers en tolken, verzekeringsagenten, ...

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

2. Aantal beoefenaars van een vrij beroep FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

09

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

Vrije beroepen blijven tweede grootste zelfstandigensector

Aantal zelfstandigen per sector evolutie 2007-2017 (RSVZ)

In ons land zijn vandaag 1.087.763 zelfstandigen actief, waarvan 30,27% in het vrij beroep. Bijna één derde van de zelfstandigen is met andere woorden een vrij of intellectueel beroeper. Dat is een pak meer dan tien jaar geleden toen het aandeel van de vrije beroepen nog maar 22,40% bedroeg, ofwel één vijfde van het totaal aantal zelfstandigen.

400.000

350.000

De voorbije tien jaar is het aantal vrije en intellectuele beroepers met maar liefst 62,46% gestegen van 202.675 naar 329.264 (+126,589). Het laatste jaar steeg het aantal vrije beroepers met 4,74% (+14.890), en is daarmee opnieuw de sterkst aangroeiende sector.

300.000

250.000

De sector van het vrije beroep is groter dan die van de nijverheid. De sector van de handel is en blijft in ons land de grootste met net geen één op drie zelfstandigen, doch tekende over de laatste tien jaar een negatieve groei op van 3,97%. De visserijsector is de kleinste, met een aandeel van slechts 0,05% ofwel 569 zelfstandige vissers.

200.000

150.000

100.000

50.000

0

2007 Landbouw

10

2008

2009 Visserij

2010 Nijverheid

2011

2012 Handel

2013

2014

Vrije beroepen

2015 Diensten

2016

2017 Diverse

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

2007

81.648

2017

32,88%

108.496

Zorgberoepen grootste klassieke sector van de vrije beroepen Met een aandeel van 51,67% is de sector van de intellectuele diensten in België de grootste. Deze groep kende een stijging van maar liefst 117,82% op tien jaar tijd tot 170.139 zelfstandigen in 2017. Het zijn dan ook de intellectuele beroepen die verantwoordelijk zijn voor de opmars van het totaal aantal vrije beroepen.

Bekijken we enkel de ‘klassieke vrije beroepen’, dan zien we dat de zorgsector met 32,95% (108.496) de grootste groep is. Haar aandeel neemt echter jaar na jaar af. In 2008 was de sector nog goed voor 39%. Binnen deze sector tellen de paramedici het meeste beroepsbeoefenaars (19,53%), gevolgd door de artsen (8,71%).

17.654

18,48%

20.917

10.622

11,24%

11.816

14.642

22,22%

17.896

78.109

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

117,82%

170.139

De juridische sector heeft een aandeel van 6,35%, architecten zijn goed voor 5,44% en de sector fiscaal/vastgoed voor 3,59%.

Het afgelopen decennium (2007-2017) manifesteerde zich een stijgende trend in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. De sterkste groeiers naast de intellectuele beroepen (117,82%) zijn de paramedici (67,32%), dierenartsen (16,11%), advocaten (22,09%) en architecten (22,22%). Artsen kenden dit jaar een stijging met 2,29%. Apothekers en notarissen kenden een achteruitgang van respectievelijk 17,86% en 13,52%.

Tandartsen tekenden dit jaar opnieuw een lichte vooruitgang van 5,31% op en ook de sector fiscaal/vastgoed kent over de laatste tien jaar opnieuw een stijging van 11,24%.

Beschouwen we alleen het afgelopen jaar, dan stellen we vast dat het aantal gerechtsdeurwaarders met 2,69% stijgt en het aantal notarissen met 0,88% achteruitgaat. Dit jaar dalen ook de apothekers met 1,38% en de fiscale en vastgoed met 1,49%. Andere sectoren vertonen een stijging of blijven nagenoeg onveranderd. Het totaal aantal vrije beroepen steeg met 4,74% of 14.890 beoefenaars.

11

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

Mannen nog steeds in de meerderheid

55,20%

44,80%

Hoewel de kloof steeds kleiner wordt, zijn in 2017 de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega’s: respectievelijk 55,20% tegenover 44,80% (ofwel 181.750 mannen tegenover 147.514 vrouwen).

Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium (2007-2017) in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 72,80% tegenover 54,94% bij mannen.

In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in +62.146 vrouwen en +64.443 mannen.

Bekijken we enkel het afgelopen jaar (2016-2017), dan was de instroom van vrouwelijke beroepsbeoefenaars eveneens groter. Het aantal vrouwelijke zelfstandigen in een vrij beroep groeide met 5,71% of 7.967 personen. Hun mannelijke collega’s zijn met 3,96% meer beroepsbeoefenaars of 6.923 personen.

12

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

100.000 100.000

Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per sector Aantal zelfstandige beoefenaars van(2017) een vrij beroep per sector en per geslacht en per geslacht (2017)

90.000 90.000

Doch sterke vervrouwelijking in het vrije beroep Gemiddeld is 55,20% van de vrije beroepers een man en 44,80% een vrouw. Op tien jaar tijd is het vrije beroep in zijn geheel met 72,80% vervrouwelijkt (2007-2017).

In 2017 tellen nagenoeg alle zorgberoepen een bovengemiddeld aantal vrouwelijke beroepsbeoefenaars. De paramedische beroepen (74,18%) en de apothekers (57,05%) tellen zelfs meer vrouwen dan mannen, bij tandartsen is ongeveer gelijk verdeeld (51,25%). Dierenartsen (51,85%) scoren meer dan gemiddeld. Het aantal vrouwelijke artsen (45,51%) klimt ook stilaan naar dat gemiddelde (44,37%). In de andere sectoren overschrijdt enkel de advocatuur het vrouwelijke gemiddelde (47,35%).

80.000 80.000 70.000 70.000 60.000 60.000 50.000 50.000

Alle andere subsectoren kennen een lager percentage vrouwelijke beroepsbeoefenaars dan het gemiddelde (44,37%) met fiscaal/vastgoed als meest opvallende subsector (22,84%). In de traditionele ‘mannenberoepen’ als notariaat en gerechtsdeurwaarder sijpelen steeds meer vrouwen binnen. In 2017 telde het notariaat 33,48% vrouwen. Onder de gerechtsdeurwaarders zijn 33,75% vrouwen actief. Het beroep van architect en de sector van de intellectuele diensten zijn goed voor iets meer dan één derde vrouwen (respectievelijk 35,61% en 35,22%).

40.000 40.000 30.000 30.000 20.000 20.000

Man 2017 Man 2017

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Fis Fis ca ca al/ al/ va va st st go go ed ed Ar Ar In In c c te te hit hit l le l le e e ct ct cte cte ue ue n n le le di di en en ste ste n n

Ad Ad vo vo ca ca te te n n G e G e No No re re ta ta ch ch r r ts ts is se is se de de n n ur ur wa wa ar ar de de rs rs

0 0

Ar Ar ts ts en en Ta Ta nd nd ar ar tse tse n n Ap Ap ot ot he he ke ke Di Di r s r s er er en en ar ar tse tse n n Pa Pa ra ra m m ed ed ici ici

10.000 10.000

Vrouw 2017 Vrouw 2017

13

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per regio (evolutie 2007-2017) Brussel 12%

Andere 1%

Vrije beroepen vooral in Vlaanderen De vrije beroepen zijn voor meer dan de helft (57,71%) gevestigd in Vlaanderen, het aandeel in Wallonië is 29,55% en 11,87% is actief in het Brussels Gewest. Deze verhoudingen weerspiegelen zich in bijna elke subsector.

Beschouwen we de verschillende beroepen per regio, dan zien we dat de artsen (53,68%) het minst sterk vertegenwoordigd zijn in Vlaanderen in verhouding tot de andere sectoren en het gemiddelde. De gerechtsdeurwaarders zijn het meest in het Vlaams Gewest gevestigd (61,46%). De verschillen tussen de verschillende sectoren zijn in Vlaanderen niet groot (het verschil tussen de twee uitersten bedraagt iets meer dan 8%).

In Wallonië is de situatie anders. Advocaten zijn er het minst vertegenwoordigd (21,77%).

Met 39,51% tellen dierenartsen verhoudingsgewijs het meest beroepsbeoefenaars.

Wallonië 29%

14

Vlaanderen 58%

Het plaatje ziet er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest helemaal omgekeerd uit. Daar zijn de dierenartsen het minst vertegenwoordigd (3,81%) en is de top hier weggelegd voor de advocatuur 21,66%.

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

Aantal vrije beroepers per aard van activiteit (2017) Actief na pensioen 9%

Opgesplitst naar aard van activiteit, wordt het vrije beroep duidelijk beoefend als hoofdactiviteit (63,14%), en voor 28,19% in bijberoep. 8,87% is beroepsactief na pensioenleeftijd.

In hoofdberoep liggen drie sectoren onder dat gemiddelde: paramedici (55,49%), fiscaal/ vastgoed (57,65%) en intellectuele diensten (56,47%). Alle andere sectoren liggen hoger dan gemiddeld, met als sterkste uitschieters de tandartsen (90,21%) en de advocaten (90,28%).

Bijberoep 28% Hoofdberoep 63%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Net geen 65% vrije beroepen actief in hoofdberoep

Na pensioenleeftijd blijven vooral de beroepsbeoefenaars in de sector fiscaal/vastgoed actief: 18,02% tegenover het gemiddelde van 9,88%. Ook artsen (14,89%) en apothekers (14,43%) liggen ruim boven het gemiddelde. Paramedici zijn het minst actief na hun pensioen (4,32%).

15

Aantal beoefenaars van een vrij beroep

Vrije beroepen algemeen jonger in verhouding tot alle zelfstandigen – sterke verjonging bij de advocatuur Op het totaal aantal zelfstandigen in BelgiÍ is 30,27% actief in de sector van de vrije beroepen. Als we het aandeel bekijken per leeftijdscategorie zien we dat er in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen in de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar en 35 tot 45 jaar gemiddeld een groter aandeel vrije beroepers actief is met respectievelijk 35,34% en 32,82%.

Op het totaal aantal vrije beroepsbeoefenaars is de grootste groep actief tussen 35 en 45 jaar (26,31%). Ter vergelijking, de meerderheid van alle zelfstandigen samen is tussen de 45 en 55 jaar (26,86%). Als we op beroepsniveau gaan kijken, zien we echter grote verschillen. Bij de zorgberoepen zien we dat de gemiddelde leeftijd een stuk hoger ligt. Bij de artsen en tandartsen is de grootste groep 55 tot 65 jaar oud (respectievelijk 28,80% en 37,41%); bij de apothekers is de grootste groep tussen 45 en 55 jaar oud (31,76%) en bij de paramedici is 27,70% tussen 25 en 35 jaar en 26,30% tussen 35-45 jaar. Bij de dierenartsen zien we een nagenoeg gelijke verdeling in de leeftijdsgroepen tussen 25 en 65 jaar (respectievelijk 25,53%, 22,61%, 19,93% en 22,28%).

Bij de advocaten tellen we de grootste groep jonge vrije beroepers (25-35 jaar) met 35,13%. Ook de architecten zijn gemiddeld gezien in de meerderheid bij de 25 tot 35-jarigen met 32,87%. Intellectuele beroepen vinden we vooral terug in de leeftijdscategorie 35-45 jaar met 29,36%. Notarissen en actieven in fiscaal/vastgoed kennen een grote vertegenwoordiging bij de 45-55 jarigen met 30,52% en 26,73%. Bij de gerechtsdeurwaarders is 26,72% tussen 55 en 65 jaar.

8,30% is nog actief in het vrije beroep na de pensioensleeftijd van 65 jaar tegenover 8,87% bij alle zelfstandigen.

26,29%

35,34%

32,82%

27,43%

27,87%

28,34%

<25

25-35

35-45

45-55

55-65

>65

* Aantal vrije beroepen in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen per leeftijdscategorie.

16

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

3. Aantal starters in een vrij beroep FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

17

Aantal starters in een vrij beroep

Aantal starters in een zelfstandige activiteit (2017) Vrije beroepen 30%

Diversen Landbouw 1% 7% Visserij 0%

Instroom vrije beroepers ongeveer gelijk aan totaal aantal zelfstandige starters In 2017 startten 114.601 personen als zelfstandige. Iets meer dan 30% of 34.696 personen hiervan startte als vrij of intellectueel beroeper. Dit ligt in lijn met vorig jaar (29,02%) maar steekt wel de handel (27,19%) voorbij die tot twee jaar geleden de populairste sector was om in te starten.

Het kleinste aandeel starters vinden we terug in de sector van de visserij (0,04%). Het aandeel dat het vrije beroep heeft op vlak van het aantal starters (30,28%) is ongeveer gelijk aan het aandeel op vlak van het aantal zelfstandigen in het totaal (30,27%).

Industrie 28%

In vergelijking met het jaar 2012, is er in 2017 een stijging van het aantal starters in een vrij beroep met 33,45% wat hoger is dan het totaal aantal starters in een zelfstandige activiteit, dat toenam met 22,91%. In tegenstelling tot vorig jaar tekent dit jaar ook de sector â&#x20AC;&#x2DC;visserijâ&#x20AC;&#x2122; een stijging op (80%), de sterkst groeiende sector is de landbouw met 140,80%.

Tegenover het jaar 2016 stijgt het aantal startende vrije beroepen met 9,49%. Dit is opmerkelijk in vergelijking met 2014-2015 waar nog een daling met 1,42% werd opgetekend.

Diensten 7% Handel 27%

18

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal starters in een vrij beroep

Aantal starters stijgt opnieuw Intellectuele diensten Architecten Fiscaal / vastgoed Gerechtsdeurwaarders Notarissen Advocaten Paramedici Dierenartsen Apothekers Tandartsen Artsen

In 2017 startten in totaal 9,49% meer beoefenaars in het vrije beroep dan in 2016 (+3.008).

Het grootste aantal starters in een vrij beroep bevindt zich in de sector van de intellectuele diensten (64,27%). Daarnaast oefent ook de paramedische sector een grote aantrekkingskracht uit (20,01%). Het aantal artsen, architecten en advocaten (4,49%, 3,48% en 3,90%) stijgt ook sterk in vergelijking met de andere sectoren. Notarissen en gerechtsdeurwaarders leveren de kleinste bijdrage met respectievelijk 0,12% en 0,11%.

Als we kijken naar de evolutie in het aantal starters over de afgelopen vijf jaar zien we dat enkele beroepsgroepen een daling kenden namelijk fiscaal/vastgoed (-11,42%), gerechtsdeurwaarders (-20,83) en notarissen (-29,51). De sterkste stijgers zijn de intellectuele diensten (39,62), artsen (38,45%), tandartsen (24,05%), dierenartsen (45,45%), apothekers (11,43%) en de paramedici (28,24%).

Vergelijken we enkel met 2016 dan zien we een daling in het aantal starters bij zes sectoren: tandartsen (-0,61%), apothekers (-7,87%), notarissen (-17,31%), gerechtsdeurwaarders (-2,65%), fiscaal/vastgoed (-6,71%) en architecten (-0,58%). Daartegenover kennen intellectuele diensten en advocaten de grootste stijging met respectievelijk 13,94% en 12,37%.

De startersquote in het jaar 2017 bedraagt voor de vrije beroepen 10,54% starters per 100 beroepsbeoefenaars. Hoe hoger de startersquote, hoe groter de instroom. De startersquote ligt hoger dan dit totaalgemiddelde bij de intellectuele diensten (13,11%) en de paramedici (10,80%). Andere sectoren van het vrije beroep kennen een (veel) lagere startersquote, met de grootste uitschieters bij de apothekers en notarissen (3,57% en 3,19%).

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

19

Aantal starters in een vrij beroep

Zorg en juridische sector blijven vervrouwelijken Voor het vijfde jaar op rij startten meer vrouwen (52,50%) in een vrij beroep dan mannen (47,50%).

22,16%

36,38%

20

77,84%

63,62%

9.281

Binnen de afzonderlijke sectoren bestaan echter grote verschillen. De zorgsector lokt opvallend meer vrouwelijke starters, met als meest aantrekkelijke segment de paramedische beroepen: 82,16% vrouwen tegenover 17,84% mannen.

1.435

De vervrouwelijking in de juridische sector die we konden vaststellen bij het aantal beroepsbeoefenaars, manifesteert zich nog duidelijker bij de starters. In de advocatuur, het notariaat en bij de gerechtsdeurwaarders startten meer vrouwen dan mannen, respectievelijk 63,44%, 67,44% en 65,79%.

63,21%

36,79%

437

49,46%

50,54%

1.207

58,31%

41,69%

22.300

De populairste sector voor mannelijke starters blijft traditioneel die van fiscaal/vastgoed: 63,21% mannen. Ook de intellectuele diensten is overwegend mannelijk (58,31% tegenover 41,69%). De bouwsector is vrij evenwichtig samengesteld.

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal starters in een vrij beroep

Aantal starters in een vrij beroep naar aard van de activiteit (2017) Actief na pensioen 3%

Bijberoep 44%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Hoofdberoep 53%

Vrije beroepen starten in hoofdberoep De starters in een vrij beroep doen dit voor 53,21% in hoofdberoep, voor 43,96% in bijberoep, en voor 2,83% in een beroepsactiviteit na pensioenleeftijd. Vier op tien start dus in bijberoep.

De sectoren waar minder dan gemiddeld wordt gestart in hoofdberoep, zijn die van paramedici (41,27%) en intellectuele diensten (49,22%). In deze sectoren wordt meer dan gemiddeld gestart in bijberoep. De sectoren waarin meer dan gemiddeld wordt gestart na pensioenleeftijd, zijn die van de intellectuele diensten (3,87%) en fiscaal/vastgoed (4,65%).

21

Aantal starters in een vrij beroep

Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep per gewest (2017) Brussel 14%

Buitenland 1%

Vrije beroepen starten in vlaanderen In 2017 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest (19.656 personen of 56,65%). Dit is meer dan dubbel zoveel als in het Waals Gewest (27,91% of 9.684 personen). In het Brussels Gewest startten 4.832 personen in een vrij beroep ofwel 13,93%.

In vergelijking met vorig jaar startten opnieuw meer mensen in een vrij beroep (9,49%) met de grootste stijging in WalloniĂŤ (10,38%). In het Brussels Gewest zien we een stijging van 9,54%. In het buitenland steeg het aantal starters het sterkst (12,45%), daar waar dit vorig jaar 27,67% was.

WalloniĂŤ 28%

22

Vlaanderen 57%

Nemen we de afgelopen vijf jaar in beschouwing, dan stellen we vast dat er 33,45% meer starters zijn dan in 2012. In het buitenland is de toename het grootst (46,37%).

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal starters in een vrij beroep

Startende vrije beroepen jonger dan 35 jaar De man-vrouwverhouding is bij de starters ongeveer gelijk. Er startten vorig jaar voor de vijfde maal op rij net iets meer vrouwen dan mannen (52,50% tegenover 47,50%). Hetgeen opvalt, is dat de starters jonger dan 50 jaar merendeels vrouwen zijn en dat starters ouder dan 50 jaar overwegend mannen zijn.

Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (51,92% of 18.013 personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten op de leeftijd van 25 tot 35 jaar (36,87%). Ook de periode 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,03%). Er waren 5.782 startende 50-plussers in het vrije beroep, ofwel 15,24% van het totaal aantal starters.

15,05%

36,87%

24,03%

15,39%

6,38%

2,27%

<25

25-35

35-45

45-55

55-65

>65

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

23

4. Aantal stopzettingen in een vrij beroep 24

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal stopzettingen in een vrij beroep

Stopzettingen het hoogst in de sector van de handel

Aantal stopzettingen in een zelfstandige activiteit (2017)

In 2017 waren er in totaal 57.751 zelfstandigen die hun zaak/activiteit hebben stopgezet. Het grootste aantal stopzettingen vinden we in de sector van de handel (35,44%) en nijverheid (26,70%). Met 12.949 (22,42%) stopzettingen komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats.

20.469 15.419 12.949

4.180

4.032

682

20 Landbouw

Visserij

Nijverheid

Handel

Vrije beroepen

Diensten

Diverse

Beschouwen we de afgelopen vijf jaar dan zien we dat het aantal stopzettingen met 34,34% gestegen is over alle sectoren heen. In het vrije beroep is het aantal stoppers meer dan gemiddeld gestegen met 4.397 of 51,41% en staat hiermee op de tweede plaats na de landbouwsector met een stijging van het aantal stoppers van 127,41%.

Ten opzichte van 2016 zijn er meer stoppers bij de zelfstandigen in het algemeen (3,74%). De stijging doet zich voor in alle sectoren met het grootst aantal stopzettingen in de landbouw (17,35%). Het aantal stopzettingen in het vrije beroep is gestegen met 2,56%.

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

25

Aantal stopzettingen in een vrij beroep

Startersquote versus stoppersquote De startersquote geeft een beeld van het aantal starters per 100 beroepsbeoefenaars, de stoppersquote geeft het aantal stoppers per 100 beroepsbeoefenaars weer.

26

8,55

3,38

6,86

4,08

4,00

3,28

6,74

3,18

13,10

3,93

Zo zien we dat voor elke 9 (8,55) starters in een zorgberoep er 3 (3,38) stoppers zijn. In de juridische sector en de sector van fiscaal/vastgoed liggen de verhoudingen minder gunstig met 4 respectievelijk 3 stoppers per 7 respectievelijk 4 starters.

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal stopzettingen in een vrij beroep

Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep per sector (2017) Intel lectuele di ensten

7476

Architecten

569

Fiscaal/vastgoed

Bekijken we de sector van het vrije beroep per subsector dan zien we grote verschillen in het aantal stopzettingen.

387

Gerechtsdeurwaarders

8

Notarissen

27

Advocaten

Het grootste aantal stoppers vinden we bij de intellectuele diensten (57,73%) en paramedici (19,60%). Hetgeen ook logisch is gezien dit de grootste subsectoren zijn. Als we hun startersquote en stoppersquote vergelijken (respectievelijk 13,11 tegenover 4,39 en 10,80 tegenover 3,95) zien we dat de verhoudingen juist zitten.

819

Paramedici

2538

Dierenartsen

143

Apothekers

106

Tandartsen

160

Artsen

Grootste aantal stopzettingen bij intellectuele diensten en paramedici

716 0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

De verhouding tussen de starters- en stoppersquote toont een minder optimistisch beeld bij de apothekers (3,57 tegenover 3,23) en de notarissen (3,19 tegenover 2,00).

De man-vrouwverhouding is bij het aantal stopzettingen in het vrij beroep nagenoeg gelijk verdeeld (48,98% - 51,02%) met iets meer mannen in vergelijking met vorig jaar.

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

27

Aantal stopzettingen in een vrij beroep

Aantal stopzettingen in een vrij beroep naar aard van de activiteit (2017) Actief na pensioen 15%

Hoofdberoep 49%

Meer dan helft stopt in hoofdberoep De verdeling van het aantal stopzettingen over hoofdberoep (48,95%) en bijberoep (36,46%) is nagenoeg hetzelfde verdeeld als het aantal starters (53,21%) in hoofdberoep en 43,96% in bijberoep). We zien wel een groter aantal stopzettingen (14,59%) bij de zelfstandigen die actief zijn na hun pensioen, hetgeen uiteraard logisch is.

Als we inzoomen op de subsectoren zien we grotere uitersten. Volgende sectoren kennen een hoger dan gemiddeld aantal stoppers in hoofdberoep: gerechtsdeurwaarders (75%), advocaten (87,67%), dierenartsen (65,73%), tandartsen (70%), architecten (66,78%), notarissen (51,85%), apothekers (53,77%) en artsen (60,06%). Enkel de paramedici (35,22%), actieven in fiscaal/vastgoed (37,21%) en de intellectuele diensten (46,68%) stoppen minder dan gemiddeld in hoofdberoep.

Bijberoep 36%

28

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Aantal stopzettingen in een vrij beroep

Opmerkelijk veel stopzettingen bij de 25 tot 45-jarigen Als we het aantal stopzettingen bekijken op basis van leeftijdsklasse merken we op dat er opmerkelijk veel stopzettingen zijn bij de 25 tot 45-jarigen (52,79%). Tussen de 25 en 35 jaar stopt 32,14% of bijna een derde van de beoefenaars van een vrij beroep (4.162) en tussen de 35 tot 45 jaar stopt 20,65% (2.674).

Als we dit verder onderzoeken op beroepsniveau zien we grote verschillen. We zien een groot aantal stopzettingen (meer dan gemiddeld) op jonge leeftijd (25 tot 35 jaar) bij de advocaten (65,45%), gerechtsdeurwaarders (62,50%), architecten (54,83%), dierenartsen (41,26%), paramedici (39,56%), notarissen (40,74%) en artsen (31,01%). De grote uitval heeft binnen een aantal van deze beroepen mogelijk te maken met het groot aantal studenten dat deze opleidingen volgen en ervoor kiest om na hun stage te stoppen. We zien een lager aantal stopzettingen dan gemiddeld bij de 25 tot 35-jarigen in de sectoren van de intellectuele diensten (25,55%), tandartsen (19,38%), fiscaal/vastgoed (17,05%) en apothekers (5,66%).

De sectoren met het grootste aantal stopzettingen na 65 jaar zijn de artsen (36,73%), apothekers (42,45%) en notarissen (48,15%).

6,23%

32,14%

20,65%

14,47%

10,86%

15,65%

<25

25-35

35-45

45-55

55-65

>65

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

29

5. Provinciale cijfers 30

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Provinciale cijfers

Aantal zelfstandigen in een vrij beroep per provincie Sinds 2014 houden we ook de provinciale cijfers bij, meer bepaald de cijfers van Antwerpen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg. In 2017 tellen de vijf Vlaamse provincies samen 190.023 vrije beroepers, of 28,48% van het totaal aantal zelfstandigen in Vlaanderen. Enkel de provincies Antwerpen en vooral Vlaams-Brabant zitten boven dit gemiddelde met respectievelijk 29,17% en 34,72%.

De provincie Antwerpen telt het grootste aantal vrije beroepers met 50.525 (26,59%), Limburg telt het kleinste aantal vrije beroepers met 22.697(11,94%).

Het aantal starters en stoppers kent een gelijkaardig verloop.

Indien we kijken naar het aantal vrije beroepers ten opzichte van het totaal aantal zelfstandigen, telt West-Vlaanderen de kleinste populatie met 23,35% en Vlaams-Brabant de grootste populatie met 34,72%.

Aantal zelfstandigen in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen (2017) 60.000 50.000

50.525 42.875

41.320

40.000

32.606

30.000

22.697

20.000 10.000 0

5.552

2.060

Antwerpen

4.251

1.459

Vlaams-Brabant Aantal vrije beroepers

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

3.168 1.140 West-Vlaanderen Aantal starters

4.401

1.564

Oost-Vlaanderen

2.284 898 Limburg

Aantal stoppers

31

Provinciale cijfers

Ongeveer evenveel vrouwen als mannen starten als zelfstandige in een vrij beroep in Vlaanderen Het totaal aantal zelfstandigen in een vrij beroep bedraagt in 2017 106.301 mannen (55,94%) en 83.722 vrouwen (44,06%). Hierbij kent de provincie West-Vlaanderen het grootst aantal mannen (56,38%) en Limburg het grootst aantal vrouwen (46,22%).

Wanneer we kijken naar het aantal starters zien we dat de vrouwelijke vrije beroepers overheersen met 52,29%. Limburg (53,63%), West-Vlaanderen (53,57%) en Antwerpen (52,40%) scoren hoger dan gemiddeld.

In 2017 zijn er iets meer mannelijke (50,12%) dan vrouwelijke (48,88%) stoppers en dit geldt voor alle provincies.

Aantal starters per geslacht in Vlaanderen (2017)

Aantal stoppers per geslacht in Vlaanderen (2017)

30.000

3.500

1.200

25.000

3.000

1.000

2.500

600

1 .500

Man

Vrouw

500

200

0

0

Man

Vrouw

rg

rg Lim bu

An tw er pe Vl n aa m s -B ra ba W nt es t-V laa nd er Oo en stVl aa nd er en

0

400

Lim bu

5.000

1 .000

An tw er pe Vl n aa m s -B ra ba W nt es t-V laa nd er Oo en stVl aa nd er en

10.000

Man

rg

15.000

32

800

2.000

An tw er pe Vl n aa m s -B ra ba W nt es t-V laa nd er Oo en stVl aa nd er en

20.000

Lim bu

Aantal vrije beroepers per geslacht in Vlaanderen (2017)

Vrouw

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Provinciale cijfers

Zorgberoepen spannen de kroon in de vijf Vlaamse provincies Zowel de zorg als de intellectuele beroepen vormen de grootste groep in alle Vlaamse provincies. Indien we dit per subsector bekijken, is het zeer duidelijk dat na de intellectuele beroepen en de paramedici, de artsen in de vijf provincies sterk vertegenwoordigd zijn. In Antwerpen en Vlaams-Brabant komen hier ook nog eens de advocaten bij (5,89% en 5,91%). In West- en Oost-Vlaanderen vervolledigen de architecten de top 3 met 5,34% en 6,26%. In Limburg staan de advocaten en architecten op een gedeelde 4e plaats met 4,87%.

Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2017) 35.000 28.689

30.000

23.646

25.000

22.469

20.000 15.000

16.195

14.488 11.855

11.586

13.356

10.000 5.000

11.551 8.063

3.287 2.576 1.485

2.700 1.763 1.356

1.8451.2391.741

2.686 2.704 1.660

Antwerpen

Vlaams-Brabant

West-Vlaanderen

Oost-Vlaanderen

0 Zorgberoepen

Juridische beroepen

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Economische beroepen | fiscaal/vastgoed

Bouwkundige beroepen

1.242 735 1.106 Limburg Intellectuele beroepen

33

Provinciale cijfers

Aantal starters en stoppers kennen een gelijkaardig verloop in elke provincie Aangezien de zorg en de intellectuele sector de grootste sectoren zijn, is het ook logisch dat het grootste aantal starters en stoppers in een vrij beroep in deze sectoren te vinden is. Wanneer we gaan kijken naar de subsectoren, zien we dat in de intellectuele beroepen en paramedici het grootste aantal vrije beroepers starten. De artsen komen in elke provincie op de derde plaats. In Antwerpen, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg volgen de architecten met respectievelijk 2,81%, 3,76%, 3,45% en 2;93%, in Vlaams-Brabant de advocaten met 3,95%.

Ook bij het aantal stoppers kennen de intellectuele diensten en de paramedici de grootste vertegenwoordiging. In alle provincies wordt de top drie afgesloten door de advocaten.

Aantal starters in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2017) 5.000

Aantal stoppers in een vrij beroep per provincie in Vlaanderen en per sector (2017)

Juridische beroepen Economische beroepen | fiscaal/vastgoed

34

rg bu

Oo

st

-V

Lim

la an de re n

an t s-B ra b

er pe

rg bu

tw An

Vl aa m

-V st Oo

Zorgberoepen

Lim

la an de re n

n re nd e W

es

t-V

la a

s-B aa m Vl

An

tw

er

ra ba

pe n

nt

n

0

la an d

1.000

t-V

2.000

es

3.000

W

4.000

er en

1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0

Zorgberoepen Juridische beroepen Economische beroepen | fiscaal/vastgoed

Bouwkundige beroepen

Bouwkundige beroepen

Intellectuele beroepen

Intellectuele beroepen

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

6. Tewerkstelling bij de vrije beroepen FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

35

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Evolutie in de tewerkstelling (2007-2017)

Evolutie tewerkstelling vrije beroepen (RSZ 2007-2017) 160.000

In de periode 2007-2017 steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 18,42% ofwel met 46.207 werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (57,36%).

140.000 120.000 100.000

Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale stijging van 4,13%. Elke sector kende een lichte stijging: economische 1,44%, bouwkundige 6,06%, juridische 0,35% en de overige of intellectuele 6,89%. De zorgsector kende een kleine daling van 0,91%.

80.000 60.000 40.000 20.000 0

2007

2008 Economische

2009

2010

2011

Bouwkundige

2012

2013

Juridische

2014 Medische

2015

2016

2017

Wanneer we de evolutie bekijken over de laatste vijf jaar zien we dat alle sectoren een lichte groei noteren, met de bouwkundige sector op kop (13,90%).

Overige

In totaal stellen de vrije en intellectuele beroepen 297.081 werknemers tewerk waarvan 49,90% in de intellectuele sector, 19,72% in de zorgsector, 13,26% in de bouwkundige sector, 11,06% in de economische sector en 6,05% in de juridische sector.

36

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Aantal werknemers per sector per gewest (RSZ 2017)

De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen situeert zich in 2017 in Vlaanderen: 165.955 arbeidsplaatsen, ofwel 55,88% van alle arbeidsplaatsen.

Op de tweede plaats komt het Brussels hoofdstedelijk gewest (69.611 werknemers of 23,44%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met 61.414 werknemers of 20,68%.

Wanneer we enkel de klassieke vrije beroepen beschouwen, zien we dat er een beduidend grotere tewerkstelling is in de zorgsector (19,73%).

160.000 140.000 120.000 100.000

De tewerkstelling bij de vrije beroepen steeg in de periode 2007-2017 met 18,42% (+46.207 werknemers). De stijging van de tewerkstelling was sterker dan gemiddeld in Brussel (30,97% of 16.460 werknemers) en in Wallonië (19,26% of 9.919 werknemers). De tewerkstelling in Vlaanderen kende ook een stijging van 13,49% of 19.727 werknemers ten opzichte van 2007.

80.000 60.000 40.000

Bekijken we enkel de periode 2016-2017, dan steeg de tewerkstelling gemiddeld 4,13%.

In Vlaanderen was dat 7,48%, in Wallonië een daling van 0,48% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een stijging van 0,70%.

20.000 0

Overwicht werknemers in de medische sector, in het Vlaams Gewest

Zorgberoepen

Juridische beroepen

Brussels gewest

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Economische beroepen Vlaams gewest

Bouwkundige beroepen

Overige

Waals gewest

37

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Tewerkstelling bij de juridische beroepen Rechtskundige dienstverlening 5%

Tewerkstelling in de juridische sector In 2017 stelt de sector van de juridische beroepen 17.983 (+62 ten opzichte van 2016) personen tewerk, waarvan 48,46% in Vlaanderen, 29,25% in WalloniĂŤ en 22,28% in Brussel.

Gerechtsdeurwaarders 13% Advocaten 37%

We zien dat in Vlaanderen werknemers vooral meer dan gemiddeld actief zijn in het notariaat (55,89%) en in de rechtskundige dienstverlening (56,43%). Er is een hoger dan gemiddelde tewerkstelling in de advocatuur (35,05%) en in de rechtskundige dienstverlening (37,15%) in Brussel. In WalloniĂŤ zijn er beduidend minder werknemers dan gemiddeld actief in de rechtskundige dienstverlening (7,28%).

Notarissen 45%

38

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Tewerkstelling bij de economische beroepen Bedrijfsrevisoren 8%

Effectenhandel 1%

Makelaars in bankdiensten 22%

Boekhouders en fiscalisten 21%

Tewerkstelling in de economische sector In 2017 stelt de sector van de economische beroepen 32.846 (+465 ten opzichte van 2016) personen tewerk, waarvan 59,01% in Vlaanderen, 22,68% in WalloniĂŤ en 18,31% in Brussel.

Wanneer we kijken naar de verschillende beroepsgroepen, zien we dat bedrijfsrevisoren, accountants/belastingconsulenten, agenten/makelaars in bankdiensten en boekhouders meer dan gemiddeld zorgen voor tewerkstelling in Vlaanderen (respectievelijk 72,37%, 77,90%, 63,67% en 61,49%).

Ondersteunen de diensten 15% Accountants en belastingconsulenten 30%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Vermogensbeheer 3%

39

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Tewerkstelling bij de bouwkundige beroepen Tewerkstelling bij de bouwkundige beroepen Ondersteunende diensten

Ondersteunende diensten 11% Landmeters-experten 11% Landmeters-experten 2% 2%

Vastgoed 16%

Vastgoed 16%

Tewerkstelling in de bouwkundige sector In 2017 stelt de sector van de bouwkundige beroepen 39.400 personen (+2.252 ten opzicht van 2016) tewerk, waarvan 54,97% in Vlaanderen, 16,70% in WalloniĂŤ en 28,33% in Brussel.

Schatters Scha0ers Kijken we per beroepsgroep, dan zien we dat er bij de ondersteunende diensten de 0% 0% overgrote meerderheid (89,75%) tewerkgesteld is in het Brussels hoofdstedelijk GeArchitecten Architecten west. Bij de architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen & tuin- en land7% 7% Interieurarchitecten schapsarchitecten en landmeters zien we het omgekeerde. Hier is respectievelijk Interieurarchitecten 1% 13,35%, 10,14%, 13,07% en 7,58% tewerkgesteld in Brussel.

1% Stedenbouwkundige en tuinStedenbouwkundige en en landschapsarchitecten tuin- en 0% landschapsarchitecten 0%

Ingenieurs 63% Ingenieurs 63%

40

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Tewerkstelling zorgberoepen Tewerkstelling bijbij dede zorgberoepen

Vroedkundigen Vroedkundigen 0% Verpleegkundigen 0% Verpleegkundigen 23% 23%

Overige menselijke Overige menselijke gezondheidszorg gezondheidszorg 1% 1% Apotheken Apotheken 25% 25%

Rev alidatie Rev alidatie 3% 3% Geestelijke Geestelijke gezondheidszorg gezondheidszorg 5% 5% Ziekenvervoer Ziekenvervoer 2% 2% Medische laboratoria Medische laboratoria 7% Tandartsen 7% Tandartsen 7% 7%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

Dierenartsen Dierenartsen 2% 2%

Specialisten Specialisten 8% 8%

Tewerkstelling in de zorgsector In 2017 stelt de sector van de zorgberoepen 59.599 personen (-539 ten opzichte van 2016) tewerk, waarvan 57,12% in Vlaanderen, 28,67% in Wallonië en 14,21% in Brussel.

Opmerkelijk is dat we zeer weinig werknemers actief bij dierenartsen vinden in Brussel (2,52%), maar meer dan gemiddeld in Vlaanderen (56,18%) en in Wallonië (41,30%). Werknemers actief in de revalidatie vinden we meer dan gemiddeld terug in Vlaanderen (81,76%) en werknemers actief in de overige menselijke gezondheidszorg vooral in Wallonië (73,65%).

Huisartsen Huisartsen 17% 17%

41

Tewerkstelling bij de vrije beroepen

Werkgevers in het vrije beroep In 2017 bedraagt het aantal vrije beroepsbeoefenaars dat personeel tewerk stelt 43.217 personen (+1.268 ten opzichte van 2016). Van de klassieke vrije beroepen is de zorgsector de grootste werkgever (11.530). 57,33% van de werkgevers stellen mensen tewerk in het Vlaams Gewest, 27,45% in het Waals gewest en 15,22% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Met 297.081 werknemers bij vrije beroepers (+11.794 ten opzichte van 2016) en 43.217 werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,9 werknemers per werkgever in het vrije beroep.

Aantal werkgevers in het vrije beroep per sector en per regio (2017) 10.000

9.247

9.000 8.000 7.000

6.479

6.000 5.000

3.737

4.000

3.612

3.000 2.000

1.314

1.000 0

Medische beroepen

723

2.118 1.429

Juridische beroepen Brussels gewest

42

3.278

1.739 635 Economische beroepen Vlaams gewest

764

3.129

3.516

1.421

Bouwkundige beroepen

Overige

Waals gewest POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

7. Bijlagen 7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2 Aantal starters in een vrij beroep 7.3 Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

43

7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep De weergave van de evolutie van het aantal beoefenaars van een vrij beroep, is gebaseerd op de statistieken die het RSVZ jaarlijks publiceert op basis van de sociale verzekeringsfondsen. Elke persoon die in de loop van een jaar gedurende minstens één kwartaal is aangesloten, wordt in deze cijfers opgenomen. In deze editie van de Polsslag gaan de cijfers tot en met het jaar 2017.

Opdeling RSVZ:

Weliswaar bestaan er nog instanties die over cijfermateriaal over het vrije beroep beschikken dat kan afwijken van de hier voorliggende gegevens. De Federatie Vrije Beroepen bouwt echter op de cijfers van het RSVZ omdat het de enige bron is met een overzicht van vergelijkbare cijfers van het aantal beoefenaars in de verschillende beroepssectoren.

De opgenomen statistieken hebben weliswaar enkel betrekking op de zelfstandigen (in hoofd- of bijberoep en pensioen). De beroepsbeoefenaars in dienstverband zijn hier nog niet inbegrepen.

3. Apothekers

Het RSVZ heeft onder de noemer "vrije beroepen" een eigen selectie van dienstverlenende intellectuele beroepen ondergebracht. De gezondheidszorgberoepen en de juridische sectoren zijn hierin duidelijker afgebakend dan de economische en de bouwtechnische sector. In de toekomst wil het RSVZ de voorbereiding starten om over te schakelen naar een NACE-BEL-codering. Dit zal een vergelijking met de gegevens uit het hoofdstuk over de tewerkstelling mogelijk maken.

6. Advocaten

1. Artsen 2. Tandartsen

4. Dierenartsen 5. Paramedici* Het RSVZ hanteert hier niet de wettelijke begripsomschrijving, en rangschikt hieronder o.m. psychologen, verpleegkundigen, vroedkundigen, therapeuten, masseurs, …

7. Notarissen 8. Gerechtsdeurwaarders 9. Fiscaal/Vastgoed** Het RSVZ rangschikt hieronder o.m. accountants, landmeters, ingenieurs, e.a. experten 10. Architecten 11. Intellectuele diensten*** Door de Federatie samengevoegde categorie: o.m. privéonderwijs, wetenschappen, letteren, kunsten, diverse intellectuele diensten (raadgevers, informatici, servicebureaus,…), mandatarissen van vennootschappen

44

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.1 : AANTAL ZELFSTANDIGEN PER SECTOR. EVOLUTIE 2007-2017 Landbouw

Visserij

Landbouw en visserij

Nijverheid

Handel

Handel en diensten

Vrije beroepen

Diensten

Diverse

Totaal

2007

85 697

1 141

86 838

188 398

343 045

423 031

202 675

79 986

4 012

904 954

2008

85 451

737

86 188

192 416

345 014

427 822

212 906

82 808

4 614

923 946

2009

80 931

701

81 632

190 051

340 175

424 139

228 142

83 964

10 678

934 642

2010

79 902

665

80 567

204 173

340 650

418 043

241 195

77 393

8 607

952 585

2011

79 403

647

80 050

209 403

338 175

416 376

251 464

78 201

12 603

969 896

2012

78 730

620

79 350

215 155

337 360

416 478

263 749

79 118

13 835

988 567

2013

79 078

593

79 671

217 748

335 507

415 397

274 420

79 890

13 865

1 001 101

2014

80 631

564

81 195

221 515

333 499

413 431

286 016

79 932

13 745

1 015 902

2015

84 215

583

84 798

221 564

331 231

416 344

295 179

85 113

17 584

1 035 469

2016

88 664

553

89 217

234 234

329 048

409 385

314 374

80 337

11 312

1 058 522

2017

91 749

569

92 318

243 308

330 042

411 298

329 264

81 256

11 575

1 087 763

2007-2017

6 052

-572

5 480

54 910

-13 003

-11 733

126 589

1 270

7 563

182 809

%07-17

7,06%

-50,13%

6,31%

29,15%

-3,79%

-2,77%

62,46%

1,59%

188,51%

20,20%

2012-2017

13 019

-51

12 968

28 153

-7 318

-5 180

65 515

2 138

-2 260

99 196

%12-17

16,54%

-8,23%

16,34%

13,08%

-2,17%

-1,24%

24,84%

2,70%

-16,34%

10,03%

2016-2017

3 085

16

3 101

9 074

994

1 913

14 890

919

263

29 241

%16-17

3,48%

2,89%

3,48%

3,87%

0,30%

0,47%

4,74%

1,14%

2,32%

2,76%

2007%

9,47%

0,13%

9,60%

20,82%

37,91%

46,75%

22,40%

8,84%

0,44%

100,00%

2012%

7,96%

0,06%

8,03%

21,76%

34,13%

42,13%

26,68%

8,00%

1,40%

100,00%

2016%

8,38%

0,05%

8,43%

22,13%

31,09%

38,68%

29,70%

7,59%

1,07%

100,00%

2017%

8,43%

0,05%

8,49%

22,37%

30,34%

37,81%

30,27%

7,47%

1,06%

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

45

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.2: AANTAL ZELFSTANDIGEN VOLGENS LEEFTIJD (2017) Leeftijd

Vrije beroepen 2017

Zelfstandigen 2017

Man

Vrouw

Totaal

T%

Man

Vrouw

Totaal

T%

-18

0

0

0

0,00%

1

0

1

0,00%

18-22

902

638

1 540

0,47%

6 320

2 691

9 011

0,83%

22-25

2 993

4 562

7 555

2,29%

14 975

10 613

25 588

2,35%

25-30

13 279

18 189

31 468

9,56%

50 210

35 341

85 551

7,86%

30-35

18 053

18 633

36 686

11,14%

67 442

39 851

107 293

9,86%

35-40

22 553

20 136

42 689

12,96%

82 196

45 789

127 985

11,77%

40-45

23 766

20 174

43 940

13,34%

87 373

48 606

135 979

12,50%

45-50

22 719

19 459

42 178

12,81%

95 048

53 462

148 510

13,65%

50-55

21 177

16 789

37 966

11,53%

93 536

50 116

143 652

13,21%

55-60

19 776

13 356

33 132

10,06%

81 727

40 102

121 829

11,20%

60-61

3 590

2 084

5 674

1,72%

13 994

6 278

20 272

1,86%

61-62

3 386

1 844

5 230

1,59%

12 791

5 744

18 535

1,70%

62-63

3 246

1 676

4 922

1,49%

11 835

5 209

17 044

1,57%

63-64

3 072

1 545

4 617

1,40%

10 890

4 781

15 671

1,44%

64-65

2 937

1 396

4 333

1,32%

10 117

4 282

14 399

1,32%

65-70

11 077

4 225

15 302

4,65%

34 949

13 438

48 387

4,45%

70-75

5 366

1 726

7 092

2,15%

18 796

7 111

25 907

2,38%

75-80

2 223

655

2 878

0,87%

8 846

3 178

12 024

1,11%

80-85

1 058

272

1 330

0,40%

4 585

1 767

6 352

0,58%

85-90

436

109

545

0,17%

1 954

890

2 844

0,26%

90-95

120

36

156

0,05%

529

250

779

0,07%

95-100

19

10

29

0,01%

84

58

142

0,01%

>100

2

0

2

0,00%

5

3

8

0,00%

TOTAAL

181 750

147 514

329 264

100%

708 203

379 560

1 087 763

100,00%

46

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.3: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR VOLGENS LEEFTIJDSKLASSE (2017) Leeftijd

Artsen

Tandartsen

Apothekers

Dierenartsen

Paramedici *

Advocaten

Notarissen

Gerechtsdeurwaarders

Fiscaal/ vastgoed **

Architecten

Intellectuele diensten ***

Totaal

18-22

0

0

1

1

117

0

0

0

7

19

1 395

1 540

22-25

24

144

11

71

2 893

634

3

9

65

496

3 205

7 555

25-30

1 010

761

124

699

9 960

3 836

56

91

465

3 086

11 380

31 468

30-35

2 756

634

158

519

7 853

2 730

80

81

864

2 796

18 215

36 686

35-40

2 658

428

236

588

8 388

2 224

139

73

1 128

2 395

24 432

42 689

40-45

2 992

605

306

493

8 524

1 871

113

73

1 133

2 317

25 513

43 940

45-50

3 244

645

461

430

7 346

1 851

185

99

1 578

1 847

24 492

42 178

50-55

3 214

836

580

521

6 906

1 600

227

113

1 579

1 375

21 015

37 966

55-60

4 126

1 435

498

599

5 972

1 462

195

120

1 571

1 601

15 553

33 132

60-61

853

296

97

118

927

262

47

22

297

271

2 484

5 674

61-62

879

322

96

97

789

259

40

28

297

202

2 221

5 230

62-63

818

340

65

84

726

236

40

22

302

209

2 080

4 922

63-64

831

242

92

77

675

223

34

27

267

166

1 983

4 617

64-65

755

155

79

88

626

239

36

28

272

143

1 912

4 333

65-70

2 636

380

313

268

1 743

748

121

44

1 010

508

7 531

15 302

70-75

1 024

158

105

76

562

320

19

25

559

261

3 983

7 092

75-80

476

46

30

30

210

101

6

12

241

116

1 610

2 878

80-85

258

16

14

10

60

52

4

6

115

60

735

1 330

85-90

100

13

9

2

21

25

5

3

51

22

294

545

90-95

29

1

1

0

2

16

0

1

15

4

87

156

95-100

4

0

2

0

2

1

0

0

0

1

19

29

>100

1

0

0

0

0

0

0

0

0

1

0

2

TOTAAL

28 688

7 457

3 278

4 771

64 302

18 690

1 350

877

11 816

17 896

170 139

329 264

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

47

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.4: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE 2007-2017 Artsen

Tandartsen

Apothekers

Dierenartsen

Paramedici *

Advocaten

Notarissen

Gerechtsdeurwaarders

Fiscaal/ vastgoed **

Architecten

Intellectuele diensten ***

Totaal

2007

28 046

7 081

3 982

4 109

38 430

15 308

1 561

785

10 622

14 642

78 109

202 675

2008

27 777

7 047

3 845

4 157

40 275

15 558

1 523

789

10 719

14 952

86 264

212 906

2009

27 650

7 125

3 812

4 225

41 896

16 010

1 501

804

10 742

15 285

99 092

228 142

2010

27 416

7 096

3 854

4 269

44 294

16 551

1 472

799

10 551

15 656

109 237

241 195

2011

27 233

7 067

3 739

4 313

46 372

16 862

1 460

811

10 439

15 940

117 228

251 464

2012

27 334

7 086

3 645

4 350

49 062

17 220

1 436

826

10 380

16 214

126 196

263 749

2013

27 459

7 141

3 544

4 393

51 621

17 693

1 414

847

10 337

16 470

133 501

274 420

2014

27 601

7 194

3 478

4 464

54 506

18 049

1 404

860

10 207

16 737

141 516

286 016

2015

28 157

7 387

3 282

4 597

57 378

18 359

1 373

866

10 333

17 207

146 240

295 179

2016

28 194

7 400

3 324

4 675

61 284

18 512

1 362

854

11 995

17 554

159 220

314 374

2017

28 688

7 457

3 278

4 771

64 302

18 690

1 350

877

11 816

17 896

170 139

329 264

2007-2017 642

376

-704

662

25 872

3 382

-211

92

1 194

3 254

92 030

126 589

07-17%

5,31%

-17,68%

16,11%

67,32%

22,09%

-13,52%

11,72%

11,24%

22,22%

117,82%

62,46%

2012-2017 1 354

371

-367

421

15 240

1 470

-86

51

1 436

1 682

43 943

65 515

12-17%

5,24%

-10,07%

9,68%

31,06%

8,54%

-5,99%

6,17%

13,83%

10,37%

34,82%

24,84%

2016-2017 494

57

-46

96

3 018

178

-12

23

-179

342

10 919

14 890

16-17%

1,75%

0,77%

-1,38%

2,05%

4,92%

0,96%

-0,88%

2,69%

-1,49%

1,95%

6,86%

4,74%

2017%

8,71%

2,26%

1,00%

1,45%

19,53%

5,68%

0,41%

0,27%

3,59%

5,44%

51,67%

100,00%

48

2,29% 4,95%

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER REGIO. EVOLUTIE 2007-2017 Vlaanderen

Wallonië

Brussel

Andere *

Totaal

2007

112 928

62 998

25 721

1 028

192 329

2008

119 070

65 745

26 921

1 170

202 675

2009

128 452

69 737

28 546

1 407

212 906

2010

136 753

73 033

29 777

1 632

228 142

2011

142 780

76 143

30 732

1 809

241 195

2012

149 867

79 581

32 236

2 065

251 464

2013

156 217

82 563

33 477

2 163

263 749

2014

163 476

85 748

34 803

1 989

274 420

2015

168 213

88 636

36 151

2 179

286 016

2016

180 787

93 376

37 584

2 627

314 374

2017

190 023

97 310

39 087

2 844

329 264

2007-2017

77 095

34 312

13 366

1 816

136 935

%07-17

68,27%

54,47%

51,97%

176,65%

71,20%

2012-2017

40 156

17 729

6 851

779

77 800

%12-17

26,79%

22,28%

21,25%

37,72%

30,94%

2016-2017

9 236

3 934

1 503

217

14 890

%16-17

5,11%

4,21%

4,00%

8,26%

4,74%

2017%

57,71%

29,55%

11,87%

0,86%

100%

* In het buitenland

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

49

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.6: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEEFNAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER GESLACHT. EVOLUTIE 2007-2017 Mannen

Vrouwen

Totaal

2007

117 307

85 368

202 675

2008

122 485

90 421

212 906

2009

132 383

95 759

228 142

2010

139 428

101 767

241 195

2011

144 833

106 631

251 464

2012

150 897

112 852

263 749

2013

155 999

118 421

274 420

2014

161 081

124 935

286 016

2015

164 463

130 716

295 179

2016

174 827

139 547

314 374

2017

181 750

147 514

329 264

2007-2017

64 443

62 146

126 589

%07-17

54,94%

72,80%

62,46%

2012-2017

30 853

34 662

65 515

%12-17

20,45%

30,71%

24,84%

2016-2017

6 923

7 967

14 890

%16-17

3,96%

5,71%

4,74%

2017

55,20%

44,80%

100,00%

50

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.7: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2017) Man 2007

Man 2017

Vrouw 2007

Vrouw 2017

Vervrouwelijking 2007-2017

Artsen

16 958

15 631

11 088

13 057

17,76%

Tandartsen

3 681

3 635

3 400

3 822

12,41%

Apothekers

1 773

1 408

2 209

1 870

-15,35%

Dierenartsen

2 390

2 297

1 719

2 474

43,92%

Paramedici

11 938

16 600

26 492

47 702

80,06%

Advocaten

8 850

9 840

6 458

8 850

37,04%

Notarissen

1 138

898

423

452

6,86%

Gerechtsdeurwaarders

577

581

208

296

42,31%

Fiscaal/ vastgoed

8 573

9 117

2 049

2 699

31,72%

Architecten

10 005

11 524

4 637

6 372

37,42%

Intellectuele diensten

51 424

110 219

26 685

59 920

124,55%

Totaal

117 307

181 750

85 368

147 514

72,80%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

51

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.8: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2017) Man

M%

Vrouw

V%

Totaal

Aandeel in totaal

Artsen

15 631

54,49%

13 057

45,51%

28 688

8,71%

Tandartsen

3 635

48,75%

3 822

51,25%

7 457

2,26%

Apothekers

1 408

42,95%

1 870

57,05%

3 278

1,00%

Dierenartsen

2 297

48,15%

2 474

51,85%

4 771

1,45%

Paramedici *

16 600

25,82%

47 702

74,18%

64 302

19,53%

Advocaten

9 840

52,65%

8 850

47,35%

18 690

5,68%

Notarissen

898

66,52%

452

33,48%

1 350

0,41%

Gerechtsdeurwaarders

581

66,25%

296

33,75%

877

0,27%

Fiscaal/vastgoed **

9 117

77,16%

2 699

22,84%

11 816

3,59%

Architecten

11 524

64,39%

6 372

35,61%

17 896

5,44%

Intellectuele diensten ***

110 219

64,78%

59 920

35,22%

170 139

51,67%

Totaal

181 750

55,20%

147 514

44,80%

329 264

100,00%

52

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.9: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2017) Vlaanderen

Vlaanderen%

Wallonië

Wallonië%

Brussel

Brussel%

Andere

Andere%

Totaal

Aandeel%

Artsen

15 401

53,68%

9 763

34,03%

3 352

11,68%

172

0,60%

28 688

8,71%

Tandartsen

4 296

57,61%

2 129

28,55%

987

13,24%

45

0,60%

7 457

2,26%

Apothekers

1 877

57,26%

1 108

33,80%

286

8,72%

7

0,21%

3 278

1,00%

Dierenartsen

2 677

56,11%

1 885

39,51%

182

3,81%

27

0,57%

4 771

1,45%

Paramedici *

35 097

54,58%

24 166

37,58%

4 693

7,30%

346

0,54%

64 302

19,53%

Advocaten

10 464

55,99%

4 069

21,77%

4 048

21,66%

109

0,58%

18 690

5,68%

Notarissen

775

57,41%

469

34,74%

106

7,85%

0

0,00%

1 350

0,41%

Gerechtsdeurwaarders

539

61,46%

292

33,30%

46

5,25%

0

0,00%

877

0,27%

Fiscaal/vastgoed **

6 475

54,80%

4 174

35,32%

1 099

9,30%

68

0,58%

11 816

3,59%

Architecten

9 872

55,16%

5 030

28,11%

2 920

16,32%

74

0,41%

17 896

5,44%

Intellectuele diensten ***

102 550

60,27%

44 225

25,99%

21 368

12,56%

1 996

1,17%

170 139

51,67%

TOTAAL

190 023

57,71%

97 310

29,55%

39 087

11,87%

2 844

0,86%

329 264

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

53

Bijlagen . Aantal beoefenaars van een vrij beroep

TABEL 7.1.10: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR, PER GESLACHT EN NAAR AARD VAN ACTIVITEIT (2017) Hoofdberoep M

Bijberoep V

T

M

Actief na pensioen V

T

M

Totaal

V

T

M

V

T

Artsen

11 115

49,63%

11 282

50,37%

22 397

78,07%

949

47,03%

1 069

52,97%

2 018

7,03%

3 567

83,48%

706

16,52%

4 273

14,89%

15 631

54,49%

13 057

45,51%

28 688

Tandartsen

3 089

45,92%

3 638

54,08%

6 727

90,21%

66

55,93%

52

44,07%

118

1,58%

480

78,43%

132

21,57%

612

8,21%

3 635

48,75%

3 822

51,25%

7 457

Apothekers

1 067

40,49%

1 568

59,51%

2 635

80,38%

60

35,29%

110

64,71%

170

5,19%

281

59,41%

192

40,59%

473

14,43%

1 408

42,95%

1 870

57,05%

3 278

Dierenartsen

1 850

45,44%

2 221

54,56%

4 071

85,33%

120

35,09%

222

64,91%

342

7,17%

327

91,34%

31

8,66%

358

7,50%

2 297

48,15%

2 474

51,85%

4 771

Paramedici *

10 007

28,05%

25 674

71,95%

35 681

55,49%

5 280

20,43%

20 565

79,57%

25 845

40,19%

1 313

47,30%

1 463

52,70%

2 776

4,32%

16 600

25,82%

47 702

74,18%

64 302

Advocaten

8 490

50,31%

8 384

49,69%

16 874

90,28%

311

55,04%

254

44,96%

565

3,02%

1 039

83,05%

212

16,95%

1 251

6,69%

9 840

52,65%

8 850

47,35%

18 690

Notarissen

754

64,01%

424

35,99%

1 178

87,26%

9

47,37%

10

52,63%

19

1,41%

135

88,24%

18

11,76%

153

11,33%

898

66,52%

452

33,48%

1 350

Gerechtsdeurwaarders

477

62,93%

281

37,07%

758

86,43%

22

68,75%

10

31,25%

32

3,65%

82

94,25%

5

5,75%

87

9,92%

581

66,25%

296

33,75%

877

Fiscaal/vastgoed **

5 045

74,06%

1 767

25,94%

6 812

57,65%

2 190

76,17%

685

23,83%

2 875

24,33%

1 882

88,40%

247

11,60%

2 129

18,02%

9 117

77,16%

2 699

22,84%

11 816

Architecten

9 141

62,30%

5 532

37,70%

14 673

81,99%

1 470

65,45%

776

34,55%

2 246

12,55%

913

93,45%

64

6,55%

977

5,46%

11 524

64,39%

6 372

35,61%

17 896

Intellectuele diensten ***

63 405

65,99%

32 681

34,01%

96 086

56,47%

35 241

60,15%

23 352

39,85%

58 593

34,44%

11 573

74,86%

3 887

25,14%

15 460

9,09%

110 219

64,78%

59 920

35,22%

170 139

Totaal

114 440

55,05%

93 452

44,95%

207 892

63,14%

45 718

49,25%

47 105

50,75%

92 823

28,19%

21 592

75,63%

6 957

24,37%

28 549

8,67%

181 750

55,20%

147 514

44,80%

329 264

% van totaal

34,76%

54

28,38%

63,14%

13,88%

14,31%

28,19%

6,56%

2,11%

8,67%

55,20%

44,80%

100,00%

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

7.2 Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 7.2.1: AANTAL STARTERS IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE 2012-2017 Landbouw

Visserij

Industrie

Handel

Diensten

Vrije beroepen

Diversen

Totaal

2012

3 338

25

24 761

28 885

7 239

26 000

2 993

93 241

2013

4 022

32

22 887

28 941

7 234

26 243

1 700

91 059

2014

5 155

19

24 175

29 826

6 663

29 471

1 535

96 844

2015

6 951

19

25 595

29 626

6 563

29 052

5 394

103 200

2016

8 370

41

29 316

31 343

6 980

31 688

1 457

109 195

2017

8 038

45

31 746

31 162

7 424

34 696

1 490

114 601

2017%

7,01%

0,04%

27,70%

27,19%

6,48%

30,28%

1,30%

100,00%

12-17%

140,80%

80,00%

28,21%

7,88%

2,56%

33,45%

-50,22%

22,91%

16-17%

-3,97%

9,76%

8,29%

-0,58%

6,36%

9,49%

2,26%

4,95%

TABEL 7.2.2: AANTAL STARTERS ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER GEWEST. EVOLUTIE 2012-2017 Vlaanderen

Wallonië

Brussel

Buitenland

Totaal

2012

14 242

7 528

3 872

358

26 000

2013

14 408

7 623

3 839

373

26 243

2014

16 535

8 339

4 260

337

29 471

2015

16 125

8 271

4 291

365

29 052

2016

18 038

8 773

4 411

466

31 688

2017

19 656

9 684

4 832

524

34 696

2017%

56,65%

27,91%

13,93%

1,51%

100,00%

12-17%

38,01%

28,64%

24,79%

46,37%

33,45%

16-17%

8,97%

10,38%

9,54%

12,45%

9,49%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

55

Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.2.3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2017) Starters

Man

M%

Vrouw

V%

Totaal

T%

18 / - 22 jaar

606

56,64%

464

43,36%

1 070

3,08%

22 / - 25 jaar

1 555

37,46%

2 596

62,54%

4 151

11,96%

25 / - 30 jaar

3 149

43,22%

4 137

56,78%

7 286

21,00%

30 / - 35 jaar

2 651

48,15%

2 855

51,85%

5 506

15,87%

35 / - 40 jaar

2 171

47,04%

2 444

52,96%

4 615

13,30%

40 / - 45 jaar

1 773

47,61%

1 951

52,39%

3 724

10,73%

45 / - 50 jaar

1 421

46,48%

1 636

53,52%

3 057

8,81%

50 / - 55 jaar

1 185

51,91%

1 098

48,09%

2 283

6,58%

55 / - 60 jaar

814

58,60%

575

41,40%

1 389

4,00%

60 / - 61 jaar

131

63,59%

75

36,41%

206

0,59%

61 / - 62 jaar

126

68,85%

57

31,15%

183

0,53%

62 / - 63 jaar

110

64,71%

60

35,29%

170

0,49%

63 / - 64 jaar

126

82,89%

26

17,11%

152

0,44%

64 / - 65 jaar

75

65,22%

40

34,78%

115

0,33%

65 / - 70 jaar

438

72,76%

164

27,24%

602

1,74%

70 / - 75 jaar

110

78,57%

30

21,43%

140

0,40%

75 / - 80 jaar

28

77,78%

8

22,22%

36

0,10%

80 / - 85 jaar

8

88,89%

1

11,11%

9

0,03%

85 / - 90 jaar

2

100,00%

0

0,00%

2

0,01%

90 / - 95 jaar

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

95 / - 100 jaar

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

Totaal

16 479

47,50%

18 217

52,50%

34 696

100,00%

56

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.2.4: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEPSSECTOR (2017) 2012

2016

2017

Startersquote**** in 2017 per 100 beroepsbeoefenaars

16-17

16-17%

12-17

12-17%

Totaal aantal 2017

Artsen

1126

1 477

1 559

5,43

82

5,55%

433

38,45%

28 688

Tandartsen

262

327

325

4,36

-2

-0,61%

63

24,05%

7 457

Apothekers

105

127

117

3,57

-10

-7,87%

12

11,43%

3 278

Dierenartsen

231

328

336

7,04

8

2,44%

105

45,45%

4 771

Paramedici *

5415

6 841

6 944

10,80

103

1,51%

1 529

28,24%

64 302

Advocaten

1203

1 205

1 354

7,24

149

12,37%

151

12,55%

18 690

Notarissen

61

52

43

3,19

-9

-17,31%

-18

-29,51%

1 350

Gerechtsdeurwaarders

48

39

38

4,33

-1

-2,56%

-10

-20,83%

877

Fiscaal/ vastgoed **

534

507

473

4,00

-34

-6,71%

-61

-11,42%

11 816

Architecten

1043

1 214

1 207

6,74

-7

-0,58%

164

15,72%

17 896

Intellectuele diensten ***

15972

19 571

22 300

13,11

2 729

13,94%

6 328

39,62%

170 139

Totaal

26000

31 688

34 696

10,54

3 008

9,49%

8 696

33,45%

329 264

**** De verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en de evolutie van het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar, bepaalt de zgn. “startersquote”

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

57

Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.2.5: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2017) Mannen

M%

Vrouwen

V%

Totaal

T%

Verschil 16-17

Stijgings%

Artsen

572

36,69%

987

63,31%

1 559

4,49%

82

5,55%

Tandartsen

127

39,08%

198

60,92%

325

0,94%

-2

-0,61%

Apothekers

41

35,04%

76

64,96%

117

0,34%

-10

-7,87%

Dierenartsen

78

23,21%

258

76,79%

336

0,97%

8

2,44%

Paramedici *

1 239

17,84%

5 705

82,16%

6 944

20,01%

103

1,51%

Advocaten

495

36,56%

859

63,44%

1 354

3,90%

149

12,37%

Notarissen

14

32,56%

29

67,44%

43

0,12%

-9

-17,31%

Gerechtsdeurwaarders

13

34,21%

25

65,79%

38

0,11%

-1

-2,56%

Fiscaal/ vastgoed **

299

63,21%

174

36,79%

473

1,36%

-34

-6,71%

Architecten

597

49,46%

610

50,54%

1 207

3,48%

-7

-0,58%

Intellectuele diensten ***

13 004

58,31%

9 296

41,69%

22 300

64,27%

2 729

13,94%

Totaal

16 479

47,50%

18 217

52,50%

34 696

100,00%

3 008

9,49%

58

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.2.6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2017) Hoofdberoep

H%

Bijberoep

B%

Actief na pensioen

P%

Totaal

T%

Artsen

1 330

85,31%

199

12,76%

30

1,92%

1 559

4,49%

Tandartsen

313

96,31%

10

3,08%

2

0,62%

325

0,94%

Apothekers

74

63,25%

41

35,04%

2

1,71%

117

0,34%

Dierenartsen

294

87,50%

41

12,20%

1

0,30%

336

0,97%

Paramedici *

2 866

41,27%

4 030

58,04%

48

0,69%

6 944

20,01%

Advocaten

1 295

95,64%

54

3,99%

5

0,37%

1 354

3,90%

Notarissen

43

100,00%

0

0,00%

0

0,00%

43

0,12%

Gerechtsdeurwaarders

33

86,84%

5

13,16%

0

0,00%

38

0,11%

Fiscaal/ vastgoed **

226

47,78%

225

47,57%

22

4,65%

473

1,36%

Architecten

1 010

83,68%

190

15,74%

7

0,58%

1 207

3,48%

Intellectuele diensten ***

10 977

49,22%

10 459

46,90%

864

3,87%

22 300

64,27%

Totaal

18 461

53,21%

15 254

43,96%

981

2,83%

34 696

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

59

7.3 Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 7.3.1: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE 2012-2017 Landbouw

Visserij

Nijverheid

Handel

Vrije Beroepen

Diensten

Diverse

Totaal

2012

1 773

22

10 821

17 397

8 552

3 567

856

42 988

2013

2 056

37

12 200

18 749

9 986

3 806

1 040

47 874

2014

2 298

23

13 486

20 950

12 387

4 374

983

54 501

2015

2 350

15

11 940

18 684

10 672

3 969

1 132

48 762

2016

3 436

23

14 338

20 279

12 626

4 301

668

55 671

2017

4 032

20

15 419

20 469

12 949

4 180

682

57 751

2017%

6,98%

0,03%

26,70%

35,44%

22,42%

7,24%

1,18%

100,00%

2012-2017

2 259

-2

4 598

3 072

4 397

613

-174

14 763

12-17%

127,41%

-9,09%

42,49%

17,66%

51,41%

17,19%

-20,33%

34,34%

2016-2017

596

-3

1 081

190

323

-121

14

2 080

16-17%

17,35%

-13,04%

7,54%

0,94%

2,56%

-2,81%

2,10%

3,74%

60

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.3.2: AANTAL STOPZETTINGEN ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE 2012-2017 Artsen

Tandartsen Apothekers

Dierenartsen

Paramedici*

Advocaten

Notarissen

Gerechtsdeurwaarders

Fiscaal/ vastgoed**

Architecten

Intellectuele diensten***

Totaal

2012

471

117

109

97

1 661

479

40

14

274

384

4 906

8 552

2013

612

121

101

101

1 755

603

55

15

294

459

5 870

9 986

2014

744

178

124

135

2 168

723

50

27

407

528

7 303

12 387

2015

552

143

122

111

1 974

725

39

26

288

455

6 237

10 672

2016

695

164

95

117

2 458

786

41

21

310

505

7 476

12 668

2017

716

160

106

143

2538

819

27

8

387

569

7476

12 949

2017%

5,53%

1,24%

0,82%

1,10%

19,60%

6,32%

0,21%

0,06%

2,99%

4,39%

57,73%

100,00%

2012-2017

245

43

-3

46

877

340

-13

-6

113

185

2 570

4 397

12-17%

52,02%

36,75%

-2,75%

47,42%

52,80%

70,98%

-32,50%

-42,86%

41,24%

48,18%

52,38%

51,41%

2016-2017

21

-4

11

26

80

33

-14

-13

77

64

0

281

16-17%

3,02%

-2,44%

11,58%

22,22%

3,25%

4,20%

-34,15%

-61,90%

24,84%

12,67%

0,00%

2,22%

Stoppers quote

2,50

2,15

3,23

3,00

3,95

4,38

2,00

0,91

3,28

3,18

4,39

3,93

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

61

Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.3.3: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2017) Stoppers

Man

M%

Vrouw

V%

Totaal

T%

18 / - 22 jaar

65

52,42%

59

47,58%

124

0,96%

22 / - 25 jaar

269

39,39%

414

60,61%

683

5,27%

25 / - 30 jaar

848

36,09%

1 502

63,91%

2 350

18,15%

30 / - 35 jaar

734

40,51%

1 078

59,49%

1 812

13,99%

35 / - 40 jaar

661

45,15%

803

54,85%

1 464

11,31%

40 / - 45 jaar

554

45,79%

656

54,21%

1 210

9,34%

45 / - 50 jaar

498

48,35%

532

51,65%

1 030

7,95%

50 / - 55 jaar

426

50,47%

418

49,53%

844

6,52%

55 / - 60 jaar

356

52,51%

322

47,49%

678

5,24%

60 / - 61 jaar

63

50,40%

62

49,60%

125

0,97%

61 / - 62 jaar

72

55,38%

58

44,62%

130

1,00%

62 / - 63 jaar

104

55,61%

83

44,39%

187

1,44%

63 / - 64 jaar

95

60,51%

62

39,49%

157

1,21%

64 / - 65 jaar

77

59,69%

52

40,31%

129

1,00%

65 / - 70 jaar

634

69,29%

281

30,71%

915

7,07%

70 / - 75 jaar

409

76,02%

129

23,98%

538

4,15%

75 / - 80 jaar

224

82,35%

48

17,65%

272

2,10%

80 / - 85 jaar

141

83,93%

27

16,07%

168

1,30%

85 / - 90 jaar

80

88,89%

10

11,11%

90

0,70%

90/-95 jaar

23

76,67%

7

23,33%

30

0,23%

95 / -100 jaar

10

76,92%

3

23,08%

13

0,10%

Totaal

6 343

48,98%

6 606

51,02%

12 949

100,00%

62

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.3.4: AANTAL STOPZETTINGEN IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2017) Man

M%

Vrouw

V%

Totaal

Aandeel

Artsen

421

58,80%

295

41,20%

716

5,53%

Tandartsen

77

48,13%

83

51,88%

160

1,24%

Apothekers

46

43,40%

60

56,60%

106

0,82%

Dierenartsen

60

41,96%

83

58,04%

143

1,10%

Paramedici *

447

17,61%

2 091

82,39%

2 538

19,60%

Advocaten

321

39,19%

498

60,81%

819

6,32%

Notarissen

17

62,96%

10

37,04%

27

0,21%

Gerechtsdeurwaarders

6

75,00%

2

25,00%

8

0,06%

Fiscaal/Vastgoed **

282

72,87%

105

27,13%

387

2,99%

Architecten

306

53,78%

263

46,22%

569

4,39%

Intellectuele diensten ***

4 360

58,32%

3 116

41,68%

7 476

57,73%

TOTAAL

6 343

48,98%

6 606

51,02%

12 949

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

63

Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.3.5: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2017) Hoofdberoep

H%

Bijberoep

B%

Actief na pensioen

P%

Totaal

T%

Artsen

430

60,06%

57

7,96%

229

31,98%

716

5,53%

Tandartsen

112

70,00%

6

3,75%

42

26,25%

160

1,24%

Apothekers

57

53,77%

9

8,49%

40

37,74%

106

0,82%

Dierenartsen

94

65,73%

15

10,49%

34

23,78%

143

1,10%

Paramedici *

894

35,22%

1 460

57,53%

184

7,25%

2 538

19,60%

Advocaten

718

87,67%

32

3,91%

69

8,42%

819

6,32%

Notarissen

14

51,85%

0

0,00%

13

48,15%

27

0,21%

Gerechtsdeurwaarders

6

75,00%

0

0,00%

2

25,00%

8

0,06%

Fiscaal/vastgoed **

144

37,21%

107

27,65%

136

35,14%

387

2,99%

Architecten

380

66,78%

134

23,55%

55

9,67%

569

4,39%

Intellectuele diensten ***

3 490

46,68%

2 901

38,80%

1 085

14,51%

7 476

57,73%

Totaal

6 339

48,95%

4 721

36,46%

1 889

14,59%

12 949

100,00%

64

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep

TABEL 7.3.6: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR LEEFTIJDSKLASSE (2017) Stoppers

Artsen

Tandartsen

Apothekers Dierenartsen Paramedici* Advocaten

Notarissen

GerechtsFiscaal/ deurwaarders vastgoed**

Architecten Intellectuele T% diensten***

18 - 22 jaar

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

6

0,24%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

118

1,58%

124

22 - 25 jaar

5

0,70%

4

2,50%

0

0,00%

3

2,10%

170

6,70%

27

3,30%

0

0,00%

0

0,00%

2

0,52%

12

2,11%

460

6,15%

683

25 - 30 jaar

148

20,67%

19

11,88%

4

3,77%

48

33,57%

621

24,47%

341

41,64%

10

37,04%

4

50,00%

29

7,49%

186

32,69%

940

12,57%

2 350

30 - 35 jaar

74

10,34%

12

7,50%

2

1,89%

11

7,69%

383

15,09%

195

23,81%

1

3,70%

1

12,50%

37

9,56%

126

22,14%

970

12,97%

1 812

35 - 40 jaar

45

6,28%

6

3,75%

4

3,77%

13

9,09%

307

12,10%

65

7,94%

0

0,00%

1

12,50%

29

7,49%

57

10,02%

937

12,53%

1 464

40 - 45 jaar

31

4,33%

11

6,88%

2

1,89%

6

4,20%

245

9,65%

31

3,79%

0

0,00%

0

0,00%

39

10,08%

42

7,38%

803

10,74%

1 210

45 - 50 jaar

27

3,77%

4

2,50%

6

5,66%

7

4,90%

212

8,35%

19

2,32%

0

0,00%

0

0,00%

23

5,94%

27

4,75%

705

9,43%

1 030

50 - 55 jaar

25

3,49%

11

6,88%

9

8,49%

2

1,40%

143

5,63%

17

2,08%

0

0,00%

0

0,00%

23

5,94%

15

2,64%

599

8,01%

844

55 - 60 jaar

34

4,75%

3

1,88%

11

10,38%

6

4,20%

129

5,08%

21

2,56%

0

0,00%

0

0,00%

23

5,94%

18

3,16%

433

5,79%

678

60 - 61 jaar

15

2,09%

7

4,38%

2

1,89%

0

0,00%

19

0,75%

1

0,12%

0

0,00%

0

0,00%

8

2,07%

2

0,35%

71

0,95%

125

61 - 62 jaar

13

1,82%

2

1,25%

5

4,72%

0

0,00%

20

0,79%

6

0,73%

0

0,00%

0

0,00%

7

1,81%

6

1,05%

71

0,95%

130

62 - 63 jaar

11

1,54%

16

10,00%

3

2,83%

5

3,50%

31

1,22%

5

0,61%

0

0,00%

0

0,00%

9

2,33%

7

1,23%

100

1,34%

187

63 - 64 jaar

13

1,82%

6

3,75%

8

7,55%

2

1,40%

30

1,18%

7

0,85%

1

3,70%

0

0,00%

11

2,84%

4

0,70%

75

1,00%

157

64 - 65 jaar

12

1,68%

8

5,00%

5

4,72%

2

1,40%

21

0,83%

2

0,24%

2

7,41%

0

0,00%

9

2,33%

3

0,53%

65

0,87%

129

65 - 70 jaar

143

19,97%

37

23,13%

31

29,25%

28

19,58%

144

5,67%

53

6,47%

12

44,44%

1

12,50%

56

14,47%

25

4,39%

385

5,15%

915

70 - 75 jaar

41

5,73%

8

5,00%

12

11,32%

3

2,10%

33

1,30%

19

2,32%

1

3,70%

0

0,00%

32

8,27%

15

2,64%

374

5,00%

538

75 - 80 jaar

30

4,19%

2

1,25%

1

0,94%

3

2,10%

12

0,47%

4

0,49%

0

0,00%

1

12,50%

22

5,68%

6

1,05%

191

2,55%

272

80 - 85 jaar

24

3,35%

1

0,63%

1

0,94%

3

2,10%

9

0,35%

2

0,24%

0

0,00%

0

0,00%

18

4,65%

13

2,28%

97

1,30%

168

85 - 90 jaar

18

2,51%

2

1,25%

0

0,00%

1

0,70%

2

0,08%

4

0,49%

0

0,00%

0

0,00%

8

2,07%

5

0,88%

50

0,67%

90

90 -95 jaar

5

0,70%

1

0,63%

0

0,00%

0

0,00%

1

0,04%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

1

0,26%

0

0,00%

22

0,29%

30

95 -100 jaar

2

0,28%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

1

0,26%

0

0,00%

10

0,13%

13

>100 jaar

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

0,00%

0

Totaal

716

100,00% 160

100,00%

2538

100,00% 819

100,00%

387

100,00% 569

100,00% 106

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

100,00% 143

100,00% 27

100,00% 8

100,00% 7476

100,00% 12 949

65

7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen TABEL 7.4.1: ALGEMEEN AANTAL ZELFSTANDIGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE (2017) Aantal vrije beroepers

%

Aantal starters

%

Aantal stoppers

%

Totaal # ondernemers

% VB'ers op # ON'ers

Antwerpen

50 525

26,59%

5 552

28,25%

2 060

28,93%

173 212

29,17%

Vlaams-Brabant

41 320

21,74%

4 251

21,63%

1 459

20,49%

118 995

34,72%

West-Vlaanderen

32 606

17,16%

3 168

16,12%

1 140

16,01%

139 613

23,35%

Oost-Vlaanderen

42 875

22,56%

4 401

22,39%

1 564

21,96%

151 501

28,30%

Limburg

22 697

11,94%

2 284

11,62%

898

12,61%

83 911

27,05%

Totaal

190 023

100,00%

19 656

100,00%

7 121

100,00%

667 232

28,48%

TABEL 7.4.2: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2017) Aantal vrije beroepers

Man

% Man

Vrouw

% Vrouw

Totaal

Antwerpen

28 327

56,07%

22 198

43,93%

50 525

Vlaams-Brabant

23 185

56,11%

18 135

43,89%

41 320

West-Vlaanderen

18 382

56,38%

14 224

43,62%

32 606

Oost-Vlaanderen

24 201

56,45%

18 674

43,55%

42 875

Limburg

12 206

53,78%

10 491

46,22%

22 697

Totaal

106 301

55,94%

83 722

44,06%

190 023

66

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen

TABEL 7.4.3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2017) Aantal starters

Man

% Man

Vrouw

% Vrouw

Totaal

Antwerpen

2 643

47,60%

2 909

52,40%

5 552

Vlaams-Brabant

2 086

49,07%

2 165

50,93%

4 251

West-Vlaanderen

1 471

46,43%

1 697

53,57%

3 168

Oost-Vlaanderen

2 118

48,13%

2 283

51,87%

4 401

Limburg

1 059

46,37%

1 225

53,63%

2 284

Totaal

9 377

47,71%

10 279

52,29%

19 656

TABEL 7.4.4: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2017) Aantal stoppers

Man

% Man

Vrouw

% Vrouw

Totaal

Antwerpen

1 004

48,74%

1 056

51,26%

2 060

Vlaams-Brabant

761

52,16%

698

47,84%

1 459

West-Vlaanderen

568

49,82%

572

50,18%

1 140

Oost-Vlaanderen

782

50,00%

782

50,00%

1 564

Limburg

454

50,56%

444

49,44%

898

Totaal

3 569

50,12%

3 552

49,88%

7 121

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

67

Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen

TABEL 7.4.5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VA EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2017) Ant

Ant%

Vl-Br

Vl-Br%

W-Vl

W-Vl%

O-Vl

O-Vl%

Lim

Lim%

Totaal

Aandeel%

Artsen

3 941

7,80%

3 423

8,28%

2 758

8,46%

3 483

8,12%

1 796

7,91%

15 401

8,10%

Tandartsen

1 016

2,01%

1 001

2,42%

744

2,28%

967

2,26%

568

2,50%

4 296

2,26%

Apothekers

403

0,80%

376

0,91%

390

1,20%

488

1,14%

220

0,97%

1 877

0,99%

Dierenartsen

669

1,32%

440

1,06%

580

1,78%

669

1,56%

319

1,41%

2 677

1,41%

Paramedici *

8 459

16,74%

6 615

16,01%

7 114

21,82%

7 749

18,07%

5 160

22,73%

35 097

18,47%

Advocaten

2 975

5,89%

2 440

5,91%

1 571

4,82%

2 374

5,54%

1 104

4,86%

10 464

5,51%

Notarissen

172

0,34%

141

0,34%

180

0,55%

201

0,47%

81

0,36%

775

0,41%

Gerechtsdeurwaarders

140

0,28%

119

0,29%

94

0,29%

129

0,30%

57

0,25%

539

0,28%

Fiscaal-vastgoed **

1 485

2,94%

1 356

3,28%

1 239

3,80%

1 660

3,87%

735

3,24%

6 475

3,41%

Architecten

2 576

5,10%

1 763

4,27%

1 741

5,34%

2 686

6,26%

1 106

4,87%

9 872

5,20%

Intellectuele diensten ***

28 689

56,78%

23 646

57,23%

16 195

49,67%

22 469

52,41%

11 551

50,89%

102 550

53,97%

Totaal

50 525

100,00%

41 320

100,00%

32 606

100,00%

42 875

100,00%

22 697

100,00%

190 023

100,00%

68

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen

TABEL 7.4.6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2017) Ant

Ant%

Vl-Br

Vl-Br%

W-Vl

W-Vl%

O-Vl

O-Vl%

Lim

Lim%

Totaal

Aandeel%

Artsen

210

3,78%

182

4,28%

137

4,32%

183

4,16%

99

4,33%

811

4,13%

Tandartsen

43

0,77%

26

0,61%

31

0,98%

35

0,80%

20

0,88%

155

0,79%

Apothekers

14

0,25%

12

0,28%

10

0,32%

15

0,34%

13

0,57%

64

0,33%

Dierenartsen

40

0,72%

20

0,47%

28

0,88%

50

1,14%

13

0,57%

151

0,77%

Paramedici *

897

16,16%

636

14,96%

690

21,78%

798

18,13%

520

22,77%

3 541

18,01%

Advocaten

196

3,53%

168

3,95%

93

2,94%

160

3,64%

78

3,42%

695

3,54%

Notarissen

4

0,07%

5

0,12%

6

0,19%

9

0,20%

2

0,09%

26

0,13%

Gerechtsdeurwaarders

4

0,07%

8

0,19%

6

0,19%

4

0,09%

0

0,00%

22

0,11%

Fiscaal-vastgoed **

57

1,03%

62

1,46%

32

1,01%

48

1,09%

23

1,01%

222

1,13%

Architecten

156

2,81%

102

2,40%

119

3,76%

152

3,45%

67

2,93%

596

3,03%

Intellectuele diensten ***

3 931

70,80%

3 030

71,28%

2 016

63,64%

2 947

66,96%

1 449

63,44%

13 373

68,04%

Totaal

5 552

100,00%

4 251

100,00%

3 168

100,00%

4 401

100,00%

2 284

100,00%

19 656

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

69

Bijlagen . Provinciale cijfers van de vrije beroepen

TABEL 7.4.7: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2017) Ant

Ant%

Vl-Br

Vl-Br%

W-Vl

W-Vl%

O-Vl

O-Vl%

Lim

Lim%

Totaal

Aandeel%

Artsen

96

4,66%

73

5,00%

42

3,68%

64

4,09%

35

3,90%

310

4,35%

Tandartsen

22

1,07%

22

1,51%

22

1,93%

20

1,28%

6

0,67%

92

1,29%

Apothekers

13

0,63%

12

0,82%

14

1,23%

16

1,02%

6

0,67%

61

0,86%

Dierenartsen

23

1,12%

10

0,69%

13

1,14%

18

1,15%

9

1,00%

73

1,03%

Paramedici *

359

17,43%

220

15,08%

256

22,46%

307

19,63%

189

21,05%

1 331

18,69%

Advocaten

94

4,56%

99

6,79%

59

5,18%

80

5,12%

49

5,46%

381

5,35%

Notarissen

1

0,05%

1

0,07%

6

0,53%

6

0,38%

1

0,11%

15

0,21%

Gerechtsdeurwaarders

0

0,00%

2

0,14%

2

0,18%

1

0,06%

1

0,11%

6

0,08%

Fiscaal-vastgoed **

47

2,28%

49

3,36%

28

2,46%

53

3,39%

29

3,23%

206

2,89%

Architecten

87

4,22%

55

3,77%

50

4,39%

66

4,22%

28

3,12%

286

4,02%

Intellectuele diensten ***

1 318

63,98%

916

62,78%

648

56,84%

933

59,65%

545

60,69%

4 360

61,23%

TOTAAL

2 060

100,00%

1 459

100,00%

1 140

100,00%

1 564

100,00%

898

100,00%

7 121

100,00%

70

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen LIJST 1: GEHANTEERDE NACECODES PER BEROEPSGROEP (NACE CODE 2008) 1. Economische beroepen

66.120 Effecten- en goederenhandel

71.112 Interieurarchitecten 71.113 Stedenbouwkundige tuin- en landschapsarchitecten

66.300 Vermogensbeheer

71.121 Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters

66.191 Agenten en makelaars in bankdiensten

71.122 Landmeters

66.199 Overige ondersteunende activiteiten in verband met financiĂŤle diensten,

exclusief verzekeringen en pensioenfondsen,

3. Juridische beroepen

69.201 Accountants en belastingconsulenten

69.101 Activiteiten van advocaten

69.202 Boekhouders en boekhouders-fiscalisten

69.102 Activiteiten van notarissen

69.203 Bedrijfsrevisoren

69.103 Activiteiten van deurwaarders

69.109 Overige rechtskundige dienstverlening

2. Bouwkundige beroepen

68.311 Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed

voor een vast bedrag of op contractbasis

4. Zorgberoepen

47.730 Apotheken

68.312 Schatten en evalueren van onroerend goed voor een vast bedrag

of op contractbasis

86.210 Huisartsenpraktijken

81.100 Diverse ondersteunende activiteiten ten behoeve van voorzieningen

86.220 Praktijken van specialisten

71.111 Bouwarchitecten

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

86.230 Tandartsenpraktijken

71

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

86.901 Activiteiten van medische laboratoria

86.903 Ziekenvervoer

86.904 Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg,

m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizen

86.905 Ambulante revalidatieactiviteiten

86.906 Verpleegkundige activiteiten

86.907 Activiteiten van vroedvrouwen

86.909 Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g.

75.000 Veterinaire diensten

62.020 Computerconsultancy-activiteiten 58.210 Uitgeverijen van computerspelen 58.290 Overige uitgeverijen van software 62.010 Ontwerpen en programmeren van computerprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s 62.090 Overige diensten op het gebied van informaticatechnologie en computers 62.030 Beheer van computerfaciliteiten 63.110 Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 73.200 Markt- en opinieonderzoeksbureau 70.210 Adviesbureaus op het gebied van public-relations en communicatie

5. Overige intellectuele beroepen

70.220 Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus

op het gebied van bedrijfsvoering

73.110 Reclamebureaus 78.100 Arbeidsbemiddeling 74.300 Vertalers en tolken

74.901 Activiteiten van managers van artiesten, sportlui en overige

bekende personaliteiten

82.910 Incassobureaus en kredietbureaus

66.220 Verzekeringsagenten en verzekeringsmakelaars

74.909 Overige gespecialiseerde wetenschappelijke en technische activiteiten

66.210 Risico-analisten en schadetaxateurs

77.400 Lease van intellectuele eigendom en vergelijkbare producten,

m.u.v. werken onder auteursrecht

66.290 Overige ondersteunende activiteiten i.v.m. verzekeringen en pensioenfondsen

72

80.300 Opsporingsdiensten en detectivebureaus

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

82.990 Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g.

63.990 Overige dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatica 90.011 Beoefening van uitvoerende kunsten door zelfstandig werkende artiesten 90.029 Overige ondersteunende activiteiten voor de uitvoerende kunsten 90.031 Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

73

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.1: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR. EVOLUTIE 2007-2017 Economische

Bouwkundige

Juridische

Zorgsector

Overige

Eindtotaal

2007

20 873

34 053

16 430

46 914

132 604

250 874

2008

22 882

37 022

16 536

48 123

116 538

241 101

2009

30 706

37 321

16 505

49 805

112 811

247 148

2010

30 535

29 578

16 284

52 554

123 184

252 135

2011

31 172

34 811

17 064

53 228

121 882

258 157

2012

31 293

34 593

17 317

53 660

124 879

261 742

2013

31 675

34 844

17 528

54 933

125 787

264 767

2014

31 733

35 483

17 741

56 323

128 479

269 759

2015

32 188

35 742

17 899

58 002

131 853

275 684

2016

32 381

37 148

17 921

59 138

138 699

285 287

2017

32 846

39 400

17 983

58 599

148 253

297 081

2017%

11,06%

13,26%

6,05%

19,72%

49,90%

100%

2007-2017

11 973

5 347

1 553

11 685

15 649

46 207

07-17%

57,36%

15,70%

9,45%

24,91%

11,80%

18,42%

2012-2017

1 553

4 807

666

4 939

23 374

35 339

12-17%

4,96%

13,90%

3,85%

9,20%

18,72%

13,50%

2016-2017

465

2 252

62

-539

9 554

11 794

16-17%

1,44%

6,06%

0,35%

-0,91%

6,89%

4,13%

74

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.2: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER REGIO. EVOLUTIE 2007-2017 Vlaanderen

Wallonië

Brussel

Totaal

2007

146 228

51 495

53 151

250 874

2008

128 877

48 125

64 376

241 378

2009

130 143

53 100

63 905

247 148

2010

131 319

56 261

64 555

252 135

2011

136 160

56 793

65 204

258 157

2012

139 329

57 452

64 961

261 742

2013

140 535

57 991

66 241

264 767

2014

143 727

58 893

67 139

269 759

2015

148 145

60 395

67 144

275 684

2016

154 412

61 713

69 126

285 251

2017

165 955

61 414

69 611

296 980

2017%

55,88%

20,68%

23,44%

100,00%

2007-2017

19 727

9 919

16 460

46 106

07-17%

13,49%

19,26%

30,97%

18,38%

2012-2017

26 626

3 962

4 650

35 238

12-17%

19,11%

6,90%

7,16%

13,46%

2016-2017

11 543

-299

485

11 729

16-17%

7,48%

-0,48%

0,70%

4,11%

*niet localiseerbaar: 36 ==> totaal: 285.251 + 36 = 285.287

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

75

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.3: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR EN PER REGIO (2017) Brussels gewest

Vlaams gewest

Waals gewest

Totaal

Aandeel

Zorgberoepen

8 328

33 469

16 797

58 594

19,73%

Juridische beroepen

4 007

8 714

5 260

17 981

6,05%

Economische beroepen

6 014

19 380

7 450

32 844

11,06%

Bouwkundige beroepen

11 158

21 650

6 579

39 387

13,26%

Overige

40 104

82 742

25 328

148 174

49,89%

Totaal

69 611

165 955

61 414

296 980

100,00%

*niet localiseerbaar: 36 ==> 285.251 + 36 = 285.287

TABEL 7.5.4: TEWERKSTELLING BIJ DE ECONOMISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2017) Economische sector

VL

VL%

W

W%

B

B%

Totaal

T%

66120 Effecten- en goederenhandel

91

28,62%

3

0,94%

224

70,44%

318

0,97%

66191 Agenten en makelaars in bankdiensten

4 673

63,67%

2 131

29,04%

535

7,29%

7 339

22,35%

66199 Overige ondersteunende activiteiten

687

14,36%

1 775

37,10%

2 322

48,54%

4 784

14,57%

66300 Vermogensbeheer

58

6,25%

36

3,88%

834

89,87%

928

2,83%

69201 Accountants en belastingconsulenten

7 580

77,90%

1 472

15,13%

679

6,98%

9 731

29,63%

69202 Boekhouders en boekhouders-fiscalisten

4 300

61,49%

1 918

27,43%

775

11,08%

6 993

21,29%

69203 Bedrijfsrevisoren

1 991

72,37%

115

4,18%

645

23,45%

2 751

8,38%

Totaal

19 380

59,01%

7 450

22,68%

6 014

18,31%

32 844

100,00%

76

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.5: TEWERKSTELLING BIJ DE BOUWKUNDIGE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2017) Bouwkundige sector

VL

VL%

W

W%

B

B%

Totaal

T%

68311 Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed

3 256

53,25%

1 526

24,96%

1 333

21,80%

6 115

15,53%

68312 Schatten en evalueren van onroerend goed

19

15,45%

37

30,08%

67

54,47%

123

0,31%

71111 Bouwarchitecten

1 777

66,26%

547

20,40%

358

13,35%

2 682

6,81%

71112 Interieurarchitecten

268

77,68%

42

12,17%

35

10,14%

345

0,88%

71113 Stedenbouwkundige en tuin- en landschapsarchitecten

96

54,55%

57

32,39%

23

13,07%

176

0,45%

71121 Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, excl. landmeters

15 340

61,56%

4 055

16,27%

5 522

22,16%

24 917

63,26%

71122 Landmeters

613

72,63%

167

19,79%

64

7,58%

844

2,14%

81100 Diverse ondersteunende activiteiten

281

6,71%

148

3,54%

3 756

89,75%

4 185

10,63%

Totaal

21 650

54,97%

6 579

16,70%

11 158

28,33%

39 387

100,00%

TABEL 7.5.6: TEWERKSTELLING BIJ DE JURIDISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2017) Juridische sector

VL

VL%

W

W%

B

B%

Totaal

T%

68311 Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed

3 256

53,25%

1 526

24,96%

1 333

21,80%

6 115

15,53%

68312 Schatten en evalueren van onroerend goed

19

15,45%

37

30,08%

67

54,47%

123

0,31%

71111 Bouwarchitecten

1 777

66,26%

547

20,40%

358

13,35%

2 682

6,81%

71112 Interieurarchitecten

268

77,68%

42

12,17%

35

10,14%

345

0,88%

71113 Stedenbouwkundige en tuin- en landschapsarchitecten

96

54,55%

57

32,39%

23

13,07%

176

0,45%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

77

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.7: TEWERKSTELLING BIJ DE ZORGBEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2017) Zorgsector

VL

VL%

W

W%

B

B%

Totaal

T%

47730 Apotheken

6 504

45,14%

4 979

34,55%

2 926

20,31%

14 409

24,59%

75000 Veterinaire diensten

804

56,18%

591

41,30%

36

2,52%

1 431

2,44%

86210 Huisartspraktijken

5 374

55,41%

2 050

21,14%

2 274

23,45%

9 698

16,55%

86220 Praktijken van specialisten

3 118

62,54%

1 293

25,93%

575

11,53%

4 986

8,51%

86230 Tandartspraktijken

2 218

57,69%

1 057

27,49%

570

14,82%

3 845

6,56%

86901 Activiteiten van medische laboratoria

2 208

51,99%

1 410

33,20%

629

14,81%

4 247

7,25%

86903 Ziekenvervoer

950

64,94%

430

29,39%

83

5,67%

1 463

2,50%

86904 Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg

1 383

49,82%

747

26,91%

646

23,27%

2 776

4,74%

86905 Ambulante revalidatieactiviteiten

1 666

81,67%

251

12,30%

123

6,03%

2 040

3,48%

86906 Verpleegkundige activiteiten

9 178

69,46%

3 642

27,56%

393

2,97%

13 213

22,55%

86907 Activiteiten van vroedvrouwen

13

56,52%

6

26,09%

4

17,39%

23

0,04%

86909 Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g.

53

11,45%

341

73,65%

69

14,90%

463

0,79%

TOTAAL

33 469

57,12%

16 797

28,67%

8 328

14,21%

58 594

100,00%

78

POLSSLAG 2018 I FEDERATIE VRIJE BEROEPEN

Bijlagen . Tewerkstelling bij de vrije beroepen

TABEL 7.5.8: AANTAL WERKGEVERS IN HET VRIJE BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2017) Brussels gewest

Vlaams gewest

Waals gewest

Totaal

Aandeel

Zorgberoepen

1 314

6 479

3 737

11 530

26,73%

Juridische beroepen

723

2 118

1 429

4 270

9,90%

Economische beroepen

635

3 612

1 739

5 986

13,88%

Bouwkundige beroepen

764

3 278

1 421

5 463

12,66%

Overige

3 129

9 247

3 516

15 892

36,84%

TOTAAL

6 565

24 734

11 842

43 141

100,00%

FEDERATIE VRIJE BEROEPEN I POLSSLAG 2018

79

De Federatie werkt samen met...

PARTNERS IN ONDERNEMEN