ZO Magazine mei 2020

OOST-VLAANDEREN

GEERT NOELS GEEFT RAAD / Eerste Hulp Bij Corona

CREATIEF OVERLEVEN /

VERSCHIJNT 1 X PER MAAND - 101STE JAARGANG - P912078 - ANTWERPEN X - NUMMER - MEI 2020

tijdens de corontaine

Klaar voor de herstart?

Zet je maskers maar op VERSTERKT ONDERNEMERS

Vlot weer aan de slag dankzij de handige to-dolijst van Liantis Moest jij door de coronacrisis jouw onderneming gedeeltelijk of volledig sluiten? Dan zit je vast met een hoop vragen over hoe je vlot, efficiënt én conform alle verplichte maatregelen weer kan heropstarten.

Bij Liantis hebben we daarom alle belangrijke to do’s die je niet uit het oog mag verliezen, opgesomd in een handige checklist. Zo kan jij zonder nog extra zorgen en stress weer aan de slag.

Wat vind je terug in onze checklist?

Alles over veilig opstarten

Denk aan het naleven van de veiligheidsmaatregelen, omgaan met mogelijke risicogroepen en zieke medewerkers, maar ook aan minder evidente zaken, zoals het risico op legionellabesmetting.

Organisatorische aandachtspunten

Heb jij vooral vragen rond organisatorische thema’s, zoals tijdelijke tewerkstelling of ontslag en vakantierechten tijdens tijdelijke werkloosheid?

Ook die informatie vind je in een handomdraai terug in ons overzicht.

Persoonlijke ondersteuning

Jouw onderneming heropstarten tijdens de coronacrisis?

Ontdek alles wat je moet weten om vlot weer aan de slag te gaan op liantis.be/corona-heropstart

Hoe ga je om met de mentale belasting die de crisis teweegbracht bij jouw werknemers? We geven je onder andere advies over het opbouwen van teamgevoel en hoe je het best kan omgaan met de angst voor besmetting.

DANNY OPENT

Jullie staan niet alleen Ik laat eerst de cijfers spreken. Op een bepaald ogenblik tijdens de crisis meldde 60% van onze leden dat zij hun activiteiten geheel of grotendeels hadden stilgelegd. Week op week bevestigt de Nationale Bank dat ongeveer een derde van onze welvaart verdampt is. Dit hebben we nog nooit meegemaakt.

Dit is met geen enkele voorgaande economische crisis vergelijkbaar. Misschien is het wel onze ‘oorlogservaring’, maar dan met een onzichtbare vijand en gelukkig geen verwoestingen. Tenzij dan van onze economie.

FOTO Luc Daelemans

Ongeziene tijden brengen ongeziene maatregelen mee. Sectoren werden stilgelegd, terwijl andere in moeilijke omstandigheden proberen verder te werken. Vanuit UNIZO hebben we onmiddellijk gedaan waar we goed in zijn. We hebben ervoor gezorgd dat ondernemers de beste informatie het snelste ter beschikking hadden. En omgekeerd: alles wat nog onduidelijk was, kwam terug bij het crisiscentrum terecht. We hebben snel noden kunnen signaleren aan de federale, Vlaamse en Brusselse regering en dat heeft tot maatregelen geleid. En als die maatregelen niet volstonden, zijn er nieuwe gekomen.

Ondertussen hebben we samen met de andere sociale partners opgeroepen om op een veilige manier aan het werk te blijven, en zijn we erin geslaagd een aantal akkoorden te sluiten, zoals de gids over veilig werken in coronatijden.

Dat weten we allemaal al. De vraag is nu waar we naartoe moeten. We staan voor twee belangrijke uitdagingen, namelijk het heropstarten van onze ganse economie en het doen overleven van de getroffen gezonde bedrijven. Die heropstart is ondertussen bezig. Vanaf 4 mei mochten alle ondernemingen hun activiteiten herstarten (voor wie dat nog niet deed) onder de voorwaarden van de gids voor veilig werken.

“Er moet een perspectief komen voor horeca, toerisme en events.”

Dat is geen dag te vroeg. UNIZO gaf al eerder aan dat we klaar staan om te heropenen. We weten wat nodig is om veilig te werken en elke week langer dicht blijven, is niet alleen een verlies aan omzet, maar ook een week langer oneerlijke concurrentie tussen bedrijven die al dan niet open mogen zijn. Vervolgens moet er een perspectief komen voor sectoren die mensen samenbrengen, zoals horeca, toerisme en events.

Daarnaast is er een hoge nood aan een algemene maatregel voor economische ondersteuning. De bestaande maatregelen waren vooral gericht op het voldoen aan financiële verplichtingen op korte termijn. Meer is nodig om ook op langere termijn te overleven.

Vooral omdat er sectoren zijn die vanaf dag één zwaar getroffen werden, maar alsnog weinig steun kregen. Ze hebben die steun broodnodig.

UNIZO heeft geprobeerd de afgelopen weken een centrale rol te spelen in de coronacrisis: als jullie steun en toeverlaat en als eerste economische adviseur van de regeringen. We zullen dit blijven doen doorheen deze crisis. Samen komen we erdoor. Jullie staan er niet alleen voor.

DANNY VAN ASSCHE UNIZO-GEDELEGEERD BESTUURDER Danny.VanAssche@unizo.be

ZO mei 2020 - 3

ZO Magazine in mei HET GESPREK

DE REPORTAGE

Marketingexpert Steven van Belleghem: “Na de crisis zullen klanten nóg meer digitaal gebruiksgemak willen.”

Drie manieren waarop ondernemers de crisis doorstaan: door een goed doel te dienen, door virtueel te gaan, en door noodgedwongen af te wachten.

“Gezondheid gaat voor.”

22

36 NIEUW: DE UITKIJKTOREN Geert Noels biedt Eerste Hulp Bij Corona. Checklist bij de hand?

28 ELKE MAAND 6 Het hete hangijzer: UNIZO haalt het onderste uit de kan voor ondernemers / 9 Stand van zaken: nieuws dat goed is om te weten / 16 Dossier: is de tijd rijp om in kunst te beleggen? / 30 De werkplek: Tom hangt in de bomen / 32 Bijzondernemend: Smets Farma is een modelapotheek / 35 De snelfie: kok Marcelo Ballardin / 42 Column De zaakwaarnemer: Bart Debbaut schrijft naar Luc Van Mol / 44 Praktisch: mobiel werken, een vorm van telewerken / 50 Slotwoord van je provinciale directeur

Door de coronacrisis was er in april geen ZO Magazine.

Nu staan we opnieuw paraat. Ons juninummer verschijnt op 25 juni.

COLOFON Directeur MarCom Luc Missinne

Senior writer Herman Van Waes

Eindredacteur Filip Huysegems

Redacteurs Paulien Coenaerts Sanderijn Vanleenhove Filip Horemans

Management Assistant MarCom Jurgen Muys

V.U UNIZO vzw Willebroekkaai 37 1000 Brussel Tel: 02 212 25 53 zo@unizo.be www.unizo.be

RECLAMEREGIE Trevi nv Meerlaan 9 9620 Zottegem Tel: 09 360 62 16 www.trevi-regie.be

VORMGEVING Kliek Creatieve Communicatie www.kliek.be

De folie rond dit magazine kan gerecycleerd worden.

SAMEN WERKT Creaplan zet nu mobiele wanden in ziekenhuizen in plaats van op beurzen.

46

OP WEG MET DANNY

GOED GEHOLPEN

UNIZO-topman Danny Van Assche rende virtueel van hot naar her om ondernemersbelangen te verdedigen.

Ze willen bier gaan brouwen, maar eerst volgden Frederick en Maarten een begeleiding bij UNIZO.

40

48 UNIZO-partners in ondernemen

Aangesloten bij uitgeverfederatie

ZO Magazine, het zakenblad voor de zelfstandige ondernemer, is een uitgave van Unizo, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, en de Federatie Vrije Beroepen. Verschijnt 10 x per jaar. De redactie van ZO Magazine, www.unizo.be streeft naar de grootst mogelijke betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan gesteld worden. ZO Magazine is lid van Medianetwerk Plus. Uw persoonsgegevens worden opgenomen in het bestand van UNIZO vzw, met de bedoeling u onze informatie en publiciteit te sturen en u op de hoogte te houden van onze activiteiten. U kan uw gegevens steeds inzien en corrigeren, overeenkomstig de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, mits betaling van de wettelijk voorziene vergoeding.

“Daadkrachtig optreden zal het verschil maken” FOTO Geert De Rycke

Sinds de aanvang van de drastische maatregelen tegen het coronavirus, deed UNIZO Oost-Vlaanderen voorstellen aan steden en gemeenten om de lokale economie door de crisis te helpen en nadien voor een vlotte doorstart te zorgen. Talrijke besturen gingen er al mee aan de slag, bij andere blijft het oorverdovend stil. “Met een daadkrachtig optreden kunnen steden en gemeenten bewijzen dat lokaal bestuur het verschil kan maken”, is de oproep van Jos Vermeiren, directeur UNIZO Oost-Vlaanderen.

Financiële steun Een aantal Oost-Vlaamse steden en gemeenten kondigden aan om de lokale

6 - ZO mei 2020

ondernemersbelastingen op te schorten of uit te stellen. “Dat is een heel doeltreffende maatregel, die de ondernemers zuurstof geeft”, aldus Jos Vermeiren.

In Gent, Aalst, Zottegem, Sint-Niklaas en Laarne wordt de terrasbelasting gedeeltelijk niet meer geheven. Onder andere Oosterzele stelt de inning van de lokale bedrijfsbelasting uit tot een later moment.

“We roepen nogmaals de steden en gemeenten op om financiële ademruimte te geven aan ondernemers door in de berekening van de lokale belastingen rekening te houden met deze situatie en om minstens de inning ervan uit te stellen tot later op het jaar”, is de bood-

schap van Vermeiren. “We zien gelukkig ook steden en gemeenten die nog verder durven gaan. Zo overwegen Aalst, Geraardsbergen en Sint-Niklaas een lokale hinderpremie voor restaurants en cafés.

Dendermonde, Ronse, Kruisem, Zulte en Brakel denken dan weer aan een systeem van cadeaubonnen die de burgers kunnen uitgeven bij de lokale handelaars.

Zelzate besliste om tijdelijk geen facturen voor afvalophaling uit te sturen, zodat de centen kunnen gebruikt worden om deze periode door te komen.”

Ook de beleidsplannen worden in sommige steden en gemeenten opnieuw onder de loep genomen om rekening te houden met deze crisis. Zo is er al sprake

HET HETE HANGIJZER

Sticht een taskforce UNIZO roept de burgemeesters en schepenen voor Lokale Economie op om samen met UNIZO een taskforce te starten. In Sint-Niklaas gebeurde dat al, en deze taskforce houdt nu voortdurend de situatie op het werkveld in de gaten houdt. Er worden onder andere steunmaatregelen, handhavings- en relancemaatregelen besproken.

Ine Somers, schepen van Lokale Economie in Sint-Niklaas, en Glenn Nicque, voorzitter van UNIZO Sint-Niklaas. De taskforce wérkt.

van in sommige steden om bedrijfsbelastingen niet te verhogen, hoewel dit oorspronkelijk de bedoeling was.

Overige acties “Daarnaast hebben we steden en gemeenten opgeroepen om te stimuleren wat wél nog kan, ook al wijzigen de regels en interpretaties bijna dagelijks.”

Bovendien is het belangrijk dat lokale besturen het ‘winkelhieren’ alle steun en aandacht geven waar mogelijk. Dat kan door het creëren van platformen waarop alle lokale initiatieven en handelaars te vinden zijn. Maar ook door regels te versoepelen: in Geraardsbergen en Gent worden er momenteel geen parkeercontroles uitgevoerd en de stad Gent schors-

te zelfs tijdelijk de GAS-boetes van de lage emissiezone.

Doorstart post-corona Wat na deze crisis? Ook met die vraag moeten lokale overheden nu al bezig zijn.

Want zij zijn het beleidsniveau bij uitstek om de lokale economie en het sociaal leven opnieuw een boost te geven. “Behalve het financiële zijn er nog tal van mogelijkheden. Organiseer bijvoorbeeld één of meerdere events. En betrek daarbij lokale handelaars en ondernemers. Zo trek je het maatschappelijk en sociaal leven weer helemaal op gang.” Een goed voorbeeld hiervan is Oudenaarde: de stad zal 1 miljoen euro vrijmaken om handelaars en horeca te ondersteunen tijdens maar ook na de crisis.

Glenn Nicque, voorzitter UNIZO Sint-Niklaas en zaakvoerder van 37 kapsalons van Dirk De Witte kappers en Massimodo: “Er is veel goodwill en begrip van het stadsbestuur voor haar handelaars in deze moeilijke periode. Het is heel belangrijk om als lokaal UNIZObestuur in tandem met de stad de inspanningen rond een heropstart van de handel te bundelen. Want 1 plus 1 maakt 3. Het is onze taak om ervoor te zorgen, samen met de stad, dat wanneer de ‘Sinneklazenaar’ terug uit zijn ‘kot’ komt, hij dit lokaal kan en zal doen.”

En de taskforce wérkt, dat bewijzen de maatregelen die het stadsbestuur van Sint-Niklaas heeft voorgesteld. Zo zullen bepaalde lokale belastingen niet geïnd worden en de algemene bedrijfsbelasting zal pas later geïnd worden.

Er is ook een platform opgericht, www.ikkoopsintniklaas.be, de huurgelden verschuldigd aan de stad worden herbekeken en er wordt al nagedacht over relancemaatregelen. Dat zijn al heel wat zaken die de verschillende sectoren een beetje ademruimte zullen geven.

Ook in Gent en Aalst zette UNIZO taskforces op. Kleinere steden of gemeenten kunnen zich laten inspireren door deze beste praktijken en op kleinere schaal initiatieven nemen in overleg met de beleidsmakers en de lokale UNIZO-afdelingen.

ZO mei 2020 - 7

DURVERS EN DOENERS

Kunst in winkeletalages in Evergem, Ertvelde en Sleidinge “Om de gesloten handelszaken en de lokale kunstenaars beter bekend te maken, slaan UNIZO en Kunstplatform Evergem de handen in elkaar”, zegt voorzitter Stefaan De Beule van UNIZO Evergem. “Veel winkeliers zijn zwaar getroffen door de coronacrisis. Ze kunnen dus extra steun gebruiken.

Met Kunst Achter Glas zullen de inwoners sommige handelszaken (her)ontdekken. In amper drie dagen lieten al 63 winkeliers en 40 kunstenaars weten dat ze willen deel-

Nood aan IT-interventies

nemen aan de kunsttentoonstelling. En dat aantal zal nog stijgen.” De kunstwerken blijven in de etalages tot het einde van de coronacrisis.

Extra personeel voor Gentse zeepproducent Christeyns Christeyns in Gent moet momenteel extra productiemedewerkers inzetten om ziekenhuizen over heel Europa te voorzien van desinfectiemiddelen. 30 procent van alle ziekenhuistextiel in Europa wordt met producten van Christeyns gereinigd.

Zaakvoerder Alain Bostoen: “We zijn begonnen met een nachtploeg, en maken nu ook in het weekend perazijnzuur, het voornaamste ingrediënt voor desinfectieproducten.”

De keerzijde aan de medaille: de grootste klanten van Christeyns zijn de horecawasserijen, en deze krijgen nu zware klappen.

Daardoor is een deel van de wasserijdivisie technisch werkloos.

Ondanks de crisis blijven ondernemers niet bij de pakken zitten. Zo blijft HVH-systems uit Dendermonde IT-interventies doen, ook al is de fysieke winkel gesloten. “Doordat veel mensen moeten thuiswerken en vaak kinderen hebben die opdrachten krijgen van school, is de nood aan ondersteuning groot”, zegt Bram Van Hauwermeiren. “De meeste problemen kunnen we vanop afstand oplossen en indien nodig kunnen we ter plaatse komen, mits afstand houden natuurlijk. Op die manier dragen we ons steentje bij om het de thuiswerkers net iets makkelijker te maken.”

FOTO: Leen Van den Abeele

HEB JE OOK IETS TE MELDEN? UNIZO PROVINCIE OOST-VLAANDEREN Nadine Crappéstraat 1/002 - 9000 Gent - T 09 235 49 54 - www.unizo.be/oost-vlaanderen

8 - ZO mei 2020

ACTUA

Het cijfer

-37,72 Q1

20,00

2018

Q2

2018

Zo diep is de vrije val van de KMO-barometer van UNIZO, die driemaandelijks de conjunctuur peilt bij Vlaamse zelfstandigen en kmo’s. Uiteraard door de coronacrisis, toont de index voor het afgelopen kwartaal het meest sombere resultaat sinds het begin van de metingen in 1987. De slechtst scorende deelindicatoren zijn de rendabiliteit ten opzichte van vorig kwartaal (- 64,63 procentpunten), de tevredenheid over de economie (-61,67 procentpunten) en het werkvolume ten opzichte van vorig kwartaal (-58,72 procentpunten).

Q3

2018

Q4

2018

Q1

2019

Q2

2019

Q3

2019

Q4

Q1

2019

2020

Coronacitaten “We leven nu in een nieuwe wereld. Voer de coronamaatregelen in uw bedrijf in voor onbepaalde duur. Voer ze in alsof ze voor altijd zijn, enkel zo blijven ze overeind. En zo blijf je duurzaam.”

Filip Walraeve, CEO maatwerkbedrijf Demival, op AVS

10,00

Op vraag van UNIZO, Boerenbond en acht sectorfederaties

“Bij het begin van de crisis merkten we dat heel veel mensen naar onze site Corona Direct surften. Om hen van dienst te zijn hebben we een link naar de infopagina’s van de overheid op onze site geplaatst.

Maar er blijken ook 126 mensen in België rond te lopen die de naam Corona dragen. En je hebt een bier met dezelfde merknaam.

Dit is niet het moment om te beginnen nadenken over onze bedrijfsnaam.”

Grondwettelijk Hof vernietigt bijkluswet

Els Blaton, CEO Corona Direct verzekeringen, in De Tijd

0,00

-10,00

-20,00

-6,45

KMO-Barometer 2020 kwartaal 1

-30,00

KMO-Barometer Voortschrijdend gemiddelde

-40,00

UNIZO, Boerenbond en acht bij UNIZO aangesloten sectorfederaties zijn tevreden met de vernietiging van de bijkluswet door het Grondwettelijk Hof, zoals ze in een gezamenlijk verzoekschrift hadden gevraagd. Die bijklusregeling laat sinds juli 2018 iedereen toe die in hoofdberoep als zelfstandige, werknemer, ambtenaar of gepensioneerde werkt, om onbelast tot 6.340 euro per jaar bij te verdienen.

Dat mag enkel voor verenigingswerk, occasionele diensten tussen burgers, en diensten via erkende elektronische platforms. Het bezwaar van UNIZO was steeds dat de wet de deur openzet voor een ongelijke behandeling voor het betalen van sociale bijdragen en belastingen, en dus voor oneerlijke concurrentie

-37,25

Danny Van Assche: “We willen nu met de beleidsmakers praten over de verdere gevolgen, onder andere voor de digitale deelplatformen, want het is vooral de oneerlijke concurrentie uit die hoek die moet worden vermeden. UNIZO, Boerenbond en de 8 sectorfederaties kunnen enkel leven met een bijkluswet als de ‘occasionele diensten’ effectief worden beperkt tot échte vriendendiensten.

“Ben zenuwachtig. Er start een bestuursvergadering van Neos Vlaams-Brabant. Een videocall! Help! Ben een IT–kluns.

Voor mij is een pc altijd een betere typmachine gebleven waarmee je tikfouten verbetert zonder Tippex. Driewerf hoera!

De vergadering verliep vlotter dan gevreesd. Mede dank zij de noodzakelijke discipline, want ieder spreekt om beurt. Apart gefluister met de buurman kan niet. Kortom, in deze bizarre tijd warm aan te bevelen.”

Meer info over de bijkluswet op www.unizo.be/standpunten

Ronny Lannoo, ex-UNIZO en nu voorzitter van Neos Lennik en Vlaams-Brabant, houdt een dagboek bij.

voor zelfstandigen en ondernemingen.

Dat was ook de argumentatie van het Hof en hiermee komt een einde aan de bijkluswet in zijn huidige vorm, vanaf 2021.

ZO mei 2020 - 9

“Op een morgen kreeg ik telefoon: ‘Mevrouw, ik wil drie maskers type twee en vijf maskers type vier bestellen’.

Ik viel uit de lucht. Bleek dat mijn dochter een Facebookpagina had gemaakt met mondmaskerfoto’s die ik de dag voordien had doorgestuurd. Sindsdien heb ik er zeker al 300 verkocht.”

Stoffenhandelaarster Annie Willems (68) in Het Nieuwsblad

Alle antwoorden op jouw vragen bij de heropstart

Back to Business? Zo doe je dat veilig en gezond Elke dag word je als ondernemer over de coronacrisis overstelpt met wisselende berichtgeving, meer dan ooit nu bedrijven geleidelijk heropstarten. Wil je door de bomen het bos blijven zien, is er maar één adres: op unizo.be/corona blijf je dag na dag alle geactualiseerde info over de exitstrategie vinden met specifieke richtlijnen om veilig om te gaan met je klanten én om je personeel veilig aan het werk te zetten. De Coronatoolkit Back to Business van UNIZO gaat over alle aspecten die bij je heropstart van belang zijn: je bedrijf heroriënteren? Je financiële toestand herbekijken? www.unizo.be/backtobusiness unizo.be/corona

Wijs geraken uit de steunmaatregelen Op de cover staat Katrien Bossaerts van Dritto in Duffel, gespecialiseerd in ramen en deuren in pvc, aluminium en hout. De showroom is tijdelijk dichtgeweest, maar het bedrijf kon via telewerk blijven draaien.

FOTO Wim Kempenaers

UNIZO krijgt dagelijks nog steeds honderden telefoontjes en mails van ondernemers die met vragen zitten over de steunmaatregelen. Om zoveel mogelijk ondernemers te informeren, slaan de Liantis & UNIZO-familie de handen in elkaar! We ontwikkelden een handige tool waar je met enkele eenvoudige muisklikken feedback krijgt over de steunmaatregelen waarvoor je in aanmerking komt. De tool kan je online consulteren via: www.liantis.be/nl/steunmaatregelen. Uiteraard kun je bij verdere vragen of twijfels steeds terecht bij Liantis of bel je de UNIZO Coronalijn.

Nog meer handig gereedschap De Hoge Raad voor Preventie en Bescher­ming op het Werk publiceert online, in samenwerking met de sociale partners, de gids Veilig aan het werk om de verspreiding van corona op het werk tegen te gaan, met tal van verhelderende schema’s en illustraties voor werkgevers.

Omgaan met Klanten is de gids van de Hoge Raad voor Zelfstandigen en de KMO die uitlegt hoe je weer face to face met klanten mag omgaan. https://werk.belgie.be/nl/nieuws https://economie.fgov.be/nl/themas

10 - ZO mei 2020

ACTUA

UNIZO Nationaal schenkt laptops aan lagere school

“Tof dat onze buur aan ons denkt!”

Katrien Kovaleni, directrice van de lagere school Klavertjevier in de Brusselse Noordwijk is opgetogen over de 20 laptops die ze kreeg van UNIZO Nationaal: “Ik hoop dat nog meer bedrijven dit goede voorbeeld zullen volgen! We kunnen efficiënter werken nu onze leerlingen het nodige materiaal hebben!”

Waarom juist die school? Dat is eenvoudig: UNIZO en de Basisschool Klavertje Vier zijn buren. Het is de bedoeling dat de kinderen uit gezinnen waar geen laptop in huis is, eerst bediend worden.

Anton Van Assche (UNIZO): “Wij vinden het belangrijk om als organisatie ook oog te hebben voor wat er gebeurt en leeft in de omgeving van het UNIZO-kantoor. Wij wensen de school en de leerlingen veel succes!”

UNIZO beantwoordde de oproep: elke-leerling-online.coronadenktank.be.

Heb je als ondernemer ook bruikbare laptops over die je tijdelijk of definitief kan missen? Kijk op de site aan welke school in je buurt je ze kan schenken.

Anton Van Assche (UNIZO) en Katrien Kovaleni van Klavertjevier met de laptops.

Ondernemer met sterke staat van dienst bij UNIZO

Peter Brysse voorgedragen als nationale voorzitter De Raad van Bestuur van UNIZO stemde op 22 april unaniem in met de voordracht van Peter Brysse (47) als nieuwe nationale voorzitter van UNIZO. Als de Algemene Vergadering op 17 juni zijn aanstelling bevestigt, volgt hij Karl Verlinden op.

Peter Brysse is een volbloed familiaal ondernemer. Met zijn echtgenote Kathleen Deraedt runt hij ‘Attent Loyalty & Rewards’ in Beernem, een kmo die waarderingsformules uitdenkt voor medewerkers en klanten. Daarnaast is hij een UNIZO-man in hart en nieren, met een indrukwekkende staat van dienst, onder meer als lid van de Raad van

Bestuur van UNIZO, ondervoorzitter van UNIZO West-Vlaanderen, regiovoorzitter van UNIZO Noord-West en bestuurslid van de lokale ondernemersvereniging in zijn woonplaats Beernem.

“UNIZO heeft voor mij altijd al veel betekend”, zegt Peter Brysse, “We zijn een sterke en krachtdadige organisatie, voor en door ondernemers. Dat maakt ons uniek en ik ben daar trots op.”

In ZO Magazine van september brengen we een uitvoerig interview met de nieuwe nationaal voorzitter.

ZO mei 2020 - 11

“We leven in een mondiale wereld waarin alle handelaars met hetzelfde probleem zitten: overvolle magazijnen die zo snel mogelijk aan de man gebracht moeten worden om lonen en huurachterstanden te betalen. ... Zodra de mensen weer buiten zullen mogen, zullen alle handelaars met kortingen gooien. De solden uitstellen is een non-issue.”

Retail expert Jorg Snoeck in Het Nieuwsblad

“Veel bedrijfsleiders maken nu een klik in hun hoofd. Ze moeten nu al wekenlang noodgedwongen thuiswerk toestaan en ontdekken vaak dat het beter meevalt dan gedacht. Het is zoals met een kind: als je het tien keer fruit laat proeven, zal het wel eens spontaan toehappen.

Dat is met bedrijfsleiders en thuiswerk ook zo.

Door de alsmaar langer wordende files zullen ze het wel moeten toepassen.”

Hermina Van Coillie van Securex in GvA

GRATIS NIEUWSRUBRIEK MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID Wie een jaar geleden zou hebben opgeroepen tot een nationale naaiactie, zou wellicht verdacht zijn van onzedige bedoelingen, maar corona verandert alles. De omvang van het fenomeen kan je ook afleiden uit het verbijsterend aantal nieuwe woorden. Hopelijk is je bedrijf al coronaproof en heb je achter je kuchscherm geen productivity guilt als je weer aan het skyperitieven bent en de pre-teaching van je kinderen verwaarloost. Al gaan er stemmen op om dat aanlooplessen te noemen en onze social distancing voortaan anderhalvemeteren te noemen. Wordt het anderhalvemeterwinkelhieren het volgende woord van het jaar? We doen ons best. // Met hoeveel corona-ellende we ook overspoeld werden, de pareltjes van creativiteit en humor van ondernemende mensen zijn een troost. Zo verscheen in Antwerpse media de foto van actrice Tine Embrechts met de intrigerende boodschap “Ik heb geen broek aan”. Dat verwees niet naar haar optreden als ‘pornoactrice’ in het net herrezen Peulengaleis, maar was een oproep voor ‘Broekloze Zondag’. Daarmee nodigde de stad uit om die dag online bij 500 Antwerpse handelaars en horeca te kopen via www.ikkoopantwerps.be. Dat kon dus met of zonder broek. En voor wie niet in toeval gelooft: ooit maakte Tine per ongeluk promotie voor het shoppingproject Uplace zaliger, dat zopas werd omgedoopt tot… Broeklin. // Thuiswerkers die hun Skypeverkeer willen opvrolijken met wat anders dan die koppen van collega’s kunnen nu een geit of een lama uitnodigen op de vergadering via de Goat 2 Meeting op de website sweetfarm.org, een Californische nonprofitorganisatie die boerderijdieren redt. Met elke call geef je een donatie voor hun goeie doel. Er is een wachtlijst, het lamaskypen blijkt zo populair dat ze de aanvragen niet kunnen bijhouden. //

12 - ZO mei 2020

Koopinjebuurt.be bundelt alle ondernemers in je omgeving

Zo vindt iedereen je in een handomdraai De coronacrisis slaat wonden in de samenleving, en onze Vlaamse economie krijgt steeds zwaardere klappen. Lokale ondernemers zijn de motor van onze welvaart. Om ons socio-economisch weefsel duurzaam te ondersteunen, is het cruciaal dat zij kunnen blijven verkopen en nu en na de crisis blijven bestaan.

FOTO’S Ivan Put, Dieter Telemans

Sinds veel zaken verplicht moesten sluiten door de coronacrisis, winkelen consumenten meer dan voorheen online.

In hun zoektocht via traditionele zoekmotoren als Google komen ze helaas al te vaak bij buitenlandse webgiganten terecht, ten koste van de lokale handelaars. Waardoor onze winkeliers - die het sowieso al moeilijk hebben - andermaal extra omzet verliezen.

Heel wat lokale ondernemers met een webshop zetten die de afgelopen weken nog meer op punt. Zij hadden al geïnvesteerd in de digitalisering. Maar ook ondernemers zonder een eigen online winkel zochten en vonden creatieve manieren om hun klanten via die weg te bedienen. Zo biedt de ene ondernemer de mogelijkheid om via het webformulier op zijn website bestellingen te

14 - ZO mei 2020

plaatsen, die dan aan huis worden geleverd. De andere ondernemer doet het via zijn Facebookpagina, gewoon via een e-mailadres of telefoonnummer.

Overkoepelend platform Het ene na het andere initiatief om ondernemers online samen te brengen, werd gelanceerd.

Hilde Crevits: “De lokale economie is het bindmiddel van onze samenleving, dat moeten we ondersteunen.”

Behalve UNIZO’s winkelhierplatform, verzamelde het Vlaamse creativiteits­ agentschap Flanders DC 1500 webshops van Belgische mode- en designmerken op ikkoopbelgisch.be, de VLAM pakte uit met rechtvanbijdeboer.be en lekkervanbijons. be, en dan zwijgen we nog van de talrijke plaatselijk georganiseerde platformen.

Maar zo geraakte het overzicht zoek. Om daar een mouw aan te passen, zette Vlaams minister van Economie Hilde Crevits de website koopinjebuurt.be in de steigers, samen met onder meer UNIZO, VLAIO (het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen) en de VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing).

Met dat nieuwe platform willen de organisatoren de initiatieven om lokaal te kopen samenbrengen.

Wie naar koopinjebuurt.be surft, vindt daar een divers aanbod. Je vindt er niet alleen winkels en webshops, maar ook bouwondernemers, webontwikkelaar, freelancers, communicatie- en eventbureaus, en vrije beroepen. De site is dus zowel bedoeld voor B2C als B2B. Bovendien kun je er terugvinden hoe je een bestelling kan plaatsen (telefonisch, via e-mail of de webshop) en hoe die geleverd of opgehaald kan worden.

Belangrijk bindmiddel Vlaams minister van Economie Hilde Crevits: “Dit is het uitgelezen moment om met een aantal partners de krachten

ACTUA

Jan Jambon: “Als

overheid willen wij een laagdrempelig initiatief lanceren waar iedereen zich kan informeren waar hij wat kan vinden.”

heid. Nu veel ondernemers door de coronacrisis hun omzet zagen ineenstorten, is het des te belangrijker dat ze hun aanwezigheid en aanbod via andere kanalen in de kijker kunnen plaatsen. Via koopinjebuurt.be kunnen ze dat op een snelle en eenvoudige manier, waarbij ook de consument hen in een handomdraai kan vinden.

Gewoon op basis van hun postcode of op trefwoord. Uniek is dat ook ondernemers zonder eigen webshop zich onmiddellijk kunnen aansluiten, om bijvoorbeeld bestellingen via mail, Facebook… op te nemen en aan huis te leveren. Goed voor onze handel en economie, én voor de consument, die weer een stuk makkelijker in eigen buurt kan blijven winkelhieren.”

Zorgen voor elkaar

te bundelen om het lokale aanbod dichter bij de consument te brengen. De lokale economie is het bindmiddel van onze samenleving, dat moeten we ondersteunen.

Het is dan ook heel positief dat we met vele partners tot dit initiatief gekomen zijn. Met de website koopinjebuurt.be willen we een overzichtelijk beeld geven van zoveel mogelijk lokale ondernemers over gans Vlaanderen. Zo kan je snel en eenvoudig informatie vinden over alle viswinkels of speelgoedwinkels in je buurt. ” “We begrijpen dat consumenten niet altijd goed op de hoogte zijn van het lokale aanbod”, gaat Danny Van Assche van UNIZO verder. “Om daar iets aan te doen creëerden we ons eigen winkelhierplatform, en we koppelen dat nu aan het webplatform koopinjebuurt.be van de Vlaamse over-

hebben de Vlamingen ook nu producten nodig: ik denk aan bijvoorbeeld speelgoed of huishoudartikelen. Als overheid willen wij een laagdrempelig initiatief lanceren om heel eenvoudig zich te informeren over waar men die kan bekomen.”

Danny Van Assche besluit: “Nu kan niemand nog een excuus hebben om niet volop te blijven winkelhieren. Door lokaal te kopen, steunen we onze eigen economie en zorgen we voor elkaar. De ondernemers die op dit platform staan, betalen belastingen en sociale zekerheidsbijdragen, waarmee de nu zo noodzakelijke sociale vangnetten betaald worden. Daarom is winkelhieren zo belangrijk, nu - terwijl we in ons kot moeten blijven - maar ook later, om onze economie er terug bovenop te helpen”, besluit Danny Van Assche.

Vlaams minister-president Jan Jambon: “Heel wat Vlaamse kleinhandelaars zijn hard getroffen door de coronacrisis. De Vlaamse regering speelde al kort op de bal door de hinderpremie en de compensatiepremie toe te kennen. Maar dit neemt niet weg dat veel handelaars heel wat goederen in voorraad hebben, die ook nog eens vaak seizoensgebonden zijn. Bovendien

Danny Van Assche:

“Nu kan niemand nog een excuus hebben om niet volop te blijven winkelhieren.”

Koopinjebuurt.be Om in de zoekresultaten van koopinjebuurt.be te verschijnen, moet je je eerst registreren op de UNIZO Winkelhierpagina. Dat is eenvoudig en kosteloos. Zo sla je twee vliegen in één klap, want als je jouw onderneming registreert op het UNIZO Winkelhierplatform, dan verschijn je automatisch op het platform koopinjebuurt.be.

Registreer je via www.unizo.be/voeg-me-toe-aan-het-winkelhierplatform

ZO mei 2020 - 15

Peter Bernaerts, veilinghuis Bernaerts: “Ik kan onmogelijk Rubens en Hergé naast elkaar plaatsen.”

Met je spaarvarken naar de veiling of de galerie

Beleggen in kunst: is dat iets voor mij?

De traditionele beleggingsvormen zijn bekend: vastgoed, aandelen en obligaties.

Maar wat als je eens wat geld in kunst zou stoppen? Een verkenning.

TEKST Filip Huysegems – FOTO’S/ILLUSTRATIES Shutterstock, Galerie Van de Velde

Eerste vaststelling: meer en meer mensen wagen zich aan het kopen van kunst. Een kunstbeurs zoals Brafa in Brussel trekt jaarlijks meer en meer volk. Onlineplatformen die in kunst handelen, zijn populair en laagdrempelig. En wie de waar graag op voorhand besnuffelt, kan terecht in galeries, waarvan Vlaanderen uitzonderlijk goed voorzien is, of bij veilinghuizen.

Yves Joris van KBC Wealth Office is thuis in die kringen: “In galeries ontdek je nieuwe trends; in veilinghuizen kun je gevarieerde kunst bekijken en vergelijken en je laten verrassen.”

kunstwerken nodig. Die toegenomen vraag schroeft de prijzen op, en dat biedt interessante perspectieven als je op het juiste moment de juiste moves maakt.

Tweede vaststelling: de markt voor kunst groeit fors. Dat is een internationaal gegeven. Nieuwe rijken in groeilanden (het Midden-Oosten, China...) willen westers prestige in huis halen, en nieuwe musea die in die landen opengaan, hebben

Wat hem opvalt, zijn niet zozeer de vijftigers en zestigers die met hun opgespaarde geld op die markt afkomen (“Dat is niet nieuw, dat is altijd zo geweest”), maar vooral de jongeren die hun weg ernaartoe vinden.

16 - ZO mei 2020

Retro en recyclage Peter Bernaerts runt met zijn broer het veilinghuis Bernaerts in Antwerpen. Het zit goed met de belangstelling voor kunst in Vlaanderen, en dat merkt hij niet alleen in zijn veilinghuis, maar ook in het algemeen: “Denk aan de grote opkomst voor tentoonstellingen, zoals Pikant in Aalst en de Van Eyck-expositie in Gent.”

“Ik zie dat op onze online veilingen. Daar bieden ook jonge mensen mee. Dat is een groep die houdt van retro en vintage en recycling, en daarvoor rondhangt op Catawiki en Ebay, en uiteindelijk bij ons terechtkomt. Veilingen in een zaal vinden ze ongelofelijk uit de tijd, dat is wel grappig, maar goed, ze leren ons kennen, en daar kan ik niet anders dan blij mee zijn.”

Niet duur Sofie Van de Velde heeft twee galeries in Antwerpen. Aan wie verkoopt zij kunst?

Mogen we raden? Vrije beroepen en industriëlen, bemiddeld en van middelbare leeftijd? Ze schiet al direct in de lach. “Dat is zó’n misverstand. Onder mijn klanten heb ik inderdaad vrije beroepen, maar ook een vertaalster, een kapster, een fietsenmaker en een actrice. Of laat ik mezelf als voorbeeld nemen: vroeger werkte ik in de

DOSSIER / VERMOGENSBEHEER

sociale sector. Elke maand legde ik 50 of 100 euro opzij, en op het einde van het jaar kocht ik daarmee een kunstwerk.”

Kunst hoeft niet duur te zijn, is haar stellige overtuiging, dus daarvoor hoef je het niet te laten. Nou, als ik denk aan de kunstmarkt denk ik toch spontaan aan sappige bedragen. “Goed, er is hier vorig jaar een stuk gepasseerd van de Mexicaanse Frida Kahlo voor meer dan twee miljoen. Maar voor de prijs van een poster bij Ikea met een kader van pakweg 500 euro, koop je bij ons een origineel werk van een jonge en beloftevolle kunstenaar.”

Studeren Vincent Delbrouck, ‘Exorcism’. Sofie Van de Velde: “Koop jong. Dan is de marge voor groei groot.”

Maar als ik met mijn spaarvarken naar de kunstmarkt ga, hoe kan ik als nieuweling weten wat ik wil?

Peter Bernaerts: “Je zult moeten studeren. Kunst kopen is niet vrijblijvend. Dus: veel naar kunst kijken, erover lezen, exposities en websites bezoeken, raad vragen aan kenners. Je moet je echt inwerken.”

Sofie Van de Velde:

Onder mijn klanten heb ik een vertaalster, een kapster, een fietsenmaker.”

Sofie Van de Velde: “Ik hoor het geregeld: ‘Ik wil wel, maar ik ken spijtig genoeg niks van kunst.’ Dan zeg ik: Ga je op vakantie? ‘Ja, naar Londen.’ Ook naar een museum? ‘Ja, naar de Tate.’ Wel, zeg ik dan, neem foto’s van werken die je aanspreken, en stuur ze mij, maak een moodboard. Dan praten we verder.”

“Maar los daarvan, is een goede vuistregel: zoek een galerie die past bij jou. Waarvan de kunstenaars jou liggen. Wij hebben gevestigde namen in huis, maar ook jonge

kunstenaars die eerder nog geen galerie hadden. Die kunnen je ding zijn. Maar ook niet. Dan vind je elders wel je gading.”

Je moet dus eerst tijd besteden aan het ontwikkelen van je smaak. Daar kan een paar jaar overheen gaan. Het is natuurlijk een groot voordeel als kunst volgen toch al je hobby was. Maar wat of waar je ook koopt, een belangrijke voorwaarde mag je niet uit het oog verliezen, beklemtoont Peter Bernaerts: “Je moet een werk graag zien. Dat is geen bijkomstigheid, dat is het belangrijkste van alles. Wie in kunst wil beleggen, moet dat niet voor de belegging doen, maar omdat dat werk iets doet met jou. Kies iets dat in het verlengde ligt van je persoonlijkheid, of die van je partner of familie.”

Rubens en Kuifje Je kunt ook breder kijken dan alleen naar de traditionele beeldende kunsten. Ook andere artistieke uitingen kunnen interessant zijn. Foto’s. Design. Strips!

Peter Bernaerts: “Kort geleden kocht Katoennatie voor meer dan 800.000 euro een tekening van Rubens. Welnu, voor

een Hergé betaalt men méér. Dat vind ik buiten alle proporties, ik kan onmogelijk Rubens en Hergé naast elkaar plaatsen, maar het is wel zo dat de markt werkt.”

“Je moet daarmee uitkijken. Er hebben al mensen veel geld betaald voor tekeningen van Willy Vandersteen, maar dat is een generatie die aan het uitsterven is. Denk je dat over tien jaar nog iemand grote bedragen gaat neerleggen voor een Vandersteen?”

Voor antiek, daarentegen, staan momenteel de sterren slecht. Het aanbod is groot, en daardoor kelderen de prijzen.

Gwendolina Willems, Yves Joris’ collega bij KBC Wealth: “Mensen wonen kleiner dan vroeger. Er zijn niet meer zoveel kasteelheren met kamers met veel plaats voor meubilair.”

Return on kunstliefde Nu de hamvraag: op wat mag ik hopen?

Wat kan mijn investering opbrengen?

Hoe geduldig moet ik zijn? Want kopen met je hart, allemaal goed en wel, maar je moet toch ook denken aan de return on investment, of niet soms?

ZO mei 2020 - 17

Volgens de Mei Moses Art Index, die de kunstverkopen internationaal bijhoudt, bracht kunst als belegging 5,3 procent op tussen 1995 en 2015, tegenover de 8,3% voor klassieke financiële activa in de (Amerikaanse) aandelenindex S&P 500.

Maar er zijn ook periodes dat kunst beter scoorde dan aandelen en obligaties.

Wie een portefeuille begint op te bouwen, kan voorzichtig beginnen. Als ‘instap’ zijn werken op papier een goed idee, wegens redelijk geprijsd. Gwendolina Willems: “Verzamelaars starten dikwijls daarmee.

Etsen, tekeningen, litho’s. Op een beurs als Tefaf heb je een hele afdeling die niet anders toont dan dat. Je moet er wel rekening houden dat papier fragiel is qua bewaring.”

Jonge kunstenaars zijn ook dikwijls nog betaalbaar. Daar komt je kennis van het milieu van pas, want dan kom je erachter wie de beloftes zijn. Sofie Van de Velde: “Ik zeg altijd: koop jong. Daar bedoel ik geen leeftijd mee, maar dat die kunstenaar pril op de markt is. Dan is de marge om te groeien nog groot. En kies een kunstenaar die internationaal georiënteerd is. Het succes mag niet beperkt zijn tot onder de kerktoren, of tot Antwerpen, of tot België.

Hoe ruimer de bekendheid, hoe meer de werken vatbaar zijn voor nog meer appreciatie. En als je jong koopt, koop niet te duur. Maximum 2000 à 3000 euro.”

Gwendolina Willems (KBC):

“Soms kun je op een betaalbare oude meester botsen.”

Grote namen zijn waardevast, maar je moet er diep voor in de buidel tasten. Al kun je wel eens botsen op een betaalbare oude meester uit de 15de tot 18de eeuw, “bijvoorbeeld een werk van een

18 - ZO mei 2020

Werktekening van de Vlaamse schilder Robert De Vriendt. Als ‘instap’ zijn werken op papier een goed idee, wegens redelijk geprijsd.

volger van Pieter Bruegel de Oude”, aldus Gwendolina Willems.

Grote namen hoeven niet per se te intimideren. Yves Joris: “Ken je Harold Ancart? Dat is een Belgische kunstenaar die je vindt in de New Yorkse galerie David Zwirner. Uit een rapport van Arttactic kwam hij naar voren als de procentueel tweede best verkopende artiest op veilingen in 2019. Voor nieuw werk van hem betaal je gemiddeld 50.000 euro. Dat is niet weggelegd voor eender wie. Maar het mediacircus rond de avondveilingen van Sotheby’s, waar miljoenen euro’s voor kunst betaald wordt, is wel heel misleidend.”

Dan zijn er nog de verhalen waarvan sommigen de dansende eurotekens in de ogen krijgen. Peter Bernaerts: “Werk van de Roemeen Adrian Ghenie kon je twee jaar geleden op de Art Brussels Fair kopen voor 60.000 euro, nu is dat tien keer zoveel.”

Flippen en cashen Kun je met kunst snel winst maken?

Doorgaans is geduld de aangewezen deugd, maar Sofie Van de Velde kent ze

wel, de speculanten: “Ze worden ‘flippers’ genoemd. Ze kopen kunst met de bedoeling ze gauw door te verkopen.

Met de huidige crisis vermoeden ze dat galeries in nood komen, en vragen ze enorme kortingen, van 30 à 40%, in de hoop na de crisis te kunnen cashen. Ze zijn een stuk van de markt, ik ga daar niet krampachtig over doen.”

De wetmatigheden van de kunstmarkt zijn andere dan die van de beurs.

Dividend, strategie, concurrentiepositie en dergelijke zijn er niet van toepassing.

Dat maakt de kunstmarkt interessant als je wil diversifiëren, want er is weinig correlatie tussen de twee domeinen. Maar zal de kunstmarkt gespaard blijven van de coronacrisis? Sofie Van De Velde: “New York wordt wereldwijd gezien als de thermometer van de kunsthandel.

Laat dat nu net de stad zijn waar corona bikkelhard alles lamlegt. Dat kan niet zonder gevolgen blijven.” Yves Joris: “In maart waren door corona de veilingverkopen 76% lager dan in maart 2019, al blijft de vraag naar lager geprijsde stukken voorlopig overeind.” www.sofievandevelde.be www.bernaerts.eu

DOSSIER / VERMOGENSBEHEER

Een ‘wunderwall’, een mozaïek van kleine werken, is tegenwoordig heel populair. ‘Only foxes get married in the rain’, van Ralf Kokke, David Noro & Heidi Ukkonen, bij Galerie Van de Velde.

“Maak uw kot gezellig” Hoe doorstaat Galerie Sofie Van de Velde de coronacrisis? “Toen de lockdown werd afgekondigd, dacht ik: dat wordt technische werkloosheid voor mijn vier mensen personeel. Maar dan begon ik telefoontjes te krijgen van klanten: ‘We zitten hier thuis op een witte muur te staren, en we waren toch al langer van plan iets te kopen. Heb je nog iets interessants?’ Dus geven we nu advies vanop afstand. De klant stuurt een foto van het interieur, en wij photoshoppen er een suggestie in. Ons motto is nu: ‘Maak uw kot gezellig.”

Thuislevering Wat het tegenwoordig goed doet, is ‘een muur’: niet één werk, maar een mozaïek van kunstwerken en eigen herinneringen, genaamd The wunderwall.

“We doen de leveringen direct aan huis, en daar zijn we de hele week mee bezig. Nogmaals, duur hoeft dat niet te zijn. Gemiddeld ben je gesteld voor zo’n 1200 euro. Zo hebben kunstenaars nog opbrengsten, mijn eigen team blijft draaien, en de klanten zijn content. We hebben ook een project, Art Feeds, waar 20 procent van de opbrengsten naar voedselbanken gaat. Op die manier willen we iets doen voor de samenleving.”

“Ons streefdoel was om tijdens deze periode zo 10.000 maaltijden te kunnen schenken.

Daar zaten we al aan op 22 april. Dan hebben we maar besloten om dat doel te verhogen.” sofievandevelde.be

ZO mei 2020 - 19

PUBLIREPORTAGE

Ademruimte voor ondernemers door uitstel van kapitaal of een nieuw krediet

Dankzij het akkoord tussen de overheid, de Nationale Bank en de bankensector kunnen bedrijven betalingsuitstel en overbruggingskredieten krijgen om de coronacrisis te overleven. “Het is in ieders belang dat we onze klanten snel helpen”, aldus Dirk Ector, directeur KBC Ondernemers. “Als we de krachten bundelen, kunnen we echt een verschil maken.”

20 - ZO mei 2020

PUBLIREPORTAGE

“Vandaag beleven we ongeziene uitdagende tijden. Maar net in dergelijke omstandigheden is het ondernemerschap een cruciale eigenschap. Creativiteit, durf, anders denken, en oplossingsgericht handelen zullen meer dan ooit nodig zijn om hier met z’n allen - van individuele zelfstandige tot uitgebreide kmo - door te komen. En wie weet misschien zelfs anders en beter? Daarom doen we er bij KBC alles aan om onze ondernemers de nodige ademruimte te geven om hun ding te kunnen blijven doen.”

Welke vorm van ondersteuning biedt KBC precies aan?

Ector: “Zoals je weet, hebben de overheid, de Nationale Bank van België en Febelfin begin april meegedeeld dat ondernemingen financiële ondersteuning kunnen krijgen als ze in de problemen komen door de coronacrisis. Dat betekent dat een ondernemer of onderneming tot en met 31 oktober 2020 zonder extra kosten uitstel van betaling kan aanvragen voor kapitaalaflossingen van de lopende investeringskredieten.”

“Bovendien kan een ondernemer of onderneming een overbruggingskrediet met overheidsgarantie aanvragen voor een looptijd van 12 maanden. Voor dat bijkomend overbruggingskrediet met overheidsgarantie wordt er een vast tarief van 1,25% gehanteerd en aanvullend is er een premie van 0,25% (overheidsgarantie) door de klant te betalen, meteen na openstelling van het krediet.”

De collega’s in het netwerk blijven doorheen het hele aanvraagproces beschikbaar voor advies en begeleiding. We willen echt ontzorgen.”

Eigenlijk wordt de bank nu een soort verlengstuk van de bedrijven?

Ector: “Precies. Wij staan niet op de payroll van onze ondernemers, maar we denken wel mee met hen en proberen er voor hen te zijn op belangrijke momenten. En als we bedrijven in moeilijkheden helpen, zorgen we mee voor werkgelegenheid en dus ook koopkracht, wat je nodig hebt om de economie aan te zwengelen.”

Lopende kredieten moeten worden terugbetaald, het zijn geen cadeaus. Biedt de bank dan wel hulp op een duurzame manier?

Ector: “Natuurlijk moeten lopende kredieten uiteindelijk worden terugbetaald, maar door nu even de pauzeknop in te drukken, geven we onze ondernemers enige hoognodige ademruimte.

De periode van hun afbetaling wordt verlengd met de loopduur van deze onderbreking. Het is dus niet zo dat we ondernemers straks de adem afsnoeren. We streven naar duurzame oplossingen. Als we nu onze krachten bundelen, dan kunnen we echt een verschil maken.”

“Hoe dan ook, we zetten alles op alles om klanten snel verder te helpen. Ze kunnen via onze website een e-formulier invullen en versturen. Alle aanvragen worden dan verzameld in een speciale taskforce zodat er snel kan beslist worden.

MEER WETEN? Je leest meer informatie op www.kbc.be/ondernemen.

Daar vind je: • het aanvraagformulier voor het betalingsuitstel • het aanvraagformulier voor bijkomend krediet met overheidsgarantie.

• een overzicht van de veelgestelde vragen.

• een link naar een interessante webinar over de economische impact van de coronacrisis.

Bijkomende vragen kun je ook altijd sturen naar corona@kbc.be.

ZO mei 2020 - 21

?????

Steven Van Belleghem is een expert in klantenervaringen en marketing in een digitale wereld. Terwijl de crisis nog volop onze economie dooreenschudt, buigt hij zich alvast over de vraag: hoe kunnen ondernemers en zelfstandigen verder nà corona?

TEKST Herman Van Waes

In normale tijden reist marketingexpert Steven Van Belleghem de wereld rond en spreekt hij voor ondernemers en marketeers. De voorbije weken was zijn agenda vooral gevuld met webinars, Skype- of zoominterviews en zijn ‘coronablog’ Steven’s Week op Youtube. Voor veel ondernemers die nu qua digitale communicatie in het diepe worden gegooid is het een hard ontwaken. Een digitale expert zoals hij voelt zich nu wellicht als een vis in het water? “Toch mis ik de offlinewereld, praten met collega’s, voor een echt

22 - ZO mei 2020

publiek staan. Die behoefte aan menselijk contact is ook dé troef voor lokale ondernemers.” / De titel van uw vorige boek Customers the day after tomorrow klinkt nu een beetje als een rampenfilm die werkelijkheid werd. Hoe moeten we ons de klantenbeleving ‘the day after corona’ voorstellen?

Steven Van Belleghem: “Door het sociale isolement de voorbije weken speelde

ons leven zich meer dan ooit online af en zien we een explosie van alle digitale tools: telewerk, videomeetings, onderwijs op afstand, FaceTime-gesprekken…

Ook voor onze aankopen: e-commerce, take-way en thuislevering werden het nieuwe normaal. De cijfers liegen er niet om: Amazon gaat 100.000 mensen aanwerven, Instacard 300.000, Zoom ging van 10 naar 200 miljoen dagelijkse gebruikers. Ook wie nog wat argwanend was of er niet genoeg van wist, moest mee in bad. Als je stofzuiger kapot was,

HET GESPREK / STEVEN VAN BELLEGHEM

“Als je heropent, klaag dan niet hoe erg het was”

kon je niet anders dan online een andere bestellen. Als opa zijn kleinkinderen nog wou zien, was het via WhatsApp. We zien een enorme leercurve van digitale diensten op alle vlakken en er sneuvelen barrières die na de crisis niet terugkomen.” / Het blijft angstaanjagend voor veel lokale handelaars die nog helemaal niet mee zijn. Een nieuwe UNIZO-enquête bij nonfood-handelaars wees uit dat amper 30% een volwaardige webshop heeft. Van de 40.000 adviesvragen gingen er 8.000 over: hoe kom ik zo snel mogelijk online?

“Dit is inderdaad een hard ontwaken voor heel wat kleinhandelaars, van wie geluk-

“Het bieden van ‘convenience’ wordt nu ook ‘emotional convenience’: de mens achter de klant snappen, kijken wat je nu aan die klantenrelatie kan toevoegen.” kig velen in snel tempo een webshop uit de grond wisten te stampen. In mijn eigen dorp hebben de bloemist en de beenhouwer opeens een webwinkel en die leveren nu aan huis, dat was anders nooit gebeurd.”

“Wie er jaren geleden al in investeerde, zoals Torfs, kon nu de schade een beetje beperken. Maar het blijft extra moeilijk voor wie al een achterstand had, ook in de communicatie via sociale media: hande-

laars die meewarig keken naar Facebook, Instagram of LinkedIn, moeten nu bijbenen. Want je bent niks met een webshop als je die niet via een netwerk kan bekendmaken. Daarom sta ik enorm achter die oproepen van Koop Lokaal, Winkelhier en tal van andere platformen om webwinkels van eigen bodem te verenigen.” (zie blz. 14) “Dus wie er nu nog niet mee begonnen is: maak er zo snel mogelijk werk van.

ZO mei 2020 - 23

HET GESPREK / STEVEN VAN BELLEGHEM

Wie is Steven Van Belleghem ?

• Bestudeert de toekomst van klantgerichtheid en de invloed van digitale technologie daarin.

• Gaf als spreker meer dan 1000 presentaties in meer dan 40 landen.

• Mede-oprichter van digitaal inspiratiebureau Nexxworks en social media bureau Snackbytes.

• Parttime marketingprofessor aan de Vlerick Business School.

• Auteur van vier internationaal bekroonde bestsellers (meer dan 120.000 boeken in zeven talen).

• Recentste boek: Customers the day after tomorrow.

Het is allemaal niet zo duur en moeilijk.

En het mag nu een beetje met vallen en opstaan: niemand verwacht meteen een perfecte webshop.” / Maar die webshop moet wel meteen hypergebruiksvriendelijk zijn: makkelijk zoeken, makkelijk bestellen en betalen. Om maar te zwijgen over gratis retours. Op termijn winnen toch de Amazons en de Bol.coms, die ook nog eens over onmetelijke data beschikken?

“Sommigen praten nu over het einde van de globalisering en de terugkeer van ‘produceer en koop lokaal’, maar dat wil ik toch relativeren. Mensen zijn bereid om lokaal te kopen, om onze economie te steunen, mee de wereld te verbeteren zelfs, maar dat is niet hun eerste bekommernis. Dat is en blijft ‘convenience’, gemak: je moet het zo gemakkelijk mogelijk maken en het aanbod moet goed zijn.

De klant moet in de eerste plaats kunnen vinden wat hij zoekt, anders is hij zo weer weg naar die grote platforms.”

“De big data waarover die beschikken kan je nooit evenaren, maar het menselijke

én lokale aspect, daar zijn zelfstandigen beter in dan de groten. Je kan als klant op zoek naar een T-shirt bij Zalando wel 50.000 shirts te zien krijgen, maar daar word je toch een beetje gek van? Dan besef je toch dat je liever een verkoper of verkoopster als filter hebt, die je wat ideeën aan de hand doet?”

“Ook aan een webwinkel kan je een menselijke toets geven: een chatfunctie voorzien, een contactknop waarmee je via FaceTime meteen advies geeft, een fotootje per WhatsApp sturen als er wat nieuws is binnengekomen: ‘Dit zou mis-

“Ga als ondernemer uit van je eigen sterkte.

Zorg dat je de eerste bent waar die klant naartoe wil zodra de deuren weer open gaan.” schien tof zijn voor jou’… Dat vraagt veel werk ja, zowel logistiek als in de communicatie, maar er bestaan geen binnenweggetjes naar digitaal succes.”

“Vertrek als handelaar vooral vanuit je sterktes: hoe kan jij iets toevoegen aan die klantenrelatie? Dat bedoel ik met ‘emotional convenience’, de mens achter de klant snappen. Zeker nu die extra bezorgd is om zijn ‘health en wealth’: hoe kan ik daarbij helpen, zonder directe commerciële bijbedoelingen?”

“Bijvoorbeeld een gesloten restaurant­ houder die een video post met wat hij vandaag voor zichzelf klaarmaakt en hoe je dat doet, of ‘hoe kan je je de kinderen die thuiszitten kookles geven’? Dat brengt niet meteen op, maar zo blijf je in de gedachten van de klant.” / De voorbije maanden zagen we talloze voorbeelden van ondernemers die zich engageren: kledingfabrikanten schakelden over op mondmaskers, ginproducenten gingen ontsmettingsalcohol maken, restaurateurs bezorgden schotels aan verplegend personeel… Mooie initiatieven, maar als het water je aan de lippen staat, is zelf overleven de eerste boodschap.

“Zo’n initiatieven zijn ook vanuit marketingoogpunt alleen maar toe te juichen: zo investeer je in je reputatie en je geloofwaardigheid op langere termijn. Hoe maak je de situatie van je klant én van de wereld beter? Dat werkt, als je dat ‘verantwoordelijk handelen’ ook echt meent en het ook na de crisis blijft volhouden.

Wie iets goed doet voor anderen, haalt daar ook veel energie uit.”

“Maar we mogen inderdaad niet naïef zijn: bij velen moet er dringend geld in het laatje komen. De verleiding is dan groot om meteen met grote kortingen uit te pakken en omzet te maken. Maar komen die klanten dan volgende keer nog terug?”

“Ik ga me niet uitlaten over de vraag of het uitstel van de solden een goeie zaak

ZO mei 2020 - 25

HET GESPREK / STEVEN VAN BELLEGHEM

is. Maar uit mijn research na de crisis van 2008 bleek dat wie toen meteen agressief met prijskortingen uitpakte, daar op termijn minder goed uitkwam. Mijn filosofie blijft: ga uit van je eigen sterkte en zorg dat je de eerste bent waar die klant naartoe wil zodra de deuren weer open gaan.”

“Neem nu die vele gesloten restaurants aan de kust, dat is dramatisch. Maar ik hoop dat daaruit ook een extra drive kan voortkomen: ik mag weer open, ik ben blij en dankbaar dat mijn klanten er zijn.

Terwijl misschien de eerste reflex zou zijn te beginnen klagen over hoe erg het geweest is. Doe dat vooral niet! Misschien is die sluiting ook het moment om eens te bezinnen: hoe kan onze dienstverlening vriendelijker, leuker, aangenamer? Zodat die klanten reageren: ‘Wat is hier gebeurd, het is hier veel beter geworden!’”

nadelen van telewerk en telemeetings leren kennen. Gaan we nog terug naar de manier van werken van vroeger?

“We gaan niet op deze schaal webmee– tings blijven doen, mensen zullen zelfs blij zijn terug naar kantoor te komen en eindelijk hun collega’s nog eens in levenden lijve te zien. Maar het zou me verbazen dat we nu terug naar af gaan: allemaal weer in de file staan om per se om 9 uur in Brussel te zijn? We zouden tenminste de gelegenheid kunnen aan-

grijpen om ons zo te organiseren dat die files voor een stuk verdwijnen. Ik denk dat veel werkgevers die er tegen waren nu ervaren hebben dat het eigenlijk nog meevalt.”

Steven Van Belleghem is op 25 november 2020 één van de 10 sprekers op het UNIZO Topseminar in Antwerpen Info en inschrijvingen op www.unizotopseminar.be

/ De klanten van hun kant zullen ook beseffen dat het onlineleven ook niet alles is, en dat zonder die middenstand het een saaie bedoening zou worden.

“Natuurlijk, want laat het duidelijk zijn: niet alleen de onlinehandel gaat een boost krijgen, ook het dagelijkse offlineleven. De klanten staan te springen om weer bijeen te komen in hun geliefkoosde winkels en restaurants. Want als deze crisis één ding heeft duidelijk gemaakt, is het hoe snel en erg we dat sociaal aspect missen. Als menselijk contact schaars is zoals nu, wordt het meteen economisch waardevoller.”

“Dat zou een grote troef moeten zijn voor onze ondernemers om er weer bovenop te komen. Laat ons hopen dat het heropenen niet volgens een ‘accordeonstrategie’ gebeurt, waarbij bedrijven die vandaag opengaan volgende week weer moeten sluiten. Dat zou een ramp zijn.” / Werkgevers die het nog niet deden hebben nu willens nillens de voor- en

26 - ZO mei 2020

/ Bekijk de coronablog Steven’s Week op www.youtube.com/stevenvanbelleghem

PRIVATE BANKING SINCE TODAY

Eindelijk personalisatie in vermogensbeheer! biedt een op-maat-gemaakte beleggingsportefeuille.

Hierbij wordt een jarenlange beleggingsexpertise gecombineerd met een persoonlijke touch, geavanceerde algoritmes en de beste digitale gebruikservaring.

Onze vermogensbeheerders staan voor u klaar:

www.twain.eu

POWERED BY

ZO mei 2020 - 27

Partners van UNIZO

Loonbonus invoeren: nieuwe procedure tijdens coronacrisis Met een loonbonus kan je medewerkers extra­ legaal belonen wanneer ze bepaalde doelstellin­ gen halen. Door de coronacrisis gelden er ande­ re voorwaarden als je de bonus wil invoeren.

De loonbonus is een bonus voor je medewerkers die afhangt van de collectieve resultaten van een onderneming, een groep van ondernemingen of van een duidelijk omschreven groep medewerkers die je bepaalt op basis van objectieve criteria.

Geen verplichting

Overleven in de woestijn

De coronacrisis zorgt voor heel wat onzekerheid en verwarring rond deze loonbonus. Vind je dat het momenteel niet mogelijk is om een bonusplan op te stellen, weet dan dat de invoering geen verplichting is. Het is dus niet omdat je vorig jaar een loonbonus toekende, dat je dit ook dit jaar moet doen.

Toekenning Een loonbonus toekennen voor het volledige jaar 2020 is niet meer mogelijk. Hiervoor moest je bonusplan vóór eind april ingediend zijn bij de FOD WASO. Toch kan je beslissen om later op het jaar een bonusplan in te dienen. Let er dan enkel op dat de referteperiode van het plan minstens drie maanden bedraagt.

Tijdelijke regeling Normaal gezien moeten alle werknemers instemmen met het voorgestelde bonusplan via een register dat uithangt in de onderneming. Maar in deze coronatijden kan dat moeilijk, omdat veel werknemers thuis werken of tijdelijk werkloos zijn.

Wat een moment om een column te starten voor UNIZO… In het midden van een crisis wil ik niet komen aanzetten met filosofische overwegingen.

Een ondernemer wil hulp, concrete tips, een inzicht dat op weg kan helpen om te overleven, en voorbereidt op de post-coronaeconomie. Maar eerst daar geraken.

Daarom deze afvinklijst van 10 punten als Eerste Hulp Bij Corona (EHBC).

Daarom voorziet de FOD WASO tijdelijk een nieuwe procedure: • Als de werknemer een e-mailadres heeft, wordt het bonusplan hem via e-mail toegestuurd en kan hij zijn opmerkingen via e-mail indienen bij de werkgever of bij de inspectiedienst TSW (Toezicht Sociale Wetten). Deze laatste mogelijkheid moet duidelijk vermeld worden in het e-mailbericht.

• De opmerkingen die de werkgever krijgt, worden samengebracht in één document dat hij vervolgens via e-mail of de post overmaakt aan de inspectiedienst TSW. Zijn er geen opmerkingen? Dan ondertekent de werkgever het opmerkingenregister en stelt dat er geen opmerkingen waren.

Daarbij vermeldt hij ook de periode waarin werknemers hun opmerkingen konden doorsturen via e-mail. Als er al eerder opmerkingen binnengekomen waren bij de inspectie, zal men de werkgever daarvan op de hoogte brengen.

Meer informatie via liantis.be.

28 - ZO mei 2020

GEERT NOELS is econoom en oprichter van de vermogensbeheerder Econopolis.

NIEUWE RUBRIEK

DE UITKIJK TOREN VAN GEERT NOELS

Geerts checklist voor Eerste Hulp Bij Corona 1

WAS JE BUSINESSMODEL STEVIG VÓÓR CORONA?

6

Was je verlieslatend vóór de coronacrisis? Zo ja, probeer dan nu noodzakelijke en grondige veranderingen door te voeren. Je schip was niet zeewaardig, verbouw het, en zoek misschien een andere kapitein of bemanning. Misschien ben je niet gemaakt om de veilige haven te verlaten? Dan moet je de knoop doorhakken en een andere job zoeken.

2

KAN JE NOG 2 MAANDEN OVERLEVEN OP HET HUIDIGE TEMPO? Realisme is de start van elk goed overlevingsplan. Deze situatie kan lang duren. Na de zomer zou ze opgelost moeten zijn, maar tot midden juli kan deze soft-lockdown best wel duren. Stel je in op ‘woestijnritme’: je hebt water, je ziet de droge zandvlakte, maar weet niet hoe ver ze nog doorloopt. De overheid biedt water (zie verder). Weiger het niet.

3

HEB JE ANDERE BRONNEN VAN INKOMSTEN? Het begin van elke overlevingsstrategie is om de risico’s te spreiden. Alle inkomens concentreren in één zaak is een groot risico. Je partner, kinderen of jijzelf moeten nadenken over andere bronnen van inkomsten. Vastgoed, als het niet ook aan de zaak is verbonden, misschien een stukje consulting? Je partner, die in de publieke sector werkt? Tijd om na te denken over je kwetsbaarheid, als ondernemer neem je al enorme verantwoordelijkheden, je moet jezelf en je gezin beschermen.

4

5

Het is niet verkeerd om goed rond te kijken, en ‘te stelen met uw ogen’. Er is best veel innovatie op dit moment.

Heel wat ondernemers zijn enorm vindingrijk, en proberen met beperkte mogelijkheden optimaal hun activiteit verder te zetten. Pik ideeën op, vraag vrienden en familie om me uit te kijken. Concurrenten zijn niet altijd vervelend, ze zijn ook goede leermeesters.

7

8

9

IS DE OVERHEID EEN KLANT? De overheid is de meest stabiele factor op dit moment.

Ze staat in voor de helft van het bbp, en kan niet bankroet gaan. Overheden betalen traag, en dikwijls ook ‘slecht’ (een te lage prijs), maar zijn op dit moment belangrijke bakens van stabiliteit. Overheden beseffen ook, meer dan een jaar geleden, dat ze lokale bedrijven moeten helpen.

WIL JE POST-CORONA HETZELFDE DOEN ALS PRE-CORONA? Misschien is de coronacrisis een moment van meer fundamentele reflectie. Is dit de activiteit die je verder wil zetten? Wat moest je sowieso fundamenteel anders aanpakken? Crisissen zijn opportuniteiten: een perfect excuus om verlieslatende, energiezuigende, foutieve of achterhaalde businessmodellen te stoppen. Iets anders beginnen is niet verboden. De crisis geeft je een reden, vele anderen zullen je voorgaan, of volgen.

Dit gaat niet om hightech. Wel om de heel eenvoudige vraag: ben je digitaal mee? E-services, zoomconferenties, apps en websites? Dit wordt dé essentie, ook na corona.

KEN JE ALLE MOGELIJKHEDEN VAN DE CORONA-STAATSSTEUN?

P.S. Onthoud de quote die toegeschreven wordt aan Charles Darwin: “Het is niet de sterkste van een soort die overleeft, ook niet de intelligentste. Wel degene die zich het beste aan veranderingen kan aanpassen.”

HEB JE OVERWOGEN OM DE PRIJS VAN DIENSTEN DIE NOG DOORLOPEN TE VERHOGEN? We zitten in een omgeving waar bepaalde diensten of producten erg nodig blijven. Dezelfde prijzen hanteren als pre-corona is niet nodig. De reflex moet niet zijn om prijzen te verlagen, maar na te denken over het omgekeerde!

HEB JE EEN DIGITALE STRATEGIE?

Er wordt heel wat aangeboden, maar het komt niet altijd automatisch tot bij jou. Laat je bijstaan, jawel, door UNIZO-specialisten of door je eigen netwerk van ondernemers. In crisistijden moet je één ding goed onthouden: wees snel! Stel niet uit tot morgen, als je in de woestijn zit, neem dan elke fles water aan die aangeboden wordt.

ZIJN ER CONCURRENTEN DIE HET BETER DOEN?

10

WEET JE WAT LOCALISME IS? Eén van de meest positieve aspecten van corona zal de aandacht voor localisme zijn. Het is het tegenovergestelde van ‘gigantisme’. Aandacht voor lokale productie, minder keuzes, maar betere kwaliteit. Het belang van de gemeenschap, het dorp, de groep mensen rond ons die mee de economie bepalen, maar ook de club, het dorp, de cultuur steunen.

De mondmaskerhistorie heeft ons geleerd dat we te veel in China laten produceren. Dat we te veel prullen kopen, en te weinig nadenken over de impact ervan op onze maatschappij en milieu. Post-corona zal localisme trendy worden. Een kans?

ZO mei 2020 - 29

30 - ZO mei 2020

DE WERKPLEK

Hoe een werkomgeving kan inspireren

Toms Booming Business ‘Adviseur Ondernemersvereniging’ stond er op Tom Deckmyns visitekaartje toen hij nog voor UNIZO werkte.

Tot het ondernemersvirus hem zelf te pakken kreeg en hij zijn werkterrein in hogere sferen ging zoeken.

Vandaag zijn bomen en bossen Toms natuurlijke biotoop.

TEKST Herman Van Waes – FOTO’S Pat Verbruggen

“Werken in de natuur, terwijl bijna al de rest in zijn kot moest blijven: zalig, al zijn de ziektes hier ook nooit ver weg.

Boomziekten is iets waar wij boomspecialisten altijd mee bezig zijn. Als we één boom gesnoeid hebben, ontsmetten we altijd onze instrumenten alvorens een andere aan te pakken, anders riskeer je aantastingen over te brengen.”

Zo ziet Tom wel meer gelijkenissen tussen bomen en mensen: “Hoe meer je ermee bezig bent, hoe meer je ze als levende organismen ziet. Toen ik besloot zelfstandig te worden, maar niet goed wist wat, kwam het beeld voor me op van mijn eerste job op kantoor: ik zat naar de bomen buiten te staren, en de mensen die daar aan het werk waren... dat moest toch zalig zijn? Noem het gerust een eurekamoment. Bovendien had ik al ervaring als rotsklimmer en industrieel touwtechnieker in de Antwerpse haven.”

Het is april en het sneeuwt... zaagsel.

Vandaag probeert Tom in een villatuin samen met zelfstandige collega Matias een oude eik die aangetast is door honingzwam een waardige oude dag te be-

zorgen. Terwijl de ene hoog in de boom dode takken wegzaagt, houdt de andere op de grond contact via bluetooth in de helm. “Als het zijn klant is, klimt hij, als het de mijne is, ga ik de boom in.”

“Ik heb iets met bomen waar een hoek af is. Soms stop ik langs de kant van de weg om naar een heel oude of dode boom te kijken. Als het kan, kies ik voor behoud, vellen is echt de laatste optie. Al moet ik wel eens in discussie gaan met de eigenaar: die boom neemt te veel plaats of licht in, de buren doen lastig, het kost te veel, hij gaat op het huis vallen, etc...

Maar een gezonde boom neerhalen, hoeven ze mij niet te vragen. Zelfs in een dode stam kunnen spechten, vleermuizen of ander gedierte nestelen.”

“Dit is helaas geen beschermd beroep.

Op het platteland roepen ze wel eens ‘boer Charel’ met zijn tractor om wat bomen uit te doen, maar ook in de stad lopen amateurs rond waar we de kwalijke gevolgen van zien: verkeerd snoeiwerk verminkt een boom. De cursus European Treeworker was een must, en we blijven

ons continu bijscholen. Veel weetjes en technieken van vroeger zijn achterhaald.

Vandaag gaan we bijvoorbeeld geen snoeiwonden meer inwrijven met allerlei goedjes, de boom geneest zelf wel.”

“Ik heb iets met bomen waar een hoek af is.”

De indrukwekkende uitrusting aan zijn harnas – “dat is mijn bureaustoel” - oogt avontuurlijk, zeker met die kettingzaag.

Alles heeft een functie, in naam van de veiligheid. “Eerst schiet ik met een katapult een touw met een lood eraan hoog de boom in, op zoek naar een stevige tak. Eens het touw bevestigd, kan ik er met mijn volle gewicht aan hangen terwijl ik naar boven klim. Ik voel me veilig, maar een specifieke bedrijfsverzekering is geen luxe. Wij overleggen ‘s morgens: als één van de twee zich niet fit voelt, zal de andere wel klimmen..” / www.boomingtom.be

ZO mei 2020 - 31

Smets Farma is Huisapotheker 2019

“Onze kracht zit in de vertrouwensband” Een kerk, een café en een apotheek. Zo ziet een gemiddelde dorpskern eruit. De hele gemeenschap komt er over de vloer. Voor een pijnstiller, advies over dat rare plekje op de huid of gewoon een babbel. Zoals bij Ilse Smets in Wilrijk. Een apotheek staat dicht bij de mensen, al staat er in coronatijden wel plexiglas tussen.

TEKST Sanderijn Vanleenhove – FOTO’S Wim Kempenaers

32 - ZO mei 2020

BIJZONDERNEMEND

Ik spreek Ilse Smets op een dinsdagnamiddag via Skype. Niets bijzonders, ware het niet dat ik normaal tot bij haar was gereden en dat ze me gewoon tijdens haar werkuren had ontvangen.

“Om te vermijden dat we alle drie tegelijk ziek zijn (Ilse werkt samen met twee collega’s, red.), werken we afwisselend.

Daarom ben ik nu op dinsdag thuis.” Het weekschema is niet het enige wat door corona is veranderd, zal Ilse me later in dit gesprek vertellen. Maar zorg bieden, blijft het belangrijkste. “En nu zelfs meer dan ooit”.

Ilse Smets: “Mensen denken gemakkelijk dat een apotheker niets meer doet dan een doosje uit de lade pakken en over de toonbank schuiven. ‘Winkeltje spelen’, om het oneerbiedig uit te drukken. Maar een groot deel van onze dag bestaat er net uit om medicatie niet te verkopen.

Omdat we van mening zijn dat het geen goed product is voor de patiënt, of omdat we vinden dat de patiënt best eerst een dokter raadpleegt voor hij zomaar een bepaald medicijn neemt. Wij stellen niet uit nieuwsgierigheid zoveel vragen wanneer iemand bij ons over de vloer komt, maar omdat wij zorg leveren.”

Huisapotheker 2019 “Een inkomen haal je uit de verkoop, maar je moet niet altijd willen verkopen.

Met die dualiteit worstelt elke apotheker.

Gelukkig is er op dat vlak verandering op til. Tegenwoordig krijgen we nu ook een vergoeding voor onze functie als huisapotheker. Wanneer iemand ons als huisapotheek aanduidt, dan begeleiden wij proactief het medicatieverbruik van chronisch zieken en stellen we het medicatieschema op. Daarvoor krijgen we een eenmalige jaarlijkse vergoeding.”

Sinds kort haalt Ilse nog een – beperkt – inkomen uit een multidisciplinair project over valpreventie dat ze samen met een kinesitherapeut en een thuisverpleeg-

kundige op poten zette. Meteen goed voor de award ‘Huisapotheker 2019’, een prijs van het Vlaams Apothekers Netwerk en het blad De Apotheker die apothekers bekroont die bezig zijn met verandering.

“Hoe langer iemand thuis kan blijven wonen, hoe gelukkiger hij is. Een van de voornaamste redenen waarom iemand in een rusthuis belandt, of erger, overlijdt, is een valpartij. Vallen heeft veel oorzaken: verkeerd medicatiegebruik, een slecht dieet, spierproblemen… En net daar proberen we multidisciplinair aan te werken.”

“Een inkomen haal je uit de verkoop, maar je moet niet altijd willen verkopen.”

“Geneesmiddelen en duizeligheid zijn mijn business, dus maak ik een medicatieschema op, ga ik na of er pillen bijzitten die het risico op vallen versterken, zoals slaappillen. Ons advies gebeurt op vraag van de patiënt. En hij betaalt daar ook voor. Hiermee ga ik niet rijk worden, maar ik bekijk het op de lange termijn.

Hoe langer de patiënt thuis woont, hoe langer hij bij ons klant kan blijven. Ik weet ook niet of je als apotheker echt rijk kan worden. Wat mezelf betreft, als ik kan doen wat ik graag doe en ervan kan overleven, dan is dat voldoende. Ik heb niet de ambitie om een jacht te kopen.”

Medicijn.be Net zoals veel ondernemers, voelen ook apothekers de druk van grote webwinkels.

“Ik ben me ervan bewust dat een deel van mijn patiënten online winkelt, maar ik heb daar geen probleem mee. De kracht van de apotheek zit in de vertrouwensband, in de service en de zorg die wij bieden.

ZO mei 2020 - 33

?????

‘Apothekers zijn de enige universitairen waarbij je gratis terecht kan voor advies’, zei iemand me ooit en dat klopt. Dat is de reden waarom mensen bij je binnenkomen. Die vertrouwensband onderscheidt ons van de grote webshops. Voor mij kunnen die naast elkaar bestaan. Je hebt altijd mensen die gaan voor de laagste prijs en mensen die gaan voor service en kwaliteit. De kunst is om daarop in te spelen.

Wij hebben een band met onze klanten.”

“Als apotheker maak je echt deel uit van de gemeenschap. Sommige buren komen mij tijdens mijn wachtdienst koekjes en koffie brengen. Of tijdens de ramadan. Ik probeer dan hetzelfde te doen in de kerstperiode, al zijn die van mij niet zo geslaagd… Ik heb al ambulances gebeld, wonden verzorgd… Zo was er eens een kindje dat – god weet hoe – met zijn oor tussen de wasmachine was geraakt en dat ik naar de dokter moest brengen.

Als hier iemand binnenkomt en een taal spreekt die ik niet ken, weet ik naar wie in de buurt ik moet bellen. Het is leuk dat ik

34 - ZO mei 2020

op de buurt kan rekenen, ik ken hier ook heel veel mensen.”

Hamstergedrag De laatste weken kent Ilse haar klanten minder en minder. “Waren het vroeger elke week dezelfde ouderen die langskwamen, dan zien we door corona nu de kinderen en kleinkinderen. Ik zie veel nieuwe gezichten. Dat is heel raar. De afstand is letterlijk ook groter geworden.

Vroeger hadden we de neiging om heel dicht bij onze klanten te komen. Nu staat er plexiglas tussen. Ook de werkdruk ligt veel hoger. Voor medicatieschema’s of advies blijft nog nauwelijks tijd over.”

“In het begin van de coronacrisis zagen we echt hamstergedrag. Gelukkig heeft de Apothekersbond snel richtlijnen gegeven over het aantal doosjes paracetamol per persoon. Wat we nu nog wel zien, is dat mensen voor een langere periode medicatie meenemen, zodat ze niet elke week moeten terugkomen.”

“Als apotheker hou je altijd ergens in het achterhoofd dat een epidemie mogelijk is. Maar dat het zo snel is gegaan, heeft me verrast.”

“Als apotheker hou je altijd ergens in het achterhoofd dat een epidemie mogelijk is. Maar dat het zo snel is gegaan, heeft me verrast. Buiten logistieke en praktische gevolgen merk ik financieel gelukkig voorlopig weinig van de coronacrisis. Het is daarvoor ook nog te vroeg. Ik merk wel dat mijn computersysteem op zijn laatste benen loopt en dat kan ik nu niet zomaar vervangen. Hopelijk houdt die het nog wat uit, liefst tot lang na de coronacrisis.” / www.apotheeksmetswilrijk.be

SNELFIE

Vijf vragen aan een Bekende Ondernemer

Marcelo Ballardin Marcelo is de Braziliaanse evenknie van Sergio Herman in het culinaire programma ‘Mijn Keuken Mijn Restaurant’ op VTM, waarin de twee topchefs de kunsten van tien hobbykokduo’s beoordelen. De 38-jarige Marcelo runt daarnaast al zes jaar restaurant Oak in Gent, dat sinds 2017 een Michelinster heeft en 16/20 scoort in de gids van Gault&Millau.

TEKST Paulien Coenaerts

Wat was je beste investering ooit?

“Mijn koksopleiding in Londen heeft mijn leven voorgoed veranderd. Ook al staat de school Le Cordon Bleu niet bekend als de beste koksschool en heb ik er niet zoveel geleerd als ik had verwacht… maar door dat diploma heb ik geloofwaardigheid gekregen. Dat is mét talent maar zonder diploma jammer genoeg moeilijk.”

Is succesvol ondernemen gemakkelijker als ze je naam kennen?

“Daar heb ik nog geen ervaring mee. Maar bekendheid is in elk geval niet nodig om succesvol te zijn. Een goed team hebben, dat is waar het om draait.”

“Als het te traag vooruit gaat, word ik gek.”

De beste ideeën krijg ik wanneer … “… ik ze het minst verwacht. Tijdens een vakantie, net voor ik indommel, zelfs tijdens de service… Ik ben een erg gedreven persoon die stress nodig heeft om te functioneren. Als het te traag vooruit gaat of saai is, dan word ik gek en lui.

Alleen werken is niets voor mij. Ik heb mensen rondom mij nodig die met mij in discussie gaan. Alleen op die manier komen de beste oplossingen.”

Van welke fout ben je blij dat je ze gemaakt hebt?

“Haha! Dat zijn er héél veel. Maar stoppen met de universiteit was een van de grootste. Dat was de reden waarom ik voor een job als kok koos. Hoewel ik nu een succesvolle kok ben, heb ik toch spijt dat ik stopte met studeren.

Als er iets misloopt en ik moet de boeken neerleggen, dan moet ik wellicht terug naar school.”

Wil je ook inspirerende ideeën opdoen? www.unizo.be/ondernemersforum

Wat is het mooiste of moeilijkste moment uit je carrière?

“De opening van Oak. Dat moment is voor eeuwig in mijn brein gegrift. Dat was het moment waarop ik besefte dat ik niet langer ‘gewoon’ moest koken, maar ook écht ondernemer moest zijn. Dat wil zeggen: een team runnen, de marketing verzorgen, boekhouder spelen, leveranciers zoeken, en intussen ook nog eens een visie uitwerken voor het restaurant. Er is sindsdien zóveel waar ik op moet letten. Makkelijk is anders!”

ZO mei 2020 - 35

Hoe ondernemers de crisis doorstaan

“Het leven ziet er momenteel wat anders uit”

Het coronavirus heeft onze ondernemers een oplawaai van jewelste verkocht. Hoe bieden zij het hoofd aan deze crisis? Sommigen door hun diensten te vertalen naar het internet.

Ja, ook als ze kinesist zijn. Of door hun business in te zetten voor een goed doel, zoals restauranthouders in Lier en omstreken doen met ‘Feed the nurses’. Maar soms zit er niks anders op dan tandenknarsend te wachten tot het beter wordt, “en mensen blij zullen zijn om weer zalig naar de openluchtmarkt te gaan”.

Chef-koks koken voor ‘helden van de zorg’

“Onze frontsoldaten verdienen krachtvoer” Toen op 14 maart de deuren van zijn restaurant Petit Cuistot in Lier voor onbepaalde tijd dichtgingen, luidde ook voor Nils Proost de vraag: en wat nu?

TEKST Herman Van Waes

Nils Proost: “Ook wij hebben overwogen voor afhaalmaaltijden of thuisbezorging te gaan. Maar de vijfgangenmenu’s die we normaal aanbieden zijn niet geschikt om in dozen te bezorgen en op te warmen.

We hadden de voorbije jaren wat reserve opgebouwd, en vanuit mijn omgeving kwam spontaan het idee: waarom de ‘hel-

36 - ZO mei 2020

den van de zorg’ niet culinair ondersteunen? Mijn schoonzus en schoonbroer zijn arts, mijn schoonzus is spoedverpleegkundige. Ik zag dagelijks met eigen ogen hoezeer die mensen onder druk stonden en steeds meer begonnen te ‘puffen’.

Bovendien was er in heel wat ziekenhuizen geen bedrijfsrestaurant meer.”

Keukengeweld “Ik heb dan de koe bij de horens gevat op social media als lid van Jong Keukengeweld, een community van 65 opkomende chefs. Mijn oproep #feedthenurses kreeg meteen bijval bij de Antwerpse chefs van Atelier Maple en Zoen, en De Wingerd in Vorselaar. Het ‘businessmodel’ is dat wij gratis gingen koken en leveren, en dat de grondstoffen van onze lokale leveranciers zouden

REPORTAGE

komen. Ook daar waren de reacties al even bemoedigend: niet alleen de beenhouwer, groenteboer en bakker boden zich aan, ook particulieren, die zelf bij die voedingszaken bijvoorbeeld gehakt gingen kopen en dan aan ons bezorgden om ‘ballekes in tomatensaus’ te maken. Misschien is dat de belangrijkste les uit deze crisis: dat mensen zien hoe ze in barre tijden op hun lokale handelaars kunnen steunen, dat die vitaal zijn voor een echt gemeenschapsgevoel.”

Nils Proost:

“We bezorgen maaltijden aan een veertigtal ziekenhuizen en zorgcentra in de regio.”

“Uiteraard is dat logistiek nogal complex: wie levert wat en hoeveel, waar, in welke verpakking? Hoe zorg je dat alles volgens de voedselhygiënische normen verloopt?

Hoe bericht je op social media? We hebben daar vijf pagina’s instructies over. We krijgen de hulp van Omnia Management Agency, een agentschap dat heel de administratie , social media-campagne en het webbeheer voor zijn rekening neemt.

Het loopt vlot, maar het is nog elke dag boksen, leven op adrenaline. Voor hoelang weten we niet, maar zolang er bevoorrading van eten is, blijven we op die positieve vibes doorgaan.”

Stevige kost “Zo zijn we heel snel van start kunnen gaan. Niet met haute cuisine, wel met stevige Vlaamse boerenkost, zeg maar krachtvoer voor onze frontsoldaten. Ikzelf lever vier keer per week aan het HeiligHartziekenhuis in Lier, inmiddels zijn we al met een 30-tal chefs plus helpende handen, die maaltijden bezorgen aan een 40-tal ziekenhuizen en zorgcentra in hun regio.”

/ www.feedthenurses.be

Health in Progress – ook op afstand

“Ik moest mijn cameravrees overwinnen” Bij Health in Progress kan je doorgaans – lees: in niet-coronatijden – terecht voor kine­ sitherapie, osteopathie, yogalessen, aquagym, workouts… Maar ook Ruben Cools en zijn team moesten door de crisis stoppen met werken. Of zoeken naar manieren om het anders aan te pakken. Hoe? Met skypeconsultaties en workoutvideo’s.

TEKST Paulien Coenaerts

Jumping jacks, mountain climbers, burpees, planken,… en zo gaat het nog wel even door. Net bekomen van de work­ outvideo van Health in Progress en redelijk uitgeput, bel ik Ruben Cools op, tijdens het middagdutje van zijn eenjarige dochter: “Het leven ziet er momenteel wat anders uit”, lacht hij. “Al is deze crisis een serieuze financiële aderlating voor een kinesist-osteopaat, ik geniet van de tijd die ik nu kan doorbrengen met mijn

gezin. En ik heb ook eens tijd om mijn administratie op orde te brengen.”

Kinesitherapie op anderhalve meter “Bij Health in Progress zijn we met vier.

Eva geeft yogalessen, Tessi is voedingsen zwangerschapsadviseur, en Younnah en ik doen kinesitherapie en osteopathie. Daarnaast organiseren we weke-

lijkse aquagym en ‘HiP-sessies’, zoals we dat noemen (Health in Progress-sessies, red.). Dat is een training in groep.”

“Toen de ernst van het virus duidelijk werd, hebben we snel besloten om te sluiten. Ook al mochten we van de overheid verder werken als we afstand konden houden van de patiënt en als we na elke consultatie de praktijk volledig zouden ontsmetten. Onze beroepsvereniging voegde daar nog aan toe dat we ons moesten beperken tot de dringende gevallen. Als je al eens bij een kinesist of osteopaat bent geweest, weet je dat het ondoenbaar is om vanop ander­halve meter behandeld te worden.”

ZO mei 2020 - 37

Ruben Cools:

“We posten wekelijks een sportieve uitdaging op de sociale media.

Zo willen we top of mind blijven.”

Therapie door een computerscherm “De consultaties zijn van een 20-tal per dag teruggevallen naar zes virtuele. Dat is peanuts. We proberen onze patiënten zo goed en zo kwaad mogelijk te helpen.

De écht acute gevallen bellen we op via Skype of Zoom, om te horen wat er aan de hand is en of we iets kunnen doen. We geven dan oefeningen die helpen bij de revalidatie van hun kruisbanden bijvoorbeeld, of we geven een mini-opleiding aan hun partner, zodat die wat stretch­ oefeningen kan helpen uitvoeren.”

“Dat gaat niet altijd, natuurlijk. Zo hebben we één patiënt die net een metalen pin uit zijn vinger heeft laten halen.

Als hij niet op de juiste manier start met de revalidatie, kan hij een stuk van zijn handfunctie verliezen. Een andere patiënt heeft multiple sclerose. Vijf weken zonder beweging kan een gigantische achteruitgang betekenen. We zijn aan het afwegen of we hen toch niet in levenden lijve gaan behandelen. Met voldoende ontsmettingsgel en een mondmasker zijn we ondertussen aan de slag gegaan. Anders zou de impact te groot zijn. Maar het voelt niet goed aan, om eerlijk te zijn.”

38 - ZO mei 2020

Creatief met corona “De yoga- en de aquagymlessen liggen volledig stil. Yoga zouden we virtueel kunnen organiseren, maar die bewegingen en poses zijn zo precies dat persoonlijke begeleiding nodig is. Misschien gaan we het toch eens proberen. En aquagym lukt niet als alle zwembaden gesloten zijn. Je moet creatief omgaan met de coronacrisis. Dus heb ik mijn cameravrees overwonnen en enkele virtuele workouts opgenomen om onze patiënten te stimuleren om in beweging te blijven in hun kot. Daar kan ik niet dezelfde prijs voor vragen als voor een HiP-sessie met persoonlijke begeleiding. En met die 10 euro voor de training gaan we onze verliezen niet compenseren. We gaan ook workshops over slaap virtueel geven.”

“Daarnaast posten we wekelijks een sportieve uitdaging op de sociale media en vragen we aan de liefhebbers om een filmpje in te sturen. Dat is zowat onze marketingstrategie op dit moment om top of mind te blijven.”

Overbrugging “Het verlies aan omzet als osteopaat of kinesist in deze lockdown zal voor ons rond de 2000 à 2500 euro per week zijn.

Dat is niet min. Zeker als je leningen af te betalen hebt. Het coronavirus zorgt – voor iedere zelfstandige - voor een serieuze financiële uitdaging. Omdat we als kinesist of osteopaat niet verplicht zijn om volledig te stoppen, hebben we geen recht op de hinderpremie. Wél op het crisisoverbruggingsrecht en op de compensatiepremie. Het crisisoverbruggingsrecht voorziet voor maart en april een volledig maandbedrag voor iedere zelfstandige die door Covid-19 minstens 7 opeenvolgende dagen moet stoppen.

De compensatiepremie komt voor ons neer op een 3000 euro.”

“Het geeft geen zin om te klagen over wat wel en niet had gekund als het virus er niet was. Het is er. En de gezondheid gaat voor. Dus: blijf in uw kot en sport daar een beetje, hé!” / www.healthinprogress.be

REPORTAGE

De marktkramers mogen nog niet buiten

“We blijven lobbyen!”

Alle markten zijn opgeschort. Sommige marktkramers die in etenswaren doen, proberen dat op te vangen met vindingrijke alternatieven. Maar veel hangt af van de plaatselijke burgemeester.

TEKST Herman Van Waes FOTO Pat Verbruggen

Marktkramer Johan De Leeuw, voorzitter van de Nationale Groepering Ambulante Handel (NGAH), heeft het moeilijk met de regel dat geen enkele markt nog toegelaten is: “Zelf heb ik een kraam met dameskleding: dat wij dicht moeten zoals alle andere winkels met niet-essentiële producten, daar kan ik mee leven.

Iedereen gelijk voor de wet, de gezondheid gaat voor. Maar als er dan terecht een uitzondering gemaakt wordt voor wél essentiële producten zoals voeding, waarom mag dat in een supermarkt wél en in een marktkraam niet?”

door aan huis te leveren op bestelling, te verkopen in hun magazijn, in de voortuin, op een privéparking, langs de baan… het hangt vaak af van de lokale burgemeester of dat mag, zoals in kleine gemeentes waar nog nauwelijks een voedingszaak is.

Ik was bijna doof na een telefoontirade van een uitbater van een kippenkraam die op een standplaats langs de baan verkocht en had moeten sluiten. Er is dus meer rechtlijnigheid nodig in wat wél is toegestaan.”

“Veel handelaars die hun winkel moesten sluiten, proberen nu via hun webshop te verkopen en aan huis te leveren of te laten afhalen. Nu steeds meer klanten noodgedwongen kennismaken met het onlineshoppen zal dat onze sector zeker geen goed doen. Of misschien zullen ze juist blij zijn om na de quarantaine om weer zalig op de markt rond te lopen?

Laat het ons hopen...” / www.ngah-belgie.be

“Als het gaat om afstand houden lopen de klanten in een supermarkt, in een afgesloten ruimte, allicht meer kans op besmetting dan op een markt in open lucht. Als het gaat om hygiëne weet je in een supermarkt niet wie daarvoor die groenten en fruit heeft betast. Op een markt word je bediend en weet je dat enkel die marktkramer het product heeft vastgehad en verpakt.”

“Ik heb niets tegen grootwarenhuizen, maar als je marktkramers ook de kans geeft hun voeding op een perfect hygiënische manier aan de man te brengen, zou je een grotere spreiding krijgen in het aankoopgedrag, in de plaats van in rijen te staan aanschuiven.

En daar is het met al die maatregelen toch om te doen? We blijven dus als beroepsvereniging lobbyen op Vlaams en federaal niveau om daar wat aan te doen.”

Liever rechtlijniger “Sommige van onze voedingverkopers proberen te redden wat er te redden valt

Johan De Leeuw en echtgenote in hun kraam, toen er nog geen vuiltje aan de lucht was.

ZO mei 2020 - 39

Kroniek van de crisis

“De teller nadert de 50.000 vragen” Na de lockdown van het land was de opdracht voor UNIZO gigantisch en cruciaal. Meer dan ooit zou de meerwaarde van de organisatie blijken voor de ondernemers. Maar het was een razende rit. Onze topman Danny Van Assche neemt ons mee in de rollercoaster van de afgelopen weken.

TEKST Danny Van Assche

Nee, corona bleek toch niet zomaar een griepje te zijn. Dat werd in de loop van de maand maart duidelijk, met als mokerslag dinsdag de 17de: alle ondernemingen moesten vanaf ’s anderendaags sluiten, behalve zij die ‘essentieel’ waren,

40 - ZO mei 2020

zij die konden blijven draaien op telewerk of het ‘afstand houden’ konden garanderen. Een schok ging door het land.

Vooral kmo’s en zelfstandigen bleven verweesd achter. De opdracht voor

UNIZO was gigantisch en tegelijkertijd cruciaal. Meer dan ooit zouden we de meerwaarde van onze organisatie aan de ondernemers kunnen bewijzen.

Het begon in het weekend na donderdag de 12de, toen de Nationale

OP WEG MET DANNY

“Juist die sectoren die vooral bestaan uit zelfstandige ondernemers, zijn het ergst getroffen.

UNIZO-leden dus.”

Veiligheidsraad besloot dat de horeca dichtging en bijna alle winkels in het weekend moesten sluiten. Dat werd een generale repetitie, om zo te zeggen. Die zaterdag en zondag behandelden we enkele duizenden vragen van ondernemers.

Na de tweede beslissing op 17 maart brak de dam helemaal. Op één dag tijd kregen we 11.000 vragen van ondernemers. Die waren meestal dezelfde: “Mag ik open blijven of niet?” en “Kom ik in aanmerking voor de hinderpremie”?

UNIZO luisterde Die week was voor UNIZO de drukste uit haar bestaan. En dan nog met gesloten kantoren, want we hadden beslist volledig op thuiswerk over te gaan. We opereerden dus vanuit 220 thuiskantoren, verspreid over het hele land.

Normaal verwerkt de UNIZO Onder­ nemerslijn iets meer dan 30.000 adviesvragen op een jaar. In twee weken coronatijd gaven we 35.000 ondernemers advies, en ondertussen nadert de teller de 50.000. Dat betekent ook dat alle hens aan dek werd geroepen. Alle collega’s werden ingeschakeld om ondernemers zo snel mogelijk een antwoord op hun vragen te geven.

Er kwam een systeem om informatie aan hoog tempo van het Nationaal crisiscentrum naar de ondernemers en hun sectoren te krijgen, en die stroom verliep ook omgekeerd: meermaals per dag stelden we lijsten op met openstaande vragen, die we bezorgden aan het crisis-

centrum, maar ook aan de verschillende kabinetten en administraties.

Voor de belangrijkste hangijzers overlegden we met de ministers zelf. Dagenlang is er gestreden om het aantal openstaande kwesties terug te schroeven naar bijna nul. Daar hebben we drie weken aan gewerkt. Non-stop.

UNIZO werd gehoord Maar informatie geven is niet genoeg.

De meest getroffen sectoren zijn horeca, toerisme, evenementen, klein- en groothandel en de bouwsector. Juist die sectoren die vooral bestaan uit zelfstandige ondernemers. UNIZO-leden dus. En eigenlijk zijn er nauwelijks sectoren die niet getroffen worden.

Het was dus cruciaal dat UNIZO gehoord werd door alle betrokken ministers. In het prille begin werd er nog wel eens fysiek vergaderd, maar dat was snel voorbij. De sociale partners zagen elkaar nog enkele keren in de Nationale Arbeidsraad en de stichting van de ERMG (de Economic Risk Management Group, waarin sociale partners en economische experts zetelen) gebeurde nog door de premier in een grote aula van de Nationale Bank.

“Ik beleef alles op hetzelfde paar vierkante meter.”

Ikzelf zit in de centrale vergaderingen van de ERMG, en collega’s van de UNIZO studiedienst zitten in diverse werkgroepen. Buiten die allereerste bijeenkomst is de ERMG nooit meer fysiek samengekomen. We leren om met 40 mensen virtueel te vergaderen.

Digitaal à gogo

werkt nog ook! De overlegmomenten starten op tijd, tussenkomsten zijn gevat en ter zake en vergaderingen lopen niet uit. Deze crisis doet meer voor de digitalisering van onze samenleving dan alle studies, workshops en plannen van de afgelopen vijf jaar.

Het is een onwezenlijke situatie. Of het nu gaat over een onderhoud met een minister, het overleg met sociale partners op Vlaams niveau, een vergadering van de ERMG, interviews met journalisten, de raad van bestuur van UNIZO, het dagelijks bestuur van de SERV of de Groep van Tien: ik ben altijd op dezelfde plek, thuis.

Alles gebeurt via het beeldscherm. De UNIZO-directieraden.

Het wekelijks overleg van de studiedienst. Op een digitale raad van bestuur droegen we zelfs de nieuwe voorzitter voor UNIZO voor, die na een bekrachtiging door de Algemene Vergadering Karl Verlinden zal opvolgen.

Jazeker, ook die Algemene Vergadering zal digitaal doorgaan.

Het crisisoverleg toen de kappers wilden sluiten, maar niet mochten, de ontgoocheling en de verwarring toen plots doe-het-zelfzaken mochten openen, maar dit alleen de ketens bleken te zijn, de strijd voor extra compenserende maatregelen… ik beleefde het allemaal op hetzelfde paar vierkante meter.

Namelijk aan het bureautje van mijn negenjarige dochter. Werkt perfect.

www.unizo.be/corona www.uniz.be/backtobusiness koopinjebuurt.be www.liantis.be/nl/steunmaatregelen UNIZO’s Coronalijn: 0800 20 750

En wat het strafste is van allemaal: dat

ZO mei 2020 - 41

COLUMN: DE ZA AKWA ARNEMER / BART DEBBAUT

Covid-19 en korting -20 Beste Luc, Sta me toe dat ik je met je voornaam aanspreek, dat bekt wat beter.

Niet dat ik je persoonlijk ken. Ik ben je één keer tegengekomen, op het dak van een of ander gebouw in Antwerpen, tijdens een receptie na een retailevent. We hebben toen enkele woorden gewisseld.

Een beleefdheidsgesprekje van een zelfstandige retailer met de baas van een kledingconcern. Zo’n beetje als een gesprek tussen een amateurtoneelspeler met de baas van Studio 100. Of een eerstejaarspianist in de muziekacademie van pakweg Zonhoven met Jan Caeyers, dirigent van Le Concert Olympique. Dat niveau.

‘Korting geven zit in ons DNA’, zei je in De Zevende Dag, toen je er met Mimi Lamote, CEO van Mayerline, in discussie ging over het verschuiven van de solden naar augustus. Je wilde van geen verschuiving weten, wilde meteen terug kunnen uitpakken met veel kortingen. Tot mijn eigen verbazing kon ik je geen ongelijk geven. Ik ben ook geen voorstander van het verschuiven van de solden naar augustus. Omdat ik weet dat het alleen maar neerkomt op een extra maand korting geven voor jou en heel wat anderen. Misschien zelfs voor mij.

Niet dat ik me minderwaardig voelde ofzo. Helemaal niet. Maar ik kende mijn plaats. Dat is jaren geleden. Intussen zijn we elkaar niet meer tegen het lijf gelopen. Ik run intussen ruim negen jaar mijn kledingzaak, jij bent CEO van Zeb, de kledingketen die de laatste jaren vooral de pers haalde met handige achterpoortjes om de sperperiode te lijf te gaan met een opgestoken middenvinger.

Als de lezers van dit blad deze brief onder ogen krijgen, zijn we hopelijk alweer aan het werk. Sommigen denken dat het nooit meer hetzelfde zal zijn. Dat consumenten anders gaan leven, bewuster, kritischer, minder spenderend. Ik geloof daar niet in. We gaan de draad terug oppikken. Met z’n allen. We gaan de economie erbovenop helpen. Jij op jouw manier, ik op de mijne, iedereen op de zijne.

Hoe gaat het? Begin maart verraste je met een folder waarop je – als baas van je eigen concern – poseerde samen met Tom Waes. Strak in het pak. Mooie foto’s, het moet gezegd, het plaatje klopte. Je trok er speciaal voor naar Namibië, liet je gewillig fotograferen met de benen tot aan de knieën in de modder, sliep in de verzengende hitte in een tent, en sloeg wellicht enkele duizenden insecten van je af. Allemaal voor het goede doel: een mooie folder. Missie geslaagd.

Jammer echter dat de mooie foto’s besmeurd werden door rode vierkanten waarin met witte letters kortingen stonden aangekondigd, die mij deden steigeren: min 20%, min 30%. Op de folder die in dezelfde enveloppe stak kondigde je zelfs kortingen aan tot -50%.

En dat aan de start van het lenteseizoen, waarop de gemiddelde zelfstandige retailer hoopt op mooi weer en veel klanten om zijn collecties aan de man, de vrouw en het kind te brengen. Aan normale prijzen. Zonder kortingen. Et alors, zou Mitterrand zeggen. Je zou het perfect kunnen nazeggen.

En toen gooide een gemeen virus roet in het eten. We sloten onze winkels: jij die van jou, ik die van mij, samen met al onze niet-essentiële winkels. Geen verkoop, heel veel liggende stock. Jij kon verder verkopen via je webshop, ik moest die van mij nog maken.

Zonder veel succes overigens, mannen zijn niet zo’n onlinekopers van kleding. Je webshop kondigde dan wel crazy days aan met kortingen tot 70%, de kostuums die jij en Tom droegen in Namibië kon je op je webshop plots niet meer kopen met korting.

42 - ZO mei 2020

“Waarom moeten we altijd kortingen geven op kleding?”

Maar mag ik je wel iets vragen: stop met die kortingen in het begin van het modeseizoen. Ze zijn niet eerlijk tegenover de zelfstandige retailers, ze maken de consument iets wijs, ze zijn nefast voor de geloofwaardigheid van de sector, ze vreten aan je marges. Ik vraag geen korting bij de beenhouwer en de bakker. Ook niet bij de kapper of in de groentewinkel om de hoek. Jij wel? Waarom moeten we dan per se altijd kortingen geven op kleding?

Kijk naar de cijfers van heel wat van je bevriende kledingketens: ze kleuren roder dan de gemiddelde beurscijfers de eerste dagen na het uitbreken van de lockdown. Ondanks alle kortingen.

Of misschien omwille van de kortingen, wie zal het zeggen. Je foto’s met Tom Waes (zalige kerel, trouwens) waren mooi. De rode vierkanten verbrodden het plaatje. En Covid-19 deed ook jou pijn. Maar het zal je de das niet omdoen. Mij ook niet. Veel van onze collega’s wel. Een stropdas kan je in mijn winkel kopen vanaf 29,95 euro. Zonder korting is hij even stijlvol.

BART DEBBAUT woont in Zoutleeuw, is gehuwd en heeft twee dochters. Hij is zaakvoerder van herenkledingzaak ‘De Gouden Schaar’ in Tienen. Hij schrijft, kookt, fietst en speelt piano. Passie is daarbij de rode draad.

Mobiel werken is de toekomst.

Bent u er klaar voor?

Verliezen uw medewerkers op de baan bij elke opdracht onnodig veel tijd aan papierwerk? Loopt uw planning al te vaak in het honderd? Wil u meer grip op uw organisatie, waar u ook bent of wat er ook gebeurt? Mobiel werken is een must.

Meer weten? Download ons gratis e-book via wkbe.be/mobielwerken-kmo

Mobiel werken met Adsolut Kmo-beheer

“Nooit meer zonder tablet en app de baan op” Jadec Fire & Security, een erkend specialist in alarmsystemen en beveiliging, werkt sinds vorig jaar volledig digitaal met Adsolut Kmo-beheer.

En dat rendeert: “Van het aansturen van onze techniekers op de baan tot de administratieve afhandeling van opdrachten: alles verloopt nu veel vlotter.”

“

“Onze installateurs ontvangen al hun opdrachten via een app. Wanneer ze klaar zijn met een job voegen ze meteen de artikels toe die ze ter plaatse gebruikt hebben. Zo bewaren we het overzicht over onze voorraad.

Werkbonnen worden meteen na de opdracht digitaal ondertekend door de klant, waardoor onze administratie ook veel efficiënter werkt.”

Meer info op wkbe.be/adsolut-kmo

Adsolut Kmo-beheer voor techniekers en salesteams

Met handige apps voor onderweg:

• krijg overal toegang tot actuele klantgegevens (contactdetails, adres, verkoophistoriek, …)

• deel documenten eenvoudig met klanten • ontvang dagelijks een gepersonaliseerde planning, met overzicht van benodigde materialen • maak offertes, bestel- en verkoopbonnen ter plaatse • raadpleeg actuele info over uw afspraken (of die van uw collega’s) in uw gekoppelde agenda

Helemaal top voor uw klanten:

• ontvangen meteen na uw werkbezoek de juiste documentatie • kunnen bij aftekenen van hun (digitale) werkbon onmiddellijk feedback geven • ontvangen een melding wanneer hun onderhoud voor de deur staat

Met mobiele apps heb je altijd alles bij de hand

Nooit was werken vanop afstand zo simpel Mobiele applicaties worden meer en meer een must voor vaklui die veel op de baan zijn, zoals techniekers, installateurs of salesmensen. Zo kunnen ze hun werkschema en andere gegevens ontvangen, zonder dat ze daarvoor op kantoor hoeven te passeren. Nu telewerken meer en meer veld wint, komen zulke applicaties zelfs extra goed van pas.

TEKST Erwin Vandenbosch & Filip Huysegems - FOTO Shutterstock

‘Mobiel werken’ betekent ‘overal’ kunnen werken dankzij apps die verbonden zijn met het centraal computersysteem van een bedrijf of zoals dat vandaag heet: de ERP (Enterprise Resource Planning).

De smartphone of tablet is hét instrument bij uitstek. Hij vervangt niet alleen de pc, maar is tegelijk telefoon, fototoestel, wekker, GPS en kan, specifiek voor ERP’s, ook prikklok, magazijnscanner en track & trace-apparaat zijn.

De gebruiker van zo’n applicatie kan informatie raadplegen over de werken die

hij ergens moet uitvoeren en ter plekke bijvoorbeeld foto’s nemen en deze met collega’s delen via de app. Met hetzelfde toestel kan hij zijn volgende klant laten weten dat hij eraan komt of misschien vertraging heeft opgelopen.

Voor de werkgever betekent het ook dat de papierwinkel inkrimpt. Niemand hoeft nog ringmappen mee te zeulen naar zijn opdracht of werkbonnen over te typen.

Meer nog: na afloop van de werken kan de klant ter plekke de bon ondertekenen,

WAT IS EEN ERP? Een ERP is een programma dat alle processen in een bedrijf overspant en bestaat uit een hoop deelprogramma’s, bijvoorbeeld voor klantenbestanden, voorraadbeheer, boekhouding... ERP-systemen zijn toepasbaar voor nagenoeg alle typen organisaties, groot en klein en zowel producerend als dienstverlenend.

Dankzij zo’n ERP kun je ieders planning op punt houden, de meest actuele klanteninformatie delen, de papierstroom terugdringen, dubbel werk vermijden, enz. Daar kun je mobiele applicaties aan vasthaken.

44 - ZO mei 2020

die dan via het internet direct in de ERP terechtkomt.

Dat klinkt allemaal heel positief. Maar laat ons dit mooie verhaal eens toetsen aan de realiteit, in vier vragen aan twee ondernemers met ervaring.

1 WAAROM DE OVERSTAP NAAR MOBIELE APPS? Domica is gespecialiseerd in elektrische automatiseringen in gebouwen: ventilatie en airco (hvac) verlichting, audio- en videotoepassingen, toegangscontrole, energiemeters… Mobiel werken is er al een jaar of vijf ingeburgerd en kwam er op vraag van de werknemers zelf.

Zaakvoerder Pieter Feys: “Iedereen die hier werkt, heeft een passie voor digitalisering. De hele groep vond het handiger om op de werkplek snel schema’s doorgestuurd te krijgen zonder met laptops te

PR AK TISCH

moeten sleuren. Mobiele apps zijn daarvoor de oplossing. We zijn dan op zoek gegaan naar leveranciers en fabrikanten en daarin hebben we een keuze gemaakt.”

Verscheure Domotica installeert camerabewaking en programmeert elektrische toepassingen in woningen, kortweg domotica. Bedrijfsleider Filip Verscheure voerde pas begin dit jaar mobiele apps in, “nadat ik het idee had opgepikt op beurzen”. De belangrijkste reden om ermee te starten: de werklast verlagen.

Filip Verscheure: “De verwerking van de afleverbonnen was heel omslachtig.

Gebruikte materialen, gepresteerde uren, dat werd allemaal schriftelijk genoteerd door de werknemers. Dat moest ik dan allemaal doorworstelen tijdens het weekend en dat kostte mij veel tijd en energie.”

2 HOE WERKT HET IN DE PRAKTIJK? Filip Verscheure: “In mijn pc zit een link naar de database waar alle materialen die we gebruiken zijn opgeslagen. Het klantenbestand zit daar ook bij. Als er nieuw werk gepland staat, maak ik een werkbon met alle gegevens en krijgt de technieker daarvan een melding op zijn smart­ phone. Wanneer hij klaar is met het werk, stuurt hij mij de bon door en kan ik direct

Filip Verscheure:

“Ik hoef mijn zaterdag niet meer te beste­­den aan papierwerk.” de factuur opmaken. Het is niet zo dat de facturen automatisch aangemaakt worden, ze worden eerst allemaal gecontroleerd door mij.”

Pieter Feys: “Met de mobiele applicatie kun je onderweg te allen tijde aan alle documentatie en dat is een groot gemak, want er is niets zo vervelend als bij een klant aankomen en niet de informatie bijhebben die je nodig hebt. Dan moet je beginnen rondbellen en andere collega’s storen.

Sinds een jaar gebruiken we een communicatie- en samenwerkingsplatform.

Als iemand toch met een vraag zit, zetten we die in het algemeen kanaal en kan er iemand antwoorden wanneer hij een ogenblik tijd heeft.”

4 WAT ZIJN DE NADELEN?

3 NOEM EENS EEN GROTE BONUS.

Pieter Feys: “Ik zie geen nadelen. De minimale investering brengt zoveel meer op. Een ding misschien: ik sta open voor deze mobiele apps, alleen hoop ik dat er wat meer standaardisatie komt zodat de tools met elkaar kunnen communiceren. (Domica gebruikt verschillende apps voor verschillende doelen, red.)

Pieter Feys: “Alles gebeurt nu veel efficiënter en als we moeten teruggrijpen naar een interventie van een tijd geleden, is alles veel beter gedocumenteerd.”

“Ik heb ook een beter zicht op start- en stoptijden wat niet betekent dat ik mijn mensen voortdurend controleer. De app is ook efficiënt om verplaatsingskosten te rechtvaardigen tegenover de klant.”

Filip Verscheure: “Er is een enorme tijdwinst. De gegevens over de gebruikte materialen worden direct uit de databank geplukt, dus moet ik niet apart de kostprijzen opzoeken en alles opnieuw invoeren op mijn pc.”

“Ik hoef mijn zaterdag niet meer te besteden aan papierwerk. De tijd die ik daarvoor vroeger nodig had, kan ik nu gebruiken om offertes te maken die op hun beurt meer opdrachten opleveren.”

Filip Verscheure: “Nadelen? Die zijn me tot nu toe niet opgevallen. Soms vraag ik me zelfs af waarom ik mobiel werken niet veel vroeger ingevoerd heb. Ik kende het concept al, maar het financiële plaatje schrikte mij wat af. Maar dat geld is snel terugverdiend, achteraf bekeken. Mijn werknemers zijn rond de 30 en konden zich snel aanpassen aan mobiel werken.

De ene is al meer computerminded dan de andere, maar al bij al lukte het goed.”

“We hebben nu meer tijd om bij te blijven met innovaties zoals het Internet of Things. In de domotica is er een constante evolutie en die moeten we blijven volgen.”

Pieter Feys:

“Je kunt overal aan alle documentatie.”

Nu heeft iedere fabrikant zijn eigen benadering en voor nieuwkomers is de ommezwaai niet altijd even makkelijk.

Ook voor de uitwisseling van gegevens zou eenvormigheid een pluspunt zijn. Ik reken erop dat dat in de toekomst zal gebeuren.”

BEDENK DAT... ... voor mobiele apps een internetverbinding cruciaal is. Op sommige locaties (bvb. in kelders) kan dat lastig zijn. ... de beveiliging van bedrijfsdata die via internet heen en weer reizen, zeker je aandacht moet verdienen. ... het contact tussen collega’s niet mag lijden onder mobiel werken. De gezamenlijke groepsgeest blijft belangrijk voor de motivatie. Bouw zulke momenten in.

ZO mei 2020 - 45

Vincent Lievens en Michael Debaveye van Creaplan. Hun wanden laten ziekenhuizen toe grote ruimtes te verdelen in compartimenten.

46 - ZO mei 2020

SAMEN WERK T

Creaplan stelt wanden op in ziekenhuizen in plaats van op beurzen

“Wij kunnen heel snel extra capaciteit creëren” Michael Debaveye (CEO Creaplan): “Het eerste verzoek kwam van het Jan Yperman-ziekenhuis in Ieper, om zowel aan het onthaal als op de spoedafdeling wanden te plaatsen, zodat alles veilig kan verlopen. We hebben daar meteen werk van gemaakt. Ondertussen plaatsten we wanden in ziekenhuizen in Gent en Deinze, en in zorgcentra in Deinze, Geraardsbergen, Wichelen, Aalter en het Meetjesland.”

Afgelopen weken kreeg UNIZO Oost-Vlaanderen heel wat vraag naar medisch materiaal.

Zowel van ziekenhuizen, apothekers als woon- en zorgcentra.

En heel wat bedrijven willen hulp bieden. Zoals Creaplan uit Nazareth.

Het standenbouw- en interieurbedrijf stelt zijn voorraad mobiele wanden ter beschikking.

Jos Vermeiren (UNIZO): “We merken dat heel wat bedrijven graag hulp bieden, maar niet goed weten wie er nood heeft aan hun aanbod. Vandaar het idee voor een meldpunt. Wij zorgen voor een rechtstreekse lijn met de federale overheidsdienst voor Volksgezondheid, die dan zorgt voor een koppeling tussen vragers en aanbieders.

Op die manier kan de bedrijfswereld haar duit in het zakje doen in deze crisis én krijgen ondernemingen de kans om productief te blijven.”

Bij Creaplan hebben ze zo’n twee kilometer mobiele wanden staan. Volgens Michael genoeg om aan alle vraag te voldoen.

Michael Debaveye: “We hebben nu al één vierde van onze opslag gebruikt.

Afhankelijk van wat het ziekenhuis of zorgcentrum wil, kunnen we grote ruimtes verdelen in afgescheiden ruimtes, of zelfs

individuele ruimtes, zodat patiënten toch enige privacy én veiligheid krijgen. Dat is iets wat wij heel snel kunnen realiseren.”

Jos Vermeiren (UNIZO):

“We merken dat heel wat bedrijven graag hulp bieden, maar niet goed weten wie er nood heeft aan hun aanbod.”

“Het meldpunt van UNIZO is een goed idee, want we weten nog niet goed waar we aan toe zijn. Als bepaalde ziekenhuizen voor nieuwe uitdagingen komen te staan, dan is het handig dat ze weten waar ze een beroep kunnen doen op wat. We dragen daaraan natuurlijk graag ons steentje bij. “ Jos Vermeiren: “Volksgezondheid moet natuurlijk de eerste prioriteit zijn, maar we zien gelukkig ook heel wat strijdvaardigheid bij de bedrijven, heel wat veerkracht ook, om samen deze crisis het hoofd te bieden.”

Oost-Vlaamse bedrijven die medisch materiaal ter beschikking willen stellen, kunnen mailen naar oostvlaanderen@unizo.be

ZO mei 2020 - 47

UNIZO-coach Ann-Sofie Lamon, Maarten Smet (links) en Frederick Verstraeten (rechts).

48 - ZO mei 2020

GOED GEHOLPEN: UNIZO GEEF T ANT WOORD OP JE VR AGEN

Maarten Smet en Frederick Verstraeten volgden Go4Business

“We zagen plots veel mogelijkheden” Maarten Smet is een fervente hobbybrouwer die een plek zocht om zijn bier te brouwen en samen met andere lokale bieren te serveren. Samen met oude schoolvriend Frederick Verstraeten kreeg hij het idee om een leuk oud pand om te bouwen naar een fijne plek voor zowel buurtbewoners als toeristen.

Maar hoe pak je dat idee nu concreet aan? UNIZO-coach Ann-Sofie Lamon hielp hen op weg.

gesprekken en twee workshops waarbij we een businessplan en een financieel plan uitwerken. Bij een eerste gesprek is het als coach altijd een beetje aftasten welk vlees je in de kuip hebt. Meestal is er bij de mensen met wie ik te maken krijg geen gebrek aan motivatie, maar probeer ik advocaat van de duivel te spelen en kritische vragen te stellen over hun idee. Voor Maarten en Frederick was hulp bij het financieel plan heel belangrijk omdat ze al met een duidelijk concept zaten van bij de start. Maar ook het concept zelf moest eens kritisch bekeken worden.”

Frederick: “We hadden nood aan een gezellige plek in Sinaai, een ‘proeflokaal’ waar je de eigen bieren kan proeven. Al snel kwam daar ook toerisme bij. We hebben hier heel wat natuuurgebieden in de buurt en heel wat mensen komen van die natuur genieten op de fiets. Maar die toeristen kunnen hier nergens terecht voor een drankje tussendoor.”

Maarten: “Het verhaal vertellen ging heel vlot, maar het financiële luik was de grootste uitdaging. Je wordt met de voeten op de grond gezet maar het geeft je wel motivatie.”

Maarten: “En er stond een leuk pand leeg, een oude melkerij. Toen dachten we: is dat geen kans?’ We zagen plots heel veel mogelijkheden.”

Frederik: “We hebben heel lang in rondjes zitten draaien, tot we ongeveer op dezelfde lijn zaten. Toen zijn we op het punt gekomen dat we de mening van een externe persoon wilden horen en zo zijn we bij UNIZO en Ann-Sofie beland.”

Ann-Sofie (UNIZO): “Het begeleidingstraject Go4business bestaat uit twee individuele

Heeft jullie dat doen nadenken?

Frederick: “Absoluut. Het gaf structuur en daar zijn we mee aan de slag gegaan. Je droomt wel van iets, maar het heeft mij doen inzien dat de uitdaging heel groot is.”

Merk je dan, Ann-Sofie, dat mensen belangrijke stappen zetten?

Ann-Sofie: “Het is niet de bedoeling dat de pre-starters meteen starten na het traject, maar wel dat ze alle pijnpunten ontdekken die moeten aangepakt worden alvorens te starten. In hun businessplan was nog niet goed uitgewerkt welke rol ze beide gingen spelen. Het is heel belangrijk om je eigen sterktes en zwaktes te kennen. Ga je bijvoorbeeld zelf in de zaak staan? Of ga je sommige taken laten uitvoeren door personeel of externen?”

Frederick: “Het is een belangrijke factor in het hele gebeuren: een externe partner die je uitdaagt om kritisch te zijn.”

Maarten: “Inderdaad, en dan nog een deadline van 6 maanden die je wordt opgelegd om een goed plan op te maken. Dat was even schrikken (lacht).”

Maarten:

“We hebben nog een weg te gaan. Maar beter zo dan in één keer te springen.”

En nu?

Frederick: “We gaan eerst onze werkpunten aanpakken. De eerste stappen richting financiering zetten. Vooral daar is nog veel werk aan, zeker omdat we van verschillende financieringsvormen gebruik willen maken.”

Maarten: “We hebben nog een weg te gaan.

Maar het is mooi als we langzaam kunnen groeien in plaats van in één keer te springen.”

Frederick: “De weg ernaar toe is minstens een even groot deel van het plezier. We hebben nu al zoveel bijgeleerd.” / www.oudemelkerij.be

Interesse om dit project te volgen?

Kijk op www.unizo.be/starters/ projecten/go4business of stuur een mail naar sofie.demeyere@unizo.be.

Zij helpt je graag verder!”

ZO mei 2020 - 49

JOS SLUIT

Maak een omelet met de gebroken eieren Heb jij ooit al eens een zwarte zwaan gezien? De kans is klein. Zwarte zwanen zijn immers zeer zeldzaam. Tot de ontdekking van Australië, wat de natuurlijke habitat is van de zwarte zwaan, leek zo’n dier alleen te bestaan in mythen en sagen.

De Amerikaanse econoom Nassim Taleb, gebruikt de metafoor in zijn bestseller De Zwarte Zwaan, waarin onvoorspelbare gebeurtenissen met een immense impact, achteraf toch logisch en voorspelbaar blijken. Zo is het nadien relatief makkelijk om de aanslagen op de Twin Towers, het uitbreken van Wereldoorlog I of de nucleaire ramp van Tsjernobyl te voorspellen. Wat op dat ogenblik allemaal onmogelijk leek, wordt nadien door een heel leger aan wetenschappers, academici, politici en journalisten, als de logica zelve verklaard. Aan ‘het lot’, ‘geluk’ of ‘toeval’ worden gemakshalve voorbijgegaan.

Duitsers hebben daar een prachtige naam voor: Hineininterpretierung. Oorzakelijke verbanden zoeken, met kennis die je pas nadien verwerft.

“Het nieuwe normaal wordt er mogelijks één met mondkapjes, plexiplaten, bollen op de grond.”

50 - ZO mei 2020

De laatste weken woedt een debat of Covid-19 ook zo een zwarte zwaan is. Hadden we de coronacrisis kunnen voorkomen? Hadden we de hoefijzerneusvleermuis uit het Chinese Wuhan, die op zijn eentje verantwoordelijk is voor 175.000 doden en een mondiale krimp van onze economie met 8 procent, kunnen tegenhouden? Volgens Taleb wel. De coronacrisis is dan ook geen zwarte zwaan, maar eerder een grote grijze neushoorn. In tegenstelling tot een zwarte zwaan is een grote grijze neushoorn een dier waar je moeilijk kan naast kijken. Iedereen ziet het van ver komen.

Iedereen beseft dat de impact enorm zal zijn, tenzij je in de ontkenningsfase blijft zitten. Behalve misschien een aantal visionairen zoals Bill Gates, de oprichter van Microsoft in een TED Talk enkele jaren geleden, ontkende iedereen de grote grijze neushoorn. We waren nochtans verwittigd, met ebola en SARS,

maar waanden onszelf onoverwinnelijk en superieur aan de natuur. Zolang dit alles zich in het verre Azië of Afrika afspeelde, was het voor vele westerlingen een ver-van-hunbedshow. Het was dan ook een kwestie van tijd vooraleer een pandemie onze beschaving zou bedreigen.

Nassim Taleb beweert nochtans dat de samenleving zich had kunnen wapenen. Zo pleit hij onder meer voor een kapitalisme 2.0: een economisch leven dichter bij onze biologische omgeving, met kleinere en wendbare bedrijven, korte-keten-economie, een rijkere ecologie, een economie gebaseerd op groei in plaats van schulden. Een wereld waar de consument het gedachtengoed van ‘koop lokaal’ of ‘winkelhieren’ hoog in het vaandel draagt. En laat dat nu net ook de boodschap van UNIZO zijn, als antwoord op deze economische crisis. Bij velen is het besef de afgelopen weken sterk gegroeid dat we onze lokale ondernemers maar beter kunnen steunen als we nog lokale bedrijven, jobs, welvaart en welzijn willen overhouden in het post-coronatijdperk.

Wordt de wereld anders na corona?

Ongetwijfeld! Het nieuwe normaal zal er mogelijks één zijn met mondkapjes, plexiplaten, witte bollen op de grond, skypemeetings,...

In het begin wat onwennig, maar het fysieke leven zal zich herstellen. Het persoonlijk contact wordt schaarser. En net daarom waardevoller en kwalitatiever. Laat ons daar het nieuwe normaal van maken: een kwalitatief leven op mensenmaat. Laat ons met de gebroken eieren een nieuwe smakelijke omelet maken.

Eentje die alvast meer resistent is tegen zwarte zwanen of grijze neushoorns.

JOS VERMEIREN is directeur UNIZO Oost-Vlaanderen Jos.Vermeiren@unizo.be

PUBLIREPORTAGE Startende ondernemers vertellen hoe ze overeind blijven tijdens de coronacrisis

Uitzonderlijk ondernemend!

Ondernemen is op zich al een hele uitdaging, en zeker tijdens de coronacrisis. Maar wat als je net nu startende ondernemer bent en je je plaatsje eigenlijk nog moet vinden? We vroegen drie ondernemers hoe zij het de afgelopen weken hebben aangepakt en hoe ze naar hun toekomst kijken.

An Stadius van ‘Tartelier’ in Deinze

Stijn Van de Velde van ‘Xnapda.be’ in Langdorp

Vorig jaar groeide het cateringbedrijfje van An uit tot een heuse lunch- en tearoom waar ze taarten en quiches serveert. De maatregelen van de overheid om de uitbraak van het coronavirus in te dijken kwamen bij haar hard aan. “We moesten onze zaak van de ene dag op de andere sluiten”, zegt An. “We moesten ons personeel tijdelijk technisch werkloos maken. Dat is heel triest, maar we blijven niet bij de pakken zitten.” Ze besliste om door te zetten en startte met thuisleveringen. Omschakelen verliep snel, en haar klanten bestellen nu via tartelier.be. An rijdt een paar dagen per week rond met haar Tartelier-bestelwagen om de lekkernijen aan huis te brengen. “Mijn taartjes worden besteld voor buren, collega’s, familie en vrienden die elkaar missen”, zegt An. “En er zijn veel mensen die uit sympathie lokaal kopen. Dat is zo mooi. Hun steun is heel welkom!”

Na 8 jaar voor de klas besloot Stijn om zijn lessen te verpakken als educatieve filmpjes.

Eerst voor zijn eigen klas, daarna voor heel Vlaanderen. In de begindagen was het nog wat behelpen, maar al snel ontwikkelde Stijn de juiste skills om zijn filmpjes professioneler in elkaar te zetten. Ondertussen wordt zijn platform Xnapda.be in heel Vlaanderen gebruikt.

“Toen alle scholen door de coronacrisis moesten sluiten, heb ik meteen beslist om Xnapda. be gratis open te stellen”, zegt Stijn. “Het is mijn manier om iedereen thuis een hart onder de riem de steken.” Geen gemakkelijke beslissing omdat het platform normaal gezien betalend is en Stijn er dus zijn inkomsten uithaalt.

Toch bleek het de juiste beslissing: al meer dan 4 miljoen bezoekers bezochten zijn site.

Ondertussen probeert Stijn zijn administratie in orde te brengen en zich voor te bereiden op de komende maanden.

Stijn David van ‘Brouwerij de Poes’ in Tielt

De brouwerij van Stijn groeide de afgelopen jaren van een kleinschalige starter naar een volwaardige brouwerij met degustatiezaal.

Normaal gezien levert hij aan horecazaken in heel Vlaanderen, maar door de crisis moet hij zich beperken tot klanten in een straal van 20 kilometer. “Die kan ik makkelijk bereiken met de bakfiets”, lacht hij. Omdat de brouwerij momenteel draait met een verminderde bezetting, maakt Stijn van de gelegenheid gebruik om de voorraad op orde te zetten en alle machines hun jaarlijkse onderhoud te geven. De onlineverkoop draait ondertussen wel verder, en zit zelfs in de lift. “Sinds eind april bieden we ook onze originele “Start to Brew”-pakketen via onze Facebookpagina aan”, zegt Stijn. “Daarin zitten alle grondstoffen en een recept om thuis je eigen bier te (leren) brouwen.”

Tips voor ondernemers: • Heel wat handelaars zijn plots digitaler dan ooit! Bestellen via websites en WhatsApp, thuisleveringen, contactloos betalen met kaart en smartphone. Misschien kun je ook op die kar springen en er na de crisis mee doorgaan?

Meer info over veilig betaald worden vind je op kbc.be/ondernemen/veiligbetaald • Registreer je zaak zeker op platformen waar klanten hun spullen lokaal (online) kunnen bestellen of kopen.

Zo maak je je zaak extra zichtbaar! Enkele voorbeelden zijn www.koopinjebuurt.be, www.lekkervanbijons.be, www.rechtvanbijdeboer.be • Draait je zaak op dit moment niet op volle toeren?

Misschien is het dan nu een goed moment om je administratie en facturatie te digitaliseren?

Meer info hierover vind je op kbc.be/ondernemen/billit Meer tips en inspiratie over ondernemen in deze uitzonderlijke tijden lees je op kbc.be/ondernemen/kooplokaal

Voilà. Vorig jaar

12 696 ‘TOPPERS!’

gerekruteerd in Brussel.

Samen met talrijke werkgevers hielpen we in 2019 Brussel vooruit.

Ook vandaag zetten we door!

Op zoek naar een topper? Info over premies en opleidingen?

Select Actiris staat voor je klaar op www.selectactiris.brussels

Helpt werkgevers werk geven.

Medegefinacierd door de EUROPESE UNIE