6 minute read
Wat doe jij?
Wat kunnen we met het Zomertientje?
“Tijdens de zomermaanden staan vaak weinig activiteiten gepland. Daarom kan elke vrijwilliger met het Zomertientje een één-op-één activiteit ondernemen met een deelnemer. Nu kunnen we al bijna een jaar weinig ondernemen. Hoe zouden we het Zomertientje kunnen inzetten voor kleinschalige activiteiten? Welke ideeën hebben andere afdelingen?”
Irma Bakker, afdeling Nieuw-Schoonebeek
“We hebben in coronatijd onze deelnemers toch al verschillende keren kunnen verblijden. In september, toen er tijdelijk wat meer mogelijk was, hebben we zelfs een coronaproof high tea georganiseerd. Voor de rest proberen we ze regelmatig te verrassen. Met leuke presentjes, chocolade, plantjes, sinterklaassnoepgoed, een kerstlunch aan huis, een valentijnshart en -puzzelboekje… En daar willen we het Zomertientje ook voor inzetten, in de vorm van een tegoedbon bij een lokale winkel. We zijn nog aan het brainstormen over wat het wordt: een van de drie ijssalons, de plaatselijke viswinkel of een andere winkel. We gaan er in elk geval mensen weer blij mee maken. Een klein gebaar als dit betekent heel veel. Het is elke keer weer een mooi moment als een vrijwilliger aanbelt om even bij te praten en een presentje te overhandigen.”
Petra Eversen Afdeling Nootdorp
“Contact houden en praten over straks”
“Het is belangrijk om juist nu regelmatig contact te houden, met elke vrijwilliger en elke deelnemer. Een kleinigheidje helpt daarbij. Dat hebben we onder meer met Kerst gedaan en met Pinksteren hebben we feeststollen rondgebracht, met een zonnebloem erop. We hebben in onze afdeling verschillende dorpskernen en overal zorgen de lokale vrijwilligers ervoor dat ze worden afgegeven. Om iedereen betrokken te houden, bezorgen we daarbij ook een brief over wat we allemaal van plan zijn zodra de omstandigheden het weer toelaten. Het duurt langer dan menigeen dacht, maar er komt een keer een einde aan de pandemie. Het is goed dat we met elkaar dat perspectief levend houden.”
John van der Steen Afdeling Reimerswaal
“Probeer er toch even op uit te gaan”
“Vorig jaar hebben we het Zomertientje gebruikt om vrijwilligers te prikkelen om er toch, ondanks alle beperkingen, even met een deelnemer op uit te gaan. Al was het maar voor iets lekkers bij hen thuis. Zo kwamen deelnemers eindelijk weer eens buiten, in een andere omgeving, en dat werd erg op prijs gesteld. We zoeken eigenlijk continu naar manieren om contact te hebben én daarbij net wat extra aandacht te geven. Zo hebben we bij deelnemers thuis een muzikale kerstgroet gebracht, met professionele zangeressen. Heel ontroerende reacties kregen we daarop. Ook hebben we setjes kleurplaten voor volwassenen langsgebracht, compleet met potloden. Inmiddels hebben we maar liefst 60 ingekleurde platen teruggekregen en we zijn met een lokale kunstenares aan het nadenken om daar iets moois mee te doen. Sommige deelnemers zijn inmiddels helemaal aan het kleuren verslingerd, echt mooi om te zien!”
Pien Schrama Afdeling Nieuwveen
Hoe toegankelijk zijn kastelen?
‘Mystery guests’ Tamara van Laarhoven en Remia Kapel komen vrijwel nooit in een kasteel. Niet omdat ze het niet leuk vinden, maar omdat de meeste kastelen niet toegankelijk zijn voor mensen met een lichamelijke beperking. Zonde, vinden de Zonnebloem en Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK). Het is tijd voor verandering.
Vandaag zijn Tamara en Remia op bezoek in kasteel Rosendael in het Veluwse Rozendaal. Samen met projectleider Rob Verberne en keurmeester Ethel Pennings, allebei van het nationaal bureau van de Zonnebloem, krijgen zij een rondleiding door het kasteel om de toegankelijkheid te toetsen. Toch begint toegankelijkheid al vóór het bezoek, namelijk bij het plannen van het uitstapje. En dat start bij de website.
Remia: “Op de website van kasteel Rosendael staat dat het kasteel niet rolstoeltoegankelijk is. Voor mij is dat onvoldoende informatie, want ik maak gebruik van een rollator. Kan ik het kasteel wel bezoeken met mijn rollator? Ik wil liever weten welke faciliteiten er zijn, zoals een aangepast toilet of een lift. Vervolgens bepaal ik zelf of ik het kasteel wil bezoeken.”
Essentiële informatie
Tamara: “Voor mij geldt hetzelfde. Ik heb een dwarslaesie en zit daardoor in een rolstoel. Maar er zijn veel verschillen tussen rolstoelgebruikers. Sommigen kunnen zelf een paar stappen zetten. Anderen worden in hun rolstoel geduwd door een begeleider. Ook dat is een groot verschil. Kijk maar naar het uitgestrekte grindpad dat toegang geeft tot het kasteel. Voor mij is het ongelooflijk zwaar om over dat pad te bewegen. Dat soort informatie heb ik als bezoeker nodig om te bepalen of ik het kasteel kan bezoeken.”
Meer beleving
Tijdens de rondleiding stuiten de dames op een aantal belemmeringen. Losliggend tapijt, lastige drempels, weinig bewegingsruimte tussen de bezienswaardigheden en sommige vertrekken zijn met een rolstoel helemaal niet bereikbaar. Gids Kristie vertelt dat er plannen zijn om met video- of audiopresentatie meer beleving te creëren. “Het zou mooi zijn als je die niet-toegankelijke vertrekken vanaf een andere plek dan toch kunt ervaren.”
Waardevolle input
Ook in het prachtige park rondom het kasteel is het een uitdaging om met de rolstoel vooruit te komen. Als Tamara even op een bankje bijkomt van de inspanning, besluit Kristie van Aartsen, van kasteel Rosendael een rondje te wagen in de rolstoel en realiseert zich al snel dat het onbegonnen werk is om op onverharde paden te rijden. “De Zonnebloem geeft ons veel waardevolle informatie die helpt om onze kastelen en parken toegankelijker te krijgen. Als niet-rolstoelgebruiker ben je je daar niet bewust van, maar door het zelf te ervaren en de reacties van de ‘mystery guests’, merk je waar je allemaal mee te maken krijgt.” Een toegankelijkheidsonderzoek bestaat daarom ook altijd uit drie onderdelen: het belevingsonderzoek door ‘mystery guests’, toetsing door de keurmeester én de workshop ‘gastvrijheid en bejegening’, waarin medewerkers van de vrijetijdslocatie zelf ervaren hoe het is om met een lichamelijke beperking de locatie te bezoeken.
Eenvoudige aanpassingen
Keurmeester Ethel meet alles nauwkeurig en maakt foto’s, zodat er na afloop een uitgebreid adviesrapport kan worden geschreven. Valt deze drempel binnen de normen? En kan een rolstoelgebruiker bij het pinapparaat? GLK krijgt hierdoor inzicht in welke belemmeringen er zijn en welke investeringen nodig zijn om deze weg te nemen. Vanwege de monumentale status van de kastelen is het een hele uitdaging om de locaties toegankelijker te krijgen, maar GLK staat ervoor open en wil erin investeren. Projectleider Rob Verberne: “We kijken niet naar de beperkingen, maar juist naar wat wél mogelijk is. Er zijn veel eenvoudige, kleine en goedkope aanpassingen waarmee de toegankelijkheid verbetert. Bijvoorbeeld door een mobiel pinapparaat aan te schaffen, het tapijt vast te leggen, de pedaalemmer in het invalidentoilet te vervangen voor een normale afvalbak en te zorgen dat je ook vanuit je rolstoel alle bezienswaardigheden kunt bekijken. Door dat soort aanpassingen kunnen ook vrijwilligers gemakkelijker met hun deelnemer een dagje naar een kasteel!”
Open de poorten!
Onder het motto ‘Open de poorten!’ wil GLK kastelen, natuurterreinen en landgoederen in Gelderland meer toegankelijk maken voor mensen met een lichamelijke beperking. Vroeger werden kastelen gebouwd om indringers buiten te houden, maar nu willen ze deze juist toegankelijker maken. Welke aanpassingen zijn hiervoor nodig? Die vraag stelde GLK in 2018 aan de Zonnebloem, wat het startpunt was voor een belangrijke samenwerking.
