Guida di
Zoo Med ai
Draghi Barbuti
di Josh Klavir
Zoo Med Gids voor de Baardagame door Josh Klavir
Inhoudsopgave Inleiding.............................................................................................. 1 Is De Baardagame De Hagedis Die Bij Jou Past?............................... 1 Soorten Baardagames ......................................................................... 2 Een Gezond Dier Uitkiezen................................................................ 2 Van Dichtbij Bekijken & Behuizing/Kooien...................................... 3 Bodembedekking & Verwarming........................................................ 4 Steenverwarming................................................................................ 5 Monitoring Van De Temperatuur & Verlichting.................................. 6 Fotoperiode & Plaatsen waar het dier zich in de warmte koestert...... 7 Water- & Voedselbakken & Schuilplaatsen........................................ 8 Planten & Cactussen........................................................................... 9 Overige Decoratie Van De Habitat & Voedsel.................................... 9 Commercieel Voer............................................................................. 10 Plantaardig Materiaal........................................................................ 11 Snoepjes & Vitamine-/Calciumsupplementen & Voeren.................. 12 Gezondheid ...................................................................................... 13 Ontlastingsmonsters & Luchtweginfecties....................................... 13 Osteodystrofie & Preventie............................................................... 14 Een Dierenarts Uitkiezen & Schoonhouden..................................... 14 Conclusie & Aangeraden Lectuur..................................................... 15 Checklist Dagelijks Onderhoud........................................................ 15 Boodschappenlijst............................................................................. 15 ISBN 978-0-9652471-9-1 Copyright Š2013 Zoo Med Laboratories, Inc. All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form without the permission of Zoo Med Laboratories, Inc.
Introductie: De baardagame is een Australische hagedis. In de vroege jaren 1990 kwam het dier over vanuit de Europese huisdierenhandel en neemt hij de markt in de Verenigde Staten met een stormgang over. De populariteit van de baardagame heeft een goede reden, want het zijn een van de meest meegaande en tegelijkertijd nieuwsgierige hagedissen die als huisdier verkrijgbaar zijn. Baardagames groeien met de juiste verzorging en regelmatig oppakken op tot sterke hagedissen die vaak actief en vermakelijk zijn, maar zeer rustig wanneer ze worden vastgepakt. Dit boek is bedoeld als de eerste stap in de instructie over de basis van het selecteren, installeren en onderhouden van je huisdier, de baardagame.
Is de baardagame de hagedis die bij jou past? Het is lastig om redenen te bedenken waarom een baardagame geen geweldig huisdier voor een beginnende of gevorderde reptielenfan zou zijn, maar er zijn een paar zaken die in overweging genomen moeten worden wat betreft de persoonlijke keuze. De baardagame is een vrij sterke hagedis en is minder geschikt voor kinderen onder de twaalf. Onthoud, laat een jong Oog
Neusgat
Oor
Staart Stekelvormige schubben (baard) Keelzak
Buik
Stekels op de flanken
kind nooit alleen, zonder toezicht een hagedis vastpakken. Ruimte is een andere factor om in overweging te nemen. Een volwassen baardagame heeft een minimale behoefte aan ruimte van 92 x 46 x 43 cm, grofweg de afmeting van een kweektank van 150 liter of een tank van 200 liter. Aangezien baardagames ook speciale eisen hebben wat verwarming Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
1
40 gallon long tank setup
ŠZoo Med Laboratories Inc., 2013
en verlichting betreft, en een gemiddelde behoefte aan ruimte hebben, is de installatie vaak duurder dan het dier zelf. Dat gezegd hebbende, als je op zoek bent naar een hagedis van gemiddelde grootte, die sterk, hanteerbaar, aantrekkelijk en leuk om naar te kijken is, is de baardagame simpelweg onverslaanbaar!
Cirtrus/Tiger Stripe Bearded Dragon
Soorten baardagames: In Australië worden vele verschillende soorten baardagames aangetroffen. Toch is er maar een soort die veel te koop wordt aangeboden als huisdier: de inlandse baardagame (Pogona vitticeps). De Rankins dragon (Pogona henrylawsoni), een kleinere soort baardagame kan soms met een beetje inspanning ook gevonden worden. Er zijn vele verschillende varianten van de baardagame. Sommigen worden steeds populairder en zijn gemakkelijk verkrijgbaar. De meest verkrijgbare en minst kostbare baardagame is de normale bruinfase. Deze is normaal gesproken lichtgeel met bruine tekeningen. Soms in combinatie met een blauwgrijze tint of oranje spikkels rond de baard en het borstgebied. Er bestaan meer exotische kleurfasen zoals geel, oranje, rood, citrus en tijgerstreep, om er maar een paar te noemen. Andere varianten zoals Leatherbacks, Silkbacks en “Dunners” hebben een andere huidstructuur. Baardagames kunnen zeer interessante variaties ontwikkelen, dus vele fokkers werken hiermee en ontwikkelen nieuwe varianten. De meer exotische soorten zijn beschikbaar bij privé fokkers, gespecialiseerde reptielenwinkels en op reptielenshows.
Een gezond dier uitkiezen: Nu je de keuze voor de baardagame hebt gemaakt, is het tijd om het juiste dier te selecteren. Koop een dier niet Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
Leatherback Bearded Dragon
2
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
te jong. Neem een hagedis van jonger dan 2-3 maanden oud niet mee naar huis. Sommige dierenwinkels kunnen een dier voor je reserveren tot het oud genoeg is om de winkel te verlaten. Zoek altijd een dier met opengesperde ogen dat alert en actief is. Een baardagame moet er niet sloom of moe uitzien, tenzij hij slaapt of zich koestert in de warmte. Kies geen dier dat er lethargisch uitziet, weinig spiermassa heeft, zijn hoofd op de vloer laat rusten of waarvan de ogen maar half geopend zijn.
Van dichtbij bekijken: Vraag of u het dier mag vasthouden. Het dier moet rustig maar alert zijn in uw hand. Bekijk het hoofd en controleer of Juvenile Bearded Dragon de ogen vrij zijn van een waas of restjes en de mond er schoon, intact en gezond uitziet. Controleer het lichaam en de staart. Het dier hoort er massief uit te zien en aan te voelen, met een paar huidplooien. Zorg ervoor dat de basis van de staart massief is en de heupbeenderen niet zichtbaar zijn. Draai het dier om en inspecteer de buik, die vrij moet zijn van zwelling en geen tekenen van donkere vlekken er omheen mag vertonen. Inspecteer tot slot de ledematen en de staart van het dier. Is de staart compleet? Heeft het dier al zijn tenen? Zijn de armen of benen van het dier gezwollen? Zo ja, koop het dier dan niet. Mocht het dier binnen 72 uur nadat u hem mee naar huis heeft genomen, niet eten, breng hem dan terug naar de winkel. Het uitzoeken van het juiste dier is van groot belang voor een goede ervaring met het houden van een hagedis als huisdier. Weersta de neiging tot een impulsaankoop. Neem je tijd en kies een dier waarvan je weet dat je er de komende jaren blij mee zult zijn.
Behuizing/kooien: De filosofie van de schrijver over het houden van baardagames luidt “Meer is beter,” en alle afmetingen in dit boek betreffen minimale vereisten. Een baardagame met ruimte voor lichaamsbeweging is een gezonder, minder gestrest huisdier, wat leidt tot een betere relatie tussen het dier en de eigenaar. De meeste baardagames die in dierenwinkels worden verkocht zijn jonge exemplaren en deze hebben minder ruimte nodig. Een langwerpig terrarium met een inhoud van 75 liter is een geschikte behuizing voor het eerste levensjaar van de baardagame en kan daarna worden gebruikt als aparte voertank. De aparte voertank is prettig 20 gallon long tank setup
Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
3
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
om er zeker van te zijn dat er na voedertijd geen krekels achterblijven in de omheining van uw baardagame. Zoals eerder besproken, heeft een koppel volwassen baardagames van normale grootte een minimale ruimte nodig van 92 x 46 x 43 cm, ongeveer de omvang van een kweektank van 150 liter. Voor ieder extra dier is ongeveer 60 cm2 aan extra vloeroppervlak vereist. Hoogte is ook belangrijk, aangezien baardagames zich graag koesteren op een hooggelegen plek. Voor meerdere hagedissen zijn meerdere koesterplaatsen vereist. In het wild is het niet vreemd om baardagames te zien die zich koesteren op een tak die meer dan een meter boven de grond ligt.
Bodembedekking: De juiste bodembedekking is belangrijk voor de gezondheid van uw huisdier en de schoonheid van de omheining. Baardagames zijn woestijnnomades en kunnen net als in het wild op zand worden gehouden. Stenen of houtsnippers kunnen worden toegevoegd voor een natuurlijk effect, maar deze maken het lastiger om het terrarium te reinigen. De schrijver gebruikt het liefst Reptisand® van Zoo Med of Vita-Sand® van Zoo Med voor het creëren van een rode woestijnlook.
SR-10E Reptisand® All Natural Substrate
Als een alternatief voor deeltjesbodembedekking kun je kiezen voor Repti kooitapijt™ of Eco Carpet™. Dit wordt veel aangeraden voor zeer jonge baardagames. Deze tapijtbodembedekkers kunnen worden gewassen en hergebruikt en kunnen niet per ongeluk worden ingeslikt. Excavator® klei holenbodembedekking kan worden gebruikt XR-10E Excavator® om een terrein te bouwen en te zorgen voor een natuurlijk Clay Burrowing Substrate uitziende habitat. Gebruik dit product om tunnels en holen te graven, om terrariumonderdelen op hun plaats te houden en gebruik te maken van verticale ruimte in een hogere omheining. Repti Fresh® van Zoo Med is een bodembedekking die geur elimineert en apart of in combinatie met andere bodembedekkers zoals zand kan worden gebruikt. Dit RO-8E Repti Fresh® product kan eenvoudig worden gezeefd en absorbeert Odor Eliminating Substrate geuren die worden veroorzaakt door afval, voerinsecten en overtollig voer.
Verwarming: De correcte verwarming is een belangrijk onderdeel van het gezond houden van uw baardagame. Tijdens zomerdagen in het wild, kunnen Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
4
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
baardagames zich een deel van de dag in een warmte koesteren van meer dan 38 ˚C en zich vervolgens terugtrekken bij een temperatuur van rond de 28 ˚C. Zo kan het dier zichzelf thermoreguleren en kiezen bij welke temperatuur het zich het comfortabelst voelt. Dit cool side warm side soort warmteverschil dient in uw omheining te worden nagebootst zodat uw huisdier naar de warme, of de koele kant kan gaan. De koele zijde moet een omgevingstemperatuur (i.t.t. oppervlaktetemperatuur) hebben van 28 ˚C en de warme zijde een omgevingstemperatuur van rond de 34 ˚C. Er moet een plek worden gecreëerd waar uw dier zich in de warmte kan koesteren van 35-38 ˚C. Een warmtelamp zoals de Basking Spot Lamp™ of Repti Halogen™ van Zoo Med, in combinatie met een under tank heater, dient het juiste temperatuurverschil te bieden in de meeste omheiningen. Aanvullende warmtelampen of een Ceramic Heat Emitter moeten aan dezelfde kant van de omheining als de primaire warmtelamp worden geïnstalleerd als meer warmte nodig is. Een daling van de temperatuur bij nacht van ongeveer 6 ˚C kan normaal gesproken worden bereikt door alle warmte-apparatuur in het plafond af te sluiten en alleen de under tank heater gedurende 24 uur per dag ingeschakeld te laten. Onthoud dat de daling van de nachttemperatuur van 6 ˚C ervoor moet zorgen dat het warme deel van de kooi 's nachts niet kouder wordt dan 28 ˚C. Een Ceramic Heat Emitter of nachtwarmtelamp zoals de Nocturnal Infrared Heat Lamp wordt aangeraden als nachtverwarming nodig is.
Steenverwarming: Een steenverwarmer mag in geen geval als enige warmtebron worden ingezet, maar is zeer nuttig om aanvullende warmte te bieden aan de buik van uw baardagame om zo de stofwisseling te ondersteunen en een warme plek voor de nacht te bieden. Houd een steenverwarmer onder de warme zijde van de omheining (maar niet direct onder een RH-1E Repticare® Rock Heater ander warmte-element) met een timer zodat het inschakelt wanneer de dagverwarming uitschakelt. Dit helpt uw dier om voedsel te verteren dat het laat op de dag heeft gegeten.
TH-24E Digital Terrarium Thermometer™
Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
5
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Monitoring Van De Temperatuur: Plaats een thermometer aan het koele uiteinde van de omheining en een in de buurt van de koesterplek. Zo weet u zeker dat de condities voor uw dier optimaal zijn. De schrijver van dit werk is vanwege de verhoogde precisie voorstander van analoge thermometers en gebruikt de analoge precisiethermometer™ van Zoo Med. Een digitale terrariumthermometer heeft een peilstift HT-500RE ReptiTemp® Thermostat die in het terrarium kan worden geplaatst om een zeer accurate lezing te bieden van de omgevingstemperatuur in een specifiek deel van de omheining. De ReptiTemp®* van Zoo Med is een infrarood handthermometer die kan worden gebruikt om de oppervlaktetemperatuur op verschillende plekken binnen de omheining snel op te nemen. *De ReptiTemp® infraroodthermometer wordt door veel professionele fokkers van baardagames gebruikt. LF-71E Reptisun® T5 HO Terrarium Hood
Verlichting:
Het zorgen voor voldoende verlichting voor uw baardagame is van cruciaal belang voor de gezondheid en tevredenheid van uw huisdier. Baardagames maken gebruik van UVB-straling van de zon om te helpen calcium op te nemen voor sterke botten. Wanneer UVB-straling wordt opgenomen door de huid begint een moleculaire transformatie die leidt tot de formatie van vitamine D3. Vitamine D3 is een broodnodige component voor de levering van calcium van de darmen aan de botten. Het is zo belangrijk dat zonder deze vitamine en groot deel van de calcium in het voedsel, ongebruikt het systeem verlaat. Het resultaat van onvoldoende calciumopname is osteodystrofie. Bij mensen wordt dit PUV-10E Powersun® UV osteoporose genoemd. Natuurlijke UVB-straling van de zon wordt geblokkeerd door de ramen van de meeste huizen, en het buiten houden van een baardagame is in koelere of zeer warme klimaten ongepast. Wanneer baardagames binnenshuis gehouden worden, moet een UVB-lamp worden geïnstalleerd. Het is belangrijk om op te merken dat UVB-straling niet kan worden geproduceerd door een tungsten gloeilamp met filament (standaard huis-tuin-en-keuken gloeilamp) en een specifieke UVB-lamp dient te worden gebruikt. De Reptisun® en Powersun® UVlampen zijn een uitstekende keuze OS5-24E Reptisun® 10.0 UVB T5 HO (High Output) Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
6
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
voor de levering van UVB aan baardagames. Reptisun® 5.0 en Reptisun® 10.0 lampen zijn beschikbaar in de varianten Compact Fluorescerend, Mini Compact Fluorescerend, Linear T8 en High Output T5. Welke soort lamp bij je past, is afhankelijk van vele verschillende variabelen. Een terrariumkap zoals de Reptisun® Terrariumkap van Zoo Med dient op de bovenkant van de omheining te rusten, het liefst op een stoffen deksel aangezien glas of plastic de UVBstraling blokkeert. De UVB die door alle UVB-lampen geproduceerd wordt, LT-12E Repticare® verspreidt zich met de tijd, dus de lamp moet ten minste Terrarium Controller eens per jaar worden vervangen. Schrijf de datum met een permanente viltstift op de lamp en geef je op voor de UVB-herinnering op www.zoomed.com, zodat je een e-mail ontvangt wanneer het tijd is om de lamp te vervangen.
De ReptiSun® 5.0 lineaire fluorescerende lamp krijgt consistent de hoogste testresultaten wat betreft UVB-afgifte en levensduur. Een jaarlijks vervangen ReptiSun® wordt sterk aangeraden.
Fotoperiode: Uw dier heeft behoefte aan een natuurlijke fotoperiode om goed te functioneren HB-100E Repti SL-100E Repti Halogen™ Basking Spot Lamp™ in gevangenschap. Dit kan eenvoudig worden bereikt door alle dagapparaten aan te sluiten op een timer. Baardagames hebben behoefte aan een fotoperiode van 12-14 uur per dag, gevolgd door een temperatuurdaling van 6 graden bij nacht. Indien nodig, kunnen de seizoenen worden nagebootst door de fotoperiode te verkorten in de winter en te verlengen in de zomer. Het instellen van wijzigingen van de fotoperiode per seizoen is een belangrijk element om in overweging te nemen bij het fokken van baardagames.
Plaatsen waar het dier zich in de warmte koestert: Zodra u de verwarming en verlichting heeft ingesteld, en een laag bodembedekking heeft liggen, is het tijd om de nieuwe woning van uw huisdier in te richten. De eerste stap is het inrichten van een koesterplek voor uw dier. Er moeten stenen of hout in de kooi worden geplaatst en geordend zodat de baardagame zich recht in Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
Basking Spot setup
7
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
de lichtstraal van de lamp kan koesteren. Baardagames kunnen meer dan de helft van de dag op hun koesterplaats doorbrengen. Dit is belangrijk voor hun gezondheid en sociale gedrag. De koesterplaats is ook belangrijk voor het verteren van voedsel. Vele hagedissen, waaronder baardagames kunnen hun voedsel niet goed verteren zonder dat hun buik de juiste temperatuur heeft, van rond de 38 graden. Zorg ervoor dat de inrichting van de kooi te allen tijde is verbonden aan de vloer en de omheining niet op uw huisdier kan vallen. Het is het beste om kooimeubilair voor uw huisdier aan te schaffen, maar verzamelde stenen en hout kunnen ook worden gebruikt, zolang ze maar eerst zijn geweekt in een bleekoplossing van 10%, grondig zijn nagespoeld en gedroogd, voor ze in de omheining te plaatsen. Als meerdere hagedissen samen gehouden worden, zorg dan voor meerdere koesterplaatsen op verschillende hoogtes. Des te dominanter de dieren, des te hoger hun koesterplaats.
WD-30E Repti Rock™ Food & Water Dish
Onthoud dat bij het huisvesten van meerdere dieren in een terrarium, er in geen geval meer dan een mannetje per omheining moet zijn.
Water- & Voerbakken: Er moet te allen tijde een volle waterbak voor uw baardagame aanwezig zijn. De bak moet groot genoeg zijn om zijn hele lichaam in te weken, maar niet dermate diep dat het dier er in kan verdrinken.
WC-8E Reptisafe® Water Conditioner
Gebruik dagelijks bij het verwisselen van het water een waterconditioner zoals ReptiSafe® van Zoo Med. Ook moet er een voerbak worden geboden voor het voeren van plantaardig voedsel en commercieel voer. De voerbak moet vrij zijn van bodembedekking. Het is nooit goed om uw dier de bodembedekking te laten eten. Plaats de voedsel- en waterbakken aan de koele zijde van het terrarium en reinig ze regelmatig.
Schuilplaatsen: Het is belangrijk om te zorgen voor een schuilplaats, zoal de Habba Hut™ van Zoo Med, zodat uw huisdier zich terug kan trekken. Zorg voor een schuilplaats aan zowel de koele als de warme zijde van de omheining, zodat uw dier de temperatuur kan kiezen waar hij zich het prettigst bij voelt. Baardagames geven de voorkeur aan een krappe schuilplaats, want zo lopen zij minder kans om aangevallen te worden in hun slaap. Er moeten genoeg schuilplaatsen zijn voor alle hagedissen HH-L Habba Hut™ Cage Furniture binnen de omheining. Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
8
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Planten: De toevoeging van planten aan het terrarium is een goede manier om uw terrarium tot het pronkstuk van de woonkamer te maken. Synthetische planten worden niet aangeraden want baardagames zijn CF-9X Cork Rounds omnivoren en het kan zijn dat ze proberen Cage Furniture deze op te eten. Het zelfde geldt voor alle levende planten, op een paar na. De uitzonderingen zijn aloë en sanseveria oftewel vrouwentongen. De sanseveria is een goede keuze aangezien deze eenvoudig kan worden ingepast in de meeste kooien, en verkrijgbaar is bij de meeste kwekerijen. Reinig uw planten altijd grondig en maak gebruik van biologische aarde zonder perliet, alvorens ze binnen de omheining te plaatsen. Probeer planten te kopen van een biologische kwekerij, of spoel ze af tot je zeker weet dat er geen pesticiden meer aanwezig kunnen zijn.
Cactussen: Plaats in geen geval cactussen binnen de omheining van de baardagame. De cactus kan giftig zijn en uw huisdier kan zichzelf verwonden in een poging de plant op te eten.
Overige Decoratie Van De Habitat: De decoratie van de omheining van de baaragame is een verrijking voor de baardagame en diens baasje. Baardagames zijn gek op klimmen, dus stevige klimstructuren zijn op hun plaats. Die MA-M Mopani Wood Cage Furniture kun je maken van Mopanihout™ en Gezandstraalde wijnrank™. Minder solide decoratie-artikelen zijn een slechte keuze, aangezien ze vaak zullen worden omgestoten. Zorg ervoor dat alles in de woning van uw huisdier niet giftig is en grondig wordt PSG-S Grapevine Cage Furniture gereinigd voor het binnen de omheining geplaatst wordt. Een geweldige manier om de omheining van uw baardagame te decoreren is door middel van een bodembedekking van Excavator® holenklei. Deze bodembedekking kan worden gebruikt om natuurlijk uitziende holen te vormen en decoraties vast te zetten binnen de omheining.
Voedsel: Baardagames zijn allesverslinders, en ze zijn tevreden met een breed assortiment aan voedsel. De meesten zullen zich eenvoudig aanpassen aan het eten van commercieel voer. Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
9
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Commercieel voer: Levend voer zoals krekels en meelwormen zijn een uitstekende voedingsbron. Ze zijn eenvoudig verkrijgbaar in dierenwinkels en worden door de meeste baardagames graag gegeten. U kunt ook insecten uit uw tuin verzamelen voor de variatie in de voeding van uw huisdier, maar zorg ervoor dat deze insecten niet gegeten hebben van planten die behandeld zijn met meststoffen of pesticiden, in uw eigen tuin of die van iemand anders. Voer in geen geval vuurvliegjes of stekende insecten aan uw baardagame. Er zijn vele commerciële soorten voer op de markt, zoals Baardagamevoer™ en Blikje krekels™ van Zoo Med. Het meeste commerciële voer wordt aangeboden in een variant voor jonge en volwassen dieren. Serveer commercieel voedsel altijd in een schone voerbak, vrij van bodembedekking. Je kunt commercieel voer gebruiken als het hoofdbestanddeel ZM-43E Can O' Mini ZM-41E Can O' van een gevarieerd dieet, maar leer uw Crickets™ Crickets™
ZM-48E Can O' Pillars™
ZM-42E Can O' Worms™
VOEDSELPIRAMIDE JONGE BAARDAGAMEN
ZM-146E Can O' Super Worms™
5% fruit groenten
15%
ZM-47E Can O' Mini Mealies™
10%
bereide donkere voeding bladgroenten Natural Juvenile Bearded Dragon Food™ met toegevoegde vitaminen en mineralen.
kool collards (niet-krullende boerenkoolvariant) bladmosterd andijvie paardenbloembladeren bindsla
dierlijk eiwit
20%
50%
krekels meelwormen Can O’ Mini Crickets™ Can O‘ Worms™ Can O’ Mini Mealies™
Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
10
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
VOEDSELPIRAMIDE VOLWASSEN BAARDAGAMEN
fruit
5%
mango papaja meloen bessen perziken pruimen Tropical Fruit Mix-ins™
20%
25%
groenten
dierlijk
green beans eiwit squash krekels carrots meelwormen snap peas kakkerlakken zucchini Can O’ Pillars™ Can O’ Crickets™ Can O’ Worms™ Can O’ Superworms™
bereide voeding Natural Adult Bearded Dragon Food™ met toegevoegde vitaminen en mineralen.
25%
donkere bladgroenten
25%
kool collards (niet-krullende boerenkoolvariant) bladmosterd andijvie paardenbloembladeren bindsla
huisdier al jong om nietlevend voer te eten. Het beste van commercieel voer is dat het 's nachts niet uitbreekt, en niet tsjirpt.
Plantaardig materiaal: Als volwassenen kunnen baardagames op een vrijwel volledig plantaardig dieet leven. Enkele van hun lievelingsgroenten zijn paardebloembladeren, mergkool, sareptamosterdbladeren en romeinse sla. Voer uw huisdier een selectie aan groenten met paardebloembladeren of mergkool als hoofdbestanddeel. Koop altijd biologische groente en/of was alle groente om er voor te zorgen dat deze vrij is van aarde en residuen van mest en pesticiden. Fruit moet nooit meer dan 10% van het totale dieet van uw baardagame uitmaken. Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
11
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Snoepjes: Als traktatie kun je de baardagame supermeelwormen of babymuizen geven. Het is belangrijk om de supermeelwormen niet te vaak te voeren want ze zijn rijk aan fosfor dat calcium onttrek aan het lichaam van de baardagame. Voer niet te vaak babymuizen in verband met het hoge eiwitgehalte. Het wordt aangeraden deze snoepjes niet vaker dan eens per week te voeren.
Vitamine-/Calciumsupplementen: Het is heel belangrijk om het dieet van uw dier aan te vullen met vitaminen, mineralen A35-8E en calcium. Dit is eenvoudig door Reptivite™ Reptivite™ en ReptiCalcium® poeder te strooien over commercieel voer of over groente. Een deel van het vitaminepoeder kan ook in een zak met een aantal krekels worden gedaan. Schud de zak zodat de krekels zijn bedekt met het poeder, alvorens ze aan de baardagame te voeren.
A34-8E Repti Calcium™
Voeren: Jonge baardagames moeten dagelijks worden gevoerd. Geef uw hagedis zoveel krekels als hij maar per keer op kan en zorg dagelijks voor een voerbak vol met verse groenten en/of commercieel voer. Voerkrekels moeten altijd kleiner zijn dan de breedte van het hoofd van uw hagedis, om er zeker van te zijn dat ze in zijn mond passen. Voer een baardagame NOOIT te groot voedsel. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen. BN-1 Bugnapper® Laat overtollige krekels niet los in de omheining aangezien ze onnodige stress kunnen veroorzaken bij uw huisdier. Wormen, zoals waswormen of meelwormen en andere insecten kunnen ook een vervanging vormen voor krekels. Maar onthoud dat u nooit insecten voert die u in de tuin heeft gevangen, tenzij u weet dat zij planten hebben gegeten die vrij zijn van pesticiden en meststoffen. Het voeren van commercieel voer aan uw huisdier is handig en eenvoudig, maar het kan even duren voor de baardagame er aan is gewend. Als u een commercieel dieet wilt voeren, zoals Baardagamevoer van Zoo Med als hoofdbestanddeel, helpt het hen dit op jonge leeftijd aan te wennen. Geef uw huisdier de helft van de krekels die Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
ZB-74E Juvenile ZB-77E Adult Bearded Bearded Dragon Food Dragon Food
12
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
hij op kan, in plaats van alles wat hij op kan en probeer ze in de voerbak te mikken. Verlaag de hoeveelheid krekels dat uw dier eet, tot ze uitsluitend als traktatie worden aangeboden. Uw huisdier laat het niet-levende voer wellicht in het begin links liggen, maar geef niet op. Moedig ze aan door middel van wat verse groente in de voerbak. Laat de agame het commerciële voedsel van uw hand eten, of maak gebruik van voertongen. Het hoort niet langer dan een paar weken te duren voor u uw huisdier hebt gewend aan commercieel voer. Sommige dieren zullen er echter nooit aan wennen. Het voeren van krekels kan helemaal worden afgeschaft bij dieren die met regelmaat commercieel voer eten. Bij volwassen dieren is het voedselregime vergelijkbaar, behalve dat zij meer behoefte hebben aan groente en minder aan insecten. Zorg ervoor dat uw voerbak dagelijks wordt gevuld en bied om de dag krekels of commercieel voer aan. Onthoud altijd om vitamine- mineralenpoeder aan het baardagamevoer toe te voegen, eens in de week voor volwassen baardagames, een twee tot drie keer in de week voor jonge.
Gezondheid: Baardagames zijn sterke dieren die het goed doen in gevangenschap. Maar net als alles dat leeft, kunnen ze ziek worden. Het beste preventieve medicijn is er voor te zorgen dat hun omheining correct is geïnstalleerd, zodat ze alle licht en warmte ontvangen die ze nodig hebben om gedurende de vijf tot tien jaar van hun leven gezond te blijven.
Ontlastingsmonsters: De ontlasting van uw dier is een van de beste indicatoren van diens gezondheid. Als de ontlasting van uw dier vloeibaar is, een sterke geur heeft of draadachtige onderdelen bevat (mogelijk wormen), dient een monster naar een dierenarts gespecialiseerd in reptielen te worden gebracht ter analyse. Met name als uw dier futloos is en gewicht verliest. De analyse van de ontlasting kan bepalen of uw dier last heeft van parasieten of een infectie. De analyse van een ontlastingsmonster is niet duur en de meest voorkomende infecties zijn eenvoudig te behandelen.
Luchtweginfecties: Als uw baardagame gedurende een te lange tijd bij een te lage temperatuur wordt gehouden, kan hij een luchtweginfectie oplopen. Als uw dier gaapt, geforceerd ademt, of zwellingen in het gezicht en op het lichaam lijkt te vertonen, kan het dier een luchtweginfectie hebben. In extreme gevallen kunnen de bovenstaande symptomen worden begeleid door de vorming van snot in het gebied rond de neus en mond. Houd uw omheining op de juiste temperatuur, dat is voldoende om de hagedis in staat te stellen zelf infecties te lijf te gaan. Mochten de symptomen blijven bestaan, breng het dier dan z.s.m. naar een dierenarts. Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
13
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Osteodystrofie: Osteodystrofie komt helaas veel voor onder hagedissen die in gevangenschap worden gehouden. Als uw huisdier “trilt” of de botten zacht aanvoelen, met name in het kaakgebied, kan het zijn dat het osteodystrofie heeft. Dieren met osteodystrofie kunnen gemakkelijk botten breken wanneer ze vallen of springen en kunnen aan de gevolgen hiervan overlijden. Op een gezond dier zou dit geen effect hebben. Een dier met osteodystrofie heeft vaak gezwollen ledematen en sleept zijn poten wanneer hij loopt, alsof de achterpoten onbruikbaar zijn. Een dier met osteodystrofie moet z.s.m. naar de dierenarts. De meest voorkomende behandeling bestaat uit supplementen van calcium/vitamine D3 (niet een supplement uit een winkel) en een dagelijks zonlichtregime.
Preventie: De preventie van osteodystrofie is onderdeel van het bieden van de juiste omgeving en dieetsupplementen aan het dier. Zoals besproken in het hoofdstuk “verlichting” van dit boek, is een bron van UVB-noodzakelijk zodat uw dier vitamine D3 synthetiseert, wat het lichaam aanzet calcium aan te voeren aan de botten. Een combinatie van bestuiving van het voer met vitamine-/ mineralenpoeder en het jaarlijks vervangen van de UVB-lamp WO-18E Wipe Out 1™ zoals de ReptiSun® of Powersun® UV, sluit alle redenen uit waarom uw dier osteodystrofie zou kunnen ontwikkelen. Onthoud: volg altijd de richtlijnen van de fabrikant betreffende de aangeraden afstand voor optimale UVB-blootstelling. Laat de UVB-lamp niet rusten op glas of plastic, want dat blokkeert de UV-straling. Het is ook goed om uw dier om de zoveel tijd mee naar buiten te nemen, maar zorg voor een schuilplaats in de schaduw voor het geval het te heet wordt, en laat een dier nooit in een glazen tank buiten staan. Baardagames gapen veel om af te koelen terwijl zij zich koesteren in de warmte. Dit is normaal gedrag, geen symptoom van ziekte.
Een Dierenarts Uitkiezen: Doe wat onderzoek voor u een dierenarts voor uw baardagame uitkiest. Veel dierenartsen hebben geen ervaring in het werk met reptielen en kunnen kostbare fouten maken of problemen compleet verkeerd diagnosticeren. Bel een potentiële dierenarts om te vragen of hij/zij ervaring heeft met reptielen, en zo ja, hoe lang hij/zij al met deze dieren werkt. Wellicht is er een dierenarts in uw gebied die gespecialiseerd is in exotica. Als dit in een stad in de buurt is, weet dan dat het de rit waard is!
Schoonhouden: Houd de kooi van uw dier schoon om de overdracht van bacteriën en de kans Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
14
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
op salmonella te vermijden. Gebruik Wipe Out 1™ om het kooimeubilair te reinigen en te desinfecteren. Was altijd uw handen voor en na het vastpakken van reptielenhuisdieren.
Conclusie: Door het lezen van dit boek heeft u hopelijk een beter beeld van wat er komt kijken bij het houden van een baardagame als huisdier en kunt u een meer geïnformeerd besluit nemen over of de baardagame wel of niet het juiste huisdier is voor u. Wilt u meer lezen over deze fascinerende soort, het fokken van uw huisdier, of hoe u een levendige, natuurlijke leefomgeving voor hem kan inrichten? Raadpleeg dan de volgende boeken.
Aangeraden Lectuur: General Care and Maintenance of Bearded Dragons: Geschreven door Philippe de Vosjoli en Robert Mailloux. Design and Maintenance of Desert Vivaria: Geschreven door Philippe de Vosjoli.
Checklist Dagelijkse Verzorging: 1. Zorg dat de waterbak schoon is en gevuld met zoet water. 2. Zorg dat de voerbak schoon is en gevuld met groente en/of commercieel voer. 3. Reinig de bodembedekking van afvalproducten en/of dode voerartikelen. 4. Zorg ervoor dat het temperatuurverschil correct is ingesteld. Met het veranderen van de seizoenen en de temperatuur in huis, kan het nodig zijn de verwarming van de omheining bij te stellen.
Boodschappenlijst: Omheining:
• Aquarium van 75 liter voor een of twee jonge baardagames. • Omheining van 150 liter (92 x 46 x 43 cm) voor een of twee volwassen baardagames.
Bodembedekking:
• Reptizand®, Vita-Sand®, Excavator® klei holenbodembedekking, Repti Fresh® of Kooitapijt van Zoo Med.
Verwarming 24 uur per dag:
• Reptitherm® Under Tank Heater van Zoo Med.
Overdag:
• Basking Spot Lamp™ of Repti Halogeen met Deep Dome, Mini Deep Dome of Combo Deep Dome fitting van Zoo Med (1 voor ieder volwassen dier).
Aanvullend of 's nachts:
• Zoo Med’s Ceramic Heat Emitter, Nachtelijke infrarood warmtelamp, Zoo Med’s Repticare® Steenverwarmer. Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
15
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
De temperatuur meten:
• De analoge precisiethermometer of digitale terrariumthermometer van Zoo Med (een thermometer aan iedere zijde). • ReptiTemp® van Zoo Med.
Verlichting:
• ReptiSun® 5.0 of 10.0 (T8 of T5 HO) UVB lineaire lamp van Zoo Med met Reptisun® Terrariumkap, OF. • Reptisun® 5.0 of 10.0 Compacte fluorescerende UVB-lamp met Deep Dome, Combo Deep Dome of de Naturalistische Terrariumkap van Zoo Med OF. • Powersun® UV-lamp met Deep Dome of Combo Deep Dome-kap.
Inrichting kooi:
• Premium Gezandstraalde Wijngaard van Zoo Med. • Mopanihout. • Habba Hutten van Zoo Med.
Voer- en waterbakken:
• Repti-Rock™ bakken of hoekbakken van van Zoo Med. • Repti-Rock™ voerbak van van Zoo Med.
Waterconditioner:
• Reptisafe® van van Zoo Med.
Reinigers:
• Wipe Out 1™ Terrariumreiniger van Zoo Med.
Voedsel:
• Baardagamevoer van Zoo Med - Droge formule. • Baardagamevoer van Zoo Med - Blikformule. • Beide soorten zijn verkrijgbaar in een uitvoering voor jonge en volwassen baardagames. • Blikje Producten van Zoo Med. • Fruit Mix In’s van Zoo Med. • Verschillende groente en fruit uit de supermarkt. -Sareptamosterdgroen, mergkool, boerenkool, groene sla. -Wortel, courgette, pompoen, muskaatpompoen, zoete aardappel. -Mango, papaja, aardbei, bosbes, peer, pruim, banaan, peer. • Levende insecten. -Krekels, meelwormen, voerkakkerlakken.
ew V
ES
ng
WE
nis
Laat geen o
e
w
en
K ilder
T WO O R D ANhuisdieren los inELI R e t d J E s
Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
16
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
Zoo Med Bearded Dragon Products
NT-B40 Bearded Dragon Kit (40 gal)
NT-21B Bearded Dragon Kit (20 gal)
LF-71E Reptisun® T5 HO Terrarium Hood
OS5-24E Reptisun® 10.0 UVB T5 HO (High Output)
LF-63E Reptisun® T8 Terrarium Hood
LF-25EC Combo Deep Dome Dual Lamp Fixture
HB-100E Repti Halogen™
LT-12E Repticare® HT-500RE ReptiTemp® Terrarium Controller Thermostat
WO-18E Wipe Out 1™ Cage Cleaner
FS-36E Reptisun® T8 5.0 UVB
TH-24E Digital Terrarium Thermometer™
A35-8E Reptivite™
WC-8E Reptisafe® Water Conditioner
Zoo Med’s Guide to Bearded Dragons
SL-100E Repti Basking Spot Lamp™
17
PUV-10E Powersun® UV
RH-1E Repticare® Rock Heater
A34-8E Repti Calcium®
©Zoo Med Laboratories Inc., 2013
More Zoo Med Bearded Dragon Products
ZM-41E Can O' Crickets™
ZB-74E Juvenile ZB-77E Adult Bearded Bearded Dragon Food Dragon Food
HH-LE Habba Hut™ Cage Furniture
WD-30E Repti Rock™ Food & Water Dish
XR-10E Excavator® Clay Burrowing Substrate
ZM-42E Can O' Worms™
ZM-43E Can O' Mini Crickets™
CF-9X Cork Rounds Cage Furniture
RO-8E Repti Fresh® ET-40E Eco Carpet Odor Eliminating Substrate
$1.00 ISBN 978-0-9652471-9-1
SR-10E Reptisand® All Natural Substrate
ITEM# ZB-30N
50100>
9 780965 247191 Zoo Med Laboratories, Inc. | 3650 Sacramento Dr. | San Luis Obispo, CA 93401 Phone: (805) 542-9988 | Email: zoomed@zoomed.com
www.zoomed.com