COLUMN Wat musea voor het klimaat

Fotografie

&film

ANTWERPEN

> Aglaia Konrad. De kunstenares ontwikkelde een ruimtelijke installatie voor de bovenste verdieping. T/m 15 januari. Recapturing Congo. Kroniek van de lange en turbulente geschiedenis van fotografie in het koloniale Congo. T/m 29 januari in het FOMU. fomu.be

EINDHOVEN

> Eindhoven, stad van contrasten. Lezing door fotograaf Ruud Balk over zijn serie ‘Eindhoven, stad van contrasten’. Op 15 december om 20.00 uur. Time sure flies. Lezing door filmtheoreticus Pauline Terreehorst over het begrip Tijd in fotografie, film en video-installaties. Op 19 januari om 20.00 uur. Warm Woensel West. Expositie: Overzicht van 30 jaar Woensel West in Eindhoven gezien door de ogen van Kees Martens. Non-Photography Photography. TalentWall: Karsten Kronas. Zoektocht naar de ware essentie van analoge fotografie. T/m 28 januari 2023. penningsfoundation.com

> Warm Woensel West. Buitenexpositie: Portretten van Kees Martens van bewoners van de wijk Woensel West in Eindhoven. T/m 28 januari in Kelderman en van Noort. keldermanenvannoort.nl

HELMOND

> Walker Evans – Revisited. Werk van Walker Evans (1903-1975) en 18 hedendaagse fotografen die voortborduren op de stijl van Walker Evans, zijn onderwerpskeuze, of ‘spelen’ met zijn iconische beelden. T/m 5 maart in Kunsthal Helmond. museumhelmond.nl

21 DECEMBER

agendatip

Gevechten en metamorfosen van een vrouw

foto Dim Balsem

Op een dag vindt Édouard Louis een foto van zijn moeder toen ze twintig jaar oud was. Hij ziet een gelukkige jonge vrouw, vol hoop en dromen. Hij kent zijn moeder echter alleen totaal ongelukkig, ‘gevangen’ in het leven van een huisvrouw. Wat is er in die tussentijd gebeurd? Dat is het uitgangspunt van het nieuwe boek van Édouard Louis dat door ITA is bewerkt

tot toneelstuk. Het is een persoonlijk verhaal, maar met een maatschappelijke functie. Eindelijk krijgt de arbeidersklasse een stem. STIJN HUIJTS, DIRECTEUR BONNEFANTEN MAASTRICHT, EN DINGEMAN KUILMAN, DIRECTEUR STEDELIJK MUSEUM BREDA, SCHRIJVEN HIER BIJ TOERBEURT OVER BEELDENDE KUNSTEN EN ANDERE ZAKEN.

column

foto Robin de Puy

Museumklimaat

Is er een relatie tussen de klimaatproblematiek en musea? Ja, en die gaat verder dan het recente bekladden van schilderijen door

milieuactivisten.

De gewelddadige acties tegen weerloze kunstwerken zullen ertoe leiden dat musea steeds strengere veiligheidsmaatregelen nemen ter bescherming van het kostbare erfgoed dat ze beheren. Maar het behoud van dat cultureel erfgoed vraagt naast fysieke beveiliging ook om een constant binnenklimaat, waarbij de temperatuur tussen de 18 en 22 graden moet zijn en de relatieve luchtvochtigheid tussen de 45 en de 55 procent. Met name historische kunstvoorwerpen zijn erg gevoelig voor schommelingen in het klimaat, die er in het ongunstigste geval toe kunnen leiden dat zestiendeeeuwse paneelschilderijen barsten gaan vertonen of dat er schimmelvorming optreedt bij kostbare zeventiendeeeuwse werken Zie het als op papier. In de praktijk zijn soms nog een vorm van striktere bandbreedten van toepassing. geweldloos Hoewel musea er alles aan zullen activisme doen om de condities op zaal en in het depot zo stabiel mogelijk te houden en daarom niet zomaar de verwarming kunnen uitzetten om energie te besparen, wil dat niet zeggen dat ze niet actief zijn als het gaat om het verkleinen van hun ecologische voetafdruk. Uiteraard wordt er gekeken naar standaard maatregelen zoals isolatie, afvalscheiding en het bevorderen van fietsgebruik, maar er zijn ook diverse museumspecifieke ‘knoppen’ waaraan we kunnen draaien als we meer werk willen maken

van verduurzaming. Denk aan het verlengen van de duur van een tentoonstelling, virtueel koerieren (per video toezien op de juiste omgang met een bruikleen), hergebruik van tentoonstellingsmaterialen en tijdelijke wanden, overstappen op digitale informatie in plaats van drukwerk en het gebruik van ledverlichting in de tentoonstellingszalen. Last but not least proberen musea hun publiek te inspireren om ook in actie te komen voor het klimaat, bijvoorbeeld door tentoonstellingen van kunstenaars die in hun werk ecologische vraagstukken aan de orde stellen. Zie het als een vorm van geweldloos activisme, juist omdat kunst als voertuig van ideeën heviger binnenkomt bij de toeschouwer dan een nieuwsuitzending of een documentaire. Laten we er daarom voor zorgen dat musea openbaar toegankelijk blijven en niet door extreem doorgevoerde veiligheidsmaatregelen veranderen in onneembare vestingen.

MAASTRICHT

> The Perfect Eye. Eerste overzichtstentoonstelling van fotograaf Werner Mantz, met meer dan 300 beelden. T/m 26 februari 2023. Hrair Sarkissian: The Other Side of Silence. Met levensgrote foto’s legt de SyrischArmeense kunstenaar de wonden van conflicten bloot. T/m 14 mei in Bonnefanten. bonnefanten.nl

MONSCHAU > Early Work van René Groebli.

Klassiekers uit de straatfotografie, van o.a. Robert Capa, Eve Arnold, Leonard Freed, Giséle Freud en Saul Leiter. T/m 18 december in Fotografie-Forum. Berlin – Venedig – Monschau. Illusionen. Fotografische portretten van de drie steden door Katharina John, aangevuld met teksten en geluidsopnamen van Ulrich Tukur. T/m 18 december in Fotografie Forum. kuk-monschau.de

TONGEREN

> Imperium Romanum. Het Romeinse rijk door de lens van fotograaf Alfred Seiland. T/m 15 januari in het Gallo Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be

WEERT > Arno Coenen – A Stage

of Luminosoty. Aan de zuidwestzijde van Museum W is een videoinstallatie van Viewmaster Projects gemaakt door kunstenaar Arno Coenen te zien. T/m 12 maart. Telling Stories. Duotentoonstelling met Martin & Inge Riebeek en Rob Moorees X Spaarnestad Photo. T/m 16 april in Museum W. museumw.nl

agendatip

T/M 8 JANUARI

installatie-overzicht. foto Peter Cox Trouble wandering (to eternity),

Land en water

Buitenplaats Kasteel Wijlre is een oogverblindende oase van kunst en natuur. Maar wat als die natuur zich

tegen je keert? Trouble wandering (to eternity) is een internationale groepstentoonstelling met werk van gevestigde kunstenaars en aanstormend talent over de relatie

tussen land en water, met de watersnood in het Geuldal van 2021

nog vers in het geheugen. Kunnen we door kunst geïnspireerd raken om onze relatie met de natuur op een andere, zorgvuldigere manier vorm te geven? Trouble wandering (to eternity), t/m 8 januari bij buitenplaats Kasteel Wijlre. Elke eerste zondag van de maand gratis rondleidingen, zie kasteelwijlre.nl

literatuur

GENK

> In het Hart van Tuscia. De Italiaanse Federica Bressan vertelt over haar boek. Op 1 december om 20.00 uur. Cargo. Lezing van Gaea Schoeters over haar werk en haar Confituur-cadeauboekje. Op 10 december om 20.00 uur in Boekhandel Malpertuis. boekhandelmalpertuis.be

MAASTRICHT > Boeken voor onder de kerstboom.

Met Henk Groenewegen van Boekhandel De Tribune en Janna Navis. Op 1 december om 12.30 uur in Centre Céramique.

SITTARD

> Family Flavours. De zusjes Hanen presenteren hun kookboek. Op 4 december om 14.00 uur. November. Meet en Greet met Thomas Olde Heuvelt n.a.v. zijn nieuwe boek. Op 11 december om 15.00 uur. Breekpunt. Interview met Elvin Post n.a.v. zijn nieuwe thriller. Op 15 december om 19.30 uur bij Boekhandel Krings. boekhandelkrings.nl

Dans, muziek

&toneel

AKEN

> Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 21 december om 20.00 uur in Eurogress. philharmoniezuidnederland.nl

ANTWERPEN

> Een leuk avondje uit 8+. Terwijl de musicalsterren zingen en dansen alsof hun leven ervan af hangt, proberen ze backstage de grootste gevoelens buiten de deur te houden. Op 9 december om 19.00 uur en op 10 december om 15.00 uur in HETPALEIS. hzt.nl

BREDA

> Lady in the dark. Een Broadwayopera van Kurt Weill over burnoutproblemen. Op 8 december om 20.00 uur in Chassé Theater. operazuid.nl

> Literatuur & Muziek, het fascinerende boek: Anna

Karenina van Leo Tolstoi. Astrid Schijns op cello, Jetje van Wijk op piano. Verteller: Floris van der Pol. Op 12 december om 15.00 uur in Concertzaal Nieuwe Veste, Molenstraat 6. Phantasia met o.a. de

Fantasie in f klein voor vier handen

van Franz Schubert. Muziekverhaal waarin fantasie belicht wordt. Op 18 december om 15.30 uur in Mariëndal, Duivelsbruglaan 13. muzieksalonspronk.nl

> Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 16 december om 20.30 uur in Chassé Theater. philharmoniezuidnederland.nl

EINDHOVEN

> Familieconcert Rhythmix 8+. In deze ontdekkingstocht laten de vier slagwerkers van Percossa de uitersten van het orkest ervaren. Op 10 december om 19.00 uur. Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 18 december om 14.15 uur en op 23 december om 20.15 uur in het Muziekgebouw. philharmoniezuidnederland.nl

HEERLEN

> Lady in the dark. Een Broadwayopera van Kurt Weill over burnoutproblemen. Op 1 december om 20.00 uur in Parkstad Limburg Theaters. operazuid.nl

> Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 17 december 2022 om 20.00 uur in Parkstad Limburg Theaters. philharmoniezuidnederland.nl

> Internationaal Theater Amsterdam - Gevechten en

metamorfosen van een vrouw. Bewerking van het nieuwe boek van Édouard Louis. Op 21 december om 20.30 uur in Parkstad Limburg Theaters. plt.nl

> Roshanak Morowatian – Rover

| Kites. Kites neemt de geïsoleerde ruimte van een asielzoekerscentrum als vertrekpunt, een plek waar kinderen opgroeien in een ‘limbo’ tussen verleden en toekomst. Op 13 december om 20.30 uur in Parkstad Limburg Theaters. viazuid.com

HELMOND

> Opera Zuid - Het Lijflied. Jeugdvoorstelling vanaf 6 jaar. Op 10 december om 20.15 uur in Het Speelhuis. theaterspeelhuis.nl

> Pan~//Catwalk. Seriële performance over menselijke diversiteit door De Zwermers. Op 9 december om 16.00 uur. Wim Klein - De Laatste Menselijke Computer. Op 14 december om 20.45 uur in De Cacaofabriek. cacaofabriek.nl

> De Bananengeneratie - Theater

Oostpool. Op 14 december om 19.00 uur in Het Speelhuis. theaterspeelhuis.nl

KERKRADE > De Notenkraakster 6+.

Kerstklassieker voor het hele gezin, met muziektheater. Op 16 december om 19.00 uur in Theater Kerkrade. philharmoniezuidnederland.nl

MAASMECHELEN > Mozart and His Footsteps - from

Salzburg to Paris. Pianiste Keiko Shichijo speelt dit programma rond twee pianosonates die door Mozart werden gecomponeerd na zijn ontmoeting met pianobouwer Johann Andreas Stein. Op 2 december om 20.15 uur. O

Kerstnacht, schoonder dan de

dagen – Kerstconcert. Thomas Baeté levert met zijn ensemble Transports Publics een mooi programma af met Kerstmuziek uit de 17de-eeuwse Lage Landen. Op 17 december om 20.15 uur in de Sint-Pieterskerk in Leut. ccmaasmechelen.be

> Jonathan. Acteurs Bruno Vanden Broecke en Valentijn Dhaenens zetten een bevreemdende conversatie tussen robot, mens en publiek neer. Met gratis inleiding om 19.30 uur. Op 7 december om 20.15 uur. Nordkapp Stories. Michael Van Peel vertolkt in woord en beeld waargebeurde verhalen van avontuurlijke Noordkaapreizigers. Op 20 december om 20.15 uur in de schouwburg. ccmaasmechelen.be

MAASTRICHT

> Lady in the dark. Een Broadwayopera van Kurt Weill over burnoutproblemen. Op 11 december om 19.30 uur in Theater aan het Vrijthof. operazuid.nl

> Ragazze Quartet - I’m (not) Every

Woman. Een muzikale vertelling over zusterschap. Op 17 december om 19.30 uur in AINSI. introinsitu.nl

> De Notenkraakster 6+.

Kerstklassieker voor het hele gezin, met muziektheater. Op 18 december om 14.30 uur. Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 22 december om 20.00 uur in Theater aan het Vrijthof. philharmoniezuidnederland.nl

> Winternights. Theatermakers presenteren nieuw werk op verrassende locaties in Maastricht. Op 9 december op diverse locaties met als festivalhart de Lutherse kerk. winternights.nl

NIJMEGEN > De vrouw die de honden eten

gaf. Gebaseerd op de gelijknamige roman over Michelle Martin, van Kristien Hemmerechts. Op 3 december om 20.30 uur in LUX. Een leuk avondje uit 8+. Terwijl de musicalsterren zingen en dansen alsof hun leven ervan af hangt, proberen ze backstage de grootste gevoelens buiten de deur te houden. Op 30 december om 19.30 uur in de Stadsschouwburg. hzt.nl

SITTARD > De Notenkraakster 6+.

Kerstklassieker voor het hele gezin, met muziektheater. Op 20 december om 19.00 uur in het Toon Hermans Theater. philharmoniezuidnederland.nl

> Club Lam - Rubens Meisjes. Een toneelstuk over vergeten muzes, niet erkende kunstenaressen en hedendaagse schoonheidsidealen. Op 10 en 11 december om 20.15 uur in het Toon Hermans Theater. viazuid.com

TILBURG

> Familieconcert Rhythmix 8+. In deze ontdekkingstocht laten de vier slagwerkers van Percossa de uitersten van het orkest ervaren. Op 11 december om 14.30 uur. Kerst met de Jussens. De pianobroers brengen werk van onder meer Tsjaikovski’s Vijfde Symfonie. Op 20 december om 20.30 uur in de Schouwburg. philharmoniezuidnederland.nl > Het Collectief & Katrien Baerts. De sopraan Baerts vervoegt het Brusselse kwintet. Samen brengen ze recent werk van onder meer Mathilde Wantenaar. Op 6 december om 20.30 uur in Het Cenakel. delink.nl

> Kroon. Maker en acteur Gillis Biesheuvel denkt na over de positie van het Nederlandse leger. Op 1 en 2 december om 20.30 uur in de Schouwburg. hzt.nl

TURNHOUT > Toneelhuis | Olympique Dramatique - Vijand van het

Volk. Naar goede gewoonte verzamelt Olympique Dramatique een uitgekiende en ijzersterke spelerscast om deze wrange, tijdloze komedie van Henrik Ibsen te spelen. Op 1 december om 20.15 uur. I

SOLISTI & Vlaams Radio Koor / Jan

Decleir & Roy Aernouts – Egmont. Beklijvend historisch muziektheater met Jan Decleir en Roy Aernouts die de Graaf van Egmont, Margaretha van Parma, Willem van Oranje en de Hertog van Alva spelen. Op 8 december om 20.15 uur. Park Jiha + Brighde Chaimbeul. ZuidKoreaanse componiste maakt betoverende moderne muziek met traditionele instrumenten. Op 9 december om 20.15 uur. Gabriel Rios. De Puerto Ricaan stelt zijn nieuwste album Fiore voor. Op 17 december om 20.15 uur in de Warande. warande.be

VENLO > De Notenkraakster 6+.

Kerstklassieker voor het hele gezin, met muziektheater. Op 21 december om 19.00 uur in De Maaspoort. philharmoniezuidnederland.nl

WAHLWILLER > Roshanak Morrowatian – Rover

| Sister. Sister is een installatieperformance, een levensgrote waxsculptuur van een smeltend meisje. Op 11 december om 15.00 uur in de Heilige Cunibertus Kerk. viazuid.com

Diversen

van de futuristen, dromers en ontwerpers van weleer. T/m 23 maart in het Evoluon. nextnature.net

KERKRADE

> Expeditie. Themawerelden over gezondheid, voeding, wonen, werken en leren. Aarde theater. Spectaculaire bioscopen met een uniek zicht op onze planeet. Zeker Weten?! Ook de grootste wetenschappelijke ontdekkingen zijn ooit gestart met nieuwsgierigheid en het stellen van een vraag. Maar hoe vinden wetenschappers die antwoorden? T/m 31 december. Pop-Up Expo Einstein Telescope. Leer alles over zwaartekrachtsgolven, de mogelijke komst van de Einstein Telescope en de betekenis daarvan voor de regio. T/m 8 januari in Discovery Museum. discoverymuseum.nl

TEGELEN

> Demonstratie 3D-printer. Op 7 december om 14.00 uur. Demonstratie kalibreerapparaat. Op 8 december om 14.00 uur in Keramiekcentrum Tiendschuur. tiendschuur.net

TONGEREN > Van Zuid-Afrika tot Europa: wat stenen werktuigen vertellen over het denken en doen van neanderthalers en moderne

mensen. Lezing door Veerle Rots (Université de Liège). Op 18 december om 19.30 uur in het Gallo Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be

colofon &paper

&PAPER is het service- en agendakatern van ZOUT. &PAPER bevat sponsored content en valt buiten de verantwoordelijkheid van de ZOUT-redactie.

Coördinatie en eindredactie

Christiane Gronenberg

Wilt u advertorials of agendatips plaatsen? Kijk op zoutmagazine.eu/adverteren Wilt u agenda-items aanleveren? Kijk voor de voorwaarden op zoutmagazine.eu/zout-agenda

STILZITTEN IS ONMOGELIJK Familieconcert Rhythmix 8+

ZA 10 DEC 19.00 U / MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN ZO 11 DEC 14.30 U / CONCERTZAAL TILBURG

EEN MUZIKALE KERSTVOORSTELLING VOOR HET HELE GEZIN De Notenkraakster

HEERLIJK SYMFONISCH GENIETEN

VR 16 DEC 19.00 U / THEATER KERKRADE ZO 18 DEC 14.30 U / THEATER AAN HET VRIJTHOF DI 20 DEC 19.00 U / TOON HERMANS THEATER SITTARD WO 21 DEC 19.00 U / DE MAASPOORT VENLO

6+

Kerst met de Jussens

VR 16 DEC 20.30 U / CHASSÉ THEATER BREDA ZA 17 DEC 20.00 U / THEATER HEERLEN ZO 18 DEC 14.15 U / MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN DI 20 DEC 20.30 U / CONCERTZAAL TILBURG WO 21 DEC 20.00 U / EUROGRESS AACHEN DO 22 DEC 20.00 U / THEATER AAN HET VRIJTHOF VR 23 DEC 20.15 U / MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN

EEN FEESTELIJKE START VAN 2023 Nieuwjaars concert

DO 5 JAN 20.00 U / THEATER AAN HET VRIJTHOF VR 6 JAN 20.15 U / MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN ZA 7 JAN 20.15 U / MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN DI 10 JAN 20.00 U / THEATER HEERLEN WO 11 JAN 20.30 U / CONCERTZAAL TILBURG VR 13 JAN 20.30 U / CHASSÉ THEATER BREDA