«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10)
Φ 07 ANOΙΞΗ 2016
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ
Μάρτιος - Μάϊος 2016
Ἔτος Β΄
Ἀριθ. Φύλλου 7
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Q
3 5 7 9 12 14 16 19 22
Τό μυστήριο τῆς δημιουργίας........
Οἱ ἅγιοι σκέπαζαν τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων ........................................ Ἡ σύγχυση τῶν σημερινῶν
χριστιανῶν........................................ Α.Μ.Ε.Α. …
Συμφωνία Ἀγάπης ........................... Τό βαθύτερο νόημα τῶν πειρασμῶν .......................... Ἡ Διάκριση................................. Τὰ στερνά τῆς Ἄννας ...............
Εὐλαβικὸ Προσκύνημα ............
Πατέρας καί κόρη: Σχέση ζωῆς
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 2
Τριμηνιαίο Ὀρθόδοξο Χριστιανικό Περιοδικό Ὄργανο ὁμωνύμου Ἱεραποστολικοῦ Συλλόγου Ἔτος Β΄, Ἀριθ. Φύλλου 7 Μάρτιος - Μάϊος 2016 Ἐκδότης: Ὀρθ. Ἱεραπ. Σύλλογος «ΚΥΡΙΑΚΗ» Παπαναστασίου 9, 60100 Κατερίνη, τηλ: 2351022183 Ὑπεύθυνος Σύνταξης: Ἀθανάσιος Γκάτζιος, τηλ: 2351026396 Συντακτική Ἐπιτροπή: Βαρσάμογλου Ἰωάννης Γκάτζιος Ἀθανάσιος Σαλασίδης Ἀβραὰμ Σπανὸς Στέφανος Ἐπιμέλεια ὕλης: Ἀβραὰμ Σαλασίδης Σελιδοποίηση - Ἐκτύπωση: Γραφικές Τέχνες «Μέλισσα», Ἀσπροβάλτα Ἐτήσια συνδρομή: 5€ / Κύπρου: 10€ / Ἐξωτερικοῦ: 15€ Ἀρ. Λογαρ. Τράπεζα Πειραιῶς: 5254-076004-404 EUR IBAN: GR8501722540005254076004404
Ἀρχιμ. Μάξιμου Κυρίτση Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Διονυσίου ἐν Ὀλύμπῳ π. Σωφρόνιος ὅταν γράφει γιά τή συντήρησή του ἐπάνω στή γιά τή δημιουργία στηρίζεται γῆ. Δημιουργία ἐνσυνείδητη καί ὄχι ἐπάνω στήν ὀρθόδοξη ἐνστικτώδης. Στό ἐπίπεδο τῶν προσκαίρων ἡ ἀνθρωπολογία μέ βάση τόν Θεάνθρωπο Χριστό καί λέει: «ὁ ἄνθρωπος δημιουργική δύναμη τοῦ ἀνθρώπου ἔλαβε μαζί μέ πολλά ἄλλα χαρίσματα κατευθύνεται πάντα πρός τή γῆ. Ἐπεξεργάζεται, γιά τίς ἀπαιτήσεις καί τό χάρισμα τῆς δημιουργίας». Ὅλη ἡ δημιουργική δύναμη πού τῶν ἀναγκῶν τοῦ ἀνθρώπου, ὅλα ἀπέκτησε ἀπό τόν Θεό ἔχει δύο δια- τά ἀκατέργαστα δεδομένα τῆς φύσεως μέ τίς φυσικές του ἱκανότητες, στάσεις: Πρῶτον, στόν πρωτόπλαστο δό- χωρίς ἄμεση συνέργεια τοῦ Θεοῦ. θηκε ἡ ἐντολή μέ τήν εἴσοδό του Ἀνακαλύπτει μέσα στή δημιουργία στόν φυσικό κόσμο νά τόν ἐργάζεται τοῦ Θεοῦ ἀπόκρυφες πλευρές τῆς καί νά τόν φυλάττει (Γεν. 2,15). Κα- φύσεως καί τίς φέρνει σέ ἐνεργό λεῖται νά λύνει δημιουργικά τά ἀδιά- δράση, εἴτε στόν μικρόκοσμο, εἴτε κοπα προβλήματα πού ἀναφύονται στόν μακρόκοσμο, φανερώνοντας στή ζωή. Νά δημιουργεῖ πολιτισμούς, τήν ἐνοικοῦσα ἐν αὐτῷ δημιουργική τέχνες καί ἐπιστῆμες. Νά φροντίζει δύναμη τοῦ Θεοῦ.
Ὁ
3
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
Ἔξω ἀπό τά ἐξωτερικά ποικιλόμορφα στοιχεῖα τῆς κτίσεως πού προκαλοῦν τό θαυμασμό τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ χρησιμεύουν γιά τήν ἐξυπηρέτησή του καί τήν ψυχαγωγία του, μέ τή δύναμη τοῦ νοῦ του, ἀνακαλύπτει δυνάμεις τεραστίων δυνατοτήτων, πού ἐπεξεργαζόμενες τίς κάνει τρόπο ζωῆς του. Δεύτερον, κατά τόν π. Σωφρόνιο ὑπάρχουν γιά τόν ἄνθρωπο τελειότερες πνευματικές δημιουργίες πού ὑπερβαίνουν τά ὁρατά καί πρόσκαιρα. Βλέπει σ' αὐτή τή δεύτερη περίπτωση στόν ἄνθρωπο μία δημιουργική ἱκανότητα πού κατευθύνεται πρός τόν ἀνώτερο κόσμο, ὅπου τά φυσικά χαρίσματα καί οἱ καταβολές τοῦ ἀνθρώπου δέν ἐπαρκοῦν ἀπό μόνα τους νά τόν ἐξερευνήσουν, νά τόν κατανοήσουν καί νά τόν ἀπολαύσουν. Ὁ ἄνθρωπος ὡς πρόσωπο διαθέτει ἐλεύθερη βούληση, ἀλλά δέ μπορεῖ νά δημιουργήσει ἐκ τοῦ μηδενός κάτι, ἰδίως πνευματική ζωή. Εἶναι ἀπαραίτητο, γιά νά φέρει πνευματικούς καρπούς, νά συνεργάζεται μέ τό θέλημα τοῦ οὐρανίου πατρός. Αὐτή τή συνεργασία τή θεωρεῖ ἀπαραίτητη γιά νά εἰσέλθει στό ρεῦμα τῆς αἰωνιότητας, ἀλλιῶς κάθε τι πού προσπαθεῖ καταλήγει στό μή ὄν καί δέν αἰωνίζεται. «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα. Ὁ μένων ἐν ἐμοὶ καγὼ ἐν αὐτῷ οὗτος φέρει καρπὸν πολύν» (Ἰω. 15,5). Αὐτό ὁ π. Σω-
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 4
φρόνιος τό θεωρεῖ ὡς ὕψιστη καί ἀληθινή δημιουργία, τό νά ἐργάζεται δηλαδή συνεχῶς ὁ ἄνθρωπος νά παραμένει ἐν τῷ Θεῷ. Ἐάν δέν ὑπάρχει αὐτή ἡ συνεχής καί ἀέναη συνέργεια, ὑπάρχει κίνδυνος γιά τόν ἄνθρωπο νά δημιουργήσει «Θεόν κατ’ εἰκόνα του», ὅπως τό κάνουν πολλοί φιλόσοφοι καί θεολόγοι ἀκόμη. Μᾶς τό ἄφησε ὡς ὑπόδειγμα ὁ Χριστός μιλῶντας ὡς ἄνθρωπος: «Ἐγὼ ἀπ’ ἐμαυτοῦ ποιῶ οὐδέν, ἀλλὰ καθὼς ἐδίδαξέ με ὁ πατήρ μου ταῦτα λαλῶ» (Ἰω. 8,28). Γιά τήν ἐπίτευξη αὐτῆς τῆς ὑψίστης ἀλήθειας ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται α) νά αποχωρεῖ συνεχῶς ἀπό τήν ἀναρίθμητη ποικιλομορφία τῶν φυσικῶν δεδομένων καί, β) μέ ὅλη του τή δύναμη νά στρέφεται πρός τόν Θεό, ὥστε ὅταν ἡ ψυχή του κατά τήν ἔξοδό της ἀπό τή ζωή αὐτή ἀνεβεῖ πρός τόν Θεό, νά γίνει μέτοχος καί γνώστης ὅλης τῆς δημιουργικῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ «ὡς ἀπό καθέδρας» στόν οὐράνιο θρόνο. Ἕνα μικρό δεῖγμα αὐτῆς τῆς πραγματικότητος «ὡς ἀρραβῶνος» βλέπουμε νά συντελεῖται στό χάρισμα τῆς θαυματουργίας τῶν Ἁγίων. Αὐτοί τελοῦν τά θαύματα ὄχι μέ φυσική ἐπενέργεια πάνω στή φύση, ἀλλά στήν προσευχή πρός τόν Θεό «σκέφτονται τό ποθούμενο καί αὐτό πραγματοποιεῖται».
Ο
ἱ ἅγιοι ὄχι μόνο δὲν καταλαλοῦσαν καὶ δὲν κατέκριναν, ἀλλὰ καὶ κάλυπταν τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων. «Ἔλεγαν γιὰ τὸν ἀββᾶ Μακάριο τὸν μεγάλο, ὅτι ἔγινε, σύμφωνα μὲ τὸ ρητό, θεὸς ἐπίγειος. Ὅπως ὁ Θεὸς σκεπάζει τὸν κόσμο, ἔτσι κι ὁ ἀββᾶς Μακάριος σκέπαζε τὰ ἐλαττώματα τῶν ἄλλων». Γιὰ τὸν ἀββᾶ Ἀμμωνὰ διηγοῦνται τὸ ἑξῆς ἀνέκδοτο: «Κάποτε ὁ ἀββᾶς Ἀμμωνᾶς σταμάτησε σ’ ἕνα μέρος γιὰ νὰ φάει. Ἐκεῖ γύρω ἔμενε ἕνας μοναχός, ποὺ εἶχε κακὴ φήμη. Τὴν ὥρα μάλιστα ἐκείνη, ποὺ εἶχε φτάσει ὁ Ἀμμωνᾶς, συνέπεσε νὰ ἐπισκεφτεῖ τὸ κελὶ τοῦ ἀδελφοῦ, ποὺ κατηγοροῦσαν, ἡ γυναίκα μὲ τὴν ὁποία σχετιζόταν. Ἡ ἐπίσκεψη τῆς γυναίκας μαθεύτηκε γρήγορα καὶ δημιούργησε μεγάλη ταραχή. Τότε, ὅσοι ἔμεναν στὸν τόπο ἐκεῖνο, συνάχτηκαν μὲ τὴν πρόθεση νὰ πᾶνε νὰ διώξουν τὸν μοναχό. Ἐπειδὴ ὅμως εἶχαν πληροφορηθεῖ, ὅτι εἶχε ἔρθει στὰ μέρη τους ὁ ἐπίσκοπος Ἀμμωνᾶς, τοῦ ζήτησαν νὰ τοὺς βοηθήσει στὸ σκοπό τους. Ὅταν ὁ ἀδελφὸς ἔμαθε τί τοῦ ἑτοιμάζουν, ἔκρυψε τὴ γυναίκα κάτω ἀπὸ ἕνα μεγάλο πιθάρι. Τὴν ὥρα ἐκείνη ἔφτασε ὁ Ἀμμωνᾶς καὶ ἀπὸ κοντὰ ὁ ὑπόλοιπος κόσμος. Ὁ ἐπίσκοπος πρόλαβε νὰ δεῖ τὴν ἐνέργεια τοῦ μοναχοῦ καὶ ‘διὰ τὸν Θεόν, ἐσκέπασε τὸ πράγμα’. Μπαίνει μέσα στὸ κελὶ καὶ κάθεται πάνω στὸ πιθάρι, ἐνῶ ταυτόχρονα διέταξε νὰ ψάξουν παντοῦ. Ὅταν πιὰ εἶχαν ψάξει σ’ ὅλες τὶς μεριὲς καὶ δὲν βρῆκαν τὴ γυναίκα, εἶπε ὁ Ἀμμωνᾶς: Τί εἶναι αὐτὸ πού κάνατε; Ὁ Θεὸς νὰ σᾶς συγχωρήσει. Προσευχήθηκε καὶ εἶπε μετὰ σὲ ὅλους νὰ φύγουν. Ὅταν ἔμεινε μόνος μὲ τὸν μοναχό, 5
| Φ 07
Ἠλία Α. Βουλγαράκη Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Σὺ τί κρίνεις τὸν Ἀδελφόν σου;» σελ. 57-59
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
τοῦ ἔπιασε τὸ χέρι καὶ τοῦ εἶπε. ‘Πρόσεχε σεαυτῷ, ἀδελφέ’, καὶ ἔφυγε». Ἀξίζει τὸν κόπο νὰ δοῦμε πὼς σχολιάζει τὸ περιστατικὸ αὐτὸ μὲ τὸν ἀββᾶ Ἀμμωνὰ ὁ ὅσιος Δωρόθεος Γάζης: «Εἴδατε τί ἔκανε ὁ ἀββᾶς Ἀμμωνᾶς, ὅταν ἦρθαν ἐκεῖνοι οἱ ἀδελφοὶ ταραγμένοι καὶ τοῦ εἶπαν. Ἔλα νὰ δεῖς, ἀββᾶ, ὅτι μιὰ γυναίκα εἶναι στὸ κελὶ τοῦ τάδε ἀδελφοῦ; Εἴδατε πόση εὐσπλαχνία ἔδειξε; Πόση ἀγάπη εἶχε ἡ ἅγια ἐκείνη ψυχή; Ἐπειδὴ κατάλαβε, ὅτι ὁ ἀδελφὸς ἔκρυψε τὴ γυναίκα κάτω ἀπὸ τὸ πιθάρι, πῆγε καὶ κάθισε πάνω σ’ αὐτὸ καὶ ὕστερα διέταξε τοὺς ἄλλους νὰ ψάξουν ὅλο τό κελί. Καθὼς δὲν βρῆκαν τίποτε, τοὺς εἶπε. Ὁ Θεὸς νὰ σᾶς συγχωρήσει. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τοὺς ντρόπιασε καὶ ἔτσι τοὺς βοήθησε νὰ μὴ δίνουν εὔκολα πίστη σὲ κατηγορίες κατὰ τοῦ διπλανοῦ τους. Ταυτόχρονα ὅμως συνέτισε καὶ τὸν ἀδελφό, ὄχι μόνο σκεπάζοντάς τον, ἀφοῦ προηγουμένως βέβαια τὸν εἶχε σκεπάσει ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ διορθώνοντάς τον τὴ στιγμὴ ἐκείνη, ποὺ βρῆκε ὡς τὴν πλέον κατάλληλη. Καὶ τὸ ἔκανε αὐτὸ κρατώντας ἁπλῶς τὸ χέρι τοῦ ἀδελφοῦ, ἀφοῦ πρῶτα ἔδιωξε τοὺς ἄλλους, καὶ λέγοντάς του. ‘Φρόντισον σεαυτῶ, ἀδελφέ’. Τὴ στιγμὴ ἐκείνη ὁ ἀδελφὸς ἔνιωσε ντροπὴ καὶ κατάνυξη. Ἡ φιλανθρωπία καὶ ἡ συμπαράσταση τοῦ γέροντα ἐνέργησε ἄμεσα στὴν ψυχὴ τοῦ ἀδελφοῦ».
δρομητὲς, Ἀγαπητοὶ συνας ἀγάπη διατηροῦμε
τὴ δική σ τὰ 5 €. Στηριζόμενοι σ τὴ συνδρομὴ σ ὰ νι ο χρ α νέ καὶ τὴ γίνει ρομῆς μπορεῖ νὰ ιοδικοῦ νδ υ σ ς τῆ η σ ω Ἡ ἀνανέ έα τοῦ περ τοπικὸ διανομ ν τὸ σ ς α εί θ σμὸ ευ εἴτε ἀπ η στὸν λογαρια 4 EUR εσ θ τά α κ ὲ μ τε 0 εἴ 5254-076004-4 ς: ιῶ α ρ ει Π ς α ν ἔκδοση τῆς τράπεζ νυμό σας γιὰ τὴ ώ π τε α μ νο ὀ Ἀναγράφετε τὸ οστολὴ τῆς ἀπόδειξης. καὶ ἀπ
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 6
Β
ρισκόμαστε στὴν ἐποχὴ τῆς πληροφορικῆς μὲ τὰ πολλὰ θετικὰ καὶ πολλὰ ἀρνητικά. Τὸ διαδίκτυο δὲν προσφέρει μόνο γνώσεις, ἀλήθειες καὶ οὐσιαστικὰ γιὰ τὴ ζωὴ μας θέματα, ἀλλὰ καὶ παραπληροφόρηση, ψευτιὲς καὶ φαντασίες πού ἀποπροσανατολίζουν καὶ συγχύζουν. Ἀσφαλῶς, αὐτὲς οἱ ἀντιθέσεις καλύπτουν καὶ τὸ θεολογικὸ-ἐκκλησιαστικὸ λόγο. Πολλὰ πατερικά, ἁγιογραφικά, θεολογικὰ κείμενα, σημαντικὰ γιὰ τὴ θεωρητικὴ καὶ πρακτικὴ γνώση, βρίσκονται εὔκολα, σ’ ἀντίθεση μὲ τὶς προηγούμενες δεκαετίες πού μόνο οἱ εἰδικοὶ σὲ εἰδικοὺς χώρους εἶχαν πρόσβαση. Ὅμως οἱ ἀτομικὲς ἀντιλήψεις, οἱ λανθασμένες θεολογικὰ καὶ πρακτικὰ ἀπόψεις, ἀνατρέπουν τὸ ὄντως Ὀρθὸδοξο καὶ φέρνουν ἀρρωστημένες καταστάσεις. Ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ διακρίνει τὴν ἀλήθεια ἀπὸ τὸ ψέμα, ἀδυνατεῖ νὰ ξεχωρίσει τὸ ὑγιὲς ἀπὸ τὸ ἀρρωστημένο. Βιώνει τὴ σύγχυση, θεωρώντας κάποτε τὸ αὐστηρὸ ὡς Ὀρθόδοξο καὶ τὸ χαλαρὸ ὡς ξεπεσμό. Βέβαια, δὲν μποροῦμε νὰ καθορίσουμε στὸν ἄλλο τί θὰ διδάσκει στὸ διαδίκτυο, οὔτε οἱ ἀπαγορεύσεις φέρνουν ἀποτέλεσμα. Αὐτὸ πού χρειάζεται εἶναι νὰ μάθει ὁ καθένας νὰ ξεχωρίζει θεολογικά, ὥστε νὰ προφυλαχτεῖ ἀπὸ τὸ ψευδο-ὀρθόδοξο καὶ ψευτο-ἐκκλησιαστικό. Τὸ ταπεινὸ φρόνημα καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς ὅλους, εἶναι σημεῖα πού δείχνουν τὴν παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ἡ μισαλλοδοξία, ὁ φανατισμός, ἡ ἐμμονὴ στὸ γράμμα τοῦ νόμου πού διώχνει τὸ Πνεῦμα εἶναι τὰ σημεῖα πού δείχνουν ὅτι δὲν «ὀρθοτομοῦμε τὸ Λόγο τῆς Ἀλήθειας». Ὁ Χριστὸς εἶπε στοὺς μαθητές Του ὅτι εἶναι τὸ «ἅλας τῆς γῆς». Τὸ ἁλάτι, ξέρουμε ὅτι ἔχει τὴν ἰδιότητα νὰ νοστιμίζει τὸ φαγητὸ καὶ νὰ τὸ διατηρεῖ ἀπὸ τὴ σήψη. Ὁ χαρακτηρισμὸς τῶν χριστιανῶν ὡς «ἅλας τῆς γῆς» σηματοδοτεῖ τὸν τρόπο ζωῆς τους μέσα στὸν κόσμο, ὥστε ὁ κόσμος νὰ ἔχει ὀμορφιὰ καὶ νὰ διατηρεῖται ἀπὸ τὴ σαπίλα τῆς ἁμαρτίας. 7
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
Τὸ πρόβλημα τῶν προβλημάτων τοῦ κόσμου τὸ ἔχουμε οἱ Χριστιανοὶ πού χάσαμε τὴν ταυτότητά μας. Πάψαμε νὰ εἴμαστε τὸ ἅλας τῆς γῆς καὶ ὁ κόσμος δὲ βλέπει φῶς Χριστοῦ. Ἡ θεολογία μας ἔγινε ἠθικολογία καὶ ὁ ἐκκλησιαστικὸς λόγος ἔγινε κοινωνικός. Νὰ γιατί ὑπάρχει ἀντιπαλότητα στοὺς ἀνθρώπους, πού δὲν ἀναπαύονται μὲ τὰ κηρύγματά μας, οὔτε, βέβαια, σώζονται – ὁλοκληρώνονται μὲ αὐτά. Καὶ ὅμως, θὰ πρέπει νὰ βροῦμε τὸ δρόμο μας! Ἀρχίζοντας, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ἀπὸ τὴν προσωπική μας ἀναγέννηση. Στὴ σιωπὴ καὶ τὴ μελέτη, στὶς συζητήσεις μὲ ἀληθινὰ πνευματικοὺς ἀνθρώπους, στὸν προβληματισμὸ γιὰ τὴν πορεία, ἀρχίζει νὰ κυοφορεῖται ἡ γνώση πού ἐλευθερώνει, πού ἀναπαύει, πού ζωογονεῖ. Ἀρχίζει ἡ σύγχυση νὰ ξεκαθαρίζει καὶ νὰ ἀνατέλλει ἡ νέα μέρα τῆς ζωῆς μας, γιατί θὰ εἶναι ἡ μέρα τοῦ Κυρίου. π. Ἀνδρέας Ἀγαθοκλέους
Δωρεὲς γιὰ τὸ φυλλάδιο Κυριακὴ Ἱ.Ν. Γενέσιον τῆς Θεοτόκου Καρδίας Χαλκιδικῆς 100€ l Εὐτυχία Ἐξίογλου, Ροβολίβος Σερρῶν 15€ l Ἱ.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ροδολίβους Σερρῶν 50€ l Ἱ.Ν. Ἀναλήψεως Θεσ/νίκης (Ἀνάληψη) 50€ l Ἱ.Ν. Τριῶν Ἱεραρχῶν Θεσ/νίκης (Βούλγαρη) 350€ l Ἱ.Ν. Ἀγ. Εὐθυμίου κ Ἀγ. Χριστοφόρου Κατερίνης 50€ l Ἡρακλῆς Λαμπαδαρίου, Κατερίνη 20€ l Παναγιώτης Καριπίδης, Θεσ/νίκη 50€ l Γεώργιος Χατζηνεῖρος, Θεσ/νίκη 50€ l Παρθενόπη Τζιτζιλή, Κατερίνη 50€ l Ἄννα Κουμπρίδου, Κατερίνη 20€ l Κωνσταντίνα Μπιτοπούλου, Κατερίνη 50€ l Ἄννα Σιμώνη, Κατερίνη 10€ l Ἀθανάσιος Στεφανίδης, Θεσ/νίκη 50€lΜαρία Κατσιάρου, Κατερίνη 20€
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 8
Ἡ καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου, Γερόντισσα Αἰκατερίνη, στὶς 2 Δεκεμβρίου 2015, στὸ Συνεδριακὸ Κέντρο τοῦ Δήμου Κατερίνης «ΕΚΑΒΗ», ἀνέπτυξε τὸ θέμα: «ΑΜΕΑ. … Συμφωνία Ἀγάπης», προσκεκλημένη τῶν Φορέων ΑμεΑ Πιερίας μὲ τὴν εὐκαιρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Παγκόσμιας Ἡμέρας Ἀτόμων μὲ Ἀναπηρία. Ἡ σαφήνεια καὶ ἡ ἀμεσότητα τοῦ λόγου της, μὲ χαρακτηριστικὰ παραδείγματα παρμένα ἀπὸ τὴ ζωὴ καί στηριζόμενα πάνω σέ θεολογικὴ βάση, καθὼς καὶ ἡ πλούσια βιωματική ἐμπειρία της, καθήλωσε τὸ ἀκροατήριο ἀγγίζοντας τὶς ψυχὲς ὅλων. Μᾶς μετέφερε σ’ ἕναν «ἄλλο» κόσμο, σ’ ἕναν κόσμο ποὺ λέγεται καρδιά. Μᾶς προβλημάτισε γιὰ τὴν μέχρι τώρα στάση καὶ συμπεριφορὰ μας ἀπέναντι στοὺς ἀδελφοὺς αὐτοὺς καὶ μὲ τόν ὁσιακὸ της λόγο μᾶς ἔκανε νὰ νιώσουμε βαθιὰ μέσα μας τὸν λόγο τοῦ Γεροντικοῦ: «Εἶδες τὸν ἀδελφό σου, εἶδες τὸ Θεό σου!» Ἀπὸ τὴ θαυμάσια αὐτὴ ὁμιλία τῆς Γερόντισσας σταχυολογῶ κάποια ἀποσπάσματα χαρακτηριστικά γιὰ τοὺς ἀναγνῶστες.
● Ἡ κοινωνικότητα, ἀποτελεῖ ἴδιον
γνώρισμα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἡ ὁποία, ὅταν ἀπεγκλωβίζεται ἀπὸ τὴν ἰδιοτέλεια, τὴν φιλαυτία καὶ τὸν ἐγωισμό, ζεῖ τὴν ἀληθινὴ ἀνθρώπινη καὶ θεανθρώπινη κοινωνία, ἐν τῷ συνδέσμω τῆς Ἀγάπης, πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον. ● Γιὰ τὸν Χριστόν, πλησίον, εἶναι ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος, τὸ συγκεκριμένο πρόσωπο καὶ ὄχι μιὰ ἀφηρημένη ἔννοια τοῦ ἀνθρώπου ἢ γενικότερα τῆς ἀνθρωπότητας. ● Ἡ ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια κάθε ἀτόμου εἶναι ἀπαραβίαστη καὶ ἀπαιτεῖ σεβασμό, προστασία καὶ ἀγάπη ἀφειδώλευτη, ἀφοῦ φέρει ὡς Πρόσωπο τὴν ἀρχέτυπη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. ● Τὰ ἰδιαίτερα αὐτὰ παιδιὰ δὲν
9
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
εἶναι παιδιὰ τοῦ «Καιάδα» καὶ ἐν προκειμένω ἑνὸς σύγχρονου Καιάδα. Ἔχουν δικαίωμα συμμετοχῆς στὴν ζωὴ καὶ ὄχι στὸν κοινωνικὸ ἀποκλεισμό. ● Δυστυχῶς, ζοῦμε σὲ ἕναν κόσμο προκαταλήψεως, σὲ μιὰ τυποποιημένη, ἀπρόσωπη, ἀφιλάδελφη, φίλαυτη, ἀδιάφορη κοινωνία ποὺ διακρίνει καὶ διαχωρίζει, περιορίζει ἢ ἐγκαταλείπει τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ἐκφράζεται μὲ πρόσωπο ὄχι «ἀνθρώπινου ἀδελφοῦ», ἀλλὰ αὐτοῦ τοῦ «πτωχοῦ φιλάδελφου», ποὺ χαιρετᾶ ἀπὸ μακριὰ καὶ συμπαθητικὰ λέγει: «ναὶ μέν, ἀλλά…, δικό σου τὸ πρόβλημα…». ● Ἡ ἀγάπη τῶν μεγάλων γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα εἶναι μιὰ «ρητορικὴ ἀπάτη». Ὁμιλοῦν γιὰ ἀνθρωπισμὸ καὶ ἐλευθερία, ἀλλὰ ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς ὁ ἄνθρωπος δυστυχῶς ἔχει ὑποταγεῖ στὴν δουλεία τῆς μάζας, χάνοντας ἔτσι τὴν ἀτομικότητά του. Ἐξέπεσε ὁ ἄνθρωπος καὶ μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἀποϊεροποιήσεως, τῆς ἐκκοσμικεύσεως, τοῦ εὐδαιμονισμοῦ διαταράχθηκαν οἱ σχέσεις του μὲ τὸν Θεό. Καὶ ὁ ἀνθρωπισμὸς - δίχως Θεὸ- καταντᾶ ἀπανθρωπιά.
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 10
● Ἀπουσιάζει ὁ Θεὸς δυστυχῶς ἀπὸ τὴν ζωή μας, γι’ αὐτὸ ἀπουσιάζουν καὶ οἱ ἀληθινοὶ ἄνθρωποι. Ἐθεοποιήθηκε ἡ ὕλη καὶ ὁ ἄνθρωπος τρέχει ἀκάλυπτος στὸν καύσωνα τῆς ἐρήμου. ● Κι ἐνῶ τὰ πάντα ἀκριβαίνουν, οἱ ἄνθρωποι καταντοῦν φθηνότεροι. Στενεύουν ὁλοὲνα τὸν χῶρο τῆς καρδιᾶς τους καὶ δὲν μπορεῖ νὰ χωρέσει κανεὶς ἄλλος, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, ζῶντας ἔτσι συνθῆκες «σχιζοφρενικῆς αὐτοαλλοτριώσεως». ● Ὁ Πορφύριος λόγος τονίζει, «ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη. Δέν εἶναι ἁπλὸς θεατὴς τῆς ζωῆς μας. Προνοεῖ καὶ ἐνδιαφέρεται ὡς Πατέρας μας. Ὅλα εἶναι στὴν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς εἶναι πολὺ μυστικός. Δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὶς ἐνέργειές Του. Ὁ Θεὸς εἶναι ἀλάθητος. Ποιὸς εἶναι ὅμως στὸ βάθος ὁ Θεός, στὴν οὐσία, ἐμεῖς δὲν τὸ γνωρίζουμε. Τὶς βουλὲς τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦμε νὰ τὶς ἐξιχνιάσουμε. ● Ἡ ἐφευρετικὴ πάντοτε ἀγάπη τῶν γονέων μὲ τὸ φῶς τῆς Εὐαγγελικῆς Πίστεως, ποὺ ἀνασταίνει καὶ νεκρούς, θὰ μεταποιήσει τὸν πόνο τους σὲ πόνο Χριστοῦ, τὴν σταυρικὴ ἀγωνία σὲ ἐλπίδα, τὸ θλιβερὸ θέαμα τοῦ παιδιοῦ τους σὲ εἰκόνα Χριστοῦ, ἕως ὅτου ἀναφωνήσει «παιδί μου σὲ σώζω, γιατί σὲ ἀγαπῶ». ● Αὐτὸ ποὺ μᾶς προσφέρει ὁ Θεός, δὲν εἶναι μιὰ ζωὴ χωρὶς πόνο, ἀλλὰ μιὰ ζωὴ μὲ προοπτικὴ τὴν ὑπέρβαση τοῦ πόνου. Οἱ θλίψεις, οἱ δοκιμασίες,
ὁ πόνος, ὁ Σταυρός, ποὺ μᾶς προσφέρει ἡ Παιδαγωγικὴ σοφία τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ μεταποιηθοῦν σὲ ἀγάπη, σὲ ὑπομονή, θυσία, ἐλπίδα, πίστη στὴν λυτρωτικὴ ἀνάσταση. ● Ἀγαπῶ τὸ παιδί μου ὅπως εἶναι καὶ ὄχι ὅπως θὰ ἤθελα νὰ εἶναι. ● Ὁ ἄνθρωπος (πιστός), ποὺ δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸν πλησίον του, ζεῖ τὸν «συναισθηματικὸ θάνατο». ● Ἡ ζωὴ εἶναι τέχνη. Ὁ χρόνος πού σοῦ παρέχεται εἶναι εὐκαιρία νὰ κάνεις τέχνη. Ὁ χρόνος τῆς ζωῆς εἶναι δῶρον τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴν ἀξιοποίηση τοῦ ὁποίου ἐξαρτᾶται ἡ ἀνάδειξη τῆς ἀξίας τῆς ζωῆς, ἡ ἀνακάλυψη τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ προϋποθέσεις ἑνώσεως μαζί Του, ἡ καλλιέργεια τῆς ψυχῆς. Ὅσοι διαχει ρί ζονται σωστὰ τὸν χρόνο καὶ πάντοτε σὲ σχέση μὲ τὴν αἰωνιότητα ἔχουν βρεῖ τὸ νόημα τῆς ζωῆς, ἀξιολογοῦν τὶς προτεραιότητες, ὥστε καὶ τὸ πρόσωπο ὡς εἰκόνα Θεοῦ νὰ καταξιώνουν καὶ τὶς ἀνάγκες τῆς ἀνθρώπινης φύσης νὰ μὴν ὑποτιμοῦν καὶ ἀπαξιώνουν, δημιουργώντας ἔτσι γύρω τους Παράδεισο καὶ ὄχι Κόλαση. ● Ἡ ζωὴ μας μπορεῖ νὰ γίνει ἐνδιαφέρουσα, ἔστω καὶ ἂν ἀκόμη συνδέεται μὲ τὴν ὀδυνηρὴ προσπάθεια διακονίας ἑνὸς διαφορετικοῦ παιδιοῦ. Τὴν ὀδύνη αὐτὴ δὲν πρέπει νὰ προσπαθεῖτε νὰ τὴν ἀποφύγετε. Βιῶστε την. Μὲ αὐτὴν ἀκριβῶς ἐκφράζεται ὁ πόθος μας νὰ ἀκολουθήσουμε τὸν Χριστό. ● Μὴ κρύβετε γονεῖς τὰ παιδιά 11
σας, μὴν ἐντρέπεσθε γι’ αὐτά, μὴν τὰ φυλακίζεται πίσω ἀπὸ ἀσφαλισμένες πόρτες, μὴν τοὺς στερεῖτε τὴ ζωή. ● «Ἀγάπη εἶναι νὰ συνεχίζεις νὰ βλέπεις τὴν ἴδια εἰκόνα, ἀκόμη καὶ ὅταν ὅλα γύρω σου καταρρέουν. Νὰ βλέπεις τὸ φῶς πίσω ἀπὸ τὰ σύννεφα». Νίκη Ὑφαντίδου Βρεφονηπιοκόμος-Δασκάλα
Μπορείς νά βοηθήσεις
iεραποστολικά τήν ἐνορία σου Ὁ Ἱεραποστολικὸς Σύλλογος «Κυριακή», τυπώνει κ διανέμει τὸ εὐαγγελικὸ κήρυγμα τῆς Κυριακῆς μὲ τὰ κηρύγματα τοῦ μακαριστοῦ ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Καντιώτη. Τὸ φυλλάδιο διανέμεται ἀπὸ εὐλαβεῖς χριστιανοὺς σὲ ἐνορίες κ Ἱ. Μονὲς στὴν πατρίδα μας κ τὸ ἐξωτερικό. Μπορεῖς νὰ βοηθήσεις καὶ ἐσὺ τὴν διανομή του στήν ἐνορία σου. τηλ. Συλλόγου: 2351022183 ἠλ.Ταχυδρ:info@iskiriaki.com
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
Ἀ
ναμφίβολα ἕνα σπουδαῖο κεφάλαιο στήν ζωή τοῦ πιστοῦ πού ἀγωνίζεται εἶναι ἡ ἀντιμετώπιση τῶν πολλῶν καί ποικίλων πειρασμῶν, πού ἀναπόφευκτα θά βρεῖ στό δρόμο τῆς πνευματικῆς του πορείας. Καί πολλές φορές ἀναρωτιέται ὁ ἄνθρωπος: γιατί σέ μένα; γιατί νά ὑπάρχουν οἱ πειρασμοί; ποῦ ἀποσκοποῦν; προέρχονται ἀπό μένα τόν ἴδιο; ἔρχονται ἀπό τόν Θεό; εἶναι πολεμική τοῦ διαβόλου; Καί τόσα ἄλλα ἐρωτήματα, στά ὁποῖα πολλές φορές ἀδυνατοῦμε νά ἀπαντήσουμε. Εἶναι ἀλήθεια, πώς εἶναι ἀνεξάντλητο τό θέμα τῶν πειρασμῶν, τῶν δοκιμασιῶν, τῶν δυσκολιῶν καί πόσο μεγάλο καί σπουδαῖο ρόλο παίζουν στή ζωή μας. Ἐδῶ, ἐμεῖς, «ἄκροις δακτύλοις» θά ἀγγίξουμε αὐτό τό θέμα. Καί τό πρῶτο πού θά μπορούσαμε νά ποῦμε εἶναι ὅτι χωρίς τίς δοκιμασίες καί τούς πειρασμούς στή ζωή μας, δέν θά μπορούσαμε νά σωθοῦμε. «Ἔπαρον τούς πειρασμούς καί οὐδείς ὁ σωζόμενος», μᾶς λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σῦρος. Γιατί, μέσα στήν δοκιμασία τῶν πειρασμῶν δοκιμάζεται ἡ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου: θά κλείνει ἡ ψυχή πρός τό μέρος τῆς τήρησης τῶν
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 12
ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, ἤ θά γείρει ἡ πλάστιγγα πρός τό μέρος τῆς ἐκπλήρωσης τῶν θελημάτων τῆς ἁμαρτίας; Καί κεῖ πάνω ἀγωνίζεται ὁ ἄνθρωπος νά τηρήσει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν ἄλλη πάλι ἔχουμε μιά μεγάλη ποικιλία πειρασμῶν: αὐτούς πού προέρχονται ἀπό μᾶς τούς ἴδιους, ἐξ αἰτίας τῆς ἐμπάθειας καί τῆς ἁμαρτωλότητάς μας, πειρασμούς πού προέρχονται ἀπό τόν ἴδιο τόν διάβολο καί τά πονηρά ὄργανά του, τούς ἀνθρώπους δηλαδή πού ζοῦν μέσα στήν κακότητα. Ἔχουμε πειρασμούς πού προέρχονται ἀπό τήν παιδευτική παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, γιά νά μᾶς κάνει νά κατανοήσουμε πόσο ριζωμένη εἶναι μέσα μας ἡ ἁμαρτία καί τό κακό καί φυσικά, νά καταλάβουμε ὅτι πρέπει νά ἀγωνιστοῦμε γιά νά τά ξεριζώσουμε ἀπό μέσα μας. Ὅπως ὑπάρχουν καί ἄλλοι πειρασμοί πού εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀποστροφῆς τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο, πού πορεύεται μέ ἐγωισμό, ὑπερηφάνεια, ἀλαζονεία καί ἔπαρση. Ὅμως, σέ ἕνα κείμενό του, ὁ ἅγιος Νικήτας ὁ Στηθᾶτος, μᾶς παρουσιάζει καί μιά ἄλλη διάσταση τῶν πειρασμῶν. Στό 55ο κεφάλαιο τῆς πρώτης ἑκατοντάδας τῶν πρακτικῶν κεφαλαίων του, μᾶς λέει ὅτι: «ὅλα ὅσα ἀτιμωτικά μᾶς συμβαίνουν, εἴτε ἀπό τούς ἀνθρώπους, εἴτε ἀπό τόν διάβολο, εἴτε καί
ἐξ αἰτίας τῆς ἐμπάθειάς μας, ὅλα, μά ὅλα, μᾶς συμβαίνουν κατ’ οἰκονομίαν Θεοῦ καί σύμφωνα μέ τήν δίκαιη κρίση Του, μέ ἕναν ὅμως συγκεκριμμένπο σκοπό: «πρός ταπείνωσιν τοῦ ματαίου φυσήματος τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Δηλαδή γιά νά ταπεινωθεῖ τό ἐγωιστικό, ἀλαζονικό, ὑπερφίαλο καί «φουσκωμένο» καί μάταιο φρόνημα τῶν ψυχῶν μας. Γιατί, ὁ βασικός σκοπός τοῦ κυβερνήτη τῶν ψυχῶν μας, τοῦ φιλανθρώπου καί πολυευσπλάχνου Θεοῦ, εἶναι νά εἴμαστε πάντοτε ταπεινοί καί νά μήν ἔχουμε φρόνημα μεγαλύτερο καί ὑψηλότερο ἀπ’ ὅσο πρέπει νά ἔχουμε, ἀλλά νά στολίζει τήν ζωή μας ἡ μετριοφροσύνη, χωρίς νά ἔχουμε μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό μας. Ἀντίθετα, μάλιστα, καλούμαστε νά μιμούμαστε διαρκῶς, ὅσο εἶναι δυνατόν, τήν μακαρία ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ Ἴδιος εἶπε: «μάθατε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ.11,29). Καί εἶναι ἀλήθεια, πώς ὁ ἄνθρωπος χωρίς τίς δοκιμασίες, τούς πειρασμούς, τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς δέν ταπεινώνεται, δέν συντρίβεται τό ἐγωιστικό του φρόνημα καί οὔτε μπορεῖ νά πλησιάσει διαφορετικά τόν Σωτήρα Χριστό, Αὐτόν πού ὑπέμεινε τόν πιό ἄδικο καί ἀτιμωτικό θάνατο γιά μᾶς. Καί συνεχίζει χαρακτηριστικά: «Τίποτε ἄλλο δέν εἶναι τόσο ἀγαπητό στόν Θεό καί κάνει ἀληθινά δικιά μας ὅλη τήν ἀρετή καί μᾶς ἀνυψώνει ἀπό τήν κοπριά τῶν παθῶν ὅσο ἡ πραότητα, ἡ ταπείνωση καί ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Ἄν αὐτά μᾶς λείπουν, γιά μᾶς πού ἐργαζόμαστε τίς ἀρετές, τότε ὅλη ἡ ἐργασία μας εἶναι μάταιη, καί
13
ὅλος ὁ κόπος τῆς ἀσκήσεως εἶναι ἀνώφελος καί μή εὐπρόσδεκτος ἀπό τόν Θεό». Χωρίς τούς πειρασμούς ὅμως καί τίς δοκιμασίες, ὁ ἄνθρωπος δέν ἀποκτᾶ τήν πραότητα, τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη. Ἐξ ἄλλου ὁ Καλός Θεός ἐπιτρέπει τούς πειρασμούς ἀνάλογα μέ τήν ἀρρώστεια τῶν παθῶν μας καί τήν σήψη τῆς ἁμαρτίας πού εἶναι μέσα μας. Καί τότε δίνει τά πικρά φάρμακα τῆς θεραπείας μας, ἄλλοτε δριμύτερα καί ἄλλοτε ἡπιότερα, ἀνάλογα μέ τήν πολλή ἤ τήν λίγη ὕλη τῆς ἁμαρτίας πού ἔχουμε μέσα μας. Κι’ ἕνα τελευταῖο. Σέ ἕνα ἄλλο κεφάλαιό του (τό 22ο τῆς Β΄ ἑκατοντάδος), μᾶς λέει ὁ ὅσιος Νικήτας ὁ Στηθᾶτος: «Δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος νά γλυτώσουν τούς ἀλλεπάλληλους πειρασμούς αὐτοί πού ἀγωνίζονται γιά τήν σωτηρία τους, παρά μόνο ἄν ἐννοήσουν βαθειά τήν ἀδυναμία τους καί πραγματικά πιστέψουν ὅτι δέν ἔχουν καμμία ἀρετή καί ὅτι εἶναι ἀνάξιοι γιά ὁποιαδήποτε παρηγοριά ἤ τιμή ἤ ἀνάπαυση». Γιά νά φτάσει ὅμως ὁ ἄνθρωπος σ’ αὐτήν τήν μεγάλη καί σωτήρια γνώση, πρέπει νά περάσει ἀπό τό καυτό καμίνι τῶν δοκιμασιῶν, τῶν θλίψεων καί τῶν πειρασμῶν. Ἑπομένως, σ’ αὐτήν τήν προοπτική φαίνεται πόσο πολύτιμο «ἐργαλεῖο» εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ οἱ πειρασμοί καί πόσο συνεργοῦν στήν σωτηρία μας, ἐφ’ ὅσον βέβαια τούς ἀντιμετωπίζουμε κατά Θεόν, μέσα στά πλαίσια τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων μας. Ἀρχιμ. Ἐφραὶμ Ἀνθίμου Ἱεροκῆρυξ
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
Ἡ
διάκριση ξεχωρίζει τὸ ὀρθό, ἐπιλέγει τὸ ἀγαθό, κρίνει τὸ καλύτερο, ἀποφεύγει τὰ ἄκρα, βαδίζει τὴ μέση ὁδό. Ψάχνει γιὰ τὴν καλύτερη ἀπάντηση σὲ ἕνα ἐρώτημα ποὺ τίθεται, τὴν πρέπουσα λύση. Ἡ διάκριση εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ ὅλους, ἰδιαίτερα ὅμως γιὰ τοὺς διδάσκοντες, τοὺς καθοδηγοῦντες καὶ συμβουλεύοντες. Δὲν χρειάζεται οὔτε ὑπερβολικὴ αὐστηρότητα οὔτε μεγάλη ἐπιείκεια. Ἄστοχες καὶ ἀδιάκριτες παρεμβάσεις ἔκαναν ἀνθρώπους νὰ πικραθοῦν καὶ νὰ ἀπογοητευθοῦν γιὰ πάντα. Στὰ θέματα προσεγγίσεως τῶν ἄλλων δὲν ὠφελοῦν πείσματα, ρηχότητες καὶ προχειρότητες. Ἡ διάκριση προέρχεται ἀπὸ γνώση, ἐμπειρία, πνευματικὴ καλλιέργεια καὶ ὡριμότητα. Εἶναι ἀποτέλεσμα αὐτοελέγχου, αὐτοκριτικῆς, μελέτης καὶ θείου φωτισμοῦ. Ἡ διάκριση παρηγορεῖ καὶ ἀναπαύει ψυχές. Ἡ ἀδιακρισία πληγώνει, κουράζει καὶ ταλαιπωρεῖ. Ἔχουν εὐθύνη οἱ καθοδηγοί. Μή
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 14
δημιουργοῦν νέα προβλήματα μὲ ἐπιπόλαιες κατευθύνσεις. Στὶς καθημερινὲς διαπροσωπικὲς σχέσεις χρειάζεται πλησίασμα, κατανόηση, συνεργασία, εὐγένεια, καταδεκτικότητα, πνεῦμα θυσίας. Ἰδιαίτερα τούς νέους, ὅταν τοὺς πιέζουμε, δὲν τοὺς βοηθᾶμε. Ἀντιδροῦν, δὲν ἀκοῦνε καὶ ἀπομακρύνονται. Τὸ μεγάλο ζόρισμα, μπούχτισμα καὶ στρίμωγμα φέρνει τὰ ἀντίθετα ἀποτελέσματα. Ὁ ἀνελεύθερος ἐξαναγκασμὸς εἶναι ἀφιλάνθρωπος. Διακριτικὸς συνήθως εἶναι ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος. Ἡ διάκριση ἀπομακρύνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ ἐπικίνδυνες γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωὴ ὑπερβολές. Ἡ διάκριση ἀποξενώνει τοὺς φίλους της ἀπὸ κάθε μορφῆς πλάνη. Δὲν ἀφήνει νὰ ἐπιδεινωθεῖ τὸ νόσημα. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος λέει πὼς στὴν πνευματικὴ ἀγωγὴ ἡ μεγάλη αὐστηρότητα, οἱ συνεχεῖς ἐπιπλήξεις καὶ οἱ πολλὲς παρατηρήσεις καὶ τιμωρίες πονοῦν, κουράζουν καὶ ἀποθαρρύνουν. Ἡ διάκριση καλεῖται νὰ
σώσει καὶ ὄχι νὰ ἐπιδεινώσει μιὰ κατάσταση. Ἡ συγχωρητικότητα, ἡ μετάνοια καὶ ἡ ἀγάπη ὑπερβαίνουν τὴν ὅποια ἁμαρτία. Ὁ εὐγενικός, χαριτωμένος καὶ ταπεινὸς τρόπος εἶναι χρήσιμος πάντοτε. Τὸ καλὸ δὲν φέρνει καλὸ ὅταν καλῶς δὲν γίνεται. Τοὺς ἀνθρώπους θὰ βοηθήσουμε καλύτερα μὲ τὴν ἀγαπητικὴ ἀλήθεια, τὴ φιλαδελφεία καὶ τὴν καταδεκτικότητα. Κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὸ κλειδί του, τὸ κλίκ του. Νὰ μὴ στεκόμαστε ἀπέναντί του ὡς ἀνακριτές, δικαστές, ψυχαναλυτὲς καὶ κατήγοροι. Ἡ μεγάλη ἀρετὴ τῆς διακρίσεως πρόκειται γιὰ θεοδώρητο καὶ θεοχαρίτωτο χάρισμα. Ὅσοι τὸ ἔχουν δὲν φλυαροῦν, δὲν ἐνθουσιάζονται εὔκολα, δὲν ἀπογοητεύονται ποτέ. Ὁ διακριτικὸς ποιμένας παραδειγματίζει, εἰρηνοποιεῖ, ἀνέχεται καὶ ὑπομένει. Σηκώνει ὅσους πέφτουν, θεραπεύει τοὺς νοσοῦντες, ἐμπνέει τὴν ἀρετή. Γνωρίζει τί θὰ πεῖ, πότε θὰ τὸ πεῖ, γιατί θὰ τὸ πεῖ, πόσο θὰ πεῖ, τί δὲν θὰ πεῖ. Προσπαθεῖ νὰ διεγείρει τὴν κάθε ψυχή, δίχως νὰ θέτει δυσβάστακτα φορτία στοὺς ὤμους τῶν ἀδυνάτων. Βοηθᾶ περισσότερο μὲ τὸ σεμνό του παράδειγμα. Μερικοὶ νομίζουν ὅτι πρέπει πάντοτε νὰ εἶναι σοβαροφανεῖς, ἀχαμογέλαστοι, ἐντελῶς τυπικοὶ καὶ σκληρὰ ψυχροί. Τὸ γλυκὸ χαμόγελο, τὸ μετρημένο χιοῦμορ, ἡ ζεστὴ ματιά, ὁ ἱλαρὸς λόγος καὶ ἡ εὐπροσηγορία βοηθοῦν πολύ. 15
Ἡ διάκριση προσφέρει εἰρήνη, χαρά, φῶς. Δὲν συμβιβάζεται μὲ ὑπερβολικοὺς φανατισμούς, ἔνοχες σιωπές, φοβικὲς ὀπισθοχωρήσεις, δειλὲς καθυστερήσεις, μὲ τὸ μὴ βιωμένο παράδειγμα. Ὁρισμένοι θεωροῦν ὅτι ἡ πνευματικὴ ἀγωγὴ συνίσταται στὴν ἔκδοση εὔκολων καὶ ἄμοχθων συνταγῶν. Ἔχουν μιὰ ἀρκετά σφαλερὴ ἐντύπωση ὅτι ἡ πνευματικὴ καθοδήγηση ἔγκειται σὲ μιὰ ἄμεση μαγικὴ λύση. Θέλουν νὰ λυθοῦν ὅλα ἀμέσως, δίχως κανένα προσωπικὸ κόστος καὶ δική τους ἀλλαγή. Θὰ πρέπει νὰ ἀκολουθοῦμε τὴ μέση ὁδό. Νὰ ὁδεύουμε πρὸς τὴν τελειότητα μὲ ἐπίμονο ἀγώνα. Μὲ τὴν καταπίεση δὲν ἔχουμε αἴσια ἀποτελέσματα. Στοὺς καιροὺς μας δυστυχῶς ἐπικρατεῖ ἡ νευρικότητα, ἡ ἐπιπολαιότητα, ἡ προχειρότητα καὶ ἡ ρηχότητα. Ἔτσι δὲν ὑπάρχει χρόνος γιὰ μελέτη, περισυλλογὴ καὶ ἀγωνιστικὲς ἀποφάσεις. Ἡ ἀπουσία τῆς διακρίσεως εἶναι φανερή. Ἡ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀνεξέλεγκτη.
Ἡ διάκριση θὰ χαριτώσει, θὰ φρονηματίσει, θὰ ἐμπνεύσει καὶ θὰ φωτίσει. Μακάρι. † Μοναχός Μωυσῆς Ἁγιορείτης
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
τῆς Φάνης Κουντουριανοὺ - Μανωλοπούλου
Τ
ὸ καντήλι τρεμόφεγγε μπρὸς στὶς παλιὲς εἰκόνες δημιουργώντας φωτοσκιάσεις στὸ σιωπηλὸ δωμάτιο, μακραίνοντας ἀφύσικα κάποια ἀντικείμενα καὶ καταπίνοντας μὲς στὴ σκιὰ τους κάποια ἄλλα. Ἡ Ἄννα, κατάκοιτη ἐδῶ καὶ ἕνα μήνα στὸ χαμηλό, ταπεινὸ κρεβάτι της, κρατώντας ἕνα κατοστάρι κομποσχοίνι στὰ ἄσαρκα δάχτυλά της, μὲ τὸ βλέμμα προσηλωμένο στὴν εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ, προσευχόταν. Κάθε κόμπος στὸ κομποσχοίνι κι ἕνα ἄλλο πρόσωπο ἀπὸ ὅσα εἶχε γνωρίσει στὴ μακρὰ ζωή της καὶ ἤδη εἶχε μεταστεῖ στὶς αἰώνιες μονές. Γιὰ ὅλους ἀνέπεμπε ἀγαπητικὲς καὶ βαθυστέναχτες δεήσεις στὸν Κύριο καθημερινά. Ζῶντες καὶ κεκοιμημένους. Οἱ ζῶντες δὲν μάθαιναν ποτὲ ὅτι μιὰ εὐσεβής, καθαρὴ καρδία, σαρκωμένη ἡ ψυχικὴ ὀμορφιά, κλεισμένη στὸ ‘ταμείον’ της ἱκέτευε τὸν Κύριον ἡμέρες καὶ νύχτες γιὰ τὴ σωτηρία τους. Οἱ κεκοιμημένοι στὴ θριαμβεύουσα ἐκκλησία ἔβλεπαν, ἔχαιραν καὶ ἀγάλλονταν ποὺ ἕνα τόσο φωτεινὸ πλάσμα μὲ μεγαλοσύνη φωλιασμένη στὴν καρδιά, τὸ ὁποῖο εὐαρεστοῦσε ὅσο λίγοι τὸν Θεὸ μὲ τοὺς αἴνους, τοὺς ὕμνους, τὶς δοξολογίες καὶ τὶς παρακλήσεις
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 16
του, συμπεριελάμβανε καὶ αὐτοὺς στὸ νοερὸ του ψυχοχάρτι. Ἡ Ἄννα ἄφησε τὸ κομποσχοίνι δίπλα στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, σιμὰ στὸ προσκεφάλι της, καὶ βυθίστηκε σὲ μιὰ ἱλαρὴ ἀναπόληση. Τόσα πρόσωπα ποὺ περνοῦσαν τώρα ἕνα ἕνα μὲ τοὺς κόμπους τῆς προσευχῆς της, εἶχαν σημαδέψει τὴ ζωή της, τῆς ἔδωσαν πολλὰ καὶ πῆραν ἀπὸ ‘κείνη, σ’ αὐτὴ τὴν ἱερὴ συναλλαγὴ στὴν ὁποία μᾶς ὠθεῖ ὁ Θεός, ὅταν μᾶς δίνει πνοὴ ζωῆς. Ἡ μόνη περιουσία ἡ μνήμη, θυμήθηκε τὴ μάνα της. Βασανισμένη γυναίκα μὲ τὸ χρέος φυτεμένο στὰ κύτταρά της. Ἐξέπεμπε λεπτή, εὐγενική, καρτερικὴ ἀγάπη. Ὑπῆρξε πάντα μιὰ ἀνοιχτή ἀγκαλιὰ γιὰ ὅλους. Ὀκτὼ παιδιά. Ἡ Ἄννα τὸ ἕκτο. Ἐννιὰ χρονῶ ἦταν ὅταν πέθανε ἐκείνη καὶ ἀνατράπηκε ἄρδην ἡ ζωή της. Τὴν ἀναζητοῦσε διαρκῶς τὴ μάνα της σ’ ὅλη της τὴ ζωή. Λαχταροῦσε τὸ τραχύ, γρήγορο χάδι της, καθὼς ἔτρεχε νὰ τὰ προφτάσει ὅλα. Τὴ βλέπει ἔξω στὴν αὐλὴ ν’ ἀνακατεύει μὲ τὸν παλιὸ πλάστη ὄρθια τά ἀσπρόρουχα ποὺ ἔβραζαν στὸ καζάνι κι ὕστερα πάντα βιαστικὴ νὰ χύνει γάλα ἀχνιστὸ στὶς δέκα τσανάκες ὅπου εἶχε τρίψει τὸ μπαγιάτικο ψωμὶ ἀπὸ τὸ
ζύμωμα τῆς προηγούμενης ἑβδομάδας. Τοὺς βλέπει ὅλους, τὸν κουρασμένο πατέρα, τὰ ἀδέλφια της τὰ πειραχτήρια, ἀπὸ τὰ πέντε τους χρόνια στὰ χωράφια, ὅλη της τὴν οἰκογένεια νὰ τρῶνε τὴ ζεστὴ παπάρα, καθισμένοι κατάχαμα στὴν αὐλή, ἕνα αὐγουστιάτικο πρωινό, πάνω στὰ κατάφυτα Πιέρια, στὸ χωριὸ τους τὸ Καταφύγι. Ὁ ἀλήτης νοῦς περιπλανᾶται στὰ καλντερίμια τοῦ χωριοῦ, ὅπου ξέκλεβε κάποιες Κυριακὲς λίγο χρόνο ἀπὸ τὶς δουλειὲς καὶ ἔπαιζε μὲ τὰ ἄλλα παιδιά. Βλέπει τὸ πυκνὸ δάσος γύρω ἀπὸ τὸ χωριὸ κι ἀκολουθεῖ νοερὰ καὶ πάλι τὴ μητέρα της στὶς ἄκρες του δάσους νὰ μαζέψουν ξερόκλαδα καὶ κουκουνάρια γιὰ νά ἀνάψει τὸ φοῦρνο καὶ τὸ καζάνι. Τί εὐτυχισμένες μέρες καὶ πῶς δὲν τὸ ’ξερε τότε! Νόμιζε πὼς αὐτὸ ποὺ ζοῦσε ἦταν γιὰ πάντα. Δὲν εἶχαν μάθει ἀκόμη στὸ σχολεῖο γιὰ τὸν Ἠράκλειτο καὶ τὴ σοφὴ ρήση τοῦ ‘Πάντα ρεῖ, πάντα χωρεῖ καὶ οὐδὲν μένει’. Βλέπει καὶ τὸ δάσκαλό τους στὴν ἕδρα αὐστηρὸ καὶ συνοφρυωμένο, μὲ τὴ βέργα ἀπὸ κρανιὰ στὸ χέρι, πότε νὰ τοὺς δείχνει μ’ αὐτὴν στὸ μαυροπίνακα, πότε νὰ τὴν κραδαίνει ἀπειλητικὰ πάνω ἀπὸ τὰ σκυμμένα τους κεφάλια καὶ πότε νὰ τὴν κατεβάζει μὲ ὁρμὴ στὰ χέρια, πόδια, τραχήλους, πλάτες, ἐπὶ δικαίων καὶ ἀδίκων. Πόσο ὅμως πολὺ νοιαζόταν νὰ τοὺς μάθει γράμματα! Κι ἐκείνη τὴν ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα καὶ τῆς τὸ ’δειχνε. Τὴν ἔβαζε κάθε φορά νὰ διαβάζει τὶς ἐκθέσεις της καὶ τὴ ρωτοῦσε ὅ,τι δὲν γνώριζαν τὰ ἄλλα παιδιὰ σίγουρος ὅτι ἡ Ἄννα ἤξερε τὴν ἀπάντηση. Τί πικρὴ ἡ μέρα ποὺ ὁ πατέρας της τῆς εἶπε ὅτι δὲν θὰ ξαναπήγαινε σχολεῖο, γιατί
17
τῆς εἶχε βρεῖ δουλειά. Ὑπηρέτρια τὴν ἔστελνε σὲ μιὰ οἰκογένεια στὴν Κοζάνη, κι ἐκείνη, πρὶν φύγει, ἔβγαλε φτερά, πῆγε στὸ σχολεῖο νὰ τοὺς ἀποχαιρετίσει καὶ τὰ παιδιὰ ἔκλαιγαν κι αὐτὰ ὅλα μαζί της μὲ τὴν ἴδια φωνὴ καὶ τὸν ἴδιο σπαραγμό, κι ὁ δάσκαλος, αὐτὸς ὁ αὐστηρός, δάκρυσε κι εἶπε τρεῖς φορὲς ‘εἶναι κρίμα κι ἄδικο’. Κι ἀπὸ ’κείνη τὴν πικρὴ μέρα ὁ νοῦς πετάχτηκε λίγο πιὸ πίσω στὴν πικρότερη, φαρμάκι, ἡμέρα τῆς ἕως τότε ζωῆς της. Τὴν ἡμέρα ποὺ πέθανε ἡ μάνα της. Τότε, μόνο τότε, ἔνιωσε σὰ ν’ ἀναποδογυρίστηκε ὁ κόσμος. Ὀσμιζόταν τὴ δυστυχία ἀκόμη καὶ στὸν ἀέρα ποὺ ἀνάσαινε. Βλέπει, γερόντισσα τώρα πιά, μὲ τὰ θολὰ σβησμένα μάτια της, ἐκεῖνες τὶς στιγμὲς τοῦ θρήνου καὶ τοῦ ὀδυρμοῦ, μὲ μεγάλη ἐνάργεια, τὴν ἀναπολεῖ μὲ τὰ ἀπορημένα, ἀμήχανα μάτια τοῦ ἐννιάχρονου κοριτσιοῦ ποὺ ἦταν τότε. Ἀποτυπώθηκαν ἀνεξίτηλα στὴ μνήμη της. Ἡ σιωπηλὴ παρουσία τοῦ πατέρα, οἱ γοερὲς κραυγὲς τῶν ἀδελφῶν, οἱ μαντηλοφοροῦσες συγγενεῖς καὶ οἱ φίλες της ἐκλιπούσης, ὅλες στὰ κατάμαυρα, ποὺ οἴμωζαν καὶ ὀλοφύρονταν, οἱ ἄνδρες στὴν αὐλὴ μὲ τὸ μοναδικὸ κοστούμι τους ποὺ ’χαν βγάλει ἀπὸ τὸ σεντούκι γιὰ τὴν περίσταση, ὅλα καταγράφηκαν στὴ μνήμη καὶ τώρα, στὸ τέλος τῆς ζωῆς της ποὺ τὰ ἀνακαλεῖ, ξεχύνονται οἱ εἰκόνες ζωντανές, τὰ χρώματα, οἱ μυρωδιές, τ’ ἀκούσματα, οἱ ἦχοι, οἱ φωνές. Κι ὕστερα ἀκολούθησαν κι ἄλλες φαρμακωμένες μέρες. Τὸ μικρὸ δουλάκι ποὺ τὸ ’δερναν ὅλοι καὶ δὲν τὸ λογάριαζαν γιὰ ἄνθρωπο ἀλλὰ γιὰ μιὰ μηχανὴ ποὺ κάνει δουλειές. Ἀπὸ νύχτα σὲ νύχτα δούλευε ἀσταμάτητα μ’ ἕνα ξεροκόμματο, καὶ ἕνα χαμόγελο δὲν
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
εἶδε στὰ χείλη κανενός. Φωνές, βρισιές, μαλώματα, προσβολές, ξύλο, παίδεμα. Σὰ νὰ ’χε χαθεῖ ἡ ἀγάπη ἀπ’ τὴ ζωή, ἀπὸ τὸν κόσμο. Κι ἐκεῖνο τὸ παντέρημο ἔβγαζε ἀπὸ τὴ τσέπη του τὴν μικρὴ εἰκόνα τῆς Παναγίας, τὴν καταφιλοῦσε κι ἔπαιρνε κουράγιο καὶ γλύκαινε ἡ ψυχή του. Ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν παιδάκι, ὁ Χριστὸς μέσ’ ἀπὸ τὶς δοκιμασίες κατακτοῦσε λίγο λίγο τό ὅλον εἶναι τῆς μικρῆς Ἄννας. Κι ὅταν ἦρθε μιὰ μέρα ὁ πατέρας του νὰ τὸ δεῖ καὶ δὲν τοὺς ἄφησαν στιγμὴ μόνους μὴν τοῦ μαρτυρήσει τὶς φρίκες ποὺ βίωνε, αὐτὸ τὸ καημένο ὅλο Δόξα τῷ Θεῶ καὶ Δόξα τῷ Θεῶ ἀπαντοῦσε καρτερικὰ στὰ ἀγωνιώδη ἐρωτήματα τοῦ πατέρα του. Κι ὅταν πιὰ ἡ δεινοπάθηση καὶ τὸ τυράννισμα τὴν ἔφτασαν στὸ ἀγανάχτισμα, μετὰ ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια, ξαναγύρισε στὸ χωριό. Ἀρμενίζει στὶς ἀναμνήσεις της. Ἀναθυμιέται τὴ μέρα τοῦ γάμου της. Γερμανικὴ κατοχή, πείνα, στερήσεις, ἀνελευθερία, φόβος, ἀνασφάλεια. Ἀνθρώπινα ἀνάρμοστα. Ὡστόσο ἡ χαρὰ ξεμύτιζε δειλὰ καὶ μέσα ἀπ’ αὐτά. Ὅλοι οἱ χωριανοὶ μαζεύτηκαν νὰ γλεντήσουν στὸ γάμο της μὲ ρακὴ καὶ στραγάλια καὶ γιὰ ἐπιδόρπιο λουκούμια. Ἡ πιὸ ἔντονη μνήμη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς νιότης της ἡ παραμονὴ Χριστουγέννων τοῦ 1943 ποὺ οἱ Γερμανοὶ μὲ τοὺς σπιούνους τους, αὐτοὺς τοὺς προδότες Ἕλληνες μὲ τὶς μαῦρες κουκοῦλες καὶ τὸ τεντωμένο φονικὸ δάχτυλο. Ἀλλὰ καὶ πολλὰ γυναικόπαιδα καὶ γέροντες εἶχαν κρυφθεῖ στὰ γύρω πυκνὰ δάση. Τοὺς ξεγέλασαν ὅμως. Τοὺς εἶπαν ὅτι ἔφυγαν οἱ Γερμανοὶ κι ὅταν ξεπρόβαλαν ἀπὸ τὶς κρυψῶνες τους, τοὺς μάντρωσαν
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 18
οἱ Γερμανοὶ στὸ ταπητουργεῖο κι ἐπιδόθηκαν στὴν ὁλοσχερῆ καταστροφὴ τοῦ χωριοῦ. Λίθον ἐπὶ λίθου καὶ ξύλον ἐπὶ ξύλου δὲν ἄφησαν οἱ καταστροφεῖς. Στέκονταν ἀτάραχοι καὶ παρακολουθοῦσαν τὶς ἀδηφάγες φλόγες νὰ καταπίνουν μόχθο καὶ ἱδρώτα τόσων ἀνθρώπων, ἄκουγαν τὶς κραυγὲς καὶ τὶς οἰμωγὲς τῶν κατάκοιτων γερόντων ποὺ λαμπάδιαζαν μέσα στὰ φλεγόμενα σπίτια ψυχροὶ κι ἀδόνητοι, μὲ παροιμιώδη συναισθηματικὴ ἀμβλύτητα. Τέτοιες ἀπάνθρωπες δράσεις ποὺ σ’ ἀπελπίζουν γιὰ τὰ ἀνθρώπινα ἴσως περιέγραφε ὁ ποιητὴς μὲ τοὺς στίχους: «Σ’ αὐτὴ τὴ γῆ ξεχάστηκες ἡ μέρα – κι οἱ νύχτες ἐναλλάσσονταν μὲ νύχτες». Ἡ Ἃννα ἔβλεπε τὸ διώροφο σπίτι της νὰ καίγεται καὶ καιγόταν ἡ καρδιά της. Ὅλα τά προικιά της, τόσων χρόνων ξενύχτια στὸν ἀργαλειὸ καὶ στὸ βελόνι, ὅλη ἡ σερμαγιὰ σὲ τρόφιμα ποὺ τοὺς καθιστοῦσε αὐτάρκεις, εἶχαν καταστραφεῖ. Στὴ θέση τοῦ πλούσιου σπιτικοῦ της ἔμειναν λίγα ἀποκαΐδια ποὺ κάπνιζαν ἀκόμη. Ὀχλεῖται ἡ μνήμη ἀπὸ τὴν ἀποκαρδίωσή της. Ἡ εἰκόνα ἐντυπωμένη ζωηρά. Αὐτὴ μιὰ εἰκοσάχρονη κοπελίτσα μ’ ἕνα ἑξάμηνο βρέφος στὴν ἀγκαλιά, μὲ καταμουσκεμένο τὸ πρόσωπο ἀπὸ τὰ καυτὰ δάκρυα καὶ γύρω της σά χορὸς ἀρχαίας τραγωδίας οἱ συγχωριανοὶ νὰ σκούζουν καὶ νὰ θρηνοῦν ὁ καθένας τὶς δικές του ἀπώλειες. Ἀλλὰ καὶ πῶς ἐκεῖ μπροστὰ στὰ ὑπάρχοντά της ποὺ εἶχαν γίνει στάχτη, στάθηκε μὲ ὁλόρθο, μὲ ἀκαταμάχητο φρόνημα, σκούπισε τὰ δάκρυα κι εἶπε: «Ἔχει ὁ Θεός. Δὲν θὰ μᾶς χάσει. Θὰ τὰ φτιάξουμε ὅλα ἀπ’ τὴν ἀρχή»… (Ἡ συνέχεια στὸ ἑπόμενο τεῦχος)
Ἀφιερώνεται
Ὁ
στὸν Ἀξιότιμο Ὑπουργὸ Παιδείας γιὰ τὶς ἐπιστημονικές του ἀπόψεις!
Ἀλὶ βοήθησε τὸν ἄντρα νὰ καθίσει στὸ μπροστινὸ κάθισμα τοῦ ντολμοὺς καὶ ἀνέβηκε καὶ αὐτὸς μετὰ ἀπὸ ἐκεῖνον. Ἡ μητέρα μου καὶ ἐγὼ ἀνεβήκαμε πίσω, δίπλα στὸν Χάρρι. Μετά, ὁ ὁδηγὸς ἔβαλε ταχύτητα καὶ τὸ ντολμοὺς ξαναπῆρε τὸν ξερό, ἀνώμαλο χωματόδρομο ἀργὰ πρὸς τὸ Ἀϊοντόν. Ὁ οὐρανὸς ἦταν καθαρὸς καὶ γαλάζιος καὶ ὁ ἕνας καταπράσινος λόφος ἀκολουθοῦσε τὸν ἄλλον. «Ἐκεῖ!» εἶπε ὁ γέρος καὶ ἔδειξε μπροστά. Τὸ ντολμοὺς σταμάτησε ἀπότομα καὶ ὅλοι μας κοιτάξαμε ἐκεῖ ποὺ ἔδειχνε τὸ δάχτυλό του, ἀλλὰ τὸ μόνο ποὺ εἴδαμε ἦταν μιὰ μικρὴ ξύλινη παράγκα στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου καὶ τὰ ἴδια πράσινα λοφάκια γύρω γύρω. «Ἐκεῖ ἦταν», εἶπε. «Τί ἦταν ἐκεῖ;» ρώτησα. «Αὐτὴ ἦταν ἡ πόλη ποὺ λέγανε Ἀϊοντόν», εἶπε ὁ γέρος, δείχνοντας ἀκόμα 19
τοὺς ἔρημους λόφους. «Ποῦ;» ρώτησε ἡ μητέρα μου. «Ποῦ;» Ὁ τόνος τῆς φωνῆς της γινόταν ὅλο καὶ πιὸ ἀγωνιώδης. Ἡ φωνή της δὲ εἶχε ποτὲ αὐτὸ τὸν τόνο, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς φορὲς ποὺ κάποιο ἀπὸ τὰ παιδιὰ εἴχαμε τραυματιστεῖ σοβαρὰ καὶ φυσικὰ ὅταν ὁ μεγάλος μου ἀδελφός, ὁ Ἄμος, εἶχε πεθάνει ἀπὸ ἀνεύρυσμα σὲ ἡλικία σαράντα ἕξι ἐτῶν. «Ἐκεῖ», εἶπε πάλι ὁ ἄντρας. «Μά, δὲν ὑπάρχει τίποτα ἐκεῖ! Πῶς γίνεται αὐτό; Δὲν ὑπάρχει τίποτα ἐκεῖ! Ὑπῆρχαν πάνω ἀπὸ διακόσια πενῆντα σπίτια στὸ Ἀϊοντόν. Ποῦ; Ποῦ;» ἔλεγε καὶ ξανάλεγε ἡ μητέρα μου, σχεδὸν μὲ τὴν ἀπαίτηση νὰ τῆς παρουσιάσει τὸ χωριὸ ποὺ ἔδειχνε μὲ τὸ δάχτυλο. Ὁ ἄντρας κοίταξε κάτω νευρικὰ καὶ εἶπε κάτι στὸν ὁδηγὸ σὲ χαμηλὴ φωνή. «Εἶπε ὅτι ἴσως ἡ γυναίκα ποὺ ζεῖ σὲ ἐκεῖνο τὸ σπίτι νὰ ξέρει κάτι», μᾶς εἶπε ὁ ὁδηγὸς μὲ διερμηνέα τὸν Ἀλί. Κατεβήκαμε ἀπὸ τὸ ντολμοὺς καὶ ὁ ὁδηγὸς πῆγε μέχρι τὴν παράγκα. Λίγα
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
λεπτὰ ἀργότερα βγῆκε, συνοδευόμενος ἀπὸ μιὰ γυναίκα περίπου σαράντα πέντε χρονῶν. Κοίταζε πρῶτα τὸν ἕναν καὶ μετὰ τόν ἄλλο καὶ στὸ τέλος ἄρχισε νὰ λέει κάποια στοιχεῖα στὸν Ἀλὶ ἀνέκφραστη. Ἔμοιαζε νὰ τὰ ἔχει ἀποστηθίσει. «Λέει ὅτι ξέρει τὸ σπίτι σου», εἶπε ὁ Ἀλί. «Λέει ὅτι ἔχει ζήσει στὸ σπίτι σου». Τότε ἡ μητέρα μου ἔκανε πάλι τὸ σχῆμα τοῦ σταυροῦ μὲ τὰ δάχτυλά της καὶ τῆς ἔδειξε τὸ ἕνα δάχτυλο ποὺ ὑποδήλωνε σὲ ποιὸ ἀπὸ τὰ τρία χωριὰ εἶχε ζήσει. «Ναί», εἶπε ὁ Ἀλί. «Λέει ὅτι αὐτὸ εἶναι τὸ χωριὸ ποὺ ἔζησε καὶ αὐτή. Λέει ὅτι μπορεῖ νὰ σᾶς τὸ δείξει ἂν θέλετε, ἀλλὰ πρέπει νὰ πάρουμε ἕνα μονοπάτι μὲ λάσπη ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ τοῦ λόφου». Εἶδα ὅτι ξαναφάνηκε μιὰ ἀστραπὴ ἐλπίδας στὰ μάτια τῆς μητέρας μου. Ἴσως τὸ σπίτι της νὰ εἶναι ἀκόμα ἐκεῖ, σκέφτηκα, αἰσθανόμενη τὴν ἐλπίδα νὰ ἀναπτερώνεται μέσα μου. Ἡ γυναίκα μὲ μιὰ χειρονομία μᾶς ἔδειξε τὸ δρόμο πρὸς τὸ μονοπάτι καὶ ὁ Ἀλί, ὁ ὁδηγός, ἡ μητέρα μου καὶ ἐγὼ ξεκινήσαμε. Τὸ κουτσὸ πόδι τοῦ Χάρρι δὲν τοῦ ἐπέτρεψε νὰ κάνει τὴ δύσκολη διαδρομὴ καὶ ἔτσι αὐτὸς καὶ ὁ γέρος ἔμειναν πίσω. Ὅταν βρεθήκαμε στὸ λασπωμένο μονοπάτι, τὰ πόδια μας βούλιαζαν στὴ μαλακὴ γῆ σὲ κάθε μας βῆμα. Ὁ ὁδηγὸς ἔκοψε ἕνα κλαδὶ ἀπὸ ἕνα μικρὸ δέντρο καὶ τὸ ἔδωσε στὴ μητέρα μου γιὰ μαγκούρα, ἀλλὰ συνέχισε νὰ περπατάει κοντά της, ἕτοιμος νὰ τὴν πιάσει ἂν κινδύνευε νὰ πέσει. Ἡ διαδρομὴ μέσα ἀπὸ τὴ λάσπη γιὰ νὰ περάσουμε τὸ λόφο ἦταν ἀρκετὰ μεγάλη καὶ τὸ πρόβλημα τῆς στηθάγχης ποὺ εἶχε ἡ μητέρα μου μᾶς ἀνάγκασε νὰ τὴ διανύσουμε μὲ ἀργὸ ρυθμό. Κάπου κάπου σταματούσαμε γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ καί, στὸ τέλος, ἀνεβήκαμε τὴ μακρινὴ πλαγιά, λίγο παραπάνω ἀπὸ ἕνα χιλιόμετρο, ἀπὸ τὸν κεντρικὸ δρόμο. Ἀνεβήκαμε στὴν κορυφὴ καὶ περπατήσαμε μέσα ἀπὸ μιὰ ἐπίπεδη
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 20
περιοχή, ὥσπου ἀρχίσαμε καὶ πάλι νὰ κατηφορίζουμε πρὸς τὴν ἄλλη μεριὰ τοῦ λόφου. Κάποια στιγμὴ εἴδαμε ἕνα μικρὸ μοσχαράκι δεμένο σὲ ἕνα γέρικο δέντρο κοντὰ σὲ ἕνα σωρὸ ἀπὸ πέτρες. Οἱ πέτρες ἦταν προφανῶς τὰ μοναδικὰ ἀπομεινάρια ἀπὸ τὰ παλιὰ θεμέλια ἑνὸς σπιτιοῦ. Τὸ μικρὸ μοσχαράκι μᾶς κοίταξε καὶ ἡ μητέρα μου κοίταξε τὸ μοσχαράκι. Γιατί βρισκόταν ἐκεῖ; Σπίτια κοντὰ δὲν ὑπῆρχαν. Μάλιστα, τὸ μοναδικὸ σπίτι σὲ ὅλη τὴν περιοχὴ ἦταν ἡ παράγκα τῆς γυναίκας πάνω στὸν κεντρικὸ δρόμο. «Αὐτὸ ἦταν τὸ σπίτι σου», εἶπε ἡ γυναίκα, ἀγνοώντας τὸ μοσχαράκι. Ὁ σωρὸς ἀπὸ πέτρες ποὺ ἔδειχνε σχημάτιζαν ἕνα μικρὸ παραλληλόγραμμο στὸ μέγεθος χώρου στάθμευσης γιὰ ἕνα αὐτοκίνητο. Οἱ πλευρὲς τοῦ οἰκοδομήματος εἶχαν γκρεμιστεῖ καὶ τώρα οἱ πέτρες γέμιζαν τὸ χῶρο κάτω ἀπὸ τὸ σπίτι, ὅπου κάποτε θὰ ἔμεναν τὰ ζῶα. «Ὄχι», εἶπε ἡ μητέρα μου. «Δὲ γίνεται». Καὶ πάλι μποροῦσα νὰ διακρίνω τὴν ἀπόγνωση στὸν τόνο τῆς φωνῆς της. «Τὸ σπίτι μας ἦταν μεγαλύτερο». «Ναί», εἶπε ἡ γυναίκα. «Τὸ σπίτι σας ἦταν ἐκεῖ». Ἡ γυναίκα ἔδειξε ἕνα ἄλλο μέρος λίγα μέτρα μακρύτερα ὅπου εἶχαν φυτρώσει ἀγριολούλουδα ποὺ ὅλα μαζὶ σχημάτιζαν ἕνα σωστὸ ὀρθογώνιο στὸ μέγεθος ἑνὸς μεγάλου σπιτιοῦ. «Τὸ γκρεμίσαμε καὶ χτίσαμε ἐκεῖνο μὲ τὰ ξύλα καὶ τὶς πέτρες», συνέχισε ἡ γυναίκα μὲ τὸν Ἀλὶ μεταφραστή. «Μετὰ γκρεμίσαμε καὶ ἐκεῖνο καὶ χρησιμοποιήσαμε τὰ ξύλα γιὰ τὴ φωτιά». «Ὑπῆρχε καὶ ἕνας φοῦρνος», εἶπε ἡ μητέρα μου, σὰν νὰ ἐπιχειροῦσε νὰ ἀποδείξει ὅτι ἡ γυναίκα ἔκανε λάθος. Ἡ γυναίκα ἔδειξε σὲ ἕνα ἄδειο σημεῖο κοντὰ στὸ σημεῖο ποὺ παλιὰ ἔστεκε τὸ σπίτι. «Καὶ τὸ σιδηρουργεῖο;» Ἡ γυναίκα ἔδειξε ἀκόμη ἕνα σημεῖο,
ὄχι πολὺ μακριά. Ἕνα μικρὸ μονοπάτι ξεκινοῦσε καὶ τελείωνε λίγα μέτρα μακρύτερα. «Καὶ ὁ μύλος;» ρώτησε ἡ μητέρα μου. «Ἀπὸ κάτω, στὸ τέλος αὐτῆς τῆς χαράδρας», μετέφρασε ὁ Ἀλί. «Ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει πιά». «Μά, γιατί κατέστρεψαν ὅλα τα σπίτια;» ρώτησε ἡ μητέρα μου. «Πίστευα ὅτι τουλάχιστον τὰ σπίτια θὰ ἦταν ἀκόμα ἐδῶ. Γιατί δὲν τὰ κατοίκησαν ἀντὶ νὰ τὰ γκρεμίσουν;» «Λέει ὅτι ἔψαχναν γιὰ χρυσάφι. Γκρέμισαν τὰ σπίτια γιατί ἄκουσαν ὅτι ὁ κόσμος εἶχε κρύψει τὰ χρυσαφικά του», εἶπε ὁ Ἀλί. Ἡ μητέρα μου χαμογέλασε ἐκφράζοντας ἕναν ἀνεκπλήρωτο πόθο καὶ τὰ μάτια της γέμισαν δάκρυα. «Τὸ μόνο πράγμα ποὺ κρύψαμε στὸ χῶμα ἦταν τὰ κατσαρολικά μας». Ἔδειξε ἕνα σημεῖο κοντὰ στὸ χῶρο τοῦ σπιτιοῦ καὶ τὸ κεφάλι τῆς γυναίκας ἔκανε νὰ γυρίσει νὰ κοιτάξει τὸ σημεῖο, λὲς καὶ ἡ μητέρα μου εἶχε δείξει ἐπιτέλους τὸ σημεῖο τοῦ θησαυροῦ ποὺ ἔψαχνε τόσα χρόνια. «Ἐκεῖ τά θάψαμε», εἶπε ἡ μητέρα μου. «Νομίζαμε πὼς θὰ γυρίσουμε». «Ἂν ἐρχόσασταν σὲ λίγους μῆνες ἀπὸ τώρα», μετέφρασε ὁ Ἀλί, «ἀκόμα καὶ αὐτὲς οἱ πέτρες δὲ θὰ ὑπῆρχαν». «Οἱ ἀχλαδιές;» ρώτησε ἡ μητέρα μου. «Ποῦ εἶναι οἱ ἀχλαδιές;» Ἡ γυναίκα ἀνασήκωσε τοὺς ὤμους της σὰν νὰ μὴν ἤξερε. «Λέει ὅτι ἀγόρασαν τὰ σπίτια ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες πρὶν φύγουν. Λέει ὅτι ἡ γῆ αὐτὴ τῆς ἀνήκει». Ἡ μητέρα μου ἀγνόησε τὸ σχόλιο αὐτό. Ἤξερε ὅτι δὲν ἦταν ἀλήθεια. «Μπορεῖ πράγματι νὰ εἶναι αὐτὸ τὸ μέρος» εἶπε ἡ μητέρα μου. Κοιτάξαμε τὰ βουνά. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν σωρὸ μὲ τὶς πέτρες ποὺ προέρχονταν ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς μητέρας μου, ὅπως ἔλεγε ἡ
21
γυναίκα, δὲν ὑπῆρχε ἐκεῖ κοντὰ οὔτε πέτρα οὔτε κούτσουρο οὔτε δρόμος. Δὲν ὑπῆρχε κανένα σημάδι ποὺ νὰ μαρτυροῦσε ὅτι κάποτε βρίσκονταν ἐκεῖ τρία ἑλληνικὰ χωριὰ ἢ ὅτι χιλιάδες ἄνθρωποι ζοῦσαν ἥσυχα ἐδῶ, μπορεῖ καὶ γιὰ χιλιάδες χρόνια. Αὐτὸ ἦταν ὅλο; Αὐτὰ ἦταν ὅσα ὑπῆρχαν; Κάποια ἀγριολούλουδα ποὺ φύτρωναν στὰ ὅρια ἑνὸς ὀρθογώνιου στὸ μέγεθος τοῦ σπιτιοῦ τῆς μητέρας μου καὶ ἕνα μικρὸ μοσχαράκι πού ἀνεξήγητα ἦταν δεμένο σὲ κάποιο γέρικο δέντρο ἐκεῖ κοντά; Γονάτισα μέσα στὰ ἀγριολούλουδα καὶ κοίταξα γύρω μου τὸ ὄμορφο πράσινο τοπίο. Τὰ μεγάλα ἄσπρα σύννεφα πλαισίωναν τὶς ἄκρες τῶν βουνῶν μοιάζοντας μὲ τεράστια κύματα. Ἔνιωθα τὰ δάκρυα νὰ ἀναβλύζουν ἀπὸ τὰ μάτια μου λὲς καὶ κάτι εἶχα χάσει. Ἢ μήπως κάτι εἶχα βρεῖ. Εἶχα οἰκογένεια ἐπιτέλους, ἀλλὰ καὶ πάλι, μόλις κατάλαβα ὅτι τὴν εἶχα, ἀμέσως τὴν ἔχασα. Καθὼς τὰ δάκρυα ἔτρεχαν στὰ μάγουλά μου, μάζεψα λίγα ἀγριολούλουδα ἀπὸ τὸ σημεῖο ἐκεῖνο καὶ τὰ ἔχωσα μέσα στὶς σελίδες τοῦ βιβλίου μου. Ἔσκυψα καὶ πῆρα λίγο χῶμα καὶ τὸ τύλιξα σὲ ἕνα πανί. Μετὰ ἡ μητέρα μου καὶ ἐγὼ καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ποὺ εἶχαν ἔρθει μαζί μας πήραμε τὸ μονοπάτι τῆς ἐπιστροφῆς κατεβαίνοντας τὴ μιὰ πλαγιὰ μετὰ τὴν ἄλλη στὸ δρόμο τοῦ Ἀϊοντόν (Ἅγιος Ἀντώνιος). Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Οὔτε τὸ ὄνομά μου», σελ. 480-484, τῆς Thea Halo.
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
\
Τ
ὴν τελευταία δεκαετία εἶδαν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας μελέτες ὄχι μόνο τῶν κοινωνικῶν ἐπιστημῶν ἀλλὰ καὶ τῆς ψυχολογίας καὶ τῶν νευροεπιστημῶν σχετικὰ μὲ τὴ σπουδαιότητα καὶ τὴ σημασία τοῦ πατέρα καὶ τὴ ζωτικὴ συμβολή του στὴ ζωὴ τῶν παιδιῶν καὶ ἰδιαίτερα τοῦ κοριτσιοῦ. Μάλιστα ἐπισημάνθηκε ἡ ἀπουσία του ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ οἱ συνέπειες ποὺ αὐτὴ συνεπάγεται. Οἱ ἐρευνητὲς διαπιστώνουν ὅτι οἱ πατέρες ἔχουν πολὺ μεγαλύτερη ἐπιρροὴ στὶς κόρες ἀπὸ ὅ,τι οἱ μητέρες τους. Ἡ ἐξήγηση βρίσκεται σ’ ἕνα πολὺ μικρὸ μυστικὸ ποὺ δὲν πρέπει νὰ μᾶς διαφεύγει καὶ χρειάζεται νὰ τὸ ἀποκωδικοποιήσουμε. Ἀνάγεται στὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου καὶ στὴ σχέση τῆς γυναίκας μὲ τὸν ἄνδρα, στὸν τρόπο δημιουργίας της ἀπὸ ἐκεῖνον. Ὁ τρόπος λοιπὸν μὲ τὸν ὁποῖο θὰ συμπεριφερθεῖ ὁ πατέρας
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 22
στὴν κόρη του ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ θὰ τὴν κρατήσει στὰ χέρια του κατὰ τὴν ὥρα ποὺ θὰ ‘ρθεῖ στὸν κόσμο εἶναι πολὺ σημαντικὸς παράγοντας. Καθὼς τὸ κορίτσι μεγαλώνει δημιουργεῖ τὴν εἰκόνα γιὰ τὸν ἑαυτό του, τὴν ἄποψη γιὰ τὸν κόσμο καὶ τὴν εὐκολία ἢ τὴ δυσκολία μὲ τὴν ὁποία ἀγαπᾶ καὶ ἐμπιστεύεται τὸν κόσμο ὡς γυναίκα. Γιὰ νὰ ἀναπτυχθεῖ ὅμως ἕνα κορίτσι σωματικά, ψυχικὰ καὶ συναισθηματικὰ ὑγιῶς, χρειάζεται κι ἕναν πατέρα ποὺ νὰ τὸ ἀποδέχεται, νὰ τὸ ἀγαπᾶ καὶ νὰ τὸ σέβεται. Εἶναι πάρα πολὺ σπουδαῖο γιὰ τὴν κόρη νὰ ἀποκτήσει αὐτοεκτίμηση κι αὐτὸ θὰ τὸ καταφέρει μόνο ἂν βοηθήσει ὁ πατέρας μὲ τὴ δική του συμπεριφορὰ ἀπέναντί της, μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν κατανόηση ποὺ θὰ τῆς δείξει. Δυστυχῶς ὅμως μερικοὶ πατέρες δὲν ξέρουν πῶς νὰ ἀποδείξουν μὲ συνέπεια αὐτὴ τὴν ἀγάπη γιὰ τὶς κόρες τους – οὔτε θεωροῦν ὅτι εἶναι ἀπαραίτητο νὰ τὸ κάνουν. Ὁ ἐσωτερικὸς πυρήνας τῆς αὐτοεκτίμησης κτίζεται μόνον, ὅταν ἕνας πατέρας συμπεριφέρεται σταθερά, ἔχει ἀξίες, ἀποδέχεται τὴν κόρη του καὶ τὴν ἀγαπᾶ. Ἀπὸ τὴ γέννηση μέχρι περίπου τὴν ἡλικία τῶν ἕξι ἐτῶν τὰ παιδιὰ «αὐτόματα» ἀποθηκεύουν ἀσυνείδητα στὸ μυαλὸ τους ὅλα τά λόγια τῶν γονιῶν τους, τὶς πράξεις τους καὶ τὶς σκηνὲς εἰκόνες. Δὲν ὑπάρχει φίλτρο γιὰ νὰ ξεχωρίσει τὸ «καλὸ» ἢ τὸ «κακό». Ὅ,τι ἐκτίθεται ἀπορροφᾶται. Ἂν ὁ πατέρας δὲν σχετίζεται ἀγαπητικὰ μὲ τὴν κόρη του, τὸ κοριτσάκι βιώνει ὅτι δὲν εἶναι ἀξιαγάπητο καὶ μεγαλώνει χωρὶς τὸν πυρήνα τῆς αὐτοεκτίμησης, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται γιὰ τὴν ὑπόλοιπη ζωή του. Αὐτὸ διεισδύει σὲ κάθε τομέα τῆς ζωῆς του: στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο βλέπει τὸν ἑαυτό του, σὲ κάθε σχέση μὲ τρίτους, στὶς ἐπιλογὲς τῆς σταδιοδρομίας, πῶς ξοδεύει τὸ χρόνο της, πῶς ἀντιμετωπίζει τὸ σῶμα της. Ἕνα κορίτσι μὲ ἔλλειψη αὐτοεκτίμησης μπορεῖ νὰ προσπαθήσει νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὰ συναισθήματα τοῦ φόβου καὶ τῆς ἀναξιότητας μὲ
τὴν πολυφαγία, τὸ ἀλκοὸλ ἢ τὰ ναρκωτικά. Ἔχει πολὺ περισσότερες πιθανότητες νὰ ὑποφέρει ἀπὸ κατάθλιψη ἢ ἄγχος. Γιὰ τὴν κόρη ὁ πατέρας λειτουργεῖ ὡς πρότυπο τοῦ ἄνδρα. Ἡ κόρη τὸν παρατηρεῖ πῶς συμπεριφέρεται στὴν ἴδια, στὴν μητέρα της καὶ στὶς γυναῖκες. Εἶναι ἡ πρώτη της ἀγάπη. Κάθε ἄλλο πρόσωπο ποὺ θὰ μπεῖ στὴ ζωή της θὰ συγκρίνεται μαζί του καὶ κάθε σχέση θὰ φιλτράρεται ἀπὸ τὴ σχέση ποὺ ἔχει μαζί του. Αὐτὴ ἡ ἐμπειρία καὶ ἡ βοήθεια ποὺ τῆς προσέφερε ὁ πατέρας ὑπῆρξε σημαντικὴ γιὰ τὴ ζωή της. Ὡς πατέρες ἀποφεύγουμε τὴν ἄμεση κριτική. Μία ἀρνητικὴ λέξη μας ἠχεῖ γιὰ πάρα πολὺ καιρὸ στὰ αὐτιὰ τῆς κόρης μας, ἴσως καὶ ἐφόρου ζωῆς! Ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ θετικὰ σχόλια καὶ ἐνίσχυση τῆς αὐτοεκτίμησης. Μερικὲς φορὲς ἀποφεύγουμε νὰ δώσουμε ἄμεσες λύσεις στὰ προβλήματά της, συζητοῦμε μαζί της καὶ ἐνθαρρύνουμε νὰ βρεῖ ἐκείνη τὴν καλύτερη λύση καὶ νὰ προσπαθήσει μόνη της. Τὴν ἀποδεχόμαστε καὶ δὲν προσπαθοῦμε νὰ τὴν ἀλλάξουμε. Μποροῦμε ὅμως νὰ τὴν ἐπηρεάσουμε. Στὸ νοῦ μας πάντα, καθὼς μεγαλώνει, νὰ ἔχουμε ὅτι πρέπει νὰ σταθεῖ στὰ δικά της πόδια καὶ νὰ ἀνεξαρτητοποιηθεῖ. Τὸ μυστικό τοῦ καλοῦ πατέρα εἶναι νὰ ἀφιερώνει πολὺ χρόνο στὴν κόρη του συζητώντας μαζί της καὶ παίζοντας γιὰ νὰ νιώθει χορτάτη ἀπὸ τὴν πατρικὴ παρουσία. Ποτὲ νὰ μὴν ὑποτιμοῦμε τὴ μεγάλη σημασία τῆς σχέσης πατέρα καὶ κόρης. Ἀντιθέτως ἡ ἔλλειψη τοῦ πατέρα ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς κόρης γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο ἢ αἰτία εἶναι πρόξενος πλήθους προβλημάτων. Ἡ πρόσφατη ἔρευνα τῆς ψυχιάτρου Dr. Gabriella Gobbi καθηγήτριας στὸ Πανεπιστήμιο McGill τοῦ Καναδᾶ ἀπέδειξε ὅτι παιδιὰ ποὺ μεγαλώνουν χωρὶς πατέρα διατρέχουν τὸν κίνδυνο νὰ ἀλλάξουν μόνιμα τὴ δομὴ τοῦ ἐγκεφάλου καὶ νὰ εἶναι πιὸ
23
ἐπιθετικὰ καὶ θυμώδη. Ἰδιαίτερα τά κορίτσια διατρέχουν τὸν κίνδυνο νὰ ἀναπτύξουν ἀποκλίνουσα συμπεριφορὰ καὶ παρουσιάζουν ὑψηλότερο κίνδυνο σὲ κατάχρηση ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν ἀπὸ ὅ,τι τὰ ἀγόρια. Ἡ ἀπουσία τοῦ πατέρα εἶναι ἕνας σημαντικὸς παράγοντας στὴν πρώιμη ἔναρξη τῆς ἐφηβείας καὶ τῆς ἐφηβικῆς ἐγκυμοσύνης. Παρουσιάζονται ἐπίσης σωματικὰ προβλήματα, ἰδίως παχυσαρκία μὲ ἐπακόλουθο πλῆθος ψυχολογικῶν προβλημάτων καθὼς καὶ ἀρνητικὲς ἀκαδημαϊκὲς ἐπιδόσεις. Ὁ ἐπιστημονικὸς συγγραφέας Paul Roeburn ἐπισημαίνει ὅτι ἡ παρουσία ἢ ἡ ἀπουσία τοῦ πατέρα μπορεῖ νὰ ἀλλάξει τὴ συμπεριφορὰ τῆς κόρης ἐπηρεάζοντας τὶς ὁρμόνες της. «Τὰ κορίτσια ποὺ μεγαλώνουν μὲ ἕναν πατέρα ποὺ ἀσχολεῖται μαζί τους, ἔχουν μειωμένο κίνδυνο πρόωρης ἐφηβείας, ἐπικίνδυνης σεξουαλικῆς συμπεριφορᾶς καὶ ἐφηβικῆς ἐγκυμοσύνης. Ἡ ἐξήγηση θὰ μποροῦσε νὰ ἀποδοθεῖ στὸ ὅτι ἡ μυρωδιὰ τῶν πατεράδων ἀλλάζει τὴν ὁρμονικὴ δραστηριότητα στὶς θυγατέρες τους». Κρατῆστε τὴν ἐπικοινωνία μὲ τὶς κόρες σας. «Οἱ ψυχολόγοι, οἱ γιατροὶ καὶ οἱ ἐρευνητὲς ξοδεύουν ἀνυπολόγιστο χρόνο καὶ χρῆμα ἐρευνώντας τί κρατάει τὰ παιδιὰ στὸ σωστὸ δρόμο – μακριὰ ἀπὸ ναρκωτικά, συμμορίες, ἀλκοὸλ καὶ σέξ. Καὶ τί βρίσκουν ξανὰ καὶ ξανά; Αὐτὸ ποὺ ἤδη οἱ γονεῖς τὸ γνωρίζουν: Ἐσεῖς οἱ πατεράδες εἶστε τὸ κλειδὶ τῆς λαμπρῆς ἐπιτυχίας καὶ εὐτυχίας τῆς θυγατέρας σας!» (M.D. Meg Meeker: Strong Fathers, Strong Daughters). Ὕψιστο λοιπὸν καθῆκον καὶ ἀποστολὴ τοῦ κάθε πατέρα εἶναι νὰ ἐκτιμήσει, νὰ σεβαστεῖ, νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ εὐλογήσει τὴ θηλυκότητα τῆς θυγατέρας του.
\
Ἀθανάσιος Ἀστ. Γκάτζιος
| Φ 07
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2016
Ο Ρ Θ ΟΔΟ ΞΟΣ ΙΕ ΡΑ ΠΟΣ ΤΟΛΙ ΚΟΣ Σ ΥΛΛΟ ΓΟΣ ΑΛ. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 9 - ΚΑΤΕΡΙΝΗ - τηλ. 2351022183
ΠΡΟΓ ΡΑΜ Μ Α ΕΚ ΔΗΛ Ω ΣΕ Ω Ν ΜΑΡΤΙΟΥ – ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016 Παρασκευή 11/3/2016 7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις» Προύσσης 16, Κατερίνη, «Ἡ κάθαρση τῆς ψυχῆς», Ἀρχιμ. Ἐφραίμ Ἀνθίμου
Τρίτη 15/3/2016
7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις», προβολὴ τοῦ ρώσικου ντοκυμαντὲρ «Γέρων Ἐφραὶμ τῆς Ἀριζόνα», σχολιάζει ὁ θεολόγος Ἰω. Βαρσάμογλου
Τρίτη 22/3/2016
7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις, «Τὸ παιδὶ καὶ τὸ παιχνίδι», Ἀθ. Γκάτζιος, Παιδαγωγὸς
Σάββατο 26/3/2016
7.00 μ.μ.
Συνεδριακὸ Κέντρο Δήμου Κατερίνης «Ἑκάβη»: « Ὁ ὀρθόδοξος γάμος καὶ τὰ σύγχρονα προβλήματά του», Ἀρχιμ. Μάξιμος Κυρίτσης, Καθηγούμενος Ἱ.Μ. Ἁγ. Διονυσίου ἐν Ὀλύμπῳ
Τρίτη 29/3/2016
7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις», «Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου», Ἠλίας Δάμτσης, θεολόγος
Τρίτη 5/4/2016
7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις», προβολὴ τοῦ ντοκυμαντὲρ «Στὰ βήματα τοῦ Χριστοῦ», σχολιάζει ὁ θεολόγος Ἰω. Βαρσάμογλου
Σάββατο 9/4/2016
7.00 μ.μ.
Συνεδριακὸ Κέντρο Δήμου Κατερίνης «Ἑκάβη»: «Φοβίες καὶ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ», Ἰουλία Χατζηδάκη, Θεολόγος, Συμμετέχει ἡ χορωδία τῆς «Χριστιανικῆς Ἐλπίδας»
Τρίτη 12/4/2016
7.00 μ.μ.
Αἴθ. «Ἀπολύτρωσις», «Οἱ δοκιμασίες καί τό βαθύτερο νόημά τους», Ἀρχιμ. Ἐφραὶμ Ἀνθίμου
/
ΚΥΡΙΑΚΗ | 24