Орал өңірі ОБЛЫСТЫҚ Қоғамдық-саяси газет
-1 -5
С
0
С
0
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл №18 (19937)
www.zhaikpress.kz
Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған
oral_oniri@inbox.ru
«Жас отаумен»
көкейкесті
жаңа үйге Жұмыс табудың қиыны-ай!.. естелік
2
"XIV ғасырдан сәлем..."
Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ
Батыс Қазақстан облысының әкімдігі облыстың үздік нышаны жобасына конкурстың жалғасатындығын хабарлайды К
онкурсқа қатысуға заңды тұлғаларға және Қазақ стан Республикасының кез келген жастағы азаматына рұқсат етіледі; 18 жасқа толмаған тұл ғалар үшін конкурсқа өтінімді заңды өкілдері ұсынады. Жұ мыстар 10 наурызға дейін кон курсқа ұсынылады. Көрмеге А-4 үлгідегі қағазда (А-4 формат конвертке салу керек), сонымен қатар электронды тасығыштарда (шағындиск, СD-диск, флэш-тасығышта) орындалған жобалық жұмыстар ұсынылады.
Батыс Қазақстан облысының нышанында облыстың тарихы мен ерекшеліктері ашылуы тиіс. Жұмыстар конкурс тақыры бының талабына сай болуы қажет. Конкурстық жұмыстарды ресімдеуге қойылатын талаптар: барлық жұмыстардың зат белгісі болуы қажет (зат белгі 7х3 см, алдыңғы беттің төменгі оң жақ бұрышына бекітіледі). Зат белгіде: а) автордың (қосалқы автор дың) есімі, тегі, заңды тұлғалар дың атауы;
8-9
11
Дереу хабарласыңыз!
б) қала, елді мекен; в) байланыс телефондары көрсетіледі. Облыс нышанының жобасы www.dvp_party@mail.ru элект рондық мекенжайы бойынша немесе ұйымдастыру комите тінің пошталық мекенжайы бойынша жіберіледі немесе қолма-қол әкелінеді: БҚО, Орал қаласы, Ж.Молдағалиев көш.,19, «Батыс Қазақстан облысының ішкі саясат басқармасы» ММ, 207-бөлме, телефон: 8(7112) 513975.
Теңгенің жаңа бағамына байланысты демалыс күнде рін қоса есептегенде, апта бойы таңертеңгі сағат 9-00ден 21-00-ге дейін облыс бойынша «Тікелей байланыс желісі» жұмыс жасайды. Азық-түлік, мұнай өнімде-
рі бағаларының негізсіз көтерілу фактілері байқалған ретте, валюта айырбастау ке зінде белгіленген межеден көтеріп сату оқиғасын байқай қалсаңыздар, мына телефонға хабарласыңыздар: 504-204.
2
АҚПАРАТ Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Қуаныштың көз жасы
Кеше облыс әкімі Нұрлан Ноғаев ҚР Парламенті Мәжі лісінің депутаты Светлана Романовскаяны қабылдады.
«Жайық бойынан жақсы әсер алдым» Соңғы жылдары тұтынушы лардың құқын қорғау туралы мә селені айрықша көтеріп жүрген Парламент депутаты әкім қабылда уынан кейін журналистермен ой бөлісті. «Елбасы Жолдауын өмірмен байланыстыра насихаттау мақсатымен келіп, Батыс Қазақ стан облысының аумағында жергілікті жұртпен біраз кездесу өткізіп үлгердім. Жайық бойынан жақсы әсер алдым. Жаңа заманға сай техникамен жабдықталған қаншама жаңа білім ошақтары ашылған. Қарапайым халықпен өткен кездесулерде су, газ, электр жарығы жоқ деген әңгіме айтылмады. Халықтың әл-ауқаты, тұрмыс-жағдайы жылдан-жылға
P
P
жақсарып келеді. Елді мекенде рі 86 пайыз газбен қамтылған мұндай өңірді мен өзге жерден естіген жоқпын. Бұл – облыс бас шыларының еңбегі. Сонымен қатар мұражайларыңызда болып, таңғалдым. Өздерінің отбасылық құнды дүниелерін мұражайға се ніп тапсырған жергілікті тұрғын дардың отансүйгіштігі мені бейжай қалдырмады. Алда әлі біраз кездесу күтіп тұр. Жергілікті өндіріс ошақтарында болып, олардың тыныс-тіршілігімен танысу да негізгі жоспарымның бірі» – деді С. Романовская.
Гүлжамал ЖОЛДЫҒАЛИ, «Орал өңірі»
11 ақпан күні Мәжіліс депутаттары Шафхат Өтемісов, Самиғолла Оразов Қазталов ауданына қарасты Ақпәтер ауылдық округінде болып, тұрғындармен кездесті. Мәжілісмендер кездесуде Елбасының биылғы жылы халыққа арнаған Жолдауынан туындайтын міндеттерге тоқталды. Депутаттар біздің өңіріміздегі атқарылып жатқан жұмыстар, соның ішінде жол салу, «Ақбұлақ» бағдарламасы, ауыл шаруашылығын өркендетудегі бетбұрыстарға да тоқталды. Кездесуде сөз алған еңбек ардагері Кәрім Өтеғұлов, Ақпәтер мектебінің мұғалімі Гүлизат Бақтиярқызы Елбасы Жолдауы ауылдықтарды да қуантып отырғанын айта ке ліп, ауылды дамытудағы кейбір шешімі табылмай отырған мәселелер төңірегіндегі өз ойларын ортаға салды. БҚО ІІД Жол-патрульдік полициясы батальонының қыз меткерлері, полиция капитаны Мейірбек Ғұбайдуллин мен полиция старшинасы Сергей Плетеный жолда қалып, әбден тоңған Украина азаматына көмек көрсетті. Оқиға 10 ақпан күні Орал-Озинки күрежолының 20 ша қырымында орын алған. «Рено» жүк көлігінің жүргізушісі Микола Некращуктың айтуынша, Украинадан Оралға жүк алып келе жатқанда көлік бұзылып, жанармайы қатып қалған. Полицейлер жүргізушіні Оралға жеткізіп, қаладағы қосалқы бөлшектер сататын дүкендердің бірінен қажетті жанармай сүзгісін тауып береді. Сол күні кешкісін шетелдік азамат өз көлігімен Оралға аман-есен келіп жетті.
Оралдың солтүстікшығысындағы ықшамау дандар көз алдымызда қанат жайып келеді. Мұнда жыл емес, ай өткен са йын жаңа тұрғын үйлер мен әлеуметтік нысандар бой көтеруде. Соның бірі 9-ықшамаудан бүгіндері танымастай өзгерді. Тек соңғы екі-үш жыл ішінде емхана, бірнеше мектеп, балабақша, көп қабатты тұрғын үйлер салынды.
Еламан ӘЙПІШЕВ, «Орал өңірі»
К
еше осы ауданда тағы 160 пәтерлік екі тұрғын үй пайдалануға берілді. Ақпанның ызғырық аязы пәтер алушылар мен олардың қуа ныштарын бөлісуге келгендер-дің көңіл күйлерін жасыта алмады. Пәтерлердің кілтін табыс етуге арналған жиынға келген облыс әкімі Нұрлан Ноғаев алдымен үй алдына жиналған жұртшылықпен сәлемдесті. Нұрлан Асқарұлы тұр ғындармен жылышырайлы әңгімелесіп, тұрғын үй проблемасын шешу жолында қолға алынып жатқан істің барысы туралы айтып берді. Аудан тұрғындары да өз қуаныштарын жасыра алмады. «Салынған үйлерді күтіп ұстау, айналасын абаттандыру, тал-терек егу – тұрғындардың міндеті. Ал кө-зімізден жас суықтан емес, қуа
ныштан шықты» – деді тұрғындар аты-нан сөз алғандар. Асыға күткен салтанатты ша ра басталды. Облыс әкімі Нұрлан Ноғаев сөз алды. – Елбасының тапсырмасымен «Қолжетімді баспана – 2020» бағ дарламасы облысымызда ойдағыдай жүзеге асуда. Бұған дейін қалада осы бағдарлама шеңберінде 8 үй пайдалануға берілді. Кілті тапсырылып отырған екі үй дің құрылысын қысқа мерзімде, сапалы жүргізген «Болашақ-Т» және «Алтим» ЖШС басшыларына ризашылығымды білдіремін, деді Нұрлан Асқарұлы. Бұдан кейін облыс басшысы
Cуретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ
«Жас отаумен» жаңа үйге Кеше Зашаған кентінде «Жас отау» бағдарламасы аясында салынған 90 пәтерлік тұрғын үй пайдалануға беріліп, оның ашылу салтанатына өңір басшысы Нұрлан Ноғаев қатысты.
Зеленов ауданы Қасым Аманжолов атындағы мектептің «Гүлстан» үйірмесінің мүшелері жылдағы дағды бойынша білім ошағындағы шағын жылыжайға қияр, шалқан, сәбіз, қызанақ, аскөк, көк жуа еккен еді. Бүгінде сол еңбектің жемісін теруде. Үйірмеге қатысушы оқушылардың түрлі бағытта тәжірибе алмасуы мақсатында егілген көкөністер алдымен сабақ тәжіри бесіне қолданылады. Әр оқушы өзі өсіріп, баптаған көкөнісін кейін сұрыптап, салмағын өлшеп мектеп асханасына өткізеді. Дайын өнім мектеп асханасынан тегін тамақтанатын балалар дың дастарқан мәзіріне ұсынылады. Ас та төк өнім болмаса да, мектеп балаларды бағбандыққа баулып, табиғатпен етене болуға тәрбиелеп, бос уақыттарын мәнді-мағыналы өтуіне ұйытқы болуда. Еңбектерінің жемісін терген әр бала маңдай терінің зая кетпегеніне дән риза.
бір топ пәтер иелеріне үйдің кілтін табыс етті. Тұрғындардың қуанышын бө ліскен «Қазақстаннның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ Батыс Қазақстан облыстық бөлімшесінің директоры Қуанышбек Хамзин өз сөзінде «Қолжетімді баспана – 2020» бағдарламасын жүзеге асыруда банк қызметкерлері бұдан былай да жұмыстана беретінін айтты. Биылғы жылы банк тағы да 4 үйдің құрылысын қар жыландырмақ. Аталмыш шараға Орал қаласының әкімі Алтай Көлгінов қа тысты.
Тоқтар ҒАБДІРЕШҰЛЫ, «Орал өңірі»
Т»
Ж
ас жанұяларға арналған жаңа үйдің құ рылысын «Болашақ ЖШС жүргізген. Іші-сырты
сыңғырлап тұрған үйдің тұр ғындарын осынау айтулы оқи ғамен құттықтаған облыс әкімі бірінші қабатта орналасқан Биә лиевтер отбасының пәтерінде болып, дәмнен ауыз тиді. Осы жерде журналистер сұрағына жа уап беріп: «Елбасымыздың тап-
сырмасымен қолға алынған бағ дарламалардың бірегейі – бұл «Қолжетімді баспана – 2020» бағ дарламасы. Бұл бағдарламаның аясында Батыс Қазақстан облысында біраз шаруа атқарылуда. Соның көрінісі ретінде жас отбасыларға арналған осы 90 пә терлік үйді және «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ы ар қылы салынған 371 пәтерді бүгін қолданысқа бердік. Жалпы аумағы 47 мың шаршы метр үй тапсырылды. Яғни бұл 787 пәтер. Бөлінген қаражат толық игерілді. Жұмыс болашақта жалғасады» – деді Нұрлан Асқарұлы. Өз кезегінде үй иелері де жа салған қамқорлыққа алғыстарын айтты. «Елбасының қамқорлығы арқасында үш сәбиі бар үлкен немерем баспаналы болып, қатты қуанып тұрмыз. Өсіп-өніп кетсін деп тілеймін. Мемлекет бас шысының тапсырмасын жергі лікті жерде орындап жатқан өңір басшылары, сіздерге үлкен ал ғысымды айтамын. Мұқтаж боп жүрген барша жан баспаналы болсын!» – деді Ақсұлу әжей жү рекжарды қуанышын бөлісуге келген азаматтарға. Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ
ҚАРЖЫ-ҚАРАЖАТ oral_oniri@inbox.ru ҚР Ұлттық банкі 2014 жылдың 11 ақпанынан бастап теңгенің бұрынғы деңгейін сақтап тұрудан, валюталық интервенция лардың көлемін азайтудан, теңгенің айырбас курсын құру үдерісіне араласудан бас тарту туралы шешім қабылдады.
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі»
Б
ұл туралы сол күні ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуника циялар қызметі ұйымдастырған баспасөз мәслихатында ҚР Премьер-министрінің орынбасары, Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов пен Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Ерболат Досаев мәлімдеді. Олар аталмыш жиында теңге бағамына қатыс ты өзгерістерге түсінік берді. Министрлердің сөзінше, теңге курсының ұзақ мерзімдік тренді фундаменталды ішкі және сыртқы макроэкономикалық факторларға қатысты болмақ. Ұлттық банк теңге курсының жаңа бағамы 185 АҚШ доллары төңірегінде болады деп есептейді. Ағымдағы жылдың 11 ақпанынан бастап ҚР Ұлттық банкі айырбас пункттеріндегі шетел валютасын теңгеге
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
Дүрбелең туғызуға болмайды сату-сатып алу бойынша мынадай дәлізді енгізеді: АҚШ долларына – 2 теңге, ал Еуроға - 3 теңге. Теңге курсының бұлайша өзгеруі ұлт тық валютаның сыртқы бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатуға, ҚР экономикасының сыртқы тауар айналымы тепе-теңдігін сақтауға және отандық тауар өндіруші лерді қолдау үшін жасалды. Ұлт тық банктің есептеуінше, осы бағамнан соң спекулятивтік деваль вациялық күтудің әлеуеті азаяды. Қазіргі таңда айырбас баға мының күрт жоғарылауын дең гейлестіру саясаты одан әрі жүр гізілуде. Жиында Қаржы министрі Ба қыт Сұлтанов теңге бағамының төмендеуі әсерінен баға өсімі бюджетте бекітілген инфляцияның 6-8 пайыздық дәлізі шегінен аспайтынын айтса, экономика және бюджеттiк жоспарлау министрі Ерболат Досаев бұл жағдайдың жалпы ішкі өнім өсі міне оң ықпалын тигізетінін жеткізді. Оның болжамынша, теңге бағамының өзгеруiне байланысты ЖIӨ-нiң номиналды көлемi қосымша 6,5 пайыз тармаққа ұл ғаяды және ЖIӨ-нiң номиналды
өсуі 120 пайызға жақындайды. ЖIӨ-нiң номиналды көлемi 2014 жылы бұрын болжамдаған 38,6 трлн. теңгеден 41,1 трлн. теңгеге өспек. Сондай-ақ бүгiнгi өз герген теңгенiң бағамына сәйкес мұнайға экспорттық баж түсiмi бойынша, сондай-ақ “Байқоңыр” кешенiн пайдаланудан түскен кiрiс мөлшері артып, 130 млрд. тең гедей қосымша пайда түспек. Министрлердің айтуынша, елі-
міздің барлық банктері мен валюта айырбастау пункттерінде қаржы қоры бар. Сондай-ақ жанар-жағармай бекеттері мен азық-түлік және күнделікті тұтыну тауарлары да жеткілікті мөл шерде. Сондықтан АҚШ долларының құны өсті екен деп бар лық затты жаппай сатып алуға болмайды. Мұның бәрі уа қытша нәрсе, күні ертең-ақ бәрі ретке келеді. Әдетте, алыпса
3
ҚР Президенті жанындағы Орталық Коммуникациялар Қызметі
тарлар осындай кезеңді бағып тұрып, заттың құнын көтеріп жібереді. Сөйтіп, ел ішінде құр дүрбелең туғызады. БАҚ өкілдеріне осыны жеткізген министрлер Үкіметте теңге бағамының өзгеруіне қатысты нақты шара лардың жасақталып жатқанын айтып, осы жағдайды ел арасына дұрыс жеткізуді өтінді. Кеше ҚР Президенті жанын дағы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингке қатысқан ҚР Ұлттық банкі төр ағасы Қайрат Келімбетов теңге курсын түзету банктердің валюта алыпсатарлығын тоқтату үшін қажет болғанын айтты. «Теңге бағамына бір реттік түзету енгізу - бұл әділ шара» деген ол теңге девальвациясы қайталанатынын жоққа шығарды. Ол сондай-ақ теңге бағамының түзетілуі аясында пайда тапқысы келген айырбас пункттері жазаланатынын жеткізді. Ұлттық банк басшысы ның айтуынша, жазалау аясында банктерге қарасты айырбас пункттері қаржы операцияларын жүзеге асыру лицензиясынан айырылуы мүмкін.
Қадағалау комиссиясы құрылды Теңге бағамының
өзгеруіне байланысты сей-
сенбіде облыс әкімі Нұрлан Ноғаев шұғыл кеңес өткіз ді. Бұған мекеме жетекші лері мен банк өкілдері және кәсіпкерлер қатысты.
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі»
Б
үгінгі таңда ең өзекті тақырыпқа айналған теңге өзгерісіне тоқталған Нұрлан Асқарұлы өңір халқының бұған алаңдаушылық білдіруіне негіз жоқ екенін жеткізді. Себебі облыстағы екінші деңгейдегі банктер мен валюта ауыстыратын орындарда қаржы қоры жеткілік ті. Жанар-жағармай бекеттерінде бензин қоры бар, сауда нүктелеріндегі күнделікті тұтыну тауарлары да аз емес. Ол сондай-ақ зей нетақы мен әлеуметтік жәрдем ақылардың уақытында берілуі қам тамасыз етілетіндігін жеткізді. – Сондықтан халыққа дүрлікпей-ақ қоюға болады. Қазіргі кезде Үкімет жағдайды қалыпқа кел тіру шараларын қолға алуда. Бүгінде еліміздің түкпір-түкпірінде осы жағдайға байланысты комис сия құрылуда. Біздің өңірімізде де сондай комиссия құрылып, бұған облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Шәпкенов жетекшілік ететін болды. Мұндай комис-
сия Орал қаласында және бар ық ауданда құрылмақ. Қаладағы л комиссияны қала әкімі Алтай Көлгінов, ал аудандағы комиссия ларды аудан әкімдері басқармақ. Мұндай комиссиялардың басты міндеті – сол төңіректегі банктердің филиалдары мен валюта айырбастау орындарын, жанар-жағармай бекеттерін және азық-түлік пен күнделікті тұтыну тауарларының бағасын бақы лау, олардың жұмыстарын қадағалау. Бұлардың бағасы аса шарық тап кетпеуі керек. Бүгінгі таңда «АИ – 95» бензинінің 1 литрі 140 теңге, «АИ – 92» және «АИ-93» бензиндерінің литрінің құны 115 теңгені құраса, алдағы уақытта да осы шамадан аспауы керек. Сондай-ақ валюта айырбастау пункт теріндегі баға да назардан тыс қалмауы тиіс. Бұл комиссия өзі құрылған күннен бастап осы атал ған орындардың жұмыс барысын қатаң қадағалап, күнделікті мониторинг жасап отыруы тиіс, - деді өңір басшысы өз сөзінде. Нұрлан Асқарұлы кеңес соңын да осы айтылған ескертпелерге қарамастан, жұмыс ырғағын бұзып (қалыптасқан жағдайға байланысты нысандарын уақытша жауып тастағандар), бағаны көтеріп жіберген жанар-жағармай бекеттері мен сауда нүктелері және валюта айырбастау орындары заңға сәйкес жауапқа тартылатынын жеткізді.
Әкімшілік жазаға тартылмақ Сәрсенбі күні өкілетті органдардың басшылары мен кәсіпкерлерді жинаған облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Шәпкенов теңге бағамының өзгеруіне байланысты жедел штаб құрылғанын мәлім етті.
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі» Оның айтуынша, жедел штаб азық-түлік тағамдары, дәрі-дәрмек, халық тұтынатын тауарлар және жанар-жағармай бағасын қадағалау бағытында жұмыс танбақ. Осы бағыттағы жұмысты қадағалау облыс әкімінің орынбасарларына жүктелді. – Теңге бағамына байланысты алаңдаушылық халық арасында әзірге байқалмайды. Бүгін таңертеңгі тексерісте валюта курсы мен жанар-жағармай бағасы және азық-түлік пен тұтыну тауарларының бағалары бұ-
ған дейінгі шамада. Қазіргі уақытта қымбатшылықтың алдын алу мақсатында ірі жеткізуші компаниялармен мемо рандумдарға қол қойылуда. Уақ-түйек делдалдар болмаса, мұндай ірі компаниялар тара пынан заңбұзушылық болмай ды деп ойлаймын. Алдағы уақытта делдалдар да қатаң ба қылауға алынбақ. Қазіргі кезде әлеуметтік тауарлардың бағасы белгіленуде. Өнімдерін көрсетілген бағадан артық бағамен сатқандар әкімшілік жазаға тартылады. Егер тұтыну шылар арасында кімде-кім тауар бағасының шамадан тыс
көтерілгенін байқаса, жедел штаб жанындағы тікелей желіге шығып, хабарласуына болады, деген Серік Шәпкенов Ресей тауарлары онша көп қымбат болмауы мүмкін деген болжамын жеткізді. Себебі рубль бағамы не бары 50 тиынға көтерілген. Бұдан кейін сөйлеген БҚО бойынша монополияға қарсы инспекция басшысы Валихан Разов теңге бағамының өзгеруіне байланысты өңірімізде кейбір жанар-жағармай бекетте рінің бензин жібермегенін, кейбіреуі берсе де, әр көлік иесіне 100 литрден артық бензин босатпағанын айтып, олардың бұл істеріне қынжылыс білдірді. Ол сондай-ақ «Сулпак», «Алсер» секілді ірі компаниялардың бұл күндері жұмыс істемегенін тілге тиек етті. Валихан Разов сөзінің соңында теңге бағамының өзге руін пайдаланып, қалтасын қалыңдатқысы келгендердің әкім шілік жазаға тартылатынын, тіпті олардың лицензияларын тартып алу амалы да қолданыла тынын қатаң ескертті. Суретті түсірген Медет ДОСЫМОВ
4
іссапар Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Жылды екшеген жиын
Тасқала ауданының әкімі Санжар Әлиев аудандық мәдени-демалыс орталығының концерт залында аудан тұрғындары алдындағы есепті кездесуін өткізді. Жыл қорытындысына облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты.
Өткен жылғы есеп кезінде ауыз су, газдандыру, нысандарды күрделі жөндеу, жол мәселелері бойынша түскен өтініштің басым бөлігінің орындалғаны айтылды аудан әкімінің есепті баяндама сында. Тұрғындар Тасқала, Оян ауылдарын таза ауыз сумен қам туды сұраған болатын. Бұл жұмыс өткен жылы «Ақбұлақ» бағдарла ма бойынша толық іске асты. Астраханкин медициналық пункті күрделі жөндеуден өтіп, Мерей ауылында автобус аялдамасы салынды, Қазталов-Тасқала трассасы бойындағы жол жөндеу ден өтті, бірнеше шағын көше жарықтандырылды. Ал бір мәселе жартылай шешімін тапқан. Мерейліктер округ орталығындағы екі көшені асфальттап беруді сұраған болатын. Өткен жазда Д.Қонаев атындағы көше асфальтталса, Тайманов көшесіне жобалық-сме талық құжат жасалған. Тұрғындар өтінішінің әлі де өз шешімін күтіп тұрғандары жоқ емес. Соның ішінде Жайықбай каналын сумен толтыру, 18 шақы рымдық Атамекен, 36 шақырым дық Оян жолын жөндеу, Достық ауылдық округінің Ынтымақ, Мерей ауылдық округінің Тоғайлы елді мекендерін газдандыру, Мерей ауылдық мәдениет үйін күрделі жөндеуден өткізу мәселе сі өз шешімін күтуде. Аудан басшысы тұрғындар өті нішінің орындалу барысын жіліктеп шыққаннан кейін, нақты сала-
Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ
лар бойынша сандық мәліметпен тұздықтай отырып, атқарылған жұмыстарды баяндауға көшті. Өткен жылы Тасқала бюджеті 4 пайызға ұлғайған. Жыл басында ол 2 млрд. 121 млн. теңге көлемінде бекітіліп, жыл 2 млрд. 228 млн. 888 мың теңгемен қорытындыланған. Ауданның өзіндік кіріс жоспары 101,9 пайызға орындалып, 5,6 млн. теңге артық түсім түскен. Тасқала - ауыл шаруашылығын да қос саланы қатар алып келе жатқан ауданның бірі. Ауданда атакәсіппен қатар, егіншілік те біраз адамға нәсіп. Диқандар 21 мың 300 гектар егістіктен (7,7 центнер) 16 мың тоннаның үстінде өнім жинады. Бұл 2012 жылғы өнім мен салыстырғанда 448,6 пайызға артық көрінеді. Бағбандар 1547 тонна көкөніс өнімін жинаған. Бұған қоса 707 тонна майлы дақыл жиналғандығын айта кетейік. Тасқала диқандары алдағы көктемде 25,1 мың гектарға дәнді дақыл себеміз деп отыр. Бір қуанарлығы, шаруа қожалықтары қазірдің өзінде қажетті 3 мың 460 тонна тұқыммен толық қамтама
сыз етілген. Шаруалар мемлекет тарапынан берілетін көмектен қағылып отырған жоқ. 55 шаруа қожалы ғына жанар-жағармай мен тың айтқыш құнын арзандатуға 21,7 млн. теңге субсидия төленді. Бұл 2012 жылмен салыстырсақ, 105,3 пайызға артық. Мал азығы үшін екпелі шөп өсіру ауданда тым жақсы қар қынмен жалғасып келеді. Өткен жылы ол 2237 гектарға егілді. Өткен жылы ауданда қарқын ды жүргізілген жұмыстардың бірі ауыл шаруашылығы жерлерін түгендеу болды. Соның нәтиже сінде 25 шаруа қожалығының қа рамағындағы 18 мың гектар жер пайдаланылмай жатқандықтан есепке алынды. Бұл жерлер заң ды жолмен мемлекет меншігіне қайтарылып, сұранысқа қарай өзге пайдаланушыға берілетін болады. Мал басын асылдандыру жөнін де Президент арнайы тапсырма бергені белгілі. Бұл жұмыс ауданда өз деңгейінде іске асуда. Жыл ішінде «Сыбаға» бағдарламасы арқылы 7 шаруа қожалығына 28,4
Ақпанның 11-і күні Теректі ауданының әкімі Жеңіс Серікқалиев халық алдында есеп берді. Есеп беру жиналысына облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты. Өткен жыл ішінде өңірде атқарылған істер мен ауданның жан-жақты дамуын жеткізген бейнебаян көрсетілімінен соң аудан басшысы баяндама жасады. Есептік баяндамасын Елбасының «Қазақстан -2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауынан бастаған Жеңіс Серікқалиұлы ел дамуының басты бағыттарын айқындаған құжатқа тоқталып өтті. Жыл ішінде мемлекеттік бағ дарламалар бойынша халықтың әлеуетін арттыруға, ауданның экономикасын еселеуге бағыт талған ауқымды істер атқарыл ды. Білім беру, денсаулық сақтау нысандары жөндеуден өткізіліп, заман талабына сай техникамен жабдықталуда. Өз ісін ашқан іскерлер қатары толығып, кәсіп керлер экономиканың мықты болуына үлес қосуда. Аудан эко номикасының басты саласы – ауыл шаруашылығы даму үстін де. Біздің дәстүрлі саламыз мал шаруашылығында мал басын асылдандыруға, сол арқылы алынатын ет пен сүт өнімдерінің сапалы болып, әлемдік нарықта
бәсекеге қабілетті болуына ден қойылды. Суды көп қажет ете тін, тиімділігі төмен дақылдарды салу алқабы азайтылып, майлы, азықтық дақылдар, көкөніс салу ға бетбұрыс жасадық. Елді мекендерді газдандыру, таза ауыз су жеткізу мәселелері оңды шешімін тауып отыр. 2013 жылғы ауданның бюджеті субвенциялар, жоғары тұрған бюджеттің несиелері және трансферттермен қоса 4 млрд. 502 млн. 260 мың теңгені құрады. Салық базасын ұлғайту арқылы кірісіміз 2012 жылғыдан 103,7 пайызға өсіп, 75 млн. 107 мың 200 теңге болды. Бұл қаражат ауданда бір қатар жұмыстарды атқаруға мүм кіндік берді.
Мал шаруашылығын дамытуға қомақты қаржы салынды. Соның арқасында мал басы, әсіресе, сапалы да мол өнім беретін асыл тұқымды мал басы көбейді. Ауданның ауыл шаруашылығы құрылымдарына есепті мерзімде 595,2 млн. теңге көлемінде 132 несие берілген, соның ішінде «Сыбаға» бағдарламасымен бес шаруашылық 35,8 млн. теңге несиеге 326 бас ірі қара малын сатып алды. Шаруашылықтарға 203,9 млн. теңге субсидия төленді. Ауданы бойынша 1523 шағын және орта бизнес субъектілері тіркелген. Соның ішінде жеке кәсіпкерлер саны - 1380. Өнім шығаратын 17 шағын цехта 169 адам жұмыс жасайды.
млн. теңге несиелік қаражат тартылып, 124 бас сауын сиыр мен 11 асыл тұқымды бұқа алынды. Жалпы, аудан бойынша есепті кезеңде 858 бас асыл тұқымды ірі қара малы тіркелген, соның ішінде 131-і – асыл тұқымды бұқа. Аудан шаруашылығындағы тағы бір жаңалық - тасқалалық шаруалардың мемлекеттік бағ дарлама арқылы шетелден асыл тұқымды сиырлар алуға қол жеткізуі. Өткен күзде «Ірі қара малы етінің экспорттық әлеуетін дамыту» бағдарламасы аясында «Бола шақ» шаруа қожалығы Ресей Фе дерациясынан 116 бас герефорд тұқымды ірі қара малын сатып алды. Шағын кәсіпкерлікпен айналысатындар қатары 841-ге жеткен. Жыл бойы олар 3337 млн. теңгенің өнімін өндірген. Салыстырмалы түрде айтқанда, өнім көлемі 8 па йызға өскен. Бұл құрылымдарда 1794 адам жұмыс істейді. Жалпы, шағын кәсіпкерлік саласынан 53246 мың теңге салық төлемі түсті, ол өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 176 пайызға артық.
Жыл бойы екі мейрамхана, бір кеңселік ғимарат, екі автокөлікке қызмет көрсету бекеті, бір газдыбетон блогын өндіретін шағын зауыт, бір наубайхана пайдалануға берілді. Білім саласында да жаңалық жоқ емес. Аудан орталығындағы Ы.Алтынсарин атындағы мектеп жанындағы интернат ғимараты 14 млн. 515 мың теңгеге күрделі жөндеуден өткізілді. Қ.Сәтбаев атындағы мектепке 4 млн. теңгеге химия кабинеті жасақталды. Дегенмен Қосшы, Мереке, Шежін мектептері жоғары деңгейде жылдамдықпен жұмыс жасайтын интернет жүйесімен әлі күнге дейін қамтылмай отыр. Өткен жыл денсаулық сақтау саласы үшін де жемісті болды. «Жұмыспен қамту - 2020» бағдарламасы аясында ауылдық жердегі бес бірдей медициналық нысан 41 млн. 92 мың теңгеге күрделі жөндеуден өткізілді. Ау дан бойынша 26 дәрігер, 126 орта медицина қызметкері еңбек етеді. Соған қарамастан әлі де лор дәрігері, психиатр, нарколог, хирург мамандары жетіспейді. - Өткен жылы «Өңірлерді да мыту» және «Жұмыспен қамту 2020» бағдарламаларына қатысу ға 1318 адам ниет білдірді. Әлеу меттік қорғау шараларымен 1691 адам қамтылды, соның ішінде қоғамдық жұмысқа 774 адам тартылып, 623 адам жұмысқа орналастырылды. «Жұмыспен қамту - 2020» бағдарламасына 237 адам қатысты, 452 жаңа жұмыс орны ашылды, - деді өз баяндамасында Санжар Әлиев. Аудан әкімінің есепті баянда масынан соң тұрғындардың өті ніш-тілектеріне, сұрақтарына жауап қайтарылды. Олардың бірқа тарына байланысты облыс бас шысы Нұрлан Ноғаев егжей-тегжейлі түсінік берді. Кездесуден кейін өңір басшысы аудандық халыққа қызмет көрсету орталығы мен «Бөбек» балабақшасын аралап көрді.
Думан ҒАЗЕЗ, Тасқала ауданы
«Ақбұлақ» Мемлекеттік «Жұмыспен қамту 2020» бағдарламасы шеңберін де ауқымды істер атқарылды. Бағдарламаның бірінші бағыты бойынша 4 жоба жүзеге асырылып, 45 адам жұмысқа орналасты. Екінші бағытта республикалық бюджеттен 111 млн. теңге бөлініп, өз ісін ашамын деп талаптанған 53 кәсіпкер несиеге қол жеткізді. Несие алғандардың дені мал шаруашылығымен айналысу ға ниет қойған. Осы бағдарлама бойынша республика бюджетінен қаралған 117,7 млн. теңгеге «Ақжелкен» ба лабақшасының ғимаратына күр делі жөндеу жүргізілді. Соңғы жылдары жиі айтылып, есептік кездесулер сайын халық көтеріп жүрген тағы бір мәселе өз шешімін тапты. Подстепный ауы-
лында 141,3 млн. теңге қаржыға 75 адам қабылдайтын дәрігер лік амбулатория салынып, халық игілігіне берілді. Аудан орталығында балалар дың саз мектебі жылдар бойы бейімделген ғимаратта отырып келген болатын. Өткен жылы саз мектебін салу қолға алынды. Жуықта ол өз есігін айқара ашып, жас таланттарды қуантпақ. Жалпы, мәдениет ошақтарын жөндеуге өткен жылы қаржы қомақты жұмсалды. Республи калық бюджет есебінен Покатилов, Аңқаты ауылдарындағы мәдениет үйлері күрделі жөн деуден өткізілді. Еңбек ресурстарының ұтым дылығын арттыру мақсатында кө шу субсидиясына 519 мың теңге бөлінді. Федоров ауылында осы
іссапар oral_oniri@inbox.ru
Зеленов ауданының әкімі Кәрім Жақыповтың халық алдындағы есептік жиынына келген облыс әкімі Нұрлан Ноғаев өткен жылы тындырылған шаруаларға қанығып, тұрғындармен ой бөлісті, алда атқарылар жұмыстар жайын пысықтады. Сапар барысында алдымен «Жұмыспен қамту - 2020» бағ дарламасы арқылы бой түзеген жаңа үйдің біріне бас сұғып, тұрғындармен тілдесті. Бөкей ордасы ауданының Жиекқұм елді мекенінен қоныс аударған Мақсат Елеусінов шаңырағына арнайы ат басын бұрған өңір басшысына ерекше қамқорлығы үшін шексіз ризашылығын білдірді. «Жылы да жайлы үй салып беріп, жұмыс ұсынып, отбасымды бақытқа бөлеген Елбасына шынайы алғысымды жеткізіңіз» деген жас шаңырақ иесіне «Енді сен де елің үшін аянбай еңбектен, табысты бол» деген Нұрлан Асқарұлы жас отауға кір жуғыш машинасын сыйға тартты. Одан әрі өңір басшысы мемлекет қолдауымен республикада алғаш болып тың жобаны іске асырып отырған «Антей» ЖШСның телекоммуникация, ауыз су, кәріз құдықтарына қажетті материал өндіретін цехын аралап, жұмысымен танысты. Аудандық мәдениет үйінде өткен жиында аудан әкімінің есептік баяндамасы жұртшылық назарына ілеспе бейнеслайд арқылы ұсынылды. 14 қаңтарда басталып, 42 елді мекен, 22 ауылдық округте болып өткен есепті кездесулер барысында 201 адам сөз алып, 54 ұсыныс-пікір жолданған. - Бұл есепті кездесулер – сіз бен біз болып еткен еңбектің, төк кен тердің нәтижесін түйіндейтін жиын. Билік пен халық арасын дағы ашық диалог қашан да елді тек табысты жолға бастайды, – деген аудан басшысы Елбасы
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
600 жаңа жұмыс орны ашылмақ
ның «Қазақстан - 2050» стратегиясын сәтті іске асыруда аудан алдында тұрған міндеттердің ма ңыздылығын атап өтті. Өткен жылы ауданда өндіріс көлемі 158 млрд. теңгені құрап, 2012 жылға қарағанда 16,6%-ға артты. Мемлекеттік бюджетке түскен салық түсімі де 20,2%-ға артып, 2,4 млрд. теңгеге жеткен. Мемлекеттік бағдарламалар қарқынды жүзеге асуда. «Сыбаға» бағдарламасымен 8 шаруа қожалығы 108 млн. теңгеге 256 асыл тұқымды мал, техника лизингі арқылы 84,4 млн. қаражатқа 5 ауыл шаруашылығы техникасы алынды. Сондай-ақ 270 адам тұрақты жұмыстанатын 42 шағын цехтарда 838,0 млн. теңгенің өнімі өндірілген. «Жұмыспен қамту - 2020» бағ дарламасының І бағыты бойынша мамандық игерген 59 адамның 50-і, әлеуметтік жұмысқа жіберілген 256 адамның 160-ы тұрақты жұмысқа орналасса, 66 жас маман «Жастар тәжірибесі» арқылы жұ мысқа жолданды. Бағдарламасы ның ІІ бағыты бойынша 88 адам 184 млн. теңге шағын несие рәсімдеп, 77 жаңа жұмыс орнын ұсынған. ІІІ бағыт бойынша 8 тұрғын-үй салынып, көшіп келуші тұрғындар
игілігіне беріліп, IV бағыты бойынша орталық балабақша, балалар саз мектебі сынды ғимараттар күрделі жөнделді. Биыл аудандағы ауыз су тарту жұмыстары да ауқымды. «Ақбұлақ» бағдарламасымен Қаражар елді мекеніне ауыз су тарту мақсатына 55 млн. теңге бөлінсе, Переметный, Калинин, Үлкен Шаған, Новенький ауылдарындағы су құбырла рын жөндеуге 76,2 млн. теңгеге бағаланған жобалық сметалық құжат мемлекеттік сараптамадан мақұлданып қойған. Сонымен қатар Павлова, Володар елді мекендері мен Рубежка ауылдық округіне құбыр құрылысын жүргізуге және Щапов, Махамбет, Көшім округтерінің ауыз су құбырларын жаңғыртуға жобалық сметалық құжаттары жасақталмақ. Аудан әкімінің баяндамасында денсаулық сақтау мен білім беру, мәдениет, спорт, туризмді дамыту, мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту мен аудандағы саяси ахуал жайы кеңінен сөз болды. 2014 жыл Зеленов ауданында инвестициялық жобалар жылы болғалы тұр. Ағымдағы жылы ауданда алты бірдей ірі инвести циялық жоба кезең-кезеңімен іске
жалғаса береді жоба бойынша 10 тұрғын үй салынып, 50 адамнан тұратын 10 отбасы көшірілді. Қоныс аударушы лар жұмыспен қамтылды. Есептік жылы елді мекендерді газдандыру жұмысы жалғасты. Ақсоғым, Шағатай округтері көгілдір отын желісіне қосылды. Аңқаты, Ерсары, Қандық ауылдарын газдандыру басталды, құ рылыс биыл аяқталады. «Ақбұлақ» бағдарламасы бо йынша 130,286 млн. теңгеге По катилов аулындағы су құбыры жаңғыртылды. Ақжайық, Ұзынкөл, Ақсуат, Жаңа Өмір ауылдарын дағы су жеткізу желісін жаңғырту жұмыстарына жобалық құжат тамалар дайын тұр. Түйткілді мәселелерге де тоқталған Жеңіс Серікқалиұлы
5
сөз соңында алдымызда Елбасы Жолдауында көрсетілген тапсыр маларды орындау міндеті тұр ғанын айтып, әркімге өз жұмыс орнында жемісті еңбек тіледі. Есептік кездесуде сөз алған аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Сәлім Қоқашев Федоров және Ақжайық ауылдарының орталық көшелерін асфальттау туралы өтінішін білдірді. Подстепный ауылына «Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша келген қазақ тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімі Нұршат Баубекова өзінің мемлекеттік бағ дарлама арқасында баспаналы болғанына қуанышты екендігін жеткізіп, алғыс айтты. «Тұлпар» шаруа қожалығының басшысы, облыстық мәслихат
депутаты Валерий Голоухов теректіліктер Қазақстан Респуб ликасының Президентінің Жолдауынан халыққа деген қамқор лықты көріп отырғанын, шағын және орта бизнесті дамытуға қолдау көрсетіп отырған Елбасына, облыс, аудан басшылығына ризашылығын білдірді. «Ақжайық» шипажайының тұр ғыны Әкежанова Рабиға апай облыс әкімі Нұрлан Ноғаевқа, аудан әкімі Жеңіс Серікқалиевқа жүрекжарды лебізін жеткізді. - Апаттық жағдайда тұрған бес қабатты үйімізге Нұрлан Асқар ұлы келіп, бұл үйлерді жөндеу емес, бұзып тастап, жаңа үйлер тұрғызу керек деген сөздеріне сеніңкіремей қарағанбыз, – деді Рабиға апай. – Енді, міне, содан
қосылып, 600 жаңа жұмыс орны ашылмақ. Олардың қатарында жобалық құны 1 млрд. «Фирма Родник» ЖШС-ның бөтелкеге құйылған ауыз су өңдейтін кешені (Мичурин ауылы), «BKKS LPG LTD» ЖШС-ның жобалық құны 1,300 млрд. теңге болатын көміртегі газын сақтау және өңдеу бойынша газтолтырғыш станциясы (Мичурин ауылы), «Жайық Петролеум» ЖШС-ның жобалық құны 5,5 млрд. теңге құрайтын көмірсутегі шикізатын өңдеу және сақтау кешені (Белес ауылы), «Батыс Пауэр» ЖШС-ның жобалық құны 22 млрд. теңге болатын қуаты 200 Мвт-тық газтурбиналық электрстанциясы (Белес), «Жайық құс» ЖШС-ның жылына 6350 тонна құс етін өндіретін құс фабрикасы (Көшім ауылы), «134» ЖШС-ның жылына 30 млн. дана кірпіш өндіретін кірпіш зауыты (Рубежка ауылы) және «Бисекеш» шаруа қожалығының ешкі сүтін өндіру кешені (Щапов ауылы) бар. Бұл жобалар іске қосыл ған сәтте ауданда өндіріс қарқын алып, экономикалық өсім еселене түспек. Жиында Мичурин ауылдық ақсақалдар кеңесінің төрағасы Болат Хамитұлы Зеленный ауы-
бері көп уақыт та өте қойған жоқ. Ал біз жаңа да жылы үйге кіріп, жайлы тұрмыс кешудеміз. Халыққа үндеу жасаған ақсақалдарға, бізге көмек көрсеткен әрбір адамға алғыс айтамыз. Есептік жиынды өңір басшысы Нұрлан Ноғаев қорытындылап, аудан әкімінің қызметіне оңды баға берді. - Аудан бойынша барлық са лалардың тұрақты дамуына куә болып отырмыз. Бүгін аудан әкі мі келтірген құрғақ сандардың арғы жағында барлық аудан тұр ғындарының бірлесе атқарған жұмысы жатыр. Біздің бүгінгі жетістіктеріміздің барлығы да көреген Елбасының саралы сая саты мен қоғамдағы келісім, ұлтаралық, конфессияаралық түсіністіктің арқасында келді. ҚР Президенті Н.Назарбаевтың тапсырмаларын жүйелі орындап, ел дамуында асқарлы асуларды бағындырдық. Тұрмыс жақсарған сайын халықтың талап-сұранысы да өсіп отыр. Біз халық сұраны
лына газ тартып, Мичурин мектебін күрделі жөндеу мәселесін көтерсе, зейнеткер Сақыпжамал Мұратқызы Егіндібұлақ ауылына су қажеттігін, трекиндік Кілем Шақабайұлы ауылдағы электр қуатының тапшылығын жоюды сұрады. Еңбек ардагері Николай Анцепрович көгілдір отын қосыл ған Қаражар ауылы тұрғындары атынан шексіз алғысын білдіріп, атқамінер азаматтардың еңбегіне жеміс тіледі. - 2014 жылы облыстың әлеу меттік-экономикалық дамуы жө ніндегі жұмыстар Елбасының «Қа зақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауында белгіленген міндеттерге сәйкес жүргізілмек, - деген облыс әкімі Нұрлан Асқарұлы, ағымдағы жылы аграрлық секторды, шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, елді мекендерді ауыз сумен және газбен қамтамасыз ету, тұрғын үй саясатын іске асыру, көлік инфрақұрылымын дамыту секілді ауқымды жұмыстар қолға алынатынын жеткізді. – Біз осынау есептік жиындар барысында көтерілген мәсе лелер мен ұсыныстарды сараптай отырып, маңыздылығына сай қаржыландыратын боламыз. Ол жұмыстарда міндетті түрде сіздердің де мәселелеріңіз ескерілетін болады, - деді тұрғындар сауалына жауап қайырған өңір басшысы. Есептік жиыннан соң атқарған жұмыстар мен инвестициялық жобалар жайына қаныққан өңір басшысы әр сала бойынша нақты сұрақтар қойып, пікір алмасты. Атқарылған жұмыстарды оң бағалаған облыс әкімі: «Тынды рымды істер толайым, аудан алдыңғы лекте. Осы қарқыннан таймай, табысты еңбектенуге ша қырамын» деп қорытты шараны.
Нұржан ДҮЗБАТЫР, Зеленов ауданы
сын қанағаттандыру үшін бар күш-жігерімізді саламыз, жоғары басшылық алдында мәселелер көтереміз. Сіздер көтеріп отырған үлкен мәселелер бір сағат, бір күн ішінде шешіле қоймайды. Сондықтан түсіністікпен қарап, шыдамды болыңыздар. Мысалы, облыстағы 12 ауданның алтауында жол асфальтталмаған. Жолды қатты жабынмен жабуға республикалық бюджеттен 4 млрд. теңге бөлініп отыр. Бұл қаржыға Шыңғырлау, Қаратөбе, Сайқын, Жәнібек, Қазталов аудандары бағытында жолдар салынады. Енді сіздер айтқан ауылдардағы жолдарды асфальттауға да кезек келеді. Бәрі де өз уақытында істеледі. Әзірге сіздің аудан бойынша газ жеткізу, сумен қамту, тұрғын үйлер, әлеуметтік нысандар құрылысын салу жұмыстары жалғасатын болады, - деді Нұрлан Асқарұлы өз сөзінде.
Нұрзия СИСЕНБАЕВА, Теректі ауданы
6
ҚОҒАМ Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
Сейсенбі күні ҚР Премьер-министрі Серік Ахметовтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында өңірлік театрларға қатысты мәселелер талқыланды. Онлайн режімінде өткен жиынға облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты.
oral_oniri@inbox.ru
«Жанымды жаралаған Ауғанстан»
Кеше облыстық тарихи-өлкетану мұражайында Кеңес әскерінің
Театр өнері жанданбақ Нұртас НАБИОЛЛАҰЛЫ, «Орал өңірі»
Ж
иында ҚР мәдениет және ақпарат министрі Мұхтар ҚұлМұхаммед және өңірлік театрлардың басшылары сөз сөйледі. Министр өз сөзінде өңірлік театрлардың материалдық-техникалық жағдайларына, олардың мамандармен қамтылуы на, гастрольдердің ұйымдасты рылуына, репертуарлық саясат мәселелеріне тоқталды. Оның айтуынша, соңғы төрт жылда отандық театрларда 48 397 спектакль қойылып, оны 8,5 миллион көрермен тамашалаған. Сондайақ жиында театрлық қойылым-
дарды қаржыландырудың аздығы, театр қызметкерлерінің жа лақысын көтеру мәселелері де айтылды. Мұхтар Құл-Мұхаммед театр лардың басты проблемаларының бірі репертуарлық саясат мәселесін шешуде министрлік әдістемелік және шығармашы лық көмектер көрсетуге дайын екенін мәлімдеді. Жиын соңында Премьер-министр Мемлекет басшысының мәдениет саласын, оның ішінде театрлар жұмысын дамытуға айрықша көңіл бөлетініне тоқталып, бұл бағытта орталық және жергілікті атқарушы билік буындарына бірқатар нақты тапсырмалар берді.
Ауғанстаннан шығарыл ғанына 25 жыл толуына арналған «Жанымды жа ралаған Ауғанстан» атты көрме ашылды.
Нұртас САФУЛЛИН, «Орал өңірі»
К
өрменің ашылуына облыс әкімі Нұрлан Ноғаев, ақсақалдар мен ауған соғысының ардагерлері, әскерилер мен мектеп оқушыла ры қатысты. – Құрметті шараға қатысушы лар, талай боздақтың өмірін қиған ауған жеріндегі қанды қыр ғынның аяқталғанына 25 жыл толып отыр. Біздің міндетіміз – сол соғыста қаза тапқандарды жадымызда сақтау және ауған со ғысының ардагерлеріне, мүге дектеріне мүмкіндігімізше қолдау білдіріп, көмек көрсету. Мұн дай істер еліміздегі атқарушы билік тарапынан оңды жалғасын тауып келеді. Ауған соғысының
аяқталуына 25 жыл толуына орай облысымызда атқарылатын ісшаралар жоспары жасақталды. Бір айта кетерлігі, алдағы жазда қаламызда ауған соғысында қаза тапқан жерлестерімізге арналған ескерткіш орнатылады. Сондай-ақ аталмыш соғыстың ардагерлеріне әлеуметтік көмек көрсетіле ді. Олар бүгінде жас ұрпақтың патриоттық сезімін шыңдауға үлкен үлес қосып келеді, – деді
облыс әкімі Нұрлан Ноғаев көрменің ашылу сәтінде. Көрмеге ауған соғысына қа тысқан жерлестеріміздің әскери киімдері, тұтынған заттары, фотолары мен грамоталары, оларға қатысты баспасөз бетінде жарық көрген мақалалар, кітаптар мен плакаттар және хаттар қойылған. Жәдігерлер бір ай бойына музейге келушілер на зарына ұсынылмақ.
● 15 ақпан - Қазақтың атақты актері, режиссері Шәкен Аймановтың туылғанына 100 жыл
Қазақтың Аймановы Биыл көрермендердің көзайымы «Тақиялы періште» кинокомедиясының экранға шыққанына 45 жыл толмақ. Аталмыш кинолента өзінің танымалдығы мен тартымдылығын әлі күнге жойған жоқ. Басты кейіпкерлерді ойнаған актер лердің көпшілігінің көзі тірі. Солардың бірі – Әлімғазы Райымбеков. Тайлақ бейнесін сәтті шығарған Әлімғазы бүгінде былай дейді: «Фильмді түсірген Шәкен аға жаны ізгі, болмысы іскер тұлға еді. Қарапайым тракторшы болып жүрген менен әртіс жасаған оның кәсіптік шеберлігі мен алғырлығын тілмен айтып жеткізу мүмкін емес».
Та қ
ия
л ы пер
те ш і
Серік ИХСАНҒАЛИ, «Орал өңірі»
Т
ума талант Шәкен (Шаһ керім) - Баянауылдың перзенті. Туған жердің тұнып тұрған табиғатына және ұл тына сүйіспеншілік оны өнерге ерте әкелсе керек. Семейдегі педтехникумда оқып жүргенде, жарқ еткен үлгісімен көзге түскен азамат Алматыдағы қазақ драма театрына шақырылған. Кәсіби бі лімі болмаса да, жылдар өткен соң, шыңдалып, біліктілігін арттырған Ш.Айманов сахнада Ақан Сері, Қобыланды және басқа рольдерді сомдап, ел құрметіне бөленеді. Көп ұзамай шебер актер режис
сураға ауысты. Онда да тек тың ой, серпінді әрекетімен танылды. Талантты адам бір орында тұра алмайды. 1947-1951 жылдары қазақ драма театрының бас режиссері бола жүріп, кино өнеріне «ауыз салды». Алғашқыда тиіп-қашып, тек қосалқы бейнелерді шығарған Шәкен 1943 жылы «Ақ раушан гүлдер» фильмінде басты кейіпкерді сомдады. Өткен ғасырдың елуінші жылдарының ортасында кино саласына толығымен ауысты. Өнер саласында жүрген 15 жылдың ішінде қазақтың аяулы
ұлы «Махаббат ту ралы аңыз», «Алдар Көсе», «Атамекен», «Найзатас бауырында» және басқа фильмдерді түсіріп, халық наза рына ұсынды. Алайда оның атағын шығарған – «Біздің сүйікті дәрігер» (1958) мен «Тақиялы періште» кинокомедиялары. Әуезді де әуенді әндермен көмкерілген, түрлі түсті туындылар бірден көрер мендердің жүрегін жаулап алды. Ал «Тақиялы періштенің» қазақи ділге дөп келуі оның мәңгілік рухани қажеттілігін қамтамасыз етті. Өзі өмірден ерте кеткеннен кейін
көрерменге жол тартқан «Атаманның ақыры» фильмі қазақ киноөнерінің шежіресіне алтын әріппен жазылған болатын. Таланттың тағдыры оған оң көзімен қарапты. Көзі тірісінде Шәкен Айманов сан алуан атақдаңқтан кенде болған жоқ. Қазақстанның халық әртісі, Кеңес Одағының (1952), Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының иегері (1968) болды. Талай халықаралық және отандық кинобайқауларда туындылары жоғары деңгейлі
жүлделерді жеңіп алды. Әсіресе, өзі қуана-қуана ойнаған кинодағы Жамбыл мен Алдар Көсе бейне лері ескерусіз қалмады. Нәтижесінде Қазақстан Киношылар одағын ұйымдастырып, оны көзі жұмылғанға дейін 12 жыл бойы басқарды. «Қазақфильм» киностудия сының Кеңес Одағы мен әлемге танылған жылдарының Ш.Айма нов басқарған кезеңге тұспа-тұс келуі тегіннен-тегін емес. Өмір бойы ұлтын сүйген өнер иесінің С.Бондарчук, Р.Капур және басқа танымал әртістермен дос-таныс болуы да елінің ортақ мақсатына көп септігін тигізгені сөзсіз. Ш.Айманов 1970 жылы 23 жел тоқсанда Мәскеуде кенеттен қаза тапты. Шәкеннің жұмбақ өлімі күні бүгінге дейін түсініксіз. Егер сол кезде көлік қақпаса, Ш.Айма новтың қазақтың киноөнерін қандай биікке жеткізерін көзге елестетуге болады. Өйткені оның арманы көп, мақсаты сан алуан болатын. Қазіргі қазақ киноөнері жиырма жылға созылған тоқыраудан соң, еңсесін енді көтеріп келеді. Ш.Аймановтың атын иеленген «Қазақфильм» киностудиясының бүгінде мақсаты биік, жоспары ауқымды. Сонымен қатар «Шәкен жұлдыздары» кинобайқауының жүйелі ұйымдастырылуы да ұл тының аяулы ұлына ыстық ықы ласының айқын көрінісі. Демек, Ш.Аймановтың күйеу баласы, дарынды актер, театр және кино режиссер Асанәлі Әшімов айтқанындай: «Ол халқына керек жә не келешекте де оның рухани қа жетіне жарай береді».
сұхбат oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
7
8
көкейкесті Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі» Ел Үкіметі жұмыссыз дықты азайту мақсатында мемлекеттік бағдарламалар жасақтап, халықтың әлеу меттік жағдайын жақсарта түсуге талпынуда. «Жол картасы - 2020», «Бизнес тің жол картасы - 2020», «Жұмыс пен қамту - 2020» және соңғы бағдарламалардың біріккен жал ғасы іспетті «Жұмыспен қамту 2020 жол картасы» секілді бағ дарламалар талай кісінің нәпа қасын тауып, қалыпты өмір сүруі не мүмкіндік беруде. Аталмыш бағдарламалар аясында көптеген қазақстандық жеке кәсібін ашып, айналасындағы жұртқа тұрақты жұмыс тауып берді. Мұның сыр тында әлеуметтік жұмыс орында рына жолданған жұмысшылар қаншама? Бірақ осыған қарамас тан, елімізде жұмыссыздық мүл дем жойылған жоқ. Сонау тоқса ныншы жылдардағыдай аса көп болмаса да, жұмыссыздар елімізде әлі де жетіп артылады. Дерек көздеріне сүйенсек, Қазақстан дағы жұмыссыздық деңгейі 2010 жылы 5,8%-ды құрап, 2011 жылы 5,4%-ға дейін төмендеген, ал 2012 жылы 5,3% болса, 2013 жылы қаңтарда жұмыссыздық деңгейі 5,4% пайыз болған. Еліміздегі жұ мыссыздардың дені – жастар мен 50 жастан асқандар. Алдыңғылары тәжірибе жоқтығынан, ал кейінгілері егде тартқандықтары себепті жұмысқа алынбайды.
Бұл бағдарламалар пайдалы, бірақ жеткіліксіз... Үкімет осы жағдайды ескеріп, бұл бағытта бірқатар шаралар ұйымдастырды. Мысалы, «Ауыл жастары», «Дипломмен - ауылға», «Жастар кадрлық резерві», «Жас тар - Отанға» және «Жұмыспен қамту - 2020» бағдарламасының ІІІ бағытына жататын «Жастар тә жірибесі» мен «Жұмыс берушінің қажеттілігі шеңберінде оқыту жә не қоныс аудару арқылы жұмысқа орналасуға жәрдемдесу» сияқты жосықты жобалардың барлығы да жастарды қолдауға бағытталған. Десек те, аталған бағдарламалар жұмыссыз жүрген жастардың барлығын бірдей қамти алмайды. Дегенмен жастарды жұмысқа орналастыруға көмек көрсетуде жастар машығын ұйымдастыру ісі маңызды тетікке айналды. Мысалы, біздің облыста былтыр жастар үшін 1505 жұмыс орнын ашу жоспарланып, бұған 268,9 млн. теңге бөлінген. Осы бағыттағы жұмыс тың жүйелі жүзеге асырылуының нәтижесінде «Жастар тәжірибесі» бағдарламасы бойынша жұмысқа жолданған жастардың саны өткен жылдың 1 желтоқсанына дейінгі мәлімет бойынша 2103-ке жетті. Бірақ бұл аталмыш бағдарлама бойынша мамандығына сәйкес тәжірибеден өту үшін жұмыс қа жолданғандардың саны ғана екенін есімізден шығармайық. Естуімізше, осыншама жастың ішінен сол тәжірибе өткен жерінде тұрақтап қалатындары анау айтқандай көп емес көрінеді. Олардың ішінде басшылықтың
oral_oniri@inbox.ru
Жұмыс табудың көңілінен шыққандары ғана сол мекемеде сынақ мерзімі біткен соң «тастай батып, судай сіңеді», ал жұмыс берушіге ұнамай қалғандар 6 айдан соң ол жермен қош айтысады. «Жұмыс берушінің қажеттілігі шеңберінде оқыту және қоныс аудару арқылы жұмысқа орна ласуға жәрдемдесу» деп аталатын бағыт, негізінен, орта буынды кәсіби мамандарға арналған. Аталмыш бағыт бойынша жұмыс іздеушілер еңбек нарығына қа жетті мамандықтарға оқытылып немесе кәсіби мамандығын қай та жаңғыртып, кейіннен осы ма мандықтар бойынша жұмысқа орналастырылады. Мысалы, облыстық жұмыспен қамтуды үй лестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы қызметкер лерінің былтырғы 1 желтоқсанға дейін мәліметі бойынша, кәсіби мамандық алу үшін оқуға 2631 адам жолданып, соның 1741-і оқуын бітірген. Жаңа мамандық алғандардың ішінде 1087 адам өздеріне жұмыс тауыпты. Үшінші бағыт бойынша кейде жоғары білімді жастар да жұмысқа орналасып жатады. Бір өкініштісі, мұндай жағдайда олар жоғары білімін жылы жауып қойып, жұмысшы мамандығына қайта оқиды. Сөйтіп, жұмыссыз қалмау үшін жас маман дипломын сандыққа салады да, жұмысшылар қатарына қосылады. Жұмыссыздарды мемлекеттік қолдаудың тағы бір тәсілі–оларды әлеуметтік жұмысқа тарту. Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағ дарламалар басқармасы қызмет керлерінің былтырғы 1 желтоқ санға дейін мәліметі бойынша, әлеуметтік жұмыс орындарына 2407 адам бағытталған. Әлеуметтік жұмысқа тартылғандардың ішін де жас та, жасамыс та бар екенін және мұның халықтың барлық ка тегориясына арналғанын ескерсек, бұл көрсеткіш те аса көп емес. Бұдан басқа жастарға жұмыс жөнінен көмектесуге ұмтылған жекелеген серіктестіктер де бар. Олар өздеріне әдемі жарнамалар жасап, жұртты қызықтырғандары мен, бітіріп жатқандары шамалы. Мұндай серіктестіктер өздеріне көмек сұрап барған жастармен жұмыс тауып беру жөнінде келісімшарт жасайды да, олардан 10002000 теңге көлемінде ақша алып, құрғақ уәдені үйіп-төгеді. Жұмыс сұрап, осындай серіктестіктерге жүгінген таныстарым олардың ақшаны алуын алғанымен, кейін бірде-бір рет хабарласпағанын айтып жүр. Демек, жастар арасын дағы жұмыссыздықты азайтуға мұндай мекемелердің де септігі аз болып тұр.
Қаржының жұмсалуы қатаң қадағалануы тиіс! «Дипломмен ауылға» мемлекеттік бағдарламасы алдыңғы екеуіне қарағанда, жоғары білімді жастар үшін әлдеқайда тиімді. Себебі бұл бағдарлама бойын-
ша ауылға жұмыс істеуге барған жастарға барлық жағдай жасалады. Оларға жұмысқа кіріскен бойда көтермелеу ақысы төленіп, барған ауылдарынан баспана беріледі. Сөйтіп, олардың аяқтарынан тік тұрып кетуіне мемлекет тарапынан толық жағдай жасалады. Шын мәнінде, бүгінде осындай жолмен ауылдардағы жоғары білімді жастар саны көбейіп, шалғай аудандарды маман кадрлармен қамтамасыз ету мәселесі ақырындап шешіліп келеді. Мысалы, Өңірлік даму және мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау бөлімінің басшысы Берікқали Айтқалиевтің мәлімдеуінше, өткен жылы «Дипломмен - ауылға» бағдарламасы бойынша біздің облыста 528 жас түлек шалғай ауылдарға жұмысқа жолданыпты. Бірақ соңғы кездері бұл бағдарламаны да бизнес көзіне айналдырушылар пайда бола бастапты. Жақында редакциямызға келген бір егде кісі танысының баласын ауылға жұмысқа алғызып, оған берілген көтермелеу ақысы мен баспана алуға бөлінген көлемді қаржыны өзінің кәсіпкерлігін дамытуға пайдаланғанын жеткізді. Жұрт бірін-бірі қайталауға құмар. Енді бұл жағдай ел арасына тарап кетпеу үшін оның алдын алу қажет. Ол үшін «Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша жұмысқа алынған жас маманға берілетін қаржының жұмсалуы қатаң түрде қадағалауға алынуы тиіс.
«Сәтті қадам» сәтін салса... Былтырдан бастап еліміз бо йынша жүзеге асырыла бастаған «Сәтті қадам» жобасының да бола шағы бар секілді. Тұңғыш рет Астана қаласында ұйымдастырылған бұл жобаны былтыр жыл соңын да біздің «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалының «Жас Отан»
жастар қанаты жалғастырды. «Жас Отан» жастар қанаты облыстық филиалының атқарушы хатшысы Дархан Қадірәлиевтің айтуынша, олар аталмыш жоба аясында жастарды тәжірибеден өткізуге және одан кейін жұмысқа қабі летті жастарды тұрақты жұмысқа алу жөнінде мемлекеттік органдармен және кәсіпорындармен өзара келісіп, 7 меморандумға қол қойған. Осы келісімшарт бойынша іріктеуден өткен алты түлек бүгінде «Қазақтелеком» АҚ облыстық телекоммуникация лар дирекциясы филиалында, Орал қаласы әкімдігінде, жастар саясаты жөніндегі басқармада және облыстық ішкі саясат бас қармасында машықтанудан өтіп жүр. Бұл жастардың аталған орындарда жұмыста тұрақтап қалатын-қалмайтыны тек алдағы айларда ғана белгілі болады екен. Аталмыш жоба бойынша жұмыссыз жастардың алтауы болса да, мамандығы бойынша тұрақты жұмыс тапса, соның өзі олжа. Бұйырса, алғашқы кезеңнің қорытындысы шыққан соң «жас отандықтар» бұл жобаның екінші кезеңіне кіріспек.
10 000 жас немен айналысып жүр? Жоғарыда біз жастардың Үкі мет бағдарламасы бойынша жұмысқа орналасуы жөнінде қыс қаша мәлімет бердік. Ал енді облыстық статистика департа менті қызметкерлері берген мә ліметтерге қарап, жоғары және арнаулы оқу орындарын бітірген жастардың жұмысқа орналасу деңгейін анықтап көрейік. Олардың деректеріне сүйенсек, өткен жылы өңірімізде 8622 жас жоғары оқу орнын бітірсе, соның 2632-сі күндізгі бөлімде, 5961-і сырттай және 29-ы кешкі бөлімде оқыпты. Сондай-ақ арнаулы орта білім алғандар саны былтыр 8926
болса, соның 6367-сі күндізгі бө лімде, ал 1559-ы – сырттай оқы ғандар. Сонда былтыр облыс бойынша барлығы 17 548 жас түрлі мамандық иесі атаныпты. Осы лардың ішінде кешкі және сырттай оқығандары, яғни 7549 адам жұмыспен қамтылған деп есеп тегеннің өзінде қалған 10 000-ға жуық дипломды жастар бүгінде немен айналысып жүр деген заң ды сұрақ туындайды. Жоғарыда айтылған «Жұмыспен қамту - 2020» бағдарламасының үшінші бағы ты бойынша кәсіби мамандыққа оқып, жұмысқа орналасқандар бұл категорияға кірмейді. Ал «Жастар тәжірибесі» мен «Сәтті қадам» жобасы бойынша тәжіри беден өтуге жолданғандардың көбі барған жерлерінде тұрақты жұмысқа орналаса алмайды. Сонда бұл жерде тек «Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша 528 жастың тұрақты жұмысқа орналасқаны анық болып отыр. «Жастар тәжірибесі» мен «Сәтті қадам» жобасы бойынша шамамен 1000-ға жуық жоғары және арнаулы оқу орнын бітіргендер жұмыспен қамтылды дегеннің өзінде және бұған «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы бойынша тұрақты жұмыс тапқан 500-дің үстіндегі жасты қосқанда, былтыр өңірімізде шамамен 1000-1500дей жоғары білімді жас тұрақты жұмыс тапқан болып шығады. Біз бұл санды облыстың осы салаға қатысты өкілетті орындарынан алынған нақты деректер бойынша есептеп шығардық. Мұның сыртында еліміздің өзге өңірлерінде немесе өзге мемлекеттен жоғары білім алып келген жастар арасында да жұмысқа орналаса алмай жүргендер бар екенін ескерсек, жоғарыда айтылған 10 000-ның нобайы келіп қалады. Тіпті бұлар дың белгілі бір бөлігі таныстары арқылы жұмысқа орналасты деп шамаласақ та, жұмысқа орнала
көкейкесті oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
қиыны-ай!.. сып жатқан дипломды жастардың саны көп емес екені баршаға белгілі.
Білікті мамандарды сырттан сұратып жүрмейік... Қолдарына диплом тиісімен, жас мамандар қалай да маманды ғы бойынша жұмысқа орналасуға тырысады. Бірақ, өкінішке орай, олардың барлығының бірдей жолдары бола бермейді. 11 жыл бойы орта мектепте жақсы оқып, кейін университеттерге ешбір та мыр-таныссыз өз еңбегімен оқу ға түскен, сөйтіп, оны да жақсы бітіріп шыққан қарапайым отба сының балалары және олардың жұмыссыздығы жөнінде болып отыр. Шынын айтқанда, бүгінде қолдарында қос-қостан дипломы бар жастар үлкен дағдарыс үстінде. Жұмыс таппай сенделген олардың бірқатары біреулердің заттарын сатып базарда тұрса, енді біреулері бос жүрмеу үшін мекеме, кәсіпорындарда азғантай жалақыға қара жұмыс істеп жүр. Ата-анасы оларды «Тәжірибе жинайсың, істей бер» деп жұбатып қояды. Қара жұмыс істеп жүрген түлек мамандығы бойынша тә жірибені қайдан жинайды? Оның үстіне отандық кәсіпорындардың басшылары ең төменгі жұмыста жүрген жоғары білімді жастарды демеп, қолдау көрсетудің орнына, оларды қара жұмысқа қарай итермелей береді. Жұмыс берушілер Үкімет тапсырмасын орындаған секілді түр көрсетіп, кәсіби мамандануға бөлінген қар жыға техникалық жоғары білімді жастарды «слесарь», «монтаждаушы», «стропальщик» секілді мамандықтарға қайта оқытып, қа рапайым жұмысқа салып қояды. Мұндай мамандықтар бойынша академия, университет бітірмей-ақ, кәсіби маманданып алып та істей беруге болмай ма? Әдетте, кәсіби мамандыққа орта білімді жастарды оқытпайтын ба еді? Ал жоғары білімді мамандарды тәлімгерлер арқылы инженерлік немесе басқа да сала мамандықтарының қырсырын меңгеруге үйретсе, бұл жұмыс беруші үшін де, жастар үшін де, жалпы дамыған елдер қатарына ұмтылған еліміз үшін де пайдалы емес пе? Жоғары білім ді жастарды «Тәжірибең жоқ» деп тұқырта берсек, еліміздің индустриялдық-инновациялық дамуын кім қамтамасыз етеді? Жұмыс берушілердің осындай әре кеті отандық білікті мамандарды даярлау және олардың санын арт тыру жөніндегі Елбасы тапсырмасына қарама-қайшы келіп жат қан жоқ па? Қазіргі кезде еліміздегі кәсіп орындарда көбінесе сол мекеме басшысының тума-туысы, тамыртанысы жұмыс жасайтыны жасы рын емес. Бүгінде өзіміз күнде айтып, насихаттап жүрген «әулет тің еңбек династиясы» дегенді де кәсіпорын қожайындары «ұтым
ды» пайдалануда. Осыны сылтау ратып, олар өздері басқарып отыр ған кәсіпорындарға жұмысқа тек қана сол жерде қызмет істейтін адамдардың балаларын, туыстарын, болмаса өздерінің тамыртаныстарын алады. Ал дипломын қолына ұстап, жұмыс сұрап барған жастарды олар «Чужих не берем» деп жұмысқа жақындатпайды. Осылайша өзіміздің болашақ ма мандарымызды сыртқа тебе бер сек, кейін еліміздің кәсіпорында рында жұмыс істейтін білікті маман таппай, оларды күндердің күнінде сырттан сұратып жүр мейміз бе?..
Отаншылдық сезімдеріне селкеу түсірмей ме?..
кергендері дұрыс болар еді. Осылайша жоғары техникалық білімі бар маман кадрларды өзі міз қолдан жоғалтып жатырмыз. Бүгінде елімізде техникалық мамандар жетіспейді деп жиі айтамыз. Шын мәнінде, жоғары білімді техникалық мамандар елімізде жетіп-артылады, бірақ оларды мамандығына қарай жұмысқа алып, білікті маман кадрға айнал дыруға ықылас танытып отыр ған кәсіпорын қожайындары аз. Техникалық мамандық иелерінің жетіспеушілігінің бір себебі осында жатқандай. Осы жағдайларға байланысты кәсіпорындарда жұмыс істеп жүрген жоғары техникалық білімі бар мамандардың жұмыс жағдайы мен кәсіби жұмысшы мамандығына кімдердің оқыты лып жатқанын тексеріп отыратын арнайы комиссия құрылса, жағдай басқаша бағыт алар еді...
Өздеріне өгей шешедей қара ған жергілікті кәсіпорындарға жас тар көп тұрақтамай, мамандығы бойынша жұмыс табудың басқа жолдарын іздейді. Олардың көбісі түйіндеме жіберу арқылы шетелдік компанияларға жұмысқа кіріп, сол жерде біліктілігіне қарай, қызмет баспалдағына көтерілуге мүмкіндік алады. Сөйтіп, олардың арасында білікті маманға айналғандар ше-
Негізі, біз өзі науқаншыл ха лықпыз ғой, құлағымызға бірдеңе тисе, соны артығымен орындап тастауға тырысамыз. Бүгінде кә-
телдік компания басшыларының назарына ілігіп, шетелдерге тұ рақты жұмысқа шақырылады. Әдетте, өздерін бағалайтын жерден кім болса да қашпайды. Дерек көздеріне сенер болсақ, осындай жолмен шетел асып жатқан жас мамандар саны күннен-күнге көбейіп бара жатқан секілді. Бұған ол жердегі жайлы жұмыс, жақсы жалақы және қызметтік баспал даққа жағдай жасалуы себеп болып отыр. Қазақ жастары артында «қорғаны» тұрмаса, жергілікті компаниялардан мұндай жақсылықты көре бермейді. Осы себепті олар жергілікті кәсіпорындарда жұмыс істеуге аса ықыласты емес. Дипломды жастарға жасалып отырған осындай екі түрлі қарым-қатынас жастардың отаншылдық сезіміне селкеу түсірмесе игі деп ойлай мыз кейде... Отандық кәсіпорын басшыларының осы жағдайды ес-
сіби мамандықты меңгеру жайын қатты насихаттап жібергеніміз сондай, тіпті бірде Астанадан келіп семинар өткізіп жатқандар дың бірінің аузынан жұмыссыз жүрген жоғары білімді жастарды кәсіби мамандық алуға оқуға шақырғанын естідім. Оның айтуынша, қазіргі кезде жұрттың бәрі әлі келсін, келмесін, балаларын ақылы оқуға оқытады да, сосын оларды жұмысқа орналастыра алмай, әлек болып жүреді. Сондайлардың кесірінен елімізде жоғары білімді жастар көп те, кәсіби мамандық иелері аз. Сондықтан жұмыссыз жүрген ше, жоғары білімді жастардың қосымша кәсіби мамандық алып, жұмыс істегені дұрыс. Әйтпесе, елімізде жұмыс істейтін адамдар азайып барады. Осыны айтқан ол жастарды жаппай кәсіби білім алуға шақырды. Оның сөзінше, жастардың жұмыссыздық проблемасын осылай шешкен дұрыс.
Кәсіби мамандыққа кімдерді оқыту керек?
Өйткені біздің елімізде жоғары техникалық білімі бар жастардан гөрі кәсіби мамандыққа бір ай лық курс оқыған жастар жұмысты тез табады. Әлгі кісінің сөзінің жаны бар екенін түсініп тұрсақ та, бұған іштей қынжылып қалдық. Сонда қалай, бұл «Жоғары білімді жастарға еліміз әбден тойды» деген сөз бе? Бұл жағдай жастар дың жоғары білім алуға деген тал пынысын күрт кемітіп жібермей ме? Айлық курстарды жер-жерден ашып, жұмысшы мамандығына ақылы түрде оқытып, ақша тауып жүргендерге, әрине, кімді оқытса да бәрібір, әйтеуір, оқитындар дың саны толса болды. Бірақ бұл мәселеде жоғары білімді мамандарды жұмысшы даярлайтын курстарға жіберіп, жұмыс берушілердің өз қолымен жас маман кадрларды жойып жатқанын ойлағандары дұрыс! Мұндай жағ дай бүгінде еліміздің көптеген кәсіпорындарында орын алып отыр. Олар «Тәжірибең жоқ» дегенді сылтауратып, дипломды жас тарды ең төменгі жұмысқа алып, жастардың білікті мамандарға айналуына кедергі жасауда. Елімізде жетіспей жатқан инженер-техник мамандардың қатарын көбейту үшін Үкімет кәсіпорын басшыларынан жоғары білімді жастарды инженерлік жұмысқа үйретіп, білікті маманға айналдыруды талап етуі керек. Және Ел Үкіметі осыны заң жүзінде міндеттесе, тіпті жақсы болар еді...
Елуден асқандар еңбектен шеттетілмейтін болды Сол секілді жұмысқа кіру егде тартқан адамдар үшін де үлкен проблемаға айналып отыр. Соңғы кездері 50 жас түгілі, 40-тан асқан адамдардың жұмысқа кіруі мұң болды. Жұмыс берушілердің ойынша, адам 35-40 жасқа дейін ғана жұмыс істеуге қауқарлы, ал одан әрі олар жұмысқа жарамсыз. Осылай деп ойлайтындар 40-50 жасқа келгенде кез келген адамның балаларын оқытып, үйлендіріп, жұмысқа орналастырып дегендей, үлкен шаруа жасайтынын естерінен шығарып алған болса керек. Қауқарсыз болса, осындай қиын да күрделі шаруаларды олар атқара алар ма еді? Содан кейін қай елде бол масын, мемлекет басшылары 50 жастан асқан адамдар емес пе?
9
Бойларынан күш-қуаты кетіп, ақылдары сұйылса, үлкен кісілер елді қалай басқарып отыр? Қы рық түгілі, көбісі алпысты алқым дап жүрген депутаттар қалайша жоғары жаққа барып, халыққа қажетті заң жобаларын жасап жүр? Осыны ескермейтін мекеме, кәсіпорын басшылары жұмысқа тек қана жастарды шақырып, ересек адамдарды жұмыстан шеттетуді әдетке айналдырды. Осыған орай, елуден асқандардың көбісі не жұмысқа алынбай, не зейнеткерлікке ілінбей, екі ортада сенделіп қалды. Ал бұл өз кезегінде ересектердің де ертеңгі күнге деген сенімсіздігін күшейтті. Үлкендердің осы бір қиын жағдайы өткен жылы зейнет жасын ұлғайтуға байланысты реформа кезінде көтеріліп, нәти жесінде үкімет былтыр сәуір айында елу жастан асқан адам дарды жұмыспен қамтудың кешенді жоспарын бекітті. Аталмыш құжат бойынша енді елуден соң еңбекке жарамайсың деуге ешкімнің хақы жоқ. Егде тартқандардың құқығын қорғау мақсатында Үкімет мемлекеттік әрі салалық бағдарламалардың аясында жұмыс орындарын құ рып, кәсіпкерлікпен айналысамын деуші жасамыстарға қолдау көрсететін болды. Бұдан былай жаңа жұмыс орындары ашылған кезде жұмысқа қабылдау ісінде егде адамдарды кемсітушілікке жол берілмейді. Сондай-ақ осы алынып жатқан шараларға сәйкес егде тартқандар жұмы сын жауапкершілікпен атқарған жағдайда, зейнет жасына дейін жұмысын алаңдамай істейтін болды, өйткені оларды себепсіз жұмыстан шығарып жіберуге енді ешкімнің құқығы жоқ. Жаңа құжат бойынша егде тартқанда жұмыс қа алынғандар біліктілігін көтеру үшін оқуға жіберіліп, атқарып жүрген жұмысын терең меңгеру мүмкіндігіне ие болатын болды. Сондай-ақ бұл іске үкіметтік емес ұйымдар да тартылмақ. Мысалы, жұмысқа орналастырумен айналысатын агенттіктер мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты иелене алады. 50 жастан асқандарға қолдау жасау ісі біздің өңірімізде де қолға алынды. Мысалы, Орал қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің сектор меңгерушісі Бейбіт Сүлейменов тің айтуынша, былтыр аталмыш мекемеге 50 жастан асқан 1081 адам жұмыс сұрап келсе, солар дың 278-і тұрақты жұмысқа ор наластырылған. Бұл көрсеткіш анау айтқандай көп болмағаны мен, 50-ден асқан егде адамдар дың жұмысқа орналасу мүмкіндігі бұрынғыға қарағанда әжептәуір артқандығын көрсетеді. Жаңа кешенді жоспар талай адамның көңіліне үміт сәулесін ұялатты. Бұл шара арқылы Үкімет біріншіден, егде жастағы адам дардың жұмысқа қабылдануына ықпал етіп, әлеуметтік жағдайын жақсартса, екіншіден, олардың болашақта зейнетақымен қамта масыз етілуін қарастырып отыр. Енді Үкімет осы кешенді шараның орындалуын үнемі қадағалап отырса, нұр үстіне нұр болар еді...
10
әдебиет әлемі Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Біздің Ғарекең 75-те! Өткен жылдың қараша айында «Орал өңірі» газетінің «Жайық Прес тегі» қара шаңырағының түндігі желпілдеген күндер болды. Тойдан желпілдеді.
Есенжол ҚЫСТАУБАЕВ, «Орал өңірі»
Б
ір үйдің қос баласындай бір жылда, бір күнде Орда топырағында дүние есігін ашқан қос газет «Орал өңірі» мен «Приуралье» өздерінің 95 жылдық тойын тойлады. Ойдан-қырдан қонақтар шақырылды. Ақсақалдар ауылына дендеп енген ардагерлеріміз Бисақаң, Бисен Жұмағалиев ағамыз бастаған бүгінде зейнет демалысында жүрген журналист ағаларымыз тойдың төрінде отырды. Солардың арасында Алмагүл жеңгемізді (облыстық радиода ұзақ жыл дикторлық қызмет атқарған жеңгеміз әу баста, 1965-1970 жылдары «Орал өңірінде» әдеби қызметкер болған ғой) қол тықтаған Ғарекең, Ғарифолла Көше нов ағамыз да болды. «Жайық Пресс» ЖШС-ның бас директоры Жантас Сафуллиннің алдын ала, арнайы шақыруымен келген Ғарекең өзі бір кезде еңбек еткен «Орал өңірінің» бүгінгі аяқ алысына қатты қуанды. Тойдың өне бойында өт кен салтанатты жиналыстары мен кездесулерде алқалап келген газет оқырмандарына ағынан жарылды. Бір кезде қатардағы тілшіліктен бастап газеттің бас редакторлығына дейін өткен еңбек жылдарын еске алып, ағыл-тегіл әңгіме айтты. Сол жылдарда қатар жүрген тұстастары Ғилаж Наурзин, Базарғали Қуатов, Тихон Әліпқалиев, Мәжит Қайырғалиев, Құбаш Қажымов, Өтепқали Қуатов және басқалармен кездесіп, арқа-жарқа болды. «Орал өңірінің» 95 жылдығында жүздесіп отырған бәріңе Жасаған ие енді газетіміздің 100 жылдығында кездесуге жазсын!» - деген періште-
Р.S.
нің құлағына шалынғандай тілегін ағалар ду етіп қолдап, «иншалла, айтқаның келсін!» - десті. Енді әңгімеміздің тоқетеріне көшелік. Бүгінде ару қала Алматыға бауыр басса да, сонау Ордасын ылғи да сағынып жүретін сол Ғарифолла ағамыз өзінің самдағай жүрісімен желе жортып, қайран 25-ке осымен үшінші рет келіп қалыпты! Яғни ақпанның алдағы 17-сінде 75-ке толады. Жас жағынан жақындасақ, қадірлі аға, бұрынғы қызмет бабымен баяндасақ, ұстаз, ақылшымыз, журналистиканың жалына жабысқанда, қолтығымыздан көп демеген, сол кездерде жақын тұтып, жан сырымызды сеніп, жайып салатын Ғаре кеңді мерей жасымен шын көңілден құттықтаймыз! Бүгінде журналистиканың Тайбуырылына айналған Ғарекең құ лынтай кезінен-ақ «Орал өңірі» га зетіндегі журналист ағаларының, қазақтың «Маяковскийі» атанған Тайыр ақынның көз қиықтарында жүрген ғой... Бозбала шағында 1958 жылы сол Ордасының атынан ақындардың облыстық айтысына (тұңғыш рет өткізілген) қатысып, жүлдегер атанған. Нарынның құ мында трактор мен автомобильді кезек айдап жүрген жерінен келген жас жігіттің айтыстағы бұл жеңісі сол тұста ерекше құбылыстай қабылданған. Араға жыл салып, қайтадан оздырылған облыстық додада қарсыластарын қатарынан қа қырата жеңіп, жеңімпаз атанады. Сөйтсе, жас жігіт өлең-жырға мектеп жасынан ғашық болып, балғын жырларын ақ қағазға бала кезінен кестелеп жүреді екен ғой... «Сіздерді сағынамын... «Орал өңірін» кітапханаға әдейі барып оқып тұратынмын. Енді арнайы сайттарыңызды ашыпсыңдар. Керемет болды. Бір нөмірді де жібермей, сүзіп отырамын», - дейді осы кеше сөй лескенімізде Ғарекең. Ендеше, Алматыдағы ең «главный» оқырмандарымыз болып жүре беріңіз, Ғареке, жеңешеміз Алма гүлмен! «Қайран 25-ке төртінші рет айналып келуге жазсын, Жасаған ие!» - дейді өзіңіздің «Орал өңіріндегі» журналист іні-қарындастары ңыз.
Келе жатқан мерейтойдан тәбәрік ретінде біз бүгін
Ғарекеңнің ҚазМУ-дың қабырғасында оқып жүрген студенттік жылдарындағы бір шоғыр өлеңдерін жариялап отырмыз.
«Көлеңкеңде отырып жыр жазайын...»
Ғарифолла Көшенов, ақын, журналист, аудармашы, ҚР еңбек сіңірген мәдениет қызметкері
Ойһой, менің құмды аймағым! Ойһой, менің бесігім – құмды аймағым, Сені айтсам, көкірегімде сыймайды ағын. Баяғы бала кездей шыбықты ат қып, Құмыңды кеп тұрады шимайлағым. Көңілдің жаңа ұшырған көбелегін, Аунаған ақ құмында бөбек едім. Жас талың алушы еді-ау саясына, Төккенде от сәулесін төбеде күн. Шымшылап ыстық құмың табанымды, Қытығын балалықтың таба білді. Мәз болып соныңа да зыр жүгірсем, Жыртатын жиде тартып балағымды. Ашулы ақпаныңда бет қызарып, Танауды аяз талай өтті жарып... Оянған өзіңде алғаш сәби арман Қалықтап со-нау-у алыс кетті ұзарып. Туған жер, мейірің мол, үмітің ақ, Ұядай сұңқар ұшқан жылы тұрақ. О, ғажап! Бұрқан-талқан бораның да Тұрады-ау жүрегімді жібітіп-ақ.
Нарынның қарағайлары
Жолда Басқанбыз қанша дөңдердің үстін, жол үстін, Қадірлі ауыл, адырлы ауыл алыс тым. Билейді көңіл, билейді көңіл тек қана Ырғағымен САҒЫНЫШ деген вальстің. Қыдырып мынау қиырсыз, шетсіз даланы, Асығып пойыз мен үшін, бәлкім, барады. Бағана біткен, қарауыл бейне, сап түзеп, Әйнекке төніп, үңіліп бір-бір қалады. Жүрегі құрғыр түсердей үлкен бір сынға, Кеудеге дүрс-дүрс ұрады мені. Ұрсын да! Мойныңды созып, Нарынның қарағайлары, Жолыма менің жабыла қарап тұрсың ба? Көңілге бәрі жер емес пе еді «қарға аттар», Жетпейміз неге? О, пойыз, мені алға ап бар! ... Кондуктор бикеш, сұрама билет, өтінем, Өйткені менде САҒЫНЫШ деген мандат бар! *** Жайлауды кездім, қос бардым, Жағалап мынау көлдерді. Жарқылдап жүрген достар мың, Жабыла келіп қол берді.
Қарағайлар, қарағайлар өр мүсін, Құмды дөңнің қарауылы сенбісің? Жалаңаяқ шауып жетсем құм кешіп, Жатырқамай: «Кел, бауырым!» дермісің?
Сағына келіп сімірдім, Жайлаудың қымыз, қатығын. Шалғынға аунап, жүгірдім, Самалы септі әтірін.
Жас жаныма алғаш ұшқын – от берген, Қайда сол бір балалық кез өткерген? Шіреніп сап тал таяқтың үстінде, Ойқастатып осы маңға көп келгем...
Тамсана таттым жүзімін, Қыдырып дала гүл-бағын. Күн қаққан жайлау қызының Күлкісін елти тыңдадым.
Тұла бойың бөгіп тұрған мол сырға, Өзің әлде жазылмаған томсың ба? Құрдасыңдай ойнап кеше кетіп ем, Жігіт болып келіп тұрмын, қомсынба.
Бұлбұлдан қалап бал әнді, Маңайға мың-мың қарап ап, Далиған мынау даламды Тағы да кеттім аралап.
Есейгенсіп кетсем, мүмкін, тым ағат, Өтінемін, жүрмегейсің кінәлап, Көлеңкеңде отырып жыр жазайын, Ұйқастарын жапырағыңнан сұрап ап.
Алдымды, көңіл, аңсашы, Жанымды жырға бөккізіп. Артымда қалса қаншасы, Алдымда сонша көп қызық!
"Мемлекеттік тіл және БАҚ" республикалық байқауының ЕРЕЖЕСІ Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі нің Тіл комитеті мемлекеттік тіл саясатын бұқаралық ақпарат құ ралдарында кеңінен насихаттау, мемлекеттік тілдің қазақ және орыс тілді басылымдарда насихатталу белсенділігін арттыру мақсатында «Мемлекеттік тіл және БАҚ» республикалық байқауын өт кізеді. Бұл байқауға еліміздің қоғамдық өмірінде мемлекеттік тілдің
қызмет ету аясын кеңейту мен мәртебесін нығайту мақсатында қазіргі мемлекеттік тілдің ахуалы туралы өткір де өзекті мақалалар (бағдарламалар) жариялаған же келеген журналистер қатыса алады. Байқау төрт аталымнан тұрады: - «Үздік мақала» (баспасөз бойынша); - «Үздік телеарна бағдарлама сы» (телеарна бағдарламалары бойынша);
- «Үздік радио бағдарламасы» (радио бағдарламалары бойынша); - «Үздік сайт мақаласы» (сайт материалдары бойынша). Байқау 2014 жылғы 10 қаңтар мен 10 маусым аралығында қазақ және орыс тілдерінде жарық көр ген жарияланымдарды, эфирден өткен хабарларды, қазақ тілінде жұмыс істеп жатқан арнайы сайттарды қамтиды. Байқау материалдары жария-
анған күйінде (газет-журнал бетл терінде, бейне және аудиокассеталар түрінде) 10 маусымға дейін қабылданады. Қазылар алқасында сараланып, үздік деп танылған жүлдегерлердің есімі 2014 жылғы 25 маусымда анықталады. Бағалы сыйлық тармен марапаттау рәсімі Астана қаласында өтеді. Байқауға ұсынылатын материал дар 2014 жылғы 10 маусымға дейін мына мекенжайға поштамен
жолдануы тиіс: 01000, Астана қаласы, «Министрліктер үйі», 15-кіреберіс, Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті, «Мемлекеттік тіл және бұқаралық ақпарат құралдары» республикалық конкурсына. Байланыс телефондары: 8 (7172) 74-05-01, 74-05-02, (тел/факс: 74-05-01).
әлеумет oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
Жолдауды
ел-жұрт қолдауда
Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА, «Орал өңірі»
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың халыққа биылғы Жолдауын ел арасында насихаттап, үгіт жұмыстарын жүргізу мақсатында облысымызға ҚР Парламенті Сенатының депутаттары Рашит Ахметов, Ерболат Мұқаев келген болатын. Ауданауылдарда болып, Елбасы Жолдауының басым бағыттары мен басты мақсаттары жайында ой бөліскен халық қалаулылары осы іссапардың қорытындысымен таныстырды.
Д
епутаттар Зеленов ауда нындағы Краснов, Теректі ауданындағы Ақжайық ауылдарында болып, денсаулық сақтау, білім беру, ауыл шаруашылығы саласының қызмет керлерімен, тұрғындармен, кәсіп керлермен кездескен. Сондай-ақ Орал қаласында экономика, бюджет саласындағы ұжымдармен емен жарқын жүздесу барысында жаңа бюджеттік саясат, мемлекеттік басқару және аудитті жоспарлау тұжырымдамасын іске асырудың қажеттігі, осы құжаттардың негізінде заңдылықтарға өзгерістер мен толықтырулар енгізілетіні
Күрескер 15 ақпан күні мерейлі 60 жасқа толатын Тамара Истоминаның өмірге деген құштарлығы өзін әрдайым жас сезінуге, жарық дүниенің қадірін білуге және өзгелерді де еш мойымауға үйрететіндей. Олай дейтініміз, 22 жасынан бері қант диабеті дертімен күресіп келе жатқан жан өзінің ғана денсаулығын ойлап, үйінде күтініп отырмай, өзі сияқты науқастарға көмек қолын созу үшін 2001 жылы «Диабет» қоғамдық бірлестігін құрады.
Ұлдай ҚАБОШҚЫЗЫ, «Орал өңірі»
Т
амара Алексеевна бір кү ні әдеттегідей емханаға барған сәтінде Ардақ Қоб дабаева және Галина Коровкова деген замандастарымен танысады. Танысып, сөйлесе келе қоғамдық бірлестік құруға, өздері сияқты жандарды есепке алып, олардың өмірлерін жақсартуға бел буады.
Бүгінде бірлестік есебінде облыс бойынша 6 мың адам бар. - Соның 54-і – он бес жасқа дейінгі балалар, 28-і - жасөспірімдер, - дейді ол. - «Зенит» мәдениет үйінде №24 кабинетті жалға алып отырмыз. 14 қараша - бүкіләлемдік диабетпен күрес күні. Басқа да мемлекеттік мейрам күндері балалар мен ата-аналарды жинап, әр түрлі шаралар өткіземіз. Де меушілер арқылы мұқтаж отбасы ларға көмектесеміз. Оралда туып, балалық, жастық
әңгіме өзегі болған. Орал теміржол бөлімшесі теміржолшылармен өткен басқосуда саланың даму келешегі жайында пікір алмасқан. - Өткен кездесулерде Жолдаудан туындайтын міндет-мақсаттар ды орындау жолында әр азамат тың, әрбір ұжымның бір кісідей жұмылып, еңбектенуі қажеттігін баса айттық. Бұл маңызды құжат Елбасы айтқан Мәңгілік елге және Қазақстанның ендігі межесі 2050 жылға қарай әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру жолына бастайтын жол картасы деуге болады. Жолдау аға буынның да, орта буынның да, жастардың да
тарапынан қолдауға ие. Бақуаттылықты көтеру, әлеуметтік қолдау ды күшейту мәселелерінің құжатта көрініс тапқанына жерлестеріміз шынайы ризашылықтарын білді руде. Басқосуларда қуат тасымал даушылар бағасының өсуіне қатысты сауалдар қойылды. Мәселенің Үкіметтің, атқарушы би ліктің күн тәртібінде тұрғанын, олардың жүйелі, кең ауқымда қаралып шешілетінін жеткіздік. Сонымен бірге Парламенттің заң шығару қызметінен ақпарат беріп, кеңірек әңгімеледік, - деді сенатор Р.Ахметов. Сенатордың айтуынша, басқосуларда ел-жұрт жеке шаруа
шағы осында өткен Тамара Истомина 1976 жылы А.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтын бітіріп, Краснояр өлкесінің Уяр қаласындағы бір мектепке химиябиология пәнінің мұғалімі болып жұмысқа орналасады. Араға жыл салып, туған жеріне оралған жас қыз алғашында балабақша тәрбиешісі, мектепте мұғалім, кейін балалар шығармашылығы орталығында қызмет істейді. Тек қана балалар ортасында болып, олардың жан дүниесімен етене таныс болған ол «Диабет» қоғамдық ұйымынан басқа «Ботақан» мү гедек балалар тобына да жетекшілік етеді. 2010 жылы арнайы әлеуметтік қызмет бойынша мемлекеттік тапсырыспен ашылып, жыл сайын 5 млн. теңге грантқа ие болып отырған «Ботақанда» пси хологиялық-неврологиялық дерт ке шалдыққан 3-12 жасқа дейінгі 20 бала тәрбиеленуде. - Балаларды сауықтыруда пе дагог, психолог, дефектолог, лого пед, музыкант және 2 тәрбиеші мен 2 сылаушы (массажист) еңбек етуде. Балалар орталықта күн сайын сағат 10-13 арасында болады. Ем-домын беріп, салтқа атқа отырғызып серуендеткен соң, ыстық тамақ берілген балалар ды көлікпен үйлеріне таратамыз. Балалардың кейбірі кейін «Ша
пағат» медициналық-әлеуметтік мекемесіне ауысады, - дейді Тамара Алексеевна. Облыстағы қант диабетімен ауыратын 30 балаға біреуінің құны 600 мың тұратын «Помпо-терапия» аппараты қойылған. Бұл құрал арнайы сызба бойынша қандағы инсулиннің бөлінуін бақылап отырады екен. «Мемлекет тарапынан көрсетіліп жатқан осындай көмектер балалардың өмірін сақтауға, олардың қоғамдық өмір ге белсене араласуына ықпал етіп отыр» – деп қуанады ол. Қоғамдық өмірдің қақ ортасында жүрген Тамара Алексеевнаны әр түрлі жиындарда жиі көреміз. Сырт қарағанда оны ешкім де II топтағы мүгедек деп ойламайды. Қандағы қантты қалыпты жағдайда ұстап тұру оңай болмаса керек. Бірақ әрдайым ширақ, әрдайым жас, әрдайым көңілді жүретін осынау орыс әйелі басқаларға үлгі болуда. Кей науқастар, әсіресе, жас қыздар аяқ асты ауырып қалса, күн-түн демей, оған хабарласып, көмек сұрап жатады. Өзі ауырып отырса да, оларға дем беріп, өмірге деген құштарлығын арттыруда Тамара Алексеевнаның орны ерекше. Бар өмірі күреске толы ол 1980 жылы бас қосқан өмірлік серігі Михаил және қызы Галинамен бірге бақытты ғұмыр кешуде.
11
лардан гөрі елдік, жалпыға ортақ әлеуметтік мәселелерді шешу жолдары жайында пікірлерін білдірген. Мұның өзі жеке адамның қоғаммен бірге дамып, өсіп келе жатқанын байқатқандай. - Өңірге келісімен облыс әкімі Нұрлан Ноғаевтың қабылдауында болып, облыстың түйткілді мәселелерімен, алдағы шешімін табуы тиіс деген басты шаруалармен таныстық. Елбасы тапсыр маларының орындалуы барысы да назарымыздан тыс қалмады. Облыс әкімінің айтуынша және БАҚ-тардың мәліметіне қарағанда, аудан-ауылдарда көптеген жұмыс атқарылған және біраз шаруа Елбасы Жолдауынан туындап алдағы уақытқа жоспарланған. Мемлекет басшысының халыққа арнаған биылғы XVIII Жолдауының ерек шелігі Мәңгілік ел идеологиялық тақырыбының көтерілуі дер едік. Мұның өзі отандастарымызға зор міндеттер жүктейді. Түрлі ұлт пен ұлыс Қазақстанда тұратынын мақтан етіп, келешекте татулық пен достық берік сақталған Отанымызда өз тілі мен діндерін дамытатынына, саяси тұрақтылық болатынына сенімді болуы керек. Оның үстіне Елбасымыз елімізді Қазақ елі деп атауды ұсынып отыр. Әлемде 400-дей ұлт болса, соның 193-інің ғана БҰҰ мойындаған мемлекеті бар. Сондықтан Елбасымыз бәрімізді, жастарды Қазақстанның тарих қалтарысында қалмай, дамып, озық мемлекеттер қатарынан табылуы жолында еңбектенуге үндеді, - деген сенатор Ерболат Мұқаев қоғамдағы өзгерістер жә не оған бейімделу жолдары жайындағы ойларымен бөлісті. Сенаторлардың айтуынша, 2030 жылға белгіленген страте гияның негізгі бағыттары іске асырылды, енді 2050 жылға де йінгі белгіленген стратегияның да уақытынан бұрын орындала тындығы кәміл.
12
ЖОЛДАУ Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Педагогтар қолдайды Жақында мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» тақырыбындағы Қазақстан халқына Жолдауы облыстық білім басқармасы қызметкерлері мен облыстың білім беру мекемелері басшылары арасында талқыланды.
Ж
иналысты облыстық білім басқармасының басшысы Айгүл Мың
баева ашты. Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда ғы Елбасы тапсырмасын орындау бағытындағы облыс көлемін де істеліп жатқан ауқымды шаралар туралы облыстық білім бас қармасы басшысының орынба сары Рақымжан Хамза хабарлама жасады. Хабарламада облыс көлемінде үш ауысымды мектеп-
тердің жоқтығы, 3-6 жас аралығындағы балалар үшін мектепал ды даярлық топтары толығымен қамтылғандығы, оқушылар дың үш тілді қатар меңгеруі мақсатында Назарбаев зияткерлік мектебінен бастап, №8, №41, №42, №34 мектептері мен Эстетикалық бағыттағы гимназияда үш тілде білім берілуде екені айтылды. Жастардың техникалық білім алуын дамыту, колледж бен өн дірісті тығыз байланыстыратын дуальды оқыту жүйесін дамытып,
кәсіптік-техникалық білім беру дің ұлттық жүйесін қалыптастыру бағытындағы жұмыстар жө нінде басқарма басшысының бірінші орынбасары Н.Сабыров баяндама жасады. Баяндамада облысымыздағы 38 колледжде 24 мың оқушы білім алып жатқаны, көрші мемлекеттермен байланыс орнатылып, облысымызда 10 ма мандық бойынша дуальды оқыту жүйесінің артықшылығы айқын дала бастағанына тоқталды. Жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу мәселесі жөнінде дарынды балаларға арналған мамандандырылған С.Сейфуллин атындағы №11 облыстық қазақ мектеп-интернат кешені директоры Е.Сапаров сөз алып, жоғарыда аталған тәжірибені өз мектебіне енгізу бағытындағы жұмыс-
жаңа бағыты
Осы стратегиялық құжатта Президентіміз мемлекеттік қызметтің барлық саласын қамти отырып, Тәуелсіз Қазақстанымызды дамытудың, әрбір қазақстандықтың, әрбір отбасының және келешек ұрпақтың мүддесін қорғаудың нақты жолдарын ұсынып отыр. Бұл жолдағы негізгі бағдарымыз – «Қа зақстан - 2050» стратегиясын орындаудың жеті бес жылдықты қамтитын маңызды міндеттерін атап көр сетті. Әсіресе, индустриялық-инновациялық даму, шағын және орта бизнесті дамыту, агроөнеркәсіп тік кешен, білім-ғылым салалары осы Жолдаудың ең салмақты тұстары екені сөзсіз. Ал ең бастысы еліміздің рухын көтеретін, ұлы мақсаттарға жеткізетін «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы жарияланды. «Мәңгілік ел» болу, баянды мемлекет болу, Тәуелсіздігімізді мәңгілік ете білу ежелгі ата-баба ларымыздың да арманы еді. Енді сол бабалар армандаған асыл мұрат бүгінгі ұрпақтың басты мақсатына, нақты мақсатына айналмақшы. Ұлт тық ұлы ұранымызға, ұлттық идеямызға айнал мақшы. «Мәңгілік ел», ең біріншіден, біздің тәуелсіздігімізге байланысты. Тәуелсіздігіміз ел бірлігімен байланысты. Ал ел бірлігі қоғамдық келісіммен байланысты. Сондықтан Жолдауда көрсетіл ген мәселелердің барлығы, оның ішінде экономи калық, әлеуметтік мәселелер қоғамдық келісімге бағытталған. «Мәңгілік ел» болу үшін ең қажет нәрсе – халқымыздың бірлігі. Қоғамдық келісім, тұрақтылық, татулық. Бұл жолғы Жолдау тың ойларға толы. Елбасы өткен жылы ел алдына басты мұрат етіп қойылған «Қазақстан – 2050» стратегиясын жүзеге асыру бойынша мемлекет ұстанымын айтып берді. Ол – экономиканы жан-жақты дамыту, халықтың әл-ауқатын көтере түсу, денсаулық сақтау, білім беру мен ғылым салаларын әлемдік стандарттарға сай деңгейге жеткізу, ең бастысы – мемлекеттің еңбек адамына деген қамқорлығы.
Меңболат ТІНӘЛИЕВ, Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың аға оқытушысы
Рысты ИСМАҒҰЛОВА, Орал қаласы
Талқылап, пікірлесті
Дамудың Қазақстан Республикасының Прези денті Нұрсұлтан Назарбаевтың биылғы Жолдауы егемен еліміздің тұрақты дамуын қамтитын, мемлекетіміздің барлық саласына мән беретін, халқымыздың игілігін көздейтін шынайы іс-жоспары құрылған шын мәніндегі тарихи құжат болып отыр.
тарға тоқталды. «Назарбаев зият керлік мектептері» ДББҰ-ның тәжірибесін тарататын республи камыздағы 35 тірек мектебінің бірі саналатын №11 мектептің 2012-2017 жылдарға арналған дамыту бағдарламасы жасалыпты. Деңгейлік білім жетілдіру курсынан 22 мұғалім өтсе, 9 мұғалім жоғарыда аты аталған мектеп іс-тәжірибесінен білімін жетілдіріпті. Интернат оқушылары ның өзін-өзі тәрбиелеу, топты бас қару қабілеттерін арттыру мақсаттарында «Шаңырақ» қауым дастығы құрылғаны айтылды. Ұлыбритания мектептері үлгісі бойынша дүйсенбі, сәрсенбі, жұ ма күндері кітап оқу дағдысын қалыптастыру мақсатында «Кітап оқу терапиясы» бағдарламасы мен оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға бағыт
талған «Шахмат» сабағы енгізілген. Дуальды оқыту жүйесін енгізу бойынша сөз кезегін алған Орал газ, мұнай және салалық технологиялық колледжінің директоры С.Мұхамбетқалиев осы оқыту жүйесінің алғашқы элементтері колледжде басталғанын атап кетті. Биылғы оқу жылынан бастап колледж «Кәсіпқор» АҚның дуальды оқытуды енгізу бо йынша экспериментальды алаңы болыпты. Осы бағытта колледж оқытушылары Сингапурда, Германияда, Белоруссияда, Ұлыбританияда білімдерін шыңдапты. Кеңестің соңында облыстық білім басқармасының басшысы А.Мыңбаева сөз алып, Елбасы Жолдауын білім беру саласы қызметкерлері, оқушылар мен студенттер, ата-аналар қауымдас тығы арасында талқылап, түсіндіру жұмыстарын жүргізуді тапсырды.
Қазақстан президенті Республикасыны -елбасы “Қаз ақст Н ң қалы ан – 205 .Ә.Назарбаевты 0” Ст птас рат қ а н ң жаң а сая мемлек егиясы ет си ба ғыты тің ҚАЗ
АҚС
ТАН
ЖОЛ ХАЛҚЫН ДАУ А Ы
Елбасының Қазақстан хал қына арнаған Жолдауы – мемлекетіміз дің жарқын болашағына арналған құнды құжат.
Ж
ақында осы маңызды құжатты М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің тәрбие және өзін-өзі басқару бөлімінің студенттері де талқылап, Жолдауға қатысты пікірлерін ортаға салды. Жиында университет оқытушылары – дүниежүзі және әлеуметтік саяси пәндер кафедрасының оқыту шысы А.Кенжеғалиева, кәсіпкерлік және менеджмент кафедрасының меңгерушісі, э.ғ.к. Б.Сағынова, ҚР тарихы кафедрасы меңгерушісінің орынбасары, т.ғ.к., А.Байболсынова Жолдаудың бағыттарын сөздеріне арқау етті. Кездесу барысында университет оқытушылары мен студенттер «Мәңгілік ел» идеясы туралы өз ойларын ортаға салып, Елбасы Жолдауын қолдайтындықтарын жеткізді.
Рита СҰЛТАНҒАЛИЕВА, БҚМУ-дың баспасөз хатшысы
Апта басында БҚО жастарды жұмыспен қамту ресурс ор талығы ресми түрде өз жұмысын бастады. Аталған мекеме Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2013 жылғы 24 жел тоқсандағы №286 қаулысына сәйкес, Елбасы тапсырмасын орындау мақсатында облыс тық жастар саясаты мәселе лері басқармасы жанынан құрылып отыр.
Жастар жұмыспен қамтылмақ
Б
ұған дейін мемлекет басшысы өз Жолдауларында, «Жалпыға ортақ еңбек қоғамына қарай 20 қадам» мақаласында, сонымен қа тар басқа да жиындарда жас буынмен нақты қарым-қатынас жасап, олардың шоғырланатын ресурс орталықтары болу керектігін айтқан болатын. Мекеме жұмысын жүзеге асыру үшін облыстық бюджеттен 36 млн. теңге бөлінген. Орталықта әкімшілік, ақпарат тық-талдау, жастармен жұмыс, консуль тациялық кеңес беру бөлімдері жұмыс жасайды. Шара барысында сөз алған облыстық жастар саясаты мәселе лері басқармасының басшысы Серік Молдағалиевтің айтуынша, облысымыз да шамамен 167 мың жас бар, бұл ор талық солардың әрқайсысымен жұмыс
жасайды. Әсіресе, назардан тыс қалып жатқан жастарға көңіл бөледі. Сонымен қатар жастардың кәсіпкерлікпен айналысуына көмектеседі, бір сөзбен айтқанда, жастарға қызмет көрсетеді. Ал орталық басшысы болып тағайындалған Серік Тоқмамбетов: «Орталыққа 20-ға тарта маман жұмысқа алынды. Біздің бір ерекшелігіміз – жұмыс беруші мен жұмыс іздеушінің арасына дәнекер бо ла отырып, жұмыссыз жастардың 90-95
пайызын жұмысқа орналасуға барынша мүмкіндігін тудырамыз» деп сендірді. Орталық осы жылдың 1 мамырына дейін аудандарда өз филиалдарын ашуды жоспарлап отыр. Облыс аумағындағы 150-ден аса селолық және кенттік округтерге де мамандар бекітуді, жас тардың паспортын жасақтауды қолға алмақ.
Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ
автоарғымақ oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
13
Техбайқаудың уақыты өзгерді Елімізде көлікті техникалық байқаудан өткізу уақыты өзгертілгенін жазды “Казахстанская правда” газеті. Үкіметтің қаулысына сәйкес, енді механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері міндетті техникалық байқаудан төменде көрсетілген мерзім бойынша өткізіледі:
1
әр 12 ай сайын шығарылғанына 7 жыл және одан көп болған көліктер;
2
3
Высоцкийдің «Мерсі» әр 24 ай сайын шығарылған уақыты 3-тен 7 жылға дейінгі;
36 ай сайын шығарылғанына 3 жылға дейінгі уақыт болған көліктер.
Мәскеуде 1976 жылы мұндай көлікті саусақпен санауға болатын. Высоцкийдің өзі: «Мұндай көлік тек қана менде және Леонид Брежневте бар» деп әзілдейді екен. Шынымен көшеде милиционерлер де бірінші басшының көлігі деп санап қалатын кездер жиі орын алған. Бұл «Мерседесті» жүргізіп келе жатқан Высоцкий көлікте музыка қосып, әндерін шырқап, сомдай тын рөлдеріне әзірлік жасайтын болған. Жүргізушілер Высоцкий ді тыңдау үшін жолда «Мерсе
Автобустар, шағын автобустар, таксилер мен жолаушылар тасуға лайықталып жабдықталған жүк көліктері техникалық байқаудан шығарылған уақытына тәуелсіз түрде әр алты ай сайын өткізілуі керек.
Қауіпті жүктерді тасуға арналған көліктерге де дәл осындай шарт қойылып отыр.
@
Жүк көліктері мен олардың тіркемелері шығарылған мерзімі мен меншік түріне тәуелсіз түрде әр 12 ай са йын тексерілуі тиіс.
on-line
“Көлік құралдарын стацио нарлық желіден міндетті тех никалық байқаудан өткізу жөніндегі ақпарат күн сайын онлайн-режимде техбайқаудың бірыңғай ақпараттық жүйесіне беріліп отырады”, - делінген қаулыда.
Автоматты көлік батып қалса...
Әдетте тәжірибелі жүргізушілер автоматты беріліс қорапты (АБҚ) автокөліктерді ұната бермейді. Көбісінің айтатыны – мұндай көліктер батпаққа, қарға не құмды жерде батып қалғанда, мұзда тайғанақтағанда басқаруға қолайсыз. Десе де, сіздің еншіңізге сондай автокөлік болып, аталған оқиғалардың біріне тап болсаңыз...
1. Ұзақ уақыт бойы өз беті ңізбен шығуға талпынсаңыз, қорапты суытыңыз. Көп жағ дайда АБҚ-ның ATF деп атала тын (Automatik Transmission Fuild) сұйықтығы қызып кетеді. Қызып тұрған кезінде бұл сұйықтықтың жабысқақтық қасиеті нашарлап, кейде тіпті қайнап, тасып кетеді. Осының нәтижесінде ол өзінің қызметін атқармай, АБҚ бөлшектерін майлай алмайды. Сөйтіп, фрикционды дискілер тоза бастайды. Сонымен қатар үйкелу кезінде фрикциондардың өздерінің де қызуы 200-250 гра дусқа дейін көтерілетінін ұмыт
Ресейдің Екатеринбург қаласындағы атақты бард, сазгер, актер Владимир Высоцкийдің мұражайынан оның бір кездері тақымдаған тұлпары – «Мersedes Benz 350W 116» көлігін көрдік.
паған жөн. Мұндай ыстықтың соқ қысы олардың өмір ұзақтығын кемітіп, тіпті трансмиссияның жылдам істен шығуына әкеліп соқтырады. Сол себепті батып қалған жағдайда қорапшаны аратұра тынықтырып, суытып тұруды ұмытпау керек. Мұндай сәттерде қозғалтқышты өшірмеуге де болады. 2. Қыздырылмаған көлікті қинамаңыз. Көлікті қыздырмай қозғап, батып қалсаңыз, оны қи наудың қажеті жоқ. ATF сұйық тығы қажетті деңгейдегі температураға жетпесе, керекті жабысқақ қасиетіне ие болмайды. Сондықтан АБҚ-лы автокөлікті қар үйіндісінен шығарар кезде те жегіш педалін басып, R режимін бір минут шамасында ұстап тұрыңыз. Осының нәтижесінде гидротрансформатордың өзі қа жетті мөлшердегі сұйықтықты шайқап, оны бұрынғы қалпына келтіреді. Осылардан кейін ғана
мәшинені қар үйіндісінен шы ғарып алу үшін ары-бері шайқап көруге болады. 3. Бағдарламаны бекітіңіз (типтрониктарда немесе L1, L2 де). Енді автокөліктерді ырғап қозғалту турасында. Көлік батып қалғанда гидротрансформаторды істен шығаратындай қатты ауырлық түседі (кейде тіпті соққы орын алуы мүмкін). Қызудың көтерілуі кезінде май өзінің қа сиеттерін жоғалта бастайды да (өйткені шын мәнінде жұмыс істеуі майдың қорапта туындататын қысымына байланысты), гидротрансформаторды немесе фрикциондарды күйдіріп жібереді. Бұл сол сәттегі жағдайға байланысты. Сондықтан ұзақ уақыт батып жатсаңыз, бағдарламаны бекітіп, бірінен екіншісіне ауыстырмаған жөн. Ал ең бастысы R (артқа жүру) режимінен D (немесе L1, L2) режиміне бекітілген бағдарлама мен ауысуды тек тежегіш тетігі арқылы ғана жүзеге асыруға болады. Бірақ газ бен тежегішті бір уақытта басуға болмайды. 4. Батып шыққаннан кейін бірден қатты жүрмеңіз. Кез келген шамадан тыс ауырлық фрик циондардың пайдаланылу мерзімін қысқартады.
деске» барынша жақын жүруге тырысқан... - Әкем өте қатты жылдамдық пен жүретін. Жүрген жоқ – ұшты. Бірде анамның көзінше оның көлік жүргізу мәнеріне таңданы сымды жасыра алмадым. Сонда анамның жылап: «Қашан болса да жылдамдық оның түбіне жетеді» дегені есімде. Мен анашымның сол кезде айдау мәнері емес, оның ішкі жылдамдығы, ол өмір сүрген жылдамдықты айтқанын көп уақыттан соң түсіндім, - дейді естеліктерінде Никита Высоцкий.
Нөмірлерді ажырата аласыз ба?
1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5
Жеке тұлғалардың мемлекеттік нөмірі Заңды тұлғалардың мемлекеттік нөмірі Мотоциклдердің мемлекеттік нөмірі Полиция көліктерінің мемлекеттік нөмірі Президент әкімшілігі көліктерінің мемлекеттік нөмірі Президенттің күзет қыз меті көліктерінің мемлекеттік нөмірі Президент пен Үкіметтегі тұлғалар жұмыс көлікте рінің мемлекеттік нөмірі Шетелдік жеке тұлға лардың көліктерінің мемлекеттік нөмірі Шетелдік заңды тұлға лардың көліктерінің мемлекеттік нөмірі Шетелдік компания өкілдерінің мемлекеттік нөмірі Шетелдік БАҚ пен олар дың өкілдері көліктері нің мемлекеттік нөмірі Дипломатиялық миссия лар қызметкерлері көліктерінің мемлекеттік нөмірі
Бетті дайындаған Нұрлыбек РАХМАНОВ
14
естелік Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
«XIV ғасырдан сәлем...» «Ауған соғысы», «ауғандық интернационалист-жауынгер», «шектеулі контингент» деген сөздер қаншалықты құлағымызға сіңісті болғанымен, бұл соғыс туралы жазуға қаламымыз жүріңкіремейді. Өйткені сол кезде әскери бұйрықты мүлтіксіз атқарған, түбіт иек бозбала күйінде жат жерде өмірден қыршын кеткен жас жігіттердің соңында қалған ата-анасы, жары, баласы мен бауырларының жан-жарасын қозғағымыз келмейді. Сонымен қатар бүгінгі ұрпақтың «Бөтен елдегі соғысқа қатысу қажет пе еді?» деген сауалына қапелімде жауап бере алмай қалатынымыз да шындық.
Еламан ӘЙПІШЕВ, «Орал өңірі» 1979 жылы 25 желтоқсанда Мәскеу уақыты бойынша сағат 15.00-де КСРО Қорғаныс министрі нің бұйрығымен Ауғанстанға Ке ңес әскерін енгізу басталды. Командирлер бұл қысқа мерзімдік акция, тапсырманы орындаймыз да кетеміз деді. Алайда олар осынау жарияланбаған соғыстың он жылға жуық уақытқа созылаты нын білмепті. Кеңес әскерінің Ауғанстанға енгізілгені Кеңес Үкіметі басшыларының өрескел қате лігі болғанын тарих кешірмейтін шығар.... Ресми деректер бойынша бұл соғыста 15 мыңнан астам Кеңес солдаты мен офицері қаза тапты, 35 мың адам жараланды. Кеңес әскерінің соғыс әрекеттері КСРОға 5 млрд. сом шығын әкелді. Ауған соғысының ел басына әкелген қай ғы-қасіретінде шек жоқ. 1979 жылы 25 желтоқсанда басталып,110 айға созылған соғысқа Қазақстаннан 21979 адам қатысты. Оның 780-і соғыста құрбан болды, 22-сі ізтүзсіз кетті. Ауған соғысына біздің облыстан 1021 адам қатысты. Жүздеген бастысқазақстандықтар мүгедек болып оралса, 27 адам қаза тапты, біреуі хабарсыз кетті. Жерлестеріміз, әскери ұшқыштар Қайырғали Майданов пен Фарид Ша галиев Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Бірнеше жауынгерлер көрсеткен ерліктері үшін орден-медальдармен марапатталды. Олардың арасында екі рет «Қызыл Жұлдыз», әскери «Қызыл ту» ордендерін кеудесіне таққан Игорь Щелоков және тағы басқалары бар. Қазіргі кезде 800-ден астам ауғандық ардагер ортамызда жүр. Осы мақаланы жазу барысында облыстық «Ауған соғысы мүгедектері мен ардагерлері» қоғамының төрағасы Тахир Қосча новтың қаза болған қаруластары туралы естелік әңгімесін тыңдаған едік. Азаматтық парыздарын адал атқарған жауынгерлердің қаһарман ерліктері ешқашан ұмытыл майды. 1980 жылдың басынан бастап Ауған жерінен елге мырыш табытпен жауынгерлердің денелері келе бастады. 1980 жылы 9, 1981 жылы 6, 1982 жылы тағы 6 жауынгер қазаға ұшырады. 1983 жылы 3, 1984 жылы біреу, 1985 жылы 2, 1986 жылы 1 сарбаз қаза тапты. Олардың көпшілігі 1960-1961жылдары дүниеге келгендер екен. Сол боздақтардың ерліктері 1999 жы лы Ауғанстан Ардагерлері одағы ның қолдауымен шығарылған «Ау ғанстанда қаза болғандар туралы» «Зерде» кітабының IV томында жазылды.
Оқ пен оттың ортасынан аман-есен келгендер қаруластарының үзілген армандарын жалғап, бейбіт күннің қадірін қастерлеп, ортамызда аманесен жүргендердің бірі - біздің бүгінгі кейіпкеріміз Қазыбек Әбдірешев. Ол – қазақтың қайсар ұлы ретінде әскери антына адал болған азамат.
От пен оқта
шыңдалған оғлан
Қ
Солардың бірі жымпитылық Жа ңабай Сейтекенов 1980 жылдың 10 шілдесінде ұрыста қаза болды. Ол 1961 жылы 11 сәуірде дүниеге келген. Жаңабай есейгенде «Бір күн кешігіп дүние есігін ашсам, туған күнім космонавтика күнімен тұспа-тұс келер еді» деп әзілдейді екен. Алғашқыда Жамбыл облы сындағы сержанттар даярлайтын оқу бөлімшесінде болған Жаңа бай Өскемен қаласындағы әскери бөлімге жіберіледі. 1979 жылдың желтоқсан айында бұл әскери бөлім Ауғанстан аумағына енгізілді. Әскерде бар болғаны 6 айда жинақтаған тәжірибесі жеткіліксіз еді. Жаумен бетпе-бет келген ұрыстарда сыналды. Оның үстіне бөтен елдегі, таулы жердегі ұрыс тактикасы біздің сарбаздарымыз ға әлі беймәлім еді ол кезде.. Жаңабайдың ерлігі туралы қа рулас жолдастары кейін ол оқыған мектеп ұжымына жолдаған хатында баяндаған. Сол хаттан үзінді келтіре кетейік «... Бірде біз әрі-бері өту қиын аңғардан өтуге бұйрық алдық. Әскери көліктер аңғардың ортасына келгенде дұшпандар кенеттен ұрыс бастады. Осы кезде колонна басындағы машина ның жүргізушісі ауыр жараланды. Кептеліс басталды. Бұл көптеген жауынгерлердің қаза болуына әкеліп соқты. Осыны аңғарған Жаңабай жаңбырша борап тұрған жаудың оғына қарамастан жабық көліктен шығып алдағы көліктегі жаралы жауынгерді қауіпсіз жерге жеткізді. Осылайша ол тұрып қалған машиналар легінің жүруіне мүмкіндік берді. Сөйтіп жүргенде жау оғы тиіп, өзі мерт болды. Жаңабай Ұлы Отан соғысындағы аталарымыздың ерлігін қайтала ды. Оған кейін «Қызыл Жұлдыз» ордені берілді. Біздің бөлімшенің үздік экипажы оның есімімен аталады...» Осындай ерлікті бұрынғы Чапаев ауданы Есенсай ауылының азаматы Неғметолла Тілеулин де жасады. Әскерге Зеленов ауданы Озер ное ауылынан 1980 жылы шақы рылған Сәрсенғали Берекетовтың сарғайған мына бір хаты бізге үлкен ой тастады.
«XIV ғасырдан сәлем!» деп бастапты Ауғанстаннан жазған алғашқы хатын Сәрсенғали Базар ұлы. Хатты оқыған анасы Мамиля Қабетқызы және бауырлары «Қазір адамдар жиырмасыншы ғасырда өмір сүруде, ал оларда он төртінші ғасыры несі?» деп таңғалған болатын. «Ауғандықтар негізінен ерте замандағыша өте кедейшілік өмір кешуде. Аласа үйлерде тұрады, жерді өгіз сабанмен жыртады, барлық жұмыстар адам күшімен атқарылады. Әйелдер пәренже жамылып жүреді» деп жазған. Сәрсенғалидың сол кездің өзінде саяси көзқарасы жоғары болғаны байқалады. Бұл елдің халқы неге ескіше өмір сүреді, жаңа өмірге талпынбайды, кері сінше қарсы тұрады. Ауған халқы елді өркендетуді ойлаған ағыл шындықтардың талпынысын үш мәрте қабылдамапты. Бұл ел еш қашан қарумен келген жат жұртқа бас имеді. «Бір аптадан соң Жаңа жылды қарсы аламыз. Екінші рет Жаңа жылды сіздерсіз қарсы алып отырмын. Ештеңе етпес, келесі Жаңа жылды үйде бәріңізбен бірге қарсы аламын» деп жазыпты Сәрсен ғали. Бұл оның соңғы хаты екен. Ол 1982 жылдың 16 қаңтарында жат жерде көз жұмды... Отанына, туған еліне деген перзенттік пейіл, шынайы интер националдық, патриоттық сезімде тәрбие алған «ауғандық» жа уынгерлердің ерліктері кейінгі ұрпақтарға үлгі-өнеге болмақ. Жыл сайын 15 ақпанда Кеңес әс керлерінің Ауғанстаннан шыға рылғандағы аталып өтеді. Биылғы 25 жылдығына арналған шаралар басталып кетті. Облыстық білім басқармасымен бірлесіп «Балалар соғысқа қарсы» атты сурет байқауы өтуде. Облыстық тарихи-өлкетану мұражайында «Жанымды жаралаған Ауғанстан» атты көрме жұмыс істеуде, бүгін облыстық қазақ драма театрында «Ауғанның от жалыны – өмірімнің жыры» атты әскери-патриоттық әндер байқауының гала-концерті өтеді.
азыбек ағаның жадында Ауған жерінде өткен әр күні еш ұмытылмақ емес. «1962 жылдың 1 қаңтарында Күйгенкөл ауылдық кеңесінде дүниеге келдім. Орта мектепті аяқтаған соң Кеңес әскері қатарына шақырылып, Ресейдің Воронеж облысы, Острогожск қаласында №20115 әскери бөлімде кіші командирлер әзір лейтін оқу-жаттығудың алты ай лық курсынан он шақты жерлес жігіттер, ішінде күйгенкөлдік Кәрімжан Әткешев бар, әскери машықтан өттік. 1980 жылдың 10 қазанында Өзбекстанның Самарқанд қаласына келіп, әскери құрам жасақталған соң, қарашаның оныншы жұл дызында Самарқанд-Шинданд әуе рейсімен Ауғанстанға сан ұлттың 300-ге жуық жігіттері бір тілек, бір үмітпен аттандық. Стюардессаның бұл бағыттағы рейстің тұңғыш жолаушылары біздер екенімізді хабарлап жатқаны есімде анық қалды. Ауғанстанға облысымыздан янайкиндік Николай Максимчев, Серебряков ауылынан Керелин Виталий, Орал қаласынан Владимир Емелин бірге аттандық. «Жақсының шарапаты тиер бар жерде» дегендей, қылыштың жүзінде, оттың ішінде, желдің өтінде төртеуміз бір-бірімізге қамқор болып жүрдік. Табиғатынан жауынгер, егіншілікпен айналысатын ауған халқы хижра жыл санауымен сол кезде 1359 жылдың күнтізбесін жүргізіп отыр екен. Екі жыл әскери өмірімізде лашықта (палаткада) тұрдық, асхана жоқ, ыстық тамақ дегенді көрмейміз, үнемі құрғақ паекті талғажу еттік, антисанитария салдарынан жауынгерлер арасында жұқпалы гепатит, іш сүзегі сияқты аурулар жиі кездесетін. Өмір мен өлімнің ортасында жүрген жауынгерлердің өзара бауырмалдығы, сыйластығы керемет болатын. Саяси-тәрбие жұмыстары жүйелі жүргізілді, елден хат-хабар үзілмейтін. Генерал-полковник Борис Гро мов (Ауғанстаннан Кеңес әскер лерін алып шыққан атақты генерал) басқаратын 5 мотоат қыштар дивизиясының №122 зенитті-зымыранды полкінің 55 батареясында механик-жүр гізуші болдым. Бірде алты автомашинадан құралған колоннамен тапсырма орындауға шыққанда дұшпандардың қару лы қарсыласына тап болдық. Колонна бастығы капитан П.Ба бенко, топ бастығы аға лейтенант В.Малахов қорғанысты шебер ұйымдастырып, жа-
уынгерлерге тактикалық тұр ғыдан сауатты бұйрық беріп, тосқауылды шығынсыз бұзып өттік. Тәжірибелі, білікті командир жауынгерлерін «атсаң - оқ, шапсаң - қылыш өтпейтін» батыр да епті етіп қалыптастыра білетініне осындайда тағы да көзің жете түседі екен. 1982 жылы 5 мамырда әскерден босап, 14 жауынгер ұшақпен Ташкентке келдік. Есепшотымызға ай сайын 13 рубль аударылатын, ақшамызды айырбастау пунктінен алып, пойызбен 8 мамыр күні ауылға келдім. Майдандас Николаймен, Виталиймен апта сайын сөйлесіп тұрамын», деді өткенін еске алған ағамыз. Кешегі қырғынның ортасында жүрген жауынгердің жорық жолдары туралы әңгімесін тыңдай отырып, адам тағдыры бір түйір қорғасынмен шеші летін соғыстың үрейі бойымды қалтыратып жіберді. Қолыма 1982 жылғы сәуір айында Қазыбек Әбдірешевке беріл ген төмендегі мәтінде жазыл ған мақтау қағазын алдым: «Награждается рядовой Абдрешев К.Ф. За достигнутые успехи в боевой и политической подготовке и примерную воинскую дисциплину, образцовою выполнение и интернационального долга на территории Демократической Республики Афганистан и в честь дня ПВО. 18 апреля 1982 г. Командир войсковой части полевая почта 57185 подполковник Воронин». Қысқа да нұсқа осынау марапаттауда елінің ұлы, намысының құлы болған жауынгердің жанкеш ті еңбегіне деген баға жатыр емес пе? Кіші сержант шенінде әскерден елге оралған Қазыбек Әбдірешев «Жауынгер-интернационалистке ауған халқынан алғыс», «Ауған Демократиялық Республикасынан Кеңес әске рінің шығарылғанына - 15 жыл», «Ауған Демократиялық Республикасынан Кеңес әскерінің шығарылғанына - 20 жыл», «Ұрыс әрекетінің ардагеріне», «КСРО Қарулы Күштеріне - 70 жыл» медальдарымен марапатталған. Ата-ана мен бауырлар дың, тілеулес жандардың ақ тілеуімен елге аман оралған "ауғандықтардың" өзара ын тымағы мықты, бірлігі мығым екеніне әңгіме барысында әрдайым көзім жетіп отырды. Өйткені олар от ішінде, өрт ішінде күйе жүріп, бейбіт өмірдің мәнін, тіршіліктің қадірін терең ұғынған жандар.
Меңдігүл ҒАРИФОЛЛАҚЫЗЫ, Жәнібек ауданы
ТІКЕЛЕЙ ЖЕЛІ oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
15
Таяуда БҚО ІІД әкімшілік полиция басқармасы қызметкерлері тікелей желі арқылы оқырмандарымыздың сұрақтарына жауап берді. Жол қозғалысы қауіпсіздігі тақырыбы көпшілікті қатты толғандыратыны тағы да анық байқалды.
Ержан, жүргізуші: – Таяуда маған сіздің б а с қ а р м а дан жол бо йында көлігіммен әкімшілік құқықбұзушылық жа сағаным жөнінде ұйғарым келді. Онда Достық-Ықсанов көшесінің қиылысында бағдаршамның тыйым салынған белгісіне қарамастан тоқтатым-сызығынан өткенім жазылған. Ойлап қа расам, мен сары белгі жаныпсөніп тұрған сәтте жүріп кеткен
ланысты ереже бұзу фактілерін автоматты тіркеу жүйесі де жұмыс істейді. Ерболат ҚАЛИЕВ, зейнеткер, Орал қаласы: – Қаладағы бағдаршамның біразы ескі, со лардың орнына, әсіресе, бейне бақылау жүйесі орнатыл ған жолдардың бойына сандық бағдаршам неге қойылмайды? Сонда тәртіпбұзушылық та азаяр еді.
Жол қауіпсіздігі сияқтымын. Сонымен қатар фотодан тоқтатым-сызығы көрін бейді. Айжол ЕРОЛЕЕВ, БҚО ІІД ӘПБ жол және техникалық инспекция бөлімінің басшысы: – Жол қозғалысы ережелерін бұзушылықты автоматты түрде тіркеу жүйесі қатаң түрде ҚР жол ережелері талапта рының шеңберінде жүргізіледі. Олар бағдаршамның қызыл белгісі жанып тұрғанда жол қиылыстарын өткен кезде ғана тіркейді. Яғни осы сәтте жыл дамдық өлшеуіш құралдардан көзге көрінбейтін инфрақызыл сәуле осы сызық бойымен бе ріледі де жол ережесін бұзған көліктерді тіркейді. Ал жасыл не сары белгі жанып-сө ніп тұрғанда жолдан өтсе, ол ережебұзушылық болып табыл майды. Егер қар не лайсаң болып, тоқтатым-сызығы көрінбесе, жол қиылыстары шекара ларында арнайы жол белгісі тұр. Соған қарау керек. Жол қиы лыстарында жасыл белгінің жа нып-сөнуі кем дегенде 3 секунд, сарының жануы 3 секунд уа қыт алады. Барлығы 6 секунд жол қиылысынан қауіпсіз өтуге толығымен жетеді. Бүгінгі таңда мұндай интеллектуалды жол қиылысы жүйесі Орал қаласында Достық даңғылы – Ық санов көшесі, Еуразия даңғы лы – Құрманғазы көшесі және С.Датов – Гагарин көшелерінің бойында жұмыс істеп тұр. Сондай-ақ облыс орталығының бес жерінде, яғни Жәңгір хан кө шесі бойында «Молодежный» аялдамасы, Жәңгір хан - Әзір байжан көшелері қиылысы (Шаған бөгеті) Ч.НабережнаяКарев көшелері қиылысы, Әбілхайыр хан даңғылы – Карбышев көшесі және Самара – Шым кент тас жолында 1-саяжай бұ рылысы тұсында белгіленген жылдамдықты асырғанға бай
қатаң бақылауда Айжол ЕРОЛЕЕВ: – ҚР «Жол қозғалысы ереже сін ұйымдастырудың техникалық құрылғылары, оларды қолда ну тәртібі» стандартына сәйкес, жүргізушілерге бағдаршамның жану уақыты туралы мәлімет беру үшін сандық таблоны пай далануға болады. Олар міндетті түрде бағдаршам нысандарында, соның ішінде жол ережесін автоматты түрде бақылау жүйе сі орналасқан жерде болсын деген талап бірде-бір құқықтықнормативтік актілерде қарасты рылмаған. Дегенмен де біз бұл бағытта жергілікті атқарушы билік органдарына өтініш жасаудамыз. Соған орай Орал қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушы көлігі және автомо биль жолдары бөлімі қаржы бөліп, облыс орталығы көшеле ріне кезең-кезеңімен сандық таблосы бар бағдаршамдар қо йылуда. Мәселен, таяуда жоға рыда айтқан Достық даңғылы – Ықсанов көшесі қиылысында осындай бағдаршам орнатылса, осы айдың соңына дейін қалған екі интеллектуалды көше қиы лыстарындағы бағдаршамдар да жаңартылмақшы. Аңсарбай ЕСБОСЫНОВ, Орал қаласының тұрғыны: – Менде үш сұрақ бар. Біріншісі, жол инс пекторы тоқтатқанда, жүргізу ші көлігінен түсуге міндетті ме? Екіншісі, үйлену тойы кезінде, әсіресе, жұма-жексенбі күндері көлік дауысынан қала азан-қазан болады, оған қандай шектеу қоюға болады? Лайсаң күндері кейбір жүргізушілер жоғары жыл дамдықпен келіп, аялдама не жол жиегінде тұрған адамдарға суды, балшықты шашып өтеді.
Егер осындай жағдай орын алса, көліктің мемлекеттік нөмірін айтып, сіздерге хабарласып, оларды тәртіпке шақыруға бола ма? Нұртай ЛЕЗОВ, БҚО ІІД ӘПБ әкімшілік полиция қызметін ұйымдас тыру және бақылау бөлімінің аға инспекторы: – ҚР Жол қозғалысы ереже сінің 5,3-тармағына сәйкес, ішкі істер құрылымының қызметкері көлікті тоқтатқан кезде аталмыш заңнаманың 2.3.2-тармағына орай жүргізуші тоқтап, полицейдің нұсқамасын орындауы керек. Тоқтаған көлікке ішкі істер ме кемесінің қызметкері келіп, жүр гізушіге тоқтату себебін айтуы тиіс. 2.3.2-тармағына бойынша жүргізуші көліктен шығарда тех никаның өздігінен немесе өзге жандардың басқаруымен қозға лып кетуін болдырмау шараларын алуы қажет. Заң бойынша полиция қызметкері жүргізушіге көліктен шығу туралы талап қоя алады. Ербол ӘЛІМБЕКЕРОВ, БҚО ІІД ӘПБ әкімшілік тә жірибе бөлімі басшысының міндетін атқарушы: - ҚР Жол қозғалысы ереже сінің 19,1-тармағына сәйкес, көлік құралдары дыбыс белгісін далалық жерде, алдында келе жатқан көлікті басып озу кезінде ғана береді. Осы ереженің 22,7тармағымен жолаушыларды кө ліктің сыртында тасымалдауға және көлік жүріп келе жатқанда жолаушылардың есік, терезе, люкті ашып сыртқа шығуына тыйым салынады. Егер осындай жағдай орын алса, жүргізушіге хаттама толтырылып, жолаушы жауапкершілікке тартылады. Ал жаяу жүргіншіге көлігімен су шашып кетуге байланысты
жауапкершілікке тарту заңна мада қарастырылмаған. Егер көлік жүргізушісі осындай әре кетті қасақана жасаса, онда зар дап шегуші көліктің мемлекет тік нөмірін көрсетіп, ішкі істер құрылымдарына шағымдануына болады. Қамбар СЕРІКОВ, Зеленов ауданы: - Мен авто мектептер жөнінде білгім ке леді. Қазіргі таңдағы жол бойын дағы заңбұзушылықтарға олар дың да қатысы бар деп санаймын. Себебі онда жүргізуші куәлігін алу үшін оқитындардың бәрі бір дей сабаққа қатысып, тиісті тәлім алмайтыны анық. Осы мәселені реттеу жағы қалай болып жатыр? Жанболат ЖАНШИН, БҚО ІІД ӘПБ тіркеу-емтихан жұмыстары бөлімінің басшысы: – 2013 жылдың екінші тоқ санынан бастап автомектептер қазір облыстық білім басқар масының қарауына берілді. Біз тек бақылаймыз. Жүргізушілер ді дайындау сапасы төмендеп кетуіне байланысты еліміздің кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу көзделуде. Соған байла нысты бұл мәселе де шешімін таппақ. Жалпы алғанда, жыл өткен сайын жүргізуші куәлігін алғысы келетіндер саны көбейіп келеді. Мәселен, өткен жылдың ішінде біздің облыс бойынша алғаш рет жүргізуші куәлігін алғандар саны 9150 адамды құрады. Айнұр НҰҒМАНОВА, Қаратөбе ауданы: – Кәмелет ке жасы толмаған
дар көлік басқарса, оларға қандай жауапкершілік болатынын білгім келеді. Ербол ӘЛІМБЕКЕРОВ: – 18 жасқа дейінгі кәмелетке жасы толмаған жасөспірімдер көлікті басқарса, олардың атаанасы жауапкершілікке тарты лады. Қуаныш МАЮКОВ, Мереке орта мектебінің мұғалімі (Тасқала): - Жол полициясы көлік тексеру орындарына ба қылау жүргізе ме, бұл бағытта қандай өзгеріс енгізілуде және облысымызда осындай бекеттердің санын көбейту жоспарда бар ма? Айжол ЕРОЛЕЕВ, БҚО ІІД ӘПБ жол және техникалық инспекция бөлімінің басшысы: - ҚР заңнамаларына енгізіл ген өзгертулер мен толықтыру ларға байланысты 2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап автокөліктер ді техникалық тексерістен өткізу ішкі істер органдарынан алы нып, бәсекелік ортаға берілді. Ал оларды бақылау ҚР Көлік және коммуникация министрлігіне жүктелді. Сол себепті ішкі істер ор гандарының ондай бекеттерді көбейтуге құзыреті жүрмейді. Бүгінгі таңда облыс көлемінде 13 стационарлы көлік тексеру орны болса, оның 8-і Орал қаласында және жергілікті атқарушы би ліктің тапсырысы негізінде ауыл дарды аралайтын 13 жылжымалы көлік тексеру пункті бар. Бұл ба ғытта ешқандай өзгеріс енгізілген жоқ, бұрынғыдай баж салығын төлеп, көлігіңізді техникалық тексерістен өткізесіз.
Дайындаған Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ
16
оқырман Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
85-ке келсе де, еңкеймеген Ер Ата
Аудан әкімі Нұрлан Рахымжанов Социалистік Еңбек Ері Ескендір ата Есімовті 85 жасқа толған сәтімен арнайы құттықтады. «Ердің атын еңбек шығара ды» дегендей, жастайынан шынығып өскен Ескендір ата кә мелеттік жасқа жетпей тұрып, қолына шопан ата таяғын ұс тапты. М.Мәметова атындағы совхозда ақтылы қой өргізген кезінде қозы алудан жоғарғы көрсеткіштерге ие болады. Жылдар өте аудан экономикасын өрлетудегі тынымсыз жұмысы
бағаланып, 1966 жылы Социалистік Еңбек Ері атағын иеленсе, екі мәрте Ленин, Еңбек Қызыл Ту, «Халықтар достығы», «Құрмет Белгісі» ордендерін өңіріне тақты. 45 жыл үздіксіз еңбек еткен қарт шопан 1992 жылы зейнет демалысына шық ты. Нұрлан Сағынтайұлы елінің мерейіне айналған ақсақалдың
иығына зерлі шапан жауып, құттықтаухатын табыс етті. Ау дан басшысы «Бөкей ордасы ауданында еңбек майданында шыныққан, Социалистік Еңбек Ерінің ортамызда жүргеніне қуанамыз» деп шексіз пейілін білдірді. Ат үстінде жүрген азаматтар мен еңбек ардагерлері қатысқан айтулы басқосуда мәслихат хатшысы Е.Таңатов, әйелдер ұйымының төрайымы Г.Бисекенова, еңбек ардагерлері Е.Кенжеғалиев, Н.Қадымов, Н.Ахметов, Ч.Қойшыбаев сынды аудан ақсақалдары мерейтой иесіне жылы тілектерін арнады. Қарапайым шопанның даң қы сонау бір жылдарда бүкіл республикаға танымал болға ны – бүгінгі толқынға үлкен та ғылым. Есімі аңызға айналған Ескендір атаның еңбегін бейнелейтін мал бағудың құпиясы мен өзіндік тәжірибесі жайында кітап шығарса, нұр үстіне нұр болар еді деген ойларын да жеткізді көпшілік. Мақтаулы қарт шопан туралы музей жасақталса деген де орынды пікір айтылды. Лайым, ақтарылған ақ тілектер періштенің құлағына шалынсын дейді жерлестері.
Гүлнәр ТАСБОЛАТҚЫЗЫ, Бөкей ордасы ауданы
Өз ісінің шебері
Переметный ауылында қазақ тілі мен ұлттық рухани қажеттілікке үнемі назар аударып, осы бағыттағы жұмыстардың жандануына барынша үлес қосып жүрген - «Достық» үйінің қызметкері Гүлбаршын Қасиетова. Әуесқой сазгер әрі орындаушы, бірнеше саз аспаптарында ойнайтын Гүлбаршын – Зеленов аудандық ұлт-аспаптар оркестрінің мүшесі.
Ол 2010 жылы Зеленов аудандық мәдениет үйінде үйір ме жетекшісі болып қызметке орналасып, «Ақ ниет» әжелер ансамблін құрды. Бүгінде ансамбль мүшелері Гүлбаршын Ғұмарқызының басшылығымен Қасым Аман жолов атындағы қа-
зақ орта мектепте кездесу өткізіп, қазақ қыздарының тә лім-тәрбиесі, киім-киісі, шаш күтімі туралы кеңестер беріп тұрады. Бауырсақ мерекесі ұйымдастырылды. Қыз бала үйінен ұзатылып, келін болып табалдырық аттаған тойларда шашу, ақ ұсыну, бата беру
дәстүрлері әжелердің қаты суымен өтеді. Гүлбаршын қара өлеңдерді іздестіріп жү ріп, тауып бізге үйретуде. «Қазақстан-Орал» телеарнасынан екі рет өнер көрсеттік. Ол бағдарламаларды «Қазақ стан» ұлттық арнасынан да көрсетті. «Достық үйінде» әже лер бұрышы бар. Ол жерде дастарқан жасау, құрақ құрау, ұлттық тағамдарды да йындау туралы жас келіндер ге кеңес береміз.
Мүгілсім НҰРЖАНОВА, Переметный ауылы, Зеленов ауданы
Елбасымыз биылғы Жолдауында да «Мәңгілік ел» болудың жолдарын айқындап берді. Осы ретте көздеген арманмақсатымызға жету үшін ұрпақ, соның ішінде қыз тәрбиесіне ерекше мән беру керек дер едім.
Ұлтты қыз сақтайды Қыз бала – қай халықта болмасын әдемілік пен әдептіліктің, сұлулық пен іңкәрліктің символы. Халқымыз мінезі жақсы, әдепті жігітті «қыз мінезді екен» деп тегін айтпаған немесе «қыздың жиған жүгіндей», «қыздың төккен кестесіндей» деген тіркестер қыз баланың нәзіктігін, шеберлігін, ұқыптылы ғын аңғартып тұрған жоқ па? Алла Тағала жалпы әйел затын сұлулықтың рәмізі, өмірдің гүлі, тір шіліктің сәні етіп жаратқан. Тіпті Жаратушымыз әйел-ананың дәрежесін қол жетпес биікке көтергені сонша, жаннат - әрбір ананың аяғының астында деген. Ежелден әдет-ғұрып, салт-дәстүріміз бойынша көп болып, ауыл-ел болып тәрбиеленген аналарымыз өнегелі болып өскендіктен де, қазақ халқы өзінің аса құнды ұлттық менталитетін сақтап, бүгінгі бір тұтастыққа жетті, яғни қызын сақтай алған қазақтың ұлтын да сақтай ал ғанын көріп отырмыз. Ал қазіргі таңда, заманның емес, адамның түлкі болған кезінде әйел заты тарапынан орын алып отыр ған келеңсіз жайттар кімді болса да бейжай қалдырмайды деп ойлаймын. Әсіресе, қыздарымыздың бейбастақ қылықтарын көріп, көңілің құлазиды да, осыншама көргенсіздік, жүген сіздікке жеткен қыздарын ата-анасы біле ме, білмей ме? Қыздарымыздың сырт пішініне, киім киісіне, жүрістұрысына неге салғырт қараймыз. Бұл олардың тәрбиесінің төмен еке нін, яғни анасына үлкен сын екенін түсінетін уақыт жеткен сияқты. Бір ғана мысал, қыздарымыз көшеде ша шын жайып, жалаңбас жүреді, тіпті мектеп жасындағы қыздарымыз да шашын жаюға әуес, сонда бұл қыз дардың әжелері мен аналары «Абай жолын» оқымаған ба?! Біздің әдетғұрпымызда шашын кімдер, қашан жайған? Алла сақтасын, үйде қайғылы жағдай болғанда ғана әйелдер шашын жайып, жоқтау айтып жыла ған емес пе?! Жалпы, қыз бала тәрбиесіне анасы ғана жауапты, өйткені мектепте мұғалім тек ақыл-кеңес береді, ал қатаң тәрбие, қатал талап анасы тарапынан болуы керек деп ойлаймын. Қазіргі қыздар ерке, шолжаң, сөзге үйір, дөрекі болып өсіп келеді. Абай атамыздың «Перзентіңе қастық ойласаң, ерке қыл» деген сөзін неге еске алмасқа?! «...Қыздың ұяты - шешеге», «Шешесін көріп, қызын ал» деген ұлағатты сөздерді білмейтін ана жоқ шығар, алайда нәтижесі қайда? «Қызым үйде, қылығы түзде» деген мақалды еске алып, қатты күлмеу, айқайлап сөйлемеу, ұйқышыл болмау, үлкеннің жолын кеспеу, ыдыс-аяқты салдырлатпау, босағаға керілмеу, үл кендерден жоғары отырмау, өтірікөсек айтпау, жаман әдеттерден аулақ болу, әйел адамға тән өнер түрінің барлығын және үй шаруасын меңгеру, сонымен қатар ұлдар мен ер-азаматтар тәртібіне қыздар әдептілігінің зор ықпалы бар екенін түсіндіру, са-
насына сіңіріп қалыптастыру, яғни қыздарын бөгде босағаға бармай тұрып тәрбиелеу ежелден ананың міндеті болған және бола береді деп ойлаймын. Қазақ қызы өзге ұлттардан ер-азаматты сыйлай білетіндігімен ерекшеленеді емес пе? «Қыз бала бойында ең басты екі байлық болуы керек» деп енем жиі айтады, бірі - сабырлылық, екіншісі кішіпейілділік, шынымен де, осы екі мінез пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айтқан көркем мінезге жатады. «Елімді түзеймін десең, бесігіңді түзе» деген сөздің мағынасында да қыз бала тәрбиесі жатқан жоқ па? Бесікті кім тербететіні белгілі ғой. Ақұштап апамыз: «Қазақ қызы, сен кім болсаң да, алдымен бесігіңді тербеп, ана бол, туған топырағын сүйетін, Отанын қорғайтын, ата-ана сыйлайтын ұл-қыз тәрбиеле» деп айтып та, жазып та жүр немесе «...Қай ғасырда тусаң да, айналайын, Бесік тербеу сендердің үлесте рің!» деген өлең жолдарының өзі көзі ашық, көкірегі ояу жандарға түсі нікті емес пе? Мөңке би: «Қыз бала табиғатынан ер-азаматтың қадірін арттыруға, қара басын сыйлауға жаралғанын білмесе, әу баста ағзасында кемдік бол ғаны» деп бекерге айтпаған шығар. Ал Фариза апамыздың мына бір өлеңінің өзі тұнып тұрған тәрбие деп ойлаймын: Ару қыздар ай көрік, қылығы күн, Сезбейсіздер өздерің оны бүгін, Сезбейсіздер керемет қыз тағдырдың Сұлулығын, Күн текті ұлылығын. Бұл сендер құлпырған, құндыз бәрің, Серпіп алға жалғайтын тіл тағдырын, Ескеріңдер ертеңгі ел тағдырын, Сендердің қолдарыңда жер тағдыры. Осындай ұлағатты сөздерге сүйене отырып, қыз баланың алдында қоғамның, ұлттың дамуы барысында зор жауапкершілік тұрғанын олар дың санасына сіңіріп, жан-жақты тәрбиелеуді басты мақсат етіп алайық, аналар! Бүкіл адамзат қыздан тарайды, қыз келін болады, келін анаға айналады, ал ана әже деген зор дә режеге жетеді. Осы үшеуі арқылы ұр пақ өседі, ұлтымыз көбейеді. Ұлтты қыз сақтайды деген осы емес пе? Әйел мың жерден білімді де ақылды, іскер де алғыр болса да, басты мәселе отбасын құрып, үлгілі әйел, құр метті ана және отбасының сүйеніші болу екенін әрбір ана жадымызға ұстап, қыздарымызды ибалы, имани қасиетке бай етіп тәрбиелейік.
Тамара НӘБИҚЫЗЫ, дарынды балаларға арналған мамандандырылған С.Сейфуллин атындағы №11 мектеп-интернат кешенінің мұғалімі
БҰҚАРА oral_oniri@inbox.ru
Таяуда халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының құрылуына 25 жыл толуы
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
«Қазақ тілі» қоғамына – 25 жыл
на орай Батыс Қазақстан
Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде Н.Назарбаев
инженерлік-гуманитарлық университетінде «Қазақ қоғамы және мемлекеттік тіл» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды.
Д
өңгелек үстелде көр шілес Ақтөбе өңірінің және жергілікті ғалым дар мен белгілі қаламгерлер бас қосты. Жиында ұлттық идея мен мемлекеттік тілді ұштастыру, қазіргі қоғамдағы тілдік ахуал және көптілді білім беру, мемлекеттік тілдің қолданылу, даму және насихатталу мәселесі сөз болды. Жиын барысында сөз алған Ақтөбеден арнайы келген фило софия ғылымдарының докторы, профессор Алтай Тайжан «Тіл – әлеуметтік мәселелердің маңыздысы. Бүгінде қазақтардың табиғи түрде саны артты. Енде-
Жақында облыстық прокуратураның мәжіліс залында халықаралық келісімшарттардың қолда нылуы мен қапастағылардың құқығын қадағалау мәселесі бойынша баспа сөз мәслихаты ұйым дастырылды.
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі»
Б
ұған қылмыстық жазасын өтеудегі және қамауға алынған, ұсталған тұлғалар құқығының сақталуын қадағалау бойынша облыс прокурорының аға көмекшісі Тимурлан Исмаилбаев, прокурор көмекшісі Әділ Ахмулдин және облыс прокурорының халықаралық келісімшарттардың қолданылуын қадағалау жөніндегі аға көмекшісі Арман Қабанов қаты сып, аталған мәселелер бойынша өткен жылы атқарылған жұ мыстарға қысқаша шолу жасады. Алдымен сөйлеген Тимурлан Шамилұлы БАҚ өкілдерін облыс прокуратурасының өткен жылғы қылмыстық жазасын өтеу орындарына жүргізген тексеріс қо рытындыларымен таныстырды. Оның айтуынша, 2013 жылғы заңбұзушылықтар алдыңғы жылғы дан 1,5 есеге артқан. Мысалы, 2012 жылғы жалпы заңбұзушы лықтар саны 343 болса, былтыр бұл көрсеткіш 492-ге жеткен. Сотталғандардың конституция лық құқықтарының бұзылуы да үш еседен астам өскен. 2012 жылы сотталған 40 адамның құқы бұзылса, 2013 жылы 127 жазасын өтеуші жәбірленген. Аталған істер бойынша былтыр 66 ұсыныс жасалып, 12 ұйғарым енгізілді. 83 лауазымдық тұлға тәртіптік
ше, тіл де табиғи жолмен даму керек. Ол үшін мәжбүрлеу шаралары қажет емес. Оның мәртебесі Конституцияда көрсетілген. Бізге орыс тілін ешкім ақша беріп оқытқан жоқ. Қажет болды, оқы дық. Міне, қазақ тіліне де осындай қажеттіліктер туындату керек. Мысалы, орысша сұхбат беруді сұ рап тұрған журналиске орысша
білмеймін десем, ол алға қойған мақсатына жете алмай кетеді. Мі не, қажеттілік осыдан сезіледі» – деді. Ғалымдар мемлекеттік тіл дің қолданысын талдап, саралады. Олар тілге тиек болған бүгінгі хал-ахуал біртіндеп түзелер деген үмітте. Дөңгелек үстел «Қазақ тілі» қоғамы БҚО филиалының төр
ағасы, белгілі тілші-ғалым Болат Жексенғалиевті 50 жылдық мерейтойымен құттықтауға ұласты. Еңбегін елеп-ескерген инже нерлік-гуманитарлық университет ұжымы ғалымға профессор атағын берді.
Өз тілшіміз
Қапастағылардың да құқығы қадағаланады жауапкершілікке тартылып, 4 тұлға прокурор ұсынысы бойынша уақытша қамауға алу изоляторынан босатылған. Былтыр жазасын өтеу орында рында өзіне зақым келтірудің 9 жағдаяты тіркелсе, соның 4-еуі топтасқан адамдардың үлесіне тиеді. 2013 жылдың 20 тамызында РУ-170/2 мекемесінде орын алған жағдай бойынша 62 сотталған тұлға өзіне зақым келтірушілік актісін жасады. Осыған байланысты ҚР ҚК 360-бабының 3-бөліміне сәйкес қылмыстық іс қозғалып, ол сол жылы 25 қарашада сотқа жіберілді. Мекеме қызметкерлерінің арнайы құралдарды жазасын өтеу шілерге рұқсатсыз қолдануы нәтижесінде сотталғандардың конституциялық құқықтарының бұзылуы мен қашып кету фактілері орын алған жоқ. Азап тауға қарсы тұруға бағытталған заңнаманың сақталуы бойынша жұмыстар жүргізілуде. Мысалы, 2013 жылдың 22 қазанында сотталған Б-ға дене жарақатын келтіру фактісі бойынша ҚР ҚК 141-1 бабының 2-бөлімімен қыл мыстық іс қозғалып, ҚР Бас Әскери прокуратурасына жіберілді. Өткен жылдың 23 желтоқ санында сот үкімімен сотталған С.Жалиевтен 450 мың теңге мөл шерінде пара алған РУ 170/2 мекемесі бастығының орынбасарлары А.Ахметов, М.Валиев, сондай-ақ жедел қызметкерлер С.Габдушев пен О.Мұхтаров 8 жылға бас бостандығынан айырылды. Ал РУ 170/2 мекемесінің бастығы 2013 жылдың 29 қарашасы күнгі ҚР ІІМ ҚАЖК төр
ағасының бұйрығымен атқарып отырған лауазымынан босатылды. Әріптесінің сөзін жалғастыр ған Әділ Ахмулдин «Еңбек» РМК «Еңбек-Орал» БҚФ тексеру барысындағы кемшіліктер жөнінде айтты. Оның сөзінше, аталған мекемеде сотталушылар жала қысының кешіктірілуі мен тиісті үстемақының төленбеу жағдаяты орын алған. Тексеру жұмысынан кейін облыс прокуратурасының ұсынысы бойынша үш сотталушы тұлғаға 76,5 мың теңгеден астам мөлшердегі ақша төленіп, ал босатылған 30 сотталушыға қайта есептеу жүргізілген. Жоғарыда орын алған кемші ліктерге байланысты «Еңбек» РМК және «Еңбек-Орал» РМК БҚОФ директоры еңбек заңнамасын бұзғаны үшін ҚР ӘҚБтК-ның 87бабы бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Бас бостандығынан айыру орындарындағы діни ахуалды сауықтыру шаралары да облыс прокуратурасында жоспарға сәйкес жүзеге асырылуда. Соның нәтижесінде салафизм идеясын ұстанған сотталғандар отбасы ның екі мүшесі өзінің теріс ойларынан бас тартып, хиджаб кию ді тоқтатқан. Жедел профилактикалық есепте тұрған 26 тұл ғаның ішінен 12-сі радикалдық идеялардан бас тартып, дәстүрлі мазхабқа бейімделді, қалған дарымен теолог мамандар жұ мыс жүргізуде. Бұған қоса төрт аз қамтылған отбасыға 431 мың теңге мөлшерінде әлеуметтік жәрдемақы төленіп, қапаста отырған бір адамның анасы жұмысқа
орналастырылды. Мектепке дейінгі жастағы 6 балаға оқу жы лының алдында 56 мың теңгеге мектеп киімі мен құрал-жабдық тар сатып алынды. Тағы бір ай та кететін нәрсе, облыс прокуратурасы БҚО бойынша ҚАЖД және «Еңбек-Орал» РМК БҚОФ бірігіп, сотталғандарды жұмыспен қамту шараларын қарастыруда. Қазіргі таңда РУ-170/2 ме кемесінің өнеркәсіптік аймағында металл құрылымдарын, ағаш өңдейтін цехтар мен тігін цехы ашылып, сотталушылар жұмысқа тартылуда. Кездесуде сөйлеген Арман Қабанов облыс прокуратурасының халықаралық келісімшарттар шеңберінде алыс-жақын шетелдердің құзыретті органдарымен бірігіп, ауқымды шаруа атқарып жатқанын айтты. Оның сөзінше, облыс прокуратурасы былтыр шетел азаматтарына қылмыстық қудалауды жалғастыру үшін шетел мемлекеттерінің уәкілетті ор гандарына 7 қылмыстық іс жолдаған. Бұл істер олардың құқық қорғау органдарының өнді рісіне қабылданып, алдын ала тергеу жүргізілуде. Облыс аума ғында 2013 жылы 6 шетел азаматы ұсталған. Оларды іздестіру шетел мемлекеттерінің құқық қорғау құрылымдарымен жүзеге асырылған. Прокуратураның талабы бойынша осы тұлғалар сот пен экстрадициялық түрде қамауға алынып, кейін олар тиісті қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін азаматтығы тиесілі елге прокуратурамен экстрадиция ланған.
17 ЖОБА
Облыстық мәслихаттың шешімі Орал қаласы
№
2014 жыл
Батыс Қазақстан облысы аумағында құрылыс салудың Ережесін бекіту туралы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жә не өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңдарын басшылыққа ала отырып және Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2013 жылғы 10 желтоқсандағы №278 қаулысы негізінде Батыс Қазақстан облыс тық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛ ДАДЫ: 1. Қоса беріліп отырған Батыс Қазақстан облысы аумағында құ рылыс салудың ережесі бекітілсін. 2. Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2004 жылғы 29 мамырдағы №8-7 «Батыс Қазақстан облысы аумағында құрылыс салу ережелері туралы» шешімінің (мемлекеттік реестрдің нормативтік-құқықтық актісінде №2725 2004 жылдың 9 шілдесінде тіркелген, 2004 жылдың 25 қыркүйегінде «Орал өңірі» газетінің №117 санында, 2005 жылдың 5 қара шасында «Приуралье» газетінің №133 санында жарияланған), Батыс Қазақстан облыстық мәслиха тының 2005 жылғы 22 қазандағы №22-6 «2004 жылғы 29 мамырдағы №8-7 Батыс Қазақстан облыс тық мәслихатының шешіміне толықтырулар енгізу туралы» ше шімінің (мемлекеттік реестрдің нормативтік-құқықтық актісінде №2947 2005 жылдың 28 қараша сында тіркелген, 2005 жылдың 10 желтоқсанында «Орал өңірі» газетінің №149 санында, 2005 жылдың 10 желтоқсанында «При уралье» газетінің №149 санында жарияланған), Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2008 жылғы 14 қазандағы №9-7 «2004 жылғы 29 мамырдағы №8-7 Батыс Қазақстан облыстық мәсли хатының шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» шешімінің (мемлекеттік реестрдің нормативтік-құқықтық актісінде №3016 2008 жылдың 13 қара шасында тіркелген, 2008 жылдың 26, 29 қарашадағы «Орал өңірі» газетінің №136, №137 сандарында, 2008 жылдың 27 қараша, 2, 6 желтоқсандағы «Приуралье» га зетінің №136, 138, 140 сандарында жарияланған) күші жойылды деп танылсын. 3. Осы шешім алғаш ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қол данысқа енгізіледі.
Сессия төрағасы Р.ХАЙРУЛЛИН Облыстық мәслихат хатшысы М.ҚҰЛШАР
шарайна oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
19
Екі басты бұзау М
Ажалсыз саяхатшы Ж
ыл жарым уақыт Ты нық мұхитта қайықпен жүзіп жүрген Хосе Иван атты мексикандық жақында құтқа рылды. Ол ашық мұхитта 16 айға саяхат жасамақ болыпты. 2012 жылдың қыркүйегінде досымен бірге Мексикадан Сальвадор ға қарай қайықпен саяхатқа
Ең мықты қара күш иесі У
шыққан. Бұзылған қайықты жел мен ағыс айдап, 12,5 мың шақырымға алыс әкетіпті. Ол ашық мұхитта тасбақа, балық, құс аулап күн көріпті. Қасындағы жолдасынан айырылған, сақа лы қауғадай, мойны ырғайдай болған саяхатшы бір кемеге тап болып, аман қалыпты.
70 жыл елеусіз тұрған үй П
ариж қаласы халықтың тығыз орналасуымен бел гілі. Онда үйлердің бос тұруы мүмкін емес. Бірақ жақында жетпіс жыл бойы еш жанның, тіпті биліктің назары түспей, бос тұрған пәтер табылды. Пәтердің
ароккода екі басты бұзау туылды. Оған Сана Сайда деп ат қойыпты. Ол араб тілінен аударғанда «Бақытты жаңа жыл» деген сөз екен. Екі басты бұзаулар бұдан бұрын АҚШ-та, Грузия мен Колумбияда туылған еді. Ал 2013 жылы АҚШ-та алты аяғы бар бұзау туылған.
иесі Флориан есімді ханым со ғыс жылдарында ұлтшылдардан қашып, қаладан кетіп қалған екен. Үй жиһаздары мен әйел тұтынған заттар ақсүйектік рух аңқыған сонау алыс дәуірді көз алдыңа әкеледі.
краинаның ресми түрде мойындалған ең күшті адамы 48 жастағы Юрий Малько қайтыс болды. Өткен жылы 500 тонна тұратын 22 вагонды 8 метр жерге дейін сүйреген қара күш иесінің ажалы велосипедтен болды. Ол өзіне қарсы келе жатқан 8 жасар қызды аман алып қалу үшін велосипедін кілт бұрып, қатты жылдамдықпен бетон қабырғаға соғылған. Ю.Малько өзі жасаған рекордтың Гиннестің рекордтар кітабына енгенін көре алмай кетті.
Қ
«Титаниктің» көшірмесі Қытайда
ытайдың Сычуань провинциясында «Тита никтің» шынайы көшірмесі жасалып, сая баққа қойылмақшы. Кеме саябақтың қақ ортасына орнатылмақ. Алып «Титаникті» тамашалаған жұртшылыққа 1912 жылы болған атышулы апаттың
кино үлгісі көрсетіледі. Жобаның авторлары: «Саябаққа келген көрермен апатқа ұшыраған «Титаниктің» жолаушылары бастарынан кешкен қорқыныш, үрей, жанұшыру сияқты сезімдерді басынан кешеді» – дейді.
Сельд балығы қырылып қалды Н
орвегияның Ловунд аралында тонналаған сельд балығы мұзға қатып қалыпты. Бұғаздағы су қатып, құрсауда қалған балықтар теңіз түбіне кетуге үлгере алмай тұншыққан. Мамандар бұл жағдайдың соңы неге соқтыратынын әзірге білмейді, бірақ сельд балығының бағасы аспандап шыға келетінін айтуда.
Әлем әншісі Нұржамал Қ
Р халық әртісі Нұржамал Үсенбаева Еуропа өнер одағының жоғары «Goldeh Europea» сыйлығына ие болды. Әлем бойынша бұл сыйлыққа қол жет кізген 21 адам бар екен. Оның үшеуі әнші. Олар Пласидо Доминго мен Филип Банджак және қазақ қызы - Нұржамал. Әлемдік дәрежедегі әнші Еу ропаның ең үздік залдарының бірі саналатын Чехияның Рудольфинум филармониясындағы концертке қатысқан. Түскен қаржы
обыр дертіне шалдыққан бала ларға берілетін концертте Нұржамалмен бірге Чехияның бари тоны Филип Банджак та ән шырқаған. - Концерт соңында Еуропа өнер одағының қызметкерлері сахнаға көтеріліп, есімімді ата ғанша мен ештеңеден хабарсыз болдым. Екінің біріне берілмейтін жоғары атаққа ие болғаныма қатты таңғалдым. Бұл мен үшін ұлы қуаныш әрі бақыт, - дейді әнші.
Еріккеннің ермегі А
ҚШ-та Полковник Мяу деген мысық өліп, оны қожасы қара тұтып, жоқтап отыр. Әлемдегі ең жүні ұзын саналатын мысық ғаламтор арқылы атақты болған екен. Ол өткен жылы талып қалып, ветеринарлық клиникаға түсіпті. Сөйтсе, ол туабітті жүрек ақауымен "сырқат" екен. Оны емдетуге ғаламтор пайдаланушылары алты сағаттың ішінде 15 мың доллар жинап беріпті. Әлемнің бір түкпірінде балалар ашығып, бір түкпірінде ауыр сырқатын емдетуге адам баласы қаражат таба алмай отырғанда, хайуанға көрсетілген бұл құрмет еріккеннің ермегі емей, немене?
Дайындаған Ұлдай ҚАБОШҚЫЗЫ
20
ТЕЛЕЖОСЫҚ Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
ДҮЙСЕНБІ, 17 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН». 8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.45, 1.40 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.40 «Апта. Kz» 9.45, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Арнайы репортаж» 10.45 «Данышпан қарға». 10- бөлім 10.55 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 11.25 «Сочи-2014». Күнделік 11.45 «Қазақтың қолөнері» 11.55 «Дауа» 12.25 «Ақсауыт». 13.00 «Бизнестің жол картасы - 2020» «Табыстылар тағылымы» 13.10 «Зигби». 13.30 «Зерде». Танымдық бағдарлама 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Менің Қазақстаным» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «Білгірлер отауы». 18.00 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ». Тікелей эфир 18.30 «Құтқарушы». 20.50 «СЫРҒАЛЫМ». 21.40 «Шетелдегі қазақ балалары». 22.10 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.40 «СОЧИ-2014». Күнделік 23.20 «SPORT.KZ» 23.45 «Көкпар» Ұлттық ойын 0.25 «Келін». 1.10 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 2.10 «Дауа»
ОРАЛ
16.50 «Апта» 17.30 “Сыр толғау”
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» ақпараттық бағдарлама 07.30 “Шырқайды Жайық” 08.00 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» ақпараттық бағдарлама 08.30 “Болашақ”. Телехикая 09.10 «Свое дело» 09.30 “Сыр толғау” 10.00 “Темірқазық” 10.20 “Балапаннан” базарлық 11.20 “БАЛА КҮТУШІ”. 12.00 “Десантура. Никто, кроме нас”. Телехикая. 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ОПИРАЯСЬ НА ЗАКОН” 20.00 “ЖАЙЫҚ ЖАУҺАРЛАРЫ” 20.30 “ТОПЖАРҒАН” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Болашақ”. Телехикая. 22.45 “ДЕСАНТУРА. НИКТО, КРОМЕ НАС”. Телехикая 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық» 01.00 Аңдатпа
ЕЛ АРНА
16.00 “Жас ұлан”. 16.30 “А-дан Я-ға дейін”. 17.00 “Ән арна”. 18.00 «Жар@йсың».
18.30 “Туған өлке” 19.00 “Әуен әлеміне саяхат” 19.20 “Әйелдің бәрі әдемі”. 20.00 “Подарок судьбы”. 21.00 “Сынақ” 21.45 Кино. “Рикки”. 23.10 «Жар@йсың».
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00 Ақпарат арнасы – Жетi күн 9.00 Информационный канал Жетi күн 10.00 «Бармысың, бауырым?» 10.40 «Біз» 11.30 Көзқарас 12.00, 16.00, 19.00, 01.40 Жаңалықтар 12.10 «Айтұмар». Отбасылық бағдарлама. 13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 13.30 Сочи 2014 . Қысқы олимпиада күнделігі. 13.40 «Экстремалды планета». 14.00, 17.00, 20.00 Новости 14.10 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпиады. 4.20 Кино. «Ормандағы кекшілдер». 15.55 Подари детям жизнь 16.15 «Жоғалған көне қалалар». Д/с 17.15 «Оралу». Телехикая 18.10 «Біз». Ток-шоу. 19.30 «Бюро расследований». 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 21.20 Жансарай 22.10 Сочи – 2014. Прыжки с трамплина. Командные соревнования. Прямая трансляция.
00.10 Сочи – 2014. Биатлон. Масс-старт. 12,5 км. Женщины
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ОЛИМПИЙСКОЕ утро» 10.00 Новости 10.05 Т/с «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 8 11.00 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 11.20 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 11.55 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 13.00 «ҮЙ БОЛУ ҚИЫН» 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ»
14.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 18.25 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.40 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 22.40 «КОРОЛЕВА БАНДИТОВ» 0.30 «НОВОСТИ» 0.55 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» (каз) 1.40 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 2.35 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
СЕЙСЕНБІ, 18 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН». 8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.45, 1.40 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Сырғалым». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Данышпан қарға». 10.35 «Өнер шежіресі» 10.50 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 11.25 «Сочи-2014». Күнделік 11.45 «Sport.kz» 12.10 «Алаң» ток-шоуы 13.00 «Бизнестің жол картасы - 2020» «Табыстылар тағылымы» 13.10 «Зигби». 13.30 «Білгіштер бекеті». Ғылыми-танымдық бағдарлама 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Ұлттық өнім» 16.25 «Еңбек түбі -береке» 16.50 «Еңселі Елорда» 17.05 «Ас мәзірі» 17.35 «Сыр-сұхбат» 18.10 «EXPO ЖОЛЫ» 18.30 «Құтқарушы». 21.40 «Шетелдегі қазақ балалары». 22.10 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.40 «СОЧИ-2014». Күнделік 23.20 «Еңселі Елорда» 23.30 «EXPO жолы» 23.55 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 0.25 «Келін». 1.10 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»
ОРАЛ
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Темірқазық” 17.35 «Бәрекелді»
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» ақпараттық бағдарлама 08.00 Новости «Акжайык» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» ақпараттық бағдарлама 09.00 “Болашақ”. Телехикая. 09.45 “Опираясь на закон” 10.20 “Бәрекелді” 10.40 «Арнайы репортаж» 11.05 “Замансөз” 11.35 “БАЛА КҮТУШІ”. 12.00 Деректі фильм 12.45 “Десантура. Никто, кроме нас”. Телехикая 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары . Тікелей эфир 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ» . Тікелей эфир 19.20 “ЕЛ АЛДЫНДА”. Тікелей эфир 20.00 Деректі фильм 20.20 “АТАМЕКЕН” 20.40 “БУДЬТЕ ЗДОРОВЫ” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Болашақ”. Телехикая. 13-бөлім 22.45 “ДЕСАНТУРА. НИКТО, КРОМЕ НАС”. Телехикая 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық» 01.00 Аңдатпа
ЕЛ АРНА
7.30 “Ән арна”. 8.25 “Агент Z”. 9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”. 10.00 Кино. “Транссібір экспрессі”.
11.30 Мультфильм. 11.40 “Сынақ” 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Одноклассники”. 14.10 “Әйелдің бәрі әдемі”. Арулар жайлы бір үзік сыр. 14.50 Мультфильм 15.10 “Жас ұлан”. 15.50 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”. 16.50 “Денсаулық А-дан Я-ға дейін”. 17.00 “Ән арна”. 18.00 «Жар@йсың». 18.30 “Шіркін-Life” реалити-шоуы. 19.20 “Әйелдің бәрі әдемі”. Арулар жайлы бір үзік сыр. 20.00 “Подарок судьбы”. 21.00 “Сынақ” 21.55 Кино. “Остров сокровищ”. 23.30 «Жар@йсың».
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 01.05 Жаңалықтар 08.10 «Бюро расследований» 08.40 «Моя планета». 9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 01.35 Новости 9.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10 «Экстремалды планета». 10.35 Сочи – 2014. Қысқы олимпиада күнделігі. 10.45 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 11.30 Көзқарас 11.55 Сочи – 2014. Горные лыжи. Гигантский слалом. Женщины. 1-й спуск. Прямая трансляция. 14.10 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпийских игр. 14.20 «Айтұмар». 15.00 Әр үйдің сыры басқа... 15.25 Сочи – 2014. Горные лыжи. Гигантский слалом. Женщины. 2-й спуск. Прямая трансляция 17.10 «Оралу». Телехикая. 18.10 «Біз». Ток-шоу. 19.30 Арнайы хабар 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 21.10 Российский детективный сериал «След».
22.00 Сочи 2014. Конькобежный спорт. 10 000 м. Мужчины
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ОЛИМПИЙСКОе утро» 10.00 Новости 10.05 «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 8 11.00 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 11.20 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 11.55 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 13.00 «АЙНАЛАЙЫН» 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ»
14.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 18.25 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.40 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 22.40 «КОРОЛЕВА БАНДИТОВ» 0.30 «НОВОСТИ» 0.55 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» (каз) 1.40 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 2.35 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі төмендегі бос орындарға конкурс жариялайды 1. Әлеуметтік педагог - 1 бірлік Біліктілік талаптары: жоғары білімді, еңбек өтілі 3 жылдан кем емес, мемлекеттік тілді және орыс тілін жетік білуі, компьютерде жұмыс істей білуі керек. 2. Жүйе администраторы - 1 бірлік 3. Кеңсе тіркеушісі - 1 бірлік Біліктілік талаптары: жоғары ақпараттық-техникалық білімі, қазақ, орыс және ағылшын тілдерін еркін меңгере білуі керек. Жұмыс өтілі 3-5 жылдан кем болмауы тиіс. 4. Оқу корпусының коменданты - 1 бірлік 5. Қоймашы - 1 бірлік Біліктілік талаптары: арнаулы орта білім, еңбек өтілі 3 жылдан кем емес.
Қажетті құжаттары: - байқауға қатысу туралы өтініші; - жеке куәлігінің көшірмесі; - жеке іс қағазы; - еңбек кітапшасының көшірмесі; - дәрігерлік кітапшасының көшірмесі; - білімі туралы құжат, СТН, ӘЖК.
Газетке хабарландыру шыққан соң 15 күнтізбелік күн ішінде құжаттар мына мекенжайда қабылданады: Орал қ., Достық даңғылы, 173-үй, тел./факс: 510681, эл.пошта pedcollezh@mail.ru
СәрСЕНБІ, 19 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН». 8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.45, 1.40 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Сырғалым». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Данышпан қарға». 10.35 «Өнер шежіресі» 10.50 «Жаныңда жүр жақсы адам». 11.25 «Сочи-2014». Күнделік 11.45 «Ұлттық өнім» 12.05 «EXPO жолы» 12.25 «Заң және біз» 13.00 «Бизнестің жол картасы - 2020» «Табыстылар тағылымы» 13.10 «Зигби». 13.30 «Білгіштер бекеті». 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 782, 783-бөлімдері 16.00 «Мың түрлі мамандық» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «Еңбек түбі -береке» 17.15 «Толағай». (Іріктеу кезеңі - 2014 ж.) 18.05 «ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА» 18.30 «Құтқарушы». 12- соңғы бөлімі 21.40 «Шетелдегі қазақ балалары». 22.10 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.40 «СОЧИ-2014». Күнделік 23.20 «Өзекжарды» 23.35 «Сыр-сұхбат» 0.05 «Ұлттық өнім» 0.25 «Келін». 782, 783-бөлімдері 1.10 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 2.15 «Мың түрлі мамандық»
Орал
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Арнайы репортаж” 17.35 «Жандауа»
Қазақстан-Орал
07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 09.00 “Болашақ”. Телехикая. 09.50 “Ел алдында” 10.25 “Жайық жауһарлары” 10.55 «Топжарған» 11.15 “Другой Уральск” 11.35 Мультсериал 12.15 “БАЛА КҮТУШІ”. 85-бөлім 12.45 “Десантура. Никто, кроме нас”. Телехикая. 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.30 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир 19.50 Деректі фильм 20.40 “ЖАСАМПАЗДЫҚ БЕЛЕСІ 2050” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Болашақ”. Телехикая. 22.45 “ДЕСАНТУРА. НИКТО, КРОМЕ НАС”. Телехикая 23.35 Деректі фильм 00.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 00.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ»
ЕЛ АРНА
7.30 “Ән арна”. 8.25 “Агент Z”. 9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”. 10.00 Кино. “Кек”. 10.25 Мультфильм. 11.40 “Сынақ” 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Одноклассники”.
14.10 “Сенім. Білім. КZ”. 14.30 “Әйелдің бәрі әдемі”. Арулар жайлы бір үзік сыр. 15.10 “Жас ұлан”. 15.50 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”. 16.50 “Денсаулық А-дан Я-ға дейін”. 17.00 “Ән арна”. 18.00 «Жар@йсың». 18.30 “Архифакт” 18.50 “Что наша жизнь...”. 19.20 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы. 20.00 “Подарок судьбы”. 21.00 “Сынақ” 21.55 Кино. Сэм Уорингон в триллере “Поля”. 23.35 «Жар@йсың».
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00 Жаңалықтар 08.10 Арнайы хабар 08.35 «ЭКСПО – 2016. Жаңа қозғаушы күш». Д/ф. 9.00, 20.00 Новости 9.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10 Российский детективный сериал «След». 10.45 Премьера! «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 11.30 Көзқарас 12.10 «Айтұмар». Отбасылық бағдарлама. 12.50 Сочи – 2014 .Қысқы олимпиада ойындарының күнделігі. 13.00 Сочи – 2014. Хоккей. 1/4 финала. Прямая трансляция 15.20 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпийских игр. 15.30 «Қазақстан – 2050». Жаңа биіктерге». Д/фильм. 15.55 Подари детям жизнь 16.10 «Әуен әлеміне саяхат».Д/с
16.35 Сочи – 2014. Лыжные гонки. Командный спринт. Мужчины. Женщины . Прямая трансляция 18.10 «Біз». Ток-шоу. 19.30 Жаңа қоғам 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 21.10 Российский детективный сериал «След». 22.00 Сочи – 2014. Хоккей. 1/4 финала. Прямая трансляция. 00.30-02.40 Сочи – 2014. Биатлон. Смешанная эстафета
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ОЛИМПИЙСКОе утро» 10.00 Новости 10.05 «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 8 11.00 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 11.20 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз)
11.55 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 13.00 «АЙНАЛАЙЫН» 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 18.25 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.40 «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 22.40 «КОРОЛЕВА БАНДИТОВ» 0.30 «НОВОСТИ» 0.55 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» (каз) 1.40 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 2.35 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
Қазақстан Республикасы “Динамо” ДСҚ “Мамандандырылған оқу орталығы” ЖШС БҚО филиалы
Тележосық oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
21
бейСЕНБІ, 20 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН». 8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.45, 1.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Сырғалым». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Данышпан қарға». 10.35 «Өнер шежіресі» 10.50 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 11.25 «Сочи-2014». Күнделік 11.45 «Агробизнес» 12.10 «Ұлттық өнім» 12.30 «Ұлт мақтанышы». Деректі фильм. 13.00 «Бизнестің жол картасы - 2020» «Табыстылар тағылымы» 13.10 «Зигби». 13.30 «Жүзден жүйрік» 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Мың түрлі мамандық» 16.50 «Қылмыс пен жаза» 17.10 «EXPO жолы» 17.30 «Ұлт мақтанышы». Деректі фильм. 18.00 «ШЕТЕЛДЕГІ ҚАЗАҚ БАЛАЛАРЫ» 18.30 «Олимп шыңы». 21.40 «Шетелдегі қазақ балалары».
22.10 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.40 «СОЧИ-2014». Күнделік 23.20 «Ұлттық өнім» 23.40 «Қылмыс пен жаза» 0.05 «EXPO жолы» 0.25 «Келін». 1.10 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»
Орал
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Топжарған” 17.35 «Жайық жауһарлары»
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама. 07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Акжайык» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама. 09.00 “Болашақ”. Телехикая. 09.45 «Время вашего вопроса» 10.15 «Атамекен» 10.35 “Будьте здоровы” 10.55 Мультфильм 11.40 Деректі фильм
12.15 “БАЛА КҮТУШІ”. 86-бөлім 12.45 “Десантура. Никто, кроме нас” 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.15 «Телемаркет», жарнама 19.20 “ЕЛ АЛДЫНДА”. Тікелей эфир 20.00 Деректі фильм 20.20 “ЖЕРГІЛІКТІ УАҚЫТ” 20.40 “АЛТЫН БЕСІК” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Болашақ”. Телехикая. 22.45 “ДЕСАНТУРА. НИКТО, КРОМЕ НАС” 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық» 01.00 Аңдатпа
ЕЛ АРНА
7.30 “Ән арна”. 8.25 “Агент Z”. 9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”. 10.00 Кино. “Секер”. 11.15 Мультфильм. 11.40 “Сынақ” 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Одноклассники”. 14.10 “Побочный эффект”. 14.30 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы. 15.10 “Жас ұлан”. 15.50 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер” 16.50 “Денсаулық А-дан Я-ға дейін”. 17.00 “Ән арна”. 18.00 «Жар@йсың». 18.30 Анимациялық “Қазақ елі”. 18.50 “Әзіл Tube” бағдарламасы. 19.20 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы. 20.00 “Подарок судьбы”. 21.00 “Сынақ” 21.55 Кино. “Красная стрела”. 23.25 «Жар@йсың». ХАБАР 06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 00.40 Жаңалықтар
08.10 Жаңа қоғам 08.20 «Моя планета». 9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 01.10 Новости 9.10 Сочи – 2014.Сноуборд. Мужчины. 11.30 Көзқарас 12.10 Сочи – 2014. Конькобежный спорт. Женщины 14.10 Сочи – 2014 .Қысқы олимпиада ойындарының күнделігі. 14.20 «Айтұмар» . Отбасылық бағдарлама. 15.00 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпийских игр. 15.10 «Семейные мелодрамы». Документальная драма. 15.50 «Подари детям жизнь». 16.15 «Жоғалған көне қалалар».Д/с 17.15 «Уроки истории». Д/ф. 18.15 «Біз». Ток-шоу. 19.30 Арнайы Хабар 20.30 Сочи – 2014. Фигурное катание. Женщины. Произвольная программа . Прямая трансляция.
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ОЛИМПИЙСКОЕ утро»
10.00 Новости 10.05 Мария Порошина, Ярослав Бойко в многосерийном фильме «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 8 11.00 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 11.20 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 11.55 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 13.00 «АЙНАЛАЙЫН» 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 18.25 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.40 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 22.40 «КОРОЛЕВА БАНДИТОВ» 0.30 «НОВОСТИ» 0.55 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» (каз) 1.40 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 2.35 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
жұма, 21 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН». 8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 23.45, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45 «Сырғалым». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Данышпан қарға». 10.35 «Өнер шежіресі» 10.50 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 11.25 «Сочи-2014». Күнделік 11.45 «МЕНІҢ ҚАЗАҚСТАНЫМ» 12.20 «Келбет» 12.50 «Бизнестің жол картасы - 2020» «Табыстылар тағылымы» 13.05 «Зигби». 13.30 «Жүзден жүйрік» 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Жан жылуы» 16.25 «Еңбек түбі - береке» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «ҚАЗАҚСТАН - 20523. МӘҢГІЛІК ЕЛ» 17.40 «ПАРЛАМЕНТ» 18.05 «ИМАН АЙНАСЫ» 18.30 «Олимп шыңы». 2- бөлім 20.50 «ҰЛТТЫҚ ШОУ»
21.55 «Жайдарман».Үздік әзілдер 22.20 «СОЧИ-2014». Күнделік 22.25 «Сен мені ұмыт» тарихи драма 0.15 «Келін». 1.00 «Парламент» 1.25 «Иман айнасы» 1.50 «Өзекжарды»
Орал
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 «Атамекен» 17.35 “Алтын бесік”
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама. 08.00 Новости «Акжайык» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама. 09.00 “Болашақ”. Телехикая. 09.45 «Ел алдында» 10.20 “Жасампаздық белесі 2050” 10.40 Мультсериал 11.20 “БАЛА КҮТУШІ”. 87-бөлім 11.50 “Десантура. Никто, кроме нас”. Телехикая.
12.40 Деректі фильм 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 “МӘҢГІЛІК ЕЛ” 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.15 «Телемаркет», жарнама 19.20 ОБЛЫС ӘКІМІ Н.А.НОҒАЕВТЫҢ ЕСЕБІ 20.40 «ЖАНДАУА» 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Болашақ”. Телехикая. 22.45 “ДЕСАНТУРА. НИКТО, КРОМЕ НАС”. Телехикая. 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық» 01.00 Аңдатпа
ЕЛ АРНА
7.30 “Ән арна”. 8.25 “Агент Z”. 9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”. 10.00 Кино. “Темір Ганс”.
10.25 Мультфильм. 11.40 “Сынақ” 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Одноклассники”. 14.10 “Ерлердің ісі бітер ме?” токшоуы. /повт/ 15.10 “Жас ұлан”. 15.50 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер” 16.50 “Денсаулық А-дан Я-ға дейін”. 17.00 “Ән арна”. 18.00 «Жар@йсың». 18.30 “Жақсы адам”. 18.50 “Әсем әуен “Ел арнада” 19.20 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы. 20.00 “Подарок судьбы”. 21.00 “Сынақ” 21.45 Кино. “Американец”. 23.25 «Жар@йсың».
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 01.05 Жаңалықтар 08.10 Арнайы хабар. 08.30 «Ғаламшарымызға арналған жол картасы».Д/ф 9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 01.35 Новости 9.15 «Біз». Ток-шоу.
10.10 Российский детективный сериал «След». 10.45 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 11.30 Көзқарас 12.10 «Айтұмар» . Отбасылық бағдарлама. 13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 13.30 Сочи – 2014 .Қысқы олимпиада ойындарының күнделігі. 13.40 «Экстремалды планета». 14.10 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпийских игр. 14.20 Кино. «Өткен өмірмен қауышу». 15.55 «Подари детям жизнь». 16.15 «Жоғалған көне қалалар».Д/с 17.00 Сочи – 2014. Хоккей. 1/2 финала. Прямая трансляция 20.30 Кино. «Маған тұрмысқа шық» комедиясында. 22.00 Сочи 2014. Хоккей.1/2финала Прямая трансляция. 00.30-02.40 Сочи – 2014. Биатлон. Эстафета 4х6 км. Женщины
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР
6.00 Телеканал «ОЛИМПИЙСКОе утро» 10.00 Новости 10.05 «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 8 11.00 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ» 11.15 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 11.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз) 13.00 «АЙНАЛАЙЫН» 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.45 Премьера. «НИКОЛАЙ ЕРЕМЕНКО. ИЩИТЕ ЖЕНЩИНУ» 15.50 «ЖДИ МЕНЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 18.25 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз) 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПОЛЕ ЧУДЕС» 21.40 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 22.40 Криминальный боевик Александра Рогожкина «ОРУЖИЕ» 0.20 «АРАБСКАЯ ВЕСНА». Часть 3 1.20 Триллер «УБЕЖДЕНИЕ» (каз) 3.10 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ»
СЕНБІ, 22 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт 7.30 «СЕНБІЛІК ТАҢ». 8.35 «АГРОБИЗНЕС» 9.00 «Дауа» 9.35 «Аc мәзірі» 10.10 «Әзіл әлемі» 11.45 «Сочи-2014». Күнделік 11.50 «ТЕЛҚОҢЫР» 12.35 «МЫҢ ТҮРЛІ МАМАНДЫҚ» 13.05 «БІЛГІРЛЕР ОТАУЫ». Зияткерлік сайыс 14.00 «Болашақ». 30- 31 бөлімдері 15.35 «ЖАРҚЫН БЕЙНЕ» 16.05 «ҚАЗАҚСТАН - 2050. МӘҢГІЛІК ЕЛ» 16.30, 19.30, 0.15, 2.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 16.50 «Елім менің, мақтанышым!». Концерт 17.25 «Сен мені ұмыт». Тарихи драма 18.40 «ЖАН ЖЫЛУЫ» 19.05 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.05 «ӨЗ ЕЛІМ». «МУЗАРТ» ансамблінің концерті
21.55 «СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?» 22.25 «СОЧИ-2014». Күнделік 22.30 А.Дж. Трот, Спенсер Бреслин, Тим Рейд «Асыл тілек» драмасында 0.50 «Арнайы репортаж» 1.15 «Ғасырлар үні». Этномузыкалық фильм
Қазақстан-Орал
08.55 Аңдатпа 09.00 «Ақжайық» жаңалықтары 09.30 «Алтын бесік» 09.50 «Телемаркет», жарнама 10.00 Новости «Ақжайық» 10.30 “Время вашего вопроса” 11.05 “Жергілікті уақыт” 11. 25 Мультфильм 11.40 «Балапаннан» базарлық 12.40 Көркем фильм 14.00 16.55 Үзіліс 16.55 Аңдатпа, «Телемаркет», жарнама 17.00 «Балапаннан» базарлық 18.00 “Бірінші Халықаралық классикалық музыканың фестивалі
және жас пианистер байқауы”. Үлкендер тобы. 2 айналым 19.00 «АПТА» 19.40 “ТЕМІРҚАЗЫҚ” 20.00 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ» 20.40 «СВОЕ ДЕЛО» 21.00 «СЫР ТОЛҒАУ» 21.20 «Телемаркет», жарнама 21.30 Көркем фильм 23.30 Көркем фильм 01.00 Аңдатпа
ЕЛ АРНА
7.30 Концерт “Әсем әуен “Ел арнада”. 8.00 “Архифакт” 8.20 “Оян.KZ”. 9.10 “Суперпапа”. Реалити-шоу. 10.00 “Күләш” сы. 13.40 “Әйелдің бәрі әдемі”. 14.10 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны. 14.40 “Ауылдың алты ауызы”. 15.10 Мюзикл “Шаде мировое турне: Отвези меня домой”.
16.40 Кино. “Албырт жүрек”. 18.20 “Что наша жизнь...”. 18.50 “Жігіт сұлтаны”. 20.30 “Әзіл-кеш” 21.10 Аарон Экхарт в триллере “Экспат”. 22.50 “Әсем әуен “Ел арнада”.
ХАБАР
06.00 «Махаббат мерейі ». Телехикая. 07.35 Мультфильм «Ким» 08.00 «Табиғаттың тартуы». Д/с. 08.20 Ұлт саулығы. 08.55 Подари детям жизнь. 9.00, 14.00, 17.00, 20.00 Новости 9.10 Балалар уақыты. «Фархат». Мультсериал 10.00, 12.00, 16.00, 19.00 Жаңалықтар 10.10 Кулинарная программа «Дело вкуса с Татьяной Веденеевой» 10.30 ПРОД.ВОПРОС 11.00 Юмористическое кукольное шоу «Сноски».
11.30 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 11.50 Сочи – 2014 .Қысқы олимпиада ойындарының күнделігі. 12.10 «Жансарай». Әшірбек Сығай. 13.00 Сочи – 2014. Дневник зимних олимпийских игр. 13.10 «Моя планета» . «Финляндия. Национальные развлечения» Д/ф 14.20 Сочи – 2014. Лыжные гонки. Масс-старт. 30 км. Женщины. Прямая трансляция. 16.25 Бармысың, бауырым? 17.10 Кино. «Война богов: Бессмертные». 19.30 «Энергия будущего». Д/ф. 20.30 «Аймақтар аламаны-2» республикалық телебайқауы. Ширек финал. 21.40 Сочи – 2014. Фигурное катание. Показательные выступления. Прямая трансляция. 00.00-02.20 Сочи – 2014. Биатлон. Эстафета 4х7,5 км. Мужчины
ЕУРАЗИЯ
11.50 Сочи 2014. Лыжные гонки. Масс-старт. 50 км. Мужчины. Прямая трансляция. 14.55 В прямом эфире –ТВ Бинго. 16.00 «Күн құпиясы». Д/ф., 17.00 Көзкөрген. 17.45 «Сол бір кеш...» 19.00 Ақпарат арнасы – «Жетi күн». Сараптау бағдарламасы. 20.00 Информационный канал аналитическая программа « Жетi күн» 20.55 Церемония закрытия зимних Олимпийских Игр в Сочи – 2014. Прямая трансляция. 23.30-02.25 Сочи – 2014. Хоккей. Финал .
8.00 Новости 8.10 «ЗДОРОВЬЕ» 9.10 «КАЗЛОТО». Прямой эфир (каз/рус) 9.55 Шоу «ЛУЧШИЙ ГОРОД.KZ» 11.05 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 12.05 «ЧУДО». Многосерийный фильм (каз) 12.50 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 13.05 «СЛОМАННЫЕ КРЫЛЬЯ» (каз) 14.05 «Угадай мелодию» 14.40 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!» 15.45 Сергей Мухин, Анатолий Котенёв, Глафира Тарханова, Елена Дробышева в фильме «ЛУЧШИЙ ДРУГ СЕМЬИ» 20.00 «АНАЛИТИКА» 21.00 «П@УТINA+» 22.00 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 23.00 Х/ф «БИБЛИОТЕКАРЬ 2. ПРОКЛЯТИЕ ИУДОВОЙ ЧАШИ» 0.50 Х/ф «ДОМ В КОНЦЕ УЛИЦЫ» (каз) 2.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз) 3.25 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
5.00 Триллер «УБЕЖДЕНИЕ» (каз) 6.45 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» (каз) 7.30 «ТАНҒЫ ПОШТА» 8.00 Новости 8.10 «ПРАВО НА КАЧЕСТВО» 8.45 «БОЛЬШАЯ ЛЮБОВЬ» 10.35 «ФАБРИКА ГРЕЗ» с Ольгой Артамоновой 11.05 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» (каз) 12.00 «ЧУДО». Многосерийный фильм (каз) 12.45 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 13.05 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 14.00 «Угадай мелодию» 14.30 Премьера. «ЛАДОГА» 19.00 Шоу «ЛУЧШИЙ ГОРОД.KZ» 20.00 «НОВОСТИ В СУББОТУ» 20.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 20.45 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 21.15 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 21.35 Комедия. «Доктор Дулиттл 2» (каз) 23.10 Мировое кино. «СОБЛАЗНИТЕЛЬ» 1.30 Мировое кино. «ТРАНССИБИРСКИЙ ЭКСПРЕСС» (каз) 3.20 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз) 3.35 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз)
жекСЕНБІ, 23 ақпан ҚАЗАҚСТАН
6.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт 7.05 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 7.35 «Умизуми командасы». 8.30 V маусым. «Айгөлек». Балалар байқауы 10.05 «СЫР-СҰХБАТ» 10.35 «АҚСАУЫТ» 11.10 «Сочи-2014». Күнделік 11.15 «Сіз не дейсіз?» 11.45 «Ұлттық шоу» 12.50 «Шетелдегі қазақ балалары» 13.15 «ТОЛАҒАЙ». 14.05 «Болашақ». 15.45 «Әли мен Айя». 16.05 «Қазақ даласының құпиялары». Деректі фильм. 16.30 «Арнайы репортаж» 16.55 «ЕҢСЕЛІ ЕЛОРДА» 17.05 «Әзіл әлемі» 18.40 «ҒАСЫРЛАР ҮНІ». Этномузыкалық фильм 19.30 «АПТА. КZ»
20.35 «Жайдарман» 22.10 «АЛАҢ» ток-шоуы 23.00 «СОЧИ-2014». Күнделік 23.05 «КӨКПАР». Ұлттық ойын 23.45 «Қыз жолдастардың кек алуы» комедиясы 1.20 «Телқоңыр» 2.00 «АПТА. КZ»
Қазақстан-Орал 08.55 Аңдатпа 09.00 «Апта» 09.40 «Жандауа» 10.00 «Панорама недели» 10.30 «Телемаркет», жарнама 10.40 “Мәңгілік ел” 11.00 Мультфильм 11.20 «Балапаннан» базарлық 12.20 Көркем фильм 13.50 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 16.55 Үзіліс 16.55 Аңдатпа, «Телемаркет», жарнама 17.00 «Балапаннан» базарлық
18.00 “Шалқар шабыт” 19.30 Деректі фильм 20.00 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.20 «БӘРЕКЕЛДІ» 20.40 “ЖЕНСКИЕ СЕКРЕТЫ” 21.00 “ЗАМАНСӨЗ” 21.30 “МОЛОДЕЖНЫЙ ПРОСПЕКТ” 21.50 «Телемаркет», жарнама 21.55 Көркем фильм 23.45 Көркем фильм 01.00 Аңдатпа
14.10 Республиканский конкурс молодых исполнителей “Жас қанат - 2013”. 15.40 Кино. “Оңайлықпен беріспе”. 17.05 “Туған өлке” 17.30 “Әзіл Tube” бағдарламасы. 18.00 “Жігіт сұлтаны”. 19.40 “Әзіл-кеш”- әзіл-сықақ бағдарламасы. 20.20 Х/ф “Опустевший город”. 22.20 “Бауыржан-шоу” театрына 20 жыл!
ЕЛ АРНА
ХАБАР
7.30 Мультсериал “Гарфилд шоуы”. 8.20 “Оян.KZ”. 9.10 “Побочный эффект”. 9.40 Анимациялық фильм. “Артур және минипуттар”. 11.10 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны. 11.40 “Ұят болмасын” 12.10 “Суперпапа”. Реалити-шоу. 12.50 Мультсериал “Маша и медведь”. 13.30 “Әйелдің бәрі әдемі”.
06.00 «Махаббат мерейі». 06.50 Мультфильм «Ким» 07.10 «Табиғаттың тартуы». Д/с. 07.30 Айбын. 08.10 Балалар уақыты. «Фархат». Мультсериал. 9.00 Куб удачи. Лотерея. 9.10 Екатерина Федулова в мелодраме «Питер ФМ» 10.25 АС АРҚАУ 10.45 «Анабельдің сиқырлы тілегі». Мультфильм.
ЕУРАЗИЯ
5.00 «Доктор дулиттл 2» (каз) 6.25 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз) 6.50 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 7.05 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 7.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 7.45 «ВОСКРЕСНЫЕ БЕСЕДЫ»
22
хабар-ошар Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
«Б» корпусы бойынша бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс туралы хабарландыру Орал қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі: 090000, Орал қаласы, Достық даңғылы, 182/1-үй, 4-қабат, 53а-бөлме, анықтама үшін телефондар: 8-(7112) 509016, факс: 8-(7112) 509016, электрондық мекенжайы: uralsk@west kaz.kz бос мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға конкурс жариялайды.
йылатын талаптар: «Әлеуметтік ғылымдар және бизнес» экономика және қаржы маман дықтары бойынша жоғары білім. Жұмыс тәжірибесі келесі талап тардың біріне сәйкес болуы тиіс: Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жыл дан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі бар ларға рұқсат етіледі. Қазақстан Республикасы заңнама сын тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативті-құқықтық актілерді білу, мемлекеттік тілді білу, компьютерде жұмыс істей білу.
Орал қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі инвестиция және әлеуметтік саясат секторының бас маманы, Е-R-4 санаты /№08-3-2/, лауазымдық жала қысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 56375 теңгеден 76 235 теңгеге дейін. Функционалдық міндеттері: Инвестициялық саясат салалар бойынша қаланың әлеуметтік-экономи калық даму болжамын дайындау, ауылдық аймақтар және әлеуметтік салалар бойынша қаланың әлеуметтік-эко номикалық дамуының болжам жоспа рын дайындау, кенттік округтердің паспортын құрастыру, ауылдық аймақтарды дамытудың Аймақтық бағ дарламасы іс-шараларының іске асырылуы бойынша ақпаратпен қамта масыз ету, ауылдық аймақтарды да мытудың жыл сайынғы мониторингі, инвестициялық саясат аясында негізгі бағыттарды әзірлеу, қала бойынша басымды инвестициялық жобалардың жиынтық тізбесін қалыптастыру, бюджеттік инвестициялық жобаларды дайындау, экономикалық қорытынды әзірлеу, жүзеге асырылуына мониторинг жүргізу, бағалау, әлеуметтік салалар бойынша қаланың әлеуметтікэкономикалық дамуын талдау. Конкурсқа қатысушыларға қо
Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: - өкілетті орган белгілеген нысан дағы өтініш; - 3х4 үлгідегі суретпен өкілетті орган белгілеген нысандағы толтырыл ған сауалнама; - бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған көшiрме лерi немесе өзге де заңдарда белгіленген тәртіппен куәландырылған кө шірмелері /мемлекеттік қызметшілер тапсыратын құжаттарды олар жұмыс істейтін мемлекеттік органдардың кадр қызметі куәландыра алады/; - еңбек қызметін растайтын құжат тың нотариалдық куәландырылған кө шiрмесi немесе өзге де заңдарда белгіленген тәртіппен куәландырылған көшірмелері /мемлекеттік қызметшілер тапсыратын құжаттарды олар жұ мыс істейтін мемлекеттік органдардың кадр қызметі куәландыра алады/; - Қазақстан Республикасы Денсау лық сақтау министрлігінің 2010 жылғы
Батыс Қазақстан облысының әкімдігі Денсаулық сақтау басқармасының Шаруашылық жүргізу құқығындағы «№2 қалалық емхана» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны тегін медициналық көмектің кепілді көлемі шеңберінде келесі тізімдегі медици налық көмекті ұсынады: Медициналық көмек түрлері бойынша: дәрігерге дейінгі қаралу, жедел жәрдем, бастапқы медициналық санитарлық көмек, мамандандырыл ған көмек, ересектер мен балаларға арналған кеңес-диагностикалық кө мек. Медициналық көмек нысандары бойынша: үлкендер мен балаларға арналған амбулаторлық емханалық және стационарды алмастыратын ме дициналық көмек. Мекенжайы: Орал қаласы, С.Датов көшесі, 6-үй. Тел.: 8 (7112) 28-33-10, 23-36-77, 28-33-21, 24-05-10, 24-00-44.
23 қарашадағы №907 бұйрығымен бе кітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік-құқықтық актілердің тізі лімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; - Қазақстан Республикасы азама тының жеке куәлігінің көшірмесі; - құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде, көрсетілген мекенжай бойынша сәйкесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комис сиясының қарауына құжаттарды қа былдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген, поштамен немесе электрондық мекенжайға жіберілген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабыл данады. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу бастал ғанға дейін бір жұмыс күн бұрын ке шіктірілмей береді. Осы құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұл ға әңгімелесуден өтуге жіберілмейді. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес күн ішінде конкурс жариялаған «Орал қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі ММ-да» өтеді.
№2 Орал қалалық сотына Ляля Маратовна Джапаровадан 24.07.1960 жылы туылған, Батыс Қазақстан облысы Орал қаласының тумасы, бұрын Орал қ., С.Тюленин көшесі, 50/2, 21-пәтер мекенжайы бойынша тұрған Сергей Александрович Куфаевты хабарсыз кетті деп тану туралы арыз түсті. Сергей Александрович Куфаев туралы хабардар жандар болса, хабарландыру жарияланған уақыттан бастап үш ай мерзім ішінде Батыс Қазақстан облысының №2 Орал қалалық сотына (судья Қосанова А.К) хабарлауларын сұраймыз. БҚО МАЭ сотының шешімдерімен 07.11.13 ж. “Унистрой” ЖШС, (БҚО, Орал қ., Желаев ауылы, Промзона 23/2, БСН: 030140017409, ЗТ, мем. тіркеу куәлігі. 5226-1926 - ЖШС б. к. 02.09.2004 ж.), “ЖайкСпецКомплект” ЖШС (БҚО, Орал қ., Аманжолов көш., 98-үй, 20-кеңсе, БСН: 060240012794, ЗТ, мем. тіркеу куәлігі. 6698-1926 - ЖШС б. к. 22.02.06 ж.) банкроттар деп танылды. Талап-шағымдар осы хабарлама жария ланған күннен бастап 2 ай мерзім ішінде Орал қаласы, Сарайшық көшесі, 19-үй, 92-пәтер мекенжайы бойынша қа былданады. Тел.: 8 (7112) 50-02-73, 87015215113.
Түзету “Орал өңірі” газетінің 2014 жылдың 8 ақпанындағы №15-16 санында жариялан ған Теректі ауданы, Подстепный селолық округі аумағында орналасқан әуежайға қатысты хабарландыру “Теректі ауданы, Подстепный селолық округі аумағында орналасқан “Орал қаласының әуежайындағы жасанды ұшу-қону жолағы, рульдеу жолы мен перронды жаңғырту” жобасы бойынша қоршаған ортаға алдын ала бағалау әсері 2014 жылдың 10 ақпаны күні сағат 15.00-де Теректі ауданы, Федоров ауылындағы Достық үйінде қоғамдық тыңдау өтеді” деп оқылсын.
Сауда-саттық d-54 жаңа теледидар сатылады. Баға сы арзан. Тел.: 27-72-21 Орал қаласы 6-шағынауданынан 5 бөлмелі пәтер сатылады. 8 (9)-қабат, лифт жұмыс жасайды. Жақсы жөндеу жасалған, пластикалық терезелер, 3-балконы бар. Қасында мектеп, бала бақша, «Жеңіс» базары бар. Сондай-ақ 3 бөлмелі пәтерге үстемақымен айырбастау нұсқаларын қарастырамыз. Құны – 78 000 $ Тел.: 8-705-156-25-10, 8-702-790-59-12, 26-41-56, assa.30@mail.ru Электриктер бригадасы үйлер мен кеңселердің электрлік монтаждау жұ мыстарының барлық түрін жасайды. Тел.: 8-771-595-17-50, 8-775-409-79-49, 8-701-635-44-36, 8-777-075-75-25 Жаңақала ауылына фармацевт не-
месе правизор қажет. Тұрмысқа жайлы тұрғын үймен қамтамасыз етеміз. Жалақысы – 60 000 теңге. Тел.: 8-705-389-87-68, 8-701-675-24-88 2 бөлмелі пәтер сатылады. «Гормол завод» аялдамасы ауданы, кірпіш үй, 2-қабат (2). Су өлшегіштері бар, пласти калық терезе, кабельді ТВ, тел., жөндеу жүргізілген, жағдайы жақсы, балкон. Шұғыл! Саудаласуға болады. Несиеге рә сімдеу мүмкіндігі де қарастырылған. Тел.: 8-705-328-43-38, 8-775-896-39-34, 52-52-36 Орталықтан Салық инспекциясы ауданынан 12 сотық жер телімі сатылады. Барлық коммуникация бар, үй құрылысын жүргізуге ыңғайлы. Тел.: 8-777-184-10-22, 8-702-547-16-02, 26-60-13 (18.00-ден кейін хабарласу) Үлкен Шаған ауылынан, тасжолдың қасы, газ, су, электр жарығы жүріп жат
қан жерден мал жайылымы ыңғайлы жер телімін сатамын (10 сотық). Тел.: 22-03-21, 8-701-161-92-14 Үй салуға жер телімі сатылады. 12 сотық. Жаңақала ауылы, барлық құжат тары бар. 340 000 теңге. Тел.: 8-701-420-57-30, 8-777-734-51-37, 8-7172-37-00-37 Ағаш ұста шеберлігі, есік қондыру, балкон рамасын жасау. Тел.: 8-701-180-44-20, 8-777-390-97-16 Қызмет көрсету Құрылыс жұмыстары: сантехника, су құбыры, кәріз жүйесі, электрлік, ағаш ұстасының жұмыстары, кафельдік жә не ішкі жұмыстарды орындаймын. ГВЛ, ГКЛ орнату, іргетасын қалаудан төбесін жабуға дейінгі жұмыстарды жасай мын, “кілтін тапсыру”. Тас қалау. Дәнекерлеу жұмыстары. Сапалы! Қымбат емес! Тел.: 8-705-328-60-54, 8-701-849-07-78
Бөкей ордасы ауданы Мұратсай ауылы ның тұрғыны болған әкеміз Жексенбай Сәрсенұлы Сәрсеновті сағынышпен еске аламыз. Жан әке! Рухыңа табынамыз, Тағдырдың салғанына бағынамыз. Тілдесіп кейде жансыз бейнеңменен, Еске алып өткен күнді сағынамыз. Жыл өтті жүрегіңіз соқпағалы, Ұрпағың жүр өзіңді жоқтап әлі. Сынаса да шыдармыз сенсіз, әке, Өмірдің біз ашпаған көп парағы.
Еске алушылар: зайыбы Света, балалары МахамбетАйнұр, Медет-Гүлнұр, Мирас-Миранұр 2013 жылдың 16 ақпанында Батыс Қа зақстан облысы Бөкей ордасы ауданына қарасты Мұратсай елді мекенінің тұрғыны болған құдамыз Жексенбай Сәрсенұлынан ойламаған жерден 60-қа қараған шағында айырылып қалғанымызға да 1 жыл дың жүзі болыпты. Жексенбай құдам өзінің жастық шағын мал шаруашылығына арнаған, кейіннен өмірінің ақырына дейін Мұратсай орта мектебінде директордың шаруашылық жөніндегі орынбасары қызметін абыроймен атқарды. Құдағиымыз осы мектептің оқу ісі жөніндегі орынбасары қызметінен құрметті зейнеткерлікке шықты. Екі қыз, бір ұл тәрбиелеп өсірді. Жоғары білімді. Айнұры мен Мирасы Оралдағы жоғары білім ордасында ұстаздық етсе, Гүлнұры (келінім) Ақтөбеде орта мектепте қызметте. Бүгінде екі немеремді тәрбиелеуде. 2012 жылдың шілдесінде келін алып, дүркіретіп той жасап, бір марқайып қалып еді. Сол жылы Оралдан жаңа салынған үйден 2 бөлмелі пәтерге қол жеткізіп, балаша қуанған. Армандарының орындалып жатқанын айтқан. Енді құдаларының басын қосып, атап өтпек ойы да бар еді. Амал нешік, ол күнге жете алмады. Жексенбай құдам өзінің ағайын-тума, дос-жаран, ұжымдастарының және көрші-көлемдерінің ортасында өте беделді болатын. Өзінің салмақтылығы, биязы мінезділігі, кішіпейілділігі, адамға деген қайырымдылығы өзіне тән, орны бөлек жан еді. Әттең... Сол бір қақаған аязда құдамызды жерлеу рәсімінде жан-жақтан жиналған халық қаншама болды десеңші. Жәңгір ханның кесенесі маңынан, әке-шешесінің қасынан мәңгілік орын алды. Жатқан жері жайлы, топырағы торқа, иманы жолдас болсын. Артында қалған балаларын, немерелерін, сүйікті жары Светлананы және туыстарын желеп-жебеп жатқай. Жарқын бейнесі мәңгі жадымызда сақталады.
Еске алушылар: Шалқардағы құда-құдағиы Құсайын-Ақзира Жарамсыз деп танылсын Исламгалиев Медет Асхатовичтің атына 25.06.2011 ж. №4 кәсіптік лицейден берілген №0082898 диплом жоғалуына байланысты жарамсыз деп танылсын. «Медициналық орталық» ЖШС-да келесі бөлімдер бойынша ақылы түрде ем-шаралар жүргізіледі: тамақ аурулары • хирургиялық • ішкі аурулар • гинекологиялық • көз аурулары • жүйке аурулары • құлақ, мұрын және Қосымша ақпаратты мына телефон арқылы алуға болады: 53-72-59
Бат.Қаз.ОТД филиалы “Қазақтелеком” АҚ телекоммуникация желілерін дамыту бойынша жоспарланатын жұмыстар туралы хабарлайды. ҚР Экологиялық кодексінің (57-бап) талаптарына сәйкес, Батыс Қазақстан ОТД, БҚО табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасына мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу үшін келесі жобалар бойынша жобалық құжаттаманы ұсынады: 1. “БҚ ОТД WLL CDMA 450 желісін жаңғырту және дамыту” Қаратөбе ауданы Қарақамыс а. BTS (электр қуатымен жабдықтау) үшін инфрақұрылым құрылысы”; 2. “БҚ ОТД WLL CDMA 450 желісін жаңғырту және дамыту” Қаратөбе ауданы Қоскөл а. BTS (электр қуатымен жабдықтау) үшін инфрақұрылым құрылысы”; 3. “БҚ ОТД WLL CDMA 450 желісін жаңғырту және дамыту” Ақжайық ау даны Молдағалиев а. BTS (электр қуатымен жабдықтау) үшін инфрақұрылым құрылысы”. Барлық мүдделі азаматтар мен қоғамдық бірлестіктерге мемлекеттік экологиялық сараптама жүру кезеңінде келесі мекенжай бойынша өз пікірлерін айтуға мүмкіндік беріледі: Орал қ. Дамба тұйығы к-сі, 5/1, БҚО табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы, тел. 8-7112-50-92-70, 50-32-99, факс: 50-35-75, 51-28-42.
хат-хабар oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
Тіске қандай тамақ зиянды? Біреулер көмірсулы тағам (крахмал, қант, кәмпит, кондитерлік және ұннан жасалған та ғамдар) тісті жиі бұзады деп есептейді. Екінші біреулер қандай тамақ болса да, өздігінен тіске зиян келтірмейді, тек тіс арасына тұрып қалып шіритін тамақ қалдықтары ғана зиянды деп санайды. Сондықтан біреулер балаға тәтті тағам беруге болмайды десе, екіншілері тәтті тағамға рұқсат етеді, бірақ тәтті ас ішкеннен кейін ауызды міндетті түрде мұқият шайып, тісті тазарту керек деген талап қояды. Бұл жағынан алғанда, шамасы, екінші ұсынысты неғұрлым тиімді деп санауға болады. Шындығында, балаға тәтті тамақ жегізбеу қиын іс қой. Сүт тістеріне салақ қарау тұрақты тістердің бұзылуына әкеп соқтырады. Сондықтан сүт тістері жарып шығысыменақ, баланы емізгеннен кейін бір жұтым қайнаған су ішкізіп отыру керек. Тамақ
Тісі саудың жаны сау ішіп болысымен, оны аузын шайып оты руға үйрету қажет. Үш жасынан бастап балаға тіс щеткасын сыйлап, таңертең немесе кешке ұйықтар алдында тістерін тазалауға үйретіңіз. Тістерді былай тазарту керек: алдымен жылылығы бөлме температурасымен бірдей сумен ауызды мұқият шаяды. Бұдан кейін щеткаға дымқылдап алып, балалардың тіс тазартатын ұнтағын немесе пастасын жағады, тістердің астын да, үстін де бірдей тазарту қажет. Тістерді щеткамен жоғары-төмен ысқылап тазалайды. Сонан соң ауызды ашып тұрып, олардың тамақ шайнайтын үстерін тазартады. Тазалап болған соң ұнтақтың немесе пастаның қалдығы қалмас үшін сумен (бірнеше рет) мұқият шаю керек.
Тісті тазалаған кезде қызыл иектің қа нағанынан баланың қорықпағаны жөн. Мектеп жасына дейінгі ересек балаларды да, мектеп оқушыларын да тісте рін тазартқаннан кейін қызыл иектеріне массаж жасауға үйрету керек. Сабындап жуған саусағымен үстіңгі иегін жоғарыдан төмен қарай, ал астыңғы иегін төменнен жоғары қарай бір-екі минут ысқылайды. Саусақпен массаж жасаған кезде жақ сүйекке аздап күш түсірген жөн. Ата-аналардың міндеті – дәрігерге ба- ланы дер кезінде көрсетіп, оның кеңес терін мұқият орындаған жағдайда жақ сүйектің формасының күшті өзгеруін де және қисық орналасқан тістерді де тү зетуге мүмкіндік болады. Мұрын мен демалуды қиындататын
ауруларды емдеп жоюдың және жаман әдеттерге жол бермеудің де маңызы өте зор. Тістерге мектептерде үнемі санация жасалып тұратынын есте ұстаңыздар, сондықтан сіздердің мектеп дәрігерімен және мектеп стоматологымен байла ныстарыңыз тұрақты болуы тиіс. Сонымен, ата-аналар балаларының тістері сау да көрікті болуына және олар өздерінің көңілді эмоцияларын жарқын да күміс күлкімен білдіруіне қолдан кел геннің бәрін істей алады. Ж
Роза Давлеткалиева, облыстық балалар стоматологиялық емханасының 1-санатты медбикесі
23
Жоғары қабілетті және сәулелік жүктемесі айтар лықтай төмен соңғы үлгідегі аппаратта компьютерлік томография (қабатталған рентгенология) өткізіледі. Бағасы төмендетілді. Мекенжайымыз: Орал қаласы, Есенжанов көшесі, 19-үй (“Омега” зауыты ауданы) “Ме дициналық орталық” ЖШС. Анықтама алу үшін телефон: 53-72-59, 53-67-78
«Б» корпусы бойынша бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарына орналасуға конкурс туралы хабарландыру Батыс Қазақстан облысы, Теректі ауданы ның әкімі, 091100, Федоров ауылы, Юбилейная 18, анықтама үшін телефондар: 8-(71132) 21-3-74, факс: 21-3-74, электрондық мекенжай: pravotdelterekta@mail.ru, бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды. Теректі ауданының жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі басшысы ның орынбасары (E-R-2) санаты, (№1-1-1) ла уазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 98016 - 132610 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын та лаптар: жоғары білім; мамандығы-әлеуметтік ғылымдар және бизнес; құқық (экономика, менедж мент, есеп және аудит, қаржы, мемлекеттік жергілікті басқару, құқықтану). Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс: мемлекеттік қызмет өтілі екі жылдан кем емес; осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағыттарына сәйкес облыстарда жұмыс өтілі үш жылдан кем емес; жоғары және жоғары оқу орындарынан кейінгі білім бағдарламалары бо йынша Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы білім беру ұйымдарында мемлекеттік тапсырыс негізінде немесе шетелдің жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия бекітетін басым мамандықтар бойынша оқуды аяқтауы; ғылыми дәрежесінің болуы. Функционалдық міндеттері: мемлекеттік қызмет көрсету жұмыстарын жүргізу, бақылау жасау және осыған байланысты есеп беру. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жұмыстарын жүргізу. Өзі хатшылық ететін комиссиялар бойынша жұмыстану. Аумақты дамыту бағдарлама сын дайындау, ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайына сараптамалық мониторинг жүр гізу, бөлімнің бағдарламалары мен шараларын құрастыру, бөлім бойынша ақпарат дайындау және т.б. Теректі ауданының тұрғын үй-коммунал дық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің бас маманы (бала күтіміндегі демалыстағы негізгі қыз меткердің орнына) (E-R-4) санаты, (№1-1-1) лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 56375 - 76235 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары білім; мамандығы - ауыл шаруа шылығы ғылымдары, әлеуметтік ғылымдар және бизнес; құқық; техникалық ғылымдар және технология, гуманитарлық ғылымдар. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық ба ғытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі.
Функционалдық міндеттері: аудан аумағында автомобиль көлігі, автомобиль жолдары туралы заңнамалар қалыптарының, тұрғын үй туралы заңның сақталуына бақылау жүргізілуін қамтамасыз ету. Автомобиль жолдары және өзге де инженерлік құрылыстардың көтеру қабілетін бағалауға арнаулы рұқсатнамалар құжаттарын әзірлеу және келісімдеу. Аудан аумағында жүк тасымалдау ережелерінің сақталуы бойынша қо сымша шаралар қабылдау және т.б. Аңқаты селолық округі әкімі аппаратының бас маманы (E-G-3) санаты, (№1-4-2) лауазым дық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 53813-72391 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары білім; мамандығы - құқық. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Функционалдық міндеттері: аудандық әкімдік жанындағы нашақорлық бизнесі мен есірткіге қарсы күрес, қылмыстықпен, құқықбұзушылықпен күрес, кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссиялармен жұмыс жасау. Жұмыссыздардың, кедейшілік деңгейіндегі жанұялардың, жұмыс сыздардың жұмысқа орналасуын, ақылы қоғам дық жұмыстарға жолданғандардың есебін жүргізу. Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің, ауғандық тардың, зейнеткерлердің, мүгедектердің, тыл еңбеккерлерінің және ЧАЭС-ке, СИЯП-та, Семей, Капустин Яр аймағында болғандардың есебін жүргізу. Көп балалы аналардың есебін жүргізу. Жеке және заңды тұлғалардың арыз-өтініштері мен өзге жүгінулерін қарау. Тұрғын үй салуға берілген арыздарға байланысты құжаттарды реттеу. Төтенше жағдайларға байланысты алдын алу іс-шараларын ұйымдастыру. Богданов селолық округі әкімі аппара тының бас маманы (E-G-3) санаты, (№1-1-2), Шалқар селолық округі әкімі аппаратының бас маманы (E-G-3) санаты, (№1-1-2) (бала кү тіміндегі демалыстағы негізгі қызметкердің орнына), лауазымдық жалақысы қызмет өт керген жылдарына байланысты 53813-72391 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары білім; Богданов селолық округі әкімі аппаратының бас маманына мамандығыветеринария, ветеринариялық медицина, ветеринариялығы санитария (мал дәрігері), ауыл шар уашылығы ғылымдары. Шалқар селолық округі әкімі аппаратының бас маманына мамандығы – ветеринария. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар
болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Функционалдық міндеттері: профилактика мен диагностиканы бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын жануарлардың энзоотиялық ауруларының тізбесі бойынша ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органына ұсыныстар енгізу бойынша жұмыс тарды атқару; ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру жөніндегі іс-шаралар өткізуді ұйымдастыру және ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру жөніндегі деректер базасын жүргізу; округ әкімімен келісе отырып, ветеринария мәселелері бойынша халықтың арасында ағарту жұмыстарын жүргізу; ветеринариялық есеп пен есептілікті жүргізу және оларды Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен аудан ның жергілікті атқарушы органына табыс ету үшін жұмыстану және т.б. Шағатай селолық округі әкімі аппараты ның жетекші маманы (E-G-4) санаты, (№1-14), лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 48047-64704 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары немесе ортадан кейінгі білім не орта техникалық немесе кәсіптік білім. маман дығы – Әлеуметтік ғылымдар және бизнес саласы соның ішінде экономика, есеп және аудит, қаржы; Гуманитарлық ғылымдар; Құқық; Білім. Функционалдық міндеттері: есеп және аудит жұмыстарын жүргізу, банк құжаттарын рә сімдеу және қадағалау, шығыс сметасын, бюджеттік тапсырыстар және баланс жасау, бас кітапты жүргізу, бухгалтерлік есептің шот жоспарын жасау және т.б. Шалқар селолық округі әкімі аппараты ның жетекші маманы (E-G-4) санаты, (№1-15), лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 48047-64704 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары немесе ортадан кейінгі білім не орта техникалық немесе кәсіптік білім. Мамандығы – ауыл шаруашылығы ғылымдары; әлеумет тік ғылымдар, экономика және бизнес, жаратылыс ғылымдар; Білім; Гуманитарлық ғылымдар; Құқық; Техникалық ғылымдар және технология; қызмет көрсету. Функционалдық міндеттері: ААЖ (АИС) бағ дарламасы бойынша сайлаушылардың есебін жүргізу, уақытында есеп беру. Ауыл шаруашылығы бойынша жұмыстармен айналысу, есебін беру. Елді мекендерді абаттандыру, жарықтандыру, көгалдандыру және санитарлық тазарту жө ніндегі жұмыстарды ұйымдастыру; жалпыға бірдей әскери міндеттілік туралы заңдарының орындалуын ұйымдастыру және әскери есебін жүргізу және т.б.
Федоров селолық округі әкімі аппараты ның жетекші маманы (E-G-4) санаты, (№1-1-9), лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 48047-64704 теңгеге дейін. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: жоғары немесе ортадан кейінгі білім не орта техникалық немесе кәсіптік білім. Мамандығы – ауыл шаруашылығы ғылымдары; әлеу меттік ғылымдар және бизнес, Білім; Гуманитар лық ғылымдар; Құқық; Техникалық ғылымдар жә не технология; Өнер. Функционалдық міндеттері: Әлеуметтік төлқұжат бойынша есеп беру, округ бойынша санитариялық тазалық жұмыстарын ұйымдас тыру, азық-түлік тауарлар базасына мониторинг жүргізу, кеңсе жұмыстары, құжаттардың сақта луын қамтамасыз ету, іс-қағаздарын жүргізу, кіріс және шығыс құжаттарымен айналысу және т.б. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: (өкілетті орган белгіленген нысандағы өтініш және сауалнама; білімі туралы құжаттардың но тариалдық куәландырылған көшірмелері; еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшірмесі; Қазақстан Респуб ликасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының норматив тік-құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысан дағы денсаулық туралы анықтама (№-086); Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлі гінің көшірмесі; құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат) қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күннің ішінде, көрсетілген мекенжай бойынша сәйкесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қаралуына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген немесе поштамен жіберілген (қоса тіркелген құ жаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілген папкада орналастырылған) құжаттар қабылданды. Конкурсқа қатысу үшін осы қағидалардың 27тармағында көрсетілген құжаттарды электрон дық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірмей береді. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар одан кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күн ішінде конкурс жариялаған Теректі ауданы әкімі аппаратында әнгімелесуден өтеді. Аталмыш лауазымдарға орналасатын үміт керлер үшін көтермеақы шығындары, тұрғын үй және жеңілдіктер бермейді.
«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС Бас директор
Жантас Набиоллаұлы САФУЛЛИН
Бас редактор Бауыржан ҒҰБАЙДУЛЛИН Редакция алқасы: Есенжол Қыстаубаев, Сырымбек Тұяқов (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы), Тоқтар КЕНЖЕҒАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші), Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі), Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім). Меншікті тілшілер: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) Нұрымбек Жапақов (Жәнібек ауданы) Өмірзақ Ақбасов (Жаңақала ауданы) Серік Жұмағалиев (Қазталов ауданы) Мүсірбек Айташев (Сырым ауданы)
8-711-42-21-720, 8-711-35-21-770, 8-711-41-21-755, 8-711-44-31-468, 8-711-34-31-126
Телефондар: Бас редактор 51-25-80, Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,
Жауапты хатшы 50-83-99. Жарнама қабылдау тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.
Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде 2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілген
Е-mail: zhaikpress@inbox.ru Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана ды. Ж белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.
Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компьютерлiк орталығында терiлiп, беттелдi. "Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылды Индексі: 65428 Таралымы: 16607, 6 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады. Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.шанкишева, ж.жайлауова Кезекшi редакторлар: г.кенжеғалиева, г.әжігереева
24
керуен сарай Бейсенбі, 13 ақпан 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Олжалы оралды Астана қаласында шорт-тректен өткен ел біріншілігінен жасөспірімдер олжалы оралды.
Құттықтаушылар: інікеліндеріңіз Нұрболат-Тұрсын, Исабек-Самал, қарындасыңыз Елдана, немерелеріңіз Жаннұр, Назира
суперфиналдан екінші, Т.Теміреш 1 мың метрден үшінші орынды еншіледі. Үлкен жастағы жеткіншектер арасынан Нұртілек Қа жығали 1 мың метрден үшінші орынға ілікті. Қыздардан орта жастағылардан Ғалия Жұмаға зиева 500 метрден үшінші және Нұржанар Жұмағалиева, Александра Суменковамен бірге эстафетада екінші келді. Кіші жас тағылардан Әділ Қырымгереев
800 метрден жеңімпаз атанса, 333 метрде күміс жүлдеге қол жеткізді. Сұлтан Керей 800 метрден мәре сызығын үшінші болып қиды. Ә.Қырымгереев, С.Керей, Аңсар Серғалиев, Әлішер Шатиков эстафетада екінші орынға көтерілді. Кіші жастағы қыздар дан Назерке Ғаббасова суперфиналда екінші жүлдені иеленді.
Елжан ЕРАЛЫ
Жұрт жадындағы палуан Жуырда «Теректі» балалар спорт клубының ұйымдастыруымен КСРО спорт шебері Қайрат Әбдірахмановты еске алуға арналған турнир өтті.
Дзюдо күресі бойынша өткен бұл турнирге 2003-2005 жылы туылған 64 жасөспірім қатысты. Олардың арасында теректіліктерден басқа оралдық, қазталов тық палуандар да болды. Аталмыш жарысты тамашалауға және палуандар шеберлігін бағалауға №4 БЖСМ директоры Әсия Байназарова, Бейжің және Лондон олимпиадаларына қатысу шы Ринат Ибрагимов, БАЭ елінде дзюдо күресінен өткен ардагерлер арасындағы әлем чемпиона тының күміс жүлдегері Мәншүк Баданова, Қайрат Әбдірахмановтың ұстазы, БҚМУ-дың аға оқы тушысы Сатыбалды Бекбаев арнайы келді. Турнирдің ашылу салтанатында жоғарыда есімдері аталған
Ақпанның 11-і күні БҚО ішкі істер департаментінің арнайы тобы мен Алматы қалалық ішкі істер департаментінің «Арлан» арнайы жасағы бұдан бұрын іздеу салынған аса қауіпті қылмыскер А.Тоғаевты Алматы қаласында қолға түсірді.
БҚО ішкі істер департаментінің баспасөз қызметінен түскен
Орал қаласының тұрғыны, сүйікті ағамыз Махамбет Халелұлы Заевты мерейлі 60 жасымен шын жүректен құттықтаймыз! Деніңізге саулық, отба сыңызға амандық тілейміз. Құтты болсын 60 деген жасыңыз, Қуаныштың кемерінен тасыңыз. Әрқашанда мықты болып денсаулық, Қажымастан жүзден әрмен асыңыз.
батысқазақстандық
Шорт-трек жаттықтырушысы Максим Лозовойдың хабарла ғанындай, төрт жас ерекшелігіне қарай өткен жарысқа Астана, Алматы қалалары, Оңтүстік Қа зақстан, Қостанай, Қарағанды, Шығыс және Батыс Қазақстан облыстарынан спортшылар қа тысты. БҚО намысын 16 балғын шорт-трекші қорғап қайтты. Орта жастағы жеткіншектер арасын дағы эстафеталық сында Әділ Ғалиахметов, Айбек Қадыров, Те мірлан Теміреш, Ғалым Хасанов төрттігі жеңімпаз атанды. Оған қоса Ә.Ғалиахметов 1 мың және 800 метр қашықтықта екінші, А.Қадыров 500 метрден үшінші,
Құттықтаймыз!
спорт майталмандары сөйлеп, кезінде болашағынан зор үміт күттірген Қайрат Әбдірахманов жайлы естеліктер айтты және осы жарысқа бақ сынасуға келген жасөспірім палуандарға жеңіс тіледі. Турнир барысында жас палуандар 8 түрлі салмақ дәреже сінде күресті. Тартысты өткен турнир қорытындысында М.Шайда рахман (23 келі, Ақжайық ауылы), С.Сейітқалиев (26 келі, Қазталов ауданы), А.Сапаров (29 келі, Подстепный ауылы), Б.Базарбеков (32 келі, Ақжайық ауылы), А.Ма қашев (35 келі, Қазталов ауданы), Т.Нұрғалиев (38 келі, Подстепный ауылы), Қ.Қайырбеков (42 келі, Подстепный ауылы), А.Әділге реев (+ 42 кг, Подстепный ауылы)
сынды жастар дзюдо күресін шебер меңгергендігін көрсетіп, әр қайсысы өз салмағында жеңімпаз атанды. Қайрат Әбдірахмановтың анасы, яғни осы жолдардың авторы ұлымды құрметтеп, еске алып, осындай турнир ұйымдастырған Баймолла Құбашев бастаған азаматтарға алғысымды айтқым келеді. Сондай-ақ осы жарысқа қатысқан дзюдошылардың жаттықтырушылары, спорт шеберлері А.Сұпығалиев, Қ.Сұпығалиев, М.Молдашев, Қ.Дінқуатов, М.Бау бековтерге ризашылығымды білдіремін. Спортшы балаларыма жемісті еңбек тілей отырып, болашақта олар баптаған палуандар үл кен-үлкен спорт додаларында еліміздің көк туын желбіретіп, чемпион атансын демекпін.
Тілеген қажы КӘКІМОВА, Подстепный ауылы, Теректі ауданы
Күдікті қолға түсті мәліметке қарағанда, батысқазақстандық полицейлер күдікті ні ұстауда көмек көрсеткені үшін бұқаралық ақпарат құралдары мен азаматтарға алғыс білдірген. Сонымен қатар уәде етілген ірі көлемдегі ақшалай сыйақы құпия түрде төленетін болады. Еске сала кетейік, 13 қаңтарға қараған түні белгілі кәсіпкер Виталий Каркула өз үйінде өлтіріліп, зайыбы Валентина Каркула ауыр жарақат алған болатын.
Аталған қарақшылық шабуылға және кісі өлтіруге қатысы бар екі күдікті бұдан бұрын ұсталған болатын. Ал осы қылмысты ұйым дастырушы, бұрын үш рет, соның ішінде қарақшылық шабуыл жасап, адам қанын жүктегені үшін сотталған, 1980 жылғы Азамат Тоғаевқа 10 ақпан күні іздеу жа рияланған болатын.
Арман БОЛАТҰЛЫ
Облыстық қазақ драма театрының ақпан айындағы репертуары 12 ақпан
Ш.Айтм атов “Ақ кеме ” (драма) Басталу уақыты : 18.00 14 ақпан
Ш.Айтм атов “Ақ кеме ” (драма) (тапсыр ыс бойы нша) Басталу уақыты : 18.00
н Э.Стенто 16 ақпан ғасы” и қ о р та ық “Ойынш (ертегі) : 12.00 уақыты у л а Баст 16 ақпан Ж.Шевре “Күтпеген қайырымдылық” (драма) Басталу уақыты: 17.00 19 ақпан Д.Исабеков “Әпке” (драма) Басталу уақыты: 18.00
Шұлыққа тығып шырмалды Биылғы қаңтар айының соңғы күні №380 «ОралАлматы» бағытындағы жолаушылар пойызын тексеру барысында екінші вагонның жолаушысы, ҚР азаматы Д. Көбекеновтың сол жақ аяғындағы шұлықтан күлгін жасыл түсті ораулы зат табылған. Шыңғырлау стансасындағы шекаралық бақылау бөлімінің қа тардағы қызметкері Е. Нұржановқа үшбу азаматтың жасырған нәрсесін табуға «Джастик-жадина» атты қызметтік ит көмектескен көрінеді. «Күмәнді зат табылған бойда №2029 әскери бөлімге тексеруге жөнелтілді. Егер оның есірткі
екендігі анықталса, тыйым салын ған затты шұлығына тығып шыр малған азамат заң алдында жауап бермек» деп хабарлады редакцияға Шыңғырлау стансасында ғы шекаралық бақылау бөлімінің қызметкері, лейтенант С. Есенбаев.
Беркін ШӘҢГЕРЕЙ
www.zhaikpress.kz Облыстағы №1 медиахолдинг
Құрметті оқырман! Ғасырға жуық тарихы бар облыстық «Орал өңірі» мен «Приуралье» газеттерінің, сондай-ақ аудандық газеттердің электрондық нұсқасын www. zhaikpress.kz сайтынан оқи аласыздар. Сонымен қатар күн сайынғы жаңалықтар мен танысуға да мүмкіндік бар.