3 11 01 2014

Орал өңірі ОБЛЫСТЫҚ Қоғамдық-саяси газет

+2 С -1 С 0

0

Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл №3 (19922)

www.zhaikpress.kz

Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған

Отандық өнімді

oral_oniri@inbox.ru

ақпарат

өгейсітпейік... Үйдің бағасы төмендеп...

2

тағзым

5 Неміс ақшасының Жуырда Жәнібек аудандық газетінің редакциясына Т.Жароков атындағы орта мектептің мұғалімі Жасқайрат Қаргин аудан орталығынан осыдан тура жиырма жыл бұрын табылған өткен ғасырда Германияның қаржы айналы­ мында қолданыста болған темір ақшаны алып келді. Пфеннигте «10»-дық номинал мөлшері көрсетіліп, оның жоғарысындағы әріптер «REICHSPFENNIG» (рейхспфенниг) болып оқылады. Төменгі тұста қос бүйіріне емен жапырағы орналасқан «А» әрпі неміс ақшасының шыққан сарайының белгісін білдіреді. Екінші беткі жағына Үшінші Рейхтың (фашистік Германия атауы) елтаңбасы бейнеленген. Мұнда оң иығына қарап тұрған бүркіт шеңгелінде емен жапырағы гүлтәжі ортасында свастика белгісі салынған. Төменінде «DEUTSCHES REICH» жазуының аудармасы «Германдық империя» дегенге

Он екі қасиет

Ғаламтордың көкжиегі кеңеюде

сыры неде?

саяды және «1938» цифры шыққан жылын көрсетіп тұр. Ғаламтор арқылы мұндай тиындар қаржылық айналымда 1948 жыл­ ға дейін болғанын анықтадық. Жалпы, Жәнібек жері Сталинград майданының ең жақын тылы болғаны тарихымыздан белгілі. Сол кезеңдерде шетелдік диверсанттардың өлкемізге аяқ басқанына мына табылған германдық пфенниг те дәлел болар деген ойдамын. Сондай-ақ Ұлы Отан соғысынан жеңіс туын желбіретіп елге аман-есен келген майдангерлеріміздің алып келуі де ғажап емес-ау.

Нұртай ТЕКЕБАЕВ, Жәнібек ауданы

4

54,2 мың абонент Өткен жылдың 1 желтоқсанына дейін ауылдық жерлерде тіркелген телефон желілерінің саны 54,2 мың бірлікті, тіркелген ғаламтор (интернет) абоненттері­ нің саны 13,3 мыңды құрап, 2012 жыл­ дың тиісті кезеңімен салыстырған­да, сәйкесінше 1,1% және 11,8%-ға өсті.

13,3 мың абонент

2

АҚПАРАТ Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

Арғымақ ақпараттар

oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі күні облыс әкімі Нұрлан Ноғаев бірқатар

P

P

P

Зеленов ауданында биыл барлығы 51498 мал қыстаққа кірген. Дайындалған жемшөп қоры қол­ дағы малды мамыр айына дейін азықтандыруға жетпек. Барлық қыстаққа кірген малдың 79 пайызы жеке шаруашылыққа тиесілі. Ауыл шаруашылығы құрылымдарының 21 пайызы, яғни 72 шаруашы­ лығы малды қыстақта бағып отырса, қалғандары ауылдарға іргелес орналасқан. Волейболдан ерлердің ұлттық лига командалары арасында ҚР ХХІІ чемпионатында Оралдың «Конденсат-Жайықмұнайы» 27 ұпаймен жекедара көш бастап келеді. Петропавл қаласындағы екінші турда оралдық­тар алаң иелері – «Есілді» 3:1, «ТНК Казхром» командасын 3:0 және кеше «Атырауды» 3:1 есебімен ұт­ты. Сөйтіп олар жеңісті жолын жалғастырып келе­ ді. Екінші турдың жалғасы 26-31 қаңтарда Павло­дар қаласында барлық сегіз команданың қатысуы­ мен өтеді. Игорь Никольченко жаттықтыратын батыс­қазақ­­ стандық команда құрамында негізінен Орал во­ лейболының түлектері ойнайды. Таяуда қаламыздағы №1 БЖСМ-ның жас бал­ уандары халықаралық турнирлерден жүлделі оралды. Ақтөбе қаласында грек-рим күресінен 1995-1996 жылғы және 2000-2002 жылы туылған жасөспірім­ дер арасында өткен турнирде Азат Мұхамадиев (35 кг.) бас жүлдегер болып танылды. Азат сондай-ақ Саратов облысының Балаков қаласындағы турнирде де үздік болды. Аталмыш күрес түрінен Атырау қаласында өткен халықаралық турнир­де Алмаз Азон (58 кг.) да жоғары нәтиже көр­ сетті.

«Шапағатқа» ие болған шарапатты жан Өткен жылдың соңында өз ісіне тастүйін дәрігер Роза Есенғалиева «Шапағат» медалін иеленді. Бұл жоғары марапат – Роза Төлеуғалиқызының еңбегіне берілген әділ баға.

1971 жылы Ақтөбе медици­ на­лық институтына оқуға түсіп, оны бітіріп, 1977 жылы Орал қа­ ласындағы перзентханада ин­тернатурадан өткен дәрігер бар саналы ғұмырын халықтың ден­ саулығын жақсартуға арнап келеді. Отыз алты жылдан астам ана мен бала саулығын алдыңғы орынға қойып, күн-түн демей, еңбек еткен антына адал дәрігер ел-жұртқа сыйлы. «ҚР Денсаулық сақтау ісінің үздігі» атанған гине­ колог – ана мен сәбидің бірденбір жанашыры. Бүкіл ауылға

қа­дірлі кіндік әже. Сөздің емес, нақты істің адамы бүгінге дейін 15 мыңға жуық баланың кіндігін кескен. Роза Төлеуғалиқызы 1981 жы­ лы отағасы Елешпен жұбы жара­сып, отбасында қос ұл тәрбиелеп өсірді, оларға жоғары білім әпер­ді. Бүгінде өз бауырынан өрген ұл­ дарының ғана емес, шыр етіп жер­ге түскенде көтеріп алған кіндік ба­ лалары­ның да қамын ойлап жү­ретін дә­рігерге ауылдастары бек риза.

Шынар МОЛДАНИЯЗОВА, Сырым ауданы

өндіріс орындарында болып, мемлекеттік бағдарламалар аясында қолға алынған жаңа жобалардың жүзеге асырылу барысымен танысты.

Суретті түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ

Үйдің бағасы төмендеп, оларды салу мерзімі қысқармақ «Қолжетімді баспана - 2020» бағдарламасы аясында Орал қа­ ласында екі үй құрылысы ком­бинаты салынуда. Облыс бас­шы­сының сапары осы қос нысанды аралаудан басталды. «СВ-плюс» ЖШС базасында өткен жылдың соңында салын­ ған алғашқы үй құрылысы ком­ бинатының жобалық құны - 2,6 млрд. теңге. Ол толық қуатына көшкенде жылына 40 мың шаршы метр тұрғын үйді тұрғыза алады. Күні бүгін кәсіпорын «Elcon» түрік компаниясының бетонды тармағын монтаждау­ ды аяқтаған. Финляндиялық «Eli­matic» компаниясы маманда­ рының көмегімен жабдықтар орнатылған. Сондай-ақ ресейлік «Риком» компаниясының жаб­ дықтары да монтаждалды. «Биз­нестің жол картасы - 2020» бағ­ дарламасына сәйкес 500 млн. теңге демеуқаржы алған серіктестік қазіргі кезде құрамалы үй құрылысын салуға кіріскен. Аталмыш серіктестіктің бас технологы Андрей Бугорскийдің айтуынша, өндіріс барысында қазақстандық құрылыс өнім­де­ріне мән берілуде. Құрылыс компаниясы бүгінгі таңда жаңа технология бойынша «Қолже­тімді баспана – 2020» бағдар­ла­ масы шеңберінде екі бес қабат­ ты тұрғын үйдің құрылысын жүр­гізуде. Мамандардың айтуын­­ша, құрамалы-монолитті үйлер­ ді салуға кететін уақыт кірпіш­ті үйлермен салыстырғанда бес есеге дейін азаятын көрінеді және сапасы да төмен емес. Дәл осындай екінші комбинатты «Болашақ-Т» ЖШС жүзеге асыруда. Жобалық құны 2 млрд. теңгені құрайтын оның қуаты - жылына 50 мың шаршы метр тұрғын үй. Серіктестік неміс­тің «Wei­ler», «Vollert» және ита­льяндық «МАР» компания­ла­ ры­ның жаб­дық­­тарының көме­гі­мен ірі панельді құрылыс технологиясын пайдаланбақшы.

«Біз мемлекеттің қолдауын сезінудеміз. Мәселен, «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарла­ масы аясында 1625 млн. теңге демеуқаржы алдық. Со­ны­мен қатар осы мемлекеттік бағдар­ лама аясында нысанды газ­бен және электр қуатымен қам­ту сынды жетіспейтін инфрақұры­ лым­дарды тартуға да қолдау көрсетілді, – деді «Болашақ-Т» ЖШС бас директорының орын­басары Асқар Қощанов. – Қазір құрылыс цехы салынды, құралжабдықтарға монтаждау жұмыс­ тары жүргізілді. Жалпы, құрылыс комбинатын іске қосу ағымдағы жылдың көктеміне жоспарланып отыр. Соған орай қосымша 40-45 жұмыс орны ашылмақ».

– «Қолжетімді баспана - 2020» бағдарламасы тұрғын үй нары­ ғындағы жағдайды оңалтуға ба­ғытталған. Соған орай қолға алынып жатқан тұрғын үй комби­ наттары құрылыс материалда­­ры­ның, сол арқылы тұрғын үй­дің бағасын төмендетіп, құрылыс қар­қынын арттырмақшы. Бұл, сөз жоқ, еліміздің, соның ішінде об­ лы­сы­мыз экономикасының да­ муына серпін беріп, жаңа жұмыс орын­дарының ашылуына үлес қосады. Жаңа көріп шыққан тұр­ ғын үй комбинаттарында өндірі­ летін құрылыс конструкциялары арқылы көп қабатты үйлерді 2-3 айда тұрғызуға болады. Сөйтіп, та­нымал шетелдік компаниялар­дың технологиясы негізінде тұр­ ғын үйлердің сапасы жақса­рып, оларды аз уақыттың ішінде салу­ ға мүмкіндік тумақшы. Тұрғын үй комбинаттарының технологиясы мен шығарылатын өнімдері өңі­ріміздегі құрылыс нарығында үлкен сұранысқа ие болары сөз­ сіз, - деді облыс әкімі Нұрлан Ноғаев. Қаланың қауіпсіздігін сақтау мақсатында Зеленов ауданының Мичурин ауылы аумағында кө­мір­сутекті газды сақтап, жөнел­ тетін газ толтыру бекеті салынуда. «BKKS LPG» ЖШС жүзеге асы-

рып жатқан бұл жобаның құны - 1,3 млрд. теңге, қуаты - 9300 тонна. Аталмыш серіктестік те «Биз­нестің жол картасы - 2020» бағдарламасы аясында жетіспейтін инфрақұрылымды тарту үшін 193,5 млн. теңге алған. Көктем­де іске қосылатын бұл бекетте қо­сымша 30 жұмыс орнын ашу көз­ деліп отыр. Мичурин ауылында, сондай-ақ «Родник» фирмасы» ЖШС құты­дағы ауыз су өндіретін зауытты іске қоспақшы. Бұл жобаның құны - 995 млн. теңге. Мұнда салы­натын бірнеше цехта 0,5 литр­ден бастап 19 литрге дейін мөл­шерде құтыдағы су өндіріл­мекші. Өнімдер еліміздің өзге де ай­мақ­ тарының нарығына жөнелтіл­­мек­ ші. Соған байланысты 20 жаңа жұмыс орнын ашу көзделуде. Бұл кәсіпорын да «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасына сәйкес 105,0 млн. теңге демеу­ қаржыға, автокөлік алу үшін 26,0 млн. теңге, жетіспейтін инфра­құ­ рылымды жүргізуге 152,0 млн. теңге көлемінде қаржыға қол жеткізді. Облыс басшысы ат басын бұр­ ған соңғы өндіріс орны «Орал сауда-өнеркәсіп компаниясы» ЖШС болды. «Біз Қазақстанда бі­ рінші болып диаметрі 1600 мм-ға дейінгі полиэтиленді тұрбалар өндіру жобасын жүзеге асырудамыз, – деді кәсіпорын директоры Валерий Крылов. – Өткен жылдың желтоқсан айында біз осы желіні іске қостық. Неміс­тің «KRAUSSMAFFEI» фирмасының жаб­дығы жылына 7 мың тонна өнім шығарады. Таяуда біздің өнімдер Башқұртстан мен Татар­ станға жіберілді». Сапар соңында әкім «Биз­ нестің жол картасы – 2020» бағ­ дар­­ламасы бойынша жұмыс істеп жатқан аталмыш кәсіпорындар басшыларымен өнім өндіру, олар­ды еліміздің, шетел нарықтары­на шығару жайын талқылады.

Жанна БАЛЫҚОВА

ҚОҒАМ oral_oniri@inbox.ru Кеше облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен облысымыздың әлеуметтік маңызды мекемелерінде

Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

Әлеуметтік мекемелердің ахуалымен танысты

болды.

Нұрлыбек РАХМАНОВ, «Орал өңірі»

Л

ауазым иесі алдымен Орал қалалық қарттар мен мүгедектерге ар­ нал­ған жалпы үлгідегі медици­на­лық әлеуметтік мекемесіне бас сұқ­ты. Мұндағы қариялардың хал-жайын сұрап, оларға қызмет көр­сететін арнайы бөлмелердің жұмыс барысын өз көзімен көрді.

– 1945 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан біздің мекемеде бүгінде 584 қамқорланушы бар. Олардың 323-і жүйке сырқа­ ты­мен ауыратындар болса, 261-і қарттар бөлімінде. Барынша жағ­дай жасалған. Биыл оларға көрсе­ тілетін қызмет аясын кеңейте тү­су мақсатында бірқатар жұмыс­ тар атқармақпыз. Былтырғы жы­ лы күндізгі жартылай стационар ашып, 19 қамқорланушыны қам­ тудамыз. Үйде отырған балаларды таңғы сағат тоғызда алып келіп, мамандар олармен жұ­мыстанып, түскі 3-терде үйле­ріне жеткіземіз. Осында екі мезгіл та­мағын ішеді, - дейді аталмыш мекеме директоры Амангелді Баянов. Оның айтуынша, мекемені па­ налағандардың көбі ауылдық­тар болуы – алаңдатарлық жағдай.

1970 жылы салынған мұндағы екінші корпус ешқашан күрделі

жөндеуден өтпеген екен. Меке­менің ауласындағы та­ғы бір қи­раған ғимарат жөнделуде. «Биыл қаржы­ мыз артылса, оған жылу жү­ йесін жүргізіп, қамқорла­ну­ шы­ларға ғибадат қылатын орын аш­пақ­пыз», – дейді мекеме директоры. Одан кейін облыс әкімі­ нің орынбасары «Шапағат» медици­на­лық-әлеумет­тік мекемесінің жұ­мы­сымен танысты. Бұл мекеме 45 науқас балаға лайықталса да, бү­ гінде 55 балаға арнайы ме­дициналық-әлеуметтік қыз­мет көрсетіп отырған жайы бар. Оның 23-і – арбаға та­ ңылған бүлдіршіндер. Жас мөлшерлері мен ауруының сипатына қарай топтарға бөлінген балаларға меди­ циналық, психологиялық, әлеу­меттік-педагогикалық, мәде­­ни қыз­мет көрсетіледі. Бюджет­тен қар­жыландырылатын аталмыш мекемеде балаларға тәу­лігіне төрт рет тағам ұйымдас­ тырылған. Мекемеде «ГАЗель», «ПАЗ» көліктері бар. Кездесу барысында облыс әкімі­нің орынбасарына «Шапағаттың» директоры Исатай Жазықбаев: «Бала санының артуына орай ғи­марат тарлық етеді және «Хюндай»

Қаңтардың 18-і күні Батыс Қазақстан облыстық қазақ драма театрында ақын, журналист Мұнайдар Балмолданың «Көзім тұны көрікті ой, рухым дала!..» атты әдеби-сазды шығармашылық кеші өтеді.

Үміткерлер таңдалды Суретті түсірген Александр КУПРИЕНКО

шағын автобусы керек», – деген ұсыныс-тілегін білдірді.

– Облыс әкімінің тапсырмасына сай, мемлекеттің қолдауында­ғы әлеуметтік нысандардың халжағ­дайымен жылдың басында та­­нысып, мәселелері болса қара­жат тиімділігіне қарай жоспарлап, жұмыстануды мақсат етіп отырмыз. Бұл мекемелер – ауқымды түйт­кілдері біртіндеп шешіліп ке­ле жатқан мекемелер. Дегенмен

қарттар мен мүгедектер үйін­де ауласындағы қираған ғима­ раттарын тазалап, орнына көгал­дандыру, спорттық алаңқайлар салу, күрделі жөндеу жүргізу, «Шапағатта» ғи­ма­ратты кеңейту, тасымал көлі­гі сияқты шаруа­шы­ лық мәселелері бар екен. Кадр­ лық мә­селелері де жоқ емес, онымен де айналысамыз, – деді об­лыс әкімінің орынбасары Бақ­ тияр Мәкен.

Ғылыми атақ қорғады Батыс Қазақстан облыстық тарих және археология орталығының ғылыми қызметкері Мұрат Қалменов таяуда Татарстан астанасы Қазан

Кеше «Батыс Қазақстан облысы бойынша тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесі жанындағы бос әкімшілік лауазымдарға үміткерлерді орналастыру жөніндегі конкурстық комиссияның кезекті отырысы өтті. Комиссия мүшелері осы мекеменің құқықтық қам­сыз­ дандыру және персоналды бас­қару бөлімінің меңгерушісі лауазымына жарияланған конкурс бойынша үміткерлермен әңгімелесу өткізді. Ұсынылған лауазым бойынша конкурсқа екі үміткер түсті. Комиссия отырысының жұ­ мысына оның мүшелерімен қа­­тар қоғамдық бақылаушы­лар да қатысты. Әңгімелесу үміткер­лерге бірдей ашық түрде өтті. Енді комиссия мүшелері­нің шешімімен екі үміткердің бі­ре­уі лауазымға та­ғайында­ лу үшін мекеме басшы­лығына ұсынылады.

қаласында «тарих ғылымдарының кандидаты» ғылыми дәрежесін абыроймен қорғап шықты.

Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ, «Орал өңірі»

Ләззат ШАҒАТАЙ, «Орал өңірі»

Облыстық олимпиада мәреге жетті

О

Мұнайдардың жыр кеші

Кеште ақынның өз өлең­ дері оқылады. Сондай-ақ Жас­ келең Ғайсағалиев, Еркін Нұ­рым­бетов, Қуандық Мәдір, Ер­бол Ақбасов және басқа жергілікті сазгерлердің ақын өле­ңі­ не жазылған жаңа әндері орын­далмақ. Кеш 17.00 сағатта басталады. Келемін деушілерге есік ашық.

Осы аптада облыстық білім басқармасы және «Дарын» қосымша білім беру орталығының ұйым­дас­тыруымен мектеп оқу­шылары арасындағы жалпы білім беретін пәндер бо­йын­ша республикалық олим­пиа­даның үшінші кезеңі өз мәресіне жетті.

лимпиаданың бұл ке­зеңі осымен төртінші жыл қа­тарынан Қазақ­стан ин­но­вациялық және телекомму­ни­ка­циялық жүйелер университетін­де өткі­ зіліп келеді. Биылғы жылы облыстық кезең­ге 13 пән бойынша аудандар мен қала мек­ тепте­рінен 384 оқушы қатысты. Оның 204-і жүлдегер атанса, бұл барлық қатысушылар­ дың 53,1%-ын құрай­ды.

3

Олимпиаданың жабылу салтанатына облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен қатысып, жеңім­паз оқушыларды құттықтады. Енді оза шапқан білімділер алдағы наурыз айында жаратылыстану-математика ба­ғытындағы пән­дер бойынша Өскемен қала­ сында, ал гуманитарлық пәндер бойынша Шымкент қаласында өтетін рес­публикалық кезеңде бақтарын сынайтын болады.

«Үстірт пен Маңғыстаудың орта­ғасырлық керуен жолдары бойында орналасқан археология­лық ескерткіштер (Х-ХІV ғ.ғ.)» ат­ты тақырыпта жазылған бұл зерт­теу еңбек әйгілі «Жібек жолы­ның» осы кезге дейін зерттелмей келген Маңғыстау бағыты туралы тың мәліметтерге толы. Мысалы, Алтын Орданың астанасы Сарай-Батуға тауардың бір бөлігі Түпқараған түбегіндегі Кетікқала­ дан теңіз жолымен жеткізіліп отырған. Керуен сарай­лар, Қызылқала, Бесбұлақ, Қа­ ра­­құлақ секілді ортағасырлық шаһарлар тура­лы жаңа деректер нақты археология­ лық қаз­ба жұмыстарының нәтижесін­де ғылыми айналымға қосыл­ған.

– Бұл еңбегімді болашақта қазақ және орыс тілдерінде жеке кітап етіп шығармақ­ пын, – дейді Мұрат Дабылұлы. Археолог ғалым бүгінде Орал қаласының іргесінен табылған Жайық қала­шығында жүргізіліп жатқан қазба жұмыстарының жетекшісі еке­ нін оқырмандарымыздың есі­не сала кетейік.

«Қайтып» келген қашарлар... Ақжайық ауданының Бударин ауылдық округін­ дегі «Аманер» шаруа қожа­ лығына көршілес Ресейдің Орынбор облысындағы Первомай ауданынан қазақтың ақбас сиырларының 100 қашары әкелінді. Шаруа қожалығының иесі Қа­нат Досқалиевтың қоны­сын­да сиырларды қолдан ұрық­тан­ дыру пункті жұмыс жасайды, арнайы техник ұрықтандырушы бар. Қазір малдәрігерлік-са­нитарлық талаптарға сәйкес, мал карантинге қойылып, об­ лыстық малдәрігерлік зертханасымен келісімшарт жаса­лып, мал кеселіне қарсы зерттеу жұ­ мыстары жүргізілуде.

Өз тілшілеріміз

4

тағзым Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

Ұлы Димекеңнің өмірінде және қызметінде «2», «12», «22» деген сандарға байланысты тылсым жағдай өте көп. Ол 1912 жылы 12 қаңтарда дүниеге келді. 82 жасына қараған шағында 22 тамыз күні (1993) дүние салды. Өмірінде үлкен қызметке келуі тағы «2» санымен байланысты. 1942 жылы комбинат бастығынан бірден үкімет төрағасының орынбасары болып, 1952 жылы Академия президенттігіне сайланды. 1962 жылы 12-ші айда Хрущевке қарсы келіп, бірінші басшылық қызметтен кетуге мәжбүр болды. Арада 2 жыл өткен соң, бұрынғы орнына қайта оралды. Алғашқы үлкен мемлекеттік марапатты, яғни Социалистік Еңбек Ері атағын 1972 жылы алды. Ал үшінші «Алтын жұлдыз» оған 1982 жылы берілді. Тізе берсек, қайран қалдыратыны – оның бойында әл-Фарабидің даналығы бойынша кемеңгер патшаға тән 12 қасиеттің түгел тоғысқанына көзің жетеді.

Әл-Фарабидің даналығында кемеңгер басшы өзінің сүйексыны, сыртқы тұлғасы арқылы ерекше көрінуі керек. Яғни ол адам өте сымбатты: «мінсіз, мүсін­ дей әдемі, иманжүзді болуға тиіс». Димекең жаратылысынан көрікті, бойшаң және бетінен нұр төгіліп тұратын иманжүзді кісі еді. Кеңестік дәуірдегі мемлекет қай­ раткерлерінің ішіндегі ең сымбатты, бой жағынан да, ой жағынан да ерекше бөлек тұлға. Кемеңгер адамның бірінші қасиетін айттық. Екінші қасиеті туралы дана ол адам «өзіне айтылған сөздің бәрін терең түсінетін және істің жайжағдайына сәйкес, жан-жақты тез ұғып ала­тын аса зерек болуы керек», - дейді. Д. Қонаевтың зеректігі мен бәрін біліп, сезіп тұ­ ра­тын айрықша қасиеті жөнінде кемеңгер қасында жүрген дана­ның

oral_oniri@inbox.ru

Он екі қасиет

сүйген жары, өмірлік серігі Зухра Шәріпқызымен қанша жыл, қанша ай және қанша күн бірге болып, өмір сүргенін жарық­тық сағатына дейін есіне сақтаған ғой. Димекеңнің есте сақтау қа­білетіне теңеу жоқ. Төртінші қа­сиет туралы былай делінеді: «Бі­рін­ші басшы терең ой иесі және жады­на сақталғандардың бә­рін айдананық етіп айтып бере алатын шебер әрі шешен болуы шарт». Димекең естігендері мен көр­ген­ дерін өте шебер әрі бейнелі тіл­ мен әңгімелейтін хас шешен­нің өзі еді. Сөз арасында әдемі әзіл

Өзі ғалым Димекең ғалымдар үшін қолдан келгеннің бәрін жасады. Ал өнер мен мәде­ниет­ ке дәл ондай жанашыр басшы болған жоқ. Д.Қонаев дәуірін өнер адамдары мен жазушылар қазір «алтын ғасыр» деп атап жүр. серіктері қазірге дейін таңдана айтады. Димекеңнің қариялардың сө­зін мұқият тыңдап, сол бойынша кеңесіп, мәселе шешетіні көпте­ген естелікте айтылады.Үшінші қа­сие­ ті туралы әл-Фараби былай дейді: «Ол өзі жүр­ген, көрген, естіген нәрселердің бәрін зердесіне ұзақ сақтайтын, бұлардан еш нәрсені ұмытпайтын адам бол­­сын». Ұлы тұлғаның зерделілігі өз алдына есте сақтау қабілеті де аңызға ай­нал­ған. Өзі араласқан оқиғалар­дың жыл, ай-күні, тіпті сағат, ми­ну­тына де­йін ол кісінің есінде өле-өл­ ген­ше сақталған. Қазақстан­дағы мыңдаған колхоз-совхоз­дар­дың, жер-судың атауын және озат шопан, механизаторлардың есі­мін өмірінде ұмытпаған. Өн­діріс, экономикаға байланысты сандар мен цифрларды кез кел­ген жағ­дайда жаңылмай айтып оты­ ратыны ғалымдардың өзін қайран қалдырған. Асыл аға естелігінде

айтып баурайтын. Белгілі қоғам қайраткері Димекең «қара сөздің қаймағы еді ғой» деп естелігінде жазады. Қайраткер бойында ақындық қасиет те болған. Студент кезінде өлең жазған. Шешендігі Төле би мен Бөлтірік шешен­ нің «сөз киесін» елестетеді. Өзінің естелік кітабында ел ішінде сирек айтылатын мақал-мәтелдер мен қанатты сөздерді орынды жерінде қолданады. Кемеңгер басшы­ның бесінші қасиеті «ғылым-білім мен өнерге жаны құштар, әр күн са­ йын оқып-үйренуден шаршапшалдықпайтын адам болуы ке­рек» екен. Димекең туа біткен­ нен ғылым мен өнерді терең түсі­ ніп, ғылым жолында еңбектенген білімпаз еді. Қонаев – ғылым саласында жаңалық ашқан және болжам жобалары нақты іске асып, өндіріске енген инженер-ғалым. Техника ғылымдарының докторы Қонаевтың бұл саладағы еңбегі өз алдына. Қаныш Сәтбаевтан кейінгі

Академия президенті оның ғылым әлемінде өзіндік ізденіс жолы болды. Ол басшылық еткен жылдары қазақ ғылымында даму болды. Елуінші жылдары Қытайға барған сапарында Қазақстандағы геология ғылымы туралы баяндама жасайды. Қапшағай теңізінің өмірге келуі - Қонаевтың ғылым жетістіктерін пайдаланып, болжамдар мен жоба-зерттеулерді еске алуының нәтижесі. Өзі ғалым Димекең ғалымдар үшін қолдан келгеннің бәрін жасады. Ал өнер мен мәдениетке дәл ондай жанашыр басшы болған жоқ. Д.Қонаев дәуірін өнер адамдары мен жазушылар қазір «алтын ғасыр» деп атап жүр. Бірінші басшы театрға жиі барды, ақын-жазушылардың жаңа шығармаларын оқып, пікірін ай­ тып, олармен етене жақын ара­ лас­ты. Ғылым мен өнер сала­сын дамытудағы асыл аға­ның еңбегі ұшан-теңіз. Ғалым Қонаев­тың бай кітап­ханасында атақты ға­­лым­дар­ дың кітаптары толып тұр. Кемең­ гер елбасының алтын­шы қасиеті жөнінде ұлы фило­соф: «Тағамға, ішімдікке, сай­ран-сұхбат құру­ ға келгенде қанағатшыл болу керек», - дей­ді. Димекең тағамды талғап, тек адал асты ғана жеген. «Пейіш же­місі» - алма жеу әдеті болған. Өйткені алманың ағзаға пайдасы мол. Арақ-шарап ішу - Димекеңе жат. Басында темекі тартқаны рас. Денсаулығына байланысты дәрігерлердің кеңесіне көніп, шылымды үзілді-кесілді қо­­йып кетті. Қайраткер у-шу қала өмірін ұнатпаған. Той-думанда шал­­қып сайран салған жоқ. Қо­ наев барлық жағынан қанағат­ шыл болып, көзінің тірісінде шын әулие атанды. Жетінші қағидада айтылғандай, Димекең «жаратылысынан сауық құмарлықтан ау­лақ болды». Демалысын таза ауада серуендеп, табиғат аясында өткізуді бұлжымас әдетке ай-

налдырды. Аңшылық, саяткерлік салт және мергендік өнер оның көзі жұмылғанша тастамаған ермегі әрі көңілді демалысы еді. Сегізінші қағидада кемеңгердің шындықты сүйіп, жалғандыққа қарсы тұруы жөнінде айтылады. Димекең өті­рік-өсек айт­ қандарды жек көрді. Жалған сөй­ легендерді ұнатпады. Димекең Колбиннің (сол кездегі бірінші басшы) өзі туралы жалған сөйлеп, Мәскеуге өтірік айтқан өресіздігі мен екіжүздігін кешірмей кетті. Желтоқсан оқиғасына байланысты жоғары парасат иесін Колбин орынсыз кінәлап, айыптаған болатын. Димекеңнің үстінен арыз жазып, өзі тасада тұрған белгілі партия қайраткері кейін шағым­ да айтылғандар өтірік болып шыққанда, Қонаевқа жалынып, кешірім сұрайды. Тоғызыншы қағидада жазыл­ ғандай, Димекең «жаны ас­қақ және ар-намысын аса ардақ­ тайтын адам» еді. Абзал азамат­ тың кісілік бекзаттық қасиеті және тәрбиесі өнеге. Мұны халық жақсы біледі. Хрущев Димекеңді бірінші бас­шылық қызметтен алып, қор­ лап, ар-намысына тигенде, Қо­наев:

Қонаев туралы қаңқу сөз, реніш, өкпе жоқ. Өйткені Димекең – өте әділ болған кісі. Бұл жағынан Димекең – бүгінгі емес, келер ұр­ паққа да үлгі болатын кемеңгер. Осы жерде бір оқиғаны айта кету жөн болар. Димекеңнің туысы, жас бозбала бірде қызып алып, оның күзетшісінің біріне жөнсіз тиіседі. Күзетші сыбағасын береді. Оның үстінен біреулер «үлкен кісі­ нің» туысына «қол жұмсады» деп арыз жазды. Шағым қайраткерге де жетеді. Күзетшіні шақырып, шындықты білген соң: «Сенікі дұрыс. Сазайын беріпсің» деп кінәламай, қайта оны қорғайды. Әл-Фарабидің он екінші қа­ғи­ дасында, яғни басшы қасиеті жө­ ніндегі тәмсілінде мынадай жол­ дар бар: «Өзі қажет деп тапқан істі жүзеге асыруға келген­де шебер-шешімпаздық таны­тып, бұл шақта қорқыныш пен жас­­қа­ ну дегенді білмейтін бір­бет­кей, батыл, ержүрек болуы мін­дет» дейді. Мұнда айтылатын кө­сем­ ге тән батылдық пен ержүрек­тік Димекеңнің бойында туғаннан бар. Атасы Қонайдың батыр, қор­ қуды білмейтін ержүрек қазақ болғаны белгілі. Оның бойындағы

Қапшағай су қоймасын салу жөніндегі Димекеңнің батыл шешімі мен іскерлігі тарихта өшпестей болып жазылып қалды. «Мені енді басшылық жұмысқа қоймаңыз. Инженер-геологпын. Геология институтына кетейін» дейді. Хрущев «Сіз бізге әлі керек адамсыз» деп, еріксіз үкіметке төр­аға етіп тағайындады. Ол – арнамысына кір шалдырмаған адам. Қарапайымдылығы мен кісілігін жоғалтқан жоқ. Зейнетте жүргенде де өзін төмендетпеді. Сондықтан көзінің тірісінде «әлемге әйгілі әулие» атанды. «Оның жаны жаратылысынан пасық істердің бәрінен жоғары, игі істерге ынтазар болу­ға тиіс» деп оныншы қағидада айтылғандай, асыл аға игі істер­дің ұйытқысы, жасампаздық­ тың жолбасшысы еді. Әл-Фара­би­ дің он бірінші «қағида-қасие­тін­де» «Әді­летсіздік пен озбырлықты жек көретін адам болсын» деген жолдар дәл Димекеңнің өзіне арналып айтылғандай. Қызметтен қуылып, партиядан шыққан талай бастықтың Қонаевтың қа­ былдауында болып, әділ ше­шімді сол кісіден көріп, көсем жайында тебірене айтқандарын көп естідік. Ол саясатқа байланысты сотталып кете жаздаған ақын Олжас Сүлейменовті арашалап алды. Мәскеуде қиянатқа қарсы ұстанымын айтты, ақынды ақтады. Димекең бар болмыс-бітімімен әділдікті сүйді, өктемдік пен оз­ бырлыққа жол берген жоқ. Мүлт кетіп, пендешілікке барған кез­дері болған шығар. Қатты кетіп, біреу­ді ренжіткен де шығар. Бір қай­ран қалдыратыны – халық арасында

қасиет шөбересі Димашқа да да­ рыған ғой. О баста тау-кен инженері Қонаев Қоңыраттағы кеніш­те қауіпті қопарылыстар жасау жұ­ мысына жауапты болды. Жазым, жазмыш болып тұратын жерде Димекеңнің қорықпай, тәуекелге барған кездерін халық біле бермейді. Қапшағай су қоймасын салу жөніндегі Димекеңнің батыл шешімі мен іскерлігі тарихта өшпестей болып жазылып қалды. Медеу шатқалында тау жарып, қопарылыс арқылы бөгесін жасау «жоспар-шешіміне» басында кейбір ғалымдар «Алматыға қауіп төнеді» деп бұған қарсы болды. Димекең айтқанынан қайтпады. Соңында үрей-қорқынышты елестеткен қопарылыс әрекеті сәтті болып, тауда бөгесін тұрды. Медеу­ дегі кейінгі сел-тасқын (1973 жыл) кезінде Д.Қонаев басын бәйгеге тігіп, су көкке шапшыған бөгеттің үстінде өзі жүрді. Өміріне қауіп төніп тұрғанын елемей, тасқын су бойында жұмысшылар мен мамандарға кеңес берді. Медеу­ дегі оқиғаға байланысты Кеңес Аухадиев естелігінде Димекеңнің халқы үшін бәріне баруға даяр шын ұлт перзенті екеніне көзі жеткенін айтады.

Ораз Қауғабайдың «Таңғажайып Қонаев» кітабынан дайындаған Нұрлан ІЗТІЛЕУОВ

дәулет Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

5

Отандық өнімді

өгейсітпейік...

Әлемде күштілері ғана жеңіске жететін өндірісшілердің көзге көрінбес «соғысы» жүріп жатыр. Соғыста күштілер жеңетіні ақиқат болса, нарықта кімнің өнімі бәсекеге қабілетті, бағасы мен сапасы тұтынушының көңілінен шықса, соның өнімі өтімді болмақ.

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА, "Орал өңірі"

Е

ң әуелі, әр азаматты өз елінің патриоты етіп тәр­биелеуіміз қажеттігі сөзсіз. Неміс­тердің ұйымшылдығы, ұл-қы­ зын өзге елдің бір теңге тұратын затын сатып алғаныңда, өз елі­ңе бір теңге зиян келтіресің, дас­ тарқаныңда отандық азық-түлік түрлері болсын, әйтпесе еліңнің шаруашылығына зиян тигізесің, тек қана немістің киімін ки, өзгені­ кіне қызықпа деп тәрбиелейтінін неге өнеге етпеске! Негізінен өндірісшілер жоғары сапалы жә­ не өзіндік құны мейлінше төмен өнімдерді тұтынушыға ұсынуы керек. Бүгінде қазақстандықтар сырттан ағылып жатқан өнімдерді сапасына қарай таңдап, талғайтын жағдайға жетті. Соңғы кездері ашық айтыла бастаған гендік инженерияның өнімдері жайын­ дағы ақпараттардан кейін көзі ашық тұтынушылар өнімнің тегіне мән бере бастады. Солай бол­ ғанмен, өзімізде шығарылатын өнімдердің жақсы қырын халыққа таныту жағы жеткіліксіздеу деседі. Экономикалық терминмен айтсақ, менеджмент сауатты жүр­ гізілмейді және жарнамаға қар­ жы жетіспейді. Мысалға, табиғи сүт өнімдерін өндіріп отырған оралдық кәсіпорындар өнім­де­ рінің табиғилығын, денсаулыққа зиянды қоспалардан ада екендігін тұтынушыға жеткізуді жөн санамайды, брендті жарнамаламай-

ды. Мамандардың айтуынша, сүт өнімдерін сақтаудың ұзақтығы 14 күнді құрайды, ал одан ұзағырақ сақталатын болса, онда өнімдер консервантты, антибиотикті қос­ палы болғаны. Мұндай сүт өнім­ дері балалардың бойында аллергия ауруларын тудырады. Сүт құрамындағы антибиотиктерге «қаныққан» сәбидің ағзасы кейін антибиотиктерге былқ етпеуі ық­ тимал. Міне, осылай бола тұра, табиғи таза өнімнің бәсі биіктігін өндірісшілер тұтынушыға жеткі­ зуге асығар емес. Оған кәсіпкер­ лер­дің кейбірінің жарнаманы ба­ сы ашық шығын деп есептейтінін қосыңыз. Өзге елден келген тауардың көп жағдайда жергілікті өнімнен артықшылығы болмауы ықтимал. Бірақ отандық өндірісшілеріміз нарық жағдайында жұмыс істеу­ ге әлі дағдылана қоймаған. Өн­ дірісшілер тұтынушыға қандай тауар қажеттігін зерттеуге салақ қарайды. Мысалға, оралдық «Кублей» кәсіпорнының өнімдері жұрт­қа әбден танылды. Бүгінде онда дайын түстік тағамдар шы­ ға­рылады. Таңертеңнен кешке дейін «жұмыс, жұмыс» деп шап­ қы­лаумен жүретін, мұршасы жоқ қалалықтарға арнап жылқы етін, қазы мен шұжықты дайын кү­ йінде қалбырлап шығарып, тұты­ нушылардың көңілін тапты. Тек елімізде емес, «Кублейдің» өнім­де­ рі Қырғызстанда, Түркіменстанда, Ресейде сұранысқа ие. Елімізде бірқатар компания­ лардың мақта-мата өнiмдерi Ресейге, Түркияға, Еуропаға, “Текстилайн” компаниясының спорттық

киiмдерi Швейцарияға экспортталуда. Өнімдеріміз экологиялық жағынан таза болғандықтан, сұ­ра­ нысқа ие. Енді керісінше, сырт­тан ағылған киімнің басым көпшілі­ гі синтетика аралас. Сондай-ақ олар қауiпсiздiк сертификатынсыз тексеруден өтпейді. Бірде Қазақстанға Кореядан келген мамандар отандық өнiмдерге таң-тамаша қалып, “Кореяда мұндай таза тоқыма, терi, жүн, мақта-матадан жасалған киiмдердiң бағасы он есе қымбат” деп таңғалғандарын орталық басылымдардың бірі жазып еді. Алайда мынау отандық деп сатылып жатқан киім-кешекті күндіз от алып жүріп таппайсыз. Бұл – өндірісшілерді ойландыратын жағдай. Отандық өндірісшілерді қол­ дау дегеніміз - мемлекет үшін стратегиялық міндет. Сондықтан өнімді ішкі нарықпен қатар сыртқа шығарудың маңызы зор. БҚО кә­сіпкерлер қауымдастығының же­текшісі Зинатбану Мусина бір басқосуда шетелдерде дайын өнiмдi iлгерi жылжытатын орта­ лықтар ашылса деген ұсы­ныс білдірді. Мысалға, Кореяда әлемнiң 75 елiнде осындай орталықтары бар екен. Осы орталықтар iшкi нарықты зерттеп, қай нарықта қандай тауарды сату дұрыс еке­нiн анықтайды. Анығы өндірілген өнімді өткізу мәселесі нарықтық экономикалы елдердің барлы­ ғының бас ауруы десек, қате­лес­ пейміз. Сондықтан мемле­кетке ауыз аша бермей, өнім­деріміз қайт­ кенде өтімді болады деген сауал әрбір өндірісшіні «ұйқысынан» оятуы тиіс.

Раушан ҒАБДУӘЛИЕВА, экономика ғылымдарының докторы, профессор, Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың экономика және бизнес факультетінің деканы: - Елімізде өнім өндіруші мен тұтынушы арасында байланыс жоқ. Өндіруші өз өнімінің артықшылығын, жақсы сынса­пасын тұтынушыға жеткізуді міндет санамайды. Өндірісшілердің өз тұтынушыларынан ал­ шақ­­тығы сонша, кей жағдайларда тұтынушылар сатып алынған өнімге қатысты мәселе туындағанда, кімге, қайда барарын білмей дал болады. Өндіруші жарнама кампаниясын ұйымдастырмас бұрын өзіне біздің өніміміз бәсекелестердің өнімдерінен несімен ерекшеленеді, оны кім үшін өндірудеміз, тұтынушы оны не үшін сатып алуы тиіс деген сұрақтар қойып, соған жауап іздеуі тиіс. Жалпы, отандық өнім өндірушілер өз өнімдерінің, әсіресе, жаңа импорталмастырушы тауарлардың жарнамасына жіті кө­ңіл бөлгендерін қалар едім. Талғат БЕРЕКЕШОВ, «Кублей» ЖШС-ның директоры: - Компаниямыз «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасының банк не­сиесінің пайыздық мөлшерлемесін субсидиялау бағыты бойынша мемле­ кеттік көмек-қолдау алды. «KAZNEX INVEST» экспорт және инвестициялар жөніндегі ұлттық агенттігі» АҚ-мен тығыз байланыста жұмыстанып, өнімдерімізді халықаралық көр­ мелерге шығарудамыз. Сапалы жарнамасыз өз өніміңді немесе қызметті ілгері жылжыту қиын. Әрине, жаңадан жұмыс бастаған компанияларға жарнама қымбатқа түседі. Кәсіпорын табысқа жету үшін алдымен өнім сапасына мән беріп, тұтынушының сұранысын, бағаның қолжетімділігін, заманауи ақпараттық жүйенің енгізілуін, логистиканы, жарнаманы көбейтуді естен шығармағаны дұрыс. Кәмшат ҚАЙЫРҒАЛИҚЫЗЫ, Орал қаласының тұрғыны: - Сауда нүктелерінде жасанды материалдардан, синтепон, холлафайбер, бамбук талшықтарынан желім арқылы жа­салған көрпе, жамылғылар толып тұр. Алайда қойдың, түйенің жүнінен жасалған жамылғылардың жасанды көрпелерден артықшылығы көп. Білетінім, табиғи материал жылы, жасанды заттардан жасалған жамылғыңыз денені күрт қыздырады және бірер жылда синтетикасы түтетіліп, ұйпа-тұйпасы шығады. Әрі олардың құрамындағы заттардың адам ағзасына қаншалықты зиянды екенін кім тексеріп жатыр?! Сондықтан сырты жылтыр заттарға қызықпай, өзіміздің отандық өнімдерді пайдалану денсаулығыңыз үшін де пайдалы.

6

ел-жұрт Сенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Демалыс орталығы ашылды Өткен жылғы қоңыр күзде Ақжайық ауданының Көнеккеткен ауылына көгілдір отын құбыры жеткізіліп, ақ түйенің қарны жарылған еді. Осы қуаныш қуанышқа ұласып, жуырда жастар демалыс орталығы ашылды. Көнеккеткендіктер үшін айтулы осы бір жаңалықтың шаттығын аудан әкімі Нариман Төреғалиев бөлісті.

Б

ұл орталық кәсіпкер Жа­ ңыл­сын Абдолованың дәуір талабы­на сай тал­пынысының айғағы бо­лып табы­лады. “Жұмыспен қамту - 2020” бағдарламасының кәсіпке­р­лікті дамытуға жәрдемдесу ба­ғыты бойынша 3 млн. теңге несие алып, ауылға аса қажетті болып табылатын осы нысанды көте­ру­ді бекем жоспарлаған-ды. Тұр­мыстірлікті түлетіп, ауыл өміріне сер­піліс әкеліп жатқан осындай мақ­саткер жандар нағыз мақтаны­шы­ Допты хоккейден жоғары лига командалары арасында Ресей чемпионатында Оралдың «Ақжайығы» жаңа жылдағы алғашқы ойындарын өз айдынында Саратовтың «Универсалымен» өткізді.

Бірінші кездесуді жинақы өт­ кізген батысқазақстандықтар 6:3

мыз емес пе. Орталықтың ашы­лу салтанатындағы құттықтау сө­ зінде Нариман Төреғалиұлы мұ­ны ерекше атап өтті. “Алға ұм­тыл­ ған жанның еңбегі жанатыны сөзсіз”, - деді ол. Жаңылсын Ілиясқызы өз ісін осыдан бірнеше жыл бұрын “Сымбат” дүкенін ашумен бастаған еді. Енді, міне, қам-қарекет ауқымы ұлғая түсті. Жастар демалыс ор­талығы әлбетте тәрбиенің, мәде­ниеттің қайнары болуы керек. Ал ғимарат құрылысын Жаңылсын­

ның жұбайы Бауыржан Мерға­ли­ев, қайын інілері, басқа да азамат­тар, яғни көнеккеткендік шаруа­ қорлар жүргізді. Кемінде 150 адам сиятын зал той-думан өткізуге мол мүмкіндік әкеліп отыр. Бұл Көнеккеткендегі тұңғыш осындай орын болып табылады. Аудан басшысы мен Жаңыл­ сынның анасы, “Алтын алқалы” Маржан апа жаңа орталықтың лентасын қиды. Кәсіпкермен бір­ге риясыз көңілден қуанған ауыл­ дықтар құтты болсын айтып, ғи­ маратты аралап көрді. Жаңылсын Ілиясқызы өзіне мемлекеттің кө­мегі, аудан әкімінің шынайы қол­ дауы үшін зор алғысын айтты.

Болат ҚОСЖАНҰЛЫ, Ақжайық ауданы Суреттерді түсірген Нұрбек ИХСАН

«Универсалмен» ұпай бөлісті есебімен жеңіске жетті. «Ақжа­ йықтың» сұрмергені әрі капитаны, Қазақстан ұлттық құрамасының мүшесі Ескендір Нұғманов хеттриктің авторы атанып, осы мау­ сымда соққан доп санын 23-ке жеткізді. Сондай-ақ айдын иелері арасынан Александр Шавалдин, Петр Грибанов, Самат Аманшин қарсылас команда қақпасына бірбірден гол енгізді. Екінші ойын барысында «Ақ­жайық» 2:1 есебімен (оралдық­тар­дан гол соққан Александр Шавал­

дин мен Петр Грибанов) алда тұр­ са да, сол басымдылықты сақтай алмады. Сөйтіп 2:4 есебімен қо­ нақтарға жол берді. Екінші топта 30 ұпаймен көш басындағы «СКА-Свердловск» (Ека­теринбург) командасымен теңес­ кен «Ақжайық» келесі кездесуле­ рін 18-19 қаңтарда Саратовта Оралдағы ойыннан кейін үшінші орынға көтерілген «Универсалмен» өткізеді.

Ғайса БӘЙМЕН

www.zhaikpress.kz Облыстағы №1 медиахолдинг

Құрметті оқырман! Ғасырға жуық тарихы бар об­лыстық «Орал өңірі» мен «Приуралье» газеттерінің, сондай-ақ ау­ дандық газеттердің электрондық нұсқасын www.zhaikpress.kz сайтынан оқи аласыздар. Сонымен қатар күн сайын­ғы жаңа­лықтар­мен танысуға да мүм­ кіндік бар.

Жерлесіміздің жаңа кітабы Тарих ғылымдарының докторы, Махамбет Өтемісұлы атындағы БҚМУ-дың Қазақстан Республикасы тарих кафедрасының доценті Ұлжан Ахметованың «Орынбор ғылыми мұрағаттық комиссиясы» атты жаңа кітабы жарық көрді. Жиырма баспа табақтан (315 бет) тұратын көлемді монография 1887-1918 жылдар аралығында қызмет жасаған Орынбор ғылыми мұрағаттық комиссиясының тарихи мұрасын талдауға арналған. «Арыс» баспасынан шыққан жа­ ңа кітаптың алғысөзін жазған профессор Көшім Есмағамбетов «Ғалымның монографиясы – уа­ қыт талабына сай жазылған, ұлт тарихы үшін маңызды да құнды зерттеу» деп баға береді. 2012 жылы Білім және ғылым министрлігі жариялаған іргелі зерттеу­-

лер конкурсында «ХVІІІ-ХХ ғасыр­ лардағы Қазақстанды зерттеген ғылыми қоғамдар мен мекемелер: тарихы, зерттеу бағыттары және маңызы» атты ғылыми жо­баны ұтып алған Ұлжан Төлеген­ қызының бұл еңбегі Ресей үкіме­тінің қазақ жерін отарлау кезінде жинақтаған жан-жақты дерек­ терін саралап, бүгінгі тәуелсіз мемлекетіміздің пайдасына жа­ ратуға мүмкіндік береді.

Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ, «Орал өңірі»

«Бөкей ордасы ауданы әкімі аппараты» ММ бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды 090200, БҚО, Бөкей ордасы ауданы, Сайқын ауылы, Т.Жароков көшесі, 31, анықтама телефондары: 8 (71140) 21-130, 21-190. Е-mail: akimat_ bokeyorda@mail.ru Барлық конкурсқа қатысушыларға қойы­ла­тын жалпы біліктілік талаптары: Е-4, E-R-4, E-G-3 санаттары үшін жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес не­месе осы санаттағы нақты лауазымның функ­цио­ налдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі.

E-G-4 санаты үшін жоғары немесе ортадан ке­ йінгі білім не орта техникалық немесе кәсіптік бі­ лім. Е-4, E-R-4, E-G-3, E-G-4 санаттары үшін осы са­ наттағы нақты лауазымның мамандануына сәй­ кес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қа­зақ­­стан Республикасының нормативтік-құқық­тық актілерін, «Қазақстан – 2050» Стратегиясы: қа­лып­ тасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты стратегия­ сын білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерді орындау үшін қажетті басқа да міндетті білімдер. Компьютерде жұмыс істей білуі қажет. Әкімшілік мемлекеттік қызметшілердің лауазымдық жалақылары Санаты

Е-4 E-R-4 E-G-3 E-G-4

Еңбек сіңірген жылдарына байланысты min max 59579 80720 56375 76235 53808 72386 48047 64704

1. Бөкей ордасы ауданы әкімі аппараты­ның құпия құжаттармен жұмыс жөніндегі бас ма­маны, Е-4 санаты. Функционалдық міндеттері: Аудан әкімі аппаратында құпия және қызмет бабында пайдалануға арналған құжаттармен жұ­ мысты ұйымдастыру.

2. Бөкей ордасы ауданының сәулет, қала құ­рылысы және құрылыс бөлімінің бас мама­ны, Е-R-4 санаты. Мамандығы бойынша қойылатын талаптар: техникалық ғылымдар және технологиялар құрылыс, машина жасау, гидротехникалық ғима­ рат және құрылыс; өнер: сәулет; Функционалдық міндеттері: Бөлімнің іс құжаттарын, хабарламалық жұ­мыс­ тарын жүргізу, жобалық-сметалық құжаттарға тап­­­сырма беру, тиесілі құжаттар дайындау, құрылыс­ ты бастауға рұқсаттама алу, нысандарды қа­был­­ дайтын қорытындылар және мемлекеттік қабыл­­дау комиссиясының құжаттарын әзірлеу, өз қыз­ме­тінің негізі бағыттарына сәйкес есептер беру (соның ішінде статистикалық есеп беру), мердігерлермен келісімшарт жасау, оның заңдылығын тексеру және орындалуын бақылау, жеке тұрғын үй құрылысы мен мекенжай регистріне қатысты жұмыстарды атқару.

3. Бөкей ордасы ауданының жұмыспен қам­ ту және әлеуметтік бағдарламалар бөлі­мінің бас маманы, Е-R-4 санаты. Мамандығы бойынша қойылатын талап­тар: Әлеуметтік ғылымдар және бизнес, гумани­ тар­лық ғылымдар, ветеринария, білім, құқық, тех­ никалық ғылымдар және технология, ауыл шар­ уашылы­ғы, жаратылыстану ғылымдары. Функционалдық міндеттері: Кедей отбасыларына көрсетілетін материал­ дық көмек, тұрғын үй көмегі, қоғамдық жұмыстар мен жастар практикасы бойынша қызметті жүзеге асыру. Бөлім жұмыстары бойынша жоғарғы орган­ дарға есептер мен мәліметтер дайындау. Ақпа­ раттық, статистикалық есептердің бірыңғай компьютерлік базасын жүргізу, талдау жасау. Бөлім қыз­меткерлерінің жеке істерін жүргізу, кадрлық жұмысты атқару.

4. Бисен, Ұялы ауылдық округтері әкімде­ рі аппараттарының бас маманы (2 бірлік), Е-G-3 санаты. Функционалдық міндеттері: шаруашылық

кітаптарын жүргізу. Мемлекеттік қызмет көр­сету­­ді ұйымдастыру. Әскери міндеттілік және әс­ке­ри қызметке шақыру мәселелері бойынша жұ­ мыс­тарды ұйымдастыру. Шағын кәсiпкерлiктi да­­­мытуды жүзеге асыру. Тұрғындарының жалпы жиы­лыстарының материалдарын дайындау және өткізу. Азаматтарды қабылдауды ұйымдастыру.

5. Т.Масин ауылдық округі әкімі аппа­ра­ты­ ның бас маманы (мал дәрігері), Е-G-3 санаты. Мамандығы бойынша қойылатын талап­тар: ветеринария. Функционалдық міндеттері: ауылдық округ бойынша ауыл шаруашылығы, соның ішінде ве­теринария саласы жұмыстарын ұйымдастыру. Мал басын бірдейлендіруді жүргізу, малдәрігер­лік пас­порттарды рәсімдеу. Ветеринария сала­ сында мемлекеттік қызметтер көрсету.

6. Т.Масин ауылдық округі әкімі аппара­ты­ ның жетекші маманы, Е-G-4 санаты. Функционалдық міндеттері: Ауылдық округі әкімі аппаратының іс-қағаз­ дарын жүргізу. Салық және басқа да міндетті тө­ лемдердің жиналуын ұйымдастыру. Әскери мін­дет­тілік және әскери қызметке шақыру мәселеле­рі бойынша жұмыстарды ұйымдастыру. Мемле­кеттік атаулы әлеуметтік көмек, балалар және тұр­­ғын үй жәрдемақылары бойынша құжаттарын қа­­был­дау, рәсімдеу. Жұмыссыздар есебін жүргізу, ақылы қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру.

7. Бисен, Саралжын ауылдық округтері әкім­ дері аппараттарының жетекші мамандары, (2 бірлік), Е-G-4 санаты. Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ бойынша шаруашылық кітаптарын жүргізу. Мемлекеттік қызмет көрсетуді ұйым­­дастыру. Мемлекеттік атаулы әлеуметтік кө­­мек, балалар және тұрғын үй жәрдемақыла­ры бойынша құжаттарды қабылдау, рәсімдеу. Жұ­ мыс­­­сыздар есебін жүргізу, ақылы қоғамдық жұ­ мыс­тарды ұйымдастыру. Шағын кәсiпкерлiктi да­мытуды жүзеге асыру. Тұрғындарының жалпы

жиы­лыстарының материалдарын дайындау және өткізу. Сайлаушылар тізімін жасақтау. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) өкiлеттi орган белгiлеген нысандағы өтiнiш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен өкілетті орган белгілеген нысандағы толтырылған сауалнама; 3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған көшiрмелерi /мемлекеттік қыз­ мет­шілер тапсыратын құжаттарды олар жұмыс іс­тейтін мемлекеттік органдардың кадр қызметі куәландыра алады /; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нота­ риалдық куәландырылған көшiрмесi /мемлекеттік қызметшілер тапсыратын құжаттарды олар жұ­мыс істейтін мемлекеттік органдардың кадр қыз­ меті куәландыра алады /; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Респуб­ ликасының нормативтік-құқықтық актілердің ті­­зілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 бо­лып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анық­тама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 7) Құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті ор­­ганмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нә­ тижемен тестілеуден өткені туралы қол­даныста­ғы сертификат. Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күні­ нен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде, көрсетіл­ген мекенжай бойынша тапсырылуы тиіс. Конкурс ко­миссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген, поштамен немесе электрондық мекенжайға жібе­ рілген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсе­ тіл­ген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабар­дар ету күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде Бө­ кей ордасы ауданы әкімі аппаратында өтеді.

хабар-ошар oral_oniri@inbox.ru

Cенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

«Б» корпусы бойынша бос әкімшілік мемлекеттік лауазымға орналасуға конкурс туралы хабарландыру «Зеленов ауданы әкімі аппараты» ММ: 090600, Зеленов ауданы, Переметный ауылы, Гагарин көшесі 139, 2қабат, 19-кабинет, анықтама үшін телефондар: 8-(71130) 22-2-25, электрондық мекенжайы: zel-orgotdel@mail.ru бос мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға конкурс жариялайды.

1. Энергетикалық жылу кешені мәселелерін бағыт­ тайтын аудан әкімінің орынбасары. Санаты E-1. Қызмет еткен жылдарына байланысты лауазымдық жалақысы 115954 теңгеден 156314 теңгеге дейін. Функционалдық міндеттері: Ауданның әлеуметтік-эко­ номикалық даму бағдарламасының орындалуын қам­тама­сыз ету, жылу-энергетикалық кешені, тұрғын үй-комму­налдық шаруашылық, жол құрылысы кәсіпорында­рының қызметін үйлестіру. Ауданның елді мекендерін электрмен қамтамасыз ету, газ жеткізу, сумен жабдықтау мәселелері. Елді мекендер аумағында құрылыс жүргізу, тұрғын үй-коммунал­дық шаруашылық, мәдени-әлеуметтік объектілерді салуды ұйым­ дастыру мәселелері. Тұрғын үй қорының және инженерліккоммуникациялық ғимараттардың ұсталуына және пай­ далануға беру барысына бақылауды қамтамасыз ету. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: әлеуметтік ғылымдар және бизнес, техникалық ғылымдар және технология бойынша жоғары кәсіби білім. Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс: - мемлекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес, - мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзге лауазымдарда жұмыс өтілі бір жылдан кем емес; - осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағы­ тына сәйкес облыстарда жұмыс өтілі төрт жылдан кем емес, оның ішінде басшылық лауазымдарда бір жылдан кем емес.

2. Аудан әкімі аппаратының ұйымдастыру, мемлекеттік қызмет мониторингі және бақылау бөлімінің бас инспекторы. Санаты E-3. Қызмет еткен жылдарына байланысты лауазымдық жалақысы 78797 теңгеден 106344 теңгеге дейін. Аудандық қоғамдық-саяси шараларды ұйымдастыру. Ауыл­дық округ әкімі аппараттарымен жедел және ақпарат­тық байланысты ұйымдастыру. Аудан әкімінің, аудан әкім­ дігінің перспективті және ағымды жұмыс жоспарын жасау, оның орындалуын бақылау. Аудан әкімдігі мәжілісіне қара­ латын мәселелерді әзірлеуді ұйымдастыру. Аудан әкімінің, ауылдық округтер әкімдерінің тұрғын халық алдында жыл сайынғы есеп беру кездесулерін ұйымдастыру және өткізу. Есеп беру кездесулерінің қорытындысы бойынша іс-шараларды әзірлеу және олардың орындалуын бақылау. Жоғары тұрған органдар құжаттарын бақылау және олардың орын­ далуын қамтамасыз ету. Аудан әкімі аппаратында құжаттар­ ды бақылау және орындау бойынша жұмысты ұйымдастыру. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Білім, құқық, әлеуметтік ғылымдар және бизнес, техникалық ғылымдар және технология, ауыл шаруашылығы ғылымда­ ры, қызметтер бойынша жоғары кәсіби білім. Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс: - мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес; - осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық ба­ ғытына сәйкес облыстарда жұмыс өтілі екі жылдан кем емес.

3. Аудандық бөлімдердің бас мамандары - барлығы 4 бірлік*. Санаты E-R-4. Қызмет еткен жылдарына байланысты лауазымдық жалақысы 56375 теңгеден 76235 теңгеге дейін. А) Аудандық білім беру бөлімі бас маманының функ­ ционалдық міндеттері: Мектепке дейінгі мекемелердің (МДМ) жұмысын үй­лес­ тіру, мектепке дейінгі тәрбиенің баламалы жүйесін дамыту жөніндегі халықтың қажеттілігін анықтау, осы ме­кеме­лер бо­йынша статистикалық мәліметтерді, аудан бойынша мә­­ліметтер банкін құру. Балалардың өмірін мен ден­с­аулы­ғын қорғау мәселелері, арнайы МДМ-дағы дәрігер­лік-педа­го­ гикалық комиссияның жұмысына қатысу. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: білім мамандықтары бойынша жоғары білім. Б) Аудандық мәдениет, тілдерді дамыту, дене шы­ нықтыру және спорт бөлімі бас маманының функ­цио­ налдық міндеттері: Дене шынықтыру және спорт са­ласындағы мемлекеттік саясаттың жүзеге асырылуын қам­ тамасыз ету. Дене шынықтыру және спортты дамытудың аудандық жоспарын дайындау. Салауатты өмір салтын насихаттау. Мониторинг және ақпараттық талдау жұмыстары әдістері мен нысандарын иелену. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Білім (алғашқы әскери дайындық, дене шынықтыру және

7

Жолдығали Мерәліұлы МҰҚАНАЛИЕВ

спорт, география) қызметтер (туризм) мамандықтары бо­ йынша жоғары білім. В) Аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі бас маманының функционалдық міндеттері: Ауданның автомобиль жолдарын пайдалануды және күтіп-ұстауды қамтамасыз ету. Жолаушылар көлігі жұмысы мен жолау­шы­ лар тасымалын қамтамасыз ету. Тұрғын үй мәселелері жә­ не тұрғын үйді жекешелендіру, тұрғын үй кезегіне тіркеу жә­не есептеу. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын дамыту, өзге де жұмыстар бойынша қызметті ұйымдастыруға құжаттарды әзірлеу. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Техникалық ғылымдар және технология (көлік, көлік техникасы және технологиясы, құрал жасау, жылу энергетикасы, электр энергетикасы, гидротехникалық құрылыс және ғимарат), құқық (юриспруденция), әлеуметтік ғылымдар жә­не бизнес (экономика) мамандықтары бойынша жоғары білім. Г) Аудандық сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі бас маманының функционалдық міндеттері (не­ гізгі қызметкердің бала күту демалысы мерзіміне): Ау­ данның әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламасының орындалуын, аудан аумағында сәулет, қала құрылысы және құрылыс саясатының негізгі бағытының орындалуын, тұр­ғын үй құрылысы бағдарламасы шеңберінде жеке тұрғын үй салу құрылысын дамытуды, шағын, орта кәсіпкерлікті да­ мытуға бағытталған өндірістік нысандарды салу және қайта жабдықтау бағдарламасын жүзеге асыруды қамтамасыз ету. Қабылдау комиссиясының жұмысына қатысу. Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Өнер (сәулет) және техникалық ғылымдар және технология (құрылыс) мамандықтары бойынша жоғары білім. *3 тармақ үшін Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс: мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес, осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Конкурсқа құжат тапсыру барысында шетелдік оқу орындарын бітірген азаматтар білімі бойынша құжаттарын нострификациялау рәсімінен өткізу қа­ жет. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) өкілетті орган белгілеген нысандағы өтініш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен өкілетті орган белгілеген ны­ сандағы толтырылған сауалнама; 3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәлан­ды­ рылған көшiрмелерi; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшiрмесi; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министр­ лігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекі­ тілген (Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық ак­­тілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өт­ кені туралы қолданыстағы сертификат. Қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде көрсетілген мекенжай бойынша сәйкесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауы­ на құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әке­ліп берген, поштамен немесе электрондық мекенжайына жібе­рілген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабыл­ данады. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс ко­мис­ сиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып та­былады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей береді. Осы құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға әңгімелесуден өтуге жіберілмейді. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес күн ішінде конкурс жариялаған Зеленов ауданы әкімі­нің аппаратында өтеді.

Жолдығали Мерәліұлы Мұқаналиев 1932 жылы 28 желтоқсанда Ресей Фе­дерациясы, Саратов облысы, Новоузенск ауданы, Александров Гай ауылында дү­ ниеге келді. Өзінің еңбек жолын 1948 жылы Варфоломеевка малдәрігерлік пунктінде мал дәрігерлік фельдшер болып бас­тады.

1950-1951 жылдары Орал ауыл шаруашылығы техникумында оқыды.

1951 жылы Кеңестер Одағының әскер қатарына шақырылып, авиа­ циялық мектептің курсанты, әскери бөлімде техник-механик бо­­лып жұмыс жасап, 1955 жылы әскер қатарынан елге оралады.

1955-1956 жылдары Батыс Қазақстан облыстық комсомол коми­те­тінде нұсқаушы, 1956 жылы А.Пушкин атындағы Орал педаго­ги­ка­­лық институтының тарих факультетіне оқуға түсіп, оқуын 1961 жылы тәмамдап, ойдағыдай бітіріп шығады.

1961-1972 жылдар аралығында облыстық басқармада инспектор, Орал облыстық атқару комитеті төрағасының көмекшісі, Орал қа­ ласындағы №79 орта арнайы кәсіптік-техникалық училищесінде оқу бөлімінің меңгерушісі қызметтерін атқарды.

1972-1985 жылдары Орал облыстық кәсіподағында мәдени-көп­­­ші­лік жұмыстар бөлімінің меңгерушісі, 1985 жылдан 2009 жыл­ға де­йін облыстық мәдениет қызметкерлері кәсіподағының төра­ға­­сы жа­уап­ты қызметін абыроймен атқарды. Жұмыс жасаған уақыттарында өзінің қарапайым мінезімен дос­та­ры, жолдастары, әріптестері, тума-туысқандарының арасында үл­кен құрметке, беделге ие болды. Жолдығали Мерәліұлы көптеген мемлекеттік грамоталармен марапатталды, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген мәде­ниет қайраткері. Өз әулетінің үлкен ақылшысы бола білді. Отбасында жұбайы­мен бірге ұл-қыз тәрбиелеп өсірді. Жатқан жеріңіз жарық, топырағыңыз торқа болып, иманыңыз жолдас болсын демекпіз. Асыл азаматтың жарқын бейнесі мәңгі есімізде сақталады. Батыс Қазақстан облыстық кәсіподақтар кеңесі, кәсіподақ ардагерлері

Шыңғырлау ауданы Тасмола ауылының тұрғыны болған бірімізге адал жар, сүйікті әке, бірімізге ардақты бауыр, сыйлы аға, еңбек жасында құрметті қызметкер бола білген Төлеген Өтегенұлы Демесинов­тың өмірден өткеніне 12 қаңтарда 5 жыл болады. Сізсіз бірақ таң да атар, күн де батар, Жоқтығы өзіңіздің жанға батар. Сағынып, сарғаюмен күн кешеміз, Иманың жолдас болғай бізден айтар.

Сағына еске алушылар: жары Зәрует, ұл-қыздары, күйеу балалары, келіні, немере-жиендері және бауырлары Облыстық ардагерлер ұйымының кеңесі Теректі ауданының тұрғы­ ны, ҰОС және еңбек ардагері Мақатова Майра апайдың дүниеден озуына байланысты марқұмның отбасы мен туған-туыста­ рына қайғырып көңіл айтады. “Жайық Пресс” ЖШС мен “Орал өңірі” газеті редакциясының ұжымы “Орал өңірі” газетінің бас редакторы Бауыржан Файзоллаұлына енесі Несіпкүл Шыназбекқызының дүниеден озуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Батыс Қазақстан облыстық кәсіподақтар кеңесі, салалық кә­сіп­одақ­ тар және бастауыш кәсіподақ ұйымдары Жолдығали Мерәліұлы Мұқаналиевтің қайтыс болуына байланысты барлық тума-туысқандарына қай­ғы­ла­ рына ортақтасып көңіл айтады.

«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС Бас директор

Жантас Набиоллаұлы САФУЛЛИН

Бас редактор Бауыржан ҒҰБАЙДУЛЛИН Редакция алқасы: Есенжол Қыстаубаев, Сырымбек Тұяқов (бас редактордың орын­ба­са­р­лары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы), Тоқтар КЕНЖЕҒАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші), Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі), Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім). Меншікті тілшілер: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) Нұрымбек Жапақов (Жәнібек ауданы) Өмірзақ Ақбасов (Жаңақала ауданы) Серік Жұмағалиев (Қазталов ауданы) Мүсірбек Айташев (Сырым ауданы)

8-711-42-21-720, 8-711-35-21-770, 8-711-41-21-755, 8-711-44-31-468, 8-711-34-31-126

Телефондар: Бас редактор 51-25-80, Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08

Жауапты хатшы 50-83-99. Жарнама қабылдау тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.

Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде 2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілген

Е-mail: zhaikpress@inbox.ru Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пай­­да­ла­ныл­маған хат автор­ларына жауап қай­та­рыл­май­ды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауап­ты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi ре­дак­ция көз­­қара­сын бiл­дiр­мейдi. Редакция тап­­сы­ры­сы­мен ­жа­зыл­ма­ған мате­риал­дар үшін қаламақы тө­лен­бейді. «Орал өңірінде» жа­рия­­лан­ған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба­ су­ға бол­­май­­ды. Мақалалар электрондық нұсқада қабыл­да­на­ ды. Ж белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.

Газет облыстық «Орал өңірі» га­зе­тi редакциясының компью­тер­­лiк орталығында терiлiп, бет­­тел­­дi. "Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылды Индексі: 65428 Таралымы: 16391, 2 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады. Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.шанкишева, ж.жайлауова Кезекшi редактор: Л.Шағатай

8

керуен сарай Cенбі, 11 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

«КПО б.в.» & «Қазгидромет» ортақ тиімді келісім

Шыңғырлау ауданы Шың­ғырлау ауылының тұрғыны, сүйікті әжеміз Жаңыл Есен­ диярқызы Жангалиеваны мерейлі 60 жасымен шын жүректен құттықтай­ мыз! Асыл әжем, өз әжем Алтын әжем, өз әжем Құтты болсын 60 деген жасыңыз Жүзге келсін жасыңыз! Ардақтаймыз өз әжем Алла Тағала берсе екен Көруге немере мен шөберенің қызығын. Өз әжем, жан әжем Елжіреген жүрегің Жадыраған жүзің Қуат беред біздерге Жас-жас өз әжем!

«КПО б.в.» компаниясы өз жоспарларына сай «Эколо­ гиялық ақпараттық бекет құру» жобасын іске асырды.

Құттықтаушылар: жұбайыңыз Толыбай, балаларыңыз Асылбек-Анар, АйбекЛаура, немерелеріңіз Әділетәлі, Нұрәлі, Қайсар, Әсем, Айназ Ақжайық ауданы Жанама ауылының тұрғыны Макка Сұлтаниярқызы Умбеталиеваны 50 жас мерейтойымен құттықтаймыз!

Нұрлыбек РАХМАНОВ, «Орал өңірі»

«КПО б.в.» компаниясының еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі және қор­шаған ортаны қорғау бойынша мең­ герушісі Мурад Хан, қоршаған орта­ны қорғау бөлімінің менеджері Стефано Ауеви, «Қазгидромет» РМК БҚО филиалының директоры Дәулет Ора­лымбеков, БҚО бойынша экология департаменті экологиялық реттеу бө­лімінің басшысы Оңат Қамбетов, об­лыстық санитарлық-эпидемиоло­гия­ лық қадағалау департаментінің бөлім меңгерушісі Гүлнәр Дүйсекенова, осы мекемелердің басқа да мамандары қатысқан кездесуде аталмыш компа­ ния «Қазгидромет» РМК БҚО филиа­лы­на экологиялық мониторинг мәлі­ меттеріне рұқсат табыстады. Енді Бе­резовка ауылындағы СЭМ-013, СЭМ014 стансаларынан ауа атмосферасы жайлы ақпараттар «Қазгидромет» ар­ қылы мемлекеттік басқару органда­ рына қолжетімді болды. Бұл жобаның мақсаты ауа райы бақылауын кесте және графикалық түрде Орал қаласындағы тапсырыс

Құттықтаймыз!

берушілер арқылы ғаламтор жүйесі­ не бере алатын ақпараттық жүйе құру еді. Жоба қорытындысында КПО-ның ақпараттық қорғалған аймақта орна­ ласқан веб-сайты пайда болды. Одан тек авторлық құқығы бар тапсырыс беруші ғана кез келген уақытта бақы­ лаудағы ауаны ластаушылардың ауа­ға өзгерісі жайлы ақпарат ала алады. Экологиялық мониторинг станса­сы­нан жинақталған ақпараттар сол жер­дегі және КПО б.в. сервер бөлме­ле­ріндегі OPSIS ақпараттық-бағдарла­ма­ лық кешенге әр 20 минут сайын түсіп тұрады. Ол жерде түрлі мониторингтік бағдарламалар арқылы сайтқа шық­ қан ақпаратты қолданушылар https: //ecomonitor.kpo.kz веб-мекенжайынан алады. Басқосуда тараптарға сайттың жұ­ мыс жасау қағидаты туралы КПО-ның қоршаған ортаны қорғау саласындағы ақпараттық жүйелер жетекші инжене­рі Евгений Котельников түсіндірді. Сон­ дай-ақ келісімге қол қойылмас бұрын тараптар экологиялық мониторинг

стансасына қатысты мәселелерді жанжақты талқылады. Жоғарыда аталған бағдарламалықақпараттық кешендердің алғашқысы кен орнына 2003 жылы қойылған. Ал СЭМ-013, СЭМ-014 стансалары 2012 жылдың ақпан айынан қолданыста. Аталған жобаны үйлестірушілердің ай­туынша, КПО-ның тапсырысына сәй­ кес бағдарламашылар бұл кешенді жүйелеген соң оның жұмысы сынақтан өткізілген. Үкіметтік тексеріс комиссия­сы құрылып, бұл шешім ақпараттың ашықтығы үшін қабылданған. Оны КПО өз мойнына алған. Бұған дейін де Березовка ауылындағы станса жұмыс істеп келді, тек онлайн мүмкіндік бол­мап еді. Сөйтіп, кен орнындағы ауа өзгерісін тікелей бақылауға, дерек­ тердің шынайылығын тексеріп отыру­ ға «Қазгидромет» қол жеткізді. Бұрын КПО экология департаментіне ауаның айдағы орташа көрсеткіші, тоқсандық көрсеткіші жөнінде есеп тапсыратын. Енді «Қазгидромет» дәл қазіргі стан­са­ дағы деректі онлайн жүйе арқылы, еш өңдеусіз көріп отырмақ.

Құтты болсын 50 деген жасыңыз, Аман болсын әрқашанда басыңыз. Бейнет көрмей қызығы мол өмірде, Әлі талай асулардан асыңыз.

Құттықтаушылар: қыз-күйеу балаңыз Асхат-Гаухар, ұлдарыңыз Сәкен, Нұркен, жиеніңіз Дильназ, Есмағамбетовтер әулеті Сырым ауданы Талды­­бұ­лақ ауылының тұрғыны, ар­дақты әкеміз Ғиният Тель­­манұлы Балмаған­бе­тов­­­ті 40 жасқа толуы­мен шын жүректен құттық­тай­мыз! Сізге зор денсаулық, ұзақ өмір, жанұялық бақыт тілейміз. Жүрегімізден жарып шық­қан бар ізгі тілектеріміз, өмірдегі ең қымбатты жан әке, өзіңізге арналады. Құтты болсын 40 деген жасыңыз, Қуаныштың кемерінен тасыңыз. Әрқашанда мықты болсын денсаулық, Қажымастан жүзден әрмен асыңыз!

Тілек білдірушілер: анаңыз Ботакөз, зайыбыңыз Әсел, қыздарыңыз Зарина, Назерке, Наргиза

Ақ халатты абзал жандар аман болсын Өткен жылдың соңында Қазталов-Чапаев тас жолының бойында жол-көлік апатына ұшырадым. Сол кезде Ақжайық аудандық орталықтандырылған ауруханасының дәрігерлері көмекке келді. Чапаев ауылынан 60 шақырым қашықтықтағы Үштөбе ауылы маңында орын алған оқиғаға орай аталмыш емдеу орнының жедел жәрдем қызметі тез келді. Соған орай осы бөлімнің фельдшерлері Азамат Хамитке, Нұрсейіт Құспанға айтар алғысым шексіз. Ал ауруханаға жеткен бойда және емделіп жатқан кезімде хирур­­гия бөлімінің меңгерушісі Владимир Плотниковтан бастап, медбикелер Гүлжайнат Коняева, Фара Аймұрзина, Жәмила Дәулетя­рова, Ұмсынай Жанғалиева, санитарлар Ұлмекен Молдағалиева, Рая Қиялова, Тамара Тасбаева менің тез сауығып кетуім үшін ем-дом­дарын, барынша жағдай жасады. Сондай-ақ операция жасаған хирург Ғабит Оразовқа, фельдшер Арман Жакинге өз ризашылы­ ғым­ды білдіремін. Жаңа жылда оларға денсаулық, отбасылары­ның амандығын, еңбектеріне табыс тілеймін.

Мағауия ЖҰМАШЕВ, Жәнібек ауданы