Орал өңірі ОБЛЫСТЫҚ Қоғамдық-саяси газет
www.zhaikpress.kz
Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған
+ 12 С +5 С 0
0
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл №42 (19961)
oral_oniri@inbox.ru
5
17
2
АҚПАРАТ Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Қазақстан – 2050
P
Бөкей ордасы аудандық «Орда жұлдызы» газеті редакторының орынбасары Каримолла Ғайсин таяуда 63 жасқа толды. Журналисті зейнеткерлік жасына толуына орай оны аудан әкімі Нұрлан Рақымжанов қабылдап, ардагер әріптесімізге денсаулық пен шығармашылық табыс тіледі.
P
Қазталов ауданындағы Тереңкөл ауылының тұрғыны Дарын Бекенов жолсапарда жүріп, төлқұжаттары мен ақшасын жо ғалтып алған. Лажсыздан Бөрлі аудандық мешітіне келіп, жәрдем сұрайды. Жағдайды түсінген мешіттің бас имамы Мейрамбек Әбдірахманов оған қаржылай көмек ұйымдастырды.
P
«Сырым жастары» жастар қоғамдық бірлестігінің 10 жылдық мерейтойына арналып, Сарой ауылдық округінде баскетболдан өткен ауыл біріншілігін аталмыш бірлестік пен «Жас Отан» жастар қанатының Сырым аудандық филиалы ұйымдастырды. Жарысқа ауылдың 5 командасы қатысты. Нәтижесінде Ауылдық округ әкімшілігі 1-орыннан көрінсе, 2-орынды «Мектеп мұғалімдері», 3-орынды «11-сынып оқушылары» командасы иеленді. «Үздік шабуылшы» аталымына «Ауылдық округ әкімшілігі» командасының ойыншысы Нұрбек Мырзағалиев, «Үздік техникалық ойыншы» аталымына «Мектеп мұғалімдері» командасының ойыншысы Ержан Бисенғалиев лайық деп танылды.
Ана тілге арналды
Кеше Орал қаласының Сырым Датұлы атындағы ала ңында Елбасымыз Н.Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолда уында айтылған «Қазақ қазақпен қазақша сөйлессін!» деген ұлағатты сөзіне байланысты флешмоб болып өтті. Аталмыш шараны «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық
Кітапхана қайта ашылмақ
орталығы АҚ педагогикалық қызметкерлердің білімін арттыру институтының ұжымы ұйымдастырды.
Орал қаласында жеті әлеуметтік нысанды күрделі жөн деуге 900 миллион теңгеге жуық қаражат бөлінді. Бұл туралы М.Горький атындағы орталық кітапхананы күрделі жөндеу барысымен танысқан шаһар басшысы Алтай Көлгінов мәлім етті. Апатты жағдайда деп танылған аталмыш ғимаратты мердігер компания «Балтемен» ЖШС толық жөндеуден өткізді. Жөндеу жұмыста рына барлығы 127 млн. теңге бөлінсе, соның 114 миллионы «Жұмыс пен қамтудың жол картасы – 2020» бағдарламасы бойынша, қалғаны жергілікті бюджеттен қарастырылды. Іргетасы 1976 жылы қаланған ғимаратта орталық кітапхана 1997 жылдан бері жұмыс жасап келеді. Кітапхана директоры Гүлайым Ақашаеваның сөзіне қарағанда, мұнда 150 мыңдай кітап қоры бар. «Жөндеу жұмыстарынан кейін ғимаратымыз кітапхана жүйесіне сәйкестендіріліп, қайтадан жаңартылды. Екінші қабат түгелдей бұ зылып, қайтадан тұрғызылды. Қалыпқа келтірілген жертөледе кітап қоймасы сақталатын болады. Алдағы уақытта ғаламтор залын ашатын боламыз», – деді ол.
ҚР Президенті жанындағы Орталық Коммуникациялар Қызметі
Э
кономиканың өсуін қамтамасыз етуге бағыттала тын негізгі қаржы көзінің бірі Мемлекет басшысының бастамасымен Ұлттық қордан бөлі нетін 1 трлн. теңге болмақ. Биыл осы қаржының жартысы бөлін бек. Бұл турасында апта басында ҚР Президенті жанындағы ОКҚ брифингіне қатысқан Экономика
зының «Адай», «Сарыарқа», «Кісен ашқан» туындыларының орындалуымен басталды. Сонан соң институт директоры, педагогика ғылымдарының кандида-
Серпін САЯҚ Суреттерді түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ
Көлеңкелi экономикадағы қаражат заңдастырылмақ
Ағымдағы жылы ел экономикасының 6% деңгейінде өсуіне қол жеткізу үшін бірінші кезекте іске асырылуы тиіс шаралар белгіленді.
Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ, «Орал өңірі»
О
блыстық ішкі саясат және тілдерді дамыту басқармасы, өзге де мүдделі тараптар ұйымдастырған шара күй атасы Құрманға
және бюджеттік жоспарлау министрі Ерболат Досаев мәлімдеді. «Бұл қаражат бірінші кезекте экономикалық өсуді ынталандыру және экономиканың нақты секторына қолдау көрсетуге жұмсалмақ, - деді ол. – Сонан соң шағын және орта бизнесті несие беру арқылы қолдау және одан әрі тұрақты несие берілуі қамтамасыз етілмек. Банк секторын сауықтыруға және экономиканы несиелендіруге бағыттал-
ты Софья Ізмұхамбетова сөз алып, елімізде ана тіліміздің өрісін кеңейту жолында біраз шаруа тындырылғанын және ол жал ғаса беретінін баяндады. Осы аталмыш шараның да ана тіл мерейін өсіруге бағытталғанын атап көрсетіп, жиналғандарды туған тілді қадірлеуге шақырды. «Жайық ұстазы» газетінің бас редакторы, ақын Ақмаржан Таубаева өзінің «Тіл туралы толғаныстар» өлеңін, аталмыш институт директорының орын басары Елдос Набиоллаұлы, жетекші маман Рысты Қалауқызы және басқалары қазақ ақындарының туған тілге арналған өлеңдерін оқып берді. Шара соңында облыстық тілдерді дамыту басқармасының бөлім басшы сы Света Ғайниева және Софья Ізмұхамбетова шараның ұйым дастырылуына және оған белсенді түрде қатысқандарға ризашылық білдірді. Ал жастар болса, алаңда би билеп, ән шырқады.
мақ. Төртіншіден, жекешеленді рудің екінші толқынын жүргізіп, тарифтік саясатты реформалау, көлеңкелі экономиканы азайту ар қылы жеке секторды кеңейту және жаңа инвестицияларды тарту үшін экономиканың құрылым дық сипаттарына реформалар жүргізу көзделуде». Министрдің айтуынша, респуб ликамыздың 2050 жылға дейін дамыған отыз елдің қатарына кіруінің негізгі ережелері мен Ел басының тапсырмаларын іске асыруға байланысты қабылданған «Жол картасы-2014» бағдарламасы 67 іс-шарадан тұрады. Оның ішінде 7 заң жобасын, 3 ҚР Президенті Жарлығы жобасын, 9 ҚР Үкі
мет қаулысы жобасын әзірлеу көзделіп отыр, Осы брифингке қатысқан ҚР Премьер-министрiнiң орынбаса ры – Қаржы министрi Бақыт Сұл танов елімізде өткiзiлгелi отырған көлеңкелi экономикадағы қаражатты заңдастыру шарасы туралы айтып бердi. Мүлiктiң заңдас тырылуы 2006-2007 жылдарда өткен дәл осындай шарамен бірдей болады. Қазiр соның негiзiнде заң жобасы дайындалуда. “Ал жария етiлетiн ақшаға келетiн болсақ, ол табыс болып табылмайды, - деді ол. - Сол себептен оған салық салынбайды. Жария еткен тұлғалар қылмыстық, әкiмшiлiк және тәртiптiк жауапкершiлiкке
тартылмайды. Шара барысында жария етiлген қаражаттар туралы жеке ақпараттар құпия болып сақталады. Салықтық, қызметтiк материалдар да құпия күйінде қалады. Заңдастырылған қаражат екiншi деңгейлi банктерде орна ластырылмақ. Сонымен қатар оған қатысты баламалы құралдар ұсынылады. Егер азаматтар депозитке ақшаларын салғысы келмесе, онда өзге банктік құралдарды сатып алу құқығы берiледi. Атап айтқанда, қаржысын Қазақстан экономикасына құя алады. Мәселен, мемлекеттiк құнды қағаздарды, екiншi деңгейлi банктердiң облигацияларын сатып алуына болады, ұлттық компаниялардың, даму институттарының акцияларын, халықтық IPO арқылы мемлекеттiк меншiктегi компа ниялардың қағаздарын ала алады. Сондай-ақ жекешелендiрудiң екiншi толқыны аясында мүлiктi жеке меншiгiне сатып алуына болады”.
ҚОҒАМ oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
Кеше облыстық мәс
«Алтын белгіден» 222 түлек үміткер
лихаттың кезектен тыс ХVІІ сессиясы өтті. Сессия жұмысына облыс әкімінің
Батыс Қазақстан облысы бойынша биыл 4713 оқушы мектеп бітірмек.
міндетін атқарушы Серік Шәпкенов қатысты. Сессияда бірінші бо лып сөз алған облыстық аумақтық сайлау комис сиясының төрағасы Абай Хамзин №19 Шыңғырлау сайлау округінен облыс тық мәслихаттың депутаты болып Мадияр Байжанов сайланғанын хабарлап, оған депутаттық куәлікті табыстады.
Сәкен МҰРАТҰЛЫ, «Орал өңірі»
О
блыстық мәслихаттың ұйымдастыру, құқық, мәдениет және спорт мәселелері бойынша тұрақты комиссиясының төрайымы Зинадбану Мусина аталмыш комис сияның құрамында болған өзге ріспен таныстырды. Мұндай өзгеріс жөнінде, яғни «Орта білім беретін үздік ұйым» грантын беру және облыс әкімдігі жанындағы ҰБТ-ға әзірлену мен өткізу жөніндегі комиссиялар құрамындағы кадрлық өзгерістер турасында об лыстық білім басқармасының басшысы Айгүл Мыңбаева айтып өтті. Өз кезегінде сөз алған облыс тық экономика және бюджетті жоспарлау басқармасының басшысы Руслан Бектемір 2014-2016
Облыс бюджеті 12,4 млрд. теңгеге көбейді жылдарға арналған облыстық бюджетке енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар жөнінде баяндады. «Облыстық мәслихат депутаттарымен 2014 жылға арналған облыстық бюджеттің кіріс бөлігін 12,4 млрд. теңгеге, соның ішінде республикалық бюд жеттен берілетін нысаналы трансферттер есебінен 4,5 млрд. теңгеге көбейту қолдау тапты, - деді Руслан Бектемірұлы. - Ал бюджеттің шығыс бөлігі негізінен әлеуметтік мәселелерді шешуге, Мемлекет басшысының тапсырмаларын жүзеге асыруға бағытталмақ. Мәселен, мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек төлеуге 91, 8 млн. теңге, 18 жасқа дейінгі балаларға мемлекеттік жәрдемақылар төлеуге 22,6 млн. теңге, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында білім алушылардың шәкіртақы
ларының мөлшерін көбейтуге 71,8 млн. теңге, вакциналарды және басқа да иммундықбиологиялық препараттарды сатып алуға, тұрғындарды иммундық алдын алу шараларымен қамтамасыз етуге 252,7 млн. теңге бөлінбек. Сондай-ақ мемлекеттік мекемелердің мемлекеттік қызметші болып табылмайтын қызметкерлерінің және жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік кәсіпорындардың қызметкерлерінің лауазымдық жалақысына ерекше еңбек жағдайлары үшін ай сайынғы үстемеақы төлеуге 2 658,1 млн. теңге (10%), ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын аса маңызды топтық және оқшау сумен жабдықтау жүйелерінен ауыз су беру жөніндегі қызметтердің құнын субсидиялауға
184,0 млн. теңге, тұрғын үй құрылысына 108,8 млн. теңге, «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде индустриялық инфрақұрылымды дамытуға 657,3 млн. теңге, мамандандырылған уәкілетті ұйым дардың жарғылық капиталдарын ұлғайтуға 286,2 млн. теңге қарастырылды». Содан соң халық қалаулыла ры облыстық (аумақтық) сайлау комиссияларының құрамына 7 адамды және облыстық мәслихат депутаттарын сайлау жөніндегі округтік сайлау комиссияларының құрамына 210 адамды сайлады. Олардың ішінде «Нұр Отан», «Ақжол», «Ауыл», «Қазақстан патриоттары партиясы», «Бірлік» партияларының және қоғамдық ұйымдардың өкілдері бар.
түрлі көлемде бір реттік қар жылай көмек тағайындалды, – дейді облыстық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарлама ларды үйлестіру басқармасы-
күніне орай монументтерге, «Мәңгілік алауға» гүл шоқтарын қою, қалалық саябақта «Солдат ботқасы» және тағы да басқа әскери-патриоттық шараларды жоспарлап отырмыз, - дейді қа лалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Сайран Дүйсентегі. Аталмыш мейрамдарды тойлауға қалалық бюджеттен 10 миллион теңгедей қар жы бөлініп отыр. Облыстық ішкі саясат басқармасының бөлім басшысы Ербол Көшековтың айтуынша, облысы мыздың үздік нышаны байқауына 30 жұмыс тапсырылды. Бүгінде олардың алтауы іріктеліп, комиссия қарауына ұсынылған. Шеші мі жақын арада белгілі болады. Сонымен қатар брифингте сөз алған Орал қалалық ішкі саясат бөлімі басшысының орынбасары Валентина Юртаева мен облыс тық жастар саясаты мәселелері басқармасының бөлім басшысы Біржан Хайруллин «Игі істер уақыты» мен «Ардагерлерді ардақтайық» акцияларының барысы туралы баяндады.
Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ
Таяуда облыстық ішкі саясат басқар масында өткен баспасөз мәслихатында бұл туралы кеңірек айтылды. Брифинг те сонымен қатар Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне көмек, «Ардагерлерді ардақтайық», «Игі істер уақыты» акция лары және Батыс Қазақстан облысының үздік нышаны байқауы туралы сөз болды.
Мерекелер
жоғары дәрежеде өткізілмек Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ, «Орал өңірі» – Қазіргі таңда облыс бойынша 306 ҰОС-ның қатысушысы және мүгедегі бар. Биыл оларға әлеу меттік көмек көрсету үшін бюджеттен 50,1 миллион теңге бөлініп отыр. Онымен қамтылатын ҰОС қатысушылары мен мүгедек тері және оларға теңестірілген санаттағы адамдардың жалпы саны – 11561. Қалалық және ау дандық мәслихаттар шешімдерімен әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшері және белгілі бір санаттағы азаматтарды анықтау туралы ереже қабылданды. Күні бүгінде қаламыздағы, аудандар дағы ҰОС қатысушысы, мүгедегі
3
мен ҰОС қатысушысымен теңесті рілген адамдарға және басқа да соларға тең әр түрлі санаттағы жандарға ай сайын коммуналды қызметтерге ақы төлеуге әлеу меттік көмек көрсетілуде. Сонымен қатар жалғызбасты, мүгедек пен зейнеткерге қатты отын алуға, санаториялық-курорттық ем алуға, 90 жастан асқан адамға бір реттік әлеуметтік жәрдемақы беріледі. ҰОС-қа қатысушылар мен мүгедектеріне, оларға теңес тірілген адамдарға, бейбіт күнде әскери қызметін өтеп жүріп қаза тапқан жандардың отбасыларына, ҰОС кезінде тылдағы ерен еңбегі үшін КСРО ордендерімен марапатталғандарға және тағы да басқа санаттағы адамдарға
ның бөлім басшысы Қайырғали Надырғалиев. – Мамыр айындағы мемлекеттік мейрамдарды өткізуге бай ланысты тұжырымдама жасақталды. Соның аясында түрлі мәдени-көпшілік, спорттық, әскери-патриоттық шаралар дайындалды. Қаламызды мерекеге сай безендіру жобасы да бекі тілді. 30 сәуірде «Бейбітшілік пен келісімнің жол картасы» мега жобасының финалдық кезеңі мен мерекелерді тойлау басталады. Сонымен қатар 1 мамыр күні қаламыздағы еңбек ұжымдарының дәстүрлі шеруі өтеді. 7 мамыр мерекесін «Зенит» зауыты жасаған әскери кемені суға түсіруден бастаймыз. Жеңіс
Облыс әкімдігінен түскен алдын ала мәліметке қарағанда, соның 3577-сі немесе 75,8 пайызы ҰБТ-ға қатыспақшы. 222 түлек «Алтын белгіден», 102 жас ерекше аттестаттан үміткер. ҰБТ-ға қатысуға өтініш 10 наурыздан 25 сәуірге дейін қабылданады. Тест сынақтары бірыңғай ұлттық тестілеу пункттерінде 1-15 маусым аралы ғында өткізілмек. Өткен жылы елдегі ҰБТ қорытындысы бойынша БҚО үшінші орынды иеленген болатын. 5384 түлектің 3836-сы немесе 71,25 пайызы сынаққа қатысып, орташа 78,15 балл (2012 жылы – 77,39 балл) жинады, рес публикалық көрсеткіш – 74,5 балл. «Алтын белгіден» 209 үміткердің 92-сі немесе 44,02 пайызы (2012 жылы – 36,97 па йыз) өз білімін дәлелдеп шық ты. Республикалық көрсеткіш – 35,8 пайыз. Ерекше аттестаттан 120 үміткердің 34-і ғана немесе 28,3 пайызы (2012 жылы – 22,4 пайыз) сенімді ақтады.
Ресейден – жүлдемен Саратов облысының Алек сандров-Гай ауданында шағын футболдан өткен «Надежда Заволжья – 2014» атты турнирден Қазталов аудандық балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің оқушылары жүлдемен оралды. Алты команда қатысқан жарыстың қорытындысы бо йынша «СДЮСШОР» (Саратов) бірінші орынды, Қазталов ау даны екінші, ДЮСШ (Ал-Гай) командалары үшінші орынды иеленді. Жерлесіміз Бексұлтан Ғаби дуллин «Үздік қорғаушы» атанды. Жарысқа демеушілік жаса ған аудандық құрылыс және сәулет бөлімі, аудандық мәдениет және спорт бөлімінің басшылары Сағынғали Бегжанов, Мұхтар Нұрмақовқа жас фут болшылардың алғысы шексіз.
Тігін машиналары – мүгедектерге Оралда «Арба» қоғамдық бірлестігіне 10 жапондық «Джуки» тігін машинасы сыйға тартылды. Арбаға таңылған мүгедектерге арналған тігін машинала рының техқұжаттарын «Диана-Плюс» ЖШС маркетинг бөлімінің басшысы Бақтыгүл Бек сүгірова табыс етті. «ДианаПлюс» ЖШС «Арба» қоғамдық бірлестігімен тұрақты байла ныс орнатып, қолдан келгенінше көмек көрсетіп келеді. «Арба» бірлестігінің мүшесі Сандуғаш Баймұқанованың атап өткеніндей, жаңа тігін машина ларының арқасында енді цех ашу мүмкіндігі туып отыр.
Өз тілшіміз
4
жастар Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
облыстық, 39,8 млн. теңгесі аудан дық және Орал қаласының бюджеттерінен бөлінді, - деді басқарма басшысы. Серік Берікұлының айтуынша, 2003 жылы құрылған облыстық жастар мәслихаты белсенді жұ мыс істеуде. Оның құрамында 30 депутат бар (12 депутат – аудандардан, 18 депутат – жас тар ұйымдарының төрағалары, оқу орындарының студенттері). Мәслихат жұмысы нәтижесінде жас отбасыларды баспанамен қамтуға арналған «Жас отау» бағ дарламасы әзірленіп, жоғары жә не арнаулы орта оқу орындары студенттерінің қоғамдық көлікте жеңілдетілген жолақымен жүру
соның ішінде 1562 ауыл жастарына жұмыс табылды. Осы жылы бұл жобамен 1115 жас қамтылмақ. «Дипломмен ауылға» асығатын жастар да жоқ емес. Олардың саны былтыр 528-ді құраса, биыл ауылдық жерлерге бұл бағдарла мамен 519 жас маман аттанғалы отыр. Оларды ынталандыру үшін бюджеттен 155,7 млн. теңге кө терме жәрдемақы және 311 жас қа жеңілдетілген несие арқылы баспана алуға 864,7 млн. теңге қарастырылыпты. «Жасыл ел» және «Студенттік құрылыс және жас тар еңбек жасақтарының» жастарды жұмыспен қамту қарқыны да көңіл көншітерлік. Дәстүрлі түрде жұмыстанатын құрылыс отрядта
лармен қамту, оларға құқықтық, экономикалық, психологиялық көмек көрсету, жұмыссыздық мәсе лелерін шешу болып табылады. Құрылған күннен бастап аталмыш ұжым қызметкерлері 24 ірі шара ұйымдастырып, 130 жасқа тиісті көмек көрсетіп, 18 замандасы мызды тұрақты жұмысқа орналастырды. Сонымен қатар мұндай орталықтар әзірге Ақжайық, Тасқала, Бөрлі және Зеленов ау дандарында ғана құрылған, бо лашақта қалған аудандарда да ашылмақ. Брифинг соңында Серік Берікұлы БАҚ өкілдері тарапынан қо йылған сұрақтарға жауап қай тарды.
«Жастарды жұмыспен қамтуды Осы аптаның сейсенбісінде «ҚазақстанОрал» телеарнасында өткен кезекті брифин гке облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Серік Молдағалиев (суретте) қатысып, жастар мәселесі төңірегінде ой қозғады.
Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ, «Орал өңірі»
О
блысымыздағы 167 490 жасқа жетекшілік жасап отырған басқарма бүгінгі таңда жастардың өзекті мәселелерін шешуде бірқатар мемлекеттік бағдарламалар мен жоаларды жүзеге асыруда. Өңіріміздегі өзге де мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарымен, барлық деңгейдегі жастар қоғам дық бірлестіктерімен, жоғары және арнаулы оқу орындарымен тығыз байланыса отырып, жастардың барлық санаттарын қамтитын іс-шараларға мұрындық болып келеді.
- Қазіргі уақытта облыста жастар мәселелерімен айналысатын 87 жастар ұйымы тіркелген, соның ішінде 62-сі облыс көлемінде, 25-і аудан деңгейінде қызмет атқарады. Облысымызда 2013 жылы жастарға бағытталған 51 түрлі әлеу меттік маңызды жоба жүзеге асырылды. Ал биыл жалпы 53 жоба, оның 25-ін біздің басқарма, 28-ін Орал қаласы және аудан әкімдік тері жоспарлауда. Облыс бойынша жастарға арналған әлеуметтік маңызды жобаларды жүзеге асыру үшін бөлінетін қаржының кө лемі жыл сайын артып келеді. Мәселен, осы салаға 2012 жылы 76,2 млн. теңге, былтыр 77,8 млн. теңге бөлінсе, ағымдағы жылы 84,8 млн. теңге қаражат қарасты рылды. Оның 45,0 млн. теңгесі
жақсартуға тырысудамыз» туралы ұсыныстар жасалды. Сонымен қатар ол жастарды жұмыспен қамту мәселесіне кеңінен тоқталды. Деректерге сәйкес, 2013 жыл дың басында жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі 5,1 пайызды құраса, ал жылдың соңында бұл көрсеткіш 4,5 пайызға төмендеген. Осы бағытта басқарма түрлі мемлекеттік бағдарламалар дың көмегімен жастарды қамтып отыр. Мәселен, өткен жылы облыста 2916 жас маман «Жұмыс пен қамту – 2020» бағдарламасы бойынша жұмысқа орналасқан. Бағдарламаның «Ауылдық жерде кәсіпкерліктің дамуына қолдау көрсету» бағытымен өткен жылы ауылдық жерлерде тұратын 92 жас азамат жеңілдетілген шағын несие алған, 2012 жылы олардың саны 322 болатын. Осылайша ауыл жастары өз кәсібін ашу немесе ұлғайту, ауылдарда жаңа жұмыс орындарын құру мүмкіндігіне ие болуда. «Жастар тәжірибесі» жобасына өткен жылы 2358 жас тартылса,
Жоғары оқу орындарын 2013-14 оқу жылы бітірушілер жөнінде ақпарат
рының қатарында осы жылы жаз айларында 1 250 жас еңбек етпек. - Биылғы жылы облыстағы 3 жоғары оқу орнын 4331 түлек тәмамдайды. Жоғары оқу орын дарының мәліметіне сәйкес, олардың ішінде 3590 түлекті жұмыспен қамту жоспарланып (82,9%), оның 1470-ін (33,9%) ауылдық жерге қызметке жіберу көзделіп отыр. Сонымен қатар облыс бойынша 38 арнаулы оқу орнын бітірушілердің саны 8916 адамды құрайды. Олардың 5922-сін жұмысқа орналастыруды (66,4%), оның ішінде 1385 түлекті (15,5%) ауылдарға жіберуді қарастырудамыз. Жалпы ағымдағы жылда аталмыш оқу орындарын бітіретін 3735 адам жұмысқа орналастыруды қажет ететін болады, - деді Серік Мол дағалиев. Осы орайда жұмыс мә селелеріне қатысты түлектерге мемлекеттік бағдарламалар мен жобаларды түсіндіру бойынша семинар, тренингтер ұйымдасты рылатын болады. Жас отбасыларды баспанамен қамту да – басқарманың басты жұмыстарының бірі. «Тұрғын үй – жастарға» жас отбасыларды қол дау жобасы аясында көп пәтерлі 3 үй, «Қолжетімді баспана – 2020» бағдарламасының «Жас отбасы» бағытын жүзеге асыру шеңберін де Орал қаласында 360 пәтер пайдалануға берілгенін баяндаған басшы, оның ішінде 90 пәтерге әлі де жастардың орналаса алмау себептерін анықтайтынын айтты. Әзірге қоныстойын нақты тойлаған 270 жас отбасы ғана. Студент жастардың жатақхана мәселесі де өз кезегімен шешілуде. Қазіргі таңда жатақханаға мұқ таж студенттердің 83%-ы баспа намен қамтылған. Елімізде жастар саясатын жүйелі жүзеге асыру барысында қо сымша орталықтар құру қолға алынғаны белгілі. Солардың қа тарында біздің өңірде де жастармен жұмыс жөніндегі ресурстық орталық құрылып, қазіргі таңда іске белсене кірісіп кетті. Орталық тың негізгі мақсаты жастар саясатын насихаттау, тарату, жастардың барлық санатын түрлі шара-
Саида ПАПШЕВА, «Уральская неделя» газетінің тілшісі: - Сіз өткен жылы «Жастар тә жірибесі» жобасы бойынша 2358 жас жұмысқа тартылды дедіңіз. Қазіргі таңда солардың нешеуі тұрақты жұмысқа қабылданды? - Әзірге ол жастардың барлығы сол жерлерде еңбек етуде, өйт кені жоба мерзімі біткен жоқ. Біз оларды тұрақты жұмысқа қалдыруға күш саламыз. Сонымен қатар осы жоба аясында жас мамандарды мемлекеттік мекемекәсіпорындарға жұмысқа орналастыруды қарастырып отырмыз. Эльмира АМАНКЕЛДІҚЫЗЫ, «ТДК-42» телеарнасының тілшісі: - Жақында Қаратөбеде өткен көшпелі жиында Сырым ауданы жастар саясатының жұмысына қатысты сын айтылды. Сол туралы не айтасыз? - Бұл жерде сын айтылған жоқ, мәселе жұмыс қарқынының төмендігі туралы еді. Әр ауыл жастарының өз ерекшелігі бола ды. Бірі мәдени-көпшілік, бірі спорттық шараларда оза шабады. Бұрынғы кезде «Сырым жастары» өте белсенді ұйым болатын, бір сөзбен айтқанда, өзгелерді шаңына ілестірмейтін. Мүмкін соңғы кезде төрағаның жиі ауысуына байланысты болар, жұмыстары баяулады. Біздің айтқанымыз осы болатын. Айгүл ЛОГАШКИНА, «Қазақстан-Орал» телеарнасының тілшісі: - Өткен жылы ауылдық жерлерде тұратын 92 жас азамат жеңілдетілген шағын несие алған, 2012 жылы олардың саны 322 болды деп айттыңыз. Мұндай айыр машылықтың себебі не? Жылданжылға өсіп отыру керек емес пе? - Бірінші жылы несие кепілдіксіз берілген болатын. Ал 2013 жылы несие алу үшін кепілдік талап етілді. Ауыл жастары үшін бұл қиын, өйткені кәсіп жүргізуге миллион теңге қажет болса, ауылдағы оның үйі әрі кеткенде 800 мың теңгеге бағалануы мүмкін. Сондықтан бұл мәселені біз қарастырып жатырмыз.
ДАЛА-ҚАЛА oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
«Бір тал кессең, Көктем мезгілі қай заманда да жаңалық пен тазалықтың жаршысы іспеттес. Көк шыға қолға алынатын тазалық жұмысы биыл біздің өңірімізде жылдағыдан ертерек басталды. Ресми түрде сенбілік өткізу бұрынғыдай бір ай емес, биыл екі айға созылмақшы.
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі» Әдетте, тазалық айында қала көшелері қыстағы күл-қоқыстан тазарып қана қоймай, жас терек термен де толықтырылып жүр. Оның үстіне биыл Қоршаған орта және су ресурстары министрлігі «Тұрақты даму» жер қоры» қоғамдық бірлестігімен бірлесіп, республика көлеміндегі «Бүкілқазақстандық орман отыр ғызу күні» акциясын жариялады. Аталмыш айлық шеңберінде 19 сәуірде облысымызда тазалау және көгалдандыру іс-шаралары ұйымдастырылмақ. Қазіргі кезде облыс бойынша 22 наурыз-22 сәуір аралығында республикалық «Жасыл жапырақ - Зеленый лист» акциясы өтуде. Осыған орай «ТҮКШЖКжАЖБ» ММ бөлім басшысының орынбасары Бекжан Тоғжановпен хабарласып, көгалдандыру жұмы сының қаншалықты деңгейде жү ріп жатқанын сұрадық. - Орал қаласының тұрғын үйкоммуналдық шаруашылық, жолаушы көлігі және автомобиль жолдары бөліміне қарасты көп салалы мемлекеттік коммуналдық жол пайдалану кәсіпорнының көгалдандыру бөлімі – қаланы көгалдандырумен айналысатын бірден-бір бөлім, - деді ол. - Жыл сайын бөлім қызметкерлерінің бастамасымен қала аумағын да гүлзарлар орнату, көшеттер мен жасыл желектер отырғызу, оларды күту жұмыстары жүргізі ліп келеді. Мысалы, былтыр 250 гүл құмырасына гүл егіліп, бар лық саябақтың жасыл қорлары на күтім жұмыстары жасалды. Өткен жылы қала аумағының 13 000 шаршы метр жеріне гүл көшеттері отырғызылды. Биыл жаз айларында 15 000 шаршы метр жерге гүл көшеттерін отыр ғызуды жоспарлап отырмыз. Көгалдандыру бөлімі аталған жұмыстармен қатар, ағаштар мен бұталар отырғызу, оларды күтіп ұстау, жалпықалалық аумақта орналасқан құрғақ және апатты ағаштарды кесумен айналысады. Өткен жылы 286 дана қылқанжапырақты боз арша, 170 дана шырша, 330 дана қарағай және 8000 дана әр түрлі жапырақты ағаштар отырғызылды. Қала бойынша 649 дана апатты ағаштар түбімен кесілді, себебі олардан енді пайда жоқ. 853 дана ағаштың діңгектері тазартылып, олардың әбден құрғап кеткен бөліктері мен ауру бұталары кесілді. 176
мың шаршы метр жол бойында ғы көшеттерге декоративтік тәсілде, 653 дана ағашқа шар тәріздес тәсілде қию жұмыстары жүргізілді. Көктем айлары басталысымен, қала көшелері бо йынша 200 дана қарағай мен 107 дана шырша отырғызылды. Биыл да жылдағыдай көктемжаз айларында көгалдандыруға қатысты ауқымды жұмыстар атқару көзделуде. Атап айтсақ, қосымша 100 данадан аса шырша мен 7 мың дана жапырақты ағаш отырғызамыз деп отырмыз. Сонымен қатар гүл көшеттерін егу және оларды күтіп-баптау да басты назарда болмақ. 19 сәуір - Бүкілқазақстандық орман отырғызу күніне орайластырып өткізілетін қоғамдық іс-шаралар кезінде 2000-ға жуық жасыл желек отырғызу жоспарлануда. Бұл шараларға қала тұрғындары қатысып, қаламыздың ажарын ашуға атсалысулары керек. Қала мызды жасыл желекке толтыр
«Ақас» – үздік кәсіпорын
он тал ек!» Биыл тек наурыз айының өзінде Жәңгір хан көшесіне 200 түп қарағай отырғыздық. Қала бойынша 350 шырша ағашын отырғызуды жоспарлап отырмыз. - Нарықтық қарым-қатынасқа көшуімізге байланысты бүгінде ағаштар да ақша тұратын болды. Соған қарамастан, жылда тазалық айлығында қаламызда мыңдаған жас шыбықтар отыр ғызылуда. Шырша секілді ба ғалы ағаштарды отырғызуда кә сіпкерлер көмектесуде. Мысалы, былтыр Болат Бушанов дейтін кәсіпкер қала орталығындағы Карев үйінің маңайына жеті метрлік шыршаның жетеуін отырғы зып, шаһарымыздың көркеюіне айтарлықтай үлес қосты. Биыл да демеушілерден құр алақан емес-
піз. «Тойота центр» ЖШС директоры Әбдірахманов, «Әлімбек» ЖШС-ның жігіттері секілді азамат тар алдағы «Бүкілқазақстандық орман отырғызу күні» акциясына қатысып, қаламыздың көрнекті жерлеріне шырша ағашын отыр ғызбақ, - деген Лұқпан Батырұлы елін, туған жерін сүйетін отаншыл азаматтардың көгалдандыру ісіне үлкен үлес қосып жүргенін ризашылықпен жеткізді. Қазақ «Атадан мал қалғанша, тал қалсын!» дейді. «Бір тал кессең, он тал ек» дейтін бабамыз саялы бақ жайқалтуды болашаққа баға жетпес мұра қалдырумен парапар санаған. Сол үрдіс күні бүгінге дейін жалғасын табуда. Жасыл желектің пайдасын жете түсінген ата-бабамыз ағаш отырғызу жұ мысына үлкен маңыз берген.
2013 жылы отырғызылған ағаштар
286 дана арша 170 дана шырша 330 дана қарағай
8000 әр түрлі
Барлығы 8 786 дана 2014 жылы 10 000 дана ағаш отырғызылады
5 000 дана осы маусымда
5 000 дана күзде егіледі
Қала аумағында отырғызылған гүл көшеттері
2013 жылы – 13 000 шаршы метр 2014 жылы – 15 000 шаршы метр аумаққа отырғызылады сақ, оның көріктілігі өз алдына, сонымен бірге жұтатын ауамыз да тазарар еді, аптап ыстықта дамылдап алар саялы бақтар да көбейер еді. Мемлекеттік коммуналдық көп салалы жол пайдалану кә сіпорнына қарасты көгалдан дыру бөлімінің меңгерушісі Лұқпан Өтебалиевтің сөзінше, бүгінде нарық заңына сәйкес мекемелердің ағаш алу тәртібі өзгерген. Қазіргі тәртіп бойынша, аталмыш бөлім жоспар бойынша отырғызылуы тиіс ағаш тардың саны мен құнын портал ға шығарады. Мемлекеттік сатып алу заңы бойынша тендерді ұтып алған тұлға жеткізуші болып табылады. Ағаш отырғызу жұмысы жоспарлы түрде жыл сайын жүр гізіледі. Мысалы, биыл 10 мың түп ағаш отырғызуды жоспарлап отырмыз. Мұның 5000-ын осы мау сымда отырғызсақ, қалған 5000ын күзге салым егу көзделуде.
5
Көшетті қалай егу керек? 1. Ең алдымен ағаш көшетін отырғызатын орын топыраққа және ағаштың түріне қарай дайындалуы тиіс. Ағаш отырғызу үшін шұңқырларды ең кем дегенде 10 күн бұрын қазып қою керек. 2. Көшеттің шұңқырының енін және тереңдігін 50-60 см етіп қазған дұрыс. Беткі топырағын бір бөлек, астыңғы топырағын бір бөлек етіп қою керек. Бұрыннан шығарылған көшеттерді топырақ ішінде сақтау қажет. 3. Көшеттің тамыры және сабағы ауруға шалдықпаған болуы шарт және тиісті құжаттары бар көшеттерден алу керек. 4. Күнге ең аз дегенде алты ай күйген көңнен сұйық тыңайтқыш жасап, осыған көшеттің тамырын батыру керек. Қазылған шұңқырға көшетті отырғызып, беткі топыраққа қорадан шыққан көңнен қосып, бар болса химиялық тыңайтқыш араластырып, ағаштың тамырын жабу керек. Оның үстін астыңғы топырақпен жауып, аяқпен нығыздасаңыз, тіпті жақсы. 5. Суару үшін көшеттің түбін аздап ашып, дереу су құйған жөн. Осыдан соң отырғызған ағаштарыңызды күніне бір рет қанғанын ша суарып, мәпелеп күтсеңіз, ол мәуелі терекке айналып, сізге және отбасыңызға сая болады. Жеміс ағаштары болса, жеміс-жидегін бе ріп, сіздің дастарқаныңызға ырыс-береке әкеледі.
Еліміздегі ұлттық биз нес рейтинг 2012-2013 жылдардың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасындағы кәсіп орындардың экономи калық рейтингтерін анықтау шараларын жүргізді. Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде Батыс Қазақ стан облысы бойынша Те ректі ауданындағы «Ақас» агрофирмасы» ЖШС бюд жетке төленетін салықтар мен міндетті төлемдер төлеуші үздік кәсіпорын деп анықталды. Агрофирма облыстағы кәсіп орындар арасында «Жеке табыс салығы» критерийі бойынша 1-орынды иеленіп, элитарлық құрмет белгісімен марапатталып отыр. Бұл компания өзінің бастауын 1995 жылдан алады. Қатауолла Ашығалиев басшылық жасайтын кәсіпорын ауыл шаруашылығы саласында қызмет етеді. Негізінен мал шаруашылығында, етті бағыттағы қазақтың ақ бас тұқым ды ірі қара малы мен сүтті бағыт тағы голштин тұқымды ірі қара малын ұстап өсіруде. Сонымен қатар жұмыртқа өндіруге бағытталған құс фабрикасы да жұмыс жасайды. Агрофирманың қызметі мұ нымен шектелмейді, өсімдік шаруашылығы саласында ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру мен, дәнді дақылдардың тұқымын өндірумен де айналысады. Серіктестік өндіріске қажетті заманауи ауыл шаруашылығы ке шендерімен, техникалармен то лықтай жабдықталған. - Біздің компания ауыл шаруа шылығы өнімдерін қайта өңдеу саласына да көңіл бөліп отыр. Тауарлы фермада өндірілген сүт арнайы цехта қайта өңделіп, тұр ғындарға дайын сүт өнімдері ретінде ұсынылады. Өндірілген ауыл шаруашылығы және қайта өңделген өнімдеріміз облыс орта лығындағы ішкі сауда орындары арқылы қала тұрғындарына ұсынылуда, - деді серіктестік директоры Қатауолла Ашығалиев. «Ақас» агрофирмасы» ЖШС-да, оның барлық саласында 430 адам тұрақты жұмыспен қамтылған және оның сыртында өсімдік шаруашылығында маусымдық жұ мысқа жұмысшылар тартылады. Серіктестік 2001 жылы эконо миканың аграрлық секторының «Он жылдықтағы үздік кәсіпкер» республикалық конкурсының же ңімпазы болды. Ал компания бас шысы Қатауолла Мирәліұлы сол жылы ауыл шаруашылығы өндірі сін дамытуға қосқан үлесі үшін «Құрмет» орденімен, 2013 жылы «Ауыл шаруашылығы саласының үздігі» белгісімен марапатталды. Компанияның басшысы Қа тауолла Ашығалиевтің айтуынша, алдағы уақытта өндіріс көлемін арттыру мақсатында ірі қара малын өсіретін жасақтауыш шаруа шылық құру, сүтті бағыттағы ана лық мал басын 500-ге және етті бағыттағы мал санын 600-ге жет кізу көзделуде.
Гүлнар ШӘҢГЕРЕЙ, Теректі ауданы
6
оқырман Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Көк туым тұрсын желбіреп! Сабындай қысқа қамшының, Майдандай шайқас өмірде Не жетсін, шіркін, не жетсін, Шадыман өмір кешуге Егемен елдің көгінде, Ғажайып, қандай ғаламат!
Отырған ата-әжеңмен Төбе боп үйдің төрінде. Жарасар қандай әдемі, Құс біткен жүзсе теңімен,
Бейжай қала алмадым
Жұмақтың ашық көлінде, Бәрінен ғажап, керемет, Желбіреп тұрса көк туым Егемен елдің көгінде!
Тәттігүл ТӨЛЕБАЕВА, 11-сынып оқушысы, Қарауылтөбе ауылы, Ақжайық ауданы
көп, тұрақты орын жоқ... Соңғы жылдары қаланы айтпай-ақ, аудан, ауыл орталықтарында жолаушы тасуды кәсіп еткен такси жүргізушілердің қатары күн санап көбеюде. Тек Тасқала ауданы орталығынан Орал қаласына таксистер үш жерден аттанады. Орал қаласына дейінгі 75 шақырым жерге 600 теңге алса, ауыл ішінде бір үйден келесі көшеге апарса, 200 теңге, ал теміржол бекетінен әрі қарай өтсең болды, 300 теңге төлей сің. Әрине, зорлап таксиге ешкім отырғызбайды, өз еркіңмен, сұраған бағасын берсең болды, баратын жеріңе апарып тастайды. Адам таситын таксистердің қайсысы заңды, қайсысы заңсыз жүріп жатыр, ол жағын жолаушы білмейді. Дұрыс-бұрысын, анық-қанығын тиісті орындар бақылайтын шығар. Тұрғындарды алаңда татыны, таксистер тұратын арнайы орын жоқ. Олар тұрғындар көп жүретін жерлерде тұрады. Оқушылардың жолдан өтіп, мектепке баруына кедергі келтіреді, адамдар дың қажетті заттарын
алу үшін сауда-саттық орындарға кірейін десе, дүкен алды қаз-қатар жол бермей тізіліп тұрады. Бұл мәселе бүгінге дейін өз шешімін таппай келеді. Таксистер тұратын ыңғайлы орын жоқ емес, селоның күн шығыс бетінде автобекет бар. Алды кең, тұрғындардың да жүріп-тұруларына ешқандай кедергі жоқ. Округ әкімі осы жерді белгілеп, нақты шешім шығарса, шешімді орындау міндетті екенін әрбір такси жүргізушісі түсінбейді емес. Ол шешімді МАИ қызметкерлері ба қылауға алса, шешімнің орын далары сөзсіз. Тағы бір айта кететін жағдай, жолаушылар жолақысы 600 теңгені төлей тұрса да, таксистер қалада да, ауылда да барған келген жолау шыны баратын жеріне жеткіз-
бей, Орал қаласында орталық базарға дейін апарса, аудан орталығына әкелгенде ауыл ішіне әкеліп, “Мен әрі қарай бармаймын” деп тұрып алатындары түсініксіз. Жолаушы таситын жүргізу шілердің патенттерінің баржоғын тексеріп, ал заңсыз жолаушы тасумен айналысатындарға әкімшілік тарапынан бақылауды күшейту - жол сақшылары, көлік бақылау инспек циясы, салық басқармасы қыз меткерлерінің міндеті. Талап күшейсе, жол-көлік оқиғасы да азаяды. Біздің осынау пікірімізге тиісті орындар құлақ асар деп ойлаймыз.
Бисенбай ӨТЕГЕНОВ, зейнеткер, Тасқала ауданы
Эхинококтен сақтаныңыз Біз таяуда эхинококк ауруы туралы зерттеу жүргіздік. Жұмыс нәтижесінде оның, өкінішке орай, облысымызда жыл санап өсіп келе жатқанын байқадық. Деректерге сүйенсек, 2011 жы ы 30, 2012 жылы 46, былтыр 48 л адам эхинококке шалдыққан екен. Әсіресе, ауылдық аймақтар да бұл ауру өршіп тұр. Адамды одан құтқару үшін ота жасалады, жылына орта есеппен 30-35 адам дәрігерлердің пышағына түсуге мәжбүр болады. Эхинококк адамға иттен және үй жануарларынан жұғады. Адам
дардың көп байланысатыны ит болғандықтан, ауру көбінесе солар арқылы тарайды. Ал ит осы ауруға шалдыққан қой, сиыр, басқа да үй жануарларын жеу арқылы эхинококты жұқтырады. Аурудың өршіткіші – гелмитоз құрты мен сол құрттың жұмырт қасы (протосколикс). Ол жұмыртқалар адам денесіне еніп, 2-3 жылдан кейін бауыр мен өкпе-
ге, кейде миына әсер етеді. Ендеше, «денсаулықты – бірінші бай лығымыз» десек, тамақтанғанда қолымызды жуып, көкөністерді тазалап жегеніміз абзал. Хайуанат тарға тым жақын болудан сақтану керек. Қашан да дана халқымыздың «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деген нақылы жадымызда жүрсе екен.
Манас АМАНГЕЛДИЕВ, Данияр ЖАУЛЫБАЕВ, №42 «Ақ ниет» гимназиясының оқушылары
“Мені Қосарал ауылындағы Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне арналған ескерткіштің жұмбақта айтылғандай «айдаладағы ақ отау, аузы-мұрны жоқ отауға» айналғаны алаңдатады. Ескерткіштің қазіргі жәй-күйі суреттегідей. Айналасындағы құлаған тастарды жаны ашыған бір жан қалап қойыпты... Соңғы жылдары ардагерлер қатары сиреді. Жеңіс мерекесі қарсаңында жеткіншектердің ардагерлерді құрметпен еске алып, тағзым етер жерінің дәл қазіргі жағдайы маған қатты әсер етті. Бейжай қала алмадым” деп “Орал өңірінің” редакциясына хат жазған екен Сырым ауданы, Қосарал ауылындағы оқырманымыз Гүлнәр Қалымбетова. Біз бұл хатты Жетікөл ауылдық округінің әкімі С.Иманғалиевке жолдаған едік. Оған төмендегідей жауап алдық. Қосарал ауылының тұрғыны Гүлнәр Қалымбетованың «Орал өңірі» газетінің редакциясына жол даған мақаласына орай төмендегі жағдайды хабарлаймын. Жетікөл ауылдық округінің Қос арал ауылында 31.03.2014 жылы ауылдық округ әкімі, шаруашылық құрылым жетекшілері мен жеке кәсіпкерлердің қатысуларымен «Туған жерге тағзым» атты акциясы үндеуімен таныстыруға арналған жиналыс өтті. Осы акция аясында атқары луға тиіс жұмыс ретінде екі нысан ұсынылды. Біріншісі – Ұлы Отан соғысында қаза тапқандарға арналған бұрынғы ескерткішті жа ңартып, орталық саябақты жөнге келтіру. Екіншісі – мектептің бу қа зандығының ескі ғимаратын (котельный) жөндеп, спорт залға айналдырып, қайта жасау. Жиналыста «Бөлекқұмақ» шаруа қожалығының жетекшісі Т.Рысов ауылымызды көркейту бағытын дағы игі істерді қолдайтынын, «Байқадам» шаруа қожалығының жетекшісі Т.Әбілқайыров Ұлы Же ңістің 70 жылдығы қарсаңында ескерткішті жөндеп, саябақты қалпына келтіру осы жерде туған азаматтардың парызы екендігін айтса, «Қарақұдық» шаруа қожалығының жетекшісі А.Есенғалиев, «Жігер-3» шаруа қожалы
ғының жетекшісі Ғ.Хасан ауы лымыздың көрікті болып, таза, саябағы, ескерткіші жаңарып тұр ғаны бәрімізге де ортақ міндет екендігіне тоқталып, акцияға үн қосатындықтарын айтты. Сонымен «Туған жерге тағзым» акциясы аясында Қосарал ауы лындағы орталық саябақты жөнге келтіру жұмыстары жүргізілмек. Саябақтағы ескерткіш өтпелі кезеңде қараусыз, күтусіз қалып, жауын-шашын, жел, тағы басқа сыртқы факторлардың әсерінен ескіріп, тозып, жөндеуді, қалпына келтіруді қажет етіп тұрғандығы рас. Туған жерімізді, ауылымызды одан әрі өркендету, абаттандыру, көркейту бағытында атқарылатын игілікті істерге үлес қосуға ша қырған аудан кәсіпкерлерінің «Туған жерге тағзым» атты үндеуін қуаттап, ауыл азаматтары, «Бай қадам» шаруа қожалығының жетекшісі Т.Әбілқайыров, «Қарақұ дық» шаруа қожалығының жетекшісі А.Есенғалиев, тағы басқалары Ұлы Жеңістің 70 жылдығы қарса ңында саябақты, ондағы ескерт кішті қайта қалпына келтіру, жаңарту жұмыстарына көмек беретін ниеттерін білдірді.
С.ИМАНҒАЛИЕВ, Жетікөл ауылдық округінің әкімі
ЕЛ-ЖҰРТ oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
7
Биыл Қазақстан Рес публикасы Қоршаған орта және су ресурс тары министрлігі «Тұрақты даму» Жер қоры» қоғамдық бір лестігімен бірлесіп, республика көлемінде «Бүкілқазақстандық ор ман отырғызу күні» акциясын жариялады. Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі»
Жапырақ жайсын жас терек А
талмыш акция аясында ағымдағы жылдың 19 сәуірінде облысымызда тазалау және көгалдандыру іс-шаралары ұйымдастырылмақ. Осыған орай сәрсенбіде «Қазақ стан-Орал» телеарнасында орман қорын арттыру және көгалдан дыру тақырыбында баспасөз мәслихаты ұйымдастырылып, бұған БҚО табиғи ресурстар және та биғат пайдалануды реттеу басқар масы басшысының орынбасары Назгүл Жабасова, облыстық ішкі саясат басқармасының бөлім бастығы Жамал Ихсанова, «Қазақстанның БҚО Азаматтық альян сы» ЗТБ атқарушы директоры Гамал Түзелбаев, мемлекеттік ком муналдық көп салалы жол пай далану кәсіпорнына қарасты көгалдандыру бөлімінің меңгерушісі Лұқпан Өтебалиев қатысты. Жиынды жүргізген «Қазақстан» республикалық телерадиокорпора циясы» АҚ БҚО филиалы директо рының орынбасары Ерденбек Жылқайдарұлы алдымен көтері ліп отырған мәселенің маңызына тоқталып, содан кейін жиынға қа тысушыларға сөз кезегін берді. Алғаш болып сөз тізгінін Назгүл Жабасова алды. – Көктем шыға жас шыбықтар отырғызу біз үшін дәстүрге ай налған. Былтыр да 20 наурыз-22 сәуір аралығында өткен «Жасыл
Аңқаты ауылы ке ңестік заманда атағы дүйім елге жайылған миллионер «Правда» газеті атындағы кең шардың бөлімшесі еді. Қиын-қыстау кезеңнен халықтың бірлігі мен ұйымшылдығы арқасында аман-есен өтіп, бүгін ге жетті. Елді мекенде 260-тың үстінде тұрғын тұрады.
А
уылда фельдшерлік пункт, шағын орталық және дүкен халыққа қалтқысыз қызмет етуде. Мектеп жасындағы балаларды ауылдық округ орталығы Тоғанастағы ор
жапырақ» акциясына 40 мың адам қатысып, олар 45 мың түп ағаш отырғызған болатын. Биыл Бүкілқазақстандық орман отырғызу күніне орай, 19 сәуір күні облыс көлемінде жаппай ағаш отырғызу жұмысы жүргізілмек. Осы шараға 150 мыңға жуық ек пе ағашты дайындап қойдық. Сұ раныс жасағандарға тал-теректерді беруге дайынбыз. Биылғы ағаш отырғызу акциясына шамамен 37 000 адам қатыспақ. Олар 42 000 түп ағаш отырғызады деп жоспарлануда, – дей келе Назгүл Жабасова облыс тұрғындарын осы бір игілікті іске бір кісідей атсалысуға шақырды. Бұдан кейін Гамал Түзелбаев өткен аптада өздерінің Темір Масин көшесінің бойында сенбілік ұйымдастырғандарын, бұған «Еуразия» банкі БҚО бөлімшесі мен «Василец» ЖШС қызметкерлері мен Орал газ-мұнай және сала лық технологиялар колледжінің студенттері қатысқанын айтты. «Тазалық сақтау мен көгалдандыру – қала тұрғындарының мін детті жұмысы» деген ол сөзінің соңында ҮЕҰ басшыларының аталған аймақтағы саябақты күтімге алу туралы шешім қабыл дағанын жеткізді. Оның сөзін жал ғастырған Жамал Ихсанова тал егу, оны күтіп-баптау ісі жастарды еңбекке баулитынын айтып,
Ертеңнен үміт бар та мектепке тасымалдауға автобус бөлінген. Автобус істен шы ғып қалған жағдайда немесе қысты күндері ауданнан «УАЗ» немесе «ГАЗель» көліктері шығып, оқушыларды тасымалдайды. Аңқатыда мал өсірумен, егін шаруашылығымен айналысатын алты шаруа қожалығы жұмыс істейді. Шаруа қожалықтары «Сы баға» мемлекеттік бағдарламасы бойынша асыл тұқымды мал сатып алуға төмендетілген па йызбен несиелік қаржы алды. Ауыл тұрғындары да төрт түлік мал өсіруге бейжай қарамайды. Жалпы, бұл мекеннің әлеуметтікэкономикалық жағдайын қалыпты деп бағалауға негіз бар.
Ауылда «Жұмыспен қамту 2020 жол картасы» бағдарламасы бойынша жұмыс орындары ашылып, бағдарлама аясында бір кә сіпкерге несие бөлу жоспарлануда. Дегенмен де ауылдың түйінді әлеуметтік түйткілдері бар, бірақ оларды шешу бағытында жұмыстар қолға алынған. Ауылдағылар ауыз суды жеке құдықтарынан жә не екі қоғамдық құдықтан алып пайдаланып отыр. Мал біткен ауыл іргесіндегі Шолақаңқаты өзенінен суарылады. Биыл аудан әкімінің есептік кездесуінде тұрғындар шахталық құдықтарды тазалау мәселесін көтеріп, құдық тарды тазалау аудандық іс-шара-
лар жоспарына енгізілген. Яғни биыл тазаланады деп күтілуде. Аңқатылықтарды бүгінде жол сапасы, қысқы уақыттағы электр жарығының сөніп қалуы, өзен үстіндегі көпір жайы, ауылдың ажарын кетірген күл-қоқыстарды тазарту сықылды мәселелердің шешілуі мазалап отырғаны рас. Әри не, бұл мәселелердің барлығы аудан басшылығының назарында, бақылауда тұр. Биыл жолдарға қолда бар мүмкіндіктермен қатты жабынмен төсеу жоспарлан ған. Өткен жылы жолдардың біраз бөлігі қолдағы бар материалдармен, яғни бұрын пайдаланылған асфальтпен жөнделген. Электр жарығы мәселесін шешу үшін жыл
облыс тұрғындарын ағаш отырғызу ісіне жаппай қатысуға үндеді. Жиын барысында сөйлеген Лұқпан Өтебалиев аталмыш сала қызметкерлерінің көгалдандыру жұмысымен тек науқан кезінде ғана емес, жыл бойы айналыса тынын айтып, биыл қаланың көр некті жерлеріне 700-ден астам қылқан жапырақты ағаштардың отырғызылғанын алға тартты. – Сенбілікте 350 шырша егу көзделуде. Оның 100 данасы бюджеттен бөлінген қаржыға сатып алынса, қалған 250-ін жеке кәсіпкерлер өз қаржыларына сатып алып, қаланың көрнекті жерлеріне отырғызбақ. Бұл «Мерей» сауда үйі мен «Айя» салоны, «Тойота Центр», «Әлімбек», «Гелиос», «Квант» секілді жекелеген серіктестік қожайындарының қалаға көрсеткен құрметі десек, ар тық болмас, – деді ол. Бұдан соң жиынға қатысушы лар журналистер тарапынан қойылған сұрақтарға жауап берді. Мысалы, Лұқпан Батырұлы қойылған сұрақтың ретіне қарай, биыл Жеңіс күніне орайластырып, көгалдандыру картасы бойынша 14 000 шаршы метр аумаққа гүлзар қалыптастыру жоспарланғанын айтты. Ол сондай-ақ қаладағы 7080 жылдық ағаштардың пайдасынан зияны көп екенін айтып, олардың біртіндеп алынып, орнына қарағай, шырша секілді кө рікті ағаштардың отырғызылып жатқанын жеткізді. сайын Тоғанас электрмонтерлары профилактикалық жұмыстар жүргізіп келеді. Өзен үстіндегі көпірмен жүру қауіпсіз болуы үшін биыл оны ағымдағы жөндеуден өткізу көзделіп отыр. Ауылдағы күл-қоқысты шығару жолға қойылған. Енді ауылды газдандыру жұмыстарына келсек, өткен жылы елді мекенді газдандырудың техникалық-экономикалық негіздемесі жасақталып, биыл газдандыру жұмыстарының жобалықсметалық құжаттама дайындауға қаражат бөлу жоспарланған. Сондықтан аңқатылықтар алдағы жылдары ауылға газ құбыры тартылып, көгілдір отынның қызығын көруден үмітті.
Айтуған ЕСБОЛҒАНОВ, Аңқаты ауылы, Сырым ауданы
Айша ӨТЕБӘЛІ, «Орал өңірі»
10
қаламгер Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
Туған жердің тыны сынан тұп-тұнық өлең өрнек туғызатын, тапқантаянғанын, жиған-тер генін осы бір өлкеге арнап жүрген ақын атаулының ішінде Ақұштаптың орны бір бөлек.
Ақын жанарында – туған жер
С
ебебі сонау балалық ша ғынан бастап туған жер дің тұтам жусаны мен қырының қоңыр иісін қошақан дай мейірлене жұтар ғажап тірлік оның өлеңінде өрнекті зер салған. Терістіктен бастау алып, айбынды Каспийге құятын Жа йықтың тұмса тұнығы да ақын жүрегін әрқашан әлдилеп келе ді. Туған жерінің күні мен түні де өзге өңірден өзгерек. Оның тылсым табиғаты да тағдырыңа таңба салғандай етене жақын, ерекше құбылыс. Ал оны баршамыз ақындай сезіне алмаспыз. Тыңдамай үнін ағынның, Құмары қанбас жанымның. Жайығым менің – жарығым, Сағындым сені, сағындым. Сандуғаш шырқап жаңа әнді, Бөлейтін сазға далаңды. Бесігім болған ақ айдын, Сағындым сенің жағаңды, - деуі тек әйтеуір, туған жер үшін жазыла салған жадағай жыр емес. Ақын өзінің қызы Тахминаға жазған хатында Отан туралы одаға маңдай сүйейді. Кіндік қаны тамған далаға дара жыр арнайды. Тарихы мен тағдырдан сан жылаған, Дала менің секілді жалғыз Анам. Теңдесі жоқ байлық боп бабалардан, Осы дала еншіге қалды маған. Тегің осы Ана мен Ата көрген, Жолығады бір бақыт баталы ерге. Отан деген от жалын сезіміңді, Алданышқа аз күндік сата көр
ме, - деп өз перзентіне өтініш ете отырып, Отан, туған жер ұғымын Тәңірдей табынар зәулім биікке асқақтатады. Иә, Отан – айбарлы айдын, киелі кеңістік, текті төр. Отанымызды үлгі ету туған жерге деген шексіз сүйіспеншіліктен туады. Сөйтіп, келер күндеріне күнгей болып, шырын шуақ болып төгілері шындық. Ал осының бәрі кім үшін керек? Бізге керек. Ертеңгі күн нің жарығын молырақ көру үшін қызына, сол арқылы бүгінгі ұрпақ қа ұлылықтың ту болар бастауын көрсетеді. Жастардың жолына Отан деген ұлы сөзді кес-кестей қояды. Аттап көр. Туған елдің арын жоқтар, жерін желек етер, тауы мен тасын, суы мен нуын, адамы мен аңын аялар бүгінгі ұландардың құлағына құяр нәрсе көп. Соның бәрі туған елді сүюден басталады. Перзенттік борыш туралы терең
«Мен ақын қарындасым Ақұштап Бақтыгерееваны нәзік лирик деп жүрген едім, оның ауыл жайлы тебіренісін оқып, кей жігіттерде кездеспейтін адамзаттың үні мен намыс оятар ойларына қатты разы болдым. Ол - өмірге ұлт мүд десімен қарайтын батыл ақын».
Ә.Нұршайықов
Ж
айықтың өр ақыны Ақұштап Бақтыгереева алдағы тамыз айының тамаша күндерінде ел-жұртымен бірге өзінің кезекті мерейтойын атап өтпек. Осынау жылдар ішін де жерлес ақын апамыз туралы қаншама айшықты ойлар айтылды. Әлі де айтыла бермек. Ақұштап жырлары маған ерекше ыстық әсер етеді, жан жүрегім ді бөлекше баурайды. Ақұштап апа сонау балалық кездің өзінде облыс көлемінде өткен айтыста өңшең жүйрік, өнерлі ақындар ішінде топ жарып, оза шауып, бәйге алған екен. Міне, сол жылдардан бері шабыты шарықтап, қазақ поэзиясында жібек желдей ескен өзіндік үнімен, кестелі жырымен бүгінгі ұрпаққа үлгі боп келеді. Әр оқырман, әр оқушы ақын шығармашылығын үлкен жүрекпен, тебіреніспен қа былдайды.
oral_oniri@inbox.ru
Өзінің балапан жырларын мектеп қабырғасында ұшырған Ақұштап ақын – бүкіл саналы өмі рін поэзияға арнаған қаламгер. Әдетте, ақын шығармашылығы белгілі бір тақырыпқа бағышта лады ғой. Оның өлеңдерін де бірнеше тақырыпқа бөлуге болады. Соның ішінде шоқтығы биік тұратыны - Ана тақырыбы. Ақынның 2001 жылы жарық көрген «Ақ шағала» жыр кітабын дағы «Аналар» топтамасының алғашқы жолдарын анасын са ғынған ақынның мұңлы жырына балауға болады. Бұл тақырыпта қалам тартпаған ақын жоқ шы ғар. Дегенмен Ақұштап апаның ана тақырыбына жазған өлеңдері мүлде тың сипатта. Ақынның о дүниелік болған анасымен сыр ласуы, сұхбаттасуы ерекше әсерлі. Маған, ақын апамыздың «Өрім тал», «Жайық қызы», «Ақжелең»,
түсініктің әліппесі де әріде жатыр. Оның бәрін ақын Ақұштап сезім шеңберінде шегендеп, ой орманында ождан қыла біледі. Соның бірі – Жайықтың жанайқайы. Жыл сайын суы тартылып, жағасы жүдей бастаған Жайық туралы қаншама айтылып, жазылып жатса да, түйткіл түйіні тарқатылар емес. Трансшекаралық өзеннің өкпесін қысып, суын сығымдап жатқан көрші елмен татулығымыз әлемге аян. Лайым, солай болғай. Бірақ Жайықтың төменгі саласы көптен су көрмегендіктен, ажарсыз аңғарға айналып барады. Тамырына су жетпегендіктен, желекті аққайың жетімсіреп, көрікті көктерегіміз көлеңке болудан қалды. Ал осыған қоса аң-құс азайып, таби ғатқа жасалар құзғын-қиянат арна сынан асып барады. Бұл – ақын жүрегіне ауыр соққы. Сол соққы өлең болып, өңменіңнен өтеді. Ақ Жайық алыста емес, іргедемін, Өзіңмен ақ тілегім бірге менің. Сенің де көңіліңде алаң көп-ау, Үңілсем, жанарыңнан мұң көремін. Жаныма қайтсем дауа таба аламын, Саусақты шеңгел гүлге жараладым. Көгіңде құстар үні көбейсін деп, Өзіңе қайта оралған шағалаң мын, - деп жырлауы өзінің асқақ ақындығын танытуды мұрат етуден гөрі, туған табиғаттың тұмса тұнығын сақтауды салмақтаған салиқалы жыр екенімен дауалы. Қолдан келер болса, бүгінгі біз де, кейінгі өскін де ақын жолында болуымыз – туған жердің түтіні түзу ұшса деген тілекпен астасқанымызды аңғартады. Дәл осындай аңғарымды алға тартқан
ақын жолы қашанда дара. Кеудемді жанап өттіңдер, Жүр едім жырды бастамай. Азайып неге кеттіңдер, Даламның қарлығаштары-ай!немесе Боз жусан дала, боз белдер, Құландар еркін кезген жер. Маңқиған дала мінездің Қадырын аз-ау сезгендер, - деуі нені аңғартады? Иә, тұп-тура тікесіне тірелер болсақ, туған даламызды аздырып-тоздырудан сақтандырады, табиғатын, аң-құ сын көздің қарашығындай қорғау ды қалт жібермей қадағалайды. Сөйтіп, баршамызды осы бір тірлікке төте қарауға үндейді. Иә, ақын апамыздың туған жер туралы толғаныстары аз емес. Есті жыр, елер құлаққа жетсе дейді. Кейде сол өскен даласына кіндігі нен байланған кейіпкер, қанаты мен қалқан болар қарлығаш, өңі ріне өң берер гүл болып тербелері тебірентпей қоймайды. Туған жер, мәңгі өзіңнен, Айыңмын әр түн айналған. Үзілмес нәзік сезіммен, Кіндігім саған байланған. Өзіңе іңкәр жүректен, Жыр жолы әр кез төгілген. Көктемгі қырды түлеткен, Қызғалдақ гүлің едім мен. Бір сәтке тыным алмайды, Ұяда ұрпақ қалды ма аш. Өзімнен тағы аумайды, Мазасыз құсың қарлығаш, - дейді қалтқысыз көңілмен. Үлкеніміз бар, кішіміз бар, басшымыз бар, қосшымыз бар ақын әлеміне сергек қарағанымыз жөн. Ақын мұқатуға жоқ, мүсіркеуге қарсы. Сондықтан барыңды бар, жоғыңды жоқ деп айтар төрелік төрінде отырғаны қай-қайсымыз үшін де қажет. Себебі ол – туған жеріне бұйырған тәңірдің сыйы. Ақын
апамыз Оралға оралды. Туған жеріне келді. Себебі туған жерге деген сағыныш оны әр кез Оралға тартты да тұрды. Өнерге қанат қақтырғаның үшін, Өмірден орын таптырғаның үшін, Өзіңе сүйеп арқамды әр кез, Өткір шындықты айттырғаның үшін Оралдым саған. Жүректе шерді айта қалайын деп, Көңілде сырын байқап алайын деп, Жалған күлкіге шаршаған жанарымды Мөлдір айдынға шайқап алайын деп Оралдым саған, - дейді. Туған жерге ұмтылыстың өзі қазанында қайнап, ернеуінен асар кезде елге оралды. Ақ сөйлеп, адал күлетіндермен, Шындықты жақтап жүретіндермен, Сыйластық сырын білетіндермен Танысқым келеді менің. Жаманға жағынбайтындармен, Жоқтыққа тарылмайтындармен, Арманнан арылмайтындармен Табысқым келеді менің, - деген сөзінің мазмұнынан нені аңсайтынын ақын жүрегі алды мызға әкеледі. Иә, ақынды аспанмен астасқан туған жері, оның адал, шыншыл азаматы, жәдігөйжағымпаз қылықтан аулақ жан дары, жоқтан бар жасайтын ерен ерлері әр кез жанарында жүреді.
Тілес ЖАЗЫҚБАЙ, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі
«... Азайып неге кеттіңдер,
даламның қарлығаштары-ай?!»
«Сені ойлаймын» секілді жарығыменжылуымолжи нақтары көңіліме қатты ұнады. Ақұштап ақын ның бүкіл шығармашылығын шолып шыққан адам оның жырының ең басты екі тірегін байқар еді: ол – ақынның туған ел мен жерге деген ыстық махаббаты және қоғамдағы, өмірдегі қайшылық тар мен әділетсіздіктерге, адам қолымен жасалған қиянаттарға қарсы күрескерлігі. Сонау кеңес заманның қыты мыр кезеңінде ақын апамыз өз батылдығы мен сыршылдығын үлкен жүрекпен тербеп жазған «Даламның қарлығаштары-ай» өлеңін алайықшы. Кеудемді жанап өттіңдер, Жүр едім жырды бастамай, Азайып неге кеттіңдер, Даламның қарлығаштары-ай?! Топтанып ұшқан үйірің, Достардай еді-ау жаны ізгі Адамнан кеткен мейірім, Сендерде қалған тәрізді, –
деген өлең жолдарында адамнан кеткен мейірім, жақсы мен жа мандық, ақынның бүгінге деген, келешекке деген қасіреті сыйып тұрғандай. Ол өмір үшін күресіп, өлең үшін шарқ ұрып, қанатынан қауырсыны ұшып талпынған кезі жақсылық атаулыға, туған жерге деген ықыласы деп түйемін. Туған жер – ақын поэзиясында ғы мәңгі тақырып. Ақындар үшін жырланатын тақырып әр алуан. Соның ішінде Ақұштаптың туған жерге арнаған өлеңдері өте ерекше. Өзінің Ақ Жайығына деген ыстық сезім махаббатын ондаған өлең жазса да, жыр етіп тауыса алмай қояды. Ол Жайыққа арнап: Ақ Жайық сенсің әр кез сыйынарым, Сен десе, жыр жолы боп құйыламын. Әзірше жыл өткізбей келіп тұрам, Кім білсін неше келу бұйырарын...
немесе О, Ақжайық анам сынды ардақтым, Демалыста тағы саған бармақпын. Неткен мұнша қастерлісің мен үшін, Бір өзіңе бірнеше жыр ар наттың, деуі қандай ғажап жыр десеңізші?! Жайығына осылай тебіренген ақынның елінде дуалы ауызбен текті сөз айтып, тентегін тыйып отыратын Ақұштаптай ақынның болғаны қандай жақсы!
Жансая ҚАЗИЕВА, Жаңажол негізгі мектебінің 7-сынып оқушысы, Ақжайық ауданы
сұрақ-жауап oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
СҰ-ға мүше Қазақстан Д айда төрт болған жағд н і ауруларда л р ү т р ә і т ік түл пелер сап к е н ы т а р ы н сақтанд солай болға р е г Е ? а м а тыйыл расын неше а л а м а д й а жағд кетпей ме? п а л й а ж л е түрлі кес хсанов, Қалиолла И аны Жәнібек ауд
Эпизоотиялық шаралар ДСҰ талаптарына сәйкестендіріледі
?
ап
ау
ж қ
а р ұ
С
!
11
БАҚ-тан Соңғы кезде ң і», жастарды л е ж ік т т е м «әлеу ейсбук», ф « , » р е г о л б аузынан « здерді көп ө с н е г е д » р «туитте ға буынға А . қ ы д л о б еститін индерге м р е т л ұ б у е түсініксізд іп, олардың р е б а м а т қ аны андай екенін қ ы н р о ы ғ а қоғамд р. жазсаңызда ЛІ, Асқар БЕРДӘ ы ауданы Бөкей ордас
Қазбек ТАШИМОВ, облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының ветеринария бөлімінің басшысы: - Күні бүгін Батыс Қазақстан облысы бойынша төрт түлік малды аса қауіпті ауруларға қарсы вакцинациялау ҚР Ауыл шаруашы лығы министрлігімен бекітілген жоспарға сәйкес, белгіленген кө лемде жүргізіледі. Ағымдағы жылы облыс көлеміндегі әр ауданның, елді мекеннің эпизоотикалық жағдайы ескеріліп, түйнеме, қара сан, құтыру, пастереллез, брадзот, жоғарғы патогенді құс тұмауы, лептоспироз, листериоз, эхинококкоз, бруцеллез, туберкулез, маңқа, лейкоз, хламидиоз, паратуберкулез т.б. ау руларға қарсы жануарларды вакцинациялау және қан сынамаларына зерттеу жүргізіледі. Болашақта еліміз ДСҰ-ға мүше болған жағдайда төрт түлік малды аса қауіпті ауруларға қарсы вакцинациялау мүлдем тоқтатылмайды. Дегенмен республикалық эпизоотияға қарсы шаралар жоспарлары ДСҰ талаптарына сәйкестендіріледі. Лавр ХАЙРЕТДИНОВ, Жаңақала ауданының әкімі: - ДСҰ-ға енген жағдайда төрт түлікке қатысты екпе жұмыстары доғарылуы немесе біраз шектеуге ұшырауы ықтимал. Қазіргі біздің жағдайымызда бұл біраз қиындыққа тірейді. Өйткені бізде жұқпалы мал ауруларының ошақтары әлі де кездеседі. Осы жұқпалы мал ауруларының алдын алу жұмыстары жүргізілмеген жағдайда түйнеме, құ тыру, қарасан сияқты аса қауіпті аурулардың белең алуы мүмкін. Бүгінгі таңда малды бруцеллезге қарсы егуді тоқтатып, құтыру, қарасан сияқты ауруларға қарсы егуді едәуір мөлшерде қысқартып тастады. Оның үстіне бруцеллезге зерттеуде бұрыннан қалыптасқан классикалық әдістің орнына ИФА (иммуно-ферментті анализ) компьютерлік өте сезімтал аппаратымен тексертті. Нәтижесі не болды? Мал басын айтарлықтай кемітті. 2009-2011 жылдары осының салдарынан мүйізді ірі қара саны ауданымызда 10 мың басқа күрт азайып кетті. Осыдан кейін барып бұл әдістің дұрыс еместігін министрлік түсініп, 2012 жылдан бастап классикалық әдіс пен тексеруге рұқсат етілді. Көршілес Ресейде бұрыннан классикалық әдіс қолданылады. Менің пікірімше, мал атаулы барлық жұқпалы індеттен толық сауықпайынша, аурудың алдын алуға қарсы егулерді сап тыймаған жөн. Бұған егуі тоқталған бруцеллез ауруының әлі де көбірек шығып жүргені дәлел. Өткен жылы «Эпизоотияға қарсы іс-шараларды жүргізу» бағдарламасы бойынша ірі қараны егу 25000 басқа, қарасанға қарсы егу 13000 басқа қаралған, бөлінген вакцина толық мал басына жетпейді. Бруцеллезге қарсы тиімді вакцинамен мал егілсе, жұқпалы дерттің таралуы азаяр еді деген пікірдеміз.
Гүлфайрус УӘЛИАХМЕТ, - Жалпы, ға блогер: ламтор (ин тернет) нег «блогосфер із ін а», «блогер де жаңа м » термині, едиакеңісті секілді бел к дамыған ұғымы пай гілі бір плат нан кейін да болды. ф о р «блог», мада өз бл W o ды блогшы rd p re ss.com нем огын жүргі деп таниты ес зе е ті ke н , н re өзінің азам быз. Уақыт kinfo.kz ды. Оған w аттық ұстан өте келе, б ordpress.co лог жүргізу ымы бар ад m секілді п ге жоғарыдағ амқызығушыл латформан ы әлеуметті ық төмендей ы Қазақстан к ж ел б п іл ас ай тап әлеум ердің қарқы тадаланушыл еттік желіл арына шек нды дами ердегі белсе теу қоюы, бастауы да алды. Оның н д ә і интернет сер етті. О 5 мың тұрақ сы кезден қолданушы ты оқырман басде оның мы ларын “бло ы болса, ж ңнан аса о гшы” деп та аз б ас қы ына 500 «л ну белең рманы бол әлемде, бат айк» басса са, соны “б ыста мәсел немесе туи логшы” деп ен жаңа ақ ттертеп, оны әр атай бастад п ар ат тудырмайты і қарай тар ы. Асылынд ат н а ат , ғы ес ы лыми н белгілі бір кі ақпаратқа қазақстанд ықтар әдет нақты алаң жаңа бір м те “блогшы ы бар адам әлімет үс тын тұрақты ” д д ы “блогшы еп азаматты қолданушы ” деп танид қ көзқарас ны айтып ж ы. Ал ын интернет келмейді” д үр. “Бұл ан те жиі білд ейді Қазақст ы қт ам іріп отыраа академиял анға блог те Еркімбай. Б ық ортада рминін алға ірақ бүгінгі қолдануға ш алып кел қазақ ғалам нақты ген – бірін ге н то ж аңа медиан р қолданушы ші кезекте ы ң л аз ар ө кі ам ы л аттық көзқ і Асхат осы түсінік одан танбай арасы айқы ті құп көред тын ғаламто н әрі көзқар і. Блогшы д рды белсен суреттерін еас ын үнемі кө ді қолдан жариялап рсетіп отыр ушы. Әйтп отыратын ад ат ес ы е, н, күнде өз қы Ал әлеумет амды блогш тік желілер зығушылығы ы деуге кел қазіргі қоға мейді. м геніміз - бұл ен м да елеулі м адамдарды ән-маңызға ң ақпаратты құралы бо ие. Жалпы қ қарым-қат лып табыл , әлеуметтік ы н ад асы, яғни за ы . Бүгінде қа желі демасыз етіл манауи қар зақстандықт ген. Ал әл ым-қатынас ардың 53% еуметтік ж жасау шымыз. Бүг -ы елілерді қо ғаламтор қы індері “Фей лданушылар зметімен қа сбук”, “В ко ж ағ мтажелілерге ең ынан Орта нтакте”, “М лық Азияд бектеген бал ой Нур”, “М а кө ад ей ш ан еңкейге л.ру”, “Твитт басді орыстілд н қарияға д і виртуалды ер” секілді ейін жүгінед әлеуметтік кеңістік жау әлеуметтік і. Б астапқыда лап алғанм желі алға ш “Мейл.ру” се ен, бүгінде ығып отыр жөнінен бы кіл“Фейсбук” . Қазақстан лтыр 213 ел секілді ағы со ң ғы л д ш ің ат ы іш ал н ін ға ті д лді н е 113 орын 2004 жылы желінің қол ға тұрақтаға ашылған “Ф данушылар н ы б ей о са латын. сбук” әлеум Мәселен, ө ны зім барлық еттік желіс інде 1 мил әлеуметтік радиоэфир л и ж ар елілерде ті дқа жуық ад ге шығуға, ркелгенмін ам тіркелге ойын еркі . Әр адамн әлеуметтік н. н айтуға м ың газетке, желілер бер үм кі н теле немес д ігі бола бер іп отыр. О Не ойлайсы е нда әрдайы мейді. Мұн з, не көрд м сізді оқи дай мүмкін іңіз, жеке тын аудито д расыз. Онд ік ті о й -п ік іріңізді көп рия бар, ц а сізді қолд шілікке сол ензура жоқ. айтындар д меттік желіл мезетте жед а, даттайты ер дәл бүгін ндар да, пік ел жеткізіп де ой еркін ірін қосаты отыдігіне мүмкі ндар да бар ндік беріп тұ . Яғни әлеу р. -
12
ЕЭО: табыс бастауы Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Өркенді өндіріс ошағы – «Орал механикалық зауыты» ЖШС Батыс Қазақстан өңіріндегі байырғы кәсіпорындардың бірі – «Орал механикалық за уыты» ЖШС машина жасау саласындағы бай тәжірибесімен еліміз ге танымал. Бастауын алған 1933 жылдың өзінде-ақ кәсіпорын тракторды, автокөлікті, қозғалтқыштар мен өзге де ауыл шаруашылығы техникасын жөндеуге мамандануға бағыт ұстады. 1965 жылдан бастап өндіріс орны трактордың қосалқы бөлшектерін өндіруге бет бұрды. Бүгінде механикалық за уыт көпсалалы кәсіпорын деңгейіне көтерілді.
Экспортқа иек артқан «Орал механикалық зауыты» ЖШС – Минск мотор зауытының қозғалтқыштарымен жұмыс істейтін МТЗ-80....82, МТЗ-90...92, МТЗ-100...102 сериялы «Беларусь» тракторларының түрлі модификацияларына, ЗИЛ-130, ЗИЛ-5301, ГАЗ-3308, ГАЗ-3309, ГАЗ-33104, автокөліктеріне, ПАЗ-3205, ЛАЗ695, ПАЗ-4230, ПАЗ-4234 автобустарына және өзге де техникаға иінді біліктер шығаратын Қазақ стандағы жалғыз өндіріс ошағы.
Зауыттың өнімдерінің 80%-ы Ре сейге, Белоруссияға және Египет, Пәкістан, Өзбекстан, Вьетнам сықылды шетелдерге экспортқа шығарылады. - Өнімдеріміз нарықта сұра нысқа ие. Бұрын тек Ресейге, Белоруссияға экспортқа шыға ратынбыз. Экспорт көлемі жыл санап ұлғайып келеді. 2013 жыл дың қортындысы бойынша шыға рылған өнімнің 91%-ы сыртқа шығарылды. Тәуелсіздік алған жылдардың басында зауыт жылына 2000 иінді білік шығарған болса, бүгінде оның саны 10 мыңға жетіп жығылады. Өнімнің жоғары сапасына қол жеткізуге тек жоғары технологиямен жетіспейсіз, сонымен бірге білікті мамандардың да болуы шарт, - деді «Орал механика
Зауыттың басшысы, өндірістің білгірі, өндіріс орнын ұзақ уақыт бойы басқарып келе жатқан Есен Алғалиұлы Байшекенов өндірісті оңтайландыруды ешкімнің нұс қауынсыз ертерек қолға алды.
асты. Бұрынғы өндірістік базаның мүмкіншілігін пайдалана отырып, аспапты-жөндеу базасының негі зінде жаңа өндіріс ашылды. Жаңа өндіріс әмбебап құрал-жабдық тармен қамтамасыз етілді. Солар дың көмегімен механикалық өңдеу жұмыстарының барлық түрлері, сонымен қатар ірі көлем ді бөлектерді өңдеу істері атқа рылуда. Өнімнің сан алуандығы да өндіріс орнының әлеуетін, инженерлік-техникалық кадрларының интеллектуалдық деңгейінің жоға рылығын көрсеткендей. Осындай ілкімді шаруалардың арқасында бүгінгі таңда механикалық зауыт еліміздің батыс өңіріндегі мұнайгаз саласына қосалқы бөл шектер шығаратын және құралжабдықтарға күрделі жөндеу жасайтын көшбасшы кәсіпорындар дың бірінен саналады. Кәсіпорынның стандартты емес құрал-жабдық өндірісі цехында түрлі саланың ұйымдары мен кәсіпорындарының тапсырыс тары бойынша күрделі һәм әр түрлі мақсаттағы бұйымдар да йындалады. Соның ішінде өнер кәсіп салалары үшін стандартты емес жабдықтар, өндірістік және азаматтық ғимараттар мен құрылымдарға, шаруашылық (ферма, мансард, эстакада, траверс) мақсатындағы нысандарға металл құрамалары, өнеркәсіптік аймақты жайландыруға қажетті қоршау, қада, көліктерге арналған қақпа металл құрамалары, шикізат пен түйіршікті материалдар
Мұнда бірде-бір цех есігін жап қан жоқ, қайта бірнеше цех біріктіріліп, бір өндіріс орны құрылды. Сөйтіп, қиын кезеңдерде кадрларды сақтап қалып, жаңартуларды жүзеге асырды. Сондай жанкеш ті еңбектің арқасында байырғы өндіріс ошағы өзінің әлеуетін сақтап қалды. Кадрлардың біліктілігі заман ағымына сай жаңа өнім түрлерін шығаруға мүмкіндік берді. 2009 жылдың басында кәсіп орын мұнайгаз кәсіпшілігі, бұрғы лау құрал-жабдығын дайындауға және жөндеу жұмыстарын жүргі зуге лицензия алды. Сондықтан бұл бағыттағы жұмысты нөлден бастады десе де болады. Тың салаға бет бұру өндірістік негізгі қорларды қайта құру, жаңа технологияны өндіріске енгізу негізінде жүзеге
бункерлері, гидротехникалық құ рылымдарға арналған металл құ рамалары жасалады. Жалпы өндіріс орнының тех никалық мүмкіндігі жоғары. Өйт кені кәсіпорындағылар тапсырыс берушінің күрделі тапсырмаларын кешенді орындаумен қатар, оларды бірлесе дайындау, бөл шектердің сызбаларын жасақ таудан бастап, стандартты емес жабдықтар мен металл құрама ларын монтаждауға бек қабілетті. Зауыт мұнайгаз саласындағы ірі компаниялармен, соның ішінде Атырау қаласындағы «Қазмұнай Газ-Бұрғылау», «Заман энерго» ЖШС-лары мен «Абылайхан групп» АҚ, ақтаулық «Си Бу» инженерлік бұрғылау компаниясы ЖШС, ақтөбелік «Nur Munai Service» ЖШС,
«Орал механикалық зауыты» ЖШС-ның директоры Есен Алғалиұлы Байшекенов лық зауыты» ЖШС-ның директоры Есен Байшекенов. Басшының айтуынша, 2012 жылдан бастап зауыт ескірген Д-240 қозғалтқыштарына иінді білік шығаруды тоқтатты. Оның орнына жаңа үлгідегі Д-243 дизельді трактор қозғалтқышына иінді білік өндіруді бастады. 2013 жылдан бастап Д-245 трактор мен автокөлік қозғалтқыштарына жә не Еуро-2, Еуро-3, Еуро-4 модификацияларына арналған иінді білік түрлері өндірісін игерді.
Басым бағыттар
жаңаөзендік «Бұрғылау» ЖШС, Ақсай қаласындағы «Қазбургаз» АҚ, «Великая стена» қазақ-қытай бұрғылау компаниясы» ЖШС, «Ақсайгазсервис» АҚ, оралдық «Жайықмұнай» ЖШС сықылды
ға тоқмейілсіп отырған жоқ. Қа зіргі еңбек үрдістерін жүйелі басқару негізінде өндірісті жетілді ру, жаңа технологияларды енгізу, жаңа өндірістерді игеру, шыға рылатын өнім түрлерін молайту
компаниялармен тығыз байланыс орнатқан. Сондай-ақ кәсіпорын облыстағы машина жасау саласы кәсіпорындарының «Машзауыт» консорциумы құрамында Қарашығанақ, Теңіз, Қашаған, Қаражанбас, Бозащы, Қарақұдық, Шынар кен орындарында жұмыс істейтін жер қойнауын пайдаланушылар үшін қызмет көрсету, тап сырыстарды орындау, тауарлар өндіру тендерлеріне қатысады. Механикалық зауыттың негізгі қызмет түрлерінің бірі – құрылыс индустриясы саласына құрылыс материалдары мен бұйымдарын шығару. Қазіргі уақытта зауытта қабырғалық кірпіш, тақтатас түрлері, жол жиегіне арналған тас түрлері шығарылуда. Жоғары
арқылы өндіріс орнын жетілдіру жұмыстары үнемі жүргізіледі. 2009 жылдан бастап кәсіпорынға ИСО 9001:2008 халықаралық стан дарттары талаптарына сәйкес са па менеджменті жүйесі енгізіліп, сертификатталды. Мұндағы бар лық өнім отандық өндіріс өнім дері ретінде қазақстандық kz сапа жүйесі сертификаттарына ие. Кәсіпорын бұдан екі жыл бұ рын жасанды тас жасаудың соны технологиясын игерді. Зауыт «Бетоннан мәрмәр жасау» технологиясына негізделген бұйым дардың кең түрін көпшілікке ұсы нуда. Мұның өзі архитектуралық бетон дайындау саласындағы жаңа шешім десе де болады. Осы технологияның көмегімен бетоннан сыртқы беті айнадай жылтыр және түрлі-түсті, табиғи мәрмәрдан, граниттен, малахиттен және өзге де сәндік тастардан айырғысыз, тіпті физикалықмеханикалық қасиеттері жағынан әлдеқайда мықтырақ өнім алуға қол жеткізген. Оралдықтар сәндік қолданбалы бетонды экология лық тазалығына, тұтынушылық қасиеттеріне бола оны кез келген интерьерді, қас беттік және ландшафтық жұмыстарды орын дауда кең пайдалануда. Зауыттың қаржы-экономика лық жағдайы тұрақты және әлеу меттік міндеттемелер уақытында орындалады. Ұжымдағы жұмыс шылардың орташа жалақысы соңғы мәлімет бойынша 90 мың теңге шамасында. Ақпан айында еліміздегі теңге бағамының өзгеруі кезінде зауыт басшылығы өңірімізде бірінші болып ұжым дағы жұмысшылардың жалақысын 10%-ға өсірді. Жалпы, жұмыс шыларға еңбек жағдайын жасау көп салалы кәсіпорын басшылы ғының назарындағы басты мәселе десе де болады. Зауыттың өр кендеуінің сыры өндіріс ошағының жоғары технологиялы жаб дықтармен жабдықталуында ғана емес, басшылықтың ұжым мүше лерін шынайы қамқорлауында жатса керек. Ж
технологиялық финдік жаңа желі орнатылып, мырышталған және полимерлік қаптамалы ұзындығы 2-12 метрге жететін НС-44, С-21, С-10 қабырғалық, қаптама, төбе жабын материалдарының үш тү рін өндіру іске асты. Өнімділігі жоғары жабдық айына сапалы 60 мың шаршы метр дайын өнім өндіреді. Сондай-ақ кәсіпорында металл пластикалық терезе мен есік құрылымдарын дайындау мен монтаждау жұмыстары қызметтері көрсетіледі.
Келешек көкжиектері Нарық заманында жаңа өнім дер өндірісі мен бірқатар қыз мет көрсету түрлерін меңгерген зауыттықтар қол жеткен табыстар
Гүлнар ШӘҢГЕРЕЙ
үзіліс Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Елімізде білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында педагог мәртебесіне ерекше мән беріліп, мұғалімнің кәсіби біліктілігіне қойылатын талаптарды күшейту шаралары қарастырылған.
«Әлем өзгеруімен
біз де өзгереміз»
Б
ұл бағытта 2012 жылдан бастап «Назарбаев зияткерлік мектептері» ДББҰ педагогикалық шеберлік орта лығы Кембридж университетінің білім беру факультетімен бірле
сіп, Қазақстан Республикасында мұғалімдердің біліктілігін арт тырудың жаңа жобасын жасады. Жоба негізінде үшінші (базалық), екінші (негізгі), бірінші (ілгері) деңгейлердегі және білім беру
ұйымдары басшыларының біліктілігін арттыру бағдарламалары әзірленіп, оқыту жүзеге асуда. №37 орта білім беретін мек тебінің ұжымы да бүгінгі таңда Кембридж бағдарламасын қолға
алып, жүзеге асыруда. Мектепте ІІ негізгі деңгейді Бекзат Есенова, Гүлмира Сүлейменова, Қане кей Бектұрғанова, ІІІ базалық деңгейді Венера Жүсіпова мен Ләззат Мұхитова сынды ұстаздар
13
меңгеріп, сертификаттарын алып келіп, мектепте жемісті еңбек етуде. Жаңа форматта педагогикалық кеңестер, әр түрлі тәжірибе ал масу сабақтары, ата-аналар жина лыстары қарқынды өткізіліп жүр. Әрбір мемлекеттің болашағы – мектебінде шыңдалады. Әлемдегі бүкіл елдер білім беру жүйесіне өзгерістер енгізуде. Әлем өз геруімен біз де өзгереміз. Осындай әлемдік өзгерістерге біздің мемлекетіміз де, біздің мұғалімдер қауымы да ілесіп, жаңаша әдістәсілдерді енгізіп, еліміздің ертеңгі тірегі, келешек келбеті жас ұрпақ терең білім алса, болашағы мыз жарқын да нұрлы болмақ! Тамара МҰРАДЫМОВА, №37 орта мектептің директоры, Орал қаласы
Элитарлық білім берудегі
инновациялық тәжірибелер Дарынды балаларға арналған мамандандырылған мектептің ҚР Білім және ғылым министрлігі бекіткен жаңа үлгідегі ережесінде (19 шілде 2013 жыл, №289): «Мамандандырылған дарынды балалар мектептері – эксперименталдық оқу орны. Ол инновациялық озық тәжірибелерді, үздік оқу әдістері мен оқу жоспарларын практикаға ендіретін, апровациядан өткізетін шығармашылдық лаборатория... негізгі мақсат – элитарлық білім беру» – деп жазылған.
М
ектебіміз инновация лық бағыттарды үнемі жетілдіріп, жүзеге асы-
рып келеді. Мектепте әр оқушының өзіндік таңдауы бойынша бейінді білім беру ұйымдастырылуда. Оқушы ларды өз қызығушылығы мен таңдаған кәсіби бағдарына қарай топтап, оларды шағын сыныптарда оқыту, әр оқушының қабілет, танымдық ерекшеліктеріне сәйкес жеке дара жұмыстар жүргі зу, сабақты 80 минут ұзақтықта ұйымдастыру қарастырылған. Білімді бақылаудың біртұтас мониторингтік жүйесін жүзеге асыруда оқушылардың білімді алу, мұғалімдердің білім беру үдерісінің деңгейін күнделікті, тоқ сандық, жылдық бақылау жүйесі арқылы нақты айқындаймыз. Оқу шылардың танымдық, білімдік, тәрбиелік сан алуан талаптарын қанағаттандырып отыру мақса тында мониторингтік бақылаудың нәтижесін үнемі зерттеп, зерде леп тиімді жағын жетілдіріп, кемшіліктерді болдырмау бағытында үздіксіз жұмыстанып жүрміз. Оқушылардың жеке дара шығармашылық талаптарын қанағаттандыру мақсатында сабақтан тыс уақытта олардың түрлі жарыстар ға, байқауларға, олимпиадаларға, ғылыми жобаларға, конференция
ларға тұрақты қатысуын қамта масыз етеміз. Инновациялық жұмыстардың нәтижесінде, мектептегі білім сапасы түлектердің жыл сайын 100 пайыз жоғары оқу орындарына грантпен қабылданылуын, университеттерде үздік білім алуын қамтамасыз етіп келеді. Оның сыртында, 100-ге жуық түлектері міздің «Болашақ» бағдарламасы бойынша әлемнің ең таңдаулы университеттерінде білім алуына мүмкіндік берді. Бұл бұған дейін, жалпы білім беретін оқу орында мүмкін болмаған, жоғарғы сапалы білімдік деңгей екенін атап өткен жөн. Жаңа үлгідегі мектептерде дарынды да, қабілетті оқушылар дың өзіндік жеке дара дамуын қамтамасыз ету, олармен даралап сабақ үдерісінде жұмыс істеуде, жалпы білім беретін мектеп тарихында қалыптасқан 45 минуттық сабақтың қамтамасыз ете бермейтіндігін түсіне отырып, басқа да жоғарыда аталған тың тәжірибелермен қатар, сабақты 80 минут ұзақтықта ұйымдастыру экспериментін бірден бұдан 20 жыл бұрын бастаған болатынбыз. Теориялық тұрғыдан алған да, интеллектуалдық деңгейлері жоғары, бірыңғай қабілетті жас тардың топтастырылуы, білім
беру үрдісін 80 минут ұзақтық та өткізудің тиімділігіне, қажет тілігіне біз сенімді болғанымыз бен, дәл біздің жағдайымызда ол практикада болмаған мүлде тың әдістемелік жағдай еді. Көп кешікпей-ақ оқушылары мыздың түсінігі мен мүмкіндігінің осы мақсат тұрғысынан көрінуі, дарынды балаларға білім беруде, бізді жоғарғы көрсеткіштерге жетуге үміттендірген, күнделікті істеріміздің ең басты стимулына айналды. Сөйтіп, төменгі де, жоғар ғы да сынып оқушыларымен жай мектепте де, басқа мамандандырылған дарынды балалар мек тептерінде де сабақтың 45 минут ұзақтықта өткізілуі, қатаң бірыңғай оқушылардың таным мүмкіндігіне сәйкес келетін ғы лыми түсінік емес, шартты ғана алынған, ғасырлар бойы дәстүрлі қалыптасқан жағдай ғана екендігі практикада нақты көрінді.
Соңғы төрт жылдағы облыстық дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттың білім сапасының көрсеткіштері
(түлектердің барлығы да 100% грантпен ЖОО-ға қабылданды)
41
120.8
5
15
Бітіргендер саны
34
36
Орта балл
118,7
117,2
4 2010 жыл
115,2
125 балл
2
-
«Алтын белгі»
9
13
«Үздік аттестат»
Нәсіпқали ДӘУЛЕТОВ, облыстық дарынды балаларға арналған мамандандырылған мектептің директоры, педагогика ғылымдарының кандидаты, «Құрмет» орденінің иегері
37
9
7
2011 жыл
2012 жыл
14
11
2013 жыл
14
ДЕНСАУЛЫҚ Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Бүгінгі таңда еліміздің медицина саласы жоғары технологиялық диагностика, ғылыми негізделген тиімді емдеу әдістеріне қол жеткізе отырып, онкологиялық дертке шалдыққандарды оңалтудың тиімді жүйесін қалыптастыруда.
Онкологиялық науқастарға УЧАСКЕЛІК ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТІЛМЕК Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ, «Орал өңірі»
О
сыған орай облысы мыздағы онкологиялық диспансерде ағымда ғы жыл басынан бері шеберлік сағаттары мен семинарлар өт кізілді. Мәселен, «Гепатоцеллюлярді карциномдарды емдеудің жалпы стандарты. Паллиативті емдеу: ТАХЭ (транс-артериальды химияэмболизация), дәрілік те рапия» шеберлік сағатын жүргізген Оңтүстік Қазақстан облыстық онкологиялық диспансері химия терапия бөлімінің меңгерушісі, медицина ғылымдарының канди даты Дәурен Әріпжанов өз тәжі рибесімен бөлісті. Дәрігер мамандардың айтуынша, бұл әдіс теменің артықшылықтары жетер лік. Оның нәтижесінде ісіктің бауыр жасушаларында таралуы тоқтатылады, ота жасалмайтын ісіктерге әсер ете алады, ағзаның ісікке қарсы тұру қабілеті артып, ота кезінде және оның бары
Қазіргі кезеңде қоғамда, әсіресе, жасөспірімдердің өзінеөзі қол жұмсауының, яғни суицидтің жиі леуі кім-кімді де алаң дататыны анық. Дерек көздерге сүйенсек, Қазақстан мен Ресейде жыл сайын 5-19 жас аралығындағы 3000дай адам өзіне-өзі қол жұмсайды екен. Әлемде өзіне қол жұмсап, өмір мен қоштасып тынатын жандар арасында ер адамдар көп болға нымен, жалпы суицидке, өкінішке орай, әйел заты да «кет әрі» емес. Әттең, күйзеліске ұшыраған жандарға рухани демеу болып, көмек беретін орталықтар бар екен дігін әлі көп ешкім біле бермейді. Жасөспірімдер мен ересектер өз сезім дері, күйзелістері ту ралы ашық айтуға қорқады.
сында асқынулар азаяды. Бұл шеберлік сағаты өңіріміздегі онколог дәрігерлерге айтулы дә ріс-тәжірибе болды. Сонымен қа тар Алматы дәрігерлердің біліктілігін жетілдіру мемлекеттік инс титутының ғалымдары өткізген семинардың да бергені мол. Семинар аясында «Онкологиялық ауруларды оңалтудың өзекті мә селелері» қарастырылды. Маман дандырылған (хирургиялық, химиятерапиялық, сәулелік) ем ал ғаннан кейінгі емделушілерге көрсетілетін оңалту көмегі жайлы осы саланың мамандары егжей-тегжейлі түсіндірді. – Қатерлі ісікті тексеру де, емдеу де оңай емес. Бүгінгі таңда мұндай науқастар хирургиялық, сәулелік және дәрі-дәрмек жолдары арқылы емделеді. Ең қиыны – асқынған сатыдағы адамдарды емдеу. Біздің елімізде ауруды ас қындырып алғандар 12-14%-ды құрайды. Жалпы онкологиялық ауруға шалдыққандарды емдеген кезде олардың ағзасында психологиялық, физиологиялық,
анатомиялық өзгеріс тер пайда болады. Кей де мүгедектікке апаратын жағдайлар да ұшырасады. Алайда олар дың жағдайын түзету, өмір сапасын жақсар туға болады. Алдымен науқас дұрыс тамақтанып, дене жаттығуларын жасап, кейде үй шаруасына да азын-шоғын араласқаны жөн. Ең біріншіден, бұл ауруға емделушінің психологиялық да йын болуы маңызды. Оның санасезімінде, көңілінде сенім болса, оталар да сәтті өтеді. Адамның қорқынышы ауруының созылмалы болып кетуіне соқтыруы мүмкін. Сондықтан науқастар ды оңалту шараларын қолға алғанның маңызы зор. Осындай диспансерлерде психотерапев тердің болғаны дұрыс. Мысалы, бүгінде сүт безі ісігі өршіп тұр. Ол асқынғанда кейде оны түгелдей алып тастауға тура келеді. Сол кезде адамның психикасы бұзылады, өйткені физиологиялық кө рінісі өзгереді. Мұндайда оның
сүт безінің орнына арнайы пластикалық ота арқылы протез салып,
терісімен жауып, өзінің сүт безіндей қалыпқа келтіреміз. Кейбір сәулелік терапиядан кейін жаралар шығады, ол уақытта дәрі-дәр мектер көмектеседі. Міне, осындай көмектер арқылы науқастың өмірін ұзартуға, олардың ауруды жеңуіне, көңіл күйінің реттелуіне жәрдем беріледі, - дейді семинарды жүргізген Алматы дә рігерлердің біліктілігін жетілдіру мемлекеттік институтының онкология кафедрасының профессоры Бәкір Қожахметов (суретте). Осындай тәжірибе алмасуларды қолға алып отырған онколо гиялық диспансерде қазір паллиа тивті және сауықтыру көмегіне арналған 25 кереуеттік бөлімше ашылды. Сонымен қатар оларға учаскелік қызмет көрсетуді жолға қою, бұған аудан онкологтарының назарын аудару секілді жұ мыстар да күн тәртібінде тұр.
«Жаман аурудың» негізгі себебі Қатерлі ісік (рак) атаулы қазақ арасында бір сөзбен «жаман ау ру» деп те аталады. Әрине, аурусырқаудың жақсысы жоқ, дегенмен де... Адам баласының онкология лық дерттерге шалдығуының негізгі себебі ауаның техногендік тұрғыдан ластануы көрінеді. Лас ауа, әсіресе, өкпе мен қуықтың «жаман ауруына» жиі шалдық тырады екен. «Интерфакс-Украина» таратқан ақпаратқа қарағанда, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымына қарасты Қатерлі ісікті зерттеу жөніндегі халық аралық агенттіктің (ҚЗХА) өкілі Керт Стрейф жақында әлгін
дей мәлімдеме жасаған. Оның сөзіне сенсек, ҚЗХА сарапшы ларының қолында «бар пәле» ауадан екендігін дәлел дейтін нақты деректер жеткілікті көрінеді. Мысалы, кеңсесі Францияның Лион қала сындағы Қатерлі ісікті зерттеу жөніндегі халықаралық агент тіктің мамандары, 2010 жылы тіркелген 223 мың өкпенің өте қатерлі дерті тікелей лас ауаның кесірі деп есептейді. Мұндай тұжырымға сарапшылар әлемнің әр қиырында медициналық зерттеу жүргізген нен кейін келген.
Өз тілшіміз
● Жирен жаман әдеттен! ол оған өмірлік жағдаяттармен күресу, көмек сұрау қиын екендігін көрсетеді. Жасырын суицид кезінде адам «өз тілегімен» өмірден ашық түрде кету жолын таң дамайды. Бұған тәуекелмен көлік айдау, қауіп-қатері мол спорт тү рімен айналысуды жатқызуға болады. Жасөспірімдік және балалық жастағы суицидтің себебі көп. Сонымен қатар қоғамда идеологияның әлсіздігі салдарынан бала
Суицидтің себебі көп, О
тбасы мен мектеп бірлесіп баланың психоло гиялық денсаулығын қалыптастыруы, сақтауы және дамытуы қажет. Суицидтік мінез-құлықтың алдын алуда бала бойындағы өзгерістерді, іс-әрекетіндегі ауытқу белгілерін дер кезінде анықтап, психологиялық қолдау мен қамтамасыз еткен дұрыс. Салауатты өмір салтын қалыптас тырып, балаларға жанашырлық таныту, сенімді қарым-қатынас орнату, үлгерімі төмен оқушыларға оқуда көмек көрсету, сабаққа қа
Сақ болайық! тысуы мен демалыс уақыттарын қадағалау арқылы оларды жаман дықтан құтқаруға болады. Суицид негізгі үш топқа бөліне ді: шынайы, демонстративті және жасырын. Шынайы суицидте өзіне қол жұмсау алдын ала ойластырылады. Ондай шешім ұзақ күй зеліс, көңіл күйдің түсуі, депрессиялық қалып жағдайында қабыл данады. Бұл кезеңді адамның ортасы байқамайды. Демонстратив ті суицидте жасөспірімнің өзіне зейін аударғанын қалайтындығы байқалады. Осы әрекеті арқылы
өзін ешкімге керек емес сезінеді. Олардың құндылық туралы көзқарасы өзгереді, өз мақсатта рын дұрыс анықтай алмайды. Бү гінгі таңда өкінішке әкелетін тағы бір фактор – ерте жастан басталатын жыныстық өмір. Сондықтан ата-ана да, мектеп те баланың айналасындағы отбасылық, мектепішілік, топішілік қарым-қатынастарының бұзылмауын қадағалау керек. Ішімдікке салыну, нашақорлық, қылмыс жасау нәтижесінде де бала суицидке ұрынуы ықтимал. Бастысы, баланың деп
рессияға ұшырауына жол бермеу қажет. Баланы үмітсіздік, кінә, өзін-өзі сөгу, ашуланшақтық жаулап алғанда, ол шарасыз күй кешеді. Депрессия кезінде қозғалыс белсенділігі төмендейді немесе керісінше кінәлау, арыздану, жылдам, дауыстап сөйлеумен сипат талатын мінез-құлық пайда болады. Ұйқысы бұзылады. Бас, іш ауыруымен сипатталатын соматика лық бұзылыстар байқалады. Мұның алдын алу үшін баланың бо йында бұл қалып байқалысымен одан шығару шараларын ойластыру керек. Баламен жағымды әңгіме жүргізіп, болашаққа жос парлар құрып, оның бойына сенімділік ұялатқан жөн. Оны жетіс тікке жеткен балалармен салыстыру өзін-өзі бағалауын төмен детеді. Және депрессияның пси хофизиологиялық жағдай екендігін ескерсек, баланың күн тәр тібін сақтауы, таза жүруі, спорттың қозғалыстық түрлерімен, әр түрлі бағыттағы сүйікті ісімен ай налысуына мән беру де артық емес. Сонымен қатар мектепте өмірлік құндылықтар бағытын да тәрбие сағаттарын, топішілік қарым-қатынасты жақсарту мақ сатында тренингтер өткізу, «сенім телефоны» туралы ақпарат беру жұмыстарына көңіл бөлген дұрыс.
Орынғали Ерниязов, М.Өтемісов атындағы БҚМУ-дың магистрі
тарих oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
15
Батыс Қазақстанның баспасөз тарихынан
Қылышбай СҮНДЕТҰЛЫ, тарих ғылымдарының кандидаты Қызыл империяның қаһары соққан кеңестік заманда баспасөз түрін де, сипатын да өзгертті, тарихы да толық зерттел меді. Ғалымдар республика баспасөз тарихының баста уын кеңес үкіметі орнаған күнімен ұштастырып келді. Сөзіміздің дәлелі, оралдық қос облыстық газет бастауын «ХабарИзвестия» шыққан 1918 жыл 17 қарашадан алады. Шындығында бұл басы лымдар Бөкейдегі Хан ордасынан жарық көрген «Қазақстан» (16.03.19111913), «Ұран» (07.191705.1918) газеттерінің бас паханасы негізінде жарық көрді. Сондықтан Батыс Қазақстан облысындағы баспасөз күнінің туған күні 1911 жыл 16 наурыз күні деп жариялау қажет.
Ж
алпы, Қазақстанның батыс өлкесіндегі бас пасөз тарихы туралы ғалымдар Х.Бекхожин, Б.Кен жебаев және С.Имашевтың ғана еңбектерінде аз ғана дерек кел тірілді. Бірақ нақты зерттеу бол мады. Соның орнын толтыру мақ сатында тарих ғылымдарының докторы, профессор Әбілсейіт Мұқтардың жетекшілігімен «Қа зақстанның батыс өлкесіндегі бас пасөздің дамуы» (1917-1940 жж.) атты тақырыпта кандидаттық диссертация қорғадым. Оның түп нұсқасы кітап ретінде Махамбет Өтемісұлы атындағы БҚМУ мен Жұбан Молдағалиев атындағы кітапханаларда сақтаулы тұр. І бөлім (1919-1928 жылдар) Қызыл Армия 1919 жылы Орал облысының солтүстік аумағын ақ казактардан азат еткесін, 1 ақпаннан бастап Орал облыстық революциялық комитеті мен РКП(б) үні ретінде «Яицкая правда» шығарыла бастады. Кейін ол 1920 жылы 2 наурызда «Красный Урал» атауына ие болды. Алғашқы редакторы П.Г.Петровский. Қа лада «Яицкая правда» газетінен басқа Түркістан майданы №4
армиясының саяси үні – «Красный боец» газеті шығып тұрды. Алайда оның кейбір сыни мақалалары жергілікті үкіметтің «қытығына» тиіп, редакция қызметкерлері қу ғынға ұшырайды. Атап айтқанда, 1920 жылы 1 наурызда өткен Орал губернелік партия комитеті нің №24 мәжілісінде баспасөз мә селесі қаралып, «Яицкая правда» газетінің ұнамды жұмысы атап өтіліп, жауапты редактор Горюнов пен хатшысы Батураның жұмысына баға беріледі. Ал ұрыс даласында қаза болған солдаттарды жерлеудегі кемшілікті көрсетіп, жергілікті билікті сынағаны үшін «Красный боец» газетінің редакторы Котомко мен мақала авторын уақытша тұтқындауға қаулы қабылдайды [Батыс Қазақстан облыстық мемлекеттік мұрағаты (БҚОММ) 1- қ., 1- т., 57 - іс, 36 - п.]. Көп ұзамай «Красный боец» жабылып, «Яицкая правда» газетіне қосылады. Өлкеде ана тілінде газет шыға ру мәселесі де өткір тұрды. Бұл бағытта алғашқы қадам да жасалды. 1920 жылы қалада мұсыл мандарға арналып шығып тұрған «Яна фикр» газетінен басқа губернелік бюро жанындағы Шығыс халықтары бөлімінің «Красный Восток» газеті жанынан қазақ ті лінде газет шығару мәселесі қа ралды. 1920 жылы 2 ақпанда өткен №2 мұсылман-жұмысшыларының жалпы жиналысында губком жанынан қырғыз-татар бөлімі құ рылып, оның алқа мүшелігіне сайланған Камил мен Хамид Тұхфатуллиндер қазақ тілінде газет шығаруға қажетті қазақ кадры табылғанша газетті татарша шығара тұруға шешім алды [БҚОММ 1-қ., 1-т., 99-іс, 2-п.]. Жергілікті басшылар сол кезде шығып тұрған «Яицкая правда» және «Яна фикир» және «Красный Восток» газеттері қазақ арасында жаңа үкімет саясатын өз мәнінде ұйымдастыра алмай отырғанын түсінді. Көп ұзамай 1920 жылы 21 ақпанда өткен Орал губерне лік партия комитетінің мәжілісін де «Қазақ-татар газеттері» атты мәселе қаралып, қазақша газет шығаруға қаулы алынды. Қазақша газеттің редакциялық штаты 1 редактор, 1 хатшы, 1 қызметкер, 1 хат тасушы және 4 жолдас (сірә, тілшілер болар) болып бекілді. Татар халқын басылымсыз қалдырмас үшін губкомның қазақ-татар бөліміне мерзімді үнпарақтар (листовка) шығару міндеттелді [БҚОММ 1-қ., 1-т., 111-іс, 6-п.]. Міне, осылайша Орал қаласында «Қызыл ту» газетінің негізі қаланады. Бұған қосымша 1923 жылы 12 шілдедегі №3552 санды газет редакторы А.Байділдиннің Орал губернелік партия комитетіне жазған қатынас хаты да дәлел: «Қызыл ту» газеті 1920 жылдан РКП(б) Орал ұйымының апталық үні болып шығып келеді. Содан бері ½ жыл өтсе де, күн ертең 3 жыл толады. Үш жыл деген, жергілікті ұйымдардың шын ниеті бұрылғанда қазақ тілінде шыға тын губернедегі жалғыз газеттің жағдайын дұрыс жолға қоюға болатын жәйт. Азамат соғысы, аштық,
халық шаруашылығының қирауы қазақ еңбекшілер бұқарасының газет жұмысын жақсартуына кедергі болды. Міне, осыдан келіп жергілікті жауапты ұйымдардың газет жұмысына көңіл бөлу дә режесі өз мәнінде болмай отыр. Мен газеттің мұрағатын қарап отырсам, қай кезде де газеттің жайы күйсіз болғанын аңғарасың. Таралымы 170 пен 450 арасында болған» [БҚОММ 1-қ., 2-т., 507-іс, 29-31-пп.]. ол кезде қалада татар тілінде шығып тұрған «Қызыл шырақ» газеті нің таралымы нашар болды. Осыған орай 1920 жыл 4 мамыр күні Орал губернесінің алқа мәжі лісінде осы газетті ана тілінде шығару керек делініп, Жымпитыға көшіруге шешім қабылдайды. 1920 жылы 8 қазанда өткен губ комның мәжілісі қаулысымен «Қызыл шырақ» газетін қазақ ті лінде шығару мақсатында редак циялық құрамына Улямаев, Игмушмахамбетов және Тоқтыбаев кіргізіледі. Алайда сол жазда екі ай бойына Орал губернесінің мұсылман халқы газетсіз қалады, себебі Жымпитыға қаладан бас пахана кеш көшіріледі. Шілде айында Қазан қаласынан жергілікті татар-қазақ бөлімі күшімен татар тілінде әріптер алынады. Осының күшімен 1 тамызға үш касса әріп табылып, «Қызыл шы рақтың» екі саны қатар №14-15 нөмірлері 4000-8000 данадан шығарылады. Сол секілді оның «Красный Восток» пен «Молодой борец» атты және басқа да жастар ұйымы ережелері басыл ған үндеулер мен үнпарақтар басылды. Осы тұста Орал облыс тық әскери-цензуралық баспасөз бөлімге 1920 жылы 31/08 №153 төмендегідей қатынас хат жолданады: «Орал губкомына қарасты Шығыс бөлімі жанынан «Красный Восток» («Қызыл шырақ») газеті шығады. Енді жа қында Жымпитыда уездік РКП(б) мен атқару комитетінің органы «ЭРК» («Свобода») қазақ тілінде шығатынын қатерге беремін. Хатшы: (Улямаев)». Көп ұзамай татар-қазақ бөлі мінің жанынан шығып тұрған «Қызыл шырақ» газетінің баспаханасы негізінде Жымпитыда «Ерік» газеті шығып, сол кездегі дәуір үніне өзіндік үлесін қосады. Әсіресе, еңбекшілер арасында сауатсыздықты жою, мәдениет жұмысы мәселелеріне көп орын беріледі. Уездік комитет жанындағы татар-мұсылмандар бөлімі берген төмендегі есебінен үзінді келтіре кетсек: «Киргиз-татар бөліміне Х.Тұхфатуллин тағайындалғасын, оның басшылығымен «Янги фикр дің» №3-4 саны әр 3 мың данамен шығып, тоқтап қалды. Оның орнына қазақ тілінде «Ерік» га-
С
зеті А.Мәметовтың редакторлы ғымен жарық көріп, №6-7 сандары әр данасы 3000-нан шыға рылды, жалпы айлық таралымы 21 000-ға жетті. Хатшы: (Улямаев)» [БҚОММ 1-қ., 1-т., 108-іс, 3-п.]. Газеттің таралымы тез өсіп, мазмұнды шығарылуына редактор Ахмет Мәметовтің қандай құл шыныспен кіріскені айтпаса да түсінікті. А.Мәметов 1920 жылдың аяғы мен 1921 жылдың көктемін де облыстық «Қызыл ту» газетіне редакторлыққа ауысады. Алаштың соңғы астанасы болған бұ рынғы Ойыл қаласында да татарқазақ газетінің жұмысын қайтадан қалпына келтіру жұмысы жүріп жатты. Алаштың ардақты ұлдары ның бірі А.Мәметов редакторлық еткен «Еркін қазақ» газетінің баспаханасы түгелімен Орынборға көшіріп әкетілгендіктен, баспа ісін жаңадан ұйымдастыру міндеті тұрды. 1920 жылы 23 қазан да Ойыл уездік партия ұйымы мәжілісінде хатшы Тухфатуллин нің төрағалығымен мұсылман газетін ұйымдастыру қаралды. Газет шығару үшін 2 мұсылманша әріп теруші мен 1 басушыға қоса ісшаралардың тізімі жасақталып, губернелік басшы ұйымдар алдына мәселе етіліп қойылды. 1921 жылы 18 ақпаннан бастап губернелік жастар үшін әуелі осы газеттің жанынан, кейін бұл шешім өзгертіліп, «Красный Урал» газетінің форматы көлемінде айына екі рет «Юный пролетарий» журналын шығарды. Сондайақ губкомның қазақ-татар бөлімі жанындағы жастар фракциясы ның қолдауымен қазақша «Жастар хабары» (Жастар дауысы) атты қосымша бетше шығарылады. 1925 жылы мамыр айында Кирглавлитоның тексеру қоры тындысында: «Красный Уралдың» №98-122 сандары 67100 данамен таралып, 25 баспа табақпен шыққан. «Қызыл тудың» №30-36 сандары 6200 данамен тарап, 7 баспа табақ, «Қызыл тудың» жал ғамасы ретінде шығатын «Жастар дауысы» газеті №1-13 сандары 8000 данамен таралып, 6,5 баспа табақ болса, «Красный новь» апталық газетінің №18-22 сандары 5180 данамен таралып, 5 баспа парақ болған [Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты (ҚРОММ) 81- қ., 1- т., 1175- іс, 100- п.]. 1925 жылы 2 наурызда ВКП(б) Орталық Комитеті Қазақстан бас пасөзін дамытуға арнайы қаулы
қабылдады. Онда қазақ баспасө зін онан әрі өркендетудің жол дары белгіленіп, жергілікті басшы органдардың газет-журналдарға басшылығы төмен деп бағалан ды. Олардың арасында батыста шығатын «Қызыл ту», «Кедей» (Ақтөбе), «Жұмыскер тілі» (Гурьев) газеттері де бар-ды. Сөйтіп, атал ған қаулыны жүзеге асыру үшін 1925 жылы 26 маусымда өлкелік комитет Секретариатының №49 мәжілісінде «Қазақ тіліндегі мерзімді баспасөздің жәйі туралы» туралы мәселе қаралды. Мәжі ліс қаулысымен республикадағы баспасөзге басшылықты нығай ту мақсатында саяси бөлімдер дің (баспасөз) штаты 3 адамға ұлғайтылды. Қысқартылып және қайта жарақтандырылған га зеттердің ішінде Бөкей губернесі, Орда қаласындағы «Кедей туы» жабылып, барлық құралжабдығы Гурьев қаласындағы «Жұмыскер тілі» газеті редакция сы қарамағына берілді. Омбы қаласындағы «Эрик» газеті жабылып, ол жақтағы халықты «Сабан», «Кедей» газеттеріне қамту міндеттелді. Оралдық «Қызыл ту» газеті сақталынды [Қазақстан Республикасы Президентінің мұрағаты (ҚР ПМ) 141-қ., 1-т., 12-іс, 56-п.]. Бұдан кейін 1925 жылы 12 тамызда РК(б)П Қазақ обкомының жауапты хатшысы С.Қожановтың төрағалық етуімен өткен №74 бюро мәжілісінде бұл мәселе қай та қаралып, Орал губернесіндегі баспасөзді нығайту деген мақсат та «Красный Урал» немесе «Крестьянская новь» газеттерінің бірін жауып, қалған газетті шаруаларға арналған сипатын ұстауы қажет деп тапты. Гурьев уездік «Рабочая правда» газеті орталықтан алыста орналасқандықтан, жұ мысшыларға арналған газет болып сақталсын деген қорытынды ға келді [ҚР ПМ 141-қ., 1-т., 13 б-іс, 105-п.]. талған мәселе кейін Орал губернесінің жергілікті ұйым басшылары қатысқан жиналыста талқы ланды. 1926 жылы 16 ақпанда №15 губкомның бюро мәжілісінде газет редакторы Деловтың есепті баяндамасы тыңдалады. Осы мәжілісте газет қаржысын үнемдеу мен нығайту, қаржы жетіспеушілікті (дефицитность) жою мақсатында жоғарыдағы екі газетті біріктіруге шешім алынады.
А
(Жалғасы бар)
Серік ИХСАНҒАЛИ, «Орал өңірі»
18
бұқара Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Базарлы шаңырақ Жаңақалалық Уәсила Сұлтанова – алтын құрсақты батыр ана. 21 жа сында Меңдәлі Айғалиевке тұрмысқа шыққан ол 43 жасына дейін 15 перзент өмірге әкеліпті. Олардың біреуі жастай шетінесе, Жібегі 50-ге жақындағанда қайтыс болған. Қалғандары тірлігін жасап, үлкен бір әулет болып отыр. Уәсила апаның тұла бойы тұң ғышы - 1956 жылы дүниеге келген Әлімбайы. Одан кейінгі қызы Шымыр Ақсуат ауылына тұрмысқа шыққан. Жұмасы Жаңақаланың Айдархан ауылының тұрғыны, медби-
ке болып қызмет істейді. Ұлғанымы да туған ауылынан жырақтамай, Жаңақалада қалады. Ал Назым қызына Алматыда тұру бұйырған екен. Ол құрылыс саласында жұ мыс жасайды. Орал қаласында тұратын ұлы Сержанның да жоға ры білімі бар. Қызы Ардақ Теректі ауданына қоныс аударған. Әженің балаларының ішінде сағынаты ны - Майрасы. Өйткені ол алыста, Башқұртстанда. Ал Әлімбай, Нұржан, Мержан, Тоғжан және Біржаны ауылда, Мәстексайда тұрады. Батыр ана қазір Біржа нының қолында. Ауылдағы бала ларының бәрі - шетінен шаруа сын дөңгеленткен кәсіпкер. Әжеміз балаларының арқасында даңғарадай үйде, 4 немересінің
ортасында ешбір қиыншылық көрмей, қолын жылы суға малып отыр. Бір қызығы, балаларының барлығы – көп балалы отбасылар. Сондықтан да болар, ол тап қазір Құдай көпсінбей, көбейе берсін, 20 немере мен 24 жиенінің ардақ ты әжесі. Әрине, ол кісі балаларын жал ғыз өзі жетілдірген жоқ. Жолдасы Меңдәлі жүргізуші болып жұмыс жасады. Ал атасы Айғали балық шы болған екен. Ауылдағы балық арылмайтын Қараөзеннің сағасы сол кісінің есімімен «Айғали тү бегі» деп аталып кетіпті. - Балаларым бірінің киімін бі рі киіп өсті. Үлкендері кішілерін бақты. Барлығын да аямай жұм садым. Соның арқасында олар
еңбекқор болып өсті деп ойлаймын, - деді батыр ана. Әжеміз әр баланың өз несібесі бар дейді. Келіндері болса ене сінен өнеге алып, қазақтың са-
Агентпен танысып,
Ә
лқисса, Ақтөбеден Оралға жеткізер пойызға аяқ артып, купенің табалдырығын аттай бергенім сол еді, «Ой, Бәке, қайдан жүрсің? Сені де көретін күн бар екен-ау?» деп купеге кірер-кірместен құшақ жая ұмтылып, төс түйістіріп аман дасуға қам жасады бір бейтаныс ер адам. Бір-бірімізді көрмегені мізге біраз жыл болып еді, сол себепті мен Медетті әп дегеннен танымай қалдым. Әжептәуір толысып кетіпті. Ал ол болса, «Түк өзгермегенсің, Бәке» деп қояды. Содан жолсерік билет тексеріп, өзіміз төсек-орнымызды жайғаған соң, бұйырған дәмтұзбен шай ішуге кірістік. Мана апыл-ғұпыл сұрасқан амандықсаулық енді емен-жарқын әңгімедүкенге ұласты. Жанұяма қатысты жаңалықтарды мен де айтып жатырмын, Мәкең де қалысар емес. - Былтыр қызық болды, - деді Медет бір кез. – Наурыз айының соңғы сенбісінде қызыма құда түсті. Екі жақ тамыздың алғашқы аптасына тойды белгіледік. Құда лармен уағдаласып, оларды шы ғарып салған соң, ұлымды оңа
скайппен құда түскен
Суретті салған Әділбек ӘДИЕТОВ
Осыдан екі-үш апта бұрын жеке шаруамен демалыс күндері Ақтөбеге барып қайтқанмын. Жақын жер болса да, жаныма жәйлі болсын деп, «Орал – Ақтөбе» және «Ақтөбе Орал» пойыздарына әрменбермен купелі вагонға билет алдым. Барарда купеде бейтаныс адамдар болды да, олармен жолай таныстым. Ал қайтарда өзіммен кезінде қызметтес болған Медетпен* бір купе де келдім. Әріптес кезіміз де Мәкеңмен тонның ішкі бауындай араласып кете қоймасақ та, сәлеміміз түзу болды.
шалап, «Жағдайды көріп тұрсың ғой, осы жазда әпкеңді ұзатамыз. Бір жылда екі той қиындау тиер, сен қабаттасып жүрмейсің ғой, әйтеуір?» деп сұрадым. Обалы не керек, ұлым ат-тонын ала қашты: «О не дегеніңіз, әке? Биыл менің үйленетін ойым жоқ»... Қайыр-хош, содан қыз ұзату тойына қызу кірістік. Көктемнің бірінші айында құдаласқанымыз бен, той-тамаша өтетін мейрам хана табу оңайға түспеді. Жайшы лықта біздің шағын шаһарымызда кафе-рестораннан аяқ алып жүр гісіз көрінеді емес пе, ал керегінде әлгіндей нысан таппай қиналдық. Көбі бос емес, босының өзі біздің көңілімізден шықпай, несін айтасыз, біраз әуреге түстік. Сөйтсек, алдағы жазда ұлын үйлендіріп, қызын ұзататын қазекем тойдың орнын белгілеуге Жаңа жылды қарсылағаннан кейін көп ұзамай, білек сыбанып кіріседі екен. Осылайша абыр-сабыр болып жүргенде, «Қуырдақтың көкесін түйе сойғанда көресің» дегендей, ұлым бір күні, «Көке, биыл маған да той жасайтын болдыңыз» деп қарап тұр. Ал керек болса?! Не істейсің енді, қуаныш қой. Оның үстіне бұрынғылар «Бойжеткен қызыңды ұзатуға, ержеткен ұлыңды үйлендіруге асық» деген
емес пе. Бұрынғы жанталас жанталас па, нағыз «тойжарыс» енді басталды. Ұлымның қалыңдығы Алматының өзінен болып шықты. Екеуі әуелі бір-бірімен агент ар қылы танысып, содан көп ұзамай кездесіп, несін айтасыз, қыз бен жігіт бір көргеннен бірін-бірі ұна тып, сезімдері жарасып қалыпты... Содан келешек келіннің ата-анасымен телефон арқылы сөйлесіп, құда түсетін күнді белгілеп, біз ертең ұшақпен Алматыға ұшамыз деп отырған күні сәске түс шамасында менің қолымдағы жасы сексеннен асқан анам аяқ асты қатты ауырып, қолға қарап қалды. «Бірінен соң бірі екі той» деп алыпұшып жүргенде, анамнан айырылып, қара жамылып қаламыз ба?» деген үрейлі ой да иектей бастады. Дереу жағдайды алға тартып, бара алмайтынымызды айтып, Алматыға хабарластық. Олар да үрпиісіп қалды. «Қап, ағайынтуыс, дос-жаранды шақырып, дас тарқанды қамдап қойып едік...» десті болашақ құда-құдағиымыз. Біздің әулетке қыздарын ұзат қалы отырған кісілердің жаюлы дастарқанын жиырғандай бол ғанымыз менің де жаныма қатты батты. Бірақ бір аяғы төрде, бір аяғы көрде дегендей халдегі анаң ды қалай тастап кетесің. Оның
үстіне үлкен кісі жағдайының на шарлағанын сезгесін төңіректегі қыз-күйеу, келін-баласына қоса, аяқ жетер жердегі ағайын-туысты жинап алды. Осындай жағдайды өз көзіңмен көріп тұрып, «Сендер күл болмасаңдар, бүл болыңдар! Ал мен ұлыма құда түсуге тиіспін» деп қалай кетіп қаласың?! Әйтеуір, Құдай сәтін салғанда ертеңіне екіндіге таман анамның беті бері қарап, жүзімізге қан жүгірді. Бірақ ол кезде ұшақ Оралдан ұшпақ тү гілі, Алматыға қонып қойған бола тын. Енді құдаларға жетер басқа амал болмағандықтан, «Анамыз дың оңалғанына мың шүкір!» десіп ағайын-туыс мәре-сәре болып шай ішуге кірістік. Бірер кәсе шай ішкесін, ұлым өз бөлмесіне бетте ген-ді. Біразырақтан соң ол «Кө ке, сізді құдаңыз шақырады» деді есіктен басын қылтитып. «Қайдағы құда?» деппін мен сасқанымнан. – Келсеңізші, қазір көресіз ғой, деді ұлым сөзді көбейткісі келмеген кейіппен. Ұлымның бөлмесіне енсем, оның ноутбугының мони торынан бейтаныс ер адамның бет-жүзі бірден көзге шалынды. Сол сол-ақ екен, ұлым құлағыма сыбырлап үлгерді: «Көке, аманда сыңыз. Болашақ құдаңыз осы кісі». - Ассалаумағалейкум! - Уағалейкүм күміссалам, от ағасы. Балалардан естіп-біліп жа тырмын, үлкен кісінің беті бері қараған екен, қуаныштымыз! - Иә, солай, солай, - дедім мен басқа сөз аузыма түспей, - Дәл қазір ағайын-туыс апамды ортаға алып, шай ішіп отырмыз. - Кеше өзіңізге айттым ғой, қызымызға құда келеді деген хабар жеткесін ағайын-туыс, дос-жаранды шақырып қойғанбыз. Біз де қазір дастарқан басындамыз. - Ғафу өтінем, құда, жаңағындай жағдаймен жете алмай қалдық («Құда» деген сөздің аузымнан қалай шыққандығын өзім де аң дамай қалдым). Құдды, осыны
ын көбейтуге үлестерін қосып н келеді.
Өмірзақ АҚБАСОВ, Жаңақала ауданы
күтіп тұрғандай ана кісі де, - Қой, қысылмаңыз, құда. Бүгін келе алмасаңыз, ертең келесіз дегендей. Амандыққа жететін ештеңе жоқ қой, ең бастысы, Ақ Жайықтың жағасында сіздер, Ала таудың баурайында біздер аман болайық, – дегені. Осындай игі тілек, ізгі ниеттен кейін әңгімеміз жарасып жүре берді. Қос құда скайп арқылы сүт пісірімдей сөй лескеннен кейін екі құдағайды бір-бірімен таныстырдық. Олар аз-кем тілдескеннен кейін су жа ңа алматылық құдамыз «Үлкен құдағайға амандасайын, хал-жа йын сұрайын» деді. Дереу ноутбукты апамның алдына жеткіздік... Не көп басыңды ауыртайын, Бәке, сол жолы негізгі әңгімені скайп арқылы пісірдік. Ертеңіне ертелетіп өзіме қоса зайыбым, інікелінім төртеуміз өзім «Бозжорға» атап кеткен «Джипіммен» Ақтө беге тарттық. Ақтөбеде туған ба жа-қайын бикем тұратын. Темір тұлпарымды солардың шарбағы на туарып, жақсылап бір шай ішіп алып, күні бұрын уағдаласқандай бажам мен қайын бикемді ілесті ріп, Ақтөбеден Алматыға ұштық. Алматының әуежайынан нағашым қос аутоарғымақпен қарсылап алып, құдалар ұсынған адреспен олардың мекенжайына бастады. Ол кісілер де қақпаны ашып тас тап, күтіп отыр екен. Біз көліктен түсер-түспестен, сөздерінің біс мілләсін «Ал құдалар, қош келдіңіздерден!» бастады. Әңгімеміздің әп дегеннен жараса кеткені осы дан-ақ аңғарылып тұрған жоқ па. Сонымен, Бәке, сөздің қысқасы, қазы-қартаның ұзыны жақсы де гендей, менің шаңырағымдағы былтырғы екі той да керемет өтті. Қазір апам бала-келінім мен қызкүйеуімнен қос шөбере көріп отыр. Адамның арманы таусылған ба, ара-арасында апам келесі жылы мектеп бітіретін кіші ұлымды меңзеп, «Енді осы қарағымнан бір-екі шөбере сүйсем, Аллаға ризамын» деп қояды. Құдай үлкен кісіні сол күнге жеткізсін дейік, деп әңгімесін бір қайырды Мә кең...
Бақытжан ҒАБДУЛЛИН, Орал қаласы * - кейіпкердің есімі өзгертілді
жарнама oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
“Ғылым әлемін ашамыз”
Мемлекеттік гранттарды ұсыну үшін конкурсты өткізу туралы хабарландыру Конкурс ұйымдастырушысы: Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы Мекенжайы және пошталық мекенжай: 090006; Орал қаласы, Х.Чурин көш., 116, каб. 108; электрондық пошта dprpzko@mail.ru Байланыс телефоны: 506436, 514148 Конкурс тақырыбы: ісін жаңа бастаған жеке кә сіпкерлік субъектілеріне, жас кәсіпкерлерге (29 жасқа дейін), әйелдерге, мүгедектерге және 50 жастан асқан адамдарға экономиканың басым секторлары шеңберінде жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы бойынша мемлекеттік гранттар беру Конкурс түрі: ашық конкурс Конкурсқа қатысу шарттары: конкурсқа ісін жаңа бастаған жеке кәсіпкерлік субъектілері (мемлекеттік қолдауға сұраған сәтте қайта тіркелген дара кәсіпкер немесе заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелу мерзімі бір күнтізбелік жылдан аз болатын), жас кәсіпкерлер (29 жасқа дейін), әйелдер, мүгедектер және 50 жастан асқан адамдар қатыса алады. Конкурсқа қатысу үшін өтінім тапсыру орны: Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлік және
индустриалдық-инновациялық даму басқармасы Конкурстық құжаттарды тапсыру тәртібі: конкурсқа қатысу үшін үміткерлер көрсетілген мекенжайы бойынша өзі, пошта немесе өзінің өкілетті өкілі арқылы бекітілген нысан бойынша өтінім мен конкурстық құжаттаманың толық пакетін ұсынады. Конкурстық құжаттаманы ұсыну мерзімдері: 2014 жылдың сәуір айының 17 жұлдызынан 2014 жылдың 16 мамырына дейін жұмыс күндері сағат 10.00-ден бастап сағат 17.00-ге дейін (жергілікті уақыт) Өтінімдерді тапсыруды бастау уақыты және күні: 2014 жылдың 17 сәуірі сағ.10.00-ден бастап (жергілікті уақыт) Өтінімдерді тапсыруды аяқтау уақыты және күні: 2014 жылдың 16 мамыры сағ.17.00-ге дейін (жергілікті уақыт) Көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін келіп түскен өтінімдер қабылдауға жатпайды. Осы хабарландырумен және конкурстық құжаттамамен www.bko.gov.kz және www.businessbko.gov.kz сайттарында танысуға болады.
Жоғары қабілетті және сәулелік жүктемесі айтарлықтай төмен соңғы үлгідегі аппаратта Компьютерлік томография (қабатталған рентгенология) өткізіледі. Әмбебап аппаратта магнитті-резонанстық томография (МРТ) өт кізіледі. Зерттеудің барлық кескінді түрлері бар. Тексеруге дәрігердің нұсқауынсыз қабылданады. МРТ кабинетінің дәрігері бақылау аумағын белгілейді. Мекенжайымыз: Орал қаласы, Есенжанов көшесі, 19-үй, («Омега» зауыты ауданы), «Медициналық орталық» ЖШС). Анықтама алу үшін телефон: 53-72-59, 53-67-78 «Медициналық орталық» ЖШС-да келесі бөлімдер бойынша ақылы түрде ем-шаралар жүргізіледі: • хирургиялық • гинекологиялық • көз аурулары
• құлақ, мұрын және тамақ аурулары • ішкі аурулар • жүйке аурулары
Қосымша ақпаратты мына телефон арқылы алуға болады: 53-72-59.
19
Дәл осындай атаумен ғарышкерлер күніне орай «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен Байқоңыр қаласында ғарыштық зерттеулер бойынша Х халықаралық ғылыми жобалар жарысы өтті. Оған республиканың барлық өңірі нен және шетелден келген 585 оқушы қатысты. Батыс Қазақстан облысынан барған дарынды жастардың арасында Тасқала ауданы «Сәулет» мектеп-лицейі нің 10-сынып оқушысы Нұрбек Ибраев пен Қ. Сәтбаев атындағы орта мектептің 10-сынып оқушысы Еламан Мертай бар еді. Оқушылардың ғылыми жобаларын еліміз бен Ресей ғалымдары бағалады. Аталмыш жарыста Нұрбек Ибраев жеңімпаз атанса, Еламан Мертай екінші орынды иеленді. Бұл шебер ұландардың алғашқы жетістігі емес. Осыдан екі жыл бұрын, дәлірек айтсақ, 2012 жылы Алматы қа ласында өткен «Астротурнир» жарысында Нұрбек ІІІ орын алса, 2013 жылғы осы турнирде командалық ІІ орынға қол жеткізді, ал 2013 жылы «ЭКСПО - 2017 балалар көзімен» байқауында Еламан Мертай екеуі екінші орын алған еді.
Нұрбек 9 бағыттан тұратын жарыс тың 4-ші бөлімі «Автоматика, электро ника және телеметрия» бойынша «Ав тономдық робот KAZ-14» атты өзінің жобасын қорғады. - Ғылыми жұмыстармен айналысқа ныма екі жылдай уақыт болды. Үнемі бір нәрсені ойлап, соны қалай да тауып шығаруға тырысамын. Сол себептен де болар, көбіне көңілім осы салаға қарай ауып тұрады. Сүйікті ісім – модель құрас тыру. Бос уақытымда футбол, волейбол ойнаймын және өлең жазамын. Бола шақта осы салада үлкен жобаларымды іске асырғым келеді, - дейді Нұрбек. Байқауда үлкен жетістікке жеткені үшін Н. Ибраев Қазақстан Республика сының кез келген жоғары оқу орнына арналған білім грантын ұтып алды және ҰБТ-дан босатылды.
Манас ӘЖІҒАЛИЕВ, Тасқала ауданы
Батыс Қазақстан облысы әкімдігі дене шынықтыру және спорт басқармасының «Олимпиада резервтерін даярлау орталығы» МКҚК Мемлекеттік сатып алу бойынша менеджер – 1 бірлік Қойылатын талаптар: жоғары немесе орта білім (экономика немесе құқық), 1 жылдан кем емес жұмыс өтілі, мемлекеттік сатып алу туралы заңды білуі, дербес компьютерді және мемлекеттік сатып алу туралы веб-порталды меңгеруі қажет. Қажетті құжаттар (түйіндеме, жеке куәлік, зейнетақы қоры келісімшарты, еңбек кітапшасы, диплом) хабарландыру жарияланған соң 15 күн ішінде мына мекенжай бойынша қабылданады: Орал қаласы, Құр манғазы көшесі 179/5. Телефон/факс: 54 20 72, 54 20 28 Жоғары қабілетті және сәулелік жүктемесі айтарлықтай төмен соңғы үлгідегі аппаратта компьютерлік томография (қабатталған рент генология) өткізіледі. Бағасы төмендетілді. Мекенжайымыз: Орал қаласы, Есенжанов көшесі, 19-үй (“Омега” зауыты ауданы) “Медициналық орталық” ЖШС. Анықтама алу үшін телефон: 53-72-59, 53-67-78
«Жайық Пресс» ЖШС-ға мемлекеттік сатып алу жөніндегі маман қажет. Түйіндемені 50-30-14 факс нөміріне жіберіңіз.
Сырым ауданы әкімінің аппараты, 090900, БҚО, Сырым ауданы Жымпиты ауылы, Қазақстан көшесі, 8-үй, 1-қабат, 9-бөлме, анықтама алу үшін телефондар: 8-(71134) 22210, факс 31276, электрондық мекенжайы: Akim_sirim@mail.ru, бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды 1. Аудан әкімі аппаратының ұйымдастыру жұ мыстары, мемлекеттік қызметтер мониторингі және бақылау жөніндегі бөлімінің бас маманы E-4 (жалақы еңбек сіңірген жылдарына байланысты 59 579 – 80 720 теңге) Функционалдық міндеттері: Аудан әкімінің аудан тұрғындары, мәслихат депутаттары алдында есеп беру кездесулерін дайындау, кестелерін жасақтау. Барлық деңгейде өтетін сайлау жұмыстарымен айналысу. Әкімдік мәжілістерінің, әкім және оның орынбасарлары өткізетін басқа да шараларды ақпараттық-аналитикалық жағын қамтамасыз ету, аудан активінің, басқа да жиналыстарды ұйымдастыру және хаттамаларын толтыру жұмыстарымен айналысады. Аудан әкімі аппаратының жылдық, тоқ сандық жұмыс жоспарларын және аудан әкімінің айлық кестесін жасақтау. Әкімият отырыстарының өткізілуін ұйымдастыру, күн тәртібін жасақтау, шақырылатын лауазымды тұлғаларды анықтау және шақыру. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: 1. Жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейін гі білім 2. Білім, гуманитарлық ғылымдар, құқық, әлеуметтік ғылымдар және бизнес, ауыл шаруашылығы ғылымдары, қызметтер, ветеринария, техникалық ғылымдар және технологиялар салаларындағы мамандықтар бойынша. 2. Сырым аудандық мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы, E-R-1 санаты (жалақы еңбек сіңірген жылдарына байланысты 119 954 – 156 314 теңге) Функционалдық міндеттері: Мәдениет және тілдерді дамыту туралы мемлекеттiк саясатты iске асыру, оның оны жетiлдiруiн қамтамасыз ету. Мекемеге қарасты ұйымдарды бiлiктi мамандармен қамтамасыз ету және олардың бiлiктiлiктерiн арттыру. Аудандық мәдениет бөлiмiнiң жұмысын басқару, жетiлдiру, дамыту жоспарларын жасау. Ұлттық мәдени дәстүр мен әдет -ғұрыптарды жаңарту, сақтау және дамыту. Аудан бойынша мәдени, тарихи ескерткiштердiң есепке алынуы, сақталуы, қалпына келтiрiлу жұмыстарын ұйымдастыру. Ауылдық округтердегі мәдениет үйлері мен ауылдық клуб ғима
раттарының сақталуына, күтіп ұсталуын және оларға күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізілуін қадағалау. Ауданда дене шынықтыру және спорт жөніндегі мемлекеттік саясатты жүзеге асыру, бұқаралық спорттың дамуын жүзеге асыру. Ауданда спорт түрлері бойынша бұқаралық-спорттық, мәдени-сауықтыру жұмыстары бойынша іс-шаралар дайындау және оларды жүзеге асыру. Ауданның спорт мекемелерінің барлық түрінде де мемлекеттік стандарттың сақталуын қамтамасыз ету. Бөлiмнiң жұмысын үйлестiредi. Облыс және аудан әкiмдерiнiң шешiмдерiнiң әкімдік қаулыларының, облыстық бағдар ламалардың орындалуын қамтамасыз ету. Өз саласы бойынша келіп түскен жеке және заңды тұлғалардың арыз-шағым, өтініштерін қарау және жауап беру. Қара мағындағы қызметкерлердiң жұмысын ұйымдастыру, бақылау, ынталандыру қабiлетi, азаматтарды қабылдау жұмысында тәжiрбиесi болу, мониторинг және анали тикалық ақпараттық әдiстерi мен түрлерiн бiлу Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі жоғары; Білім, гуманитарлық ғылымдар, құқық, әлеуметтік ғылымдар және бизнес, қызметтер, ветеринария, өнер, техникалық ғылымдар және технологиялар салаларының мамандықтары бойынша мемлекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес және жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс: 1) жоғары немесе жоғары оқу орындарынан кейінгі білім бағдарламалары бойынша Қазақстан Республика сының Президенті жанындағы білім беру ұйымдарында мемлекеттік тапсырыс негізінде немесе шетелдің жоғары оқу орындарында шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия бекітетін басым маман дықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдайда мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес; 2) мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзге лауазымдарда жұмыс өтілі бір жылдан кем емес; 3) осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағыттарына сәйкес облыстарда жұмыс өтілі төрт жылдан кем емес, оның ішінде басшылық лауазымдарда бір жылдан кем емес E-G-3 санаттары бойынша конкурсқа қатысушы ларға қойылатын талаптар: Жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар
болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. E-G-3 санаттары бойынша жалақы еңбек сіңірген жылдарына байланысты 53 808 - 72386 теңге 3. Бұлдырты ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-есепші, E-G-3 санаты Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімі аппаратының жылдық шығыс жобасын әзірлеу, бекітуге ұсыну. Тиісті бекітілген штаттық кесте бойынша уақтылы қызметкерлердің еңбекақыларын есептеу, төлеу. Қаржы және аппарат есебіндегі құнды заттардың есебін жүргі зу, сақталуына бақылау жасау, жыл аяғында инвентаризация өткізу. Жұмсалған қаржы құжаттарының дұрыс рәсімделуін, олардың заңдылығын қадағалау.Бухгалтерлік, статистикалық есептерді уақытында жасау және тапсыру. Қызметкерлердің жалақысынан тиісті төлемдерді зейнетақы қорларына аудару. Қаржының мақсатты және дұрыс жұмсалуын қадағалау. Округ әкімі аппаратында өтетін құрылыс, жөндеу және сатып алу жұмыстарына өтетін тендерлерді ұйымдастыру. Округ көлеміндегі шаруашылық жүргізуші заңды және жеке тұлғалардан бюджетке түсетін салық түсімдерінің орындалуына ықпал жасайды. Мүлікке есеп жүргізеді, бір жолғы төлемдерді жинайды. Мемлекеттік мекемелер мен мектепке дейінгі тәрбие мекемелерін материалдық техникалық жағынан қолдау және қамтамасыз ету; округ көлеміндегі мектеп оқушыларының тасымалын ұйымдастыру. Күрделі жөндеу жұмыстарының, елді мекендерді ауыз сумен қамтамасыз ету, көшелерді жарықтандыру, көгалдандыру мен абаттандыру, санитарлық тазалық жұмыстарына бөлінетін қаржылардың жұмсалуын бақылау; Ауылдық округ әкімі аппаратының теңгерімінде тұрған үйлердің есебін жүр гізеді, онда тұрып жатырған тұрғындармен келісімшарт жасайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Әлеуметтік ғылымдар және бизнес саласының қаржы, экономика, есеп және аудит мамандықтары бойынша 4. Аралтөбе ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, E-G-3 санаты Функционалдық міндеттері: Әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық-санитарлық қауіп сіздікті қамтамасыз ету жөніндегі ветеринариялық іс-шараларды орындайды. Жануарға ветеринариялық паспорт
береді. Ауылдық округ аумағында қолданылатын ветеринариялық анықтаманы береді. Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүзеге асыру. Елді мекен жерлерінде жануарларды жоюға арналған орындарды анықтайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Ветеринария саласының мамандықтары бойынша Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) өкілетті орган белгілеген нысандағы өтініш; 2) 3х4 үлгідегі фотосурет 3) өкілетті орган белгілеген нысандағы сауалнама; 4) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәлан дырылған көшірмелері, 5) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшірмесі; 6) денсаулығы туралы анықтама (ҚР Денсаулық сақ тау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұй рығымен бекітілген (ҚР нормативтік-құқықтық актілердің тізілімінде №6697 болып тіркелген) нысандағы; 7) ҚР азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 8) Құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тесті леуден өткені туралы қолданыстағы сертификат. Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде, көрсетілген мекенжай бойынша сәйкесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген немесе поштамен жіберілген (қоса тіркелген құжаттар дың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналас тырылған) құжаттары қабылданады. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжат тардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей беріледі. Осы құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға әңгімелесуден өтуге жіберілмейді. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар одан кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде конкурс жариялаған Сырым ауданы әкімі аппаратында өтеді.
20
ТЕЛЕЖОСЫҚ Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
ДҮЙСЕНБІ, 21 сәуір ҚАЗАҚСТАН
16.00 «Менің Қазақстаным» 16.30, 19.30, 22.10, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 16.50 ӨЗЕКЖАРДЫ 17.10 «Біз қазақша сөйлейміз». Реалити шоу 17.50 «Ғажайыпстанға саяхат». 18.00 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ». Тікелей эфир 18.30 «Парыз». 8-бөлім 20.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...» 20.50 «ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ» 21.40 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.45 «SPORT.KZ» 23.05 «Келін». 23.50 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»
0.20 «Көкпар» Ұлттық ойын 1.05 «Дауа» 1.40 «Ұлттық өнім» 2.40 «Өзекжарды»
Орал
16.50 «Апта» 17.30 “Сыр толғау”
Қазақстан-Орал
06.55-17.55 ПРОФИЛАКТИКА 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары . Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 “МАХАМБЕТ”. Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ» . Тікелей эфир
19.15 «Телемаркет», жарнама 19.20 “ОПИРАЯСЬ НА ЗАКОН” 20.00 Жеңіс тарихы. “Солдат бақыты” 20.20 “ЖАЙЫҚ ЖАУҺАРЛАРЫ” 20.40 “ТОПЖАРҒАН” 20.50 «Телемаркет», жарнама 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 21.55 «Телемаркет», жарнама 22.00 “ПАУДЕР ПАРК”. Телехикая. 26-бөлім 22.50 “МЕТОД ФРЕЙДА”. Телехикая. 4-бөлім 23.40 “В стременах времени”. Дерек ті сериал. 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен)
00.30 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 01.00 Аңдатпа
ХАБАР
16.00, 19.00, 23.10, 00.30 Жаңалықтар 16.15 ВВС ұсынады «Әлемдік мұхит құпиясы». 17.00, 20.00, 23.40 Новости 17.15 «25-шақырым». 18.10 «Біз». Ток-шоу. 19.30 «Бюро расследований». 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 21.20 «След». 22.10 Көзқарас 22.40 Тотальный футбол 00.10 Журналдар
ЕУРАЗИЯ
16.00 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 16.30 «ДОСКА ПОЧЕТНЫХ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 18.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.) 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.45 «ШПИОНСКИЕ ИГРЫ» 22.55 Премьера. Александра Волкова, Владимир Фекленко, Владислав Котлярский в многосерийном фильме «КУРАЖ» 0.50 «ВЕЧЕРНИЙ УРГАНТ» 1.25 «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» (каз.)
СЕЙСЕНБІ, 22 сәуір ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН» 8.30 ,11.30, 16.30, 19.30, 22.10, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Жедел жәрдем». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Сүйкімді жәндіктер». 10.35, 18.30 «Парыз». 11.45 «Sport.kz» 12.10 «Алаң» ток-шоуы 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Ұлттық өнім» 16.25 «Еңбек түбі -береке» 16.50 «Ас болсын!» 17.35 «Сыр-сұхбат» 18.10 «EXPO ЖОЛЫ» 21.40 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.45 «EXPO жолы» 23.05 «Келін». 868, 869-бөлімдері 23.50 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0.20 «Ұлттық өнім» 0.45 «Еңселі Елорда» 0.55 «Ас болсын!» 1.40 «Ұлттық өнім»
ОРАЛ
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Темірқазық” 17.35 «Жандауа»
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 07.25 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 09.00 “Паудер парк”. Телехикая. 26-бөлім 09.45 “Опираясь на закон” 10.15 “Замансөз” 10.45 “Бәрекелді” 11.05 «Арнайы репортаж» 11.25 «Свое дело» (с сурдопереводом) 11.45 Жеңіс тарихы. “Бәрі майдан үшін, бәрі жеңіс үшін!” 12.00 Бөкей ордасы ауданының әкімі Н.С.Рақымжановтың қатысуымен тікелей эфирдегі баспасөз мәслихаты 12.40 “Метод Фрейда”. Телехикая. 4-бөлім 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 13.55 «Телемаркет», жарнама,
аңдатпа 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары . Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 “МУЗЫКА ДУШИ”. Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ» . Тікелей эфир 19.20 Бөкей ордасы ауданының әкімі Н.С.Рақымжановтың қатысуымен баспасөз мәслихаты 20.00 История Победы. “Дети войны” 20.20 “АТАМЕКЕН” 20.40 “БУДЬТЕ ЗДОРОВЫ” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 Телехикая 22.50 “МЕТОД ФРЕЙДА”. Телехикая. 5-бөлім 23.40 “В стременах времени”. Деректі сериал. 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 00.30 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 01.00 Аңдатпа
ХАБАР
5.00 «ҚҰРБЫЛАР» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР
6.00 Телеканал «ДОБРОе утро» 10.00 Татьяна Казючиц, Анатолий Лобоцкий, Анна Большова в многосерийном фильме «ГАДАНИЕ ПРИ СВЕЧАХ» 10.55 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз.) 11.20 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» (каз.) 11.55 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» (каз.) 15.00 Новости 15.10 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 18.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.) 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.45 «ШПИОНСКИЕ ИГРЫ» 22.55 Премьера. Александра Волкова, Владимир Фекленко, Владислав Котлярский в многосерийном фильме «КУРАЖ» 0.50 «ВЕЧЕРНИЙ УРГАНТ» 1.25 «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» (каз.)
ХАБАР
ЕУРАЗИЯ
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.30, 01.00 Жаңалықтар 08.10 «Бюро расследований» 08.40 «Моя планета». 9.00, 17.00, 20.00, 00.00 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10, 21.20 «След». 11.00, 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 12.15 Көзқарас 12.45 Журналдар 15.00 «Телефон доверия». Документальная драма 15.50 «Подари детям жизнь». 16.15 ВВС ұсынады «Әлемдік мұхит құпиясы» . 17.15 «25 -шақырым». 19.30 Арнайы Хабар 22.10 Көзқарас 22.40 «Жансарай». Әшірбек Сығай. 00.30 Арнайы хабар 00.50 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар
ЕУРАЗИЯ
СәрСЕНБІ, 23 сәуір ҚАЗАҚСТАН
6.00 «ТАҢШОЛПАН» 8.30 ,11.30, 16.30, 19.30, 22.10, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Жедел жәрдем». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Сүйкімді жәндіктер». 10.35, 18.30 «Парыз». 11.45 «Ұлттық өнім» 12.05 «EXPO жолы» 12.25 «Заң және біз» 13.00 «Еңбек түбі - береке» 13.05 «Татонка». 13.30 «Жүзден жүйрік» 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Шетелдегі қазақ балалары». 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «Еңбек түбі -береке» 17.15 «Толағай». 18.05 «ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА» 21.40 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 22.45 «Өзекжарды» 23.05 «Келін». 23.50 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0.20 «Сыр-сұхбат» 0.50 «EXPO жолы» 1.15 «Мың түрлі мамандық» 1.45 «Ұлттық өнім»
Орал
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Арнайы репортаж” 17.35 «Бәрекелді»
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 07.25 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 09.00 Телехикая 09.50 “Сыр толғау” 10.15 “Темірқазық” 10.35 “Жайық жауһарлары” 10.55 «Топжарған» 11.15 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 12.00 “Марвел”. Мультсериал 12.20 История Победы. “Кто тебя помнит молодым” 12.40 “Метод Фрейда”. Телехикая. 5-бөлім 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ»
13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.30 “АҚАН СЕРІ”. Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир 19.50 «Телемаркет», жарнама 20.00 История Победы. “Матай. Начало легенды”. 20.40 “СТРАТЕГИЯ СОЗИДАНИЯ 2050” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 Телехикая 22.50 “МЕТОД ФРЕЙДА”. Телехикая. 23.40 “В стременах времени”. Деректі сериал 00.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 00.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» (с сурдопереводом) 01.00 Аңдатпа
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.40, 00.00 Жаңалықтар 08.10 Арнайы Хабар 08.40 «Моя планета». 9.00, 17.00, 20.00, 23.10 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10, 21.20 «След». 11.00, 20.30 «Сулейман Великолепный». 4 сезон. 12.15 Көзқарас 12.45 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 13.15 «Айтұмар». 14.10 Екатерина Семенова в мелодраме «Две судьбы, новая жизнь» . 15.00 «Телефон доверия». Документальная драма 15.50 «Подари детям жизнь...». 16.15 ВВС ұсынады: «Мысыр» . 17.15 «25- шақырым». 19.30 Жаңа қоғам 22.10 Көзқарас 23.40 Жаңа қоғам. 23.50 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар
5.00 «ҚҰРБЫЛАР» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ДОБРОе утро» 10.00 Татьяна Казючиц, Анатолий Лобоцкий, Анна Большова в многосерийном фильме «ГАДАНИЕ ПРИ СВЕЧАХ» 10.55 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз.) 11.20 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» (каз.) 11.55 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» (каз.) 13.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.50 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.50 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 18.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.) 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.45 «ШПИОНСКИЕ ИГРЫ» 22.55 Премьера. «МОТЫЛЬКИ». Многосерийный фильм 0.50 «ДОСКА ПОЧЕТНЫХ» 1.25 «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» (каз.)
Тележосық oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
21
бейСЕНБІ, 24 сәуір ҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАҢШОЛПАН» 8.30 ,11.30, 16.30, 19.30, 22.10, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Жедел жәрдем». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Сүйкімді жәндіктер». 10.35, 18.30 «Парыз». 11.45 «Агробизнес» 12.10 «Қазақстан би әлемі» 12.30 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 13.00 «Еңбек түбі - береке» 13.05 «Татонка». 13.30 «Жүзден жүйрік» 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Токшоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Мың түрлі мамандық» 16.50 «Қылмыс пен жаза» 17.10 «EXPO жолы» 17.35 «Жиһанкез». 18.00 «ШЕТЕЛДЕГІ ҚАЗАҚ БАЛАЛАРЫ» 21.40 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев»
22.45 «Қылмыс пен жаза» 23.05 «Келін». 23.50 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0.20 «Ұлттық өнім» 0.45 «EXPO жолы» 1.05 «Мың түрлі мамандық» 1.35 «Мәлім де беймәлім Қазақстан»
ҚАЗАҚСТАН
22.45 «Парламент» 23.05 «Келін». 23.50 «Жерұйық» тарихи драмасында 1.40 «Иман айнасы» 2.35 «Жарқын бейне»
6.00 «ТАҢШОЛПАН» 8.30 ,11.30, 16.30, 19.30, 22.15, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45 «Жедел жәрдем». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25 «Сүйкімді жәндіктер». 10.35, 18.30 «Парыз». 11.45 «МЕНІҢ ҚАЗАҚСТАНЫМ» 12.20 «Жарқын бейне» 12.45 «Жан жылуы» 13.05 «Татонка». 13.30 «Жүзден жүйрік» 14.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. Тікелей эфир 15.10 «КЕЛІН». 16.00 «Экономикалық одақтың бір тірегі. Беларусь Республикасы». Арнайы жоба 16.25 «Еңбек түбі - береке» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «ЖАҢА ҚАЗАҚСТАН - 2050» 17.40 «ПАРЛАМЕНТ» 18.05 «ИМАН АЙНАСЫ» 20.50 «ҰЛТТЫҚ ШОУ» 21.55 «Жайдарман». Үздік әзілдер
ҚАЗАҚСТАН
6.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт 7.30 «СЕНБІЛІК ТАҢ». 8.35 «АГРОБИЗНЕС» 9.00 «ДАУА» 9.35 «АC БОЛСЫН!» 10.20 «Әзіл әлемі» 11.55 «ТЕЛҚОҢЫР» 12.40 «Ұстаз». 14.05 «Шетелдегі қазақ балалары» 14.40 «КЕЛБЕТ» 15.10 «Қазақстан би әлемі» 15.25 «Мың түрлі мамандық» 16.00 Футболдан Әлем чемпионаты - 2013. «Road to Brazil». Арнайы хабар 16.30, 19.30, 22.40, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 16.50 Болат Әбділманов, Назгүл Қарабалина, Сергей Петров
ОРАЛ
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Топжарған” 17.35 «Жайық жауһарлары»
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 07.25 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ»
09.00 Телехикая 09.50 «Время вашего вопроса» 10.20 «Атамекен» 10.40 “Будьте здоровы” (с сурдопереводом) 11.00 “Молодежный проспект” 11.20 История Победы. “Солдатское счастье” 11.35 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 12.00 “Марвел”. Мультсериал 12.45 “Метод Фрейда”. 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 “ЖЫРДЫҢ АЛТЫН ДІҢГЕГІ”. Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир
19.20 “ЕЛ АЛДЫНДА”. Тікелей эфир 20.00 История Победы. “Все для фронта. Все для Победы” 20.20 “ЖЕРГІЛІКТІ УАҚЫТ” 20.40 “АЛТЫН БЕСІК” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 Телехикая 22.50 “МЕТОД ФРЕЙДА” 23.40 “В стременах времени”. Деректі сериал 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 00.30 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 01.00 Аңдатпа
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.40, 00.30 Жаңалықтар 08.10 Жаңа қоғам 08.40 «Моя планета».
9.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10, 21.20 «След». 11.00, 20.30 «Сулейман Великолепный». 12.15 Көзқарас 12.45 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 13.15 «Айтұмар». 14.10 «Две судьбы, новая жизнь» . 15.00 «Телефон доверия». 15.50 «Подари детям жизнь». 16.15 ВВС ұсынады: «Мысыр». 17.15 «25- шақырым». 19.30 Арнайы Хабар 22.10 Көзқарас 23.10 Арнайы Хабар . 00.00 Журналдар
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ҚҰРБЫЛАР» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «ДОБРОе утро»
10.00 «ГАДАНИЕ ПРИ СВЕЧАХ» 10.55 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз.) 11.20 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» (каз.) 11.55 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» (каз.) 13.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.50 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.50 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 18.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.) 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 21.45 «ШПИОНСКИЕ ИГРЫ» 22.55 «МОТЫЛЬКИ». Многосерийный фильм 0.50 «ВЕЧЕРНИЙ УРГАНТ» 1.25 «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» (каз.)
жұма, 25 сәуір
Орал
16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 «Атамекен» 17.35 “Алтын бесік”
Қазақстан-Орал
06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 07.25 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 09.00 Телехикая 09.45 «Ел алдында» 10.20 “Стратегия созидания 2050”
10.40 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 11.25 “Марвел”. Мультсериал 12.20 История Победы. “Дети войны” 12.40 “Метод Фрейда”. Телехикая 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 “Алғашқы Роза”. Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир 19.50 «Телемаркет», жарнама 20.00 Жеңіс тарихы. “Жастық шағын жоғалтқандар” 20.20 “МӘҢГІЛІК ЕЛ”
20.40 «ЖАНДАУА» 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 Телехикая 22.50 “МЕТОД ФРЕЙДА”. Телехикая 23.40 “В стременах времени”. Деректі сериал 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 00.30 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 01.00 Аңдатпа
ХАБАР
06.00 «Жаңа күн». 08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 00.30, 02.00 Жаңалықтар 08.10 Арнайы Хабар 08.40 «Моя планета». 9.00, 17.00, 20.00, 01.00 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу. 10.10 «След». 11.00 «Сулейман Великолепный». 4 сезон.
12.15 Көзқарас 12.45 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 13.15 «Айтұмар». Отбасылық бағдарлама. 14.10 Екатерина Семенова в мелодраме «Две судьбы, новая жизнь» . 15.00 «Телефон доверия». Документальная драма 15.50 «Подари детям жизнь». 16.15 ВВС ұсынады: «Мысыр» . 17.15 «25- шақырым». 19.30 Вектор развития 20.30 «Жұлдызды дода.Звездные войны». Развлекательное шоу. 22.00 Мегахит . Жан Рено в боевике «22 пули: Бессмертный». 00.00 Көзқарас 01.30 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар
ЕУРАЗИЯ
5.00 «ҚҰРБЫЛАР» 5.50 ЖАҢАЛЫҚТАР
6.00 Телеканал «ДОБРОЕ УТРО» 10.00 Новости 10.05 Татьяна Казючиц, Анатолий Лобоцкий, Анна Большова в многосерийном фильме «ГАДАНИЕ ПРИ СВЕЧАХ» 11.00 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ» 11.20 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» (каз.) 11.55 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз.) 13.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 13.35 «П@УТINA» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 14.50 Премьера. «СЕКРЕТ ВЕЧНОЙ ЖИЗНИ» 15.50 «ЖДИ МЕНЯ» 17.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.) 18.30 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.) 19.30 «П@УТINA» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 «ПОЛЕ ЧУДЕС» 21.45 «ТОЧЬ-В-ТОЧЬ» 1.00 «ЧЕЛОВЕК И ЗАКОН» 2.00 «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» (каз.)
СЕНБІ, 26 сәуір «Жерұйық» тарихи драмасында 18.45 «ЖАН ЖЫЛУЫ» 19.05 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.05 Ескендір Хасанғалиевтың шығармашылық кеші 22.10 «СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?» 23.15 Карли Поуп, Брайан Остин Грин, Сара Рю «Қайта оралған сол бір сәт» мелодрамасында 0.50 «Ғасырлар үні». Этномузыкалық фильм 1.35 «Келбет»
Қазақстан-Орал
08.55 Аңдатпа 09.00 «Ақжайық» жаңалықтары (сурдоаудармамен) 09.30 «Алтын бесік» 09.50 «Телемаркет», жарнама 10.00 Новости «Ақжайық» (с сурдопереводом) 10.30 “Время вашего вопроса”
11.05 “Жергілікті уақыт” 11.25 “Телемаркет”, жарнама 11.30 История Победы. “Все для фронта. Все для Победы” 11.45 “Марвел”. Мультсериал 12.30 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 13.15 Мультфильм 13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00 16.55 Үзіліс 16.55 Аңдатпа, «Телемаркет», жарнама 17.00 “Балапаннан” базарлық 18.00 История Победы. “Сокращение штатов. Сайхин и Урда” 18.20 Шалқар шабыт. “Даламның дауысы” 19.00 «АПТА» 19.40 “ТЕМІРҚАЗЫҚ” 20.00 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ» 20.40 «СВОЕ ДЕЛО»
21.00 «СЫР ТОЛҒАУ» 21.20 «Телемаркет», жарнама 21.30 “СЕНБІЛІК ШОУ” 22.15 “РЫВОК”. Көркем фильм 23.35 “БАТЫРҒА ОҚ АТУ”. Көркем фильм 01.00 Аңдатпа
ХАБАР
06.00 «Махаббат мерейі ». 07.35 «Ким». Мультфильм 08.20 «Табиғаттың тартуы». Д/с. 08.55 «Подари детям жизнь...» 9.00, 17.00, 20.00, 23.00 Новости 9.10 «Оян . Kz». 10.10 «Дело вкуса с Татьяной Веденеевой» 10.40 ПРОД.ВОПРОС 11.00 «Сноски». 11.30 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма. 12.00, 16.00, 19.00, 22.30 Жаңалықтар
12.10 Х/ф «Нянька по вызову» . 14.10 «Жансарай». Әшірбек Сығай. 15.00 Ән мен әнші. 16.15 Бармысың, бауырым? 17.15 Кино. «Жақсы дәрігер». 19.30 «Энергия будущего». 20.30 «План побега» боевик 23.30 Қазақтың мемлекеттік М.Әуезов атындағы академиялы драма театры. Баққожа Мұқай. «Сергелдең болған серiлер».
ЕУРАЗИЯ
5.00 Фильм «ДЕВЧАТА» (каз.) 6.35 «ИГРЫ РАЗУМА». (каз.) 7.25 «ТАҢҒЫ ПОШТА» 8.00 Новости 8.10 «СМАК» 8.45 «ЛЮБОВЬ ДЛЯ БЕДНЫХ» 10.35 «ФАБРИКА ГРЕЗ» с Ольгой Артамоновой
11.05 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» (каз.) 12.00 «ИГРЫ РАЗУМА». Многосерийный фильм (каз.) 12.55 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 14.00 «УГАДАЙ МЕЛОДИЮ» 14.30 Елена Шилова, Иван Жидков в фильме «ВАСИЛЬКИ» 19.00 «Первый канал «Евразия» представляет шоу «ЛУЧШИЙ ГОРОД.KZ» 20.00 «НОВОСТИ В СУББОТУ» 20.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 20.45 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 21.15 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 21.35 Любимые комедии. «ПОЛОСАТЫЙ РЕЙС» (каз.) 23.20 Олег Долин в остросюжетном фильме «РОДСТВЕННИК» 1.40 Фильм «ДЕВЧАТА» (каз.) 3.15 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» (каз.)
жекСЕНБІ, 27 сәуір ҚАЗАҚСТАН
6.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт 7.05 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 7.35 «Умизуми командасы». 8.30 «Орман жанашырлары – 2». Мультфильм 10.05 «СЫР-СҰХБАТ» 10.35 «АҚСАУЫТ» 11.05 «Сіз не дейсіз?» 11.35 «Ұлттық шоу» 12.40 «Ұстаз». 7-8 бөлімдері 14.00 «КОН-ТИКИ» шытырман оқиғалы фильм. 16.00 Футболдан Әлем чемпионаты - 2013. «Road to Brazil». Арнайы хабар 16.35 «ЕҢСЕЛІ ЕЛОРДА» 16.50 «ҚАЗАҚСТАН БИ ӘЛЕМІ» 17.10 «Он жылдығымызға бес
жыл қалды». «Өнер қырандары» пародиялық театрының кеші 19.10 «Экономикалық одақтың бір тірегі. Беларусь Республикасы». Арнайы жоба 19.30 «АПТА. КZ» 20.35 «ЖАЙДАРМАН». Республикалық Премьер лига 1/8 финал. 3-топ 22.15 «АЛАҢ» ток-шоуы 23.05 «КӨКПАР». Ұлттық ойын 23.50 «Кон-Тики» К/ф. 1.40 «АПТА. КZ» 2.45 «Телқоңыр»
Қазақстан-Орал 08.55 Аңдатпа 09.00 «Апта» (сурдоаудармамен) 09.40 «Жандауа» (сурдоаудармамен) 10.00 «Панорама недели» (с
сурдопереводом) 10.30 «Телемаркет», жарнама 10.40 “Мәңгілік ел” 11.00 “Сенбілік шоу” 11.45 История Победы. “Матай . Начало легенды” 12.20 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 13.05 “Марвел”. Мультсериал 14.05-16.55 Үзіліс 17.00 “ЕРЖҮРЕК РЕНЖЕРЛЕР “. Балалар телехикаясы 18.00 Жеңіс тарихы. “Соғысты ұмыту мүмкін емес” 18.20 “Күлегеш” 18.40 “Атырау облысының Батыс Қазақстан облысындағы мәдениет күндерінің галаконцерті”. 20.00 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.20 «БӘРЕКЕЛДІ» 20.40 “ДРУГОЙ УРАЛЬСК”
21.00 “ЗАМАНСӨЗ” 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 “КАЧЕЛИ ЛЮБВИ”. Көркем фильм 23.10 “ЖОЛАЙЫРЫҚ”. Көркем фильм
ХАБАР
06.00 «Махаббат мерейі». 07.30 Айбын. 08.10 Балалар уақыты. «Роботым екеуіміз». 9.00 Куб удачи. Лотерея. 9.10 «Котенок по имени Гав» 9.40 Фильм-детям. «Синбад». 11.10 «Новые приключения Аленушки и Еремы» 12.30 “Қазақтың сәндікқолданбалы өнері”. 12.40 АС АРҚАУ 13.00 «Жұлдызды дода. Звездные войны».
14.30 В прямом эфире –ТВ Бинго. 15.30 «Африка». Д/ф. 3-я.с 16.05 «Жан Анам»-2013. Майра Ілясова. 18.15 Көзкөрген. 19.00 Ақпарат арнасы – Жетi күн. Сараптау бағдарламасы. 20.00 Информационный канал - аналитическая программа Жетi күн 21.00 «Посмотрим, обсудим» с Олегом Борецким. Кино. «Вавилон». 00.00 Кино «Викингтердің келімсектерге қарсы күресі» боевигінде.
ЕУРАЗИЯ
5.00 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз.) 5.25 «ПОЛОСАТЫЙ РЕЙС» (каз.) 6.50 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР»
7.05 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 7.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 7.45 «ВОСКРЕСНЫЕ БЕСЕДЫ» 8.00 Новости 8.10 «ЗДОРОВЬЕ» 9.10 «КАЗЛОТО». Прямой эфир (каз/рус) 9.55 Шоу «ЛУЧШИЙ ГОРОД.KZ» 11.05 «ОНИ И МЫ» (каз.) 12.00 «ИГРЫ РАЗУМА». 13.00 «САМОЛЕЧЕНИЕ» (каз.) 13.45 «КТО ХОЧЕТ СТАТЬ МИЛЛИОНЕРОМ?» 14.50 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!» 15.55 «Нелюбимая» 20.00 «АНАЛИТИКА» 21.00 «П@УТINA+» 22.00 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 23.00 «КЛУБ ВЕСЕЛЫХ И НАХОДЧИВЫХ». Высшая лига 1.30 Фильм «ФОРМУЛА» (каз.) 3.15 «ОНИ И МЫ» (каз.)
22
хабар-ошар Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
oral_oniri@inbox.ru
Тоғай Құмарұлы Қожанғалиев Арыстай аптал азамат кенеттен үзілді. Тоғай Құмарұлы Қожанғалиев ел жұрты мен ауыл-аймағын әп сәтте есеңгіретіп, 64 жасқа дәл толар күні, яғни 12 сәуір туған күнінде қара жердің қойнына берілді. Жанына жақын жандары мен құрдас, достары мейірім мен адалдық тұнған жүректен біржола айырылғандарына әлі сене алар емес. Қожанғалиев Тоғай 1950 жылы Ақжайық ауданы, қазіргі Жаңабұлақ ауылында дүниеге келген. Балалық шағы Тайпақ аумағындағы Базартөбе ауылына қарасты Қызылжар бөлімшесінде өтіп, Тайпақ орта мектебінде білім алды. Адалдықты ту еткен азамат тың еңбек жолы мен отбасылық өмірге деген алғашқы қадамы Қарауылтөбе ауылымен етене байланысты. Тоғайды Қарауыл төбеден бөлек елестету мүмкін емес. 1970-72 жылдары әскер қата рынан келісімен, ерекше белсен ділігімен қайнаған еңбек майда-
нына араласып, 1972 жылы Тайпақ орта мектебінде еңбек пәнінің мұғалімі қызметіне қабылдан ды. Міне, осы кезеңнен бастап Төкеңнің берілген жоспарды ар тығымен орындап, бірнеше марапаттарға бөленген шақтары, аудандық депутаттыққа ұсыны лып, ел ісіне етене араласқан жұлдызды жылдары басталды. Аяулы жары, ұстаз Ағырыспен бірге Тайпақ орта мектебінен талай шәкіртті қияға ұшырды. Қарапайымдылықты жаны сүйетін Төкең өмір бойы байлық емес, дос жинады. Қолындағысын басқаға беруге асығатын адал азаматтың шаңырағынан Тайпақ өңірінің талай азаматтары дәм татып, төрінде жататын. Домбырамен төгілте тұрып «Он алты қыз» бен «Әдемі қызын» шырқағанда, ауылдың тал-терегіне дейін діріл қағып, зор дауысқа елеңдейтіндей әсер беретін. Еңселі еңбек пен адалдықтың үлгісі болған Тоғайдың өрелі өмі рі көпке үлгі. Ерекшелікті, еңбекті, шығармашылықты жаны сүй гені соншалықты, Кеңес үкіметі
Ақжайық ауданы Есенсай ауылының тұрғыны болған асқар таудай ағамыз Мақсот Сапаұлы Жұмашев егер арамызда жүрсе, 18 сәуірде 70 жасқа толғанын тойлар едік. Әттең, сұм ажал бауырымызды бұл күнге жеткізбеді. Табиғатынан ақкөңіл, кеңпейіл, қамқоршы ағамызды қимастықпен, сағынышпен еске алып, топырағы торқа болып, жаны жәннатта болсын деп тілейміз.
Еске алушылар: іні-келіндері, қарындас-күйеу балалары кезінде ауылымызда ең алғаш рет өзінің үйлену тойын ұлттық киіммен өткізген де Төкең еді. «Азамат» деген ұғымның арнасына сыймайтын жан туралы қанша айтсақ та, тауыса алмасымыз анық... Ортамыздың сәні мен әні бол ған қайран Тоғай! Сенің атыңды өшірмес ұрпа ғың бар. Сенің жарқын бейнең біздің жүрегімізде мәңгілікке сақталады.
Қарауылтөбе топырағында бірге өскен құрдастары, жан достары, әскерлес достары, бір топ жолдастары
Сауда-саттық Ағаш ұста шеберлігі, есік қондыру, балкон рамасын жасау. Тел.: 8-701-180-44-20, 8-777-390-97-16
жалға жіберемін. Тел.: 8-778-277-05-63, үй тел.: 27-47-42 Орал қ., Гагарин көшесі, 36/4, 44-пәтер
Үй салуға жер телімі сатылады. 12 сот ық. Жаңақала ауылы, барлық құжаттары бар. 340 000 теңге. Тел.: 8-701-420-57-30, 8-777-734-51-37, 8-7172-37-00-37
Ақжайық ауданы Бударин ауылында үй сатылады. Газдандырылған, телефон, су, жөндеу жасалған. Монша, қорасы бар. Тел.: 8-777-564-08-87, 8-771-849-01-76, 8-7112-28-49-11, 8-7113-6-97-750
Трактор МТЗ-50, косилька КТП-6, тырнауыш 6-М автоматпен краповик, прицеп, талкай барлық құрылымдар 5 предмет сатамын. Тел.: 87114252450, 8-778-648-33-67, 8-775-156-34-37
Ақжайық ауданы Чапаев ауылында Гагарин көшесі, 12, 1-пәтер мекенжайы бойынша орналасқан үй сатылады. Гара жы, жазғы асүйі, моншасы, шаруашылық құрылыстары, бақшасы, 8 сотық жер телімі бар. Тел.: 8-701-318-82-95, Чапаев ауылындағы тел.: 91-3-74, 91-0-77, 91-9-39
Зашаған кентіндегі №30 мектеп ауданында орналасқан 100 м² саман кірпішпен қапталған, 4 б., газ, әжетхана, ванна, телефон, салынып бітпеген 2 сарай және 1 гаражы бар. Жер телімі – 12 сотық үйім ді сатамын. Бағасы – 61, 000 ш.б. немесе 3 бөлмелі пәтерге ауыстырамын. Тел.: 8-777-060-22-99, 8-705-212-34-11 Тасқала ауданы Тасқала ауылынан үй сатылады. Газ, электр жарығы, телефон, су үйге өткізілген. Аулада қора, жемшөп орны (сеновая), монша, жеміс ағаштары бар. Жері – 7 сотық. Тел.: 51-61-19 (қалада), ұялы тел.: 8-747-640-89-63, Тасқаладағы тел.: 21-3-78 Ақжайық ауданы Чапаев ауылында 10 сотық жер телімімен үй сатылады. Барлық жағдай жасалған. Тел.: 8-707-455-49-70, 8-777-392-43-52 Балконы бар бір бөлмелі жатақханаға
Үлкен шаған ауылынан тас жол шетінен жайылымға ыңғайлы 10 сотық жер телімін сатамын. Тел.: 22-03-21, 8-701-161-92-14, 8-777-194-17-74 Жаңақала ауданы орталығында орна ласқан жұмыс істеп тұрған әмбебап сауда үйін сатамын. Қасында «Талап» дәріхана сы бар, жер телімі – 0,300 га, бизнес үшін қолайлы, құрылыс материалдарын, ірі габаритті тауарлар саудасы үшін ыңғайлы орын. Құны 60,000 ш.б. Келісуге болады. Тел.: 51-79-25, 23-67-04, 8-701-635-19-56, 8-777-201-42-46 Владимировка ауылынан (пост – ГАИ «Кушум»), Орал қаласынан 46 км, ОралАтырау трасса (жол) бойында орналасқан, саманнан 2-3 бөлмелі үй сатылады, газ
Батыс Қазақстан облысы бойынша экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес департаментінің (қаржы полициясы) басшылығы мен ұжымы қаржы полициясы органдарының ардагері Талғат Ғайнешұлы Амруллиннің мезгілсіз қайтыс болуына байланысты оның отбасы мен жақын-туыстарына орны толмас қайғысына ортақ тасып көңіл айтады. «ҚазИИТУ» ғылым-білім кешенінің ұжымы Экономика және ақпараттық технологиялар колледжі нің кадр бөлімінің мең герушісі Айсұлу Сембіқы зы Амруллинаға жұбайы Талғаттың қайтыс болуына байланысты қайғырып көңіл айтады.
дандырылмаған (2-3 жылда күтілуде). Гараж, монша, құдық, қойма (погреб), жазғы үй, 2-3 мал қорасы бар, жеміс-жидек ағаштары баршылық. Кушум каналы, Жайық өзені, тоғай тиіп тұр. Мал ұстауға өте ыңғайлы, жер көлемі жеткілікті, үй шетте орналасқан. Бағасы – 1 550 000 теңге. Саудаласуға болады. Тел.: 8-705-150-52-57, 8-707-849-98-13, 8-775-300-20-40, 8-705-592-80-00 Жиһаз сатамын. Жатын бөлме гарнитуры, 2 орындық жатын төсек, шкаф, 2 тумба, айна, комод, балалар шкафы сатылады. Үй тел.: 26-22-95, сағ. 19.00-ден кейін, 8-705-506-85-05 Ешкінің таралған таза түбітін аламын. 1 кг – 1000 теңге. Тел.: 8-702-853-48-21, 8-705-638-95-05 «Шағала» дүкені ауданынан кірпіш үй сатылады. 3-қабат, жалпы аумағы – 42,5 ш.м. екі бөлмелі пәтер, жиһазымен, тоңазытқыш, сплитжүйе, пластикалық терезелер. Бағасы – 42 мың $. Тел.: 8-701-512-88-67, 8-705-822-21-45 Барабаш Виктор Андреевич Қызмет көрсету Құрылыс жұмыстары: сантехника, су құбыры, кәріз жүйесі, электрлік, ағаш ұс тасының жұмыстары, кафельдік және ішкі жұмыстарды орындаймын. ГВЛ, ГКЛ орнату, іргетасын қалаудан төбесін жабуға де йінгі жұмыстарды жасаймын, “кілтін тап сыру”. Тас қалау. Дәнекерлеу жұмыстары. Сапалы! Қымбат емес! Тел.: 8-705-328-60-54, 8-701-849-07-78
Батыс Қазақстан облыстық мәслихат де путаттары және мәслихат аппаратының ұжымы Тасқала аудандық мәслихатының хатшысы Сансызбай Бақтығалиұлы Рахимовқа әкесі Бақтығалидың қайтыс болуына байланысты қайғысына ор тақтасып көңіл айтады.
Батыс Қазақстан «Еуразия» тілдер және менеджмент институты ның ректораты мен профессорлықоқытушылық құрамы «Қаржы» кафедрасының доценті, экономика ғылымдарының кандидаты Сатқа нова Римма Ғайнешқызына інісінің қайтыс болуына байланысты қай ғысына ортақтасып, көңіл айтады.
Тайпақ орта жалпы білім беретін мектебінің (Ақжайық ауданы Қара уылтөбе ауылы) ұстаздар ұжымы осы мектепте ұзақ жыл жұмыс істеген жайсаң азамат, зейнеткер ұстаз Тоғай Қожанғалиевтің қайтыс болуына байланысты мар құмның жанұясына, ұл-қыздарына, тума-туыс, жақындарына ауыр қай ғыларына ортақтасып көңіл айтады.
Жаңақала ауылының тұрғыны болған адал жар, қамқор әке, сүйікті ата бола білген Сержан Қаресұлы Қаресовтен 2013 жылдың 19 сәуірінде 66-ға қараған шағында айырылып қалғанымызға да 1 жылдың жүзі болды. Артында қалған балашағасын, жанұясын желеп-жебеп, пейіштің төрінде болуына Құран бағыштауда мыз. Топырағы торқа, жаны жәннатта, иманы жолдас болсын. Көрсем деп қуанышын ұл-қызыңның, Біз үшін жанұшырып өмір сүрдің. Асқақ рухың жұмаққа барып орнасын, Отыңды еш өшірмейді жалғасың. Отбасы боп жұма сайын, әкетай, Бағыштаймыз аруағыңа Құранды. Жатқан жерің жәйлі болсын, әкетай, Ұрпағыңа өмір берсін баянды.
Сағынышпен еске алушылар: зайыбы Жұмағаным, бала-келіні Абзал, Қайнар-Анаргүл, қыз-күйеу балалары Ерсайын-Арайлым, Нұрлыбек-Нұргүл, Меңдігүл, Динара және немерелері Қайсар, Дәурен, Дарын, Сабыржан, жиендері Сәния, Мирас, Ықылас, Шәкәрім, Нұрсезім, Нұрайым Ақжайық ауданы Жаңабұлақ ауылының тұрғыны болған қимас бауырымыз Ғиниет Ибатұлы Сүндетовтің бақилық болғанына 1 жыл болуына орай сағы нышпен еске аламыз. Арыстаным, жыл болды кеткеніңе ортамыздан, Өшпейсің мәңгілікке жүрек пенен санамыздан. Еске алуда қайғымен ағаң сені, Айыға алмай жүректегі жарамыздан.
Еске алушылар: ағасы Нұрболат, жеңгесі Нұрсұлу, ағайын-бауырлары Жаңақала ауданы Жаңақазан ауылының тұрғыны болған, жүрген ортасына сүйкімді, ата-анасының аяулы ұлы, ағаларының сүйікті бауыры, іні-қарындастарының қамқоршысы бола білген Замир Өтеғұлұлы бүгінде тірі болса, 16 сәуірде 25 жасқа толар еді. Ұлы мыздың жарқын бейнесі әрқашан көз алдымызда, әр сөзі жүрегімізде сақталады. 25-ке толар едің сәуірде, Тірі болсаң, тойлар едік бүгінде. Әттең, әттең, арамызда жоқсың сен, Жүректерге жара салдың бұл күнде. Ұлымыздың топырағы торқа, иманы жолдас, жаны жәннатта болсын!
Сағынышпен еске алушылар: ата-анасы Өтеғұл-Венера, ағалары, іні-қарындастары Батыс Қазақстан облысының білім саласындағы бақылау департаменті ұжымы БҚО білім басқармасының басшысының орынбасары Нұрлан Меңешұлы Сабыровқа, Орал қалалық білім беру бөлімінің басшысы Жансұлу Меңешқызы Төремұратоваға әкесі Меңеш Сабырұлы Сабыровтың қайтыс болуына байланысты орны толмас қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Батыс Қазақстан облыстық білім басқармасы, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының директорлар кеңесі Батыс Қазақ стан облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Нұрлан Меңешұлы Сабыровқа әкесі, еңбек ардагері Меңеш Сабырұлы Сабыровтың қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.
хат-хабар oral_oniri@inbox.ru
Бейсенбі, 17 сәуір 2014 жыл
23
Шыңғырлау ауданы әкімінің аппараты, 091200, Батыс Қазақстан облысы, Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау селосы, Л.Клышев атындағы көше, 95, 2-қабат, 4-бөлме, анықтама үшін телефондар: 8-71137-33375, факс: 8-71137-33764, эл.мекенжай: akimchingirlau@mail.ru. бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды Барлық конкурсқа қатысушыларға қойылатын жалпы біліктілік талаптары: E-G-3 санатты үшін: жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. E-R-5 санаты үшін: Жоғары немесе ортадан кейінгі білім. E-G-3, E-R-5 санаттары үшін: Осы санаттағы нақты ла уазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құ қықтық актілерін және Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін тестілу бағдарламасына сәйкес білу, «Қазақстан – 2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты стратегиясын білуі. Мемлекеттік тілді және компьютерде жұмыс істей білу. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерді орындау үшін қажетті басқа да міндетті білімдер. «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік лауазымдарының санаттарына үлгілік біліктілік талаптарын бекіту «Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасы бірінші орынбасарының 2008 жылғы 9 қаңтардағы №02-01-02/5 бұйрығымен бекітілген. (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2008 жылы 10 қаңтардағы №5084 тіркелген).
1. Ақбұлақ селолық округі әкімі аппаратының бас маманы E-G-3 санаты (№ 1-2) Функционалдық міндеттері: Селолық округ әкімі аппаратының номенклатурасын жасақтау, құжаттардың сақталуына жауап береді, белгіленген мерзімде қажет құжаттарды мұрағатқа тапсырады. Селолық округ әкімі аппаратының іс-қағаздарды жүргізу жұмыстарын үйлестіреді, «Қызмет бабында пайдалану үшін» деген белгісі бар туралы құжаттарға айналысуға, бақылауда тұрған құжаттардың орындалуына және хаттамалық тапсырмаларға жауапты. ЕУОЛ бағдарламасы бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштерінің есепке алынуына жауапты. Ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлік және жер қатынастары мәселе лерімен айналысу. Округ бойынша статистикалық есепті уақытында жүргізіп отырады. Селолық округінің электрондық шаруашылық кітабын жүргізеді және мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары мен регламенттерінің орындалуына жауапты. Қоғамдық іс-шараларды ұйымдастыруға және үйлестіру, қоғамдық ұйымдарымен жұмыс істеуге, селолық округ әкімі аппаратының жылдық және тоқсандық жұмыс жоспарын жасақтау, округ көлемінде ішкі саясат мәселелерімен айналысу, азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлар мәселелері жөніндегі жұмыстарын ұйымдастыру. 2. Ащысай селолық округ әкімі аппаратының бас маманы бос мемлекеттік әкімшілік лауазымы Е-G-3 са наты (№ 1-3) Функционалдық міндеттері: Округ халықтың денсаулығын аурулардан қорғау мақ сатында санитариялық бақылау, тұрмыстық қатты қалдықтар орын жұмыстарымен айналасады. «Қызмет бабында пайдалану үшін» деген белгісі бар құжаттармен жұмыстанады. Мемлекеттік қызмет көрсету стандарттармен регламентерге жауапты. Округі ауыл шаруашылығы салалар мәселерімен жұмыстанады. Округтегі азаматтық қорғаныс, жұмылдыру
шараларымен және төтенше жағдайларға қатынастар мәселерімен шұғылданады. Табиғатты қорғау сұрақтармен айналасады. Округ бойынша статистикалық есепті уақытында жүргізіп отырады. Барлық қоғамдық бірлестіктермен жұмыстанады. Өзінің жұмысын ұйымдастыру, жоспарлау, болжау және бақылау. 3. Шыңғырлау ауданының сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімінің жетекші маманы бос мемлекеттік әкімшілік лауазымы Е-R-5 санаты (№ 1-3) Функционалдық міндеттері: Бөлімнің бухгалтерлік есебін жүргізу. Бөлімнің қаржылықшаруашылық қызметіне талдау жасау. Жылдық шығыс жобасын әзірлеу, бекітуге ұсыну. Тиісті бекітілген штаттық кесте бойынша уақтылы қызметкерлердің еңбек ақыларын есептеу, төлеу және зейнетақы қорларымен жұмыстану. Мемлекеттік сатып алуды және есебін жүргізу. Қаржының және аппарат есебіндегі құнды заттардың есебін жүргізу, жыл аяғында инвентаризация өткізу. Объектілер мен басқа да коммуналдық құрылыстарды жобалауға салуға арналған бюд жет қаржысының мақсатты бақылау жүргізу. Мердігерлермен шарттар жасасу, орындалуын қадағалау, олардан қажетті мәліметтерді алдыру. Конкурс Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 «Бос әкімшілік мемлекеттік лауазымға орналасуға конкурс өткізу және конкурс комиссиясын қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы» бұйрығы негізінде жүргізіледі. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) осы қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысандағы өтініш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен осы қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысанда толтырылған сауалнама; 3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәландырыл ған көшiрмелерi; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куә ландырылған көшiрмесi; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық акті лердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат. Азаматтар бiлiмiне, жұмыс тәжiрибесiне, кәсiби шеберлiгiне және беделіне қатысты (бiлiктiлiгiн арттыру, ғылыми дәрежелер мен атақтар берiлуi туралы құжаттардың кө шiрмелерi, мiнездемелер, ұсынымдар, ғылыми жарияланымдар және өзге де олардың кәсіби қызметін, біліктілігін сипаттайтын мәліметтер) қосымша ақпараттарды бере алады. Құжаттарды қабылдау мерзімі: Құжаттар конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жа рияланған күнінен бастап 10 жұмыс күн ішінде ұсынылуы керек. Конкурс комиссиясының қарауына қабылдау мерзімінде қолма-қол тәртіпті немесе пошта арқылы жіберілген құжаттар (құжат тігілетін мұқабада орналастырылған) қабылданады. Азаматтар құжаттарды хабарламада көрсетілген электрондық пошта мекенжайына электронды түрде бере алады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей береді. Әнгімелесу жүргізу уақыты мен орны: Әнгімелесуге жіберілген кандидаттар, оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде Шыңғырлау ауданы әкімі аппаратында өтеді.
Облыс әкімінің қолдауымен ағымдағы жылдың қаңтар айынан бастап Батыс Қазақстан облысы әкімдігі жастар саясаты мәселелері басқармасының «Жастармен жұмыс жө ніндегі ресурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі құрылды. Мекеме қызметінің негізгі мақсаттары жастардың азаматтық бастамаларын, рухани-адамгершілік, зияткерлік, шығарма шылық әлеуетін дамыту, қазақстандық отансүйгіштікті қалып тастыру. Жастар үшін кеңестер ұйымдастыру, соның ішінде
жас отбасыларға, Қазақстан аймағында жүзеге асырылатын барлық мемлекеттік, салалық және аумақтық бағдарламалар мен жобалар бойынша 14-29 жас аралығындағы жастарға әр аптаның сейсенбі, сәрсенбі күндері жастарды жұмысқа ор наластыру, психологиялық-педагогикалық және заңгерлік тегін кеңестер беріп, қабылдаулар жүргізеді. Мекенжайы: Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы, Петровский көшесі, №48 үй. Байланыс телефондары: 26-72-28.
Әкімшілік мемлекеттік қызметкерлердің лауазымдық жалақылары
Санаты
Еңбек сіңірген жылдарына байланысты
E-G-3 E-R-5
min 53808 49969
max 72386 67907
«Батыс» мәреге жетті Бокстан 2000-2001 жылдары дүниеге келген жасөспірімдер арасындағы Қазақстан Республикасының «Батыс» аймақтық біріншілігі мәресіне жетті. Жиырма салмақ дәрежесі бойынша ұйымдастырылған біріншілікте Атырау, Маңғыстау, Ақтө бе және БҚО спортшылары бақ сынасты. Сайыс нәтижесінде 11 батысқазақстандық жерлесіміз жүлделі орыннан көрінді. Атап айтқанда, Ақжол Жұматаев, Тұ рарбек Қалиев, Александр Каменщиков, Жандос Дулатов сын-
ды спортшылар 1-орыннан кө рінсе, Оралбек Молдағали, Армат Маратов, Ержан Жұмажанов 2-орын, ал Досым Дүйсенғалиев, Нұрбек Төлепов, Таймас Рахметуллаев және Мадияр Төлегенов 3-орынға ие болды.
Өз тілшіміз
2014 жылдың 5 мамырында «Нұр Отан» партиясы БҚО филиалымен бірлесе отырып, Батыс Қазақстан облысы бойынша экология департаментінің басшысы Қ.Қапановтың қатысуымен «Қоғамның экологиялық мәселелері туралы» тақырыбында қоғамдық қабылдау өтетіндігін хабарлайды. Қоғамдық қабылдауға жазылу үшін 8 (7112) 50-79-04 телефонына хабарласуларыңыз сұралады. Өтетін орны: «Нұр Отан» партиясының ғимараты, 1-қабат, қоғамдық қабылдау бөлмесі, сағат 16.00-ден 17.00-ге дейін.
Назар аударыңыз! «Амагел» ЖШС ветеринарлық препараттарды, вакциналар ы, витаминді-минералдық қоспаларды, зоотауарларды, жемд шөптерді, толтырғыштарды, жануарлар амунициясын және тағы басқаларды облысымыздағы ең қолжетімді бағалармен ұсынады. МЫСАЛЫ: ивермек 100 мл – 1005 тг, ивермек 250 мл – 2396 тг, ивермек 500 мл – 4760 тг, нитокс200-660 тг. Жеңілдіктер және жеткізу қарастырылған! Анықтама: Орал қ, Жамбыл көшесі 28, 23-73-72, 8-701-236-37-06 Сайт: www.Amagel.kz., эл.адрес:amagel url@mail.ru
«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС Бас директор
Жантас Набиоллаұлы САФУЛЛИН
Бас редактор Бауыржан ҒҰБАЙДУЛЛИН Редакция алқасы: Есенжол Қыстаубаев, Сырымбек Тұяқов (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы), Тоқтар КЕНЖЕҒАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші), Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі), Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім). Меншікті тілшілер: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) Нұрымбек Жапақов (Жәнібек ауданы) Өмірзақ Ақбасов (Жаңақала ауданы) Серік Жұмағалиев (Қазталов ауданы) Мүсірбек Айташев (Сырым ауданы)
8-711-42-21-720, 8-711-35-21-770, 8-711-41-21-755, 8-711-44-31-468, 8-711-34-31-126
Телефондар: Бас редактор 51-25-80, Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,
Жауапты хатшы 50-83-99. Жарнама қабылдау тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.
Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде 2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілген
Е-mail: zhaikpress@inbox.ru Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана ды. Ж белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.
Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компьютерлiк орталығында терiлiп, беттелдi. "Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылды Индексі: 65428 Таралымы: 16648, 6 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады. Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.шанкишева, ж.жайлауова Кезекшi редакторлар: г.әжігереева, н.сафуллин
Құттықтаймыз!
Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ, «Орал өңірі»
www.zhaikpress.kz
Құрметті оқырман! Ғасырға жуық тарихы бар облыстық «Орал өңірі» мен «Приуралье» газеттерінің, сондай-ақ аудандық газеттердің электрондық нұсқасын www.zhaikpress.kz сайтынан оқи аласыздар. Сонымен қатар күн сайынғы жаңалықтармен танысуға да мүмкіндік бар.
ан!
ырм тті оқ
Құрме
қты гі қызы
а,
мақал
m де ok.co азетін o г b ” і e р і c ң a Орал ө рды www.f егі Енді “ а т лісінд зеті е ық ж л а к ң і а ж етт қ га
әлеум ” облысты ар. ірі асызд ң л ө а л и қ а о “Ор нан да ы с а ш парақ