Орал Өнiрi №8

Орал өңірі ОБЛЫСТЫҚ Қоғамдық-саяси газет

- 10 - 17

С

0

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл №8 (19927)

www.zhaikpress.kz

Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған

«Мәңгілік Ел» – бірлікті нығайтып,

С

0

oral_oniri@inbox.ru

иман

ұлы мақсаттарға жетелейтін идея

Мәулітте ғибадат емес, ғибрат бар!

6

ел-жұрт

3

Бір саулықтан төрт қозы! Алдыңғы күні таңғы сағат жетілер шамасында Шежін ауылының тұрғыны Зайдолла Мұханбеталиевтің қора-қопсысындағы қой түлігі бірден 4 басқа көбейді. Ертемен мал жайлауға шыққан Зайдолла ақсақалдың ұлы Ринат қораға кіргенде бір қойдың төрт қозы қоздағанын көріп, өз көзіне өзі сенбеген.

Қ

-

ораға кірсем, өткен жылы төл берме­ ген саулық қой екі қозы туған екен. Егіз қозы деп тұрғанда әлгі қой тағы екі қозы туды. Төлдің екеуі еркек те, еке­ уі ұрғашы. Төрт қошақан да ши­ рақ. Бірақ біреуі басқаларына қарағанда үлкендеу. Сосын түс­ тері де әр түрлі. Қара, қоңыр,

ала және ақ. Осыған дейін төл­ деген қойлардың арасында төрт жалқы туған қой бар еді. Қозыларды соған теліп емізіп, қосымша сүт беріп жүрміз, дейді Ринат. Мұндай қызықты естіген ауылдың бұрынғы зоотехнигі Ерғали Досқазиев совхоз кезін­ де 30 мың қой болғанда да

мұндай ғажайыптың кездеспе­ генін айтады. Зайдолла ағайдың небары жиырма шақты ғана қойы бар еді, енді мынау төрт қошақан қораны толтырып жі­ бергендей болды. Назгүл СЕРІКҚЫЗЫ, Тасқала ауданы

"Цех ашсам, 6 адамды жұмыспен қамтыр едім..."

9

2

АҚПАРАТ Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

Жаһан жаңалықтары Украина президенті Виктор Янукович өткен жылдың 21 қарашасынан бері Киевтегі Еуромайданда ұсталып, жа­уапталған шерушілерді қылмыстық жә­ не әкімдік жауапкершіліктен босату жө­ніндегі заңға қол қойды. Сонымен қа­ тар елдің астанасындағы қарсылық шерулеріне қатысты жаңа қылмыстық іс­тер ашуға шектеу енгізілген.

oral_oniri@inbox.ru Геологиялық барлау саласына инвестиция тарту үшін заңнаманы оңтайландыру керек.

Заңнамалар жетілдірілмек

О

л еліміздің геология­ лық барлаудың әлем­дік нарығына шығуы­ на, шетелдік, сондай-ақ инжини­ рингтік компаниялардан инвес­­тициялар тартуға мүм­кін­ді­к бермек. Бұл тура­ сында сейсенбі күні ҚР Президенті жа­нын­дағы ОКҚ-да өткен бри­финг­те Парламент Мә­жілісі төрағасы­ның орынба­сары Сергей Дьячен­ко мәлімдеді. Елбасы­­ның Жол­дауында ай­тыл­­ған тапсыр­мала­рын жү­зе­ге асыруға арнал­ған ша­

Бүгінде шетелде жасырынып жүрген, бұрынғы қырғыз президенті Құрманбек Бакиевтің бауыры – Жәнібек (Жаныш) өмір­лік түрмеге отыру жазасына кесілді. Айыр қалпақты ағайын – қырғыз елінің Бас прокуратурасының мәліметі бойын­ша ол Отанында жүргенде жарты мил­ лион долларға жуық мемлекет қаржы­сын талан-таражға салған. Бұл күндері Ресейдің Волгоград қа­ ласында «Құйын – лаңкестікке қарсы» ат­ты арнаулы құқықтық шара өтуде. Ісәрекет жоспарына сәйкес, бес мыңнан астам қоғамдық тәртіп сақшылары мен ІІМ-ның осы қаладағы академиясының курсанттары қала ішінде күдікті ны­­сан­ дар мен адамдарды тергеп-тексе­руде.

Қазақстан 2050 МӘҢГІЛІК ЕЛ

ралар жөнінде айт­қан ол Қа­ зақ­стан экономикасын дамыту үшін венчурлық қаржыланды­­ру, зияткерлік меншікті қор­ғау, ин­­новацияларды қолдау және зерт­теу, ғылыми жо­балар­ды ком­мерция­лан­дыру бойынша заң­­на­­ма­лар­­ды жетілдіру қажетті­лі­­гіне тоқ­талды.

– Шағын және орта бизнесті дамыту шаралары аясында жеке меншік институтты заңнамалық тұрғыдан нығайту, бизнестің да­ муына кедергі болып отырған бар­лық құқықтық норманың кү­ шін жою жөніндегі тиісті шешім­ дер қабылданады, - деді Сергей Дьяченко.

Өз тілшіміз

«Мәңгілік Ел» идеясының

Дайындаған Серік ИХСАНҒАЛИ

қарапайым формуласы Сейсенбі күні «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалының кіші мәжіліс залында «Ел дамуына арқау

2 000 000

болатын құжатты қолдаймыз!» атты облыс жастарының кездесуі өтті.

Қазақстан 2050 МӘҢГІЛІК ЕЛ

Жәнібек ауданында «Қолжетім­ді баспана – 2020» бағдарла­ма­сы бойынша жергілікті бюд­жет есебінен 2 млн. теңге қар­жы бөлініп, 10 тұрғын үйдің жо­балық-сметалық құжаттамасы жа­ сақталды.

P 144

Сансөйлем

Жақында Жәнібек аудандық мәдениет үйінде Ғ.Құр­ман­ Өңірімізде «Тұрғын үй-коммуналдық шаруа­ ғалиев атындағы БҚО филармониясының әртістері концерт қойды. ҚР шылығын еңбек сіңірген қайраткері Қ.Бердіғалиев, ҚР еңбе­к жаңғырту» бағ­дарламасы жүзеге ас­ сіңірген мәдениет қызметкері Е.Қазиев және жас әншілер қаннан бастап осынша көп пәтерлі тұрғын үй Д.Есентеміров, Е.Үсенов, Д.Бақытова тамылжыта жөнделді. Соның ішінде: 2011 жылы –ән30,салып, 2012 халықтың қошеметіне көзікейіпке қырауда» алыс­ жы­лы - 86 ,бөленді. былтыр«Қыстың 28 үй жаңа енді. Ал тан ат арылтып иелеріне халқы риза болбиыл келген облысөнер бойынша 83 аудан көп қабатты тұрғын ды. үйлерді күрде­лі жөндеу қарастырылған, соның

ішінде Орал қаласы бойынша – 25 үй.

P

Теректі ауданындағы Ақсуат ауылдық клубында «Мен өмірге ризамын» атты 8-сынып оқушысы, аудандық, облыс­ тық «Жұлдыз-ай» байқауының жүлдегері Әлібек Айтқалиев­ тің жеке шығармашылық кеші өтті. Тағдырдың салғанына мо­йымай, мүмкіндігі шектеулі болса да, сағы сынбай өмірге ын­ тық өлеңдерін арнаған одан тыңдармандар қол шапалағын аямады.

P

Кеше допты хоккейден жоғары лига командалары арасында Ресей чемпионатында Оралдың «Ақжайығы» Воткинскінің «Знамя-Удмуртия» командасымен ойында 4:2 есебімен жеңіске жетті. «Ақжайықтан» команда капитаны, шабуылшы Ескендір Нұғманов төрт доптың авторы атанды. Сөйтіп ол биылғы мау­сымда соққан доп санын 28-ге жеткізді. Бұған дейін «Ақжайық» биылғы жыл басталғалы қатары­ нан төрт рет жеңіліс тапқан болатын. Соның ішінде 21 қаң­тар күні «Знамя-Удмуртия» командасына 4:8 есебімен есе жіберіп еді. Бүгін аталған командалар тағы бір кездесу өткізеді.

Нұртас НАБИОЛЛАҰЛЫ, «Орал өңірі»

О

блыстық жастар сая­ саты мәселелері бас­ қар­масының басшысы Серік Молдағалиев жүргізген кез­десуде жастар Елбасының «Қа­ зақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қа­ зақстан халқына Жолдауы жай­лы пікір алмасты.

– Жаңа Жолдау алдағы атқа­ рылар іс пен қыруар жоспарлар­ ды айқындап бергені анық. Ел­басы тапсырмасына сәйкес, Қа­зақстан тарихына енетін 10 іл­ кімді идеяны жүзеге асыруда ең­ бектенуіміз керек. Олар нағыз отансүйгіштікті қалыптастыра­­тын патриотизм, экономика­мыз­дың жаңа даму сатысын дамыта­ тын инновациялық технология­-

­ ар, жер қойнауындағы кен бай­л лық­ты игеру, инвестиция тарту үшін геологиялық зерттеулер, ауыл шаруашылығы, ғылым-білім, ау­мақ­­тық даму, көлік, энергетика, шағын және орта бизнес, эконо­ мика бағыттары бойынша бұ­­дан кейінгі Қазақстанның айқын өріс­теуін нақтылап бермек, - де­ді Серік Молдағалиев өз сөзінде. Шара барысында Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың жастар ісі жө­ніндегі төрағасы, «Заман» жас­­тар қоғамдық бірлестігінің төр­ ағасы Асхат Өкшебаев, осы уни­ верситеттің ІІІ курс студенті, «Бо­лашақ жастардікі» облыстық жас­тар қоғамдық қо­ры­ның ди­ ректоры Мейіржан Әбілқас, Ба­ тыс Қазақстан инженерлік-тех­нологиялық колледжі директо­рының орынбасары, «Ға­сыр» жас­­ тар қоғамдық бір­лес­тігінің төр­-

ағасы Болатбек Сахиев тақы­рып­қа қатысты баянда­ма жасады. Жастар пікір алмасу кезінде ал­дымен Жолдаудағы жастар мә­ селесі, облыс жастары арасында «Болашақ» бағдарламасы бойын­ ша білім алу мүмкіндігін артты­ра түсу, жалпы әлеуметтік са­ ладағы жетістіктер және кәсіп­ керлік, өңіріміздегі мұнай өнді­рі­сі секілді түрлі тақырыпты ке­ ңірек талқылады. Олар тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне келгенде, «қоғамдағы әр қыз­мет­ кер мансабын өсіруді ойламайақ, көпсөзділіктен арылып, өз жұмысына жоғары жауапкерші­ лік пен адалдық танытар болса, жаңа Жолдаудағы «Мәңгілік ел» идеясын жүзеге асырудың қа­ра­пайым жолы осы» деген ой түйіп тарқасты.

ҚОҒАМ oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

3

«Мәңгілік Ел» – бірлікті нығайтып, ұлы мақсаттарға жетелейтін идея Кеше облыс әкімі Н.Ноғаевтың төрағалығымен ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына Жолдауын түсіндіру және іске асыру жөніндегі шараларды талқылаған облыс активінің жиналысы өтті. Нұрлыбек РАХМАНОВ, «Орал өңірі»

О

тырысқа облыстық, қалалық, аудандық мәс­лихат депутаттары мен хатшылары, облыстық басқар­ма­ лар мен департамент басшыла­ ры, қала, аудан әкімдері, облыс әкімдігі аппаратының басшыла­ ры мен қызметкерлері, ардагер­ лер және саяси партиялар мен үкіметтік емес ұйымдардың, бұ­ қаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты. Облыс әкімі Нұрлан Ноғаев баяндама жасады.

– Өздеріңіз танысып шыққан­ дай, Жолдауда айтылған 2050 жыл­­ға дейін белгіленген іргелі мін­ деттер, кешегі атқарылған істің жасампаз шежіресі, бүгін мен ер­теңге арналған тиянақты жос­па­ры өзінің тұтастығымен, сабақ­ тастығымен, кең ауқымды болуы­ мен және шешімі көрсетілген даң­ ғыл жолымен таңғалдырады. Нарық жағдайында «алма піс, аузыма түс» деген сияқты иек ар­ тушылықпен аспаннан нәпақа кү­тіп отыруға болмайды, алақан жаю­шылықтан гөрі тиімді де тал­ май еңбектену керектігін әркім-ақ түсінуі тиіс. Мемлекеттің міндеті – осыған барлық жағдайды жасау. Президент Тәуелсіздікке қол жеткізгеннен гөрі оны ұстап тұру­дың аса қиын екенін ашық айт­ ты. Бұл баршамызға ой салуы қа­жет. Жер шарында саны жағы­ нан бізді бірнеше есе орап ала­ тын елдер болса да, егемендігін ала алмай жүргені қаншама? Өз­ ара алауыздық пен жан-жаққа тартқан берекесіздік талай елдің тағдырын құрдымға жіберді. Біз өзгенің қателігінен, өткеннің тағы­ лымынан сабақ ала білуіміз керек. Ол сабақтың түйіні біреу ғана, ол – Мәңгілік Ел! – деді Нұрлан Ас­ қарұлы баяндамасында. Жолдауда айтылған еліміздің экспорттық әлеуетіндегі шикізат­ тық емес өнімнің үлесін арттыру, еңбек өнімділігін 5 есеге дейін арттыру міндеті қойылғанын, іш­кі жалпы өнім көлемін жан басы­ на шаққанда 4,5 есе арттыру, салауатты өмір салтының орны­ғуы, медицинаның дамуы қазақ­ стандықтардың өмір сүру ұзақ­ тығын 80 жасқа дейін жеткізу мақсаттары көзделгенін келтіре келе облыс әкімі «Президент атап

көрсеткендей, «Бұл утопия, орын­ далмас арман емес, керісінше нақ­ ты қол жеткізуге болатын мә­уелі мақсат» деді. Стратегия – күннен-күнге, жыл­дан-жылға елімізді, қазақстан­ дықтардың өмірін жарқын ете тү­сетін нақты практикалық істер бағдарламасы екенін атап көр­ сетті. Сол себепті стратегиялық мақсаттың барлық міндеттері әр­ бір батысқазақстандыққа жетуі ке­рек. «Бүгін сол үшін бас қосып, өзара міндет бөліскелі отырмыз» деген облыс басшысы бірқатар лауазымды тұлғаларға тапсыр­ма­ лар жүктеді. Мәселен, Елбасы Жол­дауын ел ішінде кеңінен на­ сихаттау мақсатында ақпараттық топтарды жасақтау облыс әкімі аппаратының жетекшісі Марат Тоқ­жановқа жүктелді. Сондай-ақ Нұрлан Асқарұлы қала мен аудан­ дар әкімдеріне, мемлекеттік меке­ мелер мен еңбек ұжымдарының басшыларына Жолдауға қатысты насихаттық жұмыстарды жүйелі жүргізуді нықтап тапсырды. Облыстың зиялы қауымы, бар­ лық қоғамдық ұйымдары, мекеме, кәсіпорын басшылары кірген үгітнасихат тобын жасақтап, жұмыс кестесін бекітуді бүгіннен бастап қолға алуды тапсырды. Әр сала бойынша алда тұрған міндеттерді атап көрсетіп, оларды орындау, ұсы­ныстар енгізу облыс әкімінің орынбасарларына, сала басшыла­ рына жүктелді. Жолдауда көрсетілген бағыт – инновациялық индустрияланды­ру трендін түзу және күшейте тү­су бағытында, облысымыздағы өнер­ кәсібіміздің дәстүрлі салаларды дамыту жөніндегі бөлек жоспар­ларды 2016-2019 жылдарға ар­налған үдемелі индустрия­лан­ды­ рудың Екінші бесжылдығы жоба­ сына ұсыныстар әзірлеу тапсы­ рылды.

– Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенін инновациялық бағытқа түсіру маңызды. Сондықтан облы­ сы­мыздың бүгінгі фермерлеріне ауыл шаруашылығы өндірісін­де жаңа технологияларды енгізіп, өнім­­ділікті үздіксіз арттыру мақ­ саты қойылды. Болашақ – аграр­ лық секторда, әсіресе, шағын жә­не орта бизнес түріндегі жаңа өң­деу кәсіпорындары желісін құ­ ру­да. Мемлекетіміз ет және сүт өнімдерін экспорттайтын өңірлік ірі елге айналуға тиіс, - деген Нұр­­лан Асқарұлы агроөнеркәсіп ке­ше­нін дамыту жоспарына түзету

Суретті түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ енгізуді, ауыл шаруашылығында биз­­нестің дамуына, жерді тиімді пай­да­лануға бөгет жасайтын бар­ лық кедергілерді жою жөнінде нақты шараларды алуды тапсыр­ ды. Аталмыш шаралардың жүзеге асуын облыс әкімінің орынбасары Серік Сүлеймен қадағалауы тиіс. Сондай-ақ сала басшылары ин­­новациялық жүйенің, оның негіз­ гі институттарының тиімділігін арт­тыру бойынша жұмысты жан­ дандыру, инфрақұрылым сала­ сын­дағы мәселелерді шешу үшін үйлестіру жұмыстарын нығайту, электр қуатын барлық жерде үнем­деу бойынша жұмыстарды кү­шей­ту, облысымыздағы көлік инфра­ құ­рылымын дамыту сияқты нақты тапсырмалар алды. Бұл бағыттағы жұмыстарды жіті қадағалап, шира­ та түсу облыс әкімінің орынбасары Алмаз Бадашевқа жүктелді. Өңір басшысы, әсіресе, шағын және орта бизнесті дамытуға ба­ са назар аударуды тапсырды. «Өңiр­­лiк үйлестiру кеңесi жалпы сомасы 15,0 млрд. теңгеге 98 жо­ баны мақұлдады. Бұл жобалар­­дың шеңберінде 1351 жаңа жұ­­мыс орнын ашу жоспарлануда», – деген өңір басшысы Үкіметтің ин­дустрияландырудың екінші бес­жылдығы жоспарына сәйкес «Биз­ нес – 2020» жол картасына ұсыныс әзір­леуді, облыстық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, жұмысын жаңа бастаған бизнесмендерге әдіс­темелік тиімді тетіктерін жа­сау бойынша жұмысты жалғасты­ руды жауапты тұлғаларға жүктеді. Бұл бағыттағы шаруаларды пы­ сықтауды облыс әкімі өзінің орын­ басары Марат Кәрімовке тапсыр­ ды. Денсаулық сақтау саласындағы басты басымдық – алғашқы меди­ циналық көмекті дамыту екені,

бұл салаға бұрынғыдай айрықша көңіл бөліне беретіні де айтылды. «Біздің жалпыға бірдей қолжетім­­ді дейтін спорт залдарының то­зығы жеткен. Спорттық құрал-жабдық­ тары ескірген. Бұқаралық спорт түрлерін дамыту, оның насихатын ұйымдастыруда жаңаша серпін қа­жет. Салауатты өмір салтын бе­рік орнықтыру мақсатында қала, аудан әкімдері жоспарлы жұмыс жүргізетін болсын», – деген Нұр­ лан Асқарұлы облыстық дене шынықтыру және спорт бас­­қар­масына осы бағыттағы жұ­мыс­тарды ұйымдастыруды, қаржы­­лық мәселелерді бірігіп қарау­ ды орын­басарларына тапсырды. Нұрлан Асқарұлының тапсырма­ сына сәйкес денсаулық сақтау, мә­дениет және білім беру секілді әлеуметтік салалардың жағдайын облыс басшысының орынбасары Бақтияр Мәкен ұдайы назарда ұстауы шарт. Мәдениет саласы, салауатты өмір салтын орнықтыру, мүмкін­ дігі шектеулі жандарға бір жолғы емес, ұдайы көмек көрсету, жұ­мыс­ сыздықты жою бағытында мем­­лекеттік жұмыспен қамту бағ­дар­ ламаларының орындалуын қа­ дағалау, мемлекеттік институттар жұмысын жетілдіру сияқты мәсе­ лелер де ұмыт қалмады. Жолдау­да осы жылға арналған нақты мін­деттер айқындалғаны, ол жұ­ мыстар қатаң бақылауда бола­ тыны айтылды. Олардың ішінде жол, инфрақұрылым мәсе­лелерін шешу, тұрғын үй құрылы­сы мен әлеуметтік нысандардың құры­ лы­сын белгіленген жоспарға сай жүргізу сияқты міндеттер бар.

– Барша батысқазақстандықтар «Қазақстан - 2050» стратегиясының басты мақсатына жету жөніндегі жұмысқа белсене қатысуы керек.

Осы мінберді пайдаланып, бар­ шаңызды осыған шақырамын! Бә­ріміз бірігіп, «бір жағадан – бас, бір жеңнен – қол шығарып» атқа­рып жатқан істі бізбен бірге жү­ зеге асыратын да, жемісін кө­ ретін де жастар! «Жастар – біздің болашағымыз!» деп жатады. Мен ылғи да: «Олар біздің бүгініміз­­ де!» деп айтып жүремін. Құрмет­ті жастар, сіздер де осы іске бір кісідей атсалысуларыңыз керек. Биыл Орал қала­сында сіз­ дер үшін «Жастар ресурстар ор­ та­лығын» пайдалануға береміз. Мен осы орталықты барлық облыс жастарының мәселелерін шеше­ тін, жастардың қоғамдағы сұра­ныстарын түбегейлі зерттейтін, облыстағы әрбір жастың өмірін­де маңызды рөл ойнайтын орта­ лық болады деп сенемін. Елдің бо­ лашағы – өз қолымызда, тап осы сіздердің қолдарыңызда, жастар! Қазақстан «Мәңгілік Елге» айна­ луы үшін әркім аянбай еңбек етуі керек. Елбасы Жолдауының орын­ далуына әр азамат, әр мемле­ кеттік қызметкер өз үлесін қосуы тиіс, – деп өңір басшысы сөзін қорытындылады. Жиында еңбек ардагері Са­ тыбалды Ахметов, «Стекло Сер­ вис» ЖШС-ның директоры Арка­дий Рубцов, облыстық тарихиөлкетану мұражайының дирек­ торы Әбіл Жоламанов, Тасқала ау­данындағы Ы.Алтынсарин атын­ дағы орта мектептің мұғалімі, «Ерен еңбегі үшін» медалінің ие­ гері Лиза Аюпова, «Яик» фоль­клорэтнографиялық казак орталығы төрағасының орынбасары, облыс ассамблеясы жастар қанатының жетекшісі Игорь Спиридонов өз ой­ларын ортаға салып, Елбасы Жолдауын толық қуаттайтынды­ ғын білдірді. Жиын соңында қа­рар қабылданды.

4

жолдау Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Сырқатты медбикелер

қабылдайды

Дүйсенбіде ҚР Денсаулық сақтау министрлігінде Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың «Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауын талқылаған селекторлық мәжіліс өтті. Мәжілісті ҚР Денсаулық сақтау министрі Салидат Қайырбекова жүргізіп отырды. Талқылауға селекторлық режимде БҚО денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Мәншүк Аймұрзиева бастаған мамандар қатысты. Ұлдай ҚАБОШҚЫЗЫ, "Орал өңірі"

Ж

олдауда Елбасы: «Ден­саулық сақтау сала­ сындағы басты басым­ дық – алғашқы медици­налықсанитарлық көмекті дамыту. Мін­детті медициналық сақтан­ дыру енгізу мәселесін зертте­ ген жөн. Спортпен шұғылдану, дұрыс тамақтана білу, жүйелі про­филактикалық тексерілу - ауру­ дың алдын алудың негізі» – деп атап көрсеткен. Министр Елба­ сының биылғы Жолдауы еліміздің жаңа бағытта дамуына жол ашқан саяси оқиға деп атап ай­ тып, алғашқы медициналық-сани­ тарлық көмекті дамыту, меди­ циналық сақтандыруды енгізу

және қағазбастылықтан арылу мәселелері туралы тапсырма­ лар берді. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің сайтында міндетті медициналық сақтандыру үлгі­ лері мен ұсыныстарға арналған форум ашылып, жұмыс істейтін болды. Елбасы Жолдауындағы Қа­ зақстанды жетекші еуразиялық медициналық туризм орталығына айналдыру туралы тапсырмасы­ на орай министр бұл мақсатқа жетуге отандық денсаулық сақтау жүйесінің әлеуеті мол екенін айтты. Ол үшін бүгінгі таңда қол жеткен әлемдік деңгейдегі медициналық қызмет түрлерін кеңейту, нейро­ хирургия, кардиохирургия, транс­ плантология саласындағы жоға­ ры медициналық көмек түрлерін алыс-жақын шетелге насихаттау керектігіне тоқталды. Алғашқы ме­­дициналық көмекті дамыту мә­ селесі туралы ҚР Денсаулық сақ­

тау министрінің орынбасары Ерік Байжүнісов баяндама жасады.

- Елбасы еліміздің денсаулық сақтау саласы алдына нақты тап­ сырмалар қойды. Бұл тапсырмалар қазақстандықтардың өмір сапа­ сы мен игілігін арттыруға ықпал ететін болады, - деген министрдің орынбасары орта буын медицина­ лық қызметкерлерінің білім са­ пасын көтеру арқылы халыққа меди­циналық қызмет көрсетуді жақ­сарту жолдарына тоқталды. Талқылауда сондай-ақ салауатты өмір салтын насихаттау және ден­ саулық мектептері мен «Жастар - денсаулық орталықтары» ар­ қылы ауруды ерте анықтаудың пай­дасын түсіндіру, ақпараттықтанымдық жұмыстарды күшейту керектігі, облыс әкімдерімен жа­ салған меморандум шеңберінде медициналық қызметті автомат­ тандыру жүйесін енгізу арқылы

қағазбастылықты азайту туралы айтылды. Е.Байжүнісов алдағы ақпан айының соңына дейін құ­ жат айналымын автоматты жүйеге салу жөніндегі жұмыс тобы құры­ лып, іске кірісетінін айтты.

- Президент Жолдауына орай биылдан бастап көп өзгерістер болады, - деді өз сөзінде облыстық денсаулық сақтау басқармасы бас­ шысының орынбасары Мәншүк Құдайбергенқызы. - Қаржылан­ды­­ру, ұлттық скринингті дамыту, тұр­ ғындарды дәрі-дәрмекті қамта­ масыз ету, бастысы - халықтың денсаулығын сақтауда алғашқы медициналық-санитарлық көмекті дамыту жолында қыруар жұмыс­ тар атқарылмақ. Орынбасардың айтуынша, ау­ рудың алдын алуда учаскелік те­ рапевтер мен жалпы тәжірибелік дәрігерлердің алдында тұрған міндеттерін айқындап, жұмысты қайта ұйымдастыру керек. Биыл­ дан бастап учаскелік дәрігерлер емханада 5 сағат жұмыс істейтін болады. Екі жылдан бері қосым­ ша берілген 2-ші, 3-ші медбике­ лер­дің, әлеуметтік қызметкерлер мен психологтардың жұмыс ая­ сын кеңейтіп, дәрігер өзіне тиісті емес функцияларды соларға жүк­ тейді. Әр емханада, отбасылық орталықтарда орта медициналық қызметкер кабинеттері ашылуда. Яғни медбикелер пациенттерді өздері қабылдайтын болады. Со­ зылмалы ауруларды, диспансер­ лік тексеруге келген науқасты медбикелер қарап, амбулаторлық картаны толтырып, дәрігерге қо­ рытындыға баруға әзірлейді. Үйде

жатқан науқастарға барып, қан қысымын өлшеп, денсаулығын тексеріп, шағымдарын жинап, нау­ қастың жалпы жағдайының қан­ дай дәрежеде екенін дәрігерге анықтап әкеледі. Бұл науқасқа да, дәрігерге де тиімді.

- Орта медициналық қызмет­ кердің білім-білігін тиімді пайдалана алмай отырмыз. Олар өздері қызмет істейтін жердегі тұрғындардың қандай аурумен ауыратынын білуі және мемлекеттік органдармен байланыста жұмыс істеуі керек. Мысалы, соңғы күндері облыста жарақат алушылар саны көбейді. Мониторинг қорытындысына қа­ расақ, солардың көбі жарақатты қала дүкендері алдындағы та­ зартылмаған көктайғаққа құлап алған. Осындай нысандардың ие­ лерімен жұмыс жүргіземіз. Күні бүгін біз жеке меншік нысанда­ рын айтпағанда, 16 басқармамен жұмыс істеп отырмыз. Құрылыс, таза су, тағы басқа да салалармен тығыз байланыс орнату халықтың ден­саулығын нығайтуға септігін тигізеді деп ойлаймын, - деді Мән­ шүк Құдайбергенқызы. Талқылауда облыстық салауат­ ты өмір салтын қалыптастыру ор­­талығының директоры Светла­ на Ермекқалиева Елбасы Жолда­ у­ындағы салауатты өмір салтын қалыптастыру бойынша облыста оңды жұмыстар жүргізіліп жат­ қанын айтты. Бүгінде облыста 5 жастар орталығы, темекіге қарсы 4 орталық жұмыс істейді. Бола­шақ­та мекемелер мен қоғамдық ұйымдармен тығыз байланыста еңбектене беретіндігін тілге тиек етті.

пікір oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

Ұлттық идеямыз – Ерболат ИСАНОВ, «Нұр Отан» партиясы Сырым аудандық филиалы төрағасының бірінші орынбасары: - Елбасымыз биылғы Жолдауында еліміздің 2050 жылға дейінгі даму стратегиясын айқын­ дап берген болатын. Ондағы басты мақсат – еліміздің әлемдегі ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы. Биылғы Жолдау үкіметтің өзіне біраз тапсырмалар жүктеді. Нақтырақ айтсақ, ел дамуы үшін барлық салалардың алда­ ғы уақыттағы ілгерілеуін негізге алыпты. Ең бірінші ел экономикасын алға тарту болып тұр. Бұл ретте ішкі жалпы өнімнің жыл сайынғы өсімін 4 пайыздан кем қылмай, инвестиция көлемі бүгінгі күні 18 пайыз болса, оның бүкіл ішкі жалпы өнім көлемін 30 пайызға дейін ұлғайту керек деді. Мұны экономикалық табыстылықтың басты шар­ ты деп есептеуімізге болады. Біздің еліміз мұнай, газ секілді таби­ғи байлықтарға бай. Осы мұнай-газдың экспорттық күшін сақтай отырып, оны өндіруде, басқаруда жаңа тәжірибе керек­тігі және айтылды. Сондай-ақ ғылыми салалар, элек­ троника, мультимедия, лазерлік техника, нанотехнология, ғарыш технологиясы, робот техникасы т.б маңыздылығын ескере отырып, оларды игеру ауқымын арттыруды артқа ысыру қажеттілігі жоқ делінді. Егер осы мақсаттар нәтижелі болса, еліміздің ғылым саласындағы көптеген жұмыстар алға басатын болады. Сонымен қатар білім саласы бойынша 2020 жылға қарай, 3-6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі біліммен 100 пайыз қамту, жалпы білім беретін мектептерді «Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі» оқыту деңгейіне жеткізу, 2015 жылдың 1 шілдесінен бастап, мұға­лімдердің жалақысы 29 пайызға өсетіні, 2016 жылдың қаңтарынан бастап, студенттер шәкіртақыларының көлемі 25 пайызға өсуі көңілден шықты.

Төлеген МЕРҒАЛИЕВ, БҚО мемлекеттік, банк мекемелері және қоғамдық қызмет көрсету қызметкерлері кәсіподағының төрағасы: - Мен Елбасының 1997 жылы «Стратегия 2030» бағ­дарламасын жариялаған респуб­ ли­калық жиынға қатысқан едім. Сол кезде кейбіреулердің таңырқап, сенімсіздікпен қа­ рағанымен, 2030 жылға арналған бағдарлама мерзімінен бұрын өз мақсатына жетті. Осы жылдарда Қа­ зақстанымыз адам танымастай жақсы жағына өзгерді. Менің ойымша, биылғы Жолдау бұрынғы Жолдаудан өз­ герек. Жолдауда дамыған 30 елдің қатарына кіру мақсаты қойылып отыр. Ел-жұрттың әр жылы жаңа Жолдауды асыға күтіп жүретіні белгілі. Өйткені Жолдау арқылы халық әл-ауқаты жақсаратынын біледі. Елбасының Жолдауы халық пен би­лікті бір мақсат, бір мүддеге жұмылдыратыны сөзсіз. Жолдаудағы қазақстандық патриотизм идеясы маған ерек­ ше әсер етті. Әрбір қазақстандық елдің патриоты болса ғана, мемлекеттің алға дамитыны кәміл. Жолдау арқылы еліміздің экономикалық-әлеуметтік жағдайын жақсартуға мүмкіндік болады. Жолдаудағы ауыл шаруашылығын дамыту, шаруаларға көмектесу, қолдау жасау жағы ашық көрсетілген. Шағын және орта бизнесті дамыта отырып, экономикадағы оның үлесін 50 пайызға дейін жеткізуге тапсырма берілді. Бұл – әр адамның еңбекке қатысуы үшін қолайлы жағдай жасалады деген сөз. Ең бастысы, ауылдағы шаруа қожалықтарына, кәсіпкерлерге жеңілдетілген несие мәселесі шешілген жағдайда ауылда тұратын адамдардың тұрмысы жақсармақ. Жолдауды оқығанда, әсіресе, ел тағдырының әлеуметтік аху­алы жақсаруына қатысты мәселелердің көтерілгені қатты қуант­ты. Ең бастысы, жалақы деңгейінің өсімі, соның ішінде мемлекеттік қызметкерлердің, басқа да бюджет саласын­ да істейтін қыз­мет­керлердің жалақысын көтеру мәселесін нықтап айтты. Әсіресе, мүгедектердің жәрдемақысын көтеру, оларға мүмкіндігінше жұмыс беру қажеттігі көрсетілген. Біраз жылдан бері мемлекеттік қызметшілердің және оған теңестірілгендердің жалақысы өсірілмей келген-ді. Ендігі жерде жалақыны өсіру инфляция орнын жауып қана қоймай, азаматтардың еркін жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Ең маңыздысы, Нұрсұлтан Әбішұлы мемлекетімізді дамыту үшін не істеу қажеттігін айқындап берді.

5

мәңгілік ел болу

Суретті түсірген Александр КУПРИЕНКО

Шалқыма ҚҰРМАНӘЛИНА, п.ғ.д., профессор, Ж.Досмұха­ медов атындағы педагогикалық колледждің директоры: - Жолдаудағы білім саласына көр­ сетілген қамқор­лық, мұғалімдер­дің мәртебесін көтеру, елдің әл-ауқа­ тын арттыру мәселелері техника­ лық және кә­сіптік білім беру са­ласы қызметкерлерін қуантты. Қазақстандағы білім беру жүйесін дамыту, жаңғырту арқылы еліміз­ де қабылданған стратегиялық маңызы бар бағ­ дарламаларды жүзеге асыратын болашақ маман­ дарды даярлау, ұлттық мектебіміздің мәртебесін көтеру үшін алдымыздағы 3 жыл­да мектеп жетіс­ пеушілігін жойып, білім ордаларын мүмкіндігін­ше екі ауысымға ауыстырып, 2020 жылға дейін 3 жас­тан 6 жасқа дейінгі балалардың 100% мектепке дейінгі мекемелермен қамту жоспары нақтыланды. Елбасының жыл сайынғы Жолдауларында жас­ тар ешқашан назардан тыс қалған емес, сондықтан да біздің студенттер биылғы Жолдауды жоғары қызығушылықпен қабылдады. Биылғы Жолдауға жастар жағының риза болғанына сенімім мол. Үкіметке 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап, стипен­ дия мөлшерін 25 пайызға арттыруды қамтамасыз етуді тапсырды. Үлгерімі жоғары студенттер мен оқушыларға қолдау көрсетудің тиімді жүйесін құру қажеттілігін айтты. Елбасы Үкіметке 2015 жылдың 1 шілдесінен бастап мүмкіндігі шектеулі жандар мен асыраушысынан айырылған жандарға берілетін әлеуметтік жәрдемақыны 25 пайызға арттыруды тапсырды. Осының барлығы халықтың әл-ауқатын

арттыру үшін жасалып жатқан қамқорлық екендігін облысымыздағы техникалық және кәсіптік білім беру мекемелері ұжымдары айқын сезініп, Елбасы саясатын әрқашан қолдайды. Мемлекеттік тілдің мәртебесін арттыру, барлық ұлттар мен ұлыстар­дың тілін, мәдениетін және салт-дәстүрін дамытуға барынша жағдай жасау, қазақ тілі бүгінде ғылым мен білімнің, интернеттің тіліне айналды, қазақ тілін даудың тақырыбы емес, ұлттың ұйытқысы ету турасында айтқан ойлары мен жоспарлары баршамызға терең ой тастады. Елбасы Жолдауы – еліміздің бірлігін нығайтып, өркениеттілігімізді дәлелдеп, болашаққа нық қа­ дам жасауға жұмылдыратын құжат. Сондықтан Елбасының Жолдауын қолдай отырып, тиісті тап­ сырмаларды тыңғылықты атқаруымыз бүгінгі күннің басты талабы деп ойлаймын. Біздің мақсатымыз - Елбасы Жолдауын елге насихаттап, әрбір еңбек ұжымына, қарапайым халыққа ег­ жей-тегжейлі түсіндіру арқылы мәреге жетудің, Жолдауды мүлтіксіз орындаудың айқын жолын нақты көрсетуге үлес қосу. Елбасының Жолдауы­ мен қанаттанып, алдағы күндерге зор үміт артқан, білім беру, әлеуметтік қамқорлық саласындағы жаңалықтар Ж.Досмұхамедов атындағы педаго­ гикалық колледжі ұжымының жұмысына жаңа серпін беріп, елімізді одан әрі дамытуға, әлемнің дамыған елдерінің қатарына енуіне үлес қосатын, жоғары білікті, патриот мамандарды даярлау ба­ғытындағы өз жұмысын ертеңгі күнге деген зор сеніммен, абыроймен ұрпақтан-ұрпаққа жал­ ғастырамыз.

Гүлзада МОЛДАШЕВА, Тасқала аудандық «Намыс» жастар қоғамдық бірлестігінің төрайымы: - Елбасы биылғы Жолдауында «Қазақстан - 2050» стратегия­сын­да­ ғы алға қойылған міндеттердің мәнмағынасын ашып айтты. Стратегия­ ны үлкен екі кезеңге бөліп, елдің даму жолының сызбасын нақтылады. Сондай-ақ үстіміздегі жылға нақты тапсырмалар берді. Қазақ халқының мыңдаған жылғы тарихи тәжірибесінен, Тәуелсіздік жылдары жүріп өткен қазақстан­дық жолдан туындаған «Мәңгілік Ел» ұлттық идея­сы жа­

рия етілді. Бір мақсат – бұл «Мәңгілік Елді» нығайту, біздің Отанымыз – Қазақстанның тәуелсіздігін нығайту! «Мәңгілік Ел» болу үшін ең басты қажетті нәрсе – халқымыздың бірлігі. Қоғамдық келісім, тұрақтылық, татулық. Осыған біз ұйытқы болып, осы идеяның басы-қасында жүруіміз керек. «Қазақстан - 2050» Стратегиясын орындау Ота­ нымыздың әрбір патриотының азаматтық парызы мен борышы деп білеміз. Қазақстан халқын Елбасы алдымызға қойған ұлы міндеттерді іске асыру, қасиетті қазақ жерін­ де парасатты қоғам құру мақсаттары айналасын­ да ұйысуға, жастарды жұдырықтай жұмылуға шақырамын!

6

иман Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Бәйгеге қатысайық!

«Мәулiт» – араб сөзі, қазақша“ туған күн” мағы­насын білдіредi. Бұл – Аллаһ Тағаланың ең сүйiктi пендесi, елшісі, пайғамбар Мұхаммедтің (с.ғ.с.) туылған күні.

, с е м е т а д а б и ғ Мәулітте ғибрат бар! Қазір «мәуліт оқу», «оқыту» дегенді көп қолданамыз. Өкінішке орай, мұны әуелі «мәуліт оқыту» түсінігімен қол­ данғаны рас. Бұлай айту дұрыс емес. «Мәуліт болады» немесе «мәуліт жа­ сайды» деген дұрыс. Ғибадатты жақсы түсінген адамдар да баршылық. Мәу­ літ оқытуды Құран-Кәрім оқытумен теңестірмеу керек. Сондықтан әр жылы рабиүл-аууәл айында әз Пайғамбар­дың мәулiтiн мерекелеп, Аллаһ Таға­ ланың сүйiктi пайғамбары Мұхаммед­ тiң (с.ғ.с.) үмметi етiп жаратқанына жамағат болып, шүкiрлер мен салау­ аттар айтып, осы айды мереке ететін ғұрпымыз бар. Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) Алла­ ның соңғы әрі ең абзал пайғамбары. Сонымен қатар өзін мұсылман са­на­ған әр еркек пен әйел, жасы мен кәрісіне, барлығына пайғамбардың (с.ғ.с.) өмірін, сипатын, мінез-құлқын дұрыстап үйренуі уәжіп. Имам Мүс­ лiм (р.а.) риуаят еткен хадисте: «Ай­ша анамыздан Сағад ибн Һишам (р.а.): – Пайғамбарымыздың (с.ғ.с ) әде­бі, мінез-құлқы туралы айтыңызшы», – деп сұрады. Айша анамыз оған: – Сен Құран-Кәрім оқымайсың ба?– дедi.

– Әрине, оқимын,– дейді әлгі са­ хаба. Сонда Айша анамыз: «Олай болса, Расулаллаһтың әдебі, мінез-құлқы Құран едi», – деп жауап берді» де­ лінген. Жалпы, әдеп, мінез-құлыққа Ислам үлкен-үлкен тараулар арна­ ған. Қасиетті Құран-Кәрімнің негізгі мақсаттарының бірі–адамды әдеп­ тілікке, көркем мінезділікке тәрбие­леу. Қасиетті Құран-Кәрімде дәріптел­ ген Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) бойы­ нан табылған ізгі қасиеттер адам бойына өз-өзінен қона қоймайды. Керісінше, пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадистері, сүннеттері, сипаттары, Расулаллаһқа (с.ғ.с.) қатысты әрбір мағлұматты және қасиетті ҚұранКәрімді көңіл қоя, оқып түсінумен, ізденумен, үйренумен, әрекет етумен адам бойына қалыптасады. Пайғам­ барымыз (с.ғ.с.) туралы оқымаса, Аллаһ елшісінен қалай өнеге алады? Шариғатты қалайша үйренбек? Ал мұның бәрін мұсылмандар білуі тиіс. Алла Тағала қа­

сиетті Құран­да пайғамбардан (с.ғ.с.) үлгі алуға, оған бойұсынуға әмір ет­ кен. «Ахзаб» сүресiнің, 20-аятында: «Расында, сендер үшiн, Алладан да, ақирет күнiнен де үмiт еткендер және Алланы көп еске алатын кiсiлер үшiн, Алланың елшiсi (Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбарда) көркем өнегелер (үлгі­лі қасиеттер) бар» делінген. Имам Ах­ мад риуаятындағы хадис–шарифте: “Көпшілік мұсылмандар жақсы деп санаған iс, Аллаh Тағала алдында да жақсы”, – делiнген. Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) үлгі тұ­туда, сахабалар өзінен кейінгі мұсыл­ мандардың баршасына үлгі. Олар Пайғамбар (с.ғ.с.) өмірінің әр сәтін, әрбір әрекеті мен шешімін жақсы білген, көзімен көрген. Әуелі мәуліт жырларын жаттаған топтардан Пай­ ғамбарымыздың (с.ғ.с.) туған күні қарсаңында жамағат білсін деген ой­ мен, Мұхаммедтің (с.ғ.с.) өмір тари­ хынан хабар беретін салауаттар ай­ тылсын деген ұсыныс түсті. Кейінгілер сахабалардан Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) туралы сұрап, біліп отырған. Одан кейінгілер Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ту­ралы кітаптардан оқып, үйренген. Содан үкім шығарып, өмір сүрген. Оқыған, білген нәрсесін басқаға ай­ тып, насихаттаған. Ислам ғұламаларының дені мәу­ літтің оқылуын бірауыздан құптаған. Оны көп ұлт өз тілінде жырлап, қаны­ на сіңіріп, салт-дәстүріне айналды­рып та үлгерді. Мысалы, мәуліт түрік­ ше де, өзбекше де айтылуда. Өзбек­ тің көбі өзбекше жазылған мәулітті, түріктің көбі түрікше жазылған мәу­літті жатқа біледі. Пайғамбар (с.ғ.с.) туралы жазылған мәуліттің ең кемін­ де төрт шумағын жаттап алған. Құ­дайға шүкір, қазақшасы да бар. Қа­ зақ тілінде мәуліттің бір емес, бір­ неше түрі бар. Соның бірі – әйгілі ғұлама Сәдуақас қажы Ғылмани ха­ зірет жазған «Мәуліт» кітабы. Онда Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) туғанынан бастап, дүние салғанға дейінгі өмірі төрт шумақ өлеңге сыйған. Осы қазақ тіліндегі мәуліт кітабы жайдан-жай жазылған жоқ. Ол өзбекке немесе түрікке арнап жазылған жоқ, оны Сәдуақас Ғылмани хазірет сіз бен бізге арнап, қазақша

жазды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) туралы шумақтарды жаттап алсын деп жазды. Алла ол кісіге разы болсын, сіз бен біз­ ге тауфиқ пен ғинаят берсін! Құран-Кәрімде Аллаһ Тағала «Ах­заб» сүресінің 56-аятында: «Пайғам­ барға (с.ғ.с.) Аллаһ рахымын төгіп, періштелер жарылқау тілейді. Ей, мү­ міндер! Пайғамбарға (с.ғ.с.) сендер де салауат айтып, сәлем жолдаңдар» деген. Сондықтан да әр жылы рабиғ әл-аууәл айында әз Пайғамбардың (с.ғ.с.) мәулiтiн мерекелеп, Аллаһ Тағала біз­ді өзiнiң сүйiктi пайғамбары хазреті Мұхаммедтiң (с.ғ.с.) үмметi етiп жаратқанына шүкір айтып, сүйiктi ха­ бибiне жамағат болып, салауат айтуы­ мыз аса құптарлық. Пайғамбарға (с.ғ.с.) салауат айтудың сауабы мол. Мәуліт жиынында салауат айтылғаны өте жақсы. Мәулітті салауат мағынасында түсіну де орынды. Мәуліт жиындары­ ның арқасында ел пайғамбарымызды жақыннан тани түсіп, махаббаттары арта берсе, нұр үстіне нұр. Қазiр мей­ рам көп мұсылман елінде аталып өтiледi. Мысалы, Мысырда, Түркияда, Пәкістанда, Өзбекстанда, Үндістанда және көптеген араб елдерінде ғылыми жиындар өткізіледі. Мәулiттiң атап өтілуіне ислам ғұламалары жоғары баға берді. Имам Науауи: “Жыл сайын Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) туған күнiне сәйкес келетiн осы күндерде iстеле­тiн садақалар, жақсылықтар және адам­ дардың бойынан көрiнетiн көркем мiнездiлiк пен қуанышты iстер–осы заманымыздың ең жақсы жаңалығы”, – деген. Жүнайд Бағдади: «Кiмде-кiм Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) мәулiтiне қатысып, оны ұлықтаса, ол шынында да, иманды, – деген. Хасан Әл-Басри (р.а.): «Менiң Ухуд тауындай алтыным болса, оны Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) мәулiтiн оқытуға жұмсар едiм», – деген. Аллаh Тағала елімізге, жерімізге бе­ рекетін жаудырып, халқымыздың кең пейілі мен ізгі ниетіне сай, бірлігіміз­ ге сызат түсірмей, жақсылығын нәсіп еткей! Тәуелсіздіктің тұғыры биік, мемлекеттің мерейі үстем, еліміздің егемендігі баянды болғай!

Мейрамбек Әбдірахманов, Орал қалалық «Тулбаев Мұхаммед-Ғариф» мешітінің наиб имамы, медресе ұстазы

Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) туған күні – Мәуліт мерекесіне орай ҚМДБ-ның БҚО өкілдігі мен Жалпақтал мешіті Орал қаласы және облыстағы барлық мектеп оқушылары мен студенттері арасында «Мұхаммед Мұстафа (с.ғ.с.) – жер бетінің ең ұлы тәлімгері, тәрбиешісі», «Мұхаммед және ғылым», «Ғибратқа толы ғұмыр» атты тақырыптарға шығармалар бәйгесін жариялайды.

Мәуліт мерекесінің басты мақсаты Мұхам­мед (с.ғ.с.) пайғамбарымыздың өнегелі өмірі мен өсие­тін насихаттау, салауаттар айту, жастарға иманды­лық қағидаттарын түсіндіру, оларды отансүйгіш­тікке, бауырмалдылық­қа, адамгершілікке, ата-ана­ны құрметтеуге және түрлі теріс ағымдардан сақ­тауға шақыру болып табылады.

Бәйге шарттары: - Жазылған шығарма «Times New Roman» қар­ пімен, 14 өлшемде терілген 5-7 беттен (А-4 формат­ ты) аспауы тиіс; - Компьютермен терілуі және қазақша болуы шарт; - Шығарманың нақты қайнар көздерге негізде­луі міндетті; - Шығарма авторының аты-жөні, мекенжайы және телефон нөмірі толық көрсетілуі керек. Бәйгеге арналған шығармалар 2014 жылғы қаң­ тар айының 31-іне дейін bko-oral@mail.ru және zhalpaktalmechit@mail.ru электронды поштала­ры­на жіберілуі тиіс. Бәйгенің жүлдесі: Бірінші орын (1 адам) – 15 мың теңге, екінші орын (2 адам) – әрқайсысына 10 мың теңге, үшінші орын (1 адам) – 5 мың теңге. Бәйге қорытындысы 2014 жылдың 1 ақпаны кү­ні 11.00 сағатта Орал қаласындағы облыстық қа­зақ драма театрында өтетін Мәуліт имандылық кешінде жарияланып, жүлде табыс етіледі. Кешке кіру тегін, бағдарламада ақындар айтысы, иләһи ән-жырлар, терме мен күйлер бар.

ІЛІМ-БІЛІМ oral_oniri@inbox.ru

Өткен желтоқсан айының 20-26 аралығында Сауд Арабиясының Медина қаласында Ислам елдерінің инженерлік институттары Федерациясының (FEIIC) XII Бас ассамблеясы өтті. Оған ҚР Ұлттық инженер­ лік академиясы Батыс Қазақстандағы филиа­лы­ ның төрағасы, «ҚазИИТУ» ғылыми білім кешенінің пре­зиденті, академик Ақ­ серік Әйтімов аталған ака­ демияның Алматыдағы бас мекемесінің бір топ ғалымдарымен бірге қатысып қайтты.

Д

үниежүзілік шарадан көп­теген жаңалықтарға куә болып келген А.Әй­ тімов сапардан келген соң өз ойын қаламыздың инженерлері мен ға­ лымдары арасында ортаға салып, алған әсерлері жөнінде әңгімелеп берді. «Мединада Ислам елдері­нің инженерлік институттары Фе­ дерациясы Бас ассамблеясының өтуі, бұл қаланың ислам әлемін­дегі мәнінің өте жоғары екендігі­нің тағы да бір куәсі болғандай. Бұның өзі біздерге үлкен жауап­ кершілік жүктейді, - дейді Ақ­серік Сарыұлы. – XXI ғасырдың екін­ші онжылдығы бір жарым мил­лиард­тан астам адамды қамти­ тын мұсылман елдері үшін ай­тар­ лықтай сынақ жылдары болғаны рас. Жаhандық қаржы дағда­ры­ сының салдарынан өрбіген сая­­сат, экономика және әлеумет са­ла­сындағы болып жатқан үдеріс­тер­­ ден бәріміз де хабардармыз. Мі­не, осы жаңа заман талқысы­ның жағдайында өмір сүре біліп, алға қарай дамып және ондағы өзі­міз­ дің тиісті орнымызға ие болуы­ мыз үшін, ислам елдерінің өзара қарым-қатынасын одан әрі жүйе­ лі түрде жақсарта түсуіміз ке­рек, соның ішінде экономикамызды әл­дендіру мәселесінен бастауы­мыз қажет деп ойлаймын». Жылма-жыл Бүкіләлемдік ис­ лам экономикалық форумдары өт­­кізілуде. Исламның қаржылық сек­торы, әлемнің басқа елдерінің банк­теріндегі қалыптасқан бизнес­тер­мен салыстырғанда бір жа­рым есе жедел дамуда. Ол әлемдік әріп­тестік құрылымдардың біздерге деген назарының заңды түрдегі бетбұрысын туғызып, эко­но­мика­ лық дамуға қажетті мықты база­ның жасақталуына септігін тигі­ зеді. Ал бұл дамудың өзекті бағытта­ рының бірі ретінде жеделді тех­но­логиялық дамуды айтсақ, ол, өз­­деріңіз білетіндей, қазіргі өмірі­ міздің аксиомасына айналды. Міне, тек осында ғана біздер­ дің сіздермен бірлесіп жұмыла ат­ қаратын саламыздың бас қағида­сы жатыр, ол дегеніміз – инже­ нерлік іс, өндіріс, білім беру жә­не білікті мамандарды даярлау­ды одан әрі жақсарту және күшейту деген ойға келді әңгімелеуші. Бұл алған бағытта бірлесіп қи­мылдауға біздер үшін жақсы мүмкіндік құралы бар, ол – Ислам елдері инженерлік институтта­ рының Федерациясы. Бұл Феде­ рация Ислам әлемі елдерінің тех­ никалық, технологиялық және эко­номикалық прогрестерінің да­ муына байланысты мәселелерді шешу бағытындағы қызмет жасап жатқан ғалымдар мен инженер­

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

7

ы л а д й а П кеңес Егер қолыңыздан инені түсіріп алсаңыз, оны магнитпен іздеп көріңіз.

Ислам әлемін инженерия қызықтырады лердің басын біріктіруде өз рө­лінің маңыздығын айқындай түсу­ де. Ол ғылымның ең бір алдың­ғы қатарлы жаңалықтарын прак­ тикада қолдануға және жаңа тех­ника мен технологияларды жа­сақ­ тап өмірге енгізуге бағытталған мыңдаған адамдарды құрайтын ин­женерлер корпусының күшін біріктіре және жоғары білікті ин­ женер мамандарды дайындау­ды ұйымдастыра білді. Осы ар­қы­ лы ол біздерге өздеріміздің ғы­лыми және инженерлік же­тіс­тік­­­теріміздің, сонымен қатар тә­жі­ рибе мен жаңа ұсыныстар алмасу механизмінің тиімді жұмыс жа­ сауына мүмкіндік туғызады. Жә­не бір айта кететін жай, бұл тек қана мұсылман елдері арасында ғана емес, оның бүкіл алдыңғы қа­ тарлы дамыған елдерге де қаты­сы бар деп айтуға болады. Себебі біз олардың да қол жеткізген же­тістіктерін тиімді пайдалана бі­луі­ міз керек деп ойлаймын. Қазақстан Республикасы, оның басшысы Президент Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ислам елдері­ мен қарым-қатынасты дамытуға аса мән беріп отыр. Қазақстан Ис­ лам Конференциясы Ұйымында төр­­ағалық етті, бұл ұйым кейіннен Исламның Қарым-қатынас ұйымы болып өзгергенін білеміз. Соны­ мен қатар еліміз VII Бүкіләлем­дік ислам экономикалық фору­ мын өткізіп, онда жүйелі және ын­талы ұсыныстарды қатысушы­лар­ дың алдына тартып, нәтижесін­де, ұтымды шешімдер қабыл­дан­ ғаны белгілі. Қазақстан Республикасында Ис­­лам қаржыландыруын дамыту­дың 2020 жылға дейінгі Жол карта­ сы жасақталды, бас әріптесіміз бо­лып саналатын Ислам даму бан­кісімен 2013-2015 жылдарға ар­нал­ған Еларалық қарым-қаты­нас стра­тегиясына қол қойылды.

М

емлекет басшысы Н.На­зар­баев­тың тап­ сырмасымен Орта Азия және ТМД елдеріне бағыттал­­­ған Ислам қаржыландыруы­ның ай­ мақ­тық орталығын ашу жө­ніндегі жұмыстар жүріп жатыр. Ислам қаржыландыруының ең басты бағыттарының бірі ретін­де индустриалдық-инновация­лық да­му үрдісінің болуы бір жағы­­нан, қуанарлық жағдай болса, екін­ші жағынан, ол экономикамыздың тұрақты және ұтымды дамуы­ның көзі деп білеміз. Бұл тәжіри­бе­ нің басқа да Ислам елдері үшін қызықты болуы сөзсіз.

Өткен екі жыл қатарынан біз Ислам елдері инженерлік инс­ти­тут­тарының Федерациясында төр­­­ағалық қызмет атқарып кел­дік. Федерацияның (FEIIC) штабпәтері Қазақстанда, Алматы қала­ сында орналасты, ол міндетті рес­­публикамыздағы инженерлік қыз­ метті шоғырландыратын және елі­міздің бүкіл алдыңғы қатар­лы ин­ женерлері мен ғалымдарының басын біріктіретін Қазақ­стан­ның Ұлттық инженерлік академиясы атқарды. Шын мәнінде, Қа­зақ­стан егемендік алғаннан бергі алғаш­қы күннен бастап біздің ака­де­ миямыз Федерацияның (FE­IIC) мү­­шесі атанып, Ислам елдерімен қа­ рым-қатынаста үлкен белсенділік көрсетті деп айтуға болады. Осыдан 14 жыл бұрын біздер Қазақстанда Ислам елдері инже­ нерлік институттарының Федера­ циясының Бас ассамблеясының VI сессиясын және «Ислам елде­ ріндегі жаңа технологиялар» та­қырыбында халықаралық кон­фе­ренциясын өткізуді ұйымдас­тыр­­дық. Алматы қаласында осы­ған дейінгі ХІ Бас ассамблея өткі­зіліп, Орта Азиялық аймақтық жа­­ңа офис іске қосылды. Құрамы­ на Қазақстаннан басқа, Әзір­бай­ жан, Өзбекстан, Қырғыз­стан, Тә­жікстан және Түркіменстан кі­ре­тін бұл аймақтық офистің жұ­мы­­ сында, өздеріңіз білетіндей, ха­лықаралық инженерлік орта­лық құрудың жобасы алғашқы рет тал­­қыланды. Академия ғалым­да­ ры Федерацияның (FEIIC) ұйым­дас­тыруымен өткізілетін барлық шаралаға дерлік белсенді қаты­ сып, Ислам елдерінің ғылымитехникалық қарым-қатынас жө­нін­дегі Тұрақты комитетінің (СО­ МSТЕСН) жұмысына айтарлық­тай үлес қосып келеді. Біздің акаде­ миямызда тек қана Ислам елдері­ мен ғана емес, сонымен қатар Жер беті континентіндегі басқа да дамыған мемлекеттермен ха­ лықаралық ғылыми-инженерлік бай­­­ланысты дамытуда ауыз тол­ тырып айтарлықтай тәжірибе жи­ нақталды. Осы тәжірибені біздер Ислам ел­дері инженерлерімен бір­лесіп атқаратын іс-қимылы­мыз­дың өркендеуіне қызмет ет­уін қол­дай­мыз. Жалпы, Федера­ цияға (FEIIC) төрағалық ету шең­берінде көп­теген ұйымдасты­ру­­­­шылық, ғылы­ми, инновация­лық жә­­не басқа да шаралар өткізілді. Олардың бәрі де Ислам елдері ин­ женерлік корпусының жұмысын

біріктіруге, инженер мәртебесінің көтерілуі­не, біздің елдеріміз үшін ахуалды ба­ғыттағы ғылыми зерт­ теулерді ұйымдастыруға арналды. Осы жылдар ішінде біздердің қарым-қатынасымыздағы негізі қа­ланған жаңа ұсыныстар алдағы уа­қытта да жалғасын тауып дами түсетініне сенімім зор. Қазіргі таң­да біздердің алдымызда инже­нер­ лік құрылымның белсенді қаты­суын­сыз шешімінің табылуы екі­талай болатын үлкен міндеттер мен тапсырмалар және ұйым­дас­ тырушылық жұмыстары тұр.

О

лардың қатарында – ин­ститут­тандырылу жә­не басқару жүйе­сін оңтай­ландыру, соның ішінде, өнді­ріс секторын, энергетиканы да­мыту, атап айтқанда, қайтадан жандан­дырылатын энергия көзде­рін қол­да­ну, өндірістің энер­гиялық тиім­ді­лігі, қуат үнемдеу технология­ лары және қоршаған ортаны қор­ғау мәселелері. Осы сұ­рақтың бә­­рі дерлік Астанада «Болашақтың энергиясы» атты ұран аясында өте­тін Бүкіләлемдік «ЭКСПО-2017» көрмесінде толық қамтылған. Бұл аталған шараға ҚР Ұлт­ тық инженерлік академиясының Батыс филиалы, атап айтқанда, оның базасы болып табылатын «ҚазИИТУ» ғылыми білім кешені­ нің де айтарлықтай атсалысып жатқаны рас. Өзектілігі жағынан кем түспей­ тін тағы бір мәселе, ол қазіргі кез­де жиі айтылып жүрген халал ин­ дустриясы, оны негізгі экономи­ камен жақындату мәселесі, азықтүлік және ауыз су қауіпсіздігі жә­ не т.с.с. сұрақтар. Бұл сұрақтар­дың бәрі де жа­hан­дық сипат ала­ды және оны біз бәріміз өзара ақыл­дасып, ха­лықаралық деңгей­ де шешуіміз керек. Ислам елде­рі инженерлік ин­ституттарының федерация­сының алдағы уақытта да осындай ауқымды мәселелер­ ді шешуде жүйелі белсенділік та­ нытатындығына се­німдімін.

Сайранбек АХМЕТОВ, ҚР Ұлттық инженерлік академиясының Батыс Қазақстан облыстық филиалы төрағасының орынбасары, ҚР ҰИА академигі, «ҚазИИТУ» ҒБК ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор

Балтаның жүзі қайырылмауы және мал-жанды оқыс жарақаттамауы үшін оның жүзіне түтіктің тілінген (шланг) кесіндісін кигізіп қойған жөн.

Қайшыны өткірлеу үшін зімпараны (наждак) 6-7 рет аударыптөңкеріп қисаңыз жетіп жатыр.

Алюмин ыдыстарды нашатыр спирті немесе сабын қосылған ыстық суда жуса, май қалдықтары тез кетеді. Ал қарайып кеткен алюмин кастрюльді тазалау үшін оны 3-4 ас қасық сіркесу (уксус) қосылған сумен толтырып, 10-15 қайнату керек.

8

естелік Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Нарыннан шыққан дарын

Жүрегін бұлбұл етіп сайрататын, Жыр төкті жарты ғасыр Қайрат ақын.

И

ә, ақын Қайрат Жұ­ма­ ғалиевтың «Тұңғыш» атты өлеңдер кітабы мен «Жарық дүние» деп аталған соңғы жыр жинағы аралығында елу жылдай уақыт жатыр. Бұл де­ геніңіз бір адамның ғұмыры ғой! Өткен ғасырдың алпысыншы жылдарында қазақ әдебиетіне өте тегеурінді топ келіп қосылған бола­ тын. Алтайдан Атырауға, Алатаудан Ақ Жайыққа дейін көсіліп жатқан ұланғайыр қазақ даласының әр пұшпағында туып-өскен бұл буын, бір жұтым сүт пен бір үзім нанның қадірін білетін, өртеңге шыққан өлең шөптей шымыр, сонымен қатар сезімталдығымен ерекше­ леніп тұратын. Себебі олардың балалық шағы сұрапыл соғыспен тұспа-тұс келіп, тағдыр тауқыметін тым ерте арқалауларына тура кел­ ді. Олар ержете келе, «сен де бір кірпіш дүниедегі» өз орындарын тауып, арманда кеткен әке-ағалары көріп үлгермеген жақсылық атау­ лыны бастан кешіріп қана қоймай, өмірді өрге сүйреуге атсалысу­ ды мақсат тұтты. Қайрат ақын сол жоғарыда айтылған тегеурінді топтың қатарында тұрады. Адам ақын болғысы келгендік­ тен ақын бола алмайды. Табиғат сыйлаған қасиетті дамыту арқылы ғана жыр тұлпарының тізгінін ұстаса керек. Ақын әсерлердің «қоймасы» іспетті. Бұл орайда өмірбаяндық жәйттер ерекше мән-мағына, ма­ ңызға ие болмақ. Ақын неғұрлым тағдыр талқысына түсіңкіресе, соғұрлым шығармашылық ауқымы кеңіп, туындылары шынайы, маз­ мұнды бола түседі. Біз Қайрат ақынның өлеңдерін оқыған сайын басынан кешкен, сол арқылы се­ зінген, түйсінген жағдайларды жү­рек арқылы өткізіп, санамызға сі­ ңіреміз. Ақын Қайрат Жұмағалиев қа­ зіргі Бөкей ордасы ауданына қа­ расты Жиекқұм ауылдық кеңесі аумағындағы Бесқұдық деген жер­ де 1937 жылдың 16 қыркүйегінде дүниеге келді.

1937 жыл! Тарихта «отызыншы жылдардың ойраны» деген атаумен

белгіленген қаралы кезең еді бұл. Қайрат ақынның тағдыры ауыр бо­ ларын меңзегендей еді туған жылы. Төрт жыл өткенде, Ұлы Отан соғысы басталды. Бала Қайрат мектеп есігін ашқанда, іргеде дерлік жердегі Сталинградта кескілескен ұрыстар жүріп жатты. Соғыс жеңіспен аяқ­та­ла тұрса да, шаттықтың ауылы алыста болатын. «Соғысты қала­ма­ саң, соғысқа даярлан» дегендей, Нарын өңірі әскери сынақ алаңы­ на айналып, қалың ел Оңтүстік Қа­зақстан облысына күшпен қоныс аударылды. Көппен бірге бала Қай­ рат анасының етегінен ұстап, атаме­ кен, бабажұрттан тамырын жұлып, екі көзі боталап кете барды. Қан­ жылым суында құрты құжынаған оңтүстік өлкеде нарындықтар қы­ надай қырылды. Жаратқан бола­шақ ақын Қайратты сақтап қалды. Кейін ол былай деп жазды: ... Бұлтты болды бейбіт өмір аспаны, Біз дегенде қабағын бір ашпады. Жүк поезы Тәшкенттен асырып, Мақтаралға бізді апарып тастады. Күйіп тұрған тамызға жұрт шыдамай, Ауа райы, Арық суы ұнамай Әр күн сайын 4-5 адам өледі, Ордалықтар қырылғаны қынадай. Өтсе-дағы жастық шағым арынды, Деседі жұрт қаламгерсің қарымды... Елу жеті жыл бойында Түсімде Көріп жүрдім Ақ Жайықты, Нарынды. Бұл Қайрат ақынның соңғы кез­ дерде қағазға түсірген жыр жол­ дары. Балалық шағы шерменделікте өткен болашақ ақынға тағдырдың оң қабақ танытқан тұсы – Алматы­ ға келіп, атышулы білім ордасы – Қазақтың Мемлекеттік универси­ тетіне оқуға түсуі еді. Ол өзін зын­

даннан жарық дүниеге шыққан­дай сезінген болатын сол кезде. Өмірде көп қағажу көрген адам­ ның ынжық болып өсуі әбден мүм­кін. Жоқ! Қайрат ойлы оғлан бола­ тын. Университетте оқуын тағдыр сыйы деп қабылдап қана қоймай, Жаратқан беріп отырған мол мүмкіндік екенін зерделей білді. Биік мақсаттарға қол артуды мақ­ сат етті. Университеттегі әдебиет бір­лестігіне академик-жазушы Мұх­ тар Әуезов жетекшілік ететін. Бір­ лестік старостасы сол кезде сәм­ бі талдай солқылдаған бозбала, болашақ классик қаламгер Әбіш Кекілбаев болатын. Әуезов ауди­ ториясында басталған достық ал­ пыс жылға созылды. Қайрекең мен Әбекеңнің бір-біріне деген қимас көңілдері кейінгі буын өкілдері­ не үлгі тұтарлық десек, асырып айтқандық болмайды. Университеттегі әдебиет бір­лестігі болашақ әдебиет кадрла­ рының ұстаханасына айналды. Кейіннен бір оқу тобындағы сту­денттердің 60-70 пайызы қалам­ герлер қатарын нығайтып, ел та­ ныған ақын-жазушы болды. Өлең өлкесіне имене кірген бозбала Қайрат Жұмағалиев 1959 жылы республикадағы бірденбір көркем әдебиет баспасы «Жа­ зушыға» кіші редактор болып қызметке орналасты. ткен ғасырдың елуінші, алпысыншы, жетпісінші жылдары қазақ поэзия­ сының өте бір дәуірлеген кезеңі болып есептеледі. Тайыр Жароков, Ғали Орманов, Әбділдә Тәжібаев, Қалижан Бекхожин, Хамит Ерға­ лиев, Сырбай Мәуленов, Жұбан Молдағалиев, Ғафу Қайырбеков, Қадыр Мырзалиев, Мұқағали Ма­ қатаев, Тұманбай Молдағалиев, Жұмекен Нәжімеденов, Сағи Жи­енбаев, Төлеген Айбергенов, Жан­ ғали Набиуллин... Ақын Қайрат Жұмағалиевтің осынау дүйім дүл­дүлдермен қанаттаса жүріп қалам қайратын танытуына тура келді. Енді бұл жеңіл шаруа емес-ті. Ол кезде кітап түгіл, мерзімді бас­па­сөзде жарияланған жекелеген өлең­дердің өзі еленіп, сын көзімен таразыланып жататын. Жас ақын Қайрат Жұмағалиев­ тың тырнақалды туындыларына ақиық ақындар Әбділдә Тәжібаев, Қалижан Бекхожин, Хамит Ерға­ лиев оң қабақ танытып отырды.

1964 жылы шыққан «Тұңғыш» кіта­ бы қазақ поэзиясына жас талант­тың келгенін паш етті. Іле-шала «Жанар» (1967), «Перзент үні» (1969) жыр жинақтары дүниеге келіп, әдебиеттің тұрақты кадры­на айналып, СССР Жазушылар ода­ғының мүшелігіне қабылдан­ды. Ақын Қайрат Жұмағалиевтың 1986 жылы шыққан «Сәске» таң­ дамалы өлеңдер жинағы аға бу­ ын қатарына қосыла бастаған то­ лысқан таланттың қалам сілтесін танытты. Қайрат - лирик ақын. Азаматтық лирика, көңіл күй лирикасы, та­ биғат лирикасы, махаббат лири­ касы, осылардың қай-қайсысы да ақын шығармашылығынан мол орын алып, жалпы қазақ поэзия­ сын байытып тұр. Мұқият оқыған адам Қайрат ақынның өлеңдерінен

Ө

нәзік мұң тінін байқар еді. Негізі, поэзия дегеніңіз шалқар шаттықтан гөрі, көңілдің көлеңкелеу жағына барыңқырауға тиіс. Сонда ғана сезімнің нәзік қылын шертіп, са­ наға сәуле түсіреді. Тасыраңдаған жырсымақтар көзбен оқылғанмен, жүрекке жетпейді. Қайрат ақынның өлеңдері осыдан сақтандырып тұ­рады. Қаламгердің отыздан астам төл кітабы жарық көрді. Ол қоғам­ да болып жатқан жаңалықтар мен құбылыстарды жырына арқау етіп, ақындық көзқарасын білдіріп отыр­ ды. Қайрат ақын өзін қоршаған ортаның хал-ахуалын тамыршыдай дәл білуімен ерекшеленеді. Нағыз сөз зергеріне лайық сұңғылалық танытып, оқырманды жасампаз­дыққа, бауырмалдыққа, тазалыққа, яғни адамдыққа үндейді. Қайрат ақынның өлеңдері мен поэмала­ры Қазақстан жазушылары құ­рыл­тай­ларының биік мінбесінен дәріптел­ геніне өзіміз талай куә болдық. Ақын Қайрат Жұмағалиев ау­ дарма саласында да жемісті еңбек етіп, ежелгі, ортағасырлық, қазіргі озық әдебиет үлгілерін қазақша сөйлетті. Өзінің төл туындылары да шет ел тілдеріне аударылды. Ақын Қайрат Жұмағалиев белгі­лі баспагер болатын. Ол 1959 жыл­ дан 1992 жылға дейін «Жазушы» баспасында еңбек етіп, кіші редак­ тордан бас редактордың орынба­сарына дейінгі жолдан өтті. Осы ұзақ мерзім ішінде қаламгер жүз­ деген авторлардың кітабын сара­ лап, оқырмандарға жол тарттырды. Және бір айта кететін жәйт бар. Алматыдан алыста тұратын, сыбаға­дан қағылып қала беретін жергі­ лікті ақын-жазушылардың кітап­ тарын шығаруда баспагер Қайрат Жұмағалиев біраз игі істер тын­ дырды. Ол бас редактордың орын­ басары болып тұрғанда көптеген ұжымдық жинақтар құрастырылып, жас ақындардың топтама өлеңдері кітап жүзін көрді. Ақын Қайрат Жұ­мағалиев республикалық теледи­ дардың бас редакторы лауазымын­ да болған кезінде көгілдір экран арқылы Қазақстанның жетекші ақын-жазушыларымен сұхбаттар өткізіліп, шығармалары кеңінен насихатталды. Қаламгер 1993-1996 жылдар аралығында Қазақстан Парламен­ті Сенатының аударма-редакция­ лық бөлімінде сектор меңгеруші­ сі, кеңесші қызметтерін атқарып, ел өмірінде ерекше маңызға ие Заңдар мен басқа да құнды құ­ жаттардың мемлекеттік тілге са­ палы аударылуына айтарлықтай еңбек сіңірді. Қайран Нарыннан қапыда қол үзген Қайрат ақын, әсем Алматы­ да, ай дидарлы Астанада тұрса да, кіндік қаны тамған өңірді ұмыта алмады. Күндіз есінен, түнде тү­ сінен шықпайтын. Қанша өлең ар­ нады! ... Мұндайда дереу көзін кім іледі, Қиялмен тербеп шілде түні мені, Жатушы ек жамырасып жұлдыз санап. Жұлдызы Нарын құмның тым ірі еді. Көз алмай қарап жатып бәрі аспанға,

Шат көңіл Күмбез көкпен жанасқанда Тоқтаймыз Ең жарық жұлдыздарды «Менікі!» «Менікі!» деп таласқанда. ... Оралмас балалығым өтті дағы, Көңілге тәтті қиял көп тұнады: Көрсем деп әлемнің нән жұлдыздарын Нарынға барып қайтқым кеп тұрады... ә , араға елу жеті жыл салып Қайрат ақын Оралына оралды. Ол бес-ақ үйлі Бесқұдық ауылы біл­ген жадау көңіл, жүдеу өң, жыртық иін бала болып кетіп, ата жасындағы қалың қазақ елі таныған абыз ақын болып келіп, жерлестерінің ыстық құшағына енді. Қайрекеңнің екін­ші тынысы ашылып, «Жарық дү­ние» атты көлемді жыр жинағын ұсынып та үлгерді. Бұл ақын аға­мыздың аққу әніндей соңғы қош­ тасу кітабы болып шықты. Ол жа­ рық дүниені тірілерге аманаттап, мәңгілікке көз жұмып, «Анашым» деп әнге арналған өлең шығарып, алақанында аялаған анасы жатқан топырақтан байыз тапты. Ақынның мыңсан жерлестері сүйегінің Ақ Жайық атырабында жерленуін қалағаны имандай шындық. Алай­да ақын ағамыздың анасының қа­ сына жерленуі екі өмір шындығын мойындайтындар үшін өте орын­ды іс болды. Анасы Қайратты өмір­ ге әкеліп қана қойған жоқ, өмір бойы жалғыз ұлының «оққағары», дұрысы киесі іспетті болды. Кіндіктен жалғыз болған Қайрат ақынның ұрпақтары, Құдайға шү­кір, өсіп-өнуде. «Екі жақсы қосыл­ мас» деген сөз бар. Осы дұрыс па? Иә, Жаратқан қолдаса, екі жақсы қосылады. София жеңгеміз елу жылдан астам уақыт бойына Қай­рат ақынға адал жар болып қана қоймай, шығармашылық қызметін­ дегі арқасүйері бола білді. Жоражолдастың тілін тапқан, енеге жақ­қан келін бұл күндері өзі ақ жаулықты ана болып үлкен әулет­ тің басшысына айналып отыр. Қайрат ақынның өміріне серік, әр күніне көрік болған дос-жа­ рандары Алматыда да, Астанада да баршылық екені даусыз. Ол Орал өңіріндегі ескі достарымен қайта қауышып, аз уақыт ішінде көптеген жаңа қимастармен және сыйластармен табысқан болатын. Қалам ұстаған қауым оны аға тұ­ тып, игі қасиеттерін өз бойлары­на дарытуға тырысатын. Ақын Қайрат Жұмағалиев фә­ ниден бақиға көшті. Өзі кетті, өлеңдері қалды. Өткен ғасырдың сонау елуінші жылдарының басын­ да Нарыннан жылай-жылай кеткен бала кейін көрнекті ақын болып қалыптасты. Өмірінің соңғы жыл­ дарында туған жерінің топырағын басып, суын ішіп, ауасын жұту ба­ қытына ие болды. Демек, Қайрат ақын Жаратқанның назарында болған жан иесі деуіміз керек. На­ рыннан шыққан дарынды берісі жерлестері, әрісі тұтас қазақ елі ұмытпақ емес. Пейіште нұрыңыз шалқысын, аға!

И

Айтқали НӘРІКОВ, ақын

ел-жұрт oral_oniri@inbox.ru

Күрсінді кәрі Нарын... Ақын Қайрат Жұмағалиевке

Бар-жоқтан мына өмірді құрап еді, Егілмей қалай енді тұрар елі. Арқырап келе жатып ақ өлеңнің Сүрінді тағы да бір Құлагері. Білмеймін енді таппас-табарымды, Жас жуып кетті-ау мына жанарымды. Күрсінді кәрі Нарын, оу, Қайреке, Есітіп естілмегір хабарыңды.

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

«Ақ тұлпарға» ат мінгізді Өткен сенбі күні облыстық қазақ драма театрында ақын әрі журналист Мұнайдар Балмолданың «Көзім тұны көрікті ой, рухым дала!» атты шығармашылық кеші болып өтті.

А

қынның 45 жылдық мерейтойына орай ұйымдастырылған кеш жігерлі жыр мен сазды әуен­ге толы болды. Көрермен залы­на ел таныған белгілі тұлғалар да, қарапайым халық та көп жи­нал­ды. Қазақ драма театры ар­тис­терінің орындауында ақын­ның «Көк бөрі» және «Ақ тұлпар» жыр жинақтарынан өлеңдер оқылды. Кеш иесінің өзі де сах­ наға көте­ріліп, жырсүйер қауым­ ға өз шы­ғармаларын жолдады. Ақынның өлеңдеріне жазылған

Жәнібек ауылының

Білуші ек тура жолдан таймасыңды, Жүрегің бейне сенің айна сынды. Бердің де атын мәңгі туған жердің, Қалдырдың артыңа, аға, Айбасыңды.

тұрғыны

Анаңды ғұмыр бойы қақтың бағып, Тілеумен амандығын бұршақ тағып. Анасын аялаған қайран ақын, Анаңның қойынына жаттың барып.

Бақұл бол, аға!

жеке кәсібін

Закария СИСЕНҒАЛИ, ақын, Жаңақала ауданы

әндерді жергілікті сазгерлер мен әншілер Марат Сарбөпеев, Ербол Ақбасов, Ернар Өмірәлі, Медет Оразов, Қазыбек Жексе­ нов, Әділ Ахметов, тағы басқала­ ры әсерлі орындады. Кеш барысында мерейтой иесіне ақ тілегін арнағандар аз болмады. Ақын, халықаралық «Алаш» сыйлығының иегері, Қа­зақстан Жазушылар одағы БҚО бөлімшесінің жетекшісі Ақұштап Бақ­тыгереева кеш иесінің иығы­на тұтас түркінің тотеміне ай­ налған көк бөрінің терісін жап­-

ты. Сондай-ақ профессор Серік­­қали Шарабасов, облыс­тық мәс­лихаттың де­пута­ты Аманжол Зи­нул­лин, облыстық тіл­­дерді дамыту басқарма­ сы­­ның басшысы Махам­ бет Ихсанғали, Жаңа­қа­ла аудандық мәс­ли­ха­­ты­­ның хатшысы, ақын Зака­рия Си­сен­ғали т.б. ақынға игі ниетін арнады. Жаңа­ қалалық жерлестері Мұ­най­ дарға ат мінгізді.

Төрехан КӘРІМБАЙ

«Цех ашсам, 6 адамды жұмыспен қамтыр едім...»

Қайда енді, қайда кетті Қайрат ақын, Шабытты шырқ үйіріп ойнататын. Кеттің бе іздеп әлде ағаларды, Он сомды Қайратсыз да сайрататын. Бұл өмір Софияға дейінгі – деп, Айтушы ең айтылмайтын сырыңды кеп. Ынтықсақ, сыбырлаушы ең ақырындау, - Ол күндер Софиямен үзілді – деп.

9

Бауыржан Досқалиев шаруаға бейімділігінің арқасында дамытып алды.

Қырықтың қырқасына келген бұл азамат 1990 жылдан бері Жәнібек колледжінде оператор болып жұмыс істейді. Бос жүр­ генді хош көрмейтін Бауыржан от жағу маусымы біткен бойда өз үйінің ауласында тас соғып, тұрғындар үшін қолжетімді ба­ ғаға сатады. Одан түскен қаржы­ға бұрнағы жылы Ақоба ауы­лы­ның бір тұрғынынан жүнді тай­лап буатын құрылғы сатып алып­ты. Ауыл тұрғындарының қолын­ дағы көктемде және күзде қыр­қылған қой жүнінің келісін 10 теңгеден алып, құрылғыны қон­ дырысымен буып Оралдағы «Аяз» ЖШС-на апарып сатады.

- Қойдың жүнін Ақоба, Ұзын­ көл ауылдарынан, сондай-ақ шалғайдағы Көлтабан, Тегісшіл елді мекендерінен де тасимын, дейді ол. - Сосын машина жал­ дап, аталған серіктестікке жы­ лына екі рет апарып, келісін 40 теңгеден тапсырамын. Оралға

бір барғанда 6-7 тонна буылған жүн апарамын. Жүннің бір ора­ мы 80-90 келі тартады. Жуырда жүн, тері тасуға және басқа да толып жатқан жұмыстарға пай­далану үшін жүк машинасын са­ тып алайын деп отырмын. Бауыржан қазір қой терісінің де бір данасын тұрғындардан 100 теңгеге сатып алуда. Бұл шикі­затты да Орал қаласындағы се­ріктестікке бір данасын 250 тең­геден тапсырып, отбасын асырау­ ға жетерлік табыс тауып қайтады. Соңғы екі жылдан бері ол сиыр терісінің бір келісін қысқы соғым кезінде тұрғындардан 80 теңгеге сатып алып, Оралға апарғанда келісін 160 теңгеден тапсырады.

– Мұның да табысы жаман емес, бір қатынағанда біраз пай­ да түседі, - дейді кәсіпкер біз­бен әңгімесінде. Малдың жүні мен терісін са­ тып, жеке жұмысымен айналы­сып жүрген азамат «Жұмыспен

қамту – 2020 жол картасының» ауылда кәсіпкерлікті дамыту ар­ қылы жұмыс орындарын ашу бағытына қатысып, осы екінші бағыт бойынша 3 миллион тең­ге несие алуды көздеп отыр. Осыған орай, ол несие қолына тимей жатып-ақ, Жәні­бек ауы­лы­ның оңтүстік бетке­йіндегі Водстрой елді мекені­нен жер сатып алыпты. Бағдар­ламаға сәйкес несие алғасын бұл жер­ ден жүн өңдеп, одан жамыл­ғы көрпе, төсек-көрпе (төсекше) және тағы басқа да жылы киім­ дер жасайтын цех ашуға ұмты­лыс танытып жүр.

- Осы жылдың алғашқы тоқ­санында, бұйырса, несие қолы­ма тиер деп отырмын. Сосын көктем шығысымен, қасыма кө­мекке екі жігіт алып, цех құры­ лысын бастаймын. Өзім де құ­ ры­лыс жұмыстарында бұрын іс­тегендіктен, бұл саланы бір кі­ сідей білемін. Водстрой елді ме­кеніндегі көлемі 500 шаршы метр сатып алған жерім тұрмыс­ қа қолайлы, су, газ, электр қуа­ты келіп тұр, - дейді ол. Кәсіпкердің зайыбы Айнұр да қарап отырмай, үйден төсекше жасап, тұрғындарға сатуда. Тө­ секше істеу үшін кездеме мата­ ны Оралға тері, жүн тапсыруға барғанда, Бауыржанның өзі са­ тып алады. Қолы епсекті, ісмер

келіншек биыл жазда өзі тіккен 50 дана төсекшенің әрқайсысын 4 мың теңгеден сатыпты.

- Қыста жүнді жуып, кептіру үшін уақыт көбірек кетеді, - дейді Айнұр. - Сол себепті де қыс мез­ гілінде айына тек бес төсекше ға­ на жасалады. Ал жаз кезінде айға бұдан екі есе, яғни 10 төсекшеге дейін, кейде одан да көп жасай­ мын. Бір төсекшеге 5 келі жүн ке­теді. Төсекшені тұрғындар ұза­тыл­ған қыздарының жасау-жаб­дығы­на алады. Бізге анда-санда Орал қаласының тұрғындары да тапсы­рыс беріп жатады. Енді бұл бұй­ ымдарды көршілес Ресей ауыл­ дарына шығарып сатқымыз келеді. Ерлі-зайыпты кәсіпкерлердің балалары өте тәрбиелі, еңбек­ қор болып өсіп келеді. Олардың алдыңғылары Орал қаласында­ ғы арнаулы оқу орындарында, соңғылары аудан орталығындағы мектепте оқып жүр.

- Елбасының тапсырмасымен қолға алынған мемлекеттік бағ­ дарламалардың халыққа пайда­ сы зор. Несие алып, кәсібімді ке­ңейтіп, өндірістік цех ашсам, 6 адамды жұмыспен қамтымақпын. Қор жинап алсам, істің барысы оңға басарына күмәнім жоқ, дейді өзіне сенімді азамат.

Нұрымбек ЖАПАҚОВ, Жәнібек ауданы

10

Қаулы-қарар Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

(Жалғасы. Басы газеттің 16 қаңтар №5 санында)

Мәслихаттың 2013 жылғы 13 желтоқсандағы №14-3 шешіміне 1 - қосымша

2014 жылға арналған облыстық бюджет

263 268

07

1

253 261

268

273

271

279

285 2

271

279

3

08

1

271

271

001 Жергілікті деңгейде облыстың жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшін және әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 017 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне арнаулы әлеуметтік қызметтер стандарттарын енгізуге берілетін ағымдағы ныса­ налы трансферттер 018 Үкіметтік емес секторда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру 037 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұмыспен қамту – 2020 жол" картасының іс-шараларын іске асыруға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 044 Жергiлiктi деңгейде көшi-қон iс-шараларын iске асыру 045 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақ­ сарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 067 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерінің және ұйым­ дарының күрделі шығыстары 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың ішкі саясат басқармасы 077 Мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыру Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 045 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне мү­ге­ дектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға берілетін ағымғы нысаналы трансферттер Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы Тұрғын үй шаруашылығы Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 047 "Жұмыспен қамту – 2020 жол" картасы бойынша қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Облыстың білім басқармасы 062 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­ мыспен қамту – 2020 жол" картасы шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 064 "Жұмыспен қамту – 2020 жол" картасы бойынша қалаларды және ауыл­ дық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 021 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­ мыспен қамту – 2020 жол" картасы шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы 015 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­ мыспен қамту – 2020 жол" шеңберінде қалаларды және ауылдық елді ме­ кендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың құрылыс басқармасы 014 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне мемле­ кеттік коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйлерін жобалауға, салуға және (немесе) сатып алуға берілетін нысаналы даму трансферттері 027 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне ин­ женерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалауға, дамытуға, жайластыруға және (немесе) сатып алуға берілетін нысаналы даму транс­ ферттері 072 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­мыспен қамту 2020" бағдарламасы шеңберінде тұрғын жай салу және (немесе) сатып алу және инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту және (немесе) сатып алуға берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы басқармасы 008 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне инженерліккоммуникациялық инфрақұрылымды жобалауға, салуға және (немесе) сатып алуға арналған нысаналы трансферттер 026 Көп пәтерлі тұрғын үйлерде энергетикалық аудит жүргізу 042 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­ мыспен қамту – 2020 жол" шеңберінде қалаларды және ауылдық елді ме­ кендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың дене шынықтыру және спорт басқармасы 010 "Жұ­мыспен қамту – 2020 жол" бойынша қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Коммуналдық шаруашылық Облыстың құрылыс басқармасы 013 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне коммуналдық шаруашылықты дамытуға арналған нысаналы даму трансферттері 030 Коммуналдық шаруашылығын дамыту 033 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері 058 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне елді мекендерді сумен жабдықтау жүйесін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы басқармасы 001 Жергілікті деңгейде энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруа­шы­ лық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Ақпараттық жүйелер құру 004 Елді мекендерді газдандыру 010 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне сумен жабдықтауға және су бұру жүйелерін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері 014 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне коммуналдық шаруашылықты дамытуға арналған нысаналы даму трансферттері 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Елді мекендерді абаттандыру Облыстың құрылыс басқармасы 015 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне қалалар мен елді мекендерді абаттандыруды дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк Мәдениет саласындағы қызмет Облыстың құрылыс басқармасы

273

мың теңге

2

110 198 4 678

271

285

15 981 0 5 928 8 658

3

263 264

0 0 0 29 259 29 259

273

7 480 7 480

4

266

9

11 549 272 5 035 550 0 0

263

18 219 18 219 273 0 20 755 20 755 283

34 624 34 624 4 942 510 1 838 625

09

9 271

3 103 885

0

279

10 1

19 442 0 13 125 6 317 0 0 6 400 696 1 576 035 0 0 0 1 576 035 4 824 661 43 136 0 3 291 539 971 125 518 861 0 0 113 026 113 026 113 026 3 391 639 847 285 100 633

255

016 Мәдениет объектілерін дамыту Облыстың мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы 005 Мәдени-демалыс жұмысын қолдау 007 Тарихи-мәдени мұраны сақтауды және оған қолжетімділікті қамтамасыз ету 008 Театр және музыка өнерін қолдау Спорт Облыстың құрылыс басқармасы 017 Cпорт объектілерін дамыту 034 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерiне спорт объек­ тiлерiн дамытуға берiлетiн нысаналы даму трансферттерi Облыстың дене шынықтыру және спорт басқармасы 001 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру және спорт саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Облыстық деңгейде спорт жарыстарын өткізу 003 Әр түрлі спорт түрлері бойынша облыстың құрама командаларының мүшелерін дайындау және республикалық және халықаралық спорт жа­ рыстарына қатысуы 004 Ақпараттық жүйелерді құру Ақпараттық кеңiстiк Облыстың ішкі саясат басқармасы 007 Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер Облыстың тілдерді дамыту басқармасы 001 Жергілікті деңгейде тілдерді дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халықтарының басқа да тiлдерін дамыту 007 Ақпараттық жүйелер құру Облыстың мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы 009 Облыстық кітапханалардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету 010 Мұрағат қорының сақталуын қамтамасыз ету Туризм Облыстың кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы 021 Туристік қызметті реттеу Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер Облыстың ішкі саясат басқармасы 001 Жергілікті деңгейде мемлекеттік, ішкі саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 004 Ақпараттық жүйелер құру 005 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы 001 Жергілікті деңгейде мәдениет және мұрағат ісін басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 003 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 032 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың жастар саясаты мәселелерi бойынша басқармасы 001 Жергілікті деңгейде жастар саясатын іске асыру жөніндегі қызметтер 003 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 005 Жастар саясаты саласында iс-шараларды iске асыру Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану саласындағы өзге де қызметтер Облыстың құрылыс басқармасы 019 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне жылуэнергетикалық жүйесін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың Энергетика және коммуналдық шаруашылығы басқармасы 007 Жылу-энергетикалық жүйесін дамыту 011 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне жылуэнергетикалық жүйесін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары Ауыл шаруашылығы Облыстың ауыл шаруашылығы басқармасы 001 Жергілікті деңгейде ауыл шаруашылығы саласындағы мемлекеттік сая­ сатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Тұқым шаруашылығын қолдау 003 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 004 Ауыл шаруашылығының ақпараттық-маркетингтік жүйесін дамыту 007 Ақпараттық жүйелер құру 010 Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттік қолдау 013 Мал шаруашылығы өнімдерінің өнімділігін және сапасын арттыруды суб­ сидиялау 014 Ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерге су жеткізу бойынша көрсетілетін қызметтердің құнын субсидиялау 016 Жеміс-жидек дақылдарының және жүзімнің көп жылдық көшеттерін отырғызу және өсіруді қамтамасыз ету 020 Басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, және көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізуге қажетті жанар-жағармай материалда­ ры мен басқа да тауар-материалдық құндылықтардың құнын арзандату­ ды субсидиялау 024 Малды қолдан ұрықтандыратын, мал шаруашылығы өнiмi мен шикiзатын дайындайтын мемлекеттік пункттердi, ауыл шаруашылығы малын соятын алаңдарды, пестицидтердi, улы химикаттарды және олардың ыдыстарын арнайы сақтау орындарын (көмiндiлердi) салу және қайта жағарту 029 Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянды организмдеріне қарсы күрес жөніндегі іс- шаралар 030 Жануарлардың энзоотиялық ауруларының профилактикасы мен диагностика­ сына арналған ветеринариялық препараттарды, олардың профилактикасы мен диагностикасы жөніндегі қызметтерді орталықтандырып сатып алу, оларды сақтауды және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына тасымалдауды (жеткізуді) ұйымдастыру 031 Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу үшін ветеринариялық мақсаттағы бұйымдар мен атрибуттарды, жануарға арналған ветеринариялық паспортты орталықтандырып сатып алу және оларды аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына тасымалдау (жеткізу) 041 Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге өсімдіктерді қорғау мақсатында ауыл шаруашылығы дақылдарын өңдеуге арналған гербицидтердің, био­ агенттердің (энтомофагтардың) және биопрепараттардың құнын арзандату 045 Тұқымдық және көшет отырғызылатын материалдың сорттық және себу сапаларын анықтау 046 Тракторларды, олардың тіркемелерін, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен тетік­ терін мемлекеттік есепке алуға және тіркеу 047 Тыңайтқыштар (органикалықтарды қоспағанда) құнын субсидиялау

100 633 746 652 145 681 282 121 318 850 1 694 349 538 637 398276 140361 1 155 712 29 824 62 753 1 063 135 0 539 329 218 905 218 905 91 256 27 383 63 873 0 229168 148931 80237 13 584 13 584 13 584 297 092 88 341 88 341 0 0 0 97 431 49 431 0 48 000 0 111 320 29 493 0 81 827 0 0 0 0 0 0 0 4 600 708 3 202 912 3 202 912 72 220 135 111 0 0 0 1 010 442 1 214 197 24 431 11 451 484 316

0

150 000 0

37 880

9 319 12 930 297 10 994

Қаулы-қарар oral_oniri@inbox.ru

271 6

251

9 255

11

2

271

272 12

1

4

9

13

9

268

268

268

120 257 258

266

269 271

15

1

1

257

257

43 974 105 500 70 000 20 557 20 557 29 709 29 709 29 709 400 354 400 354 4 928 395 426 179 158 179 158 158 876 56 876 102 000 20 282 20 282 6 993 683 6 815 839 6 815 839 537 684 250 241 6 027 914 0 0 0 177 844 177 844 42 844 135 000 0 4 305 765 4 305 765 217 000 217 000 462 704 462 704 0 0

06

9 266

07

10

13

5

1 809 466 48 686

13

200 000

1

1

9

1

9

1 360 780 100 000 100 000 0

6 18 962 18 962 0

1

271

258

266

0 1 797 633 0 1 121 310 0

676 323 0 0 0 0 22 961 152 22 961 152 22 961 152 0 22 961 152 0 0 0 0 0

0 2 705 285 3 545 497 995 998 995 998 995 998 995 998 1 684 864 1 684 864 1 684 864 1 684 864 864 635 864 635 864 635 864 635 0 0 0 0

Сома

Бюджеттік несиелерді өтеу Бюджеттік кредиттерді өтеу Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік несиелерді өтеу Жергілікті бюджеттен берілген пайдаланылмаған бюджеттік кредиттерді қайтару IV. Қаржы активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо

001 002

840 212 840 212 840 212 0 0

Атауы

Сома

Қаржы активтерін сатып алу Басқалар Басқалар 257 Облыстың қаржы басқармасы 005 Заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыру немесе ұлғайту 279 Облыстың Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы 033 Мамандандырылған өңiрлiк ұйымдардың жарғылық капиталдарын ұлғайту

001

11

Атауы

Бағдарлама

254

390 354 6 216 0 0 0 0 0 240 031 219 474

14

051 «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде индустриялық инфрақұрылымды дамыту Облыстың Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы 024 «Бизнестiң жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберiнде индустриялық инфрақұрылымды дамыту 035 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне «Өңірлерді дамыту» бағдарламасы шеңберінде инженерлік инфрақұрылымын дамы­ ту үшін берілетін нысаналы даму трансферттері 036 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне Мо­ ноқалаларды дамытудың 2012 - 2020 жылдарға арналған бағдарламасы шеңберінде моноқалаларды нысаналы жайластыруға берілетін нысана­ лы ағымдағы трансферттер 084 Моноқалаларды дамытудың 2012 - 2020 жылдарға арналған бағдарламасы шеңберінде бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру Борышқа қызмет көрсету Борышқа қызмет көрсету Облыстың қаржы басқармасы 016 Жергiлiктi атқарушы органдардың республикалық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдердi төлеу бойынша борышына қызмет көрсету Трансферттер Трансферттер Облыстың қаржы басқармасы 006 Бюджеттік алып коюлар 007 Субвенциялар 011 Нысаналы пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) трансферттерді қайтару 017 Нысаналы мақсатқа сай пайдаланылмаған нысаналы трансферттерді қайтару 024 Мемлекеттік органдардың функцияларын мемлекеттік басқарудың төмен тұрған деңгейлерінен жоғарғы деңгейлерге беруге байланысты жоғары тұрған бюджеттерге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 026 Заңнаманың өзгеруіне байланысты жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджеттерге өтемақыға берілетін ағымдағы нысаналы трансферт­ тер 029 Облыстық бюджеттерге, Астана және Алматы қалаларының бюджеттері­ не әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң саяси, экономикалық және әлеуметтiк тұрақтылығына, адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған жағдайда жалпы республикалық немесе халықаралық маңызы бар іс-ша­ ралар жүргізуге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 030 Бюджет саласындағы еңбекақы төлеу қорының өзгеруіне байланысты жоғары тұрған бюджеттерге берлетін ағымдағы нысаналы трансферттер III Таза бюджеттік несиелендіру Бюджеттік несиелер Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер Облыстың кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму бас­ қармасы 006 "Жұмыспен қамту – 2020 жол картасы" шеңберінде ауылдағы кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесу үшін бюджеттік кредиттер беру Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық Тұрғын үй шаруашылығы Облыстың құрылыс басқармасы 009 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне тұрғын үй жобалауға, салуға және (немесе) сатып алуға кредит беру Ауыл шаруашылығы Ауыл шаруашылығы Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы 007 Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыру үшін жергілікті атқарушы органдарға берілетін бюджеттік кредиттер Басқалар Басқалар Облыстың кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық басқармасы 015 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне моно­ қалаларда кәсіпкерліктің дамуына ықпал етуге кредиттер беру

Под­ класс

5

255

396 570 396 570

Сыныбы

4

331 132

Администратор бюд­ жетной программы

271

331 132

Кіші функция

254

0 0

Под­ класс

3

0 0

Сыныбы

279

279

Санаты

255

29 324 331 132 0

Функционалдық топ

254

048 Ауыл шаруашылығы дақылдарын қорғалған топырақта өсіру Су шаруашылығы Облыстың табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу бас­қар­ масы 002 Су қорғау аймақтары мен су объектiлерi белдеулерiн белгiлеу 003 Коммуналдық меншіктегі су шаруашылығы құрылыстарының жұмыс істе­ уін қамтамасыз ету Облыстың ауыл шаруашылығы басқармасы 009 Ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздерi болып табылатын сумен жабдықтаудың аса маңызды топтық жүйелерiнен ауыз су беру жөніндегі қызметтердің құнын субсидиялау Облыстың Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы 032 Ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздерi болып табылатын сумен жабдықтаудың аса маңызды топтық жүйелерiнен ауыз су беру жөнiндегi қызметтердiң құнын субсидиялау Орман шаруашылығы Облыстың табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқар­ масы 005 Ормандарды сақтау, қорғау, молайту және орман өсiру 006 Жануарлар дүниесін қорғау Облыстың құрылыс басқармасы 021 Орман шаруашылығы объектілерін дамыту Балық шаруашылығы Облыстың ауыл шаруашылығы басқармасы 034 Тауарлық балық өсіру өнімділігі мен сапасын арттыруды субсидиялау Қоршаған ортаны қорғау Облыстың табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу бас­ қармасы 001 Жергілікті деңгейде қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 008 Қоршаған ортаны қорғау бойынша іс-шаралар 017 Табиғатты қорғау іс-шараларын іске асыру Облыстың құрылыс басқармасы 022 Қоршаған ортаны қорғау объектілерін дамыту Жер қатынастары Облыстың жер қатынастары басқармасы 001 Облыс аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы және қоршаған ортаны қорғау мен жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер Облыстың ауыл шаруашылығы басқармасы 028 Уақытша сақтау пунктына ветеринариялық препараттарды тасымалдау бойынша қызмет көрсету 040 Мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарды материалдық-техникалық жаб­дықтау үшін, қызметкерлердің жеке қорғану заттарың, аспаптарды, құрал­дар­ды, техниканы, жабдықтарды және инвентарды орталықтандырып сатып алу Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі Облыстың құрылыс басқармасы 001 Жергілікті деңгейде құрылыс саласындағы мемлекеттік саясатты іске асы­ ру жөніндегі қызметтер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың сәулет және қала құрылысы басқармасы 001 Жергілікті деңгейде сәулет және қала құрылысы саласындағы мемлекет­ тік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Көлiк және коммуникация Автомобиль көлiгi Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 002 Көлік инфрақұрылымын дамыту 003 Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 025 Облыстық автомобиль жолдарын және елді мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу Әуе көлiгi Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 004 Жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша тұрақты ішкі әуеатасымалдарды субсидиялау Көлiк және коммуникациялар саласындағы басқа да қызметтер Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 001 Жергілікті деңгейде көлік және коммуникация саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 005 Әлеуметтiк маңызы бар ауданаралық (қалааралық) қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын субсидиялау 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Басқалар Басқалар Облыс әкiмiнiң аппараты 065 Заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыру немесе ұлғайту Облыстың қаржы басқармасы 012 Облыстың жергілікті атқарушы органының резерві Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы 003 Жергілікті бюджеттік инвестициялық жобалардың және концессиялық жобалардың техника-экономикалық негіздемесін әзірлеу немесе түзету және оған сараптама жүргізу, концессиялық жобаларды консультациялық сүйемелдеу Облыстың кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы 001 Жергілікті деңгейде кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық қызметті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 005 "Бизнестің жол картасы - 2020" бағдарламасы шеңберінде жеке кәсіп­ керлікті қолдау 010 «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде кредиттер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау 011 «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде шағын және орта бизнеске кредиттерді ішінара кепілдендіру 012 «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде бизнесті жүргізуді сервистік қолдау 038 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне Моно­ қалаларды дамытудың 2012 - 2020 жылдарға арналған бағдарламасы шеңберінде ағымдағы іс-шараларды іске асыруға берілетін ағымдағы ны­ саналы трансферттер Облыстың дін істері басқармасы 001 Жергілікті деңгейде дін істер саласындағы мемлекеттік саясатты іске асы­ ру жөніндегі қызметтер Облыстың құрылыс басқармасы

Санаты

2

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

Атауы Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер Қаржы активтерін ел ішінде сатудан түсетін түсімдер V. Бюджет тапшылығы (профициті) VI. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

0 0 0 0 0 0 0

Сома 0 0 0 -2 437 109 2 437 109 (Жалғасы 14-бетте)

12

дала-қала Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Прокурорлық қабылдау Бүгінде «Нұр Отан» партиясының облыстық бөлімшесінде азаматтарды арыз-өтініштері бойынша түрлі сала және лауазым иелерінің қабылдауы қалыптасқан дағдыға айналды. Жақында облыс прокурорының орынбасары Халидолла Дәуешов азаматтарды қабылдады.

19 қаңтар күні кешкілік сағат бестер шамасында Жосалы ауылдық округіндегі «Жанғожа» шаруа қожалығының жетекшісі Серікбай Закаринге суыт хабар жетті. Яғни ауылдан он шақырымдай жерде аязды боранға ұшырап, шанаға жеккен аттары әбден болдырып, әбден тоңып-шашыраған үш адам өте қиын жағдайда қалған көрінеді. Жолаушылар Шыңғырлаудың Қараағаш ауылынан шығыпты.

Мың жаса,

Серікбай!

Серік ІЗБАСАРҰЛЫ, «Орал өңірі» Қабылдауға онға жуық адам жазылған екен. Әркімнің мұңы әрқалай, айтары да өзгеше. Қабылдауға бірінші кірген Орал қаласының тұрғыны Владимир Башаев өзінің 2009-2013 жылдары бір серіктестікте жұмыс істеген­ дігін айтып, аталмыш кәсіпорын­ да еңбек шарттарының өрескел бұрмаланғандығын тілге тиек етті. Осыған байланысты бірне­ ше рет ахуалды түзету жөнінде басшылыққа ұжымдық талап қо­ йыпты. Нәтижесінде өткен жыл­ дың тамызында жұмыстан заң­­сыз босатылған. Шағым­данушы­

ны мұ­қият тыңдаған Х.Дәуешов В.Ба­шаев­қа ахуалмен жіті таны­ сып, тиесілі жауабын беретінін мә­лім­деді. Екінші келуші Ерғали Жасанов та өзінің бір мемлекеттік кәсіпорында еңбек еткенін, алай­ да басшылықтың қиянатына шы­ дай алмай, қарсы шыққанын баян­ дады. Оны да өткен жылдың тамыз айында заңсыз жұмыстан шыға­ рып жіберіпті. Халидолла Зейнол­ ла­ұлы жәбірленушіге азаматтық құ­қығын қорғау үшін қалалық сот­ қа талап-арыз беруді ұсынды. Ал тағы бір Орал қаласының тұрғы­ны Балдырған Салихованың арызшағымы өзгелерге қарағанда күр­делілеу. Ол жұбайының өткен жылы қыркүйекте қайғылы қа­

«Еуропа-Азия – 2014» ЖАРЫСЫ

Кеше облыстық балалар мен жасөспірімдер экология және туризм орталығының ұйымдастыруымен Зеленов ауданы, Жамбыл ауылының білім беру қызметкерлері арасында шаңғы туризмі техникасы бойынша «Еуропа-Азия - 2014» облыстық жарыс басталды. Жарысқа аудандар мен қала мұға­лім­дерінің 13 құ­рама командасы қатысуда. Екі күнге созылатын са­ йыста командалар төрт бағыт­та сынға түседі: кроссжо­рық, қыс­қы спорттық бағдарлау, «Жеке» қа­шық­­ тық және конкурс­тық бағдарламалар. Конкурстық бағ­дарламада командалар үздік таныстырылым, та­ мақ дайын­дау, бивуак конкурсы және жорық есебі шарттары негізінде бағала­нады. Ал «Кросс-жорық» пен «Қыс­қы спорттық бағдарлау» сайыс­­­тары­на «Ме­ ловые горы» мен «Хан то­ғайы» таңдалып отыр. Жалпы «Еуропа-Азия - 2014» атауымен 11-ші рет өт­кізілгелі отыр­ған дәстүрлі жарыста бұған дейін Ақжайық, Сырым, Бөрлі, Зеленов аудандарының және Орал қаласының командалары көш бастаған болатын.

Ақмоншақ МАҚСОТҚЫЗЫ

за­ға ұшырағанын айта келіп, оның зайыбы жұмыс істейтін кә­ сіп­орынның «Оқиғаға өзі кінәлі» деген қорытынды жасағанына қын­жылыс білдірді. Сот соған бай­ ланысты қозғалған қылмыстық істі қысқартыпты. Б.Салихова бұған келіспейтінін мә­лімдеп, кінәлі та­раптан толық мөл­шердегі өтем­ ақы сұрайтынын жеткізді. Облыс прокурорының орын­басары ке­ лушінің арызын қа­былдап, белгілі бір уақыттан соң ресми жауабын беретінін айтты. Басқа да азамат­ тарды қабылда­ған лауазым иесі арыз-шағым­дар­ды бақылауға ала­ тынын айтып, кейбіріне өзге рес­ ми және құқық қорғау мекемеле­ ріне баруды ұсынды.

«Жас Отан» жастар қана­ты­ның «Сәтті қадам» жобасы туралы газет бет­те­рінен естіген бойда бағымды сынап көруге бекін­дім. Алғашқы кезең­нен өтіп, әңгімелесу кезеңі­не ша­қы­рыл­ғанымда, көңі­­лім­де қуа­ныш орнады. Бұл ке­зең­нен кейін жоба қатысу­шысы атандым.

Жастарға жол сілтейтін

«Сәтті қадам»

Бірер күннен кейін ұйымдас­тырушы­лар хабар­ ласып, Орал қалалық әкім­ді­гіне жолданғанымды айтты. 2013 жыл­дың 5 желтоқсанынан бас­тап 2014 жыл­ғы қаңтар айының 11-іне дейін Орал қа­ла­лық әкімі аппара­тының ақпараттық тал­дау және ана­ли­ ти­калық бөлімінде іс-тә­жі­ри­беден өт­тім. Тәжірибе барысында өз бел­­сен­ді­лі­гім­­ді көрсетіп, 2014 жыл­ дың 13 қаң­­та­ры­нан бастап Орал қала­лық ішкі сая­­сат бөліміне статист ретінде қызметке қабылдандым. Ұйымдастырушыларға алғысымды біл­діре оты­ рып, жастарға «Сәтті қадам» жобасының берері мол екенін айтқым келеді.

Гүлфайрус ЖҰБАН, Орал қаласы

Хабарды ести сала Серікбай Закарин жедел жылы киініп алып, қорада тұрған әлді де тың атына міне сала, ауылдан 10 шақырымдай жерде орналасқан «Әзтөбе» нүктесіне аттанды. Күн болса қар жауып, төңірек ақ түтек боранға ұласқан. Тө­ ңі­ректі барлап, қараудың өзі қиын­ға айналды. Дегенмен кеш­ кі сағат алты жарымның шама­ сында өздері әбден жаураған, беттері домбыққан, қалжыраған қараағаштық үш адамды (біреуі 5-сыныптың оқушысы) Серік­ бай «Әзтөбе» нүктесінен тапты. Келген бойда Серікбай шаршап, қалжыраған, үстері суланған адамдарға алғашқы көмек көр­ сетіп, олардың айтулары бо­ йынша Қараағаш ауылындағы азаматтарға ұялы байланыс ар­ қылы хабарлап, көмек ша­қыр­ды. Көп кешікпей Қараағаш ауы­ лынан да адамдар көмекке кел­ ді. Сөйтіп, боранды күні адасып, қарға омбылаған ат әб­ден шар­ шап, жағдайлары мү­ш­кілден­ген қара­ағаш­тықтар Жосалы ауылы

азаматтарының көмегімен аман қалды. Дүйсенбіге қарағанда, яғни 20 қаңтар күні таңғы сағат 4-ке таяу кезде Серікбай өзінің атын шанаға жегіп, болдырған атты жетекке алып, далада адас­қан адамдарды отбасыларына аманесен жеткізді. Орал қаласында оқитын 5сынып оқушысын көршілес Жо­ са­лы ауылына жеткізіп, қала­ға жөнелтуді мақсат еткен қа­ра­ ағаштық азаматтар қайы­­рым­ды азамат Серікбай Зака­рин­нің қайырымдылығының арқа­сында көлденең келген кесапаттан аман қалды. Серікбайдың қиын шақтағы жедел де батыл іс-әрекетіне Сы­ рым және Шыңғырлау ауданының басшылары да дән риза болды. Ал боранды күні адасқан адам­ дарымен аман-есен қауышқан отба­сылар­дың Серікбайға айтып жатқан алғыстары тіпті шексіз.

М.ӘЛІБЕКҰЛЫ, Сырым ауданы

Әлі табылған жоқ... Сырым ауданының Сарыой ауылдық округінде 19 қаңтар күнгі кешкісін боран кезінде оқыс оқиға орын алды.

Сырым аудандық төтенше жағдайлар бөлімінің бастығы Т.Жакуповтың айтуынша, Сары­ ой ауылдық округіне қарасты Ахметжан қыстағының тұрғыны, 1961 жылы туған Жолдығали Мұхамедияров 19 қаңтар күні кешкілік ат-шанамен Шағыр­лой ауылына моншаға түсуге ба­ра­ ды. Кейін үйіне қайтып келе жат­­ қанда, жолдан адасып кеткен. Ахметжан нүктесіндегі тұрғын­ дар­дың айтуларына қарағанда, бо­ран­да адасқан Жолдығали ұялы телефоны арқылы үйдегі­ лер­ге өзінің адасып кеткендігін ай­тып, сырттағы электр шамын жа­ғып қоюды өтінген көрінеді. Бұл кез шамамен кешкі сағат же­ ті­лер­дің шамасы болса керек. Содан соң түнгі сағат 11-лер­ де Жолдығали үйдегілерге тағы телефон соғып, үйге «ат пен ит барды ма?» - деп сұрайды. Содан соң хабар үзіледі.

20 қаңтар күні іздеушілер то­ бы шығып, Жолдығалиға қоңы­ рау шалғанымен, ешқандай жа­ уап болмаған. Ал іздеушілер тобы терең сай­ дан қарға көміліп қалған ша­на­ны, оның үстіндегі Жол­дыға­ли­ дың киімдері салын­ған қор­жын­ ды, туарылған аттың әбзелін та­ ба­ды. Жол­дығалидың аты мен иті болса, сол түні Шағырлой ауылы­нан 8 шақырым жердегі Ахмет­ жан нүктесіне оралған. Бұл жәйттен ертеңгілік ха­ бардар болған аталмыш округ­­тің әкімшілігі аудандағы бас­шы­­лық орындарға, төтенше жағ­дай­­лар бөліміне шұғыл хабар түсі­ре­ді. Хабар түскен бойда аудандық ішкі істер бөлімі мен төтенше жағдайлар бөлімінен арнайы адамдар, ауылдық округтен аттылы кісілер іздеуге жұ­мыл­ дырылғанымен, бүгінге дейін ешқандай нәтиже болмай отыр.

21 қаңтар күні хабарсыз кет­ кен азаматты іздеу мақсатында иісшіл иті бар, 4 адам арнайы техникамен қаладан келіп, із­деу­ ге кірісті.

Мүсірбек АЙТАШЕВ, Сырым ауданы

айналайын

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

13

Балғын суретші Аружан Шатаева – Орал қа­ ласындағы №43 мектептің бірін­ ші сыныбының үздік оқушысы. Сабақты үздік оқуға қоса, Аружан Сәкен Ғұмаров атындағы балалар көркемсурет мектебінің дайын­ дық тобына барып жүр. Дарынды балғын суретшіні ұстазы Оксана Айтқалиева сурет өнерінің әсем әлеміне жетелей түсуде. Біз бүгін Аружанның бірнеше тырнақалды туындысын ел-жұрттың назарына ұсынып отырмыз.

Астана Бой көтерді бір қала, Ол біздің сұлу Астана! Астанада бәрі бар, Қараймыз оған шаттана!

Саят ЕРШЕЕВ, 3-сынып оқушысы, Ұзынкөл ауылы, Теректі ауданы

Өз тілшіміз

Жаңа жыл Жаңа жыл келді далаға, Жаңа жыл келді қалаға. Құтты болсын Жаңа жыл, Үлкенге де, балаға!

Нұржігіт БОЛАТ, №1 мектептің 1-сынып оқушысы, Орал қаласы

Аққала Балалар соғып аққала, Ойнап жүрді шаттана. Оны көрген Әлия «Біздікі!» деді мақтана.

Милана ҒҰБАШЕВА, С.Сейфуллин атындағы мектептің 2-сынып оқушысы, Орал қаласы

Мақтаншақтардың сазайы

)

(Люстра

Дайындаған Бауыржан ӘЛЖАНҰЛЫ

Бұйра-бұйра боз мақта, Көк жүзінде көшеді Төмендесе сол мақта, Жерге тамшы түседі.

(Бұлт)

Бөлмеге іл іп қ Төбеден тө ойған күн секілді, мен өскен гүл секілд Көресің кү і. нде, Тез тап, бұ л не?

Артық болмас білгенге, Бәлкім, өзің көрдің де Жәйлі нәрсе мінгенге Шығарады жоғары, Түсіреді төменге.

(Эскалатор)

- Мен бәріңнен биікпін! Төңіректі түгел көремін! деп желпінді теректің ұшар басындағы жапырағы төмендегі бауырларына. Сол сол-ақ екен, аяқ асты қатты жел тұрып, дауыл соғып, алдымен ең биіктегі жапырақты ұшырып жіберді...

Піл тұмсы қ, түйе қар ын Мұрнынан су Жағалап ш кетіп, ық Отырған ж ты ұрттың бә рін.

(Құман)

* * *

Бір қатар көшпелі көше, Санадың ба, үйлері нешеу? (Пойыз)

- Мен аң патшасы арыстанның өзінің мазасын алып, қанын сорамын, - деп төңірегіндегі шыбыншіркейлерге мақтанды маса. Сөйтіп, ол өз ойын жүзеге асырмақ ниетпен арыстанның сауырына қона бер­ ген-ді. Алайда аң патшасының дөп тиген шыбыртқы­ дай құйрығы әлгіні сеспей қатырды.

Жұмбақтар

14

Қаулы-қарар Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

(Жалғасы. Басы 11-бетте) Мәслихаттың 2013 жылғы 13 желтоқсандағы №14-3 шешіміне 2 - қосымша

1

01 03 05 07

2

01

03

Ерекшелiгi

Iшкi сыныбы

Сыныбы

Санаты

2015 жылға арналған облыстық бюджет

2 1 3 4 1 1 3 4 5 6 7

1 04

1

06 3 4

01

1 1

01 02 03

2 1

01

1

Бағдарлама

Iшкi сыныбы

1 110

120

282

2

001 002 003 001 002 004 009 001 002 003

257

001 002 009 010

5

013 113 258

001 002 005

120

мың теңге 2

Атауы

Сомасы

І. Кірістер Салықтық түсімдер Табыс салығы Жеке табыс салығы Әлеуметтiк салық Әлеуметтік салық Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын iшкi салықтар Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер Кәсіпкерлік және кәсіби қызметті жүргізгені үшін алынатын алымдар Басқа да салықтар Басқа да салықтар Салықтық емес түсiмдер Мемлекеттiк меншiктен түсетiн кiрiстер Мемлекеттiк кәсiпорындардың таза кiрiсi бөлiгiнiң түсiмдерi Мемлекет меншiгiндегi акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивиденд­ тер Мемлекеттік меншігіндегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне кірістер Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер Бюджет қаражатын банк шоттарына орналастырғаны үшiн сыйақылар Мемлекеттiк бюджеттен берiлген кредиттер бойынша сыйақылар Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеме­ лер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекеме­ лер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, мемлекет­ тік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар Басқа да салықтық емес түсімдер Басқа да салықтық емес түсімдер Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату Трансферттердің түсімдері Төмен тұрған мемлекеттiк басқару органдарынан алынатын трансферт­ тер Аудандық (қалалық) бюджеттерден трансферттер Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн транс­ ферттер Республикалық бюджеттен түсетiн трансферттер Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының бюджеттеріне берілетін трансферттер Облыстық бюджеттің, Астана және Алматы қалалары бюджеттерінің басқа облыстық бюджеттермен, Астана және Алматы қалаларының бюд­ жеттерімен өзара қатынастары

60 586 763 24 195 874 8 917 677 8 917 677 14 879 229 14 879 229 398 968 398 968 0 0 0 186 520 149 020 37 996 0

250

120 287

271 03

1

0 17 000 0 94 024 0

252

0 0

271 04

0

37 500 37 500 800 800 800 36 203 569 0

1

2

261

261

0 36 203 569 36 203 569 0 0 285

4 Кіші функция

Функционалдық топ

1

02

Атауы

Сома

253 261

ІІ. Шығындар Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар Облыс мәслихатының аппараты Облыс мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер Ақпараттық жүйелер құру Мемлекеттік органның күрделі шығыстары Облыс әкімінің аппараты Облыс әкімнің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер Ақпараттық жүйелер құру Мемлекеттік органның күрделі шығыстары Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдерін сайлауды қамтамасыз ету және өткізу Облыстың тексеру комиссиясы Облыстың тексеру комиссиясының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер Ақпараттық жүйелер құру Мемлекеттік органның күрделі шығыстары Қаржылық қызмет Облыстың қаржы басқармасы Жергілікті бюджетті атқару және коммуналдық меншікті басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Ақпараттық жүйелер құру Жекешелендіру, коммуналдық меншікті басқару, жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты дауларды реттеу Коммуналдық меншікке түскен мүлікті есепке алу, сақтау, бағалау және сату Мемлекеттік органның күрделі шығыстары Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Жоспарлау және статистикалық қызмет Облыстың экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін қалыптастыру мен дамыту және облысты басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Ақпараттық жүйелер құру Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

60 586 763 1 024 589 795 430 33 709 33 709 0 0 669 872 669 872 0 0 0 91 849 91 849 0 0 133 519 133 519 115 080 0 18 439 0 0 0 95 640 95 640 95 640 0 0

5

252 253 261

9

261

113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Қорғаныс Әскери мұқтаждар Облыс әкімінің аппараты 010 Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар 011 Аумақтық қорғанысты даярлау және облыстық ауқымдағы аумақтық қорғаныс Төтенше жағдайлар жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру Облыстың жұмылдыру дайындығы, азаматтық қорғаныс, авариялар мен дүлей апаттардың алдын алуды және жоюды ұйымдастыру басқармасы 001 Жергілікті деңгейде жұмылдыру дайындығы, азаматтық қорғаныс, ава­ риялар мен дүлей апаттардың алдын алуды және жоюды ұйымдастыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Облыс әкімінің аппараты 012 Облыстық ауқымдағы жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын табиғи және техноген­ дік сипаттағы төтенше жағдайдар, азаматтық қорғаныс саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық органы 003 Облыс ауқымындағы азаматтық қорғаныстың іс-шаралары 004 Облыс ауқымындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою Облыстың құрылыс басқармасы 036 Халықты, объектілерді және аумақтарды табиғи және дүлей зілзалардан инженерлік қорғау жөнінде жұмыстар жүргізу Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі Құқық қорғау қызметi Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы ішкі істер органы 001 Облыс аумағында қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтауды қам­ тамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 003 Қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын азаматтарды көтермелеу 005 Ақпараттық жүйелер құру 006 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 008 Жол қозғалысы қаупсіздігін қамтамасыз ету 013 Белгілі тұратын жері және құжаттары жоқ адамдарды орналастыру қызметтері 014 Әкімшілік тәртіппен тұтқындалған адамдарды ұстауды ұйымдастыру 015 Қызметтік жануарларды ұстауды ұйымдастыру Облыстың құрылыс басқармасы 003 Ішкі істер органдарының объектілерін дамыту Бiлiм беру Мектепке дейiнгi тәрбие және оқыту Облыстың білім басқармасы 027 Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсы­ рыстарын іске асыруға аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 045 Аудандық бюджеттерге (облыстық маңызы бар қалаларға) мектеп мұғалімдеріне және мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне білік­ тілік санаты үшін қосымша ақының көлемін ұлғайтуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта бiлiм беру Облыстың білім басқармасы 003 Арнайы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша жалпы білім беру 006 Мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды балаларға жал­ пы білім беру 048 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне негіз­ гі орта және жалпы орта білім беретін мемлекеттік мекемелердегі фи­ зика, химия, биология кабинеттерін оқу жабдығымен жарақтандыруға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 061 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне үш деңгейлі жүйе бойынша біліктілігін арттырудан өткен мұғалімдерге еңбекақыны көтеруге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың дене шынықтыру және спорт басқармасы 006 Балалар мен жасөспірімдерге спорт бойынша қосымша білім беру 007 Мамандандырылған бiлiм беру ұйымдарында спорттағы дарынды балаларға жалпы бiлiм беру Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 043 Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында мамандар даярлау Облыстың білім басқармасы 024 Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында мамандар даярлау Мамандарды қайта даярлау және біліктіліктерін арттыру Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы ішкі істер органы 007 Кадрлардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 003 Кадрлардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау Облыстың білім басқармасы 052 "Жұмыспен қамту – 2020 жол картасын" іске асыру шеңберінде кадр­ лардың біліктілігін арттыру, даярлау және қайта даярлау Бiлiм беру саласындағы өзге де қызметтер Облыстың білім басқармасы 001 Жергілікті деңгейде білім беру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Ақпараттық жүйелер құру 004 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелерінде білім беру жүйесін ақпараттандыру 005 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелер үшін оқулықтар мен оқуәдiстемелiк кешендерді сатып алу және жеткізу 007 Облыстық ауқымда мектеп олимпиадаларын, мектептен тыс іс-шаралар­ ды және конкурстар өткізу 011 Балалар мен жасөспірімдердің психикалық денсаулығын зерттеу және халыққа психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялық көмек көрсету 012 Дамуында проблемалары бар балалар мен жеткіншектердің оңалту және әлеуметтік бейімдеу 013 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 019 Облыстық мемлекеттік білім беру мекемелеріне жұмыстағы жоғары көрсеткіштері үшін гранттар беру 029 Әдістемелік жұмыс 033 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне жетім баланы (жетім балаларды) және ата-аналарының қамқорынсыз қалған баланы (балаларды) күтіп-ұстауға асыраушыларына ай сайынғы ақшалай қаражат төлемдеріне берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 042 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне үйде оқытылатын мүгедек балаларды жабдықпен, бағдарламалық қамтыммен қамтамасыз етуге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 067 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерінің және ұйымдарының күрделі шығыстары

0 73 655 16 717 16 717 12 834 3 883 56 938 0 0 863 863 56 075 12 456 43 619 0 0 3 737 551 3 737 551 3 737 551 3 627 951 2 972 0 0 0 48 528 24 151 33 949 0 0 7 103 688 0 0 0 0

2 606 304 1 406 723 765 130 641 593 0

0 1 199 581 920 677 278 904 3 819 914 209 820 209 820 3 610 094 3 610 094 7 736 0 0 7 736 7 736 0 0 669 734 651 585 59 618 0 34 828 41 161 232 666 224 335 0 0 18 646 40 331 0

0 0

Қаулы-қарар oral_oniri@inbox.ru

271

276 05

1

2

3

4

5

9

253

253

253

253

253

253

271

06

1

256

113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың құрылыс басқармасы 007 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне білім беру объектілерін салуға және реконструкциялауға берілетін нысаналы даму трансферттер 037 Білім беру объектілерін салу және реконструкциялау Облыстың балалар құқықтарын қорғау басқармасы 001 Жергілікті деңгейде балалар құқықтарын қорғау саласындағы мемлекет­ тік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер Денсаулық сақтау Кең бейiндi ауруханалар Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 004 Республикалық бюджет қаражаты есебінен көрсетілетін және аудандық маңызы бар және ауылдың денсаулық сақтау субъектілері көрсететін медициналық көмекті қоспағанда, бастапқы медициналық-санитариялық көмек және медициналық ұйымдар мамандарын жіберу бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің стационарлық және стационарды ал­ мастыратын медициналық көмек көрсетуі Халықтың денсаулығын қорғау Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 005 Жергілікті денсаулық сақтау ұйымдары үшін қанды, оның құрамдауыш­ тары мен препараттарын өндіру 006 Ана мен баланы қорғау бойынша қызмет көрсету 007 Салауатты өмір салтын насихаттау 012 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында бас бостандығын айыру орындарында отырған және босап шыққан тұлғалар арасында АҚТҚ- инфекциясының алдын алуға арналған әлеуметтік жобаларды іске асыру 017 Шолғыншы эпидемиологиялық қадағалау жүргізу үшін тест-жүйелерін сатып алу Мамандандырылған медициналық көмек Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 009 Туберкулез, жұқпалы аурулар, психикалық күйзеліс және мінез-құлқы­ ның бұзылуынан, оның ішінде психикаға белсенді әсер ететін заттарды қолдануға байланысты, зардап шегетін адамдарға медициналық көмек көрсету 019 Туберкулезбен ауыратын науқастарды туберкулезге қарсы препараттар­ мен қамтамасыз ету 020 Диабетпен ауыратын науқастарды диабетке қарсы препараттармен қамтамасыз ету 021 Онкогематологиялық науқастарды химия препараттарымен қамтамасыз ету 022 Созылмалы бүйрек функциясының жетіспеушілігі бар, аутоиммунды, орфандық аурулармен ауыратын, иммунитеті жеткіліксіз науқастарды, сондай-ақ бүйрегін транспланттаудан кейінгі науқастарды дәрілік зат­ тармен қамтамасыз ету 026 Гемофилиямен ауыратын науқастарды қанды ұйыту факторларымен қамтамасыз ету 027 Халыққа иммундық профилактика жүргізу үшін вакциналарды және басқа иммундық биологиялық препараттарды орталықтандырылған са­ тып алу 036 Жіті миокард инфаркті бар науқастарды тромболитикалық препараттар­ мен қамтамасыз ету 046 Онкологиялық науқастарға тегін медициналық көмектің кепілдік беріл­ ген көлемі шеңберінде медициналық көмек көрсету Емханалар Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 014 Халықтың жекелеген санаттарын амбулаториялық деңгейде дәрілік заттармен және балаларға арналған және емдік тағамдардың арнаулы өнімдерімен қамтамасыз ету 039 Аудандық маңызы бар және ауыл денсаулық сақтау субъектілерінің медициналық көмекті және амбулаториялық-емханалық көмекті халық­ қа тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде көрсетуі 045 Халықтың жекелеген санаттарын емдеудің амбулаториялық деңгейінде жеңілдікті жағдайда дәрілік заттармен қамтамасыз ету Медициналық көмектiң басқа түрлерi Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 011 Республикалық бюджет қаражаты есебінен көрсетілетін және аудандық маңызы бар және ауылдың денсаулық сақтау субъектілері көрсететін медициналық көмекті қоспағанда, жедел медициналық көмек көрсету және санитариялық авиация 029 Облыстық арнайы медициналық жабдықтау базалары Денсаулық сақтау саласындағы өзге де қызметтер Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 001 Жергілікті деңгейде денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат­ ты іске асыру жөніндегі қызметтер 008 Қазақстан Республикасында ЖИТС алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды іске асыру 013 Патологоанатомиялық ашып тексеруді жүргізу 015 Ақпараттық жүйелер құру 016 Азаматтарды елді мекеннен тыс жерлерде емделу үшін тегін және жеңілдетілген жол жүрумен қамтамасыз ету 018 Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттық талдамалық қызметі 028 Жаңадан iске қосылатын денсаулық сақтау объектiлерiн ұстау 033 Денсаулық сақтаудың медициналық ұйымдарының күрделі шығыстары Облыстың құрылыс басқармасы 038 Деңсаулық сақтау объектілерін салу және реконструкциялау 083 "Жұмыспен қамту – 2020 жол картасы" шеңберінде ауылдық елді мекен­ дерде орналасқан дәрігерлік амбулаториялар және фельдшерлік аку­ шерлік пункттер салу Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру Әлеуметтiк қамсыздандыру Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы 002 Жалпы үлгідегі медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) қарттар мен мүгедектерге арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету 012 Тірек-қозғалу аппаратының қызметі бұзылған балаларға арналған мем­ лекеттік медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету 013 Психоневрологиялық медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйым­ дарда) психоневрологиялық аурулармен ауыратын мүгедектер үшін ар­ наулы әлеуметтік қызметтер көрсету 014 Оңалту орталықтарында қарттарға, мүгедектерге, оның ішінде мүгедек балаларға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету 015 Балалар психоневрологиялық медициналық-әлеуметтік мекемелерінде (ұйымдарда) психоневрологиялық патологиялары бар мүгедек балалар үшін арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

0 0 0 0

261

271

0 18 149 18 149

2

7 594 147 23 566 23 566 23 566

9

256

256

724 154 724 154 499 353 112 080 112 721 0

0 3 413 742 3 413 742 3 091 931

07

1

253

0 261

0 0 0

268 0 71 696

273

0 271

250 115 1 784 932 1 784 932 1 005 658 608 757

170 517 676 739 676 739 653 591

279

23 148 971 014 971 014 86 809

285

22 446 57 655 0 57 826

2

271

25 999 0 720 279 0 0 0 279

1 668 841 1 448 494 1 079 091 565 724 0 244 716 0 268 651

3

271

Облыстың білім басқармасы 015 Жетiм балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды әлеуметтік қамсыздандыру 037 Әлеуметтік сауықтандыру Облыстың құрылыс басқармасы 039 Әлеуметтік қамтамасыз ету объектілерін салу және реконструкциялау Әлеуметтiк көмек Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы 003 Мүгедектерге әлеуметтік қолдау көрсету Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы 001 Жергілікті деңгейде облыстың жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшін және әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 004 Ақпараттық жүйелер құру 007 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 011 Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу 017 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне арна­ улы әлеуметтік қызметтер стандарттарын енгізуге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 018 Үкіметтік емес секторда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналас­ тыру 037 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне Жұмыспен қамту 2020 жол картасының іс-шараларын іске асыруға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 044 Жергiлiктi деңгейде көшi-қон iс-шараларын iске асыру 067 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерінің және ұйымдарының күрделі шығыстары 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық Тұрғын үй шаруашылығы Облыстың денсаулық сақтау басқармасы 047 Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша ауылдық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Облыстың білім басқармасы 062 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­ мыспен қамту 2020 жол картасы" шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 064 "Жұмыспен қамту 2020 жол" картасы бойынша қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Облыстың жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы 021 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне "Жұ­мыс­ пен қамту2020 жол картасы" шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы 015 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне Жұ­ мыспен қамту 2020 жол картасы шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың құрылыс басқармасы 014 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне мем­ лекеттік коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйлерін жобалауға, салуға және (немесе) сатып алуға берілетін нысаналы даму трансферт­ тері 027 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне ин­ женерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалауға, дамытуға, жайластыруға және (немесе) сатып алуға берілетін нысаналы даму трансферттері 072 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы шеңберінде тұрғын жай салу және (немесе) сатып алу және инженерлік-коммуникациялық инфра­құ­ рылымды дамыту және (немесе) сатып алуға алуға берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы 008 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне инженерліккоммуникациялық инфрақұрылымды жобалауға, салуға және (немесе) сатып алуға арналған нысаналы трансферттер 026 Көп пәтерлі тұрғын үйлерде энергетикалық аудит жүргізу 042 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне Жұмыспен қамту 2020 жол картасы шеңберінде қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамытуға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер Облыстың дене шынықтыру және спорт басқармасы 010 "Жұмыспен қамту 2020 жол картасы" бойынша қалаларды және ауылдық елді мекендерді дамыту шеңберінде объектілерді жөндеу Коммуналдық шаруашылық Облыстың құрылыс басқармасы 013 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне коммуналдық шаруашылықты дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері 030 Коммуналдық шаруашылығын дамыту 033 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері 058 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне елді мекендерді сумен жабдықтау жүйесін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері Облыстың энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы 001 Жергілікті деңгейде энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер 002 Ақпараттық жүйелер құру 004 Елді мекендерді газдандыру 010 Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне сумен жабдықтауға және су бұру жүйелерін дамытуға берілетін нысаналы даму трансферттері 014 Аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттеріне коммуналдық шаруашылықты дамытуға арналған нысаналы даму трансферттері 113 Жергілікті бюджеттерден берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер 114 Жергілікті бюджеттерден берілетін нысаналы даму трансферттері Елді мекендерді абаттандыру Облыстың құрылыс басқармасы

15 369 403 337 062 32 341 0 0 114 619 114 619 114 619 105 728 105 728 101 186 0 0 0 0 0 0 4 542 0 0 0 56 261 13 125 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0

0

13 125 0 13 125 0 0 0 43 136 0 0 0 0 0 43 136 43 136 0 0 0 0 0 0 0 0

(Жалғасы бар)

16

қаулы-қарар Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

ЖОБА

Батыс Қазақстан облысы аумағында құрылыс салудың (Жалғасы. Басы газеттің №5 санында) ЕРЕЖЕСІ 182. Ғимараттар мен құрылыстар­ дың фасадтарында қабылдағыш қон­ дырғыларды орнатудың ортақ талапта­ ры: 1) қатаң белгіленген орындарда ғимараттар мен құрылыстардың сыртқы сәулеттік келбетіне және техникалық жағдайына нұсқан келтірмей орналас­ тыру; 2) сәулеттік беттермен аз қиылысу, рационалды құрылғылар және тех­но­ логиялық бекітулер, стандартты бекіту құрылғыларын қолдану; 3) адамдар үшін қауіпсіз; 4) құрылғыларды кешенді орналас­ тыру шешімі; 5) тұрғындардың тұру жағдайларын, жаяу жүргіншілер мен көліктердің жүру жағдайына әсер етпейтіндей орналас­ тыру; 6) пайдаланудың және қызмет көр­ сетудің қолайлылығы; 7) пайдалану ерекшеліктері жоғары сапалы және бұзылмайтын материал­ дарды қолдану.

183. Қабылдағыш құрылғыларды мына орындарға орнату рұқсат етіледі: 1) ғимараттар мен құрылыстардың шатырларында – кешенді реттелген топтастыру арқылы, біртұтас негізді қолдана отырып (қажет болған жағ­дай­ да қоршау орнату арқылы); 2) көше жағынан көрінбейтін аула­ лық фасадтарда, біртұтас қабырғалар­да, брандмауэрлерде.

3) аулалық фасадтарда - қабырға мен терезенің қиылысқан жеріндегі верти­ кальді осьте және ойықтың жоғарғы шекараның сәйкес келетін осінде.

4) аз қабатты ғимараттарда - көзге көрінбейтін жерлерде, ғимараттар мен құрылыстардың көлемді және көркем ерекшеліктеріне нұсқан келтірмей.

184. Фасадтардың көркемдік келбе­ тіне, тұрғындарға және жүргіншілерге қолайсыздық туғызатын жеке қабыл­дау құрылғысы атқарушы органдардың ше­ шімдері бойынша алынып тасталады.

185. Алынып тасталған жеке қабыл­ дау құрылғының, бекіту құрылғылары алынып тасталады және қабылдағыш құрылғының иесі фасадтың бетін қажет болған жағдайда жөндейді.

186. Жеке қабылдау құрылғының монтаж және демонтаж (алып тастау) жұмыстары жүргізілген кезде жол жүру қауіпсіздігі, тұрғындардың қауіпсіздігі, ғимраттарды сақтау талаптары сақталу қажет. Жеке қабылдау құрылғыларды орнату кезінде зақым келтірілген ғимараттардың фасадтары немесе ша­ тырлары қабылдағыш құрылғыларына монтаж/демонтаж жүргізген тұлғамен жөнделу қажет.

5. Экологиялық талаптар.

187. Елді мекендерде (аумақтарын­ да) құрылыс салу кезінде елді мекен­ дердің қала құрылысы дамуының келесі экологиялық талаптары ескерілуі тиіс: 1) табиғи кешеннің қолданыстағы аумақтарын қолайсыз антропоген­ дік ықпалдардан қорғау, кіші өзендер алаптарының жоғалған шаруашылық іс-әрекетін оңалту және жаңғырту, сон­ дай-ақ резервтік аумақтарда жасыл алаптарды қалыптастыру бойынша ша­ раларды іске асыру; 2) өмір сүру ортасының қолай­ лылығын арттыру, соның ішінде аумақ­ тарды көгалдандыру және елді мекен­ нің тұрғын және қоғамдық аймақтарын абаттандыра отырып, ондағы жағдай­ ларды жақсарту; 3) қоршаған ортаға әсерiн бағалау­ ды ескере отырып және табиғи ресур­ старды ұтымды пайдалану, экология­ лық қауiпсiздiк пен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi iсшараларды көздеуі; 4) тұрғындардың, аумақтарды және елді мекендерді қауіпті (зиянды) техно­ гендік және антропогендік құбылыстар мен процесстер әсерінен қауіпсіздігі бойынша белгіленген заңнамалық та­ лаптарды қамтамасыз ету шарттары­ның негізі;

5) белгіленген заңнамалық тәр­ тіпте белгіленген тарихи, мәдени құн­ дылықтар және қорғаулы ландшафты нысандар аумақтарын және нысанда­ рын сақтау шарттарының негізінде; 6) қалақұрылыс жобалауды ұйым­ дастыру кезінде қалақұрылыс қызметін өткізуде қоғамдық тың­дау­лардың өт­ кізу арқылы азамат­тардың және оның қоғамдарының қатысуы қажеттілігі; 7) Қоршаған ортаға әсер ететiн шаруашылық және өзге де жобалар­ ды, қоршаған ортаға әсерiн бағаламай әзiрлеуге және iске асыруға тыйым са­ лынады.

188. Елді мекендерде құрылыс салу­ ға қойылатын экологиялық талаптар­ды орындаудың қажетті шарттары бо­лып табылатындар: халықтың денсаулығы қауіпсіздігіне елеулі қауіп төндіретін экологиялық тәуекел аймақтарды жою; күшті техногендік жүктемеге ұшы­ раған аумақтарды (магистраль маңы ау­ мақтарындағы рұқсат етілмеген қоқыс тастайтын жерлерді, газдалған және шу қолайсыздығы аймақтарын және т.с.с.) жақсарту, оңалту, қайта ұйымдастыру бойынша шараларды жүзеге асыру; жоғары экологиялық қауіптілік көз­ дері болып табылатын өндірістерді жою; қалдығы аз және қалдықсыз, эко­ логиялық таза технологияларды, өн­ді­ рістердің ағынсыз циклдарын енгі­зу, өнеркәсіп, энергетика, қала шаруа­шы­ лығы объектілерінің заманауи газ­дан таза­лау, тозаң тұту және су тазалау жаб­ ды­ғы­мен жабдықталғандығын заңна­ мамен белгіленген талаптарға дейін жеткізу; сұйытылған және қысылған газбен жүретін автокөліктердің санын арттыру есебінен пайдаланылатын мотор отыны түрлерінің құрылымын өзгерту; ауыз су және өндірістік және ком­ муналдық ағынды суларды тазалау са­ пасы стандарттарының сақталуын қам­ тамасыз ету; үздіксіз қозғалыс автомагистральда­ рын салу; көбіне жүк көлігі қозғалысы және аралас қозғалыс жүзеге асырылатын ай­ налмалы автомагистральды салу; өндірістік және қатты тұрмыстық қалдықтарды толық қайта өңдеу және залалсыздандыру.

189. Жоспарлау құрылымын жаңарту мен дамытудың аса маңызды шарты өн­ дірістік аумақты қайта ұйымдасты­ру бо­ лып табылады, оның мақсаты - олардың экологиялық қауіпсіздігін арт­­тыру және азаматтық құрылыс объек­­ті­­леріне де­­ йін қажетті норматив­тік ал­шақ­тықтар­ ды сақтай отырып, қа­ланы (ауданды) дамыту мүдделерінде аумақ­тар­дың қа­­ла құрылысы әлеуетін тиім­дірек пай­ да­лану.

190. Аумақта адам өмірі мен ден­ саулығына бұрын туындаған не аумақ­ тың және (немесе) объектінің шекті мүм­ кіндіктегі концентрациясынан асқан зиянды химиялық, биологиялық зат­ тармен, шекті мүмкіндіктегі деңгейден асқан радиоактивті заттармен ластануы нәтижесінде күтілетін (болжанатын) қатер болған жағдайда, қала құрылысы құжаттамасында осындай көздердің жойылуы (алып тасталуы) шараларын, ластанған аумақтарды (объектілерді) оңалту шараларының кешенін жүр­ гізе отырып, оларды тоқтатып қою ша­ра­ларын ұйғаратын жобаның ар­ найы бөлімдері (бөліктері), сондай-ақ Қазақ­стан Республикасы Үкіметінің аза­маттардың (халықтың) қолайсыз ай­ мақта уақытша болуын қоса алғанда, аумақты немесе объектіні (объектілер­ ді) пайдаланудың ерекше режимін ен­ гізу мүмкіндігі болуы тиіс.

191. Табиғи және техногендік, ант­ ропогендік ықпалдардан қауіпсіздікті қамтамасыз етуге мемлекеттік норма­ тивтерге сәйкес, жобалық құжаттамада қарастырылған табиғи немесе техно­ гендік сипаттағы төтенше жағдайлар

нәтижесіндегі қауіпті (зиянды) ықпал­ дардан халықты, елді мекендер мен ауыларалық аумақтарды қорғау бойын­ ша шаралар кешені арқылы қол жет­ кізілуі тиіс.

192. Сәулет жоспарлау тапсырмала­ рын әзірлеу нысандардың классифика­ циясына сәйкес қоршаған ортаға әсер етуі бағасын есепке ала отырып жүзеге асырылуы тиіс.

8. Жобалау 1. Жаңа құрылыс объектілерін жә­не қолданыстағыларды өзгертуді жобалау 193. Жобалық құжаттаманы, жұмыс­ тардың осы түрін жүзеге асыру құқы­ ғына лицензиясы бар заңды және жеке тұлғалар әзірлейді. Сәулет, қала құрылысы және құ­ рылыс саласындағы жобалау қызметiн және құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүзеге асыру үшiн жеке және заңды тұлғалар мынадай санаттарға бөлінеді: I санат - осы тармақта аталған, қолда бар лицензиясы шеңберiнде барлық жауапкершiлiк деңгейлерiндегi нысан­ дарда қызметтi жүзеге асырады; II санат - осы тармақта аталған, екiншi және үшiншi жауапкершiлiк дең­ гейлерiндегi объектiлердегі қыз­меттi, сондай-ақ қосалқы мердiгерлiк шарт­ тары бойынша қолда бар лицензиясы шеңберiнде бiрiншi жауапкершiлiк дең­гейiндегi нысандарда жұмыстарды жүзеге асырады; III санат - осы тармақта аталған, техникалық қиын емес екiншi және үшiншi жауапкершiлiк деңгейлерiндегi нысандардағы қызметтi, сондай-ақ қо­­ сал­қы мердiгерлiк шарттары бо­йын­ша қолда бар лицензиясы шең­бе­рiнде бi­рiн­шi және екiншi жауапкершiлiк дең­ гейлерiндегi нысандарда жұ­мыс­тарды жүзеге асырады.

194. Жобалық әзірленімдер сәулет жоспарлау тапсырмасының талапта­ры­ нан ауытқыған жағдайда, тапсырыс бе­ руші (құрылыс салушы) жобаны са­рап­ тамаға бергенге дейін олар­ды сәу­лет және қала құрылысы істері жөнін­дегі жергілікті атқарушы органмен келіседі.

195. Құрылыс салу жобалары нор­ мативтік талаптарға және жобала­ натын аумақтың табиғи-климаттық жағ­дайларына қажетті жағдайда сани­ тар­лық, экологиялық басқа да талапта­ рына сәйкес әзірленуі тиіс.

196. Облыстың елді мекендерін­ де объектілерді жобалау кезінде ғи­ма­раттар мен құрылыстардың сәу­ ле­тінде, сондай-ақ құрылыс салудың ұйым­дастырылуында мәдениет пен дәс­түрлердің ұлттық ерекшеліктері ес­ керілуі тиіс. Қалалық жасыл қорды құру, сақтау және жаңғырту мақсаттарында объек­ тілерді жобалау және салу кезінде белгі­ ленген нормалардың шегінде аумақтың көгалдандырылуы көзделуі тиіс.

197. Құрылыс салушының (тапсырыс берушінің) өз қаражаттары есебінен салынып жатқан объектілер бойынша жобалардың сараптамасын мемлекет­ тік сараптаманың айрықша құзыреті­ не жатпайтын сараптамадан өткізуге аттес­­таты мен құқығы бар сарапшылар жүзеге асырады.

198. Мемлекеттік сараптаманың ай­рықша құзыретіне нысандардың (ке­шен­дердің) құрылысына инвести­ ция негіздемелерінің сараптамала­ры, жо­балық (жобалау-сметалық) құ­жат­та­ масының техникалық-эконо­ми­калық негіздемелері мен есептеріне: 1) мемлекеттік инвестициялар есе­ бiнен немесе олардың қатысуымен тұр­ғы­зылған, сондай-ақ бюджеттiк ин­ вес­тициялардың қатысуынсыз тұр­ғы­ зыл­ған, бiрақ заңда белгiленген тәр­тiп­ пен өнiм шығару немесе көр­се­тiлетiн қызметтер көлемiндегi мемлекеттiк меншiк үлесi көзделетiн; 2) санитариялық, экологиялық, өрт және жарылыс қауiпсiздiгi, еңбектi қор­ ғау конструкциялардың сенiмдiлiгi,

ық­тимал қауiптi және техникалық жа­ ғы­нан күрделi объектiлердiң жұмыс iстеуiнiң тұрақтылығы, мүгедектер мен халықтың қауқары аз топтары үшiн әлеуметтiк, көлiктiк және рекреация­ лық инфрақұрылым объектiлерiне қол жеткiзуiн қамтамасыз ету жөнiндегi мем­лекеттiк нормативтiк талаптарға сәйкестiгi бөлiгiнде, құрылысты қар­ жыландыру көздерiне қарамастан; 3) сейсмикалық қауiптiлiгi жоғары не өзге де геологиялық (гидрогеология­ лық) немесе геотехникалық жағдайла­ ры ерекше аудандарда, сондай-ақ өзге де ерекше реттелетiн аймақтарда салынған барлық техникалық күрделі және техникалық күрделі емес нысан­ дар жатады.

199. Мемлекеттік сараптаманың оң қорытындылары: 1) құрылыстың жобалау (жобалаусметалық) құжаттамасын; 2) конкурстық (тендерлік) құжат­та­ маны бекіту үшін негіз болып табылады.

200. Жаңа объектi салу (қолда бар нысандарды өзгерту жобаларына) са­­раптама жүргізудің қажеттілігі не­ месе сараптаманың міндетті еместігі Қазақстан Республикасының заң­на­ма­ сына сәйкес сәулет-жоспарлау тапсыр­ масында көрсетіледі.

201. Тапсырыс берушінің (меншік иесі) қабылдаған шешімі бойынша са­ раптама мынадай жобалар бойынша жүргiзiлмеуi мүмкiн: 1) жергілікті сәулет және қала құ­ рылысы органдарының (қызмет­те­рі­ нің) сәулет-жоспарлау тапсырмасына сәйкес лицензиялары бар адамдар орындаған жеке тұрғын үй жобалары. Бұл ереже оларды сату кезінде ар­ найы жобалық шешімдерді және ісшараларды талап ететін, сейсмикалық қауіптілігі жоғары немесе өзге де гео­ логиялық (гидрогеологиялық) немесе геотехникалық жағдайлары ерекше ау­­дандардағы (аймақтардағы) жеке тұр­ ғын үй құрылысына қолданыл­майды; 2) маусымдық жұмыстар мен шал­ ғайдағы мал шаруашылығына ар­налған уақытша құрылыстар, тұрғын үйлер мен тұрмыстық үй-жайлар; 3) жеке үй жанындағы телімдердің аумағындағы, сондай-ақ бау-бақша се­рік­тестіктерінің (қоғамдарының) те­ лім­­дерінің шаруашылық-тұрмыстық құ­ рылыстары; 4) жұмыс істеп тұрған инженерлік желілерді өзгертуді талап етпейтін үй жанындағы және саяжай телімдерін абаттандыру; 5) контейнерді және блоктарды пай­далану арқылы жасалатын ұтқыр ке­шендер, сондай-ақ жиналмалы-бұ­ зыл­ма­лы құрастырмалардан тұрғы­ зыл­ған және санитарлық-эпидемио­ло­­ гия­лық қызметтермен келісуді талап ет­пей­тін сауда, қоғамдық тамақтану және тұрмыстық қызмет көрсету кә­ сіп­­орындарына арналған бір қабатты үйлер (ғимараттар); 6) саны елу бірліктен аспайтын авто­ көлігі бар ашық үлгідегі авто­тұ­рақ­тар, сондай-ақ екіден аспайтын авто­көлікке арналған бокстері бар гараждар; 7) қолданыстағы ғимараттарда жү­­зе­ге асырылатын және тіреу құрас­ тыр­маларын өзгертуді талап етпейтін өндірістік емес мақсаттағы үй-жайлар­ ды қайта жоспарлау (қайта жабдықтау); 8) инженерлік желілерді электр кор­ розиясынан сақтау; 9) желілі инженерлік желілер мен орналасу жағдайын, салыну белгілерін, құбырлардың диаметрін өзгертуді қа­ жет етпейтін оларға арналған құрылыс­ тарға күрделі жөндеу жүргізу; 10) шағын сәулеттік нысандар мен аумақтардың қоршаулары; 11) ғимараттардың (құрылыстардың) маңындағы ашық спорт алаңдары, тро­ туарлар; 12) технологиялық ресурстары тау­сылған және кәсіпорынды (цехты) қайта жаңғыртуды немесе қайта бе­йін­ деуді талап етпейтін бірлі-жарым тех­

2013 жылғы «___»________ № ____ Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің қаулысына қосымша

нологиялық немесе инженерлік жаб­ дықтарды жөндеу және ауыстыру; 13) азаматтардың жеке пайдала­ нуына арналған, басқа да техникалық күрделі емес құрылыстар.

202. Құрылыс процессінде жобалау құжаттамасын әзірлеушінің міндетіне: 1) құрылыс салу уақытында қала құрылыс құжаттамасында немесе қол­ даныстағы нормативтік құжаттарда өзгерістер болған жағдайда жобалық құжаттарға өзгерістер енгізу; 2) нысанның құрылысына авторлық қадағалауды жүргізу және сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметтері туралы заңнамаға сәйкес мемлекеттік қабылдау және жұмыс комиссиялары­на қатысу жатады.

203. Қала құрылысы тәртібін сақтау, жобалаудың лайықты сапасын, бас жоспарлардың, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы заңнаманың және елді мекендердің аумақтарын қала құрылысында игеру кезіндегі мемлекеттік нормативтердің жүзеге асырылуын бақылауды қам­ тамасыз ету мақсатында, құрылыс са­лушы (тапсырыс беруші) жобалық құ­жаттама бекітілгенге дейін оның қала құрылысы регламенттері мен ег­ жей-тегжейлі жоспарлау жобасына сәй­кестік бөлігінде Бас жоспарды әзір­ леу­шілермен (авторларымен) келі­сілуін қамтамасыз етеді.

204. Құрылыс салу жобалары және басқа да жобалық құжаттама, сарап­ таманың оң қорытындысымен және Бас жоспарды әзірлеушілердің (автор­ ларының) келісуімен бірге сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жергілікті атқарушы органға келісуге беріледі.

205. Сәулет және қала құрылысы органымен жоспар келісілген (оң қо­ рытындысын алған) жағдайда жобаны құрылыс салушы (тапсырысшы) бекі­ тіледі.

206. Жоба, сәулет жоспарлау тап­ сырмасының талаптары және ұсы­ным­ дары құрылыс нормаларынан ауыт­ қыған жағдайда, жоба жетілдіру үшін ескертпелерімен қайтарылады. Жоба­ ны қайта қарау белгіленген тәртіппен іске асырылады.

207. Қолданыстағы (пайдаланыста­ ғы) объектілерге енгізілетін өзгерістер жобасын әзірлеушілер жобалық құ­ жаттамада ғимараттың үй-жайларын немесе басқа да бөліктерін өзгерту жұмыстарының барысында, сондай-ақ өзгертілген объектіні кейіннен пайда­ лану кезінде де басқа меншік иелері­ нің мүдделерін қозғайтын жобалық шешімдердің бар немесе жоқ екендігі туралы мәліметтерді көрсетуі тиіс. Тұрғын үйлердің (үй бөліктерінің) жоспарланып отырған өзгертілуі (қайта құрылуы, қайта жоспарлануы, қайта жабдықталуы) немесе үй ғимараттары шекараларының ауыстырылуы басқа меншік иелерінің (тең меншік иелерінің) мүдделерін қозғайтын жағдайда, жобаға олардың осы өзгертулерге берген, но­ тариуспен куәландырылған жазбаша келісімі қоса берілуі тиіс.

2. Жеке құрылыс салуды жобалау 208. Жеке тұрғын үй құрылысы ау­ мағын жоспарлау және құрылыс са­лу 3.01-02-2001 ҚР ҚНжЕ-нің «Жеке тұр­ ғын үй құрылысы аудандарын жос­ парлау және құрылыс салу» туралы нұсқаулығына сәйкес жүргізілуі тиіс.

209. Жеке тұрғын үй құрылысына бөлінетін алаңдар бекітілген бас жоспарға, егжей-тегжейлі жоспарлау жобасына және елді мекенде құрылыс салу жобасына сәйкес массивтермен жүзеге асырылуы тиіс.

210. Жеке тұрғын үйлерді жобалау және салу сәулет-жоспарлау тапсыр­ масы, құрылыс нормаларына және осы Тәртіпке сәйкес белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

211. Жеке аз қабатты құрылыс аудан­ дарында:

қаулы-қарар oral_oniri@inbox.ru

1) әлеуметтік-тұрмыстық мақсатта­ ғы объектілерді орналастыру үшін ау­ мақтар резервтелуі; 2) жол-көше желісінің және инже­ нерлік инфрақұрылымның алдын ала құрылысы жүзеге асырылуы тиіс.

212. Инженерлік жабдық орталық­ тандырылған қалалық жүйелерге қо­ сы­луды, сондай-ақ жергілікті және квар­талдық дербес құрылыстардың ор­ наластырылуын ұйғаруы тиіс.

213. Үй-жайлық телімде тұрғын және шаруашылық аймақтарды функ­ ционалдық тұрғыдан бөліп көрсету қажет. Үй-жайлық телімдердің көше­ лерге жапсарлас шекаралары қызыл сызықтар бойынша белгіленуі тиіс. Шаруашылық-тұрмыстық үй-жайлар­ дың жер телімінің қасбеттік бөлігінде орналасуына жол берілмейді.

214. Құрылыс салушы тұрғын үй құрылысын типтік жоба бойынша жү­ зеге асырады немесе нормативтік талаптарға сәйкес және сәулет және қала құрылысының жергілікті атқару­ шы органымен келісілген тұрғын үйдің және басқа да үй-жайлардың жеке жо­ басына тапсырыс бере алады.

215. Белгіленген тәртіпте бекітілген үй-жайлық телімде орналасқан тұрғын үй мен басқа да үй ғимараттарының, сондай-ақ іргелес жер телімдерінде­ гі құрылыстардың арасындағы бел­ гі­ленген міндетті нормативтік, са­ни­ тарлық, өртке қарсы және техни­ка­лық алшақтықтар қамтамасыз етілген жағ­ дайда осы құрылыстардың көлем­дерін, олардың сыртқы пішіндерін (соның ішінде «габариттік» биіктігі) жеке құры­ лыс салушы өздігінен анықтайды.

216. Егер жеке құрылыс салушы жер телімінде құдық немесе сумен қамтамасыз етілетін басқа да кіші құ­ рылыс жүргізуді қарастырса, ол Қа­ зақ­стан Республикасының Ауыл шар­ уашылық министрлігінің су ресурста­ры жөніндегі тиісті аумақтық органдары­нан рұқсат алуы тиіс.

217. Жер телімінде құрылыс салу жобасын өзгерту тек сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жергілік­ ті атқарушы органдармен келісілген жағдайда ғана мүмкін болады.

218. Жеке тұрғын үйлерді салуға арналған жер телімдерінің бар екен­ дігі туралы ақпаратты жасырғаны, оны бұрмалағаны, жер телімдерін бе­ру­ден негізсіз бас тартқаны үшін ат­қа­рушы органдардың лауазымды тұл­ғалары әкімшілік және Қазақстан Рес­пуб­ли­ касының заңнамасында белгіленген басқа да жауапкершілікке тартылады.

219. Құрылыс салушының жеке тұрғын үйге меншік құқығы оның құрылысы аяқталған және тиісті мем­ лекеттік органдарда тіркелген сәттен бастап пайда болады. Жеке тұрғын үй құрылысы аяқталғанға дейін оның салынған бөлігіне жылжымайтын мү­ лікке және осы мүлік салынатын мате­ риалдарға меншік құқығы туралы ере­ желер қолданылады.

220. Меншік иесі құрылыстық және басқа да міндетті нормалар мен ере­ желерді бұзбай, мекендік (үй-жайлық) жер телімінде үйді немесе басқа да жы­ лжымайтын мүлікті қайта салуға, қайта жоспарлауға немесе қайта жабдықтауға құқылы. Құрылыстарды қайта салу, қайта жоспарлау және қайта жабдықтаумен байланысты қайта құру құрылыс нор­ малары мен ережелерін сақтау бөлігін­ де республикалық мәндегі қаланың, астананың, ауданның (облыстық мән­де­ гі қаланың) Сәулет және қала құры­­лы­сы істері жөніндегі жергілікті атқа­ру­шы ор­ гандарымен келісілген жоба бо­йын­ша жүзеге асырылады.

221. Мекендік (үй-жайлық) жер те­лімін қайтарып алуға Қазақстан Рес­ публикасының заңнамалық актілер­мен белгіленген тәртіпте және жағдайда ғана жол беріледі. Жер телімін қайтарып алуға бай­ ланысты бұзуға жататын үйдің иесі­ не ұсынылған мекендік (үй-жайлық) жер телімін қайтарып алу шарттары және өтемақы формалары Қазақстан Республикасының жер және тұрғын үй заңнамаларымен анықталады. Бұл ретте, егер бұзуға жататын жеке тұрғын үй ортақ үлес меншік құқығын­ да бірнеше меншік иесіне тиесілі бол­ са, олардың әрқайсысы өздеріне жеке

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

тұрғын үй салу үшін меншікке жеке­ леген жер телімі алуға және (немесе) заңнамада қарастырылған өзге де өтем­ ақы алуға құқылы.

3. Елді мекендердің аумақтарында инженерлік желілер мен құрылыстарды жобалау 222. Нысандардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін таратушы және алаңішілік инженерлік желілерді, сон­ дай-ақ ғимараттар мен құрылыстардың ішіндегі желілерді жобалау, олардың ұзындығына қарамастан, сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жер­ гілікті атқарушы орган берген сәулетжоспарлау тапсырмасы және елді мекендердің инженерлік қызметтері­ нің техникалық шарттарына сәйкес құрылыс салушылардың (тапсырыс берушілердің) тапсырысы бойынша жүзеге асырылады. Бұл ретте электрмен, газбен жаб­ дықтау, суық және ыстық сумен жаб­ дықтау инженерлік коммуникацияла­ рын әрбір пәтерге енгізуді қаланың инженерлік қызметтерінің тіректік ар­ матураға және есеп құралдарына ке­ дергісіз қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін тұрғын үйдің ортақ пайдаланыс­ тағы жерлерінде қарастыру қажет.

223. Инженерлік желілер мен құры­ лыстарды жобалауды аталған жұмыс­ тарды орындауға тиісті мемлекеттік лицензиялары бар жобалау ұйымдары немесе жеке тұлғалар жүзеге асырады.

224. Инженерлік желілердің жоба­ лары жобаны әзірлеу кезінде сәйкес болатын, 1:500 ауқымындағы топо­гео­ дезиялық негізде орындалуы тиіс. Ин­ женерлік желілер мен құрылыстардың әзірленген жобалары сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жергілікті атқарушы органдармен, тиісті ком­му­ налдық және елді мекеннің инженерлік қамтамасыздандырылуын жүзеге асы­ ратын басқа да қызметтермен міндетті түрде келісілуі тиіс және белгілен­ген тәртіпте мемлекеттік сараптамадан өтеді.

225. Инженерлік желілер мен құры­ лыстарды орналастыру бойынша құ­ры­ лыс-монтаж жұмыстары белгіленген тәртіппен және осы Ережеге сәйкес жүргізіледі.

226. Инженерлік желілер мен құрылыстарды орналастыру аяқта­лы­ сымен, оларды топырақпен көмгенге дейін құрылыс салушы (тапсырыс бе­ руші) немесе құрылыс ұйымы, кейіннен сәулет және қала құрылысы органында тіркей отырып, инженерлік желілер­дің жаңадан салынған телімінің М 1:500 атқарушы геодезиялық түсірілімін қам­ тамасыз етеді.

227. Инженерлік желілерді пайда­ лануға қабылдауды олардың құрылысы немесе қайта құрылуы аяқталысымен белгіленген тәртіпте қабылдау комис­ сиясы жүзеге асырады.

228. Қайта салынған инженерлік желілер мен құрылыстар сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жер­ гілікті атқарушы органдарда тіркеледі және мемлекеттік қала құрылысы ка­ дастрына енгізіледі.

229. Инженерлік желілердің құры­ лысын жүргізуге мүдделі жеке және заңды тұлғалар да, оларды жобалауға және құрылысын салуға тапсырысшы болуына және құрылысы аяқталғаннан кейін оларды пайдаланушы ұйымдар­ дың балансына тапсыруға құқылы.

4. Қолданыстағы тұрғын үй-жайлар мен тұрғын емес үй-жайларды өзгерту (қайта құру, қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) 230. Қосымша жер телімінің бөлінуін (аумақты кесіп беруді) немесе оның мақсаттық пайдаланылуын өзгертуді қажет ететін ғимараттардың тұрғын және тұрғын емес үй-жайларын қайта құру, қайта жоспарлау, қайта жабдықтау (бұдан әрі - өзгерістер) кезінде құрылыс салушы (тапсырыс беруші) қосымша жер телімін беру немесе оған меншік (жер пайдалану) құқығында тиесілі жер телімінің мақсаттық пайдаланылуын өзгерту үшін белгіленген тәртіпте жер­ гілікті атқарушы органға жүгінеді және жергілікті атқарушы орган оң шешім қабылдаған жағдайда тиісті құқық куәландыратын құжаттарды алады.

231. Қосымша жер телімін бөлуді

(аумақты кесіп беруді) немесе оның мақсаттық пайдаланылуын өзгертуді қажет етпейтін ғимараттардың тұрғын және тұрғын емес үй-жайларын өзгерту кезінде үй-жайлардың меншік иесі бо­ лып табылатын құрылыс салушы (тапсы­ рыс беруші) сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жергілікті атқарушы ор­ гандардан жобалауға сәулет-жос­пар­лау тапсырмасын алуы тиіс.

232. Сәулет-жоспарлау тапсырмасы және қолданыстағы мемлекеттік нор­ мативтер бойынша әзірленген жобалық құжаттама, жобалар бойынша оң ше­ шім алғаннан кейін, сәулет және қала құрылысы жергілікті атқарушы орган­ дарымен келісілуі тиіс.

233. Жобалық құжаттаманың және тұрғын ғимараттың тұрғын және тұр­ ғын емес үй-жайларын, сондай-ақ оның басқа да бөліктерін өзгертудің негізгі параметрлерін бекітуге алынған ше­шім­ нің негізінде мүдделі тұлға құры­лыс­­ты Қазақстан Республи­касының сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері ту­ ралы заңнамасына сәйкес жүргізеді.

234. Конструкцияларды және объек­тінің функционалдық мақсатын өзгер­тусіз жер телімінің (аумақтың, трасса­ның) қолданыстағы шектерінде жүзеге асырылатын қолданыстағы тұр­ ғын үйлердегі үй-жайларды өзгерту құрылыс-мон­таж жұмыстарын жүргізу­ ге рұқсат алусыз, жергілікті атқарушы органының тиісті шешімінің негізінде жүзеге асырылады.

235. Ғимараттар мен тұрғын үй­ лердегі тұрғын және тұрғын емес үйжайларды өзгерту аяқталғаннан кейін ны­сан заңнамада көрсетілген тәртіп бо­йын­ша пайдалануға қабылдауға жа­ тады.

236. «Қызыл сызықтар» шегінен тыс және инженерлік желілерді айыру ай­ мағында кондоминиумдардың ортақ пай­даланыстағы және ортақ үлестік мен­шігіндегі жерлерде кәсіпкерлік объектілеріне витриналары бар кіре бе­­ріс тобын жапсарластыра салуға жол бе­рілмейді.

9. Құрылыс 1. Құрылысты жүзеге асырудың жалпы тәртібі 237. Инженерлік желілер мен құры­ лымдардың құрылысы мен жөндеу жұмыстарын жүргізуге қойылатын та­ лаптар осы Ережелермен және елді мекен аумағындағы абаттандыру, са­ни­ тар­лық жағдайда ұстау, тазалау жұ­мыс­ тарын ұйымдастыру және таза­лық­ты қам­та­ма­сыз ету ережелерімен, құры­лыс нор­ма­лары мен ережелерімен анық­ талады. Құрылыстың тиісті кезеңдерінде «Қа­зақстан Республикасындағы сәу­ лет, қала құрылысы және құрылыс қыз­ меті туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 68-бабымен бекітілген рә­сім­ дер орындалып және талаптары сақта­ луы тиіс.

238. Құрылысы аяқталған нысандар, сондай-ақ қолданылатын құрылыс ма­ териалдары, өнімдері, жабдықтар және бақылау операцияларын қоса алған­да­ ғы құрылыс мерзімінің барлық кезеңін­ де орындалатын жұмыстар заңнама­ ның, нормативтік құжаттардың, қала құрылысы мен жобалау құжаттарының талаптарына сай болуы және құрылыс өнімдерін пайдаланушылардың заңмен қорғалатын қауіпсіздігін, денсаулығын және өзге де мүдделерін, сондай-ақ олардың қоршаған ортаны қорғау бо­ йынша талаптарына сәйкестігін қам­ тамасыз етуі тиіс.

239. Нысанның құрылысы құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес бекітіліп және әзірленген және қажет болған жағдайда сараптамадан өткен жобалау құжаттамасы бойынша жүзе­ге асырылады. Белгілі бір нысанның құрылысына арналған құрылыс алаңына құрылыс са­лушыға тиесілі емес жер учаскелері­ нің аумақтары енгізілуі тиіс болған жағ­ дайда, жобалау құжаттамасы сарапта­ мадан өткенге дейін және бекітілгенге дейін оларды уақытша пайдалануға (сервитуттар) осы аумақтардың иеле­ну­ ші­нің келісімі алынуы тиіс, ал бекіті­ле­тін жобалау құжаттамасының құра­мы­на осы аумақтар көрсетілген құры­лыс­тың бас жоспары қосымша енгізілуі қажет.

Жобалау құжаттамасыз немесе но­­ бай (нобайлық жобалар) бойынша тіз­ бе­лері сәулет, қала құрылысы және құ­ры­лыс қызметi саласында тиісті нор­ ма­тив­тік-құқықтық аткілерімен бел­гі­ лен­ген техникалық күрделі емес нысан­ дардың құрылысы жүзеге асырылады.

240. Құрылыс салушының (тапсы­ рысшының) құзыретіне мыналар кіреді: 1) жер заңнамасына сәйкес жергілік­ ті атқарушы органнан құрылыс салуға жер телімін беру немесе құрылыс салу­ шыға меншік құқығында немесе жер пай­далану құқығында тиесілі жер телі­ мінде аталмыш нысанның құрылысын салу туралы қаулыны алу (сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі тура­ лы қолданыстағы заңнамада көз­дел­ген жағдайлардан басқа); 2) жергілікті атқарушы органда­ рымен өзара қарым-қатынасты қоса алғанда құрылысты жалпы жүргізу және инвесторлардың келісімі бойын­ ша құрылысты бастау, кідірту, тоқтату және нысанды консервациялау туралы шешімдерді қабылдау; 3) құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындау үшін конкурс (тендер) не­ гізінде немесе конкурссыз сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі ту­ ралы қолданыстағы заңнамаға сәйкес мердігерлерді тарту (құрылыстың мер­ дігерлік тәсілі кезінде); 4) құрылыстың реттеу сызықтарын табиғи түріне шығаруын және гео­ дезиялық бөлу негіздерін құруды қам­ тамасыз ету; 5) құрылыс-монтаждау жұмыстары өндірісінің басталғаны жөнінде қажет­ті құжаттар көшірмелерін қоса бере оты­ рып, мемлекеттік сәулет-құрылыс ба­ қылау органдарын кешіктірмей он күн бұрын ескерту; 6) құрылыс-монтаждау жұмыста­ры­ ның орындалу барысына және сапа­ сына техникалық және авторлық қа­ дағалауды қамтамасыз ету; 7) жасырын жұмыстарын куәлан­ дыруға, жауапты құрастырмалар, жүйе­­ лер мен жабдықтарды аралық қабыл­ дауға қатысу; 8) нысанды пайдалануға енгізуге да­ йындау бойынша жабдықтарды реттеу­ ді және сынауды, сыналатын өнім­дер­ді шығаруды және басқа да іс-ша­ра­­лар­­ды ұйымдастыру; 9) нысанды пайдалануға қабыл­дау­ ға ұсыну үшін қажетті құжаттар жиын­ тығын дайындау; 10) инвестордың келісімі бойынша жұмыс және қабылдау комиссияларын құру және жұмысын қамтамасыз ету, сәулет, қала құрылысы және құры­лыс қызметі туралы заңнамаға сәйкес мем­ лекеттік қабылдау комиссиялары­ның жұмысын қамтамасыз ету; 11) құрылысы аяқталған нысанды пайдалануға қабылдау үшін мемлекет­ тік қабылдау (қабылдау) комиссиясына ұсыну немесе қолданыстағы заң­­нама­да белгіленген жағдайларда нысанды пай­ далануға өздігімен қабылдау; 12) атқару және пайдалану құжат­ тарының жинағын сақтау және тиісті ұйымдарға беру.

241. Құрылыс барысында мердігер­ дің (жұмыстарды орындаушының) мін­ детіне мыналар кіреді: 1) жеткізілетін құрылыс материал­ дарының, бұйымдар мен жабдықтардың кіріс бақылауын жүргізу және құжаттау; 2) осы нормаларға сәйкес ұйым­ дастырушылық-технологиялық құжат­­ тар­­ды әзірлеу және пайдалану; 3) құрылыс-монтаждау жұмыс­та­ рының сапасына жобалық және нор­ мативтік-техникалық құжаттама­лар та­­­лап­та­рының сақталуын ұйымдас­ты­ру­ шы­­лық және техноло­гиялық қамта­ма­ сыз ету; 4) құрылыс-монтаждау жұмыста­ры­ ның операциялық бақылауын жүргізу және құжаттау; 5) жобалау құжаттамасында және (немесе) мердігер шартында бел­гі­лен­ ген тәртіпте және құрамда ­ жасырын жұ­мыстарды куәланды­ру­ды, жауапты құрастырмалар мен жаб­дықтарды ара­ лық қабылдауды жүргізу және құжаттау; 6) құрылыс нормалары мен ере­ желерінің талаптарына сәйкес құры­ лыс алаңында еңбек қауіпсіздігін қам­ тамасыз ету; 7) қолданыстағы заңнамаға және нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес

17

қоршаған орта, аумақтар мен халық үшін жасалынатын жұмыстардың қа­ уіпсіздігін қамтамасыз ету; 8) құрылыс салушы (тапсырыс бе­ руші) нысанды пайдалануға қа­был­ дағанға дейін құрылыс алаңы мен ны­санды адамдар мен жануарлардың заң­сыз кіруінен күзетуді қамтамасыз ету; 9) жергілікті атқарушы органдары­ ның құрылыс алаңына іргелес аумақ­ тарда тазалықты сақтау бойынша талап­ тарын орындау; 10) сәулет, қала құрылысы және құ­ рылыс қызметі туралы заңнамаға сәй­ кес мемлекеттік қабылдау (қабылдау) комиссиясының жұмысына қатысу.

242. Тапсырыс беруші мемлекеттік қабылдау және қабылдау комиссия­ лары пайдалануға қабылдап алатын нысандардың құрылысын салу бары­ сында міндетті түрде осы қызметпен айналысуға тиісті санаттағы аттеста­ ты бар сарапшылар жүзеге асыратын техникалық және авторлық қадағалау­ ды жүргізуді ұйымдастырады. Техникалық қадағалаушының мін­ детіне мыналар жатады: 1) геодезиялық жұмыстарды қабыл­ дау және актілерге қол қою; 2) жобалау құжаттарында көрсетіл­ ген пайдаланылатын материалдардың, бұйымдар мен құрастырмалардың тип­ терінің, түрлерінің және маркілерінің сәйкестігін тексеру; 3) мердігерде қолданатын құры­ лыс материалдарының, бұйымдар мен құ­рас­тырмалардың сапасын куәлан­ ды­ратын құжаттардың - техникалық пас­порттардың және сапасы мен сер­ тификаттары туралы басқа құжаттары­ ның, сондай-ақ кіріс бақылауы мен лабораториялық сынақтарының құжат­ талған нәтижелерінің болуына тексеру жүргізу; 4) құрылыс барысында анықталған жобалау құжаттамасындағы ақауларды жоюды бақылау – жобалаушыға ақауы бар құжаттамаларды құжатты түрде қайтару, түзетілген құжаттамаларды ба­ қылау және құжатты түрде қабыл­дау, оларды мердігерге өткізу; 5) технологиялық операцияларды, оның ішінде операциялық бақылауды орындаудың құрамы мен сапасының сәйкестігіне инспекциялық бақылау; 6) жасырын жұмыстарды куәланды­ ру мен бағалауға қатысу (мердігердің жауапты өкілімен бірлесе отырып), қа­ жеттілігі бойынша бақылау өлшемдері мен сынақтарын орындау, мердігердің жауапты өкілімен бірлесе отырып жа­ сырын жұмыстарды куәландыру актісі­ не қол қою.

7) жауапты құрастырмаларды ара­ лық қабылдауға қатысу (мердігердің жауапты өкілімен бірлесе отырып); қа­ жеттілігі бойынша бақылау өлшемдері мен сынақтарын орындау, қабылдау ак­­тісіне қол қою (мердігердің жауапты өкілімен бірлесе отырып); 8) жауапты құрастырмаларды ара­ лық қабылдау кезінде геодезиялық ат­қа­ ру сызбаларының дұрыстығын ба­­ға­лау (қажеттілігі бойынша құрастыр­ма­лар элементтерінің дәл қойылуын ішін­ара бақылаумен); 9) жасырын жұмыстарға және жа­ уапты құрастырмаларды аралық қа­ былдау актілерін ресімдегенге дейін кейінгі жұмыстардың өндірісіне тыйым салу бойынша талаптардың сақталуын қадағалау; 10) мердігердің атқару техникалық құжаттамасының болуын және дұрыс жүргізуін бақылау; 11) мердігердің мемлекеттік қада­ ғалау және авторлық қадағалау орган­ дарының нұсқаулары мен алдын ала жазбаларын орындауын бақылау; 12) жұмыстардың жекелеген түр­ лерін, құрылыстардың, ғимарат­тардың конструктивтік элементтерін және жал­пы нысанды қабылдау кезінде анық­ талған ақаулар мен кемшіліктерді дер кезінде жоюын бақылау; 13) мемлекеттік қадағалау органда­ ры жүргізген тексерулеріне, оның ішін­ де монтаждауға түскен жабдықтың жағ­ дайы мен жобаға сәйкестігін баға­лауға, оның құрастыру сапасын бағалауға, ке­ шенді сынау мен қабылдауға қатысу;

(Жалғасы 18-бетте)

18

қаулы-қарар Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

ЖОБА

Батыс Қазақстан облысы аумағында құрылыс салудың (Жалғасы. Басы 16-17-беттерде) ЕРЕЖЕСІ 14) құрылыс-монтаждау жұмыс­та­­ рын төлеуге ұсынылған жұмыс құ­жат­ тамасының көлемдері мен орындау мерзімдерінің сәйкестігін бақылау, қа­былданған және төленген құрылысмонтаждау жұмыстарының көлемі мен құнының, сондай-ақ орындаушының сапасыз орындаған жұмыстарының көлемдері мен құнының және ақаулар мен қайта жасауын жоюға шығын­ дарының есепке алуын жүргізу; 15) консервациялауға жататын ны­ сандарды куәландыруға, консервация­ лауға немесе нысандардың құрылысын уақытша тоқтатуға құжаттарды ресім­ деуге, сондай-ақ жұмыстарды жаңарту үшін оларды орындаушыларға беру кезінде нысандардың техникалық жағ­ дайын бағалауға қатысу; 16) құрылыс нысандарындағы бар­ лық авариялық жағдайлар және ава­ рияларды жою бойынша жұмыстардың көлемдері туралы мемлекеттік қада­ ғалау органдарына хабарлау.

243. Құрылысқа қатысушы заңды және жеке тұлғалары арасында база­ лық ұйымдастырушылық қызметтерді бөлу олардың арасындағы келісім­ шарттармен бекітіледі. Құрылысты ке­ шенді түрдегі құрылыс салушы ұйым жүргізгенде осы ұйымның бөлім­ше­ лері арасындағы базалық ұйымдас­ты­ рушылық қызметтерді бөлу ұйым бас­ шысының өкімдік құжаттамаларымен бекітіледі.

244. Құрылыстың барлық мерзімдері ішінде қоршаған орта, аумақтар мен халық үшін жүргізелетін жұмыстар­дың қауіпсіздігі, құрылыс алаңында еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету, жергілік­ ті атқарушы органдарының құ­рылыс алаңына іргелес аумақтарда та­за­лықты сақтау бойынша талаптарын орын­дау қамтамасыз етіледі. Жұмыс барысын­ да тарихи, мәдени немесе өзге де құндылығы бар нысандар табылған жағдайда, жұмыстарды орындаушы заң­намада қаралған мекеме мен ор­ гандарды табылған нысан туралы ха­бар­­ дар етіп, жұмыстарды тоқтата тұрады.

245. Құрылыс процесінде мыналар орындалады: 1) жеткізілетін құрылыс мате­ риал­дарының, бұйымдардың және мон­таждық жарақтардың жобалау құ­ жаттамасының талаптарына сәйкес­ті­ гін, оларға қойылатын стандарттар мен (немесе) техникалық шарттарын белгі­ лейтін кіріс бақылауы; 2) жұмыстарды орындаушылардың өз күшімен дайындалған материал­ дар мен бұйымдардың жобалау құ­ жаттамасының талаптарына және осы материалдары мен бұйымдарға қо­йы­ латын стандарттарға сәйкестігін ба­ қылау; 3) барлық технологиялық опера­ циялардың технологиялық режим нор­маларының орындалу сапасына операциялық бақылау, осы бақылау нәтижелерінің құжатталуын тексеру; 4) кейінгі жұмыстарды орындау кезінде жасырын қалатын орындала­ тын жұмыстар мен контрукциялардың жобалау құжаттамасының, құрылыс нормаларының, ережелер мен стан­ дарттардың талаптарына сәйкес­тігін бағалау. Осындай жұмыстар мен конструкциялардың тізімдері жобалау құжаттамасында, нысанға жасалған техникалық шарттарда немесе мер­ дігердің келісімшартында орнатылуы тиіс; 5) құрастырылған жүйелер мен жабдықтарды байқау және (немесе) сынақтан өткізу, мұндай жүйелер мен жабдықтардың тізімдері, сондай-ақ жобалау құжаттамасында, нысанға жа­ салған техникалық шарттарында неме­ се мердігердің келісімшартында орна­ тылуы тиіс.

246. Бақылаудың, өлшемдер мен сынақтардың барлық түрлерін орын­ даудың құрамы мен технологиясы, өл­ шеу құралдары мен сынақ жабдықта­ры қолданыстағы нормативтік-техника­лық

құжаттаманың талаптарына сәйкес келеді және бақылау, өлшемдер мен сынақтардың нәтижелерінің қажетті нақтылығын қамтамасыз етеді.

247. Құрылыс-монтаждау жұмыс­ тарын орындау процесінде жұмыс­ тардың орындаушысы қолда­ныстағы нормалар мен ережелерде қаралған өндірістік және атқару құжаттарын жүргізеді.

248. Құрылыстың бүкіл кезеңі ішін­де мемлекеттік бақылау және қадаға­лау органдары өкілдерінің құрылыс ала­ңы мен нысанға кіру мүмкіндігі қамтама­сыз етіледі.

249. Құрылысқа рұқсат бұл – құры­ лыс салуға, ғимаратты қайта құ­ру­ға, құрылыстар, ғимараттар мен магис­ трал­ды желілер салуға, аумақтарды абаттандыруға жер телімін беру ту­ ралы қалалық (аудандық) атқарушы органдардың қаулысы. Құрылыс салу мерзімі жобалықсметалық құттаманың құрамында бе­ кітілген құрылысты жүргізу нормативі­ не сәйкес белгіленеді.

250. Елді мекен аумағында құ­ры­ лыстың барлық түрлерін орындауға тек осы Ереженің берілген бөлімінің тар­мақтарында көзделген талаптар қам­­тамасыз етілген жағдайда және бел­ гіленген тәртіпте келісілген құры­лыс ұйымдастыру жобасы болғанда ғана рұқсат береді.

251. Жергілікті атқарушы орган­ дардың тиісті шешімдерімен бөлінген жер телімдері мен аумақтарды құры­ лыстың кез келген түрлері үшін сәулет жоспарлау жобаларынсыз, бекітілген жобасыз пайдалану Қазақстан Респуб­ ликасы заңнамасында көзделген жа­ уапкершілікке алып келеді.

252. Салынып жатырған объек­ тілердің негізгі бөлу осьтерін, құры­лыс­ тың «қызыл сызықтарын», сондай-ақ инженерлік коммуникациялар осьте­рін құрылыс алаңы шегінен тыс болмыс­ қа шығару тапсырыс берушінің өтінімі бойынша геодезиялық жұмыстарды орындауға мемлекеттік лицензиялары бар ұйымдар және жеке тұлғалар орын­ дайды.

253. Құрылыс объектілерінің бар­ лық инженерлік коммуникациялары бо­йынша электрондық түрде және қағаз түрінде атқарушы топография­ лық түсірілім жасалады. Желілер жер астымен өткізілген кезде атқарушы тү­ сірілім траншеяларды көмгенге дейін жүргізіледі. Атқарушы түсірілімді геодезиялық жұмыстарды орындауға мемлекет­ тік лицензиялары бар ұйымдар мен жеке тұлғалар келісімшарттық негіз­ де орындайды. Атқарушы түсірілімнің көшірмесі ведомствоға қарасты аумақ бойынша сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға тапсырылады.

254. Объектінің немесе инженерлік ком­муникациялардың құрылысына байланысты бұзылған қатты төсемді, гүлзар­ларды, көгалдарды және елді ме­кен­ді абаттандырудағы басқа да бұ­ зыл­ған нәрселерді қалпына келтіру тап­сырыс беруші қаражаттарының есе­ бінен мердігердің күшімен осы та­рап­ тардың келісімі бойынша кешіктірілмей орындалады.

255. Пайдалануға жарамсыз (қи­ раған) жеке тұрғын үйді қалпына келті­ ру, не жаңа үйді салу немесе бөлінген үй маңындағы жер телімінің шегін­ де құрылыстың орнын ауыстыру тек жоба бойынша және сәулет және қала құрылысы істері жөніндегі тиісті жер­ гілікті атқарушы органдармен келісе отырып жүргізіледі.

256. Жалпы пайдаланудағы авто­ мобиль жолдарының жол маңындағы жолақтарда жол қызметтері нысанда­ ры мен жол сервисі нысандарын қос­ пағанда күрделі құрылыс салуға жол берілмейді.

257. Жалпы пайдаланудағы авто­ мобиль жолдарының бөлу жолағында

тиісті жол органдарының рұқсатынсыз жұмыстарды жүргізуге немесе қан­дай да бір құрылыс ғимараттарын ор­на­ ластыруға тыйым салынады.

258. Жол маңындағы жолақтарда немесе оның сыртындағы нысандарда, оларға жету үшін кіре беріс қажет бол­ ған жағдайда жол сервисі нысанда­рын орналастыру үшін жер учаскеле­рін ұсы­ ну туралы шешімді жол органда­ры­ның келісімі бойынша белгіленген тәр­тіп­пен тиісті жергілікті атқарушы ор­ган­дар қабылдайды.

259. Нысанның құрылысы аяқтал­ ғаннан кейін тапсырыс берушілер ны­санды пайдалануға қабылданғанға дейін: - заңнамамен белгіленген тәртіпке сәйкес қалалық (аудандық) сәулет ор­ ганына нысанның электрондық және қағаз түріндегі орындаушылық топо­ графиялық түсіріміне тапсырыс береді және ұсынады; - бас мердігер алдын ала ескерт­ пелік санитарлық қадағалау жүргізу са­ты­сында қажетті зертханалық-инс­ тру­­менталдық өлшеулер жүргізу ар­ қы­лы нысанның құрылыс барысын бақылау үшін мемлекеттік санитарлықэпидемиологиялық қадағалау меке­ ме­сіне өтініш білдіруі керек. Егер Мер­­­ді­герлік мекеме анықталған ескер­ ту­лер­ді орындап, оларды жойғаннан кейін уәкілетті орган «Халықтың ден­ сау­лығы және Денсаулық сақтау жүйесі туралы» 18.09.2009 жылғы №193-1V ҚР Кодексінің негізінде нысанның мем­ лекеттік нормативтерге сәйкестігі ту­ ралы санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды (пайдалануға рұқсат беру) береді.

2. Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу тәртібі 260. Тапсырыс берушi құрылысмон­таждау жұмыстарын жүргiзу бас­ тал­ғанға дейiн кемiнде он жұмыс күн бұрын мемлекеттiк сәулет-құрылыс ба­ қылауды жүзеге асыратын органдарға «Әкiмшiлiк рәсiмдер туралы» Қазақ­ стан Республикасының Заңында бел­ гiленген тәртiппен сараптаманы өткi­ зу мiндеттi болған жағдайда оның оң қорытындысының және жер учаске­сiн таңдау актiсiнiң көшiрмелерiн қоса бере отырып, құрылыс-монтаждау жұ­ мыстары жүргiзiле басталғаны туралы хабарлама жасауға мiндеттi.

261. Ескертпе келесі құрылыс-мон­ таждау жұмыстарын жүргізу үшін қажет: 1) жаңа құрылыс салу, тұрғын үй ғимараттарының тұрғылықты және тұр­ ғылықты емес үй-жайларын, сондайақ оның бір бөліктерін өзгерту (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау), кеңейту, техникалық қайта құрылымдау, нысан­ға және әр қилы мақсаттағы кешен­дер­ге күрделі жөндеу жүргізу. Бұл нысанды немесе нысандар ке­шенін кезең-кезеңмен жобалау жә­ не салу көзделген және мұндай жо­ ба­лардың мемлекеттік сараптамасы сараптамалық сүйемелдеу режимінде (жобалаудың тиісті кезеңдері бойынша тиісті жергілікті оң қорытындыларды ресімдей отырып) жүзеге асырыла­ тын жағдайлардан басқасына қатысты. Аталған жағдайларда құрылыс-мон­ таждау жұмыстарын жүргізуге рұқсат объектінің немесе кешеннің құрамына енетін жеке блок (ғимарат, құрылыс) бойынша, сондай-ақ құрылыстың жеке­ леген кезеңдерін – қазаншұңқырларды орнату, коммуникацияларды жүргізу бойынша жер қазу жұмыстарын, ір­ гетастарды орнату бойынша жұмыс­ тарды және құрылыс-монтаждау жұ­ мыстарының құрамына енетін басқа да жұмыстарды орындауға беріледі.

2) күрделі жөндеу, қалпына келтіру және консервациялау, тарихи, архе­оло­ гиялық, мәдениет және сәу­леттік ес­ керткіштерге жатқызылған ғи­мараттар мен құрылыстарды қорғау аймақтарын анықтау; 3) жер асты және жер үсті инженер­

лік коммуникациялары мен құрылыста­ рын, автомагистральдарды, көшелерді, жолдарды және көліктік құрылыс­тар­ ды, темір жол жолдарын және метро­ политен құрылыстарын, трамвай жол­ дары мен құрылыстарын, троллейбус желілері мен құрылыстарын жаңадан салу, қайта құру; 4) жаңа құрылыс салу, алаңдарды, саябақтар және басқа әр түрлі мақ­ саттағы жасыл аймақтар, бассейндер және фонтандар, қоршауларды қайта жаңғырту және күрделі жөндеу, кө­ше­ лерді жарықтандыру, қоғамдық мақ­ саттағы аумақтарды жайғастыру бойын­ ша өзге де жұмыстар; 5) уақытша белгіленген нысандар­ ды орнату және орналастыру (қосалқы құрылыс салу және әр түрлі мақсаттағы жарнама құрылғылары, қоршауларды орнату және басқа нысандар); 6) құрылысты бұзу.

262. Мемлекеттік сәулет-құрылыс инспекциясы құрылыс-монтаждау жұ­ мыстары жүргізіле басталғаны туралы хабарламаны алған кезден бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей нысандар мен кешендерге барады.

263. Құрылыс-монтаждау жұмыс­ тарын жасау жөніндегі хабарлама (құ­ рылыстың басталуы) нысанның немесе кешеннің құрамына кіретін жекелен­ ген блок (ғимарат, құрылыс) бойынша тұрғын үй ғимараттарының (үйлер, жатақханалар) жекелеген үй-жайла­ рын және (немесе) үй бөлiктерiн қайта құру (қайта жоспарлау, қайта жабдық­ тау) бойынша хабарланатын жағдайда, нысанның немесе кешеннің құрамына кіретін жекеленген блокқа барылады.

264. Жылжымайтын нысанға құқық ауысқан жағдайда құрылыстарды жүр­ гізу (қайта құру, модернизациялау, ке­ ңейту, күрделі жөндеу және т.б.) тоқ­та­ тылады. Құрылыстың немесе құрылыс жүр­­гізуші мердігерлік (бас мердігер­ лік) ұйым­дардың бастапқы тапсырыс бе­ру­­шісі (құрылыс салушы) ауысқан жағ­­дай­да, белгіленген тәртіпте тиісті мем­­лекеттік органдарды құрылыс-мон­ таж­­дау жұмыстарының жалғасуы тура­ лы қай­та ескерту қажет.

265. Нысанда құрылыс-монтаждау жұмыстарының басталғандығы тура­лы алдын ала ескертпей құрылыс жұ­мыс­ та­рын жүргізу «Әкімшілік құқық­бұ­зу­шы­ лық туралы» Қазақстан Респуб­ли­ка­сы Кодексінің 357-1-бабының нор­ма­ла­­ры­ на сәйкес әкімшілік құқық­бұ­зу­­шы­­лық болып табылады.

266. Келесідей құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуге алдын ала ха­ барлама беру қажет етілмейді: 1) нысанның функционалдық мақ­ саты мен конструкциясын өзгертусіз жер телімінің (аумақтың, трассаның) қолданыстағы шекараларында жүзеге асырылатын нысандарды қайта құру, қайта жобалау, техникалық қай­та құ­ рылымдау, күрделі жөндеу жұмыс­тары; 2) нысанның функционалдық мақ­ саты менконструкциясын өзгертусіз жер телімінің (аумақтың, трассаның) қолданыстағы шекараларында жүзеге асырылатын нысандарды қайта құру, қайта жобалау, қолданыстағы тұрғын үйлердің бөлмелерін қайта жабдықтау, күрделі жөндеу жұмыстары (жоғары сейсмикалық қауіпті немесе басқа да ерекше геологиялық (гидрогеология­ лық) немесе геотехникалық шарттары бар аудандардан басқа); 3) көшелердің, алаңдардың, жол­дар­ дың жол төсемдерін күрделі жөндеу, шағын сәулет нысандарын, ашық де­ коративті бассейндерді, субұрқақтар­ ды салу және орналастыру, қаланы безендіру, ландшафттық сәулет пен көгалдандыру элементтерін орнату; 4) жеке меншік жеке үй жанында­ ғы телімдердегі немесе бау-бақшалық серіктестіктер телімдерінде, уақытша құрылыстар, шаруашылық-тұрмыстық құрылыстар және абаттандыру эле­ менттерiн, сондай-ақ маусымдық

2013 жылғы «___»________ № ____ Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің қаулысына қосымша

жұ­­мыс­тар мен мал шаруашылығына ар­нал­ған тұрғын және (немесе) шаруа­ шы­лық-тұрмыстық үй-жайларда уақыт­ ша мақ­саттағы қосалқы және қосымша құ­ры­лыстарды салу; 5) жеке тұлғалардың жеке пайда­ лануына арналған техникалық күрделі емес басқа да құрылыстардың өзгеруі, соның ішінде: сырт пішінін, қаптау түсін және түрін өзгертпей шатырды жөндеу; ағаш бұйымдарын олардың өлшем­ дері мен формаларын өзгертпей ауыс­ тыру; ішкі әрлеу жұмыстары; қасбеті мен түсін өзгертпей сыртқы әрлеу жұмыстары; ғимараттар мен құрылыстарда қол­ даныстағы инженерлік қамтамасыз ету, үй-жайлар мен қасбеттерін жос­ парлау сызбасын өзгертпей санитар­ лы техникалық құрылымдар мен құ­ ралдарын жөндеу және ауыстыру; мерекелік көпшілік іс шараларын өткізу кезінде халыққа қызмет көрсету үшін сауда нүктелерін орналастыру.

267. Қасбет элементтерін және тү­сін өзгерту міндетті түрде сәулет және қа­ ла құрылысы істері жөніндегі жер­­гі­лік­ті атқарушы органдармен келісілуі тиіс.

268. Табиғат пайдалануды реттеу бойынша функцияларды орындауға уәкілетті мемлекеттік органның елді мекендердің аумақтарында жас кө­ шеттерді алып тастауға не орнын ауыс­ тырып отырғызуға берген рұқсаты жергілікті атқарушы органдардың ше­ шімдеріне сәйкес сақталуы тиіс.

269. Тұрғын үй-жайлардың (үй бө­ лік­терінің) жоспарланған өзгерту жұ­ мыстары немесе үй-жайлардың шек­ араларының ауыстырылуы өзгер­ті­летін үй-жайлармен (үй бөліктерімен) ір­ге­ лес басқа үй-жайлардың (үй бөліктері­ нің) меншік иелерінің мүдделерін қоз­ ғайтын жағдайда, өтінішке олардың өзгертулерге берген, нотариуспен куә­ ландырылған жазбаша келісімі қоса бе­ рілуі тиіс. Тапсырыс берушінің тұрғын үйжайларды (үй бөліктерінің) өзгертуге неме­се үй-жайлардың шекараларының ауыстыруғабасқа меншік иелерінен (тең меншік иелерінен) аталған келісімді алу қажеттігі құрылыс нысандарын жо­ балау үшiн бастапқы материалдарды (деректердi) ресiмдеу және беру ере­ же­лерінде көзделген тәртіпте, жоба­ны әзірлеу сатысында белгіленеді.

270. Құрылыс нысанының нысана­лы мақсаты өзгерген жағдайда, жо­­балық құжаттамаларда алдын ала жос­­пар­ ланған өзгерістер туралы мемле­кеттік сәулет-құрылыс бақылау органдарын қайта ескерту қажет.

271. Жұмыс жасау ережесінің бұ­ зылуы анықталған жағдайда, бекітілген жобадан ауытқу немесе өзге де заң­ намалық талаптары бұзылғанда құры­ лыс тоқтатылуы мүмкін, соның ішінде: 1) жер телімін мақсатсыз пайдалану; 2) жер телімін пайдалануға рұқсат етілген жобалау құжаттарының сәйкес келмеуі; 3) жобалау құжаттардың құрылыс нормалары мен ережелеріне, сондайақ табиғат қорғау, санитарлық және өрткеқарсы нормаларға, жол жүру қауіпсіздігі заңнамаларының талапта­ рына сәйкес келмеуі; 4) жүргізіліп жатырған құрылысмонтаждау жұмыстарының бекітілген жобалау құжаттарына сәйкес келмеуі. Бұл ретте құрылыс салушыға (тапсырыс берушіге) қағаз түрінде ескертпе және тиісті ұйғарым беріледі.

272. Құрылыс-монтаждау жұмыс­ тарының қала құрылысы регламент­ теріне, мемлекеттік стандарттар мен нормативтерге сәйкес келуін бақы­ лау Қазақстан Республикасының қол­ даныстағы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

273. Нысандарды және олардың кешендерінің құрылысын салуды (ке­ ңейту, жаңғырту, техникамен қайта

қаулы-қарар oral_oniri@inbox.ru

жарақтандыру, қайта құру, қалпына келтiру, күрделi жөндеу) жобалық (жобалық-сметалық) құжаттамаларсыз не­месе белгіленген мерзімде сарапта­ ма­дан өткізілмеген жобалық (жоба­ лықсметалық) құжаттамалармен жұргі­ зі­л­­ген жағдайда құрылыс-монтаждау жұ­мыстары Қазақстан Республикасы­ ның «Әкімшілік құқықбұзушылық тура­ лы» Кодексіне сәйкес тоқтатылады. Құрылыс-монтаждау жұмыстары тек белгіленген тәртіпте сараптамадан өт­ кен жобалық (жобалық-сметалық) тиісті құжаттамаларының бар болғанда ғана қайта жүргізіледі.

3. Тұрғын үйлердің шатырларында телевизиялық сигналдарды қабылдайтын жеке антенналарды қондыру тәртібі 274. Жеке және заңды тұлғалар жаз­ баша түрде тұрғылықты орны бойын­ ша атқарушы органдарға жеке қабыл­ дағыш құрылғыларын орнату жөнінде ме­кенжайын, жерсеріктік байланыс­ тың атын (жерсерікті қабылдау құрыл­ ғы­лары үшін) көрсетіп өтініш береді. Өтініш­ке жеке қабылдағыш құрыл­ғы­ лар­дың техникалық сипаттамалары, сал­мағы және габариттік көлемі көр­ се­тілген қабылдағыш құрылғылардың техникалық паспорттары қоса тірке­ леді.

275. Атқарушы органдар тұрғын үй ғимараттарына техникалық қыз­ мет көрсететін мекемемен бірге жеке тұлғалардан өтініш келіп түскен сәт­тен бастап бір апталық мерзімде қабыл­­ дағыш құрылғыларын орнату мүмкін­­ дікте­­рін қарастырады.

276. Техникалық мүмкіндіктер бол­ ған жағдайда атқарушы органдар 10 күндік мерзімде арыз иесіне жеке қа­ былдау құрылғысын қондыруға жазба рұқсат береді. Бұл жағдайда жеке қабылдау құ­ рылғысын орнататын мекемені іздеу­ ді және монтаждау, келтіру жұмыс­ тарының бағасын төлеуді арыз иесі өзі жүргізеді.

277. Жеке қабылдау құрылғысын қон­дыруға техникалық мүмкіндік бол­ маған жағдайда атқарушы органдар 10 күндік мерзімде арыз иесіне өтініштің қанағаттандырылмаған себебін көр­ сетіп бас тартылғандығы туралы жаз­ баша хабарлайды.

278. Жерсеріктік және эфирлік жеке қабылдау құрылғысын өз бетінше орнатуға тыйым салынады.

279. Атқарушы органдардың өз бетінше орнатылған жеке қабылдау құрылғысын тұрғын үйлердің шатыр­ ларынан алып тастау туралы өкім шығаруға құқығы бар. Бұл жағдайда жеке қабылдау құрылғысының иеле­ ріне бір күнтізбелік ай бұрын жазбаша ескертілуі қажет, жеке қабылдау құ­рыл­ ғысын алып тастау жұмыстарын жеке қа­ былдау құрылғысы иелері жүргізеді. Тұрғын және қоғамдық ғима­рат­тар­ дың шатырларында телерадиоарнала­ рын қабылдау жүйесін орнату ҚР ҚНжЕ 3.02.-43-2007 «Тұрғын үйлер», ҚР ҚНжЕ 3.02-10-2010 «Байланыс жүйелерінің қондырғылары, дабылдағыштар және тұрғын, қоғамдық ғимараттарды ин­ женерлік құрылғылармен диспетчер­ леу. Жобалау нормалары» құжаттарына байланысты жүргізіледі.

4. Сауда, қызмет көрсету мен жар­ наманың уақытша құрылыстарын (ны­ сандарын) салу және орналастыру тәртібі 280. Сауда, қызмет көрсету мен жарнаманың уақытша құрылыстарын (нысандарын) салу және орналастыру­ ға арналаған жобалық құжаттаманы әзірлеу, келісу және бекіту тәртібіне мыналар кіреді: 1) берілген нысандарды салуға не­ месе орналастыруға жарғылық құ­жат­ тарына сәйкес тиісті қызмет түріне лицензиясы болған жағдайда, кәсіпкер мәртебесі бар барлық кәсіпорындар, ұйымдар мен мекемелер, жеке тұлға­лар құқылы; 2) сауда, қызмет көрсету, автосер­ вис және жарнама нысандарын салу және орналастыру кезінде заңды (жеке) тұлғалар мен жер қатынастарын бас­қару жөніндегі жергілікті органдар ара­сындағы жер қатынастарын реттеу

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

заңнамаға және жергілікті атқарушы органдардың нормативтік-құқықтық ак­­тілерге сәйкес жасалған келісімшарт негізінде жүзеге асырылады; 3) кәсіпкерлік қызметті іске асы­ ру үшін уақытша нысандарды, кіші сәулеттік формаларды, жарнаманы салуға немесе орналастыруға келісім беруді сауда, қызмет көрсету, жарнама нысандарын орналастырудың кешен­ ді сұлбасына сәйкес қала (аудан) бас сәулетшісі жүргізеді; 4) сауда, қызмет көрсету, жарна­ ма нысандарының кешенді сұлбасын орналастыру және оларға өзгеріс ен­гі­зу сәулет және қала құрылысы іс­ те­рі жөніндегі, жер қатынастары, сани­ тарлық-эпидемиологиялық қада­ға­лау бойынша жергілікті атқарушы орган­ дармен, елді мекендердің ком­му­нал­ дық және инженерлік қыз­меттерімен, кө­лік қозғалысын басқару органдары­ мен, қоршаған ортаны қорғау, тарихи мәдени мұра объектілерін қорғау, сау­ да, қоғамдық тамақтану және тұрмыс­ тық қызмет көрсету саласындағы ау­мақтық органдармен келісіледі.

5) елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру жарнаманы тұрақты орналастыру нысандарында, Қазақстан Республикасы аумағындағы елді мекендерде үй-жайлардың шегі­нен тыс ашық кеңістікте плакаттар, стенд­ тер, жарықтандыру таблосы, билборд, транспарант, афиша және Қазақстан Республикасының заңнамасында бел­ гіленген сыртқы (көрнекі) жарна­ма­­ның басқа да нысандары түрінде жүзеге асы­ рылады. Сыртқы (көрнекі) жарнама жол­ дың көлік пайдалану қасиеттерін тө­мен­детпеуі, көлік құралдары қозға­ лы­сының қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау талаптарын бұзбауы, жол белгілері мен көрсеткіштеріне ұқсамауы, олардың көрінуін немесе қабылдану тиімділігін төмендетпеуі, жол пайдаланушыларының көздеріне шағылыспауы тиіс.

6) Сыртқы (көрнекі) жарнаманы тарих және мәдениет ескерткіштері, діни нысандар аумағында, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда орналастыруға тыйым салынады.

5. Жарнама объектісін орналастыру 281. Сыртқы (көрнекі) жарнама ны­ сандарын орналастыруға рұқсаттарды ресімдеу тәртібі келесі тәртіпте іске асырылады: 1) сыртқы жарнаманы орналасты­ ру Қазақстан Республикасының «Тех­ никалық реттеу туралы», «Жарнама туралы», «Автокөлік жолдары туралы», «Жол қозғалысы қауіпсіздігі туралы», «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы», «Тіл туралы» Заңдарына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 7 ақпандағы № 121 «Елді мекен­ дерде сыртқы (көрнекі) жарнама объ­ ектілерін орналастыру ережесін бекіту туралы», 1999 жылғы 25 қарашадағы №1650 «Қазақстан Республикасы Жол қозғалысы ережелерін бекіту тура­ лы», 1998 жылғы 5 қыркүйектегі №845 «Жалпы пайдаланымдағы автокөлік жолдарының жолақ бөлiгiнде сер­ вис объектiлерi мен сыртқы (көрнекi) жарнаманы орналастыру ережелері» қаулыларына сәйкес жергілікті атқа­ рушы органдармен белгіленген тәр­ тіпте, рұқсаттардың негізінде жүзеге асырылады.

2) елді мекендердің көрнекі-ақ­ параттық кеңістігін және басқа да ау­ мақтарын коммерциялық жарнамалар­ ды орналастыруға пайдалану жарнама таратушы (жарнамалық кәсіпорын) мен уәкілетті жергілікті атқарушы органдар жасасқан келісімшарт негізінде іске асырылады.

3) жарнама құралының арнайы құ­ рылғыларын орнатуды келісімшарт жасалғаннан соң ғана жарнама кәсіп­ орны жүргізеді.

4) сыртқы жарнама құралдарын ор­ наластыруға келісімшарт жасау үшін уәкілетті жергілікті атқарушы органға жарнама кәсіпорны өтінішпен береді.

282. Қалалар және облыстық маңыз­ дағы аудандардың жергілікті атқа­ рушы органдары елді мекендерде сырт­қы (көрнекі) жарнама нысанда­ рын орналастыруға рұқсат береді, ба­

қы­лауды жүзеге асырады, Қазақстан Республикасының жарнама туралы заң­ намаларын бұзушыларға жауапкер­­ші­­лік шараларын қолданады.

283. Сыртқы (көрнекі) жарнама объ­ ектілерін орналастыруға рұқсат беру (ары қарай - рұқсат) Қазақстан Респуб­ ликасы Үкіметінің қаулысымен бекітіл­ ген елді мекендердегі сыртқы көрнекі жарнама объектілерін орналастыру Ережесіне сәйкес үлгіде ресімделеді.

284. Елді мекенде сыртқы (көрнекі) жарнама нысанын орнатуға ниеті бар тұлға жергілікті атқарушы органға жаз­ баша өтініш жолдайды.

285. Рұқсат алу үшін өтінішке мына­ лар тіркеледі: 1) көшірмелер: өтініш берушінің кә­ сіпкеркерлік субъектісі ретінде мемле­ кеттік тіркелгені туралы куәлігі; сыртқы (көрнекі) жарнама нысанын орналас­ тыруы ұсынылған жер теліміне немесе нысанға құқығын белгілейтін құжат­тың немесе өтініш беруші сыртқы (көр­ некі) жарнама нысанын орналастыруы ұсынылған нысанның меншік иесімен (меншік иелерімен), нысанның кондо­ миниум басқармасы органымен немесе басқа да құқығы бар тұлғамен жасасқан сыртқы (көрнекі) жарнама нысанын ор­ наластыру туралы келісімшартының но­ тариалды куәландырған көшірмесі; 2) сыртқы (көрнекі) жарнама ныса­ нының күндізгі және түнгі бейнесі қоса берілген жарнама тасымалдағыш­ тардың, сыртқы (көрнекі) жарнама ны­ саны орналастыру ұсынылған нысаны­ ның жоспарланған орналастыру орнын және жалпы құрылымдық шешімде­­рін сипаттайтын графикалық мате­риал­­ дары (нобайлары), сыртқы (көр­не­кі) жар­нама нысанның жұмыс жа­са­уын инже­нерлік қамтамасыз ету жөніндегі шешім­дер.

286. Уәкілетті орган қосымшасында орналасу орны, құрылғы материалы­ ның тақырыбы, эстетикалық жобасы және жарнама көлемі көрсетілген жар­наманы орналастыру құқығының келісімшартын дайындайды.

287. Уәкілетті орган сыртқы (көрнекі) жарнаманың болжамды мекенжайы, орналасу орны, типі (нысаны, түрі), оның жұмыс режимі, рұқсат әрекетінің бас­талу және аяқталу мерзімдері, сырт­ қы (көрнекі) жарнама нысанына және оның техникалық пайдаланылуына қо­ йылатын талаптарды көрсете оты­рып рұқсатты беру туралы шешімнің жо­ басын дайындайды.

288. Жарнама қондырғысының ау­ данын есептеу оның визуалды қа­был­ дау­ға қолжетімді ашық беткі қабаты бо­ йынша жүргізіледі.

289. Жарнама берушілердің өз тап­ сырыстары бойынша жарнама қа­жет­ тіліктерін іске асырулары жарнама өнімін шығаруға құқық беретін тиісті лицензиясы бар жарнама кәсіпорны арқылы жүргізіледі.

290. Сыртқы (көрнекі) жарнама ны­ санын орналастыру құрылыс-монтаж­ дау жұмыстарын жүргізумен байланыс­ ты болатын жағдайларда бұл нысанға, сондай-ақ жаңа нысандар салу және қолданыстағы нысандарды өзгертуге қатысты ережелер қолданылады.

291. Жер телімін пайдалануға бері­ летін рұқсат сыртқы (көрнекі) жарнама нысанын орналастыруға негіз болып табылмайды.

292. Рұқсат 1 жылдық мерзімге бе­ ріледі. Рұқсаттың әрекет ету мерзімі 1 жылға ұзартылуы мүмкін.

293. Уәкілеттіорган «Жарнама тура­ лы» Заңының негізінде рұқсат беруден бас тартады.

294. Уәкілетті орган өтінішті алғаннан кейін он күннің ішінде сыртқы (көрнекі) жарнама нысандарын орналастыруға рұқсат беруге не оны орналастырудан негізді түрде бас тарта отырып жазбаша жауап қайтаруға міндетті.

295. Сыртқы (көрнекі) жарнама ны­ санын орналастыруға мыналар болған жағдайда ғана жол беріледі: 1) жарнама нысаны жалпы пайда­ ланыстағы облыстық және аудан­дық мәндегі автокөлік жолдары­ның бөлу жолағында орналасқан жағдай­да, Қа­ зақстан Республикасының заңна­ма­ сымен белгіленген тәртіпте белгілі бір мерзімге көлік қозғалысын басқару ор­ ганы берген құжат;

2) Қазақстан Республикасы Үкі­ метімен бекітілген Елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыру ережелеріне сәйкес жер­ гілікті атқарушы орган берген рұқсат.

296. Сыртқы (көрнекі) жарнама­ ны орналастырғаны үшін Қазақстан Республикасының салық заңдарында белгіленген тәртіпте және мөлшерде төлемақы алынады.

297. Жеке меншік нысандарында сыртқы (көрнекі) жарнама орналастыру бойынша қызмет көрсетулерге тіркел­ ген мемлекеттік бағаларды (тарифтерді) белгілеуге тыйым салынады.

298. Уәкілетті орган сыртқы жар­ нама орналастыруға арналған өтініш­ терді тіркейді және сыртқы жарнама құрал­дарын орнату құқығына келісім­ шарт бойынша қаражаттың түсуін қа­ дағалайды.

299. Сыртқы (көрнекі) жарнамаға қо­ йылатын техникалық талаптарды еске­ ре отырып, сауда, қызмет көрсету және жарнаманың уақытша құрылыстарын (нысандарын) жалпы пайдаланыстағы автокөлік жолдарының, шаруашылық мақсаттағы және жеке жолдардың, сон­ дай-ақ қалалық және ауылдық елді ме­ кендердегі жолдардың бөлу жолақтары мен жол бойындағы жолақтарында орналасқан жол шаруашылығы жер­ лерінде салу мен орналастыруға жо­ балық құжаттаманы әзірлеу, келісу және бекіту тәртібі белгіленген ережелер не­ гізінде жүзеге асырылады.

300. Жарнаманы орналастыруға (сыртқы (көрнекі) жарнама нысанда­­рын техникалық пайдалануды орнатуға) қо­ йылатын талаптар: 1) ғимараттар мен құрылыстарға жақын жерлерге сыртқы (көрнекі) жар­нама нысандарын орналасты­ ру ке­зінде құрылыс нормалары мен өрт бө­лім­шелерінің ғимараттар мен құ­рылыстарға өтуін, сондай-ақ өрт­ке қарсы алшақтықтар мен «сары сы­зық­ тарды» сақталуын қамтамасыз ету бөлігінде өрт қауіпсіздігі ережелерінің талаптары сақталуы тиіс.

2) сыртқы (көрнекі) жарнама ныса­ нын орналастыру (монтаждау) кезін­ де құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуге, сондай-ақ ашық от пен тұ­ тандыру көздерін қолдана отырып от жұмыстарын жүргізуге байланысты өрт қауіпсіздігі талаптары мен норма­лары ескерілуі тиіс.

301. Кез келген түрдегі және мақ­ саттағы жарнамаларды орналастыру Рұқсатқа (3-қосымшадағы 1-нысан) және сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құрылысы және құрылыс) істері жөніндегі жергілікті атқарушы органмен келісілген нобайға немесе жобалық құжаттамаға қатаң сәйкестікте жүргізіледі.

302. Жарнаманы орналастыру рұқ­ саты келесі материалдар мен құжат­ тардан тұрады: - жарнама қондырғысы туралы мәліметтерден; - жер телімін жалға беру туралы мәліметтерден (жер телімін пайдала­ нуға беру туралы жергілікті кеңес ше­ шімінен көшірмелер немесе үзінділер, жер пайдалану құқығына мемлекеттік акт көшірмесі (қажет болған жағдайда); - жарнама кәсіпорны орындаған жарнама қондырғысының бекітілген эскизінен; орналастыру жоспарынан (М 1:500); - жарнама қондырғысын пайдалану ережелерінен.

303. Жарнама берушінің меншігін­ дегі немесе жалға алған нысандарын­ да орналаспаған барлық жарнама қондырғыларында оны орнатушы заң­ды тұлғаның фирмалық белгісі бо­ луы тиіс. Фирмалық белгінің үлгісі не­ месе эскизі жарнаманы орналастыру жөніндегі келісімшартты ресімдеуге жарнама кәсіпорны берген өтініммен бірге беріледі. Мұндай белгі болмаған жағдайда жарнама қондырғысы жар­ нама бақылауы органдарының алдын ала ескертуінсіз бөлшектелуі тиіс.

304. Мемлекеттік мекемелердің ком­мерциялық емес жарнамасын, сон­дай-ақ бір жолғы пайдаланысқа ар­нал­ған коммерциялық жарнаманы орна­ластыру үшін жарнама беруші (жарнама кәсіпорны) кейіннен Жарна­ маны орналастыру рұқсатын ресімдеу

19

үшін нобайлық немесе жобалық құжат­ та­­маны қоса бере отырып, сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құры­лысы және құрылыс) бөліміне өтінішпен жү­ гінеді.

305. Коммерциялық жарнама ор­ наластыру үшін жарнама берушілер жарнама кәсіпорны арқылы жергілікті атқарушы органның сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құрылысы жә­ не құрылыс) бөлімдеріне жарнаманың қалаулы орны, тақырыбы және габарит­ тері көрсетілген өтініштерімен жүгінеді.

306. Өтінішті қарағаннан кейін сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құрылысы және құрылыс) бөлімі Жарнаманы орналастыру рұқсатын дайындайды.

307. Сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құрылысы және құрылыс) істері және тіл жөніндегі жергілікті атқарушы органдарымен келісуге фи­ зикалық көлеміне қарамастан ғима­ раттар мен үйлердің қабыр­ға­ларында (шатырында) орналасқан барлық жар­ нама қондыр­ғылары жатады, ғимарат­ тар мен құрылыстардың витриналары мен басқа да жарықтандырылған орын­ дарында орналасқандарынан басқасы.

308. Қосымша бетімен (келісілген эскизімен) қоса жарнаманы орналас­ты­ ру рұқсаты сәулет және қала құрылысы (сәулет, қала құрылысы және құры­лыс) істері жөніндегі жергілікті атқару­шы ор­ ганмен келісіледі.

309. Объектіні орналастыруға бе­ рілген өтінім, жобалық құжаттама жә­не жарнаманы орналастыруға бе­ рілген рұқсаттың бір данасы жергілік­ ті атқарушы органның мұрағатында сақталады. Жарнаманы орналастыру рұқсаттың екінші данасы тапсырыс бе­ рушіге беріледі.

310. Жарнаматаратқыш конструк­ циялық сызбасына өзгертулер енгізу қажеттігі туындаған жағдайда (рұқсат­ тың әрекетті мерзімі ішінде) оның иесі жарнаманы орналастыру рұқсатына тиісті өзгертулер енгізу қажеттігі ту­ ралы жазбаша өтінішпен атқарушы органға жүгінеді, ол өтініш тіркелген күн­нен бастап 15 күнге дейінгі мерзім­ де қа­ралады және нәтижелері туралы өтініш бе­рушіге хабарласады. Оң шешім қабылданған жағдайда өзгерістер ен­гізу қосымша ақы төлеу арқылы жүр­гі­зі­ле­ді. Өзгертулерді енгізу Рұқсаттың әре­ кет ету мерзіміне ықпал етпейді. Жар­ наманы орналастыру рұқсатындағы кез келген өзгертулер туралы ақпарат мұрағаттық данада тіркеледі.

311. Егер жарнаматаратқыш ор­на­ ласқан орын өзге мақсатқа қажет бол­ ған жағдайда жергілікті атқарушы орган үш күн мерзім ішінде оның иесіне жаз­ баша хабар береді. Жарнаматаратқыш иесі келіскен жағдайда оған теңба­ ғалы орын ұсынылады. Жарнама­та­рат­ қыш иесінің мәжбүрлі шығындарына қатысты мәселелер шешімі келісімшарт негізінде іске асырылады. Жарнама орналастыру рұқсатына өзгеріс енгізу жергілікті атқарушы орган тарапынан аталған орынның өзге мақсатқа пайда­ лану басталғаннан кейін он күн мерзім ішінде тегін жүргізіледі. Осы жағдайда жарнаматаратқышты пайдалану мер­ зімі он күнге ұзарады. Жарнаматарат­ қыш жаңа орынға орна­­тылғаннан кейін оның иесінің Рұқсат­тың әрекет ету мер­ зімін ұзартуға ар­тықшылық құқығы бар болады.

312. Сыртқы (көрнекі) жарнама нысаны эскизінің мәтіндік бөлігінің Қазақстан Республикасының «Тілдер туралы» заңына сәйкестігін аудан мен қалалардың тілдер жөніндегі органда­ ры қамтамасыз етеді.

313. Әлеуметтік жарнамалардың эскиздерін облыстық ішкі саясат бас­ қармасы ұсынады.

314. Жарнаматаратушы сыртқы (көр­ некі) жарнама нысандарын орналас­ тыру кезінде келесі қағидаларды ұс­ танады: 1) құрылымдардың қауіпсіздігі; 2) нысандарды ұстау және күту; 3) тиісті рұқсат беретін құжат­та­ма­ ларды уақтылы алу және т.б.

(Жалғасы бар)

20

ТЕЛЕЖОСЫҚ Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

ДҮЙСЕНБІ, 27 ҚАҢТАР ҚАЗАҚСТАН

6.00 «ТАҢШОЛПАН».

8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 0.00, 2.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.40 «Апта.Kz» 9.45, 20.05 «Айтуға оңай...»

10.25 «Арнайы репортаж» 10.45 «Ертегілер еліне саяхат».

10.55 «Санжар мен Қайсар».

11.45 «Қазақтың қолөнері» 11.55 «Дауа» 12.25 «Ақсауыт». Әскерипатриоттық бағдарлама 13.00 «Джеспен бірге табайық».

13.20 «Санжар мен Қайсар».

13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».

15.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 15.35 «Ұлттық өнім» 16.00 «Менің Қазақстаным» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «Білгірлер отауы». Зияткерлік сайыс 18.00 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ». Тікелей эфир 18.30 «Ұлжан». 11-бөлім 20.50 «СЫРҒАЛЫМ».

21.40 «КЕЛІН».

22.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев»

0.35 «SPORT.KZ» 0.00 «Көкпар» Ұлттық ойын 0.40 «Өзекжарды» 0.55 «Дауа» 1.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 2.35 «Ұлжан». 11-бөлім

ОРАЛ

16.50 «Апта» 17.30 “Сыр толғау”

Қазақстан-Орал

06.55 Аңдатпа 07.00 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама.

07.30 “Шырқайды Жайық” 08.00 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 08.30 “Туған елдің түтіні”.

09.10 «Свое дело» 09.30 “Сыр толғау” 10.00 “Темірқазық” 10.20 “Балапаннан” базарлық 11.20 “БАЛА КҮТУШІ”.

12.00 “Громовы. Дом надежды”. Т/с 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа

18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ЗАҢҒА СҮЙЕН” 20.00 “ЖАЙЫҚ ЖАУҺАРЛАРЫ” 20.30 “ТОПЖАРҒАН” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Туған елдің түтіні”. Телехикая. 9-бөлім 22.45 “ГРОМОВЫ. ДОМ НАДЕЖДЫ”. Т/с 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық»

ХАБАР

06.00 «Жаңа күн».

08.00 Ақпарат арнасы – Жетi күн. Сараптау бағдарламасы.

9.00 Информационный канал - аналитическая программа Жетi күн 10.00 Бармысың, бауырым?

10.40 «Одна судьба».

11.30 Көзқарас 12.00, 16.00, 19.00, 22.30,

00.30 Жаңалықтар 12.10 «Білгенге маржан...»

13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма.

13.30 «Экстрималды планета». Д/с.

14.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости 14.10 «Наследство».

15.00 Премьера! «Семейные мелодрамы».

15.50 «Подари детям жизнь».

16.15 «Қосөзен аралығы - әлемдік өркениет».

17.15 «Ұзақ жол».

18.10 «Біз». Ток-шоу.

19.30 «Бюро расследований».

20.30 «Тракторшының махаббаты».

21.10 «След».

22.00 Тотальный футбол 23.00 Журналдар 00.00 Журналдар

11.30 Мультфильм.

11.50 “Ұшқыштар”.

12.30 «Жар@йсың».

13.00 “Мужская история”.

14.10 “Discovery “ ұсынады: “Ричард Хаммондтың жер кіндігіне саяхаты” деректі сериалы.

15.10 “Алдар көсе”.

15.40 “Ким”.

16.10 “Паула және жабайы хайуанаттар”.

17.00 “Ән арна”.

18.00 «Жар@йсың».

18.30 “Туған өлке” 19.00 “Әуен әлеміне саяхат” 19.20 “Бәрі де мүмкін” Өзекті де өткір проблема көтеретін ток-шоу.

20.00 Х/ф “Цезарь”.

21.00 “Ұшқыштар”.

21.45 Кино. Мэт Кейн в драме “Проект динозавров”.

23.00 «Жар@йсың».

ЕЛ АРНА

ЕУРАЗИЯ

7.30 “Ән арна”.

8.20 Ауа райы 8.25 “Күн сақшылары”.

9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”.

10.00 Кино. “Сардар”.

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.45 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» (каз.)

6.00 Телеканал «Доброе утро» (каз/рус) 10.00 Новости

10.05 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» 10.40 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!»

11.40 «В НАШЕ ВРЕМЯ» 12.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 14.00 «Күндізгі жаңалықтар» 14.15 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 16.50 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.45 НОВОСТИ 17.55 Погода 18.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 19.05 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 21.30 Ауа райы 21.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 0.10 Т/с «ЧУЖОЕ ЛИЦО» 1.05 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» 1.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО»

СЕЙСЕНБІ, 28 ҚАҢТАР ҚАЗАҚСТАН

6.00 «ТАҢШОЛПАН».

8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 0.00, 2.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45 «Сырғалым». 7-бөлім 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...»

10.25 «Ертегілер еліне саяхат». 11- бөлім 10.40 «Сүйкімді жәндіктер».

9-11 бөлімдері 10.55 «Санжар мен Қайсар».

11.45 «Sport.kz» 12.10 «Алаң» ток-шоуы 13.00 «Джеспен бірге табайық».

13.20 «Санжар мен Қайсар».

13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».

15.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 15.35 «Ұлттық өнім» 16.00 «Қабанбай батыр». Деректі фильм 16.50 «Еңселі Елорда» 17.05 «Ас мәзірі» 17.35 «Сыр-сұхбат» 18.10 «EXPO ЖОЛЫ» 18.30, 0.45 «Ұлжан».

20.50 «СЫРҒАЛЫМ».

21.40 «КЕЛІН».

22.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев»

0.35 «Еңселі Елорда» 0.45 «EXPO жолы» 0.10 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 1.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»

орал

16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Темірқазық” 17.35 «Бәрекелді»

Қазақстан-Орал

06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама.

07.55 «Телемаркет», жарнама 08.00 Новости «Ақжайық» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 09.00 “Туған елдің түтіні”. Т/с 09.45 “Заңға сүйен” 10.20 “Бәрекелді” 10.40 «Арнайы репортаж» 11.05 “Замансөз” 11.35 Мультсериал 12.00 “БАЛА КҮТУШІ”.

12.30 “Громовы. Дом надежды”. Т/с 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары . Тікелей эфир 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ» .

19.20 “ЕЛ АЛДЫНДА”.

20.00 Деректі фильм 20.20 “АТАМЕКЕН” 20.40 “БУДЬТЕ ЗДОРОВЫ” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Туған елдің түтіні”. Т/с 22.45 “ГРОМОВЫ. ДОМ НАДЕЖДЫ”. Т/с 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық»

ХАБАР

06.00 «Жаңа күн».

08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.30, 01.00 Жаңалықтар 08.10 «Бюро расследований»

08.40 «Моя планета». Д/с.

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.

10.10, 21.20 «След».

10.45 «Тракторшының махаббаты».

11.30 Көзқарас 12.10 «Білгенге маржан...»

13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма.

13.30 «Экстрималды планета». Д/с.

14.10 «Наследство».

15.00 Премьера! «Семейные мелодрамы».

15.50 «Подари детям жизнь».

16.15 «Қосөзен аралығы әлемдік өркениет». Д/сериал.

17.15 «Ұзақ жол».

19.30 Арнайы хабар 20.30 «Тракторшының махаббаты».

22.00 «Жансарай». Әшірбек Сығай.

23.00 Журнал

ЕЛ АРНА

7.30 “Ән арна”.

8.20 Ауа райы 8.25 “Күн сақшылары”.

9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”.

10.00 Кино. “Балалық шаққа саяхат”.

11.50 “Ұшқыштар”.

12.30 «Жар@йсың».

13.00 “Мужская история”.

14.10 “Бәрі де мүмкін” 14.50 Мультфильм 15.10 “Алдар көсе”.

15.40 “Ким”.

16.10 “Паула және жабайы хайуанаттар”.

17.00 “Ән арна”.

18.00 «Жар@йсың».

18.30 “Шіркін-Life” 19.20 “Әйелдің бәрі әдемі”. Арулар жайлы бір үзік сыр.

20.00 Т/с “Цезарь”.

21.00 “Ұшқыштар”.

21.40 Прогноз погоды.

21.45 Кино. “Обратная сторона”.

23.00 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «Доброе утро» (каз/рус) 10.00 Новости

10.05 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» 10.40 Т/с «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 7 11.35 «В НАШЕ ВРЕМЯ» 12.30 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 14.00 «Күндізгі жаңалықтар» 14.15 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 16.50 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.45 НОВОСТИ 17.55 Погода 18.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 19.05 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ.

20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 21.30 Ауа райы 21.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 0.10 Т/с «ЧУЖОЕ ЛИЦО» 1.05 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» 1.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО»

СәрСЕНБІ, 29 ҚАҢТАР ҚАЗАҚСТАН

6.00 «ТАҢШОЛПАН».

8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 0.00, 2.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Сырғалым».

9.40, 20.05 «Айтуға оңай...»

10.25 «Ертегілер еліне саяхат».

10.40 «Сүйкімді жәндіктер».

11-12 бөлімдері 10.55 «Санжар мен Қайсар».

11.45 «Ұлттық өнім» 12.05 «EXPO жолы» 12.25 «Заң және біз» 13.00 «Джеспен бірге табайық» 13.20 «Санжар мен Қайсар».

13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».

15.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 15.35 «Мың түрлі мамандық» 16.05 «Ұлттық өнім» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «Толағай».

18.00 «ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА» 18.30, 0.45 «Ұлжан».

21.40 «КЕЛІН».

22.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 0.35 «Өзекжарды» 0.50 «Сыр-сұхбат» 0.20 «Ұлттық өнім» 1.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»

ОРАЛ

16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Арнайы репортаж” 17.35 «Жандауа»

Қазақстан-Орал

06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама.

08.00 Новости «Ақжайық» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама.

09.00 “Туған елдің түтіні”.

09.50 “Ел алдында” 10.25 “Жайық жауһарлары” 10.55 «Топжарған» 11.15 “Другой Уральск” 11.35 Мультсериал 12.15 “БАЛА КҮТУШІ”.

12.45 “Громовы. Дом надежды”. Т/с 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир 18.30 Деректі фильм

19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.15 «Телемаркет», жарнама 19.20 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир 19.50 Деректі фильм 20.40 “СТРАТЕГИЯ СОЗИДАНИЯ 2050” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.25 «Телемаркет», жарнама 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Туған елдің түтіні”. Телехикая. 11-бөлім 22.45 “АННА ГЕРМАН”. Телехикая. 1-бөлім 23.35 Деректі фильм 00.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 00.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 01.00 Аңдатпа

ХАБАР

06.00 «Жаңа күн».

08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.45, 00.30 Жаңалықтар 08.10 Арнайы хабар 08.35 «Глобальные вызовы современности».

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости

9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.

10.10, 21.10 «След».

10.50 «Тракторшының махаббаты».

11.30 Көзқарас 12.10 «Білгенге маржан...»

13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма.

13.30 «Экстрималды планета». Д/с.

14.10 «Наследство».

15.00 Премьера! «Семейные мелодрамы».

15.50 «Подари детям жизнь».

16.15 «Қосөзен аралығы - әлемдік өркениет».

17.15 «Бажалар».

19.30 Жаңа қоғам 20.30 «Тракторшының махаббаты».

22.00 Көзкөрген 23.15 Журналдар 00.00 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар

ЕЛ АРНА

7.30 “Ән арна”.

8.20 Ауа райы 8.25 “Күн сақшылары”.

9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”.

10.00 Кино. “Тел өскен ұл”.

11.15 Мультфильм

11.50 “Ұшқыштар”.

12.30 «Жар@йсың».

13.00 “Мужская история”.

14.10 “Сенім. Білім. КZ”.

14.30 “Әйелдің бәрі әдемі”. Арулар жайлы бір үзік сыр.

15.10 “Алдар көсе”.

15.40 “Ким”.

16.10 “Паула және жабайы хайуанаттар”.

17.00 “Ән арна”.

18.00 «Жар@йсың».

18.30 “Архифакт” 18.50 “Что наша жизнь...”. История из жизни с Жаном Байжанбаевым.

19.20 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы.

20.00 Артем Ткаченко, Даниил Страхов в детективном сериале “Цезарь”.

21.00 “Ұшқыштар”.

21.40 Прогноз погоды.

21.45 Кино. “Подарок Сталину” /Қазақфильм/ 23.20 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «Доброе утро» (каз/рус) 10.00 Новости

10.05 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» 10.40 Мария Порошина, Ярослав Бойко в многосерийном фильме «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 7 11.35 «В НАШЕ ВРЕМЯ» 12.30 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 14.00 «Күндізгі жаңалықтар» 14.15 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 16.50 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.45 НОВОСТИ 17.55 Погода 18.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 19.05 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 21.30 Ауа райы 21.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 0.10 Т/с «ЧУЖОЕ ЛИЦО» 1.05 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» 1.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО»

Тележосық oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

21

бейСЕНБІ, 30 ҚАҢТАР ҚАЗАҚСТАН

6.00 «ТАҢШОЛПАН».

8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 0.00, 2.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45, 20.50 «Сырғалым».

9.40, 20.05 «Айтуға оңай...»

10.25 «Ертегілер еліне саяхат».

10.40 «Сүйкімді жәндіктер».

10.55 «Жүзден жүйрік» 11.45 «Агробизнес» 12.10 «EXPO жолы» 12.30 «Ұлт мақтанышы».

13.00 «Джеспен бірге табайық».

41-42 бөлімдері 13.20 «Жүзден жүйрік» 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».

15.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 15.35 «Ұлт денсаулығы - табысты болашақ негізі».

16.00 «Мың түрлі мамандық» 16.50 «Қылмыс пен жаза» 17.10 «EXPO жолы» 17.30 «Ұлт мақтанышы». Д/ф 18.00 «ШЕТЕЛДЕГІ ҚАЗАҚ БАЛАЛАРЫ» 18.30, 0.45 «Ұлжан».

21.40 «КЕЛІН».

22.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА Нұрлан Қоянбаев» 0.35 «Ұлттық өнім» 0.55 «EXPO жолы» 0.15 «Қылмыс пен жаза» 1.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев»

ОРАЛ

16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 “Топжарған” 17.35 «Жайық жауһарлары»

Қазақстан-Орал

06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 08.00 Новости «Ақжайық» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» 09.00 “Туған елдің түтіні”. Т/с 09.45 «Время вашего вопроса» 10.15 «Атамекен» 10.35 “Будьте здоровы” 10.55 Мультфильм 11.40 Деректі фильм 12.15 “БАЛА КҮТУШІ”.

12.45 “Анна Герман”. Т/с 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары

13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары.

18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ».

19.20 “ЕЛ АЛДЫНДА”.

20.00 Деректі фильм 20.20 “ЖЕРГІЛІКТІ УАҚЫТ” 20.40 “АЛТЫН БЕСІК” 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 “Туған елдің түтіні”. Телехикая. 12-бөлім 22.45 “АННА ГЕРМАН”. Т/с 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық»

ХАБАР

06.00 «Жаңа күн».

08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.15, 00.00 Жаңалықтар 08.10 Жаңа қоғам 08.20 «Моя планета». Д/сериал 9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 00.00 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.

10.10, 21.10 «След».

10.50 «Тракторшының махаббаты».

11.30 Көзқарас 12.10 «Білгенге маржан...»

13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма.

13.30 «Экстрималды планета». Д/с.

14.10 «Наследство».

15.00 «Семейные мелодрамы».

15.50 «Подари детям жизнь».

16.15 «Қосөзен аралығы әлемдік өркениет».

17.15 «Бажалар».

19.30 Арнайы хабар 20.30 «Тракторшының махаббаты».

22.00 «Сол бір кеш...»

23.45 Журналдар

ЕЛ АРНА

7.30 “Ән арна”.

8.20 Ауа райы 8.25 “Күн сақшылары”.

9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”.

10.00 Кино. “Көксерек” 11.35 Мультфильм 11.50 “Ұшқыштар”.

12.30 «Жар@йсың».

13.00 “Мужская история”.

14.10 “Побочный эффект”. Все о качестве товаров и услуг.

14.30 “Ерлердің ісі бітер ме?” ток-шоуы.

15.10 “Алдар көсе”. /Қазақстан/ 15.40 “Ким”.

16.10 “Паула және жабайы хайуанаттар”.

17.00 “Ән арна”.

18.00 «Жар@йсың».

18.30 Анимациялық “Қазақ елі” 18.50 “Әзіл Tube” бағдарламасы.

19.20 “Пятый угол”. Социальное шоу.

20.00 Т/с “Цезарь”.

21.00 “Ұшқыштар”.

21.40 Прогноз погоды.

21.45 Кино. “Я ухожу – не плачь”.

23.35 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «Доброе утро» (каз/рус) 10.00 Новости

10.05 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» 10.40 Мария Порошина, Ярослав Бойко в многосерийном фильме «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 7 11.35 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

12.30 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 14.00 «Күндізгі жаңалықтар» 14.15 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 15.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 16.50 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.)

17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.45 НОВОСТИ 17.55 Погода 18.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 19.05 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.)

21.30 ауа райы 21.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 0.10 Кино «ЧУЖОЕ ЛИЦО» 1.05 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» 1.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз.)

жұма, 31 ҚАҢТАР ҚАЗАҚСТАН

6.00 «ТАҢШОЛПАН».

8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.45, 2.05 ЖАҢАЛЫҚТАР 8.45 «Сырғалым».

9.40, 20.05 «Айтуға оңай...»

10.25 «Ертегілер еліне саяхат».

10.40 «Сүйкімді жәндіктер». 15-16 бөлімдері 10.55 «Жүзден жүйрік» 11.45 «МЕНІҢ ҚАЗАҚСТАНЫМ» 12.20 «Жарқын бейне» 12.50 «Джеспен бірге табайық».

43-44 бөлімдері 13.20 «Жүзден жүйрік» 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».

15.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Деректі фильм 15.35 «Ұлттық өнім» 16.00 «Жан жылуы» 16.25 «Еңбек түбі - береке» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «ЖАҢА ҚАЗАҚСТАН - 2050» 17.40 «ПАРЛАМЕНТ» 18.05 «ИМАН АЙНАСЫ» 18.30, 2.35 «Ұлжан».

20.50 «ҰЛТТЫҚ ШОУ»

21.55 «КЕЛІН».

0.15 «Жайдарман».Үздік әзілдер 0.35 Комедия «Том Сойердің оралуы».

1.10 «Парламент» 1.30 «Иман айнасы» 1.50 «Өзекжарды»

ОРАЛ

16.50 «Ақжайық» жаңалықтары 17.15 «Атамекен» 17.35 “Алтын бесік”

Қазақстан-Орал

06.55 Аңдатпа 07.00 «Ақжайық» жаңалықтары 07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды ақпараттық бағдарлама.

08.00 Новости «Ақжайық» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ».

09.00 “Туған елдің түтіні”. Телехикая. 12-бөлім 09.45 «Ел алдында» 10.20 “Стратегия созидания 2050” 10.40 Мультсериал 11.20 “БАЛА КҮТУШІ”.

11.50 “Анна Герман”. Телехикая.

12.40 Көркем фильм 13.30 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 13.45 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 14.00 17.55 Үзіліс 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары.

18.15 «Телемаркет», жарнама 18.20 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир 19.20 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир 19.50 Деректі фильм 20.10 “МӘҢГІЛІК ЕЛ” 20.40 «ЖАНДАУА» 21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары 21.30 Новости «АҚЖАЙЫҚ» 22.00 Телехикая 22.45 “АННА ГЕРМАН”. Т/с 23.35 Деректі фильм 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары 00.30 Новости «Ақжайық» 01.00 Аңдатпа

ХАБАР

06.00 «Жаңа күн».

08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.00, 00.30 Жаңалықтар 08.10 Арнайы хабар

08.35 «Моя планета». Д/сериал.

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости 9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.

10.10, 21.10 «След».

10.50 «Тракторшының махаббаты».

11.30 Көзқарас 12.10 «Білгенге маржан...»

13.00 «Әр үйдің сыры басқа». Т/с 13.30 «Экстрималды планета». Д/с.

14.10 «Наследство».

15.00 Премьера! «Семейные мелодрамы».

15.50 «Подари детям жизнь».

16.15 «Қосөзен аралығы әлемдік өркениет».

17.15 «Бажалар».

19.30 Вектор развития 20.30 «Орталық ХАБАР».

21.20 Х/ф «Группа 7».00.00 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт

ЕЛ АРНА

7.30 “Ән арна”.

8.20 Ауа райы 8.25 “Күн сақшылары”.

9.25 “Ең қауіпті алпыс жыртқыш”.

10.00 Кино. “Там, где горы белые”.

11.00 Теннис. Кубок Дэвиса. Казахстан - Бельгия. Прямая трансляция из Астаны.

17.00 “Ән арна”.

18.00 «Жар@йсың».

18.30 “Жақсы адам” Табысқа жеткен тұлғалар туралы хабар.

18.50 “Әсем әуен “Ел арнада”.

19.20 “Әзіл-кеш” - әзіл-сықақ бағдарламасы.

20.00 Артем Ткаченко, Даниил Страхов в детективном сериале “Цезарь”.

21.00 “Ұшқыштар”.

21.40 Прогноз погоды.

21.45 Кино. Орландо Блум в драме “Хороший доктор”.

23.10 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.00 Телеканал «Доброе утро» (каз/рус) 10.00 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ»

10.15 «ВРЕМЯ ОБЕДАТЬ» 10.50 Мария Порошина, Ярослав Бойко в многосерийном фильме «ВСЕГДА ГОВОРИ «ВСЕГДА» - 7 11.40 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

12.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 14.00 «Күндізгі жаңалықтар» 14.15 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СВАТЫ У ПЛИТЫ» 15.05 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!». Лучшее (каз/рус) 16.05 «ИСТИНА ГДЕ-ТО РЯДОМ» 16.25 «ЖДИ МЕНЯ» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.45 НОВОСТИ 18.00 «ПОЛЕ ЧУДЕС» 19.05 Премьера. «ПЯТНИЦКИЙ. Глава вторая» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» (каз.)

21.35 «ДӘРІГЕР АХМЕТОВА» 0.10 Кино. «ЛЮБОВЬ И ДРУГИЕ ЛЕКАРСТВА» 1.25 Фильм «ФОБОС» (каз.)

2.45 «МАРУСЯ. ИСПЫТАНИЕ» 3.30 «КОНТРОЛЬНАЯ ЗАКУПКА» (каз.)

СЕНБІ, 1 ақпан ҚАЗАҚСТАН

6.00 Қазақстан эстрада жұлдыз­ дарының қатысуымен концерт 7.30 «СЕНБІЛІК ТАҢ».

8.35 «АГРОБИЗНЕС» 9.00 «ДАУА» 9.35 «Аc мәзірі» 10.10 «Әзіл әлемі» 11.50 «ТЕЛҚОҢЫР» 12.35 «Мың түрлі мамандық» 13.05 «БІЛГІРЛЕР ОТАУЫ».

14.00 «Болашақ».

15.00 «Әли мен Айя».

15.10 «Жаңа Қазақстан - 2050» 15.30 «КЕЛБЕТ» 16.00 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 16.30, 19.30, 0.25, 2.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 16.50 «Келін».

18.40 «ЖАН ЖЫЛУЫ» 19.05 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.05 «Сағындырған әндерай». Ретроконцерт

22.10 «СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?»

22.40 «Құдіретті Брюс» Кино 1.00 «Арнайы репортаж» 1.20 «Ғасырлар үні». Этномузыкалық фильм 2.00 «Келбет»

Қазақстан-Орал

09.00 «Ақжайық» жаңалықтары 09.30 «Алтын бесік» 10.00 Новости «Ақжайық» 10.30 “Время вашего вопроса” 11.05 “Жергілікті уақыт” 11. 25 Мультфильм 11.40 «Балапаннан» базарлық 12.40 Көркем фильм 14.00 16.55 Үзіліс 17.00 «Балапаннан» базарлық 17.40 ҚР Халық әртісі Ж.Әубәкірованың қатысуымен классикалық музыкалық кеш 19.00 «АПТА» 19.40 “ТЕМІРҚАЗЫҚ” 20.00 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ»

20.40 «СВОЕ ДЕЛО» 21.00 «СЫР ТОЛҒАУ» 21.30 Көркем фильм 23.30 Көркем фильм

ХАБАР

06.00 «Махаббат мерейі».

07.35 Мультфильм 08.00 «Табиғаттың тартуы». Д/с.

08.20 Ұлт саулығы.

08.55 Подари детям жизнь.

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.45 Новости 9.10 «Фархат».

10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.15, 00.30 Жаңалықтар 10.10 «Дело вкуса с Татьяной Веденеевой» 10.30 ПРОД.ВОПРОС 11.00 Наши олиймпийцы. «Королева биатлона» 11.30 «Әр үйдің сыры басқа». Деректі драма.

12.10 «Жансарай». Әшірбек

Сығай.

13.00 «Орталық ХАБАР».

14.10 Х/ф «Любовь случается».

16.15 Бармысың, бауырым?

17.15 Кино. «Солтүстік шұғыласы» 19.30 «Глобальные вызовы современности».

20.30 «Аймақтар аламаны-2» республикалық телебайқауы 21.30 Х/ф «Мёбиус» 00.15 К.Байсейітова атындағы ұлттық опера және балет театры. Дж.Верди «Отелло» операсы.

ЕЛ АРНА

7.30 “Әсем әуен “Ел арнада”.

8.00 “Архифакт”- тарихитанымдық бағдарлама .

8.20 “Оян.KZ”. Таңертеңгілікотбасылық бағдарлама.

9.10 “Сенім. Білім. КZ”.

9.30 “Суперпапа”. Реалити-шоу.

10.20 Анимационный фильм. “Веселая коза”.

11.40 Мультфильм 11.55 “Жақсы адам”. Табысқа жеткен тұлғалар туралы хабар.

12.20 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны.

12.50 “Ауылдың алты аузы”.

13.00 Теннис. Кубок Дэвиса. Казахстан - Бельгия. Прямая трансляция из Астаны.

16.00 Кино “Амар, Акбар, Энтони”.

18.20 “Что наша жизнь...”.

18.50 “Жігіт сұлтаны”.

20.30 Кино “Как знать”.

22.30 “Туған өлке” 23.00 “Саз әлемі-2013”

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз.)

6.45 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» 7.30 «ТАҢҒЫ ПОШТА»

8.00 Новости 8.10 «ПРАВО НА КАЧЕСТВО» 8.45 Кино «Прощание славянки» 10.35 «ФАБРИКА ГРЕЗ» 11.05 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

12.00 «ЧУДО». С/л 12.50 «Истина где-то рядом» 13.05 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 14.05 «УГАДАЙ МЕЛОДИЮ» 14.45 Кино «Брак по завещанию. Танцы на углях» 17.55 «МИНУТА СЛАВЫ. ДОРОГА НА ОЛИМП». ФИНАЛ 20.00 «НОВОСТИ В СУББОТУ» 20.30 «Сенбілік жаңалықтар» 20.45 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 21.15 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 21.35 Кино «Путешествия Гулливера» 0.15 «Новый год на первом».

1.10 «Истина где-то рядом» 1.30 Киноино. «ВОДА» 2.15 «Идеальный ремонт»

жекСЕНБІ, 2 ақпан ҚАЗАҚСТАН

6.00 «Ұлттық шоу» 7.05 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 7.35 «Умизуми командасы».

8.30 V маусым. «Айгөлек».

10.05 «СЫР-СҰХБАТ» 10.35 «АҚСАУЫТ» 11.10 «Сіз не дейсіз?»

11.40 «Әзіл әлемі» 12.45 «Шетелдегі қазақ балалары» 13.10 «ТОЛАҒАЙ».

14.00 «Болашақ».

15.30 «Әли мен Айя».

15.40 «ҰЛЫ ДАЛА ДҮБІРІ».

16.15 «Арнайы репортаж» 16.40 «МӘҢГІЛІК ЕЛ».

16.50 «Келін».

18.40 «ҒАСЫРЛАР ҮНІ». Этномузыкалық фильм 19.30 «АПТА. КZ» 20.35 «Жайдарман»

22.10 «АЛАҢ» ток-шоуы 0.00 «КӨКПАР».

0.40 Элисон Мичалка, ЭйДжей Мичалка, Джек Коулмэн «Фермадағы арулар» комедиясында 1.15 «Телқоңыр» 2.00 «АПТА. КZ» 3.00 «Жайдарман».

ДАЛА!...”. М.Балмолданың шығармашылық кеші 19.20 Деректі фильм 20.00 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.20 «БӘРЕКЕЛДІ» 20.40 “ДРУГОЙ УРАЛЬСК” 21.00 “ЗАМАНСӨЗ” 21.35 Көркем фильм 23.40 Көркем фильм

Қазақстан-Орал

ХАБАР

08.55 Аңдатпа 09.00 «Апта» 09.40 «Жандауа» 10.00 «Панорама недели» 10.40 “Мәңгілік ел” 11.00 Мультфильм 11.20 «Балапаннан» базарлық 12.20 Көркем фильм 14.00 16.55 Үзіліс 17.00 «Балапаннан» базарлық 18.00 “КӨЗІМ ТҰНЫ КӨРІКТІ ОЙ, РУХЫМ

06.00 «Махаббат мерейі ».

06.50 Мультфильм.

07.10 «Табиғаттың тартуы». Д/с.

07.30 Айбын.

08.10 «Фархат».

9.00 Кино. «Приключения коряжки», «Коряжка в беде».

11.20 «Гладиаторы Рима».

13.00 АС АРҚАУ 13.30 «Аймақтар аламаны-2» республикалық телебайқауы.

14.30 ТВ Бинго.

15.30 Кино. «Жалға алынған бала».

17.00 Көзкөрген.

17.45 «Сол бір кеш...»

19.00 Жетi күн.

20.00 Жетi күн 21.00 «Одна судьба» 21.30 «Посмотрим, обсудим» с Олегом Борецким. Кино. «Время не ждет».

23.50 Кино. «Періште хоры».

ЕЛ АРНА

7.30 “Гарфилд шоуы”.

8.15 Ауа райы 8.20 “Оян.KZ”. Таңертеңгілікотбасылық бағдарлама.

9.10 “Побочный эффект”. Все о качестве товаров и услуг.

9.40 Анимациялық фильм. “Тышқанның хикаясы”.

11.00 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны.

11.30 “Ұят болмасын” 12.00 “Жас қанат - 2013”. Республикалық жас орындаушылар байқауы.

13.00 Теннис. Кубок Дэвиса. Казахстан - Бельгия. Прямая трансляция из Астаны.

19.00 “Әзіл-кеш”- әзіл-сықақ бағдарламасы.

19.45 “Саз әлемі-2013” 20.15 Драма “Я так давно тебя люблю”.

22.15 Кино. “Менің күнәлі періштем”.

ЕУРАЗИЯ

5.00 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

5.50 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз.)

6.50 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 7.05 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 7.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР»

7.45 «Воскресные беседы» 8.00 Новости 8.10 «ЗДОРОВЬЕ» 9.10 «КАЗЛОТО». Прямой эфир 9.55 «НЕПОКОРЕННЫЕ» 11.05 «В НАШЕ ВРЕМЯ» (каз.)

12.00 «ЧУДО». С/л 12.50 «Истина где-то рядом» 13.05 «МОШЕННИКИ» (каз.)

14.05 Кино «Чертово колесо» 15.55 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!»

17.00 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 18.00 Даниил Спиваковский, Ирина Пегова в фильме «ЛЮБЛЮ. ПОТОМУ ЧТО ЛЮБЛЮ» 20.00 «АНАЛИТИКА» 21.00 концерт (каз.)

0.00 «ПОВТОРИ». Пародийное шоу. Лучшее 1.30 Фильм «ЖАРА» (каз.)

3.05 «ЖИТЬ ЗДОРОВО» (каз.)

22

хабар-ошар Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

Қазталов ауданы әкімінің аппараты, 090700, БҚО, Қазталов ауданы, Қазталов ауылы, Шарафутдинов көшесі, №1 үй, аудан әкімі аппаратының персоналды басқару қызметі (кадр қызметі), анықтама телефондары: 8 (71144) 31168, электрондық мекенжайы: akimkaztalov@mail.ru, бос әкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды Барлық конкурсқа қатысушыларға қойылатын жалпы біліктілік талаптары: E-R-1 санаты үшін: жоғары кәсіптік бі­ лім. Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәйкес болуы тиіс. 1) мемлекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес; 2) жоғары немесе жоғары оқу орындарынан кейінгі білім бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы білім беру ұйымдарында мемлекеттік тап­ сырыс негізінде а немесе шетелдің жоғары оқу орындарында шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия бекіте­ тін басым мамандықтар бойынша оқуды аяқ­таған жағдайда мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес; 3) ғылыми дәрежесінің болуы; 4) мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзге лауазымдарда жұмыс өтілі бір жылдан кем емес; 5) осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағыттарына сәйкес облыстарда жұмыс өтілі төрт жыл­дан кем емес, оның ішінде басшылық лауа­ зымдарда бір жылдан кем емес.

E-G-4 санаты үшін: жоғары немесе орта­ дан кейінгі білім не орта техникалық неме­се кәсіптік білім.

E-R-1, E-G-4 санаттары үшін: Осы санат­ тағы нақты лауазымның мамандануына сәй­ кес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтікқұқықтық актілерін, тестілеу бағдарламасы­ на сәйкес нормативтік-құқықтық актілерді білу, «Қазақстан – 2050» Стратегиясы: қалып­ тасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты стра­ тегиясын білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерді орын­ дау үшін қажетті басқа да міндетті білімдер. «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік лауа­ зымдарының санаттарының үлгілік білік­ тілік талаптарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасы бірінші орынбасарының 2008 жылғы 9 қаңтардағы №02-01-02/5 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Респуб­ ликасы Әділет министрлігінде 2008 жылғы 10 қаңтардағы №5084 тіркелген). Әкімшілік мемлекеттік қызметшілердің лауазымдық жалақылары

Санат Еңбек сіңірген жылдарына байланысты min max E-R-1 115954 156314 E-G-4 48047 64704

1. Қазталов ауданының мәдениет, тіл­ дерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы, Е-R-1 санаты. Функционалдық міндеттері: ауданда мәдениет және өнер саласының жұмы­сын жоспарлайды, іс-шаралардың перспекти­ валық жоспарларын, мәдениет пен өнер­ дің кешенді-мақсат бағдарламаларын жа­сақтайды. Бөлімнің ведомстволық қарама­ ғындағы мәдениет мекемелерінің халыққа сапалы және уақтылы жаппай түрлі ны­сан­дағы қызмет көрсету жұмыстарын үйлесті­реді. Ауданда бірыңғай мемлекеттік тіл сая­ сатын жүргізуді қамтамасыз етеді. Дене шы­нықтыру мен спортты дамытудың ау­дан­дық жоспарларын әзірлеу. Ұйымдастыру­ шылық, жұмысты жоспарлау және орын­ дауын бақылау, ақпараттық талдау әдістері мен түрлерін білу. Азаматтарды қабылдау жұмысындағы тәжірибесі. Қызметкерлер­мен жұмыс істей білу.

2. Жаңажол, Қарасу ауылдық округ­тер әкімі аппараттарының жетекші маманы, Е-G-4 санаты. Функционалдық міндеттері: Ауыл тұр­ғындарының әр түрлі сұраныстарына қа­рай анықтама береді. Шаруашылық кіта­ бын жүргізеді. Салық және бюджетке тө­ле­ нетін басқа да міндетті төлемдерді жинауға жәрдемдеседі. Көші-қон, демография есебін жүргізу. Келген құжаттарды тіркеу және олардың уақтылы орындалуын қадағалау. Округ бойынша сайлаушылардың санын анықтау, есебін жүргізу, сайлауларды өткі­ зуді ұйымдастыру. Жалпы ұқсас басқа да қызметтер атқарады.

3. Бостандық, Қараөзен, Қарасу ауыл­ дық округтер әкімі аппараттарының жетекші маманы-бухгалтер, Е-G-4 санаты. Функционалдық міндеттері: Негізгі қаржы, түрлі мүлік, құнды заттар және ақ­ шалай қаражат түсімдерінің есебін жүргізу. Мемлекеттік бюджетке аударылатын төлем­ дерді уақтылы төлеу. Жалақылар қоры шығындарының жұмсалуының дұрыстығын қадағалау. Штаттық, қаржылық және касса­лық тәртібін қатаң сақтау. Жергілікті қауым­ дастықтың жиналысында келісілгеннен ке­йін жергілікті өзін-өзі басқарудың ақша тү­ сімдері мен шығыстары жоспарын әзірлей­ ді. Әкім аппараты әкімшісі болып табыла­ тын бюджеттік бағдарламаларды әзірлеуге жәрдемдеседі. Конкурсқа қатысушыларға қойыла­ тын талаптар: Әлеуметтік ғылымдар және бизнес ма­ мандықтары, соның ішінде қаржы, есеп, эко­ номика, мемлекеттік және жергілікті басқа­ ру мамандықтары бойынша жоғары немесе ортадан кейінгі білім не орта техникалық немесе кәсіптік білім. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құ­ жаттар: 1) өкiлеттi орган белгiлеген нысандағы өтiнiш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен өкілетті орган белгілеген нысандағы толтырылған сауал­ нама; 3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариал­дық куәландырылған көшiрмелерi /мем­ле­кеттік қызметшілер тапсыратын құжаттар­ ды олар жұмыс істейтін мемлекеттік орган­ дардың кадр қызметі куәландыра алады/; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшiрмесi /мемлекеттік қызметшілер тапсыратын құ­ жаттарды олар жұмыс істейтін мемлекеттік органдардың кадр қызметі куәландыра ала­ ды/; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қа­ рашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қа­зақстан Республикасының Нормативтік-құ­ қықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 7) Құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені тура­лы қолданыстағы сертификат. Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жария­ ланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде көрсетілген мекенжай бойынша сәй­кесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауына құжат­ тарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген, поштамен немесе электрондық мекенжайға жіберілген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды элек­ трон­дық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу бас­талғанға дейін бір жұмыс күн бұрын ке­шік­тірмей беріледі. Осы құжаттардың түп­нұс­қасы берілмеген жағдайда тұлға әңгімеле­ суден өтуге жіберілмейді. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазталов ауданы әкімі аппаратында өтеді. Аталмыш лауазымдарға орналасатын үміткерлер конкурсқа қатысу шығындарын (әңгімелесу өтетiн жерге келу және қайту, тұратын жер жалдау, байланыс қызметiнiң барлық түрлерiн пайдалану) өздерiнiң жеке қаражаттары есебiнен жүргiзедi.

oral_oniri@inbox.ru

Ақжайық ауда­ны Қарауылтөбе ауы­л ы н ы ң т ұ р­ ғ ы­ н ы бол­ған кең пейіл, ағайын-тума­ға, дос­ тарына, қыз­меттес ұжымына сыйлы болған асыл жар, аяулы аға, ардақты әке, асыл ата Сағындық Елекешұлы Еркашевты 21 қаң­тарда 75 жасқа толуына 9 күн қалғанда сұм ажал арамыздан алып кетті. Тағдырға не шара?! Артында қалған бала-шағасын, жанұясын желеп-жебеп, пейіштің төрінде болуына Құ­ ран бағыштаудамыз. Топырағы торқа, жаны жәннатта болсын. Сізсіз бірақ таң да атар, күн де батар, Жоқтығы бір өзіңнің жанға батар. Бүгінгі туған күніңде ұрпақтарың Өзіңді, әке, сағынышпен еске алар.

Сағынышпен еске алушылар: зайыбы Манар, іні-келіні СүйіндікСұлу, бала-келіні Мейрам-Ботакөз, немерелері Ернұр, Айым, Айсұлу, қыз-күйеу балалары ЖасталапСабира, Өмірбай-Үміт, Бақыт, Манарбек-Маржан, Еркін-Мерует, Ринат-Сая, Дархан-Сәуле, жиендері

Қазталов ау­да­ны Әжібай ауылы­ ның тұрғыны бол­ған сүйікті ұлымыз Роман Маратұлы Н ау к е ш о в о с ы жылдың 24 қаңта­ рында 25 мүшел жасқа толатын еді. Әттең, өкінішті дүние-ай, бұл жас­қа жете алмай, «мүшел жасқа толамын, сада­қа беремін» деген сөзі орындалмай, қас қа­ғым сәтте ғайып болып кете барды... Баламның ортамыздан кеткеніне де 6 ай­ дың жүзі болды. Романды сағындық, бәріміздің қабырға­ мызды қайыстырып кетті... Оның жүрген-тұр­ған жері, істеген істері, айтқан сөздері – бә­рі-бәрі сағыныш болып қала берді. Ұлымыз­дың туған күнінде рухына Құран бағыштап, сағына еске аламыз. Қара балам-ау, айырылдық сенен қапылыста, Не дерсің мынау күшің жетпейтін жазмышқа?! Тілеуші едік үй етіп кетсек сені деп, Кете бердің сен бұрынырақ бізден асығыста. Арманың көп еді айтып жүретін тірлікте, Жете алмай кеттің, жұлдыздай ақтың бір күнде. Адал да жарқын мінезің сенің нар еді, Артыңнан сені жоқтаушылар көп бұл күнде. Жаз бен күз өтіп, қыс келді, міне, ақ жауып, Сені жоқтаумен барады шашым ағарып. «Мамалаған» сенің даусыңды күнде жоқтаймын, Отырамын күнде жансыз бейнеңе тіл қатып. Тағдыр ғой бұл да маңдайға жазған, қарағым, Не дейін енді, басқалармен мен де бірдеймін. Бір Алладан жалынып енді тіледім Қалғанын сақтап, иманды қылып жаныңды, Риза боп рухың, болсын деп жұмақ мекенің.

Сағына еске алушы: бәрінің атынан өзінің ақ мамасы

Аманғалиев­тер әулетінің алтын қа­­зығы, аяулы да асыл әкеміз, елге сыйлы, абыройлы болған аза­мат, Қа­ратөбе ауы­лының кезіндегі тұрғыны Мұрат Мақсотұлы Аманғалиевті сұм ажалдың ортамыздан алып кеткеніне 26 қаңтарда 5 жыл болуы­на байланысты сағы­на еске аламыз. Жатқан жері жарық, топы­рағы торқа, жаны жәннат­та, иманы жолдас болсын. Асқар таусың орның бөлек өмірде, Сағынумен күндер, жылдар өтуде. Алдымыздан шыға ма деп күлімдеп, Ұл-қыздарың, немерелер күтуде. Көрсем деп куанышын ұл-қызыңның, Біз үшін жанұшырып өмір сүрдің. Жан әке, жатқан жерің жарық болсын, Дұға оқып, тағзым еттік Сізге бүгін.

Сағына еске алушылар: жұбайы Гүлжан, бала-келіндері, қыз-күйеулері, немере-жиендері Жаңақала ау­да­нының тұрғыны бол­ған асыл жар, сү­йікті әке Мұхам­бет Ира­линді 25 қаңтар­да бақи­лық болға­нына 4 жыл бо­луына орай са­ғы­нышпен еске аламыз. Бар ғұмырын еселі еңбекке, ел экономикасы мен оның дамуына арнаған әкемізді бүгінде өзінен ке­ йінгі ұрпақтары өздеріне үлгілі ұстаз ре­тін­ де, сол дәуірдің адал перзенті, парасатты да данагөй абзал бейнесі ретінде еске алады. Әкемізді сағынамыз... Ақылды әңгімеле­­рін, әдемілікті (қай салада болмасын) айтып отырушы еді. Бүгін жүрегіміз шерге толып, өкініштен өзегіміз өртеніп, еске аламыз.

Еске алушылар: зайыбы Зәуреш, балалары Батырбек, Әлібек, немересі Серік, қызы Мария Қазталов ауданы Қошанкөл ауы­лы­ның тұрғыны бол­ған бірімізге сүйік­ті қыз, аяулы жар, бірімізге қи­мас ба­уыр Назгүл Ма­ хамбетқызы Мажитованы сұм ажал арамыз­ дан ерте алып кетті. Ортамызда жер басып жүрсе, 24 қаңтарда 30 жасқа толар еді. Амал не, оған жете алмады... Қайғыдан жүрегіміз қан жылайды... Сүйкімді бейнесін еске алып, жаны жәннатта, иманы жолдас болсын деп, Құран бағыштап, сағына еске алудан басқа қолдан келер шара жоқ. Назгүлім Жыл болды-ау жас жүрегің тоқтағалы, Қайырылып өз үйіңе соқпағалы. Бүгін туған күніңде ата-ана, бауырларың, жан жолдасың Өзіңді сағынышпен еске алады.

Сағынышпен еске алушылар: атаанасы Махамбет-Нұрсұлу, сіңлісі Бағдагүл, іні-келіні Өркен-Күміс, Нұрдәулет, жұбайы Темірхан, апажездесі Бауыржан-Жадыра, Айгүл, Аркен, құдасы Қайрук, аға-жеңгесі Баймағанбет-Алтын, Жеңіс, Альфия, ағайын-тумалары, нағашылары

хат-хабар oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

Құттықтаймыз!

«Батыс Қазақстан облысының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы» ММ «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік лауазымдардың бос орындарына ашық конкурс жариялайды «Батыс Қазақстан облысының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы» ММ 090000, Орал қаласы, Достық даңғылы, 201-үй, 401-бөлме, анықтама алу телефоны: 509789, 506002 (факс), электрондық мекенжай: economica@westkaz.kz. Әкімшілік бөлімнің бас маманы (негізгі қызметкердің оқу демалысы кезеңіне) (D-О-4 санаты). Лауазымдық жалақысы еңбек сіңір­ген жылдарына байланысты 64063 теңгеден 86485 теңгеге дейін. Функционалдық міндеттері: басқарма қыз­ метінде заңдылықтың сақталуын қамтамасыз ету, қажетті заңнамалық-құқықтық құжаттардың жо­ басын даярлау, жалпыға бірдей құқықтық оқу жөнінде сабақ өткізуді ұйымдастыру. Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтікқұқықтық актілерін іс жүзінде қолдана білу, заң құжаттамаларын ресімдеу рәсімдерін білу. Үміткерге қойылатын талаптар: мамандық бойынша жоғары білім, мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екi жылдан кем емес жұмыс өтiлi бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі: құқық (құқықтану, халықаралық құ­қық). Білімі туралы құжаттарды шетелдік білім беру ұйымдарында алған азаматтар (“Болашақ” бағдарламасының түлектерінен басқа) білімі ту­ ралы құжаттарын тану немесе нострификация­лау рәсімінен өтуі тиіс. Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республи­ касының Президенті туралы», «Қазақстан Республи­ касының Парламентi және оның депутаттарының мәртебесi туралы», «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Конституциялық заңдарын, Қа­зақ­ стан Республикасының «Мемлекеттік қызмет тура­ лы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Әкімшілік рәсімдер туралы», «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi ту­ралы» Заңдарын, қаржы-экономикалық қызметті рет­ тейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-

құ­қықтық актілерін, «Қазақстан – 2050» Стратегия­ сы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты стратегиясын білуі. Іс жүргізу негіздерін, компью­ терде жұмыс істей білу. Конкурс ҚР Мемлекеттік қызмет істері агент­ тігі төрағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 «Бос әкімшілік мемлекеттік лауазымға орналасуға конкурс өткізу және конкурс комис­ сиясын қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы» бұйрығының негізінде жүргізіледі. Конкурсқа қатысуға тілек білдіруші азаматтар Батыс Қазақстан облысының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасына келесі құ­жат­ тарды тапсырады: - белгіленген нысандағы өтініш; - 3х4 үлгідегі суретпен белгіленген нысанда толтырылған сауалнама; - бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куә­ ландырылған көшiрмелерi; - еңбек қызметін растайтын құжаттың нота­ риалдық куәландырылған көшiрмесi; - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасы­ ның нормативтік-құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркел­ ген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; - Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; - құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті орган­мен белгіленген шекті мәннен төмен емес нә­ тижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат. Конкурсқа қатысуға қажетті құжаттар конкурс туралы хабарландыру жарияланған сәттен бас­тап 10 жұмыс күн ішінде құжат тігілген мұқабаға салынып, тапсырылуы керек. Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар осы кан­ дидаттарды әңгiмелесуге жiберу туралы хабардар ету күнiнен бастап 5 жұмыс күн iшiнде конкурс жариялаған «Батыс Қазақстан облысының эко­ номика және бюджеттік жоспарлау басқармасы» ММ-да өтеді.

Сауда-саттық УАЗ-2206 сатамын, «В» санатты, 2011 ж. шы­ға­рылған, инжектор, 22-ш.м. жүгірген. Бағасы: 2 000 000 т.г. Ұялы тел.: 8-777-180-33-13 Орал қаласы 6-шағынауда­ны­нан 5 бөл­­мелі пә­тер сатылады. 8 (9)-қабат, лифт жұмыс жасайды. Жақсы жөндеу жасал­­ған, пласти­ калық терезелер, 3-балконы бар. Қасында мектеп, бала­бақша, «Же­­ңіс» базары бар. Сондай-ақ 3 бөл­ мелі пәтерге үстемақымен айыр­ бастау нұсқаларын қа­рас­ты­ра­мыз. Құны – 78 000 $ Тел.: 8-705-156-25-10, 8-702-790-59-12, 26-41-56, assa.30@mail.ru Жаңақала ауданы орталы­ғын­да ор­на­ласқан жұмыс істеп тұр­ған әмбебап сау­да үйін сатамын. Қасында «Талап» дәрі­ханасы бар, жер телімі – 0,300 га, бизнес үшін қолайлы. Құрылыс мате­ риалдарын, ірі габаритті тауар­ лар сауда­сы үшін ың­ғайлы орын. Құны – 75.000 ш.б. Түрлі нұс­қа, айырбас, бөліп төлеу. Тел.: 51-79-25, 23-67-04, 8-701-635-19-56, 8-777-201-42-46 2 бөлмелі пәтер сатылады. «Гормол­завод» аялдамасы ауда­ ны, кірпіш үй, 2-қабат (2). Су өл­ шегіштері бар, пластика­лық те­

резе, кабельді ТВ, тел., жөндеу жүргізілген, жағдайы жақсы, бал­­кон. Шұ­ғыл! Саудаласуға бола­ды. Несиеге рәсім­деу мүмкіндігі де қарастырылған. Тел.: 8-705-328-43-38, 8-775-896-39-34, 52-52-36 Үлкен Шаған ауылынан, тас­ жолдың қасы, газ, су, электр жа­ рығы жүріп жат­қан жерден мал жайылымы ыңғайлы жер телімін сатамын (10 сотық). Тел.: 22-03-21, 8-701-161-92-14 Орал қаласынан 50 шақы­рым, Вла­­димиров­ка ауылында (Зеле­­ нов ауданы), Орал-Аты­рау тас жо­­ лы бойында (МАЙ посты, Көшім) үй сатылады, гараж, жаз­ғы сарай, монша, жертөле, құдығы бар. Жер кө­лемі 15-20 сотық, жемісжидек ағаштары (алма, өрік т.б.) бар. Бағасы 1 млн. 500 мың теңге. Тоғай, өзендер қа­сында. Тел.: 8-705-150-52-57, 8-775-300-20-40, 8-705-592-80-00 Орал қаласынан 20 шақырым жерде, Пойма стансасынан үй са­ тылады, аумағы – 53 шаршы метр. Шунтталған, кірпішпен қаптал­ған. Гаражы үлкен, монша, жазғы асханасы бар, аула 23 со­тық, құ­дық – электр.мотор. қасында мек­ теп, бала­бақша, элеватор, мас­

лозавод бар. Бағасы – 3 000 000 теңге. Тел.: 8-702-332-97-55, 8-777-195-54-58 Үй салуға жер телімі сатылады.

12 сот­­ық. Жаңақала ауылы, бар­ лық құжатта­ры бар. 340 000 теңге. Тел.: 8-701-420-57-30, 8-777-734-51-37, 8-7172-37-00-37 «ПАЗ», «КамАЗ» көліктеріне жабынды (чехол) тігуге тапсы­ рыстар қабылдаймын. Тел.: 8-705-162-73-66 Жаңақала ауылына фармацевт немесе прави­зор қажет. Тұрмыс­қа жайлы тұрғын үймен қам­та­ масыз етеміз. Жалақысы – 60 000 теңге. Тел.: 8-705-389-87-68, 8-701-675-24-88 Қызмет көрсету Құрылыс жұмыстары: сан­­тех­ни­­ка, су құ­бы­ры, кә­різ жүйе­сі, электр­лік, ағаш ұс­та­сы­ның жұ­мыс­тары, ка­фель­дік жә­­не іш­кі жұмыс­тар­ды орын­дай­мын. ГВЛ, ГКЛ орнату, ірге­­та­сын қа­лаудан тө­бе­сін жабу­ға де­йін­гі жұ­мыс­ тарды жасай­мын, “кіл­тін тап­сыру”. Тас қалау. Сапалы! Қым­бат емес! Тел.: 8-705-328-60-54, 8-701-849-07-78

23

Ақжайық ауданы Қа­рауылтөбе ауылы­ның тұрғы­ны, сүйікті анамыз Манар ЕРҒОЖИЕВАНЫ 24 қаң­тар­­да 75 жасқа толуымен шын жүректен құттықтаймыз! Ардақты ана, құтты болсын жасыңыз, Қуаныштың кемерінен тасыңыз. Бала-шаға қызығына кенеліп, Әлі талай асулардан асыңыз.

Тілек білдірушілер: бала-келініңіз Мейрам-Ботакөз, немерелеріңіз Ернұр, Айым, Айсұлу, қыз-күйеу балаларыңыз, жиендеріңіз Жәнібек ауылының тұрғыны Анвар Мансұрұлы Утяковті 28 қаңтар күні толатын мерейлі 60 жа­­сы­ мен құттық­таймыз! Алдағы өміріңіздің бақыт пен шаттыққа толы, мәнді де мағыналы, ұзақ болуын ті­ лейміз. Алланың шарапаты мен шапағатына шомы­лып, аман-есен жүре беріңіз. Деніңізге саулық, қа­жы­ мас қай­рат, мұқалмас ерік-жігер тілейміз. Құтты болсын 60 деген жасыңыз, Қуаныштың кемерінен тасыңыз. Әрқашан да мықты болып денсаулық, Қажымастан жүзден әрмен асыңыз.

Құттықтаушылар: жұбайы Майра, баласы Сейфулла, қызы Радмила Зеленов ауданы Ща­пов ауылының тұрғы­ны, қым­ батты Мүслима Хамзақы­зы Жаң­бы­роваНЫ ме­ рейлі 60 жасымен шын жүректен құттықтаймыз! Бүкіл ғұмырын шә­кірт тәрбиелеуге арнап, бүгін де еңбектің зейнетін көріп отырсыз. Ұлыңызды ұяға, қызыңызды қияға қон­дырып, жан-жарыңыз Жұбан­­дық Дүйсенғалиұлы екеуіңіз қадірлі құ­да-құдағи, сү­йікті ата-әже атан­дыңыз. Сізге зор денсаулық, ұзақ ғұмыр, ұл-қыз­дарыңыз бен немере жиендердің ор­ тасында жұбайыңызбен бірге ақылшы болып отыра беріңіз.

Тілек білдірушілер: барша құдақұдағиларыңыз, бала-келініңіз, қыз-күйеу балаларыңыз, ағайын туыстың атынан Жарқын-Ләззат, Жәдігер-Саягүл, жиеніңіз Ақтілек Жәнібек ауданы Күйгенкөл ауылының тұрғы­ны Бақтығали Мұхтарұлы АЙТМҰ­ХАНБЕТОВТЫ 60 жас­қа толу мерейтойымен құттықтаймыз! Зор ден­сау­ лық, ұзақ өмір ті­лейміз. Құтты болсын қуанышты күніңіз, Бақытты боп шаттық өмір сүріңіз. Алпыстың да асқарына жеттіңіз, Енді жүзге құлаш сермеп шығыңыз.

Тілек білдірушілер: Атырау, Орал қалаларынан, Күйгенкөл ауылынан жиендеріңіз Ақжайық ауданы Алмалы ауылының тұрғыны, сү­ йікті жар, аяулы да қым­бат­ты ана Роза Қарабайқызы ЖҰМАҒА­ЗИЕ­ВАНЫ қаңтардың 26-сында толатын қуа­нышты 55 жас мерейтойымен шын жү­ректен құттықтаймыз! Сізге сарқыл­май­тын денсаулық, тау­ сылмайтын бақыт ті­лейміз. Алланың назарында, ба­ қыттың базарында шалқып-тасып жүре беріңіз! Перзентке жұмсаған бұла күшін, Ана – ырыс, бақ-дәулет, жұбанышың. Түн ұйқысын төрт бөлген анамыздың Құтты болсын бүгінгі қуанышы!

Игі тілек білдірушілер: жұбайыңыз Жантас, қыз-күйеу балаларыңыз Еркебұлан-Құралай, Фируза, Майя

«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС Бас директор

Жантас Набиоллаұлы САФУЛЛИН

Бас редактор Бауыржан ҒҰБАЙДУЛЛИН Редакция алқасы: Есенжол Қыстаубаев, Сырымбек Тұяқов (бас редактордың орын­ба­са­р­лары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы), Тоқтар КЕНЖЕҒАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші), Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі), Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім). Меншікті тілшілер: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) Нұрымбек Жапақов (Жәнібек ауданы) Өмірзақ Ақбасов (Жаңақала ауданы) Серік Жұмағалиев (Қазталов ауданы) Мүсірбек Айташев (Сырым ауданы)

8-711-42-21-720, 8-711-35-21-770, 8-711-41-21-755, 8-711-44-31-468, 8-711-34-31-126

Телефондар: Бас редактор 51-25-80, Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,

Жауапты хатшы 50-83-99. Жарнама қабылдау тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.

Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде 2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілген

Е-mail: zhaikpress@inbox.ru Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пай­­да­ла­ныл­маған хат автор­ларына жауап қай­та­рыл­май­ды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауап­ты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi ре­дак­ция көз­­қара­сын бiл­дiр­мейдi. Редакция тап­­сы­ры­сы­мен ­жа­зыл­ма­ған мате­риал­дар үшін қаламақы тө­лен­бейді. «Орал өңірінде» жа­рия­­лан­ған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба­ су­ға бол­­май­­ды. Мақалалар электрондық нұсқада қабыл­да­на­ ды. Ж белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.

Газет облыстық «Орал өңірі» га­зе­тi редакциясының компью­тер­­лiк орталығында терiлiп, бет­­тел­­дi. "Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылды Индексі: 65428 Таралымы: 16548, 6 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады. Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.шанкишева, ж.жайлауова Кезекшi редакторлар: е.әйпішев, а.қабылова

24

керуен сарай Бейсенбі, 23 қаңтар 2014 жыл

oral_oniri@inbox.ru

Қарашығанақ: әріптестіктің әлеуметтік бағыты Орал өңірінің Бөрлі ауданында орналасқан мұнайгазконденсатты кен орнын аймағы­ мыздың ең басты қазба байлығы деп танимыз. Өндіріс саласында қызмет ететін «Қарашығанақ Петролиум Оперейтинг Б.В.» компаниясы өңіріміздің әлеуметтік қайта құрылуына зор үлес қосып келеді.

Ә

леуметтік қолдау басым­ дықтарын қалыптасты деп есептеуімізге болады. Бұл дегеніміз – денсаулық сақтау, білім, инфрақұрылым нысандары, мәдени­ ет және спорт. Инвесторлар өнім бө­лімі бойынша Негізгі келісімде көр­се­тілген барлық міндеттемелерді қалт­қысыз сақтайды. Бұған әлеуметтік жауапкершіліктің «Парыз» республи­ калық конкурсындағы кезекті жеңісі дәлел бола алады. Өткен жылғы жел­ тоқсан айының соңында ҚПО «Үздік әлеуметтік жоба» аталымы бойынша күміс сыйлық иеленді. Мұндай жоға­ры баға Орал қаласында 1200 оқушы­ға лайықталып салынған жалпы білім беретін мектепке берілді. Бұл зама­науи оқу орны сапаның халықаралық стандарттарына толықтай сай. Бес блоктан тұратын ғимараттың жалпы аумағы – 15 мың шаршы метр. Мұн­да 48 класс, компьютерлік және линг­ вистикалық кабинеттер, шеберхана­ лар, алғашқы әскери дайындық өткі­­зуге арналған дәрісхана, спорт кеше­ні, кітапхана, асхана және медицина­ лық бөлме бар. Айта кетерлігі, тапсы­ рыс беруші тек құрылыс салып қана қоймайды, сонымен қатар нысанды жабдықтауды да өз жауапкершілігіне алады. Яғни толықтай дайын күйін­де қолданысқа береді.

- Біз үшін бұл марапат – компания­ға аймақтың қарқынды дамуына қос­қан үлесі үшін берілген жоғары ба­ ғаның куәсі, - деді «Парыз» күміс сый­лығын алған сәтте ҚПО-ның бас ди­ ректоры Домиано Ратти. – Жоғары өндірістік көрсеткіштерге қол жеткізе отырып, компания Қарашығанақ кен орнынан игерілген игіліктерді аймақ пен ел қажеттілігіне жарату үшін барын салады. Әлеуметтік жобаларды сәтті жүзеге асыру Батыс Қазақстан облы­ сы басшылығымен арада қалыптасқан жемісті әріптестік пен іскерлік қарымқатынас арқасында мүмкін болды. Бұл ойды облыс әкімінің орынба­ сары Марат Кәрімов те қостайды. Оның мәлімдеуінше, Қарашығанақ көмірсутектерін өндіретін компания­ сының қаражаты есебінен Орал өңі­ рінде он үш медициналық мекеме, алты газдандыру нысаны, он жеті оқу ғимараты салынған. ҚПО-ның тапсы­ рыс беруімен салынған әлеуметтік жобалардың толық тізімін түгендесек, бірнеше парақ болары анық. Егер бұрын жобалар үшін жылына 10 мил­ лион доллар бөлінсе, қазіргі таңда бұл сома 20 миллион долларға дейін өсті. Спорттың дамуы үшін қаржы бөлу мәселесі де облыста алдыңғы кезек­ те тұр. Бұл саланың материалдықтехникалық базасының дамуына да

«Қарашығанақ Петролиум Оперей­ тинг Б.В.» айтарлықтай үлес қосып ке­ леді. Бұл саладағы алғашқы ауқымды нысан – 2001 жылы пайдалануға бе­рілген мұзды спорт сарайы. Аталмыш нысан директоры, ҚР спорт сала­сы­ның құрметті қайраткері Есқабыл Жалмұрзиевтің сөзінше, құрылысшы­ лардың сарайды сапалы салғаны соншалық, қазіргі кезде де ол су жа­ңа секілді. Бұл – мұз алаңы 1800 шар­шы метрді құрайтын, жаттығу құрыл­ ғыларымен және фитнес залымен, жазғы теннис кортымен және минифутбол алаңымен қамтылған аймақ­ тағы ең үлкен спортзал. Сарай мін­ берлері 1300 көрерменді қамти ала­ды. Аздаған мерзім ішінде мұз үстіне арнайы жабынды төсеп, мұнда көр­ мелер мен форумдар өткізуге де бо­ лады. Мұз сарайы жанында балаларжасөспірімдер спорт мектебі жұмыс істейді, мұнда мәнерлеп сырғанау, шорт-трек, шайбалы хоккей және ауыр атлетика бөлімдері бар. Айта кетерлігі, дәл осы мұз сарайында спорттың әлеуетті түрлері бойынша республикалық және халықаралық жарыстар тұрақты түрде өткізіліп ке­ леді. Орал қаласында спорттың ең әдемі түрі – мәнерлеп сырғанаудың өзіндік мектебі қалыптасты деп айтсақ болады. Болашағынан үміт күттірер жас спортшылар спортқа дарынды балаларға арналған облыстық интер­ наттың және олимпиадаға даярлау республикалық орталығының оқушы­ лары қатарына енуде. Жас оралдық­ тар қол жеткізген жеңіс те аз емес. Мәселен, 2011 жылы шорт-трек ко­ мандасы VII қысқы азиялық ойындар­ да эстафеталық жүгіріс бойынша үз­дік үштік қатарына енді. Спорттың қысқы түрінен еліміздің ұлттық құра­масы қатарында мектептің 23 тәрбие­ ленушісі өнер көрсетіп жүр. Шорт-трек бойынша халықаралық кластың алты спортшысы Сочи қаласында өтетін XXII қысқы Олимпиадалық ойындар­ға лицензия ұтып алды. Бірақ жоғары жетістіктер спорты мен бұқаралық спорт – аражігін ажы­ ратуға келмейтін біртұтас ұғым. Кеш­ кілік уақытта, демалыс күндері және мектептегі каникул кезінде балалар да, үлкендер де сарайға келіп коньки тебеді. Жалға беру орны қызмет көр­ сетеді. Мұнда көпшілік отбасымен жиі келеді. Қазіргідей қыс мезгілінің аязы мен жылымығы кезектескен кезде сергектік пен жақсы көңіл күй тас­қы­ нын бойына жинауға құштар жандар саны әдеттегіден көбірек. Ауа райы­ның осындай қолайсыздығы ашық ас­ пан астындағы сырғанау алаңдарын іске жарамсыз етті, ал мұз сарайында жылдың кез келген мерзімінде мұз­дың сапасы керемет қалыпта. Бір жақсысы, су, электр жарығы және жы­лу энергиясына тарифтердің өскені­не қарамастан, сарай қызметінің құ­ны өскен жоқ. ҚПО-ның сұранысқа ие әлеумет­ тік жобасының бірі – жүзу бассейні.

2005 жылдан бастап мұнда су спорты түрлері бойынша облыстағы жалғыз балалар-жасөспірімдер спорт мектебі жұмыс істейді. Аталмыш мектепке пе­дагогикалық өтілі және спорттық тә­ жірибесі мол ұстаз Серік Нұрғалиев басшылық етеді. Бассейнге келуге ын­талы жандар санының көптігі сон­ шалық, мектептегі сабақ мерзімі мину­ тына дейін белгіленіп қойған. Қазіргі таңда мұнда 400-ден астам жас спорт­ шы жаттығып жүр. Даярлық топтары да құрылған. Мектептің мақтанатын жөні бар, оның тәрбиеленушілері

арасында республикалық және халық­ аралық жарыстардың жеңімпаздары көп. Өткен жылы Қарағанды облы­ сының Сәтбаев қаласында өткен жа­ рыстарда жас жүзгіштердің 26 медаль иеленгенінің өзі неге тұрады?! «Жайық самалының» бірнеше тәрбиеленушісі Алматы қаласындағы спортқа дарын­ ды балалар мектебінде білім алуда. Дайындыққа арналған тығыз кесте ішінен суға түсуді енді үйреніп жатқан ең кішкентай оралдықтарға да орын табылады. Айтарлықтай нәтижеге бір ай ішінде қол жеткізуге болады екен, осы мерзім өткен соң балалар өздерін судағы балық секілді еркін сезінетін көрінеді. Үш өзеннің ортасында ор­ наласқан Орал қаласы үшін мұндай жұмыстың аса маңыздылығы айтпаса да түсінікті. Облыс орталығына да­ла және жартылай шөл зонасында ор­ наласқан облыстың оңтүстік ауданда­ рынан көптеген отбасы көшіп келуде. Олардың балаларын жүзуге үйрету – алдыңғы кезектегі шаруа. Назарбаев зияткерлік мектебінің оқушылары, балалар үйінің тәрбиеленушілері, мүмкіндігі шектеулі жандар, ардагер­ лер бассейн қызметін үздіксіз пай­ далана алады. Бұқаралық спортты дамыту мақсатында кез келген азамат бассейнде тегін жүзуі үшін арнайы уақыт белгіленген, бұл үшін денсау­лық жағдайы туралы анықтаманы көр­ сетсе болғаны. Сауықтыру шараларының да кес­ тесі құрылған. Аптасына үш рет мұнда ардагер әйелдер клубының мүшелері келеді. Өз бірлестіктерін «Кому за…» деп атапты. Клуб жетекшісі Ольга Вла­ димировна Наугольнова бірнеше жыл бойы дене шынықтыру пәнінің мұға­лімі болып қызмет істеген, ал жас кезінде ол жеңіл атлетика бойынша еліміздің бірнеше дүркін жеңімпазы атаныпты. Оның ойынша, судың емдік қасиеті әлі күнге толықтай анықтал­ ған жоқ. Су терапиясының құдіреті соншалық, зейнеткерлердің ауру-сыр­ қаулары сап тыйылыпты. Қазіргі таңда ҚПО кезекті ірі жо­ басын жүзеге асыруда. Тұрғын үй құ­рылысы қарқынды жүріп жатқан қа­ланың жаңа бөлігінде жабық теннис корты салынып жатыр. Құрылыс ала­ ңында мен ҚПО-ның әлеуметтік жо­ балар бойынша менеджері Жәнібек

Ғалиевпен жолықтым. Оның айту­ын­ша, жоба аясында төрт жабық және осынша ашық корттар салу жоспар­ ланған. Демалыс аймағы, баскетбол, волейбол және балалар алаңы, суа­ру­дың автоматты жүйесімен жабдық­ талған жасыл алаң. Бұл спорт кешені ең жоғары стандарттарға сай салы­ нып, халықаралық жарыстар өткізуге пайдаланылмақ. Жақын жерде ҚПОның тағы бір нысаны – Қадыр Мырза Әлі атындағы өнер сарайының құ­ рылысы қызып жатыр. Әлеуметтік жо­балар Орал өңірінің аудандарында да жүзеге асырылып келеді. Мысалы, қазіргі таңда шалғайдағы Қаратөбе ауданының Сулыкөл ауылында 200 орынға лайықталған акт залы бар мәдениет үйінің құрылысы жүруде.

- Мердігерлерді таңдау кезінде біз міндетті түрде жергілікті өндірушілер­ді қолдау қағидасын ұстанамыз, - деп атап өтті Жәнібек Робертұлы. – Әлеу­меттік жобаларды жүзеге асыру бары­сында тек қазақстандық компания­ лар жұмыс атқарады. Құрылыс бөлім­шелерімен өзара түсіністіктің арқа­ сында қарыштап дамитын әріптестік қарым-қатынас сақталады. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтауға баса назар аударылады. Бұлжымас талап – халықаралық стандарттарға сай ке­ летін сапа. Ол жобалау барысында да, жұмыс өндірісі кезінде де сақталуы тиіс. Сапалы құрылыс материалда­ рының пайдаланылуын үнемі бақы­ лауда ұстап, бұл ретте қазақстандық өнімдерді таңдаймыз. Қандай нысан және қай жерде салыну керектігін облыс басшылығымен бірлесіп шеше­­міз. Бұл аймақтың көкейкесті мәсе­ лелерін тиімді шешуге жол ашады. ҚПО қаражаты есебінен Орал қа­ ласында бірнеше стадион жөнделіп, бірнешеуі қайта салынды. Ардагер ұстаздар кеңесінің төрайымы Софья Шаймарданқызы Иманғалиева – жас кезінде жеңіл атлетикамен айналыс­ қан, түрлі деңгейдегі, соның ішінде республикалық жарыстарда жеңіске жеткен жан. Ол спорт ардагері де­ ген ұғымның астарында зор мән бар, бұрынғы спортшы деген болмайды дегенді сеніммен айтады. Стадионның ашық кеңістігінде ол жылдың кез кел­ ген мерзімінде де еркін тыныстай алады. Дәл осы спортпен достығы

оған осы жасында да сергектігі мен денсаулығын сақтауға көмектеседі. Оның ойынша, облыс тұрғындары­ның аймақтың көмірсутекті байлығын игерушілерге деген жақсы көзқарасы­ на Орал қаласының саябақтарының бірінде орналасқан геологтар аллея­ сы куә. Мұнда Орал өңірінің мұнай­газ саласының бастауында тұрған жан­ дардың мүсіндері қойылған. Софья Шаймарданқызы ҚПО-ның әлеуметтік жобаларының көптеген бөлігі денсау­ лықты нығайтуға бағытталған деп са­ найды. Инвесторлар тұрғызған зама­ науи мектептерде жаттығуға тамаша жағдай жасалған, денсаулық сақтау мекемелері қолданысқа берілгелі бері медициналық қызмет көрсету сапасы артып келеді. Және бір айта кетер­ лігі, спорт нысандары – денсаулықты нығайтудың сенімді «құралы». Ал Мем­лекет басшысы Нұрсұлтан Назар­баев­ тың «Қазақстан жолы – 2050» Жолда­уында атап көрсеткеніндей, «салауат­ ты өмір салтын мықтап сақтау және медицина саласының дамуы қазақ­ стандықтардың өмір сүру жасын 80 жас және одан да ұзақ мерзімге ұл­ ғайтуға жол ашады». Оралдықтар ҚПО-ның қазақ драма театры, салтанат сарайы, отбасылық үлгідегі балалар үйі секілді ғажайып нысандарын да мақтан тұтады. Об­лыс­тық филармония, Островский атын­да­ ғы орыс драма театры қайта қалпына келтірілді, жолдар салынып, комму­ никация төселуде және жөндеуден өткізілуде. Кен орнының әкімшілік орталығы саналатын Ақсай қаласын­да да әлеуметтік жобалар жүзеге асы­ рылуда.

- ҚПО жобасының мұндай жоғары бағаланып, елдегі ең үздік деп таны­ луы көңілге қуаныш ұялатады, - дейді облыс әкімінің орынбасары Марат Кәрімов. – «Парыз» байқауының нә­ти­жесін анықтау барысында көптеген мәселе – құрылыс сапасы да, жабдық­ тау деңгейі де назарға алынды. Халық арасында мұз айдыны және бассейн секілді нысандар жақсы таныс. Биыл­ ғы жылы теннис корты пайдалануға берілмек, бұл аталмыш спорт түрінің біздің облыста, жалпы елімізде да­муына қосымша күш береді деп ой­лаймыз.

Людмила КОРИНА