PR OJ E CT
Van vleugel tot speeltuin
Ontwerpen met restafval is voor het milieu een welkom standpunt, daarbij kan het bijzondere bouwwerken opleveren. Middels dit principe heeft 2012Architecten al meerdere ontwerpen gemaakt, zoals het Miele ruimtestation en de Espressobar in de hal van de voormalige faculteit Bouwkunde in Delft. In 2007 werd het bureau gevraagd een speeltuin in Rotterdam Noord te ontwerpen. Omdat voor projectarchitecten Césare Peeren en Jeroen Bergsma het te hergebruiken materiaal centraal staat, is aan het begin slechts een schematische analyse van de locatie gemaakt. Het ontwerp voor de ‘Wikado’ kwam pas tot stand na het besluit om afgedankte windmolenwieken te gebruiken. Vervolgens was het van belang om “goed te luisteren naar het materiaal”, aldus Peeren. Dit kwam neer op het niet kapot maken, maar minimaal bewerken om de bestaande eigenschappen te behouden. Zo zijn de wieken slechts doorgezaagd en voorzien van kruipgaten. Want naast dat ze weersbestendig zijn en gemakkelijk zijn te onderhouden, is hun belangrijkste kwaliteit dat ze een ruimte omvatten die groot genoeg is om in te kruipen. Deze ruimte is voor kinderen een sensatie om te ontdekken, zich in te verstoppen en elkaar te achtervolgen. Tussen de beige sociale woningbouwblokken lijken de vijf windmolenwieken toevallig neer te zijn gevallen. Maar schijn bedriegt. De compositie komt voort uit wensen van de opdrachtgever, de veiligheidseisen van het Keurmerkinstituut en de al dan niet vaste plaats van aanwezige elementen. Zo zijn de wortels van de twee grote kastanjebomen gemeden, zijn twee glijbanen opgenomen in het ontwerp en is een groot aantal stoeptegels op hun kant teruggeplaatst als een voetpad tussen de houtsnippers. Een enorme bestaande betonnen plaat is omgetoverd tot een pannaveld, een klein verhard voetbalveld. Rondom staan vier halve molenwieken (een uitkijktoren, een torenflat, een glijbaantoren en een watertoren) waartussen een net is opgespannen. Hierdoor kan de bal worden rondgespeeld zonder dat hij over de schutting gaat en bij de buren belandt. De vier andere wiekhelften met taps toelopende einden, zijn ingezet om de locatie op te delen, de entree van de speeltuin te markeren en de verschillende wieken met elkaar te verbinden.
Speeltuin Wikado in Rotterdam door 2012Architecten 1
Elk jaar worden zo’n tweehonderd windmolenwieken afgedankt, in stukken gezaagd en verbrand. 2012Architecten heeft vijf wieken voor dit onfortuinlijke einde behoed door ze te transformeren in speeltoestellen. Dit heeft geleid tot een originele speeltuin met een spannende binnenwereld, die navolging verdient. Merel Pit Foto’s Allard van der Hoek
1 Vijf afgedankte windmolenwieken zijn toegepast in een speeltuin die is ontworpen door 2012Architecten. Op de ondergrond liggen houtsnippers, waardoor er een egaal vlak onstaat die de wiekensculptuur benadrukt. 2 Bovenop één van de afgezaagde wieken die dienst doet als uitkijktoren, is een oude F16 cockpit geplaatst. Deze stond al jaren als gadget op het bureau in afwachting van een goede bestemming. 2
68 de Architect, september 2009
69