ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (ΑΝΕΧΕΙΑ)
ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΝΤΟΡΤΙΑ
ΟΙ ΦΡΥΔΑΤΟΙ ΆΤΜΑΤΖΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΓΑΛΙΑΝΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ ΑΜΠΕΛΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΑ ΑΝΔΡΩΝΑ ΣΟΦΙΑ ΑΟΥΡΕΛ ΛΙΚΟΜΕΤΗ
ΑΓΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ ΚΟΚΚΑΛΗΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΕΜΙΤΕΚΟΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΖΩΗ ΖΟΥΓΡΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
ΔΕΔΟΥΣΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΛΑΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΙΓΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΚΟΥΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΛΑ ΚΡΙΣΤΙΑΝΑ
ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΝΑ ΒΟΣΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΜΕΜΑ’Ι’ ΡΕΝΤΙΟΛ ΣΟΥΡΜΠΗ ΔΙΟΝΥΣΙΑ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΑ’Ι’ΣΚΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
Η υποκατανάλωση και η υπερκατανάλωση ως προβλήματα Η υποκατανάλωση είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα που έχει αρνητικές συνέπειες στη ζωή του ανθρώπου, τόσο πνευματικά όσο και σωματικά. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι η υποκατανάλωση- ανέχεια οδηγεί τους ανθρώπους σε συμπεριφορές κατώτερων σταδίων εξέλιξης, παραδείγματος χάρη το να μένουν κάτω από γέφυρες, να αναζητούν την τροφή τους μέσα στους κάδους σκουπιδιών, να ζητιανεύουν, να κοιμούνται σε χαρτόκουτα. Η υποκατανάλωση επιφέρει σημαντικές σωματικές ελλείψεις, αντίθετα η υπερκατανάλωση βλάπτει περισσότερο την ψυχολογία παρά την σωματική υγεία. Από την άλλη πλευρά η υπερκατανάλωση αλλάζει την ψυχολογία του ατόμου. Πιο συγκεκριμένα, διακατέχεται από αρνητικά συναισθήματα, όπως, το άγχος, η αγωνία και ο φθόνος. Επίσης δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ικανοποίησης συμπληρώνοντας το κενό της αλληλεγγύης, των ηθικών αρχών και αξιών. Ετσι συμπεραίνουμε ότι και η υποκατανάλωση αλλά και η υπερκατανάλωση έχουν αρνητικές συνέπειες. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την εύρεση μέτρων προστασίας, ώστε να εξαλειφθούν τα φαινόμενα αυτά.
Οι 4 ομάδες δούλεψαν πάνω σε 4 διαφορετικά θέματα: Ομαδα 1 ("ΝΤΟΡΤΙΑ") Η ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΟΥΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΣΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ θα επιτευχθεί μεταξύ άλλων με δυο τρόπους Α Βασικό εισόδημα Β. Εξοικονόμηση πόρων π.χ. νερό και ενέργεια Ομάδα 2 ("ΦΡΥΔΑΤΟΙ") Ο ρόλος της προσωπικότητας και της διαφήμισης στην κατανάλωση
Οι αρνητικές επιδράσεις της διαφήμισης: 1) υπερκαταναλωτισμός 2) άγχος για απόκτηση αγαθών 3)πλύση εγκεφάλου 4) αρνητικές επιδράσεις στις γυναίκες 5) αρνητικές επιδράσεις στα παιδια.
Ομάδα 3 (ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ)
Συνέπειες της υπερκατανάλωσης και της υποκατανάλωσης Υπερκατανάλωση -Η απληστία των ανθρωπων επηρεαζει αρνητικα το φυσικο περιβαλλον με επιπτωσεις στην οικολογικη ισορροποια (σπαταλη πηγων ενεργειας,πρωτων υλων κτλ). -Ο ανθρωπος μετατρεπεται σε ενα εξαρτημενο ον της καταναλωτικης κοινωνιας. -Οι ανθρωποι εμφορουνται από συναισθηματα αρνητικα : αγχος, αγωνια, φθονος, επιθετικότητα. -Επιδιδονται σε έναν αγωνα αποκτησης ολοενα και περισσοτερων αγαθων (αχρηστες / πλασματικες αναγκες). -Η υλικη ανεση προσφερει μια ψευδαισθηση ικανοποιησης στους ανθρωπους σαν αντιβαρο στην απουσια ανθρωπιας, αλληλεγγυης ηθικων αρχων και αξιων. Το ατομο αισθανεται ανίσχυρο,ευαλωτο,ευεπιφορο στη μαζικη υποβολη.
Αίτια και συνέπειες της Υποκατανάλωσης:
-Οικονομική κρίση. -Ανεργία. -Κακή διαχείριση. -Αλόγιστος δανεισμός - Χρέος. -Έλλειψη εκπαίδευσης.
Ομάδα 4 (“Δεν πληρώνω”) Τρόποι αντιμετώπισης των επιπτώσεων της Υπερκατανάλωσης: • Παιδεία: Ως φορέας αυτογνωσίας, η παιδεία βοηθά τα άτομα να ιεραρχήσουν τις ανάγκες τους και να διατηρήσουν το μέτρο. • Άτομο: Οφείλει να αντιμετωπίζει με κριτικό πνεύμα τα αποπροσανατολιστικά μηνύματα της εποχής • Κράτος: Ορθολογιστικός τρόπος ανάπτυξης της οικονομίας. Δικαιότερη κατανομή του πλούτου. • Φορείς Κοινωνικοποίησης: Η οικογένεια πρέπει να παρέχει ισχυρές αρχές και αξίες ως αντίβαρο στο δέλεαρ του υπερκαταναλωτισμού. Το σχολείο αναλαμβάνει να καλλιεργεί δυναμικές προσωπικότητες και να αναπτύσσει την κριτική σκέψη του ατόμου.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Εγιναν 2 ερωτηματολόγια: στο 1ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ απάντησαν 68 μαθητές της β’ τάξης του 2ου λυκείου.Το 2ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ διακινήθηκε απο τους μαθητές του Προτζεκτ σε 64 ΕΝΗΛΙΚΟΥΣ, εκτός σχολείου Παρουσίαση των απαντήσεων ενηλίκων και μαθητών στα παρακάτω ερωτήματα: Συνολικά οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν 17.Ιδιαίτερη αναφορά κάνουμε μόνο εκεί που παρατηρούνται διαφοροποιήσεις μεταξύ μαθητών και ενηλίκων :
1)Όταν επισκέπτεστε το SUPER MARKET πηγαίνετε έχοντας λίστα των προϊόντων που θέλετε να αγοράσετε? □ ποτέ 42,6%(Απάντησηενηλίκων 25,8%) □ πάντα 16,2%
□ συχνά41,2%
2)Μια τετραμελής οικογένεια (άνω των 18 ετών) πόσα αυτοκίνητα πιστεύτε ότι πρέπει να έχει? □1 7,4% (Απάντηση ενηλίκων 27,9%) πάνω 29,4%
□2 63,2%
□ από 3 και
3)Ποιο χρηματικό ποσό ανά μήνα θεωρείτε ότι μπορεί να εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση σε μια τετραμελή οικογένεια στη σημερινή Ελλάδα; □850 ( πιστεύει το 3% των μαθητών) (Απάντηση ενηλίκων 11,5%) □1200€( πιστεύει το17,6% των μαθητών) □1800€ ( πιστεύει το 44,1% των μαθητών) Πάνω από 1800 € ( πιστεύει το 35,3% των μαθητών)
4)Κοιτάζοντας τις τιμές επιλέγουμε □Τα πιο ακριβά 1,5% (Απάντηση ενηλίκων 11,5%) □Τα πιο φθηνά 7,3% (Απάντηση ενηλίκων 62,3%) □ Συνδυασμό ποιότητας και τιμής 91,2% (Απάντηση ενηλίκων 26,2%) Στο ερώτημα ποιο ποσοστό των κατοίκων πιστεύετε ότι είναι κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα? Οι περισσότεροι ενήλικοι (54%) αλλά και οι μαθητές (48,5%) πιστεύουν ότι οι φτωχοί στην Ελλάδα είναι πάνω από 30%. Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2010 όμως είναι, ότι κάτω από την απειλή της φτώχειας είναι το 20,1% του πληθυσμού. Η διαφορά που παρατηρείται, πιθανότατα οφείλεται στο ότι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δεν αφορούν το 2011/12 όπου η φτώχεια-ανέχεια προφανώς έχει αυξηθεί στην Ελλάδα.
Ως ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ του προτζεκτ θα μπορουσαμε να χρησιμοποιήσουμε την αποψη της ομαδας 4 (“Δεν πληρώνω”) οπως ακολουθει: -Μέχρι πριν απο λίγο καιρό η παγκοσμιοποιημένη κοινωνία είχε μετατρέψει τους καταναλωτές σε αδηφάγα όντα που έχουν ως μόνο στόχο την επέκταση της καταναλωτικής τους μανίας. Πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά δάνεια συντηρούσανν τα νέα «καταναλωτικά» πιστεύω, δημιουργώντας νέες ανάγκες που υπό άλλες συνθήκες δε θα είχαν καν δημιουργηθεί.Το lifestyle που πλασάρεται από όλα τα μέσα ενημέρωσης (περιοδικά, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα) προσπαθεί (και τα έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό) να δημιουργήσει καταναλωτικά «ταμπού» για το τι πρέπει και δε πρέπει, το τι είναι καλό και τι όχι, τι πρέπει να αγοράζουμε και τι όχι. Το άσχημο είναι ότι αυτοί που αντιστέκονται, χλευάζονται και περιθωριοποιούνται. -Τώρα ομως στην σημερινή Ελλάδα, όπως ξέρουμε, η υπερκατανάλωση περιορίζεται ενώ η υποκατανάλωση αυξάνεται ραγδαία. Διότι οι καταστάσεις επιβάλουν τον περιορισμό της σπατάλης, όσο είναι δυνατό, κα δυστυχώς την αύξηση της υποκατανάλωσης σε άτομα τα οποία δεν υπερκατανάλωναν αλλά πλέον αναγκάζονται να μειώσουν έξοδα με αποτέλεσμα να υποκαταναλώνουν. -Ύστερα από επεξεργασία πληροφοριών, τις οποίες συγκεντρώσαμε από ποικίλες πηγές, π.χ. Διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδιες, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η υπερκατανάλωση πρέπει να καταπολεμηθει με τη βοήθειά μας. Μέσω φορέων όπως η παιδεία, το άτομο, το κράτος και οι φορείς κοινωνικοποίησης. Τον κύριο ρόλο κατέχει η παιδεία αφού μέσω αυτής σχηματίζει το άτομο τα κύρια χαρακτηριστήκα που χρειάζονται, ώστε να μπορέσει να περιορίσει περιττά ίσως, έξοδα και σπατάλες. -Η υποκατανάλωση, αντιθέτως, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με κάποια κατάλληλη εκπαίδευση του ατόμου. Τρόποι αντιμετώπισής της είναι: η ύπαρξη θέσεων εργασίας - ανεξαρτήτως ειδίκευσης, η ύπαρξη θετικής σχέσης μεταξύ του ύψους του μισθού και της παραγωγικής προσπάθειας και μέσω φορολογικών περικοπών, ώστε να ενισχυθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Κάποιοι Δήμοι βοηθούμενοι και απο κάποια Σούπερ Μάρκετ και ΜΜΕ κάνουν εκστρατείες υπερ των φτωχών,αστέγων, με Κοινωνικά παντοπωλεία, ξενώνες κ.α Μπορούμε να δώσουμε και εμείς εκεί τη βοήθεια μας.Εμπρακτα. -Τέλος, θα πρέπει να συμβάλουμε όλοι στην αντιμετώπιση, των ανεπιθυμήτων από όλους μας, αποτελεσμάτων και οχι να τα αφήνουμε όλα στο κράτος.
Βιβλιογραφία: βιβλίο: η καταναλωτική κοινωνία Εκπαιδευτήρια Καισαρη (επιμέλεια Γιωτάκου Κων/να) Εφημερίδα το ΒΗΜΑ "Ακυβερνητες πολιτείες" www.doukas.gr www.aformi.gr efstratioschourdakis.blogspot.com http://freeessaysbyms.blogspot.com/2008/03/blog-post.html
Ακολουθεί η πλήρης παρουσίαση του ερωτηματολογίου: Τελικά αποτελέσματα ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ (απάντησαν 68 μαθητές της β’ τάξης του 2ου λυκείου) ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ-ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ-ΥΠΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (φτώχεια)
1)Όταν επισκέπτεστε το SUPER MARKET πηγαίνετε έχοντας λίστα των προϊόντων που θέλετε να αγοράσετε? □ ποτέ 42,6% □ συχνά 41,2 % □ πάντα 16,2% 2)Αγοράζετε διάφορα είδη έστω και αν δεν τα χρειάζεστε μόνο και μόνο επειδή βρίσκονται σε τιμή ευκαιρίας-προσφοράς □ ποτέ 47%
□ συχνά 50%
□ πάντα 3%
3)Μια τετραμελής οικογένεια (άνω των 18 ετών) πόσα αυτοκίνητα πιστεύετε ότι πρέπει να έχει? □1 7,4% □2 63,2% □ από 3 και πάνω 29,4%
4)Ποιο ποσοστό των κάτοικων πιστεύετε ότι είναι κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα? □20% ( πιστεύει το 16,2% ) □30% ( πιστεύει το 35,3%) □ περισσότερο από 30% ( πιστεύει το 48,5%) Στο ερώτημα ποιο ποσοστό των κατοίκων πιστεύετε ότι είναι κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα? Οι περσότεροι ενήλικοι (54%) αλλά και οι μαθητές (48,5%) πιστεύουν ότι οι φτωχοί στην Ελλάδα είναι πάνω από 30%. Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2010 όμως είναι ότι κάτω από την απειλή της φτώχειας είναι το 20,1% του πληθυσμού. Η διαφορά που παρατηρείται, πιθανότατα οφείλεται στο ότι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δεν αφορούν το 2011/12 όπου η φτώχεια προφανώς έχει αυξηθεί στην Ελλάδα 5)Ποιοι πιστεύετε ότι είναι ο κυριότεροι λόγοι υπερκατανάλωσης? □ Οικονομικοί 23,5% □ ψυχολογικοί 36,8% □ κοινωνικοί 39,7% 6)Κάθε φορά που χρειάζεται να βάλετε βενζίνη σταματάτε στο πρώτο βενζινάδικο που βλέπετε (χωρίς να κοιτάτε τιμές)? □ πάντα 17,6% □ κάποιες φορές 51,5% □ ποτέ 30,9%
7)Ποιο είναι κατά, τη γνώμη σας, το μεγαλύτερο μειονέκτημα που έχει η υπερκατανάλωση. □ Σπατάλη χρημάτων 66,2% □ Σπατάλη ενέργειας8,8% Μόλυνση περιβάλλοντος 25% 8)Κάνετε οικογενειακό προϋπολογισμό (έσοδα-έξοδα) μηνιαίο-εβδομαδιαίο; □ Ναι, πάντα 35,3% □ Μας έχει απασχολήσει 45,6% Δεν κάνουμε ποτέ 19,1% 9)Ποιο χρηματικό ποσό ανά μήνα θεωρείτε ότι μπορεί να εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση σε μια τετραμελή οικογένεια στη σημερινή Ελλάδα; □850 ( πιστεύει το 3%) □1200€( πιστεύει το17,6%) □1800€ ( πιστεύει το 44,1%) Πάνω από 1800 € ( πιστεύει το 35,3%) 10)Πως εξασφαλίζουμε καλύτερα τα εισοδήματα μας; □ Τραπεζικός λογαριασμός 67,6% □ Αγορά ακινήτων ή μετοχών8,8% □ Κρατάμε τα χρήματα σπίτι μας 14,8% □ Αγορά χρυσού 8,8%
□
□
□
11)Κοιτάζοντας τις τιμές επιλέγουμε □ Τα πιο ακριβά 1,5% □ Τα πιο φθηνά 7,3% 91,2%
□ Συνδυασμό ποιότητας και τιμής
12)Σας επηρεάζουν οι διαφημίσεις; □ Ναι 10,3% □ Όχι 26,5% □ Μερικές φορές 63,2% 13)Όταν οι φίλοι σας αγοράζουν ένα συγκεκριμένο προϊόν το αγοράζετε κι εσείς; □ Ναι 1,5% □ Όχι 48,5% □ Μερικές φορές 50% 14)Αγοράζετε πολύ φτηνά προϊόντα παρόλο που πιθανόν να είναι κακής ποιότητας □ Ναι 3% □ Όχι 72% □ Μερικές φορές 25% 15)Αν έχετε καλή διάθεση και ψυχολογία, ψωνίζετε περισσότερο από ότι συνήθως; □ Ναι 29,4% □ Όχι 25% □ Μερικές φορές 45,6%
16)Όταν ψωνίζετε για το σπίτι σας συνήθως φεύγετε από το κατάστημα με περισσότερα προϊόντα από όσα έχετε σχεδιάσει; □ Ναι 36,8% □ Όχι 20,6% □ Μερικές φορές 42,6%
17)Επηρεάζει η διαφήμιση την προσωπικότητα; □ Ναι 22%
□ Όχι 41,2%
□ Μερικές φορές 36,8%