2016 feestwijzer by 3 October Vereeniging

Programma viering 2016 MAANDAG 3 OKTOBER

09.30-12.00 uur

Kinderpark

10.00-11.00 uur

Herdenkingsdienst

VAN DER WERFPARK PIETERSKERK

10.00-13.00 uur

Speciale openstelling Stedelijk Museum

10.00-13.15 uur

Straattheater

DE LAKENHAL GARENMARKT

12.00-15.00 uur

3 Oktober University

13.00 uur 13.15-14.30 uur

Grote Optocht Silent Disco

14.30-17.00 uur

Amazing Meezingfestival

VAN DER WERFPARK

GARENMARKT GARENMARKT

14.30-15.30 uur

Kinderfeest LUMC KINDERDAKTUIN

15.00-16.30 uur

Polsstokverspringen,

23.30 uur

Pyromusical

STEENSCHUUR / VAN DER WERFPARK ANKERPARK/ZIJLSINGEL

PROGRAMMA VIERING 2016 MAANDAG 12 SEPTEMBER 11.00 - 13.30 uur

Kaartuitgifte voor de Seniorenvoorstelling Leiden OntSpanje in de Stadsgehoorzaal - Breestraat Kaarten uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging

DONDERDAG 15 SEPTEMBER 16.30 uur-21.00 uur

Inschrijving Haring en Wittebrood en Hutspotmaaltijd in de WAAG - AALMARKT

DONDERDAG 22 SEPTEMBER Rondtour Gehandicapten: de evenementencommissie bezoekt instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking. ZONDAG 25 SEPTEMBER 09.45-17.00 uur

Jeugdvoetbaltoernooi,

14.00-16.15 uur

Seniorenvoorstelling Leiden OntSpanje

DOCOS - TERREIN

STADSGEHOORZAAL BREESTRAAT

15.00- 16.00 uur

Historische lezing. Kaarten afhalen vanaf 14.00 uur ACADEMIEGEBOUW RAPENBURG

16.00-19.00 uur

Jazz bij de Burcht BURCHTPLEIN

DONDERDAG 29 SEPTEMBER 12.45- 14.00 uur 20.00 uur

Minikoraal â&#x20AC;&#x201C; Garenmarkt Concert Collegium Musicum GARENMARKT

VRIJDAG 30 SEPTEMBER 10.00-16.00 uur 21.00- 01.00 uur

Rondgang rust- en verpleegtehuizen Uitzwaaiparty met muziek door diverse artiesten GARENMARKT

ZATERDAG 1 OKTOBER 13.00-24.00 uur 13.00-02.00 uur

Feestelijke Warenmarkt Groot Lunapark – omgeving

14.00-21.30 uur

Historische kermis

17.00-18.30 uur

Grote Hutspotmaaltijd

19.30 uur

Grote Taptoe ‘Een Lint van Licht’ Uitzwaaiparty met muziek door diverse artiesten

LAMMERMARKT EN STATIONSPLEIN PIETERSKERKPLEIN

21.00-02.00 uur

HOOGLANDSE KERKGRACHT

GARENMARKT

ZONDAG 2 OKTOBER 09.45-17.00 uur

Hutspot Bridgedrive, Denksportcentrum

13.00-21.00 uur 13.30-21.30 uur

Feestelijke Warenmarkt Historische kermis

13.30-23.00 uur

Groot Lunapark – omgeving

14.15-15.00 uur

Voorprogramma 3 October Pleintaptoe

15.00-17.00 uur

3 October Pleintaptoe

17.00-20.00 uur

Afterparty

ROBIJNSTRAAT

PIETERSKERKPLEIN LAMMERMARKT EN STATIONSPLEIN

GARENMARKT GARENMARKT

MAANDAG 3 OKTOBER 07.00 uur

Reveill-je

07.30 uur-09.30 uur

Uitreiking Haring en Wittebrood

08.00 uur

Koraalzang

09.00-24.00 uur 09.00-01.00 uur

Feestelijke Warenmarkt Groot Lunapark – omgeving

10.00-21.30 uur

Historische kermis

STADHUISPLEIN

DE WAAG AALMARKT VAN DER WERFPARK

LAMMERMARKT EN STATIONSPLEIN PIETERSKERKPLEIN

Lunapark Feestelijke Warenmarkt Route Taptoe Route Grote Optocht

1 2 3 4 5 6 7 8

Festival Plaza De Waag Nostalgische Kermis Kinderpark Vuurwerk Koraalzang Reveilll-je Servicepunt

5 Stadsgehoorzaal

1 Einde Grote Optocht

Start Grote Optocht

LEIDEN ONTSPANJE

voorwoord van de voorZitter voor de honderd-en-drieentwintigste feestviering van de

ONTSPANJE Begin september, als de vakanties voor de meesten van ons voorbĳ zĳn, de scholen en de universiteit weer begonnen zĳn, neemt in Leiden en ver daarbuiten de spanning toe! Wanneer komt de Feestwĳzer? Want: geen Leidens Ontzet zonder Feestwĳzer. Gelukkig, de Feestwĳzer 2016 is er, met daarin een programma dat klinkt als een klok.

Secretariaat: Telefoon: E-mail: Website: Twitter: Facebook:

Postbus 32014 2303 DA Leiden 071 - 5324724 secretariaat@3october.nl www.3october.nl @3october facebook.com/drieOctober

Colofon De Feestwĳzer 2016 is een uitgave van de 3 October Vereeniging Leiden Oplage: 13.500 exemplaren Advertenties: Ivo Klap en Marisa Zwartjes (Eind) redactie: Mieke van Ulden, Ariela Netiv, Marisa Zwartjes en Annette Los Fotografie: Emile van Aelst, Peter Schipper, Carolina D’Andrea, de Leidse Amateurfotografen Vereniging en Light 4 Focus Ontwerp omslag, vormgeving en opmaak: Buro AZETA, Leiden Druk: Drukkerĳ de Bink, Leiden

2 |

www.3october.nl

Dit jaar zet de 3 October Vereeniging er een tandje bĳ. Immers, we vieren als Vereeniging ons 130-jarig bestaan. Voor bestuur, commissarissen en vrĳwilligers zĳn het weer spannende maanden van voorbereiding geweest. In Leiden, waar vaak hard wordt gewerkt om de stad op vele plaatsen beter en mooier te maken, is veel overleg nodig om ons programma te kunnen uitvoeren. Wĳ waarderen de inspanning van de gemeente Leiden, de politie en vele anderen, om met ons mee te denken. Want zo is en blĳft in ieder geval één zekerheid in stand: Leidens Ontzet gaat altĳd door! Er is een programma, nu komt het op de uitvoering aan. Elke keer weer is dat spannend, maar het is op en rond Leidens Ontzet tĳd voor ontspanning. Daarvoor zĳn argumenten genoeg. Niet alleen in Leiden gebeurt veel, ook in ons land, in de hele wereld om ons heen, is er veel om over na te denken. Het is daarom goed dat Leidens Ontzet ons elk jaar opnieuw weer dichterbĳ onze geschiedenis brengt. Want de (Leidse) geschiedenis is niet voorbĳ. De wapenspreuk van Leiden: “Haec libertatis ergo” is zeker niet van gisteren; “omwille van de vrĳheid” inspireert ook nu nog. Op 3 oktober herdenken en vieren wĳ Leidens Ontzet. Dat doen we samen. De 3 October Vereeniging kan het dit jaar niet genoeg zeggen: Leiden ontSpanje! Van harte wens ik iedereen een ontspannen Ontzet toe.

miChiel Zonnevylle VOORZITTER 3 OCTOBER VEREENIGING

www.3october.nl

| 3

LEIDEN ONTSPANJE

inhoudsoPgave 2 3 7 10 13 15 17 17 18 19 20 21 23 25 25 26 29 29 30 31 33 34 37 37 41 43 44

4 |

Vereniging gegevens en colofon Voorwoord door de voorzitter van de Vereeniging 3 October Vereeniging Leiden 3 October Vereeniging Het Archief Lid worden van de 3 October Servicepunt Merchandise Kaartuitgifte Seniorenvoorstelling - Stadsgehoorzaal Inschrĳving Haring & Wittebrood en Hutspotmaaltĳd Oefenen van de Koraalliederen De 3 October Vereeniging On Tour Muzikale voorstelling voor Senioren Historische lezing Jazz bĳ de Burcht Leidens Ontzet Concert Collegium Musicum Minikoraal Rust– en Verpleeghuizen Festival Plaza Feestelĳke Warenmarkt Groot Lunapark Nostalgische Kermis Grote Hutspotmaaltĳd Bespeling Stadhuiscarillon Taptoe ‘Een Lint van Licht’ Festival Plaza - Hermes House Band, Dries Roelvink, Alex en Barry Badpak 3 October Pleintaptoe & Zondagmiddag Afterparty Reveilll-je

www.3october.nl

Uitreiking Haring & Wittebrood Koraalzang 3 Oktober Kinderpark Herdenkingsdienst Straattheaterfestival 3 October University Rood - Wit fotowedstrĳd Grote Optocht: Leiden ontSpanje Amazing… Meezingen met komen lopen Polsstokverspringen Pyromusical 3 Oktober Haring & Wittebrood Jeugdvoetbaltoernooi Docos Hutspotbridgedrive Museum De Lakenhal Vlootschouw, nautische markt en muziek in de Historische Haven Leidens Ontzet Treasure Hunt Door de 3 October Vereeniging georganiseerde feesten De Geuzen van Boisot 3 October Gilde Koraalliederen Leids volkslied

www.3october.nl

46 48 49 51 52 55 57 58 67 68 69 70 71 71 72 74 76 79 80 82 85

| 5

LEIDEN ONTSPANJE

3 oCtober vereeniging leiden OPGERICHT 13 MEI 1886 Erevoorzitter H.J.J. Lenferink (Henri), Burgemeester van Leiden Ereleden L.M.M. Heruer (Rens) L.C.M. Kallenberg (Lodewĳk) W.J. Laman (Wim) M.J.M. du Prie (Max)

offsetdruk printen foliedruk preegdruk stansen lamineren vormgeving desktop publishing web-to-print mailing warehousing

Drukkerij De Bink Rooseveltstraat 3 · Leiden 071 5311021 · www.bink.nl

architecten b ureau architectu ur steden bouw restauratie interieur a dvies

6 |

www.3october.nl

A.A.F.M. de Jong (André) J. Karstens (Jan) H.A.M.M. Meĳer (Har) P.G.J. van Sterkenburg (Piet)

Bestuur van de 3 October Vereeniging M. Zonnevylle (Michiel), voorzitter J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), secretaris A.G.M. van der Poel (Bart), penningmeester E. Filemon (Eric) H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) A.H. Netiv (Ariela) M. du Prie (Martĳn) E.J. van Klaveren (Bettina) P.J. de Witt Wĳnen (Philip) E. Koops (Egbert) M. Grapperhaus (Max), praeses collegii LSV Minerva Commissie Evenementen E.J. van Klaveren (Bettina), voorzitter F. de Jong (Frouke), secretaris P.J. Bunnig van den Ameele (Nel) M. Grapperhaus (Max) F.W. Hoff (Froana) A.C. Meester (Arjan) T.M. Schutte (Tineke) R.A. Verschoor (Rixt) Commissie Herdenking H.L.J. Kamps (Rik), voorzitter A-F. Filemon (Anne-Fleur) E. Simons (Ellen) T.A. Trippenzee (Tjerk) T. Wolters (Thĳs)

M. van den Berg (Martĳn) G.B.M. Gerritsen (Gerard) B. Hoekstra (Ben) C. van Kooperen (Thea) W.A.B. van der Pluĳm (Wim) T.A. Trippenzee (Tjerk) E.K van der Vliet (Eimert)

E. Filemon (Eric), vice-voorzitter C. Schollaardt (Christel) S.A.M. Spĳkerman (Sandra) R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger)

www.keeslau.nl

www.3october.nl

| 7

LEIDEN ONTSPANJE

Commissie Taptoe en Optocht P.J. de Witt Wĳnen (Philip), voorzitter E. Koops (Egbert), vice-voorzitter H.M. Borst (Heleen), penningmeester A.A.E. Bakker (Ton) E.M. van Dam (Eva) K. van Ekdom (Koen) M. Hettinga (Marjolein) D. van Houte (Douwe) L.J.M. de Kort (Len) A.J. van Nimwegen (Alexander) F. Rĳkens (Femke) J. Surie (Jacowies) Commissie PR A.H. Netiv (Ariela), voorzitter H.N.T. Hoogwout (Niek) I.M. Klap (Ivo) M.A. Kortmann (Martine) M. van Sandick-Sopers (Moniek) E.W.M. van Zuylen (Erick) en alle Joffers

Y.E. Bosman-Gunther (Yanthe), secretaris Barendsen (Arthur) B.K.M. Drenth (Bernadette) C. de Heer-Kloos (Ceryl) L. Hollander (Laila) M. de Kok (Marieke) J.S.D. Mieog (Sven) G.A.M. van den Nieuwendĳk (Rob) G.E.J. Roskott (George) M. Vreeken (Martin)

L. Janssen (Loek) – fotograaf S.N. Koek (Saskia) M. Newsome (Marc) M. van Ulden (Mieke) M. Zwartjes (Marisa)

Commissie Ledenwerving en Ledenadministratie A.H. Netiv (Ariela), voorzitter A.G.M. van der Poel (Bart), vice-voorzitter H.N.T. Hoogwout (Niek) Commissie Protocol J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), voorzitter K.H.N. Schulpen (Charles), vice voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) H.E.G.M. van Woerden (Hein) Commissie Haring & Wittebrood K.H.N. Schulpen (Charles), voorzitter J.E.C. van Arkel (Jorg) C. Faassen (Casper) A.L. de Jong (Bert) O.A.M. Langezaal (Oscar) G.G. Persĳn (Guido) R. Schenk (Ronald) G.J. Wisse (Gerard) A.P. Young (Adrian) S. Zeilstra (Schelte)

8 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

Commissie van bijstand uitreiking Haring De partners van de erevoorzitter, de ereleden en de bestuursleden, eventueel aangevuld met de partners van de leden van de Magdalena Moons Vereeniging. Commissie Lunapark M. du Prie (Martĳn), voorzitter K.J . de Vries (Kasper) Commissie Rust– en Verpleegtehuizen K.M. Vermeer-van der Poel (Karen) A.I. van der Velden-Scheer (Annet) Partners van de bestuursleden Commissie Archief L.M.M. Heruer (Rens), voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) A.H. Netiv (Ariela) E.F. van Tol-Kok (Everdien) Commissie Lustrum E. Filemon (Eric), voorzitter E. Simons (Ellen) A.A.F.M. de Jong (André) Vertegenwoordiging in Stichting Geuzen van Boisot H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) J.J.I.M. van der Velden (Jurgen) Vertegenwoordiging in Stichting 3 October Gilde E. Filemon (Eric) E.J. van Klaveren (Bettina) M. du Prie (Martĳn)

en Hutspot A. Bĳlsma (Alfred) A.W.H.M. Elderhorst (Ton) N. Griffioen (Claas) H. Kuĳers (Hidde) B. van Leeuwen (Bart) W.A.B. van der Pluĳm (Wim) R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger) C. de Witt (Christiaan) R. van der Zalm (Robbert) M. Visser (Michel)

www.3october.nl

| 9

LEIDEN ONTSPANJE

arChief 3 OCTOBER VEREENIGING Het archief van de 3 October Vereeniging beoogt een complete verzameling te zĳn van alles wat met beleg en ontzet van Leiden en met de herdenking en viering ervan in verband staat. Uiteraard is het sinds 1886 ook het archief van de Vereeniging zelf. De collectie is inmiddels voor een belangrĳk deel ondergebracht bĳ Erfgoed Leiden en omstreken (ELO) in Leiden. Regelmatig wordt een beroep gedaan op het archief ten behoeve van onderzoek, voordrachten en publicaties. Doelstelling is om op korte termĳn de gehele inhoud van het rĳke verenigingsarchief beschikbaar te stellen voor een groot publiek. Bĳdragen aan de collectie (boeken, foto’s, dia’s, tĳdschriftartikelen, films, videomateriaal, voorwerpen of bĳdragen in andere - digitale - vorm) zĳn altĳd van harte welkom. Het archief ontvangt de bĳdragen het liefst als schenking, maar beschikt ook over een klein budget voor eventuele aankopen van zeer bĳzondere aard. De archivaris krĳgt graag tips die kunnen leiden tot uitbreiding van de collectie. Het archief ontving ook dit jaar weer bĳdragen in verschillende vorm. Het navolgende overzicht is een keuze uit de grote hoeveelheid schenkingen:

10 |

www.3october.nl

E. van Aelst (Leidse Glibber) Niek Bavelaar Mw. Filarski O. Hendriksen Mw. R. Hogeboom-van Dinten D. van Houte Fam. Nieboer J. Rĳsbergen Diverse bronnen

Diverse (anonieme) personen

digitale fotoverzameling viering 2015 digitale foto’s feestviering 2015 diverse zaken waaronder een zangbundel beeldmateriaal jeugdboek over het beleg en ontzet (Roelf Dirksz / 1923) schertsfeestprogramma 3 oktober 1940 (J.H. Vink) foto’s optochten beeldmateriaal stukken m.b.t. Vereeniging Magdalena Moons, 3 October Gilde en De Geuzen van Boisot. bĳdragen zoals Feestwĳzers, bundels Koraalmuziek, foto’s, krantenberichten, voorwerpen

Voor de genoemde en alle andere, niet vermelde, bĳdragen aan het archief wordt van harte dank betuigd. L.M.M. (Rens) Heruer, archivaris Steenschuur 13 2311 ES Leiden

www.3october.nl

| 11

LEIDEN ONTSPANJE

lid worden van de 3 oCtober vereeniging

Helemaal Top

Za 1/10 21:00 uur Zo 2/10 14:00 uur Ma 3/10 16:00 uur

Big Bucks & Easy Money

Dj Flor

18:00 uur

Hans Dulfer

Stille Mare 4 ● www.scarlatti-leiden.nl

ium Overdekt Pod

STEUN DE 3 OCTOBER VEREENIGING! WORD LID! Steun de herdenking van Leidens Ontzet! Word lid van de 3 October Vereeniging, één van de oudste en grootste verenigingen van Nederland. De 3 October Vereeniging kent drie soorten lidmaatschappen. Persoonlijk lidmaatschap € 7,50 per jaar: u krĳgt de lidmaatschapskaart en Feestwĳzer thuis gestuurd u kunt het zilverkleurige 3 Octoberspeldje ophalen in het servicepunt u heeft recht op twee hutspotmaaltĳden u heeft stemrecht tĳdens de ALV in mei. Gezinslidmaatschap € 25,- per jaar: u krĳgt de lidmaatschapskaart en Feestwĳzer thuis gestuurd u kunt vier zilverkleurige 3 Octoberspeldjes ophalen in het servicepunt u heeft recht op vier hutspotmaaltĳden u heeft met vier personen stemrecht tĳdens de ALV. Lid voor het leven eenmalig € 157,40 (een verwijzing naar 1574, het jaar van Leidens Ontzet) u krĳgt de lidmaatschapskaart en Feestwĳzer thuisgestuurd u kunt eenmalig een welkomstpakket ophalen bĳ het servicepunt u kunt het goudkleurige 3 Octoberspeldje ophalen bĳ het servicepunt u heeft jaarlĳks recht op twee hutspotmaaltĳden u heeft jaarlĳks stemrecht tĳdens de ALV in mei. U -

kunt lid worden via de website: www.3october.nl of info@3october.nl bĳ onze marktkramen in de stad op zaterdagen in september in het servicepunt in De Stadsgehoorzaal (open op alle woensdagen en zaterdagen in september)

L E D E N PA S M. Z o n n e v y l l e Drie Octoberstraat 3 1886 OV Leiden Lid voor het leven # 14.103

Postbus 32014 2303 DA Leiden www.3october.nl

2016 12 |

www.3october.nl

| 13

LEIDEN ONTSPANJE

het vernieuwde serviCePunt in de stadsgehoorZaal! Het vernieuwde servicepunt is dit jaar gehuisvest in de Stadsgehoorzaal aan de Breestraat! In de foyer van dit imposante concertgebouw uit 1891 is het Servicepunt van de 3 October Vereeniging gevestigd. Wĳ nodigen u uit om een kĳkje te nemen in de nieuwe winkel van de 3 October Vereeniging. We verkopen hier niet alleen leuke artikelen gerelateerd aan Leiden en de 3 October Vereeniging maar u kunt hier ook terecht met vragen over de vereniging en uiteraard kunt u hier lid worden van grootste vereniging van Leiden! De Joffers staan klaar om U de weg te wĳzen door het uitgebreide programma voor de viering van Leidens Ontzet. De Joffers is een gezelschap van commissarissen voor het 3 October Servicepunt en wordt gecoördineerd door Moniek van Sandick - Sopers.

Leden en niet-leden zijn hier van harte welkom voor: Informatie over de 3 October festiviteiten Lid worden Adreswĳzigingen 3 Oktober winkel Complimenten, klachten, tips

voor iedereen een podium Stadsgehoorzaal: · Servicepunt 3 October Vereeniging · Kaartuitgifte Seniorenvoorstelling · Seniorenvoorstelling

Wĳ zĳn de gehele maand september geopend op woensdagen en zaterdagen van 10.00-16.00 uur. Tevens zĳn wĳ van 12.00 – 16.00 uur open op zondag 11 september (Open Monumentendag) zondag 25 september (Leidse Kunstroute) Stadsgehoorzaal Breestraat 60 2311 CS Leiden

En in seizoen 16/17 nog 300 andere voorstellingen en concerten in Leidse Schouwburg - Stadsgehoorzaal

14 |

www.3october.nl

| 15

LEIDEN ONTSPANJE

bent u ondernemer?

merChandise 2016

Bent u ondernemer en wilt u de viering van Leidens Ontzet ondersteunen? Meldt u dan aan als deelnemer van het 3 October Gilde.

Ook dit jaar heeft de 3 October Vereeniging een ruime keuze uit diverse merchandise artikelen. Deze zĳn verkrĳgbaar in ons vernieuwde servicepunt in de Stadsgehoorzaal.

U KUNT ZICH AANMELDEN VIA:

www.3oCtobergilde.nl

L DE

3 OC

BER GI

S NEMER ONDER ET EEN M HART LEIDEN LEIDS

Wilt u ontspannen de stad in? Kĳk op www.3october.nl of op www.facebook.com/drieOctober voor alle merchandise, actuele prĳzen en leuke aanbiedingen. Hieronder een kleine greep uit de artikelen: Custom made shawl Een zeer speciale damesshawl die bedrukt is met Leidse historische prenten. De trendy shawl is uitgevoerd als een driehoek. Uniek, en zeker ook na 3 oktober een echte eyechatcher! Windproof paraplu Huppel beschermd door de regen in weer en wind met de nieuwe 3 October paraplu! De paraplu is windproof en gemakkelĳk op te vouwen en mee te nemen in de tas. Zo hoeft u niets te missen! 3 Octobersokken Maak helemaal de blits met echte 3 October sokken! Het sokkenpaar met 1 rode en 1 witte sok maakt uw 3 October outfit compleet.

volg ons oP faCebooK en twitter voor de laatste nieuwtjes! FACEBOOK.COM/DRIEOCTOBER

Kaartuitgifte t.b.v. seniorenvoorstelling KAARTUITGIFTE T.B.V. SENIORENVOORSTELLING MAANDAG 12 SEPTEMBER, 11.00 – 13.30 UUR UITSLUITEND VOOR LEDEN CENTRALE HAL STADSGEHOORZAAL, BREESTRAAT

@3OCTOBER

VIA TWITTER BRENGEN WIJ U DE KOMENDE TIJD WEER OP DE HOOGTE VAN HISTORISCHE FEITJES.

Op zondag 25 september zal in de Stadsgehoorzaal de Seniorenvoorstelling plaatsvinden. Zie voor het programma verder in deze feestwĳzer. Voor de seniorenvoorstelling dient u in het bezit te zĳn van een toegangskaart. Wilt u kaarten voor deze voorstelling, kom naar de uitgifte op 12 september, en neem uw lidmaatschapskaart 2016 mee. Deze is meegestuurd met deze Feestwĳzer. Maximaal 2 kaarten per lidmaatschap. De kaartuitgifte is uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging Leiden en vindt dit jaar plaats in de centrale hal van de Stadsgehoorzaal aan de Breestraat in Leiden.

16 |

www.3october.nl

| 17

LEIDEN ONTSPANJE

insChrijving haring & wittebrood en hutsPotmaaltijd DE WAAG – AALMARKT DONDERDAG 15 SEPTEMBER, 16.30 - 21.00 UUR Als u iets niet mag missen, dan is het wel de uitreiking van Haring & Wittebrood! Bent u woonachtig of geboren in Leiden? Kom dan op donderdag 15 september naar de Waag voor de traditionele inschrĳving voor Haring & Wittebrood. Voor velen de eerste happening op weg naar 3 oktober. De uitreiking van Haring & Wittebrood is één van de oudste tradities van de 3 October Vereeniging en behoeft eigenlĳk geen uitleg. In de altĳd gezellige Waag kunt u aan de trouwe inschrĳvers uw bestelling opgeven. Het is wel noodzakelĳk dat u een bewĳs van uw verbondenheid met Leiden kunt overhandigen, zoals uw trouwboekje, rĳbewĳs of ander identiteitsbewĳs. Maar het meest overtuigend is natuurlĳk een bewĳs van lidmaatschap van onze 3 October Vereeniging: de ledenpas die u bĳ deze Feestwĳzer heeft ontvangen. Als lid van de 3 October Vereeniging kunt u zich op 15 september ook inschrĳven voor de Grote Hutspotmaaltĳd op de Hooglandse Kerkgracht. Een geweldig evenement dat ieder jaar groter en groter wordt. Per lidmaatschap heeft u recht op maximaal twee hutspotbonnen. Wilt u meer bonnen bemachtigen? Dat kan door nieuwe (gezins-) leden aan te brengen, want ook alle nieuwe leden komen in aanmerking voor gratis hutspot. U kunt ter plekke lid worden van de 3 October Vereeniging bĳ de kraam in de Waag tĳdens de inschrĳving voor Haring & Wittebrood.

LEIDEN ONTSPANJE

oefenen voor de Koraalliederen HOOGLANDSE KERK WOENSDAG 21 SEPTEMBER, 19.30 UUR Vorig jaar waren er meer dan 1.000 zangers aanwezig bĳ het oefenen der Koraal en natuurlĳk wordt er ook dit jaar weer geoefend! Wĳ nodigen u allen bĳ deze van harte uit om op woensdag 21 september om 19.30 uur, in de prachtige Hooglandse kerk een bĳdrage te komen leveren aan het grootste Leidse gelegenheidskoor, de Koraalzangers! Vanwege de toenemende belangstelling voor dit onderdeel van de viering wordt de Hooglandse kerk voor de gelegenheid zodanig heringericht dat de zangkwaliteiten van alle aanwezigen optimaal ten gehore gebracht kunnen worden. Het doel van het oefenen is natuurlĳk primair om de Koraalliederen goed onder de knie te krĳgen, maar het plezier met elkaar is minstens zo belangrĳk. Uiteraard staan de Koraalzangers wederom onder de muzikale leiding van Leidens bekendste dirigent Wim de Ru. Om de door het zingen gedroogde kelen wat te smeren krĳgen alle zangers in de pauze een drankje aangeboden namens de 3 October Vereeniging. Na afloop van de repetitie wordt onze oud-burgemeester en icoon van de viering, Pieter Adriaanzoon van der Werf, nog herdacht met het leggen van een bloemstuk bĳ het gedenkteken dat ter ere van hem is opgericht in de Hooglandse Kerk. Komt dus allen op 21 september naar de Hooglandse Kerk voor dit meer dan leuke en bĳzondere evenement! En ten slotte, voor de echte liefhebber: de liederen die dit jaar worden geoefend zijn: 6. Geluckig vaderland (Gelukkig is het land) 7. O, Nederland let op uw zaak 5. O ghĳ stadt van Leyden (Gelĳk den grootste rapsack) 2. Leiden stad van mĳn hart (Leids volkslied) 11. In naam van Oranje (Het lied van Koppelstock) 16. Waar de blanke top der duinen 14. Mĳn land (ja,ik ben van het land,dat de krachtige hand) 9. Lof zĳ den helden (Hymne) 23. Wilhelmus van Nassouwe

18 |

www.3october.nl

| 19

LEIDEN ONTSPANJE

de 3 oCtober vereeniging on tour DONDERDAG 22 SEPTEMBER Evenals voorgaande jaren gaan wĳ ook dit jaar met de touringcar van Beuk en onze chauffeur Hans, langs bĳ een aantal instellingen in Leiden en de regio, voor entertainment van mensen met een verstandelĳke beperking. Wĳ vertrekken in de ochtend samen met een Dweilorkest, Zanger Dave de Vogel en natuurlĳk “Birdie” van Zorg en Zekerheid om op alle plekken waar de bus stopt, een feestje te bouwen. Vanaf 14.00 uur doet de bus Swetterhage aan alwaar het feest wordt voortgezet met een bekende Nederlandse artiest. Deze tour wordt mede mogelijk gemaakt door: Het 3 October Gilde, Zorg en Zekerheid en Beuk Touringcars. Contactadres: Thea van Kooperen Professorenpad 21 2313 TA Leiden 071 5310872 E-mail adres: kooperen@casema.nl

Fotografie: Sander Chandon Janssens

muZiKale voorstelling voor senioren STADSGEHOORZAAL - BREESTRAAT ZONDAG 25 SEPTEMBER, ÉÉN VOORSTELLING VAN 14.00 – 16.15 UUR Uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging, organiseert de Evenementencommissie ook dit jaar weer een muzikale voorstelling in de Stadsgehoorzaal. Er zĳn ongeveer 800 plaatsen beschikbaar. Het programma, voor de pauze, bestaat dit jaar uit een optreden van het Leids Musicalgezelschap OTIS. In 1997 en 2005 traden zĳ al eerder voor u op met groot succes. Veel Musical-melodieën zullen u ook nu verrassen. In de pauze van een half uur wordt u een drankje aangeboden door de 3 October-Vereeniging. Na deze pauze kunt u genieten van een optreden van Willeke Alberti. Zĳ vierde vorig jaar haar 60-jarig Artiesten-jubileum. Deze ras-artieste vertolkt als geen ander vele gevoelige en herkenbare liedjes waarvan er vast velen zĳn die u mee kunt zingen! We hopen dat u gaat genieten van haar optreden en dat zĳ u in een feestelĳke stemming zal brengen. De gratis kaarten voor deze voorstelling zĳn dit jaar verkrĳgbaar in de centrale hal van de Stadsgehoorzaal te Leiden op maandag 12 September 2016, tussen 11.00 en 13.30 uur. LET OP: Uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging! Vergeet niet uw ledenpas 2016 mee te nemen.

20 |

www.3october.nl

www.3october.nl Fotografie: Patricia Steur

| 21

LEIDEN ONTSPANJE

Wij

historisChe leZing ZONDAG 25 SEPTEMBER AANVANG 15.00 UUR GROOT AUDITORIUM – ACADEMIEGEBOUW – RAPENBURG 73

www.sfeerenevents.nl

Sfeer in bedrijfsevents sinds 1901 Atelier Gardeur Betty Barclay Bianca Bulaggi Bags Creenstone Donna Dura Eterna Expresso Frank Walder Fuchs Schmitt

Gerry Weber Michélè Milo Joseph Ribkoff NYDJ Rosner Save the Duck Taifun Uno Due Zerres

De Wit mode

waar al 44 jaar een nieuwe mode begint

Vijf Meiplein 112-114 | 2321 BS Leiden | 071 5766020 info@dewitmode.nl | www.dewitmode.nl shop.dewitmode.nl | Nu 24/7 winkelen in onze webshop

Al sinds 1997 organiseert de 3 October Vereeniging samen met de Universiteit Leiden een jaarlĳkse lezing over een aan Leidens Beleg en Ontzet gerelateerd onderwerp. Ook de 3 Oktoberlezing van dit jaar zal weer plaatsvinden in het Academiegebouw. Vanwege de grote toeloop vorig jaar nu in twee zalen: het Groot én het Klein Auditorium. De prachtige zalen zĳn daar bĳ uitstek geschikt voor. Dit gebouw was immers het eerste onderkomen van de wetenschap in Leiden. Als dank voor de getoonde moed tĳdens het Spaanse Beleg schonk stadhouder Willem van Oranje een universiteit aan de stad. Het wordt een muzikale lezing dit jaar. Spreker dr. Olga van Marion zal vertellen over hoe de stad Leiden, het Beleg en het Ontzet in de loop van de eeuwen zĳn bezongen. Het bĳzondere is dat er ook enkele liederen ten gehore worden gebracht door het koor Het Zingend Hart en de Leidse zangeres en musicologe Margot Kalse. Dr. Olga van Marion is specialist op het gebied van de literatuur en cultuur van de Gouden Eeuw en de Verlichting en als universitair docent verbonden aan de opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden. Ze begeleidt studenten, publiceert artikelen, geeft graag lezingen en is (co-)auteur van onder meer Heldinnenbrieven (2005), Princesse Lietboec (2007), Women’s Writing from the Low Countries (2010), Vrouw van het Vaderland (2011), Boeken onder druk (2011) en Schokkende boeken! (2014). Haar huidige onderzoek richt zich op het Nederlandse theaterleven. Titel lezing: Van Jochem tot Jan. Stedenlof in liederen over Leidens Beleg en Ontzet

Vijf Meilaan 135-A · 2321 RK Leiden · 071 5311 321 mailbox@bunnig.nl · www.bunnig.nl

De sleutel tot succes

Toelichting: Elk jaar barst Leiden rond 3 oktober uit in samenzang, van het oefenen in de Hooglandse kerk en de Dankdienst in de Pieterskerk tot het Minikoraal, de Reveille, de Koraalzang en het meezingen op pleinen en in kroegen. In deze lezing onderzoeken we waar de liederen over Leidens Beleg en Ontzet nu eigenlĳk over gaan. Volgen ze een bepaald patroon? Welke aspecten van onze stad, haar geschiedenis, haar gebouwen en haar burgers vinden we belangrĳk? Waarom zingen we deze liederen graag samen? En, niet onbelangrĳk, bestaat er misschien een 3 oktoberlied dat tot nu toe niet was ontdekt? Toegang: Belangstellenden zĳn van harte welkom de lezing bĳ te wonen. Een toegangskaart is, zolang de voorraad strekt, op zondag 25 september vanaf 14.00 uur gratis op te halen in Academiegebouw (Rapenburg 73). Het Groot en het Klein Auditorium zĳn toegankelĳk vanaf 14.30 uur. Boekje: De tekst van de lezing wordt als boekje uitgegeven door Primavera Pers. De publicatie is direct na afloop van de lezing voor het eerst verkrĳgbaar en kost € 10,-. Daarnaast is het te bestellen via het secretariaat van de 3 October Vereeniging. Er zĳn tevens exemplaren beschikbaar van de lezingenboekjes uit voorgaande jaren. Schriftelĳke bestellingen graag richten aan: 3 October Vereeniging, Postbus 32014, 2300 DA Leiden. Per mail: secretariaat@3october.nl.

22 |

www.3october.nl

| 23

LEIDEN ONTSPANJE

Leiden Molenwerf 4, T 071 - 514 20 45

LEIDEN ONTSPANJE

jaZZ bij de burCht BURCHTPLEIN – KOETSHUIS DE BURCHT ZONDAG 25 SEPTEMBER, 16.00 – 19.00 UUR

Zorgeloos uw huis verkopen? Als u op het punt staat uw huis te verkopen gaat u een spannende tijd tegemoet. Leiden OntSpanje, wij staan voor u klaar!

Jazz bĳ de Burcht is de laatste jaren uitgegroeid tot een echte klassieker in de aanloop naar de 3 oktoberviering. Wegens groot succes staan ook dit jaar weer 2 hele goede Leidse bands op het programma. Als eerste treden voor u op de ‘Bitterbal Big Band’ gevolgd door een optreden van ‘Vier voor half Jazz’. In beide bands spelen studenten van LSV Minerva uit Leiden. Komt u ook lekker ‘ontspannen’ bĳ de Burcht?

leidens ontZet ConCert Collegium musiCum GARENMARKT DONDERDAG 29 SEPTEMBER, AANVANG 20.00 UUR

www.deleeuw.nl

IF YOU CAN DREAM IT, WE CAN BUILD IT UTILITEITSBOUW / WONINGBOUW /

RESTAURATIE / RENOVATIE /

DU PRIE WENST U EEN GOED ONTZET!

PROJEC TONT WIKKELING

WWW.DUPRIE.NL

130 jaar 3 October Vereeniging en 80 jaar Collegium Musicum hebben elkaar gevonden voor een unieke gebeurtenis tĳdens de 3 oktoberviering. Je kunt echt spreken van een geweldige opening van de feestelĳkheden. Vanmiddag al de Minikoraal voor jong en oud en nu een concert van het studentenorkest Collegium Musicum. Stad en universiteit gaan zich vanavond ontspannen. Het symfonieorkest van Collegium Musicum doet elk jaar tenminste twee grote projecten, één in het najaar en één in het voorjaar. Elk project wordt afgesloten met twee concerten. Het repertoire is gevarieerd, met alle muziekstĳlen, van barok tot modern. Zo hebben ze de afgelopen jaren de Derde symfonie van Beethoven gespeeld maar ook de Vuurvogel van Stravinsky. Het orkest staat onder leiding van dirigent Jeppe Moulĳn. Door zĳn ambitie en inzet kunnen de leden van het orkest elke keer weer een fantastisch concert neerzetten! Dit jaar staat Collegium Musicum in het teken van het 80-jarig jubileum. Het orkest heeft de Pulcinella-suite van Stravinsky en de vĳfde symfonie van Tchaikovsky ingestudeerd. Tĳdens het Leidens Ontzet Concert kunt u van deze prachtige muziek genieten. Dit orkest vraagt om een gretig publiek. U bent van harte welkom. De zitplaatsen zĳn voor u.

WWW.DUPRIE.NL 24 |

www.3october.nl

| 25

LEIDEN ONTSPANJE

de miniKoraal FESTIVAL PLAZA - GARENMARKT DONDERDAG 29 SEPTEMBER 2016, 12.45-14.00 UUR Leiden ontSpanje Voor de 24e maal gaan de leerlingen van het basisonderwĳs uit Leiden en de omliggende gemeenten zingen over het Beleg en Ontzet van Leiden in 1574. De leerlingen komen uit de groepen 7 en 8 van de basisscholen in deze regio en onder leiding van hun juf of meester studeren de kinderen de traditionele en nieuwe liedjes in. Burgemeester Van der Werf zal de kinderen met hun leerkrachten en hulpouders voor de eerste keer, na al het oefenen op school, ontmoeten op de Garenmarkt. Een unieke gebeurtenis, 3500 kinderen die, zonder voorafgaand samen te hebben geoefend, voor het eerst op het plein alle liedjes uit het programma zingen, onder leiding van de burgemeester uit 1574. Dit zangspektakel is wellicht het leukste onderdeel van onze viering. U bent dan ook van harte welkom om dit feestje met ons te vieren. Het motto van dit jaar: Leiden ontSpanje, geeft Van der Werf weer de inspiratie om binnen het traditionele programma, een nieuw liedje te introduceren. De burgemeester laat zich begeleiden door een groot orkest; K&G3 o.l.v. René Leckie. Ook Anneleen, Anne-Fleur en Lizette zĳn dit jaar heel ontspannen. Orkest en zangeressen hebben deze zomer flink gerepeteerd bĳ de voorbereiding voor de nieuwe cd van de Minikoraal. Alle liedjes van de Minikoraal zĳn opnieuw ingespeeld en ingezongen. Hierbĳ verlaten we de oude cd Levend Beeld en introduceren we Leiden ontSpanje bĳ de Minikoraal. De aanwezige kinderen maken het zangfeest compleet en het wordt weer kippenvel bĳ het zingen van al die leuke liedjes over Leidens Ontzet.

26 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

Het theater is voorzien van zitplaatsen en het zal duidelĳk zĳn dat die zitplaatsen gereserveerd zĳn voor de kinderen. U bent van harte welkom en ook dit jaar plaatsen we voor volwassenen een extra staantribune aan de kant van het Fust. Donderdag 29 september is het weer zover. Om 12.45 uur komt burgemeester Van der Werf van zĳn sokkel uit het park en brengt op een swingende manier een wervelend liedjesfeest. Hĳ zal zeker weer de burgemeester van Leiden en zĳn collega’s uit de regio verwelkomen. Nazaten van Van der Werf delen tekstboekjes uit aan de volwassenen zodat iedereen de teksten kan meezingen. Alleen de leerkrachten en begeleiders van de kinderen mogen met een polsbandje op het middenterrein en zittribunes.

nieuwe Cd van de miniKoraal De liedjes van de Minikoraal zĳn deze zomer opnieuw op cd en USB uitgebracht. Leiden ontSpanje bĳ de Minikoraal is de nieuwe titel. De scholen hebben de cd inmiddels ontvangen en de kinderen met hun leerkrachten zĳn al flink aan het oefenen om de dertien bekende liedjes en het nieuwe Leiden ontSpanje in te studeren. Bij het Servicepunt in de Entreefoyer van de Stadsgehoorzaal kunt u de cd of de MP3 versie kopen voor € 7,50 De muziek op de cd is weer in handen van K&G3 onder leiding van René Leckie en de liedjes worden gezongen door Anneleen, Lizette, Anne-Fleur en Pieter van der Werf. Teksten en muziek zĳn in veel gevallen van Rens Heruer en Eric Filemon. De foto’s zĳn verzorgd door Hielco Kuipers. De opnamen zĳn gemaakt door Klankveld B.V., Marco Deegenaars in de Stadsgehoorzaal van Leiden.

www.3october.nl

| 27

LEIDEN ONTSPANJE

Spannende Leidse thriller van Jeroen Windmeijer – ‘de Leidse Dan Brown’ – die zich afspeelt op 2 en 3 oktober.

LEIDEN ONTSPANJE

rondgang rust- en verPleeghuiZen VRIJDAG 30 SEPTEMBER, 10.00 - 16.00 UUR Ieder jaar bezoeken de partners van de bestuursleden kort voor de 3 oktoberviering de rust– en verpleeghuizen in Leiden. Onder het genot van een kopje koffie of thee met gebak wordt alvast een voorschot genomen op het komende feest en halen de aanwezigen de nodige herinneringen op. Traditiegetrouw wordt de bewoners ook een kleine attentie aangeboden.

festival PlaZa FESTIVAL PLAZA - GARENMARKT VRIJDAG 30 SEPTEMBER, 21.00 – 01.00 UUR Uitzwaai-Party Garenmarkt We hebben twee goede redenen voor een extra feest op de Garenmarkt! In de eerste plaats moeten wĳ na deze viering het Evenementenplein verlaten. De tweede reden is dat de 3 October Vereeniging dit jaar weer een lustrum viert. We bestaan namelĳk 130 jaar. We willen het plein swingend verlaten met de Piano Band, die zich heeft bekwaamd in het spelen van bĳna alle bekende popsongs van de afgelopen 40 jaar! Dat wordt dus meezingen en swingen geblazen…. Zĳ treden maar liefst driemaal voor u op. In hun pauzes hebben wĳ twee fantastische Nederlandstalige artiesten weten te contracteren. In de eerste pauze zingt Andre Hazes jr voor, en met, u! In de tweede pauze komt niemand minder dan Gers Pardoel voor u optreden.

Vier sterren in de Detective en Thrillergids van Vrij Nederland!

Het totale optreden duurt tot 00.30 uur met wellicht een toegift tot 01.00uur. Het vrĳe weekend staat voor de deur, nog nergens anders is het al feest in de stad, maar vanavond wel op het Festival Plaza op de Garenmarkt! Komt u ook bĳ onze Uitzwaaiparty?

28 |

www.3october.nl

| 29

LEIDEN ONTSPANJE

feestelijKe warenmarKt

groot lunaParK

APOTHEKERSDIJK , STILLE RIJN, LANGE MARE, NIEUWE MARE, OUDE SINGEL, NIEUWE BEESTENMARKT, TURFMARKT, BLAUWPOORTSBRUG, PRINSESSEKADE, STEENSTRAAT, 2E BINNENVESTGRACHT, RIJNSBURGERBRUG, STATIONSWEG

SCHUTTERSVELD, LAMMERMARKT T/M NIEUWE MARE, NIEUWE BEESTENMARKT, BEESTENMARKT, STEENSTRAAT, STATIONSPLEIN, STATIONSWEG, PARKEERPLAATS SCHUTTERSVELD

ZATERDAG 1 OKTOBER 13.00 - 24.00 UUR ZONDAG 2 OKTOBER 13.00 - 21.00 UUR MAANDAG 3 OKTOBER 09.00 - 24.00 UUR

ZATERDAG 1 OKTOBER, 13.00 - 02.00 UUR ZONDAG 2 OKTOBER, 13.30 - 23.00 UUR MAANDAG 3 OKTOBER, 09.00 - 01.00 UUR

Op weg naar de kermis en terug: lekker slenteren langs de honderden kramen van de feestelĳke warenmarkt. Daar komt u vrienden en bekenden tegen en vindt u altĳd wel iets van uw gading. Natuurlĳk ook veel lekkernĳen en etenswaar zoals de vet glimmende paling, de overheerlĳke druiven en de traditionele banaan met slagroom! En wat te denken van een paar mooie kamerplanten? Op 3 oktober horen die er ook bĳ. Tĳdens deze feestelĳke warenmarkt ziet u heel wat mensen daarmee sjouwen!

Een wereld van illusies Ooit gedacht dat spoken echt bestaan en dat je kunt verdwalen in een doolhof? Eén ding is zeker. De uitgang is er. Ook dit jaar mag een bezoek aan de kermis zeker niet ontbreken. De kermis is vorig jaar gekozen tot het meest populaire onderdeel van de viering van het Ontzet van Leiden door het Leidsch Dagblad. Het behoort tot de oudste en meest traditionele onderdelen van de feestviering. Vroeger bekend als Lunapark op het Schuttersveld, en na een kortdurende verhuizing naar de Groenoordhallen, al meer dan 40 jaar in het centrum. Een wereld van ontdekkingen zal opengaan. Ook dit jaar is er hard gewerkt om iedereen te laten genieten van de leukste en meest bĳzondere attracties. Van het weidse uitzicht over Leiden en omgeving vanuit het reuzenrad “The View” op de Lammermarkt of de torenzweefmolen “Around the World” op het Stationsplein tot de sensatie van de spectaculaire “Booster Maxxx”. Ook is gedacht aan genieten voor de hele familie met de “Polyp” of griezelen in het spookhuis “Thriller”. En vergeet ook op de Beestenmarkt niet de “Super Mouse” met de draaiende gondels. Kinderen vinden de draaimolen met de paarden, varen met bootjes en “Captain Hook’s Droomreis” een ware belevenis. Wil je genieten van de sfeer en een kermislekkernĳ, dan zĳn er poffertjeskramen op de Lammermarkt en het Stationsplein. Maar ook de liefhebbers van een echte Duitse braadworst kunnen terecht op de kermis. Want kermis is internationaal en wordt overal gevierd. Van oudsher biedt de kermis plezier en vertier voor jong en oud, groot en klein. Meer dan 150 attracties zullen daar dit jaar voor zorgen. Dit jaar staan er ook meer attracties op het Stationsplein. Daardoor wordt het rondje kermis nog gezelliger. De kermis duurt dit jaar drie dagen en is er dus alle gelegenheid om een bezoek te brengen. Dompel u in de sfeer van de kermis, laat u onderdompelen in de klanken van de muziek. Kortom, geniet van deze belevenis!

30 |

www.3october.nl

| 31

LEIDEN ONTSPANJE

Openingstijden: Zaterdag 1 oktober 13.00 - 02.00 uur Zondag 2 oktober 13.30 - 23.00 uur Maandag 3 oktober 09.00 - 01.00 uur

Als ondernemer steekt u veel tijd in uw bedrijf. Maar levert uwenergie wel het gewenste resultaat op? Heeft u een goede balans tussen inspanning en

Toiletten: - Lammermarkt bĳ Nieuwe Mare - Lammermarkt bĳ het reuzerad - Schuttersveld bĳ de brug Rĳnsburgersingel - Stationsplein bĳ de poffertjeskraam EHBO: - Stationsplein - Lange Gracht

inkomen? Wij ondersteunen u bij het bereiken van een sterke ﬁnanciële basis, gekoppeld aan ﬁscaal

nostalgisChe Kermis

advies. Zodat u zich bezighoudt met uw kern-

PIETERSKERKPLEIN

activiteiten en het maximale overhoudt aan uw inspanningen. Dat noemen wij resultaat boeken.

Meer weten? Maak een afspraak. In een vrijblijvend gesprek bekijken we graag onze mogelijkheden voor uw onderneming.

Papiermolen 1 • Postbus 3111 • 2301 DC Leiden • T. 071-568 06 21 F. 071-523 63 56 • info@vawaccountants.nl

32 |

www.3october.nl

ZATERDAG 1 OKTOBER 14.00 - 21.30 UUR ZONDAG 2 OKTOBER 13.30 - 21.30 UUR MAANDAG 3 OKTOBER 10.00 - 21.30 UUR Ook dit jaar is op het Pieterskerkplein de nostalgische kermis te vinden. De attracties zĳn voor alle leeftĳden. In de ‘zwanenmolen’ kun je zwaaien naar papa en mama en samen met opa en oma maak je een ritje in de rupsbaan. Naast diverse attracties zĳn er rondom de kermis eet- en drinkgelegenheden waar je van een heerlĳke oliebol, suikerspin of zuurstok kan genieten.

grote hutsPotmaaltijd HOOGLANDSE KERKGRACHT ZATERDAG 1 OKTOBER, 17.00 – 18.30 UUR De sfeerrĳke Hooglandse Kerkgracht is een uitstekende locatie gebleken voor de traditionele Hutspotmaaltĳd voor de leden van de 3 October Vereeniging. Het is beslist een van de mooiste grachten van Leiden en dat met de avondschemer zorgt voor een prachtig decor. De 3 October Vereeniging is dan ook maar wat trots dat juist op deze locatie de hutspotmaaltĳd plaatsvindt. Ieder jaar weer worden er meer ‘bodempjes gelegd’ en weer of geen weer, de echte Leidenaar laat zich een gratis maaltĳd natuurlĳk niet door de neus boren. U dient overigens wel lid te zĳn van de 3 October Vereeniging om hier aan deel te nemen. Bent u lid van onze 3 October Vereeniging? Meldt u zich dan tĳdens de inschrĳving van Haring en Wittebrood ook aan voor de Hutspotmaaltĳd. En kom op 1 oktober naar de Hooglandse Kerkgracht om te genieten van dit culinaire hoogstandje dat met de grootste zorg en uit verse ingrediënten wordt bereid.

34 |

www.3october.nl

De Hutspotmaaltĳd is voorbehouden voor leden van de 3 October Vereeniging. Als u dat (nog) niet of niet meer bent, kunt u zich hiervoor aanmelden (zie elders in deze Feestwĳzer). U kunt natuurlĳk ook lid worden tĳdens de inschrĳving voor Haring en Wittebrood. Let op: per lidmaatschap krijgt u maximaal 2 hutspotbonnen. Laat u deze smakelĳke start van de feesten ook dit jaar niet aan uw neus voorbĳgaan. Er is immers geen 3 oktober zonder hutspot! Ook dit jaar is de Grote Hutspotmaaltĳd weer financieel geadopteerd door het 3 October Gilde, waardoor de kas van de 3 October Vereeniging in belangrĳke mate wordt ontzien. Het 3 October Gilde bestaat uit ondernemingen die het 3 oktoberfeest een warm hart toedragen en dat daadwerkelĳk tonen door de bestemming van gelden aan specifieke doelen die met de viering samenhangen. Op deze wĳze tonen de deelnemende ondernemingen hun betrokkenheid bĳ het Leidens Ontzetfeest en bĳ het feestvierende publiek.

ER GI L DE

U kunt zich in op donderdag 15 september tussen 16.30 uur en 21.00 uur in De Waag aan de Aalmarkt, tĳdens de inschrĳving voor Haring en Wittebrood, ook inschrĳven voor de Hutspotmaaltĳd met het bĳbehorende glaasje.

LEIDEN ONTSPANJE

3 OC

LEIDEN ONTSPANJE

S NEMER ONDER ET EEN M HART LEIDEN LEIDS

www.3october.nl

| 35

LEIDEN ONTSPANJE

besPeling stadhuisCarillon ZATERDAG 1 OKTOBER 18.30-19.30 UUR MAANDAG 3 OKTOBER 08.30-09.30 UUR

FF_Naar_3oktober_Banner.indd 1

05/08/2016 14:22

VIP HET KAN WEL

Hoog boven alles uit stort de beiaard van het Stadhuis zĳn vrolĳke klanken over de stad uit, zowel op de Taptoe-avond als in de vroege morgen van 3 oktober. Het programma van de beiaardier is een mengeling van eigentĳdse en vaderlandse liederen. Het Leidse carillon staat bekend om zĳn heldere klankkleur. De kundigheid van de beiaardier is echter minstens zo belangrĳk. Het stadhuiscarillon wordt bespeeld door talentvolle leerlingen van de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. Kwaliteit verzekerd!!

taPtoe 'een lint van liCht' Gratis topping naar keuze op uw versgebakken wafel. VIP HET KAN WEL

U bent ook dit jaar van harte welkom bĳ de enige vers-

ZATERDAG 1 OKTOBER, 19.30 UUR

De ware taptoedeelnemers houden zich aan de richtlijnen die hieronder zijn beschreven. Het ware taptoepubliek zoekt een plaatsje langs de route!

bakkende wafelkraam tegenover het station in Leiden.

Route Pelikaanstraat, Haarlemmerstraat, Prinsessekade, Kort Rapenburg, Breestraat, Steenschuur (oostzĳde), Van der Werfpark, Doezastraat, Jan van Houtkade, Geregracht (Jan van Houtmonument), Levendaal. Betekenis van de Taptoe: De Taptoe wordt gehouden om Prins Willem van Oranje, Pieter Adriaensz. van der Werf, Jan van Hout, Jan van der Does en Louis de Boisot te eren.

Floor en Sanny vd Houten staan alweer 38 jaar op de Steenstraat. Daarom deze aanbieding speciaal voor leden van De Vereeniging:

6 oliebollen voor € 5,- + 1 oliebol GRATIS! Vanaf 1 november staan we ook weer in winkelcentrum De Luifelbaan te Leiden en bij de Intratuin in Voorschoten. Wij wensen alle Leienaars een ﬁjne en gezellige 3 oktober! 36 |

www.3october.nl

Defilé Bĳ het standbeeld van Van der Werf en het Jan van Houtmonument, worden kransen gelegd. Verenigingen wordt verzocht bĳ het defileren hierlangs de vaandels te doen neigen en te zorgen voor een correcte houding van de deelnemers. Deelnemers en medailles Tot de Taptoe worden uitsluitend officieel erkende verenigingen uit Leiden toegelaten. Politieke propaganda of het meevoeren van attributen die dit beogen, is niet toegestaan. Het bestuur heeft het recht om groepen die www.3october.nl

| 37

LEIDEN ONTSPANJE

een goede gang van zaken in de weg kunnen staan niet tot de Taptoe toe te laten, of uit de stoet te verwĳderen. Traditiegetrouw start de Taptoe bĳ daglicht en eindigt in het donker. Daarom roepen we alle deelnemers op om op creatieve wĳze gestalte te geven aan het vaste Taptoemotto: ‘Een lint van licht door Leiden’. De Taptoe- en Optochtcommissie deelt taptoemedailles uit aan alle deelnemers. Opstellen en aanlooproute: De taptoe wordt vanaf 18.00 uur opgesteld op de Kaasmarkt. Verenigingen die aan de Taptoe wensen deel te nemen, treden uitsluitend via de Middelweg aan en nemen in volgorde van aankomst een plaats in tussen de dranghekken. Groepen moeten in het geheel aantreden en aansluiten. Het is niet toegestaan om met enkele leden een plaats te reserveren op de Kaasmarkt. Begeleiders die meelopen in de stoet dienen duidelĳk herkenbaar te zĳn als behorend bĳ een bepaalde vereniging. Ouders die niet meelopen hebben slechts tot het hek op de Middelweg toegang. De winnaars van de Joppenszprĳzen van 2015 openen de Taptoe. Voor hen is een plaats gereserveerd in de eerste rĳ. Dat zĳn: Gymsport Leiden, RKSV Docos en Die Leythe. Deelnemende muziekverenigingen treden aan via de Hooigracht. Majorettenkorpsen dienen zelf voor muzikale begeleiding te zorgen, anders worden zĳ niet tot de muzikale deelnemers gerekend. Tĳdens de Taptoe mag onder geen enkele voorwaarde worden gestopt voor het geven van een show. Het is wel toegestaan om met de hand voortbewogen materieel, niet breder dan 2 meter, mee te voeren, waarbĳ

38 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

rekening moet worden gehouden met smallere doorgangen in de route. De Taptoe is dus niet geschikt voor praalwagens. In verband met de veiligheid van deelnemers en toeschouwers is het meevoeren van dieren en open vuur niet toegestaan. Het meevoeren van vlaggen, vaandels, lampions e.d. ter verhoging van het feestelĳk karakter van de stoet wordt op prĳs gesteld! VERTREK VAN DE STOET: 19.30 UUR PRECIES Ontbinden De ontbinding van de Taptoe vindt plaats op de kruising GeregrachtLevendaal. Bĳ het Jan van Houtmonument wordt niet stil gestaan, maar draait de stoet de Geregracht op, om vervolgens te ontbinden op het Levendaal. Joppenszprijzen Laat uw vereniging zo mooi mogelĳk zien aan het publiek en wie weet levert het behalve naamsbekendheid ook nieuwe leden en zelfs geld op! De 3 October Vereeniging looft drie geldprĳzen uit voor de verenigingen die zich - volgens een onafhankelĳke jury - het meest creatief presenteren. De eerste plaats is goed voor € 500, de tweede voor € 375 en de derde voor € 250. De namen van de winnaars worden gepresenteerd tĳdens de Grote Optocht op 3 oktober. De prĳzen worden uitgereikt tĳdens het eerstkomende Sportcafé na 3 oktober. Het reglement van deze Joppenszprĳzen is op aanvraag verkrĳgbaar bĳ het secretariaat van de Vereeniging. De Taptoe 2016 is tot stand gekomen met dank aan: Light2000, Scheffer Sportprijzen, DrukZo, Traffic Support Events, de Zeeverkennersgroep Waingunga, SSR Leiden en alle deelnemende verenigingen.

www.3october.nl

| 39

LEIDEN ONTSPANJE

bakker van maanen De geur van vers brood is de geur van onze passie die al meer dan 100 jaar door onze aderen stroomt. Daar past de traditie van haring en wittebrood goed in. Met gepaste trots bakken wij elk jaar het Geusje, het officiële wittebrood van de 3 October Vereeniging. De geur, de structuur, het krokante korstje, het samenspel van ingrediënten... Een brood dat doet denken aan alle fijne herinneringen uit het verleden, maar ook aan grote beloftes voor de toekomst. Slechts een week per jaar te koop bij onze bakkerswinkels in jouw buurt.

LEIDEN ONTSPANJE

festival PlaZa GARENMARKT ZATERDAG 1 OKTOBER, 21.00 – 02.00 UUR Zorgt de Hermes House Band voor in- of ontspanning? De Hermes House Band is al vaker bĳ ons geweest en daarom weten we dat ze het hele plein op z’n kop zullen zetten, de voeten gaan van de vloer en meezingen mag en is zelfs gewenst! Ze houden van een echt ‘Feesie’ bouwen en daar kunnen wĳ Leienaars ook wat van.....! Ze spelen bĳna alles en zullen ongetwĳfeld tot in de late uurtjes weer voor een fantastische sfeer op het plein zorgen! In het voorprogramma bevelen wĳ van harte bĳ u aan de band VACUOUS ME. Een leuke rockband uit Leiden. Ze spelen zowel eigen nummers als covers. Ze houden ervan om ‘het dak eraf’ te spelen.

21.00 – 21.45: 22.00 – 02.00:

22.45: 00.00: 00.30:

Opwarmen voor de nacht met Vacuous Me In 3 lange shifts speelt de Hermes House Band voor u; in hun pauzes treden een drietal artiesten voor u op: Dries Roelvink Alex Barry Badpak

Het muziekprogramma op het plein is tot stand gekomen met sponsoring van Einstein-Buddha’s en ’t Fust.

Leiden - Nieuw Rijn 39, Vijfmeiplein 17, Diamantplein 69, Stevensbloem en Langegracht (bij DIRK) Leiderdorp - Santhorst, Winkelhof 37 en 70 (bij DIRK), Oegstgeest - LangeVoort 2G, Kempenaerstraat 35, Voorschoten - Schoolstraat 5a www.bakkervanmaanen.nl 40 |

www.3october.nl

| 41

LEIDEN ONTSPANJE

neem uw Kleingeld mee naar de grote oPtoCht! OOK DIT JAAR COLLECTEERT LIONS LEIDEN LUGDUNUM DUALIS VOOR HET GOEDE DOEL!

3 oCtober PleintaPtoe & Zondagmiddag afterParty FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT ZONDAG 2 OKTOBER 14.15 – 15.00 15.00 – 17.00 17.00 – 20.00

WIJ VRAGEN U GUL BIJ TE DRAGEN! HARTELIJK DANK EN EEN GOED ONTZET.

: VOORPROGRAMMA : TAPTOE : AFTERPARTY

Ook dit jaar gaan we genieten van de traditionele Leidse 3 October Pleintaptoe. Maar, let op, deze keer op de zondagmiddag. Reeds geruime tĳd is de Pleintaptoe een vast onderdeel van de viering dat een eigen publiek en een regionale - en soms zelfs landelĳke – aantrekkingskracht heeft. Buiten de vaste waarde van K&G senioren en K&G junioren is dit jaar ook het Leidse Amigo van de partĳ, aangevuld met Excelsior uit Delft en KTK uit Kampen, Laurentius uit Voorschoten en de Euroband uit Rotterdam. Dit jaar verzorgt K&G 3 het voorprogramma. Direct na afloop van de Pleintaptoe is er een leuke Zondagmiddag - Afterparty. Onder het genot van een drankje en een hapje, eventueel lekker zittend op onze tribunes, kunt u van heerlĳke zondagmiddag-muziek genieten. De band Flat Out speelt eigen nummers en veel bekende covers. In hun pauze treedt François Pieters voor u op.

het is weer

koek en hutspot bij Jacobs

Tot ziens op zondagmiddag 2 oktober!

GRATIS

met deze bon krijg je bij aankoop van

250 gram marsepein hutspot

van €8.50* ’n pakje sleutelkoek

GRATIS t/m 3 oktober

exclusief stenen potje

Banketbakkerij Jacobs • Nieuwe Rijn 43 • Leiden • www.jacobsbanket.nl 42 |

www.3october.nl

| 43

LEIDEN ONTSPANJE

reveilll-je STADHUISPLEIN MAANDAG 3 OKTOBER, 7.00 UUR Traditiegetrouw begint de 3 oktoberdag natuurlĳk met de Reveilllje. Eerst lekker opwarmen met de feestelĳke klanken van de Keietoeters, veel, heel veel teksten uitdelen en als dan de FBL de hoek omkomt, is het menens, we gaan beginnen! Omdat we allemaal (nog) niet zo wakker zĳn, bleek een nieuw lied vorig jaar een beetje veel van het goede, dus dit jaar alleen maar oude krakers. De volgende liederen zullen ten gehore gebracht worden: 1. Wilhelmus 2. Drie Oktoberlied 3. Geuzenlied 4. Leiden mĳn stad 5. Leidens Ontzet 6. Leiden, stad van mĳn hart

It’ s all about

Daarna doen we de ommegang, zeggen gedag bĳ de Visfontein en nemen afscheid van elkaar bĳ de trappen van het Stadhuis, waar mr Reveilllje himself, Claas Griffioen ongetwĳfeld nog enige gloedvolle woorden tot u zal richten. We weten in ieder geval zeker dat het zal eindigen met: “Ïk wens u een goed ontzet”.

Levendaal 61 2311 JE Leiden Tel.: 071 - 5144266 www.scheffersportprijzen.nl info@scheffersportprijzen.nl

44 |

www.3october.nl

| 45

LEIDEN ONTSPANJE

uitreiKing haring en wittebrood DE WAAG – AALMARKT MAANDAG 3 OKTOBER 07.30 – 09.30 UUR Het mooiste onderdeel van 3 oktober is ongetwĳfeld de uitreiking van Haring & Wittebrood. Rechtgeaarde Leidenaren weten dat er geen 3 oktober gevierd kan worden, als niet eerst de Haring & Wittebrood zĳn opgehaald, hoe laat het ’s nachts ook geworden is. Het is zelfs een ware sport geworden om als eerste bĳ De Waag te zĳn. Wanneer je deze wedstrĳd wilt winnen moet je niet alleen van goede, maar vooral van vroege huize komen. Want hoewel De Waag pas om 7.30 uur haar poorten opent, staan de eerste Leidenaren al vanaf 5.00 uur te wachten. De ochtendkoude wordt getrotseerd en verhalen van eerdere uitreikingen worden uitgewisseld. Er worden schattingen gedaan naar de hoeveelheden haring en aantallen ‘Geusjes’. En soms zelfs kleine weddenschappen. Onze haringmeester, de heer Young, heeft ons uitgelegd dat de haring dit jaar van een meer dan uitstekende kwaliteit is. De commissie heeft wederom de lekkerste partĳ haring voor Leiden weten te bemachtigen. Ook wanneer u niet van haring houdt is de uitreiking in De Waag één groot feest. Het zou namelĳk zo maar kunnen dat u getuige bent van een heus optreden van onze tonnières (de dames aan de haringtonnen). Zĳ kunnen zomaar spontaan het werk onderbreken om op de tafels te gaan dansen. Uiteraard bent u ook dit jaar weer van harte uitgenodigd om, wanneer u

46 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

Leidenaar van geboorte bent of er nu woont, gebruik te maken van deze feestgave. Hiervoor dient u zich wel op donderdag 15 september even in te schrĳven. Ook de inschrĳving vindt traditioneel in De Waag plaats (zie elders in deze Feestwĳzer). Voor wie moeite heeft met het snĳden (schoonmaken) van de haring staat buiten de top van het Katwĳks haringsnĳdersgilde te wachten. Terwĳl u wacht en leert maken zĳ uw haring schoon. *Het Geusje: een oer-Leids broodje Het Geusje is een Oudhollands vloerbrood van ongeveer 400 gram, verzegeld op authenticiteit door de 3 October Vereeniging door middel van een ouwel. Het Geusje is verder afgewerkt aan de bovenzĳde met een kleine insnĳding en met roggebloem. De commissie is in de geschiedenis van het Geusje gedoken: de conclusie is dat het een brood moet zĳn geweest van volkoren- en roggebloem, stevig en vast van karakter en op de vloer gebakken in een ouderwetse takkenbossenoven. Door de kwaliteit gist van destĳds verloopt het gistingsproces langzaam, maar is de smaakontwikkeling des te beter. Meesterbakker Van Maanen probeert zo veel mogelĳk van dat historisch karakter terug te brengen naar de maatstaven van deze tĳd. En dat levert voor iedere Leidenaar een stevig en smakelĳk Geusje op.

www.3october.nl

| 47

LEIDEN ONTSPANJE

KoraalZang 3 oKtober VAN DER WERFPARK MAANDAG 3 OKTOBER, 8.00 UUR Klokke 8.00 uur wordt u verwacht in het Van der Werfpark waar we ook dit jaar weer met velen de Koraalliederen gaan zingen. Weet U dat de oudste liederen al 440 jaar worden gezongen! Traditiegetrouw zal Wim de Ru ons ook dit jaar weer met strakke hand door de liederen” leiden”. De muzikale begeleiding wordt net als ieder jaar verzorgd door de Chr.Muziek-en Showband Concordia samen met Die Schlüsselstädter Musikantenen Harmoniekapel Werkmans Wilskracht. Natuurlĳk heeft (bĳna) iedereen de liederen al op 21 september geoefend in de Hooglandse Kerk, zodat het foutloos zingen geen enkel probleem zal opleveren. De liederen staan, om het u gemakkelijk te maken, ook dit jaar weer achterin in deze feestwijzer afgedrukt.

LEIDEN ONTSPANJE

KinderParK voor de jongere doelgroeP VAN DER WERFPARK MAANDAG 3 OKTOBER, 9.30 - 12.00 UUR Kinderpark voor de jongere doelgroep Niet op het Gerecht, maar in het van der Werfpark, aan de kant van de Garenmarkt, is dit jaar een leuk kinderpark programma georganiseerd met aansluitend een concert van B-Brave op de Garenmarkt. We zĳn nu al in spanning maar zullen het vol ontspanning gaan beleven! 9.30 - 10.15 uur: “Alle poppen aan het dansen” Voor de allerkleinsten starten we op 3 oktober met een ouderwetse poppenkast. Poppenkastspeler Fritsie Duikelaar komt met zĳn interactieve poppentheater en laat niet alleen de poppen maar ook de kinderen dansen. Vol enthousiasme neemt hĳ ze mee in een spannend verhaal waarbĳ interactie met de kinderen centraal staat. Het poppentheater is ieder jaar weer een groot succes.

Halverwege het Koraal volgt een optreden van een echte ‘Leienaar’, de inmiddels welbekende Joost Bleĳie. Hĳ zal U in indachtig het thema van de viering van dit jaar jaar laten “ontSpanjen”. Vervolgens zal burgemeester Lenferink Joost op zĳn inmiddels welbekende wĳze van repliek dienen. Na afloop van de samenzang zullen burgemeester Lenferink en de voorzitter van 3 october vereeniging tezamen met twee kinderen een krans leggen bĳ het standbeeld van burgemeester Van der Werf. De Koraal wordt uiteraard ook dit jaar weer afgesloten van het zingen van ons volkslied, het Wilhelmus.

10.15-11.30 uur: Leidse glibbertjes ‘ontSpanje’ Toepasselĳk bĳ het 3 oktober thema kunnen kinderen deelnemen aan een yoga sessie die door een professionele enthousiaste yoga leraar in het park wordt gegeven. Geheel ontspannen kan iedereen daarna los bĳ alle andere activiteiten zoals de verschillende circusspellen waarbĳ circuskunsten geoefend kunnen worden. Waag je aan het éénwiel-fietsen, diabolo, bordjes draaien, evenwichtsbalk lopen en meer! Mocht het allemaal toch te spannend worden dan kan tĳdens de creatieve workshop in het Park een eigen ontspannings-knĳpballetje worden gemaakt. Voor de allerkleinsten maakt een BallonTwister prachtige ballonfiguren 48 |

www.3october.nl

| 49

LEIDEN ONTSPANJE

en kunnen zĳ zich uitleven op het springkussen. Wie zich ook nog wil laten versieren met een mooie FaceArt of een Funtattoo kan terecht bĳ de top schminksters van Het Idee! 11.30-12.00 uur: B-Brave & VIP Alle kinderen die eerst het KinderPark hebben bezocht krĳgen een VIP-plek (‘Very Important Park’) vooraan bĳ het podium op de Garenmarkt waar de boyband B-Brave optreedt. B-Brave is een boyband uit Nederland bestaande 5 leuke jongens, die meisjesharten sneller doen kloppen. Op 6 juli 2013 brachten ze hun eerste single ‘Up’ uit en in 2014 hun debuutalbum ‘de eerste date’. En wellicht ken je ook hun andere single, ‘tot in de nacht’? In 2014 won B-Brave de XITE Kickstart Award voor beste nieuwkomer. Hun videoclip ‘Bad’ sleepte de ‘Beste Video 2014’ in de wacht. Eveneens in 2014, won B-Brave de Nickelodeon’s Kid’s Choice Award. Deze prĳs wonnen zĳ in 2015 en eveneens in 2016! Kortom toptalent op de Garenmarkt!

LEIDEN ONTSPANJE

herdenKingsdienst PIETERSKERK MAANDAG 3 OKTOBER, 10.00 UUR Leiden, 3 oktober 1574 Leiden is in rep en roer De vĳand is verslagen Het geuzenbrood bood uitkomst Na lange hongerdagen Dousa, van Hout en van der Werf Zĳ hielden moedig stand De stad werd uiteindelĳk verlost Uit greep van Spaanse hand.1 Leiden werd ontzet… Hoe anders is het in Leiden in 2016. Het is gezellig en rustig in de stad. Op veel plekken heerst ‘Ont-Spanning’. Het leven heeft tĳd en hoeft niet vlug. De stad die ooit werd verscheurd, is uit de ramp weer opgebeurd. Rood en wit kan de harten kleuren.2 Om te herdenken dat in de lange hongerdagen tĳdens het beleg de burgers moedig stand hebben gehouden vindt jaarlĳks in de Pieterskerk een Herdenkingsdienst plaats. Dit jaar komt de heer Jos Wienen de Herdenkingsdienst leiden. De heer Jos Wienen is sinds 2001 burgemeester van de gemeente Katwĳk en is voorgedragen als burgemeester van Haarlem. De heer Wienen studeerde Theologie en Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Aan het begin van zĳn maatschappelĳke carrière hield hĳ zich onder andere bezig met vraagstukken die zich bevinden op het snĳvlak van kerk en samenleving. Naast de heer Wienen verwelkomen wĳ dit jaar de Kapel van de Koninklĳke Luchtmacht en organist Leo van Doeselaar. De vocale begeleiding is in handen van de Leidse Cantorĳ.

Dus kom in actie en bezoek het park, er is voor alle leeftijden wat te doen!

50 |

www.3october.nl

Vrĳ naar: R. Heruer, E. Filemon ‘Vrĳheid Verlicht’ 2011.

Vrĳ naar: R. Heruer, E. Filemon ‘Hartaanval’ 2007.

www.3october.nl

| 51

LEIDEN ONTSPANJE

straattheaterfestival FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT MAANDAG 3 OKTOBER, 10.00 - 13.15 UUR Straattheater op Festival Plaza Ook inmiddels een traditie, het jaarlĳkse straattheater. Dit jaar kunt u op het plein, tussen tien en kwart over één, voortdurend genieten van in totaal een zestal straattheateracts. Elke artiest treedt twee of driemaal op; de groepen wisselen elkaar af. Wilt u lekker zitten, geniet dan vanaf een van de tribunes van de diverse acts; maar ook onder het genot van een lekker kopje koffie kunt u vanaf het terras onder de Perfect Sky genieten van de volgende theatrale voorstellingen: Doublee met Cello Act Een cello van 3.70m hoog, een celliste, een dirigent en een valse G-snaar zĳn de belangrĳkste ingrediënten voor deze absurde act. In ieder geval wordt het een hele acrobatische klus om de snaar nog net voor het laatste slotakkoord te stemmen en de juiste toonhoogte te treffen. Circus Theater Vladimir met Raddraaier op pad De eerste steltloper ter wereld die over de kop gaat! Vladimir start zĳn wereldreis op stelten. Hĳ is terdege voorbereid, maar… heeft hĳ alles wel bĳ zich? Zĳn tandenstoker? Zĳn zwembroek? Een goede kaart? Is zĳn conditie wel voldoende? Hopelĳk kan het publiek hem enigszins op weg helpen.

52 |

www.3october.nl

Funny Hats door Martine Dufresne (Can) Wegens groot succes in 2015 en op verzoek van velen, leert Martine groepjes mensen, nogmaals hele leuke hoedjes maken. In zo’n 20 minuten leert zĳ u een originele hoed uit kraft-papier te maken. Iedereen met een klein beetje creativiteit doet er goed aan om bĳ haar langs te gaan en een uniek hoedje te maken. Ale Risorio met Alegrativo en comprimidos (Spa) Een oneman-show met veel humor in een universele taal. Een clown onschuldig, hartverscheurend, brutaal en meester van de onzin. Veel interactie met het publiek zorgt voor komische situaties. Straattheater op z’n best. Fabuloka met de Zwerver Er loopt een zwerver over straat, hĳ zingt en heeft een winkelwagen vol troep. Hĳ haalt wat spullen uit zĳn wagen en dan opeens vindt hĳ een popje tussen de troep. Hĳ begint met het popje te spelen, ze kan alles wat hĳ wil. Totdat ze tot leven komt en een eigen wil krĳgt...Een voorstelling waarin, naast het theatrale, acrobatiek centraal staat, Theater van de Droom met Brammert en Beertje Het unieke, oudere echtpaar “Brammert en Beertje” lopen op ons plein en weten het soms niet zo goed. Ze stellen het publiek daarom veel vragen en gebruiken daarbĳ de rekwisieten die ze meegenomen hebben.

www.3october.nl

| 53

LEIDEN ONTSPANJE

3 oCtober university Pieterskerkgracht 20, 2311 SZ Leiden tel: 071-5125111, fax 071-5143046 e-mail: info@hoppezak / website: www.hoppezak.nl Wij verzorgen niet alleen de kleding voor de optocht ! Ook voor uw eigen themafeest kunt u bij ons terecht.

GLAS IN LOOD

VAN DER WERFPARK MAANDAG 3 OKTOBER, 12.00 - 15.00 UUR De Universiteit Leiden viert dit jaar opnieuw 3 oktober samen met de stad! Kom om 12.00 uur naar het Van der Werfpark en ontdek of er leven is op andere planeten, hoe de Leidse burgemeester voor een veilige stad zorgt en verbaas je welke eigenschappen allemaal in je DNA vastgelegd zĳn en hoor wat je in de toekomst nog meer over je DNA te weten kunt komen. Laat je meeslepen en onderdompelen in de geheimen van de wetenschap. De Universiteit Leiden organiseert de 3 October University in samenwerking met de 3 October Vereeniging en de Leidse Vereniging voor Studenten Augustinus. Programma

Amphoraweg 5 2332 ED Leiden Tel. 071 - 531 83 23

Fax 071 - 5313443 info@jilleba.nl www.jilleba.nl

Dagvoorzitter:

Lid van Augustinus

12.00 - 12.15 12.15 - 12.45

Welkom Is er leven op andere planeten? Ignas Snellen, astronoom Veilig Leiden? Wat is de rol van de burgemeester? Ruth Prins, bestuurskundige Wat kun je leren van je eigen DNA? Zit de voorkeur voor hutspot, haring en bier in je genen? Karin van der Tuin, arts-onderzoeker Afsluiting

13:00 - 13.30 13.45 - 14.45

wenst u een fijn 3-oktober

14.45 – 15.00

www.koolmoes.nl

54 |

www.3october.nl

| 55

LEIDEN ONTSPANJE

rood-wit fotowedstrijd TIJDENS DE GROTE OPTOCHT Wederom wordt de rood-wit fotowedstrĳd gehouden tĳdens de Grote Optocht die op ontspannen wĳze door de stad slingert. Hoe mooi is het als de Grote Optocht zich voortbeweegt door een kleurrĳke haag van in rood en wit geklede toeschouwers?! De jury gaat op zoek naar de mooist uitgedoste feestganger(s), en maakt foto’s. Er worden uit de vele foto’s drie prĳswinnaars gekozen. Ook worden een groepsprĳs en een kinderprĳs ter beschikking gesteld. Verder ontvangen alle genomineerden een herinnering. De juryleden zĳn: Henny Buschman, Frits Rĳksen en commissaris Erick van Zuylen, aangevuld met de Leidse fotograaf Emile van Aelst (de Leidse Glibber). Voor meer informatie, de prĳzen, de genomineerden en de uiteindelĳke winnaars zie www.3october.nl en www.leidseglibber.nl. De prĳsuitreiking vindt plaats op zaterdag 15 oktober om 15.74 uur in Galerie De Rode Cirkel, Doezastraat 26.

56 |

www.3october.nl

| 57

LEIDEN ONTSPANJE

grote oPtoCht: leiden ontsPanje MAANDAG 3 OKTOBER, 13.00 UUR Van Spanje naar ontSpanje. De Spanjaarden omspanden de stad maar door de inspanningen van de weerspannige Geuzen werd de gespannen stad ontspand. En zo werd in 1574 een echt Leids feest geboren. Met een Leids motto en een opdracht aan allen die vieren en herdenken: ONTSPAN-JÛH! Inmiddels is de verhouding met Spanje stukken beter en gaat menig Leidenaar zelfs met vakantie naar dit zonnige land. Van Ibiza tot Benidorm, jong en oud is te vinden op de Spaanse stranden voor fiesta en/of siësta! En uiteraard zĳn de Spaanse invloeden ook in Nederland doorgedrongen: heerlĳke tapas bĳ een glaasje sangria, wie houdt daar niet van? En wat dacht u van Nederlandse artiesten die zich wagen aan een Spaans(talig) liedje… Olé! De Grote Optocht is dit jaar tot stand gekomen met dank aan onze leveranciers: Ruitervereniging Liethorp uit Leiderdorp, Koetserĳ Gouda, Stalhouderĳ Haasnoot, Magro Internationaal Organisatiebureau, Hoppezak Kledingverhuur, Juffermans Warmond, AJeTo, B’s Sound, Roze Draakjes Leiderdorp, BSG Leiden, HH Producties, Het Motorhuis Leiden, JP Zandbergen Rĳnsburg, Stichting Rĳnsburgs Bloemencorso, Bloony’s Balloons, Motorclub Amigo’s. Onze partners: Gemeente Leiden, Politie-Eenheid Den Haag, district Leiden-Bollenstreek. Korps Landelĳke Politiediensten/Dienst Levende Have, Brandweer Hollands Midden, Leidsch Dagblad. Speciale dank aan onze sponsors en vrijwilligers: Barning Communicatie, 3 October Gilde, Leidsche Studenten Carroussel Vereeniging, LSV Minerva, SSR Leiden, Basisschool St. Joseph, Stedelĳk Gymnasium Leiden, Mondriaan College voor Veiligheid Den Haag, Toneelvereniging Tot Ieders Genoegen, Medische Faculteit der Leidsche Studenten, TEX & uitleg, Rode Kruis Leiden e.o., Van der Valk Hotel Leiden en uiteraard alle geweldige figuranten!

58 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

Deelnemende orkesten zijn (in alfabetische volgorde): Show & Marchingband Amigo, Band of Liberation, Franciscus Band Leiden (FBL), Chr. Muziekvereniging Kunst&Genoegen junioren en senioren (K&G), Tamarco Leiderdorp. Algemene aanwijzingen De Grote Optocht is erop gericht aaneengesloten door de stad te gaan. We vragen zowel aan de deelnemers als aan het publiek om de Grote Optocht zonder haperingen te laten verlopen. Zo is het niet toegestaan de deelnemers aan de Grote Optocht uit hun rol te halen en van drank of etenswaren te voorzien. Vanuit historisch perspectief wordt een uitzondering gemaakt bĳ Sociëteit Minerva. Hier brengen de voorzitter van de 3 October Vereeniging en de praeses van LSV Minerva een toost uit op de viering en wordt het Io Vivat gespeeld. Het is niet toegestaan om met een voertuig een standplaats in te nemen langs de route. Zo nodig worden voertuigen op last van de politie verwĳderd. Men wordt dringend verzocht de route zo breed mogelĳk vrĳ te laten en niet met de Grote Optocht mee te lopen of door de optocht over te steken. Vooral in de smallere doorgangen worden activiteiten en neringen buiten de gevels niet toegestaan. Dergelĳke activiteiten zĳn ín de stoet sowieso verboden. Uiteraard laat iedere optochtliefhebber kleine kinderen vooraan staan. Maar let op dat ze niet in het gedrang komen of niet vermeden kunnen worden door praalwagens, ruiters en koetsen. Laat uw (klein)kinderen dus niet op straat staan of zitten. De taak van politie en optochtcommissarissen kan worden verlicht indien hun aanwĳzingen met souplesse worden opgevolgd. Dank u wel voor uw medewerking!

Vriendelijk doch dringend verzoek: mijd de Fruinlaan en de Zoeterwoudsesingel tijdens het opstellen van de Grote Optocht. Deze worden gebruikt voor het opstellen en aanrijden en behoren niet tot de route; uw aanwezigheid aldaar belemmert de opstelling en de start van de optocht.

www.3october.nl

| 59

LEIDEN ONTSPANJE

DE GROTE OPTOCHT

MAANDAG 3 OKTOBER, 13.00 UUR

meeloPen in de grote oPtoCht Wilt u ook meelopen in de Grote Optocht van 2017? U kunt zich aanmelden via www.3october.nl. Noordeinde

DE ROUTE sta

ee Br

We starten op de Zoeterwoudsesingel en lopen met de klok mee richting Lammenschansweg en Witte Singel, Noordeinde, Breestraat, Levendaal en eindigen op de Hoge R캐nd캐k ter hoogte van de Burggravenlaan.

Witte Singel

Eind Grote Optocht

Levendaal

Hoge R캐nd캐k

Zoeterwoudsesing

60 |

www.3october.nl

Start Grote Optocht

www.3october.nl

| 61

LEIDEN ONTSPANJE

volgorde de grote oPtoCht Voorprogramma vanaf 12.00 uur: Promotieteam 3 October Vereeniging Leiden Leidsch Dagblad Rood-wit fotowedstrĳd 13.00 uur start: GROTE OPTOCHT Politiemotoren, Politie te paard, Politiebus Lopend Leids Vendel Officiële garde van de 3 October Vereeniging onder de zinspreuk Panis et Piscis (brood en vis). Erewacht te paard Bestaande uit leden van Ruitervereniging Liethorp met het vaandel van de 3 October Vereeniging. Rijtuigen met: De burgemeester van Leiden en de voorzitter van de 3 October Vereeniging en hun partners; De bestuursleden van De Koninklĳke Vereeniging voor Volksvermaken te Groningen en de 8 October Vereeniging Alkmaar Ontzet; Het Bestuur van het 3 October Gilde: ondernemers met een Leids hart die middels financiële bĳdragen bepaalde activiteiten van de 3 October Vereeniging ondersteunen. De Gouden Koets altĳd weer spannend wie daarin mee mag rĳden…. Joppenszprijzen Tĳdens de Taptoe op 1 oktober zĳn weer drie prĳzen en vier pluimen door een onafhankelĳke jury toegekend aan (sport)verenigingen die zich op de meeste creatieve wĳze hebben gepresenteerd aan het publiek. De prĳzen zĳn vernoemd naar Cornelis Joppensz, de jongen die volgens de legende in 1574 na het vertrek van de Spanjaarden de pot met hutspot vond bĳ de schans Lammen.

62 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE

Geschiedenis Dankzĳ het thema Leiden ontSpanje - je ontdoen van de Spanjaarden - laten we het historische verhaal van Leidens Ontzet weer zien in de Grote Optocht. Het dagelĳkse spannende maar ook ontspannen leven van de bewoners uit de bezette stad wordt getoond met sleutelscènes uit het verhaal van de Spaanse bezetter: Valdez met Magdalena Moons aan zĳn voeten: “Oh Francisco, mĳn hartje, mĳn familie is nog in de stad. Wacht nog even met aanvallen, alsjeblieft….dan trouw ik met je!” Burgemeester Van der Werf die zĳn lichaam aanbiedt aan de hongerige bevolking: “Dus, zo gĳ met mĳn dood beholpen zĳt, laat hand aan dit lichaam; snĳdt het aan stukken, en deelt ze om, zo wĳd als 't trekken mag". Cornelis Joppensz met zĳn hutspot en de inspanningen van de Geuzen met hun haring en wittebrood. Spanning Dit is met stip het spannendste onderdeel van de Optocht. Theatergroep Cirque Bizarre zet een act neer die doet denken aan de wereld van Zorro, de gemaskerde held die de Spaanse gouverneur bestreed in het 19e eeuwse Mexico, compleet met achtervolgingen, zwaardgevechten, rook en vuur. Als dat maar goed gaat. De spanning is te snĳden! En wat dacht u van de zenuwspiraal die onder spanning staat: altĳd weer spannend of je het einde haalt zonder zelf onder spanning te staan! Ontspanning U kunt weer rustig ademhalen want na de spanning volgt de ontspanning. Even een Zen momentje met yoga, mindfulness en meditatie in de Optocht om lekker relaxed bĳ te chillen. De boog kan niet altĳd gespannen zĳn. Ohm… Comery beber Tĳd voor een ontspannen hapje en drankje in Spaanse sferen en onder muzikale begeleiding van Muziekgroep Allegria. Mmm, die paella ziet eruit om op te eten! Het geheim zit ‘m in de kakelverse ingrediënten.

www.3october.nl

| 63

LEIDEN ONTSPANJE

Tradiciones culturales Uiteraard ontbreken Spaanse culturele tradities zoals het stierenvechten en de Mariaprocessie op weg naar Santiago de Compostella niet in deze Optocht…Maar wees gerust, wĳ vechten op diervriendelĳk wĳze en laten ons opzwepen door hartstochtelĳke operamuziek. En helemaal uit Buñol in Valencia, is hier het traditionele tomatengevecht La Tomatina. Een andere traditie is die van de Nederlandse vakantiegangers in Spanje: ouderen in Benidorm versus jongeren in Lloret de Mar. Een spannend contrast met de vakantieman als bindende factor. Deze culturele groep wordt passend afgesloten door een stoet wandelende schilderĳen van de beroemde kunstenaar Picasso en een bonte verzameling Rambla-figuren in een Gaudídecor. Música Geen vakantie zonder zomerhits en geen zomer zonder Spaanse hits! In deze Spaanse jukebox komen ze allemaal voorbĳ. Dus Que si, que no en Vamos a la playa! Brood en Spelen De Commissie Optocht & Taptoe wilde dit jaar de Leidse bevolking nauwer betrekken bĳ de voorbereidingen van de Grote Optocht en stelde voor iedere Leidenaar den kans te geven mee te bouwen aan een eigen praalwagen. Zo ontstond de Praalwagenontwerpwedstrĳd. Bĳ deze eerste editie stuurden zes enthousiaste clubs en organisaties hun creatieve ontwerpen in. Een onafhankelĳke jury o.l.v. de cultuurwethouder Robert Strĳk maakte de winnaar bekend: Gymsport Leiden spande de kroon. Onder het motto ‘Eten en Vermaak, Brood en Spelen’ bouwde Gymsport in nauwe samenwerking met AJeTo, onze vaste praalwagenbouwer, de Burcht van Leiden na. Met daarop, daarin en daaraan de lenige leden van Gymsport Leiden. Actief ontspannen in Leiden! Van Siësta naar Fiesta De knallende afsluiter van de Optocht is deze praalwagen met de hoogtepunten van het populaire Spaanse eiland Ibiza: siësta, fiesta, playa en mañana. Ontspannen relaxen in je hangmat en gewekt worden door muziek om hard te gaan feesten tussen flamboyante danseressen en top-dj's in onze exclusieve Ibiza-club. Dus Leidenaren en overige bezoekers: leun lekker achterover en geniet van de Grote Optocht 2016. Leiden ontSpanje!

64 |

www.3october.nl

| 65

LEIDEN ONTSPANJE

in Leiden

OntSpanje

LEIDEN ONTSPANJE

de PoPPenParade in het lumC LUMC - KINDERDAKTUIN MAANDAG 3 OKTOBER, 14.30 – 15.30 UUR Leidens Ontzet is een feest voor iedereen en dus ook voor de kinderen die in het LUMC moeten verblĳven. Maandag 3 oktober komt de Poppenparade in de Kinderdaktuin. Speciaal voor de zieke kinderen, hun broertjes en zusjes en vaders en moeders. Voor iedereen is er natuurlĳk een drankje en een hapje en voor de kinderen nog een extra verrassing. Dankzĳ een aantal vrĳwilligers kunnen de kinderen “op zaal” alles volgen via de televisie. Dit evenement is mede mogelijk gemaakt door het 3 October Gilde Leiden en de Serviceclub Leiden Lions Lugdunum Dualis.

amaZing... meeZingen met Komen loPen STEENSCHUUR – VD WERFPARK MAANDAG 3 OKTOBER, 14.30 – 17.30 UUR Na het geweldige succes in 2014 en 2015 gaan we dit jaar weer met z’n allen meezingen. Een nieuwe traditie is geboren, uit volle borst meezingen op welbekende liedjes. De meeste songs zullen bekend zĳn, maar op een groot Led-scherm laten we de teksten van het refrein meelopen, zodat er geen excuus meer is om niet mee te zingen!

Er is het hele jaar veel te doen in Leiden. Kijk op leiden.nl voor de meest complete UITagenda van de stad!

Kortom: smeer de kelen, wĳ Leienaren zullen eens laten zien en horen wat meezingen is. Het wordt vast ‘Amazing’ !!! We zetten het plein op zĳn kop....... Omdat dit jaar de Grote Optocht eerst weer over de Zoeterwoudsesingel loopt, begint het Meezingfestival pas als de Grote Optocht bĳ ons plein voorbĳ is. Na het straatfestival kunt u zich eerst bĳ ons vermaken met een hilarische ‘Silent Disco’. Lekker swingen op leuke dansmuziek en niemand die er last van heeft!

leiden.nl

66 |

www.3october.nl

| 67

LEIDEN ONTSPANJE

Dan, na de doorkomst van de optocht, 1 groot optreden, rond 14.30 uur. Bekend in Leiden en in inmiddels ook op vele andere plaatsen in Nederland, Komen Lopen, zĳ spelen voor en met u hun gehele set. Voorlopig is dit wat de 3 October Vereeniging betreft ons laatste feestje wat wĳ op het Festival Plaza voor u hebben georganiseerd…... Wij luiden dit laatste feestje graag met u allen uit!

PolsstoKversPringen STEENSCHUUR – VD WERFPARK MAANDAG 3 OKTOBER, 15.00 – 16.30 UUR Onze Leidse studenten laten zich op 3 oktober wederom van hun beste (en natste?) kant zien! Fierljeppen/polsstokverspringen op z’n Leids! Nadat eerst de Polsstokbond Holland het goede voorbeeld heeft gegeven door het geven van een spectaculaire demonstratie, wagen vervolgens de deelnemers een poging. Als dat maar goed gaat… Rekening houdend met het feit dat een beetje student op 2 oktober gaat stappen, staat het polsstokverspringen ’s middags op het programma. We starten om 15.00 uur, zodat iedereen na de Grote Optocht met volle teugen van dit polsstokspektakel kan genieten. De deelnemers proberen vanaf de Steenschuur over het water zo in de armen van burgemeester Van der Werf te springen! U kunt als toeschouwer zowel in het Van der Werfpark als op de Steenschuur kĳken hoe de springers het ervan af brengen. En wilt u zelf een poging wagen, kom dan op tĳd en schrĳf u in. Wĳ houden wel van spontane waaghalzen! Het demonstratieteam van de Polsstokbond Holland begeleidt de deelnemers, zodat de springers zo veilig mogelĳk de overkant bereiken. De Leidse Reddingsbrigade is aanwezig om ‘ongelukkige’ springers zo nodig op de kant te helpen. Het evenement wordt georganiseerd i.s.m. LSV Minerva.

PyromusiCal ANKERPARK / ZIJLSINGEL MAANDAG 3 OKTOBER, 23:30 UUR De combinatie van muziek en vuurwerk geeft een prachtig samenspel! De technici van Xena Vuurwerk weten als geen ander dit met zorg samen te stellen zodat een prachtig schouwspel ontstaat. Er wordt alleen het best verkrĳgbare vuurwerk gebruikt voor een waar spektakel. Het samenspel van Bengaals vuur, fonteinen, romeinse kaarsen en cakeboxen heeft een grote diversiteit aan effecten en zal het publiek doen verbazen! De afsluiting is spectaculair en zal zeker indruk maken. Laat u in vervoering brengen door unieke kleuren en met zorg samengestelde vuurwerk-composities en kom naar deze unieke pyromusical! Ook dit jaar zal de afsluitende pyromusical van de 3 oktoberfeesten worden verzorgd door Xena Vuurwerk uit Ede.

Komt u ze aanmoedigen?! Of doet u zelf een poging?

68 |

www.3october.nl

| 69

LEIDEN ONTSPANJE

De organisatie van de volgende evenementen ligt niet bĳ de 3 October Vereeniging maar wĳ bevelen ze wel warm bĳ u aan.

LEIDEN ONTSPANJE

hutsPot bridgedrive DENKSPORTCENTRUM LEIDEN – ROBIJNSTRAAT ZONDAG 2 OKTOBER, 09.45 – 17.00 UUR

3 oKtober haring en wittebrood jeugdvoetbaltoernooi doCos DOCOS – SPORTCOMPLEX HAAGSE SCHOUWWEG ZONDAG 25 SEPTEMBER, 09.45 – 17.00 UUR Ricardo van Rhĳn (Ajax) en Stefan Molendĳk (Freestyle Football) zĳn op deze dag onze speciale gasten! Op zondag 25 september organiseert voetbalvereniging DoCoS alweer voor de 27e keer het Haring & Wittebrood-toernooi voor de D1 jeugdselecties. De deelnemende spelers en bezoekers uit het gehele land maken hierdoor ook kennis met Leiden en de geschiedenis van het Leidens ontzet. Deelnemende verenigingen De sterkste D-selecties van de Betaalde Voetbal Organisaties van SBV Excelsior Rotterdam en FC Volendam. Daarnaast HV& CV Quick Den Haag, Foreholte Voorhout, Ter Leede Sassenheim, Wilhelmus Voorburg, Voorschoten ’97, VVSB Noordwĳkerhout, RCL Leiderdorp, Meerburg Zoeterwoude en U.V.S. en DoCoS uit Leiden. Activiteiten In de pauze van het voetbalprogramma (tussen 12.00 en 13.15 uur) genieten de bĳna 200 deelnemers en hun begeleiders van een lunch met Haring en Wittebrood. Ongeveer 25 vrĳwilligers zorgen dat een ieder aan zĳn trekken komt. De haringen zĳn zoals ieder jaar weer beschikbaar gesteld door de 3 October Vereeniging. Daarnaast zal in de pauze Stefan Molendĳk van Freestyle Football een wervelend voetbaloptreden verzorgen! De poffertjeskraam en de ĳscokar zullen op deze dag eveneens niet ontbreken. Prijsuitreiking Omstreeks 16.30u zal Ricardo van Rhĳn de prĳsuitreiking verrichten. (Ricardo is zĳn voetballoopbaan begonnen bĳ de jeugdafdeling van Docos) Parkeren: niet in de berm van de Haagse Schouwweg, maar aan de achterzĳde van het complex bĳ de 3 October Hal / DIOK.

70 |

www.3october.nl

Op zondag 2 oktober wordt de Hutspotbridgedrive gespeeld. De Hutspotbridgedrive behoort inmiddels tot één van de gezelligste bridge-evenementen in deze regio. Tussen de middag krĳg u een heerlĳke hutspotmaaltĳd aangeboden, en natuurlĳk is er na afloop haring met ui ! We verwachten dat iedereen zĳn best zal doen om de “Zilveren Hutspot” in de wacht te slepen. Schrijf u dus snel in. De organisatie is in handen van de Nederlandse Bridge Bond, district Leiden in samenwerking met Stichting Denksportcentrum Leiden. Voor informatie en inschrĳving kunt u zich wenden tot: Peter Jansen, Vossemeerlaan 1, 2317 XD Leiden; E: anja.peter@versatel.nl Tel: 071- 5225288. Aanmelden kan via de website van het district Leiden: www.nbbclubsites.nl/district/9 selecteer op Hutspotdrive

museum de laKenhal OUDE SINGEL 32 MAANDAG 3 OKTOBER, 10.00 – 13.00 UUR (DAARNA GESLOTEN) Gratis entree Leiden houdt van geschiedenis. Meer dan bewoners van andere steden zĳn Leidenaren geïnteresseerd in het verleden van hun eigen stad. Het is dan ook al jarenlang traditie dat vele Leidenaren op 3 oktober Museum De Lakenhal bezoeken om de tastbare herinneringen aan Leidens Beleg en Ontzet te bekĳken. Galerĳ van Leidens Roem Ter gelegenheid van de 250-jarige herdenking van Leidens Ontzet in 1824 werd op het stadhuis de eerste historische tentoonstelling van Nederland ingericht. Verreweg de grootste publiekstrekker was het immense doek ‘De zelfopoffering van Burgemeester Van der Werf’ van Matthĳs van Bree dat in 1817 door koning Willem I aan de stad Leiden was geschonken. Naar aanleiding van dit enorme succes werd besloten het schilderĳ op 3 oktober voortaan gratis te tonen. Sinds de oude ‘Laecken-Halle’ in 1874 het stedelĳk museum van Leiden werd is de bovenste verdieping gereserveerd voor de historische presentatie, met het schilderĳ van Van Bree als middelpunt. Deze ‘Galerĳ van Leidens Roem’ toont topstukken die herinneren aan 3 oktober 1574, zoals de duivenbriefjes, noodmunten en het Lanckaert-tapĳt. In 2011 werd daar een wel heel bĳzonder kunstwerk aan toegevoegd. Fotograaf Erwin Olaf maakte op uitnodiging van Museum De Lakenhal en de Universiteit Leiden een hedendaagse interpretatie van Leidens Ontzet. Een belangrĳk voorwerp ontbreekt dit jaar: de hutspotketel is on tour naar Dordrecht! www.3october.nl

| 71

LEIDEN ONTSPANJE

vlootsChouw, nautisChe ambaChten, vrijmarKt, textielnijverheid en Zeemansliederen in de historisChe haven leiden KORT GALGEWATER (BIJ MOLEN DE PUT) MAANDAG 3 OKTOBER VAN 10.00 - 18.00 UUR

LEIDEN ONTSPANJE

Voor buurtbewoners Na afloop van de muzikale optredens is er een traditionele hutspotmaaltĳd voor buurtbewoners en schippers op de binnenplaats van de Stadstimmerwerf. Het evenement wordt georganiseerd door de Stichting Historische Haven Leiden en de buurtvereniging De Put in de Oude Morsch en wordt gesteund door Fonds 1818.

Geniet op 3 oktober mee van de geur van geteerde schepen, getaande zeilen, gerookte vis, zeemansliederen en nautische attributen in de Historische Haven aan het Kort Galgewater. Het programma ziet er als volgt uit: Vlootschouw De historische bedrĳfsvaartuigen zĳn de hele dag gepavoiseerd en zĳn ‘s avonds verlicht. Men kan langs de schepen lopen en met de schippers praten. Er ligt een authentieke parlevinker die vlaaien verkoopt. Er kunnen rondvaartjes gemaakt worden op een historisch schip tegen historische prĳzen. Muziek ‘s Middags kunt u genieten van het betere zeemanslied. Tussen 16.00 en 17.30 uur treedt op de kade het bekende zeemanskoor Rumor di Mare op. Oude ambachtenmarkt met nautische producten, attributen, textielnijverheid en vrijmarkt Van 10.00 tot 16.00 uur zĳn de haringrokers van het Zuiderzeemuseum van de partĳ. Te midden van modellen van oude zeeschepen zĳn er authentieke visserĳ-ambachten te zien zoals een zeilmaker, een nettenbreier, een nettenboetster en een kralenbreister. Daarnaast worden demonstraties knopen leggen, mandenmaken, spinnen, weven en kantklossen gegeven. Ontdek hoe houten scheepsbeelden gesneden worden. Leden van het Katwĳks Museum zĳn van de partĳ. Katwĳkers in klederdracht delen haring uit. Er zĳn kraampjes met kleding voor weer en wind, met touw en wat dies meer zĳ. Men kan zien wat voor kleding Watergeuzen en gewone zeelui in 1574 droegen. Buurtbewoners houden een vrĳmarkt. Molen De Put is versierd en draait; de molenaar bakt er pannenkoeken.

72 |

www.3october.nl

| 73

LEIDEN ONTSPANJE

Nieuw in Leiden? OntSpanje met de Leidens Ontzet Treasure Hunt voor expats en bezoekers aan Leiden. En natuurlĳk ook voor rasechte Leidenaren.

leidens ontZet treasure hunt Het is 1574. Welke rol speel jĳ bĳ het ontzet van Leiden? Hoever zou jĳ gaan om levens te redden? Beleef Leiden door de ogen van de helden van het Leidens Ontzet met deze creatieve en uitdagende ontdekkingstocht. Maak een team van 4 personen, volg een spoor langs historische en culturele schatten in Leiden en beantwoord pittige vragen. Stap uit je comfortzone, duik in het relaxte festival en benader vreemden om creatieve opdrachten uit te voeren. Gebruik al je kennis en creativiteit en wie weet word jĳ de nieuwe held van het Leidens Ontzet. De Leidens Ontzet Treasure Hunt begint op 15 september. Vanaf die dag kun je punten scoren door naar zoveel mogelĳk programma-onderdelen te gaan en de vragen te beantwoorden en opdrachten te doen. Op 3 oktober vindt de grand finale plaats en eindigt de Treasure Hunt met een bĳzondere hutspotmaaltĳd. Praktische informatie De beschrĳving is in het Nederlands en Engels beschikbaar en op aanvraag in het Spaans. Kosten: vanaf €10,00 p.p. Start op 3 oktober: om 6.30 en 11.30 uur, vanaf Parkeergarage Morspoort (duur: 2,5 uur)

LEIDEN ONTSPANJE

leidens ontZet treasure hunt It’s 1574. Which role do you play in the relief of Leiden? How far would you go to save lives? Experience Leiden through the eyes of the heroes of the Relief of Leiden with this creative and challenging quest. Form a team of 4 people, follow the trail past historical and cultural treasures in Leiden and answer quirky trivia. Step out of your comfort zone and into the festival and approach strangers to complete the creative assignments. Use all your knowledge and creativity and maybe you’ll become the new hero of the Relief of Leiden. The Leidens Ontzet Treasure Hunt starts on 15 September. From this date on, you score points by participating in as many activities as possible, answer the related questions and complete the challenges. On the 3rd of October the grand finale takes place and the treasure hunt will finish with a traditional meal of hutspot. Practical information The Leidens Ontzet treasure Hunt is for locals, expats and visitors of Leiden. Description is available in English or Dutch and on request in Spanish. Costs start at €10,00 p.p. Starting point on 3 October: Morspoort Garage (at 6:30 and 11:30 hrs.) More information: http://veritasvisit.nl/leiden-ontzet-treasure-hunt-2016/ Registration: via travel@veritasvisit.nl (until 14 September).

Meer informatie: http://veritasvisit.nl/leiden-ontzet-treasure-hunt-2016/ Aanmelden: via travel@veritasvisit.nl (tot woensdag 14 september).

74 |

www.3october.nl

| 75

1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914-1916 1917 1918

Optocht Vereenigingen met Banieren Waterfeest ‘Intocht der Geuzen’ Volkskinderspelen Wedstrĳd versierde Vliegers en Volksspelen Kinderfeesten en Optocht Reclame-optocht Volksmuziekfeest Versierde Hoepeloptocht en Wedstrĳd Paarden-Versiering-Wedstrĳd en Vaandeloptocht Etalage-Wedstrĳd en Vaandeloptocht Fietsfeest en Optocht Kinder-Cantate: Leidens Strĳd en Zegepraal In combinatie met de Kroningsfeesten Water-optocht (Versierde Boeiers en Peurschuitjes) Groot Muziekfestival (Harmonie– en Fanfarekorpsen) Optocht van Versierde Voertuigen Grote Sportbetoging Optocht Versierde Landbouwvoertuigen Grote Optocht. Praalwagen Sted. Ver. met Banieren Groot Muziekfestival Grote Historische Optocht Grote Reclameoptocht Etalage-Wedstrĳden. Optocht van Bruidsparen Optocht Gekostumeerde Groepen ‘Elf Provinciën’ Optocht der Vereenigingen en Volksspelen Optocht: Hulde van de Elf Provinciën en van Oost en West Groot Sportfeest Optocht Sted. Ver. met Banieren en Gekostumeerde Groepen Geen feest wegens oorlog Cantate: ‘Leidens Strĳd en Zegepraal’ (Koor 300 Kinderen) Oud-Holl. Nieuwe tĳd en Voordracht (Gehoorzaal en Graanbeurs) 1919 Grote Leidse Historische Optocht 1920 Optocht ‘De Volken der Aarde’ 1921 Feestelĳke intocht der Geuzenvloot, grote romantische Optocht: Meesterwerken Wereld Literatuur 1922 Openluchtspel. Intocht van Prins Maurits binnen Bergen op Zoom, 3 Oktober 1922, met optocht 1923 Groot Middagfeest. Intocht van Willem l, Prins van Oranje, binnen Brussel, 23 september 1577 1924 Openluchtspel-Minnespel (Spel van Klank en Kleur). De Vrede van Rĳswĳk en Historische Allegorische Optocht ‘De Gouden Eeuw’ (1572-1697) 1925 Nationale Reclame-optocht 1926 Intocht van Jan van Beieren binnen Leiden, op 18 augustus 1420. Riddertoernooi. Het spel der 4 elementen 1927 Allegorische Optocht: ‘de Leidse Hout’ 1928 Optocht: ‘Het Verkeer door alle Eeuwen heen’ 1929 Optocht: ‘De Rĳn’. Historie en sage van St. Gotthard te Katwĳk aan Zee 1930 Groot Bloemenfeest 1931 Optocht Oost en West 1932 Optocht + en – 1933 Oranje en Leiden 1934 Belangrĳke personen en feiten uit de Geschiedenis der Elf Provinciën 1935 Oosterse Optocht 1936 Luisterrĳke Jubileum-optocht 1937 Optocht: ‘Griekse Mythen en Sagen’ 1938 ‘Het Leidse Stadhuis’ 1939 Alleen Uitdeling Haring & Wittebrood 1940-1944 Geen feest wegens oorlog 1945 Grote Optocht, voorstellende: 1e enkele historische gebeurtenissen; 2e groepen, samengebundeld door Buurtcommissies e.a.; 3e reclame 1946 Grote Optocht: ‘Het vertrek van Karel II, Koning van Groot-Brittannië en Ierland, uit Den Haag naar Scheveningen ter inscheping naar Engeland op de 2e juni 1660’ 1947 Luisterrĳke Optocht, voorstellende ‘10 Eeuwen Historische Klederdrachten’ 1948 Luisterrĳke Optocht, genaamd: ‘Rondom de Vrede van Munster’ 1949 Optocht: ‘Leiden’s Beleg en Ontzet’: ‘Intocht der Geuzen’ (Studenten Roeivereniging ‘Njord’)

76 |

www.3october.nl

LEIDEN ONTSPANJE 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Grote Bedrĳfs-Parade Jubileumoptocht: ‘Leidse Hutspot’ Leidse Meesters ‘Uyt Leydens Scatcamere’, van Ada van Holland tot Napoleon ‘De Leydse Tuyn’, van Pieter de la Court Bedrĳfscorso Rembrandt in zĳn Leidse tĳd Sprookjesoptocht ‘Er was eens...’ Muzikale maskerade ‘Een en al Muziek’ Historische Optocht ‘Keizer Maximiliaan l van Oostenrĳk’ ‘Het Domein van de Vrouw’ 75 jaar 3 October Vereeniging. Grote Jubileum-optocht ‘Het Landjuweel van 1596’ ‘Vivat Oranje’ (ter herinnering aan het zilveren huwelĳksfeest van H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard) Grote optocht: ‘’t Zit in de lucht’ Optocht: ‘Feest in Speelgoedland’ Grote Reclameoptocht: ‘Sprookjes van deze Tĳd’ Grote landenoptocht: ‘Tussen Keulen en Parĳs’ Leidse Lachspiegel Van Smeekschrift tot Handvest, grote historische optocht Grote muzikale reclameshow ‘Handel aan de wandel’ ‘Kassie kĳken’, grootste rondrĳdende show Grote Optocht: ‘Weet je nog wel’ (Beelden uit onze kinderjaren) ‘’t Jaar in, ‘t jaar uit’ ‘Muzikale Hutspot’ 4e Eeuwfeest Leidens Ontzet, Kon. Bezoek, 6 dagen feest, Historische Optocht: ‘De Tyrannie verdrĳven’ Grote Optocht: ‘Vrouw in ’t spel’ Optocht: ‘Met vlag en wimpel’ Grote Optocht: ‘Stripparade’ Optocht: ‘Wonderbaarlĳke reizen’ ‘Met de klok mee’ ‘Leesfeest’ ‘Vrĳheid en Verdraagzaamheid’ ‘Kinderrĳk’ (bekende en beroemde kinderen) ‘Slinger van Muziek’ ‘Poppedeinen’ ‘Uit de school geklapt’ ‘Leiden, een eeuwig feest’ ‘We are the world’, een wereldoptocht Grote Optocht: ‘Feestneuzen’ Grote Optocht: ‘Een paar apart’ Grote Optocht: ‘Rĳp en Groen’ Grote Optocht: ‘The Sound of Musicals’ Grote Optocht: ‘Europa in harmonie’ Grote Optocht: ‘Pracht en Praal’ Grote Optocht: ‘Vrouw in het vizier’ Grote Optocht: ‘Getallen getoond’ Grote Optocht: ‘Partner parade’ Grote Optocht: ‘Kleur bekennen’ Grote Optocht: ‘Scheiden doet Leiden’ Grote Optocht: ‘Op het randje...’ Grote Optocht: ‘Mĳlpalen’ Grote Optocht: ‘Als de dag van toen’ Grote Optocht: ‘Juhh, hoooorrtturiss!’ Grote Optocht: ‘Er was eens een sprookje’ Grote Optocht: ‘Een beezzzt van een feezzzt‘ Grote Optocht: ‘Haal het doek maar op’ Grote Optocht: ‘Tussen Kunst en Kitsch’ Grote Optocht: ‘Zeven’ Grote Optocht: ‘Mens, erger je niet’ Grote Optocht: ‘The American Dream’ Grote Optocht: ‘Grenzeloos Feesten’ Lustrum Optocht: ‘High Leids’ Grote Optocht: ‘Hollandsch Glorie’ Grote Optocht: Per (on)geluk 31013 Grote Optocht: ‘Op Reis’ Grote Optocht: ‘De wereld op z’n kop’ Grote Optocht: ‘Leiden ontSpanje’

www.3october.nl

georganiseerde feesten door de 3 oCtober vereeniging vanaf haar oPriChting

LEIDEN ONTSPANJE

| 77

LEIDEN ONTSPANJE

de geuZen van boisot De Stichting Geuzen van Boisot bestaat uit een aantal grote ondernemers uit de Leidse regio, die zich heeft verbonden om langdurig met een jaarlÄ³kse sponsorbÄ³drage het werk van de 3 October Vereeniging te ondersteunen.

DE GEUZEN VAN BOISOT BESTAAN UIT:

Probeer GRATIS 4 weken de krant Gratis kennismaken met Leidsch Dagblad

Speciaal voor u!

Maak kennis en profiteer van: 0 / * ( % .*( "" - " % "( %* $ * )' #) % 0 - " % &% ' ("* (+ " , % "( %* &' * # * $& # % - ) * 0 & % *&* '( $ +$ (* " # % &' - ) * & % % +-) '' 0 #" - (" * # *)* % +-) , % ( * ' ( $ # &'* &% #

* "( %* + )*&'* +*&$ * )

Schulpen Schuim

( $ +$ (* " # % / !% . #+) , (* " # % &' &%/ - ) * % % % +-) '' +% " * ( (&% , ( # % &#+$%) % %* (, -) ## % *& %" # !" / !% ,&&( &%% )

Siemens Nederland NV

www.leidschdagblad.nl/probeer 78 |

www.3october.nl

| 79

3 oCtober gilde In het 3 October Gilde zĳn Leidse ondernemers samengebracht die uiting willen geven aan hun betrokkenheid bĳ de tradities van 3 October en de viering van Leidens Ontzet. Het 3 October Gilde steunt de organisatie van de 3 oktoberviering financieel. Daarnaast organiseren zĳ diverse activiteiten voor hun eigen deelnemers. Bestuur: G. Schukking (Gerda), voorzitter J. de Jong (Joyce), secretaris R. Jochems (Richard), penningmeester Wim van Zwet (lid)

Namens 3OV: E. Filemon (Eric) E.J. van Klaveren (Bettina) M. du Prie (Martĳn)

Het Gilde bestaat uit de volgende deelnemers:

80 |

www.3october.nl

Fa. G.A. Sassen Firma Hoppezak G. Wolf Management & Advies B.V. Gebr. Kluivers BV. Geelkerken Linskens Advocaten Geenjaar Autobedrĳf B.V. Goeiemode B.V. Griffioen Precious Presents Groen Media Leiden Hahold B.V. HBK Belastingadviseurs en Accountants Het Haagsche Schouw Het Motorhuis B.V. Hogeschool Leiden Holiday Inn Hotel De Doelen Houtwerf B.V. ID College Immo Rĳnstede Bedrĳfshuisvesting ING Bank Leiden J.P. Koolmoes Infra B.V. Jacobs Banketbakkerĳ Janssen Ohlenroth & Partners Advocaten Jantje van Leyden B.V. Jobo Bouw- en Aannemersbedrĳf B.V. Jonk Schildersbedrĳf & Zn Jut & Juul Lifestyle for kids Kamsteeg Auto Lease Keurslager Groeneveld Keuzenkamp B.V. Landman-Timmermans Advocaten Leidsch Dagblad Leidsch Loonbedrĳf LEVEN! Magazine M. en T. Vermond Maasdam B.V. Maf Makelaardĳ Bob Oudshoorn B.V. MCS Arbo

Medilingua B.V. Meeus AssurantiÎn Merkenbureau Abcor B.V. Monuta Van der Luit MR Studio Mr. F.C.A. van Haasteren Nextdoor B.V. Nieuwborg Aluminium B.V. Nieuwenburg Sfeer Nĳssen Koeling Okay Color Graphics B.V. Olympia Uitzendbureau Onderwĳsbureau Hollands Midden OpRecht Bewindvoering Leiden B.V. Ottovuur B.V. P.B. Labrujere Party Verhuur Leiden Partycentrum De Zĳl Prentenkabinet Rabobank Rambo B.V. Randstad B.V. Elektrotechniek Restaurant en Brasserie Koetshuis De Burcht ROC Leiden Schoonmaak & Servicebedrĳf RUFO Clean Sloos en Zoon B.V. Smit Wonen en Sfeer Stadscafé/Restaurant Van der Werff Stadspodia Leiden Stationskoffiehuis

Stichting Stadsparkeerplan Leiden Strategy on Demand Switch Beheer B.V. Tafelkleedonline.nl Taxi de Groot Taxi Wielkens B.V. Teekens Karstens Advocaten Notarissen Th. Lubbe Reizen Timmer en Onderhoudsbedrĳf Fred Holswilder Tulp Solutions Unity FM/TV Van Arkel & Wiggers accountants en adviseurs Van der Deĳl Belastingadviseurs B.V. Van der Hurk Optiek Van Diemen B.V. Van Lanschot Bankiers NV Van Mastrigt & Partners Van Oerle Nettpro Van Roy c.s. Advocaten Van Zessen Klaar B.V. Visitor Centre Voetlicht Voskuil Slot Sleutel en Kluizenspecialist Vreebrug AV Services Zilveren Kruis Achmea/divisie Zorg Zirkzee Group Zirkzee Wonen, Slapen & Projectinrichting Zorg en Zekerheid Leiden Basketball

ER GI

L DE

A.L.P. de Jong Holding B.V. ABN-AMRO Bank N.V. Acadi Accountants B.V. Acc. Kantoor Remmerswaal Wassenaar B.V. Akron Communicatie & Vormgeving All Class kitchen art events Allgen Ambiance Zonwering Apek Administraties Architectenbureau Lau Area 071 Atlas Inexco B.V. AutoLeaseTeam Baker Tilly Berk Leiden Bakker & Neve Notarissen Barendse Loodgietersbedrĳf BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. BETO B.V. Betonmortel Centrale Koudekerk Boonekamp Drankengroothandel B.V. Borsboom Accountantskantoor Bouter Bouw B.V. Breedveld Holdingsmaatschappĳ B.V. BSG Media Producties & AV Faciliteiten Bubble Deck International Light Weight Concepts B.V. Buik en Van der Horst Bunnig & Partners Accountants + Adviseurs B.V. Business Security Company BV C.N.M. Dieben Beheer B.V. Chinook Schoonmaak CMW Creative Management Wassenaar De Brasserie Groep De Keyzer Zekerheid De Leeuw Makelaardĳ B.V. De Spakenburgse Visspecialist Den Elzen Schoenmode Evenementenbureau Marchingband Management

LEIDEN ONTSPANJE

3 OC

LEIDEN ONTSPANJE

S NEMER R E D N O N MET EE HART LEIDEN LEIDS

www.3october.nl

| 81

LEIDEN ONTSPANJE

Koraalliederen 6. geluCKig vaderland

7. o nederland let oP uw ZaaK

1. Geluckig is het Land Dat God den Heer beschermt Als daar met moord en brand De vĳand rondom swermt End’ dat hĳ meent hĳ sal ‘t Schier overwinnen al Dat dan, dat dan, dat dan Hĳ selft komt tot den val

1. O Nederland let op uw zaak De tĳd en stond is daar Opdat nu in de hoek niet raak Uw vrĳheid, die voorwaar Uw ouders hebben duur gekocht Met goed en bloed en leven Want zĳ werd nu gans en t’ enenmaal gezocht Tot niet te zĳn verdreven

2. Gedanckt moet sĳn de Heer De God die eeuwig leeft Dat Hĳ ons ‘t zĳnder eer Dees overwinning geeft Wat wonder heeft de kracht Des Heeren al gewracht 1) O Heer, o Heer, o Heer Hoe groot is Uwe macht 1)

gewracht = gemaakt

82 |

www.3october.nl

2. Neemt acht op uwer landen staat Uw volk en steden meest Zĳn sterk en daar is raad en daad Van ouds altĳd geweest Uw adel is manhaftig, vroom Men vindt niet haars gelĳken Houd de Spanjaard doch, ik bid u, in de toom Dat hĳ van ons mag wĳken 3. Beschut, beschermt, bewaart uw land Let op het Spaans bedrog Ei, laat niet nemen uit uw hand Uw privilegiën toch Maar toont u elk een man vol moed In ‘t houden van uw wetten Bovenal dient God en valt Hem steeds te voet Dat Hĳ op u mag letten

www.3october.nl

| 83

LEIDEN ONTSPANJE

5. o ghij stadt van leyden

2. leiden stad van mijn hart

1. G’lĳck den grootsten rapsack1 Vloot den Speck2 verbaest Als een wind die blaest Siet hem met sĳn knapsack Loopen in der haest Als een hond die raest3 O ghĳ stadt van Leyden Dit stuck bemerck En laet toch verbreĳden Gods wonderwerk

1. Leiden trots van Neerlands steden Parel van het Hollands land Stad van heden vol verleden Stad van werk met hart en hand Plaats van dromen en van daad Waar ieder blĳft en niemand gaat Leiden stad van denken en doen Stad van mĳn hart door nu en toen

2. De Boergoensche vanen Vlogen op de vlucht Met een groot gerucht4 En de Castiljaenen Waren oock vol sucht5 En geheel beducht Door de hooge stromen En menig man Die sĳ sagen komen Dick krielen6 aen 3. Wilt Gods eer verbreĳen Die nu kleĳn en groot Vrĳ maeckt van de doot En naer droevig schreĳen U dus sent in noot Overvloedig broot Lof dan, prĳs en eere Moet sĳn geseĳt’ God ons aller Heere In eeuwichheyt 1) rapsack = scheldwoord voor schurftige hond 2) Speck = Spanjaard 3) raest = dolle hond 4) groot gerucht = met veel geroep en geschreeuw 5) sucht = ziekte 6) krielen = zich vlug bewegen

84 |

www.3october.nl

2. Waar de Rĳnen samenstromen Werd een trotse Burcht gebouwd Teken van wat eens zou komen Stad van glorie nieuw en oud Welkom was in elke tĳd Wie vluchtte om standvastigheid Leiden fier en eeuwig koen Stad van mĳn hart door nu en toen 3. Stad met veel beroemde zonen Leiden is hun wieg geweest Zie hoe zĳ de wereld tonen Grootheid door een vrĳe geest Zĳ genoten Leidens gunst In wetenschap en schone kunst Zo kwam Leiden aan zĳn roem Stad van mĳn hart door nu en toen 4. Leiden trots van Neerlands steden Parel van het Hollands land Stad met eeuwenlang verleden Heeft mĳn toekomst in de hand Leidse kleuren draag ik fier Geen and’re stad lokt mĳ van hier Rood en wit in mĳn blazoen Stad van mĳn hart door nu en toen

www.3october.nl

| 85

LEIDEN ONTSPANJE

11. in naam van oranje (h et lied van KoPPelstoCK) In naam van Oranje doe open de poort! De Watergeus ligt aan den wal De vlootvoogd der Geuzen, hĳ maakt geen akkoord. Hĳ vordert Den Briel of uw val. Dat is het bevel van Lumey op mĳn eer, en burgers hier baat nu geen tegenstand meer. De Watergeus komt om Den Briel (2x).

LEIDEN ONTSPANJE

16. waar de blanKe toP der duinen 1. Waar de blanke top der duinen Schittert in den zonnegloed En de Noordzee, vriend’lĳk bruisend Neêrlands smalle kust begroet Juich ik aan het vlakke strand Juich ik aan het vlakke strand ‘k Heb u lief, mĳn Nederland ‘k Heb u lief, mĳn Nederland

De vloot is met vĳfduizend koppen bemand. De mannen zĳn kloek en vol vuur. Een ogenblik nog en zĳ stappen aan land. Zĳ wachten bericht binnen ‘t uur. Gĳ moogt dus niet dralen doet open de poort! Dan nemen de Geuzen terstond zonder moord Bezit van de vesting Den Briel (2x)

2. Waar het lachend groen der heuvels ‘t Kleed der stille heid’ omzoomt Waar langs rĳk beladen velden Rĳn of Maas of Schelde stroomt Klinkt mĳn lied op ouden trant Klinkt mĳn lied op ouden trant ‘k Heb u lief, mĳn Nederland ‘k Heb u lief, mĳn Nederland

Komt geeft de verzeek’ring ‘k Moet spoedig terug De klok heeft het uur reeds gemeld Ik zeg ‘t u geeft gĳ mĳ de sleutels, niet vlug Dan is reeds uw vonnis geveld De wakkere Geuzen staan tand’knersend daar Zĳ wetten hun zwaarden en maken zich klaar En zweren den dood of Den Briel (2x)

3. Blĳf gezegend, land der Vaad’ren Maak uw eendracht sterk en groot Blĳve ‘t volk der Koninginne Houw en trouw in nood en dood Doe zoo ieder ‘t woord gestand Doe zoo ieder ‘t woord gestand ‘k Heb u lief, mĳn Nederland ‘k Heb u lief, mĳn Nederland

Hier dringt men naar buiten Daar schuilt men bĳeen En spreekt over Koppelstock’s last De stad in hun handen of anders den dood ‘t Besluit tot het eerste staat vast Maar nauw’lĳks is hiermee de veerman gevleid Of Simon de Rĳk heeft de poort gerammeid En zoo kwam de Geus in Den Briel (2x)

86 |

www.3october.nl

| 87

LEIDEN ONTSPANJE

14. mijn land

9. lof Zij den helden (hymne)

1. Ja ik ben van het land Dat de krachtige hand Van mĳn volk heeft ontroofd aan de zee Die nog kampt met d’ orkaan Om behoud van het strand Met de branding die brult op de reê Dat land heb ik lief en dat land is mĳn al Het land dat ik nimmer vergeten zal

1. Lof zĳ den helden Die in ‘t verleden Krachtig door eendracht Sterk door gebeden Kloek in den oorlog Wĳs in beleid ‘t Land onzer vaad’ren Hebben bevrĳd Hun zĳ ons dankbaar Loflied gewĳd Hun zĳ ons dankbaar Loflied gewĳd

2. Ja ik ben van het land Met den zonnigen rand En zĳn welige weiden met vee Waar de korenzee ruischt In den zomerschen brand En de wouden zacht zingen van vreê Dat land heb ik lief en dat land is mĳn al Het land dat ik nimmer vergeten zal 3. Ja ik heb aan dat land Mĳne liefde verpand En zĳn naam zal ik roemen altĳd En ik geef voor zĳn eer Mĳn jong leven op hand Aan zĳn heil blĳft mĳn streven gewĳd Dat land heb ik lief en dat land is mĳn al Het land dat ik nimmer vergeten zal

88 |

www.3october.nl

2. God onzer vaad’ren Schenk ons Uw zegen Leer ons waardeeren Wat zĳ verkregen Maak ons eendrachtig Wĳk van ons niet Vader daarboven Die ‘t al gebied U zĳ de glorie U klinke ons lied U zĳ de glorie U klinke ons lied

www.3october.nl

| 89

Wilhelmus Marnix van St. Aldegonde

Wilhelmus Wi l - hel - mus va - n N - a

Marnix van St. Aldegonde

ssou -we Ben

ick van du -yt -schen bloet

Wilhelmus

Het

Marnix van St. Aldegonde

Wilhelmus

Wi l - hel - mus va - n NLEIDEN -a ssouONTSPANJE -we Ben ick van du -yt -schen bloet

Het

LEIDEN ONTSPANJE

Marnix van St. Aldegonde

Wi l - hel - mus va - n N - a

ssou -we Ben

ick van du -yt -schen bloet

Het

Wi l - hel - mus va - n N - a 5

ssou -we Ben

ick van du -yt -schen bloet

Het

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

va - der la-ndt ghe 10

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

nick

van

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

nick

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

Op 13 mei 1886 werd de 3 October Vereeniging opgericht. Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de vereniging in 2011 is een vaandelroute door de stad (en iets daarbuiten) uitgezet. Via de app komt u niet alleen van alles te weten over het Beleg en Ontzet van Leiden in 1574, maar ook over de herdenking en de viering van het ontzet in de eeuwen daarna.

Prin - ce

van

vaandelroute aPP binnenKort besChiKbaar

nick

van 15

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

van

His

- pan - giën

Heb ick

al - tijt

ghe - eert

van

His

- pan - giën

Heb ick

al - tijt

ghe - eert

nick

van

His

- pan - giën

Heb ick

al - tijt

ghe - eert

23. wilhelmus van nassouwe van

His

- pan - giën

Heb ick

Wilhelmus van Nassouwe Ben ick van Duytschen bloet, Den Vaderlant getrouwe Blyf ick tot in den doot; Een Prince van Oraengien Ben ick vrĳ onverveert, Den Coninck van Hispaengien Heb ick altĳt gheeert.

al - tijt

ghe - eert

Mĳn Schilt ende betrouwen Sĳt ghy, o Godt mĳn Heer, Op u soo wil ick bouwen Verlaet mĳ nimmermeer: Dat ick doch vroom mach blĳven V dienaer t’aller stondt, Die Tyranny verdrĳven, Die my mĳn hert doorwondt.

90 |

www.3october.nl

| 91

LEIDEN ONTSPANJE

feest in de stad: ga met de fiets of met het oPenbaar vervoer! De voorbereidingen op de festiviteiten (waaronder de opbouw van de kermis) beginnen op woensdag 30 september, 4.00 uur. Vanaf de voorbereidingen tot het einde van de viering op 4 oktober zĳn veel wegen in de binnenstad afgesloten. Maak zoveel mogelĳk gebruik van de fiets of het openbaar vervoer. Zo houden we de stad goed bereikbaar. Extra fietsenstallingen Extra fietsenrekken worden geplaatst bĳ de Garenmarkt (achter het appartementencomplex Kruitschip) en op het Stationsplein bĳ het Alphense perron. Ook zĳn de bestaande fietsenstallingen aan de Haarlemmerstraat, station Leiden Centraal (zeezĳde), station Lammenschans en bĳ het Stadhuis geopend. Verkeer Er worden extra verkeersmaatregelen genomen om het verkeer zo goed mogelĳk door de stad te leiden. Omleidingsroute Verkeer dat de weg in de stad moet zoeken, zorgt voor extra problemen. Zeker omdat tĳdens de voorbereidingen van het feest en het feest zelf de capaciteit van het Leidse wegennet beperkt is. Daarom wordt een omleidingingsroute met bewegwĳzering voor het doorgaand verkeer ingesteld. Ook de routes naar de ziekenhuizen worden met extra borden aangegeven. Verkeersregelaars Op kruisingen waar het extra druk is en op plekken waar de verkeerslichten niet werken, worden verkeersregelaars ingezet. Parkeerplaatsen Bĳ zwembad De Vliet en de voetbalverenigingen Lugdunum en U.V.S. zĳn op werkdagen van 7.00 uur tot 17.30 uur parkeerplaatsen beschikbaar. Vanaf deze parkeerplekken kunt u met het openbaar vervoer naar de festiviteiten in de stad. Ook kunt u gebruikmaken van de Morspoort parkeergarage of het parkeerterrein aan de Haagweg op vĳf minuten loopafstand van de binnenstad. Vanaf dit parkeerterrein rĳden om de paar minuten gratis cityshuttles. Om de stad zo goed mogelĳk bereikbaar te houden, vragen we u de auto thuis te laten en op de fiets of met het openbaar vervoer te komen.

92 |

www.3october.nl

NEW PRODUCTIONS PRESENTEERT

FotograямБe: Joris van Bennekom

DE VOORSTELLING DIE GESCHIEDENIS SCHRIJFT

(45 cpm)

RESERVEER SNEL: SOLDAATVANORANJE.NL I 0900-1353 THEATERHANGAAR

IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

| VLIEGVELD VALKENBURG | KATWIJK

IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

EN LAAT ONS HET WERK DOEN! HAAL NA HET 3 OCTOBER FEESTGEDRUIS DE BESTE ADVISEURS IN HUIS.

H B K scherp

www.hbk.eu Hoofdstraat 2, 2351 AJ Leiderdorp t. +31 (0) 71 54 22 720

gps. N 52 9.108, E 4 31.366 e. info@hbk.eu