Дапаможнік "Новыя медыі для НГА"

engaged.by/media Новыя медыі для НГА

Дапаможнік па выніках серыі семінараў

Initiative Mittel- und Osteuropa (InMOE e.V.) Павысіць кваліфікацыю – Дзейнічаць разам – Даць зарад

Ініцыятыва Mittel- und Osteuropa e.V. – гэта аб’яднанне грамадскіх ініцыятыў і маладых людзей з Цэнтральнай і Ўсходняй Еўропы, якія працуюць у сферы адукацыі, культуры, навукі і ствараюць сеткі ў сваёй галіне. Нашыя мэты павысіць кваліфікацыю Мы закладаем і падтрымліваем кваліфікацыю нашых чальцоў. »» дзейнічаць разам Мы прапануем розныя магчымасці для актыўнага супрацоўніцтва нашых чальцоў. Акрамя гэтага, мы выступаем за культурную і моўную разнасцайнасць у Сетцы. »» даць зарад Мы прапануем ідэі па эфектыўнай і інавацыйнай дзейнасці, якая адпавядае патрэбам нашых чальцоў. »»

Мы жадаем рэалізваць гэтыя мэты праз арганізацыю мерапрыемстваў, такіх як ворк-шопы, тэматычныя і арганізацыйныя сустрэчы, узаемныя прапановы і сталыя регіянальныя табліцы. »» стварэнне новых структураў для міжнароднага супрацоўніцтва, напрыклад „Networkers on Tour“. »» Кваліфікацыя спецыялістаў спецыялістамі сеткі. »»

2

У нашым супрацоўніцтве мы лічым важным тое, што… кантакты паміж чальцамі фармуюцца па прынцыпе даверу, разумення, адказнасці, ветлівасці і цярпімасці адно да аднаго. »» усе чальцы інфармаваныя аб дзейнасці, рабочых структурах і аб працэссе прыняцца рашэнняў. »» усе чальцы могуць удзельнічаць у мерапрыемствах і прыняццях рашэнняў аднолькавым чынам. »» абмен ведамі і ўменнямі ўраўнаважаны. »»

Пры дапамозе нашых дзеянняў мы маем намер дасягнуць устойлівых станоўчых вынікаў. www.initiative-moe.de

Прадмова

Дыскутуючы пра сацыяльнае значэнне інтэрнэту, можна хутка прыйсці да высновы, што грошык такі, у ім два бакі: з аднаго боку інтэрнэт дае неабмежаваныя магчымасці для адпачынку ад паўсядзённых праблемаў, і з іншага боку спрыяе дэмакратызацыі цэлых грамадстваў. Пры гэтым вельмі лёгка згубіць з поля зроку тое, што інтэрнэт значна спрыяе сацыяльнай актыўнасці у прыватнасці, напрыклад спартыўныя згуртаванні і згуртаванні для вольнага часу, аўтамабільныя і роварныя клубы, дабрачынныя арганізацыі, аб’яднанні па ахове навакольнага свету, рэлігійныя абшчыны, прафсаюзы і культурныя арганізацыі. Але ж натуральна, што кожная сацыяльная ініцыятыва ў рознай ступені валодае онлайн-кампетэнцыяй, а прафесійная кансультацыя часцяком занадта дарагая для грамадскіх ініцыятываў. Такім чынам у многіх краінах з’явіліся згуртаванні і сустрэчы, на якіх сацыяльна ангажаваныя людзі могуць дачыняцца міжсобку і з зацікаўленымі вэбэкспертамі, дызайнерамі і праграмістамі – напрыклад, нямецкая ініцыятыва SocialBar, беларускі Mediabarcamp і інтэрнацыянальныя Social Innovation Camps.

Тым часам ужо мінула шэсць паспяховых семінараў, вынікі якіх зафіксаваныя ў гэтай брашуры. Акрамя гэтага брашура інфармуе пра інструменты, якія могуць дапамагчы грамадскім дзеячам больш цікава аформіць свае вэбсайты і такім чынам лепш данесці свае памкненні. Мы спадзяемся, што і тыя недзяржаўныя арганізацыі, якія не змаглі прыняць удзел у праекце, атрымаюць ад гэтага выгоды. Асобная падзяка Табіясу Вайману – без ягонага крытычнага стаўлення, ягоных ведаў у вобрасці сацыяльных медый і ягонага нястомнага ўдзелу гэты праект быў бы немагчымы. А таксама я ўдзячная Tola Вашчук, на чыю падтрымку я магла разлічваць у любы час. Яшчэ хачу падзякаваць супрацоўнікам міжнароднага адукацыйнага цэнтру (IBB) у Дортмундзе, якія давалі парады на працягу ўсяго праекту. Сабрына Бабоўскі, ініцыятыва Mittel- und Osteuropa Спасылкі: bit.ly/qgsNUv | www.socialbar.de | re-publica.de | mediabarcamp.com | www.sicamp.org

Натхненыя гэтымі рухамі мы ў 2009 годзе падалі заяўку на серыю семінараў engaged.by/media у праграму падтрымкі Беларусі. engaged.by/media мусіла стаць адным з онлайнпатэнцыялаў беларускіх няўрадавых грамадскіх арганізацый (НГА) праз сувязь з нямецкімі і тутэйшымі інтэрнэт-экспертамі, і пры гэтым спрыяць абмену досведам паміж арганізацыямі. Імпульс для праекту паступіў ад ініцыятывы Mittel- und Osteuropa, але ў першую чаргу шляхам дыялогу з Ланай Руднік і Вітаўтам Руднікам з он-лайн газеты “Твой стыль”, адна ідэя ператварылася ў канкрэтны праект для беларускага грамадства.

3

Відэа для НГА Як няўрадавыя грамадскія арганізацыі (НГА) могуць выкарыстоўваць відэа ў сваёй працы: Здымаць сведчанні людзей Здымаць справаздачы пра сваю працу »» Здымаць інтэрв’ю (з сваім кіраўніком, супрацоўнікам, ці людзьмі, з якімі працуе НГА) »» Здымаць цікавыя падзеі »» Здымаць апытанне людзей на вуліцы »» Здымаць відэазвароты і г.д. »» »»

Што мінімальна патрэбна для таго, каб здымаць відэа? »» відэакамера ці фотаапарат для здымкі »» камп’ютар з усталяванай на ім праграмай для мантажу »» доступ да інтэрнэту каб выставіць туды відэа

4

На што можна здымаць відэа?

Плюсы

Мінусы

На мабільны тэлефон

Незаўважны, не кідаецца ў вочы Лёгкі

Дрэнная якасць відэа і гуку Могуць узнікнуць складанасці пры мантажы адзнятага відэа

На фотаапарат

Недарагі Лёгкі Практычны (можна лёгка схаваць, не выклікае падазрэнняў)

Не заўсёды добрая якасць здымкі Не заўжды можна лёгка наблізіць выяву Можа не вельмі якасна запісваць гук, асабліва здаля Могуць узнікнуць складанасці пры мантажы адзнятага відэа

На відэакамеру, якая запісвае на dvd

Плюсаў няма

Dvd лёгка драпаецца, змяшчае мала відэа, яго не заўжды можна перазапісаць. Карацей, такую камеру лепей не набываць у любым выпадку.

На відэакамеру, якая запісвае на ўбудаваны жорсткі дыск

Можна лёгка і хутка скідаць відэа з камеры на кампутар

Нельга запісаць відэа працягласцю большай, чым дазваляе дыск, і замяніць дыск на запасны таксама немагчыма. Такая камера досыць адчувальныя да падзенняў, сутрасенняў, дыск можа лёгка зламацца.

На відэакамеру, якая запісвае на флэшку

Можна лёгка і хутка скідаць відэа з камеры на кампутар Можна мяняць флэшкі, калі яны цалкам “забіваюцца” відэа, такім чынам, калі маеце дастатковую колькасць флэшак, можна неабмежавана запісваць відэа на камеру.

У залежнасці ад віду камеры можа быць досыць складна мантаваць відэа, калі яно было моцна “сціснутае” кампутарам камеры. Флэшкі павінны быць вялікага памеру, а яны адносна нятанныя.

На відэакамеру, якая запісвае на касету miniDV

Добрая якасць відэа Можна мяняць касеты, калі яны цалкам “забіваюцца” відэа Відэа вельмі лёгкае ў мантажы, не патрабуе магутнага камп’ютара

Відэа на камп’ютар даводзіцца пераганяць у рэжыме рэальнага часу – то бок, займае перагонка 1 гадзіны відэа роўна 1 гадзіну. У камп’ютары для перагонкі відэа павінен быць порт FireWire, а таксама трэба мець дрот FireWire для перагонкі відэа. (перад тым, як купляць дрот, спраўцеся ў камп’ютарнай краме, ці падыйдзе ён вам, бо яны бываюць некалькіх тыпаў).

Пры выбары камеры важна ўлічваць: каб у камеры быў стабілізатар, найлепей, не лічбавы, а аналагавы. Гэта дапаможа зрабіць карцінку больш стабільнай »» каб быў уваход для падключэння знешняга мікрафона. З яго дапамогай можна будзе здымаць больш якасныя інтэрв’ю »»

Дадатковыя прылады для камеры, якія могуць палепшыць якасць здымкі, зрабіць яе больш зручнай:

Для кампазіцыі аб’ектаў у кадры выкарыстоўвайце “правіла трацінаў”: Падзяляйце экран візуальна на “траціны”, і галоўны аб’ект размяшчайце не ў сярэдзіне экрана, а на перасячэнні лініяў:

Удалая кампазіцыя:



Меней удалая кампазіцыя:

»» Штатыў »» Знешні мікрафон (каб можна было апытваць людзей) »» Дадатковы акумулятар (для працяглых здымак на выездах) »» Касеты ці флэшкі

Пры здымцы важна рабіць наступнае: »» Стабілізуйце камеру! Чым больш стабільная камера, тым больш якаснай выглядае карцінка. Калі камера трасецца, прыгожай карцінкі не атрымаецца. Дарэчы, відэа, знятае нерухомай камерай, нашмат больш якасна выглядае ў інтэрнэце, чым відэа, знятае рухомай камерай. »» Каб стабілізаваць камеру, стаўце яе на штатыў. Калі штатыву няма, то стаўце камеру на любую трывалую плоскасць, ці нават проста здымайце, прыціснуўшы рукі лакцямі да цела, каб самім выконваць ролю стабілізатара для камеры. »» Намагайцеся не здымаць “на хаду”. »» Як мага меней здымайце “наезды”, “ад’езды” і панарамы. Калі ўжо вы вырашылі здымаць панараму, то пачынайце яе з нерухомай камеры і заканчвайце нерухомай камерай, каб было ўражанне таго, што рух пачаўся і скончыўся. Інакш рух камеры будзе выглядаць абарваным. Лепей не здымаць панарамы з вуглом шырэйшым за 60° »» Як мага меней рухайце камерай, здымайце так, нібыта вы робіце “працяглыя фотаздымкі” »» Час ад часу змяняйце планы здымкі – напрыклад, паздымалі чалавека ад галавы да плячэй у кадры нейкі час, пасля паздымайце яго твар, а пасля – вочы. І – зноў ад галавы да плячэй. Потым пры мантажы вам будзе лёгка камбінаваць гэтыя кадры, каб відэа было больш разнастайным. »» Час ад часу можна змяняць ракурс здымкі, але тут галоўнае не перабольшыць. »» Перабольшыць з ракурсамі – гэта калі вы ўвесь час здымаеце чалавека вышэй ці ніжэй за ўзровень яго вачэй. Лепей так не рабіць. Лепей здымаць чалавека, трымаючы аб’ектыў на адным узроўні з яго вачыма. »» Не рабіце гучных каментароў пад час здымкі, бо яны таксама запішуцца і вам вельмі складана ці ўвогуле немагчыма будзе іх “выразаць”. »» Не “разразайце” межамі кадра людзей па сачляненнях (там, дзе часткі цела спалучаюцца адна з адной – падбароддзе, аснова шыі, падмышкі, локці, калені, ступні.

Калі вы здымаеце інтэрв’ю, то суразмоўца павінен глядзець не ў камеру, а крыху ўбок: 

Але не забывайцеся пры гэтым даць чалавеку прастору на экране, каб ён у яе гаварыў Удалая кампазіцыя: 

Няўдалая кампазіцыя:

А вось вы здымаеце не інтэрв’ю, а прамы зварот да гледачоў, то чалавек у кадры мусіць глядзець у камеру, каб быў “кантакт вачыма” з аўдыторыяй: 

Таксама сачыце за тым, каб у чалавека з галавы нічога не “тырчала” ў кадры (напрыклад, тэлеграфны слуп, на фоне якога зняты чалавек): Калі вы адзнялі відэаматэрыял, перанеслі відэа на камп’ютар, надыходзіць час рабіць мантаж.

5

Мантаж – гэта працэс, пры якім з кавалачкаў відэа вы складаеце гісторыю ці размову. Галоўны прынцып мантажа – зрабіць так, каб нішто ў відэа не рэзала вока, і каб само відэа было не задоўгім і не занадта кароткім, найбольш поўна і дакладна раскрывала тэму.

Куды выстаўляць відэа:

Мантаж можна рабіць з дамапогай такіх праграмаў: Windows Movie Maker – праграма, якая стаіць у камплекце Windows. Яна досыць прымітыўная, але і ў ёй можна рабіць неблагі мантаж.

Adobe Premiere – больш складаная праграма, у якой можна рабіць высокаякасныя відэа. Таксама відэа можна мантаваць любой іншай праграмай для відэамантажу

Відэа можна заліваць відэа і непасрэдна ў сацыяльныя сеткі, напрыклад, на Facebook. Аднак у гэтым выпадку яго больш складана будзе распаўсюджваець сярод тых карыстальнікаў інтэрнэту, якія сацыяльнымі сеткамі не карыстаюцца.

6

Найперш можна параіць сайт – YouTube.com бо ён мае найбольшую аўдыторыю сярод канкурэнтаў і вялікую сетку карыстальнікаў.

Таксама не саромцеся дасылаць спасылку на відэа на медыйныя інтэрнэт-сайты, многія з іх ахвотна перастаўляюць відэа, калі лічаць іх цікавымі.

Паміж „Kiss“ i „Maya“ Эрык Тукаў Як графік я часта супрацоўнічаю з некамерцыйнымі арганізацыямі і ствараю візуальнае суправаджэнне для іхніх кампаній. Зноў і зноў падчас пошуку малюнкаў для кампаній я прыходжу да пытання: “Мусіць усё быць як мага прасцей – ці я мушу ісці да такой ступені, пакуль гэта яшчэ будзе прымацца?” (Усё далейшае было б чыстай вады самарэалізацыяй ці як мінімум выходзіла б за кола задачаў ужытай графікі). Абрэвіятура „Kiss“ паходзіць з інфарматыкі і расшыфроўваецца „Keep it simple and stupid“ 1 ці крыху прыгажэй „Keep it simple and smart“ 2, а ў рэкламе азначае, што карцінка мусіць перадаць паведамленне за тры секунды.

Maya – таксама абрэвіятура, паходзіць з дызайну прадукцыі і азначае магчымую супрацьлегласць да „Kiss“ і расшыфроўваецца “Most advanced, yet acceptable“, што можна растлумачыць наступным чынам: “Ідзі так далёка, наколькі гэта будзе прынята”. У графіцы гэта азначае, што ад гледача можна патрабаваць столькі, колькі дазваляе ягоная ўвага. Пошук патрэбнай выявы для кампаніі – рух паміж двума квартэтамі літараў „Kiss“ i „Maya“. Часцяком графіка мусіць перадаваць праблематыку ва ўсё ейнай складанасці, так што мы насамрэч атрымліваем праблему і рашэнне з першага погляду, але так атрымліваецца рэдка. Часта карцінкі настолькі перагружаныя, што яны ў сваёй закаханасці ў дэталі непрыкметна абмінаюць увагу. З іншага боку знаходзіцца рэдукцыя, якая толькі магчымая, для таго каб быў пададзены сігнал аб праблеме. Гэта часта прыводзіць да рэпрадукцыі нелюбімых клішэ, напрыклад, выява тоўстага прадпрымальніка з цыгарай, якую кожны зразумее як сінонім да злога капіталіста – але ж яна абмінае праблему, працуе з клішэ і звязаная са светам, дзе яшчэ нібыта існуюць “свінні” і “людзі”. Патрабаванне палітычнай графікі – зноў і зноў шукаць эмансіпацыйныя выявы, павялічваць разумовую прастору, дайсці да межаў – і заставацца прыдатнай для разумення, рэпрадуцыраваць без скарочаных выяваў.

Канечне кожны адразу разумее, што калі на плакаце знізу ўверх у фотакамеру глядзіць маленькае чорнае дзіця, то гаворка ідзе аб дапамозе, так мы настроеныя. Але гэта ўсё яшчэ каланіяльны погляд, зверху ад “дарослага” еўрапейца на “каляровага” дзіцёнка, які прадстаўляе цэлы кантынент, у якога такім здымкам адбіраецца самасцвярджэнне і за тым самасвядомасць. Трэба шукаць новыя выявы! У прафесійных развітапалітычных кантэкстах выява сумнага “каляровага” дзіцёнка ўжо, на шчасце, выцеснілі з арэны. Шукаюцца новыя выявы, новыя стратэгіі, насуперак веданню, што вялікія сумныя дзіцячыя вочы ўсё яшчэ найлепш дзейнічаюць на спонсараў. Але ж якая карысць ад спонсарскіх грошай, калі пры гэтым замацоўваюцца пануючыя адносіны? Сіла здымку (яшчэ) падступнейшая за сілу слова, бо ён стварае эмоцыі, якія мы не адразу можам заўважыць і вызначыць, такім чынам мы выдаем сябе яму, бо ня ведаем, як абараніцца. Таму выяву неабходна выбіраць так жа рупліва, як і слова. Пошукі пэўнага эмансіпацыйнага „Kiss“ ці моцнага „Maya“ вартыя часу і энэргіі.

Campact: кампанія супраць генамадыфікаваных прадуктаў „Kiss“: Выява генамадыфікаванай кукурузы на плакатах с адценнем гвалту, з першага погляду зразумела, што генныя тэхналогіі маюць небяспечную “выбуховую моц”.

Campact: кампанія супраць уяўлення атамнай энэргіі ў якасці “тэхналогіі маста” (пераходнай тэхналогіі) „Maya“: У сувязі з паняткам “тэхналогіі маста” з’явіўся “танк на мосце”, які з пэўнай іроніяй называе атамную энэргію састарэлай,

1

Успрымай проста і па-дурному.

неэластычнай і, ў рэшце рэшт, гвалтоўнай тэхналогіяй.

2

Рабі проста і з розумам.

7

Дадзеныя – паліва для журналістыкі

Па-другое, Галаваты сам прымяніў гэтую тэорыю і кіраваў стварэннем службы “Everyblock” 4 . Гэта паказальны праект так званых гіперлакальных паслугаў, якія падаюць інфармацыю пра горад, уключаючы блокі дамоў і асобныя вуліцы. Большая частка інфармацыі была ўзятая з рэсурсаў з адкрытым доступам.

Ларэнц Мацат

Па-трэцяе, практыка паказала, наколькі Галаваты меў рацыю: data-driven-журналістыка, ці інфармацыйная журналістыка, стварыла сабе паспяховую кар’еру з 2009 году. Брытанскі штодзённік „Guardian“ распачаў тады інфармацыйны блог 5 . Стваральнікі былі здзіўленыя, наколькі запатрабаванымі сталі інфармацыйныя паведамленні, што адлюстроўвалі актуальныя падзеі дня. З цягам часу была створаная асобная ўстанова „Data” 6 . Таксама ў 2009 годзе новаабраны прэзідэнт ЗША Барак Абама паведаміў аб сваёй дырэктыве адкрытага ківання. І такім чынам ён спрыяў неймавернаму развіццю тэндэнцыі адкрытай інфармацыі, якая ахапіла ўвесь свет. Пасля таго, як ўлетку мінулага году Вікілікс (Wikileaks) пры дапамозе некаторых партнёраў апублікавала ваенныя нататкі з Афганістану 7 , настаў пераломны момант для інфармацыйнай журналістыкі. Упершыню сабраная інфармацыі стала цэнтрам медыйных інтарэсаў. І гэтая інфармацыя была даступная чытачам на онлайн-рэсурсах у розных формах 8 . Такім чынам, акрамя тэксту, гуку і выявы з інфармацыйнай журналістыкай з’явіўся новы інтэрактыўны фармат апавядання. Мал. 1: Онлайн-газета “Texas Tribune”: людзі наведваюць сайт дзеля інфармацыі

Iнфармацыя – гэта сыравіна. Гэтае меркаванне стала ўжо крылатым выразам, прыкладна з тых часоў, калі адмыслоўца па рэкламе Майкл Пальмер напісаў у 2006 годзе: “Інфармацыя – гэта новая нафта 1 ”. Пад гэтай метафарай Пальмер меў на ўвазе, што неапрацаваная інфармацыя ня мае ніякае каштоўнасці. Толькі калі яна будзе апрацаваная, з яе паўстаюць карысныя прадукты, такім жа чынам, як з нафты робяць пластмасу, угнаенні ці бензін. У тым жа годзе амерыканскі журналіст і праграміст Адрыян Галаваты напісаў артыкул пад назвай “Сайты газетаў мусяць змяніцца карэнным чынам 2 ”. Ён мяркуе, што газеты і іншыя СМІ мусяць канцэнтраваць сваю ўвагу ня толькі на гісторыях. Яны мусяць разглядаць як мага больш інфармацыі з пункту гледжання таго, як ейны змест можна аформіць у выглядзе структуры, то бок у базах дадзеных. Такім чынам, з цягам часу гэтыя гісторыі могуць прынесці больш выгодаў. Таму што такія структураваныя дадзеныя могуць быць звязаныя з іншымі базамі дадзеных, што паспрыяе аўтаматызаванаму пошуку. І зноў жа пры дапамозе такіх дадзеных можа палепшыцца асартымент публіцыстычных прапановаў – апрацаваныя дадзеныя як угнаенне для медыяльнага поля. Ідэі Галаваты важныя па трох прычынах: па-першае, ён дасведчанны ў тэхналагічных аспектах. У свае 30 гадоў ён з’яўляецца адным з праграмістаў платформы “Джанга 3 ” – інструментальны асяродак для папулярнай мовы праграмавання “Пітон”, які дае магчымасці для хуткай апрацоўкі дадзеных. Дарэчы, “Джанга” быў створаны ў IT-аддзеле адной газеты.

8

Гэты інтэрактыўны фармат сапраўды можа быць адной з найважнейшых перавагаў для онлайн-журналістыкі, як паказвае прыклад Texas Tribune 9 . Дадзены журналісцкі праект, які існуе два гады і мае фондавае фінансаванне, у сваім інфармацыйным ведамстве фіксуе большасць сваіх наведнікаў 10 , агулам больш за 250 000 за месяц. Тут можна знайсці больш за 50 інтэрактыўных прыладаў, якія інфармуюць аб адукацыі альбо аб дзейнасці палітыкаў. Усе дадзеныя ўзятыя з адкрытых рэсурсаў. Ня толькі фармат, але і сама інфармацыя можа стаць бізнэсмадэллю для онлайн-журналістыкі. Інфажурналісты Нікалас Кайзер-Брыль, Мірка Лорэнц і Джордж МакДжы ў гэтым упэўненыя. У сваім артыкуле “Медыякампаніі мусяць стаць цэнтрамі дакладных дадзеных 11 ” яны сцвярджаюць, што онлайн-медыі могуць утварыць парадыгму інфармацыйных пунктаў. Газеты і парталы навінаў як незалежныя стваральнікі інфармацыйных паведамленняў могуць стаць службамі, якія наўпрост пастаўляюць карыстальнікам дадзеныя па інтарэсах і запытах. Да чаго прывядзе гэтая з’ява, пакуль невядома. Пра тое, што развіццё дыгіталізацыі і аўтаматызацыі змяняе журналістыку, сведчаць першыя спробы “робатажурналістыкі” 12 . Таксама зразумела, што базы дадзеных увесь час павялічваюцца, таму што ўсё больш кіраўніцтваў і адміністрацый вырашаюць падзяліцца сваімі ведамі. Гэта натуральны працэс, журналістыка ня мусіць баяцца гэтага патоку інфармацыі. Такім чынам можна паспрыяць развіццю ідэі, аб якой ужо даўно марыць Цім Бэрнэрс-Лі. Заснавальнік сусветнай сеткі (World Wide Web) шмат гадоў таму сфармуляваў сваё бачанне набору дадзеных, звязаных міжсобку, – семантычная сетка 13 . Гэтая

сетка складаецца з дадзеных, захаваных ва URI-фармаце, узаемазвязаных паведамленняў, і Бэрнэрс-Лі мае спадзеў, што яна можа стаць якасным крокам для інфармацыйнай інфраструктуры інтэрнэту. Ён не сумняецца, што інфармацыя стане палівам для журналістыкі, і раіць 14 : “Журналісты мусяць зрадніцца з інфармацыяй”.

Паказальны прыклад: мапа самалётнага шуму У Берлін-Шонэфельдзе паўстае новы Інтэрнацыянальны Аэрапорт Берлін-Брандэнбург (BBI). Гэтая падзея зноў стала тэмай дыскусій, як толькі стала вядома, што накірункі ўзлётаў і пасадак самалётаў былі змененыя. Мапа самалётнага шуму 15 нямецкага штодзённіка „TAZ“ наглядна адлюстроўвае, якое гэта мае значэнне для насельніцтва. Наш трэнер Ларэнц Мацат быў адным са стваральнікаў гэтай мапы, якая мусіць служыць паказальным прыкладам для нас, як працуе “Інфажурналістыка”. За падобны праект, дзе ён наглядна ілюструе, якім чынам нямецкая дзяржава можа адсачыць сваіх грамадзянаў да метру і хвіліны пры дапамозе мабільных і інтэрнэт-дадзеных, ён нядаўна атрымаў прэстыжную журналісцкую ўзнагароду. У сваім блогу ён распавядае гісторыю стварэння мапы самалётнага шуму.

Незадаволенасць шумам, якую прынясе новы аэрапорт ВВІ на поўдзень ад Берліну, расце з мінулага верасня. У гэтай супярэчлівай сітуацыі важную ролю адыгрывае збор інфармацыі: геададзеныя – маршруты палётаў – і лічбы – меркаваны ўзровень шумавых перашкодаў. Указаць на мапе маршруты даволі проста, але ж шум – зусім іншая справа. Разуменне гуку ў пэўнай ступені суб’ектыўнае. Такім чынам, новы аэрапорт будзе для кагосьці ў большай, для кагосьці ў меншай ступені ўплываць на лад жыцця. Таму гэтая тэма служыць нагодай для эмацыйнага ўсплеску. Таму і з’явілася ідэя, прадставіць самалётны шум у зразумелым выглядзе, кіруючыся наяўнымі фактамі. Мэпінг дадзеных па месцах, то бок стварэнне мапы, мусіў – як мы спадзяваліся – зрабіць абстрактныя лічбы ў табліцах больш зразумелымі. Так нямецкі штодзённік “TAZ“, які змясціў гэтае дастасаванне на сваім вэб-сайце, цікавілі два аспекты: тэма будзе актуальная яшчэ ня менш за год, таму што Нямецкая служба бяспекі палётаў (DFS) яшчэ ня скончыла планаванне маршрутаў. А таксама не апошнюю ролю гэта падзея мусіла адыграць у перадвыбарчай барацьбе за месцы ў берлінскім зямельным парламенце. Такім чынам, мапа мусіла ўвесь час абнаўляцца, таму што яшчэ з’явіцца не адзін план-накід самалётных маршрутаў і не адно даследванне шуму. Адна з задач мапы – служыць як «нажыўка» для спасылак (т.зв. „link bait“): пэўныя сайты, якія маюць вялікую колькасць наведнікаў, могуць змяшчаць спасылку на мапу, і такім чынам прывабіць аўдыторыю, якая сайт газеты звычайна не наведвае. Гэтыя развагі прыводзяць таксама да думкі, звязаць патрэбныя па тэме артыкулы з іконкамі на карце, размеркаваных згодна з месцазнаходжаннем.

Мал. 3: У першым накідзе прадугледжаная функцыя запаволенага прагляду

Мал. 2: Гатовая мапа

1

http://bit.ly/pyA5R7

2

http://www.holovaty.com/writing/fundamental-change/

3

http://de.wikipedia.org/wiki/Django_(Framework)

4

http://everyblock.com/

5

http://www.guardian.co.uk/news/datablog

6

http://www.guardian.co.uk/data

7

http://www.guardian.co.uk/world/the-war-logs

8

http://bit.ly/rcbHZJ

9

http://www.texastribune.org/library/data/

10

http://bit.ly/o7ZwFS

11

http://bit.ly/p28AAE

12

http://bit.ly/nAefan

13

http://bit.ly/nmIb4F

14

http://bit.ly/p321Z2

15

http://www.taz.de/1/berlin/fluglaerm-bbi/

9

Ужо першая з’ява, з якой мы пачалі, паказала сябе неперадавальнай. Вельмі хацелася б сумясціць у інтэрактыўным фармаце рух самалётаў і адпаведныя шумавыя перашкоды на працягу дня (праз запаволены прагляд, гл. мал. 3). Для кожнага асобнага самалёту меркавалася пазначаныць шум, які ён стварае. Актуальны расклад руху самалётаў адносна вялікіх нямецкіх аэрапортаў можна адсачыць онлайн праз адмысловы сервіс службы бяспекі палётаў 16 , а таксама занатаваць, замаляваць у банку дадзеных. Але ж складаней за ўсё аказалася падлічыць, колькі шуму стварае адзін самалёт. Акрамя таго трэба ўлічваць наступныя фактары: від рухавікоў і іхнюю колькасць, хуткасць, кірунак ветру і вышыню палёту. Існуюць розныя інструкцыі, як вызначыць гучнасць самалётнага шуму, а таксама мадэлі падлікаў і адмысловыя праграмы, якія гэта ажыццяўляюць. Але ж у пастаўленых часавых і грашовых абмежаваннях неабходная распрацоўка тэмы і набыццё патрэбных праграмаў альбо наём акустыка/інжынера былі немагчымыя.

Мал. 4: Накід адлюстроўвае інтэрфейс карыстальніка, шумавую паверхню і пошук месцаў

У межах даследвання высветлілася, што прыдатнай базай для альтэрнатыўнага падыходу з’яўлецца прагноз міністэрства інфраструктураў. Для даследвання таксама была патрэбная размова з кімсьці адказным за праект. А яшчэ патрабавалася прачытаць безліч сухіх інструкцыяў па вылічэнні самалётнага шуму, наведаць мноства сайтаў грамадскіх ініцыятываў і г.д. Атрыманая такім чынам інфармацыя прывяла да думкі адмовіцца ад дынамічнай і выкарыстаць статычнай карцінай узроўняў шуму і ізапаверхні. Так быў пракладзены шлях для выкарыстання javascript замест flash, што дазволіла праглад на iPad (у дызайне інтэрфесу карыстальніка мусіць быць улічанае дотыкавае кіраванне планшэтам). Каб у пэўнай ступені спрасціць разлікі мы вырашылі не ўлічваць рэйсы вінтавых самалётаў, таму што яны будуць складаць толькі 10-ю частку ўсіх самалётаў у новым аэрапорце (і ўвогуле яны цішэйшыя за рэактыўныя). Да таго ж дадзеныя аб вышыні маршрутаў не ўказваюцца ў саміх мапах, каб пазбегнуць “перагрузкі”. Тым ня менш вышыня палётаў з’яўляецца адным з важнейшых крытэраў у даследванні, хто найбольш пакутуе ад шуму, і, каб агучыць гэтыя дадзеныя, мы вырашылі скласці дадатковы інфаграфік (мал.5).

Мал.5: Дадатковы графік адлюстроўвае вышыню палётаў

Наступнай часткай працы было даследванне адмысловага алгарытму, які дазваляе падлічыць пазначаныя ізапаверхні; а таксама вызначыць экстрапаляцыю дадзеных аб шуме. Такім чынам стала магчымым задаць канкрэтнае месца, каб карыстальнік мог атрымаць шумавы прагноз для пэўнага пункту – важны інтэрактыўны фактар (галоўнае слова “гіперлакальны”) і паслуга, якая мусіць зацікавіць уладальнікаў будоўляў. Актуальныя дадзеныя, прыведзеныя другім шэрагам на мапе, каб паказаць шумавыя перашкоды ў пэўны момант, ня маюць вялікага значэння і таму недапрацаваныя, што яшчэ абумоўлена недастаткам звестак. Пры наяўнасці адпаведных акустычных праграмаў цалкам магчыма атрымаць больш дадзеных (прадпрыемства “Берлінскі аэрапорт” мае такую інфармацыю ва онлайн-фармаце, але ж да ўсе аўтарскія правы на яе абароненыя). Пры дапамозе актуальных дадзеных мапа шуму становіцца больш нагляднай, а дзякуючы „слядам” ад самалётаў маршруты выглядаюць ідэальна-тыповымі, насамрэч рух самалётаў не будзе з імі супадаць. Увогуле працэс даследвання быў даволі арганічным. Правяраліся характарыстыкі і ствараліся новыя, рабіліся перастаноўкі. Даследванне крыху нагадвала вандроўку па лязу нажа: складанасць, зручнасць выкарыстання, нагляднасць. Нам стала зразумела: Тэму самалётнага шуму і маршрутаў няблага было б распрацаваць у фармаце 3D, варта толькі зірнуць на сімулятар самалётаў ад Google Earth (мал.6).

Мал.6: узровень гуку ў выглядзе “гукавай гары” у Google Earth

У якасці інструментаў таксама выкарыстоўваліся: Excel, Abbyy (OCR-праграма), Google Earth (для самалётных маршрутаў), Illustrator (інфаграфік).

16

10

http://bit.ly/oXX63p

Как Обойти Интернет Цензуру Отрывки из книги: https://www.howtobypassinternetcensorship.org/ru.html

БЫСТРЫЙ СТАРТ Интернет подвергается цензуре в тех случаях, когда отдельные лица или группы людей, контролирующие сеть, закрывают доступ пользователей сети Интернет к определенным видам инф ормации или отдельным сервисам. Цензура Интернета различна по ф орме. Например, правительственные структуры могут блокировать обычные почтовые сервисы для того, чтобы принудить своих граждан пользоваться почтовым сервисом, находящимся под контролем государства, который может легко быть подвержен мониторингу, ф ильтрации или отключению. Родители могут контролировать доступ своих маленьких детей к инф ормации. Университет может закрыть доступ на Facebook из университетской библиотеки. Владелец Интернет каф е может заблокировать ф айловый обмен по сетям P2P. Авторитарные правительства могут подвергать цензуре доклады о нарушении прав человека или о последних подтасованных результатах выборов. Существует множество точек зрения о легальности или нелегальности этих ф орм цензуры.

ОБХОД ЦЕНЗУРЫ Обход цензуры – это действие, направленное на получение доступа к инф ормации или сервису, блокированному в данном местоположении. Существует множество способов получения блокированного контента, но почти все инструменты обхода Интернет цензуры работают по одному принципу. Они связывают ваш браузер через посреднический компьютер, называемый прокси, который: Расположен в стране, где нет Интернет цензуры; Не был заблокирован в вашей стране; Настроен на получение и передачу данных, запрашиваемых пользователями такими же, как вы.

БЕЗОПАСНОСТЬ И АНОНИМНОСТЬ Имейте в виду, что нет идеального инструмента, подходящего для вашей конкретной ситуации. Различные инструменты обеспечивают различные уровни безопасности, но технология не может устранить ф изический риск, которому вы себя подвергаете, противостоя людям во власти. Эта книга содержит несколько глав, посвященных объяснению того, как работает сеть Интернет, это знание важно для понимания того, как обеспечить свою безопасность при обходе цензуры в сети.

СУЩЕСТВУЕТ МНОЖЕСТВО ВАРИАНТОВ Некоторые инструменты взаимодействуют только с вашим веб браузером, в то время как другие могут работать с несколькими программами одновременно. Эти программы, возможно, будет необходимо настроить на отправку и получение Интернет траф ика через прокси. Имея в запасе немного терпения, вы можете уладить всё это, не устанавливая никакого программного обеспечения на ваш компьютер. Обратите внимание, что инструменты, которые получают содержание веб страниц для вас, могут отображать содержимое сайта некорректно. Некоторые инструменты используют несколько промежуточных компьютеров, чтобы скрыть ф акт посещения блокированного сервиса. Это позволяет также скрыть вашу деятельность в сети даже от поставщика инструмента обхода цензуры, что зачастую является важным ф актором для обеспечения анонимности. Инструмент может самообучаться в случае блокировки использованного вами ранее прокси-сервера, в результате чего вы автоматически будете подключены к альтернативному прокси-серверу. В идеале весь запрашиваемый, получаемый и отправляемый траф ик шиф руется, чтобы защитить его от надоедливых глаз (вашего провайдера). Но выбор подходящего инструмента для вашей конкретной ситуации почти всегда не самое важное решение, которое вам нужно принять, когда речь зайдет о получении доступа к контенту или о создании контента, принимая во внимание Интернет цензуру. И хотя дать конкретный совет по таким вопросам сложно, крайне важно уделить некоторое время и обдумать разные аспекты контекста вашей ситуации, такие как: »» как, когда и где вы намериваетесь использовать эти

инструменты;

»» кто может быть заинтересован в том, чтобы не дать вам

делать то, что эти инструменты позволяют делать;

»» насколько сильно организации или отдельные лица

противодействуют использованию данных инструментов;

»» какие ресурсы для достижения своей цели они имеют в своем

распоряжении, вплоть до (и включая) насилия.

ДОСТУП КО ВСЕМ БЛОКИРОВАННЫМ ВЕБ САЙТАМ И ПЛАТФОРМАМ Ultrasurf – это бесплатный прокси инструмент для операционной системы Windows, который можно скачать здесь: http://www.ultrareach.com/. Скаченный zip-ф айл нужно распаковать, нажав на него правой кнопкой мыши и выбрав „Распаковать...“. Появившийся теперь exe-ф айл можно запустить (даже с USB диска в Интернет каф е) без установки. 

UltraReach

11

Программа Ultrasurf автоматически подключается и запускает браузер Internet Explorer, который вы теперь можете использовать для подключения к заблокированным сайтам.

ОБХОДИТЕ ФИЛЬТРЫ И ОСТАВАЙТЕСЬ АНОНИМОМ В СЕТИ ИНТЕРНЕТ Сеть Tor – это сложная сеть прокси серверов. Это программа с открытым кодом, разработанная в первую очередь для предоставления анонимного доступа в Интернет, но это также и отличный инструмент для обхода цензуры. Пакет программ Tor Browser Bundle для Windows, Mac OS X и GNU/Linux можно скачать с сайта: https://www.torproject.org/download/download.html. en. Если сайт проекта torproject.org заблокирован, вы можете найти другие возможности для скачивания, набрав «зеркало tor» в вашем любимом поисковике или отправив сообщение на адрес электронной почты gettor@torproject.org укажите слово «help» в теле письма.

При двойном щелчке по скаченному ф айлу, он разархивируется в указанную вами папку. Она может находиться и на USB диске, который вы сможете использовать даже в Интернет каф е. Затем вы можете запустить Tor щелчком по кнопке «Запустить Tor Browser». Но прежде убедитесь, что другие приложения Tor или Firefox не были запущены ранее. Через несколько секунд Tor автоматически запустит специальную версию браузера Firefox с тестовой веб страницей. Если вы видите текст зеленого цвета «Поздравляем. Ваш браузер настроен на использование Tor.», вы можете использовать браузер, включая открывшееся окно, чтобы открывать заблокированные веб сайты.

траф ик, но он может идентиф ицировать ваше подключение к VPN. Учитывая, что множество международных компаний используют технологию VPN для обеспечения безопасного доступа к своим удаленным оф исам, очень маловероятно, что технология VPN будет заблокирована целиком.

Hotspot Shield Простым способом начать освоение технологии VPN – это начать использовать сервис Hotspot Shield. Сервис Hotspot Shield – это бесплатное (но коммерческое) VPN решение, доступное для операционных систем Microsoft Windows и Mac OS X. Для установки программы Hotspot Shield вы должны скачать программное обеспечение с сайта: https://www.hotspotshield. com. Размер файла составляет около 6MB, таким образом, на медленном dial-up соединении скачивание займет около 25 минут, возможно, больше. Чтобы установить программу, двойным щелчком мыши запустите скаченный ф айл и следуйте инструкции мастера по установке программы. Когда установка закончена, запустите Hotspot Shield с помощью иконки «Hotspot Shield Launch», расположенной на вашем Рабочем столе или через папку «Программы > Hotspot Shield». Окно браузера, установленного в качестве браузера по умолчанию, откроется и отобразит страницу статуса, на которой будут отображены различные стадии подключения, такие как «Аутентиф икация» и «Присвоение IP адреса». После подключения клиентская программа Hotspot Shield перенаправит вас на стартовую страницу. Нажмите на кнопку „start“, чтобы начать работу.

НАПРАВЛЯЙТЕ ВЕСЬ ВАШ ИНТЕРНЕТ ТРАФИК ЧЕРЕЗ ШИФРОВАННЫЙ ТУННЕЛЬ Если вы хотите получить доступ к сервисам сети Интернет, выходящим за рамки веб, таким как электронная почта через программу почтовый клиент (Outlook или Thunderbird), простым и безопасным способом сделать это является использование виртуальной частной сети (англ. Virtual Private Network, VPN). Технология VPN позволяет шиф ровать и передавать весь Интернет траф ик между вами и другим компьютером по туннелю, таким образом, различные виды траф ика не только выглядят для подслушивающего однообразно, они еще и защищены шиф рованием так, что никто на пути не может перехватить данные. Во время активного подключения к сети VPN, ваш Интернет Сервис Провайдер не будет видеть ваш

12

Для отключения сервиса Hotspot Shield, правой кнопкой мыши щелкните по иконке программы, расположенной в правой нижней стороне экрана, и выберете «Отключение».

ДОПОЛНИТЕЛЬНЫЕ РЕСУРСЫ Обход Интернет цензуры – это объемная тема, включающая множество доступных инструментов и сервисов. Существует также множество важных аспектов, которые стоит учитывать, если вы хотите, чтобы ваша деятельность по обходу цензуры не была замечена или заблокирована в будущем, если вы хотите обеспечить свою анонимность при использовании сети Интернет или помочь другим людям обходить фильтрацию. Ниже приведен список ресурсов, которые мы рекомендуем вам для дальнейшего изучения этой темы. (Некоторые из приведенных ресурсов могут быть недоступными или заблокированными в некоторых странах.)

РУКОВОДСТВА И УЧЕБНИКИ Обход Интернет цензуры Репортеры Без Границ, Руководство для Блогеров и ГиперДиссидентов, доступно на сайте: http://www.rsf.org/article.php3?id_article=26187 Интернет цензура, Вики: http://en.cship.org/wiki/ Компьютерная безопасность советы для активистов НПО-в-Коробке, коллекция бесплатных портативных приложений: https://security.ngoinabox.org Цифровая Безопасность и Конфиденциальность для Защитников Прав Человека: https://www.frontlinedefenders.org/esecman Международное руководство по самозащите от прослушивания, https://www.eff.org/wp/surveillance-self-defense-international Исследования Интернет цензуры Рональд Дейберт (Ronald Deibert), Джон Палфрей (John Palfrey), Рафал Рогожински (Rafal Rohozinski), Джонатан Зиттрэйн (Jonathan Zittrain), В Доступе Отказано: Практика и Политика Глобальной Интернет Фильтрации (Cambridge, MA: MIT Press, 2008), ISBN 0-262-54196-3, доступна на http://www.opennet.net/accessdenied/ Рональд Дейберт (Ronald Deibert), Джон Палфрей (John Palfrey), Рафал Рогожински (Rafal Rohozinski), Джонатан Зиттрэйн (Jonathan Zittrain), Доступ Контролируется: Формирование Сил, Прав и Правил в Киберпространстве (Cambridge, MA: MIT Press, 2010), ISBN 0-262-51435-4 http://www.access-controlled.net

Хэл Робертс (Hal Roberts), Итан Цукерман (Ethan Zuckerman), Джиллиан Йорк (Jillian York), Роб Фарис (Rob Faris), Джон Палфрей (John Palfrey), 2010 Доклад по Использованию Инструментов Обхода Интернет цензуры (Центр Беркмана по Интернету и Обществу, Berkman Center for Internet & Society) http://cyber.law.harvard.edu/publications/2010/Circumvention_Tool_ Usage Больше ресурсов по теме Интернет цензура: http://bailiwick.lib.uiowa.edu/journalism/mediaLaw/cyber_censors.html

ОРГАНИЗАЦИИ, БОРЮЩИЕСЯ С ИНТЕРНЕТ ОГРАНИЧЕНИЯМИ И РАБОТАЮЩИЕ В ОБЛАСТИ ИХ ОБХОДА И ДОКУМЕНТИРОВАНИЯ »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »»

Гражданская Лаборатория (http://www.citizenlab.org) Комитет по Защите Блогеров (http://www.committeetoprotectbloggers.org) Комитет по Защите Журналистов (https://www.cpj.org) Центр Беркмана по Интернету и Обществу (http://cyber.law. harvard.edu) Фонд Электронных Рубежей (https://www.eff.org) FrontLine (https://www.frontlinedefenders.org) Глобальный Консорциум по Интернет Свободе (http://www.internetfreedom.org) The Herdict (https://www.herdict.org/web) Инициатива Открытая Сеть (http://opennet.net) Peacefire (http://www.peacefire.org) Репортеры Без Границ (http://www.rsf.org) Tactical Tech Collective (https://www.tacticaltech.org)

ОТКРЫТЫЕ ВЕБ ПРОКСИ-СЕРВЕРЫ И ПРОКСИ ПРИЛОЖЕНИЯ Proxy.org, список тысяч открытых веб прокси-серверов: http://www.proxy.org/ Подпишитесь на http://www.peacefire.org/circumventor/, рассылку, которая еженедельно распространяет информацию о новых веб прокси-серверах Прокси приложения: »» http://www.dmoz.org/Computers/Internet/ »» Proxying_and_Filtering/Hosted_Proxy_Services/Free/Proxy_Lists/ »» http://www.publicproxyservers.com

http://howtobypassinternetcensorship.org/ru.html

13

Грамадскае аб’яднанне “Цэнтр “Трэці сектар”, Гродна

http://3sektar.by Грамадскае аб‘яднанне «Цэнтр інфармацыйнай падтрымкі грамадскіх ініцыятыў «Трэці сектар» было створана ў 1997 г. Асноўнымі накірункамі працы арганізацыі з‘яўляюцца інфармацыйная падтрымка грамадскіх ініцыятыў, грамадзянская адукацыя ў галіне журналістыкі (shmzh. blogspot.com, t-styl.info, tstyl.fm), развіццё мясцовых супольнасцяў, транспамежнае супрацоўніцтва (polibelka.blogspot.com, polibelka.org), культура і спадчына, умацаванне патэнцыялу грамадскіх арганізацый і ініцыятыў, сацыяльная, інтэлектуальная і фізічная актывізацыя сталых людзей (uzv-hrodna.blogspot.com) Адным з прыярытэтных кірункаў дзейнасці нашай арганізацыі ад самага пачатку яе стварэння з’яўляецца інфармацыйная падтрымка грамадскіх арганізацый і грамадскіх ініцыятыў. За амаль 15 год існавання арганізацыі мы прайшлі шлях ад выдання бюлетэню на чатырох старонках А4, які выдаваўся раз на месяц да разгалінаванай сістэмы электронных інфармацыйных рэсурсаў, якія дазваляюць аператыўна забяспечваць нашых кліентаў патрэбнай ім інфармацыяй. Пры гэтым мы не толькі рухаліся ўслед за модай на рознага кшталту тэхналогіямі, але і самі мэтанакіравана вучыліся карыстацца тымі з іх, якія падаваліся нам найбольш карыснымі. Разам з тым, такога кшталту вучоба мела, у асноўным, спарадычны характар: асобныя трэнінгі, самаадукацыя, падказкі з боку знешніх экспертаў, назіранні за тым, як выкарыстоўваюць розныя інфарматыўна-камунікатыўныя тэхналогіі нашыя партнёры. Зрабіць сапраўдны прарыў у гэтым кірунку дазволіў удзел у праекце “Новыя медыі”. На працягу 2010-2011 г. у межах гэтага праекта мы змаглі атрымаць і ўкараніць у сваю дзейнасць цэлы шэраг уменняў, якія істотна палепшылі спектр і якасць нашых інфармацыйных прадуктаў. Пры гэтым атрыманымі намі ведамі і ўменнямі карыстаюцца сябры не толькі нашай, але і актывісты іншых арганізацый і грамадскіх ініцыятыў краіны, а таксама журналісты. Але аб усім па парадку…

14

Пасля першага трэнінга, праведзенага нямецкім экспертам Эрыкам Тукавым, некаторыя сябры нашай арганізацыі засвоілі праграму Vuvox (http://www.vuvox.com), якая дазваляе ствараць мультымедыйныя прэзентацыі на аснове фотаздымкаў, аўдыё- і відэафайлаў. Упершыню гэтая праграма была скарыстаная намі ў час асвятлення Фестывалю моладзевай журналістыкі “Твой стыль” (2010 г.) у Гродне (http://t-styl.info/by/67/1/3462/). Апроч таго, намі дадаткова была засвоена падобная праграма – Animoto (http://www.animoto.com), якую мы таксама выкарыстоўваем на сваіх вэб-пляцоўках (http://3sektar.by/ news/univer.html) Парады Эрыка, якія тычыліся візуальнага аздаблення, актыўна выкарыстоўваліся намі і пры падрыхтоўцы буклетаў і іншай друкаванай прадукцыі арганізацыі. Не сумняемся, што ўсе гэта дапамагло нам другі раз запар стаць лаўрэатамі Фестывалю нефармальнай адукацыі (Мінск, кастрычнік, 2010) у намінацыі “Лепшы прэзентацыйны стэнд арганізацыі”. Другі трэнінг у межах праекта быў прысвечаны працы з відэа, а таксама флэш-анімацыі. Нягледзячы на тое, што на гэты момант мы ўжо мелі падставовыя веды пра тое, як ствараць, рэдагаваць, “вывешваць” у інтэрнэт відэа, трэнінг дазволіў убачыць некаторыя нюансы, на якія раней не звярталі ўвагу. Відэафайлы актыўна выкарыстоўваюцца намі на ўсіх нашых інтэрнэт-пляцоўках (http://bit.ly/oBL1WK, http://www.tstyl.fm). А вось флэш-анімацыя, нягледзячы на тое, што ёй мы вучыліся яшчэ і на трэнінгу №4 (дзякуй Славе Цімошчанку і Волі Кузьміч за іх старанні), так і засталася для мяне пакуль пілатажам занадта высокага ўзроўню… Трэці трэнінг, які праводзіў Іван Праўдзін, дазволіў найперш засвоіць магчымасці арганізацыі электроннага офісу на базе Google Docs (https://docs.google.com). Дзякуючы гэтаму ў арганізацыі з’явілася некалькі сумесных электронных календароў, прыжылася практыка выкарыстання Google Docs для захоўвання і сумеснага выкарыстання электронных табліц і іншых дакументаў

Google Calendar, таксама як віджэт на ўласным сайце: http://calendar.google.com

Пазней мы навучыліся выкарыстоўваць гэтую пляцоўку таксама для візуалізацыі складаных дадзеных у выглядзе графікаў, мапаў, дыяграмаў. Карыснымі былі таксама парады Івана па выкарыстанні Dropbox (https://www.dropbox.com), Teamviewer (http://teamviewer.com), KeePass (http://keepass.info), а таксама некаторых іншых праграм, якія дазваляюць арганізаваць

сумесную працу з файламі, а таксама бяспеку кампутараў. Не ўсе з гэтых праграм актыўна намі пакуль выкарыстоўваюцца, але, калі ўзнікне неабходнасць, і яны будуць узятыя намі “на ўзбраенне”.

«Лінія часу» Timeline Gadget;

Так, як мы зрабілі гэта з рэсурсам Issuu, які дазваляе творча візуалізаваць файлы ў фармаце PDF: http://bit.ly/nH0X2u

бачна толькі ў ангельскай версіі Google Docs: Spreadsheet -> Insert -> Gadget -> Featured

Візуалізація файлаў у фармаце PDF: http://issuu.com

У час ужо згаданага трэнінга №4 самымі карыснымі для мяне персанальна сталі веды, звязаныя з выкарыстаннем розных плагінаў сацыяльных сетак для павышэння наведвальнасці інтэрнэт-рэсурсаў арганізацыі. На гэты момант мы ўжо мелі свой новы сайт (3sektar.by), на якім актыўна выкарыстоўвалі набытыя веды і ўменні. Дзякуючы парадам Юры Сідуна (generation.by) мы ўжо стварылі аккаўнты арганізацыі ў Фэйсбуку і Вконтакце, “прывязалі” іх да сайта, што ўжо дазволіла павысіць наведвальнасць сайта. Трэнінг №5, які праводзіў нямецкі эксперт Лорэнц Мацзат , быў прысвечаны розным спосабам візуалізацыі дадзеных. Стварэнне інтэрактыўных мапаў на аснове Gоogle Fusion (http:// www.google.com/fusiontables) і Google Earth, віджэтаў Google Docs (http://bit.ly/ob9vPu), “ліній часу” (Timeline Gadget; анг.: http:// bit.ly/qdSCGA), рознага кшталту графікаў і г.д. істотна ўзбагаціла “арсенал” праграм, якія мы выкарыстоўваем у сваёй працы.

Інтэрактыўная «Лінія часу» - Прыклад

Набытыя ў час праекта веды мы выкарыстоўваем і ў сваіх навучальных праграмах. Гэтымі ведамі ўжо скарысталіся, напрыклад, стваральнікі сайтаў мясцовых інфармацыйныя цэнтраў у Гомелі, Магілёве, Баранавічах, Гродне, для якіх мы рабілі спецыялізаваны трэнінг, на якім вучылі асновам журналістыкі і візуалізацыі дадзеных (http://kli4nik.info/letnikadbyusja/). Праект быў каштоўным для нас яшчэ і тым, што мы, яго ўдзельнікі, мелі магчымасць не толькі вучыцца ад экспертаў, але і адзін ад аднаго. Прыемна назіраць, што многія з людзей, якія бралі ўдзел у праекце, актыўна выкарыстоўваюць набытыя ўменні на сайтах і блогах сваіх арганізацый, у практыцы дзейнасці сваіх арганізацый. Праект “Новыя медыі” быў першай у Беларусі комплекснай праграмай навучання актывістаў НГА выкарыстання сучасных інфармацыйна-камунікатыўных тэхналогій для паляпшэння эфектыўнасці сваёй дзейнасці. З майго пункту гледжання, досьвед атрымаўся ўдалым і вартым мультыплікацыі.

Інтэрактыўная мапа партнёраў на аснове Gоogle Fusion і Maps

15

Общественная организация «Ахова птушак Бацькаўшчыны» (АПБ)

http://www.ptushki.org Организация была создана в 1998 г. Она объединила как ученых-биологов, так и просто людей, любящих природу. Сейчас АПБ насчитывает около 3000 членов по всей Беларуси, открыто 14 отделений, действует более 120 детских экологических клубов «Крылатый дозор». Целью организации является сохранение биоразнообразия через охрану птиц и мест их обитания. АПБ является официальным партнёром в Беларуси международной ассоциации BirdLife International, которая объединяет организации по охране природы из более чем 120 стран по всему миру. На первом тренинге эксперт из Германии Эрик Тук познакомил нас с творческими подходами к созданию различного рода плакатов: с правилами KISS (“Keep it Simple, Stupid”) и MAYA (“Most Advanced Yet Acceptable”), правилами по размещению текста, его формулировкой, подборкой фото, иллюстраций и т.д. Он помог нам осознать, что только с помощью плакатов или открыток можно создать определённое настроение у людей, вызвать у них позитивное или негативное отношение к чемулибо, заставить задуматься о проблеме или просто вызвать улыбку, особенно если в этих плакатах существует какая-нибудь провокация. Одна из основных идей заключалась в том, чтобы не ограничиваться сухим текстом, описывающим какой-то факт, а придумать запоминающийся слоган, поиграть словами, заключить во фразу две возможные интерпретации.

Существует такое выражение: «Чтобы сохранить, надо полюбить; чтобы полюбить, надо узнать». В западных странах уже давно и широко распространено такое времяпровождение как бердвочинг (от англ. Birdwatching — наблюдения за птицами). Мы пытаемся распространить эту традицию, проводя различные акции, как, например, Осенние дни наблюдения за птицами, когда людям предлагается в течение первых выходных октября выйти на улицу и сообщить нам обо всех птицах, которых они наблюдали за эти дни. В связи с этим у меня возникла идея создать коллаж, который рассказывает о том, что такое бердвочинг, показывает красоту и разнообразие белорусских птиц и призывающий людей выйти на природу, чтобы увидеть все это своими глазами. Данный коллаж планируется разместить на сайте АПБ http://www.ptushki.org, что пока сделать невозможно по техническим причинам, которые создатели сайта обещали в скором времени исправить. Пока коллаж можно просмотреть на сайте Vuvox по ссылке http://bit.ly/mXAiEv На втором тренинге мы изучали общие правила создания видео: репортажей, интервью и т.д., а также программы, в которых это видео можно монтировать, добавлять эффекты и звук. Главное, что лично я вынесла для себя после тренинга, кроме технической части, это то, что не надо бояться снимать, даже если ты не являешься профессионалом, надо пробовать, экспериментировать и тогда обязательно что-нибудь получится. Был создан аккаунт на RuTube, ссылки на который выкладываются на сайте в разделе Новости. Также видеофайлы загружаются на аккаунт Вконтакте. »»

репортаж со Съезда организации, в котором присутствует и общие съемки, и интервью с участниками и организаторами (выложен на сайте и Вконтакте, ссылка http://bit.ly/qDCkQx);

»»

видео, показывающее процесс кольцевания птиц в дикой природе (выложено Вконтакте и на RuTube, ссылка http://bit.ly/ ppOrCd).

»»

Кроме того, на сайте и Вконтакте выкладывается видео, которое снимает телевидение о наших проектах или акциях. (ссылка http://ptushki.org/info/press/item/5966.html)

Планируется создать калеНГАрь событий АПБ, который будет

16

вывешен на сайте. Кроме мобильного офиса на семинаре мы познакомились с различными программами для оптимизации работы. Некоторые из них уже используются, например, CСleaner (http://www.piriform.com/CCLEANER), DropBox. Возникла идея создать флэш-инструкцию по созданию домиков для птиц. На сегодняшний день существует доступные схемы, который каждый желающий может получить в нашей организации, однако хотелось создать наглядное пособие, которое бы не только объясняла, но и побуждала людей делать и вывешивать искусственные гнездовья. В качестве примера мы выбрали домик для трясогузки, чтобы показать, что можно не ограничиваться всем известными скворечниками. На фотокамеру был запечатлен весь процесс создания домика, его вывешивания, а также другие подходящие места для размещения домика. После того, как все фото будут собраны во флэш с поясняющим текстом, инструкция будет вывешены на сайте в разделе «Як дапамагчы». На тренинге по визуализации данных присутствовала информационный помощник проекта «Климат и биоразнообразия» Лидия. По завершении данного проекта она намерена создать интерактивный график, показывающий масштабы осушения болот по годам, который планируется разместить на сайте проекта Peatlands.by. Для внутреннего пользования будет создана карта размещения членов организации по территории Беларуси. В организации давно планировалось создать на сайте форму, с помощью которой участники различных акций могут самостоятельно заносить собранные ими данные вместо того, чтобы звонить в секретариат. Планировалось приглашать для этого специалиста, однако на тренинге были получены необходимые знания, которые позволяют создать такую форму самостоятельно. Ближайшая акция, требующая такой форму, будет проходить в первые выходные октябре. Именно к ней и планируется создать форму сбора данных через интернет. В целом, тренинги позволили понять, что члены организации могут самостоятельно создать множество полезных и интересных вещей, так как не всегда существует возможность привлечения соответствующих специалистов. Кроме этого, появились новые идеи, связанные с возможностями, о которых раннее мы просто не имели представления.

17

Рэспубліканскае Праваабарончае Грамадскае Аб’яднанне “Беларускі Хельсінкскі Камітэт” Сацыяльныя сеткі: Кнопкі знаходзяцца ў правым верхнім блоку сайта

»»

на старонцы “Грамадская прыёмная” ўнізе з’явілася убудаваная карта Беларусі з пазначанымі на ёй прадстаўнікамі БХК, іх кантактамі; гэта было зроблена з дапамогай тэхналогіі Google Fusion Tables;

»»

быў створаны ды запоўнены Google Calendar, які пасля з’явіўся ў правым ніжнім блоку сайта (Інструкцыя: http://bit.ly/pay5Tl);

»»

па адрасе mail.belhelcom.org была створана арганізацыйная пошта, далучаная да дамена з дапамогай Google Apps;

»»

большасць справаводства была пераведзена з Microsoft Office у Google Docs.

http://belhelcom.org/ Беларускі Хельсінкскі Камітэт з‘яўляецца самастойным незалежным, некамерцыйным, праваабарончым грамадскім аб‘яднаннем, створанным у мэтах ажыццяўлення гуманітарнай дзейнасці на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, якое працуе на аснове самакіравання i аб‘ядноўвае на аснове агульнасці інтарэсаў грамадзян Рэспублікі Беларусь. У сваей дзейнасці БХК незалежны ад дзяржаўных і гаспадарчых органаў, палітычных i грамадскіх арганізацый. Узаемаадносіны з імі ладзяцца на аснове партнёрства, дыялога i супрацоўніцтва. Наша арганізацыя – партнёр Савета Еўропы, актыўны ўдзельнік міжнароднага хельсінкскага руху. Я прымаў удзел у 5 трэнінгах у рамках праграмы. Яны былі прысвечаны розным тэмам, звязаным з выкарыстаннем новых медый ды тэхналогій у працы сайта і самой арганізацыі. За гэты час давялося даведацца шмат новага для сябе і арганізацыі пра: »» выкарыстанне мабільнага офіса, ды ўдасканаленне працы розных людзей з дапамогай інтэрнэту; »» стварэнне, падрыхтоўку, апрацоўку і публікацыю відэаматэрыялаў; »» выкарыстанне візуальных дадзеных ў творчых прадуктах; азы працы з тэхналогіяй Adobe Flash; »» выкарыстанне сацыяльных сетак у працы арганізацыі, распаўсюд інфармацыі праз іх; »» платформу Vuvox; »» візуалізацыю таблічных дадзеных; »» тэхналогіі Google: Fusion Tabes, Maps, Earth, Apps, Docs. Пасля адпаведных сэсій трэнінга на нашым сайце і ня толькі з’явіліся наступныя прадукты: »» акаўнты ў сацыяльных сетках Facebook, Twitter, Vkontakte, акаўнты на сайтах youtube.com, Picasa, RSS-стужка навінаў... усе гэтыя кнопкі знаходзяцца ў правым верхнім блоку сайта;

18

У далейшай працы мы плануем таксама падрыхтаваць: »» »»

»»

слайд-шоў з фотаздымкаў пэўнай падзеі (калі яны з’явяцца) на платформе Vuvox; візуалізацыю дадзеных на аснове інфармацыі ад Amnesty International, датычную адмены смяротнага пакарання ў розных краінах свету; карту Беларусі з пазнакамі прывядзенняў у выкананне смяротных прысудаў.

А яшчэ я хачу сказаць, што веды, атрыманыя мною на працягу ўдзела ў праэкце, перадаюцца іншым сябраў арганізацыі, дапамагаючы падвысіць іх ўзровень валодання новымі тэхналогіямі. Арганізацыйная пошта, далучаная да дамена з дапамогай Google Apps http://www.google.com/apps/intl/ru/group/index.html

TrueCrypt. Создаем „сейф“ для важных данных Главная функция: Страница программы: Лицензия: Операционная система:

шифрование носителей информации www.truecrypt.org бесплатная программа с открытым кодом Windows 2000/XP/2003/Vista/7

Программа создает на компьютере специальную защищенную область. Операционная система воспринимает эту область как файл или диск. Отличие между обычным диском и защищенным пространством TrueCrypt в том, что на обычном диске данные (по умолчанию) никак не защищены, а TrueCrypt шифрует данные „на лету“, практически незаметно для пользователя, и тем самым обеспечивает надежную защиту без каких-либо специальных манипуляций с файлами. Более того, внутри „обычной“ защищенной области TrueCrypt умеет размещать данные, которые не просто зашифрованы, но и совершенно скрыты от посторонних глаз: никто, кроме вас, не будет подозревать об их существовании. В этой главе мы узнаем и как зашифровать, и как спрятать важную информацию с помощью TrueCrypt. О проргамме, аналоги: https://security.ngoinabox.org/ru/node/395 Установка: https://security.ngoinabox.org/ru/truecrypt_install Материалы по информационной безопасности: https://security.ngoinabox.org/ru

19

Зеленая сеть

http://www.greenbelarus.info Пусть нашим будет время, которое запомнится как период восстановления почитания жизни, решимости достичь устойчивости, стимулирования борьбы за справедливость и мир и ликующего торжества жизни! (Хартия Земли) Зеленая сеть – это товарищество экологических организаций, инициатив, экспертов и активистов, которые в феврале 2007 г. объединились для решения экологических проблем Беларуси. Сейчас сеть насчитывает 9 зарегистрированных экологических организаций и 24 индивидуальных участников договора, которые подписали договор о сотрудничестве на принципах добровольности, п артнерства и равноправия для достижения общих целей. В своей деятельности мы руководствуемся идеалами Хартии Земли, принципами устойчивого развития, ответственности и демократии участия. Главным подходом к работе в Зеленой сети является активизация и развитие гражданских экологических инициатив и общественных организаций, усиление их роли и влияния в обществе, обеспечение участия общественности в принятии экологически значимых решений. Многие инструменты, рекомендованные инструкторами были использовали в медиа развитии товарищества. На сайте появились кнопки расшаривания, кнопки ссылающиеся на соц.сети, Google календарь и т.д. Растёт круг участников сети и волонтёров, использующих в своей деятельности фото- и видеоматериалы.

20

Основным он-лайн средством коммуникации между участниками Зелёной сети является электронная рассылка и Skype. Он-лайн коммуникация с общественностью происходит через соц.сети и комментарии к материалам Некоторыми участниками товарищества активно стали использоваться в работе другие средства новых медиа. Например: »» опросы (на главной странице сайта и в соц.сетях); »» формы регистрации (на страницах предстоящих мероприятий); »» карты (например http://velogrodno.by/map/ ); »» электронный вариант газет и журналов »» он-лайн презентации, например: http://bit.ly/oxUZFs »» он-лайн календри »» аудио-трэки Новые инструменты уже широко используются в экологических инициативах г.Гродно. Полученная от экспертов информация стала хорошей платформой для интерактивного развития сайта велосипедистов Гродно velogrodno.by: электронные опросы, регистрационные формы, банера, карты, фото и видео и др. Кроме офф-лайновых встреч и мероприятий, вело-сообщество г.Гродно ведёт активную коммуникацию через социальные сети. Экологическая инициатива Гродно «Чистый лес» - также использует важные для своей работы инструменты нью медиа: соц.сети, карты, фото и видео. В разработке находится сайт инициативы.

21

Местный гуманитарнопросветительский фонд «Живое партнерство»

Благодаря тренингам, проведенным в рамках проекта „Новые медиа“, на сайте Фонда используются такие продукты как Google-календарь, в котором отображаются грядущие и состоявшиеся мероприятия, информация о которых связана с размещенными на сайте статьями; представлена презентация, смонтированная в программе Vuvox (см. раздел сайта „О фонде“); создана страница на одной из наиболее популярных социальных сетей Facebook („Living partnership“), имеется возможность напрямую поделиться информацией с сайта в различных социальных сетях (Like-Buttons).

http://www.lpf-belarus.org

В будущем планируется разместить в одном из разделов сайта специально подготовленный видеоролик. Также планируется, используя приложение Google-Map, разработать карту белорусских местных инициатив Фонда, которая пока что имеется лишь в графическом виде, и разместить ее на сайте в соответствующем разделе сайта (раздел „Деятельность инициатив“).

Местный гуманитарно-просветительский фонд «Живое партнерство» основан и зарегистрирован группой частных и юридических лиц из Беларуси и Германии в 2003 году и является негосударственной некоммерческой организацией. Предметная деятельность Фонда включает в себя информационно-методическое и экспертное сопровождение инициатив по Местным повесткам – 21, содействие устойчивому развитию учреждений социального характера, обмену знаниями и развитию компетенций частных лиц и организаций в области образования, социального и экологического развития, здорового образа жизни, альтернативных и возобновляемых источников энергии и экономии энергоресурсов. Также осуществляется содействие распространению положительного практического и научного опыта по вопросам устойчивого развития, поддерживаются и осуществляются международные проекты, которые вносят свой вклад в процесс общеевропейского развития и межкультурного диалога.

22

Стало ясно, насколько полезные знания даются на проводимых тренингах: представляемые тренерами продукты дают возможность успешно продвигать свою организацию в социальных сетях, распространяя с помощью представленных популярных продуктов информацию о своей деятельности; использование таких продуктов Google как карты и календары облегчает работу с информацией, представляя ее более наглядно и компактно. Надеюсь, что и в дальнейшей работе полученные на тренингах знания по распространению информации найдут свое применение в работе с более широкими массами.

CCleaner. Избавляемся от мусора Главная функция: Страница программы: Лицензия: Операционная система:

очистка компьютера от временных файлов www.ccleaner.com бесплатная программа все версии Windows

Это небольшая бесплатная программа, которая очищает компьютер от „мусора“. Она удаляет ненужные и временные файлы и помогает Windows работать быстрее и исправнее. Кроме того, CCleaner: »» помогает избавиться от сведений о ваших „прогулках“ по всемирной паутине (история посещений, cookie, сохраненные формы, временные файлы браузера); »» очищает „Корзину“ Windows; »» удаляет информацию о недавних документах; »» позволяет избавляться от „мусора“ навсегда (удалили — больше он не вернется); »» работает с программами Firefox, Opera, Media Player, eMule, Kazaa, Google Toolbar, Netscape, Office XP, Nero, Adobe Acrobat, WinRAR, WinAce, WinZip и другими. »» сканирует реестр Windows и убирает старые (ненужные) записи; »» предоставляет дополнительные возможности удаления программ по сравнению со стандартным деинсталлятором Windows; »» способен удалять файлы без возможности восстановления и таким же образом очищать неиспользуемое пространство на диске (и даже весь диск, если это вдруг стало вам потребовалось); »» может загружаться вместе с Windows. О программе, аналоги: https://security.ngoinabox.org/ru/ccleaner_main Установка: https://security.ngoinabox.org/ru/ccleaner_install Материалы по информационной безопасности: https://security.ngoinabox.org/ru

23

БМОО «Новые лица»

http://www.newfaces-belarus.org/ БМГА “Новыя твары” – беларуская недзяржаўная арганізацыя, зарэгістраваная Міністэрствам юстыцыі Рэспублікі Беларусь 20 лютага 1997 года. БМГА “Новыя твары”, абапіраючыся на дэмакратычныя прынцыпы адкрытасці, талерантнасці і роўнасці, карыстаецца інавацыйнымі спосабамі работы і метдамі нефармальная адукацыі, дапамагае фармаванню актыўнай грамадзянскай пазіцыі ў моладзі Беларусі. БМГА “Новыя твары” займаецца падтрымкай моладзевых ініцыятыў у галінах культуры, адукацыі, інфармацыі, навакольнага асяроддзя, а таксама садзейнічае развіццю дэмакратычнага моладзевага руху ў Беларусі. „Новыя твары“ імкнуцца да міжнароднага ўзаемаразумення і супрацоўніцтва паміж маладымі людзьмі, садзейнічаюць ўмацаванню міра, змагаюцца з нецярпімасцю і дыскрымінацыяй. Если вашей организации нет в Facebook – значит, для многих вы не существуете. Если верить этой фразе, то наша организация появилась не так давно – социальные сети освоили буквально несколько месяцев назад. Конечно, у каждого из наших членов наверняка есть свои страницы и аккаунты в сети, но ни у кого не доходили руки завести страничку организации. Произошло это не без помощи тренинга engaged.by/media. Его рамки и дедлайны, тот запал, который вселили в нас тренеры Ольга и Юра, когда рассказывали о пользе таких страниц для НГО, подтолкнули нас фактически на подвиг.

24

На одном из собраний, когда мы долго и страстно дискутировали насчет того, как преобразовать свой сайт, один из наших активный членов сказал: «Зачем нам сайт, если у нас есть страница на Facebook?!» Он был прав и ошибался одновременно. Потому что страница - выход на определенную аудиторию, сайт - визитная карточка нашего НГО. Но без кнопки для перехода на социальные сети на сайте – мы не мы. Это абсолютно странно, если в наше время у организации нет представительства в Facebook, Вконтакте. И это как минимум. Одними страницами в социальных сетях продвижение организации и ее проектов не ограничивается.

Facebook http://on.fb.me/oxjm3X Когда мы впервые попробовали использовать презентации в Vuvox, многим это показалось ново, но все сразу же решили, что это оригинально и не затасканно. Сегодня у нас уже есть две презентации. Одна города Минска с небольшим шлейфом поп-арт элементов – ее мы будем использовать в нашем проекте «Культкафе». Его суть - знакомство с другими культурами и народами, проживающими в Беларуси. Вторая презентация – общая. Ее мы уже используем как возможность показать себя другим. Как непривычный PR своей организации. Мы часто участвуем в международных проектах, где нужно рассказывать об организации. Теперь мы можем использовать эту презентацию и показывать ее другим на международных тренингах, семинарах, фестивалях. При этом ее не нужно возить на флешке и бояться потерять. Она с тобой везде, где есть Интернет. Наша презентация на Vuvox http://www.newfaces-belarus.org/?cat=12 Видеоролик, который мы сделали в программе Media Maker, тоже является нашим промо-элементом. В его суть мы вложили самую главную идею организации. Мысль, которая всех нас объединяет: НОВЫЕ ЛИЦА – НОВЫЕ МЫСЛИ, НОВЫЕ СЧАСТЛИВЫЕ ЛИЦА. Сегодня у всех членов координационного совета New Faces есть ящики на gmail. Более того, мы стараемся использовать приложения Google Docs в повседневной работе. К примеру, этой зимой мы писали проект по гендерному равенству и было очень неудобно форматировать некоторые файлы, пересылая их по почте. Мы создавали документы и в режиме реального времени вносили правки в документ. Также некоторая информация требовала того, чтобы ее одновременно видели несколько человек, - Google Docs в этом нас выручал.

Весной у нас появилась идея реализовать проект на уикенд. Чтобы его обсудить мы больше не выезжали за пределы своих районов и квартир. Мы устроили Skype-обсуждение, пришли к общему решению и сделали рассылку по придуманному проекту среди членов организации. На самом деле, даже после этого удачного использования Skype, мы все равно не стали реже видеться в офисе. Новая технология не заменила нам личного общения. Она упростила некоторые задачи. Мы долго ходили с идеей реализовать какой-нибудь социальный визуальный проект. После долгих размышлений, мы определились с ракурсом – нужно продемонстрировать взрослым, что дети копируют их привычки. После долгих мозговых штурмов и атак, совместно с креативщиками из рекламного агентства у нас родилась симпатичная идея. Когда дизайнер совместно с нами воплощал ее в жизнь, мы руководствовались правилами, которыми поделился дизайнер из Гамбурга, один из тренеров проекта engaged.by/media. К примеру, мы точно знали, что наши контакты нужно размещать внизу, что слоган не должен был быть длиннее 6 слов, идея должна была быть простой и доступной. Нас заметили и отметили профессионалы. Наша социальная реклама, созданная с помощью креативного молодого человека Влада Савельева, нашего терпения и агентства, в котором он работал, заняла 2-е место рекламного фестиваля „Белый квадрат“ (г. Минск) и 2-е место рекламного фестиваля „Городская среда“ (г. Уфа). Также мы попали с этим плакатом в шорт-лист фестиваля белорусскоязычной рекламы „Аднак“. Новые члены организации часто спрашивают нас, в каких проектах мы обычно участвуем. Сегодня на этот вопрос можно даже не отвечать. У нас есть Google map проектов за прошлый год. Проще показать один раз, чем объяснять несколько часов. Наши социальные плкакаты и Google map проектов за прошлый год: http://www.newfaces-belarus.org/?cat=1 Всеми свои знаниями мы поделились с другими членами организации на Мультитренинге по новым медиа, который провели своими силами. Информацию о мероприятии мы распространили через Facebook, создав там событие и пригласив на него участников. Те, кто не попал на тренинг, предлагают провести его еще раз. Нам ничего не остается, как поддаться этому приятному предложению.

25

Мозырская межрайонная организация общественного объединения «Республиканская ассоциация инвалидовколясочников»

http://invalid.of.by/ ММООО «РАИК» - общественная неправительственная некоммерческая организация, основана в 2001 г. и объединяет инвалидов с повреждением опорнодвигательного аппарата, граждан Республики Беларусь, пользующихся для передвижения креслом-коляской, и инвалидов постельного режима, нуждающихся в постоянном постороннем уходе. Основные цели организации: »» Защита гражданских прав и свобод, законных интересов инвалидов-колясочников и членов их семей, исключение всех видов дискриминации; »» Создание инвалидам-колясочникам равных с другими гражданами РБ возможностей участия во всех сферах жизни и деятельности общества и государства; »» Пропаганда среди инвалидов-колясочников активного и здорового, общественно-полезного образа жизни.

26

Женя: Я подавал заявку от организации на участие в курсе тренингов с целью самому участвовать на всех тренингах. Но в итоге принял участие в четырёх мероприятиях из шести. Каждый тренинг давал мне новые знания и навыки, которыми я ранее не владел. Абсолютно все програмные продукты, о которых шла речь на тренингах, не были мне знакомы до них. Я хоть и хорошо разбираюсь в информационных технологиях, но был приятно удивлён новым программам, знания о которых я получил. Новые программы улучшили эффективность лично моей работы, так и презентабельность моей организации. Очень большую пользу принесли мне программы Dropbox, TeamViewer, Google Docs, Vuvox. Анна: Когда проходил второй треннинг Евгений не смог в нем учавствовать и предложил мне поучавствовать в тренинге вместо него. За время проекта я приняла участие в четырех тренингах на которых узнала и научилась пользоваться такими программами как Adobe Premier, Adobe Flash, Google Maps, Google Docs. Продукты, которые представители ММООО «РАИК» изготовили по результатам обучения можно увидеть в сети Интернет : http://www.invalid.of.by http://shevko.blog.ru Полученные знания планирую использовать при заполнении сайта ОО «РАИК» www.raik.by. Также в ближайшее время будет проведён ряд тренингов для региональных лидеров ОО «РАИК» по использованию новых медиа. На 10-летие организации (осень 2011 года) будет изготовлен видеофильм об организации. Годовой отчёт ОО «РАИК» планируем сделать с использованием Новых Медиа.

KeePass. Храним пароли в надежном месте Главная функция: Страница программы: Лицензия: Операционная система:

безопасное хранение паролей пользователя www.keepass.info бесплатная программа с открытым кодом все версии Windows

KeePass (полное название KeePass Password Safe) — простая, но мощная программа, которая представляет собой хранилище паролей. Обычно нам приходится запоминать десятки паролей к разным программам, базам и веб-сайтам. А сколько раз хотелось освободить свою память от этого груза, махнуть рукой на безопасность и использовать какой-нибудь незатейливый, простенький пароль — один на все случаи жизни? Теперь под рукой KeePass. Он хранит пароли в защищенной базе. Все, что нужно — запомнить основной пароль для этой базы. Ну, один-то пароль нетрудно запомнить, правда? О программе, аналоги: https://security.ngoinabox.org/ru/keepass_main Установка: https://security.ngoinabox.org/ru/keepass_install Материалы по информационной безопасности: https://security.ngoinabox.org/ru

27

Гродзенскае абласное грамадскае аб‘яднанне маладых навукоўцаў «ВІТ»

http://www.vitngo.org | http://www.hramadzianin.org Грамадскае аб‘яднанне «ВІТ» - гэта адукацыйная арганізацыя якая была створана маладымі даследчыкамі-гуманітарыямі ў 1995 годдзе. Місія арганізацыі заключаецца ў выхаванні нацыянальна свядомага, сацыяльна актыўнага грамадзяніна Рэспублікі Беларусь праз адукацыйныя, культурна-асветныя і іншыя праграмы. Арганізацыя «ВІТ» канцэнтруецца на правядзенні адукацыйных праграмаў у галіне прававой адукацыі, правоў чалавека, дэмакратычнага лідэрства, падрыхтоўкі настаўнікаў, выкладчыкаў вну і адукатараў (трэнераў) грамадскіх аб‘яднанняў якія працуюць у дадзенай тэматыцы, а таксама займаецца падрыхтоўкай метадычных матэрыялаў і дапаможнікаў. Праца арганізацыі разлічана на моладзь 16-30 год, альбо тыя арганізацыі і асоб якія маюць адукацыйныя праграмы разлічаныя на моладзь. Найбольш цікавымі і карыснымі для мяне асабіста былі першы трэнінг – прысвечаны візуалізацыі, плакатам і праграме Vuvox, другі трэнінг прысвечаны флэш-анімацыі і трэнінг прысвечаны працы ў googledocs. Найбольш істотная для мяне інфармацыя тычылася наступных пытанняў: »» Як кампанаваць тэкставую інфармацыю і візуальную інфармацыю на плакатах; »» Як выкарыстоўваць праграму Vuvox для візуалізацыі фота матэрыялаў; »» Сумесная праца онлайн у GoogleDocs; »» Праца з сервісам Dropbox; »» Праца з праграмамі флэш анімацыі; »» Праца з праграмай якая дазваляе кампанаваць матэрыялы MovieMaker Менавіта дадзеная інфйармацыя была па максімуму выкарыстана мной асабіста і нашай арганізацыяй. Па першае быў створаны ў флэш анімацыі банэр у аснове якога ляжыць слоган грамадскага аб‘яднання «ВІТ»: ЖЫЦЦЁ – VITa – аСВЕТа. Дадзены

28

слоган пабудаваны на аснове гульні словаў свет і жыццё. Справа ў тым, што тэрмін ВІТ – гэта корань саражытнаславянскага слова свет. Але з іншага боку лацінскае слова vita – азначае жыццё. Па-другое, як новы прадукт можна разглядаць папулярныя, навукова-папулярныя і дакументальныя фільмы якія грамадскае аб‘яднанне «ВІТ» пачало ствараць дзякуючы інфармацыі атрыманай на працягу трэнінгаў праграмы «Новыя медыа». Фільм «Трокі: рэзідэнцыя нашых вялікіх князёў» складаецца з двух серый. У першай серыі расказваецца пра гісторыю ўзнікнення і «жыцця» Трокскага замка, другая серыя прысвечана сучаснаму стану замка, музею які знаходзіцца ў яе сценах. Па-трэцяе для візуалізацыі матэрыялаў пачалі выкарыстоўваць праграму Vuvox. Але з-за складанасцей структуры сайта часова праблематычным з‘яўляецца выставіць гэтыя прэзентацыі на старонках сайтаў. Па-чацвёртае. Былі створаны старонкі сайта hramadzianin у Facebook і на Twitter. Акрамя гэтага асабіста мне ўдзел у праграме дазволіў пачаць актыўную працу ў анімацыі. Прыклад мультфільма можна паглядзець на старонцы: http://www.youtube.com/watch?v=oOnEWemavbY ( http://bit.ly/sVip3C ) »» »» »» »»

Такім чынам праграма «НОВЫЯ МЕДЫІ»: НАШТУРХНУЛА І ДАПАМАГЛА РЭАЛІЗАВАЦЬ НОВЫЯ ІДЭІ ДАЗВОЛІЛА ПА НОВАМУ ПАДЫХОДЗІЦЬ ДА ВІЗУАЛІЗАЦЫІ МАТЭРЫЯЛАЎ ДАЗВОЛІЛА РАСПРАЦОЎВАЦЬ НОВЫЯ ПРАДУКТЫ

На будучыню «ВІТ» мяркуе актыўней выкарыстоўваць сацыяльныя сеткі для прасоўвання сваіх сайтаў, у якасці ілюстрацый заместа фатаздымкаў рабіць прэзентацыі ў праграмах тыпу Vuvox і MovieMaker. Сярод бліжэйшых планаў – дакументальны фільм пра легенду беларускай грамадзянскай супольнасці грамадскае аб‘яднанне «Паходня» і аўдыёказкі з відэарадком для сайта «Твой стыль».

Международное просветительское общественное объединение «АКТ»

http://www.actngo.info Основная цель МПОО «АКТ» - способствование устойчивому развитию некоммерческих организаций и местных сообществ посредством их просвещения. После тренинга по визуализации данных, в котором я принимал участие, произошло изменение страницы, рассказывающей об организации, фактически являющейся ее «визиткой». Изменения в первую очередь коснулись представления адреса — добавлена Google maps, подготовленная с помощью программы Google Fusion. Использование этих программ позволит в дальнейшем размещать на сайте информацию в виде карт о месте проведения образовательных мероприятий. Подготовлен материал «Визуализация статистических данных на примере количества некоммерческих организаций, зарегистрированных в РБ в 2008 – 2010 гг.»

Кроме самой визуализации данных в материале представлен алгоритм создания таких диаграмм. Таким образом, знания, полученные на этом тренинге, распространяются среди членов организации и посетителей сайта. »» Создана флеш презентация из фотоматериалов и опубликована на сайте. Презентация позволяет посетителям сайта заочно познакомиться с членами организации, перейдя на персональные странички наших экспертов, просто активировав для этого нужное место на презентации. »» Создан небольшой фильм о необходимости внедрения механизма государственного социального заказа в нашей стране. »» Создан Google Docs Calendar, cоздана страница МПОО «АКТ» в Facebook, cоздан веб-альбом Picasa с общим доступом для всех членов организации. »» Cервис Dropbox.com быстро стал популярным в организации из-за его возможности легко синхронизировать данные как на разных компьютерах, так и благодаря возможности легко делиться материалами с членами организации. А также Проведен семинар «Возможности Интернет для формирования коммуникаций между ВИЧ-сервисными организациями» на основе полученных знаний в рамках программы Планы:

»» размещать материалы на сайте, используя для этого сервисы

и программы, которые изучали во время тренингов

»» создавать материалы в виде презентаций с помощью сайта

Prezi.com.

»» размещать документы большого размера (книги, журналы)

в удобном для ознакомления и чтения формате. Для этого будем использовать сервис issuu.com »» развивать страницы в социальных сетях – Facebook, Twitter. Эффекты Одним из самых значительных изменений стало достаточно бурное обсуждение сайта в переписке между членами организации и принятии решений, касающихся направленности и вида публикуемых материалов, а также участии членов МПОО «АКТ» в подготовке самих материалов.

Google гаджет «Динамическая схема» Инструкция: http://bit.ly/rYAigx

Сервис Prezi.com: Cовместное создание и редактирование презентаций. Для преподавателей, учащихся и студентов образовательных учреждений есть специальная бесплатная лицензия „Edu Enjoy“: www.prezi.com/profile/signup/edu/

29

Выпрацуйце агульнае бачанне

http://www.informationactivism.org/be ГЭТАЯ КАРТКА ЗМЯШЧАЕ АСНОЎНУЮ ІНФАРМАЦЫЮ, ЯКАЯ ДАПАМОЖА РАСПРАЦАВАЦЬ СТРАТЭГІЮ КАМПАНІІ. СТРАТЭГІЯ ДАЗВОЛІЦЬ ВЫБРАЦЬ СЛУШНЫЯ ТАКТЫЧНЫЯ КРОКІУ І ІНСТРУМЕНТЫ, СФАРМУЛЯВАЦЬ ПАСЛАННЕ, ВЫПРАЦАВАЦЬ ЧАСАВЫ ГРАФІК І ВЫКАНАЦЬ ЯГО, ЗАДАКУМЕНТАВАЦЬ І АЦАНІЦЬ КАМПАНІЮ.

Што такое стратэгія кампаніі?

Кампанія – гэта арганізаваная, мэтанакіраваная дзейнасць дзеля дасягнення зменаў, якая павінна рэалізоўвацца на падставе прадуманага планавання. Перад тым як пачаць дзейнічаць удзельнікі паспяховых кампаній імкнуцца даведацца як мага больш пра: »» сапраўдны стан рэчаў, »» каго закранае праблематыка кампаніі, як станоўча так і адмоўна, »» якія змены могуць палепшыць сітуацыю, »» якія рэсурсы, тактыкі, інструменты даступныя для ажыццяўлення кампаніі, прысвечанай дадзенай праблематыцы. На падставе ўласных ведаў удзельнікі кампаніі выпрацоўваюць стратэгію, якой яны будуць кіравацца пад час планавання, выканання, маркетынгу, маніторынгу, паляпшэння і ацэнкі кампаніі. Стратэгія кампаніі павінна адказваць на наступныя пытанні: Праблема, Бачанне, Змены 1. З якой праблемай вы змагаецеся?

2. Якое вашае бачанне таго, якім будзе свет, калі праблема будзе вырашана?

3. Якія змены могуць прывесці да чаканага бачання? Зацікаўленыя асобы, Узаемаадносіны, Мэтавыя групы 4. Каго станоўча ці адмоўна,закранае праблема?

5. Як гэтыя людзі ці групы звязаныя з праблемай і паміж сабой?

6. Да каго вы звяртаецеся?

7. Калі вашая кампанія будзе мець поспех, каго ён закране? Адказваючы на ключавыя пытанні на кожнай стадыі вашай кампаніі, – пра праблему, вырашэнне, зацікаўленых асоб, мэтавую групу, таксама пра тактыкі, пасланне, сродкі – вы дазволіць развіць стратэгію вашай кампаніі. Стратэгія кампаніі дапаможа арганізаваць вашы дзеянні. Яна павінна рэгулярна абнаўляцца: у адпаведнасці з развіццём кампаніі і зменамі абставінаў.

30

Важна, каб уся ініцыятыўная група была задзейнічана ў даследаванні праблемы, выпрацоўцы агульнага бачання і дасягненні чаканых зменаў. Агульнае разуменне праблемы будзе стымуляваць ідэі адносна таго, якія яшчэ дзеянні можна распачаць, а таксама падтрымае матывацыю і заангажаванасць групы пад час кампаніі. Стварэнне агульнага бачання таксама дапаможа вызначыць спосабы маніторынгу і, у выпадку неабходнасці, скарэктаваць шляхі рэалізацыі кампаніі. ЭТАП 1: ПРАБЛЕМА – ВЫРАШЭННЕ – ЗМЕНА 1. Абмяркуйце з групай і вызначыце, на вырашэнне якой цэнтральнай праблемы скіравана вашая кампанія. Старанна прадумайце ўсе негатыўныя ўздзеянні гэтай праблемы.

2. Кожная асоба ў групе павінна знайсці свой ўласны адказ на наступнае пытанне: якім будзе свет без гэтай праблемы? »» Выкарыстоўвайце словы, дыяграмы, ілюстрацыі. »» Уявіце сабе неабмежаваныя рэсурсы (грошы, ўладу і г.д.). »» Абмяркуйце і пералічыце ўсе перавагі пераўладкаванага свету.

3. Скамбінуйце разам усе вашыя індывідуальныя бачанні будучага і стварыце адно агульнае бачанне для кампаніі. Падрабязна абмяркуйце, якія дзеянні і змены дапамогуць вырашыць акрэсленую вамі праблему, каб атрымаць той свет, аб якім вы марыце. На выкананні гэтых дзеянняў і варта засяродзіцца ў час вашай кампаніі. Абмяркуйце маштаб вашай кампаніі: вырашыце, ці будзе яна складацца з некалькіх кампанентаў (пад-кампаній). Калі так, вы можаце выбраць ці звузіць маштабы вашай кампаніі альбо выпрацаваць стратэгію для складанай кампаніі.

Зразумейце зацікаўленых суб’ектаў кампаніі

Зацікаўленыя суб’екты – гэта людзі, групы, арганізацыі ці інстытуты, звязаныя з праблематыкай. Яны могуць падтрымліваць вашу кампанію, адчуваць на сабе негатыўнае ўздзеянне праблемы, на якую скіравана акцыя, быць у стане змяніць сітуацыю ці нават быць адказнымі за вызначаную вамі праблему. Вельмі важна падчас планавання кампаніі здабыць як мага болей звестак пра зацікаўленых асоб. Вы павінны: »» Зразумець як кожны зацікаўленысуб’ект ставіцца да праблемы і таго рашэння, якое вы прапануеце »» Акрэсліць узаемаадносіны паміж рознымі зацікаўленымі суб’ектамі »» Вызначыць здольнасці і жаданне зацікаўленых асоб дапамагчы ці нашкодзіць вашай кампаніі »» Акрэсліць, на кім з зацікаўленых суб’ектаў вашая кампанія павінна сканцэнтравацца, каб дасягнуць чаканых зменаў ЭТАП 2: СТВАРЫЦЕ МАПУ ЗАЦІКАЎЛЕНЫХ СУБ’ЕКТАЎ І ІХ УЗАЕМААДНОСІНАЎ Пачніце ствараць мапу, на якой асобы ці арганізацыі, зацікаўленыя ў вашай праблематыцы, будуць пазначныя ў выглядзе кропак (вузлоў), а лініі паміж гэтымі кропкамі будуць азначаць узаемаадносіны. Для гэтага добра карыстаццаклейкімі паперкамі для зацемак, што дазволіць мяняць іх месцамі па меры неабходнасці.

1. Абмяркуйце ўзаемадзеянні, якія палягаюць ў аснове праблемы, на якую скіравана вашая кампанія. Хто адказны за праблему? Каго яна закранае? Як і чаму гэтыя элементы звязаныя паміж сабой?

2. Працягвайце няспынна рабіць занатоўкі, пакуль вы не здолееце

вызначыць тыя ўзаемадзеянні паміж элементамі (вузламі), якія найбольш адлюстроўваюць праблему, якую вы хочаце вырашыць.

3. Вызначыце ўсе вузлы, паміж якімі ўзнікае падобны тып узаемадзеяння.

4. Змясціце гэтыя вузлы ў цэнтр вашай мапы.

5. Акрэсліце ўзаемаадносіны гэтых цэнтральных вузлоў з іншымі вузламі на вашай мапе. Пачніце з мясцовага узроўню і працягвайце на рэгіянальным, дзяржаўным, міжнародным, глабальным (калі гэта патрэбна). У залежнасці ад праблемы распрацуйце мапу для размяшчэння на ёй вузлоў двух ці больш узроўняў (карыстаючыся зразумелымі абазначэннямі): »» Першы ўзровень: элементы, якія маюць непасрэдную сувязь з цэнтральнымі вузламі (сям’я / лакальны ўзровень) »» Другі ўзровень: элементы, якія маюць сувязь з першым узроўнем (рэгіянальны / дзяржаўны) »» Трэці ўзровень: вузлы, якія маюць агульны ўплыў на праблематыку (міжнародны,інстытуцыянальны) 6. Затым правядзіце лініі, якія будуць абазначаць адносіны паміж гэтымі вузламі і акрэсліце тып гэтых адносінаў, напрыклад: »» Улада »» Узаемная карысць »» Канфлікт »» Патэнцыял Пасля пазначэння максімальнай колькасці зацікаўленых суб’ектаў, вы атрымаеце графічную выяву ўзаемаадносінаў паміж рознымі суб’ектамі, зацікаўленымі ў вашай праблематыцы. Затым вы павінны прааналізаваць, як гэтыя зацікаўленыя суб’екты, могуць дапамагчы дасягнуць тых зменаў, на якія скіравана вашая кампанія. Больш падрабязна механізм стварэння мап апісаны ў New Tactics in Human Rights Tactical Mapping: http://newtactics.org/en/tacticalmapping ЭТАП 3: АД ЗАЦІКАЎЛЕНЫХ АСОБ ДА МЭТАВАЙ ГРУПЫ Пачніце з вызначэння канкрэтнай/-ых мэты/-аў вашай кампаніі. Прааналізуйце ўзровень падтрымкі і ўзровень уплыву кожнага зацікаўленага суб’екта ў кантэксце мэты/-аў вашай кампаніі.

1. Простымі тэрмінамі, ужываючы актыўныя канструкцыі, акрэсліце, што можа вырашыць праблему і прынесці пажаданыя змены. Мэты павінны быць дакладнымі, вымяральнымі, дасягальнымі, рэальнымі і акрэсленымі ў часе.

2. На аснове спісу зацікаўленых суб’ектаў з папярэдняга этапу, акрэсліце як мага болей суб’ектаў, якія могуць дапамагчы дасягнуць мэты.

3. Намалюйце гарызантальную і вертыкальную восі на вялікім аркушы белай паперы (як паказана) Размясціце зацікаўленых суб’ектаў наступным чынам: »» Вертыкальная вось паказвае ўзровень уплыву асоб ў дасягненні мэты: ад найбольш уплывовых (верх) да найменш (ніз). »» Гарызантальная вось паказвае магчымае супрацьстаянне (левы бок) ці падтрымку (правы бок) акцыі.

4. Пасля размяшчэння ўсіх зацікаўленых суб’ектаў на аркушы вызначыце найбольш ўплывовыя групы і асобы, якія будуць уяўляць сабой першасную патэнцыйную мэтавую групу – тых, хто можа ажыццявіць чаканыя змены. Адзначце іх узровень падтрымкі ці супрацьстаяння зменам. Дадатковая інфармацыя: http://www.informationactivism.org/be

5. Абмяркуйце адносіны гэтых суб’ектаў да іншых зацікаўленых асоб. Быць можа, вы ўжо маеце гэтую інфармацыю на мапе зацікаўленых асоб (Этап 2).

6. Вызначыце зацікаўленых суб’ектаў, якія падтрымліваюць вашую кампанію і маюць уплыў ці ўзаемаадносіны з вашай першаснай мэтавай групай. Гэта вашая другасная мэтавая група, ці група патэнцыйных удзельнікаў, якая можа быць актыўна задзейнічана ў ажыццяўленні дапамогі пры правядзенні кампаніі. Размясціце іх на графіку і назавіце дзве альбо тры групы ўдзельнікаў, на якіх вы засяродзіце ўвагу ў першую чаргу. (Адаптавана паводле The Change Agency’s Power Mapping exercise – http://bit.ly/uLFOZ)

ЭТАП 4: АД МЭТАВАЙ ГРУПЫ ДА ТАКТЫКІ Цяпер вы акрэслілі мэтавую аўдыторыю, да якой хочаце звярнуцца ў межах кампаніі, і тыя адносіны, якія існуюць паміж суб’ектамі, зацікаўленымі ў праблеме. Цяпер вы можаце вызначыць якія тактыкі будуць найлепш падыходзіць да вашай мэтавай групы ці групы патэнцыйных удзельнікаў?

1. Намалюйце паўкола, падзяліце яго на сектары. Размясціце тых, хто найбольш падтрымлівае вашу кампанію ў левай частцы спектру; тых, хто найбольш супрацьстаіць, – у правай.

2. Карыстаючыся мапай і клейкімі паперкамі, размясціце кожную мэтавую групу і зацікаўленых суб’ектаў у адпаведных сектарах паводле ўзроўню падтрымкі вашай справы. У выніку вы атрымаеце спектр зацікаўленых бакоў, якіх вы акрэслілі як першасная і другасная мэтавыя групы. Пяці-сектарная дыяграма будзе змяшчаць наступныя пазіцыі:ўныя саюзнікі: падтрымліваюць акцыю, зацікаўленыя ў дасягненні яе мэтаў а. Актыўныя аднадумцы: падтрымліваюць акцыю, зацікаўленыя ў дасягненні яе мэтаў б. Аднадумцы: могуць мець карысць ад вашага поспеху в. Нейтральныя бакі: у дадз ены момант могуць быць не заангажаваныя ці не закранутыя праблемай г. Апаненты: могуць пацярп ець ад вашага поспеху е. Актыўныя апаненты: актыўна перашкаджаюць вашым дзеянням 3. Карыстаючыся гэтай дыяграмай, вырашыце якія тактыкі выбраць, у залежнасці ад размяшчэння кожнага зацікаўленага суб’екта ў спектры. Напрыклад: а. Падтрымка: выкарыстоўвайце тактыкі мабілізацыі б. Нейтральныя: выкарыстоўвайце адукацыйныя, наглядныя тактыкі в. Апазіцыя: выкарыстоўвайце тактыкі перашкоды, разбурэння (Адаптавана паводле New Tactics in Human Rights’ Spectrum of Allies exercise – http://newtactics.org/en/node/5295)

Гэта картка была створана Намітай Сінг і Алі Гараві ў супрацоўніцтве з Tactical Tech.

31

Удзельнікі могуць мець ці не мець доступ да дакументацыі гэтай акцыі, гэта не мае значэння. Кожны павінен прэзентаваць групе простую, намаляваную ад рукі дыяграму, на якой будзе прадстаўлена: »» дзе ён быў, калі ўпершыню заўважыў уздзеянне гэтай кампаніі »» што адбывалася падчас акцыі і чагояна дасягнула »» чаму яна была творчай »» як яны былі натхнёныя ёю 2. Кожны павінен прэзентаваць абранае ўздзеянне кампаніі на працягу 2-3 хв., адказваючы на адно-два пытанні. Калі ўдзельнікі маюць дакументацыю (копію рэкламы, фотаздымкі і г.д.), іх можна прэзентаваць групе. Падчас кожнай прэзентацыі слухачы павінныя напісаць на клейкіх паперках у некалькіх словах: 1) тактыку і форму, якія былі выкарыстаны для ўздзеяння, 2) на другой паперцы – адрасат, на якога было скіравана ўздзеянне. Выкарыстоўвайце наступныя азначэнні, каб мець пэўнасць, што кожны выконвае тое ж заданне:

http://www.informationactivism.org/be НАВАТ ПРЫ ДАПАМОЗЕ НЕВЯЛІКАЙ КОЛЬКАСЦІ РЭСУРСАЎ ВЫ МОЖАЦЕ ПЕРАЎТВАРЫЦЬ ІНФАРМАЦЫЮ Ў ДЗЕЯННЕ – КАЛІ ПАДЫЙСЦІ ДА ПРАЦЭСУ ТВОРЧА. ДЗЕЯННІ, АПІСАНЫЯ Ў ГЭТАЙ КАРТЦЫ, ДАПАМОГУЦЬ ВАМ ЗААХВОЦІЦЬ ВАШЫХ КАЛЕГ, ПРЫХІЛЬНІКАЎ І ПАРТНЁРАЎ ДА ЎДЗЕЛУ Ў ТВОРЧЫМ ПРАЦЭСЕ РАСПРАЦОЎКІ КАМПАНІЙ, ЯКІЯ БУДУЦЬ ІНФАРМАВАЦЬ, МАТЫВАВАЦЬ, УПЛЫВАЦЬ НА ВАШУЮ МЭТАВУЮ АЎДЫТОРЫЮ. Гэтая картка апісвае чатыры важныя аспекты творчага вядзення кампаніі: 1. Натхненне: пошукі прыкладаў інфа-актыўнасці могуць быць натхняльнымі; яны дапамогуць вам знайсці ўласныя ідэі.

2. Наватарства: каб пераканацьт мэтавую аўдыторыю вы павінны знайсці новыя ідэі і/альбо новыя шляхі выражэння ідэй.

3. Перспектыва: каб зрабіць кампанію, якая будзе матываваць людзей да дзеяння, вы павінны бачыць свет з іх перспектывы.

4. Ідэі: дайце вашай камандзе і прыхільнікам магчымасць правесці мазгавы штурм ідэй і разам праверыць, якія з іх будуць працаваць. Натхненне Натхненне літаральна азначае “ўдыхнуць у”. Мы ўсе перажывалі натхненне: калі ўплыў звонку прымушае нас разумець сітуацыю па-іншаму ці нават рабіць нешта, што ў іншым выпадку мы б не зрабілі. Развагі над тым, што натхніла нас да дзеяння, дапаможа зразумець, як натхніць іншых. ЭТАП 1: ВЫЗНАЧЭННЕ НАТХНЯЛЬНЫХ ДЗЕЯННЯЎ КАМПАНІІ

1. Назіранне за дзейснай кампаніяй можа быць адным са

спосабаў каб знайсці натхненне і развіцьвашыя ідэі. Кожны ўдзельнік павінен назваць адну кампанію, якая змяніла яго спосаб разумення праблемы. Гэта можа быць вэб-сайт, вулічны пратэст, відэафільм, плакат, рэклама – любая акцыя, якая была часткай праваабарончай кампаніі, мэтай якой была перадача інфармацыі.

32

Тактыка: падыход, які вы выкарыстоўваеце,каб дасягнуць пэўнай аўдыторыі. Гэтая тактыка павінна адпавядаць густу, звычкам, зацікаўленасцямі сыстэме каштоўнасцяў гэтай аўдыторыі. У тактыках можа быць выкарыстаны гумар, каб прыцягнуць увагу моладзевай аўдыторыі, зварот да групы асоб, каб ініцыяваць супольныя дзеянні, вобразную прэзентацыю дадзеных для яснай перадачы паслання, выкарыстанне асабістых гісторый, каб растлумачыцьўплыў праблемы. Фармат: спосаб правядзення кампаніі ці яе кантэкст, напрыклад: вулічны тэатр, комікс, дакументальны фільм, радыё перадача, блог, сайт групы сацыяльнай сеткі. Аўдыторыя: людзі, якіх вы хочаце дасягнуць. Сюды ўваходзіць мэтавая аўдыторыя (людзі, якія маюць моц увесці пажаданыя змены) і група патэнцыйных ўдзельнікаў (людзі, якія могуць дапамагчы паўплываць на мэтавую аўдыторыю).

3. Размясціце клейкія паперкі, падрыхтаваныя ў 2 кроку, на дошцы

ці на сцяне. Прыклейце ўсе паперкі, якія тычацца тактыкі/фармату, з левага боку, а аўдыторыі – з правага. Знайдзіце, якія тактыкі/ фарматы будуць мець найбольшы эфект на якую аўдыторыю, і адзначце гэта злучыўшы паперкі лініямі. Гэта дапаможа вам знайсці тактыкі, здольныя паўплываць, на вашую аўдыторыю

Інавацыя

Інавацыя вымушае думаць нестандартна, каб паспяхова здзейсніць нешта новымі спосабамі. Гэта можа здацца складаным, але інавацыяйможа быць простае выкарыстанне існуючых формаў, інструментаў і тактык па-новаму. Наступныя дзеянні дапамогуць вам знайсці інавацыйныя ідэі ў адносінах да ўласнай кампаніі. Трэба заахвоціць людзей перайсці ад практычнага мыслення да творчага. Мэта палягае ў тым, каб думаць свабодна, без абмежаванняў, без клопату пра тое, ці магчыма рэалізаваць ідэі на практыцы. ЭТАП 2: ДУМАЦЬ НЕСТАНДАРТНА 1. Папрасіце ўдзельнікаў уявіць сябе, што яны з’яўляюцца нейкай абстрактнай канцэпцыяй ці паставіць сябе ў сітуацыю, звязаную з вашай кампаніяй. У якасці такога новага суб’екту яны павінны знайсці ідэі для кампаніі. Напрыклад, калі вы працуеце над праблемай змены клімату, папрасіце адну асобу ўявіць праблему

з перспектывы палярнага мядзведзя ці акіяна. Іншая асоба можа ўявіць сабе, што ўмее лятаць. Сутнасць у тым, каб стварыць сітуацыю, у якой людзі здолеюць убачыць рэчаіснасць з пунктаў гледжання, які знаходзіцца па-за іх нормамі ці стэрэатыпамі. Пасля кожны павінен намаляваць малюнак ці мапу іх новага погляду на праблему і патлумачыць яго групе.

2. Падчас прэзентацыі слухачы павінны адзначаць усё, што натхняе іх глядзець на кампанію па-новаму. Калі дзякуючы падобнаму практыкаванню група атрымае творчы імпульс, то людзі здолеюць адкрыць інавацыйныя спосабы мыслення і дзеяння.

Перспектыва

Часамі нам здаецца, мы ведаем, як людзі разумеюць праблематыку нашай кампаніі, але, на сам рэч, мы не спрабавалі ўбачыць рэчы з іх перспектывы. Калі вы ўжо працавалі на базе карткі “Стратэгія кампаніі”, то вы ўжо акрэслілі патэнцыйную мэтавую аўдыторыю, на якую хочаце ўплываць, і актыўныя групы, якія хочаце заахвоціць. Выкарыстайце гэтыя дадзеныя для наступнага практыкавання. Калі вы яшчэ не падрыхтавалі спіс мэтавай і актыўнай аўдыторыі, зрабіце гэта цяпер. ЭТАП 3: ГЛЯДЗЕЦЬ З ПЕРСПЕКТЫВЫ ВАШАЙ МЭТАВАЙ АЎДЫТОРЫІ І ГРУПЫ ПАТЭНЦЫЙНЫХ УДЗЕЛЬНІКАЎ 1. Дайце кожнай асобе, якая прымае ўдзел у практыкаванні, фотаздымак з выявай мэтавай аўдыторыі ці групы патэнцыйных удзельнікаў. Кожны фотаздымак павінен мець кароткую апісальную назву. Напрыклад, калі вы працуеце над праблемай па змене клімату ў Індыі, вы можаце ўключыцьнаступныя назвы: “малады вясковец”, “багатая элітная сям’я ў сталіцы”, “міністэрства па ахове навакольнага асяроддзя”, “НГА па ахове навакольнага асяроддзя”, “школьнікі”, “дырэктар шкоднага завода”. Назва можа быць агульнай ці дакладнай – з прывядзеннем імёнаў палітыкаў ці назваў арганізацый. Кожны чалавек павінен падрыхтаваць кароткі аповед, выступаючы ў першай асобе, у якім патлумачыць пачуцці асобы ці групы на фотаздымку ў адносінах да праблемы кампаніі.

2. Дайце кожнай асобе 2 хв. на аповед гісторыі ад імя героя. Заахвоцьце граць свае ролі як мага больш натуральна і спачувальна. Іншыя асобы павінны задаваць пытанні наконт таго, чаму гэты чалавек мае менавіта такія адчуванні, як яго можна заахвоціць далучыцца да кампаніі і якія бар’еры перашкаджаюць яму далучыцца.

да іх і занатаваць (на клейкіх паперках) усё, што на яго думку, можа быць варта развіць ў кампаніі. шкі, калі мажліва, па катэгорыях (прыбіраючы ўсе дублеты), і паспрабуйце размесціць іх паводле папулярнасці, абмяркоўваючы найбольш папулярныя.

2. Прыклейце паперкі да дошкі, калі магчыма, па катэгорыях (прыбіраючы ўсе паўторы), і паспрабуйце размясціць іх па рэйтынгу паводле папулярнасці, абмяркоўваючы найбольш папулярныя.

3. Вярніцеся да свайго спіску тактык/фарматаў і аўдыторый з Этапу 1, і абмяркуйце іх, супаставіўшы з ідэямі, якія ўзніклі на дадзеным этапе. Распрацуйце прынамсі тры слоганы акцыі і візуальныя элементы, якія могуць мець, на вашу думку, патэнцыял.

4. Цяпер падзяліцеся і выйдзіце вонкі: кожная асоба ці каманда павінна запытацца некалькіх асоб, як бы тыя адрэагавалі на два выбраныя вамі слоганы кампаніі. У залежнасці ад таго, на якую аўдыторыю разлічана ваша кампанія, вы можаце запытацца сяброў ці іх дзяцей, наведаць дзядулю, запытаць студэнтаў ці людзей розных прафесій. Розныя людзі маюць розныя арыенціры і веды, чым вам і трэба скарыстацца. Што яны думаюць пра гэтыя два пасланні? Ці падабаецца ім нейкае больш, чым другое? Чаму? Што яны думаюць пра праблему кампаніі? Ці думалі яны калі-небудзь заангажавацца ў гэтую праблематыку? Чаму так ці чаму не? Ваша мэта – не знайсці прыхільнікаў вашай справы, але зразумець, што людзі думаюць пра праблематыку вашай кампаніі і яе магчымых слоганах. На гэтыя пытанні нельга забіраць больш за некалькі хвілін чужога часу, толькі калі асоба сама не настойвае на гэтым. Вы можаце запытаць дазвол зняць адказы на відэа, каб падзяліцца з групай. У іншым выпадку занатуйце пол, узроставую катэгорыю, прафесію рэспандэнтаў, дзе вы з імі сустрэліся і што яны сказалі. Перакажыце пачутыя рэакцыі ў выглядзе двух паведамленняўгрупе.

Ідэі

Каб пераўтварыць інфармацыю ў дзеянне, вам патрэбныя добрыя ідэі. Калі вы маеце шмат ідэяў, лягчэй выбраць тую, якая будзе найбольш прыдатнай для дасягнення мэты. Наступныя дзеянні дапамогуць вам знайсці ідэі. ЭТАП 4: МАЗГАВЫ ШТУРМ І ВЫПРАБАВАННЕ НОВЫХ ІДЭЙ 1. Падзяліце ўдзельнікаў на дзве групы, адну з якіх назавіце “перабольшвай”, а другую “заніжай”. Папрасіце першую групу знайсці пазітыўныя, фантастычныя, наіўныя, сюррэалістычныя ідэі для паслання кампаніі, а другую – тонкія і песімістычныя. Папрасіце ўдзельнікаў намаляваць свае ідэі на плакаце (вельмі проста; умець маляваць не абавязкова) і дадаць да іх слоган. Размясціце плакаты на сцяне і папрасіце кожнага прыгледзецца Дадатковая інфармацыя: http://www.informationactivism.org/be

33

СПЛАНУЙ СВАЮ АКЦЫЮ

»» У анімацыйных казках з Каіра (справа) сімвалы і персанажы

http://www.informationactivism.org/be візуалізуй сваё пасланне ГЭТАЯ ТАКТЫКА ДАЗВАЛЯЕ ТВОРЧА ВЕСЦІ РАЗМОВУ НЕЗАЛЕЖНА АД РОЗНАСЦІ МОВАЎ І ЎЗРОЎНЮ АДУКАВАНАСЦІ І ЭФЕКТЫЎНА ПРЫЦЯГВАЦЬ ЎВАГУ СЛУХАЧОЎ ПРЫКЛАДЫ З ВІДЭАФІЛЬМА »» l Анімацыя фальклору з феміністычным ухілам “Жанчыны і Форум памяці” (Women and Memory Forum), Каір, Егіпет Мастакі і праваабаронцы зрабілі кароткі мультфільм на падставе традыцыйных арабскіх казак, пераапрацаваўшы іх з перспектывы фемінізму. Відэа ўзнаўляе праблему палавой няроўнасці праз вобразы жывёл і нежывых прадметаў. Такі творчы падыход дае магчымасць уздымаць далікатныя для аўдыторыі пытанні. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: праграма Adobe (Photoshop, After Effects і Premiere) для анімацыі намаляваных і адсканаваных эскізаў СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: Жанчыны і Форум памяці (Women & Memory Forum): http://www.wmf.org.eg/ »» l Стварэнне мапы канфлікту ў рэальным часе “Самідун”, Ліван Падчас ізраільскага нападу ў 2006 г. праваабаронцы згуртаваліся дзеля стварэння і пазнейшага абнаўлення мапаў абстрэлаў і разбурэнняў ліванскай інфраструктуры. Гэтыя мапы выкарыстоўваліся для арганізацыі работ па адбудове краіны, а таксама ў праваабарончай дзейнасці. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: Adobe Illustrator, Blogspot, Wordpress СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: Самідун: http://samidoun.blogspot.com/ »» Адзначэнне катаванняў на прэзідэнцкай мапе Праваабаронцы Туніса з Nawaat.org Урад Туніса заблакаваў веб-сайты для публікацыі відэа – YouTube і Dailymotion, – каб перашкодзіць людзям праглядаць відэафільмы, у якіх зафіксаваныя прыклады парушэнняў правоў чалавека урадам краіны. У адказ праваабаронцы стварылі інтэрактыўны калаж на аснове мапы Google Earth, змясціўшы відэафільмы аб парушэнні правоў на 3D-мапе ў месцы знаходжання прэзідэнцкага палаца. Гэта дазволіла людзям далей праглядаць забароненае відэа, хоць непасрэдны доступ да YouTube быў адключаны. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: Google Earth, Google Maps, YouTube СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: Відэамапа: http://bit.ly/1a2OrH (nawaat.org)

34

былі адмыслова адабраныя, каб зрабіць далікатную праблему больш даступнай для ўспрыняцця кансерватыўнай аўдыторыяй“. »» Матэрыялы, якія вы ствараеце для візуалізацыі, могуць мець рознае прыкладанне. Напрыклад, мапы з Лівану выкарыстоўваліся, з аднаго боку, як запіс гістарычных здарэнняў, з іншага, для перадачы дадзеных па разбурэннях, для планавання работ па ратаванні і аднаўленні. »» У інтэрактыўных матэрыялах могуць выкарыстоўвацца фотаздымкі, малюнкі, відэа і іншыя дакументы, атрыманыя ад розных людзей. У выпадку з туніскім Google Earth і YouTube калажам, новыя відэафільмы дадаваліся да мапы аўтаматычна, калі людзі размяшчалі іх у Інтэрнеце і надавалі ім геа-тэгі. »» Аўдыторыя, якая не мае доступу да хуткаснага Інтэрнету, можа быць забяспечана візуальнымі матэрыяламі офлайн: напрыклад, праз распаўсюджанне відэафільмаў, даступных для пампавання ці запісаных на VCD/DVD альбо USB флэшносьбіты, шырокафарматных плакатаў ці ўлётак, праз выкарыстанне магчымасці публічнай дэманстрацыі фільмаў. »» Эфектыўныя візуальныя матэрыялы не толькі прыцягваюць увагу і даюць эстэтычнае задавальненне. Перш за ўсё візуальныя вобразы ўдакладняюць змест паслання і падказваюць шляхі яго інтэрпрэтацыі.

CASE STUDY

НАЗВА: 350: Міжнародны дзень клімату ХТО: 350.org ДЗЕ: Акцыі ў амаль 100 краінах ВЕБ-САЙТ: http://www.350.org АПІСАННЕ Каб заахвоціць людзей да правядзення акцый па ўсім свеце, прысвечаных праблеме змены клімату, 350.org стварыла анімацыйны фільм адпаведнай тэматыкі. Мультфільм заснаваны на выкарыстанні моцнага візуальнага раду, што перадае пасланне без ужывання словаў. Такім чынам, для яго зразумення не патрэбна веданне ніякай мовы. Асноўная ідэя вынікае з лічбы 350, якая, “па словах навукоўцаў, уяўляе крытычны ўзровень ўтрымання вуглякіслага газу ў атмасферы”, – кажа Філ Аранеану з 350.org. “Мы ведалі, што для арганізацыі глабальнай акцыі, мы можам выкарыстаць гэтую лічбу, каб прымусіць кожнага задумацца аб ёй”. Пасля таго як 350.org стварыла першую версію фільма ў Microsoft Paint, Free Range Studios апрацавалі яго дызайн і стварылі паўнавартасны анімацыйны Flash фільм. Мультфільм быў выкладзены на 350.org, YouTube’е і Facebook’у.

DVD з ролікам былі разасланыя групам і станцыям тэлебачання ў рэгіёны з абмежаваным Інтэрнетам. Разважаючы пра поспех фільма, Філ кажа: “Цяжка назваць анімацыю сродкам для мабілізацыі людзей, але яна можа закрануць чалавека, прыцягнуць яго да веб-сайту, каб прымусіць задумацца, што ён сам хоча рабіць. Станоўчым бокам з’яўляецца таксама тое, што фільм дазваляе людзям адчуць сябе часткай нечага. З іншага боку, з-за таго што мультфільм вельмі кароткі, ён не можа даць такое разуменне 350, як бы я хацеў”. Нягледзячы на вялікія сродкі, выдаткаваныя на вытворчасць мультфільма, ён дазволіў выпрацаваць для 350 выразны графічны імідж, які з’яўляецца пазнавальным і ў якасці вобраза можа быць выкарыстаны ў

далейшым у матэрыялах 350.org. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: YouTube і старонка Facebook з 10.000 сябрамі. Orkut, MySpace, Twitter. СФЕРА ЎПЛЫВУ: Відэа мела 100.000 праглядаў на YouTube на працягу аднаго году. Акцыя была глабальнай. Прыблізна 30 чалавек персаналу і стажораў падрыхтавалі недзе каля 100 мерапрыемстваў па ўсім свеце. КОШТ: USD$10.000 для стварэння відэа. Бягучыя выдаткі на кіраванне і рэалізацыю праекту. РЭСУРСЫ: кампанія пачыналася ва універсітэцкіх супольнасцях актывістаў ЗША і распаўсюдзілася па ўсім свеце праз канферэнцыі і сустрэчы найвышэйшага ўзроўню, прысвечаныя праблеме змены клімату. “Супрацоўніцтва – гэта тое, што дазволіла нам дзейнічаць амаль без бюджэту”, – кажа Філ. “Мы не толькі выкарыстоўваем супольнасці, але ствараем іх». ЧАС: 3 месяцы для стварэння відэа. Агульны час акцыі з канца 2008 да пачатку 2010 г. УЗРОВЕНЬ СКЛАДАНАСЦІ: 3 з 5 СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: 350 анімацыйны фільм: http://bit.ly/89GA8 (youtube.com) 350 YouTube канал: http://bit.ly/Ai4hl (youtube.com)

ЗРАБІ ГЭТА САМ

Запытай сябе »» Што найбольш важна для вашай візуальнай акцыі: данесці ідэю, мінаючы моўныя бар’еры, выразіць складаную інфармацыю праз простую графіку, і/ці здзівіць і заангажаваць людзей праз творчыя, прывабныя вобразы? »» Ці грунтуецца ваша акцыя на нейкай канцэпцыі альбо слогане? Як можна выразіць вашу ідэю, каб яна была больш зразумелай асобам, якіх вы імкняцеся прыцягнуць? »» Як вы можаце прыцягнуць людзей да ўдзелу ў вашай акцыі: звярнуцца з просьбай дасылаць фотаздымкі і відэафільмы, прапанаваць супрацоўніцтва на адлегласці ці непасрэдна, заахвоціць абменьвацца відэафільмамі, мапамі ці мультфільмамі з іншымі? »» У якіх дзеяннях у межах вашай кампаніі новыя асобы могуць прыняць удзел, дапамагаючы іншым ці робячы штосьці самастойна? Ці лічыце вы распаўсюджанне матэрыялаў удзелам у акцыі? Для каго прызначаныя гэтыя матэрыялы ў першую чаргу: да ключавых асоб ва ўрадзе, мясцовых НГА ці супольнасцяў, СМІ? »» Як вы можаце зрабіць даступнымі візуальныя матэрыялы вашай кампаніі для тых, хто не мае доступу да Інтэрнету ці кампутара? Розныя спосабы рэалізацыі ідэі 1. СЗрабіце ўласную версію турыстычнай мапы горада, на якой, акрамя асноўных гарадскіх аб’ектаў, будзе змяшчацца інфармацыя, датычная праблематыкі акцыі. Раздайце гэтую мапу гасцям горада, студэнтам, людзям, якіх можна прыцягнуць да ўдзелу ў кампаніі.

2. Калі вы не ведаеце, як зрабіць анімацыйнае відэа, можна стварыць фільм з серыі фотаздымкаў, дадаўшы музыку, субцітры і голас за кадрам, і такім чынам з’яднаць выявы ў адну гісторыю.

3. Пераапрацуйце наклейкі вядомых карпарацый, выкрываючы інфармацыю, якую яны самыя не прадстаўляюць: напрыклад, судовыя справы, якія вядуцца супраць кампаніі, ці падтрымка Дадатковая інфармацыя: http://www.informationactivism.org/be

ёй ўзброеных канфліктаў.

4. Раздайце людзям танныя відэакамеры, каб яны маглі

запісаць уласныя гісторыі, і на падставе гэтых фільмаў зрабіце інтэрактыўную мапу, якая будзе адлюстроўваць, як розныя людзі ў розных рэгіёнах перажываюць аднолькавыя праблемы.

5. Не трэба быць мастаком, каб ствараць візуальныя матэрыялы. “Воблака тэгаў” – група словаў, што прадстаўляюць большы ўрывак тэксту – можа быць простым спосабам візуальнага ўвасаблення вашай праблемы праз вылучэнне ключавых словаў з важнага дакумента ці веб-сайту.

РЭКАМЕНДАВАНЫ ІНСТРУМЕНТ:

Стварыце воблака тэгаў Не працуючы над графічным дызайнам, вы можаце стварыць інфа-графіку для вашай кампаніі. Інтэрнет-праграма Wordle (www.wordle.net/) стварае “воблака тэгаў” на падставе як статычнага, завершанага дакумента, так і адкрытага тэксту, як, напрыклад, блога ці старонкі навінаў. Wordle выкарыстоўвае тэкст для стварэння графікі, вылучаючы буйным шрыфтам словы, якія найчасцей сустракаюцца ў тэксце. “Аблокі тэгаў” можна захаваць у фармаце PDF і надрукаваць ці апублікаваць онлайн. Wordle пакідае мала мажлівасцей уплыву на выкарыстанне колераў і шрыфтоў, але зробленае ў гэтай праграме можа падказаць новыя ідэі для падрхытоўкі больш складанага ўласнага “воблака тэгаў” у іншых праграмах, напрыклад, дармовай графічнай праграме InkSkape (http://www. inkscape.org/).

ПАРАДЫ

ФІЛ АРАНЕАНУ, 350.ORG, ПРА ПРОСТЫЯ ПАДЫХОДЫ: “Заўсёды варта выкарыстоўваць сімвалы. Праглядзіце фільм “Гэта мая будучыня” (http://bit.ly/mV4mb). Яго зрабілі студэнты за некалькі дзён пры дапамозе адной відэакамеры, простай праграмы для рэдагавання відэа і аднаго запамінальнага слогану – “Гэта мая будучыня” – які абыгрываўся ў розных кантэкстах і на розных мовах. Фільм мае сімвалічнае і адукацыйнае значэнне для людзей, нават калі гледачы не знаёмыя з усімі дэталямі кампаніі”. ТЭССА ЛЕВІН, АРГАНІЗАЦЫЯ “СПОСАБЫ НАДЗЯЛЕННЯ ЎЛАДАЙ ЖАНЧЫН” (PATHWAYS OF WOMEN’S EMPOWERMENT): “Ёсць шмат танных праграм для стварэння анімацыі і рэдагавання відэа, але не так шмат дармовых. Я асабіста звычайна малюю эскізы, сканую іх і апрацоўваю ў Adobe, але ўсё гэта можна таксама зрабіць пры дапамозе дармовых і opensource праграм Gimp ці Kino (http://bit.ly/13V9fW)”. ФІЛ АРАНЕАНУ, 350.ORG, ПРА СТВАРЭННЕ БРЭНДА І ІМІДЖУ: “Мы падумалі, што наша кампанія павінна мець сталы графічны імідж. Таму мы вырашылі звярнуцца да прафесійных дызайнераў, хоць мелі сродкі толькі на вытворчасць аднаго відэафільма. Аднак мы папрасілі мастакоў выслаць нам файлы з усімі графічнымі выявамі, выкарыстанымі ў відэа, так што цяпер мы можам ужываць іх у розных мэтах: у якасці лагатыпаў, у блогах, на друкаванай прадукцыі. Такім чынам мы здолелі нават зэканоміць грошы”.

35

СПЛАНУЙ СВАЮ АКЦЫЮ

»» Грамадзянская журналістыка можа

http://www.informationactivism.org/be выкарыстоўвайце калектыўны розумГЭТАЯ ГЭТАЯ ТАКТЫКА ДАПАМАГАЕ СТВАРАЦЬ ЦІ ЗБІРАЦЬ ІНФАРМАЦЫЮ, ПЕРАДАВАЦЬ ЗВЕСТКІ ПРА ТАКІЯ ГРАМАДСКІЯ ПАДЗЕІ, ЯК ВЫБАРЫ, ПРАТЭСТЫ, РЭАГАВАЦЬ НА КАТАСТРОФЫ ЦІ НЕПАКОІ

ПРЫКЛАДЫ З ВІДЭАФІЛЬМА

»» Рэпартажы з месца падзей падчас тэрарыстычных атак у

Мумбаі Грамадзяне Мумбая Выкарыстоўваючы SMS-паведамленні і фотаздымкі, зробленыя на мабільныя тэлефоны, мясцовыя жыхары самаарганізаваліся каб знайсці і распаўсюдзіць інфармацыю, недаступную ў СМІ падчас тэрарыстычных атакаў у Мумбаі. Гэтая спантанная перадача інфармацыі дапамагла вызначыць колькасць параненых і загінуўшых асоб і спрыяла каардынацыі дастаўкі крыві і іншых дзеянняў па ратаванні людзей. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: Twitter, Flickr, MySpace, блогі, мабільныя тэлефоны СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: Фотаздымкі: http://bit.ly/TiYzh (flickr.com) Паведамленні Twitter: http://bit.ly/nOAiD (flickr.com)

»» Збор грамадзянскіх рэпартажаў пра гвалт

Foko і грамадзяне Мадагаскара Грамадзяне Мадагаскара пасылалі SMS-паведамленні пра гвалт, учынены войскамі і паліцыяй падчас мітынгаў супраць захопу ўлады. Гэтыя звесткі былі апублікаваныя на інтэрактыўнай мапе онлайн, і каманда мясцовых блогераў удакладняла праўдзівасць звестак. У сувязі з тым, што традыцыйныя СМІ ў гэты час былі скампраментаваныя, у параўнанні з традыцыйнымі рэпартажамівэб-сайт Foko папярэджваў грамадзян пра небяспечныя месцы,і даваў больш шырокі агляд крызісу, выконваючы ролю незалежных СМІ. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: IntelliSMS, FrontlineSMS, Ushahidi, Twitter, мабільныя тэлефоны, блогі СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫІ: Вэб-сайт FOKO: http://foko.ushahidi.com/ Інтэрв’ю з Foko: http://bit.ly/QZvvM (globalvoicesonline.org)

36

працаваць у розных рэгіёнах, але ўсюды будзе мець свае адметнасці, звязаныя з тэхналагічнымі адрозненнямі і выкарыстаннем розных інструментаў у розных рэгіёнах. Напрыклад, у Індыі эфектыўным сродкам журналістыкі з’яўляецца Twitter, таму што тут яго карыстальнікі могуць слаць паведамленні з мабільных тэлефонаў, карыстаючыся бясплатным кароткім кодам. Падобная паслуга недаступная ўсім карыстальнікам Twitter’а у іншых краінах краінах свету. »» l Вам, магчыма, не давядзецца ствараць інструменты з нуля. Напрыклад, праграма Ushahidi, скіраваная на фіксаванне праяваў гвалту на Мадагаскары, спачатку была створана для падобнага праекту ў Кеніі. Камандзе Foko не было патрэбы ствараць адмысловую праграму: яны толькі адаптавалі яе да ўласнай кампаніі. »» Адной з формаў рэпартажу з месца падзей з’яўляецца спантанны збор звестак, як гэта было ў Мумбаі падчас тэрарыстычных атак. Дзеля рэалізацыі такой перадачы навін важна мець на месцы сетку блогераў і грамадзянскіх журналістаў, гатовых публікаваць інфармацыю і рэагаваць на матэрыялы, выкладзеныя іншымі людзьмі. »» Іншым спосабам перадачы інфармацыі з месца падзей з’яўляецца загадзя арганізаваныя захады, як у выпадку з кампаніяй на Мадагаскары. Падобны тып рэпартажу патрабуе дакладна запланаванай падтрымкі грамадзянскіх журналістаў. Дзеля інфармавання насельніцтва пра будучую акцыю можна выкарыстоўваць традыцыйныя СМІ. »» За апошнія 10 год механізм стварэння навінаў змяніўся радыкальным чынам. Цяпер усё большую папулярнасць набывае грамадзянская журналістыка. Не толькі супольнасці ствараюць і распаўсюджваюць уласныя навіны, традыцыйныя СМІ – ад радыё да тэлебачання – таксама выкарыстоўваюць матэрыялы, створаныя грамадзянскімі журналістамі.

CASE STUDY

НАЗВА: Няўслаўленыя Героі Міру (Unsung Peace Heroes) ХТО: “Матыль працуе” (Butterfly Works) і Фонд “Афрыка ў фокусе медыя” (Media Focus on Africa Foundation) ДЗЕ: Кенія ВЭБ-САЙТ: http://peaceheroes.ushahidi.com АПІСАННЕ Арганізацыя “Няўслаўленыя героі міру” (Unsung Peace Heroes) ушанавала тых, хто змагаўся за мір у час паслявыбарчых хваляванняў у Кеніі ў снежні 2007 г., абвясціўшы прэмію ў гонар герояў. Кенійцы маглі намінаваць асобу ці арганізацыю, адпраўляючы SMS-паведамленне ці e-mail, а таксама запаўняючы бланкі падчас мерапрыемстваў. Арганізацыі “Матыль працуе” і “Афрыка ў фокусе медыя” збіралі гэтыя прапановы. Пры падтрымцы мясцовай школы дызайну, Nairobits, намінацыі былі перакладзены, правераны і дададзены на мапу пры дапамозе праграмы грамадзянскай журналістыкі – Ushahidi. У дадатак да онлайн-кампаніі, арганізацыя “Героі міру” змясціла абвесткі пра акцыю ў газетах, на радыё і тэлебачанні, а студэнты

Nairobits распаўсюдзілі папяровыя ўлёткі. У 2009 г. прозвішчы васьмі лаўрэатаў “Герояў міру” былі аб’яўлены па нацыянальным тэлебачанні. Пераможцы выкарысталі грашовыя ўзнагароды на падтрымку сваіх супольнасцяў і праектаў у гонар міру. Адзін з пераможцаў, Джоэль, на працягу двух тыдняў хаваў у сваім доме 18 чалавек, каб абараніць іх ад гвалту. “Я атрымаў віншаванні па тэлефоне і праз SMS ад розных групаў людзей, здалёк і зблізку”, – кажа Джоэль. “Як сапраўдная сям’я, мы вырашылі зрабіць свята і запрасіць гэтых людзей: нашых суседзяў, мясцовага дэпутата і адміністрацыю. Падчас святкавання ўзнікла ідэя распачаць новую ініцыятыву ў гонар міру. Госці дэлегавалі мяне зарэгістраваць “групу міру” і знайсці сяброў, якія будуць супрацьстаяць гвалту”. Мартэн Шунман з Media Focus on Africa кажа: “Нашай мэтай было мацаванне надзеі і засяроджанне на добрым у час праблем. Канфлікты далёка не вырашаныя, нават цяпер. Мы спадзяемся, што, як эфект матыля, нават такая невялікая ініцыятыва, як гэтая, мае патэнцыял каб прынесці пазітыўны эфект і нечаканыя выгады”. ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ: Ushahidi, мабільныя тэлефоны, Facebook, вэб-сайт. СФЕРА ЎПЛЫВУ: Дзяржаўны ўзровень. Больш за 500 намінантаў на працягу аднаго месяца, максімум – 80 у дзень пасля паведамлення ў кенійскай прэсе. КОШТ: USD$ 18000 (сістэма SMS каштавала USD$ 3000; рэшта – на карысць грамацкасці і на ўзнагароды для ўдзельнікаў) РЭСУРСЫ: Мясцовыя супрацоўнікі, валанцёры і партнёрскія арганізацыі для правядзення рэкламнай кампаніі і распрацоўкі дызайну старонкі на Facebook’у. Мясцовае экспертнае журы. ЧАС: Адзін месяц на вылучэнне намінантаў; праз тры месяцы падчас урачыстай цырымоніі Героям Міру былі нададзеныя ўзнагароды. УЗРОВЕНЬ СКЛАДАНАСЦІ: 3 з 5

ЗРАБІ ГЭТА САМ

Запытай сябе »» Якім чынам журналісты на месцах будуць перадаваць інфармацыю адзін аднаму? Які сродак камунікацыі вы абярэце: мабільныя тэлефоны ці Інтэрнэт? »» Вы збіраецеся каардынаваць спантанную рассылку паведамленняў ці загадзя прадумаеце план супрацоўніцтва з грамадзянскімі журналістамі? »» У вас ёсць выпрабаваны інструмент для звядзення дасланых рэпартажаў ці вам трэба будзе стварыць уласную праграму? »» Ці прадумалі вы план працы са СМІ? Рэпартажы з месца падзеяў часта прыцягваюць увагу прэсы як з-за тэхналогій, якія яны выкарыстоўваюць, так і з-за той праблематыкі, якую яны ўздымаюць. Як вы арганізуеце свае дзеянні пры павелічэнні ўвагі з боку СМІ і ў выніку магчымага росту колькасці паведамленняў? »» Каб рэпартажы з месца падзей мелі ўплыў, яны павінны быць звязаныя са своечасовымі ці вострымі праблемамі. Якую адпаведную праблему вы можаце выкарыстаць, каб прыцягнуць увагу аўдыторыі? »» Прадумайце, як разумна выкарыстоўваць механізмы перадачы звестак з месца падзей. У якім выпадку інструменты, падобныя да Ushahidi, спрацоўваюць найлепш? Як яны могуць абмежаваць вашую кампанію? »» Як вы можаце пазбегнуць праблемы, звязанай з тым, што некаторыя з гэтых сістэм працуюць толькі калі ў іх задзейнічана Дадатковая інфармацыя: http://www.informationactivism.org/be

значная колькасць асоб? Розныя спосабы рэалізацыі ідэі Розныя спосабы рэалізацыі ідэі 1. Вы можаце карыстацца мабільнымі тэлефонамі для прыцягнення большай увагі да праблемы. Папрасіце людзей адказаць на пытанні, звязаныя з вашай кампаніяй, дасылаючы тэкставыя паведамленні ці фотаздымкі са сваіх тэлефонаў. Вы можаце размясціць гэтыя матэрыялы на вэб-сайце, даступным таксама праз мабільны тэлефон.

2. Жывы рэпартаж з месца падзей можа дапамагчы актывістам захаваць уласную бяспеку. Звычайна дзеля гэтага выкарыстоўваліся 2 інструменты: Twitter і відэапраграма для мабільных тэлефонаў Qik.com. Пры дапамозе гэтых праграм актывісты могуць дасылаць тэкставыя і відэапаведамленні пра тое, каго арыштавалі, і тым самым прыцягнуць увагу прыхільнікаў да гэтых навін па ўсім свеце.

3. Калі ваша акцыя несанкцыянаваная альбо традыцыйныя СМІ не зацікаўленыя ў ёй, актывісты могуць выкарыстоўваць такія інструменты як Twitter ці Ushahidi, каб перадаваць звесткі пра бягучыя падзеі. Гэтыя рэпартажы могуць выкарыстоўвацца для прыцягнення ўвагі міжнародных СМІ.

4. Калі вы маеце доступ да хуткаснага Інтэрнэту і кампутар з відэакамерай, можна трансляваць відэа ў рэжыме прамога эфіру пры дапамозе такіх праграм, як Ustream.tv ці Livestream. com.

5. Каб абараніць матэрыялы ад канфіскацыі, вы можаце распаўсюдзіць іх сярод вашых давераных прыхільнікаў. Калі людзі здолелі зрабіць фота ці відэа, яны могуць перадаць іх іншым асобам, якія знаходзяцца па-за межамі небяспечнай зоны, дасылаючы файлы праз мабільныя тэлефоны, e-mail, а потым выдаляючы іх з сваіх тэлефонаў.

ПАРАДЫ

КЕН БЭНКС, З FRONTLINESMS, ПРА СУПРАЦУ: “Выкарыстоўваючы сучасныя тэхналогіі, вы можаце аб’яднаць галасы мноства людзей. Вы можаце спалучыць інфармацыю з месца падзей з навінамі традыцыйных СМІ. Склаўшы ўсе гэтыя дадзеныя, вы атрымаеце значна лепшую карціну таго, што адбываецца ў рэальнасці”. ДЗІНА МЭТА, ДАСЛЕДЧЫК У ГАЛІНЕ ТЭХНАЛОГІЙ, ПРА МОЦ СУПОЛЬНАСЦІ: “Мы маем супольнасці, якія стварылі нейкі час таму, выкарыстаўшы магчымасці Інтэрнэту – у блогах, Facebook’у, Twitter’ы. Найбольшай перавагай гэтых інструментаў з’яўляецца тое, што вы можаце стварыць сетку на падставе ўсіх вашых онлайн-супольнасцяў, каб дзейнічаць як звязаныя паміж сабой цэнтры, якія гуртуюць людзей. Таму, калі адбываецца нешта важнае і патрэбна на гэта адказаць, справа застаецца адно за спантаннай мабілізацыяй супольнасці, якая ўжо існуе ў Інтэрнеце, праз розныя вузлы і цэнтры, якія вы стварылі, пакідаючы свае сляды ў сетцы”. САМІ ГАРБІА, З GLOBAL VOICES, ПРА РЭПАРТАЖЫ З МЕСЦАЎ ПАДЗЕЯЎ АБ АРЫШТАХ: “Актывісты карыстаюцца Twitter’ам, каб папярэдзіць сяброўблогераў і актывістаў пра арышты іншых асоб. Мы памятаем, як амерыканскі журналіст быў сведкай дэманстрацыі ў г. Махала ў Егіпце падчас пратэсту 6 красавіка. Калі ён быў арыштаваны, ён толькі паслаў паведамленне на Twitter са словам “арыштаваны”, пра што адразу даведаліся яго сябры, родныя, нават амбасада ЗША, якія ўмяшаліся і здолелі вызваліць яго з турмы”.

37

Информационный дизайн Четко - привлекательно - убедительно

Кризис на Ближнем Востоке: Кто выступает за немедленное прекращение военных действий?

YES

Kofi Annan, speaking for the United Nations, said yesterday, “The collective punishment of the Lebanese people must stop. What is urgently needed is the immediate cessation of hostilities.”

Эта информационная схема была опубликована на обложке газеты «Белфаст Телеграф» в июле 2006 года. Она ярко иллюстрирует реакцию мира на бомбардировку Ливана Израилем. Заголовок гласит: «Вчера, выступая на заседании Организации Объединенных Наций, Кофи Аннан заявил: «Коллективное наказание ливанского народа должно прекратиться. Необходимо немедленно прекратить военные действия». Страны, выступившие за прекращение огня, представлены выше.

NO Margaret Beckett, Foreign Secretary, addressing the Cabinet yesterday, said: “What people are really saying is they want a ceasefire with rockets still going into Israel.”

Эффективно демонстрируется резкий контраст между большинством и меньшинством, – он виден с первого взгляда. Также предлагается рассмотреть отношения между странами, представляющими меньшинство. Заголовок гласит: «Вчера, обращаясь к кабинету министров, министр иностранных дел Маргарет Бекетт заявила: «На самом деле люди говорят, что хотят прекращения военных действий, но чтоб ракеты продолжали лететь на Израиль». Страны, выступившие против прекращения военных действий, представлены выше; это Великобритания, США и Израиль.

Отрывок из книги: „Наглядное представление информации для правозащитной деятельности“ http://www.tacticaltech.org/visualisingadvocacy

38

Гэпмайндер

«Гэпмайндер» - это неприбыльное предприятие в Швеции, занимающееся разработкой программных инструментов для наглядного отображения человеческого развития. Интерактивное приложение «Флэш» показывает статистику, представленную в Отчете ПРООН о человеческом развитии. Анимационные таблицы помогают показать тенденции во времени, например, как богатые становятся еще богаче, в то время как бедные

все беднеют. Представленная выше схема с пузырями демонстрирует одновременно несколько видов данных. Вертикальная ось отражает продолжительность жизни в годах, а горизонтальная ось показывает доход на душу населения в долларах. Численность населения отражается размером соответствующего пузыря, а цвета показывают географические регионы. См.: http://gapminder.org.

39

СЛОЎНІК

Даменнае імя – зарэгістраваны адрас, які складаецца з сукупнасці літар, азначае размяшчэнне розных кампанентаў (вэб-старонак, медыя, файлаў) вэб-сайту.

Drupal – свабодная, open source, сістэма кіравання зместам (CMS). (Гл.: CMS).

Apache – свабодны вэб-сервер open source, які паўсюль выкарыстоўваецца для вэб-аплікацый. Баркэмп (BarCamp) – міжнародная сетка канферэнцый, якія ладзяцца самімі ўдзельнікамі на падставе мадэлі open source, з выкарыстаннем wiki, email-рассылак, блогаў і іншых сацыяльных медыя-прыладаў. Блог (Blog) – вэб-сайт, які складаецца з кароткіх паведамленняў (пастоў), неакрэсленай тэматыкі. Большасць блогаў выкарыстоўвае вэб-аплікацыі, якія дазваляюць публікаваць новы змест проста, не патрабуючы ведання HTML. Блогамарафон (Blogathon) – марафон блогераў, пад час якога выбіраецца адна тэма ці праблема, і ўсе ўдзельнікі ствараюць блогі па гэтай тэматыцы ў пэўны перыяд часу. Блогамарафон месціцца на адным блогу, які ўтрымлівае спасылкі на ўсе паведамленні (пасты), напісаныя падчас марафону. Блогер (Blogger) – стваральнік блогу.

Blogspot – бясплатны вэб-сервіс для размяшчэння (хостынгу) блогаў, які належыць Google. blip.tv – бясплатны вэб-сайт, які дазваляе карыстальнікам публікаваць відэафільмы, адкрываючы доступ да іх для шырокай аўдыторыі. Вэб 2.0 (Web 2.0) – панятак, які выкарыстоўваецца для азначэння новай генерацыі Інтэрнэту, якая дазваляе карыстальнікам больш проста ствараць і публікаваць кантэнт і ўзаемадзейнічаць паміж сабой. Вэб-браўзер, Вэб-праглядальнік, Вэб-аглядальнік, Вэбгартач, Web browser – праграма, якая выкарыстоўваецца для прагляду вэб-старонак. Напрыклад, Firefox, Konqueror. Вэб-скрэпер (Web-scraper) – праграма, якая аўтаматычна збірае (scrap) інфармацыю з вэб-старонак. Грамадзянскі журналіст (Citizen reporter) – прадстаўнік грамадства, які не з’яўляецца прафесійным журналістам, але збірае, публікуе і распаўсюджвае навіны і інфармацыю незалежным чынам.

CiviCRM – свабодная аплікацыя, open source, для кіравання кантактамі.

DailyMotion – вэб-сервіс для публікацыі і захавання (хостынгу) відэафільмаў.

40

Excel – праграма Microsoft для працы з электроннымі табліцамі.

Facebook – вэб-сайт сацыяльнай сеткі, дзе людзі могуць ствараць профіль (уласную старонку), дадаваць іншых карыстальнікаў у якасці сяброў, размяшчаць і публікаваць матэрыялы. Правілы карыстання Facebook’ам патрубуюць, каб карыстальнікі выкарыстоўвалі пры рэгістрацыі сапраўдныя імёны.

Facebook Group, Група на Facebook’у – кожны карыстальнік можа стварыць групу і запрасіць у яе іншых карыстальнікаў. Адміністратары групы могуць высылаць паведамленні ўсім сябрам групы, калі ў ёй менш за 5000 сяброў.

Facebook Feed News, Стужка навін на Facebook’у – кожны карыстальнік мае доступ да стужкі навін, у якой адзначаюцца дзеянні ягоных сяброў на сайце.

Facebook Page, Старонка Facebook – кожны карыстальнік можа стварыць старонку і запрасіць іншых быць яе прыхільнікамі (“фанамі”). Старонка можа быць прысвечана агульнай праблематыцы і можа выкарыстоўвацца для рассылкі паведамленняў прыхільнікам.

Facebook Profile, Профіль на Facebook’у – гэта асабістая старонка карыстальніка, у якой адзначаюцца сябры, зацікаўленні, удзел у групах, апошнія дзеянні на сайце. Карыстальнік можа кантраляваць, якія часткі профілю будуць бачныя іншым.

Flash – папулярная графічная праграма ад Adobe для стварэння анімацыйных і мультымедыйных элементаў вэб-сайтаў.

Flickr – вэб-сайт, прызначаны для захавання (хостынгу) і распаўсюджання фотаздымкаў, які належыць Yahoo. Карыстальнікі могуць апублікаваць фотаздымкі праз вэбсайт, email, адмысловыя аплікацыі, мабільныя тэлефоны. Базавае ўжыванне сайту бясплатнае, карыстанне дадатковымі функцыямі платнае.

FTP (File Transfer Protocol, пратакол перадачы файлаў) – гэта спосаб адпраўкі файлаў у Інтэрнет. Кампутар-кліент пры дапамозе гэтай праграмы можа перадаваць файлы на сервер (хост), які захоўвае дадзеныя.

FreedomFone (Тэлефон свабоды) – аплікацыя, зробленая на падставе базы дадзеных, якая дае доступ да інфармацыі праз тэлефанаванне на стацыянарныя, мабільныя і інтэрнеттэлефоны.

FreeSwitch – адкрытая, open-source, тэлефонная платформа, якая выкарыстоўваецца для стварэння галасавых і тэкставых аплікацый.

FrontlineSMS – адкрытая праграма open-source, якая можа ператварыць ноўтбук і мабільны тэлефон у камунікацыйны цэнтр. Інсталяваная праграма дазваляе карыстальнікам адпраўляць і атрымліваць масавыя рассылкі тэкставых паведамленняў.

Google Earth – праграма, прызначаная для прагляду мапаў Зямлі ў 3D фармаце. Да пунктаў на мапе можна дадаваць фота, відэа, тэкставыя анатацыі, якія могуць захоўвацца і праглядацца іншымі карыстальнікамі.

Google Images – прылада для пошуку выяваў. Дадатковыя параметры пошуку дазваляюць шукаць выявы на падставе аўтарскага права, што дае магчымасць знаходзіць паўторна выкарыстаныя і перапрацаваныя (напрыклад, у калажах) выявы.

Google Maps – база дадзеных мапаў і праграмнае забеспячэнне. Мапы можна апрацоўваць і рабіць анатацыі, да іх можна дадаваць фотаздымкі і іншыя матэрыялы, мапы можна размяшчаць на ўласным вэб-сайце.

Google Motion Chart (Дынамічная дыяграма Google) – вэбаплікацыя для стварэння дынамічнай дыяграмы ў выглядзе Flash-файла, якая адлюстроўвае дадзеныя, размешчаныя на Google Spreadsheet. Прызначана для ілюстрацыі таго, як змяняюцца ў часе некалькі тыпаў дадзеных.

Google News – стужка навін, якая індэксуецца Google. Карыстальнікі могуць падпісацца на атрыманне паведамленняў аб навінах пэўнай тэматыкі на email (Google News Alerts), на падставе ключавых словаў, якія выкарыстоўваюцца ў навінах. Навіны могуць таксама аўтаматычна ператварацца ў рассылку ці змяшчацца на вашым сайце.

Google Spreadsheet – бясплатная вэб-аплікацыя, якая дазваляе ствараць, рэдагаваць, публікаваць электронныя табліцы, якія змяшчаюцца ў Інтэрнеце.

Gmail – бясплатная электронная пошта, якая належыць Google.

GPG (GNU Privacy Guard) – open source версія праграмы PGP (Pretty Good Privacy), тып крыптаграфічнай праграмы, якая кадзіруе вашыя дадзеныя і дазваляе раскадзіраваць іх толькі тым асобам, якія маюць ваш код доступу. Жорсткі дыск (Hard drive) – прылада для сталага захавання кампутарных дадзеных. Ёсць два тыпы жорсткіх дыскаў: унутраны (усталяваны ўнутры кампутара) і знешні (злучаны з кампутарам праз кабель). Знешнія жорсткія дыскі могуць падключацца да розных кампутараў. Дадзеныя на жорсткім дыску таксама могуць быць зашыфраванымі. Жывы журнал (LiveJournal) – блог-платформа для размяшчэння асабістых дзённікаў і дзённікаў супольнасцяў, запісы ў якіх могуць рабіць многія асобы. Платформа належыць кампаніі СУП. Праграмнае забеспячэнне мае адкрыты зыходны код (open-source) і можа выкарыстоўвацца кожным для заснавання суполкі блогаў.

Запыт на падставе Закона аб свабодзе інфармацыі (Freedom of Information Act (FOIA) Request) – механізм, на падставе якога асоба можа патрабаваць інфармацыю ад ураду.

HTML (HyperText Markup Language) – гэта кампутарная мова, якая выкарыстоўваецца для перадачы зместу і яго размяшчэння на вэб-старонцы, калі ён загружаецца з вэб-серверу на вэббраўзер.

ICQ – праграма для імгненнага абмену паведамленнямі (чат) у Інтэрнэце, якія належыць расійскай кампаніі Digital Sky Technologies. Праграма дазваляе абменьвацца паведамленнямі паміж кампутарамі. Інфаграфіка (Infographic) – спосаб візуалізацыі і надання значэнняў дадзеным пры дапамозе малюнкаў, мапаў, дыяграмаў, графікаў і іншых графічных элементаў.

IntelliSMS – камерцыйная праграма для адпраўкі і атрымання тэкставых паведамленняў. Інтэрактыўны галасавы адказ (Interactive voice response (IVR)) – тэхналогія, якая дазваляе кампутару распазнаваць словы, вымаўленыя чалавечым голасам, і перадаваць у адказ загадзя зададзеную ці дынамічную інфармацыю.

IP-адрас – унікальны лічбавы ідэнтыфікатар, які надаецца кожнаму аб’екту, які мае доступ да Інтэрнэту. Падчас перадачы дадзеных праз Інтэрнет, IP-адрас кампутара ці іншага прыстасавання, праз якое вы ўваходзіце ў Інтэрнэт, звязваецца з дадзенымі, якія вы перадаеце.

JavaScript – мова сцэнароў, якая выкарыстоўваецца ў браўзерах для размяшчэння і фарматавання зместу ці ўключэння інтэрактыўных дзеянняў (напрыклад, выкарыстанне ўсплывальных вокнаў ці выяваў, што ўзнікаюць пры набліжэнні да іх курсору).

Joomla – свабодная, open-source, сістэма кіравання зместам (CMS), якая працуе ў Інтэрнеце (Гл.: CMS). Кароткі нумар – адмысловы нумар тэлефона, на які могуць адпраўляцца тэкставыя (SMS) ці MMS-паведамленні. Краўд-сорсінг (Crowdsourcing) – “выкарыстанне многіх крыніц”. Пры краўд-сорсінгу заданне выконваецца многімі асобамі, якія не належаць да кампаніі і часта незвязаныя паміж сабой. Напрыклад, для падрыхтоўкі цітраў да відэафільмаў, размешчаных у Інтэрнеце, можна выкарыстоўваць працу валанцёраў з розных краін.

Livestream.com – свабоднае праграмнае забеспячэнне для публікацыі відэа з вашага тэлефона ці кампутара, падключанага да Інтэрнету.

Mash-up, калаж – спалучэнне розных прылад, медыя ці праграмнага забеспячэння для стварэння гібрыднага медыяпрадукту. Mash-up вэб-аплікацыя можа спалучаць некалькі розных вэб-сервісаў, mash-up відэа зводзіць некалькі фільмаў з іншымі медыя-файламі ў адзін новы фільм.

41

MySQL – сістэма для кіравання базамі дадзеных. Код MySQL з’яўляецца ўласнасцю Sun Microsystems/Oracle Corporation, але адкрыты для свабоднага распаўсюду. Мапа кантактаў (Network map) – візуальная прэзентацыя людзей, арганізацый ці інстытутаў і іх узаемаадносінаў.

Open-source software (Праграмнае забеспячэнне з адкрытым зыходным кодам) – праграмнае забеспячэнне, у якім зыходны код даступны для прагляду, зменаў, стварэння на яго аснове новых праграм. Ідэя такога падыходу ў тым, што, пакідаючы зыходны ход адкрытым, больш людзей зможа атрымаць карысць ад супольнай працы праграмістаў.

PHP – свабодная мова сцэнароў для вэб-аплікацый.

Qik – бясплатная вэб-праграма для публікацыі відэа з тэлефонаў.

SMS – гл.: Тэкставае паведамленне.

SIM-карта (Subscriber Identification Module, Модуль ідэнтыфікацыі абанента) – карта захоўвае ўнікальную персанальную інфармацыю пра ўладальніка мабільнага тэлефона, такую як асабістыя дадзеныя чалавека, на якога зарэгістраваны тэлефон (у некаторых краінах, у тым ліку ў Беларусі і Расіі), нумары тэлефонаў і дадзеныя кантактаў у адраснай кнізе. Сервер – кампутар, які захоўвае дадзеныя і прадстаўляе іх на падставе запыту іншых кампутараў, аб’яднаных у сетку. Сістэма кіравання зместам (Content Management System, CMS) – праграмнае забеспячэнне, прызначанае для публікацыі, упарадкавання і абнаўлення зместу ў Інтэрнеце. Напрыклад, Drupal, Joomla. Праграмы для стварэння блогаў, такія як Wordpress, таксама могуць выкарыстоўвацца як CMS. SquirrelMail – свабодны, open-source, кліент электроннай пошты з вэб- інтэрфейсам. SquirrelMail не змяшчаецца на камерцыйных серверах, ён павінен быць інсталяваны на вашым уласным серверы. Тэг (tag) – цэтлік, ключавое слова, якое надаецца кантэнту на адным ці многіх сайтах. Многія сайты сацыяльных сетак ці сайты для публікацыі фота- і відэа-матэрыялаў выкарыстоўваюць тэгі для ўпарадкавання зместу, надання магчымасці праглядаць адзін і той жа файл у розных катэгорыях.

Tag cloud, Воблака тэгаў – спосаб візуалізацыі інфармацыі адносна доўгага ці насычанага звесткамі тэксту, звычайна ў выглядзе групы словаў ці фразаў, з выдзяленнем найбольш папулярных у тэксце. Тэкставае паведамленне, SMS-паведамленне, перадаецца праз мабільныя тэлефоны, абмежавана 160 сімваламі – для лацініцы, 70 – для кірыліцы.

Twitter – вэб-сервіс для публікацыі кароткіх тэкстаў (140 знакаў ці менш). Карыстальнікі могуць публікаваць гэтыя тэксты на вэбсайце ці праз тэкставыя паведамленні мабільнай сувязі.

Ushahidi – праграма, якая дазваляе публікаваць апошнія навіны праз адпраўку паведамленняў пры дапамозе мабільнай сувязі, электроннай пошты, вэб-сайтаў. Гэтыя паведамленні збіраюцца, апрацоўваюцца (індэксуюцца) і публікуюцца на вэб-сайце.

Ustream.tv – свабодная праграма для трансляцыі відэа ў прамым эфіры з вашага тэлефона ці кампутара, падключанага да Інтэрнету.

Wiki – вэб-сайт, які можа рэдагаваць кожны карыстальнік. Розныя людзі могуць разам працаваць над wiki, маючы магчымасць адсочваць змены і захоўваць розныя версіі сайту.

Wikipedia – вэб-сайт, створаны па прынцыпу энцыклапедыі, дзе кожны можа пісаць ўласныя артыкулы ці рэдагаваць артыкулы іншых.

Wordpress – свабоднае, open-source, праграмнае забеспячэнне для публікацыі і кіравання блогам. Вы можаце загрузіць і інсталяваць Wordpress на ўласны сервер, альбо Wordpress можа задарма захоўваць ваш блог на Wordpress.com. Флэшмобы праводзяцца групай людзей (часта сабраных праз email ці сайты сацыяльнай сеткі), якія збіраюцца, нібыта выпадкова, на кароткі час у грамадскім месцы. Сабраўшыся, група выконвае пэўнае (часта дзіўнае) дзеянне і потым знікае.

Xapian – свабодная, open-source, праграма для пошуку інфармацыі, якая выкарыстоўваецца разам з базамі дадзеных. Шыфр/шыфраванне (Encrypt/encryption) – спосаб кадавання ці шыфравання інфармацыі, які дае магчымасць дэшыфраваць і мець доступ да інфармацыі акрэсленым людзям.

Крыніца: http://www.informationactivism.org/be

42

Выходныя дадзеныя Рэдакцыя Табіяс Вайман tobias@weihmann.se Каардынатары нямецкага боку Сабрына Бабоўскі Антаніна „Tola“ Вашчук Табіяс Вайман Пераклад Наталля Бойка Выкарыстаныя матэрыялы Ларэнц Мацат www.datenjournalist.de Bypass Internet Censorship www.htbic.org Tactical Technology Collective www.tacticaltech.org Наклад: 500 асобнікаў 2011 engaged.by/media – гэта праект ініцыятывы Mittel- und Osteuropa (InMOE), які быў праведзены ў супрацоўніцтве з нашымі беларускімі партнёрамі www.initiative-moe.de Правядзенню праекта спрыяла Федэральнае міністэрства эканамічнага супрацоўніцтва і развіцця ў рамках Праграмы падтрымкі Беларусі ўраду ФРГ.

43