Праграма
«Універсітэт Залатога Веку»
НЕзвычайныя людзі УЗВ
Гродна Красавік, 2014
ГЕРОІ ВЫПУСКУ:
Андрэй Пячынін і Дана Макей Людміла Гладкова
Стар. 2-6 Стар 7-8
Ганка Урбановіч
Стар. 9-15
Раіса Малыхіна
Стар. 12-13
Рыма Алізаровіч
Стар 16-18
Оля Астроўская
Стар 19-22
Ала Чучва
Стар 23
Секцыя «Залатое пяро» у 20132014 гг. 9 слухачоў Каля 30 матэрыялаў на сайце uzv.by Трэнінгі з выкладчыкамі з Беларусі і Германіі
Больш, чым спроба пяра Мы прыдумалі гэты праект за некалькі месяцаў да юбілейнай, пятай выпускной вечарыны нашага «Універсітэту Залатога Веку». Задума была простай і адначасова складанай: зрабіць серыю размоваў з цікавымі людзьмі, звязанымі з УЗВ і выкарыстаць пры гэтым розныя тэхнікі інтэрв’ю.
секцыі “Залатое пяро” пад назвай “Незвычайныя людзі УЗВ”. Для нас гэта была не толькі чарговая проба пяра. Мы стараліся паказаць знаёмых многім з вас людзей з
незвычайнага боку, распавесці пра іх цікава і нестандартна. Як атрымалася меркаваць ужо вам, першым чытачам нашага праекту.
І вось, пасля некалькіх месяцаў працы, мы прадстаўляем вашай увазе выпускны праект
«Залатыя пёры» нашага Універсітэту Секцыя, у якой сталыя людзі навучаюцца асновам журналістыкі, працуе ў межах УЗВ ужо другі год. Дзякуючы навучэнцам секцыі
штогод на сайце праграмы з’яўляюцца дзесяткі матэрыялаў, прысвечаных праграме. Над гэтым выпускным праектам працавалі выпускнікі сёлетняга
набору: Вольга Анціпава, Вольга Зарэцкая, Вера Кузовіна, Валянціна Звярынская, Марыя Станіславіч, Іван Буднік, Таццяна Пракопік.
Андрэй Пячынін і Дана Макей: адно на дваіх Гэта цудоўная пара радуе нас на працягу многіх гадоў сваімі кранальнымі і трапяткімі адносінамі адзін да аднаго. Вакол іх сям’і заўсёды шмат сяброў, побач з імі цёпла і ўтульна. Ва “Універсітэце Залатога Веку” яны заўсёды ў цэнтры карысных справаў і карыстаюцца заслужаным аўтарытэтам. У сувязі з тым, што яны заўсёды разам, інтэрв’ю ў іх таксама атрымалася адно на дваіх. - Калі ласка, раскажыце коратка пра сябе. Андрэй: Я нарадзіўся ў Мардовіі, хоць зарадзіўся тут, у Гродне, дзе ў той час служыў мой бацька. Нараджаць маці паехала да бацькоў у Саранск. Свае першыя крокі я зрабіў таксама ў Гродне, куды мяне прывезлі паўгадовым.
Стар. 2
Пасля ў бацькоў не склаліся адносіны, і мы з мамай пераехалі жыць у Пензу, дзе я скончыў школу і палітэхнічны інстытут. Па размеркаванні з’ехаў на Урал, у Перм, дзе працаваў 10 гадоў, а затым мяне запрасілі працаваць на будоўлю гарадзенскага завода аўтамагнітолаў, дзе не хапала спецыялістаў. Апошнія 25 гадоў працаваў на заводзе “Торгмаш”, адкуль і пайшоў на пенсію. З Данай пазнаёміўся на грамадскай працы і адразу зразумеў, што гэта той чалавек, які мне неабходны, так як першы шлюб у мяне склаўся не вельмі ўдала.
Дана: Нарадзілася і вырасла я ў вёсачцы з прыгожай назвай Вярбілкі, што ў Шчучынскім раёне. Пасляваеннае жыццё сялян было вельмі цяжкім. Нялёгкімі былі дзяцінства і юнацтва. Кніжкі чытаць не было часу, галоўным заняткам была праца на гаспадарцы, дапамагала маці ў калгасе. Працоўная біяграфія пачалася ў сельскай школе. Працавала старшай піянерважатай, затым – настаўніцай. З цеплынёй узгадваю сваіх першых вучняў і калег. Пазней працавала на грамадскай працы, 15 апошніх гадоў узначальвала Гарадзенскую гарадскую арганізацыю прафсаюза работнікаў адукацыі.
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Cтар. 3
На маю долю выпалі цяжкія гады – канец 80х – пачатак 90-х, калі настаўнікі, як і ўсе беларусы, аказаліся ў вельмі цяжкім становішчы. Педагагічная грамадскасць была на мяжы страйку. Абараняць правы і інтарэсы сяброў настаўніцкага прафсаюза было амаль немагчыма. Але ў мяне было шмат аднадумцаў, і мы годна працавалі на ўзроўні мясцовай улады. Гэтыя гады мяне загартавалі, ім я абавязана значнай устойлівасцю супраць розных стрэсаў і сёння. - Ваш любімы занятак? Андрэй: Актыўнае жыццё на дачы, чытанне, камп’ютар, аўтамабіль. Дана: Капацца ў агародзе на лецішчы, у кветніках, быць на прыродзе. - Як бавіце вольны час? Андрэй: Вольнага часу мала. Летам – дача, магілы бацькоў і сваякоў, сустрэчы з сябрамі. Восень і зіма – "Універсітэт Залатога Веку", дзе наведваем 45 секцый. Ладзім святы для дзяцей і ўнучкі. Тэлевізар, кнігі.
Дана: Вольнага часу амаль няма. Калі справы завершаныя, то – сустрэчы з дзецьмі, родзічамі, сябрамі. А часта гэта бывае і знянацку.
- Што умееце рабіць уласнымі рукамі? Андрэй: Сваімі рукамі перабудаваў і абліцаваў цэглай і сайдынгам садовы домік. Пабудаваў лазню і гаспадарчы блок, альтанку, вадаправод. Дана: Вязаць, рабіць загатоўкі з ягад і агародніны.
Андрэй Пячынін, чэмпіён УЗВ па шашках, 2014 г.
- Ці абмяркоўваеце (калі так, то як) вашыя блізкія і далёкія планы? Андрэй: Кожную раніцу. Дана вядзе спецыяльны каляндар бліжэйшых справаў. Рознагалоссяў, як правіла, няма. Дана: Праект планаў заўжды са мной. Складаю іх падзённа на месяц, абмяркоўваем, а Андрэй “зацвярджае”. Працяг на стар. 4
- Ваш актыўны ўдзел у жыцці "Універсітэту Залатога Веку", старшынства Андрэя ў дачным кааператывае – ці адбіваецца гэта негатыўна на сямейным жыцці?
Андрэй: Наадварот. Мы дапамагаем адзін аднаму. Калі Дана была скарбнікам садовага таварыства, я вёў на камп’ютары ўсю яе фінансавую дакументацыю, а зараз яна дапамагае мне арганізоўваць людзей. Шкада, што не ўгаварыў Дану пайсці са мной на курсы ангельскай мовы. Аднаму кепска, няма з кім практыкавацца. Дана: Занятасць – стыль нашага жыцця. У мяне шмат грамадскіх абавязкаў у ветэранскіх арганізацыях. Не магу адмовіцца ад просьбаў і прапановаў, неяк няёмка. Думаю, хтосьці павінен нешта рабіць, а калі няма каму, то чаму не я? Магчыма, гэта ад неабыякавасці. Андрэй таксама такіх жа поглядаў.
Разам у Вільні, восень, 2013 г. Дана: Дзеці дарослыя, самастойныя. Радуе іх упэўненасць, уменне будаваць адносіны, творчасць (паэзія, музыка).
- Што любіце чытаць? Якую музыку слухаеце? Андрэй: Апошнім часам чытаю ўсё больш дэтэктывы, а так вельмі захапляўся Галсуорсі, Рэмаркам, Пікулем, Ільфам і Пятровым – гэта, здаецца, і ёсць самае любімае. З задавальненнем слухаю класіку, люблю добры
джаз, Фрэнка Сінатру, Луі Армстранга. Падабаецца спяваць народныя песні. Дана: У маладосці любіла серыю кніг “Жизнь Замечательных Людей”. Зараз больш вабяць часопісы тыпу “Караван гісторый”, “Подзвіг”, любоўныя раманы. Люблю духоўную музыку, слухаць арган у храмах, рэтра-песні. Самі з сябрамі спяваем вечарамі на лецішчы. Шкада, што дзеці з намі не спяваюць.
- Што вас радуе і што засмучае ў вашых дзецях? Андрэй: У цэлым хацелася б, каб дзеці дасягнулі чагосьці большага ў жыцці, але ўжо як ёсць, так ёсць. Стар. 4
Працяг на стар. 5
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стр. 5
- Ваш любімы горад? Андрэй: Канешне ж, Гродна. Дана: Горад, у якім жыву. - Што больш за ўсё цэніце ў сябрах? Андрэй: Гатоўнасць прыйсці на дапамогу. Дана: Вернасць. - Ці бываюць рознагалоссі ў вашай сям’і? Як вы іх вырашаеце? Андрэй: Бываюць, канешне, але да бойкі справа не даходзіць (жарт). Супакоюся, зразумею, што не маю рацыі і папрашу прабачэння. Дана: Рознагалоссі вырашаюцца саступкамі. За свае памылкі адчуваю сябе няёмка.
- Што такое шчасце? Дана: Шчасце – гэта калі цябе разумеюць. Да гэтага крылатага выразу я б дадала яшчэ “Калі цябе прымаюць такой, якая ты ёсць”. І яшчэ – калі ўсе блізкія дома і здаровыя.
2009 г. Пецяргоф.
- Як УЗВ паўплываў на вашае жыццё? Ці змянілася яно? Андрэй: Жыццё ва УЗВ стала больш насычаным, цікавым і, хоць зараз менш вольнага часу, гэта не напружвае, а хутчэй радуе. Дана: Пашырылася кола інтарэсаў, з’явіліся новыя сябры. Набіраюся аптымізму ад крэатыўных кіраўнікоў праекта Ланы і Вітаўта Руднікаў, выкладчыкаў секцый, у якіх займаюся.
Працяг на стар. 6.
- Ці маеце вы ідэалы? Хто гэта? Андрэй: Пра ідэалы неяк не задумваўся. Вось Дану лічу амаль ідэальнай жонкай. Дана: Так. Дзве мае настаўніцы, якім ужо за 80 гадоў. Гэта Таццяна Дзмітрыеўна Смалянка і Зінаіда Пятроўна Чашчэвік. Мне цёпла ад таго, што яны ёсць… - Якую рысу характара вы больш за ўсё цэніце адзін у аднаго?
Андрэй: Уменне прыстасавацца да любой сітуацыі, падтрымаць пункт гледжання іншага чалавека. Дана: Надзейнасць, акуратнасць, эканомнасць… - Што б вы назвалі галоўным дасягненнем у сваім жыцці? Андрэй: Галоўнае дасягненне – гэта дзеці і наша з Данай сям’я,
якая можа стаць для іх прыкладам. Дана: Людзі, з якімі я працавала, якіх люблю, і добрыя справы, зробленыя мною для іншых людзей. Я маю багата сяброў: з юнацтва, са сталага ўзросту і з цяперашняга, “залатога”. Лепшы мой сябра – муж. З ім я шчаслівая, і мару аб тым, каб наша жыццё закончылася разам.
З Андрэем Пячыніным і Данай Макей размаўляла Валянціна Звярынская (на здымку справа)
Стар. 6
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.7
Яшчэ раз пра каханне Каханне ... Здавалася б, ну што новага можна пра гэта расказаць? Бо, колькі чалавек у свеце, столькі і ўяўленняў пра каханне. А колькі ўсяго ўжо напісана і расказана, што цяжка зацікавіць слухачоў чымсці новым. Але я паспрабую. Такім чынам, паслухайце яшчэ адну гісторыю кахання, якую распавяла слухачка "Універсітэту Залатога Веку" Людміла Гладкова (на здымку).
Мой бацька – з простай рускай шматдзетнай сялянскай сям’і, з малых гадоў дапамагаў бацькам па гаспадарцы, працаваў разам з бацькам у вясковай кузні. Скончыў ваеннае вучылішча, служыў у Забайкальскай ваеннай акрузе. Мама – з сям'і служачых, скончыла музычнае вучылішча, добра спявала і грала на фартэпіяна. Яе бацьку, майму дзеду, даручылі кіраваць вялікай будоўляй у Забайкаллі. Так, па волі лёсу, мае бацькі апынуліся ў адным месцы. Аднойчы мама выступала на нейкім канцэрце, дзе прысутнічаў і мой бацька. Убачыўшы яе на сцэне, ён адразу закахаўся.
Дагэтуль у мамы не было маладога чалавека, і яе сяброўка абяцала пазнаёміць яе з добрым хлопцам. Убачыўшы яе на сцэне,
“Гісторыя кахання маіх бацькоў – так званая – з першага погляду”.
Пасля канцэрту мама, убачыўшы маладога лейтэнанта ў натоўпе, сказала сяброўцы, што хацела б пазнаёміцца з гэтым чалавекам, і якое ж было яе здзіўленне, калі высветлілася, што гэта і быў менавіта той, з кім і хацела
Праз некалькі дзён яны ажаніліся. Татавы бацькі былі супраць іх шлюбу, бо ім хацелася, каб нявестка таксама была з простай сялянскай сям'і. Калі ў сям'і ўзнікалі канфлікты, тата заўсёды быў на боку мамы і ніколі не дазваляў яе пакрыўдзіць. Па службе бацьку часта пераводзілі з месца на месца, даводзілася жыць і ў казармах, і ў вельмі нялёгкіх умовах, у такіх выпадках дзяцей аддавалі бабулям, але мама заўсёды заставалася побач з бацькам. Ужо стаўшы дарослай, я бачыла, як пяшчотна тата ставіцца да мамы. У нашым доме заўсёды былі для яе кветкі, тата ўвесь час дарыў ёй падарункі. Усе выходныя яны праводзілі разам, а самым жахлівым пакараннем за нашыя свавольствы былі татавы словы, што "гэта засмуціць маці".
Працяг на стар. 8
Нягледзячы на розніцу ў характарах (бацька – камунікабельны, вясёлы чалавек, душа любой кампаніі, маці, наадварот, – маўклівая, закрытая, любіла спакой), яны ніколі не канфліктавалі. У дзень татавага 70годдзя маці, нягледзячы на тое, што дрэнна сябе адчувала, спявала, але сказала потым, што гэта была яе лебядзіная песня. Ніхто не надаў гэтым словам сур'ёзнага значэння, а праз месяц яна памерла. Пасля смерці мамы бацька не хацеў жыць, прападаў на могілках і ўвесь час плакаў. Каб неяк жыць далей, ён паставіў перад сабой мэту – перажаніць усіх унукаў, а іх у яго – шасцёра. І гэтую мэту ён выканаў. На вяселлях усіх унукаў ён бласлаўляў іх і казаў пажаданні ад свайго імя і ад імя мамы. І на апошнім вяселлі сказаў, што, выканаўшы свой абавязак, можа цяпер спакойна пайсці да жонкі. Праз 7 месяцаў яго не стала.
Бацькі пражылі разам 48 гадоў, не дажыўшы да залатога вяселля 2 гады. У апошнія дні жыцця мамы бацька не адыходзіў ад яе, нягледзячы на тое, што мы з сястрой былі побач.
Пасля смерці таты я знайшла тоўсты сшытак, у якім ён апісваў для мамы свае пражытыя дні, раіўся з ёй, звяртаючыся да яе словамі, поўнымі любові і пяшчоты. Нас у бацькоў трое. У нашых дзяцей ужо ёсць свае дзеці – нашыя ўнукі. Яны ўсе таксама чыталі гэты сшытак. Ва ўсіх у нас – моцныя дружныя сем'і. Я лічу, прычына ў тым, што прыкладам для нас заўсёды з’яўлялася жыццё нашых бацькоў."
Гісторыю кахання бацькоў Людмілы Гладковай занатавала Вера Кузовіна Стар. 8
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.9
Тлумачальны слоўнік ад Ганкі Урбановіч
Фота Уладзіслава Мігдалёнка
Ва "Універсітэце Залатога Веку" гэтая дзяўчына з'явілася ў 2013 г. у якасці выкладчыцы секцыі італьянскай мовы. Адказная і вясёлая, уважлівая да людзей, яна адразу заваявала сімпатыі сваіх сталых студэнтаў і заслужыла права стаць адной з гераінь нашага праекта. Прапануем вашай увазе "тлумачальны слоўнік" ад Ганкі Урбановіч, у якім яна тлумачыць сэнс прапанаваных ёй для развагаў словаў.
Сяброўства. Гэта сапраўдны цуд, і я ўдзячная, што гэты цуд у мяне ёсць. Я веру ў прымаўку, што па-сапраўднаму багаты чалавек – гэта той, хто мае сапраўдных сяброў. Мае самыя блізкія сяброўкі ў мяне засталіся яшчэ са школьных гадоў. Час і адлегласці толькі ўзмацнілі наша сяброўства. Узаемаразуменне, давер, падтрымка – хочацца пералічыць шмат словаў, але ўсё ж такі яны не выкажуць, што для мяне значыць сяброўства, гэта нешта невызначальнае, на ўзроўні пачуццяў і эмоцый. Мае сябры так даўно са мной, што няўлоўнае адчуванне іх пастаяннай падтрымкі для мяне вельмі натуральна, і я не магу ўявіць, што можа быць па-іншаму. Сяброўства вучыць цярпімасці, павазе да меркавання іншага чалавека, уменню выбачаць і прызнаваць свае памылкі. Без гэтага сяброўства не пражыве доўга.
Працяг на стар. 10
на гітары. На гітару мяне не ўзялі – месцаў было няшмат, перавагу аддавалі хлопчыкам, і мне прапанавалі фартэпіяна і хор. Вакал і хор я вельмі любіла, у нас была выдатная выкладчыца, дагэтуль памятаю, як мы спявалі “Слуцкіх ткачых” і “Зорку Венеру” Багдановіча. Музыка – гэта натхненне і настрой! І дагэтуль душа мая спявае, але цяпер толькі дома. Ходзячы па кватэры, займаючыся сваімі справамі, заўсёды спяваю, несвядома, але гучна.
УЗВ. Гэта ўнікальная і неабходная праграма, і я вельмі ганаруся быць яе часткай. Гэта атмасфера цеплыні і любові да жыцця, цудоўныя людзі з неверагодный энергетыкай. Я захапляюся навучэнцамі УЗВ, кожны раз яны здзіўляюць мяне – сваёй энэргіяй і імпэтам, мудрасцю, уменнем пасмяяцца і рассмяшыць. Можна сказаць, што з дапамогай УЗВ я зрабіла яшчэ адзін крок да пазнання сябе самой,
Стар.10
выйшла за межы свайго камфорту.
Спадзяюся, суседзі не супраць майго рэпертуару.
Дагэтуль я займалася перакладамі, але ніколі не выкладала – ва УЗВ быў мой дэбют.
Спорт. Я ніколі не займалася спортам сістэматычна, але люблю актыўны лад жыцця.
Праводзіць заняткі мне вельмі спадабалася, я планую працягваць гэтую справу, удасканальвацца ў гэтым і дзякую УЗВ за такі новы досвед і адкрыццё для мяне!
Часам мне здаецца, што я так шмат бегаю па справах, што ніякія адмысловыя прабежкі мне непатрэбныя:)
Музыка.
У даволі познім узросце, у 6 класе, я вырашыла пайсці ў музычную школу навучыцца граць
Сапраўдная спартсменка ў ва мне прачыналася, калі я ездзіла некалькі разоў у Закарпацце – там і ў горы ўзбіраліся, і сплаўлялася па горнай рацэ. Вось такі актыўны спорт я вельмі люблю!
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
Стар.11
Сям’я.
Сям’я – гэта клопат і пяшчота, утульны цёплы дом, дзе заўсюды мяне чакаюць і любяць. І заўсёды імкнуцца накарміць. Гэта самыя дарагія мне людзі ў жыцці – мама, сястрычка і бабуля з дзядуляй. Я родам з горада Слоніма, цяпер жыву і працую ў Гародні. На адлегласці каштоўнасць сваёй сям’і адчуваецца яшчэ ярчэй. Цэніш кожную хвіліну, праведзеную са сваімі блізкімі, імкнешся сказаць яшчэ больш цёплых словаў. Мая сям’я - гэта і тыя родныя людзі, каго я бачыла толькі на фотаздымках. Не так даўно я зацікавілася гісторыяй свайго роду і задалася мэтай стварыць генеалагічнае дрэва сваёй сям’і. Пакуль атрымалася разведаць свой род да пятага калена з боку мамы. Гэта магічна – слухаць расповеды бабулі і дзядулі пра сваіх продкаў, перабіраць старыя фотаздымкі, адчуваць сувязь мінулага і сучаснасці.
Любоў. Думаю, што
любоў – гэта і ёсць душа чалавека. Гэта ўсе нашыя добрыя якасці, намеры, эмоцыі, якія
спалучаюцца ў адным пачуцці. Любоў да жыцця, да сям’і, да асяроддзя, што вакол нас, да справы, якой займаешся, і ўласна каханне – усё гэта і кіруе Сусветам. На свеце столькі словаў сказана пра любоў, столькі напісана, што ўжо складана разважаць на гэтую тэму. Пра любоў трэба не размаўляць, яе трэба адчуваць. Адчуваць любоў і дарыць яе блізкім людзям!
Падарожжы. Падарожжы для мяне – свабода, крыніца для натхнення, эмацыйны пад’ём. Люблю адкрываць новыя мясціны – будзь тое паездка ў суседнюю краіну ці проста выходныя ў суседнім горадзе. Але больш за ўсё я люблю бываць у краінах, дзе ёсць горы. Паход у горы – самы ідэальны для мяне
адпачынак. Пачуццё свабоды і прагі да жыцця нідзе не адчуваецца так яўна, як у гарах. Упэўнена, падарожжы развіваюць больш, чым любыя падручнікі па гісторыі ці геаграфіі. Акрамя ўсяго, падарожжы – найлепшы сродак навучыцца талерантнасці, разбіць ушчэнт усе стэрэатыпы, якія пануюць пра розныя народы. Шмат людзей маюць пэўныя стэрэатыпы, аднак я заўважыла, што найбольш любяць разважаць такімі катэгорыямі тыя, хто нідзе не быў.Яны лепш за ўсіх ведаюць, што немцы – такія, а французы – яны вось такія. Ёсць пэўныя культурныя асаблівасці, але ўсе людзі розныя. І гэта вельмі важны досвед, які я ўзяла з тых падарожжаў, у якіх мне давялося пабываць.
Мара. Мая мара –
здзейсніць падарожжа на ўсход Афрыкі.
Адправіцца на сафары ў Кенію, паназіраць за ільвамі, тыграмі, сланамі і зебрамі на свае вочы не ў заапарку, а на свабодзе. Скарыць Кіліманджара і сустрэць усход на беразе акіяна у Занзібары. Працяг на стар. 14
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
Правілы жыцця ад Раісы Малыхінай Многія слухачы "Універсітэту Залатога Веку" звярнулі ўвагу на гэтую прадстаўнічую і абаяльную жанчыну, удзельніцу многіх акцый і мерапрыемстваў УЗВ, навучэнку шматлікіх курсаў. Гэта Раіса Цітаўна Малыхіна, якая не ўяўляе свайго жыцця ў цесных сценах уласнай кватэры і асабістых інтарэсаў, адарванай ад грамадскага жыцця. Адкрыты добразычлівы погляд жывых вачэй, энергічная хада выдаюць у ёй чалавека цвёрдых жыццёвых правіл, гатовага прыйсці на дапамогу слабейшаму. У яе паводзінах адчуваецца вялікі жыццёвы досвед, які склаўся за пражытыя нялёгкія гады, цікаўнасць да жыцця, адказны падыход да кожнай справы. Якімі правіламі і прынцыпамі яна кіруецца ў сваім жыцці - менавіта гэтай тэме і было прысвечанае інтэрв'ю з нашай гераіняй.
Стар.12
1. Жыццё прывучыла мяне не замыкацца на асабістым, а жыць грамадскімі інтарэсамі, дапамагаць людзям. Калі тваё жыццё зліваецца з іншымі ты бачыш, што пражыў не дарэмна. Старасць мяне дома не застане, у дарозе я заўжды.
Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар. 13 6. Хоць я пражыла поўнае трывог, небяспекі і крыўды жыццё, але зрабіла выснову: не засяроджвайся на дрэнным, не насі ў душы зла: яно раз’ядае душу, умей дараваць і быць шчодрым чалавекам. 7. Дабрыні, шчодрасці вучыць і рэлігія, якая сканцэнтравала тысячагадовы досвед чалавецтва. Таму без Бога ў душы не пражывеш, без яго дзесяці запаветаў.
2. Я зразумела, што не трэба засяроджвацца на дробязях, а знаходзіць і вырашаць галоўнае. Калі з розумам спяшацца, то ўсюды паспець выйдзе. 3. Хоць я пражыла доўгае жыццё і шмат вучылася, але, паступіўшы ва УЗВ, зразумела, як мала ведаю. Так і хачацца паўтарыць філосафа Сакрата, які заяўляў: “Цяпер я ведаю, што нічога не ведаю.”
8. Шчаслівым бывае той чалавек, які валодае трыма рэчамі: добрым здароўем, цікавай працай, свабодай. 9. Я не згодна, што шчасце ў багацці, у грошах. Грошы – зло, калі на іх маліцца, але без іх не пражывеш: яны даюць незалежнасць.
10. Давялося перажыць прымус і насілле. Але ўбачыла, што поспех людям прыносяць такія адносіны, якія грунтуюцца на ўзаемнай павазе, добразычлівасці, на адмове ад гвалту.
Таму штогод наведваю па 3-4 секцыі. Лічу, што не трэба спыняцца на дасягнутым, а вучыцца ніколі не позна. 4. Для паўнавартаснага жыцця патрэбны ўласныя цікаўнасць, актыўнасць, праца.
5. Узятую на сябе справу важна даводзіць да канца, каб не падводзіць іншых. Не даў слова – мацуйся, а даў – трымайся.
Правілы жыцця Раісы Малыхінай даведаўся і занатаваў Іван Буднік (на здымку злева).
ГРОДНА
Працяг. Пачатак на стар.9
Тлумачальны слоўнік ад Ганкі Урбановіч Патрыятызм. Патрыятызм – гэта не чырвона-зялёны сцяжок на акенцы аўтамабіля ці ўдзел у святочным парадзе. Гэта неабавязкова тое, што трэба выстаўляць напаказ, гэта пачуццё ўнутры чалавека. Клопат пра родныя мясціны, шанаванне сваёй мовы, добрае веданне сваёй культуры і гісторыі. Адчуванне адказнасці за сапраўднае жыццё і разуменне таго, што Радзіма – гэта не абстрактнае паняцце, гэта і ёсць мы, людзі, беларусы. А вось калі вучылася ў школе, слова “патрыятызм” у мяне асацыявалася толькі з вайною. Мітынгі і ваенныя песні з аркестрам, перамога ў Вялікай Айчынай вайне – вось такое ўяўленне пра патрытызм было ў мяне ў школьныя часы.
Кіно.
Я не магу назваць сябе знаўцам кіно, але сапраўдным аматарам – так. Няважна, дзе глядзець добрае кіно, у кінатэатры ці дома, для мяне гэта заўсёды сапраўдная асалода. Любімыя фільмы магу праглядаць нават па некалькі разоў. Люблю еўрапейскае, асабліва французскае кіно, а з амерыканскіх вельмі падабаюцца фільмы Квэнціна Таранціна і Ціма Бёртона.
Стар. 14
Італія. Я вучылася на філалагічным
факультэце, і калі прыйшоў час выбіраць другую мову для вывучэння, у мяне не было сумневаў – італьянская. Італія са сваёй багатай культурай, кухняй заўсёды прываблівалі мяне. Суцяшаю сябе, што звычка спазняцца ў мяне таксама ад любові да ўсяго італьянскага. Асабліва ў Італіі мяне прываблівае яе даўніна, і ў гэтым яе сапраўднасць – вузкія вулачкі з абшарпанымі дамамі, архітэктурныя збудаванні з тысячагадовай гісторыяй. Я пакуль яшчэ не была ў Італіі, але паездка туды ў спісе маіх бліжэйшых планаў на жыццё. У ідэале я б хацела пажыць там некалькі месяцаў, каб цалкам пагрузіцца ў атмасферу італьянскай мовы і культуры, адчуць гэтую краіну на сабе.
Працяг на стар. 15
ГРОДНА
Стар.15
Радзіма. На мой
погляд Радзіма – гэта неабавязкова менавіта месца, дзе ты нарадзіўся, гэта можа быць месца, з якім цябе звязваюць найбольш моцныя пачуцці, эмоцыі, успаміны. Для мяне гэта вёска Хадзявічы ў Слонімскім раёне. Я нарадзілася і жыла ў Слоніме, але мы з бацькамі часта ездзілі ў вёску да бабулі з дзядуляй, і ўсё лета з сястрой мы праводзілі там. Вось так я сабе і ўяўляла вобраз Радзімы, калі чытала пра яе вершы ў школе – лес каля бабулінага дома, ягады і грыбы, жытняе поле і каровы на лузе, спякота, расповеды бабулі пра маіх продкаў. З вёскай у мяне
звязаныя ўсе самыя цёплыя ўспаміны майго дзяцінства. Цяпер я жыву ў Гародні, але калі я прыязджаю ў вёску да бабулі з дзядуляй, я адчуваю, што я на сваёй Радзіме. Гэта месца, дзе я сябе адчуваю гарманічна, максімальна блізка да сваіх каранёў, да свайго Рода. Гэта і ёсць Радзіма.
Маленькія радасці. Прыехаць у вёску на Каляды, грэцца каля печкі з кубачкам малака і распавядаць бабулі з дзядуляй апошнія навіны. Водар маміных пірагоў на Вялікдзень. Першыя навальніцы вясной. Дарыць падарункі любімым людзям і
бачыць іх шчырыя ўсмешкі. Рабіць прыемныя сюрпрызы. Летнім вечарам, прыехаўшы да матулі, выйсці на двор, удыхаць водар кветак і глядзець на зорнае неба – у горадзе майго дзяцінства яно асабліва зорнае. Атрымаць кветкі без нагоды. Сядзець каля вогнішча. Чытаць цікавую кнігу ў дарозе. Атрымаць ліст ці паштоўку па звычайнай пошце. Усё жыццё, як вядома, складаецца з радасных момантаў. Галоўнае – не развучыцца заўважаць гэтую радасць вакол сябе!
Тлумачальны слоўнік Ганкі Урбановіч склала Вольга Зарэцкая
На Каляднай вечарыне разам з навучэнцамі секцыі італьянскай мовы
Наша Рыма З Рымай Алізаровіч я знаёмая вельмі даўно - шмат гадоў таму некаторы час мы працавалі разам. І вось сустрэліся зноў –гэтым разам ва “Універсітэце Залатога Веку”.
Як змянілася жыццё? Як паўплываў
Тут збіраецца цудоўны калектыў, і
на гэта “Універсітэт Залатога Веку”?
мне тут вельмі падабаецца. Лічу,
- запытала я Рыму.
што самае галоўнае ў жыцці – гэта
- Я займаюся ва УЗВ з 2010 года. Так здарылася, што ў сталым узросце, я засталася адна. Але калі я прыйшла ва універсітэт, я ўжо не была адна, бо УЗВ - гэта сапраўдны паратунак ад адзіноты.
стасункі паміж людзьмі, магчымасць кантактаваць, разам абмяркоўваць падзеі, абменьвацца поглядамі, творчымі задумкамі. Мае аднадумцы - слухачы сталі маімі сябрамі.
Стар. 16 Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.17
Сяброўкі пра Рыму Алізаровіч
Тамара Miкалаускас – слухачка УЗВ 2011-2012 г.
Ёсць у Рымы даўняя сяброўка і калега па яе працы да выхаду на пенсію - Тамара Навінская. Яна таксама з павагай і захапленнем распавядала пра Рыму:
Мы з Рымай пазнаёміліся ва універсітэце, сталі праводзіць разам час. Яна вельмі гасцінная і хлебасольная. Рыма пазнаёміла мяне з арыгамі (від дэкаратыўнапрыкладнога мастацтва; старажытнае мастацтва складання фігурак з паперы).
І я таксама паспрабавала зрабіць лебедзя з паперы. З Рымай вельмі лёгка, здаецца, што ад яе зыходзіць лёгкая і спакойная энергія. І ў яе ёсць вельмі каштоўная якасць яна ўмее маўчаць. Маўчаць ўдваіх, застаючыся пры гэтым суразмоўцам.
“Ёй усё цікава. Яна трымае руку на пульсе апошніх літаратурных навін, апошніх фільмаў, захапляецца музыкай, прымае удзел у хіт-парадах, вызначаючы найбольш прыемнае. Яна зусім не мае вольнага часу. Мы часта гуляем у Румлёўскім парку і, часам, яна чытае мне вершы беларускіх паэтаў, яна вельмі любіць вершы Максіма Багдановіча. Беларуская наша спадчына, гісторыя Гродна - яе “канёк”. Разам з Рымай мы слухалі хор “Бацькаўшчына” у кірсе. А які цудоўны відэафільм яна зрабіла пасля нашай паездкі ў Мінскі тэатр оперы і балета. Калі вы яшчэ не глядзелі - зрабіце гэта. Ён размешчаны на яе старонцы ў “Аднакласніках”. А якая яна рукадзельніца! Яна і мяне ўлюбіла ў гэтую працу. Першапачаткова было арыгамі - шмат пацешных і цікавых рэчаў яна зрабіла з паперы. А цяпер - валянне карцін з шэрсці. Мне ўсё падабаецца, але асабліва “Снігіры”. Жыццё Рымы Іосіфаўны не ўражвае яркасцю знешніх фактаў, але насычана глыбокім унутраным зместам.
Працяг на стар. 18
Рыма Алізаровіч пра УЗВ “УЗВ – гэта магчымасць развівацца, пашыраць свой кругагляд. Займаючыся ў кампутарнай секцыі я навучылася арыентавацца ў прасторах інтэрнэта, ісці ў нагу з часам. Яшчэ ў розныя гады я займалася ў секцыях: “Беларускія вячоркі”, Падарожжы, ёга, “Мода, стыль і прыгажосць”, беларуская мова, ангельская мова, “Адкрыты паказ”. Я ўдзячная за цікавыя майстар-классы па рукадзеллі. Пасля іх наведвання хацелася самой паспрабаваць стварыць штонебудзь. Так я
захапілася самаробкамі. Гэта займае шмат часу, але цікава і прыносіць сапраўднае задавальненне, бо вельмі прыемна падарыць сябрам нешта зробленнае сваімі рукамі.
спазнаём шмат новага
УЗВ вельмі патрэбны
тут наколькі хопіць
для нас. Тут мы
сіл і розуму”.
ў розных галінах ведаў, вучымся не паддавацца ні праблемам, ні хваробам. Я хацела б працягваць займацца
З Рымай Алізаровіч вас знаёміла Вольга Анціпава
Стар. 18 Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.19
Оля Астроўская: ёсць тое, што ніколі не падмане… За свае жыццё я сустракала людзей, якія спачатку здаваліся мне занадта спакойнымі, занадта церпялівымі, занадта правільнымі. Я думала , што гэта так не цікава, мець такія рысы характару… Надыйшоў той час, калі я пачала разумець, што памылялася, такія людзі заслугоўваюць таго, каб да іх прыглядацца, каб навучыцца разумець іх жыццёвую філасофію, а магчыма, нават змяніць сваю… Ольчык по ўзросце магла бы быць маёй малодшай дачкой. Яна мая калега. Спакойная, усмешлівая, церпялівая, таленавітая, разважлівая… І я ўвесь час прыглядаюся да яе і шмат чаму вучуся… Пазнаёмцеся і Вы з нашым Ольчыкам бліжэй. Мае пытанні і фота, а яе адказы, яе жыццёвае крэда і погляд на людзей і жыццё…
Калі б Вы не сталі выкладчыкам, то кім хацелі бы быць? Чаму? Люблю гэтае пытанне, а вось чаму не стала тым, кім хацела?Да гэтага часу думаю, а мо яшчэ стану хоць нейкім чынам буду звязана з гэтым. Па-парадку – я хацела быць доктарам. Памятаю, яшчэ ў другім класе напісала лісткніжачку бацькам, дарэчы, да гэтага часу недзе ёсць. Дык вось, напісала, што я вядомы хірург і дапамагаю людзям, а яшчэ пішу, што хутка да іх прыеду і мы паедзем падарожнічаць па свеце разам. Жыццё яно адно і я з дзяцінства думала пра тое, каб людзі доўга і шчасліва жылі. Нават казала, вось бы ўзяць на сябе ўсе хваробы, я б не пражыла і долі секунды, але ўсе засталіся бы здаровымі і шчаслівымі, але гэта мроі і такого ніколі не будзе. Кожны чалавек павінен жыць і радавацца гэтаму, больш таго, у мяне ёсць цвёрдая ўпэўненасць, што мы можам пражыць больш, чым, як кажуць, нам адмерана, я думаю, што можна вымаліць у Усявышняга і пражыць больш…
Якія маеце захапленні? Чым яшчэ акрамя выкладання, Вы хацелі б займацца? Люблю кветкі, прыроду, лес, люблю зямлю. Садзіш кволую раслінку і ведаеш, што вырасце яна, зможа, праб’ецца. Я бы не сказала, што ў мяне ёсць нешта канкрэтнае з захапленняў. Па настроі: хачу шыць – шыю, дзякуй Богу, ёсць швейная машынка, магу вышываць крыху крыжыкам, даглядаю за кветкамі, трохі малюю, асабліва мульці-героі атрымліваюцца няблага.
А вось, калі чытаю, то часта раблю гэта з алоўкам ці асадкай – выпісваю, пазначаю. Акрамя выкладання, я бы займалася мецэнацтвам (Смяецца). Так, сапраўды, хацела бы мець магчымасць быць спонсарам дзіцячым дамам і шпіталям. Я бы ўвогуле хацела бы адкрыць медыцынскую клініку з дарагім і якасным абсталяваннем, каб даступна было тым, каму няма магчымасці. А яшчэ бы я адкрыла прыватны садок і школу з відэакамерамі і адбор персаналу праводзіла бы асабіста. Пакуль гэта мары…
Ідуць заняткі секцыі “Роднае слова”
Стар. 20 Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.21 Што больш за ўсё падабаецца ў людзях? Ведаеце, спачатку прыходзяць такія словы, як шчырасць і яскравасць ўсмешкі, дабрыня… А падумаеш, незнаёмы чалавек не адразу гатоў табе адкрыць душу і гэта абсалютна натуральна і нельга на яго (яе) сказаць, што ён (яна) мне падабаецца, пагэтаму ёсць тое, што ніколі не падмане – гэта ВОЧЫ… Тут, думаю, каментары лішнія. Якія ўспаміны з дзяцінства часцей за ўсё прыходзяць да Вас? Канешне, добрыя і звязаныя з бацькамі і малодшым братам. Напрыклад, як на выходных зімой, тата зрабіў нам санкі з накрыўкай, каб закрывала ногі ад снегу. Пафарбаваў гэтую фанерку зверху ў зялёны колер, а яшчэ намаляваў ваўка і зайца з мультфільма “Ну, пачакай!”. У нас быў сабака Барсік, які катаў нас з братам на санках, а побач на лыжах – мама з татам.
Калі б Вы маглі перамясціцца ў любую кропку свету, дзе б вы захацелі жыць і чаму? Я бы жыла там, і жыву толькі непадалёку ад сваіх бацькоў. Канешне, я бы пажыла часова, напрыклад, у Ірландыі, Нямеччыне, Аўстрыі, Швецыі, але я сумую без Беларусі і маёй Гародні. Я заўважала за сабою – пажывеш тыдзень-другі за мяжой, а потым едзеш па сваёй краіне, глядзіш на гэтыя прыгажэнныя краявіды, шукаеш вачыма родных птушак і думаеш – як жа мне вас не хапала! Можна доўга распавядаць пра гэтыя краіны, вышэй згаданыя, але ёсць там тое, што б я дадала ўласна для сябе, а для гэтага трэба ахінуцца ў той быт.
Якія рысы Вашага характару Вы лічыце самымі яскравымі? Упартасць. Што вы не змаглі бы ніколі прабачыць чалавеку? Няма такога. Мяне вучылі – Бог выбачае і ты выбачай. Я магу злавацца, але гэта ўнутры самой сябе. Доўга буду думаць, перажываць сітуацыю, а потым адыходзіць. Ёсць рэчы, якія не ўкладаюцца ў маю галаву, але – не судзіце і не судзімы будзеце…
Былі і смешныя выпадкі, напрыклад, калі мне было 6 гадкоў, тады яшчэ ў Ленінградзе, убачыла я міліцыянта з дзіцяткам на руках і пытаю: “Мама, а што ў міліцыянтаў таксама дзеці бываюць?” Або такі. Майму браціку Сашу было гадкі 2, а мне – 5. У нас быў такі магнітафон з калонкамі, які пасля праслухвання тата ставіў на шафу, а я дапамагала шнур скручваць. Падбег мой Саша і давай таксама напрошвацца ў памагатыя, а я яму і кажу: “Не чапай, ведаеш колькі гэта каштуе? За гэты магнітафон можна цябе купіць і пялюшак крышку”. А яшчэ ў нас навагодняя ялінка заўсёды пад столяй вісела.
Працяг на стар. 22
Што вы пажадаеце сваім слухачам? Здароўя і яшчэ здароўя. Канешне, радасці, хай яны знойдуць сябе. Ва УЗВ многія адкрываюць для сябе талент, хай такіх талентаў будзе мноства, так што – плёну! А яшчэ я хачу пажадаць слухачам, мець свой домік, свой асабісты сапраўдны
Тры рэчы, якіх вы не разумееце? Несправядлівасць. Забойствы. Дзеля чаго я на гэтым свеце? Тры рэчы, якія вас палохаюць? Не паспець зрабіць задуманае. Беднасць. І яшчэ… Тры рэчы, якія вы робіце часцей за ўсё: Тэлефаную бацькам. Усміхаюся. Спяваю. Тры кнігі, якія вы перачытваеце? Біблія. Я. Колас “Новая зямля”. М. Булгакаў “Майстар і Маргарыта”. Тры тэмы, на якія вы можаце гаварыць гадзінамі: Сям’я. Дзеці. Філасофія жыцця.
ЦЭНТР “Трэці сектар”.
Стар. 22
З Оляй Астроўскай вас знаёміла Марыя Станіславіч (злева) Н Е З В Ы Ч АЙ Н Ы Я Л Ю Д З І У З В
ГРОДНА
Стар.23
Ала Чучва: вучуся ў студэнтаў УЗВ дабрыні і адказнасці Яе заняткі заўсёды праходзяць у творчай атмасферы. Апроч граматычных заданняў, дыялогаў і іншых такога кшталту практыкаванняў, гучаць песні, разбіраюцца цікавыя візуальныя матэрыялы. Ва “Універсітэце Залатога Веку” Ала Чучва (на здымку) па праву лічыцца адной з найбольш творчых і адказных выкладчыц. Чым не нагода паразмаўляць з ёй пра адметнасці працы секцыі нямецкай мовы ў гэтым акадэмічным годзе. Ала Віктараўна, Вы працягвалі сёлета працаваць з групай слухачоў, якія прыйшлі ў секцыю яшчэ ў мінулым годзе. Якія задачы Вы ставілі на другі год навучання? Асноўнай задачай заставалася авалоданне моўнымі навыкамі, назапашванне лексічнага і граматычнага запасу, паглыбленне матывацыі да самастойнага практычнага засваення дастаткова складанай для вывучэння нямецкай мовы.
Як Вам удаецца падтрымліваць матывацыю сваіх навучэнцаў? Ствараю моўныя сітуацыі, маем шмат дыялогаў, выкарыстоўваю ілюстрацыйны матэрыял з нямецкіх падручнікаў, цікавыя хатнія заданні. Ну, а на перапынках спяваем:) Што новага з’явілася сёлета ў Вашым метадычным куфэрку? Паскорыўся тэмп навучання, сталі абавязковымі граматычны каментар і засваенне граматычнага матэрыялу, аўдзіраванне.
Навучэнцам секцыі вельмі спадабаліся фрагменты заняткаў, праведзеныя валанцёрамі з Аўстрыі Рэгінай Гайслер і Міхаэлем Шыдэрам. Як Вы супрацоўнічалі з імі? Спачатку валанцёры пазнаёміліся з тэмамі модуля, па якім працуе секцыя. Затым распрацоўвалі асобныя практыкаванні і праводзілі асобныя элементы заняткаў. Асабліва ўдаваліся ім прэзентацыі іх родных мясцін. Мы з навучэнцамі прыслухоўваліся да іх акцэнту, да размоўнай манеры. Рэгіна дапамагла нам вывучыць аўстрыйскую песню пра Нараджэнне Хрыстова. Ну, і шмат размаўлялі нефармальна на самыя розныя тэмы.
Што Вы знаходзіце ў працы з такой катэгорыяй навучэнцаў, як студэнты УЗВ? Вучуся ў іх дабрыні і адказнасці. Ну, і вялікую павагу выклікае іх энтузіязм.
Гутарыла Таццяна Пракопік
Мы працавалі для вас!
Праграма «Універсітэт Залатога Веку» была заснаваная ў красавіку 2010 г. пры грамадскім аб’яднанні “Цэнтр “Трэці сектар”. Мэтай праграмы з’яўляеца паляпшэнне якасці жыцця сталых людзей праз іх інтэлектуальную, фізічную і сацыяльную актывізацыю. У 2013-2014 гг. у межах УЗВ працавалі 23 секцыі і 6 клубаў па інтарэсах. Падрабязней пра дзейнасць “Універсітэту Залатога Веку” чытайце на сайце
uzv.by
Бюлетэнь “НЕзвычайныя людзі УЗВ” з’яўляецца выпускным праектам секцыі “Залатое пяро”, якая ў 2013/2014 гг. працавала ў межах гарадзенскага “Універсітэту Залатога Веку”. Бюлетэнь надрукаваны накладам 50 асобнікаў на настольным офісным абсталяванні ГА “Цэнтр “Трэці сектар”. Рэдактар выпуску—Вітаўт Руднік. У бюлетэні выкарыстаныя фотаздымкі Ірыны Новік, Вольгі Корсун, Вольгі Анціпавай, Марыі Станіславіч, Уладзіслава Мігдалёнка, Вітаўта Рудніка, Ланы Руднік, фотаздымкі з архіваў герояў выпуску, а таксама іншыя фотаздымкі з архіву праграмы “Універсітэт Залатога Веку”.