ΘΕΜΑ 420ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο των όρων: ήθος, λέξη, διάνοια. Μονάδες 10 3. α) λόγος, ἀπειλή, γνώμη, ψόγος, μῖσος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 5 β) ανήθικος, καθυστέρηση, θνητός, έπος, αναλήθεια: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)1 of 250.
ΘΕΜΑ 1ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Τι είναι το δράμα και ποια στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό από προγενέστερες μορφές ποίησης; Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)2 of 250.
3. α) τελεῖ, θεῖναι, λανθάνει, ἐστερήθημεν, εὐτυχοῦσα: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5 β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)3 of 250.
ΘΕΜΑ 2ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Να αναφέρετε τα τεχνικά και μηχανικά μέσα του αρχαίου θεάτρου (ονομαστικά). Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)4 of 250.
3. Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά τελεῖ
-ος
ὄπωπα
-ις
θεῖναι
-μα
λανθάνει
-ος
ἐστερήθημεν
-ις Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)5 of 250.
ΘΕΜΑ 3ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Σε ποιες αιτίες οφείλονται οι συμφορές των Λαβδακιδών, σύμφωνα με τον μύθο; Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)6 of 250.
3. α) τελετή, τελεστής, τέλεσμα, θέμα, θέσις: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου τελεῖ και θεῖναι λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)7 of 250.
ΘΕΜΑ 4ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Ποιο είναι το έργο του Σοφοκλή (συνολικά δράματα, σωζόμενα έργα, συμμετοχή και νίκες σε δραματικούς αγώνες); Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)8 of 250.
3. α) ατιμία, θέμα, ακουστική, στερητικός, εφημερία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 β) αὐτάδελφον, ἄτιμον, πανδήμῳ, φροῦδος, στρατηγόν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)9 of 250.
ΘΕΜΑ 5ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Ποια ήταν τα βασικά στοιχεία της σκευής (ενδυμασία) των υποκριτών και των χορευτών στην αρχαία παράσταση ; Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)10 of 250.
3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α΄ με τη σημασία τους στη στήλη Β΄ (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ὑπέρτερον
α) λόγος, είδηση
2. ἀλγεινόν
β) άφαντος
3. αἰσχρόν
γ) ωραίο
4. μῦθος
δ) περισσότερο
5. φροῦδος
ε) ντροπή στ) δυσάρεστο, λυπηρό ζ) παραμύθι Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ΣΗΛΗ
1. ἄτιμον
α) φίλος
2. ἡδύς
β) πικρός
3. ἐχθρός
γ) ἀγνοῶ
4. εὐτυχῶ
δ) πολέμιος
5. οἶδα
ε) γιγνώσκω στ) δυστυχῶ ζ) ἔντιμον Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)11 of 250.
ΘΕΜΑ 6ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Ποια ήταν τα καθήκοντα του επωνύμου άρχοντα κατά τη διεξαγωγή των Μεγάλων Διονυσίων; Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)12 of 250.
3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο
μῦθος
-ώδης
φίλος
-ιος
ἐχθρός
-ικός
ἡμέρα
-ιος
στρατηγός
-ικός Μονάδες 5
β) ἀλγεινός, κήρυγμα, στρατηγός, φίλος, μῦθος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)13 of 250.
ΘΕΜΑ 7ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς,καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε την ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργία της. Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης. 1
Arxaia_B_(Part-1)14 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
τελεῖ θεῖναι εἰσήκουσας λανθάνει ἐστερήθημεν Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)15 of 250.
ΘΕΜΑ 8ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η συνεισφορά του χορηγού στη διεξαγωγή των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. ζώσαιν, αἰσχρόν, φασί, μῦθος, στρατός: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)16 of 250.
ΘΕΜΑ 9ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Τι ήταν οἱ περὶ τὸν Διόνυσον τεχνῖται και πώς προέκυψε η δημιουργία της συντεχνίας τους; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): 1
Arxaia_B_(Part-1)17 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. οἶδα
α) λέγω
2. ὁρῶ
β) γιγνώσκω
3. κάρα
γ) πολέμιος
4. φημί
δ) καρδία
5. ἐχθρός
ε) κεφαλή στ) βλέπω ζ) ἀγνοῶ Μονάδες 5
β) μῦθος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)18 of 250.
ΘΕΜΑ 10ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ. ῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον … τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 2. Πώς κρίνει ο Σοφοκλής στα σωζόμενα έργα του τις ανθρώπινες πράξεις; Μονάδες 10 3. α) πόλις: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5 1
Arxaia_B_(Part-1)19 of 250.
β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μια συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)20 of 250.
ΘΕΜΑ 11ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Ποια είναι, κατά τον Αριστοτέλη, η σχέση της τραγωδίας με τον διθύραμβο; Μονάδες 10 3. Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: 1
Arxaia_B_(Part-1)21 of 250.
ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά τελεῖ
-ος
ὄπωπα
-ις
θεῖναι
-μα
λανθάνει
-ος
ἐστερήθημεν
-ις Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)22 of 250.
ΘΕΜΑ 12ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Είναι γνωστό ότι οι δραματικές παραστάσεις επικράτησε να γίνονται κατά τις εορτές του Διονύσου. Στην Αττική οι εορτές αυτές ήταν τέσσερις. Η λαμπρότερη εορτή ήταν τα Λήναια, στη διάρκεια της οποίας παριστάνονταν νέες τρα-
1
Arxaia_B_(Part-1)23 of 250.
γωδίες και κωμωδίες. Τα Ανθεστήρια ήταν εορτή της ανθοφορίας και κατά τη διάρκειά τους παρουσιάζονταν μόνο σατυρικά δράματα. Μονάδες 10 3. α) τελετή, τελεστής, τέλεσμα, θέμα, θέσις: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου τελεῖ και θεῖναι λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)24 of 250.
ΘΕΜΑ 13ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Να αναφερθείτε αναλυτικά στο επικό μέρος της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) ατιμία, θέμα, ακουστική, στερητικός, εφημερία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 1
Arxaia_B_(Part-1)25 of 250.
β) αὐτάδελφον, ἄτιμον, πανδήμῳ, φροῦδος, στρατηγόν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)26 of 250.
ΘΕΜΑ 14ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η κατάρα του Οιδίποδα για τους δύο γιους του και ποια η αιτία της; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α΄ με τη σημασία τους στη στήλη Β΄ (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)27 of 250.
1. ὑπέρτερον
α) λόγος, είδηση
2. ἀλγεινόν
β) άφαντος
3. αἰσχρόν
γ) ωραίο
4. μῦθος
δ) περισσότερο
5. φροῦδος
ε) ντροπή στ) δυσάρεστο, λυπηρό ζ) παραμύθι Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ΣΗΛΗ
1. ἄτιμον
α) φίλος
2. ἡδύς
β) πικρός
3. ἐχθρός
γ) ἀγνοῶ
4. εὐτυχῶ
δ) πολέμιος
5. οἶδα
ε) γιγνώσκω στ) δυστυχῶ ζ) ἔντιμον Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)28 of 250.
ΘΕΜΑ 15ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Πώς παρουσιάζονται οι ήρωες στα έργα του Σοφοκλή και σε τι διαφοροποιούνται από εκείνους του Αισχύλου και του Ευριπίδη; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. 1
Arxaia_B_(Part-1)29 of 250.
Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο
μῦθος
-ώδης
φίλος
-ιος
ἐχθρός
-ικός
ἡμέρα
-ιος
στρατηγός
-ικός Μονάδες 5
β) ἀλγεινός, κήρυγμα, στρατηγός, φίλος, μῦθος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)30 of 250.
ΘΕΜΑ 16ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Ποια επίδραση ασκούσε η χρήση του προσωπείου στον θεατή και στον ηθοποιό κατά την αρχαία θεατρική παράσταση; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης. 1
Arxaia_B_(Part-1)31 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
τελεῖ θεῖναι εἰσήκουσας λανθάνει ἐστερήθημεν Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)32 of 250.
ΘΕΜΑ 17ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Ποιες τιμές αποδίδονταν στους νικητές ποιητές και στους χορηγούς των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. ζώσαιν, αἰσχρόν, φασί, μῦθος, στρατός: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)33 of 250.
ΘΕΜΑ 18ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τον Χορό του αρχαίου δράματος (τρόπος εισόδου, τρόπος όρχησης, θέση); Μονάδες 10 3. Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): 1
Arxaia_B_(Part-1)34 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. οἶδα
α) λέγω
2. ὁρῶ
β) γιγνώσκω
3. κάρα
γ) πολέμιος
4. φημί
δ) καρδία
5. ἐχθρός
ε) κεφαλή στ) βλέπω ζ) ἀγνοῶ Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)35 of 250.
ΘΕΜΑ 19ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η διάταξη του Χορού κατά την είσοδό του στην ορχήστρα και ποια ήταν η στάση του κατά τη διάρκεια της παράστασης; Μονάδες 10 3. α) πόλις: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5 1
Arxaia_B_(Part-1)36 of 250.
β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μια συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)37 of 250.
ΘΕΜΑ 20ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 1-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα͵ ἆρ΄ οἶσθ΄ ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ΄ Οἰδίπου κακῶν ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ; Οὐδὲν γὰρ οὔτ΄ ἀλγεινὸν οὔτ΄ ἄτης ἄτερ οὔτ΄ αἰσχρὸν οὔτ΄ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ
5
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ΄ ἐγὼ κακῶν. Καὶ νῦν τί τοῦτ΄ αὖ φασι πανδήμῳ πόλει κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως; Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;
10
ΙΣΜΗΝΗ Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος͵ Ἀντιγόνη͵ φίλων οὔθ΄ ἡδὺς οὔτ΄ ἀλγεινὸς ἵκετ΄ ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο, μιᾷ θανόντοιν ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς
15
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν͵ οὐδὲν οἶδ΄ ὑπέρτερον͵ οὔτ΄ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ΄ ἀτωμένη. ΑΝ.
῎Ηιδη καλῶς, καί σ΄ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ΄ οὕνεκ΄ ἐξέπεμπον͵ ὡς μόνη κλύοις.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοί μὲν οὐδεὶς … ὡς μόνη κλύοις. Μονάδες 30 2. Να σημειώσετε με Χ στο οικείο τετραγωνάκι τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Τι ήταν το σατυρικό δράμα; i
ύμνος προς τιμήν του Διονύσου
ii
δράμα που σατίριζε πολιτικά πρόσωπα της επικαιρότητας
iii
ευχάριστο λαϊκό θέαμα που διατηρούσε τα εξωτερικά γνωρίσμα1
Arxaia_B_(Part-1)38 of 250.
τα της τραγωδίας β) Ποιο ήταν το έργο των ραβδούχων; I
έπαιρναν μέρος στην παράσταση ως βωβά πρόσωπα
ii
τηρούσαν την τάξη στο θέατρο
iii
οργάνωναν τον προαγώνα
γ) Τι ήταν οι κόθορνοι; i
υψηλά υποδήματα που φορούσαν οι ηθοποιοί
ii
θέσεις όπου κάθονταν οι επίσημοι
iii
μηχανικά μέσα του αρχαίου θεάτρου
δ) Τι ήταν ο κομμός; i
ένα από τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας
ii
το πρώτο στάσιμο
iii λυρικό τμήμα της τραγωδίας με θρηνητικό χαρακτήρα ε) Τι ήταν η ορχήστρα; i
ομάδα μουσικών οργάνων απαραίτητων για την αρχαία παράσταση
ii
το άσμα εισόδου του Χορού
iii κυκλικός ή ημικυκλικός χώρος στον οποίο ὠρχεῖτο ο Χορός Μονάδες 10 3. α) τελεῖ, θεῖναι, λανθάνει, ἐστερήθημεν, εὐτυχοῦσα: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5 β) οἶδα, ὁρῶ, φημί, μῦθος, κλύω: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)39 of 250.
ΘΕΜΑ 21ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Πώς προέκυψε η αρχιτεκτονική μορφή του αρχαίου θεάτρου και ποια είναι τα βασικά μέρη του (ονομαστικά) ; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά 1
Arxaia_B_(Part-1)40 of 250.
ἔχω
-ις
ἄγω
-ή
χρῶμαι
-μα
θνῄσκω
-ος
φύω
-όν Μονάδες 5
β) δηλαδή, χρήσιμος, ημιθανής, είδηση, αναπόδεικτος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)41 of 250.
ΘΕΜΑ 22ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Από πού προήλθε το δράμα και ποιες αρχαιότερες θρησκευτικές εκδηλώσεις είχαν δραματικό χαρακτήρα; Μονάδες 10 3. α) κήρυγμα, κήρυξις, χρήστης, χρῆσις, χρῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου κηρύξαντα και χρησθείς λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία. 1
Arxaia_B_(Part-1)42 of 250.
ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) δίκη, νόμος, τάφος, πρᾶγμα, φόνος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)43 of 250.
ΘΕΜΑ 23ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Στην εξέλιξη του διθυράμβου σημαντικός ήταν ο ρόλος του Αρίωνα. Στην Κόρινθο, την πατρίδα του, διαμόρφωσε καλλιτεχνικά τον διθύραμβο, συνθέτοντας τους στίχους και τη μουσική. Θεωρείται ο ευρετής του τραγικού τρόπου, γιατί απομάκρυνε τον διθύραμβο από τον Διόνυσο και τις διονυσιακές γιορτές. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)44 of 250.
3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α΄ με τη σημασία τους στη στήλη Β΄ (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. χθών
α) γρήγορα
2. ἔνερθεν
β) νεκρός
3. ἀθλίως
γ) πάνω
4. νέκυς
δ) κατά τρόπο οικτρό
5. τάχα
ε) γη στ) κάτω ζ) αθάνατος Μονάδες 5
β) ἔντιμον, ἐκκεκηρῦχθαι, εἰσορῶσι, προκεῖσθαι, εὐγενής: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)45 of 250.
ΘΕΜΑ 24ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Να αναφερθείτε αναλυτικά στο λυρικό μέρος της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ όνομα
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
κατάληξη παράγωγο επίθετο 1
Arxaia_B_(Part-1)46 of 250.
ἔπος
-ός
δίκη
-αιος
νόμος
-ιμος
χθών
-ιος
φόνος
-ικός Μονάδες 5
β) εἰσορῶσι, λέγω, ἄγειν, δρᾷ, πέφυκας: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)47 of 250.
ΘΕΜΑ 25ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Πώς εκπληρώνεται η κατάρα του Οιδίποδα στην περίπτωση των δύο γιων του, του Ετεοκλή και του Πολυνείκη; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ 1. ἔντιμον
Β΄ ΣΗΛΗ α) ἀγενής 1
Arxaia_B_(Part-1)48 of 250.
2. προτίω
β) ἀσαφής
3. εὐγενής
γ) ἀγνοῶ
4. σαφής
δ) ἀτιμάζω
5. οἶδα
ε) τίμιον στ) προτιμῶ ζ) ἄτιμον Μονάδες 5
β) σχέση, λογικός, αδήλωτος, φήμη, επικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)49 of 250.
ΘΕΜΑ 26ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η παρουσία των θεών στο έργο του Σοφοκλή και τι αντιπροσωπεύουν; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. φημί
α) πράττω
2. δρῶ
β) λέγω 1
Arxaia_B_(Part-1)50 of 250.
3. ἀτιμάζω
γ) ἀποδιδράσκω
4. νέκυς
δ) ἐμφαίνω
5. δηλῶ
ε) περιφρονῶ στ) νεκρός ζ) δέχομαι Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δράμα 2. δραστήριος
α) δείξεις
3. δραπέτης 4. δείγμα 5. απόδραση
β) δρᾷ
6. αποδεικτικός 7. ένδειξη Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)51 of 250.
ΘΕΜΑ 27ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η επίδραση της χρήσης προσωπείου στην υποκριτική κατά την αρχαία παράσταση; Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις, απλές ή σύνθετες, που είναι ομόρριζες με το ρήμα φημί. φανερός
φάντασμα
περίφημος
φήμη
φάσμα
φατρία 1
Arxaia_B_(Part-1)52 of 250.
αντίφαση
προφήτης
αφασία
άφαντος Μονάδες 5
β) δηλοῖς, εἰσορῶσι, ἄγειν, πέφυκας, δείξεις: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)53 of 250.
ΘΕΜΑ 28ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία της γλώσσας του Σοφοκλή; Μονάδες 10 3. κασίγνητος, λέγω, χθών, οἶδα, δρῶ: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)54 of 250.
ΘΕΜΑ 29ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Για ποιο λόγο οι αρχαίοι αποκαλούσαν τον Σοφοκλή μέλιτταν; Μονάδες 10 3. χρησθείς, ἔκρυψε, καλύψαι, κηρύξαντα, δείξεις: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)55 of 250.
ΘΕΜΑ 30ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν … εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 2. Τι είναι το δράμα και ποια στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό από προγενέστερες μορφές ποίησης; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)56 of 250.
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
δηλῶ ἔχω δρῶ λέγω δείκνυμι Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)57 of 250.
ΘΕΜΑ 31ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι … εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Σε ποιο χώρο διεξάγονταν οι δραματικοί αγώνες στην αρχαία Αθήνα; Nα περιγράψετε τα στάδια διαμόρφωσής του. Μονάδες 10 3. α) κήρυγμα, κήρυξις, χρήστης, χρῆσις, χρῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου κηρύξαντα και χρησθείς λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας 1
Arxaia_B_(Part-1)58 of 250.
Μονάδες 5 β) δίκη, νόμος, τάφος, πρᾶγμα, φόνος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)59 of 250.
ΘΕΜΑ 32ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι …εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε τις γνωστές απόψεις για τη σημασία της λέξης τραγωδία. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α΄ με τη σημασία τους στη στήλη Β΄ (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. χθών
α) γρήγορα
2. ἔνερθεν
β) νεκρός 1
Arxaia_B_(Part-1)60 of 250.
3. ἀθλίως
γ) πάνω
4. νέκυς
δ) κατά τρόπο οικτρό
5. τάχα
ε) γη στ) κάτω ζ) αθάνατος Μονάδες 5
β) ἔντιμον, ἐκκεκηρῦχθαι, εἰσορῶσι, προκεῖσθαι, εὐγενής: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)61 of 250.
ΘΕΜΑ 33ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι … εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Τι προσωποποιούσε ο θεός Διόνυσος και ποιες σχετικές αντιλήψεις είχαν οι λατρευτές του; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)62 of 250.
όνομα
κατάληξη
ἔπος
-ός
δίκη
-αιος
νόμος
-ιμος
χθών
-ιος
φόνος
-ικός
παράγωγο επίθετο
Μονάδες 5 β) εἰσορῶσι, λέγω, ἄγειν, δρᾷ, πέφυκας: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)63 of 250.
ΘΕΜΑ 34ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι …εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας είναι ο πρόλογος, ο μύθος, το ήθος, η διάνοια, το μέλος και η όψη. Τα θέματα των τραγικών μύθων οι ποιητές τα αντλούσαν μόνο από τη ζωή του Διονύσου, επειδή οι τραγωδίες παριστάνονταν σε διονυσιακές γιορτές. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)64 of 250.
3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ΣΗΛΗ
1. ἔντιμον
α) ἀγενής
2. προτίω
β) ἀσαφής
3. εὐγενής
γ) ἀγνοῶ
4. σαφής
δ) ἀτιμάζω
5. οἶδα
ε) τίμιον στ) προτιμῶ ζ) ἄτιμον Μονάδες 5
β) σχέση, λογικός, αδήλωτος, φήμη, επικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)65 of 250.
ΘΕΜΑ 35ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι …εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Να αναφέρετε ονομαστικά τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας και να παρουσιάσετε αναλυτικά τρία από αυτά. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. φημί
α) πράττω
2. δρῶ
β) λέγω 1
Arxaia_B_(Part-1)66 of 250.
3. ἀτιμάζω
γ) ἀποδιδράσκω
4. νέκυς
δ) ἐμφαίνω
5. δηλῶ
ε) περιφρονῶ στ) νεκρός ζ) δέχομαι Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια. (Δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δράμα 2. δραστήριος
α) δείξεις
3. δραπέτης 4. δείγμα 5. ενδεικτικός
β) δρᾷ
6. δηκτικός 7. ένδειξη Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)67 of 250.
ΘΕΜΑ 36ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι …εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Από ποιο σημείο του μύθου των Λαβδακιδών αρχίζει η τραγωδία του Σοφοκλή Αντιγόνη; Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις, απλές ή σύνθετες, που είναι ομόρριζες με το ρήμα φημί. φανερός
φάντασμα
περίφημος
φήμη 1
Arxaia_B_(Part-1)68 of 250.
φάσμα
φατρία
αντίφαση
προφήτης
αφασία
άφαντος Μονάδες 5
β) δηλοῖς, εἰσορῶσι, ἄγειν, πέφυκας, δείξεις: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)69 of 250.
ΘΕΜΑ 37ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι … εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Ποιες καινοτομίες εισήγαγε ο Σοφοκλής στη διδασκαλία της τραγωδίας; Μονάδες 10 3. κασίγνητος, λέγω, χθών, οἶδα, δρῶ: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)70 of 250.
ΘΕΜΑ 38ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι … εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η έννοια του τραγικού στην τραγωδία; Μονάδες 10 3. χρησθείς, ἔκρυψε, καλύψαι, κηρύξαντα, δείξεις: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)71 of 250.
ΘΕΜΑ 39ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι …εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. α) Τι γνωρίζετε για τον προαγώνα; β) Ποια ήταν η σχέση του αθηναϊκού κοινού με το θέατρο και ποια η συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια των παραστάσεων; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)72 of 250.
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
δηλῶ ἔχω δρῶ λέγω δείκνυμι Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)73 of 250.
ΘΕΜΑ 40ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 20-38 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄ ἔστι; δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ΄ ἔπος.
20
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας͵ τὸν δ΄ ἀτιμάσας ἔχει; Ἐτεοκλέα μέν͵ ὡς λέγουσι͵ σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ͵ κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,
25
τὸν δ΄ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα͵ ἐᾶν δ΄ ἄκλαυτον͵ ἄταφον͵ οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.
30
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί͵ λέγω γὰρ κἀμέ͵ κηρύξαντ΄ ἔχειν͵ καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα͵ καὶ τὸ πρᾶγμ΄ ἄγειν οὐχ ὡς παρ΄ οὐδέν͵ ἀλλ΄ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,
35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει. Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα͵ καὶ δείξεις τάχα εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας, εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τοιαῦτά φασι … εἲτ'ἐσθλῶν κακή. Μονάδες 30 2. Ποια είναι, κατά τον Αριστοτέλη, η σχέση της τραγωδίας με τον διθύραμβο; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά ἔχω
-ις 1
Arxaia_B_(Part-1)74 of 250.
ἄγω
-ή
χρῶμαι
-μα
θνῄσκω
-ος
φύω
-όν Μονάδες 5
β) δηλαδή, χρήσιμος, ημιθανής, είδηση, αναπόδεικτος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)75 of 250.
ΘΕΜΑ 41ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ’ εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 2. α) Να αναφέρετε ονομαστικά τους συντελεστές της αρχαίας παράστασης. β) Ποιος ήταν ο βασικός συντελεστής της αρχαίας παράστασης και ποιος ο ρόλος του; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)76 of 250.
1. ἀμπλάκημα
α) μισητός
2. σχέτλιος
β) ἁμάρτημα
3. εἴργω
γ) τλήμων
4. κασιγνήτη
δ) μήτηρ
5. ἀπεχθής
ε) ἐργάζομαι στ) ἀδελφή ζ) κωλύω Μονάδες 5
β) λύουσα, ξυμπονήσεις, ἀντειρηκότος, βίον, ἠμέραν: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)77 of 250.
ΘΕΜΑ 42ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε τα βασικά μέρη του κυρίως θεάτρου ή κοίλου. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β ΄στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. λύω
α) σῴζομαι 1
Arxaia_B_(Part-1)78 of 250.
2. προστίθημι
β) ἁλίσκομαι
3. δυσκλεής
γ) δέω-ῶ
4. ἀπόλλυμαι
δ) ἀφαιρῶ
5. πλέον
ε) εὐκλεής στ) μεῖον ζ) μεῖζον Μονάδες 10
β) ξυνεργάσῃ, φρόνησον, ἔπος, κατειργάσαντο, κοινόν: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)79 of 250.
ΘΕΜΑ 43ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η προσφορά του Αρίωνα στην εξέλιξη του διθυράμβου; Μονάδες 10 3. ταλαῖφρον, ξυμπονήσεις, ἀπόρρητον, δυσκλεής, αὐτουργῷ: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)80 of 250.
ΘΕΜΑ 44ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Πώς λάτρευαν τον θεό Διόνυσο οι οπαδοί του; Να αναφέρετε και να περιγράψετε το ουσιώδες γνώρισμα της διονυσιακής λατρείας. Μονάδες 10 3. α) ἐργάτης, ἐργασία, θέμα, θέσις, φρόνημα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά
συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του
κειμένου
ξυνεργάσῃ, προσθείμην και φρόνησον λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία.
1
Arxaia_B_(Part-1)81 of 250.
ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) ανακούφιση, ανασκόπηση, επίδομα, διαβίωση, καθημερινός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις με τις λέξεις του κειμένου, με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)82 of 250.
ΘΕΜΑ 45ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Η χορηγία ήταν η τιμητική λειτουργία, κατά την οποία ο χορηγός χρηματοδοτούσε την προετοιμασία του Χορού. Ο χορηγός διάλεγε τους ηθοποιούς που θα ερμήνευαν τους θεατρικούς ρόλους και συμμετείχε στην επιλογή των κριτών. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)83 of 250.
3. νοεῖς, ἁλώσομαι, φρόνησον, ἀπώλετο, κατειργάσαντο: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)84 of 250.
ΘΕΜΑ 46ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἴργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο των όρων: ήθος, λέξη, διάνοια. Μονάδες 10 3. κινδύνευμα, γνώμης, ἀπεχθής, βίον, κοινόν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)85 of 250.
ΘΕΜΑ 47ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἴργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο των όρων μύθος, μέλος, όψη. Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα 1
Arxaia_B_(Part-1)86 of 250.
λύω τίθημι φρονῶ νοῶ δίδωμι Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)87 of 250.
ΘΕΜΑ 48ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἴργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η έννοια του τραγικού στην τραγωδία; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ολέθριος 2. άλωση
α) ἀπόλλυμαι 1
Arxaia_B_(Part-1)88 of 250.
3. άλτης 4. ολοφυρμός 5. ευάλωτος
β) ἁλίσκομαι
6. απώλεια 7. πανωλεθρία Μονάδες 5 β) πρόσθεση, επίρρημα, πολιτικός, απέχθεια, ανεργία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις με τις λέξεις του κειμένου, με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)89 of 250.
ΘΕΜΑ 49ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἴργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Να σημειώσετε με Χ στο οικείο τετραγωνάκι τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Τι ήταν το λογεῖον i
το μέρος της ορχήστρας όπου ὠρχεῖτο ο Χορός
ii
το κάθισμα του ιερέα του Διονύσου
iii
το υπερυψωμένο δάπεδο πάνω στο οποίο έπαιζαν οι ηθοποιοί
β) Τι ήταν τα Μεγάλα ή ἐν ἄστει Διονύσια i
εορτή της ανθοφορίας στην αρχή της Άνοιξης
ii
η λαμπρότερη εορτή του Διονύσου που διαρκούσε έξι ημέρες 1
Arxaia_B_(Part-1)90 of 250.
iii
εορτή του Διονύσου κατά τη διάρκεια της οποίας γίνονταν επαναλήψεις των επιτυχημένων δραμάτων
γ) Τι ήταν το υπόρχημα; i
μηχάνημα για τις ανάγκες του θεάτρου
ii
ο χώρος για να στέκεται ο Χορός
iii
χαρούμενο τραγούδι με ζωηρή όρχηση
δ) Τι ήταν το διάζωμα; i
ζώνη για να συγκρατεί τον χιτώνα των υποκριτών
ii
χώρος στα παρασκήνια του αρχαίου θεάτρου
iii
πλατύς οριζόντιος διάδρομος που χώριζε το κοίλον σε ζώνες
ε) Τι ήταν η πάροδος; i
τμήματα των εδωλίων ανάμεσα στις κερκίδες
ii
πλευρική δίοδος για την είσοδο του Χορού στην ορχήστρα
iii
ο τοίχος της σκηνής πίσω από το λογείο Μονάδες 10
3. α) πρόθεση, απώλεια, επισκόπηση, επίδοση, εργαλείο: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. κινδύνευμα
α) αλίμονο
2. ἀπεχθής
β) ντροπιασμένος
3. ἀμπλακήματα
γ) ένδοξος
4. δυσκλεής
δ) μισητός
5. οἴμοι
ε) επικίνδυνη πράξη στ) αμαρτήματα ζ) απόμακρος Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)91 of 250.
ΘΕΜΑ 50ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Τί δ΄͵ ὦ ταλαῖφρον͵ εἰ τάδ΄ ἐν τούτοις͵ ἐγὼ λύουσ΄ ἂν εἴθ΄ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;
ΑΝ
Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ.
Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ΄ εἶ;
40
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί. ΙΣ.
῏Η γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ΄͵ ἀπόρρητον πόλει;
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν͵ ἢν σὺ μὴ θέλῃς͵
45
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ΄ ἁλώσομαι. ΙΣ.
Ὦ σχετλία͵ Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ΄ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ΄ εἴργειν μέτα. ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον … μ' εἴργειν μέτα. Μονάδες 30 2. Πώς προέκυψε η αρχιτεκτονική μορφή του αρχαίου θεάτρου και ποια είναι τα βασικά μέρη του (ονομαστικά) ; Μονάδες 10 3. Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται. ρηματικοί τύποι
κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά 1
Arxaia_B_(Part-1)92 of 250.
ἅπτουσα
-ίς
θάπτειν
-ος
προδοῦσα
-ία
ἁλώσομαι
-ις
εἴργειν
-ή Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)93 of 250.
ΘΕΜΑ 51ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τον Σοφοκλή: γέννηση, οικογενειακό περιβάλλον, μόρφωση, ιδιαίτερα προσόντα. Μονάδες 10 3. α) φρόνημα, φρόνησις, πράκτωρ, πρᾶξις, πρᾶγμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου φρόνησον και πράσσειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία. 1
Arxaia_B_(Part-1)94 of 250.
ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) όλεθρος, πλέγμα, σκόπιμος, άμαχος, πειστικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου, με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)95 of 250.
ΘΕΜΑ 52ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Για ποιους λόγους οι δραματικοί αγώνες στην αρχαία Αθήνα διεξάγονταν την άνοιξη; Μονάδες 10 3. ἀπώλετο, λελειμμένα, σκόπει, ἔφυμεν, αἰτοῦσα: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)96 of 250.
ΘΕΜΑ 53ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. α) Ποια είναι τα βασικά μέρη του αρχαίου θεάτρου (ονομαστικά); β) Ποια ήταν η χωρητικότητα των αρχαίων θεάτρων; Να αναφέρετε παραδείγματα. Μονάδες 10 3. ἀπεχθής, βίον, ψῆφον, κράτη, ξύγγνοιαν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)97 of 250.
ΘΕΜΑ 54ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε τις καινοτομίες του Θέσπη που οδήγησαν από τον διθύραμβο στην τραγωδία. Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)98 of 250.
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
φρονῶ σκοπῶ μάχομαι ἄρχω ἀκούω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)99 of 250.
ΘΕΜΑ 55ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. α) Ποιος ο ρόλος των μεταμφιέσεων του Διονύσου στη γένεση του δράματος; β) Πώς συνέβαλε ο Πεισίστρατος, ώστε να φτάσουμε στην πρώτη παράσταση δράματος (534 π.Χ.); Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)100 of 250.
1. δυσκλεής
α) σῴζομαι
2. κοινός
β) κάλλιστα
3. φρονῶ
γ) καταστρέφω
4. ἀπόλλυμαι
δ) ἴδιος
5. κάκιστα
ε) εὐκλεής στ) δημόσιος ζ) ἀφρονῶ Μονάδες 5
β) κατειργάσαντο, μαχουμένα, ἀκούειν, αἰτοῦσα, βιάζομαι: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)101 of 250.
ΘΕΜΑ 56ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Ο Σοφοκλής αποτέλεσε πρότυπο ολοκληρωμένου πολίτη των κλασικών χρόνων λόγω των σωματικών του προσόντων, της πνευματικής και ψυχικής του καλλιέργειας. Υπηρέτησε την πατρίδα του πολεμώντας στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Έλαβε μέρος σε τριάντα περίπου δραματικούς αγώνες, παίρνοντας περισσότερα από είκοσι πρώτα βραβεία. Από τα έργα του σώθηκαν ακέ-
1
Arxaia_B_(Part-1)102 of 250.
ραια μόνο τα εξής επτά: Αἴας, Ἑλένη, Τραχίνιαι, Οἰδίπους Τύραννος, Ἠλέκτρα, Φιλοκτήτης και Οἰδίπους ἐπί Κολωνῷ. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη/φράση της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δυσκλεής
α) συγχωρώ
2. ἀμπλακήματα
β) κακομεταχειρίζομαι
3. ἀρτάνη
γ) ντροπιασμένος
4. λωβῶμαι
δ) αμαρτήματα
5. ξύγνοιαν ἴσχω
ε) θηλιά στ) ζητώ συγγνώμη ζ) ένδοξος Μονάδες 5
β) βίος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)103 of 250.
ΘΕΜΑ 57ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για το σατυρικό δράμα; Μονάδες 10 3. ἀπεχθής, βίον, ψῆφον, κράτη, ξύγγνοιαν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)104 of 250.
ΘΕΜΑ 58ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για την κωμωδία; Μονάδες 10 3. α) φροντίδα, έλλειμμα, αναλγητικό, πειθώ, άπραγος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)105 of 250.
β) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις, απλές ή σύνθετες, που είναι ομόρριζες με τα θέματα του ρήματος λείπω. ανάληψη
ασύλληπτος
υπόλοιπος
ανελλιπής
ανεπίλυτος
παράλειψη
διάλυμα
περίλυπος
διάλειμμα
έλλειμμα Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)106 of 250.
ΘΕΜΑ 59ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. α) Ποια είναι τα κατά ποσόν μέρη της τραγωδίας κατά τον Αριστοτέλη (ονομαστικά); β) Τι είναι οι στιχομυθίες και οι αντιλαβές; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης, με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν).
1
Arxaia_B_(Part-1)107 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. αίτημα 2. παραίτηση
α) αἰτέω-ῶ
3. πειστικός 4. πάθος 5. απάθεια
β) πείθω
6. πειθώ 7. επαίτης Μονάδες 5 β) κράτος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)108 of 250.
3
Arxaia_B_(Part-1)109 of 250.
ΘΕΜΑ 60ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι· φρόνησον … ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 2. Σε ποιο χώρο διεξάγονταν οι δραματικοί αγώνες στην αρχαία Αθήνα; Nα περιγράψετε τα στάδια διαμόρφωσής του. Μονάδες 10 3. δυσκλεής, ἀπώλετο, αὐτουργῷ, κατειργάσαντο, ἐννοεῖν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)110 of 250.
ΘΕΜΑ 61ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Πού βρίσκονται τα πρώτα στοιχεία του μύθου των Λαβδακιδών και σε ποια έργα πήρε αρχικά την οριστική του μορφή; Μονάδες 10 3. ἀπώλετο, λελειμμένα, σκόπει, ἔφυμεν, αἰτοῦσα: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)111 of 250.
ΘΕΜΑ 62ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. α) Ποιοι κατά βάση ερμήνευαν τους ρόλους στις αρχαίες παραστάσεις; Αναφέρετε κάποια γνωστά ονόματα. β) Ποια ήταν η εμφάνιση των ηθοποιών κατά την παράσταση και γιατί; Μονάδες 10 3. ἀπεχθής, βίον, ψῆφον, κράτη, ξύγγνοιαν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)112 of 250.
ΘΕΜΑ 63ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Ποιος είχε τη γενική επιμέλεια και την ευθύνη για την οργάνωση των δραματικών αγώνων στις γιορτές των Ληναίων και των Μεγάλων Διονυσίων; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)113 of 250.
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
φρονῶ σκοπῶ μάχομαι ἄρχω ἀκούω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)114 of 250.
ΘΕΜΑ 64ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των όρων: θυμέλη, κερκίδες, εδώλια. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δυσκλεής
α) σῴζομαι 1
Arxaia_B_(Part-1)115 of 250.
2. κοινός
β) κάλλιστα
3. φρονῶ
γ) καταστρέφω
4. ἀπόλλυμαι
δ) ἴδιος
5. κάκιστα
ε) εὐκλεής στ) δημόσιος ζ) ἀφρονῶ Μονάδες 5
β) κατειργάσαντο, μαχουμένα, ἀκούειν, αἰτοῦσα, βιάζομαι: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)116 of 250.
ΘΕΜΑ 65ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. α) Πώς αντιμετωπίστηκαν οι καινοτομίες του Θέσπη στην εποχή του; β) Ποιες αλλαγές οδήγησαν σταδιακά την τραγωδία στην οριστική της μορφή ως θεατρικού είδους; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη/φράση της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)117 of 250.
1. δυσκλεής
α) συγχωρώ
2. ἀμπλακήματα
β) κακομεταχειρίζομαι
3. ἀρτάνη
γ) ντροπιασμένος
4. λωβῶμαι
δ) αμαρτήματα
5. ξύγγνοιαν ἴσχω
ε) θηλιά στ) ζητώ συγγνώμη ζ) ένδοξος Μονάδες 5
β) βίος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)118 of 250.
ΘΕΜΑ 66ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Ποιες διονυσιακές εορτές τελούνταν στην Αττική; Να τις αναφέρετε ονομαστικά και να παρουσιάσετε την πιο λαμπρή και επίσημη. Μονάδες 10 3. ἀπεχθής, βίον, ψῆφον, κράτη, ξύγγνοιαν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)119 of 250.
ΘΕΜΑ 67ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο των φράσεων ἡδυσμένῳ λόγῳ, δρώντων καὶ οὐ δι΄ ἀπαγγελίας από τον αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) φροντίδα, έλλειμμα, αναλγητικό, πειθώ, άπραγος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου, με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)120 of 250.
β) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις, απλές ή σύνθετες, που είναι ομόρριζες με τα θέματα του ρήματος λείπω. ανάληψη
ασύλληπτος
υπόλοιπος
ανελλιπής
ανεπίλυτος
παράλειψη
διάλυμα
περίλυπος
διάλειμμα
έλλειμμα Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)121 of 250.
ΘΕΜΑ 68ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο της φράσης δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν από τον αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄στήλης, με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν).
1
Arxaia_B_(Part-1)122 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. αίτημα 2. παραίτηση
α) αἰτέω-ῶ
3. πειστικός 4. πάθος 5. απάθεια
β) πείθω
6. πιθανός 7. επαίτης Μονάδες 5 β) κράτος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)123 of 250.
ΘΕΜΑ 69ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. Ποιες εισόδους χρησιμοποιούσαν οι υποκριτές κατά τη διάρκεια της παράστασης και γιατί; Μονάδες 10 3. δυσκλεής, ἀπώλετο, αὐτουργῷ, κατειργάσαντο, ἐννοεῖν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)124 of 250.
ΘΕΜΑ 70ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. α) Να αναφέρετε ονομαστικά τους συντελεστές της αρχαίας παράστασης. β) Ποιος ήταν ο βασικός συντελεστής της αρχαίας παράστασης και ποιος ο ρόλος του; Μονάδες 10 3. α) φρόνημα, φρόνησις, πράκτωρ, πρᾶξις, πρᾶγμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου φρόνησον και πράσσειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία. 1
Arxaia_B_(Part-1)125 of 250.
ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) όλεθρος, πλέγμα, σκόπιμος, άμαχος, πειστικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)126 of 250.
ΘΕΜΑ 71ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὒτ' ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. Τι περιλαμβάνει το επικό και τι το λυρικό μέρος της τραγωδίας (ονομαστικά); Μονάδες 10 3. δοκεῖ, πανουργήσασα, δρᾶν, ἔφυν, κηρύξῃς: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)127 of 250.
ΘΕΜΑ 72ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η σχέση του Σοφοκλή με την Αθήνα και τις εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του; Μονάδες 10 3. ἡδέως, φίλη, ἄτιμα, βίᾳ, τάφον: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)128 of 250.
ΘΕΜΑ 73ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε τη σκευή (ενδυμασία) των υποκριτών κατά τη θεατρική παράσταση. Μονάδες 10 3. κελεύω, θέλω, πράσσω/πράττω, δοκῶ, δέδοικα: Να γράψετε για καθένα από τα παραπάνω ρήματα ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)129 of 250.
ΘΕΜΑ 74ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. Πώς εκλέγονταν οι κριτές και με ποια διαδικασία προέκυπτε το τελικό αποτέλεσμα των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ 1. ἀτιμάζω
Β΄ ΣΗΛΗ α) ενεργώ 1
Arxaia_B_(Part-1)130 of 250.
2. ἀμήχανος
β) δυστυχισμένη
3. δρῶ
γ) ανίκανος, αδύναμος
4. τάλαινα
δ) ευτυχισμένη
5. προμηνύω
ε) περιφρονώ στ) υπερβολική ζ) αποκαλύπτω Μονάδες 5
β) πράκτορας, ηδονή, δόγμα, κειμήλιο, δέος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)131 of 250.
ΘΕΜΑ 75ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὒτ'ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των όρων: πάροδοι, διαζώματα, κερκίδες. Μονάδες 10 3. Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμη της Β΄ στήλης και την αντώνυμη της Γ΄στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
υνώνυμες
Αντώνυμες
1. οἶδα
α) σιωπῶ
στ) τιμῶ
2. ποιῶ
β) φοβοῦμαι
ζ) ἀπρακτῶ 1
Arxaia_B_(Part-1)132 of 250.
3. ἀτιμάζω
γ) δρῶ
η) ἀγνοῶ
4. δέδοικα
δ) γιγνώσκω
θ) θαρρῶ
5. σιγῶ
ε) περιφρονῶ
ι) λέγω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)133 of 250.
ΘΕΜΑ 62ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι· φρόνησον͵ ὦ κασιγνήτη͵ πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ΄ ἀπώλετο͵
50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί· ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή͵ διπλοῦν ἔπος͵ πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· τρίτον δ΄ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ΄ ἡμέραν
55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ΄ ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Νῦν δ΄ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει ὅσῳ κάκιστ΄ ὀλούμεθ΄͵ εἰ νόμου βίᾳ
60
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν. Ἀλλ΄ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ΄ ὅτι ἔφυμεν͵ ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα· ἔπειτα δ΄ οὕνεκ΄ ἀρχόμεσθ΄ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ΄ ἀκούειν κἄτι τῶνδ΄ ἀλγίονα.
65
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν͵ ὡς βιάζομαι τάδε͵ τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Νῦν δ'αὖ μόνα … τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· Μονάδες 30 2. α) Ποιοι κατά βάση ερμήνευαν τους ρόλους στις αρχαίες παραστάσεις; Αναφέρετε κάποια γνωστά ονόματα. β) Ποια ήταν η εμφάνιση των ηθοποιών κατά την παράσταση και γιατί; Μονάδες 10 3. ἀπεχθής, βίον, ψῆφον, κράτη, ξύγγνοιαν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)134 of 250.
ΘΕΜΑ 77ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’... ἀτιμάσασ' ἒχε. Μονάδες 30 2. α) Να περιγράψετε τη σκηνή του αρχαίου θεάτρου. β) Να περιγράψετε το λογεῖον και τη λειτουργία του. Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται. ρηματικοί τύποι
κατάληξη
πράσσω/πράττω
-ωρ
ομόρριζα ουσιαστικά
1
Arxaia_B_(Part-1)135 of 250.
ποιοῦμαι
-τής
ἔχω
-ις
δοκεῖ
-α
κηρύττω/κηρύσσω
-μα Μονάδες 5
β) δράμα, θνητός, πλειονότητα, δέος, εχθρός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)136 of 250.
ΘΕΜΑ 78ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’ ... ἀτιμάσασ' ἔχε. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τη σκηνογραφία του αρχαίου θεάτρου και ποιες ανάγκες αυτή εξυπηρετούσε; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δεινότητα 2. χώμα
α) δέδοικα 1
Arxaia_B_(Part-1)137 of 250.
3. περιδεής 4. επίχωση 5. δέηση
β) χώννυμι
6. χώρος 7. δειλός Μονάδες 5 β) θέλημα, ανόσιος, δεινός, εργάτης, διακήρυξη: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)138 of 250.
ΘΕΜΑ 79ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’ ... ἀτιμάσασ' ἔχε. Μονάδες 30 2. α) Τι ήταν τα θεωρικά και οι προεδρίες; β) Ποιος ήταν ο ρόλος των ραβδούχων; Μονάδες 10 3. ἔντιμα, ἀμήχανος, ὑπερδέδοικα, ἐξόρθου, καταύδα: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)139 of 250.
ΘΕΜΑ 80ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὔτ'ἂν κελεύσαιμ’ ... ἀτιμάσασ' ἔχε. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τον Σοφοκλή (γέννηση, οικογενειακό περιβάλλον, μόρφωση, ιδιαίτερα προσόντα); Μονάδες 10 3. α) μηνυτής, μήνυσις, μήνυμα, πράκτωρ, πρᾶξις: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά
συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου
προμηνύσῃς και πράσσειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας 1
Arxaia_B_(Part-1)140 of 250.
Μονάδες 5 β) κελεύσαιμι, δοκεῖ, ποιοῦμαι, χώσουσα, σιγῶσα: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)141 of 250.
ΘΕΜΑ 81ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, ... κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Να αναφέρετε τα τεχνικά και μηχανικά μέσα του αρχαίου θεάτρου (ονομαστικά). Μονάδες 10 3. ἡδέως, φίλη, ἄτιμα, βίᾳ, τάφον: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)142 of 250.
ΘΕΜΑ 82ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, … κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Σε ποιες αιτίες οφείλονται οι συμφορές των Λαβδακιδών, σύμφωνα με τον μύθο; Μονάδες 10 3. κελεύω, θέλω, πράσσω/πράττω, δοκῶ, (ὑπερ)δέδοικα: Να γράψετε για καθένα από τα παραπάνω ρήματα ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)143 of 250.
ΘΕΜΑ 83ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, …. κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Ποιο είναι το έργο του Σοφοκλή (συνολικά δράματα, σωζόμενα έργα, συμμετοχή και νίκες σε δραματικούς αγώνες); Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ 1. ἀτιμάζω
Β΄ ΣΗΛΗ α) ενεργώ 1
Arxaia_B_(Part-1)144 of 250.
2. ἀμήχανος
β) δυστυχισμένη
3. δρῶ
γ) ανίκανος, αδύναμος
4. τάλαινα
δ) ευτυχισμένη
5. προμηνύω
ε) περιφρονώ στ) υπερβολική ζ) αποκαλύπτω Μονάδες 5
β) πράκτορας, ηδονή, δόγμα, κειμήλιο, δέος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)145 of 250.
ΘΕΜΑ 84ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, …. κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν τα βασικά στοιχεία στη σκευή (ενδυμασία) των υποκριτών και των χορευτών στην αρχαία παράσταση; Μονάδες 10 3. Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη και την αντώνυμή της στη Γ΄στήλη. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
υνώνυμες
Αντώνυμες
1. οἶδα
α) σιωπῶ
στ) τιμῶ 1
Arxaia_B_(Part-1)146 of 250.
2. ποιῶ
β) φοβοῦμαι
ζ) ἀπρακτῶ
3. ἀτιμάζω
γ) δρῶ
η) ἀγνοῶ
4. δέδοικα
δ) γιγνώσκω
θ) θαρρῶ
5. σιγῶ
ε) περιφρονῶ
ι) λέγω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)147 of 250.
ΘΕΜΑ 85ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, …. κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν τα καθήκοντα του επωνύμου άρχοντα κατά τη διεξαγωγή των Μεγάλων Διονυσίων; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)148 of 250.
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
δοκεῖ φύω πορεύω δέδοικα κηρύττω/κηρύσσω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)149 of 250.
ΘΕΜΑ 86ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, … κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε την ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργία της. Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται. ρηματικοί τύποι
κατάληξη
πράσσω/πράττω
-ωρ
ομόρριζα ουσιαστικά
1
Arxaia_B_(Part-1)150 of 250.
ποιοῦμαι
-τής
ἔχω
-ις
δοκεῖ
-α
κηρύττω/κηρύσσω
-μα Μονάδες 5
β) δράμα, θνητός, πλειονότητα, δέος, εχθρός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)151 of 250.
ΘΕΜΑ 87ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, …. κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η συνεισφορά του χορηγού στη διεξαγωγή των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δεινότητα 1
Arxaia_B_(Part-1)152 of 250.
2. χώμα
α) δέδοικα
3. περιδεής 4. επίχωση 5. δέηση
β) χώννυμι
6. χώρος 7. δειλός Μονάδες 5 β) κελεύσαιμι, δοκεῖ, ποιοῦμαι, κηρύξῃς, σιγῶσα: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)153 of 250.
ΘΕΜΑ 88ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, …. κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Τι ήταν οἱ περὶ τὸν Διόνυσον τεχνῖται και πώς προέκυψε η δημιουργία της συντεχνίας τους; Μονάδες 10 3. ἔντιμα, ἀμήχανος, ὑπερδέδοικα, ἐξόρθου, καταύδα: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)154 of 250.
ΘΕΜΑ 89ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, … κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Πώς κρίνει ο Σοφοκλής τις ανθρώπινες πράξεις στα σωζόμενα έργα του; Μονάδες 10 3. α) μηνυτής, μήνυσις, μήνυμα, πράκτωρ, πρᾶξις: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου προμηνύσῃς και πράσσειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
1
Arxaia_B_(Part-1)155 of 250.
Μονάδες 5 β) θέλημα, ανόσιος, εχθρός, εργάτης, διακήρυξη: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)156 of 250.
ΘΕΜΑ 90ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 69-87 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝ. Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ οὔτ΄ ἄν͵ εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν͵ ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.
70
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποῖά σοι δοκεῖ͵ κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν. Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵ φίλου μέτα͵ ὅσια πανουργήσασ΄· ἐπεὶ πλείων χρόνος ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵ τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄ ἀτιμάσασ΄ ἔχε. ΙΣ.
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵ τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵ ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
80
χώσουσ΄ ἀδελφ φιλτάτῳ πορεύσομαι. ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
85
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐγὼ μέν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι, … κηρύξῃς τάδε. Μονάδες 30 2. Πού βρίσκονται τα πρώτα στοιχεία του μύθου των Λαβδακιδών και σε ποια έργα πήρε αρχικά την οριστική του μορφή; Μονάδες 10 3. δοκεῖ, πανουργήσασα, δρᾶν, ἔφυν, κηρύξῃς: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)157 of 250.
ΘΕΜΑ 91ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Είναι γνωστό ότι οι δραματικές παραστάσεις επικράτησε να γίνονται κατά τις εορτές του Διονύσου. Στην Αττική οι εορτές αυτές ήταν τέσσερις. Η λαμπρότερη εορτή ήταν τα Λήναια, στη διάρκεια της οποίας παριστάνονταν νέες τραγωδίες και κωμωδίες. Τα Ανθεστήρια ήταν εορτή της ανθοφορίας και κατά τη διάρκειά τους παρουσιάζονταν μόνο σατυρικά δράματα. Μονάδες 10 3. οἶδα ἐρῶ, παύω, θηρῶ, στείχω: Να γράψετε για καθένα από τα παραπάνω ρήματα ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)158 of 250.
ΘΕΜΑ 92ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Να αναφερθείτε αναλυτικά στο επικό μέρος της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ἁνδάνω
α) μοίρα
2. πότμος
β) κυνηγώ
3. θηρῶ
γ) μισώ
4. ἐχθαίρω
δ) γίνομαι θηριώδης 1
Arxaia_B_(Part-1)159 of 250.
5. δυσβουλία
ε) αφροσύνη στ) αποκρούω τον εχθρό ζ) αρέσω Μονάδες 5
β) σιγῶσα, ἐξόρθου, ἀρέσκουσα, παθεῖν, ἄνους: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)160 of 250.
ΘΕΜΑ 93ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η κατάρα του Οιδίποδα για τους δύο γιους του και ποια η αιτία της; Μονάδες 10 3. α) ανόρθωση, εργάτης, ασθενής, παύλα, ιστορία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν). 1
Arxaia_B_(Part-1)161 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. οἶδα
α) ἀγαπῶ
2. στείχω
β) κυνηγῶ
3. θηρῶ
γ) γιγνώσκω
4. ἐρῶ
δ) μισῶ
5. ἐχθαίρω
ε) ἀγνοῶ στ) προχωρῶ ζ) ἀπέρχομαι Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)162 of 250.
ΘΕΜΑ 94ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Πώς παρουσιάζονται οι ήρωες στα έργα του Σοφοκλή και σε τι διαφοροποιούνται από εκείνους του Αισχύλου και του Ευριπίδη; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα 1
Arxaia_B_(Part-1)163 of 250.
πάσχω δυνήσῃ δοκεῖ δέδοικα κηρύττω/κηρύσσω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)164 of 250.
ΘΕΜΑ 95ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Ποια επίδραση ασκούσε η χρήση του προσωπείου στον θεατή και στον ηθοποιό κατά την αρχαία θεατρική παράσταση; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται. ρηματικοί τύποι λέξεις
κατάληξη
ομόρριζα ουσιαστικά
-ος 1
Arxaia_B_(Part-1)165 of 250.
ἔχεις
-μα
πεπαύσομαι
-ις
δοκεῖ
-α
παθεῖν
-ος Μονάδες 5
β) διόρθωση, εργατικός, σθένος, διαπρεπής, ευνόητος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)166 of 250.
ΘΕΜΑ 96ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Ποιες τιμές αποδίδονταν στους νικητές ποιητές και στους χορηγούς των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. ὑπερδέδοικα, ἐξόρθου, προμηνύσῃς, προσκείσῃ, ἄνους: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)167 of 250.
ΘΕΜΑ 97ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τον Χορό του αρχαίου δράματος (τρόπος εισόδου, τρόπος όρχησης, θέση); Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ανάσχεση 2. ανάπαυλα
α) ἔχεις 1
Arxaia_B_(Part-1)168 of 250.
3. έξη 4. πάθος 5. σχήμα
β) πεπαύσομαι
6. σχίσμα 7. κατάπαυση Μονάδες 5 β) ὑπερδέδοικα, προμηνύσῃς, ψυχροῖσι, πείσομαι, δοκεῖ: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)169 of 250.
ΘΕΜΑ 98ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’ ·… τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η διάταξη του Χορού κατά την είσοδό του στην ορχήστρα και ποια ήταν η στάση του κατά τη διάρκεια της παράστασης; Μονάδες 10 3. α) μηνυτής, μήνυσις, μήνυμα, ἕξις, σχῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου προμηνύσῃς και ἔχεις λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας 1
Arxaia_B_(Part-1)170 of 250.
Μονάδες 5 β) κατόρθωμα, άνεργος, σθεναρότητα, ανάπαυλα, κατανόηση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)171 of 250.
ΘΕΜΑ 99ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄, ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’· … τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Να σημειώσετε με Χ στο οικείο τετραγωνάκι τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Τι ήταν το σατυρικό δράμα; i
ύμνος προς τιμήν του Διονύσου
ii
δράμα που σατίριζε πολιτικά πρόσωπα της επικαιρότητας
iii
ευχάριστο λαϊκό θέαμα που διατηρούσε τα εξωτερικά γνωρίσματα της τραγωδίας
β) Ποιο ήταν το έργο των ραβδούχων; I
έπαιρναν μέρος στην παράσταση ως βωβά πρόσωπα
ii
τηρούσαν την τάξη στο θέατρο 1
Arxaia_B_(Part-1)172 of 250.
iii
οργάνωναν τον προαγώνα
γ) Τι ήταν οι κόθορνοι; i
υψηλά υποδήματα που φορούσαν οι ηθοποιοί
ii
θέσεις όπου κάθονταν οι επίσημοι
iii
μηχανικά μέσα του αρχαίου θεάτρου
δ) Τι ήταν ο κομμός; i
ένα από τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας
ii
το πρώτο στάσιμο
iii λυρικό τμήμα της τραγωδίας με θρηνητικό χαρακτήρα ε) Τι ήταν η ορχήστρα; i
ομάδα μουσικών οργάνων απαραίτητων για την αρχαία παράσταση
ii
το άσμα εισόδου του Χορού
iii κυκλικός ή ημικυκλικός χώρος στον οποίο ὠρχεῖτο ο Χορός Μονάδες 10 3. ἀρέσκουσα, δυνήσῃ, σθένω, λέξεις, παθεῖν: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)173 of 250.
ΘΕΜΑ 100ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΣ.
Οἴμοι ταλαίνης͵ ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ ΄μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον. ΙΣ.
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον͵ κρυφῇ δὲ κεῦθε͵ σὺν δ΄ αὔτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι͵ καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
85
σιγῶσ΄͵ ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. ΙΣ.
Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄ οἷς μάλισθ΄ ἁδεῖν με χρή. ΙΣ.
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄· ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς.
90
ΑΝ. Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵ πεπαύσομαι. ΙΣ.
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις͵ ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵ ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. Ἀλλ΄ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
95
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν. ΙΣ.
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε· τοῦτο δ΄ ἴσθ΄ ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵ τοῖς φίλοις δ΄ ὀρθῶς φίλη.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ’· … τοῖς φίλοις δ’ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 2. Τι περιλαμβάνει το επικό και τι το λυρικό μέρος της τραγωδίας (ονομαστικά); Μονάδες 10 3. θερμήν, ἀρχήν, ἐχθρά, δίκῃ, φίλη: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)174 of 250.
ΘΕΜΑ 419ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30
2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Η χορηγία ήταν η τιμητική λειτουργία, κατά την οποία ο χορηγός χρηματοδοτούσε την προετοιμασία του χορού. Ο χορηγός διάλεγε τους ηθοποιούς που θα ερμήνευαν τους θεατρικούς ρόλους και συμμετείχε στην επιλογή των κριτών. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)175 of 250.
1. μιαρός
α) καταστρέφω
2. νέρτεροι
β) κολακεύω, φλυαρώ
3. ὄλλυμι
γ) αμέσως
4. κωτίλλω
δ) θεοί του κάτω κόσμου
5. αὐτίκα
ε) από την ίδια πόλη στ) διατηρώ ζ) πρόστυχος, αχρείος Μονάδες 5
β) θανεῖται, φρενώσεις, βούλει, παρόντι, νυμφίῳ: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)176 of 250.
ΘΕΜΑ 418ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Πώς λάτρευαν τον θεό Διόνυσο οι οπαδοί του; Να αναφέρετε και να περιγράψετε το ουσιώδες γνώρισμα της διονυσιακής λατρείας. Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
λέγω ἄγω 1
Arxaia_B_(Part-1)177 of 250.
χαίρω φρονῶ αἱρῶ Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)178 of 250.
ΘΕΜΑ 417ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η προσφορά του Αρίωνα στην εξέλιξη του διθυράμβου; Μονάδες 10 3. ζῶσαν, ὀλεῖ, λέγειν, φρονεῖν, ἄγαγε, θανοῦσα: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)179 of 250.
ΘΕΜΑ 416ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε τα βασικά μέρη του κυρίως θεάτρου ή κοίλου. Μονάδες 10 3. α) φρόνησις, φρόνημα, ῥήτωρ, ῥῆσις, ῥῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου φρονεῖν και λέγειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση
πρόσωπο που ενεργεί
αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)180 of 250.
β) αναίρεση, παρουσία, απώλεια, άψογος, μάτια: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)181 of 250.
ΘΕΜΑ 415ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. α) Να αναφέρετε ονομαστικά τους συντελεστές της αρχαίας παράστασης. β) Ποιος ήταν ο βασικός συντελεστής της αρχαίας παράστασης και ποιος ο ρόλος του; Μονάδες 10 3. δούλευμα, ψόγος, ἀπειλή, γνώμη, μῖσος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)182 of 250.
ΘΕΜΑ 414ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Ποιες εισόδους χρησιμοποιούσαν οι υποκριτές κατά τη διάρκεια της παράστασης; Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις, απλές ή σύνθετες, που είναι ετυμολογικά συγγενείς με το ρήμα λέγω. λόγος
απόρρητος
έπος
διάρρηξη
ρήμα
επομένως
επόπτης
ρήτορας
κατάληξη
υποψία Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)183 of 250.
β) ἕλοις, ὀλεῖ, κλαίων, χαίρων, θνῄσκῃ: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)184 of 250.
ΘΕΜΑ 413ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο της φράσης δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν από τον Αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ὄλλυμι
α) φημί
2. κλύω
β) θέλω
3. λέγω
γ) χθόνιοι 1
Arxaia_B_(Part-1)185 of 250.
4. βούλομαι
δ) καταστρέφω
5. νέρτεροι
ε) οἴομαι στ) νεώτεροι ζ) ἀκούω Μονάδες 5
β) θεός: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)186 of 250.
ΘΕΜΑ 412ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο των φράσεων ἡδυσμένῳ λόγῳ, δρώντων καὶ οὐ δι΄ ἀπαγγελίας από τον Αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας. Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά λέγω
-ος
βούλομαι
-ις
ἄγω
-ή 1
Arxaia_B_(Part-1)187 of 250.
φρονῶ
-μα
χαίρω
-ά Μονάδες 5
β) μίασμα, ανηθικότητα, αισχύνη, ευζωία, όλεθρος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)188 of 250.
ΘΕΜΑ 411ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ’ … πλησία τῷ νυμφίῳ. Μονάδες 30 2. Ποιες διονυσιακές εορτές τελούνταν στην Αττική; Να τις αναφέρετε ονομαστικά και να παρουσιάσετε την πιο λαμπρή και επίσημη. Μονάδες 10 3. α) ευζωία, θάνατος, κλάμα, δούλος, φρενίτιδα: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. 1
Arxaia_B_(Part-1)189 of 250.
Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο
θεός
-εῖος
φρήν
-ρης
λόγος
-ιος
πατήρ
-ῷος
ἦθος
-ικός Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)190 of 250.
ΘΕΜΑ 410ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Από ποιο σημείο του μύθου των Λαβδακιδών αρχίζει η τραγωδία του Σοφοκλή Αντιγόνη; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. μιαρός
α) καταστρέφω
2. νέρτεροι
β) κολακεύω, φλυαρώ
3. ὄλλυμι
γ) αμέσως
4. κωτίλλω
δ) θεοί του κάτω κόσμου 1
Arxaia_B_(Part-1)191 of 250.
5. αὐτίκα
ε) από την ίδια πόλη στ) διατηρώ ζ) πρόστυχος, αχρείος Μονάδες 5
β) θανεῖται, φρενώσεις, βούλει, παρόντι, νυμφίῳ: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)192 of 250.
ΘΕΜΑ 409ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Να αναφέρετε ονομαστικά τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας και να παρουσιάσετε αναλυτικά τρία από αυτά. Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
λέγω ἄγω χαίρω 1
Arxaia_B_(Part-1)193 of 250.
φρονῶ αἱρῶ Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)194 of 250.
ΘΕΜΑ 408ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας είναι ο πρόλογος, ο μύθος, το ήθος, η διάνοια, το μέλος και η όψη. Τα θέματα των τραγικών μύθων οι ποιητές τα αντλούσαν μόνο από τη ζωή του Διονύσου, επειδή οι τραγωδίες παριστάνονταν σε διονυσιακές γιορτές. Μονάδες 10 3. ζῶσαν, ὀλεῖ, λέγειν, φρονεῖν, ἄγαγε, θανοῦσα: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)195 of 250.
ΘΕΜΑ 407ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Τι προσωποποιούσε ο θεός Διόνυσος και ποιες σχετικές αντιλήψεις είχαν οι λατρευτές του; Μονάδες 10 3. α) φρόνησις, φρόνημα, ῥήτωρ, ῥῆσις, ῥῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου φρονεῖν και λέγειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση
πρόσωπο που ενεργεί
αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 1
Arxaia_B_(Part-1)196 of 250.
β) αναίρεση, παρουσία, απώλεια, άψογος, μάτια: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)197 of 250.
ΘΕΜΑ 406ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Να παρουσιάσετε τις γνωστές απόψεις για τη σημασία της λέξης τραγωδία. Μονάδες 10 3. δούλευμα, ψόγος, ἀπειλή, γνώμη, μῖσος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)198 of 250.
ΘΕΜΑ 405ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Σε ποιο χώρο διεξάγονταν οι δραματικοί αγώνες στην αρχαία Αθήνα; Nα περιγράψετε τα στάδια διαμόρφωσής του. Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις (απλές ή σύνθετες) που είναι ετυμολογικά συγγενείς με το ρήμα λέγω. λόγος
απόρρητος
έπος
διάρρηξη
ρήμα
επομένως
επόπτης
ρήτορας
κατάληξη
υποψία Μονάδες 5 1
Arxaia_B_(Part-1)199 of 250.
β) ἕλοις, ὀλεῖ, κλαίων, χαίρων, θνῄσκῃ: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)200 of 250.
ΘΕΜΑ 404ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. α) Ποια είναι τα κατά ποσόν μέρη της τραγωδίας κατά τον Αριστοτέλη (ονομαστικά); β) Τι είναι οι στιχομυθίες και οι αντιλαβές; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ὄλλυμι
α) φημί
2. κλύω
β) θέλω
3. λέγω
γ) χθόνιοι 1
Arxaia_B_(Part-1)201 of 250.
4. βούλομαι
δ) καταστρέφω
5. νέρτεροι
ε) οἴομαι στ) νεώτεροι ζ) ἀκούω Μονάδες 5
β) ἦθος: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)202 of 250.
ΘΕΜΑ 403ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για την κωμωδία; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά λέγω
-ος
βούλομαι
-ις
ἄγω
-ή
φρονῶ
-μα
1
Arxaia_B_(Part-1)203 of 250.
χαίρω
-ά Μονάδες 5
β) μίασμα, ανηθικότητα, αισχύνη, ευζωία, όλεθρος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)204 of 250.
ΘΕΜΑ 402ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για το σατυρικό δράμα; Μονάδες 10 3. α) λόγος, ἀπειλή, γνώμη, ψόγος, μῖσος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 5 β) ανήθικος, καθυστέρηση, θνητός, έπος, αναλήθεια: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)205 of 250.
ΘΕΜΑ 401ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 746-761 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡ.
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον.
ΑΙ.
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ.
ΚΡ.
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε.
ΑΙ.
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ͵ καὶ θεῶν τῶν νερτέρων.
ΚΡ.
Ταύτην ποτ΄ οὐκ ἔσθ΄ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς.
ΑΙ.
῞Ηδ΄ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ΄ ὀλεῖ τινα.
ΚΡ.
῏Η κἀπαπειλῶν ὧδ΄ ἐπεξέρχῃ θρασύς;
ΑΙ.
Τίς δ΄ ἔστ΄ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν;
ΚΡ.
Κλαίων φρενώσεις͵ ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός.
ΑΙ.
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ΄͵ εἶπον ἄν σ΄ οὐκ εὖ φρονεῖν.
ΚΡ.
Γυναικὸς ὢν δούλευμα͵ μὴ κώτιλλέ με.
ΑΙ.
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν;
ΚΡ.
Ἄληθες; ἀλλ΄ οὐ, τόνδ΄ Ὄλυμπον͵ ἴσθ΄ ὅτι͵
750
755
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. Ἄγαγε τὸ μῖσος͵ ὡς κατ΄ ὄμματ΄ αὐτίκα
760
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ μιαρὸν ἦθος … εἶπον ἂν σ'οὐκ εὖ φρονεῖν. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Ο Σοφοκλής αποτέλεσε πρότυπο ολοκληρωμένου πολίτη των κλασικών χρόνων λόγω των σωματικών του προσόντων, της πνευματικής και ψυχικής του καλλιέργειας. Υπηρέτησε την πατρίδα του πολεμώντας στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Έλαβε μέρος σε τριάντα περίπου δραματικούς αγώνες, παίρνοντας περισσότερα από είκοσι πρώτα βραβεία. Από τα έργα του σώθηκαν ακέραια μόνο τα εξής επτά: Αἴας, Ἑλένη, Τραχίνιαι, Οἰδίπους Τύραννος, Ἠλέκτρα, Φιλοκτήτης και Οἰδίπους ἐπί Κολωνῷ. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)206 of 250.
3. α) ευζωία, θάνατος, κλάμα, δούλος, φρενίτιδα: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5 β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο
θεός
-εῖος
φρήν
-ρης
λόγος
-ιος
πατήρ
-ῷος
ἦθος
-ικός Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)207 of 250.
ΘΕΜΑ 400ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 728-745 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
ΚΡ.
Ἔργον γάρ ἐστι τοὺς ἀκοσμοῦντας σέβειν;
730
ΑΙ.
Οὐδ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ εὐσεβεῖν ἐς τοὺς κακούς.
ΚΡ.
Οὐχ ἥδε γὰρ τοιᾷδ΄ ἐπείληπται νόσῳ;
ΑΙ.
Οὔ φησι Θήβης τῆσδ΄ ὁμόπτολις λεώς.
ΚΡ.
Πόλις γὰρ ἡμῖν ἁμὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ;
ΑΙ.
Ὁρᾷς τόδ΄ ὡς εἴρηκας ὡς ἄγαν νέος;
ΚΡ.
Ἄλλῳ γὰρ ἢ ΄μοὶ χρή με τῆσδ΄ ἄρχειν χθονός;
ΑΙ.
Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ΄ ἥτις ἀνδρός ἐσθ΄ ἑνός.
ΚΡ.
Οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις νομίζεται;
ΑΙ.
Καλῶς ἐρήμης γ΄ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος.
ΚΡ.
Ὅδ΄͵ ὡς ἔοικε͵ τῇ γυναικὶ συμμαχεῖ.
ΑΙ.
Εἴπερ γυνὴ σύ· σοῦ γὰρ οὖν προκήδομαι.
ΚΡ.
Ὦ παγκάκιστε͵ διὰ δίκης ἰὼν πατρί;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ δίκαιά σ΄ ἐξαμαρτάνονθ΄ ὁρῶ.
ΚΡ.
Ἁμαρτάνω γὰρ τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σέβων;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ σέβεις͵ τιμάς γε τὰς θεῶν πατῶν.
735
740
745
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ' … τιμὰς γε τὰς θεῶν πατῶν. Μονάδες 30 2. Ποια είναι η παρουσία των θεών στο έργο του οφοκλή και τι αντιπροσωπεύουν; Μονάδες 10 3. α) ὅρασις, ὅραμα, ῥήτωρ, ῥῆσις, ῥῆμα: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου ὁρᾷς και εἴρηκας λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση
πρόσωπο που ενεργεί
αποτέλεσμα ενέργειας 1
Arxaia_B_(Part-1)208 of 250.
Μονάδες 5 β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο
ἄλλος
-οῖος
ἀνήρ
-εῖος
τιμή
-ιος
ἔργον
-ώδης
ἀρχή
-ικός Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)209 of 250.
ΘΕΜΑ 398ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 728-745 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
ΚΡ.
Ἔργον γάρ ἐστι τοὺς ἀκοσμοῦντας σέβειν;
ΑΙ.
Οὐδ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ εὐσεβεῖν ἐς τοὺς κακούς.
ΚΡ.
Οὐχ ἥδε γὰρ τοιᾷδ΄ ἐπείληπται νόσῳ;
ΑΙ.
Οὔ φησι Θήβης τῆσδ΄ ὁμόπτολις λεώς.
ΚΡ.
Πόλις γὰρ ἡμῖν ἁμὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ;
ΑΙ.
Ὁρᾷς τόδ΄ ὡς εἴρηκας ὡς ἄγαν νέος;
ΚΡ.
Ἄλλῳ γὰρ ἢ ΄μοὶ χρή με τῆσδ΄ ἄρχειν χθονός;
ΑΙ.
Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ΄ ἥτις ἀνδρός ἐσθ΄ ἑνός.
ΚΡ.
Οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις νομίζεται;
ΑΙ.
Καλῶς ἐρήμης γ΄ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος.
ΚΡ.
Ὅδ΄͵ ὡς ἔοικε͵ τῇ γυναικὶ συμμαχεῖ.
ΑΙ.
Εἴπερ γυνὴ σύ· σοῦ γὰρ οὖν προκήδομαι.
ΚΡ.
Ὦ παγκάκιστε͵ διὰ δίκης ἰὼν πατρί;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ δίκαιά σ΄ ἐξαμαρτάνονθ΄ ὁρῶ.
ΚΡ.
Ἁμαρτάνω γὰρ τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σέβων;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ σέβεις͵ τιμάς γε τὰς θεῶν πατῶν.
730
735
740
745
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ' … τιμὰς γε τὰς θεῶν πατῶν. Μονάδες 30 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό. Στην εξέλιξη του διθυράμβου σημαντικός ήταν ο ρόλος του Αρίωνα. Στην Κόρινθο, την πατρίδα του, διαμόρφωσε καλλιτεχνικά τον διθύραμβο, συνθέτοντας τους στίχους και τη μουσική. Θεωρείται ο ευρετής του τραγικού τρόπου, γιατί απομάκρυνε τον διθύραμβο από τον Διόνυσο και τις διονυσιακές γιορτές. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)210 of 250.
3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης. Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
φρονῶ κήδομαι ὁρῶ σκοπῶ ἄρχω Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)211 of 250.
ΘΕΜΑ 399ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 728-745 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
ΚΡ.
Ἔργον γάρ ἐστι τοὺς ἀκοσμοῦντας σέβειν;
ΑΙ.
Οὐδ΄ ἂν κελεύσαιμ΄ εὐσεβεῖν ἐς τοὺς κακούς.
ΚΡ.
Οὐχ ἥδε γὰρ τοιᾷδ΄ ἐπείληπται νόσῳ;
ΑΙ.
Οὔ φησι Θήβης τῆσδ΄ ὁμόπτολις λεώς.
ΚΡ.
Πόλις γὰρ ἡμῖν ἁμὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ;
ΑΙ.
Ὁρᾷς τόδ΄ ὡς εἴρηκας ὡς ἄγαν νέος;
ΚΡ.
Ἄλλῳ γὰρ ἢ ΄μοὶ χρή με τῆσδ΄ ἄρχειν χθονός;
ΑΙ.
Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ΄ ἥτις ἀνδρός ἐσθ΄ ἑνός.
ΚΡ.
Οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις νομίζεται;
ΑΙ.
Καλῶς ἐρήμης γ΄ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος.
ΚΡ.
Ὅδ΄͵ ὡς ἔοικε͵ τῇ γυναικὶ συμμαχεῖ.
ΑΙ.
Εἴπερ γυνὴ σύ· σοῦ γὰρ οὖν προκήδομαι.
ΚΡ.
Ὦ παγκάκιστε͵ διὰ δίκης ἰὼν πατρί;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ δίκαιά σ΄ ἐξαμαρτάνονθ΄ ὁρῶ.
ΚΡ.
Ἁμαρτάνω γὰρ τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σέβων;
ΑΙ.
Οὐ γὰρ σέβεις͵ τιμάς γε τὰς θεῶν πατῶν.
730
735
740
745
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ' … τιμὰς γε τὰς θεῶν πατῶν. Μονάδες 30 2. Πώς εκπληρώνεται η κατάρα του Οιδίποδα στην περίπτωση των δύο γιων του, του Ετεοκλή και του Πολυνείκη; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. ὁρῶ
α) σφάλλω
2. κελεύω
β) δεῖ 1
Arxaia_B_(Part-1)212 of 250.
3. φημί
γ) βλέπω
4. χρή
δ) διατάσσω
5. ἁμαρτάνω
ε) οἴομαι στ) κλύω ζ) λέγω Μονάδες 5
β) ἀρχή: Να γράψετε στη νέα ελληνική γλώσσα πέντε ομόρριζα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα). Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)213 of 250.
ΘΕΜΑ 351ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν τα καθήκοντα του επωνύμου άρχοντα κατά τη διεξαγωγή των Μεγάλων Διονυσίων; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. πράσσω/πράττω
α) ἀπόφημι
2. εὐτυχῶς
β) ἀπρακτῶ
3. μεῖζον
γ) ἀναληθῶς 1
Arxaia_B_(Part-1)214 of 250.
4. φημί
δ) ἔλασσον
5. ὀρθῶς
ε) λέγω στ) κρεῖττον ζ) δυστυχῶς Μονάδες 5
β) αγαλλίαση, σχέση, ανάπτυξη, μαθητής, σωτηρία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)215 of 250.
ΘΕΜΑ 352ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε την ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργία της. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. πράσσω
α) λέγω
2. θάλλω
β) οἴομαι
3. φημί
γ) τρέπω 1
Arxaia_B_(Part-1)216 of 250.
4. ὁρῶ
δ) ποιῶ
5. δοκῶ
ε) ἂρχω στ) βλέπω ζ) εῦτυχῶ Μονάδες 5
β) ἔστιν, τιμιώτερον, φρονεῖν, ἀπόλλυται, στρέψας: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)217 of 250.
ΘΕΜΑ 353ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η συνεισφορά του χορηγού στη διεξαγωγή των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. πράσσοντος, θάλλοντος, μανθάνειν, ὁρᾷς, δίδου: Να γράψετε από δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)218 of 250.
ΘΕΜΑ 354ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Τι ήταν οἱ περὶ τὸν Διόνυσον τεχνῖται και πώς προέκυψε η δημιουργία της συντεχνίας τους; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
όνομα
κατάληξη
παράγωγο επίθετο 1
Arxaia_B_(Part-1)219 of 250.
πατήρ
-ῷος
παῖς
-ικός
ἄλλος
-οῖος
ἀνήρ
-εῖος
θυμός
-ώδης Μονάδες 5
β) θαλερός, συνήθης, φορητός, φήμη, δόξα: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)220 of 250.
ΘΕΜΑ 355ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Πώς κρίνει ο Σοφοκλής τις ανθρώπινες πράξεις στα σωζόμενα έργα του; Μονάδες 10 3. α) πρᾶγμα, πρᾶξις, πράκτωρ, μάθησις, μαθητής: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου πράσσοντος και μανθάνειν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
1
Arxaia_B_(Part-1)221 of 250.
Μονάδες 5 β) εὐτυχῶς, θάλλοντος, παίδων, ψυχήν, αἰσχρόν: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)222 of 250.
ΘΕΜΑ 356ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Πού βρίσκονται τα πρώτα στοιχεία του μύθου των Λαβδακιδών και σε ποια έργα πήρε αρχικά την οριστική του μορφή; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά εἰμί
-α
ἔχω
-ις 1
Arxaia_B_(Part-1)223 of 250.
φημί
-η
μανθάνω
-της
δοκῶ
-μα Μονάδες 5
β) ηθικός, θαλερός, προσδοκία, κράτος, δόση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)224 of 250.
ΘΕΜΑ 357ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. α) Ποιοι κατά βάση ερμήνευαν τους ρόλους στις αρχαίες παραστάσεις; Αναφέρετε κάποια γνωστά ονόματα. β) Ποια ήταν η εμφάνιση των ηθοποιών κατά την παράσταση και γιατί; Μονάδες 10 3. κτῆμα, ἄγαλμα, κλῶνας, θυμῷ, μετάστασιν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)225 of 250.
ΘΕΜΑ 358ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Ποιος είχε τη γενική επιμέλεια και την ευθύνη για την οργάνωση των δραματικών αγώνων στις γιορτές των Ληναίων και των Μεγάλων Διονυσίων; Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις (απλές ή σύνθετες) που είναι ετυμολογικά συγγενείς με το ρήμα φημί. φανερός
φάντασμα
περίφημος
φήμη
φάσμα
φατρία
αντίφαση
προφήτης 1
Arxaia_B_(Part-1)226 of 250.
αφασία
άφαντος Μονάδες 5
β) ἐκσῴζεται, αὐτόπρεμνος, ἀντιτείνοντα, ἀπόλλυται, ὑπείκει: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)227 of 250.
ΘΕΜΑ 359ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των όρων: θυμέλη, κερκίδες, εδώλια. Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια (δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. δόξα 2. επίδοση
α) δοκεῖ
3. δόγμα 4. αδόκητος 1
Arxaia_B_(Part-1)228 of 250.
5. ευεξία
β) ἔχειν
6. δηκτικός 7. σχέση Μονάδες 5 β) εὐτυχῶς, διαπτυχθέντες, χειμάρροις, ἐγκρατῇ, ἀπόλλυται: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)229 of 250.
ΘΕΜΑ 360ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 701-718 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς͵ πάτερ͵ οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον· τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις ἄγαλμα μεῖζον, ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει͵
705
ὡς φῂς σύ͵ κοὐδὲν ἄλλο͵ τοῦτ΄ ὀρθῶς ἔχειν· ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ͵ ἢ γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἄλλος, ἢ ψυχὴν ἔχειν͵ οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος … ὤφθησαν κενοί. Μονάδες 30 2. α) Πώς αντιμετωπίστηκαν οι καινοτομίες του Θέσπη στην εποχή του; β) Ποιες αλλαγές οδήγησαν σταδιακά την τραγωδία στην οριστική της μορφή ως θεατρικού είδους; Μονάδες 10 3. πράσσοντος, μανθάνειν, τείνειν, ἔχειν, φρονεῖν: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10
1
Arxaia_B_(Part-1)230 of 250.
ΘΕΜΑ 361ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἂνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Ποια επίδραση ασκούσε η χρήση του προσωπείου στον θεατή και στον ηθοποιό κατά την αρχαία θεατρική παράσταση; Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν): Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)231 of 250.
1.
φημί
α) λέγω
2.
στρέφω
β) ὑποχωρῶ
3. ἀντιτείνω
γ) τρέπω
4.
ὁρῶ
δ) ἀκούω
5.
ὑπείκω
ε) ἀνθίσταμαι στ) βλέπω ζ) τρέφω Μονάδες 5
β) ἀπόλλυται, ἐγκρατῆ, δίδου, φῦναι, διδαξόμεσθα: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)232 of 250.
ΘΕΜΑ 362ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Ποιες τιμές αποδίδονταν στους νικητές ποιητές και στους χορηγούς των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται: ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά 1
Arxaia_B_(Part-1)233 of 250.
φρονῶ
-μα
πρεσβεύω
-τής
στρέφω
-ή
μανθάνω
-ις
σκοπῶ
-ός Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. αὐτόπρεμνος
α) υποχωρώ, χαλαρώνω
2. ῥέπω
β) εύστοχο, ορθό
3. ἀντιτείνω
γ) στρέφω, κλίνω
4. ὑπείκω
δ) αντιστέκομαι
5. καίριον
ε) υποφέρω στ) σύρριζα ζ) ανεπίκαιρο Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)234 of 250.
ΘΕΜΑ 363ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Τι γνωρίζετε για τον Χορό του αρχαίου δράματος (τρόπος εισόδου, τρόπος όρχησης, θέση); Μονάδες 10 3. α) μάθημα, μάθησις, μαθητής, φήμη, ῥήτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ετυμολογικά συγγενείς προς τους ρηματικούς τύπους του κειμένου μανθάνειν, φημί και εἴρηται λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει καθεμία. 1
Arxaia_B_(Part-1)235 of 250.
ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας
Μονάδες 5 β) αισχύνη, εμπόδιο, αναστροφή, ανάστημα, φυσικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)236 of 250.
ΘΕΜΑ 364ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η διάταξη του Χορού κατά την είσοδό του στην ορχήστρα και ποια ήταν η στάση του κατά τη διάρκεια της παράστασης; Μονάδες 10 3. α) Να σημειώσετε στον παρακάτω πίνακα με Χ πέντε λέξεις (απλές ή σύνθετες) που είναι ετυμολογικά συγγενείς με το ρήμα λέγω. λόγος
απόρρητος
έπος
διάρρηξη 1
Arxaia_B_(Part-1)237 of 250.
ρήμα
επομένως
επόπτης
ρήτορας
κατάληξη
υποψία Μονάδες 5
β) αἰσχρόν, ὁρᾷς, ναυτίλλεται, πρεσβεύειν, καίριον: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)238 of 250.
ΘΕΜΑ 365ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Να σημειώσετε με Χ στο οικείο τετραγωνάκι τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Τι ήταν το σατυρικό δράμα; i
ύμνος προς τιμήν του Διονύσου
ii
δράμα που σατιρίζει πολιτικά πρόσωπα της επικαιρότητας
iii
ευχάριστο λαϊκό θέαμα που διατηρούσε τα εξωτερικά γνωρίσματα της τραγωδίας
β) Ποιο ήταν το έργο των ραβδούχων; 1
Arxaia_B_(Part-1)239 of 250.
i
έπαιρναν μέρος στην παράσταση ως βωβά πρόσωπα
ii
τηρούσαν την τάξη στο θέατρο
iii
οργάνωναν τον προαγώνα
γ) Τι ήταν οι κόθορνοι; i
υψηλά υποδήματα που φορούσαν οι ηθοποιοί
ii
θέσεις όπου κάθονταν οι επίσημοι
iii
μηχανικά μέσα του αρχαίου θεάτρου
δ) Τι ήταν ο κομμός; i
ένα από τα κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας
ii
το πρώτο στάσιμο
iii λυρικό τμήμα της τραγωδίας με θρηνητικό χαρακτήρα ε) Τι ήταν η ορχήστρα; i
ομάδα μουσικών οργάνων απαραίτητων για την αρχαία παράσταση
ii
το άσμα εισόδου του Χορού
iii κυκλικός ή ημικυκλικός χώρος στον οποίο ὠρχεῖτο ο Χορός Μονάδες 10 3. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. πολλά
α) ἀπόφημι
2. ἀπόλλυμαι
β) ὀργή
3. θυμός
γ) ἄδικον
4. φημί
δ) λογισμός
5. δίκαιον
ε) λέγω στ) ὀλίγα ζ) ἐκσῴζομαι Μονάδες 5
β) οφθαλμός, διάσωση, όλεθρος, ευγνώμων, ροπή: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)240 of 250.
ΘΕΜΑ 366ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Τι περιλαμβάνει το επικό και τι το λυρικό μέρος της τραγωδίας (ονομαστικά); Μονάδες 10 3. α) χειμάρροις, ὑπείκει, ἐκσῴζεται, ἀπόλλυται, αὐτόπρεμνος: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους. Μονάδες 5
1
Arxaia_B_(Part-1)241 of 250.
β) κλωνάρι, απώλεια, κάτοπτρο, κράτος, επισκόπηση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)242 of 250.
ΘΕΜΑ 367ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Ποια ήταν η σχέση του οφοκλή με την Αθήνα και τις εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του; Μονάδες 10 3. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις λέξεις της Α΄ στήλης.
1
Arxaia_B_(Part-1)243 of 250.
Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ
Λέξεις
Ουσιαστικά
Επίθετα
λέγω τείνω δίδωμι ῥέπω φιλῶ Μονάδες 10
2
Arxaia_B_(Part-1)244 of 250.
ΘΕΜΑ 368ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Να περιγράψετε τη σκευή (ενδυμασία) των υποκριτών κατά τη θεατρική παράσταση. Μονάδες 10 3. κλῶνας, θυμῷ, μετάστασιν, γνώμη, ἐπιστήμη: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)245 of 250.
ΘΕΜΑ 369ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Πώς εκλέγονταν οι κριτές και με ποια διαδικασία προέκυπτε το τελικό αποτέλεσμα των δραματικών αγώνων; Μονάδες 10 3. μανθάνειν, δίδου, πρεσβεύειν, φῦναι, φιλεῖ: Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου. Μονάδες 10 1
Arxaia_B_(Part-1)246 of 250.
ΘΕΜΑ 370ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ἀλλ'ἄνδρα, κεἰ τις ᾖ σοφός, … μετάστασιν δίδου. Μονάδες 30 2. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των όρων: πάροδοι, διαζώματα, κερκίδες. Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη. Επίθετα παράγωγα από ονόματα Α΄ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
Γ΄ ΣΗΛΗ 1
Arxaia_B_(Part-1)247 of 250.
όνομα
κατάληξη
ἀνήρ
-εῖος
γνώμη
-ικός
χρόνος
-ιος
δένδρον
-ώδης
θυμός
-ικός
παράγωγο επίθετο
Μονάδες 5 β) τάση, πρέσβης, αμφίρροπος, απώλεια, φρόνηση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια. Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)248 of 250.
ΘΕΜΑ 371ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 710-729 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΙ.
Ἀλλ΄ ἄνδρα͵ κεἴ τις ᾖ σοφός͵ τὸ μανθάνειν
710
πόλλ΄ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν. Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα δένδρων ὑπείκει͵ κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται͵ τὰ δ΄ ἀντιτείνοντ΄ αὐτόπρεμν΄ ἀπόλλυται. Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
715
τείνας ὑπείκει μηδέν͵ ὑπτίοις κάτω στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται. Ἀλλ΄ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου. Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ΄ ἐμοῦ νεωτέρου πρόσεστι͵ φήμ΄ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
720
φῦναι τιν’ ἄνδρα πάντ΄ ἐπιστήμης πλέων· εἰ δ΄ οὖν͵ φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν͵ καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. ΧΟ.
Ἄναξ͵ σέ τ΄ εἰκός͵ εἴ τι καίριον λέγει͵ μαθεῖν͵ σέ τ΄ αὖ τοῦδ΄· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ.
ΚΡ.
725
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ φρονεῖν ὑπ΄ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
ΑΙ.
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ΄ ἐγὼ νέος͵ οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν.
Β. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Γνώμη γὰρ εἲ τις … τηλικοῦδε τὴν φύσιν; Μονάδες 30 2. Ποια είναι η παρουσία των θεών στο έργο του οφοκλή και τι αντιπροσωπεύουν; Μονάδες 10 3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:
1
Arxaia_B_(Part-1)249 of 250.
ρηματικοί τύποι κατάληξη ομόρριζα ουσιαστικά φρονῶ
-μα
πρεσβεύω
-τής
στρέφω
-ή
μανθάνω
-ις
σκοπῶ
-ός Μονάδες 5
β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν). Α΄ ΣΗΛΗ
Β΄ ΣΗΛΗ
1. αὐτόπρεμνος
α) υποχωρώ, χαλαρώνω
2. ῥέπω
β) εύστοχο, ορθό
3. ἀντιτείνω
γ) στρέφω, κλίνω
4. ὑπείκω
δ) αντιστέκομαι
5. καίριον
ε) υποφέρω στ) σύρριζα ζ) ανεπίκαιρο Μονάδες 5
2
Arxaia_B_(Part-1)250 of 250.