Σ Η Μ Ε Ι Α ΚΟ Ι ΚΟ Μ Β Ο Ι ΣΕ Κ Υ Κ Λ Ι Κ Α Μ Ε ΤΑ Β Α Λ Λ Ο Μ Ε Ν Ο ΦΥΣ Ι ΚΟ Δ Ι Κ Τ ΥΟ 4 κατασκευές στο όρος του Ελικώνα
Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Π Ο ΥΛ Ο Υ Λ Α Μ Π Ρ Ι Ν Η επιβλέπουσες : ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ. ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ Ε.
ΔΙΠΛ ΩΜ ΑΤ ΙΚ Η ΕΡΓΑ Σ ΙΑ | ΜΑ ΡΤ ΙΟΣ 2 0 1 8 ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤ ΕΚ ΤΟΝΩ Ν ΜΗΧΑ Ν ΙΚΩ Ν ΕΜΠ
1
2
Σ Η Μ Ε Ι Α ΚΟ Ι ΚΟ Μ Β Ο Ι ΣΕ Κ Υ Κ Λ Ι Κ Α Μ Ε ΤΑ Β Α Λ Λ Ο Μ Ε Ν Ο ΦΥΣ Ι ΚΟ Δ Ι Κ Τ ΥΟ 4 κατασκευές στο όρος του Ελικώνα Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Π Ο ΥΛ Ο Υ Λ Α Μ Π Ρ Ι Ν Η επιβλέπουσες : ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ. ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ Ε. ΔΙΠΛΩΜ ΑΤ ΙΚΗ ΕΡΓΑ Σ ΙΑ | ΜΑ ΡΤ ΙΟΣ 2 0 1 8 ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩ Ν ΜΗΧΑ ΝΙΚΩ Ν ΕΜΠ
3
4
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α’ ΜΕΡΟΣ
Α.1 Αφετηρία...................................................................................................................................... Α.2 Άξονες μελέτης........................................................................................................................... Α.3 Πεδίο εφαρμογής : το όρος Ελικώνας............................................................................. Α.4 Πορεία σκέψης και στόχοι...............................................................................................
6 8 11 12
Β’ ΜΕΡΟΣ
Β.1 Ανάλυση φυσικού πεδίου Β.1.α Το ανάγλυφο......................................................................................................... Β.1.β Ανάλυση χλωρίδας και πανίδας............................................................................ Β.1.γ Τρωτότητα και αρμόδιοι φορείς........................................................................... Β.1.δ Κυκλική μεταβολή.................................................................................................
16 18 20 22
Β.2 Η ανθρώπινη ορεινή δραστηριότητα Β.2.α Δραστηριότητες βουνού - Ευρωπαϊκά και Ελληνικά μονοπάτια......................... 26 Β.2.β Διαμόρφωση τελικής διαδρομής- δικτύου......................................................... 29 Β.2.γ Πεδίο αρχιτεκτονικής επέμβασης : περιγραφή τελικού δικτύου........................ 32
Γ’ ΜΕΡΟΣ
Γ.1 Αρχιτεκτονικές επεμβάσεις : Στόχοι και κατηγοριοποίηση.............................................. Γ.2 Από το δίκτυο στους κόμβους.......................................................................................... Γ.3 Αξιολόγηση των κόμβων με φυσικά κριτήρια.................................................................. Γ.4 Ο δικτυακός χαρακτήρας..................................................................................................
38 40 42 44
Δ’ ΜΕΡΟΣ
Δ.1 Κόμβος στάσης κοντά στον οικισμό του Ελικώνα : Προβλήτα στην εποχιακή λίμνη Δ.1.α Στόχοι σχεδιασμού και χαρακτηριστικά τοπίου................................................... Δ.1.β Βασικές κατευθύνσεις σχεδιασμού...................................................................... Δ.1.γ Σχέδια κατασκευής................................................................................................ Δ.1.δ Κατασκευαστική λογική........................................................................................
52 54 58 62
Δ.2 Κόμβος στάσης στη κορυφογραμμή Μ.Λούτσας : Πύργος κορυφής Δ.2.α Στόχοι σχεδιασμού και χαρακτηριστικά τοπίου................................................... Δ.2.β Βασικές κατευθύνσεις σχεδιασμού...................................................................... Δ.2.γ Σχέδια πύργου...................................................................................................... Δ.2.δ Κατασκευαστική λογική........................................................................................ Δ.2.ε Τρισδιάστατες απεικονίσεις..................................................................................
66 68 72 76 78
Δ.3 Κόμβοι διαμονής στα ορεινά λιβάδια του Ελικώνα Δ.3.α Αφετηρία και Στόχοι σχεδιασμού......................................................................... Δ.3.β Η μονάδα : Σχεδιαστική λογική και σχέδια μονάδας διαμονής ......................... Δ.3.γ Από τη μονάδα στο σύνολο : Σχεδιαστική λογική και σχέδια τυπικού συνόλου Δ.3.δ Κατασκευαστική λογική........................................................................................
82 84 90 94
Δ.4 Κόμβοι πληροφόρησης : Κατασκευές προσανατολισμού και ενημέρωσης Δ.4.α Αφετηρία και Στόχοι σχεδιασμού......................................................................... 98 Δ.4.β Σχέδια κατασκευής................................................................................................ 99 Ευχαριστίες....................................................................................................................... 101
5
6
Α.
ΑΦΕΤΗΡΙΑ
7
La nature a quatre grandes scènes: les saisons de l’année, les mêmes acteurs: le soleil, la lune et les étoiles, mais elle change constamment les spectateurs. [Η φύση έχει τέσσερις μεγάλες σκηνογραφίες: τις εποχές του χρόνου, τους ίδιους ηθοποιούς: ο ήλιος, το φεγγάρι και τα άστρα, αλλά συνεχώς αλλάζει τους θεατές.] Ριβαρόλ Α.
ΑΦΕΤΗΡΙΑ Α φ ετη ρία της έρευνάς μου αποτέλεσε ο επαναπροσδιορισμός της αρχέγονης και ανταποδοτικής σχέσης Φύσης - Ανθρώπου μέσω της αρχιτεκτονικής και της συνδιαλεκτικής της σχέσης με τα παραπάνω στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, αφορμή της παρακάτω αναζήτησης αποτέλεσε η ιδιαίτερη σχέση του ορεινού αθλητισμού με το φυσικό πεδίο και το ερώτημα:
Ποιός είναι ο ρόλος της αρχιτεκτόνικής στη σχέση αυτή; Μέσα από αυτή τη σκοπιά, επιδιώχθηκε σε πρώτο στάδιο η διαμόρφωση ενός μοντέλου επεξεργασίας και καταγραφής του φυσικού τοπίου, με στόχο τη δημιουργία ήπιων αρχιτεκτονικών επεμβάσεων-κόμβων ενός ευρύτερού δικτύου-, ικανών να προσαρμοστούν στη εποχιακή ροή του τοπίου και να την αναδείξουν. Στα πλαίσια αυτής της αναζήτησης, επιλέχθηκε ένας βαθμός ήπιας επέμβασης στο βουνό, ο οποίος στοχεύει στο να: • ενισχύσει την ανθρώπινη εμπειρία στο φυσικό τοπίο και να • ενεργοποιήσει σε επόμενο στάδιο την προστασία του ίδιου του τόπου. Σε δεύτερο στάδιο, ως πεδίο εφαρμογής της παραπάνω λογικής ανάγνωσης του τοπίου επιλέγεται το όρος Ελικώνας. Προσδιορίζονται έτσι 3 τύποι ήπιων επεμβάσεων και διακριτικής παρουσίας στο ορεινό τοπίο, ενώ ενδεικτικά σχεδιάζονται και παρουσιάζονται 4 επιμέρους κατασκευές στον Έλικώνα. Διαμορφώση ενός
α ρχ ιτεκτονικού μον τέλου στη σχεση Φυσικού πεδίουΑνθρώπινης εμπειρίας σε αυτό.
8
Το ορεινό τοπίο του Ελικώνα ως πεδίο εφαρμογής του συγκεκριμένου μοντέλου.
Καθ’όλη τη συνθετική πορεία , η αναζήτηση έχει ως βασικούς άξονες τις δύο έννοιες Φύσης και Ανθρώπινης δραστηριότητας ενώ η αρχιτεκτονική προσέγγιση λαμβάνει ρόλο διαμεσολαβητή.
9
ΑΞΟΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ
Ανθρώπινη ορεινή δραστηριότητα
Ο πρώτος άξονας ανάλυσης αφορά τον ορεινό αθλητισμό : (Ανώμαλος δρόμος βουνού, πεζοπορία, αναρρίχηση, ποδηλασία βουνού, εκπαιδευτικές εκδρομές, ανάβαση βουνού) Από την ευρεία έννοια των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στο ορεινό τοπίο, το στοιχείο το οποίο επιλέγεται ως κύρια κατεύθυνση της έρευνας είναι η αν ταποδοτική σ χέση ανθρώπου- φύσης:
Το φυσικό στοιχείο λειτουργεί ως πεδίο εφαρμογής του ορεινού αθλητισμού αλλά και καλλιέργειας των οφελών του στον χρήστη.
10
Ο χρήστης-επισκέπτης ευαισθητοποιείται μέσω των δραστηριοτήτων βουνού στο ζήτημα της προστασίας και διαφύλαξης του φυσικού κάλλους.
Φυσικό τοπίο
Η συνεχής κυκλική μεταβολή του τοπίου αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό του φυσικού παράγοντα. Η εναλλάγη των ερεθισμάτων αλλά και των συνθηκών του τοπίου, πέρα από εποχιακή, είναι και ημερήσια , αρκετές φορές απρόβλεπτη και καταλυτική για την ανθρώπινη εμπειρία σε αυτό. Έτσί, από το σύνολο των ιδιαίτερων στοιχείων του φυσικού τοπίου, αυτό το οποίο επιλέγεται ως βασική κατεύθυνση του σχεδιασμού είναι η κυ κλίκη φυ σικ ή με ταβολ ή .
11
Έλικώνας : κυκλική μεταβολή 12
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ : όρος του Ελικώνα Ο Ελικώνας είναι βουνό της Βοιωτίας με υψόμετρο 1.748 μέτρα. Περικλείεται στα βόρεια από την απόληξη του Παρνασσού, στα νότια από τον Κιθαιρώνα, ενώ στα ανατολικά καταλήγει στην πεδιάδα της Κωπαΐδας. Ο Ελικώνας είναι γνωστός από την Ελληνική μυθολογία ως η κατοικία των Μουσών αλλά και ως το έμβλημα της ποιητικής εμπνεύσεως από τον Ησίοδο.
13
ΠΟΡΕΙΑ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ
; Άνθρωπ ος
Η ορεινή α θλητικ ή δρασ τη ριότητα και α ν τα π οδοτική σ χέση τη ς μ ε τη φύση.
Φύση
Η κύκλικ ή με ταβολ ή που βιώνε ι το φυσικό πεδίο.
Αρχιτεκτονικό πλαίσιο
ο Ε λικώνας ως πεδίο εφαρμογής
14
ΠΟΥ Ό ρ ος Ε λι κώνα ς : - Εύκολη πρόσβαση από εθνικές οδικές αρτηρίες, αρκετοί οικισμοί εντός των ορίων του. -Παρά την εγγύτητα με αστικά κέντρα διατηρεί το μεγαλύτερο φυσικό του πλούτο αναλλοίωτο. (ένταξη στο πρόγραμμα corine του Natura 2000) -Ποικιλία φυσικών τοπίων, ανάγλυφων, αντιθετικές σχέσεις και εναλλαγή τοπίων, εποχιακή ΄΄κυκλική΄΄ μεταβολή ,ποικιλία διαδρομών και πολλαπλών χρήσεων του βουνού.
ΓΙΑΤΙ - Ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων βουνού από επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενδιαφέρον από ορειβάτες, συλλόγους ορεινού αθλητισμού, περιβαλλοντικούς εκπαιδευτικούς φορείς. - προσπάθεια στη κατεύθυνση της ανάδειξης του βουνού από τους τοπικούς φορείς (οροπέδιο Αρβανίτσας – μουσικό φεστιβάλ) - ανάγκη για προστασία του φυσικού πλούτου από : πυρκαγιές λόγω έλλειψης υποδομών πυροφυλακίων , παράνομη υλοτομία, επεμβάσεις στο φυσικό στοιχείο λόγω της μεγάλης προσέλευσης κατασκηνωτών στο φεστιβάλ., υπερβόσκηση, επέκταση του οδικού δικτύου, επιφανειακή εξόρυξη βωξίτη, παράνομο κυνήγι.
ΠΟΙΟΣ - Επισκέπτες εντός και εκτός νομού - Ορειβατικοί, ποδηλατικοί, σύλλογοι - Ορειβάτες ή αθλητές ορεινών δραστηριοτήτων - Κάτοικοι της περιοχής - Τοπικοί σύλλογοι με κατεύθυνση τη προστασία του Ελικώνα - Εκπαιδευτικές εκδρομές , περιβαλλοντικοί σύλλογοι
ΣΤΟΧΟΙ Δημιουργία σημε ιακών παρε μβάσ εων Προκύπτουν από το ήδη διαμορφωμένο πλέγμα χαράξεων κίνησης και ανθρώπινης δραστηριοποίησης στο βουνό, Αναδεικνύουν σημεία της διαδρομής ή την αίσθηση συγκεκριμένου σημείου με στόχο την ενίσχυση της ορειβατικής εμπειρίας και της επαφής του επισκέπτη με το φυσικό στοιχείο. Ανάπτυξη της επισκεψιμότητας και των ήπιων δραστηριοτήτων που ήδη πραγματοποιούνται στο βουνό, καθώς και των δραστηριοτήτων των κατοίκων της περιοχής. Σχεδιασμός που θα αφομοιωθεί στο υπάρχον φυσικό στοιχείο και στη συνεχή εποχιακή μεταβολή του , θα αναδείξει τη ποικιλία και εναλλαγή τοπίου και θα χρησιμοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο σχεδιασμός ως μέσο ανάδειξης του ήδη υπάρχοντος φυσικού πλούτου. Προστασία τοπίου, δημιουργία κόμβων και σημείων ελέγχου για τη πρόληψη πυρκαγιών, ενίσχυση εκπαιδευτικών εκδρομών για την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
Στοιχεία σχεδιασμένα με βάση απλά σχήματα και παραλλαγές τους, τα οποία μεταβάλλονται εύκολα, μετακινούνται, και λειτουργούν ως κόμβοι ενός ευρύτερου δικτύου, δημιουργούν σύνολα ανάλογα με τις συνθήκες στο εκάστοτε σημείο.
15
16
Β. 1
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
17
1 . α Το ανάγλυφο
Οψεις βουνού : Βορεινή, Ανατολική, Νότια, Δυτική
Παρά το χαμηλό του υψόμετρο, η ιδιαίτερη τοπογραφία, με τις συνεχώς εναλλασσόμενες εξά ρσεις και κοι λότητε ς μεταθέτει το βλέμμα του περπατητή από δασώδεις πλαγιές και γυμνές ψηλές κορυφές σε καταπράσινα λιβάδια και εποχιακές κοιλότητες νερου. Οι μακρινές ανοικτές θεάσεις διαδέχονται τη θέα μέσα στις ίδιες τις κοιλότητες, η ηχώ στις δύσβατες πλαγιές εναρμονίζεται με τον ήχο του νερού, ενώ τα δύσβατα βραχώδη όρια των κορυφογραμμών εναλλάσσονται με καταπράσινα λιβάδια. Η ποικιλία των ερεθισμάτων που δέχεται ο παρατηρητής καθιστούν το φυσικό τοπίο ένα ιδανικό πεδίο ανάπτυξης των αθλητικών δραστηριοτήτων βουνού.
18
Χάρτης αναγλύφου και οικισμών του Ελικώνα
19
1 . β Ανάλυση χλωρίδας-πανίδας
Κατανομή ειδών χλωρίδας ανά υψόμετρο
20
Ο Ελικώνας εντάσσεται στην κατηγορία ‘Δάση και Φυσικέ ς
περ ιο χέ ς το υ ε υ ρωπα ϊκού π ρογρά μ ματος Corine.
Το υψόμετρο κυμάινεται από τα 1523μ έως και τα 1748μ στην κορυφή της Παλαιοβούνας, ενώ κύριο χαρατηριστικό του βιότοπου θεωρείται ο μ ε γά λος α ριθμός ορεινών λιβαδιών στις κοιλότητες του. Η βλάστηση του Ελικώνα είναι αρκετά πλούσια, κυρίως στην βόρεια πλευρά του όπου καλύπτεται από έλα τα (κυρίως τα τμήματα γύρω από τις ψηλότερες κορυφές του) και π εύ κη . Στις πιο νότιες περιοχές του σε ενδιάμεσο υψόμετρο, συναντώνται δάση βελανιδιάς ενώ σε χαμηλότερα υψόμετρα συναντώνται αείφυλλα πλατύφυλλα. Η πλευρά του όμως προς τον Κορινθιακό κόλπο έχει πολύ φτωχή βλάστηση. Στις πλαγιές του σχηματίζονται αρκετά υδάτινα ρεύματα ενώ κοντά στον οικισμό Ελικώνας σχηματίζεται εποχιακ ή λίμνη . Το κλίμα του χαρακτηρίζεται από αραιές βροχοπτώσεις και έντονες χιονοπτώσεις, ασθενείς ανέμους και μέτρια ηλιοφάνεια.
Δάσος κωνοφόρων Δάσος πλατύφυλλων Φυσικοί βιότοποι / λιβάδια Σκληροφυλλική βλάστηση Αμπελώνες / οπωροφόρα δέντρα Γη που κλύπτεται από γεωργία / γεωργοδασικές περιοχές Μεταβατικές δασώδεις θαμνώδεις εκτάσεις Απογυμνωμένοι βράχοι/αραιή βλάστηση Ροές υδάτων Οικισμοί / αστική δόμηση Βιομηχανικές ζώνες Μεγάλα οδικά δίκτυα Χώροι εξόρυξης ορυκτών Μόνιμα αρδευόμενη γη
21
1 . γ Τρωτότητα και ανθρωπογενής παράγον τας
Γραφική απεικόνιση του κινδύνου πυρκαγιάς και των καμμένων τμημάτων του Ελικώνα.
Οι καταστρεπτικές πυρκαγιές στο νότιο τμήμα του όρους, η εντατική νομή αιγών και το παράνομο κυνήγι θέτουν σε κίνδυνο τον μοναδικό χαρακτήρα του Ελικώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος πυρκαγιάς αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για το φυσικό τοπίο και οι τοπικές κοινότητες στρέφονται ολοένα και περισσότερο στη προσπάθεια διαφύλαξης του βιότοπου.
22
Οι τοπικοί Δήμοι κάθως και οι εθελοντικοί ορειβατικοίφυσιολατρικοί σύνδεσμοι οργανώνονται στη κατεύθυνση της προστασίας και ανάδειξης του βουνού.
Οι 7 δημοτικές κοινοτήτες του όρους και χάρτης του οδικου δικτύου
Οι τρείς μ εγά λοι οικισμοί του βουνού (Ελικώνας , Κυριάκι, Αγία Άννα) αναπτύσσονται στην κατεύθυνση του αθλητικού τουρισμού, τόσο σε επίπεδο υποδομών φιλοξενίας, όσο και σε επίπεδο βελτίωσης και ανάδειξης των υφιστάμενων υποδομών και ορειβατικών διαδρομών. Οι δημόσιοι φορείς (Δημοι και τοπικές κοινότητες) επιδιώκουν τη προβολή του φυσικού κάλλους και τη προσέλκυση επισκεπτών και ορειβατών.
Ο Ορειβα τικός Σύλ λο γος Κυριακίου έχει αναδειχθεί ως βασικός φορέας ανάδειξης του βουνού και διαφύλαξης του μοναδικού του χαρακτήρα. Στα πλαίσια της δράσης του οργανώνονται εκδρομές περιβαλλοντολογικού χαρακτήρα, πεζοπορίες με τη συμμετοχή ορειβατικών-φυσιολατρικών συνδέσμων, οργάνωση πανελλαδικών αγώνων ορεινού αθλητισμού και ενεργοποιήση του προγράμματος εθελοντικής πυροπροστασίας. Σημαντική κρίνεται και η διοργάνωση του Μουσικού Φ εσ τιβά λ Δ άσους Α ρβανίτσας που πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι στο μεγαλύτερο λιβάδι του όρους και προσελκύει επισκέπτες από όλο τον ελλαδικό χώρο. Ταυτόχρονα, ο τοπικός σύλλογος παίζει ενεργό ρόλο στην βελτίωση των ορειβατικών διαδρομών και την καταγραφή των αναγκών του βουνου.
« Λιβαδειά, 27 Μαΐου 2017-ΔΕΛΤΙΟ
ΤΥΠΟΥ Με πρωτοβουλία της Επιτροπής Αθλητισμού πραγματοποιήθηκε σσυνάντηση εργασίας στην οποία συμμετείχαν οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων και εκπρόσωποι των πολιτιστικών και ορειβατικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Ελικώνα. Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν τη διοργάνωση της 1ης Πανελικώνιας Ορειβατικής Συνάντησης με στόχο την προβολή της περιοχής, την ανάδειξη του φυσικού πλούτου, των μονοπατιών, καθώς και της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του Ελικώνα.
»
« Άμεση
προτεραιότητα του Ομίλου μας την προσεχή διετία, είναι η κατασκευή Ορειβατικού Πυροσβεστικού Φυλακίου που θα αποτελεί ορμητήριο για τις καλοκαιρινές περιπολίες πυρασφάλειας αλλά θα αποτελει και ορειβατικό καταφύγιο το Χειμώνα για όλους τους ορειβάτες που θα επισκέπτονται τον Ελικώνα μας.
»
23
1 . δ Κυκλική μεταβολή Η κυκλική εποχιακή ροή δημιουργεί καταλυτικές μεταβολές στο φυσικό τοπίο αλλά και στα ερεθίσματα που λαμβάνει ο παρατηρητής.
24
25
26
Β. 2
Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΟΡΕΙΝΗ Δ ΡΑ Σ Τ Η Ρ Ι Ο Τ Η ΤΑ
27
Α. 2. α
Οι δραστηριότητες βουνού
Σε πρώτο στάδιο, έγινε μια καταγραφή των αθρωπίνων δραστηριοτήτων βουνού, καθώς και της χρονικής περιόδου που εφαρμόζονται.
Ευρωπαϊκά και Ελληνικά Μονοπάτια Το Ευ ρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 είναι διεθνές μονοπάτι που διαμορφώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ορεινής Πεζοπορίας (E.W.V.) και διασχίζει τον κύριο κορμό της Ευρώπης. Σε ό,τι αφορά στο ελληνικό τμήμα, το μονοπάτι διασχίζει τον κύριο κορμό της ηπειρωτικής Ελλάδας και δρασκελίζει την Κρήτη. Το Ε θνικό Μονοπάτι O22 συνδέει την Αθήνα με τον Παρνασσό, περνώντας από όλα τα ενδιάμεσα βουνά. Ωστόσο στο τμήμα του Ελικώνα έχει ένα κενό : βρίσκεται ξαφνικά στη Ξηρονομή, φτάνει στην Άσκρη αλλά δεν δρασκελίζει τον κυρίως Ελικώνα. Μετά συνεχίζει από τη μονή Οσίου Λουκά,φτάνει στο Δίστομο και φτάνει στο όρος του Παρνασσού, όπου συναντά το Ε4 και ολοκληρώνεται. Η διαδρομή έχει ωραία τμήματα αλλά στο σύνολό της δεν είναι ομοιογενής και δεν έχει παντού σημεία στήριξης για διαμονή και εστίαση. Οσον αφορά, τη χρονική διάρκεια των διαδρομών, ενδεικτικά η συνολική “κάθοδος” από την Αγόριανη προς την Πάρνηθα, μεταφράζεται συνολικά 17 μέρες πορείας. 28
Έγινε μια πρόσθετη καταγραφή των πιο δημοφιλών πεζοπορικών διαδρομών όπως αυτές εκτελούνται από ορειβατικούς συλλόγους ή ατομικά από αθλητές βουνού. Λαμβάνοντας υπ’όψιν τη δυνάτοτητα ανάπτυξης των παραπάνω δραστηριοτήτων καθ’όλη τη διάρκεια του έτους, οι διαδρομές αυτές αφομοιώνονται στην εποχική κυκλική αλλαγή και εξασφαλίζουν την παρουσία χρηστών στο τοπίο με μη επεμβατικό τρόπο. Έτσι, ο χρήστης έχει την ευκαιρία να κάνει κάνει την ανάγνωση των στοιχείων του βουνού βιωματικά. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα σ ταθε ρό δίκ τυο διαδρομών,
το οπ οίο ωσ τόσο λειτουργεί σε έ να κυκλικά συνεχώ ς μ ετα βα λ λόμ ενο τοπ ί ο. 29
Α’ ΟΜΑΔΑ [ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΟ ΕΛΙΚΩΝΑ]
Β’ ΟΜΑΔΑ [ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟ ΔΑΣΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΣΑΣ]
Γ’ ΟΜΑΔΑ [ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ]
Το σύνολο των διαδρομών κατανομήθηκε σε τρείς ομάδες ανάλογα με το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής τους στο βουνό. Στη συνέχεια, έγινε μια καταγραφή των βασικών στοιχείων της κάθε διαδρομής (δυσκολία, υψόμετρο, διάρκεια, κλίση εδάφους, απόσταση που καλύπτεται). Η διαμόρφωση, η σύνθεση των παραπάνω στοιχείων και καταγραφή των διαδρομών από τους συλλόγους ενδιαφέροντος, έχουν ως στοχο τη σύνδεση των σημείων νδιαφέροντος του βουνού και απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες χρηστών. 30
Α.2.β
Επιλογή και διαμόρφωση τελικής διαδρομής-πεδίου έρευνας
Η καταγραφή του συνόλου των ορειβατικών, πεζοπορικών και φυσιολατρικών διαδρομών οδήγησε στο βασικό ερώτημα της έρευνας :
Π ω ς α π ό το σ ύ νολο των διαδρομ ών θ α πρ ο κύ ψ ε ι ο κύ ριος ά ξονα ς κινή σ ε ων πο υ θα α π οτελέσει κα ι το π εδί ο εφα ρμογή ς τη ς α ρχ ιτ εκ το νική ς μ ελέτη ς ; Προκειμένου ο άξονας που θα προκύψει να αναδείξει όσο το δυνατόν σε μεγαλύτερο βαθμό τον χαρακτήρα του συνολικού δικτύου, θα πρέπει να περιλαμβάνει τμήματα των περισσότερων δημοφιλών διαδρομών που καταγράφθηκαν σε αρχικό στάδιο. Παράλληλα, θα πρέπει να λειτουργήσει ως ένα σύστημα συνοχής τόσο των σημείων ενδιαφέροντος του βουνού, όσο και των 4 οικισμών του πεζοπορικού πάρκου που αναπτύσσονται στην κατεύθυνση του ορεινού αθλοτουρισμού (Ελικώνας, Κυριάκι, Δασικό Κέντρο Αναψυχής Αρβανίτσας, Αγία Άννα).
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ
;
ΒΑΣ ΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ : ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΟΛΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ
Σ ΤΟΧΟΣ :
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΤΟΥ
ΜΕΘΟΔΟΣ :
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ
ΠΑ ΡΑ ΜΕΤΡΟΙ :
-ΟΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΩΣ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ -ΟΙ 4 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ
Ως μέθοδος ανάδειξης του βασικού άξοναπεδίου της επέμβασης επιλέγεται η διαμό ρ φ ω σ η ε νός α λγορίθμου μέσω του προγράμματος grasshopper. Ο αλγόριθμος λαμβάνει ως πα ρ α μ έτρου ς : -το σύνολο των καταγραφιθέντων διαδρομών ως σύστημα γραμμικών πορειών -το ανάγλυφο του ορεινού όγκου -4 βασικούς κόμβους , τους οικισμούς Ελικώνα, Κυριακίου, Αγίας Άννας και το Δασικό Κέντρο Αρβανίτσας. Ως απ ο τέ λεσ μα , ο αλγόριθμος ορίζεται να απεικονίσει γραφικά με θερμική κλίμακας ψυχρού-θερμού χρώματος τη πυκνή ή αραιή συγκέντρωση διαδρομων στο πεδίο. Στόχος είναι η καταγραφή ενός άξονα που θα συγκεντρώνει όσον το δυνατόν περισσότερες επιμέρους διαδρομές και σημεία ενδιαφέροντος.
31
ΕΛΙΚΩΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙ
ΔΑΣΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΣΑΣ
ΔΕΔΟΜΕΝΑ: -ΟΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΩΣ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ -ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ -ΟΙ 3 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΣΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΣΑΣ
32
ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΑ ΘΕΡΜΟΥ-ΨΥΧΡΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΜΕ ΠΥΚΝΗΑΡΑΙΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ.
33
Α. 2. γ Π ΕΔ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓ ΗΣ Τ Η Σ Α ΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΠΑ ΡΕΜΒΑΣ ΗΣ : κα ταγρ α φ ή τη ς τελική ς διαδρομ ή ς και σημε ίων ενδιαφε ρον τος προς ε πε ξε ργασ ί α
34
35
Περιγραφή διαδρομής και κύριων σημείων της
36
[1]
Η διαδρομή έχει ως αφετηρία τον οικισμό Κυριακίου (1100μ) που αποτελεί έδρα του τοπικού ορειβατικού συλλόγου, αλλά και άκρο του υφιστάμενου μονοπατιού Ο22. Ακολουθεί μια ήπιας κλίσης και παράλληλη στο οδικό δίκτυο διαδρομή προς τον οικισμό Ελικώνας . Η διαδρομή αυτή καταλήγει σε ύψωμα (900μ) [2] σχετικά κοντά στον δεύτερο οικισμό, όπου ο παρατηρητής έχει περιμετρική θέαση τόσο του οικισμού όσο και του ιδιαίτερου στοιχείου της περιοχής : την εποχιακή λίμνη που με τη διαδοχική απουσία και εμφάνισή της καταγράφει την αλλαγή των εποχών κατά τη διάρκεια του χρόνου. Η αλληλεπίδραση του νερού με το φυσικό στοιχείο δίνει στο τοπίο έντονο θεατρικό σχηματισμό και παίζει καθοριστικό ρόλο στο μεταβλητό του χαρακ΄τηρα. Στη συνέχεια, ο περπατητής, αφού διασχίσει το οροπέδιο του Ελικώνα και την εποχική λίμνη, κατευθύνεται προς τη κορυφή της Μεγάλης Λούτσας [3]. Το σκηνικό αλλάζει και ο περπατητής βρίσκεται στο πυκνό δάσος κωνοφόρων με δύο μεγάλες πλαγιές εκατέρωθέν του [4], ενώ η θέαση του περιορίζεται αρκετά. Το πυκνό δάσος διακόπτεται από διαδοχικά ορεινά λιβάδια [5]. Λιγο πρίν την κορυφή του ορεινού όγκου, ο περπατητής ξεκινά τη μεγάλη και απότομη ανάβαση μέχρι και το ψηλότερο σημείο της διαδρομής [6]. Στην κορυφή (1553 μ) [7] , η βλάστηση είναι αρκετά αραιή και θέαση γίνεται περιμετρική. Ο χρήστης του βουνού έχει συνολική εποπτεία και του πεζοπορικού πάρκου αλλά και της θέσης του σε σχέση με αυτό [8] . Ακολουθεί η κατάβαση και πάλι στο πυκνό ελατόδασος μέχρι το μεγάλο πλάτωμα και κέντρο μελισσοκομείας [9]. Εκεί, ο παρατηρητής συναντά και πάλι το οδικό δίκτυο αλλά και το Κέντρο Δασικής Αναψυχής στο μεγαλύτερο πλάτωμα το βουνού, την Αρβανίτσα (900μ) [10]. Το Κέντρο παρέχει στους ορειβάτες παροχές στάσης, ανεφοδιασμού και μικρό εστιατόριο, ενώ αποτελεί βασικό υπερτοπικό κέντρο ενδιαφέροντος τόσο για τους αθλητές βουνού, όσο και για απλούς επισκέπτες ή συλλόγους. Η διαδρομή διασχίζει έπειτα τα μικρότερα λιβάδια νότια της Αρβανίτσας και καταλήγει στους πρόποδες της Παλαιοβούνας [11], που είναι και η κορυφή του όρους. Η Παλαιοβούνα (1.748 μ.) έχει προκύψει από προϊστορικό κρατήρα ηφαιστείου και η ανάβαση στην άνυδρη και γυμνή κορυφή της είναι απότομη και δύσβατη [12]. Συνήθως, η πορεία έως και τη κορυφή απευθύνεται σε έμπειρους ορειβάτες, ενώ εναλλακτικά οι χρήστες διασχίζουν τους πρόποδες της Παλαιοβούνας και φτάνουν στον οικισμό της Αγίας Άννας που αποτελεί και τον τελευταίο σταθμό της διαδρομής. Η Αγία Άννα εκτός από το άκρο της διαδρομής που μελετάται , αποτελεί και το δυτικό άκρο της ήδη υπάρχουσας και οριοθετημένης διαδρομής του εθνικού μονοπατιού Ο22. Επομένως, το Κυριάκι ως αφετηρία και η Αγία Άννα ως τέρμα αποτελούν πλέον δύο κόμβους συνοχής και συρραφής του υπάρχοντος μονοπατιού και της νέας πεζοπορικής διαδρομής του Ελικώνα που μελετάται. Αξίζει να σημειωθεί ότι η προτεινόμενη διαδρομή μπορεί να εφαρμοστεί από τον επισκέπτη τμηματικά, αλλά και προς την αντίθετη κατεύθυνση - με αφετηρία την Αγία Άννα και προορισμό το Κυριάκι. 37
38
Γ.
Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΩΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗΣ ΦΥΣΗΣ-ΑΝΘΡΩΠΟΥ
39
Γ. 1 Στόχοι σημειακών επεμβάσεων και κατηγοριοποίηση - Προκύπτουν από το ή δη διαμορφω μένο πλ έ γμα χαράξε ων κίνη ση ς και ανθρώπινης δραστηριοποίησης στο βουνό, - Αναδεικνύουν σημεία της διαδρομής ή την αίσθηση συγκεκριμένου σημείου με στόχο την ενίσ χυση της ορε ιβατικ ής ε μπε ιρίας και της επαφής του επισκέπτη με το φυσικό στοιχείο. - Ανά πτυ ξη τη ς επισκεψιμότητας και των ήπιων δραστηριοτήτων που ήδη πραγματοποιούνται στο βουνό, καθώς και των δραστηριοτήτων των κατοίκων της περιοχής. - Σχεδιασμός που θα αφομοιωθεί στο υπάρχον φυσικό στοιχείο και στη συνεχή εποχιακή μεταβολή του , θα αναδείξει τη ποικι λία και ενα λ λαγή τοπ ίου και θα χρησιμοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο σχεδιασμός λειτουργεί πλέον ως μέσο ανάδε ιξης του ήδη υπάρχοντος φυσικού πλούτου. - Προσ τασία τοπίου , δημιουργία κόμβων και σημείων ελέγχου για τη π ρόλη ψη π υ ρκαγιών , ενίσχυση εκπαιδευτικών εκδρομών για την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά ζητήματα. - Στοιχεία σχεδιασμένα με βάση απλά σ χήματα και παραλ λαγέ ς
του ς , τα οπ οία μ ετα βάλ λον ται ε ύκολα και λ ε ιτουργούν ως κόμ βοι ενός ευ ρ ύτερου δικ τύου , δημιουργούν σύνολα ανάλογα με τις συνθήκες στο εκάστοτε σημείο.
Οι προτεινόμενες επεμβάσεις κατανέμονται σε 3 κατηγορίε ς ανάλογα με τη χρονική διάρκεια παρουσίας του χρήστη σε αυτές. Η κατηγορία της στάσης μεγάλης διάρκειας αφορά κομβους που δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα προσωρινής διαμονής στο ορεινό πεδίο. Η προσωρινή στάση αφορά κόμβους ξεκούρασης, πληροφόρησης του επισκέπτη και ανάδειξης ενός ιδιαίτερου φυσικού στοιχείου στο σημείο που χωροθετούνται. Τέλος, οι σημειακές επεμβάσεις έχουν ως κύριο στόχο τη σηματοδότηση των μονοπατιών και την ενημέρωση του επισκέπτη σχετικά με τις διαδρομές και την κατεύθυνσή του. Στη συνέχεια, γίνεται μια διαγραμματική καταγραφή της λειτουργίας και των χαρακτηριστικών του κάθε τύπου επέμβασης.
40
-ΣΗΜΕΙΟ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ: ΑΝΑΓΛΥΦΟ/ ΘΕΑ/ ΑΚΟΗ -ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ Ή ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ
ΕΠΟΠΤΕΙΑ
ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ ΣΚΙΑΣΗ ΣΤΑΣΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΥΠΝΟΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΟΟΔΟΥ/ΠΟΡΕΙΑΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
-ΣΤΑΣΗ (ΕΩΣ 1-2 ΩΡΕΣ) ΓΙΑ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥΣ ΟΡΕΙΒΑΤΕΣ Ή ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ, ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΗΜΕΙΟΥ
ΣΤΑΣΗ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ
ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΗ
-ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥΣ ΟΡΕΙΒΑΤΕΣ ΣΕ ΚΟΥΤΙΑ-ΚΟΜΒΟΥΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ 1-3 ΑΤΟΜΩΝ
-ΚΟΜΒΟΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ -ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
-ΧΡΗΣΗ ΩΣ ΠΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟ -ΣΤΑΣΗ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗΣ ΘΕΑΣ
41
Γ. 2.
Από το φυσικό δίκτυο, στους 9 κόμβους
3 επιμέρους πεδία
Από τον συνολικό άξονα γίνεται εστίαση σε με διαφορετικές συνθήκες και χαρακτηριστικα το καθένα : -τη περιοχή της επιχιακής λίμνης στον οικισμό Ελικώνα, -τη κορυφογραμμή της Μ.Λούτσας -και τα ορεινά λιβάδια του Δασικού Κέντρου Αρβανίτσας.
Για καθένα από τα 3 πεδία επιλέγονται 3 σημεία ενδιαφέροντος, με βάση τη βιωματική εμπειρία στο ορεινό τοπίο και την αίσθηση εποχιακής μεταβολής που δέχεται ο επισκέπτης. Τα συνολικά 9 σημεία θα αποτελέσουν και τους του δικτύου της αρχιτεκτονικής επέμβασης :
9 κόμβους
1.
2.
3. Το ύψωμα που
Το ύψωμα πάνω από την εποχιακή λίμνη, που αποτελεί και το άκρο της διαδρομής από την αφερητία στο χωρίο Κυριάκι.
Την εποχιακή λίμνη ως πεδίο έντονης εποχιακής αλλαγής και πιο συγκεκριμένα τμήμα της δυτικής όχθης της.
εφάπτεται στα όρια της λίμνης. Από εκεί ο επισκέπτης έχει περιμετρική θέαση του πεδίου.
4.
5.
6.
Η είσοδος στο πυκνό ελατόδασος και στην απότομη ανάβαση προς τη κορυφογραμμή της Μ.Λούτσας.
Τα μικρά ορεινά λιβάδια αναμεσα στη πυκνή βλάστηση της ανάβασης πρός την κορυφή.
Η κορυφή της Μ.Λούτσας με την πιο αραιή βλάστηση που αποτελεί και το ψηλότερο σημείο της διαδρομής .
7.Το Δασικό Κεντρο 8. Τα ορεινά λιβάδια 9. Αναψυχής στο λιβάδι που ανατολικά του Κέντρου Αναψυχής, της Αρβανίτσας, με λίγο πριν την ανάβαση έντονο υπερτοπικό στη δύσβατη και ενδιαφέρον και εγγύτητα σε κεντρικό απότομη κορυφή της Παλαιοβούνας. οδικό δίκτυο. 42
Τους πρόποδες της κορυφής της Παλαιοβούνας,και πιο συγκεκριμένα το τμήμα πυκνής βλάστησης λίγο πριν την άνυδρη κορυφή.
43
ΘΕΑ - ΟΠΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
ΧΩΡΙΚΗ ΑΙΣΘΗΣΗ
ΚΛΙΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ
ΑΝΑΓΛΥΦΟ-ΥΦΗ
Γ. 3. Αξιολόγηση κόμβων με φυσικα κριτήρια Στο συγκεκριμένο στάδιο μελέτης, προσεγγίζεται μια αξιολόγη σ η των 9 επιλεγμένων κόμβων με βάση 7 παραμέτρους του φυσικού πεδίου : το οπτικό πεδίο του εκάστοτε κόμβου( ανοικτή ≠περιορισμένη) , τη κλίση (έντονη ≠ ήπια) και το ανάγλυφο του εδάφους (εναλλαγή υφών ≠ μια υφή) , τη χωρική αίσθηση-διάχυση του περπατητή (πλάτωμα ≠στένεμα), το πλήθος διερχόμενων διαδρομών, καθώς και τη γεωγραφική εγγύτητα του στους οικισμούς του πεζοπορικού πάρκου και το οδικό δίκτυο. Με βάση τις παραπάνω παραμέτρους, και τη καταγραφή χαρακτηριστικών των σημείων, κάθε κόμβος αντιστοιχίζεται με μία από τις 3 κατηγορίες επεμβάσεων που αναλύθηκαν .
ΔΙΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
44
ΕΓΓΥΤΗΤΑ ΣΕ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
ΕΓΓΥΤΗΤΑ ΣΕ ΟΙΚΙΣΜΟ
45
Γ.4 Συνοπτική πορεία ανάλυσης Γ μέρους
; Άν θρ ωπ ο ς
Φ ύ ση
Η ο ρ ε ιν ή α θλητική δρ ασ τη ρ ι ό τ ητα κα ι α ν τα π ο δο τι κή σ χέση τ η ς μ ε τη φύ ση .
Η κύ κλική με ταβολ ή π ου βιώνε ι το φυ σικό πεδίο.
Αρχιτεκτονικό πλαίσιο Κα ταγραφή α νθρώπινων διαδρομ ών, σημε ίων ενδια φ έ ρον τος βουνού
Αλγόριθμος ε πε ξεργασίας
κύριο δίκ τυο εφαρμογης τ η ς αρχιτεκ τονική ς πρόθεσης
περιγραφή 3 κατηγοριών αρχιτεκ τονικ ής ε πέ μβασης ε πι λογή 9 κόμβων του δικ τύου ε πέμβασης
αξιολόγηση 9 κόμβων σύσ χε τισή τους με τις 3 κατηγορίε ς ε πέ μβασης
ο Ε λικώνα ς ως π εδί ο εφα ρμογή ς 46
Συνοψίζοντας, η ανάγκη διαμορφωσης ενός αρχιτεκτονικού πλαισίου για την ενίσχυση της σχέσης Φυσικού πεδίου -ήπιας Ανθρώπινης δραστηριοποιήσης σε αυτό , οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας λογικής για την αντιμετώπιση της παραπάνω ανταποδοτικής συσχέτισης. Αφού έγινε μια καταγραφή των ιδιαίτερων στοιχείων του εποχιακά μεταβλητού φυσικού τοπίου και των ορεινών αθλητικών δραστηριοτήτων σε αυτό, προέκυψε μέσω της δημιουργίας ενός αλγορίθμου ο τελικός άξονας-δίκτυο που θα δεχθεί και την αρχιτεκτονική επέμβαση. Η επέμβαση διαιρείται σε 3 επιμέρους κατηγορίες ανάλογα με το χαρακτήρα της λειτουργίας της. Ο άξονας διαιρέθηκε σε 3 επιμέρους πεδία και από αυτά επιλέχθηκαν οι 9 βασικοί κόμβοι. Στη συνέχεια, έγινε μια αξιολόγηση των 9 κόμβων με βάση 7 παραμέτρους του φυσικού τοπίου. Από τα αποτελέσματα της παραπάνω αξιολόγησης, σε κάθε κόμβο προσδίδεται μια από τις 3 κατηγορίες αρχιτεκτονικής επέμβασης.
Δικτυακός χαρακτήρας πλαισίου : Ο Ελικώνας ως πεδίο πιλοτικής εφαρμογής του Ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το βασικό δίκτυο, η κατηγοριοποιήση της αρχικτεκτονικής επέμβασης καθώς και η λογική της αξιολόγησης των κόμβων, συνθέτουν μια συνολικ ή λογικ ή
α ρχ ιτεκτονική ς α ν τιμε τωπισης του φυσικού πεδίου.
Η λογική αυτή θα μπορούσε -πέρα από το πεδίο του Ελικώνα- να
εφα ρμοσ τεί σ τα δεδομένα οποιουδήποτε ορε ινού όγκου και να επεξεργαστεί δεδομένα διαφορετικών πεδίων και
ανθρώπινης ορεινής εμπειρίας. Επομένως, εισάγεται ένα αρχιτεκτονικό πλαίσιο γενικότερης ανάγνωσης δεδομένων, ικανό να εφαρμοστεί δικτυακά σε οποιοδήποτε ορεινό ελληνικό πεδίο ορειβατικού ενδιαφέροντος.
Η συγκεκριμένη έρευνα, πέρα από τη διαμόρφωση του πλαισίου, αποσκοπεί στην πιλοτική εφαρμογή του στο πεδίο του Ελικώνα. 47
48
Δ.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ : 4 Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ε Σ Σ Τ Ο Ο Ρ Ο Σ ΕΛΙΚΩΝΑΣ
49
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Όπως ήδη αναφέρθηκε στο τμήμα της έρευνας, οι κατηγορίες αρχιτεκτονικής επέμβασης είναι 3 : σημειακή επέμβαση ενημέρωσης ορειβατών, προσωρινή στάση και κόμβος διαμονής. Στο μέρος Δ’ μελετώνται δύο επεμβάσεις προσωρινής στάσης, ένας κόμβος διαμονής και μία επέμβαση ενημέρωσης. Συνοπτικά, οι παραπάνω επεμβάσεις αντιστοιχούν σε 4 από του ς 9 κόμβους του δικτύου:
1.
κόμβος προσωρινής στάσης στις όχθες της εποχιακής λίμνης Ελικώνα.
2.
κατασκευή ενημέρωσης και προσανατολισμού ορειβατών στην οροσειρά Μ.Λούτσας
3.
κόμβος προσωρινής στάσηςπυροφυλάκιο στη κορυφή της Μ.Λούτσας
4.
κομβος διαμονής στα λιβάδια της Αρβανίτσας.
1. 2. 3. 4. 50
51
52
1] ΚΟΜΒΟΣ ΣΤΑΣΗΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΑ
53
Κό μ β ο ς σ τάσ η ς σ την επ οχια κ ή λί μνη του οικισ μού του Ε λικών α . 1 . α Β ασικοί σ τόχοι σ χεδιασμού Στο όριο της εποχιακής λίμνης Ελικώνα χωροθετείται επέμβαση προσωρινής στάσης ορειβατών και ανάδειξης του στοιχείου της μεταβλητότητας του σημείου. Με βάση την αξιολόγηση του κόμβου που προέκυψε στην αρχική έρευνα τα στοιχεία του τοπίου στα οποία βασίζεται ο σχεδιασμός είναι :
▫ η αμφιθεατρική αντίληψη και θέαση του τοπίου. ▫ η γειτνίαση με τον οικισμό του Ελικώνα. ▫ το σημείο βιώνει τη μεγαλύτερη εποχιακή μεταβολή από οποιοδήποτε άλλο κόμβο της διαδρομής [εποχιακή λίμνη]. Επομένως, στόχος της επέμβασης στο συγκεκριμένο κόμβο τίθεται η α νάδει ξ η
του σημε ίου και η προσέλ κυσ η περισσότε ρων διε ρχό μενων ορε ιβατικών διαδρομών. Παράλληλα, η αρχιτεκτονική επέμβαση καλείται
να αφομοιώσε ι σ τη λ ε ιτουργί α τ η ς τη κυκλικ ή με ταβολ ή του το π ί ο υ και της λίμνης. Λόγω της γειτνίασης με τον οικισμό, επιλέγεται η διαμόρφωση επέμβασης περιορισμένης στάσης.
54
Χα ρ α κ τ η ρισ τικά του τοπίου και του σημε ίου
55
1. β Β ασ ι κέ ς κα τ ευ θύ νσεις σ χεδιασμού Αφετηρία του σχεδιασμού αποτέλεσε η πρόθεση για προέκταση της κίνησης του παρατηρητή από το επίπεδο της ορειβατικής διαδρομής, στο σημείο που εφάπτεται με την φυσική μεταβολή της εποχιακής λίμνης.
Η
γρ α μ μ ι κ ή π ορεία συνενώνει το όριο της διαδρομής με το στοιχείο της λίμνης, και η χαραξη της αποκτά αντιστηκτική σχέση με το τοπίο σε επίπεδο τομής. Η συνολική πορεία διαιρείται σε επίπεδο τομής σε 4 ενότητες : την είσοδο, μια ανάβαση ήπιας κλίσης, το βασικό κόμβο εποχιακής λειτουργίας και τέλος τη περιμετρική θέαση. Βασικό στοιχείο της οργάνωσης της κατασκευής αποτελεί το σ το ιχε ίο του φί λτρου , ενός γραμμικού συστήματος οριζόντιων περσίδων που υπογραμμίζει τη γραμμικότητα της πορείας. Πορεία σκέψης
Ο κόμβ ο ς της διαδρομής αποκτά ρόλο
καταλύτη στην εποχιακή λειτουργία της κατασκευής και τη συνάφεια της με τη κυκλική εποχιακή αλλαγή του τοπίου. Πιο συγκεκριμένα, ο κόμβος λειτουργεί σε δύο επίπεδα : τους χειμερινούς μήνες που η εποχιακή λίμνη κυριαρχεί στο τοπίο και το όριο της φτάνει μέχρι και το κάτω επίπεδο του κόμβου, το πάνω επίπεδο λειτουργεί ως χώρος σύντομης στάσης και περιμετρικής θέασης του τοπίου. Τους καλοκαιρινούς μήνες που η λίμνη απουσιάζει, το πάνω επίπεδο λειτουργεί ως χώρος στάσης και θέασης, ενώ το κάτω επίπεδο αποκτά ρόλο προστατευμένου χώρου στάσης με επαρκή σκίαση για τους χρήστες του βουνού. 56
Η ΠΟΡΕΙΑ:
Ο ΚΟΜΒΟΣ :
ΤΟ ΦΙΛΤΡΟ :
Η γραμμική πορεία ξεκινά από το όριο της ορειβατικής διαδρομής και οδηγεί τον επισκέπτη στο όριο της εποχιακής μεταβολής : πάνω από την όχθη της λίμνης.
Η μεταβλητή λειτουργία των δύο επιπέδο προσαρμόζεται στην κυκλική αλλάγη του τοπίου και κυρίως στη παρουσία ή απουσία του νερού.
Σύστημα περσίδων που υπογραμμίζουν τη γραμμική πορεία του επισκέπτει και καλύπτουν την ανάγκη σκίασης του λειτουργικά μεταβλητού κόμβου.
57
ΤΟ ΚΑΔΡΟ: Ο τρισδιάστατος τετραγωνικός κάναβος ορίζει τη θέα του συνεχώς μεταβαλλόμενου τοπίου ως κάδρο καθ’όλη τη διάρκεια της διαδρομής.
58
59
1.γ Σχέδια
60
61
Φωτογραφίες προπλάσματος κλίμακας 1:200
62
63
1.δ Κατασκευαστική λογική
Το υλικό κατασκευής είναι εμποτισμένη επικολλητή ξυλεία πεύκης. Η σύνθετη ξυλεία παρουσιάζει εξαιρετική αντοχή και ενιαία μορφή, ενώ η μέθοδος του εμποτισμού εξασφαλίζει την ανθεκτικότητα απέναντι στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του φυσικού τοπίου. Ειδικότερα, εξασφαλίζεται : • Μεγάλη ελαστικότητα, απορροφώντας δονήσεις που ενδεχομένως να αποφέρουν θραύσεις. • Εξαιρετική αντοχή σε καταπονήσεις • Αυξημένες μηχανικές αντοχές που εξασφαλίζουν μεγάλη ευελιξία και δυνατότητα πολυποίκιλων κατασκευών. • Αυξημένη αντοχή σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως υγρασία, θερμοκρασιακές μεταβολές κ.α. • Εξαιρετική αντοχή σε μύκητες και έντομα • Εως και 5πλασιο χρόνο ζωής
Η κύρια κατασκευαστική λογική βασίζεται στο βασικό κόμβο σύνδεσης κύριων και δευτερεύουσων δοκών στήριξης. Το υποστήλωμα τετραγωνικής διατομής (24x24cm) δέχεται σε διαμόρφωμένες υποδοχές τις κυριές δοκούς και τις δευτερεύουσες ακριβώς στο ανώτερο επίπεδο.
64
65
66
2. ΚΟΜΒΟΣ ΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ Μ. ΛΟΥΤΣΑΣ
67
2
Κόμ β ος σ τάσ η ς σ τη κορυφή τ η ς οροσ ειράς τη ς Μ. Λ ούτσα ς 2.α Β ασικοί σ τόχοι σ χεδιασμού Βασικός στόχος της επέμβασης στη κορυφογραμμή της Μ.Λούτσας είναι η δημιουργία ε νός κόμβ ο υ
παρατήρησης, σ τάσης αλ λά και πυροπροσ τασίας στα
πλαίσια του εθελοντικού προγράμματος πυροφύλαξης του βουνού, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες. Ο κόμβος αυτός δύναται να λειτουργήσει ως ένα τοπόσημο του ευρυτερου δικτύου ορειβατικών δαδρομών. Θέση κόμβου στο δίκτυο και σκαρίφημα τομής του σημείου και της περιμετρικής του θέας.
68
Χαρ α κ τ η ρ ι σ τι κά του τοπίου κα ι του σημε ίου Το σημείο χωροθέτησης της επέμβασης βρίσκεται στη κορυφογραμμή της οροσειράς της Μ.Λούτσας. Αποτελεί το ψ η λότερο ση μ είο του δικ τύου
αλ λά κα ι το π ιό ευ ά λωτο σ τις κα ιρικέ ς σ υ νθ ή κε ς κα ι μ ετα βολές .
Για να προσεγγίσει ο παρατηρητής το τοπίο θα πρέπει να διασχίσει τη δύσβατη πλαγιά. Η διαδρομή έχει έντονη κλίση ενώ το πυκνό ελατόδασος εμποδίζει τη π ερ ι με τρ ι κ ή θέα . Στην κορυφή, η φύτευση γίνεται αραιή επιτρέποντας στον επισκέπτη να έχει μια α μ φιθεατρικ ή θ έασ η του τοπίου μέχρι και τη θάλασσα. Ο παρατήρητης ουσιαστικά έχει εποπτεία τόσο του πεζοπορικού πάρκου, όσο και των πολλάπλών διαδρομών του, πριν βυθιστεί ξανά στο πυκνό δάσος κωνοφόρων.
▫ Σημαντική κρίνεται και η ανάγκη διαμόρφωσης ενός χώρου φιλοξενίας των εθελοντών του προγράμματος πυροπροστασίας. Το σημείο λόγω του ανοικτού οπτικού πεδίου κρίνεται ιδανικό για επο πτε ία π υ ρ ο φ ύλα ξ ης .
▫ Παράλληλα, οι δύσβατες και δύσκολες διαδρομές που το προσεγγίζουν καθιστούν αναγκαίο ένα χώρο ορ ε ι β α τι κ ή ς σ τάση ς κα ι ξεκού ρασης.
69
2. β Β ασ ι κέ ς κα τ ευθύνσεις σ χεδιασμού Με γνώμονα κατευθύνσεις :
τις
βασικές
- τετραγωνικός κάναβος -σηματοδότηση ψηλότερου σημείου διαδρομής - εποπτεία περιοχής, προκύπτει η πρόθεση δημιοργίας ενός στοιχείου που αναπτύσσεται καθ’ύψος με τη μορφή ‘‘πύργου’’.
Α]
Ο ργ ά νω ση των λ ε ιτο υ ργ ι ών σ ε επ ίπεδα .
Δ’ΕΠΙΠΕΔΟ : Ανοικτός χώρος περιμετρικής θέασης
Γ’ ΕΠΙΠΕΔΟ : Στάση-θέαση, δυνατότητα προστασίας από τις καιρικές συνθήκες και μεταβολές Β’ ΕΠΙΠΕΔΟ : Κλειστός χώρος προστασίας έως δύο πυροφυλάκων (χώρος ύπνου-εξοπλισμού και wc) WC επισκεπτών Α΄ΕΠΙΠΕΔΟ : Είσοδος - πίνακας ενημέρωσης -μικρός χώρος στάσης και αποθήκευσης εξοπλισμού.
70
Η αντίληψη του τοπόσημου της κορυφής γίνεται από τον παρατηρητή πολύ πριν φτάσει στη κορυφή, από οποιαδήποτε κατεύθυνση κι αν πλησιάζει το σημείο.
Το εξωτερικό σύσ τημα οργανώνει τις όψεις του πύργου και αποκτά το ρόλο του εποχιακού καταλύτη με κύρια χαρακτηριστικά:
περσίδων
Β]
Το φ ί λτρ ο
ΚΕΛΥΦΟΣ Το φίλτρο υπογραμμίζει και αντανακλά στον εξωτερικό χώρο την εσωτερική λειτουργία των επιπέδων, ενώ καλύπτει τις ανάγκε ς σκίασης ή
κλ ε ισ τού χώ ρου.
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ Η οργάνωση του φίλτρου μέσω του μεταβλητού της χαρακτήρα, προσφέρει στη συνολική κατασκευή τη
προσαρμοσ τικότητα σ τις ε ξωτε ρικε ς με ταβολ ές του φυσικού τοπίου.
ΕΝΙΑΙΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ-ΣΥΝΟΧΗ Το σύνολο του συστήματος δημιουργείται από την επανάληψη και περιστροφή της ίδιας μονάδας. Έτσι το συνολικό σύστημα του φίλτρου αποκτά συνοχή και προσδίδει στις όψεις της κατασκευής ένα ανάγλυφο κέλυφος με
κυματοε ιδή μορφή.
71
72
Το στοιχείο του φίλτρου Η λογική του φίλτρου ακολουθεί σαν έννοια μια φυσική διαδικασία προσαρμογής στην εποχιακή ή καιρική αλλαγή. Ουσιαστικά, με την αλλάγη της μορφής του, το σύστημα περσίδων προσαρμόζεται στις εξωτερικές φυσικές συνθήκες , λαμβάνοντας ρ όλο δ ι α μεσ ολα βητή στη σχέση φύσικου μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος και ορειβατικής εμπειρίας. Στη συνέχεια, γίνεται μια τυπολογία του συστήματος του φίλτρου ανάλογα με την εσωτερικώ λειτουργία των χώρων.
Τα ανοίγματα με τις περσίδες στη νότια και ανατολική όψη, επιτρέπουν τη διέλευση του χειμερινού φωτός ενώ ανοίγουν και σκιάζουν τις καλοκαιρινές ημέρες.
73
2.γ Σχέδια
74
75
76
77
2.δ Δομικός χαρακτήρας και λεπτομέρειες κατασκευής
Η κατασκευαστική λογική βασίζεται στη διαμόρφωση κόμβου στο υποστήλωμα για τη στήριξη κύριων και δευτερουσών δοκών. Όπως και στο σύνολο των κατασκευών, χρησιμοποιείται εμποτισμένη επικολλητή ξυλείας πεύκης. Με βάση τη παραπάνω λογική, διαμορφώνεται ο ξύλινος σκελέτος στήριξης των τεσσάρων επιπέδων, πάνω στον οποίο προσαρτώνται τα πανέλα οριζόντιων περσίδων που συνιστούν το στιχείο του φίλτρου.
Διαμόρφωση ξύλινου υποστηλώματος τετραγωνικής διατομής και στήριξη των κύριων και δευτερευουσών δοκών.
78
79
2.ε Τρισδιάστατες απεικονίσεις
80
Τρισδιάστατη απεικόνισης της κατασκευής
Η εσωτερική λειτουργία στο συνεχώς μεταβαλλόμενο εξωτερικό φυσικό τοπίο Φωτογραφίες προπλασμάτος κλίμακας 1:50
81
82
3 . ΚΟ Μ Β Ο Σ ΔΙΑΜΟΝΗΣ Σ ΤΑ Ο Ρ Ε Ι Ν Α ΛΙΒΑΔΙΑ ΤΟΥ Ε Λ Ι Κ Ω Ν Α
83
3
Κόμ βος διαμον ής σ τα ορεινά λιβάδια του Ελικών α
3.α Β ασικοί σ τόχοι σ χεδιασμού
Θέση κόμβου στο δίκτυο.
Βασικός στόχος της επέμβασης στα ορεινά λιβάδια του Ελικώνα είναι η διαμόρφω ση κόμβων διαμονής των ορειβατών για όσο χρονικό διάστημα απαιτεί η ορειβατική εμπειρία τους στο βουνό. Στόχος του σχεδιασμού είναι η προσέ λ κυση ε πισκε πτών και η ενίσχυση ήπιων δραστηριοτήτων βουνού. Παράλληλα, βασική επιδίωξη των τοπικών φορέων τίθεται η ανάπτυξη του αθλοτουρισμού και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η ενίσχυση της ορειβατικής εμπειρίας και της ανταποδοτικής σχέσης ανθρώπου-Φύσης τίθεται στο επίκεντρο της διαμονής στο ορεινό τοπίο. Επιδιώκεται μια επέμβαση με διακριτικό χαρακτήρα στισ τοπιακές συνθήκες που θα αναδεικνύει την
α ρχιτεκτονικη ως δια μ εσολαβητή της σ χέσ η ς τοπ ίου - α νθρώπ ινης ε μπε ιρίας.
84
ΑΦΕΤΗ Ρ Ι Α
Ως σχεδιαστική αφετηρία της μονάδας διαμονής επιλέγεται ο κύ βος ( 2Χ2Χ2μ ) , ως ο πιο απλός τρισδιάστατος κάναβος απεικόνισης της αρχιτεκτονικής στο φυσικό τοπίο. Στη συνεχεία, ερευνάται η διαμόρφωση του κύβου σε χώρο διαμονής σε δύο άξονες:
ως μονάδα κα ι σύ νολο μονάδων.
ως
85
3 . β . Η ΜΟ ΝΑΔΑ Η διερεύνηση της μονάδας διαμονής έγινε σε δύο άξονες, τον εσωτερικό χώρο και το περίβλημα του κύβου, ενώ ως βασική κατεύθυνση τέθηκε η προσαρμοστικότητα στις εξωτερικές εποχιακές και καιρικές συνθήκες.
86
Με βάση την αναζήτηση του μετασχηματισμού του βασικού όγκου, προκύπτει η
βασική μονάδα ς διαμονής σε μεταβαλ λόμε νο φυσικό ορε ινό τοπίο.
87
88
Προκειμένου να αξιοποιηθεί σε μέγιστο βαθμό ο χώρος του κύβου, επιδιώκεται μια κα ταγρ α φ ή των ελά χ ισ των απα ιτο ύ μ ε νων διασ τάσεων για τη κάθε λειτουργία του χώρου. Οι λειτουργίες αυτές είναι η σ τάση (κάθισμα), ο χώρος ύπ νο υ (φιλοξενία έως 2 ατόμων), η απ ο θ ή κε υ σ η ορειβατικού εξοπλισμού, και οι μηχανολογικές πα ροχές της μονάδας.
Στη συνέχεια, οι παραπάνω λειτουργίες ως τμήματα του όγκου, προσαρμόζονται στη βασική οργάνωση μονάδα διαμονής .
89
90
91
3 . γ ΑΠΟ Τ Η Μ Ο Ν Α Δ Α Σ ΤΟ ΣΥΝ ΟΛΟ
Μετά τη σχεδιαστική προσέγγιση της μονάδας διαμονής, επιδιώκεται ο σχεδιασμός συνόλων αποτελούμενα από 2
ή 3 μο νάδε ς .
Με βάση τα παραπάνω σύνολα και τους
πολ λα π λο ύ ς σ υνδ ι ασ μο ύ ς
πιθα νού ς
τους, προκύπτουν ομάδες συνόλων ικανές να προσαρμοστούν στα χαρακτηριστικά και τις συνθήκες οποιουδήποτε λιβαδιού.
Σημαντικός για την ομαδοποιήση των μονάδων κρίνεται ο εν διά μ εσος
η μ ι υπα ίθρ ι ο ς
χώρος
επικοινωνίας των δύο στοιχείων διαμονής . 92
Ενδεικτικά παρουσιάζεται η οργάνωση συνόλων 2 και 3 μονάδων. Η λογική της διαμόρφωσης τους αποτελείται από τρία στοιχεία : το σ κελετό-βάση του συστήματος, τις μονάδε ς δι α μο νή ς , και την επισ τέγαση τους.
93
94
Φωτογραφίες προπλασμάτων [επάνω : Πρόπλασμα μονάδας διαμονής - κλίμακα1:20 / κάτω : Πρόπλασμα συνόλου 2 μονάδων διαμονής - κλίμακα 1:50 ]
95
3.δ Δομικός χαρακτήρας Κατασκευαστική λογική:
(1.)
OΙ κύριες και δευτερεύουσες δοκοί προσαρτώνται σε τετραγωνικής διατομής υποστηλώματα. Οι μονάδες διαμονής στηρίζονται στο παραπάνω δομικό σύστημα (2.) Ο ξύλινος σκελετός της στέγασης καλύπτεται με φύλλα τιτανιούχου ψευδαργύρου (Zinc) και έχει κλίση λόγω των πολλών χιονοπτώσεων που καταγράφωνται στο ορεινό τοπίο. (3.)
96
97
98
4. ΣΗΜΕΙΑΚΗ Π Α Ρ Ε Μ Β Α Σ Η Σ ΤΟΥΣ ΚΟ Μ Β ΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
99
4
ΣΗ Μ Ε ΙΑΚΗ Π ΑΡΕ Μ ΒΑΣ Η Σ ΤΟΥΣ ΚΟΜ Β ΟΥΣ ΠΛΗ ΡΟΦ ΟΡΗΣ ΗΣ
4.α Στόχος αρχιτεκτονικής παρέμβασης Στόχος της τελευταίας κατηγορίας επεμβάσεων στο ορεινό τοπίο, είναι η σηματοδότηση των διαδρομών, η ενημέρωση των ορειβατών για το πεζοπορικό πάρκο και ο προσδιορισμός της θέσης τους σε σχέση με το πεδίο. Οι προτεινόμενες κατασκευές τοποθετούνται στους κόμβους σημειακής παρέμβασης όπου και κρίνεται απαραίτητη η καθοδήγηση των επισκεπτών.
Η λογική της κατασκεύης ακολουθεί το χαρακτήρα των υπολοίπων πρεοτεινόμενων επεμβάσεων και δομέιται με βάση το κόμβο σύνδεσης δοκών και υποστηλώματος . Ουσιαστικά διαμορφώνεται μια επιφάνεια-πάνελ πληροφοριών και ένας ψηλότερος κόμβος σηματοδότησης τόσο της κατασκευής, όσο και του σημείου τοποθέτησής της.
100
4.β Σχέδια κατασκευής
Βασικό στοιχείο της διαμόρφωσης της κατασκευής αποτελεί η εξής πρόθεση : το σ τα υ ροειδές σ χήμα
τ ης κά το ψ η ς να συ μ πίπ τει πά ν τα τους άξονε ς π ρ ο σ α να τολισμού κα ι ο κόμβος τ ης κα τασ κε υέ ς να κα ταδεικνύει πά ν τα το Βορ ρά , σ ε ο π ό ι ο ση μ είο τη ς διαδρομ ής κι αν το π ο θ ετ ε ίτα ι η επ έμ βαση . Ως αποτέλεσμα, η ίδια η επ έμ βαση ως κατασ κε υ ή λειτουργεί ως στοιχείο σηματοδότησης και προσανατολισμού .
101
102
103
104