©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
№4| 2016.11
Shud
Dental Magazine
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
| Онцлох
Digital impression systems: Шүдэлбэрийн технологийн салбарт ашиглагдаж буй дижитал хэв авалтын технологиуд Page | 1
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Тусламж
Та бүхэн манай сэтгүүлийг дараах арга замуудын аль алинаар нь унших боломжтой төдийгүй интернэтийн Online горимд эсвэл download хийж татаж аваад Offline горимд уншиж болно
Гар утас, таблет
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
PC компьютер
Принтерээр хэвлэх
Page | 2
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Гар утас
{Adobe Reader}
PC&Mac компьютер
{Adobe Reader}
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Page | 3
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Дугаарын хөтөч o #Event Японы шүдний материал, технологийн салбарын шилдэг брэнд GC корпораци 95 жилийн ойгоо тэмдэглэлээ o #HealthScene Эх хувилбараас дэлгэрэнгүй уншина уу
o #Science
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
o #Practice Digital impression systems: Шүдэлбэрийн технологийн салбарт ашиглагдаж буй дижитал хэв авалтын технологи
Page | 4
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
o #Practice Эрүүний шүдний эгнээний хэсгийн мэдээ алдуулалтыг амжилттай гүйцэтгэхэд тохиолддог бэрхшээлтэй асуудлууд
o #Textbook Introduction to Metal Ceramic Technology хувилбараас дэлгэрэнгүй уншина уу Шүдний Эхзориулалтын шаазан (Dental porcelain) материалын бүтэц, гарал үүсэл, химийн шинж чанар
o #Announcement ______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Page | 5
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Японы шүдний материал, технологийн салбарын шилдэг брэнд GC корпораци 95 жилийн ойгоо тэмдэглэлээ ______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
TOKYO, Japan: 11-р сарын 12, 13 өдрүүдэд 4 дэх удаагийн International Dental Symposium-ын үйл ажиллагааг гардан авсан Японы GC Corporation тус корпорацийн байгуулагдсаны 95 жилийн ой болон тус корпорацийн GC Membership Society байгууллагын үйл ажиллагааны 60 жилийн ойг Токио хотын Tokyo International Forum олон улсын үзэсгэлэн яармагийн төвд тэмдэглэн өнгөрүүллээ.
Page | 6
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Хоёр өдрийн энэхүү арга хэмжээ нь шүдний салбарын мэргэжилтнүүдэд зориулсан шинжлэх ухааны үйл ажиллагаа, гардан дадлагын семинариудын хамт зохион байгуулагдаж нийтдээ 6951 зочид төлөөлөлгчид хүрэлцэн ирж оролцсоныг мэдээллээ. “Өндөр зэрэглэлийн технологи, шүдний Эх хувилбараас дэлгэрэнгүй уншинамэдлэг уу салбарыг өөрчилнө – Нүүр ам судлал нь хүмүүсийн амьдралыг дэмжиж, сайжруулна” сэдвийн дор зохион байгуулагдсан энэ удаагийн симпозиум нь нийтдээ 23 бүлэг хуралдаанд хуваагдаж шүдний салбарын олон нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, нэр хүнд бүхий 85 судлаач, эмнэлзүйн салбарын мэргэжилтнүүд илтгэл тавьлаа.
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Шинжлэх ухааны хөтөлбөр нь нийтдээ олон улсын 4 бүлэг хуралдаанд хуваагдаж Dr Javier Tapia Guadix (Испани), Dr Gianfranco Politano (Итали), Dr David Garcia Baeza (Испани), Dr Sreenivas Koka (АНУ), Prof. Bart Van Meerbeek (Бельги) and Prof. Mark A. Latta Page | 7
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
(АНУ) нарын зэрэг олон улсын нэр хүндтэй 14 илтгэгч илтгэл хэлэлцүүллээ. Симпозиумын нээлтийн ажиллагаанд FDI World Dental Federation-ы ерөнхийлөгч Dr Patrick Hescot, International Association for Эх хувилбараас дэлгэрэнгүй уншина уу Dental Research (IADR)-ын Ерөнхийлөгч Prof. Jukka H. Meurman нар оролцож IADR-ын сонгогдсон дараагийн ерөнхийлөгч Prof. Marc Heft талархалын мэндчилгээ дэвшүүллээ. Шинжлэх ухааны хөтөлбөрийн зэрэгцээгээр Tokyo International Forum-ын подвалын танхимуудад GC корпорацийн бүтээгдэхүүнүүдийн үзэсгэлэн яармаг зохион байгуулсан ба тухайн хэсэгт зохион байгуулагдсан гардан дадлага сургалтуудад олон мэргэжилтнүүд ирж хамрагдсан байна.
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Энэхүү симпозиумын үйл ажиллагааг далимдуулан GC Membership Society 4 дэх удаагийн шүдний техникч нарын дунд болдог International Dental Symposium Lab Work Award шагналын эздэд шагнал гардуулах ёслол хийлээ. Page | 8
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Ирэх жил буюу 2017 оны 2-р сарын 5 өдөр GC Corporation-ы зүгээс JP Tower Hall and Conference centre-д MI World Symposium арга хэмжээг зохион байгуулах төлөвлөгөөтэй байгаа юм байна. Энэхүү симпозиумын арга хэмжээ нь тус корпорацийн ирээдүйн шинэ бүтээгдэхүүн болох усан суурьтай, сахар агуулаагүй фторт түрхлэг болох MI Paste Plus-г сурталчилан таниулахад зориулагдах гэнэ.
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Page | 9
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
#HealthScene
Витамин Д-ийн хэрэгцээг хангагч нэмэлт бэлдмэлүүд нь ихэнх хүмүүст өвчнөөс сэргийлэхэд ач холбогдолгүй талаар нотолсон судалгааны нэгэн өгүүлэл British Medical Journal сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна. “Бид одоо байгаа шинжлэх ухааны нотолгоонуудад үндэслэн витамин Д-г нэмэлт бэлдмэлээр хэрэглэх нь өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд тус нэмэргүй гэсэн дүгнэлтэнд хүрлээ” гэж Шинэ Зеландын University of Auckland-ын профессор Mark Bolland хэлж байна – edition.cnn.com Хорт хавдартай тэмцэх эмчилгээний нэгэн шинэ хувилбар нь Cancer Immunotherapy буюу хүний биеийн өөрийн дархлалын эсүүдийг тоноглон хавдрын эсийн эсрэг ашиглах эмчилгээ юм. Туршилтын шатанд яваа энэ гайхамшигтай шинэ технологийн эмчилгээ хийлгэж байсан хоёр өвчтөн туршилт судалгааны 2-р үе шатанд нас барсан тул эмнэлзүйн туршилтыг зогсоогоод байгаа гэнэ- edition.cnn.com Page | 10
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________
Санхүүжилтгүйн улмаас "царцаад" байсан 300 ортой төрөх эмнэлгийн барилгын ажлыг концессоор гүйцэтгүүлэхээр болсон шийдвэрийг Засгийн газраас гаргаад байна. Уг эмнэлэг нь “Хан-Уул Эх хувилбараас дэлгэрэнгүй уншина уу дүүрэгт баригдаж байгаа бөгөөд барилгын ажлын гүйцэтгэл 68 хувьтай байгаа аж – eagle.mn Хөхний хорт хавдартай болсоныхоо дараа энэ өвчний талаар олон нийтэд таниулах чиглэлээр Kokoro блог мэдээллийн хуудас хөтлөн олон нийтийн дунд маш их алдаршсан Японы Fuji TV телевизийн хөтлөгч Mao Kobayashi-г BBC 2016 оны BBC 100 Women жагсаалтанд нэрлэсэн байна – bbc.com
Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Page | 11
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
#Science
2016 он дуусаж байгаатай холбоотойгоор хүн бүр энэ жилийн ололтоо эргэн харж байгаа энэ цагт Popular Science сэтгүүлийн онцолсон 2016 онд дэлхий даяар хүрсэн шинжлэх ухаан технологийн ахиц дэвшлийн тоймтой танилцана уу
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Энэ оны 9-р сард International Union for the Conservation of Nature Панда баавгайг “нэн ховордсон” амьтны жагсаалтаас хасч ховор амьтан гэсэн жагсаалтанд оруулсанаар тус баавгайн төрөл зүйл мөхөхөөс аврагдлаа
Page | 12
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Энэ оны 4-р сард SpaceX сансрын хөлөг далайн дунд тусгайлан бэлдсэн тавцан дээр газардсан нь шинжлэх ухаан ба технологийн гайхамжигтай үйл ажиллагаанд тооцогдож байна
Laser Interferometer Gravitational-Wave Дэлгэрэнгүйг эх хувилбараас уншина уу Observatory (LIGO) буюу гравитацын долгионы ажиглалтын төвөөс одоогоос 1,3 тэрбум жилийн өмнө мөргөлдсөн их тэсрэлтийн улмаас үүссэн гравитацийн долгионыг илрүүлсэн нь шинжлэх ухааны түүхэн дэх аугаа том үйл явдлаар тооцогдож байна
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Эрдэмтэд нэлээд хэдэн жилийн өмнөөс вирус нь хорт хавдартай тэмцэх чухал хэрэгсэл болохыг мэддэг байсан ч энэ жил анх удаа меланом хавдартай тэмцэх herpes virus-ыг модификаци хийн гаргаж авсан IMLYGIC тариа албан ёсны зөвшөөрлөө авлаа. Ийнхүү вирусыг хавдарлуу тарьсанаар тэр нь биеийн дархлалын системийг өдөөн хавдартай тэмцэх боломж олгох гэнэ
Page | 13
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Жил бүр шумуулаар дамжин халдварладаг халуун хумхаа өвчнөөр 400 сая гаран хүмүүс өвчилдөг. Тэгвэл энэ жил Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага халуун хумхаа өвчний эсрэг хамгийн анхны вакциныг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч баталгаажуулан Бразил, Филлипинн зэрэг халуун бүсийн орнуудад хэрэглэж эхлээд байна. Bertrand Piccard ба André Borschberg нарын нисгэгчдийн жолоодож Дэлгэрэнгүйг эх хувилбараас уншина уу дан ганц нарны энерги ашиглан дэлхий тойрон 26 000 мил газар аяласан Solar Impulse 2 нисэх онгоц Арабын нэгдсэн Эмиратын Абу Дабид газардсан нь байгалийн нөхөн сэргээгдэх энерги ашигласан томоохон үйл явдлаар тооцогдож байна
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Тасманы чөтгөр нэрээр шинжлэх ухаанд танигдсан Тасман арлад зөвхөн амьдардаг нэг төрлийн махан тэжээлт уутат амьтны сүүнээс антибиотокт тэсвэртэй болсон хүний биеийн нянгуудтай тэмцэх чадвартай нэгэн төрлийн уураг гарган авсан нь хүн төрөлхтөнд нянгийн эсрэг тэмцэх томоохон боломж нээгээд байна Page | 14
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Германы Studio Roosegaarde лабораторийн хөгжүүлж буй утаа сорох Вакуум цамхагийг БНХАУ-ын нийслэл Бээжин хотын агаарын боохирдол дээд хэмжээнд хүрсэн бүсүүдэд байрлуулаад байгаа бөгөөд тус улсын Байгаль Орчиныг Хамгаалах Яамны дүгнэлтээр утаа сорох цамхаг орчины агаарын бохирдлыг 55 хувь хүртэл бууруулаад байгаа гэнэ. Studio Roosegaarde-ын мэдээллээс харвал агаар цэвэршүүлэгч вакуум цамхаг одоогоор агаараас хэдэн тэрбум PM2.5 хэмжээ бүхий бохирдлуудыг шүүж аваад байгаа гэнэ.
Page | 15
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
#Practice
Digital impression systems: Шүдэлбэрийн технологийн салбарт ашиглагдаж буй дижитал хэв авалтын технологи Өмнөтгөл
Ч.Гантөмөр АУ докторант АШУҮИС-ийн багш Япон улсын Токушима Их Сургуулийн Нүүр Амны Согог Заслын Тэнхмийн судлаач gantumur.dds@gmail.com
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Аливаа шүдэлбэрийг шууд бус дам аргаар амжилттай хийж гүйцэтгэх нь маш олон хүчин зүйлсээс шалтгаална. Эмч нар ихэнхдээ шүд засах дизайн, хэвний материал, нөхөн сэргээх материал, наах цементүүд болон мэдээж эдгээрт шаардагдах өртөг зардал дээр ихэвчилэн анхаарлаа хандуулдаг. Эдгээр хүчин зүйл болгон нь тус тусдаа эцсийн шатанд шүдэлбэр амжилттай болох уу, алдаатай болох уу гэдэгт өөрийн хувь нэмрийг оруулдаг бол өвчтөний хувьд шүдний тусламж үйлчилгээнээс авсан бас нэгэн хувийн туршлага болж ой санамжид үлддэг. Өвчтөн шүдэлбэр бэлтгэхэд шаардлагатай тэр бүх материал технологиудын тухай мэдэхгүй ч ганцхан зүйлийг маш тод санадаг нь хэв авалт юм. Хэв авах материалаас авхуулаад хэв хэрхэн авч байсан техник хүртэл өвчтөнд шүдний салбарын тухай хамгийн сайн санах, ой санамжуудын нэг юм. Иймд хэв авалт гэдэг нь шүдэлбэр бэлтгэх үе шатанд шүдэлбэрийн чанар төдийгүй өвчтөний ой санамжид нөлөөлөх хамгийн чухал үе шат юм.
Page | 16
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Шүдний салбарын CAD/CAM системийн товч түүх CAD/CAM технологийг шүдний салбарт бараг 30 гаран жил ашиглаж байна. Duret хэмээх судлаач анх 1971 онд технологийн салбарт digital revolution-ы үүдийг нээсэн. 1 Шүдний салбарт анх удаа Mörmann дижитал концепцийг нэвтрүүлж 1987 онд CEREC I системийг бүтээсэн. Нэгдүгээр үеийн энэхүү CEREC систем нь ашиглахад тийм ч хялбар биш байсан тул зөвхөн Inlay болон Onlay бэлтгэхэд ашигладаг байлаа. Үүний дараа CEREC системийг Sirona фирм өөр дээрээ авч хөгжүүлэлтийг улам сайжруулсан бөгөөд түүний Дэлгэрэнгүйг эх хувилбараас уншина уу ачаар CEREC өнөөг хүртэл зах зээл дээр оршин тогтнож шүдний салбарын дижитал төхөөрөмжүүдийн эцэг хэмээн нэрлэгдэх болжээ. CEREC систем нь 2007 онд зах зээлд E4D Technologies нэвтрэхээс өмнө өрсөлдөгчгүй цорын ганц chairside CAD/CAM system-д тооцогддог байлаа. 3 Гэвч сүүлийн жилүүдэд энэ салбарт өрсөлдөгчид гарч ирж зах зээлд төрөл бүрийн дижитал төхөөрөмжүүдээ таницуулсаар байна. Иймд өнөө үед шүдний салбарын дижитал ертөнцөд нэвтэрэхэд сонголт өргөн болсон бөгөөд эмч нар өөрийн хүсэл сонирхол, боломжид тохируулан ямар ч төхөөрөмж сонгох боломжтой болоод байна. Анх CEREC систем зах зээлд нийлүүлэгдэж эхэлсэн цагаас CAD/CAM ситемүүд нь шүдний салбарт томоохон өөрчлөлт шинэчилэлтийг авч ирсэн бөгөөд сүүлийн жилүүдэд шүдний салбарын нүүр царайг бүхлээр нь өөрчлөөд байна. CAD/CAM dentistry хэмээх концепци нь өвчтөнд нэг удаагийн ирэлтээр scanning, designing, milling технологийн тусламжтайгаар газар дээр нь шүдэлбэр бэлтгэж өгөх үйл явц юм. Энэхүү концепц нь шүдэлбэр бэлтгэхэд Page | 17
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
#Practice Эрүүний шүдний эгнээний хэсгийн мэдээ алдуулалтыг амжилттай гүйцэтгэхэд тохиолддог бэрхшээлтэй асуудлууд Өмнөтгөл
Ч.Гантөмөр АУ докторант АШУҮИС-ийн багш Япон улсын Токушима Их Сургуулийн Нүүр Амны Согог Заслын Тэнхмийн судлаач gantumur.dds@gmail.com
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Эрүүний шүдний эгнээнд хангалттай хэмжээний мэдээ алдуулалт хийх нь шүдний эмч нарт бүхий л цаг үеийн турш бэрхшээлтэй, хүнд сорилт болсоор ирсэн байдаг. Шүдний эмчилгээний үед өвчтөнд учруулах өвдөлтийн мэдрэмж нь судалгааны баримтаас харахад хүмүүсийн шүдний эмнэлгээс зайлсхийх хамгийн том хүчин зүйл болдог ажээ.1 Тэр тусмаа эрүүний mandibular anesthesia мэдээ алдуулалт нь илүү бэрхшээлтэйн улмаас шүдний эмч нарт эрүүний иж бүрэн мэдээ адлдуулалт хийх нь тийм ч хялбар зүйл биш шүү гэдгийг байнга сануулдаг. Хэсгийн мэдээ алдуулалтын тухай баримтуудыг тоймлон үзүүлэхийн өмнө энэхүү өгүүлэл нь хэсгийн мэдээ алдуулалтанд нөлөөлдөг зарим нэгэн хүчин зүйлсийн тухай цухас дурдах болно. Уламжилалт аргаар эрүүний мэдээ алдуулалтыг шалгахдаа ихэвчлэн өвчтөнөөс асуулт асуух (Уруул чинь бамбайж байна уу?) зөөлөн эд салстыг шалгах (зондоор хатгах ба уруулыг чимхэх) эсвэл эмчилгээний хамгийн энгийн ажилбарыг эхлэж туршиж үзэх зэрэг аргачлалуудыг ашигладаг. Асуудлын гол нь шүдний зөөлцийг мэдээ алдсан эсэхийг ийм Page | 18
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
маягаар шалгах нь тийм ч зохимжтой биш болохыг дурдсан байдаг.2-5 Зөөлцийн мэдээ алдуулалтыг шалгах илүү сайжруулсан аргачлал нь хөвөн бөмблөгөөр хүйтний цочруул өгөх ба зөөлцийн цахилгаан мэдрэг чанарыг шалгах сорил юм. 6-11 Хүйтний цочруул ба зөөлцийн цахилгаан мэдрэг чанар шалгах сорилыг мөн шүдний сувгийн эмчилгээ эхлэхийн өмнө өвдөлтийн төлөв байдлыг шалгах зорилгоор ашиглаж болно.6-13 Хэрэв өвчтөн цочруулд эерэг хариу үзүүлж байгаа бол хангалттай мэдээ алдаагүй болохыг илчлэх бөгөөд мэдээ алдуулагчийг нэмэлтээр ашиглана. Зөөлц амьд байгаа шүдэнд цочруулд хариу Дэлгэрэнгүйг эх хувилбараас уншина уу өгөхгүй байгаа ч тэр нь мэдээ алдуулалт бүрэн хийгдсэн гэсэн баталгаа бас болж чадахгүй. 6,10,11 Хэдийгээр цочруулд сөрөг утгатай гарсан ч эмчилгээ эхлэхэд өвдөлт өгч байгаа бол энэ нь мэдээ алдуулалт мөн дахин хийх шаардлагатай байгааг илтгэнэ. Хэрэв шүдний цөгцний хэсгийн зөөлц үхжсэн сурвалжийн сувгийн зөөлж амьд байгаа тохиолдолд ямар ч цочруулын сорилоор мэдээ бүрэн алдсан эсэхийг тогтоох боломжгүй. Гэсэн хэдий ч Hsiao-Wu et al тухайн шүдний хөрш шүднүүдэд цочруул өгөх замаар тухайн шүд бүрэн мэдээ алдсан эсэхийг тогтоож болно гэж санал болгосон байдаг. 11 Хэрэв өвчтөн өмнө нь шүд мэдээ алдахгүй байсан асуудалтай тулгарч байсан бол энэ нь одоо ч давтагдах магадлалтай тул сайтар шалгах хэрэгтэй.14 Эдгээр өвчтөнүүдийг тэдний асуумжид дараах байдлаар хариулж байгаагаар нь хялбархан илрүүлж болно. Тэд “Надад огт новокайн үйлчилдэггүй” “Миний шүдийг мэдээ алдуулахын тулд нэлээд олон хатгах хэрэгтэй болно доо” гэх мэт. Хамгийн зөв арга зам нь тэдгээр хүмүүсээс өмнө нь шүдний эмнэлэгт очиж байхдаа мэдээ алдуулалттай холбоотой Page | 19
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
#Textbook
Introduction to Metal Ceramic Technology - Шүдний зориулалтын шаазан (Dental porcelain) материалын бүтэц, гарал үүсэл, химийн шинж чанар
Ч.Гантөмөр АУ докторант АШУҮИС-ийн багш Япон улсын Токушима Их Сургуулийн Нүүр Амны Согог Заслын Тэнхмийн судлаач gantumur.dds@gmail.com
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Өнөө үед ашиглаж буй шаазан материалуудын чанар болон нэр төрөл түүнийг ашиглаж эхлэж байх үеийн анхны оролдлогууд болох бүдүүлэг хийцтэй шаазан шүдэлбэр, хэврэгхэн дан шаазан бүрээс, балар эртний гэж болох металл шаазан бүрээсний төрлөөс хол тасархай болсон нь нэгэнт тодорхой. Өнөөгийн нөхцөлд шүдний эмч нар болон техникчид маш олон шинж чанарыг өөртөө шингээсэн төрөл бүрийн нөхөн сэргээх зорулалт бүхий материалаар тухайн нөхөн сэргээх согогийн байдалд тохируулан дээд зэргийн өндөр чанартай тансаг зэрэглэлийн ceramic art бүтээлийг урлах боломжтой болсон. Page | 20
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
Энэ өргөн хүрээний олон төрлийн материалыг хэрэглэх болсонтой холбоотойгоор тэдгээрийн өөр хоорондоо ялгаатай байдал химийн өвөрмөц шинж чанаруудын тухай мэдэх зайлшгүй шаардлагатай болоод байна. Энэ нь метал керамик шүдэлбэр болон түүний альтернатив бусад хувилбаруудад ч нэгэн адил томоохон сорилт болоод байгаа юм.Сайн бэлтгэгдсэн метал керамик шүдэлбэрийн эрэлт хэрэгцээ өнөөдөр ч өсөн нэмэгдсээр байгаа тул энэ бүлгийг уншсанаар метал керамик шүдэлбэрт зориулсан шаазан материалуудын тухай илүү сайн ойлголттой болох болно. Нэр томьёо
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Дэлгэрэнгүйг эх хувилбараас уншина уу Тухайн бодисын өөрийн найрлагын нарийн түвэгтэй нөхцөл байдалд үндэслэн керамик болон шүдний зориулалтын шаазан материалыг энгийн ярианд ашиглах, шинжлэх ухааны бүтээлд ашиглах, бүтээгдэхүүний танилцуулгад ашиглах зориулалтаар зарим нэг тухайлсан нэр томьёог ашигладаг. Энэхүү нэр томьёо нь шаазан материалын тулгуураар авч буй зүйлсд үндэслэн (metallic ба nonmetallic) гарган авсан бүтээгдэхүүний хэлбэр дүрсэд үндэслэн ceramics, glass, glass ceramic, dental ceramic, porcelain ба dental эсвэл feldspathic porcelain гэж нэрлэгддэг.
Ceramics Ceramic гэсэн ойлголтонд эртний шавар сав суулгаас авхуулаад хятадын чамин хийцтэй гангар шаазан эдлэл, шүдний зориулалтын шаазан шүдэлбэр бүгдийг хамруулж авч үзнэ. Ceramic-ын тодорхойлолтыг авч үзвэл “аливаа биетийн дүрсийг шавар болон шавар төст материалыг шатаах замаар бэхжүүлэн гаргаж авдаг урлаг эсвэл технологи” гэсэн байдаг. Page | 21
©
Shud Shud Magazine {Online} 2016.11 №4
______________ Тус сэтгүүл нь Монгол улсын зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул сэтгүүлд нийтэлсэн материалыг ашиг олох зорилгоор дижитал болон цаасан хэлбэрээр хувилан олшруулж түгээхийг хатуу хориглоно
Page | 22