ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 30 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΚΕΙΜΕΝΑ
Exclūsus ab insidiatōribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post rumōre caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. ………………………………………………………………………………………… Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putētis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitōte decerptam esse Carthagine». ………………………………………………………………………………………… Auditā salutatiōne Caesar dixit: «Domi satis salutatiōnum talium audio». Tum vēnit corvo in mentem verbōrum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat. Α1. Να γράψετε κειμένων .
στο
τετράδιό
σας
τη
μετάφραση
των
παραπάνω Μονάδες 40
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1α .
Nα γ ρ ά ψ ε τ ε τ ο υ ς τ ύ π ο υ ς που ζ η τ ο ύ ν τ α ι γ ι α καθεμιά από τ ι ς π α ρ α κ ά τω λ έ ξ ε ι ς : insidiatōribus : την α φ α ι ρ ε τ ι κ ή του ε νικού αριθμού cui : την α φ α ι ρ ε τ ι κ ή του ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος caedis : την ί δ ι α πτώση σ τ ο ν ά λ λ ο α ρ ι θ μ ό se : τη δοτική του ενικού αριθμού στο α΄ πρόσωπο quodam : την ονομαστική του ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος praecocem : την α ι τ ι α τ ι κ ή του πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος patribus : τη γ ε ν ι κ ή του πληθυντικού αριθμού hanc : την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος sui : τον ίδιο τύπο στο β΄ πρόσωπο nullam : τη γ ε ν ι κ ή του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. Μονάδες 1 0
ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Β1β .
proximum: να γράψετε το α ρ σ ε ν ι κ ό γένος σ τ η ν ί δ ι α πτώση κ α ι ί δ ι ο α ρ ι θ μ ό στον σ υ γ κ ρ ι τ ι κ ό βαθμό ( μον ά δα 1 ) κ α ι , στη συνέ χε ια , ν α σχηματίσετε το ε π ί ρ ρ η μ α στ ους τ ρ ε ι ς β α θ μ ο ύ ς ( μονάδες 3). s a t i s: να γ ρ ά ψ ε τ ε το σ υ γ κ ρ ι τ ι κ ό β α θμό ( μονάδα 1). Μονάδες 5
Β2α .
Nα γράψετε τους τύπους που ζ η τ ο ύ ν τ α ι γ ι α κ α θ έν α ν α π ό τους π α ρ α κ ά τω ρηματικούς τύπ ους : Exclūsus : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα στην άλλη φωνή recesserat : το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής exterritus : το παρακειμένου στην άλλη φωνή prorepsit : το σουπίνο στην αιτιατική πτώση abdidit : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή attulit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην άλλη φωνή ostendensque : τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα decerptam esse : το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή dixit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή venit : την αφαιρετική του γερουνδίου. Μονάδες 10 perdidi: να γράψετε το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής όλων των χρόνων στην ίδια φωνή (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο, όπου είναι αναγκαίο). Μονάδες 5
Β2β .
Γ1α .
Γ1β . Γ1γ.
Γ1δ.
Γ2α .
Να γίνει πλήρης συν τ α κ τ ι κ ή α ν α γ ν ώρ ι σ η των π α ρ α κ ά τω λέξεων κ α ι φ ρ ά σ εω ν : Caligulae, cui, se, die, decerptam esse (το πρώτο στο κείμενο), ex arbore, recentem, salutatiōnum, corvo, quanti. Μονάδες 5 «Cato attulit […] ficum praecocem»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 2 in curiam: να μετατρέψετε τον προσδιορισμό του τόπου, ώστε να εκφράζεται η στάση σε τόπο και η απομάκρυνση από τόπο. domi : να μετατρέψετε τον προσδιορισμό του τόπου, ώστε να εκφράζεται η κίνηση σε τόπο και η απομάκρυνση από τόπο. Μονάδες 4 «Ad haec verba Augustus risit»: να μετατρέψετε την κύρια πρόταση σε ευθεία ερώτηση ολικής αγνοίας με όλους τους δυνατούς τρόπους εισαγωγής. Μονάδες 4 vela praetenta, ficum praecocem: να μ ε τ α τ ρ έ ψ ε τ ε τ ο υ ς ε πιθε τικ ούς προσδιορισμούς σ τ ι ς αντίστοιχες δευτερεύουσες π ρ ο τ ά σ ε ι ς . Μονάδες 4
ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Γ2β .
Γ2γ.
Αφού κ α τ α γ ρ ά ψ ε τ ε , να α ν α γ ν ω ρ ί σ ε τ ε το ε ί δ ο ς των δευτερευουσών προτάσεων που υπάρχουν στα κείμενα (μονάδες 2) και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία (μονάδες 2). Μονάδες 4 exclūsus: να α να λ ύ σ ε τ ε τη μετοχή σε δευτερ εύουσα χ ρ ο ν ι κ ή π ρ ό τασ η , εισαγόμενη με τον σύνδεσμο postquam ( μονάδα 1) κα ι να αιτιολογήσετε την έγκλιση ε κ φ ο ρ ά ς της ( μονάδα 1 ) . Μονάδες 2 exterritus: να α να λ ύ σ ε τ ε τη μετοχή σε δ ε υ τ ε ρ ε ύ ο υ σ α αι τι ολογι κ ή π ρ ό τ αση , ώστε να εκ φ ρ ά ζεται αιτιολογία ως αποτέλεσμα εσωτερικής , λογικής δ ι ε ρ γ α σ ί α ς . Μονάδες 2 audit ā: να α ν α γ νωρ ί σ ε τ ε τη μετοχ ή ως προς το είδος της ( μ ο ν ά δα 1 ) , να δηλώσετε τ η χ ρ ο ν ι κ ή βαθμίδα που ε κ φ ρ ά ζ ε ι αυτή ( μον ά δα 1 ) κ α ι ν α τη μ ε τ α τ ρ έ ψ ε τ ε σε ι σ ο δ ύ ν α μ η π ρ ό τ α σ η με τον ι σ τ ο ρ ι κ ό / διηγηματικό σύνδε σμο c u m (μονάδα 1 ) . Μονάδες 3 ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομέ νους)
1.
2.
3. 4. 5. 6.
Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετ ε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κ α τ ά τ η ν α π ο χ ώ ρ η σ ή σ α ς ν α παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ
ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ