11/05/2016
ΔΙΑΓΩΝΙΜΑ ΣΕΛΙΚΗ ΠΡΟΟΜΟΙΩΗ ΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΖΑΓΚΑΣ ΝΙΚ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΖΑΓΚΑΣ ΝΙΚ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1
∆ιδαγμένο κείμενο Αριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια B1, 5-8 (Ενότητες 3 - 4) Mαρτυρεῖ δὲ καὶ τὸ γινόμενον ἐν ταῖσ πόλεςιν· οἱ γὰρ νομοθέται τοὺσ πολίτασ ἐθίζοντεσ ποιοῦςιν ἀγαθούσ, καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸσ νομοθέτου τοῦτ’ ἐςτίν, ὅςοι δὲ μὴ εὖ αὐτὸ ποιοῦςιν ἁμαρτάνουςιν, καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείασ ἀγαθὴ φαύλησ. Ἔτι ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶςα ἀρετὴ καὶ φθείρεται, ὁμοίωσ δὲ καὶ τέχνη· ἐκ γὰρ τοῦ κιθαρίζειν καὶ οἱ ἀγαθοὶ καὶ κακοὶ γίνονται κιθαριςταί. Ἀνάλογον δὲ καὶ οἰκοδόμοι καὶ οἱ λοιποὶ πάντεσ· ἐκ μὲν γὰρ τοῦ εὖ οἰκοδομεῖν ἀγαθοὶ οἰκοδόμοι ἔςονται, ἐκ δὲ τοῦ κακῶσ κακοί. Εἰ γὰρ μὴ οὕτωσ εἶχεν, οὐδὲν ἂν ἔδει τοῦ διδάξοντοσ, ἀλλὰ πάντεσ ἂν ἐγίνοντο ἀγαθοὶ ἢ κακοί. Οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ τῶν ἀρετῶν ἔχει· πράττοντεσ γὰρ τὰ ἐν τοῖσ ςυναλλάγμαςι τοῖσ πρὸσ τοὺσ ἀνθρώπουσ γινόμεθα οἳ μὲν δίκαιοι οἳ δὲ ἄδικοι, πράττοντεσ δὲ τὰ ἐν τοῖσ δεινοῖσ καὶ ἐθιζόμενοι φοβεῖςθαι ἢ θαρρεῖν οἳ μὲν ἀνδρεῖοι οἳ δὲ δειλοί. Ὁμοίωσ δὲ καὶ τὰ περὶ τὰσ ἐπιθυμίασ ἔχει καὶ τὰ περὶ τὰσ ὀργάσ· οἳ μὲν γὰρ ςώφρονεσ καὶ πρᾶοι γίνονται, οἳ δ’ ἀκόλαςτοι καὶ ὀργίλοι, οἳ μὲν ἐκ τοῦ οὑτωςὶ ἐν αὐτοῖσ ἀναςτρέφεςθαι, οἳ δὲ ἐκ τοῦ οὑτωςί. Καὶ ἑνὶ δὴ λόγῳ ἐκ τῶν ὁμοίων ἐνεργειῶν αἱ ἕξεισ γίνονται. ∆ιὸ δεῖ τὰσ ἐνεργείασ ποιὰσ ἀποδιδόναι· κατὰ γὰρ τὰσ τούτων διαφορὰσ ἀκολουθοῦςιν αἱ ἕξεισ. Οὐ μικρὸν οὖν διαφέρει τὸ οὕτωσ ἢ οὕτωσ εὐθὺσ ἐκ νέων ἐθίζεςθαι, ἀλλὰ πάμπολυ, μᾶλλον δὲ τὸ πᾶν.
ΘΕΜΑΤΑ – ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Mαρτυρεῖ δὲ καὶ < οἳ δὲ δειλοί». Μονάδες 10
Β1.«ἕξεις»: Να ερμηνεύσετε την έννοια και να καταδείξετε την αμφίδρομη σχέση μεταξύ ενεργειών και έξεων αναφερόμενοι και στον όρο «ποιὰς». Μονάδες 10 Β2.«Οὐ μικρὸν οὖν διαφέρει τὸ οὕτως ἢ οὕτως εὐθὺς ἐκ νέων ἐθίζεσθαι, ἀλλὰ πάμπολυ, μᾶλλον δὲ τὸ πᾶν»: Σε τι αποσκοπεί ο φιλόσοφος μέσω της κλιμάκωσης που παρατηρείται στο απόσπασμα; Μονάδες 10 Β3.Με βάση τα δεδομένα του χωρίου «Mαρτυρεῖ < ἀγαθὴ φαύλης» και του μεταφρασμένου που ακολουθεί να αναλύσετε τα κριτήρια με τα οποία διακρίνονται κατά τον Αριστοτέλη τα πολιτεύματα; Μονάδες 10
ΖΑΓΚΑΣ ΝΙΚ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
2
Ενότητα 17η (Γ 7, 1-3/ 5) - Τα ορθά πολιτεύματα και οι παρεκκλίσεις από αυτά Συνθκίηουμε λοιπόν να ονομάηουμε: "βαςιλεία" τθ μοναρχία που αποβλζπει ςτο κοινό ςυμφζρον και "αριςτοκρατία" το πολίτευμα ςτο οποίο τθ διακυβζρνθςθ αςκοφν λίγα (περιςςότερα του ενόσ) άτομα (το όνομα οφείλεται είτε ςτο ότι κυβερνοφν οι άριςτοι είτε ςτο ότι αςκοφν τθν εξουςία αποβλζποντασ ςε ό,τι είναι άριςτο για τθν πόλθ και για τα μζλθ τθσ)˙ όταν, τζλοσ, κυβερνά ο λαόσ αποβλζποντασ ςτο κοινό ςυμφζρον, αυτό το πολίτευμα (ςτα αρχαία ελλθνικά: αυτι θ πολιτεία) πιρε το όνομα "πολιτεία" , μια λζξθ που είναι κοινι για όλα τα πολιτεφματα (ςτα αρχαία ελλθνικά: για όλεσ τισ πολιτείεσ). ... Παρεκκλίςεισ και διαςτρεβλώςεισ των πολιτευμάτων που αναφζραμε είναι: τθσ βαςιλείασ θ "τυραννία", τθσ αριςτοκρατίασ θ "ολιγαρχία", τθσ πολιτείασ θ "δθμοκρατία". Η τυραννία είναι, πράγματι, μια μοναρχία που υπθρετεί το ςυμφζρον του μονάρχθ, θ ολιγαρχία υπθρετεί το ςυμφζρον των πλουςίων και θ δθμοκρατία το ςυμφζρον των απόρων, κανζνα όμωσ από τα πολιτεφματα αυτά δεν υπθρετεί το ςυμφζρον του ςυνόλου των πολιτών. Β4. Ποιο νόημα είχε ο όρος «ευδαιμονία» για τον Ηράκλειτο και τον Δημόκριτο; Μονάδες 10 Β5. Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας, απλές ή σύνθετες, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: φθείρεται, διδάξοντος, συναλλάγμασι, ἀποδιδόναι, ἀκολουθοῦσιν. Μονάδες 10
Σας εύχομαι επιτυχία! ΖΑΓΚΑΣ ΝΙΚ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΖΑΓΚΑΣ ΝΙΚ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3