HEUS jaargang 1 nummer 2

1e jaargang • nummer 2

Een heus magazine over oude wijsheden nieuwe inzichten N A J A A R 2013 leven met de natuur – een n uitgavee van A3 boekken INT ERV I EW

Op zoek naar heilige bronnen DE VR A A G

Wie is jouw grote voorbeeld?

T H EMA

WAT ZEGGEN DE KAARTEN? TI P S

Leven met de Maan N I E UW : OP ZOEK NAAR HEILIGE BRONNEN IN DE LAGE LANDEN – LINDA WORMHOUDT E.A. MOTHERHOOD, 18 JAAR EN MEER DAN 200.000 BANANENDOZEN VOOR KINDEREN EN MOEDERS – NICOLIEN DE KROON DE ESSENTIE VAN EDELE STENEN – ANNEKE AGTERBERG MAYA WIJSHEID CREATIEKAARTEN – ELVIRA VAN RIJN EN PATRICIA MOOREN Heus 02-2013 1

17-07-13 11:41

“Zo boven, zo beneden. Zo binnen, zo buiten. Als we dichter bij de natuur komen, ontdekken we dat het onderwerp van onze studie helemaal niet de natuur is, maar het leven, en onze eigen natuur.”

JOSEPH CORNE LL

‘Sharing Nature’ ‘De aarde roept’ ‘Het oergevoel’ ‘Het Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’

Foto: Annelies Otten

Heus 02-2013 2

17-07-13 11:41

VOORWOORD In hetzelfde weekend dat we met stem en drum de nieuwe spirituele roman ‘Beschermheer’ van Linda Wormhoudt welkom heetten, werd er op vele plaatsen in de wereld op de (frame)drum gespeeld voor de ernstig zieke Layne Redmond. Op beide momenten was het heel bijzonder te ervaren hoe het drummen mensen verbindt. Layne heeft een groot deel van haar leven onderzoek gedaan naar de spirituele geschiedenis van het ritme. Tot de val van het Romeinse Rijk was het drummen een krachtig middel voor versterking van de gemeenschapsband en voor individuele transformatie. Zij heeft dit spirituele erfgoed van onze verre voorouders weer zichtbaar gemaakt met haar boek en video’s. Dankzij haar kunnen we weer contact maken met een aspect van de oude wijsheid, die in ons binnenste ligt te sluimeren, waardoor we tot nieuwe inzichten kunnen komen. Over wie we zijn, wat onze drijfveer is in dit leven, wat onze talenten zijn… Uit welke bron put jij? Wie is jouw grote voorbeeld? Hoe kom jij tot ontdekkingen en welke zijn dat? Ik hoop dat heus een bijdrage mag leveren aan het vinden van de antwoorden. adrie beyen, hoofdredacteur en uitgever P.S. Op heus 1 ontving ik ontzettend enthousiaste en dankbare berichten van bekenden en onbekenden. Ook nu ben ik weer benieuwd naar wat jullie van dit magazine vinden: mail naar info@A3boeken.nl, tweet naar twitter @AdrieA3boeken of laat een bericht achter op www.facebook.com/A3boeken

INHOUD

foto: fotom ierlo. nl

Patricia Mooren en Elvira van Rijn

INTERVIEW

Op zoek naar heilige bronnen

- Linda Wormhoudt, Hans Welens-Vrijdaghs, Ineke Bergman e.a.

2

De creatiekracht van de Maya’s

12

DE VRAAG

Wie is jouw grote voorbeeld?

THEMA

Nicolien de Kroon

“Ieder van ons heeft in dit leven een doel”

8 Anneke Agterberg

“Ik ontdekte de essentie van de stenen’

10

14

16 22 20

Groene Mannen en Groene Vrouwen op je pad Wat zeggen de kaarten?

Leven met de Maan

6, 18 DE LEZER

Nadina Storm

DI T E N DAT

24

C I TA AT

26 27

Bevrijd jezelf van verwachtingen OVERPEINZING

People, planet, profit… en waar zijn de dieren?

Fondslijst

28

LEGENDA Boek(en) van dezelfde auteur of over hetzelfde onderwerp

Spel(len) van dezelfde auteur of over hetzelfde onderwerp

Boek(en)/spel(len) van dezelfde auteur of over hetzelfde onderwerp

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 3

17-07-13 11:41

INTERVIEW

Op zoek naar De een heeft zijn hele leven al iets met water, een ander is pas sinds kort door waterlichamen gefascineerd. Sommigen zoeken bronnen in het voetspoor van Maria, Fosta of Willibrord en anderen stropen een stad of regio af. De ontdekkingen zijn heel divers van aard: historisch, archeologisch, landschappelijk, religieus...

In ‘Heilige bronnen in de Lage Landen’ doen mensen verslag van hun persoonlijke zoektocht en ontdekkingen.

W

aar zijn onze waterbronnen gebleven? Dat vroeg Linda Wormhoudt zich af toen ze in de zomer van 2012 terugkwam in Nederland, helemaal vol van de heilige bronnen, the holy wells, die ze aan overzeese zijde had ontdekt en wat ze daar had ervaren. Ze realiseerde zich dat ze behalve het alom bekende Heiloo niet veel andere bronnen in de Lage Landen kende. Een eerste oriëntatie breidde de lijst niet substantieel uit. Als sjamaniste die grote waarde hecht aan de grond onder onze eigen voeten, was ze vastberaden om het bronnenerfgoed van de Lage Landen aan de vergetelheid te onttrekken. Ze zag in dat ze dit niet in haar eentje zou kunnen en daarom ontketende ze een bronrevolutie op Facebook. Veel mensen haakten aan, gingen zelf op onderzoek uit, deelden hun ontdekkingen en informatie, putten er kracht en inspiratie uit en doen dat nog steeds.

Steeds meer mensen raken erbij betrokken.

Door de oude bronnen in ere te herstellen en nieuwe te creëren zouden we in haar ogen tegemoet kunnen komen aan de behoefte die mensen hebben aan andere vormen van spiritualiteit: “Er is al vanaf de jaren zeventig in de vorige eeuw een groeiende belangstelling voor natuurreligies en andere stromingen die de natuur als bezield zien. Hierdoor worden onze oude krachtplaatsen weer belangrijk.

Denk aan de hunebedden, de grafheuvels van de klokbekercultuur en dus ook waterbronnen. De heilige bronnen die we nu nog kennen, zijn vrijwel allemaal gekerstend. De christenen hebben ze eeuwen-

lang gehoed en behoed, er gebeden en offers voor gemaakt en aandacht gegeven. Nu het christendom worstelt met zijn eigen wortels en bestaansrecht, wat we kunnen aflezen aan de ontkerkelijking, zouden anderen die taak op zich moeten nemen. Het is aan ons, mensen van deze tijd, om de waterbronnen opnieuw te vinden, te eren, ze aandacht te geven en te behouden voor de volgende generaties. Wij zijn de nieuwe hoeders, de doorgevers van oude kennis, de makers van nieuwe kennis. Wij zijn zelf het water.”

DE E E RST E B RO N De eerste bron die Hans Welens-Vrijdaghs doelbewust (op)zocht is die van de Basseille, een zijriviertje van de Sûre in de Ardennen. De redenen hiervoor noemt hij nogal prozaïsch: “Ik heb altijd al een manie gehad om te willen weten waar de dingen vandaan komen en hoe de vork precies aan de steel zit. Bovendien was het voor een tiener best avontuurlijk om de

De Mariaboom in Hattem, een stokoude beuk met kronkelende takken en een diepe energie, op een steile oever van een spreng. Foto: Kirsten Notten

2

Heus 02-2013 4

heus 02 – 2013

17-07-13 11:41

heilige bronnen

Fanny van der Horst bij haar bron op de Lage Vuursche.

Foto: Carola Ruijsch

platgetreden paden te verlaten en dwars door bossen en moerassen te trekken. Pas vele decennia later zijn er diepere dimensies bij gekomen, zoals het wonder van de bron, het besef van haar heiligheid en de wens om er permanent mee verbonden te blijven.”

Ineke Bergman had al vroeg een fascinatie voor putten, omdat ze iets magisch hebben, toegang tot de Andere Wereld zijn. Ze ging pas echt krachtplekken en bronnen bezoeken toen ze de godinnenopleiding volgde, een training in oude, vrouwelijke wijsheid.

“Het element water wordt als vrouwelijk gezien.

Godinnen en waterbronnen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De put bij het Witte Kerkje in Heiloo is mijn eerste liefde, omdat het de eerste bron is waar ik door de christelijke laag heen de diepere lagen van de geschiedenis van voor die tijd kon voelen.” Deze put vormt ook het vertrekpunt voor de zoektocht die Ineke in het boek beschrijft, de zoektocht naar de godin Fostare aan de hand van de aan haar gewijde putten.

Andere auteurs, zoals Ruud Borman en Fanny van der Horst, ontdekten hun eerste bron bij toeval, respectievelijk op de Lage Vuursche en de Veluwe, omdat ze er ‘toevallig’ langs liepen en werden getroffen door de bijzondere sfeer die er hing.

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 5

RE L AT I E M E T H E T L ANDSC H A P Michiel de Nijs is geïnteresseerd in archeologie en heidendom. Zijn onderzoek richt zich vooral op Noord-Holland en de plek die de archeologische vindplaatsen innamen of innemen in het landschap.

Hij groeide op in de buurt van de kust: “Voor mij is de zee de bron van alles wat wij mensen hebben opgebouwd en nergens geldt dat volgens mij meer dan hier in Nederland. Dat besef had ik al vroeg.

Vanaf het moment dat ik oud genoeg was om er alleen heen te gaan doe ik dat. Gewoon om in de diepte te staren. Zoeken naar heilige bronnen, vooral in de omgeving waar je woont en leeft, is als het ware een zoektocht naar je eigen plek. En omdat bronnen min of meer onveranderlijk blijven, stelt een bron mij in staat om als het ware op de historie van het landschap in te tunen.”

Nijmegen, en vooral de stuwwal, wordt al heel lang bewoond en er zijn veel bronnen in de omgeving.

Heyta Melssen was er dan ook van overtuigd, dat er ook heilige bronnen in die regio zouden moeten zijn.

Ze moest het doen met een vage verwijzing naar een Vestaalse Berg bij de bron van de Romeinse Waterleiding en een nog vagere naar een heiligdom in Ubbergen. Dat heiligdom meent ze gevonden te hebben en

3

17-07-13 11:41

Lapjesboom bij bron, Cornwall. Ook in de Lage Landen offerden mensen lapjes aan bronnen en bomen, meestal met een verzoek om genezing. Soms kun je nog aan de naam van een bron of aan de specialiteit van de bronheilige zien welke ziekte men hoopte te genezen. Foto: Linda Wormhoudt haar zoektocht was op nog een manier waardevol: “Ik ben met andere ogen naar het landschap gaan kijken.

Mijn zoektocht bracht me in contact met de wereld om me heen, op een andere manier dan gewoonlijk.

Natuurlijk geldt dit niet alleen voor zoektochten naar bronnen. Bomen, leylijnen en andere krachtplekken kunnen je eveneens dat contact geven.”

Kirsten Notten zwierf onder meer langs Maria bronnen in haar leefomgeving. Haar zwerftocht heeft haar een diepere verbinding met haar landschap gegeven en dat ervaart ze ook als meer stevigheid in zichzelf.

verbonden met de Minneborre in het Schaarbeekse Josafatpark. Daar trek ik vaak naartoe om me te, tja, sorry hoor, te herbronnen. Deze bron toonde me de ene keer de weerspiegeling van het bladerdek van de bomen erboven en dan weer de wonderlijke zandwolkjes die door het opborrelende water worden opgeworpen. Op een gegeven ogenblik werd het me duidelijk dat dit eigenlijk op het dagelijkse leven kan worden toegepast: we hebben steeds de keus om ons tot de oppervlakkige spiegel te beperken of onze blik te verleggen naar de diepere roerselen. Daar is altijd meer te zien dan we op het eerste zicht zouden denken.”

V O O RO U DE RS Voor Bea van der Heijde-Petrescu bleek de zoektocht naar de bron van Sura in Dordrecht een zoektocht

H ERBRONNEN Michiel gaf al een reden waarom bronnen belangrijk voor hem zijn. Fanny zocht een plek in de natuur om te herbronnen: “Zo’n plek waar je tot rust kunt komen, waar je diep kunt indalen in jezelf om je eigen wijsheid boven te halen en antwoorden te vinden op al je vragen. Als ik gebrek heb aan inspiratie, gaat het stromen wanneer ik bij mijn bron ga zitten. Nieuwe plannen vallen me daar gewoon in.”

Het woord ‘herbronnen’ neemt ook Hans in de mond: “Voor onze persoonlijke en collectieve energiehuishouding is het belangrijk om permanent verbonden te blijven met ‘de bron’. ‘Een bron’ staat voor mij symbool voor ‘de bron’. Ik heb me jaren geleden

4

Heus 02-2013 6

Heilige bronnen in de Lage Landen Met bijdragen van o.m.

Ineke Bergman, Ruud Borman, Bea van der Heijde-Petrescu, Fanny van der Horst, Heyta Melssen, Michiel de Nijs, e, Kirsten Notten, Caroline Synke, Hans Welens-Vrijdaghs en Linda Wormhoudt 21 x 23 cm, ca. 200 pagina’s, fc € 32,50 isbn 978 94 91557 09 5 nur 728 Verschijnt oktober 2013

heus 02 – 2013

17-07-13 11:41

Willibrordus hoedt zelf zijn bron op de Helperknapp en die stroomt dan ook nog uitbundig.

Foto: Hans Wehlens-Vrijdaghs

Offers bij het Valentinusputje, Westerhoven.

Foto: Bea van der Heijde-Petrescu

naar haar eigen wortels te zijn. Zij deed een aantal belangrijke ontdekkingen: “Het was een plezierige reis om terug te gaan naar mijn geboortegrond en daar in diepere lagen opnieuw mijn innerlijke bron ook weer aan te boren en te laten stromen. Het heeft me ook een verdieping in bewustzijn opgeleverd. Ik kan geen stap meer ergens zetten zonder me te realiseren dat ik in de voetsporen van voorouders loop.

Dat is een fijn besef, want ik voel hun verbondenheid met de lijnen van nu vanuit die aarde in mijn voeten stromen. Ik loop mijn eigen pad, maar ook dat van hen die mij voorgingen. Voor mij is het belangrijk dat ik dit doorgeef aan de lijn na mij. Mijn kinderen erop te wijzen dat de grond waarop ze lopen niet zomaar ‘grond’ is, maar vooroudergrond.”

Heyta formuleert het zo: “De zoektocht naar de bron is misschien ook iets wat heel diep in onze genen zit.

Zoeken naar water is zoeken naar leven. Hierover zijn niet voor niets heel veel verhalen, legenden en sprookjes geschreven. Die oude verhalen maken deel uit van ons collectieve geheugen, nog uit de tijd dat onze voorouders over het land zwierven en afhankelijk waren van de vondst van waterbronnen.” Ruud, die archeoloog is, bevestigt dat bronnen voor de eerste bewoners van de Lage Landen heel belangrijk waren voor hun bestaan. Om die reden hadden ze ook een religieuze, rituele functie.

T WE E SPO RE N

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 7

De achtergrond van de auteurs is heel divers: van archeoloog tot therapeut en van historicus tot sjamanist. Allen hebben ze hun onderzoek volgens twee sporen uitgevoerd. “Het ene spoor is het onderzoek naar de feitelijke achtergrond van de plek, de geografische ligging, de geschiedenis. Het andere spoor heeft te maken met voelen, intuïtie en informatie vergaren via andere paden. De twee sporen - hoofd en hart - hoeven elkaar niet in de weg te zitten en kunnen naast elkaar lopen als je daarvoor openstaat”, zo legt Linda uit. In de inleiding van het boek gaat zij uitgebreid hierop in. Verder geeft ze aan welke soorten bronnen en bronbewoners er zijn, hoe je er contact mee kunt maken en welke rituelen je zou kunnen uitvoeren. “Wij zijn deel van de aarde en alles is verbonden. Contact en communicatie met de aarde, haar schatten, de wezens die op haar leven, de wezens die in andere lagen wonen en de elementen is van alle tijden. Hoe we dat nu doen en welke uiterlijke en innerlijke vormen we daaraan geven is een uitdaging.”

‘Gaia’s kracht’ ‘Witte wieven en elfen’ ‘Godinnen van eigen bodem’ ‘Goden en sjamanen in Noordwest-Europa’ ‘Aardevrouwen spreken’

5

17-07-13 11:42

Ditten e dat CL U ST EREN EN SC H RI JV EN Ieder mens heeft een uniek opbergsysteem voor zijn gedachten, gevoelens en gebeurtenissen. Alles is niet logisch of chronologisch gerangschikt, maar associatief gekoppeld. Door te clusteren ontdek je wat er voor jou met een bepaald thema/onderwerp (in de illustratie: HEUS) is verbonden. Vervolgens kun je erover schrijven en kom je nog dichter bij je eigen waarheid.

‘Clusters’

Tanfana en haar kelk In Twente zijn nog boerderijen te vinden met op hun gevel de afbeelding van een kelk, het attribuut van Tanfana. Zij is de maan- en watergodin van Twente, beschermvrouwe van heksen en kabouters.

‘Godinnen van eigen bodem’ Illustratie: Pol Wijnberg

6

Heus 02-2013 8

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

“Wij zijn de

VUU R O R AK EL MET WALNOT E N Vroeger gooiden verloofden een walnoot in het vuur om te kijken hoe hun huwelijk zou worden. Brandde de noot rustig, dan zou het huwelijk ook rustig en gelukkig zijn. Met veel gekraak, dan zou er heel wat gekrakeel zijn in het huwelijk.

Je kunt ook een ander soort vraag als uitgangspunt nemen. Gooi een walnoot in het vuur, volg wat ermee gebeurt en interpreteer dat. Zorg dat je het samen met iemand doet om de interpretatie te versterken en aan te vullen.

‘Kruidenwijsheid’

voorouders van onze

nazaten.” linda wormhoudt

‘Goden en sjamanen in Noordwest-Europa’

IE TS VA N WA A R DE Elk volk heeft van die verhalen waarin een kostbaar sieraad de eigenlijke hoofdrol speelt. Ze vertellen over respect voor iets van waarde. Uit vondsten in oude graven blijkt, dat vanaf het begin van de cultuur de mens is gefascineerd door voorwerpen met een verwijzende kracht. Het kleinood (kleine rijkdom) is van oudsher als spiritueel ontvangtoestel gezien, of ook wel als paspoort naar een andere werkelijkheid.

‘Ode aan de olifant’

TIP

M E E R E NE R GIE Ademen is heel normaal, je doet het zonder nadenken. Dat is jammer, want hierdoor ademen veel mensen te oppervlakkig en te hoog, en halen ze minder Qi (levenskracht/energie) uit de ingeademde lucht. Wil jij meer energie uit je ademhaling halen? Zo n, houd de adem vier tellen vast en ja: adem vier tellen in, adem gedurende achtt tellen uit. Bij voorkeur door je oor je mond uitademen. neus inademen en door eer achter Doe dit drie tot vijf keer n paar keer elkaar en dat weer een p de wc, per dag. In de auto, op onder de douche, in de rij bij de kassa, tijdens het koken… ie ‘Blijvend meer energie nten’ volgens de vijf elementen’

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 9

Bronzen halssieraad gevonden bij het Uddelerveen (illustratie uit 1887) ‘Witte wieven en elfen’

7

17-07-13 11:42

INTERVIEW

N I CO L I E N D E K RO O N :

“Ieder van ons heeft in dit leven een doel” In 18 jaar tijd leverde ze meer dan 200.000 goedgevulde bananendozen af bij kinderen en moeders in oorlogsgebieden. Ze sprak met groten der aarde. Angst, wanhoop en verdriet vergezelden haar regelmatig op haar reizen, maar ze bleef een mens van hoop en vertrouwen. Haar verhaal over Motherhood is te belangrijk om niet te worden verteld.

L

ange tijd beantwoordde Nicolien de Kroon de vraag naar haar drijfveer met oneliners als “niets doen is geen optie” en “de kinderen van de wereld zijn onze toekomst.”

Pas toen zij zich tijdens het schrijven van haar boek bewust werd van wat zij in haar jeugd had meegemaakt, kwam hierin verandering: “Als negenjarig meisje zat ik middenin de opstand van mei ’69 op Curaçao. Tijdens deze traumatische gebeurtenis was ik mij voor het eerst bewust van mijn ‘wit’ zijn, dat ik een makamba was. Kinderen zien een oorlog niet aankomen. Van het ene op het andere moment verandert hun vredige leven in de rauwe werkelijkheid van een oorlog. Waarschijnlijk is die ervaring van mei ’69, die diep in mij was verstopt, onbewust geraakt door de indringende hulpvraag van een Koerdische moeder voor de Koerdische kinderen, die ik in 1991 in het journaal zag.”

D RO OMOPDRACHT EN Nicolien bracht onder meer hulpgoederen naar Koerdistan, Irak, Bosnië, Tsjetsjenië, Albanië, Servië, Rusland, India, Pakistan, Soedan, Israël, Palestina en Kroatië. Soms meer dan één keer en vaak hoopte ze dat het de laatste reis zou zijn. De reizen werden niet gepland in langdurige vergaderingen of na uitgebreid onderzoek. Nee, het ging heel anders, legt Nicolien uit: “Wanneer ik drie keer dezelfde droom had gehad, voerde ik de opdrachten die ik in die

Motherhood, 18 jaar en meer dan 200.000 bananendozen voor kinderen en moeders Nicolien de Kroon met foto’s van Eddy van Wessel 15 x 23 cm, 208 pagina’s isbn 978 94 91557 08 8 nur 402 € 21,50 Verschijnt 21 september 2013

8

Heus 02-2013 10

Eddy van Wessel, winnaar van de Zilveren Camera 2011, vergezelde Nicolien op vele transporten. Zo kwam hij op plekken waar hij foto’s wilde maken. Foto’s die verhalen van oorlog en verdriet, hoop en wanhoop. droom kreeg uit. Deze opdrachten waren vaak opmerkelijk specifiek. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik zelfs een keer de naam van een plaatsje doorkreeg. Ik had de stille hoop dat het niet zou bestaan, want het was bijna Kerst en ik wilde de feestdagen thuis zijn bij mijn jongens. Toen ik het plaatsje opzocht in mijn wereldatlas bleek het een grensplaats tussen Hongarije en Servië te zijn. Tijdens de kerstnacht werd er een bestand afgekondigd, waardoor het mogelijk werd om met vrachtwagens de grens over te steken. Over mijn dromen heb ik destijds alleen mijn naasten verteld. Het lijkt zo zweverig, terwijl ik toch een behoorlijk nuchter mens ben. Over wie de dromen aanstuurde kan ik niets zeggen. Van mij mag iedereen dit zelf invullen: God, Allah, de Onnoembare, het Collectieve geheugen, Reiki, Shiva, de Moedergodin of Universele Levensenergie…”

AL L E S WAT NO DI G WAS A W er aan hulpgoederen werd verzameld, werd Wat b bepaald door de vraag uit het desbetreffende gebied. ““Zij stelden het boodschappenlijstje samen en dan g ging ik samen met anderen aan de slag”, verklaart N Nicolien. “De kinderpakketten in de bekende banan nendozen werden onder meer gevuld met kleding,

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

ondergoed, zeep, schoenen, schoolmateriaal, voeding, toiletartikelen en natuurlijk de knuffel. In de moederpakketten zaten kookgerei, voeding, dagboek en pennen, kleding, ondergoed, schoeisel, maandverband en toiletartikelen. Maandverband was heel belangrijk voor de vrouwen die vaak al maanden op de vlucht waren en uiteindelijk in een vluchtelingenkamp belandden. Het gaf hen weer een stukje eigenwaarde terug. Verder gingen er groentezaden mee, medicijnen, tonnen aan voeding, tenten, waterzuiveringstabletten en -installaties, gespecialiseerde medical kits voor noodsituaties en operatieapparatuur.”

Alles wat nodig was om de hulpgoederen ter plekke en in de juiste handen te krijgen, zette ze in. Soms wist ze zelf op onthutsend eenvoudige wijze in contact te komen met bekende mensen, soms ontstond het contact door toedoen van derden. Hierdoor was het voor Michael Gorbatsjov mogelijk om haar een fax te sturen met een rechtstreekse hulpvraag voor de kinderen en hun moeders in het door oorlog verscheurde Tsjetsjenië. “Ik zag toen, en nu nog steeds, iedereen als gelijke, weliswaar ieder met een andere functie en de daarbij horende mogelijkheden. Door al mijn reizen werd het mij steeds duidelijker dat wij als mensen allemaal gelijk zijn en dezelfde wensen hebben in dit leven: in vrede en veiligheid leven met degenen die ons lief zijn en voeding kunnen geven aan onze kinderen en aan onszelf.”

TES TAME NT Nicolien was niet blind voor de gevaren en angst was geen vreemde voor haar: “Op de avond voor vertrek maakte ik steevast een testament in briefvorm voor mijn jongens en ouders. Toen ik met Motherhood stopte, lagen er heel wat dichte enveloppen in mijn

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 11

nachtkastje. Ik was mij zeer bewust van de gevaren waaraan ik mijzelf bloot stelde. Tegelijkertijd had ik wel een rotsvast vertrouwen in mijn dromen en de nadere tekens die ik mocht ontvangen. Achteraf is dat vertrouwen terecht geweest, maar elk transport sprong ik weer in het diepe.”

Ook wanhoop kende ze van dichtbij. De wanhoop van er is zoveel te doen, er is zoveel nodig. De wanhoop van alleen maar een druppel op de gloeiende plaat te zijn. Totdat iemand tegen haar zei: “Die druppel van jou sist en knettert dat het een lieve lust is!”

Daarna heeft ze geen wanhoop meer gevoeld. Wel voelt ze nog steeds de wanhoop over wat mensen elkaar kunnen aandoen en het intense verdriet dat ermee samengaat. “Toch kies ik er bewust voor om een mens van hoop te zijn en te blijven.”

H E T E I ND Twee jaar voor ze vijftig werd, begon een lastercampagne in de landelijke media tegen haar en haar werk. Ze werd hierdoor diep geraakt en uiteindelijk ziek. Dit betekende het eind voor de Stichting Motherhood. Met haar boek over Motherhood wil ze zoveel mogelijk mensen oproepen hun ideaal vorm te geven: “Mensen zijn bang om hun ideaal in de realiteit neer te zetten. Niemand wil zijn kop boven het maaiveld uitsteken uit angst te worden neergemaaid.

Door mijn verhaal openlijk te delen, hoop ik dat er mensen zullen opstaan die hun ideaal gaan realiseren. Ik ben ervan overtuigd dat een ieder van ons in dit leven een doel heeft. Ik hoop dat mijn verhaal anderen helpt en stimuleert hun levensdoel en idealen te verwezenlijken. Ieder op zijn eigen wijze.”

‘De stenen op ons pad’

9

17-07-13 11:42

INTERVIEW

:

Als klein meisje had ze al een meer dan gewone belangstelling voor sieraden en edelstenen. Pas als dertiger ontdekte ze de andere kant van die stenen en ook dat edelsteentherapie en kleurtherapie bij elkaar horen. Voor haar microscoopfoto’s kiest ze vooral stenen met ‘gedoe’.

D

e jaarlijkse vakantie naar Oostenrijk leverde ieder jaar wel een sieraad voor haar moeder op. Anneke vond die sieraden prachtig. Op haar dertigste kreeg ze de kans om een dag in de week bij een juwelier te werken. Een hele dag tussen al die glimmers was een kolfje naar haar hand. Een jaar of twee later kreeg ze ineens interesse voor spirituele zaken: “Het kwam uit het niets en het was alsof ik van alles moest inhalen. Ik rende van de ene cursus/workshop/lezing naar de andere: astrologie, reiki, wicca, tarot… En toen zag ik ineens de schoonheid van de ruwe stenen. Ik realiseerde mij dat er ook nog een andere kant aan edelstenen zit en dat er ontzettend veel stenen zijn. De ‘betekenissen’ van die stenen gingen er bij mij maar niet in. Het was duidelijk dat ik het zelf moest ervaren en dat ben ik gaan doen. Ik kan ineens behoefte hebben aan een bepaalde kleur of steen. Dan duik ik in mijn voorraad en zet dan bijvoorbeeld mijn woonkamer vol rozenkwarts. Ik kan er donder op zeggen dat er dan een creatieve periode volgt.”

we in een bepaalde stemming voor een bepaalde kleur. In een sombere periode van je leven ben je geneigd donkere kleuren aan te trekken, terwijl een vrolijke of lichte kleur beter voor je is. Je kunt bewust kiezen voor een kleur als je de betekenis en werking ervan kent. De betekenis van de kleur levert een grote bijdrage aan de betekenis van een steen en geeft tevens aan bij welke chakra die hoort. Blauwe stenen hebben altijd wel iets met communicatie te maken en rode met aarden.”

DE E SSE NT I E Haar spel met 52 inzichtkaarten draagt de naam ‘De essentie van edele stenen’. Voor Anneke staat de essentie voor de kern waarom het gaat, zowel de kern van de steen als de kern van een persoon.

“Hoe meer ik erover las, hoe minder ik eruit kwam.

Ik kan de kreten ‘heft blokkades op’ en ‘versterkt je intuïtie’ niet meer horen. Natuurlijk helpen stenen

VER ST ERK E N E N AANVUL L E N Bij edelsteentherapie wordt vaak gewerkt met kwartskristallen zoals bergkristal, citrien, rozenkwarts en tijgeroog, vanwege de geleidende werking van het siliciumdioxide die ze bevatten. Maar ook andere stenen hebben een trilling waarmee goed kan worden gewerkt. “De vorm, de insluitsels, het feit of een steen helder is of dicht en de kleur zeggen ook iets over een steen en daarmee over zijn helende werking”, legt Anneke uit. “Edelsteentherapie en kleurtherapie horen bij elkaar. Soms versterken ze elkaar, soms vullen ze elkaar aan. Onbewust kiezen

10

Heus 02-2013 12

Anneke maakte de foto's voor de kaarten met een microscoop en camera ineen.

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

bij blokkades, maar als dat bij elke steen staat, weet je niet meer wanneer je welke steen moet hebben. Bovendien wekt het een verwachting die de steen niet kan waarmaken. Je moet beseffen dat een steen niet jouw problemen even oplost of een lastig proces als sneeuw voor de zon doet verdwijnen. Als je veel piekert of zorgen hebt, gaat een amethist er echt niet voor zorgen dat je volgende week fluitend door het leven gaat. Je mag nog steeds zelf verantwoordelijkheid nemen bij het oplossen van zaken en het aangaan van persoonlijke processen. Er is wel sprake van een samenwerking tussen jou en de steen. Sommigen maken hogere wiskunde van edelsteentherapie, maar volgens mij is het in de natuur juist heel eenvoudig geregeld. In de natuur zit alles heel logisch en vanzelfsprekend in elkaar.

En dat geldt dus ook voor edelstenen. Als je weet wat de essentie van een steen is, dan weet je genoeg. Met mijn kaarten kun je de essentie naar voren halen. Je trekt blind een kaart of gaat op een kleur af en je weet jouw thema van dit moment.”

M I CROS COPIS CHE L ANDSCH APPE N De foto’s op de kaarten zijn gemaakt met een microscoopcamera. Alles wordt 200 keer uitvergroot en dat maakt het fotograferen precisiewerk: “Iets te hard uitademen of per ongeluk met mijn vingertop tegen de camera stoten en mijn mooie shot is uit beeld.

Denk maar niet dat ik dat zo weer terug heb.” Als mensen een steen kopen, willen ze een gave en heldere steen. Voor een foto heeft Anneke daar juist niets aan: “Ik moet stenen hebben met oneffenheden, breuken en insluitsels, dus met ‘gedoe’. Dat maakt de foto uniek en spannend. Bij een microscoopfoto kun je een kijkje nemen in een steen en van alles ontdekken. Zo heb ik een foto van een rutielkwarts waarin ik allemaal fantasiefiguren zie,

De essentie van edele stenen Anneke Achterberg Spel van 52 inzichtkaarten (75 x 115 mm) in kartonnen doosje met handleiding isbn 978 94 91557 07 1 nur 728 € 19,95 Verschijnt augustus 2013

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 13

waaronder Aladin, E.T. en een mystieke zwarte vogel.

Een rutielkwarts geeft activiteit aan. Deze foto zegt dus dat je je fantasieën en dromen in acties mag omzetten.”

5 2 ST E NE N Het spel bevat 52 kaarten, dus 52 edele stenen. Naast de alom bekende amethist, rozenkwarts en bergkristal, zijn daar de relatief onbekende charoiet en pietersiet, “omdat het gewoon minischilderijen zijn. De saai ogende rode calciet en robijn moesten er ook bij, omdat ze erg belangrijk zijn. Net zoals de bertrandiet en kyaniet, deze uitblinkers hebben een voortrekkersrol en zetten je in een volgende fase van je ontwikkeling. Gezien hun betekenis horen ze echt bij d deze tijd.”

D De kaarten sussen ook nog eens Annekes geweten: ““Ik moet eerlijk bekennen dat ik er soms wel moeite m mee heb, dat er zoveel stenen worden losgehakt zzonder toestemming van Moeder Aarde. Ondanks d dat ik ze prachtig vind en al kwijlend mijn voorraden g ga halen, vraag ik mij regelmatig af of dit echt de b bedoeling is. Ik ben daar erg dubbel in. Ik heb in iieder geval voor mezelf een mooie en geruststellende variant gevonden in de foto’s!”

11

17-07-13 11:42

INTERVIEW

DE CREATIEKRACHT VAN DE MAYA’S De Maya’s leren ons dat we niet alleen een product van de schepping zijn, maar ook de schepper zelf. Aangezien we gewend zijn om te groeien en niet om te scheppen, vraagt dit om een andere denkwijze. De Maya wijsheid creatiekaarten helpen je hierbij, zodat je bewust kunt creëren.

G

roeien doen we vanzelf. De één wat harder dan de ander, maar groeien doen we. Met de seizoenen mee en elk jaar een jaar ouder en soms ook iets wijzer. Tot we hier klaar zijn en de aarde verruilen voor de eeuwigheid. De Maya Tzolkin kalender gaat niet uit van groei, want ze gaat dwars tegen de seizoenen in. Na een rode dag (de kleur van het Oosten, de lente en een nieuw begin) volgt geen gele dag (Zuid, zomer en volwassenheid), maar een witte. Wit staat voor het Noorden, de winter. Daarna volgt Blauw, de kleur van het Westen en de transformerende kracht van de herfst. De kalender draait dus tegen de seizoenen in.

En dat is precies het verschil tussen groeien en creëren. Als mens op aarde groeien we, dat gaat vanzelf.

Maar je hebt heel duidelijk een tweede rol: je bent zelf de schepper en kunt bewust creëren. Dat maakt je verantwoordelijk voor je intenties. Wat je aandacht geeft, bewust of onbewust, groeit namelijk als kool.

NIEUWE INZICHT E N De Tzolkin brengt je bewustwording, inzicht in jezelf, inzicht in anderen, in relaties en in samenwerking. Elvira van Rijn maakte negen jaar geleden kennis met de Tzolkin: “Sindsdien ben ik me bewuster geworden van mijn kwaliteiten en van de kracht achter eigenschappen die ik niet zo leuk vond van

12

Heus 02-2013 14

mezelf. De kalender helpt me anders naar mezelf te kijken en mijn potentieel in te zetten op een manier die bij mijn blauwdruk past. Dat maakt het leven een stuk gemakkelijker en aangenamer. Verder heeft de kalender me ook geholpen anders naar anderen te kijken. Dat ieder mens anders in elkaar zit, wist ik natuurlijk wel. Maar de kalender heeft me bijvoorbeeld meer geleerd over de dynamiek in relaties, de kracht die ontstaat als twee mensen samenwerken waardoor één plus één drie wordt en soms veel meer.

Ook snap ik beter wat anderen bij mij teweeg brengen. Alle kwaliteiten van de zegels en tonen spelen een rol in mijn leven. Doordat ik me hiervan bewust ben, snap ik ook dat de ene persoon mij bijvoorbeeld uitdaagt en de ander mij juist in mijn kracht zet, zelfs als die persoon heel negatief tegen me doet.”

Midden jaren negentig ontdekte Patricia Mooren de Tzolkin en zij heeft een soortgelijke ervaring met de kalender als Elvira: “Ik ging mezelf echt snappen: waarom ik doe en reageer zoals ik doe en reageer. En ik ben helemaal enthousiast van de hulpmiddelen die mijn Tzolkin gidsen en maatjes mij aanreiken.”

PRAK T I SCH Na het profielenboek ‘Maya wijsheid voor je levenspad’ kwam al snel de website www.mayawijsheid.nl in de lucht met elke dag een bericht over de dagenergie. Daarna werden de tools steeds praktischer: een

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

Patricia (links) en Elvira. opleiding Coachen met de Tzolkin, een app met calculator voor je persoonlijke zegel, toon en levenspad, en binnenkort ook een teamcalculator waarmee je de gezamenlijke kracht van alle teamleden berekent. De creatiekaarten zien in augustus 2013 het levenslicht en een e-creatiecursus is in ontwikkeling. Op de vraag wat iemand drijft om dit allemaal te doen, antwoordt Elvira: “Van oorsprong ben ik communicatietrainer en daarom vraag ik me voortdurend af wat je nou praktisch met al die wijsheid kunt. Ik wil die oeroude kennis en wijsheid graag vertalen in iets wat je actief kunt doen om mensen in hun kracht te zetten. Weten is één ding, maar zelf ervaren levert toch de meeste wijsheid op. Alles wat ik ontwikkel zit zo in elkaar, dat mensen er direct en met minimale uitleg mee kunnen werken. Zo kunnen steeds meer mensen profiteren van de Maya wijsheid.”

KRACHT, L ICHT, INS PIRAT I E Volgens Elvira gaan de creatiekaarten voorbij aan alle kennis die er tot nu toe over de kalender op papier is gezet en spreken ze rechtstreeks tot je hart en de wijsheid in jezelf: “We hebben gewerkt met losse woorden, gedichten en tekeningen. Je oog valt op wat jij op dat moment moet zien. Wat niet aanspreekt of wat je niet begrijpt, valt buiten je blikveld.” Op de vraag waarvoor je de kaarten kunt gebruiken, is haar woordenstroom haast niet meer te stoppen. De mogelijkheden zijn legio. Zo kun je de kaarten bijvoorbeeld gebruiken om jezelf te herinneren aan de dagenergie, als orakel en om leggingen en opstellingen mee te doen. In het doosje zitten kaarten met allerlei inspirerende werkvormen voor volwassenen, kinderen, groepen en teams. Doordat alle zegel- en toonkaarten er dubbel in zitten, kunnen mensen die

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 15

al wel bekend zijn met de kalender ook werken met gidsen en dubbele tonen.

Blikvangers op de kaarten zijn de tekeningen van Patricia. Die zijn heel anders, veel levendiger dan de tekeningen die je altijd en overal tegenkomt. Dat ze kan tekenen, vindt ze zelf een grote ontdekking: “Ik heb mezelf nooit enig creatief talent toegedicht, maar op een gegeven moment kreeg ik een onbedwingbare drang om mijn eigen zegels te creëren.

Om ze meer dynamiek en - achteraf gezien - meer energie te geven. Ze moesten gaan stralen. Ik geloof dat ik alle tools die het tekenprogramma bood ook heb gebruikt en alle effecten heb uitgeprobeerd tot het was wat het moest zijn. Met een paar weken had ik ze allemaal gemaakt. Daarna heb ik de gedichten geschreven als bekrachtiging en ook die vloeiden haast als vanzelf uit mijn vingers. Als ik de tekeningen in drie woorden zou moeten vangen, dan zijn dat: kracht, licht en inspiratie.”

Elvira en Patricia spreken de vurige wens uit dat met deze creatiekaarten de wijsheid van de Maya’s over creëren door veel meer mensen wordt ontdekt. Heel eenvoudig: door ermee te spelen gaat er een wereld van mogelijkheden open.

Foto: Gonda Postma | d’raadgevers net Zegels: Patricia Mooren

Maya wijsheid creatiekaarten Elvira van Rijn en Patricia Mooren Spel van 66 kaarten (95 x 138 mm) in kartonnen doosje isbn 978 94 91557 10 1 nur 728 € 24,50 Verschijnt augustus 2013

13

17-07-13 11:42

I NET V D ERV A IAEGW

Mijn grote heldin was en is nog steeds de onvergetelijke Pippi Langkous! Inspirerend voorbeeld om de maatschappij aan je laars te lappen en je eigen avonturen te verzinnen en beleven - lekker in de natuur waar van alles kan. Het liefst met twee trouwe kameraden, Tommy en Annika, die nog “in de leer” zijn, maar wel de lol van de expedities snappen. Op stap met een geweldig paard en een lekke boot, een vliegende auto of de benenwagen. Ook met tegenslagen weet Pippi raad, met humor, creativiteit en daadkracht.

Een traan mag soms ook rollen vanuit haar menselijk hart. agnes meijs, oervrouw ‘Het oergevoel’ oer erge gevo voel el’’ ‘Het arde ar devr vrou ouwe wen n ‘Aardevrouwen spre sp reke ken’ n’ spreken’

f oto: linda w orm h ou d t

f oto: lind a w orm h ou d t

Wie is jouw grote voorbeeld?

JJanne van www.plukjemomenten.nl.

IIk ontmoette haar een paar jaar geled den. In de trein vraagt ze mensen vvoor haar een mooi moment van die d dag te tekenen. Zo maakt ze mensen b blij. “Die kleine mooie momenten zzijn er immers elke dag, hoe rot je d dag ook is. Doordat ik focus op die m momenten beleef ik ze heel bewust”, vvertelt ze op haar site. De dag dat h haar moeder werd gecremeerd was eeen topdag. “Nooit eerder schreef ik zzoveel mooie momenten van één d dag op. Iedereen is zo lief.” Op 6 juli 22013 ging haar wereldreis van start.

D Duizend mooie momenten per conttinent gaat ze verzamelen. De eenvvoud, haar onbevangenheid en moed o om in alles het mooie te zien, het rraakt me. eelvira van rijn, levenspadvinder ‘Maya wijsheid voor je levenspad’ ‘Maya wijsheid creatiekaarten’ ‘Aardevrouwen spreken’

© ca r l holl a n d er / 2013 / ui t ge v e rij ploe gsm a / saltk råk an ab

14

Heus 02-2013 16

heus 01 – 2013

17-07-13 11:42

Op dit moment zijn onze kleinkinderen mijn grote voorbeeld en inspiratiebron. Een wijze schreef: “De mens die altijd zichzelf is en waarvan elke gedachte, woord of handeling zijn ware natuur weerspiegelt, moet wel zeer gelukkig zijn. Zo is de mens die zuiver van hart is…” Kinderen leven grotendeels vanuit de essentie, het zuivere hart. Gaandeweg de opvoeding groeit hun persoonlijkheid en gaat de essentie daarachter schuil. Dat is een noodzakelijk proces. Anders zou er geen ontwikkeling zijn in de schepping. De opdracht is om uiteindelijk met alles wat we hebben ‘geleerd’ weer in onszelf dat zuivere hart te zoeken. Onze kleinkinderen helpen mij daar enorm bij. jaap dijkstra, theoloog, counselor, supervisor ‘De absolute werkelijkheid’

Mijn grote voorbeeld is Goethe. Hij was een wetenschapper, kunstenaar, natuuronderzoeker, en zijn tijd ver vooruit. De natuur onderzocht hij als een levend en samenhangend geheel: holistisch. Hij was op zoek naar het ‘wezen’ van natuurverschijnselen. De methode die hij hiervoor gebruikte was de fenomenologie, waarvan onbevangen en exact waarnemen de kern is. Goethe kon zich zo sterk inleven in de planten die hij bestudeerde, dat hij vertelde dat hij met ze kon spreken.

Goethe meende, net als ik, dat iedereen met planten zou kunnen leren spreken.

Net als Goethe spreken met de wijnranken wonderen horen

Ruim 30 jaar ken ik Suvana al, ik heb veel van haar geleerd. In de tijd dat ik na een whiplash lange tijd snel moe en dizzy was, zei ze dat voor iedere persoon die in de buitenwereld gestresst doorholt ook iemand nodig is die letterlijk of figuurlijk op de bank zit, in (innerlijke) rust. Ze plaagt me vaak met mijn werkdrift en ambitie die opkomen zodra ik meer energie voel. “Ah, daar klimt weer een steenbok de berg op!” Zij haalt graag haar levensmotto aan, ontleend aan de Perzische dichter Rumi: “Life is not a business to be managed but a mystery to be lived.”

Het mooie is dat ik meemaak hoe zij dit motto leeft en dat ik zelf ook minder ‘moet’ en me meer verwonder. mirjam van zweeden, coach en inspirator ‘De waan en waarde van de tijd’

dorine haveman, bloemenreader ‘Een zinvol geheim’

heus 01 – 2013

Heus 02-2013 17

15

17-07-13 11:42

THEMA

GROENE MANNEN EN GROENE Al meer dan twintig jaar kijken we uit naar vreemde wezens die ons pad kruisen. Vreemde wezens die menselijk, dierlijk, goddelijk en plantaardig tegelijk zijn.

Onlangs kwamen we ze ook tegen in het land van de Etrusken. Onze metgezellen zagen ze in eerste instantie niet, maar eenmaal op hun spoor deden ze de ene na de andere ontdekking.

M

annen met bladeren op hun gezicht of stengels die uit hun mond komen, vrouwen met een onderlijf van bladeren, gevleugelde cupido’s die uit vegetatie komen. In ons boek ‘De Groene Man en de Groene Vrouw’ hebben we deze wezens in al hun verschijningsvormen beschreven. Fascinerende wezens zijn het, altijd anders dan je verwacht en toch zichzelf. In de eerste eeuw voor het begin van onze jaartelling werden ze voor het eerst afgebeeld door de Romeinen. Ze zijn geënt op de oudere voorstellingen van de Moedergodin en haar metgezel, een Vegetatiegod die haar zoon en tegelijk haar geliefde is. De Vegetatiegod sterft met de oogst en wordt herboren in het zaad voor de nieuwe vegetatie van het volgend jaar. De Groene Man en de Groene Vrouw vertegenwoordigen de levenskracht die altijd blijft bestaan en zelfs de dood overwint.

Heel heidens dus? Dat wel, maar na de val van het Romeinse rijk verdwijnen ze, om eeuwen later weer op te duiken in romaanse kerken, waarbij ze eenzelfde levenskracht uitstralen. In de 12e eeuw nemen gotische kerken en kathedralen de plaats van de romaanse gebouwen in. De Groene Man en de Groene Vrouw passen zich aan en doen dat opnieuw als in de 15e eeuw de renaissance Europa verovert.

Kunstenaars grijpen terug op Romeinse voorstellingen die in die tijd worden gevonden in de ruïnes van het paleis dat keizer Nero voor zichzelf had laten bouwen. Groene Mannen en Groene Vrouwen hebben daarin vaak bizarre vormen, die door de ontdekkers als grotesken worden aangeduid. In de barok worden deze kunstuitingen overgenomen, aangepast aan de smaak van de tijd. In de 19e eeuw worden de verschillende stijlen uit het verleden dunnetjes overgedaan en de Groene Man en de Groene Vrouw zijn daarin regelmatig te vinden.

16

Heus 02-2013 18

V O O RL O PE RS I N U M B RI Ë E N TO SCANE Dit voorjaar maakten we een rondreis door Toscane en Umbrië in de voetsporen van de Etrusken, die dit gebied beheersten voordat de Romeinen ze langzaam maar zeker verdrongen. Op diverse plaatsen ontdekten we Groene Mannen en Groene Vrouwen. De oudste waren Etruskische gezichten van mannen en vrouwen, gevat in een kring van bloembladeren en gemaakt in de 5e eeuw v. Chr. Dat zijn toch minstens voorlopers van Groene Mannen en Groene Vrouwen.

In kerken zagen we vooral afbeeldingen uit de renaissance, maar ook wel uit de gotiek of neorenaissance. Veel huizen in neostijlen in de diverse steden waren rijkelijk voorzien van Groene Mannen of Groene Vrouwen. Ons gezelschap telde 20 mensen en niemand zag ze tot wij ze aanwezen.

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

VROUWEN OP JE PAD O P ALTAREN EN G EVELS Van de Groene Wezens die we hebben gezien, geef ik twee voorbeelden. Aan het begin van de 15e eeuw werden door vooraanstaande kunstenaars de Romeinse grotesken in de renaissancekunst ingepast. Dit is duidelijk te zien in de Piccolomini bibliotheek in de kathedraal van Siena. Tientallen Groene Mannen en Groene Vrouwen zijn afgebeeld op het plafond en de kandelabers tussen de grote fresco’s van Pinturicchio uit 1503 op de muren.

Ook in de kathedraal van Orvieto zijn vele Groene Mannen en Groene Vrouwen te vinden. De foto hieronder toont een deel van de marmeren omlijsting van het Altare dei Magi, gemaakt tussen 1514 en 1541.

Het altaar zelf laat de aanbidding van de drie magiërs van het kindje Jezus zien, maar in de omlijsting zien we onder meer een Groene Vrouw. Haar onderlichaam wordt gevormd door acanthusbladeren en stengels die eindigen in knoppen waaruit twee Groene Baby’s tevoorschijn komen. Het is slechts een van de vele fascinerende afbeeldingen op dit altaar.

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 19

Het aan de andere zijde van de kerk gelegen Altaar van de Visitatie, gemaakt tussen 1547 en 1554, is vele Groene Wezens rijk. Ik had moeite me van deze altaren los te maken en verder te gaan.

Een stadswanding bracht ons op de Corso Italia in Arezzo. Nummer 83 is een huis in renaissancestijl versierd met fresco’s waarop mannen, vrouwen en cupido’s een onderlichaam hebben dat uit acanthusbladeren bestaat. Op de foto links zien we twee Groene Mannen die deel uitmaken van een kandelaber. Elders op de gevel vormt een gekroonde Groene Vrouw een kandelaber. Dergelijke afbeeldingen gaan meer tot je spreken naarmate je ze langer bekijkt en dan laten ze je niet meer los.

Tekst: ko lankester, psycholoog en hogepriester Foto’s: Joke Lankester

‘De Groene Man en de Groene Vrouw’ ‘De glimlach van de sirene’

17

17-07-13 11:42

Ditten e dat Wateroefening Schrijf enkele eigenschappen van water op. Probeer je vervolgens een voor een in die eigenschappen in te leven. Voel bijvoorbeeld hoe het is om helder te zijn of om te stromen, beweeglijk te zijn als golven. Wat herken je in jezelf en wat niet?

‘De kracht van water, aarde, lucht en vuur’

D E VRO U WE VA N

PAZARDZI K

De culturen in Anatolië en Oud Europa waren homogeen en gericht op het voortbestaan van de samenleving. Hun kunstwerken kennen een symboolsysteem waarin balans, evenwicht en cyclisch bewustzijn een grote rol spelen. De vrouwe van Pazardzik (5e millennium v. Chr.) is een mooi voorbeeld hiervan. Opvallend is de lemniscaat bij haar poort des levens. In de gaten ter hoogte van haar mond werden misschien veren, halmen of bloemen gestoken.

Volgens archeologe Marija Gimbutas zijn de ingekerfde patronen op haar lichaam symbolen van de aarde- en vruchtbaarheidsgodin die verantwoordelijk is voor het ontkiemen, groeien en rijpen van gewassen.

“Elk woord heeft een eigen beleving.” margreet schouwenaar

‘Woordenregen’ ‘Herstory of Art’

18

Heus 02-2013 20

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

TOUW: VOORUITZ IEN Afhankelijk van de context duidt een stukje touw op vooruitzien, leidinggevende kwaliteiten, improvisatievermogen of een voorkeur voor het zoeken naar grenzen en het onderzoeken wat daar dan achter ligt. Wie een stukje touw in zijn tas meedraagt, zal mogelijk graag flirten met de schaduwkant van het leven.

‘Damestasjeslezen’

I NS P I R AT I E V O O R E EN V I J F JA R E N D A G B O E K – Schrijf over jouw grote droom: wat heb je er vandaag aan gedaan om jouw droom een stap dichterbij te brengen?

– Vul het dagboek in één jaar en schrijf iedere dag over vijf persoonlijke thema’s.

Denk hierbij aan: gezondheid, liefde, werk, hobby, geld, spiritualiteit, vriendschap, familie, natuur, ontwikkeling...

– Voeg iedere dag een paar regels toe aan een verhaal.

– Schrijf elke dag een elfje.

– Schrijf elke dag een haiku.

– Noteer de ene dag een vraag en schrijf de volgende dag het antwoord op die vraag.

– Noteer elke dag een paar dingen waarvoor je dankbaar bent.

– Schrijf elke dag een gebed.

– Schrijf over je kinderen.

– Schrijf over je werk, je eigen zaak, bedrijf of praktijk.

–…

IS IS , DE HOG E PR IE S TE RES E N MARIA De Egyptische godin Isis werd ook wel afgebeeld met de drievoudige maankroon, net als de Hogepriesteres van de Rider-Waite tarot.

Vele kenmerken van Isis, onder andere de moeder met het kind op schoot, zijn overgegaan op Maria.

‘Pythia, de hogepriesteres’ ‘Het Parijs van Isis’ Foto: Petra Stam

Bron: www.shodo.nl ‘Dagboek als spiegel’ Illustratie: Pol Wijnberg

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 21

19 19

17-07-13 11:42

THEMA

WAT ZE GG EN Kaarten kunnen je helpen om zaken helder te krijgen, geven handvatten om verder te gaan en steunen in een proces. Zes ontwikkelaars vertellen over de kracht van hun kaartspel en geven uitleg bij de kaart die ze trokken voor augustus tot en met december 2013.

D

ankbaar zijn is één ding. Dankbaar blijven is iets anders. Maar hoe doe je dat in een moeilijke periode? Als je leeft met dit thema en deze vraag, richt jouw aandacht zich als vanzelf op al die mooie mensen en momenten in je leven. Hieruit kun je putten op dagen dat je het – hard – nodig hebt.

Zullen we elkaar inspireren om verzamelaars te wo worden van zulke moo mooie momenten van dank dankbaarheid?!

Kaarte

an k floris anky ‘He ‘Het levenskunstspel’

Zeeland

103

De betrekkelijke veiligheid van hoe je gewend bent te leven kan door het transformerende Vuur zodanig worden belicht, dat je kunt zien wat waardevol Vuur is en wat niet. Het ‘vertrouwd zijn’ kan verward worden met lang haar oude huid ‘vertrouwen hebben‘. Zoals de slang afstroopt om verder te groeien zo kun jij oude manieren die geen waarde meer voor je hebben loslaten om te kunnen groeien.

floris © anky

nicolien de kroon en agnès schlüter ‘Nederlandse stenenorakel’

Dank je wel ar? je dankba Wat maakt heid? dankbaar uw jo je t gen?

Hoe ui nk ontvan Kun jij da

them past bij de tijd van nu. Er worden ons Dit thema allerlei regels opgelegd en de bezuinigingen zijn voor veel mensen niet te harden.

Mensen worden hier moedeloos van, maar de kracht van de mens zit besloten in zichzelf. Alleen jij kunt bepalen in hoev verre je met deze 27J ;;D 7D:;H M?B

w waanzin wilt meeg gaan, want nu is er een >E;< @?@ DE= D?;J J; M?BB;D t om rustig te blijtijd ;D =;;D C;DI >;;<J >;J H;9>J v in jezelf en te bepaven J; L;HJ;BB;D M7J @?@ CE;J

le wat jij wilt. len

Laat je in deze periode niet uit het veld slaan door de obstakels die je Geef nooit je dro men op. Je bent tot veel tegenkomt. Je mag tot meer in staat dan je denkt. het besef komen dat je de meeste hobbels zelf ëert. vanuit je onbewuste creëert.

Werk dus aan de nog onderhuids regerende overtuigingen, dan zullen ook deze hobbels verdwijnen.

Geef nooit op! louisa perreyn ‘Maak werk van je droom’

20

Heus 02-2013 22

ja janet werner ‘Lu ‘Luister naar je ziel’

‘Het levenskunstspel’ ‘Maak werk van je droom!’

‘Luister naar je ziel’ ‘De stenen op ons pad / Nederlandse stenenorakel’ ‘Het Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

D E K A ARTEN? TOVE RK RACHT Op de levenskunstkaarten van Anky Floris staan drie verdiepende vragen: “Ze zijn een bron van inspiratie, omdat ze je aandacht richten op je mogelijkheden. Je komt door de vragen moeiteloos in contact met jezelf en je eigen wijsheid. Je tovert als het ware schatten tevoorschijn.” Anky zet haar kaarten onder meer in bij de begeleiding van mantelzorgers. Zo was een vrouw heel verdrietig, want door een uitspraak van de arts dacht zij, dat ze afstand van haar man moest nemen. De vrouw trok de kaart ‘Verbinden’. Een tijdje later vertelde ze Anky dat de vraag ‘Hoe kan ik me met hem verbinden’ een eyeopener was, dat ze weer allerlei nieuwe aanknopingspunten had gevonden om zich te verbinden met (de belevingswereld van) haar man. “Door die vraag kan zij haar man weer liefhebben zoals hij nu is. Als dat geen mooi voorbeeld van toverkracht is!”, straalt Anky.

H ET IS OK AY, MAMA! Louisa Perreyn helpt mensen hun droom te realiseren en zet hierbij haar droomrealisatiekaarten in: “Als je regelmatig een kaartje trekt, word je steeds opnieuw uitgedaagd om over je angsten heen te stappen, je blokkerende overtuigingen te overwinnen en je niet meer te laten tegenhouden, vooral niet door jezelf!” Indrukwekkend vond Louisa het voorval met een meisje van zes en haar moeder op een beurs: “Ik had sterk het gevoel dat het meisje de kaart voor haar moeder moest trekken. Ze trok ‘Is je droom veranderd? Geen probleem! Pas je koers aan en volg die droom!’. Het meisje zei tegen haar moeder: ‘Het is okay, mama.’ Haar moeder trok wit weg en begon te huilen. Ze vertelde me dat ze net het moeilijke besluit had genomen om te scheiden en dat ze het zo verschrikkelijk voor haar dochtertje vond, maar het haar nog niet had durven vertellen.”

VERBAZ E ND Het Nederlandse stenenorakel is ontstaan tijdens een reis van Agnès Schlüter en Nicolien de Kroon door Nederland. Als vanzelf kreeg elke provincie een thema en de gevonden stenen hadden een boodschap bij zich. Nicolien: “Het orakel is zo accuraat, dat wij er zelf regelmatig van staan te kijken. Wij voelen heel sterk dat het orakel aan ons is doorgegeven om mensen de kracht van de woorden die bij de stenen horen te laten ervaren.” Agnès trekt bijna wekelijks op Facebook een kaartje voor mensen en vindt de

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 23

reacties die ze krijgt bijzonder. Zo schreef een vrouw: “Verbazend! Mijn man en ik zitten net bij elkaar om over onze breekbare relatie te praten en besloten een kaartje te vragen. Het antwoord is precies waar wij middenin zitten en we voelen ons hierdoor zeer gesteund om verder te gaan. Dank je wel!”

O E RSTO M Op de kracht- en troostkaarten van Janet Werner staan alleen woorden, maar dan wel woorden die je meteen tot de essentie van jouw gevoel brengen. Dat kan soms heftig zijn, heel heftig, zo blijkt uit het voorbeeld dat zij aandraagt: “Een man wilde absoluut geen verantwoordelijkheid nemen voor zijn daden en legde de schuld altijd bij een ander neer. Hij was erg verdrietig en neerslachtig over hoe het leven liep.

Nooit lukte er iets, altijd ging het mis. Hij trok het kaartje ‘Indien je niet depressief bent, dien jij je ook niet zo te gedragen, want kracht zonder wil bestaat niet.’ Het werd muisstil, een stilte die werd gedragen door allerlei inzichten en gedachten. De mond van de man ging open en er trok een boze uitdrukking over zijn gelaat, die meteen weer wegtrok. ‘Ik ben oerstom geweest’, zei hij ineens.”

SPI E G E L Annetje Braat trekt uit principe geen kaartjes uit haar ‘Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’ voor anderen c.q. de toekomst: “De vrijheid naar de toekomst is voor mij de essentie van het leven, die ik voor niemand wil invullen. Ik wil alleen duiden voor het heden met een kaart die iemand zelf heeft getrokken. In mijn kaarten heb ik verschillende aspecten om te groeien naar een krachtige houding, bijzonder individu of karakteristieke uitstraling vastgelegd. Ze spiegelen op een zeer toegankelijke wijze middels beeld en tekst. Ze stimuleren zelfreflectie. Liefde, creativiteit, schoonheid en respect worden aangereikt. In een begeleiding kwam het thema ‘geforceerde kracht’ sterk naar voren. De kaart die werd getrokken liet grashalmen in de wind zien en droeg het thema ‘flexibiliteit’. Het beeld bracht bij het zien zachtheid over en opende daarmee als het ware fysiek de oren om werkelijk te horen. Meebuigen met de wind nam alle strijd weg. Starre ideeën losten op. De focus verplaatste zich naar de wortels. Inzicht en rust kwamen terug. De natuur keek mee en gaf heel gedoseerd wat op dat moment nodig was.”

21

17-07-13 11:42

Leven met de Maan THEMA

De nachtelijke hemel met al zijn lichtpuntjes: de Maan, sterren en planeten die hun licht en energie naar de Aarde sturenâ&#x20AC;Ś voor mij heeft het altijd iets magisch. Door me erop af te stemmen, voel ik me een deel van dat grote, mysterieuze geheel en kan ik een brug slaan tussen beneden en boven.

22

Heus 02-2013 24

heus us 02 2 â&#x20AC;&#x201C; 2013 2013

17-07-13 11:42

O

nze verre voorouders keken naar de Maan en lieten zich erdoor beïnvloeden en inspireren in hun dagelijks leven. De Maan hoort ook echt bij de Aarde, want ze draait als een satelliet om onze planeet en verlicht onze nachten. Ze trekt aan het water van oceanen, zeeën, mensen, dieren en planten. Je kunt zeggen dat de Maan het water letterlijk en figuurlijke beroert.

Eb en vloed zijn een duidelijk zichtbaar effect. Ook de sapstroom in planten en bomen, en de doorstroming van het vocht in ons lichaam kunnen zichtbaar worden gemaakt. Water is eveneens het symbool voor gevoel en het onbewuste. Deze behoren tot onze onzichtbare binnenwereld en zijn dus niet direct zichtbaar. Dit is het principe van de Maan: haar licht is een weerspiegeling van het zonlicht, een indirect licht dat de manifestatie van de geest bevordert. Na zonsondergang kan het bewustzijn zich (gemakkelijker) in het geestelijke terugtrekken. Dit betekent dat het onbewuste actiever wordt, dat vanuit het schemergebied van de psyche emoties, gevoelens en dromen omhoog komen naar het bewustzijn. Het verstand kan in dit mysterieuze gebied meestal niet een duidelijk beeld of oordeel vormen van wat wordt ervaren en daarom ontstaan hier indirecte of symbolische beelden. Maangod(inn)en werden ook wel als boodschappers van de zonnegod(in) gezien: ze gaven via het onbewuste boodschappen door.

KEN JE E IG E N NAT UUR De Aarde, Maan en Zon zijn nauw met elkaar verbonden, beïnvloeden elkaar en hebben elkaar nodig. Ook op symbolische wijze is dat zo: de Aarde is de fysieke mens of het lichaam, de Maan het vrouwelijke, de ziel of het onbewuste en de Zon het mannelijke, de geest of het bewuste. Op school wordt vanaf het zesde jaar de nadruk gelegd op de rationele kant en in de maatschappij gelden verstandelijke regels en wetten. Het mannelijk principe is net zo belangrijk als het vrouwelijk principe, maar neemt de laatste paar duizend jaar een veel grotere plek in. Om de balans terug te vinden, om mens, natuur en maatschappij in hun

ware kracht te laten staan, is het belangrijk om de vrouwelijke maankrachten meer ruimte te geven.

Ken je eigen natuur, Mens, ken Uzelve!

De mens is tweeledig: hij heeft een lichaam en is een ziel. Ook de levensgeheimen zijn tweeledig: de natuur- en kosmische wetten, en het ware Zelf. Alles wat bestaat heeft vorm en leeft, omdat het bezield is.

Onze vorm is van de Aarde en vergankelijk, maar onze ziel is onsterfelijk. Door goed voor beide te zorgen, door beide te begrijpen, sta je evenwichtig in het leven. De Maan staat voor mij symbool voor het innerlijke leven, de onbewuste processen, gevoelens en emoties die onder de zichtbare oppervlakte spelen.

Ze liggen verstopt in het donker en komen tot ons in symbolen. Door aandacht te geven aan je binnenwereld, zelfkennis te vergaren door zelfreflectie, meditatie, ervaringen evalueren en dergelijke word je wijzer en begrijp je ook dat oorzaak en gevolg grotendeels uit jezelf voortkomen. Je ziet dat je verantwoordelijk bent voor jezelf. Je bent je eigen sleutel naar wijsheid!

Dus als die wijsheid wordt gegeven vanuit je onderbewuste, luister dan, gebruik haar, anders is het zinloos. Om jezelf te worden, in je eigen kracht te staan en de regie over jezelf te hebben, zul je je eigen maangebied moeten (leren) kennen.

Z O B O V E N, Z O B E NE DE N Door de kracht van de Maan in je leven in te passen, kom je dichter bij je gevoel, intuïtie en onderbewuste processen. Het helpt je om met je eigen natuur bewust aan te sluiten bij de natuurcyclus die buiten jezelf ligt.

Zo kun je de kracht van de Maan inzetten om dichter bij je gevoel te blijven en om doelen binnen je eigen cyclus te bekrachtigen en beïnvloeden. Elke maanperiode wordt zo een afspiegeling van je eigen leven. Je bent er een deel van! Zo boven, zo beneden…

Tekst en foto: petra stam ‘In het licht van de Maan’ ‘Pythia’ ‘De stem van de Godin’

PRAK T I S C HE T I P S Enkele tips hoe je zelf in het dagelijks • afnemende maan: terugtrekken, leven kunt werken met de Maan. zelfreflectie, evalueren, loslaten.

1 De Maan toont het cyclische ver2 Neem je gevoelens, emoties en loop van groei, voltooiing, afbraak dromen serieus. Het zijn booden wedergeboorte. Op deze processchappen uit je onbewuste en sen kun je je afstemmen door de hebben je iets te vertellen. Medimaancyclus te volgen: teer, evalueer, onderzoek je eigen • nieuwe maan: stilte, loslaten, psyche. Waar je aandacht naartoe nieuwe voornemens en doelen, gaat, daar volgt bewustzijn. Door nieuw begin. licht te schijnen op je gevoelswe• wassende maan: aantrekking, reld kun je jezelf beter begrijpen, toename en groei, initiatief, actie. bewuster worden, gevoelens een • volle maan: hoge energie, opladen, plek geven en meer rust krijgen. doelen realiseren, viering.

Zo kom je in een nieuwe realiteit heus 02 – 2013 waarin tegendelen zijn samen-

Heus 02-2013 25

gevoegd en het gevoel van heelheid kan groeien.

3 De astrologie toont het verband tussen de stand van de hemellichamen en de invloed hiervan op de mens. De Maan toont hoe je omgaat met gevoelens. Door stil te staan bij de stand van de Maan in je eigen (geboorte)horoscoop en in welk teken de volle en de nieuwe maan staan, word je je bewuster van de energieuitstraling van boven en hoe die jou hier beneden kan beïnvloeden.

23

17-07-13 11:42

DE LEZER Nadina Storm (1951) - violiste, levensgenieter, fijngevoelig en filosofisch.Blauwe Kristallen Aap met als levenspad Gele Zon (Maya astrologie).

Wat is het eerste boek dat je je kunt herinneren?

Vanaf mijn tweede jaar werden mij sprookjes voorgelezen uit het Groot Sprookjes Boek, een uitgave van de Margriet. Dat sprookjesboek is ook het eerste boek dat ik zelf heb gelezen toen ik vijf of zes jaar oud was. Het heeft een enorme indruk op mij gemaakt. Het heeft mij aangezet tot het lezen van ‘ver over de grenzen’. Ik heb het sprookjesboek nog altijd in onze boekenkast in de huiskamer staan, blauwe omslag met zilveren opdruk. Het geeft voor mij aan dat voorgelezen worden erg belangrijk is. De volgende verhaaltjes hebben een grote indruk op mij gemaakt. Het sprookje ‘Sneeuwwitje en Rozenrood’ (Grimm) met de beer, die uiteindelijk een prins wordt. Het was voor mij in die vrij kleurloze tijd erg belangrijk. Het Ierse sprookje ‘Guleesh en de dwergen’ over Ierland met zijn mystiek. ‘Wassilissa en haar pop’, een Russisch sprookje over het hutje op de kippenpoten van de heks Baba Jaga. Het bracht mij toen en brengt mij nog steeds in een andere wereld.

Hoe belangrijk zijn boeken voor jou?

Boeken zijn van wezenlijk belang in mijn leven, zij hebben mijn leven op vele fronten verrijkt. Zij kunnen mij enorm inspireren in het dagelijks leven.

Hoeveel boeken heb je in huis en waar zijn die te vinden?

Mijn man vroeg: ga jij ze nu tellen? Ons huis is afgeladen met boeken, ook omdat wij negen jaar geleden onze huishoudens samenvoegden. Ik denk dat wij zeker 1500 boeken hebben. Ik bracht er alleen al 1000 mee. Onze studio telt zeven boekenkasten van de grond tot het plafond, de huiskamer twee grote boekenkasten en dan nog de stapels op de vleugel, op de grond in de studio en op de nachtkastjes. We ruimen vaak op, maar inmiddels laat ik ze ook wel liggen voor als ik nog even iets wil overlezen.

Welk soort boeken spreekt je aan?

Boeken van door de eeuwen heen: allereerst literatuur, biografieën over musici en andere kunstenaars,

24

Heus 02-2013 26

en boeken over de natuur. Geschiedkundige boeken, esoterie en spiritualiteit. Ik heb met veel plezier de schrijver José Saramago gelezen. Hoe hij met enorm lange zinnen iets kan beschrijven vind ik meesterlijk. Ik las ‘Het Stenen Vlot’: bij de Pyreneeën scheurt het schiereiland Spanje en Portugal af en drijft weg in de Atlantische Oceaan. Chaim Potok, ik heb al zijn boeken, maar vooral ‘Davita’s harp’ heeft mij geraakt.

De sfeer van het Joodse gezin in Amerika.

Frederic Lenoir, ‘Het Orakel van de maan’, waarin een 16e eeuwse boerenzoon op zoek gaat naar de schone Elena en te maken krijgt met filosofische en religieuze vraagstukken, mystiek, astrologie en kabbala onderwerpen waarin ik grote interesse heb. Van Paulo Coelho heb ik bijna alle boeken, omdat hij op spiritueel gebied zoveel te vertellen heeft.

Ik heb grote bewondering voor schrijvers die je in een andere wereld toelaten. Zij putten uit de bron en maken ons daar weer deelgenoot van. Die informatie kan ik gebruiken en inspireert mij. Het geeft mij inzicht in het leven van lang geleden. Het baant de weg naar authenticiteit. Het inzicht dat je krijgt door lezen.

Welk soort boeken zul je nooit lezen?

Ik lees geen fantasy- en actieboeken, ook niet in de vakantie, daar heb ik niets mee. Ik ben wel voorzichtig met mijn oordeel over andere soorten boeken, ik weet niet wat daarin wordt beschreven. Wat ik mooi vind, is dat er gelezen wordt, dat er van de boeken die ik niet lees, rijen in de kast van anderen staan!

Is er een boek dat voor jou heel belangrijk is?

Ineens waren daar ‘De nevelen van Avelon’ van Marion Bradley, ‘Voorvaderen van Avelon’, ‘Raven van Avelon’, ‘Het huis in het woud’. Vooraf gegaan door het boek ‘Op weg naar Avelon’, een pelgrimstocht, geschreven door schrijfster en hoogleraar psychiatrie Jean Shinoda Bolen. Zij schreef ook ‘Godinnen in elke vrouw’ en ‘Goden in elke man’. Ze zorgden niet voor een wending in mijn leven, wel zetten ze mij op het spoor van mijn grote interesse,

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

hoe 2000 jaar christendom heel veel kapot en verloren heeft doen gaan in de beschaving van Europa.

De zoektocht naar die oude beschavingen en gebruiken van onze voorouders heeft mijn grote interesse.

Mijn zoektocht is naar het oorspronkelijke, het echte. Ik heb grote bewondering voor schrijvers die diep gaan. Over het vrouw zijn, nu en in oude tijden.

De dingen die we weten in ons binnenste, waar komt deze kennis vandaan? De frustraties, wat was het en wat is het nu. Hoe werkt het menselijk brein en hoe verandert ons denken allerlei zaken van nu tot in de oudheid. Ik vind die informatie ruim aanwezig in het fonds van A3 boeken. Dat maakt dat ik heerlijk verder kan met mijn zoektocht naar mijn/onze oorspronkelijkheid.

Welk boek ben je nu aan het lezen?

Niet één, maar meer boeken: ‘En de drummers waren vrouwen’ van Layne Redmond, ‘Her Story of Art’ van Karin Haanappel, ‘Witte wieven en elfen’ van Ruud Borman en ‘Luisteren naar dieren’ van Ted Andrews.

Wie is jouw favoriete auteur?

Clarissa Pincola Estés. Haar boek ‘De ontembare vrouw’ als archetype in mythen en verhalen, heeft mij enorm beziggehouden. Zij is een Cantadora, een bewaarder van oude verhalen. Zij diept op wat in

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 27

onze ziel is weggestopt. Door de civilisatie van onze maatschappij zijn vrouwen in een star rollenpatroon beland. Hierdoor zijn onze diepe, levengevende boodschappen in onze ziel gesmoord. Zij weet als geen ander mij te boeien door haar vertelling van de stokoude sprookjes, mythen en verhalen van over de hele wereld en de daarop volgende ontleding. Ik kan niet stoppen met lezen over deze enorme wijsheid.

Clarissa Pinkola Estés is een Jungiaans analytisch therapeute. Zij vindt dat de gezonde vrouw iets weg heeft van een wolf. Daarom is ook Hélène Grimaud favoriet. Zij schreef het boek ‘Wildernis sonate, mijn leven tussen wolven en muziek’. Dit is een waargebeurd verhaal van een nog jonge rebelse wereldberoemde Franse pianiste. Ik lees het steeds weer en ook haar andere boek ‘Ongewone lessen, een spirituele reis door Italië’.

Welk boek wil je anderen van harte aanbevelen?

‘En de drummers waren vrouwen, een spirituele geschiedenis van het ritme’ van Layne Redmond, een geweldig diepgaand onderzoek naar langvervlogen tijden en de rol van de vrouw.

Foto: Foto K.R.

25

17-07-13 11:42

C I TA AT

Bevrijd jezelf van verwachtingen Neem de verwachtingen weg en situaties worden niet langer beoordeeld. En wanneer dit uit je leven is verdwenen, is ook de angst voor het leven verdwenen. Iedere situatie is zoals die is, mits je die niet met iets vergelijkt. Als je ieder moment laat voor wat het is, heb je vrede in je hart.

Mensen zijn zo verstrikt geraakt in de illusie van scheiding, dat ze verslaafd aan vergelijken zijn geworden. Ze vergelijken zichzelf met anderen. Ze vergelijken hun dingen met die van anderen. Ze vergelijken hun gedachten met die van anderen. Ze vergelijken hun leven met dat van anderen.

Mensen vergelijken zelfs de situaties en momenten in hun leven met de verwachtingen die ze ervan hadden.

Zie je niet hoeveel verdriet, smart en pijn je jezelf hierdoor aandoet? Zie je niet dat dit is wat jouw zogenaamde problemen veroorzaakt?

Ik zeg je: ontdoe jezelf van verwachtingen. Weg met de vergelijking. En dan zul je in staat zijn te zien hoe perfect het leven eigenlijk is.

En als je kijkt naar het moment waarin je nu bent, zie je dan niet hoe perfect het is dat het je dit laat zien? Weet je, wat je nu ziet, is wat je wilde zien. Dat is wat je bestelde.

En als je dit eenmaal ziet, zijn de zorgen voorbij. Want dan bestel je toch gewoon wat anders?

Denk eens aan wat je in Kroatië deed. Je verwachtte niet.

En daarom vergeleek je het met niets. En je zag de perfectie van het moment.

Doe nu precies hetzelfde. Zie de perfectie ervan. En alles is goed.

Er is nog een ding waarover ik het met je moet hebben.

Verantwoordelijkheid.

De meeste mensen vinden dat wanneer ze de verantwoordelijkheid voor iets nemen, dit hetzelfde is als de schuld van iets krijgen.

26

Heus 02-2013 28

Ze denken dat wanneer je hen vertelt dat ze verantwoordelijk zijn voor hun eigen leven, je ook zegt dat ze hun ellende aan zichzelf te danken hebben.

Dat komt niet eens in de buurt van de werkelijkheid. Alleen wanneer je ziet dat je verantwoordelijk bent voor je eigen leven, ben je in staat te zien waar het allemaal om gaat. Elk moment te zien voor wat het is.

Weet je, mensen hebben de neiging om de schuld voor al het ‘slechte’ in hun leven in de schoenen van anderen te schuiven. Als je dat doet, zeg je in feite dat het door iemand anders is gecreëerd. Dan ben je niet in staat om bij jezelf naar binnen te kijken om te zien waarom de situatie überhaupt ontstond.

Wanneer je de verantwoordelijkheid neemt voor je eigen leven, laat je het universum weten dat jij de creator van je leven bent. Wat de werkelijkheid van alles is.

En als de creator, kun je naar de creatie kijken en die begrijpen. Je kunt erachter komen door jezelf af te vragen: Hoe heb ik dit gecreëerd? Wat heb ik gedaan om dit voor mijzelf zichtbaar te maken?

Er is altijd een antwoord op die vraag. Wanneer je het antwoord hebt gevonden, ga je door naar het volgende ding dat je wilt creëren.

Als je de verantwoordelijkheid voor je leven niet neemt, creëer je dezelfde situatie steeds opnieuw. En zul je de schuld hiervoor bij anderen blijven leggen.

Dat is de echte Catch 22 van het leven. Geef anderen de schuld en je zult dit blijven doen. Neem verantwoordelijkheid en je zult groeien.

Citaat uit: ‘Jons boek 1’, jon schau Schilderij: Björg Thorhallsdottir

heus 02 – 2013

17-07-13 11:42

OVERPEINZING

People, planet, profit…

en waar zijn de dieren?

Bij een container stootte ik mijn partner aan. Er stond op: “alleen plastic afval”! Dat was 20 jaar geleden ondenkbaar. Toen moest Vereniging Het Groene Dak, waarvan ik lid was, keihard knokken om de gemeente en de woningbouwvereniging zover te krijgen dat zij mee zouden werken aan een onze zeer bescheiden ecologische bouwplannen aan de zelfkant van de stad.

Bouwafval scheiden? Tropisch hardhout vermijden? Ze vonden het maar raar wat die alternativo’s allemaal wilden. Het Groene Dak kwam er, maar niet zonder slag of stoot.

W

e kregen een rondleiding in het Stadskantoor in aanbouw van Utrecht.

Het was duurzaamheid te voor en te na: verwarming en koeling door grondwater, superisolerende wandbekleding, gescheiden afvoer van bouwafval… De bouwopzichter die ons rondleidde vond het allemaal zo vanzelfsprekend dat hij niet eens alles noemde. We keken uit op de ‘verrekijker’, hoofdkantoor van de Rabobank. Ook een en al duurzaamheid: passieve zonne-energie, duurzame materialen, groene patio’s voor warmteverdeling en luchtkwaliteit, en vast nog veel meer.

Aan de andere kant van het spoort werkt Corio aan een groene stadstuin op de grijze daken van Hoog Catharijne.

heus 02 – 2013

Heus 02-2013 29

Een vergelijkbare ervaring heb ik soms als het gaat om dierenwelzijn.

Wat is er enorm veel veranderd sinds ik als jonge meid bij de regionale Dierenbescherming ging werken. We eerden de eerste scharrelbakker en moesten het publiek nog overtuigen van de gruwelijkheid van stierengevechten en dierproeven. Nu zijn batterijeieren en op dieren geteste cosmetica verbannen uit heel Europa, en weet elke Nederlander hoe het eraan toegaat in de arena. Flexitarisch eten is ronduit hip. Er is nog veel te doen voor het welzijn van dieren overal wordt gerespecteerd, maar we zijn op de goede weg.

Tegelijk is er ook iets grondig mis.

De vraag om dierenwelzijn wint terrein bij de consument, maar in het bedrijfsleven nog nauwelijks.

Bedrijven die zich bezighouden met Maatschappelijk Verantwoord

Ondernemen proberen de belangen van People, Planet en Profit in evenwicht te brengen. Maar waar blijven de dieren? Het is een grote misser dat die ontbreken in de drie P’s. Daar komt bij dat de veehouderijsector, waar de grootste stappen kunnen worden gemaakt, niet de meest vooruitstrevende is.

Dankzij dierenwelzijnsorganisaties, die met campagnes het publiek mobiliseren, lijkt er eindelijk iets in beweging te komen. Het zijn de vleesverwerkers en de supermarktketens die eisen beginnen te stellen aan hun leveranciers. Zo komt de aandacht voor dierenwelzijn langzaam op gang. Te langzaam, als je denkt aan de aantallen dieren die het aangaat. Dit jaar ben ik een onderzoek gestart naar de manier waarop multinationals zich op hun websites uiten over MVO. Want dat doen ze. Maar het gaat nog zelden over dierenwelzijn.

Toch is het goed om de vooruitgang ook hier te zien. Want zolang die beweging er is, is er hoop voor een toekomt waarin we een nieuwe stap maken in de beschaving en beseffen dat dieren levende en voelende wezens zijn, die je niet zomaar naar believen kunt gebruiken. monique janssens, communicatieadviseur voor ethiek en MVO Foto: Arnoud Mooij ‘Dieren en wij’ ‘Aardevrouwen spreken’

27

17-07-13 11:42

FONDSLIJST

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

‘99 witte kopjes op een tafel, stijloefeningen om de werkelijkheid te bekijken en te beschrijven’, Yoeke Nagel, isbn 978 90 77408 69 8 ‘Aardevrouwen spreken’, Manon Tromp (red.), isbn 978 90 77408 99 5 ‘Ademtocht, verhalen over de dood’, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 68 1 ‘Ambassadeur van de liefde - over schrijven, leven en God’, Mabel van den Dungen, isbn 978 90 77408 78 0 ‘Beschermheer - kind van de wegen deel 2’, Linda Wormhoudt, isbn 978 94 91557 06 4 ‘Blijvend meer energie volgens de vijf elementen’, Jeanine Hofs, isbn 978 90 77408 95 7 ‘Clusters - shodo schrijfboekje 2’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 64 3 ‘Dagboek als spiegel, een handboek vol inspiratie’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 43 8 ‘Damestasjeslezen, het orakel dat je met je meedraagt’, Yoeke Nagel, isbn 978 90 77408 58 2 ‘De aarde roept... ontdek de natuur als bron van inzicht en heling’, Gerwine Wuring, isbn 978 90 77408 60 5 ‘De absolute werkelijkheid in het licht van eeuwenoude religieuze tradities’, Jaap Dijkstra, isbn 978 90 77408 92 6 ‘De geheimen van Hildegard von Bingen’, Gerrit Jan Keizer, isbn 978 94 91557 03 3 ‘De glimlach van de sirene, reis door het Etruskisch labyrint op zoek naar de Godin’, Selma Sevenhuijsen, isbn 978 90 77408 49 0 ‘De Groene Man en de Groene Vrouw, hun symboliek en gedaantes vanaf de steentijd tot nu’, Joke en Ko Lankester, isbn 978 90 77408 86 5 ‘De Jassentechniek, verlost van ballast zet je De Stap naar moeiteloos leven’, Hans de Waard, isbn 978 90 77408 66 7 ‘De kracht van water, aarde, lucht en vuur - leven met de natuur’, Gerwine Wuring e.a., isbn 978 90 77408 37 7 ‘De sneeuwkoningin’, Hans Christian Andersen, pastels Juke Hudig, isbn 978 90 77408 81 0 ‘De stem van de Godin, leven volgens de maancyclus’, Joyce Hellendoorn, isbn 978 90 77408 88 9 ‘De stenen op ons pad’ met het Nederlandse stenenorakel, Nicolien de Kroon en Agnès Schlüter, isbn 978 90 77408 76 6 ‘De sterren van je leven’ (ansichtkaarten), Juke Hudig, isbn 978 90 77408 13 1

28

Heus 02-2013 30

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • •

‘De sterren van je leven - en het verhaal ‘Leven met de seizoenen op landgoed dat zij te vertellen hebben’, Ria Borst, De Mellard’, Wim Huijser, Ineke Bergman, Paula van Kersbergen, isbn 978 90 77408 87 2 Vera Verhagen, isbn 978 90 77408 12 4 ‘Maya wijsheid voor je levenspad, het Tzolkin profielenboek’, Elvira van Rijn, ‘De verborgen boom, het boomsoorteigen ecosysteem van onze inheemse isbn 978 90 77408 89 6 loof- en naaldbomen’, Gerrit Jan Keizer, ‘Mensen verhalen over bomen’, Adrie isbn 978 90 77408 98 8 Beyen, isbn 978 90 77408 04 9 ‘De waan en waarde van de tijd, mijn ‘Motherhood, 18 jaar en meer dan zeven wensen’, Mirjam van Zweeden, 200.000 bananendozen voor kinderen en moeders’, Nicolien de Kroon, foto’s isbn 978 90 77408 62 9 Eddy van Wessel, isbn 978 94 91557 08 8 ‘Dieren en wij - hun welzijn, onze ethiek’, Monique Janssens, ‘Nephilim - kind van de wegen deel 1, isbn 978 90 77408 85 8 Linda Wormhoudt, ‘Een zinvol geheim, wat planten mij isbn 978 90 77408 96 4 vertellen’, Dorine Haveman, ‘Ode aan de olifant, vertellen als levensisbn 978 90 77408 46 9 kunst’, Jac Vroemen, ‘En de drummers waren vrouwen, een isbn 978 90 77408 25 4 spirituele geschiedenis van het ritme’, ‘Ontdek jezelf door tekenen en reflectief Layne Redmond, vertaling Isabella schrijven’, Wendy Smit, Verbruggen, isbn 978 90 77408 97 1 isbn 978 94 91557 05 7 ‘Gaia’s kracht, op reis naar haar magi‘Pythia, de hogepriesteres -symboliek en sche plaatsen’, Roelien de Lange, mythologie in de tarot’, Petra Stam, isbn 978 90 77408 75 9 isbn 978 94 91557 01 9 ‘Goden en sjamanen in Noordwest‘Seidr, het Noordse pad - werken met Europa’, Linda Wormhoudt, magische en sjamanistische sporen in isbn 978 90 77408 50 6 Noordwest-Europa’, Linda Wormhoudt, ‘Godinnen van eigen bodem’, Ineke isbn 9789077408742 Bergman, isbn 978 90 77408 35 3 ‘Sharing nature, spelvormen voor natuurbewustzijn’, Joseph Cornell, ‘Godinnenmandala’s – kleurboek’, vertaling Adrie Beyen, YESSOF en Yoeke Nagel, isbn 978 90 77408 65 0 isbn 978 94 91557 04 0 ‘Heilige bronnen in de Lage Landen’, ‘Witte wieven en elfen, fluisteringen uit Linda Wormhoudt e.a. de Andere Wereld’, Ruud Borman, isbn 978 94 91557 09 5 isbn 978 90 77408 90 2 ‘Herstory of Art’, Karin Haanappel, ‘Woordenregen, 1 jaar schrijven’, Margreet Schouwenaar, isbn 978 90 77408 94 0 ‘Het oergevoel - over vuur maken, isbn 978 90 77408 91 9 sporen zoeken, sluipen en nog veel ‘Zho, een jaar uit het leven van een doofmeer’, Agnes Meijs, blinde vrouw’, Marloes Lasker, isbn 978 90 77408 77 3 isbn 978 90 77408 48 3 ‘Het Parijs van Isis’, Karin Haanappel, isbn 978 90 77408 80 3 ‘De essentie van edele stenen’, Anneke ‘In memoriam -haibuns, haiku’s en Agterberg, isbn 978 94 91557 07 1 tanka’s’, Geert Verbeke, ‘Het levenskunstspel’, Anky Floris, isbn 978 90 77408 28 5 isbn 978 9077408 51 3 ‘In het licht van de Maan - handboek vie- ‘Het Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’, ringen, symboliek en bewustwording’, Annetje Braat, isbn 978 90 77408 61 2 Petra Stam, isbn 978 90 77408 00 1 ‘Luister naar je ziel, 50 troost- en kracht‘Innerlijk pelgrimeren, schrijvend op kaarten’, Janet Werner, weg naar je hart’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 84 1 isbn 978 90 77408 82 7 ‘Maak werk van je droom! 52 realisatie‘Jons boek 1, een wonderbaarlijke ontkaarten’, Louisa Perreyn, dekking van het leven’, Jon Schau, vertaisbn 978 90 77408 93 3 ling Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 00 ‘Maya wijsheid creatiekaarten’, Elvira van Rijn en Patricia Mooren, ‘Kruidenwijsheid, over appelvrouwen, weegbreemannen en andere kruidenisbn 978 94 91557 10 1 mensen’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 02 6 Vrijwel alle titels zijn verkrijgbaar in

• • • • • • • • • • • • • • •

(web)boekwinkels en alle titels zijn te koop in de webshop op www.A3boeken.nl

(Prijs)wijzigingen voorbehouden

•

HEUS VERSCHIJNT TWEE KEER PER JAAR EN IS EEN UITGAVE VAN A3 BOEKEN, OOSTERVELDWEG 15, 7274 DZ GEESTEREN, T 0545 48 11 40, INFO@A3BOEKEN.NL EEN ONLINE VERSIE VAN HEUS IS TE VINDEN OP WWW.A3BOEKEN.NL HEUS WORDT GRATIS VERSPREID VIA A3 AUTEURS, DIVERSE BOEKWINKELS EN SPIRITUELE CENTRA, EN DERDEN. heus 02 – 2013 ABONNEREN IS NIET MOGELIJK. OVERNAME VAN ARTIKELEN IS TOEGESTAAN NA TOESTEMMING VAN DE UITGEVER EN MET BRONVERMELDING. VORMGEVING: VILLA Y, DEN HAAG – DRUKWERK: DRUKKERIJ ANTILOPE

17-07-13 11:42

Gids voor ouder en kind Gerarda van der Veen 160 pagina’s Hardcover | tweede druk € 17,95 www.248media.nl

Coachen met de

Tzolkin

Moeiteloos naar de kern

Persoonlijke profielen | Maya wijsheid app Het Tzolkin profielenboek | Leerweg voor coaches, trainers en therapeuten ‘Dit boek is bijzonder omdat de informatieve hoofdstukken van de auteur worden afgewisseld met de praktijkervaringen van haar dochter (14), wat heel verhelderend werkt.’ - J/M voor ouders

ELVIRA VAN RIJN | 026 – 84 00 601

www.mayawijsheid.nl

Weinig woorden gebruiken is natuurlijk.

Een heftige wind kan geen hele dag duren.

L AO T Z U ( TA O TE C H I N G )

MASSAGE & SHIATSU THERAPIE

ROEL TOUSSAINT Op afspraak kunt u terecht bij: Sportcentrum Body Action Beekseweg 29, 7031 AV Wehl Of bij mijn praktijk aan huis: Dorpsstraat 20, 7274 AN Geesteren (Gld)

Roel Toussaint Tel. 06.22475820 of 0545.482059 www.shiatsu-therapie-toussaint.nl

• alles voor aromatherapie • etherische olie • verdampers • godinnenlampjes • astrologiegeuren • auraspray • wierook • wierookkruiden • chakrakaarsen • lavendelstenen • en meer www.geurpaleis.nl • 06 15015611

Heus 02-2013 31

17-07-13 11:42

“De maan in oktober is de maan van de verbonden vrouw. Een maan die gaat over je levensweb, jouw verbinding met andere vrouwen, jouw netwerk.

Arachne, de Moiren en Ariadne zijn de godinnen van deze maan. (…) Maak een web voor jezelf.

Door te tekenen of door er met draden eentje in een frame te maken. In het web kun je de mensen die je in jouw levensmissie steunen, een plek geven.

Je kunt ze een passend symbool geven door dit erbij te tekenen of een voorwerpje in het geweven web te plaatsen. Geef jezelf ook een plek als spin.”

Citaat en illustratie: joyce hellendoorn, voice medicine woman ‘De stem van de Godin’

Heus 02-2013 32

17-07-13 11:42