Heus 6 najaar 2015 een uitgave van a3 boeken

“Wandelend door de holle wegen en langs de watertempels kun je kleine grotten tegenkomen in de vorm van een ei, meestal te laag om in te staan. Ze doen denken aan het kosmisch ei, waaruit de moedergodin de aarde geboren liet worden.”

selma sevenhuijsen

De glimlach van de sirene

Foto: Domien Verwer

VOORWOORD

De Est Peter Kropotkin was het niet eens met het sociaal darwinisme, dat betoogt dat individuen, groepen mensen en rassen onderhevig zijn aan de selectieprocessen zoals Darwin die beschreef voor planten en dieren. Volgens deze stroming moet je de zwakken aan hun lot overlaten en de sterken die overleven, verdienen dat ook. Hij deed wetenschappelijk onderzoek naar samenwerking bij dieren, in prefeodale samenlevingen, middeleeuwse steden en de moderne tijd (2e helft 19e eeuw in dit geval) en concludeerde dat samenwerking en mutual aid de meest belangrijke factoren zijn in de evolutie van soorten en hun vermogen te overleven. Ik kreeg zijn boek ‘Mutual Aid: A Factor of Evolution’ toegestuurd door een Macedonische dierenactivist. Mutual aid is een uitgangspunt van de Stichting Angel’s Choice, die ik enkele maanden geleden oprichtte om mensen en organisaties die dieren redden te steunen. Het is geweldig te ervaren wat je kunt bereiken als je elkaar over en weer helpt.

adrie beyen, hoofdredacteur en uitgever info@A3boeken.nl – twitter @AdrieA3boeken – www.facebook.com/A3boeken

INHOUD

INTERVIEW “We

“Hun

Kinderen en het vingerlabyrint

John Musterd 21

DE VRAAG Wat doe je als je vastloopt? 14

6

DIT EN DAT

DE LEZER

Herman Harms 24

CITAAT

Godinnen van eigen bodem 26

OVERPEINZING

Natuurbeleving: doorbraak, hype of iets anders?

Agnes Meijs 27

Fondslijst 28

LEGENDA Boek(en) van dezelfde auteur Spel(len) van dezelfde auteur Boek(en)/spel(len) van dezelfde auteur of over hetzelfde onderwerp of over hetzelfde onderwerp of over hetzelfde onderwerp

PETRA STAM EN ELS LIJESEN:

“We willen de Isis oplichten”

Op hun pad naar heelheid worden ze beiden begeleid door een Egyptische gids: Petra Stam door Isis en Els Lijesen door Thoth. In 2014 verscheen hun boek ‘Isis en de 14 sleutels tot heelwording’ en met de nieuwe Isis mysteriekaarten bieden ze mensen nog meer mogelijkheden om te werken met de energie van goden en symbolen uit het Oude Egypte.

In een tijd waarin mensen zich steeds meer realiseren dat de focus op materie niet gelukkig maakt en onze planeet uitbuit of zelfs bedreigt, gaan ze op zoek naar manieren om weer heel te worden. Als je heel bent, herinner je je jouw geestelijke oorsprong en ben je herenigd met de Bron. Door heelwording voel je je verbonden met het Al en ervaar je de goddelijkheid in jezelf. Petra omschreef het ooit zo: “Heelwording is belangrijk, want het tilt je omhoog boven de wereld van dualiteit en vereenzelviging met de materiële wereld. Door heelwording voel je je niet meer geketend, afhankelijk, afgescheiden of begrensd, maar laat je je leiden door je ziel en ervaar je dat je onsterfelijke geest alles is en kan. Het maakt vrij en geeft de mogelijkheid om vanuit je ware potentie te leven.”

Alle mysteriescholen en religieuze tradities uit de oudheid streefden naar eenwording met het goddelijke. De manier waarop verschilt, maar het doel is hetzelfde: heel zijn. Ook nu nog staat de energie van de goden en godinnen uit de oudheid tot onze beschikking. Je kunt hen zien als grote universele velden waarin je eigenschappen en kwaliteiten kunt herkennen. Je kunt je met hen verbinden en gebruik maken van hun energie.

DICHTER BIJ JEZELF

De Egyptische godin Isis gaf Petra handvatten, hulp en inzicht in een tijd dat ze op zoek was naar heelheid. Nog steeds is Isis bij haar, haar rol is niet veranderd, maar ze is minder prominent aanwezig: “Tijdens het schrijven van ons boek over de sleutels tot heelwording ben ik door een diep proces gegaan. Ik kwam er heler uit, blijf nu dichter bij mezelf en pro-

beer dat vast te houden in mijn leven. Als het om hartszaken gaat, voel ik haar wel dichtbij of vraag ik haar bij me. Ze is zo’n fijne, onvoorwaardelijk-liefdevolle energie, ze geeft duidelijke beelden en inzichten, en het is fijn met haar te reizen in de geest, dat gaat makkelijk met haar.”

Het leven van Els is het afgelopen jaar in een stroomversnelling terechtgekomen en Isis speelt hierin een belangrijke rol: “Alles wat oud was en niet meer werkte is ontmanteld. Ik ben me van zo veel meer

sluier van

bewust geworden! Daarvoor moest ik ook wel een kijkje nemen in mijn eigen onderwereld en alles wat daar zat aan schaduwstukken onder ogen zien. Oude manieren van doen zijn aan het licht gekomen. Dat is best confronterend, maar de energie van Isis is een liefdevolle energie. Ze wordt vaak afgebeeld met wouwvleugels, die ze beschermend om mensen heen slaat. Nu voelt het of de ruis weg is en er meer ruimte en helderheid is. Ik ben meer mezelf.”

ENORME SPRONGEN

Vorig jaar richtten Petra en Els de Isis Mysterieschool op en inmiddels hebben ze de eerste jaartraining gegeven. Deze jaartraining bestaat uit 14 bijeenkomsten waarin de deelnemers steeds een sleutel tot heelwording krijgen aangereikt. Tijdens elke bijeenkomst krijgen ze meditaties, kennis en oefeningen. De hulpbronnen van Isis (goden, godinnen en symbolen) worden ingezet en eenieder volgt zijn eigen innerlijke weg en integreert bevindingen, inzichten en lessen in het dagelijks leven. Els: “We hebben

gemerkt dat de cursisten enorme sprongen vooruit maakten; ze werden creatief, moedig en meer zichzelf. Wensen die ze hadden zijn gerealiseerd en oude angsten zijn getransformeerd in eigen kracht. Sommige cursisten zijn begonnen met een eigen praktijk, iemand heeft een wijkcentrum opgezet, een andere cursist is zich gaan verdiepen in alchemie. Allemaal zijn ze opener, krachtiger en meer zichzelf. Bij het voorbereiden van de bijeenkomsten deden zich vaak situaties voor die synchroon liepen met de thema’s. We stemden ons af op de energie die een god(in) vertegenwoordigt en zo ontstonden oefeningen en meditaties. Neem bijvoorbeeld de zonnegod Ra: die sterft elke avond en maakt dan een reis door de onderwereld om ’s morgens weer herboren te worden. Zo kun je tijdens de lessen over de onderwereld te maken krijgen met mensen of kwesties die niet meer werken in je leven. Een baan, een relatie of een ingesleten gewoonte kan beëindigd worden. Tijdens de wedergeboorte kun je je daadwerkelijk lichter gaan voelen.”

foto: andré sietsma

foto: bryan buehler

SLUIER OPLICHTEN

Na het boek en de jaartraining leek het Petra en Els mooi om een extra tool te ontwikkelen, zodat mensen zich nog meer kunnen laten ondersteunen door Isis en andere goden, godinnen en symbolen. Petra heeft veel ervaring met tarot en al snel kwam het idee om een kaartenset te maken: “Kaarten trek je vanuit je intuïtie. Ze geven nieuwe inzichten, laten licht schijnen op je onderbewuste. We hebben best even moeten denken over de opzet en de teksten die op de kaarten moesten komen. Ik werk met tarot en zie bijvoorbeeld de Hogepriesteres ook als Isis. De universele levensweg die we op aarde lopen wordt getoond in de Grote Arcana kaarten. Daarin is tevens het pad van Osiris te herkennen: van heelheid naar afgesnedenheid van jezelf en weer terug naar de ervaring van de oorspronkelijke heelheid en onsterfelijkheid. Al die aspecten wilden we laten terugkomen in onze kaarten. De Isis mysteriekaarten zijn geen tarotkaarten, maar kaarten van Egyptische goden, godinnen en symbolen die als hulpbron fungeren en je actuele inzichten en steun geven. Mysterie is verborgen kennis en met onze kaarten lichten we de sluier van Isis op om een nieuwe blik, een helder inzicht of hulp te bieden in een actuele situatie. De kaarten kun je zien als gereedschap om je te helpen je weer bewust te worden van je onsterfelijke ziel die alles in zich heeft en altijd in contact was, is en zal zijn met de Bron of het Al. Het boek begeleidt je daar op een opbouwende, intensieve manier in; de kaarten geven puur vanuit het moment aan wat jou nu kan steunen.”

DE KAARTEN

Op elke Isis mysteriekaart zie je een Egyptische godheid of een symbool met vier zinnen: de eerste geeft de betekenis, de tweede een advies, de derde een voorspelling en de vierde een oefening, affirmatie, visualisatie of meditatie. “De afbeelding draagt de energie van de godheid of het symbool en de tekst geeft een aanwijzing hoe je die kunt gebruiken. De kaarten spreken zowel de linkerhersenhelft aan door de kennis die wordt overgebracht, als de rechterhersenhelft, je intuïtie”, legt Els uit. Alle goden en godinnen die in de mythe van Isis en Osiris voorkomen zijn vertegenwoordigd en naast hen enkele andere,

Isis mysteriekaarten

Petra Stam en Els Lijesen

Spel van 66 kaarten (95 x 138 mm) in kartonnen doosje

isbn 978 94 91557 24 8

€ 24, 50 Verschijnt september 2015

zoals Ptah. Els: “Tijdens het ontwikkelen van de kaarten verscheen scheppingsgod Ptah ineens in mijn meditaties. Hij speelt geen directe rol in de mythe van Isis en Osiris, toch heeft hij een eigen kaart gekregen. Als god die creëert door te dromen en die droom uit te spreken, kan hij namelijk mooie aanwijzingen geven.”

De afbeeldingen op de kaarten zijn, net zoals die van de Maankaarten, fotocollages die Petra samen met haar partner Bryan Buehler heeft gemaakt: “Ik heb inmiddels een enorm archief met foto’s van de Maan, dieren, landschappen en kunstschatten uit de oudheid. Voor elke kaart heb ik foto’s geselecteerd en zag ik al precies voor me hoe de afbeelding moest worden. Bryan heeft de technische kennis en ervaring om ze zo te maken zoals ik ze voor me zie. De goden en godinnen staan tegen een achtergrond van een sterrenstelsel of –nevel, wat ze kosmisch en krachtig maakt. De achtergrond bij de symbolen en voorwerpen varieert en is afhankelijk van de energie die een symbool of voorwerp moet uitstralen.”

LEVEN EN CREËREN VANUIT JE WARE ZELF

De Isis mysteriekaarten zijn te gebruiken als je een vraag hebt of meer zicht wilt krijgen op een bepaalde situatie. “De energie van de god, de godin of het symbool op de kaart resoneert met die van jou”, verklaart Els. “Met het advies, de voorspelling en de oefening kun je werken aan het realiseren van duidelijkheid of vernieuwing van een situatie. Je bent een oneindig wezen met de kracht om te creëren. De energie kan je steunen in jouw creatiekracht. Wij zijn zelf de makers van ons bestaan. Alles wat we nodig hebben is in onszelf aanwezig. De wereld is een spiegel van ons eigen innerlijk universum.”

Petra benadrukt dat de kaarten je helpen om vanuit je ware zelf te leven, vanuit je grootheid en je creatievermogen. Daarvoor is het belangrijk dat je de kaarten over een langere periode gebruikt, want pas dan kan de energie van de kaart zich in alle facetten in jou ontwikkelen. De kaarten laten je kennismaken met jouw onbewuste drijfveren, talenten en mogelijkheden en motiveren je om in je kracht te gaan staan en te blijven staan. “De kaarten zijn als Isis: ze stimuleren en helpen je om vanuit je ware zelf te leven en te ontdekken dat je alles in je hebt en je eigen leven kunt creëren.”

In het licht van de Maan

De Maan

13 manen verjaarskalender

Isis en de 14 sleutels tot heelwording Pythia, de hoge priesteres

Dit en t daten e

Wat stop je in een buidel?

Voor seidr of ander magisch werk is het handig om enkele basisgereedschappen in een buidel te stoppen. Denk bijvoorbeeld aan kruiden om mee te zuiveren of te offeren. Touw, lapjes en lucifers om vuur mee te maken. Een mes, pen, papier… en voorwerpen die zijn verbonden met je helpers.

Seidr, het Noordse pad

gerwine wuring

HET ROODBORSTJE EN DE SPAR

Bij de spar als levensboom hoort volgens Marjanne Huising het roodborstje als krachtdier. Al sinds 1900 verschijnt dit diertje op kerstkaarten. Het zingt uit volle borst als er indringers zijn. Zijn gezang gaat over het leven in al zijn facetten. “Laat jij je licht schijnen over wat je bezighoudt?”, vraagt het roodborstje.

De heilige buxusmoeder en 33 andere levensbomen

“Als je je bewust bent van de wijze waarop je in het leven staat, dan kun je gemakkelijker schakelen tussen je ratio en je intuïtie.”

‘De aarde roept…’

De zware dijen van Hathor

In het Oude Egypte vonden ze een vrouw die was gezegend met de zware dijen van Hathor heel erotisch. In gebeden smeekten vrouwen haar om volle heupen en dijen. Tijdens begrafenisrituelen zong de balsemer een gebed waarin hij voor de overledene vroeg om het meest perfecte gezicht onder de goden en de meest zware dijen onder de godinnen.

En de drummers waren vrouwen

DOE EEN SCHENKING

Volgens de traditionele Chinese geneeswijzen heeft het element Aarde alles te maken met voeding, niet alleen je boterhammen en zo, maar ook mentale en emotionele voeding. Er zijn verschillende manieren om ervoor te zorgen dat je voldoende Aarde-energie hebt. Iets doen voor een ander, iets schenken, vrijwilligerswerk verrichten en geld of goederen doneren zijn allemaal Aardevoedende bezigheden! Maar pas op: zorg eerst goed voor jezelf en alleen als je iets over hebt, mag je dat schenken.

Blijvend meer energie volgens de vijf elementen

Kilometers schrijven

Je bent pas een echte pelgrim als je minstens de laatste honderd kilometer hebt gelopen of tweehonderd kilometer hebt gefietst. Als innerlijk pelgrim beweeg je je voort met je pen en moet je minstens honderd pagina’s A4 schrijven. Elke pagina staat gelijk aan een kilometer. Door deze kilometers te schrijven beweegt jouw aandacht van buiten naar binnen en kun je door je innerlijk landschap reizen.

Innerlijk pelgrimeren

NANCY WEISS:

collages vertellen hun eigen unieke verhaal”

Al bijna haar hele leven is de Amerikaanse psychotherapeut en spiritueel coach Nancy Weiss gefascineerd door symbolen. Haar dromen zijn een constante bron van inspiratie voor haar spirituele en creatieve expressie. Al op jonge leeftijd hield ze een dagboek bij, tekende ze mandala’s, maakte ze collages en schreef ze gedichten. Tien jaar geleden maakte ze kennis met SoulCollage®, een proces dat is ontwikkeld door Seena B. Frost. “Toen ik het boek las, voelde ik het diep in mij resoneren. Het was alsof ik in mijn eigen spiegel keek”, legt Nancy uit. “Het beeld voor mijn eerste kaart, de Bronkaart, kwam meteen de eerstvolgende nacht in een droom tot mij en ook veel andere kaarten kreeg ik op die manier aangereikt. SoulCollage blijkt voor mij een heel natuurlijke en passende ‘stem’ te zijn. De kennismaking met dit proces zorgde meteen voor een verschil in mijn leven. Het is een waardevolle en krachtige manier om mijn innerlijke wereld te eren, een veilige manier om in contact te komen met dieper gelegen delen van mijzelf.”

HELEND

Zoals de naam al doet vermoeden wordt bij SoulCollage gewerkt met de collagetechniek. Met plaatjes die je intuïtief kiest, maak je een collage op een kaart. Elke kaart staat voor een aspect van je ziel en in de loop der tijd bouw je een eigen verzameling zielenkaarten op. Nancy ziet zichzelf als een voortdurend veranderende collage: “Ik probeer altijd wijs te worden uit al die verschillende aspecten van mijzelf.

In 2005 kreeg Nancy Weiss het boek over SoulCollage® van Seena B. Frost in handen. In een adem las ze het uit en de volgende dag had ze haar eerste kaart gemaakt. Ze is ervan overtuigd dat haar leven er heel anders had uitgezien, wanneer ze als kind al dit creatieve proces om jezelf te uiten had gekend. Daarom ontwikkelde ze een versie voor kinderen onder de naam MeCards4Kids™ en is het haar missie zo veel mogelijk kinderen ermee te laten kennismaken.

Ze veranderen voortdurend en ik verander mee. Ik ben een collage van zielsaspecten die er steeds anders uitziet. Hoe meer ik die aspecten van mezelf onder ogen zie en de dialoog ermee aanga, hoe meer ik mijn ware aard ontdek en integratie ervaar. De grote kracht van SoulCollage is haar helende werking.” Inmiddels heeft Nancy meer dan tweehonderd kaarten gemaakt. Ze heeft zo haar eigen stijl ontwikkeld doordat ze met haar dromen werkt, niet-figuratieve beelden gebruikt en er gedichten bij schrijft. “Deze kaarten zijn mijn metgezellen. Er zijn maar weinig dagen dat ik ze niet raadpleeg. Ik gebruik ze onder meer in mijn meditaties. Ik draag ze bij me – fysiek of in mijn geestesoog. Door SoulCollage kan ik me ontplooien. SoulCollage verrijkt en verdiept me.”

SAMEN MET ANDEREN

SoulCollage is een nog krachtiger proces wanneer je samen met anderen kaarten maakt en ze met elkaar deelt. Nancy begeleidt sinds 2006 groepen en ook in haar psychotherapiepraktijk zet ze regelmatig SoulCollage in. Ze vindt het geweldig te zien hoe mensen dan toegang krijgen tot hun innerlijke rijkdom. “Als psychotherapeut en spiritueel coach heb ik altijd creatieve werkvormen ingezet om mensen zicht te geven op onbewuste aspecten die wonen in onder

“Hun

meer dromen en spontane uitingen. Door het creatieve proces kunnen we delen van onszelf die niet zijn ontwikkeld of erkend in ons bewustzijn brengen. De collagetechniek is heel waardevol, omdat deze techniek een metafoor biedt voor heling door de integratie van ongelijksoortige delen. Een van mijn cliënten verwoordde het zo: ‘In de mate waarin ik de meest subtiele en weggestopte delen van mijzelf ken, kan ik mezelf heel maken. Ik kan me geen betere manier van heelwording voorstellen dan het maken van collages en het schrijven naar aanleiding van die collages.” Mijn cliënte heeft vijftig collages en gedichten gemaakt die haar therapie hebben ondersteund, omdat ze daardoor dieper in haar archetypische veld kon komen.”

Nancy ervaart dagelijks dat SoulCollage helpt bij therapieën gericht op integratie en individuatie door zelfbewustzijn en zelfacceptatie. Dit komt doordat je bij SoulCollage jouw intuïtie aanspreekt en er veel

energie en inzichten vrijkomen. Ze vindt het ook een voordeel dat mensen de kaart die ze hebben gemaakt tijdens een sessie mee naar huis kunnen nemen en later opnieuw als anker voor nieuwe inzichten, gedragingen en bewustwordingen kunnen gebruiken.

BEVRIJDEND

Al meteen voelde Nancy de behoefte om ook kinderen te laten kennismaken met SoulCollage. Ze was zelf een verlegen en naar binnen gericht kind. Haar leven had er vast heel anders uitgezien wanneer ze zich toen beter had kunnen uiten, meent ze stellig. “Collages geven omstandigheden en gevoelens weer die de meeste kinderen niet kunnen tekenen. Hun collages vertellen dus hun eigen unieke verhaal. Het is voor kinderen enorm bevrijdend als ze zich realiseren dat ze de emoties die ze zo lang hebben verborgen uit angst om te worden uitgelachen of veroordeeld mogen uiten.”

Als psychotherapeut weet ze heel goed welke behoeften kinderen hebben en ze wilde een SoulCollage versie voor kinderen maken die aan deze behoeften tegemoetkomt en een veilige omgeving biedt waarin kinderen zich kunnen uiten en empathie kunnen ontwikkelen. Ze wilde ook dat de kinderen er plezier aan beleven en dat het pedagogisch verantwoord is: “Ik had voor ogen dat de kinderen op een veilige manier kunnen reizen naar de diepste regionen van hun onbewuste door middel van spel en kunst.”

ONTWIKKELING IN DE KLAS

In haar praktijk werkt Nancy veel met kinderen, maar voor de ontwikkeling van de kinderversie was ze op zoek naar een grote groep kinderen in een meer constante omgeving. Juist in die tijd nam Jane Raphael deel aan een serie workshops die Nancy begeleidde. Toen ze hoorde dat Jane les gaf aan een klas met kinderen in verschillende leeftijdsgroepen, vroeg ze of ze als vrijwilliger in die klas het SoulCollage proces mocht aanpassen voor kinderen. Maandelijks begeleidden ze sessies waarin de kinderen werkten met de collagetechniek en gedichten aan de hand van hun sociaal-emotionele en andere ervaringen. In drie jaar tijd ontstond zo MeCards4Kids. Tijdens elke sessie maakten de kinderen collages door plaatjes te plakken op kartonnen kaarten. Daarna maakten ze een gedicht bij de kaart aan de hand van een aantal open zinnen, waardoor ze multidimensionaal verslag deden over wie ze zijn. Na elke sessie scande Nancy de collages in, typte de gedichten uit en plakte ze achterop de kaarten voordat ze deze weer teruggaf aan de kinderen. De meeste kinderen maakten tussen de tien en dertig MeCards (in Nederland noemen we het zelfiekaarten) in de jaren dat ze bij Jane in de klas zaten. Nancy kijkt met veel plezier terug op deze ontwikkelingsperiode:: “Het plezier van de kinderen in het proces was voelbaar. Hun focus en intentie raakten me diep. En ik was niet de enige die werd geraakt. Alle volwassenen die erbij waren – hulpkrachten, vrijwilligers, ouders en grootouders – voelden hetzelfde. Jane vertelde me dat de maandelijkse sessies een geschenk van mij aan de kinderen waren. Ik ben erg dankbaar dat ze me de ruimte en gelegenheid gaf dit proces te ontwikkelen, waardoor het nu wereldwijd beschikbaar is voor kinderen.”

BEGELEIDING DOOR VOLWASSENEN

MeCards4Kids speelt in op de unieke ontwikkelingsbehoeften van kinderen, die onder meer worden bepaald door hun intellectuele en emotionele rijpheid, gezinsomstandigheden en het vermogen zich te concentreren. Volwassenen die dit proces begeleiden, moeten hiermee rekening houden. Dit betekent

bijvoorbeeld dat ze ervoor moeten zorgen dat er volop stickers, sterretjes, glitters en plaatjes van baby’s, dieren, natuur en snoep beschikbaar zijn, want daar zijn kinderen gek op. Het gedicht dat begint met “Ik ben…” is een wezenlijk onderdeel van MeCards4Kids. Doordat er wordt gewerkt met open zinnen ligt de focus automatisch op de zintuiglijke ervaringen.

De aanwezigheid van een volwassen notulist is een wezenlijk onderdeel van het proces, geeft Nancy aan: “Doordat ze zich geen zorgen hoeven te maken over hun schrijfvaardigheid, kunnen de kinderen helemaal in hun collage duiken. Bovendien geeft een persoonlijke notulist hen het gevoel dat ze bijzonder zijn, want er wordt precies opgeschreven wat ze zeggen. Geen correctie. Geen oordeel. Het is heel bijzonder om zo te worden gezien door een ander! Overigens heeft een persoonlijke notulist dit effect ook bij volwassenen tijdens een SoulCollage sessie. Zowel MeCards4Kids als SoulCollage gaat uit van de kracht van de intuïtie en verbeelding bij het creëren van vertellingen die aspecten van jezelf belichten. Bij beide wordt gebruik gemaakt van kaarten op het formaat 12,7 x 20,4 cm, omdat dit volwassenen en kinderen dwingt zich energetisch te beperken.”

WAARVOOR…

Mocht het nog niet duidelijk zijn: Nancy is heel enthousiast over wat er met MeCards4Kids allemaal mogelijk is. Gevraagd naar voorbeelden uit de praktijk komt er een hele stortvloed los, waarvan we er enkele uitpikken. Met MeCards4Kids kunnen kinderen bijvoorbeeld het antwoord vinden op vragen als ‘Hoe word ik een mens?’, ‘Hoe kan ik met respect en zelfcompassie omgaan met mijn gevoelens van klein zijn en tegelijkertijd mijn sterke kanten en talenten waarderen?’

Kinderen kunnen er spelenderwijs levensvraagstukken mee oplossen en dat gaat vaak zeker zo goed als met therapie. Het proces helpt kinderen een stem te geven aan het ‘geheel’ dat ze zijn: hun gevoelens die ze nooit eerder hebben uitgesproken, hun dromen, hun fantasieën. Een achtjarig meisje vertelde Nancy een keer: “Ik ben verlegen en houd mijn gevoelens voor mezelf. Ik ben een groter persoon met mijn kaarten en op andere momenten ben ik meer met mezelf opgesloten.”

Kinderen leren ook te benoemen wat ze ervaren: ‘Ik ben krachtig’, ‘Ik ben klein, maar sterk’, ‘Ik ben een liefdevol persoon’, ‘Ik ben dankbaar voor de zon’, ‘Ik ben gelukkig’, ‘Ik ben verdrietig’, ‘Ik ben bang voor monsters, maar ik zeg tegen ze dat ze me niet bang maken’, ‘Ik ben verdwaald in het bos, maar ik zal iedereen redden want ik ben een superheld’. Op deze

manier ontwikkelen kinderen hun karakter en ontdekken ze nieuwe mogelijkheden in zich.

“Ik vind het zo mooi dat kinderen in de loop der tijd een goed beeld van hun eigen unieke kwaliteiten krijgen, doordat bepaalde thema’s en creatieve stijlen steeds terugkomen”, vertelt Nancy enthousiast. “Op deze manier ontwikkelen ze een stabiel zelfbeeld. Zo was er een jongetje dat al als peuter plaatjes van wereldzeeën in zijn kaarten gebruikte en toen hij acht jaar was, noemde hij zichzelf trots een beschermer van de oceanen en het milieu. Een meisje dat moeite had met lezen en schrijven maakte prachtige kaarten, waardoor duidelijk werd dat ze een groot visueel en artistiek talent heeft. Hierdoor kreeg ze meer zelfvertrouwen.”

Een ouder schreef Nancy: “Ik vind het ongelooflijk waardevol, want ik krijg zo in de gaten wat er in mijn kinderen omgaat.” Met deze reactie was Nancy zeer verguld.

VELE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN

Nadat ze MeCards4Kids had ontwikkeld en had gemerkt hoe geweldig kinderen het vinden, vond Nancy het hoog tijd om nog veel meer kinderen ermee te laten kennismaken. Daarom schreef ze er een boek over, waarin kinderen vertellen hoe je zelfiekaarten kunt maken. De idee is dat iedereen die kinderen heeft of met kinderen werkt het boek kan gebruiken: ouders, grootouders, leerkrachten, groepsleiders, therapeuten, SoulCollage facilitators, etc. In het onderwijs kan het boek worden gebruikt om MeCards4Kids op te nemen in het lesprogramma of in te zetten bij kunst- of schrijfprojecten. Buiten het klaslokaal kan met MeCards4Kids worden gewerkt door kinderen én volwassenen, bijvoorbeeld in zelfhulpgroepen, tijdens kerkbijeenkomsten, verjaarspartijtjes, zomerkampen en buitenschoolse opvang. Of gewoon thuis aan de keukentafel. Gezinnen hebben gemerkt dat hun leven is verrijkt door wat ze over zichzelf en hun familieleden ontdekten. Nancy noemt het een alchemistisch proces, omdat het niet alleen de kinderen transformeert maar ook degenen die het voorrecht hebben hen te begeleiden in hun creatieve expressie.

SOULCOLLAGE EN HET LABYRINT

Nancy ziet haar leven als een reis naar verdieping en transformatie. Zij volgt haar eigen pad en helpt ook anderen hun eigen pad te vinden. Vaak loopt ze een labyrint, dat staat voor de reis naar het centrum van je diepste zelf. In haar achtertuin heeft ze een labyrint met negen wendingen laten aanleggen, dat is gebaseerd op het labyrint van Chartres. Regelmatig neemt ze een van haar zielenkaarten mee als ze het labyrint loopt. Soms kiest ze die kaart blind, soms bewust. Dan mediteert ze in het centrum van het labyrint om de boodschap van de kaart nog dieper te integreren. Vele jaren geleden maakte ze na een droom een kaart voor haar gewonde heler. Als ze voelt dat ze wordt uitgedaagd, neemt ze deze kaart mee naar het labyrint en zingt ze het gedicht dat ze erbij schreef. Het komt ook voor dat ze eerst het labyrint loopt om haar creatieve en spirituele energie aan te spreken en daarna een kaart maakt. Als ze een groep begeleidt laat ze de deelnemers vaak het labyrint lopen voordat ze een kaart maken of juist met een kaart die ze net hebben gemaakt. Dit wordt vaak als heel krachtig ervaren. Bij het labyrint staat een bankje en menig deelnemer trekt zich hier terug om in zijn dagboek te schrijven.

MeCards4Kids™ Zielenkaarten

maak je zo!

Nancy Weiss en Jane Raphael

21 x 21 cm, 95 pagina’s, fc, € 20,00

isbn 978 94 91557 25 5 nur 210

Verschijnt oktober 2015

n

SoulCollage®

Schrijven met het

Niets is zo ingewikkeld als schrijven over je lievelingsonderwerp. Je wilt al snel veel te veel vertellen en liefst zo compleet mogelijk zijn. Het creatiepentagram blijkt prima gereedschap te zijn om een tekst goed op te bouwen en heldere keuzes te maken ten aanzien van inhoud, stijl en structuur.

Al jaren help ik mensen om nog betere teksten te schrijven. Eerst als eind- en hoofdredacteur van tijdschriften, sinds vijf jaar als schrijfcoach. En steeds valt het me op dat er geen groter schrijfobstakel bestaat dan de combinatie enthousiasme en kennis. Hoe meer je weet over een onderwerp en hoe meer je ervan houdt, hoe moeilijker het is om je gedachten en kennis erover te ordenen in geschreven woord. Daarom is het lastig om te schrijven over bijvoorbeeld je eigen bedrijf, familiegeschiedenis, prachtigste reis of kennis over een specifiek onderwerp. Zowel fictie als non-fictie, zakelijke tekst, persoonlijk blog, website en nieuwsbrief zijn beter in woorden te vangen met behulp van het creatiepentagram.

ZES LEIDENDE VRAGEN

Het creatiepentagram stelt vooraf zes leidende vragen over het schrijfwerk dat popelt om te worden gedaan.

1 Wie ben ik als auteur, wat maakt mij een autoriteit op mijn terrein?

2 Wat is mijn doel met deze tekst?

3 Waar en wanneer verschijnt mijn informatie in het leven van mijn lezers – wat is hun probleem op dat moment, wat is hun kennis en zijn hun oordelen over mijn informatie?

4 Waarom doe ik dit eigenlijk, wat is mijn diepste missie?

5 Hoe doe ik dat? Welke stijl past? Welke aanvullende activiteiten ga ik ondernemen?

6 Voor wie schrijf ik (doelgroepbepaling, modellezersprofiel)?

Het beantwoorden van deze vragen gaf op zich al duidelijkheid voor Jane Hill, een Amerikaanse auteur die aan haar derde boek werkt. De accenten in het gecompliceerde familieverhaal dat zij wil vertellen werden bovendien een stuk overzichtelijker toen ze met het creatiepentagram langer stilstond bij vraag

4, haar missie: begrip en respect doorgeven voor de groep mensen over wie ze schrijft en voor hun gedachtegoed. Bovendien werd haar bij vraag 5 duidelijk dat ze niet alleen feitelijke, historisch correcte

informatie wil geven, maar ook de menselijke kant, de kleine alledaagse gebeurtenissen, wil benadrukken om het verhaal dicht bij haar lezers te brengen.

SNEL NIEUWE KLANTEN

Toen Judith Huinink gecertificeerd acupuncturist werd, veranderde de dienstverlening van haar bedrijf van puur massage naar meer gezondheidsgerelateerde diensten. Haar nieuwsbrief moest daarmee ook op de schop. Ze paste het eerder door haar gemaakte creatiepentagram aan. De belangrijkste verandering vond ze bij vraag 3: haar informatie moest nu mensen bereiken die niet alleen op zoek zijn naar ontspanning, maar ook naar natuurlijke gezondheid en de ondersteuning daarvan. Door slim in te spelen op actuele ontwikkelingen (‘Het hooikoortsseizoen komt er aan! Laat je vooraf behandelen met acupunctuur om er dit jaar zonder tranende ogen doorheen te komen.’) trok ze snel nieuwe klanten aan voor haar uitgebreidere aanbod van diensten.

MARKETINGINSTRUMENT

‘Grow with the flow’ is de slogan van acquisitiecoach Jan Boon uit Monster. Hij pakte het creatiepentagram direct op als marketinginstrument. “Kijk, dat zeg ik nou ook altijd tegen mijn klanten”, vertelde hij, “Er moet nauwelijks afstand zijn tussen jou en je klant.” Vraag 1 (ik als auteur maar ook als leverancier van een product of dienst) ligt dan ook vlakbij vraag 6 (doelgroep). Hoe meer kennis je hebt over je doelgroep, hoe beter je je product of dienst kunt laten aansluiten bij de behoeften van die doelgroep. Jan werd trouwens zo enthousiast dat hij me uitnodigde om een workshop te komen geven voor alle leden van CJB Water & Glas, de netwerkclub voor bedrijven in het gebied tussen Rotterdam en Den Haag. Als voorzitter van die club zag hij het belang van het creatiepentagram voor de leden, omdat die immers allemaal hun zakelijke teksten moeten schrijven of laten schrijven. Het creatiepentagram blijkt ook goed te werken bij het instrueren van een professionele tekstschrijver. Veel ondernemers maken graag gebruik van zo iemand, omdat ze zelf wel wat anders te doen hebben dan schrijven.

creatiepentagram

eruit en moeten de foto’s mooier!”, besloot hij. Dat sloot ook prima aan bij zijn doel (vraag 2): laat het lijf spreken, niet alleen het brein.

PIJNLOOS

Schrijvers die werken met het creatiepentagram blijken tamelijk pijnloos hun verhaal te kunnen bijstellen en redigeren als er nieuwe keuzes worden gemaakt of onverwachte informatie boven tafel komt. Verandert het antwoord op één vraag van het creatiepentagram (bijvoorbeeld: “Ja! Ik ga er toch een kinderboek van maken!”) dan veranderen de antwoorden op alle andere vragen vaak mee. Soms ontdek je tijdens het schrijfproces ook meer over je werkelijke missie. Gertrud Schneider wilde in eerste instantie haar boek schrijven voor haar kleindochter. Al schrijvend ontdekte ze dat haar verhaal zoveel spannende zijsporen omvatte, dat ze er een roman van maakte om jongvolwassenen met grote onzekerheden te helpen. Met haar gewijzigde antwoord op vraag 4 (missie) was direct duidelijk dat ze het antwoord op vraag 3 (wat weet mijn lezer al over mijn onderwerp) moest herzien door wat meer details te geven die haar kleindochter wel kende maar anderen niet konden weten.

‘Dwars door het hart van de schrijver loopt bovendien de groene A-Z-lijn van punt 3 naar punt 4. A is het begin van je verhaal, waarbij je aansluit bij de kennis en oordelen van je lezer. Je trekt ‘m vervolgens het hele alfabet door met je tekst tot je ‘m aflevert bij Z, het eindpunt, het doel van jouw verhaal: ‘Klik hier om je in te schrijven’, bijvoorbeeld. Of: ‘Lees ook deel twaalf van deze romanserie!’

BOEK AFMAKEN

Het manuscript van Fred Traugott lag al een tijdje stof te vangen, omdat hij er nog niet tevreden over was. Zijn kennis van erotische massage had hij nou wel opgeschreven, maar het bleef allemaal wat technisch en theoretisch. Tot hij bij het nadenken over vraag 3 van het creatiepentagram ontdekte dat zijn lezers vooral mensen zouden zijn die gewoon lekker willen genieten van elkaar. “Dan kan al die theorie

Voor mij is het een enorm genoegen en een grote eer om als boekenvroedvrouw met onder meer het creatiepentagram een bijdrage te mogen leveren aan het ontstaan van ontroerende, zakelijke, boeiende, spannende, verbijsterende, onthullende, amuserende, informatieve en wetenschappelijke teksten. Of dat nu boeken worden of blogs, nieuwsbrieven, scripties, websites of folders: het creatiepentagram blijkt in de praktijk gewoon goed te werken om heldere teksten te schrijven. En het leukste vind ik dat iedereen het op zijn eigen manier en naar eigen stijl kan toepassen. Schrijfwerk kan immers alleen maar mooi worden als je het doet vanuit het hart, waar alle woorden kloppen.

Yoeke Nagel, schrijfcoach

Schrijven met het creatiepentagram 99 witte kopjes op een tafel

Wat doe je als je

“Wandelen” is mijn eerste reactie op deze vraag. De tweede is “de tuin in”, waar vaak een bloem aandacht vraagt. Ik aai een blad, ruik de grond en het groen. Trek een onkruidje dat ik aan de kippen voer… Toch is het niet altijd mijn eerste reactie als het niet lukt met schrijven. Dan gaat er een worstelpartijtje aan de wandeling of tuinbeleving vooraf. Denk aan gemopper op mezelf, twijfel of ik überhaupt wel verder moet schrijven, oude overtuigingen en gebrek aan zelfvertrouwen. Vaak is het uitlaten van de hond een welkome afleiding, die me brengt bij buiten en contact met de bomen en planten. Het allerlekkerste vind ik wandelen in regen en wind, dat geeft me het gevoel van alleen op de wereld op een positieve manier. Wat doe je als je vastloopt? Lopen!

marjanne huising, kruidenvakvrouw

Kruidenwijsheid

Kruidenwijsheidkaarten

De heilige buxusmoeder

Het overkomt me nog steeds: zodanig vastlopen in een situatie dat ik geen alternatief meer zie. Ik denk er lang en veel over na, draai in steeds opnieuw dezelfde kringen rond en maak me zorgen over wat er zou kunnen gebeuren. Gelukkig herken ik dit steeds sneller voor wat het is: ik probeer de situatie te hanteren door erover na te denken waardoor ik steeds verder vastloop. Zodra ik mezelf dit zie doen, kan ik kiezen voor een andere weg, namelijk die van het schrijven. Deze weg heeft zich keer op keer bewezen. Ongeacht wat de situatie is, zal het schrijven me altijd weer vlottrekken en naar het open water leiden waar ik een andere koers kan inzetten. Het schrijven brengt me in contact met mijn hart waar antwoorden wonen. En dan blijkt dat ik alleen maar op de verkeerde plaats had gezocht.

christine de vries, trainer en dagboekschrijver

Dagboek als spiegel

Innerlijk pelgrimeren Clusters

Soms past mijn manier van doen niet meer of biedt die geen oplossing. Dan loop ik rondjes zonder verder te komen en word ik overspoeld door gevoelens van mislukken en verzanden Inmiddels weet ik dat ik me dan moet loslopen, me bewust moet worden van de patronen die me belemmeren. Loslopen geeft mijn levenspad een andere wending en laat mij openstaan voor nieuwe ervaringen. Noem vastlopen dan ook loslopen en je gaat van beperking naar kans. Het lopen van het vingerlabyrint helpt me om dat ook zo te ervaren. Je loopt in een labyrint geen cirkels, maar opeenvolgende wendingen. Het labyrint helpt me bij het loslopen en het zien van mijn beperkingen. En dan ben ik dankbaar, want doordat ik vastloop kan ik weer loslopen.

john musterd, coach

Vingerlabyrintlopen

foto: henderieke vrielink

foto: andré sietsma

vastloopt?

met de Aarde. Als ik de natuur opzoek, de bomen zie en hoor, contact maak met mijn plek, de geuren van het seizoen ruik, de tuin voel, komt er rust over me en kan ik me verbinden met al het goddelijke om me heen. Dat werkt helend en schept ruimte voor mezelf, voor yoga en wandelen, voor creaties, waardoor ik weer kan aarden. In die ruimte volg ik het ritme van de seizoenen en de dag. Door mee te bewegen kan ik mijn eigen ritme volgen. Dit brengt me dichter bij mijn gevoel waardoor ik steeds beter in balans blijf, in verbinding.

ity busstra, tuinvrouw Kaboutersoep en wonderblaadjes

DE HELENDE KRACHT

Geïnspireerd door de kracht van woorden, gedachten en de twintig zonnezegels van de Maya Tzolkin kalender ontwikkelde ik in 2014 samen met Tzolkin coach Marja Rosbergen en kinesioloog Els Jansen de DNAfirmaties. Bijna een jaar later is duidelijk hoe krachtig en helend ze zijn in verschillende situaties.

De DNAfirmaties zijn twintig krachtige zinnen die met elkaar het verhaal van de schepping vertellen en van ons vermogen om harmonie te creëren. Wanneer je ze hardop uitspreekt, herinner je iedere cel van je lichaam en je hele wezen aan je oorspronkelijke staat van zijn en aan de natuurlijke orde. Werken met de DNAfirmaties is heel eenvoudig, geschikt voor volwassenen en jongeren en op vele manieren toe te passen.

OUDE WIJSHEID WETENSCHAPPELIJK VERKLAARD

Veel helingsmethoden zijn gebaseerd op het gebruik van het gesproken woord, denk bijvoorbeeld aan de MIR-methode, autogene training, hypnose en het zingen van mantra’s. De werking van het gesproken woord als helingsmethode is wetenschappelijk bewezen en te verklaren. In 2001 publiceerden Grazyna Fosar en Franz Bludorf de resultaten van hun onderzoek*) naar de werking van ons DNA. Ze kwamen tot de conclusie dat het DNA van de mens met een soort biologisch internet te vergelijken valt. Ze ontdekten dat het overgrote deel (meer dan 90 procent) van ons DNA precies hetzelfde is opgebouwd als taal en dus ook menselijke taalregels volgt. Dit DNA reageert op radiogolven, de trillingsfrequentie van onder andere het gesproken woord. Dit betekent, kort gezegd, dat we geen ingewikkelde manieren hoeven te zoeken om onszelf op DNAniveau te vernieuwen en dat het gesproken woord zelfs operaties overbodig kan maken. We kunnen ons DNA rechtstreeks en letterlijk aanspreken in onze eigen taal.

COMMUNICEREN OP DE JUISTE GOLFLENGTE

Hoe kun je met je DNA communiceren? Net als bij een radio werkt de verbinding alleen als je de juiste golflengte weet te vinden. Tijdens het schrijven van mijn tweede boek, ‘Maya wijsheid voor je levensreis, het Tzolkin levenspadenboek’, ontdekte ik dat de

Tzolkin kalender van de Maya’s ons een prachtige manier aanreikt om die afstemming te vinden. Dat het eenvoudig is om je energetisch af te stemmen op de energie van de zegels had ik al vaker ervaren. Bijvoorbeeld wanneer we in een cursus of training werken met de creatiekaarten. We leggen dan alle twintig zegels in een krachtcirkel of werken bijvoorbeeld met de dertien zegels van het levenspad waarin je bent geboren. Ik vroeg me af of het mogelijk was om die essentie die we dan ervaren ook in woorden te vertalen. Niet zozeer als uitleg van een betekenis, maar als een universele waarheid. Samen met Tzolkincoach Marja Rosbergen werkte ik een aantal maanden aan de voorbereidingen voor mijn boek. Ik wilde in het boek citaten gebruiken van bekende en minder bekende schrijvers. Schrijvers die ons inspireren met hun woorden, omdat ze zonder het te weten de essentie van hun persoonlijke kwaliteiten en talenten beschrijven. Met hun woorden geven ze glashelder weer hoe hun gereedschapskist voor groei en creatie volgens de Tzolkin in de praktijk werkt. Allen op hun eigen manier en zonder enige kennis van de Tzolkin kalender. Rechtstreeks vanuit hun gevoel. Marja en ik lazen hun boeken op zoek naar treffende citaten.

In dat proces van ontdekken en speuren ontstonden de DNAfirmaties: korte zinnen die volgens ons de essentie van de zegels raken: een universele waarheid. Om te weten te komen wat er gebeurt als je de zinnen uitspreekt en wat de krachtigste manier is om ermee te werken vroeg ik een aantal cursisten om ze voor me te testen: een levenspad lang, dertien dagen dagelijks de 20 DNAfirmaties uitspreken en hun ervaringen met ons delen. Zo ontdekten we wat er gebeurt als je de zinnen uitspreekt. De een ervoer fysieke reacties, de ander juist emotionele. Er waren cursisten die er meer bij voelden als ze een zin een paar keer herhaalden. Zo ontstond stap voor stap een methode om ermee te werken.

TESTEN EN VERFIJNEN

We vroegen kinesioloog Els Jansen om de zinnen met ons te testen, zodat we zeker wisten dat de formulering optimaal zou zijn en niet alleen voor onszelf maar voor iedereen bruikbaar. Els stelde voor ook

* Grazyna Fosar, Franz Bludorf, ‘Vernetzte Intelligenz, die Natur geht online’, Omega Verlag, Dusseldorf 2001

VAN DE DNAFIRMATIES

Mireille Mettes uit te nodigen, die dit hele proces al had doorgemaakt bij het ontwikkelen van de MIRmethode. Met z ’n vieren verfijnden we de zinnen totdat ze volledig resoneerden en 100 procent krachtig testten.

Het mooie is dat de MIR-methode en de DNAfirmaties elkaar prachtig aanvullen. Met de MIR-methode zuiver je jezelf van oude overtuigingen en programmeringen. Met de DNAfirmaties herinner je al je cellen aan jouw oorspronkelijke natuur. Je steekt als het ware in iedere cel het licht aan. Dat heeft een enorm helende kracht en harmoniserende werking. Daarnaast zorgt het er ook voor dat alles wat niet gelijk is aan die oorspronkelijke natuur tot op celniveau loskomt, zodat jij het kunt vrijgeven. Dat kunnen emoties zijn, fysieke blokkades, overtuigingen… alles wat jou ervan weerhoudt te zijn wie je bent komt vrij. Net zoals het donker verdwijnt wanneer je het licht aandoet in een donkere kamer. Els Jansen formuleerde het zo: “We denken dat het brein de computer is die alle processen regelt. Maar

het brein is ook een ontvanger, die net als een radio frequenties ontvangt en vertaalt. Als je werkt met de DNAfirmaties vormen de woorden het intermediair tussen je lichaam en het veld. Door af te stemmen op de DNAfirmaties kunnen we testen wat resoneert met het veld of wat resoneert tussen een bepaalde persoon en het veld. Bij het testen van de DNAfirmaties hebben we gewerkt met het collectief onbewuste. We hebben afgestemd op het veld en getest en verfijnd met de intentie de zinnen af te stemmen voor het grote geheel, zodat ze voor iedereen krachtig en werkzaam zijn.”

De eerste keer testten we ze in mei 2014. In juni 2015 hebben we de test herhaald. Tot onze grote vreugde kregen we dezelfde resultaten. We ontdekten dat er twee DNAfirmaties waren die nog aan kracht konden winnen door ze korter te maken. Een prachtig resultaat en een enorme stimulans om meer mensen te leren werken met deze methode. De vernieuwde versie van de DNAfirmatie van Rode Slang en Gele Ster vind je verderop in dit artikel.

Ik ben mijn eigen moeder

– Rode Draak

Ik ben mijn eigen vader

– Witte Wind

Ik ben een uniek kind van de schepping

– Blauwe Nacht

Ik ben het volledige potentieel

– Geel Zaad

Ik ben de instinctieve vernieuwer

– Rode Slang

Ik ben het begin en het einde

– Witte Wereldoverbrugger

Ik ben de helende hand

– Blauwe Hand

Ik neem mijn eigen plek in

– Gele Ster

Ik laat mijn licht schijnen

– Rode Maan

Ik ben trouw aan mijzelf

– Witte Hond

Ik ben het onbevangen kind

– Blauwe Aap

Ik creëer

– Gele Mens

Ik ben een ontdekkingsreiziger

– Rode Hemelwandelaar

Ik luister naar het weten van mijn hart

– Witte Tovenaar

Ik overzie het grote plan

– Blauwe Adelaar

Ik volg mijn innerlijke leiding

– Gele Krijger

Ik ga daar waar mijn voeten mij brengen

– Rode Aarde

Ik ben de spiegel voor mijzelf en anderen

– Witte Spiegel

Ik breng energie om te vernieuwen

– Blauwe Storm

Ik breng licht, liefde en warmte

– Gele Zon

WERKT HET VOOR IEDEREEN?

Werken met de DNAfirmaties zorgt ervoor dat je als het ware het licht in al je cellen aansteekt met de kracht van de woorden die je hardop uitspreekt. Je lichaam geeft je vervolgens informatie terug over jezelf. De taal van jouw lichaam vertelt je of jij al dan niet in harmonie bent op twintig verschillende gebieden. De werking van de DNAfirmaties hangt af van je vermogen je open te stellen. Allereerst stem je af op hemel en aarde. Een goede gronding is een voorwaarde om te kunnen afstemmen op het veld.

Dat kan door allerlei aardingsoefeningen, maar nog makkelijker gaat het als je het doet door jezelf fysiek te aarden: met je blote voeten op het gras, de aarde of stenen. Je spreekt de woorden uit. Deze communiceren rechtstreeks met je DNA en je lichaam geeft een reactie. Het laat jou ervaren wat resoneert en wat vrij mag komen, omdat wat niet resoneert niet in harmonie is. De kracht van de werking is dus ook afhankelijk van de mate waarin jij de taal van je lichaam verstaat. Ben je niet goed in contact met je lichaam, dan is het een goede manier om dat contact weer te herstellen. Je leert de reacties van je lichaam waarnemen en verstaan.

DENKEN EN VOELEN

De Tzolkin kalender gaat over bewustzijn. In eerste instantie nodigt werken met de Tzolkin uit tot een ander gebruik van je denken en tot zelfreflectie: waarop richt je je aandacht? Wat zijn de overtuigingen waarop jouw doen en laten zijn gebaseerd? Als je met de Tzolkin gaat werken vallen er enorm veel kwartjes, waardoor je bewustzijn en zelfbewustzijn groeien.

Een andere kwaliteit van de Tzolkin is de energie. Deze kalender is een weergave van de energie die elke dag vanuit de kosmos naar ons toe komt en waarvan we gebruik kunnen maken. Elke dag kun je samenwerken met de energie, elke dag wordt er een andere kwaliteit in jou aangesproken en geactiveerd. Als je bereid bent die bewust te ontvangen, kom je in een flow van synchroniciteit terecht. Je zult ervaren dat je het niet alleen hoeft te doen, dat je kunt samenwerken met de kosmos. Net zoals je kunt samenwerken met de maan door te gaan wadlopen wanneer het laag water is. Heel praktisch en bruikbaar. Het

Drombeg stonecircle

enige verschil is dat je het effect van de maan op het water kunt zien en het effect van de energie waarover de Tzolkin gaat, alleen kunt voelen. Minder tastbaar, maar even waardevol.

GENEZEN MET WOORDEN

Nadat het boek was uitgekomen werd Marja voor de tweede keer getroffen door de ziekte van Lyme. De eerste keer duurde het jaren voordat werd ontdekt dat deze ziekte haar klachten veroorzaakte. De ziekte was toen al zo ver gevorderd dat ze nauwelijks meer kon lopen. Toen ze eenmaal wist dat het Lyme was heeft ze zichzelf genezen door op alle niveaus aan zichzelf te werken: spiritueel, fysiek, emotioneel en mentaal. Ze trok alle registers open, werkte met voeding en supplementen, verschillende therapievormen en Chi Neng Qigong.

Toen ze voor de tweede keer Lyme kreeg, wist ze wat haar te doen stond en trok ze opnieuw alle registers open. Binnen drie maanden was de Lyme uit haar lichaam. Ze maakte dit keer ook vanaf het begin dagelijks gebruik van de DNAfirmaties: “Door de DNAfirmaties uit te spreken herinner ik mijn cellen aan de universele waarheid. Ik voel dat het uitspreken ervan mijn lichaam helpt om als het ware te resetten wat niet resoneert met die waarheid. Per zin kan ik voelen waar het me raakt, waarop mijn lichaam reageert. Elke dag opnieuw verbind ik me met de twintig kwaliteiten. Als ik een DNAfirmatie doe, neem ik waar wat er in mijn lichaam gebeurt. Voel ik dat ik meteen gegrond ben, dan is het oké en kan ik door naar de volgende. Voel ik dat ik niet gegrond ben bij het uitspreken, dan kan ik waarnemen in mijn lichaam of in mijn gevoel waar er nog ergens werk aan de winkel is.

Als ik de dag start met de DNAfirmaties en met mijn blote voeten op de aarde of op een aardemat sta, begin ik steviger en gecentreerd aan de dag. In het begin kon ik heel duidelijk merken dat ik me labieler voelde

als ik het een dag oversloeg. Mijn dagen liepen dan minder goed. Wat mij helpt is dat ik de zinnen 100 procent bewust uitspreek en waarneem wat ze doen in mijn lijf. Ik geef een boodschap aan mijn lichaam en mijn lichaam spreekt terug. Daaruit kan ik opmaken op welk gebied ik mezelf nog aandacht mag geven om krachtiger en energieker te worden.”

ALLE STUKJES VAN JEZELF

WEER OP HUN PLEK

Ik gebruik de DNAfirmaties bijna dagelijks om mezelf uit te lijnen. Als ik voel dat ik niet in harmonie ben, bijvoorbeeld omdat ik slecht heb geslapen, een vervelend gesprek heb gehad of op een andere manier uit mijn kracht ben, helpen de DNAfirmaties mij om me heel snel weer krachtig te voelen. Als ik ze uitspreek is het net of alle stukjes van de puzzel weer op hun plek vallen. Hoe vaker ik het doe, des te sneller mijn systeem erop reageert.

Ook in een groep werk ik er op deze manier mee. Bijvoorbeeld na een intensieve oefening of na de pauze, waarbij we vaak allerlei energetische lijntjes creëren over en weer. Vooral als je hooggevoelig bent, raak je dan gemakkelijk het contact met jezelf kwijt. Samen de DNAfirmaties uitspreken brengt harmonie: de zinnen brengen de deelnemers stuk voor stuk bij zichzelf en zorgen ook voor een krachtige onderlinge verbondenheid. Iedereen komt als het ware op zijn eigen plek terecht als deel van het geheel. En zowel het eigene als het geheel kun je waarnemen in harmonie.

WERKEN MET KRACHTPLEKKEN

Als je met een groep bent, versterk je met elkaar de verbinding met de universele harmonie. Maya wijsheid cursist en passiecoach Ronald de Waal kwam op vakantie in Ierland spontaan op het idee zijn vrienden uit te nodigen mee te doen. “Mijn vrienden spraken enthousiast over de Drombeg stonecircle in de omgeving van Grandore, in de County of Cork, dat de

energie daar zo mooi was. We besloten er een bezoek aan te wagen. Omdat ik voor de e-wenscursus dagelijks met de DNAfirmaties een oefening doe in een cirkel van Maya wijsheid creatiekaarten, vatte ik het plan op die dag de oefening in de steenkring te doen. Ik vroeg wie er wilde meedoen en dat was de hele groep van zeven vrienden. We maakten er een ritueel van en spraken alle DNAfirmaties gezamenlijk uit. Een aantal van mijn vrienden was diep geraakt, anderen hadden er niet zo’n gevoel bij. Vooral het samen met vrienden uitspreken van de DNAfirmaties in deze mooie omgeving maakte het voor mij heel bijzonder.”

Als je geen krachtplek in de buurt hebt, kun je er zelf een maken door de twintig Maya wijsheid creatiekaarten van de zegels in een cirkel te leggen in de juiste volgorde tegen de klok in. Je creëert zo een zuil van licht en harmonie waarin je heel gemakkelijk afstemt op de energie.

SCHRIJVEN OF SPREKEN

In de online wenscursus werken deelnemers 52 dagen lang (vier levenspaden van dertien dagen) met een logboek. Ze stemmen af op hun wensen en op de dagenergie en ontdekken zo heel bewust hoe ze zelf de voorwaarden kunnen scheppen om hun wensen waar te maken. Elke dag begint met het schrijven van het Kin vers van de dag. Dit is een vers van vier regels dat de essentie van die dag weergeeft. Het vers begint met de DNAfirmatie van het dagzegel gevolgd door de kwaliteit van het zegel, de creatiekracht van de toon en de bekrachtiging van het gidszegel van de dag. Ik adviseer mijn deelnemers het vers niet alleen uit te schrijven, maar ook hardop uit te spreken. Als je het opschrijft, laat je het nog buiten je, maar als je het uitspreekt moet je het echt mee naar binnen nemen en vanuit jezelf, met je eigen stemgeluid weer naar buiten brengen, zodat iedere cel van je lichaam de boodschap ontvangt. Deelnemer Margo Jansen merkte duidelijk verschil. “Ik vind het heerlijk om de dag te beginnen met het Kin vers. Ik voel de rust terugkeren. Eerst schreef ik het alleen op. Nu spreek ik het ook hardop uit. Dat maakt het krachtiger in hoe het binnenkomt in mijn lijf. Alleen schrijven geeft rust, het ook nog uitspreken overtuigt meer en het doet echt iets met me.”

IK HERINNER ME WEER WIE IK BEN

Iris (15) werkt ook met de DNAfirmaties en ze heeft er heel veel aan: “Ik herinner me weer wie ik echt ben als ik de DNAfirmaties opzeg. Als ik dat doe probeer ik echt heel goed te begrijpen wat ik zeg en wat het betekent. En terwijl ik dat doe komen er allemaal goede gedachten in me op. Bijvoorbeeld: ‘Oh ja, dat wil ik doen, daar word ik blij van.’ Of ik weet ineens

dat ik bepaalde gedachten en gevoelens mag loslaten. Omdat ze niet van mij zijn. Bijvoorbeeld als iemand heel naar tegen me doet, denk ik bij de Witte Spiegel: ‘Oh ja, ik laat gewoon zien waar die ander last van heeft. Daar hoef ik me niks van aan te trekken.’ Daardoor voel ik weer dat ik mijn eigen kracht kan gebruiken voor wat ik wil en wat ik kan. En ik realiseer me ook dat ik me over bepaalde keuzes geen zorgen hoef te maken omdat ze nu heel belangrijk lijken maar als ik het grote geheel bekijk verandert dat. De DNAfirmaties herinneren me aan wat echt belangrijk is. Daardoor voel ik me sterker en blijer.”

HOUD DE DNAFIRMATIES INTACT

Omdat de zinnen zorgvuldig zijn getest, vraag ik mensen nadrukkelijk de zinnen niet te veranderen of aan te passen. Het kan zijn dat het voor jou goed voelt om iets toe te voegen aan een zin. Doe dat dan altijd door de zin twee keer uit te spreken: een keer in de originele vorm en een keer met jouw persoonlijke toevoeging. Het mooiste is als je die toevoeging uittest met bijvoorbeeld de hulp van een kinesioloog. Soms hebben we onbewust weerstand tegen de waarheid. Je weet zelf niet altijd of jouw aanpassing de waarheid en het licht in jou bekrachtigt of juist de beperkende overtuiging. Als je het samen met iemand anders test, weet je zeker dat je niet bezig bent iets in stand te houden in jezelf wat je helemaal niet wilt of niet meer nodig hebt.

Het intact houden van de originele zinnen zorgt er ook voor dat we met elkaar een krachtig veld opbouwen waardoor steeds meer mensen gemakkelijker toegang krijgen tot de helende kracht van de zinnen en het licht in zichzelf. Zo draag je ook nog bij aan het collectief.

Elvira van Rijn, Maya wijsheid inspirator en creator

Maya wijsheid voor je levenspad

Maya wijsheid voor je levensreis

Maya wijsheid voor je levensreis – logboek

Maya wijsheid creatiekaarten

Kinderen en het vingerlabyrint

Je verwacht niet meteen dat een labyrint en in het bijzonder een vingerlabyrint een rol kan spelen in therapie- of in coachingssessies. Toch is juist het dubbel gespiegelde vingerlabyrint een effectief hulpmiddel in de coaching van zowel volwassenen als kinderen. Het is bijzonder te ervaren wat het met de vingers lopen van een labyrint aan inzichten oplevert.

Een labyrint wordt vaak verward met een doolhof. Toch zit er een wezenlijk verschil tussen een doolhof en een labyrint. Een doolhof laat je ‘dolen’. Er zijn verschillende paden en alleen door elke keer het juiste pad te kiezen bereik je het eindpunt. Een labyrint heeft geen doodlopende paden en geen kruisingen. Een labyrint is een slingerend pad dat je van buiten naar een eindpunt in het midden brengt en weer terug naar buiten. Het pad in een labyrint heeft een duidelijke richting. Die richting is in eerste instantie door de vele wendingen moeilijk te ontdekken. Het lopen van het labyrint is een kwestie van vertrouwen, overgave en volhouden, ondanks de lange kronkelige weg. Anders dan in een doolhof hoef je in een labyrint niet te kiezen welke kant je opgaat. Je kunt er altijd op vertrouwen, dat je uiteindelijk je doel bereikt. Stap voor stap kom je altijd steeds dichter bij het centrum en dichter bij jezelf. Ongeveer tien jaar geleden ontdekte ik het vingerlabyrint. Inmiddels gebruik ik al vele jaren het dubbel gespiegelde vingerlabyrint (een houten plank waarin twee labyrinten zijn uitgefreesd) in coachingssessies met volwassenen en kinderen.

Het vingerlabyrint is uitermate geschikt om met kinderen mee te werken, bijvoorbeeld om in te zetten bij:

• dyslexie als ondersteunende behandeling;

• concentratie- en aandachtsproblemen;

• het leren omgaan met angsten;

• het verwerken van vervelende dingen;

• gebrek aan zelfvertrouwen.

Als voorbeeld bespreek ik een aantal sessies met een meisje die ik een tijdje geleden heb mogen doen. Haar naam en de beschrijving van de casus heb ik zo aangepast, dat de personen in kwestie niet zijn te herleiden uit het verhaal. Voor de foto’s bij dit artikel zijn andere kinderen gefotografeerd. Het meisje uit het voorbeeld, ik noem haar voor het gemak Anna, komt nog af en toe voor een sessie. Ik heb daardoor

een redelijk goede kijk op wat de sessies haar hebben opgeleverd en nog steeds opleveren.

Toen Anna voor het eerst bij me kwam, was ze 11 jaar oud. Ze had veel moeite om zich te concentreren op de lessen op school. Volgens haar moeder had Anna dyslexie en was er een vermoeden van ADD. Zoals ik vaak merk in mijn praktijk, was dit een aanname van de leerkracht en niet gebaseerd op een gedegen onderzoek door een deskundige. De moeder van Anna had via kennissen wat gehoord over het werken met het vingerlabyrint en wilde dat ook wel eens voor haar dochter proberen.

EERSTE SESSIE

Ik laat Anna het vingerlabyrint lopen. De oefening die ik gebruik heeft als doel de rechts-linkscoördinatie te verbeteren. Ze moet proberen met beide vingers zo gelijkmatig mogelijk het labyrint te lopen. Om te voorkomen dat ze naar de rechter- of de linkervinger kijkt, heb ik een voorwerp in het midden voor het vingerlabyrint gezet. Anna loopt met haar linkervinger het linker labyrint en met haar rechtervinger het rechterlabyrint en haar ogen zijn gericht op het voorwerp voor zich. Ik zie dat de rechtervinger elke keer een flink stuk voorloopt op de linkervinger. Dit is een aanwijzing voor een minder goede integratie van de linker- en rechterhersenhelft.

Na het lopen van het vingerlabyrint vraag ik aan Anna wat ze echt leuk vindt om te doen. Ze begint vol enthousiasme te vertellen dat ze graag piano speelt. Ze heeft nu al twee jaar pianoles en de lessen zijn voor haar een rustpunt in de week, maar het met twee handen tegelijkertijd spelen vindt ze erg moeilijk.

Als opdracht geef ik aan Anna mee om elke dag tien minuten met het vingerlabyrint te oefenen. De oefening houdt in dat ze moet proberen de linker- en de rechtervinger zo synchroon mogelijk het labyrint te laten lopen. De bedoeling van de oefening is het verbeteren van de rechts-linkscoördinatie.

TWEEDE SESSIE

Twee weken later zie ik Anna weer. Volgens haar moeder lijkt het wat beter te gaan, maar volgens Anna gaat het met pianospelen juist veel moeilijker. Ze had gehoopt dat ze door het oefenen ook beter tegelijkertijd met de rechter- en linkerhand piano zou kunnen spelen. Ik vraag Anna weer het vingerlabyrint te lopen en met de beide vingers zo synchroon mogelijk het dubbel gespiegelde labyrint te bewandelen. Tijdens het uitvoeren van de oefening zie ik dat het verschil tussen de rechter- en de linkervinger in het lopen juist groter is geworden en niet kleiner zoals ik had verwacht. Anna geeft aan dat ze het lopen moeilijker vindt dan tijdens de eerste sessie. Ze baalt er zichtbaar van dat ze het voor haar gevoel niet beter kan doen dan ze had gehoopt.

Vaak zie je als coach dat juist door het oefenen met het vingerlabyrint er een ander aspect een rol lijkt te spelen dan waarover de coachingsvraag leek te gaan. Mijn inzet was het om de rechts-linkscoördinatie te verbeteren, waardoor het opnemen van informatie makkelijker zou gaan verlopen. Door het oefenen lijkt het probleem nu meer verschoven te zijn naar prestatiedrang en faalangst.

Ik laat Anna aan een prettige situatie denken, terwijl zij het labyrint opnieuw gaat lopen met beide vingers. Anna komt zelf met de suggestie van de vakantie in Italië. Ik zie dat de vingers nu juist automatisch bijna synchroon het labyrint lopen. Ik vraag na afloop of ze het lopen makkelijker vond gaan of juist moeilijker. Ze geeft aan dat het lopen met de beide vingers nu als vanzelf gaat, maar dat dit komt omdat het een spelletje was en niet echt iets moeilijks. Op

mijn vraag wat voor haar het verschil is tussen een spelletje en andere dingen die ze niet als spelletje ziet, antwoordt ze dat een spel iets leuks is waarbij het niet uitmaakt of het goed of fout gaat. In het echte leven – zo blijkt uit haar woorden – zoals op school, bij het pianospelen en ook het serieus oefenen met het vingerlabyrint, voelt ze toch altijd wel een druk om te moeten presteren. Ik geef haar als oefening mee het vingerlabyrint te lopen als een spelletje en zich elke keer een ander plekje voor te stellen en daar in gedachten te wandelen tijdens het lopen van het vingerlabyrint.

DERDE SESSIE

Na weer twee weken zie ik Anna terug in mijn praktijk. Haar moeder is een beetje teleurgesteld in mijn behandeling en aanpak en wil het liefst stoppen met de sessies. Ik vraag Anna hoe het haar met de oefeningen is vergaan en ze vertelt dat ze het nu wel heel makkelijk vond en niet meer het gevoel had dat ze echt iets moest leren door het oefenen. Haar moeder vult aan dat ze Anna ook wel een beetje gemakkelijk vindt doen de laatste weken en dat Anna ook veel minder oefent op de piano. Volgens Anna speelt ze juist veel meer piano, maar niet meer uit het lesboek. Ze wil graag zelf liedjes bedenken en die spelen.

Ik vraag Anna hoe het op school ging en of het makkelijker was om bij de les te blijven? Ze vindt school nu wel leuker, maar dat komt omdat er minder op haar wordt gelet in de klas.

Ik laat Anna weer het vingerlabyrint lopen en zie tot mijn verbazing dat de vingers bijna synchroon lopen in een rustig en gelijkmatig tempo. Ik zie ook aan de gezichtsuitdrukking van Anna, dat ze er duidelijk plezier in heeft om het vingerlabyrint te lopen. De bewegingen gaan nu vloeiend en als vanzelf.

Na een half uurtje samen met Anna met het vingerlabyrint te hebben gewerkt, besluit ik met haar moeder een evaluatiegesprek te voeren als afsluiting. Anna gaat een half uurtje alleen buiten spelen, zodat ik met Anna’s moeder vrij kan praten.

Ik geef mijn visie op hoe Anna met druk omging en dat ze door de laatste oefening heeft ervaren dat ze ook gewoon kind mag zijn en mag spelen. De veranderingen die de moeder had opgemerkt in het gedrag van Anna kun je vanuit dit standpunt ook als positief zien. Leven is toch meer dan alleen presteren? Met dit laatste raak ik een gevoelige snaar bij de moeder. Er komt een heel verhaal over hoe ze als alleenstaande moeder de eindjes aan elkaar moet knopen. Ze begrijpt wel dat dit ook invloed heeft op Anna. Ik heb met Anna’s moeder daarna nog een aantal sessies gehad om haar overleven te transformeren tot leven. Met Anna gaat het steeds beter en er lijkt geen sprake te zijn van dyslexie of ADD.

KIND ALS COACH

Een bijzonder geval in mijn praktijk is dat van de jongen die zelf coach werd. Klaas, zo noem ik hem maar even voor het gemak, was 8 jaar toen ik hem voor het eerst zag. Zijn moeder kwam met hem bij me, omdat hij erg druk was in de klas. Ook bij het voetballen was Klaas erg ongeremd en had hij moeite met zijn motoriek. Klaas had gelijk een klik met het oefenen met het vingerlabyrint en hij merkte dat als hij het vingerlabyrint liep, het makkelijk werd om goed de aandacht bij de les te houden. Met zijn moeder had ik nog regelmatig via de email contact en alles leek goed te gaan. Na de zomervakantie belde zij mij op om een afspraak te maken. Klaas en zijn moeder kwamen allebei stralend de praktijk binnen en Klaas vertelde mij vol trots dat hij zelfs op de camping elke dag het vingerlabyrint had gebruikt om te oefenen. Zijn moeder kwam met een merkwaardig verhaal dat zich op de camping had afgespeeld. Klaas liep elke ochtend en avond het vingerlabyrint. Hij deed dit op een tafeltje buiten voor de caravan. Al de eerste avond kwam een door alcohol bedwelmde man vragen wat hij met dat plankje aan het doen was. Klaas vertelde dat hij elke dag oefende met het lopen van het vingerlabyrint om zo beter te kunnen denken. De man lachte hem uit en vond het maar onzin. Klaas vroeg de man om het zelf eens te proberen en te laten zien dat hij ook het labyrint kon lopen. De man nam vol bravoure de uitdaging aan. Hij merkte dat dit helemaal niet ging in zijn benevelde toestand. Boos mompelend ging hij naar zijn eigen caravan. Klaas vertelde het voorval aan zijn moeder en ze konden er hartelijk om lachen. De volgende ochtend ging Klaas weer buiten zitten met het vingerlabyrint en dezelfde man kwam langs. Hij vroeg aan Klaas of hij het nog een keer mocht proberen. Dit keer ging het redelijk goed. ’s Avonds kwam de man weer langs, maar wederom in aangeschoten toestand. Hij vroeg aan Klaas of hij nog een keertje het plankje mocht proberen. De man merkte nu dat het lopen van het vingerlabyrint in zijn toestand bijna onmogelijk was en schrok er zichtbaar van. Hierna kwam de man elke ochtend en avond langs en aan het einde van de week nam hij met tranen in zijn ogen afscheid. Door het lopen van het vingerlabyrint had hij ontdekt wat alcohol met hem deed. Tijdens die week had hij steeds minder zin gehad om in een benevelde toestand te raken. Hij had besloten te stoppen met drinken en vroeg aan Klaas het adres waar je het vingerlabyrint kon bestellen…

John Musterd, coach Vingerlabyrintlopen

DE LEZER

Herman Harms (1956) had 21 jaar een eigen bedrijf, werd ziek en ging daarna (pas) doen waar zijn hart ligt: lezingen organiseren, boeken recenseren, met schrijvers het land in en radioprogramma’s maken.

Wat is het eerste boek dat je je kunt herinneren?

Van huis uit mocht ik niet lezen. Dat vonden mijn ouders zonde van de tijd. Dan zeiden ze “Herman, jongen, ga eens wat doen!” Dat een boek lezen ook iets doen is, kwam niet in hen op. Het effect was dat ik tijdens mijn middelbare-schooltijd uit pure hufterigheid de hele boekenlijst voor Nederlands ‘s nachts in bed heb gelezen. Toen de docent tijdens mijn examen vroeg welke boeken ik van de lijst had gelezen, kon ik hem de keuze geven over welk boek hij het wilde hebben. Dat was zo’n heerlijk gevoel… ik kan het nog steeds oproepen.

Het meest belangrijke boek vond ik ‘Soldaat van Oranje’, geschreven door Erik Hazelhoff Roelfzema. Ik had hem op tv gezien bij Willem Duys , toen nog met een O in zijn naam: Willem O’Duys. Ik bezit vele exemplaren van dit boek, waaronder een eerste druk. In 2002 heb ik de auteur ontmoet en hij heeft dat boek voor mij gesigneerd. Hij vertelde mij toen dat hij het boek voor mij (als doelgroep destijds) had geschreven.

Hoe belangrijk zijn boeken voor jou?

Superbelangrijk… Ze hebben mijn leven veranderd… niet alleen de boeken, ik heb heel veel gelezen, maar ook de schrijvers. Ik ken er vele en heb mooie momenten met hen doorgebracht. Door het lezen van boeken vormt je karakter zich door de inzichten die je krijgt. Regelmatig denk ik: “Aha, zit dat zo” of: “Tja, als je het zo bekijkt…” Dat verrijkt mijn leven enorm. Het is een soort van geestelijk in beweging zijn dat het gevoel van leven, je mening vormen, het ertoe doen kan versterken.

Hoeveel boeken heb je in huis en waar zijn die te vinden?

Ik heb een bibliotheekkamer met honderden boeken. Zo eentje met laddertjes. Koken is ook een hobby van me en daarom heb ik een aparte afdeling voor mijn kookboeken, nabij mijn keuken. Kookboeken in allerlei vormen en gradaties. ‘Koken voor de liefde’, ‘Kookboek voor geliefden’… dat soort kookboeken

zijn mijn snoepjes, maar ook uit kookboeken van grote kunstschilders als Renoir, Claude Monet en Toulouse-Lautrec mag ik graag koken. Tijdens de schrijfweken van Geert Kimpen en Christine Pannebakker in Frankrijk mocht ik ook vaak in de pannen roeren. Vijftien keer ben ik daarbij betrokken geweest en ik was altijd het ‘Hermannetje van alles’. Ollie B. Bommel verzamel ik al mijn gehele leven en ik durf zomaar te zeggen dat ik bij de top 5 van Nederland behoor qua verzameling. Ik heb die boeken in vele talen (sommige kan ik niet eens lezen, haha), drukken en uitvoeringen en ook de verzameling curiosa is indrukwekkend. In mijn woonkamer staat het Curieuze Bommelkabinet met veel snuisterijen die ik steeds wissel, want mijn collectie is te groot. Ik heb de auteur, Marten Toonder, mogen ontmoeten en heb uiteraard gesigneerd werk.

Welk soort boeken spreekt je aan?

Het moet ergens over gaan, niet van die flutromannetjes, maar goede onderwerpen, meestal spiritueel, esoterisch. Boeken over wicca, natuurreligies, tarot. Tijdens mijn opleiding tot counselor, stresscounselor, edelsteentherapeut, holistisch masseur en ontspanningstherapeut heb ik veel boeken over deze onderwerpen als aanvulling op mijn studie gelezen. Fijn is om te merken dat ik dingen op mijn pad krijg… ik mag een bijzonder pad belopen. Daarmee bedoel ik dat ik via het lezingencircuit (ik heb meer dan veertig lezingen georganiseerd) onder meer Roelien de Lange heb ontmoet. Ze werkte samen met haar man aan een boek over krachtplaatsen, maar na zijn overlijden lag het werk stil. Ik heb haar mogen helpen en samen hebben we vele plaatsen bezocht. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat haar boek ‘Gaia’s kracht, op reis naar haar magische plaatsen’ uiteindelijk toch is verschenen en wel bij A3 boeken.

Welk soort boeken zul je nooit lezen?

Klinkt gek, als Bommelverzamelaar… strips… Ik heb ADHD en stripboeken zijn me te druk. En natuurlijk de boeken die nergens over gaan. Een boek dat te slecht is om in je handen te houden, laat staan om te

lezen is ‘Vijftig tinten grijs’, dat trouwens een bestseller is geworden. Onbegrijpelijk en zelfs drie delen?!?!

Is er een boek dat voor jou heel belangrijk is?

Ja, ‘Liefde en vrijheid, zelfliefde – zielsverwanten – liefdesrelaties’ door Barbara Borecka en René Argonijt. “Je bent ontstaan in liefde en in liefde op de Aarde gekomen! Liefde is je ware aard. Er is oneindig veel liefde in je en voor je! En je bent die liefde waard! Het hele universum aanbidt je! Je kunt blij zijn met jezelf en je leven, levend vanuit de liefde in je hart, open om liefde te ontvangen! Liefde verzacht, verbindt, heelt, voedt, troost, transformeert je harmonieus en brengt je in balans en in je kern. Liefde laat je hart stralen!” Dat omschrijft precies zoals ik zou willen leven qua gedachtegoed.

Welk boek ben je nu aan het lezen?

Ik ben nu erg met water bezig en help Giovanna Gomersbach bij haar waterproject. Dat bestaat onder meer uit drie boeken over water. Als ontspanning herlees ik ‘Gisèle’ van Susan Smit, een boek dat om

verfilming schreeuwt. Susan, geboren ver na de oorlog, geeft een goed beeld van hoe het toen was voor de jongere van nu. Zij heeft veel research verricht en prachtig geschreven.

Wie is jouw favoriete auteur en waarom?

Hermann Hesse, prachtige woordkeuze en zinsopbouw, een genot om te lezen. Het plaatst je op een hoger level. ‘Narziss en Goldmund’ is mijn favoriet.

Welk boek wil je anderen van harte aanbevelen?

Ja en hoe groot is dan mijn compliment naar haar toe: ‘Nephilim’ en ‘Beschermheer’, de eerste twee delen uit de serie ‘Kind van de wegen’ van Linda Wormhoudt. Prachtig geschreven, mooie teksten, die ik soms zelfs citeer. Hoog niveau… en daar komt-ie… Voor mij is zij de vrouwelijke Hemann Hesse van deze tijd. Een genot om te lezen, (mee) te beleven. De letters versmelten tot woorden als een druppel water in een oceaan. De woorden die de teksten vormen zijn bijna geniaal. Grote klasse!!!

foto: simone peerdeman

De drievoudige godin

Het motief van de drievoudige godin is universeel, het komt over de hele wereld voor. De drievoudige godin verenigt de maagd of het jonge meisje, de moeder en de wijze vrouw in zich. De maagd staat symbool voor de kracht van de zichzelf bepalende godin, zij is heel en compleet in zichzelf. Ze is zelfstandig en kan onderscheid maken. De kleur die bij de maagd hoort is wit.

De moedergodin symboliseert nieuw leven en alles wat voedt, verbindt, ondersteunt en duurzaam is. Zij weet dat levens als draden zijn in een web die iedereen en alles met elkaar verbinden. De kleur die bij de moeder hoort is rood.

De oude wijze vrouw vertegenwoordigt dood, transformatie en wedergeboorte. De kleur die bij de wijze vrouw hoort is paars.

De drievoudige godin heeft ook nog een onzichtbare vierde kant, die vertegenwoordigt de donkere vrouwelijke energie. De kleur die hierbij hoort is zwart. De donkere vrouwelijke energie bevat naast negatieve eigenschappen als manipulatie, woede en

wraakzucht ook positieve eigenschappen als creativiteit, vrouwelijke intuïtie en oerinstinctieve vrouwelijke kracht. Mannen zijn vaak bang voor de donkere, vrouwelijke energie. Het patriarchaat onderdrukt daarom vrouwen die die krachten laten zien en bestempelt ze als heks.

Je vindt de drievoudige godin met haar onzichtbare kant terug in de fasen van de maan:

• de maagd voor de wassende maan,

• de moeder voor de volle maan,

• de oude wijze vrouw voor de afnemende maan

• en de donkere, vrouwelijke energie voor de nieuwe maan.

Zij is ook terug te vinden in de verschillende seizoenen:

• de maagd staat symbool voor de lente,

• de moeder voor de zomer,

• de wijze vrouw voor de herfst

• en de donkere vrouwelijke energie (die wordt voorgesteld als een heks) voor de winter.

Deze drievoudige godin leeft in alle vrouwen en mannen. Hoeveel gezichten zij ook heeft, zij zijn allemaal terug te voeren op het archetype van die ene Godin. Wie we ook zijn, hoe oud we ook zijn, of welke positie wij ook in de maatschappij vervullen, ze herinnert ons aan onze heiligheid. Het voortbrengen van nieuw leven werd in de oudheid als heilig beschouwd, net als de vulva die als de poort werd gezien waardoor het nieuwe leven naar buiten kwam. Het christendom heeft dit idee in eerste instantie overgenomen. De Ierse godin Sheila Na Gig is bijvoorbeeld nog te zien boven sommige kerkdeuren terwijl ze met haar handen haar vulva opentrekt. Ook de hindoe godin Kali staat met haar vulva boven tempeldeuren.

Soms kun je de oude wijze vrouw zien verschijnen op het gezicht van een pasgeboren baby, of de maagd of het jonge meisje op het gezicht van een overledene.

Citaat uit: Godinnen van eigen bodem ineke bergman

Illustratie: Pol Wijnberg

Natuurbeleving: doorbraak, hype of iets anders?

maal super... of toch niet? Blijkbaar appelleert het aan een nieuwe behoefte, maar zorgt het er ook voor dat we een groter belang hechten aan natuur in ons leven? Of is het net zoals de ballenbak een hype? Ik voel me pas echt leven als ik mijn dagelijkse portie natuur binnenkrijg. Ik slenter over de hei, kijk naar reeën, slaap in mijn caravan in het bos en word gewekt door vogels, zwem in een natuurplas, zit ergens stil te luisteren, loop met volle maan in het geheimzinnige licht… Soms wil ik wat meer weten over sporen, eetbare planten en zoek dan informatie op of volg een cursus.

Vele jaren was ik betrokken bij het schoolproject van Het Bewaarde Land dat kinderen de natuur liet beleven via alle zintuigen. Dat was toen uniek in Nederland. Daarna zorgde het boek ‘Het laatste kind in het bos’ van Richard Louv bij veel natuurorganisaties voor een verschuiving van kennisoverdracht naar beleving, want dan krijg je vooral kinderen makkelijker de natuur in. De nieuwste programma’s zoals Oerrr, Natuurontdekkers, Bushcraft en Natuur is een Feest spelen in op stoer, spannend en avontuurlijk. En het slaat aan! Alle-

Als ik met kids tijdens een school- of BSO-activiteit of verjaardagsfeestje eropuit trek, voel ik soms een zekere verwarring. Is natuur een nieuw soort vermaak geworden? Gaat het om de spanning en sensatie? Bij Het Bewaarde Land ging het erom dat kinderen vertrouwd raken met de natuur, zich er welkom voelen en haar waarderen. Maar met zo’n hooggegrepen en redelijk theoretische doelstelling is het moeilijker scholen binnenhalen dan met een survivalparcours of klimbos. En wat als het project ook nog geld kost en drie dagen lestijd?

Waar ligt de prioriteit? Wie maakt de keuzes?

Tijdens natuurdagen met scholen leg ik de lat hoog: ik wil dat de kinderen opgaan in de natuur en zich realiseren dat we natuur nodig hebben. Sommigen zie ik de natuur opslurpen, maar bij velen ligt het accent op plezier maken, spelen of

lekker ‘chillen’. Alleen als ik hun nieuwsgierigheid weet te wekken (en dat is, afhankelijk van hun leeftijd, best wel eens even zoeken) krijgen ze echt aandacht voor de natuur. Hoe belangrijk vindt de maatschappij natuur en contact met natuur? Er is fors gesnoeid in subsidies op groen, maar er zijn ook sponsoren voor projecten als NatuurWijs die met kids uit aandachtswijken de natuur intrekken. BSO’s worden groener, maar is dat omdat ze groen belangrijk vinden of om zich te onderscheiden van de rest? De prachtige Oerrrcampagne van Natuurmonumenten heeft als achterliggend doel vooral veel nieuwe leden werven…

De natuur is gratis toegankelijk, maar toch is er veel geld nodig om mooie projecten in het groen te laten draaien. Ook ik wil er als een van de vele zzp’ers graag een belegde boterham mee verdienen, terwijl ik tegelijkertijd vind dat ik mezelf overbodig zou moeten maken. Bij ‘Peuters in ‘t wild’ gaan we met ouders en peuters op stap om ze spelenderwijs met de natuur vertrouwd te maken. We geven ze een mooie basis, zodat ze later zelfstandig eropuit kunnen trekken! Wie weet wordt ‘ga lekker buiten spelen’ weer een vast onderdeel van het leven voor de nieuwe generatie.

Agnes Meijs, expert natuurbeleving

Het oergevoel

Aardevrouwen spreken

Sharing Nature

foto: linda wormhoudt

• ‘99 witte kopjes op een tafel, stijloefeningen om de werkelijkheid te bekijken en te beschrijven’, Yoeke Nagel, isbn 978 90 77408 69 8

• ‘Aardevrouwen spreken’, Manon Tromp (red.), isbn 978 90 77408 99 5

• ‘Ademtocht, verhalen over de dood’, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 68 1

• ‘Beschermheer – kind van de wegen deel 2’, Linda Wormhoudt, isbn 978 94 91557 06 4

• ‘Blijvend meer energie volgens de vijf elementen’, Jeanine Hofs, isbn 978 90 77408 95 7

• ‘Clusters - shodo schrijfboekje 2’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 64 3

• ‘Dagboek als spiegel, een handboek vol inspiratie’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 43 8

• ‘De aarde roept... ontdek de natuur als bron van inzicht en heling’, Gerwine Wuring, isbn 978 90 77408 60 5

• ‘De absolute werkelijkheid in het licht van eeuwenoude religieuze tradities’, Jaap Dijkstra, isbn 978 90 77408 92 6

• ‘De geheimen van Hildegard von Bingen’, Gerrit Jan Keizer, isbn 978 94 91557 03 3

• ‘De glimlach van de sirene, reis door het Etruskisch labyrint op zoek naar de Godin’, Selma Sevenhuijsen, isbn 978 90 77408 49 0

• ‘De Groene Man en de Groene Vrouw, hun symboliek en gedaantes vanaf de steentijd tot nu’, Joke en Ko Lankester, isbn 978 90 77408 86 5

• ‘De heilige buxusmoeder en 33 andere levensbomen’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 23 1

• ‘De Jassentechniek, verlost van ballast zet je De Stap naar moeiteloos leven’, Hans de Waard, isbn 978 90 77408 66 7

• ‘De kracht van water, aarde, lucht en vuur - leven met de natuur’, Gerwine Wuring e.a., isbn 978 90 77408 37 7

• ‘De sneeuwkoningin’, Hans Christian Andersen, pastels Juke Hudig, isbn 978 90 77408 81 0

• ‘De stem van de Godin, leven volgens de maancyclus’, Joyce Hellendoorn, isbn 978 90 77408 88 9

• ‘De stenen op ons pad’ met het Nederlandse stenenorakel, Nicolien de Kroon en Agnès Schlüter, isbn 978 90 77408 76 6

• ‘De sterren van je leven’, Ria Borst, Ineke Bergman, Paula van Kersbergen, Vera Verhagen, isbn 978 90 77408 12 4

• ‘De sterrenpas’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 26 2

• ‘De verborgen boom, het boomsoort eigen ecosysteem van onze inheemse loof- en naaldbomen’, Gerrit Jan Keizer, isbn 978 90 77408 98 8

• ‘Dieren en wij – hun welzijn, onze ethiek’, Monique Janssens, isbn 978 90 77408 85 8

• ‘Dionysos, de vegetatiegod’, Joke en Ko Lankester, isbn 978 94 91557 19 4

• ‘En de drummers waren vrouwen, een spirituele geschiedenis van het ritme’, Layne Redmond, vertaling Isabella Verbruggen, isbn 978 90 77408 97 1

• ‘Gaia’s kracht, op reis naar haar magische plaatsen’, Roelien de Lange, isbn 978 90 77408 75 9

• ‘Goden en sjamanen in NoordwestEuropa’, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 50 6

• ‘Godinnen van eigen bodem’, Ineke Bergman, isbn 978 90 77408 35 3

• ‘Heilige bronnen in de Lage Landen’, Linda Wormhoudt e.a. isbn 978 94 91557 09 5

• ‘Herstory of Art’, Karin Haanappel, isbn 978 90 77408 94 0

• ‘Het oergevoel’, Agnes Meijs, isbn 978 90 77408 77 3

• ‘In het licht van de Maan’, Petra Stam en Marja de Zeeuw, isbn 978 90 77408 00 1

• ‘Innerlijk pelgrimeren, schrijvend op weg naar je hart’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 82 7

• ‘Isis en de 14 sleutels tot heelwording’, Petra Stam en Els Lijesen, isbn 978 94 91557 11 8

• ‘Kaboutersoep en wonderblaadjes’, Ity Busstra, isbn 978 94 91557 14 9

• ‘Kruidenwijsheid, over appelvrouwen, weegbreemannen en andere kruidenmensen’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 02 6

• ‘Maya wijsheid voor je levenspad, het Tzolkin profielenboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 90 77408 89 6

• ‘Maya wijsheid voor je levensreis, het levenspadenboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 94 91557 18 7

• ‘Maya wijsheid voor je levensreis logboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 94 91557 20 0

• ‘MeCards4Kids™, zelfiekaarten maak je zo!’, Nancy Weiss en Jane Raphael, vertaling Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 25 5

• ‘Mensen verhalen over bomen’, Adrie Beyen, isbn 978 90 77408 04 9

• ‘Motherhood’, Nicolien de Kroon, isbn 978 94 91557 08 8

• ‘Natuur als medicijn’, Gerwine Wuring, isbn 978 94 91557 17 0

• ‘Nephilim – kind van de wegen deel 1, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 96 4

• ‘Ontdek jezelf door tekenen en reflectief schrijven’, Wendy Smit, isbn 978 94 91557 05 7

• ‘Pythia, de hogepriesteres -symboliek en mythologie in de tarot’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 01 9

• ‘Schrijven met het creatiepentagram’, Yoeke Nagel, isbn 978 94 91557 13 2

• ‘Seidr, het Noordse pad - werken met magische en sjamanistische sporen in Noordwest-Europa’, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 74 2

• ‘Sharing nature’, Joseph Cornell, vertaling Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 04 0

• ‘SoulCollage®, werken met je eigen zielenkaarten’, Seena B. Frost, vertaling Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 21 7

• ‘Vingerlabyrintlopen’, John Musterd, isbn 978 94 91557 22 4

• ‘Witte wieven en elfen, fluisteringen uit de Andere Wereld’, Ruud Borman, isbn 978 90 77408 90 2

• ‘Woordenregen, 1 jaar schrijven’, Margreet Schouwenaar, isbn 978 90 77408 91 9

• ‘De essentie van edele stenen’, Anneke Agterberg, isbn 978 94 91557 07 1

• ‘De Maan, 66 mystieke kaarten voor bewustwording’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 16 3

• ‘Het levenskunstspel’, Anky Floris, isbn 978 9077408 51 3

• ‘Het Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’, Annetje Braat, isbn 978 90 77408 61 2

• ‘Isis mysteriekaarten’, Petra Stam en Els Lijesen, isbn 978 94 91557 24 8

• ‘Kruidenwijsheid – 66 affirmatie- en actiekaarten’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 15 6

• ‘Luister naar je ziel, 50 troost- en krachtkaarten’, Janet Werner, isbn 978 90 77408 84 1

• ‘Maak werk van je droom! 52 realisatiekaarten’, Louisa Perreyn, isbn 978 90 77408 93 3

• ‘Maya wijsheid creatiekaarten’, Elvira van Rijn en Patricia Mooren, isbn 978 94 91557 10 1

• ‘13 manen – Verjaarskalender’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 12 5

Vrijwel alle titels zijn verkrijgbaar in (web)boekwinkels en alle titels zijn te koop in de webshop op www.A3boeken.nl

ISBN 978-90-77677-82-7

NIEUW! Bach bloesem mixen. Online. Individueel afgestemd op jouw behoeften.

Op basis van plantaardige extracten. Veilig in gebruik voor kinderen en volwassenen. Ondersteunend bij stress, depressie, onzekerheid, burn-out, leerproblemen, menopauze en tal van andere klachten. Laat je vrijblijvend informeren.

ISBN 978-90-77677-84-1

kbi

Zoektocht naar de stilte

Hoe belangrijk is de stilte voor jou?

Wat hoor je in de stilte?

Waar vind je jouw stilte?

Citaat en beeldhaiku: anky floris Het Levenskunstspel