Heus 9 voorjaar 2017 a3 boeken

HEUS 5e jaargang • nummer 1

Een heus magazine over oude wijsheden nieuwe inzichten v o o r J a a r 2017 leven met de natuur – een uitgave van A3 boeken

i n te r vi e w

tHema

We kunnen zo veel van dieren leren

kaarten maken is verslavend i n t e r vi e w

t H ema

Spelen met bomen

Poorten naar de levensbomen en hun zielskracht

n i e u W : k r a c H T d i e r e n , W i J s H e i d e n i n s P i r aT i e u i T H e T d i e r e n r i J k – P e T r a s Ta m – l e v e n s B o m e n , 68 ZielskracHTkaarTen – marJanne Huising Heus 09-2017.indd 1

29-05-17 08:00

Zij moeten hebben geweten dat in deze monumenten een groots oeroud verleden werd weerspiegeld. ruud borman

Witte wieven en elfen, fluisteringen uit de Andere Wereld

Heus 09-2017.indd 2

29-05-17 08:00

voorWoord Ja, ik weet het, deze HEUS verschijnt laat, erg laat, maar officieel is het nog steeds voorjaar begin juni, dus deze HEUS is toch nog op tijd. Fijn te merken dat veel verspreiders en lezers reikhalzend naar de nieuwe editie uitkijken. Fijn te merken dat de guerrillaverspreiding nog steeds werkt, waardoor je op verwachte en onverwachte plaatsen jouw exemplaar van HEUS kunt meepakken.

Ik hoop dat de interviews en artikelen je inspireren.

Geef je ‘m door als je ‘m uit hebt?!

adrie beyen, hoofdredacteur en uitgever info@A3boeken.nl – twitter @AdrieA3boeken – www.facebook.com/A3boeken

inHoud interview

tHema

SoulCollage® en MeCards4Kids™

“We kunnen zo veel van dieren leren” Petra Stam

2

j O ng e n O u d rak e n e r ve rsl aaf d aan Lucy Schaaphok

“De kaarten zijn poorten naar de levensbomen en hun zielskracht”

Spelen met bomen Anne Mijke van Harten

10 8

Marjanne Huising

14 21

di T & daT

de lezer Fleur Olde Heuvelt

“Ware kunst weet de kijker te ontroeren’ Ruzica Parsons

18

24 26 27

citaat Het voorouderlijk web: de bloedlijn Overpeinzing

Levenskunst Anky Floris

Fondslijst

28

legenda Boek(en)

Spel(len)

Boek(en)/ spel(len)

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 1

29-05-17 08:00

interview

p etr a stam:

“We kunnen zo veel van dieren leren” Haar hele leven houdt ze al bijzonder veel van dieren. In haar verschillende werkzaamheden spelen dieren ook regelmatig een rol. Met haar boek over krachtdieren wil Petra Stam laten zien dat we onvoorwaardelijke liefde van dieren kunnen leren, dat ze hun wijsheid delen en ons geestelijk kunnen begeleiden. Bovendien hoopt ze dat het boek bijdraagt aan meer respect voor dieren en al het leven op onze planeet.

A

ls uitgever wist ik dat Petra bezig was met een boek over sterren en sterrenbewust­ zijn (interessant!), maar toen kreeg ik een bericht dat ze graag een boek over krachtdieren wilde schrijven. Ik hoefde niet lang na te denken, 1 nanoseconde, denk ik, want ik was meteen enthousiast. En heus, niet voor niets, zo bleek toen ik het manuscript ontving. Even in het kort de voorgeschiedenis: “Ik zat ver boven de Aarde, daar waar ik overzicht heb, de dingen beter begrijp en me lichter voel. Maar toen werd ik onverwacht naar beneden gehaald! Ik praatte met mijn vriend Robert over krachtdieren… Toen hij een foto stuurde van een raaf met een stukje tekst erbij, besefte ik hoeveel tekst over krachtdieren wordt gekopieerd.

Het liet me niet meer los, want ik dacht: ik heb nieuwe informatie over dieren vanuit de homeo­ pathie en ook vanuit contact met het diercollectief en bovendien kan ik eigen dierenfoto’s en collages maken… Binnen drie dagen had ik een opzet klaar.

Weg was ik uit de sterren… op mijn pootjes geland op de Aarde!” Voor Petra zijn krachtdieren geen totaal nieuw onderwerp, want op verschillende tarot­ kaarten staan dieren (zie haar boek ‘Pythia, de hoge­

2

Heus 09-2017.indd 2

priesteres – symboliek en mythologie in de tarot), vele Egyptische goden hebben (deels) een dieren­ gedaante (zie ‘Isis en de 14 sleutels tot heelwording en de ‘Isis mysteriekaarten’) en ook met de Maan worden verschillende dieren geassocieerd (zie ‘In het licht van de Maan’ en ‘De Maan, 66 mystieke kaarten voor bewustwording). Ook in haar dagelijkse praktijk werkt ze met dieren: “In astrologieconsulten komen sterrenbeelden en vaste sterren voor die zijn verbonden met een dier. Denk aan het sterrenbeeld Leeuw, de ster Alcyone in het sterrenbeeld Stier, etc.

Op tarotkaarten en in mythen spelen dieren een rol.

Bovendien werk ik als klassiek homeopaat onder andere met dierremedies – dat was altijd al een favo­ riet onderwerp binnen dat vak. De overeenkomst in al mijn boeken en in mijn werkzaamheden komt ook bij dit boek over krachtdieren weer terug: het gaat om (zelf)bewustwording, eigenheid en vrijheid.”

R aaf Ieder mens heeft zijn hele leven een of twee kracht­ dieren bij zich. De energie van je krachtdier reso­ neert met je basisenergie, waarin je keuzes en erva­ ringen liggen opgeslagen. Als je leert over of je verbindt met je krachtdier, begrijp je jezelf beter, ken je jouw krachten en valkuilen, weet je welke energie jou kan begeleiden en helen als je uit balans bent. Op de omslag van Petra’s boek prijkt een raaf: “Ik ben altijd gek geweest op zowel echte als mythische raven, schreef er een verhaal over (zie mijn allereer­ ste boek, ‘Dood stroom’), heb zelfs mijn eerste kind Joey Raven genoemd. Ik ben klassiek homeopaat en was gefascineerd door de nieuwe vogelmiddelen die rond 2004 werden geïntroduceerd. Vooral Raaf reso­ neerde; ik was alleen bang dat ik geen objectieve blik

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 3

foto: p a ul jon g eri us

Krachtdieren, wijsheid en inspiratie uit het dierenrijk Petra Stam 21 x 23 cm, 288 pagina’s, geheel in kleur € 32,50 isbn 978 94 91557 35 4 nur 728 Verschijnt juni 2017

3

29-05-17 08:00

foto: petra stam

f ot o: bry an bu eh ler

voelde als een gids die me bijstond om in de myste­ ries van de dierenwereld te duiken. Ook in tijden dat ik dingen doorzie, maar het niet kan uiten omdat ik weet dat directe communicatie (juist) geen meer­ waarde zal brengen, voelt Lynx als een steun. Inner­ lijk weten geeft wijsheid, maar ook eenzaamheid. De aanwezigheid van Lynx helpt me om onafhankelijk en in mijn centrum te blijven, mijn eigen vrijheid en ruimte te bewaken en ook rust te nemen. Met de energie van Lynx kan ik makkelijker een diep inner­ lijk weten omzetten in een indirecte stroom naar buiten toe: via beelden of schrijven. Daarin kan ik verschillende lagen verwerken, die op verschillende bewustzijnsniveaus door anderen kunnen worden opgepikt… of niet! Wat mysterie is voor de een, is weten voor de ander. Lynx leert: spreken is in de ene situatie zilver, maar zwijgen in een andere situatie goud.”

V e rni e u we nd e n di e pg aa n d

had naar mezelf. Maar toen ik bij een homeopaat onverwacht de remedie Raaf kreeg voorgeschreven in 2006, voelde het alsof dit mijn leven redde: na 20 jaar werd ik niet meer gillend wakker, omdat ik ein­ delijk geen geesten of donkere vormen meer zag.

Bovendien herwon ik mijn levenskracht weer, nadat ik had gebalanceerd op het randje van de dood. Raaf heeft te maken met magie, vliegen door verschil­ lende dimensies, vrijheid, kracht en onafhankelijk­ heid, maar ook met het (moeten) beschermen van je identiteit of je grenzen, het ervaren van licht en donker, het spanningsveld waarin je jezelf staande moet houden. Raaf is mij heilig dus en vergezelt me op geestelijke reizen. Ik heb het als remedie niet meer nodig gehad, omdat ik van mijn klachten was genezen. Het gelijke geneest het gelijksoortige is de hoofdregel in de homeopathie en dat is ook met betrekking tot krachtdieren heel herkenbaar. Omdat Raaf resoneert met mijn basisenergie in dit leven, zal ik het meteen weten als ik wel weer heling nodig heb op dat vlak.”

Zoals Petra al eerder aangaf, zie je veelal dezelfde tek­ sten over krachtdieren opduiken. Natuurlijk zit er een basisenergie in ieder krachtdier, maar er is nog veel meer over te vertellen: “Mijn boek is heel ver­ nieuwend, omdat ik zowel informatie via meditatie als uit energetische verbindingen heb verkregen en beschreven. Na mijn eigen bevindingen en de reac­ ties van mensen die ik liet lezen over hun krachtdier weet ik dat mijn boek vernieuwend en diepgaand is en de essentie van het krachtdier vanuit verschil­ lende lagen beschrijft. Ik ben zo dankbaar voor de samenwerking met de diercollectieven, voel zo veel respect.”

Ruim anderhalf jaar deed Petra onderzoek. De infor­ matie over het krachtdier kwam tot haar via medi­ taties. Ze stelde zich in op het desbetreffende dier­ collectief en liet haar hand een uur lang opschrijven

S pre k en is zilver

4

Heus 09-2017.indd 4

fot o: pe tra s ta m

Behalve de een of twee krachtdieren die je jouw hele leven vergezellen, kun je ook tijdelijk een krachtdier hebben, een hulpdier dat je bijstaat in een moeilijke periode of wanneer je op een bepaald vlak steun kunt gebruiken. Sinds Petra begon te schrijven aan dit boek heeft ze verbinding met Lynx: “Ik droomde van hem en ik zag dat als het startsein voor het boek. Hij

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

foto: petra stam

wat ze zag, hoorde, voelde en ervoer. “Dat werkte wonderlijk goed! Het geestesdier verscheen en het voelde als een samenwerking.” Daarnaast heeft ze van alle 66 dieren de homeopathische remedie besteld. Per dier hebben zij en haar partner Bryan er (minimaal) een week lang op geslapen. Dream proving heet dat. “Onze dromen waren kenmerkend voor het dier en heb ik opgenomen in het boek. Daarnaast ging ik steeds meer de energie van het dier voelen en soms zelfs uitleven! Na de eerste nacht op Gier bij­ voorbeeld, werd ik triest wakker en heb ik de hele dag tegen tranen gevochten, omdat ik bezig was met verlies en de dood. Later op de dag begreep ik wel dat ik juist deze energie van iemand oppikte. Bij Tijger vroeg ik mijn partner op de derde dag: ‘Ik ben veel boos, hè?’ Ja dus! Ik was wóest zelfs! Had beelden van iemands kop eraf meppen als hij me irriteerde! Tsja, er werd iets aangeraakt in mijzelf en dat werd hier­ door tijdelijk versterkt. Maar het maakte me ook dui­ delijk welke gigantische energie er in Tijger huist.

Daarnaast heb ik informatie gezocht over het dier zelf, zoals fysieke kenmerken en gedrag, over het dier in de mythologie en de hemelse variant. Bij Zwaan bijvoorbeeld is dat het sterrenbeeld Cygnus.”

66 diere n f oto: petr a s t a m

Het boek begint met Aap en eindigt met Zwaan.

Daartussen passeert een bont gezelschap de revue, soms exotisch, soms oerhollands, maar het blijft een kleine selectie bewoners uit het dierenrijk. Hoe is deze selectie gemaakt? Petra: “Ik heb een lijst gemaakt van dieren die in me opkwamen, die een duidelijk archetypisch beeld hebben of me aanspre­

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 5

ken. Ook dieren die bij Egyptische goden horen en op tarotkaarten staan heb ik erop gezet. Tot het eind heb ik een plek opengehouden voor een dier dat zich­ zelf kwam melden. Zo had ik IJsvogel niet op de lijst staan en de homeopathische remedie ervan niet aan­ geschaft. Toen ik op een middag in Almere naar een gebied ging om de witte reiger te fotograferen kwam er een ijsvogel voor me zitten! Wel tien minuten lang zat hij dichtbij, ving zelfs een visje tussendoor, en ik kon alle foto’s maken die ik wilde. IJsvogel meldde zich en natuurlijk staat hij in het boek.

Kameel kwam via een klant: ze vertelde hoe bijzon­ der ze zijn. Ik twijfelde. Ze stuurde me een foto. Ik zette Kameel op de lijst, het een na laatste dier waar­ aan ik werkte. De eerste dag dat ik bezig was met Kameel, was ik bij vrienden in Tilburg. We gingen ergens eten. Toen we uit het restaurant liepen zag ik het logo, dat groot op de zonwering was geprint: drie kamelen! Dan weet je: je zit al in de energie! Neus­ hoorn wilde ik er wel in bijvoorbeeld, maar ik kon er geen remedie van vinden. Kraai wilde ik er ook in, maar Raaf en Ekster waren er al. Wordt vervolgd dus… Ik heb dieren gekozen van over de hele wereld.

Ook al leeft een dier hier niet, we kennen het wel via mythen, religie, afbeeldingen, vakanties, etc. Bij Tijger besefte ik dat er waarschijnlijk weinig Neder­ landers zijn met Tijger als krachtdier. Misschien eerder als ze een Indonesische achtergrond hebben...

Zo ook met Jaguar, die hoort meer bij de Zuid-Ameri­ kaanse bevolking, maar ik ken ook mensen die bij­ voorbeeld in Peru hebben geleefd en Jaguar als krachtdier hebben. Op zich zijn er geen grenzen, zijn tijd en plaats geen obstakel voor spirit. Ik kan me wel

5

29-05-17 08:00

interview

voorstellen dat je minstens één hulpdier hebt dat werkelijk in jouw omgeving is te vinden.”

E en familie van tricksters Wanneer je de krachtdieren van familieleden of vrienden kent, krijg je meer begrip en respect voor elkaar. Snap je waarom die ander soms zus of zo rea­ geert, moeite heeft met bepaalde dingen en juist sterk is in andere dingen. De zonen van Petra heten Joey Raven (22 jaar) en Fox (18 jaar). “Tsja, zij hebben hun dier al in hun naam gekregen. Fox herkende ik in Vos na mijn eigen meditatie – toen vielen er vele kwartjes, vooral in wat ik in hoofdletters bij Vos schreef: DE GROTE VERDWIJNTRUC! Ik heb zelf de remedie Vos genomen, omdat ik me zeer goed voelde in die energie. Ik gaf het ook aan Fox en al de vol­ gende dag viel mijn mond open, omdat er subtiele,

6

Heus 09-2017.indd 6

maar zulke opmerkelijke, positieve veranderingen waren. Hij is nog jong, maar het bevestigde mij dat Fox Vos is! Hij herkent zichzelf voor driekwart in Vos. Joey herkent zichzelf ook grotendeels in Raaf.

Dat maakt ons beide een Raaf – haha, de andere helft van mijn gezin kan ons niet altijd bijhouden, we zijn altijd vier stappen verder door een snelle geest, door­ zien dingen en kunnen meesterlijk zijn op positief en negatief gebied… Een familie van tricksters!“ Dit verhaal van Petra bracht me op de vraag of kracht­ dieren ook met elkaar kunnen samenwerken, onder­ ling contact hebben. Een rol spelen in de relatie die mensen met elkaar hebben. Petra denkt van wel: “Het hangt samen met zielenervaringen en karakter ook natuurlijk, want daar past je krachtdier bij. Ik heb bij de algemene beschrijving ook steeds vermeld wat de vijanden van dat dier zijn, want het is iets om wellicht rekening mee te houden, ook vanuit het krachtdierperspectief. Raven en Wolven werken samen, kraaiachtigen herkennen elkaar meteen, maar een Kat en een Muis of een Stokstaartje en een Adelaar zullen waarschijnlijk ongelijkwaardigheid in de relatie herkennen. Spirit is de levenskracht, een deel van het Al, maar in je ziel liggen keuzes en ervaringen opgeslagen, wat zich uit in karakter en zich kan gaan vormen als ego. Daardoor kunnen spanningen ontstaan, ook in contacten met anderen.

In principe kan iedereen van elkaar leren zolang er respect is voor ieders individu. Als je je bewust bent van je krachtdier kan dat helpen hier zicht in en begrip voor te hebben. Niet als een excuus (ik ben nou eenmaal een Leeuw dus ik brul), maar om begrip en respect voor elkaar te krijgen en te werken aan jezelf.”

Ieder hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: algemeen, mythologie, kosmisch en natuurlijk het krachtdier

foto: p etr a s ta m

Olifant bracht Petra totaal onverwacht grote ontroe­ ring: “Ik ging zitten om te mediteren, stelde me in op Olifant… en ik begon spontaan te huilen! Bij Zwaan had ik dat ook, maar dat kwam omdat ik voelde dat verdriet, rouw en teleurstelling een deel van Zwaan zijn. Bij Olifant voelde ik zelf ontroering. Wolf bracht veel inzicht op het gebied van de diepgang die je moet hebben, het constante werken aan zelfbewust­ zijn (vooral op schaduwstukken) dat nodig is, omdat anders Wolf jou regeert. Je moet sterk zijn als je krachtdier Wolf is! Ik schreef op tijdens de meditatie: Wolf is niet voor watjes, die gaat niet voor dunne laagjes, maar tot op het bot.”

Op een ochtend had Petra ineens grote opruimdrang.

Ze wilde eigenlijk gaan schrijven, maar in plaats daarvan haalde ze haar hele werkkamer overhoop: ieder hoekje moest schoon en elk laatje werd uitge­ mest. Ondertussen zocht ze naar een kistje, rende de trap op en af, gooide papieren weg. Op en neer, druk, druk… Ook in haar hoofd was het chaotisch druk, echt onplezierig. Toen ze voor de zoveelste keer de trap op rende moest ze ineens lachen: “Ik zag mezelf als de mythische eekhoorn Ratatosk die op en neer rent over de Levensboom: ik was bezig met Eek­ hoorn!”

Ze heeft iets met vale gieren, maar tot haar verbazing was het Condor die haar dagenlang vergezelde, die achter haar was en haar beschermende donkere vleu­ gels om haar heen sloeg. “De eerste avond dat ik met Condor bezig was, gaf ik een workshop op een plek met muurschilderingen van woestijn en gieren. Ik reed laat in de avond twee uur terug naar huis. Even dacht ik: je komt me niet halen hè, want ik heb nog veel te doen! Maar het voelde als bescherming, vooral tijdens de terugweg, toen ik eigenlijk te moe was om zo’n eind te rijden.”

foto: petra stam

O lifant, e e khoo rn, g ie r…

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

foto: petra stam

(vanuit de mens beschreven die dit krachtdier ‘is’).

Bij het onderdeel krachtdier staan ook adviezen en valkuilen, droomthema’s en een uitgeschreven droom. Je kunt natuurlijk lezen over je krachtdier en leren over jezelf. Of je kunt het hele boek lezen en ervaren wat welk dier met je doet of waarin je jezelf het meest herkent. Als er een dier op je pad blijft ver­ schijnen of in je dromen komt, kun je lezen waar dat voor staat. Een dier waarvoor je bang bent of waaraan je zelfs een hekel hebt, kan je bewust maken van een schaduwstuk in jezelf. Je kunt ook in de beschrijvin­ gen iemand herkennen en dit uitwisselen met die persoon.

Petra is nog lang niet klaar met krachtdieren: “Samen met Bryan ben ik al een tijd bezig om kracht­dier­ kaarten te maken. Die komen in het najaar van 2017 uit. Er komt een jaarcursus, waarin al deze dieren aan de orde komen, we trancereizen gaan maken onder begeleiding van Roberts muziek, werken met homeopathische remedies om zo ook op een andere manier in de energie van een dier te komen. Er is steeds een blok astrologie in de jaar­cursus, zodat je levens- en zielenlessen vanuit je horoscoop leert begrijpen en we gaan praktische of creatieve dingen doen die bij het thema of de dieren van die dag passen. Ik heb ook al een lijst met dieren voor het volgende boek.”

Het is duidelijk: Petra houdt bijzonder veel van dieren. Er komt ook een pijnlijk herinnering naar boven: “Op mijn 14e of 15e keek ik tv en zag hoe een koe werd geëlektrocuteerd. Ik was in shock, sloeg op de tv en rende naar mijn kamer. Vlees eten was voor mij klaar vanaf dat moment! Later was ik onder andere ook actief voor organisaties tegen dierproe­ ven. Waarom denken mensen niet na over wat ze eten, wat ze gebruiken? Zelfs de Aarde lijdt onder de gevolgen van de vleesindustrie. Industrie… er is geen respect, geen waardigheid… En dat terwijl dieren juist je hart kunnen openen, je blij maken en tonen hoe je vanuit onschuld trouw kunt zijn aan je eigen natuur. Onvoorwaardelijke liefde kunnen we leren van onze kinderen, maar ook van dieren. Het was extra motivatie voor me om dit boek te schrijven, hen recht te doen, en ik hoop dat het bijdraagt aan bewustwording en respect voor alle leven op de planeet, in dit geval vooral ook voor dieren – in hun fysieke én in hun onstoffelijke vorm!”

foto: p etr a s ta m

In het licht van de Maan De Maan – 66 mystieke kaarten voor bewustwording Isis en de 14 sleutels tot heelwording Isis mysteriekaarten Pythia, de hogepriesteres De sterrenpas 13 manen – verjaarskalender

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 7

f ot o: petra stam

E en l e ve n l ang

7

29-05-17 08:00

Dit& dat

dr i evOud i g

illustrati e: pol w ij nberg

De drievoudige godin verenigt de maagd of het jonge meisje, de moeder en de wijze vrouw in zich. Zij heeft ook nog een onzichtbare vierde kant, die vertegenwoordigt de donkere vrouwelijke energie. Deze bevat naast negatieve eigen­ schappen als manipulatie, woede en wraakzucht ook positieve eigenschappen als creativiteit, vrouwelijke intuïtie en vrouwelijke oerkracht.

Godinnen van eigen bodem

Chakra’s in labyrint Het klassieke labyrint heeft zeven wendingen en elke wending is verbonden met een chakra. Dit geeft het lopen van een labyrint nog extra betekenis. De volgorde van de chakra’s is van buiten naar binnen. Hierdoor doorloop je ze in deze volgorde: 3 – 2 – 1 – 4 – 7 – 6 – 5.

Je begint dus bij het derde chakra, dat net boven je navel ligt. Via de navelstreng was je als ongeboren kind verbonden met je moeder.

Vingerlabyrintlopen

“‘Eerst weten hoe’ is het grootste blok dat je voor jezelf kunt neerzetten om iets niet te laten gebeuren.” elvira van rijn Maya wijsheid voor je levenspad

8

Heus 09-2017.indd 8

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

foto: lind a w orm h ou d t

Altaar Watergeesten kun je beter leren kennen door ze een plek te geven op je huisaltaar. Zet een beetje water uit hun bron in een kommetje op je altaar. Door ze aandacht te geven, krijgen zij meer kracht en verstevig je jullie band. Je kunt ook een altaar oprichten bij een rivier, meer, plas, beekje, waterval...

Heilige bronnen in de Lage Landen

dansen en drummen illustrati e: pol w ij nberg

Dansers gekleed in luipaardvellen bespelen enkele percussie­instrumenten: framedrum, ratel en een booginstrument. Op deze wandschildering in het heiligdom van Çatal Hüyük (Anatolië) uit circa 5800 v. Chr. is de oudste afbeelding van een drum te zien.

En de drummers waren vrouwen

Loopmeditatie Als je buiten gaat mediteren kun je de weg naar de meditatieplek gebruiken voor een loopmeditatie. Met elke stap kom je al meer in een meditatieve en stille houding. Ben je je bewust van hoe je loopt? Zet je grote of kleine stappen? Loop je gehaast of langzaam?

Voel wat er allemaal in je lichaam gebeurt als je loopt.

Creatief mediteren

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 9

9

29-05-17 08:00

interview

m ar janne h u i s i n g :

“De kaarten zijn p levensbomen en h Elke boom is een levensboom en heeft je iets te vertellen. Bij elke boom horen een archetype en een krachtdier, die nog meer inzicht geven in de zielskracht van die boom. Het is heerlijk om buiten direct contact te maken met een boom, maar dat is niet iedereen altijd gegund. Met de Levensboomkaarten van Marjanne Huising kun je dat wel doen op elke plek en op elk moment van de dag.

“

L

evensbomen zijn bomen die het leven spiegelen. Iedere boom kan een levens­ boom zijn en heeft bepaalde eigenschap­ pen die wij ook hebben”, zo verklaart Marjanne. “Ze kunnen ons inzicht geven in hoe we in het leven staan. Antwoord geven op vragen die we hebben. Ontstressen als we het even niet meer weten. Helen als we wonden hebben opgelopen. Ze zijn net als jij en ik levende wezens die op hun manier iets te vertellen hebben. Soms is dat door hun rijzige gestalte, zoals bij de eik en beuk. Een andere keer is het de afgebroken tak of het litteken in de bast dat op een oog lijkt dat aanspreekt of raakt.

Als je al je zintuigen en je gevoel openzet dan kun je horen, voelen, ervaren, proeven en zien wat een levensboom voor jou kan betekenen.”

P ers oo nlijk e levens boo m Alle bomen kunnen ons helpen, inzicht en kracht geven, maar er is altijd een speciale boom die echt bij jou hoort. Dat is je persoonlijke levensboom. Een boom die bij je geboorte meekomt, net als je beschermengel en krachtdier. Het is vaak een andere boom dan je verwacht, maar zeker herkenbaar als je je er verder in verdiept. Misschien heb je jouw levensboom al ontdekt bij het lezen van ‘De heilige buxusmoeder en 33 andere levensbomen’ en is het die boom uit je jeugd die altijd een rol is blijven spelen. De boom die je zag uit je raam en waaraan je bewust of onbewust verhalen vertelde. Of de boom die je altijd groette op weg naar school of werk.

De berk is de persoonlijke levensboom van Mar­ janne: “Ze is de Hogepriesteres en de wolf hoort bij haar. De wolf vraag ik vaak om cirkels om me heen te trekken. Dat voelt zo bekend en zo veilig. Het maakt dat ik niet zo hard hoef te werken. Ik kan ook tegen

10

Heus 09-2017.indd 10

de wolf aan in slaap vallen. Maar ik merkte dat de Hogepriesteres nog iets nodig had om in mij op te staan. Op dit moment ben ik met een groep mensen de Treewoman essences aan het testen. Dit zijn essences waarbij het gaat om de zielspotentie van een levensboom. Er is een ritueel ontstaan: eerst openen we het flesje om te voelen wat de energie met ons doet als we deze vrijlaten. Daarna sluit iedereen zijn ogen en loop ik in een rondje om de kring en doe ik een druppel van de essence op ieders kruin. Het rondlopen en de druppel schenken voelt als heilig gebaar. Nu pas begrijp ik echt wat de Hogepriesteres inhoudt, tot in het diepste van mijn wezen en in ver­ binding met vorige levens.”

H e m e l m o e de r Het verhaal van een van haar cursisten wil Marjanne ons niet onthouden. Deze vrouw verliet op jonge leeftijd de boerderij waar ze was geboren. Er was sprake van misbruik. Zij volgde de bomentraining van Marjanne en op verschillende momenten tijdens de training werd dit trauma aangeraakt: “De eerste keer dat dit gebeurde werkten we met appels op het lichaam waarbij de buik opeens in verbinding raakte met het hart. Een andere dag maakte ze via de wilg contact met de boom in de tuin van de boerderij. Ze herinnerde zich dat ze heel vaak onder de wilg had gezeten en daar troost had gevonden en verbinding met iets wat ze niet kon benoemen. De wilg staat in verbinding met de Hemelmoeder weet ze nu en ze voelde als meisje dat het bij de wilg veilig was. Na de training heeft ze de wilg in die tuin weer opgezocht en dat heeft ervoor gezorgd dat ze het spelende meisje weer kon omarmen. Als er nu een laagje van het trauma wordt aangeraakt, neemt ze haar inner­ lijk kind mee naar de (denkbeeldige) wilg.”

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

n poorten naar de n hun zielskracht.”

Levensbomen, 68 zielskrachtkaarten Marjanne Huising Totaal 72 kaarten 95 x 138 mm in kartonnen doosje met deksel € 24,50 isbn 978 94 91557 34 7 nur 728 Verschijnt juni 2017

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 11

11

29-05-17 08:00

A rc h e t ype n e n k rac h tdi e re n Tijdens het schijven aan haar boek ging Marjanne op reis met de drum om inzichten en informatie te krij­ gen uit andere lagen en levens. Daaruit zijn de visua­ lisaties in het boek ontstaan. Ze zag ook krachtdieren die een rol spelen in het geheel en een andere laag van de kracht van de levensboom tonen of juist de kern accentueren. “Ik zag de gans die laat zien dat met anderen onderweg zijn veel meer oplevert en dat reizen inspiratie geeft. Ze hoort bij de Es, waarbij ik een nomadenstam zag en hun kracht om thuis te zijn

12

Heus 09-2017.indd 12

op de plek waar ze op dat moment zijn. Het reizen met de drum leverde een rijk scala aan mensen, goden, godinnen en mythische figuren op. Ook beel­ den die nergens bij pasten, maar wel een naam hadden, zoals Hartendief of Minnares. Ik vind het fijn om buiten de paden te lopen en af te wijken van vaste patronen. Een cadeau dus om af te stemmen en te ontmoeten. Vele verrassingen kwamen naar voren en ik heb ze genomen zoals ze zijn.”

Na het verschijnen van haar levensbomenboek is er bij Marjanne sprake van nog meer verdieping van

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

inzichten. Ze werkt intensief met levensbomen in cursussen en sessies en de innige relatie met arche­ types wordt steeds duidelijker. Door in onder meer visualisaties het archetype van een boom te ontmoe­ ten ontstaat er een helderder beeld van de eigen kracht. Vaak ook vindt er heling plaats bij een levens­ boom, waarbij het archetype een belangrijke rol speelt. Marjanne geeft een mooi voorbeeld. Een vrouw met lage rugpijn kreeg de opdracht om een boom te zoeken die haar aandacht vroeg. Ze kwam bij een de esdoorn uit, die verbonden is met archetype de Illusionist. Nadat ze zich had verbonden met de esdoorn en de Illusionist voelde ze dat ze steeds illu­ sies van zichzelf neerzette. Dat niemand weet wie ze werkelijk is. Door naar de pijn in haar rug te gaan en die pijn te omarmen, kon ze bij het moment komen waarop deze overlevingsstrategie was ontstaan. De pijn werd lichter.

tenen en vingers blijven een pietepeuterig werkje.

Af en toe kwam mijn vrouw vragen of ik nog wel leefde, want de speciale lijm was nogal chemisch, ontdekte ik te laat. Maar ik leef nog!

De collages maken was heerlijk om te doen en lokte me keer op keer naar mijn werkkamer om er nog eentje te doen. Het was soms ook zwaar, omdat ik iedere keer afstem op de zielskracht van de levens­ boom, het krachtdier en de archetypen. Bij sommige bomen was dat zeer intens, terwijl andere bomen me bekender voorkwamen of al eerder door mij waren doorleefd. Vaak als ik de volgende dag terugkwam in mijn kamer zag ik de kracht van de collage. Even afstand, na een wandeling met de honden of een goede nachtrust bracht dat een glimlach op mijn gezicht en een ‘ja, het klopt’. Diep van binnen maakte mijn hart een sprongetje en werd mijn buik warm.”

O p de k aart

De kaarten zijn als poorten naar de levensbomen en hun zielskracht. Ze helpen je in verbinding te komen met het archetype en krachtdier. Je kunt je op een heel directe manier afstemmen op een kaart en ermee op reis gaan of de intentie van de kaart mee­ nemen in je dagelijkse bezigheden. Door de kaart in je kamer of op je altaar te zetten laat je de zielskracht de ruimte vullen. Je leeft dan met deze energie en de levensboom is ondersteunend in je proces. De levensboomkaarten zijn net als andere kaarten te gebruiken om voor de dag, nieuwe maan of een vraag te trekken. Verleden, heden en toekomst legging maakt ook veel helder met deze kaarten. In het doosje zitten enkele kaarten met tips en oefeningen om met de kaarten te werken. Heel speciaal is de spiraallegging, aldus Marjanne. “Je legt alle kaarten in een grote spiraal op de grond. Je loopt van buiten naar binnen met een vraag over helderheid over een mens, gevoel of stap. Naar binnen lopen en voelen welke kaart je mag oppakken. In het midden geko­ men lezen welke levensboom je helderheid kan geven. Dan loop je de spiraal terug en neem je de zielskracht van de levensboom mee naar buiten.”

Na het boek zijn er nu de Levensboomkaarten. Van elk van de 34 levensbomen zijn er twee kaarten: een met het archetype en een met het krachtdier. Op elke kaart staat de naam van de levensboom met het archetype of het krachtdier. Daaronder staan een kernwoord en een zin die als een mantra kan worden gebruikt, zodat de woorden hun helende werk kunnen doen samen met het beeld. Het beeld is een handmatig gemaakte collage van de zielskracht van de levensboom met het archetype of de zielskracht van de levensboom met het krachtdier. Het maken van de collages was een heel proces en bijzonder om te doen. Het begon met eindeloos plaatjes zoeken…

“Het vinden van het juiste gevoel en beeld was geen sinecure. De opslag van de ogen, de intentie van de lichamen, de uitdrukking van de gezichten, de hou­ ding van het dier en de vleugelslag van de vogels.

Steeds weer verbinden met de zielskracht van de levensboom en dan invoelen of het beeld vertaalt wat er wordt bedoeld. Bijzonder was dat ik een verregend exemplaar van ‘De heilige buxusmoeder’ kon gebrui­ ken om bomen uit te knippen en af en toe heb ik een afbeelding uit het boek laten meedoen omdat deze de kaart het beste versterkt. Ik heb genoten van het ‘knippen en plakken’.Heerlijk aan mijn werktafel voelen hoe een hand een plek op de kaart moest krij­ gen. Hoe de compositie tot me ging spreken en soms ook weer weggelegd moest worden om later pas te begrijpen wat er nog nodig was. Soms was het de kunst van het weglaten, maar meestal was het neer­ leggen, voelen en kijken. Ik heb veel uitgeknipt dat toch geen rol kreeg op de kaarten en even zovele keren was het in een keer duidelijk. Met een piep­ klein schaartje was het makkelijk werken, alleen

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 13

Poo rt e n…

De heilige buxusmoeder Kruidenwijsheid Kruidenwijsheid – 66 affirmatie- en actiekaarten

13

29-05-17 08:00

thema

So u l Co llage ® e n M e C a r ds 4 K i ds ™

Jong e n o u d r aken er E en k aart lezen Je stapt in de kaart en je stelt je voor alsof je alles bent op de kaart. Je stapt even helemaal uit jezelf, net alsof je op een toneel staat. Dan ga je spreken vanuit de afbeelding en begint met “ik ben degene die...” en laat je de woorden zonder na te denken opkomen.

Naam: natuurelementen Ik ben degene die... de natuurelementen is van moeder aarde die met langzame processen gegroeid zijn die eeuwenoude wijsheid in zich dragen die een voedingsbodem zijn voor groei en bloei op aarde, fysiek, maar ook op energetisch niveau wijsheid brengt aan degenen die dit nodig hebben

14

Heus 09-2017.indd 14

Ik ben de boom Ik voel me oud Ik wens dat mensen mijn ringen tellen en mij aanraken Ik droom over dat de mens kan zien dat alles één is Ik ben de bloem Ik voel me open staan Ik zie zonlicht Ik wens dat ik gezien word en dat ik veel mag brengen aan anderen Ik ben de stenen Ik voel me stevig, stabiel, evenwichtig en sterk Ik wens aangeraakt te worden zodat ik mijn energie door kan geven Ik droom van een gezonde moeder aarde

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

n e r ve rsl a a f d a a n SoulCollage® is in 2009 op mijn pad gekomen en het heeft veel invloed gehad op mijn leven, doordat je innerlijke delen van jezelf verwerkt op een kaart, werkt met archetypen die in je leven en kaarten kunt maken van dieren op je chakra’s en van belangrijke mensen, dieren en plekken in je leven.

Het verbeelden van dit alles bracht mij tot veel groter inzicht in mijzelf, in delen die graag gezien wilden worden.

A

lles wat er in je is mag er zijn, alles heeft een stukje goud in zich wanneer je de balans van elk aspect kunt vinden. Ik werd mij bewust van de kracht die elk deel heeft, maar soms ook van de schaduw die elk deel kan bevatten. Door het licht te schijnen op deze schaduw zal het minder invloed hebben vanuit een reactief, onbewust niveau en breng je het aspect in balans die veel schaduw kon bevatten. Schaduw houdt bij SoulCollage® in dat iets teveel of te weinig aanwezig is. Een tekort of een overdrijving. Door te werken met deze schaduw en deze zichtbaar te laten worden, breng je balans aan in jezelf en mag alles er steeds meer gewoon zijn. Door deze balans breng je alle innerlijke delen van jou met alle neuzen dezelfde kanten op, zodat ze het geheel van wie jij bent, jouw zielsessentie, kan dienen. De verrassing kan groot zijn wanneer je gaat spreken vanuit de afbeeldingen van de kaarten, omdat je even uit jezelf stapt en puur en alleen de kaart bent (zie kader). Je omzeilt je eigen ratio op deze manier. Na het proces van in de kaart stappen kun je gaan kijken en nadenken over wat de kaart heeft gezegd en hoe dat op jou slaat.

V ert ro uw e n Het vertrouwen op het proces, op de synchroniciteit vind ik heerlijk. Er is geen moeten, het mag gewoon allemaal ontstaan, precies op dat moment waarop het nodig is. Dit vertrouwen op dit proces heeft een verregaande invloed gehad op mijn leven. Ik ben meer gaan leven vanuit dit vertrouwen door mee te gaan met de flow en meer de structuren los te laten van hoe zaken zouden moeten verlopen. Alles wat zich aandient in mijn leven grijp ik aan om meer inzichten over mijzelf te krijgen, door mijn reacties te onderzoeken, te kijken naar welke innerlijke delen reageren vanuit vreugde of weerstand en hierover weer kaarten te maken, zodat ik nog meer inzichten

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 15

in die delen kan krijgen en ze in balans kan brengen, wanneer ze uit balans zijn. En het heeft mij enorm geholpen bij het accepteren van wie ik ben, van alles wat in mij leeft, alle aspecten krijgen hun plaats en hun stem.

Ook gebruik ik de kaarten om antwoorden op vragen te krijgen, net zoals je dat kunt doen met een tarot­ deck, maar je gebruikt hiervoor je eigen gemaakte kaarten, waaraan je ook je eigen betekenis geeft. Elke keer wanneer ik met levensvragen zit, raadpleeg ik mijn verzameling kaarten (bijna 300 kaarten) en laat ze antwoord geven vanuit het aspect dat ze vertegen­ woordigen.

Het proces van het maken van de kaarten is ontzet­ tend leuk en veel mensen die voor het eerst een workshop volgen zeggen vaak dat ze al jaren met col­ lages bezig zijn en dat de puzzelstukjes door SoulCol­ lage® nu op hun plek vallen. Doordat het proces zo helder en krachtig is en zich onderscheidt van vele andere collagevormen. Ook omdat het licht en een­ voudig is om te doen en er niet vanuit het hoofd geredeneerd hoeft te worden. Er kan vertrouwd worden op dat wat zich op het moment aandient, wetende dat dit het juiste is. Niet meer of minder. De innerlijke wijsheid van de kaartmaker, die zijn/haar eigen kaarten leest, wordt bekrachtigd door daaraan vertrouwen te geven. Niemand anders weet wat goed is voor jou en wat er nodig is. Die informatie zit alle­ maal al in je en kun je door SoulCollage® naar buiten laten komen.

W e e rstand i s i nt e re ssa n t Het heeft mij ook veel inzichten gegeven in mijzelf.

Bevestiging van dingen die ik al weet, maar ook inzichten over aspecten die voor mij een verrassing zijn. Laatst trok ik blind drie afbeeldingen uit drie verschillende bakken (voor elke categorie afbeeldin­ gen heb ik een aparte bak). Van die drie afbeeldingen maakte ik een SoulCollage® kaart. Tot mijn grote ver­ bazing had ik een afbeelding van een man getrokken die mij niet aanstond. Ik ondervond weerstand en vond het maar niks dat ik uitgerekend deze man had getrokken en niet uit leukers. Maar wie A zegt moet ook B zeggen, dus ging ik de kaart maken. Ook in het lezen had ik weinig zin, omdat ik mij dan zou ver­ beelden dat ik die man was... Mijn nieuwsgierigheid won het van mijn weerstand en ik besloot om door te gaan met dit proces. Ik stapte in de man op de afbeel­ ding en ging spreken vanuit deze afbeelding door te

15

29-05-17 08:00

zeggen: “Ik ben degene die” en liet intuïtief de woor­ den omhoog komen. Afbeeldingen die weerstand oproepen kunnen heel interessant zijn om te gebrui­ ken en dit was ook bij mij het geval. Het was een heel interessante lezing: deze kaart ging over iemand die eigenlijk alles voor elkaar krijgt wat hij maar wil door een vlotte babbel, ik noemde hem de gladjanus.

En uitgerekend op dat soort mensen heb ik dus weer­ stand. Vanuit SoulCollage® zien we dit als schaduw: iets wat teveel of te weinig aanwezig is. Iets wat we niet willen zien of dat er juist in overdreven mate is.

In mij mag de gladjanus zich niet uitleven, hij zit diep weggestopt in mijzelf. Ik herken het niet eens in mij. Ik heb er een blinde vlek op en deze kaart laat mij die blinde vlek moeiteloos zien, of ik het nou leuk vind of niet. SoulCollage® reikt je dus inzichten aan die je zelf nooit had kunnen bedenken en dit vind ik er ook zo krachtig aan. Met je hoofd kun je meestal niet verzinnen wat je intuïeve, innerlijke wijsheid in jezelf naar boven gaat brengen.

Waar je ook staat in je leven, er is altijd wel iets te leren over jezelf, over diepere lagen in je leven. En als je bepaalde situaties meemaakt in je leven die moei­ lijk zijn, kan het maken van SoulCollage® kaarten je ondersteunen, begeleiden en helen. Ook kun je jezelf adviezen geven door gebruik te maken van de kaar­ ten. Elk deel van jou heeft wel iets te zeggen over een situatie en als je je laat verrassen door niet zelf te sturen welk deel dat is, dan kunnen er adviezen komen die je met je hoofd niet bedacht zou hebben.

Je maakt dan gebruik van de wijsheid van jouw innerlijke delen en ik ben tegenwoordig zo geraakt door hoeveel wijsheid mensen in zich hebben en hoe fantastisch het is als ze daar bij kunnen komen.

E igen ve r h aal ve rt elle n SoulCollage® wordt ook ingezet voor kinderen.

Nancy Weiss heeft deze methode toegepast bij kin­ deren en samen met deze kinderen is ze tot een net iets andere wijze gekomen in hoe je de kaarten leest en gebruikt. Dit is vaak makkelijker voor kinderen dan hun gevoelens in woorden uitdrukken. Deze methode wordt MeCards4kids™ genoemd.

Het “Ik ben degene die”-proces is gewijzigd in een soort gedicht dat kinderen maken door beginzinnen aan te vullen met wat er in hen omhoog komt. Begin­ zinnen zoals “Ik ben…”, “Ik voel…” en “Ik zie…” worden gebruikt. Je kunt nog meer beginzinnen maken, naar wens. De kinderen vullen dan aan wat er in hen naar boven komt bij elke beginzin. Er wordt op deze manier net even iets meer handreiking gege­ ven voor kinderen hoe ze een kaart kunnen lezen.

Een volwassene schrijft dan op wat het kind letterlijk zegt.

16

Heus 09-2017.indd 16

Het proces van maken en lezen kan voor kinderen heel erg helend zijn en ze kunnen traumatische erva­ ringen verwerken en een plekje geven. Ook kunnen de kaarten de kinderen meer informatie geven over wat zich in hen afspeelt en hoe ze met een bepaalde situatie kunnen omgaan. Ze kunnen kaarten maken over boosheid, verlating, verdriet, eenzaamheid, pesten, gezondheidsproblemen of wat er ook maar in hun leven gaande is. Ze kunnen een kaart maken over een wenselijke situatie en stappen in een wereld waarin ze zich wel veilig kunnen voelen of waar hun pijn of verdriet er even niet is. Kinderen kunnen erg veel fantasie kwijt in de kaarten en deze een stem geven. Alles is mogelijk met MeCards4kids™ en dat vinden ze heerlijk! Ze hoeven geen beperkingen te voelen, kunnen hun eigen verhalen vertellen en zo bij hun gevoel komen. Fantasie is belangrijk bij het ontwikkelen van de emotionele intelligente en ook de creatiekracht van kinderen in hun jeugd. Wan­ neer dit voldoende wordt ontwikkeld, zullen ze ook creatiever zijn in hun volwassenheid, meer mogelijk­ heden zien om problemen op te lossen en te kunnen om gaan met verschillende situaties.

Kinderen werken graag met dierenafbeeldingen omdat ze zich zo goed kunnen verplaatsen in de dierenwereld en dieren hun emoties vaak goed kunnen verbeelden.

G r ot e i nne rl i j k e o nt de k k i ng sre i s Kinderen leren beter op zichzelf te vertrouwen en in zichzelf te geloven door het werken met de MeCards­ 4Kids™. Nancy Weiss vertelde in een Masterclass die ze gaf over MeCards4Kids™ dat ze jarenlang met een paar kinderen heeft gewerkt. Wat er gebeurde was dat kinderen zichzelf ontmoetten via de kaarten, dat ze leerden om zichzelf leuk te vinden. Ze leerden over wat uniek aan hen was en wat hun specifieke kwaliteiten waren.

Samen met Nancy heb ik een keer een masterclass georganiseerd over MeCards4Kids™ waarin ze veel tips en ideeën heeft gegeven over hoe te werken met de kinderen. Ze liet een video zien waarin een klein jongetje vertelde wat hij had gehaald uit het gebruik van de kaarten. Hij vertelde heel zelfbewust, heel dui­ delijk en helder over wat het proces met hem had gedaan en hoe hij de kaarten in zijn leven gebruikte.

Zo mooi om te zien hoe kinderen bij hun eigen wijs­ heid komen door MeCards4Kids™.

Doordat kinderen zelf bepalen wat voor kaarten ze maken en waarover de kaart gaat en je er als toe­ schouwer niet jouw associatie op plakt, voelen ze zich vrij van oordelen, ideeën of iets goed of fout is en krijgen ze de regie over wat er in hen leeft. Dit

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

de kaarten of door het kind te vragen welke kaart het kind zou kunnen helpen om zich beter te voelen.

Wanneer een kind bijvoorbeeld angstig en overwel­ digd is, dan zou je het er een kaart over kunnen laten maken zodat het een plek kan krijgen (alleen als het kind dat zelf wil). Een andere mogelijkheid is om een kind te vragen een kaart te pakken en hierbij het gedicht te lezen, zodat het in delen in zichzelf kan stappen die kunnen helpen bij het verwerken van wat er gebeurt of bij het zich beter voelen. Wanneer ze zich klein en nietig voelen, kunnen ze een kaart met een krachtige afbeelding erbij pakken, eentje met een tijger erop bijvoorbeeld, en dan vervolgens het “Ik ben”-gedicht laten zeggen. Op deze wijze leer je kinderen om in te zien dat ze bestaan uit veel ver­ schillende delen en dat ze niet opgeslokt hoeven te worden door één deel en dat ze kunnen leren om de delen in te zetten wanneer ze die nodig hebben. Hoe mooi zou het zijn als kinderen dit al jong leren? Ze kunnen dan zoveel meer in balans opgroeien tot zelf­ bewuste volwassenen. Hoe geweldig zou het zijn als leerkrachten en ouders dit regelmatig met de kinde­ ren zouden doen?

Maar ook volwassenen kunnen het “Ik ben”-gedicht toepassen bij het lezen van SoulCollage® kaarten.

Vooral als de ‘gewone’ SoulCollage® leesmethode niet gemakkelijk werkt. Het kan volwassenen net even meer op weg helpen. Andersom kan het ook: wan­ neer de MeCards4kids™ methode niet werkt bij een kind, kun je het ‘normale’ SoulCollage® proces inzet­ ten.

geeft hun zelfkennis en zelfvertrouwen. Het geeft ze een gevoel van kracht en macht over hun eigen leven.

Toen ik werkte met kinderen werd ik geraakt door hun creativiteit, maar ook hun eenvoud. Kinderen maken vaak zonder al te veel na te denken de kaar­ ten. Ze zijn er nog niet zoveel mee bezig of het mooi wordt, zoals dat bij volwassenen nog wel eens in de weg kan zitten. Het is een grote, innerlijke ontdek­ kingsreis. Vooral kinderen van bijvoorbeeld 4 jaar maken heel gemakkelijk en eenvoudig de kaarten en het proces is meestal ook kort maar krachtig. Heel leuk is het om de kinderen de kaart ook fysiek te laten uitbeelden. Als het kind bijvoorbeeld een tijger op de kaart heeft geplakt, kan het die tijger uitbeel­ den en er geluiden bij maken.

Kortom. SoulCollage® en MeCards4kids™ zijn zeer waardevol voor zowel volwassenen als kinderen. En het is erg leuk om te doen. Mijn ervaring is dat vol­ wassenen en kinderen meestal niet te stoppen zijn wanneer ze eenmaal zijn begonnen met het maken van kaarten. Ik zeg vaak tegen volwassenen: “Pas op, het kan verslavend zijn!” Je bent dus bij dezen gewaarschuwd. Geen tijdschrift is meer veilig als je aan SoulCollage® begint.

Lucy Schaaphok SoulCollage® facilitator en trainer

O nders t euning Wanneer kinderen vaker kaarten maken, kunnen ze de kinderen ook ondersteunen bij moeilijke momen­ ten in het leven. Ouders/verzorgers kunnen hierin ook een rol spelen door terug te grijpen naar een van

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 17

SoulCollage® MeCards4Kids™

17

29-05-17 08:00

interview

R uzi c a Par so ns :

“Ware kunst weet de k In Macedonië woont een vrouw die droomde van een carrière als kostuumontwerper, maar nu haar brood verdient als illustrator.

Daarnaast is zij, Ruzica Parsons, vele uren per dag in touw om dieren in haar stad en land een beter leven te geven. Zij kreeg steun van een stichting uit Nederland en dat leidde er weer toe dat illustraties van haar hand in twee onlangs verschenen boeken prijken.

Wat is jouw eerste herinnering aan tekenen?

“Ik kom uit een heel creatieve fami­ lie. Twee tantes zijn actief op het gebied van interieur, architectuur en mode. Mijn oma zat in de mode en een oom schildert. Ik werd van jongs af aan gestimuleerd om te tekenen. Ik kan me herinneren dat ik tekende op de muren van mijn kinderkamer. Er was geen lege plek meer over. Natuurlijk werd ik gehol­ pen door mijn zusje, die nu beeld­ houwer is. Tekenen was mijn manier van communiceren, een uit­ laatklep, een manier om mij uit te drukken, een alledaagse activiteit zoals eten en mijn schoenveters vastmaken. Ik tekende het liefst dieren en mensen, portretten. Ik lijk hierin op mijn moeder. Ik was een introvert kind en ik maakte mijn eigen speeltjes, want dat proces van zelf maken vond ik interessanter dan ermee spelen.”

Waarom ben je toch geen kostuumontwerper geworden?

“Als kind won ik vaak een teken­ strijdwedstrijd, maar als tiener koos ik voor een vierjarige opleiding mode en kostuumontwerp. Kos­ tuums ontwerpen leek mij het beste passen bij mijn manier van expres­

18

Heus 09-2017.indd 18

sie en hoe ik mijn leven voor mij zag. Voor een vervolgopleiding moest ik naar het buitenland, dat werd de New Bulgarian University in Sofia, Bulgarije. Het onderwijs­ aanbod was heel breed, van klas­ sieke muziek tot theater en bewegen op het toneel. Maar daarna moest ik terug naar mijn eigen land, waar de opvattingen over de rol van een kos­ tuumontwerper heel anders waren.

Zelfs de ervaren regisseurs hadden geen idee dat kostuumontwerpers in feite kunstenaars zijn die kunnen tekenen en naaien, en van kleding ware kunststukken maken. Dat viel me zo tegen. Alle kringloopwinkels leegroven komt neer op improvise­ ren, niet op creëren. Ik wilde geen stylist zijn of de persoon verant­ woordelijk voor de garderobe, ik wilde kostuums ontwerpen en zelf

maken. Toen dat niet bleek te kun­ nen, ging ik verder als illustrator.”

Kun je ervan leven?

“Sinds mijn achttiende krijg ik opdrachten, maar het werd pas seri­ eus toen ik een jaar of 26 was. En ja, je kunt ervan leven. Natuurlijk moet je wel bij blijven, nieuwe technolo­ gie eigen maken en de markt volgen, maar ik ben er klaar voor.’

Wat voor illustraties maak je?

“Illustraties voor boeken, kalenders en voor allerlei andere doeleinden.

Ik krijg ook wel eens een ongebrui­ kelijke opdracht, zoals zes vlaggen met historische figuren in postze­ gelstijl. Ik werk heel eclectisch, omdat dit van mij wordt verwacht.

Meestal werk ik voor uitgevers, mar­ keting en PR bureaus in Macedonië

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

de kijker te ontroeren” en het buitenland. Ik zou graag meer tijd willen vrijmaken om vaar­ digheden verder te ontwikkelen en vooral digitaal. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe tekensoftware en tech­ nologie, terwijl ik tegelijkertijd alles probeer te halen uit wat ik weet en kan. Illustratoren zijn onmisbaar.

Niets kan emoties beter overbren­ gen dan een illustratie of schilderij gemaakt door een mens die daarin een klein deel van zijn ziel blootlegt.

Digitaal of met de hand gemaakt, ware kunst weet de kijker te ontroe­ ren. Dat is wat ik graag wil.”

Heb je een eigen stijl?

“Interessante vraag. Ik denk dat mijn stijl voortdurend in ontwikke­ ling is en zal zijn. Als ik een beschrij­ ving moet geven, zou ik zeggen een mix van expressionisme, impressio­ nisme en pop art. Ik neig ernaar buiten de kaders te treden, vooral in mijn digitale illustraties. Ik houd van de gestileerde vorm. Het moet niet perfect zijn. Je moet kunnen zien dat ze door een mens zijn gemaakt en niet door een machine.

Ik zal altijd beter zijn met pen en papier dan achter een computer. Op papier is mijn stijl meer realistisch en minder kleurrijk. Mijn favoriete medium is waterverf en potlood. Ik werk meestal op formaat 50 bij 70 cm of kleiner. Olieverf op doek wordt altijd groter.”

Wat vind je van je werk voor de twee boeken?

“Twee totaal verschillende stijlen en onderwerpen met heel verschil­ lende uitdagingen. Ik noem het boek ‘Groen leven doet je goed’ een happy book. Ik kreeg twee kleuren en enkele tinten van die kleuren om mee te spelen. En alle voorwerpen werden heel simpel weergegeven,

h eu s 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 19

Hades en Persephone bijna gereduceerd tot een geometri­ sche vorm. Ik werd gevraagd om eenvoudige, naïeve en toch aantrek­ kelijke illustraties te maken. Het was erg leuk om te doen. Ik voelde me net een kind dat met krijt mocht spelen. Ik heb er veel plezier aan beleefd en als ik naar het boek kijk, komt dat gevoel weer naar boven.

Een puur, eerlijk gevoel dat ik koes­ ter. Vandaar dat happy book.

‘Mythen van de dierenriem’ vormde een grote uitdaging, omdat ik heel veel research moest doen en de stijl was ingewikkelder. Alle penseelstre­ ken zijn zichtbaar, de voorwerpen en figuren zijn tweedimensionaal en soms karikaturaal. Ik was voort­ durend op zoek naar balans, zodat het eindresultaat niet te kinderach­ tig of te realistisch zou zijn en de

emotie van de afgebeelde scène en het verhaal zou vangen. Voor beide boeken kreeg ik de steun van een geduldige uitgever, waarvoor ik dankbaar ben.“ Wat is jouw favoriete illustratie?

“De uil met de kleine voeten uit het boek over groen leven en Hades en Persephone uit ‘Mythen van de die­ renriem’, vanwege de intensiteit. Ik maakte die in één adem.”

Je zet je ook in voor zwerf­ dieren. Hoe is dit ontstaan?

“Ik ben de derde generatie dieren­ redders in mijn familie. Mijn moeder en overgrootmoeder deden het ook. Ik heb altijd een huisdier gehad, meestal een kat en altijd gered van straat. Helaas is het aantal zwerfdieren in mijn land gigantisch

19

29-05-17 08:00

interview

Hoe houden jullie het vol?

“Ik denk dat je je hoofd erbij moet houden. Dat je in staat moet zijn om je emoties aan de kant te zetten en je te richten op oplossingen. Het is ontzettend zwaar om dagelijks te moeten dealen met onrechtvaardig­ heid, dood en ziekte, maar ik lieg niet als ik zeg dat we zijn gemaakt, dat we hier zijn om door de empa­ thie die we voelen dieren in nood te helpen.”

Wat is je grootste droom?

“Een grote dierenopvang die finan­ cieel onafhankelijk is, interessante opdrachten, gezonde en gelukkige familieleden en vrienden. Is dat teveel gevraagd?”

Donaties voor Angelcats Sanctuary in Skopje, Macedonië, zijn zeer welkom.

IBAN NL69ABNA0533602041 t.n.v. Stichting Angel’s Choice Graag vermelden: Angelcats door een gebrek aan bewustzijn en compassie. Het is makkelijk om gelijkgestemden via social media te vinden, maar zij vragen altijd om hulp en tot ik Maja tegenkwam deed ik alles alleen. Ik was op zoek naar iemand die een katje wilde opvan­ gen en Maja was de enige die hulp bood. In die tijd zorgde ze voor enkele gehandicapte katten en wist ze niet zo goed wat ze ermee aan moest. We hadden gehoord dat iemand uit Nederland iemand met gehandicapte honden in Macedonië hielp en we namen contact met haar op. Ze antwoordde snel en gedegen tot onze verbazing… Maja en ik runnen sindsdien samen een kat­ tenopvang, waar soms ook wel eens een hond verblijft, en Stichting Angel’s Choice steunt ons. Deze stichting is opgericht door uitgever Adrie Beyen.”

Hoeveel tijd ben je kwijt aan de kattenopvang?

“Oef, dat ligt eraan. Er zijn soms rus­ tige dagen, maar dat zijn er maar

20

Heus 09-2017.indd 20

Argos Panoptes, de reus met de honderd ogen die nooit slaapt weinig. Ik denk gemiddeld 5 à 6 uur per dag: bezoek aan dierenarts, schoonmaken, voeren, logistiek, behandelingen, alles inbegrepen.

We zijn nu met z’n drietjes en op het moment zorgen we voor zo’n zestig katten en drie honden.

Nummer drie is Bettie, die zich vrij­ wel uitsluitend met de verzorging van de dieren bezighoudt. Zij heeft de meeste katten onder haar hoede.

Maja en ik doen veel logistieke zaken, dierenartsbezoeken, organi­ satie en financiën. Bijna al mijn en Maja’s geld gaat naar de dieren.

Angel’s Choice is onze rechterhand, die houdt zich bezig met adopties in het buitenland, transport per vlieg­ tuig en het verwerven van donaties, zowel geld als spullen die wij goed kunnen gebruiken en in Macedonië vaak niet verkrijgbaar zijn. Bepaalde medicijnen, supplementen, kitten­ melk, ontwormingspasta, noem maar op.”

Zowel Angelcats Sanctuary als Angel’s Choice is te vinden op Facebook.

heus 09 – 2017

29-05-17 08:00

tHema

sP e l e n meT Bomen

The best and most beautiful things in the world cannot be seen or even touched. They must be felt with the heart. helen keller

de amerikaan joseph cornell ontwikkelde sharing nature, een leermethode voor natuur- en milieueducatie die diepgaande natuurervaringen geeft. door directe ervaringen leer je dingen die levensecht en betekenisvol voor jou zijn. je leert ván de natuur en ín de natuur in plaats van over de natuur.

Bij de spelvormen in dit artikel spelen bomen de hoofdrol.

Hierna volgt voor elke fase een spelvorm.

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 21

w ill em ij n w olter s

I

n de loop der jaren kwam Joseph Cornell erachter dat een bepaalde volgorde van spel­ vormen en activiteiten tot een steeds intensere beleving van de natuur zorgt, ongeacht de leeftijd en stemming van een groep of de situatie.

Hij raakte ervan overtuigd dat de mensen zo goed reageren op deze volgorde, omdat deze in harmonie is met bepaalde subtiele aspecten van de menselijke natuur. Langzamerhand verwerkte hij alle buiten­ activiteiten die hij ooit had verzameld en ontwikkeld in deze natuurlijke manier van lesgeven, die hij Flow Learning noemde. Er zijn vier fasen: 1 Stimuleer enthousiasme. De spelvormen in deze fase zorgen voor beweging en plezier.

2 Concentreer de aandacht van de deelnemer. Er komt daardoor concentratie, rust en focus.

3 Directe natuurervaringen. Deelnemers hebben een eigen, diepgaande ervaring in de natuur. Ze gaan op in de eigen ervaring (flow).

4 Deel inspiratie en ervaringen. Het leren verdiept door te reflecteren op wat je hebt meegemaakt en hebt geleerd.

1 de wi j z e B O swacH t e r Speel dit spel op een plek in een park of bos waar verschillende soorten bomen bij elkaar staan. Maak groepjes van vier á vijf deelnemers (vanaf 6 jaar).

Per groepje is een van de deelnemers de boswachter.

Elke boswachter krijgt een andere kleur sjaaltje en papier en potlood. De boswachters staan naast elkaar op een rij met hun rug naar de bomen toe. Ze mogen niet kijken in de richting van de bomen.

De andere deelnemers in elk groepje zijn de assis­ tenten van de boswachter. Zij gaan op een rijtje staan

21

29-05-17 08:01

THEMA

agne s m e ijs

voor de boswachter, zij kijken wel in de richting van de bomen. De spelleider hangt de gekleurde sjaal van elke boswachter in een van de bomen en bepaalt zo welke boom bij welk team hoort.

Het doel van het spel is, dat de boswachter via zijn assistenten zoveel mogelijk informatie verzamelt over hun boom. De boswachter geeft telkens een opdracht aan de assistent die aan de beurt is. Bijvoorbeeld: ‘Hoe dik is de stam?’, ‘Hoe hoog is de boom?’, ‘Hoe ziet de bast eruit?, ‘Wat voor vorm zijn de bladeren?’, ‘Geeft de boom vruchten?’. De boswachter mag maar een vraag per keer aan een assistent vragen.

De assistenten hebben geen spullen, geen papier om op te schrijven. Ze rennen telkens naar de boom, doen daar hun onderzoek en rennen terug om de informatie te vertellen aan de boswachter. Ze mogen hierbij uitbeelden, iets tekenen op het papier van de boswachter, erover vertellen, etc.

Dan haalt de spelleider de sjaals op en geeft deze aan boswachters. De boswachters mogen zich omdraaien en proberen om hun boom te herkennen. Als ze het weten hangen ze hun sjaal aan de boom. Daarna gaan de assistenten en de boswachter samen naar de boom om na te praten.

2 VE RZAMELEN Zoek vooraf tien dingen die veel voorkomen in de natuur waar het spel wordt gespeeld: dennenappels, eikels, een berkenblad, een takje, een stukje schors, etc. Leg deze dingen onder een doek. Til de doek 25 seconden op. De deelnemers nemen goed in zich op wat ze zien en gaan daarna op zoek naar dezelfde dingen. Geef 5 minuten tijd om te zoeken. Roep dan iedereen weer bij elkaar. Til de doek op en praat samen even over elk voorwerp.

22

Heus 09-2017.indd 22

Speel dit spel in tweetallen. Blinddoek je partner en begeleid hem of haar rustig naar een boom, ongeveer 25 meter verderop. Houd voor jonge deelnemers een kortere afstand aan. Aangekomen bij de boom help je je partner de boom te verkennen. ‘Hoe ruikt de boom?’ ‘Kun je je armen eromheen slaan?’ ‘Leven er planten of dieren op je boom?’ Breng dan je partner via een omweg terug naar het beginpunt. De blinddoek mag af. Kan jouw partner jouw boom herkennen? Loop daarna samen naar de boom en bekijk deze van dichtbij. a le xa n d re k ü hl ol ivi e ra

e s the r s c ha l w ij k

3 O NT M O E T E E N B O O M

heus 09 – 2017

29-05-17 08:05

4 RECEPT VOOR E E N BOS

agne s m e ijs

In dit spel stelt elke deelnemer zich voor dat hij de eigenaar wordt van een hectare land. Je gaat er je eigen droombos creëren, met bomen, dieren, bergen en rivieren. Schrijf eerst de ingrediënten voor je bos op en teken daarna je bos. Je kunt dingen toevoegen zoals watervallen en windstormen, regenbogen en lianen. Denk ook aan bijvoorbeeld de voedselketen: zorg voor planteneters, planten, beestjes die plantenresten afbreken zoals mieren, paddenstoelen en bacteriën, etc. En aan subtielere factoren zoals aarde en het weer/klimaat.

Eindig deze spelvorm door met elkaar te bespreken of alle zelfbedachte bossen in staat zijn jaar na jaar te blijven bestaan. Of mis je nog belangrijke elementen in je bos?

B O U W SAM E N E E N B O O M Ter afsluiting kunnen de deelnemers met elkaar de verschillende onderdelen van de boom vormen.

Het kernhout geeft kracht. De pen- en zijwortels verankeren de boom in de grond en zuigen water en mineraalsporen op. Het spinthout brengt het water naar de takken en de bladeren. In het cambium groeit de boom en het floëem transporteert de voedingstoffen. De bast beschermt de boom. Een bijzondere ervaring!

a le xa n d re k ü hl ol ivi e ra

Anne Mijke van Harten coördinator Sharing Nature Nederland

Sharing Nature Het oergevoel Kaboutersoep en wonderblaadjes

h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 23

23

29-05-17 08:05

de lezer

Fleur Olde Heuvelt (39) woont met veel plezier in Amsterdam. Haar marketingadviesbureau Sustainable Marketing.nl helpt betekenisvolle bedrijven zich vanuit hun eigen kracht succesvol en duurzaam in de markt te zetten. Haar inspiratie haalt ze uit de natuur. Ze is sportief, houdt van avontuurlijke reizen en is gefascineerd door oude wijsheden als de Yijing en de Tzolkin.

Wat is het eerste boek dat je je kunt herinneren?

Welk soort boeken spreekt je aan en waarom?

Dat is een boekje van Walt Disney: ‘De hardloopwed­ strijd’. Dat heb ik vaak voorgelezen gekregen, later zelf vaak gelezen en nu lees ik het zelf ook graag weer voor. Het gaat over Max de Haas en Toby Schildpad die een hardloopwedstrijd houden en het hele dorp loopt uit. Max komt zijn huis uit en schreeuwt “ik ben de beste” en daarna komt Toby bescheiden zijn huis uit en zegt, “Hallo, allemaal, zullen we beginnen?” Uitein­ delijk gaat Max er vliegensvlug van door en stopt bij een paar plekken, waardoor Toby hem langzaam maar zeker inhaalt. Toby houdt vol, loopt en loopt en wint de wedstrijd! Dan zegt Toby trots aan het eind” Door­ zetters winnen altijd.” Dit boekje raakt de kern wat mij aanspreekt: je hart volgen, stapje voor stapje door­ gaan en dan winst behalen. Ook al zien velen beren op de weg. Haal die beren van de weg en ga!

Boeken die authenticiteit, hartsverlangen en kwets­ baarheid uitstralen spreken me het meeste aan. Ik hou van romans waarin je wordt meegenomen en die een puurheid en waarheid bevatten. Ze gaan vaak over wat zich afspeelde in oude tijden en op bijzon­ dere plekken op de hele wereld of over de essentie van het leven. ‘Het hart van alle dingen’ van Elizabeth Gilbert, ‘De keukenmeidenroman’ van Viola Davis, ‘Het domein’ van Lidewij van Wilgen, ‘Extreem luid & ongelofelijk dichtbij’ van J. Safran Foer. Als een boek geschreven is vanuit het perspectief van een kind vind ik dat boeiend. Zo mooi een oprechte blik zonder ego en oordeel.

Boeken die het bewustzijn verhogen zijn ook favo­ riet. ‘De Celestijnse belofte’ van James Redfield, ‘De monnik die zijn Ferrari verkocht’ van Robin Sharma en de boeken van Paulho Coelho zijn daar voorbeel­ den van.

‘Het Rosie project’ is echt een ontspanningsboek. Het gaat over de autistische professor Don die een vrouw mist aan zijn zijde. Op nuchtere wijze maakt hij daar een project van. Om het boek ‘De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween’ van Jonas Jonasson heb ik erg moeten lachen; hilarisch! Heerlijk als een boek dat met je doet.

Hoe belangrijk zijn boeken voor jou?

Boeken zijn ontspanning en een inspiratiebron voor mij. Ik vind het heerlijk om echt in een boek te zitten en me daarin te verliezen. Even alles en iedereen om me heen te vergeten. Ook zijn boeken een inspiratie­ bron voor werk of voor mijn persoonlijke ontwikke­ ling. In die boeken heb ik de stukken die belangrijk zijn of me raken gehighlight, dan kan ik ze makkelijk weer terugvinden. Dat deed ik bij m’n studies al en doe ik nog steeds. Ik hou ervan een boek te doorgron­ den, te begrijpen en er daarna mijn eigen visie op te vormen. Heerlijk om daar ook met familie en vrien­ den over te kunnen praten. Dat geeft voor mij diep­ gang en betekenis aan het leven.

Hoeveel boeken heb je in huis en waar zijn die te vinden?

De boekenkast staat in mijn woonkamer. De kast heeft vijf niveaus waar elk boek z’n eigen plekje krijgt: romans, oude wijsheid en bewustzijnsboeken, Lonely planet’s en reisboeken, leiderschaps- en coa­ chingboeken en last but not least marketingboeken.

Ik hou niet van veel spullen in huis, wat ik niet meer gebruik krijgt een nieuwe besteming. Leesboeken die ik mooi vind en heb gelezen geef ik vaak weer door. Ik leen ook regelmatig boeken van vrienden.

Zo houd ik een bescheiden boekenkast en hebben meer mensen er plezier van!

24

Heus 09-2017.indd 24

Welk soort boeken zul je nooit lezen en waarom?

Met SF en horror heb ik niets. Mogelijk doordat het waarheidsaspect ontbreekt. Ook oorlogsboeken en biografieën zijn geen favoriet. Alleen de biografie van Nelson Mandela staat in mijn kast. Voor hem wil ik wel een uitzondering maken al wacht ie nog wel om gelezen te worden…

Is er een boek dat voor jou heel belangrijk is?

Op wereldreis heb ik ‘Wijze vrouwen’ van Susan Smit gelezen. Hierin heeft zij 16 wijze bekende vrouwen geïnterviewd en deelt ze haar persoonlijke ervaringen en inzichten. Op de foto ben ik dit boek aan het lezen op Fiji, een prachtige eilandengroep ten oosten van Australië. Met andere reizigers heb ik veel over de beschreven levenslessen van onder andere Isabelle Allende en Jane Goodall gesproken. heus 09 – 2017

29-05-17 08:01

Ik heb Susan nog bedankt, dat ze mijn reis door haar boek waardevoller heeft gemaakt.

Welk boek ben je nu aan het lezen?

‘Brida’ van Paulo Coelho heb ik net uitgelezen. De lezer in de vorige HEUS attendeerde me op dit boek.

Wat een mooi boek! ‘Stoner’ van John Williams heb ik net geleend van een vriendin. Daarin ga ik hope­ lijk in de aankomende vakantie beginnen. Naast de leesboeken heb ik de boeken van Yijing en Maya wijsheid altijd bij de hand om te raadplegen voor zakelijke en persoonlijke vraagstukken. Yijing helpt me om richting te geven bij een duurzame besluit­ vorming. Yijing werd ontwikkeld als instrument om een land als China of een organisatie te besturen. Het geeft me een leidraad voor betekenisvol en innova­ tief leiderschap, waarbij de energie optimaal door de organisatie stroomt. Daar kunnen heel veel bedrij­ ven in deze tijd van leren.

Met de Tzolkin kun je voor een persoon of bedrijf in kaart brengen wat de kernkwaliteiten zijn. Ook de missie en visie kun je daaraan toetsen en doeltreffen­ der maken. De Yijing is net als de Tzolkin gebaseerd op de elementen van de natuur, ook gaan ze allebei uit van tegengestelde krachten. Bij Yijing is dat de yin en de yang, die tezamen 64 verschillende energieën vormen. Bij de Tzolkin zijn dat de lichte en de scha­ duwzijden van de 20 zegels en 13 tonen in de ver­ schillende Maya tellingen. Beide bezitten een heel feitelijke, theoretische en natuurlijke kennisbron, die feilloos klopt en waar alles één groot samenhan­ gend geheel vormt. Zo fascinerend! Ik vind het een rijkdom om met deze waardevolle wijsheid te werken en heel tastbaar en doelgericht in het bedrijfsleven toe te passen. Zo is ook mijn bedrijfsvi­ sie van Sustainable Marketing.nl dat er naar algehele h eus 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 25

winst gestreefd mag worden voor de onderneming, consument en samenleving. Deze kunnen elkaar goed natuurlijk versterken. Helaas is dat nog in veel markten niet het geval. Het is nog een lange weg, waar nog veel winst is te behalen. Dit sluit mooi aan bij het advies van Toby de Schildpad: je hart volgen, stapje voor stapje doorgaan en dan de winst beha­ len…

Op dit moment volg ik bij Maya wijsheid de Tzolkin training 1, waardoor ik veel lees in de boeken van Elvira van Rijn en gebruik maak van haar creatiekaar­ ten en logboek.

Wie is jouw favoriete auteur?

Als ik naga van welke schrijvers ik de meeste boeken heb gelezen zijn dat Paulo Coelho, Elizabeth Gilbert, Dan Brown en Isabel Allende. Al deze auteurs zijn in staat mij mee te nemen in hun verhaal. Bij Isabel Allende merkte ik dat de personages van het ene boek weer terugkwamen in een ander boek. Dat is dan een teken voor mij om weer iets van een andere schrijver te lezen. Ik hou van afwisseling en van nieuwe avonturen, dus lees graag van verschillende auteurs. Dat maakt het levendig en vernieuwend.

Welk boek wil je anderen van harte aanbevelen?

Het boek ‘Maya wijsheid voor je levensreis’ van Elvira van Rijn is een onmisbaar handboek als je moeite­ loos wilt leven. Het is zo bijzonder hoe alles op z’n plek valt met de Tzolkin. Een wijsheid van de Maya’s die al duizenden jaren oud is en klopt als een bus.

Elvira maakt in dit boek de Tzolkin op een heldere wijze inzichtelijk hoe je je lichte en schaduwzijden kunt herkennen en hoe je daardoor vanuit je kracht met plezier kunt leven.

25

29-05-17 08:01

c i ta at

Het voorouderlijk web: de bloedlijn Elke wollen draad koos ik zorgvuldig uit.

Ik keek naar structuur, dikte, wolsoort en kleur. Ik wilde meer te weten komen over mijn voorouderlijke lijn, en dan vooral die van mijn vader, de man die zolang in de mist had gestaan. Van deze voorouders wist ik weinig tot niets, maar ze vroegen deson­ danks mijn aandacht.

Nu lagen er vijftien wollen draden op tafel, elk met een eigen kleur, elk een represen­ tant van een voorouder. Die kleuren had ik intuïtief uitgezocht. Ik deed er een zes­ tiende draad bij, eentje voor mijzelf. En, puur op gevoel, een draad voor mijn Dís, mijn voormoeder. Ik sprak tot elke draad, benoemde ze (jij representeert mijn vader, jij mijn grootmoeder, jij mijn grootvader) en liet andere onbenoemd. Van hen wist ik de naam niet. Daarna legde ik ze naast elkaar, voegde mijn eigen draad toe en bond ze samen aan een van de uiteindes.

Ik wilde het voorouderlijke web op, de oude paden lopen, via de bloedlijn. Mijn vraag hield ik in mijn handen en ik riep de tran­ cestaat op. Ik zong, nodigde mijn helpers uit, en vroeg hen mij te steunen en te leiden.

Welke draad kon ik op, welke riep mij, welke moest ik ontwijken?

Mijn hand zweefde boven de draden En mijn vraag liet er een opgloeien, Uitspringen, Een draad in het web Van vaders kant.

Hier zat de beginpijn, de startsteek, hier was het begonnen.

Ik maakte mij klein genoeg om erop te lopen koorddanseres, sluipend in de pijn van mijn overgrootvader.

Zijn pijn zo herkenbaar, want het was ook de mijne.

Kleine passen, glijdend haast, naar dat wat het had veroorzaakt.

Een moment in tijd, een plaats in een vorige eeuw.

Daar, bij de ontluikende pijnbloem Legde ik mijn gebeden neer.

Citaat uit: Seidr, het Noordse pad linda wormhoudt

26

Heus 09-2017.indd 26

heus 09 – 2017

29-05-17 08:01

Overpeinzing

Levenskunst alles wat ik over levenskunst zeg, is maar een fractie van wat het allemaal kan zijn. levenskunst is mijn levensthema: het is zowel mijn innerlijke houding als mijn weg. ik ben een levenskunstenares in hart en nieren. daarmee zeg ik niets hooghartigs over mezelf: ik zeg er iets warmhartigs mee. ik houd me met hart en ziel met levenkunst bezig. en daarin sta ik niet alleen. iedereen die zich buigt over de vraag hoe een levenshouding te ontwikkelen die ons én onze omgeving gelukkig maakt, is in mijn ogen een levenskunstenaar.

Levenskunst is een houding van liefde voor het leven, van “ja” zeggen tegen het leven. Niet omdat het vol­ maakt of licht is, maar omdat je ondanks het feit dat het onvolmaakt en ‘soms’ zwaar is, de mógelijkheden kunt zien.

Levenskunst is zeker niet het leven bejubelen en juichend door het

leven gaan. Het is veel eerder de sprankjes licht erin vinden. Een ver­ zamelaar van mooie momenten worden. Een tovenares met woor­ den zijn. Een lief gebaar opmerken en dit kunnen ontvangen én doorge­ ven. Het is niet gericht op het vinden van antwoorden, maar veel meer op het stellen van vragen die ons op het spoor zetten van onze mogelijkheden en kwaliteiten.

Voor mij is dit laatste een rode draad in mijn leven geworden. Door vragen van kwaliteit te stellen is je leven meer en meer gericht op kwa­ liteit. Hierdoor geef je jezelf de kans om van je problemen projecten te maken. Ik weet nog goed dat ik mezelf de vraag stelde: Hoe heb ik meer lief? Deze vraag kwam voort uit mijn onmacht, uit me ongelukkig voelen. De vraag heeft mijn leven enorm beïnvloed en richting gege­ ven. De liefde kwam hierdoor meer centraal te staan.

Zo was er ook de vraag: Hoe kan ik mijn kinderen als een bron van vreugde en inspiratie ervaren? Geloof me, dit heeft me op de weg gezet van een boeiend, kleurrijk samenleven met onze 4 kinderen.

hierin te helpen vanuit mijn verlan­ gen om lichter te leven? Een grote levenskunst in mijn ogen. En een magisch gebeuren…

Voel je hoe vragen je richting geven en je op het spoor zetten van moge­ lijkheden?

Ik draag mijn passie voor de kracht van vragen graag over. Zo neem ik mensen mee de natuur in – we lopen door de duinen en aan zee – om daar de stilte op te zoeken. We staan stil bij ieders vragen en ik gebruik daarbij de vragen van mijn Levenskunstspelkaarten ter inspira­ tie. Door te lopen met een vraag ontdek je vaak de mooiste antwoor­ den: ze vallen je toe. Ze wijzen je de weg naar meer levenskunst.

Ik ben benieuwd… Welke vragen belichten jouw levensweg?

Anky Floris natuurcoach en kunstenares Levenskunstspel

Ondertussen ben ik 61 en omdat ik de laatste jaren nogal met gezond­ heidsklachten en vermoeidheid word geconfronteerd, dringt de vraag zich meer en meer aan me op: Hoe kan ik zo veerkrachtig, energiek en blijmoedig mogelijk ouder worden?

Deze vraag komt voort uit mijn nei­ ging me er zwaarmoedig door te voelen. Niet gek, gezien de last van pijn, ziekte en zeer, maar wil ik zo leven? Wil ik zo ouder worden? Nee! Dus… zonder te ontkennen dat het niet altijd even gemakkelijk is, richt ik ook hier mijn aandacht op wat er nog meer is. En ik bedenk me: hoe formuleer ik een vraag om me

h eu s 09 – 2017

Heus 09-2017.indd 27

f oto: he nde rik e v rie link

27

29-05-17 08:01

fondslijst ‘Aardevrouwen spreken’, Manon Tromp 978 90 77408 99 5 (red.), ‘Ademtocht, verhalen over de dood’, Linda Wormhoudt, 978 90 77408 68 1 ‘Beschermheer – kind van de wegen deel 2’, Linda Wormhoudt, 978 94 91557 06 4 ‘Blijvend meer energie volgens de vijf elementen’, Jeanine Hofs, 978 90 77408 95 7 ‘Clusters – shodo schrijfboekje 2’, Chris978 90 77408 64 3 tine de Vries, ‘Creatief mediteren voor meer bewustzijn, ontspanning en creativiteit’, 978 94 91557 32 3 Wendy Smit, ‘Dagboek als spiegel, een handboek vol inspiratie’, Christine de Vries, 978 90 77408 43 8 ‘De aarde roept... ontdek de natuur als bron van inzicht en heling’, Gerwine 978 90 77408 60 5 Wuring, ‘De absolute werkelijkheid in het licht van eeuwenoude religieuze tradities’, 978 90 77408 92 6 Jaap Dijkstra, ‘De geheimen van Hildegard von Bingen’, Gerrit Jan Keizer, 978 94 91557 03 3 ‘De glimlach van de sirene’, Selma 978 90 77408 49 0 Sevenhuijsen, ‘De Groene Man en de Groene Vrouw, hun symboliek en gedaantes vanaf de steentijd tot nu’, Joke en Ko Lankester, isbn 978 90 77408 86 5 ‘De heilige buxusmoeder en 33 andere levensbomen’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 23 1 ‘De Jassentechniek’, Hans de Waard, isbn 978 90 77408 66 7 ‘De kracht van water, aarde, lucht en vuur – leven met de natuur’, Gerwine Wuring e.a., isbn 978 90 77408 37 7 ‘De sneeuwkoningin’, Hans Christian Andersen, pastels Juke Hudig, isbn 978 90 77408 81 0 ‘De stenen op ons pad’ met het Nederlandse stenenorakel, Nicolien de Kroon en Agnès Schlüter, isbn 978 90 77408 76 6 ‘De sterren van je leven’, Ria Borst, Ineke Bergman, Paula van Kersbergen, Vera Verhagen, isbn 978 90 77408 12 4 ‘De sterrenpas’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 26 2 ‘De verborgen boom’, Gerrit Jan Keizer, isbn 978 90 77408 98 8 ‘Dieren en wij – hun welzijn, onze ethiek’, Monique Janssens, isbn 978 90 77408 85 8 ‘Dionysos, de vegetatiegod’, Joke en Ko Lankester, isbn 978 94 91557 19 4

• • • • • • • • • •

28

Heus 09-2017.indd 28

•

• • • • • • • • • •

‘En de drummers waren vrouwen, een ‘Nevelvrouw – kind van de wegen deel spirituele geschiedenis van het ritme’, 3’, Linda Wormhoudt, isbn 978 94 91557 29 3 Layne Redmond, vertaling Isabella ‘Ontdek jezelf door tekenen en reflectief Verbruggen, isbn 978 90 77408 97 1 ‘Gaia’s kracht, op reis naar haar magischrijven’, Wendy Smit, isbn 978 94 91557 05 7 sche plaatsen’, Roelien de Lange, isbn 978 90 77408 75 9 ‘Pythia, de hogepriesteres -symboliek ‘Goden en sjamanen in Noordwesten mythologie in de tarot’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 01 9 Europa’, Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 50 6 ‘Schrijven met het creatiepentagram’, ‘Godinnen van eigen bodem’, Ineke Yoeke Nagel, isbn 978 94 91557 13 2 ‘Seidr, het Noordse pad’, Linda WormBergman, isbn 978 90 77408 35 3 ‘Heilige bronnen in de Lage Landen’, houdt, isbn 978 90 77408 74 2 ‘Sharing nature’, Joseph Cornell, Linda Wormhoudt e.a. isbn 978 94 91557 09 5 vertaling Adrie Beyen, ‘Groen leven doet je goed, praktisch jaar- isbn 978 94 91557 04 0 ‘SoulCollage®, werken met je eigen boek voor duurzaam geluk’, Anna Maria zielenkaarten’, Seena B. Frost, vertaling van den Berg, isbn 978 94 91557 31 6 ‘Het oergevoel’, Agnes Meijs, Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 21 7 isbn 978 90 77408 77 3 ‘ Vingerlabyrintlopen’, John Musterd, ‘In het licht van de Maan’, Petra Stam isbn 978 94 91557 22 4 ‘ Witte wieven en elfen, fluisteringen en Marja de Zeeuw, isbn 978 90 77408 00 1 uit de Andere Wereld’, Ruud Borman, ‘In je kracht door kleur’, Margo Ruiter, isbn 978 90 77408 90 2 isbn 978 94 91557 27 9 ‘ Woordenregen, 1 jaar schrijven’, ‘Innerlijk pelgrimeren, schrijvend op Margreet Schouwenaar, isbn 978 90 77408 91 9 weg naar je hart’, Christine de Vries, isbn 978 90 77408 82 7 ‘Isis en de 14 sleutels tot heelwording’, ‘De essentie van edele stenen’, Anneke Petra Stam en Els Lijesen, Agterberg, isbn 978 94 91557 07 1 isbn 978 94 91557 11 8 ‘De Maan, 66 mystieke kaarten voor ‘Kaboutersoep en wonderblaadjes’, bewustwording’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 16 3 Ity Busstra, isbn 978 94 91557 14 9 ‘Krachtdieren, inspiratie en wijsheid ‘Het levenskunstspel’, Anky Floris, isbn 978 9077408 51 3 uit het dierenrijk’, Petra Stam, isbn 978 94 91557 35 4 ‘Het Heidehofse Natuur- en Inzichtspel’, ‘Kruidenwijsheid, over appelvrouwen, Annetje Braat, isbn 978 90 77408 61 2 ‘Isis mysteriekaarten’, Petra Stam en weegbreemannen en andere kruidenEls Lijesen, isbn 978 94 91557 24 8 mensen’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 02 6 ‘Kruidenwijsheid – 66 affirmatie- en ‘Maya wijsheid voor je levenspad, het actiekaarten’, Marjanne Huising, isbn 978 94 91557 15 6 Tzolkin profielenboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 90 77408 89 6 ‘Levensbomen, 68 zielskrachtkaarten’, ‘Maya wijsheid voor je levensreis, het Marjanne Huising, isbn 978 94 9155734 7 levenspadenboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 94 91557 18 7 ‘Luister naar je ziel, 50 troost- en kracht‘Maya wijsheid voor je levensreis kaarten’, Janet Werner, isbn 978 90 77408 84 1 logboek’, Elvira van Rijn, isbn 978 94 91557 20 0 ‘Maak werk van je droom! 52 realisatie‘MeCards4Kids™, zelfiekaarten maak kaarten’, Louisa Perreyn, isbn 978 90 77408 93 3 je zo!’, Nancy Weiss en Jane Raphael, ‘Maya wijsheid creatiekaarten’, vertaling Adrie Beyen, isbn 978 94 91557 25 5 Elvira van Rijn en Patricia Mooren, ‘Mensen verhalen over bomen’, Adrie isbn 978 94 91557 10 1 Beyen, isbn 978 90 77408 04 9 ‘Motherhood’, Nicolien de Kroon, ‘13 manen – Verjaarskalender’, isbn 978 94 91557 08 8 Petra Stam, isbn 978 94 91557 12 5 ‘Mythen van de dierenriem’, Jan de Vrijwel alle titels zijn verkrijgbaar in Graaf, isbn 978 94 91557 33 0 ‘Nephilim – kind van de wegen deel 1, (web)boekwinkels en alle titels zijn te koop in de webshop op www.A3boeken.nl Linda Wormhoudt, isbn 978 90 77408 96 4

• • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • •

• • • • • • • • • • •

(Prijs)wijzigingen voorbehouden

• isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn • isbn •

HEUS verschijnt twee keer per jaar en is een uitgave van A3 boeken, Oosterveldweg 15, 7274 DZ Geesteren, T 0545 48 11 40, info@A3boeken.nl Een online versie van HEUS is te vinden op www.A3boeken.nl HEUS wordt gratis verspreid via A3 auteurs, diverse boekwinkels en spirituele centra, en derden. heus 09 – 2017 abonneren is niet mogelijk. Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van de uitgever en met bronvermelding. vormgeving: Villa Y, Den Haag – drukwerk: Damen Drukkers

29-05-17 11:26

De jongen zonder schaduw

Spirituele roman Michael J. Roads

ISBN 978-94-6331-005-5

Hybriden

Mensen met een ruimer bewustzijn

krachtige natuurgeneeskundige oplossingen

Laat de overgang niet je ondergang worden, pak het krachtig natuurlijk aan!

Tanis Helliwell

ISBN 978-94-6331-004-8 Bezoek onze webwinkel

www.hajefa.nl

Met de Tzolkin kalender van de Maya’s leef je vanuit je natuurlijke kracht.

Zo benut je je persoonlijke kwaliteiten en kun je met plezier jezelf zijn!

Ben je benieuwd naar jouw unieke plek in de Tzolkin?

Bestel dan je geboorteprofiel Op www.mayawijsheid.nl/profielen Nu € 5 korting met kortingscode HEUSGP17

www.mayawijsheid.nl

Elke hond is uniek en veel honden, vooral herplaatsers en adoptiehonden uit het buitenland, brengen een rugzakje mee. Maar ook elke baas is uniek.

Daarom biedt Ingrid Timmermans een individueel traject voor baas en hond, zodat de begeleiding helemaal op maat is. Ze begeleidt de baas op zo’n manier dat hij een bewust

SoulCollage® is een krachtige methode waarmee je meer balans in je leven kunt creëren.

Zelf de inspirerende SoulCollage® workshops geven?

Volg dan de SoulCollage® Facilitator training.

www.lucyschaaphok.nl/aanbod/events

leider wordt die zijn hond begrijpt en hem geeft wat hij nodig heeft: rust, vertrouwen en veiligheid. Zo ontstaat er een diepe band tussen hond en baas, die het welzijn van beiden bevordert.

Vraag een gratis interessegesprek aan:

(Prijs)wijzigingen voorbehouden

www.ittom.nl

en. itgever antilOpe

Heus 09-2017.indd 29

29-05-17 08:01

A fs c h e i d n e m e n Na een drukke dag, vol prikkels en veel contacten, is het prettig om weer alleen te zijn. Word stil. Ga na of er nog mensen bij je zijn. Als dat zo is, zwaai ze dan uit. Noem de naam van de persoon en zeg dat dat hij of zij mag gaan. Hierdoor worden de energeti­ sche verbindingen losgekoppeld. Doe dit één voor één voor alle mensen die in je bewustzijn komen. Aan het einde noem je jouw eigen naam en stamp je op de grond. Hierdoor roep je jouw eigen energie bij jezelf terug.

In je kracht door kleur schilderij: margo ruiter

Heus 09-2017.indd 30

29-05-17 08:01