Satyatathya monthly issue 11, year 2

Page 1

;]K6]Daƒ @)!$, jif{ @, c+s !!

September 2014, Year 2, Issue 11

;]K6]Daƒ @)!$


;]K6]Daƒ @)!$


;DkfbsLo

September 2014 (year 2, Issue 11)

afO{ afO{ Plnhfa]y

–%

– zzL kf}8]n

8fS6ƒsf] ;kgf syf

–(

– cNk laƒfd

d"n ;d‚ofM sfo{stf{df-cfjƒ0f_=== nf]stflGqs kbfjnLsf] k|of]u Û

– !@ – !*

af;' zdf{

Tit-Bits of Nepali Journalism

– @@

– lrƒ~hLaL kf}8]n

wd{ ƒ ƒfhgLlt

– @$

– >]i7 ;To

rrf{ tLhsf]

– @^

– efjgf klƒis[t ;'g'jfƒ

uf]vf{ k]G;gsf] lrƒkmfƒ

– @(

– 8f= rGb| nS;Daf

cfdfsf] e"ldsf

– #$

– hgsClif ƒfO{-rflDnª_

Joj;fo ƒ ;kmntfsf pkfox?

– #^

– ;fuƒ clwsfƒL

;dfrfƒ÷uhn

– #(

j}b]lzs ƒf]hufƒL ƒ ;ƒsfƒL gLlt c+u|]hx?nfO{ v';L kfƒ]ƒ cfkm\gf] zf;g Joj‚yfnfO{ l6sfO{ ƒfVg g]kfnL hgzlQm lgof{t ug]{ sfo{sf] ;'?jft ƒf0ffx?n] uƒ]„ of] unt sfo{sf] sfƒ0f klxnf] ƒ bf];|f] ljZjo'4df xhfƒf}F xhfƒ g]kfnLx?n] cgfjZos?kdf Hofg u'dfP„ xhfƒf}F g]kfnLx? j]kQf eP tyf TolQs} ;+Vofdf 3fOt] eP„ oL b'a} ljZjo'4;Fu g]kfnsf] s'g} ;fOgf] ;DaGw lyPg tfklg g]kfnn] cgfjZos 7"nf] Iflt a]xf]g'{ k¥of]„ oL b'O{ ljZjo'4 kZrft klg xhfƒf}F g]kfnLx?n] csf{sf] b]zsf] nflu Hofg lbPsf 5g\ ƒ cem} klg Tof] qmd k"0f{?kn] aGb ePsf] 5}g tyf t'?Gt} aGb x'g] ;+efjgf klg b]lvPsf] 5}g„ h;n] ubf{ of] s'ƒf g]kfnLsf] nflu ;jeGbf 7"nf] cle>fk aGg k'u]sf] 5„ cfkm\gf] ufpF, 3ƒklƒjfƒ, ;dfh Tofu]ƒ ljb]zdf Hofgsf] afhL yfKg hfg' kg]{ sfo{sf] ;'?jft ;'?df g]kfnsf zf;s ju{n] haƒh‚tL yf]kƒ] klg kl5Nnf] ;dodf cfPƒ of] Ps ;+‚s[lt g} aGg k'u]sf] 5„ ;s]df a]nfotL ;]gfdf ƒ g;s] efƒtLo ;]gfdf eg] klg hfg rfxg] o'jfx?sf] ;+Vof clxn] klg g]kfndf 7"nf] ƒx]sf] 5„ cfkm\gf] k9fO{nfO{ hfƒL ƒfVg'sf] ;§f nfx'ƒ] x'g] ;kgfdf g} y'k|} o'jfx? ?dlNnƒx]sf] l‚ylt k'ƒf g]kfneƒ g} JofKt ƒx]sf] 5„ olb nfx'ƒ] x'g ;lsPg eg] klg ;fdfGo sdfO{ x'g] hfluƒdf klg ljb]zltƒ g} nfUg] k|j[lQ clxn] Ps ;d‚of g} ag]ƒ cfPsf] 5„ xƒ]s dlxgf nfvf}F g]kfnL o'jf o'jtLx? ljb]lzg] qmd clxn] t emg lgs} a9]ƒ uPsf] 5„ o'ƒf]k, cd]lƒsf tyf ci6«]lnofdf ;d]t dfgj tZsƒx?n] g]kfnLx?nfO{ k'¥ofpg yfn]sf 5g\„ g]kfndf clxn] ufpF3ƒltƒ o'jf o'jtL km]nf kb}{gg\, h;n] ubf{ pTkfbgsf nflu clt of]Uo hldg klg clxn] afFem} ƒxg yfn]sf 5g\„ o'jf o'jtLsf] knfog clxn] Ps 7"nf] ;d‚of ag]ƒ cfPsf] 5„ tƒ g]kfnsf zf;s ju{ clxn] klg o'jf o'jtLnfO{ ljb]lzgaf6 s;ƒL ƒf]Sg] eGg] afƒ]df df}g g} ƒx]sf] 5„ pN6f] cem o'ƒf]kdf klg g]kfnL >dzlQmnfO{ s;ƒL k'¥ofpg] eGg] afƒ]df u[xsfo{ ;'? uƒ]sf] ;dfrfƒ cfOƒx]sf] l‚ylt 5„ ;ƒsfƒ cƒasf d'n'sdf ;d]t o'jtLx?nfO{ s;ƒL k7fpg ;lsG5 eGg] afƒ]df klg vf]lhgLltdf nfuL ƒx]sf] ;d]t l‚ylt 5„ g]kfn ƒ g]kfnLsf] nflu zf;sx?sf] of] cb'ƒbzL{ ;f]r cToGt xflgsfƒs ƒx]sf] 5„ cfkm\gf] cd'No hgzlQm sf}8Lsf] d"Nodf ljb]zdf >d a]Rg hfg] s'ƒfnfO{ zf;sx?n] cToGt xNsf?kdf lnPƒ ;d'Ggt g]kfn lgdf{0f ug{] sfo{nfO{ ;dfKt kfg{ vf]Hb} 5g\„ b]zsf] sd{7 o'jf hgzlQmnfO{ ljb]zL e"lddf ;‚tf]df >d a]Rg k7fpg' vƒfgLsf] nflu 3ƒ kf]n] aƒfaƒ g} xf]„ To;}n] g]kfn ;ƒsfƒn] oyf;Dej rfF8f] o‚tf] sfo{nfO{ b'?T;flxt ug]{ uƒL gLlt tofƒ ug{' cToGt h?ƒL eO;s]sf] 5„ slƒa b'O{ ;o jif{ cl3b]lv ;'? ePsf] of] ljb]lzg] sfo{ clxn] Ps d'n k|j[lQ aGb} g]kfn ƒ g]kfnLsf] eljio dfly g} k|Zg lrGxsf] ?kdf pleg k'lu;s]sf] 5„ b]zdf g} a;f}F, ‚jƒf]hufƒ agf}F eGg] vfnsf] ;Gb]z cfd hgtfdf k'¥ofpg ;lsPg eg] lglZrt?kdf g]kfnsf] pGglt x'g ;Sg] 5}g„ To‚t}uƒL g]kfnsf] OHht, uf}ƒj ƒ ;Ddfg k'ƒf ?kdf wƒfzfoL g} x'g5„ To;}n] g]kfnsf gLlt lgdf{tfx? o;afƒ]df u+eLƒ ePƒ gLlt lgdf{0f sfo{df nfuL xfNg' cToGt h?ƒL 5„ ;]K6]Daƒ @)!$


;]K6]Daƒ @)!$


a]nfot

afO{ afO{ zzL kf}8]n

Plnhfa]y Û

k|wfgdGqL 8]le8 sofdƒf]gsf] kk'nflƒ6L klg a9\g ;s]sf] 5}g„ ;du|df x]bf{ ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf kIfwƒx? ƒfhtGqsf] ljkIfdf ƒx]sf] a'em\g vf; sl7g 5}g„ o;sfƒ0fn] klg ‚s6Nof08sf ;j{;fwfƒ0f hgtfx? b'a} kIfaf6 slGeG; x'g ;lsƒx]sf 5}gg\„ o;sf] dtnj ‚sl6z g]zgn kf6L{;Fu k|lta4 hgtf ƒ ‚s6Nof08sf] @)!!df ePsf] lgjf{rgdf ef]6 xfNg k'u]sf n]aƒ kf6L{, sGhƒe]l6e kf6L{ ƒ lna8]d kf6L{df k|lta4 hgtf afx]s cGo b'a}tkm{sf c;Gt'i6 kIfx? dtbfgs]Gb|df gem'lNsg] ;Defjgfsf] ljsf; xF'b} u}ƒx]sf] 5„ b'O{ a;fxf ;fF9]x?sf] h'wfO x]g{ cj Ps xKtf klg afFsL 5}g„ cyf{t ‚s6Nof08n] of] Ps xKtf leq} cfkm' ‚jtGq ƒfHo x'g] ls gx'g] eGg] lg0f{o ug]{ 5„ a]nfot ƒ ;+;fƒsf cGo b]zx?df klg lgs} rrf{df cfPsf] ‚s6Nof08 ‚jtGqtfsf] ;jfndf oxL !* ;]K6]Daƒsf lbg hgdt;+u|x xF'b}5„ ‚s6Nof08df x'g u}ƒx]sf] hgdt;+u|xn] ƒfgL Plnhfa]ynfO{ afO afO eG5 ls cyjf xfdL a]nfotdf g} Ps ePƒ a‚5f}F eG5, ;du| ;+;fƒnfO rf;f]sf] ljifo ag]sf] 5„ Psjif{ klxn];Dd eg] tLg;o jif{b]lv a]nfotsf] ‚s6Nof08 eg]ƒ lrlgPsf]df ‚s6Nof08sf] klƒrodf klƒjt{g gNofpg] cj‚yf ;xh} cg'dfg ug{ ;lsGYof] tƒ ;do laTb} hfFbf eg] cln leGg cj‚yf b]vfkƒ]sf] 5„ ljleGg ;e]{ ug]{ ;+‚yfx?n] ‚s6Nof08 ‚jtGqtfsf] k|Zg ƒfv]ƒ tYofÍ ;+sng ug{ yfn]„ pgLx?sf] ;e]{n] ‚sl6z hgtfsf] dt ‚jtGqtfsf] kIfdf a9\g yfn]sf] tYofÍ lbg yfnsf] 5„ k|wfgdGqL 8]le8 Sofdƒf]gn] @)!$sf] gf]e]Daƒ dlxgfdf o;afƒ] hgdt ;+u|x uƒfpg] s'ƒf dGh'ƒL uƒ]sf lyP„ gf]e]Daƒdf elgPsf] hgdt;+u|x ;]K6]Daƒd} ;flƒPkl5 a]nfotn] !(@!df blIf0fL cfoƒNof08 ‚jtGq ƒfHo 3f]if0ff eP kZrft klxnf] k6s cfkm\gf] ƒfHo cl‚yƒ ePsf] dx;"; ug'{ kƒ]sf] 5„ ut dfr{ ƒ clk|n dlxgfsf] ;e]{n] ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf] kIfdf a9\bf] hgpefƒ b]vfPkl5 ‚s6Nof08sf 7"nf AofkfƒLx?n] cfkm\gf] Aoj;fo O+uNof08ltƒ ;fg{ yfln;s]sf 5g\„ ‚s6Nof08, O+uNof08, j]N; ƒ gb{g coƒNof08 rfƒ ƒfHosf] PstfnfO{ a]nfot

cyjf o'gfO6]8 lsª8d eg]ƒ elgPsf] xf] ƒ a]nfotsf] ƒfi6«k|d'v ƒfgL Plnhfa]y x'g\„ olb !* ;]K6]Daƒsf lbg x'g u}ƒx]sf] hgdt;+u|xdf ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf] kIfdf ax'dt cfof] eg] a]nfot Ps k6s gƒfd|f];Fu ;+s6df kg]{ 5„ lsgeg] a]nfotsf] Ps ltxfO e"efu ƒ ƒfgL Plnhfa]ysf] b'O{ ltxfO AolQmut crn ;DklQ ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfkl5 ‚s6Nof08df kg]{ 5„ To;afx]s klg a]nfotn] cfkm\gf] ;d'b| d'lg ;+lrt uƒ]ƒ ƒfv]sf] hldg Uof; ƒ t]n klg ‚s6Nof08 tkm{g} kg]{ 5„ olb ‚s6Nof08 ;fFrf] cy{df a]nfotaf6 cnlUuof] ƒ ‚jtGq eof] eg] o'ƒf]ksf nflu dfq xf]Og ljZjsf] ghƒdf klg ƒfd|f] 5la lbg] 5}g ƒ oL ækm'6fp ƒ ƒfh uƒÆ gLlt ePsf oL k"FhLjfbLx?sf nflu klg Pp6f c;Xo dfƒ x'g] 5„ a]nfotL k"FhLjfb Pj+ ;fd|fHojfbsf nflu 7'nf] emfk8 x'g] 5„ ‚s6Nof08 ‚jtGqtfsf] lg0f{on] a]nfotsf] cGtƒf{li6«o ‚tƒdf ljBdfg OHht, wfs ƒ ƒjfkmdf bfu nfUg] dfq geO{ ljZj ƒfhg}lts ;fd|fHosf] bf];|f] zlQmzfnL k|xƒLsf ?kdf cfkm'nfO pEofpFb} ƒ k|‚t't ub}{ cfPsf] a]nfotn] ƒfhg}lts v]n d}bfgdf xfƒsf] cg'e"tL ug'{ kg]{ 5„ l‚j8]gsf kƒƒfi6«dGqL sfn{ laN6n] a]nfot 6'qmf kƒ]ƒ afNsgfOh];g x'g' a]nfots} nflu Pp6f r'gf}tL x'g] ts{ uƒ]sf 5g\ eg] cd]lƒsL ƒfi6«klt afƒfs cf]afdfn] cfkm'n] a]nfotnfO{ clxn]s} cj‚yfdf ;+o'Qm ƒx]sf] x]g{ rfx]sf] atfPsf 5g\„ o‚t} lrlgofF k|wfgdGqL nL s] SjLu+n] klg a]nfotsf] Pstf x]g{ rfx]sf] s'ƒf

atfPsf 5g\„ ‚s6Nof08 k'Ug] Pp6f 6'lƒi6n] eg] ‚s6Nof08sf] eljiosf] oqf] 7'nf] lg0f{o x'g u}ƒx]sf] eP klg ToxfF s] e}ƒx]sf] 5 eGg] cg'dfg ;d]t ug{ ;Qm}g„ oxfF;Dd ls b'O rfƒ jif{b]lv ‚s6Nof08d} a;f]af; ub}{ cfOƒx]sf ljb]zL d'nsf gfulƒs Pj+ ljBfyL{x?n] ;d]t ;'OFsf] kfpg ;lsƒx]sf 5}gg\„ d}n] Pl8gaƒfdf em08} rfƒjif{b]lv ToxfFsf] ljZjljBfnodf kqsflƒtf cWoog ub}{ cfPsf Ps g]kfnL ljBfyL{ k|sfz cof{n;Fu ToxfFsf] clxn]sf] ƒfhgLlts xnrn s‚tf] 5 t elg ;f]w]sf] lyPF„ pgn] hjfkmdf eg] …v} xfdLnfO t Tolt yfxf nfu]sf] 5}g„ x'gt oxL ;]K6]Daƒsf] !*sf lbg hgdt;+u|x xF'b}5 eGg] ;'g]sf] x'F„ tƒ To;n] s‚tf] ?k lnOƒx]sf] 5 s]xL eGg ;lQmg„Ú pgn] ToxfFsf] cj‚yfsf] cg'dfg ug{ g;s] klg ‚s6Nof08 d]3 uh]{ h‚t} u8u8fO ƒx]sf] 5„ l5d]sLx? o'4ƒt 5g\„ Toxf lab]zLx?nfO kfvf kG5fOPsf] 5„ hd{gLdf ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtf afƒ] x'gu}ƒx]sf] hgdt;+u|x afƒ]df kof{Kt ;"rgfx? k|fKt ug{ ;lsg„ lsgeg] hd{gx?sf nflu eg] ‚s6Nof08sf] hgdt;+u|x sfunfO{ a]n kfSof] xif{ g la‚dft eg] h‚t} ƒx]sf] 5„ To;}n] d}n] y'k|} 6]lnkmf]g, o'6\o'a, km];a's ƒ OG6ƒg]6sf] ;xfƒf lng' k¥of]„ o'6\o'jdf y'k|} lel8of]x? dfkm{t k|rfƒ k|;fƒ ulƒPsf] 5 – ljƒf]w ƒ ;dy{gdf„ vf;uƒL k"j{ cf}Bf]lus dhb"ƒx? ‚jtGqtfsf] kIfdf k|rfƒ k|;fƒdf nfu]sf] kfOof]„ n08gaf6 k|sflzt x'g] 8]nL 6]lnu|fkmsf cg';fƒ ljZj k|lz4 pkGof; XofƒL kf]6ƒsL n]lvsf h] s] ƒf]lnª k|lt cToGt clZnn zJbx? k|of]u ub}{ ;]K6]Daƒ @)!$


a]nfot 3[0ff ƒ cfqmf]z kf]v]sf] b]Vbf a8f] cgf}7f] klg nfUof]„ h] s] ƒf]lnª O+uNof08df hGd]sL eP klg ljut @) jif{b]lv ‚s6Nof08df a‚b} cfPsL 5g\ ƒ pgL x'gu}ƒx]sf] hgdt;+u|xdf ‚s6Nof08 ‚jtGq gxf];\ eGg] kIfdf ƒx]sL l5g\„ pgn] k|rfƒ k|;fƒsf nflu bznfv kf}08 rGbf ;d]t lbPsL 5g\„ To;}sf] lƒ;n] cfuf] ag]sf ‚jtGq ‚s6Nof08sf kIfwƒx?n] pgnfO{ tyfgfd ufnL ulƒƒx]sf 5g\„ cGtƒf{li6«o k|lts[ofk|lt ‚s6Nof08sf af}l4s ;d'bfosf] s‚tf] a'emfO 5 t eGg] d]ƒf] vf; rf;f]sf] ljifo lyof]„ tƒ hd{gLdf a;]ƒ ‚s6Nof08sf gfulƒsx?;Fu k|ToIf s'ƒf ug{ gkfPsfn] o;afƒ] snd rnfpg klg a8f] cK7]ƒf] nfluƒx]sf] lyof] To;}n] d}n] s]xL ;dosf nflu ‚s6Nof08af6 k|sflzt x'g] b ‚s6;\Dofg gfds b}lgs klqsfsf] u|fxs ag]F„ 8]nL 6]lnu|fkm ƒ ufl8{ogdf k|sflzt ‚s6Nof08 afƒ]sf ;dfrfƒx?nfO{ ;seƒ g5'6fpg glhs}sf] k'‚tsfno d]ƒf] bf];|f] 3ƒ h‚t} eof]„ xKtf}F tL klqsfx?sf] cWoogn] ‚s6Nof08 ‚jtGqtfsf kIfwƒx?nfO{ cGtƒf{li6«o k|lts[ofn] Ps OGr klg kmƒs kfƒ]sf kfOPg„ afƒfs cf]afdfsf] egfOnfO{ t pgLx?n] l;w} 8]le8 Sofdƒf]gsf] af]nL af]n]sf] eg]ƒ kG5fOlbg] ƒx]5g\„ a? pN6} ‚sl6z g]zgn kf6L{n] ToxfFsf hgtfdf df]gf]kf]nL ulƒƒx]sf] cg'dfg ug{ s'g} cK7\ofƒf] nfu]g„ ;+o'Qm clwƒfHo a]nfot afƒ] cGtƒf{li6«o lrGtfnfO a'em\g ;lsg] cj‚yf ‚s6Nof08 leq ƒx]g5„ lsgeg] ToxfFsf hgtfdf ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfn] dfq d'lQm lbg] dgf]lj1fg dhb'ƒ, lgDg ƒ lgDg dWod ju{df ljsf; uƒfOPsf] ƒx]5„ ‚s6Nof08sf d'VodGqL Pn]S; ;fnd08 ƒ ƒl;og ƒfi6«klt Neflbldƒ k'l6gaLr ƒfd|f] ;dembfƒL ePsf] a'em\g ;+;fƒnfO sl7g kb}{g lsgeg] o'qm]gsf] ;d‚ofdf clwstdf b]zx? ƒ‚;fsf] ljƒf]wdf plqFbf klg Pn]S; ;fnd08 eg] ƒ‚;fs} kIfdf pleO{ ƒx]sf 5g\„

sltko ƒfhg}lts a'h|'sx?n] a]nfot km'6fpg] k'l6gsf] rfn eg]ƒ cfƒf]k nufPsf 5g\ tƒ Tof] egfOdf s'g} bd b]lvb}g lsgeg] ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf s'ƒf clxn]dfq p7]sf] xf]Og„ o;sf] k|;+u p7\bf k'l6g of] ;+;fƒdf hGd]s} lyPgg\„ Oltxf;nfO{ kN6fPƒ x]g]{ xf] eg] !(@!df hj blIf0fL cfoƒNof08 ‚jtGq eof] Tolta]nf g} o;sf] k|;+u p7]sf] k|df0f e]l6G5„ oBlk k'l6gsf ljutsf sfo{n] ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf] afƒ]df lgs} rf;f] ƒx]sf] a'lemG5„ pgn] k|i6 zAbdf clxn];Dd vf; s'g} k|lts[of glbPsf] kfOP klg ljut nueu ^ dlxgfb]lv 惂;fsf] pQƒL ;d'b|b]lv ‚s6Nof08;Dd ;d'b|L ljsf;sf cfzfx? b]lvPsf]Æ eGg] pgsf] cleJolQmn] pgL ‚s6Nof08 ‚jtGq xf];\ eGg] rfxfG5g\ eGg] a'lemG5„ clxn] ‚s6Nof08df ‚s6Nof08 ‚jtGqtfsf kIfdf ;lqmo k|rfƒ k|;fƒ ug]{x?df vf;uƒL b'O{ leGg larfƒ ePsf zlQmx? b]lvPsf 5g\„ tL x'g\ klxnf] ‚s6Nof08sf] jfdk+yL zlQm ƒ bf];|f] ToxfFsf] clt blIf0fk+yL zlQm„ jfdk+yL zlQmx? klg ƒfhg}lts ?kn] k|]lƒt ePƒ Pstf agfPƒ ToxfFsf] jfdk+yL Eofs'd k'ƒfug]{ 9+un] clxn];Dd cfpg ;lsƒx]sf 5}gg\ eg] clt blIf0fk+yL zlQmx?df ljZjeƒ g} clxn] PsLs[t ePƒ cufl8 a9\g ;Sg] cj‚yf gb]lvPsf]n] ‚s6Nof08df cfpg;Sg] ;Defjgf emg lIf0f 5„ olb pgLx? cufl8 cfP klg Ps vxƒ] vf]nfsf ?kdf dfq cfpg ;Sg]5g\„ o;}n] d}n] Ps jif{ cl3 ;TotTYo dfl;s dfkm{t g} o‚tf] ts{ uƒ]sf] ly+P, æo;ƒL ‚s6Nof08df ‚sl6z g]zgn kf6L{ ƒ kf6L{ g]tf Pn]S; ;fNd08sf] k|efj a9\b} hfg' eg]sf] s]xL ?kdf ‚s6Nof08df jfdk+yL ƒfhg}lts lrGtgsf] vfnL 7fFp elƒb} hfg' xf]„ tƒ ƒfhg}lts Eofs'ddf u}ƒ l;4fGtsf] k|efj hlt;'s} kƒ] klg cGtTjf]uTjf ToxfF ePsf] Eofs'd k"0f{?kdf elƒg ;Qm}g„ To;sf nflu Pp6f l;4fGtn] k|]lƒt ƒfhg}lts zlQmsf] cfjZostf kb{5„ To;}n] ‚s6Nof08df cfkm'nfO k|ultzLn ƒfhg}lts zlQm egL bfaL ug]{x?n]

Tof] vfnL 7fFp eg{ ;Sg] vfnsf] ƒfhg}lts sfo{qmd to ug{ ;Sg' kb{5„Æ d]ƒf] pQm ts{nfO{ ‚s6Nof08sf] k|rfƒ k|;fƒ qmdsf] kl5Nnf] 36gfn] k'i6L uƒ]sf] 5„ @@ hgjƒL @)!@sf lbg Pn]S; ;fnd08n] aLaL;L;Fu s'ƒf ub}{ æxfdLn] clxn] k|rngdf cfOƒx]sf] a]nfotL d'b|f z]oƒ u5f}{+„ xfdLn] ƒfhtGq klg z]oƒ ug]{ 5f}+„ xfdL;+u o'ƒf]lkog o'lgog klg ƒxg] 5Æ eg]sf lyP„ tƒ To;sf] 7Ls laklƒt ut # xKtf cl3 a]nfotsf k"j{ rfG;nƒ cfn]‚6ƒ 8fln{ªn] 6LeL cGtƒjftf{ dfkm{t æcfufdL !* ;]K6]Daƒdf ‚s6Nof08df x'gu}ƒx]sf] hgdt ;+u|xdf ‚s6Nof08nfO{ ‚jtGqtfsf] kIfdf hgdt cfof] eg] ‚s6Nof08n] ‚6ln{ª kf}08 cfkm\gf] d'b|fsf ?kdf ;+rfng ƒfVg sfg"gtM gldNg]Æ eg] kl5 ToxfFsf] kf;f 9NdnfPsf] 5„ OK;f]; df]ƒL ƒ cGo cg';Gwfg s]Gb|sf] ;e]{sf cg';fƒ ‚s6Nof08 ‚jtGqtfafƒ] ut h'nfO;Dd cfPsf] k|lts[ofdf ljkIfsf] kNnf efƒL x'g yfn]sf] 5„ ut h'nfO;Dd nuen $* k|ltzt ‚jtGqtfsf] kIfdf cfPsf] ;e]{ cu‚tsf] klxnf] xKtfsf] ;e]{df ‚jtGqtfsf] kIfsf] kNnf XjfQ} xn'+uf] ePsf] atfPsf] 5„ To‚t} Pn]S; ;fnd08sf] kk'nflƒ6L klg 36\ bf] 5 tƒ ƒfgL Plnhfa]y ƒ k|wfgdGqL 8]le8 sofdƒf]gsf] kk'nflƒ6L klg a9\g ;s]sf] 5}g„ ;du|df x]bf{ ‚s6Nof08sf] ‚jtGqtfsf kIfwƒx? ƒfhtGqsf] ljkIfdf ƒx]sf] a'em\g vf; sl7g 5}g„ o;sfƒ0fn] klg ‚s6Nof08sf ;j{;fwfƒ0f hgtfx? b'a} kIfaf6 slGeG; x'g ;lsƒx]sf 5}gg\„ o;sf] dtnj ‚sl6z g]zgn kf6L{;Fu k|lta4 hgtf ƒ ‚s6Nof08sf] @)!!df ePsf] lgjf{rgdf ef]6 xfNg k'u]sf n]aƒ kf6L{, sGhƒe]l6e kf6L{ ƒ lna8]d kf6L{df k|lta4 hgtf afx]s cGo b'a}tkm{sf c;Gt'i6 kIfx? dtbfgs]Gb|df gem'lNsg] ;Defjgfsf] ljsf; xF'b} u}ƒx]sf] 5„

Nepalese Honour GCSE Students in Reading

;]K6]Daƒ @)!$


;]K6]Daƒ @)!$


DK Accountancy

;]K6]Daƒ @)!$


syf

8fS6ƒsf] ;kgf syf cNk laƒfd ev{ƒ} Pp6f laƒfdLsf] ck|];g ;s]ƒ cfkm\ gf] zfƒLlƒs dfgl;s ysfO{ d]6\g cfƒfd ug]{ RofDaƒdf s] k;]sf] lyPF ToxfF d}n] Pp6f dfgj cfs[ltnfO{ al;ƒx]sf] kfPF„ RofDaƒ cFWofƒf] cFWofƒf] lyof]„ To;}n] Tof] cfs[ltnfO{ d}n] ‰jf6\6} 7Dofpg ;lsg„ ToxfF Tof] cfs[ltsf] pkl‚yltn] dg dg} lƒ; klg pl7ƒx]sf] lyof]„ t}klg ;+oldt x'Fb} aQL afn]ƒ x]5'{ t la£gxtf{ nDaf]bƒ u0f]z kf] x'g'x'Fbf] ƒx]5„ ;Dk"0f{ ysfO{ tyf lƒ; hlt xfjfdf sk'ƒ h‚t} p8]ƒ stf lanfof] lanfof]„ d}n] wg'i6+sfƒ gd‚sfƒ ub}{ eg], …x] eujg cfh d]ƒf] s'6L kljq eof], d wGo ePF„ d]ƒf] hGd ;fy{s eof]„ cf1f aS‚of]; k|e' Û of] ;]jsn] xh'ƒsf] s] ;]jf u?F <Ú eujfgn] cf1f ug'{ eof], …x] jT; Û 8fS6ƒ k|;"g ljef >]i7 ltdL g} xf]Ogf} < d}n] eg]F, …xf] k|e'„Ú k|e'n] cf1f ug'{eof], …x] jT;, d}n] ltd|f] gfd w]ƒ} ;'g]sf] 5'„ cfw'lgs lrlsT;f If]qdf ltd|f] ;kmntfsf] ;'uGw hDa'lbkelƒ km}lnPsf] 5„Ú d}n] eg]F, …eujg Û of] xh'ƒs} cfzLjf{bsf] sfƒ0fn] xf]„ xh'ƒsf] s[kf ;bf o;ƒL g} ƒlxƒxf];\„Ú k|e'n] cf1f ug'{ eof], …x] jT; Û of] d]ƒf] cfzLjf{bn] xf]Og ltd|f] cfkm\g} d]xgtsf] sfƒ0fn] oxfF;Dd cfO{k'u]sf xf}„ ltd|f] xftdf hfb'uƒL zlQm 5 eGg] d}n] ;'g]sf] 5'„ To;}n] ltdLaf6 d]ƒf] ;d‚ofsf] ;dfwfg x'G5 eGg] ljZjf; lnPƒ ltdLsxfF cfPsf] x'F„ s] ltdL d]ƒf] ;d‚ofsf] ;dfwfg ug{ tofƒ 5f} <Ú d}n] laGtL uƒ]F, …xh'ƒ cfkm} la£gxtf{ ;+s6df]rgsf k|lt?k clg xh'ƒnfO{ g} s‚tf] la£g afwf ƒ ;+s6 cfOnfUof] t k|e' <Ú …d olta]nf dfgl;s ƒ zfƒLlƒs kL8fn] cfxt 5', dnfO{ Jo+Uo guƒ jT; Û d]ƒf] ;d‚of ;'g Û d]ƒf cb'ƒbzL{ ƒ cJojxflƒs tyf cj}1flgs dftf lktfsf] sfƒ0f cfh;Dd d}n] of] b'v ´]lnƒxg' kƒ]sf] 5„ ha d slƒa tL; k}FtL; lsnf] jhgsf] afns lyPF, dftfsf] cf1f a]uƒ vf]kLleq k|j]z ug{ glbPsf] ´f]sdf dxfb]jn] d;Fu o'4 ug'{ ef]„ d Pp6f km'Rr] afns;Fu zlQmzfnL dxfb]jnfO{ o'4df kƒflht ug]{ zlQm x'g] s'ƒ} ePg„ lqz'nn] d]ƒf] luF8 6fpsf] 5'6\ofPƒ d]ƒf] xTof eof]„ d]ƒf] xTof ePsf] dftfn] yfxf kfpg' eP5 ƒ dxfb]j;Fu cg'go laGtL ug'{eP5„ of] afns xh'ƒsf] ƒ d]ƒf] k'q xf] eg]ƒ dftfn] eGg' ePkl5 d]ƒf] lktf dxfb]jn] ToxLF glhs ƒx]sf] d]ƒf] 6fpsf] ghf]8]ƒ h+un rxfƒ]ƒ ch+u xflQsf] tL; k}FtL; lsnf] jhgsf] 6fpsf] d]ƒf] zƒLƒdf hf]8]ƒ dnfO{

Ao'tfpg' eP5„ clxn] dnfO{ oxL xflQsf] 6fpsf] wfGg ;fx}| ufx|f] ePsf] 5„ rNg lkmg{ sl7g ePsf]n] Ps} 7fpFdf al;ƒxFbf e'F8L nfu]ƒ 7'nf] ePsf] 5„ x] 8fS6ƒ k|;"g Û d]ƒf] of] xflQsf] 6fpsf] kmfn]ƒ dfG5]sf] 6fpsf] ƒfvL lbg' k¥of]„ d]ƒf] nflu of] 7'nf] sNof0f x'g]5„Ú k|e'sf] of] laGtLefpn] dnfO{ km;fb k¥of]„ x'Fb} x'Fb}g eg]ƒ 7f8f] OGsfƒ klg s;ƒL ug]{ < d}n] dgdg} pkfo ;f]Rg yfn]F ƒ pkfo ;'´] kl5 d}n] eg]+, …eujfg, xh'ƒsf] of] cbgf eSteGbf dxfa'l4dtL ljBfsL vfgL xh'ƒsL lbbL ;ƒ‚jtL x'g'x'G5 lg – pxfFn] xh'ƒsf] of] ;d‚ofsf] ;dfwfg lbg ;lsaS;GYof] ls <Ú d]ƒf] of] s'ƒf ;'g]ƒ ;+s6df]rg lj£gxtf{ eujfgn] d'v} cldnf] agfpFb} cf1f eof], …x] jT;, d}n] ltdLsxfF cfpg' k"j{ ;ƒ‚jtL lbbLnfO{ klg e]l6;s]sf] 5',„ lbbLn] eGg' eof], …x] efO u0f]z Û olb d To‚tf] ljBf ƒ a'4L bfg ug{ ;Ifd eOlbPsf] eP d]ƒf] k"hf cfƒfwgf ug]{ eStx? s'g} klg kƒLIfffdf c;kmn x'g} kb}{gYof]„ b'lgofFsf c? dflg;eGbf zlQmzfnL ƒ a'4Ldfg agfO{ lbg] lyPF„ c?n] h‚t} rGb| ƒ d+un u|xdf ofg k7fpg ;Sg] agfO{ lbGy]F„ k|s[ltn] lbPsf] jƒbfgnfO{ Aojl‚yt uƒ]ƒ c? eGbf wgL x'g] lyPF„ x]ƒ g, d klg Pp6L gfƒL x'F, d]ƒf eSt gfƒLx? k'?ifaf6 x]lkPsf 5g\, zf]lifPsf 5g\„ gfƒLsf] k'?if lge{ƒ lhGbuL klg s'g} lhGbuL xf] Û pgLx?sf] nflu t d}n] s]xL ug{ ;lSbg eg] ltd|f] nflu d}n] s] ug{ ;s'FnL ƒ <Ú ;ƒ‚jtL lbbLaf6 lgƒf; ePƒ d dftf nIdL eP 7fpFdf k'u]ƒ laGtL uƒ]F, …x] dftf Û d]ƒf] of] ;d‚ofsf] ;dfwfg ug{ d cd]lƒsf hfg rfxG5', dnfO{ clnslt wg lbO{ aS‚of];\ g ÛÚ d]ƒf] s'ƒf ;'g]ƒ dftf nIdL lv‚; xfF‚g' ef] ƒ eGg' ef], …k'q u0f]z Û zf‚qdf n]Vg]x?n] s] s] n]lvlbP s] s], cfkt dnfO{ kƒ]sf] 5„ d To‚tf] wgsL b]jL ePsf] eP sd{ guƒL wgsf] cfzf ug]{ d]ƒf eStx?nfO{ of] b'lgofFsf] ;a} eGbf wgL agfO{ lbGy]F„ pgLx? g} ;a}eGbf uƒLj lsg x'Gy] ƒ Û sd{ uƒ] d]ƒf] a|t pkf;gf s]xL guƒ] klg wg k|fKt x'G5„ To;}n] hfpm k'q u0f]z Û sd{ uƒ„Ú dftfsf] cf]7] hjfkm ;'g]ƒ ƒGylgFb} lyPF, d]ƒf] jfxg d';fn] eGof], …k|e' Û lgƒf; geO‚of];\, xh'ƒsf] ;d‚of ;dfwfg ug{ ;Ifd 8fS6ƒ hDa'bLkdf hGd]sf] 5, p;nfO{ Ps k6s e]l6aS‚of];\Ú eGg] ;Nnfx kfPƒ d ltdLnfO{ e]6\g cfPsf] x'F jT; ÛÚ lrlsT;flj1fgdf clxn];Dd zƒLƒsf] c? c+u 6«fG;KnfG6 ug]{ k4ltsf] ljsf; eP klg 6fpsf] 6«fG;KnfG6 k4ltsf] ljsf; ePsf] 5}g, ca d}n] u0f]z eujfgnfO{ s;ƒL ;D´fpg] < s;ƒL

xh'ƒn] ‚gfg ug]{ gbLdf ;]km\6L6+sL ƒ 9n ld;fpg] kmf]xƒ b'lift t'Nofpg] xftx?nfO{ b08 lbg' kof]{ k|e' ÛÚ >Ldxfb]j d';'Ss xfF‚b} cf1f eof], …tL ltg} xftx? x'g\ h;n] dnfO{ ufO{sf] b"wn] ‚gfg uƒfpF5g\ ƒ d]ƒf] k"hf cfƒfwgf u5{g„ d}n] tL xftx?nfO{ s;ƒL b08 lbg ;S5', 8fS6ƒ <Ú …P To;f] kf] Û ;]K6]Daƒ @)!$


syf kG5fpg] cfkt k¥of]„ dgdg} w]ƒ} udF], o'lQmx? ;f]Rg yfn]F„ clGtddf Pp6f o'lQm ;'‰of] ƒ d}n] k|e'nfO{ laGtL uƒ]F, …eujg Û xh'ƒsf lktfn] xh'ƒsf] zƒLƒdf xflQsf] 6fpsf] hf]8L aS‚of] eg] dfG5]s} 6fpsf] klg hf]8\g ;sL aS;g]5„ pxfF xh'ƒsf] lktf xf]OaS;]sf]n] k'qsf] kL8f klg cjZo a'´L aS;g]5„ Ps k6s xh'ƒ lktf dxfb]jnfO{ e]6L aS‚of];\ ƒ b'O{ xKtfkl5 dnfO{ e]l6aS‚of];\„Ú …d]ƒf lktf dxfb]j Tolt lqnf]sbzL{ x'g'x'GYof] eg] aƒbfg lbPkl5 ToxL eidfz'ƒn] cfkm}nfO{ nv]6\g]5 eGg] b"ƒblztf{ gePsf d]ƒf lktf dxfb]jnfO{ s;ƒL lqsfnbzL{ eGg] ƒ vf]O Û ToxLF glhs} ƒx]sf] d]ƒf] 6fpsf] 5f]8]ƒ ;fƒf h+un rxfƒ]ƒ xflQsf] 6fpsf] NofPƒ d]ƒf] tL; lsnf] jhgsf] zƒLƒdf k}FtL; lsnf] jhgsf] xflQsf] 6fpsf] lsg hf]8\g' x'GYof] ƒ < x]b}{ hfpFm jT; Û s'g} lbg d]ƒf lktf klg ltdL;Fu ;xfotf dfUg cjZo cfpg] 5g\„ a? eg s] ltdL d]ƒf] ;xfotf ug{ c;dy{ 5f} <Ú nDaf]bƒaf6 lsl~rt ƒf]a;fy cf1f eof]„ d}n] eg]F, ælƒ;fgL dfkm xf];\ k|e', xh'ƒsf] lktfnfO{ e]l6aS;]kl5 klg ePg eg] dnfO{ e]l6aS‚of];\„ …d]ƒf] s'ƒf ;'g]ƒ nDaf]bƒ eujfg u0f]z s]xL cfzfjfbL ƒ s]xL lgƒfz efjdf cGtWof{g x'g' eof]„ clGtd laƒfdL hfFrL ;Sbf 38Ldf P3fƒ ah]sf] lyof]„ ysfOn] nvtƒfg ePƒ cfƒfd ug{ ha d cfkm\gf] RofDaƒ aGb uƒ]ƒ 3ƒ hfg aflxƒ lg‚sg} nfu]sf] lyPF ´d´d ebf}ƒ] ´ƒLdf ?‰b} Pp6f cfs[ltn] d]ƒf] af6f] 5]Sof]„ …of] s] clzi6tf xf] < Ol8o6\; gG;]+; ÛÚ d]ƒf] af6f] 5]Sg] Tof] cfs[ltnfO{ d}n] ufnL uƒ]F„ cfs[ltn] lzi6 efiffdf eGof], …dfkm uƒ 8fS6ƒ Û ltdLnfO{ e]6\g] oxL Pp6f ;do dfq z]if lyof]„ dnfO{ leq cfpg lbg ;S5f} <Ú Tof] cfs[ltsf] lzi6 Aojxfƒn] ƒ cfkm\gf] 8fS6ƒ k]zfsf] dof{bfn] RofDaƒsf] 9f]sf ƒ aQL k'gM afNg k|]lƒt ulƒƒx]sf] lyof]„ sf] xf]nf of] cfs[lt hf] o;a]nf ƒftdf 8fS6ƒ e]6\g cfOƒx]sf] 5 eGg] pT;'stfn] aQL afn]ƒ x]5'{ t afofF xftdf lqz'n ƒ bfofF xftdf 8d? lnPƒ h6fh'6wfƒL eujfg >L kz'kltgfy Û d}n] t'?Gt} ;fi6f+u b08jt ub}{ eg]+, …xƒ xƒ dxfb]j Û ;bf lzj–z+sƒ ho xf];\ Û xh'ƒsf] ;fIfft bz{g kfPƒ of] cls~rg dg'jfsf] hLjg ;fy{s eof] k|ef] ÛÚ glhs}sf] cfkm\gf] s';L{ b]vfpFb} d}n] eg]+, …cfzg u|x0f ulƒaS‚of]; k|e' ÛÚ >Ldxfb]jn] cfzg u|x0f ulƒaS;]kl5 d}n] eg]F, æcf1f xf];\ k|e', s] ;]jf u?F <æ >Ldxfb]jaf6 cf1f eof], …8fS6ƒ k|;"g Û n'tf,] bfb, 3fp–vl6ƒfn] d Jolyt 5', d]ƒf] pkrfƒ ulƒb]pm„Ú d}n] >Ldxfb]jsf] zƒLƒ hfFr uƒ]F„ zƒLƒelƒ, lzjlnªuelƒ 9'+ufdf n]p nfu] h‚tf], wft'df lvof nfu] h‚tf] bfu} bfu b]v]ƒ laGtL uƒ]F, …k|e' Û of] ;a} kmf]xƒ b'lift kfgLsf] klƒ0ffd xf], 8]6f]n ;fa'g ƒ z'4 ;kmf kfgLn] g'xfPƒ s[d nufO{ aS‚of];, ;Grf] x'G5„ lrGtf glnOaS‚of];\Ú d}n] 8]6f]n ;fa'g ƒ s[d lbFb} eg]F„ …xh'ƒn] ‚gfg ug]{ gbLdf ;]km\6L6+sL ƒ 9n ld;fpg] kmf]xƒ b'lift t'Nofpg] xftx?nfO{ b08

10

;]K6]Daƒ @)!$

lbg' kof]{ k|e' ÛÚ >Ldxfb]j d';'Ss xfF‚b} cf1f eof], …tL ltg} xftx? x'g\ h;n] dnfO{ ufO{sf] b"wn] ‚gfg uƒfpF5g\ ƒ d]ƒf] k"hf cfƒfwgf u5{g„ d}n] tL xftx?nfO{ s;ƒL b08 lbg ;S5', 8fS6ƒ <Ú …P To;f] kf] Û lƒ;fgL dfkm eP Pp6f csf]{ s'ƒf laGtL u?F ls k|e' <Ú d]ƒf] ;]jfn] cg'u[lxt x'g'ePh‚t} >Ldxfb]jn] cf1f lbg' eof], …x'G5, Pp6f xf]Og b'O{6f ;f]w„Ú ToxL a]nfdf d]ƒf] df]afO{nsf] 3G6L aHof]„ kmf]g 3ƒaf6 cfPsf] xf] eGg]df d klxn] g} ;r]t lyPF„ kmf]g lƒl;e ub}{ d}n] eg]F, …P kv{, d Ps l5g l9nf] x'G5'„Ú kmf]g aGb ub}{ eg]F, …k|e' Û Ps xKtfcl3 dfq eujfg >Lu0f]z klg dnfO{ e]6\g cfO{aS;]sf] lyof]„Ú

…x] dftf Û d]ƒf] of] ;d‚ofsf] ;dfwfg ug{ d cd]lƒsf hfg rfxG5', dnfO{ clnslt wg lbO{ aS‚of];\ g ÛÚ d]ƒf] s'ƒf ;'g]ƒ dftf nIdL lv‚; xfF‚g' ef] ƒ eGg' ef], …k'q u0f]z Û zf‚qdf n]Vg]x?n] s] s] n]lvlbP s] s], cfkt dnfO{ kƒ]sf] 5„ d To‚tf] wgsL b]jL ePsf] eP sd{ guƒL wgsf] cfzf ug]{ d]ƒf eStx?nfO{ of] b'lgofFsf] ;a} eGbf wgL agfO{ lbGy]F„ pgLx? g} ;a}eGbf uƒLj lsg x'Gy] ƒ Û sd{ uƒ] d]ƒf] a|t pkf;gf s]xL guƒ] klg wg k|fKt x'G5„

k|e'n] pT;'stf hfx]ƒ ub}{ eGg' eof], …lsg cfPsf] ƒx]5 <Ú d}n] pQƒ lbPF, …k|e' Û pxfFsf] zƒLƒdf xh'ƒn] xflQsf] 6fpsf] hf]8L lbO{aS;]sf]n] Tof] 6fpsfsf] af]´n] ubf{ kL8f eof] ƒ]„ Tof] 6fpsf] kmfn]ƒ dfG5]sf] 6fpsf] hf]l8lbg' k¥of] eGg] >Lu0f]zsf] O{R5f lyof]„ d}n] …clxn];Dd lrlsT;f lj1fgdf Tof] k|ljlwsf] cljisfƒ e};s]sf] 5}g„ xh'ƒs} lktfn] ;lsaS;G5Ú eg]ƒ lkmtf{ k7fO{ lbPsf] lyPF„ s] xh'ƒaf6 Tof] ;Dej 5}g < …Ps}

l5gsf] df}gtfkl5 >Ldxfb]jaf6 cf1f eof], …8fS6ƒ Û ltd|f dl‚tis ƒ zƒLƒ b'j} o'u r]tn] elƒPsf] cfw'lgs ƒx]5„ j}1flgs o'usf] ltd|f] dl‚tisn] s] eG5 <Ú d}n] laGtL la;fPF, æk|e' Û lj1fgdf c;Dej eGg] s]xL klg x'Fb}g„ tƒ clxn]sf] ;do;Dd cfOk'Ubf dfG5]sf] 6fpsf] k|Tofƒf]k0f ug]{ k|ljlwsf] cljisfƒ e};s]sf] 5}g eg] kƒfk"j{sfndf xh'ƒn] dfG5]sf] zƒLƒdf Tof] klg Pp6f afnssf] zlƒƒdf xflQsf] 6fpsf] k|Tofƒf]k0f ulƒaS;]sf] xf]nf eGg] s'ƒfdf d ;xdt 5}g„ dnfO{ kTofƒ nfUb}g„ a? o‚tf] x'g;S5 kƒfk"j{ sfndf s'g} Pp6f u0fklt jf ƒfhfsf] 5f]ƒf xflQ h‚t} anjfg ƒ a'l4dfg lyof] xf]nf ƒ xflQsf] h‚t} c;Ld zlQm ePsf] sfƒ0fn] hgtfn] p;nfO{ xflQsf] 6fpsf] cfs[ltsf] d's'6 klx¥ofO{ lbP xf]nfg\„ sfnfGtƒdf ToxL xflQ 6fps] d's'6 p;sf] d'tL{df 6fpsf] ag]ƒ ƒxg k'Uof]„ To;}nfO{ s'g} Pp6f p8Gt] dl‚tissf k|ltefjfg sljn] cfkm\gf] wfld{s cfjƒ0f lbPƒ ;'Gbƒ sfJo ƒr] xf]nfg\„Ú …;l6s pQƒ lbof} ltdLn], oL ;a p8Gt] dl‚tissf] ;'Gbƒ cfVofg sfJo x'g\„ xfdL ;Dk"0f{ b]jL b]jtfx? klg ltg} p8Gt] dl‚tissf ;'Gbƒ sfJodf l;h{gf ulƒPsf ljDj k|tLs jf kfq xf}F„ ha;Dd To‚t} dl‚tissf] cl‚tTj ƒxg] 5g,\ ta;Dd xfd|f] cl‚tTj klg ƒxg] 5„ h;nfO{ ƒfhf dxfƒfhf ƒ ;fdGtx?n] cfkm\gf] kIfdf k|of]u uƒ], zlQmzfnL klg ag]F„ xfdL t s]jn cf‚yfsf b]jL b]jtf xf}F„ cf‚yf hLljt ƒx];Dd xfdL k'lhg] 5f}F ƒ cf‚yfsf] d[To' x'Fbf xfdLnfO{ s'Nrg] 5g\ ƒ s'NrL ƒx]sf klg 5g\„ xfdLnfO{ s'Nrg] v'6\6fx?nfO{ s'g} b08 lbg xfd|f] ;fdy{ 5}g„ g t xfd|f eStx?sf] s'g} sNof0f ug{ ;S5f}F„ s]jn cf‚yfsf aGbLx?nfO{ ´'Sofpg, 7Ug, s'sd{ ug]{sf] kmlnkmfk agfpg ƒfhf dxfƒfhfx?n] p8Gt] dl‚tis ePsf k|ltefjfgx?nfO{ cfkm\gf] kIfdf lng ;kmn eP„ To;}sf] Aofh ‚ofh Tofhdf p8Gt] dl‚tissf 5f]ƒf gflt kgfltx? kflnPsf 5g\, kf]lifPsf 5g\, tƒ ca tL lbg uP h‚tf] 5„ c? klg s]xL lh1f;f 5 ls 8fS6ƒ <Ú d}n] zLƒ lgx'ƒfpFb} eg]F, æwGojfb k|ef] Û ca lh1f;f g} s] ƒXof] ƒ < …cnv lgƒGhg pb\3f]ifsf ;fy 8d? ahfpFb} >Ldxfb]j cGtWof{g x'g' eof]„ 8d?sf] ltvf] cfjfhn] d Ao'Fem]F, cgGt cgGt lgb|faf6 Ao'F´]F„ Ao'F´bf zƒb Ct'sf] ‚jfut ub}{ ´ndNn 3fd nfu]sf] lyof] – r]tgfsf] 3fd„ d]ƒL rfƒj6f 5f]ƒLn] cfkm\gL cfdf;Fu} k"hf sf]7fdf a;]ƒ 8d? ahfOƒx]sf] cfjfh cfOƒx]sf] lyof]„ -k|‚t't syfsf] p2]Zo s'g} wfld{s cf‚yfdfly rf]6 k'¥ofpg' eGbf klg wflds{ cGw elQmn] l;h]{sf] lj;+ut kIf phfuƒ ug'{ xf]„ d klg lxGb' x'F„ lxGb' ;+‚sfƒ ƒ ;+‚s[lt ;do ;fk]If ;'wfƒ x'Fb} hfg' kb{5„ b'O{b]lv kfFr xhfƒ jif{ k"j{sf] ƒLlt lƒjfhnfO{ ;fOaƒ o'udf klg cIfƒ; kfngf ug'{ k5{ eGg] dfGotfsf] eb| ljƒf]w xf] of] syf ƒ w]ƒ}n] dg kƒfPsf klg 5g\„ o; syf k|sfzgaf6 l;h{gf x'g] ;Dk"0f{ cK7\ofƒfx?sf] lhDd]jfƒL jxg ug{ d ;Ifd 5'„ – n]vs_


ljut @) jif{ eGbf a9L ;dob]lv g} g]kfnLx?nfO{ df]ƒu]h ldnfpFb} cfPsf 5f}F„ df]ƒu]h k|flKtsf] nflu rfON8 6\ofS; qm]l86 ƒ rfON8 a]lglkm6 nufotsf ;a} cfDbfgLsf] u0fgf ulƒg]5„ rfƒ hgf;Dd df]ƒu]h lga]bgdf ;+nUg ug{ ;lsg] 5„ cfOPncfƒ tyf le;f l‚jsfƒ ulƒg] 5„

df]ƒu]hsf] nflu xfdL;Fu ;Dks{ ug'{xf];\„ ;Dks{ M

;]K6]Daƒ @)!$

11


cfjƒ0f

d"n ;d‚of sfo{stf{df cfwflƒt ƒfhgLlt

aL s] kf08] g]kfn ljZjsf] Ps o‚tf] b]z xf] hf] k|fs[lts ;|f]t ƒ ;fwgn] elƒk"0f{ 5„ oxfFsf afl;Gbfx? d]xgtL, OdfGbfƒ ƒ ;';+‚s[t 5g\„ ko{6g ljsf;sf] nflu cfjZos k|flrg tyf k|fs[lts ;Dkbfx?sf] cyfxf e08fƒx? 5g\„ ef}uf]lns tyf hnjfo' ljljwtfsf] sfƒ0f b]zn] cgluGtL kmfObfx? lng ;Sg] l‚ylt 5„ l5d]sdf b'O{ltƒ ljzfn b]z ƒx]sf] sfƒ0fn] pTkfbg ug{ ;Sg] xf] eg] ahfƒ kfpg ufx|f] 5}g„ vfBfGg tyf kmnkm'n v]tL tyf kz'kfngsf] nflu pko'Qm hldgsf] pknJwtf kof{Kt 5„ pBf]u ;~rfngsf] nflu cfjZos k"jf{wfƒx? tofƒ ug{ ;lsg] l‚ylt 5„ efƒt ƒ rLgnfO{ pkof]u ug{ ;Sg] xf] eg] Jofkfƒ tyf ;]jf If]qdf g]kfn Ps 6«flGh6 KjfOG6 aGg ;Sg] cj‚yf

12

;]K6]Daƒ @)!$

k|jn ƒx]sf] 5„ g]kfndf kfOg] hl8a'6LnfO{ ;xL ;b'kof]u ug{ ;Sg] xf] eg] of] ljb]zL d'b|f cfh{g ug]{ Ps k|d'v a‚t' aGg ;S5„ kxf8L tyf pRr kxf8L If]qdf ƒx]sf] jgnfO{ Jojl‚yt tyf Joj;foLsƒ0f ug{ ;Sg] xf] eg] of] Ps lbuf] cfDbfgLsf] ;|f]t aGg ;Sg] l‚ylt ƒx]sf] 5„ b]zdf oL ;a} x'Fbf x'Fb} klg cfh g]kfnsf] l‚ylt cToGt bogLo 5„ b]z clxn] s]an ƒ]ld6\ ofG;sf] eƒdf l6s]sf] 5„ k|To]s If]qdf e|i6frfƒ JofKt 5„ ;ƒsfƒL sd{rfƒL tyf k|xƒLdf c;n dflg; vf]Hg l;nf] vf]h] em}F g} ug'{ kg]{ l‚ylt 5„ ƒfhgLlt clxn] 8f]sf] xfNg gkg]{ Ps ;kmn Joj;fo aGg k'u]sf] 5„ ƒfhgLlts kf6L{sf g]tfx? clwsf+z 8gsf ;+ƒIfs aGg k'u]sf 5g\„ pBf]uklt ƒ Joj;foLx?n] ƒfHok|ltsf] cfkm\gf] lhDd]jfƒLnfO{ k'ƒf ug{ 5f8]sf 5g\„ kqsfƒ hutdf klg lhDd]jfƒ kqsfƒsf] ;+Vof cToGt gu0o dfq 5„ Gofokflnsfdf klg

e|i6frfƒ JofKt 5„ a}b]lzs ƒf]hufƒL ;DaGwL sfd ug]{ clwsf+z Ph]G;Lx? 7uL ug]{ cv8f aGg k'u]sf 5g\„ dfgj clwsfƒsf] gfddf 8nƒ v]tL ug]{x?sf] dgf]an lbgfg'lbg al9ƒx]sf] 5 ƒ w]ƒ}h;f o‚tf dfgjclwsfƒ sdL{x? ƒfhgLlts kf6L{sf sfo{stf{x? g} ƒx]sf 5g\„ lzIff k'ƒ} gfkmfvf]ƒx?sf] ks8df k'u]sf] 5„ ‚jf‚YoIf]q k'ƒ} nyflnª cj‚yfdf 5„ cf}iflw pkrfƒsf] gfddf hgtfnfO{ rfƒ}ltƒaf6 n'6\g] sfd ePsf] 5„ ;ƒsfƒL k|zf;g, k|fl1s ;+‚yfx? tyf ;+‚yfgx? kf6L{ sfo{stf{ egf{ ug]{ cv8f aGg k'u]sf 5g\„ ƒfhgLlts kf6L{sf g]tfx?sf] 5xfƒLdf g} u'08fx? ;~rflnt x'g] uƒ]sf 5g\„ ‚yfgLo lgsfo ;d]t e|i6frfƒsf] s]Gb| ag]sf] 5„ k|xƒLx? lg‚kIf ePƒ sfd ug{ kfpg] cj‚yf ƒx]sf] 5}g„ ;du|df g]kfn clxn] rƒd s'zf;g ƒ cJoj‚yfsf] lzsfƒ aGg k'u]sf] 5„ clxn] s'g} klg To‚tf] If]q 5}g hxfF lj;+utL rƒd


cfjƒ0f cj‚yfdf gk'u]sf] xf];\„ s'g} klg b]z s;ƒL cufl8 a9\5 eGg] s'ƒf ƒfhgLltdf g} cfwlƒt x'G5„ ƒfhgLlt g} b]zsf] k|d'v d'n xf]„ d'n g} wldnf] ePkl5 o;sf] c;ƒ tn;Dd kg{ hfg] x'G5„ g]kfnsf] Oltxf;df clxn];Dd ƒfhgLltn] g} af6f] laƒfPsf] cyjf e|li6sƒ0fsf] af6f]df nfu]sf]n] o;sf] klƒ0ffd clxn] cToGt lasƒfn ePƒ uPsf] 5„ k~rfotL zf;gsfndf ƒfhgLltdf bƒaflƒof ;fdGtx?sf] af]nfafnfsf] sfƒ0f ƒfhgLlt bƒafƒsf] houfgdf g} l;ldt x'g k'Uof]„ bƒafƒ lƒemfpg] ƒ cfkm\gf] b'gf] ;f]em\ofpg] ‚jfyL{ tyf ‚jfledfg ljlxg ehgd08nLx?n] slƒa # bzs;Dd b]znfO{ ljZjaf6 g} cnu–ynu uƒ]ƒ ƒfv]„ klƒ0ffd‚j?k g]kfn cGo d'n'ssf] bfFhf]df w]ƒ} k5fl8 k¥of]„ @)$& ;fnsf] cfGbf]ng kZrft ƒfhgLlts bnx?n] b]zdf gofF ƒfhgLlts ;+‚sfƒ ‚yflkt ug]{ cj;ƒ kfPsf lyP tƒ bnx?aLrsf] cgfjZos lvrftfgL tyf bnleqs} cfGtlƒs ljjfbn] cGtdf ƒfHo;Qf ;Dk"0f{?kn] bƒafƒleq g} s}b x'g k'Uof]„ bƒafƒn] ;Dk"0f{ ƒfHozlQm cfkm\gf] xftdf lnPsf] cj‚yfdf g]kfnsf ƒfhgLlts bnx? tyf tL bnsf g]tfx? cToGt cnf]slk|o ePsf lyP„ h;sf] sfƒ0f bƒafƒsf] lj?4df bnx?sf] cfGbf]ng cToGt lkmtnf] x'g k'Uof]„ ƒTgkfs{df cfGbf]ng gfdsf] sd{sf08 eOƒx] klg s;}n] To; cfGbf]ngnfO{ rf;f] lbPgg\„ cfGbf]ng p7\ g g;Sg] l‚ylt b]vf kƒ]kl5 cGTodf gfulƒs ;dfhsf cu'jfx? hf] hgtfsf] ghƒdf c;n JolQmTjsf] ?kdf ‚yflkt ePsf lyP, pgLx? cufl8 ;ƒ]kl5 cfGbf]ngdf ;xeflut a9\g yfNof]„ o;}aLr tTsfnLg cj‚yfdf hgo'4 xfFsL ƒx]sf] g]skf dfcf]jfbL;Fu k|d'v ƒfhgLlts bnx?sf] ;emf}tf x'g k'Uof]„ o;kl5 cfGbf]ngn] k'ƒ} ult lnof] ƒ cGtdf bƒafƒ 3'F8f 6]Sg jfWo eof]„ o;kl5 k'gM ƒfhgLlts bnx?n] hgtfdf ‚yflkt x'g] cj;ƒ k|fKt uƒ]„ tƒ klg bnx? km]lƒ klg vƒf] plqg ;s]gg\„ klƒ0ffd‚j?k jt{dfg ;do;Dd cfO{k'Ubf bnx? tyf bnsf g]tfx? km]lƒ p‚t} cnf]slk|o ePsf 5g\„ bnx? bnut ‚jfy{ eGbf dfly p7\g ;s]sf 5}gg\ eg] uƒLj hgtfn] ltƒ]sf] sƒsf] JolQmut ‚jfy{df b'?kof]u ug]{ s'sfo{df clxn] ;ƒsfƒdf ƒx]sf bnsf g]tfx? cToGt cfnf]lrt ƒx]sf 5g\„ s]jn sfo{stf{df cfwflƒt eP bnx? s'g} klg kf6L{ sfo{stf{ lagf lqmoflzn x'g ;Sb}g tƒ d"n?kdf sfo{stf{df cfwflƒt ƒx]sf kf6L{x? ljleGg lj;+utL af]Sg afWo x'G5g\„ cfdhgtfn] s] eG5g\ jf s‚tf] ;f]rfO{ ƒfV5g\ eGg] afƒ]df d"n?kdf sfo{stf{df cfwflƒt kf6L{x?n] s'g} rf;f] ƒfVb}gg\„ cfGbf]ng jf o'4df ƒx]sf kf6L{x? d'n?kdf sfo{stf{df cfwlƒt x'g'nfO{ Tolt c‚jefljs dflgb}Fg tfklg a}wflgs ƒfhgLltdf cfPsf kf6L{x? cfd hgtfdf cfwflƒt x'g ;Sb}gg\ eg] To;n]

cjZo klg lj;+utL lgDTofpg] s'ƒfdf s'g} z+sf ug'{ h?ƒL 5}g„ g]kfnsf] ;Gbe{df x]g]{ xf] eg] )$^ ;fn cl3 g]kfnL sf+u|]; ƒ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfn]_ cyf{t clxn]sf] Pdfn] d"n?kdf sfo{stf{df cfwflƒt kf6L{x? lyP„ Tof] ;do;Dd d"n?kdf sfo{stf{df cfwflƒt kf6L{ x'g'nfO{ Tolt c‚jefljs ?kdf lng' h?ƒL 5}g„ tƒ ha ax'bnLo Joj‚yfsf] ;'?jft eof], oL b'a} kf6L{n] cfkm'nfO{+ d'n?kdf hgtfdf cfwflƒt kf6L{sf] ?kdf ?kfGtƒ0f ug'{sf] ;§f emg a9L sfo{stf{df cfwflƒt kf6L{ agfpgkl§ nfu]„ oL b'a} kf6L{df lxhf]sf ƒfi6«3ftL, n'Rrf–nkmËfx?, cƒfhgLlts tyf cg}lts JolQmx?, u'08fx?, 8fFsfx?, k|dfl0ft e|i6frfƒLx? tyf ;+ƒIf0f cfjZosf kƒ]sf ckƒflws JolQmx? ;d]t laSg yfn]„ oL b'a} kf6L{df lj‚tfƒ} c;n g]tfx? tyf sfo{stf{x? kfvf nfUb} uP jf lgl‚s[o x''Fb} uP eg] unt tTjx? xfjL x'Fb} uP„ r'gfjdf k};f vr{ ug]{, a'y SofKrƒ ug]{, dtbftfnfO{ wDSofpg] h‚tf s[ofsnfk oL gj k|j]zLx?nfO{ pkof]u uƒ]ƒ x'g yfNof]„ kf6L{nfO{ sfo{stf{df cfwlƒt agfpg] l;nl;nfdf ;ƒsfƒL sd{rfƒL, k|xƒLx?df ;d]t kf6L{ ;+u7gx? lgdf{0f ug{ yflnof]„ x'Fbf x'Fb} ;ƒsfƒL sd{rfƒL, k|xƒL tyf ;]gfdf ;d]t ;?jf a9'jf kf6L{sf] cfwfƒdf x'g yfNof]„ h;n] ubf{ j[lQ ljsf;s} nflu eP klg sd{rfƒL, k|xƒL tyf ;]gf ;d]t ljleGg kf6L{sf] sfo{stf{ aGg' kg]{ cj‚yf l;h{gf eof]„ ljZjljBfnosf lzIfs, ljBfnosf lzIfs, ljlQo ;+‚yfx?, ;+‚yfgx?, ‚yfgLo lgsfosf sd{rfƒLx? ;d]t s'g} g s'g} kf6L{sf] 5xfƒLdf ƒxg' kg]{ cj‚yf l;h{gf ulƒof]„ )^# ;fnkl5 v'nf ƒfhgLltdf cfPsf] g]skf dfcf]jfbL cyf{t clxn]sf] Pdfcf]jfbL d"n?kdf sfo{stf{df cfwflƒt kf6L{ xf]„ ;+;fƒdf sDo'lgi6 kf6L{x? eg]sf] d"n?kdf sfo{stf{df cfwlƒt kf6L{x? g} x'g\„ tƒ ax'bnLo r'gfjL k|lt‚kwf{df hfg' 5 eg] sDo'lgi6 kf6L{x?n] klg cfkm'nfO{ abNg' h?ƒL lyof]„ tƒ o; ;jfndf g]skf Pdfn] r'Sof] ƒ clxn] klg r'lsƒx]sf] 5„ To;}uƒL Pdfcf]jfbL klg clxn];Dd oxL af6f]df lxFl8ƒx]sf] 5 ƒ hgtfn] s] ;f]r]sf 5g\ eGg] afƒ]df lrGtf lng] sfd yfNg] ;+s]t;Dd klg b]vfPsf] 5}g„ g]kfnL sf+u|]; sfo{stf{df cfwlƒt kf6L{ gx'g' kg]{ xf] tƒ of] kf6L{ sDo'lgi6 kf6L{x? eGbf klg cem a9L sfo{stf{df cfwflƒt eO{ ƒx]sf] 5„ clxn] g]kfndf rf]ƒ, u'08f, 8g, n'Rrf, km6fxf, e|i6frfƒLx? s'g} g s'g} kf6L{sf] ;+ƒIf0fdf ƒxg] uƒ]sf 5g\„ pgLx? kf6L{x?nfO{ pkof]u ulƒƒx]sf 5g\ eg] kf6L{x? klg pgLx?nfO{ pkof]u ulƒƒx]sf 5g\„ ev{ƒ}sf] rƒL k|sƒ0fdf Pdfn]sf g]tfx?n] b]vfPsf] cƒfhgLlts rlƒqn] o;nfO{ ƒfd|};Fu k|dfl0ft uƒ]sf] 5„ Pl;ofnL ƒfhgLltdf klg clxn] c;n JolQmnfO{ hgtfn] dtbfgdf lhtfpg] tƒ vƒfj tyf abgfd dflg;x?nfO{ xƒfpg] vfnsf] 6«]08 ljsl;t x'Fb} uPsf] 5„ ca sfo{stf{sf]

eƒdf r'gfj lhTg] tlƒsfdf km]ƒabn x'g yfn]sf] 5„ g]kfns} ljut r'gfjnfO{ x]g]{ xf] eg] sltko c;n dflg;x?n] ;lhnf];Fu r'gfj lht]sf pbfxƒ0fx? 5g\„ To;}n] g]kfnsf k|d'v ƒfhgLlts bnx?n] cfkm'nfO{ sfo{stf{df cfwlƒt kf6L{ eGbf klg d'n?kdf cfdhgtfdf cfwlƒt kf6L{ agfpg' h?ƒL 5„ olb o;ƒL kf6L{x? ?kfGtlƒt x'g ;Sb}gg\ eg] o;n] b]zdf s'zf;g df}nfpg] dfq xf]Og ls tL bnx?sf] klg eljio ;'ƒlIft ƒxg ;Sg] 5}g„ cfjlws jflnu dtflwsfƒsf] cfwfƒdf x'g] r'gfjaf6 g} ;ƒsfƒsf] g]t[Tj rog ulƒg' k5{ eGg] dfGotf ƒfVg] ƒfhgLlts bnx? cem} o;ƒL g} d"n?kdf sfo{stf{df cfwlƒt ƒx]ƒ g} kf6L{ ;~rfng ug]{ k|s[ofd cNemL ƒxG5g\ eg] o;n] ef]lnsf] lbgdf lgDTofpg] ;d‚of eofjx x'g]5„ To;}n] ƒfhgLlts bnx?n] u'0f‚tƒLo, g}ltsjfg, ;}4flGts, lg‚jfyL{ Pj+ ƒfhgLlts rlƒq ePsf tyf Ifdtf ePsf JolQmx?nfO{ dfq sfo{stf{ agfpg' k5{„ To‚t}uƒL ;ƒsfƒL lgsfox?nfO{ kf6L{ sfo{stf{ pTkfbg‚yn agfpg] sfo{ 5f]8\g' h?ƒL 5„ g]kfns} ;Gbe{df x]g]{ xf] eg] clxn] cfdhgtf vƒfj c;n 5'6\ofpg ;Sg] ePsf 5g\„ h;n] ubf{ vƒfj dflg;x?nfO{ Rofk]ƒ olb s'g} ƒfhgLlts bnx? cufl8 a9\g vf]H5g\ eg] Tof] bn ca ktg x'g ;do nfUg] 5}g„ bnx?n] cfkm\gf] JolQmut ‚jfy{sf] nflu kf6L{df cfpg rfxg]x?nfO{ lgif]w ug{ ;Sg' k5{„ To‚t}uƒL rƒL, dgfË], 3}F6], afx'g h‚tf 8gx?nfO{ kf6L{x?df k‚g t kƒ} hfjf];\ x]g{ klg gkfpg] cj‚yf v8f ug'{ k5{„ To‚t}uƒL sdfp x'g] ‚yfgdf ;?jf x'gsf] nflu kf6L{ sfo{stf{ ag]sf ;ƒsfƒL lgsfosf sd{rfƒL tyf k|xƒLx?nfO{ klg kf6L{x?n] sfo{stf{sf] le8 a9fpg] gfddf cfkm\gf] kf6L{sf] ;b‚otf lbg] sfo{ t'?Gt aGb ug'{ h?ƒL 5„ ;du|df g]kfnsf] h'g l‚ylt clxn] b]vf kƒ]sf] 5, o;sf] lhDd]jfƒL ƒfhgLlts bnx?n] lng' k5{„ ƒfhgLlts bnx?sf] d"n?kdf sfo{stf{df cfwlƒt ePg g} rNg] h'g qmd hfƒL 5, o;nfO{ ;Rofpg' h?ƒL 5„ sfo{stf{ yf]ƒ} eP klg pd]bjfƒ u'0f‚tƒLo ePsf] cj‚yfdf r'gfjdf klg ;kmntf ldN5„ tƒ ;dfhdf gsfƒfTds 5fof agfPsf abgfd rlƒqx?nfO{ klg kf6L{df x'Ng] tyf ckƒflws rlƒq af]s]sf JolQmx?nfO{ klg kf6L{sf] em08f cf]9fpg] k|yfn] b]zdf ;'zf;gsf] ;kgf slxNo} k'ƒf ug{ ;lsGg„ ha;Dd ƒfhgLlts bnx? hgtfdf cfwlƒt x'g ;Sb}gg\, clVtofƒn] hlt;'s} sfƒjfxL uƒf];\, kqsfƒx?n] unt s'ƒfsf] hlt;'s} e08fkmf]ƒ u?g\, kƒf]ksfƒL xftx?n] hlt;'s} kƒf]ksfƒsf of]hgfx? ;~rfng\ u?g\, gfulƒs ;dfhn] hlt;'s} bjfj l;h{gf u?g\, b]zdf ;'zf;g sfod x'g] 5}g„ ;jeGbf klxnf ƒfhgLlts bnx? d'n?kdf hgtfdf cfwlƒt x'g' h?ƒL 5, h;n] ƒfhgLltnfO{ ;xL lbzfdf lxF8fpg] 5„

;]K6]Daƒ @)!$

13


;dfrfƒ

efjgf klƒ‚s[tsf] s[lt …pGd'Qm ofqfÚsf] ljdf]rg a]nfotdf ƒx]sL ;flxTosfƒ efjgf klƒ‚s[t ;'g'jfƒn] cfkm\gf] klxnf] s[ltsf ?kdf …pGd'St ofqfÚ ahfƒdf NofPsL 5g\„ g]kfnL jfª\ do klƒifbsf] cfof]hgfdf ut ;fpg !% ut] lalxafƒsf lbg afuahfƒl‚yt xf]6n xflb{sdf ;DkGg ulƒPsf] pSt ljdf]rg sfo{qmdsf] ;efkltTj jlƒi7 slj >j0f d'sf?ªn] ug'{ ePsf] lyof]„ sfo{qmddf k|d'v cltlysf] ?kdf g]kfn k|1fk|lti7fgsf k"j{s'nklt a}ƒfuL sfOFnfsf] pkl‚ylt ƒx]sf] lyof]„ ;flxTosfƒ tyf jlƒi7 ;dfnf]rs 8f=;'wf lqkf7L, ;flxTosfƒ cltt d'lvof, g]kfn kqsfƒ dxf;+3sf s]Gb|Lo ;b‚o OZjƒL jfUn], g]kfnL k|ltef k|lti7fg a]nfotsf cWoIf u0f]z ƒfO{, PgcfƒPgP a]nfotsf ;Nnfxsfƒ tyf lsƒft ;'g'jfƒ ;]jf ;dfh a]nfotsf k"j{cWoIf h+u ;'g'jfƒ ƒ ;'g'jfƒ efiff tyf ;+‚s[lt lj1 tyf ;'g'jfƒ zAbsf]ifsf n]vs nf]slk|o ;'g'jfƒsf] klg sfo{qmddf pkl‚ylt ƒx]sf] lyof]„ ƒfduf]kfn cfz'tf]ifåfƒf ;+rfng ePsf] pSt ljdf]rg sfo{qmd g]kfnL ƒfli6«o ufg ufPƒ ;'?jft ulƒPsf] lyof]„ k|d'v cltly a}ƒfuL sfO{nf ƒ cGo cltlyx?af6 ;+o'St ?kdf …pGd'St ofqfÚ sf] ljdf]rg ulƒPsf] lyof]„ k|d'v cltly a}ƒfuL sfOFnfn] k|jf;df ƒx]sf g]kfnLsf] ef]ufO ƒ 1fgaf6 g]kfnL ;dfhn] nfe lng'kg]{ atfpFb} ;flxTosfƒ efjgfsf] n]vsLo hLjgn] lgƒGtƒtf kfcf];\ eGg] z'esfdgf lbg' ePsf] lyof]„ sfo{qmddf cltly cltt d'lvofn] pGd'St ofqf vfF6L gfƒLjfbL ;flxTo ƒx]sf] atfpFb} ;f] syf ;+u|xleq ;ƒn efiffsf] ljj]rgf e]l6Psf] atfpg' eof]„ pxfFn] efjgfsf]

pGd'St ofqfdf ƒx]sf syfx? hlt s]nfP klg e'; ePƒ hfg] xf]Og ls c´ uxlsnf bfgf ePƒ gfªnf]d} ƒlxƒxg] atfpg' eof]„ To‚t} ;flxTosfƒ tyf ;dfnf]rs 8f=;'wf lqkf7Ln] efjgfsf] klxnf] s[lt g} klƒ‚s[t ƒx]sf] ƒ o;df ljljwtf kfOPsf] atfpFb} syfdf zAb, lzif{s ƒ kfqx? klg kf7sx?sf] ƒf]hfOdf kg]{ vfnsf ƒx]sf ƒ xƒ]s syfx? pTs[i6 ƒx]sf], st} vf]6 nufpg] 7fpF gƒx]sf] atfpg' eof]„ 8f=lqkf7Ln] jf‚tjd} syfn] gfƒLsf] dd{nfO{ a'´fPsf] atfpFb} cfufdL lbgdf klg n]vg ofqfsf] lgƒGtƒtfsf] sfdgf ug'{eof]„ To‚t} ;flxTosfƒ klƒ‚s[tn] a]nfotsf] Jo‚ttf ƒ g]kfn a;fOsf] 5f]6f] ;do

eP klg OR5f zlQm ePdf h‚tf];'s} sfd klg ;dod} ug{ ;lsg] pbfxƒ0f‚j?k pGd'St ofqf hGdfpg ;kmn ePsf] atfpg' eof]„ klƒ‚s[tn] cfkm"n] ;dfhleq 5ƒki6 tyf u'h'd'Hh kƒ]sf s'ƒfnfO{ snd?kL s'?zn] a'g]ƒ h‚tfsf] t‚t} ;dfhdf NofOPsf] atfpb} cfkm\gf] klƒj]z ƒ cfkm'n] 6]s]sf] wƒftn clg b]z g} cfkm\gf] k|]ƒ0ffsf] ;|f]t ePsf] atfpg' eof]„ nf]s l;ªussf] ‚jfut dGtJo ƒx]sf] pSt sfo{qmddf cltly u0f]z ƒfO{, OZjƒL jfUn], h+uaxfb'ƒ ;'g'jfƒ nufotn] n]lvsfsf] n]vg ofqfsf] lgƒGtƒtfsf] sfdgf ub}{ z'esfdgf lbg' ePsf] lyof]„

uhn

ƒfwf e§ƒfO{ 14

;]K6]Daƒ @)!$

O{Zjƒ Û xfF;f] vf]l;Psf cf]7x?df d'‚sfg lnO{ cfp wd{ Û gfddf n]lvPsf efujt ƒ s'ƒfg lnO{ cfp

ƒ+ue]b, 5'jf5'tn] d'´f{Psf ƒf]P h‚tf cg'xfƒdf ;asf] ;dfg klxrfg ePsf] Tof] ;Ddfg lnO{ cfp

3fO{t] 5g\ wlt{ cfdf If]Kof‚q ƒ aGb'ssf uf]lnaf6 rflxGg\ o‚tf las'nx? xft]dfnf] lj1fg lnO{ cfp

tf]8\bf eGbf hf]8\bf ltdL zlQmzfnL aGg]5f} ljj]s lbFb} k|To]s 3ƒ cfFugdf cfzfsf] gf}nf] laxfg lnO{ cfp Û

rfƒ}ltƒ sf]nfxn 5 cljZjf; ƒ czflGtn] Sn]z lagf ;fbf hLjg latfpg] Tof] 1fg lnO{ cfp


;]K6]Daƒ @)!$

15


g]kfn tyf a]nfotsf] ;dfrfƒ ƒ cGo ljljw ;fdfu|Lsf] nflu s[kof x]g'{ xf]nf M

16

clk|n @)!$


Tier-1 cfj]bg

ƒ clkn ljBfyL{ (Tier-4) cfj]bg ƒ clkn Points-Based System(PBS) sf klƒjfƒx? lemsfpg kƒ]df EEA sf NON-EEA klƒjfƒsf cfj]bg ƒ clkn la|l6z gfulƒstf tyf 6«fen 8s'd]G6 cfj]bg la|l6z tyf ;]6N8 gfulƒssf klƒjfƒ lemsfpg' kƒ]df kflƒjflƒs tyf lalhg]z lelh6ƒ (Visitor) le;f cfj]bg ;a} k|sfƒsf clknx? (First Tier Tribunal to Court of Appeal) le;f ;dfKt ePƒ cf]eƒ‚6] (Overstay) ePsfx? OGe]i6ƒx? (Investors) ƒ pBdLx? (Entrepreneurs) lalhg]zsf nflu (Tier-2) ‚kf]G;ƒlzk nfO;]G; ƒ Tier-2 jf]s{ kƒld6 (Work Permit) cfj]bgx? &, !) ƒ @) jif{ a;f]jf; (Long Residence) cfj]bg Over 18 dependent children of Ex-Gurkhas

;+lhj sfsL{ Fax ‚ 0207 831 0001

clk|n @)!$

17


Joª\Uo

nf]stflGqs af;' zdf{

kbfjnLsf] k|of]u Û

ƒfhs'dfƒ hlt nf]ss'dfƒ, ƒfh]z hlt nf]s]z ƒ ljƒfhx? ljnf]s x'g] eP eg] wd{ƒfh hlt wd{nf]sdf klƒjt{g x'g] eP„ ƒfh]Gb| hlt nf]s]Gb|df klƒjt{g x'gfn] nf]s]Gb|x?sf] ;+Vof XjfQ} a9\g] eof]„ o;ƒL a9]sf] nf]s]Gb|x?sf] hg;+VofnfO{ cfwfƒ dfg]ƒ axfnjfnf nf]s]Gb|x? dWo]sf alƒi7 nf]s]Gb| axfb'ƒ rGb gj k|j]zL nf]s]Gb|x?nfO{ ;d]t uf]naGb ub}{ gfdut xs xLtsf d'2f p7fPƒ nf]sgLlts kmfObf lngnfO{ cu|;ƒ x'g ;Sg] ;DefjgfnfO{ ghƒcGbfh ug{ ldNb}g„ To; p;n] of] gofF r'gf}ltnfO{ ;xL 9Ën] ;DxfNg nf]So ;+oGqnfO{ tDtofƒ ƒfVg' kg]{ lhDd]jfƒL nf]stflGqs ;ƒsfƒsf sfFwdf cfO{ kg]{5„ nf]stGqdf nf]stflGqs cfrƒ0fx? ck]lIft ePe}Fm af]nrfn ƒ n]vfk9Lsf zAbx? klg nf]stflGqs efjgf cg'?k x'g h?ƒL 5„ ;a}n] cfk"mnfO{ ;f] cg';fƒ cBfjlws ug}{ kg]{ x'G5„ wGo xf] OG6ƒg]6 Û cgnfOg vaƒ ;fO6x?sf] pknJwtfn] 1fgnfO{ cBfjlws ug{ ;fx|} g} d2t k'u]sf]5„ wGg s;f] s;f] cfFvf k'u]ƒ k9\g kfOP5 xf} ufF7] Û gq t 1fgsf] cGwsfƒdo ;'?Ë c;ƒ (tunnel effect) df kf] ?dlNnƒx]sf] ƒx]5' d t„ nf]stGq ‚yfkgf eO;s]kl5 …ƒfhdfu{ÚnfO{ …nf]sdfu{Úåfƒf k|lt‚yfkg ulƒ;lsPsf] ƒx]5 tƒ cfk"m eg] nf]stGq k"j{s} dfgl;stfn] ufFlhPƒ …ƒfhdfu{Ú g} eg]ƒ al;ƒx]sf] ƒx]5'„ ha ƒfhtGqnfO{ nf]stGqn] lj‚yflkt u¥of] ta …ƒfhÚnfO{ …nf]sÚn] ‚jtM lj‚yflkt ulƒ;s]sf] 5 eGg] ;fdfGo 1fg klg of] lbdfudf t'?Gt} lsg g3';]sf] xf]nf < ;f]x|df ;f]x|} cfgf ;xdt„ nf]stGq cfO;s]kl5 klg ƒfhdfu{nfO{ nf]sdfu{ geg]ƒ ƒfhdfu{ g} elgƒxg' nf]stGq cg's"nsf] dfgl;stf lsdfy{ ePg„ To;} uƒL …ƒfhs'nf]Úsf] 7fpFdf klg …nf]ss'nf]Úsf] k|of]u kSs} x'g yfln;s]s} xf]nf„ ;Gbe{ ;fdfu|L clxn];Dd k9\ g kfPsf] eg] 5}g„ e]6\g' x'g]x?n] s[kof cfd hfgsfƒLsf nflu ;~rfƒ dfWoddf ƒflvlbg' xf]nf„ nf]stGqsf] k|fb'ef{j;Fu} hghLjgsf ;fy} hglha|f] klg k]mlƒg} k5{„ gq eg] ƒfhtGqjfbL k|ltudgsfƒL tTjx?nfO{ an k'Ug hfg]5„

18

;]K6]Daƒ @)!$

hglha|f]df dfq xf]Og ;ƒsfƒL Pj+ cf}krflƒs b‚tfj]hx?df klg nf]stflGqs zJb rog ƒ k|of]usf afƒ]df Wofg k'¥ofOg' kb{5„ ljZjljBfno ƒ ljBfnosf kf7\o ;fdfu|Lx? tbg'?k ;+zf]wg ulƒg' kb{5„ ljBfyL{x?n] kƒLIffdf k|of]u ug]{ zJbfjnLx? nf]stflGqs 5g\ ls 5}gg\ tbg'?k hfFr ulƒg' kb{5„ ;ƒsfƒL lgsfosf kbx?df lgo'lQm Pj+ a9'jfsf kƒLIffx?df nf]stflGqs kbfjnLx?sf] k|of]u ug]{ IfdtfnfO{ klxnf] s;Lsf ?kdf ‚yflkt ulƒg' kb{5 ƒ ;a}eGbf dxTjk"0f{ s'ƒf eg]sf] g]kfnL zJbsf]ifdf ;+zf]wg ulƒg' kb{5„ o; p;n] k|1f k|lti7fgsf] gofF nf]stflGqs lhDd]jfƒL ylkPsf] 5 – Tof] xf] a[xb g]kfnL zJbsf]ifsf] nf]stflGqs ;+zf]wg uƒL nf]stflGqs zJbx?åfƒf ;f]xL x}l;otsf k"j{jtL{ zJbx?sf] lj‚yfkg„ d'n'ssf] klƒjlt{t cj‚yfdf ha s'g} zAb ljz]if u|fXo 5}g eg] To;nfO{ zJbsf]ifaf6 x6fPƒ To;sf] 7fpFdf gofF u|fXo zAb ‚yflkt ug'{ ;dosf] dfu xf]„ k'ƒfgf] zAbnfO{ eg] Oltxf;sf cWo]otfx?sf nflu ;'ƒlIft ug{ Pp6f 5'§} 7]nL (Archive) agfO{ yGSofP x'G5„ ƒfhtGqnfO{ lj‚yflkt ub}{ nf]stGqsf] ‚yfkgf;Fu} ƒfhdfu{sf] ‚yfg nf]sdfu{n] lnPƒ zAb v]tLsf] yfngL eO;s]s}5„ ca of] v]tLnfO{ cleofgsf ?kdf n}hfg' k5{„ oL b'O{ zAbx?df …ƒfhÚ ƒ …nf]sÚ cf–cfk\mgf] kIfsf] ;femf kbf+z ePsfn] zAbsf]if ;+zf]wgdf ;xhtf ƒxg] k|i6

5„ …ƒfhÚsf] 7fpFdf …nf]sÚ ƒflvlbP kl5 6G6} vnf;\„ To;f] t sDKo'6ƒdf c+u|]hL efiffsf x6fpg' kg]{ zAb ƒ ƒfVg' kg]{ gofF zAb ƒfv]ƒ …lƒKn]; cn (replace all)Ú lylrlb+bf h;ƒL Ps} rf]l6df b‚tfa]h elƒsf ;a} 7fpFdf km]ƒ abn x'G5 To;}uƒL g]kfnL efiffsf nflu klg sDKo'6ƒ k|ljlwn] sfd ulƒlbg] xf] eg] t zAbsf]if ;+zf]wgstf{x?nfO{ cem emg slt ;lhnf] x'GYof] slt„ h] xf];\, xft}n] eP klg of] dxfg P]ltxfl;s nf]stflGqs sfd ug{ t ug}{ k¥of] lg„ xf]Og ƒ < gq eg] nf]stGq k|flKtsf] cy{ g} s] ƒXof] ƒ < gd"gfsf nflu dnfO{ d'vfu| ePsf s]xL zAbx?sf] afƒ]df d oxfF rrf{ ub}{5'„ ca klg ƒfhwfgLnfO{ ƒfhwfgL g} elgƒxg ljNs'n} cg'ko'Qm x'G5 ƒ cnf]stflGqs„ ƒfhdfu{nfO{ nf]sdfu{n] k|lt‚yflkt uƒ] em}+ ƒfhwfgLsf] ;§fdf nf]swfgL eGg yflnxfNg' k¥of]„ To‚t} uƒL ca ƒfhb"t xf]Og nf]sb"t eGg] ƒ n]Vg] afgL a;fnf}+„ nf]stGqsf] ldFof] eg]sf] ƒfhgLlt xf]„ o;nfO{ k|fyldstfsf ;fy nf]sgLlt eGg} kb{5„ gq t nf]stGqs} pkxf; x'g uO{ xfN5 lg„ o;} d];f]df ‚jfefljs ?kdf ƒfhgLltzf‚qnfO{ nf]sgLltzf‚q, ƒfhg}ltsnfO{ nf]sg}lts, ƒfhgLlts bnnfO{ nf]sgLlts bn, ƒfhg]tfnfO{ nf]sg]tf, ƒfhgLlts sfo{stf{nfO{ nf]sgLlts sfo{stf{, ƒfhaGbLnfO{ nf]saGbL, ƒfhsf]ifnfO{ nf]ssf]if, ƒfhsfhnfO{ nf]ssfh, ƒfhsLonfO{ nf]ssLo cflb kbfjnLx?n]


k|lt‚yflkt uƒL nf]stGq ;Ddt efiffsf] ljsf; ug{ h?ƒL 5„ To;f] t ƒfHonfO{ klg ƒfHo geg]ƒ nf]So ƒ ƒfh‚jnfO{ nf]s‚j eGg' g} k5{ xf]nf„ h'g h'g zJbdf …ƒfhÚ 5 Tof] Tof] zJbnfO{ …nf]sÚn] ;';lHht ub}{ gofFkg Nofpg s[kof ca s;}n] klg sGh'‚ofO{+ gug'{ xf]nf„ To;}n] cƒfhs ƒ cƒfhstfsf] ;§f cnf]ss ƒ cnf]sstf t k|of]u ug}{ knf{„ lsGt' Pp6f zJbdf eg] d sl7gfO{ dx;"z ub}{5' ƒ s] ug]{ xf] eg]ƒ k'mlƒƒx]sf] 5}g„ efiff lj1x?n] g} o;sf] plrt ;dfwfg lgsfNg ;Snfg\„ Tof] zJb xf] odƒfh h;nfO{ odnf]s agfpg cln ldlnƒx]sf] 5}g„ lsgls b'a}sf] cf–cfˆg} cnu cnu cl‚tTj cnu cnu cy{df clxn] g} 5Fb}5„ To;f] x'Fbf o;nfO{ ƒ o‚tf cGo zJbx? eP ltgnfO{ s] ug]{ xf] elgsg 6'Ëf] nufpg efiffljb\x?sf] Ps pRr‚tƒLo cWoog tyf ;'emfj cfof]u agfPƒ sfdsf] lhDdf nufpg' kg]{ cfjZostf b]lvG5„ a‚t', ‚yfg ƒ JolQmsf gfddf ƒx]sf] …ƒfhÚnfO{ x6fO{ To;sf] 7fpFdf …nf]sÚ gƒfv] nf]stflGqs kbfjnLx?sf] k|of]usf] dxfg nf]stflGqs sfo{ cw'ƒf] x'g]5 ƒ nf]stGq g} lkmtnf] x'g]5„ To;}n] ca b]lv …ƒfhdfÚnfO{ …nf]sdfÚ eGg yfnf}+„ To‚t} …ƒfhvfgLÚsf] ;§f …nf]svfgLÚ, …ƒfhj[IfÚsf] ;§f …nf]sj[IfÚ, …ƒfhx+;Úsf] ;§f …nf]sx+;Ú, …ƒfhef]uÚsf] ;§f …nf]sef]uÚ, …ƒfhljƒfhÚsf] ;§f

…nf]sljnf]sÚ, …bƒfhÚsf] ;§f …bnf]sÚ ƒ …tƒfh'Úsf] ;§f …tnf]s'Ú gegL ;'v} 5}g„ JolQmsf gfd;+u hf]l8Psf …ƒfhÚnfO{ klg t lj‚yflkt ug}{ k¥of] lg„ ƒfhs'dfƒ hlt nf]ss'dfƒ, ƒfh]z hlt nf]s]z ƒ ljƒfhx? ljnf]s x'g] eP eg] wd{ƒfh hlt wd{nf]sdf klƒjt{g x'g] eP„ ƒfh]Gb| hlt nf]s]Gb|df klƒjt{g x'gfn] nf]s]Gb|x?sf] ;+Vof XjfQ} a9\g] eof]„ o;ƒL a9]sf] nf]s]Gb|x?sf] hg;+VofnfO{ cfwfƒ dfg]ƒ axfnjfnf nf]s]Gb|x? dWo]sf alƒi7 nf]s]Gb| axfb'ƒ rGb gj k|j]zL nf]s]Gb|x?nfO{ ;d]t uf]naGb ub}{ gfdut xs xLtsf d'2f p7fPƒ nf]sgLlts kmfObf lngnfO{ cu|;ƒ x'g ;Sg] ;DefjgfnfO{ ghƒcGbfh ug{ ldNb}g„ To; p;n] of] gofF r'gf}ltnfO{ ;xL 9Ën] ;DxfNg nf]So ;+oGqnfO{ tDtofƒ ƒfVg' kg]{ lhDd]jfƒL nf]stflGqs ;ƒsfƒsf sfFwdf cfO{ kg]{5„ To‚t} clnslt cK7\ofƒf] …nf]sƒfhÚx?df knf{ h‚tf] 5„ lsgeg] logdf b'O{j6f nf]sx? aGg hfG5g\ h;n] ubf{ cK7\ofƒf] kg{ ;S5„ tƒ o;sf nflu Pp6f sfg"g agfO{ ;d‚ofsf] lgjfƒ0f ug{ ;lsG5„ JolQmsf gfdx?sf] nf]stflGqsƒ0fdf cfO{ kg]{ cln uDeLƒ k|s[ltsf] ;d‚of r}F cs}{ 5„ Tof] s] xf] eg] klƒjt{g ug'{ kg]{ ;"lrdf kg]{ gfdx? Gffulƒstf, ƒfxbfgL, hfuLƒ, z}lIfs k|df0fkq ƒ ;ƒsfƒL Pj+ cGo cf}krflƒs clen]v jf b‚tfj]hx?df ƒxg] x'gfn] tL ;a}df klƒjt{g sfo{n] c;ƒ kfb{5„

tL ;j} b‚tfj]hx? abNg' k¥of]„ o;sf nflu ;DalGwt JolSt tyf lgsfox?sf] ;do, >f]t ƒ phf{ vkt x'g hfG5„ dxfg nf]stflGqs km8\sf] dfg{ olt em0em6 t vKg} k¥of] lg„ tƒ o‚tf] sfo{nfO{ lgz'Ns ƒ l56f] 5lƒtf] uƒfpg ;ƒsfƒ tofƒ ƒxg' kb{5„ o; sfdsf nflu efiffljb\x? eGbf klg sfg"gljb\x?, z}lIfs ;+‚yfx? ƒ ;ƒsfƒL lgsfox? lqmofzLn x'g' kg]{ cfjZostf b]lvG5„ kf7s dxfg'efjx? Û oxfF rrf{ ulƒPsf s]xL gd"gf zAbx? dfq x'g\„ o‚tf y'k|} zAbx? xf]nfg\ h;sf] nf]stflGqs km]ƒ abn x'g h?ƒL 5„ o;}n], oxfFx?nfO{ yfxf ePsf o‚tf zAbx? yk ulƒlbg' xf]nf s[kof„ o;f] ug'{ xfdL ;a} nf]stflGqs ;f]r ƒfVg]x?sf] ;femf nf]stflGqs st{Jo xf]„ o; sfdsf nflu d ;a} efiffljb\x?, lzIffljb\x?, nf]sgLlt1x?, nf]sgLlts bnx? Pj+ nf]s xLtdf ;dlk{t ;Dk"0f{ nf]stflGqs hgx?df xflb{s cg'ƒf]w ub{5'„ ljz]if uƒ]ƒ nf]sgLltzf‚qsf cWofks Pj+ ljBfyL{x?n] lqmofzLn x'g cfjZos 5„ ;fy} ;ƒsfƒn] nf]So;+oGq leq ƒx]ƒ sfd ug]{ cfk\mgf sd{rfƒLx?nfO{ klg oyf]lrt lgb]{lzt ug'{ k¥of]„ ljb]zdf ;d]t ;Gb]z k|jfx ug{ ;ƒsfƒn] cfk\mgf nf]sb"tx?nfO{ klg cx|fpg' k¥of]„ c‚t'„

sljtf

cfzf ƒ ljZjf; ƒftsf] cGwsfƒnfO{ lrb}{ km]lƒ gofF laxfgL cfpF5 v8]ƒLsf] cGTo;Fu} km]lƒ gofF kfn'jf knfpF5 cfsfz;Fu wlt{ hlt g} 6f9f eP klg kƒ lIflthdf t ldng x'G5 x'G5 sxflnFbf] dWo ƒftdf Ao"F´] klg cfFvfn] dL7f] ;kgL af]S5 af]S5

gfƒfo0f kf08]

xnsf rf]6 nfUof] t s] eof] ;don] 7"nf–7"nf 3fp t lgsf] kf5{ b'Mv t kfO{of] kfO{of] s] eof] b' Mv kl5 ;'vt kSs} cfpF5 cfpF5 eljio b]Vg] Ifdtf t s;}df 5}g To;df cjZo v'zLsf] ;Gb]z n's]sf] x'G5 x'G5„

ldng la5f]8 t hLjgsf] ƒLt g} xf] lhGbuLsf] ofqf t}klg rlng} ƒxG5 c;kmntfsf] kfOnf kl5P5g\ eg] klg gofF cfzn] ;fy lbO{ g} ƒxG5

;]K6]Daƒ @)!$

19


xfdLn] xfd|f ;]jfx?nfO{ clwstd k|fyldstf lbg] uƒ]sf 5f}F„

20

;]K6]Daƒ @)!$


;]K6]Daƒ @)!$

21


Tit-Bits Of Nepali Journalism

Chiranjibi Paudyal

22

;]K6]DaĆ’ @)!$


Tit-Bits Of Nepali Journalism

…ctLtsf] cfFlv‰ofnleq lgofNbfÚsf] nf]sfk{0f

ut @% cu‚tsf lbg cgfd guƒ, sf7df8f} l‚yt af}4 td' ;]jf;ldltsf] xs{ ;efsIf xndf ;flxTosfƒ ;'dns'dfƒ u'?ªåfƒf l;lh{t pgsf] gljgtd s[lt -;+‚dƒ0f_ ctLtsf] cfFlv‰ofnleq lgofNbfsf] nf]sfk{0f Ps sfo{qmdaLr ;DkGg ePsf] 5„ o; ljdf]rg sfo{qmdsf] k|d'v cltly ;dfh;]jL tyf ;flxTosfƒ eb|s'dfƒL 3n] lyOg\„ ljz]if cltlydf lqe'jg ljZj ljBfnosf k|fWofks 8f= vu]Gb| n'O{6]n lyP„ cGo cltlyx?df cGtƒf{i6«Lo g]kfnL ;flxTo ;dfhsf s]Gb|Lo jlƒi7 pkfWoIf ƒfw]Zofd n]sfnL,

8f= lji0f' cfq]o, kjg cfnf]s, af}4 u'? lvDkf] -cfrfo{_ jfluGb|lznf, cGtƒf{i6«Lo g]kfnL ;flxTo ;dfhsf s]Gb|Lo dxf;lrj uf]jw{g k"hf, jlƒi7 ;flxTosfƒ ltnsk|;fb zdf{kf]vƒ]n -efpkGyL_, k|s[lt ;+ƒIf0f sf]ifsf k"j{ ;b‚o–;lrj h'4axfb'ƒ u'?ª, g]skf Pdfn]sf s]Gb|Lo ;b‚o ljho u'?ª, td'5f]+h lw+ ƒfi6«Lo klƒifbsf cWoIf ƒ]zd u'?ª cflb lyP„ o; ljdf]rg sfo{qmdnfO{ ;uƒdfyf l6eLsf Pl8l6ª Joj‚yfks u0f]zdfg u'?ªn] ;~rfng uƒ]sf lyP„ sfo{qmddf ;a} cltlyx?nfO{ vfbf nufPƒ ‚jfut ub}{ cf;g u|x0f uƒfPkl5 nuQ} s[ltnfO{ 8fo;df cflzg ;a} cltlyx?åfƒf ;fd'lxs ?kdf nf]sfk{0f ulƒPsf] lyof]„ sfo{qmddf ;h{ssL wd{kTgL ;fƒfb]jLn] ‚jfut dGtJo lbPsL lyOg\„ sfo{qmddf ƒ]zd u'?ª, ljho u'?ª, h'4 u'?ª, 8f= lji0f' cfq]o, ljz]if cltly k|f=8f= vu]Gb| n'O{6]n tyf cGtdf k|d'v cltly eb|s'dfƒL 3n]n] cf–cfkm\gf] z}nLdf ;h{snfO{ z'esfdgf tyf awfO{ 1fkg uƒ]sf lyP„ jlƒi7 ;flxTosfƒ efpkGyLn] s[ltafƒ]df ;dLIffTds ;Daf]wg uƒ]sf lyP„ pgn] u'?ªsf s[ltx?df cfk\mg} ljz]if z}nL, df}lnstf ƒx]sf] tyf s[ltx? oyfy{ kƒs ePsf] klg atfPsf lyP„ pgn] o;eGbf cl3sf] s[lt d]hƒ ch'g{ sf] cf}7F L syf ;+ux| af6 b'Oj{ 6f k'ƒ‚sfƒx? lhTg ;kmn ePsf] s'ƒf ;d]t hfgsfƒL lbPsf lyP„ cGtdf sfo{qmdsf gfos ;'dns'dfƒ u'?ªn] s[ltafƒ] tyf s[ltsf] k[i7e"ld ƒ cfk\mgf] hLjgafƒ] klg ;+lIfKt k|sfz kfƒ]sf lyP„ pgn] cGtdf pkl‚yt ;a}nfO{ wGojfb 1fkg ub}{ sfo{qmd ;dfkg uƒ]sf lyP„ ;]K6]Daƒ @)!$

23


ljrfƒ

>]i7 ;To ljhon] of}6f wfld{s ;d"xdf nfu]ƒ cfkm\ gf] 3ƒ klƒjfƒ ;a} 5f8\of]„ pgLx?s} e]ife"iff ƒ hLjgz}nL ckgfPƒ lxF8\of]„ aLrdf Ps b'O{ dlxgf cfkm\gf] sfo{Jo‚ttfsf] sfƒ0f pm To; wd{;+u7gsf] cf>ddf hfg ;s]g„ ha pm cfkm\ gf] sfdaf6 cf>d kmls{of] t cf>dn] p;nfO{ sfaf{xL ulƒ;s]sf] ƒx]5„ cf>ddf gcfOsg aflxƒ aflxƒ} Jo‚t ePƒ wd{Ro"t ePsf] eGb} p;nfO{ cf>d k|j]z ug}{ lbPgg\„ cfkm\gf] 3ƒ klƒjfƒ gftfuf]tf ;a}nfO{ Tofu]ƒ wd{df nfu]sf] ljhonfO{ cfhsfn To; wfld{s ;d"xsf sf]xL klg ;b‚ox? Aff]Ng ;d]t lxlRsrfpF5g\„ ljrƒf] ljho cfhsfn 3ƒ g 3f6sf] ePƒ TolQs} ƒGylgPƒ lxFl8ƒx]5„ a? s'g} klg wd{sd{df gnfu]sf ;f+;flƒs dflg;x? s]xL pbfƒ ƒ dfgjLo efjgfn] elƒPsf xf]nfg\„ pgLx? klƒl‚ylt cg';fƒ w]ƒ} nrsbfƒ klg xf]nfg\ tƒ tyfslyt wd{df nfu]sf dflg;x? w]ƒ} g} s7f]ƒ, cdfgjLo ƒ lgb{oL x'g] uƒ]sf] kfOG5„ pgLx? hlt;'s} cwdL{ eP klg pgLx?sf ;a} sƒt'tx? wd{sf] gfddf eP kl5 s;}n] s]xL u'gf;f] ug]{ 7fpF klg gx'Fbf] ƒx]5„ ljhon] pgLx?nfO{ a'emfpg] sof}F k|of; u¥of,] kƒGt' tL ;a} lgƒy{s g} 7xlƒof]„ tL wd{sf 7]s]bfƒx?n] pgsf] s'ƒf ;'g]ƒ cfkm"x?nfO{ ljhoeGbf klg tn ƒfVg] sfd lsg] uy]{ ƒ < of] t Ps ;fgf] pbfxƒ0f dfq} xf]„ cfh b}lgs cvafƒ, ƒ]l8of], 6]lnlehgdf wd{s} gfddf xhfƒf}+ lgbf]{if JolQmx?sf] lgd{d xTof ƒ oftgfs} ;dfrfƒx?n] elƒPsf x'G5g\„ dg'io hfltsf] Oltxf;b]lv jt{dfg;Dds} kfgfx? kN6fPƒ x]g]{ xf] eg] wd{sf] gfddf hlt cwd{, xTof, lx+;f, bdg ƒ cTofrfƒ c? s'g} klg axfgfdf ePsf] 5}g„ wd{n] t dflg;nfO{ zflGt, ;'ƒIff, cfk;L ;b\efj, ljgd|tf, s?0ff ƒ ‚jtGqtf kf] k|bfg ug'{kg]{ xf]„ wd{n] t dflg;nfO{ ljgd|, ;dembfƒ ƒ pksfƒL kf] agfpg' kg]{ tƒ xfd|f tyfslyt wd{u'?, kl08t, k'hfƒL, k'ƒf]lxt, wd{le?x? hlt cx+sfƒL, s7f]ƒ, lgb{oL ƒ c;dembfƒ JolQm c? ljƒn} xf]nfg\„ tyfslyt cfl‚tssf] t'ngfdf a? gfl‚ts g} a9L pbfƒ, OdfGbfƒ, ;dembfƒ

24

;]K6]Daƒ @)!$

ƒ s?0ffdo x'G5g\„ lsg o‚tf] eOƒx]sf] 5 t cflvƒ < kSs} klg dflg;sf] wd{k|ltsf] a'emfO{ ƒ wfƒ0ffdf Jofks uNtL ƒ q'6L eOƒx]sf] x'g'k5{„ jf‚tjdf, wd{ eg]sf] lgtfGt JolQmut 36gf xf]„ o;sf] bf];|f], t];|f] JolQm of ;d"x ƒ eL8;Fu s]xL klg n]gb]g 5}g„ eL8 ƒ ;d"x t ƒfhgLltsf] dfq x'G5„ wd{ ƒ ƒfhgLlt lgtfGt ljklƒt ljifox? x'g\„ s;}n] wd{sf] gfddf ;+u7g agfpF5, eL8ef8 a9fpg vf]H5 eg] p;n] wd{ t s'g} xfntdf ub}{g tƒ wd{sf] gfddf ƒfhgLlt dfq ulƒƒx]sf] x'G5„ ha wd{ ;+u7gdf klƒjt{g x'G5 ta xfdLn] a'em\g'k5{ sL ca Tof] wd{, wd{ gƒxL ƒfhgLltdf ktg eof]„ jf‚tljs wd{sf] t s'g} em'08 g} x'Fb}g„ clg wfld{s JolQmn] cfkm\gf] cg'ejdf ljZjf; u5{ s'g} uLtf, s'ƒfg, afOan of wd{u|Gydf xf]Og„ g t c?n] eg]sf s'g} klg jflxoft s'ƒfd} ljgf cfkm\gf] cg'ej ljZjf; ub{5„ xfdLn] cgflbsfnb]lv g} wd{sf] gfddf c?n] eg]sf s'ƒfnfO{ g} cGwfw'Gw ?kdf k5\ofOƒx]sf 5f}+„ tƒ wd{ t lj1fg eGbf klg sof}+ u'0ff a9L k|of]u ƒ ‚jfg'ejdf lge{ƒ x'g] ub{5„ cfh h;h;nfO{ xfdLn] eujfg eg]ƒ k'H5f}F tL JolQmx?n] sbflk cGwljZjf;nfO{ wd{sf] ?kdf c+ufn]gg\„ pgLx?n] t cfkm\g} hLjgnfO{ k|of]uzfnf agfP, cfkm\g} hLjgnfO{ bfpdf ƒfv]ƒ ;Tosf] ;fIffTsfƒ uƒ] eg] ltgLx?n] sbflk dflg;x? cfkm\gf] k5fl8 e]8f em}+ cGwljZjf;L ePƒ nfuf];\ eGg] rfx]gg\„ a'4 cfkm}+ af}4 lyPgg\, Ozfdlx; O;fO lyPgg\, g lzjhL g} lxGb" lyP g t df]xDdb g} d';ndfg lyP„ dxfjLƒ slxNo} h}g ePgg\ clg u'? gfgs klg sbflk l;v lyPgg\„ pgLx?n] t ;dfh ƒ em'08af6 6f9f uPƒ cfkm} s7f]ƒ klƒ>d uƒ]ƒ 1fg k|fKt uƒ]„ kl5 ltgsf cg'ofoLx?n] lt ‚jtGqtfsf k'hfƒLx?s} gfddf ;+3, ;+u7g ƒ eL8sf] ‚yfkgf ub}{ wd{sf] gfddf ƒfhgLlt uƒ] ƒ ToxL ƒfhgLlt df}nfpFb} hfFbf cfh ;d‚t dfgjtf dfly g+} dxf;+s6 clg vtƒfsf] afbn d8flƒƒx]sf] 5„ 1fgLx?n] ulxƒf] Wofg ƒ ;fwgf uƒ]ƒ ;TonfO{ cfkm} cg'ej uƒ]sf x'G5g\„ h'g ;TonfO{ zAbdf h‚tf sf] t‚t} cleJoQm ug{ ;Dej x'Fb}g

t}klg dfgjk|ltsf] cufw k|]dsf sfƒ0f pgLx? Tof] ;TonfO{ zAbdf ptfg{ ljjz x'G5g\„ tL zAbx? Tof] ;To g} gePƒ s]jn To;sf] emns dfq x'g\„ tƒ cfkm\gf] s]xL klg ;Tosf cg'ej gePsf ltgsf cg'ofoLx?n] ltg} zAbnfO{ cfkm\ g} z}tfg lbdfuL v]nsf] cfwfƒdf cg]sf}+ cy{sf] cgy{ nufPƒ cfkm\gf] ceLi6 k"ƒf ug]{ ub{5g\„ To;}n] t hf] sf]xL klg 1fgdf pknAw JolQmsf] b]xfGt x'g] lalQs} k|foh;f] ;a} wd{x? wd{ gƒxL ƒfhgLltdf ktg x'gk'Ub5g\„ wd{ eg]sf] t kƒd ‚jtGqtf xf] tƒ tL wfld{s ;+u7gx?n] JolQmsf] ‚jtGqtfsf] sbƒ ug'{ t sxfF xf] sxfF ‚jtGq JolQmnfO{ klg hah{‚tL an ƒ xltofƒ b]vfPƒ x'G5 of nf]e, df]x, k|nf]egdf kfƒ]ƒ cfkm\gf] tyfslyt wd{df k|j]z uƒfpg] ulƒƒx]sf 5g\„ oyfy{df t wd{sf] s'g} klg ;DaGw ;+Vof ƒ eL8;Fu sbflk x'Gg„ wd{df cNkdt ƒ ax'dt eGg] x'Fb}g, Tof] t cwd{df dfq x'G5„ wd{ eg]sf] ;To xf] ƒ ;Tosf] ax'dt;Fu s]xL ;DaGw x'Gg„ Pshgf xf];\ of sƒf]8f}+ ;To ;To g} x'G5„ 1fgLx?n] t oxL ;TonfO{ cfkm}n] ;fIffTsfƒ uƒ]sf x'G5g\ t;y{ pgLx? PSn} eP klg pgLx?nfO{ s'g} kmƒs kb}{g tƒ hf] kl08t, kfbƒLx? 5g\ pgLx?nfO{ ;Tosf] Ps 5]p klg 1fg x'Fb}g ƒ pgLx? s]an eL8 a9fPƒ cfkm\gf] cfTdljZjf; a9fpg] k|of; ulƒƒx]sf x'G5g\„ logLx?sf] cfkm\gf] t ljj]s z"Go g} x'G5 tƒ h;ƒL x'G5 cfkm\gf] ;+Vof a9fPƒ cfkm}+ cfZj‚t x'g vf]lhƒx]sf x'G5g\ ls xfdL ;xL g} 5f}+ lsgsL olt w]ƒ} dflg; s;ƒL unt x'g ;S5 < tƒ ;To t s] xf] eg] o;ƒL an, nf]e, df]x of k|nf]egsf] eƒdf wd{df nfUg]x?n] s] hLjgdf s]xL ?kfGtƒ0f unf{g\ t < 1fgxLg, ljj]sxLg 9+un] cfkm\gf] aflxƒL ƒ+u, e]if ƒ hLjgz}nL hlt abn] klg cGtƒfTdfdf t pgLx?nfO{ To; wd{k|lt ckfƒ 3[0ff ƒ j}ƒefj g} ƒlxƒxg]5„ o‚tf] wd{n] cGttf]uTjf ;dfhdf k|]d ƒ sNof0fsf] abnf cfk;L j}dgiotf ƒ cƒfhstf g} lgDTofpg] ;'lglZrt 5„ xƒ]s h;f] wfld{s ;+u7gsf dflg;x?n] cfkm" Otƒ cf‚yf ePsf dflg;x?nfO{ tNnf]‚tƒsf] k|f0fLsf] ?kdf x]g]{ ƒ Jojxfƒ ug]{


ljrfƒ ub{5g\„ pgLx?nfO{ xf]Rofpg] ƒ 3[0ff ug]{ ub{5g\„ pgLx?sf] cfkm\gf] t 1fgsf] cfFvf aGb g} x'G5 eg] hf] 1fgsf] cfFvf vf]Ng rfxfG5g\ pgLx?nfO{ klg rogn] a‚g lb+b}gg\„ oL cljj]sLx? d'vn] t O{Zjƒ g} ;j{zlQmdfg eG5g\ tƒ Jojxfƒdf eg] ToxL zlQmdfg O{Zjƒsf] nflu eg]ƒ cfkm} xftxltofƒ ƒ 5n ansf] k|of]u uƒ]ƒ O{ZjƒnfO{ ;fdYo{xLg ePsf] kf] k|dfl0ft ulƒƒx]sf 5g\„ jf‚tjdf t pgLx? cfkm\gf] wfld{s ;+u7gsf] hlt dflyNnf] cf]xf]bfdf k'u] klg ƒfhgLlts g]tfx?sf] h‚t} logLx?sf] klg cfTd?kfGtƒ0f t s]xL klg ePsf] x'Fb}g„ leq leq} t pgLx? klg sfd, qmf]w, nf]e, df]x ƒ cx+sfƒn] u|‚t g} eOƒx]sf x'G5g\ To;}n] t logLx?af6 g} anfTsfƒ, cTofrfƒ clg e|i6frfƒ h‚tf dxf cwfld{s sfdx? eOƒx]sf] xfdL lbgx'F h;f] ;dfrfƒdf kl9ƒx]sf 5f}+„ jf‚tjdf wd{ eg]sf] ‚jefj xf]„ s'g} klg JolQmn] cfkm\gf] k|fs[lts of jf‚tljs ‚jefj

yfxf kfpg eL8df a;]ƒ sbflk ;Dej x'Gg„ eL8df t p;n] cfkm\gf] ‚jefj e'Ng ƒ To;dfly cg]s gSsnL ‚jefjx?sf] hnk nufpg dfq l;Sb5„ To;}n] s;}n] s'g} wfld{s ;+u7gdf nfu]ƒ of To;sf] 7"nf] kb cf]u6\b}df wfld{s ePsf] 7fG5 eg] Tof] p;sf] e|d dfq} xf]„ wd{df kb eGg] x'Fb} xF'b}g lsgsL cl‚tTjdf sf]xL 7"nf] ƒ ;fgf] eGg] x'Fb}g„ obL To;f] x'Fbf] xf] t dflg; hGdFb} k|s[ltn] g} s;}nfO{ 3'Dg] d]r, s;}nfO{ ;f]kmf ƒ s;}nfO{ eg] ;fdfGo sf7sf] d]r lbPƒ o; k[YjLdf k7fPsf] x'GYof]„ wd{sf] gfddf xfd|f] ;+;fƒdf h] rlnƒx]sf] 5 Tof] Ps k|sfƒsf] ƒfhgLlt g} xf]„ To;}n] t hlt;'s} 7"nf] kbdf cfl;g wfld{s g]tf eP klg pgLx? ;To ƒ 1fgsf] pknAwLaf6 ;fdfGo dfG5]x? eGbf klg emg} 6f9} ƒx]sf] pgLx?sf] Jojxfƒaf6 xfdLn] ‚ki6 b]Vg ;S5f}+„ obL ;+;fƒdf jf‚tljs wd{sf] g} ljsf; ug{'5 eg] dflg;nfO{ p;sf] kƒd ‚jtGqtfdf

ljZjf; ƒfVg'kb{5„ oxL ‚jtGqtfd} k|]d, ;Ddfg tyf sNof0fsfƒL efjgfsf] ljsf; x'g ;Sb5„ s;}n] of] wd{df nfu ƒ Tof] wd{df nfu cyf{t of] wd{ 7Ls 5 ƒ of] wd{ a]7Ls 5 eGg' eGbf klxn] cfkm"n] s'g} wd{df nfu]ƒ slQsf] cfTd?kfGtƒ0f ug{ ;kmn ePsf] 5, To;sf] cfTdd"Nof+sg ug'{ h?ƒL 5„ of}6} An]8 xf], vƒfa dflg;sf] xftdf k¥of] eg] To;n] sof}+sf] Hofg lng ;S5 ƒ lrlsT;ssf] xftdf k¥of] eg] sof}+sf] Hofg hf]lug ;S5„ wd{ ToxL An]8 h‚t} xf]„ k|To]s JolQmn] cfkm\gf] ‚jefjsf] klxrfg ug{ ;s]df p;df ljj]s hlGdG5 ƒ ToxL ljj]s g} wd{ xf]„ Ps JolQmsf nflu afFr'Gh]n ƒ dƒ]kl5 klg sfd nfUg] eg]sf] oxL ljj]s dfq} xf]„ ljj]s ljxLg dfG5] h;h;n] h] h] uƒ]ƒ ‚ju{df hfG5 eg] klg pm of] h'gLdf t gƒsd} afFlrƒx]sf] x'G5 eg] csf]{ h'gLdf klg gƒs afx]s cGt st} hfg} ;Sb}g„ -bf]nvf, g]kfn_

slj d's]z ƒfO{nfO{ ;'k|df ‚d[lt k'ƒ‚sfƒ

slj d's]z ƒfO{ ut cui6 @ tflƒvdf ‚j= ;'Gbƒk|;fb dfgGwƒ -;'k|df_ ‚d[lt k'ƒ‚sfƒåfƒf ;Ddflgt ePsf 5g\„ slj ƒfO{sf sljtfs[lt …cg'e"tLsf ƒ+ux?ÚnfO{ a[xt slj uf]i7LsfaLr pSt k'ƒ‚sfƒ k|bfg ulƒPsf] xf]„ ;flxTosfƒ ‚j=O{Zjƒk|;fb dfgGwƒn] cfkm\gf] lktf ‚j=;'Gbƒk|;fb dfgGwƒsf] ‚d[ltdf pQm k'ƒ‚sfƒ ‚yfkgf ug'{ ePsf] lyof]„ cGtƒf{i6«Lo g]kfnL ;flxTo ;dfh -cg];f;_ a]nfotåfƒf cfof]lht eJo ;dfƒf]xaLr k|d"v cltly ‚j=dfgGwƒsL wd{kTgL hfgsL dfgGwƒaf6 ;|i6f ƒfO{nfO{ ;Ddflgt ulƒPsf] lyof]„ k'ƒ‚sfƒ ;+‚yfkssf] tkm{af6 af]Nb} ‚j= dfgGwƒ k'q l;g]sdL{ lagf]b dfgGwƒn] ‚juL{o lktfsf] ;lbR5f k'ƒf ePsf]df v'zL AoSt ug'{ eof]„ jxfFn] ;f] k'ƒ‚sfƒ a]nfotdf ƒx]ƒ ;[hgf ulƒPsf] pTs[i6 s[ltsf] nflu xƒ]s jif{ Ps hgf ;|i6fnfO{ k|bfg ub}{ hfg] hfgsfƒL lbg' eof]„ k'ƒ‚sfƒsf] ƒsd @%! kf}08 ƒx]sf] 5„ ;f] sfo{qmddf k'ƒ‚s[t ƒfO{n] ;Dk"0f{ a]nfotL–g]kfnL ;|i6fx?sf k|]ƒ0ff;|f]t ‚j= dfgGwƒåfƒf ‚yflkt ;'k|df k'ƒ‚sfƒaf6 klxnf] k6s cfkm\gf] klxnf] s[lt k'ƒ‚s[t ePsf]df v'zL AoSt

ub}{ eljiodf c´ uxg s[ltx?sf] ;[hgf ug{ pT;flxt ePsf] atfpg' eof]„ gO{ k|sfzgsf cWoIf >LdtL O{lGbƒf k|;fO{n] ljz]if cltlysf] ?kdf af]Nb} hxfF ƒx] klg g]kfnL efiff ƒ ;flxTosf] ;]jfdf nflu ƒxg cg'ƒf]w ug'{eof]„ gofF lk9Ldf g]kfnL efiff, ;flxTo ƒ ;+‚sfƒsf] k|jw{gdf nfluƒxg] cg];f;sf] p2]Zo cg'?k afnldqtfsf nflu lƒbLdf ƒfO{n] lzlaƒf >]i7nfO{ afn ;flxTosf s]xL k'‚tsx? k|bfg ulƒg\ eg] lzlaƒfn] uLt ;'gfO{g\„ cg];f;sf cWoIf tyf ;dfƒf]xsf ;efklt 8f= ?ks >]i7n] ;'k|df k'ƒ‚sfƒ ;+‚yfks ‚j= O{Zjƒ dfgGwƒn] a]nfotdf la=;+= @)@^ b]lv @)^( ;Dd cljlR5Gg ?kdf g]kfnL ;flxTodf k'¥ofpg' ePsf] of]ubfgsf] sbƒ ub}{ cg];f;n] jxfFnfO{ …a]nfotL– g]kfnL 8fo‚kf]ƒfsf cflbsljÚ sf] ?kdf ;g\ @)!@ df ;Ddfg uƒ]sf] rrf{ ug'{ eof]„ dxf;lrj nfƒfåfƒf ;+rflnt sfo{qmddf ;flxTosfƒx? gfƒfo0f ufpFn], ƒfhs'dfƒ >]i7, ;latf dfgGwƒ, gaƒfh l3ldƒ], ef]h aƒfn, clhtf l;+v8f, l;DdL >]i7, kmQ yfkf, ;fuƒ l;njfn, anb]j e6\6, ;+uLtf dfgGwƒ, sGbƒf Aof08sf ufos ljj]s >]i7sf] ljz]if pkl‚ylt ƒx]sf] lyof]„

;]K6]Daƒ @)!$

25


syf

rrf{ tLhsf] dfgzLsf] h‚tf] ;a} pgsf] pd]ƒsf] ;fyLx¿sf] efUo kSs} 5}g„ sf]xL efUodfgLx¿ o;ƒL tLhsf] gfddf 7fF6n] ;lhPƒ wdf; hgfpFb} xf]6n ƒ]‚6'ƒ]G6x¿df kf6L{ dgfOƒxFbf, cfˆg} xftn] ;f}efUosf] k|lts kf]t] pg]ƒ km'6kfydf a]rL r'ƒf 6Lsf lsGg] k};f hf]xf] ug]{ d]ƒf] clkm;sf] lkpg nlntsf] >LdtLsf] h‚tf] klg efUo 5 slt gfƒLx¿sf]„ o;ƒL d]ƒL dfgzL ƒ nlntsL >LdtLnfO{ ;D´Fb} d 3ƒ hfgsf] nflu a9]F, d]ƒf] dgkg]{ l;Neƒ snƒsf] 6f]o6f sfƒsf] ‚6]lƒª 3'dfpFb}„ 26

;]K6]Daƒ @)!$

cfÞˆgf] 8]‚ssf] sDKo'6ƒ ;68fpg uƒ]ƒ tgSs 9f8 tGsfpFb} b'j} xft dfly p7fP;L lƒNofS;sf] cg'ej uƒ]F d}n] Û cfkm' a;]sf] lroƒsf] k5fl8 c8fPƒ ƒfv]sf] sf]6 nufpFb} ubf{ Aofuleq d];]hsf] 6f]g lbFb} df]afOn sƒfof] Û sfuh kq, Nofk6k ƒfv]sf] Aofuleq g} df]afOn ƒfVg] u5'{ d clkm;sf] ;do eƒ„ 3ƒ kms{g] a]nfdf kSs} klg >LdtLhLsf] d];]h x'g'k5{ eGg] ;f]Rb} df]afOn vf]Ng nfu]F„ >LdtLs} d];]h ƒx]5„ …ƒfhf cfh klg xh'ƒ 3ƒ cfOl;bf dnfO{ e]l6l;Gg x}„ 6+s]nfO{ cƒf]a'´f] ulƒƒfv]sL 5'„ xh'ƒnfO{ lrof ;j{t p;}n] lbg]5„ d cfh klg tLh kf6L{df hfFb} 5' Û cfhsf] tLh kf6L{ rfxLF xfdL OlGhlgo;{x¿sf] >LdtL ;d"xn] cfof]hgf uƒ]sf 5f}F, xf]6n rf+b l;tfƒfdf„ d eƒ] ƒftsf] afƒf ah] ;Dddf 3ƒ cfO ;S5' ƒ 8«fOeƒnfO{ lkscksf] ;do ;D´fPsL 5'„ ƒfhf xh'ƒ lrGtf glnl;of], e'hf lhpgfƒ uƒ]ƒ ;'snf ulƒl;of];\ ÛÚ –dfgzL dfgzL d]ƒL KofƒL >LdtLhL Û cfh klg tLh kf6L{ ƒx]5 ƒfgL ;flxafsf]„ of] tLhsf] gfddf klg slt dfq kf6L{ kmª\S;g ug{ ;s]sf xf]nfg\ dlxnfx¿n]„ of] kj{s} gfddf k|To]s jif{ kf6L{ lkR5] dx+uf ƒ l8hfOg l8hfOgsf] klxƒg ƒ uƒuxgfdf nfvf}F k};f vr{ ul5{g\ dfgzL„ pgsf] lrQ gb'vf];\ eg]ƒ d dfofn' kfƒfn] eGg] u5'{– …ltdL p;} la56\6} ;'Gbƒ 5f}„ eb\bf dx+uf d]sck ƒ cfw'lgstfsf] gfddf lelqPsf uxgf ƒ e8\lsnf km]zgsf sk8fx¿sf] h?ƒL 5}g ltdLh‚tL csaƒL ;'gnfO{, d]ƒL sf]lxg'ƒ lxƒfnfO{„ clg g]kfnL gfƒLx¿sf] of] tLh kj{df efƒtaf6 cfPsf] ;f8L, n]x]+uf k+hfjL ;jf{n sldh nufpg'eGbf t cfˆg} b]zdf ag]sf] 9fsfsf] klxƒgx¿ nufpg] uƒ] t k|lti7f g} dfly p7\g] lyof] tƒ s]xL 5}g d]ƒL h"gnfO{ h] dhL{ x'G5 ;f]xL dnfO{ klg v'a dg k5{„Ú gfO6f] ƒ lkl7pF b]lvg] uƒL ;f8L nfpFb} d';'Ss xfF‚b} P]gfltƒ x]b}{ af]lnsL lyOg\ dfgfzLn] klg d]ƒf] tflƒkmdf …ƒfhf xh'ƒh‚tf] >Ldfg hf]s;}sf] efUodf sxfF h'g{ ;S5 ƒ Û d p;} cK;ƒf 5', lax] cufl8 sn]h ;'GbƒLsf] tfh t];} sxfF ldn]sf] xf]nf ƒ dnfO klg Û ca of] km]zg, uƒuxgf

efjgf klƒis[t ;'g'jfƒ

eGg] s'ƒf t xfdL gfƒLx¿sf] ?rLsf] ljifo xf]„ l;ªuflƒg' gfƒL ‚jfefj xf]„ clg km]lƒ oltsf] ee{ƒfpFbf] pd]ƒdf ƒxƒ dfƒ]ƒ s;ƒL a‚g ;sf}Fnf t„ clg csf]{ s'ƒf c¿ ;fyLx¿ eGbf d sxfF sd 5' ƒ km]lƒ„ ¿kdf dfq x}g wg ƒ 6\ofn]G6df klg ;a}eGbf cufl8 5' d„ xfd|f] t k|lt‚kwf{ h‚tf] g} x'G5 tLhdf„ uxgfkft, sk8fb]lv c¿ vr{ uƒfOdf klg sf] eGbf sf] sd „ cflvƒ xh'ƒsf] ‚6\of6;sf] Vofn klg t ƒfVg' k¥of] lg d}n], ;DkGg 3ƒfgfsf] 5f]ƒL a'xfƒLsf] rfnf g} kmƒs x'G5, cfsf;df nfvf}F tfƒfx¿ df´ Ps k[ys rGb|df h‚t}„ P]gfltƒ dHhfn] cf]7, cfFvf, ufnf, cfFlve'O{, sfgsf] ´'Dsf ;a}ltƒ ldnfpFb} x]b}{ dfofn' kfƒfn] n7\7fpFl5g\ dnfO{ pgL„ clg t d cjfs ƒxF], ;lsgF cfˆg} >LdtL;Fu„ o;ƒL g} tLhdf pgnfO{ v'zL ƒfv]ƒ lax]sf] la;fF} j;Gt kfƒ ulƒof]„ 5f]ƒf lgof]hg ƒ 5f]ƒL gog;L b'j} a]nfotsf] SoflDa|h o'lgel;{l6df o;} jif{ pRr lzIff cWoogsf] nflu uPsf 5g\„ cfˆgf] ƒfd|f] sfd of]Uotfcg';fƒs} ƒ lktf k'vf{s} lazfn ƒf]kgL hUufdf >LdtLs} ƒf]hfOdf cfw'lgs ;'ljwfo'St a+unf„ xf] dfgzLsf] h‚tf] ;a} pgsf] pd]ƒsf] ;fyLx¿sf] efUo kSs} 5}g„ sf]xL efUodfgLx¿ o;ƒL tLhsf] gfddf 7fF6n] ;lhPƒ wdf; hgfpFb} xf]6n ƒ]‚6'ƒ]G6x¿df kf6L{ dgfOƒxFbf, cfˆg} xftn] ;f}efUosf] k|lts kf]t] pg]ƒ km'6kfydf a]rL r'ƒf 6Lsf lsGg] k};f hf]xf] ug]{ d]ƒf] clkm;sf] lkpg nlntsf] >LdtLsf] h‚tf] klg efUo 5 slt gfƒLx¿sf]„ o;ƒL d]ƒL dfgzL ƒ nlntsL >LdtLnfO{ ;D´Fb} d 3ƒ hfgsf] nflu a9]F, d]ƒf] dgkg]{ l;Neƒ snƒsf] 6f]o6f sfƒsf] ‚6]lƒª 3'dfpFb}„ clgolGqt ;jfƒL ;fwg ƒ ckof{Kt cJoal‚yt ;8s sf7df8f}Fsf] klƒro alg;s]sf] jt{dfg ;Gbe{df sfof{no, sn]h, ‚s'n 5'6\g] ;dosf] 6«flkms cj‚yf s‚tf] xf]nf, of] ljifodf sf]xL cgle1 5}gf}F xfdL„ ;xƒsf] aLr 6«flkmsdf kml;ƒxFbf sfg a}ƒf] alg;s]sf] lyof], xg{n] vfFbf vfFbf Û lbgf}F ef]Ug'kg]{ lgoltnfO{ ´]Ng'sf] ljsNk s]xL lyPg„ d a;]F lblSsFb} sfƒsf] rSsf u'8fpg] cj;ƒ kv]{ƒ„ olQs}df d]ƒf] cufl8 ;8s qm; ug]{ qmddf Ps hgf o'jtL d]ƒf] sfƒ cufl8 7f]lSsg k'lug\„ k5fl8sf] eL8af6 pgnfO{ 7]lnPsf] lyof]„ pgsf] ´f]nf e'OFdf


syf v‚g k'Usf]n] s]xL ;fdfgx¿ pl5l6g k'u]„ af6f] qm; ug]{ xf]8afhLdf s]xL dflg;sf k}tfnfn] s¥ofKk kf¥of] pgsf] ´f]nfaf6 pl5l§Psf] sfuhsf] kf]sfnfO{„ …;Togf;} xf];\ d'bf{sf] Û csf{sf] tLhsf] r'ƒfg} km'6fOlbPƒ d¥of] aHofn]=== pgL e'Te'tfpFb} s]xL kf]sf a6'n]ƒ ´f]nfdf xflng\ ƒ s]xL lslrg k'u]sf] ;fdfgnfO{ eg] x]b}{ r'Sr'sfOg\ Û ƒftf] ƒ s]xL ƒªuLg r'ƒfx¿sf] 6'qmf 5lƒPsf] lyof] e'OF elƒ„ h;dfly kfOtfnfx¿n] xf]8afhLsf ;fy k]Nb} w'hfpFb} lyP„ tL dlxnf ha ;DxflnFb} cufl8 a9\g] af6f] vf]lhg\ pgsf] cg'xfƒ k|‚6 d ltƒ b]lvof]„ crDd Û pgL t th{gL kf] ƒlx5g\, d]ƒf] sn]h a]nfsf] ldNg] ;fyL Û th{gL Û d]ƒf] cfjfhn] t;{g k'lug\ pgL s;n] Tof] le8df pgsf] gfd lnof] eg]ƒ crlDet d'b|fdf Û …d ;Da[4 Û ;Da[4 laqmd ÛÚ …P=== Û ;Da[4 ltdL kf] Û nf} g slt kl5 e]6 eof] lg xfd|f], nf} g crDd} ef] ÛÚ olts}df sfƒsf] 9f]sf vf]n]ƒ O;fƒfn] a‚g] ;ªs]t uƒ] pgnfO{„ xfdL pm a]nfsf 3lgi7 ldq w]ƒ} kl5 e]6 ePƒ pT;flxt lyof}F ƒ s'g} 7fpF lyPFg cK7\ofƒf] dfGg' kg]{ d;+u pgnfO{„ pgL sfƒdf l5ƒ] nuQ} hfd cufl8 ;8s cln v's'nf] aGb} uof], la‚tfƒ} cufl8 a9\g yfNof}F d]ƒf] 6f]o6f ;fyLnfO{ ;fydf lnPƒ„ pgL cfˆgf] a[4f cfdf ƒ b'O{ 5f]ƒLx¿;Fu a}b]lzs ƒf]hufƒdf aufPsf] kl;gfsf] k};faf6 ag]sf] Ps tn] 3ƒdf a‚bL ƒlxl5g\„ cfˆgf] cfTd‚jfledfgn] 5ftL km'nfPƒ lhpg] th{gL;Fu dnfO c´} w]ƒ} s'ƒfx¿ lgs} a]ƒ ug]{ rfxgf knfof]„ pgsf] cfdfnfO{ pm a]nfdf lrg]sf] klg lyPF, ca t e'nL klg ;Sg' eof] xf]nf„ cfh d'jf xh'ƒsf] klg bz{g u5'{ ƒ 5f]ƒLx¿;Fu klg e]6\5' eGb} pgs} kl5 nfu]F d„ 6«flkmssf] sfƒ0fn] !% ldg]6 nfUg] pgsf] 3ƒ Ps 306f kl5 aNn xfdL k'Uof}F„ tLhsf] rxn kxn ;8s elƒ 5fPsf] lyof]„ xfdL klg tLhs} rrf{ ƒ s]lx th{gL ƒ d]ƒf] afƒ]df s'ƒfsfgL ub}{ lklnSs lat]sf] lyof] Tof] Ps 3G6fsf] ;do„ xfdL th{gLsf] 3ƒ k'Ubf h]7L 5f]ƒL tk‚jL vfgf agfpFb} lyOg\ eg] sfG5L 5f]ƒL lab';L xh'ƒ cfdfnfO{ ;fF´sf] cfƒtL ug{ ;3fpFb} lyOg\„ 3ƒ hfg xtfƒ lyPg, To;}n] ;fyLsf] cfdfsf] cfu|xnfO{ d s;ƒL 6fg{ ;SyF] ƒ Û 5f]ƒLn] agfPsf] ‚jflbi6 efG5fdf dg ƒdfof] lgs} kmƒs jftfjƒ0fdf Û ;';lHht 8fOlgª 6]andf km'8 ;j{ anaf6 af]On ƒ l‚6d uƒ]sf] vfgf ƒ ;nfb 8Lgƒ Kn]6df lng' kƒ]g„ ‚g]x ƒ >4fn] ax't hfFuƒsf] ;fydf kl‚sPsf] lyof] vfgf Û rlDsnf] l‚6nsf] vG8yfnLdf eft, cfn'tfdf, l;hgdf cfPsf] km;L{sf] d'G6f], tfƒ]sf] cfn' kj{n, l6Dd'ƒ xfn]sf] uf]ne]8fsf] r6\gL, kf+r km'ƒg t8sf lbPƒ ´fg]sf] ldS; bfn clg d]yL km'ƒfPsf] tfQftf] l3pm=== cfxf Û o‚tf] kf] vfgf t Û dgdg} w]ƒ} cufl8 5'6]sf] cfˆgf] ljƒf6guƒsf] k'Vof}{nL 3ƒnfO{ ofb ub}{ lyP d clg d]ƒL cfdfnfO{ Û vfgf kl5 3ƒdf

cfkm}n] hdfPsf] bxL clg 5f]ƒLx¿n] agfPsf] tfQftf] nfndf]xg vfPkl5 dnfO klg tLhsf] bƒ vfPsf] h‚t} nfUof]„ >LdtLhLnfO{ kmf]6f] lvr]ƒ df]afOnaf6 xtfƒ xtfƒ 6\ofu klg ug{ EofPF d}n], tLhsf] bƒdf d klg OGhf]O{ ub}{ 5' eg]ƒ Û ;Gbe{ tLhs} ePsf]n] tLhs} s'ƒf rNof]„ th{gLsf] bh{gfF} ƒftf] r'ƒf km'6]sf] s'ƒfk|lt cfdfn] ck;s'g hgfpg' eof]„ pxfFsf] cg'xfƒdf lrGtfsf] sfnf] afbn kf]ltof] cgfof;} Û …lgs} jif{ lat]5 t ltd|f] >Ldfg;Fu kfƒkfr's] ePsf]„ ltdL ƒ pm ;fy x'Fbf klg t slxNo} cfˆgf] kTgL wd{ lgefPg5 p;n]„ clg km]lƒ To‚tf] kltsf] lglDt wd{sf] gfddf lsg cfkm'nfO{ bf; agfO ƒfV5f} ltldgfƒLx¿ < ltdL clxn] cnu lsl;dn] PSn} cfˆgf] klxrfg agfO ƒx]sL 5f}„ b'O{ 5f]ƒLx¿ ƒ cfdfsf] lhDd]jfƒL zfgn] p7fPsL ;fx;L gfƒL kf] xf} t ltdL„ olt x'Fbfx'Fb} klg ltdL t Tof] a]sDdf nf]Ug]sf] gfddf a|t al‚bƒx]5f}„ p;n] lax]sf] nugdf nufO{ lbPsf] kf]t]sf] 8f]ƒLnfO{ nf]Ug]sf] kfp dfgL wf]Pƒ d}nf] kfgL lkpFbL ƒlx5f}, h;ƒL lxGb' gfƒLx¿ cfˆgf] kltsf] v'6\6fnfO{ eujfg\ dfg]ƒ wf]Pƒ d}nf] kflg lkp5g ÛÚ d}n] klg ;fx; uƒ]ƒ} th{gLsf] dgdf k|xfƒ uƒ] h'g s'ƒf pgnfO{ dg kb}{g eGg] hfgL hflgsg Û g ?g ;Sg] g t xfF‚g g} ;Sg] d'vfs[lt agfpFb} d ltƒ cfFvf u8fpFb} af]lng\ th{gLn]„ …kfkL klt ePƒ s] ef] ƒ klt elSt t db}{g lg Û pxfFsf] gfd lng ƒ ;D´gf ug{ dg nfUb}g dnfO{, Tof] 5'6\6} s'ƒf xf]„ tƒ d PSn} oL b'O{ 5f]ƒLx¿sf] cfdf ag]sL x}g ƒ km]lƒ p;n] zd{ e'Nof] eGb}df d}n] klg wd{

tLh xlƒtflnsf a|t syf ƒ s?jf gfdsL ‚qL ƒ pgsf] j[4 k'?if, clg odƒfh;Fu hf]l8Psf] s?jf rf}y ;DaGwL syf ;'gfPsL lyOg\, s;ƒL of] tLh a|tn] lxGb' gfƒLx¿dfly k|efj hdfpg ;kmn eof] eg]ƒ Û tƒ wd{ ;+‚s[ltsf] gfddf k'?ifx¿ åfƒf gfƒL zf]lift x'Fb} k|ToIf kƒf]If ?kdf bf;Tj ‚jLsfƒL ƒx]sf] cj‚yfsf] afƒ]df eg] pgn] ljZn]if0f ug]{ uƒ]sL ƒlxgl5g\ eGg] nv sf6F] d}n]„

5f8\g' t ePg lg„ pm nf]Ug]dfG5] ƒ d ‚jf‚gL dfG5]df oxL kmƒs 5„ ltdLn] aofg uƒ] h‚t} gfƒLsf] cg's'ntfdf ;dfh 5}g„ lawjf xf];\ of kfƒkfr's] b'j} ca‚yfsf] gfƒLnfO{ ;dfhn] x]g]{ cfFvf ƒ ug]{ Aoaxfƒdf cfd gfƒLx¿sf] eGbf lgs} leGg 5„ d cfh cfˆgf] nf]Ug]sf] ;fydf 5}g t s] ef] cflvƒ d ;b'jf t x'F lg„ d]ƒf] l;pFbf]df ;lhPsf] of] Ps r'8\sL l;Gb'ƒn] arfPsf] h‚tf] nfU5 d]ƒf] cl‚dtfnfO{ clg d]ƒf] k'ƒf cl‚tTjnfO{ klg„ d l;Gb'ƒ lagf ;dfhsf] le8df plebf ƒ l;Gb'ƒ;Fu ;dfhsf] le8df ldl;bfsf] kmƒs d}n] dfq cg'dfg ug{ ;Sg] s'ƒf xf]„ d km]lƒ s]lx ;do kl5 sd{If]q Ohƒfon kms{b} 5'„ Tof] 7fpFdf k'u]sf g]kfnLx¿ ;d]tn] d]ƒf] l;pFbf] x]ƒ]ƒ ;Ddfg hgfpg] u5{g\„ clg b]lv xfNof} ltdLn] d]ƒf] cfdfnfO{ klg, pxfF rfxg' x'G5 h'g wd{ ;+‚sfƒsf] xft kS8]ƒ pxfF hLjgsf] of] clGtd sfnv08;Dd cfOk'Ug' ePsf] 5, Tof] ;+‚sfƒ cIf'00f ƒxf];\ eg]ƒ„ s] s;}sf] v'zL, vf; uƒL cfˆgf] cfdf afa'x¿nfO{ v'zL ƒfVgsf] lglDt ƒ 3ƒ klƒjfƒdf zflGt agfO{ ƒfVgsf] lglDt clnstf Tofu d}n] ug'{df dxfe'n x'g hfG5 ƒ <Ú th{gLsf] dfld{s argn] dnfO{ s]xL a]ƒ lgzAb agfof] ƒ ;f]Rg afWo agfof]„ tƒ efj's galgsg d}n] ;D´g k'uF] ƒ ;'gfpg nfuF] cfkm'n] a'´]sf] tLh kj{sf] dxTj ƒ ljz]iftfsf] afƒ]df Û pgn] xfdL uf8Ldf cfpb} ubf{ lzj ƒ kfj{tL;Fu hf]l8Psf] tLh xlƒtflnsf a|t syf ƒ s?jf gfdsL ‚qL ƒ pgsf] j[4 k'?if, clg odƒfh;Fu hf]l8Psf] s?jf rf}y ;DaGwL syf ;'gfPsL lyOg\, s;ƒL of] tLh a|tn] lxGb' gfƒLx¿dfly k|efj hdfpg ;kmn eof] eg]ƒ Û tƒ wd{ ;+‚s[ltsf] gfddf k'?ifx¿ åfƒf gfƒL zf]lift x'Fb} k|ToIf kƒf]If ?kdf bf;Tj ‚jLsfƒL ƒx]sf] cj‚yfsf] afƒ]df eg] pgn] ljZn]if0f ug]{ uƒ]sL ƒlxgl5g\ eGg] nv sf6F] d}n]„ To;f] t wd{ ;+‚s[ltk|lt xfdLn] cfklQ hgfpg' x'Gg tƒ h'g wd{ ;+‚sfƒ dfgj dfqsf] ;jf]{kƒL sNof0ffy{ 5}g eg] s';+‚s[ltsf] afƒ]df v'n]ƒ cfjfh a'nGb kfg{ clt h?lƒ x'G5 ;dosf] klƒjt{g ;Fu;Fu}„ d}n] o;f] egL ƒxFbf pgn] aLrdf KjfSs af]lng\ xtfƒ ub}{ …d ;xdt 5' s]xL xb ;Dd ltd|f] s'ƒf k|lt ;Da[4 Û lƒjfh cg';fƒ sGof 5f]ƒLx¿nfO{ klg ƒfd|f] ƒ ;DkGg 3ƒsf] aƒ k|flKt x]t' tLhsf] a|t uƒfpg] rng 5 tƒ d}n] d]ƒf] b'j} 5f]ƒLx¿nfO{ of] ljifoaf6 kƒ ƒfv]sL 5'„ d}n] klg t ;fg} pd]ƒb]lv ;'of]Uo aƒ k|flKtsf] nflu sfdgf ub}{ tLh a|t a;]sL lyPF„ tƒ Tof] a|tn] d]ƒf] hLjgdf s'g} vf; cy{ ƒfv]g ƒ klg ;+‚sfƒsf] bnbndf d cGwf] agL ;s]5'„ oxL sfƒ0f 5f]8'jf nf]Ug]sf] gfddf c´};Dd d tLhsf] kƒDkƒfnfO{ wfGb} cfOƒx]sL 5'„ ltdLn] eg] h‚t} k'?ifsf] ;fy ƒ gfd lagf gfƒLsf] s'g} cl‚tTj 5}g ƒ lkt[ ;QfTds k'?ifjfbL ;dfhnfO{ a9'jf lbFb} ‚jLsfƒ ug{ clek|]lƒt u5{ tLh h‚tf] k|yfn] x}g t <Ú ;a} kIf gƒfd|f] 5}g tLhsf], ƒfd|f]sf] klg s'ƒf uƒf}Fnf xfdLltƒ vf;df ƒfd|f] t To;} ƒfd|f] ;]K6]Daƒ @)!$

27


syf x'G5, klƒ0ffd ;'vb 5 eg] ljƒf]wsf] s'g} k|Zg p7\b}g s]jn df}g ;dy{g ƒxG5 „ tLh h‚tf] kj{n] nf]Ug]sf] cfo' a9fpF5 ƒ ƒfd|f] aƒ k|flKt x'G5 eGg] skf]n slNkt ?l9jfbnfO{ ´flª\ug ;kmn t'NofP klg klƒ0ffd ef]uL ;s]sf 5g\ s}of}F gfƒLx¿n] ƒ b]Vb} klg cfPsf] 5 ;dfhn]„ lj1fgsf] lx;fan] klg s'g} ts{ ;+ut 5}g of] cGwljZjf; k|yf;Fu„ hlt lxGb' gfƒLx¿n] tLh a|t lnPsf 5g\ s] law'jf gePsf sf]xL 5}gg\ t < clg ;a} sGofx¿n] dgf]afl~5t aƒ kfO{ ;'vL ƒ ;DkGg hLjg ofkg uƒ]sf 5g\ t„ cGo ;dfh ƒ wd{sf gfƒLx¿ ;a} law'jf ƒ vƒfa nf]Ug] kfPƒ b'lv 5g\ t < clg s] kltn] kTgLsf] bL3f{o'sf] lglDt eg]ƒ a|t a‚g] ka{ 5 t < h;ƒL >LdtLn] >Ldfgsf] v'6\6f w'Pƒ eujfg\ lji0f' dfgL d}nf] kfgL lkpFl5g\, p;ƒL g} >Ldfgn] klg >LdtLnfO{ nIdL dfgL v'6\6f kvfnL kfgL lkpF5g\ t < o‚t} cgluGtL c;dtfsf sfnf kIfx¿ 5g\ wd{ leq, hxfF gfƒLdfly lje]b 5 ƒ lje]bn] lx+;f lgDTofpg ;kmn ePsf] 5„ o;vfnsf] s'ƒLlt kƒ ;fg{ gfƒLx¿sf] dfq Psn cfGbf]ngn] sfkmL gxf]nf, k'?ifx¿ ‚jod\n] klg wd{ ;+‚s[ltsf] gfddf e}ƒx]sf] ;fdflhs lj;+ultx¿nfO{ x6fpg kxn ug'{ kg]{ x'G5„ klxn] klxn] lxGb' gfƒLx¿ aNn tNn dfOtL hfg kfpFy] jif{ lbgdf, Ps k6s ToxL klg bfh' dfOtL lng cfPsf] v08df Û nf]Ug]sf] 3ƒdf ef]Ug' kƒ]sf] b'v lkƒ, a'xfƒL dfly uƒ]sf] lx+;f lje]b cflb h‚tf] a]bgfnfO uLt dfkm{t ufPƒ dgsf] lanf}gf kf]Vg] rng lyof] ;fyL–;FuL, cfdfx¿ df´ ;d'xdf afFlwPƒ„ cfkm} ahfpy] dfbn clg cfˆg} efsfdf uLt agfPƒ ufpFy] gfRy]„ ;'v eGbf b'v];f] g} ;f6\gsf] lglDt afWo lyP tL kLl8t gfƒLx¿ „ lvƒ, k'ƒL, ƒf]6L, bxL cflb vfGy] bƒ eg]ƒ„ Tof] a]nfb]lv rf]vf] sk8f dfOtLn] pkxfƒ lbPsf] kmlƒof rf]nL dh]qf] nufpFy] clg a|t a;]ƒ k"hf pkf;gf uy]{„ a|t km'sfpg] laxfg nf]Ug] ƒ ;f;'sf] v'6\6f wf]Pƒ kfgL lkpFy]„ o;ƒL k+rdLsf] lbg;Dd hDdf rfƒ lbg lxGb' gfƒLx¿n] dfq dfGg] of] kj{n] cfh cfPƒ ;a} wd{ ;+‚s[ltsf] dlxnfx¿nfO{ ;d]6]sf] b]lvG5„ dlxnfx¿ ‚jefj}n] z[ª\ufƒ k6fƒ uƒL ;lhg dg kƒfpF5g eg] uLt ƒ ;+uLtn] dg g5'g] s;sf] kf] xf]nf ƒ„ cGo wd{ ;Dk|bfosf dlxnfx¿sf] ;xeflutf lxhf] cfh x\jft} a9\g'sf] k5fl8 log} e8\lsnf uLt ;+uLt uxgf klxƒg ƒ bƒsf] gfddf cfof]hgf x'g] ef]h ƒ hd36 g} d'Vo sfƒ0f b]lvG5„ nf]Ug]sf] cfo' nDAofpg u}ƒ lxGb' gfƒLx¿n] a|t ga;] klg o;ƒL wflds{ ;lxi0f'tf bzf{Pƒ gfƒLx¿nfO{ uf]naGw uƒfpg] s'ƒfdf eg] kSs} 7'nf] e"ldsf lgjf{x uƒ]sf 5g\„ To;}sfƒ0f jif{ lbgdf gfƒLx¿ df´ dfq ƒdfOnf] ug]{, v'zL dgfpg] ƒ ljleGg ;fdflhs ;]jfx¿ ug]{, gfƒL d'lSt cyf{t ;a} vfn] gfƒL lx+;f ƒ lje]bk|lt cfjfh p7fpg'sf] ;fy} 6'x'ƒf tyf ;8s afnaflnsf ƒ a[4 a[4fx¿sf] ;ƒf]sfƒsf] laifodf s]lx g s]lx of]hgf ƒ sfo{qmdsf] ;fy dgfP clt ;fy{s x'g] lyof]„ >Ldfgsf] cfo' nlDag] ƒ

28

;]K6]Daƒ @)!$

…cl3 ltdL kf6L{df jfOg lkPƒ ´'Nof} lk|o] Û ca d]ƒf] ´'Ng] kfnf]Ú eGb} ndtGg klN6PF d kn+u dfly Û s]6fs]6L, a'9fa'9L ƒ gfƒLx¿sf] x7 g;Sg'sf] x'G5 eG5g\ ca klƒ;\ kmGbfdf ;Da[4 tF„ ;'v lbg] 5}g dfgzLn] ca pgsf ;fyLx¿nfO{ ksjfg gv'jfO{ Û dgdg} cfˆgf] argk|lt k5'tfPF d Û eGg' ƒ ug'{df slt kmƒs 5 of] a'´]ƒ Û >LdtLhL ƒ pxfFsf] xfOk|f]kmfOn ;fyLx¿sf] nflu bƒ agfpg'sf] 8ƒdf d]ƒf] eg] a]xfn x'g] eof] of] tLh rrf{n] Û ƒfd|f] aƒ kfpg] cGwljZjf;sf] eƒ gkƒ]ƒ casf] tLh ka{ ;Dk"0f{ gfƒLx¿sf] v'lzofnLsf] ka{ aGg' k5{ ƒ ;Dk"0f{ gfƒLx¿n] pGd'St hLjg lhpg kfpg'sf] ;fy} gfƒLx¿sf] xs clwsfƒ k'?if ;ƒx ;dfg x'g'sf] ;fy} ;'lglZrt x'g' k5{„ of] tLhsf] klƒefiff klg o'u ;'xfpFbf] aGb} km]lƒg' k5{„ o;ƒL th{gL ƒ d s'ƒf ulƒƒxFbf ƒftsf] !! ah]sf] klg xf];} kf] ePg 5„ …cfdf ƒ 5f]ƒLx¿ cl3 g} ;'Tg uO{ ;s]5g, ca xfdL klg 5'6\l6g' knf{, e]6\b} uƒDnf lg x}Ú eGg yflng th{gLn] Û jNnf] kNnf] 3ƒdf hDdf ePƒ tLh bƒsf] ef]h vfOƒx]sf lyP eGg] klg xfdLn] a'em\of}F„ lgs} cufl8b]lv pw|]sf] rf]nL 5, t}klg nfOG5, kf]Onf hfg kfd, l;nfsL hjfgL== h‚tf sfdf]Q]hs uLt ahfPƒ gfr]sf lyP tLhsf] gfddf„ xfdL b'O{ hgfnfO{ a]nf a]nf cK7\ofƒf] dx;"; ePsf] Ps csf{n] s]xL AoSt guƒ]ƒ} k|‚6 a'´]sf lyof}F Tof] e8\lsnf] uLtx¿sf] sfƒ0fn]„ oBlk xfdL cfkm'nfO{ ƒfd|ƒL ;Gt'lnt kfg]{ snfdf eg] ;kmn x'Fb} lyof}F„ d p7\g} nfUbf …Pp6f s'ƒf x}Ú eGb} ;f]lwg\ pgn] Û …;fFRrL dfgzL tLhsf] kf6L{df uflsl5g\ eGof} ltdLn]„ pgnfO{ t ltdLn] v'6\6f w'jfPƒ kfgL vfg afWo agfpFb}gf} xf]nf lg <Ú xfF‚b} pgL ljbfO ug]{ tofƒLdf pleOg\ 9f]sfsf] 5]pd}

uPƒ„ …d gfƒLx¿nfO{ ;Ddfg ug]{ ƒ dfgj ;a}nfO{ ;dfgtfsf] ƒ]vfdf pEofPƒ Aojxfƒ ug'{ k5{ eGg] l;4fGt af]s]sf] dfG5]„ lax] ePb]lv d]ƒL >LdtL cfˆg} v'zLn] tLh dflG5g\ d s'g} ƒf]stf]s ulb{g tƒ a|t pgsf] dhL{n] a;] klg d}n] v'6f wf]Pƒ kfgL lkpg slxNo} klg lbOg„ d]ƒf] cfo' d]ƒf] g} xftdf 5„ d]ƒf] ƒxg ;xg ƒ hLjg lhpg] snfdf eƒ k5{ d s] slt cfo' ef]u u5'{ eg]ƒ„ clg d t ;Daf]wgdf klg ;dfgtf rfxg] k'?if xF'„ >LdfgnfO{ ƒfhf, dflns g} eGg' kg]{ ƒ tkfO{ xh'ƒ nufO{ ƒxg' kg]{ tƒ >LdtLnfO{ eg] tF ltdL eGg' kg]{ h‚tf] c;dfg ;Daf]wg lrTt a'‰bf] s'ƒf x}g„ o;n] klg ;DaGwdf ljefhg b]vfPsf] 5„ dflns ƒ bf;sf] afƒ]df hlt ;D´fP klg dfg;Ln] d]ƒf] of] s'ƒfnfO{ eg] ;'lggg\„ vf]qmf] zfg ´Nsfpgfdf cfkm'nfO{ uj{ u5{g\ s]xL ;+e|fGt 3ƒfgLofFx¿, h'g dnfO eg] kfRo xF'b}g„ sltko ;+sL0f{ ƒ k'ƒftgjfbL ;f]r d]ƒf] 3ƒdf xfjL x'g lbPsf] 5}g ;s];Dd d}n]„ s';+‚s[ltx¿nfO{ lkmN6ƒ ub}{ ;';+‚s[ltnfO{ hf]ufpg] sfd ug]{ k|of; ;w}F ulƒƒxG5' d„ n t x}, z'eƒflq ca d nfU5' clg ltdLnfO{ tLhsf] cg]sf}F z'esfdgf ÛÛÚ 3ƒsf] u]6 ;xof]uL 6+sn] vf]Nbf kf}g] !@ ah]sf] lyof]„ d eGbf s]xL cufl8 dfgzL klg 3ƒ k'u]sL ƒlx5„ 8fOeƒ eLd uf8L kfs{ uƒ]ƒ p;sf] sf]7f tkm{ hfFb} lyof]„ ;og sIfdf k'Ubf P6]r afy?daf6 dfgf;Ln] jfs]sf] cfjfh cfOƒx]sf] lyof]„ …lsg s] eof] ;'O6 xf6{ < s'g} unt s'ƒf vfof} <Ú sf]6 vf]n]ƒ x\of+uƒdf ´'G8fP kl5 6fO{ vf]Nbf vf]Nb} ;f]w] >LdtLhLnfO{ Û gfOF gfOF eGbf eGb} cfh ;fyLx¿n] s;}n] ƒ]8 jfOg ƒ s;}n] x\jfO6 jfOg lknfPƒ aaf{b} kfƒ]gL dnfO{ t Û a? xh'ƒsf] bƒ kf] nf]e nfUbf] lyof]„ kf6L{ltƒ t hlxn] klg Ps} ‚jfbsf] ahfƒ] vfgf jfSs} nfUg] uƒL Û 6fjnn] d'v k'5b} afy?daf6 a]8?dtkm{ cfOg\ pgL„ …cfhsf] ltd|f] bƒ t uHhasf] eP5 t ca d}n] cl3 6\ofu uƒL k7fPsf] h‚tf] bƒ d d]ƒL KofƒL >LdtLnfO{ ef]ln agfPƒ vfg lbg] 5'„ pgsf] l5g]sf] sDdƒ ƒ ;nSs kƒ]sf] Hofgdf RofKk c+ufnf]df s‚b} eg] d}n] Û ;lƒ l8oƒ ef]ln klg tLh kf6L{ 5 b'O{ b'O{ 7fpaf6 lgDtf cfPsf] Û a? xh'ƒn] tLh k5L VjfO;]nf g]jfƒx¿sf] b;}Fsf] gv6] h‚t}„ d d]ƒf] s]xL xfOkmfO{ ;fyLx¿nfO{ klg lgDtf lbG5' 3ƒ]n' ef]hsf] ‚jfb rvfpg ÛÚ …cl3 ltdL kf6L{df jfOg lkPƒ ´'Nof} lk|o] Û ca d]ƒf] ´'Ng] kfnf]Ú eGb} ndtGg klN6PF d kn+u dfly Û s]6fs]6L, a'9fa'9L ƒ gfƒLx¿sf] x7 g;Sg'sf] x'G5 eG5g\ ca klƒ;\ kmGbfdf ;Da[4 tF„ ;'v lbg] 5}g dfgzLn] ca pgsf ;fyLx¿nfO{ ksjfg gv'jfO{ Û dgdg} cfˆgf] argk|lt k5'tfPF d Û eGg' ƒ ug'{df slt kmƒs 5 of] a'´]ƒ Û >LdtLhL ƒ pxfFsf] xfOk|f]kmfOn ;fyLx¿sf] nflu bƒ agfpg'sf] 8ƒdf d]ƒf] eg] a]xfn x'g] eof] of] tLh rrf{n] Û


;ƒf]sfƒ

uf]vf{ k]G;gsf] lrƒkmfƒ गोखा� पे�सनको �चरफार डा. च�� ल�स�बा

8f= rGb| nS;Daf

���टश गोखा�ह�को1 समान तलब, पे�सन र सु�बधाको आ�दोलनले प�न २४ वस�त पार ग�रसकेको छ । २४ वस�तको संघष�सँगै आधा दज�न ज�त जुझा� गोखा� सं�थाह� नेपाल र बेलायतमा जि�मएका छन ् । यी सं�थाह�को काय�नी�त �भ�दा �भ�दै भए प�न सबैको उ�दे �य भने एउटै छ। �यो भनेको समान तलब, पे�सन र सु�बधाको आ�दोलनलाई माग पुरा नभएस�म कुटनै�तक, राजनै�तक र कानुनी अ��को �योग गद� �नर�तरता �दनु हो । यसथ� यो लेखले �वशेष गरे र ���टश गोखा�ह� क�त छन ्, उनीह�को पे�सन हालमा क�त छ, पाउनु पन� क�त हो, बेलायत सरकारले अ�याय र असमानता कसर� गरे का छन ् र संघष�बाट के क�त उपलि�ध हा�सल भएका छन ् भ�ने �वषयह�लाई त�यांक स�हत अ�घ सारे को छ । ���टश गोखा�ह� क�त छन ् भ�ने ��नमा, प�हलो �व�वयु�ध लडेका गोखा�ह� अ�हले कोह� प�न जी�वत छै नन ् । तर अनुमा�नत ५,००० को सं�यामा दो�ो �व�वयु�धका व� ृ ध गोखा� यो�धाह� नाजुक आ�थ�क अ�न भौ�तक ि�तथीमा नेपालका पव � े �ख पि�चमका गाउँ ह�मा जीवनयापन ग�ररहे काछन ् जसको कुनै लेखाजोखा नै छै न । यो �बषयलाई ू द से�टर फर नेपाल �टडीज युके (�सएनएसयूके) को ��तवेदन २०१३ ले प�न ���याएकोछ । उनीह�को पे�सनको बदोब�त र �वा��यको हे रचाह बेलायत सरकारले गनप ु� न� यो पंि�तकारको दावी छ । दो�ो �व�वयु�ध अ��य भएको ३ वष� प�चात, सन ् १९४८ मा बेलायतले भारतलाई �वत��ता �दएप�छ ४ वटा रे िजमे�टमा १४,५०० गोखा�ह�लाई भारतबाट मले�सया, बोन�यो र �संगापुरमा आ�नो साथ �लएर गयो । मले�सयाको आ�त�रक यु�ध र इ�डोने�सयासँगको यु�धमा गोखा�ह�ले लडे । यु�ध स�कएप�छ १९६९ दे �ख १९७४ को अव�धमा बेलायत सरकारले ८,५०० गोखा�ह�लाई �बना पे�सन ४ वष� नोकर� गरे कालाई ३०० पौ�ड, ६ वष� गरे कालाई ३२० पौ�ड र ९ वष� नोकर� गरे कालाई ३६० पौ�ड ब�सीस मा� �दएर घर फका�यो । अ�हले प�न ६,५३४ औशत ६८ वष� उमेर पुगेका स�भ�स पे�सन नपाएका गोखा� भे�ानह� बेलायत र नेपाल दव ु ै दे शमा छन ् । जो बेलायत आउन सके उनीह�ले पे�सन �े�डट (भ�ा), घर भाडा, �नशु�क �वा��य सेवा र यातायात सु�वधाह� पाएकाछन ् । तर प�रवार �बछोडका कारण पण ू � स�त�ु ट छै नन ् । पाखरु � बजारे र खाने नेपाल�, भ�ा खाएर ब�न आ�मादे �ख स�त�ु ट नभएको बताउँ छन ् । बेलायत सरकारले पे�सन �दए नेपाल नै फक�ने मनशाय �य�त गद� छन ् । �भसा र हवाइजहाजको �टकट �क�ने पैसा नभएकाह� बेलायत आउन सकेका छै नन ् । ग�रवीको रे खामु�न भएको �मा�णत भएकाछन ् भने उनीह�ले गोखा� वेलफेयर ��टको ग�रबी भ�ा ४० पौ�ड म�हनावार� पाउने गछ� न ् । �ायः सबै गर�व अ�न दःु ख पाएका छन ् तर गोखा� वेलफेयर ��टको गर�वी भ�ा भने सारै कि�तले मा� पाएका छन ्। यसमा थप सन ् १९७५ दे �ख १ जुलाई १९९७ स�ममा ५४२ जनालाई �ब�भ�न कारणबस �बना पे�सन घर पठाएको बेहोरा बेलायती र�ा म��ालयले ‘सूचना �वत��ता ऐन २०००’ बमोजीम जानकार� गराएको छ । �यसैले हालमा ज�मा ७,०७६ �बना स�भ�स पे�सनका गोखा� भे�ानह� बेलायत र नेपालमा छन ् । गोखा� पे�सनको छलफलमा बु�नै पन� केह� �वषयह�छन ् ज�तै: १ अ�टोबर १९९३ भ�दा अघी भ�त� ग�रएका र १ जुलाई १९९७ भ�दा अगावै पे�सन भएका साथै १ जुलाई १९९७ प�छ पे�सन भएका तर २२ वष� नोकर� नपुगेका गोखा�ह�लाई �दईने पे�सनलाई गोखा� पे�सन ि�कम (जी.पी.एस) भ�न�छ । ���टश र�ा म��ालयले फे�व ु र�

२०१४

मा अवगत गराएको त�यांक अनुसार १५,९०० स�भ�स पे�सनर र ७,५०० �वधवा पे�सनरले जी.पी.एस. पे�सन पाऊने 11

���टश सेनामा नोकर� गन� नेप�लह�लाई ���टश गोखा� भा�न�ने ग�र�छ । ;]K6]Daƒ @)!$

29


;ƒf]sfƒ गद� छन ् । �य�तैगर� ���टश �सपाह�ह� लगायत १ अ�टोबर १९९३ प�छ भ�त� भएका गोखा�ह�ले पाउने पे�सनलाई आम�ड फोस�स पे�सन ि�कम (ए.एफ.पी.एस) भ�न�छ । ८ माच� २००७ दे �ख १ अ�टोबर १९९३ भ�दा प�छ भ�त� ग�रएका गोखा�ह�लाई ���टश �सपाह� सरह समान ए.एफ.पी.एस. पे�सन, तलब, भ�ा �दने र समान वेलफेयरको हकदार हुने �नण�य र �नण�यको काया��वयन बेलायत सरकारले गय� । जन ु कुरो भन� सन ् १९४७ सालको नोभे�बर ९ ता�रख ��प�ीय सि�धको ह�ता�र हुनु अ�घ बेलायत सरकारको नेत�ृ व गरे र आएको टोल� सम� नेपाल�मा�थ ला�नस�ने भाडाका �सपाह�को कलंकको िज�कर गद� गोखा�ह�लाई समान पे�सन, तलब, भ�ा र वेलफेयर �दनु पन� �बषयलाई नेपाल सरकारले �ल�खत �पमा पेश गरे को �थयो । यसको जवाफमा बेलायत सरकारले आ�नो आ�थ�क ि�थ�त सहज हुने साथ ् समान पे�सन, तलब, भ�ा र समान वेलफेयरको �यव�था �मलाई �दने भ�ने �थयो। तर दभ ु ा��यबस ६० वष�स�म भन� सन ् १९४७ दे �ख २००७ सालको ८ माच�स�म नेपाल�ले भाडाको �सपाह� भएर नोकर� गनु� पय� । तर अझै प�न १ अ�टोबर १९९३ भ�दा अग�ड ���टश सेनामा भ�त� भएका नेपाल�ह� समान पे�सन नपाएस�म भाडाका �सपाह� नै र�हरहनेछन ् भ�दा कुनै अ�युि�त नहोला । सन ् १९९० को दशकमा ज�तबेला गोखा�ह�ले समानताको संघष� स� ु वात गरे का �थए �यसताका गोखा�ह�को जी.पी.एस. पे�सन र ���टशह�को ए.एफ.पी.एस. पे�सनमा आकाश पातालको फरक �थयो । उदाहरणको ला�ग

ड�लूओवान

दजा�मा १०५८ र �या�टे न दजा�मा १०४७ ��तशतको अ�तर �थयो जसलाई टे बल १ मा दे खाईएको छ । गोखा� ड�लओ ू वान भ�दा त�लो दजा� सबैको पे�सन औसत १०५८ ��तशतले ���टश पे�सन भ�दा कम �थयो । टे बल १ - सन ् १९८९ सालमा ���टश र गोखा�ले पाउने पे�सनको

तुलना�मक �च�:

दजा�

��तबष� ���टशले पाउने पे�सन

��तबष� गोखा�ले पाउने पे�सन

फरक (%)

ड�लूओवान

£५,२६९

£४९८

१०५८%

�या�टे न

£६,३४८

£६०६

१०४७%

�ोत: �डफे�स क�म�ट (१९८९) को गोखा� बग ृ ेड र गोखा�ह�को भ�व�यबारे को ��तबेदनको टे बल ‘भी’ र �सएनएसयुकेको ��तबेदन २०१३

जसर� गोखा� सं�थाह�ले समान अ�धकारको मु�दालाई ��मक�पमा नेपाल अ�न बेलायत दव ु ै दे शका सडक दे �ख सदन, सब��च र उ�च अदालत साथै युरो�पयन मानव अ�धकारका अदालतमा जाहे र� गरे �यसर� नै ���टश र गोखा� �सपाह�मा रहे को पे�सनको दरु �लाई बेलायत सरकारले ��मक�पमा घटाउँ दै �याएको �सएनएसयूकेको ��तवेदन २०१३ ले दे खाएको छ । बेलायत सरकारले सबैभ�दा बढ� सन ् १९९८/१९९९ को आ�थ�क वष�मा २०० ��तशतले गोखा� पे�सनलाई बढाएर ���टश पे�सनसँगको दरु �लाई ए�कासी धेरै छो�याएको �थयो । तर अझै प�न सम� गोखा�ह�ले पाउदै गरे को जी.पी.एस. पे�सन ३८१ ��तशतले ���टश अ�न १ अ�टोबर १९९३ प�छ भ�त� भएका गोखा�ह�ले पाउने ए.एफ.पी.एस. पे�सन भ�दा कम छ जसको तुलना टे बल २ मा ग�रएको छ । गोखा� संघष�को एउटा �मुख माग नै यो ३८१ ��तशतको अ�तर समान हुनप ु छ� भ�ने हो ।

टे बल २ - गोखा� पे�सन ि�कम (जी. पी. एस.) र आम�ड फोस�स पे�सन ि�कम (ए. एफ. पी. एस.) बीच तुलना: स�भ�स

गोखा�ह�ले

समान

पे�सनरको दजा�

हालमा

�बधुवा

गोखा�

भएमा

पे�सनरको

म�हनावार�

म�हनावार�

पाईरहे को

पाउने

पे�सन

30

(जी.

(ए.

पे�सन

पे�सन एफ.

समान

पे�सन

हालमा

भएमा

गोखा�

�ीमानको

म�हनावार�

�बधवाले

दजा�

पाईरहे को पे�सन

म�हनावार�

(जी. पी. एस.)

पे�सन

पी.

�बधुवाले

पी. एस.)

एस.)

राईफलमेन

£१८१.९५

£४०२.६७

राईफलमेन

£१३०.००

£४७६.४२

ला�सकप�रल

£१८१.९५

£४०२.६७

ला�सकप�रल

£१३०.००

£४७६.४२

कप�रल

£१८६.८४

£५१९.४३

कप�रल

£१३०.००

£६३६.५३

;]K6]Daƒ @)!$

(ए.

पी. एस.)

पाउने एफ.


;ƒf]sfƒ साज��ट

£२२०.६२

£६८३.३८

साज��ट

£१३२.००

£८४६.२०

कलर साज��ट

£२३८.६३

£८२१.६७

कलर साज��ट

£१४३.१७

£१,०३०.८२

ड�लूओटु

£२५७.७२

£९२३.४०

ड�लूओटु

£१५४.६३

£१,१६५.२२

ड�लूओवान

£२८७.८८

£१,०८०.००

ड�लूओवान

£१७२.७३

£१,३७०.००

ले.(�युिजओ)

£३८४.०३

£१,३६५.९१

ले.(�युिजओ)

£२२२.८७

£१,५३२.२५

�या.(�युिजओ)

£४८४.०३

£१,५४९.९१

�या.(�युिजओ)

£३२१.१९

£१,५३२.२५

मे.(�युिजओ)

£५१२.३७

£१,९७८.९१

मे.(�युिजओ)

£३५५.१३

£१,८७३.२५

�या. (िज�सओ)

£६४७.४९

£१,८२५.८३

�या.(िज�सओ)

£३८८.४९

£१,५३२.२५

मे.(िज�सओ)

£७५१.९९९

£२,२०४.७५

मे.(िज�सओ)

£४५१.१९

£१,८७३.२५

�या�टे न

-

£१,४५७.९१

�या�टे न

-

£१,५३२.२५

मेजर

-

£१,९७८.९१

मेजर

-

£१,८७३.२५

�य�तैग�र सन ् १९९३ को १ अ�टोबर भ�दा प�हले ���टश सेनामा भ�त� भएका र २२ वष� नोकर� परु ा गरे का २,१६१ गोखा� पे�सनरह�लाई जी.पी.एस. र ए.एफ.पी.एस. पे�सनको �म��त पे�सन �दएको छ । यो �म��त पे�सनको �कृ�त हे दा� यसले झन ् बढ� असमानता र अ�याय गरे को दे �ख�छ ज�तै: १ जुलाई १९९७ भ�दा अगा�डको नोकर�लाई ए.एफ.पी.एस. पे�सन �दँ दा सै�नक दजा� अनस ु ार २२ ��तशत दे �ख ३६ ��तशत मा� �दएको छ जन ु टे बल ३ मा ��तशतलाई वष�मा �हसाब गरे र दे खाईएको छ । टे बल ३ - १ जल ु ाई १९९७ भ�दा अगा�डको नोकर�को ए.एफ.पी.एस. पे�सन ��तशतमा र वष�मा :

सै�नक दजा�

१ अ�टोबर १९९३

पुरा नोकर�को ए.

गोखा�ह�को १ जुलाई

भ�दा

एफ.

१९९७

अगाडी

भ�त�हुने गोखा�ह�ले

पी.

एस.

पे�सन पाउने %

अगाडीको

भ�दा नोकर�

गोखा�ह�को १ जुलाई १९९७ अगाडीको

भ�दा नोकर�

नोकर� गन� पाउने

ए. एफ. पी. एस.

ए. एफ. पी. एस.

अव�ध/वष�

पे�सनको

पे�सनको

लागी

लागी

ग�नने वष�

ज�मा ग�नने वष�

राईफलमेन

१५

३६%

२.७८ वष� = १ वष�

१५ वष� = ५.४० वष�

ला�सकप�रल

१५

३६%

२.७८ वष� = १ वष�

१५ वष� = ५.४० वष�

कप�रल

१५

३०%

३.३३ वष� = १ वष�

१५ वष� = ४.५० वष�

साज��ट

१८

२९%

३.४४ वष� = १ वष�

१८ वष� = ५.२३ वष�

कलर साज��ट

१९

२७%

३.७० वष� = १ वष�

१९ वष� = ५.१३ वष�

ड�लूओटु

२०

२७%

३.७० वष� = १ वष�

२० वष� = ५.४० वष�

ड�लूओवान

२२

२६%

३.८४ वष� = १ वष�

२२ वष� = ५.७२ वष�

ले.(�युिजओ)

२६

२७%

३.७० वष� = १ वष�

२६ वष� = ७.०२ वष�

�या.(�युिजओ)

२८

२८%

३.५७ वष� = १ वष�

२८ वष� = ७.८४ वष�

मे.(�युिजओ)

३२

२३%

४.३४ वष� = १ वष�

३२ वष� = ७.३६ वष�

�ोत: पे�सन �नती �नद� �शका २००९ १ जुलाई १९९७ प�छको नोकर� र पे�सनको हकमा १ वष� बराबर १ वष�कै पे�सन �दएको छ । �यसैले यो �णाल� �म��त छ जन ु कुरालाई �सएनएसयक ू े को गोखा� पे�सन स�ब�धीको ��तवेदन २०१३ मा उ�लेख गरे को छ । यो समुहलाई कुनै प�न आधार बेगर १ जुलाई १९९७ अगा�डको नोकर�लाई औशत ३.५० (साढे तीन) वष� बराबर १ वष�को मा� पे�सन �दनु भनेको अ�याय र मानव अ�धकारको पूण� हनन गनु� हो ।

;]K6]Daƒ @)!$

31


;ƒf]sfƒ १ अ�टोबर १९९३ पछ� भ�त� भएर पे�सन भएका गोखा� पे�सनर र �वधुवा पे�सनरह� को सं�या २८० छ । यो समुहले ���टश समान पे�सन पाएका छन ् । सम�मा भ�नु पदा� गोखा� भे�ानह�लाई पे�सनको आधार मानेर ४ भागमा �वभािजत गन� स�क�छ ज�तै: पे�सन नभएका, जी.पी.एस. पे�सनर, जी.पी.एस. र ए.एफ.पी.एस. �म��त पे�सनर र ए.एफ.पी.एस. पे�सनर । पे�सन पाउनेह�मा प�न एकै दजा�, बराबर अव�ध नोकर� गरे का गोखा�ह�को पे�सनमा फरक टे बल ४ मा �दईएको छ। अब ���टश �सपाह� समान पे�सन दे उ भ�नु भ�दा प�न १ अ�टोबर १९९३ प�छ भ�त� भएका गोखा�कै समान पे�सन दे उ भ�नु पन� समय आएको छ । टे बल ४ -

हालमा गोखा�ह�ले पाउने पे�सनको एक झलक:

दजा�

नोकर�को अव�ध

पे�सनको �क�सम

पाईरहे को पे�सन

कै�फयत

बा�ष�क

ड�लूओवान

२२ वष�

जी. पी. एस.

£४,०४३.१६

१ अ�टोबर १९९३ भ�दा प�हला भ�त� भई

१९९७

जुलाई अगाडी

पे�सन भएका

ड�लूओवान

२२ वष�

जी.

पी.

एस.

£६,८४०.००

१ अ�टोबर १९९३

ए. एफ. पी. एस.

भ�दा प�हला भ�त�

�म��त

भई

जुलाई

१९९७ प�छ पे�सन भएका

ड�लूओवान

२२ वष�

ए. एफ. पी. एस.

£१२,९०९.००

१ अ�टोबर १९९३ भ�दा भएर

प�छ

भ�त� पे�सन

भएका सबै गोखा� सं�थाह�ले गोखा�ह�लाई ग�रएको अ�यायह�को �व��धमा बुल�द आवाज �नकालेका छन ् । नेपालको सब��च अदालतदे �ख बेलायतको उ�च �यायलयह�मा म� ु दा दायर गरे का �थए भने हालमा यरु ो�पयन य�ु नयनको मानव अ�धकारको अदालत �टारसबग�, �ा�समा मु�दा दायर गरे का छन ् । सन ् २००३ मा पे�सनको मु�दा नेपाल सरकारको माग अनुसार गोखा�ह�लाई पे�सन भएप�छ नेपालमानै पठाउनु पन� भएको भ�दै बेलायतको हईकोट� मा म� ु दा हराईएको �थयो । सन ् २००७ सालमा, १ अ�टोबर १९९३ पछ� भ�त� भएकाह�लाई ���टश सरह समान तलब र पे�सन �दंदा प�न १ अ�टोबर १९९३ अ�घ भ�त� भई १ जुलाई १९९७ साल अ�घ पे�सन भएकाह� नेपाल नै जानुपन� र नेपाललाई सुहाउने जी.पी.एस. नै खानु पन� �वषयलाई २००३ को हाईकोट� को फैशलालाई निजर बनाएर सदर ग�रएको �थयो । तर सन ् २००९ मा सेटलमे�टको म� ु दामा हईकोट� को फैसला, बेलायती सदनको बहस र मतदान प�चात ४ वष� भ�दा बढ� नोकर� गरे का सबै गोखा�ह�लाई बेलायत ब�न अ�न नाग�रकता �लने आ�धकारको �नण�यले सेटलमे�टको मा� नभएर २००३ सालको पे�सन मु�दाको फैसलालाई प�न बदर ग�र�दएको छ । तर बेलायत सरकारले यी सबै कुराको बेवा�था गरे र गोखा�ह�लाई अ�याय गन� काय� यथावत जार� राखेको हुँदा गोखा�ह�ले बा�य भएर नेपाल र बेलायत दव ु ै दे शका सदनह�मा आवाज उठाउनु पय�, सडक तताउनु पय�, आमरण अनशन ब�नका साथै युरो�पयन यु�नयनको मानब अ�धकारको अदालत �टारसबग�, �ा�समा मु�धा दायर गन� बा�य हुनु पय� । गोखा�ह� समानताका ला�ग मन� परे प�न मन� तयार भएको बताउँ छन ् । यसचोट� प�न माग परु ा भएन भने माग पुरा गराउनको ला�ग १० गोखा� राइफ�सका भूतपूव� कप�रल २११६३३०६ कृ�णबहादरु राई आमरण अनशन ब�न तयार भएको घोषणा गरे का छन ् ।

32

;]K6]Daƒ @)!$


;ƒf]sfƒ गोखा�ह�को संघष�ले २४ वस�त पार गरे र २५ ला�दा धेरै भूतपूव� गोखा�ह�ले यो संसार छोडेर गईसकेका छन ् । गएको अग�त म�हनामा मा� समान पे�सनको आशा र कुरा गद� ४ जना भत ू पव ू � गोखा�ह�को दे हवसान भएको छ । एकजना जो �बतेर जानु हुनेले त वहाँको अि�तम �दनको �बहान मा� यो पंि�तकारलाई टे �लफोने गरे र पे�सनको बारे मा सो�नु भएको �थयो, बेलुका त �ब�नु भएछ । अ�हले व� ृ ध गोखा�ह�को सं�या युवाह� भ�दा बढ� छन ् । कारण सन ् १९५० दे �ख ७० को दशकस�म धेरै सं�यामा भ�त� हुने गद� थे । �यसैले गोखा�ह�को उमेर पग ु ेर मन� �म प�न �दनानु�दन ब�दै गएको छ। �सएनएसयूको २०१३ को गोखा� पे�सन स�ब�धीको ��तवेदनमा सन ् १९९७ दे �ख २०११ स�मको गोखा� पे�सनरह�को म�ृ यु दरलाई �व�लेषण गरे र हे रेको �ाफ १ तल ��तुत ग�रएकोछ । जसअनस ु ार म�ृ यु दर ��त वष� बढे र गएको दे �ख�छ । यह� ग�तमा भूपू गोखा�ह�को म�ृ यु हुने हो भने अबको १५ वष�मा �बना स�भ�स पे�सनका ६,५३४ जना �ाय स�कने दे �ख�छ । �यसर� नै १५,९०० स�भ�स पे�सनर र ७,५०० �वधवा पे�सनर साथै सन ् १९७५ प�छ पे�सन बेगर घर पठाइएका ५४२ जना अबको ३० वष�मा १ दे �ख २ हजार मा� बाक� रहने अनुमान गन� स�क�छ । उदाहरणको ला�ग र�ा म��ालयले २०१३ को फे�ुअर� म�हनामा १६,०६५ जी.पी.एस. पे�सनरह�को सं�या �दएको �थयो भने २०१४ को फे�अ ु र� म�हनामा १५,९०० को सं�यामा

�दएकोछ । यसले एक

वष�मा १६५ जना जी.पी.एस. पे�सनरह� मरे र गएको दे खाउछ । �ाफ १ - सन ् १९९७ दे �ख २०११ स�मको गोखा� पे�सनरह�को म�ृ यु दर:

�ोत: �सएनएसयूकेको ��तवेदन २०१३

मा�थ उ�ले�खत स�यत�यह�लाई हे दा� गोखा�ह�लाई बेलायत सरकारले अ�याय गरे को कुरो लाइ� लक ु ाएर लक ु ाउने कुनै ठाउँ नै छै न । यो मु�दालाई �सएनएसयूकेको २०१३ को गोखा� पे�सन स�ब�धी ��तवेदनले प�न छल��ग पा�र�दएको छ । बेलायत सरकारले गोखा� पे�सनरह�लाई ‘उ�चत’ पे�सन �दएको दावी गद� आएको छ । बेलायत सरकारले गोखा� पे�सनरह�लाई ‘उ�चत’ होईन ‘समान’ पे�सन �दनुपछ� । दे शको �हत र र�ाकोला�ग �यानको बाजी था�ने, दे शको नाग�रक हुने अनुम�त पाईसकेका र क�त त बेलायती नाग�रक भईसकेका गोखा�ह�लाई समान पे�सन न�दनु भनेको त आ�नै नाग�रक मा�थ दई सम�या (crisis in ु �कारको �यवहार गनु� हो जन ु �जाताि��क आ�याश कै democracy) हो भने �जात��को जननी भ�ने दे श बेलायतको ला�ग लजा�पद कुरो हो । ;]K6]Daƒ @)!$

33


;fefƒ

wƒfgk|ltsf] lhDd]jfƒL hgsClif ƒfO{ -rflDnª_ jLkL sf]Oƒfnf ‚jf‚Yo lj1fg k|lti7fg hfg] ndtGg ;'ltƒxg] sfnf] kq] ;8sn] wƒfgsf] gfƒfo0f rf}sdf ƒx]sf] Pp6f 3ƒnfO{ 5'G5„ w]ƒ}n] eG5, Tof] 3ƒ b'O{kl6\6sf] ;8sn] Rofk]ƒ ;nfO{sf] a6\6f cfsfƒdf plePsf] 5„ w]ƒ}n] To;ƒL lrGg] 3ƒ g} lbg]z ƒfO{ hGd]sf] ƒ clxn] klg a;f]af; ulƒƒx]sf] 3ƒ xf]„ slƒa tL; jif{ cufl8 hGd]sf] lbg]zsf] 3ƒ cufl8sf] ;8sn] cfkm"nfO{ sfnf] kq] agfPƒ PDa'n]G;sf ;fO{ƒgx?nfO{ jLkL c‚ktfn k'¥ofPsf] 5„ tƒ, ToxL c‚ktfnsf] d'v}df 3ƒ ePsf lbg]z ƒfO{ eg] s'g}a]nf c‚ktfnsf] sfd;Fu u'dgfd ePƒ nfu"cf}ifw o'Qm hLjg ljtfOƒx]sf lyP„ ƒ]l8of] sfo{qmd gjhLjgsf] afƒ]df lbg]z ƒfO{nfO{ 3ƒdf e]6\g hfFbf pgn] o;f] eg]sf lyP – æclxn] tkfO{nfO{ d]ƒf] gofF hLjgsf] afƒ]df atfOƒx]sf] 3ƒdf d s'g}a]nf dft]ƒ ;'Tg] uƒ]sf] 3ƒ klg xf]„ uj{ nfU5 cfh of] 3ƒdf a;]ƒ d]ƒf] ;kmntfsf] syf ;'gfOƒx]sf] 5'„Æ lbg]z ƒfO{n] uj{ uƒ]sf] of] ;Gbe{sf] k5fl8 slƒa afx| jif{ jf;L ag]ƒ ƒx]sf] 5„ 6flS;Pƒ ƒx]sf] Tof] af;L jif{x?df ;dfhsf] Sofgef;df pgsf] 5lj ;fdfGo cfs[ltsf] klƒrodf ƒx]sf] lyof]„ ;fFRr} eGg] xf] eg] l5d]sLx?sf] k'ƒfgf] ‚dƒ0fdf lbg]zsf] klƒro dt'jf, ufpmF e8'jf jf emu8Lof o‚t} lrq0f ƒx]sf] 5„ uj{ ug{ nfos s'g} ;Gbe{ geO{ lat]sf] Tof] afx| jif{ ;Demg klg dg gnfUg] ePƒ lat]sf] lyof]„ tL ;dox?df pgn] wƒfgs} csf{ nfu"cf}ifw k|of]ustf{ vu]Gb| v8\sf;Fu k'ln; yfgfdf kqmfp kg]{ gƒdfOnf] k|lt‚kwf{ klg uƒ]„ pgL cfkm\gf] ljut o;ƒL eG5g\ – æsf]xL a]nf o‚tf] x'GYof] ls d sxfF kqmfp ky]{F yfxf x'Fb}gYof]„ tƒ, laxfg p7\bf k'ln; yfgfdf x'Gy]F„ olt k6s kqmfp kƒ]F eGg] u0fgf g} 5}g„ dnfO{ nfU5 To;a]nfsf] efO vu]Gb| v8\sf ƒ d wƒfgdf w]ƒ} kqmfp kg]{df kYof}{+„Æ nfu"cf}ifwsf] pgsf] ;'?jftL ofqf cf}ift wƒfgsf] o'jf;Fu ldN5„ To;a]nf wƒfgdf nfu"cf}ifw vfg] nxƒ g} lyof]„ o;ƒL nxƒ g} cfpg'sf] k5fl8 …nfu"cf}ifw vfO{of] eg] ;fyLx?dfem rrf{ x'G5Ú ƒ …d klg s]xL xf]Ú eGg] 5fk 5f]8\g ;lsG5 eGg] ;femf dgf]lj1fg ƒx]sf] lyof]„ oxL dgf]lj1fgsf sfƒ0fn] lbg]zn] klg nfu"cf}ifw ;'? uƒ]„ cyf{t\, vfFbf ;fyLx?dfem …eo+sƒ x'FÚ eGg] agfpgsf] nflu g} pgn] nfu"cf}ifw yfn]sf lyP„ pgn] o;ƒL uj{ ug]{ jf cg'e"t ug]{ k|To]s kn ef]lnsf] ;+;fƒ p3|Fbf c;kmntfltƒ bf}l8ƒx]sf] lyof], of] s'ƒf lbg]zn] kQ} kfPg„ o;ƒL s'g} s'ƒfsf] x]Ssf gƒfVg] agfpgsf] nflu To;a]nfsf] dfxf}n ƒ pd]ƒdf x'g] sf}t'xntfn] klg e"ldsf v]Nof]„ cem, egfF} g To;a]nfsf] wƒfgsf] dfxf}nn] g} klg lbg]znfO{ eljiotkm{ ;f]Rg] km';{b lbPg„ ;f]Ry] t s]jn – cf8DaƒL?kdf s;ƒL c?eGbf cfkm"nfO{ …kmƒs jf eo+sƒ x'FÚ eGg] b]vfpg ;lsG5, olQdfq lyof]„ pgL cfˆgf] k'ƒfgf] s'ƒfafƒ] eG5g\ –æTo;a]nf wƒfgdf 5'ƒL xfgfxfg x'Fbf klg …Ps k6snfO{ dfkm lbg'k5{Ú eGg] jf ƒS;L ƒfv]ƒ lzƒ pEofpFg] rng lyof]„ of] s'ƒfn] sfg'gL eGbf klg a9L ;fdflhs kf6f]nfO{ dxTj lbPsf] lyof]„ dnfO{ ;fob oxL s'ƒfn] r'sfof]„Æ x'g klg lbg]zn] b'lgofF;Fu emu8f uƒ], dfG5] s'6] ƒ s'6fO{ klg vfP„ o‚tf ;a} 36gf eP klg dflkm dfu]ƒ k'Ug] ePkl5

34

;]K6]Daƒ @)!$

pgn] b}lgsh‚t} ulƒg] em}emu8fnfO{ ulDeƒtfk"j{s lnPgg\„ …dflkm dfUbf eO{xfN5Ú eGg] h‚tf xNsf 9+usf] ;f]rfO{n] pgnfO{ ulDeƒtf x'g k6Ss} l;sfPg, h'g s'ƒfn] cGttM pgnfO{ g} afx| jif{;Dd cNdNofof]„ lbg]z clxn] ;fdflhs hLjgdf kmls{Pkl5 eG5g\ –ædnfO{ To;a]nf ;fdflhs 5'6sf] ;f6f] ;fdflhs b08 lbPsf] eP d]ƒf] hDdf pd]ƒsf] afx| jif{ Joy{df laTg] lyPg„Æ To;a]nfsf] ;fdflhs rng ƒ o'jf hdftaLr dgf]lj1fgn] lbg]zsf] dgf]bzf psf;]ƒ cfkm};Fu c;'ƒlIft agfof]„ ƒ, lttf nfUg] hLjgnfO{ ;+u|x ug}{ kg]{ cj‚yfdf k'¥ofPsf] lyof]„ clxn] ;DemG5g\ cfkm} ;Gt'i6 dfG5g\ – cfˆgf] zƒLƒ ƒ r]tgf clxn]nfO{ afx| jif{sf] ;+u|xfno xf]„ jlƒklƒsf cfkm"eGbf …l;lgoƒÚx?n] vfPsf] b]v]ƒ g} nfu"cf}ifw ofqfdf tflgPsf pgn] ƒS;Laf6 of] ofqf ;'? uƒ]sf lyP„ To;}n] pgL ƒS;Lk|lt cem} klg ;sfƒfTds 5}gg\„ ægzf eg]sf] gzf g} xf] lg Û rfx] ƒS;Lsf] xf];\ jf 8«U;sf]„ eGg] xf] eg] 8«U; vfPsf] s;}n] b]v]sf] 5}g, vfPkl5 b]vfOg] Jojxfƒn] dfq 8«U; vfP5 eGg] x'G5„ tƒ, ƒS;L t k|To]s k;ndf vfPsf] klg b]lvG5 ƒ vfPkl5 x'g] Jojxfƒ klg b]lvG5„ 8«U;nfO{ alxisfƒ ug]{n] ƒS;LnfO{ klg alxisfƒ ug'{k5{„Æ clxn] lbg]z hLjgk|lt ;sfƒfTds ePƒ ;fdfGo hLjgdf kmls{Psf] slƒa ^ jif{ x'Fb}5„ of] ^ jif{b]lv g} pgL ƒS;Lsf] abgfd ug{ sfhdf lgl‚sPsf] cb{nLem}F df}sf kfpgf;fy ƒS;Lsf] abgfd ug]{ ePsf 5g\„ of] pgL lsg klg ug{ rfxG5g\ eg] pgn] nfu"cf}ifwsf] ;'?jft ƒS;Laf6 uƒ]sf lyP„ ;j{;'ne kfOg] ƒS;Ln]


;fefƒ g} lgƒGtƒ !@ jif{ pgsf] ƒrgfTds pd]ƒ vfOlbof]„ ;fdfGo hLjgdf kmls{Psf] ^ jif{;Fu cl3Nnf] !@ jif{sf] d"Nofª\sg ubf{ pgn] w]ƒ} 3f6f kfPsf 5g\„ o;ƒL hLjgsf] gfkmf ƒ 3f6fsf] alx ƒfVg l;kfn' aGgsf] nflu pgn] slƒa rfƒ dlxgf wƒfgdf ƒx]sf] lsFƒft ofSy'ª r'Dn'ª k'ghL{jg s]Gb|sf] pkrfƒdf a;]„ of] pkrfƒn] pgnfO{ hLjgk|lt ;sfƒfTds aGg ƒ cfkm}+k|lt k|Zg ug{ klg l;sfof]„ pgL lsg cfkm} pkrfƒdf hfg tofƒ eP t lbg]z eG5g\ –æcfly{s, zflƒƒLs ƒ dfgl;s ;d‚ofn] ;tfPkl5 o;af6 d'Qm x'g] vf]hLdf nfluof]„ o;sf] nflu Psdfq ljsNk pkrfƒ s]Gb|df a‚g'kg]{ eof] ƒ al;of] klg„Æ pkrfƒsf] qmddf lbg]zn] a'em] nfu"cf}ifw t s]xL xf]Og ƒx]5, cfkm'leqsf] O{R5f zlQm b[9 ePkl5 aflxƒL s'g} s'ƒfn] k|efj kfg{ g;Sg] ƒx]5„ of] a'emfOn] g} lbg]znfO{ nfu"cf}ifw k|of]ustf{ lbg]zaf6 ;+u7s lbg]z ƒfO{ agfof]„ k9fOdf ƒfd|} ljBfyL{ g} ƒx]sf lbg]zn] slƒa ;f]x| jif{sf] x'Fbf klxnf] k6s s8f dflgg] …e]lnod 6]gÚ 6\ofan]6 vfPsf lyP„ To;kl5 pgn] nfu"cf}ifw k|of]udf pGglt ub}{ nu]„ olt xf] pgn] ;'O{åfƒf nfu"cf}ifw -OGh]S6Lª 8«U;_ k|of]u uƒ]gg\„ s‚tf] cg'e"lt eof] t < e]lnod 6]g vfFbf atfpFb} lbg]z–æxfd|f] ;dodf ;a}eGbf vtƒf dflgPsf] 6\ofAn]6 d}n] ;'?df ;ftj6f vfFbf tLg lbg;Dd a]xf]; ePƒ ;'t]F„ To;kl5 To;n] lgƒGtƒtf kfpFb} uof] ƒ d …Pl8S;gÚ df kmF;]„Æ hLjgsf] Tof] kf6f] hf] ef]Ug' unt lyof], ƒ klg ef]u] pgn]„ of] ef]ufO{n] clxn] klg sxLFst} c?sf] zflƒƒLs xfjefjdf cfkm"nfO{ sd cfFsng uƒ]sf] kfpF5g\ lbg]z„ of] cfFsng c?af6 cem} klg x'g] uƒ]sf] ƒ of] k|ltƒf]w ug{ g;lsg] x‚tIf]k xf]„ oL afx]s lbg]zn] s] s] 3f6f dx;"; uƒ]sf 5g\ t lat]sf] afx| jif{df atfpFb} lbg]z –æh'g ;dodf klƒkSjtf cfpg'kg]{ lyof], Tof] x'g ;s]g„ ;fyLefOx? cfly{s, ;fdflhs ƒ g}lts?kn] w]ƒ} ;DkGg ePsf] cj‚yf 5„ d}n] d]ƒf] ;fyLx?sf] t'ngfdf ug{ ;s]sf] 5'Og„ d]ƒf] hLjgsf] ljut sfnf] eO{xfNof], o;n] dnfO{ hLjgeƒ 3f]lrƒxG5„Æ clxn] lbg]z af;L lbgx?af6 5nfª dfƒ]ƒ ‚yflkt gfd ag]sf 5g\„ nfu"cf}ifwaf6 lgl‚sPkl5 pgn] k|]d ljjfx uƒ]ƒ kflƒjflƒs hLjgnfO{ klg lgƒGtƒtf lbOƒx]sf 5g\„ clxn] pgL;Fu uf8L s'bfpg] ;Lk 5 ƒ cfˆg} gfddf uf8L -e]g_ klg lsg]sf 5g\, h;n] b}lgs hLjgnfO{ rnfOƒx]sf] 5„ nueu b'O{nfv hg;+Vof ePsf] wƒfgdf lbg]z nfu"cf}ifw k|of]ustf{sf] ;+u7ssf] ?kdf klg ‚yflkt 5g\„ nfu" cf}ifw k|of]ustf{af6 cfkm"nfO{ p7fPƒ lƒselƒª wƒfg tby{ ;ldltsf] cWoIf ePƒ cfˆgf] lhDd]jfƒL jxg ug'{ cfkm}+df klg pknlAw g} xf]„ lƒselƒª wƒfgsf] u7gafƒ] lbg]z eG5g\ –æxfdL hlta]nf 8«U; lnGYof}+, To;a]nf xfdL l5M l5M b'ƒb'ƒsf kfq lyof}+„ xfdL pkrfƒ s]Gb|df a;]ƒ lƒseƒ ePkl5 klg xfdLnfO{ klxn]s} ?kdf x]lƒof] ƒ Jojxfƒ ulƒof]„ kmn‚j?k lƒseƒ ePsf ;fyLx?df Ps lsl;dsf] xLg efjgf pTkGg uƒfof] ƒ km]lƒ 8«U; ltƒ} hfg] ;Defjgf eof]„ To;nfO{ ƒf]Sgsf] nflu ƒ xfdL klg ;dfhsf c+u xf} x} eGgsf nflu xfdL ;+ul7t eof}F„Æ of] ;+u7gn] Psfltƒ k'g‚yf{lkt x'g rfxg]nfO{ cfˆg} ;d'xdf afFRg l;sfO{ hLjgdf gofF cfofd lbof] eg] csf]{ltƒ nfu"cf}ifw vfg x'Gg eGg] ;Gb]z klg lbof]„ ToxL ;dob]lv lƒselƒª ;+u7gn] k"j{ nfu"cf}ifw k|of]ustf{sf] pkl‚yltnfO{ ;fdflhs?kdf ‚jLsfg]{ klƒj]z tofƒ u¥of]„ oBlk, clxn];Dd klg k"j{ nfu"cf}ifw k|of]ustf{ nfu"cf}ifwaf6 eljiodf x'g ;Sg] ;Defljt Ifltaf6 d'Qm gePsf] lbg]z atfpF5g\„ pgsf] egfO{df … ljutdf uƒ]sf] nfu"cf}ifw k|of]usf] c;ƒ s'g} klg ;dodf zfƒLlƒs ?kdf b]vf kg{ ;S5„ t;y{, ;fdflhs ?kn] ‚jLsfo{sf] l‚yltdf ƒx] klg zfƒLlƒs?kn] k"j{ nfu"cf}ifw k|of]ustf{x? ;r]t x'g cfjZos 5„Ú casf] pgsf] ofqf wƒfgsf] o'jf k'‚tfnfO{ nfu"cf}ifwsf] ofqfdf l5g{ g} glbg] xf]„ lbg]z oxL lƒselƒª ;+u7gdfkm{t of] ofqfdf b[9 ePƒ plePsf 5g\„ pgsf] of] pEofO{n] g} wƒfgsf o'jfx?nfO{ nfu"cf}ifw k|of]uaf6 aflxƒ lgsfn]sf] 5„ lbg]znfO{ )^$÷)^% ;fn;Ddsf] ;Demgf 5, To;a]nf;Dd pgn] slƒa krf; hgf hltnfO{ nfu"cf}ifwsf] ofqfaf6 ljd'v uƒfPsf] lyof]„ To;a]nfsf gfd pgnfO{ d'vhgL g} cfpFYof]„ tƒ, clxn] nfdf] km]xlƒ‚t ePsf] of] ;+Vofsf], gfd g} ;lDemg;Sg'sf] nfdf] 5„ pgL cfkm'n]

…;'wf5'{Ú eg]ƒ …;'wfg]{ k|0fÚ g} uƒ]ƒ glhssf] ;fyLnfO{ ;'wfg{ ;s]sf]df ;a}eGbf v';L 5g\„ of] v';L pgs} zAbdf ;uƒdfyf r9] hlQs} xf] –…cfkm';Fu} vfg] ;fyLnfO{ ha pkrfƒdf ƒfv]ƒ ;fdfGo hLjgdf kmsf{pg ;lsG5, Tof] h‚tf] cfTd;Gt'li6 c?df x'Gg„ d}n] s]xL d]ƒf ;fyLx?nfO{ ;fdfGo hLjgdf kmsf{PF, jf‚tjdf of] g} d]ƒf] ;DklQ klg xf]„Ú lbg]zn] o'u agfPƒ lhPsf] hLjgdf hLjgsf cfzf, lgƒfzf ƒ sNkgfsf] cgf}7f] ld>0f kfOG5„ pgsf] cg'xfƒdfq x]ƒ]ƒ klg k9\g ;lsG5 nfu"cf}ifw k|of]ustf{ x'Fb} ;+u7s;Dd ePsf] ofqf Ps} u'h'N6f] kƒ]ƒ plePsf] 5„ o‚tf] klg eGg ;lsG5 wƒfgdf nfu"cf}ifw k|of]ustf{sf] e|d ƒ ;RrfO{ aLrsf] b'ƒL lbg]z plePkl5 lgld6\ofGg x'G5„ lsgls, nfu"cf}ifwsf] pkrfƒkl5 pgnfO{ wƒfgaflxƒ hfg] uƒL hfluƒsf] k|‚tfj cfpFbf klg of] cy{df uPgg\„ pgsf] cfˆg} zAbdf –ælxhf]sf] lbgdf d}n] 8«U; vfPƒ wƒfgsf] jftfjƒ0f laufƒ]sf] lyPF„ slt ;fyLefOx? dnfO{ b]v]ƒ g} 8«U;df cfP xf]nfg\„ lxhf]sf] Tof] ulNt ;RRofFpg klg d}n]

cj;ƒ kfPƒ klg wƒfgnfO{ 5f]8\g rflxg„Æ jf‚tjdf ;dfh klƒjt{g ug{nfO{ Tolt 7"nf] d]xgt ug'{ gkbf]{ ƒx]5„ slƒa cflw kfjfsf] tf}nsf] duhnfO{ ltvfg{ ;lsof] eg] ;a} k|flKt x'Fbf] ƒx]5„ ;fFRr}, xfd|f] dfgl;stf pRr ePkl5 ;fx; ƒ ljZjf;n] Ps;fy sfd u5{M xfdL slxNo} xfb}{gf}F hLjgb]lv lbg]z ƒfO{h‚t}„ -wƒfgnfO{ nfu"cf}ifw d'Qm b]Vg rfxg] ;dfh;]jL efjgfåfƒf cf]tk|f]t ƒx]sf o'jf lgs]z lnDa" -xfn la|l6z ;]gfdf sfo{ƒt_åfƒf k|sflzt tyf kqsfƒ hgsClif ƒfO{ -rflDnª_åfƒf n]lvPsf] k'‚ts gofF hLjg af6 ;fefƒ_ ;]K6]Daƒ @)!$

35


Joj;fo

;fuƒ clwsfƒL

xfd|f] ;dfhdf b'O{ ;f]rfO{x? b]lvG5g\, h;df klxnf] xf] olb xfdL uƒLj ePƒ afnaRrfsf] x]ƒlarfƒ ug{ ;s]gf}F eg] xfdL unt cleefjssf] ;'rLdf kb{5f}F ƒ bf];|f] xf] olb klƒjfƒsf] a]dtna uƒL cfkm\gf] Joj;fo ;+rfng uƒ]ƒ xfdL wgL aGg ;Sof}F eg] kmRo'{g d]ulhgsf] ;"rLdf k5f}{F „ ln+S8Og (Linkedin)sf] tLg ;o ldlnog Joj;foLx?n] ljZjsf] b'O{ ;o ƒfi6«x?df g]6js{ lj‚tfƒ uƒL ljZjsf] ;a}eGbf 7"nf] Joj;flos g]6js{ agfPsf 5g\„ w]ƒ} JolQm;Fu ;DalGwt x'g' eGbf ;xL JolQm;Fu ƒfd|ƒL ;DalGwt x'g' ƒfd|f ln+S8Ogsf] efj xf]„ ;a} Joj;foLx?n] oL ^ syfx? ;'gfpg' cfjZos x'G5„ xƒ]s JolQmsf] cfkm\gf] sd{sf] Oltxf;, sfof{nosf] klƒro, JolQmut syf, pTk|]ƒ0ffsf] syf, a|fG8sf] syf ƒ sfof{nosf] wfƒ0ff ;a};fd' 5n{Ë kfg{' kb{5„ olb u|fxsn] cfkm"n] cfzf uƒ] cg';fƒsf] u'0f‚tƒ gkfPdf bf];|f] k6s xfd|f] ;]jf ƒ a‚t' slxNo} klg vƒLb ub}{g„ sfd yftL ƒfVg], u'gf;f] kf]Vg], cfkm\gf] hLjgsf] sd{ c?nfO{ lgwf{ƒ0f ug{ lbg], lbP afkt lnO{ xfNg], xr'jfdf of]hgf agfpg], tgfjo'Qm hLjg Joltt ug]{, gsfƒfTds ;f]r ƒfVg] ƒ Psn hLjgofkg ljtfpg] oL cf7 afgLxx? cfh}af6 aGb ug{' k5{„ Ps pBdL aGg' ;fxl;s ƒ r'gf}tLk"0f{ sfo{ xf]„ Joj;fosf] ;'? ubf{ tkfO{ s]jn PSnf] x'g' x'g]5„ ;fy lbg]df 5g\ eg] tkfO{sf ;x;+rfnsx? dfq x'g]5g\„ tkfO{n] aGbJoj;fodf nufgL uƒ]sf] k|ltkmn sdfpg w}o{ ug{' kb{5„ ^ dlxgfb]lv ! jif{ aLrsf] cjlwdf s'g} klg sdfO{ gx'g ;S5 lsgls To; calwdf tkfO{sf] sfo{ eg]sf] u|fxs tfGg' xf]„ sfd k|km'Nn ePƒ ug{' kb{5„ w}o{ ePƒ sfo{ ug{' kb{5„ ck|;Gg sfdbfƒx? cg'Tkfbs ƒ sfddf dg glbg] x'G5g\„ sfo{‚yndf 8ƒsf] sfƒ0fn] ubf{ sfdbfƒx? Jofkfƒ;Fu ;DalGwt dxTjk"0f{ k|Zg tyf ;jfnx? afƒ]df cfjfh

36

;]K6]Daƒ @)!$

Joj;fo ƒ ;kmntfsf pkfox? p7fpg jf af]Ng rfxFb}gg\„ b08, ckdfg, ƒ abnf jf vf];'jf x'g] h‚tf 8ƒn] sd{rfƒLx?df c;Gt'i6L k}bf x'G5 ƒ pTkfbsTj 36\5„ 8ƒsf] sfƒ0fn] ;'?jftdf sfo{ ƒfd|f] ƒ d]xgtsf ;fy ePsf] b]lvP klg kl5 uPƒ o;n] pTkfbsTjsf] O{lGhgg} vƒfa ulƒlbG5„ tkfO{ cfkm" ‚df6{ aGg rfxg' x'G5 eg] cfkm'eGbf a'l¢dfgL JolQmx?sf] ;+ut ug]{ ƒ ToxL ;d'bfosf] 5xfƒLdf a‚g' k5{„ xfdLn] hfluƒdf k|ult ug{ rfx]df kfv'ƒf rnfpg'k5{, lbdfunfO{ Jo‚t agfpg'k5{ ƒ ;d‚ofx?sf] ;dfwfg ug{'k5{„ s'g} Ps sfo{nfO{ Ps} k|sfƒn] w]ƒ} rf]6L ubf{ s]xL klg gofF l;lsGg„ ;kmn Joj;foLx? 3f6f ePdf r'Qmf ug]{ ƒsd pgLx?;Fu kof{Kt 5 eGg] ljrfƒsf ;fy dfq nufgL u5{g\„ g]6jls{Ë ƒdfO{nf] ƒ cfgGbdo x'G5 tƒ o;nfO{ ƒfd|ƒL ug{' k5{„ d'‚sfgn] bf]‚tL j9fFp5„ ƒfd|f] g]6js{ƒsf] lahg]z sf8{ x'G5 h;df ldl8of lnÍ ƒ j]a;fO6 ;dfj]z x'g'k5{„ sdbIf sd{rfƒLnfO{ pko'Qm k|f]T;fxgsf] cfjZostf x'G5„ sfdbfƒn] sd;n sfo{ k|bz{g uƒ]sf] v08df l5§} ;Nnfx lbg' k5{ ;do s'ƒ]ƒ a‚g' x'b}Fg„ k|fo w]ƒ} d]g]hƒn] o; k|sfƒsf sfdbfƒnfO{ cGoq} ;flƒlbg] jf pgLx?;Fu gaf]Ng] u5{g\„ sdbIftf Ps ;+qmd0f h‚tf] xf] h;sf] l5§} lgƒfsƒ0f guƒ] km}nG5 ƒ 6fpsf] b'vfO{ aG5„ sdbIf sfdbfƒnfO{ plrt tflnd lbg ;lsG5„ pgLx?sf nflu ;+rfƒ ;d‚of, k|0ffnLsf] sdhf]ƒL jf plrt tflndsf] cfjZostf kg]{ xf] ls ;Totf kQf nufpg] sf]l;; ug{'k5{„ pgLx?;Fu 5nkmn ug{] ƒ cfkm"n] b]v]sf] s'ƒf, pgLx?sf] sfo{af6 ;+‚yfdf kƒ]sf] c;ƒ eGg' k5{„ sfo{ k|bz{gsf ;jfnx? eGg] ƒ ;'wfg]{ pkfox? ;f]Wg] klg ug{ ;lsG5„ ;a}nfO{ klƒjt{g x'gsf] nflu ;dosf] cfjZostf x'G5 ƒ ;a}n] l;Sg ƒ gofF ;Lk l;Sg ;S5g\„ sfdbfƒsf] k|ult dfkg ug{'k5{„ olb

OdfGbflƒtf, sf]lrË ƒ kƒfdz{sf] nfe p7fPƒ s'g} k|ult klg guƒ] ;xg' x'Fb}g„ ;do cfPkl5 ca lg0ff{os egfO{ af]Ng' k5{„ jfƒDafƒ 36gf bf]xf]lƒof] ƒ p;sf] Jojxfƒdf klƒjt{g gcfPdf lg0f{odf k'Ug} kg]{ x'G5„ lg0f{odf lƒ; ƒ cfj]u ld;fpg' x'Gg„ p;nfO{ hfluƒaf6 lgsfNbf pm nufot ;+‚yf ƒ jƒkƒsf] jftfjƒ0fnfO{ klg c;ƒ kg]{ s'ƒfdf klg rgfvf] x'g' h?ƒL 5„ sd{rfƒLn] ƒfd|f] k|bz{g uƒ]df p;nfO{ Ogfd lbg'k5{„ wƒ} dflg; ;f]Rg] u5{g\ ls pknlAwsf] nflu ;lx ;do, klƒl‚ylt ƒ pd]ƒsf] cfjZostf kb{5„ h'g;'s} pd]ƒ ƒ klƒl‚yltdf klg dxfg s'ƒfx?sf] pknlAw ;Dej ePsf y'k|} pbfxƒ0fx? 5g\„ ^ jif{sf] pd]ƒdf l;n]{ 6]Dknn] a|fO6 ƒ]hdf clego ulƒg\ tƒ kl5 s'6gLlt1 algg\„ !@ jif{sf] pd]ƒdf cGg] k|mfÍn] o'¢sf] 8foƒL n]lvg\„ !# jif{sf] pd]ƒdf DofUg; sfn{;g bf];|f] sfG5f] r];sf Uo|f08df‚6ƒ ag]„ !% jif{sf] pd]ƒdf t]lGhg Uof‚6f]n] rf}wf}}F bnfO{ nfdfsf] dfGotf kfP„ !& jif{sf] pd]ƒdf k]n]sf] g]t[Tjdf a|flhnn] ljZjsk km'6jn lhTof]„ !( jif{sf]] pd]ƒdf PlNe; k|]‚n] ;'kƒ‚6fƒ ag] ƒ kl5 pgLnfO{ æƒfhfÆ sf] ?kdf lrlgg yflnof]„ To‚t}uƒL @) jif{sf] pd]ƒdf hf]g n]ggn] la6nsf] ?kdf k|yd k6s sG;6{ lbP„ @@ jif{sf] pd]ƒdf h]‚;] joG;n] aln{g cf]nlDksdf rfƒ ‚j0f{ lht]„ @^ jif{sf] pd]ƒdf cNa6{ cfOG;6fOgn] ;fk]Iftfjfbsf] l;¢fGt n]v]„ @( jif{sf] pd]ƒdf l;sGbƒ cn]ShG8ƒn] k|flrg o'usf] 7"nf] ;fd|fHo lgd{f0f uƒ]sf lyP„ ## jif{sf] pd]ƒdf P8d08 lxnfƒL ;uƒdfyfsf] r'r'ƒf]df k'u]„ #% jif{sf] pd]ƒdf DofƒL So'ƒL ->Ldfg lkoƒ] So'ƒLsf] ;fydf_ ef}lts zf‚qsf] gf]a]n k'ƒ‚sfƒaf6 ;Ddflgt eO{g\„ #* jif{sf] pd]ƒdf lgn cfd{‚6«Ën] rGb|dfdf kfONff 6]s]„ $# jif{sf] pd]ƒdf hf]g Pkm s]g]8L cd]lƒsfsf] ƒfi6«klt ag]„ %! jif{sf] pd]ƒdf lnof]gfbf]{ b leG;Ln] df]gfln;fsf] lrq agfP„ %@ jif{sf] pd]ƒdf hf]g ca|fxd ln+sg cd]lƒsfsf] ƒfi6«klt


Joj;fo ag]„ ^( jif{sf] pd]ƒdf ƒf]gfN8 ƒ]ug cd]lƒsfsf] ƒfi6«klt ag]„ &% jif{sf] pd]ƒdf g]N;g d08]nf blIf0f clk|msfsf] ƒfi6«klt ag]„ lgƒfzfjfbL g]tfx? cjƒf]w b]V5g\ ƒ ;do cflQPƒ vr{ u5{g\„ cGttM lgƒfzfjfbn] ;+s'lrt ljrfƒ agfpF5 ƒ ƒrgfTdstf tyf sfo{bIftf dfb{5„ tƒ cfzfjfbL g]tfx? cj;ƒdf s]lGb|t x'G5g\„ cfzfjfb r'DasLo x'G5„ cfzfjfbn] v'Nnf ljrfƒ agfFp5 ƒ cfk;L ;xof]u, ƒrgfTdstf ƒ ;d‚of ;dfwfg ug]{ afgL a;fN5„ ;kmn pßdL;Fu w]ƒ} k|sfƒsf u'0fx? x'G5g\„ lj1fkgn] u|fxs ju{x?nfO{ Joj;fodf tfGg] sfd u5{„ ;kmn pßdLn] of]hgf agfpF5g\ ƒ of]hgfdf cl8u x'G5g\„ ;Defljt vtƒfsf] n]vfhf]vf u5{g\„ pgLx? Jojfxflƒs of]hgf lgdf{0f u5{g\ ƒ ;do Pj+ ah]6sf] lx;fa u5{g\„ ;+rfƒn] u|fxsx? cfsif{0f u5{ ;fy} nufgLstf{ ƒ cGonfO{ cfkm\gf] Joj;fodf ;xefuL x'g ;"lrt u5{„ Ps c;n Joj;fosf] dflns;Fu u|fxssf] pmh'ƒL ƒ k|z+;f b'j}sf] nflu ;do x'G5„ ‚j‚y pT;'stfn] k|lt‚kwL{x?sf] ultljlw, gofF k|ljlwsf] k|of]u ƒ gofF u|fxs;Dd k'Ug] pkfox? l;Sg k|]ƒ0ff u5{„ xfƒn] klg g]t[Tjsf] kf7 l;sfpF5„ obL s;}n] cfkm}nfO{ g]t[Tj ug{ ;Sb}g eg] p;n] c?nfO{ klg g]t[Tj ug{ ;Sb}g\„ cWoogdf lgƒGtƒtf sfod ug{' k5{„ xKtfdf slDtdf Ps k|ltzt k|utL ug{' k5{„ xfdL cfkm};Fu ?rLx? ƒ cg'ejx? x'G5g\„ k|]ƒs JolQmn] cfkm\gf] zlQm cGbfh ug{ hfGb5 ƒ xf]lzofƒL ePƒ k|of]u u5{„ pgLx? xƒ]s JolQmnfO{ ;'lgƒx]sf x'G5g\„ pgLx? ;a}sf] lk|o aGg rfxG5g\ ;fy} p2]Zox? ;f6\g ƒ efjgfTds ;DaGw agfpg rfxG5g\„ ;Todf ax; uƒ]ƒ ;do v]ƒ kmfNg' kmfObfhgs 5}g„ o'¢ lhTgsf] nflu ;a} o'¢ lhTg k5{ eGg] xf]Og„ ƒfd|f]sf] nflu ;ƒn kysf] vf]hL ug'{ k5{„ ljrfƒ ;fem]bfƒL ubf{ ;dfg ;Ddfg lbg' k5{ ƒ ljƒf]wsf zAbx? leq klg kmfObf x'G5g\„ hLjgsfndf s'g} To‚tf] 3[l0ft sfo{ gug{' h;sf] afƒ]df kqklqsfdf 5flkof];\ ƒ ;fyLx? klƒjfƒhgx? ƒ cfkm}nfO{ nfh xf];\„ krf; k|ltzt v'zLx? xfd|f] lgoGq0fdf x'Ggg\„ v'zLofnL eg]sf] tkfO{ hLjgaf6 sltsf] v'zL x'g'x'G5 ƒ b}lgs slt v'zL x'g' x'G5sf] hf]8 xf]„ rfln; k|ltzt v'zL ljrfƒ, lqmofsnfk ƒ Jojxfƒn], bz k|ltzt klƒl‚yltn] lgoGq0f u5{ ƒ krf; k|ltzt j+zf0f'ut xf]„ v'zL lgƒGtƒ k|of;af6 lgdf{0f ug{ ;lsg] Ps snf xf]„ kof{Kt ;DklQ x'g'n] dfq v'zLofnL k|fKt x'Fb}g„ v'zL JolQmx? ‚j‚Yf x'G5g\, d'6';DaGwL ƒf]u sd x'G5, k|ltƒf]wfTds Ifdtf a9L x'G5, rf]6af6 lz3| ;Grf] x'g] vfnsf x'G5g\ ƒ bL3f{o' x'G5g\„ hfluƒdf pTkfbgd'ns x'g], c?;Fu 3lgi6 ;DaGw agfpg], ;xof]uL ƒ ‚jo+;]jL efjgf, bfgL, l;h{glzn h‚tf u'0fx?n] v';L a9fpF5„

v'zLofnL a9fpg ;DaGwnfO{ ;Defƒ ug{', goFf cg'ejx? a6'Ng', ;xof]u ug{' ƒ cfkm';Fu ePsf] s'ƒfx? ‚jLsfƒ ug{' k5{„ cfkm"nfO{ c?;Fu t'ngf ubf{ ƒ 3lgi6 ;fyL gx'Fbf v'zL xƒfpF5„ hf] JolQmsf] hLjg cy{k"0f{ 5, p;sf] dgsf] efj l‚yƒ x'G5 ƒ ;fdflhs ƒ ;Eo Jojxfƒ b]vfFp5„ sd{df cy{ b]Vg] JolQmn] nugzLn ƒ pTk|]lƒt eO{ sd{ u5{„ b}lgs ^ b]lv & 306f ;do ;fyLefO jf klƒjfƒ;Fu latfpg] JolQm !@ u'0ff a9L v'zL x'G5, ylst xf]Og„ ldq;Fu cy{k'0f{ enfs';fƒL ug'{, cfjZos kg]{nfO{ ;xof]usf] nflu ;do lgsfNg', cfFvf aGb uƒ]ƒ v'zLsf] If0f klƒsNkgf ug'{n] If0feƒd} v'zL lbnfFp5„ Wofgn] dl‚tissf] bfFof efusf] lqmofsnfk a[l¢ u5{„ o;n] zflGt ƒ v'zL a9fpF5„ 8]gdfs{, gj]{ l‚j6hƒNof08, g]bƒNof08 ƒ l‚j8]g v'zLofnL ƒfi6«sf] cu|k+lQmdf 5g\ ƒ ?jfG8f, a'?G8L, ;]G6«n clk|msg lƒklAns, a]lgg ƒ 6f]uf] k'5fƒdf 5g\„ k|lts'n klƒl‚yltdf ;sfƒfTds aGg', lgƒfzfjfbnfO{ cfzfjfbn] lhTg', 8ƒsf] ;dodf ljZjf; sfod ƒfVg ;Sg', 3[0ffsf] ;§f k|]d km}nfpg vf]Hg', r'gf}tL ;fdgf ug{ cj;ƒ vf]Hb} cufl8 a9\g' tyf afwf ;fdgf ugf{n] cfTdan a9\5„ bz{g, cfzf ƒ ljZjf;sf ;fy xƒ]z gvfO{ uGtJo kydf nDsg' k5{„ ƒfd|f lbgx? cfpg afFsL g} 5g\„ d oxfF s'g} sfƒ0fn] 5' ƒ d]ƒf] p2]Zo r'gf}tLx? eGbf 7"nf 5g\„ d cfzfjfbL 5', ;sfƒfTds ;f]rn] dnfO{ dfq ƒfd|f] gePƒ jƒkƒsf ;a}nfO{ ƒfd|f] ePsf] 5 eGg] ;f]rfO{ ƒfVg' pQd x'G5„ dfgl;s b'Mvn] lbdfuL ƒ;fognfO{ c;ƒ kf5{„ sd{rfƒL jf ;xof]uL xftx? ;‚tf] d"Nodf lsGg ;lsG5„ s]xL k|sfƒsf sfdbfƒx?nfO{ ;+‚yfaf6 lgsflnxfNg' k5{ h‚t} – gf6s ug]{ sd{rfƒL -8«fdf lSjg_„ 8«fdf lSjgsf] sfd sd{rfƒL e8\sfpg], sfd 7Ug] ;fy} ;+‚yfsf] gƒfd|f] s'ƒf eGg dg kƒfpg] ƒx]sf] x'G5„ csf]{ xf] cfkm"nfO{ kLl8t dx;"; ug]{„ logLx? sfdsf] hjfkmb]lxtf lnFb}gg\ ƒ cfkm\gf] lau|bf] klƒl‚ytLsf] bf]if c?nfO{ lbG5g\„ xƒ]s JolQmn] cfkm\gf] sfdbfƒ ‚j‚y ePsf] b]Vg rfxG5 tƒ logLx? dflnssf] OdfGbflƒtfsf] kmfObf p7fpg ;w}F laƒfdL ePsf] afxgf u5{g\„ k|ultsf] d'Vo ;|f]t k};fsf] art ug]{ afgL xf]„ ;'?jftL ;dodf k};fn] g} Joj;fo rnfpg] jf arfpg] sfd u5{„ of] cj‚yfdf xƒkn k};fsf] cfjZostf x'G5„ art eg]sf] vr{ k"0f{ s6f}lt ug]{ gePƒ k};fn] k};f tfG5 eGg] l;¢fGt xf]„ ;'?jftLdf ;+‚yfdf ;a} gofF ;fdfu|L x'g' h?ƒ 5}g, gfkmf sdfpg dxËf] ;fdfg g} rflxg] klg xf]Og„ cfjZos kƒ]sf] ;dodf dfq sd{rfƒLx?sf] elt{ ug{' k5{„ cgfjZos sfdbfƒ ƒfv]df ;+‚yfsf] k"FhL g} vr{ x'Fb} hfG5„ k|lzIffyL{x?n] yf]ƒ} k};fdf jf a]tna klg sfd u5{g\„ lan jf ƒl;bdf cfkm\gf] ;+‚yfsf] lrgfƒL ƒfv]df nf]sn u|fxsx? cfslif{t x'G5g\„ nf]sn kqklqsfx?df klg

lj1fkg klg lbg ;lsG5„ vlƒb laqmLsf] lan ;+ƒIf0f uƒ]ƒ ƒfVg' k5{ kl5 5'6 kfpg ;lsG5 ;fy} c;n JofkfƒLsf] ;+1f kfOG5„ t]h lbdfu ƒ ‚jR5 x'gsf] nflu b}lgs ;ftb]vL cf7 306fsf] lgb|fsf] cfjZostf x'G5„ sfd æPs lglZrt laGb'Æ ;Dd dfq ug{' kb{5„ olb sfd laGb' afx]s uƒ]df kmf]s; xƒfpF5„ b[li6sf]0fdf sdhf]ƒL x'G5 ƒ s'g sfd dxTjk"0f{ xf] ƒ s'g xf]Og 5'6\ofpg ;lsGg„ sfdsf] af]emn] 6]G;g a9L x'G5„ ;lx ;dodf vfgf gvfg], lgoldt Jofofd gug]{ ƒ cfjZos dfqfdf g;'Tgfn] ladfƒL x'g ;lsG5„ sfdsf] ;dodf k"0f{ Wofg lbPƒ sfd ug]{ ƒ labfsf] ;dodf cfkm"nfO{ ‚jtGq agfpg' k5{„ ;donfO{ ;fyL agfpg'k5{„ ejg lgdf{0f ug{ xf];\ jf eljio lgdf{0f ug{ xf];\ ;do ;Fu} rNg ;lsPdf tgfaaf6 d'lQmsf ;fy} ƒfd|f] ƒ kmƒs glthfx? k|fKt x'G5g\„ k]zfaf6 aflxƒ uPƒ klg ;f]Rg'xf];\ ƒ ƒrgfTds aGg'xf];\„ æO{Æ a's jf lstfa n]Vg'xf];\ h;n] ljZjf;lgotf lbg]5„ yk aflxƒ vf]h ug{'xf];\ ls st} cfkm\gf] a‚t' ƒ ;]jfsf] cfjZostf 5 ls < nufgLsf ;fwfƒ0f lgodx? vlƒb sd, laqmL w]ƒ} ƒ Joj;fo of]hgfsf] cWoogdf Wofg lbg' h?ƒL x'G5„ cfkm\gf] ljefu jf kf]6{kmf]lnof] lj‚tfƒsf] larfƒ ƒfd|f] xf]„ nufgLsf] afƒ]df cgle1 eP klg nufgLsf cj;ƒx? k|z‚t kfOG5g\„ nufgL ;'ƒlIft eP gePsf] ;DaGwdf ljlQo lj1;Fu lgƒGtƒ 5nkmn ug{'k5{„ gofF Joj;foLnfO{ nufgLsf w]ƒ} zAbfjnLsf] 1fg x'Fb}g„ ;+‚yfx?n] gofF nufgLstf{nfO{ 7Ugsf] nflu k|fljlws zAbhfn agfpF5g\ xf]l;ofƒ ƒxg'k5{„ ;+‚yfdf nufgL ljZjfl;nf] nufgLstf{x?sf] ;fydf lnPƒ ulƒG5 h;n] ;+‚yf ;+rfng ug{ ƒ k|utL ug{ ;xof]u ug]{5g\„ nufgLstf{ ;fyLx?sf] Joj;flos lqmofsnfk dfq xf]Og JolQmut d'NofÍg klg h?ƒL 5„ ;'?jftL nufgL cfkm"n] hfg]a'em]sf] If]qdf ;fdfGo ‚s]ndf ug'{ ƒfd|f] x'G5„ Joj;fo cfkm}df ufx«f] sfd xf] tƒ leQfdf 6fpsf] 7f]s]ƒ o;dfly cem} yk ufx|f] gyKg'xf];\„ s'g} klg sfdsf] ;'? ubf{ b'O{ k|Zgx? æs] of] ;Edj 5 <ƃ æs] d}n] o;nfO{ ug{' knf{ <Æ cfkm}nfO{ ;f]Wg' xf];\„ sfddf dfq Jo‚t ePƒ k'ƒ} ;do latfpg' ƒfd|f] geO{ cfkm\gf] sfo{Ifdtf a[l¢sf] uƒL km';{b ;do lgsfNg ;Sg'k5{„ cfkm\ gf] k|ltef;Fu c;DalGwt sfd gug]{ ƒ To‚tf] sfdsf] nflu ;Lko'Qm JolQm vf]Hg] afgL a;fNg' xf]nf„ cfkm\gf] b[li6sf]0f ƒ ;xeflutf cfjZos gePsf] a}7s jf e]nfdf pkl‚yt gx'g' xf];\„ xfdL cfkm" lsg w]ƒ} Jo‚t ePsf] xf] Tof] sfƒ0f kQf nufpg sf]l;; ug{' k5{ h;sf] nflu ;do lgsfNg' k5{„ elgG5 Ps} ;dodf b'O{ sfo{df Wofg s]lGb|t ug{ ;lsb}Fg To;sfƒ0f Ps sfo{ l;WofPkl5 dfq csf]{ sfo{ yfNg] afgL a;fNg' k5{„ ;xof]uL ;|f]t M ww.inc.com ;]K6]Daƒ @)!$

37


n3'syf÷;dfrfƒ

cfTdljZjf; dx]z kGt b'O{ ;fyL s'b\b}–pk|mb} v]Nb} lyP„ crfgs Pp6f ;fyL O{gfƒdf v‚g k'Uof]„ p;n] ;xof]usf] nflu otfptf kmls{Pƒ lrRofpFb} xfƒ u'xfƒ dfUof] tƒ ufpFaf6 clNn 6f9f sf]N6f] kg]{ ePsf] x'Fbf p;sf] cfjfhnfO{ sf]xL s;}n] ;'g]gg\„ pm s] ug]{ eg]ƒ ;f]Rb} 56kl6g nfUof]„ p;n] kfgL

lgsfNg k|of]u x'g] aflN6g b]Vof] ƒ xQgkQ aflN6g tn O{gfƒdf ˆofFSof] ƒ csf]{ 5]paf6 tfGg yfNof]„ cGtdf ax't sl7g klƒ>dkl5 ;fyLnfO{ O{gfƒaf6 aflxƒ Nofpg ;kmn eof]„ o;kl5 pgLx? ufpF kmls{P„ of] s'ƒf ;a}nfO{ ;'gfP tƒ s;}n] ljZjf; uƒ]gg\„ …O{gfƒaf6 cfkm' aƒfaƒsf] dfG5] tfGg sxfF ;lsG5 < jflxoftsf] s'ƒf„ cem tfGg] eGbf tn O{gfƒdf v;]sf] dfG5] clNn df]6f] 5, x'g} g;Sg] s'ƒfÚ eGb} ufpFn]x?n] pgLx?sf] lvNnL p8fP„ tƒ ;f]xL ufpFsf] ‚s"nsf Ps hgf lzIfsn] eg] of] s'ƒf x'g;Sg] atfP„ pgn] eg] – …dnfO{ logLx?n] em'7f] af]n] h‚tf] nfUb}g„ xf], x]bf{ xfdLnfO{ ufx|f] 5 tfGgnfO{„ ;f]em} ;lDemFbf klg ljZjf; nfUb}g„ sf]xL klg ;xof]uL gePsf]

7fpFdf ƒ cfkm"eGbf df]6f] Tof] klg O{gfƒ h‚tf] ulxƒfO{df ePsf] dfG5] tfGgnfO{„ tƒ dnfO{ nfU5, ToxfF csf]{ dfG5] klg lyof] h;n] tfGgnfO{ ;xof]u uƒ]sf] lyof]„Ú lzIfssf] s'ƒf kl5 ;a} hgf lzIfssf] klg lvNnL p8fpFb} xfF;]„ lzIfsn] zfGt x'g O{zfƒf ub}{ eg] – …xf] ToxfF csf]{ dfG5] klg lyof] ƒ d km]lƒ klg eG5' ToxfF csf]{ ;xof]uL dfG5] klg lyof]„Ú Ps}l5g ƒf]lsPƒ lzIfsn] eg] – …Tof] xf] cfTdljZjf; Û xf], tfGg] dfG5]sf] cfTdljZjf;„ lsgls tfGg] dfG5]nfO{ ltdLn] ;Sb}gf}F eGg] dfG5] c? ToxfF sf]xL lyPg„ To;sfƒ0f tfGg] dfG5]nfO{ p;}sf] cfTdljZjf;n] ;fy lbPsf] lyof]„ h;n] ubf{ p;n] tfGg yfNof] ƒ ;kmn eof]„

tLh sfo{qmddf uLt tyf g[To k|ltof]lutf s]za e08fƒL ;f´f g]kfnL ;dfh o"s]n] oxL cu‚t @% tfƒLv lk6ƒaƒf]df g]kfnL dlxnfx?sf] dxfg kj{ tLhsf] pknIodf tLhsf] uLt tyf g[To k|ltof]lutf ;DkGg uƒ]sf] 5„ lk6ƒaƒf] g]kfnL ;dfh o"s]sf] cfltYotfdf ;Dkg ;f] sfo{qmddf ;f´f g]kfnL ;dfh o"s];Fu cfj4 xfd|f] g]kfnL ;dfh pNeƒXofD6g, g]kfnL ;dfh gl6+3d, l;h{gzLn n]‚6ƒ g]kfn, lk6ƒaƒf] g]kfnL ;dfh ƒ cltly ;+‚yf zflGt g]kfnL ;dfh ald{ª3dsf snfsfƒx?n] efu lnPsf lyP„ a]nfotsf nflu sfo{jfxs ƒfhb"t t]haxfb'ƒ IfqL k|d'v cltly ƒ g]kfnaf6 cfPsf nf]suLt ufos kz'klt zdf{ ljz]if cltlysf] ?kdf pkl‚yt pSt k|ltof]lutfdf l;h{gzLn n]‚6ƒ g]kfn k|yd, g]kfnL ;dfh gl6+3d bf];|f], xfd|f] g]kfnL ;dfh pNeƒXofD6g t];|f] ePsf lyP„ lk6ƒaƒf] g]kfnL ;dfh ƒ xfd|f] g]kfnL ;dfhn] aƒfaƒ c+s k|fKt uƒL uf]nf k|yfaf6 t];|f] l6d r'lgPsf] lyof]„ k|ltof]lutfsf] lg0ff{osdf ufos snfsfƒx? kz'klt zdf{, df]xg u'?ª ƒ sNkgf u'?ª ƒx]sf lyP„ k|yd x'g]nfO{ !%) kfp08 ƒ 6«kmL, bf];|f] x'g]nfO{ !)) kfp08 ƒ t];|f] x'g]nfO{ %) kfp08 k'ƒ‚sfƒ ƒ k|df0fkq k|bfg ulƒPsf] lyof]„ k|yd k'ƒ‚sfƒ e08fƒL a|b;{sf sdn e08fƒLn] ƒ 6«kmL ;f´f g]kfnL ;dfhsf pkfWoIf tfƒf e08fƒLn], bf];|f] k'ƒ‚sfƒ Joj;foL sfzLƒfh af]xƒfn] tyf t];|f] k'ƒ‚sfƒ ;f´f g]kfnL ;dfhsf k"j{ cWoIf u+uf uf}tdn] k|fof]hg ug'{ ePsf] lyof]„ ;f´f g]kfnL ;dfh o"s]sf cWoIf ƒfh' sF8]nsf] ;efkltTjdf ;DkGg tLh k|ltof]lutf tyf kf6L{df n]‚6ƒ, gl6+3d, pNeƒXofD6g, ald{ª3d, lk6ƒaƒf], ‚kflN8ª, u|of08yfd nufot ‚yfgx?df a‚g] sƒLa rfƒ ;o g]kfnLx?sf] ;xeflutf ƒx]sf] lyof]„

38

;]K6]Daƒ @)!$

klxn] cf}krflƒs sfo{qmddf k|d'v cltly sfo{afxs ƒfhb"t t]haxfb'ƒ IfqL, ;f´f g]kfnL ;dfhsf ;‚yfks cWoIf z+sƒ e08fƒL, ƒfhb"tfjf;sf ldn]6ƒL c6]rL sg]{n ljZjgfy l3ldƒ], k|ultzLn g]kfnL ;dfh o"s]sf cWoIf ƒ0faxfb'ƒ s];L, ;f´f g]kfnL ;dfhsf k"j{ cWoIf u+uf uf}td, nf]s tyf bf]xf]ƒL k|lti7fg o"s] zfvfsf cWoIf df]xg u'?ª, lk6ƒaƒf] g]kfnL ;dfhsf cWoIf dx]z clwsfƒL, g]kfnL ;dfh gl6+3dsf cWoIf lji0f' rfln;], l;h{gzLn n]‚6ƒ g]kfnsf cWoIf kz'klt kf]vƒ]n, xfd|f] g]kfnL ;dfhsf cWoIf ldng ;fksf]6f nufotn] tLhsf] z'esfdgf AoSt ug'{ ePsf] lyof]„ ;f´f g]kfnL ;dfhsf pkfWoIf tfƒf e08fƒL ƒ sf]iffWoIf uf]df kf}8]nn] ‚jfut dGtJo JoSt ug'{ ePsf] lyof] eg] sfo{qmd ;+rfng dxf;lrj kjg zdf{n] ug'{ ePsf] lyof]„ bf];|f] rƒ0fsf] ;f+‚s[lts sfo{qmddf k|ltof]lutfsf uLt tyf g[To ƒ rlr{t ufos kz'klt zdf{sf uLtn] ;xefuLx?n] dgf]ƒ+hg lnPsf lyP„ sfo{qmddf snfsfƒ ;'hg kƒfh'nL ƒ sNkgf u'?ªn] klg uLt k|‚t't uƒ]sf lyP„ dlxnfx?nfO{ lgz'Ns ulƒPsf] tLh kf6L{df vfgfsf] k|fof]hg ;f´f;Fu cfjWb ;+‚yf ƒ JolQmx?n] uƒ]sf lyP„ lbp;f] Ps ah]b]lv a]n'sf cf7 ah];Dd ;+rflnt g]kfnL klxrfg ´Nsfpg] ƒdfOnf] sfo{qmddf ƒfkmn 8« klg ulƒPsf] lyof]„ ƒfkmn 8«df klxnf], bf];|f] ,t];|f] ƒ rf}yf] k'ƒ‚sfƒsf] k|fof]hg qmdz z+sƒ e08fƒL, uf]df kf}8]n, s]za vltj8f ƒ tfƒf e08fƒLn] ug'{ ePsf] lyof]„ snfsfƒx? tyf ;xof]ubftfx?nfO{ sbƒkqn] ;Ddfg klg ulƒPsf] lyof]„ cGTodf ;dfhsf cWoIf ƒfh' sF8]nn] sfo{qmdnfO{ ;kmn agfpg ;xof]u ug]{ ;a}nfO{ wGojfb JoSt ub}{ sfo{qmdsf] ;dfkg ug'{ ePsf] lyof]„


uhn

8f= uf]kfn kf}8\ofn g]kfnL ƒ l;Ss]d] lbn hf]l8lbg' k¥of] b'j} 7fpFsf] dfofn' dg df]l8lbg' k¥of] xfd|} cfdf, bfh'efO x'g\ l6‚6f jflƒkfƒL ;asf] Pp6} km"nafƒL xf] uf]l8lbg' k¥of] hxfF a;]gL g]kfnL efiff Pp6} dg d'6' cljj]sL lƒ; ƒ O‚of{ 5f]l8lbg' k¥of] eft[Tjsf] b]z clg e]if a]Un} x'Gg ;dfhsf oL ;fƒf aGwg tf]l8lbg' k¥of] uf}ƒj uƒfF} g]kfnLsf] efiff e]ifdf xfdL dfof 5]Sg] 8fF8fkfvf kmf]l8lbg' k¥of]

lblnk ƒfO{ …cGhfgÚ lhGbuL s] s] uƒfO{;\ t}Fn] xF;fO{;\ clg ?jffO{;\ t}Fn] ;kgf b]Vg nufPƒ km]lƒ aLrd} lsg ´‚sfO{;\ t}Fn] slxn] sfF8f 6]sfO{;\ slxn] lbndf 7]; nufO{;\ t}Fn] d v08xƒ t v08xƒ ;lx Aoy}{ b'O{ lbg ƒª\ufO{;\ t}Fn] …cGhfgÚ h‚t} k'Tnf agfO{ rf}ƒf‚tfdf hnfO{;\ t}Fn] Û

tLh sfo{qmddf af9L kLl8tnfO{ ;xof]u ;+sng jf6kmf]8{ g]kfnL ;d'bfoåfƒf cfof]lht …tLh sfo{qmd @)&!Ú xf]nLj]n sDo'lg6L ;]G6ƒ jf6kmf]8{ a]nfotdf ut @& cu‚6sf lbg eJo ?kdf ;DkGg eof]„ jf6kmf]8{ g]kfnL ;d'bfoåfƒf dlxnf lbbL alxgLx?nfO{ bƒ v'jfpg] p2]Zosf ;fy cfof]hgf ulƒPsf] pSt sfo{qmddf slƒj @)) hgfsf] ;xeflutf ƒx]sf] lyof]„ dlxnf lbbLalxgLx?sf] ;fd'lxs gfrufgn] sfo{qmddf lgs} ƒf]rsk"0f{ ePsf] lyof]„ jf6kmf]8{ g]kfnL ;d'bfodf ƒx]sf dlxnf lbbL alxgLx?s} cg'ƒf]w tyf pxfFx?s} cu|;ƒtfdf l;Gw'kfNrf]s klxƒf] kLl8tx?sf] ;xof]ufy{ $@! kfp08 ;+sng ulƒPsf] lyof]„

pSt sfo{qmddf jf6kmf]8{ g]kfnL ;d'bfosf cWoIf d's'Gb u'?ªn] ;a} lbbL alxgLx?nfO{ tLhsf] z'esfdgf lbFb} ;d'bfodf cfj4 x'g ;a}nfO{ cfu|x ug'{ eof]„ ;+‚yfsf dxf;lra lji0f' kGtn] cfufdL lbgx?df klg jf6kmf]8{ g]kfnL ;d'bfon] ljleGg ;fdflhs tyf ;f+‚s[lts sfo{qmdx? cfof]hgf ub}{ hfg] hfgsfƒL uƒfpg' eof]„ ;lrj lbk]Gb| Gof}kfg]n] snf ƒ ;+‚s[ltsf] hu]gf{ ug]{ st{Jo xfdL ;a} g]kfnLsf] xf] eGg' eof]„ pSt sfo{qmddf uf]vf{ Sof6lƒªun] ‚jflbi6 g]kfnL vfgf pknAw uƒfPsf] lyof]„ -lai0f' kGt tyf lbk]Gb| Gof}kfg]sf] ;xof]udf_

cfO{PdO{sf] …ljb]zdf klƒjfƒ e]6Ú of]hgf g]kfnsf] g+= ! ƒ]ld6]G; sDkgLsf] ?kdf ;j{q ;'klƒlrt cfO{PdO{n] ;bf h‚t} k'gM Psk6s ;]jfu|fxLd'vL ƒ]ld6]G; If]qsf] k|j¢{gfTds sfo{qmd æcfO{PdO{ ljb]zdf klƒjfƒ e]6Æ of]hgf lnPƒ cfd ;]jfu|fxL tyf hgdfg; ;fd' k|‚t't ePsf] 5„ b;}F ƒ ltxfƒ h‚tf g]kfnL ƒfli6«o rf8kj{x?sf] ;donfO{ dWoghƒ ub}{ ;'? ulƒPsf] of] of]hgfn] b]zleq tyf ljb]zdf ƒx]sf cfO{PdO{sf ;d‚t ;]jfu|fxLx?nfO{ pkxfƒ k|fKt ug]{ cj;ƒ k|bfg uƒ]sf] 5„ oxL ;]K6]Daƒ ! af6 ;'? ePsf] of] of]hgf cfpFbf] cS6f]aƒ dlxgfsf] % tflƒv;Dd ;~rfngdf ƒxg] 5„ of] of]hgf a]nfot tyf o'ƒf]kelƒ ƒx]sf cfO{PdO{sf] %) eGbf a9L Ph]G6 tyf cgnfOg ;]jf k|of]ustf{x?sf] xsdf nfu' x'g] sDkgLn] hgfPsf] 5„ of]hgf cGtu{t cfO{PdO{ ug]{sf] xsdf b}lgs nSsL 8«df ljhoL x'g]nfO{ ‚df6{ kmf]g, ;fKtflxs nSsL 8«df ljhoL x'g]nfO{ cfO{Kof8 k'ƒ‚sfƒ ‚j?k k|bfg ulƒg'sf] ;fy} g]kfndf e'QmfgL lng]sf] xsdf b}lgs nSsL 8«df ljhoL x'g]nfO{ ‚sfO{ Jofu nu]h Jofu Pj+ ;fKtflxs nSsL 8«df ljhoL x'g]nfO{ l8lh6n Sofdƒf;lxt aDkƒ nSsL 8««df ljhoL x'g] Ps efUozfnL ljh]tfsf] klƒjfƒsf $ hgf ;b‚onfO{ ljb]zdf cfkmGt ePsf] b]zdf % lbgsf] nflu j}b]lzs e|d0fsf] cj;ƒ k'ƒ‚sfƒ ‚j?k k|bfg ulƒg]5„ nSsL 8«sf] glthf ;f] sDkgLsf] cflwsflƒs j]e;fO{6, ;fdflhs ;Ghfn, ljleGg ƒfli6«o b}lgs tyf pknAw kqklqsfdfkm{t\ k|sflzt ulƒg] s'ƒf hgfOPsf] 5„ ;]K6]Daƒ @)!$

39


40

;]K6]Daƒ @)!$


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.