1 V.U.: CoĂśrdinatie Interim ABVV, Jacques Michiels - Hoogstraat 26-28, 1000 Brussel
Speciale editie van het ABVV - Oktober 2010
Goede jobs, geen borrelnootjes
Toen deze krant je toegestopt werd kreeg je er ook een zakje borrelnootjes bij. Best leuk, zul je zeggen, maar wat zit daar achter? Jarenlang al voert het ABVV actie om de rechten van uitzendkrachten te doen respecteren en te verbeteren. De problemen waar zij mee kampen mag je niet zomaar van tafel vegen. Interimcontracten zijn als borrelnootjes, een knabbeltje voor het echte werk begint. En iedereen wil echt werk, een fatsoenlijke job. Met borrelnootjes blijf je op je honger.
Het ABVV aan de zijde van de uitzendkrachten Beste lezer,
Het probleem gaat iedereen aan. Uitzendwerk is al te vaak een middel om werknemers geen vast contract te geven. Het is een kwalijke vorm van flexibiliteit: vandaag heeft de baas werk voor je, morgen moet je niet komen, overmorgen weer wel, zoals een machine die hij naar believen aan- en uitzet.
Het is je misschien wel opgevallen dat onze jaarlijkse krant een andere titel draagt. We werden daartoe gedwongen omdat een duister patronaal blaadje uit Nederland onze oude titel ook uitkoos en die wettelijk liet deponeren. Een internationaal advocatenkantoor (asjemenou!) dreigde met gerechtelijke vervolging en dwangsommen.
De arbeidsmarkt mag niet op die manier georganiseerd worden, mensen hebben recht op werkzekerheid en op de sociale bescherming die daarmee samengaat. Dat is van levensgroot belang, niet alleen voor de uitzendkrachten, maar voor iedereen. Want iedereen kan in wankel en tijdelijk werk verzeilen. n
Eigenlijk moeten we dankjewel zeggen, want door die dreigementen vonden we een nieuwe titel die glashelder zegt dat de uitzendarbeid veel beter afgebakend moet worden. Interimzone is nu wettelijk beschermd. Nu nog wachten tot de uitzendkrachten beter worden beschermd. n
interimSTORY je zit met uitzendwerk.
Op de volgende bladzijden vind je in een fotoverhaal wat je moet weten over de rechten van uitzendkrachten!
is dat ernstig, dokter?
op het ABVV rekenen. Wij zijn er om hen te verdedigen en om hen te helpen hun contract om te zetten in vaster werk, met een regelmatig inkomen en dus ook met uitzicht op een waardiger leven.
Elk jaar opnieuw organiseren wij de dag voor de rechten van uitzendkrachten.
Het ABVV is geen tegenstander van uitzendarbeid op zich. We zijn niet blind voor de realiteit. Maar werkgevers moeten de wetten en overeenkomsten respecteren.
Op 6 oktober wordt het de zesde keer. We willen tonen dat we aan de zijde staan van de uitzendkrachten. Zij kunnen
We zijn tegenstander van het uitzendwerk als de werkgevers er een instrument van maken om nog meer flexibiliteit op de
Met grote regelmaat worden de rechten van uitzendkrachten met de voeten getreden. Bij Materne in Namen is dat niet anders. Alles wordt er in het werk gesteld om te verhinderen dat vakbondsafgevaardigden contacten hebben met de
arbeidsmarkt te brengen. Wij zijn tegenstander van het uitzendwerk als het dient om werknemers te selecteren op basis van hun huidskleur, hun overtuiging of hun cultuur. Op 6 oktober laat het ABVV van zich horen in tal van steden, overal in het land. We organiseren ludieke acties om te sensibiliseren en te informeren. De krant Interimzone wordt overal verdeeld. Met peanuts, en met ballonnen. Doe mee met ons, spreek onze vertegenwoordigers aan. Vergeet het nooit, samen staan we sterker. n
uitzendkrachten. En zelf weten de uitzendkrachten dat ze beter niets vertellen over hun situatie als ze ’s anderdaags nog werk willen hebben. Toch vertrouwden ze ons hun mening toe. Je vindt hun getuigenissen op de volgende bladzijden, maar we houden ze wel anoniem.
"In mijn ogen is het alsof uitzendkrachten vastgehouden worden in een wachtkamer. Er wordt geprofiteerd van hen. Men houdt niet de minste rekening met hun verlangens. De enige mensen bij wie je nog terecht kunt zijn de vakbondsafgevaardigden. Dat houdt toch geen steek."
Discriminaties: nog geen beterschap Bij de interimdag vorig jaar vestigden we de aandacht op heersende discriminaties bij aanwerving.
shopping georganiseerd bij uitzendkantoren waaruit bleek dat discriminatie schering en inslag blijft.
Jammer genoeg komt daar geen verbetering in, integendeel. Een rapport van het Centrum voor Gelijke Kansen noteert 30% meer klachten voor 2009.
De helft van de dossiers bij het centrum betreft discriminaties op basis van ras of herkomst.
In een recente reportage op de VRT werd nog een mystery-
De toename heeft ook te maken met het feit dat werknemers hun rechten beter kennen en makkelijker durven aan te kloppen bij het Centrum
voor Gelijke Kansen. En dat is dan weer een goede zaak. Als je zelf te maken krijgt met discriminatie, of iemand kent die er het slachtoffer van is, aarzel dan niet en neem contact met een kantoor van het ABVV in je buurt. Binnenkort zul je discriminaties ook kunnen melden via de website www.abvv.be. n
2 Edito Jacques Michiels Verantwoordelijke ABVV-Coördinatie Interim
Redelijk uitzendwerk Bestaat er zoiets als redelijk uitzendwerk? De meningen hierover zullen wel uiteenlopen. Uitzendkrachten zelf zullen er heel anders over denken dan mensen die er maar op afstand mee te maken hebben, familieleden bijvoorbeeld, of vakbondsafgevaardigden. Niet te veel, niet te kort, niet te lang, zo ziet het ABVV het! Dat is alleen mogelijk als de wet en de geest van de wet gerespecteerd worden. Er bestaan wettelijke motieven die de werkgevers de moge-
lijkheid bieden om voor deze vorm van tewerkstelling te kiezen (vervanging, tijdelijke werkvermeerdering, uitzonderlijk werk). Die motieven moeten gerespecteerd worden. Maar zelfs al wordt dat kader gerespecteerd, dan nog heerst de ondraaglijke praktijk van de dagcontracten. Eén uitzendcontract op drie is een dagcontract. Het toppunt van kwetsbaarheid en onzekerheid voor een werknemer. Het wordt helemaal afschuwelijk als je hoort dat een groot aantal werknemers maanden-
Een buitenlander ontdekt uitzendland Buitenlanders die in België kennismaken met het uitzendwerk houden er niet meteen een goede indruk aan over. In ieder geval niet Erin, een Nederlandse dertiger van Turkse afkomst. Nadat hij jaren als zelfstandige heeft gewerkt in Nederland, verhuist hij naar ons Belgenlandje en zoekt er een ‘gewone’ baan. Dat zou geen vaste job worden, blijkt later. Na een eerste minder gunstige ervaring bij een benzinestation, waar de uitzendkrachten alle vuile klusjes moeten klaren, geraakt
hij binnen bij een groot metaalbedrijf. Nogmaals als uitzendkracht. "Natuurlijk hoopte ik op een vast contract, maar het was duidelijk dat het niet zover zou komen door de crisis. Het bedrijf garandeerde me wel dat mijn opdracht zo lang mogelijk zou worden gerokken." Dat kwam dan in de praktijk neer op een goed half jaar van weekcontracten. Daarna wordt hij aan de deur gezet, net zoals een twintigtal andere uitzendarbeiders.
interimSTORY Wat krijgen we nu? Waar is je overall?
Ik krijg er geen van de baas. Ik moet die zelf meebrengen, zegt hij.
"In juli, augustus en september hoefde ik niet meer terug te komen, zeiden ze me." Het bedrijf vervangt tijdens de zomermaanden zijn vertrouwde uitzendkrachten door jobstudenten met een uitzendcontract. Deze uitzendkrachten zijn goedkoper voor het bedrijf, aangezien er bij jobstudenten aanzienlijk minder RSZ-bijdragen verschuldigd zijn. "Omdat ik goed werk heb geleverd, mag ik misschien na de zomer terugkeren. Dat zou fijn zijn, maar ik heb geen hoge verwachtingen. Daarom ben ik al volop aan het solliciteren bij andere bedrijven. Zo probeer ik de zaken ten goede te keren
lang, soms zelfs jarenlang in die dagloonarbeid verstrikt blijven. Wat is dan wel zoiets als redelijk uitzendwerk? Voor ons, ABVV-syndicalisten, is uitzendarbeid redelijk wanneer het ervoor zorgt dat vraag en aanbod op de arbeidsmarkt elkaar makkelijker vinden, wanneer het zorgt voor de vervanging van afwezige werknemers, wanneer het een bedrijf in staat stelt tijdelijke werkpieken op te vangen.
En nu kun je zeggen dat er dus geen probleem is, want zo staat het ook in onze wet. En inderdaad, de Belgische wetgeving over uitzendwerk zit goed in elkaar. Zij zorgt voor een evenwicht tussen economische en sociale belangen. Ze diende trouwens als voorbeeld voor de Europese richtlijn die onlangs werd goedgekeurd. Precies daarom houden wij zo hard vast aan die wet. Daarom ook willen wij beter kunnen controleren of die wet wordt gerespecteerd. En daarom ook willen we samen, Walen, Brusselaars en Vlamingen, dat dagcontracten worden verboden. Redelijk uitzendwerk is geen FLEXINSECURITY! n
na de onheuse behandeling die ik heb gekregen." Erin schikt zich dan ook gemakkelijk en snel in dit toch wel onzeker Belgisch bestaan. "Of ik evenveel verdien als een vaste collega met dezelfde job? Geen idee. Zolang ik maar krijg wat mij werd beloofd. Niets nieuws onder de zon, als je jaren een zelfstandige bent geweest." Later weet zijn vakbondsafgevaardigde te bevestigen dat er streng wordt toegezien op die gelijke arbeids- en loonvoorwaarden binnen het bedrijf. En gelukkig maar. n
"Of ik evenveel verdien als een vaste collega met dezelfde job? Geen idee." Erin, sinds kort in België
1 Ik durf niet protesteren. Ik ben maar een interim...
Nu gaan jullie echt te ver!
Ja, dat begrijpen we. Laten we er samen iets aan doen. Als die brave jongen geen overall krijgt doen wij er ook geen aan. U weet toch dat een interim dezelfde werkkledij moet krijgen als wij.
3 "Dagcontracten zijn een vorm van psychologische terreur" Aan het woord is Ahmed El Marini, BTB-ABVV delegee bij de firma Ceva Logistics in Vilvoorde. Ahmed werkt al sinds 1998 in de logistieke sector en in die twaalf jaar is zijn bedrijf zes keer overgenomen. Kenmerkend voor de logistiek, waar overnames en fusies schering en inslag zijn en waar er een zeer grote flexibiliteit wordt gevraagd van de arbeiders. Niet verwonderlijk dat er in logistieke bedrijven zeer veel gebruik, en ook misbruik wordt gemaakt van uitzendwerk. “In al die jaren dat ik hier werk heb ik nog nooit een dag geweten zonder
uitzendkrachten. Van de zes bedrijven die het hier achtereen voor het zeggen hadden was er niet één dat geen beroep deed op interimarbeid. Er is altijd wel een groot verschil geweest in de manier waarop er overleg werd gepleegd met de syndicale delegatie over het inzetten van extra uitzendkrachten.” Ahmed vindt het gebruik van dagcontracten in de uitzendsector ronduit crimineel. Hij vindt het een vorm van psychologische terreur, zowel voor de interimarbeider zelf, als voor de mensen met een vast contract. “De mensen die met een dagcontract komen werken worden in een ondraaglijke onzekerheid geduwd en de werkgever heeft hiermee een middel uit de duizend om hen onder druk te zetten.” Bovendien vindt Ahmed dat zulke contracten de werkdruk onrechtstreeks
Het cijfer
maar wel zeer voelbaar opdrijven. “Kijk” zegt hij, “als iemand met een dagcontract aan de slag is gaat die alles uit de kast halen om de werkgever tevreden te stellen, in de hoop dat hij de dag nadien en de dagen daarna nog mag terugkomen. Zo drijft hij zijn eigen werktempo op, en ongewild ook het onze. Voor de werkgever zijn het twee vliegen in één klap, hij dwingt de uitzendkrachten tot het uiterste en kan meteen ook aanvoeren dat de prestaties van de vaste werknemers nog een heel stuk omhoog kunnen”. Zeggen dat mensen die in zulk systeem aan de slag zijn enorm veel stress hebben is een open deur intrappen. Ze leven dag in dag uit in
"Uitzendkrachten worden gebruikt als stoplappen in de bedrijven, en wij kunnen niet nee zeggen. Maar het is verdorie heel moeilijk om zulk onzeker werk te combineren met het familieleven. Zorg maar dat de huishuur er elke maand ligt, en breng de kinderen maar groot. En toch moet je volhouden, want zonder die job zou het nog veel erger zijn."
onzekerheid en moeten er een zeer hoge werkdruk op de koop toe nemen. Niet te verwonderen dat 2 collega’s van Ahmed die al maanden als interim werken, vaak met contracten van dag tot dag, thuis zware persoonlijke problemen hebben. Daarom steunt Ahmed voluit de eis voor het verbod op het gebruik van dagcontracten. “ Maar zolang
het verbod er niet is zullen wij er als syndicale delegatie alles proberen aan te doen om het gebruik van deze schandelijke contracten tot een minimum te beperken.”. n
"De mensen die met een dagcontract komen werken worden in een onverdraaglijke onzekerheid geduwd en de werkgever heeft hiermee een middel uit de duizend om hen onder druk te zetten."
34% van de uitzendcontracten zijn dagcontracten. Dat is 1 op 3. Het ABVV vindt dagcontracten ontoelaatbaar en wil de afschaffing ervan.
Ahmed El Marini, BTB-ABVV delegee
interimSTORY Kom, kom, hou op! Je weet goed genoeg dat je recht hebt op een eindejaarspremie.
Ik heb bureaus gepoetst, eten opgediend, aan de kassa gestaan, en... ik ben het hele jaar braaf geweest.
En mijn ABVV syndicale premie ook?
2
Ja, als je lid bent van de vakbond natuurlijk!
4 "In uitzendkantoren is de klant koning, zoals overal" Céline Boogaerts heeft een baan als uitzendconsulente achter zich gelaten en vertelt er ons over. Zelfs al vindt ze dat ze het geluk heeft gehad bij een zeer respectabel uitzendkantoor gewerkt te hebben, toch moet het haar van het hart dat het een bikkelhard wereldje is waar uiteindelijk de cliënt alle touwtjes in handen houdt. De mooiste herinneringen die Céline overhoudt van haar werk zijn de momenten waarop een uitzendkracht een vast contract in de wacht kon
slepen. "Een mooier cadeau bestaat er niet in dat beroep". Daartegenover moet je ook tegen heel veel onrecht aankijken. Zoals de werknemer die ’s avonds om 20 uur wordt opgetrommeld om een uur later op het werk te zijn. Geen geluk, de man moet weigeren omdat hij familieverplichtingen heeft. "Ik wist maar al te best dat de cliënt die uitzendkracht "Sommige nooit meer zou willen, ook al ondernemingen was het een uitstekende proberen informatie werknemer" vertelt Céline. "Als je met een dikke achter te houden over cliënt te maken hebt voordelen die bij hen bestaan moet je je de sokken uit en waar de uitzendkrachten de schoenen lopen om ook recht op hebben." hem plezier te doen. Dat ligt heel zwaar op de maag, Céline, ex-uitzendmaar je kunt niet anders
consulente
"Na twee jaar uitzendwerk bij eenzelfde bedrijf heb ik een tijdelijk contract gekregen, maar dat ging niet vanzelf. Mijn vakbondsvertegenwoordigster heeft de directie het vuur aan de schenen moeten leggen. Dat het zover is gekomen is uitsluitend aan haar te danken. Je moet altijd klagen en zagen om te krijgen waar je recht op hebt. Het ergste is nog dat ze je helemaal gaan wantrouwen zodra ze door hebben dat je hulp vraagt aan de vakbondsafvaardiging."
interimSTORY Gelukkig, ze komt weer bij. Die interims krijgen hier echt te weinig informatie over de veiligheid.
want die cliënten werken met verscheidene uitzendkantoren en bijgevolg bepalen zij de spelregels. Als een uitzendkantoor die regels weigert gaan ze gewoon op een ander. Er heerst harde concurrentie tussen de kantoren en de uitzendkrachten zijn daarbij slechts pionnetjes op het schaakbord. In interimland is de klant koning, net zoals overal elders." Wat Céline ook zo dikwijls pijn aan het hart deed was te zien hoe moedige werknemers die nooit een dagje vakantie namen voort moesten boeren met dagcontracten, meer dan een jaar lang, zonder uitzicht te krijgen op een vast contract. Terwijl andere uitzendkrachten die minder lang bezig waren het geluk hadden om wel vast aangeworven te worden. Het is een verschijnsel dat zich vooral voordoet in bedrijven waar geen vakbondsdelegatie actief is. Céline moet ook terugdenken aan heel wat menselijke problemen. "Soms kreeg ik met mensen te maken die echt direct een job moesten hebben omdat ze riskeerden uit hun woning gezet te worden. Als er dan ergens iets te rapen valt denk je eerst en meteen aan
hen. Alleen staat er niet altijd een job klaar die bij hun profiel past." Als Céline een raad mag geven aan uitzendkrachten is het deze: "Zodra er iets fout loopt moet je daarover spreken met je uitzendkantoor. Vergeet niet dat gebruikende ondernemingen niet altijd alles vertellen wat ze horen te vertellen aan uitzendconsulenten. Sommige proberen informatie achter te houden over voordelen die bij hen bestaan en waar de uitzendkrachten ook recht op hebben. Dat is vaak het geval met de maaltijdcheques." En nog een goede raad van Céline: "Uitzendkrachten moeten zoveel mogelijk praten met de vaste werknemers in een bedrijf. Dat is het beste middel om te weten te komen of je wel degelijk krijgt waar je recht op hebt. In heel wat bedrijven is er echt wel solidariteit tussen vaste werknemers en uitzendkrachten". n
3 U zult toch enkele dagen moeten rusten. Wie kunnen we contacteren? Uw echtgenoot?
Nee, nee! Bel eerst naar mijn interimkantoor. Ik wil mijn recht op gewaarborgd loon niet verliezen.
5 Eindelijk orde op zaken bij De Post Overheidsdiensten vervullen een heel bijzondere opdracht. Zij moeten bijstand en dienstverlening verzorgen voor de burgers zonder er winst uit te halen. Dat is heel iets anders dan wat zich in de privésector afspeelt. Het betekent ook dat overheidsbanen een heel eigen karakter hebben. Telkens een nieuwe regering aantreedt bevestigt die dat ze daarvoor vaste, statutaire tewerkstelling verkiest. Het gebruik van uitzendkrachten is dus niet gewenst. Het is trouwens onwettig. Uitzendwerk in de openbare sector wordt verhinderd door een overeenkomst tussen de federale overheid en de drie representatieve vakorganisaties in het comité A die het onmogelijk maakt het artikel 48 van de wet van 24 juli 1987 ook in de openbare diensten toe te passen. De vakbonden willen dat verbod in stand houden.
En toch zijn bepaalde overheden een beroep gaan doen op uitzendkrachten. Soms zelfs op massale wijze, in overtreding van de wettelijke bepalingen. Dat is het geval bij de Post. Tot ongeveer 20 jaar geleden werden alleen statutaire personeelsleden bij De Post aangeworven. Vervolgens werden contractuele personeelsleden van onbepaalde duur aangeworven, volgens de bepalingen van de Wet op de Overheidsbedrijven van 21 maart 1991. Uitzendwerk bestond toen niet in het bedrijf, er was geen nood aan omdat er voldoende personeel was. Om piekmomenten op te vangen (rond Nieuwjaar) werden de verloven opgeschort. En tijdens de vakantiemaanden werd een beroep gedaan op jobstudenten, voornamelijk kinderen van personeelsleden. Vanaf het moment dat externe managers aan de top van het bedrijf kwamen, werd de eigen wervingsdienst afgebouwd en werden uitzendkantoren ingeschakeld wanneer er nood was aan b i j k o m e n d e krachten.
Tegelijkertijd werden verschillende projecten op het spoor gezet om de Europese ‘liberalisering van de postmarkt’ voor te bereiden. Die moderniseringsprojecten hadden een weerslag op het aantal personeelsleden. De mensen die afvloeiden werden in de meeste gevallen niet vervangen. Er ontstond personeelstekort en om dat op te vangen werd nog meer aangeklopt bij uitzendkantoren. De vakbonden hebben dat tegen wil en dank toegestaan om te voorkomen dat er te veel vaste krachten zouden zijn die door de liberalisering uiteindelijk toch ontslagen zouden moeten worden. Zo werd De Post de grootste gebruiker van uitzendkrachten op de Belgische markt. Wel kregen uitzendkrachten vaak een contract van bepaalde duur aangeboden maar daar werd jammer genoeg niet altijd op ingegaan. De jongste twee jaar hebben we een beter zicht op de personeelssterkte voor de toekomst bij De Post. Toen De Post haar intentie te kennen gaf tijdelijke en onvolledige uitzendcontracten in te zetten als ‘wijkpostbodes’, bood de
"Elke dag houdt dezelfde vraag je weer bezig: zal ik morgen kunnen werken of niet ?" socialistische overheidsvakbond ACOD hevig weerwerk. Het leidde tot een overeenkomst waarin de puntjes op de i werden gezet. Hulppostmannen, want er is geen sprake meer van wijkpostbodes, krijgen een contract van onbepaalde duur Hulppostmannen aangeboden met doorgroeimokrijgen een gelijkheden in contract van het bedrijf. onbepaalde duur Alleen de aangeboden, eerste twee met doorgroeimomaanden van hun tewerkgelijkheden. stelling zullen deze uitzendkantoren personeelsleden van gerekruteerd. een uitzendkantoor afhangen. Daarbuiten zal De Post Het terugdringen van het voortaan alleen nog in uitzendwerk heeft ook een uitzonderlijke omstandigheden gunstige weerslag op het een beroep doen op kostenplaatje van het bedrijf. uitzendwerk. Voor hetzelfde werk is interim immers duurder. Maandelijks wordt een overzicht van de evolutie van De hulppostmannen kunnen het uitzendwerk bekendnu ook vanaf hun eerste gemaakt. Dat gebeurt in het werkdag aangesproken paritair subcomité Mail. In 2008 worden om lid te worden van waren er 1360 uitzendkrachten de socialistische overheidsvakop een totaal van pakweg bond ACOD. Die staat klaar om 32.000 werknemers. In mei hen volwaardig te beschermen 2010 waren het er nog maar en te verdedigen. Want laat het 525 op 30.000 werknemers. duidelijk zijn, de ACOD verzet Het cijfer wordt nog opgeblazen zich tegen uitzendwerk, niet omdat daar ook de tegen uitzendkrachten. n jobstudenten bij zitten. Die worden eveneens door
interimSTORY Directeur, ik heb een oplossing om die interim geen vast contract te moeten geven!
Sorry, ik vind dat niet correct. U gebruikt interim om een vaste job in te vullen. Dat mag gewoon niet!
We laten hem gewoon hetzelfde werk voortdoen. Maar bij elk nieuw interimcontract geven we zijn opdracht een andere naam.
Schitterend! Dan kunnen we er ons van af maken wanneer we maar willen!
’t Is voor iedereen crisis hoor!
4
6 Uitzendconsulente, maar zelf ook uitzendkracht Aan de slag met een uitzendcontract, als studente, dat komt veel voor. Maar om dan zelf uitzendconsulente te spelen, dat is toch wel bizar? Toch is het geen verzinsel. Interimzone botste op zo iemand. We peilden naar haar visie op uitzendwerk. Onze uitzendstudente, die anoniem verkiest te blijven, vertelt dat ze fungeert als rasechte consulente. Die job varieert van de jacht op geschikte uitzendkrachten tot het plooien en verzenden van contracten. Daarnaast vind je haar ook aan de receptie van een plaatselijk kantoor. Daar maakt zij een eerste selectie van uitzendkrachten op basis van de gezochte profielen. "Wie niet past in het gevraagde profiel, kunnen we niet aan werk helpen. Zo eenvoudig ligt het." Want een uitzendbedrijf houdt natuurlijk in de eerste plaats rekening met zijn voornaamste belangengroep, de bedrijven. "De uitzendsector is geen nonprofitsector. Er moet in de eerste plaats omzet worden gedraaid." Onze consulente wijst op het verschil met een VDAB-kantoor, dat bovenal
dienstverlening aanbiedt aan werkzoekenden. Lappen uitzendkantoren de sociale regelgeving aan hun laars in naam van die omzet, zou je je beginnen afvragen. "Niet voor zover ik heb gezien," vertelt ze. "Mijn collega’s zijn goed op de hoogte van de arbeidswetgeving, worden non-stop opgeleid en zijn erg correct. Ook mijn eigen uitzendcontract is dat. Slechte reclame kan je natuurlijk missen als kiespijn in deze economische tijden." Gevraagd naar het meest voorkomende motief van bedrijven om een uitzendkracht aan te trekken, krijgen we echter dit: "Voor profielen van hogere bedienden of kaders is dat vooral een uitzendcontract met mogelijkheid tot vast contract. Als een soort van proefperiode, zeg maar." Dit zogenaamde vierde motief (na tijdelijke werkvermeerdering, vervanging, uitzonderlijk werk) is niet wettelijk, maar de praktijk is dus wel wijdverspreid, op vraag van de cliënt. Nog zo’n pijnpunt in de uitzendwereld zijn de dag- en weekcontracten. Populair bij de bedrijven, dat wel. Korte contracten bieden flexibiliteit en zouden de motivatie van de
interimSTORY Mijn eerste dag. Ik hoop dat ik mag blijven...
uitzendkracht op peil houden. "Dagcontracten worden vooral gevraagd voor evenementen, in de horeca en in bepaalde industrieën. Je moet weten dat het uitzendkantoor zelf niet tuk is op deze contracten. Hoe langer het een werkkracht kan binden aan de cliënt via een uitzendcontract, hoe beter natuurlijk."
"Ik ben nu 27 en ik werk nog altijd als uitzendkracht. Ik vind het verloren jaren. Ik zoek vast werk maar vind er geen. Nog altijd geen contract van onbepaalde duur. Het probleem is dat je op die manier niet eens een huis kunt kopen. We zijn verplicht om zulke plannen uit te stellen."
Onze uitzendconsulente wordt zelf ook tewerkgesteld met weekcontracten. Toch werd haar van het begin af aan een langdurige opdracht in het vooruitzicht gesteld. "Dat geeft je ergens toch wel een onzeker gevoel. Zullen ze zich aan hun woord houden? Wat als het werkvolume plots afneemt?" Anderzijds ziet ze er ook de voordelen van in: "Als studente kan ik de wekelijkse uitbetaling wel appreciëren. En met wat goede wil kan je de onzekerheid inderdaad interpreteren als gemotiveerdheid." Nonchalance is dan weer troef als het gaat om de ondertekening van korte contracten. "Nee, mijn contracten worden niet altijd binnen 48 uur ondertekend. Kwestie van een vertrouwensrelatie, denk ik." De twijfel slaat dan toch toe bij de laatste vraag: Wat als je op een dag ziek bent en er nog geen handtekening
"De uitzendsector is geen nonprofitsector. Er moet in de eerste plaats omzet worden gedraaid." onder je contract staat? "Goh, dát weet ik zo niet…" n
Een uitzendconsulente met een uitzendcontract
5
Twee dagen en het loopt hier al fout...
Wat sta jij hier met je vingers te draaien?!
Ik heb nog altijd geen contract. Dat is onwettelijk.
(...) Zij mag niet werken zonder contract, beweert ze
Ze heeft gelijk. Ik stuur u meteen de documenten.
7 Interim: een onverbiddelijk wereldje Dinneke was zes maanden administratief bediende, als uitzendkracht, bij het uitzendkantoor Start People. Haar opdracht? De opvolging van Poolse bouwvakkers die in België komen werken. Ze zocht onderkomen voor hen en bracht hun papieren in orde. Wat ze meemaakte stootte haar zwaar tegen de borst. Haar oordeel is dan ook bikkelhard. Toch wel merkwaardig, een uitzendkracht die zich moet ontfermen over andere uitzendkrachten ? Zeg dat wel, zeker als je weet dat ikzelf nooit op tijd mijn uitzendcontracten kreeg. Alleen had dat niet dezelfde gevolgen als voor Poolse arbeiders. Als hen iets overkwam en ze hadden nog geen contract ondertekend, deed het kantoor alles om geen aangifte te moeten doen. Een andere gangbare gewoonte bestaat erin die contracten zodanig in elkaar
te knutselen dat feestdagen erbuiten vallen en dus niet moeten betaald worden. In de regel gaat het altijd over weekcontracten, ook al betreft het opdrachten van verscheidene maanden. Je hebt er geen goed woord voor over. Maar die Poolse arbeiders vinden het blijkbaar allemaal niet zo erg, anders zouden ze toch niet komen? Vergeet niet dat die mensen hun rechten helemaal niet kennen, ze zijn er niet mee vertrouwd en niemand informeert hen, want ze leven in hun eigen gesloten kring, zonder contact met werknemers hier. En dat komt de werkgevers goed uit: Start People wil tevreden cliënten en die cliënten zijn blij met werknemers die van niets op de hoogte zijn, die geen hoge eisen stellen en die op de koop toe heel weinig kosten. Ik was werkelijk geschokt toen ik zag in welke ellendige omstandigheden die mensen moeten leven. Terwijl het uitzend-
kantoor protserige recepties organiseerde voor zijn medewerkers. Langs de ene kant vloog het geld uit vensters en deuren, en langs de andere kant verdienden ze grof geld op de rug van die arbeiders. Dus ja, die mensen zijn blij dat ze hier iets kunnen verdienen, maar tegelijk weten ze maar al te goed dat er geprofiteerd wordt van hen. Als je spreekt over ellendige omstandigheden, wat bedoel je daar dan precies mee ? Een van mijn taken bestond erin een onderkomen te vinden voor Poolse arbeiders. Zo goedkoop mogelijk natuurlijk, en dus ging het dikwijls over echte krotten. Er moesten zoveel mogelijk mensen gelogeerd worden in zo klein mogelijke ruimten. Het huurgeld werd van hun loon afgetrokken. En als er ergens iets defect was moesten ze dat zelf maar zien te repareren. Voor zo weinig geld mag je niets beters verwachten, was het argument. Echt miserabel,
"Ik werk nu twee jaar als uitzendkracht in hetzelfde voedingsbedrijf. Ik geef het beste van mijzelf voor die job, zonder vakantie te hebben, zonder ooit te klagen want dat durf ik niet. Wat wil je, met twee kleine kinderen, ik heb die job hard nodig voor hen."
en dan komt daar nog de psychologische druk bij. Die mensen zitten hier gemiddeld 6 maanden alleen, zonder hun familie, ze worden volledig gebroken. Hoe komen die werknemers bij Start People terecht ? Dat gaat via een bemiddelaar in Polen. Hij krijgt daar drie maanden lang een commissie voor die van het loon wordt afgehouden. Maar daarna blijven de werknemers de "De commissie voort betalen Polen zijn blij en strijkt het uitzenddat ze hier iets kantoor ze op. Start kunnen verdienen, maar People zet de mensen trouwens tegelijk weten ze maar al te onder druk om hier goed dat er geprofiteerd minstens zes wordt van hen." maanden te blijven, kwestie van zelf ook Dinneke, ex-interim bij een deel van de koek Start People binnen te rijven. Geen sprake van om dat geld aan de werknemers te laten. Vertel nog eens even hoe het jezelf verging. Want je bent uit eigen beweging weggegaan. Er werd mij een vaste aanwerving beloofd, maar elke maand opnieuw werd dat uitgesteld. Na zes maanden kon ik eindelijk een contract van onbepaalde duur tekenen maar toen heb ik gezegd dat het mij niet meer interesseerde. Het is een onverbiddelijk wereldje. Menselijk gezien was het niet vol te houden. Al die misbruiken op de kap van gewone arbeiders, ik werd daar opstandig van. Maar ik kon er niets tegen doen, en dus vond ik het beter om weg te gaan.n
interimSTORY En u durft een werklozenkaart zo binnen te brengen?
Hoe bedoelt u?
Wat moet ik met zo’n dambord? In plaats van een tekeningetje te maken had u alle werkdagen moeten zwart kleuren.
6
Dat heb ik ook gedaan. Het is toch niet mijn schuld dat ik maar om de twee dagen een interimjob krijg!
8 "Dagcontracten moeten verdwijnen!" Uitzendkrachten verdienen meer respect en dat begint bij een verbod op dagcontracten. Zo kun je het verhaal samenvatten van Mieke Stroeckx, Marc Anteunis, Jacques Denys en Maarten Smeets. Zij vertelden honderduit over hun ervaringen met uitzendwerk. Marc: Op het eind van mijn loopbaan raakte ik zonder werk, door een reorganisatie. Ik ging solliciteren bij uitzendkantoren en dat verliep behoorlijk vlot, maar daarna werd het kommer en kwel. Keer op keer bleef de betaling van mijn loon uit. Vooral met de dagcontracten is het opletten geblazen. Voor hetzelfde werk bij dezelfde werkgever kreeg ik van het ene dagcontract naar het andere een verschillend loon voorgesteld. Ze doen echt met jou wat ze willen. Jacques: Ik had een kaderfunctie in een call center. Eerst was één werknemer op vijf bij ons een uitzendkracht, en dat was correct aangezien we met zeer veel tijdelijke projecten te maken hadden. Maar toen werd ons bedrijf overgenomen en kwam er steeds meer uitzendwerk in de plaats van vast werk. Uiteindelijk ging het over vier jobs op tien. Ik heb
het meegemaakt dat er op een vrijdag 200 interims werden aangenomen voor een groot project en toen die zich maandag aanmeldden mochten ze meteen weer naar huis want de zaak was afgeblazen. Dat is toch sollen met de mensen. Marc: En daar zijn voorbeelden genoeg van. Bij een shut down in een bedrijf, wanneer dus alle machines worden stilgelegd voor een algemene onderhoudsbeurt, worden interims uit verschillende kantoren opgetrommeld. En wat zie je? Ze krijgen verschillende lonen en de enen krijgen wel een premie voor vuil werk, de anderen niet, al naar gelang hun uitzendkantoor. Jacques: Ik viel ook op het eind van mijn carrière zonder werk en raakte heel moeilijk weer aan de bak. Van opleiding ben ik tolk en informaticus, uiteindelijk kreeg ik uitzendwerk als magazijnier in een houtbedrijf. Als passende job kan dat wel tellen. Maarten: Ik was zelfstandig drukker maar ik ben daar moeten mee ophouden. Ik hoopte op vast werk, maar ik verzeilde als uitzendkracht in een bedrijf waar nieuwe ingevoerde auto’s werden gecontroleerd en een beschermfolie kregen. Acht op de tien werknemers waren er
Sluit aan bij het ABVV! Er zijn heel wat goede redenen om lid te worden van het ABVV. Je krijgt informatie over je rechten. Je krijgt steun als er problemen zijn. En je werkt mee aan betere arbeidsvoorwaarden in de uitzendsector. Bovendien kom je met het ABVV op voor werkzekerheid, voor het recht op een vast arbeidscontract. Wacht niet langer, sluit aan bij het ABVV. Stuur deze strook terug naar: Coördinatie Interim ABVV, Hoogstraat 42, 1000 Brussel. Je kunt ook lid worden via www.abvv.be. Of stuur een e-mail naar interim@abvv.be. Of neem contact met een ABVV-kantoor in je buurt.
Mieke Stroeckx, Marc Anteunis, Maarten Smeets en Jacques Denys. uitzendkracht, en velen daarvan al sinds twee, drie jaar. Ik kreeg dagcontracten. Of beter, ik werkte een hele week en op het eind kreeg ik vijf dagcontracten. Je kunt van de ene dag op de andere weer op straat staan. Je krijgt echt te weinig respect. Ik heb een jonge kerel gekend die er een week uitzendwerk op had zitten en die dan plots ook nog voor een nachtprestatie werd opgetrommeld, helemaal zonder medeweten van zijn uitzendkantoor. Hij kreeg een arbeidsongeval, een vinger kwijt. Dat is toch wraakroepend. Mieke: Ik heb heel wat ervaring met uitzendwerk, in alle denkbare jobs. Ik heb nog nooit een contract van langer dan één week gekregen, ook al bleef ik soms een heel jaar in eenzelfde bedrijf. Er zijn keren dat ik telefoon krijg om een half uur later ergens in te springen. Probeer dan als alleenstaande maar eens opvang te vinden voor je kinderen. Dan moet je meteen alles laten vallen, dikwijls om het smerigste werk eerst te doen. Ooit moest ik potjes dierenvoedsel uitpakken die niet goed dicht waren en
waar de wormen uitkropen. Geen enkele vaste kracht wilde het doen. Onlangs nog ben ik gaan inpakken in een chocoladefabriek. Ik moest meteen maar hetzelfde tempo aanhouden als de ervaren mensen. En als een collega vroeg om de machine wat trager te zetten drukte een chef hem een versnelling hoger. Het is pure minachting. ‘Daar is niets mee aan te vangen’ hoor je achter je rug, maar drie dagen later moest ik wel jobstudentes opleiden die op de koop toe mijn plaats kwamen overnemen. Maarten: Zo kwam ik in een boekbinderij terecht. Na zes maanden werd ik er operator, maar wel altijd met een uitzendcontract. En nu met twee vaste krachten onder mijn verantwoordelijkheid. Ik verdiende 11 euro per uur, zij 15 euro. Wat wil je, als je rond de vijftig bent zoals ik, is het een hopeloze zaak om nog een treffelijke job te bemachtigen, voor een loon dat past bij je ervaring en je anciënniteit.
"Van opleiding ben ik tolk en informaticus, uiteindelijk kreeg ik uitzendwerk als magazijnier in een houtbedrijf." Jacques Jacques: Vaste werknemers staan dikwijls vijandig tegenover uitzendkrachten. En eigenlijk is dat begrijpelijk. Ze beschouwen ons als indringers die de groepsgeest verstoren en waar ze altijd opnieuw tijd moeten in steken. Maar die verdeeldheid komt de werkgever wel goed uit. Het is niet voor niets dat interims niet uitgenodigd worden voor personeelsfeestjes of uitstapjes. Marc: Nee, het is echt geen leven in het uitzendwerk. Op zijn minst zouden de dagcontracten moeten verdwijnen, want dat gaat echt te ver. Uitzendkrachten zijn ook mensen, zij verdienen ook respect en waardering. Daar moeten vakbondsdelegaties werk van maken, zij spelen een belangrijke rol bij het beschermen van die mensen. n
Naam ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Voornaam ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Adres ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Postcode ................... Gemeente ��������������������������������������������������������������������������������������������������� Telefoon ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� E-mail ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Functie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Statuut □ Bediende □ Arbeider Datum en handtekening: