Radeis nr. 3, 2017 by ABVV

RADEIS 3 I 2017 1

rode adviezen, denkpistes en eisen van en voor senioren

HELFT OUDEREN / KAN NIET SPAREN Meer dan de helft van de gepensioneerden spaart niet. Ze hebben gewoonweg niet de financiële mogelijkheid. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Sparen, of niet’ van Wikifin.be, in samenwerking met De Tijd en Radio 1. LEES VERDER OP DE VOLGENDE BLZ.

IN DIT NUMMER

3 2017

Interview met Miranda Ulens en Marcella Bocquaert over ‘Vrouwen in de vakbond’.

Allemaal mensen, onderweg naar beter

‘Wist-je-dat’ en Rood Kruiswoord

Antwerpen à la carte: expo over voedsel in het MAS

Rood roest niet: Alphonsine Strobbe

Ook hebben we nog een zomers warm ROOD RECEPT op pagina 8. Ontdek het binnenin…

RADEIS 3 I 2017 2 edito

Waarde kameraad, We kunnen het niet genoeg herhalen: deze federale regering is een ramp voor de werkenden en de niet-actieven. Meer nog, vooral vrouwen worden zwaar getroffen door de maatregelen die op ons af komen. Neem nu de pensioendiscussie. We moeten allemaal langer werken, tot 67 jaar. Systemen zoals tijdskrediet die loopbanen lichter maken, werden stelselmatig afgebouwd. De gelijkgestelde periodes voor het pensioen worden afgeschaft of nadeliger berekend. Maar de norm blijft wel een voltijdse loopbaan van 45 gewerkte jaren! Hoeveel vrouwen hebben vandaag, morgen en overmorgen loopbanen van 45 jaar zonder enige onderbreking? Conclusie: vrouwen worden naar de armoede geduwd aangezien ze nooit meer een volwaardig pensioen zullen hebben.

En dit op een moment dat 1 op de 2 vrouwen een pensioen ontvangt dat lager is dan 1000 euro per maand! Tegelijkertijd is de problematiek van de zware beroepen nog steeds niet aangepakt. Het beeld van de brandweerman die op zijn 67 nog fysiek in staat moet zijn om branden te blussen, is nog steeds actueel! “Er is geen geld voor waardige pensioenen”? Met een Minister van Financiën die alweer 2,3 miljard verloren heeft gelegd, en met 70 miljard spaarcenten van de rijkste Belgen in belastingparadijzen, geeft deze regering wel een erg cynische boodschap aan haar burgers. Lees onze alternatieven en voer mee actie. Want een ander beleid is niet alleen mogelijk, het is broodnodig en noodzakelijk! Caroline Copers afgev. bestuurder Linx+

even stilstaan

Helft ouderen kan niet sparen. maandgezinsinkomens nodig zijn Op basis van een online vragenlijst als buffer om onverwachte kosten werden er 1.000 Belgen tussen te kunnen betalen. Toch lijken heel 25 en 74 jaar gevraagd naar hun wat gezinnen hier niet te geraken. spaargedrag. Vergeleken met 29% heeft minder dan één andere leeftijdsgroepen zijn de netto maandelijks 65- tot 74-jarigen gezinsinkomen. Één de groep die het 1 op 5 ouderen op de drie zegt zelfs minst toekomt aan overleeft van een dat zijn spaargeld sparen. Gemiddeld pensioen dat onder afgelopen jaar is genomen zette één de armoedegrens gedaald, met als op drie Belgen de ligt. Gepensioneerbelangrijkste redenen voorbije 12 maanden den worden net zoals ‘de facturen worden geen geld opzij, bij de loontrekkenden steeds duurder’ en bevraagde ouderen geconfronteerd met ‘onverwachte kosten lag dat aantal op 51%. onvoorziene uit(ziekte, overlijden, gaven zoals ziekte, ongeval, schade, ...)’. Opvallend is wel dat herstellingswerken de ouderen tussen aan de woning… 1 op 5 ouderen 65 en 74 jaar oud die overleeft van een wél sparen, grotere Caroline Cocquyt pensioen dat onder bedragen opzij zetten de armoedegrens ligt. dan jongere generaGepensioneerden worden net zoals ties. Zij zetten gemiddeld € 433,50 loontrekkenden geconfronteerd opzij, terwijl het gemiddelde over met onvoorziene uitgaven zoals alle Belgen heen op € 326,50 per ziekte, herstellingswerken aan de maand ligt. woning, enz. Kosten die men niet zomaar kan betalen indien men De helft van de Vlaamse geen reserve achter de hand heeft. gezinnen vindt dat twee netto

ABVV Senioren eisen al jaren een versterking van de wettelijke pensioenen! Zodat iedereen kan deelnemen aan alle aspecten van het maatschappelijk leven! Caroline Cocquyt coördinator

RADEIS 3 I 2017 3

VROUWEN IN DE VAKBOND INTERVIEW MET MIRANDA ULENS & MARCELLA BOCQUAERT de sociale verkiezing. Zeker als Onze militanten We hebben beslist om delegee van van het ABVV zijn de studiedag halverde socialissterke karakters, wege de sociale vertische vaksterke vrouwen. kiezingen te organibond. Je Maar je komt allerlei seren. moet al serihindernissen tegen. eus wat haar Zeker als delegee Waarom halverwege? op je tanvan de socialistische Vrouwen hebben dan den hebben. Een eervakbond. Je moet al al twee jaar een manste stap was de actie serieus wat haar op daat. We willen in‘vrouwen in de vuurje tanden hebben. gaan op de motieven linie’ op 4 juni 2015, van vrouwelijke demet ondersteuning Miranda Ulens legees, waar ze nog van de mannen. Ik voor staan halverwekreeg tegelijkertijd ge hun strijd en hoe we hen daarde vraag om een vrouwendag te in kunnen ondersteunen. Iemand organiseren naar aanleiding van

Op 12 september organiseerde het ABVV de studiedag Dag van de vrouwelijke verkozenen. We gaan in dubbelgesprek met Federaal Secretaris Miranda Ulens en ABVV Senior Marcella Bocquaert. Twee straffe madammen over hun syndicale strijd voor gelijke rechten van de vrouw toen en nu. Miranda, welke boodschap willen jullie met de studiedag meegeven? MIRANDA: Het doel van de studiedag is om vrouwelijke delegees te laten zien dat ze niet alleen staan. Ik vind dat heel belangrijk. Onze militanten van het ABVV zijn sterke karakters, sterke vrouwen. Maar je komt allerlei hindernissen tegen. Federaal Secretaris Miranda Ulens (rechts) en ABVV Senior Marcella Bocquaert (links) © LINX+

RADEIS 3 I 2017 4

kan zich kandidaat stellen om concrete of algemene redenen. Er was bijvoorbeeld een vrouw die zich kandidaat stelde bij De Lijn omdat ze wc’s wilde op haar traject. BTB heeft haar daarin gesteund. Men heeft een actie gedaan voor het Vlaams parlement, zijn met de politiekers gaan spreken en zij blijven daar actie voor voeren. Dat is een concrete eis. MARCELLA: Als je iets wil bereiken, moet je een doelstelling hebben. Je mag niet alles in één keer willen, zo werkt het niet. Je moet specifiek naar iets toewerken en dat verwezenlijken. Dan krijg je de mensen achter u. Concrete doelen stellen. Dit mag je niet alleen bepalen, maar samen met de mensen die op de werkvloer staan. Je moet mensen op de vloer meenemen in uw denkwijze.

Wat mogen we verwachten? MIRANDA: Naast getuigenissen van een 6-tal delegees, nodigen we ook straffe madammen uit die alle geledingen van onze vakbond hebben doorlopen. Bevoorbeeld Caroline Copers en Angeline Van Den Rijse. Vrouwen die op het terrein zijn begonnen, maar die in onze vakbond zijn gegroeid en nu een grote verantwoordelijkheid hebben. MARCELLA: Maar je moet de kans krijgen en daar zit je met mannen die je naar beneden willen duwen. MIRANDA: Maar de dag van vandaag zijn er wel mannen die er voor openstaan. Het is geen zwart-wit verhaal. Mannen staan niet tegenover de vrouwen. MARCELLA: Dat is het verschil met vroeger. Dat bestond toen niet. Vroeger was het een mannenwereld waartegen je moest vechten. Zeker voor die posities. Je mocht niet meer weten als zij en je mocht hun zeker niet voorbij steken, of ze werkten u tegen. Maar dat is gelukkig veranderd. MIRANDA: Dankzij de vrouwen die keet schoppen en die voortdurend in beweging zijn. Je bereikt dat niet in 1-2-3. Syndicaal werk is bloed, zweet en tranen. Als je een tegenslag hebt, moet je jezelf terug opra-

pen en verder gaan. Alleen is dat veel moeilijker, samen in een ploeg kan je elkaar motiveren. De studiedag is er om te tonen dat ze er niet alleen staan. Op het terrein hebben we al heel wat vrouwelijke verkozenen, maar het kan beter. We moeten de volgende verkiezingen streven naar een gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in onze geledingen. Momenteel liggen de verhoudingen op 40/60. We hebben zeker ook vrouwen aan de top, maar daartussen in de beslissingsorganen missen we nog heel wat vrouwen. Ik heb het dan over het uitvoerend bestuur, het federaal comité, het federaal congres, enz. Hoe komt dat volgens jullie? MARCELLA: Veel vrouwen vinden niet dat ze een meerwaarde kunnen leveren, dus blijven ze weg. MIRANDA: We roepen op om minimum 1/3 vrouwen af te vaardigen voor het federaal- en Vlaams congres. Je moet de vrouwen overtuigen dat ze een meerwaarde hebben. Dat is het. Toen ik nog vakbondssecretaris was bij de beroepscentrale, mocht ik mensen aanduiden als sociaal rechter. Ik wou ook vrouwen naar voren brengen. Als ik naar de mannen belde, kreeg ik binnen de 5 seconden een ja. Ik belde naar de vrouwen: “ja Miranda, ga ik dat wel kunnen? Hoeveel tijd heb ik nodig? En ik moet dat toch met mijn man bespreken.” Dat is typisch vrouwen, die willen heel het terrein hebben afgezocht, in plaats van gewoon ja te zeggen. MARCELLA: Een vrouw houdt te veel rekening met anderen. Er is al veel verbeterd, mannen nemen vandaag meer en meer zorgtaken op zich. Maar een vrouw trekt de zorg naar zich toe en onderschat zichzelf. Zij wil zichzelf geen kansen geven, omdat ze bang is om te falen. Hoe kunnen we dat veranderen? MIRANDA: Door diegenen die het ze vragen, het te laten trekken. Als vakbondssecretaris heb ik vrouwen op de eerste plaats op de lijst

gezet. Soms waren de mannen niet zo tevreden. Dat is een werk dat je elke dag opnieuw doet en je moet aandacht hebben voor een evenwichtige verdeling in de syndicale ploeg. We zijn alleen maar een moderne vakbond als we iedereen vertegenwoordigen op het terrein. Je moet een afspiegeling zijn van de werkvloer. MARCELLA: Dan ga je nog veel werk hebben. MIRANDA: Dan moeten we dat doen. Je hebt mannen en vrouwen nodig in je syndicale delegatie. Zij hebben elkaar nodig. Vrouwen werken toch op een andere manier dan mannen. Leg eens uit? MIRANDA: Vrouwen proberen altijd een oplossing te zoeken. Zij zullen zolang mogelijk blijven overleggen. Ik vind dat heel positief. Want als vakbond moet je toch eerst proberen uw compromis te vinden. Als het niet anders kan, voer je actie. Maar pas op, je mag jezelf ook niet verkopen. Je moet altijd uw minimum stellen. Als je dan aan uw minimum zit, ga je ook niet meer verder. Dan is het ook echt gedaan en dan zijn vrouwen hard. Dan moet je niet met hun voeten spelen. MARCELLA: Je moet de mensen op de vloer mee hebben, dan kan je veel verwezenlijken. Je kan zoveel staan roepen als je wil. Als je geen steun krijgt, haalt het niets uit. Als je uitlegt wat er op het spel staat, krijg je de mensen mee. Maar dat ligt vandaag moeilijker. Vandaag werken mensen veel meer alleen. Je werkt in verschillende shiften en staat ver van elkaar. Je hebt minder de kans om met elkaar te praten. Als je in de zorg gaat kijken, die mensen staan alleen op een hele afdeling. Die zien geen enkele delegee. Daar ligt de uitdaging van de toekomst. Hoe kunnen we die mensen bereiken? MIRANDA: Sommige gebruiken facebook, maar dat is voor mij geen heilig middel. Dat is niet hetzelfde als mensen direct aanspreken. Je moet proberen met de mensen te praten, zo overtuig je ze. MARCELLA: Dat is vandaag de dag een groot probleem. Neem de sec-

RADEIS 3 I 2017 5

Ik heb altijd geluk gehad, dat ik op mijn ouders kon rekenen.

volk, dat hielp. Dan aan de onderhandelingen meegedaan en zo naar voren gekomen. Ze hebben me daarna gevraagd als vakbondssecretaris. MARCELLA: In mijn bedrijf werkten vooral vrouwen. In de textiel werken heel veel vrouwen. De lijsten van de sociale verkiezingen waren dus ook heel eerlijk verdeeld. De mannen zaten in het onderhoud en in de spinnerij.

Ben je obstakels te Marcella Bocquaert gengekomen? tor van dienstencheques. Hoe moeten we MARCELLA: Zeer die mensen bereiken? Die delegee zeker. Ik heb heel vlug geleerd dat wordt niet verkozen, maar hij/zij ik me heel goed moest voorbereimoet wel zorgen dat ze met ieder- den voordat ik naar een vergadeeen contact heeft. ring ging. Zorgen dat ik mijn dossiers kende. Ze moeten u er maar Wat heb jij gedaan Marcella? één keer op betrappen dat je uw Ik heb gewerkt bij Lys Lieve vlas- dossiers niet kent en je verliest je spinnerij. Ik ben begonnen als pri- geloofwaardigheid. sewerker (bobijnster). Maar ik ben heel vlug gestart met het geven Valt dat zwaarder als vrouw? van opleidingen aan de bedrijven. MARCELLA: Dat is raar, maar een Hoe ze moesten werken, enz. vrouw geloven ze nog altijd minder snel. Je moet meer uw pluimen verMIRANDA: Ik heb ook opleiding aan dienen. Maar als je blijft volhouden, bedrijven gegeven. weten ze dat ze niet met je voeten Wanneer ben je delegee gewor moeten spelen. den? MIRANDA: En dan ben je opeens een moeilijke. MARCELLA: Ik ben begonnen bij de jongeren. Ik was 25 toen ik delegee werd en dat ben ik altijd geble- Hoe combineren jullie werk en privé? ven. Ook al was ik op een bepaald moment meestergast. Ik heb altijd MARCELLA: Mijn vader was invalide. in de vakbond gezeten. Dus ik kon altijd ergens weg met mijn kinderen. Ik heb altijd geluk MIRANDA: Ik ben delegee geworden op mijn dertigste. Ik werkte al 6 jaar gehad, dat ik op mijn ouders kon rekenen. Ik heb dat voor mijn kinvoor het Gemeentekrediet. Toen deren ook gedaan. ik op mijn dertigste naar Brussel verhuisde, wilde ik iets doen voor mezelf. Ik wou me sociaal inzetten. Sinds 1966 hebben er heel wat sta Ik heb me kandidaat gesteld voor kingen en manifestaties plaats gevonden voor gelijk loon, gelijk de sociale verkiezingen in mijn bedrijf. De lijst was opgesteld vol- werk. Toch doen we er al meer dan 50 jaar over om het in realiteit om gens het ritsprincipe, afwisselend te zetten. een man en een vrouw. Ik stond op plaats 12. Ze riepen op om op de MARCELLA: en daar zal nog 50 jaar vrouwen te stemmen. Ik werkte in bijkomen. de vorming, dus ik kende wel wat MIRANDA: Je kan sociale vooruit-

gang niet verwezenlijken van de ene dag op de andere dag. Er is al veel veranderd. Vroeger stopten meisjes op 14 jaar met naar school gaan en jongens op 18 jaar. Dat begint in het onderwijs. En dan later in je job. De verdeling van de huishoudelijke taken zijn dan ook belangrijk. Daar helpen natuurlijk ook de openbare diensten in. Dankzij betaalbare openbare diensten moet je niet thuisblijven. MARCELLA: Alles hangt af van het beleid dat gevoerd wordt. MIRANDA: Dit is een regering van rechtse mannen, met zelfs nog vrouwen aan de haard. Hoe kunnen die proberen vrouwen te emanciperen? Die geloven er zelf niet in. Moeten we een vrouwelijk actie front oprichten? MIRANDA: Ik geloof dat we nog altijd samen sterker staan. Dat zijn vrouwen en mannen samen. We mogen ook niet vergeten dat er meer en meer alleenstaande vaders zijn. Ook zij hebben nood aan een toegankelijke, betaalbare kinderopvang. Jonge vaders willen ook graag langer thuis blijven na de geboorte van hun kind. Het ABVV vraagt om een uitbreiding van het vaderschapsverlof. MARCELLA: Als je de mannen er niet bij betrekt, geraak je niet vooruit. Wat is de rol van het ABVV? MIRANDA: We zijn fier op ons onderwijs, onze gezondheidszorg en op het feit dat we compromissen sluiten. Dat moeten we blijven vasthouden. Onderwijs wordt gefinancierd door belastinggeld, onze gezondheidszorg door de sociale zekerheid en voor overleg heb je vakbonden nodig. Daar is iedereen het over eens. Mensen gaan maar grijpen naar de vakbond als het negatief is. Wij moeten aantonen dat we ook positieve zaken verwezenlijken. Zorgen dat ze loonsverhoging krijgen, toegang tot meer vakantiedagen of tijdskrediet, … MARCELLA: En daarom moet je syndicaal afgevaardigden hebben die goed op de hoogte zijn en goed werk afleveren in hun bedrijf.

RADEIS 3 I 2017 6

11.11.11.

campagne

Allemaal mensen, onderweg naar beter

Daarom eisen we een rechtvaardig migratiebeleid, dat de oorzaken van migratie aanpakt. Dat veilige en legale migratieroutes aanbiedt. Een beleid dat verbindt en met juiste cijfers over vluchtelingen en migratie communiceert.

onvoldoende water, in temperaturen tot vijftig graden. Soms worden ze gewoon achtergelaten door mensensmokkelaars. 11.11.11 sprak in Agadez met tientallen migranten en luisterde naar hun verhalen.

‘Ik heb sinds mijn kindertijd een zwaar gezondheidsprobleem. In mijn land kunnen de dokters me niet helpen. Hopelijk vind ik ergens anders wel hulp.’

voorbeelden ter inspiratie: een salongesprek: we zochten en vonden getuigen die hun migratie- of vluchtverhaal met iedereen willen delen; een filmavond: samen Monique, 22 jaar, met MOOOV selecKameroen teerden we 8 straffe films over migratie; een inzamelactie: doe waar je het best in bent en zamel geld in voor 11.11.11. Steun ons en help mee om: de grondoorzaken van vluchten aan te pakken, in België op te komen voor een rechtvaardig migratiebeleid, voor een menswaardige opvang van vluchtelingen te zorgen.

DRAAG ONZE PIN Jij bent nu hier. Maar ben je hier altijd geweest? Zocht je hier een lief? Een job? Een thuis? Of mis“ZAG MIJN LEVEN AAN ME schien moest je vluchten voor geVOORBIJGAAN, WIST DAT HET weld, oorlog, je leven. Net als milNIET BETER ZOU WORDEN” joenen vluchtelingen en migranten In de Nigerese woestijnstad Agadez zijn we allemaal op zoek naar een arriveren jaarlijks duizenden mi- menswaardig leven. Draag onze granten. Vaak zijn onderweg hun pin en toon dat wij #Allemaalgeld en bezittingen afgenomen Mensen zijn, onderweg naar beter. aan de vele controleposten. In Ni- Ook online kan je onze pin laten ger wachten ze tot ze de woestijn zien, surf naar www.11.be/allemaalkunnen oversteken mensen en deel hem naar Libië of Algerije. op Facebook. ‘Toen ik een foto Een gevaarlijke tocht nam op straat werd waar al duizenden ZET EEN ACTIE OP ik opgepakt voor het leven lieten. De POTEN spionage. Na 2 onmetelijke woestijn Steun onze campagne dagen zonder eten tussen Agadez en Lien schiet in actie. Alof drinken werd bië is, net als de Midleen of met vrienden, ik vrijgelaten in dellandse Zee, een collega’s of leerlingen. afwachting van het kerkhof geworden. Met een beproefd acproces. Ik vluchtte Mensen worden er op tierecept of een hele om mijn leven te pick-ups gezet met nieuwe aanpak. Vier redden.’

Registreer je actie op www.11.be/allemaalmensen

Abou Karim, politiek vluchteling, Gambia

Aïcha verdrinkt op zee. speelt in de rivier.

Jij beslist mee. Help de grondoorzaken van gedwongen migratie aanpakken in het Zuiden. Steun 11.11.11.

BE30 0000 0000 1111 | 11.be/AllemaalMensen

Dit jaar stelt 11.11.11 migratie en vluchtelingen centraal in zijn campagne. Niet toevallig, de cijfers spreken voor zich. 65 miljoen mensen zijn op de vlucht voor oorlog en vervolging. Miljoenen anderen ontvluchten armoede, ongelijkheid, klimaatverandering… Oorzaken waar 11.11.11 elke dag, samen met zijn leden, structureel aan werkt.

RADEIS 3 I 2017 7

De KASPISCHE ZEE het grootste meer van de wereld is?

DUITSLAND de grootste consument van bier is?

WIST JE DAT…

De MAAN 400 keer kleiner is dan de zon?

CROISSANTS niet zijn

uitgevonden in Frankrijk, maar in Oostenrijk.

De TITANIC werd gebouwd in Belfast. De bouw ging van start op 31 maart 1909. De tewaterlating vond plaats op 31 mei 1911. Een SPORTDRANK gemiddeld zo’n 40 suikerklontjes per liter bevat.

ROOD KRUISWOORD

Het VRIJHEIDSBEELD oorspronkelijk bedoeld was voor Egypte, alleen betaalde Egypte geen geld dus gaf Frankrijk het beeld aan Amerika.

HORIZONTAAL

2 3 5

De Belgische informaticus Robert Cailliau de grondlegger van het INTERNET is?

1. Het online videoplatform dat VRT volgend jaar lanceert 2. Stripfiguur 5. Beroemdste minnaar aller tijden?

8. Door welke orkaan werden de Caraiben recent getroffen? 9. Bondskanselier van Duitsland van 1982 tot 1998

7. Welke zwam is op tafel een delicatesse? VERTICAAL

4. Museum Aan de Stroom 6. Welk eiland, dat tot Denemarken behoorde, werd halverwege 1944 onafhankelijk? 3. Een economisch herstelprogramma 7. Vurige saus

RADEIS 3 I 2017 8

ROOD RECEPT

Loempia met frambozencoulis In de keuken van het Verre Oosten bedachten ze hoe je loempia’s maakt. Het zijn knapperig gebakken pakketjes met daarin een mengeling van groenten en vlees. Met die vulling kan je natuurlijk ook creatief aan de slag. BEREIDING

—— Schil de gember en snipper fijn. —— Maak het frambozendipje: meng het appelsap met de gember, de frambozen en de balsamicoazijn. Kruid met peper en zout. Prak de frambozen fijn met een vork. Breng aan de kook en laat 10 min. koken. Laat afkoelen. —— Wie geen pitjes wenst, kan het dipje nog zeven. —— Snij de kip in fijne reepjes. —— Verhit de olijfolie in een ruime braadpan. Bak de kippenreepjes gaar. —— Voeg de groentereepjes toe en kruid naar smaak met oregano, peper en zout. INGREDIËNTEN •• dubbele borstfilet van braadkip •• 200 g groentereepjes •• 8 brickdeegvellen •• 165 ml kokosmelk •• 2 eetl. olijfolie •• 1 koffiel. oregano (gedroogd) •• peper en zout

Voor het frambozendipje •• 125 g frambozen •• 3 cm gember •• 2,5 dl appelsap •• 1 eetl. balsamicoazijn

—— Overgiet met kokosmelk en laat sudderen tot het vocht is ingekookt. —— Verdeel de kip en de groentereepjes over het brickdeeg. Rol ze tot kleine loempia’s. Maak het uiteinde een beetje vochtig zodat de loempia dicht blijft. —— Bak de loempia’s gedurende 3 min. in de friteuse op 175 °C, of doe ze in een braadpan met wat olijfolie en bak de loempia’s 2 à 3 min. aan elke kant. —— Serveer samen met de dipsaus als hapje. Of op een bord met een gemengd slaatje en dipsaus als voorgerecht.

RADEIS 3 I 2017 9

tentoonstelling

Antwerpen à la carte Met deze expo serveert het MAS, het Museum Aan de Stroom te Antwerpen, de geschiedenis van de stad langs het verrassende, grillige en vaak onzichtbare spoor van de voedselketen. Ontdek hoe steden door de eeuwen heen een steeds groeiende groep inwoners voedden. HONGERIGE MONDEN Vandaag woont wereldwijd meer dan de helft van de bevolking in steden. Zo telt Antwerpen meer dan 500.000 inwoners. Dat zijn een half miljoen monden die dagelijks gevoed moeten worden. Hoe slagen we daar dagelijks in, wat zullen we in de toekomst doen en is dat dan zo anders dan enkele eeuwen geleden?

WIE EET WAT? De expo legt de intieme band tussen de stad en voedsel bloot, van de zestiende eeuw tot in de verre toekomst. Hoe komen steden aan hun eten? Waar ter wereld komen de gewassen vandaan en hoe bereiken ze ons? Wat eten mensen en waar kopen ze het? Gelijkt de hedendaagse keuken nog op een keuken uit pakweg de middeleeuwen of de achttiende eeuw? En waar blij-

ven we nu met al het afval of de overschotten? VOEDSEL VORMT DE STAD Volg het spoor van voedsel in de stad en ontdek hoe ons eten ook de kaart ervan bepaalt. Flaneer langs markten en supermarkten, kijk binnen in herbergen, cafés en restaurants, laat u verrassen door geuren kunstinstallaties. Lik uw vingers af bij zestiende eeuwse recepten in een eigentijds jasje. Gluur binnen in oude keukens vol zeldzaam keukengerei. En ontdek aan de hand van meesterwerken van Antwerpens grootste schilders en hedendaagse fotografie hoe voedsel al eeuwen het straatbeeld bepaalt. Kortom, een vitale expo die al uw zintuigen prikkelt. Bij deze tentoonstelling hoort vanzelfsprekend een catalogus: ‘Antwerpen à la carte’, van de middeleeuwen tot vandaag is van de hand van Leen Beyers, Ilja Van Damme, Yves Segers, Peter Scholliers, en anderen. Uitgegeven bij BAi voor het MAS en ver-

MAS | MUSEUM AAN DE STROOM Hanzestedenplaats 1 2000 Antwerpen tel. +32 3 338 44 00

mas@stad.antwerpen.be

Open elke dag van 10 tot 17u Een gewoon toegangsticket koop aan al aan: €5 aan volle prijs, €3 voor +65 jaar, €3 voor 12 tot 25 jaar en onder 12 jaar gratis.

krijgbaar in de museumwinkel voor de prijs van €35. Aansluitend aan de tentoonstelling kan je een ook individueel een busrit door de Antwerpse haven reserveren. Een interactieve en toegankelijke multimediale haventour achter de schermen van de Antwerpse haven. Je maakt onderweg kennis met Danny de dokwerker en ontdekt de verhalen achter de suiker, koffie en bananen in de Antwerpse haven. Boek je tour via Antwerp Port Tours. www.antwerpporttours.com Regelmatig neemt een gids je op zondag mee op ontdekkingstocht door het MAS. De gids begeleidt je elke keer de groep door een andere zaal. De ontdekkingstocht is op de meeste zondagen en start om 11 uur, kijk er wel even de website van het MAS op na omdat je steeds individueel dient te reserveren. Een rondleiding duurt ongeveer 1,5 à 2 uur en kost €15 (toegangsticket + gids). Alle info: http://www.mas.be/nl/ activiteit/rondleiding-op-zondag

RADEIS 3 I 2017 10

rood roest niet

Alphonsine Strobbe … uit een rood nest. Alphonsine Strobbe is een straffe madam. Jarenlang hoofddelegee bij Philips Dendermonde. Rood in hart en nieren. Haar strikken voor een interview blijkt geen evidentie. Ze is nog steeds zeer actief in verschillende bestuursorganen, zowel binnen als buiten de vakbond. Daar horen verantwoordelijkheden bij. Maar voor één keer wil ze graag een uitzondering maken. Zo belanden we op een zonnige dag in Wichelen. Ben je in een rood nest geboren? Absoluut! Zowel mijn moeder, als mijn vader waren socialist. Ik ging al van jongs af aan naar de Rode Valken. Dat was niet altijd gemakkelijk in een klein dorp waar iedereen zeer katholiek was. Op school overhoorde de lerares ons bijvoorbeeld elke week over het evangelie dat in de kerk werd gepreekt. En dat stond op punten. Natuurlijk pikte ze er mij altijd uit. Schandalig was dat eigenlijk. Toen ik acht was zat ik in het muziekkorps, als wij door de straten liepen ging–en de rolluiken naar beneden omdat wij de kinderen van socialisten waren. Hoe ben je bij het ABVV terecht gekomen? Ik werkte bij Philips Dendermonde, een bedrijf waar meer dan duizend mensen werkten. Het was een snikhete dag. Er was al iemand flauwgevallen. De delegee van het ACV wilde het werk neerleggen. Ook het ABVV deed mee. Dan zag ik onze bazen binnenkomen met een schoon kostuum aan. Echt om ons te provoceren. We moesten allemaal naar de kantine en daar zeiden ze tegen ons: “Is het nu echt zo warm? In de zomer ga je wel naar de zee gaan bakken en braden en hier kan je niet werken.” Dat was teveel van het goede. Zo is het allemaal begonnen. Je hebt je vervolgens kandidaat gesteld bij de sociale verkiezin gen?

Wij hadden twee delegees, twee mannen. Die trokken zich van de vrouwen niet te veel aan. Op een dag kwamen die mij vragen of ik mee wou gaan naar een vergadering in Waasmunster. De secretaris was daar ook en ze vroegen aan mij of ik op de lijst wilde staan. Ik viel uit de lucht. Ik was enkel gevraagd voor een gesprek. Ik had geen flauw idee waarover het gesprek zou gaan.

direct hoofddelegee. Maar die mannen sprongen erop. Onze secretaris zei direct “Ik wil niet samenwerken met een vrouw, ik wil samenwerken met een man. Al die nachtelijke seances”. Ik heb hem geantwoord: “Is het niet aan mij om dat uit te maken of ik dat wil doen?”

Je hebt dan wel besloten om ver der te zetten ondanks de tegen stand. Ik was het zat om op die manier te moeten werken. Dat je niet goed ingelicht bent, dat de informatie niet goed werd overgebracht naar de militanten. Ik ben wel eerst met mijn man alles gaan bespreken. “René, wat denk je ervan, ze willen mij delegee maken (lacht)”. Ik had twee kinderen. Ik wist Wat heb je dan ge dat ik vaak vroeg weg daan? moest en die interzeAls je staakt, moet tels liepen soms uit. Ik wou me geen kanje kunnen zeggen didaat stellen. Ik zag waarom je staakt. De combinatie met je hoe het eraan toeAnders kan je huishouden lijkt me ging en dat was mijn evengoed blijven inderdaad niet van genre niet. De toenwerken… zelfsprekend? malige delegee liep Alphonsine Strobbe Dat was zeker niet gezijn schoenen daar te makkelijk. Ik had ook verslijten. Wij werden geen auto. Ik had een over niets ingelicht. vriendin die me kwam ophalen om Er werd bijvoorbeeld opgeroepen om een uur het werk stil te leg- 4u30 ’s morgens om piket te staan. Daar heb ik heel veel aan te danken. gen. Ik vroeg aan hem waarom we staakten. Hij kon me geen verkla- Mijn secretaris kwam mij ophalen ring geven. Ik vind dat niet kunnen. als we naar een interzetel moesten. Als je staakt, moet je kunnen zegWaren er nog andere vrouwelijke gen waarom je staakt. Anders kan vertegenwoordigers? je evengoed blijven werken. Toen Op de interzetels waren nog vrouik dat zei in Waasmunster, was de secretaris natuurlijk kwaad op mij. wen aanwezig, weliswaar in de minderheid. Maar tijdens de onderDat kan je wel begrijpen. handelingen was ik vaak de enige Maar je bent uiteindelijk toch op vrouw tussen de mannen. de lijst gaan staan? Dat zal niet altijd gemakkelijk ge Ik heb me laten overhalen door mijn kameraden. Haalde ik toch wel niet weest zijn? Neen, helemaal niet. Maar ik trok de meeste stemmen zeker. Ik was

RADEIS 3 I 2017 11

mijn plan wel. Ik heb nooit van een man schrik gehad. En direct hoofddelegee. Hoe heb je dat aangepakt? Oh manneke, ik wist van toeten of blazen. Ik ging naar het syndicaal lokaal en ik wist niet wat ik met die papieren moest doen. Die twee wilden mij niet helpen. Dan ben ik contact beginnen opnemen met andere delegees en met hun hulp is het mij gelukt. Dan ben ik opleidingen gaan volgen. Stelselmatig groeide ik een beetje. En dan moest ik ineens van Jef Coppieters (mijn secretaris) naar een driedaagse in Melreux. Ik had daar nog nooit van gehoord. Je hebt dus Melreux voor gevorderden en Melreux voor beginnelingen. Kom ik daar aan bij die kleppers. Dat waren vooral mannen. Werd ik daar bijna in mijn hemd gezet. Maar ik heb me goed kunnen verweren en uiteindelijk heeft me dat goed gedaan.

Zijn er dingen die je ten goede hebt we dat er iets op til was. Maar de veranderd op de werkvloer? militanten geloofden ons toen niet. Ik heb toen uitgerekend hoeveel Ik lichtte de mensen altijd in. Vroeg ook om hun feedback op voorstel- mensen er zouden weg moeten met de robotisering. Er moesten meer len. Philips viel uit de nationale dan 200 mensen weg! Ik heb dat cao’s, die maakten zelf een cao. Ik toen naar de media gestuurd. Het belde Jef op: “Ik wil een pamflet. Rij eerst naar de bureau en maak dat. kwam eerst op de radio, dan in de Ik wil de mensen de juiste informa- krant. Je kan dat niet geloven, hoetie geven. Het is 7 uur ’s morgens, veel indruk dat op de mensen gemoet ik nu naar den bureau? Ja” maakt heeft. Ze waren ineens wak(lacht) Toen ik de papieren uitdeel- ker geschud. Mijn secretaris was niet akkoord met mijn actie. Maar ik de onder de mensen, trokken die kreeg jammer genoeg grote ogen. Die waren wel gelijk. Op een spedat niet gewoon. ciale ondernemingsIk heb mijn baas Wat was het meest raad werd bevestigd altijd beschouwd memorabele brandje wat ik had voorspeld: als een vet betaalde dat je hebt moeten de eerste reorganisagast die de eisen blussen? tie. Later volgden er van Brussel overnog vijf. We hebben Er zijn veel brandnam en uitvoerde. altijd naar een opjes geweest. We hebDe onderhandelossing gezocht. De ben zes reorganisalingen waren niet oudere werknemers ties gehad. De laatste gemakkelijk. Maar ik konden we brugpensiin 1996. Bij de eerste was stout hé. oen aanbieden en iereorganisatie voelden Alphonsine Strobbe

RADEIS 3 I 2017 12

dereen die vrijwillig wegging kreeg een ontslagpremie.

Heeft dat gewerkt? Ja, we hebben 100.000 gekregen. Eens je ergens achter staat, moet je uw staart niet meer intrekken. Dan moet je er voor gaan, gelijk op wat je botst.

Was het moeilijk om dit te onder handelen? Ik heb mijn baas altijd beschouwd als een Ik heb altijd mijn Jij was gedurende de vet betaalde gast die plaats open gezet hele periode hoofd de eisen van Brussel voor anderen, zodat delegee? overnam en uitvoernieuwe mensen ook Ik ben hoofddelegee de. De onderhandeeen kans kregen. geweest van 1978 tot lingen waren niet geHoe meer jongeren, mijn brugpensioen makkelijk. Maar ik hoe liever. in 1996. Ik heb altijd was stout hé. Op een mijn plaats open gegegeven moment in Alphonsine Strobbe zet voor anderen, zode onderhandelindat nieuwe mensen gen vraagt de direcook een kans kregen. Hoe meer jontie: “… en zie je het zitten?” Ik zeg: geren, hoe liever. “Ja, maar hoeveel mag dat kosten? 100.000 frank per jaar?” De direcZou je delegeeschap opnieuw tie deed meteen de boeken toe en doen? wandelde weg. De delegee van het ACV was ook kwaad dat ik dat zo- Ja, direct. Ik heb veel steun gehad van mijn militanten. Er zijn weinig maar op eigen houtje op tafel had mensen die op zulke militanten gesmeten. Ik vond het van mezelf kunnen terugvallen. Als er een proook niet schoon, maar het was nu bleem was, gingen we naar het loof nooit. Via een andere delegee hoorde ik dat ze in Brugge een af- kaal. Dan mochten ze hun mening geven, maar ze moesten goede arscheidspremie van 78.000 frank per jaar kregen. Zover zaten we er gumenten hebben. Die werden dan dus niet af. Ik heb dat op papier ge- besproken. Maar ze mochten niet zet en uitgedeeld aan de militanten. uit de biecht gaan klappen voordat akkoord was gesloten. Die hebben Daar is toen spontaan een staking me altijd gesteund. ontstaan vanuit de militanten. Zij wilden die 100.000 frank. Je bent nu ook nog actief in het ABVV? Ik heb in vanalles gezeten. Ik ben begonnen in het gewestelijk bestuur, daarna de provinciale bestuur, de vrouwencommissie nationaal, gewestelijk bestuur van de metaal, PWA, gewestelijk bestuur radeis van Dendermonde, het bestuur van 3 · 2017 Wichelen, enz. Ik heb gevraagd of ik vanuit het ABVV in de lokale seniorenraad van Wichelen mocht, maar JAARGANG 12 dat kon niet. Enkel sp.a mocht meejuli-augustus-september 2017 doen. Terwijl er van het ACV ververschijnt driemaandelijks schillende mensen inzitten. Afgiftekantoor 9000 Gent

Erkenningsnummer P608427 BC 30003 ABVV-Senioren Hoogstraat 42 - 1000 Brussel v.u. Caroline Copers Voor vragen, opmerkingen, adreswijzigingen: 02 289 01 80 of dorien.deloof@linxplus.be

Wat is er veranderd met pakweg 15 jaar geleden? De inzet van de mensen. De 1 meiviering is niet meer wat het geweest is. Vroeger stond de grote markt van Dendermonde vol. Dit jaar waren er amper 50 mensen. Naast de mensen die moesten komen helpen, waren er alleen de oude rotten. Ik ben zelfs moeten gaan vragen waarom de Internationale niet werd afgespeeld. Dat is toch niet normaal! Ik heb altijd veel gedaan voor de vakbond. Op elke betoging zijn we erbij. We gaan overal naartoe, samen met de kinderen en kleinkinderen. Ook bij de sp.a durven ze hun nek niet uitsteken. Ze nemen geen initiatieven, maar nemen de problemen van de andere partijen over. Vind jij dat normaal? Je hebt toch een eigen mening. Uw mening moet je toch niet in de ochtendkrant lezen, maar dat is buikgevoel. Waar moet de vakbond in de toe komst op inzetten? We moeten iets doen, want anders liggen we eruit. Met de politiek die nu wordt gevoerd. We hebben de slechtste regering ooit en ze zijn allemaal in het zelfde bedje ziek. Welke boodschap wil je nog mee geven aan de jonge mensen? Dat ze twee keer nadenken op wie ze stemmen. De 38-uren week, vakantiegeld, verlofregeling zijn zaken die we bereikt hebben. We moeten zorgen dat we die dingen kunnen behouden. De regeringen persen ons uit als citroenen.