Voor meer info: ABVV Hoogstraat 42 | 1000 Brussel Tel. +32 2 506 82 11 | Fax +32 2 550 14 00 infos@abvv.be | www.abvv.be Volledige of gedeeltelijke overname of reproductie van de tekst of illustraties uit deze brochure kan enkel met duidelijke bronvermelding. Š Maart 2009 Verantwoordelijke uitgever: Rudy De Leeuw Design by www.ramdam.be
www.equalpayday.be
Equal Pay Day 2009
Wegwijzer deeltijdwerk
Inhoud Inleiding
4
1. Gelijkheid v/m nog lang geen werkelijkheid
6
2. Deeltijdwerk, maar tegen welke prijs?
8
3. Deeltijdwerk: niet echt een vrije keuze
10
4. Wist je‌?
14
5. Gevolgen van deeltijdwerk
16
6. Enkele tips
22
7. Onze eisen
24
8. Nuttige info
26
VROUWEN / MANNEN: De verwijzingen naar functies of personen verwijzen zowel naar vrouwen als naar mannen.
2
3
een vrouwelijke aangelegenheid: 82 % van de
en na hun loopbaan, en waar mogelijk ook hun
deeltijdse werknemers zijn immers vrouwen.
rechten verbeteren.
Deeltijdwerk wordt door de overheid vaak
We gaan bovendien nog een stap verder. Om
voorgesteld als een vrije keuze en dé oplossing
ervoor te zorgen dat iedereen, zowel mannen
D
om werk en privéleven beter met elkaar te
als vrouwen, werk en privé beter kunnen
verzoenen. De realiteit is echter anders.
combineren, zullen we blijven pleiten voor een
die in februari 2009 in opdracht van ABVV
Deeltijdse
en zij-kant werd uitgevoerd door Dedicated
overtuigd voor deeltijdwerk.
In deze wegwijzer vind je een aantal sleutels
Research. Hoewel deeltijdwerk nog altijd in
In de peiling van ABVV en zij-kant antwoordt de
die je een beter inzicht verschaffen in
populariteit toeneemt, blijkt dat maar liefst
helft van de ondervraagden dat deeltijdarbeid
deeltijdwerk, in de voor- maar ook en vooral in
89 % van de ondervraagden niet op de hoogte
geen keuze is maar “ondergaan” wordt.
de nadelen ervan.
is van de rechten van deeltijds werkenden. Niet
In bepaalde sectoren is parttimewerk –
minder dan 94 % van de ondervraagden zegt
zeker voor bepaalde functies – meer regel
De ABVV afvaardiging in je bedrijf of de
ook niet op de hoogte te zijn van de gevolgen
dan
Bovendien
dichtstbijzijnde ABVV afdeling kunnen je ook
van deeltijdwerk op langere termijn. Er heerst
duwt het gebrek aan flexibele en betaalbare
met raad en daad bijstaan. Aarzel niet om
duidelijk een groot gebrek aan informatie over
kinderopvang en aan opvangvoorzieningen
contact met hen op te nemen.
deeltijdwerk. Nochtans zijn de gevolgen ervan
voor zorgbehoevenden veel werknemers, in de
niet te onderschatten.
eerste plaats vrouwen, naar deeltijdse jobs.
Uit tal van studies blijkt dat parttimewerk één
ABVV en zij-kant ijveren voor meer aandacht
van de oorzaken is van de ongelijkheid tussen
en respect voor de rechten van deeltijdse
vrouwen en mannen. Ook al zijn mannen de
werknemers. We willen werknemers, zowel
afgelopen jaren meer deeltijds gaan werken,
vrouwen als mannen, beter informeren over
deeltijdarbeid is en blijft in de eerste plaats
deeltijdwerk en over de gevolgen ervan tijdens
eeltijdwerk is een grote onbekende. Dat
algemene werktijdverkorting.
blijkt uit de opiniepeiling “Belgen en werk”,
4
werknemers
uitzondering
kiezen
geworden.
zelden
5
1 Gelijkheid v/m nog lang geen werkelijkheid!
E
r wordt vaak gedacht dat de gelijkheid tussen vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt vandaag een realiteit is. Statistieken bewijzen nochtans het tegendeel. In België, maar ook in de rest van Europa, bestaan er nog altijd verschillen tussen vrouwen en mannen. Vrouwen hebben niet dezelfde positie als mannen op de arbeidsmarkt en in de maatschappij. Dit uit zich onder andere in de loonongelijkheid. In België vertegenwoordigen mannen 56,88 % van de werknemers op de arbeidsmarkt. Hun deel van de totale loonmassa (alle lonen samen genomen) bedraagt echter 63,84 %. Vrouwen vertegenwoordigen 43,12 % van de actieve bevolking maar maken slechts aanspraak op 36,16 % van de totale loonmassa. De loonongelijkheid op de arbeidsmarkt is wel degelijk een feit, zoals ABVV en zij-kant al sedert de eerste Equal Pay Day in 2005 hebben aangekaart. In 2005 bedroeg het gemiddelde brutoloon bij
6
vrouwen 2.049 euro per maand tegenover 2.720 euro bij mannen, een verschil van 25 % (*). In 2006 bedroeg het gemiddelde brutoloon bij vrouwen 2.106 euro tegenover 2.756 euro bij mannen, een verschil van 24 %. Een milde verbetering dus, maar de evolutie verloopt veel te bescheiden.
“Vrouwelijke” sectoren, sectoren met veel deeltijdwerk De loonkloof of loonongelijkheid tussen vrouwen en mannen wordt verklaard door een reeks factoren. De sector waar vrouwen en mannen tewerkgesteld zijn en het beroep dat ze uitoefenen beïnvloedt de loonverschillen: overwegend ‘vrouwelijke’ sectoren of beroepen betalen meestal lagere lonen.
Andere factoren zijn: > de toegang tot beroepsvorming: mannen krijgen meer en langere beroepsopleidingen; > de extralegale voordelen: mannen krijgen niet alleen meer extralegale voordelen dan vrouwen, ze krijgen ook vaker een bedrijfswagen, een gsm, een laptop, enz.; > het “glazen plafond” waarop vrouwen botsen als ze willen doorgroeien naar verantwoordelijke of leidinggevende functies. Deeltijdwerk verklaart ook voor een deel de loonkloof. Ongeveer 8,5 % van de loonkloof kan verklaard worden door deeltijdwerk.**
Daarnaast zijn loonschalen in bedrijven vaak gebaseerd op verouderde functieclassificaties die de “vrouwelijke” functies onderwaarderen. * Bruto maandlonen voor deeltijdse en voltijdse werknemers (industriesectoren en diensten, ondernemingen met minstens 10 werknemers). Bron: FOD economie – Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie – Enquête over de structuur en de verdeling van de lonen. ** De loonkloof tussen vrouwen en mannen in België – Rapport 2008 – Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen in samenwerking met de FOD Werk, Arbeid en Sociaal Overleg, de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de FOD Economie en het Federaal Planbureau.
7
2 Deeltijdwerk, maar tegen welke prijs?
* Cijfers 2007 - Enquête Arbeidskrachten (EAK)
O
p de arbeidsmarkt maakt deeltijdwerk 23,7 % van de totale tewerkstelling uit*. Bij vrouwen bedraagt de deeltijdse tewerkstelling 42,6 %, tegenover slechts 7,8 % bij mannen.
Hoewel hoofdzakelijk vrouwen parttime werken, zien we dat vandaag ook meer en meer mannen deeltijds gaan werken. Tussen 1995 en 2007 nam deeltijdwerk bij mannen toe met 60 % (van 3,1 % naar 7,8 %), bij vrouwen slechts met 22 % (van 33,4 % naar 42,6 %).
Er zijn verschillende vormen van deeltijdwerk: er is het vrijwillig
deeltijds
werken
(gebaseerd
op
een
deeltijdse
arbeidsovereenkomst), maar daarnaast zijn er ook de zogenaamde thematische verloven (voor ouderschap, palliatieve zorg en ziektezorg), het tijdskrediet en tenslotte de loopbaanonderbreking (in de openbare diensten). Opgelet! Weet dat de verschillende vormen van deeltijdwerk andere gevolgen kunnen hebben voor je sociale zekerheidsrechten in geval van werkloosheid, ziekte, invaliditeit, pensioen. Informeer je hierover bij de ABVV afgevaardigde of het plaatselijke ABVV kantoor.
8
9
3 Deeltijdwerk: niet echt een vrije keuze*
* De cijfers die hier vermeld worden komen uit het rapport van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen – Vrouwen en mannen in België – Genderstatistieken en genderindicatoren - 2006
Daarnaast zijn er ook sectoren en bedrijven die via hun personeelsbeleid deeltijds werk stimuleren, hoofdzakelijk voor uitvoerende functies en dus vooral voor vrouwen. Door de crisis is dit fenomeen nog toegenomen.
E
Sommige werkgevers zien hierin (in afwachting
r wordt vaak vanuit gegaan dat deeltijdwerk
dat de crisis overgaat) een interessant
een vrije, individuele keuze van de werknemer
financieel alternatief voor het ontslag van
is. Werkgevers hebben trouwens de neiging om
werknemers. Familiale of persoonlijke redenen en het
deeltijdwerk voor te stellen als een win-winsituatie.
In sommige sectoren wordt deeltijdwerk
feit geen voltijds werk te vinden worden
Statistieken tonen echter aan dat slechts 11,2 %
ook
aangehaald door respectievelijk 25,6 % en
van de deeltijds werkende vrouwen en 9,6 %
“zwaarte” van het werk en de vermoeiende
van de deeltijds werkende mannen kiezen voor
werkomstandigheden. Een voorbeeld hiervan
een deeltijdse baan omdat ze niet voltijds willen
is de gezondheids- en de zorgsector.
aangewend
als
antwoord
op
de
Een buitenkans voor de werkgever? Werkgevers schakelen steeds meer deeltijdwerk
> B i j d e m a n n e n v e r k l a a r t 25,5 % deeltijds
werken. Deeltijdse arbeid als een vrije keuze dient dus sterk genuanceerd te worden.
18 % van de vrouwen.
te
werken
omdat
ze
geen
voltijdse baan vinden. 22,8 % haalt
Vrouwen en mannen: niet dezelfde redenen
persoonlijke of familiale redenen aan.
Vrouwen en mannen gaan ook niet om dezelfde
te werken om voor de kinderen te zorgen.
Minder dan 4 % van de mannen zegt deeltijds
redenen deeltijds werken.
in. Er zijn sectoren – vaak overwegend “vrouwelijke” sectoren – die het werk bijna uitsluitend
via
deeltijdarbeid
organiseren:
de distributie, de schoonmaak, diensten aan
> Bij vrouwen is de belangrijkste reden om deeltijds te gaan werken de zorg voor en de opvoeding van de kinderen (28,4 %).
personen, dienstencheques, …
10
11
> Bovendien zijn er veel meer mannen dan vrouwen die deeltijds werken om een opleiding te volgen (6,9 % mannen tegenover 1,3 % vrouwen), omdat ze nog een andere deeltijdse baan hebben (7,2 % mannen tegenover 1,7 % vrouwen), of omdat ze vervroegd uittreden (3,4 % mannen tegenover 0,9 % vrouwen). Ook de overheersende geslachtsgebonden en stereotype vooroordelen en verwachtingen in onze samenleving beïnvloeden het deeltijdwerk: vrouwen “kiezen” voor deeltijdwerk om familiale redenen, mannen om meer individuele, persoonlijke redenen.
Als een man zijn carrière onderbreekt om eerder “vrouwelijke” redenen, zoals de opvoeding van de kinderen, betaalt hij hiervoor de volle rekening. Studies tonen namelijk aan dat als hij later het werk hervat, zijn loon nog trager evolueert dan dat van een vrouw die haar loopbaan om dezelfde reden onderbroken heeft.
12
13
4 Wist je…?
derde van de wekelijkse arbeidsduur van een
!
voltijds werknemer van dezelfde categorie.
vraagt, zij/hij voorrang moet krijgen als er
overeengekomen
arbeidsduur
een voltijdse baan vrijkomt, op voorwaarde
gedurende een trimester met gemiddeld
uiteraard dat zij/hij de vereiste kwalificaties
één uur per week overschreden wordt, dan
bezit en de nieuwe uurregeling aanvaardt. De
kan de deeltijdse werknemer vragen dat zijn
werkgever moet haar/hem bovendien op de
overeenkomst aangepast wordt.*
hoogte brengen van alle vacante plaatsen die
Als
!
Dat de wet deeltijdse werknemers tegen
discriminaties beschermt. Ze mogen niet minder gunstig behandeld worden dan voltijdse werknemers in eenzelfde situatie. Jammer genoeg is de werkelijkheid soms anders. (zie ‘Gevolgen van deeltijdwerk’).
!
Dat
de
arbeidsovereenkomst
of
Dat als de deeltijdse werknemer dit
de
* Let wel, uitzonderingen / afwijkingen op bovenvermelde algemene regelgeving zijn mogelijk bij koninklijk besluit of bij collectieve arbeidsovereenkomst. Gegeven het aantal afwijkingen op de algemene regelgeving, doe je er best aan informatie in te winnen bij de ABVV afgevaardigde in je bedrijf of bij de plaatselijke ABVV afdeling.
aan de kwalificaties beantwoorden.
het
arbeidscontract voor deeltijdwerk schriftelijk
Opgepast met “aanhangsels” of “bijvoegsels” bij de arbeidsovereenkomst!
opgesteld moeten worden. Het moet zowel het
Het betreft hier een steeds meer gangbare werkgeverspraktijk om deeltijdse werknemers
deeltijdse werkregime (het aantal uren) als de
een bijvoegsel (aanhangsel) bij de arbeidsovereenkomst te laten tekenen. In dit bijvoegsel
overeengekomen uurregeling (het uurrooster)
staat dat je gedurende een welbepaalde periode meer uren zal werken. Na afloop van die
bevatten. Is er geen schriftelijk arbeidscontract,
periode stelt de werkgever voor dit aanhangsel éénmaal, tweemaal, driemaal, soms voor
dan wordt de overeenkomst als een voltijdse
maanden en zelfs jaren, te verlengen. Wat je aantal werkuren betreft hang je dus ‘aan
overeenkomst beschouwd.
een draadje’. Waarom laten sommige werkgevers dergelijke bijvoegsels tekenen? Heel eenvoudig: ze willen over de mogelijkheid beschikken om gemakkelijk je aantal werkuren
!
Dat elke prestatie van een deeltijds werk-
te kunnen verminderen, zonder dat ze daarvoor je instemming nodig hebben. Het
nemer minstens 3 opeenvolgende werkuren
volstaat immers gewoon te wachten tot het bijvoegsel bij de overeenkomst verstrijkt. Op
moet omvatten. Bovendien mag de wekelijkse
die manier hopen ze eveneens te ontsnappen aan je recht om de overeenkomst te laten
arbeidsduur in principe niet korter zijn dan één
aanpassen als je regelmatig bijkomende uren werkt, of aan het betalen van overuren. Dergelijke praktijken zijn onwettig.
14
15
5 Gevolgen van deeltijdwerk
Niet
Deeltijds werken betekent automatisch minder verdienen. Maar dit deeltijds loon gaat ook gepaard met een vermindering van de sociale zekerheidsrechten (in geval van werkloosheid, pensioen)
en
met
moeilijkheden om een loopbaan uit te bouwen. Wie deeltijds werkt grijpt ook naast een aantal extralegale voordelen en is bovendien financieel minder zelfstandig.
werknemer
is
Voor de werkloosheid
maaltijdcheques.
moet nagaan worden of een werknemer iedere
beschouwd wordt als voltijdse of als deeltijdse
voormiddag werkt heeft recht op een
werknemer in de wettelijke zin van het woord.
halftijdse
werknemer
die
maaltijdcheque per gewerkte dag, dus
Voor het loon
invaliditeit,
halftijdse
Voor het recht op werkloosheidsuitkeringen
Een
ziekte,
elke
gelijk. Nemen we het voorbeeld van de
op vijf maaltijdcheques per week. Maar
Als de arbeidsduur van een werknemer
een halftijdse werknemer die 2,5 dag per
gelijk is aan de maximale arbeidsduur in de
week werkt, heeft slechts recht op drie
onderneming én als haar/zijn loon met een
maaltijdcheques.
bepaald bedrag overeenkomt, dan wordt
Een
andere
berekeningsmethode
zou
zij/hij als voltijdse werknemer beschouwd.
kunnen zijn dat de maaltijdcheques voor
Alle
andere
deeltijdse werknemers worden toegekend
werknemers.
werknemers
zijn
deeltijdse
op basis van het aantal gepresteerde werkuren per trimester, in verhouding
De werkloosheidsreglementering onderscheidt
tot het aantal werkuren dat een voltijdse
echter verschillende categorieën deeltijdse
werknemer presteert.
werknemers:
(1)
de
vrijwillig
deeltijdse
werknemers, (2) de deeltijdse werknemers Verschillende studies tonen ook aan dat –
met behoud van rechten, en tenslotte (3)
voor een zelfde functie en met een zelfde
de met voltijdse werknemers gelijkgestelde
anciënniteit – het uurloon van een deeltijds
deeltijdse werknemers.
werknemer trager evolueert dan dat van een voltijds werknemer.
Deeltijdse van
rechten
voorwaarden
werknemers kunnen
met
behoud
onder
bepaalde
aanspraak maken
“inkomensgarantie-uitkering”
16
op
van
een de
17
De “inkomensgarantie-uitkering” (IGU) werd ingevoerd om werkzoekenden te helpen opnieuw aan de slag te gaan aan degelijke financiële voorwaarden. Het is eigenlijk
Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening (RVA) ter
betreft
aanvulling op het loon (raadpleeg hiervoor
werknemers zowel jonger als ouder dan 50 jaar
de werkloosheidsdienst van het ABVV en de
en het deeltijdse tijdskrediet voor werknemers
website van de RVA
jonger dan 50 jaar. In deze gevallen wordt
een aanvullende werkloosheidsuitkering. Bedoeling is de werkzoekende die een deeltijdse baan aanvaardt, bovenop haar/ zijn loon nog een deel van de vroegere werkloosheidsuitkering te garanderen. Sinds 1 juli 2008 hebben alle werknemers (en niet enkel meer de gezinshoofden) recht op het hoogste (forfaitair) bedrag van 2,82 euro per uur. Er wordt dus geen rekening meer gehouden met de gezinssituatie om het bedrag van de inkomensgarantie-uitkering te berekenen als de werknemer het werk deeltijds hervat. Hoewel alle rechthebbende werknemers voortaan aanspraak kunnen maken op het hoogste bedrag, dient de toegang tot de IGU zelf nog verbeterd te worden. Zo zijn er
bijvoorbeeld
deeltijdse
werknemers
die vandaag nog uitgesloten zijn, mensen die een deeltijdse job van minder dan 1/3 hebben aanvaard.
18
Í
www.rva.be).
het
voltijds
tijdskrediet
voor
maximum drie jaar gelijkgesteld. Voor het “zuiver” of vrijwillig deeltijds werken
Voor het pensioen
met een deeltijds arbeidscontract zijn er geen
Als werknemers voor een bepaalde periode
gelijkstellingen.
de werktijd verminderen of de loopbaan
* IGVM - Vrouwen en mannen in België – Genderstatistieken en genderindicatoren - editie 2006.
onderbreken, kan dit belangrijke gevolgen hebben voor het einde van hun loopbaan en voor hun pensioen. Die gevolgen zijn afhankelijk van de manier waarop de werktijd verkort wordt.
je vroeger 30 jaar voltijds gewerkt hebben. Het gevolg hiervan was dat vrouwen die deeltijds werkten nooit aanspraak konden
Een volledige beroepsloopbaan bestaat, zowel voor vrouwen als voor mannen, uit 45 voltijds gewerkte en/of met werk gelijkgestelde jaren. De beroepsloopbaan bestaat dus niet alleen uit gewerkte periodes maar ook uit daarmee gelijkgestelde periodes: bepaalde periodes van werkloosheid, ziekte,
Om het minimumpensioen te krijgen, moest
invaliditeit of
loopbaanonderbreking. Periodes van loopbaanonderbreking worden over het algemeen gelijkgesteld. Uitzondering
maken op het minimumpensioen, zelfs al hadden ze een lange loopbaan. Sinds 2006 werd, dankzij het ABVV en de toenmalig minister van pensioen
Voor de toegang tot de gezondheidszorg Om recht te hebben op de gezondheidszorgverzekering van de mutualiteit dienen er via het loon voldoende financiële bijdragen te gebeuren. Wanneer de bijdragen van het deeltijdse loon niet volstaan, zal de deeltijdse werknemer zelf de aanvullende bijdrage moeten betalen aan zijn/haar mutualiteit.
B. Tobback, een einde gesteld aan die discriminatie. Ook vrouwen met een recht op het minimumpensioen. Maar
Voor de regels m.b.t. de arbeidsduur en feestdagen
het pensioenbedrag blijft uiteraard in
De regels m.b.t. de arbeidstijd en de
verhouding staan tot de gepresteerde
feestdagen zijn voor deeltijdse werknemers
jaren/dagen.
meer ingewikkeld en worden door sommige
deeltijdse loopbaan hebben voortaan
19
werkgevers wel eens “vergeten”. Raadpleeg de
zeilen binnen de onderneming en bij het
ABVV afgevaardigde of ABVV afdeling indien je
vakbondswerk. Voor wie deeltijds werkt is
twijfelt aan de toepassing van de regels in je
het niet evident om een vakbondsmandaat
bedrijf.
uit te oefenen. Bovendien is wie deeltijds werkt minder beschikbaar voor vergaderingen of voor informele momenten die ook deel
Voor de flexibiliteit
uitmaken van de bedrijfscultuur.
In tal van sectoren is deeltijdwerk een verplichting. De uren en werkplaatsen zijn er bovendien zo gespreid dat de werknemers, zelfs als ze dit zouden willen, hun baan niet met een andere deeltijdbaan kunnen combineren.
Voor het einde van de arbeidsovereenkomst Als een werknemer in loopbaanonderbreking (tijdskrediet, zorgverlof, …) ontslagen wordt, moet de opzegtermijn berekend worden op
Voor promotie en opleiding Deeltijdse werknemers krijgen minder kans om promotie te maken of opleidingen te volgen. Bepaalde categorieën deeltijdse werknemers zijn zelfs uitgesloten van betaald educatief verlof. Raadpleeg de ABVV afgevaardigde of ABVV afdeling om de vormingsrechten te kennen. Deeltijdse werknemers zijn over het algemeen
basis van haar/zijn fictief voltijds loon. Dit wil zeggen op het loon dat zij/hij verdiend zou hebben als zij/hij voltijds was blijven werken. Daar staat tegenover dat het bedrag van de opzegvergoeding slechts op het deeltijds loon berekend wordt. Conclusie? De werknemer wordt minder ‘duur’ om ontslagen te worden dan vóór haar/zijn loopbaanonderbreking of arbeidsduurvermindering.
ook minder betrokken bij het reilen en
20
21
6 Enkele tips
x Problemen of vragen in verband met
ABVV afdeling en vraagt hen om informatie,
deeltijdwerk en de algemene organisatie van
advies en hulp.
de arbeidstijd kunnen aangekaart worden in de ondernemingsraad van je bedrijf. Spreek er
x Vrijwillig of onvrijwillig deeltijds werk heeft niet alleen gevolgen voor het loon, maar ook voor
loopbaanontwikkeling,
voor
vorming,
opleiding, en voor sociale zekerheidsrechten, zoals de toegang tot pensioen. Als je dus ‘kiest’ om deeltijds te gaan werken maak dan je rekening op korte, maar ook op lange termijn. Zo kunnen later onverwachte en onaangename verrassingen voorkomen worden. x Als je deeltijds werkt, heb je ook het recht om contractueel een betere arbeidsovereenkomst en meer werkuren te bedingen. Je vakbond kan je daarbij helpen. x Wie slachtoffer is of meent te zijn van misbruiken die verband houden met deeltijds werken en met de organisatie van het werk (bv. opleiding, uurroosters, vakantiedagen, …), signaleert dit best zo vlug mogelijk bij de
22
vakbondsafgevaardigde of de plaatselijke
x Wil je je voltijdse arbeidstijd verminderen,
de ABVV afgevaardigde over aan.
denk dan ook aan je latere pensioen. Het is
absoluut aan te raden eerst de diverse vormen
x Aanvaard niet zomaar dat deeltijdse
van thematisch verlof op te nemen waar je
werknemers niet in aanmerking kunnen
recht op hebt (ouderschapsverlof, medische
komen voor een leidinggevende functie of
zorg, palliatieve zorg). Deze worden immers
geen recht hebben op loopbaanontwikkeling.
volledig gelijkgesteld met gewerkte periodes. Neem vervolgens tijdskrediet (dat volledig of
x Ben je werkzoekend en krijg je een deeltijdse
gedeeltelijk gelijkgesteld wordt). En overweeg
baan aangeboden? Vraag dan via de vakbond
pas in laatste instantie om echt deeltijds –
het statuut van werkzoekende “met behoud
dus met een deeltijds arbeidscontract – te
van rechten” (voltijds werkzoekende) aan.
gaan werken, aangezien hier doorgaans geen
Dit geeft je niet alleen recht op vrijgekomen
gelijkstelling geldt.
werkuren bij het bedrijf, maar zorgt er ook voor dat je sociale zekerheidsrechten (denk maar
x Houd ook rekening met de belastingen. Twee
aan je pensioen) behouden blijven.
deeltijdse banen combineren kan nare fiscale gevolgen hebben. Wend je tot het ABVV voor meer inlichtingen. x Wist je dat er voor deeltijdse werknemers een specifieke treinkaart bestaat, de Railflex van de NMBS? (Info op
Í www.b-rail.be).
23
7 Onze eisen
moet er dringend iets gedaan worden aan
tijdskrediet voor individuele oplossingen.
het nijpend gebrek aan opvangvoorzieningen
Alleen op die manier zullen we er ook in slagen
voor kinderen en zorgafhankelijke personen.
om werknemers langer en meer comfortabel
Voor zij-kant en ABVV blijft de uitbreiding
aan het werk te houden!
van betaalbare, kwaliteitsvolle en flexibele
H
oewel
de
rechten
van
de
deeltijdse
collectieve opvangvoorzieningen een absolute
Sinds
prioriteit.
mogelijkheid voor werkgevers om collectieve
Maar dit is niet voldoende.
2004
bestaat
de
te voeren en daarbij te genieten van extra bijdrageverlagingen. Te weinig werkgevers
inkomensgarantie-uitkering of op het vlak van het minimumpensioen, blijft er nog een hele
In België wordt veel en hard gewerkt. Op
maken hier gebruik van, zelfs in tijden van
weg te gaan.
tal van werkvloeren neemt het werkritme
economische crisis waar werktijdverkorting
ABVV en zij-kant blijven ijveren voor betere
toe. Verschillende werkgevers en sectoren
een waardig alternatief vormt voor de
rechten voor de deeltijdse werknemers en voor
gebruiken deeltijdwerk als antwoord op de
werkloosheid.
de eerbiediging van bestaande rechten.
zwaarte en de flexibiliteit van het werk, in plaats van het probleem ten gronde aan
Die werktijdverkorting is de hoeksteen van
Onze recente opiniepeiling “Belgen en werk”
te pakken. Er zijn nochtans alternatieven:
twee van onze eisen:
geeft duidelijk aan dat de grote meerderheid
de
van de burgers weinig of niet geïnformeerd is
collectieve arbeidsduurverkorting invoeren.
werkomstandigheden
verbeteren
èn > meer vrije tijd en minder werkdruk voor al wie werk heeft!
over de rechten van deeltijds werkenden en nog minder over de gevolgen ervan op langere
Om iedereen de kans te geven werk en
termijn. Het is dan ook een essentiële opdracht
privéleven beter te combineren, pleiten
om werknemers degelijk te informeren.
ABVV en zij-kant al jaren voor collectieve arbeidsduurverkorting. Minder uren werken
24
januari
werktijdverkorting en de vierdagenweek in
werknemers hier en daar verbeterd werden, zoals bijvoorbeeld in het kader van de
1
Opdat deeltijdwerk echt een vrije, en niet
en op termijn komen tot 32 uren per week in
langer een opgedrongen keuze zou worden,
vier dagen zonder loonverlies, met daarnaast
> minder stress ; > meer kansen op werk voor al wie werk zoekt!
25
8 Nuttige info
Í www.zij-kant.be
Het ABVV, jouw vakbond Het
ABVV,
haar
werkloosheidsdiensten,
haar vakbondsafgevaardigden en vakbondssecretarissen zijn er om je met raad en daad bij te staan. Zie
Í www.abvv.be en de websites
van de beroepscentrales van het ABVV. Hier kan
je ook terecht voor hulp en het bestellen van tal van thematische brochures.
En verder op internet
Í www.equalpayday.be
Campagnewebsite met informatie over de oorzaken en de gevolgen van de loonkloof, instrumenten om de loonkloof te dichten en een bestelpagina voor het Equal Pay Day
Enkele brochures…
Sociaal-culturele beweging, website met
ABVV-Gids over en voor de gelijkheid
informatie, standpunten en actie over
man/vrouw “Gender mainstreaming in 10
gender en gelijke kansen.
sleutels”
Í www.igvm.be
Brochure ABVV over tijdskrediet
Hier vind je het jaarlijkse officiële rapport over
de
loonkloof
en
interessante
geslachtsgebonden statistieken.
van de FOD Werk
Í www.werk.belgie.be
Brochure “Uw rechten” (van BBTK
Voor algemene regelgeving over arbeidswetgeving.
Í www.rva.be Voor
informatie
en
Brochure “Wegwijs in de deeltijdse arbeid”
formulieren
Í www.bbtk.org)
over
loopbaanonderbreking.
Í www.rvponp.fgov.be Í www.kenuwpensioen.be
Voor informatie over pensioenberekening.
campagnemateriaal.
26
27