PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONTWIKKELING
PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
colofon
CiST presenteert je met heel veel plezier de nieuwe brochure
Redactie: Erik Verbiest
Talentontwikkeling voor de schooljaren 2020-2022. Wij denken
Ondersteuning: Ineke Frijters, Lizette Mijland
dat we in deze brochure tot een ontmoeting komen waarin de
Ontwerp en opmaak: Blauwzuur / www.blauwzuur.nl
aanbieders en de school elkaar écht treffen. Graag willen we
Fotografie: P3 - Maria van der Heyden P10 - Tycho Merijn P12 - Pepijn Lutgerink P14 - Agnes Booijnk P16 - Curly and Straight P17 - Hanneke Wetzer P22 - Britt Roelse P24 - Marieke Plasier P30 - Maria van der Heyden P32 - Tommy de Lange P41 - Marloes Coppes P44 - Noortje van Gestel P55 - Jean Philipse P61 - Tommy de Lange P66 - Jostijn Ligtvoet P68 - Paul Hoes P69 - Sofie van Esch P77 - Bart Grietens P79 - Eva Beeftink P88 - Jan Hoek P89 - Tycho Merijn P94 - Hans Gerritsen P96 - Noortje van Gestel P98 - Kamerich & Budwilowitz P98/99 - Tycho Merijn P102 - Tarona Leonora Nimue P103 - Sven Zeijen
samen de weg bewandelen naar mooie betekenisvolle educatie voor de leerlingen in Tilburg.
‘Samen zoeken naar het waarom, hoe en wat van kunst en educatie’
CiST wil leerlingen en onderwijsprofessionals verleiden met kunst en cultuur. We werken vanuit de dialoog. Voor ons staat dialoog voor een open houding naar de ander. Samen zoeken naar het waarom, hoe en wat van kunst en educatie. De vraag van het onderwijs staat centraal. Daarnaast ondersteunen wij culturele partners in hun behoefte om advies. Wij zijn zichtbaar in de stad zodat het spelen van de centrale verbindende rol vanzelfsprekend is voor de verschillende partijen. Wij denken vrij “buiten de lijntjes” en creëren ruimte en tijd om samen te sparren en te overleggen. Wij doen dat binnen drie belangrijke domeinen. Team CiST: Robin Brugman Lizette Mijland Annelijn Smulders Ineke Frijters
2
Primair onderwijs
CiST werkt vanuit de vraag van de school en de gesignaleerde onderwijsontwikkeling. Om de vraag met betrekking tot cultuureducatie en de onderwijsontwikkelingen in beeld te houden voeren we gesprekken met leerkrachten, interne cultuurcoördinatoren, directies en schoolbesturen. 3
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
T-Primair is een belangrijke gesprekspartner voor ons in het kader van de Brede Talentontwikkeling in Tilburg. We voeren deze gesprekken samen met het sportbedrijf, met natuur en milieu educatie en techniek en wetenschap. CiST levert de projectleider voor het programma Cultuur met Kwaliteit. Ten behoeve van de brede kennisdeling binnen het primair onderwijs organiseren we diverse netwerkbijeenkomsten.
Voortgezet onderwijs
T-PrimaiR T-PrimaiR is niet alleen de bestuurlijke samen-
CiST gaat in op de ondersteuningsvragen van de individuele scholen binnen het voortgezet onderwijs. In het kader van het ontwikkelen van een professionele leergemeenschap bieden we studiemiddagen aan. CiST is verder de projectleider van het programma VMBO on Stage. We zijn daarnaast heel nauw betrokken bij de vier grote culturele projecten in de stad: Junior Stadsdichter, Tilburg’s Got Talent, The Young Classical Talent Award en het beeldende project i.s.m. PARK. Samen met een aantal scholen en Fontys is CiST bezig om multimedia te integreren in het cultuuronderwijs.
werking voor het basisonderwijs in Tilburg en de
Culturele partners
In de werkgroep Brede Talentontwikkeling worden er lijnen uitgezet om cultuur, sport, wetenschap & technologie en natuur & milieu in verbinding met elkaar te positioneren in en rondom de school.
CiST werkt aan een stevige samenwerking met vele culturele partners. De samenwerking met Theaters Tilburg en de Nieuwe Vorst is stevig door het ontstaan van de kernvoorstellingen. Met Factorium en Art -fact zitten we heel frequent om de tafel in het kader van de cultuurcoaches. Met Poppodium 013 is vooral vanuit de educatieve projecten in het onderwijs sprake van samenwerking. Binnen de uitvoering van de educatieve activiteiten zijn vele ZZP’ers actief. CiST staat open voor nieuw aanbod van nog onbekende ZZP’ers.
regio, maar ook, samen met CiST, de aanjager voor brede talentontwikkeling in de regio.
In 2019 zijn de eerste stappen gezet tot het realiseren van een Talent Event voor de hele stad. Een event waar mensen een compleet overzicht krijgen van alles wat de stad/Regio 013 te bieden heeft. Een event waar men kan ontmoeten elkaar kan versterken, verbinden en netwerken.
Speciale samenwerking met Stichting Cultlab
Sinds 1 oktober 2018 werkt CiST samen met Stichting Cultlab. Annelijn Smulders en Robin Brugman nemen de procesbegeleiding van de basisscholen, die deelnemen aan Cultuur met Kwaliteit, voor hun rekening. Tevens dragen zij met hun frisse kijk op cultuureducatie bij aan de inhoudelijke doorontwikkeling van CiST.
Over Cultlab…
Kunst in het basisonderwijs verwondert, verbeeldt, inspireert, verruimt de blik. In aanraking komen met verschillende vormen van kunst is van essentieel belang voor de ontwikkeling van de creativiteit. Maar hoe breng je kunst en educatie dichter bij elkaar? Cultlab stimuleert een gezamenlijk leerproces tussen kunstenaars, leerkrachten en (kunst-)studenten. Door te werken met vragen die nieuwsgierig maken en van persoonlijk belang zijn, wordt leren met en over kunst vanzelfsprekend en betekenisvol. Waarvan krijg jij shining eyes? Waarmee inspireer jij anderen? Cultlab nodigt uit om jouw drijfveer te delen met anderen en deze in een gezamenlijk maakproces in te zetten: samen werken aan een educatief, interdisciplinair project, ieder vanuit eigen kracht.
Om talenten te kunnen ontdekken, versterken en ontwikkelen zijn in de kern drie zaken nodig:
Cultlab start leerprocessen op, voedt ze en neemt ze onder de loep. We sluiten aan bij verschillende manieren van leren en bieden ondersteuning op maat. Ons team heeft ervaring in de kunsteducatie en het onderwijs (zowel maken als uitvoeren). Hierdoor kunnen we de juiste partijen aan elkaar verbinden en processen tussen deze verschillende doelgroepen begeleiden.
• Een breed aanbod dat de kans geeft te ontdekken waar je talent ligt. • Een leeromgeving waarin kennis verwerven en het kennismaken met andere, onbekende en onverwachte manieren van zien en beleven uitgangspunt is. • Een leeromgeving waarin procesgerichte didactiek de tools geeft om eigen talent verder te ontwikkelen en te versterken. Vanuit T-PrimaiR worden wetenschap en technologie en natuur en milieueducatie aangeboden. Meer informatie daarover vind je op de website: www.t-primair.nl/team/. Je kunt contact opnemen met Laudy Brouwer voor wetenschap en technologie en Tineke Vermeer voor natuur en milieueducatie.
4
5
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
INHOUDSOPGAVE 2 Colofon 3 Inleiding CiST 5 T-PrimaiR 6 Inhoudsopgave 7 Handleiding brochure 9 Kernvoorstellingen PO 19 Kinderboekenweek 20 MUSEA: De Pont NATUUR EN MÉÉR 22 BAT 23 IVN 24 Klasseboeren 25 Klein mannetje ontdekt MAAKONDERWIJS ONTWERPEN EN ONDERZOEKEN 26 Architectuurlessen 27 Bakfietsjuf 28 BIKcollectief 29 Curiosityworld.nl 30 MUSEA: Natuurmuseum 33 Ilse Vermeulen Kostuums 34 Joep van Gassel 35 KAZOE 36 Kinderkunstklas 37 Kunstkabaal Tilburg 38 Ontdekstation013 39 OntwerpCirkel 40 MUSEA: Regionaal archief Tilburg 42 SNENS 43 Studio Doezo 45 Studio Zeedauw 46 Techniek Ontdekrijk 47 Vincents Tekenlokaal 48 Weleer 49 Zwaard en Volk 50 MUSEA: Stadsmuseum Tilburg THEATER EN MÉÉR 53 De Kwekerij 54 EELT Theater Collectief Stichting Industriestrand 55 Festival Circolo 56 Grimestudio Sandra Kuppens 57 Het Historiater 58 Het Meemaaktheater 59 House of Nouws 60 MUSEA: Textielmuseum 62 Knars 63 Muzikaal Gebroed 65 Oogpunt 66 Performance gezelschap Zwermers 67 Spruit Kinderfestival 68 Theaterbureau Het Verteltheater 69 Theatergezelschap Mejuffouw Leeft 70 CULTURELE INSTELLINGEN: Bibliotheek Midden- Brabant 72 Theatergroep PlayBack 73 Theatergroep Signatuur Onbekend 74 Van niks naar alles en Curiosityworld 6
HANDLEIDING 75 Verhalenverteller 76 Verteltheater Watverteljemenu 77 Zuidelijk Toneel PERSOONLIJKE ONTWIKKELING EN GROEI 78 Atelier Inge Koenen 80 CULTURELE INSTELLINGEN: Factorium 82 Dramataal 83 De Jonge Strateeg 84 Kernzoeker 85 Kunstlab 86 Schrijfletters 87 Sketch out Loud 88 CULTURELE INSTELLINGEN: Theaters Tilburg MULTI MEDIA 90 BlewScreen 92 Filmcoach.nl 93 Thomas van Vliet Expressie DANS EN BEWEGING 94 De Stilte 95 Hiphopfactory 96 Particles 97 Patricia Brok 98 CULTURELE INSTELLINGEN: De nieuwe Vorst 99 Rapper T.O. 103 Vloeistof MUZIEK EN MÉÉR 104 Esde 105 Jan Willem Otto 106 Philharmonie Zuid Nederland 107 Sounding Bodies 108 CULTURELE INSTELLINGEN: 013 Poppodium
In deze brochure hebben we aanbieders opgenomen die we kwalitatief goed vinden. Via de site www.cist.nl kun je de bestelling plaatsen. Dat hoeft niet. Je mag ook rechtstreeks contact opnemen met de betreffende aanbieder. Op de site
Informatie
staat wel het specifieke aanbod van onze aanbieders vermeld.
Voor alle informatie kun je contact opnemen met:
Het bestelproces zal gaan volgens een aantal vaste stappen.
Ineke Frijters adviseur cultuuronderwijs
begeleiden. Het belangrijkste doel van het nieuwe proces is
telefoon 06-53385048 e-mail ineke.frijters@cist.nl Lizette Mijland adviseur cultuuronderwijs telefoon 06-28547067 e-mail lizette.mijland@cist.nl
In onderstaande procedure zullen we je door de stappen heen
dat het voor scholen en aanbieders eenvoudiger wordt om met elkaar in contact te komen.
Procedure 1. Centraal in het proces staat deze brochure. Alle scholen in Tilburg ontvangen de CiST brochure in juni. Alle aanbieders van CiST zijn in deze brochure vermeld. 2. De scholen kiezen de aanbieders waarmee ze een samenwerking willen aangaan. Wat de aanbieders kunnen leveren is divers en niet altijd heel specifiek uitgeschreven. Máátwerk is mogelijk en zo nodig kan CiST adviseren.
110 Index met naw-gegevens 3. De ondersteuning van CiST kan bestaan uit een gesprek voorafgaand aan de keuze van de aanbieder en/of bij de afstemming tussen school en aanbieder. Ook de aanbieder kan altijd om ondersteuning van CiST vragen. 4. CiST kan ondersteunen in het maken van de juiste keuzes, waarbij rekening gehouden wordt met de doelen van de school. De school maakt vervolgens de keuzes kenbaar op de website van CiST. Dit kan het hele jaar door. Een school kan er ook voor kiezen dit niet te doen en direct bij de aanbieder boeken. 5. CiST informeert zowel de aanbieders als de scholen over de gemaakte keuze die gedaan is via de website. Door middel van een handig overzicht weten zowel de scholen als de aanbieders waar ze aan toe zijn. 6. Het initiatief voor het contact ligt bij de aanbieder. Deze neemt contact op met de contactpersoon van de school zoals die vermeld staat op het overzicht van CiST. In gezamenlijk overleg bepalen ze het aanbod dat specifiek uitgevoerd gaat worden. CiST ondersteunt zo nodig bij het opstellen van een passend programma. 7. De aanbieders maken vervolgens met de scholen nadere afspraken over uit te voeren activiteiten, data en tijden. Als de afspraken gemaakt zijn, stuurt de aanbieder een offerte met een beschrijving van het programma, de planning en de kosten voor de school. CiST hoeft hiervan geen afschrift te krijgen. Aanbieders ontvangen een voorbeeld van een 7
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Inhoudelijke verankering receptief aanbod
dergelijke offerte om het opstellen te vereenvoudigen. De aanbieders zijn verantwoordelijk voor hun activiteiten. We adviseren aanbieders om te werken met een uurtarief van € 60. Dit geldt niet voor voorstellingen, maar wel voor workshops en ontwikkeluren.
jeugdtheater bij de basisscholen Sinds het schooljaar 2018-2019 programmeert Theaters Tilburg samen met Theater De Nieuwe Vorst en CiST besloten theatervoorstellingen en concerten t.b.v. het primair onderwijs in Tilburg. Alle scholen maken gebruik van dit aanbod. Voor € 5,50 per leerling bezoeken de scholen de voorstelling en krijgen de leerkrachten op school voorbereidend lesmateriaal. Scholen krijgen aansluitend aan de voorstelling of het concert een verdiepende workshop aangeboden n.a.v. het centrale thema.
8. Als de school akkoord is met het plan en de offerte, dan sturen zij een akkoord aan de aanbieder. Dit is de inkoopopdracht voor de aanbieder en daarmee de bevestiging dat deze van start kan gaan. Gemaakte afspraken kunnen zeer moeilijk veranderd worden. Daarom zijn we de navolgende annuleringsregeling overeengekomen. Aanbieders zullen annuleringskosten in rekening moeten brengen: • O pzegging 1 maand of korter voorafgaand aan de activiteit: 100% vergoeding • Opzegging tussen de 1 en 3 maanden: 75% vergoeding • Opzegging tussen de 3 en 5 maanden: 50% vergoeding • O pzegging langer dan 5 maanden: 25% vergoeding Annuleringskosten tellen natuurlijk niet mee voor de kortingsregeling.
KERNVOORSTELLINGEN PO Een verstevigde, multidisciplinaire
9. De aanbieder gaat vervolgens het plan in samenwerking met de school uitvoeren. Dit is uiteraard het belangrijkste stuk van het proces.
samenwerking met Tilburgse vakdocenten
10. Als het werk uitgevoerd is, stuurt de aanbieder een factuur rechtstreeks naar de school. 11. Als het werk conform de opdracht is uitgevoerd, betaalt de school de factuur direct aan de aanbieder. Ook hier heeft CiST geen rol. Mocht er een verschil van mening zijn ontstaan over de uitvoering, dan kan CiST eventueel bemiddelen.
Bestellen Kernvoorstellingen
12. Aan het einde van de periode, maar in ieder geval vóór 1 juli, stuurt de school een opgave van de uitgevoerde programma’s bij de diverse aanbieders en de daaraan verbonden kosten. De offertes en facturen mogen bijgevoegd worden, maar dat hoeft niet. Ook is het niet nodig om te administreren hoeveel kinderen aan elke activiteit hebben meegedaan. CiST voorziet in een voorbeeld dat gebruikt kan worden in het overzicht.
Voor meer informatie en bestellingen: Gwen Sengers, Theaters Tilburg, gsengers@theaterstilburg.nl. Prijs per leerling is € 5,50, inclusief voorstelling en voorbereidend lesmateriaal. Voor alle scholen: inclusief multidisciplinaire workshop.
13. CiST betaalt vóór 1 oktober de kortingsregeling uit. Dit betreft 10% van de totale gemaakte kosten via de aanbieders uit de CiST brochure. Daarmee is het proces afgerond.
Aansprakelijkheid Wij wijzen u er op dat de school aansprakelijk is voor schade die leerlingen veroorzaken bij theaters, musea of andere instellingen. De school is ook aansprakelijk bij de beschadiging van gehuurde leermiddelen.
Scholingsvragen CiST werkt vanuit de dialoog. Voor ons staat dialoog voor een open houding naar de ander. Samen zoeken naar het waarom, hoe en wat van kunst en educatie. De vraag van het onderwijs staat centraal. Daarnaast ondersteunen wij culturele partners in hun behoefte om advies. Indien je een scholingsvraag hebt, vragen wij je altijd om contact met ons op te nemen zodat we de beste dialoog hierover in gang kunnen zetten.
8
Vervoer Mocht u geen vervoer kunnen regelen naar het betreffende podium, dan kunt u busvervoer aanvragen bij info@kupers.nu (voorheen BBA tours). Locaties: studio | concertzaal schouwburg Theaters Tilburg Louis Bouwmeesterplein 1 5038 TN Tilburg telefoon 013 549 0390
Theater De Nieuwe Vorst Willem II Straat 49 5038 BD Tilburg telefoon 013 532 8520
Gemotiveerd en geïnspireerd door het receptieve aanbod van professionele theatermakers bieden onze lokale vakdocenten literatuur, beeldend, dans, drama en muziek een passende voorbereiding en/of verwerking aan. Binnen de aangeboden workshop wordt de verbinding gemaakt met de verschillende disciplines. De vakdocenten maken samen de workshop en zorgen dat hij uitgevoerd wordt. Daarbij zetten zij ook nog eens specifiek in op taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. De vakdocenten werken met de Culturele Ladenkast als theoretische onderlegger. Ze werken al enige tijd samen met de CMKT-scholen en kennen de schoolcultuur, de leerbehoeften en de thema’s die er spelen. Op deze wijze kunnen ze voor een kwalitatief goede verankering van het professionele aanbod zorgen. Bovendien wordt de samenwerking binnen het culturele educatie veld op deze manier verstevigd en kunnen we in de toekomst een nog completer aanbod programmeren vanuit deze samenwerking met een groot hart voor onderwijs én de kunsten.
KERNVOORSTELLINGEN ONDERBOUW T/M GROEP 3 Vreemde Eend door Dansgroep Sally en Het Laagland | 4+ (groep 1,2,3,4) Piccolino door Canti Vaganti | 3+ (groep 1,2) Eitje door MAAS td | 4+ (groep 1,2,3)
KERNVOORSTELLINGEN MIDDENBOUW GROEP 3 T/M 6 Tori door Dansgroep NTjong | 7+ (groep 5,6) P ippi Power door Het Laagland | 7+ (groep 4,5,6) Broer door philharmonie zuidnederland | 7+ (groep 5,6,7)
KERNVOORSTELLINGEN BOVENBOUW GROEP 6 T/M 8 Ik eh...ik door Het Houten Huis (De Nieuwe Vorst) De Brieven van Mia door George & Eran en ROSE Stories (groep 7,8) Pippi Powerrr door Het Laagland | 7-10 (groep 6)
9
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
KERNVOORSTELLINGEN ONDERBOUW T/M GROEP 3
SALLY Dansgezelschap Maastricht & Het Laagland
VREEMDE EEND
groep 1, 2, 3 en 4
Een muzikale dansvoorstelling met een licht tintelende nasmaak. Goedemorgen Buur, goedemorgen Buuf! Alles is netjes, rustig en onder controle in de straat van Buuf en Buur, totdat er een vreemdeling naast Buuf komt wonen. Met de komst van deze ‘vreemde eend’ wordt de straat op zijn kop gezet en wordt de buurschap getest. Maar, wie is hier nu eigenlijk de vreemde eend? Vreemde Eend maakte afgelopen schooljaar grote indruk als kernvoorstelling. Daarom komt ze terug, opnieuw met verdiepend aanbod van vakdocenten.
Wat een pareltje! Patrick Jansen (BS Antares)
Thema: ik en de ander, vriendschap, angst voor het onbekende Genre: dans / toneel
10
Canti Vaganti
PICCOLINO FILMCONCERT
groep 1 en 2
Een rupsje van groene klei kruipt uit een paddenstoel en gaat direct op avontuur. Onderweg komt hij het ene na het andere kinderliedje tegen, in allerlei talen: Spaans, Italiaans, Engels, Nederlands. De muzikanten van Canti Vaganti voorzien de bijzondere stop-motion film Piccolino live van muziek, geur en andere sensaties: een feest voor alle zintuigen! Piccolino is een filmconcert voor kleine kinderen, met zang, gitaar, fluit, accordeon. Gwen Sengers: “Dit was een pareltje voor de kleuters tijdens Spruit 2018. Zo blij dat Piccolino terugkomt voor de scholen! Kleuters zingen mee in het Italiaans, zonder dat ze er erg in hebben... Een kei-lief feestje voor ogen en oren!” Thema: op ontdekking, samen muziek maken Genre: muziek, film, theater
11
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
KERNVOORSTELLINGEN MIDDENBOUW GROEP 3 T/M 6
HNTjong
TORI (BRIAN ELSTAK)
groep 4, 5 en 6
Tori is het spannende avontuur van drie moedige mensenkinderen: Cel, Bones en Zi. Hun vader, reuzenschildpad Jean-Michel, is een echte ‘tori-man’, een verhalenverteller. Hij kan zo fantastisch vertellen dat de hele wereld stilvalt om te komen luisteren.
MAAStd
EITJE
groep 1, 2, 3 en 4
Stel je voor: een actiefilm, maar dan in het echt. Met één van de saaiste actiefiguren ooooit. Een eitje waar niemand aan mag komen, we herhalen, niemand. Een saai eitje dus. Bewaakt door twee oersaaie suppoosten in een museum. En net als je bijna in slaap valt, zitten we middenin een achtervolging. Twee droogkomische, saaie mimers bewaken de actieheld: Eitje. Met minimale middelen en veel huis-, tuin- en keukenmagie toveren ze zichzelf, elkaar en het eitje weg. Gevaarlijk wordt het zeker, dus probeer dit ook thuis.
“Eitje is een erg grappige, levendige voorstelling; een heerlijk halfuur CKV voor kleuters. Aangekondigd voor 3+, maar kinderen van acht zullen er ook veel plezier aan beleven. Net zoals ouders trouwens.” Theaterkrant **** Thema: ik en de ander, vriendschap, angst voor het onbekende Genre: dans / toneel 12
Het grafische werk van beeldend kunstenaar Brian Elstak was te zien in het Stedelijk Museum en siert albumcovers van verschillende Nederlandse rappers. Hij werkte mee aan videoclips van internationaal bekende artiesten. Tori is gebaseerd op Elstak’s gelijknamige, met een Zilveren Penseel bekroonde kinderboek. Nu te zien als swingende hiphopvoorstelling waarin zijn graphic design samenkomt met muziek en theater. In Tori gaan de kinderen, gewapend met de verhalen van hun vader op avontuur. Hoe krachtig is een potlood? Hoeveel troost bieden woorden? En hoe kom je in een goed verhaal terecht? De kracht van een verhaal en de verbeelding staan centraal in het verdiepende aanbod op school. Thema: stoere story voor álle kinderen, inclusiviteit Genre: toneel, muziek 13
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
KERNVOORSTELLINGEN BOVENBOUW GROEP 6 T/M 8
philharmonie zuidnederland
Het Houten Huis
IK EH ... IK
groep 5 t/m 7
BROER MEEDOECONCERT
groep 5, 6 en 7
Opstaan om de Welkomst Yell te doen, een swingende bodypercussie uit te voeren, te dansen en te zingen. Stilzitten gaat niet, je móét wel meedoen bij de muzikale voorstelling BROER . Een voorstelling over tweelingbroers Ketim en Raban die door hun hartenklop eeuwig met elkaar verbonden lijken, maar tegelijkertijd van elkaar verschillen als dag en nacht. Zeker als ze ruzie hebben. De een wil vergeven, de ander weet van geen wijken. Worden ze uiteindelijk toch nog beste broers? Zullen ze hun gezamenlijke hartenklop weer voelen? De leerlingen in de zaal moeten hun beste muzikale beentje voorzetten om de broers weer bij elkaar te krijgen. Met de korte video-instructies van Ketim is dat gemakkelijk voor te bereiden. De thematiek vormt aanleiding voor een gesprek over ruzie krijgen en weer goedmaken, over karaktereigenschappen en over het herkennen van emoties bij de ander. BROER is vooral leuk als je het goed kan! Voorbereiding in de klas is daarom noodzakelijk. Zoek voor de actieve voorbereiding samenwerking met bijv. Factorium of zet je beste muziekleerkracht in.
Ik ben de laatste tijd teveel met mezelf bezig. Vanochtend vertrok ik op tijd van huis, maar eenmaal buiten bleek ik gedeeltelijk nog in bed te liggen. Toen ik ‘s avonds terug kwam, had mijn achtergebleven ik de deur geblokkeerd. Door het raam zag ik hem door het huis rennen. Alles was overhoop gehaald. De letters uit de computer waren in de koelkast gepropt, er zwommen vissen tussen de kamerplanten en m’n vuile was hing buiten te drogen. Toen ik hem erop aansprak ontkende hij alles en glipte gauw weg in het schilderij op de gang.
“Bedankt voor dit geweldige concert! Mooi uitgewerkte lessen, een pakkend verhaal en enthousiaste acteurs en muzikanten (inclusief de dirigent!). Ik kreeg kippenvel toen alle 500 kinderen samen dezelfde liedjes zongen. Wat een energie in de zaal!” Martine Geertse, BS Stelaertshoeve
Ik eh ... ik is een muzikale, fijnzinnige, beeldende voorstelling over het gevecht met jezelf en de tijd.
14
“Hartverwarmend, creatief tot in de kleinste details en onweerstaanbaar grappig.” NRC ***** Thema: als je overhoop ligt met zichzelf Genre: beeldend en muziektheater 15
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
George en Eran Producties / ROSE stories
DE BRIEVEN VAN MIA
groep 7 en 8 | leerjaar 1 VO (alle niveaus)
Een verhaal over vriendschap, oorlog en liefde Op een dag vindt de elfjarige Syrische Laila een stapel oude brieven op de zolder van de 91-jarige Joodse Isa Cohen. Voor ze het weet zit ze middenin een spannende speurtocht naar het lot van Mia, de briefschrijfster. Mia blijkt de in de oorlog verdwenen jeugdliefde van meneer Cohen. Maar wie was ze precies? En wat is er met haar gebeurd? We volgen dit verhaal door de ogen van een oude Joodse man en een jong Syrisch meisje, die zelf net gevlucht is voor de oorlog. Langzaamaan ontstaat er een onwaarschijnlijke vriendschap tussen twee ogenschijnlijke tegenpolen. Samen proberen zij het mysterie van de kist vol brieven uit de Tweede Wereldoorlog te ontrafelen. De Brieven van Mia, gebaseerd op het succesvolle boek van Astrid Sy, gaat over wat oorlog met je doet en is een spannende, muzikale zoektocht naar een gedeeld verleden. George en Eran Producties brengt grote maatschappelijke thema’s terug tot menselijke proporties, zowel voor volwassenen als kinderen. Het gezelschap maakte eerder o.a de succesvolle voorstellingen Woestijnjasmijntjes, de George en Eran lossen de wereldvrede op trilogie en George en Eran worden racisten.
“George en Eran Producties is in korte tijd uitgegroeid tot een van Nederlands beste gezelschappen.” NRC ****
Het Laagland
PIPI POWERRRR
groep 4, 5 en 6
Durf jij dat? Je eigenheid laten zien? Ook als iedereen daar wat van vindt? Het Laagland (Gewoon Held, Kanonnenvoer, Vreemde Eend) maakt theater waar je van groeit. Wie ben je, wat kan je en waar wil je voor gaan? Stel dat de wereld bij jou past, in plaats dat jij je aanpast aan de wereld. Stel dat het dan geen puinhoop wordt, maar een groot avontuur. Stel dat je zelf mag bepalen waar je heel hard NEE tegen roept of voluit JA tegen zegt. Dat vraagt om lef! Dan moet je op zoek naar wat ‘eigen’ aan jou is, naar wat jou jezelf maakt. Durf jij? Pippi Powerrrrr is een avontuurlijke ode aan trouw zijn aan jezelf, in de geest van de wereldberoemde Pippi Langkous én haar eigentijdse ‘zusje’ Greta Thunberg. Niet in één hokje te stoppen en niet uit het veld te slaan. Villa Kakelbont maakt plaats voor een heerlijk chaotische theatervloer, waarbij niets is zoals het hoort. Samen op ontdekkingstocht naar je eigen powerrrrr. Van regisseur Inez Derksen (Joris & De Drakentemmers, ZAPP Theaterprijs 2017) en Vreemde Eend (2019). Met actrice Sofie Porro (Hamlet, Theater Rotterdam en Niemand in de Stad, Gouden Kalf nominatie 2019). Thema: eigenheid, trouw zijn aan jezelf, veerkracht Genre: toneel
ROSE stories is de coproducent van De Brieven van Mia. ROSE stories produceerde o.a. de voorstelling Melk en Dadels, geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2019 als een van de beste voorstellingen van het seizoen.
“Lees het boek, klassikaal, alleen of met ouders, het maakt niet uit, als het maar gelezen wordt.” 16
Leestafel
17
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Ieder jaar weer een belevenis: de Kinderboekenweek en, daaraan voorafgaand, de grote inspiratieavond!
INSPIRATIEAVOND KINDERBOEKENWEEK Advies Voor meer informatie kun je contact opnemen met: Renske Jongejan Bibliotheek Midden-Brabant renskejongejan@bibliotheekmb.nl Ineke Frijters Bureau CiST Tilburg ineke.frijters@cist.nl
De Kinderboekenweek vindt plaats in de eerste twee weken van oktober. Jaarlijks wordt er een nieuw thema gekozen en een lijst met thematitels samengesteld voor alle leeftijdsgroepen in de basisschool. Ongeveer een maand voor de start van de Kinderboekenweek organiseren CiST, de Bibliotheek Midden-Brabant, uitgeverij Zwijsen en Fontys PABO de inspiratieavond Kinderboekenweek.
LAAT JEZELF VERRASSEN 18
Tijdens deze avond geeft een kinderboekenschrijver een inspirerende lezing. Met niet de minste namen. We hebben in de afgelopen jaren Anne Woltz, Bette Westera en Jan Paul Schutten gehad. In 2020 komt Annet Schaap. De bezoeker volgt een aantal workshops die een verbinding maken met cultuureducatie, leesbevordering, digitale geletterdheid en het Kinderboekenweekthema. We denken daarbij aan nieuwe creatieve inzichten zoals Rap en Spoken Word, Nieuwe Media met o.a. animatie of One Minute, maar ook op goed werkende concepten zoals het vertalen van kinderboeken in liedjes of het theatraal verbeelden van het thema. Daarnaast presenteren aanbieders van activiteiten tijdens de Kinderboekenweek zich op de infomarkt. Vanaf 2020 gaan we de jaarlijkse inspiratieavond hosten vanuit de Lochal. Inschrijven voor deze inspiratieavond is al mogelijk vanaf half juni. Er is een beperkt aantal plaatsen, dus wees er op tijd bij. Houd voor precieze data en inhoudelijke informatie de kanalen van CiST en de Bibliotheek Midden-Brabant in de gaten! 19
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
De Pont De Pont museum vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren het museum bezoeken en ervaren. Daarom bieden wij gratis entree voor iedereen tot 18 jaar. Voor begeleiders van rondleidingen is het bezoek ook kosteloos. De Pont is tevens te bezoeken met de ‘Museumschatjes’ regeling. In de ontmoeting tussen kinderen uit het basisonderwijs en kunst staat de verwondering centraal. Een jong kind heeft de gave vrij te associëren bij een kunstwerk en kinderen leren van elkaar hoe ze naar kunst kijken. De rondleiders van De Pont proberen de nieuwsgierigheid van het kind te stimuleren en leert ze met andere ogen te laten kijken naar kunst, de werkelijkheid, de wereld en elkaar. Bij De Pont leren kinderen kunst beleven, ontdekken en zich verwonderen. Een geslaagd bezoek aan De Pont begint al op school. Op www.depont.nl is lesmateriaal te vinden met verschillende introductiefilmpjes voor in de klas. Hiermee worden de leerlingen voor hun bezoek nieuwsgierig gemaakt, wat de ontmoeting met de ‘Kunst van Nu’ ten goede komt. Het museum heeft naast het online materiaal meerdere educatieve handvatten ontwikkeld waar de focus op verwondering ligt. Voor het bezoek kan er worden gekozen voor verschillende programma’s; Voor het basisonderwijs is er bijvoorbeeld de theaterrondleiding “De nacht van Merel”. Merel is een scholiere die de nacht heeft doorgebracht in het museum. Vol verwondering deelt ze haar ontdekkingen met de jonge museumbezoekers. Merel vertelt, danst en speelt met de leerlingen. Deze rondleiding is een cross-over van theater en beeldende kunst. Bij de theaterrondleiding kunnen we ook aansluitend een bewegingsworkshop aanbieden. Voor de groep 5 t/m 8 is er naast rondleidingen ook de mogelijkheid voor het museumatelier. Hierbij gaan leerlingen na een rondleiding zelf aan de slag tijdens een workshop. Tijdens “Beelden Gooien” kijken leerlingen goed naar de glimmende ‘Große Geister’ van Thomas Schütte. Vervolgens worden ze tijdens de workshop zelf ingepakt met aluminiumfolie. In groepjes heb je bouwers, beelden en fotografen. Op een speelse manier wordt er veel duidelijk gemaakt over standpunt, maat en expressie van kunst De Pont besteedt veel aandacht aan onderwijs in het museum en wil met kinderen en scholen een langdurige relatie opbouwen. Het museum kan zo een natuurlijke plek voor kinderen worden om inspiratie op te doen en zich te laten verwonderen. Daarom zoeken samen indien gewenst naar mogelijkheden voor ontvangsten op maat.
www.depont.nl/onderwijs 20
MUSEA
PRIJZEN: RONDLEIDINGEN 1 uur € 50,(max. 15 leerlingen)
THEATERRONDLEIDING 1 uur € 110,(max. 32 leerlingen)
MUSEUMATELIER 2 uur € 120,(max. 15 leerlingen) 1,5 uur € 90,Let op: Er zijn 4 rondleidingen per uur mogelijk. Per groep is er min. één begeleider aanwezig. Begeleider(s) bij de rondleidingen hebben gratis entree. Exclusief voor het onderwijs opent De Pont haar deuren al een uur eerder dus om 10 uur. Voor het volledige aanbod en de online reservering bezoek www.depont.nl/onderwijs Voor meer inhoudelijke informatie, mail of bel Marie jose Eijkemans: mjeijkemans@depont.nl
21
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
IVN biedt voor iedere bouw van het basisonderwijs een uniek programma in Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen aan. Voor de allerkleinsten (groep 1/2) is dat het programma ‘Takkenhoedjes’. De kinderen gaan takken sjouwen en hutje bouwen. Ze horen het gras groeien, vangen de wind met hun wangen en zoeken berken- en eikenbomen die verstoppertje spelen. Groep 3/4 bieden we ‘Zandgebak en Luchtkastelen’. In een sfeer van spel en verwondering doen kinderen ervaringen op die wezenlijk zijn voor de Loonse en Drunense Duinen. Aarde, water, vuur en lucht spelen daarbij een grote rol. Groep 5/6 kan het ‘Zandspoor’ volgen. Dit programma laat de leerlingen het zand in de duinen op allerlei manieren ervaren. In kleine groepjes voeren de kinderen verschillende buitenopdrachten uit. Groep 7/8 kan aan de slag met ‘Dassenwerk’. De leerlingen onderzoeken of een bepaald gebied binnen het nationaal park geschikt is voor de herintroductie van de das.
AFVAL SORTEREN. JIJ TOCH OOK! Meer informatie? Mail katja.raaijmakers@tilburg.nl
BAT Het BAT biedt gratis educatieve gastlessen over afval aan voor PO en maatwerk voor VO. De gastdocent werkt in de afvalbranche en geeft in de klas een interactieve gastles van ca. 1 uur. Tijdens de les krijgen de leerlingen antwoorden op vragen zoals: • Hoe voorkom je afval? • Hoe en waarom sorteren we afval? • Wat maken we van het afval? Er worden ook onderwerpen behandeld zoals de dode hoek en zwerfafval. Elke les eindigt met het afvalspel waarbij leerlingen zelf in de klas afval sorteren.
sorteren, hoe beter voor het milieu. Hierdoor verdwijnt er namelijk minder restafval in de verbrandingsoven en is er minder Co2-uitstoot. De gemeente Tilburg maakt zich sterk om burgers zo min mogelijk restafval te laten produceren omdat dit milieubelastend is. Veel afvalstoffen die in restafval zitten, kunnen nog gerecycled worden maar gaan nu de verbrandingsoven in. Dat willen we veranderen.
Naast bovenstaande programma’s - die 1,5 tot 2 uur duren - bieden we groep 4, 5 en 6 als echte topervaring het driedaagse natuurbelevingsproject ‘Het Bewaarde Land’. Samen op onderzoek, niet in de klas, maar in het bos of op de hei. Niet door kennis, maar door beleving. Niet vluchtig, maar intensief. De kinderen gebruiken voortdurend ál hun zintuigen. Ze voelen het, proeven het, ruiken het en laten het binnenkomen. Daarom is Het Bewaarde Land een ervaring voor het leven. Dit programma wordt vanaf 1 september 2020 ook aangeboden in Stadsbos013.
IVN Wij zijn Jeffrey Raymakers en Marion de Cocq. Wij werken binnen IVN Natuureducatie aan natuurgerichte educatie met als doel: kinderen én volwassenen de natuur laten ervaren. Als bron van inspiratie en verbazing. De natuur is een onmisbare plek voor mens, dier en plant en waard om te beschermen. Wij zetten de natuur in om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kinderen en volwassen. IVN ziet de natuur als het beste leslokaal voor kinderen. Buiten zijn, vrij spelen en onbevangen de natuur ontdekken helpt kinderen in de ontwikkeling van hun zintuigen, motoriek, sociale vaardigheden, creativiteit en zorg voor hun omgeving. Daarom maken wij ons sterk voor een (be)leefwereld waarin contact tussen kind en natuur vanzelfsprekend is. Dit doen we door de natuur dichtbij te brengen: op school, op de kinderopvang en in de vrije tijd. Zo planten we het zaadje van de liefde en zorg voor de natuur. Speciaal voor het basisonderwijs in Tilburg zijn vijf educatieve programma’s beschikbaar in Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Daarnaast ondersteunen we scholen bij het vergroenen van hun schoolplein, bij het invullen van buitenlessen en het trainen van leerkrachten en docenten. Bij vergroening van de wijk betrekken we de scholen en kinderen en bieden we verschillende op maat gemaakte lessuggesties.
www.ivn.nl/scholenprogramma-ldd
WEBSITES www.ivn.nl/scholenprogramma-ldd www.hetbewaardeland.nl www.ivn.nl/jongerenadviesbureau
Het is ook mogelijk, voor scholen die willen, om een vuilniswagen naar school te laten komen. Kinderen kunnen dan met eigen ogen zien hoe het gesorteerde afval in de vuilniswagen belandt en waar de dode hoek zit. Het meeste restafval is helemaal geen afval maar een grondstof voor andere producten. Daar zou iedereen zich bewust van moeten zijn. Hoe meer soorten afval we 22
NATUUR EN MÉÉR
23
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Klasseboeren
Klein mannetje ontdekt
Wij bieden kinderen de mogelijkheid om met hun groep of bso op bezoek te gaan bij een boerderij, waarbij de kinderen zelf kunnen zien, horen, voelen, proeven en beleven waar hun eten vandaan komt.
Over nieuwsgierigheid en verbazing
Klein mannetje gaat op avontuur en valt van de ene verwondering in de andere. Hij onderzoekt de natuur en speurt naar Iets. Iets is vaak klein, gewoon en bijzonder tegelijk. Hij verzamelt buiten-gewoon materiaal, pluist uit, experimenteert, creëert, deconstrueert, stapelt, tekent, moddert en rommelt. Hij daagt ons uit, even stil te staan en met andere ogen te kijken naar de dingen om ons heen.
In overleg met de leerkracht zoeken we naar een optimale invulling van de kerndoelen die in een bepaald project op school aan de orde komen. Hieruit formuleren we leervragen die vervolgens op een boerderij in de praktijk beantwoord worden. Met al hun zintuigen gaan ze leren door beleven! Dit kan variëren van rekenen, taal, omgaan met dieren, techniek, seizoenen, groeiproces van planten en dieren, productie van voedsel, gezonde voeding enz.
Kunst, Cultuur, Design en Natuur
Klein mannetje leert ons kijken als een wetenschapper. Maar ook als een kunstenaar, een ontwerper of een bioloog. Een mooie kruisbestuiving tussen Kunst-, Cultuur-, Design- en Natuureducatie, voor alle groepen in het PO.
Wij hopen dat elk kind tijdens zijn of haar basisschooltijd minimaal één keer op een boerderij is geweest om getuige te zijn van hetgeen wat nodig is om voedsel te produceren. We willen kinderen voedselvaardiger maken. De herkomst van ons voedsel en hoe het geproduceerd wordt is een belangrijk item. Tevens is het belangrijk dat er bewustwording komt over het belang van dierenwelzijn, duurzaamheid en de boer die samenwerkt met de elementen van de natuur.
Klein mannetje in het onderwijs
Afhankelijk van de schoolwens gaan we naar buiten of halen we buiten naar binnen. Centraal staat het prikkelen van de zintuigen en de verbeelding. De thema’s van klein mannetje variëren van vrije exploratie, waarnemen, associëren, ordenen, ontwerpen tot verhalen vertellen en wildplukken.
Waar komt ons eten vandaan en hoe wordt het eigenlijk gemaakt? Veel kinderen hebben er geen idee van. Ken je ook de verhalen van kinderen die denken dat groenten in een fabriek gemaakt worden, niet weten dat een wortel onder de grond groeit, of niet weten hoe een groene paprika smaakt? Juist voor deze kinderen is het leuk en leerzaam om eens te zien waar het eten, dat op hun bord ligt, nou eigenlijk vandaan komt. Zo krijgen ze meer gevoel bij hun eten, je kunt ze meer leren over voeding, ze vinden het vaak reuze interessant en gaan opeens voedsel proeven waarvan ze thuis zeggen “dat lust ik niet”
www.klasseboeren.nl 24
NATUUR EN MÉÉR
Meer informatie: Ilka Deltrap info@kleinmanetjeontdekt.nl
www.kleinmannetjeontdekt.nl
In Tilburg doen 6 Klasseboeren graag hun deuren open voor de kinderen, die met hun groep op bezoek komen. Hier kunnen de kinderen samen beleven, proeven en ruiken waar hun eten vandaan komt.
25
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Architectuurlessen Als architecten zetten we ontwerpen in als probleemoplossende denkwijze. We hebben geleerd om creativiteit te gebruiken om oplossingen te verzinnen voor sociale en ruimtelijke vraagstukken. Oplossing voor deze ontwerpopgaven kan je niet opzoeken. Daarom moeten we tijdens het ontwerpproces op creatieve wijze mogelijkheden onderzoeken en kritisch naar onze ideeën kijken om tot een goed ontwerp te komen. Deze 21ste-eeuwse vaardigheden brengen we tijdens onze lessen over op leerlingen door onze achtergrond in architectuur te combineren met een brede didactische ervaring. Met Architectuurlessen stimuleren wij ontwerpend denken in het onderwijs. Architectuur is daarbij het vakoverstijgende thema. Tijdens onze lessen prikkelen we leerlingen om, samenwerkend, creatieve oplossingen te verzinnen voor beeldende, technische en/of maatschappelijke vraagstukken. Hiervoor krijgen ze een prikkelende ontwerpopdracht en handvatten waardoor ze zelf onderzoekend en ontwerpend aan de slag kunnen. We stimuleren de leerlingen om hun eigen interesses binnen een opgave te verkennen en deze ruimtelijk of beeldend uit te werken. Door het introduceren van het ontwerpend denken hopen wij leerlingen te laten inzien dat ze zelf in staat zijn tot het ontwikkelen van oplossingen. Het leert leerlingen creatief denken toe te passen in situaties waar van ze gevraagd wordt om zelf met nieuwe ideeën te komen. Architectuur is het maken van ruimte. Daarin ervaar je, is er interactie en is vaak een functie geplaatst. Met deze aspecten van ruimte ontwerpen we oplossingen voor ontzettend veel verschillende situaties of vraagstukken. Daarnaast zijn we binnen ontwerpvraagstukken bezig met thema’s zoals duurzaamheid, nieuwe woonvormen of de ideale leeromgeving. Ook doen we studies naar het inzetten van nieuwe technieken tijdens het ontwerpproces zoals 3D-printen.
www.architectuurlessen.nl
Architectuur gaat over het ontwerpen van ruimte. Deze ruimte heeft een doel, zorgt voor ontmoeting tussen mensen en biedt een beleving. Tijdens het ontwerpen van deze aspecten heeft iedereen een andere mening en zijn er ontelbaar veel mogelijkheden. Een perfect uitgangspunt voor een ontwerpgesprek. Vanuit deze basale en toegankelijke opvatting van architectuur hebben wij met ons team van jonge architecten ondertussen een breed aanbod aan workshops ontwikkeld. Zo hebben we de laatste jaren voor het primair onderwijs een doorlopende leerlijn voor de groepen 3 tot 8 opgezet. Hierin onderzoeken we elke jaargang een ander aspect van de architectuur, maar ligt de focus vooral op het stapsgewijs ontwikkelen van het ontwerpend denken. Samenwerken, kritisch denken, op schaal werken, mogelijkheden vergelijken, maar ook praktische vaardigheden zoals: stapelen, knippen, plakken en modelleren staan tijdens onze lessen centraal. Deze vaardigheden ontwikkelen de leerlingen tijdens het werken aan een zorgvuldig gekozen ontwerpopdracht. In deze opdracht zitten naast creatieve vaak ook maatschappelijke en/of technische uitdagingen verwerkt. Daarnaast proberen we zo veel mogelijk vakoverstijgend te werken door stukjes taal, rekenen, aardrijkskunde of geschiedenis in te passen in onze lessen. Dit alles doen we op verschillende schaalniveau’s. Afhankelijk van de vraag verzorgen we opdrachten op schaal van de stad, een wijk, de straat, een gebouw, of een meubelstuk. Beschrijvingen van een aantal workshops die we doen: • maquetteworshop, diverse opdrachten (VO) • modelleren en storten van een betonmaquette (VO) • onderzoeken en ontwerpen met culturen (PO) • klassikaal bouwen van steden met restmateriaal (PO) • isometrisch tekenen (PO) • ontwerpen met baksteentjes, zelf metselen (PO) • bouwpakket, ontwerpen interieur en gevels (PO) • bouwen met bamboe (PO+VO)
Bakfietsjuf Marjo Dirks en Linda van Os werken samen onder de naam: Bakfietsjuf. Met het idee dat we met een bakfiets vol inspiratie zo je school binnen kunnen rijden. Wij zijn beeldende docenten met veel vlieguren op verschillende scholen. Onze liefde voor kunst en cultuur dragen we met enthousiasme over aan kinderen. De vraag die we ons steeds stellen is: “Hoe kunnen we aansluiten bij de belevingswereld van kinderen?” Wat voor inbreng is er nodig om kinderen te raken en nieuwsgierig te maken. Het startpunt is vaak het materiaal maar het kan ook een boek, een gedicht of een kunstenaar zijn. Ontwerpen van workshops vanuit een specifieke onderwijsvraag doen we graag. Wij wensen leerlingen een creatieve rijkdom toe. Leren vanuit spelen, onderzoeken, de kunst afkijken bij anderen, technieken leren, doorzetten, verwonderen en vooral plezier ervaren. We dragen onze liefde voor verbeeldingen over en laten kinderen ervaren wat zelf bedenken en maken je kan opleveren. Wij zijn groot voorstander van ‘maak’ onderwijs. Werken met je handen, de mogelijkheid van materialen voelen en ervaren hoe de volgende stap te zetten. We willen kinderen en leerkrachten inspireren, voeding geven op gebied van creativiteit, onderzoekend leren en (nieuwe) technieken.
Waar kun je ons vinden?
Voor een goed overzicht kijk je op het blog van de Bakfietsjuf: bakfietsjuf.blogspot.com Op deze site zie je wat de Bakfietsjuffen hebben ontwikkeld en uitgevoerd. Kom je iets tegen voor je klas of school? Mail ons voor de mogelijkheden.
Bakfietsjuf online?
Sinds dit jaar zijn we ook op instagram te vinden: www.instagram.com/bakfietsjuf Wij zijn online gegaan in de tijd dat kinderen thuis zaten. We hebben toen het initiatief opgepakt en Thuis met de Bakfietsjuf gestart. Je vindt hier online lessen, waarbij het onderzoek voorop staat en nagenoegen alles is uit te voeren met huis - tuin - keuken materialen.
Heb jij een wens op maat?
Wij vinden het enorm leuk om aan te sluiten bij thema’s op school. We ontwerpen graag workshop die aansluiten bij de wensen van school. Bijvoorbeeld bij een thema zoals water of milieu. Ook maken we beeldende workshop bij thema’s uit IPC en Jeelo onderwijs. Dus kom maar op met jullie vragen, wij gaan graag de uitdaging aan. Mail naar bakfietsjuf@ziggo.nl
bakfietsjuf.blogspot.com www.instagram.com/bakfietsjuf
Naast workshops uit ons aanbod denken we graag mee over de mogelijkheden voor het ontwikkelen van lessen rondom een specifiek thema of leerdoel. Bijvoorbeeld om aan te sluiten op het thema van een projectweek.
26
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
27
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
BIK Collectief Hallo, wij zijn Sanne, Hjalmar en Maaike, de vaste kern van Stichting BIK Collectief, een kunstenaarscollectief dat is opgericht in 2004. Wat doet het BIK Collectief: • Workshops en kunstprojecten in alle beeldende disciplines (ruimtelijk, animatie, fotografie, textiel, tekenen, schilderen, druktechnieken, grafische vormgeving, techniek, nieuwe media, enz.). • Ontwikkelen van educatief en vakoverschrijdend lesmateriaal. • Trainingen, scholing en coaching aan docententeams. • Kunstwerken op en in schoolgebouwen binnen en buiten Noord-Brabant. Wij zien cultuureducatie als een leuke en speelse manier om vaardigheden zoals buiten de kaders denken, inventiviteit, creativiteit, flexibiliteit, reflectief-, receptief-, onderzoekend- en creërend vermogen, sociale vaardigheden, probleemoplossend denken nog verder en dieper te ontwikkelen. Daarnaast willen we kinderen inspireren, zich laten verwonderen en helpen hun eigen verbeelding te ontdekken en te ontwikkelen. Met creativiteit en fantasie is alles mogelijk! Logica brengt je van A naar B, fantasie brengt je overal!! (Albert Einstein)
Sinds 2012 zijn we intensief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van CMK (Cultuureducatie met Kwaliteit) in Tilburg en omstreken. Wij zijn zeer enthousiast over deze ontwikkelingen binnen cultuureducatie. Het biedt de mogelijkheid om op structurele basis èn gekoppeld aan de lesstof, het creatieve denken en handelen van leerlingen en docenten te bevorderen. Maatschappelijke betrokkenheid is daarbij voor ons een belangrijk aspect. Creativiteitsontwikkeling is niet alleen belangrijk binnen de beeldende vakken, maar ook om leerlingen skills aan te bieden die volgens het curriculum van de toekomst van hen verwacht worden, de 21st Century Skills. Beste leerkrachten, we hebben inmiddels vele CMK workshops en trainingen voor schoolteams ontwikkeld en zouden onze expertise en ervaring graag beschikbaar stellen voor diegene die hun blik altijd blijven verruimen, die willen blijven groeien, ontdekken en verwonderen! Zowel voor zichzelf als voor de leerlingen! Informeer naar de verschillende mogelijkheden of vraag onze digitale brochure P.O. aan (sanne_geboers@hotmail.com), boordevol leuke, spannende en boeiende workshops voor alle groepen binnen alle beeldende disciplines. We staan voor jullie klaar en hebben er zin in!
www.bikcollectief.nl
Curiosityworld houdt zich met veel enthousiasme bezig met educatieve lezingen, workshops en excursies rondom wetenschappelijke onderwerpen als sterrenkunde & ruimtevaart, klimaat, geologie, prehistorie, geschiedenis, natuur en cultuur. ‘Curiosity’ staat voor nieuwsgierigheid en ‘world’ verwijst naar de wereld. Kortom: Curiosityworld voor iedereen die nieuwsgierig is. Wij bieden een ruim overzicht aan thema’s aan. Thema’s die onderverdeeld zijn in ca. 90 onderwerpen en regelmatig worden uitgebreid. Het aanbod aan onderwerpen is te downloaden vanaf de website. Iedere maand verschijnt de Curiosity nieuwsbrief met allerlei weetjes en agenda waar en wanneer er activiteiten zijn. We verzorgen gastlessen op scholen, bij BSO’s, bij NSA’s, bij bibliotheken, bij bedrijven, etc. Naast Curiosityworld werkt Sandra van Dam ook voor Stadsmuseum Tilburg (www.stadsmuseumtilburg.nl/educatie) én treedt zij op aanvraag op met het jeugdtheater Van Niks en van Alles. Wij zijn een gelegenheidsduo en hanteren de ‘klokhuisformule’ met een theatervoorstelling vooraf gevolgd door een inhoudelijke presentatie over het gekozen onderwerp. We staan open voor maatwerk en delen graag onze kennis en ervaring samen.
Curiosityworld In 2009 is Curiosityworld door Sandra van Dam opgericht. Het betekent letterlijk: nieuwsgierigheid naar de wereld. Die nieuwsgierigheid begon al op jonge leeftijd en na haar studie Museologie bleef ze geïnteresseerd in alles om haar heen. Sinds de oprichting geeft zij kindercolleges en workshops op het gebied van Wetenschap, Sterrenkunde & Ruimtevaart, Geologie, Prehistorie, Cultuur en Geschiedenis. Curiosityworld wordt breed gewaardeerd vanwege de pure inhoudelijke kennis, levenservaring en enthousiaste manier van presenteren. Curiosityworld verzorgt interessante gastlezingen en educatieve workshops op scholen. De gastlezingen (kindercolleges) worden afgestemd op het niveau van de groep en zelfs op het kind. Curiosityworld heeft de expertise en ervaring om lessen te geven aan reguliere scholen, speciaal onderwijs of hoogbegaafden onderwijs. De lijst aan thema- onderwerpen wordt regelmatig geüpdatet en is vanaf de website te downloaden. Het huidige aanbod staat op ca. 90 onderwerpen waaruit scholen kunnen kiezen. Door jarenlange ervaring, uitgebreide kennis en enthousiasme is Curiosityworld breed inzetbaar bij verschillende lesmethodes. Op deze manier tracht zij de leerlingen en leerkrachten nog meer bij het gekozen onderwerp te betrekken. Ideeën en tips worden uitgewisseld zodat de groep nog dieper op het onderwerp (Sterrenkunde, Ruimtevaart, Geologie, Prehistorie, Geschiedenis) kan ingaan. Dat de interesse voor wetenschap, geschiedenis of cultuur in zekere mate tijdloos is. Of je nu een kind was van 30 jaar geleden of nu. Alleen het overbrengen, het raadplegen van bronnen, het werkveld of de beleving in de klas, reist met de tijd mee. Als aanbieder zul je zoveel mogelijk op de hoogte moeten blijven van de laatste ontwikkelingen op wetenschappelijk gebied.
www.curiosityworld.nl 28
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
29
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Natuurmuseum Brabant Natuurmuseum Brabant biedt prikkelende tentoonstellingen, activiteiten en educatieve programma’s over de natuur aan, waarbij de beleving van de leerling voorop staat. Of het nu gaat over het leven van plant en dier, of de plaats en rol van de mens; het museum biedt graag een bredere kijk op de wereld van natuur en milieu en wat jij ervan kunt leren of gebruiken. We kunnen wel gaan vertellen hoe interessant en veelzijdig de natuur is, maar zelf (laten) ervaren is natuurlijk veel leuker en leerzamer. Daarom hebben schoolklassen een speciaal plekje bij Natuurmuseum Brabant. Er zijn allerlei programma’s en workshops ontwikkeld, afgestemd op de verschillende leeftijdscategorieën. Kennis van de natuur, taalontwikkeling, rekenen, sociale vaardigheden en kunstzinnige oriëntatie, het komt allemaal aan bod.
IN NATUURMUSEUM BRABANT ZIT JE MET JE NEUS OP DE NATUUR. HOEWEL, ZITTEN… DAARVOOR IS ER TE VEEL TE ZIEN. EN VOORAL OOK TE DOEN: HIER MAG JE ZELF MET JE HANDEN UIT DE MOUWEN! In het museum zijn schoolklassen van harte welkom. Er is van alles te doen: tentoonstellingen, workshops en ontdektochten. De activiteiten sluiten aan bij de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van leerlingen, zodat ze op een passende manier kunnen ervaren hoe interessant en veelzijdig de natuur is. Leerlingen dwalen tussen roofvogels, fossielen of spinnen, kunnen natuuronderzoek doen in de OO – zone of de seizoenen beleven in BOS. Maar je kunt ook op mammoetjacht in IJstijd!, je lijf ontdekken in Leer je lijf!, theedrinken met Kikker! of braakbalpluizen. Alleen of in groepen, van groep 1 t/m groep 8, volgens programma of op maat: het kan allemaal.
Wij willen dat leerlingen leren over de natuur met hart, hoofd en handen! En het geleerde terug meenemen naar school of huis. Een bezoek aan het museum geeft genoeg aanknopingspunten om (in de klas) over dit onderwerp na te praten, maar ook om op voort te borduren met activiteiten. Natuurmuseum Brabant hanteert binnen de educatieve programma’s zoveel mogelijk de didactiek Onderzoekend en ontwerpend leren met als uitgangspunt Wetenschapswijsheid. In vrijwel al onze programma’s zitten elementen om de leerlingen onderzoeksvaardigheden bij te brengen. Nieuwsgierig zijn, vragen stellen over de wereld om je heen, antwoorden zoeken op die vragen of informatie op waarde leren schatten. Even wennen: deze werkwijze levert, net als in de echte wetenschap, niet altijd een eenduidig antwoord op.
www.natuurmuseumbrabant.nl 30
MUSEA
31
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
OVER ILSE VERMEULEN Mensen inspireren, dat is wat Ilse Vermeulen graag doet. Al jarenlang ontwikkelt en verzorgt ze cursussen en workshops voor kinderen, jongeren en volwassenen. Als museumdocent bij het TextielMuseum in Tilburg bedenkt en geeft ze o.a. workshops gebaseerd op de actuele tentoonstellingen, ze geeft als vakdocent les in culturele centra zoals het Pieck in Drunen en de Nieuwe Veste in Breda en in haar eigen atelier.
Ilse Vermeulen
De liefde voor textiel is haar met de paplepel ingegoten. Haar moeder was coupeuse en op jonge leeftijd zat ze al zelf achter de naaimachine. Op de middelbare school koos ze textiel als eindexamenvak, tijdens haar studie aan de Pedagogische Academie gaf ze haar eerste lessen in dit vak. Aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg heeft ze vervolgens Textiel gestudeerd en is in 1991 afgestudeerd aan de afdeling Theatervormgeving.
Vanuit mijn jarenlange ervaring als kostuumontwerpster, textielvormgeefster en vakdocent kan ik anderen met enthousiasme inspireren en prikkelen om kunstzinnige en creatieve kwaliteiten te ontwikkelen. In het onderwijs leg ik me toe op het aanwakkeren van het creatieve vuur dat in ieder van ons aanwezig is. Met passie voor mijn vak wil ik jongeren en leerlingen bereiken en laten ervaren wat het betekent om iets moois te creëren. Het plezier van het maken, uitproberen, leren door te doen. Dit alles binnen de rijke wereld van textiel, Tilburg is niet voor niets een textielstad!
Ze kreeg meteen de kans om na haar afstuderen aan het werk te gaan als kostuumontwerpster voor diverse professionele (jeugd-)theatergezelschappen in binnen en buitenland.
ONTDEKKEN INSPIREREN
Als professioneel ontwerper en maker verstaat ze de kunst van het creatieve proces om tot iets te komen. Inhoud, creativiteit en technische vaardigheden gaan in haar werk hand in hand. Omringd te zijn door kunst en cultuur maakt voor haar het leven rijk en maar al te graag wil ze het belang uitdragen dat ook het leven van kinderen en jongeren met de schoonheid van kunst en cultuur verrijkt wordt.
Kostuums/Textielvormgeving
Voor het PO heb ik workshops ontwikkeld waarin een verbinding gelegd wordt tussen vakmanschap en inhoud. Aan de hand van prikkelende opdrachten en al spelend met materiaal, vorm en kleur leren de leerlingen basale vaardigheden die tot verrassende resultaten leiden. Ontdek bijvoorbeeld de oeroude techniek van het vilten en schilder een bijzondere onderwaterwereld in wol. Of kruip in de huid van een dessinontwerper door een tas in tropische sfeer te bedrukken. Aanbod workshops PO: • Zeep in een jasje, • Onderwaterwereld in wol • Wol aan de wand • Tropische tas. Graag denk ik met u mee voor workshops op maat passend bij een thema, voor een schooldag of project.
Met enthousiasme neemt ze hen mee in de veelzijdige wereld van textiel. Op haar site, Facebook en Instagram is meer informatie over haar te vinden.
www.ilsevermeulenkostuums.com 32
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
33
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022 Studio Kazoe verzorgd verschillende design workshops.
Joep van Gassel
Leerlingen maken onder professionele begeleiding in 2,5 uur een zelf ontworpen product. Denk aan een telefoontasje van een oude spijkerbroek, een shopper van zeildoek met zilveren studs of upgraden een oud T-shirt. Ervaring is niet vereist en het lukt iedereen om een ontwerp en product te maken. Aan het einde van de workshop presenteren de leerlingen hun ontwerp door ermee op de foto te gaan en neemt iedereen zijn unieke product mee naar huis.
DESIGN WORKSHOP MODE & STYLING • Ontwerp en maak van tweedehands spullen en materialen je eigen kleding • Brainstormen, schetsen en ontwerpen • Kleur en materiaalkeuze • Uitvoeren van ontwerp
DESIGN WORKSHOP TASSEN & ACCESSOIRES • Ontwerp en maak een tas of accessoire van bijvoorbeeld zeildoek en studs • Brainstormen, schetsen en patroon tekenen • Kleur en materiaalkeuze • Uitvoeren van ontwerp
DESIGN WORKSHOP T-SHIRT & LOGO • Ontwerp en maak je eigen logo op een t-shirt • Brainstormen over identiteit • Sjabloon tekenen en uitsnijden • Textiel tamponeren en fixeren
Kazoe Design workshops Ontdek de designer in jezelf! Kazoe van den Dobbelsteen is afgestudeerd aan de Design Academy en sindsdien werkt zij als zelfstandig ontwerper aan diverse projecten voor bedrijven en particulieren. Als ontwerper creëert Kazoe innovatieve totaalconcepten en is gespecialiseerd in custom-made design, op het gebied van styling, mode en textielontwerp. Studio Kazoe ontwerpt fashion accessoires als tassen en sieraden in eigen beheer. Studio Kazoe biedt praktijkgerichte design workshops aan waarin het maakproces centraal staat en leerlingen “leren door te doen”. Na een korte inleiding over mijzelf en mijn werk laat ik de leerlingen kennismaken met het ontwerpproces: oriënteren, onderzoeken, uitvoeren, evalueren en presenteren. Vervolgens werken leerlingen zelf of in groepsverband aan hun eigen ontwerp en product. In een workshop worden schetsen of een moodboard gemaakt, er worden kleuren en materialen gekozen en leerlingen maken hun eigen bruikbare product. Studio Kazoe wil leerlingen inspireren en hun eigen creativiteit laten ontwikkelen. Leerlingen stimuleren om met hun handen te werken en een concreet product te maken. Bewustwording van duurzaamheid “zero waste, recyclen en upcyclen”. Hoe kunnen we duurzame, bewuste en creatieve ontwerpen maken die bij kunnen dragen aan een goede, gezonde en fijne leefomgeving.
www.kazoe.nl
DESIGN WORKSHOP OP MAAT Wij maken Graffiti/stencil en vloerschilderingen, grafisch en illustratief ontwerp, community art, kunst in de openbare ruimte.
Wat wij bieden: • Het geven van workshops en het begeleiden van projecten.
Workshops: • graffiti • stencil graffiti • sticker • pimp textile • pimp sneaker 34
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Wat ons bezig houdt:
In samenspraak verzorg ik een custommade workshop.
Wij willen ideeën begeleiden, van tekening tot uitvoering. De leefomgeving verbeteren. Hoe kan je door middel van ontwerpen en schilderingen de leefomgeving verbeteren? En hoe kan je hier betrokkenen bij betrekken zodat hetgeen wat er ontworpen wordt goed aansluit bij de wensen en omgeving?
www.joepvangassel.nl 35
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Kinderkunstklas Met meer dan 15 jaar ervaring binnen het cultuuronderwijs speelt Kinderkunstklas dagelijks met overgave in op de beeldende behoefte binnen het PO. Kinderkunstklas bestaat uit Daphne Snellaars en Manon Boes. Daphne is de contactpersoon en houdt zich vooral bezig met het binnenschoolse aanbod en CMK (Cultuur met Kwaliteit). Manon verzorgt de buitenschoolse activiteiten en sluit zo nodig ook aan bij het binnenschoolse aanbod. Wij hebben een eigen inspirerende kijk op cultuuronderwijs en staan voor kwaliteit, creativiteit en maatwerk. Kinderkunstklas werkt op maat in het kader van Cultuur met Kwaliteit. Wij ontwikkelen en geven CMK workshops en projecten aan kinderen en docenten waarbij we aansluiten bij de lesstof en wensen van de school. We werken al jarenlang nauw samen met diverse culturele instellingen en aanbieders en ontmoeten graag de school om met elkaar tot betekenisvolle kunsteducatie te komen. Wij willen dat kinderen door onze inspirerende input geraakt worden door de schoonheid van kunst en tegelijkertijd plezier beleven. Daarnaast willen wij dat ze door ons spelenderwijs hun creatieve vaardigheden (verbeeldingskracht, waarnemingsvermogen, communi-
Kinderkunstklas biedt uiteenlopende workshops en projecten aan in diverse vormen van beeldende kunst. Denk aan: beeldhouwkunst, schilderkunst, drukkunst, textielkunst, tekenkunst, recyclekunst, fotografie, collagekunst en interdisciplinaire kunst. Ook ontwikkelen we grote, schoolbrede projecten waarin we samen met de leerlingen blijvende kunstwerken maken voor de school. Daarnaast coachen wij docententeams en verzorgen trainingen op het gebied van deskundigheidsbevordering. Onze ervaring leert dat persoonlijk contact van grote meerwaarde is, daarom komen wij graag vrijblijvend bij u langs voor een oriënterend gesprek.
Kunstkabaal catieve vaardigheden en probleemoplossend vermogen) leren te gebruiken en trots zijn op wat ze maken.
“Ieder kind is een kunstenaar. Het probleem is: hoe blijven we kunstenaar als we opgroeien.” Pablo Picasso Authenticiteit, creativiteit, nieuwsgierigheid, ervaren, onderzoeken, experimenteren, fantaseren, spelen, leren, verwonderen, reflecteren, presenteren en plezier hebben!
Wij stellen ons steeds weer de vraag hoe we het beste af kunnen stemmen op de groep kinderen die we voor ons hebben. Hoe prikkelen we de kinderen voor het beeldend cultuuronderwijs? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat het kind het beste uit zichzelf haalt en daarvan geniet? Hoe activeren wij de intrinsieke motivatie van het kind en hoe behoudt hij/zij deze? Dit zijn vragen die ons scherp en actief houden in onze eigen ontwikkeling binnen het cultuuronderwijs.
www.kinderkunstklas.nl
Grootse kunst door de kleinste kunstenaars van de school. Groep 1-2 Op maat gemaakte kunstklas voor de allerkleinsten van de school.
De kunst van het improviseren. Groep 3-8 Een kunstklas waarbij we ons laten leiden door het ritme van de muziek.
Kunstklas op gevoel. Maak je eigen emotiepop en speel toneel. Groep 3-6 Interdisciplinaire kunstklas textiel en klei.
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet! Fotografie. Groep 4-8 Na een inspirerende uitleg over de beeldaspecten binnen de fotografie maken de kinderen verrassende foto’s van hun vertrouwde omgeving.
De creatieve muzikale uitspatting! Action Painting. Groep 1-8 Een muzikale kunstklas waarbij ieder kind uit de verf komt. Wat een feest! Groep 1-8 Heeft u iets te vieren? Dan komen wij graag vrijblijvend bij u langs om samen tot een feestelijke kunstklas te komen.
Een van de projecten rondom ‘De verdwenen volière….’
HÉ WAT VLIEGT DAAR? In een park in Tilburg, het Wilhelminapark, stond toen jouw opa en oma klein waren een volière. Dat is een Frans woord voor vogelhuis. Het vogelhuis is jammer genoeg jaren geleden gesloopt. Jammer hè… In een enkele les of een serie lessen laat je je inspireren door die verdwenen volière en haar bewoners. Welke vogels hebben er rond gevlogen? Hoe zagen ze eruit? Wat voor geluiden maakten ze en wat aten ze? Vlieg in deze workshop mee op fantasie vleugels, maak een duikvlucht en bedenk hoe je samen met anderen een boekje zou kunnen maken, een kleinvogelboek met allerlei bijzondere vogels en vogeltjes…
KunstKabaal sluit aan bij de belevingswereld van kinderen met inspirerende opdrachten. Binnen deze opdrachten wordt de kinderen veel ruimte en vrijheid geboden om hun eigen verbeelding, mogelijkheden en interesses te ontdekken, vorm te geven en te presenteren. KunstKabaal wil kinderen een onvergetelijke ervaring meegeven, voor nu en hun verdere reis in de toekomst. In overleg met de school verzorgen we lessen op maat, waarbij we inhoudelijk kunnen aansluiten op de actuele lessen en thematiek in de klas.
www.facebook.com/ kunstkabaalTilburg
Jouw beeldmerk. Drukkunst. Groep 4-8 Alle kinderen maken een persoonlijke stempel van hout en foam. Een prijs waard! Recyclekunst. Groep 4-8
Hiernaast een greep uit ons aanbod: Ontwerp je eigen decor uitgaand van een thema naar keuze. Groep 1-8
36
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Voor meer informatie en ons totale aanbod bent u van harte welkom op onze site
37
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
ONTDEK EN LEER!
Ontdekstation013 Techniek in de praktijk
Ontdekstation013 is een prachtige, ruime hal in de Spoorzone, waar jouw leerlingen kennis kunnen maken met wetenschap en techniek. Dat sluit perfect aan bij de verplichting om wetenschap en techniek op te nemen in het lesprogramma. We helpen scholen graag op weg bij de invulling van dit vak in de praktijk. Dus maak gebruik van onze expertise en fysieke mogelijkheden.
Onderzoekend en ontwerpend leren
In onze vaste lesprogramma’s maken wij gebruik van de principes van onderzoekend en ontwerpend leren en het benutten van 21st century skills. Ook komend schooljaar kom je weer nieuwe of verbeterde lesprogramma’s bij ons tegen. Denk bijvoorbeeld aan de educatieve watertuin. Wil je een programma dat aansluit bij je eigen lesprogramma of thema? We gaan graag met je in gesprek en denken met je mee.
Ontdekstation013 startte in 2018 in de Spoorzone in Tilburg en heeft inmiddels veel schoolklassen op bezoek gehad die enthousiast reageren op de mogelijkheden van onze prachtige, industriële hal. Ons doel is kinderen en jongeren kennis te laten maken met de wereld van techniek en wetenschap. Op een speelse en creatieve manier bieden we activiteiten gericht op het zelf bedenken van oplossingen en de uitvoering hiervan. Ontdek, beleef, leer, creëer: dat zijn onze vier kernwoorden.
OntwerpCirkel OntwerpCirkel verzorgt creatieve kinderworkshops met ontwerpen en techniek in de hoofdrol. Wij bieden leuke en leerzame technieklessen op basisscholen. We kunnen onze workshops aanpassen op de onderwerpen en thema’s waar de school op dat moment mee bezig is. Of kiest u liever voor naschoolse activiteiten: samen met de kinderen die zich hiervoor hebben ingeschreven werken we een zestal weken aan een verbreding van het bestaande lesprogramma; techniek, natuur & milieu of upcyclen. Praktische lessen, niet te veel theorie en in 1 of 2 lessen een haalbaar eindproduct.
Waarom techniek zo belangrijk is? In alles wat mensen maken of hebben gemaakt zit techniek. Techniek voorziet in concrete oplossingen voor problemen en voor behoeften die we als mens nodig hebben om te (over)leven. Leerlingen kunnen bij ons ontdekken of zij hierin interesse en talenten hebben om daar bewuste keuzes in te maken voor hun toekomst. Ook ondersteunen we docenten bij de professionalisering in het techniekonderwijs en bieden we leerlingen de mogelijkheid projecten uit te voeren op onze locatie.
Op de meeste basisscholen komen de leraren niet meer toe aan solderen of digitale technieken. Wij vinden het belangrijk dat alle kinderen de basistechnieken hiervan beheersen. Van boren, zagen en bouwen tot 3D-pen tekenen, graveren, solderen en zelfs 3d printen. Wij sluiten graag aan bij: • Weekend van de wetenschap • Kinderboekenweek • Dutch Technology week
Zelf doen en verwonderen
We verzorgen leerzame workshops die verrassen en verwonderen. Wat gebeurt er als je verschillende vloeistoffen gaat mengen? Hoe maak je zelf een meubelstuk? Hoe kun je filmen op locatie, terwijl je daar in het echt niet bent? Hoe groot is de kracht van luchtdruk? Wat vind je in oude apparaten en kun je daar zelf iets van maken? En tal van andere vragen. Ook een bijzondere combinatie: workshops samen met Vincents Tekenlokaal. We zitten in hetzelfde gebouw en samen kunnen we programma’s maken passend bij jouw lesdoelen op basis van een offerte.
www.ontwerpcirkel.nl
Praktische info
Je vindt Ontdekstation013 in de Spoorzone in Tilburg. Een lesprogramma duurt meestal 2,5 uur, waarin leerlingen twee workshops volgen. Afwijkende lestijden, zoals workshops van 1,5 uur zijn ook mogelijk. Je vindt ons op loopafstand van het station, dus je kunt ook komen met bus of trein.
www.ontdekstation013.nl/ onderwijs/ 38
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Ontwerpen en techniek’: daar draait het om bij OntwerpCirkel. Je gaat zelf iets ontwerpen, je ontwerp gaat de computer in en wordt geprint met de 3D-printer of mag je graveren voor de persoonlijke touch. Of wil je liever solderen of 3D-pen tekenen? Wat dat is? Hoe werkt dat? Dat laten we je allemaal zien tijdens de workshops. Wat ga jij maken?
39
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Regionaal Archief Tilburg De programma’s die we aanbieden bestaan uit twee onderdelen. De kinderen krijgen eerst een lezing over een historisch onderwerp: Marietje Kessels, koning Willem II of de ontwikkeling van Tilburg. De kinderen gaan vervolgens zelf als onderzoeker aan de slag: op basis van verschillende historische bronnen beantwoorden zij vragen. Bij een goed antwoord verdienen zij een sticker die verband houdt met het onderwerp. Zo verzamelen zij al onderzoekend een heel ‘historisch dossier’ bijeen. Historisch besef is belangrijk. Door de kinderen op verschillende manieren naar informatie te laten zoeken worden hun onderzoeksvaardigheden getraind en leren ze bij over belangrijke thema’s uit de Tilburgse geschiedenis. Eigenlijk alle (cultuur-)historische vraagstukken die betrekking hebben op Tilburg en nabijgelegen gemeenten houden ons bezig. Van de middeleeuwen tot nu, van het kasteel van Tilburg tot textielfabriek.
www.regionaalarchieftilburg.nl
40
MUSEA
41
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
SNENS SNENS gelooft. In de kracht van creativiteitsontwikkeling. In het belang van maatwerk. Of het nu gaat om kunstzinnige projecten en workshops, deskundigheidsbevordering voor leerkrachten of coaching op de werkvloer: samen bedenken we iets dat werkt voor leerlingen én leerkrachten. Een plan dat verlicht, verrast, verwondert en verrijkt. Dat is de kunst. Onze kunst. In onze werkwijze staat het creatieve proces centraal, en daarin hebben naast het ‘creëren’, ook het onderzoek en de reflectie een belangrijke plek. Onze gastdocenten beheersen allemaal verschillende disciplines, vaardigheden en technieken op het gebied van dans, theater, nieuwe media, beeldende kunst en muziek. Samen kunnen we ook multien interdisciplinaire projecten aan, graag zelfs! Wij gunnen het ieder kind om zijn eigen talenten te ontdekken en vanuit daar zijn creativiteit verder te ontwikkelen. Dat ieder kind het beste uit zichzelf kan halen en dit kan delen met de mensen om zich heen. Uit eigen ervaring weten we dat je daar een leven lang profijt van hebt. Als we daar een steentje aan bij kunnen dragen, dan is ons hogere doel bereikt!
www.snens.nl
Wij zijn bofkonten. Omdat we mogen doen wat we het allerliefste doen. Elke dag opnieuw. Of het nu gaat om een wekelijks terugkerende workshop, een multidisciplinair festival of een concept voor een doorlopende leerlijn; gezamenlijk bedenken we een inhoud en vorm die het beste past. Als hechte club van gedreven gastdocenten is het telkens weer onze uitdaging om het beste uit de deelnemers naar boven te halen. Hiervoor zetten we graag ons hele hebben en houwen in: opleiding, ervaring en enthousiasme.
StudioDoezo onderscheidt zich door haar vakmanschap, haar uitzonderlijke assortiment aan workshops en de persoonlijke aandacht voor ieder kind. We geven jullie graag een inkijkje in ons aanbod! Bij de workshop ‘Bamboehuisjes’ bouwen we met natuurlijke materialen (klei, bamboe en takjes) een eigen huisje, misschien met schuurtje en dieren achter het hekje om het helemaal compleet te maken. Tijdens ‘Studio Sport’ onderzoeken we (met draadfiguren en zachte was) hoe verschillende sporten verschillende houdingen met zich meebrengen. Of we nemen taal als uitgangspunt bij ‘Tommie en de Lettermonsters’. Uitgevoerd in klei en heel geschikt voor groep drie maar ook voor de middenbouw! Bij ‘Gelukspoppetje’ ontdekken we hoe je met textiel (stof, wol en sierband) een geluksbrenger kunnen maken. ‘Roetschie’ is een creëer- en speelworkshop voor de allerkleinsten. Het wollig versierd wezentje (Roetschie) laten we net als in het verhaaltje echt roetsjen. Wie vangt hem?! Of al schilderend, knippend, schuivend op zoek gaan naar jouw eigen creatie bij ‘Rare vogels’. Wil je een kijkje nemen in de werkplaats van een vliegtuigbouwer? Dat wordt passen, meten en uitproberen. Lukt het om met jouw ontwerp bij (deze best pittige) workshop ‘Zweefvliegers’, een model te construeren dat ook echt in de lucht blijft? Deze workshops en nog vele anderen behoren tot de mogelijkheden van StudioDoezo. We zitten vol inspiratie!
42
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Studio Doezo Ontdekken, ontwikkelen en verwonderen! Omdat leerlingen in het basisonderwijs opgroeien in een wereld waarin alles al ‘klaar’ is, of zich op schermpjes afspeelt, willen wij hun beeldende vermogen aanspreken en vergroten. We willen kinderen laten zien wat ze eigenlijk allemaal kunnen, zonder iets voor te kauwen, maar door ze gereedschap te geven om hun eigen creativiteit de vrije loop te laten. Door ze mee te nemen op een ontdekkingstocht leren ze oplossingsgericht denken, doen ze nieuwe ervaringen op en leren ze hun gevoelens te uiten op een artistieke manier. In uitdagende workshops van twee uur brengen we de leerlingen spelenderwijs nieuwe technieken bij, stimuleren we hun verbeeldingskracht en creëren we een mooi twee- of driedimensionaal eindproduct. We zijn altijd bereid om in overleg een workshop op maat aan te bieden aansluitend bij een thema. We nemen alles zelf mee en we laten een opgeruimde klas achter, met leerlingen die een stukje handiger geworden zijn. StudioDoezo maakt er een feestje van!
www.studiodoezo.nl 43
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Studio Zeedauw is de ontwerpstudio en ambachtelijke drukkerij van ontwerper Rozemarijn Oudejans. In de studio aan het NS-plein in Tilburg werkt zij als grafisch ontwerper, maakt ze drukwerk in opdracht en geeft ze workshops en cursussen in verschillende druktechnieken. In de studio vind je oude drukpersen, kasten vol loden en houten letters en blikken met drukinkt in alle kleuren van de regenboog. Door de oude druktechnieken te blijven gebruiken en te combineren met nieuwe materialen en technieken (3D-printen, lasersnijden, polymeren) behoudt het grafisch erfgoed zijn relevantie, nu en in de toekomst: ‘preservation through production’. Daarnaast wordt tijdens workshops en cursussen vakkennis overgedragen en enthousiasme voor druktechnieken gedeeld.
INSPANNEN BEWEGEN 44
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Met de mobiele drukkerij komt Studio Zeedauw makkelijk op locatie voor workshops voor Primair en Voorgezet Onderwijs. Iedere workshop begint met een korte introductie over druktechnieken en de historie van de boekdrukkunst, waarna de leerlingen aan de slag gaan met drukletters, linosnede en inkt en zelf aan de drukpers mogen draaien om hun werk af te drukken. Ontwikkeling van handvaardigheid is een belangrijk onderdeel van de hands-on workshops. Tijdens de workshop ‘Selfie-Posters Drukken’ bijvoorbeeld, snijden de leerlingen met gutsen hun zelfportret uit linoleum, wat de nodige handigheid vereist. Daarnaast kan het drukken met letters het taalonderwijs ondersteunen. Zo gaan leerlingen tijdens de workshop ‘Dada-Drukken’ aan de slag met poëzie en geven zij met drukletters een gedicht vorm. De analoge, tastbare letters zorgen voor een andere kijk op letters en taal en leerlingen vinden het geweldig om te zien waar de letters op hun toetsenbord oorspronkelijk vandaan komen. Tenslotte werken leerlingen in de workshop ‘Posters Drukken’ in groepjes met elkaar aan 1 poster waardoor onderlinge samenwerking wordt gestimuleerd. Iedere workshop wordt afgesloten met een klassikale bespreking van het gemaakte werk.
Studio Zeedauw Mijn expertise is grafisch ontwerp, typografie en ambachtelijke druktechnieken. Als zelfstandig kunstenaar / ontwerper geef ik workshops op locatie in de school en daarnaast ontvang ik groepen leerlingen in mijn studio in Tilburg. Mijn workshops hebben altijd een belangrijke taal-component en sluiten vaak aan bij bestaande school-projecten. Doel van mijn workshops is om leerlingen hands-on kennis te laten maken met verschillende druktechnieken en grafisch erfgoed, en om op een andere manier met letters en taal bezig te zijn. In mijn eigen praktijk ben ik vooral bezig met het integreren van ambachtelijke druktechnieken in hedendaags (grafisch) ontwerp. Door combinatie met nieuwe technologieën en het delen van kennis en vaardigheden, behouden de oude druktechnieken hun relevantie.
www.studiozeedauw.nl 45
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Techniek OntdekRijk Wil je weten hoe je wetenschap en techniekactiviteiten integreert in het lesprogramma van het primair onderwijs? Leerkrachten komen met hun groep op bezoek in Techniek OntdekRijk. De leerlingen gaan in groepjes van drie of vier leerlingen samen aan de slag met een uitdaging. De leerkracht gaat met de leerkracht in Techniek OntdekRijk in gesprek en observeert de leerlingen tijdens de uitdaging. Leerkrachten ontdekken dat Wetenschap en Techniek geïntegreerd kan worden binnen hun lesaanbod en hoe betrokken kinderen zijn bij W&T activiteiten. Het is je taalof rekenles die je vervolgens kan schrappen uit je methode. Zo vormt het geen extra belasting maar komt W&T ‘in plaats van’ activiteiten in het programma en niet ‘bovenop’ het programma. Hoe kunnen leerkrachten geïnspireerd worden om W&T activiteiten onderdeel te maken van het lesprogramma? Hoe kunnen leerkrachten er toe komen om W&T activiteiten in plaats van andere lessen (bv. rekenen, taal, etc) aan te bieden zodat W&T geen apart vak wordt en er steeds bij komt?
www.TechniekOntdekRijk.nl 46
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
Techniek OntdekRijk nodigt leerkrachten van het basisonderwijs uit om met hun groep kinderen op bezoek te komen. Vanuit het Onderzoekend en Ontwerpend leren en met de vaardigheden van de 21st Century Skills worden kinderen uitgedaagd, (eventueel) aangepast aan thema’s waar op school mee gewerkt worden. Techniek OntdekRijk biedt ook teamscholingen, individuele scholingen voor leerkrachten en verzorgt inspirerende workshops en netwerkavonden waarbij W&T activiteiten voor het primair onderwijs worden aangereikt die direct praktisch toepasbaar zijn in het eigen lesprogramma. Techniek OntdekRijk biedt tevens een digitale leeromgeving voor de professionele leergemeenschap waarin W&T activiteiten gekoppeld zijn aan de leerlijnen taal, rekenen, oriëntatie op jezelf en de wereld (OJW) en kunstzinnige oriëntatie (KO).
Vincents Tekenlokaal EXPERIMENTEER EN LEER! Vincents Tekenlokaal startte in 2009 in het PaleisRaadhuis van Tilburg. Hier kreeg Vincent van Gogh in 1866 zijn eerste tekenlessen. Dat gegeven was de aanleiding om ook in deze tijd mogelijkheden te scheppen voor het ontwikkelen van tekentalenten. In 2018 zijn we verhuisd naar de Spoorzone en zijn we de samenwerking aangegaan met Ontdekstation013: beide organisaties werken volgens het principe onderzoekend en ontwerpend leren. We vinden het een uitdaging om samen (interdisciplinaire) programma’s te ontwikkelen voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hbo. Heb je een thema of idee, kom er mee!
Analoog en digitaal
Vincents Tekenlokaal staat voor het oude tekenambacht én voor nieuwe tekentechnieken zoals digitaal tekenen. We beschikken over een lokaal met 20 digitale tekentablets om volop te experimenteren. En we hebben een ruimte om analoge tekenlessen te geven met houtskool, potlood, verf, kwast, krijt op papier en doek, van heel klein tot heel groot. Ons team bestaat uit gediplomeerde kunstdocenten en kunstenaars.
Geïnspireerd op kunstenaars
Ons uitgangspunt is dat een les of workshop het onderwijsprogramma van jouw school of klas verrijkt. Je kunt kiezen uit één van onze vaste lesprogramma’s of een programma op maat. Onze vaste programma’s zijn geïnspireerd op Van Gogh, zoals Vincent’s reis en Vincents Tekenles, waarbij we de tekenmodellen uit het oude tekenlokaal van Vincent van Gogh gebruiken. Daarnaast hebben we programma’s geïnspireerd op andere kunstenaars of gericht op het leren van bepaalde tekentechnieken, zoals perspectief tekenen of onmogelijke figuren. Heel graag werken we met een vraag vanuit de school. We ontwikkelen dan samen met jou of op basis van jouw vraag een passend programma op basis van een offerte.
Verbeeldingskracht brengt je overal
Creativiteits- en talentontwikkeling is onze drive. Hoe geven we kinderen de ervaring van creatief denken? Hoe ontwikkelen we wauw-ervaringen die verwonderen en nieuwsgierig maken? We zien creativiteit als een avontuur dat we leerlingen willen laten ervaren. Je maakt iets dat er daarvoor niet was. Mislukken bestaat niet. We stimuleren de principes van het onderzoekend en ontwerpend leren en hebben aandacht voor het inzetten van de 21e eeuwse vaardigheden. Onze tekenlessen hebben duidelijke leer- en kerndoelen, die je kunt vinden op onze website.
Praktische info
Je vindt Vincents Tekenlokaal in Ontdekstation013 in de Spoorzone in Tilburg. Een programma duurt meestal 1,5 uur, zodat jouw leerlingen zowel op onze digitale tablets als op papier kunnen werken. Het resultaat gaat mee terug naar de klas. Qua inhoud en tijdsduur kunnen we altijd in overleg gaan.
www.vincentstekenlokaal.nl/ bezoek-ons/kom-met-je-klas 47
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Weleer Ik ben opgeleid als archeoloog, maar heb inmiddels ruim tien jaar ervaring in het onderwijs. Naast het verzorgen van lessen en workshops stel ik ook lespakketten samen, zet speurtochten uit, maak tentoonstellingen en boekjes. Ik vind het ontzettend leuk om iets van mijn eigen enthousiasme voor mijn vakgebied over te dragen op anderen. Aan de hand van beeldmateriaal en spullen (gereedschappen van de archeoloog en vondsten uit Tilburg e.o.) gaan we kijken wat een archeoloog allemaal doet en wat er zoal gevonden is in de omgeving. We borduren voort op aanwezige kennis en competenties en behandelen vragen van de leerlingen, liefst aan de hand van meegebrachte objecten. Alle zaakvakken, van rekenen en taal tot aardrijkskunde en biologie, worden in de les betrokken. Ik wil dat de leerlingen beseffen dat er meer tijden/generaties zijn geweest voorafgaand aan de onze en dat toen gemaakte keuzes invloed kunnen hebben op hoe wij nu leven. Ook en vooral dat archeologie zich niet alleen afspeelt in verre landen of in films, maar dat er ook een bijzondere vondst in je eigen achtertuin kan liggen. We zoeken bijvoorbeeld op een grote kaart op wat er in de buurt van de school gevonden is en kijken wat dat betekent. Ik streef naar vergroting van het draagvlak voor archeologie en voor erfgoed in de breedte, vanuit de overtuiging dat het ontzettend belangrijk is om mensen al op jonge leeftijd hiermee in aanraking te brengen. En die aanraking bedoel ik letterlijk!
www.archeoloogindeklas.nl
Het lesprogramma ‘Archeoloog in de klas!’ bestaat uit een actieve opdracht onder begeleiding van de eigen leerkracht en een les door MarieFrance. Er wordt een kruiwagen de klas binnengereden, gevuld met bijzondere voorwerpen. Dat kunnen archeologische vondsten zijn, maar ook gereedschappen van een archeoloog. De leerlingen gaan zelf op onderzoek uit in de kruiwagen. Een week later, tijdens het bezoek van een echte archeoloog aan de klas, leren de kinderen wat archeologie is en hoe een archeoloog te werk gaat.
Wij hebben 2 programma’s over de middeleeuwen in ons pakket voor CiST: “Beleef de middeleeuwen” en “Strijd in de middeleeuwen”. Bij het eerste programma laten we de kinderen in de klas o.a. allerlei middeleeuwse voorwerpen zien waarvan ze moeten raden wat het is, waarna ze het allemaal zelf mogen uitproberen. Bij het tweede programma moeten ze eerst nadenken over strijd, waarna we laten zien wat daarbij in die tijd allemaal gebruikt werd, zowel wat men als bescherming aantrok als wapens, dit is altijd erg indrukwekkend voor ze! Het zelf mogen uitproberen is een onvergetelijke ervaring voor ze, evenals de zwaardvechtdemo en -les. Bang hoef je niet te zijn, want alles gebeurt veilig.
Zwaard en Volk Onze expertise
Wij hebben heel veel kennis over de middeleeuwen aangezien dit al zo’n 20 jaar ons beroep is. Naast een winkel komen we als Zwaard en Volk op veel middeleeuwse evenementen, als verkoper van “middeleeuwse” artikelen maar ook onder de naam Compagnie Gallimaufry als (middeleeuws) entertainer/artiest met muziek, straattheater, poppenkast, enz.
Hoe wij werken binnen het onderwijs?
Na een kort praatje als inleiding, stellen we de kinderen vragen om ze zelf te laten nadenken. We vinden het belangrijk om leerlingen te laten ERVAREN. Geen droge kost, geen invullen van papieren, maar beetpakken, uitproberen.
Wat we willen bereiken
We hopen dat de geschiedenis, in dit geval de middeleeuwen, meer gaat leven bij de leerlingen doordat ze actief met iets bezig mogen zijn en het leuk vinden. We willen dat ze inzien dat bepaalde dingen “van alle tijden” zijn en hoe sommige dingen zich herhalen, wat betekent dat je kunt leren van de geschiedenis en dat toe kunt passen in de huidige tijd.
Met welke vragen houden we ons bezig binnen ons werk
Hoe maken we de geschiedenis (middeleeuwen) inzichtelijk zodat het meer gaat leven en men relaties kan leggen met nu.
www.compagniegallimaufry.com 48
MA AKONDERWIJS ONT WERPEN EN ONDERZOEKEN
49
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Stadsmuseum Tilburg Stadsmuseum Tilburg is gespecialiseerd in Erfgoed, Identiteit en Burgerschap en werkt nauw samen met scholen en verschillende Erfgoedpartners. Stadsmuseum Tilburg verzorgt educatie via een doorlopende leerlijn met betrekking tot het erfgoed van stad en dorp. Onderwerpen zijn Tweede Wereldoorlog in Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout voor groep 7 of 8 (zie: www.wijherdenkenenvieren.nl); Burgerschap, Peerke en Suriname voor groep 6 (zie: www.stadsmuseumtilburg.nl/educatie) en andere historische thema’s. Stadsmuseum werkt aan de opbouw van een structurele doorlopende leerlijn erfgoededucatie voor primair onderwijs. Dat betekent dat we erfgoedlessen aanbieden voor het basisonderwijs. Aan het eind van de basisschool heeft een leerling in vier schooljaren vier verschillende erfgoed thema’s van Tilburg gekregen. Scholen kunnen zich aanmelden bij sandra.van.dam@stadsmuseumtilburg.nl. Binnen ons werk zijn wij bezig met het ontwikkelen en aanbieden van een doorlopende leerlijn. We zijn het huidige aanbod aan het vergroten en verankeren binnen de diverse werkwijzen van de scholen. Stadsmuseum Tilburg gaat graag in gesprek met (CMKT)-scholen en dient als adviesorgaan om erfgoed een vaste plek te geven binnen het onderwijs, al dan niet via maatwerk.
www.stadsmuseumtilburg.nl
Stadsmuseum Tilburg is een organisatie die erfgoed verbindt aan identiteit. Weliswaar zonder publieksgebouw vertellen we het Verhaal van Tilburg aan de hand van voorwerpen, verhalen en programma’s in samenwerking met externe partijen. Het museum streeft er onder andere naar om het onderwijs meer te betrekken bij het lokale erfgoed. Het museum wil daarom optreden als de verbindende factor tussen erfgoed en identiteit zodat leerlingen kennis kunnen nemen van geschiedenis en de ontwikkelingen van hun stad of dorp. Dit alles met als doel om bij leerlingen meer waardering en belangstelling te wekken voor de stad Tilburg en omringende dorpen. Een voorbeeld van erfgoededucatie is het programma ‘Wij Herdenken en Vieren’ over
50
MUSEA
de Tweede Wereldoorlog in Tilburg, BerkelEnschot en Udenhout. Sinds 2018 sluiten basisscholen uit gemeente Tilburg aan bij dit educatieve schoolprogramma. Doet een klas mee, dan ontvangen de leerlingen van groep 7 of groep 8 een interessant stickerboek met lokale oorlogs- en verzets historie, persoonlijke verhalen uit de Tweede Wereldoorlog en interessante verwerkingsopdrachten. De inhoud wordt aangevuld met historische feiten, archiefmateriaal én berichten op social media. Ook verzorgt Stadsmuseum Tilburg kosteloos een gastles van 30 minuten in de klas en werkt Stadsmuseum samen met partners als Stadsgidserij Tilburg, Factorium Podiumkunsten, Bibliotheek LocHal en Veteraan in de klas. Een ander voorbeeld van erfgoededucatie is het schoolprogramma over Burgerschap. Sinds
2006 is Burgerschap een verplicht onderdeel in het Nederlandse basisonderwijs en het staat scholen geheel vrij om hier inhoud aan te geven. Stadsmuseum Tilburg heeft in het kader van doorlopende leerlijn Erfgoededucatie speciaal voor groep 6 een nieuw educatief schoolprogramma ontwikkeld: Burgerschap, Peerke en Suriname. Het is gebaseerd op democratie, gelijkheid, identiteit en participatie met achterliggende thema’s als barmhartigheid, heldendom, herinneringen en de verhouding Nederland-Suriname. Het schoolprogramma bevat een mix aan lesmaterialen zoals een introductieles in de klas, een stickerboek met verwerkingsopdrachten en de keuze voor een binnenen buitenprogramma.
51
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
De Kwekerij Verhalen | Verbeelding | Beleving De Kwekerij zet verhalen, verbeelding en beleving in om maatschappelijke thema’s bespreekbaar te maken. Samen met een hecht team van makers uit verschillende (kunst)disciplines brengen we verhalen tot leven. Dit doen we met theater, dans, film, muziek of vaker nog vanuit een mix van disciplines. De Kwekerij werkt vaak op bijzondere locaties. Zo maakte het Tilburgse gezelschap voorstellingen in de voormalige NS werkplaatsen op de Spoorzone en tekende recentelijk voor de opening van de Lochal. Ook het terrein van de waterzuivering en landschapspark Moerenburg vormde het decor voor unieke theaterwandelingen.
PROBEREN & LEREN 52
THEATER EN MÉÉR
De Kwekerij biedt workshops, cursussen en bijzondere projecten voor het basis-, middelbaar en beroepsonderwijs. De Kwekerij bestaat uit professionele acteurs, dansers, een choreograaf, schrijver, componist en regisseur. Dit multidisciplinaire team is zeer breed inzetbaar en geoefend in het overbrengen van hun talenten. We verzorgen regelmatig workshops op het gebied van theater, dans en film. Ieder project vormt een nieuwe uitdaging om leerlingen de grenzen en raakvlakken van de verschillende disciplines te laten ervaren. Met name in de discipline-overstijgende projecten onderscheid De Kwekerij zich. Zo werd er al eerder een speelfilm gemaakt met leerlingen of een theaterspektakel in het kader van een bijzonder project.
www.dekwekerij.nl
53
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
EELT Theatercollectief Wij willen dat leerlingen gebruik maken van hun fantasie en probleemoplossend vermogen. We bieden theaterworkshops aan maar daarnaast hebben we binnen ons collectief ook kunstenaars, muzikanten en filmmakers die allemaal maar al te graag iets neerzetten op een school. Wij hebben een aantal programma’s die we aanbieden, maar liever werken wij aan de hand van een vraag van een school. We vinden het fijn om samen met een school op zoek te gaan naar die activiteiten die het beste passen bij het karakter van die school. In onze woorden gaan we op zoek naar het “eelt” binnen de school. We streven naar een langdurende samenwerking met een school. Binnen zo’n samenwerking kunnen we dan aan een programma werken dat echt bij die school past. Wij zullen daarbij wel altijd onze eigen originaliteit in het oog houden. EELT Theatercollectief houdt zich bezig met thema’s die de wereld om ons heen veranderen, zoals de energietransitie, nieuwe Nederlanders en technologische ontwikkelingen. EELT benadert deze thema’s op een originele en eigen manier.
www.eeltweb.nl 54
THEATER EN MÉÉR
EELT Theatercollectief werkt graag samen met verschillende partners om zo tot vernieuwende projecten te komen. Een goed voorbeeld hiervan is de Hapstappoepfabriek, dit is ontstaan door de samenwerking van een diëtiste, de GGD en EELT. Het is een programma waar theater en educatie goed samenkomen. De leerlingen krijgen les over vezels, gaan daarna zelf op reis door het lichaam en krijgen aan het eind van de dag een voorstelling. In deze grappige voorstelling zien we hoe Lientje wordt opgegeten door haar eigen vader en volgen we haar spannende reis door het lichaam van haar vader tot ze uiteindelijk wordt uitgepoept. Dit project past goed binnen het programma van een gezonde school en wordt regelmatig uitgevoerd op verschillende scholen in Brabant. EELT Theatercollectief houdt zich naast educatie ook bezig met kunstprojecten. Zo zijn we nu bezig met het project “Vier de Wind”. Dit is een project waarin windenergie en molens centraal staan. Voor dit project hebben we een educatief onderdeel ontwikkeld met originele workshops binnen verschillende disciplines. De leerlingen zijn creatief bezig met ontwerpen, muziek maken, toneelspelen en dichten. Op het schoolplein staat de Windmobiel, een vreemd voertuig waar je binnen kunt kijken bij oude en nieuwe windmolens en waar het altijd waait ook al is windstil… Enfin we hebben altijd zin in nieuwe projecten, neem dus contact met ons op en we gaan om tafel zitten om te kijken waar uw eelt zit en wat we eraan kunnen doen. Door de ontwikkeling rondom het Coronavirus zijn we bezig met het digitaliseren van onze workshops zodat de leerlingen ook thuis creatief en cultureel bezig kunnen blijven.
Festival Circolo Circolo is een festival voor het nieuwe circus en wordt sinds 2018 elk jaar in Tilburg georganiseerd. In de even jaren strijken circustenten neer in het Leijpark. In de oneven jaren bespelen circusartiesten de theaterzalen in de stad. Circus Festival Circolo vervult een voortrekkersrol bij het ontwikkelen van circus tot een erkende en gewaardeerde discipline in het Nederlandse podiumkunsten landschap. Het festival brengt voorstellingen met een cross-over van circus, theater, moderne dans, muziek, vormgeving en beeldende kunst. Circus dat verrast, verbaast en verwondert. Circus dat je raakt, van dichtbij. Het nieuwe circus is anders dan het circus dat de meeste mensen kennen. Het nieuwe circus wordt gekenmerkt door verhalende voorstellingen en integratie van verschillende acts. Vaak wordt er gebruik gemaakt van alledaagse kleding in plaats van imponerende kostuums. Dieren, sterren, de kleuren rood en geel, clowns en ballonnen zijn allemaal voorbeelden van beeldelementen die je eigenlijk niet meer ziet in het nieuwe circus. Het nieuwe circus geeft overal een eigen draai aan. Voor de moderne circusartiesten is de wereld een podium. Ze hebben niet meer per se een ronde piste nodig om te laten zien wat ze kunnen. Ook het bos, een park, een woonkamer of de straat zijn plekken die gebruikt kunnen worden als omgeving om een act op te voeren. Festival Circolo wil kinderen en jongeren– en hun ouders- graag in contact brengen met dit nieuwe circus. Dat kan door een voorstelling op school of door het festival te bezoeken.
Festival Circolo is de specialist in Nederland op het gebied van hedendaags circus. Het beschikt over een groot netwerk met artiesten, gezelschappen en deskundigen. Festival Circolo werkt nauw samen met FONTYS FHK en de circusopleiding Academy for Circus and Perfomance Art. We reageren graag op vragen vanuit het onderwijs. We hebben een basis lespakket beschikbaar, maar dat geldt meer als inspiratiebron dan als dwingende methode. Afhankelijk van budgettaire en fysieke mogelijkheden kan Circolo voor de schoolvoorstellingen regelen; op school of in een tent op het festivalterrein in oktober 2020. Wij willen de beeldvorming over circus bijstellen. Veel mensen denken bij circus direct aan traditionele vormen of aan Cirque du Soleil, terwijl tegenwoordig er hele andere soorten zijn ontstaan. Circus is zeker niet meer vooral voor kinderen. Er worden tegenwoordig circusvoorstellingen gemaakt over maatschappelijke thema’s zoals klimaatverandering, diversiteit en vluchtelingen. Hoe krijgen we het imago van het circus bijgesteld en hoe bouwen we aan meer en breder publiek voor het hedendaagse circus? Hoe maken we circus hip in Nederland? In Vlaanderen is het tegenwoordig heel stoer om bij het jeugdcircus te gaan, maar hier in Nederland zijn we nog niet zo ver, maar leggen we wel verbinding met urban sports (breakdance, freerunning, bmx, e.d.)
www.festivalcircolo.nl
Festival Circolo speelt zich altijd af tijdens de herfstvakantie, dus dat is voor scholen waarschijnlijk lastig. Wel worden op de laatste schooldagen voor de herfstvakantie voorstellingen speciaal voor scholen op het festivalterrein georganiseerd. De periode tussen de zomer- en herfstvakantie kan goed gebruikt worden om aandacht aan het circus te besteden en naar het festival toe te werken.
55
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Grimestudio
Sandra Kuppens
Het Historiater Het Historiater bestaat uit theatermakers Anke Spieringhs en Daan Helmendach. Inmiddels zijn twee voorstellingen gerealiseerd: ‘Eindelijk! Oorlog!’ over de Eerste Wereldoorlog en ‘Eindelijk! Bevrijd!’ over de Tweede Wereldoorlog.
PROGRAMMA AANBOD:
Mijn expertise is het verzorgen van workshops vanuit een combinatie van twee vakgebieden: • Het werk als allround make-up artiest voor theater, film, commercials en fotografie • Mijn ervaring als docent beeldende vorming op PO en VO. Het enthousiasme over de inhoud van mijn werk deel ik graag en het liefst met jonge mensen. Daarom heb ik diverse workshops ontwikkeld die geschikt zijn voor groepen tot 25 leerlingen voor PO en VO. Het aanbod heeft soms het accent op (film)make-up, dan weer op grime of op tatoeages, maar altijd uitdagend, vanuit éigen ontwerpen en nadruk op kleurgebruik en vormgeving. In overleg zijn alle workshops zijn aan te passen op een thema. Afhankelijk van de gekozen workshop wordt geleerd hoe je een (nep) tatoeage, special effect (wond, blauw oog), masker make-up, fantasiegrime of gedeeltelijke bodypaint maakt.
Tatoeage maken, nét echt en blijft een paar dagen zitten. Wonden maken, net als in de film. Fantasie make-up of grime: ga los: schilderen op je gezicht of armen. Gedeeltelijke Bodypaint, bijvoorbeeld dierenprints op armen en benen. Karaktergrime, kruip in de huid van… (oud maken, science fiction, heksen, monsters). Goede aanvulling bij de projecten VMBO on Stage en Tilburg’s Got Talent.
Beide voorstellingen bestaan uit meerdere verhaallijnen. De kern van de voorstellingen gaan over de voorouders van Spieringhs en Helmendach en regionaal erfgoed, hierin wordt voelbaar voor welke complexe situaties hun voorouders zijn komen te staan door de oorlog. Hierbij worden abstracte begrippen, gebeurtenissen en feiten voelbaar voor de leerlingen. De voorstellingen worden voor één klas per keer gespeeld. Er wordt bewust voor kleinschalig publiek gespeeld: zo kan immers de dialoog met het publiek worden aangegaan.
Het Historiater vertaalt persoonlijke verhalen en wereldwijde gebeurtenissen van de Eerste en Tweede Wereldoorlog naar betekenisvol en interactief theater voor de groepen 6 t/m 8 van het PO en klassen 1 t/m 3 van het VO (alle niveaus). Het brengt historische context aan bij huidige ontwikkelingen en laat de jeugd ervaren dat ze onderdeel zijn van een groter geheel waar kennis en wijsheid uit te putten is: een maatschappij en haar geschiedenis. Het Historiater ondersteunt haar jeugdig publiek in de vorming van hun identiteit en bereidt hen voor op de kleine en grote veranderingen op het wereldtoneel. Ze gebruikt theater als middel om met humor en spektakel te verhalen over impactvolle gebeurtenissen, zoals de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Elke voorstelling is maatwerk: de spelers passen zich naadloos aan op de doelgroep en door de incorporatie van regionale gebeurtenissen gaat de voorstelling ook over het Hier en Nu. De voorstelling is afgestemd op verschillende onderwijsdoelen zoals de cultuureducatie-competenties van De Cultuur Loper en curricula van de vakken geschiedenis en burgerschap. Binnen Het Historiater denken we na over hoe we de jeugd kunnen ondersteunen bij de vorming van hun identiteits- en wereldbeeld. We zoeken naar wijze lessen uit de geschiedenis. Hoe gingen onze voorouders om met de veranderlijke wereld? Welke sporen van de verhalen van onze voorouders vinden we terug in ons regionaal erfgoed?
In de praktijk werken achter de schermen van theaters en film zeker zoveel mensen als er voor: decor, belichting, geluid, kostuums én make-up. Over de make-up afdeling vertel ik uit de praktijk en in de workshop maken we de mooiste creaties.
www.hethistoriater.nl
Daarbij is samenwerken een must, je gezicht/lijf is immers het schildersdoek. Het vereist dat je vertrouwen geeft én kunt ontvangen om tot het mooiste resultaat te komen. Dat blijkt niet moeilijk, want je werkt automatisch met zorg en respect en dat levert hele mooie interacties op! In alle workshops werken de leerlingen zelf met professionele grime, make-up en special effect materialen.
www.grimestudio.nl
Facebook: Grimestudio Sandra Kuppens 56
THEATER EN MÉÉR
57
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Het Meemaaktheater Het Meemaaktheater is gespecialiseerd in interactief en educatief theater op scholen. Eigenlijk zijn de activiteiten een combinatie van verschillende soorten aanbod: een theatrale les, een voorstelling en een workshop in één. Beeldende, theatrale middelen worden gebruikt om op speelse wijze de aandacht van de kinderen te helpen richten. En humor zorgt voor een grotere openheid bij het behandelen van uiteenlopende onderwerpen en thema’s. De unieke interactieve speelstijl van Het Meemaaktheater draagt er dan ook aan bij dat alle zintuigen ‘aan’ staan en de kinderen op verschillende manieren worden aangesproken; Ze leren anticiperen op het verhaal en verbanden zien. Het naar elkaar kijken, naar elkaar luisteren en uitbeelden draagt bij aan de sociale ontwikkeling. Zelf onderdeel zijn van een gezamenlijk verhaal stimuleert de creativiteit en verlaagt de drempel om zelf voor een publiek te staan. Moeilijke begrippen worden op eenvoudige manier begrepen. Op deze manier komen relevante kerndoelen terug in de activiteiten. Het Meemaaktheater onderzoekt dan ook steeds hoe de gezamenlijke creatie in optimale vorm bijdraagt aan een flow-ervaring want dat bevordert het ervarend leren. Ikzelf, Jannos, heb in 2008 heb Het Meemaaktheater opgericht. De meeste voorstellingen speel ik dan ook zelf. Meestal solo, soms met een andere acteur. Ik werk regelmatig met andere professionals samen aan regie, vormgeving, educatie of acteren. In deze voorstellingen is vaak sprake van een queeste. De hoofdpersoon gaat dan op reis, door een boek of in onbekend gebied. Onderweg leert hij (of zij) andere personages kennen en maakt kennis met nieuwe gebruiken. In het werken met mensen fascineer ik me voor de manier waarop wij als mens gevormd worden door onze ervaringen. Voor mij is theater het ultieme medium om elkaar te bereiken door samen te delen in een unieke ervaring; om van elkaar te leren tijdens een avontuur in de verbeelde wereld.
www.meemaaktheater.nl
Hallo Allemaal, Omdat veel van jullie Het Meemaaktheater en mijzelf (Jannos) al kennen, maak ik hier even van de gelegenheid gebruik om wat nieuwtjes te delen. Verderop in dit magazine of op de website vind je alle essentiële info! Want een terugkerend thema is natuurlijk duurzaamheid en zwerfafval. Professor Stinkmeyer, de grappige uitvinder van Het Meemaaktheater heeft nu een mooi project wat hierbij aansluit. Hij leert de kinderen hoe je vervuilers aanspreekt en houdt een ludieke mini quiz. Ook heeft hij een bijzonder dansje, de opschoonquiz, en door deze choreografie te leren wordt opruimen wèl leuk. Voor de onderbouw speelt hij ‘Het Rommelmonster’ en voor de oudsten zet hij zijn vlammenorgel met ‘poepgas’ in voor de special effects. Deze activiteit is speciaal zo gemaakt dat het flexibel ingezet kan worden en kan variëren in locatie, tijdsduur en leeftijdscategorie. En ook wij hebben nu een online aanbod: ‘Het Fort van Napoleon’. Een sessie vol geschiedenis en aardrijkskunde. Deze gaat van start eind april 2020. Onze professor gaat daarbij live vanuit het grootste fort van de Zuiderwaterlinie. Hij reist dan terug in de tijd en haalt Napoleon Bonaparte naar het heden. Samen met Napoleon laat hij jullie dan de donkerste hoekjes en de weidste vergezichten zien. Allerlei spannende wetenswaardigheden over de vestingen van de waterlinie komen op grappige wijze aan bod. Goed om te melden: de vaak geboekte voorstelling ‘Alex en het Wonderboek’ is er ook nog steeds, ideaal te combineren met de Kinderboekenweek. En wat wilde ik nog meer kwijt? Ff denken...Oh ja, zou ik bijna Kim vergeten. Zij is een actrice die nu is aangesloten bij Het Meemaaktheater. Zij zal met name de voorstelling voor de allerkleinsten spelen. Dit geeft ook meer mogelijkheden rond de sinterklaas-thema’s Hopelijk tot snel, Groetjes Jannos
58
THEATER EN MÉÉR
House of Nouws
House of Nouws is een collectief van zeven theatermakers onder leiding van Sanne Nouws. De groep maakt feestelijk jeugdtheater dat aan het denken zet. Wij willen dat de eerste theaterervaringen van kinderen en jongeren naar méér smaken. De leden van House of Nouws vinden elkaar in een idealistisch geloof in de kracht van het theater. Humor en plezier spat van onze stukken af. Door te spelen mét het publiek en ze op het verkeerde been te zetten, brengen we meningen in beweging. Beweeglijke meningen geven ons dagelijks kansen om de wereld te verbeteren. De jeugdvoorstellingen van House of Nouws zetten de jonge toeschouwers in beweging, daarom is het voor ons belangrijk om schoolvoorstellingen te spelen. Wanneer de zaal vol met kinderen of jongeren zit wordt het thema dat we aansnijden prangend. House of Nouws zet volop in op de kracht van jeugdtheater: het publiek wordt aangesproken en reageert direct, de verhalen zijn absurd en fantasierijk, de beelden blits en bont. Middels onze shows willen we gevoelens van rechtvaardigheid en solidariteit opstoken bij kinderen én volwassenen. House of Nouws voelt de noodzaak om te vragen wat er anders kan. Kunnen we verschillen zien als een aanleiding voor contact? En kunnen we van meningsverschillen leren in plaats van ze uit de weg te gaan? We creëren nieuwsgierige verdeeldheid en gezamenlijkheid door het idee dat we er samen uitkomen centraal te stellen.
In de voorstellingen FOMO - of is dit het al? (12+) en Een feest om te janken (4+) vragen we ons af hoe we ons staande kunnen houden temidden van de veelheid die ons omringt. In onze bomvolle voorstellingen laten we het publiek die veelheid ervaren met veel humor en smeuiig spel. In overleg kan House of Nouws een verdiepend programma aanbieden, zoals een spelworkshop. Dat kan in aansluiting op thema’s uit de voorstellingen of vanuit thema’s waar de school mee bezig is. Wij zijn zeven brutale moralisten die samen theater maken vanuit drie artistieke uitgangspunten: de streek, de hype en de show. • We halen een streek uit met het publiek. We zetten op het verkeerde been en daarmee aan het denken. Publiek en personages staan voor een uitdaging die ze samen aan moeten gaan. • Onze shows hebben altijd een hype als thema. Dilemma’s waarover iedereen kan meepraten ontrafelen wij tot de existentiële kern. Zo maken we verdieping toegankelijk. • We geven een show. We maken producties waar het theatrale plezier vanaf spat. Het is het plezier van het scheppen: van personages, situaties, beelden. Een voorstelling van House of Nouws is een feestje.
www.houseofnouws.nl 59
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Textielmuseum Tilburg Het TextielMuseum brengt als enige ter wereld álles rondom textiel samen: design, erfgoed, mode, ambachten, innovatie, maken, educatie en ondernemerschap. Wij bieden textiel het podium dat het verdient en verbinden het aan de tijd van nu. Door iedereen - jong of oud - te verwonderen met textiel. Met een vernieuwd museumaanbod gericht op duurzaamheid, innovatie en makerschap, willen we ook een jonger publiek aanspreken en betrekken bij textiel en het museum.
Wij willen leerlingen laten ervaren en inzien dat de wereld een plek is die we met elkaar maken, en dat zij hier dus zelf een bijdrage in hebben op hun eigen manier. We dagen leerlingen uit om zich via eigen interesses te ontwikkelen tot creatieve, innovatieve en onafhankelijke denkers. Dit doen we door ze te voeden met prikkelend design en kunst, een historische context, ambachten en moderne innovatieve technische kennis. We laten leerlingen ontdekken wat textiel kan doen!
Het maken staat centraal in het TextielMuseum. We geloven dan ook sterk in het principe: “Wat ik hoor vergeet ik, wat ik zie onthoud ik, wat ik doe begrijp ik” - Confucius. Door te onderzoeken, experimenteren en te maken leren leerlingen over de veelzijdige wereld van textiel. Textiel is overal om ons heen, nog meer dan we denken. Met textiel als startpunt, kun je leren over de wereld. Leergebieden als geschiedenis, techniek, cultuur, biologie en burgerschap zijn op natuurlijke wijze met elkaar verbonden binnen onze interactieve workshops en rondleidingen. Hierbij worden de leerlingen begeleid door vakkundige en enthousiaste museumdocenten.
We hebben het geluk dat we in het museum over een enorm rijke leeromgeving te beschikken. We kunnen ‘maken’ in een historisch kader plaatsen en tegelijkertijd laten zien waarom het ook juist nu, in deze tijd van groot belang is. Hoe doen we dat op zo’n manier dat het ook echt aansluit op de interesses van leerlingen? En hoe zetten we maken in binnen leerprocessen? Maakonderwijs dat veelal via de handen gaat, biedt een belangrijke afwisseling met ‘hoofdwerk’. Het leent zich daarnaast uitermate goed voor het ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden zoals oplossingsgericht - en creatief denken en samenwerken. Bovendien geeft het veel ruimte voor persoonlijke beleving en verschillende leerstijlen.
PRIMAIR ONDERWIJS Voor veel kinderen uit het basisonderwijs is een bezoek aan het TextielMuseum een eerste kennismaking met de totstandkoming van textiel. Op de bewegende en tiktakkende machines in het TextielLab zien ze hoe de meest bijzondere garens worden omgetoverd tot textiele voorwerpen en kunstwerken. Het museum is voor deze doelgroep een ware schatkamer. Ze onderzoeken, ontdekken, ervaren in het Lab en de verschillende locaties in het museum. De leerlingen gaan vooral zelf aan de slag door te experimenteren, te ontwerpen en te maken. Zo verbinden we dat wat leerlingen ontdekt hebben in het museum aan hetgeen dat ze zelf met eigen handen maken. Speciaal voor de leerlingen van het primair onderwijs heeft het TextielMuseum een aantal afwisselende programma’s ontwikkeld. Hierin staat het maken in de TextielStudio centraal en is het ontdekken in de museumzalen en het Lab een belangrijke voedingsbodem. Het is een wisselprogramma: de hele klas komt
60
MUSEA
Draai Mee! | Rondleiding TextielLab en workshop koorddraaien De Museumfabriek | Op zoek naar ons industriële verleden Sashiko | Rondleiding TextielLab en workshop Japans borduren Vilten | Rondleiding TextielLab en workshop vilten Museumschatjes | Op zoek naar jouw eigen museumschat
Momenteel wordt er een nieuw programma voor het primair onderwijs ontwikkeld, welke in de loop van schooljaar 2020-2021 gelanceerd wordt. Deze programma’s gaan uit van de vernieuwingen in het onderwijs én het TextielMuseum. Belangrijke thema’s zijn techniek, innovatie en duurzaamheid. In dit programma creëren we nog sterkere verbindingen tussen de leergebieden techniek, burgerschap, geschiedenis en cultuur. De richtlijnen voor deze nieuwe programma’s zijn als volgt: Tactiliteit | De ontwikkeling van de tastzin en kennismaken met textiel Innovatief textiel | De modernste materialen en (elektro)techniek Industrialisatie, machines en techniek | Leren over ons industriële verleden door te bouwen Kleding en textiel van de toekomst | Ontwerpen en maken van duurzame toekomstmode
Kijk voor het actuele aanbod en uitgebreide omschrijvingen op onze website.
Houd onze website in de gaten voor de lancering en meer informatie over deze programma’s.
gezamenlijk binnen en krijgen een introductie. Daarna wordt de klas in twee groepen verdeeld. De eerste groep gaat zelf aan de slag in de TextielStudio en de tweede groep gaat op onderzoek uit in het museum. Na 45 minuten wordt er gewisseld. Alle programma’s duren anderhalf uur en kosten €110,- per klas. Voor de begeleiding zijn minimaal 4 volwassenen nodig.
PROGRAMMA’S VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS
KOSTEN Per programma (PO & VO) staan op de website de kosten vermeld. Deze kosten betreffen de begeleiding door een museumdocent, voorbereidingen en materiaalkosten. Daarnaast geldt voor het voortgezet onderwijs een entreeprijs per leerling. Ook geldt voor deze doelgroep een maximale groepsgrootte van 15 leerlingen.
www.textielmuseum.nl 61
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Theatergroep Knars Theatergroep Knars maakt beeldende theatervoorstellingen met fantasievolle uitvindingen in een open constructie waarin alles zichtbaar is. Jeroen Molenaar en Nynke Gabeler vormen de kern van het dynamische gezelschap, dat nauw samenwerkt met theatermakers, beeldend kunstenaars, schrijvers en muzikanten. We willen kinderen stimuleren zelf na te denken en zelf te doen. We willen een generatie creëren die voor zichzelf denkt en aanpakt! Op sociaal gebied: hoeveel weet ik van een ander? Waar sta ik in de wereld? Waar droom ik van? Daarnaast ook gewoon hands-on: Alles wat je kan bedenken kun je ook maken, als je maar probeert. Actuele thema’s als uitvinden, vriendschap of vooroordelen worden door middel van activiteiten rond de voorstelling extra diepgang gegeven. Een uitgebreide lesbrief en online activiteiten maken dat het jonge publiek aan de slag kan met wat het heeft gezien!
HET GROTE GEHEIM VAN NIKS Het Grote Geheim van Niks is een interactieve muziektheatervoorstelling voor kinderen van 4 t/m 11 jaar. Door een grote geheimzinnige kist die wordt bezorgd op locatie wordt de fantasie van de kinderen geprikkeld. Waar komt de kist vandaan? En wat zit er achter de luikjes? De Tilburgse theatermakers/muzikanten Berrie Kolmans en Anke van Esch gaan op onderzoek uit. Maar er is hulp nodig, van kinderen. Gaat het lukken om samen achter het geheim te komen? Leeftijdsindicatie: 4+ Duur: ca 45 minuten Aantal kinderen: max. 60 Prijs: €350,00 excl. reiskosten en BTW Deze voorstelling kan aangevuld worden met educatiemateriaal, in overleg.
Muzikaal Gebroed Berrie Kolmans studeerde Schoolmuziek en Koordirectie aan het Brabants Conservatorium. Hij werkte 18 jaar als muziekdocent aan het Koning Willem II College. Momenteel is hij artistiek directeur bij CulTuur BSO Monopole en werkt met kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Daarnaast is hij componist en treedt hij op als liedjeskunstenaar in diverse samenstellingen. Hij zingt en begeleidt zichzelf op piano en accordeon. Anke van Esch studeerde aan de ArtEZ theaterschool in Arnhem en maakt inmiddels ruim 10 jaar theater en muziek, zowel uitvoerend als docent/ regisseur. Ze maakt het liefst theater met en voor verschillende doelgroepen, van jong tot oud, en heeft een grote voorliefde voor de jeugd! Het liefst combineert ze haar ervaring in het onderwijs én in het theater in de projecten die ze doet. Zoals met deze kindervoorstelling Het Grote Geheim van Niks, waarin kinderen theater en muziek kunnen zien, horen maar juist ook kunnen beleven. Door op speelse en natuurlijke wijze kinderen vertrouwd te maken met muziek en theater laten we de kinderen ervaren dat zingen en spelen heel gewoon is en dat het in ieder van ons zit. Dat kinderen ervaren dat cultuur een passie is die in iedereen zit en onderdeel is van jouw zijn.
www.muzikaalgebroed.nl
De programma’s
De activiteiten die op de site worden getoond: • Eureka! (groep 3,4,5) • De Boekeling (groep 1,2) • De Wenteltoren (groep 3,4,5)
www.tgknars.nl 62
THEATER EN MÉÉR
63
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
ONZE PROJECTEN: SPRAAKWATER RAP Muzikale cabaretvoorstelling en eigen rapvideoclips maken over water, milieu, klimaatadaptatie en duurzaamheid (groep 6 t/m 8). Gratis aangeboden aan scholen door de gemeente Tilburg.
SPRAAKWATER RIDDERS
CIST WIL LEERLINGEN EN ONDERWIJSPROFESSIONALS VERLEIDEN MET KUNST EN CULTUUR 64
THEATER EN MÉÉR
Kunst- en natuureducatieproject over water, milieu en klimaat. Humoristische muzikale verteller, actief Spraakwater Ridders toernooi én verdiepend kwartetspel (groep 3 t/m 5). Gratis aangeboden aan scholen door de gemeente Tilburg.
NOZEL
Oogpunt Wij zijn OOGPUNT: Patrick Schmitz & Yvette Groothedde. OOGPUNT maakt educatief theater voor alle mogelijke soorten Nederlandse scholen - in Nederland én wereldwijd. Wij geven muzikale cabaretvoorstellingen, daaraan gekoppelde drama-, dans- & muziekworkshops en maken videoclips met leerlingen. Met altijd een maatschappelijk thema. Zoals bijvoorbeeld duurzaamheid of tolerantie. Het is echt cabaret: zoals de grote Nederlandse cabaretiers. Met veel humor, soms hard of op het randje, maar ook verstild of confronterend.
Muzikale cabaretvoorstelling over vooroordelen en tolerantie (groep 1 t/m 6). Nozel is het tegenovergestelde van onnozel: slim, wijs. Als je tolerant bent en niet meteen veroordeelt, maar mensen een kans geeft en je omgeving positief benadert... hee: dán ben je pas NOZEL!
Alle projecten van OOGPUNT zijn multidisciplinair - verschillende kunstdisciplines komen samen. En vaak ook een mix van kunst en natuur & techniek. Zo stimuleren wij de brede talentontwikkeling. Door de maatschappelijke thema’s zijn onze projecten ook vakoverstijgend. Ze maken de verbinding tussen diverse kerndoelen binnen het onderwijs. Omdat we zelf uit het onderwijs komen, kennen we het van binnen en buiten.
BOLLYWAT?!
Wij willen met onze projecten aansluiten bij het niveau van de leerlingen en ze van daaruit meenemen, verwonderen, nieuwe ervaringen laten opdoen, talenten laten ontdekken.
Muzikale cabaretvoorstelling over India inclusief dans- & muziekworkshops (groep 1 t/m 8). Kennismaking met een compleet andere cultuur: Indiase muziek, dans en verhalen over de grote tegenstellingen - van weelderige paleizen tot armoede op straat. Naast deze projecten werkt OOGPUNT regelmatig op Nederlandse taal- en cultuurscholen in het buitenland met het project WERELDWIJD. Over het belang van moedertaalonderwijs en cultuurintegratie wereldwijd.
OOGPUNT: • heeft een onderwijsbevoegdheid, ook voor speciaal onderwijs. • was vakleerkracht muziek en drama op PO en SBO. • was docent drama, muziek, beeldend en CKV op VO en VSO.
www.oogpunt.com
65
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Spruit Kinderfestival Wij organiseren, stellen programma’s samen, maken publiciteit en drinken koffie met onze partners om samen verrassend cultureel aanbod voor kinderen te tonen. We komen graag naar de scholen toe om kinderen kennis te laten maken met de organisatie van een festival. Ontmoeting en uitwisseling staat wat ons betreft centraal.
Performance Gezelschap Zwermers Wij maken voorstellingen waarmee grote vragen rondom gender en identiteit in een tastbare en herkenbare omgeving worden geplaatst, dat is wat wij doen. Wie ben ik, tot welke groep(en) behoor ik en vooral: hoe geef ik daar uiting aan? Dit zijn ook thema’s die volop in ontwikkeling zijn bij opgroeiende kinderen en jongeren. Door middel van een theatrale ontmoeting en nagesprek bevorderen we bewustzijn, verbeeldingskracht en flexibiliteit rond deze thema’s. Met onze artistieke en educatieve achtergrond zetten we een prikkelende voorstelling neer en gaan we daarna een actieve, verdiepende dialoog aan. Dat is hoe we graag werken in het onderwijs. Daarin spelen we met onze natuurlijke neiging om mensen te labelen. Samen zoeken we samen naar een houding verschillen viert in plaats van veroordeelt. Wij begeven ons op het spanningsveld tussen de mens als eenheid en de enorme verscheidenheid van elk individu. We zoeken samen naar een minder vastomlijnde houding ten opzichte van gender en identiteit. ‘Ik ben wie ik ben’, je hoort het vaak, maar klopt dat wel? Besta je in dit (digitale) tijdperk uit meerdere ‘ikken’? Hoeveel versies van jezelf hangen er bijvoorbeeld in je kledingkast? Hoe kijken we naar andere mensen met verschillende voorkeuren en gewoontes? Is dat verwarrend of juist leuk?
www.zwermers.nl 66
THEATER EN MÉÉR
Pan~// Catwalk is een voorstelling over de relatie tussen kleding en identiteit. Kleding en identiteit zijn nauw met elkaar verbonden. Bewust en onbewust geven we onszelf -elke dag- vorm door wat we dragen. Van versleten spijkerjack tot extravagante glitterjurk. Wij zijn gefascineerd door de kracht van die ‘tweede huid’. Onze kleding is een uitdrukking van wie we zijn, willen zijn, en soms moeten zijn. We worden continu bekeken en geïnterpreteerd door anderen. We spelen met de menselijke neiging om alles wat we zien te labelen en in te delen in hokjes, deze voorstelling stimuleert én ondermijnt die drang. Door het continu aan- en uittrekken van outfits ontstaat er een opsomming van allerlei soorten ‘mensen’. We vellen daarmee geen oordeel over de verschillende menstypes, maar laten door middel van onophoudelijke kledingwissels de fluïditeit van onze identiteit zien. Dit alles wordt ondersteund door door een eenmansorkest met viool en loopstation.
Disciplines: bewegingstheater, live muziek, mode, kostuum ontwerp Thema’s: gender en identiteit, inclusiviteit, kleding(cultuur) Duur: voorstelling van ongeveer 40 minuten + een nagesprek met de performers
Spruit kinderfestival wil een positieve bijdrage leveren aan de culturele ontwikkeling van een brede groep kinderen. Dit doen we met een vierdaagse festival in de kerstvakantie - 27 t/m 30 december - en door middel van kleinschalige activiteiten door het jaar heen. Onze activiteiten vinden buiten schooltijd plaats. Toch werken we graag samen met het onderwijs. Ons festival en de items die we ontwikkelen vormen een goede basis voor interactieve lessen met kinderen vanaf groep 5. Aspecten die naar voren komen zijn o.a. analyseren, mening vormen en geven, schrijven en voordragen en creatief denken.
Dit doen we met bijvoorbeeld brainstormsessies gekoppeld aan een opdracht, een meet & greet met een artiest of festivaldirecteur, een creatieve sessie omtrent publiciteit – inclusief het schrijven van teksten en opmaken van posters - of een kritische analyse van onze items; van flyer, programmaboekje tot social media kanalen. We willen kinderen kennis laten maken met de verschillende facetten van het organiseren van een festival en waar mogelijk betrekken bij onze keuzes. De mening, ideeën en kijk van kinderen op het festival levert ons inspirerende informatie op. Samen kunnen we Spruit kinderfestival nog beter vorm geven. Kinderen zijn immers de doelgroep waar we ons festival voor organiseren! We stellen onszelf regelmatig allerlei vragen en staan graag open voor vragen van anderen. Dat houdt ons scherp. Een belangrijke vraag die regelmatig terugkomt: Hoe kunnen we samenwerken met het onderwijs? Wat ons betreft zijn er veel antwoorden mogelijk… We horen ze graag!
www.spruittilburg.nl 67
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Theaterbureau Het Verteltheater Het Verteltheater maakt vertellend theater, waarin we kinderen meenemen in een prachtig verhaal, wat op een theatrale en beeldende manier verteld wordt. De voorstellingen zijn vaak gebaseerd op jeugdboeken, historisch gebeurtenissen, actuele thema’s of op oude volksverhalen. Wij komen voorstellingen op school spelen, bij onze voorstellingen zijn lesbrieven, zodat leerlingen ook kunnen reflecteren op wat ze gezien hebben. Per jaar spelen wij 750 voorstellingen op scholen (P.O. en V.O.). Binnen Cultuureducatie en CKV sluiten onze voorstellingen aan bij de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie, en door de lesbrieven en soms ook workshops na afloop bieden wij receptieve, reflectieve en actieve cultuureducatie. Met onze voorstellingen bieden wij een theater ervaring met relevantie voor kinderen. Voorstellingen met actuele thema’s die kinderen anders naar de wereld laten kijken wat bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling. Verteltheater stimuleert de verbeeldingskracht en fantasie, wat ook bijdraagt aan creativiteitsontwikkeling. Onze voorstellingen gebaseerd op jeugdboeken stimuleren leesbevordering. Middels verhalen en vertellen kan je aan diverse leerdoelen werken zoals woordenschat vergroten, creativiteit, sociaal-emotionele ontwikkeling en wereldoriëntatie. Onze voorstellingen passen goed binnen Cultuureducatie ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’, en brengen leerlingen in contact met de wereld om hen heen. Ook sluiten ze aan bij de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie, Literatuur-educatie en bij Erfgoededucatie.
Theaterbureau Het Verteltheater is een impresariaat voor vertellers en verteltheater met meer dan 130 voorstellingen en verhalen. Komend seizoen veel voorstellingen voor de allerkleinsten, en daarnaast voorstellingen met actuele thema’s zoals Adoptie, Seksuele vorming bij jongeren, Milieu en Vluchtelingenproblematiek. Verder in ons aanbod veel waardering voor Verliefd van Marjo Dames over sexuele vorming, en laaiend enthousiaste reacties op En niemand Wist Waarom , een muzikale meespeelvoorstelling voor kleuters. Ook groot succes op onze presentatiedag had Romeo en Julia door Niels Brandaan Cotterink en theatercollectief De Mooie Meisjes met De reis van een man die de andere kant van de Oceaan wilde vliegen over de droom van Charles Lindbergh. Bastiaan de Zwitser met zijn heerlijke versie van Reintje de Vos vond iedereen geweldig, net als Hamlet van Joris Lehr. Voor de allerkleinsten is ook De Aardmannetjes van Meneer Zee een heerlijke voorstelling, net als Clowntje Pompidoe door Niels Brandaan Cotterink. Zie ook ons aanbod voorstellingen voor de Kinderboekenweek 2020 “En Toen…”. Terug in de tijd! Van de Zuiderzee-wet en het ontstaan van onze polders, of Charles Lindbergh zijn Vliegtuig, of over Ridders met De Brief voor de Koning of de verhalen van de Herders op heide, of terug in de tijd met Reis om de wereld in 80 dagen op een VOC Schip, stoomtrein, paard en wagen.
Theatergezelschap Mejuffrouw Leeft
Wij maken theater voor en met kinderen. Theatergezelschap Mejuffrouw Leeft bestaat uit vier bevlogen theaterdocenten met allen ruime ervaring in het onderwijs. Mejuffrouw Leeft maakt kleurrijke voorstellingen met aansprekende thema’s, veel humor én uitdagende kunsteducatie. En dat niet alleen: we brengen dit als compleet pakket naar de school toe! Met de voorstellingsles BAASJES komen we ín de klas en krijgen de onderbouwleerlingen een voorstelling en een theaterworkshop ineen waarbij de leerlingen zelf de ontknoping van het verhaal mogen bedenken. Daarnaast bieden wij de voorstelling HABITAT (en evt. bijbehorend educatiemateriaal) aan voor de gehele school. Over onze voorstellingsles BAASJES: Heb jij dat ook? Een écht wens? Een allergrootste droom? Ken je dat geweldige gevoel dat je er zó dichtbij bent? Dat je bijna niet kan geloven dat je wens op het punt staat in vervulling te gaan…? Leuk is dat hè? Echt FAN-TAS-TISCH! Totdat er iemand langskomt die daar heel anders over denkt. Iemand die alles beslist en bepaalt en zo je plannetje dwarsboomt! Je weet wel, zo iemand die de baas komt spelen…
www.verteltheater.nl 68
THEATER EN MÉÉR
BAASJES is een interactieve voorstellingsles over trouwe toewijding & diepste wensen, over gebaande paden & nieuwe mogelijkheden. Met andere woorden: over verantwoordelijkheid, leiderschap, zelfvertrouwen én samenwerking. Wanneer de voorstelling overgaat in een workshop kunnen de leerlingen hun eigen draai geven aan de thematiek én aan de ontknoping. In BAASJES wordt iedereen een echte baas. En reken maar dat het toch nog heel erg goed afloopt!
Wij borgen onze bijbehorende educatie binnen de kerndoelen van het SLO. Onze lessen dragen hierdoor bij aan een gevarieerd lesprogramma dat kwalitatieve opdrachten verbindt aan overkoepelende leerdoelen. Neem een kijkje op onze website voor ons complete aanbod! Mejuffrouw Leeft is ontstaan vanuit spel- en maakplezier, dit dragen we ook graag uit! We vinden het belangrijk dat kinderen de ruimte krijgen om zich te kunnen verhouden tot wat ze zien en horen. Een voorstelling hoeft niet alleen te eindigen met applaus, maar kan door middel van gedegen educatie voortduren in de klas. Educatie bij een voorstelling daagt uit tot leren nadenken en associëren over thematieken. Doordat kinderen de kans krijgen te reflecteren en met elkaar van gedachten te wisselen, kunnen ze deze ervaring omzetten in zowel kennis als kunde. Mejuffrouw Leeft houdt zich graag bezig met de vraag waar kwalitatief theater en uitdagend onderwijs elkaar kunnen ontmoeten en speelt daar met haar voorstellingen en projecten op in.
www.mejuffrouwleeft.nl 69
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Bibliotheek Midden-Brabant biedt vanuit de productencatalogus op de website standaardproducten en -diensten aan voor PO en VO. Deze producten en diensten kunnen het hele schooljaar door worden aangevraagd. In de catalogus vind je workshops leesbevordering, literaire projecten of projecten literatuureducatie die ontwikkeld zijn met de doelen van de Culturele Ladekast. De standaard-gastlessen digitale geletterdheid hebben meestal betrekking op mediawijsheid, omgaan met social media, maar ook workshops met nieuwe digitale media behoren tot ons aanbod. Collecties kunnen over elk gewenst thema in elke gewenste periode in het schooljaar worden aangevraagd via de site. Met een groepsbezoek aan de bibliotheek, een vestiging in de buurt of een bezoek aan de spraakmakende LocHal, doen leerlingen een leuke activiteit en maken ze kennis met de bibliotheek om boeken te lenen en/of te studeren. Naast het standaardaanbod ontwikkelen wij, samen met scholen, ook aanbod op maat op het gebied van leesbevordering, literatuureducatie en digitale geletterdheid. Belangstelling? Neem contact op met Helma van de Langerijt.
70
CULTURELE INSTELLINGEN
Bibliotheek Midden-Brabant Onze expertise is Digitale geletterdheid, beeldcultuur, leesbevordering en literatuureducatie. Vanuit vaste basisproducten en -diensten kunnen we lessen en projecten op maat maken, in overleg met de school. Genieten van verhalen staat voorop, of dat nu in woord is of in beeld. We willen dat leerlingen zich bewust zijn van de kansen van digitale media en daar ook kritisch mee om kunnen gaan. We willen leerlingen grootbrengen met leesplezier, met kennis van hun eigen smaak op leesgebied en met inzicht in verhaalvormen. Binnen ons werk zijn we bezig met de balans tussen digitaal en papier: welk medium gebruik je wanneer? En waarom? Hoe zorg je dat verschillende media elkaar versterken en aanvullen? Hoe stimuleer je de fantasie van de leerlingen? Waar kunnen digitale media en jeugdboeken het bestaande lesprogramma versterken en aanvullen?
www.bibliotheekmb.nl/educatie/ professionals 71
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Theatergroep PlayBack PlayBack geeft jongeren met haar theatervoorstellingen grip op de wispelturige werkelijkheid. Ze herkennen zich in het verhaal en identificeren zich met onze personages. Dit zorgt voor openheid en erkenning. Onze voorstellingen onderscheiden zich in hun echtheid, dynamiek en directe, maar respectvolle, benadering van ons publiek. In een intieme setting op school zien 60 jongeren een meeslepende voorstelling en ervaren een interactief nagesprek, waarin ze met de acteurs meespelen om de situaties uit de voorstelling naar hun hand te zetten. Van tevoren overlegt PlayBack met school welk thema daar actueel en gewenst is om over in gesprek te gaan. Naast de voorstelling, bieden we lesmateriaal aan waarmee in de klas doorgewerkt kan worden en kun je docententrainingen en ouderavonden boeken voor een extra goede borging. PlayBack wil jongeren inspireren over zichzelf en de wereld om hen heen na te denken en te praten. Zodat ze meer begrip krijgen voor hun eigen gedrag en dat van anderen. We willen hen zo begeleiden in hun groei naar volwassenheid.
www.tgplayback.nl 72
THEATER EN MÉÉR
We zoeken een antwoord op de vraag hoe jongeren beïnvloed worden in hun ontwikkeling. En denken na over hoe we jongeren hierin een eigen stem kunnen geven. Hoe kunnen we jongeren stimuleren zichzelf te zijn en zich te uiten? Welke theatrale vorm prikkelt jongeren? Welke verhalen moeten uit de schaduw gehaald worden en gedeeld met jongeren?
Theatergroep
Jongeren maken een grote ontwikkelingssprong. Ze ontwikkelen een eigen identiteit, los van hun ouders, samen met leeftijdsgenoten. Hoe verhoud je je als jongere tot groepsdruk, social media, alcohol, pesten, geld en imago en culturele verschillen?
Signatuur Onbekend
PlayBack is expert in het communiceren met jongeren en maakt deze onderwerpen op een toegankelijke manier bespreekbaar. Met ons interactief en educatief theater willen we jongeren een gezamenlijke ervaring bieden waarin ruimte is om samen te lachen en te huilen. De magie van theater werkt. Degelijk onderzoek werkt. Na de voorstellingen durven jongeren te praten over ongemakkelijke onderwerpen en krijgen ze meer inzicht in zichzelf en de wereld om hen heen. Hiermee ondersteunen we jongeren in hun groei naar volwassenheid. In de afgelopen 12 jaar hebben we een groot netwerk van samenwerkingspartners opgebouwd. Allemaal mensen die de toegevoegde waarde van onze werkwijze onderschrijven. Samen met hen zetten we ons in om jongeren overal te bereiken. Op middelbare scholen, sportclubs, het mbo, jeugdinstellingen en jeugdinrichtingen. Al jaren deelt PlayBack haar expertise in het communiceren met jongeren over gedrag en spannende onderwerpen als seks, pesten, drugs en social media met ouders en professionals. Dit doen we in de vorm van ouderavonden en trainingen. We oefenen met hen hoe je nieuwsgierig en zonder oordeel met jongeren in gesprek kunt gaan, zodat ze zelf nadenken over de wereld om hen heen en hun eigen mogelijkheden en eigen invloed zien.
Theatergroep Signatuur Onbekend maakt educatief en interactief theater voor het primair- en voortgezet onderwijs. In onze voorstellingen behandelen we diverse thema’s die midden in de belevingswereld van kinderen en jongeren staan. Met veel humor maken we onderwerpen als liefde, vriendschap, studeren, keuzes maken en afscheid nemen bespreekbaar. Toegankelijk, herkenbaar en energiek. Dat is onze signatuur. We zijn gespecialiseerd in themavoorstellingen voor het onderwijs. Met een groeiend aantal voorstellingen reist Signatuur Onbekend het hele land door. We spelen in aula’s, gymzalen en lokalen en zitten daarom dicht op de leerlingen. Op die manier is er echt contact mogelijk tussen de leerlingen en de acteurs. Onze voorstellingen zijn altijd interactief. Dat betekent dat leerlingen op een veilige manier worden uitgedaagd om hun mening te geven over het thema dat centraal staat in de voorstelling. Door middel van herkenbare personages en situaties krijgen de leerlingen het gevoel: ‘hé, dit gaat over mij!’. En dat is precies wat theater hoort te doen, volgens ons.
Onze expertise in het primair onderwijs is het spelen van interactieve theatervoorstellingen in de klas: TURBO THEATER. Als een ware wervelwind stormen twee acteurs de klas binnen, spelen een interactieve voorstelling en bespreken deze direct na met de leerlingen. Zo is er een voorstelling over een geheim verrassingsfeestje, waar de jarige helaas allergisch voor blijkt te zijn. Gelukkig mag de klas helpen om een totaal nieuw feestje te verzinnen. Eentje waar de jarige wél tegen kan! Het prikkelen van de fantasie en vindingrijkheid van de kinderen is hierbij het belangrijkste doel. In de voorstelling voor de bovenbouw krijgt de klas ‘les’ in de liefde. Francois en Francoise zijn verliefd op elkaar maar lopen tegen een aantal dingen aan. Hoe vraag je eigenlijk verkering? Wat doe je als je vriendje elke seconde van de dag je hand vast wil houden? Door het vooral lekker fout voor te doen dwingen de acteurs de kinderen om zelf na te denken over een goede oplossing voor elk vraagstuk. Bovendien mogen ze de twee acteurs na afloop alles vragen over drama en toneelspelen! In een half uur tijd zetten twee acteurs de klas op zijn kop met een interactieve voorstelling die perfect aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen. Met onze voorstellingen willen we alle kinderen volledig meesleuren in de verbeelding om te laten zien dat verbeelding je verder brengt in het bedenken van oplossingen voor je eigen leven. Leerkrachten willen we laten ervaren dat er weinig voor nodig is om toneel te spelen met kinderen. De klas krijgt altijd zo’n energieboost van Turbo Theater dat dit de leerkrachten stimuleert om meteen zelf aan de slag te gaan met theater in de klas. Mochten ze nog een laatste zetje nodig hebben, dan kunnen ze de acteurs opnieuw uitnodigen voor VOOR HET BLOK – JUNIOR. Een prikkelende improvisatievoorstelling die ter plekke ontstaat met hulp van de kinderen.
www.signatuuronbekend.nl 73
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
VERTELTHEATER IN DE SCHOOL
Van Niks & van Alles en Curiosityworld Onze expertise Jeugdtheater Van Niks & Van Alles produceert sinds ruim 20 jaar met veel passie: • Schoolbrede voorstellingen en vertellingen ( 3 t/m 12 jaar) • Taal & leesbevordering m.b.t Nationale voorleesdagen én Kinderboekweek ( 2 t/m 12 jaar) • Lessen in grime, mime, steltlopen, percussie, ukelele, drama en dans • Beeldende lessen “Ontwerp het voertuig van de toekomst” (techniek mét theater) • Hoogstaande cultuurdagen met bv optochten en steltlopen als afsluiter! Van Niks & van Alles werkt in wisselende samenstelling. Wij zijn: Edwine van Oss, Ineke Strating en Janine Vriens. Daarnaast werken we intensief samen met Curiosityworld. Als “gelegenheidsduo” produceren we maatwerk m.b.t. wereldoriëntatie & geschiedenis. Binnen thema’s als: De maan, het heelal, milieu, duurzaamheid etc bezoeken we scholen met onze komische én educatieve Klokhuis formule. Net als in het TV programma maken kinderen kennis met een act én lezing. Janine is ex leerkracht in het SBO, Sandra is Erfgoedspecialist. We zijn een vaak geziene gast binnen het regulier én bijzonder onderwijs. Onze voorstellingen zijn sfeervol, muzikaal, ze verbinden én verwonderen. Onze lezingen zijn educatief en sluiten aan bij ontdekkend leren. In schooljaar 2020-2021 zetten wij onze koers voort met alle activiteiten waar we enthousiast over zijn. Informeer daarom ZEKER naar de RUIME mogelijkheden. SPECIFIEK bieden wij aan: • S olovoorstelling door Janine: Reis door kinderboekentijd (kinderboekweek 2020 thema geschiedenis, voor onderbouw) • Act + lezing: De geschiedenis van het schrift (Kinderboekweek 2020, voor bovenbouw) • Solo voorstelling, boek + dramaworkshop: Nationale voorleesdagen 2021 (2 t/m 6 jaar)
www.vanniksenvanalles.nl www.curiosityworld.nl
74
THEATER EN MÉÉR
In professionele voorstellingen worden verhalen uit geschiedenis, sprookjeswereld of jeugdliteratuur beeldend vertolkt. Bij elk thema past een verhaal. In de kinderboekenweek genieten onder- en bovenbouw van een eigen voorstelling rond het thema van het jaar. Het indringende, hartverscheurende verhaal ‘Koffers’, over een 10-jarig meisje in de tweede wereldoorlog, als begin van de geschiedenisles, opent ogen en harten. Met lesbrief. Ook bij andere (jaar)thema’s is een vertelvoorstelling een feest.
VERHALEN MAKEN EN VERTELLEN IN DE GROEP Dát doen de leerlingen zelf. Vanuit de beleving van een kort verhaal, ontdekken leerlingen verhaallijn, personages, gebeurtenissen, plaats en tijd. Hoe kleur ik de woorden? Hoe maak ik het spannend. Van ‘Er-was-eens…’ tot ‘…en-ze-leefden-noglang-en-gelukkig’ staan creativiteit en fantasie op de eerste plaats. Leerlingen oefenen het vertellen in woorden, beelden en lichaamstaal. Aansluiten bij een actueel thema maakt het verhaal vanzelfsprekend in de les. Ook voor de onderbouw.
DE LEERKRACHT ALS VERTELLER EN INSPIRATOR Waarvoor gebruik je verhalen? Hoe stimuleer je kinderen te vertellen? Welke werkvormen zijn er, hoe gebruik je ze? Vertel jezelf weleens een verhaal? Waarom zou je? Een inspiratieworkshop effent het pad. Een verhaal past in elke les. MIEKE AALDERINK werkt al ruim 12 jaar als verteller/docent. Kennis van jeugdliteratuur en literatuureducatie is ontwikkeld in 25 jaar werk als Specialist Jeugd (Openbare Bibliotheek).
Verhalenverteller De Vertelkunst: jeugdliteratuur en erfgoedverhalen wordt in boeiende voorstellingen op de planken gezet. Verhalen die de verbeelding prikkelen. Smaakmakend verteltheater met genoeg uitdaging voor een stevige nabeschouwing. De Vertelkunde: leerlingen worden uitgedaagd een eigen verhaal te maken en te vertellen. Als performer maak ik (interactieve) vertelvoorstellingen met een minimum aan attributen. Het verhaal doet zijn werk. De voorstellingen sluiten op verzoek aan bij de actualiteit van de dag. Voor de kinderboekenweek is er een speciaal programma. Als vertelcoach daag ik leerlingen uit eigen verhalen te maken. Via spel, drama- en taaloefeningen, krijgt een verhaal een vorm. Er is aandacht voor verhaalstructuur en literaire elementen. Leerlingen vertellen hun verhaal voor de groep. In het verteltheater staat plezier in luisteren naar een verhaal voorop. Een sprookje of ander verhaal uit ons erfgoed beleven in een vertelvoorstelling als kennismaking met theater. Van verhaal tot voorstelling, van artiest tot publiek, met achterdoek, geluidsinstallatie en applaus aan het eind. In een workshop worden leerlingen zelf de verteller. Ze ontdekken de mogelijkheden van taal en literatuur, gaan creatief aan de slag met hun eigen verhaal. Ze herkennen verhaalelementen en structuur. Ze vertellen een verhaal voor de groep. Werken met verhalen in de les (al dan niet in relatie met een vertelvoorstelling) kan aansluiten en ondersteunen bij nagenoeg alle vakken van het curriculum. Door verbinding met actuele thema’s in de klas, is het mogelijk reguliere lessen te ondersteunen of (onderdelen) te vervangen. Een verhaal doet een beroep op alle vaardigheden, van traditioneel tot 21e-eeuws, en wordt vertolkt in alle soorten taal. Een verhaal leeft en geeft kleur aan elke les. Het ontwikkelen van nieuwe kunstzinnige werkvormen om ‘verhalen maken’ en ‘verhalen vertellen’ vanzelfsprekender én makkelijker in de school te brengen, is een uitdaging. Liefst samen met de leerkracht.
www.verteller.com
75
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Verteltheater WatVerteljeMeNu Mijn expertise
Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid.
Hoe ik werk in het onderwijs
Ik geef vertel-voorstellingen (receptief) en gastlessen/workshops (creërend, reflectief, analyserend). Daarbij bied ik alternatieven voor de lessen ‘luisteren en spreken’ en ook ‘schrijven’ (stellen) uit de taalmethode.
Wat ik wil bereiken
Ik wil kinderen laten ervaren hoe ze zich mondeling en schriftelijk kunnen uitdrukken. Geen tekst vanbuiten leren maar ter plekke taal creëren. Ik sluit daarbij aan bij de natuurlijke manier van taalverwerving.
Ik hou me binnen mijn werk met de volgende vragen bezig Hoe kan ik communiceren? Hoe kan ik mijzelf uitdrukken? Hoe kan ik uitdrukking geven aan wat mij bezig houdt?
www.watverteljemenu.nl www.vertellenindeklas.nl 76
THEATER EN MÉÉR
Naast het vertellen van verhalen in zijn energieke, humoristische, bijna clowneske stijl, ontwikkelt Adrie Gloudemans van Verteltheater WatverteljeMenu als Consulent Taalvorming lesprogramma’s voor de leerlijn Taal en Literatuur in het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit. Verhalen VOOR kinderen (receptief, reflectief) Voorstellingen (ca 45 minuten vanaf 4 jaar): De trommel vertelt; Zebra; Badjoe, de tekenaar van Bali; Oppasopa vertelt Musquito; Handen uit de mouwen. Daarnaast een groot aantal korte (volks) verhalen van 5 tot 15 minuten. Verhalen DOOR kinderen (receptief, actief, reflectief)Kinderen leren zelf korte (volks)verhalen te vertellen zonder tekst vanbuiten te leren. Sluit aan bij begrijpend lezen en mondelinge taalvaardigheid.
Onze voorstellingen en projecten zijn te bezoeken of bekijken in Brabant en daarbuiten en zijn veelal geschikt voor de bovenbouw van het VO. Educatie rondom voorstellingen bevat workshops, theatrale inleidingen en nagesprekken. Beschikbaar lesmateriaal voor op school is gratis en vrijblijvend te downloaden via onze website. Heel graag gaan we in gesprek voor een gesprek voor een programma op maat. Vanaf 2021 zal Het Zuidelijk Toneel zijn voorstellingen en andere projecten steeds rond een centraal thema gaan maken. Thema’s die voor de maatschappij en dus ook de kunsten relevant zijn. Als eerste thema zal dit Helden zijn: gekleurde blik op verleden en toekomst. Daarnaast zijn er thematische basisworkshops voor alle niveaus – zowel onder- als bovenbouw - over macht, filosofie, bewegen, identiteit, woordkunst, presenteren, kostuums en schrijven: I’ve got the power, #Philosophy, LiveLijfLife, Me, Myself & My Identity, word of Art, Pitch Play Present, CostuME/CostumeYOU en Write NOW! zijn los, in een serie of in combinatie met een voorstellingsbezoek te boeken. Met ons theaterlaboratorium HZTLAB, onze inspiratiesessies Z en ons jongerenplatform HZTEAM bieden we voor iedereen die meer wil of nodig heeft, net dat beetje extra. Scholen zijn welkom bij ons in huis en onze theaterdocenten zijn ook actief op locatie. Ze nemen graag een acteur mee, transformeren het lokaal tot spelvloer of kostuumatelier, maken performances of werken aan een specifiek thema binnen de eigen stijl en werkmethodiek van de maker(s) van onze voorstellingen. Samen met jou kijken we graag hoe we aan kunnen sluiten bij jouw onderwijsprogramma of doelstelling.
Het Zuidelijk Toneel Onze expertise Het Zuidelijk maakt en speelt in het hier en nu: geëngageerd, innovatief en steeds gericht op de thematiek van de Ander en het Anderszijn. Wij zetten theatrale ontmoetingen op die het publiek prikkelen anders naar de wereld te kijken.
Hoe wij werken in het onderwijs Samen verkennen we de verhalen die we vertellen en de maatschappelijke context waarbinnen we dat doen. We stimuleren nieuwsgierigheid en zetten aan tot het stellen van vragen, experiment en onderzoek. Daarbij is het referentiekader van het individu altijd inspiratiebron. We ontwikkelen eenmalige educatieprojecten, educatie rondom voorstellingen, doorlopende leerlijnen en maatwerk, bijvoorbeeld voor projectweken. Ook is er materiaal voor (kunstvak)docenten en een uniek theaterlaboratorium voor de hoogbegaafde doelgroep.
Wat we willen bereiken Met ons theater en onze educatie dragen we bij aan de ontwikkeling van empathische, kritische en flexibele individuen. Jonge, geestdriftige creatievelingen kunnen hun eigen talenten en skills inzetten en verbinden aan grotere maatschappelijke en sociale vraagstukken.
We houden ons binnen ons werk met de volgende vragen bezig Hoe kunnen we samenwerken en door kennismaking, verbreding en verdieping de verhalen vertellen die nu verteld moeten worden?
hzt.nl/educatie
Verhalen VAN kinderen (receptief, actief, reflectief) De kinderen praten over hun eigen belevingen en ervaringen. Samen gaan we op zoek naar hun verhaal. (onderzoeken/reflecteren). Door te vertellen, tekenen en schrijven geven ze vorm aan hun eigen persoonlijke verhaal (reflecteren/creëren). We bedenken samen een manier om de verhalen te presenteren: vertellen, voorlezen, tentoonstelling, muziek, (digi)-boek etc. (creëren/ presenteren).
77
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Atelier
Inge Koenen ervaren-nadenken-onderzoeken-ontwerpen-makenpresenteren Optimaal ontwikkelen van creativiteit ontstaat in creatief doen én denken. In lessen die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen, begeleid ik ze individueel en op hun eigen niveau. Als kinderen kunnen verbeelden wat ze zien en meemaken, geven ze betekenis aan de wereld waarin ze leven. Het proces en de authenticiteit van het kind zijn dan belangrijker dan alleen een mooi resultaat. Door hierin ruimte te geven aan nieuwe ervaringen, experiment en verwondering kunnen kinderen boven zichzelf uitstijgen. Magisch!
TELETIJD ROMEINEN Hoe leefden de Romeinen? Iedere opdracht brengt ons dichter bij een antwoord. Je maakt een Gladiatorzwaard, Romeins geld in een buidel, stoere of sierlijke sieraden, kleurrijke mozaïeken en meer. En tegelijkertijd leer je over het leven in de Romeinse tijd.
ONTDEKKINGSREIZEN NAAR KLEUR Ontdekkingsreizigers uit alle tijden - van de zijderoute tot de ontdekking van de Amerika’s - namen óók kleuren mee terug naar Europa. Je maakt kennis met de nieuwe kleuren met hun (soms gekke) verhalen. Wist je bijvoorbeeld dat er tot halverwege vorige eeuw verf werd gemaakt van gemalen mummies? Hoe maak je verf van deze kleuren en hoe kun je daarmee mensen in een nieuwe wereld iets over jezelf vertellen?
DE WERELDREDDINGSBRIGADE
Kunsteducatie als ondersteuning van reguliere lessen.
Kinderen zijn geboren filosofen en uitvinders. Zonde om die potentie niet te benutten!
Bijvoorbeeld door het ervaren en beleven van andere tijden en zo de geschiedenis levend maken. Hoe is het om in een bepaalde tijd te leven? Hoe zag het straatbeeld eruit? Welke smaken proefden ze in die tijd en welke kleding droegen ze?
Bij de Wereldreddingsbrigade helpen kinderen organisaties échte wereldproblemen op te lossen. Alle aspecten die je daarbij nodig hebt komen aan bod: nadenken, onderzoeken, ontwerpen, plannen, maken, presenteren.
Kunsteducatie en filosofie kunnen op ieder thema worden ingezet, in eenmalige workshops of in lessenseries op maat.
Door te werken met een paar aspecten van een periode kunnen leerlingen zich letterlijk een beetje inleven in het dagelijks leven. Via beeldende middelen beleven kinderen een bepaalde tijd en tegelijkertijd gaan ze aan het werk met materialen en technieken en kunnen ze hierop hun eigen belevingswereld projecteren en hun eigen creativiteit aanspreken. Zo wordt ‘vroeger’ geen ver-van-je-bed-show, maar kruipen ze even in de huid van een Romein of wanen ze zich in de Middeleeuwen. Hierin kan ik aansluiten bij de actuele reguliere lessen, zoals de prehistorie, de tijd de Romeinen of van de ontdekkingsreizen.
www.atelieringekoenen.nl
78
PERSOONLIJKE ONT WIKKELING EN GROEI
ONTSPANNEN & VERBAZEN
Dit programma biedt kinderen een uitgebreid en afwisselend lespakket, dat aansluit bij hun natuurlijke nieuwsgierigheid en onderzoeksdrang. Ook versterkt het de 21st century skills en burgerschapsvorming. Een educatieprogramma klaar voor de toekomst.
DE BUURT ALS MUSEUM ‘De Buurt als Museum’ is een kinderkunstbuurtproject, waarbij bewoners en kinderen de buurt omtoveren tot een museum. De kinderen helpen niet alleen de buurt op te vrolijken, maar ook de cohesie in de wijk vergroten.
79
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Aanbod
Factorium Podiumkunsten Algemeen
Afdeling onderwijs
Factorium bestaat ruim 150 jaar. In die jaren heeft Factorium zich ontwikkeld tot een huis van makers voor muziek, theater en dans. Jaarlijks nemen veel van deze makers deel aan lessen, workshops en projecten. Daarnaast weten inmiddels steeds meer bezoekers de weg naar het Factorium Theater te vinden.
Cultuur in de klas? We regelen het voor u!
Factorium biedt alle inwoners van de gemeenten Tilburg en Goirle de mogelijkheid zijn of haar culturele loopbaan vorm te geven en de waarde daarvan te ontdekken, óók op jonge leeftijd. Factorium Onderwijs draagt hier in ruime mate aan bij door een intensieve samenwerking met het onderwijsveld. Samen met het onderwijs ontwikkelen wij een aanbod op maat. Zo bieden wij een stevige en inspirerende basis voor de creatieve en kunstzinnige ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast coachen en trainen wij leerkrachten om hen de nodige basisvaardigheden bij te brengen voor het verzorgen van onderwijsactiviteiten op de terreinen dans, drama en muziek. Een greep uit ons aanbod vindt u op onze site.
Wij staan garant voor kwaliteit, deskundigheid en continuïteit. Uitgaande van de vragen vanuit het onderwijs bieden wij een passend aanbod, van een eenmalige kennismakingsactiviteit tot het langdurig inzetten van een vakleerkracht en alles daartussenin. Zo optimaliseren wij het cultuuronderwijs, werken we aan de talentontwikkeling van de leerlingen èn ontzorgen wij u als school!
KUNST-TAALROUTINES Creatief met kunst en taal
Meer weten? www.kunsttaalroutines.nl
De kunst-taalroutines zijn activerende werkvormen, passend in het reguliere taal- en kunstonderwijs van de school.
Vraag een vrijblijvend gesprek aan met onze consulenten via: onderwijs@factorium.nl
Routines zijn terugkerende, vaststaande leersituaties die aanzetten tot spel en communicatie en die leiden tot betekenisvol onderwijs. Doordat deze situaties qua vorm herkenbaar zijn voor de leerlingen, staat de beleving en de inhoud centraal. In het werken met routines zijn taalontwikkeling en ontwikkeling in de kunstdiscipline op gelijkwaardig niveau het doel van de les. Kortom, een speelse en doeltreffende aanpak voor het stimuleren van zowel de taalontwikkeling als de creatieve en kunstzinnige ontwikkeling.
KWALITEIT, DESKUNDIGHEID EN CONTINUÏTEIT ÈN EEN FIKSE DOSIS ENTHOUSIASME!
De kunst-taalroutines zijn een samenwerkingsproduct van Factorium Podiumkunsten, Bibliotheek Midden Brabant, Kinderkunstklas, het kenniscentrum Taal van Fontys Hogeschool Kind en Educatie en leerkrachten uit het basisonderwijs.
Van ‘Een soundtrack maken’ tot ‘Swingen met dingen’, van ‘Soapacteren’ tot ‘Bodysound’ en van ‘Componeren met boomwhackers’ tot ‘Afrikaanse dans’. Factorium Onderwijs heeft een breed cultuureducatief aanbod op het gebied van dans, drama en muziek, waarbij ruimte is voor zowel kunstbeleving als kunstuitoefening. Ook bieden wij multidisciplinaire lespakketten en koppelen we indien gewenst cultuuronderwijs aan andere vakken en lesgebieden. Ons volledige aanbod vindt u op www.factorium.nl/onderwijs . En mocht u hierop tòch niet vinden wat u zoekt, aarzel dan niet om rechtstreeks contact met ons op te nemen. Wij denken graag met u mee en kunnen voor elke wens een passend aanbod leveren.
Heeft u een specifieke wens? Neem dan via de mail (onderwijs@factorium.nl) of telefonisch (013-535 40 55) contact op met onze consulenten.
www.factorium.nl/onderwijs 80
CULTURELE INSTELLINGEN
81
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Dramataal Silvia en Julie staan voor de docentenkamer. Het is pauze en Silvia is niet blij. Terwijl meneer Stijn nog met een deel van zijn boterham in zijn wang staat, mag hij deze meiden leren hoe ze met elkaar om kunnen gaan. Meneer Stijn is alleen niet op het schoolplein aanwezig geweest toen Silvia ruzie kreeg met de groep. Hij hoort het verhaal van Silvia en weet de waarheid van de andere leerlingen niet. Hoe krijgt meneer Stijn nu de ‘juiste’ waarheid naar boven? Hoe kan hij ervoor zorgen dat hij niet iedere pauze bezig is met het oplossen van conflicten en het vissen naar de waarheid tussen alle wijzende vingers door? Hoe krijgt Stijn de leerlingen zover dat zij eerlijk, kwetsbaar en dapper durven aan te geven wat hun valkuilen of negatieve uitingen zijn? Hoe kan meneer Stijn leerlingen in een veilige klas laten verbinden? Hoe leert Stijn leerlingen naar hun eigen gedrag te kijken? En hoe krijgt iedereen het lef om zich te uiten?
Dramataal: Wie ben je echt en waarom doe je wat je doet?
Dramataal biedt een pakket aan waarin leerlingen, docent en ouders betrokken worden. Dramataal geeft lessen in PO en VO aan leerlingen, waarbij meer begrip, verbinding en plezier tussen leerlingen onderling en hun docent centraal staan. Wat laten we voor gedrag zien en wie zijn we nou eigenlijk echt? De docent observeert tijdens deze lessen actief en bespreekt erna met Dramataal wat hij/zij zag en voelde tijdens deze lessen. Waar loopt deze docent tegenaan en wat wil hij/zij voor zichzelf (en de klas)? Ouders worden in een interactieve ouderbijeenkomst geïnformeerd over de inhoud en vorm van de lessen, de termen en de benaderingswijzen, waardoor zij het proces van hun kind extra kunnen ondersteunen en hun kind beter kunnen begeleiden. Alles draait om de kracht van de kwetsbaarheid; de waarde van kwetsbaarheid, en verbinding met elkaar; elkaar zien.
Dramataal biedt naast bovenstaande ook docententrainingen, teamtrainingen in bedrijven en inspirerende lezingen aan. Mail voor meer informatie hierover: wendy@dramataal.nl
Wie is Wendy?
Ik ben Wendy. 23 jaar docent Nederlands in VO - 30 jaar improvisatieacteur – 11 jaar Dramataaldocent in PO en VO – spreker voor interactieve, inspirerende lezingen trainer in teams binnen bedrijven. Zonder oordeel geef ik rake Dramataallessen waarin mensen in een veilige omgeving eerlijke spiegels voorgehouden krijgen. Ik neem je mee. Echt. En raak. En open jou en hen, zodat we kunnen verbinden met elkaar. Veilig. Zonder gedoe. Dat vindt meneer Stijn ook fijn. Ik zie je graag.
www.dramataal.nl
Achter de Jonge Strateeg zit het echtpaar Robin en Marion. Als fanatieke bordspellen liefhebbers spelen zij niet alleen regelmatig zelf een spel. Sinds ze terug zijn uit Amerika zetten zij bordspellen in om kinderen te helpen met het verbeteren van 21ste eeuwse vaardigheden – een idee dat in Amerika was ontstaan. Door de kinderen elkaar face-to-face uit te laten dagen of juist samen te laten werken, trainen de kinderen interpersoonlijke vaardigheden en belangrijke executieve vaardigheden. De wetenschap ondersteund inmiddels ook dit concept. Zo worden bordspellen steeds meer gezien als een goede manier om belangrijke vaardigheden te ontwikkelen. Het Havard Institute for the Developing Child heeft onlangs bordspellen officieel aangeraden om aan sociale en cognitieve vaardigheden te werken. Omdat Marion neurowetenschapper is aan Tilburg University, is de Jonge Strateeg altijd op de hoogte van de nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van bordspellen. De Jonge Strateeg is niet alleen in scholen te vinden. Zo geven ze bijvoorbeeld Dungeons and Dragons cursussen in de LocHal en aan eenzame jongeren via Avondje Uit. Ook hebben ze op de Junior Night University kinderen kennis laten maken met bordspellen en een lezing gehouden. Daarnaast komen ze wekelijks of maandelijks bij groepjes particulieren thuis om een spel te spelen. Ze genieten elke keer van het enthousiasme van de kinderen zijn terwijl ze samen aan hun ontwikkeling werken.
De Jonge Strateeg Als de Jonge Strateeg houd ik me bezig met het trainen van executieve vaardigheden en communicatie door middel van bordspellen. In samenwerking met mijn vrouw, neurowetenschapper aan Tilburg University Dr. Marion van den Heuvel, selecteren we spellen die veel gebruik maken van de vaardigheden waar kinderen zich in willen ontwikkelen. In dit digitale tijdperk zijn kinderen steeds minder gewend om offline te communiceren en ontwikkelen belangrijke vaardigheden zoals creativiteit, planning, inlevingsvermogen en samenwerking zich steeds minder goed. Met de Jonge Strateeg wil ik juist deze vaardigheden trainen op een leuke manier. Ik hoor vaak dat kinderen erg enthousiast zijn over de workshops, zich sterk ontwikkelen en het als hoogtepunt van de week zien. Ik wil dat voor zoveel mogelijk kinderen kunnen bieden. De Jonge Strateeg geeft workshops waarbij we, het liefst 3 keer met dezelfde groep, in twee uur een bordspel uitleggen, spelen en evalueren. Hierbij richt ik me op de vaardigheden die als focus zijn aangegeven en help ik de kinderen om bijvoorbeeld effectief samen te werken. Vaak werk ik met groepen kinderen met hoogbegaafdheid of een autisme spectrum stoornis. Juist de vaardigheden die je nodig hebt in een bordspel zijn bij deze kinderen vaak wat minder ontwikkeld. Door de kinderen in een gestructureerde omgeving deze vaardigheden in te laten zetten of spelenderwijs uit te dagen, ontwikkelen ze zich het beste.
www.dejongestrateeg.com
Kinderen en docenten die zich veilig, gezien en blij voelen, kunnen en willen meer uit zichzelf halen. Als gevolg hiervan worden er betere resultaten behaald. Naast cognitieve winst zal er een stevige groei zijn op sociaal-emotioneel gebied. Ouders zijn onmisbaar voor deze groei en krijgen dus tools voor meer verbinding met hun kind. 82
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING EN GROEI
83
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
KUNST-SPOREN BIJ LUSTWARANDE 2020 Programma bij expositie in park De Oude Warande in Tilburg (Info: lustwarande.org) Bij de tentoonstelling STATIONS, Lustwarande 2020 biedt Kunstlab een actieve wandeling met gids en ‘Spoorboekje’ aan. Door middel van teken- en doe-opdrachten volgen kinderen het spoor van 10 hedendaagse kunstenaars.
KUNSTENAAR, HOE MAAK JE HET? Lespakket i.o. bij de kunstwerken van De Pont en Lustwarande In een serie lessen onderzoeken kinderen hoe kunstwerken zijn gemaakt. Ze gaan dit met eigen handen zelf ontdekken. Iedere les staat een ander materiaal en techniek van een kunstenaar centraal.
MAAK HET MEE In De Pont en in de klas
Kernzoeker Elke workshop maak ik op maat en aan de hand van wensen vanuit school. Ik ben een strandjutter. Ik ben ononderbroken op zoek naar iets en niets. Het is altijd mooi, ook al is het niets, of iets. Het proces van zoeken is belangrijker dan iets, of niets, vinden. De essentie van de zoektocht, is de kern. Vanuit deze gedachte geef ik les. Tijdens mijn lessen ga ik met de leerlingen op ontdekkingstocht in de opdrachten. Hierbij focus ik me op de vertaalslag tussen woord en beeld. De leerlingen worden geprikkeld om op een andere manier te denken, door de beperkte middelen die ik ze aanbied. Zo oefenen leerlingen met het creatief oplossen van problemen. In mijn lessen zet ik de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Een lange uitleg is niet bevorderlijk voor het creatieve proces. Leerlingen moeten vrij zijn om te kunnen experimenten en om fouten te maken. Fouten zijn ook mooi. Verder vind ik het belangrijk dat de leerlingen geprikkeld worden om samen te werken, zich buiten gebaande paden wagen en vertrouwen in hun eigen kunnen. Door een dosis humor en beweeglijkheid activeer ik de leerlingen om creatief te denken. De les is voor mij geslaagd als de leerlingen plezier halen uit het omdenken. Mijn doel is ervoor te zorgen dat de leerlingen trots zijn op hun eigen werk. Zelfs al is het eindresultaat niet is wat ze aan het begin van de les voor ogen hadden. Het gaat om de kunst van het gewoon doen. Wie doet, creëert impact.
www.kernzoeker.com 84
PERSOONLIJKE ONT WIKKELING EN GROEI
Ik geef les in twee disciplines: Light Graffiti en Zinvol Creëren. Light Graffiti is een gemakkelijke techniek om toffe foto’s te maken. Door het gebruik van een lange sluitertijd, kan ik foto’s maken van bewegend licht. Tijdens de workshop gebruiken de leerlingen verschillende gekleurde lampjes, uit mijn eigen collectie, om prachtige foto’s te maken. De resultaten van de leerlingen zijn direct zichtbaar. Verder geef ik lessen in zinvol creëren. Tijdens deze workshops of lesreeksen gaan leerlingen aan de slag met een ontwerp om een probleem op te lossen. In deze lessen richt ik me veel meer op creatief denken, het visualiseren van problemen en doelgroepen en op concepting. Aan het einde van de workshop of lesreeksen zijn de leerlingen in aanraking gekomen met verschillende creatieve technieken, snappen ze waarom creatief denken belangrijk is en hebben ze geoefend met een product presenteren. Voor meer informatie betrekking kosten en benodigdheden, verwijs ik u door naar mijn website.
In dit programma koppelen we een bezoek aan een tentoonstelling aan beeldende lessen in de klas. Kunstwerken die kinderen echt hebben beleefd, vormen het uitgangspunt om zelf te gaan maken. Scholen kunnen bij ons terecht voor voorbereidings-, en verwerkingslessen vanuit thema’s zoals ‘Speuren naar kleuren’ bij het werk van Katharina Grosse, ‘Beelden bouwen’ bij Guido Geelen of ‘Licht en ruimte’ bij James Turrell.
MAAK HET NU MEE In De Pont en in de klas Met dit aanbod sluiten we aan op de actualiteit; de lopende tentoonstelling in het museum of een thema van de school. In overleg verzorgen we het hele programma in het museum en in de klas. We denken graag met jullie mee.
Kunstlab
Maak het mee samen met De Pont en Lustwarande
Kunstlab zorgt voor een persoonlijke ontmoeting tussen jouw leerlingen en professionele beeldende kunst. Ze maken het mee én maken het mee. De directe ervaring met kunstwerken vormt de bron van ons aanbod. Door de nabijheid kun je een beeld echt voelen met heel je lijf; niet alleen met je hoofd, maar ook met je buik en vanuit je hart. Iedereen kijkt anders, je kunt kunst letterlijk en figuurlijk van meerdere kanten bekijken. Dat kun je weergeven in woorden en cijfers, maar ook in kleuren, vormen en materialen.
Leren met Kunst
Kunst prikkelt leren. Dat geldt voor alle leeftijden. Met jonge kinderen gaan we op zoek naar woorden bij een kunstwerk door middel van kijk-, doe- en taalspelletjes. Met de bovenbouw kun je dieper op onderzoek naar de betekenis van een kunstwerk. Of meer praktisch, naar het maakproces. Welke materialen en technieken gebruiken kunstenaars? Hoe komt een beeld tot stand?
Kijken en doen
De kunstwerken die we hebben beleefd vormen het uitgangspunt om zelf aan de slag te gaan. Door het zelf te doen ervaren jouw leerlingen hoe makkelijk of moeilijk het is beelden te maken. Lukt het? Geeft het plezier? Of loopt het anders dan gedacht? Ook dat is onderdeel van dit leerproces.
Actueel
Wij, Marika Taborsky en Ton Lammers, vormen samen Kunstlab en zijn trots op onze samenwerking met De Pont en Lustwarande. We ontwikkelen ieder jaar met veel enthousiasme verrassende en passende rondleidingen en museumlessen bij de actuele tentoonstellingen. We zijn ook actief met kunsteducatie als beeldend kunstenaar op diverse scholen. Met Kunstlab leggen we een brug tussen professionele kunst en het onderwijs. We zoeken heel graag aansluiting met het schoolaanbod; er zijn veel mogelijkheden om vakoverstijgend te werken. Info: kunstlab@taborsky.nl
www.kunstlab.org 85
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
AHA! Aandachtig, Helder en Anders Dat geldt voor alles wat we doen bij Sketch out Loud. Binnen cultuureduatie en het onderwijs onderzoeken wij de volgende vragen: Hoe creëer je een veilig en creatief speelveld, waar ruimte is voor oprechte nieuwsgierigheid, exploratie en creativiteit? Ruimte voor diversiteit, verbinding en empathie. Dat vraagt om een open mindset en specifieke voorwaarden en vaardigheden.
Schrijfletters Ik ben journalist en schrijfcoach. Mijn specialisatie: kinderen, jongeren, Tilburg en onderwijs. Tel dat bij elkaar op en je krijgt kinderkrant tilburgjunior. Met deze online krant geef ik kinderen in Tilburg een eigen platform. Ik hoop ze enthousiast te maken over nieuws, over hun stad, over schrijven. Tijdens mijn workshops zijn leerlingen klassikaal, in groepjes en individueel aan het werk. Samen maken ze een nieuwe bijdrage voor tilburgjunior. Het aantal bijeenkomsten is flexibel. Evenals de duur van de workshops. Over de invulling is vooraf overleg. Wat wil de leerkracht? Veel aandacht voor taal en feedback op de verhalen die de leerlingen schrijven? Aandacht voor samenwerking in de klas? Stimuleren van burgerschap: meedenken over items die in Tilburg spelen? Meedoen aan tilburgjunior kan ook buiten de klas om. Om beurten werken groepjes leerlingen mee aan de krant. Voordeel hiervan is dat de leerlingen ook mee op pad kunnen. Wat gebeurt er in mijn stad? Wat vind ik daarvan? Met tilburgjunior daag ik kinderen uit om mee te denken. In de klas ontstaan discussies, leren kinderen naar elkaar te luisteren, een mening te vormen. De volgende stap is schrijven. Dit keer geen opstel dat in de la verdwijnt. Wat de leerlingen maken, is écht. Hun werk verschijnt op een website en iedereen kan het lezen. Levensecht leren dus. Ik hoop dat kinderen met tilburgjunior ontdekken dat het leuk is om mee te denken over Tilburg, over hun eigen wijk. En dat schrijven leuk is. Bij de bestaande Tilburgse media komen kinderen te weinig aan het woord. Hoe kan ik dat als journalist veranderen? Door mijn contacten met kinderen, jongeren, onderwijs en media met elkaar te verbinden. Plus: tilburgjunior! Hier krijgen kinderen de kans hun stem te laten horen.
www.tilburgjunior.nl www.schrijfletters.nl
86
PERSOONLIJKE ONT WIKKELING EN GROEI
WORKSHOPS
OVER KINDERKRANT TILBURGJUNIOR EN DE WORKSHOPS Wat doet een journalist? Hoe wordt een krant gemaakt? De workshops van kinderkrant tilburgjunior geven de antwoorden. Maar het leukste van tilburgjunior is: kinderen gaan het zelf ontdekken. Samen zoeken ze nieuws, bereiden ze interviews voor en schrijven ze verhalen. De nadruk bij tilburgjunior ligt op nieuws uit de omgeving van de kinderen. Ze denken na over thema’s die in hun wijk spelen, vormen een mening, voeren discussie, komen met oplossingen. Ook is er ruimte voor luchtige onderwerpen. Tijdens de workshop leren kinderen hoe ze een verhaal opbouwen. De krant die ze vervolgens samen maken, is een eigen editie van tilburgjunior. Voorbeelden zijn te vinden op www.tilburgjunior.nl. Evenals reacties van eerdere deelnemers.
Op onze website vind je ons aanbod van workshops op het gebied van het Creatieve proces, AHA, Beeldgeletterdheid, Kritisch en Creatief denken.
TRAINING, SCHOLING EN CO-TEACHING Daarnaast bieden we training, scholing en co-teaching aan leerkrachten en teams.
Sketch out Loud We werken met Cross-overs. Daarin koppelen we Cultuureducatie aan Taalontwikkeling en Visuele geletterdheid. Of het Creatieve Proces aan Sociaal-Emotionele ontwikkeling. ‘AHA! waarnemen’ is zo’n mooie crossover: Aandachtig, Helder en Anders waarnemen. We geven op elk moment betekenis aan wat we waarnemen. Deze interpretatie wordt gevormd en gekleurd door onze culturele en sociale achtergrond, onze opvoeding, ervaringen en kennis. Maar ook door ons vermogen om gericht aandacht te geven, scherp waar te nemen en diep te luisteren. AHA! waarnemen bestaat uit een reeks waarnemingslessen. De omvang en opbouw kan aansluiten bij de lesstof en wensen van de school. Onder begeleiding onderzoeken leerlingen samen objecten, een foto, beeldend werk, een dans, muziek of een verhaal. Door hun persoonlijke beleving te verwoorden en met elkaar te delen, groeit het bewustzijn dat iedereen iets anders waarneemt. Er is niet één werkelijkheid. Zij leren zich te verplaatsen in een ander, hun oordeel uit te stellen en hun blikveld te vergroten. Wij willen ontwikkeling verbeeldingskracht, cultureel bewustzijn, taalvaardigheid, kritisch- en creatief denkvermogen bereiken. Waardering en begrip voor verschillen en overeenkomsten met anderen. Empathie.
www.sketchoutloud.nl
Ester van Zundert is journalist en schrijfcoach voor kinderen en jongeren. Ze schrijft onder meer voor het Brabants Dagblad. Ze maakt(e) ook bijdragen voor kinderkrant Kidsweek, jongerenkrant 7Days, voor het Jeugdjournaalmagazine, meidenblad Inkie, het boek ‘De Toekomst’ van de kinderuniversiteit Tilburg en voor de website van stichting De Schoolschrijver. Meer weten? Kijk op www.schrijfletters.nl.
87
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
RECEPTIEF VERMOGEN
Theaters Tilburg
Kijken naar een voorstelling doet ongelooflijk veel met het kinderbrein. Er worden volop verbindingen gemaakt tussen de verschillende hersengebieden. Enerzijds wordt het creatief denken aangespoord, oftewel de verbeeldingskracht. Anderzijds vergroot het - door ontwikkeling van spiegelneuronen - ons inlevingsvermogen. We voelen mee met personages, ervaren gevoelens van empathie of begrip, of we worden juist verrast door een tegendraadse actie. Het is belangrijk om emoties en motivaties op waarde te kunnen schatten, die van onszelf en de ander.
NAAR HET THEATER Een theaterbezoek met je klas is niet alleen hartstikke leuk, het ontwikkelt ook nog eens de verbeeldingskracht en het inlevingsvermogen bij kinderen. Tijdens een voorstelling spelen er zoveel vragen en gevoelens. Elke leerling ervaart zijn ‘eigen voorstelling’, maar wat dat dan precies is, wordt tijdens nagesprekken of workshops gedeeld en op creatieve wijze verwerkt. Wij brengen professionele theatervoorstellingen die het receptief vermogen aanspreken op het gebied van drama, muziek en dans. We haken aan op relevante thema’s uit het onderwijs en stellen plezier en verwondering voorop. Ons theateraanbod zet een stip aan de horizon: Wat een leerling ziet in de voorstelling, geeft hem nieuwe inspiratie voor zijn eigen creërend vermogen.
Waar komt een voorstelling het beste tot zijn recht? Wat ons betreft op een magische plek buiten school waar het kind zich helemaal kan openstellen. In een volwaardige theatrale omgeving, met een doordacht lichtplan en professioneel geluid. Een bezoek aan de schouwburg, concertzaal en studio is voor de kinderen echt een uitje.
KERNVOORSTELLINGEN INCLUSIEF MULTIDISCIPLINAIR LESAANBOD Om het aanbod binnen Tilburg te versterken, bundelen Theaters Tilburg en De Nieuwe Vorst hun krachten met de expertise van de theatergezelschappen, gespecialiseerde vakdocenten uit Tilburg en CiST. Zo is er hoogwaardig aanbod voor het primair onderwijs. Het cultuureducatief aanbod op school wordt mogelijk gemaakt dankzij CiST. Als school bezoekt u niet alleen de voorstelling met uw leerlingen, maar krijgt u er een door vakdocenten ontwikkeld multidisciplinair lesprogramma op school bij. Bij de onderstaande kernvoorstellingen zet het lesaanbod bovendien in op de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Workshops worden in overleg met school ingepland.
Theater kijken in een echt theater of in de concertzaal is een geweldig klassenuitje. En die paar keer dat leerlingen kunnen komen, willen we ze ook een onvergetelijke ervaring mee geven. We kiezen daarom bewust voor kwaliteitsvoorstellingen van de beste jeugd- en jongerentheatergezelschappen van Nederland. Hoe maken we van een theaterbezoek geen losstaand feestje, maar een waardevolle ervaring die zich – liefst op maat - verankert binnen het totale cultuuronderwijs op school. Door een intensieve samenwerking met Tilburgse vakdocenten en het theatergezelschap ontstaat er werkelijk verdieping, verbreding én vernieuwing.
www.theaterstilburg.nl/cultuureducatie 88
CULTURELE INSTELLINGEN
KERNvoorstellingen onderbouw • Vreemde Eend door Dansgroep Sally en Het Laagland | 4+ (groep 1,2,3,4) • Piccolino door Canti Vaganti | 3+ (groep 1,2) • Eitje door MAAS td | 4+ (groep 1,2,3) KERNvoorstellingen middenbouw groep 3 t/m 6 • Tori door Dansgroep NTjong | 7+ (groep 5,6) • Pippi Power door Het Laagland | 7+ (groep 4,5,6) • Broer door philharmonie zuidnederland | 7+ (groep 5,6,7) KERNvoorstellingen bovenbouw groep 6 t/m 8 • Ik eh...ik door Het Houten Huis (De Nieuwe Vorst) • De Brieven van Mia door George & Eran en ROSE Stories (groep 7,8) • Pippi Powerrr door Het Laagland | 7-10 (groep 6)
SCHOOLVOORSTELLINGEN MET ANDERE EXTRA’S Bezoek je een voorstelling buiten het kernaanbod of buiten het traject CMKT? Ook dan kun je rekenen op een gratis lesbrief en waar mogelijk een workshop van het gezelschap. Dit randaanbod ligt in het verlengde van de thematiek van de voorstelling. Wil je een verwerking van een Tilburgse vakdocent, dan zijn de contacten uiteraard zo gelegd. Ik denk graag op maat met je mee! Onderbouw • NEE! door Tessa & Olivier | 4+ (groep 1,2,3,4) • In de kelder staat een huis door Tg Winterberg | 3+ (groep 1,2) • Sticks door Percossa | 4+ (groep 1,2,3,4) Middenbouw • Donkiesnot door De Vrouwen van Wanten (week tegen het pesten) | 7+ (groep 3,4,5) • Het best bewaarde geluid ter wereld door MaxTak | 6+ (groep 3,4,5) • De Tantes door De Toneelmakerij | 8+ (groep 5 t/m 8) • Broerszussen door Ish Dance Collective | 6+ (groep 3,4) Bovenbouw • Het eind van het begin van het einde door Theater Artemis | 8+ (groep 5,6,7,8) • Heartbeat door philharmonie zuidnederland (groep 7,8) • De tantes door De Toneelmakerij | 8+ (groep 5 t/m 8) • SORRY door Bontehond | 8+ (groep 6,7,8)
BESTELLEN
VERVOER
LOCATIES
Voor een afspraak, meer informatie en bestellingen: Gwen Sengers, Theaters Tilburg gsengers@theaterstilburg.nl.
Mocht u zelf geen vervoer kunnen regelen naar het betreffende podium, dan kunt u busvervoer aanvragen bij info@kupers.nu. CiST kan u verder informeren over de voorwaarden.
studio, concertzaal, schouwburg Theaters Tilburg Louis Bouwmeesterplein 1, 5038 TN Tilburg telefoon 013 549 0390
Prijs per leerling is € 5,50, inclusief voorstelling en voorbereidend lesmateriaal. Inclusief multidisciplinaire workshop bij kernvoorstellingen.
Theater De Nieuwe Vorst Willem II Straat 49, 5038 BD Tilburg telefoon 013 532 8520
89
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
De game studio BlewScreen in Tilburg maakt voornamelijk serious en applied games. Dit wordt in opdracht gedaan voor uiteenlopende doelen en
Blewscreen Game design, gamification, animatie, game workshops, animatie workshops en experience design. Wij zijn een game studio in Tilburg die voornamelijk serious en applied games maakt. Dit doen wij ook voor het PO en VO. Wij geven workshops en zijn tevens ex-docenten. Wij sluiten aan bij bestaande lesprogramma’s. Er zijn scholen die een van onze projecten als basis voor een lesprogramma hebben genomen: https://www.blewscreen.com/ portfolio-item/boschplay/ Wij inspireren en activeren diverse (jongere) doelgroepen met ons werk. Binnen lesprogramma’s laten we toegankelijke en alternatieve vormen van het creëren van content zien en dat gamen samen qua doel erg dynamisch kan zijn en ook voor alle type leerlingen. Wij willen zo effectief mogelijk “moeilijke” onderwerpen verwerken in “leuke” behapbare en bijblijvende ervaringen. Op welke associaties of voorkennis kun je daarbij inspelen? Binnen onze workshops werken we toe naar een inhoudelijk en leuk resultaat wat uitgroeit tot een interactieve beleving. We zetten leerlingen aan tot co-creatie in karakter ontwerp, storytelling en animatie. Ze werken naar een uniek resultaat voor een game toe. Bij het gamen: afleiding weerstaan en het afwisselen van competitie en samenwerking.
www.blewscreen.com 90
MULTI MEDIA
doelgroepen. Het werk van BlewScreen is vaak terug te vinden in musea en exposities, maar ook op een telefoon of in de klas. De game ontwikkelaars geven ook workshops, waarvan de meest bekende Boschplay is. Dit zijn laagdrempelige workshops waarin character design, character animatie, storytelling en coöperatief gamen met zelfgemaakte characters centraal staan. Deelnemers gaan met magazine knipsels of eigen tekeningen aan de slag om een Jeroen Bosch geïnspireerd game-character samen te stellen. Vervolgens gaan ze die in kleine groepen animeren (met of zonder verhalende intro-animatie), technisch klaarmaken voor de game en uittesten. Als het karakter met zijn verschillende animaties in de game geplaatst is, dan kunnen per spelronde vier spelers verdeeld in twee teams het tegelijkertijd tegen elkaar opnemen in de gamewereld. De game is geïnspireerd op het thema van de 7 hoofdzonden van Jheronimus Bosch en met 2 verschillende routes. In de game zullen spelers de inzet in wedstrijd en samenwerken moeten afwisselen. Spelen non-gamers deze game daarom vaak beter dan hardcore gamers?
CIST ZORGT DAT SCHOLEN EN AANBIEDERS ELKAAR ECHT TREFFEN!
Ontwikkeld voor het SVO, maar al jaren ingezet voor PO, (S)VO en ook volwassenen. En dit is all-in te boeken via info@blewscreen.com 0f 06 39839200 Andere voorbeelden van games binnen het onderwijs of toegankelijk leren zoals bijvoorbeeld: DIM, Varen met de Kogge en OntspoorT013, kun je vinden op onze website.
91
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
De 11-jarige Thomas vond het zo raar dat hij als jong ventje wel piano kon leren spelen, en natuurlijk op voetbal kon, hij kon zelfs op ballet in het stadje waar hij woonde maar leren rappen dat was onmogelijk. Er bestond gewoon geen rap leraar in die tijd.
Filmcoach Beeldtaal is ook een taal
Wij laten kinderen en jongeren ervaren hoe film wordt gemaakt. Zodra ze zich hiervan bewust zijn, weten ze beter wat ze kijken op Youtube, Netflix of TV. Ze ontdekken hoe ze kritischer kunnen kijken en hoe ze zelf creatieve films kunnen maken. Leuk, leerzaam én nuttig in een wereld waarin beeldtaal steeds belangrijker wordt.
Les van professionele filmmakers
Leer film maken van echte filmmakers. Ervaar hoe het is om iets in scène te zetten. Hoe zorg je dat je kijkers geboeid zijn en je verhaal geloven? Doordat onze Filmcoaches ook zelf korte films maken, wordt al deze kennis gebruikt om kinderen, jongeren en volwassenen te coachen bij het maken van films. Om zo beeldtaal te ontdekken en beter te begrijpen. Samen met film bezig zijn, is het mooiste wat er is!
FILMCOACH Filmworkshops door professionele filmmakers, voor PO en VO: • vloggen • filmtechnieken • animatie & greenscreen • fake news • sounddesign • kijken als een hond: filmen voor de allerkleinsten • doorgaande leerlijn mediawijsheid Leuk, leerzaam én nuttig in een wereld waarin beeldtaal steeds belangrijker wordt. info@filmcoach.nl
Zelf ontdekken
Bij onze filmlessen ben je veel zelf aan de slag: verhaal bedenken, filmen, monteren en samen terugkijken. Door feedback te geven, ervaar je wat er goed ging of beter zou kunnen. Zodat je weer een stapje beter wordt in film maken. De Filmcoach geeft gevraagd en ongevraagd advies, op maat. Stilte op de set…..actie!
Kernwoorden
Creativiteit, samenwerken, filmmaken, mediawijsheid, nieuwe media, leren door te doen.
“VOOR ALLE DOELGROEPEN BEN IK EIGENLIJK GEWORDEN, WAAR IK ZELF NAAR OPZOEK WAS.” In 2001 begint Thomas met het geven workshops. De eerste jaren concentreert hij zich vooral op jongerencentra en poppodia, om zo jongeren de juiste begeleiding te geven in het maken van rapmuziek. Het gaat in dit stadium vooral om het schrijven van teksten en het voorbereiden van optredens. Vanaf 2005 begint Thomas in het onderwijs workshops te geven, hij wordt in eerste instantie benaderd door een aantal scholen in zijn woonplaats om kwalitatief goede workshops te ontwikkelen die aansluiten bij het educatieve programma op scholen.
“DE LEERLINGEN WORDEN TIJDENS EEN WORKSHOP CREATIEF GEPRIKKELD EN UITGEDAAGD, OM VERVOLGENS ZELF AAN DE SLAG TE GAAN MET HET CREËREN VAN HUN EIGEN TEKST EN HET ONTPLOOIEN VAN TALENT.”
Thomas van Vliet Rapworkshops door Ongelovige Thomas “Allround rapper in de breedste zin van het woord. Workshops, optredens en presentaties met een dikke flow.” Thomas staat er vooral om bekend om leerlingen enthousiast te maken over het ritmisch rijmen op de maat van de muziek, met een draagbare studio geeft hij educatieve workshops aan kinderen en jongeren op locatie. De workshop is een laagdrempelige manier om de leerlingen binnen hun eigen belevingswereld te bereiken, het doel is om er voor iedereen een succes ervaring van te maken. Naast de voor de hand liggende raakvlakken met de Nederlandse taal en muziek heeft de workshop positieve invloed op de persoonlijke ontwikkeling. Denk hierbij aan het uiten van emoties, er wordt gekeken in de spiegel van het zelfbeeld en het kan natuurlijk helpen met het omgaan met agressie.
“Als je verbaal je mannetje of vrouwtje staat, sta je sterker in je schoenen.” Enkele mogelijkheden van activiteiten zijn: • Maak klassikaal een rapnummer met eigen lyrics. Als tastbaar eindproduct ontvangt de school het afgemixte nummer. • Optreden voor de hele school. Hierbij kan gekozen worden voor een optreden van Thomas zelf en/of een optreden van de leerlingen die hebben deelgenomen aan de workshop. • Nieuwe media concepten verwerkt in videoclips. Denk hierbij aan bijvoorbeeld green screen beeldopnames en thema gebonden videoclips. • Ontwikkeling doorgaande leerlijnen voor scholen. Dit kan een jaarlijks terugkerende workshop inhouden of een aansluitende lessenreeks die meer de verdieping ingaat. Deze mogelijkheid wordt op maat samengesteld voor de school. • Samenwerking binnen enkele cultuurprojecten zoals De Kinderboekenweek en Wij zijn 13. De workshop zijn te boeken voor basis-, middelbaar- en speciaal onderwijs vanaf groep 5. De groepen waarmee met regelmaat gewerkt wordt zijn divers, zowel in grote als in niveau. Het kan gaan om een individuele les, kleine groepjes, gehele klassen of combinaties daarvan. Voel je vooral vrij om vrijblijvend contact op te nemen, en de wensen / mogelijkheden verder te bespreken.
www.filmcoach.nl 92
MULTI MEDIA
www.ongelovigethomas.com 93
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
OVER HET GEZELSCHAP
De Stilte
De Stilte danst! Voor en met kinderen. Voorstellingen op school, in kleine en grote zalen van theaters. Voor dreumesen, peuters, kleuters, kinderen, adolescenten, ouders, grootouders.
De Stilte heeft 25 jaar ervaring met dans voor kinderen, zowel nationaal als internationaal. In ons aanbod koppelen we actieve cultuureducatie en receptieve cultuureducatie en prikkelen we de verbeelding.
Vanuit Breda vliegen we uit over de hele wereld. Met om en nabij 1.750 activiteiten per jaar richten we ons speciaal op het ontwikkelen en uitvoeren van producties voor kinderen. Dankzij de gelaagdheid zijn onze voorstellingen geschikt voor alle leeftijden.
Lichaamstaal gaat vooraf aan woorden. In onze educatie doen we op speelse wijze een beroep op de natuurlijke vermogens van kinderen waarbij beleving en creativiteit centraal staan. We leggen een koppeling tussen beschouwen en doen en spreken het kind het liefst als individu aan. Dans sluit aan bij de natuurlijke bewegingsdrang van leerlingen, bij hun verbeeldingskracht en bij hun behoefte aan bewegen, fantaseren, ontdekken, creĂŤren, experimenteren, ordenen en het leren om hun lichaam te beheersen. Door dans leren leerlingen van en over zichzelf, de ander en hun omgeving. Ze gaan zich losser en vrijer bewegen; niet alleen op de dansvloer, maar ook daarbuiten. De Stilte is constant bezig met het verder ontwikkelen van danseducatie waarbij er aandacht is voor ieder kind als individu.
De Stilte wil met meerduidige voorstellingen en dansactiviteiten, die de verbeelding prikkelen, de speelse leerdrift van kinderen stimuleren en hun artistieke vermogens aanjagen. Door het spel leert een kind met hart en ziel zijn wereld kennen en zich te positioneren in een overdonderende samenleving. Spel is de tegenhanger van de alledaagsheid: het persoonlijke oefenterrein van het kind. In het spel ontmoet het kind de wereld vanuit zijn condities en in zijn formaat.
www.destilte.nl
Met onze doorlopende leerlijn dans bieden we een aanbod voor het gehele primair onderwijs. Van 1-2tjes op school tot voorstellingen in een grote zaal in een theater. We bieden leerkrachten handvatten voor nagesprekken bij onze voorstellingen met onze digitale lesbrieven die geschikt zijn voor digiborden.
De Hiphop Factory is in 2006 opgericht. De dagelijkse artistieke leiding is in handen van Curtley Mooring. De zakelijke leiding is in handen van Janine Mooring. Curtley is een bekende binnen de hiphop scene en zet zich dagelijks in om jongeren te helpen het beste uit zichzelf te halen. Hij is een echte duizendpoot, hij is hoofdjurylid van United Dance Organisation, geeft les op de dansopleiding en traint teams in de dansschool. Er wordt deelgenomen aan nationale en internationale wedstrijden en zijn er al vele kampioenstitels binnengesleept. Niet alleen het winnen van bekers is belangrijk, maar ook is er oog voor persoonlijke ontwikkeling. Overdag is er tijd voor Cultuuronderwijs op scholen. De Hiphop Factory richt zich op basis-, middelbaar- en speciaal onderwijs. Sinds de oprichting worden er workshops gegeven op scholen. In de beginjaren met een kennismakend karakter, maar in de loop der tijd met steeds meer verdieping. De Hiphop Factory is vanaf het begin betrokken geweest bij de ontwikkeling van Cultuureducatie met Kwaliteit. Er wordt volop gewerkt aan het ontwikkelen van doorgaande leerlijnen voor scholen. Ook is er een project ontwikkeld speciaal voor middelbare scholieren over de ontstaansgeschiedenis van hiphop, Urbanlicious. De Hiphop Factory probeert constant mee te gaan met de ontwikkelingen en vraag vanuit het onderwijs. Samen met het team van ervaren docenten wordt er van elke workshops of project iets moois gemaakt.
94
DANS EN BEWEGING
Hiphopfactory Hiphop leeft onder jongeren. Of het nou muziek, dans of een andere vorm is, ze kennen het allemaal. Door het inzetten van hiphop bereiken we de leerlingen makkelijker en kunnen we op een prettige manier aan de slag met de culturele doelstellingen van de school. Sinds 2006 zijn we actief in het onderwijs. Enkele jaren geleden hebben we ons gespecialiseerd in Cultuureducatie met Kwaliteit. Het is onze insteek om maatwerk te leveren dat aansluit behoeften en wensen van een school. Wij zien cultuuronderwijs als een mooie manier om de belevingswereld van jongeren te verrijken. Ze nieuwe inzichten te geven en voor te bereiden op hun toekomst. De belangrijkste vragen tijdens ons werk zijn voor ons ook de vragen waarop we ons constant proberen te vernieuwen: Hoe sluit je het beste aan bij de belevingswereld van de leerling? Hoe maak je het makkelijkste contact met de leerling? Hoe kan je leerlingen vervolgens het beste stimuleren om nieuwe dingen te proberen?
www.hiphopfactory.nl 95
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022 ‘Op Naar De Top’ is een interactieve kinderdansvoorstelling waarin dans, theater en spraak samenkomen om verhalend een tocht van 4 jongeren, die een avontuurlijke bergbeklimming tegemoet gaan, te vertellen. Onderweg zullen ze een aantal hindernissen tegenkomen waarbij ze de hulp van het publiek nodig hebben. Ben jij dapper en sterk genoeg om deze 4 scouts te helpen om hun tocht te volbrengen?
Particles Onze expertise?
Particles verbindt en confronteert mensen met actuele maatschappelijke thema’s via zijn theatrale DANS voorstellingen. Voor het PO en VO ontwikkelen we dansvoorstellingen met workshops gelinkt aan de desbetreffende voorstelling.
Onze werkwijze in het onderwijs?
Binnen-school: Voorstelling met aansluitend workshop(s). Buiten-school: Voorstellingsbezoek in het theater in combinatie met workshops op school.
Wat willen we bereiken?
Particles wil met zijn dansvoorstellingen en workshops over actuele thema’s en sterke fysieke taal, impact maken op zijn toeschouwers. Het doel is om hen te stimuleren tot nadenken over zichzelf, omgeving en anderen, en daarmee een bijdrage levert aan de samenleving.
Met welke vragen houden we ons bezig binnen ons werk? Hoe kunnen wij dans als instrument inzetten om op non-verbale wijze uitdrukking te geven aan gedachten en gevoelens, die ons met elkaar verbinden of scheiden?
www.particles.dance
PARTICLES VERBINDT EN CONFRONTEERT MENSEN MET ACTUELE MAATSCHAPPELIJK THEMA’S VIA ZIJN THEATRALE DANS VOORSTELLINGEN Nishant Bhola is de choreograaf en artistiek leider van Particles. Nishant Bhola maakt professionele sociaal-artistieke projecten voor een breed publiek van alle leeftijden en alle culturele achtergronden. Nishant is een positief - kritische wereldburger, die niet aan de kant blijft staan, maar die door zijn artistieke werk via dans een actieve bijdrage wil leveren aan de samenleving. Hij kiest er bewust voor om sociaalartistieke projecten te creëren waarin hij universele en actuele thema’s aan de orde stelt. Thema’s rondom het leven als individu in (of tussen) meerdere culturen spelen daarin een centrale rol. Zijn persoonlijke ervaring als Indiase migrant in de Nederlandse samenleving is daarvoor een rijke inspiratiebron. Door persoonlijke ervaringen te vertalen naar universele waarden, maakt hij zijn (prikkelende) thema’s toegankelijk voor een breed en divers samengesteld publiek. Via zijn artistieke- en sociaal artistieke projecten nodigt Nishant mensen uit om met elkaar in contact te treden en ervaringen uit te wisselen. Door projecten te maken voor en te spelen in theaters, op festivals, in het publieke domein en via educatieve programma’s op (dans)scholen en in sociaal-culturele en maatschappelijke organisaties bereikt zijn werk een divers samengesteld publiek.
De focus van de voorstellingen ligt met name op het interactieve deel tussen speler/performer en publiek. Dit proberen wij dan ook te onderzoeken en willen we het publiek betrekken en meenemen in de voorstelling, zodat zij ook een actieve deelnemer worden. Op sociaal gebied willen we dan ook zorgen dat samenwerking, het luisteren en respect tonen naar elkaar, het elkaar helpen en het inlevingsvermogen bevordert wordt. Dit zien we ook voor ons door middel van een workshop (eventueel in combinatie met de voorstelling). We willen dit op een fysieke manier uiten en het publiek laten zien dat er meer mogelijkheden zijn dan dat er lijken. Hoe omarm je bijvoorbeeld frustratie op een fysieke manier? Door middel van dans willen we de mogelijkheden laten zien die de wereld biedt.
Patricia Brok OP NAAR DE TOP
Patricia Brok en Ronja Keultjes zijn twee jonge ondernemers die zich al vanaf jonge leeftijd bezig houden met dans. Zo zijn ze beide afgestudeerd van de Fontys Hogeschool voor de Kunsten als uitvoerend danser waarbij ze zich hebben gespecialiseerd in de richting Contemporary Urban. Naast hun werk als uitvoerend danser, zijn ze ook erg geïnteresseerd in het docentschap. Zo hebben ze ondanks de jonge leeftijd al ruim 7 jaar ervaring als dansdocent. Deze ervaring hebben ze op mogen doen in verschillende amateurdansscholen in Nederland. Ondanks dat hun basis niet specifiek ligt in het primaire basisonderwijs, zul je hen toch vinden in andere culturele activiteiten waarbij ze met verschillende doelgroepen werken en dan voornamelijk gericht op dans. Zij maken deel uit van verschillende culturele educatieve programma’s, waaronder Jens van Daele | Burning Bridges, Plan d- en MBO dans Aventus. Onder deze educatieve programma’s kun je denken aan de volgende activiteiten: inleidingen verzorgen, voorprogramma’s/choreografieën creëren, het spelen van voorstellingen, eindgesprekken na de voorstelling en dansworkshops. Patricia heeft in 2019 een interactieve kinderdansvoorstelling ‘Op Naar De Top’ gemaakt die in premiere is gegaan tijdens de opening van het Spoorpark in Tilburg. Het creëren van kinderdansvoorstellingen, met name voor de leeftijd 6 tot en met 8 jaar, is ook nog een extra passie die Ronja en Patricia delen. Waarom juist deze leeftijd? In deze leeftijdsfase maken de kinderen een ontwikkeling door die erg aansluit bij het thema van de voorstelling; de ontdekkingstocht. We willen het jonge publiek mee laten denken met wat er gaande is en ze op een spelende wijze de wereld laten leren kennen, zonder angst voor het onbekende.
www.patriciabrok.com
Vragen over onze educatieve projecten voor het PO? Mail gerust naar lotte@particle.dance
96
DANS EN BEWEGING
97
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
De NWE Vorst Theater De Nieuwe Vorst speelt in op de specifieke behoeften van scholen. Wij programmeren desgewenst op maat - kwalitatief hoogwaardige voorstellingen die aansluiten op specifieke thema’s waar in lessen aandacht aan wordt besteed. Samen met de onderwijsinstelling kiezen we geschikt professioneel theateraanbod van gerenommeerde jeugdtheatergezelschappen. Dit bieden we aan in combinatie met actieve componenten zoals workshops en nagesprekken. Door opgroeiende kinderen en jongeren met theater in aanraking te brengen en te leren theater te kijken, willen we ze een ervaring meegeven waar ze de rest van hun leven plezier van hebben.
Ook dit seizoen weer een uiteenlopend aanbod van theater en dans voor verschillende leeftijden. Van Edward Scharenhand van Theater Sonnevanck, tot WIEDEEDHET van BonteHond. Van De Onzichtbare Man van Artemis tot Lepeltje Lepeltje van De Dansers. En meer! We lichten er één voorstelling uit. Op 8 en 9 februari 2021 komt Project Sally naar De Nieuwe Vorst met KEIHARDE dans!
KEIHARD (10+) PROJECT SALLY Dans die je raakt KEIHARD is een voorstelling met keiharde dans! De toeschouwers worden getrakteerd op een aparte beleving. Ze nemen plaats op het podium, midden in de dansexplosie en dicht op de huid van de dansers. De energie wordt voelbaar, zelfs tastbaar, waardoor niemand stil kan blijven zitten. IN YOUR FACE KEIHARD toont de kracht van het collectief en wat je als groep van individuen teweeg kan brengen. Zeven dansers staan op het podium en laten zien hoe een collectief energie kan creëren, actiebereidheid kan aanwakkeren en voor verandering kan zorgen. SALLY laat het publiek ervaren hoe besmettelijk het is om naar dans te kijken: intens, virtuoos, vol humor en KEIHARD ‘in your face’. Theaterkrant:
“IN EEN GRENZELOZE MASH-UP VAN DANSVORMEN BESPELEN CHOREOGRAFEN STEFAN ERNST EN MARTIN HARRIAGUE HET PUBLIEK EN DE DANSVLOER OPTIMAAL.” LESMATERIAAL Om er een memorabele beleving van te maken, heeft Sally een lesbrief, educatiefilmpjes en een Spotify-list ontwikkeld.
www.denieuwevorst.nl 98
CULTURELE INSTELLINGEN
Kijk voor meer info op sallydansgezelschapmaastricht.nl/ ikwilmeersally/keihard/
99
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Heb jij rap in je lijf? Zin om door een pro te worden uitgedaagd? De Rap workshop van T.O. geeft je de attitude om elke streetbattle aan te gaan. Onder professionele begeleiding word je klaargestoomd voor het echte werk! Maar de workshop is meer dan alleen straat taal en stoere praat.
Rapper T.O.
T.O. zijn expertise is het geven van Rap workshops
Onder jongeren groeit de vraag naar begeleiding in de muziek enorm. T.O. wil daar gehoor aan geven en heeft daarom de WAYNG Academy opgericht. WAYNG zet zich in voor actueel en vernieuwend muziekonderwijs in het PO en VO. Met ons urban lesprogramma en workshops willen wij docenten handvaten bieden om onderwijs op een eigentijdse manier vorm te geven. Tijdens de reguliere workshop leert T.O. je de beste teksten te schrijven onderwerpen kunnen zijn; geschiedeis, cultuur, maatschappij, economie, oorlog en vrede, Drill Rap, Probleem jongere, Hang jongeren, creativiteit, het uiten van emoties . Er is enorm veel aansluiting te vinden met rap, het schrijven van teksten en urban muziek. Denk bijvoorbeeld aan Junior Stadsdichter, VMBO on stage e Tilburg Got Talent. Aansluiten op deze projecten kan doormiddel van het begeleiden en coachen van talenten, het scouten van Talent en als een gast Jury. WAYNG academy begeleid jongeren in de zoektocht naar hun talent en laat dit optimaal tot uiting komen. Het doel van de academy is het creëren van een kweekvijver vol talent. Dit doen we door bijvoorbeeld het schrijven van uitdagende challenges en workshops die geschikt zijn voor kinderen, jongeren en voor volwassenen. CKV activiteiten, cultuurdagen, bedrijfsuitjes, vrijgezellenfeesten of een lessenreeks op school, wij verzorgen een onvergetelijke urban workshop. Rapper T.O. heeft meer dan 10 jaar ervaring in het geven van rap workshops aan alle doelgroepen en niveaus. Inmiddels geeft hij samen met zijn team urban docenten door heel Nederland workshops. 100
DANS EN BEWEGING
Rappen en leren met een positieve boodschap. Tijdens de reguliere workshop leert T.O. je de beste teksten te schrijven, zodat je ze vervolgens kan gaan rappen op de stevige beat die voor je klaar staat! Je zult T.O. vast kennen door zijn samenwerkingen met Kempi, Firstmen en JPB. Met zijn ‘Down to Earth’ mentaliteit en positieve energie.is T.O. de perfecte rap docent voor in de klas. De boodschap in zijn muziek is positief, motiverend en inspirerend. Met een Surinaamse achtergrond en liefde voor Afrika brengt T.O. de kracht van deze invloeden terug in zijn muziek.
EXPERIMENTEREN
T.O. is in de stad Tilburg en in de urban scene een artiest die staat voor de maatschappij. Hij gebruikt zijn muziek en invloed om de nieuwe generatie te bereiken. Daarnaast begeleid T.O. jong talent in zijn muziekstudio die hij beschikbaar stelt voor deze talenten. Als je aan T.O. vraagt waarom hij dit doet, is zijn antwoordt: Iemand anders helpen met zijn talenten is iets wat je gewoon moet doen. Het doel is om te motiveren inspireren en stimuleren.
101
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Vloeistof
GA NAAR WWW.CIST.NL VOOR MEER INFORMATIE 102
DANS EN BEWEGING
Wij maken dansvoorstellingen op locatie die je anders naar de wereld en mensen om je heen laten kijken. Door onze dans in de urbane ruimte worden bepaalde aspecten van gedrag uitgelicht of uitvergroot. Hoe gemakkelijk jouw waarneming te manipuleren is, terwijl je er zelf met open ogen bij bent, is een van de dingen die we interessant vinden om je te laten ervaren en bij stilstaan. We zoeken telkens naar een vorm waarbij je de dans net even anders beleeft. Daarmee confronteren we leerlingen met hun verwachtingen van wat dans is en kan zijn. Dat kan bijvoorbeeld een bijzondere publieksopstelling zijn, of een dansexpeditie met koptelefoons op door de stad. De dans is niet eenduidig maar toch toegankelijk en aansprekend waardoor we onervaren publiek weten te enthousiasmeren. We willen aanscherping van de waarneming en bewustwording bereiken. Na afloop geven we een workshop waarin we in spelvorm het gesprek aangaan: hoe je waarneemt en hoe individueel verschillend dat is tussen het ene individu en het andere. We willen dat bij leerlingen het besef doordringt dat (dans)kunst ons gelijk maakt in het beoordelen en interpreteren (duiden) van wat je denkt te zien. Wij denken dat dans daarvoor een uitermate geschikt middel is, omdat het lichaam het beginpunt van onze waarneming is; iedereen heeft een lichaam en heeft daarmee gelijke startkwalificaties om zijn eigen interpretatie te maken. Als makers willen we midden in de maatschappij staan. Ons werk reflecteert op hoe we ons tot elkaar verhouden en gedragen. Daarbij zoeken we de straat op als oefenplek en podium. Op dit moment zijn we bezig met de vraag hoe we de onbekende ander op straat lezen. Hoe komt het dat we bepaalde kenmerken op bepaalde bevolkingsgroepen plakken? Hoe komt een oordeel over de ander tot stand?
www.vloeistof.nl/aanbod/ straatwild 103
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Esde Het is mijn expertise om kinderen via creativiteit, spel en beweging te laten samenwerken door middel van ritmiek. Via jullie vraag en mijn aanbod verzorg ik ritmeworkshops en projecten voor groep 1 t/m 8 Ook het naschools aanbod op school wil ik graag verzorgen. Kinderen leren via mijn workshops omgaan met hun creativiteit. Ze komen in beweging en zijn bezig met hun motoriek en leren samenwerken d.m.v. ritmiek.
www.ritmeworkshops.com
Leuk dat jullie mijn pagina in het magazine van Cist hebben gevonden. Mijn naam is Stijn Derwig en voor velen van jullie ben ik geen onbekende. Ik ben 51 jaar jong, getrouwd met Patricia en we hebben een hond die Milo heet. Ik geniet altijd van de stralende glimlach van de kinderen na afloop van de workshop of het project. Vooral de kleuters hebben daarin mijn hart gestolen. Ik heb slagwerk geïmproviseerde muziek gestudeerd aan het Brabants Conservatorium en studeerde slagwerk directie bij de Bond van Orkestdirigenten en Instructeurs. Esde ritmeworkshops zoals mijn bedrijf al heet vanaf 1992 heeft een lange staat van dienst voor het verzorgen van workshops en projecten. Voor iedere groep is er wel iets te vinden. Hierbij staat het samen leren op een ontspannen manier voorop. Leren luisteren en je eigen creativiteit ontwikkelen zijn vaardigheden die je in het latere leven van pas kunnen komen. Slagwerkmuziek en beweging zorgen ervoor dat de beide helften van je hersenen goed samen moeten werken en dat ze zich verder kunnen ontwikkelen. Verslag workshop: Ritmes leren via appels en peren op de basisschool De Lochtenbergh . De leerlingen kwamen binnen in het lokaal. Er stonden stoelen in een halve cirkel opgesteld en de instrumenten zag je in het midden van de cirkel klaarstaan. De workshop begon met een stukje muziek waarbij de leerlingen mee mochten doen op hun knieën. Hierna zagen we hoe de leerlingen de warming up deden op de meegebrachte ritmestokken. Workshopleider Stijn legde het systeem uit wat gebruikt maakte van de woordjes peer appel en ananas. Na deze warming up kwamen de echte instrumenten aanbod. Het ritme wat geleerd werd was de begeleiding van de Queen hit “We will rock you “. Iedereen ging spelen op de diverse slaginstrumenten, en er werd ook gewisseld van instrumenten. “Heel leerzaam” zei de leraar.
104
MUZIEK EN MÉÉR
JWOTTO is de artiestennaam van DJ, Beatmaker en designer Jan-Willem Otto. Hij bouwt al jaren verschillende muziek instrumenten met behulp van 3D printers! Jan-Willem gebruikt al deze skills om verschillende workshops en lessen te geven: van coderen en bouwkunde tot elektronische muziek. In mijn (muziek)workshops is het mijn doel is om meer 21 eeuwse skills in cultuureducatie te verwerken. Want naast muziekleraar ben ik ook een echte nerd. Ik vind het leuk om in mijn vrije tijd te programmeren, te solderen en 3d te printen. Daarnaast maak ik mijn eigen visuals en bouw ik mijn eigen elektronische instrumenten. Deze 21e eeuwse skills probeer ik dan ook zoveel mogelijk te verwerken in mijn lessen. Alle gadgets, DJ controllers en computertjes neem ik zelf mee.
Jan Willem Otto Mijn expertise
Mijn expertise is een combinatie van muziek en techniek. Ik geef onder andere workshops zoals DJ-en, elektronische muziek maken, elektrische gitaren bouwen en 3d printen. Naast workshops geven, hou ik mij bezig met het ontwerpen, maken en verkopen van elektronische muziekinstrumenten en ontwikkel ik elektronische muzieklessen voor verschillende scholen. Ook heb ik veel ervaring met muzieklessen in het speciaal onderwijs.
Hoe ik werk in het onderwijs?
Ik heb een aantal vaste workshops die ik eenmalig aan verschillende groepen geef, maar geef ook langdurige lessenreeksen op basisscholen en middelbare scholen. Ook kan ik participeren in projecten op scholen.
Wat wil ik bereiken?
Met mijn lessen wil ik leerlingen op een creatieve manier enthousiast maken voor muziek en techniek. Ik geef de leerlingen zo veel mogelijk ruimte om zelf na te denken, te ontdekken en te beslissen hoe het eindproduct er moet gaan uit zien. Hierbij vind ik het creatieve proces even belangrijk als de theorie.
Met welke vragen hou ik me bezig binnen mijn werk?
Hoe kan ik mijn lessen het beste laten aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroep? En hoe kan ik ervoor zorgen dat de leerlingen de theorie zelf ontdekken?
www.jwotto.com 105
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
SWAN [REMIX]
philharmonie zuidnederland De philharmonie zuidnederland is een professioneel symfonieorkest dat educatie hoog in het vaandel heeft staan. Wij brengen je leerlingen in aanraking met muziek en we laten ze voelen dat muziek hun bloed sneller laat stromen. Dit gebeurt met uiteenlopende programma’s: een overweldigend concert van het hele orkest in de concertzaal, een intieme voorstelling van een klein ensemble op school of een actieve workshop in de klas. Binnen elk programma werk je aan de muzikale competenties van je leerlingen. Elke voorstelling begint al in de klas met passend lesmateriaal. Het lesmateriaal is geschikt voor álle leerkrachten, ook leerkrachten die zich niet bedreven voelen in het geven van muziekles. Het lesmateriaal is grotendeels ontwikkeld voor het digibord waarbij gebruik wordt gemaakt van korte filmpjes en interactieve opdrachten. In de lessen werk je samen met je leerlingen aan het receptief, creërend, reflectief en analyserend vermogen. Hét hoogtepunt is het bezoek aan de voorstelling, waarbij jouw leerlingen alle vaardigheden die ze in de lessen hebben opgedaan, kunnen toepassen. Wij streven ernaar om jouw leerlingen muziek van dichtbij te laten ervaren om ze muzikale kennis en competenties bij te brengen. Door middel van zorgvuldig uitgekozen thema’s in de voorstellingen en het bijpassende lesmateriaal geven wij je leerlingen het vermogen muziek te ervaren, waarderen en actief te participeren. Niet elk kind krijgt in zijn of haar eigen omgeving de kans om muziek van dichtbij te beleven. Met deze ontmoeting willen wij ieder kind de mogelijkheid bieden om verborgen muzikale talenten en interesses naar boven te halen. Wij investeren graag in het werken in een muzikale keten: jullie bereiden je leerlingen voor met behulp van ons lesmateriaal, bezoeken een voorstelling en de leerlingen kunnen naderhand hierop reflecteren. Wij proberen met de plaatselijke muziekscholen en muziekverenigingen deze keten zo sterk mogelijk te maken. Zo krijgt de concertervaring een diepere betekenis door de aanvullende muziekles van een vakspecialist.
philharmoniezuidnederland.nl/ educatie
106
MUZIEK EN MÉÉR
Hoor je het koper al schallen en voel je de lage tonen van de contrabassen in je buik? De houtblazers vertellen je een mooi verhaal met prachtige melodieën. En dan… die laatste slag op de pauken. Wat een spektakel! Dat is wat kinderen beleven als ze naar een concert van philharmonie zuidnederland komen. Het symfonieorkest uit onze provincie dat je met jouw leerlingen kunt beluisteren. Dat kan als overweldigend klankspektakel van het hele orkest, of als intieme belevenis bij een voorstelling van een klein ensemble, waar je met je neus – en oor! – vlakbij de instrumenten zit. De grote symfonische voorstellingen spelen we in een echte concert- of theaterzaal, daarvoor reizen we naar elkaar toe. De ensembleconcerten spelen we bij jou op school. Hoe uniek is het dat je zó dicht in de buurt naar je eigen orkest kunt gaan! Graag werken we als orkest samen met muziekscholen en muziekverenigingen in de omgeving van de school. Doordat we zo het muziekaanbod op elkaar afstemmen, kunnen we leerlingen een brede muzikale bagage meegeven, en wint het muziekonderwijs aan betekenis. Kies in schooljaar 2020-2021 uit een van onze kleine ensemblevoorstellingen voor de jongere leerlingen, kies voor de impact van HeartBeat óf voor de gezamenlijk belevenis bij BROER, beide in de concert- of theaterzaal. Leer daarmee niet alleen óver muziek maar ook dóór muziek. Zoek verbinding met je eigen muzieklessen, voel je ondersteund door ons toegankelijke digitale lesmateriaal. Kortom, ervaar hoe jouw orkest een verrijking is voor je leerlingen én voor jezelf. Tot ziens bij een van onze voorstellingen! Adeline van Campen, Roxanne Doyen, Wilma Hollanders, Linda Jans Team Educatie
Jacqueline Hamelink & Johnny Lloyd duur: 60 minuten Gelikte popsongs en duistere soundscapes geven ‘De Zwaan’ modern jasje Nog op haar sterfbed vroeg de beroemde ballerina Anna Pavlova om haar zwanenkostuum waarin ze tijdens haar leven meer dan 4.000 keer De stervende zwaan danste die haar wereldberoemd maakte. De melodie ervan, De Zwaan, uit Saint-Saëns’ Carnaval der dieren, staat voor eeuwig in de hemel geschreven. Het is de absolute moeder van alle hits. In swan[remix] brengen celliste-performer Jacqueline Hamelink en contemporary hiphop danser en choreograaf Johnny Lloyd dit klassieke fenomeen op virtuoze wijze opnieuw tot leven. Op hun uitnodiging schreven vier totaal verschillende componisten, gebaseerd op de melodie van De Zwaan, een nieuwe ‘hit’. Met de nieuwe muziek als uitgangspunt creëerden Hamelink en Lloyd (Eastman/ Sidi Larbi Cherkaoui) een aantal ‘zwanen’, die in swan[remix] samen een veelkleurig geheel vormen. De voorstelling beweegt zich tussen uitersten; van gelikte popsong tot duistere soundscapes tot hedendaags klassiek. Met swan[remix] laten ze niet de geïdealiseerde ballerina of musicus zien, maar tonen zij juist de mens die tekortschiet maar blijft proberen.
IVOREN TOREN (bouw doorbrekend, ook geschikt voor speciaal onderwijs) Miesjel van Gerwen en Jacqueline Hamelink duur: 20 minuten, kan meerdere keren per dag gespeeld worden
Geïmproviseerde duetten op cello en papier Een penseelstreek. De klanken van een cello. Terwijl de inkt vervloeit met het papier en meer en meer contouren laat zien, begint de muziek voller te klinken. Dan wordt het stil. De tekening is af. Zo zou het zomaar eens kunnen gaan bij één van de improvisaties die tekenaar Miesjel van Gerwen en celliste Jacqueline Hamelink samen aangaan in Ivoren Toren. Het gezamenlijk doel is het vinden van schoonheid in horen, zien en voelen. In beeld en klank. Wat zullen ze voor ons spelen? Niemand weet het. Zij zelf het allerminst. Het publiek beslist wat leidend is: de muziek of de tekening. Na afloop mag iemand uit het publiek met de tekening naar huis.
Sounding Bodies Stichting Sounding Bodies maakt ervaringsvoorstellingen met klassieke en hedendaagse gecomponeerde muziek in de hoofdrol. We maken per voorstelling educatief aanbod en maken vervolgens in samenspraak met de school een pakket op maat. (Denk aan kennismakingsbezoek, lesbrief, introductie op de voorstelling, nagesprek, verwerkingsopdracht etc.) We willen contact bewerkstelligen tussen de kunstenaars, de leerlingen en docenten. We willen onze bezoekers meenemen in werelden die ze nog niet kennen en hopen ze hiermee te raken en te inspireren.
Hoe maak je echt contact?
Hoe werk je het beste samen met een andere discipline? Hoe kunnen wij met ons werk een positieve bijdrage leveren aan de wereld? Sounding Bodies maakt vanuit de behoefte om op een persoonlijke, intieme wijze de grenzen tussen muziek, dans, theater en beeldende kunst te verkennen en te verleggen. De artistieke concepten van Sounding Bodies ontwikkelen zich steeds vaker tot een totaalbeleving. De toeschouwer of toehoorder speelt een zeer actieve rol in deze ervaringen. We geloven in de kracht van muziek als middel om te verbinden. Muziek kan troost en herkenning bieden en tegelijkertijd inspireren tot een andere benaderingswijze van de wereld om ons heen.
www.soundingbodies.com 107
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
Aanbodgericht programma richting educatie is niet de enige manier om de verbinding te zoeken met het onderwijs. Onze kennis ervaring en ons werk ten dienste stellen aan het onderwijs en zo het onderwijs beter maken dat is volgens mij de kern van onze opdracht.
013
Poppodium 013 is afgelopen 20 jaar uitgegroeid tot een van de grootste poppodia van Nederland en staat internationaal ook bekend dankzij de festivals Woo Hah en Roadburn die door 013 worden georganiseerd, maar ook vanwege de diverse optredens van internationale wereldsterren. In het in 2015 vernieuwde 013 vind je een heel mooi, frisser en veel breder aanbod aan concerten, elke zaterdagavond dance-avonden behalve tijdens Roadburn, meer nationale en internationale bezoekers en dus meer muziektoerisme in de stad. Afgelopen jaar kwamen er 370.000 bezoekers naar 013 toe. 013 is al jaren de plek voor o.a. diverse avonden waar Rockacademie de nieuwe talenten laat optreden of afstuderen, tevens vinden er ruim 100 rondleidingen per jaar plaats en organiseert de Nieuwste School Cultuurteelt. Tilburg’s got talent zorgt ervoor dat jongeren de kans krijgen om op het podium van een van de meeste professionele zalen van Nederland te staan. Daarnaast zijn er regelmatig samenwerkingen met (V)MBO’s en HBO’s als het gaat om LOB, werkveldverkenning of daadwerkelijk het opbouwen van netwerk door een (vrijwillige) bijdrage te leveren aan een festival of evenement.
Dit willen we bereiken
We willen jongeren de kans geven een kijkje te nemen in “onze wereld” en ze te helpen om keuzes te maken om in dit werkveld ervaring op te gaan doen door ze te inspireren en ze te informeren voor hoe een concert- of festivalorganisatie werkt. Jongeren zijn onze bezoekers, crew en artiesten van de toekomst. Er zijn altijd diverse vragen binnen 013 die weerslag hebben op optimale bezoekers- en/of artiestenervaring? We willen een concert of evenement binnen de mogelijkheden die we hebben zo goed mogelijk organiseren. Hierbij stellen we onszelf per dag tientallen vragen.
www.013.nl 108
CULTURELE INSTELLINGEN
109
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
CONTACTGEGEVENS AANBIEDERS
instelling
contactpersoon
tel.nummer e-mail
website
Factorium Podiumkunsten afdeling onderwijs
Maartje van den Boom- 013-5354055 Coppes (sr consulent po) Marijke Kools 013-5354055 (consulent po) Ilse Egter van Wissekerke 013-5354055 (consulent vo) Bep Massuger 013-5354055 (medewerker onderwijs) Maartje Knoop 013-5354055 Marieke Habraken 013-5354055
m.vandenboom@factorium.nl www.factorium.nl/onderwijs
Festival Circolo
Marc Eysink Smeets
06 53436972
marc@festivalcircolo.nl
www.festivalcircolo.nl
Filmcoach.nl
Lidi Toepoel
06-28355981
info@filmcoach.nl
www.filmcoach.nl
m.kools@factorium.nl i.egtervanwissekerke @factorium.nl b.massuger@factorium.nl
instelling
contactpersoon
tel.nummer e-mail
website
013 Poppodium
Gijs Bernard
013-4609500
gijsbernard@013.nl
www.013.nl
Architectuurlessen
Wouter van Niel
06 45 792 996
info@architectuurlessen.nl
www.architectuurlessen.nl
Atelier Michiel Brouwers
Michiel Brouwers
mtg.brouwers@gmail.com Grimestudio Sandra Kuppens
Sandra Kuppens
06 34002245
sandra@grimestudio.nl
www.grimestudio.nl
Bakfietsjuf
Linda van Os Marjo Dirks
06-33941148 06-28666046
bakfietsjuf@ziggo.nl bakfietsjuf.blogspot.nl/ marjodirks@xs4all.nl
Het Historiater
Anke Spieringhs
06-20837454
hethistoriater@gmail.com
www.hethistoriater.nl
BAT
Katja Beljaars
013-5326064
katja.beljaars@tilburg.nl
www.BAT.nl
Het Meemaaktheater
Jannos Groffen
06-20390307
info@meemaaktheater.nl
www.meemaaktheater.nl
www.bibliotheekmb.nl
Hiphopfactory
Janine Mooring
06-15007784
info@hiphopfactory.nl
www.hiphopfactory.nl
House of Nouws
Sanne Nouws Suzanne Kortbeek
sanne@houseofnouws.nl Suzanne@houseofnouws.nl
www.houseofnouws.nl
Bibliotheek Midden-Brabant Ans von Harenberg 06-49253867 ansvonharenberg @bibliotheekmb.nl Helma van de Langerijt 06-40915218 helmavandelangerijt @bibliotheekmb.nl Kim de Jong kimdejong @bibliotheekmb.nl Doreth Verhaaren dorethverhaaren @bibliotheekmb.nl Angela Meulensteen angelameulensteen @bibliotheekmb.nl
Ilse Vermeulen Ilse Vermeulen 06-10783547 ilsevermeulenkostuums www.ilsevermeulen @gmail.com kostuums.com
BIKcollectief
Sanne Geboers Hjalmar van den Akker
06-24518131 06-27141958
sanne_geboers@hotmail.com www.bikcollectief.nl hjalmarvandenakker@home.nl
BlewScreen
Rohan van der Braak
06-39839200
info@blewscreen.com
Boy Jonkergouw
Boy Jonkergouw
06-52658881
boyjonkergouw@gmail.com
Curiosityworld.nl
Sandra van Dam
06 13908636
info@curiosityworld.nl
www.curiosityworld.nl
De Jonge Strateeg
Robin Zwiers
06-13971395
robinz87@gmail.com
www.dejongestrateeg.com
De Kwekerij
Joris van Midde
06-46022157
Joris@dekwekerij.nl
www.dekwekerij.nl
De Stilte
Jan Baanstra 076-5138125 Irma Bouwman
Jan@destilte.nl irma@destilte.nl
www.destilte.nl
Dramataal
Wendy Fok
w.fok@home.nl
EELT Theater Collectief Stichting Industriestrand
Monique Zijp
mzijp@eeltweb.nl
Esde Stijn Derwig
110
06-42261494
m.knoop@factorium.nl m.habraken@factorium.nl
IVN Eefke Vaes 06 30085536 e.vaes@ivn.nl
www.ivn.nl/ scholenprogramma-ldd
Jan Willem Otto
Jan Willem Otto
06 434 74328
info@jwotto.com
www.jwotto.com
Joep van Gassel
Joep van Gassel
06-24530203
contact@joepvangassel.nl
www.joepvangassel.nl
KAZOE
Kazoe van den Dobbelsteen 06-16676266
info@kazoe.nl
www.kazoe.nl
Kernzoeker
Anne Derks
06 17073351
Anne.Derks@outlook.com
www.kernzoeker.com
Kinderkunstklas
Daphne Snellaars
06-28853918
kinderkunstklas@hotmail.com www.kinderkunstklas.nl
Klasseboeren
Ellie Fonken
013-5367642
tilburg@klasseboeren.nl
Klein mannetje
Ilka Deltrap
06-18683664
info@kleinmanetjeontdekt.nl www.kleinmannetjeontdekt.nl
Knars
Nynke Gabeler
06-49156248
knarsinfo@gmail.com
www.tgknars.nl
Kunstkabaal Tilburg
Jeanine Vugts
06-48665083
info@kunstkabaaltilburg.nl
www.kunstkabaaltilburg.nl
Kunstlab
Marika Taborsky 06 57677204 Ton Lammers
kunstlab@taborsky.nl ton.lammers@xs4all.nl
Muzikaal Gebroed
Anke van Esch
muzikaalgebroed@gmail.com
www.blewscreen.com
www.eeltweb.nl
013-8795688 ajcderwig@online.nl www.ritmeworkshops.com 06-10676177 contact@ritmeworkshops.com
06-12470945
www.klasseboeren.nl
111
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
instelling
contactpersoon
tel.nummer e-mail
Natuurmuseum Brabant Suzanne Visser 013-5353935 s.visser @natuurmuseumbrabant.nl Receptie Natuurmuseum 013-5353935 receptie @natuurmuseumbrabant.nl
website
instelling
contactpersoon
tel.nummer e-mail
website
www.natuurmuseumbrabant.nl
Theater De Nieuwe Vorst
Afdeling educatie
013-5328520
educatie@denieuwevorst.nl
www.denieuwevorst.nl
Theaterbureau Het Verteltheater
Ernst Weerstra
030-2723022
info@verteltheater.nl
www.verteltheater.nl
Theatergezelschap Mejuffouw Leeft
Anke van Esch
06 12470945
anke@ankevanesch.nl
www.mejuffrouwleeft.nl
Theatergroep PlayBack
Marieke Boel
020-4862005
info@tgplayback.nl
www.tgplayback.nl
Ontdekstation013
Charlotte BunĂŠ 06 81115477 Thomas
info@ontdekstation.nl www.ontdekstation013.nl thomas@ontdekstation013.nl
OntwerpCirkel
Odette Payens
06-28335589
odette@ontwerpcirkel.nl
www.ontwerpcirkel.nl 06-15155088
info@signatuuronbekend.nl
www.signatuuronbekend.nl
Patrick Schmitz
06-16778551
spreek@oogpunt.com
www.oogpunt.com
Theatergroep Signatuur Onbekend
Myrthe Michielsen
Oogpunt Particles
Lotte Timmermans
06-23123842
lotte@particles.dance
www.particles.dance
TheatersTilburg
Gwen Sengers
013-5490322
gsengers@theaterstilburg.nl
www.theaterstilburg.nl
Patricia Brok
Patricia Brok
06-47372568
patriciabrok@outlook.com
Performance gezelschap Zwermers
Paul van de Waterlaat Inez Wolters
06-46620720 06-47880259
paul@zwermers.nl inez@zwermers.nl
Philharmonie Zuid Nederland Wilma Hollanders 088-1660728
Thomas van Vliet Expressie Thomas van Vliet 06-51596775 thomas_van_vliet @hotmail.com
www.ongelovigethomas.com
T-PrimaiR
Tineke Vermeer Laudy Brouwer
06-82341350 06-28968662
tineke.vermeer@tprimair.nl laudy.brouwer@tprimair.nl
www.palet013.nl
Van niks naar alles
Janine Vriens
06-13470016
info@vanniksenvanalles.nl
www.vanniksenvanalles.nl
Verhalenverteller
Mieke Aalderink
06 50402386
mieke.verhalen@home.nl
www.verteller.com
Verteltheater WatverteljeMenu
Adrie Gloudemans
073-5218511
a.gloudemans@home.nl
www.watverteljemenu.nl
www.zwermers.nl
wilma.hollanders@phil www.philharmonie harmoniezuidnederland.nl zuidnederland.nl
Regionaal Archief Tilburg Lobke Bool 013-5494608 Lobke.bool @regionaalarchieftilburg.nl Stef Uijens 013-5494555 stef.uijens @regionaalarchieftilburg.nl
www.regionaalarchieftilburg.nl
Schrijfletters
Ester van Zundert
013-4679933
estervanzundert@gmail.com
www.schrijfletters.nl
Sketch out Loud
Ilka Deltrap
06-18683664
info@sketchoutloud.nl
www.sketchoutloud.nl
SNENS
Nancy Swaanen Eline van der Geest
06-50676764 06-44348551
info@snens.nl info@snens.nl
www.snens.nl
Spruit Kinderfestival
Bregje
06-48468023
bregje@spruittilburg.nl
Sounding Bodies
Jacqueline Hamelink Arthur Kok 06-42380582
info@soundingbodies.com arthur@soundingbodies.com
Vincents Tekenlokaal Wietske Weijtmans 06-53533679 boekingen @vincentstekenlokaal.nl Marloes Coppens marloes.coppes @vincentstekenlokaal.nl Klari Taborsky 0642975421 klari.taborsky @vincentstekenlokaal.nl
www.vincentstekenlokaal.nl
www.spruittilburg.nl
Vloeistof
info@vloeistof.nl
www.vloeistof.nl
www.soundingbodies.com
WAYNG - We Are Your Theodorus Misiedjan 06-33024795 New Generation (Rapper T.O.)
theodorus.misiedjan @gmail.com
www.wayng.eu
StadsmuseumTilburg Marloes Coppens 013-5494573 marloes.coppes @regionaalarchieftilburg.nl Sandra van Dam sandra.van.dam @stadsmuseumtilburg.nl
www.stadsmuseumtilburg.nl
Weleer
Marie-France van Oorsouw
06-52461065
mariefrance@weleer.nl
www.archeoloogindeklas.nl
Zuidelijk Toneel
Ilrish Kensenhuis
013-3344515
ilrish.kensenhuis@hzt.nl
www.hzt.nl
Zwaard en Volk
Sylvia Veldkamp
013-5802816
info@zwaardenvolk.nl
www.compagniegallimaufry.com
Stichting de Pont
Marie-JosĂŠ Eijkemans
013-5438300
mjeijkemans@depont.nl
www.depont.nl
Stichting Het Bewaarde Land
Marion de Cocq
06-57204691
hetbewaardeland@ivn.nl
www.hetbewaardeland.nl
Studio Doezo
Elly Veelenturf
013-5458888
ellyveelenturf@home.nl
www.ellyveelenturf.nl
Studio Zeedauw
Rozemarijn Oudejans
06-33788089
rozemarijn@studiozeedauw.nl www.studiozeedauw.nl
Techniek Ontdekrijk
Annelies van Helvoort
06-30366526
info@techniekontdekrijk.nl
TextielMuseum
112
Yuri Bongers
06-17072714
www.techniekontdekrijk.nl
boekingen@textielmuseum.nl www.textielmuseum.nl
113
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
114
115
PROGRAMMA CULTUURONDERWIJS & TALENTONT WIKKELING PRIMAIR ONDERWIJS 2020 | 2022
116