PORADNIK DLA MŁODYCH RODZICÓW
TerazMamy.pl
Drodzy Rodzice, wykorzystując nasze wieloletnie doświadczenie i osiągnięcia medycyny chcemy przekazać Wam wiedzę dotyczącą porodu, połogu i opieki nad Waszym, nowonarodzonym dzieckiem. Celem naszego poradnika jest udzielenie odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pytania, związane z ciążą, pobytem w szpitalu i powrotem do domu już po narodzinach dziecka. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby rozwiać Wasze wątpliwości i obawy, jesteśmy przekonani, że pojawienie się na świecie Waszego dziecka zapisze się w pamięci jako wielkie i radosne wydarzenie.
SPI S TRE ŚCI
1. Przed porodem a) co zabrać i jak spakować b) badania i dokumenty wymagane przy przyjęciu do szpitala c) wyprawka dla dziecka 2. Poród a) zwiastuny porodu b) kiedy niezwłocznie jechać do szpitala? c) kto może towarzyszyć przy porodzie d) gdy minął termin porodu d) co steruje moimi emocjami podczas porodu? e) wszystko o cięciu cesarskim
3. Połóg a) wstajemy z łóżka b) powracanie do formy c) niepokojące objawy po porodzie d) dolegliwości w połogu e) laktacja - jak się z nią dogadać f) emocje po porodzie czyli „baby blues” g) depresja poporodowa 4. Dziecko a) co to jest skala Apgar? b) pierwsze dni życia dziecka c) spokojnie to zupełnie normalne... d) przewijanie i kąpiel e) karmienie piersią
Co zabrać i jak spakować się do szpitala? Proponujemy spakowanie rzeczy do dwóch oddzielnych toreb. Do pierwszej, mniejszej zabieramy rzeczy niezbędne w sali porodowej:
dla mamy:
koszula
szlafrok pantofle/klapki
przybory toaletowe ręcznik majtki siatkowe duże podpaski
woda mineralna niegaz owana dla taty: obuwie na zmianę woda mineralna
aparat fotograficzny
coś słodkiego :-) dla dziecka:
rożek, 2 pieluchy tetrow e, jeden komplet ubranek z czapeczką, rękawiczkami, skarpet kami i pieluszką jednorazową
Co zabrać i jak spakować się do szpitala? Do drugiej torby wkładamy pozostałe niezbędne rzeczy na czas pobytu w szpitalu w ilości zależnej od planowanego pobytu:
zmiana bielizny dla ma my pieluchy tetrowe
3 komplety ubranek dla dziecka (dowolnie: śpiochy, ka ftaniki, koszulki, body, pajacyk) z czap eczką, skarpetkami i rękawiczkami, paczka pieluch jednora zowych 3-6 kg, ręczniki chusteczki nawilżone , maść typu linomag kosmetyki
Badania i dokumenty wymagane przy przyjęciu do Szpitala? dowód osobisty, akt małżeństwa, książeczka ubezpieczeniowa karta przebiegu ciąży, oryginalny dokument z oznaczeniem grupy krwi, OWA, HBS, układ krzepnięcia, elektrolity, aktualne badania: morfologia, mocz, poziom cukru (ważne 2 tygodnie) wymaz z pochwy wykonany w 34-36 tygodniu ciąży na nosicielstwo Streptococcus agalactiae
Wyprawka dla dziecka
łóżeczko fotelik z atestem bezpieczny wózek ubranka pieluchy jednorazowe i chusteczki do przewijania
Drodzy Rodzice, starajcie się kupować małe opakowania jednej linii kosmetyków.
pieluchy tetrowe (ok.10 sztuk) waciki bawełniane do przemywania oczu i buzi jałowe gaziki i Octenisept do pielęgnacji pępuszka proszek lub płyn do prania dla niemowląt ręczniki, myjka lub gąbka wanienka, termometr płyn lub mydełko do kąpieli, oliwka krem pielęgnacyjny na zdrową skórę krem przeciw odparzeniom (na skórę zadrażnioną) butelka do karmienia i małe opakowanie mieszanki mlecznej (jako rezerwa)
Zwiastuny porodu Organizm każdej kobiety wysyła sygnały, dzięki którym większość z nas jest w stanie ocenić czy to już... Kolejność występowania i siła odczuwania może się skrajnie różnić u rodzących kobiet.
uczucie niepokoju lub przeciwnie tryskanie energią i entuzjazmem
Zwiastować poród mogą takie objawy jak: spadek wagi od 0,5 do 1 kg w końcowym etapie ciąży
odejście czopu śluzowego, zamykającego kanał szyjki macicy i chroniącego dziecko przed infekcjami. Kiedy odchodzi czop śluzowy do porodu może pozostać kilka dni albo zaledwie kilka godzin. Czop może być delikatnie zabarwiony na różowo. Przed porodem można zaobserwować zwiększoną wydzielinę z pochwy, nawet z lekką domieszką krwi. To efekt silnego ukrwienia pochwy lub objaw skracania i rozwierania się szyjki macicy.
obniżenie brzucha - czasem na kilka dni lub kilka tygodni przed porodem znacznie obniża się brzuch. Ma to związek z obniżeniem się dna macicy. Ciężarna może wtedy złapać większy oddech, a ucisk na przeponę zastępuje ucisk na pęcherz, więc zaczniesz częściej korzystać z toalety skurcze przepowiadające poród mogą pojawić się również kilka tygodni przed terminem. Tym, co pozwala odróżnić je od skurczów porodowych, jest ich nieregularność i bezbolesność. Jednak i one potrafią być uciążliwe i nieprzyjemne. Czasem są długie i bardzo silne, a wtedy trudno odróżnić je od tych właściwych. Najlepiej wtedy zmienić pozycję, pospacerować. Jeżeli skurcze ustąpią lub nie przybiorą na sile, oznacza to, że jeszcze czas. bóle w dole brzucha, promieniujące na plecy są efektem wstawiania się główki dziecka w kanał rodny i ucisku na nerwy wymioty i biegunki, które są efektem tzw. oczyszczania się organizmu, żeby maluszkowi było łatwiej przedostać się przez kanał rodny bóle głowy, uczucie gorąca
jadłowstręt lub wzmożony apetyt, będący oznaką gromadzenia przez organizm niezbędnej do porodu energii
Kiedy niezwłocznie jechać do szpitala? gdy pojawi się krwawienie z dróg rodnych jeżeli dostaniesz gorączki silny ból głowy lub brzucha gdy zaobserwujesz nagłą zmianę aktywności dziecka. Wyczujesz zmniejszenie ilości jego ruchów lub wręcz przeciwnie - staną się one bardzo częste i gwałtowne. Nie musi to oznaczać niczego, ponad brak miejsca lub odpowiednie ustawianie się do porodu. Jednak ze względu na to, że może to być oznaka pogorszenia dobrostanu dziecka nie można takich objawów zignorować. regularne skurcze to sygnał, że już czas. Gdy skurcze macicy przybierają na sile, wydłużają się, stają się bolesne i pojawiają się w regularnych odstępach czasu, jesteś coraz bliżej rozwiązania. Jeżeli nie łagodzi ich zmiana pozycji czy kąpiel, przychodzą co 4 – 5 minut i trwają
40-60 sekund, czas jechać do szpitala. Gdy jednak jest to Twój kolejny poród nie czekaj tak długo. Skurcze co 10 minut już są sygnałem do wyjazdu. odejście wód płodowych – w wyniku skurczów, nawet tych, co 10 – 30 minut może dojść do pęknięcia błon płodowych i wycieku płynu owodniowego. Może dojść do tego jeszcze przed pojawieniem się regularnej akcji skurczowej. Odejście wód płodowych może przybrać formę delikatnego sączenia bądź odpłynięcia dużej ilości płynu. To ewidentny sygnał, że zaczął się prawdziwy poród. Gdy wody sączą się nawet bardzo delikatnie, skontaktuj się z położną lub lekarzem, a gdy mają zielonkawe lub brązowawe zabarwienie lub towarzyszy im krwawienie, musisz niezwłocznie udać się szpitala. W ramach ostrzeżenia – fakt, że wody nie odchodzą nie oznacza, że do finału jest dużo czasu. Sytuacje, w których błony płodowe nie pękają samoistnie, wcale nie należą do rzadkości.
Kto może towarzyszyć przy porodzie? Badania naukowe potwierdzają, że obecność bliskiej osoby wpływa zdecydowanie pozytywnie na przebieg i czas trwania porodu oraz zmniejszenie odczuwania bólu. Zastanów się czy chcesz, aby ktoś bliski towarzyszył Ci przy porodzie i najważniejsze, by była to osoba, przy której będziesz czuła się bezpiecznie.
W trakcie przebywania na sali porodowej wymogiem jest założenie przez osobę towarzyszącą obuwia zmiennego. Inaczej wygląda to w przypadku cięcia cesarskiego, które odbywa się na bloku operacyjnym. Ze względu na wymogi sanitarno-epidemiologiczne osoby towarzyszące nie mogą przebywać na sali operacyjnej w trakcie zabiegu.
Gdy minął termi n porod u Gdy minął termin porodu to wcale nie znaczy, że Twoje dziecko jest gotowe do wyjścia na świat. Żadna metoda wyliczenia dokładnej daty porodu nie wyznaczy daty narodzin ze stuprocentową pewnością. Najbardziej precyzyjnie określa termin porodu badanie USG robione w pierwszym trymestrze ciąży: dokładność wynosi wtedy +/- 7 dni. Dla lekarzy położników ciąża trwa 40 tygodni, licząc od daty ostatniej miesiączki. Ale za tak zwany „poród o czasie” uznają każde przyjście dziecka na świat między 38. a 42. tygodniem ciąży. Dzieci, które urodzą się wcześniej, to wcześniaki. Ciąża zaś, która zakończy
się po 42. tygodniu, jest dla lekarzy ciążą przenoszoną. Jednak długość ciąży to zawsze sprawa indywidualna. Zależy nie tylko od cyklu miesięcznego matki, ale i od jej wieku, trybu życia, stanu zdrowia, rasy, a także od tego czy jest to pierwsza, czy kolejna ciąża. Dlatego nie przywiązuj się zanadto do wyznaczonej daty – lepiej nastawić się na to, że dziecko przyjdzie na świat w okolicach tego terminu.
Jeśli przypuszczalny termin porodu minął, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym.
Co steruje moimi emocjami podczas porodu Całym procesem porodu, czyli zachowaniem kobiety sterują hormony. Niezakłócone ich działanie gwarantuje rodzącej i jej dziecku bezpieczeństwo podczas porodu. Oksytocyna, nazywana hormonem miłości odgrywa kluczową rolę we wszystkich etapach porodu oraz po urodzeniu dziecka. Powoduje skurcze macicy, wysoki jej poziom po porodzie powoduje odklejenie i urodzenie łożyska. Oksytocyna odpowiada za wypływ pokarmu oraz przygotowuje kobietę do macierzyństwa. Prolaktyna zwana jest hormonem macierzyństwa. Wraz z urodzeniem łożyska staje się odpowiedzialna za syntezę mleka w piersiach i tym samym za karmienie dziecka. Stymuluje opiekuńcze lub wręcz agresywne zachowania matki. Matka opiekując się swoim dzieckiem potrafi go jednocześnie bronić i przedkłada zaspokojenie potrzeb dziecka nad swoje własne. Endorfiny tak jak oksytocyna, wydzielane są w trakcie aktu seksualnego, ciąży, porodu i karmienia piersią. Wywołują uczucie euforii i przyjemności, pomagają znieść nadmierne odczuwanie bólu. W czasie porodu beta-endorfiny powodują, że rodząca ma ograniczony kontakt z rzeczywistością, jest w swoim wewnętrznym świecie, skupiona na falującym rytmie następujących po sobie skurczów i okresów rozluźnienia. Powodują uczucie przywiązania i przynależności, odgrywają więc główną
rolę w nawiązywaniu więzi między matką a dzieckiem po porodzie. Są obecne w mleku matki, co wprawia noworodka w stan swego rodzaju euforii i pobudzenia. Tak jak w wypadku oksytocyny, najwyższy poziom endorfin pojawia się tuż po urodzeniu dziecka, powodując niemal całkowite zniesienie bólu i uczucie olbrzymiej radości. Aby jednak tak się stało, matce potrzebny jest kontakt z dzieckiem - najlepiej, gdy leży ono na jej brzuchu lub przy piersi, a jego obecność odbierana jest wszystkimi jej zmysłami. Adrenalina - zwana hormonem „walki i ucieczki” w pierwszym okresie porodu może zablokować wydzielanie oksytocyny, przerywając skurcze. Organizm kobiety wydziela adrenalinę w sytuacji, w której czuje się zagrożona, pozbawiona poczucia intymności i prywatności wskutek działania bodźców z zewnątrz, takich jak: głośne dźwięki, ostre światło, obecność obcych osób, interwencje medyczne. W drugim okresie porodu adrenalina jest niezbędna podczas aktywacji odruchu wyparcia płodu i dostarczeniu matce dużej porcji energii, potrzebnej do sprawnego urodzenia dziecka. Wyrzut adrenaliny możemy rozpoznać po charakterystycznym zachowaniu rodzącej kobiety: dążeniu do przyjęcia pozycji wyprostowanej, potrzebie uchwycenia się kogoś lub czegoś, rozszerzonych źrenicach, nagłej potrzebie napicia się wody.
Wszystko o cięciu cesarskim Co to jest cięcie cesarskie? Cięcie cesarskie to położniczy zabieg operacyjny, mający na celu ukończenie ciąży lub porodu poprzez wydobycie płodu (noworodka) przez nacięcie powłok brzusznych i macicy. Kiedy wykonuje się taki zabieg? Najczęściej cięcie cesarskie wykonuje się, gdy poród samoistny jest niemożliwy lub wiąże się z zagrożeniem dla dziecka lub rodzącej. W niektórych przypadkach z góry wiadomo, iż poród drogami natury jest niemożliwy lub obarczony dużym ryzykiem uszkodzenia bądź śmierci noworodka. W takich przypadkach decyzję o wykonaniu cięcia cesarskiego podejmuje się odpowiednio wcześniej i jest to zabieg planowy, do którego pacjentka jest odpowiednio wcześniej przygotowana. Wskazania do wykonania cięcia cesarskiego to m.in.: poprzeczne lub pośladkowe położenie płodu, łożysko przodujące, duża masa płodu w stosunku do wymiarów kanału rodnego, zwężona miednica kostna matki, zakażenia w obrębie pochwy i sromu, choroby matki takie jak: cukrzyca, choroba serca, schorzenia okulistyczne, ortopedyczne, psychiatryczne i inne, stan po cięciu cesarskim, przebyte operacje macicy.
W trakcie porodu siłami natury mogą wystąpić objawy zagrażające życiu dziecka i matki, a wtedy decyzję o ukończeniu porodu przez zabieg chirurgiczny podejmuje się natychmiastowo. Jak przygotować się do cięcia cesarskiego? W dniu operacji sprawdza się czy nie zaistniały okoliczności stanowiące przeszkodę do wykonania ciecia cesarskiego. Rano wykonuje się wlew przeczyszczający, po czym możesz się wykąpać i założyć bieliznę operacyjną. Przed zabiegiem powinnaś zdjąć biżuterię, szkła kontaktowe, ewentualną protezę zębową. Następnie pielęgniarka założy wkłucie dożylne i podłączy kroplówkę, następnie zostanie założony cewnik do pęcherza moczowego. Gdy będziesz już gotowa, pojedziesz w towarzystwie pielęgniarki na blok operacyjny. Jeżeli wykonuje się cięcie cesarskie ze wskazań nagłych, to przygotowania ogranicza się do minimum.
Jakiego rodzaju znieczulenia stosuje się do cięcia cesarskiego? Znieczulenie podpajęczynówkowe największą jego zaletą jest to, iż matka może w trakcie zabiegu zobaczyć swoje świeżo urodzone dzieciątko, może je dotknąć, a nawet przystawić do piersi jeszcze w trakcie trwania operacji. Taki poród dostarcza tyle samo wzruszeń i satysfakcji, co poród drogami natury. Opieka nad noworodkiem po zabiegu także nie nastręcza kłopotów, gdyż kobieta zaraz po operacji może obracać się na boki, a wstawać z łóżka najczęściej po 12 godzinach od momentu zakończenia zabiegu.Znieczulenie ogólne stosowane jest najczęściej, gdy zabieg wykonuje się w trybie pilnym. Co będę czuć podczas operacji? Podczas cesarskiego cięcia w znieczuleniu przewodowym? pozostajesz świadoma i możesz rozmawiać z lekarzem. Czucia nie tracisz całkowicie, przecinanie skóry odbierasz jak łagodny dotyk. Gdyby nagle zmieniło się twoje samopoczucie – pojawiły się zawroty głowy, uczucie osłabienia, wrażenie powracającego czucia – zgłoś to natychmiast anestezjologowi. Leki mogą być tak dawkowane, aby zabieg był bardziej komfortowy.
Czy będę widzieć przebieg zabiegu? Operację przeprowadza dwóch lekarzy ginekologów – operator i asystent. Nie będziesz widziała tego, co robią, bo zasłoni ich parawan, zamontowany na wysokości twoich piersi. Najbliżej Twojej głowy znajduje się lekarz anestezjolog, który czuwa nad Waszym bezpieczeństwem i pozostaje z Tobą w ciągłym kontakcie. Jak przebiega zabieg? Po umyciu skóry brzucha środkiem antyseptycznym i obłożeniu sterylnymi kompresami nacinana jest skóra w dole brzucha i kolejne warstwy powłok brzusznych oraz macica. Najczęściej stosuje się tzw. cięcie poprzeczne, na odcinku 10–15 cm tuż ponad linią bikini. W chwili wyciągania dziecka można poczuć lekkie szarpnięcie. Wszystko trwa zaledwie kilka minut. Ginekolog pokaże Ci dziecko, położy je na Twojej piersi, żebyś mogła je przytulić i pocałować, po czym odda go w ręce pediatry. Będziesz widziała lub przynajmniej słyszała jak dziecko jest badane, ważone i mierzone. W tym czasie zostanie zszyty twój brzuch. Maleństwo jest przewożone na Oddział Noworodkowy, a Ty na pooperacyjny. W drodze na swoje sale możecie przywitać się z tatą lub oczekująca Was osobą.
Wsta jemy z łóżka Po porodzie naturalnym Twój organizm stracił dużo energii i krwi. Wstając - najpierw klęknij na łóżku w pozycji podpartej, zestaw nogi z łóżka i dopiero później wyprostuj się. Głównym problemem może być dla ciebie siadanie i zmienianie pozycji. Nawet jeśli nie doszło do nacięcia krocza i nie masz założonych szwów, po porodzie następuje obrzęk krocza, a ścianki pochwy są posiniaczone przez przeciskające się ciałko dziecka. Niezastąpione w takich sytuacjach jest specjalne koło do siadania. Po cięciu cesarskim bardzo ważne jest, abyś w krótkim czasie od operacji usiadła, a potem wstała - zapobiega to niebezpieczeństwu powstania zakrzepów i zatorów. Jeśli cięcie było w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym, położna będzie zachęcać Cię do wstania po kilku godzinach od operacji, jeśli natomiast w podpajęczynówkowym - zaleca się leżenie na płasko przez co najmniej
kilka godzin, zapobiega to wystąpieniu zespołu popunkcyjnego, czyli silnych bólów głowy. Pierwsze wstanie z łóżka nie jest łatwe, ale im wcześniej zmobilizujesz się do aktywności, tym szybciej wrócisz do sprawności, pomoże Ci w tym nasza położna.
Powr acan ie do form y Po porodzie w Twoim ciele zachodzą dynamiczne zmiany - organizm powraca do formy sprzed ciąży i jednocześnie adaptuje się do nowej sytuacji związanej z opieką nad dzieckiem. Połóg trwa 6 tygodni. W tym czasie powinnaś być pod ochroną i opieką bliskich Ci osób. Powracanie „do normy” łączy się z różnymi dolegliwościami, które, choć normalne, mogą przysparzać Ci trochę kłopotów. Możesz czuć się również zaskoczona intensywnością przeżywanych w tym okresie emocji. Wypoczynek jest sprawą najważniejszą - korzystaj z każdej okazji, aby uciąć sobie drzemkę.
Powracanie do formy Bóle i skurcze w dole brzucha spowodowane są tym, że rozciągnięta macica, która przed porodem ważyła ok. 1,5 kg, w ciągu 6 tygodni zmniejsza swój ciężar do 50 gramów. Ból, który czujesz związany jest z obkurczaniem się macicy a po cięciu cesarskim dodatkowo z bólem rany. Jeżeli ból jest dokuczliwy, możesz używać łagodnych środków przeciwbólowych (np. paracetamol) 2-3 razy dziennie. W miejscu nacięcia krocza możesz czuć ból, drętwienie, ciągnięcie. Nacięcie lub pęknięcie powinno zagoić się po 10 dniach, jeśli nie było zbyt duże. Najważniejsza jest higiena: myj ręce przed i po zmianie podpasek, podmywaj się letnią wodą po każdym pójściu do toalety i osuszaj jednorazowymi chusteczkami
lub suszarką do włosów (nastawioną na letni strumień powietrza), zapewnij dostęp powietrza do rany. Jeśli ból jest dokuczliwy, zastosuj łagodne środki przeciwbólowe. Przez pierwsze 3 doby po porodzie możesz nie odczuwać potrzeby wypróżnienia się - często porody fizjologiczne rozpoczynają się biegunką. Możesz mieć obawy o wytrzymałość szwów, to zrozumiałe, ale bardzo rzadko się zdarza, aby w tej sytuacji szwy “nie wytrzymały”. Przynajmniej przez okres połogu powinnaś unikać: podnoszenia ciężarów np. wypełnionej wodą wanienki, wykonywania prac domowych, wymagających długiego pochylania się, zbyt długiego stania i siedzenia.
Niepokoją ce objawy po porodzie
Jeżeli wystąpią u Ciebie którekolwiek z poniższych objawów skontaktuj się niezwłocznie z położną lub lekarzem: czujesz większy ból w jednym miejscu rany i zauważasz, że robi się tam wybrzuszenie lub pojawia się siniak, pojawi się tępy, narastający, pulsujący ból w jedynym miejscu, któryś ze szwów bardzo ciągnie,
po 2-3 dniach dość ustabilizowanego krwawienia staje się ono znacznie intensywniejsze i nie ustaje po kilku minutach, wydalane są większe kawałki tkanek odchody mają nieprzyjemny, gnilny zapach i zmieniają kolor na malinowy pojawia się gorączka albo uczucie “rozbicia” wydalanie odchodów nagle zatrzymało się (nie pojawiły się np. przez 12 godzin).
Dolegliwości w połogu Jak długo po porodzie mogą występować krwawienia? Macica oczyszcza się, dlatego zaobserwujesz odchody z dróg rodnych. Początkowo są one krwiste (3 - 7 dni), mogą zdarzać się również skrzepy. Następnie stają się różowawe, potem brązowe. Po kilkunastu dniach zmieniają się na śluzowe, aby w 5- 6 tygodniu po porodzie zaniknąć. Karmienie naturalne i aktywność ruchowa przyspieszają proces oczyszczania macicy. Hemoroidy – żylaki odbytu, mogą się pojawić już w ciąży. Przyczyną powstania hemoroidów jest również intensywne parcie w czasie porodu. Na początku możesz stosować maści i kremy łagodzące oraz wykonywać ćwiczenia mięśni Kegla, a jeśli dolegliwości nie ustąpią zasięgnij porady lekarskiej. Trudności z oddawaniem moczu i mimowolne popuszczanie moczu spowodowane są naciągnięciem mięśni, przez które przechodziła główka dziecka, a także otarciami okolic cewki moczowej. Wysiłkowe nietrzymanie moczu zdarza się wielu kobietom i przeważnie utrzymują się przez 2-3 miesiące po porodzie. Poproś rehabilitanta z Oddziału o wskazówki, jakie ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna macicy możesz wykonywać i w której dobie po porodzie najlepiejz je rozpocząć. W razie nieustąpienia objawów zapraszamy do szpitalnej Poradni Nietrzymania Moczu, rejestracja odbywa się pod numerem tel. 12 685 54 00. Nie przejmuj się, jeśli zauważysz, że pocisz się bardziej niż zwykle. To normalna reakcja organizmu. Nadmierne
pocenie się całego ciała w pierwszych dniach po porodzie jest objawem zmęczenia porodowego oraz zmieniającego się stanu hormonalnego. W ten sposób usuwane są także płyny nagromadzone przez twój organizm w czasie ciąży. Bolesność brodawek sutkowych, a nawet ich pękanie. Zwykle tego typu objawy występują przy nieprawidłowym przystawianiu dziecka do piersi. Zwróć uwagę na to, czy Twoje dziecko przy karmieniu właściwie chwyta brodawkę sutkową, czy usta dziecka obejmują ją wraz z otoczką. Jeśli trudno ci to samej ocenić, poproś o pomoc położną. Pamiętaj, aby zmieniać pozycję w czasie karmienia, tak aby brodawka wraz z otoczką były uciskane w różnych płaszczyznach. Ważne jest, by brodawki sutkowe jak najszybciej wygoiły się. Można na kilka godzin wstrzymać karmienie tą piersią, w której jest popękana brodawka, i przyspieszyć jej gojenie poprzez smarowanie jej kroplami pokarmu kilka razy dziennie i suszenie. Spróbuj także 2–3 razy dziennie posmarować brodawkę sutkową oczyszczoną lanoliną. W wyniku silnego parcia w trakcie porodu, może pojawić się przekrwienie oczu. Kilkuminutowe chłodne kompresy, stosowane kilka razy dziennie i noszenie przyciemnionych okularów przyspieszą wchłanianie się wynaczynionej krwi. Znikają one po kilku dniach lecz jeśli będą się powiększać wtedy należy zasięgnąć konsultacji w Poradni Okulistycznej.
Wpływ porodu drogą cięcia cesarskiego na kolonizację przewodu pokarmowego Maria Katarzyna Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Ciąża to najpiękniejszy okres w życiu przyszłej mamy. To od rodziców, od ich właściwego nastawienia do czekających ich zmian w życiu, wspólnego okresu oczekiwania na pojawienie się w ich domu nowego mieszkańca (czasem dwóch lub trzech) w dużej mierze zależy prawidłowe wzrastanie dziecka w łonie matki i prawidłowy jego przyszły rozwój fizyczny i psychiczny.
W miarę rozwoju perinatologii (położnictwa i neonatologii) i metod umożliwiających ocenę struktur, czynności i dobrostanu płodu wzrasta liczba tzw. „kamieni milowych macierzyństwa”. Pozwalają one i matce i ojcu, w różny oczywiście sposób, przeżywać okres ciąży i oczekiwania na swojego potomka. Najważniejszymi kamieniami milowymi będącym zwieńczeniem macierzyństwa jest moment porodu i zobaczenie swojego dziecka po urodzeniu oraz rozpoczęcie karmienia piersią, co powinno nastąpić, jeżeli pozwala na to stan noworodka i matki bezpośrednio po urodzeniu. Poród siłami natury pozwala na
przeżywanie radości urodzenia od pierwszej minuty życia. Wśród wielu kobiet panuje powszechne przekonanie, że poród drogą cięcia cesarskiego jest bezpieczniejszym sposobem porodu. Stąd w Polsce, wzorem innych krajów Europy i USA obserwuje się wzrost porodów drogą cięcia cesarskiego. Wzrasta liczba cięć cesarskich wykonywanych ze wskazań pozapołożniczych tj. okulistycznych, ortopedycznych, neurologicznych. Wiele kobiet domaga się cięcia cesarskiego z różnych, nie zawsze w pełni uzasadnionych przyczyn i często z powodu obaw o stan płodu. Cięcie cesarskie wykonywane jest ze wskazań zagrożenia życia płodu i czasem matki i wtedy jego zasadność nie podlega żadnym dyskusjom. Jednak noworodki urodzone drogą cięcia cesarskiego mają częściej zaburzenia pierwszego oddechu, i zaburzenia oddychania adaptacyjne, które mogą utrzymywać się niekiedy kilkanaście godzin a nawet kilka dni. Jednak najczęstszym niekorzystnym zjawiskiem związanym z urodzeniem dziecka drogą cięcia cesarskiego jest opóźnione karmienie piersią i niewłaściwa kolonizacja przewodu pokarmowego. Przewód pokarmowy, co może wydawać się dziwne, jest siedliskiem ogromnej liczby bakterii (około 1000g), które jeżeli są korzystne, „przyjazne”
dziecku spełniają niezwykle istotną rolę przede wszystkim w ochronie ustroju przed zakażeniami w tym przed sepsą. U dzieci, które są karmione naturalnie w przewodzie pokarmowym dominują bifidobakterie. Tylko poród drogami naturalnymi i przechodzenie dziecka przez kanał rodny matki oraz kontakt „skóra do skóry” (matki i dziecka) bezpośrednio po urodzeniu a także bezpośredni kontakt siary (pierwszego mleka matki) z jama ustną i przewodem pokarmowym noworodka umożliwia dostanie się tych korzystnych bakterii do ustroju dziecka. Prawidłowa flora bakteryjna przewodu pokarmowego gwarantuje prawidłową syntezę niezbędnych witamin, ochronę przed zakażeniami wywołanymi chorobotwórczymi patogenami i prawidłowy rozwój jelitowego układu chłonnego. Brak korzystnej mikroflory doprowadza do zwiększenia zachorowalności nie tylko
w okresie noworodkowym ale także w okresie niemowlęcym i wieku późniejszym. Często opóźnione u matki wydalanie siary po cięciu cesarskim jak i odwlekanie pierwszego karmienia piersią dzieci urodzonych tą drogą powoduje inną i niekorzystną kolonizację przewodu pokarmowego. Odległe skutki niekorzystnej początkowej kolonizacji noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego badali naukowcy szwedzcy, którzy wykazali zwiększony odsetek astmy i zakażeń przewodu pokarmowego u dzieci powyżej 1 roku życia. Najlepszą ochroną dla noworodka jest karmienie piersią, co pozwala na budowanie korzystnej mikroflory jelitowej z przewagą bifidobakterii. W sytuacji kiedy mama nie może karmić piersią, po konsultacji z pediatrą warto sięgnąć po mleko modyfikowane zawierające aktywne kultury bifidobakterii, takie jak w mleku mamy (Bifidus BL).
Laktacja - jak się z nią dogadać pokarmu niż w pierwszych godzinach po porodzie. Możesz odczuwać przepełnienie w piersiach, czasami wywołujące duży dyskomfort. Stan ten określany jest jako nawał mleczny. Nie denerwuj się, jest to zjawisko naturalne i jak najbardziej pożądane. Staraj się karmić malucha tak często, jak on tego potrzebuje, jednak nie rzadziej niż co 2-2,5 godziny w dzień i w nocy. Zwróć uwagę, aby prawidłowo przystawiać dziecko do piersi, aby nie dopuścić do poranienia brodawek. Jeżeli będziesz miała z tym problem poproś o pomoc doradcę laktacyjnego.
Mleko mamy, to idealny pokarm dla małego człowieka. Noworodek, po przyjściu na świat instynktownie szuka piersi, aby napić się kilka kropel pierwszego pokarmu (siary). Ważne jest, abyś w miarę możliwości, przystawiła dziecko do piersi zaraz po porodzie i pozwoliła mu ssać tak długo, jak tego potrzebuje. Po urodzeniu łożyska Twój organizm otrzymuje sygnał, że czas zabrać się pełną parą do mlecznej produkcji. W pierwszych godzinach po porodzie Twoje dziecko może odpoczywać, dlatego też karmień może być mniej. W 2-3 dobie, pod wpływem zmian hormonalnych zachodzących w Twoim organiźmie, piersi zaczynają produkować 10 krotnie więcej
Podczas karmienia możesz odczuwać ból w podbrzuszu. To również jest zjawisko naturalne. Kiedy dziecko ssie pierś w Twoim organiźmie wytwarza się oksytocyna, która powoduje, m.in. zwijanie się mięśnia macicy. Dzięki temu macica szybciej się oczyszcza, a Ty szybciej wracasz do formy. Około 3-4 tygodnia po porodzie następuje stabilizacja laktacyjna. Huśtawka hormonalna znacznie zwalnia, a mama i dziecko tworzą zgrany duet. Pamiętaj! Laktacja to proces naturalny. Matka natura obdarzyła kobiety instynktem macierzyńskim, który jest najlepszym doradcą. Ty jesteś mamą i Ty wiesz najlepiej czego potrzebuje Twoje dziecko.
Emocje po porodzie czyli „baby blues” Szczęście, ulga, wzruszenie a jednocześnie zmęczenie i brak kontroli nad sytuacją– taka fala uczuć o różnym stopniu nasilenia pojawia się u wszystkich mam po porodzie. Nie jest ona stanem chorobowym, pojawia się u 85% kobiet w 3 dniu po porodzie i określana jest jako „depresja dnia trzeciego” lub „baby blues”. Stan ten może trwać od kilku godzin do kilkunastu dni i jest odzwierciedleniem tego, co dzieje się w Twoim organizmie: dynamiczne zmiany hormonalne wyrzut oksytocyny i endorfin sprawia, że szybko zapominasz o bólu i zakochujesz się we własnym dziecku. Po kilku dniach stan tych hormonów spada i zaczyna wydzielać się prolaktyna a poziom hormonów tarczycy i nadnerczy ulega wahaniom. Do 7 dnia następuje spadek hormonów płciowych – estrogenu i progesteronu. zmęczenie - jesteś zaprogramowana na nieustanne czuwanie, a dziecko nie odróżnia jeszcze dnia od nocy. napływ pokarmu - zwykle pojawia się w 3-4 dobie po porodzie naturalnym i nieco później po cięciu. Nie każde dziecko potrafi od razu prawidłowo ssać, a piersi stają się bolesne. Twoja fizjologia także może się okazać trudna do zaakceptowania, ale nie wolno zapominać, że to okres przejściowy i masz prawo do przeżywania uczuć w taki sposób i powinnaś w tych chwilach prosić o konkretną pomoc bliskich. Porozmawiaj z kobietami, które doznały takiego stanu, zrozumiesz, że nie jesteś jedyna.
Wsparcie osób bliskich i pozwolenie sobie na choćby odrobinę odpoczynku w tych trudnych chwilach będzie najlepszym lekarstwem.
Depresja poporodowa Depresja poporodowa jest stanem poważniejszym od „baby blues” i pojawia się u 10-20% kobiet w ciągu 6 miesięcy po porodzie. Stan taki może trwać bardzo długo, jest ogromnym cierpieniem dla kobiety i trzeba ją koniecznie leczyć. Jeżeli 2–3 opisanych poniżej objawów występuje u Ciebie i utrzymuje się dłużej niż 1-2 tygodnie, koniecznie zgłoś się do profesjonalisty: wyraźnie nasilający się brak pewności siebie, trudności z podejmowaniem decyzji, znaczne osłabienie energii życiowej, bierność, trudności w wykonywaniu codziennych czynności, potrzeba izolowania się i unikania kontaktów towarzyskich albo uciekanie w rutynę, nastrój przygnębienia, długotrwałe uczucie „bycia w dołku”, negatywne myśli, poczucie beznadziejności, niezdolność do przeżywania radości, także w kontakcie z dzieckiem, napięcie psychiczne, niezdolność do odprężenia, drażliwość, poczucie bezwartościowości lub bezpodstawne obwinianie się, złe fizyczne samopoczucie, bolesność ciała (piersi, pleców, głowy, brzucha) bez wyraźnej przyczyny, uczucie wyczerpania,
przewrażliwienie na punkcie zdrowia i rozwoju dziecka, wyolbrzymianie drobnych trudności (zamartwianie się o karmienie, sen, płacz), okresowo obojętność wobec potrzeb dziecka, rozdrażnienie i lęk w kontakcie z nim niepokój i ciągłe pobudzenie, które zmusza do nerwowego działania, sprawdzania, czy dziecko śpi, nasłuchiwania, czy oddycha itp., kłopoty ze snem, wczesne budzenie się, pogorszenie koncentracji i pamięci, nawracające myśli o śmierci lub myśli samobójcze.
Olbrzymie znaczenie dla samopoczucia matki ma sytuacja zawodowa jej i partnera, który przez dłuższy czas będzie teraz filarem bezpieczeństwa materialnego i emocjonalnego. Frustracje rodzą się bardzo często w konfrontacji oczekiwań z rzeczywistością, ponieważ medialny obraz młodej mamy przedstawia uśmiechniętą i zadbaną kobietę. Nie zapominajcie, że kobieta w depresji kocha swoje dziecko, a depresja jest barierą, która nie pozwala jej dzielić się ze światem swoimi emocjami i nie pozwala jej odbierać pozytywnych emocji z otoczenia.
Co to je st Sk al a Ap ga r? Przyznane przez lekarza neonatologa punkty Apgar są wykorzystywane w celu oceny zdrowia noworodka w pierwszych 5-ciu minutach życia. Ocena przeprowadzana jest dwukrotnie - w pierwszej i w piątej minucie po porodzie. System oceny stanu dziecka według skali Apgar określa stopień nasilenia zaburzeń czynności układu oddechowego, krążenia i układu nerwowego przy urodzeniu przez stopniowanie (wg punktacji) niektórych objawów fizykalnych. Skalę Apgar prowadziła w 1952 roku amerykańska położna, Virginia Apgar. Dziecko może dostać minimalnie 0, a maksymalnie 10 punktów. Suma punktów pomaga w ocenie ogólnego stanu noworodka: 10-9 - noworodek w dobrym stanie 8-7 - noworodek zmęczony porodem
6-4 - zamartwica (stan niedoboru tlenowego) średniego stopnia (sina) 3-0 - zamartwica ciężka (blada) Warto wiedzieć, że skala Apgar służy jedynie do oceny stanu noworodka zaraz po porodzie i do podjęcia decyzji o konieczności przeprowadzenia pewnych zabiegów. Liczba punktów w żadnym wypadku nie mówi nic o dalszym rozwoju dziecka. W przypadku niektórych porodów (takich jak cesarskie cięcie, porody przedwczesne lub skomplikowane) mniejsza liczba punktów jest wręcz normą i nie należy przesadnie się tym przejmować. Zawsze należy wysłuchać, co lekarz ma do powiedzenia, jakie są rokowania i jakim zabiegom będzie poddane dziecko. Nie wahaj się prosić lekarza o wyjaśnienie wątpliwości tak długo, aż wszystko stanie się dla Ciebie zrozumiałe.
Pierwsze dni z życia dziecka Dziecko od chwili narodzin rozpoznaje głos swojej mamy, może też rozpoznawać głos innych bliskich np. taty. Ludzki głos jest zdecydowanie preferowanym przez noworodki dźwiękiem. Dziecko zaczyna słyszeć głos swojej mamy od 20 tygodnia ciąży, od 6 miesiąca całkiem dobrze słyszy dźwięki ze świata zewnętrznego. Noworodek widzi niewyraźnie i mgliście. Mimo to dziecko jest w stanie rozpoznać twarz mamy na postawie jej konturów oraz ciemniejszych plam. Ruchy gałek ocznych są nieskoordynowane, oczy działają niezależnie od siebie, dlatego nie przestrasz się, jeśli zauważysz, że twoje maleństwo co chwilę zezuje. W pierwszych dniach noworodek nie wykazuje reakcji na bodźce dźwiękowe o niewielkim natężeniu. Jest to spowodowane faktem, iż w jego przewodach słuchowych zalegają złuszczone nabłonki i mazidło płodowe. Zazwyczaj znikają one po paru dniach. Na głośne dźwięki dziecko reaguje zmianą tempa oddechu i drżeniem ciała a także odruchem moro, czyli gwałtownym wyrzuceniem wyprostowanych rąk na zewnątrz, przy napięciu całego ciała. Węch jest jeszcze słabo rozwinięty, ale dziecko może reagować na wyraźne zapachy, a zapach mamy odróżnia od każdego innego koło 6 dnia życia, natomiast już od momentu narodzin posiada wrażliwość na smaki. Rozróżnia smak słodki – który pobudza go do ssania – od kwaśnego, gorzkiego, słonego, które mogą ten odruch hamować. Dziecko zaczyna odczuwać smak od momentu połykania wód płodowych czyli koło 13 tygodnia ciąży.
Zmysł dotyku, tak jak zmysł równowagi zaczynają „działać” już w siódmym tygodniu ciąży. Dlatego po narodzinach dotyk jest dla dziecka tak ważny i kojący, bo doskonale go zna. Mimo, że zmysły noworodka nie działają tak jak nasze, to dziecko od pierwszych chwil po narodzinach jest bardzo świadomą istotą. Musi się nauczyć otaczającego go świata, a prawie wszystko jest dla niego nowością. Pierwsze odczucia dziecka dotyczą głównie stanu komfortu lub jego braku. Z czasem z tej podstawy rozwijają się dalsze emocje. Podstawowym sposobem komunikacji dla malucha jest płacz. Choć nam dorosłym kojarzy się on z bólem i cierpieniem, to najczęściej zaraz po narodzinach jest wyrazem pojawienia się dyskomfortu i sposobem na powiedzenie rodzicom, że np.: jestem głodny, jest mi zimno, potrzebuję przytulenia, jest mi niewygodnie, jestem zmęczony. Odczytywania potrzeb dziecka najłatwiej nauczyć się o porostu uważnie je obserwując, bo każdy maluch ma indywidualny słownik wyrażania swoich potrzeb. Dzieci od chwili narodzin odczuwają stany emocjonalne swoich opiekunów i bardzo szybko się z nimi w tym obszarze „synchronizują”. Oznacza to, że od samopoczucia rodziców, będzie zależało też samopoczucie dziecka. Ważne jest, by rodzice w natłoku nowych obowiązków nie zapominali o sobie i swoich potrzebach. Nie spodziewaj się, że twoje dziecko po urodzeniu będzie wyglądało jak uśmiechnięty bobas z reklamy pieluch.
Może zdarzyć się, że: główka tuż po porodzie będzie miała spiczasty, wydłużony lub lekko zdeformowany kształt; zaokrągli się w ciągu najbliższych dwóch tygodni; skóra jest czerwona i pomarszczona, pokryta mazią płodową; sutki mogą być lekko obrzmiałe i zaczerwienione (także u chłopców), czasami wypływa z nich przezroczysty płyn – to skutek podwyższonego poziomu żeńskich hormonów, które z organizmu matki przeniknęły do krwiobiegu dziecka; włosy – można zaobserwować meszek pokrywający nie tylko czaszkę, ale także plecki, ramiona, uszy; meszek płodowy, czyli pierwsze włoski, wytrą się w ciągu 6–8 tygodni, a na ich miejscu pojawią się (czasami dopiero po kilku miesiącach) włosy, których gęstość, grubość i kolor mogą się zmieniać wraz z wiekiem dziecka. Najczęściej w drugiej dobie życia daje o sobie znać żółtaczka fizjologiczna, która świadczy o niedojrzałości wątroby. Wówczas we krwi noworodka następuje zwiększone stężenie bilirubiny w osoczu. Jej poziom jest stale badany, aby nie doprowadzić do zaostrzenia choroby. W tym czasie może pojawić się żółte
zabarwienie białek oczu, twarzy, a nawet całego ciała, maluszek może być także senny i mieć mniejszy apetyt. Najczęściej poziom bilirubiny spada dosyć szybko i po kilku dniach żółtaczka fizjologiczna ustępuje samoistnie. W trzecim dniu po urodzeniu maluch głównie je i śpi. Ty możesz, pod wpływem zmian hormonalnych, odczuwać spadek nastroju i przygnębienie. Oboje z dzieckiem już wkrótce będziecie w domu. Po 48 godzinie życia wykonuje się badania przesiewowe w celu wykrycia następujących chorób: fenyloketonurii, wrodzonej niedoczynności tarczycy, mukowiscydozy, badanie pulsoksymetryczne w celu wykrycia niektórych wad serca i badanie słuchu. Noworodkowi najwięcej czasu zajmuje sen. Przeciętnie w ciągu doby przesypia 17 godzin, ale życie to nie statystyka, więc jeden maluch śpi godzin 19, a inny – 16. Stan czuwania nie jest jeszcze dobrze wykształcony i łatwo przeradza się w drzemkę, lecz okresy czuwania odgrywają ogromne znaczenie w rozwoju, gdyż wpływają na kształtowanie się wrażeń zmysłowych.
Spokojnie, to zupełnie normalne... Przeciętnie noworodek wykonuje 30–40 oddechów na minutę, a jego serce uderza około 120 razy. Dzieje się tak, ponieważ płuca i serce noworodka są jeszcze bardzo małe w stosunku do wagi ciała. Aby dostarczyć odpowiednią ilość tlenu całemu organizmowi musi oddychać częściej, a jego serce pracować szybciej niż serce dorosłego człowieka. W ostatnim okresie ciąży malec otrzymuje od matki znaczną ilość hormonów, które, zanim się ich pozbędzie, wywołują u niego rozmaite objawy. Hormony płciowe wywołują obrzęk narządów płciowych. U dziewczynek wargi sromowe są powiększone, wydziela się śluz, a niekiedy występują śladowe krwawienia. Gruczoły piersiowe produkują wydzielinę podobną do pokarmu, a sutki są wyraźnie powiększone. Wskutek aktywności gruczołów łojowych na twarzy noworodka pojawiają się rozszerzone pory. Zmiany te ustępują samoistnie. W krótkich okresach czuwania maluch może domagać się obecności mamy. Często zdarza się, że mamie trudno odgadnąć przyczynę płaczu albo błędnie kojarzy ją z głodem. Jeśli maluch ma sucho, jest najedzony, być może przeszkadza mu szorstka metka ubranka albo krzywo zapięta pielucha. Pamiętaj o tym, że ubrania i pieluszka to dla malucha nowość, nie zawsze zresztą przyjemna. Zadbaj więc o to, by ubranka były z miękkich, przyjemnych tkanin i usuń z nich wszelkie metki. Po smółce przez dwa kolejne dni życia dziecko wydala tzw. stolce przejściowe.
Są one jasnozielone, wodniste, lepkie, zawierają resztki niestrawionego mleka. W ciągu pierwszych dni życia noworodek traci część swojej masy ciała. Jest to zjawisko zupełnie naturalne, a jego przyczynami są: wydalanie smółki, oddawanie moczu, utrata mazi płodowej, utrata wody przez skórę, wysychanie kikuta pępowinowego, ograniczona zdolność zagęszczania moczu i przyjmowania płynów. Niepokojący jest spadek przekraczający 10 procent masy urodzeniowej.
Prz ew ijan ie Kiedy obcinać paznokcie? 1. Przygotuj potrzebne rzeczy: czystą Nie wcześniej niż po ok. 2 tygo pieluszkę, chusteczki lub waciki i ciepła dniach, staramy się je obcinać wodę, krem do pielęgnacji. poczas snu dziecka. 2. Rozepnij pieluszkę i sprawdź zawartość – jeśli dziecko zrobiło kupkę wytrzyj pupę czystym kawałkiem pieluszki, złóż ją i podłóż pod pupę. 3. Umyj chusteczkami lub wacikami skórę dziecka, nie pomiń żadnej fałdki. 4. Wyrzuć zużytą pieluszkę i podłóż nową. 5. Posmaruj skórę kremem pielęgnacyjnym, zapnij pieluszkę.
jaka temp. Kąp iel 1. Przygotuj niezbędne rzeczy: płatki bawełniane, przegotowana wodę lub sól fizjologiczną, myjkę lub gąbkę, wanienkę z wodą, płyn do kąpieli, oliwkę, krem pielęgnacyjny na pupę, szczoteczkę do czesania, pieluszki, czyste ubranka, ręczniki, gaziki i Octenisept 2. Nie zostawiaj dziecka samego bez opieki ani na moment 3. Przegotowaną wodą i osobnymi wacikami umyj oczy (od zewnętrznej do wewnętrznej strony), małżowiny uszne i buzię dziecka 4. Zdejmij pieluszkę, namydlij ciałko maluszka 5. Przed włożeniem do wanienki sprawdź temperaturę wody łokciem, na dno połóż pieluchę tetrową, aby dziecko się nie ślizgało 6. Włóż malucha podtrzymując go pod paszką, a główkę opierając na przedramieniu 7. Umyj malucha, potem wyjmij z wanienki, zawiń w ręcznik delikatnie go osuszając 8. Posmaruj skórę niewielką ilością oliwki, uczesz włoski, przemyj pępek, załóż czystą pieluszkę i ubranka.
Piel ęgn acja pęp ka
Przynajmniej dwa razy dziennie, po kąpieli i w trakcie przewijania przemyj pępek na granicy skóry i resztki kikuta jałowymi gazikami i Octeniseptem.
Karmienie piersią nadmiernym wychłodzeniem i pozwolić Karmienie piersią mamie i dziecku odpocząć. Aby rozwój
Odżywianie naturalne jest najlepszym startem w życiu każdego człowieka. Mleko mamy jest najzdrowszym sposobem żywienia niemowląt i małych dzieci zapewnia im najlepszy stan zdrowia i rozwój. Dlatego warto karmić piersią. Pierwsze karmienia powinno odbyć się tuż po porodzie (w pierwszych dwóch godzinach), w kontakcie „ciało do ciała”, przy aktywnej pomocy położnej. Zarówno po porodzie fizjologicznym, jak i po porodzie zabiegowym wskazane jest ułożenie noworodka w ramionach mamy. Podczas takiego kontaktu „ciało do ciała” zachodzi kilka korzystnych zjawisk dla dziecka jak i dla mamy. Skóra dziecka zostaje skolonizowana bezpieczną florą bakteryjną z ciała matki. Takie ułożenie wpływa pozytywnie na odruch wypływu pokarmu z piersi i pojawienie się prawidłowego odruchu ssania u noworodka. Noworodek po uspokojeniu się na brzuchu mamy, w ciągu kilku - kilkudziesięciu minut zaczyna szukać piersi (potrząsa główką i otwiera buzię). Należy dać dziecku chwilę na tą decyzję i pomóc mu w momencie kiedy wykazuje zainteresowanie ssaniem. Najczęściej noworodek w pierwszych chwilach życia jest aktywny przy piersi, a naturalny wzorzec ssania niezakłócony. Dość długo i aktywnie ssie po czym zapada w głęboki sen i odpoczywa. Należy umożliwić mamie taki kontakt z dzieckiem aż do zakończenia ssania. Po zakończeniu pierwszego karmienia należy zabezpieczyć dziecko przed
dziecka i dalszy przebieg laktacji był prawidłowy, po dłuższym odpoczynku, mama samodzielnie powinno ponawiać próby przystawiania dziecka do piersi i zachęcać do ssania. Z powodu obniżonej aktywności noworodka w pierwszej dobie rytm karmień jest rzadszy i próby przystawiania często są trudne, dlatego mama powinna korzystać z pomocy personelu medycznego na oddziale. Aby rozwój dziecka i przebieg laktacji był prawidłowy mama powinna:
przestrzegać zasad prawidłowej pozycji i prawidłowego sposobu karmienia piersią. Każde przystawienie do piersi musi być prawidłowe, aby dziecko szybko nauczyło się dobrego mechanizmu ssania. Podczas karmienia mama powinna przyjąć wygodną pozycję i być rozluźniona. Prawidłowe ułożenie dziecka przy piersi dziecko luźno ubrane brzuszek dziecka zwrócony do ciała mamy (ucho- ramiębiodro w jednej lini) głowa plecy i pośladki stabilnie podtrzymywane przedramieniem mamy usta dziecka na wprost brodawki sutkowej prawidłowe przystawienie do piersi usta dziecka szeroko otwarte, wargi wywinięte część otoczki jest w buzi dziecka czubek noska i broda dotykają piersi mamy policzki nie zapadają się podczas ssania nie słychać odgłosów cmokania ssanie nie jest bolesne po kilku szybkich i płytkich ruchach ust, rozpoczynają się ruchy miarowe, wolniejsze przy których słychać ciche przełykanie pokarmu
karmić dziecko 8-12 razy na dobę, wg potrzeb dziecka i mamy. Każde dziecko jest inne - jedno zgasza chęć jedzenia co godzinę inne co trzy, jeszcze inne śpi cały czas i wymaga wybudzania i zachęcania do jedzenia Ważne jest, aby mama pamiętała i kontrolowała pory i czas karmień tak, aby dziecko jadło przynajmniej 8 razy na dobę (łącznie z nocą). Najdłuższa przerwa nie powinna przekraczać 3 - 4 godzin.
karmić pomimo wrażenia, że „piersi są puste”. Noworodek początkowo potrzebuje bardzo niewielkie ilości pokarmu. Pod wpływem ssania wyzwala się odruch tworzenia i wypływu pokarmu - im dłużej dziecko ssie tym więcej jest pokarmu.
Karmienie piersią
karmić również w nocy. Karmienie nocne jest szczególnie istotne dla laktacji, gdyż w nocy jest bardzo duże stężenie prolaktyny we krwi , a im jej poziom wyższy tym większa produkcja mleka. karmić tak długo jak dziecko tego potrzebuje i dbać, aby było aktywne przy piersi. Dobrze i wygodnie jest karmić z obu piersi w czasie jednego karmienia. Przy czym należy pamiętać, że pierwsza pierś musi być opróżniona do końca. Jeśli dziecko skończy jedną pierś, wtedy należy podnieść go do odbicia i przystawić do drugiej. Na ogół tej drugiej nie opróżni do końca tylko zasypia. Dlatego kolejne karmienie zaczyna się od tej drugiej piersi. Kamienie musi trwać odpowiednio długo i musi być skuteczne. Ważne jest, aby ssanie było aktywne, słychać wyraźnie łykanie, które trwa ok. 10-15 min. przy jednej piersi. Jeśli noworodek zbyt szybko zasypia, trzeba go delikatnie pobudzać lub odłączyć od piersi, rozbudzić i jeszcze raz przystawić do tej samej piersi, wtedy mama ma pewność że dziecko opróżniło jedną pierś i otrzymało pełną porcję mleka. Dziecko tym sposobem szybko nauczy się, że przy piersi musi być aktywne. To pierwsza praca wychowawcza. nie dopajać dziecka, gdyż pokarm zawiera wystarczającą ilość wody (nawet gdy jest bardzo gorąco).
nie stosować smoczków gryzaczków. Na czas uregulowania rytmu i efektywności karmień, nie powinno stosować się smoczków, gdyż niesie to za sobą konsekwencje w postaci „mylenia wzorca”. Smoczek ssie się inaczej niż pierś, dlatego dziecko może mylić sposób jedzenia ze „smoczkowaniem” piersi i potem nieefektywnie ją ssać. w sytuacji czasowych, rzeczywistych przeciwwskazań do karmienia piersią – utrzymać na ten czas laktację poprzez regularne odciąganie pokarmu. odciągać niewielkie ilości pokarmu: - przed karmieniem - w celu zmiękczenia otoczki, jeśli z powodu przepełnienia mlekiem jest napięta i utrudnia dziecku prawidłowe przystawienie się do piersi lub gdy dziecko ma kłopoty z połykaniem zbyt szybko wypływającego mleka. - pomiędzy karmieniam - do odczucia ulgi, nigdy „do końca”, jeśli najedzone dziecko nie chce ssać a pierś jest przepełniona i napięta (nawał mleczny).
Każda nieprawidłowość powinna być skorygowana jak najwcześniej. Dlatego w sytuacjach budzących niepokój należy korzystać z pomocy specjalistów .