naar inhoud
ACW-JAARBOEK 2012-2013
naar inhoud
Woord vooraf Een moeilijke start én toch de eerste bakens voor een vernieuwd ACW Het werkjaar 2011-2012 was een lastig jaar: de val van Groep ARCO gaf een bijzondere dreun aan het ACW. Een groot deel van onze financies verdwenen als sneeuw voor de zon en onze legitimiteit werd extern zwaar op de proef gesteld. En toch startten onze vele vrijwilligers en beroepskrachten in september 2012 met een nieuw werkjaar. Het was niet zoals anders: er bleven heel wat open vragen, er waren de vele onzekerheden, de herpositionering van het ACW was nog lang niet ten einde, ACW deelde mee dat het de procedure voor bedrijf in herstructurering zou aanvragen… Dat alles maakte ook dat we zonder een (nieuw) jaarthema aan het werkjaar begonnen. De eerste maanden van het werkjaar besteedden onze afdelingen veel zorg aan de opvolging van de gemeenteraadsverkiezingen: prioriteitennota’s werden voorgelegd aan de nieuwe besturen, actie was nodig om ervoor te zorgen dat ACWprioriteiten voldoende werden opgenomen in de beleids- en beheerscycli… En al gauw diende er zich een mooi project aan. Mobiliteit en een leefbare verkeersomgeving stonden in de top drie van de ‘7 x 7’, de bevraging die we deden met het oog op de vele plaatselijke memoranda voor de gemeenteraadsverkiezingen. Op dat spoor zouden we doorgaan: het STOP-principe(*), en vooral de twee eerste principes: voorrang voor stappers en dan voor trappers, zou het inhoudelijke richtsnoer worden. De ACW-campagne kreeg de slogan ‘Op de kop gevallen’. Daarover leest u veel meer in het eerste hoofdstuk van dit jaarverslag. Omdat het voorbije jaar niet alle onzekerheden kon wegnemen, was het een trage en bij wijlen ook moeilijke start van deze campagne. We gaan in elk geval vanaf september 2013 op dit elan door. Vooral 2013 was dé periode bij uitstek om volop samen aan tafels te gaan om na te denken over wat het nieuwe/vernieuwde ACW zou kunnen zijn. Gezien de beperkte financiële middelen, moeten we duidelijke keuzes maken voor onze toekomstige werking, lokaal en regionaal, en ook nationaal. Na enkele verkenningsrondes van de leiding van onze deelorganisaties werden de grootste bakens uitgezet.
2
naar inhoud
Toen de lente haar allereerste stapjes zette, begonnen we aan de Lenteconsultatie. Dat deden we in twee rondes: een eerste vóór Pasen waar we met de besturen van de deelorganisaties en van de ACW-regio’s in gesprek gingen. Het materiaal hieruit was basis voor de ‘Zeven voorzetten voor het ACW’. In een tweede rond toetsten we dit verder af in brede gespreksrondes, georganiseerd door de ACW-regio’s. En zo komen we steeds dichter bij de kern van een nieuw verhaal voor het ACW. Hiermee gaan we nu verder aan de slag. Want dat verhaal is niet af: intussen zijn er verschillende vervolgtrajecten opgestart, zijn we bezig met de nieuwe taakstelling voor de ACW-medewerkers en met een nieuwe hertekening van onze regio’s. Op zaterdag 14 juni 2014 willen we dit alles consolideren op het statutaire ACW-Congres in Antwerpen. Ook dit jaar was dus geen gemakkelijk jaar voor onze spilfiguren en onze beroepskrachten. Maar het is een enorme troost en het geeft een bijzonder goed gevoel als we kijken wat desondanks toch werd neergezet lokaal en regionaal. Daarom, een dikke merci aan alle vrijwilligers, bestuursleden en beroepskrachten. Patrick Develtere Algemeen Voorzitter ACW November 2013
* STOP-principe : zoveel mogelijk Stappen, Trappen (fiets), het Openbaar en collectief vervoer gebruiken en daarna pas de Personenwagen inzetten
3
naar inhoud
Inhoud WOORD VOORAF 2 ALGEMENE WERKING 5 Bewegingswerking 6 BewegingsProject 8 Politieke werking 9 WERKGROEPEN 13 Sociale economie 14 Wonen 14 Welzijn 14 Ad hoc werkgroep Vlaams Sociaal Beleid 15 Commissie duurzame ontwikkeling 15 Europawerking ACW 15 Transitienetwerk Middenveld 16 De Verenigde Verenigingen 17 DIENSTEN 18 Vorming & Beweging 19 Wereldsolidariteit 21 Pasar 23 Centravoc 25 Visie 26 De gids op maatschappelijk gebied 27 ACW-hub 28 Zingeving 29 ACW-VERBONDEN 30 Antwerpen 31 Brussel-Halle-Vilvoorde 33 Gent-Eeklo 35 Kempen 38 Leuven 39 Limburg 41 Mechelen 43 Midden en Zuid West-Vlaanderen 45 Waas en Dender 47 West 49 Zuid-Oost-Vlaanderen 51 KOEPEL 53 Deelorganisaties 54 ACV 54 CM 58 Femma 61 Kwb 62 KAJ 63 OKRA 65 Procura 67 VDK Spaarbank 67 Erkende partners 68 Familiehulp 68 Geassocieerde partners 69 Welzijnszorg 69 Pax Christi Vlaanderen 70 Arktos 71 Groep INTRO 73 Internationaal Comité 74 BIJLAGE – ADRESSEN 75 Colofon 78 4
naar inhoud
1 Algemene werking 5
naar inhoud
Bewegingswerking De inhoudelijke thema’s Het werkjaar 2012-2013 was een moeilijk werkjaar, ook voor de inhoudelijke jaarwerking. In uitvoering van de congresbesluiten van 2004 zou er een gemeenschappelijk bewegingproject gerealiseerd worden, een opvolger van ‘De sociale zekerheid is er voor u’. De eerste gesprekken hiervoor vonden reeds in 2011 plaats. Precies op het moment dat de voorbereiding op kruissnelheid kwam, werden we geconfronteerd met de Arco-crisis. Die plaatste de geplande Bewegingscampagne in een totaal ander perspectief. De meningen liepen sterk uiteen over hoe het hiermee nu verder moest. In maart 2012 besliste het ACW-bestuur om een beperkte en hoofdzakelijk interne Bewegingscampagne op te zetten in 2013. Het thema zou zijn: het belang, de rol en de opdrachten van de Beweging in de toekomst. Door de aanhoudende moeilijkheden echter herzag het ACWbestuur van juni de beslissing; de Bewegingscampagne werd geannuleerd. Wat ook voorzien was in de jaarwerking 2012-2013 was de opvolging van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012. Hier maakten we werk van. In de top 3 van de meeste gemeentelijke beleidsnota’s stond mobiliteit. Mensen bleken vooral bezorgd te zijn over de verkeersleefbaarheid en de verkeersveiligheid van zwakke weggebruikers. ACW besliste om er zelf meteen werk van te maken en zette het project ‘Op de kop gevallen?’ op.
Bewegingswerk Opvolging gemeenteraadsverkiezingen De meeste ACW-afdelingen stelden een prioriteitennota op die ze rond Rerum Novarum 2012 breed bekend maakten. Maar daarmee was het werk niet af. Ons doel was immers om onze prioriteiten te realiseren in de volgende legislatuur. Sterke ACW-mandatarissen kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Het zijn sociaal bewogen, kwalitatief sterke vrijwilligers, die geïnteresseerd zijn in direct politiek beleidswerk en voluit gaan voor de realisatie van onze gemeentelijke prioriteiten. Erkende ACW-mandatarissen konden dan ook rekenen op de steun van de Beweging. Na de verkiezingen organiseerden ACW-afdelingen trefmomenten. Verkozen en nietverkozen mandatarissen en vrijwilligers spraken met mekaar af hoe ze het beleidswerk in de komende legislatuur gaan opvolgen. Hierbij werd vooral zorg besteed aan de inbreng van onze prioriteiten tijdens de coalitiebesprekingen en in de inhoudelijke meerjarenplanning of beleids- en beheerscyclus (BBC). Ook de organisatie van de eigen ACW-werking vergde enige aanpassing. Meer en meer ACW-afdelingen startten met een afzonderlijke ‘beleidsgroep’, die uiteraard nauw samenwerkt met de bredere bewegingskern, en/of met projectgroepen of werkgroepen rond onze prioriteiten. Dat alles met het oog op zoveel mogelijk structurele sociale verbeteringen in de komende beleidsperiode.
6
naar inhoud
Project ‘Op de kop gevallen?’ De doelstellingen van ‘Op de kop gevallen?’ liggen op vlak van sensibilisering, gedragsverandering, structurele infrastructuur-ingrepen en inspraak en advies. Voor het slagen van dit project is samenwerken en netwerkvorming met andere interne en externe organisaties onontbeerlijk. Nieuwe sociale media worden voluit ingeschakeld onder andere www.opdekopgevallen.be. Er wordt geïnvesteerd in vorming (rond netwerkvorming, nieuwe sociale media en campagne voeren). Een projectgroep met vertegenwoordigers van de tien deelnemende verbonden en de ondersteunende stafdiensten staat in voor de voorbereiding en realisatie van het project. Een taskforce zorgt voor de gestage voortgang en opvolging van het project. Het project startte op 1 januari 2013 en loopt alvast tot 31 december 2013. Intussen zit de eerste fase van het project er op. Meer dan 500 foto’s van goed- en foutsituaties in 110 verschillende gemeenten werden gepost. Er waren fototentoonstellingen, acties, fiets- en wandeltochten. De concrete beleidseisen op gemeentelijk vlak werden op tal van plaatsen aangekaart. Zomertijd is fiets- en wandeltijd. Verenigingen ‘versieren’ mensen om alleen of in groep op pad te gaan… in een verkeersleefbare omgeving, langs verkeersveilige wegen. De volgende fase van het project wordt voorbereid namelijk. de herstart van de scholen, met aandacht voor een veilige schoolomgeving. Daarna komt de winter, met veel aandacht voor een goed uitgeruste fiets en goed berijdbare wegen. Doorheen allerlei initiatieven en acties wordt er toegewerkt naar nieuwe Verkeersplatformen: samenwerkingsverbanden op gemeentelijk niveau die sensibiliseren, actie voeren en het beleid adviseren op vlak van verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid.
Andere campagnes en acties ACW was in 2012-2013 betrokken bij en riep op voor een aantal interne en externe campagnes en acties. Op zondag 23 september was er ‘Sing for the climate’ en op 26 oktober het event van het Transitienetwerk Middenveld. Omdat ‘rechtvaardige duurzaamheid’ een van de fundamentele doelstellingen van ACW is, participeerden we. Onze deelname aan ‘Stop armoede en ongelijkheid’ op zondag 30 september, Dag van Verzet tegen extreme Armoede op 17 oktober en de campagne 2012 van Welzijnszorg pasten dan weer in onze doelstelling ‘sociale rechtvaardigheid en solidariteit’. We participeerden aan de Vlaamse Vredesweek. Als vrijwilligersbeweging zetten we plaatselijk en verbondelijk de vrijwilligers letterlijk en figuurlijk in de bloemetjes tijdens de week van de vrijwilliger: Vrijwilliger, jij bent een prins(es), dat verdient een zoen. Vele ACW-afdelingen droegen hun steentje bij tot de lentecampagne van Wereldsolidariteit. Meer info hierover vind je elders in dit jaarverslag.
E
P
www.opdekopgevallen.be
L 7
naar inhoud
BewegingsProject
Het BewegingsProject (BP), een project van de volwassen sociaal-culturele organisaties van de Beweging en van het ACW zelf, eindigde in juni 2013. Het project sloot af met de publicatie van een eindrapport. Dat besteedt uitvoerig aandacht aan het verloop, de beschrijving van de diverse uitgevoerde projecten en de uitdieping van enkele thema’s - waaronder binding en groepslidmaatschap- en aan het formuleren van de krachtlijnen en inzichten van het BewegingsProject. Het rapport eindigt met een uitgebreid hoofdstuk: voorzetten voor de Beweging en haar sociaal-culturele takken. Deze voorzetten willen vooral een inspiratiebron zijn voor de debatten die kunnen en moeten gevoerd worden binnen de sector en binnen de diverse organisaties. Willen we onze rol en opdracht als sociaal-culturele organisatie waarmaken dan is het nodig om onze missie en visie, onze werking en methodieken te hertalen naar deze tijd, zeker als we de nieuwe generaties willen enthousiasmeren voor ons belangrijk maatschappelijk project. Het eindrapport van het BewegingsProject wil daartoe een leidraad zijn en inspirerend werken voor dit debat. Het BP pleit voor een verregaande vorm van samenwerking tussen de verschillende partners, ook het pleidooi voor meer diversiteit, meer ruimte voor een bottum-up benadering, en het loskomen van starre structuren en logge structuren lagen in de lijn van te verwachten uit-
komsten. De medewerkers van het BP pleiten ook voor het inzetten op transitie, het groeperen van beroepskrachten. Het doorgedreven samenwerken met de CM en het ACV zijn wellicht iets verregaandere voorzetten, niettemin een debat waard. Dat het BP geen eindpunt is, is duidelijk. Het eindrapport smeekt om een vervolg en het is aan de leden van de stuurgroep van het BP om creatief verder te werken aan een aantal pistes die nu verkend zijn. De intenties zijn in ieder geval veelbelovend : op de personeelsstudiedagen in september van zowel kwb, Pasar als Okra werd ondertussen uitgebreid stilgestaan bij inzichten en krachtlijnen van het BP en werden vervolgtrajecten opgestart. Het is nu zaak om ook samen enkele uitzichten verder uit te diepen, de rol van het (nieuwe) ACW zal daarbij cruciaal zijn. Het BP zorgde voor een tool die de rijke schat aan expertise inzake innovatie wil bundelen. Alle partners zijn momenteel hard aan het werk rond renovatie en ontwikkelen boeiende projecten en initiatieven. Het is zaak deze kennis te ontsluiten. Een centrale en gemakkelijk toegankelijke databank is daarvoor de noodzakelijke tool, maar iemand moet dit beheren. We rekenen er op dat het ACW de zal zorgen voor het operationeel maken van de praktijkenbank. 8
naar inhoud
Politieke werking De Christelijke Arbeidersbeweging is een sociale beweging die, als koepel van en samen met zijn deelorganisaties, de politieke bewustmaking wil bevorderen en het beleid op alle niveaus wil beïnvloeden om zijn doelstellingen en programma zoveel mogelijk te realiseren. Daarbij schenkt het ACW bijzondere aandacht aan de zwaksten en de meest achtergestelden in onze samenleving. Voor het ACW is het respect voor de parlementaire democratie essentieel, waarbij op het vlak van besluitvorming, de politieke partijen en mandatarissen hun eigen verantwoordelijkheid hebben.
vicepremier en als minister van Financiën. Met als gevolg dat alleen Servais Verheirstraeten, staatssecretaris verantwoordelijk voor de staatshervorming, nog de enige ACW-erkende mandataris is in de federale regering. In de Vlaamse regering bleven de ACW-erkende ministers Jo Vandeurzen, Hilde Crevits en Joke Schauvliege wel zichtbaar aanwezig. In dit hoofdstuk beperken wij ons tot directe rechtstreeks politieke werking van het ACW. Politieke werking
De politieke werking van het ACW situeert zich op verschillende domeinen en wordt gerealiseerd via diverse activiteiten : contacten met mandatarissen en partijen, de werking van een eigen politiek comité, de aanwezigheid van een waarnemer in het politiek bestuur van CD&V, het verdedigen van onze standpunten bij de bevoegde beleidsinstanties, persartikels, het opstellen van memoranda… Daarnaast worden er ook regelmatig verschillende acties ondernomen : ontwerpstandpunten klaarmaken, weekblad Visie gebruiken rond politieke onderwerpen, besprekingen op het ACW-Bestuur, studiedagen rond actualiteitsthema’s organiseren… Deze acties komen op verschillende plaatsen in dit jaarverslag aan bod. In het werkjaar 2012-2013 werd bijzondere aandacht gegeven aan de sociaal-economische besluitvorming, zowel in Vlaanderen als in België. Het federale België stond het voorbije jaar vooral in het teken van de zesde staatshervorming en van het opstellen van de begrotingen 2013 en 2014 met de bijhorende besparingen in het kader van de Europese richtlijnen. Voor het ACW waren de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2012 van cruciaal belang : het hele werkjaar 2011-2012 werd er in de verbonden en afdelingen veel aandacht besteed aan de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen door middel van opleiding en vorming, het opstellen van de lokale prioriteitennota’s en nog meer (zie ook bij Vorming & Beweging).
Politieke Agenda’s Op de bijeenkomsten van het Dagelijks Bestuur, het Bestuur en de Secretarissenvergadering staat telkens de politieke actualiteit als agendapunt aan de orde. Er wordt dan een overzicht gegeven van de nationale en internationale politieke actualiteit, van de werking in het Europees, federaal en Vlaams Parlement, en van de inhoudelijke dossiers waarrond het ACW werkt. De bedoeling is dat de leidinggevende beroepskrachten en vrijwilligers in de Beweging hun inbreng en reacties geven op deze politieke agenda. Het Politiek Comité van het ACW Het politiek comité bestaat uit de leden van het ACWBestuur en een afvaardiging van de ACW-erkende
Daarnaast stond het ACW ook in het oog van de storm ten gevolge van de verdachtmakingen door de N-VA in het kader van de ARCO-problematiek. Deze verdachtmakingen hadden verstrekkende gevolgen voor de werking van het ACW, ook in de politieke werking. Zo nam minister Steven Vanackere naar aanleiding van de ARCO-problematiek op 5 februari 2013 ontslag als 9
naar inhoud
→ Het ACW heeft als sociale Beweging een grote inbreng en een grote invloed op de lokale partijprogramma’s, zeker op dat van CD&V.
mandatarissen en ministers. Het Politiek Comité komt normaliter maandelijks samen op de eerste dinsdag van de maand. De politieke actualiteit is een steeds weerkerend agendapunt, naast de bespreking van inhoudelijke politieke dossiers. Daarbij worden allerlei bewegingsdossiers toegelicht en becommentarieerd. De mandatarissen, zowel uit federaal als Vlaams Parlement, rapporteren over hun werkzaamheden als minister of in de parlementaire commissies en in verband met het wetgevend werk.
In januari 2013 nam ex-minister Inge Vervotte ontslag als parlementair en werd zij vervangen door ACW-erkende mandataris Caroline Bastiaens. Op 5 februari 2013 nam Steven Vanackere ontslag als minister en nam opnieuw zijn plaats in de Kamer. Daardoor verviel het mandaat van ACW-erkende volksvertegenwoordiger Michel Doomst. Naar aanleiding van de provincieraadsverkiezingen in oktober 2012 werd Tom Dehaene Gedeputeerde in de provincie Vlaams-Brabant en nam bijgevolg ontslag uit de ACW-fractie.
Tijdens het werkjaar 2012-2013 kwam het Politiek Comité vijf keer bijeen. Naast actuele en punctuele dossiers werden volgende algemene items geagendeerd: de economische groeiverwachtingen in Vlaanderen de stand van zaken van de zesde staatshervorming (kwam ongeveer elke vergadering aan bod) de federale begroting en de begrotingscontroles de overheidswaarborg voor de ARCO-aandeelhouders de nucleaire uitstap het IPA-overleg de eenmaking van het statuut arbeiders-bedienden de financiering van en besparingen in de sociale zekerheid de sociaal-economische dossiers in Vlaanderen en in België de klemtonen in de Rerum Novarumboodschap de voorbereiding van het Innesto-congres van CD&V de hervorming van het secundair onderwijs de stand van zaken in de Europese werking en politiek.
Als gevolg van haar ontslag als Algemeen ACW-secretaris wegens een nieuwe job, nam Ann Demeulemeester ook ontslag uit de ACW-fractie met ingang van 1 januari 2013.
Daarnaast werd er de vergadering van het Politiek Comité van 6 november vervangen door een ACW-Raad met als enige agendapunt de evaluatie van de gemeenteraadsverkiezingen. Samenwerking en contacten met mandatarissen en politieke partijen Het politiek bestuur van CD&V wordt elke maandag morgen bijgewoond door Luk Verschueren, adjunctalgemeen secretaris, als waarnemer van het ACW. Eveneens is hij aanwezig op de maandelijkse Algemene Vergadering van CD&V. Elke tweede donderdag van de maand is er een ACW-fractievergadering met alle ACW-erkende mandatarissen uit het federaal, Vlaams en Europees Parlement. In het werkjaar 2012-2013 kwam de ACW-fractie zes keer bijeen.
Op deze vergaderingen wordt van gedachten gewisseld over de politieke actualiteit, ACW-standpunten over inhoudelijke dossiers, de werking van de CD&V als partij… De beperkte ACW-fractie, een afvaardiging van de ACW-erkende mandatarissen, komt elke vierde woensdag samen (in 2012-2013 negen keer), waarbij ook de door het ACW-erkende ministers aanwezig zijn (Servais Verheirstraeten, Jo Vandeurzen, Joke Schauvliege, Hilde Crevits en Steven Vanackere tot 5 februari 2013). Tijdens deze vergadering komen de meest actuele dossiers die op de federale en Vlaamse regeringstafel liggen ter sprake. Elke tweede donderdag van de maand tot januari 2013 was er ’s morgens om 8.00 u. een overleg met de ACW-erkende ministers en een afvaardiging van het ACW-Dagelijks Bestuur op het kabinet van vicepremier Vanackere. In het voorbije werkjaar waren er daarnaast ook contacten met ministers en kabinetten van andere politieke partijen rond allerlei inhoudelijke dossiers die het ACW na aan het hart liggen en waarbij wij onze bemerkingen en suggesties formuleerden.
De gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 Om de zes jaar is dit een belangrijk hoogtepunt in de verbondelijke en vooral lokale ACW-werking. Het ACW wil immers wegen op het lokale beleid en zet daarom in op twee elementen: enerzijds de inhoudelijke inbreng via de gemeentelijke en provinciale prioriteiten10
naar inhoud
nota’s en anderzijds een zo groot mogelijke aanwezigheid in de gemeente- en provinciebesturen. Om de verbonden te begeleiden en voor te bereiden voor hun opdracht omtrent die verkiezingen werd aan Jo De Cuyper, stafmedewerker in Waas en Dender, gevraagd om in het laatste jaar van zijn loopbaan het team Vorming en Beweging te vervoegen. Jo De Cuyper organiseerde dan ook in verbonden en provincies heel wat informatie- en vormingsavonden voor mandatarissen en geïnteresseerden. Op zes november 2012 was er een speciale open ACWRaad waar de resultaten van de verkiezingen werden toegelicht en geëvalueerd door Luk Verschueren, adjunct-algemeen secretaris en verantwoordelijke voor de opvolging van de politieke werking in het ACW. Enkele belangrijke resultaten en conclusies van de gemeenteraadsverkiezingen Vooral door de opkomst van het N-VA en de sterk gepersonaliseerde verkiezingen rond Bart De Wever die wel eens voor de Big Bang zou zorgen in de gemeenten, kreeg de verkiezingsstrijd veel aandacht in de media. Het is niet eenvoudig om de juiste cijfers te pakken te krijgen, want de vraag is wat ‘juiste’ cijfers zijn en wie welke cijfers op welk moment gebruikt. Om maar één voorbeeld te geven: CD&V haalt 21,4 % voor de provincieraadsverkiezingen. Als het over het aantal stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen gaat, haalt CD&V 28 % en als het over het aantal verkozen gemeenteraadsleden gaat, haalt de partij 32 %.
Brussel is een speciaal geval : op het totaal aantal van 685 gemeenteraadsleden zijn er een 70-tal Nederlandstaligen verkozen, dus zo’n 10 %. Van die 70 Nederlandstalig verkozen raadsleden zijn er vier officieel erkende ACW-ers en drie met veel sympathie voor ACW. Voor de CD&V stelden 7 287 mensen zich kandidaat op een lijst. Behalve enkele uitzonderingen voor een andere lijst, een stadslijst of een lijst van de burgemeester, stonden alle ACW-erkende kandidaten op een CD&Vlijst. Van het totaal aantal CD&V-kandidaten waren er deze keer 1 807 ACW-erkende kandidaten. Dat is 24,8 % van de CD&V-kandidaten. Belangrijkste vaststelling is dat er streekgebonden verschillen zijn: in West-Vlaanderen is 32,2 % van de CD&V-kandidaten door het ACW erkend, in Limburg is dat 16,3 %. In Limburg waren ook 12 gemeenten waar CD&V en ook het gemeentelijke ACW beslisten om geen onderscheid van rang en vooral stand te maken en dus niemand te erkennen als behorende tot een stand. Er waren in het totaal 1 068 mannelijke ACW-kandidaten (59,1 %) en 739 vrouwelijke (40.9 %) Er werden van die meer dan 7 000 CD&V-kandidaten, 2 379 CD&V-kandidaten verkozen, 32 % van het totaal aantal gemeenteraadsleden, 3 % minder dan in 2006. Daarvan waren er 818 van ACW-origine. Concreet betekent dit dat er op het totaal aantal gemeenteraadsleden in Vlaanderen (7 486), er 10,93 % ACW-erkende mandatarissen zijn, dat is bijna 11 %. Op het totaal aantal verkozen CD&V-kandidaten is
11
naar inhoud
→ ACW-ers WORDEN gemiddeld beter verkozen dan andere kandidaten op dezelfde CD&V lijst
dat 33,5 %, dus één op drie van de CD&V verkozen raadsleden is ACW-er. In de feiten ligt dat getal hoger maar om diverse redenen zijn er een aantal gemeenten waar men er voor gekozen heeft om niet met ACW- of andere erkende kandidaten te werken, alhoewel een aantal kandidaten uitdrukkelijk ACW-er zijn en zelfs ook lid zijn van bestuur van het gemeentelijk ACW. Voor zover wij weten was dat in 2006 bijna nergens het geval, toen hadden wij op bijna alle CD&V-lijsten, ook ACW-erkende kandidaten en verkozenen. Er waren nu 36 gemeenten, ongeveer 10 % waar geen enkele ACW-erkende kandidaat alsdusdanig op een lijst stond, dat is iets meer dan 10 % van alle gemeenten. Een vergelijking met 2006: toen had ACW 12,2 % van alle gemeenteraadsleden en 35 % van de verkozen CD&V-ers. Concreet betekent dit – er mee rekening houdend dat er deze keer in 36 gemeenten niet gewerkt met de erkenning - dat het resultaat van het aantal ACWers binnen de CD&V procentueel en evenredig lichtjes stijgt ten opzichte van 2006. De vergelijking mannen en vrouwen in het ACW - aantal ACW-mannen kandidaat: 1 068 59,1 % - aantal ACW-mannen verkozen : 541 66,1 % - aantal ACW-vrouwen kandidaat : 738 40,9 % - aantal ACW-vrouwen verkozen : 277 33,8 % Laatste en belangrijke vergelijking voor de gemeenteraadsverkiezingen 24,8 % van de CD&V kandidaten is ACW-er 33,5 % van de CD&V verkozen raadsleden is ACW-er Dit betekent dat de ACW-ers gemiddeld beter verkozen worden dan andere kandidaten op dezelfde CD&V lijst. Enkele cijfers over de provincieraadsverkiezingen Het aantal provincieraadsleden van ACW-signatuur bedroeg in 2006 44,1 % van het aantal CD&V-verkozen
raadsleden, in 2012 is dat aantal gestegen tot 51 %, dus meer dan de helft van de CD&V-provincieraadsleden zijn ACW-er. De verhouding mannen-vrouwen blijft hier ook gemiddeld op 2/3 mannen en 1/3 vrouwen. Conclusies voor de gemeenteraadsverkiezingen. Het ACW heeft als sociale Beweging een grote inbreng en een grote invloed op de lokale partijprogramma’s, zeker op dat van CD&V. De samenstelling van de lijsten loopt niet meer zoals vroeger door het partijbestuur maar gebeurt vooral door het lokale boegbeeld of de lijsttrekker. Dit heeft ook te maken met de afname van de bewegingswerking in de politieke partijen, die steeds vaker kiesverenigingen worden in plaats van politieke verenigingen. Dat betekent ook dat de kandidaten minder dan vroeger uit de lokale werking van de partij of van het middenveld komen, maar eerder losweg worden aangetrokken, dikwijls omwille van hun populariteit. Er wordt meer dan vroeger aandacht geschonken aan de erkenning van de ACW-mandatarissen met het goed gebruik van de engagementsverklaring. De begeleiding van de ACW-erkende mandatarissen loopt goed, maar er stellen zich wel een aantal vragen naar de mogelijkheden voor de propaganda van deze kandidaten, bijvoorbeeld in de eigen Bewegingsbladen. De mediatisering neemt altijd maar toe, als ACW moeten wij ons afvragen en bezinnen hoe wij omgaan met de media en of wij willen inspelen op de gemediatiseerde beleidsbeïnvloeding. Tenslotte waarderen de politieke mandatarissen van het ACW bijzonder de ondersteuning die zij krijgen van het ACW en op drie terreinen: op vlak van visieontwikkeling en het opmaken van de gemeentelijke prioriteitennota’s, op vlak van concrete vragen en dossiers én op vlak van ondersteuning tijdens de kiescampagnes.
12
naar inhoud
2 Werkgroepen 13
naar inhoud
→ Ook rond arbeidszorg werd een conceptnota uitgewerkt door de twee bevoegde ministers. Deze kunnen we komend werkjaar verder bespreken in de werkgroep.
Sociale economie Na jarenlang politiek overleg rond de omvorming van de sociale en beschutte werkplaatsen tot maatwerkbedrijven, rond de hervorming van de lokale diensteneconomie en van de daarbijhorende ondersteuningsstructuren, werden er dit jaar eindelijk ontwerpdecreten op tafel gelegd voor bespreking en amendering. Het ACW heeft van meet af aan constructief mee nagedacht over de omvorming van beschutte en sociale werkplaatsen tot maatwerkbedrijven. De eigen standpunten werden via ACV en ACV-BIE mee naar het interprofessioneel en sectoraal overleg genomen. Ook rond arbeidszorg werd een conceptnota uitgewerkt door de twee bevoegde ministers. Deze kunnen we komend werkjaar verder bespreken in de werkgroep. Wonen De werkgroep wonen heeft zich gebogen over de woonfiscaliteit. De zesde staatshervorming biedt Vlaanderen de mogelijkheid om een geïntegreerd woonbeleid te voeren. Tot nu toe ontbrak het luik fiscaliteit. Uiteraard brengt elke wijziging aan de woonfiscaliteit onrust mee. De effecten van een wijziging zijn ook moeilijk te voorspellen of te meten. Na uitgebreide consultatie van experten en de verschillende belanghebbenden heeft de werkgroep een consensus bereikt dat bestaat uit enerzijds een uitdrukkelijke vraag om de woonfiscaliteit in zijn geheel te bekijken en niet zomaar één aspect uit te lichten en anderzijds een uitdrukkelijk standpunt om huur en koop evenwichtiger te behandelen en dit ook vanuit een ruimtelijk perspectief.
blijven, het mogen geen vrijbrieven worden en het mag geen project worden om zogenaamde hinderpalen als natuur en milieu en leefbaarheid gemakkelijk aan de kant te schuiven. Deze voorstellen zullen verder opgevolgd worden. Welzijn De werkgroep welzijn heeft zich vooral gebogen over de sluipende commercialisering van de zorg. De woonzorgcentra zijn vandaag het mikpunt van deze commercialisering. Studies zouden aantonen dat commerciële ondernemingen het beter doen dan publieke en non-profit-ondernemingen. Deze vraag wordt bijzonder prangend in de gemeenten. De publieke zorg van de gemeenten en OCMW’s staat vandaag onder zware besparingsdruk. Gemeenten hebben steeds minder middelen en dan wordt vlug gekeken naar kostelijke diensten. De vraag naar wat de waarde is van publieke zorg dient daarom opnieuw gedefinieerd te worden. De werkgroep heeft in meerdere zittingen verschillende belanghebbenden en experten gehoord en kwam tot de vaststelling dat publieke zorg een plaats heeft naast de non-profit-zorg. Dit standpunt zal de komende maanden verder uitgediept worden.
De werkgroep heeft zich ook gebogen over de omgevingsvergunning en het versnellen van maatschappelijk belangrijke projecten. Beiden hebben een belangrijke invloed op de onmiddellijke omgeving en op de ruimtelijke ordening. In principe kan de werkgroep zich vinden in de doelstellingen van beide voorstellen. De omgevingsvergunning integreert zowel milieu- als ruimtelijke elementen en maakt een goede beoordeling mogelijk. Het versnellen van procedures om grote maatschappelijke projecten vlugger te realiseren is ook zinvol indien hierdoor de betrokkenheid van werknemers en bevolking vergroot wordt. Een project dat tientallen jaren aansleept is nefast ook voor het democratisch draagvlak. Toch zijn er heel wat vragen bij beide voorstellen. Betrokkenheid moet gegarandeerd 14
naar inhoud
Het derde klimaatbeleidsplan werd uiteindelijk in februari principieel goedgekeurd. De systematische verandering die noodzakelijk is, blijft voorlopig uit. Er zijn te veel gegadigden voor de schaarse middelen. Deze reactie gaven we mee aan het kabinet. Daarnaast zetten we de eerste stappen voor een standpunt over het openbaar vervoer in België, te beginnen bij de NMBS. Europawerking ACW
Ad hoc werkgroep Vlaams Sociaal Beleid Naarmate de contouren van een nieuwe staatshervorming duidelijker werden, groeide intern ook de vraag naar een ACW-overleg omtrent het toekomstige Vlaamse beleid. Deze beleidsdomeinen behoren immers tot de core-business van ACV, CM, OKRA en Familiehulp. Vooral op sociaal vlak worden heel wat belangrijke bevoegdheden overgeheveld naar Vlaan deren, zoals kinderbijslag, ouderenzorg, Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten, ziekenhuisbeleid, revalidatie, geestelijke gezondheidszorg. Het is van belang hier een eigen ACW-visie over te ontwikkelen. Binnen de Vlaamse regering werd een Groenboek opgemaakt met diverse scenario’s voor een eigen Vlaams beleid met deze nieuwe bevoegdheden. Het middenveld werd hier nauw bij betrokken en dit was een uitgelezen kans om onze visie in te brengen in het debat. Ook over de uitvoering van de staatshervorming in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft de ad hoc werkgroep zich gebogen. Daar dreigt de uitvoering bijzonder complex te verlopen. Vanuit ACW stellen we voor dat er goed en tijdig overlegd worden met de andere gewesten en gemeenschappen. Commissie duurzame ontwikkeling In de zomer van 2012 waren we in blijde verwachting van het nieuwe klimaatbeleidsplan 2013-2020. Omdat de voorlopige maatregelen in de verschillende beleidsdomeinen niet genoeg zoden aan de dijk zetten, schoof de commissie duurzame ontwikkeling in september zelf enkele prioriteiten naar voor. Energiebesparing blijft voor het ACW de absolute prioriteit. De CO2-doelstellingen moeten zoveel als mogelijk gehaald worden met interne maatregelen.
Met ons eigen uitgebouwd Europees netwerk, de Allianties voor Armoedebestrijding, kwamen we dit werkjaar tweemaal samen: de eerste keer in november in Brussel rond het thema ‘flexicurity’, de tweede keer in mei in Lissabon rond ‘sociale diensten’. De Allianties voor Armoedebestrijding zijn ontstaan uit ons ACW-MOC Europees seminarie van 2010, ter gelegenheid van het Europese Jaar tegen de armoede en gekaderd in het ACW-jaarthema ‘Iedereen mee’. De conferentie kreeg zeer positieve commentaren en vanuit de deelnemende organisaties/experten kwam duidelijk de vraag naar een verdere werking. Nu in 2013, het seminarie van Brussel en Lissabon evaluerend, mogen we gerust stellen dat we die drie jaren een netwerk uitgebouwd hebben dat zeer actief meewerkt aan beleidsopbouw en aan de uitwerking van een nieuw Europees sociaal verhaal waarmee we op het beleid zullen wegen. Het is méér dan een ad-hoc netwerk: de deelnemende organisaties en experten zijn bereid tot een gezamenlijk project en gezamenlijke acties. De ‘Allianties voor Armoedebestrijding’ is een netwerk van andere sociale bewegingen, vakbonden, ‘terrein’organisaties, academische experten en sociale Europese denktanken: elf sociale bewegingen · MOC (B), ACW (B), CNCA (I), The Poor can’t Pay (IRL), Contrat Social (F), Poverty Alliance (GB), Claiming our future (IRL), Just Fair (GB), Decenniumdoelen (B), EAPN (P), EAPN (I) tien vakbonden · ACV-CSC (B), DGB (D), Verdi (D), TCO (S), DGB (A.), CISL (I), UGT (E), Cartel Alfa (RO), Focus Ireland (IRL), ETUC (Europese koepel vakbonden) vijf Europese denktanken · Madariaga Foundation-College of Europe, Observatoire Social Européen, CAPRIGHT, EuroMemogroup, HIVA 15
naar inhoud
zestien academische experten · Mahmood Messkoub (Rotterdam), Jeremy Leaman (Loughborough), Ides Nicaise (Leuven), Mary Murphy (Maynooth), René Lehwess-Litzmann (SOFI, Göttingen), Robert Salais (Nantes), Jean De Munck (Louvain-La-Neuve), Jean Michel Bonvin (Suisse), Ortrud Lessmann (Hamburg), Jean-Luc Dubois (Parijs), Hugh Frazer (Maynooth), Sgritta (Rome), John Veit-Wilson, Robert Castel (Parijs), Joakim Palme (Uppsala), Marja Elsinga (Rotterdam)
De ‘Allianties voor Armoedebestrijding’ hebben vertegenwoordiging in 13 EU-lidstaten: België, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Schotland, Frankrijk, Spanje, Portugal, Duitsland, Zweden, Oostenrijk, Italië, Nederland en Roemenië. De beleidsdoelstellingen zijn verbreed in die drie jaar. Na de uiteenzettingen in de eerste conferentie was het duidelijk dat je armoedebestrijding niet mag isoleren van een bredere socio-economische beleidsagenda. Zeker niet in tijden van economische crisis, waar een
Transitienetwerk Middenveld (TNM) In 2012-2013 formuleerden de deelnemende organisaties en partners een aantal gemeenschappelijke uitgangspunten. Die gemeenschappelijke ‘sokkel’ mondde uit in een toekomstvisie met de principes en waarden voor een sociaal rechtvaardige en duurzame samenleving. Er waren ook twee belangrijke ‘uitbreekacties’ voorzien: de organisatie van het Transitiefestival en de organisatie van ‘dialoogsessies’ om als TNM in dialoog te gaan met andere groepen in de samenleving rond onze visie op een sociaal-rechtvaardige transitie. Deze acties luidden de ‘uitbreekfase’ in. Op 26 oktober 2012 toonden we tijdens het Transitiefestival aan 700 mensen in de Vooruit in Gent wat de transitie naar een meer duurzame en sociale rechtvaardige samenleving betekent: van betaalbare energie voor iedereen, duurzame bedrijven die banen creëren, minder huishoudelijke uitgaven via consudelen en stadslandbouw, nieuwe technologieën waarvoor een draagvlak bestaat, coöperatief ondernemen, meer participatie in de gemeente, projecten ter bevordering van de sociale inclusie, beter sociaal overleg bij transities op de werkvloer… Het Festival was gericht op een breed doelpubliek van beroepskrachten uit de organisaties van het Transitienetwerk Middenveld, militanten, leden, studenten, geïnteresseerden uit de lokale en Vlaamse administratie, mensen uit de cultuursector, advies- en overlegorganen, mandatarissen, ondernemers… Na het Transitiefestival werden een aantal dialoogsessies voorbereid en georganiseerd. Het doel van deze sessies is in dialoog te gaan met actoren in de samenleving die mee de transitie naar een duurzame samenleving kunnen helpen realiseren. Tijdens de dialoogsessie met sociale organisaties wilden we vanuit TNM duidelijker maken dat we een sociale agenda hebben en hoe die er nu uit ziet. Anderzijds is het ook voor TNM belangrijk om een beter idee te krijgen van de kernagenda van sociale organisaties en om de rechtvaardigheidsdimensie van de noodzakelijke transitie meer concreet te maken voor de meest kwetsbaren. In samenwerking met VVSG werd een Rondetafel voor Burgemeesters en schepenen leefmilieu georganiseerd. Doel was hen te sensibiliseren rond de EU-burgemeestersconvenant. Het TNM nam deel aan de rondetafel op de VVSG-Energiedag. Daarmee werd onderstreept dat heel wat middenveldorganisaties achter dit initiatief staan en werd het belang van burgerparticipatie bij dit proces in de verf gezet. Rond het nieuwe ESF-programma vond een overleg met het Vlaams Agentschap ESF en het Agentschap Ondernemen plaats over het EFRO-programma 2014-2020.
16
naar inhoud
aanzienlijk deel van de bevolking het risico loopt in armoede te vervallen. Fiscaal beleid, macro-economisch beleid, huisvestingbeleid, werkomstandigheden, flexicurity, zijn thema’s die reeds in voorgaande seminaries grondig uitgespit werden. In Lissabon lag de focus op sociale bescherming (sociale uitkeringen) en sociale diensten. De inhoud van de verschillende contributies en de debatten in deze seminariereeks zijn nu hun veruiterlijking aan het vinden in een ontwerpmemorandum, dat in de herfst gefinaliseerd wordt en waar we de Europese en nationale politici (vanuit bovengenoemde 13 lidstaten) mee willen confronteren. Tegelijkertijd willen we ons ook kenbaar maken als netwerk aan hen en aan het middenveld. Doelstelling is ons als een experten- en terreinnetwerk van een sociaal en solidair Europa op te werpen, waarna lobbying met de Europese instituties over onze expertisedomeinen mogelijk wordt. Ook Europese projectenwerking wordt op die manier een objectief voor de Allianties na de Europese verkiezingen. We hebben ook een weblog waarop alle documenten en presentaties kunnen teruggevonden worden: http:// alliancestofightpoverty.wordpress.com/ Alle documenten en uitgebreide bijkomende informatie zijn te vinden op de weblog die we volledig zelf uitwerken: http://alliancestofightpoverty.wordpress. com/. Binnen EZA, waarin ACW in het bestuur zetelt, en in de Algemene Vergadering waarin Ter Munk, Euromf, HIVA, ACV-BIE en EBCA vertegenwoordigd zijn, werd vooral geijverd voor sterke inhoudelijke seminaries met een doorwerking naar de politiek toe. Er is een duidelijke kwaliteitsverbetering van een aantal seminaries bezig. Ook verdedigen we binnen het bestuur een bredere aanpak van het sociale dialoogthema. De eerste tastbare resultaten daarvan zouden nog in de loop van 2013 zichtbaar moeten worden.
de Verenigde Verenigingen De Verenigde Verenigingen heeft dit jaar mee de Sociale Innovatiefabriek op de rails gezet. De vzw werd opgericht met een eigen Raad van Bestuur en een Algemene Vergadering. Voortaan gaat deze vzw zelfstandig door het leven. Verder is de Verenigde Verenigingen een denkoefening over het middenveld opgestart via de Werktank Middenveld die ook volgend werkjaar zal worden verdergezet. Daar wordt onder meer dieper ingegaan op vragen over de instrumentalisering van het middenveld, de toenemende complexiteit die druk zet op verenigingen en de politieke functie van het middenveld. Dit zijn ook thema’s die de deelorganisaties van het ACW sterk aanbelangen. Daarnaast is en blijft de Verenigde Verenigingen nauw betrokken bij Vlaanderen in Actie (ViA) en heeft ze haar engagement tegenover ViA nog eens bekrachtigd tijdens het Toekomstforum op 30 april 2013. Dat betekent dat ook het ACW zich mee engageert om van ViA de komende jaren een succesverhaal te maken. De Verenigde Verenigingen heeft de Vlaamse Regering daarbij opgeroepen over te gaan tot acties. De resultaten van het ViA-proces moeten immers worden vertaald in concreet beleid. Op 19 juni 2013 werd naar jaarlijkse gewoonte de Prijs van de Vrijwilliger georganiseerd. Deze werd dit jaar toegekend aan vzw Perspectief, een vrijwilligersorganisatie die mensen van verschillende nationaliteiten en culturen dichter bij elkaar wil brengen om op vriendschappelijke basis elkaar beter te leren kennen, te begrijpen en te waarderen.
EUCDW is een duidelijke ‘lobbypoot’ geworden voor ACW en zijn deelorganisaties voor de Europese politiek. ACW kon zo het beleid beïnvloeden voor dossiers zoals het Social Investment Package, levenslang leren en EU 2020. ACV werkte nauw samen met EUCDW in verband met de uitbestedingsrichtlijn. Op die manier kunnen we langs parlementaire weg werk maken van een socialer Europa en kunnen we bijdragen om de grootste politieke fractie aldaar wat sociaal voelender te maken.
17
naar inhoud
3 Diensten 18
naar inhoud
Vorming en Beweging Vorming, training en opleiding (VTO) Omwille van de financiële moeilijkheden en het herpositioneringsproces van ACW werd het VTO-programma beperkt gehouden. Een belangrijk criterium bij het organiseren van initiatieven was de directe nuttigheid/inzetbaarheid van het geleerde in de bewegingspraktijk. Vorig werkjaar startten we een reeks basisvorming in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen. Dit initiatief werd opgezet voor de verbondelijke stafmedewerkers die de inhoud van de vorming kunnen gebruiken in de begeleiding van ACW-afdelingen. In 2012-2013 waren er nog twee samenkomsten: een rond intermediaire structuren en besturen en een andere rond BBC en participatie. Er werden twee werksessies inhoudelijke domeinen georganiseerd. Volgende thema’s kwamen aan bod: (sociaal rechtvaardige) transitie, woonfiscaliteit in 2014, gelijkekansenonderwijs in de praktijk, het klimaatbeleidsplan en het Vlaams sociaal beleid na de staatshervorming. Er werden twee vormingsinitiatieven opgezet voor ‘Op de kop gevallen?’. Vooreerst was er een workshop communicatie: ‘Op de kop gevallen? versterken via nieuwe en sociale media’. Na een inleiding en demo over de communicatiemix werd ingegaan op de rol en de meerwaarde van nieuwe en sociale media. Er werd een onderscheid gemaakt tussen sociale media en sociale netwerken. Elk van deze media werd grondig toegelicht: wat is het, voor- en nadelen, voorbeelden en mogelijke toepassingen voor ‘Op de kop gevallen?’. Deze workshop werd druk bijgewoond, niet alleen door leden van de projectgroep en communicatieverantwoordelijken van ACW, ook door andere beroepskrachten van ACW en van de deelorganisaties. Er werd eveneens een train de trainer georganiseerd voor ‘Op de kop gevallen?’. Lokale vrijwilligersgroepen die meedoen werken hun eigen project ‘op maat’ uit. Ze worden hierbij begeleid door stafmedewerkers, die hiervoor de nodige vorming en ondersteuning krijgen van de verbondelijke projectverantwoordelijke. Daarom was er voor de projectverantwoordelijken een train de trainer: hoe begeleid je het proces van een lokaal project ‘Op de kop gevallen?’? Wat zijn daarin cruciale momenten (voorbereiding, opstart proces, uitbreekmoment/tentoonstelling, toewerken naar Verkeersplatform)? Bijzondere aandacht ging uit naar samenwerken en netwerkvorming. De inbreng van de externe begeleider en de deelnemers werd gebundeld in een handleiding voor begeleiders van vrijwilligersgroepen die aan de slag gaan met ‘Op de kop gevallen?’.
Vorming&Beweging werkte op enkele punten nauw samen met het BewegingsProject sociaal cultureel werk. Dat was het geval voor de goed bijgewoonde en sterk geapprecieerde studiedag ‘innoverend beweging maken’ en de ‘praktijkenbank’ (digitale databank van beproefde innoverende praktijken en methodieken) voor bewegingswerkers. Ateliers voor werknemersvorming Het fris groene gras van AWV Het werk is mooi om te zien, fris groen, met sterke wortels en een toekomst die gelukkig anders kleurt dan de six packs en high potentials aan de overkant. Welkom bij de jaaractiviteiten van AWV, de syndicale vormingsinstelling van ACV en de christelijke arbeidersbeweging. Ons waarmerk op het terrein van sociaal-cultureel volwassenenwerk samengevat: we make things happen. Om te beginnen: in de bedrijven, op de werkvloer, zien we de kracht van verandering door sociale verkiezingen. De nieuwe instroom vakbondsafgevaardigden kleurde er inderdaad geweldig groen. Eerlijk gezegd een opsteker na de trieste mediastorm en de dagelijkse portie verwijten tijdens de maanden die vooraf gingen. Jawel, tempus omnia revelat: ‘Tijd onthult alles’. ACV blijft afgetekend de grootste vakbond, nationaal, in Vlaanderen, Wallonië en Brussel, bij de ondernemingsraden en preventiecomités, bij arbeiders, bedienden, jongeren en kaders. Op dat elan van engagement en vertrouwen werden onze programma’s syndicale vorming voor ondernemingsmilitanten aangestuurd. Eind 2012 noteren we 11 516 uren voor het kernaanbod ‘Democratisering van de onderneming’. Ongeveer de helft (5 480u, 48%) daarvan is basisvorming: nieuwe afgevaardigden wegwijzen in de bevoegdheden van OR en Comité, in het syndicaal werk (analyse van de onderneming) en vaardigheden oefenen voor sociaal overleg en praktische dienstverlening (contacten leggen, luisteren en begrijpen). De ACV-baseline ‘Uw job, ons werk’ komt niet uit de lucht vallen. Deelnemers werken hier aan tussentijdse opdrachten, zoals een plattegrond van hun bedrijf tekenen. Uitwisseling toont de verschillen in werkomstandigheden en helpt de problemen en prioriteiten te zien. Idem bij de voortgezette vorming (1 153u, 10%), waar het bijzonder terrein van de sector, de CAO en de arbeidsvoorwaarden worden uitgediept. Het geheim wapen, onze twaalfde man, was de doelgroepspecifieke vorming (4 883u, 42%). Vooral ‘Animatoren en Kandidaten SV’ waren de sterspelers, 19
naar inhoud
en geestverruimend de reeksen rond ‘de index’, ‘peter en meterschap’ en ‘werkbare loopbanen’ (450u, 1 443 deelnemers). Over het geheel was er ook de kwaliteitszorg in het deelnemersbeleid, met een betere integratie van niet verkozen militanten, de experimenten op het jongerenactieplan en de programma’s Syndicaal Nederlands (taalondersteuning) voor nieuwkomers.
de campagne ‘Op de kop gevallen?’ Met lokale acties, goed/fout-foto’s en vernissages van de STOP-kunst die een betere verkeersveiligheid, meer comfort en plezier voor voetgangers en fietsers versierden, maar ook het aantal autokilometers en korte ritten omlaag kreeg. Onze culturele functie als bijdrage in de strijd tegen de klimaatopwarming.
Dan volgt de programmering van onze vormingslijn ‘Actief burgerschap’, die had een duidelijke connectie met GRV2012, de gemeenteraadsverkiezingen in oktober. Een van de blikvangers was het participatieproces rond de prioriteitennota’s die de bestuurlijke agenda van de gemeenten vier grote bekommernissen meegaf voor de komende jaren: armoede en welzijn, betaalbaar wonen, verkeersleefbaarheid en de zorg voor een sociaal lokale economie. Onderwerpen die overigens ook de themavorming kleurden, neem de uitdagingen van OCMW en lokaal sociaal beleid, woonzorg en woonfiscaliteit, streekontwikkeling… Idem voor de doeners in spe, de Podia voor nieuwe mandatarissen en politiek geïnteresseerden. Ook het transitiedenken kreeg de nodige steun, met opleidingsinitiatieven voor Vreggers, het perspectief van klimaatneutrale steden en de varianten op het thema duurzaamheid, bijvoorbeeld meer doen met minder ruimte op de terreinen van wonen en werken. Waar mogelijk kreeg dat kritisch denken ook het verlengde van politieke actie en gedragsverandering, denk aan
Tenslotte, onze vormingslijn ‘Sociale weerbaarheid’. Via de ICT-opleidingen van Educo helpen we de digitale kloof dichten voor leken en beginners. Ons potentieel is nog lang niet afgewerkt. Een regelmatige revisie van het basisprogramma, de modules ‘Computergewenning’, ‘Initiatie in praktisch computergebruik’ en ‘Internet en e-mail’, is één van de acties om de toegangsdrempel laag te houden. Datzelfde doel motiveert onze deelname aan de jaarlijkse ‘Digitale Week’. Alle beetjes helpen. Ook de activiteitsdomeinen kregen een update. ‘Mediawijsheid’ is nu een intrinsiek onderdeel van de opleidingen. Concreet gaat dit over privacy en veiligheid van sociale media, online bankieren en aankopen, het waarheidsgehalte van informatie op het internet, de bescherming tegen virussen, spam en phishing… Alles samen realiseerden we 15 508 uren vorming op het decreet, 2 883 activiteiten met een totaal bereik van 58 127 deelnemers. Is dat ouderwets? Maatschappelijk onverantwoord? Neen, na een jaar vakbondbashing weten we beter: het verschil tussen perceptie en realiteit. 20
naar inhoud
Wereldsolidariteit Wereldsolidariteit werkt aan een nieuw meerjarenprogramma: internationalisering van sociale bewegingen in Noord en Zuid Een visionaire droom, een ambitieuze doelstelling, een gedurfd plan. Wellicht is bovenstaande titel de combinatie van dat alles. Het is de wat sloganeske samenvatting van het nieuwe programma dat Wereldsolidariteit tijdens de zomer 2013 indient bij haar subsidiërende overheid DGD. Het werkjaar 2012-2013 was dan ook voor een groot deel gewijd aan het ontwikkelen van dit ambitieuze programma. Een jaarverslag is de ideale plaats om dit minder zichtbare proces te duiden. Een programma schrijven is een participatief proces In de zomer van 2011 – twee jaar voor de indieningsdatum van het nieuwe programma – werden de eerste voorbereidende stappen gezet in Noord en Zuid: evalueren van het lopende programma, verzamelen van nieuwe tendensen, een inschatting maken van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. Een eerste interne oefening die al heel wat materiaal opleverde. De keuze om ons thematisch te blijven concentreren op arbeidsrechten en recht op sociale bescherming was bij voorbeeld vlug duidelijk, met daarnaast de transversale aandacht voor gender, jongeren en sociale economie. En ook de missie van de Nooddienst van Wereldsolidariteit- draagvlak creëren binnen de Christelijke Ar-
beidersbeweging voor internationale solidariteit – werd herbevestigd. Vanaf de zomer 2012 vroegen we aan zoveel mogelijk betrokkenen, zowel partners in het Noorden als het Zuiden, input bij de keuzes die voorlagen. Op een internationaal seminarie in Brussel waar we al onze strategische partners uit Noord en Zuid samenbrachten, op continentale seminaries in het Zuiden, op bilaterale overlegmomenten met alle partnerorganisaties van de beweging in het Noorden, op alle mogelijke bestaande overlegmomenten en beleidsvergaderingen van WSM…. Kortom: overal waar we de kans kregen, hebben we die gegrepen om zoveel mogelijk mensen inspraak te geven in de opbouw van het programma. Omdat een programma niet enkel een dossier is waarmee we onze subsidies hopen te verdienen, maar meer dan dat: een kader waarbinnen we de volgende jaren met z’n allen aan de slag willen gaan. Een programma met een stevige visie als fundament ‘We are connected – samen grip krijgen op de wereld’ Het is de slogan geworden die de WS-campagne van 2013 draagt, en dat is niet toevallig… het is de samenvatting van onze visie op ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking. Een visie waarin we vertrekken van een analyse van de wereld van vandaag: een wereld waarin de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt, zowel in het Noorden
we are connected 21
naar inhoud
De WS-partners in Azië tijdens het continentaal seminarie
als het Zuiden. Een wereld waarin de macht van grote bedrijven steeds toeneemt, de regulerende rol van de overheid zwakker wordt en sociale bewegingen in alle samenlevingen het tij proberen te keren. Een wereld geconfronteerd met een systeemcrisis die hard toeslaat, in Noord en Zuid, bij grote groepen van de bevolking. En waar wij een duidelijk alternatief tegenover stellen: de transitie naar een inclusieve, duurzame en rechtvaardige wereld. Door wereldwijd de krachten te bundelen en zo als sociale bewegingen onze slagkracht te versterken: op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Tijdens de lentecampagne 2013 gingen we op zoek naar zoveel mogelijk bondgenoten binnen de Christelijke Arbeidersbeweging die deze visie met ons delen, dat is immers ‘de fond’ voor heel ons programma van de volgende jaren… Een programma van, voor en met onze partners Onze partners in het Zuiden (mutualiteiten, vakbonden, vrouwen- en jongerenorganisaties…) maken allemaal zelf een concreet actieplan voor de volgende jaren. In dat actieplan bepalen ze de doelgroepen waarmee ze zullen werken, wat ze willen bereiken, welke activiteiten ze zullen organiseren en – heel belangrijk in het nieuwe programma – hoe ze gaan samenwerken om de gemeenschappelijke doelen te bereiken…
Ook met onze partners in het Noorden gingen wij in gesprek om af te toetsen op welke manier zij internationale solidariteit een plaats willen geven in hun werking, en hoe wij hen daarin kunnen ondersteunen. ACW, ACV, CM, Femma, kwb, KAJ, Ziekenzorg CM, OKRA, Pasar: allemaal willen ze aandacht besteden aan dit thema en allemaal zien ze Wereldsolidariteit als hun prioritaire partner om het draagvlak hiervoor binnen hun organisatie te verbreden en te verdiepen. Maar ook allemaal vragen ze naar meer ‘maatwerk’: naar een aanpak en methodieken aangepast aan hun specifieke doelgroepen en aan de thema’s waar zij rond werken. En allemaal vragen ze ook naar meer ‘internationalisering’: kansen om als organisatie de deuren wat verder open te zetten, kansen ook voor veel mensen om als persoon wat meer ‘wereldburger’ te worden. In het WS-jaarverslag zegt Andre Kiekens hierover : “Als we daar met velen energie in steken, is dat niet enkel om onze subsidiërende overheid te plezieren, maar vooral omdat een planmatige en resultaatgerichte aanpak noodzakelijk is om resultaten te boeken. Een actieplan is tenslotte het omzetten van dromen in daden.”
www.wereldsolidariteit.be 22
naar inhoud
Pasar viert 75-jarig bestaan Naar aanleiding van de wet op de jaarlijkse vakantie werd in 1938 een nieuwe vereniging (toen nog Vakantiegenoegens) boven de doopvont gehouden. De vereniging zorgt ondertussen al driekwart eeuw voor een ontspannende, boeiende en leerrijke vrijetijdsinvulling voor zoveel mogelijk mensen. En dat werd dit jaar uitgebreid gevierd! In 1938 ontstond onder de koepel van het ACW een nieuwe organisatie ‘Vakantiegenoegens’. Doel van de oprichting van deze vrijetijdsorganisatie was om het pas verworven recht op jaarlijkse vakantie voor arbeiders zinvol in te vullen. In 2013 heeft de organisatie weliswaar een andere naam, maar dient Pasar als sociaal culturele organisatie nog steeds hetzelfde doel: vakantie en recreatie voor iedereen toegankelijk maken. En met ruim 3 000 toeristische en recreatieve activiteiten per jaar, 320 lokale afdelingen in heel Vlaanderen en 3 000 vrijwilligers lukt dat ook vrij aardig. Elke week opnieuw is Pasar de garantie voor een geslaagde activiteit: een wandel- of fietstocht, kampeeruitstap, reis of culturele ontdekking.
Vanzelfsprekend kon deze verjaardag niet ongemerkt voorbij gaan. 2013 werd dus een jaar vol feestactiviteiten: De lokale afdelingen van Pasar organiseerden tussen februari en april meer dan 150 feestactiviteiten in eigen gemeente, die gebundeld werden in een mooie feestkalender. In april zetten de kampeerders de bloemetjes buiten tijdens het 75-jarig feestweekend op Kompas Camping Nieuwpoort. Resultaat was een geslaagd feestweekend met een billenkarzoektocht, animatie, workshops koken, garnaalvissers, een feestontbijt… Dat Pasar mensen nog steeds wil laten kennismaken met verschillende vormen van vakantie, bewees het initiatieweekend kamperen in mei. Op de Kompas Camping in Nieuwpoort leerden 75 gezinnen – in evenveel tenten – de beginselen van het tentkamperen aan.
23
naar inhoud
Pasarmagazine volledig vernieuwd
magazine voor je vrije tijd
AFGIFTEKANTOOR GENT X
www.pasar.be
#9 -SEPTEMBER 2013
Pasar is niet alleen een vereniging, maar ook een veel gelezen reismagazine in Vlaanderen. Het magazine onderging in juni een complete metamorfose. Voorop in de reisreportages staat nu nog meer de ‘beleving’: die van de reporter en fotograaf ter plaatse, van de gidsen én van de mensen ter plekke. Het blad verrast met een frisse lay-out en kreeg een nieuw formaat, breder en korter. Andere nieuwe klemtonen: aandacht voor ruimte en wit wat rust creëert in het blad, zodat het aangenaam lezen is, sfeer en knappe fotografie, online in de kijker met meer aandacht voor apps, QR-codes, websites of dossiers op www.pasar.be. Inhoudelijk bleef de kern van het magazine grotendeels bewaard, met inspiratie en reportages voor elk wat wils: volop inspiratie voor wandelingen in eigen streek, informatie voor fietsers, tips voor kampeerders, vakantie op maat voor jong en oud. De kernwaarden – wandelen, fietsen, kamperen, cultuur, en toerisme in binnen- en het nabije buitenland - staan voorop. Het magazine is te koop in 1500 krantenwinkels en kost 4,95 euro.
Oostenrijk Op ontdekking langs de Adlerweg
Marseille
Culturele hoofdstad Wandelen door de
Netevallei
S
outh Dakota
camperreis
001 0913-3715.indd 13
er
tob ag Bosd n Ope et Pasar m p. 18 k 13 o
14/08/13 09:57
En om af te ronden Pasar in een paar cijfers…
Pasar telde eind 2012
35 000 leden
300 afdelingen 3 000 activiteiten 150 000 keer organiseerden samen
waaraan
werd deelgenomen
Pasar is erkend als ondersteuningspunt voor
tien Vlaamse en vijf Waalse vakantiecentra die in 2012 samen goed waren voor
meer dan 1,1 miljoen overnachtingen Het magazine wordt gecontroleerd door de CIM, de oplage bedroeg eind 2012
38 738 exemplaren 24
naar inhoud
Centravoc CENTRAVOC (Centrum voor Arbeidersvorming en Cultuur) is de cultuurkoepel van alle sociaal-culturele organisaties die behoren tot de koepel van het ACW. De kerngroep die maandelijks vergadert (telkens de vierde vrijdag van de maand) bestaat uit directeurs en/ of algemeen secretarissen van Femma, kwb, Ziekenzorg, OKRA, Pasar, AWV-Ter Munk en het Internationaal Comité. Directeur van Centravoc is Peter Warson, voorzitter is Luk Verschueren, adjunct-algemeen secretaris van het ACW. Op deze vergadering wordt informatie gegeven over de recente ontwikkelingen in het cultuurbeleid van de Vlaamse overheid, in de werking van het FOV (pluralistische koepel van alle sociaal-culturele organisaties in Vlaanderen) en van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Er worden ook afspraken gemaakt betreffende de te volgen strategie tegenover de overheid. Tijdens het werkjaar 2012-2013 kwam het Dagelijks Bestuur (de kerngroep) acht keer samen. Volgende agendapunten werden besproken: de interne staatshervorming en de provinciale subsidies - door de interne staatshervorming werd beslist dat de provinciale subsidies voor cultuur worden overgeheveld naar het Vlaams niveau. Centravoc onderhandelde met de overheid en het kabinet Cultuur om deze provinciale subsidies toe te wijzen aan de organisaties die deze ook vroeger kregen vanuit de provincie. Via een decreetswijziging werd dit gerealiseerd: 90 % van de middelen werden overgeheveld naar de respectievelijke organisaties, 10 % van de middelen blijven in de provincie voor de ondersteuning van projecten. de opvolging van de regularisering van de DAC-ers die nu is voltooid. de begroting van 2013 met de besparingen en de (heel beperkte) gevolgen voor de sociaal-culturele sector de resultaten en de ervaringen van de bezoeken aan de organisaties door de Visitatiecommissies, ingesteld bij het decreet. Belangrijkste ervaring bij onze organisaties was dat deze bezoeken bijzonder interessant zijn, ook in een positieve sfeer verlopen en tegelijkertijd ook leerrijk zijn voor de organisaties omdat de visitatoren in hun verslag ook een aantal suggesties meegeven. naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 en het nieuwe planlastdecreet voor de gemeentebesturen werd afgesproken dat alle or-
ganisaties hun lokale afdelingen zouden aanschrijven met de vraag om een open brief te schrijven naar het nieuwe verkozen gemeentebestuur en de nieuwe schepen van Cultuur. Daarin moet aandacht worden gevraagd om ervoor te zorgen dat de nieuwe Vlaamse beleidsprioriteiten voor cultuur concreet vorm krijgen in de meerjarenplannen van de nieuwe gemeentebesturen. belangrijk aandachtspunt binnen Centravoc was ook de opvolging van de toekomstige gegevensregistratie en de monitoring die bij het Departement Cultuur volop in voorbereiding zijn. ook was er aandacht voor en vraag naar op het CultuurForum in Kortrijk op 27 mei 2013 en tenslotte was uiteraard een terugkerend agendapunt de financiële problematiek binnen ACW ten gevolge van de financiële crisis en de vereffening van ARCO. Enerzijds was er de vaststelling dat de toelagen van het ACW aan de sociaal-culturele organisaties zeer fors werden verminderd, vooral in de verbonden. Het Dagelijks Bestuur van Centravoc vroeg aan het ACW om ook rekening te houden met de financiële behoeften van de deelorganisaties. Anderzijds was er de bekommernis dat het ACW, zoals in het verleden, ook in de toekomst een staflid zou ter beschikking stellen om het cultuurbeleid te volgen en zodoende het beleidswerk namens en voor de sociaal-culturele organisaties op te volgen. Daarover had een gesprek plaats met Patrick Develtere, voorzitter van het ACW, die bevestigde dat het ACW zich zal blijven bekommeren en zijn verantwoordelijkheid zal opnemen om het cultuurbeleid verder op te volgen. Peter Warson maakt als directeur van Centravoc deel uit van de sectorraad Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk binnen de SARC en is ook voorzitter van de Vaste Nationale Cultuurpactcommissie. op vrijdag 5 juli werd op de laatste vergadering van het werkjaar 2013-2013 van Centravoc afscheid genomen van Luk Verschueren die na 11 jaar ontslag neemt als voorzitter van Centravoc wegens het beëindigen van zijn beroepsloopbaan in het ACW.
25
naar inhoud
se
Visie Visie wil een blad zijn voor iedereen ACW, CM en ACV geven je in het weekblad Visie informatie en inspiratie over de samenleving, je gezondheid, je werk en de samenleving. Visie is de uitgelezen krant voor mensen die betrokken willen zijn op een meer sociale en duurzame wereld. Visie wil positivisme uitstralen: mensen kunnen samen zorgen voor een goede job, een goede gezondheid en een duurzaam leven, ook voor zij die het wat moeilijker hebben. Visie wil een blad zijn voor iedereen, niet alleen voor hoogopgeleide en ervaren lezers. Dit doet Visie door de lezer steevast centraal te stellen en door in te spelen op wat hem vandaag bezighoudt. Visie kiest voor duiding, opinies en verhalen waar de lezer echt iets aan heeft, voor een leesbare taal, een heldere tekstopbouw en aantrekkelijke beelden. Vernieuwing In 2012 verscheen Visie 34 keer. Op 1 januari 2013 schakelde Visie over van een bijna wekelijkse verschijning naar een tweewekelijks ritme. Op die manier is het voor de lezer duidelijker wanneer Visie verschijnt. Vier keer brengt Visie dit jaar een extra special uit, een bijzonder nummer dat ondergedompeld wordt in één thema (bijvoorbeeld 50 jaar ziekteverzekering, verschil tussen arbeiders en bedienden, ACV-dienstverlening). Daardoor verschijnt Visie in 2013 precies 31 keer. Visie houdt vast aan de krantenstijl en aan zoveel mogelijk eenheid tussen de verschillende partnerorganisaties, zodat de lezer een echt bladgevoel ervaart. ACW, CM en ACV werken samen aan drie collectieve pagina’s: een actuele en gevarieerde coverpagina (p. 1), de ‘post’-pagina (p. 4) met onder andere lezersbrieven en vacatures en advertenties uit de beweging, en de pagina ‘gewikt & gewogen’ (p. 11) met de visie van een kopstuk of een geëngageerde mens, met een relevante cartoon en tweets. Daarnaast nemen ACW drie en CM en ACV vijf eigen pagina’s voor hun rekening. De thema’s van ACW en zijn deelorganisaties krijgen een plaats op pagina’s 2, 3 en 20. Op die laatste pagina vind je tips voor zinvolle vrijetijdsbesteding. CM neemt de pagina’s 5 tot en met 9 in, ACV heeft haar vaste stek op de pagina’s 10 tot en met 14. Visie telt elke week ook vier regionale pagina’s in 21 verschillende edities. Ook hier geldt ‘iedereen mee’: Visie brengt sociale activiteiten en nieuws uit het dorp, de gemeente en de regio van de lezer.
Lieve Van den Bulck blijven vaste waarden op de redactie. De CM-persdienst maakt de CM-pagina’s. Voor de ACVpagina’s werken de redactrices nauw samen met de ACV-persdienst. Regionale stafmedewerkers uit de verbonden staan in voor de edities van hun regiokatern in Visie. Bart Gevaert van Gevaert Graphics verzorgt de layout op de Visieredactie. Visie wordt gedrukt bij Corelio Printing in Groot-Bijgaarden. Visiespecials CM en ACV verzorgden in 2013 elk twee specials, waarvan telkens één in het voorjaar. Op de CM-special ‘Dit blad gaat over u’ (29 maart 2013) en de ACV-special ‘Is dit een arbeider of een bediende?’ (10 mei 2013) kwamen positieve reacties. Dat was onder meer te danken aan een bijzondere, sterk samenhangende lay-out (aansluitend bij magazinestijl) en de uitwerking van verschillende originele invalshoeken voor een sterk thema. Visie online De gedrukte Visie blijft de basis, maar je kunt Visie en het Visie-archief ook doorbladeren op de ACW-website www.acw.be. De cultuurblog met sociale invalshoek (www.acwvisie.be) staat even stil. Via Facebook: https://www.facebook.com/acwvisie en Twitter: https://twitter.com/ACW_tweet kan je makkelijk volgen wat er in Visie verschijnt. Visielezers kunnen hun stem laten horen door te mailen naar de nieuwe mailbox lezers@visieredactie.be. Adressering Bpost adresseert Visie in een groot deel van de Vlaamse en Brusselse regio’s. 60 procent van de Visielezers krijgt het 18 weekblad met een persoonlijk adreseti‘We kunnen niet aanva ket in de bus krijgen. dixit mind arden dat er toegankelijk is voor mens onze gezondheidszorg en met een laag inkom en.’ Het jaar voordien, Week van de Mobiliteit – 16 tot 22 september bij de start van deze Stappen en trappen , en de auto op stal adressering, werd een percentage van 40 procent gehaald.
se
Marc Justaert, voorzitt
er CM
Lees meer op pagina 7
krant over
samenleving gezondheid werk www.acw.be www.cm.be www.acv-online.be
Van 16 tot 22 septem ber voeren heel wat verenigingen, scholen actie voor duurzame , lokale besturen en mobiliteit en bewust bedrijven in Vlaand autogebruik. Zo organis fietsworkshops voor eren eert de Werkgroep leerlingen van de basissc Mobiliteit in Bellege hool. m
Ban de zware boekentas
5
‘De economie moet in dienst staan van de mensen, niet omgekeerd’
ACV-voorzitter Marc Leemans bij de start van een nieuw werkjaar: ‘De jobs, de lonen, de sociale zekerheid: alles moet blijkbaar mini. Alleen voor bonusse n en afscheidspremies mag het nog maxi zijn.’
11
‘Merkel kan vakbo nd niet bekoren’ Leerlingen van de Vrije
Redactie In juni zei Griet Verhoeyen haar functie van hoofdredacteur en het ACW vaarwel. De zoektocht naar een nieuwe hoofdredacteur werd gestart. Redactrices Leen Grevendonck en
Regio Meche Vrijdag 13 september len 2013
O
Basisschool in Bellegem
f ze nu stilstaan of rijden: auto’s palmen een groot stuk van onze openbare ruimte in. Als we meer stappen of fietsen, zeker voor korte afstanden, dan wordt het een stuk rustiger en veiliger op de weg. De Week van de Mobiliteit is daarom een warme oproep aan iedereen om de auto op stal te laten. Ook het ACW ondersteunt de campagn e. Onder de noemer ‘Op de kop gevallen ’ werken ACWafdelingen een jaar lang voor verkeers leefbaarheid en -veilighe id.
Fietsenmaker
kleuren een ‘Zoen &
Vroem’-zone in tijdens
een actie voor een veilige
schoolom
geving. ketting kunt opleggen en hoe je een band gen kleurden een ‘Zoen moet vervangen. Het & Vroem’-zone in. is belangrijk voor je En de studenten legden veiligheid dat je fiets een zebrapad aan in perfecte staat is. op een veiligere plaats.’ We plannen ook worksho Is er intussen al ps voor volwas- iets senen en voor Chiro-led verbeterd aan de schoolom en.’ geving? ‘Nog niet. Maar nu Maar opdat mensen de zomerva kantie zich ook duurzaam voorbij is, verwacht durven verplaatsen, ik dat de gemeente en heb je veilige fiets- en de school er werk van voetpaden nodig. Hoe maken. Op korte is de situatie in termijn wordt het zebrapad Bellegem? ‘Er is werk aan de winkel, bijverlegd. En in de gemeentebegrotin voorbeeld in de omgevin g van 2014 is een g van de Vrije nieuw Basisschool in de voetpad voorzien.’ Bellegem kerkdreef. Studenten Sociaal Werk van Katho hebben de verkeersprobleme Leen Grevendonck n daar in kaart gebracht. Vooral bij het afzetten en ophaDoe mee aan de Week len van leerlingen van de Mobiliteit en heerst er grote chaos. laat jezelf overtuige Er zijn fout geparkee n van rde auto’s, omdat er te van duurzame mobilitei de voordelen weinig parkeerplaatsen t. Pendel duurzijn. De rijbaan is zaam naar je werk tijdens te smal voor tweerich Car Free Day op 19 september. Breng tingsverkeer. En je kinderen met de oversteken is gevaarlij fiets of te voet naar k.’ school
Emmanuel Labarque is voorzitter van de Werkgroep Mobilite it in Bellegem, een deelgemeente van Kortrijk . De werkgroep is een samenwe rking van ACW, scholen, Unizo en de Gezinsbond voor een beter en veiliger verkeer in het dorp. Zoen & Vroem ‘Voor de Week van de Mobiliteit organise‘Met een actie op ren we fietswor 3 mei hebben we kshops’, vertelt de gemeente aangespo Emmanuel. ‘Een fietsenm ord om de knelpunten aker leert de op te lossen. Enkele uren leerlingen van de basisscho lang was de ol hoe je een dreef een eenrichtingsstraa t. De leerlin-
jaargang 69 ¬ visie nummer 18 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000
tijdens Strapdag op 20 september. En beleef Autovrije Zondag op 22 septemb er in Brussel en tal van Vlaamse steden.
✔ www.weekvandemobilite
¬ volgend nummer op
26
it.be of
09 331 59 11 www.opdekopgevallen.b e
27 september 2013
‘Duitsland heeft de grootste lageloonsector van Europa. Zo’n kwart van de Duitse werknem ers kan niet waardig leven van zijn of haar werk’, zegt Stefan Gran van de Duitse vakbond DGB.
14
Op reis met alleenstaande mama’s: ‘Even aan niets anders moeten denken’ Regionieuws
15 16
naar inhoud
Opleiding De nationale redactie organiseerde twee vormingsbijeenkomsten voor alle Visie-medewerkers. Op 11 oktober 2012 verdiepten de Visie-medewerkers zich in diversiteit en in cliché’s in taal. Diversiteitsconsulente Saida Isbai en Peter Heirman van het Netwerk tegen Armoede gaven praktische tips over de beeldvorming over namiddag een verfrissende uiteenzetting over vastgeroeste kijk- en leespatronen.
Tijdens de Nieuwjaarlezing op 24 januari 2013 was Katja Van Putten van communicatiebureau Fé te gast. Zij gaf tekst en uitleg bij ‘Het Fé Vrouwen- en mannenrapport’, een onderzoek van het bureau, dat sociaal-maatschappelijke aandacht wil creëren voor de thema’s van bedrijven, overheden en organisaties.
Een goed jaar voor GMG Twee reeksen domineerden het seizoen 2012-2013 in De gids op maatschappelijk gebied: Europa en kwalitatieve groei. Beide zijn gecontesteerd maar des te belangrijker om op in te zoomen. Europa werd zowel voor werkgelegenheidsbeleid, begrotingen, belastingen, arbeidsrecht als energiepolitiek bekeken. Zeker op het moment dat de Europese Commissie zo’n flink stuk bevoegdheid – begrotingen! - naar haar toetrekt. En over energie en klimaat raken we niet uitgepraat met over Energiewendes, duurzame millenniumdoelstellingen, klimaatneutrale gemeentes en de mogelijkheden (?) van schaliegas.
de gids op maat
N°4
schapp
bied |
N°4 | ap
maandel gesticht ijks, beh in 1901 alve jul - jaarga i & augu Afgiftekan stus toor Antwe ng 104 - nr. 4 - April 20 rpen X 13 Erkenning P 206923
ril 2013
op maa tschap pelijk gebied
elijk ge
degids
2013
Er was ook een reeks felgesmaakte artikelen over privacy op de werkvloer (bijzonder actueel in deze sociale media-tijden!). En dan hebben we het nog niet gehad over ‘Vrijdenken over een belastinghervorming’ van professor André Decoster (KUL), dat één van de meest gelezen en besproken artikels van het jaar werd. Decosters analyse werd besproken in De Tijd, Knack, De Standaard en De Morgen. Er volgden nog een debat met boeiende reacties van onder andere Geert Vrijd Janssens en een b ken over van VKW, elasti ngher vorm en Greg Dei ng baene van
1 Opri spingen over ee 4 Vrijd n pensi enken oenbon over ee us 35 Van n belast Sociaal ingherv In orming ve 61 Na stering spakke ar een t naar modern Sociaal e nabe Investe staand enregel ringspa ing ct
ABVV. Belastingsspecialisten, accountancy-kantoren en investeringsfondsen vroegen het artikel of het nummer op. Er lijkt geen fiscale hervorming meer te komen deze legislatuur maar de principes die professor Decoster uiteenzette, kunnen nog een tijdje meegaan. Als je nog een exemplaar van het aprilnummer van 2013 hebt, hou het bij, het is precieus. Voor de eeuwigheidszoekers, het staat nog altijd online waar het ook druk bezocht en bediscussieerd werd. Bref: wie dit artikel niet had gelezen, was niet ‘mee’. Wie het artikel wél gelezen had, was een aantal zekerheden armer en een resem pertinente inzichten rijker. Op dezelfde manier gaven we al enkele schoten voor de boeg rond de zesde staatshervorming. Er komen een pak bevoegdheden over naar Vlaanderen en de andere gewesten, maar wat doe je daarmee? ACW is altijd een koele minnaar geweest van de staatshervorming, maar waar sommigen aan de kant blijven staan, hebben we al enkele concrete pistes en bespiegelingen neergepend over kinderbijslagen, gezondheidszorg , dienstencheques en ouderenzorg. In juni volgde er nog het seminarie over de zesde staatshervorming. Droge materie, denk je? Een pak volk was te gast in Aeropolis, doorstond de hitte en liet zich op sleeptouw nemen door de ingewikkelde mazen van het constitutionele net. Servais Verherstraeten toonde zich een ervaren gids, Jo Vandeurzen schetste de grote uitdagingen voor het welzijnsbeleid. Ann Vermorgen insisteerde op bescherming van de werknemersrechten en professor Bea Cantillon wees op de risico’s die voor Brussel dreigden. Er volgde nog een uitgebreide gedachtenwisseling met veel vragen vanuit het publiek – planning? budgetten? – waardoor de avond serieus uitliep. Niet getreurd want zo is wel extra helder geworden welke grote uitdagingen er de regio’s wacht in 2014. De gids blijft met andere woorden op post en blijft klaarte scheppen in woelige beleidsvelden en de grote maatschappelijke uitdagingen. 27
naar inhoud
ACW-hub Sinds vorige jaar september verspreidt onze vernieuwde digitale poot, de ACW-hub, onze graag gelezen informatie naar tienduizenden geïnteresseerden in Vlaanderen. Het afgelopen jaar werd de bereikbaarheid van onze informatie voortdurend gemeten en waar nodig bijgestuurd. Inhoudelijk werd er vooral bekeken hoe we optimaal kunnen communiceren met onze diverse doelgroepen. Onze soms complexe materie onderging een vertaalslag om zo verstaanbaar mogelijk te zijn voor de websitebezoeker. Deze aanpak resulteerde in een verdubbeling van het aantal bezoekers op ons belangrijkste online mediakanaal. We merkten ook dat de mobiele surfer, die onze webstek bezoekt via tablet of smartphone, steeds vaker opduikt in de webstatistieken. Hier werd door onze dossierbehartigers en redacteuren gretig op ingespeeld door zo veel als mogelijk te schrijven en hertalen in functie van de mobiele websitebezoeker. Onze regionale ACW-websites werden het afgelopen jaar vooral onder de motorkap vernieuwd. De regionale redacteuren kregen een verbeterd beheersysteem ter beschikking. Die vernieuwing werd aangevuld met een opfrissingscursus en een aantal workshops in campagnematig werken met sociale media en inspelen op nieuwe online trends. Vanzelfsprekend gebeurde deze investering om onze digitale lezers nog beter te kunnen betrekken met de schat aan expertise en informatie die onze organisatie rijk is.
Campagnewebsite ‘Op de kop gevallen’ Met het jaarthema ‘Op de kop gevallen’ zetten we in op meer verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers. De campagne wordt versterkt door een dynamische campagnewebsite, www.opdekopgevallen.be. Betrokken burgers en verenigingen kunnen op deze website foto’s plaatsen van goede en foute verkeersinfrastructuur in hun gemeente en deze lokaliseren op een geografische kaart. Bijna 700 foto’s werden inmiddels verzameld , dat resulteert in een indrukwekkend overzicht van wegverzakkingen, fietspadparkeerders, signalisatiekluwens en zebrapaden van nergens naar nergens. Met deze pareltjes wordt nu via de website verder gewerkt met de lokale beleidsmakers om op een transparante manier duidelijk te maken dat er in sommige steden en gemeenten nog heel wat werk aan de winkel is.
www.acw.be
28
naar inhoud
Zingeving Vanuit een vernieuwde visie op zingeving werkte de zingevingswerking ACW in het werkjaar 2012-2013 verder aan een gestage uitbouw. Als koepel van de Christelijke Werknemersorganisaties staat het ACW vandaag meer dan ooit voor een uitdagende tijd. Elke dag opnieuw dienen we ons maatschappelijk project voor een leefbare, solidaire en rechtvaardige samenleving opnieuw te bevragen. Dat laatste geldt ook voor de christelijke wortels van onze Beweging. De evangelische onderstroom, de Encycliek Rerum Novarum en de methode van kardinaal Cardijn ‘Zien, Oordelen, Handelen’ blijven voor het ACW zeer belangrijke inspiratiebronnen. We stellen als sociale beweging vast dat Vlaanderen geëvolueerd is naar een zeer divers levensbeschouwelijk landschap en dat de hechte band uit het verleden met de Kerk voor velen geen evidentie meer is. Als ACW kiezen we ervoor om deze nieuwe levensbeschouwelijke uitdagingen niet uit de weg te gaan. Integendeel, we willen opnieuw ‘ruimte, tijd en taal’ bieden aan christelijke zingeving in het leven en samenleven van mensen.
Voor de uitbouw van de zingevingswerking vertrekt het ACW dan ook vanuit de idee dat iedereen drager van zingeving is. Het ACW wil de uitdaging aangaan om zoveel mogelijk mensen op het zingevingsdomein mee te krijgen. Impulsen geven aan ‘ruimte, tijd en taal’ voor zingeving is dan geen kwestie van luxe, maar van noodzaak en staat centraal binnen de opdracht van de zingevingswerking van het ACW. We vertrekken daarbij steeds vanuit de basisdimensie van het ‘leven en samenleven van mensen’. Dit leven en samenleven van elke dag beweegt dan ook voortdurend binnen de werking van onze verbonden van het ACW en de verschillende deel- en partnerorganisaties. We concretiseren de basisdimensie van het ‘leven en samenleven van mensen’ verder in drie werkingsdimensies: de dimensie ‘inspiratie’, de dimensie ‘ethiek’ en de dimensie ‘identiteit’. Als we deze 4 dimensies in een beeld willen weergeven, gebruiken we het beeld of de metafoor van de tol.
De tol stelt het ACW voor, een sociale Beweging die letterlijk in beweging is op het vlak van de samenleving. De tol raakt voortdurend het vlak van de samenleving aan haar basis: de basisdimensie van het ‘leven en samenleven van mensen’. Binnen deze basisdimensie wordt voortdurend betekenis gekregen en betekenis gegeven aan het leven en samenleven van mensen, zowel binnen als buiten de Beweging. Op deze basisdimensie rusten de drie werkingsdimensies, waarbij aan elk verbond van ACW, deel- of partnerorganisatie de mogelijkheid wordt geboden om zelf te kiezen waarop hun werking accenten wil leggen.
29
naar inhoud
4 ACW-verbonden 30
naar inhoud
Antwerpen Solidariteit in nieuwe tijden Onze vrijwilligers verenigen, geven hoop en werken optimistisch verder aan de samenleving van morgen in hun gemeente, stad of district. Met de hele Antwerpse Beweging zetten we sterk in op een stevig sociaal weefsel, op actieve en creatieve verenigingen en op veel vernieuwing in sociaal engagement. Verkiezingen van 14 oktober Bijna elke gemeentelijke ACW-kern formuleerde in een beleidsnota duidelijke en haalbare prioriteiten die bijdragen aan een sociaal rechtvaardige samenleving. Op een aantal plaatsen gingen plaatselijke kopstukken in debat rond ACW-thema’s. Met de site www.wijmakener eenpuntvan.be toonden meer dan 230 Antwerpse ACWkandidaten zich op een inhoudelijke en originele wijze aan de kiezer.
ringen, armoededictees, mobiliteitsacties rond ‘Op de kop gevallen’, activiteiten rond de Welzijnszorgcampagne en de lentecampagne van Wereldsolidariteit… Vijftien werkingen publiceerden een driemaandelijkse plaatselijke nieuwsbrief. Sociaal Winkelpunt bouwde verder aan haar netwerk van sociale kruideniers. Naast Merksem en Essen opende in september Kabas Brasschaat de deuren. In Ekeren werkte men verder aan het concept ‘sociale buurtwinkel’ die zal openen in september 2013. Op Filmfestival Perspectief kreeg ‘Broken Circle Breakdown’ de prijs voor beste sociale film van het afgelopen jaar. De jonge actrice Nell Catrysse haalde de ‘Perspectiefprijs 2013’ af op de openingsavond in Kinepolis Antwerpen.
Na 14 oktober tellen we 64 ACW-mandatarissen met een uitvoerend mandaat waarvan één federaal parlementair, twee Vlaamse parlementairen, één provincieraadslid, drie burgemeesters, 15 schepenen, zes OCMW-voorzitters, twee voorzitters gemeenteraad, 31 gemeenteraadsleden, één voorzitter districtsraad, drie districtsschepenen en drie districtsraadsleden. Wij vertrouwen op hun inzet voor een solidaire samenleving en zij mogen op onze beweging rekenen voor een loyale ondersteuning en samenwerking. Tijdens de verbondelijke dankavond met gastspreker staatssecretaris Servais Verherstraeten werden de resultaten overlopen en ieders inzet in de bloemetjes gezet. Sterk in netwerk In onze 39 gemeenten en districten stond een waaier aan initiatieven op het programma: toogpunten, trefmomenten, nieuwjaarsontmoetingen, Rerum-NovarumvieNell Catrysse uit Broken Circle Breakdown
Lancering website ACW-kandidaten
31
naar inhoud
We reikten voor de twaalfde keer de ‘Bronzen Pagadder’ uit naar aanleiding van Rerum Novarum. In deSingel stonden drie genomineerde vrijwilligersprojecten uit ons arrondissement in de kijker. Het publiek koos Harmattan van De Loodsen als winnaar. Wereldsolidariteit protesteerde op Mano Mundo tegen de slechte behandeling van kledingarbeidsters in Bangladesh. De actievoerders knipten labels uit de kleren van de festivalgangers en deze werden bevestigd op een reuzegroot t-shirt. Wereldsolidariteit roept daarmee kledingketens op om mee te werken aan een grotere veiligheid in de kledingfabrieken. In het project Variant stond samen iets doen en beleven met Antwerpenaren en nieuwe Antwerpenaren centraal met onder meer Nederlandse conversatie, tweewekelijkse spelletjesavonden, uitstappen en kook– en creamomenten. Zo realiseerden we enkele nieuwe projecten én nieuwe werkingen voor Femma en voor kwb. Krachten bundelen We zochten tijdens de lenteconsultaties over een vernieuwd ACW met een frisse kijk verder naar betere manieren tot samenwerking in ons grote huis. De kracht van onze beweging blijft de inzet van de vele vrijwilligers aan de basis.
Wereldsolidariteit. Protest op Mano Mundo tegen slechte behandeling kledingarbeidsters, Bangladesh
Plaatselijk, regionaal en verbondelijk viel natuurlijk nog veel meer te beleven binnen ACW-Antwerpen en onze partnerorganisaties. In alle genomen initiatieven stond de keuze voor een sterke basiswerking, constructieve samenwerking en wegen op beleid centraal.
ACW, kwb en Sociaal Winkelpunt organiseerden tweede Armoededictee
32
naar inhoud
Brussel-Halle-Vilvoorde
Actie ‘Sprint voor een kind’ tijdens de 20 km door Brussel Geef smaak aan je gemeente Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 maakten tal van ACW-afdelingen werk van een memorandumfolder voor hun gemeente, waarin ze focusten op sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid. In onze regio kwam veel respons en waren verkeersveiligheid, goed wonen en kwalitatief (thuis)zorgbeleid de belangrijkste klemtonen. Samen met ACW-verbond Leuven formuleerden we concrete voorstellen voor een goed provinciaal beleid. Podiareeks ‘gemeenten veranderen’ Na de verkiezingen brachten we sociaal geëngageerde burgers en politici bijeen op onze podia (politieke dialoog-)momenten. Op 12 december 2012 (12-12-12) kwamen we een eerste keer samen over de nieuwe manier van beleid voeren (beleids- en beheerscyclus voor gemeenten), over Brussel en de Rand, en over duurzaamheid. We inspireerden verder op 9 februari 2013, met sprekers over ‘participatieve gemeente’ en over ‘sociale gemeente’. Op 4 mei 2013 legden we de financiën van de gemeenten in onze regio bloot. Op die manier werd een stevige inhoudelijke vorming geboden, waarmee onze vrijwilligers en beleidsmensen ter plekke aan de slag konden. Op de kop gevallen? De campagne ‘Op de kop gevallen’ ijverde voor meer veiligheid en comfort voor voetgangers en fietsers. Verenigingen en personen uit onder andere Huizingen, Hoeilaart, Brussel, Opwijk… namen foto’s van goede en slechte verkeerssituaties. In Grimbergen werd een grootscheepse flyer- en affichecampagne opgestart om voor korte ritten het stappen en trappen te promoten. Hier en daar werd er samengewerkt met Fietsersbond, handelaars, scholen en andere verenigingen. Zie ook www.opdekopgevallen.be.
Actieve afdelingen ACW Machelen-Diegem zette zijn traditie van jaarlijkse vrijwilligersdrink verder. ACW Groot-Leeuw (SintPieters-Leeuw) hield een burenfestival. Gelijkaardig was het multicultureel feest in Halle, met optredens en infostands. ACW Tervuren kon met haar Sociale Kerstmarkt (HARTervuren) op 15 december 2012 haar decenniumeditie vieren. In Zellik werd de 75ste verjaardag gevierd van Pasar. Het trefmoment van ACW Ternat stond in het teken van transitie. ACW Steenokkerzeel zamelde op een geslaagde ontmoetingsdag 38 oude fietsen in voor de sociale fietsherstelplaats van Groep Intro. In het kader van promotie van groene energie werkten de ACW afdelingen van Dilbeek, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw samen om draagvlak te creëren voor het plaatsen van windmolens in hun regio. Wereldsolidariteit 10 december 2012 was de dag van ‘stop the killings’, een mars tegen het criminaliseren van sociale bewegingen in Colombia, Guatemala en de Filippijnen. Van 17 tot 24 april 2013 waren Yves Dossou en Kossi Oboeyaba van SADD (beweging voor solidariteit) uit Togo te gast, in het kader van de internationale week. Op vrijdag 19 april kende de week een hoogtepunt, wanneer ze ’s middags getuigden in een Brusselse school en ’s avonds op een open avond in Malderen. De verhalen over de vaak onmenselijke arbeidssituaties in hun land beroerden iedereen… 247 lopers liepen voor Wereldsolidariteit de 20 kilometer van Brussel en sponsorden zo projecten met jongeren in Burundi. De snelste loper van de Wereldsolidariteit-ploeg liep de 20 kilometer in 1 uur, 17 minuten en 10 seconden! 33
naar inhoud
De kracht van organisaties samen ACW en Okra zetten dit jaar hun schouders onder de campagne van Welzijnszorg over ouderen en/in armoede. Kwb steunde mensen in armoede door hun actie ‘ieder kind een Sint’. Samen met het educatief centrum Paddenbroek in Gooik, ACV, provincie Vlaams-Brabant, Okra, kwb, Opbouwwerk Pajottenland, Pajopower en de 15 gemeenten van het Pajottenland werkten we aan ‘Kyoto in het Pajottenland’, met in het najaar 2012 informatiesessies voor doe-het-zelvers en samenaankoopavonden dak-en zoldervloerisolatie. In juni 2013 was er een toer langs de gemeentebesturen van Gooik, Asse, Halle, Beersel en Dilbeek om van duurzame energie en de strijd tegen klimaatverandering een beleidsprioriteit te maken. Meer info op www.kyotoinhetpjaottenland.be Het Internationaal Comité bracht tal van verenigingen van etnisch-culturele minderheden samen rond onderwijs, actief burgerschap en diversiteit. En dan waren er nog avonden over De Lijn 2020 (plan van de vervoersmaatschappij voor inplanting van tramlijnen in de regio) samen met ACV, een gratis middagsessie
over combinatie werk en mantelzorg door ACV en Ziekenzorg, een ‘dag van de zachte revolutie’ van vzw Soft Revolution met medewerking van ACW Wemmel (met onder meer informatie over het LETS-ruilsysteem). Ook heel wat zorgorganisaties (Ziekenzorg, Okra, CM, ACW, KVG en Familiehulp) die gezamenlijk de waardering van mantelzorgers vroegen met een ferme actie aan het station van Londerzeel. ACW Grimbergen en de plaatselijke kwb-afdeling ondersteunden voluit de verschillende acties die werden opgezet door het plaatselijke Verkeersplatform. Rerum Novarum Vrijwilligers maken het ACW. Dat bleek uit de lenteconsultatie over de krijtlijnen van (een nieuw) ACW, maar zeker ook uit Rerum Novarum. Met een brouwerijbezoek Palm of een tragewegenwandeling als voorprogramma, werd er gevierd in Londerzeel. Marc Justaert benadrukte in zijn toespraak het gevaar van besparingen in de gezondheidszorg ten nadele van de patiënt. ACW-verbondsvoorzitster Claudine De Cuyper bedankte afscheidnemend ACW-verbondssecretaris Marc Berghman. En dan was het volop genieten van de muziek die de Concertband Steenhuffel en Jean Bosco Safari brachten…
Actie behoud mantelzorgpremie
34
naar inhoud
Gent-Eeklo - ‘Zet mee in op verandering’ Gemeente- en provincieraadsverkiezingen Om de verkiezingen van de ACW-kandidaten optimaal te ondersteunen en voor te bereiden, werden een reeks initiatieven genomen, waaronder: Barbecue voor ACW-jongeren ACW Gent-Eeklo vond een pak jonge mensen die op 14 oktober voor de eerste keer op de stembrief voor de gemeenteraadsverkiezingen staan. We wensten deze jonge ACW-kandidaten graag extra te ondersteunen in hun campagne en organiseerden daarom op 6 september een barbecue in het Kadehuis. Deze barbecue vormde het decor van een fotosessie waarmee we hen in Visie presenteerden. Een ideaal netwerkmoment dat ook in 2013 navolging krijgt. Verbondelijke startavond ‘Zet mee in op verandering’ Op woensdag 19 september gaven niet minder dan 220 ACW-vrijwilligers, -kandidaten en -mandatarissen in Sint-Denijs-Westrem de aftrap voor het nieuwe ACWwerkjaar onder het motto ‘Zet mee in op verandering’. Zij debatteerden over een aantal stellingen rond de plaatselijke ACW-werking en kregen er een presentatie over ‘wegen op het beleid’. Tot slot volgde een opwarmer voor de komende affichecampagne ‘Propere buurt’ in het voorjaar.
Overhandiging accentennota’s In de lente van 2013 overhandigden de ACW-afdelingen hun ACW-accentennota aan het nieuwe schepencollege. Resultaat Van de 233 ACW-kandidaten zijn er 132 verkozen, waaronder 6 burgemeesters, 28 schepenen, 5 OCMW-voorzitters, 85 gemeente- en 34 OCMW-raadsleden, 3 provincieraadsleden en 1 gedeputeerde. Dank aan de kandidaten en hun gezin Achter elke ACW-kandidaat en -mandataris schuilt een sterke man of vrouw. Daarom nodigde ACW Gent-Eeklo op zondag 16 december ook de partners en kinderen uit naar de vurige winterbarbecue in de tuin van de CM-hoofdzetel aan de Martelaarslaan in Gent. Dit winterfeest was opgezet als slotevenement van een lang ACW-traject rond de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober. In beweging voor een goede woon- en leefomgeving iPadbevraging ACW Gent-Eeklo organiseerde begin 2013 in samenwerking met ACW Zuid-Oost-Vlaanderen een iPadbevraging rond een aantal maatschappelijke standpunten onder de eigen vrijwilligers. Deze bevraging vormde meteen ook het eerste resultaat van de samenwerking tussen de twee ACW-verbonden. De resultaten vormen de basis van een aantal artikels in Visie en in Maandbericht. Affichecampagne ‘Propere buurt’ Het beleid doet in vele gemeenten al heel wat inspanningen om sluikstorten en zwerfvuil binnen de perken te houden en de zwerfvuilproblematiek aan te pakken. Maar het is een verantwoordelijkheid van iedereen. Door een affiche op te hangen tonen de inwoners dat ze zich mee engageren voor een propere wijk, buurt of straat, en appelleren ze weggebruikers en bezoekers om er respectvol mee om te gaan. Als iedereen zijn steentje bijdraagt, blijft de buurt proper. De campagne liep al in 24 gemeenten van het verbond; in totaal werden ongeveer 20 000 affiches verspreid. De campagne loopt verder in 2013-14. Meer info op www.onzebuurt.be. Schilderwedstrijd voor kleuters ‘Propere school’ 2 452 kleuters uit 71 scholen en 144 klassen van het vrij onderwijs namen deel aan de zeventiende editie van 35
naar inhoud
de ACW-schilderwedstrijd. Voor deze editie haalden ze hun inspiratie uit het thema ‘Propere school’, wat heel originele kunstwerkjes heeft opgeleverd. Elke deelnemende klas kreeg een dvd met het speciaal voor hen gemaakte liedje met videoclip ‘Afvalkampioen’, een USB-stick met meer uitleg over de opdracht en vijf afvalknijpers om op school te gebruiken bij het opruimen van de speelplaats. Na een jurering door de lokale ACW-afdelingen werden 432 laureaten geselecteerd. Een deskundige jury koos daaruit vijf superwinnaars. Alle laureaten werden uitgenodigd naar een leuke kindernamiddag met show op 8 juni in de Brielpoort in Deinze, waar ze ook een mooi prijzenpakket overhandigd kregen. Er waren meer dan 1 000 aanwezigen. De beste werkjes werden ook tentoongesteld in het AZ Sint-Lucas te Gent. Zes speerpuntacties uit het verbondelijk beleidsplan 2012 - 2016 Op de ACW-raad van 10 februari 2012 werd het verbondelijk beleidsplan 2012 -2016 finaal goedgekeurd. We
hebben ons gezamenlijk uitgesproken voor een sterke sociale beweging aan de basis, voor meer synergie en samenwerking en voor actief wegen op beleid. Daartoe werden een tiental objectieven geformuleerd. In een 30-tal concrete acties hebben we aangegeven hoe we die objectieven in de loop van vier jaar willen realiseren. De zes speerpuntacties uit het verbondelijk beleidsplan voor 2012 -13 waren: 1. Ondersteuning van vrijwilligers: sterkte-zwakte analyse van het ACW-basiswerk; 2. Ondersteuning van vrijwilligers: uitwerken van een afdelingsregiebrochure; 3. Ondersteuning van vrijwilligers: opmaak van een specifiek plan voor de stad Gent; 4. Meer inhoudelijke afstemming: een kant- en-klaar beleidsdossier met een politiek inhoudelijk en bewegingsverhaal; 5. Meer doen wat we zeggen en zeggen wat we doen: eigen thematische acties rond een bepaald beleidsdomein: affichecampagne ‘Propere buurt’ en thema ACW-schilderwedstrijd; 6. Snel en adequaat reageren op sociale problemen: enquête met iPads over de rol van de beweging in een veranderende samenleving.
36
naar inhoud
Kempen De vrijwilligers blijven er voor gaan Om de zes jaar stijgt de politieke spanning in de Vlaamse gemeenten en steden. Oorzaak: de gemeenteraadsverkiezingen. Ook in de Kempen was deze spanning merkbaar. De lokale ACW-afdelingen probeerden hun politiek geĂŤngageerde ACW-erkende kandidaten zo goed mogelijk te ondersteunen. Daarvoor konden afdelingen en kandidaten een beroep doen op een webapplicatie. Dit was een gezamenlijk initiatief van de Limbrant-verbonden, de ACW-verbonden van de provincies Vlaams-Brabant en Brussel, Antwerpen en Limburg. Met wisselend succes. Want ook in de Kempen kwamen heel verrassende resultaten uit de diverse stembussen. Er ligt dus voor onze sociale beweging de komende jaren behoorlijk wat werk op de plank om op een goede wijze aan beleidsbeĂŻnvloeding te blijven doen.
Vrijwilligers in beeld Het verenigingsleven is in de Kempense regio ruim aanwezig en erg divers. Maar niet altijd goed gekend. Via Camera Social, een project dat met steun van het Leader-programma Midden Kempen Beweegt tot stand kwam, willen we dat verenigingsleven in beeld brengen en uitgebreid tonen. Hiervoor engageerden zich een tiental vrijwilligers die, na een basisopleiding, wekelijks op pad gaan om het creatieve en inventieve verenigingsleven op beeldband vast te leggen. De resultaten van het camerawerk worden via www.camerasocial.be wereldkundig gemaakt. Ze staan er 365 dagen in een jaar: de vrijwilligers Onze beweging bestaat alleen maar dankzij de vele vrijwilligers. Mannen en vrouwen die zich onbaatzuchtig
37
naar inhoud
Lang leve het ACW Onder deze titel werd het vormingsweekend voor kartrekkers en ACW-erkende mandatarissen gehouden in de abdij van Postel. De deelnemers dachten samen na over de toekomst van onze sociale beweging. Docenten van de Thomas More Hogeschool Geel begeleidden dit gebeuren via de methodiek van het waarderend onderzoek. Tijdens andere vormingsmomenten werden de mogelijkheden van het coöperatief ondernemen bekeken en werd de Politieke Academie nieuw leven ingeblazen. De politieke academie wil de vrijwilligers en de mandatarissen inspiratie voor het lokale beleidswerk aanreiken. Zo kwamen aan bod: rechtvaardige gemeentelijke fiscaliteit, transitie en het burgemeestersconvenant, omgaan met de pers, leefloon en levensminimum… Het initiatief werd erg gesmaakt en zal het komende werkjaar een vervolg kennen. Solidariteit in diverse vormen Naar aanleiding van Turnhout 2012, cultuurstad van Vlaanderen, zochten ACV- ACW Kempen en CM Mechelen-Turnhout naar een gepaste bijdrage aan dit festival. In samenwerking met TOinC, een creatieve kunstzinnige vorming voor mensen met een matige mentale handicap, werd een kunstwerk dat de solidariteit tussen mensen symboliseert vervaardigd dat nu permanent op de campus te bewonderen valt. Deze solidariteitsmuur werd onthult op 17 oktober, de Dag van het Verzet tegen Armoede. Op Fiesta Mundial, een festival met wereldmuziek in Balen, werd een Wereldsolidariteitsplein ingericht. Naast leuke optredens en de verkoop van de Worldshake werden er honderden handtekeningen verzameld voor een wereldwijde gezondheidszorg.
op diverse maatschappelijke terreinen engageren en inzetten. Die inzet, dat engagement verdient waardering. Zij staan immers dag na dag, 365 dagen in een jaar klaar. Op de vooravond van de ‘Week van de Vrijwilliger’ werden daarom 365 vrijwilligers verzameld op het Warandeplein in Turnhout voor een bedankingsmoment. Dans, zang en lekkere hapjes zorgden mee voor een sfeervolle happening. Als extra wordt er jaarlijks in een aantal afdelingen een trefpint-moment georganiseerd. De lokale afdeling nodigt de vrijwilligers uit om hen te bedanken en het verbond zorgt voor een mobiele tapwagen met een licht verteerbaar aanbod aan drank. Gezelligheid troef en een opsteker om er weer eens tegen aan te gaan.
De soepactie die Welzijnszorg jaarlijks lanceert om op een eenvoudige wijze aandacht te vragen voor het probleem van armoede, wordt al enkele jaren door diverse Kempense ACW-afdelingen in hun programmatie opgenomen. Ook dit jaar verkochten ACW-vrijwilligers tijdens de maanden december en januari op heel wat plaatsen zelfgemaakte soep. Lokaal sterk verankerd Quizzen voor het goede doel, trefmomenten, een rolstoelpad, de organisatie van de Trefpint, info-avonden, fietstocht voor werk in eigen streek… De ACW-werking blijft, ondanks de soms negatieve berichtgevingen, lokaal sterk aanwezig. Vrijwilligers blijven zich engageren en inzetten om te streven naar een sociaal rechtvaardige samenleving waar iedereen een plaats heeft. Vrijwilligers zetten hun creativiteit in voor een betere samenleving. 38
naar inhoud
Leuven verkiezingsjaar en ‘Op de kop gevallen’ Het werkjaar 2012-2013 zal in de archieven van het ACW verbond Leuven verdwijnen als een jaar met vele twijfels over de toekomst van het verbond. De aanvallen op onze organisaties hebben heel veel energie opgeĂŤist. Bestuurlijk wilden de vrijwilligers tot in de details weten hoe de vork in de steel zat. Ze vroegen ons ook om onze bestuursleden te informeren. We organiseerden infomomenten op vele vergaderingen. Onze vrijwilligers hebben dit erg geapprecieerd. Ook op de regionale bladzijden van Visie gaven we hieraan aandacht. Financieel zetten we al meerdere jaren de tering naar de nering. Maar ook hier werden er plannen gemaakt in het dagelijks bestuur om verder te saneren. In die omstandigheden werken was niet eenvoudig. In oktober vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. We hadden 27 ACW-beleidsplannen gemaakt. In de
meeste gemeenten waren er ook mensen uit onze organisaties vertegenwoordigd op verschillende lijsten. We ontwikkelden in de campagne een tool voor de gemeentelijke ACW-kandidaten om in de nieuwe media aanwezig te zijn. Op de regionale bladzijden van Visie kregen de 27 beleidsplannen de nodige aandacht. Ook de provincieraden werden verkozen. We maakten samen met het arrondissement Halle-Vilvoorde een provinciaal beleidsplan op. De uitslag van de verkiezing was algemeen teleurstellend omdat ze opnieuw uiting gaven aan een meer verrechtst Vlaanderen. In onze regio brak de N-VA hier en daar door. Maar algemeen deden onze ACW mensen het meer dan behoorlijk. De vrijwilligers stonden ook dit werkjaar centraal in onze werking. We gingen met bijna 80 spilfiguren uit 23 gemeenten op spilfigurenweekend, dit jaar in het thema
39
naar inhoud
van ‘iedereen politieker’. We wilden alle spilfiguren laten inzien dat hun inzet sowieso belangrijk is om een samenleving en de politiek mee te beïnvloeden. In de Week van de Vrijwilliger zetten we drie vrijwilligersgroepen van het Internationaal Comité (IC) in de bloemen en dankten hen voor hun inzet. In de afdelingen was het de kunst om na de gemeenteraadsverkiezingen de draad opnieuw op te pikken en te werken rond één van de punten uit de gemeentelijke ACW-beleidsplannen. We boden hen aan om te werken rond ‘Op de kop gevallen’. Er werden in alle gemeenten van het arrondissement foto’s gemaakt van goede en slechte punten die met verkeersveiligheid te maken hebben. Deze werden voorgesteld op onze Rerum Novarum-viering. In onze werking rond Wereldsolidariteit stond het partenariaat met organisaties uit Guatemala centraal. Na
vier jaar werking was het tijd om een grondige evaluatie te maken en met Wereldsolidariteit te kijken naar de verdere uitbouw van het partenariaat. De vrijwilligers van de stuurgroep werden nauw betrokken en zetten ook meerdere activiteiten op om Wereldsolidariteit dicht bij onze vrijwilligers te brengen. Onze werking rond zingeving en multireligieuze en multi-etnische groepen liep verder en de initiatieven hadden veel succes. We sloten het werkjaar af met onze Rerum Novarumviering bij vzw Velo, een fietsherstel en -verhuurplaats in Leuven waar een 80-tal laaggeschoolden tewerkgesteld worden. Minister van Mobiliteit Hilde Crevits was onze spreker en daagde de beweging uit om te vernieuwen en te verjongen. Deze boodschap kwam goed over bij de ACW- jongeren die in Leuven een visietekst maakten en inbrachten in de discussie rond een toekomstig ACW.
40
naar inhoud
Limburg Werkjaar 2012-2013 was voor Limburg - ‘de’ Limburgers én ACW-Limburg - een hevig jaar, vol beweging. Op 16 oktober vertrekken 17 vrijwilligers van Wereldsolidariteit op ervaringsreis naar India. Onder hen een Ford-arbeider. Die krijgt ginder, op 24 oktober 2012, een pijnlijk bericht: Ford Genk gaat sluiten. Maar dankzij het ‘Limburggevoel’ staan we snel op scherp. ACV en LBC-NVK starten de onderhandelingen voor een sociaal plan dat sterk is voor Ford én voor de ‘toeleveranciers’. Eind januari is er al het SALK (Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat). ACW bespreekt dit op een zondagochtend met vrienden uit de welzijns-, huisvestings- en (sociale) economiesector, ACW-voorzitters en –bestuurders, samen met minister Jo Vandeurzen, onze gedeputeerden en Jean Vranken, voorzitter van ACV Limburg en lid van de Taskforce. Geen reconversie zonder sociale samenhang: dus zetten we Samen de Schouders onder het Strategisch & Sociaal Actieplan voor Limburg (in het Kwadraat). Ervaren
Nette bakt met kwb
‘reconversie-vrijwilligers’ en opbouwwerkers vertellen onze spilfiguren hoe ze na de mijnsluiting het sociale weefsel in wijken versterkten. En, bijna vergeten: de Limburgse jeugd wil ook SALKen. Uit een overleg van ACV Enter, KAJ en ACW groeit het J-SALK platform, met meer dan 20 Limburgse organisaties (https://www.facebook.com/#!/JSalkplatform?fref=ts). Ze dromen onder meer van een werknemerscoöperatieve voor jongeren. Inspiratie komt van de studiereis, samen met enkele Limbrant-collega’s, naar Mondragon in februari 2013, het Mekka van de coöperatieven. Tussendoor verzamelt CM-Limburg voor de dementiecampagne van Music For Life van Studio Brussel ‘herinneringen’, en ook ACW en de partnerorganisaties pijnigen hun geheugen. Het integratiedecreet van minister Bourgeois wordt niet op gejuich onthaald. Samen met Internationaal Comité spannen we ons in opdat de Limburgse integratiesector geworteld kan blijven in onze provincie en in ons middenveld.
41
naar inhoud
Tuinaanleg op Rerum Novarum VREGgers (ook bij Okra en KWB) helpen 3 000 gezinnen besparen op de energiefactuur. Een ‘oude’ sociale energie-eis wordt einde 2012 ingelost: Luminus schaft het ‘standaardtarief’ voor gas en elektriciteit af. Een goede maatregel, het belastingkrediet voor dakisolatie, wordt helaas niet verlengd. Mattheüs rules... KAJ, ACV en ACW slaan de hand aan de riek en een grauwe stoffige hoek, vlakbij de Universiteit Hasselt, verandert (guerillastijlgewijs) in de prille ochtenduren van Rerum Novarum in een heuse stadstuin. We bekijken, samen met onder meer een app-bouwer, hoe we via sociale media de strijd zullen aangaan tegen voedselverspilling én tegelijk de sociale cohesie versterken
en armoede bestrijden. De (moes)tuin van ons ontmoetingshuis De Nieuwe Volksbond in Tongeren krijgt een écht duurzame make-over. Femma creëert voor ACW-Limburg pop Nette. Ze reist van vrijwilliger naar vrijwilliger, met haar ingebouwde GPStracker en een eigen Facebookpagina: https://w w w.facebook.com/#!/groups/ onsnette/?fref=ts. Nette verpersoonlijkt het nieuwe ACW dat met zijn platformopstelling mensen en organisaties wil verbinden. Want ondanks (of dankzij?) de aanvallen op ACW en de financiële problemen focussen vrijwilligers en beroepskrachten op de essentie van het verhaal:
Alleen de solidariteit kan tegen geld opbieden. Alleen solidariteit weegt op tegen macht. Alleen solidariteit is ontwapenend sterk.
(Tekst van Giel, inleefreiziger Wereldsolidariteit)
42
naar inhoud
Mechelen Niet op zijn kop gevallen! Van de klassiekers… De startavond in eigen huis kreeg voornaam bezoek. Johnny Bambust, coördinator van ‘Het BewegingsProject’ vertelde over zijn ervaringen tijdens het experimenteren met bewegingswerk. Zijn bevindingen werden gedeeld en getoetst aan vernieuwende experimenten uit andere deelorganisaties. Het werd een avond vol nieuwe ideeën die nu plaatselijk verder uitgewerkt worden. Ook de Rerum Novarum-viering blijft in het Mechelse hoge toppen scheren. Een toplocatie, het Sint-Ursulainstituut met haar geklasseerde wintertuin, lokte onze gasten voor de eerste keer weg uit Mechelen. In OnzeLieve-Vrouw-Waver mochten 450 aanwezigen getuige zijn van een toespraak van Patrick Develtere met enorm veel persaandacht en van een zeer gesmaakt optreden van Willem Vermandere.
Nog een klassieker: het Filmontbijt van Wereldsolidariteit. De vele bezoekers smulden op een zondagochtend van het ontbijt en kregen daarna de film ‘Kinshasa Symphony’ voorgeschoteld. De laatste klassieker in het rijtje is de schoolverlaterswerking in samenwerking met CM en ACV. Met deze werking blijven we nieuwe scholen aanspreken. En we zetten dit verder naar de toekomst toe, al weten we dat er stevige concurrentie op komst is vanuit andere organisaties. En de vernieuwers… De campagne ‘Op de Kop Gevallen’ werd in de regio flink opgenomen. Overal gingen vrijwilligers op stap met fototoestellen en werd de aandacht gevestigd op plaatsen waar de verkeerssituatie goed of minder goed was voor fietsers en voetgangers. Dit project krijgt het volgende werkjaar nog meer aandacht in heel wat gemeenten. Voor het eerst werd een ‘Prijs van de Vrijwilligers’ uitgereikt. Organisaties die een origineel idee hadden om
43
naar inhoud
Bruggenbouwersproject Mechelen: Op ervaringsreis naar Marokko
vrijwilligers te bedanken, mochten hun idee doorsturen. Het beste werd beloond met een cheque ter waarde van 500 euro waarmee ze hun project konden waarmaken. Huize Eyckerheide in Wintam (Bornem) viel in de prijzen. Dit huis met zwaar motorisch en mentaal gehandicapten werkt met vele vrijwilligers. Zij zijn als het ware de handen en de voeten van de bewoners. Als beloning wilden ze met een manicure en pedicure die handen en voeten van de vrijwilligers letterlijk in de watten leggen! En het Bruggenbouwersproject uit Mechelen wil bruggen bouwen in Mechelen. Vanuit de stad trok een schare vrijwilligers richting Marokko op ervaringsreis naar de streek waaruit de meeste Mechelse Marokkanen afkomstig zijn. Vanuit dit project worden later nog meer initiatieven gestart. Samen met… Samenwerken doet grote dingen ontstaan. Wij willen twee initiatieven vermelden in dit jaarverslag. Met kwb werd nog een late voorstelling georganiseerd in Bor-
nem van ‘Leven in een Krabbenmand’, een theatermonoloog over armoede. En in Mechelen startten ACW en CM samen met wekelijkse gezondheidswandelingen. In de afdelingen… Maar ook plaatselijk gebeurde heel wat. Een greep uit de vele projecten. In Willebroek werd een nieuwe zitbank ingehuldigd. Voor een ontmoetingsplaats in een sociale woonwijk met veel appartementsblokken werd een prachtige zitbank gemaakt door leerlingen van de Technische Scholen uit Mechelen. In Bornem werkte het BewegingsProject onder leiding van Koen Steel aan het Transitieverhaal en in Heist-op-den-Berg werd door ACW en partnerorganisaties een nieuwe trage weg ingehuldigd waarvoor de gemeente een nieuwe brug legde. In Lier werd het wijkgezondheidscentrum ook officieel geopend. Al onze plaatselijke werkingen hebben vanaf dit werkjaar ook hun eigen activiteitenkanaal op internet. Alle activiteiten kan je vanaf nu vinden op www.doe-mee.be. 44
naar inhoud
Midden en Zuid West-Vlaanderen Iedereen mee in de gemeente 2012-2013 was voor ACW Midden en Zuid West-Vlaanderen een druk én boeiend jaar. Veel aandacht ging naar de gemeente- en provincieraadsverkiezingen (14 oktober 2012), de Week van de vrijwilliger (maart 2013) en de opening van een nieuw verbondssecretariaat (25 juni 2013). Gemeente- en provincieraadsverkiezingen Voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2013 waren in de 29 gemeenten van de regio 252 ACW’ers kandidaat op een CD&V-lijst. Na de verkiezingen zetelen 125 ACW-mandatarissen in de gemeenteraden en 42 in de OCMW-raden. In 18 van de 29 gemeenten maken ACW’ers deel uit van de meerderheid (in 2006 waren dat er nog 24). Er zijn zes burgemeesters, 25 schepenen en tien OCMW-voorzitters van ACW-signatuur. In de nieuwe provincieraad zetelen vijf ACW’ers uit onze regio. Het ACW geeft een verkiezingsboek uit met daarin alle uitslagen, aanduiding van ACW-verkozenen en verdeling van uitvoerende mandaten. Coaching en begeleiding van afdelingen. Intern vernieuwen besturen, kernen en fora. Ter ondersteuning van de afdelingen waren er twee maal per jaar op drie plaatsen regiobijeenkomsten.
Week van de Vrijwilliger, ‘Wuk ZOEN wieder doen zonder gieder?’
In oktober ging het er over de gemeente- en provincieraadsverkiezingen, de bestuursvernieuwing en ‘het ACW in crisis’, in februari over ‘de beleids- en beheerscyclus (BBC) en het ACW’ en de actie ‘Op de kop gevallen’ (project verkeersleefbaarheid). Op 18 december 2012 vond in Ardooie de verbondelijke startavond plaats. Verbondssecretaris Miche Vandenbroucke gaf er uitgebreid toelichting over de actuele situatie van ACW, ARCO en Belfius. Gastspreker Stijn Oosterlinck had het over ‘Solidariteit heruitvinden’. Diverse activiteiten Vrijwilligers die in februari-maart 2012 met Wereldsolidariteit op ervaringsreis gingen naar Congo (projecten in Kinshasa, Kiwit en Lubumbashi) brachten hun verhaal op 26 plaatsen. Tijdens ‘Kortrijk Loopt/Ladies Pink Run’ op Pinkstermaandag liep een team van 22 lopers niet minder dan 2 500 euro bij voor jongerenprojecten van de JOC (KAJ) in Congo. Ook het filmforum behandelde enkele Congo-films. Tijdens infoavonden werd de nieuwe cvba-nv Ethimmo bekendgemaakt. Ethimmo is een coöperatieve die fondsen inzamelt en woningen ter beschikking stelt aan een sociaal verhuurkantoor, zodat dat het kan verhuren. De cursus ‘sociale media’ vond vijf keer plaats met telkens 20 cursisten. Er was politieke vorming rond de nieuwe beleids- en beheerscyclus (BBC) in de gemeenten.
45
naar inhoud
Opening nieuw ACW-gebouw Tijdens Knooppunt schetste Koen Hermans de evoluties van 20 jaar welzijnszorg en pleitte voor nieuwe beleidsaccenten, terwijl behandelde Anja Declercq de uitdagingen in de ouderenzorg. Novarock, het muziekfestival van ACW met elk jaar zo’n 4 000 toeschouwers, hield op te bestaan. Het ACW zal wel blijven investeren in projecten die een sociale meerwaarde hebben voor jongeren.
Opening nieuw verbondsgebouw te Roeselare Dinsdag 25 juni werd een nieuw ACW verbondsgebouw geopend in Roeselare. De vele aanwezige vrijwilligers bezochten het nieuwe gebouw en genoten van ‘Die Verdammte Spielerei’, een lekker frietje en een verfrissend ijsje. Nationaal voorzitter Patrick Develtere stelde het nieuwe traject van ACW voor. Het ACW vormt voortaan een netwerk van gelijkwaardige partnerorganisaties. Wegen op het beleid wordt een kerntaak.
Week van de vrijwilliger Onder de slogan ‘Wuk ZOEN wieder doen zonder gieder?’ werd de Week van de Vrijwilliger een groot succes. Via grote affiches langs de invalswegen van onze wegen en een venstercampagne onderstreepte ACW het belang van het vrijwilligerswerk en het middenveld. Er waren tal van activiteiten in de lokale afdelingen. Media-aandacht kwam er van WTV-Focus voor het vrijwilligersfeest in Tielt. Rerum Novarum! In de regio vonden 50 lokale Rerum Novarumvieringen plaats met vele tientallen activiteiten. De Beweging blijft sterk en breed vertakt en is van unieke waarde in de samenleving. Op de kop gevallen Via de actie ‘Op de kop gevallen’ ijveren we voor een betere mobiliteit en verkeersveiligheid. Afdelingen postten foto’s van goede en slechte verkeerssituaties op de site www.opdekopgevallen.be en legden die voor aan het beleid in hun gemeente. 46
naar inhoud
Waas en Dender De stembusslag: vóór en na In september schoot ACW Waas en Dender meteen uit de startblokken. In de laatste rechte lijn richting de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober werden bijeenkomsten met kandidaten belegd, Visie-artikels over de ACW-prioriteiten uitgeschreven, gemeentelijke prioriteitennota’s voorgesteld… Na de verkiezingen was er de nodige ‘nazorg’. Tijdens de Trefdag op 17 november blikten ACW-erkende kandidaten en gemeentelijke voorzitters vooruit naar de komende legislatuur. ‘Welke rol is er voor ACW weggelegd in het gemeentelijk beleid?’, ‘Wat staat er nu juist in het gemeentedecreet?’, ‘Zijn er nieuwe wegen die we kunnen bewandelen om te wegen op het beleid?’ Al deze vragen kwamen aan bod in een panelgesprek en in werkgroepen. Na een open verbondsbestuur op 16 april met expert Jo De Cuyper kende de nieuwe beleids- en beheercyclus ook geen geheimen meer voor een ruime groep van (beleids)vrijwilligers van ACW en partnerorganisaties.
Synergie tussen partners Wat je samen doet, doe je beter. ACW speelde ook in Waas en Dender zijn rol als koepelorganisatie. In het weekend van 1 en 2 september bemanden ACW en partnerorganisaties een gezamenlijke stand op de Wereld/ Leermarkt in Sint-Niklaas. Honderden nieuwsgierige voorbijgangers namen een kijkje in een uit de kluiten gewassen kijkdoos en ontdekten zo waar elke organisatie dag in dag uit mee bezig is. Een ACV- en een CM-delegatie trokken in oktober naar respectievelijk Niger en Guinee. Zij stelden met eigen ogen vast welk baanbrekend werk de partnerorganisaties CNT en DynaM verrichten. De ervaringsreizigers deden nadien samen hun verhaal in heel wat gemeenten en op de verbondelijke solidariteitsavond in april. Actie is het sleutelwoord Een leefbare en duurzame samenleving. Dat is waar ACW voor gaat. Grote woorden volstaan hiervoor niet, actie is het sleutelwoord.
Wie op de Sint-Niklase Wereld/Leermarkt een kijkje nam in de ‘kijkdoos’ van ACW en partners kreeg een miniatuurdorpje te zien waar elke organisatie een stekje had gekregen.
47
naar inhoud
Het voorbije werkjaar zetten ACW’ers hun schouders onder ‘Op de kop gevallen?’, de campagne van ACW en partners voor een leefbaar verkeer in Vlaanderen en Brussel. Een honderdtal foto’s van verkeers(on)veilige situaties uit regio Waas en Dender waren na enkele maanden terug te vinden op de campagnesite en de eerste fototentoonstellingen zijn achter de rug. Daarnaast werd samenwerking gezocht met partners als de Fietsersbond, maakte een afdeling haar eigen facebook pagina en werd in een aantal gemeenten een wedstrijd uitgeschreven waarbij de origineelste of meest frappante foto met een prijs wordt beloond. ‘Tijd voor iets fris’ is een verbondelijk aanbod met concrete acties rond duurzaamheid en transitie. Lokale afdelingen gingen hiermee aan de slag. De infosessies over de V-test, waarop inwoners van gemeenten kunnen nagaan wie voor hen de goedkoopste en meest groene leverancier is, en het ‘Laat je niet flessen’-kraam rond het duurzaam gebruik van drinkwater oogstten flink wat succes.
En verder… …verschenen er acht edities van ‘Kernkoppen’, de nieuwsbrief voor ACW-kernleden. …trotseerden ruim 350 dapperen uit het ruime bewegingsnetwerk van ACW Waas en Dender de barre kou om tijdens het Nieuwjaarstreffen komiek Joost Van Hyfte aan het werk te zien en achteraf te klinken op het nieuwe jaar. …deed ACW Waas en Dender zijn intrede op facebook. …werd een nieuw redactieteam voor de Mandazine, de nieuwsbrief voor mandatarissen, bijeengebracht en het geheel in een nieuw kleedje gestoken. …vonden er drie Babbelba(a)rs (ontmoetingsmomenten met vrijwilligers) plaats, telkens op een bijzondere locatie en met bijzondere gasten, filmpjes… …spuiden meer dan 100 ACW-vrijwilligers en medewerkers van partnerorganisaties ideeën over ‘het nieuwe ACW’ tijdens de Lenteconsultatie. …werd er een nieuw dagelijks bestuur samengesteld.
Kraantjeswater is een duurzaam alternatief voor flessenwater. Met een blinde smaaktest overtuigden ACW’ers een boel mensen om voortaan kraantjeswater op de eettafel te zetten.
48
naar inhoud
ACW Brugge en ACW Oostende-Westhoek fuseren in ACW West Zoenend de fusie in… Al ging er heel wat tijd naar de realisatie van ACW West, de fusie van de ACW-verbonden Brugge en OostendeWesthoek, toch werd er ook inhoudelijk flink wat werk verricht in 2012-2013. Waar de opvolging van de gemeentelijke prioriteitennota’s en de werking van Wereldsolidariteit in beide verbonden centraal stond, legde men in het verbond Brugge nog nadruk op ‘oog voor jong’ terwijl in het verbond Oostende-Westhoek ‘armoedebestrijding’ extra aandacht kreeg.
Prioriteiten In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen stelden alle gemeentelijke en de zeven Brugse ACW-afdelingen een prioriteitennota op. Die bundelt de verwachtingen vanuit de werknemersgroep. Uitschieters zijn verkeersveiligheid en mobiliteit, tewerkstelling, zorg en huisvesting. In de afdelingen uit Oostende-Westhoek staat ook armoedebestrijding met stip vermeld. Veel nieuwe
beleidsploegen kregen deze nota bij aanvang van de legislatuur nog eens in de bus. In Diksmuide, Ieper en Oostende ging dat zelfs met een actie gepaard. En ACW Heuvelland kwam met een open brief nadrukkelijk in de pers, terwijl ACW De Panne zichzelf bij het schepencollege uitnodigde. Omdat bij veel afdelingen verkeersleefbaarheid hoog op hun prioriteitenlijstje stond, kwam de campagne ‘Op de kop gevallen’ juist op tijd. ACW Torhout verzorgde een doe-stand rond verkeersleefbaarheid tijdens een grote scholenfietstocht. SAK Koolkerke sprak jong en oud aan met een verkeersfototentoonstelling op de kermis. In Blankenberge was er een fototentoonstelling op de Dag van de vriendschap, in Brugge Sint-Baafs op het feest naar aanleiding van Rerum Novarum. SAK Brugge binnenstad pleitte met een persactie voor fietsstraten en ACW Jabbeke voor veilige oversteekplaatsen op een drukke baan. Oostende overlegde in de Werkgroep Mobiliteit en Zedelgem werkte aan een project rond zwaar verkeer door de dorpskern…
49
naar inhoud
Oog voor jong ACW wil aandacht hebben voor jonge gezinnen en nieuwe vrijwilligers. Afdelingen gaan hier op verschillende manieren mee aan de slag. Zo maakte ACW SintMichiels gebruik van het Rerum Novarumfeest om een sociaal bezoek te brengen en er een kinderkookworkshop aan te verbinden. Terwijl de volwassenen het domein bezoeken, kunnen de kinderen aan de slag in de keuken. Tijdens een snelcursus chef-kok stomen ze de hapjes klaar voor de receptie. Of ACW Assebroek, dat haar jaarlijkse sociale prijs ‘De Jef’ aan een KSA-werking uitreikt en daarmee uitbreekt naar jonge mensen. En wat gezegd van ReRumRock, een initiatief van ACW Ieper van en voor jongeren op de vooravond van Onze-Lieve-Heer Hemelvaart? Of van de zwerfvuilactie in Houthulst en Langemark-Poelkapelle, waarbij ACW ook het jonge volkje wist te bereiken. Verbondelijk werd een boeiende vorming voorzien voor jonge vrijwilligers.
Smoefeltocht Veurne
Rerumrock Ieper
Wereldsolidariteit Het partnerschap met Congo leeft! De Congo-ervaringsreizigers brachten 92 getuigenissen in de regio. Hoogtepunt was de avond ‘In het hart van Congo’ met Françoise Kat Kambol (AFC) en VRT-journalist en Congokenner Peter Verlinden voor 150 aanwezigen. Tot slot ging al heel wat energie naar de voorbereiding van de vierde editie van H2O Brugge op 22 september. Wuk zoen wieder doen zonder gieder Voor de ‘Week van de vrijwilliger’ werden vrijwilligers uitgenodigd om een zo lang mogelijke virtuele zoenketting te maken. En er werd nogal wat afgezoend, alle zoenen werden op foto vastgelegd en in een dankjewelfilmpje gemonteerd. Ook affiches, postkaartjes en snoepjes gaven de campagne extra cachet. Op de grootste invalswegen kwamen ook grote borden met de affiche, je kon er niet naast kijken. In de afdelingen werden bovendien vrijwilligers nog eens bijzonder in de spots geplaatst met de uitreiking van een prijs van de vrijwilliger of een prijs voor sociale inzet. Dat was onder meer het geval in Diksmuide, Ichtegem, Langemark-Poelkapelle, Middelkerke, Oostende en Oudenburg. Iets wat ook in de Brugse regio sterk is uitgebouwd. Ook op tal van andere momenten gaven vrijwilligers het beste van zichzelf. Met leuke gezinsactiviteiten ter gelegenheid van Rerum Novarum of met verrassende smoefeltochten, die samen met de partnerorganisaties worden opgezet. Jaarlijks terugkerend hoogtepunt in Oostende-Westhoek is ook de Nacht van de Solidariteit, die dit keer in Ieper plaatsvond. Armoede In Oostende-Westhoek werd sterk ingezet op ‘iedereen mee’. Zo werd het armoedecharter aan de pers voorgesteld. ACW en partners engageren zich op een aantal concrete punten. Verder kwamen er een tiental aanbevelingen voor het gemeentelijk beleid en riep ACW op om verder aan bewustmaking te doen. Straks worden de gemeentelijke beleidsnota’s nog doorgenomen om na te gaan wat er inzake armoedebestrijding gepland wordt. In de rand misschien even meegeven dat er ook inspanningen werden gedaan vanuit ACW om mensen te helpen in hun zoektocht naar de goedkoopste energieleverancier. Fusie Op 6 mei 2013 werd, als fusie van de verbonden Oostende-Westhoek en Brugge, in Eernegem ACW West geboren. Met ambitieuze plannen, met sterke partners, met enthousiaste vrijwilligers en mandatarissen en met een gedreven personeelsploeg... 50
naar inhoud
Zuid-Oost-Vlaanderen Gemeenteraadsverkiezingen: wordt vervolgd‌ Wegen op het beleid was ook dit jaar opnieuw een belangrijke prioriteit voor ACW Zuid-Oost-Vlaanderen en stopt niet met de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2014. De lokale besturen werden aangesproken om met de ACW-prioriteiten rekening te houden bij de opmaak van de beleidsplannen voor de komende zes jaar, ook na de verkiezingen. Daarom overhandigden vrijwilligers in heel wat gemeenten en steden de prioriteitennota aan de besturen. Propere buurt‌ meer dan een affichecampagne tegen sluitstorten Een propere buurt is een buurt waar het leuk is om te leven. Waar iedere inwoner zich ook proper gedraagt en daarom ook zijn medeverantwoordelijkheid voor de buurt ernstig neemt. De affichecampagne propere buurt is meer dan enkel een actie tegen sluikstorten
maar speelt in op het engagement voor een propere buurt, wijk of straat. Het appelleert voorbijgangers en bezoekers om er respectvol mee om te gaan. In de marge houdt de actie ook een knipoog in naar het beleid om dergelijke buurtinitiatieven te ondersteunen. Verschillende steden en gemeenten voerden in de periode januari-juni 2013 een campagne voor een propere buurt. Zowel op markten als huis aan huis werden affiches bedeeld en mensen aangesproken op hun medeverantwoordelijkheid. Verschillende gemeentebesturen werden ook bij de actie betrokken of aangesproken om aandacht te hebben voor gelijksoortige initiatieven. Ook diverse deeltakken droegen hun steentje bij voor de propere buurt. De propere buurt acties gingen onder meer door in Haalter, Lede en Ninove.
Propere buurt actie in Lede 51
naar inhoud
Samenwerken in de strijd tegen armoede Naar jaarlijkse gewoonte droeg ACW Zuid-Oost-Vlaanderen opnieuw zijn steentje bij in de campagne van Welzijnszorg. Tijdens de campagne hielpen vrijwilligers om de boodschap uit te dragen. Het toneel daarvoor was de markt in Oudenaarde, waar elk jaar heel wat marktgangers bewust gemaakt worden van de impact van armoede op iemand zijn leven. ACW Ninove en de Ninoofse bibliotheek sloegen voor het derde jaar op rij de handen in elkaar voor het project De Boekerij. Met een doorlopende boekenstand en de fototentoonstelling ‘Armoede onder woorden’ werden bibliotheekbezoekers geprikkeld om een boek rond deze thematiek te lezen. Deze projectweek werd door vrijwilligers van ACW Ninove afgesloten met een ‘Soep op de Stoepactie’ ten voordele van Welzijnszorg.
zochten er steden, instellingen en partnerorganisaties binnen hun interesseveld. Dankzij de vrijwilligers van Wereldsolidariteit werd dit een heel groot succes. Traditiegetrouw ging in Oudenaarde het Wereldfeest door. Onder de noemer ‘feesten met de buren’ konden de bezoekers gluren in verschillende culturele potten. Terwijl ze smulden van diverse lokale interculturele gerechtjes, genoten ze van de acts op het podium. Een gezellige bedoening die ongeveer 500 enthousiastelingen lokte en opnieuw wat geld voor Wereldsolidariteit binnen bracht.
Het Zuiden wordt niet vergeten! Vrijwilligers van Wereldsolidariteit zetten zich ook dit jaar opnieuw in voor de mensen in het Zuiden. Met getuigenissen over hun ervaringsreis naar Benin zamelden ze geld in voor Wereldsolidariteit en maakten ze de mensen hier bewust van de verbondenheid tussen Noord en Zuid. Tijdens de internationale week in april toerden twee internationale gasten rond in Oost-Vlaanderen. Ze be-
52
naar inhoud
5 ACW-koepel 53
Deelorganisaties
naar inhoud
Federaal ACV Begin werkjaar 2012-2013 zinderden de gevolgen nog na van de hervormingsdrift van de nieuwe federale regering inzake pensioenen en arbeidsmarkt. Waarbij nog reparaties werden bekomen inzake tijdkrediet en landingsbanen (met een nieuwe cao van de Nationale Arbeidsraad ) en ook een verzachting van de regeringsvoornemens inzake de beperking van de gelijkstelling van niet-gewerkte periodes voor het pensioen. Maar waarbij we wel de invoering van de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen vanaf 1 november 2012 moesten ondergaan, een regelrechte verarming van de werklozen. Eind 2012 rees de vraag of we in staat waren tot een nieuw interprofessioneel akkoord (IPA) te komen voor 2013-2014. Al snel bleek dat de werkgevers het gelobby bij de regering verkozen boven fatsoenlijk overleg. Ze slaagden er niet in de regering te overtuigen de automatische koppeling aan de index op te geven. Maar ze bekwamen wel een verbod op loonsverhogingen boven index in 2013-2014, een toezegging dat de Wet van 1996 op het concurrentievermogen en de werkgelegenheid zou worden verstrengd, een bijkomende lastenverlaging en manipulatie van de indexberekening. Vooral door die loonstop werd een IPA voor 2013-2014 onmo-
gelijk. Waarmee echter niet alle overleg onmogelijk werd gemaakt. In de Groep van 10 en in de Nationale Arbeidsraad werden diverse deelakkoorden bereikt rond moeilijke thema’s. Te vermelden zijn: de fasegewijze afschaffing van de lagere minimumlonen voor jonge werknemers; de koopkrachtverbetering voor de lagere lonen door een vermindering van de persoonlijke bijdragen (versterking van werkbonus); de verbeteringen van de sociale uitkeringen in het kader van de welvaartsvastheid, met onder meer een nieuwe verhoging van de minima in de sociale zekerheid met 1.25% of 2%, de verhoging van het vakantiegeld voor gepensioneerden en – misschien nog het meest om trots op te zijn – de optrekking van het vakantiegeld voor invaliden, tot een eind boven de doelstelling die we samen met CM en Ziekenzorg begin jaren ‘2000 hadden bepaald; de verlenging van een aantal stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) en de invoering van een nieuw stelsel van ‘vastklikken’ van rechten voor werknemers die opteren hun SWT uit te stellen; een verbetering van het statuut van de uitzendkrachten via een nieuwe cao van de NAR. Actie eenheidsstatuut. © Daniël Rys
54
naar inhoud
ILO-Conferentie 2013
Niet onbelangrijk is ook het deelakkoord onder sociale partners over de modernisering van de arbeidsmarkt, met een aantal toegevingen van vakbondskant, in ruil voor voortgang in andere dossiers (zie hoger), maar vooral ook om erger te voorkomen vanuit de federale regering.
economische en monetaire unie. De verwachting dat de sociale dimensie sterker aan bod zou komen werd evenwel niet ingelost. Dat was onder meer te merken in het dossier van de handhavingsrichtlijn, gericht op een betere naleving van de regels bij detachering van werknemers binnen Europa.
Het ACV heeft er alles aan gedaan om ook tot een akkoord onder sociale partners te komen over het eengemaakte statuut voor arbeiders-bedienden. Dit lukte niet. Al werd op 5 juli 2013 toch via een bijzonder vreemde onderhandelingsmethode een al bij al bevredigend compromisvoorstel vanuit de regering bereikt. Net op de valreep, want het Grondwettelijk Hof had maar tijd gegeven tot 8 juli 2013.
Internationaal was de eerste vraag of de Internationale Arbeidsconferentie van juni 2013 opnieuw een crisis van formaat zou beleven. In juni 2012 hadden de werkgevers de tripartiete Commissie voor de Toepassing van de Normen, die moet toezien op de naleving van de internationale arbeidsnormen in de wereld, immers lamgelegd. Dit uit onvrede met de wijze waarop de experts van de Commissie landen terechtwijzen die het recht te staken ontkenden. Dit debat werd in juni 2013 uit de weg gegaan zodat de Internationale Arbeidsconferentie zijn normale verloop kon kennen. Al blijft het conflict onderhuids sluimeren als dit niet ten gronde wordt uitgeklaard.
Europees werd het werkjaar beheerst door de aankondiging van de roadmap van Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, voor de verdieping van
55
naar inhoud
ACV en/in Vlaams beleid In het overleg tussen de Vlaamse regering en de sociale partners (VESOC) drukte het Vlaams ACV zijn stempel op een aantal belangrijke dossiers. De nieuwe regelgeving rond loopbaanbegeleiding, het nieuwe maatwerkdecreet in de sociale economie, de WIJ-trajecten voor jongeren vormen hier voorbeelden van. Een nieuw protocol inzake EAD en diversiteit zorgde ook voor een verdere subsidiëring van de ACV-diversiteitswerking. In januari 2013 werd het ACV voorzitter van de SERV (Sociaal-Economische Raad Vlaanderen). Discussies over de toekomst en invulling van het sociaal overleg in Vlaanderen, over nieuwe regels van de individuele beroepsopleiding, over de werking van een vernieuwde SERV… werden in goede banen geleid door het ACV. Binnen de SERV overlegden de Vlaamse sociale partners ook verder over de zesde staatshervorming. Ze bekeken op welke manier de nieuwe bevoegdheden het best ingevuld kunnen worden. Ze leverden daarbij ook hun input voor het groenboek van de Vlaamse regering over deze zesde staatshervorming. Ook dit werkjaar was de crisis alomtegenwoordig. Besparingen bleven niet uit. Ook niet bij de Vlaamse regering. Onder meer de ambtenaren en het onderwijzend personeel werden geviseerd. Voor het akkoord dat uiteindelijk over deze besparingen werd gesloten, kregen de vakbonden lof van de regering voor hun constructieve houding. Vlaams ACV in beweging De rode draad doorheen de interne werking van het Vlaams ACV in het werkjaar 2012-2013 was het Vlaams ACV Congres. Dit vond plaats op 26 en 27 april in het Kursaal in Oostende. 500 militanten en beroepskrachten van het Vlaams ACV kwamen er samen om te discussiëren over de nieuwe werkvloer, meteen ook de titel van het congres. Het Vlaams ACV-congres ‘De nieuwe werkvloer’ vormde het syndicaal hoogtepunt van een proces dat al in het vorige werkjaar vol enthousiasme was gestart. Dit werkjaar werd op hetzelfde elan verdergegaan. Via vormingsmomenten werden de betrokken beroepskrachten geïntroduceerd in de thema’s van het congres. In regionale infomomenten brachten zij de congresthema’s vervolgens naar militanten en andere geïnteresseerden. En daarna volgden traditiegetrouw ook nog de besprekingen van de congresteksten en werden er amendementen op geformuleerd.
Het Vlaams ACV-congres resulteerde in de goedkeuring van 44 krachtlijnen rond de thema’s jobs voor de toekomst, gelijke kansen op het werk, kwaliteitsvolle werkomgeving en loopbanen voor de toekomst. Voor het eerst werden ook actualiteitsresoluties aangenomen. Hier sprak het Vlaams ACV zich duidelijk uit voor solidariteit en bracht het elementen aan om de economische crisis te lijf te gaan. Met betrekking tot de zesde staatshervorming werd in grote lijnen aangegeven hoe Vlaanderen de nieuwe bevoegdheden moet invullen. Door de organisatie van twee studienamiddagen liet het Vlaams ACV haar militanten en beroepskrachten ook kennismaken met de inhoud van de 6de staatshervorming en de consequenties hiervan voor Vlaanderen, voor werknemers en voor vakbonden. Rond bepaalde thema’s en doelgroepen bleef het Vlaams ACV actief werken. De ACV-jongeren sensibiliseerden en informeerden hun leeftijdsgenoten rond de sociaaleconomische knelpunten en keuzes waar Europa voor staat. Op verschillende universitaire en hogeschoolcampussen werd een ‘Voice of Europe’ opgezet, in netwerk met studenten- en jongerenorganisaties, om ook syndicale standpunten en visies bespreekbaar te maken. Elementen als jeugdwerkloosheid en onzekerheid van jongeren bij de start van hun loopbaan waren hierbij nooit ver weg. Samen met KAJ en LBC-NVK (uitzendconsulenten) werd een studiedag opgezet rond effecten en ervaringen van jongeren met uitzendwerk. Hier werd vooral gekeken naar verbeterpistes voor zowel statuut en beleid, als naar het eigen syndicaal werk en de rol van militanten hierin. Lokaal gingen we, in samenwerking met kwb, het gesprek aan over sociale actie vandaag. Hierbij werd steeds vertrokken vanuit de film ‘Groenten uit Balen’. Met de arbeidsmarktwerking werd actief gewerkt om de effecten van de toegenomen degressiviteit in de werkloosheid (dit is de nieuwe aanpak om de beschikbaarheid van werkzoekenden voor de arbeidsmarkt sneller te gaan controleren) aan te kaarten. Info- en contactmomenten rond een visie op PWA naar aanleiding van de zesde staatsvervorming werden opgezet. De bijblijvers investeerden in terugkommomenten voor 50-plussers. Zo kregen zij beter zicht op de positie van die groep op de arbeidsmarkt en konden ze signalen geven over het gevoerde beleid ter zake.
56
naar inhoud
De genderwerking legde de focus op het bestrijden van stereotypen waar vrouwen op de arbeidsmarkt nog steeds mee te maken krijgen. Met de campagne ‘Rent a Man’ trok men de straat op en brak men uit naar een breder publiek. KMO-werknemers en ook nieuwkomers op onze arbeidsmarkt werden gericht gecontacteerd en info op maat aangereikt. Hetzelfde werd gedaan voor schoolverlaters en jongeren in studentenjobs.
Met de diversiteitswerking werd via vorming en ondersteuning van ondernemingsmilitanten, gewerkt om de introductie van een leeftijdsbewust personeelsbeleid in ondernemingen en sectoren te versterken. Fiscaliteit, als hefboom voor een rechtvaardiger sanerings- en herverdelingsbeleid, bleef in het vizier. De ACV-campagne rond een vermogensbelasting werd sterk opgepikt en de samenwerking in het Financieel Actie Netwerk (FAN) werd verder gezet.
www.acv-online.be
Rent a man. © Daniël Rys
57
naar inhoud
CM Patiëntenrechten
Pluk je geluk
In het kader van de Europese Dag van de Patiënten op 18 april organiseerde CM een bevraging bij haar leden in kader van de opnameverklaring in de ziekenhuizen. Dit onderzoek leerde ons het overgrote deel van de patiënten deze verklaring ondertekent op de dag van de opname. Uit getuigenissen blijkt dat dit niet het ideale moment is om deze informatie te krijgen. Mensen geven aan dat ze bij de opname voornamelijk bezig zijn met hun medische toestand en de praktische aspecten van de opname. Het brengt dus een zekere stress met zich mee. Ook zijn de omstandigheden aan de onthaalbalie niet ideaal: er zijn wachtrijen, drukte, pratende mensen op de achtergrond… Daarom besteedden we dit jaar bijzonder aandacht aan deze verklaring bij onze acties.
Sinds 2009 plaatst CM de geestelijke gezondheid niet alleen hoger op de agenda maar biedt ze met ‘Pluk je geluk’ ook daadwerkelijk meer aandacht en ondersteuning. In 2012 werd deze lijn doorgetrokken naar de samenleving met de actie ‘Deel je lach en maak van jouw gemeente de gelukkigste van Vlaanderen.’ Tussen 13 april en 10 juni gingen tal van vrijwilligers en medewerkers de straat op om de lach van toevallige voorbijgangers vast te leggen op de gevoelige plaat en zo een positief signaal te geven voor een gelukkigere samenleving. We slaagden erin om 43 482 lachende foto’s te verzamelen uit 236 gemeenten in Vlaanderen. Op 15 juni werd de gemeente Liedekerke bekroond met de titel ‘gelukkigste gemeente van Vlaanderen’.
In samenwerking met de ombudsdienst van het ziekenhuis organiseerden we een sensibiliseringsmoment bij een vijftal ziekenhuizen in Vlaanderen.
58
naar inhoud
De Gelukzoekers In hun pubertijd voelen jongeren zich vaak onzeker. Ze zijn op zoek naar hun eigen identiteit, hun plaats in het leven en worstelen met heel wat vragen. Om in de schoolsetting met jongeren hierover in gesprek te gaan, werkte CM het pakket ‘De Gelukzoekers’ uit, een educatief pakket over geluk voor de tweede graad secundair onderwijs. Dit kant-en-klare pakket, bestaande uit een spel en een uitgewerkte lessenreeks, leert jongeren hun mentale veerkracht en geluksgevoel versterken. Geluk kun je immers leren. En dat loont! Want wie gelukkig is, heeft betere schoolprestaties, meer energie en meer vrienden. Een gelukkig persoon leeft langer en gezonder en is minder vatbaar voor psychische problemen. De Gelukzoekers sluit aan bij de vakoverschrijdende eindtermen voor het secundair onderwijs en bij de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen in het kader van depressie en suïcidepreventie. Het pakket is een samenwerking van CM, Uitgeverij Van In en het Centrum Informatieve Spelen. Het maakt deel uit van de ‘Pluk je geluk’-campagne en wordt sinds het schooljaar 20122013 gebruikt in vele Vlaamse secundaire scholen. De valbus In 2012 sloegen CM en Ziekenzorg CM de handen in elkaar om de valproblematiek bij ouderen meer onder de aandacht te brengen. Want één op de drie senioren valt minstens één keer per jaar, dikwijls met ernstige gevolgen voor de gezondheid en het sociaal leven. Met de valbus, een interactieve reizende tentoonstelling, trokken ze doorheen Vlaanderen om bezoekers vertrouwd te maken met de valrisico’s en hen daarnaast de nodige tips en informatie te verschaffen om valvrij door het leven te gaan. De valbus was in 2012 op meer dan 160 plaatsen in Vlaanderen te bezoeken en zal ook in 2013 nog verder ingezet worden. Kom op voor gezondheid wereldwijd CM sloot eind 2012 mee de campagne van Wereldsolidariteit ‘Kom op voor gezondheid wereldwijd’ af. Ze was
mee de initiatiefnemer van de 73 499 handtekeningen die WS op 5 september aan minister Magnette overhandigde. Kazou 2012 was een mooi Kazou-jaar. We stellen vast dat het totaal aantal deelnemers (44 000 kinderen en jongeren) gestegen is in vergelijking met de twee voorgaande jaren. Afgelopen zomer was dan ook zeer gunstig voor Kazou vzw. Van bij de start van de boekingen merkten we een verschil met 2011. Kazou haalde daarom begin 2012 de pers met volgend bericht : ’Kazouvakanties zitten opnieuw in de lift!’ Momenteel is reeds 75% van het zomeraanbod volgeboekt. “Een fantastische start”, zegt Nele Vanderhulst, algemeen secretaris van Kazou.”In 2011 sloten we het jaar af met een mooi resultaat van ongeveer 1 000 zomerinschrijvingen extra ten opzichte van 2010. Deze positieve trend zette zich in 2012 door”. Het totaal aantal deelnemers (44 000 kinderen en jongeren) steeg in vergelijking met de twee voorgaande jaren. Al vanaf de start van de boekingen was het verschil met 2011 merkbaar. Samen met Steunpunt Jeugd en andere jeugdorganisaties lanceerde Kazou het thema ‘(N)iets mis mee’. In de pers verscheen dit bericht “Jeugdorganisaties lanceren instrument om gepast om te gaan met seksueel getinte situaties. Enkele jeugdorganisaties sloegen het afgelopen jaar de handen in elkaar en hebben een instrument ontwikkeld om jeugdwerkers te versterken in het omgaan met dergelijke situaties”. Men maakte zelfs een reportage op een regionaal vormingsmoment over dit bericht. Verder in 2012 startte het traject voor de vernieuwing van de website. Tijdens de ‘Denkdag’ op 10 maart 2012 organiseerde men een workshop rond social media. Vanuit de input gaf men de doelstellingen voor de beleidsnota 2014-2017 rond communicatie vorm. In 2013 lanceerde Kazou de nieuwe, gebruiksvriendelijke website voor de deelnemers. Al een aantal jaren geeft Kazou kinderen met een handicap de mogelijkheid deel te nemen aan hun vakanties, zowel voor het JOMBA als het regulier aanbod. Daarvoor kunnen ziekenfondsen een aanvraag indienen voor extra ondersteuning. In 2012 werden zo 76 extra monitoren toegekend in het kader van inclusie. 59
naar inhoud
Ziekenzorg CM Het werkjaar werd in oktober 2012 feestelijk ingezet met de viering van ‘10 jaar Vlaamse Pijnliga’. Op initiatief van Ziekenzorg CM bundelen een tiental patiëntenverenigingen hun krachten voor een betere ondersteuning van pijnpatiënten. Ondertussen telt de Pijnliga meer dan 2 000 betalende leden en is er een activiteitenaanbod verspreid over Vlaanderen. Op het vlak van ‘Blijven Reizen’ werden samenwerkingsverbanden opgezet met VLK en Licht en Liefde en werd een specifiek aanbod ontwikkeld voor kanker patiënten, blinden en slechtzienden. Met bijna 300 georganiseerde vakantie-initiatieven genoten ook nu weer 12 000 langdurig zieke mensen en hun mantelzorgers van een deugddoende vakantie, mogelijk gemaakt door de inzet van 5 800 vrijwilligers. Binnen de plaatselijke werking werden twee nieuwe vormingsthema’s aangeboden rond ‘patiëntenrechten’ en besparen in het huishouden. De 1 210 plaatselijke kernen organiseerden tijdens het werkjaar 8 800 plaatselijke activiteiten.
Met de actie ‘Proef Ziekenzorg CM’, die begin maart 2013 werd gelanceerd, wenst Ziekenzorg CM op één jaar tijd 1 000 nieuwe plaatselijke vrijwilligers te werven. Verjonging en vernieuwing is één van de werkpunten die uit de laatste bestuursvernieuwing werd weerhouden. Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen maakte een actuele stand van zaken van de gemeentelijke mantelzorgpremie. Alle nieuwe burgemeesters en OCMW-voorzitters ontvingen een oproep om de komende legislatuur hier verder werk van te maken. Een Ziekenzorg CM-werkpunt voor de komende jaren. Het werkjaar werd afgesloten zoals het begon, al feestend. Eind mei 2013 werd de eerste Johh-night georganiseerd voor alle jongeren die deelnamen aan de Johh-trofee. Dit initiatief moet jongeren stimuleren om zorgzame initiatieven te ontwikkelen. 1 500 jongeren namen dit jaar deel.
www.cm.be 60
naar inhoud
Femma
‘Vrouwenbeweging rockt weer’ In het voorjaar van 2012 wierp onze organisatie haar oude naam af en trok een nieuw, fris rozig kleedje aan. Deze gedaanteverandering bracht heel wat teweeg. Een nieuwe uitstraling en dynamiek zorgde voor meer zichtbaarheid én fierheid. Lokale Femmagroepen gingen enthousiast aan de slag om hun nieuwe naam en look te onderstrepen in originele acties en vernieuwende initiatieven. De echte integratie van de nieuwe look en de grote positieve zichtbaarheid van onze nieuwe naam is de verdienste van een krachtige wildbreiactie die we voerden in aanloop van de gemeente- en provincieraadsverkiezingen. Een schot in de roos voor groepen om én strijdvaardig te zijn in het actie voeren voor evenveel vrouwen als mannen in de gemeentepolitiek, én uit te pakken met de nieuwe look en naam van onze organisatie. 100 groepen gooiden zich enthousiast op de wol en de breinaalden om publieke plaatsen in hun gemeente mooier te maken en zo persaandacht op te eisen. Meer dan ooit prikkelde de nieuwe uitstraling jonge vrouwen om tot onze organisatie toe te treden. Nieuwe groepen oprichten is al een fikse uitdaging, maar er ook nog in slagen ze succesvol aan de organisatie te binden, is een nog veel grotere.
doorheen onze begeleidingen was het dynamiserende effect van de nieuwe naam. Het maakte uitbreken en je lokale verenigingsverhaal aan geïnteresseerde vrouwen verkopen, een stuk makkelijker. We probeerden zoveel mogelijk drempels weg te werken om vrouwen naar Femma te lokken, met ons trendy aanbod, en ze te laten voelen hoe leuk het is om bij onze club te horen. Het voorjaar sloten we af met een knaller. De lancering van het project ‘Koken van a tot z’ was te zien in het VRT journaal van 13 juni 2013. Een warm en uniek initiatief, waarbij Femmavrijwilligers nieuwkomers uit verschillende culturen samenbrengen om te koken, te eten en Nederlands te leren. We zetten ons op de kaart als een organisatie die ervoor kiest participatie te bevorderen van àlle vrouwen, ook de meest kwetsbare. Samen met de onschatbare inzet van vele duizenden vrijwilligers zetten de beroepskrachten van Femma zich in voor al deze projecten. Met veel energie en vaak te weinig tijd. Ook om de combinatie van hun privé- en werktijd zo gemakkelijk mogelijk te maken, lanceerden we een traject ‘Het Nieuwe Werken’ of resultaatgericht maar plaats- en tijdongebonden werken. Dit plan ontvouwen we verder in 2013.
We werkten (en werken) met een gedetailleerd stappenplan, gericht op één doel: een nieuwe groep aan de organisatie binden met procesbegeleiding gedurende maximum 2 jaar. Van de 106 opgerichte experimenten zijn er tot op heden 21 Femmagroep geworden (augustus 2013). 51 experimenten zijn nog actief. We begeleiden hen intensief verder met binding als einddoel. Constante uitwisseling tussen collega’s zorgde voor extra dynamiek en motivatie: In onze dienstverlening staat het vraag en aanbod principe voorop. Inspelend op de wensen en behoeften van onze doelgroepen, lanceerden we ‘Femma maakt het’. Creatieve Femmaplekken rezen uit de grond. In naaisalons, breisalons of andere creagroepen leefden vrouwen zich uit in een gezellige, informele sfeer. We mochten ook hier veel jonge vrouwen omarmen die zorgden voor nieuw leven in onze organisatie. Dit vernieuwend inspelen op de ‘maak het zelf’ trend droeg ongetwijfeld bij tot de instroom van 3 000 kersverse leden. Groepen met wat meer geschiedenis coachten we op basis van nauwkeurige screening en een aangepaste en resultaatsgerichte procesbegeleiding. Een roze draad
www.femma.be 61
naar inhoud
Kinderen in actie tijdens ‘ieder kind een sint”
Kwb Ook in 2012-2013 gaat de vernieuwing in kwb verder. Kwb blijft inzetten op het hapklaar aanbieden van activiteiten. Deze activiteiten zijn, in tegenstelling tot de vorige werkjaren, niet meer gebundeld in thema’s. Wat niet wil zeggen dat dit geen inhoudelijke activiteiten zijn: het zijn activiteiten die kwb-gezinnen niet onberoerd laten en waarmee we als beweging een duidelijke boodschap uitdragen. Samenwerken met andere middenveldorganisaties of thematische verenigingen staat evenzeer centraal in heel wat activiteiten. Armoede centraal Met onze gemeenschappelijke actie ‘ieder kind een Sint’ en het armoededictee hadden we twee activiteiten die op een laagdrempelige wijze de problematiek van armoede ter sprake brengen. Voor het armoededictee organiseerden heel wat afdelingen een voorronde. Op deze lokale dictees kwam de schepen van welzijn of de OCMW-voorzitter meer uitleg geven over armoede in de eigen gemeente of werd een getuigenis van iemand die in armoede leeft naar voren gebracht. De laureaten van deze voorrondes werden uitgenodigd op de grote finale op 16 maart 2013 in de Onze-Lieve-Vrouwvan-Goede-Bijstandskerk in Brussel. De organisatie hiervan was een succes met meer dan 100 deelnemers en een beklijvende getuigenis van Johnny De Mot. Het armoededictee was ook een samenwerking met Welzijnszorg / Welzijnsschakels op nationaal vlak, op de finale was er eveneens een tentoonstelling van sociale fotografie (TRAM 66). De actie ‘Ieder kind een sint’ werd in het programma opgenomen als gemeenschappelijke actie. Een activiteit waarbij kwb-afdelingen speelgoed verzamelden en opnieuw verdeelden aan kansarme gezinnen. Aan de kinderen (en hun ouders) werd gevraagd om overbodig
speelgoed met de sint mee te geven en er zo voor te zorgen dat een ander kind dat het niet zo breed heeft, ook van een mooie sint kan genieten. Een aantal doelstellingen werden bij deze actie voorop gezet: 1. de nadruk leggen op het ‘geven’ in een tijd van ‘krijgen’ 2. het delen en hergebruiken of recycleren van materialen benadrukken 3. samenwerking met lokale armoedeverenigingen stimuleren 4. ook kinderen die het thuis niet zo breed hebben van een even leuke Sinterklaas/Kerst laten genieten 5. het educatieve aspect rond armoede en overvloed beklemtonen Gezicht Gezocht Om tegemoet te komen aan de voortdurende signalen van gebrek aan (jonge) bestuursleden, lanceerden we twee jaar geleden de campagne ‘Gezicht Gezocht’. We riepen kwb-afdelingen op om nieuwe bestuursleden of losse medewerkers te vinden. Ze stellen het werven van een aantal nieuwe gezichten tot doel. Amper één maand na het lanceren van deze actie noteren we op onze website dat onze afdelingen voor meer dan 1 000 nieuwe medewerkers willen gaan. In het vorige werkjaar focusten we op de genomen engagementen om te zetten naar gevonden gezichten. De campagne werd opnieuw in herinnering gebracht en via inspirerende getuigenissen op bovenlokale bijeenkomsten worden afdelingen aangewakkerd om aan de slag te gaan. Ook winnen enkele nieuwe medewerkers per provincie een mooie prijs voor hun inzet voor kwb en zijn er een heleboel aantrekkelijke campagnematerialen.
www.kwb.be 62
naar inhoud
KAJ Mogen jongeren nog jong zijn? Of het nu op school, thuis, op openbare pleintjes of in de zoektocht naar vast werk is, jongeren botsen steeds vaker tegen een harde muur van onbegrip, intolerantie en beschuldiging. Onder mooie woordjes als ‘modernisering’, ‘flexibilisering’ en ‘responsabilisering’ schuilt een realiteit waar wij als jongeren een groot vraagteken bij plaatsen. Is dit nu de moderne arbeidsmarkt? Dat is de slagzin die bovenaan het inmiddels afgewerkte Zwartboek Interim prijkt. Deze publicatie heeft als kern de concrete ervaringen en feiten van ruim duizend betrokken jongeren in hun zoektocht naar werk via interimkantoren. Met dit pamflet onder de arm – een bom in het maatschappelijk debat rond werk – brachten we in samenwerking met ACV-CSC en de JOC (Franstalige KAJ in Wallonië en Brussel) drie verschillende groepen samen op een studiedag: vakbondsafgevaardigden uit
ondernemingen, interimconsulenten en werkzoekende jongeren. De drie groepen merkten dat ze allen onder druk gezet worden door het gebrek aan voldoende kwaliteitsvol werk voor iedereen. ‘Is dit nu de moderne arbeidsmarkt ? Zwartboek interim’ is bij KAJ verkrijgbaar. In het afsluitende debat kreeg Federgon (Koepel van Belgische uitzendbedrijven) rake argumenten te verwerken. De uitspraak van de algemeen directeur “de interimconsulenten hebben vandaag geen groot hart meer” deed de interimconsulenten – zijn eigen mensen – de zaal verlaten. In het debat op Radio 1 met Jan Denys, arbeidsmarktspecialist bij Randstad, kon zijn betoog niet op tegen het concrete verhaal van al die jongeren. Peter Vandermeersch - bekend opiniemaker, voormalig hoofdredacteur van De Standaard en huidig hoofdredacteur van NRC Handelsblad - tweette: “KAJRandstad: 5-0”. Op dit elan gaat KAJ verder. De realiteit is nog onvoldoende gekend bij de publieke opinie en de bevoegde
63
naar inhoud
beleidsmakers. Ministers weigeren de gelegenheden om de realiteit van jongeren te aanhoren en er iets mee te doen. In realiteit maken de ‘modernisering’, ‘flexibilisering’ en ‘responsabilisering’ op de arbeidsmarkt het leven van werkzoekende jongeren tot een hel. Het Zwartboek beschrijft die hel zorgvuldig en pompt tegelijk verse lucht in het maatschappelijke debat. Met dit Zwartboek gaan we het komende jaar de boer op, lokaal en nationaal, met presentaties bij relevante actoren of bondgenoten en pers- of andere symbolische acties. Echtscheiding, school en stomme regeltjes Tijdens het nationaal congres op 24 november 2012 zetten honderd jongeren uit de afdelingen – van het Limburgse Bocholt tot kustgemeente Koksijde – de grote inhoudelijke lijnen van de beweging voor de komende vijf jaar uit. In de voorbereiding van het congres kwamen jongeren samen en bespraken de realiteit van hun leden. De verschillende facetten in het leven van jongeren werden bekeken: thuis, school, vrije tijd… Uit deze bespreking filterden zij drie thema’s om op het congres af te toetsen: ‘gevolgen van echtscheiding’, ‘school’ en ‘stomme regeltjes’. De jongeren op het congres maakten per thema een eerste analyse, vanuit hun eigen ervaringen. De gevolgen die jongeren ondervinden van de scheiding van hun ouders zijn niet mals. Jurgen vertelt: “Ik heb mijn droom om profvoetballer te worden in rook zien opgaan toen ik na de scheiding 45 kilometer verder moest gaan
wonen. Ik kon maar een keer per week trainen, waardoor ik van de trainer maar een match op twee mag meedoen”. Koen: “Ik ben nu om de twee weken een weekend bij mijn pa, maar ik wil liever een week ma en een week pa. Ik durf er echt niet over beginnen want dan gaat het weer ruzie zijn”. “Ik heb twee portefeuilles omdat mijn zakgeld bij de ene niet mee mocht naar de ander”, vertelt Leila. De school is voor jongeren qua welbevinden ook geen paradijselijk oord. Michiel: “Ik mocht mijn eigen richting niet kiezen. De leerkracht zei: “Je bent goed in wiskunde, doe daar maar iets in”. Na vier jaar wilde ik iets technisch doen, maar mijn ouders zeiden : “Doe twee jaar door dan kun je verder studeren”. Dan heb ik mijzelf laten buizen voor wiskunde zodat ik kon veranderen van richting”. Jongeren die in hun vrije tijd al eens buiten samenkomen zijn overlast. Tenminste, dat is toch hun gevoel. Aaron: “We waren met een paar vrienden aan het voetballen op een grasveldje in de wijk. De politie kwam en met de boodschap “Jullie zijn te luid aan het voetballen. Ga weg of je krijgt een boete” joegen ze ons weg”. De komende werkjaren focust KAJ telkens op een van de drie thema’s, te beginnen met het thema ‘Gevolgen van echtscheiding’. Daarbij zullen we een grondige analyse maken en deze breed bekend maken, ook bij de bevoegde beleidsmakers.
www.kaj.be 64
naar inhoud
OKRA bestrijdt armoede
en kiest voor duurzame mobiliteit
230 000 mutsjes breiden de OKRA-creatievelingen voor de armoedeorganisatie Welzijnszorg. Op die manier werkt OKRA aan de sensibilisering van de thematiek van ouderen en armoede. Bovendien neemt OKRA de eigen werking onder de loep om daar de financiële drempels zoveel mogelijk weg te werken. Breien OKRA-leden zijn graag creatief bezig. De uitdaging om veel mutsjes te breien ten voordele van het goede doel viel in goede aarde. De 230 000 mutsjes gingen naar smoothiefabrikant innocent. Per verkochte smoothie met mutsje stort innocent een bedrag aan Welzijnszorg. En al ging het vooral om het breien, op deze manier kwam wel de thematiek van ouderen en armoede bij een grotere groep leden aan bod.
Vorming over armoede Naast de breiende OKRA-leden, werkte OKRA ook op andere vlakken aan sensibilisering over armoede. Omdat OKRA campagnepartner was van Welzijnszorg kwam in 252 trefpunten de thematiek aan bod. Ook de regio’s lieten zich niet onbetuigd en organiseerden een vorming Armoede-in-zicht. Deze vormingscursus vond plaats in zeventien regio’s. De bedoeling is dat in 2013 deze zelfde vorming tot op het niveau van de trefpunten uitgewerkt wordt. Financiële drempels in OKRA Enkele jaren geleden onderzocht OKRA de kostprijs van diverse activiteiten in OKRA. In 2012 vormde dit onderzoek de basis van de gesprekken in de regiobesturen
© Lieven Van Assche
65
naar inhoud
om de financiĂŤle drempels voor ouderen in armoede in OKRA te bekijken. De conclusie is dat de kostprijs van uitstappen en ontmoetingsfeesten hoog ligt. Net twee activiteiten waar veel OKRA-leden aan deelnemen. Trefpunten krijgen tips over hoe ze de kostprijs van activiteiten kunnen drukken zonder aan kwaliteit in te boeten. In Europa Ook op Europees vlak probeert OKRA bij te dragen aan de armoedebestrijding bij ouderen. Zo startte het een Grundtvig-project met zeven Europese landen over referentiebudgetten. Hoeveel heeft iemand in een specifieke situatie nodig om te kunnen leven, dat is de centrale vraag. Duurzame mobiliteit 2012 is voor OKRA ook het jaar van de mobiliteit. Voor het tweede jaar op rij werken de plaatselijke trefpunten rond mobiliteit. Een goede en slechte verkeerssituatie in beeld brengen, persoonlijke engagementen aangaan om de auto wat meer aan de kant te laten staan en ouderen het openbaar vervoer leren gebruiken, zijn enkele activiteiten die de trefpunten organiseren.
Elke trap telt Op sportief vlak zette OKRA alles in op Elke trap telt. Met een opbouwplan van tien weken bouwen mensen hun conditie op om langere afstanden met de fiets af te leggen. Een succes: 122 plaatselijke groepen organiseren Elke trap telt voor hun leden. Ook woonzorgcentra stapten mee in het project: 47 centra zetten hometrainers klaar voor de bewoners. Elke trap telt bereikte op deze manier 3 671 senioren. Op reis 2012 was ook het jaar waarin OKRA veroordeeld werd voor het organiseren van reizen. Volgens het hof van beroep moest OKRA over een vergunning beschikken terwijl OKRA zich beroept op de uitzondering voor de socio-culturele verenigingen. Het vonnis had behoorlijk wat gevolgen. Het Vlaamse decreet over de reisvergunningen is gewijzigd en wordt afgeschaft. OKRA vroeg en verkreeg een reisvergunning voor zeven regionale verkoopskantoren. En het enthousiasme om op reis te gaan, blijft groot.
www.okra.be 66
naar inhoud
Procura Procura vzw biedt als kenniscentrum voor de non-profit en sociale economie adviesverlening en opleidingen aan vzw’s en coöperatieve vennootschappen. Aan de aanbodzijde focust Procura vzw op een zakelijke dienstverlening bestaande uit twee grote assen : (1) advies & consultancy en (2) vorming en opleiding. Sedert juni 2012 werd Procura vzw – na de vereffening van Groep Arco – ingebed binnen het ACW. Zo kan Procura vzw verder blijven werken. Er werd in 2012 gefocust op de doorstart en de verdere optimalisering van de werking van Procura vzw. In eerste instantie werd de
kenniscentrum voor non-profit en sociale economie
beslissing genomen om de dienstverlening uit te breiden met provinciale informatieavonden in het jaar 2013. Er werd ook verder geïnvesteerd in de uitbreiding van het netwerk van professionele adviseurs. In 2012 telde Procura vzw 779 betalende leden (vzw’s en verenigingen) en formuleerde Procura vzw een 70-tal adviezen ten behoeve van haar leden. Deze vragen hadden overwegend betrekking op de vzw-wetgeving. In de tweede jaarhelft van 2012 vonden ook een drietal studiedagen plaats over boekhouding in de vzw. Voor het jaar 2013 werd er een studiekalender opgemaakt. Naamloos-2 1
www.procura.be
bankier van mens tot mens VDK Spaarbank profileert zich nadrukkelijk als een toegankelijke, duurzame en warme gezinsbank. Met eenvoudige en transparante producten die iedereen begrijpt. Met (klant)vriendelijke medewerkers die het belang van de cliënten vooropstellen. VDK bewijst dat bankieren ook anders kan. 1) Persoonlijk contact. VDK stelt bankieren van mens tot mens voorop. Uiteraard kunt u ook bij VDK terecht aan de selfbank. En uiteraard kunt u ook bij VDK uw bankzaken online regelen. Maar wie daar als cliënt prijs op stelt, kan altijd aan het loket terecht. Voor deskundig advies of goede raad op mensenmaat. 2) Zekerheid. Voor VDK zijn veiligheid en voorzichtigheid fundamentele beleidsprincipes. Precies daardoor heeft VDK de financiële crisis probleemloos doorstaan. Zonder rode cijfers. Zonder overheidssteun. VDK zal nooit risico’s nemen met de spaarcenten van haar 133.000 cliënten. De lokroep van het snelle geldgewin is niet aan VDK besteed. 3) Sociaal engagement. VDK steunt projecten en organisaties die solidariteit hoog in het vaandel voeren. Bij ons en in het Zuiden. Met de ethische SpaarPlus Rekening kiest u als cliënt bewust om uw spaarcenten een duurzame bestemming te geven, zodat u precies weet wat er met uw spaargeld gebeurt.
VDK Spaarbank zal dan met bijna 100 kantoren en agentschappen actief zijn in vier provincies (Oost- en WestVlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen). Potentiële cliënten in gemeenten waar VDK (nog) geen kantoor heeft, kunnen zich sinds kort trouwens ook online als cliënt registreren via de website www.vdk.be. VDK realiseerde in het boekjaar 2012 in haar kernactiviteiten (sparen / kredieten) beter dan verhoopte commerciële resultaten. Opvallend daarbij is het resultaat van de woonkredieten: ondanks de terugval op de Belgische hypotheekmarkt en een recordproductie in 2011, groeide de productie aan nieuwe woonkredieten in 2012 nog eens met 4%. Ook de cliëntendeposito’s deden het prima met een aangroei van 7%. VDK boekte in 2012 een nettowinst van 15,4 miljoen euro. Het eigen vermogen steeg tot ruim 253 miljoen euro op een balanstotaal van ruim 3 miljard euro. VDK streeft naar een gezonde rendabiliteit voor de aandeelhouders, faire voorwaarden voor de cliënten en een constructieve en motiverende werkomgeving voor de bijna 300 medewerkers. Duurzaam ondernemen vanuit een gezond langetermijnperspectief is het leidmotief, kortetermijnwinstmaximalisatie is uit den boze. De risicogewogen solvabiliteitsratio van ruim 17% getuigt van een stevige financiële structuur die de bank toelaat de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.
www.vdk.be
2012 IN EEN NOTENDOP Het geografisch expansieverhaal waarmee VDK in 2003 van start ging, werd afgelopen jaar voortgezet met nieuwe VDK-vestigingen in Ninove, Zottegem, Denderbelle en Beernem. Met de geplande opening van VDK Antwerpen in de loop van 2013 wordt een nieuwe mijlpaal bereikt: 67
2
naar inhoud
Erkende partner Familiehulp Steeds meer ontschotting in de (thuis)zorg Familiehulp keek in 2012 vol spanning uit naar de invoering van de nieuwe cliëntbijdrage en de maximumfactuur in de thuiszorg per 1 januari 2013. De invoering hiervan zou een belangrijke mijlpaal worden. Er zou meer transparantie komen voor de cliënt (waar je ook aanklopt, overal zal de prijs dezelfde zijn) en het zou moeten leiden tot minder administratief werk voor de sectorverantwoordelijken. Uiteindelijk besliste de Vlaamse overheid om de lancering ervan uit te stellen om budgettaire redenen. We hopen alvast dat de nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2014 effectief in voege zal gaan. Familiehulp stelt vast dat er in de (thuis)zorg steeds meer werk gemaakt wordt van de zogenaamde ‘ontschotting’. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking in de provincie Oost-Vlaanderen tussen Familiehulp, Familiezorg Oost-Vlaanderen, het Wit-Gele Kruis en CM. Samen vormen zij het NTOV (Netwerk Thuiszorg Oost-Vlaanderen). Binnen dit samenwerkingsverband worden er afspraken gemaakt om de zorgverlening aan de cliënten nog te verbeteren. Ook in andere regio’s beperkt Familiehulp zich niet tot overleg met enkel de thuiszorgpartners, maar gaat het actief op zoek naar samenwerkingsverbanden met de residentiële sector. De voorbeelden hiervan zijn legio: een cliënt van Familiehulp die wekelijks onder begeleiding van zijn verzorgende een bad gaat nemen in het nabijgelegen woonzorgcentrum. Een zorg-
Kerncijfers Familiehulp 2012 Aantal geholpen cliënten: 80.217 Aantal gepresteerde uren: 9.972.364 Aantal medewerkers: 11.994
behoevende oudere op de wachtlijst van een woonzorgcentrum krijgt extra ondersteuning van Familiehulp en de ergotherapeut van het woonzorgcentrum. Sleutelinterventies kraamzorg worden uitgewerkt in overleg met materniteit, Kind en Gezin… Ook de opstart van kleinschalige dagopvang bij Familiehulp is een vorm van ontschotting. Eind 2012 lanceerde minister Vandeurzen een oproep om in elke gemeente kleinschalige dagverzorgingshuizen op te richten. Familiehulp nam de handschoen op en heeft op enkele maanden tijd 12 van dergelijke huizen geopend. Verschillende anderen zijn nog gepland. In plaats van één verzorgende die aan huis langs komt, komen zorgbehoevende ouderen overdag op een locatie samen in de gemeente. Het voordeel is dat de gebruikers niet verzorgd worden in een één-op-één relatie (gebruiker-verzorgende), maar dat één verzorgende tegelijkertijd voor meerdere personen kan zorgen (vier tot maximum tien ouderen). Dat komt niet alleen de sociale contacten ten goede, het is ook een manier om te anticiperen op de toenemende vergrijzing en de schaarste op de arbeidsmarkt in de zorgsector. Familiehulp gaf de naam NOAH aan haar dagverzorgingshuizen. NOAH staat voor Nabijheid, Opvang, Aandacht, Huiselijkheid. Enkele cijfers voor 2012 De kaap van 10 miljoen gepresteerde uren werd bijna overschreden (9 972 364 uren). Het aandeel van de kraamzorgcliënten blijft stijgen (meer dan 100 000 uren of bijna 9% van het aantal cliënten gezinszorg). Het kortdurend ziekteverzuim daalde nog lichtjes. 41% van de PIT-klanten (= afdeling dienstencheques) is reeds langer dan vijf jaar klant (met andere woorden : onze klanten blijven trouw). Bij bijna 20% van de cliënten komen verschillende diensten van Familiehulp over de vloer, bijvoorbeeld gezinszorg en poetsdienst, gezinszorg en PIT, gezinszorg en karwei... (er wordt dus goed samengewerkt en doorverwezen). In de vier kinderdagverblijven die Familiehulp beheert, is er plaats voor 214 kinderen. Goed Wonen - opgericht in de schoot van Familiehulp - is het grootste energiesnoeibedrijf in Vlaanderen (gemiddeld 2 400 scans en 20 000 m² dakisolatie per jaar). Het ontwikkelt bijkomend allerlei activiteiten op vlak van woonaanpassing en algemene karwei.
www.familiehulp.be 68
Geassocieerde partners
naar inhoud
Welzijnszorg laat de stem van mensen in armoede klinken “Armoede, mijnheer, daar hoort ge de laatste tijd toch wel veel van hé.” Een quote die niet uit de lucht gegrepen is. Als grootste armoedebestrijdingsbeweging in Vlaanderen zouden we ons op de borst kunnen slaan met dit succes. Tenslotte is één van onze doelstellingen om het armoedethema op de maatschappelijke agenda te krijgen. Welzijnszorg stelt ook effectief vast dat onze campagnes, met in 2012 de campagne ‘Armoede verjaart niet’- samen met Okra - heel wat weerklank vinden. Onze campagneboodschap klinkt elk jaar van op de nationale televisie tot in de kleinste parochiezaal. Welzijnszorg is blij dat onze stem steeds luider klinkt. Maar we zijn hier nog niet tevreden mee. Al te vaak blijft het bij een pakkend verhaal zonder ruimer kader of wordt er enkel over de mensen in armoede gesproken. Daarom zet Welzijnszorg extra in zodat we de stem van mensen in armoede luider kunnen laten klinken. En nee, dit doen we uitdrukkelijk niet om medelijden op te wekken , maar wel zodat deze mensen het structurele onrecht dat armoede is, kunnen aanklagen. Welzijnszorg kiest er uitdrukkelijk voor alle campagne op te bouwen vanuit de knelpunten die mensen in armoede zelf aangeven. Zij leggen de basis voor onze campagne-inhoud. Welzijnszorg geeft mensen in armoede letterlijk een stem in de campagnes. Zij voeren mee het woord te-
Heel wat campagnematerialen gingen de deur uit, zowel naar het grote publiek als naar specifieke doelgroepen. 185.000 campagneaffiches 32.000 campagnekranten 161.000 campagnefolders 1.000 inhoudelijke dossiers 26.000 materialen voor het onderwijs 57.000 bezinnende materialen De regionale startavonden inspireren lokale vrijwilligers en sympathisanten om met veel goesting aan de campagne te beginnen en zelf aan de slag te gaan in de strijd tegen armoede. Dit jaar kwamen 1.800 mensen naar de regionale startavonden. 112.447 kaarsjes voor een warme oude dag onderschreven onze campagneboodschap en de politieke eisen. De publieke steun voor de handtekeningenactie is de hoogste sinds 2006.
genover de pers en de verantwoordelijke ministers. Niet enkel om hun verhaal te vertellen, maar ook om de ruimere problematiek te kaderen en samen met ons oplossingen te eisen. Welzijnszorg zet samen met Welzijnsschakels het project ‘lokale dialoognetwerken’ op. Vrijwillige dialoogondersteuners zullen lokale Welzijnsschakelgroepen ondersteunen om de dialoog aan te gaan met het lokale beleid. De stem van mensen in armoede moet ook op het lokale niveau luid klinken. Welzijnszorg gelooft sterk in de kracht van vrijwilligers en het middenveld. Dankzij de steun van zo’n dialoogcoach kunnen Welzijnsschakelgroepen op meer dan 130 plaatsen wegen op het lokale beleid. De stem van mensen in armoede versterkt nog meer onze boodschap en is de aanvulling voor wetenschappelijke kennis, een uitgebreid netwerk in het middenveld, met een geassocieerd partnerschap met het ACW en onze blijvende verontwaardiging over en strijd tegen armoede. Welzijnszorg wil nog vaak horen dat armoede een thema is dat mensen beroert. Maar wij willen er mee voor zorgen dat de stem van mensen in armoede zelf luider klinkt én dat iedereen er van overtuigt geraakt dat we dat als samenleving samen moeten aanpakken, met recepten zoals solidariteit en herverdeling.
www.welzijnszorg.be 69
naar inhoud
Pax Christi Vlaanderen Stappen naar ontmoeting en vrede Voor Pax Christi Vlaanderen betekent de periode na de grote vakantie altijd de aanloop tot de Vredesweek, van 21 september tot 2 oktober. In 2012 onderstreepte de campagne ‘Wachten tot het overkookt?’ het belang van het internationale principe Responsability to protect (R2P), of de Verantwoordelijkheid tot bescherming. Dit principe bevat richtlijnen die de internationale gemeenschap kan hanteren wanneer een staat de veiligheid van haar eigen burgers niet kan of wil garanderen. Een complex thema, dat in het licht van de oorlog in Syrië bijzonder actueel bleek. Uit de ruime Vredesweekagenda onthouden we onder meer de sterke debattenreeks die R2P vanuit uiteenlopende oogpunten benaderde. In de campagne legden we de nadruk op meer en concretere preventieve maatregelen vanwege de EU. Op 12 december 2012 vierde Pax Christi Vlaanderen opnieuw drie ‘Ambassadeurs voor de vrede’: mensen die zich op een volgehouden manier inzetten voor vrede en mensenrechten. Het tienjarig bestaan van de jongerenwerking U Move 4 Peace (UM4P) was een uitgelezen gelegenheid om een eerste jongerenambassadeur te kiezen. De in België wonende Palestijnse documentairemaker Majd Khalifeh kwam als winnaar uit de facebook-poll. Door de benoeming van Rudi Vranckx tot ambassadeur – voor zijn menselijke reportagestijl – haalde de uitreiking ook het Eén-tv-nieuws. Hand in Hand tegen Racisme was de derde laureaat. Pax Christi Vlaanderen dreef samen met Pax Christi International in 2012 en voorjaar 2013 de lobbywerking op voor een sterk, juridisch afdwingbaar internationaal wapenhandelsakkoord. Na het stranden van de VNconferentie in juli 2012 in New York, werden de onderhandelingen in maart 2013 hervat, met onder meer een opgemerkte inbreng van de Pax Christi Internationaldelegatie. Op 2 april 2013 was het verdrag, ‘Arms Trade Treaty’, een feit! Ook het gebruik van drones als wapen werd door Pax Christi in de aandacht gebracht met een dossier in Koerier (september 2012) en een informatiezitting in het federaal parlement in april 2013, hierbij gesteund door IKV Pax Christi Nederland en het internationaal kantoor.
De Pax Christi-medewerkers belichtten in vormingen over heel Vlaanderen uiteenlopende aspecten van de actieve geweldloosheid, het fundament van onze vredeswerking. Zij verzorgden onder meer één van de zes sessies op de tweede editie van de tweejaarlijkse opleiding vredeseducatie aan de UA. De jongeren van UM4P verfijnden en verdiepten de trainingen in het Theater van de onderdrukte. De in 2012 opgerichte stuurgroep van de dienst vredeseducatie legde prioriteiten vast en werkte een reeks vormingen uit. De focus ligt daarbij op bemiddeling, de kunst van de dialoog en conflicthantering gericht op het stimuleren van groei- en leerkansen. Na het afronden van het project rond de re-integratie van gewezen strijders in Oost-Congo binnen hun lokale gemeenschappen, lag de nadruk voor Centraal-Afrika op politiek lobbywerk. Dit concentreerde zich op de aanhoudende en door Rwanda gerugsteunde aanvallen van de rebellenbeweging M23 tegen de bevolking van Oost-Congo. De Midden-Oostenwerking riep de Belgische en Europese beleidsmakers op de afspraken over producten uit de door Israël bezette gebieden na te komen en concreet in te vullen. De ontwikkelingen in het Midden-Oosten en het conflict en de grote humanitaire nood in Syrië eisten onze aandacht op. In mei 2013 werkte Brigitte Herremans een overzichtelijk dossier uit bij ons abonnement van Koerier. De Afrika- en Midden-Oostenwerkingen lopen in volledige samenwerking met Broederlijk Delen. De bezielende inbreng van professor Roger Burggraeve op de studiedag van 16 juli 2012 over “Is verzoening mogelijk na ernstige conflicten?” vond zijn neerslag in de werking van de dienst Vredesspiritualiteit. Dit mondde uit in een inspirerend dubbeldossier: “Van wraak en haat, over vergelding en rechtzetting, naar vergeving en verzoening” (Koerier van november 2012 en januari 2013). Op 20 mei 2013 vierden oude en nieuwe getrouwen 40 jaar Pax Christi Vlaanderen. Een 200-tal invités blikten mee achterom én vooruit op de werking van de vredesbeweging. Op het fikse programma stond onder meer een pittig panelgesprek over de uitdagingen voor de toekomst. Ambassadeur Rudi Vranckx, VSKO-kopstuk Mieke Van Hecke en voormalig ACW-voorzitter Jan Renders sloegen nagels met koppen. Publicist Mark Van de Voorde modereerde het gesprek. Op die dag werd ook een nieuwe campagne Time to Go tegen de kernwapens in ons land gelanceerd.
www.paxchristi.be 70
naar inhoud
Arktos 2012-2013 was een schooljaar vol zwarte zwanen. De crisis en de politieke verschuivingen waren ook binnen Arktos voelbaar. Desondanks kunnen we ook terugblikken op een aantal mooie prestaties dit schooljaar. We zetten ze hieronder kort in de schijnwerpers. BELEIDSNOTA ’14 – ’17 ‘GROEIEN VANUIT STERKTE’ Door middel van een intensieve en participatieve planningsronde kreeg onze nieuwe beleidsnota vorm. Vanuit een brede interne en externe raadpleging werkte een beleidsgroep prioriteiten uit, die werden getoetst en gekneed doorheen een ronde van Vlaanderen waar al onze medewerkers de prioriteiten bepaalden en er inhoud aan gaven. Groeien vanuit sterkte… Deze titel zegt alles over onze ambitie voor de komende vier jaar. We willen onze talenten en sterktes – aanwezig in elkeen van onze medewerkers, in onze projecten, teams en organisatie – erkennen en verdiepen. We willen ook meer aandacht voor het waardevolle werk dat dagelijks geleverd wordt met en door onze jongeren. We zetten dan ook in op onze signaalopdracht. Daarnaast willen we met sterke Arktos-producten, gecombineerd met een stevige en heldere profilering, onze brede werking overzichtelijk in de etalage zetten. Tot slot vormt veilig en maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijke uitdaging de komende jaren.
JONGERENDAG ‘ARKTOS FUN BATTLE’ Op woensdag 8 mei was het druk op het strand in Oostende: met ruim 150 jongeren en een 50-tal medewerkers en vrijwilligers van al onze vestigingen kwamen we er samen voor onze eerste editie van de ARKTOS FUN BATTLE. De jongeren namen het tegen elkaar op in een beach soccer tornooi of konden hun energie en creatief talent kwijt in de workshops streetdance, taebox en graffiti. TOONMOMENTEN Onze jongeren laten via toonmomenten zien wie ze zijn, waaraan ze gewerkt hebben en wat ze gemaakt hebben. Ook dit jaar toonden de jongeren hun talenten. Zo kon je in verschillende POT-werkingen een zelfgemaakt hapje en een drankje nuttigen, kon je het vuurspektakel in Oostende bewonderen, kon je op een laagdrempelige manier kennis maken met de woonwagenbewoners in Leuven, kon je de petflessenboot gaan bewonderen in Turnhout, en nog veel meer… PROEVERTJESDAGEN Naast het aanbieden van vormingen, willen we ook onze kennis en expertise delen met allen die aan de slag gaan met kinderen en jongeren. De proevertjesdagen deden hun intrede dit jaar. Op een laagdrempelige
71
naar inhoud
manier, via allerhande workshops, kan je kennismaken met onze expertise. Als je de smaak te pakken hebt, kan je nadien intekenen op het verdere ondersteuningsaanbod. Op onze website kunnen geïnteresseerden terecht voor toekomstige proevertjesdagen. ENKELE SIGNALEN DE WERELD IN Tot slot hebben we ook dit jaar signalen gegeven aan de ruimere maatschappij ter bewustmaking van uitsluitingmechanismen waarmee onze jongeren dagelijks geconfronteerd worden. We zegden, samen met 213 organisaties uit de jeugd-, sociale -, academische en artistieke sector, neen aan het nieuwe GAS-wetsvoorstel (Gemeentelijk administratieve sanctie). Met de sector deeltijdse vorming vroegen we een rechtvaardige toepassing van de indexregels in het belang van (de zorg voor) onze jongeren. In het radicaliseringsdebat pleiten we voor het
zoeken naar antwoorden in de brede zin van het woord en herbevestigden we onze verantwoordelijkheid in het opnemen van een preventieve rol. Met betrekking tot de onderwijshervormingen roepen we samen met de jeugd(welzijns)sector de verschillende onderwijsbeleidsmakers op tot het nemen van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een beter onderwijs voor iedereen. Daarnaast waren aanwezig op de Dag van de Opvoeding in Aarschot. Daar bouwden onze jongeren en medewerkers samen een constructie die de levensloop van kind naar volwassene symboliseerde. De kinderen konden naar hartelust klimmen op deze constructie en vallen … en opgevangen worden… Tot slot willen we onze medewerkers in de schijnwerpers zetten. Elke dag opnieuw geven en gaven zij het beste van zichzelf, om vanuit een sterk geloof in onze jongeren, te bouwen aan een samenleving die kansen biedt aan iedereen!
www.arktos.be
72
naar inhoud
Groep INTRO Groep INTRO gelooft nog steeds in ‘werk’ als hefboom tot integratie in onze samenleving. Want ‘werk hebben’ betekent niet alleen over een inkomen beschikken maar biedt ook een structuur bij onze dagdagelijkse activiteiten. Het verruimt ons netwerk en we voelen ons deel uitmaken van een samenleving waar we ook willen aan bijdragen. Dit betekent echter niet dat Groep INTRO mensen zo snel mogelijk wil klaarstomen voor een job, los van de persoonlijke interesse van de deelnemer. Voor Groep INTRO staat immers het ‘empowerment’ van de deelnemer voorop. Empowerment: het zelf in handen nemen van zijn leven: keuzes maken, talenten ontwikkelen, in verbondenheid met anderen. Op die manier geeft een mens betekenis aan zijn leven, ontwikkelt hij een
positief zelfbeeld en krijgt hij meer controle over de eigen situatie. In 2012 was Groep INTRO actief op drie belangrijke levensdomeinen: vrije tijd, onderwijs en werk. In het jaarverslag van de organisatie, dat voor u terugvindt op www.groepintro.be krijgt u een uitgebreid beeld van de activiteiten die Groep INTRO op die drie domeinen ontplooid heeft. De activiteiten zijn opgesplitst naar 6 werksoorten waarin wij actief zijn. Te weten: Vorming in de Vrije Tijd, Leerplicht Onderwijs, Opleidingen, Trajectbegeleiding en Jobcoaching, Werk ervaring en Sociale Economie.
www.groepintro.be
73
naar inhoud
Internationaal Comité In het voorbije jaar bleef het Internationaal Comité (IC) groeien in de breedte en in de diepte: het aantal lidverenigingen steeg (van 241 naar 275), de personeelsgroep groeide naar 21, het aantal activiteiten, samenwerkingen en vertegenwoordigingen dat werd gegenereerd door en binnen de Federatie steeg, enz. Maar ook inhoudelijk groeide de organisatie flink. Verschillende concrete trajecten werden op stapel gezet in het kader van de twee basispijlers van de organisatie: Rond de ondersteuning van lidverenigingen werd gewerkt aan een duidelijk vrijwilligersbeleid, de uitrol van een nieuw opvolgingssysteem, enz. De thematische werking van het IC (rond onderwijs, werk en actief burgerschap) werd uitgediept. Zo werd in diverse inhoudelijke ‘denkgroepen’ de mogelijk rol en visie van het IC in het kader van de drie thema’s uitgeklaard in overleg met externe experts. Tot slot werden de bovengenoemde thema’s ook geconcretiseerd. Zo werd hard ingezet op de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012: mensen uit onze verenigingen werden bewust gemaakt van het belang van die lokale verkiezingen, werden gestimuleerd om zich in te schrijven op de kieslijsten of om zichzelf kandidaat te stellen voor een politiek mandaat. Dit resulteerde in de verkiezing van 15 kandidaten in lokale gemeenteraden of OCMW’s! Het IC is de laatste jaren ook heel wat zelfbewuster geworden. Als organisatie willen we daarom bewust werken aan een goede interne en externe communicatie en zichtbaarheid van onze visie, expertise en knowhow in de bredere samenleving. Vanaf 2013 profileert het IC zijn werking daarom meer naar de buitenwereld toe. Om die uitdagingen te ondervangen werd onder meer een extra stafmedewerker aangeworven die zich kan focussen op communicatie en projectwerking (vanaf mei 2013). Tot slot: een zonder meer historisch feit is de aankoop van een pand (burelen) in Sint-Niklaas, in samenwerking met het ACW Waas en Dender. Tot nu toe huurde het IC voor zijn zes provinciale secretariaten bureauruimte, telkens in gebouwen van het ACW. Dit is dus de eerste keer dat de vzw patrimonium verwerft. Mogelijk zullen ook in de toekomst nog meer van dergelijke investeringen gebeuren. We kijken de toekomst alvast met vertrouwen tegemoet!
www.icvzw.be 74
naar inhoud
6 Adressen 75
naar inhoud
Adressen ACW-algemeen (Aeropolis) ACW, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Postadres: ACW, Postbus 20, 1031 Brussel Algemeen tel.nr.: 02 246 31 11 Algemeen faxnr.: 02 246 37 00 E-mail: acw@acw.be www.acw.be
ACW-verbonden ■ ANTWERPEN
■ MIDDEN EN ZUID WEST-VLAANDEREN
Nationalestraat 111-113, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 12 22 - fax 03 220 12 20 E-mail: acwantwerpen@acw.be ■ BRUSSEL Pletinckxstraat 19, 1000 Brussel Tel. 02 557 87 55 E-mail: acwbrussel@acw.be ■ GENT-EEKLO Korenlei 20, 9000 Gent Tel. 09 269 96 69 - fax 09 223 44 53 E-mail: acw.genteeklo@acw.be ■ KEMPEN Korte Begijnenstraat 18, 2300 Turnhout Tel. 014 40 31 51 - fax 014 40 31 70 E-mail: regio.kempen@acw.be ■ LEUVEN Martelarenlaan 8 4e verd. , 3010 Kessel-Lo Tel. 016 29 81 00 - fax 016 29 81 09 E-mail: acwleuven@acw.be ■ LIMBURG Mgr. Broekxplein 6, 3500 Hasselt Tel. 011 29 08 70 - fax 011 22 99 14 E-mail: acw.limburg@acw.be ■ MECHELEN Begijnenstraat 18 bus 1, 2800 Mechelen Tel. 015 29 25 50 - fax 015 29 25 61 E-mail: acwmechelen@acw.be
Bewegingssecretariaat: Ardooisesteenweg 67 – 8800 Roeselare Tel.051 24 04 44 E-mail: m.z.west.vl@acw.be ■ WAAS EN DENDER Bogaerdstraat 33 9200 Dendermonde Tel. 03 760 13 51 - fax 03 760 13 63 E-mail: waasendender@acw.be ■ West Hoofdzetel: Oude Burg 13 – 8000 Brugge 050 33 27 38 – Fax 050 34 50 37 E-mail: acwwest@acw.be Regiosecretariaat Oostende Kan.Dr. L. Colensstraat 7 – 8400 Oostende 059 55 25 74 – Fax 059 55 25 68 Regiosecretariaat Ieper St.-Jacobsstraat 49 – 8900 Ieper 057 21 52 90 – Fax 057 21 52 94 ■ ZUID OOST-VLAANDEREN Verbondszetel: Keizersplein 20, 9300 Aalst Tel 053 76 16 02 - fax 053 76 16 10 E-mail: acw.zovl@acw.be Arrondissementeel secretariaat: St. Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde Tel. 055 23 79 01 - fax 055)23 79 09
76
naar inhoud
ACW-koepel a Deelorganisaties ■ ACV, Postbus 10, 1031 Brussel Tel. 02 246 31 11 - fax 02 246 30 10 E-mail: acv@acv-csc.be ■ CM, Postbus 40, 1031 Brussel Tel. 02 246 41 11 - fax 02 243 20 99 E-mail: lcm@cm.be ■ OKRA, Postbus 40, 1031 Brussel Tel. 02 246 44 41 - fax 02 246 44 42 E-mail: secretariaat@okra.be ■ Femma, Urbain Britsierslaan 5, 1030 Brussel Tel. 02 246 51 11 - fax 02 246 51 10 E-mail: femma@femma.be ■ kwb, Urbain Britsierslaan 5, 1030 Brussel Tel. 02 246 52 52 - fax 02 246 52 00 E-mail: info@kwb.be ■ KAJ, Urbain Britsierslaan 5, 1030 Brussel Tel. 02 246 53 00 - fax 02 246 53 49 E-mail: info@kaj.be
b Erkende partner ■ Familiehulp, Koningsstraat 294,
1210 Brussel Tel. 02 227 40 10 - fax 02 227 40 39 E-mail: info@familiehulp.be c Geassocieerde partners ■ Arktos, Valkerijgang 26, 3000 Leuven
Tel. 016 29 57 74 - fax 016 29 59 19 E-mail: info@arktos.be ■ Groep Intro, Paviljoenstraat 1, 1030 Brussel Tel. 02 242 85 43 - fax 02 242 17 62 E-mail: info@groepintro.be ■ Welzijnszorg, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel Tel. 02 502 55 75 - fax 02 502 58 09 E-mail: info@welzijnszorg.be ■ Pax Christi Vlaanderen, Italiëlei 98A, 2000 Antwerpen Tel. 03 225 10 00 - fax 03 225 07 99 E-mail: paxchristi@paxchristi.be ■ Internationaal Comité, Mgr. Broekxplein 6, 3500 Hasselt Tel. 011 29 09 17 - fax 011 22 99 14 E-mail: info@internationaalcomite.be
77
naar inhoud
Colofon Verantwoordelijke uitgever: Kris Houthuys, ACW, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Tel. 02-246 31 11 - Fax 02-246 37 00 acw@acw.be www.acw.be In samenwerking met Sociaal Engagement Opmaak: Gevaert Graphics nv
i.s.m. ACW werkt structureel samen met financiĂŤle partners die duurzame ontwikkeling en maatschappelijk engagement hoog in het vaandel dragen.