ACW VISIE 2013 NR.5 by beweging.net

dixit

Regio Mechelen Vrijdag 8 maart 2013

krant over

samenleving gezondheid werk

De Ventoux opfietsen was voor mij het ultieme eerbetoon aan mijn kleinzoon Mats. Patrick Croisiaux, wielertoerist

Lees meer op pagina 19

Veel vrouwen schuiven hun carrière opzij

www.acw.be www.cm.be www.acv-online.be

ACW, een stand van zaken

‘Huur eens een man voor het huishouden’

Vrouwen verdienen tot 23 procent minder dan mannen voor dezelfde job. Ze werken ook vaker deeltijds en nemen meer zorgverlof op dan mannen. Omdat ze daardoor financieel zwakker staan, wil de genderwerking van het ACV de klassieke rolpatronen thuis aanpakken. ‘De loonkloof tussen mannen en vrouwen verkleinen, dat begint bij een gelijke verdeling thuis.’

‘Wij staan recht in onze schoenen. Onze moraliteit bestaat erin dat wij met onze mensen blijven werken aan een duurzame en solidaire samenleving’, zegt ACW-voorzitter Patrick Develtere.

Daniël Rys

es We ook re o p ld v pa r o g in uw a 7 e n ov da er g

2 Wereldsolidariteit wil samen grip krijgen op de wereld ‘Het enige recept tegen de crisis is meer samenwerking tussen sociale bewegingen wereldwijd.’

‘Drieste besparingen lossen crisis niet op’ Europese vakbondsactie op 14 maart in Brussel

ACV lanceert de actie ‘Rent a man’: vrouwen kunnen zogenaamd een man inhuren om te helpen in het huishouden, zodat ze zich meer kunnen concentreren op hun carrière.

rouwen, stel je voor: je komt thuis van je werk, het huishouden is aan de kant en je moet alleen nog maar je benen onder tafel schuiven. In werkelijkheid is het anders: veel vrouwen schuiven hun carrière opzij, omdat ze het werk niet kunnen combineren met hun gezin. Ze nemen sneller dan mannen ouderschapsverlof of tijdkrediet op om voor de kinderen te zorgen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat vrouwen nog veel meer tijd besteden aan het huishouden, ook al werken beide partners evenveel.

Gelijk verdeeld De genderwerking van ACV lanceert daarom de actie ‘Rent a man’. Op de gloednieuwe website www.rent-a-man-now.be kunnen vrouwen zogenaamd een man huren om te helpen in het huishouden. Zo kunnen vrou-

wen zich voor 100 procent concentreren op hun carrière. Een actie met een boodschap. ‘Geen probleem dat je ouderschapsverlof of tijdkrediet opneemt’, vindt Ilke Jaspers van de genderwerking van ACV. ‘Maar als beide partners thuis de taken gelijk verdelen, hebben ze allebei ook meer ruimte voor hun carrière.’

Eten klaarmaken Dries Overlaet - Michiels (50), werknemer bij chemisch bedrijf Evonik Degussa in Antwerpen, kan erover meespreken. Hij zorgt met plezier mee voor de kinderen. ‘Ik heb twee jonge kinderen thuis, van 8 en 10 jaar, en een oudere stiefzoon. Mijn vier oudste kinderen zijn het huis al uit. Bij Evonik werken we met glijdende werkuren. Ik kies ervoor om om zeven uur morgens op het werk te zijn en te

stoppen om kwart voor vier. Dan ben ik een halfuur na de kinderen thuis, en kan ik direct beginnen met eten klaarmaken.’ Elke ouder heeft recht om zorgverlof op te nemen voor de kinderen. Dries maakte er al gebruik van. ‘Ik heb ouderschapsverlof opgenomen voor mijn dochter. Dat geeft je meer tijd om met de kinderen bezig te zijn.’ ‘Mijn vrouw werkt 24 uur per week, als thuishulp. Ze heeft die job ook gekozen in functie van de werkuren en ons gezin. Maar ook financieel is het belangrijk dat we allebei werken.’ En het huishouden? ‘Ik vind het niet meer dan normaal dat ik help, omdat zij ook gaat werken.’ Nog even de test: wie doet de strijk? ‘Zij.’ Stofzuigen? ‘Ik.’ De afwas? ‘Daarvoor hebben we een afwasmachine.’ (lacht)

jaargang 69 ¬ visie nummer 5 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 22 maart 2013

Vlees: 100 gram per dag volstaat ‘Tijdens de Week van de Diëtist nemen we de vleesconsumptie onder de loep’, zegt diëtiste Katty Uytersprot.

Lieve Van den Bulck

Regionieuws

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

ACW, een stand van zaken ‘Wij zijn ongerust en ongeduldig.’ Dat hoorden we de voorbije dagen. Heel wat Visielezers, vrijwilligers en personeelsleden zijn ongerust omdat er in de media veel twijfel en ongeloof wordt gezaaid over het ACW. En ze zijn ongeduldig omdat ze snakken naar een nieuw project voor het ACW. We reageren op enkele dossiers waarmee het ACW de voorbije weken in de media kwam.

De vroegere winstbewijzen Het ACW werd in de jaren ’80 en ‘90 van vorige eeuw met sociale commissielonen vergoed, omdat het zijn eigen bank (BACOB) en verzekeraar (DVV) voortdurend en actief ondersteunde. Eind vorige eeuw, toen het bankenlandschap snel veranderde, kozen Bacob en DVV voor een ander transparant systeem. De ACW-vennootschap Sociaal Engagement met sociaal oogmerk kreeg winstbewijzen, in ruil voor de positieve winstbijdrage die het ACW leverde aan de bank en de verzekeraar. Bij voldoende winst en zolang het ACW zijn inspanningen ten voordele van de bank en de verzekeraar verder zette, gaven deze winstbewijzen recht op een beperkt deel van de winst. Die winstuitkeringen werden volledig aan belastingen onderworpen, volgens het wettelijk voorziene regime. Belfius Bank, momenteel in handen van de overheid, kocht met akkoord van het ACW de vroegere winstbewijzen terug op 31 januari van dit jaar.

Fiscale controle van de Bijzondere Belastinginspectie (BBI), met volle medewerking van het ACW De N-VA haalde in februari scherp uit naar het ACW, omdat het zogezegd fraude en schriftvervalsing zou gepleegd hebben rond de winstbewijzen. Daarom vroeg N-VA een onderzoek. Het ACW vroeg onmiddellijk aan een extern fiscalist, professor Axel Haelter-

ACW-voorzitter Patrick Develtere: ‘Ontelbare keren stelde men mij al de vraag naar de moraliteit van het ACW. Maar zeg mij eens: wie zoveel insinuaties en verdachtmakingen spuit, wie het gerucht verspreidt dat wij aan schriftvervalsing zouden doen en fraude plegen, worden ook zij getoetst aan de moraliteitsvraag? Wij staan recht in onze schoenen. Onze moraliteit bestaat erin dat wij met onze mensen blijven werken aan een duurzame en solidaire samenleving.’

man, om de jaarrekeningen en de fiscale aangiftes van de voorbije jaren na te kijken. De professor bevestigde nadien dat er geen sprake was van ontwijking, fraude of schriftvervalsing. Het ACW nam daarop zelf contact met de BBI om het onderzoek te bespoedigen. Op 28 februari startte de BBI het onderzoek van de boekhouding en de fiscale aangiftes. Momenteel loopt het onderzoek.

De nieuwe afspraken met Belfius Op 31 januari werd er een punt gezet achter de vroegere winstbewijzen. Belfius Bank kocht die winstbewijzen van ACW voor 93,6 miljoen euro. Het grootste deel van de verkoopprijs (60,4 miljoen euro) werd onmiddellijk omgezet in een risicovolle achtergestelde lening aan de bank, met een jaarlijkse, marktconforme intrestvergoeding van 6,25 procent. De rest van het bedrag wordt in schijven terugbetaald, gespreid over tien jaar en op voorwaarde dat het ACW een positieve houding blijft aannemen ten opzichte van Belfius. Voor de bank is dit een goede zaak: zij realiseert een eenmalige winst op de terugkoop van de winstbewijzen en het grootste deel van het geld blijft via de achtergestelde lening bij de bank, ter versterking van haar eigen vermogen. Ook de winst blijft voortaan voor 100 procent in de bank.

ACW moet serieus besparen Door de vereffening van ARCO is ook het ACW veel spaarmiddelen kwijt. Het ACW is sinds 2012 dan ook bezig met een serieuze besparingsoperatie. Eind januari is het ACW erkend als bedrijf in herstructurering: zo’n 40 mensen uit de ACW-verbonden en het algemeen secretariaat moeten ten laatste op 58 jaar vertrekken uit het ACW. Nu Belfius de winstbewijzen heeft teruggekocht, zullen de jaarlijkse financiële inkomsten van het ACW nog lager zijn. Het ACW zal zijn werking met veel minder middelen moeten verder zetten. Naast het sociaal plan als bedrijf in herstructurering moet het ACW wellicht nog andere maatregelen nemen.

beelding

ver

ACW dankt zijn vrijwilligers Een op vijf Vlamingen zet zich in als vrijwilliger. Vrijwilligers geven en dat maakt gelukkig. Maar ze geven ook warmte aan de verenigingen en aan de samenleving. Vrijwilligerswerk is dus maatschappelijk en economisch van enorm belang. Tijdens de Week van de Vrijwilliger, van 2 tot 10 maart, worden alle vrijwilligers in de bloemetjes gezet. Ook het ACW en zijn deelorganisaties doen hieraan mee. Zo bedankte ACW Tielt zijn 120 vrijwilligers met een uitgebreid ontbijtbuffet, een zakje zoensnoepen, een bloemetje of een fles wijn. Enkele reacties van de deelnemers: ‘Het doet deugd iets te doen voor een ander.’ ‘Voor jonge vrouwen is Femma een prima uitlaatklep.’ ‘Vrijwilligerswerk gaat om verbondenheid.’ (DC)

Beschuldigingen Waarom ligt ACW zo onder vuur? Dat is dé vraag die vooral moet worden gesteld aan hen die het ACW niet genegen zijn en alles in vraag stellen via allerlei beschuldigingen. Het ACW probeert intussen stap voor stap de zware gevolgen van de twee financiële crisissen van 2008 en 2011, en de effecten ervan, op een correcte manier te verwerken. Samen met zijn vrijwilligers en medewerkers blijft het ACW concreet en structureel bezig om sociale ongelijkheid aan te pakken. Het ACW spreekt daarvoor de gemeenten, de Vlaamse en de federale overheid aan. Het ACW is een sterke beweging met veel organisaties en klare standpunten. Blijkbaar zint dat niet iedereen.

Veel geloof en inzet Het ACW gaat door een zware storm en kreeg dan ook heel wat reacties. Daar waren vragen en boze reacties bij. Maar vooral veel bemoedigende en ondersteunende berichten, die getuigen van veel geloof en inzet voor de verdere werking van het ACW. Kris Houthuys

Wat met de garantieregeling? In volle bankencrisis in oktober 2008 besloot de Belgische regering om het vertrouwen van de spaarders te ondersteunen. Op die manier wou de overheid koste wat kost vermijden dat de mensen hun geld uit de banken zouden halen. Daarom werd de depositobescherming voor klassieke spaartegoeden verhoogd (tot 100 000 euro per persoon per kredietinstelling). Tegelijkertijd werd beslist om diezelfde waarborg ook open te stellen voor Tak 21-producten én voor coöperatieve spaarders bij erkende coöperatieve vennootschappen, zoals de ARCO-vennootschappen. Het parlement keurde in april 2009 het wettelijk kader voor de waarborg goed en de regering activeerde de waarborg oktober 2011. Momenteel wordt de waarborg onderzocht door de Europese Commissie en door de Raad van State. Die gaan na of de concurrentieregels al dan niet geschonden worden en of er al dan niet discriminatie is tegenover gewone aandeelhouders. Beide procedures lopen nog. Het ACW heeft de overheidswaarborg voor de coöperatieve spaarders steeds verdedigd en blijft dat ook doen. Deze waarborg zal beginnen lopen als de vereffening van Groep ARCO is afgewerkt: pas dan zal blijken of er nog middelen uit de vereffening komen.

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Wereldsolidariteit wil samen grip krijgen op de wereld

‘Onderschat de kracht van sociale bewegingen niet’ Cia Jansen

‘De crisis slaat overal toe en mensen verliezen hun grip op de wereld’, zegt Andre Kiekens van Wereldsolidariteit. ‘Het enige recept tegen de crisis is meer samenwerking tussen sociale bewegingen wereldwijd. Wij zijn allemaal verbonden met elkaar.’

e wereld gaat de verkeerde kant uit’, vindt Andre Kiekens, directeur van Wereldsolida riteit, de ngo van de christelij ke arbeidersbeweging. ‘Zestig procent van de wereldbevolking leeft met minder dan vier dollar per dag. Tachtig procent heeft geen waardig werk en geen sociale bescherming. De globalisering, met het rotsvaste geloof in de vrije markt, heeft niet gezorgd voor De economische meer welvaart en krachten werken welzijn voor ieder een. internationaal, dus De crisis sinds 2008 moeten de sociale maakt duidelijk dat bewegingen dat ook de globalisering op doen. haar grenzen stuit. Bovendien treft de Andre Kiekens, crisis mensen overal. Wereldsolidariteit De vraag is of je nog wel kunt spreken over de kloof tussen Noord en Zuid. We spre ken beter over de kloof tussen de haves en have-nots (zij die bezitten en zij die niets bezitten, red.).’

Wat is er volgens jou misgegaan? ‘De globalisering is een huwelijk tussen eco nomische krachten (grote bedrijven, red.) en overheden. Het is een ontwikkelingsproces dat mensen uitsluit en de kracht van sociale bewegingen probeert uit te hollen. Ik vind dat mensen weer grip moeten krijgen op de wereld. En daarvoor kun je zorgen als het middenveld een belangrijke stem heeft. De overheden, de economische actoren en het middenveld moeten in dialoog treden met elkaar. De drie partijen moeten samen bouwen aan een duurzame en sociaal recht vaardige samenleving. Hiervoor hebben we een ander economisch model nodig, dat re kening houdt met de draagkracht van de pla neet en dat de welvaart gelijk verdeelt.’

Andre Kiekens van Wereldsolidariteit: ‘Er is geen sprake meer van een kloof tussen Noord en Zuid, maar wel van een kloof tussen zij die alles hebben en zij die niets hebben.’

Wereldsolidariteit pleit voor samenwerking tussen sociale bewegingen over de landsgrenzen heen. Dat is erg ambitieus. ‘Dat is waar, maar het is ook nodig. De econo mische krachten werken internationaal, dus moeten de sociale bewegingen dat ook doen. Bovendien zijn mensen in het Noorden en het Zuiden verbonden met elkaar. We zitten in hetzelfde schuitje. Daarom moet er ook een gemeenschappelijke strijd zijn. Daar zijn succesvolle voorbeelden van. Zo kwam de internationale arbeidsconventie voor huis personeel tot stand door druk van sociale be wegingen in Noord en Zuid.’

Is het middenveld wel sterk genoeg? ‘Je mag de kracht van sociale bewegingen niet onderschatten. Ik stel vast dat mensen zich organiseren, samen voor hun rechten opkomen en zo meer grip krijgen. Ook in het Zuiden. In de Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld hebben de vakbond CASC, de mutualiteit Amussol en de ngo Mosctha de handen in elkaar geslagen. Werknemers in de informele sector hebben nu betere wer komstandigheden en toegang tot de sociale zekerheid. Het is natuurlijk van wezenlijk belang dat overal ter wereld het recht op vrije vereni ging gerespecteerd wordt. Dat is een voor waarde voor een sterk middenveld.’

Hebben sociale bewegingen van hier ook baat bij die samenwerking? ‘De rol van het middenveld in het Noorden staat sterk onder druk. Dat terwijl in het Zui den de sociale bewegingen groeien en stilaan aan invloed winnen. Daarom is het ook in ons belang om het middenveld in de ontwik kelingslanden te ondersteunen. Zo kunnen sociale bewegingen van hier beter hun be staansrecht verdedigen. Een mooi voorbeeld van hoe wereldwijde solidariteit ook in twee richtingen werkt, is Spanje. De crisis slaat hard toe in dat land. Daarom houden sociale organisaties in Latijns-Amerika nu inzamelacties voor hun

partnerorganisaties in Spanje. Terwijl het vroeger omgekeerd was.’

Welke rol heeft ontwikkelingssamenwerking in dit verhaal? ‘Door de globalisering is ontwikkelingssa menwerking vooral herleid tot noodhulp, tot het rapen van de brokstukken. Ik vind dat je niet enkel de symptomen moet bestrijden, maar ook de oorzaken van de ziekte moet aan pakken. Armoede wordt veroorzaakt door het

systeem en dat moet je weer gezond maken. Wereldsolidariteit wil daarom meer aandacht en middelen voor structurele hulp, die sociale organisaties in het Zuiden versterkt om op te komen voor hun rechten. Als sociale bewegin gen wereldwijd de handen in elkaar slaan, kunnen we armoede en uitsluiting de wereld uit helpen.’ Leen Grevendonck

✔✔www.wereldsolidariteit.be

Femma-vrouwen zijn solidair met India Op 8 maart verkoopt vrouwenvereniging Femma overal in Vlaanderen en Brussel tissuedoosjes ten voordele van SWATE, een partner van Wereldsolidariteit. SWATE is een Indiase vrouwenbeweging die strijdt voor een betere sociale positie voor de vrouw. Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, worden wereldwijd acties georganiseerd die de grensoverschrijdende solidariteit tussen vrouwen in de verf zetten. Zo zijn de Femma-leden solidair met de Indiase vrouwen van SWATE. In India worden vrouwen beschouwd als tweederangsburgers. Ze zijn vaak het slachtoffer van huiselijk geweld en moeten rondkomen met een klein inkomen. SWATE zet zich in voor de plattelandsvrouwen in de zuidelijke regio Tamil Nadu. De vrouwenbeweging helpt slachtoffers van geweld om aangifte te doen bij de politie en heeft een coöperatieve bank voor vrouwen opgericht.

✔✔Je kunt Wereldsolidariteit ook steunen met een gift op: BE96 7995 5000 0005 (met vermelding van Visie)

post

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

VACATUREm/v CM

• Kennisbeheerder voor de infocel uitkeringen • Paramedicus (verpleegkundige, kinesitherapeut, psycholoog of ergotherapeut) Onbepaalde duur – voltijds – Brussel

✔✔ Meer vacatures en info: www.cmjobs.be

LBC-NVK

• Medewerk(st)er rechtskundige dienst

307

Kazou

Ik kon me volledig herkennen in de getuigenissen van de Kazou-monitoren (Visie nr. 4). Ook ik beleefde er een prachtige tijd als moni, hoofd- en watersportmoni. Ik leerde spelenderwijs samenwerken, leiding geven, vergaderen en presentaties geven. Ook kaartlezen, theaterdecors knutselen en de kampboekhouding bijhouden heb ik er geoefend. Toen de verbonden gingen fusioneren, leerde ik er onderhandelen, posities innemen en verdedigen. In mijn job als advocaat komen deze vaardigheden elke dag van pas. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Een beetje geduld graag

Onbepaalde duur - voltijds - Vilvoorde Solliciteer vóór 15 maart via mail: LBCNVK.personeelsdienst@acv-csc.be

✔✔www.lbc-nvk.be

Als oudere met gehoorproblemen wil ik graag enkele tips aanreiken voor een goed verstaanbaar gesprek. Het is absoluut niet nodig om te roepen. Duidelijk en rustig articuleren geeft een veel beter resultaat. Telefoneer je naar iemand die minder goed hoort, stel dan korte vragen. En heb vooral wat geduld. Gooi de telefoon dus niet te vlug neer als je niet onmiddellijk een antwoord krijgt. Wij doen ons best om je te verstaan. ••• J. Demeulenaer, Brussel

Femma

Levenseinde

Admin. medewerker Onbepaalde duur - voltijds - Antwerpen Solliciteer vóór 20 maart via LBC-NVK. personeelsdienst@acv-csc.be

• Zingevingscoördinator

Met belangstelling las ik het artikel over ‘Durf praten over je levenseinde’ (Visie nr. 4). Ik wil graag iets op papier zetten over wat ik niet meer wil als ik zorgbehoevend word en dat zelf niet meer kan zeggen. Bestaat daarvoor een formulier? En waar vind ik informatie over wat ik met dat ingevuld document moet doen? ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Onbepaalde duur - 8 uur/week Solliciteer vóór 15 maart

✔✔www.femma.be

bieke.verhoelst@femma.be 02 246 51 03

Je kunt terecht voor inlichtingen over het levenseinde bij Leif, LevensEinde InformatieForum, op www.leif.be. De Leiflijn is alle werkdagen van 9 tot 17 uur bereikbaar op 078 15 11 55. Je vindt ook informatie op www.delaatstereis.be, de website van

ACV-CSC Metea

• Klachtenbehandelaar Onbepaalde duur - voltijds - Kortrijk Solliciteer vóór 22 maart

✔✔luc.delesie@acv-csc.be 056 23 56 30

SLEUTEL

WOORD

Zoek het sleutelwoord in de balk onderaan.

1. mondwater, 2. scholier, 3. verraden, 4. stad of dorp, 5. advocaat, 6. bekwaam maken voor een vak, 7. inrichting waar opium geschoven wordt, 8. tijdschrift. Oplossing onderaan pag. 20.

1 10

5 4

Ontdek de Ardennen tijdens de eerste lenteweekends

Ol Fosse d’Outh Houffalize 8-10 maart • 15-17 maart • 22-24 maart Inbegrepen: 3 dagen (2 nachten) met aankomst op vrijdag, 2 x ontbijt, 2 x avondmaal (zelfbediening), dranken tijdens de maaltijd, speciaal kinderbuffet Fossie, animatieprogramma voor families, begeleide natuurwandelingen (met of zonder ezels), onbeperkte toegang tot waterparadijs Aqua l’O* en het fitnesscenter, onbeperkte toegang tot het Fossiebos.

Prijs (per persoon): volwassenen 129 euro kind 0-12 jaar gratis supplement single: 15 euro/nacht Tel.: 061 28 88 01 reservation@olfossedouth.com

Gevangenen (1) Psychiatrische patiënten horen niet in een gevangenis te zitten, ze horen thuis in een psychiatrisch ziekenhuis. Deze mensen hebben ook rechten op professionele geestelijke gezondheidszorg. Ik werk in bijberoep in de dringende medische hulpverlening en kom regelmatig in contact met mensen in de gevangenis, ook mensen die gecolloqueerd zijn. Ik zie soms extreem geweld en veel vooroordelen. Volgens mij is er nog zeer veel werk te verrichten om mensen met een agressieaanval of psychose op te vangen. Ik denk dat er meer urgente psychiatrische opvangeenheden moeten zijn, om extreem gewelddadige patiënten in onder te brengen, waar ze opgesloten en onder toezicht tot rust kunnen komen, zonder zichzelf te kwetsen. Ik ervaar dat er nog veel werk is in het benaderen en overmeesteren van agressieve patiënten. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Gevangenen (2) Het is in deze tijd wel een verademing eens een aalmoezenier aan het woord te laten. ‘Is dit de weg die we als samenleving opgaan?’ zo zegt de lekenaalmoezenier van de Leuvense hulpgevangenis in verband met euthanasie, maar deze cruciale vraag kunnen we ook stellen in verband met: oordeel, zorg, herstel, aandacht voor kinderen, omkadering voor terugkeer in de maatschappij, enzovoort. Als ondervoorzitter van een arresthuis voor mannen ben ik reeds vele jaren vertrouwd met deze problematiek. Wij zijn een groep vrijwilligers die op een of andere wijze aandacht hebben voor de gevangene en zijn familie. Wij oordelen niet, maar voor ons blijven gevangenen ook mensen. Hun kinderen en partner zijn zeker onze aandacht waard. ••• Léa Vavedin

advertentie

de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen. De vereniging Recht op Waardig Sterven geeft informatie op www.rws.be.

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

In sommige vakjes staat een getal dat overeenkomt met een getal in de balk onderaan. De letters die je in de vakjes met een getal 0-01-13 14:09 Pagina 1 invult, kun je ook op de balk invullen. Verticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord.

d 307

GEDACHT

9 10

www.olfossedouth.com

Nieuw wandelarrangement

Sol Cress (Spa)

van vrijdag 14 tot zondag 16 juni 2013 Met welkomstdrankje en het hele weekend begeleide wandelingen inbegrepen in de prijs. Leuk om te doen: • mountainbiken op zes nieuwe bewegwijzerde routes (7,50 tot 36 km) • relaxen in de Thermen van Spa (200 m van Sol Cress) • bezoek aan de ambachtelijke markt • Geomotion: spannende speurtochten via sms, een leuke manier om Spa te ontdekken Prijs voor Visie-lezers : 119 euro (volpension, van avondmaal op vrijdag tot middagmaal op zondag). Extra overnachting : vanaf 53,05 euro in halfpension. Niet inbegrepen : gemeentetaks van

1 euro per nacht per volwassene. Domaine Sol Cress Spaloumont 5, 4900 Spa Tel.: 087 77 23 53 info@solcress.be

www.solcress.be

Ontdek cultuur in de Antwerpse Kempen

Vakantie in Corsendonk

De Linde

Cultuur-arrangement met voor elke gast een Corsendonk streekbiertje als welkomstdrankje en een combi museumpas voor het Nationaal museum van de Speelkaart, het Taxandria-museum en het Begijnhofmuseum. Per kamer krijg je een regiopocket van de Antwerpse Kempen. 2 dagen (1 nacht): 66,50 euro/persoon (op basis van tweepersoonskamer) Inbegrepen: 1 overnachting, ontbijtbuffet, 1 x warm avondbuffet, beddenopmaak + badlinnen, schoonmaak, gratis wifi, gratis parking, verblijfstaks, btw. Fiets- of wandelarrangement 3 dagen (2 nachten) in halfpension: 118 euro/ persoon (op basis van tweepersoonskamer) Leden van Pasar: 5 % korting op de tarieven. Inbegrepen: welkomstdrankje, 2 overnachtingen, uitgebreid ontbijtbuffet, 2 x warm avondbuffet, gratis minigolfbeurt, 1 fiets- of wandelkaart per kamer, gratis wifi, gratis parking, dagelijkse beddenopmaak + badlinnen, verblijfstaks en btw. Info en reservatie: Vakantiecentrum Corsendonk De Linde Kasteelstraat 67, 2470 Retie info.delinde@corsendonkhotels.com Tel. 014 38 99 80

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

VLOEREUROPA

(1/4)

‘Winst gaat voor op rechten van werknemers’

Bij slachthuis Covameat in Wijtschate werken Belgen, maar ook Bulgaren, Hongaren, Polen en Portugezen. Délégué Abder Djouama (59) is een Algerijnse Belg en al vijftien jaar slachter bij het bedrijf, dat zelf correct werkt. Maar Abder ziet met lede ogen aan hoe onderaannemers profiteren van zijn buitenlandse collega’s.

Wat heb je in die vijftien jaar zien veranderen?

Stefan Dewickere

oor een sappige schelle van de zeuge moet je in WestVlaanderen zijn. De varkens worden er niet alleen gefokt, maar ook geslacht, verwerkt en uitgevoerd. Covameat is een van de vele Belgische slachthuizen, gelegen in Wijtschate. Abder Djouama is er al vijftien jaar slachter. Hij is toe aan zijn derde manWie met pensioen daat als délégué.

gaat, wordt vervangen door iemand in onderaanneming, want die is goedkoper.

‘Vóór 2006 werkten we met 120 mensen in dienst van Covameat. Abder Djouama, Vandaag zijn we nog délégué bij Covameat met 90. De werkgever liet en laat systematisch eigen mensen gaan. Hij vervangt ze via onderaannemers, die buitenlandse werknemers in dienst nemen. Zo werken hier nog eens 42 Oost- en Zuid-Europeanen voor een viertal onderaannemers.’

Waarom werkt je werkgever met onderaannemers?

Abder Djouama: ‘Er zijn fraudeurs bij de onderaannemers. Zij betalen geen sociale bijdragen. Hun werknemers krijgen geen eindejaarspremie of vakantiegeld.’

‘Als werkgever doe je daar profijt mee. Covameat spreekt met Turkse, Hongaarse of Bulgaarse onderaannemers een vaste prijs af voor het werk. De onderaannemers nemen mensen uit hun land aan en betalen hen. Wordt er iemand ziek, dan draait Covameat daar niet voor op. Ook vervoerskosten, materiaal en kledij zijn ten laste van de onderaannemers.’

hun thuisland. Ze werken vaak met een officieel contract. Voor die gepresteerde uren worden ze correct betaald, volgens de minima in de sector. Maar daarnaast werken ze nog heel wat uren extra, waarvoor zij cash uitbetaald worden. Tegen welk loon? Doordat zij niet verplicht zijn om hun aanwezigheid te registreren, kunnen hun uren niet gecontroleerd worden.’

Waarom willen buitenlandse werkkrachten hier werken?

Zijn alle onderaannemers niet zuiver op de graat? Guy Puttemans

‘Hier kunnen ze veel meer verdienen dan in

‘Er zijn er die correct betalen. Maar er zijn toch ook veel fraudeurs bij. Zij betalen geen sociale bijdragen. Hun werknemers krijgen geen eindejaarspremie of vakantiegeld. Zijn ze een paar dagen ziek, dan krijgen die werknemers wat euro’s in de hand betaald. Terwijl ze volgens de wet de eerste 14 dagen ziekte een volledig loon moeten krijgen. De onderaannemer koopt een huis, verzamelt tien man en verhuurt kamers tegen wel 300 euro per persoon. Die mensen hebben echt geen luxeleven.’

Zorgt de ongelijke behandeling voor spanning op de werkvloer? ‘Met de mensen zelf hebben we geen probleem. Zij werken ook voor hun gezin. Ze betalen ook belastingen en hebben evenveel rechten als ik. Ik heb vooral een probleem met hun werkgevers.’

Wat kun je hier als délégué aan doen? ‘Te weinig, en dat is frustrerend. De buitenlandse collega’s komen naar mij toe en dan leggen we het met handen en voeten aan elkaar uit. Zij weten dat ze gediscrimineerd worden, maar ze staan met hun rug tegen de muur. Met de syndicale delegatie kaarten we hun problemen aan bij de directie.’

40 000 vakbondsmilitanten op straat Op 21 februari trokken 40 000 werknemers door Brussel om hun ongenoegen te uiten over de bevriezing van de lonen. Ze wilden dat de regering de eerder bereikte akkoorden tussen de sociale partners uitvoert. En ze eisten ook een gemeenschappelijk werknemersstatuut. Intussen kwam het sociaal overleg weer op gang. Er is alvast overeenstemming over de verhoging van de uitkeringen, de pensioenen en het netto minimumloon.

reca kan dat een oplossing zijn voor fraude. Met de paardenvleesfraude is Europa nu wakker geschoten, maar dat had al tien jaar eerder moeten gebeuren. Mijn stelling is: hoe meer controle, hoe minder fraude.’

Heeft Covameat weet van deze praktijken? ‘Ik wil mijn werkgever niet met de vinger wijzen. Maar het is wel zo dat Covameat niet bezig is met wat de onderaannemers met hun werkvolk doen. Officieel ziet alles er correct uit. En Covameat volgt zelf de sociale wetgeving: ons verlof wordt bijvoorbeeld gerespecteerd, wij worden tijdig betaald en onze lonen worden geïndexeerd.’

Voelen de Belgische werknemers bij Covameat zich in hun job bedreigd? ‘Dat is inderdaad het gevaar. Als er extra werk is, worden de buitenlandse werkkrachten ingezet. Wie met pensioen gaat, wordt vervangen door iemand in onderaanneming, want die is goedkoper. Zeker met de huidige crisis kijkt een werkgever naar zijn portefeuille. De winst gaat voor op de rechten van werknemers.’ Griet Verhoeyen

Waar ligt volgens jou de oplossing? ‘Zolang er geen Europese wetgeving en controle is, gaat het niet veranderen. Ik vind dat Europa een badge moet verplichten voor iedereen. Daarmee kunnen de werkelijk gepresteerde uren geregistreerd en gecontroleerd worden. Niet alleen in de voedingsnijverheid, maar ook in de bouw, de landbouw en de ho-

Wat is het effect van wat Europa beslist of juist niet beslist voor jouw sector? In een nieuwe reeks getuigen werknemers de komende weken over hoe ingrijpend Europa hun job beïnvloedt.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

VLOER Sociale uitkeringen Nieuwe bedragen

Hieronder vind je de meest courante sociale uitkeringen en minimumlonen. Meer uitleg staat in de Wegwijzer sociale wetgeving. Maar je kunt uiteraard ook terecht in het ACV-dienstencentrum in je buurt of op www.acv-online.be.

ARBEIDSWETGEVING GEMIDDELD MINIMUMMAANDLOON Vanaf 21 jaar

1 501,82 euro

21,5 jaar en 6 maanden anciënniteit in de onderneming

1 541,67 euro

22 jaar en 6 maanden anciënniteit in de onderneming

1 559,38 euro

SLUITING VAN DE ONDERNEMING Bedrag van de sluitingsvergoeding (sluiting vanaf 1.1.2009) - per jaar anciënniteit

153,80 euro

- per leeftijdsjaar boven 45 jaar

153,80 euro

ARBEIDSONGEVALLEN EN BEROEPSZIEKTEN BASISLOONGRENS

38 564,91 euro

AANVULLENDE OF VERERGERINGSBIJSLAG, BIJZONDERE BIJSLAG, RENTE NA CUMUL PENSIOEN (per jaar)

40 122,93 euro

a. Arbeidsongeschiktheid (per % arbeidsongeschiktheid) • Minder dan 10 %

77,84 euro

• 10 tot 35 %

113,37 euro

• 36 tot 65 %

151,04 euro

• vanaf 66 %

191,72 euro

• hulp van derde

95,92 euro

b. Rechthebbenden (overlijden) • Echtgenoot

4 223,51 euro

• Kinderen

2 815,67 euro

• Ascendenten

2 111,70 euro

• Kleinkinderen, broers, zusters

1 407,84 euro

LEEFLOON Gezinshoofd (kind ten laste)

1 068,45 euro

Alleenstaande

801,34 euro

Samenwonende

534,23 euro

TIJDKREDIET EN LOOPBAANVERMINDERING < 5 jaar anciënniteit

Vermindering met 1/2

Vermindering met 1/5

481,02 euro

641,37 euro 320,68 euro

Landingsbaan

≥ 5 jaar anciënniteit

240,51 euro Landingsbaan

479,06 euro 158,38 euro 204,39 euro (1) 222,52 euro 268,53 euro (1)

(1) Alleenstaande of alleenstaande met kind ten laste Noot: Deze maandbedragen gelden wanneer bij aanvraag voltijds wordt gewerkt, zoniet wordt de uitkering proportioneel herberekend. THEMATHISCHE VERLOVEN Ouderschap, medische bijstand, palliatieve zorg Volledige onderbreking Vermindering met 1/2 Vermindering met 1/5

786,78 euro < 50 jaar

393,38 euro

≥ 50 jaar

667,27 euro 133,45 euro 179,47 euro (alleenstaande) 266,914 euro

< 50 jaar ≥ 50 jaar

MIN/MAAND 1 166,10 euro

MAX/MAAND 1 385,02 euro

975,78 euro 1 071,98 euro

1 175,30 euro 1 263,60 euro

792,48 euro 882,96 euro 970,58 euro

947,70 euro 1 053,00 euro 1 158,30 euro 591,24 euro 745,68 euro

Werkloosheidsuitkeringen Volledige werkloosheid Maximum 65 % 60 % plafond C Maximum 55 % Maximum 40 % Minimum gezinshoofd Minimum alleenstaande Minimum samenwonende Forfait samenwonende Aanvullend forfait samenwonende Wacht- en overbruggingsuitkeringen Gezinshoofd Alleenstaande • 16 en 17 jaar • 18 tot 20 jaar • vanaf 21 jaar Samenwonende • gewoon bedrag +18 jaar • gewoon bedrag -18 jaar • verhoogd bedrag (1) +18 jaar • verhoogd bedrag (1) -18 jaar (1) gezinnen met uitsluitend vervangingsinkomen Jeugdvakantie - seniorenvakantie Minimum Maximum

PER DAG 60,46 euro 55,81 euro 43,58 euro 32,40 euro 42,79 euro 35,94 euro 26,94 euro 18,99 euro 24,93 euro

PER MAAND 1 571,96 euro 1 451,09 euro 1 133,08 euro 842,40 euro 1 112,54 euro 934,44 euro 700,44 euro 493,74 euro 648,18 euro

PER DAG 41,70 euro

PER MAAND 1 084,20 euro

1 185 euro 18,62 euro 30,23 euro

308,10 euro 484,12 euro 801,84 euro

16,05 euro 9,84 euro 17,10 euro 10,65 euro

417,30 euro 261,32 euro 444,60 euro 276,90 euro

31,09 euro 52,00 euro

GEZINSBIJSLAGEN

TIJDKREDIET (maandelijkse uitkering) Volledige onderbreking

anciënniteitstoeslag oudere werklozen Uitkering + toeslag Gezinshoofd Alleenstaande • 50-54 jaar • 55-64 jaar Samenwonende (2de periode) • 50-54 jaar • 55-57 jaar • 58-64 jaar Forfait Gewoon Verhoogd (gezinnen met uitsluitend vervangingsinkomen)

PENSIOENEN MINIMUMPENSIOEN (bij volledige loopbaan) Rustpensioen • gezin

1 386,40 euro

• alleenstaande

1 109,47 euro

Overlevingspensioen

1 092,02 euro

Pensioenbonus

2,2974 euro

INKOMENSGARANTIE OUDEREN (sinds 1.10.2006) Basisbedrag

661,24 euro

Alleenstaande

991,86 euro

Wegwijzer sociale wetgeving Verkrijgbaar vanaf april bij: pers- en informatiedienst ACV (tel. 02 246 34 78), mits betaling van 5 euro (ACV-leden, scholen en non-profit) of 10 euro (niet-leden), te storten op rek. nr. IBAN BE59 7995 5006 0326 / BIC GKCCBEBB. Vermeld ‘Wegwijzer 2013’ en - indien van toepassing - je lidnummer.

GEWONE KINDERBIJSLAG 1ste kind 90,28 euro 2de kind 167,05 euro 3de kind en volgende 249,41 euro VERHOGING BIJSLAG AAN WERKLOZEN, GEPENSIONEERDEN, INVALIDEN 1ste kind: werklozen, gepensioneerden, eenoudergezinnen 45,96 euro 1ste kind: invaliden 98,88 euro 2de kind 28,49 euro Vanaf 3de kind 5,00 euro Vanaf 3de kind in eenoudergezin 22,97 euro LEEFTIJDSTOESLAG Van 6 tot 11 jaar 31,36 euro 12 tot 17 jaar 47,92 euro Van 18 tot 24 jaar 60,93 euro Uitzondering: kind 1ste rang (enig of eerstgeboren kind) zonder verhoging wegens sociale toestand rechthebbende of handicap van het kind NIEUWE REGELING 6 tot en met 11 jaar 15,73 euro 12 tot en met 17 jaar 23,95 euro 18 tot 24 jaar 27,60 euro Jaarlijkse bijslag (schoolpremie) Kind tot 6 jaar 27,60 euro Kind van 6 tot en met 11 jaar 58,59 euro Kind van 12 tot en met 17 jaar 82,02 euro Kind van 18 tot en met 24 jaar 110,42 euro KRAAMGELD, ADOPTIEPREMIE 1ste geboorte, adoptie, meerlingen 1 223,11 euro 2de geboorte en volgende 920,25 euro

TEGEMOETKOMING MINDERVALIDEN (MAANDBEDRAGEN) INKOMENSVERVANGENDE TEGEMOETKOMING Categorie C (gezinshoofd) Categorie B (alleenstaande) Categorie A (samenwonende) INTEGRATIETEGEMOETKOMING Categorie I (7-8 punten) Categorie II (9-11 punten) Categorie III (12-14 punten) Categorie IV (15-16 punten) Categorie V (17-18 punten) INTEGRATIETEGEMOETKOMING Categorie I (7-8 punten) Categorie II (9-11 punten) Categorie III (12-14 punten) Categorie IV (15-16 punten) Categorie V (17-18 punten)

1 068,99 euro 801,74 euro 534,49 euro 95,73 euro 326,21 euro 521,24 euro 759,38 euro 867,47 euro 81,81 euro 312,28 euro 379,68 euro 447,06 euro 549,15 euro

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

8 maart: Internationale Vrouwendag

Veel vrouwen willen betere combinatie van werk en gezin De wereld viert vandaag, 8 maart, Vrouwendag. Visie vraagt zich af: wat vinden de topvrouwen in de vakbond dat er nog beter kan, voor vrouwen en hun werksituatie? Lieve Van den Bulck - Foto’s: Cia Jansen

Ann Vermorgen

nationaal secretaris ACV

‘Vragen over zorg’ ‘Over de generaties heen hebben vrouwelijke werknemers andere noden. Jongere vrouwen, maar ook steeds meer mannen, hebben veel vragen over de combinatie van werk en gezin. Vrouwen vanaf vijftig jaar komen naar de vakbond met vragen over de zorg voor hun ouders. Zorg blijft blijkbaar een typische bekommernis van vrouwen. Vrouwen komen vaak terecht in beroepen met makkelijk te combineren, flexibele werkuren: in de verkoop, aan de kassa, in het onderwijs en in de zorgsector. Ze kiezen traditioneel voor de zachtere beroepen. Maar die verdienen ook een goede verloning.’

Katrien Verwimp

Marianne Coopman

‘Moeilijke combinatie’

‘Gezonde mix in onderwijs’

‘De vrouwen in onze vakbondscentrale werken vooral in de logistieke sector en bij de spoorwegen. Voor mannen en vrouwen zijn er dezelfde loonbarema’s, maar de vrouwen vind je meer terug in functies die minder betaald worden. Dat komt door de arbeidstijd in die jobs, die ligt hen beter. En door het fysieke aspect van bepaald werk. Een havenarbeider, of een truckchauffeur die zelf laadt en lost: dat blijven meestal jobs voor mannen. Voor die beroepen ben je ook thuis op onregelmatige dagen. Maar ik merk wel dat ook jonge mannen steeds meer opkomen voor een goede combinatie.’

‘In het kleuteronderwijs is 97 procent van de leerkrachten vrouw, in de lagere scholen 80 procent. Maar we hebben ook mannen nodig: een gezonde mix is nodig in de opvoeding en voor de diversiteit van het schoolteam.

voorzitter ACV Transcom

algemeen secretaris COV

Werken in het onderwijs is een boeiende uitdaging, maar ook de stabiliteit is een belangrijke factor, voor mannen en vrouwen. Wij trekken veel mensen aan die gezinsvriendelijk willen werken. De uren van het schoolleven zijn afgestemd op het gezinsleven.’

Pia Stalpaert

voorzitter ACV Voeding en Diensten

Ann Van Laer

nationaal secretaris ACV

‘Respect voor keuzes’

‘Alleenstaande mama’s’

‘Werken in onze sectoren kan gezinsvriendelijker. Een mogelijkheid is flexibiliteit in het voordeel van werknemers, zodat ze hun kinderen kunnen af halen op school of makkelijker tijdkrediet kunnen opnemen. Ik denk dat het niet per se verkeerd is om als vrouw voor een vrouwelijk beroep te kiezen of deeltijds te werken. Onze mensen, schoonmakers, kamermeisjes, vrouwen in de voedingsector, zijn fier op hun job. Veel vrouwen willen op een comfortabele manier kunnen werken én zorgen voor hun gezin en huishouden. Ze kiezen bewust voor deeltijds werk. We moeten naar alle vrouwen blijven luisteren en respect hebben voor hun keuzes.’

‘In de werkloosheidscijfers zitten veel alleenstaande moeders. Zij krijgen bovendien ook een lagere uitkering dan werkloze mannen, omdat ze voordien een lager loon hadden (de uitkering wordt berekend op het laatste loon, red.). Dat is een echte armoedeval. Wie deeltijds werkt, verdient een deeltijds loon en krijgt daarnaast een bijpassing van de RVA. In de praktijk zijn dat vaak vrouwen. De regering wil deze mensen nu voltijds aan het werk zetten. Dat is op zich goed, maar wij vragen ons af: is daar een omkaderingsbeleid voor? Is er bijvoorbeeld kinderopvang voorzien voor alleenstaande, halftijds werkende mama’s? Alleen zo krijg je mensen meer aan het werk.’

FOCUS

www.twitter.com/Acvonline

https://www.facebook.com/het.acv

Onderhandelingen arbeiders-bedienden eindelijk gestart Dinsdag kwam de werkgroep met de regering, werkgevers en vakbonden die een oplossing moet zoeken voor de discriminaties tussen arbeiders en bedienden een eerste keer samen. Hoog tijd. Want tegen 8 juli moet er een oplossing liggen, op bevel van het Grondwettelijk Hof dat in 2011 deze deadline oplegde. Sterker nog: de regering wil tegen 31 maart een zicht op de contouren van de oplossing voor dit probleem, dat al tientallen jaren aansleept. Het ACV is klaar voor deze moeilijke onderhandelingen. Al in 2003 formuleerde het ACV een klaar en duidelijk standpunt over de verschillen tussen het arbeiders- en bediendestatuut. De voorbije jaren werd dit standpunt geactualiseerd en verder ver fijnd. In hoofdzaak komt het erop neer dat het ACV op korte termijn wil dat zeven dossiers worden aangepakt om tot een gemeenschappelijk werknemersstatuut te komen. Niet alleen de opzegtermijnen - die schandalig laag zijn voor arbeiders - moeten aangepakt worden, maar ook de carensdag, de eerste dag ziekte die voor arbeiders niet betaald wordt. Net zoals de discriminatie van bedienden inzake vakan-

tiegeld. En ook de verschillen in uitbetaling van loon, tijdelijke werkloosheid, proeftijd en gewaarborgd loon bij ziekte moeten worden weggewerkt. De zeven dossiers vind je op de website www.beterstatuut.be. Makkelijke onderhandelingen zullen het niet worden. De vage en zeer beperkte voorstellen die de werkgevers tot nu toe op tafel legden, hebben één duidelijke lijn. Harmonisering van de statuten is voor hen ok, maar dan wel naar beneden. En geen klein beetje, maar tot op de bodem. Arbeiders worden zo vast geklikt op hun huidige magere rechten. Dus de discriminatie blijft nog tientallen jaren aanslepen.

Alle andere oplossingen zouden nefast zijn voor de tewerkstelling, klinkt het. Vlot worden dan allerlei extreme situaties met torenhoge ontslagvergoedingen uitvergroot. Terwijl het een publiek geheim is dat de gemiddelde anciënniteit bij ontslag voor een arbeider slechts twee jaar en negen maanden is. Voor een bediende is dit slechts vier jaar. Het uitgangsprincipe van de wet en ook van het ACV is trouwens dat de werknemer die opzegperiode moet presteren. En dan is er helemaal geen meerkost. Tenzij de werkgever er zelf voor kiest om de opzegging uit te betalen. En als er een meerkost zou zijn, waarom zou het dan een taboe zijn om na te denken over een solidarisering tussen sectoren met veel arbeiders en sectoren met veel bedienden?

Marc Leemans, voorzitter ACV

De vage en zeer beperkte voorstellen die de werkgevers tot nu toe op tafel legden, hebben één duidelijke lijn. Harmonisering van de statuten is voor hen ok, maar dan wel naar beneden.

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

ACV Metea

Indexering lonen De lonen in de sector dentaaltechnieken (pc 330) worden geïndexeerd met + 2 % (= vorige lonen x 1,02).

ACV BIE

• Syndicale premie marmer / keramiek en vuurvaste producten Ben je ACV-lid en werkte je tussen 1 januari 2012 en 31 december 2012 in een onderneming die behoort tot het paritair subcomité 113 (keramiek en vuurvaste producten) of 102.08 (marmer)? Dan heb je recht op een syndicale premie. De premie bedraagt 135 euro (als je een volledig jaar gewerkt hebt) of 11,25 euro per maand. Je krijgt je premiekaart van je werkgever. Noteer er je rekeningnummer op en zorg ervoor dat je in orde bent met de betaling van je vakbondsbijdrage. De eerste betaling gebeurde op 22 februari.

• Syndicale premie vezelcement Ben je ACV-lid en was je tussen 1 januari 2012 en 31 december 2012 tewerkgesteld in een onderneming die behoort tot het paritair subcomité 106.03? Dan heb je recht op een syndicale premie. De premie bedraagt 135 euro als je een volledig jaar gewerkt hebt (of 11,25 euro per maand). Bruggepensioneerden krijgen een premie van 89,24 euro (of 7,44 euro per maand). Je krijgt je premiekaart van je werkgever. Noteer er je rekeningnummer op en zorg ervoor dat je in orde bent met de betaling van je vakbondsbijdrage. De eerste betaling gebeurt op 15 maart. Kreeg je geen kaart, maar denk je dat je er recht op hebt, neem dan contact op met je syndicaal afgevaardigde, het ACV-diensten cen trum of het beroepsverbond van ACV bouw - industrie & energie.

• Weerverletzegels bouw 2012 Ben je lid van ACV BIE en tewerkgesteld bij een onderneming waarvan het rsz-kengetal begint met 024 (ruwbouw) of 054 (dakbedekkers)? Dan heb je recht op weerverletzegels. Het bedrag op de kaart stemt overeen met 2 procent van het verdiende brutoloon (aan 100 procent) in de periode van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012. Je werkgever overhandigt je de kaart voor eind april. Noteer er je rekeningnummer op en let erop dat je in orde bent met de betaling van je bijdragen. De betaling van de weerverletzegels gebeurt vanaf maandag 29 april. Met de kaart en voor meer inlichtingen kun je terecht op het ACVdienstencentrum of het beroepsverbond van ACV bouw - industrie & energie.

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Europese vakbondsactie op 14 maart - Jubelpark Brussel (14 uur)

‘Drieste besparingen lossen crisis ‘Zes miljoen jongeren in Europa zijn werkloos’, zegt Thomas Miessen, Europakenner van het ACV. ‘Begrijpelijk dat de inwoners Europa steeds meer bekijken als een versterker of zelfs de oorzaak van de crisis. Terwijl net de oplossing van Europa moet komen.’ Op 14 maart, tijdens de Europese lentetop in Brussel, manifesteren de Europese vakbonden voor een ander Europa.

Geert Tresignie

inds de eurocrisis drie jaar geleden uitbrak, voelen we hoe ingrijpend het Europese besparingsbeleid inwerkt op het beleid in de eurolanden en dus op ons dagelijks leven. Dat is des te sterker voelbaar in landen als Griekenland, Spanje, Portugal, Italië en Ierland.

Hoe staan de eurolanden er nu voor? ‘De speculatie op de financiële markten tegen de zwakste landen van de eurozone is wat tot rust gekomen. Maar de toestand in Zuid-Europa blijft dramatisch. Duits traumatoloog Georg Pieper noemt Griekenland een verwoeste samenleving, zonder enige sociale samenhang. Eind 2012 waren in Europa bijna 6 miljoen jongeren werkloos. Heel wat Europese burgers gaan erop achteruit en belanden in armoede. Meer en meer Europeanen keren zich dan ook af van Europa. Ze bekijken de Europese Unie als een versterker of zelfs de oorzaak van de crisis, terwijl net de oplossing voor de crisis van Europa moet komen.’

Waar ligt die oplossing dan? ‘Velen zien alleen maar het probleem van de staatsschuld in landen die het financieel moeilijk hebben. En de toegenomen controle en sanctionering door Europa, voor landen die zich niet aan de opgelegde begrotingsre-

Jongeren laten hun stem horen in vakbond Op 25 februari kwamen een 100-tal jonge militanten uit de voeding en de dienstensector samen op de eerste jongerenstartdag. Een gelegenheid om elkaar en de werking van de centrale beter te leren kennen.

Na de laatste sociale verkiezingen in mei 2012 kan ACV Voeding en Diensten rekenen op heel wat nieuwe, jonge militanten. ‘Dat de vakbond grijs zou kleuren, is niet juist. Wij hebben altijd veel jonge leden gehad en blijven ons inspannen om jongeren aan te trekken’, zegt Inge Gielis van ACV Voeding en Diensten. ‘Wij vinden het belangrijk dat jongeren weten dat ze niet alleen staan op de werkvloer, en dat zij een actieve rol mogen opnemen in de vakbond, tot in het hoofdbestuur toe.’ (GV)

Heel wat experts, zoals econoom Paul de Grauwe en Nobelprijswinnaar Economie Paul Krugman, laten kritiek horen op de Europese aanpak. gels houden. Maar de kern van het probleem ligt dieper, namelijk in de fiscale en sociale competitie tussen de Europese landen. In plaats van de diepe verschillen tussen de landen te harmoniseren, verscherpt Europa de tegenstellingen. Bedrijven trekken naar landen die hun lonen naar beneden halen. En de werknemers betalen daar de prijs voor. De tewerkstelling in de industrie in Europa krijgt zware klappen. Nu is het Ford, Arcelor Mittal en Caterpillar. Wat zal het morgen zijn?’

Heeft de Europese besparingswoede dan nog wel zin? ‘Het ACV vindt van niet en wijst daar al op van bij het begin van de eurocrisis. Heel wat experts, zoals econoom Paul de Grauwe en Nobelprijswinnaar Economie Paul Krugman, laten kritiek horen op de Europese aanpak. De felle besparingen maken de situatie juist slechter, zeggen zij. Het zuiden moet meer tijd krijgen om zijn tekorten weg te werken en noordelijk Europa moet zijn economie stimuleren. Olivier Blan-

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

‘Boekhouders en economen hebben meer invloed op milieubeleid dan wetenschappers’

niet op’ chard, hoofdeconoom van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), stelt dat 1 euro besparing een extra kost van 3 euro met zich meebrengt. Als je te veel bespaart, dood je de dynamiek. Vandaag hebben we vooral groei en werkgelegenheid nodig.’

Bert De Wel van de ACVstudiedienst is de nieuwe voorzitter van de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen, de Mina-raad. In dit overlegorgaan mogen het maatschappelijk middenveld, waartoe de vakbonden behoren, en onafhankelijke deskundigen advies geven over het Vlaamse milieubeleid.

Staat de Duitse financiële politiek nog steeds model voor de andere landen? ‘Met het bruto binnenlands product (de geproduceerde welvaart, red.) van Duitsland gaat het goed. Maar daarachter zitten serieuze problemen. Een derde van de Duitse werknemers werkt in onzekere en slecht betaalde jobs. Dan kun je toch niet stellen dat Duitsland economisch en sociaal gezond bezig is.’

Hoe is het gesteld met het leefmilieu in Vlaanderen? Bert De Wel: ‘Er blijft veel werk aan de winkel. Een aantal milieuproblemen zijn zeer hardnekkig. De kwaliteit van het water verbetert wel langzaamaan, omdat bedrijven en gezinnen minder vervuilen. Daartegenover staat dat de vervuiling door mestgebruik weinig gedaald is. En er blijven hoge concentraties van bestrijdingsmiddelen aanwezig in het water. De luchtkwaliteit is erop vooruit gegaan, maar er zijn nog altijd problemen met fijn stof op piekmomenten. Verder verliezen we nog altijd plant- en diersoorten.’

Het ACV pleit voor een sociaal Europa. Een voorbeeld? ‘Er liggen grote uitdagingen op het vlak van lonen en arbeidsvoorwaarden voor werknemers. Europa heeft een miljoen werknemers die tijdelijk in een ander Europees land werken. Zonder sociale ingrepen lopen zij het risico op sociale dumping. Op termijn moeten we evolueren naar één sterk gecoördineerde, Europese sociale inspectie.’

Dus niet minder, maar een ander Europa?

Welke invloed heeft de economie op het milieu? ‘Volgens de milieuen natuurrapporten van de afgelopen jaren heeft de economische crisis een positieve invloed op het milieu. Bijna Samenlevingsbouw

‘Het consumentisme heeft stilaan het sociale, culturele en spirituele leven verdrongen. We moeten handel drijven en aan economie doen, maar waarvoor? Alle geloof in een betere toekomst en alle sociale besef lijken te verdwijnen. De mensen zijn het noorden kwijt en dat is een goede voedingsbodem voor populisme en nationalisme. We hebben dringend nood aan een nieuwe samenhang en aan sociale dialoog. Daarvoor hebben we een ander Europa nodig.’ Griet Verhoeyen

In een nieuwe reeks van De Vloer getuigen werknemers de komende weken over hoe ingrijpend Europa hun job beïnvloedt.Lees meer op pagina 5.

Europese vakbondsactie op 14 maart

‘Samen voor een betere toekomst’ ‘Enkel strenge besparingen zijn geen oplossing. Ze zijn een rem op de economie en maken de meest kwetsbare burgers nog armer. Werkgelegenheid en groei kunnen er enkel komen door een economisch en politiek beleid met een sterke sociale dimensie.’ Met deze boodschap organiseert het Europees Vakverbond op 14 maart een Europese actiedag samen met het ACV en de andere vakbonden, in de marge van de Europese top in Brussel. Speciale aandacht gaat naar de jongeren in Europa. Zij zijn de eerste slachtoffers van de crisis en missen elk toekomstperspectief.

✔✔Pleinmanifestatie met speeches en getuigenissen, muziek en animatie - 14 maart – Brussel, Jubelpark - 14 tot 16.30 uur

geen enkele beleidsmaatregel helpt zo goed om de CO2-uitstoot, de watervervuiling en de afvalproductie te verminderen. Dat is natuurlijk vervelend, want iedereen wil meer welvaart én het milieu beschermen. De les is dus dat onze economie duurzamer moet worden. Maar dat vraagt een omslag in ons denken en grote investeringen. Boekhouders en economen hebben vandaag meer te zeggen over het milieubeleid dan wetenschappers. Alles draait nu om de kostprijs van het beleid. Er wordt geen gram CO2-uitstoot verminderd zonder dat de economische Bert De Wel van de ACVstudiedienst: ‘Als we onze economie duurzamer willen maken, moeten we de extra kostprijs eerlijker verdelen.’

gevolgen in rekening zijn gebracht. Milieuen natuurbeleid zijn in belangrijke mate een verdelingsvraagstuk geworden. Wie draagt de lasten en wie krijgt de voordelen?’

Welke rol heeft de Mina-raad in dit debat? ‘Ik vind dat die maatschappelijke verdelingsvraagstukken bij uitstek thema’s zijn voor de Mina-raad, waarin het middenveld vertegenwoordigd is. Deze raad is een van de meest constructieve en productieve overlegorganen in Vlaanderen. Als voorzitter wil ik mijn steentje bijdragen om de Mina-raad een sterkere rol te laten spelen in het debat over groene economie en innovatie. Werk aan de winkel, dus.’ (PVL, LG)

Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.

Instapstage voor jongeren?

erliet je de schoolbanken zonder diploma secundair onderwijs en vind je moeilijk werk? Sinds 1 februari kun je als jonge werkzoekende een eerste werkervaring opdoen via een instapstage.

Een instapstage is een betaalde stage van drie maanden, die je als jongere kunt volgen in een bedrijf, vzw of overheidsdienst. Onder begeleiding van de werkgever en de VDAB ontwikkel je je talenten en doe je ervaring op. Na je stage krijg je een attest.

Wanneer kom je in aanmerking? Je bent jonger dan 25 en hebt geen diploma middelbaar onderwijs. Je bent ingeschreven als werkzoekende bij de VDAB. Je hebt al zes maanden doorlopen van je beroepsinschakelingstijd.

Hoeveel verdien je als stagiair? Voor een voltijdse stage betaalt de werkgever je een stagepremie van 200 euro per maand. Daarbovenop krijg je van de RVA een stage-uitkering van 26,82 euro per gewerkte dag. Alles bij elkaar kom je in een normale maand aan ongeveer 760 euro.

Hoe vraag je een instapstage aan? Ga langs bij een werkwinkel van de VDAB. De consulent zoekt samen met jou naar een interessante instapstage in je regio.

✔✔Een kantoor in je buurt

vind je op www.vdab.be/ loopbaaninformatie/ werkwinkels.shtml.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Het leven zoals het is: dagziekenhuis

’s Ochtends geopereerd, ’s avonds thuis Foto’s Frank Bahnmuller

Meer dan zes op de tien ziekenhuisopnames in ons land zijn dagopnames. Het dagziekenhuis wint jaar na jaar aan populariteit. Maar hoe werkt het? Wij volgen twee patiënten in het chirurgisch dagcentrum van AZ Sint-Blasius in Dendermonde.

Eveline Anné

‘Blij dat ik straks terug thuis ben’ Het is 10 uur in het splinternieuwe chirurgisch dagcentrum van AZ SintBlasius. In de naverblijfzone brengt Eveline Anné (27) haar lenzen in. Het valt bijna niet te geloven, maar nauwelijks een uur geleden lag de jongedame uit Sint-Pieters-Woluwe nog op de operatietafel. ‘Eerlijk, ik voel er niets meer van. Daarnet ben ik zelfs al opgestaan om naar het toilet te stappen.’ Een chirurg heeft bij Eveline een spatader verwijderd. ‘Niet dat ik er veel last van had, maar zo’n spatader verhoogt het risico op bloedklonters.’ Haar mama zette Eveline om 7.30 uur aan het dagziekenhuis af. ‘Eerst moest ik aan het onthaal een opnameverklaring invullen. Ik koos voor een gemeenschappelijke kamer. Heel lang zou ik hier toch niet moeten blijven. Na mijn inschrijving kon ik vrijwel meteen naar de kleedkamer. Daar mocht ik dit sexy ziekenhuispakje aantrekken (lacht). Voor ik het goed besefte, lag ik in de operatiekamer. En toen ik anderhalf uur later wakker werd, vertelden ze mij dat ik kort na de middag weg mag.’ Haar vaatchirurg moet nog langskomen voor een laatste check-up. ‘Mij hoor je niet klagen dat het zo snel gaat. Wat lig ik anders in het ziekenhuis te doen?’

Eveline Anné: ‘Mij hoor je niet klagen dat het zo snel gaat.’

Guy Kerremans: ‘Ik lag een klein uurtje in de ontwaakzaal.’

Guy Kerremans

Wandelen naar de operatiezaal Hij heeft zich net ingeschreven aan het onthaal en moet nog eventjes wachten voor hij naar de kleedkamer mag. Zijn arm in steunverband verraadt al wat er aan de hand is. ‘De gevolgen van een skireis tijdens de krokusvakantie’, verklapt Guy Kerremans (60) uit Grembergen. ‘Ik had voordien al wat last van mijn linkerschouder. Enkele valpartijen tijdens het skiën hebben mij geen deugd gedaan. Onmiddellijk na mijn vakantie had ik zoveel pijn dat ik naar de dienst Spoedge vallen moest. Het verdict? Een kalkafzet-

Dankzij evolutie geneeskunde In het chirurgisch dagcentrum in Dendermonde kun je onder meer terecht voor de behandeling van cataract, knieproblemen, spataders of liesbreuken. ‘Steeds meer ingrepen gebeuren in een dagziekenhuis’, zegt Hugo Casteleyn, gedelegeerd bestuurder van AZ Sint-Blasius. ‘Dat heeft onder meer te maken met de nieuwe mogelijkheden in de anesthesie en met de evolutie van de geneeskunde. Heelkunde is steeds minder ingrijpend. Er zijn meer kijkoperaties. Voor de patiënt biedt dat alleen maar voordelen. De ingreep is minder zwaar en hij moet niet meer in het ziekenhuis overnachten.’ Vaak maakt het dagziekenhuis deel uit van het gewone ziekenhuis. In Dendermonde hebben ze gekozen voor een apart circuit. Het dagcentrum zit in een afzonderlijk gebouw met een eigen onthaal en eigen operatiezalen. ‘We willen de doorlooptijd zo kort mogelijk houden. Als een patiënt ingeschreven is, mag hij meteen naar het operatiekwartier. Er is geen tussenstop op een kamer. Ook de duur van het naverblijf houden we zo kort mogelijk. Onze patiënten kunnen bekomen in een comfortabele naverblijfzone.’

Tevreden over je opname in het dagziekenhuis? Reageer via lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

ting op de kop van mijn bovenarmbeen. Met een serieuze ontsteking als gevolg.’ Omdat een cortisonebehandeling geen zoden aan de dijk bracht, was een operatie onvermijdelijk. ‘Voor de zekerheid regelden we na mijn eerste onderzoek al een afspraak in het chirurgisch dagcentrum. Daar waren maar twee documenten voor nodig, één in te vullen door mezelf en één door mijn huisarts.’ Om 9.45 uur meldt Guy zich aan bij het onthaal. Ze vragen hem onder meer of hij een attest arbeidsongeschiktheid nodig heeft en of er documenten nodig zijn voor

Brood Wit of bruin 800 g

de hospitalisatieverzekering. Een verpleegkundige komt hem na zijn inschrijving in de wachtzaal oppikken. Even later wandelt hij zelf naar de operatiezaal. Goed twee uur later zien we Guy terug in de naverblijfzone. Hij is nog een beetje suf. ‘Het was een operatie onder volledige verdoving. Ik heb een klein uurtje in de ontwaakzaal gelegen. De ingreep is goed verlopen.’ Naast zijn bed ligt er een mapje klaar met een ingevuld attest arbeidsongeschiktheid en een briefje voor zijn huisarts. ‘Zo kan die mij de nodige medicatie voorschrijven als ik thuis ben. Daar moet ik mij geen zorgen over maken.’ Dieter Herregodts Ook in het dagziekenhuis ben je beschermd als patiënt. Bereid je ziekenhuisopname goed voor. Info op www.cm.be/hospitalisatie of in de brochure ‘Ziekenhuis: opname en ontslag’, verkrijgbaar bij de CM-consulent.

Basisproducten mogen niet te duur zijn. Een hospitalisatieverzekering ook niet. CM-Hospitaalplan. Onmisbaar en betaalbaar. Sluit je aan op www.cm.be/hospitalisatieverzekering MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming erkend onder het nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen.

Hoe gaat het met u?

THUISZORGWINKEL info

maart 2013

In de Thuiszorgwinkel vind je allerlei producten die het leven een stuk gemakkelijker en comfortabeler maken. Maar ook sportievelingen en jonge gezinnen vinden bij ons zeker hun gading.

ONZE SERVICE MAAKT HET VERSCHIL! De Thuiszorgwinkels hebben bijzondere aandacht voor jou. Kwalitatieve dienstverlening vinden we zeer belangrijk en klantvriendelijkheid is voor ons een absolute prioriteit. Deze service kunnen wij garanderen dankzij onze goed opgeleide medewerkers. Vervolledig dit alles met onze mooi uitgebouwde infrastructuur, onze technische werkplaatsen en vervoerdienst, ons bijzonder uitgebreid gamma hulpmiddelen en de concurrentiële prijzen.

Wie lang een rolstoel, loophulp, driewieler of scooter nodig heeft, kan daarvoor een tegemoetkoming aanvragen. Welk model is het meest geschikt voor jou? Welke aanpassingen of toebehoren bestaan er? In de Thuiszorgwinkel staat een ervaren team van geschoolde verstrekkers klaar om je te begeleiden en te helpen bij je keuze. Zij werken met een ruim aanbod van alle grote merken en zijn niet gebonden aan speciﬁeke merken of leveranciers. Als je nog twijfelt, laten ze je met plezier eerst een tijdje een demomodel uitproberen. Het resultaat is een hulpmiddel op jouw maat, snel en gratis thuis geleverd. Bovendien beschikken de rolstoelverstrekkers van de Thuiszorgwinkel over een eigen atelier voor reparaties en onderhoud. Op die manier staan ze garant voor een uitstekende dienst na verkoop.

De scooter, ideaal om je te verplaatsen

De oplossing om comfortabel zelf je boodschappen te doen of een bezoekje te brengen aan je familie of vrienden. Afhankelijk van het toestel kun je afstanden aﬂeggen van 15 tot 50 km.

Elektronische binnenscooter • • • •

eenvoudig te vervoeren met de auto afneembare batterij de scooter is beperkt in gewicht ideaal voor binnen en beperkt buitengebruik

Elektronische buitenscooter • oerdegelijk en snel • met ingebouwde signalisatie voor op de openbare weg • biedt nog meer veiligheid en onafhankelijkheid • snelheid tot 17 km/u

Elektronische binnen- en buitenscooter • • • •

degelijk en duurzaam ook geschikt voor ruwer terrein zwaarder maar zeer wendbaar snelheid tot 12 km/u

ScooterACTIE van 8 30 maart 2013 tot en met

Tijdens de actieperiode is er een korting tot 20 % op alle scooters*. Maak vrijblijvend kennis met ons ruime aanbod. Je kunt kiezen uit compacte, gemakkelijk meeneembare scooters of comfortabele langeafstandscooters.

2 300 euro

1 840 euro Wie meer informatie wil over de aanvraagprocedure en mobiliteit in het algemeen, kan steeds terecht in de Thuiszorgwinkel. Onze medewerkers staan je graag te woord.

13 03 08.indd 1

tot - 20 % * korting op eigen aandeel

JOUW MOBILITEIT, ONZE ZORG

unieke aanbied ing Super10 scooter

+ GRATIS beschermhoes (t.w.v. 76,5 euro)

De Super10 vierwielscooter heeft een unieke prijs/kwaliteit verhouding. Deze scooter met vering op de wielen, kan zowel binnen als buiten gebruikt worden en haalt een maximumsnelheid van 10 km/u.

Kom zeker eens langs voor een testrit!

4/03/2013 15:29:30

THUISZORGWINKEL info

BORSTZORG

be.care

ZELFVERTROUWEN NA EEN BORSTOPERATIE

Na een borstoperatie wordt wennen aan je nieuwe zelf een uitdaging.

De bandagisten van de Thuiszorgwinkel adviseren je op een discrete manier en verschaffen je de nodige informatie.

ultrazachte shampoo: 6,25 euro

Om al je vragen te beantwoorden, werken wij graag op afspraak.

De actie loopt van 8 maart tot en met 30 april 2013.

Natuurlijke look en beweging Wij bieden je borstprothesen aan van topkwaliteit waarbij rekening gehouden wordt met de individuele behoeften. De bandagisten helpen je ook graag bij het kiezen en aanpassen van modieuze en comfortabele lingerie. Ook voor zwemprothesen en de nieuwe collectie badmode kun je bij hen terecht.

• • • •

Persoonlijk en discrete begeleiding Advies op maat Uitgebreid aanbod Onafhankelijk verdeler

Maak een afspraak met onze erkende bandagisten.

MODESHOWS EN ACTIES BADMODE EN LINGERIE In de komende weken zijn er in diverse Thuiszorgwinkels koopdagen en modeshows van badmode en lingerie. Meer info en adressen vind je op onze website www.thuiszorgwinkel.be of via 02 246 49 49. OMRON PAKAGE DEAL

me geb hoo

Pri

Gratis

zakborsteltje

JOUW ZORG IS ONZE ZORG

Derdebetalersregeling: de verrekening gebeurt rechtstreeks met je ziekenfonds. De Thuiszorgwinkel is erkend door alle ziekenfondsen.

Koop nu een OMRON M6 Comfort bloeddrukmeter en krijg GRATIS een OMRON Caloriescan t.w.v. 69 euro.

NIEUW in België

De 1 caloriemeter die je totale verbruik meet: stappen, andere dagdagelijkse activiteiten + je energieverbruik in rust. ste

Automatische bovenarmbloeddrukmeter

13 03 08.indd 3

• •

Bij aankoop van 1 ﬂacon zachte shampoo ontvang je tijdens de actie een zakborsteltje gratis.

Hierbij zijn een goede begeleiding en persoonlijke aanpak onmisbaar.

119 euro

Deze

Deze ultrazachte shampoo combineert een zachte, doeltreffende reinigingsbasis met verzachtende bestanddelen, die de hoofdhuid respecteren en je haar soepel en glanzend maken.

Wennen aan jezelf

OMRON M6 Comfort

Actie geldig tot 31 maart 2013 en zolang de voorraad strekt. Wij kunnen niet garanderen dat we de 3 verschillende kleuren steeds in voorraad hebben.

SPORTBEHA ANITA, sportieve look, extreme ondersteuning:

Het ademende hightech materiaal zorgt voor een aangenaam huidklimaat en bevordert het sportieve uithoudingsvermogen. Daarnaast reduceert deze sportbeha de beweging van de borst tot een minimum en geeft maximale steun tot in grote maten.

ref. 5527: 54,95* euro ref. 5529: 57,95* euro *prijs verschilt naargelang cupmaat, het aanbod kan verschillen per winkel.

-10 %

voor CMleden*

LIBERO voor het comfort en welzijn van je baby. De katoenzachte Libero luiers bieden een optimaal comfort voor je baby. Met een ademende binnen- en buitenzijde, anti-lekrandjes en een uitstekende absorptie. Libero Up&go is net zo comfortabel als een gewoon onderbroekje en is speciaal ontwikkeld voor actieve peuters.

Bij dat Dez het voo mo gec

Loe ont fun han voo sle

van

Zo zie me

49 e Ontdek ook onze Swimpants voor dolle waterpret zonder zorgen.

Voor de verzorging van je baby bieden wij een volledig gamma Libero verzorgingsproducten aan. Alle producten zijn parfumvrij.

Tel gro

115

CMn*

KWALITEIT TEGEN EEN GOEDE PRIJS Deze 4 modellen hebben: • een lage instap • een lithium-ionen 396 Wh, 36 volt batterij

• ondersteuning: tot 25 km/u • reikwijdte: tot 100 km (ngl. rijomstandigheden) • geen terugtraprem

WINORA C1: met volautomatische schakeling, gebruiksvriendelijk en hoog rijcomfort Prijs: 2 099 euro

-10 %

voor CMleden* WINORA C0:

WINORA C3:

WINORA F0:

het instapmodel, heel eenvoudig in bediening

hoog rijcomfort en onderhoudsvriendelijk

de sportievere ﬁets

Prijs: 1 649 euro

Prijs: 2 199 euro

Prijs: 1 899 euro

NIEUW Vraag naar onze productfolder elektrische ﬁetsen.

LOW VISION Beter zien... Beter leven! Bij het ouder worden is het normaal dat het gezichtsvermogen afneemt. Deze verandering komt vanaf het 60ste levensjaar steeds vaker voor en kan soms met de best mogelijke brilcorrectie niet meer gecompenseerd worden.

Mobilux LED Loepen in een nieuw ontwerp met verbeterde functies. Optische handloepen zijn geschikt voor beginnende slechtziendheid.

Zwangerschapsbeha Scribolux Schrijﬂoep, voor extra veel puzzelplezier. 135 euro

DAYLIGHT TWIST Handig bij handwerk of lezen. 75 euro

Wand tafelklok 129,50 euro

vanaf 75 euro

Tijdens de zwangerschap worden je borsten groter en zwaarder. Daarom draag je het best een stevige beha. Let erop dat je borsten niet afgesnoerd of platgedrukt worden.

Borstvoedingsbeha Deze beha, die je vooraan openvouwt, is gemakkelijk bij borstvoeding.

BON:

Bij aankoop van 1 zwangerschaps- of borstvoedingsbeha, 2de beha aan - 50 % handtekening klant:



ELEKTRISCHE FIETSEN

Kwaliteitsvolle elektrische ﬁetsen met een goede actieradius. De verhouding prijs/kwaliteit is voortreffelijk.

klant- of CM-nummer: e-mail adres: datum:

EasyPOCKET Zo klein kan groot zien zijn, ideaal om mee te nemen.

Alarmklok

49 euro

Tijdsvermelding in spreektaal.

MaxTV®

28,50 euro

Televisie twee keer zo groot beleven. 115 euro

-10 %

• Enkel geldig voor CM-leden tot en met 31 maart 2013 • Eén bon per gezin • Bon geldig op de goedkoopste van beide beha’s

voor CMleden*

THUISZORGWINKEL info 4/03/2013 15:29:59

OEFENFIETS Bremshey BE5 i

-euro 90

NU TIJDELIJK AANBOD Deze oefenﬁets is voorzien van een IPAD console* waardoor je op een zeer efﬁciënte manier je trainingen kunt sturen.

Met de vernieuwde TENA Lady inlegkruisjes kies je nog gemakkelijker voor een speciﬁek product voor licht urineverlies TENA Lady Liners zijn speciﬁek ontwikkeld voor licht urineverlies. Ze bieden zekerheid door een driedubbele bescherming: ze zijn sneller droog dan gewone inlegkruisjes, hebben een optimale bescherming en beschermen tegen geurtjes.

549,40 euro

NU 459,40 euro *

IPAD niet inbegrepen, dit model tot einde voorraad

Een compleet gamma oplossingen voor een juiste zithouding en correcte slaapondersteuning thuis.

- 15 %

op Sissel

Vraag advies in je Thuiszorgwinkel over het volledige Tena gamma. - 15 % op het volledige Sissel gamma, actie tot 31 maart 2013

KOM ONS BEZOEKEN OP DE REVABEURS STAND 14.06.

gratis levering aan huis*

Elke bezoeker krijgt op onze stand een kleine attentie.

WEB

www.thuiszorgwinkel.be *

Online bestellingen gratis aan huis geleverd tot 31 maart 2013

* CM-leden krijgen steeds 10 % korting in de Thuiszorgwinkel, maar dit is niet cumuleerbaar met andere acties en/of kortingen. De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 02 246 49 49



Breng dit bonnetje mee naar onze stand op Reva en maak kans op 1 van onze prachtige prijzen. Misschien win jij wel een hometrainer, één van de drie bloeddrukmeters of caloriemeters!

BON

Surf naar onze website en schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief. Zo blijf je steeds op de hoogte van onze acties.

Prijsvraag: hoeveel Thuiszorgwinkels telde Vlaanderen op 31 maart 2013? Antwoord: Naam: Adres:

COLOFON

V.U.: Thuiszorgwinkel, Postbus 40, 1031 Brussel. thuiszorgwinkel@cm.be

E-mail:

Redactie: Sandra Monard, Karine Lippens, Geert Demuynck, Michèle Vanroose, An Van Loo, Helga Swinnen, Walter Jenné maart 2013

13 03 08.indd 4

www.thuiszorgwinkel.be

4/03/2013 15:30:16

¬ hoe gaat het met u?

15 BrandNewDay

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Week van de Diëtist

Vlees en co: 100 gram per dag volstaat

Kies je voor vis, dan zit je met alle soorten goed. Zelfs zogenaamde vette vis zoals zalm en makreel, is qua vetgehalte gunstiger dan een stukje rundvlees. Neem je vis in conserven, kies er dan die ingemaakt is in eigen nat en niet in olie. Van de vervangproducten heb je maar even veel nodig als van vlees of vis. Een eiwit van plantaardige oorsprong of van dierlijke oorsprong heeft immers dezelfde energiewaarde. Neem je tofu of seitan, peulvruchten of noten, dan is het ook belangrijk om vaak af te wisselen.

Frank Bahnmuller

Hoeveel is een portie?

Katty Uytersprot: ‘Vlees is nuttig, maar we hebben er niet veel van nodig.’

Van zowel vlees, vis als een vervangproduct bedraagt de aanbevolen portie 100 gram, niet meer. Per dag wel te verstaan. Veel is dat niet. Voor wie gewoon is om een grotere portie vlees of vis naar binnen te slaan, is het even wennen. ‘Laat niet alleen je ogen spreken, maar weeg enkele keren een portie af. Zo leer je snel inschatten hoe groot een stukje van 100 gram is’, geeft Katty Uytersprot mee. ‘In de supermarkt wordt voor een persoon meestal een portie van 120 à 150 gram aangeboden. En dat is eigenlijk te veel. Die porties zijn afgestemd op de wens van de consument en niet op wat gezond is. Het makkelijkst is om bij de slager of de visboer de hoeveelheid te bestellen die je nodig hebt. En maak je bijvoorbeeld zelf hamburgers, zorg er dan voor dat ze het juiste gewicht hebben.’

Mager of vet

Eetgewoonten

Ga je voor vlees, dan neem je het best de magere soorten. En dat is niet alleen kip of kalkoen. Ook kalf of rund en een mager stukje varkensvlees kunnen zeker. ‘Konijn heeft als nadeel dat het meestal met een calorierijke saus wordt bereid’, vindt Katty Uytersprot. ‘Het kan natuurlijk ook zonder saus, bijvoorbeeld op de grill. Hou er ook rekening mee dat in

Gezond eten is, net als voldoende beweging, de basis van een gezonde levensstijl. ‘Wij diëtisten concentreren ons op de voeding. Het komt eropaan om daar bewust te leren mee omgaan en goede gewoontes aan te nemen’, zegt Katty Uytersprot. ‘Want eten is gewoontegedrag. Bij onze cliënten gaan we van naaldje tot draadje na wat en hoeveel ze eten, en

Goed in je vel, dat voelt beter Wat hebben Kilootje minder, Met belgerinkel naar de winkel, 10 000 stappen en Aan tafel met elkaar gemeen? Het zijn allemaal initiatieven die er zoveel mogelijk mensen willen toe aanzetten om meer te bewegen en gezonder te eten. Vlaams minister van Volksgezondheid en Welzijn Jo Vandeurzen heeft ze allemaal gebundeld in de campagne ‘Goed in je

vel, dat voelt beter’. Via de nieuwe website www.datvoeltbeter.be krijg je zicht op het rijke aanbod aan acties en kun je doorklikken naar heel wat informatiebronnen. In de kalender vind je activiteiten, o.a. van CM, waaraan je kunt deelnemen, in je buurt of wat verder.

✔✔www.datvoeltbeter.be

www.kilootjeminder.be

Chris Van Hauwaert

Gezonde voeding met CM-voordeel CM geeft een eenmalige tegemoetkoming van 40 euro voor wie minstens vier sessies voedings- en dieetadvies volgt bij een erkende diëtist. De sessies worden voorgeschreven door een arts en duren minstens 30 minuten. Om de tegemoetkoming te ontvangen, moet je na de vier sessies een formulier laten invullen door de diëtist. Je vindt het formulier bij de rubriek voeding op www.cm.be/diensten-en-voordelen of bij de CM-consulent. Nog niet toe aan een diëtist maar wil je toch wat doen aan je levensstijl? Via www.kilootjeminder.be kun je zelf aan de slag met de onlinecoach Kilootje minder.

VOORZET

De stille weldoeners Ze gaan op bezoek bij iemand die ziek is. Ze bezorgen kinderen, jongeren en gezinnen een schitterende vakantie. Ze houden ouderen gezelschap. Ze zijn een luisterend oor voor blokkende studenten of trekken er eens op uit met een eenzame buur. De meer dan 30 000 vrijwilligers in de brede CM-beweging zijn actief op tal van terreinen van gezondheid, ziekte en geluk. In deze Week van de Vrijwilliger willen we alle vrijwilligers speciaal bedanken. Ook de helpende handen bij de jeugdbeweging, het oudercomité, de sportclub of de cultuurvereniging hebben dat meer dan verdiend. Ik noem vrijwilligers graag de stille weldoeners van onze samenleving. Wat ze doen, is eenvoudig maar groots. Zonder het hoge woord te voeren, maken ze het verschil in het leven van miljoenen mensen in ons land.

Sommige jonge vrijwilligers danken er zelfs hun job aan (zie ook pagina 4). Maar ook wie niet direct te maken heeft met vrijwilligers, ondervindt de positieve effecten van hun inzet. Vrijwilligers injecteren een hoop vertrouwen in onze samenleving. Vertrouwen dat opbouwen beter is dan afbreken. Vertrouwen dat, als we samen de handen uit de mouwen steken, we altijd verder geraken dan alleen. Vertrouwen dat onze samenleving niemand in de steek wil laten. Dat hebben we nodig om vooruit te gaan en moeilijke tijden het hoofd te bieden. Een week om de vrijwilligers te bedanken, is belangrijk. Maar het is nog veel belangrijker om respect te hebben voor hun onmisbare rol in de samenleving. En dus voor wat ze betekenen voor elk van ons. Marc Justaert Voorzitter CM

Vrijwilligers halen ook zelf veel energie uit hun inzet. Voor velen is het een verrijking om met anderen om te gaan.

www.facebook.com/CMziekenfonds

vlees verborgen vet zit. Het is niet omdat je alle vet afsnijdt dat je een mager stukje overhoudt.’

geen taboes. Alles mag, als je de juiste verhoudingen maar respecteert.’ Wil je meer weten over de aanpak van een diëtist? Tijdens de Week van de Diëtist (18 tot 23 maart) kun je een afspraak maken voor een gratis kennismaking met een diëtist in je buurt. De lijst met deelnemers vind je via de site www.vbvd.org/week_algemeen.php.

www.twitter.com/CMziekenfonds

en stevige biefstuk, een flink stuk kip, zowel thuis als op restaurant hebben we graag een goede portie op ons bord. Gemiddeld eten we 120 gram per dag, de vrouwen iets minder, de mannen iets meer. ‘Vlees is nuttig. Het is een ijzerrijke eiwitbron en het bevat ook andere vitaminen en mineralen. Maar we hebben er slechts 100 gram per dag van nodig’, zegt Katty Uytersprot. ‘Het best varieer je met vis en vleesvervangers zoals eitjes (maximaal twee per week), tofu (op basis van soja) en seitan (op basis van tarwegluten). Vanuit gezondheidsoogpunt is de beste combinatie voor een week driemaal vlees, tweemaal vis en tweemaal vleesvervanger.’

wanneer ze dat doen. Wie van ongezonde voeding naar gezond eten overschakelt, voelt zich snel fitter. Het is belangrijk dat mensen inzien waarom het goed is om anders te eten en bijvoorbeeld over te schakelen naar kleinere porties. De diëtist zal een persoonlijk schema uitwerken op basis van de behoefte van elke cliënt. Er zijn nog altijd mensen die denken dat ze na een bezoek aan de diëtist geen frietjes meer mogen eten. Maar meestal zijn er

Eddy Fliers

We eten meer vlees dan nodig. De diëtisten nodigen ons uit om onze vleesconsumptie onder de loep te nemen. ‘Met 100 gram vlees, vis of vervangproduct per dag heb je voldoende’, zegt diëtiste Katty Uytersprot.

16 zoek en

¬ hoe gaat het met u?

win

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip: Wit product van een goochelaar Oplossing

J Stuur je antwoord voor 18 maart op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: duo ticket voor {S}TAALKAARTfestival op 22 maart om 18.30 uur in de AB in Brussel of het jeugdboek ‘Nachtwild’ van Johan Vandevelde en Bart Vermeer (over gaming en het leven in de grootstad, met een vleugje fantasie), uitg. Abimo. Uit de juiste inzendingen worden zeven winnaars geloot.

Oplossing Visie nr. 4: bijsluiter Winnaars Christophe Bauwens (Zandbergen) Elvira Bellens (Kasterlee) Bernadette De Bruyn (Sint-Katelijne-Waver) Guido De Bruyne (Sint-Niklaas) Jeannette Verlinde (Ruddervoorde) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

knipsels

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Langer thuis met zorg op maat

Samen op zoek naar oplos Samen uit, samen thuis. Het is ontroerend om te zien hoe René Dercon (81) de zorg op zich neemt voor zijn vrouw Jeanne Van Tendeloo (85), die lijdt aan dementie. Maar ook Renés kunnen heeft zijn grenzen. CM bracht alle hulpverleners samen aan tafel om de knelpunten in de zorg te bespreken. Als we op een doordeweekse dinsdagvoormiddag aanbellen bij René Dercon, doet hij met veel enthousiasme open. Het huis ziet er netjes uit en de koekjes staan al op tafel. Toch heeft René het niet makkelijk. Zijn vrouw lijdt aan dementie en zelf is hij moeilijk ter been, slechtziend en slechthorend. ‘Ik vind het niet erg om hulp te vragen’, zegt hij. ‘Dat moet wel, in mijn situatie.’

Binnenkant van de kasten René en Jeanne krijgen heel wat ondersteuning. Elke dag komt de thuisverpleging van het Wit-Gele Kruis om te helpen bij het ochtendtoilet. ‘Heel vriendelijke dames’, benadrukt René. ‘We zouden niet zonder kunnen.’ En Familiehulp komt poetsen, koken, wassen en strijken. ‘Ze maken zelfs tijd om de binnenkant van de kasten schoon te maken. En ze doen samen met mij de boodschappen.’ Jeanne is momenteel niet thuis. ‘Ze is naar het dagverzorgingscentrum’, vertelt René. ‘Vandaag spelen ze Hoger Lager. Dat zal ze wel leuk vinden.’

land.’ Maar als Jeanne thuis is, dan geniet ik evengoed van haar gezelschap. We gaan nog elke maand kaarten met Okra. Haar vaste kaartvriendinnen zeggen dat ze nog altijd wint. Vraag me niet hoe dat mogelijk is.’

Iedereen aan tafel René en Jeanne zijn gelukkig samen, maar het evenwicht is fragiel. Toen René vorig jaar ernstig ziek werd, kwam het koppel in een penibele situatie terecht. Om dat in de toekomst te vermijden, riep René de hulp in van de Dienst Maatschappelijk Werk van CM.

Die organiseerde een overleg met de kinderen en alle zorgverleners. En zorgde voor een ‘persoonlijk alarm’ voor René. ‘Met één druk op de knop kan ik nu altijd iemand bereiken’, zegt hij. ‘Dat is een hele geruststelling.’ Van het overleg heeft hij veel opgestoken. ‘Bijvoorbeeld hoe ik moet omgaan met Jeanne. Rustig blijven, en geduld hebben. Véél geduld.’ Alle zorgverleners hebben nu een goed overzicht over de situatie. Bovendien zijn er ook al voorzichtige plannen gemaakt voor de toekomst. ‘We willen zo lang mogelijk thuis blijven’, zegt René. ‘Maar we hebben ons toch al ingeschreven in een paar woonzorgcentra. Je weet nooit wanneer de volgende crisis komt.’ Nele Verheye Foto’s Stefaan Dewickere

Geen enkele pil De zorg voor Jeanne valt niet te onderschatten. Fysiek is ze in prima gezondheid - ‘Ze neemt geen enkele pil’ - maar mentaal gooit haar dementie roet in het eten. ‘Ik kan honderd keer hetzelfde vertellen, ze vergeet het toch weer.’ Bovendien verdwijnen er vaak spullen. ‘Jeanne verstopt balpennen, kleren, ondergoed. Wel twintig keer per dag gooit ze haar handtas leeg, om die daarna weer te vullen. Ach, het is een vreemde ziekte.’ Toch blijft René niet bij de pakken zitten. ‘Ik ben een optimist, ik geniet van elke dag. Als Jeanne naar het dagcentrum is, dan ben ik bezig op de computer. Ik verstuur e-mails en ik skype met mijn kinderen in het buiten-

René en Jeanne zijn gelukkig samen, maar het evenwicht is fragiel.

GEZOND

Ga mee als verpleegkundige op JOMBA-vakantie

PUUR

Voor haar JOMBA-vakanties, vakanties voor JOngeren Met Bijzondere Aandacht, is Kazou op zoek naar verpleegkundigen om de vakanties medisch te begeleiden.

Kaastaart met koekjesbodem Ingrediënten voor 4 personen: 500 g volle plattekaas ¬ 6 petit-beurrekoekjes ¬ 50 g vetstof ¬ 3 blaadjes gelatine ¬ zeste en sap van 1 citroen en 1 sinaasappel ¬ 100 g suiker ¬ 2,5 dl room ¬ enkele frambozen

Ben jij verpleegkundige/arts of volg je de opleiding Verpleegkunde (2de of 3de jaar) of Geneeskunde (4de jaar en verder), stel je dan kandidaat om mee te gaan op Kazou-vakantie. Als verpleegkundige op JOMBAvakantie sta je in voor de dagelijkse verzorging, je neemt verpleegkundige taken op en draait mee in het vakantiegebeuren. Samen met een team van enthousiaste monitoren bezorg je kinderen en jongeren met een handicap een supervakantie.

Voor de frambozengelei: 1 blaadje gelatine – citroensap - 1/2 pot frambozengelei ¬ doe koekjes en vetstof in een keukenrobot en mix tot een dikke pasta ¬ duw de pasta aan in een springvorm (22 cm) en zet in de koelkast ¬ week 3 blaadjes gelatine in koud water ¬ verwarm het sinaasappelsap en het citroensap ¬ knijp de blaadjes gelatine uit, los ze op in het vruchtensap en laat wat afkoelen ¬ meng de kaas met de suiker, het vruchtensap en de zeste van de citroen en de sinaasappel ¬ klop de room stijf en voeg toe ¬ vul de springvorm ermee en laat minstens 3 uur opstijven in de koelkast ¬ week 1 blaadje gelatine in water ¬ verwarm de frambozengelei en citroensap en voeg de gelatine toe ¬ laat wat afkoelen en giet op de kaastaart ¬ versier met frambozen

✔✔Meer informatie op

Frank Croes

www.kazou.be/daszekerda

Recept uit het boekje ‘Bakken voor zoetebekken’, een uitgave van De Praktische School – partner van Femma. www.femma.be - tel. 02 246 51 11

HELPENDE

ssingen Liesbet Beerten, sectorverantwoordelijke Familiehulp ‘Wij komen momenteel elke dag over de vloer, wat geen overbodige luxe blijkt te zijn. Door de beschikbare uren te verspreiden over verschillende dagen, kunnen we ook in de toekomst dagelijks hulp blijven bieden. Dat is noodzakelijk, nu René niet meer zelf kan koken.’

Lieve Vermeulen, hoofd Zorg Wit-Gele Kruis ‘Onze verpleegkundigen signaleerden dat de gezondheid van René er de laatste tijd op achteruit gaat. Blijkbaar viel dat ook de andere zorgverleners op. In overleg met René kunnen we in de toekomst ook ’s avonds langskomen. Voorlopig is dat niet nodig, maar het is altijd goed om al een noodplan klaar te hebben.’

Lieve Tuyteleers, verantwoordelijke dagverzorgingscentrum ‘Met alle betrokkenen aan tafel, leggen we graag eens uit hoe wij met demente mensen omgaan. Jeanne wandelt bij ons elke middag een paar toertjes rond het centrum. Daar wordt ze rustig van. Misschien kan zoiets thuis ook helpen? Met vragen kan René altijd bij ons terecht.’

17 maart is de Dag van de Zorg. Op die dag kun je op verschillende locaties kennismaken met het aanbod van onder andere de thuiszorgorganisaties Familiehulp, Landelijke Thuiszorg en Familiezorg OostVlaanderen.

Toen hij 14 jaar oud was, ging hij in de weverij aan de slag. Nu toont Pauly Verhoene hoe weefgetouwen werken aan bezoekers van het Gentse MIAT. ‘De vrijdag was de school uit, de maandag mocht ik mee naar de textielfabriek. Om 5 uur beginnen in de weverij. Halfweg de jaren zestig ging het niet goed meer in de textielsector. Tot mijn brugpensioen in 1993 heb ik dan elders gewerkt. Op bezoek in het MIAT geraakte ik aan de praat met de man die de weefgetouwen bediende. Het bleek mijn oude meestergast. Hij vroeg of ik geen zin had om hem te komen helpen in het museum. Die man had een enorme kennis en heeft vele machines op punt gezet. Ondertussen ben ik hier negen jaar bezig.’

Gevoel ‘Op dinsdag en donderdag ben ik altijd in het museum te vinden. Zelfs in de twee jaar dat ik mijn vrouw verzorgde toen ze voor kanker werd behandeld. Zij weet dat ik graag iets te doen heb. Tussen de machines ben ik op mijn gemak. Elk weefgetouw heeft zijn eigenheid. Zo’n weefgetouw, dat is gevoel. Je voelt gewoon of het goed draait. Vroeger bediende één man 34 getouwen. En je hoorde het als er eentje van jou stilviel. De machines blijven mij boeien. Als vrijwilliger zorgen we ervoor dat de weefgetouwen tijdig wat olie en een onderhoudsbeurt krijgen. En als er een riem scheurt of versleten is, moet ik ze herstellen.’

‘Voor de bezoekers demonstreren we hoe die weefgetouwen werken. Ze zijn verwonderd hoeveel lawaai één zo’n machine maakt. Bijna zoveel als een vliegtuig, toont de decibelmeter. En zeggen dat er 900 in een gebouw stonden. Gehoorbescherming hadden we niet. De jonge gasten vragen mij vaak of ik nog goed hoor. Horen wel, maar ik heb constant last van oorsuizingen. Dat is lastig bij het inslapen.’

Spinners ‘Ik vind het prettig als er mensen langskomen die ook in een textielfabriek gewerkt hebben. Dan kunnen we herinneringen ophalen. Ik vraag hen ook of ze zin hebben om hier als vrijwilliger te werken. Want we hebben nog mensen nodig. Wevers, maar ook spinners. Er is hier ook een drukkersatelier met vrijwilligers. Het MIAT is een mooi museum en er valt altijd iets te beleven. Kom maar kijken.’ Chris Van Hauwaert

Fotomix

‘Wij brachten alle hulpverleners samen aan tafel, met René en de kinderen. Het is goed om eens een stand van zaken op te maken. En te bekijken wat er anders of beter kan. In noodsituaties kan Jeanne een dag extra naar het dagcentrum, dat is handig. En ook de thuisverpleging kan in de toekomst opgedreven worden.’

financiële tegemoetkomingen en andere noodzakelijke hulp? Neem contact op met de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. www.cm.be/thuiszorg

HANDEN

Pauly Verhoene (77) toont hoe wevers werkten

Eva Vleugels, maatschappelijk werkster CM

✔✔Vragen over thuiszorg,

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

MIAT, Minnemeers 9, 9000 Gent, 09 269 42 22, www.miat.gent.be.

Extra: met de bus naar Villars-sur-Ollon

✔✔www.dagvandezorg.be Lic. 7013 - A5654

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Hoe kan ik langer thuis blijven wonen? Als je ouder wordt of minder mobiel, heb je het soms lastig om de trap op te gaan of vlot in of uit bad te geraken. Enkele aanpassingen aan de woning kunnen je wooncomfort aanzienlijk verhogen. De CM-dienst ‘Thuis blijven wonen’ helpt je langer in de eigen woning te blijven met praktisch woonadvies en met ergobegeleiding. Bij woonadvies krijg je raad over mogelijke aanpassingen in je huis. Bijvoorbeeld een hoger toilet, handvatten om je recht te trekken, een instapdouche of het wegwerken van een trede om vallen te voorkomen. Je kunt ook ergotherapeutische begeleiding vragen. Dan krijg je gratis maximaal

drie sessies door een ergotherapeut, waarvan minstens één aan huis. De ergotherapeut leert je bijvoorbeeld hoe je een hulpmiddel om vlotter in en uit de auto te stappen het best gebruikt of oefent met jou hoe je de tillift die je huurde, kunt bedienen. Je kunt een beroep doen op de dienst ‘Thuis blijven wonen’ als je langdurig ziek bent of gehandicapt en als je thuis wordt verzorgd. De ergotherapeutische begeleiding gebeurt na verwijzing door een huisarts, ziekenhuis, erkende woonzorgvoorziening of Thuiszorgwinkel.

✔✔www.cm.be/thuiszorg, het CM-kantoor of het Thuiszorgcentrum

Van 11 tot 19 september reis je met de bus naar het Zwitserse Villars-sur-Ollon. Vertrek uit Antwerpen, Brussel, Leuven of uit Gent, Brugge, Kortrijk. Je logeert in volpension in het luxueuze Hôtel Palace, met buitenzwembad. De bediening in het hotel, de animatie en de excursies zijn in het Nederlands. Deze vakantie in de bergen is jouw garantie voor frisse lucht en prachtige uitzichten. Prijs: 704 euro per volw. in volpension - 163 euro toeslag bus - 104 euro toeslag single Dit voorjaar kun je ook nog met de bus naar Praag (Tsjechië) en Morgat (Frankrijk).

Info, prijzen en reservaties: 070 233 119 of www.intersoc.be.

WERKEN EN TOCH OP VAKANTIE? Dat zijn Intersoc-werkvakanties!

Ben je benieuwd naar wie wij zijn? Of wil je vrienden/vriendinnen overtuigen om met ons mee te werken? Dan nodigen we je op 16 maart vanaf 13 uur graag uit voor de Intersoc-jobbeurs in de Torrepoort te Gent. Je ontdekt er doorlopend alles over de verschillende jobs bij Intersoc. Iedereen vanaf 17 jaar is welkom. Je kunt je meteen inschrijven voor een werkvakantie. Meer info op www.intersocwerkvakanties.be. Visie_08-03_Villars-sur-Ollon.indd 1

1/03/2013 9:27:08

¬ hoe gaat het met u?

knipsels Nederlandstalig muziekfestival Op 22 maart vindt in de AB het eerste Nederlandstalige muziekfestival plaats. 23 artiesten of groepen geven het beste van zichzelf op {S}Taalkaart. Alle genres komen aan bod. Onder meer ’t Hof van Commerce, Arne Vanhaecke, Eva De Roovere, Guido Belcanto en Wigbert komen optreden. Het festival start om 18.30 uur. Kaarten kosten in voorverkoop 22 euro, aan de kassa 25 euro. Speel je mee met Zoek en Win (pagina 16), dan maak je kans op een gratis duoticket.

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Het geneesmiddelen Op een doosje geneesmiddelen staat de letter A, B of C. Maar wat betekent die letter? En wat vind je nog op een geneesmiddelendoosje?

e letter A, B of C op het doosje verwijst naar de terugbetalingscategorie van het geneesmiddel. Wat je zelf moet betalen, het persoonlijk aandeel of remgeld, is afhankelijk van de categorie waartoe het geneesmiddel behoort. Staat er geen van deze letters op, dan is er

voor dat geneesmiddel in de meeste gevallen geen terugbetaling. Geneesmiddelen van categorie A dienen voor de behandeling van levensbedreigende aandoeningen zoals kanker, diabetes, epilepsie, enz. en zijn in principe gratis voor de patiënt. Staat er een B op het doosje, dan gaat het om een geneesmiddel dat belangrijk is voor de behandeling van ernstige aandoeningen die niet meteen levensbedreigend zijn. Het gaat hier bijvoorbeeld om een antibioticum of een middel tegen astma of hoge bloeddruk. Het remgeld voor een gewone verpakking bedraagt hier maximaal 11,30 euro voor gewone verzekerden en 7,50 euro voor mensen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming.

✔✔www.abconcerts.be

Massembre op Ketnet De reportages van Kamp X-treem op Ketnet werden opgenomen in de bossen van Massembre. Bartel Van Riet trok vorige zomer samen met zes jongeren naar de Ardennen. Ze maakten er tochten, zochten sporen, bouwden een kamp en kookten hun potje. De serie van Kamp X-treem kun je bekijken op de website.

Een C staat voor wat men noemt comfortgeneesmiddelen zoals slijmoplossers of maagzuurremmers voor kortstondig gebruik. Het remgeld bedraagt maximaal 14,19 euro (gewoon) of 9,30 euro (verhoogde tegemoetkoming).

✔✔www.ketnet.be

Eens uitwaaien Voor familieleden van personen met psychische problemen organiseert Similes van 22 tot 24 maart een uitwaaiweekend in vormingscentrum La Foresta in Vaalbeek. Deelnemen kost 70 euro voor leden van Similes, 80 euro voor nietleden. Inschrijven voor 11 maart.

Ook Cs bestaat. Daarbij zitten de griepvaccins en middelen die worden gebruikt bij allergie. Deze geneesmiddelen worden iets minder goed terugbetaald en er is geen maximumprijs.

Op een anticonceptiepil staat categorie Cx. Ook daar is er geen maximumprijs. Vrouwen jonger dan 21 jaar krijgen een hogere terugbetaling.

Houdbaarheid Op de verpakking van het geneesmiddel vind je nog andere gegevens. Er staat onder meer wanneer het geneesmiddel werd gemaakt en hoelang het houdbaar is. Het nummer van de fabricagepartij is een combinatie van cijfers en/of letters. Tot wanneer kun je een geneesmiddel gebruiken? De dag (eventueel) en de maand (zeker) staan erop in twee cijfers of ten minste drie letters. Het jaar wordt aangeduid met vier cijfers. Als enkel de maand en het jaar worden vermeld, wordt de laatste dag van de maand beschouwd als uiterste gebruiksdatum. Je leest ook tot wanneer het middel goed blijft na opening. Deze informatie kan ook op de bijsluiter staan.

Chris Van Hauwaert

✔✔www.similes.be

Hulp voor blinden en slechtzienden

HUIS dOKTER Hoe verzorg ik een brandwonde?

Op 21, 22 en 23 maart vindt in het congrescentrum Lamot in Mechelen ZieZo Vlaanderen plaats. Dat is een beurs waar alle hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden worden voorgesteld. De toegang bedraagt 5 euro. Vrijkaarten kun je aanvragen via de website.

Een eerstegraads brandwonde ge– neest spontaan, terwijl een derdegraads brandwonde vergaande gevolgen kan hebben. Maar hoe zie je het verschil? En wat doe je eraan?

✔✔www.ziezovlaanderen.be

Hoe ernstig is het?

Ziekenzorg biedt vakanties op maat Voor mensen die chronisch ziek zijn of zorg nodig hebben, organiseert Zieken zorg CM groepsvakanties en individuele vakanties op maat. Vrijwilligers en verpleegkundigen staan klaar om te helpen. Je vindt het aanbod in de brochure ‘Blijven reizen’ en op de website. Er is nog plaats voor de vakantie voor mensen met kanker (5-12 april, Nieuw poort), de Paasweek (25 maart tot 1 april in Domein Hooidonk, Zandhoven) en de Verwenmidweek (1-5 april in Zandhoven). Voor de vakanties in Zandhoven zoekt Ziekenzorg CM nog vrijwilligers.

✔✔www.ziekenzorg.be Tel. 02 246 47 83

Hoe snel een brandwonde geneest en wat de gevolgen zijn, hangt af van de graad van verbranding. Een brandwonde van de eerste graad kan flink pijn doen, maar is relatief ongevaarlijk. De huid is rood, droog en soms licht gezwollen, maar vertoont geen blaren. Na afloop zal de huid zich spontaan herstellen, zonder littekens. Is de huid tot de tweede graad verbrand, dan is de pijn een pak erger en krijg je wel blaren. Na twee à drie weken is het grootste leed achter de rug en herstelt de huid zich meestal volledig. Anders ligt het bij een derdegraads verbranding, waarbij ook de diepere huidlagen en de zenuwen geraakt zijn. In dat geval kleurt de huid geelwit tot bruinzwart, en voel je geen pijn meer. Bij dit soort ernstige brandwonden moet je rekening hou-

den met een langdurig genezingsproces en blijvende littekens.

Eerste hulp? Koel een brandwonde altijd zo snel mogelijk af. Ben je er te laat bij, zorg dan toch nog voor afkoeling, zelfs tot een uur na de feiten. Dat verlicht de pijn en remt het nabranden af. Zo vermijd je dat de wonde nog dieper wordt en meer zwelt. Je gebruikt het best zacht stromend lauw leidingwater, dat je minstens twintig minuten laat lopen.

of blaren wikkel je in een propere theedoek of een laken, voordat je ermee naar de dokter gaat. Smeer er zelf geen zalf op, want dan kan de arts de wonde minder goed bekijken. Als er zalf nodig is, zal je arts je daar raad over geven. Blaren laat je altijd dicht, om het risico op infecties te beperken. Michiel Callens, preventie-arts CM Tekst: Nele Verheye Eddy Fliers

Tel. 016 24 42 01

Wanneer naar de dokter? Als jonge kinderen brandwonden oplopen, dan ga je in elk geval langs bij de dokter. Bij volwassenen is dat vooral belangrijk bij tweede- en derdegraads brandwonden, zeker als het gaat over open wonden. Vraag verder ook raad aan je arts bij grote brandwonden van de eerste graad, bij brandwonden op een delicate plaats, of bij complicaties achteraf. Een eerstegraads brandwonde hoef je niet extra te verzorgen. Open wonden

www.cm.be/ dehuisdokter

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

ZEGT

Patrick Croisiaux beklimt Mont Ventoux voor overleden kleinzoon

‘Mijn ultieme eerbetoon’ Hij verloor zijn kleinzoon Mats door hartproblemen. Straks fietst Patrick Croisiaux de Mont Ventoux op ten voordele van de afdeling Kindercardiologie van het UZ Leuven. ‘Mats en zijn tweelingbroer Lars fietsen met mij mee.’

1912

Compagnie Gagarine

meter hoog, meer dan twintig kilometer klimmen en hellingen tot elf procent. Maak kennis met de Mont Ventoux. Op zaterdag 22 juni zullen honderden Vlamingen de mythische berg in de Provence beklimmen. Onder de noemer ‘Mon Ventoux’ organiseert Sporta voor de negende keer een wielerevenement op en rondom de flanken van De Kale Berg. Een van de deelnemers is Patrick Croisiaux (59) uit Opglabbeek. Voor hem heeft de berg een heel bijzondere betekenis.

Wat is jouw motivatie om de Mont Ventoux op te fietsen?

met mij meegaan. Patrick Croisiaux, wielertoerist

‘Mats en zijn tweelingbroer Lars zijn acht weken te vroeg geboren. Mats woog bij zijn geboorte nauwelijks één kilogram, Lars 1,7 kilogram. De eerste dagen verliep alles vlot. In de couveuse sterkten ze goed aan. Maar rond dag tien ging het fout. Mats kreeg plots ademhalingsproblemen. Hij werd overgebracht naar het UZ Leuven. In de afdeling Kindercardiologie onderging hij meteen een hartoperatie. Een slagaderprobleem werd hem fataal.’

‘Voor mij was dat het ultieme eerbetoon aan Mats. Het leek alsof hij en zijn tweelingbroer de hele dag bij mij waren. In de laatste beklimming van de berg kreeg ik het echt lastig. Een klop van de hamer. Ik ben een paar keer aan de kant gaan staan. Maar ik beet nog liever mijn stuur stuk, dan dat ik zou opgeven. De laatste vijf kilometer, nochtans de steilste van de dag, kreeg ik vleugels. Mats had mij erdoor gesleurd. De kameraad die met mij mee was, heb ik zelfs nog uit de wielen gereden.’

Dit jaar ga je opnieuw naar de Mont Ventoux?

‘Zonder twijfel het goede doel. Een deel van de opbrengst van het evenement gaat naar de afdeling Kindercardiologie van het UZ Leuven. Voor elke deelnemer stort Sporta tien euro van het inschrijvingsgeld door. Ik ken de afdeling Kindercardiologie heel goed. Vier jaar geleden heeft mijn pasgeboren kleinzoon Mats er een hartoperatie ondergaan. Die is jammer genoeg verkeerd afgelopen. Mats heeft de operatie niet overleefd. Maar ik bewonder Als ik straks de nog altijd de manier waarop het Mont Ventoux personeel van het UZ Leuven ons beklim, ben ik er opgevangen heeft. En ik heb heel zeker van dat Mats veel respect voor hun werk. Elke dag opnieuw zetten zij alles op en Lars opnieuw alles om jonge levens te redden.’

Wat was er met Mats aan de hand?

Wat voor gevoel gaf het om vorig jaar de Mont Ventoux op te fietsen?

Hoe hebben jullie het drama verwerkt? ‘Als ouder of grootouder een kind of kleinkind verliezen, is het ergste wat je kan overkomen. Mats is begraven op het kerkhof, nauwelijks tweehonderd meter hier vandaan. Ik ga er vaak heen. Zijn tweelingbroer Lars is zopas vier jaar geworden. Als je hem vrolijk ziet rondlopen, dan besef je dat Mats er nu ook zo zou uitgezien hebben. De dood van mijn kleinzoon is een wonde die ik mijn hele leven zal meedragen. Maar niemand is opgewassen tegen het noodlot. Dat besef ik maar al te goed.’

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Stijn Oosterlynck Voorbije 9 jaar 6 600 banen geschrapt bij grootste ontvangers innovatiesubsidies. Bewijst nood aan sociale innovatie.

Lauren Heeffer Niets doen aan jongerenwerkloosheid kost EU jaarlijks 150 miljard euro. Tijd voor actie

Patrick Boucneau klimaat, duurzaamheid en duurzaam bouwen Caterpillar schrapt 1 400 jobs omdat ‘sociale en milieuregels elders minder streng zijn’. Hoe zat dat weer met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen?

‘Ja, om er voor de tweede keer de Cannibale te rijden. Dat is een rit van 173 kilometer die start en eindigt met een beklimming van de Mont Ventoux. Eigenlijk ben ik bijna mijn hele leven voetballer geweest. Na een aantal blessures ben ik tien jaar geleden overgeschakeld op de fiets. Het eerste jaar eindigde ik met 3 à 4 000 kilometer op de teller. De voorbije jaren tikte ik af op 12 à 13 000. Ik ga elke dag met de fiets naar het werk, zo’n vijftien kilometer ver. Het mag tien graden vriezen en er mag twintig centimeter sneeuw liggen, geen mens houdt mij tegen. Fietsen is voor mij puur genieten. Het is alsof ik een knop omdraai. Mijn fiets is mijn vrijheid. En op de top van zo’n berg staan, geeft een kick. Als ik straks de Mont Ventoux beklim, ben ik er zeker van dat Mats en Lars opnieuw met mij meegaan. Net als Kjell, Mette, Jilke, Rens en Cas, onze vijf andere kleinkinderen.’

Dieter Herregodts

✔✔Mon Ventoux is een beweegcampagne voor beginnende en gevorderde fietsers. Hoogtepunt is de beklimming van de Mont Ventoux op zaterdag 22 juni. Als CM-lid krijg je vijf euro korting bij inschrijving. Alle info op www.monventoux.be.

beelding

UIT

uw vrije tijd

Visie ¬ vrijdag 8 maart 2013

Theater

Bij de Buren (luxemburg)

‘Theater is gewoon keiplezant’

uxemburg vond jaren geleden een thuis in Antwerpen Noord. In die buurt wonen veel kans arme gezinnen en mensen met een andere afkomst of cultuur. ‘Het viel ons op dat de buren en de kindjes die hier op straat spelen, niet het publiek was dat we op onze voorstellingen zagen’, vertelt Rein De Smet. En zo werd Bij de buren geboren: een project dat kinderen die niet in contact komen met theater, laat kennismaken met die onbekende wereld. Met Bij de buren brengt luxemburg theater tot in de huiskamer van gezinnen. Een duo acteurs komt langs met een koffer vol prentenboeken en voorwerpen, in Ant werpse buurten waar veel mensen in armoede of met een andere afkomst wonen. Tijdens de paasvakantie trek We vertellen, acteren ken de acteurs met de voorstelling en en spelen muziek. picknicktafels naar pleintjes in die Het prentenboek wijken. komt tot leven. ‘We vertrekken vanuit mooie pren tenboeken, zoals nu Knuffelbunny, Arlette Van Overvelt, die weinig kijk- of leeservaring vra regisseur gen’, legt regisseur Arlette Van Over velt uit. ‘En dan zoeken we naar een manier om het verhaal tot leven te brengen. De acteurs ver tellen, maar spelen ook personages uit het boek. Het is een mengvorm van vertellen, acteren en muziek, als opstap naar theater. Het boek komt tot leven.’ Een duo acteurs komt langs met een koffer vol prentenboeken en voorwerpen, in Antwerpse buurten waar veel mensen in armoede of met een andere afkomst wonen.

Vertrouwen winnen

De drempel om naar het theater te gaan is soms hoog. Je moet informatie opzoeken, tickets bestellen en een cultuurhuis binnenstappen. Maar hoe raakt luxemburg met theater tot in de huiskamer? ‘We hebben een netwerk uitgebouwd, met lokaal verankerde cultuurpartners’, legt Rein uit. ‘Die zijn be langrijk, want wie zijn wij als theatergezelschap? Zij hebben contacten met buurten armoedeverenigingen, met wijkcen tra en scholen in de buurt. Het begint bij vertrouwen opbouwen met de ouders, via de school. We gaan er infosessies geven, om de ouders een idee te geven. Nadien nodigen we de ouders uit voor een school- of familievoorstelling in hun buurt. Want het is moeilijk om je voor te stellen wat dat is, theater bij je thuis. Er is niet veel plaats voor nodig. Het is gewoon keiplezant en hun kind ge niet ervan.’

Geen grote zaal Ook voor de acteurs is Bij de buren bijzonder. ‘Het is theater onder de radar, je krijgt geen schouwburg of grote zaal vol publiek’, zegt Arlette. ‘De acteurs moeten een grote open heid hebben, en zin om de confrontatie aan te gaan met een onervaren publiek. Het kan zijn dat je moeilijke situaties te genkomt. Hoe ga je om met iemand die belt tijdens een voor stelling? Hoe reageer je als je voor de deur staat en mensen je toch niet willen ontvangen? Door de dingen op voorhand te benoemen, kun je op het moment zelf beter reageren.’

een voorstelling mogen ontvangen. Dat er in het Nederlands verteld wordt, vinden anderstalige ouders ook belangrijk. Ze vinden het goed dat hun kind op die manier een stukje taal meekrijgt.’ ‘We boeken kleine succesjes’, vindt Arlette. ‘Een vader is ach teraf eens met zijn kinderen gaan kijken naar een muziekop treden. En er is een meisje van tien jaar dat ons zelf belt om te vragen wanneer ze nog eens mag komen kijken. Ze heeft de smaak van theater helemaal te pakken.’

Een stukje taal

Lieve Van den Bulck

Na een voorstelling volgen de reacties van de ouders. ‘Heel vaak is dat dankbaarheid’, weet Rein. ‘De ouders beleven er zelf ook veel plezier aan en vragen dikwijls of ze opnieuw

WINeen prentenboek Klasgenootjes Trixie en Sonja hebben allebei hetzelfde knuffelkonijn… Dat wordt ruzie, want er kan er maar één de echte Knuffelbunny zijn. Toch? Visie mag 10 exemplaren weggeven van het boek ‘Knuffelbunny’ van Mo Willems (Gottmer Uitgevers Groep, 2012, 48 pagina’s). Antwoord op deze vraag: Naar welke bijzondere plek trekt theater luxemburg met ‘Bij de buren’? a. naar huiskamers - b. naar scholen - c. naar buurthuizen Doe mee op www.acw.be (klik op de bewegende banner met Visie-wedstrijd). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar: ACW Visie, wedstrijd Knuffelbunny, postbus 20, 1031 Brussel. En dit vóór 15 maart.

Wim Hendrix

‘Ik vond het heel leuk’ en ‘Wij vinden jullie WOW!’: de reacties van Esra en Tiffany uit Antwerpen Noord en Borgerhout liegen er niet om. Ze hebben duidelijk genoten van een voorstelling van toneelgezelschap luxemburg. En dat is precies de bedoeling: kinderen en ouders die anders niet in contact komen met theater, laten zien en voelen dat het gewoon keiplezant is.

✔✔www.luxemburgvzw.be 03 270 34 90

TODO

Zondag 17 maart Wandeldag in de Demervallei Een dagje wandelen in de Parel van het Hageland, dat zegt je wel wat? Dan is de Nationale Wandeldag van Falos en kwb in Beweging op zondag 17 maart de ideale gelegenheid. Plaatselijke vrijwilligers stippelden mooie natuurwandelingen uit in en rond Ourodenberg (Aarschot). Er zijn tochten van 5 en 7 km over verharde wegen, ideaal voor kinderwagens en rolstoelen. Voor ervaren stappers zijn er wandelingen van 12,5, 16 of 20 km, door de bosrijke omgeving van de Demervallei, het natuurgebied van Hertogeheide en het domein Elsenhof.

✔✔Start: Zaal Centrum, Herseltsesteenweg 214, Ourodenberg (Aarschot) Info: jozef.vermeulen@skynet.be of 0478 56 02 42.

Oplossing Sleutelwoord: kolengruis

colofon

Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdredacteur: Griet Verhoeyen • Redactie ACW en ACV: Leen Grevendonck, Lieve Van den Bulck, Patrick Wirix, David Vanbellinghen • redactie CM: Bram Swaerts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.