dixit
se
18
krant over
samenleving gezondheid werk
‘We kunnen niet aanvaarden dat onze gezondheidszorg minder toegankelijk is voor mensen met een laag inkomen.’ Marc Justaert, voorzitter CM
Regio Mechelen Vrijdag 13 september 2013
Lees meer op pagina 7
Week van de Mobiliteit – 16 tot 22 september
Stappen en trappen, en de auto op stal
www.acw.be www.cm.be www.acv-online.be
Ban de zware boekentas
Van 16 tot 22 september voeren heel wat verenigingen, scholen, lokale besturen en bedrijven in Vlaanderen actie voor duurzame mobiliteit en bewust autogebruik. Zo organiseert de Werkgroep Mobiliteit in Bellegem fietsworkshops voor leerlingen van de basisschool.
5 ‘De economie moet in dienst staan van de mensen, niet omgekeerd’ ACV-voorzitter Marc Leemans bij de start van een nieuw werkjaar: ‘De jobs, de lonen, de sociale zekerheid: alles moet blijkbaar mini. Alleen voor bonussen en afscheidspremies mag het nog maxi zijn.’
11
‘Merkel kan vakbond niet bekoren’
Leerlingen van de Vrije Basisschool in Bellegem kleuren een ‘Zoen & Vroem’-zone in tijdens een actie voor een veilige schoolomgeving.
O
f ze nu stilstaan of rijden: auto’s palmen een groot stuk van onze openbare ruimte in. Als we meer stappen of fietsen, zeker voor korte afstanden, dan wordt het een stuk rustiger en veiliger op de weg. De Week van de Mobiliteit is daarom een warme oproep aan iedereen om de auto op stal te laten. Ook het ACW ondersteunt de campagne. Onder de noemer ‘Op de kop gevallen’ werken ACWafdelingen een jaar lang voor verkeersleefbaarheid en -veiligheid.
Fietsenmaker Emmanuel Labarque is voorzitter van de Werkgroep Mobiliteit in Bellegem, een deelgemeente van Kortrijk. De werkgroep is een samenwerking van ACW, scholen, Unizo en de Gezinsbond voor een beter en veiliger verkeer in het dorp. ‘Voor de Week van de Mobiliteit organiseren we fietsworkshops’, vertelt Emmanuel. ‘Een fietsenmaker leert de leerlingen van de basisschool hoe je een
ketting kunt opleggen en hoe je een band moet vervangen. Het is belangrijk voor je veiligheid dat je fiets in perfecte staat is. We plannen ook workshops voor volwassenen en voor Chiro-leden.’ Maar opdat mensen zich ook duurzaam durven verplaatsen, heb je veilige fiets- en voetpaden nodig. Hoe is de situatie in Bellegem? ‘Er is werk aan de winkel, bijvoorbeeld in de omgeving van de Vrije Basisschool in de Bellegemkerkdreef. Studenten Sociaal Werk van Katho hebben de verkeersproblemen daar in kaart gebracht. Vooral bij het afzetten en ophalen van leerlingen heerst er grote chaos. Er zijn fout geparkeerde auto’s, omdat er te weinig parkeerplaatsen zijn. De rijbaan is te smal voor tweerichtingsverkeer. En oversteken is gevaarlijk.’
Zoen & Vroem ‘Met een actie op 3 mei hebben we de gemeente aangespoord om de knelpunten op te lossen. Enkele uren lang was de dreef een eenrichtingsstraat. De leerlin-
gen kleurden een ‘Zoen & Vroem’-zone in. En de studenten legden een zebrapad aan op een veiligere plaats.’ Is er intussen al iets verbeterd aan de schoolomgeving? ‘Nog niet. Maar nu de zomervakantie voorbij is, verwacht ik dat de gemeente en de school er werk van maken. Op korte termijn wordt het zebrapad verlegd. En in de gemeentebegroting van 2014 is een nieuw voetpad voorzien.’
‘Duitsland heeft de grootste lageloonsector van Europa. Zo’n kwart van de Duitse werknemers kan niet waardig leven van zijn of haar werk’, zegt Stefan Gran van de Duitse vakbond DGB.
Leen Grevendonck Doe mee aan de Week van de Mobiliteit en laat jezelf overtuigen van de voordelen van duurzame mobiliteit. Pendel duurzaam naar je werk tijdens Car Free Day op 19 september. Breng je kinderen met de fiets of te voet naar school tijdens Strapdag op 20 september. En beleef Autovrije Zondag op 22 september in Brussel en tal van Vlaamse steden.
✔✔www.weekvandemobiliteit.be of 09 331 59 11 www.opdekopgevallen.be
jaargang 69 ¬ visie nummer 18 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 27 september 2013
14 Op reis met alleenstaande mama’s: ‘Even aan niets anders moeten denken’ Regionieuws
15 16
2 ver
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
WOORDING Seniorenbeweging OKRA
Terug thuis Net voor deze Week van de Mobiliteit moet ik denken aan onze terugtocht uit Zuid-Frankrijk, half augustus. Het was een fameus zwart weekend: de radio waarschuwde voor druk vakantieverkeer. We volgden strikt de snelheidsbeperkingen: maximum 130 op de snelwegen en 110 wanneer die langs een grote stad passeren. Toch werden we vaak voorbijgestoken. Door Duitsers, Nederlanders, Engelsen en Belgen. Logisch. Die gingen dezelfde richting uit: huiswaarts.
gooit deuren open
Een wandeltocht, een feest op zondagnamiddag, een uitstap naar zee of een danscursus… Niets zo gek of een OKRA-trefpunt in je buurt organiseert het. De trefpunten van de seniorenbeweging zetten van 23 tot 27 september overal in Vlaanderen de deuren open, om nieuwkomers te laten kennismaken met hun werking.
www.twitter.com/ACW_tweet
www.facebook.com/acwvisie
Maar één verklaring kon ik ten slotte vinden. Onze landgenoten waren - meer dan de andere vakantiegangers - gehaast om terug thuis te zijn. Ze verlangden naar ‘la douce Belgique’. Het huis. De tuin. De buren. De familie. De vrienden. De vereniging. Ik moest glimlachen bij die gedachte, maar hoop vurig dat daardoor geen extra verkeersdode is gevallen. Want iederéén komt graag terug thuis.
Patrick Develtere
Vorming: begrotingsbeleid voor verenigingen Procura vzw organiseert op 17 en 24 oktober een tweedaagse vorming ‘begrotingsbeleid’, bedoeld voor professionals en verenigingen in de non-profitsector of sociale economie. Hoe voer je met je vereniging een financieel beleid? Welke plannen kun je financieel realiseren? En hoe kun je de financiële verplichtingen nakomen?
Merkwaardig genoeg werden we vooral door Belgen voorbijgereden. Ze reden sneller dan 130 km per uur, vaker dan de auto’s met kentekens uit andere landen. Terwijl je op de Franse snelwegen niet naast de snelheidsplakkaten kunt kijken. Hoe kwam dat toch? De meeste passagiers lagen te slapen of luisterden naar hun iPod. De chauffeur kon zich dus moeiteloos concentreren. Of luisteren naar een van de vele Franse radiostations, die continu verkeersinformatie doorgaven. Het hoofditem van het nieuws waren de tien verkeersdoden die dat weekend al gevallen waren op de Franse snelwegen. Wegens overdreven snelheid, nota bene. En de Belgen begrijpen de taal van Voltaire toch beter dan Nederlanders of Engelsen, toch? Ze rijden zo snel omdat de rit nog lang is, dacht ik nog. Maar ook dat kon geen verklaring bieden. Dan zouden vooral de Engelsen en de Nederlanders geneigd zijn om hard op de plank te drukken.
knipsels
✔✔Inschrijven www.procura.be (klik op ‘Vormingen’).
OKRA zoekt energie-ke lesgevers
Mieke Matthijs (66) uit Korbeek-Lo was er snel bij: ze is lid van 55-plusbeweging OKRA sinds de dag dat ze met pensioen ging. ‘Plots kreeg ik een zee van vrije tijd waarvan ik niet goed wist hoe ik die moest invullen. Ik zorg voor mijn bejaarde moeder, en soms wil ik wel eens aan die zorg ontsnappen. Ik ben blij dat dat kan bij het OKRA-trefpunt. Dankzij mijn moeder leerde ik trouwens OKRA kennen. Zij was al langer lid. Maar nu ze slecht te been is, doet ze niet meer mee aan activiteiten.’
‘De max’ Haar favoriete bezigheid in OKRA? ‘Ik ben veel meer organisator dan deelnemer. Dus de activiteiten waar ik me helemaal in kan uitleven, om op een originele manier iets te organiseren, die vind ik de max. Als ik zie dat anderen ook plezier hebben, dan maakt dat mijn dag goed.’
De 1150 OKRA-trefpunten in Vlaanderen en Brussel organiseren honderden activiteiten voor 55-plussers die niet meer werken. Reizen en uitstapjes, hobby- en leesclubs, een koor, wandel- en fietstochten in stad en natuur, lijndansen of volleyballen… Je kunt het zo gek niet bedenken of het staat op de agenda van een OKRAtrefpunt in je buurt.
Opendeur Van 23 tot 27 september zetten die plaatselijke trefpunten hun deuren open. ‘Ook wij organiseren een opendeur’, vertelt Mieke. ‘Daar kunnen mensen uit de buurt ontdekken wat wij allemaal doen. Ik ben er zeker van dat ze versteld zullen staan van ons aanbod.’
✔✔Een kijkje nemen bij het
OKRA-trefpunt in jouw buurt? www.weekvanokra.be of 02 246 44 41
Voor het project ‘Ik vind de aarde leuk’ kunnen OKRA-trefpunten in 2014 een lesgever inhuren, die uitleg geeft over energiezuinig wonen, leveranciers vergelijken, premies… Ben jij de geknipte persoon om in 2014 een ‘energie-ke’ vorming te geven aan leden van de seniorenbeweging? Lesgevers krijgen vorming van de Low Impact Man, materiaal en een onkostenvergoeding.
✔✔Info: pat.rooseleers@okra.be of 02 246 44 32.
Awel zoekt luisterende oren Awel, de vroegere ‘Kinder- en Jongerentelefoon’, beantwoordt vragen van kinderen en jongeren. Waar ze ook mee worstelen, Awel geeft hen een luisterend oor. Wil je vrijwilliger worden bij Awel? Je kunt de organisatie leren kennen op infoavonden in Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt, Leuven, Mechelen en Turnhout, van eind september tot begin oktober.
✔✔www.awel.be/word-vrijwilliger
beelding
ver
ACW plant bloemetjes in wegdek De bewoners van Deerlijk keken onlangs vreemd op. Wat stonden die vlijtige liesjes daar te doen, midden op de baan? De bloemetjes werden er geplant door ACW Deerlijk, in een diep gat in het wegdek. Met de actie wil de ACW-afdeling op een ludieke manier vragen dat de fietsen voetpaden in de gemeente beter onderhouden worden. De actie gebeurde naar het voorbeeld van de ‘Holes of Happiness’ (‘gaten van geluk’) in Oost-Londen. Daar toverden enkele inwoners gaten in het wegdek om tot snoezige minituintjes, compleet met rozenstruikjes en tennisveldje. (LVDB)
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
3
Interculturele wandeling voor de Vlaamse Vredesweek (21 september - 2 oktober)
Als Kuifje in Matonge Michael De Lausnay
Ik doe een spelletje woorden asso ciëren. Brussel is: grootstad, ano niem, vuil. Matonge is: Afrikaans, lawaaierig, onveilig. Maar na een wandeling in de bekende wijk in Elsene, ontdek ik dat ik flagrant gebuisd ben. En leer ik dat je in Brussel makkelijker contact legt dan je zou verwachten.
R
ijdt de metro verder dan de Naamsepoort?’, vraagt de oudere man met andere roots tegenover mij. ‘Ik denk het wel’, antwoord ik in mijn beste Frans. ‘Ze riepen net om dat de lijn hersteld is.’ De man bedankt me met een vriendelijk knikje. Ik ben op weg naar Matonge, de Congolese wijk in Brussel, om er een reportage te maken voor de Vlaamse Vredesweek. Het thema dit jaar is ‘Ontmoeten doet ertoe’. In een samenleving die meer divers geworden is, zoals de onze, kunnen makkelijk misverstanden of wrijvingen ontstaan. Daarom is het belangrijk om elkaar te ontmoeten, zodat de ander niet langer vreemd is. Zowel een onbeduidend praatje in de metro als een activiteit in het wijkcentrum kan voor meer vertrouwen en een beter veiligheidsgevoel zorgen. Zo lees ik in de campagnetekst. Vandaag maak ik dus kennis met Matonge, voor mij een onbekende buurt, en zijn inwoners.
Europese topambtenaren De metro houdt halt bij de Naamsepoort. Ik zeg de oudere man gedag en stap uit. Boven op straat toetert het verkeer zich een weg langsheen de Kleine Ring. Ik duik de rustigere Stassartstraat in, op weg naar het huis van Yves Jacquet. Yves is een Vlaming die meer dan dertig jaar in Matonge woont. Voor Tumult (vroeger Jeugd en Vrede, red.) begeleidt hij multiculturele wandelingen met klassen. Vandaag is hij privégids voor mij en de fotograaf. Voorlopig bespeur ik wel nog niet veel Afrika in deze straten. Ik loop langs kantoorgebouwen en statige herenhuizen, en ik zie nergens een zwarte medemens. In de opgebroken Keienveldstraat bel ik aan bij Yves. Eenmaal de fotograaf is toe-
De Europese wijk ligt vlakbij Matonge. Je ziet hier dus veel lobbyisten, advocaten en Europese topambtenaren. Yves Jacquet, gids Tumult vzw
gekomen, starten we de tour. Met stevige pas troont Yves ons mee naar het Bonifaasplein. Het is een nette buurt, met enkele gezellige terrasjes in de schaduw van de Sint-Bonifaaskerk. ‘De Europese wijk ligt hier vlakbij. Je ziet hier dus veel lobbyisten, advocaten en Europese top-
Op de hoek met de Solvaystraat springt opeens een stevige Afrikaanse madam voor de lens van de fotograaf. ‘Neem een foto van mij, s’il vous plaît’, vraagt ze met een guitige glimlach. En enthousiast poseert ze naast Yves en mij.
ambtenaren. En de laatste jaren kopen de eurocraten ook steeds meer huizen op in Matonge. Over vijf jaar is het hier een miljonairswijk’, voorspelt Yves.
Afrikaanse madam Op de hoek met de Solvaystraat springt opeens een stevige Afrikaanse madam voor de lens van de fotograaf. ‘Neem een foto van mij, s’il vous plaît’, vraagt ze met een guitige glimlach. Haar naam is Marilou en ze woont in Londen. Ik verbaas me erover hoe makkelijk voorbijgangers je aanspreken. ‘Dat is typisch Brussels’, legt Yves uit. ‘Wij praten makkelijk met elkaar, vooral over het weer.’ Ook met allochtonen? ‘Ik praat met iedereen. Als je constant tussen 130 nationaliteiten woont, dan kijk je daar niet meer naar.’ We wandelen verder langs de Waversesteenweg, ‘het hart van de Matongewijk’. Handelszaken met kleurrijk textiel en exotische groenten springen in het oog. Toch blijken het geen Afrikaanse winkeliers te zijn. ‘De uitbaters zijn Pakistanen’, weet Yves.
Vlechtjes en pruiken In de Matonge-galerij, die de Waversesteenweg met de Elsensesteenweg verbindt, spot ik vooral Afrikaanse kapperszaken. Vlechtjes, haarextensies, pruiken, dreadlocks: hier kan het allemaal. Op de trappen zitten Willy en Vidal, twee
Congolezen. Ik vraag hen of zij in Matonge wonen. ‘Nee, we zijn hier pour faire du business.’ Yves legt uit dat er maar weinig Afrikanen in de wijk wonen. ‘Matonge is hun ontmoetingswijk. Ze komen hier werken, winkelen, babbelen, eten, drinken.’ En waarom is dit dan net een Afrikaanse wijk geworden? ‘Puur toeval.
Een goeie mix van mensen is het beste voor een vreedzame samenleving. Yves Jacquet, gids Tumult vzw
In de jaren ’60 is hier het Afrikaans Huis geopend, waar Congolese studenten konden verblijven. Daarop openden veel cafés en winkels, gericht op een Afrikaans publiek, hun deuren.’ Van de Elsensesteenweg, een winkelstraat zoals elke andere, stappen we naar de Naamsepoort. Op enkele decennia tijd blijkt deze omgeving dus veranderd te zijn in een Afrikaanse handelswijk. Ik vraag me af hoe Yves daar tegenover staat. ‘Ik voel me hier goed, anders was ik ook niet gebleven. Maar er zijn ook bewoners weggetrokken, die het een schande vonden. Bakkers en slagers verloren hun cliënteel en die zijn er dus niet meer.’
Goeie mix Is Yves dan nu de vreemde eend in de bijt? ‘Nee, want geen enkele bevolkingsgroep heeft hier het overwicht. Grote homogene blokken, die komen makkelijk in conflict met elkaar. Maar een goeie mix van mensen is het beste voor een vreedzame samenleving.’ Ik neem afscheid van Yves en wandel naar Brussel-Centraal. Ondertussen doe ik een spelletje woordassociaties. Matonge in Brussel is: verscheiden, boeiend, sociaal. Leen Grevendonck
Wil je in groep een multiculturele wandeling maken doorheen Matonge? Neem dan contact op met info@tumult.be of 015 43 56 96. Voor andere activiteiten en ontmoetingen tijdens de Vlaamse Vredesweek van 21 september tot 2 oktober: check de agenda op www.vlaamsevredesweek.be.
4
post
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
VACATUREm/v CM • Interne auditor • ICT Purchase & Contract Officer • Business Specialist Gezondheidszorg
Diabetes Met veel aandacht heb ik het verhaal van diabetespatiënte Maria De Winter gelezen in Visie nr. 17. Jammer dat de diabeteseducator niet vermeld wordt. Deze zorgverlener is vaak nog een nobele onbekende, zeker bij onze huisartsen. Hij heeft nochtans een belangrijke rol binnen het zorgtraject om de patiënt doorheen zijn diabeteszorg mee te begeleiden, te coachen en te informeren. Diabeteszorg is complex en vergt een multidisciplinaire samenwerking waarbij elke betrokkene speler een eigen specifieke rol heeft om van een zorgtraject een succesverhaal te maken. ••• Bart Dubois, Herentals
Onbepaalde duur – voltijds – Brussel
✔✔Meer vacatures en info op de nieuwe jobsite van CM: www.cmjobs.be
Berekening MAF? Uit een CM-enquête over gezondheidszorg blijkt onder meer dat een bezoek aan de tandarts voor financiële verrassingen kan zorgen. Ik vind dit nogal meevallen. Mijn tandarts geeft me een correct ingevuld prestatieformulier mee. Als kankerpatiënt heb ik evenwel andere ervaringen. De specialist rekent mij een honorarium aan dat twee, drie of zelfs vier keer hoger is dan de terugbetaling. Bovendien vermeldt hij op het doktersbriefje enkel het nomenclatuurnummer maar geen prijs. Hoe kan het ziekenfonds dan de maximumfactuur berekenen als niet staat genoteerd hoeveel ik moest betalen? CM raadt aan te kiezen voor geconventioneerde artsen, maar dat is soms moeilijk. Als kanker in je leven komt, is dat een zware dobber. Ook op financieel vlak. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
LBC-NVK • Stafmedewerker vormingsdienst Onbepaalde duur - voltijds - Antwerpen Solliciteer vóór 21 september via vacatures.LBC-NVK@acv-csc.be
✔✔lbc-nvk.acv-online.be
Als de zorgverstrekker op het getuigschrift voor verstrekte hulp geen honorarium heeft genoteerd, baseert het ziekenfonds zich voor de maximumfactuur op de ingevulde woorden ‘ja’ of ‘neen’. ‘Ja’ wil zeggen dat het remgeld is betaald, ‘neen’
OKRA-Sport vzw • Sporttechnisch medewerker Onbepaalde duur - voltijds – Brussel Solliciteer vóór 30 september.
✔✔www.okra.be of 02 246 44 36
SLEUTEL
WOORD
Zoek het sleutelwoord in de balk onderaan.
322
Oplossing onderaan pagina 20.
1
3
2
8
2
2
3
9
4
4
5
8
4
8
5
5
2
3
7 10
2
2
4
6
3 1
7 8 1
2
3
2
2
3
2
6
3
8
3
6
7 5
5
CROSSTRAINER CF5
De ideale oefenfiets ongeacht je leeftijd, gewicht of conditie.
Ik ben het moe om steeds dat gezever over die vergrijzing te moeten aanhoren, waarmee men ons een schuldgevoel probeert aan te praten. Vooral de overheden maken er graag gebruik van. Die zogenaamde vergrijzing is ooit wel een booming geboorte geweest, die een boom aan belastingbetalers heeft gemaakt, die een boom aan belastinggeld hebben opgeleverd. Dat geld werd toen - zonder een buffer aan te leggen -opgesoupeerd alsof er géén generatie ging komen met minder geboortes en zodoende minder belastinginkomsten voor de booming generatie die nu op pensioen is of gaat. ••• Gratien De Clercq, Dentergem
Tweede verblijf van firma Voor een Porsche als dienstwagen moet men geen belastingen betalen. De fiscus gaat ervan uit dat hij enkel voor bedrijfsdoeleinden gebruikt wordt. Maar wat met de tweede verblijven op naam van firma’s? Ga eens kijken aan de kust: veel grotere vakantieverblijven staan op naam van een firma. Enkel voor bedrijfsdoeleinden? Enkel daar kan de bedrijfsleider uitrusten? Ze betalen geen btw bij de bouw, alle kosten worden afgetrokken… De gewone burger zal wel betalen en gecontroleerd worden door de belastingdienst. ••• Antoon Clarys, Roeselare
NU 703,52 euro Een crosstrainer met talloze mogelijkheden voor de wat meer eisende sporter.
449,40 euro
NU 395,52 euro
-12 %
6
ALLES (in huis) VOOR EEN GEZONDE RUG
-12 %
799,40 euro
op het Sissel gamma SISSEL CLASSIC Voorgevormd orthopedisch hoofdkussen; ideale ondersteuning van de nek. Kussen met sloop: 81,95 euro
NU 72,12 euro
Compacte en gebruiksvriendelijke loopband. 999,40 euro
NU 879,52 euro
4
7
ERGOMETERFIETS BE5
LOOPTRAINER RN2
Actie in de Thuiszorgwinkel van 2 tot 30 september 2013. Vraag naar onze actiefolder! De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 02 246 49 49.
SISSEL SITFIT PLUS Zitkussen met 2 functies: actief en passief zitten. 35,95 euro
SISSEL SECUREMAX
DORSABACK
Topkwaliteit zit- en oefenbal.
Zit- en rugsteun met voorgevormd houten frame.
vanaf 30,95* euro
89,00 euro
NU vanaf 27,24* euro
NU 78,32 euro
* zitbal 45 cm, prijs verschilt naargelang maat
NU 31,64 euro
www.thuiszorgwinkel.be
5 6
ALLES (in huis) OM GEZOND TE BEWEGEN
op Bremshey en Tunturi
4
3
4
2
Vergrijzing
advertentie
Ontdek het fitnessgamma in de Thuiszorgwinkel!
1. volksmenner, 2. gebak, 3. uit zichzelf werkend toestel, 4. landingsstrook, 5. niet duur, 6. afkeer, 7. verkeerd, 8. boterham.
7
betekent dat er geen remgeld is betaald. Bij vermelding ‘ja’ wordt het officiële remgeld opgenomen in de teller voor de maximumfactuur. Supplementen, bijvoorbeeld bij niet-geconventioneerde artsen, worden echter niet meegerekend. Is op het attest ‘neen’ ingevuld, komt er geen bedrag in aanmerking voor de maximumfactuur.
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.
In sommige vakjes staat een getal dat overeenkomt met een getal in de balk onderaan. De1 letters die je in de vakjes met een getal -13 12:03 Pagina invult, kun je ook op de balk invullen. Verticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord.
d 322
UW
GEDACHT
8
9 10
13 09 01 fit en gezond.indd 1
30/08/2013 22:24:48
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
5
Rugvriendelijke tips voor het nieuwe schooljaar
Weg met de zware boekentas Werkboekjes. Check. Schriften. Check. De wereldatlas. Check. Pennenzak. Check. Boterhamdoos en flesje water. Check. Je kleine spruit is klaar voor een nieuwe schooldag. Maar let op, voor je het weet, weegt die boekentas veel te zwaar. En dat wil je dat jonge rugje toch niet aandoen?
D
e boekentas is lang niet het enige pijnpunt. Roeland Motmans, preventie-adviseur ergonomie bij Idewe (externe dienst voor preventie en bescherming op het werk), legt uit hoe we de rug kunnen sparen.
Te veel spullen Ongeveer tachtig procent van de kinderen gaat met een te zware boekentas naar school. En dat doet meer kwaad dan je denkt. ‘Kinderen gaan door het gewicht voorover buigen’, weet Roeland Motmans. ‘De onnatuurlijke houding zorgt voor heel wat druk op de rug. Die begint al op jonge leeftijd langzaam te verslijten. Bij kinderen zal dat niet meteen tot zware rugpijn leiden, maar als ze ouder worden, kunnen er wel problemen opduiken.’ Stel, je kind weegt veertig kilogram. Dan mag zijn rugzak maximaal vier kilogram zwaar zijn, oftewel tien procent van het lichaamsgewicht. ‘Vlaamse scholieren halen een gemiddelde van vijftien procent’, gaat Roeland Motmans verder. ‘Ze slepen te veel spullen mee die ze niet nodig hebben. Een wereldatlas op een dag dat er geen aardrijkskundeles is, om er maar een te noemen.’ Met enkele simpele maatregelen is het nochtans mogelijk om het gewicht van de boekentas onder controle te houden. ‘Neem geen boeken mee die je die dag niet zal gebruiken. Laat zware mappen achter in je locker op school. Of drink water van het waterfonteintje zodat je geen fles moet meezeulen.’ Scholen spelen daar de laatste jaren wel steeds meer op in. ‘Ze organiseren bijvoorbeeld weegacties om kinderen bewust te maken.’
Boekentas of rugzak? Het gewicht is niet de enige factor van belang, ook de keuze van de boekentas speelt een rol. ‘Hoe dichter het gewicht bij
het zwaartepunt van je lichaam zit – dat is ter hoogte van de navel – hoe beter voor je rug. Belangrijk is ook dat de last gelijk verdeeld is. Een rugzak of een boekentas met twee riemen verdient daarom de voorkeur. De schouderbanden moeten wel voldoende breed zijn, dik bekleed en goed aangespannen. Kies steeds voor een exemplaar met verschillende compartimenten. Op die manier kun je de zwaarste spullen achteraan steken, dicht bij je lichaam.’
Om hun rug topfit te houden is het voor kinderen belangrijk om voldoende te bewegen, ook in de klas. Roeland Motmans, preventieadviseur ergonomie
het best een hoek van meer dan negentig graden’, legt Roeland Motmans uit. ‘De Europese norm voor schoolmeubilair speelt daarop in. Die schrijft acht verschillende hoogtes voor schoolbanken en stoelen voor, afhankelijk van de lengte van het kind. Maar toch merken we dat stoelen in het lager onderwijs vaak te hoog zijn. In de middelbare school zijn ze dan weer te laag. Het gevolg: een bolle rug. En dat is zeker niet aan te raden.’ De ideale oplossing zijn stoelen en tafels die in hoogte verstelbaar zijn. ‘Maar die zijn in heel wat scholen nog niet te vinden. Wat je wel steeds vaker tegenkomt, zijn hogere stoelen die schuin aflopen. Daarop zit je niet in een hoek van negentig graden, maar in een zogenaamde open heup hoek. Je bekken zit hoger dan je knieën. Ook dat is een uitstekende zithouding, op voorwaarde dat je je rug recht houdt.’
Een schoudertas of een boekentas zijn veel minder rugvriendelijk. ‘Zo’n boekentas bevindt zich ver van het lichaamszwaartepunt, waardoor kinderen scheef stappen. De trolleys, die tegenwoordig vooral bij jonge kinderen populair zijn, houden ook een gevaar in. Pluspunt is dat je ze niet de hele tijd moet dragen, maar net daardoor hebben kinderen de neiging om er meer spullen in te steken dan ze nodig hebben. Moeten ze die trolley de trap op sleuren, dan is dat een aanslag op hun rug.’
Naar het bord De hoge stoelen maken deel uit van de dynamische klasinrichting waar we volgens Roeland Motmans meer naartoe moeten. ‘Kinderen moeten minder lang aan een stuk zitten. Om hun rug topfit te houden is het voor kinderen belangrijk om voldoende te bewegen, ook in de klas. Leerkrachten kunnen ze van hun stoel halen door ze naar het bord te roepen. Of ze kunnen rechtstaand iets opzoeken op de computer. Nieuwe technologieën als het digitale schoolbord en tabletcomputers maken dat perfect mogelijk. Het is goed om in de klas verschillende plekjes te hebben, waar kinderen afwisselend op een gewone stoel of op een hoge stoel zitten om daarna weer even recht te staan.’ Ook als ouder kun je de rugvriendelijke levensstijl aanmoedigen. ‘Laat je kinderen geen hele dagen voor de televisie hangen. Spoor ze aan om te bewegen. Stuur ze te voet naar de bakker, laat ze met de fiets naar school gaan of sluit ze aan bij een sportclub. Geen betere preventie tegen rugpijn dan beweging.’ Dieter Herregodts
Op de stoel Meer dan tachtig procent van de tijd dat ze wakker zijn, zitten kinderen neer. Minstens even belangrijk als de boekentas is daarom ook de zithouding van je kind. En laat de klas net een plaats zijn waar kinderen vele uren doorbrengen. ‘Ook hier is er een basisprincipe. Als je neerzit, vormen je romp en je bovenbenen
Geen geneesmiddelen tegen kinderhoest
Zit je kind in het vijfde leerjaar, laat het dan vaccine ren tegen mazelen. Zo help je deze gevaarlijke ziekte verslaan.
Sinds september kunnen artsen de aanvragen voor geneesmiddelen waarvoor een goedkeuring door de adviserend geneesheer nodig is, elektronisch doen. Dat is gemakkelijker voor de patiënt. Apothekers kunnen online nakijken of er een toelating is. Voorlopig hebben nog niet alle apothekers die moge lijkheid. Daarom moet de patiënt nog altijd het attest voorleggen dat hij van het ziekenfonds kreeg toege stuurd. Toelatingen gelden voortaan voor alle geneesmidde len binnen de groep met hetzelfde actieve bestand deel. Alle geneesmiddelen in die groep worden ver meld op de toelating. Goedkeuringen die tot nu toe gelden voor vijf jaar, blijven voortaan onbeperkt gel dig. Heb je een toelating voor een beperkte hoeveel heid, krijg je voortaan slechts één document dat de apotheker bij elke levering moet invullen.
Nu de kinderen weer naar school en de opvang gaan, steken kleine kwaaltjes de kop op. Die kunnen gepaard gaan met hoesten en een snotneus. Het is af te raden om daarvoor geneesmiddelen te geven, zeker aan kinderen jonger dan zes jaar. Want genees middelen tegen hoest kunnen de verstopping van de luchtwegen erger maken. Ook ontzwellende middelen voor het neusslijmvlies gebruik je beter niet bij kinderen onder de zeven jaar. Ze kunnen leiden tot een hoge bloeddruk en stuipen. Indien het echt nodig is, zijn alleen de geneesmidde len xylomethazoline en oxymethazoline toegelaten. Maar ze mogen niet langer dan vijf dagen worden gebruikt. Het best is om eerst de neus te spoelen met fysiologisch water. En laat je kind ook regelmatig drinken.
De vaccinatie tegen mazelen wordt gegeven in twee dosissen: een eerste spuitje voor de baby’s van twaalf maanden en een tweede prik voor de tienjarigen. Uit een recente studie blijkt dat in Vlaanderen meer dan 96 procent van de baby’s wordt gevaccineerd. Bij de tieners is dat 92,5 procent. Volgens de Wereldgezond heidsorganisatie is een vaccinatiegraad van minstens 95 procent nodig om de mazelen uit te roeien. Nog meer kinderen moeten dus een tweede inspuiting krijgen. Dat kan gratis op school door een arts van een Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Je kunt daarvoor ook terecht bij de huis- of kinderarts.
✔✔www.operatievaccinatie.be
✔✔www.eengeneesmiddelisgeensnoepje.be
‘t kort
Toelating geneesmiddel online aanvragen
GEZOND IN
Laat tienjarigen vaccineren tegen mazelen
6
¬ hoe gaat het met u?
win
Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip: Als je ze in de hand hebt, heb je werk te doen Oplossing
O
N
Stuur je antwoord voor 23 september op een gele briefkaart naar Pers dienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: duo ticket voor de film ‘Los Flamencos’ in Kinepolis (Vlaamse komedie over drie broers op zoek naar geluk) of het boek ‘Lovesongs’ van Zaki (over hoe muzi kanten tot liefdesliedjes komen), uitg. Manteau. Uit de juiste inzendingen worden dit keer tien winnaars geloot.
Oplossing Visie nr. 17: Maaltijd Winnaars Josée De Bruijn (Meensel) Christian Deman (Brugge) Rosita Godefroi (Lovendegem) Maria Van Lany (Keerbergen) Renilde Van Loock (Weerde) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.
Ouders met een zorgenkind zoeken balans
‘Maak ook tijd voor jezelf’ Hoe combineer je de zorg voor een kind met een handicap met al je werk en je gezinsleven? Het Magenta-project geeft ouders een leidraad met gouden tips. ‘Eindelijk iets waar je je als ouder kunt aan optrekken’, zeggen Els Motten (44) en Nicole Beelen (41) die de Magenta-workshops volgden.
Mine Dalemans
zoek en
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
E
ls en Nicole kennen elkaar van het behandelingscentrum in Genk waar hun zoontjes naartoe gingen. Axel en Kenta zijn nu zes jaar en hebben een ernstige autismespectrumstoornis in combinatie met een mentale beperking. Axel heeft een oudere broer Bavo die ook veel aandacht nodig heeft, Kenta heeft zusje Maya van vijf die eveneens haar rechten opeist. Els en Nicole hebben veel gemeen: alles in hun gezin staat in het teken van hun zorgenkinderen. Els: ‘Ik was gewoon om 80 uur per week te werken als zelfstandige maar ik heb mijn job moeten opgeven. De zoektocht naar de best mogelijke manier om je kind te helpen, het leren aanvaarden en verwerken van je verdriet, de schuldgevoelens. Het vreet allemaal energie.’ Nicole: ‘Ik had het gevoel dat ik drie jobs deed, maar allemaal half. Tot voor kort was ik zelfstandig webdesigner. Ik kon werken als de kinderen naar bed waren. Kenta is wel vaak wakker ’s nachts. Ik ben alleenstaande, dus ook kostwinner. Dat was niet vol te houden.’
Nicole (l.) en Els: ‘De Magenta-workshop was precies wat we nodig hadden.’
Els zag een flyer met de aankondiging van workshops waarin de aandacht gaat naar hoe je als ouder kunt overeind blijven en de zorg zo goed mogelijk organiseren. ‘Precies wat we nodig hebben. Pas als er tijd is voor jezelf en je voldoende energie hebt, kun je goed voor je kinderen zorgen.’
Tweeminuten-regel Dumpen, doorgeven en doen. Rond deze drie kernwoorden zijn de Magenta-
workshops opgebouwd. Nicole: ‘Dumpen doe je automatisch. Ik strijk al jaren niet meer. Maar Noor heeft ons geleerd dat we ons daar niet schuldig over hoeven te voelen. Choco op de gordijnen? Dat kon vroeger niet, nu wel. Je kunt de tuin zo aanleggen dat je niet elke week onkruid moet wieden. En elke dag vers koken hoeft ook niet.’ Els: ‘De strijk nu en dan uitbesteden, niet meer elke week poetsen van de kelder tot
HUIS dOKTER Omgaan met dementie Op zaterdag 14 september zet de Vlaamse Alzheimerliga met de slo gan ‘Dementie, één verhaal!’ het complexe verhaal van dementie in de kijker. Op zaterdag 21 september viert de Nationale Alzheimer Liga de Werelddag Dementie met een artis tieke Alzheimer Cafe Day te Brussel. Meer informatie over beide initiatie ven op www.alzheimerliga.be.
Brochure Met de brochure ‘Dementie, als je niet meer weet dat je vergeet’ geeft CM aan iedereen die met een vorm van dementie geconfronteerd wordt, informatie en een aantal hanteerbare basistips. De brochure is te verkrij gen bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds of te bestel len via www.cm.be. Op deze site vind je ook nuttige informatie over demen tie.
✔✔www.cm.be
Zit je hoofd soms zo vol dat je het noorden verliest? Wat is stress, wat zijn de signalen en vooral: wat kun je eraan doen?
Hoe ontstaat stress?
ringen op, zoals meer of net minder eten, meer alcohol drinken, meer roken en medicatie gebruiken. Som mige mensen kunnen zich niet meer ontspannen, hebben geen energie of minder zin in seks.
Iedereen heeft bepaalde doelen in het leven, dingen die je belangrijk vindt of wil bereiken. Komt dat in gevaar, dan gaat je lichaam instinctief in de verde diging. Je hartslag versnelt, je adem haling wordt sneller en dieper en je spieren spannen zich op. Op korte ter mijn kan dit geen kwaad, want het ver betert je stressbestendigheid. Anders is het als de spanning te lang aanhoudt: dat kan ernstige klachten opleveren.
Wat veroorzaakt stress?
Wat zijn de signalen?
Wat kun je eraan doen?
Aanhoudende stress uit zich bij ieder een op een andere manier. Lichamelijk kun je last krijgen van hoofdpijn, slaap problemen, spierpijn of hartkloppin gen. Sommige mensen ervaren een drukkend gevoel op de borst, andere voelen zich eerder moe en lusteloos. Ook maag- en darmstoornissen komen vaak voor. Emotioneel kun je een pak heviger gaan reageren dan anders, of verstrooid zijn en dingen vergeten. Vaak treden er ook gedragsverande
Ga op zoek naar wat je stress veroor zaakt. Valt er weinig aan te doen, pro beer dan je kijk op de zaken aan te pakken. Weet dat je de gevolgen van stress kunt compenseren door licha melijke en geestelijke ontspanning. Voorzie korte rustpauzes in de loop van de dag en zoek een leuke hobby of sport om stoom af te blazen. Of maak tijd om af en toe zomaar niets te doen. Probeer je leven te organiseren: stel prioriteiten en laat andere dingen des
Ook wat stress veroorzaakt is voor iedereen anders. Het kan gaan om ver lieservaringen zoals een overlijden of een scheiding, maar ook positieve gebeurtenissen kunnen stresserend zijn, denk maar aan een huwelijk of een zwangerschap. Verder kan zelfs een opeenstapeling van dagelijkse proble men heel wat stress creëren.
noods even vallen. Ook je emoties tonen en steun zoeken bij anderen is erg belangrijk bij het verwerken van stress. Heb je nog steeds het gevoel dat het allemaal te veel wordt? Vraag dan raad aan je huisarts. Michiel Callens, preventie-arts CM Tekst: Nele Verheye www.cm.be/dehuisdokter Eddy Fliers
knipsels
Help, ik heb stress!
De CM-folder ‘Stress, een uit daging’ is gratis te downloaden via de site of te verkrijgen bij de dienst Gezondheids promotie van je regionale zieken fonds. www.cm.be/ publicaties
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
Werkboek
Doen, ten slotte. De tweeminuten-regel hebben Els en Nicole allebei onthouden. Els: ‘Ik ben een piekeraar. Ik zit vaak te denken aan wat ik allemaal nog moet doen en maak lijstjes. Een gouden tip: doe meteen wat maar twee minuten werk kost. Je maakt je hoofd vrij en je wint ontzettend veel tijd om leuke dingen te doen.
Onderzoekster Noor Seghers (KU Leuven) bundelde tal van ervaringen en praktische tips in het Magenta-werkboek, ‘Zorgwerk-leven balans voor ouders met een zorgenkind’. Het boek wordt op 20 september voorgesteld tijdens een studiedag in Leuven. Het kost 21 euro (+ 3,50 euro verzendingskosten) en is te bestellen via www.magentaproject.be. CM hecht veel waarde aan de ondersteuning van gezinnen met kinderen met een handicap en werkt mee aan het Magentaproject. Ook in de toekomst komen er workshops waarin ervaringsdeskundige ouders andere ouders helpen. Op de website www.magentaproject.be kun je nagaan waar en wanneer. Op 23 november en 7 december organiseert CM Limburg workshops in Diepenbeek. Chris Van Hauwaert
Wat kan CM voor je doen? Voor informatie, advies en begeleiding van mensen met een handicap kun je terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM. Ben je als ouder van een kind met een handicap of chronische aandoening even afwezig, kun je via de CM-dienst Oppas+ een beroep doen op een thuisoppasser.
✔✔www.cm.be/thuiszorg Gratis werkboek? Wil je kans maken op een gratis exemplaar van het Magenta-werkboek? Mail naar persdienst@cm.be of stuur een kaartje naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel, met vermelding Magenta.
VOORZET
Goede lucht geeft dubbele winst ‘Een op de acht Europeanen sterft aan longziekte’ kopte de krant De Morgen vorig weekend. De European Respiratory Society maakte de cijfers bekend. Met 117 mensen per 100 000 die sterven aan een longziekte, scoort ons land echt niet goed. Het EU-gemiddelde ligt op 85 en de beste score noteert Finland met 53,7. In 2010 stelde de Stichting Kanker register in ons land longkanker vast bij 5 616 mannen en 2 215 vrouwen. De gemiddelde leeftijd van diagnose bij mannen bedraagt 69 jaar en bij vrouwen 65 jaar. De kans om dan nog langer dan 5 jaar te leven is helaas niet zo groot: 15 à 20 procent. Tussen 2004 en 2010 daalde het risico op longkanker bij mannen met 1,4 procent per jaar, maar bij de vrouwen zien we een toename van dat risico met 4,8 procent. De belangrijkste oorzaak voor overlijden ingevolge een longziekte is roken! Als we stoppen met roken is de kans dus groot dat we de kwaliteit en de duur van ons leven vergroten. Bovendien zouden we zelfs heel wat minder kosten aan de ziekteverzekering. Dubbele winst, dus. Volgens de Wereldbank bedragen de kosten van het roken 6 tot 15 procent van de totale ziektekosten. Dat betekent voor ons land meer dan 1,5 miljard euro.
Waar roken de belangrijkste oorzaak is van longziekten, moet worden opgemerkt dat ook een langdurige blootstelling aan fijn stof, de kans op longkanker verhoogt. De impact van fijn stof en CO2 is volgens de cijfers wel veel minder dan het roken. Besluit: we moeten meer investeren in preventie, in sensibilisering van de bevolking en in rookstopprogramma’s. We blijven ontradingsmaatregelen nodig hebben, gaande van de waarschuwingen op de pakjes sigaretten tot de taksen op rookmateriaal. Dat preventie helpt, bewijzen landen als Finland en Zweden, zeggen onze specialisten. En als we daar de zorg voor ons milieu en onze natuur aan toevoegen, zullen we binnen enkele jaren beslist minder slecht scoren inzake ziektecijfer en sterfte ingevolge longaandoeningen.
Marc Justaert Voorzitter CM
www.facebook.com/CMziekenfonds
Doorgeven dan. Nicole: ‘Ik blijf het moeilijk hebben om iets over te laten aan iemand anders. Altijd weer die schuldgevoelens. Maar nu heb ik eens in de maand gezinshulp. Het is hier in lang niet zo netjes geweest.’ Els: ‘Je moet je netwerk uitbreiden. En Noor benadrukt dat je hulp moet leren aanvaarden. Mijn ouders haalden Axel van school in de periode dat ik een cursus over autisme volgde. Toen de cursus voorbij was, wou ik Axel weer zelf afhalen. Maar mijn ouders stonden erop om dat voort te doen. Op woensdag heb ik nu alle tijd voor Bavo.’
de
www.twitter.com/CMziekenfonds
Al was het maar een kop koffie drinken in het zonnetje.’ Nicole: ‘Ik moet mij nog opnieuw oriënteren. Wat ik tot nu toe deed was brandjes blussen. Het zal anders moeten. Mijn job als zelfstandige heb ik opgegeven. Ik word fulltime mama.’
Eddy Fliers
de zolder, zo win je tijd. Ik ben gestopt met Facebook. Al die positieve berichten over een mooie reis, een toffe uitstap, kon ik niet meer aan. Je wordt selectief in je sociale contacten. Je moet je bewust afvragen: waar heb ik iets aan?’
7
Nieuw CM-onderzoek
Wie arm is, benut gezondheidszorg te weinig Mensen in armoede gaan minder naar de tandarts voor een preventieve controle dan anderen. Ze gaan ook minder naar de huisarts en belanden vaker op de spoeddienst, zo wijst een CM-studie uit. In 2010 en 2011 ging slechts 20 procent van de mensen met een leefloon naar de tandarts voor een jaarlijks onderzoek. Bij mensen die geen leefloon hebben, is dat het dubbele. Mensen met onvoldoende bestaansmiddelen gaan ook minder naar de huisarts, terwijl zij over het algemeen minder gezond zijn. Ze belanden wel sneller op de spoeddienst. Er zijn nochtans verschillende regelingen die de gezondheidskosten voor patiënten met een laag inkomen beperken (zie kaderstukje). Maar veel mensen in armoede geven aan dat ze de regels niet kennen. CM-voorzitter Marc Justaert, maakt zich dan ook zorgen. ‘Mensen met een laag inkomen zouden, zoals elke Belg, naar de dokter moeten kunnen stappen wanneer dat nodig is. We kunnen niet aanvaarden
dat onze gezondheidszorg voor hen minder toegankelijk is.’ Dat is ook in het belang van iedereen, meent Justaert, want voor de gezondheidszorg is het goedkoper om gezondheidsproblemen te voorkomen, dan ze te genezen. Het Netwerk tegen Armoede, de koepel van armoede-organisaties, vond het goed dat de gezondheidskloof nog eens in kaart werd gebracht. ‘Het beleid kan deze cijfers onmogelijk naast zich neerleggen’, zegt coördinator Frederic Vanhauwaert. De koepel wil meer wijkgezondheidscentra en een meer automatische toekenning van sociale rechten. Ook CM wil een verdere automatisering van de rechten voor mensen uit sociale categorieën, zoals de automatische toepassing van de derdebetalersregeling (waarbij de patiënt enkel het remgeld betaalt). Het ziekenfonds beveelt ook aan dat het onderwijs aandacht zou besteden aan gezondheidsopvoeding, net zoals het verkeersopvoeding voorziet. Tot slot zouden de huisartsenwachtpost en de spoedgevallendienst van het ziekenhuis beter op elkaar afgestemd kunnen worden.
Laag inkomen? Zo betaal je minder 1. Verhoogde tegemoetkoming Bepaalde sociale categorieën, zoals mensen die met pensioen zijn of invalide zijn, krijgen meer terugbetaald als ze naar de dokter gaan, in het ziekenhuis belanden, of bepaalde geneesmiddelen kopen. Het gezinsinkomen mag niet hoger zijn dan 16 965,47 euro, te verhogen met 3 140,77 euro per bijkomend gezinslid (nieuwe bedragen sinds 1 september 2013). 2. Omnio-statuut Het Omnio-statuut is bestemd voor wie een bruto belastbaar gezinsinkomen heeft dat lager is dan 16 306,86 euro (in 2012), verhoogd met 3 018,84 euro per gezinslid (de aanvrager niet meegerekend). Ook zij krijgen meer terugbetaald voor gezondheidszorg, net zoals de gerechtigden op de verhoogde tegemoetkoming. 3. Regeling betalende derde Heb je recht op de verhoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut, dan hoef je bij de huisarts alleen het remgeld te betalen. De rest van het dokterstarief krijgt de arts rechtstreeks van het ziekenfonds. De huisarts is verplicht om dit te doen als hij of zij geconventioneerd is.
✔✔Meer info op www.cm.be, of neem contact op
met de CM-consulent via mail, telefoon of het kantoor.
8
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
Doe de test
Wat weet jij over choleste
knipsels Keukengerief op kot Gaat zoon of dochter straks op kot maar ontbreekt het keukengerief nog? Dankzij het Kok op Kot-project van CM geniet je student bij ColliShop uitzonderlijke kortingen. Hij kan er een pan, kookpot, servies- en bestekset kopen met 40 procent korting (promocode A070). Voor een microgolfoven is de korting 18 procent (promocode A071). De actie loopt tot 15 oktober en zolang de voorraad strekt. Er vlug bij zijn, is dus de boodschap. Online bestellen kan via www.collishop.be/kokopkot.
Wat is het verschil tussen goede en slechte cholesterol? a) Er is geen verschil, ze zijn allebei even schadelijk voor je gezondheid. b) Goede cholesterol voert de slechte af, zodat ze elkaar in evenwicht houden. c) Slechte cholesterol hoopt zich op in de lever, goede niet.
Kok op Kot stelt ook tal van lekkere en gezonde recepten voor, die met een minimum aan euro’s, tijd en afwas klaar zijn. Leuke kookweetjes en tips krijgen de studenten er gratis bovenop. Geen excuses meer om niet te koken op kot.
Oplossing: b Als er te veel ‘slechte’ cholesterol (LDL) in je bloed zit, dan hoopt die zich op tegen de wanden van de bloedvaten. Je voelt er niets van, maar de gevolgen zijn groot: je aders worden minder flexibel en gaan verstoppen. Dat kan op termijn leiden tot een hartinfarct of een herseninfarct. De ‘goede’ cholesterol (HDL) voert de overtollige ‘slechte’ cholesterol af zodat die beter uit het lichaam verdwijnt. Het gaat dus allemaal om het evenwicht tussen beide.
✔✔www.facebook.com/kokopkot
Nieuwe inzichten over whiplash Op 28 september van 10 tot 15.30 uur organiseert vzw Whiplash een congres in het UZA in Edegem. Artsen komen nieuwe inzichten over het whiplashtrauma toelichten. Als je inschrijft voor 20 september bedraagt de toegangsprijs 5 euro voor leden, 10 euro voor niet-leden.
De verhouding tussen je goede en slechte cholesterol … a) De verhouding is enkel afhankelijk van wat je eet. b) Een teveel aan slechte cholesterol is altijd erfelijk bepaald. c) Een teveel aan slechte cholesterol is bij sommige mensen erfelijk bepaald.
✔✔www.vzw-whiplash.be Tel. 02 246 57 14
Ontspannen tijdens Skoebidoeweekend
Oplossing: c Het is inderdaad zo dat bepaalde mensen een erfelijke aanleg hebben om te veel slechte cholesterol aan te maken, terwijl
Het Skoebidoeweekend van 1 tot 3 november doet jou en je gezin ontspannen in Massembre. Je kunt er wandelen in de bossen, je uitleven op het avontuurlijk parcours of bezienswaardigheden bezoeken in de omgeving. En voor de kleinsten brengt clown Joopi een spetterende show. Bovendien verblijf je er all-in. Voor CM-leden gelden aantrekkelijke prijzen. Is jouw gezin lid van CM, verblijven je kinderen tot zes jaar volledig gratis als ze op jouw kamer slapen.
Meer bewegen heeft pas effect als je ook je voedingspatroon aanpast.
andere mensen die erfelijke aanleg niet hebben. Het goede nieuws: ondanks de erfelijke aanleg, kun je door gezond te eten en voldoende te bewegen vaak je cholesterolgehalte toch aanzienlijk naar beneden halen. En het omgekeerde geldt ook: mensen zonder erfelijke aanleg die heel ongezond leven, kunnen ook last krijgen van een te hoge cholesterol.
Wat vind jij van cholesterol verlagers? Laat het ons weten: lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.
Je kunt je cholesterolgehalte beïnvloeden door … a) meer te bewegen. b) je voedingspatroon aan te passen. c) meer te bewegen en je voedingspatroon aan te passen. d) cholesterolverlagende margarine te gebruiken. Oplossing: c Zowel voeding als beweging spelen een belangrijke rol bij het naar beneden halen van je cholesterolgehalte. Als je elke dag 30 minuten beweegt en gezond eet, zal je goede cholesterol stijgen en je slechte cholesterol dalen. In vergelijking daarmee hebben cholesterolverlagende margarines en drankjes maar een beperkt effect.
SMAKELIJK Geitenkaastaart met aubergine en tomaat Ingrediënten voor 4 personen: 1 rol kant-en-klaar korstdeeg ¬ 375 g geitenkaas ¬ 1 aubergine ¬ 2 tomaten ¬ 2 eieren ¬ 1 dl plattekaas ¬ olijfolie ¬ 1 eetlepel Provençaalse kruiden ¬ peper ¬ zout
✔✔www.cm.be/skoebidoe
Uitwaaiweekend
snijd de aubergine in ronde plakken ¬ dompel ze even in olijfolie en laat ze goed uitlekken ¬ snijd de tomaten in plakjes ¬ mix de helft van de geitenkaas met de eieren en de plattekaas ¬ kruid met peper en zout ¬ giet dit mengsel in een met deeg beklede taartvorm ¬ leg hierop de aubergine- en de tomatenplakjes ¬ verkruimel de rest van de geitenkaas ¬ strooi die erover en kruid met Provençaalse kruiden, peper en zout ¬ besprenkel de taart met wat olijfolie ¬ plaats in een voorverwarmde oven van 180 °C
Michel De Meyer
Familieleden van personen met psychische problemen kunnen van 4 tot 6 oktober deelnemen aan het uitwaaiweekend van Similes. Het vindt plaats in het Vormingscentrum La Foresta in Vaalbeek. Deelnemen kost 70 euro voor leden van Similes, 80 euro voor niet-leden. Inschrijven voor 25 september.
✔✔gudula.verheyden@similes.be
Jürgen Doom
Hoe zit het nu met goede en slechte cholesterol? Helpt beweging? En wat is de invloed van voeding? Test meteen je kennis over cholesterol aan de hand van onderstaande vragen en lees het antwoord van onze preventie-arts Michiel Callens..
Recept uit het boekje ‘Vegetarisch genieten’, een uitgave van De Praktische School – partner van Femma , www.femma.be - 02 246 51 11
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
HELPENDE
Bovendien is het niet bewezen dat ze harten vaatziekten voorkomen. Het is dus zeker niet zo dat je ongezonder mag gaan eten omdat je een bepaalde margarine smeert of een drankje drinkt. Of je ook effectief een groter risico loopt op hart- en vaatziekten, hangt trouwens niet alleen af van je cholesterolwaarden, maar ook van andere risicofactoren, zoals eerder doorgemaakte hart- en vaataandoeningen, roken, verhoogde bloeddruk en diabetes. Een arts kan deze het best beoordelen. Hij zal indien nodig specifieke geneesmiddelen voorschrijven om je cholesterolgehalte omlaag te halen. Je cholesterolgehalte stijgt door veelvuldig gebruik van … a) verzadigde vetten van dierlijke oorsprong, zoals vlees en kaas. b) alle soorten verzadigde vetten. c) zowel verzadigde als onverzadigde vetten. d) calorierijke voedingsmiddelen. Oplossing: b Verzadigde vetten zorgen ervoor dat de verhouding tussen goede en slechte cholesterol uit evenwicht raakt. Verzadigde vetten zijn vaak van dierlijke oorsprong, maar zitten ook in bereide producten zoals koekjes, cake en gebak. Onverzadigde vetten uit olie en vette vis herstellen het evenwicht tussen goede en slechte cholesterol.
Hoe zit het met producten die geen verzadigde vetten bevatten maar wel cholesterol, zoals eieren en garnalen? a) De cholesterol die rechtstreeks uit de voeding komt - bijvoorbeeld in eieren of garnalen - heeft maar een beperkte invloed op het cholesterolgehalte in het bloed en kan dus minder kwaad dan verzadigde vetten. b) Ook producten die cholesterol bevatten, eet je beter niet. Oplossing: a Het cholesterolgehalte in je bloed wordt vooral bepaald door je erfelijke aanleg, een gebrek aan beweging en de aanwezigheid van verzadigde vetten in de voeding. Onder invloed van die verzadigde vetten maakt je lichaam extra cholesterol aan. Producten die cholesterol op zich bevatten, zoals garnalen of eieren, oefenen slechts een kleine invloed uit op het cholesterolgehalte. Je kunt ze dus gerust af en toe op het menu zetten, zolang je er niet mee overdrijft.’ Tekst: Nele Verheye Inhoudelijk advies: Michiel Callens, preventie-arts CM
✔✔www.cm.be
(Ziekte en behandeling, klachten en ziekten, cholesterol)
Hoe hoog is jouw cholesterol? Mannen vanaf 35 jaar en vrouwen vanaf 45 jaar laten het best om de vijf jaar hun cholesterolgehalte bepalen bij de huisarts. Op basis van de resultaten en eventuele andere risicofactoren geeft de arts verder advies en gaat hij eventueel over tot behandeling. Is er sprake van erfelijke aanleg, dan kan het nuttig zijn om al op jongere leeftijd een test te ondergaan. Hou er hoe dan ook rekening mee dat een gezonde levensstijl met veel groenten en fruit en voldoende dagelijkse beweging voor iedereen belangrijk is bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dat geldt ook voor mensen die geen last hebben van verhoogde cholesterolwaarden.
?!
HANDEN
Nicole De Paep (50) geeft les bij Ziekenzorg CM Hoe ga je om met pijn? Wat is mantelzorg? Hoe pak je een depressie aan? Veel kans dat Nicole De Paep je kan helpen. Zij is lesgeefster bij Ziekenzorg CM. ‘Het zijn niet altijd makkelijke onderwerpen, maar ik heb er zelf enorm veel aan.’ ‘Zeven jaar is het geleden dat ik voor Ziekenzorg CM mijn allereerste vorming gaf. Omgaan met pijn was het onderwerp. De vorming vond plaats in een oud herenhuis in Mechelen. Ik was doodzenuwachtig, maar de leden van de plaatselijke Ziekenzorg-kern vingen mij zo goed op, dat de tijd om was voor ik het besefte. Na die eerste vorming ben ik met een stralende glimlach naar huis gefietst. Zeven jaar later heb ik dat gevoel nog altijd. Ging het goed, dan liep ik dagen op wolkjes.’ ‘Ik ben verpleegkundige in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Als tiener heb ik lang getwijfeld of ik verpleegkundige of onderwijzeres wilde worden. Toen ze mij vroegen om lesgeefster te worden bij Ziekenzorg CM was dat voor mij een uitgelezen kans.’ ‘Wij kiezen zelf welke onderwerpen
ons interesseren. Daar krijgen we eerst vorming over. Ik probeer zoveel mogelijk over het thema te lezen, zoek voorbeelden in de media, maak samenvattingen en stel zo mijn lessen samen. Omdat ik hou van studeren, probeer ik elk jaar één of twee nieuwe cursussen te volgen. Zo heb ik ondertussen al een tiental onderwerpen waar ik les over geef. Daar zijn zware thema’s bij, zoals kanker, dementie of eenzaamheid, maar ook Pluk je geluk.’
Veel zelfzekerder ‘Elk werkjaar geef ik een tiental vormingen. Ik krijg daar van Ziekenzorg CM een vergoeding voor, maar daar is het mij niet om te doen. Ik steek er zelf enorm veel van op en ik kom in contact met honderden geëngageerde mensen. De waardering die ik van hen krijg, is voor mij meer dan voldoende. Bovendien vaar ik er ook als verpleegkundige wel bij. Door vorming te geven, ben ik veel zelfzekerder dan vroeger.’ Dieter Herregodts
Compagnie Gagarine
erol?
9
Ziekenzorg CM zoekt lesgevers voor de thema’s: ‘eenzaamheid bij chronisch zieke mensen’, ‘als chronisch ziek zijn terminaal wordt’ en ‘de oorlogskeuken’. Geïnteresseerd? Stuur motivatie en CV voor 15 oktober naar Ziekenzorg CM, t.a.v. Marc Deleu, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel of mail naar marc.deleu@cm.be, tel. 02 246 47 81. Meer info op www.ziekenzorg.be.
Lic. 7013 - A5654
Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.
Mag ik gratis iemand meenemen als ik niet alleen kan reizen?
Turkije: zon, natuur en cultuur
Laatste vrije plaatsen
Boek nu jouw vakantie naar Turkije. Geniet er nog van een aangename nazomer onder begeleiding van een Nederlandstalige Intersoc-reisleider.
Ben je niet mobiel en wil je met trein of bus reizen, dan kun je bij de NMBS een kaart ’Kosteloze begeleider’ vragen die ook bij De Lijn geldt. Daarmee kan de persoon die jou begeleidt gratis meereizen.
Beroepsziekten zo’n attest afleveren. Let wel: als je zelf gratis reist, kun je geen gratis begeleider meenemen, tenzij je het ‘statuut van nationale erkenning’ hebt.
Je kunt de kaart ‘Kosteloze begeleider’ aanvragen als je blijvend invalide of arbeidsongeschikt bent. Je hebt een Algemeen attest van erkenning van handicap nodig waaruit een verminderde zelfredzaamheid blijkt van minstens 12 punten, een volledige verlamming of amputatie van beide bovenste ledematen of een blijvende invaliditeit van 50 procent toe te schrijven aan de onderste ledematen. Naast de FOD Sociale Zekerheid kunnen onder meer het Fonds voor Arbeidsongevallen en het Fonds voor de
Om de kaart ‘Kosteloze begeleider’ aan te vragen, vul je een aanvraagformulier in en bezorg je het samen met het attest van de handicap aan de NMBS (station of NMBS Mobility). De kaart kost 5 euro en je hebt een pasfoto nodig.
WERKEN EN TOCH OP VAKANTIE?
✔✔Meer info nodig? Mail naar
Wil jij deze winter als vrijwilliger meewerken in één van onze hotels in Zwitserland of Frankrijk? Wij zoeken enthousiaste medewerkers voor onder meer kinderclubs, keuken, restaurant, onderhoud, bar, receptie. Wij voorzien het vervoer en verblijf in volpension.
Aanvragen?
CM-Infopunt Chronisch Zieken: infochronischzieken@cm.be of bel 078 05 08 05 (werkd. 9-12 u., 13-17 u., vr. 9-12 u.).
16 tot 30 november: Cappadocië Rondreis in volpension**** en week all-in***** in Side - 686 euro per volwassene - toeslag single. 2 tot 9 november en 16 tot 23 november: Cappadocië Rondreis in volpension**** - 399 euro per volwassene - toeslag single. 26 oktober tot 9 november: Ottomaanse wereld Rondreis in volpension van Istanboel naar Antalya en week all-in***** in Side - 1 078 euro per volwassene - toeslag single.
Meer informatie, prijzen en reservaties via 070 233 119 of www.intersoc.be.
Dat zijn Intersoc-werkvakanties!
Registreer je op onze website en stel je kandidaat voor een specifieke periode en bestemming. Meer informatie op www.intersocwerkvakanties.be.
Visie_13-09_Turkije.indd 1
6/09/2013 12:32:50
10
¬ uw job, ons werk
DE
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
VLOER
Gate Gourmet (Zaventem)
‘Door afwisselend werk leer je veel bij’ Waar komen de maaltijden die in vliegtuigen worden opgediend vandaan? Het zijn niet de hostessen en stewards die het eten klaarmaken, maar werknemers in cateringbedrijven op de begane grond.
G
ate Gourmet ligt vlak naast de luchthaven van Zaven tem. De werknemers maken maaltijden klaar en bezor gen die aan luchtvaart- en spoorwegmaatschappijen. Het bedrijf telt 260 werknemers: keukenploegen, stores, logistiek, chauffeurs en bedienden. Luc Van Son (kleine foto), ploegchef ‘store’ en délégué voor ACV Voeding & Diensten, verwerkt bestellingen, ontvangt de voe dingsmiddelen en controleert de versheid ervan. ‘Wij werken zeven dagen op zeven, van één uur ’s nachts tot 22 uur ’s avonds. Mijn dag begint om vier uur ’s morgens, met het vullen van de reserves. Om vijf uur moet alles klaar staan, zodat het keu Gate Gourmet kenpersoneel de maaltijden kan voor moet inspelen op bereiden. Die gaan in de eisen van zijn enorme frigo’s en klanten, zodat ze niet daarna brengen onze naar de concurrent chauffeurs ze naar de vliegtuigen. Het overstappen. hele procedé mag niet langer dan 24 Luc Van Son, délégué Gate Gourmet uur in beslag nemen.’ De werknemers bij de productie veranderen regelmatig van afdeling. ‘Zo kunnen ze overal ingezet worden’, vertelt Luc. ‘Je krijgt daarvoor een opleiding van een paar dagen. Als er dan een werknemer te kort is om bijvoor
beeld potjes te vullen met tomaten en sla, of om af te wassen, dan is er makkelijk een vervanger gevon den. Je krijgt wel elke maand een uurroos ter en weet dus op voorhand waar je staat. De werknemers vinden die afwisseling
wel aangenaam, want dan leer je zelf veel meer bij.’ Regelmatig vragen de luchtvaartmaat schappijen om het menu aan te passen. ‘Gate Gourmet moet inspelen op de eisen van zijn klanten, zodat ze niet naar de concurrent overstappen’, vertelt Luc. ‘De luchtvaartmaatschappijen proberen altijd om meer te bekomen aan een goedkopere prijs. En onze klant is koning. Dus moeten we alles in het werk stellen om hen tevre den te houden.’
Werkzekerheid
Personeel Brussels Airlines wordt uitgeperst Het cabinepersoneel bij Brussels Airlines heeft een stakingsaanzegging ingediend. ‘De werkdruk is onhoudbaar’, zegt ACV-délégué Heidi Michiels. ‘Het aantal werkuren is alsmaar toegenomen, terwijl op de rusttijden beknibbeld wordt.’ Meer dan dertig collega’s zijn thuis met een burn-out; nog geen twintig procent werkt nog voltijds. Overuren tot 140 procent van het contract worden opgelegd door het management.’ De werkdruk bedreigt ook de veiligheid van de passagiers. ‘Als steward of stewardess moet je fit en paraat zijn om in geval van nood alert te handelen. Dat kun je niet garanderen als de werkdruk zo hoog is.’ Afgelopen donderdag vond een personeelsvergadering plaats, maar bij het ter perse gaan van Visie was de uitkomst nog niet bekend. ‘Acties zijn niet uitgesloten’, besluit Heidi Michiels. (LG)
Een contract loopt ongeveer drie tot vijf jaar. ‘Komt het con tract op zijn einde, dan wordt er over de ver lenging onderhan deld.’ Tekent een lucht vaartmaatschappij een contract, dan is er werkzekerheid voor enkele jaren. Verliest Gate Gourmet een con tract, dan verliest het meerdere vluchten per dag. Dan moet de pro ductie herzien worden, soms met gevolgen voor de werknemers. ‘We proberen om economische werkloos heid zoveel mogelijk te vermijden. Maar soms kan het echt niet anders. In de zomer zijn er meer chartervluchten, dan worden er meer werknemers ingezet. De werkne mers recupereren hun uren dan in de win
ter, wanneer er minder wordt gevlogen.’
Geen naakte ontslagen Een cateringbedrijf voor de luchtvaart is natuurlijk helemaal afhankelijk van de veranderingen in die sector. ‘De concur rentie in de sector is hevig, en de werk druk wordt er niet minder op’, vertelt Luc. ‘Een paar jaar geleden werd ons catering bedrijf overgekocht door Gate Gourmet. Voordien zaten we bij Aviapartner. In 2010 is er een herstructure ring doorgevoerd. Ongeveer dertig men sen moesten toen weg. We hebben daar met de directie over onderhandeld en er zijn uiteindelijk geen naakte ontslagen gevallen. Mensen die toen zelf wilden gaan, konden dat doen met een mooie opstappre mie. Andere werkne mers, die na 38 of 40 jaar dienst pensioen gerechtigd waren, konden we met een gouden handdruk laten vertrekken.’ Luc werkt zelf intussen al 23 jaar bij het cateringbedrijf. ‘Er is een goede sfeer onder de collega’s en dat vind ik belang rijk. We proberen er als vakbondsdelega tie te zijn voor de mensen.’ (LVDB)
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
11
ACV-voorzitter Marc Leemans over het eenheidsstatuut, de relance en mini-jobs
‘De economie moet in dienst staan van mensen, niet omgekeerd’ In het begin van de zomervakantie onderhandelde ACV-voorzitter Marc Leemans 27 uur onafgebroken over het eenheidsstatuut. ‘Dat kruipt in de koude kleren. Het was echt alles of niets. Maar ondertussen ben ik weer op adem’, vertelt Leemans, die de komende maanden alweer een drukke agenda heeft.
D
e onderhandelingen over een gelijk statuut voor arbeiders en bedienden sleepten niet alleen lang aan, ze verliepen ook bijzonder vreemd. Werkgevers en vakbonden zaten tijdens die onderhandelingsmarathon nooit samen. ‘We kampeerden in twee aparte lokalen. De minister van Werk (Monica De Coninck, sp.a, red.) en haar team pendelden tussen die lokalen. Urenlang. Uiteindelijk legde de minister een compromisvoorstel op tafel. Op dat moment, toen we samen naar haar voorstel luisterden, dreigde het allemaal nog even te ontploffen. Hallucinant was dat. Slopend tot de laatste minuut. Ook omdat het een bijzonder technische materie is, je moet constant op je qui-vive zijn.’
Vindt u het compromis, nu twee maanden later, al die moeite waard? ‘Het is nog te vroeg voor een definitieve evaluatie. Honderd jaar discriminatie los je niet zomaar op. Ook niet in 27 uur aan een stuk onderhandelen. Het compromis dat de minister in juli voorlegde, moet nu verder uitgewerkt worden. Veel belangrijke vragen moeten nog concrete antwoorden krijgen. Maar er is geen tijd te verliezen. In september moeten alle knopen over de opzeg en de carensdag doorgehakt zijn. Want op 1 januari 2014 moeten de nieuwe regels in voege kunnen gaan. Tegelijkertijd moeten er de komende maanden ook afspraken komen over vakantiegeld, gewaarborgd loon, tijdelijke werkloosheid, aanvullende pensioenen... Zolang dat allemaal niet opgelost is, blijven we met twee statuten zitten. Nu moet men echt tot de finish. Anders is het aftellen tot een nieuwe uitspraak van een rechtbank die zegt dat ook die andere discriminaties weg moeten. Wat niet meer dan logisch en rechtvaardig zou zijn.’
Het wordt druk voor u, want ondertussen werkt de regering ook aan een concurrentiepact. ‘Inderdaad. Al zijn de sociale partners op dit moment niet rechtstreeks betrokken bij die gesprekken. Ik heb het gevoel dat werkgevers denken dat ze meer bij de politiek kunnen binnenhalen dan in gesprekken met de vakbonden. In januari spraken vakbonden en werkgevers al af om te onderhandelen over een plan om onze economie te herlanceren. Ik stel vast dat we daarover welgeteld twee keer vergaderd hebben. Sommigen praten liever in de krant over concurrentiekracht dan dat ze rond een overlegtafel werken aan echte oplossingen. Dat is erg jammer, want het is zo steriel. Maar ik kan begrijpen dat werkgevers eigenlijk niet tuk zijn om dit debat met ons aan te gaan.’
Hoezo? Werkgevers die geen debat over loonkosten willen? ‘Het is comfortabeler om te kamperen op je eigen grote gelijk en om politieke medestanders voor je kar te spannen. Maar de werke-
ACV-voorzitter Marc Leemans: ‘Het lijkt wel of we sociaal-economisch weer in de minimode zijn. Mini-jobs, mini sociale zekerheid, minilonen, mini-index, minioverleg, minioverheid, miniregels. Alleen voor flexibiliteit, bonussen, afscheidspremies en toplonen mag het nog maxi zijn.’
lijkheid is veel complexer dan dat, zeker als het over loonkosten gaat. Het is veel makkelijker om van leer te trekken tegen de index dan te moeten erkennen dat de lasten op lonen te hoog zijn, omdat de lasten op bijvoorbeeld vermogen te laag zijn. Of omdat de vennootschapsbelasting gemiddeld slechts 11 procent bedraagt, terwijl het tarief in theorie 34 procent is. We hebben te lang en te eenzijdig de lonen belast. Zo simpel is dat.
Arbeid moet goedkoper, maar dat kan niet door de lonen te verlagen. Als mensen geen centen hebben, klapt de economie in elkaar. Het kan wél met een lastenverschuiving van arbeid naar vermogen. Marc Leemans, ACV-voorzitter
Arbeid in sectoren die internationaal concurreren, moet goedkoper. Dat kan niet door de lonen te verlagen. Want als mensen geen centen hebben om waardig te leven, klapt de eco-
nomie in elkaar. Kijk maar naar Griekenland of Spanje. Arbeid goedkoper maken kan wél met een lastenverschuiving van arbeid naar vermogen. Dat voorstel verdedig ik al twee jaar. Waarbij ik verschuiving niet genoeg kan benadrukken. Want met een brute lastenverlaging zoals de werkgevers willen, geen verschuiving dus, loopt de financiering van onze pensioenen en gezondheidszorg gevaar. Met de vergrijzing die op ons afkomt, mag je tweemaal raden wie daar de dupe van is. Er zitten trouwens nog stevige denkfouten in de redenering van de werkgevers. Ze willen een lastenverlaging voor alle sectoren. Terwijl het een slecht idee is om de beperkte middelen zo breed uit te smeren. We moeten maximaal inzetten op sectoren en bedrijven die het echt nodig hebben. Die maximaal banen creëren. Over bijvoorbeeld de vorming van werknemers, toch de basis van een concurrentiële kenniseconomie, hoor ik al helemaal niets.’
Mini-jobs, waar Open Vld en N-VA voor pleiten, daar past u voor? ‘De redenering van liever een werkende arme dan een luie arme, daar word ik misselijk van. Waar zijn die politici mee bezig? Met etiketjes plakken op armoede, maar duidelijk niet met het bestrijden ervan. De economie moet in dienst staan van mensen, niet omgekeerd.
Iedereen moet kunnen profiteren van de rijkdom die nog steeds groeit, niet alleen de aandeelhouders van enkele grote bedrijven.
Waar zijn die politici mee bezig? Met etiketjes plakken op armoede, maar duidelijk niet met het bestrijden ervan. Marc Leemans, ACV-voorzitter
Het lijkt wel of we sociaal-economisch weer in de minimode zijn. Mini-jobs, mini sociale zekerheid, minilonen, mini-index, minioverleg, minioverheid, miniregels. Alleen voor flexibiliteit, bonussen, afscheidspremies en toplonen mag het nog maxi zijn. Onze bezorgdheid is dat de rekening blijft kloppen. Zowel die van u aan de kassa van de supermarkt als die van de overheid die zorgt voor veiligheid, onderwijs, gezondheidszorg, pensioen, openbaar vervoer... En dat wordt erg moeilijk in zo’n miniverhaal.’ David Vanbellinghen
12
¬ uw job, ons werk
bondig
vak
Sociale uitkeringen verhoogd Op 1 september zijn volgende sociale uitkeringen verhoogd: • De meeste minima zijn verhoogd met 2 procent, waaronder de forfaits en minima in de werkloosheid. • Pensioenen, uitkering regelmatige werknemers in de invaliditeit: + 1,25 procent • Leefloon, gewaarborgd inkomen voor bejaarden, inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap: + 2 procent Sinds april of mei zijn deze uitkeringen hoger: vakantiegeld invaliden, vakantiegeld gepensioneerden, uitkering voor zwaar zorgbehoevende zieken en invaliden die hulp van derden nodig hebben.
ACV Metea
Pensioenfiches PC 111 Op 25 september verstuurt het Pensioenfonds Metaal (paritair comité 111) de jaarlijkse pensioenfiches. Bij de brief vind je een brochure die het reglement voor het aanvullend pensioen van de arbeiders in de sector Metaalbouw uitlegt. De brochure bevat ook formulieren, onder meer om een begunstigde aan te duiden.
ManiFiesta in Bredene Op vrijdag 20 en zaterdag 21 september vindt ManiFiesta plaats in Bredene. ManiFiesta is het feest van de Solidariteit in België. Op het menu staan debatten, gevarieerde concerten, cultuur, sport, ontmoetingen en ook veel gelegenheid om een hapje te eten of een glaasje te drinken. Een weekendticket kost 16 euro in voorverkoop.
✔✔www.manifiesta.be
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
Geen bedrijfswagen, maar mobili Ga je elke dag met het openbaar vervoer naar het werk, of kies je voor de bedrijfswagen die de baas je aanbiedt? Maar wat als je pakweg op woensdag met de auto wil en op andere dagen met de trein, fiets of tram? Bij Belgacom kunnen werknemers de twee mogelijkheden combineren.
I
n plaats van een volledig terugbetaald abonnement voor het openbaar vervoer, of een bedrijfsauto met tankkaart, kan een bedrijf je ook een mobiliteitsbudget geven. Dat kun je vrij spenderen aan de vormen van vervoer die jij verkiest. ‘Belgacom is een van de eerste grote ondernemingen die zijn werknemers met een bedrijfswagen ook laat kiezen voor een mobiliteitsbudget’, weet Ben Coremans, die de telecomsector opvolgt voor ACV-Transcom.
Bedrijfswagen op stal Het bedrijf telt 3 500 bedrijfsvoertuigen. ‘Sommige werknemers zijn permanent de baan op, zoals de onderhouds- en salesmedewerkers. Zij kunnen niet zonder wagen. Maar er zijn 2 133 medewerkers met een bedrijfswagen die weinig dienstverplaatsingen moeten doen. Ik denk aan de kaderleden die in het hoofdkantoor werken, vlakbij het station Brussel Noord. Dat kantoor is prima bereikbaar met het openbaar vervoer.’
Zwart of groen plan De werknemers kunnen kiezen tussen een zwart of een groen mobiliteitsplan. Wie voor het zwarte, minder milieuvriendelijke plan kiest, komt elke dag met de bedrijfswagen naar het werk. ‘Deze mensen krijgen een gratis parkeerplaats en kunnen de auto gebruiken voor een ruim aantal privékilometers.’ Wie voor het groene mobiliteitsplan kiest, geeft zijn vaste parkeerplaats op en krijgt geen onbeperkte tankkaart meer. ‘Die werknemer krijgt dan een vrij te
Ben Coremans, ACV-Transcom: ‘Een medewerker bij Belgacom die voor een goedkopere en zuinigere bedrijfswagen kiest, kan ook een bedrijfsfiets leasen.’
besteden budget om zijn bedrijfswagen te combineren met het openbaar vervoer. Neem je een goedkopere wagen dan die waar je volgens je functie recht op hebt? Dan kun je ook een bedrijfsfiets leasen, met een servicepakket voor onderhoud en herstel. Op het einde van het contract kun je de fiets voor een interessante prijs aankopen.’
Cafetaria 990 medewerkers hebben al gekozen voor het groene mobiliteitsplan. Het wordt het ‘cafetariaplan’ genoemd, omdat je je budget zelf samenstelt zoals in een cafetaria met zelfbediening. ‘Het idee van een mobiliteitsbudget vindt steeds meer
ingang. Er is nu ook een nieuwe interessante formule voor treinreizen: Railease. Dat is een abonnement bij de NMBS, dat bestaat uit een moederkaart op naam van de medewerker en dagtickets. Die dagtickets kunnen ook gebruikt worden door gezinsleden.’
Grote tevredenheid Werknemers van Belgacom laten nu de bedrijfswagen wat meer op stal. ‘Vooral de iets oudere werknemers stappen in het groene mobiliteitsplan. De jonge medewerkers houden nogal vast aan hun bedrijfswagen. Voor hen is er een cursus ecorijden: je leert zuiniger rijden en het brandstofgebruik daalt. Dat is goed voor
Wegwijzer sociale wetgeving Hoe wordt mijn pensioen berekend? Wanneer ben ik arbeidsongeschikt? Hoeveel bedraagt de kinderbijslag? Het antwoord op deze en andere vragen vind je in de nieuwe Wegwijzer Sociale Wetgeving. Het ACV brengt elk jaar een up-todate versie uit van de Wegwijzer Sociale Wetgeving. Dat is een handig naslagwerk, waarin de sociale wetgeving op een begrijpelijke manier wordt uitgelegd. ACV-militanten kunnen de Wegwijzer downloaden op www.acv-online.be. Je kunt de Wegwijzer ook bestellen bij ACV aan 5 euro (voor ACV-leden) of 12 euro (niet-leden). Schrijf het juiste bedrag over naar BE 5979 7995 5006 0326 met als mededeling ‘Wegwijzer’, eventueel gevolgd door je lidnummer. Je krijgt de Wegwijzer thuis opgestuurd.
Familiehulp draagt schone kleren De ongeveer 6 000 verzorgenden van thuiszorgorganisatie Familiehulp zijn sinds kort in nieuwe schorten gekleed. En die dragen het label van ‘Schone Kleren’. ‘Voor Familiehulp is het een prioriteit dat onze werkkledij in waardige arbeidsomstandigheden geproduceerd wordt’, zegt Bruno Peelman van Familiehulp. ‘Onze leverancier laat de schorten in Tunesië maken. Hij garandeert dat daar de acht basisconventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) nageleefd worden.’ www.schonekleren.be
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
iteitsbudget
13
Sociaal statuut voor kunstenaars bestaat 10 jaar
‘Misbruik ondergraaft het kunstenaarsstatuut’ Het kunstenaarsstatuut is precies tien jaar in voege. Het geeft muzikanten, beeldhouwers en schilders recht op pensioen, ziekte en werkloosheid. Maar misbruiken zetten het statuut onder druk.
E
ven verduidelijken: het kunstenaarsstatuut heet officieel ‘sociaal statuut van de kunstenaars’ en trad tien jaar geleden in werking. Het werd in het leven geroepen zodat kunstenaars in loondienst kunnen werken. ‘Een jazzpianist die in een café of op een trouwfeest ging spelen, moest daar vroeger voor ingeschreven zijn als werknemer. Door het café of door de organisator bijvoorbeeld’, verduidelijkt Servaas Le Compte van ACV-Transcom Cultuur. ‘Dat gebeurde niet, want het was een hele administratieve rompslomp. Dus werd er zonder partituur gespeeld, zonder geschreven overeenkomst, in het zwart.’
het milieu en de portemonnee. Op termijn moet ook de hele wagenvloot milieuvriendelijker worden, door bedrijfsauto’s met een lagere CO2-uitstoot aan te kopen.’ (PVL)
Car Free Day (19 september) Car Free Day is een duurzame pendeldag voor werknemers en werkgevers. Doorbreek de filesleur en kom die dag met de fiets, de bus of de trein naar het werk. Je kunt ook carpoolen samen met collega’s. Of plan een dagje thuisof telewerk. Meer ideeën voor duurzaam pendelen www.weekvandemobiliteit.be.
?!
Nu kun je automatisch gebruik maken van het sociale statuut, vanaf het moment dat je ‘een artistieke prestatie levert of artistiek werk maakt, in opdracht en tegen betaling van een loon’. Het kunstenaarsstatuut biedt voordelen. ‘Je wordt beschouwd alsof je in loondienst werkt. Door het sociaal statuut bouwen kunstenaars rechten op voor de sociale zekerheid, onder andere pensioen, ziekte en werkloosheid.’
Gangsterpraktijken Maar na tien jaar is er over sommige zaken nog steeds onduidelijkheid. Een meesterbloemist zoals Daniël Ost is duidelijk een kunstenaar, maar de bloemist van achter de hoek? ‘De vraag is: wat is een kunste-
naar? Er is een commissie kunstenaars, die de criteria zou moeten bepalen. Maar die mag niet meer doen dan adviezen geven of vragen beantwoorden.’ Er zijn ook misbruiken van het sociaal statuut bekend. ‘Een groot commercieel bedrijf schrijft onder andere lesgevers en schrijnwerkers systematisch in als kunstenaar, omdat dit goedkoper is. Zo ondergraaft men het statuut van een zeer kwetsbare groep: de echte kunstenaars. Dit zijn je reinste gangsterpraktijken.
kijkt minister van Werk Monica De Coninck (sp.a) hoe die discriminatie weggewerkt kan worden. Meer dan een jaar geleden heeft de Nationale Arbeidsraad adviezen gegeven om het statuut te verbeteren en de gekende misbruiken aan te pakken. ‘Maar de bevoegde minister van Sociale Zaken, Laurette Onkelinx (PS), houdt zich Oost-Indisch doof.’ Lieve Van den Bulck
✔✔www.acvcultuur.be/statuut
Oost-Indisch doof Ook in de werkloosheidsregeling zitten nog gaten. Scheppende en beeldende kunstenaars worden verschillend behandeld als ze werkloos worden. Op dit moment be-
Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.
Opleiding volgen als werknemer Bijblijven en bijleren is belangrijk. Daarom voorziet de overheid een aantal systemen die het werknemers gemakkelijker maken om een opleiding te volgen.
Betaald educatief verlof Werknemers in de privésector die een erkende opleiding volgen, kunnen gebruik maken van het betaald educatief verlof. Dat systeem geeft een werknemer het recht om afwezig te zijn van het werk, met behoud van loon (maximum 2 760 euro bruto voor schooljaar 2013-2014). Afhankelijk van de opleiding heb je recht op 80 tot 180 uren educatief verlof.
Opleidingskrediet Neem je voltijds of deeltijds tijdkrediet op om een opleiding te volgen? Dan geeft Vlaanderen je een duwtje in de rug met de aanmoedigingspremie opleidingskrediet, tot maximum twee jaar. Een nieuwe voor-
waarde is dat een opleiding minstens 120 effectieve contacturen moet omvatten, uitgezonderd afstand- en webleren. Het opleidingskrediet voor tweedekansonderwijs is voortaan zonder gelijkstellingen beperkt tot zijn oorspronkelijke bedoeling. De premie wordt alleen toegekend als je 18 jaar of ouder bent en je diploma of getuigschrift secundair onderwijs wil behalen.
Brochure In de nieuwe ACV-brochure ‘Opleiding voor werknemers’ lees je alles over betaald educatief verlof, opleidingskrediet, verlof sociale promotie, loopbaancheques en loopbaanadvies. Je vindt er ook de contactgegevens van de ACV-bijblijfconsulenten in terug, die je gidsen doorheen het opleidingslandschap. De brochure is verkrijgbaar in een ACV-dienstencentrum in je buurt.
✔✔www.acv-bijblijven.be
Je werkt en wil nog bijleren? ACV helpt je om een opleiding op jouw maat te volgen.
14
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
Dossier: federale verkiezingen in Duitsland
Op zondag 22 september trekken de Duitsers naar de stembus om een nieuw federaal parlement te kiezen. 598 zetels vallen er te verdelen. Naar alle waarschijnlijkheid zal CDU/CSU, de partij van bondskanselier Angela Merkel, het merendeel daarvan binnenrijven. ‘Een coalitie op de been brengen wordt wel nog een lastige klus voor Merkel’, weet Stefan Gran van de Duitse vakbond DGB.
34
politieke partijen dingen volgende week zondag mee naar zetels in de Bondsdag, het Duitse federale parlement. Maar vijf partijen spelen een hoofdrol. ‘De peilingen voorzien een overwinning voor het christendemocratische CDU/CSU met 40 procent’, vertelt Stefan Gran. ‘Het sociaaldemocratische SPD zou 22 tot 28 procent behalen, de Groenen 14 en Links 7 procent. Het liberale FDP flirt met de kiesdrempel van 5 procent. Dat zou een spectaculaire terugval zijn voor de partij, die in 2009 nog 14 procent van de kiezers overtuigde.’
Welke coalities zijn er mogelijk? ‘Vandaag is Merkel bondskanselier. Zij steunt op een coalitie tussen haar partij, CDU/CSU, en de liberalen. Merkel zou liefst deze samenZo’n kwart van de werking voortzetten. Maar het is de vraag of Duitse werknemers beide partijen samen kan niet waardig een meerderheid in het leven van zijn of parlement zullen behaar werk. Dat is halen. Een coalitie tussen CDU/CSU en SPD een echte schande is op papier mogelijk, Bondskanselier Angela Merkel is populair bij de Duitsers. Haar partij CDU/CSU scoort veertig procent in de maar lastig om te reaStefan Gran, verkiezingspeilingen. Maar de Duitse vakbond DGB vindt dat haar regering te weinig doet voor de werknemers. liseren. De sociaaldeDuitse vakbond DGB mocraten behaalden in 2009 hun slechtste verkiezingsresultaat ooit, ring van een wettelijk minimumloon is dus tredende regering. Of het nu gaat over de euHeeft de aftredende regering dan nadat ze in een coalitie zaten met Merkels erg belangrijk voor DGB. Het is niet alleen soro-obligaties die wij promoten, de opgedronniets gedaan voor de werkmens? partij. Voor dit scenario zou de CDU/CSU dan ciaal wenselijk – 9 miljoen werknemers zougen strenge besparingen of het beheer van ook enorme toegevingen moeten doen, zoals den betrokken zijn –, maar ook economisch. ‘Tijdens de voorbije legislatuur, van 2009 tot overheidsschulden en -investeringen. Dat de invoering van een algemeen minimumHet betekent een versterking van de Duitse 2013, is er in goede zin maar weinig veranwerd in juli nog duidelijker tijdens de Euroloon (dat in Duitsland nog niet bestaat, red.). Een koopkracht met 19,16 miljard euro.’ derd voor de werknemers. Er is nog altijd geen pese top over jeugdwerkloosheid die Merkel linkse regering met daarin de SPD, de Groealgemeen minimumloon in Duitsland, enkel organiseerde. Slechts zes miljard euro van het Wat vinden jullie ten slotte van de nen en Links kan ook, maar is onwaarschijnvoor sommige sectoren, zoals die van de kapEuropese budget voor 2014-2020 gaat naar de kernuitstap en de keuze voor groene lijk.’ pers. DGB voert campagne voor een ministrijd tegen jongerenwerkloosheid. Volgens energie? mum uurloon van 8,50 euro. de Internationale Arbeidsorganisatie is 21 Welke rol speelt jouw vakbond in het De regering-Merkel heeft ook niets gedaan miljard nodig.’ ‘DGB steunt die energie-ommezwaai vollepolitieke landschap? voor de uitbreiding van collectieve arbeidsdig. De sector van hernieuwbare energie heeft Maar de Duitse economie doet het ‘DGB (Deutsche Gewerkschaftsbund, een koepelovereenkomsten naar alle werknemers. In een enorm banenpotentieel. Dit is een van de toch goed? organisatie van acht vakbonden, red.) is niet gelageloonsectoren zoals de vleessector zien we meest prestigieuze beslissingen van de aftrebonden aan een politieke partij. Maar de vakdramatische werkomstandigheden. Maar ‘De economische indicatoren, zoals het bruto dende regering. Maar er moet nu volop gebond is ook niet apolitiek. De voornaamste van onze eis voor rechtvaardige arbeidsvoorbinnenlands product (BBP), zijn gunstig. werkt worden aan de realisatie ervan.’ leiders zijn lid van de sociaaldemocraten, van waarden is niets in huis gekomen. De regeMaar we mogen de vele uitgesloten mensen de groenen of van de CSA, de werknemersring heeft wel maatregelen genomen tegen niet vergeten. Zo’n kwart van de Duitse werkThomas Miessen fractie van CDU/CSU. Tijdens de verkiezinhet uitbesteden van alle werknemers in benemers kan niet waardig leven van zijn of Leen Grevendonck gen neemt de vakbond standpunten in. Zo paalde bedrijven.’ haar werk. Dat is een echte schande. hebben we een eisenpakket opgesteld over Duitsland heeft de grootste lageloonsector Wat vinden jullie van Merkels aanpak vier thema’s: een goede job voor iedereen, een van Europa. Onderaanneming, mini-jobs, van de Europese crisis? zeker en gewaarborgd pensioen, een sociaal dienstenprestatiecontracten… Het zijn stuk Europa en een actieve, slagvaardige staat.’ voor stuk slechte arbeidsvormen. De invoe‘DGB zit niet op dezelfde golflengte als de af-
Belga
Merkel kan vakbond niet bekoren
gewikt & gewogen
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
ZEGT
15
Mieke Meuris, Femma-reisbegeleidster en alleenstaande mama
‘Gewoon genieten en niets anders: een fantastisch gevoel’ Alleenstaande mama’s, die moeten altijd aan alles denken. Wat zijn mijn kindjes aan het uitspoken? Wat gaan we eten? Waar is die tutter gebleven? Je bent de hele tijd verantwoordelijk. Mieke Meuris maakte het ook mee. In 2002 had ze vier tieners en een pleegdochter van zes in huis. En vertrok ze voor de eerste keer op reis met Femma Vrouwenreizen.
W
e gingen met een groep alleenstaande moeders stappen in Zwitserland, vertelt Mieke Meuris (links op de foto). ‘Alleen zou ik zo’n reis op dat moment niet gedaan hebben. Ik rijd op mijn eentje niet zo ver met de auto, zeker niet met kinderen erbij. Maar ik wilde zo graag gaan. Ik heb er met mijn oudste kinderen over gesproken, en ze vonden allemaal dat ik mee moest. Die reis naar Zwitserland, met mijn pleegdochter (rechts op de foto), was een droom.’
Als je met een groep vrouwen alleen een uitstap maakt, staan die voor vertrek altijd stipt op tijd klaar. Bij mama’s is dat anders. Als een kindje om één voor negen nog kaka moet doen, dan is de mama vijf minuten later bij de bus. Dat weten we, en daar houden we rekening mee.’ Wat is de ideale vakantie volgens jou? ‘Vakantie is voor mij: geen verantwoordelijkheid moeten nemen. Geen eten moeten maken, even niet moeten denken aan wat je gaat doen. Je kunt je hoofd leegmaken. Dat is als alleenstaande mama echt zwaar: er is nooit iemand die het even van je overneemt. Op vakantie moet je ’s morgens je kinderen wel aankleden, maar voor de rest kun je gewoon de groep en de begeleiders volgen. Heerlijk is dat.’
Wat is je mooiste herinnering aan die reis? ‘Gewoon, na jaren eens helemaal alleen boven op een berg staan. Er waren andere mensen bij, dat wel. Maar even niet moeten denken aan ‘hij moet nog een propere broek aan’, ‘ik moet de kleren nog strijken’ en ‘wat gaan we eten straks’… Gewoon genieten, dicht bij de natuur. Dat was een fantastisch gevoel.’
Intussen begeleid je zelf mee de reizen. Wat doen jullie zoal op reis met mama’s en kinderen? ‘We voorzien een aanbod van activiteiten, voor de kinderen én voor de vrouwen. Ik heb net een reis begeleid naar Quillan in Zuid-Frankrijk. Daar hebben we ook een verwenactiviteit voorzien, alleen voor de mama’s. Dat is genieten. Dan zorgt de begeleiding voor de jongste kinderen, en de oudsten gaan bijvoorbeeld zwemmen. Maar niemand moet zich verplicht voelen om mee te doen. We proberen wel om het groepsgevoel te stimuleren en aandacht te hebben voor iedereen.’
Hoe leer je andere vrouwen kennen op zo’n groepsreis? ‘Meestal leggen mama’s al contact op de bus, zeker ook wanneer hun kinderen samen beginnen te spelen. Vaak klampen mensen met kinderen van dezelfde leeftijd elkaar aan. Dat gaat snel. Ik herinner me van een bepaalde reis ook Mijn kinderen vonden een mama met een moeilijker kind. Een andere mama kon heel gedulallemaal dat ik mee dig met dat kind omgaan, en op de moest. Die reis naar duur wisselden ze zelfs opvoeZwitserland was een dingstips uit. Wie meegaat, stelt droom. zich wel open voor andere mensen.’ Wat is er zo bijzonder aan reizen met alleenstaande mama’s?
Mieke Meuris, begeleidster reizen voor alleenstaande mama’s
‘De sfeer onder de mensen is het allerbelangrijkst. Vrouwen die mekaar niet kennen, gaan automatisch voor elkaar zorgen en elkaar meetrekken. Omdat ze vanuit dezelfde situatie komen: ik ben
Waarom ben je die reizen mee gaan begeleiden? hier alleen met mijn kind, zonder de steun van een partner, en jij ook. Op een week tijd kun je zo’n fijne band opbouwen, dat verbaast me steeds.’
Is er een verschil met een ‘gewone’ groepsvakantie voor vrouwen? ‘De kinderen zijn erbij, van peuters tot tieners. De begeleiders zijn dat ook gewend. Het maakt een verschil, ja.
Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.
Geert Noels @GeertNoels De goede leraars zijn degene die je groter maken, niet degene waar je je klein bij voelt.
Michel Baeten @mbaeten In de file rond Brussel. Ik snap niet wat daar zo leuk aan is dat jullie dat elke dag doen.
Danielle Dierckx @DanielleDierckx Moeilijke taal, onvoorspelbare factuur, angst voor slecht nieuws. Wie het moeilijk heeft, kan dat missen.
‘Ik zorg graag voor mensen. En bij deze reizen heb ik het gevoel dat ik weet waar ik aan begin. Vaak komen alleenstaande moeders uit een echtscheiding of relatiebreuk. Ik kan voelen wat ze doorstaan, want ik kom zelf ook uit zo’n situatie. Een alleenstaande mama zei me eens: Jij zegt dat je begrijpt wat ik voel, en veel mensen zeggen dat, maar jij mág dat zeggen. Want ik weet dat het echt zo is.’ Lieve Van den Bulck
✔✔www.femma.be > vrouwenreizen
beelding
UIT
20
uw vrije tijd
Visie ¬ vrijdag 13 september 2013
theater
Heb jij ze wel alle vijf?
‘Hoe ver kom je met een gouden stem maar zonder kansen?’
‘Je eigen kansen maak je niet zelf. Als je de juiste omstandigheden niet hebt, kun je het schudden.’ Dat ondervinden scholieren Chelsea, Yassim en Phaedra maar al te goed. Hun dromen en obstakels zijn de rode draad in ‘Heb jij ze wel alle vijf?’, een boek en theaterstuk voor jongeren van het Educatief Theater Antwerpen.
Z
Stefan Dewickere
e komen moeiteloos weer opdoemen uit de mist van mijn eigen schooltijd. Het populaire middenklassemeisje met talent, centen én een air. Die kerel uit het beroeps met een vreemde achternaam en grote toekomstplannen. En het meisje dat door problemen thuis wel wat anders aan haar hoofd heeft dan studeren. In ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ heten ze Phaedra, Yassim en Chelsea. Tieners op dezelfde school, maar met verschillende kansen. Phaedra schrijft zich in voor een nieuwe talentenjacht op tv, en raakt dankzij een stemcoach en alle sms’jes van haar vriendinnen moeiteloos tot in de eindronde. Maar Chelsea, die volgens haar vrienden ‘minstens zo goed als Adele’ zingt, kan niet eens een treinticket naar de audities kopen. Toch droomt ze van de finale. En van een toekomst met Yassim, de zoon van een Algerijns gezin dat zijn zaak failliet zag gaan door de crisis. ‘Het verhaal gaat erg in tegen het heersende jongerenbeeld van: als ik mijn best maar doe, kom ik er wel’, vertelt auteur Marc Hendrickx. ‘Je eigen kansen maak je niet zelf. Als je de juiste omstandigheden niet hebt, kun je het schudden. Maar we proberen om niet moraliserend te zijn. Het is niet aan mij om te bepalen wat jongeren moeten denken.’ Welke ervaringen heb jij met armoede, het thema van boek en theaterstuk? ‘Dat sociale zit in alles waar ik mee bezig ben, dat is een afwijking. (lacht) Ik heb na mijn studies twee jaar in een centrum voor noodhulp gewerkt. Ik herinner mij bijvoorbeeld een vrouw die door haar man geslagen werd. Wij vingen haar op, regelden de papieren, zochten een woning... Ik zwom er in de miserie. Twee jaar geleden werd ik door de crisis nieuwsgierig naar hoe het 25 jaar later is. Ik ben op bezoek gegaan bij armoedewerkingen. Er bleek ten gronde weinig veranderd te zijn.’ Hoe maak je zo’n thema aantrekkelijk voor jongeren? ‘Dat was de vraag. Want laat ons eerlijk wezen: armoede is geen sexy onderwerp. Ik vond het antwoord toen ik op tv
langs de zoveelste talentenjacht zapte. Wij gaan bovendien in zee met jonge, vaak pas afgestudeerde acteurs vol enthousiasme. Zij kunnen erg geloofwaardig een jongere neerzetten. Dat maakt het veel herkenbaarder.’ Weten die jonge acteurs wat armoede echt is? ‘We hebben samen tijd doorgebracht bij armoedewerkingen. Waarom reageren mensen in armoede zoals ze reageren? Waarom slaat Chelsea Phaedra? Om haar machteloosheid te uiten, wanneer er niet naar haar geluisterd wordt. Begeleiders van armoedewerkingen hebben het script ook gelezen. Het grootste gevecht dat we gevoerd hebben is: wat kan er echt? Hoe ver raakt iemand in een talentenjacht, met een gouden stem maar met weinig kansen?’ Krijgt het verhaal een happy end?
laten winnen. Dat was niet realistisch. Maar Yassim is bij ons de hoop. Je voelt dat hij voor zijn toekomst gaat knokken en er misschien toch gaat raken. Van Chelsea, met haar zieke moeder en de zorg voor haar jonge broertjes en zusjes, ben je minder zeker. Yassim en Chelsea willen een koppel worden, maar we wilden geen Hollywood-einde forceren. We laten het open. Gaan ze het redden?’ Lieve Van den Bulck
✔✔De theatervoorstelling reist vanaf oktober langs
scholen en culturele centra. Het boek (14,75 euro) wordt uitgegeven door Abimo. www.hebjijzewelallevijf.be
‘We konden het niet maken om Chelsea de wedstrijd te
WIN
WIN het boek ‘Heb jij ze wel alle vijf?’
Visie mag 10 exemplaren weggeven van het jeugdboek ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ van Marc Hendrickx en Dirk Dobbeleers. Antwoord vóór 19 september op deze vraag: Volgens haar vrienden kan Chelsea beter zingen dan een bekende zangeres. Over welke zangeres gaat het?
a. Anouk b. Lady Gaga c. Adele Doe mee op www.acw.be (klik op de banner ‘Visie-wedstrijd’). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar: ACW Visie, wedstrijd Alle vijf, Postbus 20, 1031 Brussel.
TODO Open bosdag - 13 oktober
Uniek bezoekje aan ongerepte natuur Op de Open Bosdag, op 13 oktober, kun je een uniek stapje zetten in de ongerepte natuur. De poorten van 15 verschillende bossen die zelden of nooit toegankelijk zijn, worden die dag opengezet voor het publiek. Een professionele gids laat je die dag onbekende stukjes natuur en onbetreden paden ontdekken. Inschrijven kan nog tot 30 september via www.pasar.be/ openbosdag. Deelnemen aan een wandeling kost 4 euro (2 euro voor Pasar-leden). De Open Bosdag is een organisatie van Pasar, in samenwerking met de Week van het Bos, Bos+ en CVN.
Oplossing Sleutelwoord: voetindruk
colofon
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Redactie ACW en ACV: Leen Grevendonck, Lieve Van den Bulck, Patrick Wirix, David Vanbellinghen • redactie CM: Bram Swaerts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • lezers@visieredactie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.