‘
dixit
se
31
krant over
samenleving gezondheid werk
‘De indexsprong is van tafel. Nu moeten we dringend de interprofessionele onderhandelingen heropstarten.’ Marc Leemans, ACV-voorzitter
Regio Mechelen Vrijdag 30 november 2012
Lees meer op pagina 9
Naar het ziekenhuis?
Prijsbewuste keuze loont De gemiddelde prijs van een ziekenhuisopname bleef vorig jaar stabiel. Maar toch betaalden 24 000 Belgen meer dan 5 000 euro. CM stelt maatregelen voor. ‘Ziek zijn mag nooit je portemonnee kraken’, stelt CM-voorzitter Marc Justaert.
www.acw.be www.cm.be www.acv-online.be
Okra-leden breien 240 000 mutsjes voor Welzijnszorg In de campagne ‘Armoede verjaart niet’ klagen beide organisaties aan dat één op vijf ouderen in België in armoede leeft.
D
e achtste CM-barometer, een onderzoek op basis van twee miljoen ziekenhuisfacturen, geeft goed nieuws aan. Dankzij overheidsmaatregelen bleef de prijs van een ziekenhuisopname in 2011 stabiel. Gemiddeld kostte een opname in een eenpersoonskamer 1 312 euro. Wie in een kamer van twee of meer personen verbleef, betaalde zelfs 10 euro minder dan in 2010, namelijk 295 euro.
2 Biogroenten rechtstreeks van het veld op je bord
Maar de barometer wijst ook onweer aan. Marc Justaert: ‘Nog steeds komen heel wat mensen voor een onaangename verrassing te staan wanneer de factuur van hun ziekenhuisverblijf in de bus valt. Eén patiënt op de zes betaalt meer dan 1 000 euro, dat zijn 260 000 Belgen. Eén patiënt op de 25 betaalt meer dan 2 000 euro. Kopzorgen over je gezondheid leiden in ons land nog altijd tot kopzorgen over je portemonnee.’
Veel mensen weten niet meer welke weg voedsel heeft afgelegd vooraleer het op hun bord belandt. Door je aan te sluiten bij een voedselteam koop je rechtstreeks bij de boer.
3 De analyse van twee miljoen ziekenhuisfacturen leverde goed en minder goed nieuws op.
Kopzorgen over je gezondheid leiden in ons land nog altijd tot kopzorgen over je portemonnee. Marc Justaert, voorzitter CM
CM onderzocht in welke situaties de ziekenhuisfactuur kan ontsporen. Het zijn er vier. 1. Je kiest voor een eenpersoonskamer in een ziekenhuis dat buitensporige ereloonsupplementen aanrekent. Sommige ziekenhuizen gaan tot 200 en zelfs tot 400 procent, dat is het dubbele of het vierdubbele van het officiële tarief. 2. Je kiest voor een tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer in een
ziekenhuis dat nog ereloonsupplementen aanrekent. Zestien Belgische ziekenhuizen doen dat nog, de andere 99 niet. 3. Je wordt behandeld met geneesmiddelen die de ziekteverzekering niet terugbetaalt. Bijvoorbeeld pijnstillers. 5 procent van de patiënten betaalt voor medicatie meer dan 100 euro, 1 procent meer dan 1 000 euro. 4. Je arts gebruikt voor de ingreep materiaal dat de ziekteverzekering niet terugbetaalt. Deze kost is op een jaar tijd gestegen met 37 procent. Voor de remgelden, een deel van de factuur, bestaat de maximumfactuur en de overheid nam ook andere maatregelen om de ziekenhuisfactuur betaalbaar te houden zoals de betere vergoeding van materialen. Maar CM vindt dat de overheid nog meer kan doen.
‘Anders riskeren we een gezondheidszorg met vijfsterrenziekenhuizen en daarnaast de andere ziekenhuizen’, waarschuwt CMvoorzitter Marc Justaert. CM stelt onder meer voor om de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers te beperken, zeker in de materniteiten.
Feiten en fabels over gezonde voeding
5 ‘Je inzetten voor de vakbond is de moeite waard’
Lees op pagina 6-7 wat je vóór een geplande ziekenhuisopname kunt doen om een factuur vol onaangename verrassingen te vermijden. Maak ook kennis met de volledig vernieuwde online ziekenhuismodule op www.cm.be.
✔✔Op de regiopagina’s lees je hoe
de meest bezochte ziekenhuizen uit jouw buurt het doen.
jaargang 68 ¬ visie nummer 31 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 7 december 2012
Regionieuws
10 12
2 WOORD
ING
Ik wil geloven in de Sint Wat kan het leven voor kinderen simpel zijn. Mijn kinderen kijken naar Karre wiet. Israeli’s en Palestijnen beschieten elkaar met raketten. Mijn dochter, verwonderd: ‘Is dat vuurwerk, mama?’ Een week later wordt er gedanst, gezongen en getoeterd. Israeli’s en Palestijnen zullen geen raketten meer afvuren. Mijn zoon is door het dolle heen, om 7 uur aan mijn bed: ‘De oorlog is voorbij, mama.’ ‘Da’s goed nieuws’, zeg ik. Maar ik denk: ‘De problemen zijn daarmee nog niet van de baan’.
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
Okra steunt campagne Welzijnszorg
Okra-leden breien 240 000 mutsjes voor goede doel
knipsels
Seniorenbeweging Okra heeft in één jaar tijd 240 000 mutsjes gebreid om geld in te zamelen voor Welzijnszorg. In de campagne ‘Armoede verjaart niet’ klagen beide organisaties aan dat één op vijf ouderen in België in armoede leeft.
E-zine voor ACW-vrijwilligers Lieven Van Assche
ver
¬ onze samenleving
Okra-Reizen Trefpunt 55+
Mijn zoon is zijn fleecetrui kwijt. Die belandde volgens hem in de verloren voorwerpen op school. Als de eigenaar niet gevonden wordt, gaan die kleren naar arme kinderen. ‘Mama, dat ik mijn trui kwijt ben is toch niet zo erg. De arme kinderen zullen wel blij zijn.’ Een vriendinnetje van mijn dochter zet de schoen nu al klaar voor de Sint, die hen beloont met voorafjes. Mijn dochter wilde het ook proberen. Eén nacht was het zonder resultaat. Maar bij de tweede poging is de Sint dan toch gecapituleerd. Wat een plezier! Ik zeg veiligheidshalve: ‘Maar ik denk niet dat de pieten dat vanaf nu elke avond kunnen doen.’ Was het voor grote mensen ook maar zo. Als mensen dansen, is de oorlog voorbij. Wat je verliest, gaat naar een goed doel. En de Sint komt als je erom vraagt. Ik wil niet voor kinderlijke naïviteit pleiten bij volwassenen. Maar er af en toe van overtuigd zijn, al is het tegen wil en dank, dat alles een oplossing krijgt? Af en toe in de Sint geloven. Dat zou ik graag willen. Griet Verhoeyen
Het magazine BruisPlus, met inspirerende ideeën en heldere achtergrondinformatie voor het plaatselijke ACWwerk, gaat digitaal. Ben je ACWvrijwilliger of -kartrekker? Schijf je dan snel in voor de nieuwe e-BruisPlus op www.acw.be. Klik op de paarse knop ‘Schrijf u in op onze nieuwsbrief’.
Kaapverdische Eilanden 17 februari tot 3 maart 2013 15-daags verblijf Iberostar Club Boa Vista 5*, all-in, 1 760 euro
Cyprus
M
eer dan 1,6 miljoen Belgen wordt getroffen door armoede’, zegt Mieke Peeters, voorzitster van Okra. ‘Onder hen zijn heel wat ouderen. Daarom hebben de Okra-leden dit jaar een extra inspanning gedaan voor de campagne van Welzijnszorg. Ze stortten geld voor armoedeprojecten, verzamelden handtekeningen en breiden kleurrijke en fantasievolle mutsjes.’
Goedgemutste smoothie Die breiwerkjes werden maandag geschonken aan sapjesbedrijf innocent, dat hiermee zijn smoothie-flesjes zal opvrolijken. Per verkochte ‘goedgemutste’ smoothie in januari schenkt innocent 25 eurocent aan Welzijnszorg. ‘Met Okra zetten wij ons in om 40 000 mutsjes te breien’, vertelt Mieke Peeters. ‘Al snel
3 - 17 maart 2013 15-daags verblijf Cyprotel Laura Beach 4* (Paphos), all-in, 1 050 euro Annulatieverzekering en Okrareisleider inbegrepen. Programma en bestelbon op www.okra.be (via activiteiten en reizen). Info & inschrijven (niet op vrijdag) bij Lucie: 02 246 39 44 of lucie.vanhemelrijk@okra.be
groeide de actie boven ons hoofd. Onze leden breiden maar liefst 240 000 mutsjes bijeen.’
150 armoedeprojecten Zo veel ‘wollige’ en solidaire warmte van de Okra-leden vindt Bert D’hondt van Welzijnszorg fantastisch. ‘Met het geld dat ingezameld wordt, ondersteunt Welzijnszorg meer dan 150 armoedeprojecten in Vlaanderen en Brussel. Ik ben blij dat deze breiactie Okra-leden op een toffe manier heeft samengebracht voor de armoedeproblematiek.’
‘Nee aan hoge schoolkosten’ Steeds meer scholen schakelen incassobureaus in om kwetsbare gezinnen onbetaalde facturen te doen betalen. Daarom lanceert het Netwerk tegen Armoede de brochure ‘Maak je sterk tegen armoede op school’. Die bundelt tips voor scholen en leerkrachten om de kosten binnen de perken te houden en om respectvol met ouders in armoede te communiceren.
Leen Grevendonck
✔✔Steun de campagne van
www.netwerktegenarmoede.be/documents/Maak-je-sterk-tegen-armoedeop-school.pdf of tel. 02 204 06 57
Welzijnszorg met je handtekening op www.armoedeverjaartniet.be
beelding
www.twitter.com/ACW_tweet
Belga
www.facebook.com/acwvisie
ver
Textielarbeidsters sterven in brand Meer dan 100 kledingarbeidsters kwamen zaterdag om bij een tragische brand in een textielfabriek in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Jef Van Hecken, coöperant voor Wereldsolidariteit, reageert verslagen vanuit Dhaka. ‘Ik ben er serieus van aangedaan. In de kranten hier staat het vermeld als fait divers, maar dat is het niet. Het is de zoveelste brand op rij in een textiel fabriek, met zoveel dodelijke slachtoffers omwille van de gebrekkige veiligheid. Ik ben vooral razend omdat deze ongevallen voorkomen kunnen worden. Maar als arbeidsters zich willen verdedigen, worden ze aan de deur gezet. Je stem verheffen doe je hier niet ongestraft.’
✔✔Lees de volledige brief van Jef
op www.wereldsolidariteit.be.
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
3
Vzw Voedselteams
Biogroenten rechtstreeks van het veld op je bord Vizoog
‘Moeder, waar komen de groenten vandaan?’ Veel mensen weten niet meer welke weg voedsel heeft afgelegd vooraleer het op hun bord belandt. Door je aan te sluiten bij een voedselteam koop je voeding rechtstreeks bij de boer aan.
H
et idee van een voedselteam is eenvoudig maar briljant. Een twintigtal gezinnen uit dezelfde buurt koopt elke week samen producten aan bij boeren uit de streek. Op hun winkellijstje staan seizoensgebonden groenten en fruit, hoevezuivel, hoevevlees, brood of bloem. De voedselteams steunen zo de lokale economie. Ze verkleinen de afstand tussen producent en gebruiker, wat beter is voor het milieu. ‘Vandaag zijn in Vlaanderen 140 voedselteams actief, die samenwerken met een honderdtal producenten,’ zegt Wim Merckx van vzw Voedselteams. ‘Vooral in steden als Antwerpen, Gent en Leuven is het op dit moment een groeiend succes.’ Hoe werkt zo’n voedselteam? ‘Leden doen wekelijks hun bestellingen via internet. De boeren leveren vervolgens de waren in het depot van het voedselteam. Meestal is dat een garage of een schuurtje van een van de gezinnen. Op een vaste dag kunnen de leden hun voedselpakket afhalen. Elke groep heeft een gezamenlijke bankrekening, waarmee de facturen betaald kunnen worden.’
Op een vaste dag in de week kun je je voedselpakket afhalen in het depot van het voedselteam.
Ben je goedkoper af dan in de supermarkt?
Met welke boeren werken jullie samen?
‘De factuur schommelt tussen wat je
‘Wij screenen producenten aan de hand
betaalt in een biosupermarkt en de rekening bij een kleine biowinkel. Maar de leden worden niet gedreven door lage prijzen. De motivatie is wel dat ze een eerlijke prijs betalen. Hun geld komt meer dan elders terecht bij de boer zelf, en niet bij tussenschakels in de keten.’
van ecologische en sociale criteria. Groenten en fruit nemen wij af bij bioboeren. Bij vleesproducenten bekijken we welke voeding de dieren krijgen. Zo stellen we sojavrije dierenvoeding sterk op prijs. We willen geen pesticiden, hormonen en bewaarmiddelen op ons bord. Ook vragen we aan de boer dat hij tijd wil vrijmaken voor een vergadering met het voedselteam. De keuze voor een producent maken we in samenspraak met de
voedselteams. Want het zijn de gezinnen die voor een lange periode met de boer in zee gaan.’  Leen Grevendonck
✔✔www.voedselteams.be
ACW en de Europese alliantie tegen armoede
Armoede in Europa stijgt Tegen 2020 heeft de Europese Unie beloofd om 20 miljoen mensen uit de armoede te halen. ‘Maar door de besparingswoede en de afbouw van sociale bescherming staat die doelstelling zwaar onder druk’, zegt Michel Debruyne van de ACW-studiedienst. 79 miljoen Europeanen, of 16 procent van de bevolking, hebben een inkomen dat onder de Europese armoedegrens ligt. Eén Europeaan op tien maakt deel uit van een gezin waarin niemand een job heeft. Dat blijkt uit officiële statistieken van de Europese Unie in 2010. ‘Deze cijfers zijn hallucinant’, zegt Michel Debruyne van de ACW-studiedienst. ‘Zeker als je weet dat de Europese Unie nog altijd een van de rijkste regio’s ter wereld is, ondanks de financieel-economische crisis.’
2020 Armoede en sociale uitstuiting bestrijden is in de eerste plaats een taak voor de nationale overheden. Maar sinds 2001 neemt de Europese Unie ook een coördinerende
rol op. ‘In de Europa 2020-strategie, de langetermijnstrategie voor de Europese Unie, staat de doelstelling om 20 miljoen Europeanen uit de armoede te halen tegen 2020. Dat is een nobel voornemen. Alleen zijn Europa en de lidstaten niet op de goede weg om dat waar te maken.’
Besparen ‘Wat heeft de Europese Unie tot nu toe gedaan? Ze heeft een fonds opgericht om de voedselbanken te ondersteunen. Voedselhulp is zeker nuttig. Maar het is niet meer dan een doekje voor het bloeden. Om armoede kordaat aan te pakken, moet Europa structurele maatregelen nemen. En dat gebeurt niet. Meer zelfs, Europa neemt op andere beleidsdomeinen beslis-
singen die de armoedecijfers doen stijgen.’
Werkende armen ‘Zo legt de EU strenge begrotingsregels op aan haar lidstaten, onder meer om de euro te redden. De lidstaten besparen daardoor drastisch. Ze snoeien erg in de sociale uitgaven. En dat treft natuurlijk de meest kwetsbare mensen in de samenleving. Daarbovenop is er een sterke druk vanuit
Voedselbanken zijn nuttig, maar enkel een doekje voor het bloeden. Michel Debruyne, ACW-studiedienst
Europa om de arbeidsmarkt flexibeler te maken. Europa wil ook de sociale bescherming voor werknemers afbouwen, naar het model van Duitsland. Maar daar heb je
wel 1,3 miljoen werkende armen. Die mensen hebben een job, maar verdienen te weinig om de eindjes aan elkaar te knopen. In Zweden heeft de regering bijvoorbeeld de werkloosheidsvergoeding drastisch beperkt, tot op het niveau van Roemenië en Turkije. Zelfs de Verenigde Staten doen beter.’
Alternatieven ‘De Europese Unie zou beter haar economisch en sociaal beleid op elkaar afstemmen. En het is aan het sociale middenveld om die eis op tafel te leggen. Omdat we samen sterker zijn, heeft het ACW een alliantie opgericht met andere sociale organisaties uit Europa. Enkele keren per jaar komen we samen en wisselen we goede voorbeelden uit. Samen proberen we sterker te wegen op het sociale beleid en te bewaken dat armoedebestrijding geen loze belofte blijft.’ Leen Grevendonck
4
post
VACATUREm/v
CM
• Expert leden- en bijdragenbeheer zorgverzekering Onbepaalde duur – voltijds – Brussel
✔✔Meer vacatures en info: www.cmjobs.be
ACV Metea Oost-Vlaanderen
• Vakbondsverantwoordelijke Onbepaalde duur - voltijds Sint-Niklaas, Dendermonde, eventueel Gent
• Vakbondsverantwoordelijke Onbepaalde duur - voltijds Aalst, Oudenaarde, Ronse, eventueel Gent (aanwerving in augustus 2013)
✔✔Solliciteer vóór 10 december. Schriftelijke proef op 15 december. Info: 09 265 43 20, wim.sebreghts@acv-csc.be
Advertentie
Duinse Polders (Blankenb
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
UW
GEDACHT
Voorschrift voor griepvaccin
Oordoppen
Het griepvaccin wordt terecht aangeraden aan personen uit de risicogroepen. Maar daarvoor moeten zij wel twee keer naar de huisarts. Een keer om het griepvaccin te laten voorschrijven en een keer om het te laten zetten. Dat kost de patiënt en de ziekteverzekering twee keer geld. Hier moet toch een besparing mogelijk zijn. ••• D. Cecat, Kortrijk
Het artikel over oordoppen op maat (Visie nr. 30) roept bij mij toch vragen op. Ik ben het ermee eens dat onze kinderen zich moeten beschermen tegen lawaai in discotheken. Maar zij kunnen kiezen om in dat lawaai te vertoeven, wij als arbeider hebben die keuze niet. Dagelijks worden wij in een metaalbedrijf blootgesteld aan lawaai dat soms oorverdovend is. Daarom krijgen wij als gehoorbescherming een hoofdtelefoon of goedkope oordopjes. Een hoofdtelefoon is lomp en zwaar en zorgt ervoor dat je zweet. Daarom dragen veel werknemers hem niet. Wegwerpoordopjes zijn vervelend omdat ze loskomen. Ze weer goed inbrengen met smerige handen, is niet hygiënisch. Elke arbeider die met lawaai in contact komt zo’n oordoppen op maat aanbieden, zou een goede oplossing zijn. Het zou heel wat leed op latere leeftijd voorkomen en het levert de ziekenfondsen een grote besparing op. ••• Naam en adres bekend bij de redactie
Meestal volgt de huisarts personen uit de risicogroepen regelmatig op. Het is aan te raden om bij een eerdere consultatie te vragen naar een voorschrift voor het vaccin. Als de patiënt de arts alleen consulteert voor een voorschrift, dan mag de arts enkel een ‘advies’ aanrekenen. Het honorarium daarvoor bedraagt 3,60 euro. Maar het gebeurt dikwijls dat de huisarts ook naar de gezondheidstoestand van de patiënt informeert of hem onderzoekt. En dan mag hij wel een raadpleging aanrekenen.
Vaccinaties bewaard in Vaccinnet Graag wil ik een aanvulling geven op de brief ‘Vaccinaties digitaal bewaren’ (Visie nr. 30). Op dit moment kunnen alle artsen voor hun patiënten in Vlaanderen wel al via Vaccinnet digitaal ingeven wanneer en welk vaccin werd toegediend. Bijna alle artsen van de centra voor leerlingenbegeleiding doen dat voor de vaccins die zij geven aan de schoolgaande jeugd. Het kaartje dat de ouders krijgen is dus niet het enige registratiedocument. Maar patiënten kunnen Vaccinet inderdaad nog niet raadplegen, momenteel kunnen alleen artsen dat. ••• Marina Vandermeulen, directeur VCLB Maasland
In eerste instantie moet de werkgever preventief alle mogelijke technische en organisatorische maatregelen nemen om het geluidsniveau te beperken. Gehoorbescherming moet ter beschikking gesteld worden van de werknemers voor lawaai vanaf 80 decibel. Pas vanaf 85 decibel bestaat er een verplichting om de bescherming effectief te dragen. Het kunnen zowel degelijke wegwerpoordoppen, oorkappen als oordoppen op maat zijn. Bij de keuze van gehoorbescherming is draagcomfort inderdaad een belangrijk argument.
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. Advertentie
erge)
BE.CARE, OMDAT JE HUID ZOVEEL ZACHTHEID VERDIENT
Sinterklaas - familieweekend (volpension) 7-9 december Promoprijs voor leden kwb, Femma, Okra, Pasar: Volwassene: 94 euro, 6 - 14 jaar: 69 euro, 2 - 5 jaar: 53 euro
Eindejaarsgeschenkpakket: • verzorgende handcrème: 5,15 euro 2de KUSSEN AAN HALVE PRIJS Bij aankoop van 2 Tempur hoofdkussens. Korting geldig op het goedkoopste kussen.
• lippenbalsem: 3,45 euro • douchecrème: 6,75 euro + GRATIS SPONS NU 13,05 EURO
spons
Mini-arrangement aan zee 3 -6, 10-13 of 17-20 december 14-16 december Exclusief voor leden ACV Metea (arbeiders) en/of kwb, Femma, Okra, Pasar: 105 euro
2de MATRAS AAN HALVE PRIJS Bij aankoop van twee Tempur Combi-Special matrassen (20 cm) met velours of PU-hoes. Korting geldig op de goedkoopste matras. 20 % KORTING Bij aankoop van één 2-motorige bedbodem type F400 en bij aankoop van 1 Tempur Combi-Special matras (20 cm) met velours of PU-hoes.
✔✔Info? 050 43 24 00,
www.duinsepolders.be
Ravelingen (Oostende)
2DE BEDBODEM GRATIS Bij aankoop van SET: 2 Tempur Combi-Special matrassen (20 cm) met velours of PU-hoes en twee 2-motorige bedbodems type F400.
Kerst-verwenweekend (halfpension) 21 tot 23 december 3 dagen / 2 nachten studio of appartement, zwembad, fitness, leuk kerstgeschenk op de kamer. Arcopar-vennoten: 5 % korting op logement. 1ste en 2de volwassene: 109 euro, 6 - 11 jaar: 48,50 euro, 2 - 5 jaar: 32 euro
- 15 % + gratis
Gratis
nekwarmer of sokken
Het geheim van Medima zit in de wol van het angorakonijn...
Bij aankoop van 96 euro Medima Angora bodywear,
GRATIS een paar loungesokken of nekwarmer
Op onze website en in de winkels vind je de actiefolder met alle eindejaarsacties. Adressen en telefoonnummers van onze Thuiszorgwinkels vind je op de website of via 02 246 49 49. Acties geldig van 30/11 t.e.m. 31/12/2012 en zolang de voorraad strekt, niet cumuleerbaar met andere voordelen en/of acties.
✔✔Info? 059 55 27 55,
www.ravelingen.be
www.thuiszorgwinkel.be 12 11 30 Visie eindejaar.indd 1
23/11/2012 15:56:12
¬ op uw gezondheid
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
5
Feiten en fabels over gezonde voeding
Op je bord of niet op je bord? Mine Dalemans
Aardappelen zijn gezond. Neen, ze maken dik. Drie glazen melk per dag. Neen, je kunt zonder. We worden met zoveel voedingsadvies rond de oren geslagen dat we het op den duur niet meer weten. Hilde De Geeter van het Nutrition Information Center beantwoordt de vragen van Jelle Oplinus (31) en Lotte Decruynaere (30) en hun kinderen Tjal (5) en Ole (3). Is melk goed voor elk? ‘De jongste tijd is er heel wat discussie, maar zuivel hoort wel degelijk thuis in een gezonde voeding. In verhouding tot de energie (kilocalorieën, nvdr.) bevat melk veel essentiële voedingsstoffen. Melk is onze belangrijkste bron van calcium, het is rijk aan hoogwaardige eiwitten en een bron van de vitaminen B2 en B12 en de mineralen kalium en fosfor. Dagelijks hebben we 900 milligram calcium nodig. Voor zestigplussers, jongeren en zwangere vrouwen is dat 1 200 milligram. Zonder melk of melkproducten kom je gemiddeld maar aan 300 tot 400 milligram per dag. De gemiddelde aanbeveling is drie glazen (45 centiliter) melk of melkproducten zoals yoghurt en karnemelk. Magere en halfvolle melk en melkproducten krijgen de voorkeur. Verdraag je geen melk, dan zijn met calcium verrijkte sojaproducten een goed alternatief.’
Maken aardappelen dik? ‘Aardappelen zijn een bron van zetmeel (complexe koolhydraten, nvdr.). In tegenstelling tot wat veel mensen denken, maakt zetmeel niet dik. Een normale portie van 200 gram gekookte of gestoomde aardappelen bevat geen gram vet en levert maar 150 kilocalorieën (kcal) aan. Bovendien zijn aardappelen een belangrijke bron van vitaminen, mineralen en voedingsvezels. Dezelfde portie gekookte deegwaren of gekookte rijst is goed voor 260 kcal.’
Alle dagen veggiedag? ‘Vlees maakt samen met vis, eieren en vervangproducten deel uit van de actieve voedingsdriehoek. In de aanbevolen hoeveelheid van 100 gram per dag brengt vlees een aantal belangrijke voedingsstoffen aan. Het is rijk aan eiwitten en is een goede bron van B-vitaminen en mineralen als ijzer en zink. Gezond eten zonder vlees of andere dierlijke
producten is mogelijk. Plantaardige producten als peulvruchten of noten bevatten ook veel eiwitten en er bestaan heel wat vervangproducten, bijvoorbeeld op basis van soja. Maar er zijn aandachtspunten. Alleen dierlijke producten leveren van nature voldoende vitamine B12. Eet je altijd vegetarisch, dan zijn verrijkte
Diepvriesgroenten zijn een prima alternatief voor verse groenten. Groenten in blik of glas bevatten vaak meer zout. Hilde De Geeter, NICE
het menu te zetten. Vitamine C bevordert de ijzeropname.’
Kan één glas rode wijn per dag kwaad? ‘Een matig gebruik van alcohol kan het risico op hart- en vaatziekten verminderen. Voor mannen gaat het om maximaal twee glazen bier (33 centiliter), wijn (15 cl) of sterke drank (3 cl) per dag. Voor vrouwen is dat één glas. Alcohol verlaagt het risico op de vorming van bloedklonters. Scoort rode wijn beter dan andere alcoholische dranken? Daar zijn wetenschappers het niet over eens. Rode wijn bevat meer antioxidanten die mogelijk bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten. Maar de gunstige effecten kunnen ook het gevolg zijn van de gezondere levensstijl van wijnliefhebbers. Let wel, alcohol heeft ook heel wat negatieve gezondheidseffecten.’
Doen lightproducten afvallen? voedingsmiddelen of voedingssupplementen nodig. Vegetariërs nemen ook minder makkelijk zink en ijzer op. Daarom is het belangrijk om voldoende fruit en groenten op
CM-Hospitaalplan. Onmisbaar en betaalbaar. Sluit je aan op www.cm.be/hospitalisatieverzekering MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming erkend onder het nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen.
Verban sombere gedachten Wil je sombere gedachten en depressieve klachten verminderen, dan kan de onlinecursus ‘Kleur je Leven’ je helpen. In acht lessen gevolgd door een opfrisles leer je technieken om het piekeren te verminderen en negatieve gedachten te doorbreken. Na elke les die informatie, filmpjes en opdrachten bevat, krijg je ‘huiswerk’. Deelnemen kost 80 euro, CM-leden betalen 50 euro. Een nieuwe folder ‘Depressieve gevoelens’ behandelt de risicofactoren voor een depressie en leert je signalen herkennen. De folder is te down-
Zijn blikgroenten even gezond als verse groenten? ‘Industriële processen als diepvriezen, inblikken of blancheren zorgen altijd voor een zeker verlies aan voedingsstoffen. Maar dat gebeurt ook als je thuis verse groenten bereidt of als je ze enkele dagen bewaart. De groenteverwerkende industrie doet er alles aan om het verlies zo veel mogelijk te beperken. Diepvriesgroenten zijn daarom een prima alternatief voor verse groenten. Groenten in blik of glas bevatten vaak meer zout. Ze kunnen als variatie, maar je zet ze het best niet elke dag op het menu.’ Dieter Herregodts
✔✔Meer
info op www.nice-info.be. Ook op de nieuwe website van CM (www.cm.be) vind je een schat aan informatie over gezonde voeding.
loaden op www.cm.be/publicaties of gratis te bestellen bij je regionale ziekenfonds.
✔✔www.kleurjeleven.be
Hogere uitkeringen Op 1 december worden de sociale uitkeringen geïndexeerd. Als gevolg van deze aanpassing aan de index stijgt de uitkering wegens arbeidsongeschiktheid van werknemers en zelfstandigen met twee procent.
✔✔Meer informatie over de berekening van de uitkeringen vind je op www.cm.be en krijg je in het CM-kantoor.
‘t kort
Basisproducten mogen niet te duur zijn. Een hospitalisatieverzekering ook niet.
‘Staat er light op de verpakking dan moet het voedingsproduct minstens dertig procent minder suiker, vet of kilocalorieën bevatten dan het origineel. Maar dat betekent nog niet dat het vetarm of calorieloos is. Bovendien
kunnen producten met minder suiker nog altijd evenveel vet bevatten en omgekeerd. Lightchips of lightkoekjes horen daarom evenzeer thuis in de restgroep van de voedingsdriehoek.’
GEZOND IN
Brood Wit of bruin 800 g
Jelle, Lotte, Tjal en Ole houden het graag gezond aan tafel.
6
¬ op uw gezondheid
win
Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip: Daarop zet de leraar zijn zinnen Oplossing
O Stuur je antwoord voor 10 december op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: gratis gezinsticket (vier personen) voor de Kerstshow van Samson & Gert op 26 december om 11 uur in de Lotto Arena in Antwerpen (Studio 100) of het boek ‘Wielemie. Sporten voor het leven’ van Marieke Vervoort (verlamd door een spierziekte gaat Marieke Vervoort sportieve uitdagingen aan), uitg. Houtekiet. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot.
Ziekenhuisopname
Zeven tips om je goed voor te bereiden Heb je een opname in het ziekenhuis in het vooruitzicht? Dan kun je die het best goed voorbereiden. Zo vermijd je onaangename verrassingen op het moment dat je de factuur in de bus krijgt.
1
Zorg vooraf dat je in orde bent met de ziekteverzekering. Zo niet kun je problemen hebben met de terugbetaling van je factuur door het ziekenfonds. Informeer je, bij een geplande opname, vooraf over de kosten waarmee je moet rekening houden. Vraag aan de arts die je behandelt hoeveel de ingreep kost en hoeveel het materiaal (zoals een implantaat of een prothese) kost dat hij nodig heeft. Vraag ook vooraf een exemplaar van opnameverklaring van het ziekenhuis. Zo kun je die rustig vooraf bekijken. Je vindt hierover algemene informatie op de CMwebsite en je kunt met vragen terecht bij de CM-consulent.
2 Oplossing Visie nr. 29 Suiker Winnaars Yves De Pauw (Herk-de-Stad), Dirk Limbourg (Itterbeek), Marie-Jeanne Melkenbeke (Wanzele), Karin Parmentier (Herent) en Willy Vandewalle (Oostkamp). Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.
Je kunt het ziekenhuis vrij kiezen. Tenzij de dienst 100 je wegbrengt. Dan kun je niet kiezen naar welk ziekenhuis de ambulance je voert. Meestal is je specialist wel verbonden aan een ziekenhuis. Hij zal de geplande operatie of behandeling daar uitvoeren. Hierdoor kan je recht op vrije keuze van het ziekenhuis ook beperkt worden.
3
Bij opname heb je je identiteitskaart en je SIS-kaart nodig. Neem ook enkele gele klevers mee. Van groot belang is het document dat je bij opname in het ziekenhuis moet invullen. De keuzes die je op deze ‘opnameverklaring’ maakt,
6
Een kamersupplement betaal je niet als je kiest voor een gemeenschappelijke kamer of een tweepersoonskamer. Kies je een individuele kamer, dan lees je op de opnameverklaring hoeveel euro per dag het ziekenhuis daarvoor aanrekent. Het ziekenhuis moet je ook een lijst geven met de diverse kosten zoals telefoon en tv.
hebben invloed op de factuur die je later zal moeten betalen. Lees de opnameverklaring aandachtig voor je ze ondertekent en vraag gerust uitleg.
4
De eerste keuze die je maakt, is je laten verzorgen tegen het officiële tarief ofwel volgens de verschillende statuten van de artsen. Kies je voor verzorging tegen het officiële tarief of verbintenistarief, dan betaal je geen honorarium- of ereloonsupplementen. In dat geval is het mogelijk dat je niet alle artsen vrij kunt kiezen. Opteer je ervoor om je te laten verzorgen ‘volgens de verschillende statuten van de artsen’, dan moet je rekening houden met ereloonsupplementen. Dat zijn de bedragen die zorgverleners aanrekenen bovenop het officiële tarief. Deze ereloonsupplementen zijn volledig ten laste van de patiënt. Hoeveel supplementen de arts mag aanrekenen, staat op de opnameverklaring.
7
Je kunt vooraf nagaan of je arts geconventioneerd is en dus werkt tegen het officiële tarief of niet. Je krijgt die informatie van je CM-consulent en je vindt ze op www.cm.be.
Factuur gekregen? Leg ze voor aan je CMconsulent voor je ze betaalt. De CM-consulent zal nagaan of er geen fouten staan in de bedragen die je aangerekend krijgt.
✔✔Alle informatie over ziekenhuis-
5
opname vind je op www.cm.be. Deze informatie is ook beschikbaar als brochure. De brochure Het ziekenhuis, opname en ontslag vind je in het CM-kantoor en kun je downloaden via de website.
Welke artsen ereloonsupplementen mogen aanrekenen, hangt af van het type kamer. Kies je voor een eenpersoonskamer en je verblijft er effectief, mogen alle artsen ereloonsupplementen aanrekenen. Verblijf je in een tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer, mogen enkel niet-geconventioneerde artsen ereloonsupplementen aanrekenen.
GEZOND
NIEUW: SKIVAKANTIE TSJECHIË
PUUR
Stefan Dewickere
zoek en
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
Lic. 7013 - A5654
Skivakantie tegen bodemprijs Tijdens de krokusvakantie kun je met Intersoc gaan skiën tegen een zeer scherpe prijs. Het skigebied van Rokytnice nad Jizerou, gelegen in het Reuzengebergte, telt 50 km pistes en ligt tussen 933 en 1 434 meter. Je logeert in halfpension in hotel Roxana, gelegen naast de skipiste en op 10 minuten van het stadscentrum. Op de pistes vind je snel een betaalbare hap en ook een drankje tijdens de après-ski is erg goedkoop. Periode en prijzen in halfpension - Krokusvakantie van 9 tot 16 februari - Vanaf 16 jaar: 343 euro per persoon - Van 10 tot 15 jaar: 308 euro per persoon - Van 3 tot 9 jaar: 280 euro per persoon - Skipas: 128 euro per volwassene, kortingen tot 60 % voor kinderen
Info, prijzen en reservaties: 070 233 119 of www.intersoc.be.
WERKEN EN TOCH OP VAKANTIE ... Is een werkvakantie echt iets voor jou en wil je graag deze winter met Intersoc meewerken? Aarzel dan niet, want we hebben nog vrije plaatsen. Werkte je al eens met ons mee? Stel je dan ook deze winter kandidaat. Bar, keuken, schoonmaak of kinderanimatie? Jij kiest zelf. Nog niet eerder meegewerkt? Registreer je dan op www.intersocwerkvakanties.be en ontdek er alles over. Stel je online kandidaat via onze website of bel 02 246 47 36 voor een animatiefunctie of 02 246 47 35 voor een job in onze hoteldiensten.
Visie_30-11_Skivakantie tsjechië.indd 1
26/11/2012 11:13:04
Hertengebraad
met rode bietjes
Ingrediënten voor 4 personen: ¬ hertengebraad van ca. 800 g ¬ rode bieten ¬ 6 dl kippenbouillon ¬ 3 dl rode wijn ¬ 1 dl rode wijnazijn ¬ takje tijm en rozemarijn ¬ blaadje laurier ¬ 1 teentje look ¬ enkele peperkorrels ¬ boter ¬ peper, zout ¬ muskaatnoot ¬ kook kippenbouillon, rode wijn en rode wijnazijn op met alle aromaten en kruid met weinig zout ¬ kook de rode bieten bijna gaar en laat ze afkoelen in de bouillon ¬ kruid het gebraad, kleur alle zijden in boter en zet in een voorverwarmde oven van 200 °C ¬ draai het af en toe om en overgiet regelmatig met braadvocht ¬ haal het vlees uit de oven wanneer het elastisch aanvoelt ¬ zet het op een warme plaats en laat rusten ¬ haal de bieten uit het vocht, schil ze indien nodig, snij ze in 2 ¬ bak ze op in een klontje boter en kruid met peper, zout en nootmuskaat ¬ warm het vlees nog even op in de oven alvorens te snijden en te dresseren op het bord ¬ serveer er een puree van knolselder of pastinaak bij
Jo Bussels is chef-kok van het Antwerpse restaurant Radis Noir. Ingredients by Radis Noir biedt voortaan ook uitzonderlijke ingrediënten aan. www.radisnoir.be | 03 238 37 70
¬ op uw gezondheid
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
Nationaal gemiddelde
Erelonen
45 %
161 %
66 %
Mater iaal
0%
Niet-terugb etaalde genee smiddelen
40 euro
31 euro
Diver se kosten
36 euro
12 euro
Kamersupplement per dag
58 euro
32 euro
30 euro
167 euro
42 euro
143 euro
169 euro
Supplementen
-
675 euro
2 797 euro
Factuur
-
818 euro
2 974 euro
Totale bedragen per ziekenhuis Remgeld
de
Ziekenhuizen met Michelinsterren
opname
Voor de achtste keer op rij geeft de CM-ziekenhuisbarometer aan hoeveel een ziekenhuisopname kost in ons land. Wat blijkt: de ziekenhuisfactuur blijft stabiel. Dat is het resultaat van twee bewegingen: enerzijds dalen de kosten voor medisch materiaal zoals prothesen en vijzen. Daar hebben we de voorbije jaren sterk voor geijverd, met resultaat.
Vergelijk de ziekenhuistarieven online Welke zijn de goedkoopste ziekenhuizen in je regio en welke zijn de duurdere? Waar betaal je het meest in de kraamafdeling, waar het minst? Je kunt het nagaan met de gloednieuwe ziekenhuismodule op www.cm.be.
Anderzijds stijgen de supplementen op de erelonen van de artsen verder. Het is jammer dat onze inspanningen om de ziekenhuisfactuur beter betaalbaar te maken, in eenpersoonskamers teniet worden gedaan door steeds hogere ereloonsupplementen. Dweilen met de kraan open, heet dat. De patiënt staat stilaan met de voeten in het water. Mensen met facturen van
Ga meteen ook na welke tarieven de ziekenhuizen vandaag hanteren. Dat geeft nog geen volledig beeld van jouw toekomstige ziekenhuisfactuur, maar je kunt wel zien welke ziekenhuizen bij de lagere en welke bij de hogere prijzen zitten. Hoeveel een ziekenhuis aanrekent, zegt natuurlijk niets over de kwaliteit van de zorg. Hou er ook rekening mee dat er tussen de ziekenhuisdiensten grote verschillen kunnen zijn.
Eddy Fliers
Selecteer de ziekenhuizen van je keuze (maximaal vier) en ga na hoe hoog de gemiddelde factuur was die ze in 2011 aanrekenden.
voorzet duizenden euro staat het water zelfs aan de lippen. CM pleit dan ook voor een beperking van de ereloonsupplementen en wil verder inspanningen leveren om medische materialen beter terug te betalen. De ereloonsupplementen verklaren ook de grote verschillen tussen de hospitalen. Wij vinden het niet normaal dat je in het duurste ziekenhuis van het land gemiddeld 2 909 euro betaalt en in het goedkoopste 819 euro. De heel hoge erelonen in bepaalde ziekenhuizen, houden het risico in dat deze vooral rijkere patiënten aantrekken. Ze kunnen dan artsen met naam en faam rekruteren ten nadele van andere hospitalen. Zo dreigen we terecht te komen in een klassegeneeskunde, met aan de ene kant vijfsterrenziekenhuizen en aan de andere kant ziekenhuizen die moeten vechten om hun artsen te houden, voldoende aantrekkelijk te blijven voor de patiënten en financieel rond te komen. Onze ziekenhuizen moeten geen sterren verdienen op basis van de luxe in de omkadering van de zorg. Ze krijgen sterren van hun patiënten als ze kwaliteitsvolle verzorging geven, correct informeren en een eerlijke ziekenhuisfactuur opmaken. Als ziekenfonds maken we er mee werk van. Marc Justaert Voorzitter CM
www.facebook.com/CMziekenfonds
CHire c – Edith Cavell
www.twitter.com/CMziekenfonds
AZ St.-Blasius Vergelijking ziekenhuizen
7
Baby rookt en drinkt mee
Gezond zwanger? Zeg neen tegen tabak en alcohol Rook niet en drink geen alcohol. Dat is een gouden raad voor zwangere vrouwen. In de nieuwe campagne van de Vlaamse overheid klinkt het zo: de mooiste start begint met een stop. Wie tabaksrook inademt, stelt zijn lichaam bloot aan giftige stoffen die onder meer kanker en hart- en vaatziekten veroorzaken. Niet alleen actief maar ook passief roken brengt gezondheidsrisico’s mee. Minder bekend is dat roken bij vrouwen én mannen een negatief effect heeft op de vruchtbaarheid. De ongeboren baby van een rokende moeder kan niet anders dan meeroken. De gevolgen daarvan zijn ernstig. Voor zijn onderzoek in opdracht van het Steunpunt Welzijn, gezondheid en gezin naar rookgedrag bij Vlaamse mama’s, zette prof. Karel Hoppenbrouwers van de KU Leuven ze op een rijtje. ‘Nicotine gaat door de placenta en vermindert de bloedtoevoer naar de foetus. Dit belemmert mogelijk de ontwikkeling van het hart en het vaatstelsel en van het centraal zenuwstelsel. Een moeder die zelf rookt, verhoogt hierdoor de kans op een
buitenbaarmoederlijke zwangerschap, een miskraam, vroeggeboorte en overlijden van de baby kort na de geboorte.’ ‘In onze studie hebben we vastgesteld dat kinderen van rokende moeders bij hun geboorte 200 gram minder wogen dan pasgeborenen van niet-rokende moeders’, vervolgt Hoppenbrouwers. ‘Ook de hoofdomtrek van deze baby’s is kleiner en ze hebben meer kans op bijvoorbeeld hartafwijkingen. De baby van een rokende moeder is vatbaarder voor luchtweginfecties, astma, piepende ademhaling en middenoorontsteking dan de baby van een niet-rokende moeder.’
Hardnekkige rokers Zwangerschap is voor veel vrouwen een reden om – al dan niet tijdelijk – met roken te stoppen. Uit het onderzoek van prof. Hoppenbrouwers blijkt dat 22,7 procent van de jonge kinderen een moeder heeft die rookte vlak voor de zwangerschap. ‘Tijdens de zwangerschap stopt ongeveer tien procent. Ook in de weken na de bevalling blijven deze mama’s van de sigaret. We zien ook dat vrouwen die tijdens de zwangerschap blijven roken, dagelijks toch minder sigaretten opste-
ken. Toch blijft 2,4 procent van de moeders meer dan twintig sigaretten per dag roken tijdens de zwangerschap. Daarna is dat opnieuw 6,2 procent.’
Kan één glaasje kwaad? Roken is schadelijk voor de ongeboren baby, maar hoe zit het met alcohol? Prof. Hoppenhouwers: ‘Net als roken heeft ook alcohol invloed op de vruchtbaarheid. Er zijn aanwijzingen dat de vruchtbaarheid van de vrouw al vanaf één glas alcohol per dag vermindert. Tijdens de zwangerschap zijn er negatieve effecten. Alcohol dringt door de placenta in het vruchtwater en in het bloed van de foetus. Hierdoor groeit die trager. Bij overmatig alcoholgebruik tijdens de zwangerschap kan zelfs het centraal zenuwstelsel van de baby ernstige schade oplopen en zijn afwijkingen mogelijk, onder meer aan het gezicht. De effecten van laag of matig alcoholgebruik tijdens de zwangerschap zijn niet eenvoudig aan te tonen. Maar in de literatuur vinden we nergens een veilige ondergrens. We kunnen dus niet zeggen dat één glaasje geen kwaad kan.’ Veel zwangere vrouwen laten het roken, maar met alcohol lukt dat moeilijker. Uit het onderzoek van Hoppenbrouwers blijkt dat 32,6 procent van de vrouwen af en toe of
regelmatig alcohol drinkt tijdens de zwangerschap. Van de jonge moeders die borstvoeding geven, drinken vier op de tien alcohol. ‘Mogelijk heeft dit te maken met de mythe dat bieren van het type stout de kwantiteit en de kwaliteit van de borstvoeding zouden bevorderen’, meent prof. Hoppenbrouwers. ‘Nochtans: alcohol gaat over in de moedermelk. Rekening houdend met de tijd die nodig is voor de afbraak van alcohol na consumptie, moet je borstvoeding vermijden binnen twee uur na het drinken van alcohol. De boodschap blijft om tijdens de borstvoeding zeer voorzichtig te zijn met alcohol.’
Stoppen met roken? Zwangere vrouwen krijgen van de ziekteverzekering 30 euro terugbetaald voor acht zittingen rookstopbegeleiding bij een arts of een tabakoloog. Chris Van Hauwaert
✔✔Op www.cm.be/gezond-leven
vind je informatie, folders en interessante links over stoppen met roken.
8
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
VLOER
DE nieuwe
Oudere werknemers
‘Wij zijn flexibel en overal inzetbaar’ Frank Timmermans is 44 en Ann Bogaerts 46. Op de arbeidsmarkt zijn ze stilaan ‘oudere’ werknemers, maar in de feiten zijn ze dat natuurlijk helemaal niet. Bij groep Floré, een tuinbouwbedrijf in Lochristi, floreren zij als ervaren werknemers en als ACV-délégués.
Guy Puttemans
F
rank stelt met een 25-tal collega’s karren met planten samen voor de klanten. ‘Karren trekken en potten verzetten: dat is zware arbeid. Sommige potten met zware buxusbollen wegen meer dan 70 kg. Om die te verplaatsen, moet je met twee zijn. Ik kreeg al eens een verschot. Rugklachten en overbelaste knieën en voeten zijn veelgehoorde klachten.’ Doe jij ook zo’n zwaar werk, Ann? ‘Ik werk op de jongplantafdeling. Daar verspeen ik met een veertigtal andere dames planten, meestal orchideeën. Van kleine stekjes snijd ik met een pincet en een chirurgisch mesje nog kleinere stekjes af. Dan zet ik ze op een voedingsbodem. Op zich is dat niet fysiek belastend, maar ik zit wel Onze werkgever acht uur voorovergebogen. werft ook oudere Dat voel je in je nek, schouders en polsen.’ mensen aan. Die Kun je als ACVdéléguée meehelpen om het werk draaglijk te maken?
brengen veel ervaring mee en zijn heel gemotiveerd
Werft Floré ook Frank (44) en Ann (46), Ann: ‘Onze werkgever délégués bij Groep Floré oudere werknehamert erop dat we dikmers aan? wijls moeten bewegen. Als we spullen nodig hebben, moeten we daar Frank: ‘Hier werken mensen van alle leefzelf om, in plaats van een buurvrouw of tijdsgroepen, maar meer ouderen dan jon-man te vragen om iets mee te brengen. geren. In de regio zijn veel zelfstandige Vroeger zetten we twee keer per dag een bloemistes gestopt om hier te komen wermuziekje op voor rek- en strekoefeningen, ken. Die mensen brengen veel ervaring maar de mensen willen dat niet altijd. mee en zijn heel gemotiveerd. Jammer, want het helpt en we kregen er de Het cliché dat oudere werknemers uitgeruimte voor. Maar je kunt mensen daar blust zouden zijn? Dat gevoel hebben wij helemaal niet.’ niet toe verplichten.’
Houdt je werkgever rekening met oudere werknemers? Ann: ‘Soms raken planten uit de mode en moet een afdeling dicht. Oudere én jonge werknemers kunnen het werk op een andere afdeling een tijdje uitproberen. Als ze hun draai niet vinden, op het vlak van werkuren of -sfeer, dan krijgen ze de kans om te veranderen.’ Frank: ‘Wij zijn zelf flexibel en overal inzetbaar. In piekperiodes zijn wij bereid om op andere afdelingen een handje toe te steken. Zo hebben wij in crisistijd economische werkloosheid kunnen beperken.’ Hoe blijven werknemers gemotiveerd? Ann: ‘De werkgever kan mensen motiveren door ze te laten meedenken en inspraak te geven. Dat is bij Floré de laatste jaren een paar keren gebeurd. Daar zijn zowel de werkgever als de werknemers beter van geworden. Met overleg bereik je meer. Onze baas zegt: Een werkgever krijgt de vakbond die hij verdient. In ons bedrijf werken wij ook met peter- en meterschap. Een nieuwe werknemer zit 14 dagen lang naast een ervaren meter of peter om de stiel te leren. Meters en peters voelen zich daardoor gewaardeerd en zij nemen die taak ook ernstig. En jonge werknemers bekijken hen met respect.’ Griet Verhoeyen
Graag gedaan! ‘In de openbare sector zijn elke dag vele duizenden werknemers actief. Ga gerust eens in hun schoenen staan. Want alleen met wat wederzijds begrip maken we een samenleving die werkt voor iedereen.’ Met deze quote en met ludieke affiches vraagt ACVOpenbare Diensten aandacht voor de mensen die zich inzetten in de openbare sector.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks over het Vlaams ACV-Congres. 500 militanten en medewerkers bespreken er in april 2013 de grote uitdagingen voor de Vlaamse arbeidsmarkt.
‘Vanaf 45 jaar krijgen sollicitanten gefronste wenkbrauwen’ ‘België scoort voor de tewerkstelling van 55-plussers minder goed dan het Europese gemiddelde’, zegt Jozef De Witte, directeur van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijd ing. ‘Zo vindt 45 procent van de personeelsmanagers een leeftijd van 45+ belemmerend voor een aanwerving.’ ‘Twintig jaar geleden was van langer werken nog geen sprake. Het was normaal om vóór je 60ste te stoppen met werken. Vandaag denken we daar anders over. We stellen ook vast dat oudere werknemers te maken krijgen met discriminatie op de arbeidsmarkt. Wij hebben de toegang tot de arbeidsmarkt gemeten door in twee identieke sollicitatiebrieven een andere leeftijd te vernoemen. Vanaf 45 jaar krijgen sollicitanten minder kansen.’ ‘Op de werkvloer investeren werkgevers minder in de opleiding van 55-plussers. Er leeft ook het stereotiepe denkbeeld dat oudere werknemers langer doen over een taak dan hun jongere collega’s. Uit de praktijk blijkt nochtans dat zij meer vooruit denken en trucs vinden om sneller te werken. Zij zijn ook rustiger en zelfzekerder.’
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
9
Begroting 2013 van de federale regering
Wat gaan wij voelen van de besparingen? Vorige week rondde de federale regering haar begroting af. Er werd opnieuw meer dan 4 miljard euro gezocht om het gat in de financiën van volgend jaar dicht te rijden. Welke besparingsmaatregelen zullen werknemers en mensen die leven van een uitkering concreet voelen? Welke rechten zijn gevrijwaard? En welke relancemaatregelen zijn er genomen? Het ACV zet het op een rijtje.
Voor lonen en wedden - vrijwaring van de automatische indexering en de baremaverhogingen. - geen verhogingen bovenop de index en de baremaverhogingen in 2013-2014, behalve voor de interprofessionele minimumlonen. - een grotere werkbonus voor werknemers met een laag loon: + 75 euro/jaar voor een werknemer met een minimumloon (bovenop de toename van 68 euro, die eerder werd beslist). De werkbonus neemt af naarmate het loon hoger is. - verdere afbouw van de loonkloof met buurlanden vanaf 2015 (met behoud van de index). - een hoger plafond (3 100 in plaats van 2 488 euro per jaar) voor collectieve bonusplannen (cao 90) en voortaan ook 13,07 % persoonlijke bijdrage (naast 33 % werkgeversbijdrage). - de eerste beslissingen voor de actualisering van de indexkorf in 2013: de regering vraagt dat het aandeel van witte producten correcter wordt ingeschat en dat er rekening gehouden wordt met solden. Telecom-prijzen zouden sneller verwerkt moeten worden en energie-
de
prijzen zouden verwerkt moeten worden volgens facturen (in plaats van contracten).
Voor sociale uitkeringen - vrijwaring van de automatische indexering. - geen verdere inperking van het budget welvaartsvastheid. De sociale partners moeten een voorstel hiervoor doen. - een hervorming van de uitkeringen bij tijdelijke werkloosheid: gezinshoofden en alleenstaanden: • 75 % van het begrensd loon bij opleiding (zoals nu). • 70 % als je geen opleiding volgt. Het minimum dat de werkgever of het sectorfonds moet betalen, wordt opgetrokken tot 4 euro per dag voor arbeiders en 10 euro per dag voor bedienden. samenwonenden: • 75 % bij opleiding (in plaats van 70 % nu). • 65 % als je geen opleiding volgt (in plaats van 70 % nu). Het minimumcomplement dat de werkgever of het
sectorfonds moet betalen wordt opgetrokken tot 4 euro per dag voor arbeiders en tot 10 euro per dag voor bedienden. De bedrijfsvoorheffing gaat van 20 % naar 26,75 %. - geen nieuwe werkhervattingtoeslagen meer voor werklozen onder 55 jaar. - enkel nog een pensioenbonus voor wie met vervroegd pensioen zou kunnen gaan, maar blijft werken, met een stijgend bedrag naarmate je langer aan de slag blijft (van 1,5 naar 2,5 euro per dag). - afschaffing van de tussenkomst in begrafeniskosten (149 euro vandaag). - zieken en invaliden worden gestimuleerd om sneller opnieuw aan het werk te gaan (Back to Work): een striktere controle van arbeidsongeschiktheid en actievere begeleiding naar werk. - de regering verlengt haar engagement om in te staan voor de tekorten in de sociale zekerheid tot 2018.
Voor de openbare sector - vrijwaring van de automatische indexering en de baremaverhogingen. - hervorming van de competentiepremies voor federale ambtenaren. - hervorming van het leeftijdscomplement vanaf 60 jaar voor het pensioen, naar het model van de pensioenbonus (zie hoger). - hervorming van de loopbaanonderbreking, naar het model van tijdkrediet (1 jaar zonder motief + 3 jaar voor zorg of
opleiding + 1 jaar voor de zorg voor een gehandicapt kind). - minstens 4 000 jobs verdwijnen door selectieve niet-vervanging van 1 op de 3 jobs.
Belastingen - accijnzen op tabak en wijn gaan omhoog (geen btw-verhoging). - de roerende voorheffing wordt 25 % (met behoud van een vrijgesteld bedrag op het spaarboekje) - taks op levensverzekeringen van 1,1 % naar 2 % (behalve schuldsaldoverzekering).
Andere dossiers - voor het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden moeten de sociale partners tegen 1 april 2013 voorstellen doen. - het dossier arbeidsduur, overuren en flexibiliteit gaat voorlopig terug naar de sociale partners. - opleiding en innovatie moeten verplicht opgenomen worden in tweejaarlijkse cao’s. - sectoren die in het kader van de strijd tegen sociale fraude aanwezigheidscontrole versterken, krijgen uitzicht op hogere lastenverlaging voor overuren.
Veel van deze dossiers moeten nog verder overlegd en uitgewerkt worden. Het ACV houdt je hiervan via Visie op de hoogte.
FOCUS
www.twitter.com/Acvonline
https://www.facebook.com/het.acv
Het ACV kiest voor overleg Het Nationaal Comité van het ACV evalueerde dinsdag de federale begroting voor 2013. We stelden vast dat er heel wat onevenwichten in deze saneringoperatie zitten. Bijvoorbeeld in de beperkingen in de loononderhandelingen, zonder gelijkwaardige matiging van andere inkomens. Van onze voorstellen om die andere inkomens en de vermogens sterker te laten bijdragen, door een rechtvaardiger fiscaliteit, vinden we veel te weinig terug. Ook een andere begrotingsingreep, de lagere uitkering voor tijdelijk werklozen als ze geen opleiding kunnen volgen, is geen goed idee. Op die manier worden werknemers gestraft voor een keuze die ze niet zelf hebben kunnen maken. Het ACV wil deze onevenwichten dringend met de regering bespreken. Het ACV heeft tijdens de wekenlange begrotingsonderhandelingen ook zeer duidelijk gesteld dat een indexsprong het interprofessioneel sociaal overleg onmogelijk zou maken. Dat heeft duidelijk indruk gemaakt. De indexsprong is van tafel. Net als de verhoging van de btw. Meer nog: de automatische indexering van lonen en sociale uitkeringen blijft gevrijwaard. Het ACV vraagt om op die basis snel de interprofessionele onderhandelingen met de werkgevers te starten.
Dat sociaal overleg moet voor het ACV onder andere gaan over een verhoging van de brutominimumlonen en de afschaffing van de verlaagde barema’s voor jongeren. Over meer investeringen in opleiding, innovatie en duurzame werkgelegenheid. Over de vrijwaring van de stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag. Over kwaliteit van de arbeid en de loopbanen. Het ACV wil tijdens het sociaal over leg samen met de andere sociale partners ook afspraken maken om las-
tenverlagingen zo in te zetten dat ze een maximaal werkgelegenheidseffect realiseren. Met die waslijst is de drukke over– legagenda niet afgewerkt, integendeel. In het voorjaar van 2013 zal het ACV inzetten op de onderhandeling van een beter, gemeenschappelijk statuut voor arbeiders en bedienden. En ook de indexkorf is in die periode aan zijn achtjaarlijkse actualiser ing toe. Het AC V w il dat afspraken over de indexkorf een zaak van de sociale partners blijven. Het ACV zal niet toelaten dat de regering daarop eenzijdig ingrijpt. Om zo te garanderen dat de indexkorf de consumptie correct weerspiegelt. Marc Leemans, voorzitter ACV
Van onze voorstellen om de andere inkomens en de vermogens sterker te laten bijdragen, vinden we veel te weinig terug.
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
Guy Puttemans
10
¬ uw job, ons werk
bondig
vak
ACV bouw- industrie & energie
Vergoeding onregelmatige prestaties sociale werkplaatsen Er is een nieuw akkoord over de vergoeding van onregelmatige prestaties in sociale werkplaatsen. Werknemers die op weekdagen voor 7 en na 19 uur werken, krijgen een aanvullende vergoeding van 0,56 euro bruto per uur. Werknemers die in het weekend werken, krijgen een aanvullende vergoeding van 1,40 euro bruto per uur. Deze vergoedingen volgen de indexatie van de lonen. Voor 2012 wordt de vergoeding uitbetaald als eenmalige premie, tussen 1 januari en 31 maart.
ACV Metea
Indexaanpassing
Congres ACV Voeding & Diensten
‘Je inzetten voor de vakbond is de moeite waard’ Hoe sexy is het nog om vakbondsmilitant te zijn? En hoe pak je het werk als délégué aan als je collega’s verspreid zijn over het hele land? We voelden Bertha Haanen en Jasper Lauwerysen, twee militanten van ACV Voeding & Diensten, aan de tand.
B
ertha Haanen (54) werkt als coördinator bij Euroclean, dat instaat voor het onderhoud van bedrijven en kantoren. Jasper Lauwerysen (31) is keukenverantwoordelijke in een bedrijfsrestaurant van ISS Catering. Allebei waren ze vorige week aanwezig op het vijfjaarlijkse congres van ACV Voeding & Diensten in Terhulpen, dat de rol van de militant in de kijker zette.
Hoe weet je wat er leeft bij je collega’s als die op verschillende locaties werken? Bertha: ‘Als vakbond hebben wij ervoor geijverd om op werfbezoek te mogen gaan. Wij mogen nu een keer per maand collega’s bezoeken die aan de slag zijn bij klanten. Zo blijven we op de hoogte van wat er leeft onder het personeel. Collega’s mogen mij ook altijd bellen en dat doen ze ook. Mijn voelsprieten zitten overal.’ Jasper: ‘ISS Catering baat een honderdtal bedrijfsrestaurants uit, verspreid over Vlaanderen. Als er ergens problemen zijn, mag ik op werfbezoek gaan. Er is ook regelmatig overleg tussen de keukenverantwoordelijken. En via telefoon en e-mail probeer ik het contact met mijn collega’s warm te houden.’ Is vakbondsmilitant worden nog aantrekkelijk? Jasper: ‘Ik doe het heel graag. In mijn bedrijf is er ook ruimte voor open discussie met de werkgever. Maar het is heel moeilijk om collega’s te overtuigen om militant te worden. Zo zijn wij voor heel Vlaanderen maar met twee délégués. Het vele werk schrikt de mensen af.’ Bertha: ‘Veel van mijn collega’s zijn mama’s met jonge kinderen. Zij houden de boot af, omdat zij geen tijd hebben om zich in te zetten voor de vakbond. Pas wanneer ze de veertig voorbij zijn en de
kinderen al wat groter, verandert dat.’ Klopt het dat er veel uren in vakbondswerk kruipen? Jasper: ‘Eigenlijk kun je er zoveel tijd in steken als je zelf wilt. Voor sommigen stopt het engagement aan de bedrijfspoort. Zelf vind ik het plezant om ook deel te nemen aan de verbondsactiviteiten en aan ons afdelingsbestuur. Het is de moeite waard om je extra in te zetten voor de vakbond. Je oogst wat je zaait.’ Kunnen jullie jongeren warm maken voor de vakbond? Jasper: ‘Dat vind ik moeilijk, omdat de meeste jongeren niet beseffen wat de vakbond doet. Enter (het gratis ACVlidmaatschap voor jongeren, red.) zet heel
wat leuke initiatieven op touw. Maar zodra jongeren moeten betalen voor hun lidmaatschap, haakt er een deel af.’ Bertha: ‘Voor jongeren is de vakbond nog te veel een ver-van-mijn-bed-show. We moeten misschien nog beter communiceren. Want hoe meer je laat zien wat je kunt betekenen, hoe meer leden je werft.’ Leen Grevendonck Op het congres keurden de militanten actiepunten goed om het vakbondswerk nieuwe impulsen te geven. Zo mogen voortaan twee jongeren deelnemen aan het bestuur van de centrale en worden vergaderingen zo veel mogelijk tijdens de werkuren gepland.
ACV Metea
Vakbonden stellen Ford in gebreke Het gemeenschappelijk vakbondsfront, waaronder ACV Metea, stelt Ford in gebreke voor het niet naleven van het Investeringsakkoord van 28 september 2010. Dat akkoord gaf werkzekerheid aan Ford Genk als exclusieve productievestiging voor de nieuwe Mondeo, S-max en Galaxy, van 2011 tot en met 2014.
Afspraken De werknemers deden toen toezeggingen voor een hogere efficiëntie en flexibiliteit én een lagere productiekost. Ford garandeerde werkzekerheid in ruil: er zouden geen gedwongen collectieve ontslagen zijn gedurende de looptijd van de overeenkomst. Beide partijen hadden ook afgesproken om bij onverwachte en grote economische veranderingen samen te komen en oplossingen te zoeken.
De overeenkomst werd bekrachtigd in cao’s in december 2010. Tijdens de Europese Ondernemingsraad van 12 juli 2012 bevestigde Ford dat het akkoord gehandhaafd bleef.
Ingebrekestelling Amper drie maanden later deelde Ford het voornemen mee om Genk te sluiten in 2014, aan het einde van de productie cyclus van de huidige modellen. Ford treedt hiermee het Investeringsakkoord en de cao’s met de voeten. Het gemeenschappelijk vakbondsfront stelt Ford dan ook formeel in gebreke. Nu ligt de bal in het kamp van Ford, dat gevat is door de integrale uitvoering van de gemaakte afspraken.
✔✔Lees de volledige brief aan Ford op www.acv-csc-metea.be
Er vindt een indexaanpassing plaats voor werknemers uit de volgende paritaire comités: - pc 104 - Staal: + 2 % op 1 november - pc 120.02 - Vlasbewerking: + 0,0372 euro/uur op 5 november - psc 142.02 - Textielrecuperatie: + 2 % op 2 november - pc 311 - Grote kleinhandelszaken: + 2 % op 1 november
✔✔loon.acv-csc-metea.be Cevora vzw
Opleidingsadvies voor 50-plussers Ben je 50-plusser en dus een klassebak aan kennis en ervaring? Onder het motto ‘Klassebakken moet je koesteren’ voedt Cevora je talent met opleidingsadvies, zodat je enthousiast aan het werk kunt blijven.
✔✔www.cevora.be/opleidingsadvies, contactcenter@ cevora.be, 0800 99 715
Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV)
Arbeiders en kunstenaars die voor het vakantiedienstjaar 2009 (vakantiejaar 2010) nog geen vakantiegeld ontvingen, moeten vóór 1 januari 2013 een klacht indienen. Dat kan met een aangetekende zending naar de RJV (of naar het betrokken bijzonder vakantiefonds) of door een betwisting in te dienen voor de hoven en rechtbanken tegen het betrokken vakantiefonds. Neem volgende gegevens op in de aangetekende zending: - je volledige identiteit en je rijksregisternummer - naam, adres en RSZ-nummer van iedere werkgever bij wie je in 2009 in dienst was en waarvoor je nog geen vakantiegeld kreeg - begin- en einddatum van je tewerkstelling en van de gelijkstelbare inactiviteitsperiodes in 2009. Staaf de gelijkstelbare periodes met een bewijs of attest.
✔✔Hulp nodig? Neem contact
op met het ACVdienstencentrum in je buurt.
gewikt & gewogen
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
ZEGT
11
WERNER BOGAERTS, ex-werknemer Opel Antwerpen
‘Terug in een fabriek gaan werken, dat wilde ik niet’ Of Werner nog een boodschap heeft voor de werknemers van Ford Genk? ‘Er is leven na de sluiting. Het is opnieuw beginnen, van voor af aan.’ Als ex-arbeider van Opel Antwerpen kan hij het weten.
Zijn vader werkte er. Zijn broer ook. En twee nonkels. Werner Bogaerts zelf was uiteindelijk 29 jaar aan de slag bij Opel Antwerpen. Meer zelfs: hij was er de laatste tien jaar als vakbondsman getuige van de neergang van de fabriek. ‘De discussies over een sluiting of niet waren hevig’, herinnert Werner (48) zich. ‘Maar na de definitieve aankondiging heerste gelatenheid en berusting bij de werknemers.’
geeft voldoening, als alles vlot loopt en de bezoekers tevreden zijn.’ Wat gaat er door je heen wanneer je nieuws over Ford Genk hoort? ‘Het is krek hetzelfde als toen bij ons. Je weet wat er door die werknemers heen gaat. Als délégué ken je alle collega’s en hun situatie. Je denkt: die is laaggeschoold, gaat hij nog een job vinden? Op dat moment zit je meer in met je collega’s dan met het bedrijf dat dichtgaat.’
Wat was je reactie toen je het definitieve besluit te horen kreeg?
Ben je twee jaar na de sluiting nog kwaad?
‘Ik begon eerst te twijfelen. Ik was 46: ging ik nog iets vinden op de arbeidsmarkt? Je moet dat even laten bezinken. Ik had een beroepsopleiding Ik was 46: mechanica gevolgd in het midging ik nog iets delbaar en was daarna meteen gaan werken in de Opelvinden op de fabriek.’ arbeidsmarkt? Hoe begon je te zoeken naar ander werk?
‘Nog altijd, ja. Om de manier waarop het gebeurd is. Omdat het een politieke beslissing was, geen economische of financiële, want onze fabriek draaide goed. De mensen bij Opel zelf konden er niets aan doen. Het toonde ook pijnlijk de onmacht van de Belgische politiek ten opzichte van de multinationals.’ Waar zijn je collega’s van toen intussen beland?
Werner Bogaerts, ex-werknemer Opel Antwerpen
‘We hadden de kans om naar een tewerkstellingscel te gaan. Ik heb dat één keer gedaan, maar het was niks voor mij. Ik heb op eigen houtje gesolliciteerd voor een bewakingsjob. Terug in een grote fabriek gaan werken was logisch geweest, maar dat wilde ik niet. Ik vroeg me af: wat voor toekomst hebben die grote fabrieken nog in België? En alles was beter dan thuis te zitten piekeren.’ Had je schrik om geweigerd te worden bij sollicitaties, omdat je délégué was bij Opel?
‘Ik heb het meteen verteld op mijn eerste gesprek. Als délégué kun je ook constructief zijn. Je moet niet altijd woedend op tafel kloppen. Maar op mijn nieuwe werk miste ik het contact met de mensen wel. Als délégué was ik de hele dag bezig om de problemen van collega’s op te
lossen. Als bewaker zat ik plots stil achter een bureau, naar camera’s te kijken.’ Je werkt nu niet meer als bewaker, maar als technisch manusje-van-alles in vergadercentrum Elewijt Center. Hoe ben je daar beland? ‘Ik doe mijn job niet alleen om geld te verdienen, ik heb een binding nodig met het bedrijf waarvoor ik werk. Natuurlijk, de fabriek waar je in groot geworden bent, waar je 29 jaar gewerkt hebt, daar heb je een grote binding mee. Als jongere is het ook makkelijker om zo’n band op te bouwen. Vroeger ben ik veel in Elewijt Center geweest voor vergaderingen. Daarom doe ik mijn werk nu ook graag. Het
?!
Mag je verbrekingsvergoeding combineren met uitkering? Word je arbeidsongeschikt, dan moet je dat tijdig aangeven bij je ziekenfonds zodat je een uitkering kunt ontvangen. Indien je een vergoeding ontvangt omdat je arbeidsovereenkomst werd verbroken, dan moet je dat ook melden aan je ziekenfonds. Want voor die periode krijg je geen ziekte-uitkering. Ben je als arbeidsongeschikt erkend, dan mag je enkel opnieuw gaan werken met toestemming van de adviserend geneesheer. Werk je toch en behoud je je uitkering, dan wordt het werk beschouwd als een niet-toegestane activiteit. Een verbrekingsvergoeding is ook een loon. Je kunt dus niet tegelijk een verbrekingsvergoeding en een uitkering ontvangen.
Per dag dat je ten onrechte je uitkering kreeg, zal het ziekenfonds deze uitkering terugvorderen.
Rapport In 2011 kregen 93 mensen ten onrechte een uitkering tijdens niet-toegestane activiteiten of in de periode waarin ze een verbrekingsvergoeding ontvingen. Goed voor een bedrag van 526 719 euro, aldus een rapport van de Dienst voor administratieve controle van het Riziv.
✔✔Info over uitkeringen bij je
CM-consulent en op www.cm.be/ ziekteverzekering.
‘Sommigen zijn begonnen bij DAF Trucks en Duracell, maar zijn ook daar moeten afvloeien. Een aantal mensen heeft gesolliciteerd bij Volvo, maar daar wilden ze alleen de supermannen van General Motors. Het is ook moeilijk om in een andere sector te gaan werken, als je altijd in de metaalsector hebt gestaan.’ Welke boodschap zou je de werknemers van Ford Genk nog willen meegeven? ‘Ik weet niet of je Limburg kunt vergelijken met Antwerpen. Maar mijn boodschap is: er is leven na de sluiting. Dat is nu moeilijk om te zien en te vatten, maar dat komt wel. Ik heb makkelijk praten, ik heb geluk gehad. Het is de moed vinden om opnieuw te beginnen, van voor af aan.’
✔✔Lieve Van den Bulck
Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt elke week enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.
Netwerk tegen Armoede @ organiseert mee de Dag Zonder Krediet Gemakkelijk krediet brengt mensen in de problemen Gaëlle Buysschaert @ werkt bij Unicef Hoeveel meer nog?!? Clusterbom doodt 10 kinderen in speeltuin in Syrië De Wereld Morgen Lot van wie meest kwetsbaar zijn voor #klimaat verandering staat op spel op #klimaattop in #Doha
16
uw vrije tijd
Visie ¬ vrijdag 30 november 2012
THEATER
vloeibare tijden (sering)
‘Ik wacht niet op de brandstapel’
I
Twaalf mensen wandelen kriskras door elkaar, door hun herinneringen en door de tijd. Het zijn vluchtelingen, of toch niet: het zijn mensen die door allerlei omstandigheden weg moesten lopen van huis. ‘Overlevers’, vindt Lisette Mertens, regisseur van Vloeibare Tijden. ‘Het zijn geen slachtoffers, ze vechten terug.’ Wim Hendrix
n de schijnwerpers van de sociaal-artistieke werkplaats Sering in Borgerhout staan dezer dagen twaalf acteurs. Voor velen van hen is het de eerste keer op het podium. Maar dat zou je niet zeggen, want ze brengen met Vloeibare Tijden een ijzersterke voorstelling. Een ontdekkingsreis langs twaalf levens, waarin je zapt van Europa naar Amerika, van de middeleeuwen naar de toekomst en van Vlaamse boerenjongens naar klimaatvluchtelingen in spe. Stukje bij beetje kun je de puzzels van twaalf levensverhalen bijeenleggen. Een Afrikaans tienermeisje - ‘Ze hebben mijn vader vermoord. En mijn broer’ - steekt met een boot de Middellandse Zee over. Seppe, een jongen van het platteland, vaart in derde klasse naar de Nieuwe Wereld. ‘Daar gaat ge het beter hebben’, bezweert zijn moe. Een Tibetaanse vrouw vlucht met haar kind over de gevaarlijke bergen naar Nepal, richting vrijheid. Migratie is iets van Een Joodse studente verkeert alle tijden. Zelfs met een Duitse geliefde, in het Neanderthalers verkeerde tijdperk, op de vermoesten de hele tijd keerde plek.
Brandstapel
verhuizen, weg van de kou en het gevaar.
Nog in de Tweede Wereldoorlog krijgt een jongeman een brief, met het bevel zich naar een werkkamp van de Duitsers derthalers moesten de hele tijd verhuizen, Lisette Mertens, regisseur te begeven. Hij ontsnapt. In een weg van de kou en het gevaar. Er zal nooit een ander tijdperk wordt een kruimoment komen waarop alle mensen op één denvrouw, een genezeres, verdacht van hekserij. Het dorp plaats blijven wonen.’ roddelt. ‘Ik wacht niet op de brandstapel.’ In een ander we- Sering is geen klassiek theatergezelschap, maar een relddeel krijgt een Afrikaans meisje - ‘Heel het dorp is zot sociaal-artistieke werkplaats. Iedereen kan er, ongeacht van mijn okrasoep!’ - plots ketens om haar nek gebonden. Ze zijn leeftijd, afkomst of financiële situatie, samenwerken wordt als slaaf afgevoerd naar Amerika. ‘Sommigen vluch- met professionele podiumkunstenaars. Op de scène zie je ten. Ze worden gedood. Maar ik vlucht niet. Ik wil leven!’ En kleur, hier en daar rimpels, een kinder- en tienergezicht, dat tekent alle personages, vindt regisseur Lisette Mertens. mannen én vrouwen, maar vooral: veel gedrevenheid. De ‘Het zijn overlevers. Het zijn geen slachtoffers, ze vechten acteurs improviseerden samen over het thema en boetterug.’ seerden zelf de personages. ‘Actrice Simona is bijvoorbeeld Roemeense. Ze kent de Neanderthalers verhalen van Roemeense slachtoffers van mensenhanWaarom een voorstelling over vluchten? ‘Migratie is iets del,’ weet Lisette, ‘en ze heeft een personage verzonnen van alle tijden. Je ziet mensen toekomen en vertrekken, over een vrouw in de prostitutie. En acteur Sam heeft maar dat is historisch gezien niets vreemds. Zelfs Nean- in Bosnië nog een project gecoacht om mensen met el-
kaar te verzoenen na de oorlog.’ Hij speelt een Bosniër die nipt ontsnapt aan de executie. Zijn eerste woorden in de voorstelling blazen je omver: ‘Binnen een paar seconden ben ik dood. Ik sta aan de rand van een kuil en wacht op een nekschot.’ Zijn vader en broer liggen al bewegingloos op de mensenstapel voor hem. Redenen genoeg voor deze twaalf mensen om te vluchten. Om niet meer achteruit te kijken, eenmaal ze aan het lopen zijn gegaan. Lieve Van den Bulck
✔✔Sering, Groeningerplein 2, Borgerhout Tickets: 7 euro, 5 euro voor 65+ en -12 Speeldata: 2, 7, 8, 9 december (op 1 december ook in Halle) Info en reservaties: info@sering.be of 03 272 03 30
50 x Camping WIN Cheque gids 2013 Ga je graag kamperen? Dan kun je Camping Cheques kopen, waarmee je op 600 deelnemende campings kunt logeren in heel Europa. Je betaalt slechts 15 euro per nacht (voor twee personen), in het laagseizoen. Dat kan tot 60 procent goedkoper zijn dan de normale prijs voor een overnachting op die camping. In de Camping Cheque Gids vind je een overzicht van de deelnemende campings. Visie mag, met dank aan Pasar, 50 Camping Cheque Gidsen (ter waarde van 6 euro) weggeven.
Gratis beurs: Vakantie-Idee Vergeet de winter even: vrijetijdsverenigingen Pasar en Govaka denken al aan de vakantie van volgend jaar. Op de gratis beurs Vakantie-Idee stellen ze een gloednieuw aanbod voor van meer dan 150 reizen, voor kampeerders, fietsers, wandelaars, cultuurliefhebbers en bedevaarders.
Stuur een origineel kaartje naar: ACW Visie, Wedstrijd Pasar, Postbus 20, 1031 Brussel.
Zaterdag 8 december: Broechem-Ranst, Gemeenschapscentrum De Boomgaard, Antwerpsesteenweg 57 Zondag 9 december: Sint-Lievens-Houtem, CC De Fabriek, Fabrieksstraat 19 Telkens van 13 tot 17 uur. Toegang gratis.
✔✔Info over Camping Cheques? Tel. 02 246 36 51 (Marleen) of
✔✔Wil je de reisbrochures voor 2013 in je bus?
www.pasar.be/kamperen (klik links op Camping Cheque)
colofon
Vraag een gratis exemplaar aan: www.pasar.be/reisbrochures2013 of via Govaka&Pasar (lic. A5417), tel. 02 246 53 46
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdredacteur: Griet Verhoeyen • Redactie: Leen Grevendonck • Lieve Van den Bulck • CM-nieuws: Bram Swaerts • ACV-nieuws: Patrick Wirix • Vormgeving: Bart Gevaert • Abonnementsvragen: neem contact op met je CM-kantoor of mail naar lezers@visieredactie.be • Vragen voor de Visie-redactie: lezers@visieredactie.be, PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (12-15) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsover eenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.