Addana Magazine 02

‫އެތެރ ޭގައި‬ ‫ނޮވެމ ްބަރ ‪ | 2007‬އައްޑަނަ‬

‫ތަމްރީން ހޯދުމ ަށްޓަކައި އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ ރ ާއްޖެއިން ބޭރަށް‬ ‫ސފައިން‬ ‫ފޮނ ުވުނ ު ދިވެހި ި‬

‫ސފައިންގެ ކަނޑުމ ަ ީތ ލަޝްކަރުގެ ކާމިޔ ާ ީބ‬ ‫ި‬

‫އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ ރ ާއްޖޭންބޭރުނ ް ލިބުނ ު ތ ަމްރީނަށްފ ަހ ު‬ ‫ސފ ައިނ ްގ ެ‬ ‫ވަޑ ައިގެންނ ެވި މިބ ޭފުޅުނ ް ިހމެނި ވަޑ ައިގެންނ ެ ީވ ި‬ ‫އިޙުތިރ ާމ ާ‬

‫ތެރޭގ ައި‬

‫ޤަދަރ ުލި ިބވަޑ ައިގެނ ް‬

‫ޚިދުމ ަތުގ ެ‬

‫އިސްސަފުގ ައި ޙަރަކާތްތ ެރިވ ެ ވަޑ ައިގެންނ ެވި ތ ަޖުރިބާކާރ ު‬ ‫ޤ ައ ުމުދެކ ެލޯބިވ ާ ބ ޭފުޅުނ ް ތ ަކ ެއްގ ެ ގ ޮތުގ ަ​ައ ެވެ‪.‬‬

‫‪03‬‬

‫‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ އ ެދި ވަޑ ައި ގ ަތުމ ަށ ް ޕ ޯޗްގީޒުނ ް ފޮނ ުވި‬

‫ގުރ ާބުތ ަކުގ ައި އ ައި ހ ުރި ހ ާ އެންމެނ ް ދި ވ ެ ިހނ ް މަރ ާހުސްކ ުރީ ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ‬ ‫ހިތްވަރުގަދ ަ ީދނ ާއި‬

‫ބ ައ ެއްކަނ ް ހާމ ަކުރަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬

‫ކ ެރި ގެނ ް ކ ުރި މ ަތި ލާނ ެ‬

‫‪14‬‬

‫އެހެނިހެން‪...‬‬

‫ސ ޙ ައްޤ ުގޮތުގައި ިތބިބަޔަކަށް ލިބޭނ ެ‬ ‫ނަޞްރުގެ ދުވަ ް‬ ‫އެންމ ެ އަގުބ ޮޑު ހަ ިދޔ ާ‬

‫ސފައިން‬ ‫ޤ ައުމީ ރ ޫޙާއެކު ބަދަހި ސަފުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ި‬ ‫ސލ ާމ ަތަށް ލ ޮޅުމ ެއް ނާންނާނ ެ!‬ ‫ިތބިހާ ހިނދަކު ޤ ައުމީ ަ‬

‫ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް ވ ެއ ްދ ުމ ުގ ެ އ ެދުނ ްފ ުޅުގ ައި ހުންނ ެވި‬

‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާޢުގ ައި‬

‫‪12‬‬

‫މ ުޖްތަމ ަޢުގ ައި ިހގ ަމުނ ްދާކަންކަމ ަށ ް ބ ަލ ާލ ާއި ރ ު‪ ،‬ދި ނީ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ހ ައ ްދ ު ފަހަނައ ަޅ ާދި ޔުނ ް މި ދ ަނީ ޢާނ ްމުވ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ދީނީ ‪،‬‬ ‫ޚިޔ ާލުތ ަފ ާތ ުވުންތަކ ަ ީކ ފަރ ު ީދ ޙ ައްޤ ެއްކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ ،‬ދީނީ‬ ‫ޚިޔ ާލުތ ަފ ާތ ުވުންތ ަކ ުގ ެ ނަމުގ ައި ހ ައ ްދ ު ފަހައ ަޅ ާދި އ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސަ ބ ަބުނ ް މ ުޖްތަމ ަޢ ު ބ ައި ބ ައި ވ ެގެނ ްދި އ ުމ ުގ ެ ިބރ ު މި ވ ަނީ‬ ‫އި ނ ްތި ހާއ ަށ ް ބ ޮޑ ުވެފ ައ ެވ ެ‪.‬‬

‫‪04‬‬

‫‪ 1988 ‬ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގެ ޢުދުވާނަށްފަހު‪ ،‬ދިވެހި‬ ‫ސމިންތައް‬ ‫ހާސލުކު ިރ ތަރައްޤީގެ އު ް‬ ‫ސފައިން ި‬ ‫ި‬

‫‪06‬‬

‫މި ހ ާ ހ ަލ ުވި ދ ުވ ެއްޔ ެއްގ ައި ދުވ ަމުނ ްމި ދ ާ އޮޑީގ ެ ނ ެވި ނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬

‫ސ‬ ‫‪ ‬ނަޞްރުގެ ދުވަ ް‬

‫‪08‬‬

‫ޝހީދުންގެ ހަނދާނ ުގައި‬ ‫‪ ‬އެ ަ‬

‫‪11‬‬

‫ދ ެކެމ ެވ ެ‪ .‬މި ހެނ ްވ ެ‪ ،‬މި އޮޑީގ ެ މަނ ްޒި ލ ަށ ް ދ ަތުރ ުކުރ ުމުގ ައި‬

‫‪ ‬ދިވެހިރ ާއްޖެއާއި ތޮޅުން‬

‫‪14‬‬

‫ސ ވ ާޖި ބުކ ަމުގ ައި‬ ‫ދ ަތުރ ުކުރުމ ަ ީކ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް އެންމެނ ްގ ެވ ެ ް‬

‫ސ‬ ‫ސފައިންގެ ޤ ުރުބ ާ ީނ ދުވަ ް‬ ‫‪ ‬ދިވެހި ި‬

‫‪21‬‬

‫ސފައިން‬ ‫ޝހީދުވި ި‬ ‫‪ ‬ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގައި ަ‬

‫‪22‬‬

‫‪ ‬އެދުވަހު ރ ާއްޖޭގެ ޙާލަތު‬

‫‪24‬‬

‫‪ ‬ހަނދާނާއި ތާރީޚ ްގެ ތެރެއިން ނޮވެމ ްބަރ ‪3‬‬

‫‪25‬‬

‫‪ ‬ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގައި ދިމާވި ކަންތައްތަކާއި ކުރ ެވުނ ު‬ ‫ސސްތަކަ ީކ ހިތުން ފޮހެވޭނ ެ ކަމ ެއްނޫނ ެވެ‪.‬‬ ‫އިހ ް ާ‬

‫‪26‬‬

‫‪ ‬ނޮވެބަރ ‪ 3‬ގެ ހާ ިދސާގެ ފަހުން އެމް‪.‬އެން‪.‬ޑީ‪.‬އެފްގެ‬ ‫ތަމްރީންތަކަށް އައިބަދަލާއި ކުރިއެރުން‬

‫ސފ ައި ންކ ަމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ސ ި‬ ‫އ ަދި ފ ަޅ ުވ ެރި ނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ތި ބީވ ެ ް‬

‫‪16‬‬

‫ވ ަފ ާތ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު‬

‫ސ‬ ‫ްސ ް‬ ‫ނ ިއޙ ާ‬ ‫ރގ ަ ިއ ހުރެގ ެ ް‬ ‫ދ ު‬ ‫ު‬

‫ކ ެތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫ދ ެކ ެމ ާތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬

‫އ ަމާނ ާތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ‪،‬‬

‫‪09‬‬

‫‪ ‬ޢިބުރަތުން ފުރިގެންވާ ދުވަހެއް‬ ‫ސފައިން‬ ‫‪ ‬ދިވެހިންގެ ި‬

‫‪32‬‬

‫ސ‬ ‫‪ ‬ފަހުގެޖީލުދުށް އެންމ ެ ބިރުވެ ިރ ދުވަ ް‬

‫‪33‬‬

‫ސ ީލ ީބ ހަގުރ ާމ ައެއްގައި‬ ‫ޝހީދު ީވ ަ‬ ‫‪ ‬އަލިރަސްގެފާނ ު ަ‬

‫‪34‬‬

‫ދި ވ ެ ީހނ ް ތަމަޅ ައި ނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށ ުވ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ވ ެ‬

‫ނި މ ުނީ ބާވ ައ ެވ ެ؟‬

‫ްސ ކ ޯލ ެކ ެވ ެ‪ .‬ގ ުޅ ުއްވ ަނީ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އ ެ ީއ އެމަޖެނ ީ‬ ‫ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ އ ަލ ްއުސްތާޛ ު މ ަޢ ުމޫނ ު ޢ ަބ ްދ ުލ ް‬ ‫ސ ބަޔ ަކ ު‬ ‫ޤ ައ ްޔ ޫމ ްއ ެވ ެ‪ .‬ފޯނުނ ް އެމ ަނި ކ ުފާނ ު ވި ދ ާޅ ު ީވ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ސ އ ެ ީއ ކޮންބ ައ ެއްކަނ ް‪،‬‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް ޙަމ ަލާދ ޭ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ކީއ ްވެކަނ ް‪ ،‬ކިހ ާ ބ ައ ެއްކަނ ް އ ަދި އެމީހުނ ްގ ެ އ ަތުގ ައި ހ ުރީ ކިހ ާ‬ ‫ފެންވަރ ެއ ްގ ެ ހ ަތި ޔާރ ެއްކަނ ް އ ެނގި ވަޑ ައި ނުގަންނަވ ާ ކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪30‬‬

‫ދވަހެއް‬ ‫ނ ު‬ ‫ބ ު‬ ‫ނ ިލ ު‬ ‫ކުރަ ް‬ ‫މި ނި ވަންކަނ ް‬

‫އ ަލުނ ް‬

‫ހ ޯދުމ ަށ ް‬

‫ޭސ ސަ ރ ުކާރުނ ް އެހީތ ެރި ކަނ ް ދީފާނ ެ ބާވ ައ ެވ ެ؟‬ ‫އި ނގި ރ ި‬

‫މ ައި ންބަފ ައި ންނ ާއި‬

‫ގ ާތ ްތި މ ާގ ެ މީހުނ ްގ ެ ޙާލ ަ ީކ ކޮބ ައި‬

‫ސ‬ ‫ބާވ ައ ެވ ެ؟ ކ ޯހ ުގ ެ ތި ންބ ައި ކުޅ ަ ދެބަޔ ަށ ް ދ ަނި ކ ޮށ ް‪ ،‬ކ ޯރ ް‬

‫ދޫކ ޮށ ްލާފ ައި ބ ައ ެއ ްގ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ކ ަމ ުގ ެ ދަށ ަށ ްދާނ ް ޖ ެހ ެނީ‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރ ެއި ންނ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ބާވ ައ ެވ ެ؟‬

‫މަރ ު ީވ ކޮންބ ައ ެއ ްބާވ ައ ެވ ެ؟‬

‫އާނ ްމުނ ްގ ެތެރ ެއި ނ ް‬

‫‪10‬‬ ‫‪35‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬

‫އެޑިޓޯރިއަލް ބ ޯޑް‬ ‫އެޑިޓަރ‬

‫މޭޖ ަރ އި ބްރާހީމ ް އ ަފްޒ ަލ ް‬

‫ިޑޕިއު ީޓ އެޑިޓަރ‬

‫ސ‬ ‫އެޑިޓަރުގެ ބަ ް‬

‫ވޮރަނ ްޓ ް އ ަޮފި ސަ ރ ‪ 1‬ޢ ަބ ްދ ުﷲ ޢ ަ ީލ‬

‫ޯސއޭޓް އެޑިޓަރ‬ ‫އެސ ި‬

‫ސޖަނ ްޓ ް ޢ ަބ ްދ ުﷲ ސަ ޢީދ ު‬ ‫ާ‬ ‫ސޖަނ ްޓ ް އ ަޙުމ ަދ ު ޝާޒ ް‬ ‫ާ‬ ‫ސޖަނ ްޓ ް އ ަޙުމ ަދ ު ޢ ަބ ްދ ުﷲ‬ ‫ާ‬

‫އެސސްޓެންޓް އެޑިޓަރ‬ ‫ި‬

‫ސޖަނ ްޓ ް ޢ ަބ ްދ ުއްލަޠީފ ް ޢ ަ ީލ‬ ‫ާ‬

‫ޕްރ ޮޑަކްޝަން އިންޗ ާޖް‬

‫ކ ޯޕްރަލ ް ޠ ޯހ ާ އ ަބޫބ ަކުރ ު‬

‫ލ‪.‬ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އ ަކްރަމ ް‬ ‫މ ެގަޒިން ކ ޯ ިޑނ ޭޓަރ‬

‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު ޔަޒީދ ު ސަ ޢީދ ު‬

‫ސ‬ ‫އެސސްޓެންޓް ް‬ ‫އެޑިޓޯރިއަލް ި‬

‫ސ‬ ‫ސޖަނ ްޓ ް ފަޒީލ ާ މ ޫ ާ‬ ‫ާ‬ ‫ޞރ ުﷲ ނަޢީމ ް‬ ‫ކ ޯޕްރަލ ް ނަ ް‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު އި ޒ ަ ިކއ ަލ ް‬

‫މ ެގަޒިން ސްޓާފް‬

‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މ ުޖ ާޒ ް މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް އި ބްރާހީމ ް އ ަޙުމ ަދ ު‬

‫ޕްރައި ވ ެޓ ް ޙ ަސަ ނ ް އ ަކްރަމ ް‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް ޢ ަބ ްދ ުއ ްސަ ލ ާމ ް ހަފީޒ ް‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު ފ ަހ ުދ ު‬ ‫ލޭއައުޓް އެންޑް ޑިޒައިނިންގ‬

‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު ޔަޒީދ ު ސަ ޢީދ ު‬

‫ކަވަރ ޑިޒައިނިންގ‬

‫ޝ ިކރ ު‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު ޝާޒ ް ާ‬

‫ތަރުޖަމ ާ އަ ިދ އެ ިޑޓިން‬

‫ކ ެޕްޓަނ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އި ބްރާހީމ ް‬

‫ވއ‪ 1.‬އ ަޙުމ ަދ ު ޝަ ރީ ފ ް‬ ‫ސޖަނ ްޓ ް އ ަޙުމ ަދ ު ޒުބ ައި ރ ު‬ ‫ސ‪ާ .‬‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު ފ ަހ ުދ ު‬

‫ސގ ައި ‪2007‬‬ ‫މި މަޖ ައ ްލާއ ަ ީކ މި ނި ސްޓ ްރީ އ ޮފ ް އި ންފޮމ ޭޝަ ނ ް އެނ ްޑ ް އ ާޓ ް ް‬ ‫އ ޭޕ ްރީ ލ ް ‪ 19‬ވަނަ ދުވ ަހ ު ރަޖި ސްޓ ްރީ ކުރ ެވި އަހަރަކ ު ދެފަހަރ ު ނެރުމ ަށ ް‬ ‫ހަމަޖ ެ ިހފ ައި ވ ާ މަޖ ައ ްލ ާއ ެކ ެވ ެ‪.‬‬

‫އިދާރ ާ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫ޝނ ްގ ސާރވި ސް‪،‬‬ ‫މީޑި އ ާ އެނ ްޑ ް ޕ ަބ ްލި ި‬ ‫ސ‬ ‫ސ ފޯ ް‬ ‫ސ ނޭޝަ ނަލ ް ޑި ފެނ ް ް‬ ‫މ ޯލ ްޑި ވ ް ް‬ ‫ފޯނ ް‪ 3322607 :‬ފ ެކްސް‪3312840 :‬‬ ‫އީ‪-‬މ ެއި ލ ް‪media@mndf.gov.mv :‬‬

‫ޝނ ްގ ސާރވި ސް‪ ،‬އ ެމ ް‪.‬އެނ ް‪.‬ޑީ‪.‬އ ެފ ް‬ ‫ޗ ާޕ ްކ ުރީ ‪ :‬މީޑި އ ާ އެނ ްޑ ް ޕ ަބ ްލި ި‬

‫ސ ކަމ ަކީ ތާއަބަދ ަށ ް އ ެއްގޮތ ަށ ް އޮންނާނެކ ަމ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬ޒ ަމާނ ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ބަދ ަލ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ުރި އަރަމުނ ްދ ާ ދ ުނި ޔޭގ ައި އ ެއްބަޔަކ ަށ ް ނ ުކުރެވ ޭ‬ ‫ބަދ ަލ ުވ ާއި ރ ު މީ ހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ކަންތ ައްތ ައ ް އަނ ެއ ް ބަޔަކ ު ކުރަނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރުމ ަކީ އާނ ްމ ު ކ ަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬މީ ގ ެ‬ ‫ތެރޭގ ައި ތ ަހ ުޒީ ބ ާއި ނާތ ަހ ުޒީ ބ ު ކަންތ ައްތ ައ ް ހި މެނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ރަނގ ަޅ ު ކަންތ ައްތ ަކ ާއި ނުބ ައި‬ ‫ސ ހި މެނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެކި މީ ހުނ ްގ ެ މި ކަންތ ައްތ ައ ް އަންނަނީ އ ެއ ްދުވ ަހުނ ް‬ ‫ކަންތ ައްތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫ސ އ ެމީ ހ ެއ ްގ ެ ޒ ާތުގ ައި‬ ‫އަނ ެއ ްދުވަހ ަށ ް އި ތުރ ުވ ެ ބ ޮޑުވ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ކޮނ ްމ ެ މީ ހ ަކީވ ެ ް‬ ‫ސ އެބަޔަކ ަށ ް ތާއީދ ުކުރ ާ މީ ހުނ ްގ ެ‬ ‫ރަނގ ަޅ ު މީ ހ ެއްކ ަމުގ ައި ބުނ ާއި ރ ު‪ ،‬ކޮނ ްމ ެ ބަޔަކީވ ެ ް‬ ‫ސ އ ަދި‬ ‫ނޒަރުގ ައި ރަނގ ަޅ ު ބ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ކޮނ ްމ ެ ބި ތަކ ަށ ް ބ ަލ ާލި ކ ަމުގ ައި ވި ޔަ ް‬ ‫ަ‬ ‫ސ މި އ ަދ ު ފެންނަމުނ ްދ ާ ކަންތ ައްތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޒަރ ު ހި ނ ްގ ާލި ކ ަމުގ ައި ވި ޔަ ް‬ ‫ކޮނ ްމ ެ ޤ ައުމަކ ަށ ް ަ‬ ‫ނބަޔަކ ަށ ް‬ ‫ސ ގި ަ‬ ‫ނތަނ ެއްކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ސތ ަކ ެއ ްގ ެ ކ ުރި ނ ް މި ދި ވ ެހި ރ ާއ ްޖެއ ަކީ ދ ުނި ޔޭގ ައި އޮނ ް ަ‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫ަޞލ ަތްތ ަކުނ ް‬ ‫ނޭނގ ެއ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖޭގ ައި ހި ނގ ާ ކަންތ ައްތ ައ ް ބޭރ ުގ ެ ޚަބަރ ު ފ ަތުރ ާ ވ ީ‬ ‫ސ ބ ޮޑ ެތި‬ ‫ސވަރ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ނމ ަވެސް‪ ،‬ކޮނ ްމ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ނ ު​ުދ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ަ‬ ‫ހާމ ަކުރަމ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ވަރަކ ަށ ް ހި ނގާފ ައި ވާކަނ ް ތ ާރީ ޚުނ ް‬ ‫ކަންތ ައްތ ަކ ާއި ކ ުދި ކ ުދި ކަންތ ައްތ ައ ް ކޮނ ްމ ެވ ެ ް‬ ‫ސރަޙްގ ައި ރ ާއ ްޖ ެ ބޮޑ ަށ ް މަޝްހޫރ ު ީވ ފ ަތުރ ުވ ެރި ކަނ ް‬ ‫ނނ ް އެބައ ޮތ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ މ ަ ް‬ ‫ފެނ ް ަ‬ ‫ތ ަޢާރަފ ްވ ުމުންނ ެވ ެ‪ .‬ފ ަތުރ ުވ ެރި ނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ރ ާއ ްޖެއ ަށ ް ލި ބ ެމުންދ ަނީ ރީ ތި ނަމ ާއި‬ ‫ނ ދ ުނި ޔެމަތީގ ެ‬ ‫ތ ަޢ ުރީ ފ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް ރ ާއ ްޖެއ ަކީ އ ަމާނ ް އ ޮމާނ ް ސުލްޙ ަވ ެރި މާހ ައ ުލ ެއ ް އޮނ ް ަ‬ ‫ނމ ަވެސް‪ ،‬މި އ ަދ ު ކ ުރި އ ާ ޚި ލާފ ަށ ް‬ ‫ސވަރ ުގ ެ ކ ަމުގ ައި އ ެމީ ހުނ ް ލި ޔެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ަ‬ ‫ު‬ ‫މި ކަނ ް މި ގ ޮތުގ ައި ދ ެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށްޓަކ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ުމެނ ް މި ވ ަނީ ވަރުގަދ ަ ޚި ދުމ ަތ ުގ ެ‬ ‫ނމ ަވެސް‪ ،‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ‬ ‫ޞބ ަތުނ ް ކުޑ ަ ަ‬ ‫ކަމަރ ެއ ް ބ ަނދެލަނ ްޖ ެހި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއ ްޖެއ ަކީ ނި ް‬ ‫ނކ ަށ ް ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ތ ަޢުލީމީ މީ ހުނ ް ގި ނަވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކަންކ ޮޅުތ ަކުގ ައި ފާހަގ ަ ކ ޮށ ްލެވ ޭ ތ ަ ަ‬ ‫ަޞލ ަތްތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ޚި ޔ ާލ ު ތ ަފ ާތ ުވުންތ ައ ް އި ތުރ ުވާނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ޒ ަމ ާނީ ތަރައ ްޤީ ވ ީ‬ ‫ނހަމ ަ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް އި ލ ެކ ްޓ ްރ ޯނި ކ ް މީ ޑި ޔ ާއ ާއި ޕ ްރި ނ ްޓ ް މީ ޑި ޔ ާ ހަމަގ ޮތުގ ައ ާއި ަ‬ ‫ސރ ެ ގެނ ްގ ުޅ ެމުންއ ައި އާދ ަކާދަތ ައ ް‬ ‫ބޭނުނ ްކުރަނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖޭގ ައި ބ ޯދ ާ ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫ބަދ ަލ ުވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހުޅ ަނގ ުގ ެ ތ ަހ ުޒީ ބ ާއި ނާތ ަހ ުޒީ ބ ު ރ ާއްޖޭގ ައި ވ ަކި ހި ތްޕަނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސރ ެ ރ ާއްޖޭގ ައި‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ެކި އ ެކި ކަންކަމ ަށ ް ދ ަހި ވ ެތި ވ ާ މީ ހުނ ް އި ތުރ ުވ ެ ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫އޮންނަމުންއ ައި އ ެކ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި ‪ ،‬އ ެއްބ ައ ެއްވަންތަކަނ ް މ ަޑުމ ަޑުނ ް ގ ެއ ްލ ުމ ުގ ެ އ ަސަ ރ ު‬ ‫ނނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ދީ ނީ ދެބަސްވުންތ ަކ ާއި ‪ ،‬ހަމަނ ުޖ ެހުނ ް ހި ންގަންފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފެނ ް ަ‬ ‫ސ ބ ައ ެއ ް ލި ޔުނ ްތ ެރި ނ ް‬ ‫މި ފަދ ަ ކަންތ ައްތަކ ަކީ ބ ައި ބ ައި ވ ުމ ުގ ެ ކ ޮޅުމ ަތި ކ ަމުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ލި ޔ ުއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ބ ައި ބ ައި ވުމ ަކީ ހަމަނ ުޖ ެހ ުމ ުގ ެ ތ ަޅުދ ަނޑި ކ ަމުގ ައި ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ް‬ ‫ނމ ަ‪،‬‬ ‫ސ ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ ކަންތ ައްތ ައ ް ފ ެށި ބ ޮޑުވ ަމުނ ްދާކ ަމުގ ައި ވ ަނީ ަ‬ ‫ވި ދ ާޅ ުވެފ ައި ވ ެ ް‬ ‫ނ އ ަމާންކ ަމ ާއި އ ޮމާންކަނ ް ގ ެއ ްލި ހަލަބ ޮލި މާހ ައުލަކ ަށ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުމެނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި އޮނ ް ަ‬ ‫ބަދ ަލ ުވުމ ަކީ ދުރުގ ައި ވ ާ ކ ަމ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް މި ފަދ ަ ކަންތ ައްތ ައ ް ހ ުއ ްޓ ުވުމ ަށ ް‬ ‫ސ ވ ާޖި ބަކ ަށ ް ހ ެދުމ ަކީ މ ުހި ނ ްމ ު ކ ަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރުމ ަކީ ހަމަކޮނ ްމ ެ ދި ވ ެއްސެއ ްގ ެވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް މި ފަދ ަ ކަންތ ައްތަކ ަށ ް މ ަގުފ ަހި ވާނ ެ‬ ‫އ ަދި ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށ ް އ ަޅުގ ަނޑ ުމެނ ް ި‬ ‫ސ ފުރ ުޞަ ތ ެއްނ ުދީ ވ ޭތ ޯ މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރުމ ަކީ މި އ ަދ ު ކުރަނ ްޖ ެހި ފ ައި ވ ާ ކ ަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ކ ުރީ ގ ެ ތ ާރީ ޚްތަކ ަށ ް ބަލ ައި ލ ާއި ރ ު މީ ލ ާދީ ނ ް ‪ 1558‬ނ ް ‪ 1573‬ށ ް ޕ ޯޗްގީޒުނ ް ރ ާއ ްޖ ެ‬ ‫ނ އަހަރ ު ހ ޮޅި ނ ް ރ ާއ ްޖެއ ަށ ް އ ަތްގަދ ަކުރުނ ް‪،‬‬ ‫އ ަޅ ުވ ެތި ކުރުނ ް‪ ،‬ހި ޖްރައި ނ ް ‪ 1160‬ވ ަ ަ‬ ‫‪ 1909‬ގ ައި ވ ެލާނާގ ޭ މުޙަންމ ަދ ު ދީ ދީ ރ ާއ ްޖެއ ަށ ް “ޕިޗ ޯރީ ނ ް” ގެނައުނ ް‪1959 ،‬‬ ‫ޭސނ ްގ ެ އ ެ ީހ ލި ބި ގެނ ް އ ައ ްޑ ު އަތ ޮޅުގ ައި ވ ަކި ސަ ރ ުކާރ ެއ ް ޤާއި މ ުކުރަނ ް‬ ‫ގ ައި އި ނގި ރ ި‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރުނ ް‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ގ ައި ޕ ްލ ޯޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ތަމަޅ ައި ނ ް ރ ާއްޖޭގ ައި‬ ‫ސތ ަކ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ‪2007‬‬ ‫ހި ނ ްގި ޢ ުދ ުވާނ ް ފަދަކަންތ ައްތ ައ ް މި ީއ ފާހަގަކ ޮށްލަނ ްޖެހ ޭ ހ ާދި ާ‬ ‫ސއ ަކީ ދި ވ ެހި ންނަށ ް އެތ ައ ް‬ ‫ނ ދުވ ަހ ު ހި ގ ާދި ޔަ ބޮންގ ޮއ ްވ ުމ ުގ ެ ހ ާދި ާ‬ ‫ސެޕްޓ ެމްބ ަރ ‪ 29‬ވ ަ ަ‬ ‫ސ‬ ‫ސއ ަކ ާއި މ ެދ ުވ ެ ް‬ ‫ސހުނ ްލި ބުނ ު ނުރައ ްކ ާތ ެރި ހ ާދި ސާއ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި އި ނ ް ކޮނ ްމ ެ ހ ާދި ާ‬ ‫ގޮތ ަކުނ ް ި‬ ‫ާސލ ުކުރަނ ްޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ުރި މަގ ަށ ް ޢ ަޒ ުމްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ނނ ްޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬އި ބުރަތ ް ހ ި‬ ‫ސ ަ‬ ‫ފުންކ ޮށ ް ވި ް‬ ‫ކ ަނޑައަޅަނ ްޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬

‫މ ޭޖަރ އިބްރާހީމ ް އަފްޒަލް‬

‫ވއ‪ 2.‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ްމ ާން‬

‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ބ ޮޑުމިނ ުގ ެ ‪ 99‬އިނ ް ސަ އްތ ަ އ ަކީ‬ ‫ކ ަނޑުގ ެ ސަ ރަޙ ައ ްދެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަށްތ ައ ް އުފެދިފ ައިވާގ ޮތުނ ް‬ ‫އ ެއްރަށ ް އަނ ެއްރަށާދ ޭތެރޭގ ައި ތ ަފާތ ު ދުރ ުމިނ ެއ ް ނުވަތ ަ‬ ‫ދުރ ުމިންތ ަކ ެއ ް ވ ެއެވ ެ‪ .‬އ ެއްރަށުނ ް އަނ ެއ ް ރަށ ަށ ް‬ ‫ސ އުޅެނ ް ޖެހެނީ ދ ަތި އުނދ ަގޫތ ަކ ާއ ެކ ު‬ ‫ސ އ ައި ް‬ ‫ގޮ ް‬ ‫ސކ ޮށްފ ައެވ ެ‪ .‬އ ެއްބަޔަކ ު އަނ ެއްބަޔަކ ާ‬ ‫ކ ަނޑ ު ހުރަ ް‬ ‫ވާހަކަގ ޮވ ާ ޚަބަރުދަބަރުކ ޮށ ް ކ ުއްލިޙާލ ަތުގ ައި އަންގަނ ްޖެހ ޭ‬ ‫ަސލ ަތ ް‬ ‫އެނ ްގުންތ ައ ް އަނ ްގާހ ެދީ ތ ަފާތ ު ގ ޮތްގޮތ ަށ ް ތ ަފާތ ު ވ ީ‬ ‫ބޭނުންކ ޮށްގެންނ ެވެ‪ .‬މިދެންނ ެވި ކުރީގ ެ ޒ ަމާންތ ަކުގ ައި‬ ‫ރަށްތަކ ަށ ް ކ ަނޑުފޭރޭ މީހުންއަރައި ތ ަފާތ ު ގ ެއްލުންތ ައ ްދީ‬ ‫އ ެމީހުނ ްގ ެ މުދާކ ޮޅ ު ފ ޭރި ގަންނަމުނ ްދިޔައެވ ެ‪.‬‬ ‫ރަށްތ ަކުގ ެ‬ ‫މިރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫އ ަހުލުވެރި ންނ ާއި‪ ،‬އ ެމީހުނ ްގ ެ ގެދޮރ ާއިމުދ ާ ޙިމާޔަތ ްކުރ ުމ ާ‬ ‫ބޭރ ުގ ެ ދުސްމިނުނ ްގ ެ އ ަނި ޔ ާވެރި ވ ަކި ތ ަކުނ ް ޤ ައުމ ު‬ ‫ޙިމާޔަތ ް ކުރ ުމުގ ެ މަސްޢޫލިއްޔަތ ު އުފުލާނ ެ ކ ަނޑުމަތީގ ެ‬ ‫ޝކަރަކީ ކ ަނޑުމ ައްޗަށ ް‬ ‫ޝކަރ ެއ ް އ ޮތްކަމ ަށްވ ެއެވ ެ‪ .‬އ ެ ލ ަ ް‬ ‫ލަ ް‬ ‫ނ “ އަރ ުމާދ ު ” ނުވަތ ަ “ އަރ ުމ ާޒ ު‬ ‫ޚ ާއްޞަ ކުރ ެވިފ ައި އޮނ ް ަ‬ ‫” އެވ ެ‪ .‬މިއަރ ުމާޒ ަކީ ދިމާވ ެދާނ ެ ކޮނ ްމ ެ ވ ަގުތ ަކ ު ދިވެހި‬ ‫ޝކަރ ު ކ ަނޑުމަތީގ ެ ހ ަނގުރާމައ ަށ ް ދިއުމ ަށ ް ތ ައްޔާރަށ ް‬ ‫ލަ ް‬ ‫ނ އަރ ުމާދެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނ އުޅ ަނދުތ ަކ ެއްގ ެ މ ައްޗަށ ް ހިމ ެ ޭ‬ ‫އޮނ ް ަ‬ ‫ބ ައ ެއްފަހަރ ު މިއަރ ުމާދ ަށ ް އ ުތުރ ު އަރ ުމާދ ު ނުވަތ ަ ދެކުނ ު‬ ‫ސ ކި ޔާފ ައި ހުރ ެއެވ ެ‪.‬‬ ‫އަރ ުމާދ ު މިހެނ ްވ ެ ް‬ ‫ދިވެހިނ ްގ ެ ޒ ަމާނ ް ީވ ތ ާރީޚުގ ެ ފ ަތްފުށްތ ައ ް‬ ‫ނޒަރ ު ހިނ ްގާލ ާއި ރު‪ ،‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ މ ައްޗަށ ް ގަދ ަވ ެ ވެރި ކަނ ް‬ ‫ަ‬ ‫އ ަތ ުލުމ ަށ ް ހ ަތުރ ުވެރި ކ ަމުގ ައި އެތ ައ ް ހ ަނގުރާމ ަވެރި ންނ ެއ ް‬ ‫އ ައެވެ‪ .‬ހ ަނގުރާމ ަވެރި ނ ްގ ެ ކި ބ ައިނ ް ރ ާއ ްޖ ެ ހިމާޔަތްކ ޮށ ް‬ ‫ޝކަރ ު ތ ައްޔާރުކ ޮށ ް‬ ‫ނ ލަ ް‬ ‫އަމަނ ް ޤާއިމްކުރުމ ަށްޓަކ ައި‪ ،‬އޮނ ް ަ‬ ‫ނހ ަމާނ ްތި” ބޭކަލ ަކ ު އަބ ަދާއަބ ަދ ު‬ ‫ނ “ރަ ަ‬ ‫އެކަމ ަށ ް ބަލަބ ަލާހުނ ް ަ‬ ‫ނމ ަ‬ ‫ނ ކަމ ަށްވ ެއެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ މިހާރ ުގ ެ ގޮތ ަށްކި ޔ ާ ަ‬ ‫ތ ައްޔާރަށ ް ހުނ ް ަ‬ ‫ސ އ ެޑްމިރަލް” ގެދަރަޖ ަ ދެވިފ ައިވ ާ ބޭކ ަލ ެއްކަމ ަށ ް‬ ‫“ވ ައި ް‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ޙ ަޤީޤީފެށުނ ް‬ ‫ތ ާރީ ީޚ ޢިލްމުވެރި ނ ް ހާމ ަކުރ ެއެވ ެ‪ .‬މި ލ ަ ް‬ ‫ނ ހިސާބ ެއްކަމ ަށ ް ބ ެލެވެނީ ބ ޮޑުތ ަކުރ ުފާނުނ ްގ ެ ޖިހ ާދުގ ެ‬ ‫އަނ ް ަ‬

‫ސ‬ ‫ސ އ ޭގ ެ ކުރި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ނމ ަވ ެ ް‬ ‫ސތ ަކ ާ ގުޅިގެނ ް ކަމ ަށްވި ަ‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫ކ ަނޑުމަތީގ ެ ކުރި މ ަތިލުންތ ަކ ާ ކުރި މ ަތިލާނެބަޔަކ ު ތިބ ުމީ‬ ‫ޤ ަބ ޫލުކުރަނ ްޖެހ ޭ ކ ަމެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް‬ ‫މިދެންނ ެވި ކ ަނޑުމަތީގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ބ ަލ ާއި ރ ު އުތީމ ު ބ ޮޑުތ ަކުރ ުފާނުނ ްގ ެ ޒ ަމާނ ް ނިމިދިޔަ‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ރޯލ ެއ ް އ ަދާކުރަނ ް ޖެހުނ ު‬ ‫ފ ަހުނ ް އެނ ްމެބޮޑ ަށ ް ލ ަ ް‬ ‫އ ެއްދ ައުރަކީ ހިޖުރައިނ ް ‪1058‬ނ ް ‪1098‬ށ ް ދިވެހި ތ ަޚ ުތުގ ައި‬ ‫ސކަންދަރ ު‬ ‫ރެދ ަލިކުރ ެއްވި އ ައްސުލ ްޠާނ ު އިބްރ ާހިމ ް އި ް‬

‫ސރީކުލަރަނ ްމީބ ަ ކ ައ ްތިރި ބަވ ަ ަ‬ ‫“ ި‬ ‫ނ މ ަހާރަދުން” (އެހެނ ް އ ަތ ުލ ާ ރަ ީހނުނ ް ސަލާމ ަތ ް ކުރަނ ް ކ ަނޑުމ ަ ީތގ ައި ކުރ ެވުނ ު‬ ‫ނމ ަކުނ ް ދަންނަވ ާ ަ‬ ‫ަ‬ ‫ނމ ަ ތ ާރީޚުގ ައި މަޝްހޫރ ު “ކ ަޅުތ ުއްކ ަލާ” މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރ ެވުނީ ނުވަތ ަ ޙަމ ަލާތ ައ ް ބަދ ަލުކުރ ެވުނީ‪ ،‬ތ ަފާތ ު‬ ‫ެ‬ ‫ްގ‬ ‫ނ‬ ‫ރީ‬ ‫ާ‬ ‫ަބ‬ ‫ލ‬ ‫ަ‬ ‫މ‬ ‫ު‬ ‫ރ‬ ‫ަ‬ ‫ވ‬ ‫ސ‬ ‫ް‬ ‫ަ‬ ‫ވ‬ ‫ު‬ ‫ެދ‬ ‫އ‬ ‫ެ‪.‬‬ ‫ވ‬ ‫ެ‬ ‫ައ‬ ‫ގ‬ ‫ު‬ ‫ނ‬ ‫ާ‬ ‫ަމ‬ ‫ޒ‬ ‫ެ‬ ‫ގ‬ ‫)‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ު‬ ‫ަލ‬ ‫ކ‬ ‫ަރި‬ ‫ދ‬ ‫ެ‬ ‫ގ‬ ‫ސކ ަރީ ބާރ ެއްގ ެ އ ެ ީހބޭނުންކ ޮށްގެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގޮތަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬ބޭރ ުގ ެ އ ަ ް‬ ‫ޝކަރ ެއ ް‬ ‫ދުއ ްތުރާބ ޮޑުވެގެނ ް ޢ ަ ީލރ ާޖ ާއ ާ ހ ަނގުރާމައ ަށ ް ދިވެހިލ ަ ް‬ ‫ދާދިމިދާކ ަށ ް ދުވ ަހު‪ 2007 ،‬މ ެއި ‪16‬‬ ‫ެ‬ ‫ގ‬ ‫ާ‬ ‫ާޖ‬ ‫ރ‬ ‫ލ‬ ‫ީ‬ ‫ޝކަރ ު ބ ަލިކުރައްވ ައި ޢ ަ‬ ‫ފޮނ ުއްވ ައި ޢ ަ ީލރ ާޖާގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ވަނަދުވ ަހ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ އިޤ ްތި ޞާދީސަ ރަޙ ައްދ ަށ ް ހ ަތި ޔާރ ާއ ެކ ު‬ ‫ދ ަށުގ ައި އ ޮތ ް މ ަލި ކ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ސ މ ަލިކުގ ެ ބ ޮޑުނ ް ހ ައްޔަރުކ ޮށްގެނ ް ވ ަދެ‪ ،‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ މަސްވެރި އުޅ ަދ ެއްކަމ ަށްވ ާ ގއ‪ .‬ވިލިނގި ީލ‬ ‫‪12‬‬ ‫ު‬ ‫ަކ‬ ‫ރ‬ ‫ަ‬ ‫ހ‬ ‫ަ‬ ‫އ‬ ‫ެ‬ ‫ްމ‬ ‫ނ‬ ‫ޮ‬ ‫ކ‬ ‫ު‬ ‫ެކ‬ ‫ާއ‬ ‫ނ‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ު‬ ‫ޮޑ‬ ‫ބ‬ ‫ރ ާއ ްޖ ެ ގެންނަވ ާ މ ަލިކުގ ެ‬ ‫ޓޫނ ާ ދޯންޏަށ ާއި ފ ަޅުވެރި ންނަށް‪ ،‬ހ ަތި ޔާރުނ ް ޙަމަލ ަދީ‪ ،‬ހ ެދި‬ ‫ލާރި މ ަގުނ ް ރ ާއ ްޖެއ ަށ ް މ ަލިކ ުމީހުނ ް ޖިޒީދިނުމ ަށ ް ޤަރާރ ެއ ް ހ ަނގުރާމ ަ މަތީއުޅ ަނދ ެއ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ އިޤ ްތި ޞާދީ ސަ ރަޙ ައ ްދުގ ައި‬ ‫ކުރ ެއްވިއެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައިނ ްގ ެ ކޯސްޓ ްގާޑ ަށ ް މ ަޢުލޫމާތ ު ލިބ ުމާގުޅިގެނ ް‪،‬‬ ‫އުޅޭކަމ ަށ ް ި‬ ‫ސ‬ ‫ސވަރަކީވ ެ ް‬ ‫އ ަދި ދޮންބަނ ްޑާރައިނ ްގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ނވަރ ު “ހުރަވީ” އ ެސަ ރަޙ ައްދ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ސފ ައިނ ްގ ެ މ ަ ަ‬ ‫ި‬ ‫ައި‬ ‫ގ‬ ‫ު‬ ‫ަކ‬ ‫ތ‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ު‬ ‫ަތިލ‬ ‫ޝކަރ ު ކ ަނޑުމ ަ ީތގ ައި ތ ަފާތ ު ކުރި މ‬ ‫ދިވެހިލ ަ ް‬ ‫އ ެއުޅ ަނދުހޯދ ާ އ ެއުޅ ަނދ ަށ ް މ ަޑ ުކުރުމ ަށ ް އަނ ްގ ާ މ ަޑުނުކ ޮށ ް‬ ‫ނ ް‬ ‫ވަރަށ ް ބ ޮޑ ު ަ‬ ‫ސ މ ަޑުނުކ ޮށ ް ފިލަނ ް‬ ‫ސރާފަތަހ ައ ެއ ް ހޯދިކަނ ް ފާހަގ ަ ކުރެވ ޭ ނ ުކި ޔަމަނ ްތ ެރިވުމުނ ް އިނ ްޒާރ ުދިނ ުމުނ ްވ ެ ް‬ ‫ެ‬ ‫ްގ‬ ‫ނ‬ ‫ހި‬ ‫ެ‬ ‫ދިވ‬ ‫ައި‬ ‫ގ‬ ‫ް‬ ‫ެއ‬ ‫ރ‬ ‫ަ‬ ‫ހ‬ ‫ަ‬ ‫ފ‬ ‫ް‬ ‫ައ‬ ‫ތ‬ ‫ެ‬ ‫އ‬ ‫ސ‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ްވ‬ ‫ނ‬ ‫ޫ‬ ‫ނ‬ ‫މި‬ ‫ސވަރ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރ ުމ ާ ގުޅިގެނ ް‪ ،‬ޙާލ ަތ ާއި ވ ަގ ުތ ު ތަނ ްދިނ ް ގ ޮތުނ ް‬ ‫ކ ަނޑުމ ަ ީތ ލ ަ ް‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ހ ިުޝޔާރުކ ަމ ާ ކެރޭކަނ ް އެތ ައްގޮތ ަކުނ ް ޤާނ ޫނީ ހަމަތ ަކ ާއ ެކު‪ ،‬ކޯސްޓ ްގ ާރޑުނ ް އ ެއުޅ ަނދ ާ ކުރި މ ަތިލ ާ‬ ‫ަނީ‬ ‫ވ‬ ‫ް‬ ‫ަށ‬ ‫ނ‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ު‬ ‫ރ‬ ‫ު‬ ‫ަތ‬ ‫ހ‬ ‫ރި‬ ‫ެ‬ ‫ާވ‬ ‫ޔ‬ ‫ަނި‬ ‫އ‬ ‫ަ‬ ‫ދ‬ ‫ަ‬ ‫ފ‬ ‫ެ‬ ‫އ‬ ‫ް‬ ‫ަށ‬ ‫ނ‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ރީ‬ ‫ާ‬ ‫ާބ‬ ‫ަލ‬ ‫ޕޯޗްގީޒުންނ ާ މ‬ ‫ޙަމ ަލާދިނ ުމުނ ް އޭގ ައި ތިބިމީހުނ ްއުޅަނ ްދުގ ައި އ ިަލިފާނ ްރޯކ ޮށ ް‬ ‫ސ ގި ަ‬ ‫ނމ ަވ ެ ް‬ ‫ދ ައްކާފ ައެވ ެ‪ .‬މ ަދުފަހަރަކ ު ނ ާކ ާމިޔ ާބ ާ ކުރި މ ަތިވި ަ‬ ‫ނ ީއ އުޅ ަނދުނ ް ފުނ ްމާލުމުނ ް އ ެމީހުނ ް ކޯސްޓ ްގ ާރޑްގ ެ ބ ެލުމުގ ެ‬ ‫ޞރ ު ހޯދ ައިދިނ ް ފަހަރުތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނ ް‬ ‫ކ ާމިޔ ާބ ާއި ަ‬ ‫ދަށ ަށ ް ވަރަށ ް ކ ާމިޔ ާބުކ ަމ ާއ ެކ ު ގެނ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ވަރަށ ް‬ ‫މިއޮޕަރޭޝަ ނަށ ް ބ ަލ ާއި ރ ު މިއީވ ެ ް‬ ‫މުހިނ ްމ ު ހ ަނގުރާމ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬މިހ ަނގުރާމ ައިނ ް ކ ާމިޔ ާބ ު ނ ުލިބި‬ ‫ނމ ަ‪ ،‬އ ެ ީއ މުޅި ދިވެހި‬ ‫އ ެމީހުންނަށ ް ފިލަނ ް ފުރ ުޞަތ ު ލިބުނ ު ަ‬ ‫ސކަނ ް‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް ކުރި މ ަތިވި ވަރަށ ް ބ ޮޑ ު ނުރައްކަލަކ ަށ ް ީވ ް‬ ‫ކަށަވަރ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެފަދ ަ ޢަމ ަލުތ ަކ ެއ ް ކުރި ޔަށ ް އ ޮތ ްތ ާނގ ައި‬ ‫ހިންގަނ ް ބޭނުނ ްވާބަޔަކ ަށ ް ލިބުނ ު ހިތްވަރަކ ަށްނ ުވ ެ‬ ‫ސކަނ ް ޔަޤީނ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ މ ާޒީނ ް ލިބުނ ު‬ ‫ނ ުދިޔަ ީއ ް‬ ‫ޞރާފަތަޙައ ަކީ‬ ‫ނ ް‬ ‫ަ‬ ‫ޢިބުރަތ ާއ ެކ ު ކޯސްޓ ްގ ާރޑުނ ް އެހޯއ ްދެވި‬ ‫ސފ ައިނ ްގ ެ މީހ ަކު‪ ،‬ކޮނ ްމ ެ ދިވެހިފަރުދ ަކު‪،‬‬ ‫ކޮނ ްމ ެ ދިވެހި ި‬ ‫ނ‬ ‫ސ އެކަމ ަށްޓ ަކ ާ ފ ަޚުރ ުވެރިވ ާ ޭ‬ ‫ސ އ ަދި މާދ ަމާވ ެ ް‬ ‫މިއ ަދުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައިނ ް‬ ‫މިޒ ަމާނ ުގ ެ ތ ާރީޚ ަށ ް ބ ަލ ާއި ރ ު މިއ ަދުގ ެ ި‬ ‫ޞރ ާ ފަތަޙ ައ ެކ ެވެ‪ .‬އ ެ ީއ ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ޤުރ ުބާނ ްވުމ ަށ ް ދިވެހި‬ ‫ނ ް‬ ‫ަ‬ ‫ަނީ‪،‬‬ ‫ވ‬ ‫ް‬ ‫ަށ‬ ‫މ‬ ‫އެނ ްމ ެ ފުރަތަމ ަ ކ ަނޑުމ ަ ީތގ ައި ހ ަނގުރާމ ައ ެއްކުރި ކ ަ‬ ‫ދ ަރި ނ ްގ ެ ހިތްތ ަކުގ ައި އުފަނ ްވެފ ައިވ ާ ޖިހ ާދުކުރ ުމުގ ެ މ ަތިވެރި ރ ޫޙ ް‬ ‫‪ 1909‬ގ ައި ވެލާނާގ ޭ މުޙަންމ ަދ ު ދީދީ ިޕޝޯރީނ ް ގެނެސްގެނ ް މިޖީލ ަށ ް ދ ައްކ ައިދިނ ް ކ ަމެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވެރި ކަނ ް ބަދ ަލުކ ޮށްލަނ ް އުޅޭކަނ ް އ ެގިގެނ ް‪ ،‬ހ ޮޅުދ ޫ‬ ‫އެހ ަނގުރާމ ަ‬ ‫ދިވެހި ދ ަރި ނ ް‬ ‫ޤ ައުމުދެކ ެލޯބިވ ާ‬ ‫ނ ެވިގ ޭ ދޮންމ ަނިކުގ ެ އި ސްމާޢީލްދީދީގ ެ ކ ޮމާންޑަރުކ ަމުގ ެ ދ ަށުގ ައި‪،‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ އ ަދި މިއ ަދުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައިންނަކީ އިއްޔ ެވ ެ ް‬ ‫ސފ ަކުރަނީ‪ި ،‬‬ ‫ި‬ ‫ޝކަރ ު ފުރައިގެންގ ޮ ް‬ ‫ދިވެހިލ ަ ް‬ ‫ސނ ުޖެހ ޭ ބ ައ ެއްކަނ ް ފާހަގ ަވެގެނ ް‬ ‫ސ ިޕޝޯރީންނ ާ ކުރި މ ަތިލ ާ ކުރި ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ޤުރ ުބާނ ްވާނ ް ފ ަ ް‬ ‫ނ ވަރަށ ް ނުރައްކ ާތ ެރި‬ ‫ހ ަނގުރާމ ައެވ ެ‪ 1988 .‬ނޮވެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޢ ުދުވާނުގ ައި ޚ ާއިނުނ ް ދިޔަ ނުރައްކ ާތ ެރި ކުރި މ ަތިލުމެއްހިމ ެ ޭ‬ ‫ދިވެހިނ ްގ ެ އެތ ައ ް ބަޔަކ ު ރަ ީހނުކ ޮށްގެނ ް ފިލަނ ް ދިއުމުނ ް އ ެމީހުނ ް ބިރ ުވެރި ހ ަނގުރާމ ައ ެއްގ ެ ގ ޮތުގ ައެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫‪3‬‬

‫ނ‬ ‫ސފ ަ ިއ ް‬ ‫ދ ިހ ސަ ފުތަކެއްގެގޮތުގ ަ ިއ ި‬ ‫ޤައު ީމ ރޫޙާއެކު ބަ ަ‬ ‫ނނެ!‬ ‫ނ ާ‬ ‫ނ ް‬ ‫ދކު ޤައު ީމ ސަ ލާމަތަށް ލޮޅުމެއް ާ‬ ‫ިތ ިބހާހިނ ަ‬

‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ފ ަޚުރ ުވ ެރި ނަ ް‬ ‫އ ުފ ާވ ެރި ތ ަހ ުނި ޔ ާ އ ާއި ހެޔ ޮއ ެދުންތ ައ ް އެންމ ެހ ާ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ރައ ްޔި ތުންނަށ ާއި ‪ ،‬އ ައްޑަނަ މަޖ ައ ްލ ާ ވި ދ ާޅ ުވ ާ އެންމ ެހ ާ‬ ‫ފަރ ާތްތަކ ަށ ް އ ަރި ސްކުރުމ ަ ީކ އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ލި ބ ޭ ވަރަށްބ ޮޑ ު‬ ‫އުފަލ ަކ ާއި ޝަ ރަފ ެކ ެވ ެ‪ 03 .‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪1988‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ‬ ‫ޙަމ ަލާއ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ވަޠ ަނީ ޙ ަޔ ާތ ުގ ެ މި ޖީލުގ ައި‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ދ ުށ ް އެންމ ެ ިބރ ުވ ެރި އ ަދި ހަމ ަ އ ެހެންމ ެ‪،‬‬ ‫ދި ވ ެ ީހނ ްގ ެ ހިތްތ ަކުގ ައި ވަޠަނަށ ް އ ޮތ ް ލ ޯތ ްބ ާއި ކ ުލުނ ު‬ ‫ސ ކ ަމުގ ައި ބުނުމ ަ ީކ‬ ‫ހާމ ަވ ެގެނ ްދި ޔ ަ އެންމ ެ މ ު ިހނ ްމ ު ހ ާދި ާ‬ ‫ސގ ައި ދި ވ ެ ިހ ދ ަރި ނ ްގ ެ‬ ‫ދޮގަކ ަށ ް ނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ހ ާދި ާ‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ގ ައި ނ ް އޮހ ޮރި ގެނ ްދި ޔ ަ ލ ެޔ ާއި ‪ ،‬ދ ު ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ރައ ްޔި ތުނ ް ގ ުޅި ގެނ ް ހ ޯދި ކ ާމި ޔާބ ަ ީކ އެކ ަމުނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ގި ނަ ޢި ބްރަތްތ ަކ ެއ ް ހ ިާސލ ުކުރަންޖެހ ޭ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ކަންކަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ހ ާދި ސާއ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ކޮންމ ެ‬ ‫މި ފަދ ަ‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ކ ުށ ެއްނ ެތ ް ދި ވ ެ ިހ ދ ަރި ނ ްގ ެ ލޭއޮހޮރ ުވ ާލ ުމ ުގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ޒި ނ ްމ ާ އ ުފުލަންޖެހ ޭ މީހުނ ްގ ެތެރޭގ ައި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާ ީޢ‬ ‫ރޭވުންތ ަކ ުގ ެ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު އެގ ޭ އ ަދި އެމ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު‬ ‫ސމަނުންނ ާއ ެކ ު ހިއްސާކުރ ާ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު ވާކަނ ް‬ ‫ދު ް‬ ‫އ ެ ީއ ތ ާރީ ޚ ް އެކަމ ަށ ް ހ ެ ިކދ ޭ ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއި‬ ‫އ ެކ ުއ ެ ީކގ ައި ފާހަގަކ ޮށްލަންޖެހ ޭ އަނ ެއްކަމ ަ ީކ މި ފަދ ަ ކޮންމ ެ‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ސ ދި ފ ާ ީޢ ބާރުނ ް ދ ު ް‬ ‫ހ ާދި ސާއ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ހ ޯދ ާ ކ ާމި ޔާބީގ ެ ފަހ ަތުގ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫ބަދ ަ ިހ ކަމ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ުމ ު ގ ޮވ ާލި ކޮންމ ެ ހިނދ ެއްގ ައި‬ ‫ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ހ ަށި ގ ަނޑ ާއި ފުރާނައި ނ ް ޤުރ ުބާނ ްވ ުމ ުގ ެ‬ ‫މ ަތި ވ ެރި ރ ޫޙ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ު ީމ ރ ޫޙ ާއި ޤ ައ ު ީމ ލ ޯ ިބނ ް ހިތްވަރ ު‬ ‫ލި ބިގެނ ްތި ބ ެ ރައ ްޔި ތުންނ ާއި ދި ފ ާ ީޢ ބާރުނ ް ގ ުޅި ގެނ ް‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ުމުނ ް ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާ ީޢ އ ައްޑަނައ ަށ ް އަންނަ‬ ‫އި ތުރ ު ފަންވަރުތ ަކ ުގ ެ ވަރުގަދ ަ ބާރ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް ދި ފ ާޢުކ ޮށ ް ހިމާޔ ަތ ްކުރ ުމ ުގ ެ ބުރަ‬ ‫އ ަދި ބަރ ު މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ު އ ަދ ާކުރ ުމ ާއި ޙ ަވ ާލ ުވ ެތި ިބ‬

‫‪4‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އ ަދި‬ ‫އ ެއްބ ައި ވަންތ ަ‬ ‫އ ެކ ުވ ެރި ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ‬ ‫ި‬ ‫އ ެއްބ ައ ެއްވަންތ ަ ބ ައ ެއްކ ަމުގ ައި ވާންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފައަށ ަގެންފ ައި ވ ާ‪،‬‬ ‫ހަމ ައ ެހެންމ ެ‪ ،‬ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ުގ ެ ފ ުރި ހަމ ަ ި‬ ‫ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ުގ ެ ރ ުކުންތަކ ަށ ް ފ ުރި ހަމައ ަށ ް އި ޙ ުތި ރ ާމ ުކުރ ާ‬ ‫ސ ހާމ ަވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބަޔަކ ަށ ް ވާންޖެހޭކަނ ްވ ެ ް‬ ‫އާދ ެ‪ ،‬ޒ ަމާނ ުގ ެ އ ޮއި ވަރ ާއ ެކ ު ދ ުނި ޔ ޭގ ެ‬ ‫ސރަޙ ަށ ް އަންނަމުނ ްދ ާ އެކިއ ެ ިކ އެދެވ ޭ އ ަދި ނޭދެވ ޭ‬ ‫މަ ް‬ ‫ސ ވަރަށ ް‬ ‫ބަދ ަލުތ ަކ ުގ ެ އ ަސަ ރ ު ދި ވ ެ ިހ މ ުޖުތަމަޢ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ބާރ ުމި ނ ެއްގ ައި ކުރަމުނ ްދާކަނ ް އ ެ ީއ މި އ ަދ ު އެންމ ެހ ާ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސ ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ާ ޙ ަ ީޤޤ ަތ ެކ ެވ ެ‪ .‬މ ުޖުތަމ ަޢުގ ައި‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ްވ ެ ް‬ ‫ބ ަލ ާލ ާއި ރ ު‪ ،‬ދި ނީ ގ ޮތުނ ް ހ ައ ްދ ު‬ ‫ިހގ ަމުނ ްދާކަންކަމ ަށ ް‬ ‫ފަހަނައ ަޅ ާދި ޔުނ ް މި ދ ަނީ އާނ ްމުވ ަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬

‫މ ުޖްތަމ ަޢުގައި ހިގަމ ުންދާކަންކަމ ަށް ބަލާލާއިރު‪،‬‬ ‫ިދނީގޮތުން ހައްދު ފަހަނ ައަޅާދިޔުން މިދަ ީނ‬ ‫ޢާންމ ުވަމ ުންނ ެވެ‪ީ .‬ދނީ‪ ،‬ޚިޔ ާލުތަފާތުވުންތަކަ ީކ ފަރު ީދ‬ ‫ޙ ައްޤެއްކަމ ުގައިވިޔަސް‪ީ ،‬ދ ީނ ޚިޔ ާލުތަފާތުވުންތަކުގެ‬ ‫ނ ަމ ުގައި ހައްދު ފަހަނ ައަޅާދިއުމ ުގެ ސަބަބުން މ ުޖުތަމ ަޢު‬ ‫ބައިބައިވެގެންދިއުމ ުގެ ބިރު މިވަ ީނ އިންތިހާއަށް‬ ‫ާސ ދެކޮޅުވެރިކަމާއި ޚިޔ ާލު‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫ބ ޮޑުވެފައެވެ‪.‬‬ ‫ތަފާތުވުމ ުގެ ނ ުރަނގަޅު އަސަރު މުޅިމ ުޖްތަމ ަޢ ަށް މިދަ ީނ‬ ‫ކުރަމ ުންނ ެވެ‪ .‬ޓެރަރިޒަމ ްގެ ޢ ަމ ަލުތައް ތަޢާރަފ ްވެ‪،‬‬ ‫ޤ ައުމ ުގެ ސުލްޙ ަ މަސަލަސްކަންދަ ީނ ގެއްލެމ ުންނ ެވެ‪.‬‬ ‫ދީނީ ‪ ،‬ޚިޔ ާލުތ ަފ ާތ ުވުންތަކ ަ ީކ ފަރ ު ީދ ޙ ައްޤ ެއްކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪،‬‬ ‫ދީނީ ޚިޔ ާލުތ ަފ ާތ ުވުންތ ަކ ުގ ެ ނަމުގ ައި ހ ައ ްދ ުފަހަނައ ަޅ ާދި އ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސަ ބ ަބުނ ް މ ުޖްތަމ ަޢ ު ބ ައި ބ ައި ވ ެގެނ ްދި އ ުމ ުގ ެ ިބރ ު މި ވ ަނީ‬ ‫ާސ ދެކ ޮޅ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫އި ނ ްތި ހާއ ަށ ް ބ ޮޑ ުވެފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޚިޔ ާލ ު ތ ަފ ާތ ުވ ުމ ުގ ެ ނުރަނގ ަޅ ު އ ަސަ ރ ު މ ުޅިމ ުޖުތަމަޢ ަށ ް‬ ‫މި ދ ަނީ ކުރަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ޓެރަރި ޒ ަމ ްގ ެ ޢަމ ަލުތ ައ ް ތ ަޢާރ ުފ ުވ ެ‪،‬‬ ‫ސކަންދ ަނީ ގ ެއ ްލ ެމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ސުލްޙ ަ މ ަސަ ލ ަ ް‬ ‫މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫މ ޭޖަރ ޖެނ ެރަލް މ ުޙ ަންމ ަދު ޒާހިރު‬

‫ދި ފ ާޢުގ ައި އ ަމި އްލ ަ ހ ަށި ގ ަނޑ ާއި ފުރާނަ ޤުރ ުބާނ ްކުރުމ ަށ ް‬ ‫ކަމަރުބަދ ެ އެކަމ ަށ ް މ ާތ ް ﷲ ގަނ ް ީދ ހ ުވާކ ޮށ ްގެނ ް ތި ިބ‬ ‫ސނ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް މި ކ ަމާމ ެދ ު މި އ ަދުވ ަނީ ވަރަށްބޮޑ ަށ ް ވި ް‬ ‫ި‬ ‫ހޭލަންޖ ެ ިހފ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ކަންކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ޤ ައ ުމ ުގ ެ ސަ ލާމ ަތ ާއި‬ ‫ރައ ްކ ާތ ެރި ކަމ ަށ ް ކުރ ާ އެންމ ެހ ާ ނޭދެވ ޭ އ ަސަ ރުތ ަކުނ ް ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ަދ ާކުރ ާ ދ ައުރ ު‬ ‫ދި ފ ާޢުކ ޮށ ް ޙިމާޔ ަތ ްކުރ ުމުގ ައި ި‬ ‫ސ ބ ޮޑުކ ަމުގ ައި ދަންނަވަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެހ ެނީ ‪،‬‬ ‫ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސޔާދ ަތ ު ރައ ްކ ާތ ެރި ކ ޮށ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި ި‬ ‫ސމަނުންނ ާއި ބ ަޣ ާވ ާތ ްތ ެރި ނ ްގ ެ ިކބ ައި ނ ް‪،‬‬ ‫ހިމާޔ ަތްކ ޮށ ް‪ ،‬ދ ު ް‬ ‫ދ ައުލ ަތ ާއި ރައ ްޔި ތުނ ް ސަ ލާމ ަތްކ ޮށ ް ދި ފ ާޢ ުކުރ ުމ ުގ ެ‬ ‫މ ު ިހނ ްމ ު މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ު ރައ ްޔި ތުނ ް ޙ ަވ ާލުކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ކަމ ަށ ް ީވތީއ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ުގ ެ އެންމ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސ އ ަދި ރ ުކުނ ް ކ ަމުގ ައި ވ ާ އި ސްލ ާމ ް ީދނ ް‬ ‫ސ ް‬ ‫މ ު ިހނ ްމ ު އ ަ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ވ ަޢ ުދ ުވެފ ައި ވާތީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ފ ާޢުކ ޮށ ް ޙިމާޔ ަތ ްކުރުމ ަށ ް ި‬ ‫އ ަދި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އ ަމި އްލަވަންތަކަނ ް‬ ‫މ ުޅިދ ުނި ޔެއ ަށ ް ދޭހަކ ޮށްދ ޭ ފ ެއްސާއި ރަތ ާއި ހ ުދ ުގ ެ ދި ދ ަ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ދި ރި ތި ބިހ ާ ހިނދ ަކ ު މި ނި ވަންކަންމ ަ ީތ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޖ ައ ްވުގ ައި ވި ހުރ ުވ ެމުނ ްދާނެކ ަމ ުގ ެ ޔ ަ ީޤންކަނ ް‬ ‫ީދފ ައި ވާތީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ދި ވ ެ ިހ ރައ ްޔި ތުންނަށ ް‬ ‫ި‬ ‫އެންމ ެ‬ ‫އ ޭގ ެ‬ ‫ޒި ނ ްމ ާދާރުކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‪،‬‬ ‫ފ ުރި ހަމަގ ޮތުގ ައި މި ޒި ނ ްމާތ ަކ ާއި ވ ާޖި ބުތ ައ ް އ ަދ ާކުރުމ ަށ ް‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ް ބޭނުނ ްވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ކ ަމުގ ައި މި ހާރަށ ްވުރ ެ‬ ‫ބ ޮޑ ު އި ތ ުބާރަކ ާއި ފ ުރި ހަމ ަ ޔ ަ ީޤންކަމ ެއ ް ރައ ްޔި ތުންނަށ ް‬ ‫ސ އެބަޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ދޭނ ްވ ެ ް‬ ‫މި ދެންނ ެވުނ ު ޔ ަ ީޤންކަނ ް ރައ ްޔި ތުންނަށ ް‬ ‫ސފަތަކ ަ ީކ‬ ‫ޝރ ާތ ްކ ުރި ި‬ ‫ދި ނ ުމުގ ައި ކ ުރި ނ ް އ ަޅުގ ަނޑ ު އި ާ‬ ‫ވަރަށ ް މ ު ިހނ ްމ ު ދ ައުރ ެއ ް އ ަދ ާކުރ ާ ކަންކަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފަތ ައ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ޠ ަ ީބޢ ަތުގ ައި‬ ‫މި ި‬ ‫އ ަދި ‪،‬‬ ‫އި ތުރަށ ް އަށ ަގެންނ ެވ ުމ ުގ ެ ޢ ަޒ ުމ ް އާކ ޮށ ް އ ާލ ާކުރަނ ް‬ ‫މި އ ަށ ްވުރ ެ ވ ަ ިކނ ް އ ައ ުލާކަންބ ޮޑ ު އ ެހެނ ް ދުވ ަހ ެއ ް‬ ‫އޮންނާނެކަމަކ ަށ ް އ ަޅުގ ަނޑަކ ަށ ް ޤ ަބ ޫލ ެއްނ ުކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ކ ަމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ކ ުރި މ ަތި ވ ަމުނ ް އަންނަ‬ ‫ސ ފާހަގ ަކުރަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގޮންޖ ެހުންތ ައ ް ވަރަށ ް ބ ޮޑުކަނ ްވ ެ ް‬

‫އ ެހެންކ ަމުނ ް މ ުޖުތަމ ަޢުގ ައި ހިގ ާ އެކިއ ެ ިކ އ ޮއި ވަރުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ސ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފި ކުރުތަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ަސަ ރ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ންވަރަކ ަށ ް ކުރާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި އ ޮއި ވަރުތ ަކުގ ައި‬ ‫ޖ ައ ްސަ ނ ް ގަސްތުގ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ ބަޔ ަކ ު އުޅޭނެކަނ ް‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔ ާއ ެއ ްގ ެ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ހ ަދާނ ްކުރަނ ްވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަ ް‬ ‫ޝކ ަރީ ނ ްގ ެ އ ެކ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫އެންމ ެ ވަރުގަދ ަ ހ ަތި ޔާރަކީ‪ ،‬ލ ަ ް‬ ‫ސދ ޭ ބަދ ަ ިހކ ަމ ާއި‬ ‫އ ެއްބ ައި ވަންތަކ ަމުނ ް ސަ ފުތަކ ަށ ް ގެނ ެ ް‬ ‫އެންމެނ ް އެކ ަތި ގ ަނޑެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ތި ބ ެ އ ެއ ް ރ ޫޙ ެއްގ ައި‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔ ާއ ެއ ްގ ެ‬ ‫އަ ް‬ ‫ވ ުމ ާއ ެކ ު‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސމަނުނ ް ބޭނުނ ްކުރ ާ‬ ‫ބާރުކ ަނޑ ުވ ާލުމ ަށ ް މި ޒ ަމާނުގ ައި ދ ު ް‬ ‫އެންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި އ ެއ ް އ ުކުޅ ަ ީކ ފި ކ ުރީ ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ‬ ‫ސކ ުނޑި ތ ަކ ާއި ކ ުޅ ެލ ާ އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ޝކ ަރީ ނ ްގ ެ ި‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް ލ ަ ް‬

‫ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ީވ ީތ ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ެ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ު ދި ރ ުވ ާ‬ ‫އ ާލ ާކުރ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާމ ް ީދނ ުގ ެ ހިދާޔ ަތ ްލި ިބފ ައި ވ ާ‬ ‫މުސްލި މުންކަމ ަށ ް ީވ ީތ ޝުކުރ ުވ ެރި ވ ެ‪ ،‬އެހިދާޔ ަތުގ ައި‬ ‫ދ ެމި ތި ބ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ސަ ޤާފ ަތ ުގ ެ‬ ‫ރީ ތި އާދ ަކާދަތަކ ަށ ް އި ޙ ުތި ރ ާމުކ ޮށ ް ލޯބިކުރާބަޔަކ ަށ ްވ ެ‪،‬‬ ‫އެކަނ ް ޢަމ ަލ ާއި ބ ަހުނ ް ދ ައ ްކުވ ައި ދ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ު ީމ‬ ‫ސކ ޮށ ް‪ ،‬އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ކ ަމ ާއި ވ ަފ ާތ ެރި ކަނ ް ކ ުރި އ ަށ ް‬ ‫ލ ޯ ިބ އި ް‬ ‫ނެރ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދެންނ ެވި ފަދ ައި ނ ް‪ ،‬މ ާ ީޒގ ައި‬ ‫ކ ުރި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ ނުރައްކަލ ަށ ް ހުށ ަހ ެޅުނ ު ކޮންމ ެ ފަހަރަކުމ ެ‪،‬‬ ‫ޤ ައ ުމ ު ނި ކަމ ެތި ކ ޮށ ްލ ެވުނ ު ކޮންމ ެ ފަހަރަކުމ ެ‪ ،‬އ ަދި‬ ‫ސޔާދ ަތ ާއި އ ަމި އްލަވަންކަމ ަށ ް ލ ޮޅުނ ް އ ެރި ކޮންމ ެ‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ި‬

‫ތެރޭގ ައި ޚިޔ ާލ ު ތ ަފ ާތ ުވުނ ް އުފ ައ ްދ ާ‪ ،‬ވ ެރި ންނާމ ެދ ު ނަފުރަތ ު‬ ‫އުފ ައ ްދ ާ‪ ،‬މ ަސަ އްކ ަތ ުގ ެ ރ ޫޙ ާއި ފ ޯރި މީހުނ ްގ ެ ިކބ ައި ނ ް‬ ‫ކ ަނޑ ުވ ާލ ާ ސަ ފުތަކ ަށ ް ލ ޮޅުނ ް އަރ ުވ ާ އ ެސަ ފުތ ަކުގ ައި‬ ‫ރ ެދުއ ަޅ ުވ ާލުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ގި ނަ ޤ ައ ުމުތ ަކ ާއި ޚިލާފ ަށ ް‪ ،‬ރ ާއްޖ ެ‬ ‫ސ އޮންނަނީ މ ުޖުތަމ ަޢ ުގ ެ‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔ ާވ ެ ް‬ ‫އ ުފ ެދި ފ ައި ވާގ ޮތުނ ް އ ަ ް‬ ‫އާނ ްމ ު ދި ރި އ ުޅ ުމ ާއި އ ަދި މ ާޙ ާއ ުލ ާއި ވަރަށްބޮޑ ަށ ް‬ ‫ގ ުޅި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬މ ުޖުތަމ ަޢ ުގ ެ އ ޮޔ ާއި ވ ައި ‪ ،‬އ ަދި ކުލަވަރ ާއި‬ ‫ސ ވަރަށ ް ފ ަސޭ ހ ައި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ްވ ެ ް‬ ‫ބަދ ަލުތ ަކ ުގ ެ އ ަސަ ރ ު ި‬ ‫ކުރާތަނ ް އަންނަނީ ފެންނަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ޢ ާއި ލ ާގ ެ މެންބަރުނ ްގ ެ‬ ‫ފަރ ާތުންނ ާއި ރައްޓ ެ ިހ ރަޙުމ ަތ ްތ ެރި ނ ްގ ެ ފަރ ާތުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ރި އުޅ ޭ މާޙ ައ ުލ ާއި ވ ެ ީށގ ައި ހިގ ާ ކަންކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސނުމ ަކުނ ް ބ ަލ ާއި ރ ު މި ކ ަމުގ ައި މާބ ޮޑ ު‬ ‫މަދ ަނީ ވި ް‬ ‫ސ‬ ‫މ ައ ްސަ ލަތ ަކ ެއ ް ހ ުރި ކަމ ަށ ް ފާހަގ ަ ނ ުކުރ ެވުނުކ ަމުގ ައި ވި ޔ ަ ް‬ ‫ސކ ަރީ އ ަޚ ުލ ާޤ ުގ ެ ހ ުދ ޫ ީދ މި ންގ ަނޑުތ ަކުންބޭރ ު‬ ‫އަ ް‬ ‫ިހމެނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިކތަންމ ެ ކަންތ ައްތ ަކ ެއ ް މި ކ ަމ ުގ ެތެރޭގ ައި‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‪ ،‬މި އެންމ ެހ ާ ކަންތ ައްތ ަކުނ ް ރައ ްކ ާތ ެރި ވ ެ‪،‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާއި ޙ ަވ ާލ ުވެފ ައި ވ ާ މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ާއި ވ ާޖި ބ ު‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ‬ ‫ި‬ ‫އެންމ ެ ފ ުރި ހަމަގ ޮތުގ ައި އ ަދ ާކުރެވ ޭނީ‬ ‫ބަޔަކ ަށ ް ވ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޤ ައ ުމި އްޔަތ ަށ ް ލޯބިކުރ ާ‬

‫ޙަރަކ ާތ ެއ ްގ ެ ފަހ ަތުގ ައި މ ެ ވ ަނީ ޤ ައުމ ަށ ް ޚިޔާނ ާތ ްތ ެރި ވ ުމ ާއި‬ ‫ޣ ައ ްދާރ ުވުމ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ު ީމ ޚިދުމ ަތުގ ައި އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ވ ަފ ާތ ެރި ކަނ ް ކ ުރި އ ަށ ް ނެރ ުމ ުގ ެ ބަދ ަލުގ ައި އ ަމި އްލ ަ‬ ‫އ ެދ ުމ ާއި މ ާއ ް ީދ ފ ައި ދ ާ އި ސްކުރުމ ެވ ެ‪ .‬ވ ުމ ާއ ެކ ު‪،‬‬ ‫ސ ވާނ ް ީވ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކޮންމ ެ މީހ ެއ ްގ ެ ޢ ަޒުމަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫މ ުޖުތަމ ަޢުގ ައި އ ުފ ެދި ފ ައި ވ ާ ނުރަނގ ަޅ ު ކަންތ ައްތ ަކ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ދި މާއ ަށ ް ދީލ ާލި ޔ ަ ނ ުދި ނުމ ަށްޓަކ ައި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސގ ައި ވ ާ ގ ޮތ ުގ ެ މ ަ ީތނ ް ި‬ ‫ކ ޯޑ ް އ ޮފ ް އ ެތި ކ ް ް‬ ‫ޢަމ ަލުތ ައ ް ބ ެހ ެއ ްޓުމ ެވ ެ‪ .‬އ ެކ ޯޑްގ ައި ބ ަޔާނ ްވެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސތ ަކ ާއި ވ ާޖި ބުތަކ ަށ ް‬ ‫ސ ް‬ ‫ކަންކަނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ާ‪ ،‬އެއ ަ ާ‬ ‫ފ ުރި ހަމައ ަށ ް އި ޙ ުތި ރ ާމުކ ޮށ ް ިކޔަމަނ ްތ ެރި ކަނ ް އ ަދ ާކުރ ާ‬ ‫ީމހަކ ަށ ް ވުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައުމ ަށ ް ހެޔޮގ ޮތ ާއި ލާބ ަ އެދ ޭ ީމހަކ ަށ ް‬ ‫ވުމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ފަރ ު ީދ ޚިޔ ާލ ު‬ ‫ސ ޤ ައ ު ީމ ވ ާޖި ބ ު‬ ‫ތ ަފ ާތ ުވުންތ ައ ް ހ ުރި ކ ަމުގ ައި ވި ޔ ަ ް‬ ‫ސ އ ަމި އްލ ަ އ ެދުމ ެއ ް‬ ‫އ ަދ ާކުރ ުމުގ ައި އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސކ ޮށ ްގެނ ް ނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ް‬ ‫ވަޒީފ ާގ ެ ބާވ ަތުނ ް އ ަމުރަށ ް ިކޔަމަނ ްވުމ ަ ީކ‬ ‫ސދ ާ‬ ‫ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވ ާޖި ބ ު އ ަދ ާކުރ ުމ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ގ ުޅި ފ ައި ވ ާ‪ ،‬އެކަމ ަކ ާއި ނުލ ައި ި‬ ‫ސ ކަމ ެއްގ ައި ކ ާމި ޔ ާބ ު ލި ބޭނ ެ ކަމ ެއ ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސަ ބަބ ަ ީކ ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާޢުގ ައި‬ ‫ނޫނ ެވ ެ‪.‬‬

‫ސފ ައި ނ ް ކ ުރި މ ަތި ލާންޖެހިދާނ ެ ގި ނަ ދ ަނޑި ވ ަޅުތަކ ަ ީކ ތި މ ާގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ހ ަށި ގ ަނޑ ާއި ފުރާނަ ނުރައްކ ަލ ުގ ެ ތެރެއ ަށ ް ހުށ ަހ ެޅި ގެނ ްދ ާ‬ ‫ސ‬ ‫ކަންކަނ ް ކ ަމުގ ައި ވ ާ ީތ އެފަދ ަ ދ ަނޑި ވ ަޅުތ ަކުގ ައި އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ޖެހިލުމ ެއްނ ެތި އ ޯރޑަރަށ ް ފ ުރި ހަމައ ަށ ް ިކޔަމަނ ްވުމ ަ ީކ‬ ‫ޙ ަވ ާލ ުކުރެވ ޭ މި ޝަ ނ ް ކ ާމި ޔ ާބ ުކުރުމ ަށ ާއި ‪ ،‬ތި މ ާއ ާއި ‪،‬‬ ‫ތި މ ާގ ެ ބ ައި ވ ެރި ނ ް އި ތުރ ު ނުރައްކ ަލުނ ް ސަ ލާމ ަތ ްކުރުމ ަށ ް‬ ‫ސ މ ު ިހނ ްމުކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް‪ ،‬އ ަމުރަށ ް‬ ‫ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ަ ި‬ ‫ިކޔަމަނ ްވ ުމ ާއި ހިތްވަރުގަދަކ ަމ ުގ ެ ފ ުރި ހަމ ަ ި‬ ‫ސ އ ުނި ކަމ ެއްނ ެތި‬ ‫ސ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ކޮންމ ެ މީހ ެއ ްކ ެ ިކބ ައި ގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ހުންނަންޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪ 03 .‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ‬ ‫ސ ހިތްވަރުގަދަކ ަމ ާއި އޯޑަރަށ ް‬ ‫ޙަމ ަލ ާއ ާއި ގ ުޅި ގެނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ންވ ަނީ‬ ‫ިކޔަމަނ ްވ ުމ ުގ ެ ވަރަށ ް ފ ުރި ހަމ ަ މި ސާލުތ ަކ ެއ ް ި‬ ‫ދ ައ ްކާފ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ ގޮންޖ ެހުންތަކ ަކ ާއި ކ ުރި މ ަތި ލުމ ަށ ް‬ ‫ސ ތ ައ ްޔާރަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތި ބެންޖެހ ޭނީ އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‪ ،‬މ ުޖުތަމ ަޢުގ ައި އ ުފ ެދި ފ ައި ވ ާ‬ ‫ނުރަނގ ަޅ ު އ ޮއި ވަރުތ ަކ ުގ ެ އ ަސަ ރ ާއި އެއ ޮއި ވަރުތ ަކ ުގ ެ ބާރ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ސވަރ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ި‬ ‫އި ތުރުވ ަމުނ ްދ ާ މި ދުވ ަ ް‬ ‫ސ އ ެތި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކ ޯޑ ް އ ޮފ ް އ ެތި ކ ް ް‬ ‫ވާނ ްވ ާނީ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސސްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ިބނ ާވެފ ައި ވ ާ އި ސްލ ާ ީމ ޢަޤީދާގ ައި‬ ‫އަ ާ‬ ‫ސބިތ ުވ ެ ހުރ ުމ ާއި ‪ ،‬ޤ ައ ު ީމ ޚިދުމ ަތުގ ައި ނަފ ުސަ ށ ްވުރ ެ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ާ‬ ‫ޤ ައ ުމ ު އި ސްކުރ ުމ ާއި އ ަދި ޤާނ ޫނީ ވ ެރި ކަމ ަށ ް ިކޔަމަނ ްތ ެރި ވ ެ‬ ‫އެހީތ ެރި ވ ުމ ާއި މި ތި ންކަންތ ައ ް މި ހާރަށ ްވުރ ެ ބޮޑ ަށ ް‬ ‫ިބންވ ަޅުނަގ ާ ހަރުލ ައްވ ައި ގެނ ް ތި ިބބަޔަކ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހިތުގ ައި‬ ‫ނޫންނަމ ަ އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާއި ޙ ަވ ާލ ުވެފ ައި ވ ާ ޒި ނ ްމ ާ‬ ‫އެންމ ެ ފ ުރި ހަމަގ ޮތުގ ައި އަދ ައ ެއ ް ނ ުކުރެވޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ކ ޯޑ ް‬ ‫ިބނ ާވެފ ައި ވ ަނީ ކ ުރި ންދެންނ ެވުނ ު ދީނީ ‪ ،‬އ ަޚ ުލ ާ ީޤ އ ަދި‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ މ ައްޗ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ް‬ ‫ސފަތ ަކ ާއި އ ަ ާ‬ ‫ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ުގ ެ ި‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ ޤ ައ ުމުދ ެކ ެ ލޯބިވ ާ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ް އެދޭފަދ ަ ޒި ނ ްމ ާދާރ ު‪ ،‬ވ ާޖި ބ ަށ ް ފ ުރި ހަމައ ަށ ް‬ ‫އި ޖާބަދ ޭ‪ ،‬ބަދ ަ ިހ ގ ުޅުމ ެއްއ ޮތ ް އ ެއްބ ައ ެއްވަންތ ަ ބ ައ ެއ ްގ ެ‬ ‫ގ ޮތުގ ައި މ ާތ ްﷲ ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެކ ަލ ާނގ ެ ހެޔޮރަޙުމ ަތުނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ ތ ެދ ުވ ެރި ‪ ،‬އި ޚ ުލާޞްތ ެރި އ ަދި‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ވ ަފ ާތ ެރި ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ދަމަހ ައްޓ ަވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬ކ ުރި އ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް!‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު ‪ -‬ކ ުރި އ ަށ ް ދި ވ ެ ިހ ި‬

‫‪ 1988‬ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގެ ޢުދުވާނަށްފަހު‪ ،‬ދިވެހި‬ ‫ސމިންތައް‬ ‫ހާސލުކު ިރ ތަރައްޤީގެ އު ް‬ ‫ސފައިން ި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ުފ ެދުނ ު ދުވ ަހުނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި ި‬ ‫ސ ޤ ައ ު ީމ ޚިދުމ ަތުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ފ ެށި ގެނ ް ި‬ ‫އެންމ ެ ކ ުރީ ސަ ފުގ ައި ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ަމުނ ް އަންނަބ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ‪ 115‬އަހަރ ު ފ ުރި ފ ައި ވ ާއި ރ ު‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވެފ ައި ވ ަނީ ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫މި ދި ގ ު ތ ާރީ ޚުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ގުޅޭގ ޮތުނ ް‪،‬‬ ‫ޙާލ ަތ ާއި‬ ‫އ ެއި ރ ެއ ްގ ެ‬ ‫ޙ ަވ ާލ ުކުރ ެވުނ ު މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ު އެންމ ެ ފ ުރި ހަމައ ަށ ް‬ ‫ކ ޮނޑުގ ައި އަޅ ައި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬ޒ ަމާނަށ ް އަންނަމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ބަދ ަލުތ ަކ ާގުޅޭގ ޮތުނ ް‪ ،‬އެވ ަގުތ ަކ ު ބޭނުނ ްވ ާ މި ންވަރަށ ް‬ ‫ސވަރ ެއްގ ައި‬ ‫ސ ދީގެންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ްވ ެ ް‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް އެންމ ެ ބޭނުނ ްތ ެރި ‪ ،‬އ ަދި ބ ޮޑ ު ކޮންމ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ވ ަނީ‬ ‫ި‬ ‫ކަމ ެއްގ ައި އެންމ ެ ކ ުރީ ސަ ފުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ‪ ،‬އ ުމުރުނ ް ިކތަންމ ެ‬ ‫ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވެފ ައ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޙ ަޔ ާތ ުގ ެ‬ ‫ދ ޮށި މުއ ައ ްސަ ސާއ ެއްކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ި ،‬‬ ‫ބ ޮޑުބ ައި ވ ޭތުކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ މަދ ަނީ މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ‪ ،‬ދ ާ ިޚ ީލ‬ ‫ކަންކަނ ް ބަލަހ ައ ްޓ ާ ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރަމުނ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ގޮތ ަށ ް‬ ‫ދ ަނި ކ ޮށ ް‪ 1978 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 11‬ގ ައި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އ ަލ ްއުސްތާޛ ު‬ ‫މ ަޤ ާމ ާއި‬ ‫ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔާކ ަމ ުގ ެ‬ ‫މ ައ ުމޫނ ު ޢ ަބ ްދ ުލ ް ޤ ައ ްޔ ޫމ ް ޙ ަވ ާލ ުވ ެ ވަޑ ައި ގ ަތުމ ަށްފ ަހ ު‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ިހނ ްގުމ ަށ ް އި ޞްލ ާ ީޙ ބަދ ަލުތ ަކ ެއ ް އެމ ަނި ކ ުފާނ ު‬ ‫ި‬ ‫ސމ ަޤ ާމުތަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ް‬ ‫ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް ި‬ ‫ތ ަޢ ު ީލ ީމ ބ ޭފ ުޅުންކ ޮޅ ެއ ް ގެންނަވ ައި ‪ ،‬ރ ާއްޖ ެއ ާއި ރ ާއްޖ ެއި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ތ ަމ ްރީ ނ ް ދޭނ ް ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބޭރުނ ް ި‬ ‫ޝކަރަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫އ ެހެނ ް ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ގެމަތ ައ ް‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނުދީ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ޒ ަމ ާނީ އ ަ ް‬ ‫ސކ ަރީ ހަމަތ ަކ ުގ ެ މ ަތި ނ ް ރ ުކުރ ުވ ާލ ެވެނ ް ފ ެށ ުނީ ‪،‬‬ ‫އަ ް‬ ‫އ ެހ ާދި ސާއ ެއ ްގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް މ ުޅި ޤ ައ ުމ ު ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ނ ާމާންކ ަމ ުގ ެ ތެރެއ ަށ ް ދ ުއ ްވ ާލި ‪ 1988 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ‬ ‫‪3‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ުއ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސބިތުކ ަމ ާއި‬ ‫ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ދުސްމި ނުންނ ާ ހ ަނގުރާމ ަކ ުރީ‬ ‫ި‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ހިތްވަރ ާއ ެކުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަ ް‬ ‫ޢަދ ަދ ު އ ެއި ރ ު ިކތަންމ ެ މ ަދުކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ ،‬އ ެ ދުވ ަހ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ފ ެނި ގެނ ް ދި ޔައީ‪،‬‬ ‫ހ ަނގުރާމ ަ ކ ުރި ި‬ ‫ސފަވަންތ ަ ޖޯޝާއި ކެރ ުމ ާއި ހިތްވަރ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ވާންޖ ެހުނ ު ކޮންމ ެ ޤުރ ުބ ާނީ އ ެއ ްވުމ ަށ ް‬ ‫ސނުޖެހޭނ ެ ކަމ ެވ ެ‪ .‬އ ަމި އްލ ަ ހ ަށި ގ ަނޑ ާއި ފުރާނަ‬ ‫ފަ ް‬ ‫ސމަނުންނަށ ް‬ ‫ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ޤުރ ުބާންކ ޮށ ްގެނ ްވި ޔަސް‪ ،‬ދ ު ް‬ ‫ސ ދޫނ ުކުރާނެކ ަމ ުގ ެ‬ ‫މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ބިމުނ ް އެންމ ެ ތަނ ްފ ުކ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ވަރުގަދ ަ ޢ ަޒުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ހ ާދި ސާއި ނ ް މ ުޅި ޤ ައުމ ަށ ާއި‬ ‫ސކ ޮށ ްދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ޢި ބުރަތ ްތ ެރި ފި ލާވ ަޅުތ ަކ ެއ ް ދ ަ ް‬ ‫ި‬ ‫އާކަންތ ައްތ ަކ ެއ ް ތ ަޖ ުރި ބ ާކުރަންޖ ެހުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހ ާދި ސާގ ެ‬ ‫ސރ ާބ ު ބަދ ަލ ުކުރަންޖ ެހުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މި ް‬ ‫ސަ ބ ަބުނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ާއި ވ ާޖި ބ ު އި ތުރ ުވ ެ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫އ ަދި‬ ‫ސޖ ެހުނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޙަރަކ ާތްތ ައ ް ފ ުޅ ާކުރަނ ް ވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ޤ ައުމ ަ ީކ ިކތ ައްމ ެ އ ަމާނ ް ޞުލްޙ ަވ ެރި ޤ ައުމ ެއްނަމ ަވެސް‪،‬‬ ‫މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކ ަމާތ ޮޅ ެފާނ ެ ޚ ާއި ނުންތ ަކ ެއ ް ތި ބ ެދާނެކަނ ް‬ ‫ސ މ ަޖ ުބޫރ ު ކުރ ުވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޤ ަބ ޫލ ްކުރަނ ްވ ެ ް‬

‫‪6‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ކޮންމެއަކަސް‪ ،‬އ ެ ިބރ ުވ ެރި އ ަދި ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ހ ާދި ސާއި ނ ް ލި އްބ ައި ދި ނ ް ފި ލާވ ަޅުތ ަކ ާއި ދަރ ު ް‬ ‫ޝކަރަށ ް ގެންނަންޖެހ ޭ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫އ ަ ީލގ ައި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫އި ޞްލ ާޙުތ ައ ް އެވ ަގ ުތުނ ް އެވ ަގުތ ަށ ް ގެންނަނ ްފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝކަރަށ ް މީހުނ ް އި ތުރ ުކުރ ުމ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ގެންނ ެވ ުމ ާއި ‪،‬‬ ‫ތ ަޢ ު ީލ ީމ ޒ ުވާނުނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ދ ާރީ އ ޮނި ގ ަނޑ ު އ ަލުނ ް ބ ައްޓަނ ްކުރ ުމ ާއި ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ އި ތުރ ު އ ާލ ާތްތ ަކ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ަސލ ަތްތ ައ ް ހ ޯދ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ް ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޒ ަމ ާނީ ވ ީ‬ ‫އ ެ ހ ަނގުރާމައ ަށްފ ަހ ު‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫ސކ ަރީ ބާރ ު އި ތުރަށ ް ވަރުގަދަކ ޮށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އ ަ ް‬ ‫ި‬ ‫ހަރުދަނ ާކުރުމ ަށްޓަކ ައި އޭރ ުގ ެ ހާލ ަތ ާއި ބޭނުންތ ައ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ދ ާރީ އ ޮނި ގ ަނޑ ު‬ ‫ި‬ ‫ހ ުރި ގޮތ ަށ ް ބަލ ައި ‪،‬‬ ‫އ ަލުނ ް ފަރ ުމާކ ޮށ ް ގެނ ެވެނ ް ހ ުރި ބަދ ަލުތ ައ ް ގެންނަވަނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ސރ ެ ި‬ ‫ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫އ ޮތ ް ޑި އ ު ީޓ ސެކ ްޝަ ނ ް އ ުވާލ ައި ‪ ،‬ފ ައި ޓި ނ ްގ ޔ ުނި ޓްތ ަކ ާއި‬

‫ސަ ޕ ޯރޓ ް ޔ ުނި ޓްތ ައ ް އުފ ައްދަވ ައި ‪ ،‬އ ެ ޔ ުނި ޓްތަކ ަށ ް ވ ަ ިކވ ަ ިކ‬ ‫މި ޝަ ންތ ަކ ާއި ޓާސްކްތ ައ ް ކ ަނޑ ައ ެޅުނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ދި މ ާވ ާ‬ ‫ސކ ަމ ާއ ެކ ު ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ސއ ަކ ާގ ުޅި ގެނ ް އަވ ަ ް‬ ‫ހ ާދި ާ‬ ‫ކ ުއި ކ ް ރި އ ެކ ްޝަ ނ ް ފޯސްގ ެ ނަމުގ ައި ވ ަ ިކ ޔ ުނި ޓްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސ އ ުފ ެއްދ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު‪ ،‬ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާގ ެ‬ ‫ވެ ް‬ ‫ސަ ލާމ ަ ީތކަންތ ައްތ ައ ް ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ް‪ ،‬ވ ަ ިކ ޚ ާއ ްޞަ‬ ‫ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާއ ާއި‬ ‫އުފ ައްދަވ ައި ‪،‬‬ ‫ޔ ުނި ޓ ެއ ް‬ ‫ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާގ ެ ޢ ާއި ލ ާގ ެ ސަ ލާމ ަ ީތކަންތ ައްތ ައ ް‬ ‫ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުނ ް އ ެޔ ުނި ޓ ާއި ޙ ަވ ާލ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬މީގ ެ އި ތުރުނ ް‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ތުރ ު މަރުކ ަޒުތ ައ ް‬ ‫މ ާލ ެއ ާއި ރ ާއްޖ ެތެރޭގ ައި ި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ލ‪ .‬ކާނަލް މ ުޙ ަންމ ަދު ނާޒިމ ް‬

‫އ ުފ ެއްދ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރީ ޖަނަލ ް ހ ެޑ ްކ ްއ ޯރޓ ާޒ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަރުކ ަޒުތ ައ ް ޤ ާއި މ ްކުރ ެވި އެމަރުކ ަޒުތ ަކުނ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ެސަ ރަޙ ައ ްދުތ ައ ް ބަލަހ ައްޓ ައި ‪ ،‬މ ާލެއ ަށ ް ސަ ޕ ޯޓްދޭންޖެހިއްޖ ެ‬ ‫ިހދ ެއްގ ައި ސަ ޕ ޯޓްދެވޭގޮތ ަށ ް އެމަރުކ ަޒުތ ައ ް ިހންގަނ ް‬ ‫ފ ެށުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިހނ ްގުނ ް އި ތުރަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ދ ާރީ‬ ‫ި‬ ‫ހަރުދަނ ާ ކުރުމ ަށ ް ކުރ ެއ ްވި މ ަސަ އްކ ަތ ްޕ ުޅުތ ަކުގ ައި ‪،‬‬ ‫ސދ ާ ގުޅޭކަންކަނ ް ރާވ ައި ިހނ ްގ ުމުގ ައި ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނ ާ ީ‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އޮފީހ ުގ ެ ދ ައުރ ު ފ ުޅާކ ޮށ ް ބ ޮޑ ުކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޗީފ ް އ ޮފ ް ސްޓ ާފ ް ގ ެ މ ަޤާމ ަށ ާއި ‪ ،‬ޑެޕިއ ު ީޓ‬ ‫އ ަދި ި‬ ‫ޗީފ ް އ ޮފ ް ސްޓ ާފ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ބ ޭފ ުޅުނ ް އި ސްކުރައްވ ައި ‪،‬‬ ‫ސ އ ޮފ ް ދ ަ ޗީފ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި އ ޮ ީފހަކީ‪ ،‬އ ޮ ީފ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ޮފ ް ސްޓ ާފ ް ކ ަމުގ ައި ހަމަޖ ައ ްސަ ވ ައި ‪ ،‬މި ނި ސްޓ ްރީ‬ ‫ޝވަރ ާއ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ް‪،‬‬ ‫އ ޮފ ް ޑި ފެންސްގ ެ ލަފ ައ ާއި މ ަ ް‬ ‫ސދ ާ ގުޅޭކަންކަނ ް ރާވ ައި ިހނ ްގ ެވުނ ް އ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނ ާ ީ‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫އޮފީހުނ ް ކުރާގޮތ ަށ ް ހަމަޖ ެއްސެވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ި‬ ‫މީހުންނަށ ް މ ަޤ ާމ ްގ ެ ކ ުރި އެރުނ ް ދި ނ ުމުގ ައ ާއި‬ ‫ޝނ ް ދި ނ ުމުގ ައި ޢަމ ަލ ުކުރާނ ެ ހަރުދަނ ާ‬ ‫ޝަ ރަފ ްގ ެ ނި ާ‬ ‫އުސޫލ ް ތ ަކ ެއްހަމަޖ ައ ްސަ ވ ައި ‪ ،‬އ ެ އުސޫލ ުގ ެ މ ަތި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް މ ަޤ ާމ ުގ ެ ކ ުރި އެރ ުމ ާއި ޝަ ރަފ ުގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސ ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝނ ް ދ ެއްވަނ ްވ ެ ް‬ ‫ނި ާ‬ ‫ސ އެންމ ެ‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔ ާއ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ކޮންމ ެ އ ަ ް‬ ‫ަސލ ަތްކަމ ަށ ްވާތީ‪،‬‬ ‫މ ު ިހނ ްމ ު ހ ަތި ޔާރަ ީކ އި ންސާނީ ވ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ހ ާދި ސާއ ާގ ުޅި ގެނ ް‬ ‫ޝކަރ ު އި ތުރަށ ް ވަރުގަދަކ ޮށ ް ސަ ފުތ ައ ް‬ ‫ލަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް‬ ‫އި ތުރ ުކުރަންޖ ެހ ުމ ާ ގ ުޅި ގެނ ް‪ި ،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް ވ ެއ ްދ ުމ ުގ ެ‬ ‫ބޭނުނ ްވ ާ އި ތުރ ު މީހުނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ް ވަރަށ ް އަވަހ ަށ ް ފ ައްޓ ަވ ާ‪ި ،‬‬ ‫ގ ުޅ ުމ ުގ ެ ފުރ ުޞަ ތ ު އާނ ްމުކ ޮށ ް‬ ‫ޚިދުމ ަތ ާއި‬ ‫ދ ެޖި ންސްގ ެ މީހުންނަށ ް ހ ުޅ ުވ ާލ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެ‬ ‫ހ ުޅ ުވ ާލި ފުރ ުޞަ ތުގ ައި ދ ެ ޖި ންސްގ ެ ގި ނައަދަދ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމ ަތ ާއި ވ ަނީ ގ ުޅި ފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ބަޔ ަކ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް‪،‬‬ ‫ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށ ް ފުރަތަމ ަ ފަހަރަށ ް އަނ ްހެނ ް ި‬ ‫ޝކަރުގ ައި ިހމ ެނި ގެނ ްދި ޔަކަނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ފާހަގ ަކުރަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މީގ ެ އި ތުރުނ ް‪ ،‬ތ ަޢ ު ީލ ީމ ޒ ުވާނުނ ްގ ެ‬ ‫ޝކަރުގ ައި އި ތ ުކުރުމ ަށ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ސބ ަތ ް ި‬ ‫ނި ް‬ ‫މީހުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރުމ ަށ ް ރ ާއްޖޭނ ް ބޭރުނ ް ލި ބ ޭ‬ ‫ފުރ ުޞަ ތ ު ތ ަކުގ ައި ފޮނ ުވާނ ެ ތ ަޢ ު ީލ ީމ ފެންވަރ ު‬ ‫ރަނގ ަޅ ު ކ ުދި ނ ް ހ ޯދ ުމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް‪ ،‬ސްކ ޫލ ް ނި ނ ްމ ާ‬ ‫ދ ަރި ވަރުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ސަ ރ ުކާރަށ ް ޚިދުމ ަތ ްކުރަންޖެހ ޭ‬ ‫ސ ވ ަ ިކ އަދަދަކ ަށ ް‬ ‫ބޮނ ްޑ ުގ ެ ދ ަށުނ ް‪ ،‬ކޮންމ ެ އަހަރަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ގެންނަވަނ ް‬ ‫ސްކ ޫލ ް ނި ނ ްމ ާކ ުދި ނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬މި ކ ަމ ުގ ެ ނަތީޖ ާއ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުނ ް‪ި ،‬‬ ‫ތ ަޢ ު ީލ ީމ ގ ޮތުނ ް ރަނގ ަޅ ު ގި ނަ‬ ‫ޝކަރުގ ައި‬ ‫ލަ ް‬ ‫ސއ ަށ ް އެކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ޒ ުވާނުންތ ަކ ެއ ް ިހމ ެނި މ ުޅި މުއ ައ ްސަ ާ‬ ‫ފ ައި ދ ާލި އްބ ައި ދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަދި ‪ 1994‬ވަނަ އަހަރ ު ސްކ ޫލ ް ނި ނ ްމި‬ ‫ދ ަރި ވަރުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް‪ ،‬ސަ ތޭކައ ަށ ްވުރ ެ ގި ނަ ދ ަރި ވަރުނ ް‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ގެންނ ެވުނ ް ވ ެގެނ ްދި ޔައީ‪،‬‬ ‫އ ެއްފަހަރ ާ ި‬ ‫ަޞލ ަތ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް އި ތުރ ު އުސްމި ނަކ ަށ ް‬ ‫އި ންސާނީ ވ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ގެންގޮސްދި ންކަމަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ ފ ަހުނ ްވެސް‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ީ‪.‬ސ‪ީ .‬އ އ ޯލ ެވ ެލ ް ފެންވަރ ުގ ެ ގި ނަ އަދަދ ެއ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު‬ ‫ޖ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވަޒީފާއ ަށ ް އ ަމި އްލައ ަށ ް އ ެދި ގެނ ް ވަންނަނ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ައ ުމ ާ ހަމައ ަށ ް‪ ،‬ސަ ރ ުކާރަށ ް ޚިދުމ ަތ ްކުރަންޖެހ ޭ ބޮނ ްޑ ުގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ދ ަށުނ ް ސްކ ޫލ ް ނި ނ ްމ ާ ދ ަރި ވަރުނ ް ކޮންމ ެ އަހަރަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ގެނައ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް މީހުންވ ައ ްދ ާ ތ ަޢ ު ީލ ީމ އެންމ ެ‬ ‫މި ހާރ ު ި‬ ‫ސ‬ ‫ީ‪.‬ސ‪ީ .‬އ އ ޯލ ެވ ެލ ް ފެންވަރުކ ަމުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ދ ަށ ްމި ންގ ަނޑ ަކ‪ ީ،‬ޖ ީ‬ ‫މި ހާރުވ ަނީ ހަމަޖ ައ ްސަ ވާފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް މި އ ަދ ު‬ ‫ސބަތަކީ‪ ،‬ދ ަށ ްވ ެގެނ ް‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ބ ޮޑ ު ނި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ި‬ ‫ީ‪.‬ސ‪ީ .‬އ އ ޯލ ެވ ެލ ް ފެންވަރ ުގ ެ މީހުންކަމ ަށ ްވުމީ‪ ،‬އި ންސާނީ‬ ‫ޖ ީ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ ވަރަށްބ ޮޑ ު‬ ‫ަޞލ ަތ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް ި‬ ‫ވ ީ‬ ‫ކ ުރި އެރުމ ެއްކަނ ް ފާހަގ ަ ކުރަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ައ ް އި ތުރަށ ް ބަދަހިކުރުމ ަށ ް‬ ‫ި‬ ‫އެންމ ެ މ ު ިހނ ްމ ު‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްޕ ުޅުތ ަކުގ ައި‬ ‫ފ ެއްޓ ެވި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ‬ ‫ި‬ ‫ކަމ ެއްދ ެއ ްވި އ ެއ ްދ ާއި ރާއ ަ ީކ‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ގ ެ‬ ‫ތ ަޢުލީމ ާއި ތ ަމ ްރީ ނ ްދި ނުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންގޭގ ައި ތި ީބ ރ ާއްޖޭނ ް‬ ‫ި‬ ‫ޢ ުދ ުވާނ ުގ ެ ކ ުރި ނ ް‬ ‫ާޞލ ްކުރައ ްވާފ ައި ވ ާ ވަރަށ ް‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނ ު ޙ ި‬ ‫ބޭރުނ ް އ ަ ް‬ ‫މ ަދުބަޔ ަކ ުއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ ކ ުރި ނ ް ރ ާއްޖ ެއި ނ ް ބޭރުނ ް‬ ‫ސކ ަރީ‬ ‫ސ ގި ނަ ީއ އ ަ ް‬ ‫ސތަކ ަށ ް ބ ަލ ާލ ާއި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ލި ިބފ ައި ވ ާ ކ ޯ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތަކ ަށ ްވުރ ެ އ ެހެނ ްދ ާއި ރާތ ަކ ުގ ެ ކުރ ު މ ުއްދ ަތ ުގ ެ‬ ‫ސތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވެސް‪ ،‬އ ޭގ ެ ފ ަހުނ ް ރަޙްމ ަތ ްތ ެރި‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ސ‬ ‫ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ މި ލި ޓ ަރީ އެކަޑ ަ ީމތ ަކުންނ ާއި އ ެހެނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރުނ ް‬ ‫މި ލި ޓ ަރީ ކ ޮލ ެޖްތ ަކުނ ް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫އި ތުރ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬ނަތީޖާއަކ ަށ ް ީވ ކުރ ުމ ުއްދ ަތ ެއ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފ ައ ުޖުގ ައި އ ޮފި ސަ ރ ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސ ސްޕ ެޝަ ލ ައި ޒ ްޑ ް‬ ‫އ ާއި އ ަދި އ ެހެނ ް ރޭނ ްކުތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ޓްރޭނި ނ ްގ ހ ަދާފ ައި ވ ާ ގި ނަ އަދަދ ެއ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޤާބިލުކަނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފ ައ ުޖުގ ައި ިހމ ެނި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ކ ުރި އ ަށ ްވުރ ެ އެތ ައ ްގުނައަކ ަށ ް އި ތުރ ުވުމ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ‬ ‫ޚިދުމ ަތުގ ައި މި ހާރ ު އ ަ ް‬ ‫ް‪.‬ސ‪.‬އ ޯއި ނ ް ތި ބިއި ރ ު‪،‬‬ ‫ގި ނަޢަދަދ ެއ ްގ ެ އ ޮފި ސަ ރުންނ ާއި އެނ ީ‬ ‫ސފ ައި ންގޭގ ައި މީހުނ ް ިބނ ާކުރ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ް މި ހާރުވ ަނީ‬ ‫ި‬ ‫އެތ ަ​ައ ްގުނައަކ ަށ ް އި ތުރުކ ޮށ ް ފ ުޅ ާކުރ ެވި ފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ާސ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ިހންގ ަމުނ ް އ ައި އަސ ީ‬ ‫ކ ުރި ނ ް ި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯހ ުގ ެ މުޤ ައްރަރ ު‪ ،‬ޒ ަމާނ ާގުޅޭގ ޮތުނ ް އ ަލުނ ް‬ ‫އ ެކުލ ަވާލ ައި ‪ ،‬އެތ ަމ ްރީ ނ ު ތ ަކ ުގ ެ ފެންވަރ ު ކ ުރި އ ަށ ްވުރ ެ‬ ‫ސ ޓްރޭނި ނ ްގ އ ާއި އެނ ް‪.‬‬ ‫މ ަތި ކ ޮށ ް‪ ،‬ސްޕ ެޝަ ލ ް ޓާސްކ ް ފ ޯ ް‬ ‫ސ‪.‬އ ޯ ކޭޑ ަރ ކ ޯހ ާއި އ ަދި ވެޕަނ ް އި ންސްޓްރަކްޓ ަރ ކ ޯހ ާއި ‪،‬‬ ‫ީ‬ ‫ސތ ައ ް ިހނ ްގ ާ‪،‬‬ ‫ސތ ައ ް ފަދ ަ ކ ޯ ް‬ ‫ޑ ްރި ލ ް އި ންސްޓްރަކްޓ ަރ ކ ޯ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނ ު މަރުކ ަޒުތ ަކުގ ައި މީހުނ ް‬ ‫އ ެދ ާއި ރާތ ަކުނ ް ި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރަނ ްފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ަ އ ެހެންމ ެ ރަޙްމ ަތ ްތ ެރި‬ ‫ސކ ަރީ ބާރަ ުތ ަކ ާގ ުޅި ގެނ ް‪ ،‬ރ ާއްޖޭގ ައި ތ ަފ ާތ ު‬ ‫ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ އ ަ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު ޕްރ ޮގްރ ާމްތ ަކ ާއި ފ ަރި ތ ަކުރުންތ ައ ް ބ ާއްވަނ ް‬ ‫ފ ެށުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ބޮޑ ަށ ް‬ ‫އ ަދި މި ހާރ ު މި ވ ަނީ ‪ ،‬ކ ުރި އ ަށ ްވުރ ެވ ެ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރ ުމ ުގ ެ ދ ާއި ރ ާ ފ ުޅާކ ޮށ ް އ ަދި ދެވ ޭ ތ ަމ ްރީ ނ ު ތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ސތަކ ަށ ް މަންޙ ަޖުތ ައ ް‬ ‫ފެންވަރ ު މ ަތި ކުރ ެވި ފ ައ ެ​ެވ ެ‪ .‬އެކިއ ެ ިކ ކ ޯ ް‬ ‫ސތ ަކުގ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ‬ ‫ކ ަނޑ ައ ެޅި ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ ކ ަނޑ ައ ެޅި ފ ައ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫މުދ ައ ްރި ބުނ ްގ ެ ފެންވަރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ އި ންސްޓި ޓި އ ުޓ ް‬ ‫ޓްރޭނި ނ ްގ ޔ ުނި ޓ ްގ ެ ބަދ ަލުގ ައި ޑި ފެނ ް ް‬ ‫ފ ޯރ ޓްރޭނި ނ ްގ އެނ ްޑ ް އ ެޑި ޔުކ ޭޝަ ނ ް އ ުފ ެދި ‪ ،‬ޤ ައ ު ީމ‬ ‫ިހމެނޭ ފެންވަރ ުގ ެ‬ ‫ސަ ނަދ ުގ ެ އ ޮނި ގ ަނޑ ުގ ެ ތެރޭގ ައި‬

‫ިހންގަނ ްފ ެށ ުމ ާއ ެކ ު‪،‬‬ ‫ސތ ައ ް އ ެ އި ންސްޓި އ ުޓުނ ް‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މީހުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރ ުމ ުގ ެ މ ައި ގ ަހުގ ައި އި ތުރ ު‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މީހުނ ް‬ ‫ކ ުރި ތ ަކ ެއ ް މި ހާރުވ ަނީ ފ ަޅާފ ައ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސތ ަޤްބަލަކ ަށ ް މި ހާރ ުކުރެވ ޭ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ުކުރ ުމ ުގ ެ ކ ައި ރި މ ު ް‬ ‫ް‪.‬ސ‪.‬އ ޯ ސްކ ޫލ ެއ ް އ ުފ ެދި ޑ ައި ޓ ް ގ ައި‬ ‫އުނ ް ީމދ ަ ީކ އެނ ީ‬ ‫ސ އި ތުރ ު ފި ޔ ައ ެއ ްފ ެޅުމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރ ާއްޖޭގ ައި‬ ‫އަނ ެއ ްކ ާވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންމަރުކ ަޒެއްގ ައި އ ޮފި ސަ ރ‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސ‬ ‫ސތ ަކ ެއ ް ިހންގ ޭ ދުވ ަހ ެއ ް އ ައުމަކީވ ެ ް‬ ‫ކ ޮލި ފ ައި ނ ްގ ކ ޯ ް‬ ‫ސ ދ ަތުރ ުކުރަމުނ ްދާމ ަގުނ ް އ ެހާކ ައި ރި‬ ‫މި އ ަދ ު މި މުއ ައ ްސަ ާ‬ ‫ސ ދެކ ޭ‬ ‫ސ މި މުއ ައ ްސަ ާ‬ ‫ސތ ަޤްބ ަލ ެއްގ ައި ނޫންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫މު ް‬ ‫ހުވ ަފެނ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ އަވ ައްޓ ެރި އ ެހެނ ް‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ޤ ައ ުމުތ ަކާއ ަޅާބ ަލ ާއި ރ ު‪ ،‬ދި ގ ު ތ ާރީ ޚ ަކ ާއި މާޒީއ ެއ ް އ ޮތްބ ައ ެއ ް‬ ‫ކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ 1988 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪3‬ގ ެ ހ ާދި ސާއާހަމައ ަށ ް‪،‬‬ ‫ަސލ ަތްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ މ ާގި ނަ އ ާލ ާތްތ ަކ ާއި ވ ީ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ލި ިބފ ައި ވ ާ ބ ައ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް އެކަނ ްދި މާވީ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ހަރަކ ާތ ްތ ެރި ވާނ ް ޖ ެހުނ ު ކަންކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫އޭރ ު ި‬ ‫ސ‬ ‫ކުރަނ ް ޖ ެހުނ ު މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ުގ ެ ގ ޮތުންކަމ ަށ ްވުމީވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި‬ ‫ި‬ ‫އެކަށީގެނ ްވާކަމ ެވ ެ‪ .‬މި ހާރ ު‬ ‫ަޞލ ަތްތ ައ ް ލި ިބފ ައި ވ ަނީ ‪3 ،‬‬ ‫މި ވ ާ ގި ނަ އ ާލ ާތްތ ަކ ާއި ވ ީ‬ ‫ސއ ަށްފ ަހ ުއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ހ ާދި ާ‬

‫ޞ ީދ ސަ ރަޙ ައ ްދ ު‬ ‫ާސ އ ަދި އި ޤ ްތި ާ‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަސްއ ޫލި އްޔ ަތ ާއި‬ ‫ޙިމ ާޔ ާތްކ ޮށ ް ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުމަކީ‪ި ،‬‬ ‫ވ ާޖި ބ ެއްކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ ،‬ތި ނ ެއ ް ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ހ ާދި ސާއ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ުރި މ ަތި ލި އި ރ ު ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ް ފްލީޓ ް އ ޮ ީތ ވަރަށ ް‬ ‫ި‬ ‫ޞ ީދ‬ ‫ނި ކަމ ެތި ކ ޮށ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ އި ޤ ްތި ާ‬ ‫ާސ ސަ ރަޙ ައ ްދ ު ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުނ ް އި ތުރަށ ް‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫އ ަދި‬ ‫ހަރުދަނ ާކުރ ުމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ް ފ ް ީލޓ ަށ ް ޒ ަމ ާނީ‬ ‫ަސލ ަތްތ ައ ްހ ުރި ލޯނ ްޗުފަހަރ ު އި ތުރުކ ޮށ ް‪ ،‬އ ެދ ާއި ރ ާއި ނ ް‬ ‫ވ ީ‬ ‫ސކަމ ެއްދ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މީހުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ްކުރުމ ަށ ް ވަރަށްބ ޮޑ ު އި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ް ގ ެ ޚިދުމަތަކީ‪ ،‬މީގ ެ‬ ‫މި އ ަދ ު ި‬ ‫ވި އ ްސަ ކ ަށ ް އަހަރ ު ކ ުރި އާއ ަޅާބ ަލ ާއި ރ ު‪ ،‬ވަރަށްބޮޑ ަށ ް‬ ‫ސ އެކަމ ަށ ް ވަރަށްބ ޮޑ ު‬ ‫ތަރައްޤީކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ އ ަދި މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ހޭދަތ ަކ ެއ ް ކުރައްވ ަމުނ ްގެންދ ަވ ާ ދ ާއި ރ ާއ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަސްއ ޫލި އ ްޔ ާއި‬ ‫ހަމ ަ މި އ ާއ ެކ ު ި‬ ‫ސކިޔ ުގ ެ‬ ‫ވ ާޖި ބުތ ަކ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ިހމެނޭ ފަޔ ަރ އެނ ްޑ ް ރ ެ ް‬ ‫ސ ވ ޭތ ުވ ެ ދި ޔ ަ ވި އ ްސަ ކ ަށ ް އަހަރ ު ތެރޭގ ައި‬ ‫ޚިދުމަތަކީވ ެ ް‬ ‫ވަރަށ ް ބޮޑ ަށ ް ތަރައްޤީކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ ޚިދުމ ަތ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު‬ ‫މި ޚިދުމ ަތްވ ަނީ ކ ުރި އާޚިލާފ ަށ ް މާލ ޭގ ެ އި ތުރުނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ަސލ ަތްތ ަކ ާއި އާލ ަތްތ ައ ް‬ ‫އަތ ޮޅުތަކ ަށ ް ފ ެތ ުރި ‪ ،‬ޒ ަމ ާނީ ވ ީ‬ ‫ސ‬ ‫ަސލ ަތ ްވ ެ ް‬ ‫ހ ޯދި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެދ ާއި ރ ާއި ނ ް އި ންސާނީ ވ ީ‬ ‫ތަރައްޤީކުރ ެވި ފ ައ ެވ ެ‪.‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ނި ޒ ާމ ް‬ ‫މ ުއ ާޞަ ލ ާތ ުގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސޓ ަމ ް) އަކީވެސް‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ‬ ‫ސ ް‬ ‫(ކ ޮމި އ ުނި ކ ޭޝަ ނ ް ި‬ ‫ސއ ަށްފ ަހ ު ވަރަށްބޮޑ ަށ ް ތަރައްޤީކުރ ެވުނ ު ދ ާއި ރ ާއ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ާދި ާ‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް މި ދ ާއި ރ ާއި ނ ް ޒ ަމ ާނީ އި ތުރ ު އާލ ަތްތ ަކ ާއި‬ ‫ަސލ ަތްތ ައ ްހޯދ ައި މ ުއ ާޞަ ލ ާތ ު ކުރ ުމ ުގ ެ ޒ ަމ ާނީ ލ ުއި‬ ‫ވ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ފ ަސޭ ހަގ ޮތްތ ައ ް ތަނަވަސްކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު ި‬ ‫ަސލ ަތްތ ަކުނ ް‬ ‫ސޓަމަކީ‪ ،‬ޒ ަމ ާނީ ވ ީ‬ ‫ސ ް‬ ‫ކ ޮމި އ ުނި ކ ޭޝަ ނ ް ި‬ ‫ތަނަވަސްވެފ ައި ވ ާ އ ަމި އްލ ަ ފ ައި މ ަ ީތގ ައި ހިނގ ަމުނ ްދ ާ‬ ‫ނި ޒާމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމ ަތ ުގ ެ މ ައި ބަދަކ ަމުގ ައި ވ ާ‬ ‫ި‬ ‫ސ ޚިދުމ ަތްތ ައ ް ފ ުޅާކ ޮށ ް ތަރައ ް ީޤ‬ ‫ސަ ޕ ޯރޓ ް ސަ ރވި ް‬ ‫ކުރުމ ަށ ް ފ ެއްޓ ެވި މ ަ​ަސަ އްކ ަތުނ ް‪ ،‬އ ެ ދ ާއި ރ ާ މި ހާރުވ ަނީ‬ ‫ކ ުރި އާއ ަޅ ާބ ާލ ާއި ރ ު ވަރަށްބޮޑ ަށ ް ތަރައްޤީކުރ ެވި ‪ ،‬ހަރުދަނ ާ‬ ‫އުސޫލްތ ަކ ެއ ްގ ެ މ ަތި ނ ް އި ނ ްތި ޒ ާމ ުކުރ ެވި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬ސަ ޕ ޯރޓ ް‬ ‫ސަ ރވި ސްގ ެ ޚިދުމަތ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ ޒ ަމ ާނީ އ ާލ ާތްތ ައ ްހޯދ ައި‬ ‫ަސލ ަތ ް ތަރައްޤީކުރ ެވި ‪ ،‬އ ެ ިކ ޙާލ ަތްތ ަކުގ ައި‬ ‫އި ންސާނީ ވ ީ‬ ‫ޚިދުމ ަތްދެވޭގޮތ ަށ ް ކަންކަނ ް މި އ ަދުވ ަނީ ހަމަޖ ެއ ިްސފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިހމެނޭ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވ ެލ ްފެއ ަރގ ެ ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ި‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ‬ ‫‪03‬‬ ‫ސ‬ ‫ސއަކީވ ެ ް‬ ‫މ ެޑި ކ ަލ ް ސަ ރވި ް‬ ‫ސފ ައި ންގޭގ ައި ތަރައްޤީކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ‬ ‫ހ ާދި ސާގ ެ ފ ަހުނ ް ި‬ ‫ސގ ައި މި އ ަދ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ެޑި ކ ަލ ް ސަ ރވި ް‬ ‫ދ ާއި ރ ާއ ެކ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޑ ޮކްޓަރުންނ ާއި ނަރ ުހުނ ް އެބ ަތި އ ްބ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ި‬ ‫ސ ދ ަނީ‬ ‫އި ތުރ ު ޑ ޮކްޓަރުންނ ާއި އ ެހެނ ް މީހުނ ް މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ެޑި ކ ަލ ް ސަ ރވި ސްގ ެ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންވ ަމުންނ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސކ ަރީ‬ ‫ސރ ާބ ު ޖ ަހާފ ައި ވ ަނީ އ ަ ް‬ ‫ޚިދުމ ަތ ް ފ ުޅ ާވ ެ މި ހާރ ު މި ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ ިޕޓަލ ަކ ާއި ދި މާއ ަށ ެވ ެ‪ .‬އޭރުނ ް މި ހާރަށ ްވުރ ެވ ެ ް‬ ‫ހޮ ް‬ ‫އ ެ ޚިދުމ ަތ ުގ ެ ދ ާއި ރ ާ ފ ުޅ ާވ ެ ދެވ ޭ ފެންވަރ ު މ ަތި ވ ެ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޢ ާއި ލާތަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ި‬ ‫އެކ ަމ ުގ ެ ފ ައި ދ ާ ި‬ ‫ލި ބިގެނ ްދާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ޢ ުދ ުވާނަކީ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ްލާލ ަށ ް ލ ޮޅުނ ް އަރ ުވ ާލި އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އެތ ައްބަޔ ަކ ު‬ ‫ި‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ންނ ާއި‬ ‫ޝަ ހީދ ުވ ެދި ޔ ަ‪ ،‬މި ޒ ަމާނ ުގ ެ ދި ވ ެ ިހނ ް ދ ުށ ް އެންމ ެ ިބރ ުވ ެރި‬ ‫އ ަދި ނ ާމާނ ްދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު‪ ،‬އ ެ ހ ާދި ސާގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އާރ ާއި ބާރ ު އި ތުރަށ ް ވަރުގަދ ަ ކުރ ެވި ‪،‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ަށ ް އި ތުރަށ ް ބަދަހިވ ެގެނ ްވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ަސލ ަތްތ ައ ް އި ތުރ ުވ ެ‪ ،‬ދެވ ޭ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވ ީ‬ ‫ި‬ ‫ދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ޚިދުމ ަތ ުގ ެ ފެންވަރ ު މ ަތި ކ ޮށ ް ފ ުޅ ާކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސ‬ ‫ޤާބިލުކަނ ް ކ ުރި އާއ ަޅާބ ަލ ާއި ރ ު އެތ ައ ް ގުނައަކ ަށ ް އި ތުރ ުވ ެ ް‬ ‫ކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ސއ ަށްފ ަހ ު‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫އ ެ ހިތާމ ަވ ެރި ހ ާދި ާ‬ ‫ތަރައްޤީގ ެ ހ ަލ ުވި ދ ުވ ެއްޔ ެއްގ ައި ކ ުރި އަރައި ތަރައ ް ީޤވ ަމުނ ް‬ ‫ސކ ަރީ ބާރ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ފ ުލ ުހުނ ް ވަކިވ ެ‪ ،‬އ ަ ް‬ ‫ދ ަނި ކ ޮށ ް‪ި ،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވާންޖ ެހ ުމުނ ް‪ި ،‬‬ ‫ގ ޮތުގ ައި ި‬ ‫ސ މި ވ ަނީ ބަދ ަލ ުވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬ތަރައްޤީގ ެ‬ ‫ސރ ާބ ު އަނ ެއ ްކ ާވ ެ ް‬ ‫މި ް‬ ‫އ ައ ު އުސްމި ންތަކަކ ަށ ް ވ ިާސލ ުވ ުމ ުގ ެ މ ަގ ު މި ހާރުވ ަނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އ ަމާޒަކީ‪،‬‬ ‫އި ތުރަށ ް ފ ުޅ ާވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ުގ ެ ި‬ ‫ސކ ަރީ ބާރ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަ އ ަ ް‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ ސަ ފުތ ައ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް އެގޮތ ަށ ް ި‬ ‫ަސލ ަތްތ ައ ް‬ ‫އ ަލުނ ް ރ ުކުރ ުވާލ ައި ތަރުތީބުކ ޮށ ް‪ ،‬އ ާލ ާތްތ ަކ ާއި ވ ީ‬ ‫ތަނަވަސްކުރ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ްމި ވ ަނީ ފ ެށި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬ވ ުމ ާއ ެކ ު‪،‬‬ ‫ސ ވ ާނީ ‪ ،‬މި ފަދ ަ އ ެހެނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަގުގ ައި ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ ތަރުތީބ ުކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ ފަދ ައި ނ ް‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔާތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫އަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ތަރުތީބ ު ކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ‪ ،‬މި ހާރަށ ްވުރ ެ ހ ުރި ހާގޮތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސއަކ ަށްކަނ ް‬ ‫ސކ ަރީ މުއ ައ ްސަ ާ‬ ‫ސ އަ ް‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަ އ ަދި ތަނަވ ަ ް‬ ‫ޔ ަ ީގނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫‪7‬‬

‫ސ‬ ‫ނަޞްރުގެ ދުވަ ް‬

‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަހ ު‪ 1988( ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ ދުވ ަހ ު) ތ ަޖ ުރި ބ ާކުރ ެވި ގެނ ް‬ ‫ނަ ް‬ ‫ާޞލ ްކުރަނ ް‬ ‫އ ެދި ޔަކަންތ ައްތ ަކުނ ް ކޮންމ ެ ދި ވ ެ ިހ މ ުއ ާޠި ނ ެއ ް މ ަތި ވ ެރި ޢި ބުރަތްތ ަކ ެއ ް ޙ ި‬ ‫ސ ( ‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ ) 03‬ތ ަޖ ުރި ބ ާކ ުރި ކޮންމ ެ ީމހ ަކ ު‪،‬‬ ‫ޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަ ް‬ ‫އެއ ަށްފ ަހ ު އަންނަ ކޮންމ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ެއ ްގ ެ ‪ 03‬ދުވަހ ަކ ާ އޭނ ާގ ެ ޙ ަޔ ާތ ުގ ެ ކޮންމ ެ‬ ‫ސ ިހމޭނ ް ކ ަމ ުގ ެ ސުކ ޫތ ެއ ް ގެންނަންޖެހޭނޭ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެ‬ ‫ިހސާބ ެއްގ ައި ބ ައްދ ަލ ުވި ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސނ ާ މާނޭވ ާއ ެއ ް ލާނޭ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ަނދާންތ ައ ް އާކ ޮށ ް އެކ ަމ ުގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ފުންކ ޮށ ް ވި ް‬ ‫އެއީ‪ ،‬ނި ީދގ ައި ތި ިބ ދި ވ ެ ިހނ ް‪ ،‬ބަޔ ަކ ު ހޭލ ައ ްވ ާލި ފ ަތި ހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ ،‬މ ަތި ވ ެރި‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެއްބ ައި ވަންތަކ ަމ ާއި‬ ‫ސ ީލ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬ނ ާމާންކ ަމ ާއި‬ ‫މި ާ‬ ‫އ ެއްބ ައ ެއްވަންތަކަނ ް މި ގ ައ ުމުނ ް ފ ާޅ ުވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬ވ ެރި ންނަށ ް ރައ ްޔި ތުނ ްކުރ ާ‬ ‫އި ތ ުބާރ ާއި ވ ެރި ންނ ާއި ދ ޭތެރޭ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ހިތުގ ައި އ ޮތ ް ޔ ަ ީގންކަނ ް ހާމ ަވ ެގެނ ް ދި ޔ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ހިތްވަރ ާއި ފަންވަރ ު ފި ސާރި ރަނގަޅ ަށ ް ތ ަޖ ުރި ބ ާކުރ ެވި ގެނ ް‬ ‫ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ި ،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ބޭނުންޖެހިގެނ ް ދި ވ ެ ިހ އުންމ ަތ ް އ ެއްއ ަޑުނ ް‬ ‫ދި ޔ ަ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ގ ޮވި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ ،‬ޝަ ހީދ ުވި ޢ ަ ީލ ރަދުނ ާއި ޚަޠީބ ު ޢ ަ ީލ ތ ަކުރ ުފާނުފަދ ަ ކެރޭ ބަޠ ަލުނ ް‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ްދި ނ ް ދުވ ަހ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްތެރޭގ ައި ތި ިބކަނ ް ޢަމ ަލުނ ް ާ‬ ‫ި‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ ދުވަހަކީ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚުނ ް ނަނ ް އ ެނގ ޭ‬ ‫ޣަދަރ ުވ ެރި ޚ ާއި ނ ު ‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ު (އ ައްސުލ ްޠާނ ު ޙ ަސަ ނ ް (ނުވަވަނަ)‬ ‫ސރީ ދި ރި ކ ުސަ ލޯކ ަ މ ަހާރަދުނ ް‪ 1550 ،‬އި ނ ް ‪ 1552‬އ ަށ ް) ކ ޮއްޗ ެ (‪)Cochin India‬‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ްސ ް‬ ‫ޞރ ާ ީދނ ުގ ެ މަޝްހޫރ ު ފ ާދި ރީ އ ެއ ް ކ ަމުގ ައި ވ ާ ސެއި ނ ްޓ ް ފްރޭނ ި‬ ‫އ ަށ ް ވަޑ ައި ގެނ ް ނަ ާ‬ ‫ޒ ޭވި ޔ ަރ (‪)Saint Francis Xavier‬ގ ެ އ ަތްމ ައްޗ ަށ ް ‪ 1552‬އަހަރ ު ޖަނަވ ަރީ މ ަހ ު ‪14‬‬ ‫ޞރ ާ ީދނަށ ް ވެދެވަޑ ައި ގެނ ް ގ ޯވ ާ (‪ )Goa India‬އ ަށ ް ވަޑ ައި ގެނ ް ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ވަނަ ދުވ ަހ ު ނަ ާ‬ ‫ޭސ ބ ަހުނ ް ިކޔ ަނީ‬ ‫ތ ަޚ ުތ ު ހ ޯއްދ ެވުމ ަށ ް ޕ ޯޗްގީޒ ް (ޕ ޯޗްގ ަލ ް‪ Portugal‬ގ ެ މީހުނަށ ް އި ނގި ރ ި‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒ ް ‪ Portuguese‬އ ެވ ެ‪ ).‬ވ ެރި ނ ްގ ެ މަދ ަދ ުހ ޯއްދަވ ައި ގެނ ް ރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅ ެ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫ސތ ައ ް‪،‬‬ ‫ސ ް‬ ‫ސސްކުރާނޭ އި ޙ ު ާ‬ ‫މި ނި ވަންކަނ ް ނަގ ާލި ނަގ ާލ ުމުނ ް އ ެދުވ ަހ ުތި ިބ ދި ވ ެ ިހނ ް އި ޙ ު ާ‬ ‫މި އ ަދ ުގ ެ ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ތ ަޖ ުރި ބ ާކުރާނ ެ ފުރ ުޞަ ތ ު ލި ބިގެނ ް ދި ޔ ަދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ ‪15‬‬ ‫ަސލ ު ބަޠ ަލ ު އ ައްސުލ ްޠާނ ު އ ަލ ްޣ ާ ީޒ މުޙަންމ ަދ ު ތ ަކުރ ުފާނ ު‬ ‫އަހަރ ު ފ ަހުނ ް ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ލާމ ީ‬ ‫ސރީ ސަ ވ ާއ ް ީދތ ަ މ ަހާރަދުނ ް (‪ 1573‬އި ނ ް ‪ 1585‬އ ަށ ް)‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫އ ަލްއ ަޢުޡ ަމ ް ި‬ ‫ގ ެއ ްލި ފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަނ ް އ ަނބުރ ާ ހ ޯއްދ ަވާދ ެއ ްވ ުމުނ ް އޭރ ުގ ެ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ހިތްތަކ ަށ ް‬ ‫ލި ބޭނ ެ ތ ަސަ އ ް ީލ މި އ ަދ ުގ ެ ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ތ ަޞަ އްވަރ ު ކުރ ެވި ގެނ ް ދި ޔ ަދުވ ަހ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ ދުވަހ ަ ީކ ހ ަނދާންނ ެތި ގެނ ްވާނ ެ ދުވ ަހ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސރީ ސަ ވ ާއްދީއްތ ަ މ ަހާރަދުނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ގ ެއ ްލި ފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަނ ް އ ަނބުރ ާ ހ ޯދ ާ‬ ‫އެއީ‪ި ،‬‬ ‫ސނ ްގ ާ ސަ ނާގ ައި ރެދ ަލި ކުރ ެއ ްވި‬ ‫ދ ެއ ްވި ތ ާ ‪ 170‬ވަރަކ ަށ ް އަހަރުފ ަހުނ ް އޭރ ު މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ި‬ ‫ސރީ ނަވަރަންނަ ކީރި ތި‬ ‫އ ައްސުލ ްޠާނ ު މުކ ައްރަމ ް މުޙަންމ ަދ ު ޢި މ ާދ ުއ ް ީދނ ު (ތި ންވަނަ) ި‬ ‫ސކ ަމުގ ައި އެރަދުންނަށ ާއި މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫މ ަހާރަދުނ ް (‪ 1750‬އި ނ ް‪ 1757 ،‬އ ަށ ް) ގ ެ ރަ ް‬ ‫ާޟ މުޙަންމ ަދ ު ޝަ މްސުއ ް ީދނ ު ފ ަޑި ޔާރ ު މ ަނި ކ ުފާނ ާއި އޭނ ާގ ެ‬ ‫އުންމަތ ަށ ް ޣަދަރ ުވ ެރި ވި އ ަލ ްޤ ީ‬ ‫ސ‬ ‫ކ ޮއްކ ޮ އ ަލްޚަޠީބ ު އ ަޙުމ ަދ ު މުޙިއ ް ީދނ ާއި ދ ެބެނ ް ފަދ ަ އެތ ައްބ ައ ެއ ް މި ޤ ައ ުމުގ ައި މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ފުރ ުޞަ ތަކ ަށ ް ބަލަބ ަލ ާ ތި ބޭނެކަނ ް ހާމ ަވ ެގެނ ް‬ ‫އ ުފ ެދި ދާނޭކ ަމ ާއި އެމީހުނ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސރީ ކުލަރަނ ް ީމބ ަ ކ ައ ްތި ރި‬ ‫ދި ޔ ަ ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ ،‬އ ަލ ްޣ ާ ީޒ ޙ ަސަ ނ ް ޢި އްޒ ަތ ް ީދނ ު ި‬ ‫ސނ ާ‬ ‫ބަވަނަ މ ަހާރަދުނ ް‪ 1759( ،‬އި ނ ް ‪ 1767‬އ ަށ ް) ފަދ ަ ޤ ައ ުމުދ ެކ ެ ލޯބިވ ާ ދުރ ުވި ް‬ ‫ާސ މުޙަނ ްނި ކުނ ް ގ ެ ިކބ ައި ނ ް މި ޤ ައ ުމ ު މ ަޙުރ ޫމ ް ވ ެގެންނ ުދާކަނ ް‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ވަޑ ައި ގަންނަވ ާ ި‬ ‫ހާމ ަވ ެގެނ ް ދި އ ަދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އެއީ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ޚ ާއި ނުނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު އެންމ ެ މި ޒ ަމާނ ުގ ެ ހ ަތި ޔާރ ާއި‬ ‫އ ެކ ު ބޭރ ުގ ެ ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި ބަޔ ަކ ު ގޮވ ައި ގެނ ް އެމީހުނ ް އުފަނ ްވި އެމީހުނ ްގ ެ އ ަމި އްލ ަ‬ ‫ސ ވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ ދަހިވ ެތި ކ ަމުގ ައި އެތ ައ ް މ ަޢުޞޫމ ު ދި ވ ެ ިހންނ ެއ ްގ ެ ލ ޭ މި‬ ‫ވަޠަނަށ ް އ ައި ް‬ ‫ިބމ ަށ ް އ ޮހުރ ުވ ާލި ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ހ ަނދާނ ްކުރަންވީ‪ީ ،‬ދނ ް ބަދ ަލ ުކުރަނ ް އެދ ޭ‬ ‫މީހ ާ ީދނ ް ބަދ ަލ ުކުރާކ ަށ ް ވަކިތާކ ަށ ް ދާންނުޖެހޭނޭކަމ ެވ ެ‪ .‬ވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ ދަހިވ ެތި ކ ަމުގ ައި ބާރ ުގ ެ‬ ‫ބޭނުނ ް ިހފ ައި ގެނ ް ވ ެރި ކަނ ް ބަދ ަލ ުކުރުމ ަށ ް އެދޭމީހ ާ މަދަދ ަށ ް އ ެދި ގ ޮވ ާ ސަ ލާންޖ ަހާކ ަށ ް‬ ‫ވ ަ ިކބ ައ ެއ ްގ ެ ގާތ ަށ ް ދާނ ް މި އ ަދ ު ނުޖެހޭނޭ ކަމ ެވ ެ‪ .‬އެކަމ ަށ ް އެހީވުމ ަށ ް ތ ައ ްޔާރަށ ް ތި ިބމީހުނ ް‬ ‫ސ އެހީދި ނުމ ަށ ް ބަލަބ ަލ ާ ތި ބޭނޭކަމ ެވ ެ‪ .‬ފަނަރަ ސަ ތޭކ ައި ގ ެ އަހަރުތ ަކ ާއި ސަ ތާރަ‬ ‫މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ވަނަ ޤަރުނ ެތެރެއ ަށ ް ވަދ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދ ުނި ޔ ެ އ ެކ ާ ީވ ް‬ ‫ސ ީދގ ޮ ް‬ ‫ސަ ތޭކ ައި ގ ެ އަހަރުތ ައ ް ފ ަ ް‬

‫‪8‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ޝކިރު‬ ‫ސއިން ާ‬ ‫އޭ‪.‬ސ‪.‬ޕީ ޙ ު ަ‬ ‫ީ‬

‫ްސތ ައ ް ިހފ ައި ގެނ ް‪،‬‬ ‫ސ ފަދ ައި ނ ް މި އ ަދ ު ކ ަނޑި ބ ަޑި އ ާއި ތ ުޑ ު ތޫނ ު ދި ގ ު ލޮނ ި‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ސ ދ ޫނި ދ ޫ‬ ‫ސ ދ ޭތެރ ެއި ންނ ާއި ކ ަޅި ނ ް ވަދ ެގެނ ް އ ައި ް‬ ‫ނަވ ާއި ފުރ ެއްދ ެ އ ޮޑި ފަހަރުގ ައި ދ ެ ބަޑ ޮ ް‬ ‫ސ އ ެ ީމހ ަކ ު އެބޭނުނ ްވ ާ‬ ‫ކ ައި ރީ ގ ައ ާއި ދ ޫނި ދ ޫ ގ ަލުގ ައި މަދ ަދ ު ދި ނުމ ަށ ް ނ ުތި ިބ ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫މަދަދ ެއ ް ލި ިބގ ަތ ުމ ުގ ެ ކުޅ ަދާނަކަނ ް ކޮންމެމީހ ެއ ްގ ެ އ ަތ ުގ ެ އި ނގި ލި ތ ަކ ުގ ެ ކ ުރި އ ާއި ހަމަޔ ަށ ް‬ ‫ފޯރާފ ައި ވާކަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ންފޮމ ޭޝަ ނ ް ޓ ެކްނޮލ ޮ ީޖ ކ ުރި އަރ ާ މ ުޅި ދ ުނި ޔ ެ އ ެއ ްދ ުނި ޔެއަކ ަށ ް ހަދ ައި ފި އ ެ​ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ އެންމ ެ އި ރުމ ަ ީތގ ައި ހުންނަ މީހ ާ‪ ،‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ އެންމ ެ ހުޅ ަގުގ ައި ހުންނަމީހ ާއ ާ‬ ‫އެކ ަކ ު އަނެކަކ ަށ ް ފ ެނި ގެނ ް އ ެއްވ ަގ ުތ ެއްގ ައި އ ެއްމ ޭޒުދ ޮށުނ ް ވާހަކ ަ ދ ައ ްކ ާ ޚިޔ ާލ ު‬ ‫ސ ދ ުނި ޔޭގ ައި އޮންނަ‬ ‫ބަދ ަލ ުކުރ ެވެނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ​ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ެ މި ކ ުރި އެރުނ ް ހ ޯދި އި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫އި ސްތި ޢ ުމާރ ު ކުރ ުމ ުގ ެ މުސްކ ުޅި ބ ޯދ ާ ފ ަލ ްސަ ފާއަކ ަށ ް ބަދ ަލ ެއ ް ނާދ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސމަނުނ ް މި ޤ ައ ުމުގ ައި މި އ ޮތ ް ދީނީ ވ ަހުދ ަތ ާއި ޞުލްހ ަ‬ ‫ީދނ ުގ ެ ޢ ަދ ުއ ްވުންނ ާއި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދ ު ް‬ ‫ސކަނ ް އެގ ޮތުގ ައި އޮތަނ ުދި ނުމ ަށ ް ގަދަފ ައި ވި ދި ގެނ ް ވ ަގުތަކ ަށ ް ބަލަބ ަލ ާ ތި ބޭނޭ‬ ‫މ ަސަ ލ ަ ް‬ ‫ކަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ޢި ބުރަތ ް ލި ިބގަންނަނ ް ީވ ނުވަވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ‬ ‫ާޟ މުޙަންމ ަދ ު ޝަ މްސުއ ް ީދނ ުގ ެ ދ ެބ ެއި ނ ްގ ެ ހ ަޔ ާތ ްޕ ުޅުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ޙ ަޔ ާތ ްޕ ުޅުންނ ާއި އ ަލ ްޤ ީ‬ ‫ކިޔ ާ ބ ަލ ާ ދަސްކުރަނ ް ީވ ‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ ދުވ ަހ ު އ ެލި ބުނ ު ފި ލާވ ަޅ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ޚ ާއި ނުނ ްގ ެ މ ަދ ު ބަޔ ަކ ާއި ދެކޮޅ ަށ ް މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު އ ެއްބ ައި ވި‬ ‫އ ެއްބ ައި ވުމ ެވ ެ‪ .‬ފ ާޅ ުކ ުރި ވ ަޙުދ ަތ ެވ ެ‪ .‬ވ ެރި ންނ ާއ ެކ ު ނ ުގ ުޑ ާ ވަރުގަދ ަ ޢ ަޒުމ ެއްގ ައި‬ ‫ސބިތ ުކ ުރި ކުރުމ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުގ ެ ޙިމާޔ ަތުގ ައި ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ އެންމ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ފ ައި ތި ލ ަ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ައ ް ރ ުކުރ ުވ ާލި ހަރުދަނ ާ‬ ‫ކ ުރީ ސަ ފުގ ައި ފުރާނަޔ ަށ ް ބ ެލުމ ެއްނ ެތި ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ކަމ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު އ ެ އ ޮތ ް ވ ަޙުދ ަތ ެވ ެ‪.‬‬

‫މި އ ަދ ު ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު ތ ަޖ ުރި ބ ާކުރަމުނ ް ދ ަނީ‬ ‫ސ ކުރ ެވި ފ ައި‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ކާބަފ ައި ންނަށ ް ޚިޔ ާލ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ކ ުރި އެރުމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ހުރަހ ަށ ާއި‬ ‫ނ ުވާނޭފަދ ަ އަވ ަ ް‬ ‫ދި ގ ަށ ް ޖ ެހ ެމުނ ްދ ާ ގަދ ަ ވ ައި ގ ައި ދި ވ ެ ިހ ކ ަނޑުތ ަކުގ ައި‬ ‫ސތަނ ެއ ްގ ެ‬ ‫އަޅ ަމުނ ްދ ާ އުދ ޮއި ގ ެ ގަދ ަ އ ޮއި ވަރުގ ައި ިހ ިކފ ަ ް‬ ‫ސ ނުޖ ެ ިހ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ބަޔ ަކ ު ބެހިގެނ ް‬ ‫ފުޅ ޮއި ގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސނަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހިނގ ާދާނެކަނ ް ވި ް‬ ‫މި ހާރ ުފެންނަމުނ ްދ ާ ކުލަވަރުނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ކ ަނޑުތ ަކުގ ައި އ ަޅ ާ އ ޮއި ވަރ ުގ ެ އުދ ަބ ާނީ ގ ެ‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް އ ެއ ްދުވ ަހުނ ް އަނ ެއ ްދުވަހ ަށ ް ބ ޮޑ ުވ ެ‪ ،‬ބ ޮޑ ު‬ ‫ނުރައްކަލަކ ަށ ް ބަދ ަލ ުވ ެދާނޭ ކ ަމ ުގ ެ އި ނ ްޒާރުތ ައ ް ހަވަނަ‬ ‫ސ ދ ެމުނ ްދ ާ މި ދ ަނޑި ވ ަޅުގ ައި ގ ައ ުމ ުގ ެ އ ެތެރ ެއ ާއި‬ ‫ޙިއ ް ު‬ ‫ބޭރުނ ް ނަގ ާފާނ ެ ކޮންމ ެ ކ ޮޅި ގ ަނޑ ަކ ާއި ފި ސާރި ކ ެރި ގެނ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ލުމ ަށ ް ހ ޭލ ާ ތި ބެނ ް ވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު އ ަމާންކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ސ ނި ދާލަނ ް ތި ބެވޭކ ަށ ް‬ ‫ތަންމ ަ ީތގ ައި ކުޑަހިނދުކޮޅ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ މ ެދުގ ައި އ ޮތްނަމ ަ އ ޮތ ް ޒ ާ ީތ‬ ‫ވާދ ަވ ެރި ކަމ ެއ ް ނ ެތި ކ ޮށ ް ދި ވ ެ ިހ ޤ ައުމ ައި ގެނ ް ކ ުރި ޔ ަށ ް‬ ‫ދި އ ުމުގ ައި އ ަތ ާއި އ ަތ ް ގ ުޅާލަނ ް ޖެހިއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ެ‬

‫ސ ބަޔަކ ަށ ް މި ޤ ައ ުމުގ ައި‬ ‫އި ސްތި ޢ ުމާރ ުކުރަމުނ ްދ ާ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ޖާގ ައ ެއ ް ނ ެތްކަނ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ބ ަހ ާއި‬ ‫ކުޑ ަވ ެ ް‬ ‫އަމ ަލުނ ް ދ ައ ްކާދޭނ ް ވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މ ެދުގ ައި އ ޮތ ް‬ ‫ޒ ަމާނ ް ީވ ދީނީ އ ެއްބ ައި ވަންތަކ ަމ ާއި ވ ަޙުދ ަތ ު ކ ުރި އ ަށްނެރ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ އ ަޚުކަނ ް ދ ުނި ޔެއ ަށ ް ހާމަކ ޮށްދޭނ ް ވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޤަދަރ ުވ ެރި ނ ް‬ ‫ޚ ާއި ނުންނ ާއި‬ ‫ތި ިބ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްތެރޭ‬ ‫ވ ަ ިކކ ޮށ ް ދެނެގަނ ެ އެމީހުނ ްގ ެ ިކބ ައި ނ ް ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ްކުރ ުމުގ ައި ހ ޭލ ާ ފާރަވ ެރި ވާނ ް ޖެހިއްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝ ޒ ޭވި އ ަރ‬ ‫ްޝ ް‬ ‫މި އ ަދ ު ސޭ އި ނ ްޓ ް ފްރެނ ި‬ ‫ޝނަރީ ޒ ް‬ ‫މި ެ‬ ‫ޞރ ާނީ‬ ‫ނަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ނ ެތ ް‬ ‫(‪ ) Christian missionaries‬ތ ައ ް ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތ ަކުގ ައި‬ ‫ސ ގެނ ްދާނޭކ ަމ ާއި ޕ ޯޗްގީޒ ް‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރަމުނ ް މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫އަންބަރ ުޒޯރ ު އ ާއި ކަންނަންނޫރ ު ޢ ަ ީލ ރ ާޖ ާ ނ ެތްނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ލެޔ ަށ ާއި ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މި ރީ ތި ރ ާއްޖެއ ަށ ް‬ ‫ތ ަފ ާތ ު އެތ ައ ް ސަ ބ ަބުތަކަކ ަށްޓަކ ައި ދަހިވ ެތި ވެފ ައި‬ ‫ސ އ ަދި‬ ‫ތި ިބމީހުނ ް އި އްޔ ެއެކ ޭ އ ެއްގޮތ ަށ ް މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ތި ބޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެތެރ ެއ ާއި ބޭރުނ ް‪ ،‬ދުރ ާގ ާތުނ ް‬ ‫މާދ ަމ ާވ ެ ް‬ ‫ސއްރުނ ް އެމީހުނ ްގ ެ މ ަސަ އްކ ަތްތ ައ ް‬ ‫ި‬ ‫ފ ާޅުގ ައ ާއި‬ ‫ސ ހ ުއ ްޓުމ ެއްނ ެތި ހިނގާނެކަނ ް ހ ަނދާނުނ ް‬ ‫އަބ ަދ ުވ ެ ް‬

‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ުފ ެދި ގެނ ް އ ައި ް‬ ‫އާދ ެ! ރ ާއްޖ ޭގ ެ ި‬ ‫ސފ ައި ވ ާއި ރ ު‪ ،‬އ ެ ިކ ޒ ަމާނުގ ައި‬ ‫ޒ ަމާންތ ަކ ެއ ް ފަހަނަ އަޅ ައި ގ ޮ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ދ ައުރ ު ތ ަފ ާތ ު ގ ޮތްގޮތ ަށ ް‪ ،‬އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ޚިދުމ ަތ ް ގ ައުމ ަށ ާއި ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ދ ެވ ެމުނ ް ދި އ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫މި ޚިދުމ ަތ ް ދ ެމުނ ްދި އ ަ ީއ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ލ ޯތ ްބ ާއި އި ޙ ްތި ރ ާމ ާއި‬ ‫އ ެކުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވެސް‪ ،‬ބ ައ ެއްފަހަރ ު އެންމ ެ އެކަށީގެންނ ުވ ާ‬ ‫ސފ ައ ެއްގ ައި ކ ަމުގ ައި ބ ައ ެއްމީހުނ ް ދ ެކ ެފާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫އ ެހެނަސް‪ ،‬މި އި ނ ް ކޮންމ ެ ފަހަރަކ ު ކ ެތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު‬ ‫ރައ ްޔި ތުންނަށ ާއި ޤ ައުމ ަށ ް އެންމ ެ ފ ައި ދާވ ަނި ވި ގ ޮތ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ އ ަބުރ ުވ ެރި ޤަދަރ ުވ ެރި‬ ‫މ ަތި ންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ި‬ ‫އި ޙ ްތި ރ ާމ ް ލި ބިގެނ ްވ ާ ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬

‫މިހާ ހަލުވި ދުވެއްޔެއްގަ ިއ ދުވަމ ުންމިދާ‬ ‫އޮޑީގެ ނެވިންގެ ގޮތުގައި އަ ިދ ފަޅުވެރިންގެ‬ ‫ސފައިންކަމ ުގައި‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ިތބީވެ ް‬ ‫ގޮތުގައި‬ ‫އަޅުގަނޑު ދެކެމ ެވެ‪ .‬މިހެންވެ‪ ،‬މިއޮޑީގެ‬ ‫މ ަންޒިލަށް ދަތުރުކުރުމ ުގައި ކެތްތެރިކަމާއި‪،‬‬ ‫ވަފާތެރިކަމާއިއެކު‬ ‫އަމާނާތްތެރިކަމާއި‪،‬‬ ‫ސ‬ ‫ދަތުރުކުރުމ ަ ީކ އަޅުގަނޑުމ ެން އެންމ ެންގެވެ ް‬ ‫ވާޖިބުކަމ ުގައި ދެކެމ ާތ ޯއެވެ‪.‬‬

‫ސ ކެހިގެނ ް ދި ޔަދީގެނ ް ވާކ ަށްނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކުޑަހިނދުކޮޅަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސންދ ައޯގ ަ ބަލަބ ަލ ާ‬ ‫ސނ ްގ ާސަ ނ ާ ޖަހ ައި ގަނެވޭނ ެ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ ތި ބޭނޭކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫«އ ަދި ރި އ ަދި ރި ންނ ާއި ވި ޔ ަޒޯރ ު» މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްތެރޭގ ައި «މީދ ޫ ތ ަކުރ ާއި ތ ުއ ްފ ާށާނ ާ» އި ނ ް‬ ‫އެމީހުނަށ ް އެހީތ ެރި ވުމ ަށ ް އަބ ަދުމ ެ ތ ައ ްޔާރަށ ް ތި ބޭނެކަނ ް‬ ‫ތާއަބ ަދ ު ހ ަނދާނ ްކުރަނ ް ވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ވ ެރި ކަމ ަށ ް ފި ސާރި‬ ‫ދަހިވ ެތި ވ ެގެނ ް ބޭރ ުގ ެ ފަރ ާތްތ ަކުނ ް އެހީއ ާ މަދ ަދ ު ހ ޯދުމ ަށ ް‬ ‫«އ ަލ ްޤ ާ ީޒ މުޙަންމ ަދ ު ޝަ މްސުއ ް ީދނ ާއި އ ަލްޚަޠީބ ު އ ަޙުމ ަދ ު‬ ‫މުޙިއ ް ީދނ ު» ފަދ ަ ބ ޭފ ުޅުނ ް ފޫގަޅ ައި ގެނ ް ތި ބ ެދާނެކަނ ް‬ ‫ހ ަނދާނ ްކުރަނ ްވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަމާނ ް މާދަމ ައ ެއ ް ފެންނ ާނީ ‪،‬‬ ‫ާޞލްކ ޮށ ްގެނ ް މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫މާޒީއި ނ ް ޢި ބުރަތ ް ޙ ި‬ ‫ކުރ ާ މ ަސަ އްކަތ ަކުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫“ވަޠަނ ް އެދޭގޮތ ަށ ް ދ ަމ ާހ ެ ހެޔޮހިތުނ ް މި ޖާނުދޭނ ް‪،‬‬ ‫ވަޠަނ ްގ ެ އ ާޒ ުވާނުނޭ ފ ަށ ާށ ެ އ ަދ ު އި ޖާބަދޭނ ް‪،‬‬ ‫ސދައ ަށ ް އަބ ަދ ުއ ެ ީކ ހިނގ ާށެވީ‪،‬‬ ‫ތަނ ެއްނ ު ީދ ފ ަ ާ‬ ‫އ ަޚުންތަކ ަށ ް ޖެހޭދ ަތި ނ ް އެކީއެކ ަށ ް ފ ަސޭ ހަދޭނ ް”‬

‫ކާނަލް (ރޓ) އަޙ ުމ ަދު ޒާހިރު‬

‫ާސ‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫ދ ައުރުވ ަމުނ ްދ ާ ހަލަބ ޮލި‬ ‫މި‬ ‫ސނ ުމ ާއި ފި ކުރ ު ގެނ ްގ ުޅެންޖެހ ޭ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވި ް‬ ‫ކ ަނޑުގ ައި ި‬ ‫ގ ޮތ ުގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ފި ކުރުކ ޮށ ްލުމ ަ ީކ ނ ެތްކަމ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އާދ ެ! މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ ކޮބ ައި ތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬މި ނި ވަންކަނ ް ތަރުޖ ަމ ާ‬ ‫ކުރ ެވ ެނީ ކޮންގޮތަކ ަށ ްތ ޯއ ެވ ެ؟ އ ަދި އ ެމި ނި ވަންކަނ ް ދި ފ ާޢުކ ޮށ ް‬ ‫ބ ެލ ެހ ެއްޓ ޭނީ ކޮންގޮތަކ ަށ ްތ ޯއ ެވ ެ؟ އާދ ެ! މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ‬ ‫ވަރަށ ް ފ ުޅ ާދ ާއި ރ ާއ ެއްގ ައި ތަރުޖ ަމ ާ ކުރ ެވި ދާނ ެ އ ެއްޗ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނަމ ަވެސް‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑ ު ދެކޭގ ޮތުގ ައި މި ނި ވަންކަނ ް ތި މ ާ‬ ‫ބޭނުނ ްކުރަންޖެހ ޭނީ ‪ ،‬އަނ ެކ ާގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ތެރެއ ަށ ް‬ ‫އަރައި ގ ަތުމ ެއްނ ެތި ‪ ،‬ތި މ ާ ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ްދ ާ މ ުޖުތަމ ަޢ ާއި ‪،‬‬ ‫ސނުމ ަށްފ ަހ ު‪،‬‬ ‫ސލަޙ ަތ ުގ ެ ތެރެއ ަށ ް ވި ް‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ މ ަ ް‬ ‫އ ެމި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ރ ޫޙ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ބަދ ަލުވ ަމުނ ްދ ާ‬ ‫ސބ ަތުނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ރ ާއްޖ ެ މި ހާރ ު މި ވ ަނީ ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ނި ް‬ ‫އެންމ ެ މި ނި ވަނ ް ޤ ައ ުމ ު ކ ަމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ތި ޔަބ ޭފ ުޅުނ ް މި ކަމ ަށ ް‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ަމ ުތ ޯއ ެވ ެ؟ އ ަދި މި ނި ވަންކަނ ް މި ބޭނުނ ްކުރ ެވ ެނީ ‪،‬‬

‫މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ރ ޫޙ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ް‪ ،‬އަނ ެކ ާގ ެ މި ނި ވަންކަމ ަށ ް‬ ‫އަރައި ގ ަތުމ ެއްނ ެތި ބާވައ ޭ އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ ިހތ ަށ ް އަރައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ހާރ ު ރ ާއްޖެއ ަށ ް ލި ިބފ ައި މި ވ ާ މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ މީޑި އ ާގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް ފާހަގަކ ޮށ ްލ ެވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހަމ ައެފަދ ައި ނ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ްދ ާ ރަށ ެއ ްގ ެ‬ ‫މ ަގުމ ައްޗ ަށ ް ނ ުކުމ ެ‪ ،‬ހިނގ ާލ ުމުނ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ކުލަވަރ ު ފެންނަމުނ ް ދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫މި ދެންނ ެވި މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ އ ަދ ުގ ެ ި‬ ‫ސނައި ފި ކުރ ު ކުރަންޖ ެ ިހފ ައި ވ ާ ކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވަރަށ ް ބޮޑ ަށ ް ވި ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ ކޮބ ައި ތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫އާދ ެ! އެބ ައި މީހުންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ ތ ަފ ާތ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކ ޯޑ ް‬ ‫ގ ޮތްގޮތ ަށ ް ތަރުޖ ަމ ާ ކުރ ެވި ފ ައި ނ ުވ ާ‪ި ،‬‬ ‫އ ޮފ ް އ ެތި ކްސްގ ެ ދ ަށުނ ް ކ ަނޑ ައ ެޅި ބ ަޔާނ ް ކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ‪،‬‬ ‫އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ހުވ ަޔ ާއި ޚިލ ާފުނ ުވ ާ ގ ޮތ ުގ ެ މ ަތި ނ ް ކ ަނޑ ައ ެޅި‬ ‫ބ ަޔާނ ްވ ެވި ފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ހެނ ްވ ެ‪ ،‬މި ދެންނ ެވި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި‬ ‫އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ް ދެމ ެހ ެއ ްޓ ުމ ާއި ‪ ،‬އ ަފުރ ާދުނ ްގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް‬ ‫ދެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ް ކުރަންޖެހ ޭ ކޮންމ ެ ކަމ ެއ ްކުރުމަކީ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަމ ެއްކ ަމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ި‬ ‫ދ ެކެމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ މި ނި ވަންކަނ ް‬ ‫ި‬ ‫އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ކ ަމ ާއި ތ ެދ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު ބޭނުނ ްކުރުމ ަށ ް‬ ‫ާސ ޕ ާ ީޓތ ަކ ުގ ެ އ ޮއި ވަރ ުތެރޭގ ައި‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު ގ ޮވާލަމ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ޣަރަގ ުވ ެގެނ ް ނ ުދި އުމ ަށ ް ސަ މ ާލްކަނ ް ދި ނުމ ަށ ާއި ‪،‬‬ ‫ސލަޙ ަތ ު ކ ުރި އ ަށްނެރުމ ަށ ް‪ ،‬ތި މ ާގ ެ‬ ‫ސ ޤ ައ ުމ ުގ ެ މ ަ ް‬ ‫އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ހ ަނދާނ ް ކުރ ުމ ުގ ެ މ ަ ީތ ތި ބުމ ަށ ް‬ ‫ވ ާޖި ބ ު މ ަތި ނ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު ނަޞޭ ހ ަތ ްތ ެރި ވަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ާސ އި ޞްލ ާ ީޙ‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް އަންނަމުނ ްމި ދ ާ ި‬ ‫ބަދ ަލުތަކ ަ ީކ މީގ ެ ކ ުރި ނ ް މި ހ ާ ހ ަލ ުވި ދ ުވ ެއްޔ ެއްގ ައި‬ ‫ސފ ައި ވ ާ ބަދ ަލުތ ަކެކ ޭ ދެންނެވޭކ ަށ ް‬ ‫ސ ޤ ައުމަކ ަށ ް އ ައި ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ނ ެތ ެވ ެ‪ .‬މި ހެނ ްވ ެ‪ ،‬މި ހ ާ ހ ަލ ުވި ދ ުވ ެއްޔ ެއްގ ައި ދުވ ަމުނ ްމި ދ ާ‬ ‫އޮޑީގ ެ ނ ެވި ނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި އ ަދި ފ ަޅ ުވ ެރި ނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ންކ ަމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު ދ ެކެމ ެވ ެ‪ .‬މި ހެނ ްވ ެ‪،‬‬ ‫ސ ި‬ ‫ތި ބީވ ެ ް‬ ‫މި އޮޑީގ ެ މަނ ްޒި ލ ަށ ް ދ ަތުރ ުކުރ ުމުގ ައި ކ ެތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫އ ަމާނ ާތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ‪ ،‬ވ ަފ ާތ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު ދ ަތުރ ުކުރުމ ަ ީކ‬ ‫ވ ާޖި ބުކ ަމުގ ައި‬ ‫ސ‬ ‫އެންމެނ ްގ ެވ ެ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ދ ެކ ެމ ާތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ިކޔ ަމުނ ްމި ދ ާ ލަވަޔަކީ‪،‬‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ި‬ ‫ޤ ައ ުމ ާއި ވަޠަނަށ ް ޤުރ ުބާނ ްވުމ ޭ ހެޔޮހިތުނ ް‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ިކޔ ަމުނ ްމި ދ ާ ލަވަޔަކީ‪،‬‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ި‬ ‫ސ ދި ނުމ ޭ‪،‬‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އ ެކ ު ީޖލ ަށ ް މި ޤ ައ ުމ ު ގެންގ ޮ ް‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪9 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސ‬ ‫ްސ ް‬ ‫ނ ިއޙ ާ‬ ‫ރގ ަ ިއ ހުރެގ ެ ް‬ ‫ދ ު‬ ‫ު‬ ‫ދވަހެއް‬ ‫ނ ު‬ ‫ބ ު‬ ‫ނ ިލ ު‬ ‫ކުރަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޙ ަޔ ާތ ާއި‬ ‫‪ 1987‬މ ާރޗ ް ގ ައި ި‬ ‫ގ ުޅުމ ަށްފ ަހ ު ފުރަތަމައ ަށ ް ރ ާއްޖޭންބޭރަށ ް އ ަދި‬ ‫ކޯހަކ ަށ ް ދި އުމ ަށ ް ލި ބުނ ު ފުރ ުޞަ ތ ު ލި ބިގެނ ްދި ޔ ަ ީއ‬ ‫ޭސވި ލ ާތ ުގ ެ މި ލި ޓ ަރީ އެކަޑ ަ ީމއ ަށ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯހ ުގ ެ‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫ފުރަތަމ ަ ޓ ާރމ ް ނި މި ދެވަނަ ޓ ާރމްއަކ ަށ ް ފ ެށި ގެނ ް‬ ‫ސބ ަށ ް ދި ޔަތަނ ާ‪ 03 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪1988‬‬ ‫މެދ ަކ ާ ިހ ާ‬ ‫ސ ހ ޭލ ެވ ުނީ ‪،‬‬ ‫ސހިގެންގ ޮ ް‬ ‫ދުވ ަހ ުގެރޭ ފ ަތި ހ ު ކ ުއ ްލި އަކ ަށ ް ި‬ ‫ސ ހޭލ ައ ްވ ާލ ުމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕ ްލ ެޓޫނ ް ގ ެ ބ ައި ވ ެރި އ ަކ ު އ ައި ް‬ ‫އޭނ ާ ބ ުނީ ރ ާއްޖެއ ަށ ް “ކ ޫ”(‪ )coup‬އ ެއ ް ގެނެސްފި‬ ‫ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު އޭނ ާ އ ެނދުކ ައި ރީ މ ޭޒެއްގ ައި‬ ‫ީ‪.‬ސއ ަށ ް‬ ‫ބަހ ައ ްޓާފ ަހ ުރި ކުޑ ަ ކެސެޓ ް ރޭޑި ޔ ޯ ބީ‪.‬ބ ީ‬ ‫އ ަޅުވ ައި ދި ނުމ ަށްފ ަހ ު އޭނ ާ ދި ޔައީއ ެވ ެ‪ .‬އެރެޔ ަ ީކ‬ ‫“ސގްނަލ ް” ދަސްކުރުމ ަށ ް ދަންވަރ ު ‪3‬‬ ‫ި‬ ‫ސޓ ަށ ް‬ ‫ޓެ ް‬ ‫ތި ނ ެއ ް ޖަހަންދެނ ް އި ނދެފ ައި ނި ދި ރ ެއ ެކ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު‬ ‫ގ ާތްގަޑަކ ަށ ް ފ ަތި ހ ު ‪5‬ގ ަޑި ‪30‬މި ނި ޓ ް ހިނގ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ މ ުޅި ނ ް ނި ދި ފި ލ ައި ގެނ ް ިހގ ައްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ސ ދ ަތ ް‬ ‫ސ ދ ަތި ވި އ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އ ެހެންމ ެ ޤ ަބ ޫލ ުކުރަނ ްވ ެ ް‬ ‫އ ުގ ުޅ ާލުމ ަށްފ ަހ ު ޚަބަރުނ ް ިކޔ ަނީ ީކކ ޭތ ޯ އ ަޑ ުއ ެހ ުމ ުގ ެ‬ ‫އި ނ ްތި ޒާރުގ ައި އ ެދުގ ައި އި ށީނދެލ ައި ގެނ ް އި ނ ްދ ާ ‪6‬‬ ‫އ ެއ ް ޖަހ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ އި ވ ުނީ ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ފުރަތަމ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ސތ ަކުނ ް ފ ޯވ ެގެނ ްވ ާ ޚަބަރ ުއ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސ ް‬ ‫ިބރ ުވ ެރި އި ޙ ް ާ‬ ‫‪200‬‬ ‫ވާހަކ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬ބަޔ ަކ ު ރ ާއްޖެއ ަށްއަރައި‬ ‫އ ެއ ްހާމީހުނ ް މަރ ާ އ ަދި ‪ 200‬އ ެއ ްހ ާ މީހުނ ް‬ ‫ސ ހ ަނގުރާމ ަ‬ ‫ރަ ީހނ ުކ ުރި ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ޭސވި ލާތ ައ ް‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫ދ ާވާހަކ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހިނގ ަމުނ ް‬ ‫ސ‬ ‫އޭރ ުގ ެ އެނ ް‪.‬އެސް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ފުރ ުމ ުގ ެ ކ ުރީ ގ ައި‬ ‫ަޞބ ުލި ިބފ ައި ީވ‬ ‫އޮފީހުގ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރ ުމ ުގ ެ ނ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތި ިބ އަދ ަދ ު‬ ‫ސވަރ ު ި‬ ‫ީމހަކ ަށ ް ީވތީ‪ ،‬އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ިހތ ަށ ްއ ެރީ އ ެހެނ ްވ ެއްޖެނަމ ަ‬ ‫އަނ ްދ ާޒާކ ޮށ ްލ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދެނ ް ބ ާ ީކ ހުންނ ާނީ ފ ަހ ެ ކ ާކ ުބާވ ައ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގުތ ަ ީކ‬ ‫ސ‬ ‫ސ ހ ެދުނަށ ް ބަދ ަލ ުވި ވ ަގ ުތ ު ކ ަމ ާއި އ ެކ ު‪ ،‬އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ފ ަތި ް‬ ‫ީމހ ަކ ާއި ފުރަތަމ ައި ނ ް ނ ުގ ުޅުނ ެވ ެ‪ .‬ދ ެ ޤ ައ ުމ ުގ ެ ގަޑީގ ެ‬ ‫ތ ަފ ާތ ު ބ ޮޑުކ ަމުންނ ާއި އ ެކ ު‪ ،‬އޭރ ު ކަންތ ައްތ ަކ ެއ ް ހިނގ ާ‬ ‫ސނުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 05‬ވަރަކ ަށ ް ގ ަޑި އި ރ ުވ ެދާނެކަމ ަށ ް ވި ް‬ ‫ސ‬ ‫ޕ ްލ ެޓޫނ ުގ ެ ދ ެ އ ަޚުނ ްގ ެ މޯބ ައި ލ ްފޯނ ުވ ެ ް‬ ‫ނ ުގ ުޅުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ މ ާލެއ ަކ ާއި‬ ‫ލި ބުނ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ޭސ‬ ‫އ ެހެނ ްވ ެ ވާނ ުވ ާއ ެއްނޭގި ހ ުއ ްޓ ާ‪ ،‬އޭރ ު އި ނގި ރ ި‬ ‫ަރސ ީޓގ ައި ިކޔަވަނ ްހ ުރި‬ ‫ވި ލ ާތ ުގ ެ ލަންޑަނ ް ޔ ުނި ވ ި‬ ‫ސ ދ ައުރ ު އ ެއްކ ޮށ ް އ ުޅުނ ު ީމހަކ ަށ ް‬ ‫ކ ުރީ ގ ެ މަދަރ ު ާ‬ ‫ސ މާލ ޭއ ާއި ނ ުގުޅ ޭވާހަކ ަ‬ ‫ގ ުޅ ާލ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އޭނާއ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ބުންޏ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވާނ ުވ ާއ ެއްސާފ ު ނ ުވ ާވާހަކ ަ‬ ‫އ ާއި‬ ‫އެންމެފ ަހުނ ް އަސްލ ު ހިނގ ައި ގެނ ް އުޅޭކަމ ެއ ް ކ ަމުގ ައި‬

‫‪10‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ޭސވި ލ ާތުގ ައި ދި ވ ެ ީހނ ްގ ެ‬ ‫ޔ ަ ީޤންކ ޮށ ްދި ނީ އޭރ ު އި ގި ރ ި‬ ‫ސންޓ ޭޓި ވ ް‬ ‫ކަންތ ައްތ ައ ް ބ ެލުމ ަށ ް ޙ ަވ ާލ ުވ ެ ހުންނަވ ާ ރ ެޕްރ ެ ެ‬ ‫އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސތ ަކ ެއ ް ވ ެރި ވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ް‬ ‫ިހތ ަށ ް ގި ނަގުނަ އި ޙ ް ާ‬ ‫ސ ދި ވ ެ ީހނ ް ތަމަޅ ައި ނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށ ުވ ެ‬ ‫ހަމައަޞްލުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫އ ަޅ ުވ ެތި ވ ެ ނި މ ުނީ ބާވ ައ ެވ ެ؟ މި ނި ވަންކަނ ް އ ަލުނ ް ހ ޯދުމ ަށ ް‬ ‫ޭސ ސަ ރ ުކާރުނ ް އެހީތ ެރި ކަނ ް ދީފާނ ެ ބާވ ައ ެވ ެ؟‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫މ ައި ންބަފ ައި ންނ ާއި ގ ާތ ްތި މ ާގ ެ މީހުނ ްގ ެ ޙާލ ަ ީކ ކޮބ ައި‬ ‫ސ‬ ‫ބާވ ައ ެވ ެ؟ ކ ޯހ ުގ ެ ތި ންބ ައި ކުޅ ަ ދެބަޔ ަށ ް ދ ަނި ކ ޮށ ް‪ ،‬ކ ޯރ ް‬ ‫ދޫކ ޮށ ްލާފ ައި ބ ައ ެއ ްގ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ކ ަމ ުގ ެ ދަށ ަށ ްދާނ ް ޖ ެހ ެނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރ ެއި ންނ ާއި އާނ ްމުނ ްގ ެތެރ ެއި ނ ް‬ ‫ބާވ ައ ެވ ެ؟ ި‬ ‫ސތ ައ ް‬ ‫ސ ް‬ ‫މަރ ު ީވ ކޮންބ ައ ެއ ްބާވ ައ ެވ ެ؟ މި ފަދ ަ އި ޙ ް ާ‬ ‫ކުރ ެ​ެވ ެމުނ ް ދި ޔ ައި ރ ު ޕ ްލ ެޓޫނ ްގ ެ ބ ައި ވ ެރީ ނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް‬ ‫ހިތްވަރ ު ދ ެ​ެމުނ ް ދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬

‫ލ‪.‬ކާނަލް އަޙ ުމ ަދު ިނލ ާމ ް‬

‫ސފ ައި ނ ް އެމީހުނ ް ހ ޯދުމ ަށ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރާކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ކ ަނޑ ުގ ެ ި‬ ‫ސ މި ނުރައްކ ަލުނ ް ފަތަޙ ަ ލި ބިއްޖެކަމ ަށ ް‬ ‫އ ަޑެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ޔ ަ ީޤންކަނ ް ލި ބ ުމ ާއި އ ެކ ު‪ ،‬އާދ ަޔ ާއި ޚިލ ާފ ު ރ ޫހ ެއ ް ނަފ ްސަ ށ ް‬ ‫ސ ކުރ ެވެނ ް ފ ެށި އ ެ​ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ް‬ ‫ލި ިބފ ައި ވާކަނ ް އ ަމި އްލައ ަށ ް އި ޙ ް ާ‬ ‫ޚ ާއ ްޞަ ގ ޮތ ެ​ެއްގ ައި ފި ޒި ކ ަލ ް ޓެސްޓްތ ަކުގ ައި މި ކަނ ް ފާހަގ ަ‬ ‫ކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ނި ވަންކަނ ް ގ ެއ ްލި ނ ުދާނޭކ ަމ ުގ ެ އި ތ ުބާރ ު‬ ‫ލި ބެނ ްފ ެށ ުމ ާއި އ ެކ ު އާހިތްވަރ ެއ ް ލި ބިގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ އެކަނ ް‬ ‫ސވަރ ުގ ެ ޓެސްޓުތ ަކ ުގ ެ ނަތީޖާތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫އ ެނގި ގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ީވފ ަހުނ ް އ ާއި ލ ާއ ާއި‬ ‫ދ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ގަދ ަވ ެހެޔ ޮ ޙ ާލުގ ައި ތި އ ްބ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގ ުޅުނ ެވ ެ‪ .‬ގ ޭ އެންމެނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެތެރ ެއި ނ ް ހިތްވަރުގަދ ަ ފ ަހުލ ަވާނުންތ ަކ ެއ ް‬ ‫ި‬ ‫އެބ ައި މީހުނ ާއި ކ ުރި މ ަތި ީލކ ަމ ާއި އ ަދި ނި ކ ުތްކ ަމ ާއި ‪ ،‬އ ަދި‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެތެރޭނ ް ބަޔ ަކ ު ޝަ ހީދ ުވ ެ ދި ޔަކ ަމ ުގ ެ ޚަބަރ ު‬

‫ދިވެހީން ތަމ ަޅައިންގެ އަތްދަށުވެ އަޅުވެތިވެ ނިމ ު ީނބ ާވައެވެ؟‬ ‫ޭސ ސަރުކާރުން އެހީތެރިކަން ދީފާނ ެ‬ ‫މިނިވަންކަނ ް އަލުން ހޯދ ު​ުމ ަށް އިނގިރ ި‬ ‫ބ ާވައެވެ؟ މައިންބަފައިންނާއި ގާތްތިމ ާގެ މީހުންގެ ޙާލަ ީކ ކޮބައި ބ ާވައެވެ؟‬ ‫ކޯހުގެ ތިންބައިކުޅަ ދެބަޔަށް‬

‫ސ ދޫކޮށްލ ާފައި ބައެއްގެ‬ ‫ދަނިކޮށް‪ ،‬ކ ޯ ް‬

‫ސފައިންގެ ތެރެއިންނާއި‬ ‫އަޅުވެތިކަމ ުގެ ދަށަށްދާން ޖެހެ ީނ ބ ާވައެވެ؟ ި‬ ‫އާންމ ުންގެތެރެއިން މ ަރު ީވ ކޮންބައެއްބ ާވައެވެ؟‬ ‫ޚަބަރުތ ަކުނ ް‬ ‫ނ ުގ ުޅި ގެންނ ާއި ‪،‬‬ ‫މ ާލ ެ​ެއ ާއި‬ ‫ސާދާކ ޮށ ް ވ ަމުނ ްދާގ ޮތ ް އ ޮޅުނ ް ނ ުފި ލ ާ ީތ އެތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސުވ ާލުތ ަކ ެއްގ ައި ހ ުއ ްޓ ާ މެނ ްެދުރ ުވ ެގެނ ް އ ައި އި ރ ު އި ވ ުނީ ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެހީތ ެރި ވުމ ަށ ް ރ ާއްޖެއ ަށ ް ފުރުމ ަށ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި‬ ‫ި‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ު ވ ަމުނ ްދ ާ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫މަރުކ ަޒ ު ނ ު ިހފ ޭ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ިހސާބުނ ް ި‬ ‫ނ ު ިހފޭނ ެ ކ ަމ ުގ ެ ޔ ަ ީޤންކަމ ެއ ް ިހތ ަށ ް ވ ެރި ވި އ ެވ ެ‪ .‬ފުރަތަމ ަ‬ ‫ސ މ ައި‬ ‫ޚަބަރަށްފ ަހ ު އ ެހ ާގި ނަ ވ ަގ ުތ ު ވ ެގެނ ް ދި ޔ ައި ރ ުވ ެ ް‬ ‫މަރުކަޒ ަށ ް ނުވަދެވ ޭ ވާހަކ ަ އި ވ ުމުނ ް ދެނ ް އެމީހުނަށ ް‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ގ ާތްކ ަމުގ ައި ހީވާނ ް ފ ެށި އ ެވ ެ‪ .‬ގ ެއ ްލ ެމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫އ ުއްމީދުތ ައ ް އ ާވާނ ް ފ ެށި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ހެނ ް ވ ަގ ުތ ު ގުނަމުންދ ަނި ކ ޮށ ް އަނ ެއ ްކާފ ަހުނ ް‬ ‫އި ވ ުނީ ‪ ،‬ތަމަޅ ައި ނ ް ދި ވ ެ ީހނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު ރަ ީހނުކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސ އި ނ ްޑި ޔ ާ‬ ‫ބޯޓ ެއްގ ައި ފުރައި ގެނ ް ދި ޔ ަވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ސ ފުންހިތާމ ަޔ ާއި އ ެކ ު ލި ބިގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސ އެފަދ ަ ހިތްވަރުގަދަމީހުނ ްގ ެ‬ ‫އާނ ްމުނ ްގ ެ ތެރޭނ ްވ ެ ް‬ ‫ވާހަކަތ ައ ް އި ވުނ ެވ ެ‪ .‬ތ ާރީ ޚްގ ައި އ ެވާފަދ ައި ނ ް ދި ވ ެ ީހންނަ ީކ‬ ‫ސ ދުސްމި ނުނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށ ުވާނ ް‬ ‫ިކތަންމ ެ ނި ކަމ ެތި ޙ ާލުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫އެދޭނ ެ ބ ައ ެއ ް ނޫންކ ަމުގ ައި ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 06‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ވަނަ ދުވ ަހ ު‬ ‫ާސފ ައި ނ ްގ ެ އ ެ ީހގ ައި ދި ވ ެ ީހނ ްގ ެ‬ ‫ކ ަނޑުމ ަ ީތގ ައި އި ނ ްޑި ޔ ި‬ ‫ބަޔ ަކ ު ރަ ީހނުކ ޮށ ްގެނ ް ފި ލަނ ްދި ޔ ަ‪ ،‬ޕ ްލ ޯޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ‬ ‫ތަމަޅ ައި ނ ް އ ަތުލ ައި ގަނ ެވުނ ު ކ ާމި ޔ ާބ ު އޮޕަރޭޝަ ންއ ަ ީކ ިހތ ަށ ް‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް ގެނ ުވި އ ަދި ދި ގ ު އި ނ ްތި ޒާރ ެއްގ ައި ބ ޭތި އ ް ިބ‬ ‫ސ ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ްދި ޔަމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ވ ަގ ުތުތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ޢ ާއި ލާތަކ ަށްފ ަހ ު ރ ާއްޖޭގ ައި ދެނ ްތި ިބ އެންމ ެ ކަންބ ޮޑ ުވ ެ‬ ‫ހިތާމަގ ައި ތި ބޭނޭ ޢ ާއި ލާތަކ ަ ީކ ރަ ީޙނުކ ޮށ ްގެނ ް ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ޢ ާއި ލާތ ައ ް ނޫންވ ަ ިކ ކޮނ ް ބ ައ ެއ ްބާވ ައ ެވ ެ؟ އެމީހުނ ްގ ެ‬

‫ޢ ާއި ލ ާ ތ ަކ ާއި ދި ވ ެ ީހނ ްތި ީބ ރަނގ ަޅުގ ޮތ ެއ ް ވާނެކ ަމ ުގ ެ‬ ‫އ ުއްމީދުގ ައި އެކަމ ަށ ް އ ެދި އ ެދި އ ެވ ެ‪ .‬ތި ނ ް ދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫މި ދި ގ ު އި ނ ްތި ޒާރުގ ައި ތި އ ްބ ާ ޝުކުރުނ ް ފ ުރި ގެނ ްވ ާ ޚަބަރ ު‬ ‫ލި ބުނ ު ވާހަކ ަ އި ވުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ގެނ ްދި ޔ ަ ދި ވ ެ ީހންތ ައ ް‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ްކުރ ެވުނ ު ކ ަމ ުގ ެ އ ުފ ާވ ެރި ޚަބަރ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކ ަރީ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް އ ަ ް‬ ‫ސ ވަރަ ީކ ި‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫މ ާގި ނަ ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކ ެއ ް ހ ެދ ުމ ުގ ެ ފުރ ުޞަ ތ ު ލި ިބފ ައި ީވ‬ ‫ސވަރ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬ތ ަމ ްރީ ނ ު މަރުކ ަޒެއ ްގ ެ ިބނ ްގ ާއ ެޅި ފ ަހުނ ް‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫ފ ާއި ތ ުވެފ ައި ވ ަނީ ދ ެތި ނ ް އަހަރ ެކ ެވ ެ‪ .‬ތ ަމ ްރީ ނ ު ލި ިބފ ައި ވ ާ‬ ‫ސ އ ެހާމަދ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ކިއ ެއްތ ަ ހ ަނގުރާމ ައ ެއ ްކ ުރި‬ ‫މީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ ލި ިބފ ައި ވ ާ ބ ައ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އ ަދި ތ ަޖ ްރި ބ ާއ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫އެދ ަނޑި ވ ަޅުގ ައި ދުސްމި ނުންނަށ ް އެންމ ެ ތަނ ްފ ުކ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ މ ަތި ވ ެރި ހިތްވަރ ާއި‬ ‫ދޫނުކ ޮށ ް ހ ަނގުރާމ ަކ ުރި ކ ަ ީމ ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސފަތ ަކ ެއ ް ލި ިބފ ައި ވާބަޔަކ ަށ ް ނ ޫނީ ނ ުކުރެވޭނ ެ‬ ‫ކެރ ުމ ުގ ެ ި‬ ‫ކަމ ެއްކ ަމުގ ައި ކަށަވަރ ު ކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެ ީއ މި އ ަދ ާއި‬ ‫ސބ ަށ ް މި ނި ވަންކަންމ ަ ީތ އާދ ެވ ުމ ުގ ެ އަސްލ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިހ ާ‬ ‫ސފ ަހުނ ް އ ެބ ުރި އުފަނ ް ިބމ ަށ ް‬ ‫ހ ާދި ސާގ ެ ހަމ ަ ް‬ ‫ސ އ ޭގ ެ ދި ގުދ ެމި ގެނ ްވ ާ އ ަސަ ރުތ ައ ް ފާހަގ ަ‬ ‫އާދ ެވުނ ުއި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އެތ ަކ ެއ ް ދި ވ ެ ިހންނަކ ަށ ް ނަފްސާނީ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ސއ ްސަ އި ގެނ ް‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް ލި ިބ އެކަންވ ަނީ ނ ުފި ލ ަ​ައ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ދި ޔ ުމ ާއި ‪ ،‬ގ ަބ ުވެފ ައި ތި ބ ުމ ާއި ‪ ،‬އެކ ަނި ނި ދަނ ް ނ ުކެރ ުމ ާއި‬ ‫ސ މި ފަދ ަ އެތ ަކ ެއ ް ކަންތ ައްތ ަކ ެއްވ ަނީ‬ ‫އ ަދި މި ނޫނަ ް‬ ‫ސ ހަމ ަ މި ފަދ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫މ ެދ ުވ ެރި ވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ެތެރ ެވ ެ ް‬ ‫އ ަނި ޔ ާއ ާއި ހ ާނި އްކ ަލި ބުނ ު ޢ ާއި ލާތަކ ަށ ް މި ކ ަމުނ ް ފުނ ް‬ ‫އ ަސަ ރުތ ަކ ެއްވ ަނީ ވަރަށްބޮޑ ަށްކ ޮށްފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ނި މި ގެނ ް އ ަބުރ ާ ވަޠަނަށ ް އ ައި އި ރ ު‪،‬‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް އި ހުނަށ ް ވުރެނ ް ފ ުޅާކ ޮށ ް‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫އ ަދި މާވަރުގަދައ ަށ ް ފ ެށި ފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ހ ުޅުލ ޭ ގ ައ ާއި ގ ާމ ާދޫގ ައި ތި އ ްބ ެވ ެ‪ .‬އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ރ ާއްޖޭގ ައި އ ެއ ް އަހަރ ު ތި ބުމ ަށްފ ަހ ު ޖެހިގެނ ް އ ައި އަހަރ ު‬ ‫ވަރަށ ް ކުލަގަދ ަ ރަސްމި އ ްޔ ާތ ެއ ް ޖ ުމ ްހ ޫރީ މ ައި ދާނުގ ައި‬ ‫ބ ޭއ ްވުމ ަށްފ ަހ ު ދި ޔ ައި ރ ު އެއ ަރޕ ޯރޓުނ ް އެމީހުންނަށ ް‬ ‫އ ަލްވ ަދ ާޢ ު ކިޔ ުމ ުގ ެ އ ުފ ާލި ބުނ ެވ ެ‪ .‬ބ ާ ީޢންނ ާއި ތަމަޅ ަ‬ ‫ިސފ ައި ނ ްގ ެ ބ ެލ ެހ ެއ ްޓ ުމ ުގ ެ ދ ަށުގ ައި‬ ‫ޓ ައި ގަރުންވ ަނީ ދި ވެހ ި‬ ‫ހ ައްޔަރުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެއްގޮތ ަކުނ ް ހިތްހަމަޖ ެހުނ ް ލި ިބފ ައި ވ ާއި ރ ު‬ ‫އެނ ެއްކ ޮޅުނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ހ ައްޔަރުގ ައި ގި ނަ އަދަދ ެއ ްގ ެ‬ ‫މި ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ މީހުނ ް ތި ީބ ީތ ރޭގ ަނޑ ު އަރ ާމ ު ނި ންޖަކ ަށ ް‬ ‫ސ ކުރ ުވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފ ަސޭ ހ ައި ނ ް ދި ޔުމ ަށ ް ނުތަނަވ ަ ް‬ ‫މި އ ަދ ު ކޮންމ ެ ދި ވ ެ ިހދ ަރި އ ެއ ް އ ެ ބަޠަލަކ ަށ ް‬ ‫ފ ަޚްރ ުވ ެރި ވ ާ ހދ‪.‬ކ ުޅ ުދ ުއ ްފުށީ‪ ،‬މ ާވާގ ޭ ކ ޯޕްރަލ ް ހުސެއި ނ ް‬ ‫އާދަމަކީ‪ ،‬މ ާގި ނަ ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކ ެއ ް ހ ަދާފ ައި ނެތަސް‪،‬‬ ‫ތ ަޖ ްރި ބާތ ަކ ެއ ް ދ ާއި ރާގ ައި ލި ިބފ ައި ނ ުވ ާ މީހ ެއްކ ަމުގ ައި‬ ‫ސ ދުސްމި ނުނ ްގ ެ ކ ުރި މ ަ ީތގ ައި ފަހަތ ަށ ް ނުޖެހޭނ ެ‬ ‫ވި ޔ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސބިތ ު ކ ޮށ ް ީދފ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫މީހ ެއްކަނ ް އޭނާވ ަނީ އ ެދުވ ަހ ު ާ‬ ‫އ ެޒ ުވާނ ާގ ެ ހިތްވަރ ާއި ‪ ،‬ކެރ ުމ ާއި ‪ ،‬އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ކ ަމ ާއި އ ަދި‬ ‫ސބިތުކަންމ ަ ީތ ހ ުރި ކަނ ް‬ ‫ާ‬ ‫ީދނ ާއި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ހިމާޔ ަތުގ ައި‬ ‫އެވ ަނީ ދ ައ ްކުވ ައި ީދފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ނި ވަންކަނ ް‬ ‫ހިނގ ައި ދި ޔ ައި ރ ު‬ ‫މި ކަނ ް‬ ‫ގ ެއ ްލި ދާނެކ ަމ ުގ ެ ިބރުގ ައި ދުރުގ ައި ހުންނަނ ް ޖ ެހުނ ު‬ ‫ސ ހިތްދ ަތި ކ ަމ ާއި ހިތްނުތަނަވަސްވ ެ‬ ‫ސތ ަކުގ ައި ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށްފ ަހ ު ޙ ަ ީޤޤ ަ​ަތ ް‬ ‫ހުންނަނ ް ޖ ެހުނ ު ދުވ ަ ް‬ ‫އ ެނގ ެމުނ ް ދި ޔަވަރަކ ަށ ް މ ޭހެޔ ޮވ ެ‪ ،‬ހިތްހަމަޖ ެހ ުމ ާއި‬ ‫ސ ﷲ މި ފަދ ަ‬ ‫ފި ނި ކަނ ް ލި ބ ެމުނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ދުވ ަހ ެއ ް ދި ވ ެ ީހންނަށ ް ނުދ ެއ ްކ ެވުމ ަށ ް ދ ުޢ ާ ދަންނަވ ާ ޙ ާލ ު‬ ‫ސތ ައ ް ކުރުކ ޮށްލަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ް‬ ‫ލި ޔ ަމުނ ް މި ގެނ ްދި ޔ ަ އި ޙ ް ާ‬

‫ނގ ަ ިއ‬ ‫ދ ު‬ ‫ނގ ެ ހ ަނ ާ‬ ‫ދ ް‬ ‫އެޝަ ީހ ު‬ ‫ލިޔުނީ‪ :‬ވ‪.‬އ ‪ 2‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ްމ ާން‬

‫ފ ުރި ދ ަނީ އޮހ ޮރި ދ ާ ކަރުނައި ނ ް ލޯތަކ ޭ‬ ‫ކ ުރި އ ަސަ ރ ު ހިތްތ ަކުނ ް ފ ޮހ ެވި ގެނ ްދާނެހ ޭ‬ ‫ދ ުނި ޔ ެދޫކ ޮށ ް އ ެޝަ ހީދ ުވި އެބަޠ ަލުނ ްގ ެ ނަނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ އ ަކުރުނ ް ރަނުނ ް އ ަދ ު ފ ަވާލ ައި ފި ޔ ޭ‬ ‫ސފ ަތި އ ެ ީއ‬ ‫އ ައި ނޮވ ެމްބަރ ު ތި ނ ެއ ް ީވ ބުރ ާ ް‬ ‫ޚ ާއި ނުނ ް ދި ނ ް އ ެ ިބރ ުވ ެރި ޙަމަލ ަދ ުއްރ ެ ީއ‬ ‫ސހުނ ް ީދ ޝަ ީހދ ޭ އ ެ ީވ‬ ‫ޚ ާއި ނުންނަށ ް ި‬ ‫ހާދ ަ ލ ޮބ ުވ ެތި ދ ަރި ންނޭ ނ ުބުނ ެވާނެހ ޭ‬ ‫މ ާތ ްވި ީދނ ާ މި ޤ ައ ުމ ާ ވ ެރި ންނަށްޓަކ ައި‬ ‫ޖާނ ު ީދ އޮހޮރ ުވާލ ޭ މި ިބނ ްއ ެކ ު ފަވ ައި‬ ‫ފ ާޅުގ ައި ދި ނ ް ޙަމަލ ައި ނ ް އެއަބަދ ަށ ް ނި ީދ‬ ‫މ ާތ ްވި ނަނ ް ދި ވ ެ ިހ ބިމުގ ައި ލ ެއި ނ ް ލި ޔެފައ ޭ‬ ‫ކ ުރި އެމ ަތި ވ ެރި ޖި ހ ާދުނ ް މި މ ައި ދާނުގ ައި‬ ‫ޙުރުމ ަތ ާއި އ ެކ ު އ ެވ ާޖި ބ ު އ ަދ ާކުރ ުމުގ ައި‬ ‫ސބިތ ު އ ެދި ނ ް ރައ ްދުގ ައި‬ ‫ހ ުރި މ ަޤ ާމުނ ްވ ެ ާ‬ ‫ހ ުޅި ނަގ ައި އ ައި ތަމަޅ ައި ނ ް ފ ަހ ާ ލ ައި ފި ޔ ޭ‬ ‫އެންމ ެ ޅ ަޒ ުވާނ ް އ ުމުރުގ ައި ވ ެދާނ ްހުރ ެ ފި ދ ާ‬ ‫އެންމ ެ ވި ިހ އަހަރ ު ނ ުފުރޭ އެނޫކ ަށި ފުރ ާ‬ ‫އެންމ ެ ފ ަހ ު ނޭވަޔ ަށ ް ދ ެއ ް ިކ ގަދ ަ ހިތްވަރ ާ‬ ‫ދެނ ް އެރ ޫޙުނ ް މި ހިތްތ ައ ް ފުރާލ ައި ފި ޔ ޭ‬ ‫ިކ ިހނަކުނ ްތ ޯ ނެތ ޭނީ އެމ ަތި ވ ެރި ހ ަނދާނ ް‬ ‫ިކ ިހނަކުނ ް ދުރ ުވެވ ޭނީ އެހިތ ްހެޔޮކ ަމ ާ‬ ‫ިކ ިހނަކުނ ް ވަކިވެވ ޭނީ ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ާ‬ ‫ސ ޤ ައ ުމ ު ޝުކުރުނ ް ތ ަބ ާ ވާނެޔ ޭ‬ ‫ދި ރި ނެތ ަ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪11 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ނ‬ ‫ނމ ެ ފުރަތަމަ ރާއްޖެ ިއ ް‬ ‫ށޓަކައި‪ ،‬އެ ް‬ ‫ދމަ ް‬ ‫ނ ހޯ ު‬ ‫ތަމް ީރ ު‬ ‫ވއ‪ 2.‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ުމ ާން‬

‫ނ‬ ‫ިސފަ ިއ ް‬ ‫ނ ދި ވެހ ި‬ ‫ނވު ު‬ ‫ށ ފޮ ު‬ ‫ބޭރަ ް‬

‫ސފައިންނަށް ހެވިކަމ ުގެ ތަފާތު‬ ‫ިސފައިން ފުރަތަމ ަ އުފެދުނުއިރު ި‬ ‫ދިވެހ ި‬ ‫އުކުޅުތައް އުގ ަންނައިދެއްވިއެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރ ޭގައި ބަޑިހެވިކަމ ާ‪ ،‬ކަނޑިއައްޑަނައިގެ‬ ‫އުކުޅުތަކާ މިފަދަ އެކިއެ ިކ ޙ ަރަކާތްތައް ދަސްކޮށްދެއްވިކަމ ަށްވެއެވެ‪ .‬ރ ާއްޖޭގައި އެންމ ެ‬ ‫ސފައިންގެ އާބ ާ ީދ‬ ‫ސފައިން އުމ ުރުން ‪ 50‬އަހަރު ހަމަވިއިރު ި‬ ‫ފުރަތަމ ަ އުފެދުނ ު ި‬ ‫ސފައިންނަށް އިތުރު ތަމ ް ީރނ ު ބޭނ ުންވިކަން އޭރު ސަރުކާރު ހިންގަވަން‬ ‫އިތުރުވެ ި‬ ‫ސ ބޭފުޅުންނ ަށް ޤަބ ޫލުކުރ ެއްވުމ ާ ގުޅިގެން ދެވަނ ަ ބ ޮޑުހަނގުރ ާމައިގެ‬ ‫ތިއްބެވި އި ް‬ ‫ސފައިންގެ ‪ 13‬ބޭފުޅަކު‬ ‫ތެރ ޭގައި އަލްއަމީރު ޙަސަންފަރީދު ީދދީގެ އަރިހުގައި ދިވެހި ި‬ ‫ސލ ޯނަށް މިލިޓް ީރ ތަމ ް ީރނ ު ހޯދުމ ަށްޓަކައި ފޮނ ުއްވިއެވެ‪ .‬މިޓީމ ް މ ާލެއިން ފުރީ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ސަރުކާރުގެ ބ ޮޑުނާކޮޅު "ބްރިގ ް އަޠިއްޔަތުއްރަޙ ްމާނ ު" ގައި ހިޖުރައިން ‪1361‬‬ ‫ރަބީޢުލް އާޚިރު ‪( 27‬މީލާދީން ‪ 1942‬މ ޭ ‪ )14‬ވަނަދުވަހުއެވެ‪ .‬މިޓީމ ު ޕ ަންޖާބުގެ‬ ‫‪ 16‬ވަނަ ރ ެޖްމ ެންޓާ ޙ ަވާލުކުރ ެއްވިއިރު އެޓީމ ުގެ ވެރިއަކަށް އައްޔަން ކުރ ެއްވި ބޭފުޅަ ީކ‬ ‫އަންނަބީލް އިބްރާހިމ ް ޙަބީބުއެވެ‪ .‬އޭނާގެ އެހީތެރިއަކަށް އައްޔަންކުރ ެއް ީވ އައްސައްޔިދު‬ ‫ސ ޢ ަ ީލ (ސައްޔިދު ޢ ައްބާސް) އެވެ‪.‬‬ ‫ޢ ައްބ ާ ް‬ ‫އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ ރ ާއްޖޭންބޭރުން ލިބުނ ު‬ ‫ތަމ ް ީރނ ަށްފަހު ވަޑައިގެންނެވި މިބޭފުޅުން‬ ‫ސފައިންގެ ތެރ ޭގައި އިޙ ު ިތރ ާމ ާ‬ ‫ހިމެނިވަޑައިގެންނ ެ ީވ ި‬ ‫ސސަފުގައި‬ ‫ޤ ަދަރު ިލބިވަޑައިގެން ޚިދުމ ަތުގެ އި ް‬ ‫ޙ ަރަކާތްތެރިވެ ވަޑައިގެންނެވި ތަޖު ިރބ ާކާރު‬ ‫ޤ ައުމ ުދެކެލޯބިވާ ބޭފުޅުން ތަކެއްގެ ގޮތުގ ަ​ައެވެ‪.‬‬

‫ސލޯނ ުގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ތ ަމ ްރީ ނ ުދި ނީ ި‬ ‫ދި ވ ެހި ި‬ ‫ޖ ަފްނާގ ައި އޭރުއ ޮތ ް ޕަނ ްޖ ާބ ު ރ ެޖ ްމެނ ްޓ ްގ ެ ތެރޭގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނރުތަކ ަކީ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ދަސްކުރ ެއ ްވި ހ ު ަ‬ ‫މި ޓްރޭނި ނ ްގ ގ ައި ި‬ ‫ގ ާރޑ ުގ ެ ތ ަފ ާތ ު ޙަރަކ ާތްތ ަކ ާ ހ ަނގުރާމ ަތެރޭގ ައި‬ ‫ނ ގ ޮތްގ ޮތ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެތެރޭގ ައި ފި ސްތޯލ ައ ާއި‬ ‫ދި ފ ާޢ ުވެވ ޭ ޭ‬ ‫ގޭސްމާސްކ ް‬ ‫ބޭނުނ ްކުރާނެގ ޮތ ާއި‬ ‫އ ެކި ކަހަލ ަ ބ ަޑި‬ ‫ސމަނުނ ްހޯދަނ ް ކުރާނ ެ ކަންކ ަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބޭނުނ ްކުރ ުމ ާއި ދ ު ް‬ ‫އ ަލްއ ަ ީމރ ު ޙ ަސަ ނ ް ފ ަރީ ދ ަ ީކ އ ަތި ރީ ގ ޭ‬ ‫ސުމ ުއ ްވ ުލ ް އ ަ ީމރ ު ޢ ަބ ްދ ުލ ް މަޖީދ ު ރަންނަ ބ ަނޑ ޭރި‬ ‫ކިލ ެގ ެފާނުނ ްގ ެ ދެވަނަ ދ ަރި ކ ަލުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މަނ ްމ ާފުޅ ަ ީކ އ ައްސުލ ްޠާނ ް އި ބްރާހިމ ް‬ ‫ނޫރައ ް ީދނ ުގ ެ އ ަލްއ ަ ީމރ ާ ދޮންގޮމ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަލްއ ަ ީމރ ު ޙ ަސަ ނ ް ފ ަރީ ދ ު ީދ ީދ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ދ ައުލ ަތ ާއި ޤ ައުމ ަށ ް ކުރ ެއ ްވި ޚިދުމ ަތ ުގ ެ‬ ‫ތެރޭގ ައި ތަނ ުގ ެ އަމަނ ް ހިފ ެހ ެއ ްޓ ުމ ުގ ެ‬ ‫ޤ ަވ ާއި ދުތ ައ ް ހަރުދަނ ާ ކުރ ެއ ްވުނ ް‪،‬‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ޙ ައ ްޤުތ ައ ް ލި ިބގ ަތ ުމުގ ައި‬ ‫އެމީހ ެއ ްގ ެ ލ ަޔާޤ ަތ ާއި ޤާބިލި އްޔ ަތ ުގ ެ‬ ‫މ ަތި ނ ް އެންމެނ ް ހަމަހަމ ަ ކުރ ެއ ްވުމ ަށ ް ބާރ ުއ ެޅ ުއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ީދނ ުގ ެ ނަމުގ ައި ރ ާއްޖޭގ ައި ކުރ ެވ ެމުނ ް ދި ޔ ަ އެކަށީގެނ ް‬

‫‪12‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ނ ުވ ާ ކަންތ ައްތ ައ ް ހ ުއ ްޓުވ ަމުނ ް ގެންދ ެވުނ ް އ ަދި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސަ ގާފ ަތ ް ދި ރ ުވ ުމ ުގ ެ ޚިދުމ ަތ ް ިހމ ެނި ގެނ ްވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މީގ ެ‬ ‫އި ތުރަށ ް އ ަލްއ ަ ީމރ ު ޙ ަސަ ނ ް ފ ަރީ ދ ު ީދ ީދ ފުރ ުއ ްވި‬ ‫ދ ައުލ ަތ ުގެމ ަ ީތ މ ަޤ ާމުތ ަކ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ވ ަ ީޒރ ުލ ް އ ަމުނ ް‬ ‫އާނ ްމ ު ގ ެ މ ަޤ ާމ ް ‪ 1940‬ޖެނުއ ަރީ ‪ 31‬ނ ް ‪1942‬‬ ‫ޖެނުއ ަރީ ‪ 12‬ށ ް ފުރ ުއ ްވި ކަނ ް ފާހަގ ަކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަލްއ ަ ީމރ ު ޙ ަސަ ނ ް ފ ަރީ ދ ުގ ެ ހ ަޔ ާތ ްޕ ުޅ ު‬ ‫ނި މި ގެނ ް ދި ޔ ުމުގ ައި އެމ ަނި ކ ުފާނަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ަސލ ު ބަޠ ަލ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ޒ ަމާނ ުގ ެ ތ ާރީ ޚ ު ދ ުށ ް ލާމ ީ‬ ‫ޤ ައ ު ީމ ޚިދުމ ަތުގ ައި ފުރާނައި ނ ް ޤުރ ުބާނ ްވި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ދ ަރި އ ެކ ެވ ެ‪ .‬ތ ާރީ ޚ ު ހ ެ ިކދޭފަދ ައި ނ ް އެމ ަނި ކ ުފާނ ު‬ ‫ދ ުނި ޔ ެ ދ ޫކުރ ެއ ް ީވ ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ ދ ަތި ކ ަމުނ ް‬ ‫ބ ަނޑ ަށ ް ޖ ެ ިހ ގ ޮތ ެއ ް ނ ެތި ފ ައި ތި ިބ ދި ވ ެ ީހންނަށ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ނުވަތ ަ މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެޓީ މ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ގ ައި ހޭދ ަވި‬ ‫ދި ވ ެހި ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް‬ ‫‪ 1‬އަހަރ ު ދުވ ަހ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ދި ވ ެހި ި‬ ‫ދ ެއ ްކ ެވި ކި ޔަމަނ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ‪ ،‬ކަމ ަށ ް ކަމ ޭހި ތ ުމ ާއި ‪ ،‬އ ުގެނުމ ަށ ް‬ ‫ހ ުރި ޝަ އ ުޤެއ ްގ ެ ބ ޮޑުކ ަމުނ ް‪ ،‬އެކަނ ް ފާހަގ ަ ކުރ ެއ ްވި ގެނ ް‬ ‫ސވަރ ު އެތަނަށ ް ޒި ޔާރަތ ްކުރ ެއ ްވި ‪ ،‬ސަ އ ުތ ު ީއސްޓ ް‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ޭޝޔ ާގ ެ ސްޕ ްރީ މ ް އެލ ައި ޑ ް ކ ޮމާންޑ ަރ ލ ޯޑްމ ައުނ ްޓ ް‬ ‫އ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ބ ެޓްނ ް އ ާއި ބ ައްދ ަލ ުކުރ ުމ ުގ ެ ރަނ ްފުރ ުސަ ތ ު ދި ވ ެހި ި‬ ‫ހި ތްވަރުގަދ ަ ޖ ެހި ލުނ ްކުޑ ަ ފ ަހުލ ަވާނުންނަށ ް ލި ބުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ‬ ‫ނމ ަށ ް އެބ ޭފ ުޅުނ ް ހ ޯއްދަވ ައި ދ ެއ ްވި ވަރަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ަ‬ ‫ި‬ ‫ސ ގ ައި ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މި ޝަ ޚ ު ް‬ ‫ި‬ ‫މ ަތި ވ ެރި ޝަ ރަފ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެބ ޭފ ުޅުނ ްގ ެ މ ަތި ވ ެރި‬ ‫ފ ަނޑުކ ަމ ެއްނާންނާނެގ ޮތުގ ައި‬ ‫ހި ންމ ަތ ާމި ންނަތުނ ް އ ަޅުވ ައި ދ ެއ ްވި ރަނ ުގ ެތ ާޖ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ހި ތްވަރ ާއި ފަންވަރ ު‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެހި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ުސލުކ ޮށ ްދ ެއ ްވި މި ‪ި 13‬‬ ‫ބޭރ ުދ ުނި ޔޭގ ައި ތ ަމ ީ‬ ‫ޚ ާއ ްޞަ‬ ‫ބ ޭފ ުޅުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް މި ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކުގ ައި‬ ‫ކ ުރި އެރ ުމ ެއ ް ލި ބި ވަޑ ައި ގެންނ ެވި ‪ 3‬ބ ޭފުޅ ަކ ު ވާކަނ ް ފާހަގ ަ‬ ‫ާޟލ ް ނައި ބުގ ޭ ޅ ަހ ުއ ްތ ު‬ ‫ކުރ ެވި ގެނ ް ދި ޔައ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް‬ ‫ާޟލ ް ޅ ަރީ ތި ދޮނ ްތ ުއ ްތ ު އ ާއި އ ަލ ްފ ި‬ ‫އ ާއި ‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ބަނ ްދ ު މުޙަންމ ަދ ު ފ ުޅ ު ( ފ ަހުނ ް ބަނ ްދ ު މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ސ ނ ާއި ބުގ ޭ ޅ ަހ ުއ ްތުއ ަކީ‬ ‫ކަލ ޭފާނ ު) އ ެވ ެ‪ .‬މީ ގ ެ ތެރ ެއި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ެޝންބ ަޑި‬ ‫ނ ޕ ްލ ެޓޫނ ުގ ެ މ ި‬ ‫ޕަނ ްޖ ާބ ު ރ ެޖ ްމެނ ްޓ ްގ ެ ‪ 16‬ވ ަ ަ‬ ‫ޖ ެހ ުމުގ ައި އެނ ްމ ެ ޚ ާއ ްޞަ ބ ޭފުޅަކ ަށ ް ހ ޮވި ވަޑ ައި ގެންނ ެވި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފ ަހުލ ަވާނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ދި ވ ެހި ި‬ ‫ނބީލ ް‬ ‫މި ޓީ މ ުގ ެ އެނ ްމ ެހާބ ޭފ ުޅުންނަކީ އަނ ް ަ‬ ‫ސޢަލީ‪،‬‬ ‫އި ބުރ ާހި މ ް ޙަބީބ ު‪ ،‬އ ައ ްސަ އ ްޔި ދ ު ކ ަޅ ުހުރ ާގ ެ ޢ ައ ްބ ާ ް‬ ‫ާޟލ ް‬ ‫ާޟލ ް ބަނ ްދ ު މުޙަންމ ަދ ު ކަލ ޭފާނ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް ނ ާއި ބުގ ޭ ޅ ަހ ުއ ްތ ު‪،‬‬ ‫އ ައ ްޑޫގ ޭ ދޮންމ ަނި ކ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް ޅ ަރީ ތި‬ ‫ސކަލ ޭފާނ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް ބަނ ްދ ުމ ޫ ާ‬ ‫އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް މުޙަންމ ަދ ު ޙ ާޖީ ދޮނ ްތ ުއ ްތ ު‪،‬‬ ‫ދޮނ ްތ ުއ ްތ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ާޟލ ް އ ައި މި ނ ާފ ުޅ ު‬ ‫ާޟލ ް ފ ެރި ދ ޫ ދޮނ ްތ ުއ ްތ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫އ ަލ ްފ ި‬ ‫ކ ާބޯތ ަކ ެތި ހ ޯދ ާދި ނުމ ަށ ާއި ދ ައުލ ަތ ުގ ެ އެންމ ެހ ާ ޚ ާރި ީޖ‬ ‫ކަންތ ައްތަކ ައި ގެނ ް ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި އުޅ ަނދުތ ަކުގ ައި‬ ‫އ ޮޅ ުދޫކަރައ ާއި މި ރ ާއްޖ ެއ ާ ދެމ ެދ ު މ ެދ ުކ ެނޑުމ ެއްނ ެތި‬ ‫ކުރައްވ ަމުނ ްގެންދ ެވި ދ ަތުރ ުފ ުޅުތ ަކުގ ައި ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ‬ ‫ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޙަމ ަލ ާއ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސމަނުނ ްދި ނ ް‬ ‫ދު ް‬ ‫އެމ ަނި ކ ުފާނ ު ދ ަތުރ ުފ ުޅ ު ކުރ ެއ ްވި އުޅ ަނދ ު «އ ެޗ ް‪.‬‬ ‫ސ މާލޮއީ»‪ ،‬ދުސްމި ނުނ ް ފ ައ ްތ ާލި ޚަބަރ ު‬ ‫އ ެމ ް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއ ަށ ް ލި ބ ުނީ ‪ 1944‬އ ޭޕ ްރީ ލ ް ‪ 1‬ގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ީއ ތ ަކުރާރުކ ޮށ ް މި ފަދ ަ ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް ފ ެނި ވަޑ ައި ގ ަތ ް‬ ‫އެތ ައ ް ދ ަތުރ ުފ ުޅުތ ަކ ެއ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް އެންމ ެ ފ ަހުނ ް‬ ‫އެމ ަނި ކ ުފާނ ު ނ ެތި ގެނ ް ިހގ ައްޖެކ ަމ ުގ ެ ޚަބަރ ު ލި ބުނ ު‬ ‫ދ ަތުރ ުފ ުޅ ެވ ެ‪.‬‬

‫ާޟލ ް‬ ‫ާޟލ ް ކ ައި ރ ު ތ ުއ ްތ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ދޮނ ްތ ުއ ްތ ު‪ ،‬އ ަލ ްފ ި‬ ‫ހ ަޑި ބ ައ ްޕ ާގ ެ އ ަލި މ ަނި ކ ުގ ެ ކުޑ ަ ދޮންމ ަނި ކ ާއި އ ަދި‬ ‫ާޟލ ް ދ ޮ ީށގ ޭ ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަލ ްފ ި‬ ‫މި ހި ތްވަރުގަދ ަ ޓީ މ ުގ ެ ބ ޭފ ުޅުނ ް ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަ ކުރ ެއ ްވުމ ަށްފ ަހ ު އ ެނބ ުރި މ ާލ ެ ވަޑ ައި ގ ަ ީތ ‪1943‬‬ ‫ނއަހަރ ުގ ެ ފ ަހުކ ޮޅުގ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ބ ޭފ ުޅުނ ް މ ާލ ެ ވަޑ ައި ގެނ ް‬ ‫ވަ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޚި ދުމަތ ަށ ް ނ ުކ ުމ ެ ވަޑ ައި ގެނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްޕ ުޅ ު‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި ތަރައ ްޤީ ގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ފ ެއްޓ ެވ ުމ ާއ ެކ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކަންކަނ ް‬ ‫ި‬ ‫ނ އ ެޅި ގެނ ްދި ޔައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ފުރ ާ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ަކުގ ައި‬ ‫އި ސްލ ާޙުވ ަމުނ ްދި އ ުމ ުގ ެ އި ތުރަށ ް ި‬

‫ސފަވަންތ ަ ކުލ ަ އ ޭގ ެ އެނ ްމ ެ ފ ުރި ހަމ ަ ގ ޮތުގ ައި ޖ ެހެނ ް‬ ‫ި‬ ‫ފ ެށި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ބ ޭފ ުޅުނ ް ތ ަމ ްރީ ނަށްފ ަހ ު މ ާލ ެ ވަޑ ައި ގ ަ ީތ‬ ‫މި ބ ޭފ ުޅުނ ްގ ެ އ ެދުރުނ ް ނުވަތ ަ އި ންސްޓްރަކްޓަރުނ ްގ ެ‬ ‫ލ ޯތ ްބ ާ އި ޙ ުތި ރ ާމ ާއ ެކ ު އެބ ޭފ ުޅުނ ް އެނ ްމ ެ ފ ުރި ހަމަގ ޮތުގ ައި‬ ‫ފޮނ ުއ ް ީވމ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ބ ޭފ ުޅުނ ް މ ާލެވަޑ ައި ގ ަތ ްއި ރ ު ކޮނ ްމ ެ‬ ‫ބ ޭފުޅަކ ަށ ް އެބ ޭފުޅ ަކ ު ޕަނ ްޖ ާބ ު ރ ެޖ ްމެނ ްޓްގ ައި ބޭނުނ ްކ ުރި‬ ‫ޔ ުނީ ފ ޯމ ުގ ެ އި ތުރަށ ް ރައި ފ ަލ ާ‪ ،‬ގޭސްމާސްކ ާ‪ ،‬އެކަށީގެނ ްވ ާ‬ ‫ޢަދަދަކ ަށ ް ވަޒަނ ް ޕަނ ްޖ ާބ ު ރ ެޖ ްމެނ ްޓ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ދ ެއ ްވި ކ ަމީ‬ ‫އެކ ަމ ުގ ެ ވަރަށ ް ފ ުރި ހަމ ަ ދަލީލ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެނ ްމ ެ ފުރަތަމ ަ‬

‫ރ ާއްޖޭންބޭރުނ ް ލި ބުނ ު ތ ަމ ްރީ ނަށްފ ަހ ު ވަޑ ައި ގެންނ ެވި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ި‬ ‫މި ބ ޭފ ުޅުނ ް ހި މ ެނި ވަޑ ައި ގެންނ ެ ީވ‬ ‫އި ޙ ްތި ރ ާމ ާއި ޤަދަރ ުލި ބި ވަޑ ައި ގެނ ް ޚި ދުމ ަތ ުގ ެ އި ސްސަ ފުގ ައި‬ ‫ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ެ ވަޑ ައި ގެންނ ެވި ތ ަޖ ުރި ބ ާކާރ ު ޤ ައ ުމ ުދ ެކ ެލ ޯބި ވ ާ‬ ‫ބ ޭފ ުޅުނ ް ތ ަކ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ަ​ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ގްރ ޫޕ ު ޓްރޭނި ނ ްގ ފ ުރި ހަމ ަކުރުމ ަށްފ ަހ ު‪،‬‬ ‫ސަ ރ ުކާރ ުގ ެ ބޭނުނ ްފުޅަކ ައްޓަކ ައި އި ބްރ ާހި މ ް ޙަބީބ ް‬ ‫ސލޯނުގ ައި މ ަޑ ުކުރ ެއްވީއ ެވ ެ‪ .‬އަނ ެއ ް ‪ 12‬ބޭކ ަލުނ ް އ ެބ ުރި‬ ‫ި‬ ‫ނއަހަރ ު ފ ަހުކ ޮޅުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ާލ ެ ދުރ ު ީވ ‪ 1943‬ވ ަ ަ‬

‫އަސްކަ ީރ ތަމ ް ީރނު ހޯދ ުމަށްޓަކަ ިއ އެނ ްމެ‬ ‫ފުރ ަތަމަ ރ ާއ ްޖެ ިއނ ް ބޭރ ަށް ފޮނުވުނު‬ ‫ސފ ަ ިއނ ް‬ ‫ދިވެހި ި‬

‫ސ ޢ ަ ީލ‬ ‫އައްސައްޔިދު ޢ ައްބ ާ ް‬ ‫( ގްރ ޫޕ ް ވެ ިރޔ ާގެ އެހީތެ ިރޔ ާ )‬

‫އަންނަބީލް އިބްރާހިމ ް ޙަބީބު‬ ‫( ގުރ ޫޕ ުގެ ވެ ިރޔ ާ )‬

‫ނައިބު ޅަހުއްތު‬

‫ބަންދު މ ުޙ ަންމ ަދު ކަލޭފާނ ު‬

‫އައްޑޫގޭ ދޮންމަނިކު‬

‫ފެރިދޫ ދޮންތުއްތު‬

‫މ ުޙ ަންމ ަދު ޙާޖީގެ ދޮންތުއްތު‬

‫ޅަ ީރ ިތ ދޮންތުއްތު‬

‫ބަންދު މޫސާފުޅު‬

‫ދޮށީގޭ ތުއްތުމަނިކު‬

‫ހަޑިބައްޕާގޭ ޢަލިމަނިކުގެ‬ ‫ކުޑަދޮންމަނިކު‬

‫ކައިރު ތުއްތު‬

‫އައިމިނާފުޅު ދޮންތުއްތު‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪13 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސޢީދު‬ ‫ސާރޖަނ ަންޓް ޢ ަބްދުﷲ ަ‬

‫ސރ ެ ނ ު ިނމި ކުރިއަށްދާ ހަނގުރ ާމ ަ‬ ‫ޒަމާނ ުއް ު‬

‫‪14‬‬

‫ނަގ ާލ ާ‪،‬‬ ‫މި ނި ވަންކަނ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ރ ާއްޖޭގ ައި އޮންނަ ޞުލްޙ ަވ ެރި ކ ަމ ާއި އަމަންއ ަމާންކަނ ް‬ ‫ިކލ ަނބުކ ޮށ ްލުމ ަށ ް ރ ާއްޖ ެއ ާ ބޭރ ުގ ެ ބާރުތ ަކުނ ް ތ ޮޅ ެ‪،‬‬ ‫އެކަމ ަށ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ އ ެއްފަހަރަކ ު ދެފަހަރަކ ު‬ ‫ނޫނ ެވ ެ‪ .‬އެކަނ ް ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚުނ ް ވަރަށ ް ސާފުކ ޮށ ް ފެންނަނ ް‬ ‫އެބ ަހ ުއްޓ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅުމ ަށ ް ބޭރ ުގ ެ ބާރުތ ަކުނ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަސަ އްކ ަތ ާ އ ަޅާބ ަލ ާއި ރ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި‬ ‫އި ސްތި ޤ ްލާލ ަށ ް އ ެވ ެރި ންނަށ ް ބާރ ު ފޯރ ުވި ފ ައި ވ ަނީ ވަރަށ ް‬ ‫ސކ ޮޅ ެއްގ ައި ކަނ ް ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ްގ ެ ފ ަޚުރ ުވ ެރި‬ ‫މ ަދ ު ދުވ ަ ް‬ ‫ޞަ ފ ްޙާތ ަކުނ ް ހެކިލި ބ ެއ ެވ ެ‪ .‬ތ ާރީ ީޚ ނަޒަރަކުނ ް ބ ަލ ާއި ރ ު‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ހަމަލ ައ ާއި ‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ައި ކ ުރި މ ަތި ވި‬ ‫ސ އެފަދ ަ އ ަނި ޔ ާވ ެރި‬ ‫ތަމަޅ ަ ޓެރަރި ސްޓ ް ޙަމ ަލ ާ ނޫނަ ް‬ ‫އެތ ައ ް ތ ޮޅުންތ ަކ ެއ ް އ ެ ިކ ފަހަރުމ ަތި ނ ް މި ޤ ައުމ ަށްވ ަނީ‬ ‫ސ ޕ ޯޗްގީޒުންނ ާއި ހ ޮޅި ނ ްގ ެ‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫އި ތުރުނ ް އ ެހެންބަޔަކ ަށ ް ކުޑ ައި ރުކޮޅަކ ަށ ް ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ދި ދ ަ ވި ހުރ ުވ ާލ ެވި ފ ައ ެއ ް‬ ‫ނ ުވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި ބަޔ ަކ ު ވަޒަނ ްވ ެރި ވި ދުވ ަހުނ ް‬ ‫ސތ ަޤި އ ްލ ު‬ ‫ފ ެށި ގެނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއ ަ ީކ މި ނި ވަނ ް މ ު ް‬ ‫ސ‬ ‫ވ ެރި ކަމ ެއ ް ހިނގ ަމުނ ް އ ައި ޤ ައުމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ތ ާރީ ޚ ް ދި ރ ާ ާ‬ ‫ކުރައ ްވ ާ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ް ދެބަޔަކ ަށ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ތ ާރީ ޚ ް‬ ‫ބ ައ ްސަ ވާލ ައްވ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ އި ސްލ ާމ ް ީދނަށ ް‬ ‫އ ެނބުރ ުމ ުގ ެ ކ ުރި އ ާއި އ ޭގ ެ ފ ަހ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ ތ ާރީ ޚ ްގ ެ‬ ‫ތެރ ެ​ެއި ނ ް ލި ޔެފ ައި އ ޮ ީތ ރ ާއްޖ ެ އި ސްލ ާމ ް ީދނަށ ް އ ެނބުރ ުމ ުގ ެ‬ ‫ފ ަހ ުގ ެ ތ ާރީ ޚ ެވ ެ‪ .‬މީލ ާ ީދނ ް ‪ 1151‬ވަނަ އަހަރ ު ރ ާއްޖ ެ‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސޓިއަން ދީނަށް ވެއްދުމ ުގެ‬ ‫ދިވެހިން ކް ިރ ް‬ ‫އެދުންފުޅުގައި ހުންނެވި ‪ 9‬ވަނ ަ ޙަސަން‬ ‫ރަސްގެފާނ ުގެ އެދިވަޑައިގ ަތުމ ަށް ޕޯޗްގީޒުން‬ ‫ފޮނުވި ގުރ ާބުތަކުގައި އައިހުރިހާ އެންމ ެން‬ ‫ދިވެހިން މަރ ާހުސްކު ީރ ދިވެހިންނަ ީކ‬ ‫ހިތްވަރުގަދަ ީދނާއި ޤ ައުމ ުގެ ދިފާޢުގައި‬ ‫ކެރިގެން ކުރިމ ަ ިތލާނ ެ ބައެއްކަން‬ ‫ހާމ ަކުރަމ ުންނ ެވެ‪.‬‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކ ުރި އި ރ ު ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ އ ޮ ީތ މި ނި ވަނ ް‬ ‫ޤ ައުމ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ކަނ ް އ ެތ ާރީ ޚުނ ް އ ެނގ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ ކ ުރީ ގ ެ‬ ‫ތ ާރީ ޚ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ އަވ ައްޓ ެރި ޤ ައ ުމ ު ތ ަކ ުގ ެ ތ ާރީ ޚ ްގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ފ ަތ ްފ ުށްތ ަކުނ ް ފެންނަނ ްހ ުރި އި ރ ު އ ެލި ޔުންތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސރ ެ ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ އ ަމި އްލ ަ ވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ސބިތުވ ަނީ ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫ާ‬ ‫މި ނި ވަނ ް ޤ ައުމ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި އ ޮތުމ ަށ ް ލޯބިކ ުރި ރައ ްޔި ތުނ ް‬ ‫ދި ރި އ ުޅުނ ު ޤ ައުމ ެއްކަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅ ުމ ުގ ެ ވާހަކައ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ތ ާރީ ޚ ްގ ެ ޞަ ފ ްޙާތ ަކުގ ައި ވަރަށ ް ފ ާޅުކަނ ް ބ ޮޑުގ ޮތ ެއްގ ައި‬ ‫ލި ޔެފ ައި ވ ާ ވާހަކަތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މީގ ެ އި ތުރުނ ް ބޭރ ުގ ެ‬ ‫ސ މި ވާހަކަތ ައ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ތ ާރީ ޚ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް‬ ‫ލި ޔުންތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ީ‪.‬ސގ ައި އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ‬ ‫ސފ ައި ވ ާ ީތ ފެނ ެއ ެ​ެވ ެ‪ 300 .‬ބ ީ‬ ‫އ ައި ް‬ ‫ސވަރ ު ރ ާއްޖ ެ‬ ‫ވ ެރި އަކ ަށ ް ހުންނ ެވި ޗ ޯލ ާ އ ެމްޕަޔަރ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ބާރ ުގ ެ ދަށ ަށ ް ގެނައުމ ަށ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކ ޮށ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅެފ ައި ވާކަނ ް އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ތ ާރީ ީޚ ލި ޔުންތ ަކުނ ް‬ ‫ސކ ަމުގ ަ ( ‪1013-‬‬ ‫އ ެނގ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރ ާޖ ާ ދ ަ ގްރޭޓ ްގ ެ ރަ ް‬ ‫‪ 985‬މ ) އ ާއި އޭނ ާގ ެ ދ ަރި ކ ަލުނ ް ރާޖެނ ްދުރަ ‪ 1‬ގ ެ‬ ‫ސކ ަމުގ ަ ( ‪ 1044-1013‬މ ) ރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅ ެ‬ ‫ރަ ް‬ ‫ނުވަތ ަ ރ ާއްޖ ެ ފަތަޙ ަކުރ ެއ ްވި ކަމ ަށ ް އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ތ ާރީ ީޚ‬ ‫ލި ޔުންތ ަކުގ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ްގ ެ ޞަ ފ ްޙާތ ައ ް އ ުކ ެމުނ ްދ ާއި ރ ު‪،‬‬ ‫އެންމ ެ ދުރުނ ް ފެންނަނ ް އ ޮތ ް ރ ާއްޖ ެއ ާ ތ ޮޅުނ ު ތ ޮޅުމ ަ ީކ‬ ‫ހިޖ ްރީ ސަ ނަތ ުގ ެ ‪ 900‬ވަނަ އަހަރ ު ( މީލ ާ ީދނ ް ‪1495‬‬ ‫) ތެރޭގ ެ ހ ާދި ސާއ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ހަތަރުވަނަ ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު‬ ‫ސކަނ ް އޭނ ާގ ެ‬ ‫ސރީ ދަންމަރ ު ބަވަނަ މ ަހާރަދުނ ްގ ެ ރަ ް‬ ‫ި‬ ‫އ ަތ ްޕ ުޅުނ ް އ ަތުލ ައި ގ ަތުމ ަށ ް ކަންނަންނޫރ ު ޢ ަ ީލ ރ ާޖ ާގ ެ‬ ‫އެހީތ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު ރަށްދެބ ައި ގ ޭ ކ ަޅ ު މުޙަންމ ަދ ު މ ަނި ކ ުފާނ ު‬ ‫އި ސްވ ެ ހުންނަވ ައި ގެނ ް ތ ޮޅުނ ު ތ ޮޅުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 5‬ވަނަ ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ނަނ ްފ ުޅުގ ައި‬ ‫ސކަމ ަށ ް އި ސްވ ެ ވަޑ ައި ގެނ ް ދޮނ ްބ ުޅ ާ ފާށަނ ާ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ރަ ް‬ ‫ކިލ ެގ ެ ދ ައި ތ ާފ ުޅ ު ބުރަ ިކ ރަނި ނ ް ބޭރ ުގ ެ އ ެ ީހ ހ ޯއްދަވ ައި ގެނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކ ަމ ާއި ތ ޮޅި ވަޑ ައި ގެނ ް ތ ޮޅި ވަޑ ައި ގ ަތުމަކީވ ެ ް‬ ‫ީހލ ަތުނ ް ފ ުރި ފ ައި ވ ާ އ ަނި ޔ ާވ ެރި ހ ާދި ސާއ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ޙަމ ަލާގ ައި‬ ‫ބުރަ ިކ ރަނި ންނަށ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ ތ ަޚ ުތ ު ހޯދ ައި ދި ނުމ ަށ ް‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުންނ ާއި މ ަލ ާބ ާރީ ނ ް ގ ުޅި ގެނ ް ދި ނ ް ޙަމ ަލާގ ައި ‪5‬‬ ‫ވަނަ ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ވ ަނީ ޝަ ހީދުކ ޮށ ްލާފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތ ަޚުތ ަށ ް‬ ‫ސކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ރަ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އ ެދުނ ްވ ެރި ކަނ ް ބ ޮޑ ުވ ެގެނ ް އެކ ަމ ުގ ެ ދަހިވ ެތި ކ ަމުގ ައި ީމހ ަކ ު‬ ‫ިހނ ްގި އެންމ ެ ނުބ ައި ކަންތ ައްތ ައ ް ިހނ ްގާފ ައި ވ ާ ބ ޭފުޅ ަ ީކ‬ ‫ކ ަޅ ު މުޙަންމ ަދ ު ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ކާފ ަ ދ ަރި ކ ަލުނ ް މަޝްހޫރ ު‬ ‫‪ 9‬ވަނަ ޙ ަ​ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ެވ ެ‪ .‬ތ ާރީ ޚުނ ް އ ެނގޭގ ޮތުގ ައި‬ ‫މި ‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ު ރ ާއްޖޭގ ައި ހުންނ ެވުމ ަށ ް‬ ‫ދޫކ ޮށ ްލ ެއ ްވުމ ަށްފ ަހ ު‬ ‫ސ‬ ‫ސކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ރަ ް‬ ‫ދ ަތި ފ ުޅ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ފުރަތަމ ަ ވަޑ ައި ގ ަ ީތ ކ ޮއްޗޭއ ަށ ެވ ެ‪ .‬އެތަނުގ ައި ދެއަހަރ ެއ ްހ ާ‬ ‫ދުވ ަހ ު ހުންނ ެވުމ ަށްފ ަހ ު ގ ޯވާއ ަށ ް ވަޑ ައި ގެނ ް މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ‬ ‫ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް‬ ‫ދޫކ ޮށްލ ައ ްވ ާ‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނ ް‬ ‫ވަދެވަޑ ައި ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ ފ ަހުނ ް ރ ާއްޖ ެއި ނ ް ލި ބ ޭ‬ ‫އ ާމްދ ަނީ ނ ް ބ ައ ެއ ް ޕ ޯޗުގީޒުންނަށ ް ދި ނުމ ަށ ް ވ ައ ުދ ުވެވަޑ ައި ގެނ ް‬ ‫އެދެމ ެދުގ ައި ވ ެވުނ ު އ ެއްބަސްވުންތަކަކ ަށްފ ަހ ު ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ‬ ‫ގުރ ާބުތ ައ ް ރ ާއްޖ ެއ ާ ތ ޮޅުމ ަށ ް ފޮނުވަނ ް ފ ެއްޓ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ާތ ްﷲ ގ ެ ވ ާގި ފ ުޅ ާއި އ ެކ ު ދެފަހަރުމ ަތި ނ ް ޕ ޯޗުގީޒުނ ް ކުޅ ަ‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހންވ ަނީ ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ކ ޮށ ްލާފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތްތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް ވ ެއ ްދ ުމ ުގ ެ އ ެދުނ ްފ ުޅުގ ައި‬ ‫ހުންނ ެވި ‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ އ ެދި ވަޑ ައި ގ ަތުމ ަށ ް‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުނ ް ފޮނ ުވި ގުރ ާބުތ ަކުގ ައި އ ައި ހ ުރި ހ ާ އެންމެނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް މަރ ާހުސްކ ުރީ ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ ހިތްވަރުގަދ ަ ީދނ ާއި‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާޢުގ ައި ކ ެރި ގެނ ް ކ ުރި މ ަތި ލާނ ެ ބ ައ ެއްކަނ ް‬ ‫ހާމ ަކުރަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކަންދަރ ުގ ެ‬ ‫އ ައްސުލ ްޠާނ ް އި ބްރާހީމ ް އި ް‬ ‫ސވަރ ު (‪ 1687 – 1648‬މ‪).‬‬ ‫ސކ ަމ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ރަ ް‬ ‫ގ ޯވާގ ައި އ ޮތ ް ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ވ ެރި ކަމ ަށ ާއި ކަންނައްނޫރ ު‬ ‫ޢ ަ ީލ ރ ާޖ ާ ދީ‪ ،‬އ ުޅުނ ު ޖި ީޒތ ައ ް ކ ަނޑ ުއ ްވ ާލ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ކ ަމ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް ޢ ަ ީލ ރ ާޖ ާ ފޮނ ުވި މ ާލ ާބ ާރީ ގުރ ާބުތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސކަންދަރ ު‬ ‫ސދ ާ އި ް‬ ‫ރ ާއްޖ ެއ ާއި ތ ޮޅުމ ަށ ް އ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ފަހަރ ު ީ‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ު ކ ޮމާންޑަރަކ ަށ ް ހުންނަވ ައި ގެނ ް ދި ވ ެ ިހނަށ ް‬ ‫ސކަންދަރ ު‬ ‫އި ް‬ ‫ދ ެއ ްވ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޞރ ު ހ ޯއްދަވ ައި‬ ‫ނަ ް‬ ‫ސވަރ ު ރ ާއްޖ ެއ ާ ކ ުރި މ ަތި ވި އަނ ެއ ް‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ތ ޮޅުނ ް ގ ަނޑ ަ ީކ މ ަލ ާބ ާރީ ނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަށްރަށ ަށ ް އަރ ާ‬ ‫ފޭރ ުމ ުގ ެ ހަރަކ ާތްތ ަކ ެއ ް ިހނ ްގުމ ެވ ެ‪ .‬މި ކަންކ ަމ ާއި މ ެދ ު‬

‫އެރަދުނ ް އ ެޅ ުއ ްވި ފި ޔަވ ަޅުތަކ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ހިތްވަރ ާއި‬ ‫ފަންވަރ ުގ ެ ވަރަށ ް އ ަލި ގަދ ަ ދަލީލ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދ ެކުނ ު އި ނ ްޑި ޔާއ ަށ ް‬ ‫ސކަރ ެއ ް އެރަދުނ ް ފޮނ ުއ ްވ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ލ ަ ް‬ ‫ޝކަރ ު ޢ ަ ީލ ރ ާޖ ާގ ެ އ ަތްދ ަށުގ ައި އ ޮތ ް‬ ‫ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ސ އެރަށ ުގ ެ ވ ެރި ނ ް ިހފ ައި ހ ައްޔަރުކ ޮށ ްގެނ ް މ ާލ ެ‬ ‫މ ަލި ކ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ސކަންދަރ ު ރަސްގ ެފާނ ު ދޫކ ޮށ ްލ ެއ ް ީވ‬ ‫ގެނައ ެވ ެ‪ .‬އެމީހުނ ް އި ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަދުނ ް މ ަލި ކ ު ހިއ ްޕ ެވި ކ ަމ ުގ ެ ރަމ ްޒެއ ްގ ެ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ޖި ީޒ ދި ނުމ ަށ ް އި ޤްރާރ ު ކުރައ ްވާފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ް ދ ުށ ް އެންމ ެ އ ަނދި ރި ޞަ ފ ްޙާއ ަ ީކ‬ ‫‪ 6‬ވަނަ ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ޝަ ހީދ ު ކުޅ ައުމ ަށްފ ަހ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ު ގ ެއ ްލ ުވ ާލި ޕ ޯޗްގީޒުނ ް‬ ‫ރ ާއްޖޭގ ައި ހޭދ ަކ ުރި ‪ 15‬ވަރަކ ަށ ް އަހަރ ުގ ެ އ ަނދި ރި‬ ‫ސތ ަކ ެވ ެ‪ .‬މީލ ާ ީދނ ް ‪ 1558‬އި ނ ް ‪ 1573‬ވަނަ އަހަރ ާއި‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫ހަމައ ަށ ް ޕ ޯޗްގީޒުނ ްކ ުރި އ ަނި ޔ ާވ ެރި ވ ެރި ކ ަމ ާއި ލ ާއި ންސާނީ‬ ‫ވ ެރި ކަނ ް ނި މުމަކ ަށ ް ގެންނ ެ ީވ ހިޖްރައި ނ ް ‪ 981‬ވަނަ‬ ‫އަހަރ ުގ ެ ރަބީޢ ުލ ް އ ައްވ ަލ ް މ ަހ ުގ ެ ފުރަތަމ ަ ރޭ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ‬ ‫ދ ުށ ް އެންމ ެ ފ ަޚުރ ުވ ެރި ދ ަރި ކ ަމުގ ައި ވ ާ ބ ޮޑުތ ަކުރ ުފާނ ު‬ ‫ނުވަތ ަ އ ައްސުލ ްޠާނ ް މުޙަންމ ަދ ު ތ ަކުރ ުފާނ ުލ ް އ ައުޒ ަމ ް‬ ‫ސރީ ކުލަރަނ ް ީމބ ަ ކ ައ ްތި ރި ބަވަނަ މ ަހާރަދުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚުގ ައި މަޝްހޫރ ު މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ސކ ަމުގ ަ‬ ‫ޢި މ ާދ ުއ ް ީދނ ް ‪ 1‬ނުވަތ ަ ބ ޮޑުރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ރަ ް‬ ‫އ ާއި އ ައްސުލ ްޠާނ ް މުޒ ައްފަރ ު މުޙަންމ ަދ ު ޢި މ ާދ ުއ ް ީދނ ް‬ ‫ސ ރ ާއްޖ ެއ ާ ބޭރ ުގ ެ‬ ‫ސވަރ ުވ ެ ް‬ ‫ސކ ަމ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫‪ 2‬ވަނަ ގ ެ ރަ ް‬ ‫ބާރުތ ަކުނ ް ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ތ ޮޅުންތ ަކ ެއ ް ތ ޮޅެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހިޖްރައި ނ ް ‪ 1166‬ވަނަ އަހަރ ު ޞަ ފަރުމ ަހ ުގ ެ‬ ‫‪ީ 13‬ވ ބުދ ަ ވި ލޭރޭގ ައި ހ ޮޅި ނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު މ ާލ ެ އަރަ​ައި‬ ‫ސ ހިނގި ތ ާ ‪3‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ވ ެރި ވެގ ަތ ެވ ެ‪ .‬މި ހ ާދި ާ‬ ‫ސ ފ ަހުނ ް މުލީގ ެ ދޮނ ް ޙ ަސަ ނ ް މ ަނި ކ ުފާނ ު‬ ‫މ ަހ ާއި ‪ 20‬ދުވ ަ ް‬ ‫އި ސްވ ެ ހުންނަވ ާ ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް ދި ވ ެ ިހންނަށ ް‬ ‫ސ ހ ޮޅި ނ ްގ ެ‬ ‫އ ަނބުރ ާ ހ ޯއްދަވ ައި ދ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ ފ ަހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ދ ުއ ްތުރ ާ ކުރުންތ ައ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއ ަށ ް އ ަމ ާޒ ުވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ އ ެއި ނ ް ކޮންމ ެ ފަހަރަކ ު އެބ ައި މީހުންނަށ ް‬ ‫އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދާންޖ ެހ ުނީ ބ ަލި ވ ެގެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ވ ެލާނ ާގ ެ މުޙަންމ ަދ ު ީދ ީދ ބޭރ ުގ ެ ކ ު ީލ ި‬ ‫ގެނެސްގެނ ް ‪ 1909‬ޑި ސެމްބަރ ު ‪ 23‬ވަނަދުވ ަހ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ވ ެރި ކ ަމ ާއި ތ ޮޅެންވ ަނީ މ ަސަ އްކ ަތ ް ކ ޮށްފ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ބ ަޣ ާވ ާތ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފުރަތަމ ަ‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ކ ޮށ ްލުމ ަށްޓަކ ައި ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ކ ޮމާންޑ ަރ އި ސްމާޢީލ ް ީދދީގ ެ ހިތްވަރ ުފ ުޅ ާއި ޢ ަޒ ުމ ު‬ ‫ވަރުގަދ ަ ކ ަމ ުގ ެ ވާހަކ ަ ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚްގ ައި ލި ޔެފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ރަނ ް އ ަކުރުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސޔ ާސަ ތ ުގ ެ ބާރ ު ލި ބިގެނ ް‬ ‫ޭސނ ްގ ެ ި‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫ުސދ ާ ޙިމާޔ ަތ ް ލި ބިގެނ ް އ ައ ްޑ ު‬ ‫ޭސނ ްގ ެ ނ ީ‬ ‫އ ަދި އި ނގި ރ ީ‬ ‫އަތ ޮޅުގ ައި ( ހުވ ަދ ު އަތ ޮޅ ާއި ފ ޯއ ްމުލ ަށ ް ބ ައި ވ ެރި ކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ކ ުރި އ ަށ ް ގެނ ްދި ޔ ަ ) «ޔުނައި ޓ ެޑ ް ސްވާޑީވ ް ް‬ ‫އ ައި ލަނ ްޑްސް» ގ ެ ނަމުގ ައި ވ ަ ިކ ސަ ރ ުކާރ ެއ ް ޤ ާއި މ ް‬ ‫ކުރ ުމ ުގ ެ އ ަޑ ު ‪ 1‬ޖެނުއ ަރީ ‪ 1959‬ގ ައި އ ުފ ުލި އ ެވ ެ‪ .‬އ ައ ްޑ ު‬ ‫ސފ ައި ގ ައި މި އ ުފ ެއ ްދި‬ ‫އަތ ޮޅުގ ައި ޤާނ ޫނީ ވ ެރި ކަމ ެއ ްގ ެ ި‬ ‫ބ ަޣ ާވާތ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ް ހ ެ ިކދ ޭ ގ ޮތުގ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ‬ ‫ބ ައި ބ ައި ކ ޮށ ްލުމ ަށ ް ކުރ ެވުނ ު އެންމ ެ ބ ޮޑ ު އެންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ޤ ައ ުމުތަކ ަށ ް މި ނި ވަނ ް ދ ައުލ ަތ ެއ ްގ ެ‬ ‫ގ ޮތުގ ައި އެދ ައުލ ަތ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރުމ ަށ ް ދ ަޢުވ ަތ ު ދ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސތ ަކުގ ައި‬ ‫‪ 1959‬މ ާރޗ ް ‪ 13‬ވަނަދުވ ަހ ު ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ ނ ޫ ް‬ ‫ސ ޤ ައުމ ަކުނ ް އ ެ‬ ‫އ ެވާހަކ ަ ޖ ަހާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ޣ ައި ރ ު ޤާނ ޫނީ ދ ައުލ ަތ ް ޤ ަބ ޫލުކ ޮށްފ ައ ެއ ް ނ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ޚ ުދ ު‬ ‫ސޖ ެހުނ ެވ ެ‪ .‬ހިޖްރައި ނ ް‬ ‫ސ އެކަމ ަށ ް ފ ަ ް‬ ‫ޭސނ ް ވ ެ ް‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫‪ 1378-1383‬އ ަށ ް އ ެ ބ ަޣ ާވ ާތ ުގ ެ ކަންތ ައްތ ައ ް ކ ުރި އ ަށ ް‬

‫ސފައިން ބޭނ ުންކޮށްގެން ‪1980‬‬ ‫ބޭރުގެ ކު ީލ ި‬ ‫ވަނަ އަހަރު ދިވެހިންގެ ބަޔަކު އިސްވެ ތިބެ ހިންގި‬ ‫ސ ލިޔެލަން ޖެހިފައިވަ ީނ ދިވެހިންނާއި‬ ‫ބަޣާވާތްވެ ް‬ ‫ތޮޅެން މަސައްކަތް ކު ިރ ހާ ިދސާތަކުގެ ިލސްޓްގައެވެ‪.‬‬ ‫ސ އެންމ ެ ބ ާރުގަދަ އަ ިދ‬ ‫މިހުރިހާ ހާ ިދސާއަކަށްވުރ ެވެ ް‬ ‫އެންމ ެ ނ ުރައްކާތެ ިރ ހާ ިދސާއެއްގެ ގޮތުގައި ދިވެހި‬ ‫ތާރީޚ ުން ފެންނ ަންއޮ ީތ ‪ 1988‬ވަނަ އަހަރުގެ‬ ‫ނޮވެމ ްބަރ މ ަހުގެ ‪ 3‬ވަނަ ދުވަހުގެ ޢުދުވާ ީނ‬ ‫ޙ ަމަލ ާއެވެ‪.‬‬ ‫ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ބ ަޣ ާވ ާތ ް ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ުވ ެ‪ ،‬ބ ަޣ ާވ ާތުގ ައި‬ ‫ސކ ޮށ ްހ ުރި ޢ ަބ ްދ ުﷲ ޢަފީފ ް އ ާއި އޭނ ާގ ެ ޢ ާއި ލ ާ‬ ‫އި ް‬ ‫ޭސނ ްގ ެ ޙިމާޔ ަތ ުގ ެ ދ ަށުނ ް‬ ‫ސއ ަށ ް އި ނގި ރ ީ‬ ‫ޝޝެލ ް ް‬ ‫ީ‬ ‫ގެނ ްދި ޔ ަ ީއ ‪ 1963‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ ސެޕްޓ ެމްބ ަރ މ ަހ ުގ ެ‬ ‫ޭސނ ްގ ެ ޙިމާޔ ަތުގ ައި ރ ާއްޖ ެ‬ ‫ފ ަހުކ ޮޅ ުއ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ އި ނގި ރ ީ‬ ‫އ ޮތ ްއި ރ ު ކ ޮށްފ ައި ވ ާ ވަރަށ ް ހިތި ތ ަޖ ްރި ބ ާއ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ޭސނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށުނ ް މި ނި ވަންކަނ ް‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް އި ނގި ރ ީ‬ ‫ހ ޯއްދަވ ައި ދ ެއ ް ީވ ‪ 26‬ޖުލ ައި ‪ 1965‬ގ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި‬ ‫އޭރ ުގ ެ ބ ޮޑުވ ަ ީޒރަކ ަށ ް ހުންނ ެވި ވ ެލާނާގ ޭ އި ބްރާހީމ ް‬ ‫ާޞރ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ބޭނުންކ ޮށ ްގެނ ް ‪1980‬‬ ‫ބޭރ ުގ ެ ކ ު ީލ ި‬ ‫ަސމ ް‬ ‫ވަނަ އަހަރ ު ހ‪ި .‬ހކިފި ނި ފެނ ްމާގ ޭ އ ަޙުމ ަދ ު ނ ީ‬ ‫ސ ލި ޔެލަނ ް ޖ ެ ިހފ ައި ވ ަނީ‬ ‫އި ސްވ ެހުރ ެ ިހނ ްގި ބ ަޣ ާވ ާތ ްވ ެ ް‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނ ާއި ތ ޮޅެނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކ ުރި ހ ާދި ާ‬ ‫ސ އެންމ ެ‬ ‫ސއަކ ަށ ްވުރ ެވ ެ ް‬ ‫ލި ސްޓްގ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ހ ުރި ހ ާ ހ ާދި ާ‬ ‫ބާރުގަދ ަ އ ަދި އެންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ހ ާދި ސާއ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚުނ ް ފެންނަންއ ޮ ީތ ‪ 1988‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ުގ ެ ‪ 3‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ‪.‬ހާޖަރާގ ޭ ޢ ަބ ްދ ުﷲ ލ ުޠ ު ީފ އި ސްވ ެހުރ ެ ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ‬ ‫ސ ލި ބަރޭޝަ ނ ް‬ ‫ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި ޖ ަމާޢ ަތ ެއްކަމ ަށ ްވ ާ ީޕޕ ަލ ް ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫އ ޮފ ް ޓ ެމި ލ ް އީލ ާމ ް ( ޕ ްލ ޯޓ ް) ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ކ ު ީލ ި‬ ‫ސ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަނ ް ބަދ ަލުކ ޮށ ްލުމ ަށ ް‬ ‫ގޮވ ައި ގެނ ް އ ައި ް‬ ‫ިހނ ްގި ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ބ ަޣ ާވާތ ަ ީކ ފ ަހ ުގ ެ ތ ާރީ ޚްގ ައި‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގެލ ޭ ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ާއި މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ އި ސްލ ާމ ް ީދނ ުގ ެ‬ ‫ޙ ައ ްޤުގ ައި އޮހޮރ ުވާލަންޖ ެހުނ ު ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ކީރި ތި ވަންތ ަ ﷲ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ޞރ ާއި ފަތަޙ ަ ދ ެއ ްވ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނަށ ް އ ެދުވ ަހ ު ނަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެންމ ެ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ އ ަދި ި‬ ‫ޞއްޔ ަތުނ ް އ ެދުވ ަހ ު އ ަލ ްއުސްތާޛ ު‬ ‫އި ސްވ ެރި ޔ ާގ ެ ޙ ައި ި‬ ‫މ ައ ުމޫނ ް ޢ ަބ ްދ ުލ ް ޤ ައ ްޔ ޫމ ް ކުރ ެއ ްވި މ ަސަ އްކ ަތ ްޕ ުޅ ާއި‬ ‫ސނުނ ްފ ުޅ ުގ ެ ފަހ ަތުގ ައި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ގެނ ްގ ުޅ ުއ ްވި ހަރުދަނ ާ ވި ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ޢާނ ްމ ު ރައ ްޔި ތުނ ް ހ ަނގުރާމ ަ ކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ި‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވުނ ް ޙ ައ ް​ްޤ ު ދަރަޖައަކ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ހާރ ު ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ުރި މ ަތި ލާންޖ ެ ިހފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ތ ަފ ާތ ު ތ ޮޅުންތަކ ަކ ާއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ރ ާއްޖ ޭގ ެ އަމަންއ ަމާންކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫ރ ާއްޖޭގ ައި އޮންނަ މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ އި ސްލ ާމ ް ީދނަށ ް އ ަމ ާޒުކ ޮށ ް‬ ‫ދެވ ޭ ޙަމ ަލާތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ޙަމ ަލާތަކ ަ ީކ ދުރ ާލ ާ ރޭވި ގެނ ް‬ ‫ިހންގ ޭ ވަރަށ ް ނުރައ ްކ ާތ ެރި ޙަމ ަލާތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ޝސެލްސްގ ެ ފީބ ާ ރޭޑި އ ޯއި ނ ް ކޮންމ ެ ހ ަފ ްތާއ ަކ ު‬ ‫ބ ަހުނ ް ީ‬ ‫ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް ގ ޮވ ާލ ާ ޕްރ ޮގްރާމ ެއ ް ފޮނ ުވ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ބޭނުމ ަ ީކ ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ބޭރ ުގ ެ ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ ނ ޫ ް‬ ‫މަޖ ައ ްލާތ ަކުގ ައި ރ ާއްޖ ޭގ ެ މޫނުމ ަތި ބަދ ަލ ުވ ާ ވާހަކަތ ައ ް‬ ‫ޝާއި ޢ ު ކުރ ުމ ުގ ެ މ ަޤ ްޞަ ދ ަ ީކ ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ރ ާއްޖ ެއި ނ ް‬ ‫ބޭރަށ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ގޮސްއުޅ ޭ ތަންތަނުގ ައި ދި ވ ެ ިހ ބ ަހުނ ް‬ ‫ސ ީއ ީދނަށ ް ގ ޮވ ާލ ާ ފ ޮތްތ ައ ް ދި ވ ެ ިހންނަށ ް‬ ‫ލި ޔެފ ައި ހުންނަ ީޢ ާ‬ ‫ބ ަހ ާ ހ ެދ ުމ ުގ ެ ފަހ ަތުގ ައި ވ ަނީ ކޮނ ް ކަމ ެއ ްތ ޯއ ެވ ެ؟ ދ ުނި ޔ ޭގ ެ‬ ‫ްސތ ަކުނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ޚަބަރ ު ފ ަތުރ ާ މ ައި އެޖެނ ީ‬ ‫މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ރޯނުބ ައި ކ ޮށ ް ދ ޮގ ާއި ބ ުހ ުތާނުނ ް ޖ ަރީ ކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސއްރަ ީކ ކޮބ ައި ތ ޯއ ެވ ެ؟‬ ‫ފޮނ ުވ ުމ ުގ ެ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫ސލަޙ ަތ ުގ ެ‬ ‫މ ެދުގ ައި މި އ ޮތ ް އަމަންއ ަމާންކ ަމ ާއި ޞުލްޙ ަ މ ަ ް‬ ‫ސއްރަ ީކ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ހ ުރި ހ ާވ ެ ް‬ ‫ޝަ އ ްކ ެއ ް‬ ‫ސ‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ކ ަމ ާއި މ ެދ ު‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނ ް‬ ‫ނ ެތ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި ދެކޮޅ ަށ ް ދ ުނި ޔޭގ ައި ިހންގ ޭ‬ ‫ސ‬ ‫ޙަރަކ ާތްތ ައ ް މި އ ަދ ު މި ވ ަނީ އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ްވ ެ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ލާންޖ ެ ިހފ ައ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާ ީމ އުންމ ަތ ާއި ދެކޮޅ ަށ ް‬ ‫ހުޅ ަނގުނ ް ކުރ ާ މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކުގ ައި އެމީހުނ ް ގެންދ ަނީ‬ ‫ަޞލ ަތ ެއ ްގ ެ ބޭނުނ ް ކުރަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ލި ިބފ ައި ހ ުރި ހ ުރި ހ ާ ވ ީ‬ ‫ާސ ނ ުފ ޫޒ ާއި މ ުއ ްސަ ނދި ކ ަމ ާއި‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫ސކ ަރީ ބާރ ާއި‬ ‫ޢަ ް‬ ‫ފ ައި ސާއ ާއި މީޑި އ ާގ ެ ބޭނުނ ް ކުރަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ނަތީޖ ާއ ެއ ްގ ެ‬ ‫ގ ޮތުނ ް މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް މ ަޖ ުބޫރ ުވެފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސނައި ގެނ ް ތި ބ ޭށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ނުރައ ްކ ާތ ެރި ތ ޮޅުންތ ަކ ާއި މ ެދ ު ވި ް‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪15 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫"ނަޞްރުގެ ދުވަސް" ޙ ައްޤ ު ގޮތުގ ަ ިއ ިތ ިބ‬ ‫ބަޔަކަށް ލިބޭނ ެ އެންމ ެ އަގުބ ޮޑު ހަ ިދޔ ާ‬ ‫ލިޔުނީ‪ :‬ވއ‪ 2.‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ުމ ާން‬

‫ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ އ ެއްބ ަނޑ ު އ ެއްބ ަފ ާ އ ަޚުނ ް‬ ‫ތ ަކ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ް އ ައި ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ 1909 .‬ވަނަ‬ ‫އަހަރ ުގ ެ ފ ަހުނ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ބ ަޑި އ ެއ ްގ ެ އ ަޑެއ ް އ ަދި ބޮމ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައ ެއްގ ައި ނާހ ައ ެވ ެ‪ީ .‬ޓވީއި ނ ް‬ ‫ސ ި‬ ‫އ ަޑެއ ް މ ަޢުނަ ީވ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ފެންނަ މަންޒަރުތަކ ަ ީކ ގި ނަފަހަރަށ ް ބ ަޑި ޔ ާ ބ ޮމުނ ް އ ަނދ ާ‬ ‫ހ ުލި ވެފ ައި ވ ާ ކ ަޅ ު ދ ެލި ތ ަކ ެއްފަދ ަ މަންޒަރުތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ‬ ‫ސ އެކަމ ެއ ްވ ެ ނި މ ޭތ ާ އެތ ައ ް‬ ‫މަންޒަރުތ ައ ް ފެންނަނީ ވ ެ ް‬ ‫އި ރ ެއ ް ވާފ ަހުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް ދި ވ ެ ީހންނަށ ް ބަޑީގ ެ‬ ‫ސ އ ައ ު އ ަޑެކ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެންމ ެހ ާ ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫އަޑ ަ ީކ ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ާ ގ ޮތުގ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއަކީ‪ ،‬ސަ އްތ ައި ނ ް ސަ އްތ ަ‬ ‫ސގ ަނޑ ަ ީކ ވަރަށ ް‬ ‫މުސްލި މުނ ް ދި ރި އުޅ ޭ ތަނަކ ަށ ްވާތީ‪ ،‬މި ފ ަ ް‬ ‫ކަރ ާމ ާތ ްތ ެރި ތަނ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދޭދ ޭ ފަރ ުދުނ ްގ ެ ދެބަސްވުންތ ައ ް‬ ‫މ ަދ ު‪ ،‬އ ެއްބ ަނޑ ު އ ެއްބ ަފ ާ ރައ ްޔި ތ ަކ ު ދި ރި އުޅ ޭ ޞުލްޙ ަވ ެރި‬ ‫ޤ ައުމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކަނ ް މި ހެނ ް އ ޮތ ް ނަމ ަވެސް‪ ،‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ސ އ ުޅ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތ ޮޅުމ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ ދި ވ ެ ިހނ ް މ ަދުންނަމ ަ​ަވ ެ ް‬ ‫ަސފ ައި ގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ި‬ ‫ސވަރ ު އެކިމި ންވަރަށ ް އ ެ ިކ ި‬ ‫އެކިދުވ ަ ް‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް ‪ 1960‬ގ ެ އަހަރ ު ތ ަކ ުގ ެ ތެރޭގ ައި އޭރ ު‬ ‫ސކ ަމުގ ައި ހުންނ ެވި ބ ޭފުޅ ަކ ު އަވ ަހާރަކ ޮށްލަނ ް ފި ސްތޯލ ަ‬ ‫ރަ ީއ ް‬ ‫ސ ފި ސްތޯލ ަ‬ ‫އ ެތެރ ެކ ުރި ކަމ ަށ ްވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ދެންނ ެވި ފަހަރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަމ ަށ ް‬ ‫އ ެ​ެތެރ ެކ ުރި ކަމ ަށްވ ަނީ ފ ަހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ދަހިވ ެތި ވ ެގެނ ް އ ުޅުނ ު ހ‪.‬ހާޖަރާގ ޭ ޢ ަބ ްދ ުﷲ ލ ުޠުފީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ފި ސްތޯލ ަ އ ެތެރ ެކ ުރީ ރ ާއްޖޭނ ް ބޭރުނ ް ގެނައި ކުޅ ޭކުޅ ޭ‬ ‫ބުދ ެއ ްގ ެ ތެރެއ ަށ ް ލ ައި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ް ﷲގ ެ ރަޙްމ ަތ ްފ ުޅުނ ް‬ ‫ޞރ ުލި ބ ުނީ ދި ވ ެ ީހންނަށ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ގި ނަ‬ ‫ސ ނަ ް‬ ‫އެފަހަރ ުވ ެ ް‬ ‫ބަޔ ަކ ު ދަންނަ ޙ ަ ީޤޤ ަތ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ކ ުރި ނ ް ދެންނ ެވި ފަދ ައި ނ ް ބަޑީގ ެ‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫އ ަޑ ެއ ް އ ަދި އ ަމ ުދުނ ް ބޮމ ެއ ް ނުދަންނަ ދި ވ ެ ީހނ ް ދުވަހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސނައ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫އެފަދ ަ ކަމ ެއ ް ދި މ ާވ ެދާނ ެ ކަމަކ ަށ ް ނ ުވި ް‬ ‫ސކ ަމުގ ައި އ ުފ ާ‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި ޞުލްޙ ަ މ ަސަ ލ ަ ް‬ ‫ފާގ ަތި ކަންމ ަ ީތ އ ައ ު ޖ ުމ ްހ ޫރީ ދުވަހަކ ަށ ް ތ ައ ްޔާރުވ ަމުނ ް‬ ‫ސވަރ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ޔ ަ ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ކ ުރި މ ަތި ލ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 1988‬ގ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަ ް‬ ‫ސ ޖ ުމ ްހ ޫރީ ދުވަހ ަށ ް ޚ ާއ ްޞަ ޕްރ ޮގްރ ާމްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫ރ ާވ ާ ފ ަރި ތ ަކުރަމުންދ ަނީ އ ޭގ ެ އެންމ ެ ފ ުރި ހަމ ަ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޙ ުއ ްރި އްޔ ަތ ުގ ެ މ ަތި ވ ެރި ކަނ ް ހާމަކ ޮށްދެވޭނ ެ އެންމ ެ މ ަ ީތ‬ ‫ސކ ަމ ުގ ެ އ ައ ު‬ ‫ދަރަޖ ައި ގ ާ ހާމަކ ޮށ ްދި ނުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ރަ ީއ ް‬ ‫ސ ކުޑަތަންވ ަމުނ ް‬ ‫ސ ހ ުވ ާކުރ ުމ ުގ ެ ވ ަގ ުތ ުވ ެ ް‬ ‫އަހަރަކ ަށ ް ރަ ީއ ް‬ ‫ސ މ ެއ ެވ ެ‪ި .‬ބރ ުވ ެރި ކަމ ެއ ް ތަޙ ައްމ ަލ ް ކުރަނ ް‬ ‫އަންނާތީވ ެ ް‬ ‫ޖ ެ ިހފ ައި ނ ެތ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ތި ީބ އަރ ާމ ާއި އ ެކ ު ފ ޮނި ނި ީދގ ައި‬ ‫ތަންމ ަތި ތ ަކުގ ައި ނި ދާފ ައ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެއްސެއ ްގ ެ މަކަރ ުވ ެރި‬ ‫ސ‬ ‫ވ ަ ިކތ ައ ް މި ފަދ ަ ގޮތަކ ަށ ް ދި އްކ ޮށ ްފާނޭ ކަމަކ ަށ ް ހީވ ެ ް‬ ‫ނ ުވާފަދ ަ މ ަތި ވ ެރި ޔ ަ ީޤނ ް ކަމ ެއްގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ޚ ާދި މުނ ް ރަށ ުތެރ ެ ބަލ ަމުނ ް ގެންދ ަނީ އެބ ައި މީހުނ ް އަރ ާމ ު‬ ‫ނި ީދގ ައި ބ ައި ތި އްބ ައި ގެނ ް އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ މުދ ަލ ާއި ގެދޮރ ު‬

‫‪16‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސ‬ ‫ވ ަގުނ ްގ ެ ިކބ ައި ނ ް ސަ ލާމ ަތ ް ކުރެވ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬ފުރަތަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސވ ައި ީލ އެރޭގ ެ ‪ 04:15‬ހ ާއި ރ ު އި ވުނ ު ބަޑީގ ެ‬ ‫ސއ ް ު‬ ‫ި‬ ‫އަޑ ަށ ެވ ެ‪ .‬ފުރަތަމ ަ މި އ ަޑ ު އި ވ ުމުނ ް ގި ނަމީހުންނަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ހާދަފ ަތި ހ ަކ ާ ތ ަމ ްރީ ނ ް‬ ‫ބުނ ެވ ުނީ “ އ ައްދ ޭ ި‬ ‫ފަށ ައި ގެނ ް އުޅ ޭ ރ ެއ ެއ ް ދޯއ ޭ»” މި ފަދ ަ ބ ަހ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް‬ ‫ސތ ަކ ެއްނ ުވ ެ މި ކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ސ މާލ ަ ް‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ިހތ ަށ ް ވަދ ެގެނ ް ބ ައ ެއ ް މީހުނ ް ހިތ ުގ ެ ބ ަ ީލގ ައި މި ދ ުނި ޔ ެ‬ ‫ދ ޫކ ުރީ އ ެވ ެ‪ .‬އަނ ެއްބަޔ ަކ ު ނަފްސާނީ ގ ޮތުނ ް ބ ަލި ކ ަށި‬ ‫ސފ ައްޗ ޭ ނުވަތ ަ‬ ‫ބަޔަކ ަށ ް ވީއ ެވ ެ‪ .‬އާދ ޭހ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ބ ަޑި ބުރ ާ ް‬ ‫ސ މި ީއ ހަމ ަ އ ެއ ްދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައްޗ ޭ ިކޔ ަ ް‬ ‫ކ ަޅ ު ބުރ ާ ް‬ ‫މި ދެންނ ެ ީވ އެންމ ެހ ާ ދި ވ ެ ީހނ ް އ ެދުވ ަހ ެއ ްގ ެ ިބރ ުވ ެރި ކ ަމުގ ައި‬ ‫‪ 18‬ގ ަޑި އި ރ ު ތި ބެންޖ ެހުނ ު ‪ 1988‬ގ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ‬ ‫ދުވ ަހ ުގ ެ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ދުވ ަހ ާއި މ ެދ ު ޢާނ ްމުނ ްގ ެ ޝުޢޫރ ު‬ ‫ހ ުރި ގ ޮތ ާއި މ ެދ ު ބަލ ައި ލުމ ަ ީކ ވަރަށ ް ބޭނުނ ްތ ެރި ކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޢާނ ްމ ު ރައ ްޔި ތ ަކ ު ފެންކ ަޅި ވ ެހުރ ެ ވަރަށ ް‬ ‫އ ަސަ ރ ާއި އ ެކ ު ިކޔ ައި ދި ނ ެވ ެ‪ “ .‬އަހަރެނ ް ބ ަޑި ޖ ަހ ާ އަޑ ަށ ް‬ ‫ކ ުއ ްލި އަކ ަށ ް ހ ޭލ ެވި ގެނ ް ބ ަލ ާލި އި ރ ު ފ ަތި ހ ު ‪ 5‬ޖެހީ‪.‬‬ ‫ސކިތ ާއި ހަމައ ަށ ް‬ ‫ސ ހ ުކުރ ު މި ް‬ ‫އަވަހ ަށ ް ނަމާދ ަށ ްދާނ ް ގ ޮ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީމހ ަކ ު‬ ‫ދ ެވުނ ުއި ރ ު އ ެ ިހސާބުނ ް ދި މ ާވި ދި ވ ެ ިހ ި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ގ ައި ގ ެ ތަނަކުނ ް ލޭއޮހޮރޭ‪ .‬މ ެދ ުޒި ޔާރަތ ުގ ެ ދ ޮރ ޯއ ްޓ ާއި‬ ‫ހަމައ ަށ ް ދ ެވުނުތަނ ާ އ ަޅުގ ަނޑ ާއި ދި ހަވަރަކ ަށ ް ފ ޫޓ ް‬ ‫ސކ ަލ ެއްގ ައި އ ައ ްދި އ ްޔޯއ ޭ ގޮވ ަމުނ ް އ ައި‬ ‫ދުރަށ ް ބ ައި ް‬ ‫ީމހ ަކ ު ވ ެއ ްޓުނުތަނ ް ދ ުށި ނ ް»” މި ީއ މި މަންޒަރ ު ދ ުށ ް‬ ‫މީހ ެއ ްގ ެ އ ަޑެވ ެ‪ .‬އޭނ ާގ ެ އ ަސަ ރުގަދ ަ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬އެފަދ ަ‬ ‫އ ެހެންމީހ ެއ ްގ ެ ވ ޭނީ ރ ުއި މ ުގ ެ އ ަޑެވ ެ‪ .‬ވަރަށ ް ދ ަތި އ ުނދ ަގ ޫ‬ ‫ގޮތަކ ަށ ް ިކޔ ައި ދ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ “ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ު ޗާންދ ަނީ މ ަގ ު‬ ‫ނޮވ ެލ ް ީޓ ބ ުކ ްޝޮ ޕ ް ކ ައި ރީ ގ ައި ހ ުއ ްޓ ާ އެމ ަގުގ ައި ތަންކ ޮޅ ެއ ް‬ ‫ދުރުގ ައި ބ ަޑި ިހފ ައި ގެނ ް ހ ުރި ީމހ ަކ ު ސަ އި ކ ަލ ެއްގ ައި ދި ޔ ަ‬ ‫ކ ުއްޖ ެއ ްގ ެ ގަޔ ަށ ް ބ ަޑި ޖަހ ައި ސަ އި ކ ަލ ާއ ެކ ު އ ެކ ުއ ްޖ ާ‬ ‫ވ ައްޓަާލ ައި ފި ‪ ”.‬މި ފަދ ަ އ ެހެނ ް އ ަޑެކ ެވ ެ‪“ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ސދ ޮށުގ ޭ ކ ައި ރި އ ަށ ް ދި ޔ ައި ރ ު ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު‬ ‫ކިނ ިބގ ަ ް‬ ‫(ކުޑަނ ެވި ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު) ގ ެ ގަޔ ަށ ް ތި ންތަނަކ ަށ ް ބ ަޑި ޖ ަހ ާ‬ ‫ވ ަނީ ޒަޚ ަމ ް ކ ޮށ ްލާފ ައި ” އ ަސަ ރ ާއި އ ެކ ު ބުންޏ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ފަދ ަ އެތ ައ ް ވާހަކ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬ޖ ަވ ާދ ު އޭނ ާގ ެ‬ ‫ބ ޭބ ެއ ާ އ ެ ީކ ދ ޯނި ނ ް ބާލ ައި ގެނ ް ރަޙ ުމ ް ކުޑަގޮތަކ ަށ ް‬ ‫ގެންދ ެވި ‪ ،‬އެއ ަނި ޔ ާވ ެރި ޙަމ ަލ ާތެރޭގ ައި ޖ ަވ ާދ ު ިބރުނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ފި އ ްކ ެނޑި ފ ަ ހ ުއ ްޓ ާ ބ ަޮލ ަށ ް ވަޒަންއަރ ާ ޝަ ހީދ ުވި ވާހަކ ަވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހަމ ަ އެއ ަސަ ރ ާއ ެކ ު އޭނ ާގ ެ ބ ޭބ ެ ިކޔ ައި ީދފ ައި ވ ަނީ މި ހ ާދި ާ‬

‫ނުވަތ ަ މި ޢ ުދ ުވާނ ް ދުވަހ ަކ ު ހިތުނ ް ނ ުފި ލާފަދ ަ ގޮތަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ އެކ ަކ ު ބުނަނީ‬ ‫ސ ދ ަޮށ ަށ ް ދާނ ް އެންގީމ ާ ދި ޔ ައި ރ ު އެތަނުގ ައި‬ ‫“«ނި ދަނ ް ބ ޯޓްގ ައި އ ޮއ ްވ ާ ޕޯސްޓ ް އ ޮ ީފ ް‬ ‫ާޞރ ު ހުރެފ ައި « މި ހާރ ު މ ާލ ެ މި އ ޮ ީތ އަހަރެމެނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށުގައ ޭ‪ 9 .‬ޖ ަހ ާއި ރ ު‬ ‫ސަ ގަރ ު ނ ި‬ ‫ސ އ ަތ ުވ ެދާނޭ‪ ،‬އޭރުނ ް ކަލޭމެނ ް ދޫކ ޮށ ްލާނަމ ޭ” ބ ުނި ކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ފަދ ަ ކަމ ެއ ް ނުދެކ ޭ މި ނި ވަނ ް ދި ވ ެއ ްސަ ކ ަށ ް ީހ ީވ ކ ުރި ނ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ުޅުނ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ުޅ ެނީ ކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫« ބ ޮޑުތ ަކުރ ުފާނ ު» ފަދ ަ ޤ ައ ު ީމ ޖި ހ ާދ ު ދ ައ ްކުވ ައި ދ ޭ ފި ލްމ ެއ ް ި‬ ‫ސ ހ ުރި ީމހަކ ަށ ް‬ ‫އެރޭ ފ ަތި ހ ު ‪ 05:30‬ގ ައި ފާށަނ ާ ބިލ ްޑި ނ ްގގ ައި ދި ދ ަ ނަގަނ ް އ ައި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޝޫޓި ނ ްގ ކުރާތަނ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާ އެމަންޒަރ ު ބަލަނ ް‬ ‫ފެނ ުނީ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 11‬އ ަށ ް ި‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު ގި ނަ ވ ަގ ުތުތ ަކ ެއްގ ައި އެތަނުގ ައި ހުރުމ ަށްފ ަހ ު ގެއ ަށްދ ަމުނ ް މ ަގުމ ަތި ނ ް ދި މ ާވި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކުޅ ޭ މ ޮޅ ު ފި ލްމ ެއ ްގ ެ ވާހަކ ަ ިކޔ ައި ދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ީމހަކ ަށ ް އުފ ަލުނ ް ހިނި ތުނ ް ވ ެލާފ ައި ި‬ ‫އޭނ ާ ބ ުނި ކަމ ަށ ްވ ެއ ެވ ެ‪ “ .‬ހާދ ަ ޙ ަ ީޤޤ ަތ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ް ކުޅ ޭ ފި ލްމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ފަލ ަ ބ ޮޑ ު ީމހ ަކ ު‬ ‫ކެމެރ ާއ ެއ ް ިހފ ައި ގެނ ް ދ ުވެފ ައި ދ ަނި ކ ޮށ ް އި ވުނ ު އ ަޑ ާއި އ ެކ ު އޭނ ާ އ ަދ ާކުރަންޖެހޭބ ައި ވަރަށ ް‬ ‫ސ ިބންމ ަ ީތގ ައި ބ ަނޑ ާއި މޫނ ު ކ ާއްތަނ ް‬ ‫ފ ުރި ހަމައ ަށ ް އ ަދ ާކ ުރި އ ޭ‪ .‬މ ާދުރަށ ް ވި އ ްސަ އި ގެންގ ޮ ް‬ ‫ސފ ައި ވ ާ‬ ‫ސ އ ަޑ ެއްލ ައ ްވާފ ައި ބ ަނޑުގ ައި އ ައ ް ާ‬ ‫ސކ ަލ ެއްގ ައި އ ައި ީމހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ފ ެ ީށއ ޭ‪ ،‬އ ަދި ބ ައި ް‬ ‫ކުލ ަ ޕ ަކ ެޓ ް ފ ަޅާލީ‪ .‬ހާދަމޮޅ ޭ»” ިކޔ ައި އޭނާއ ަށ ް ފެނުނ ު މަންޒަރ ު ިކޔ ައި ދި ނ ުމުނ ް‪،‬‬ ‫އަހަނ ްހ ުރި މީހ ާ ވ ެގެނ ްއުޅޭގ ޮތ ް ިކޔ ައި ދި ނ ުމުނ ް ގ ަތ ް ިބރުނ ް ނ ުތ ެދ ުވ ެ އ ޮށ ޯތްގޮތ ަށ ް ‪3‬‬ ‫ސ ވަންދެނ ް ިބރުނ ް އ ޮތްކަމ ަށ ް ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫މި ީއ މި ދުވ ަހ ުގ ެ ިބރ ުވ ެރި ކަނ ް ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ތ ަޞަ އ ްވުރ ު ކުރ ެވުނ ު ގ ޮތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ަކުރަނީ ިކ ިހނަކުނ ްބާއ ޭ ިހތ ަށ ް އަރައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ޝާޢި ރުނ ްގ ެ ގަލަނ ް ކ ޮޅުތ ަކުނ ް ި‬ ‫މި ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ހިނގ ާ ގަލަންކ ޮޅ ެއ ްގ ެ ވ ެރި އ ެކ ެވ ެ‪ .‬ވި ދ ާޅުވ ަނީ މި ފަދ ައި ންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫“މި ތަނަށ ް ބ ަޑި ނ ް ިބރުދ ެއ ް ިކޔަސް‪ ،‬އ ަނި ޔ ާވ ެރި ނ ްގ ެ އ ަގ ެއްނެތ ޭ‬ ‫ކަމަކ ަށ ް އި ރާދ ަކުރ ެއ ްވ ުމުނ ް ދެނ ް އެކަމަކ ަށ ް ހުރަހ ެއްނެތ ޭ‪« ،‬‬ ‫ސ‬ ‫ތ ަކުރާރ ު ކުރަމުނ ް ރޭވި ޔަސް‪ ،‬ސަ ރ ުކާރަކ ާހ ެދި މޮޔ ަވި ޔ ަ ް‬ ‫ތ ަޤ ް ީދރުގ ައި ވާނ ް ނ ެތްކަމ ެއ ް‪ ،‬ވ ޭތ ޯ ކުރާނ ެ ކަމ ެއ ް ނެތ ޭ”‬ ‫އ ަހެނ ް ޝާޢި ރަކ ު އ ަނި ޔ ާވ ެރި ނ ްގ ެ މ ަޤ ްޞަ ދ ު މާނަކުރައްވ ަމުނ ް ވި ދ ާޅ ުވެފ ައި ވެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކަމ ަށ ް ދަހިވ ެތި ވ ެގެނ ް ހ ަނގުރާމައ ަށ ް އ ަހުރެންއ ަ ީއ‬ ‫“ރަ ް‬ ‫ާޞރ ު ގޮވ ައި ގެންނޭ އައީ‪«،‬‬ ‫ސއަހަނ ް ބުނ ެގެނ ް ސަ ގަރ ު ނ ި‬ ‫ބަ ް‬ ‫ސއްރުނ ް މ ާލެއ ަށ ް ދަންވަރުއަރ ާ މީހުނ ް މަރައި‬ ‫ސއްރ ު ި‬ ‫ި‬ ‫ހިތްރުހޭފަދ ަ އި ނ ްޤި ލ ާބ ެއ ް ގެނ ެވި ދާނެކަމ ަށ ް އައީ”‬ ‫ސފ ަ ކުރައްވ ަމުނ ް ޝާޢި ރަކ ު‬ ‫ި‬ ‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަހ ުގ ެ ބަޠ ަލުނ ްގ ެ ހ ަނދާންތ ައ ް‬ ‫ނަ ް‬ ‫ލި ޔ ުއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސރ ެއ ް ރަނ ުގ ެ މި ލި ިބ ީދ‬ ‫ސދީ‪ ،‬ޢ ަ ް‬ ‫ސ ގެނ ެ ް‬ ‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫“ނަ ް‬ ‫ރަސްމުނ ް ޢ ަޒ ުމ ު ޖި ހ ާ ީދ ގެނުވ ައި ފި އ ޭ ޒ ުވާނ ާ”‬ ‫ތި ނ ެއ ް ނޮވ ެމްބ ަރ ގ ެ ބަޠ ަލ ު ޝަ ހީދ ު ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްގ ެ އ ަގ ު ވަޒަނ ްކުރައްވ ަމުނ ް‬ ‫ޝާއި ރަކ ު ވި ދ ާޅ ުވެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫“ ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ުގ ެ ތި ންވަނަރޭ‪ ،‬އ ަށ ާއި ނަވާރަ ސަ އްތ ައި ގ ައި‬ ‫ދ ެވެނ ްފ ެށި ޙަމަލ ަ ޢ ުދ ުވ ާނީ ފަހ ަށ ް ޖ ައ ްސަ އި ލި ކ ޯޕްރަލ ެއ ް»‬ ‫ިބރުނ ް ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ އ ަޑުފ ަށ ް ‪ ،‬ބިމުނ ް މާލ ޭގ ެ އި ވ ުނީ މ ާ‬ ‫ދި ރުނ ް ހ ުރި ކަނ ް ދި ވ ެ ިހ ބިމުގ ައި ‪ ،‬ޔ ަ ީޤނުނ ް ފ ާޅ ުކ ުރި ބަޠ ަލ ެއ ް‪.‬‬ ‫ޝަ ހީދ ުވ ެދި ޔ ަ ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ހެޔ ޮދ ުޢ ާ ކުރަމުނ ް‬ ‫ޝަ ހީދުންނަށ ް އި ތުރ ު އެދ ެނީ އ ުފ ާ ނި ޢުމ ަތ ުގ ެ ދަރ ުބާރ ެއ ް»”‬ ‫ހަމ ަ އ ެހ ާ މ ަތި ވ ެރި ޝުޢޫރ ެކ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ު ީމ ލ ޭގ ެ ޖ ަޒ ުބ ާތ ު ކ ެ ިކ އ ުތުރޭފަދައ ަކުނ ް‬ ‫ވި ދ ާޅ ުވެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ގެނުވ ައި ފި އ ޭ‬ ‫“ފ ަތި ހ ުގ ެ މުނ ާޖ ާ އ ެކ ުވ ެގެނ ް‪ ،‬ބަނަކަނ ް ފ ަތި ް‬ ‫ދ ަތި ކަނ ް ިހތ ަށ ްދި ނ ް ޚ ާއި ނުނ ް‪ ،‬ޤ ައ ުމ ުގ ެ ލ ެއ ާއި ކ ުޅެލ ައި ފި އ ޭ»”‬ ‫“ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ަތި ލ ާ ލ ޭބ ުއި ބ ާ ީޣނ ް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ އ ަތުނ ް ހ ައްޔަރ ު ކުރަނީ‬ ‫ސ މ ައ ުމޫނ ުގ ެމ ާތ ް‪ ،‬ޙިކްމ ަތ ުގ ެ ޢަމ ަ ީލ ވި ދ ަމުނ ް ދ ަނީ ”‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ރަ ީއ ް‬ ‫މި ފަދ ައި ނ ް ޝާޢި ރުނ ް އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ޝުޢޫރުތ ައ ް ފ ާޅ ުކުރަމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޞރ ެއ ް މ ާތ ް ﷲ މި ންވަރ ު ކުރ ެއ ް ީވ އެންމެނ ްގ ެ‬ ‫މި ފަދ ަ މ ަތި ވ ެރި ނަ ް‬ ‫އ ެކ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެއްބ ައި ވަންތ ަ ކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންކަނ ް މި ހާމ ަވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ޝުޢޫރުތ ަކުނ ް‬ ‫ސ ލި ބ ެމުންދ ަނީ‬ ‫ސ ދި މ ާވެފ ައި ވ ާ ގި ނަ ކަންކ ަމުގ ައި އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫އ ެގ ެއ ެވ ެ‪ .‬މީގ ެ ކ ުރި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ސނުޖެހ ޭ ބ ައ ެއްކަމ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ފ ަ ް‬ ‫ޞރ ާއި ކ ާމި ޔ ާބ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ނަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ނަންނަމ ަ ީކ‬ ‫އެންމ ެހ ާ ފަރ ުދުނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ޢ ުދ ުވާނުގ ައި ިހމެނުނ ު ި‬ ‫ސ އ ެ ީއ ހިތުގ ައި ޤ ައ ު ީމ ލ ޯތ ްބ ާއި ޤ ައ ު ީމ ރ ޫޙ ު އ ަމ ުދުނ ް‬ ‫ސބ ަތ ްވި ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް ނި ް‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީމހ ަކ ު އެފަދ ަ ކަމަކ ަށ ް އެމީހ ާގ ެ ހ ަވާނަފ ް ު‬ ‫ނ ުވ ާ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ުމުދ ެކ ެ ލޯބިވ ާ ި‬ ‫ދ ުލ ެއ ް ނ ުކުރާނ ެއ ެ​ެވ ެ‪.‬‬

‫ސފ ައި ންނަ ީކ އެއ ަށ ްވުރ ެ ޢަޤީދ ާ ވަރުގަދ ަ ބަޔަކ ަށ ްވ ެއްޖެނަމ ަ އެފަދ ަ ކަންކ ަމުގ ައި‬ ‫މި އ ަދ ު ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއި ނ ް ވަކިވ ެ ޢާނ ްމ ު ޙާލ ަތ ުގ ެ‬ ‫ިހމ ެނި ގެނ ްދާކ ަށ ް ފުރ ުޞަ ތ ެއ ް ނ ުލި ބޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ތި މ ާ ި‬ ‫ސތ ަކ ާއި މ ެދ ު ފ ަޚުރ ުވ ެރި‬ ‫ސފ ައި ންގޭގ ައި ހޭދ ަކ ުރި ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ި‬ ‫މ ައްޗ ަށ ް ނ ުކުމ ެ އުޅ ޭއި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ކަމ ަކ ާ ވަރުނ ްއެޅ ޭ ޚިދުމަތަކ ަށ ް ވ ެގެނ ް‬ ‫ވާންޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އެޚިދުމަތ ަ ީކ އ ެހެނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށ ްވުރ ެ އ ަގުބ ޮޑ ުވެފ ައި މ ަތި ވ ެރި ވާންޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކުރ ެވުނ ު ހ ުވ ާ އ ެ ީއ ބ ާޠި ލ ު‬ ‫ސ ޙ ައްޤ ަށ ް އ ޮތ ް އ ެއްޗ ެއްކަނ ް‬ ‫ޞރަ ީކ އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަ ް‬ ‫އ ެއްޗަކ ަށ ް ވ ެގެނ ްވ ެ ް‬ ‫ދަންނަމ ާ ހިނގ ާށ ެވ ެ‪.‬‬

‫ޝމިން‬ ‫ޕ ްރައިވެޓް އަ ީލ ާ‬

‫ސ‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ވަނަ ދުވަހ ަ ީކ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެއްސެއ ްގ ެ ހިތުނ ް ފި ލުވ ައި ލެވޭނ ެ ދުވ ަހ ެއްނޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީމހަކ ަށ ް‬ ‫ސ ި‬ ‫އ ަދި ވ ަ ިކނ ް ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ މި އ ަދ ު‬ ‫ހ ަނދާނުނ ް ފ ޮހ ެލެވޭނ ެ ދުވ ަހ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރަމުނ ް ގެނ ްދ ާ ގި ނަ‬ ‫ި‬ ‫މީހުންނަ ީކ އޭރ ުގ ެ ކުޑ ަކ ުދި ންނ ެވ ެ‪ .‬ޚ ުދ ު އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫ސ އ ެ ިބރ ުވ ެރި‬ ‫ޢ ުމުރަ ީކ އޭރ ު އެންމ ެ ‪ 6‬އަހަރ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދުވ ަހ ާއި ހިތާމ ަވ ެރި ހ ާދި ސާގ ެ ވާހަކ ަ އެކިއ ެ ިކ ފ ޮތްފ ޮތުނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ވަރަށ ް ރަނގަޅ ަށ ް ފ ާޅ ުވާނ ް އެބ ަހ ުއްޓ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ައި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ީވ މ ަތި ވ ެރި ޤުރ ުބ ާނީ ގ ެ ވާހަކަތ ައ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއ ެ ީކގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިކޔ ަނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ވ ެރި ންނ ާއި ރައ ްޔި ތުނ ް ސަ ލާމ ަތ ް ކުރ ުމުގ ައި ި‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ް ބ ާ ީޣނ ް ބ ަލި ކ ޮށ ް‬ ‫ކ ޮށްފ ައި ވ ާ ހ ުވ ާގ ެ ތ ެދުކަނ ް ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ަސަ އްކ ަތުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ފ ައ ްސަ އި ލީވ ެ ް‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އެހ ަނގުރ ާމާގ ައި ހަރަކ ާތ ްތ ެރި ވި ހިތްވަރުގަދ ަ ކެރޭ‬ ‫ސ ރައ ްދ ުކުރަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސބ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ާ‬ ‫އެންމެހ ައި ި‬ ‫ބ ަލި ވ ުމުނ ް‬ ‫ބ ާ ީޣނ ް‬ ‫އެހ ަނގުރާމ ައި ގ ައި‬ ‫ފި ލަންދ ަނި ކ ޮށ ް އެމީހުނ ް ިހފ ައި ހ ައްޔަރ ު ކުރ ުމުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ޮށްދ ެއ ްވި މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ުގ ެ މ ަތި ނ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ހ ަނދާންކ ޮށްލަންޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫މި ލި ޔުންކ ޮޅ ު މި ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށްލ ަނީ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ރ ާއްޖޭގ ައި‬ ‫ދުވ ަހ ުގ ެ ރ ެއި ނ ް ފ ެށި ގެނ ް އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ިހނ ްގި ޚ ާއ ްޞަ އޮޕަރޭޝަ ނަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ މި ލި އުމ ަ ީކ‬ ‫ސ މި ލި ޓ ަރީ އޮޕަރޭޝަ ންސް» މި ފ ޮތުގ ައި ވ ާ‬ ‫«ވ ޯލ ްޑ ް ފޭމ ަ ް‬ ‫ސލަކ ަށ ް ބަލ ައި ގެނ ް ލި ޔެފ ައި ވ ާ‬ ‫“އޮޕަރޭޝަ ނ ް ކ ެކްޓަސް” އ ަ ް‬ ‫ލި ޔުމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ުގ ެ އ ެހ ާދި ސާއ ާއި ބެހޭގ ޮތުނ ް ިކތަންމ ެ‬ ‫ސ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ެއ ް މި ލި ޔ ުމުނ ް ލި ިބލ ައްވ ައި ފި ނަމ ަ‬ ‫ކުޑަނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ މ ަޤ ުޞަ ދ ު ހ ިާސލުވީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 1988‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ‬

‫‪18‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ަޖެންސ ކޯލެކެވެ‪.‬‬ ‫ީ‬ ‫އެ ީއ އެމ‬ ‫ގުޅުއްވަ ީނ ދިވެހިރ ާއްޖޭގެ ރަ ީއސުލް‬ ‫ޖުމ ްހޫރިއްޔ ާ އަލްއުސްތާޛު މ ައުމޫނ ު‬ ‫ޢ ަބްދުލްޤ ައްޔޫމ ްއެވެ‪ .‬ފޯނ ުން އެމަނިކުފާނ ު‬ ‫ސ ބަޔަކު ރ ާއްޖެއަށް‬ ‫ވިދާޅު ީވ ކޮންމ ެވެ ް‬ ‫ސ އެ ީއ‬ ‫ޙ ަމަލ ާދޭ ވާހަކައެވެ‪ .‬ނ ަމ ަވެ ް‬ ‫ކޮންބައެއްކަން‪ ،‬ކީއްވެކަން‪ ،‬ކިހާ‬ ‫ބައެއްކަން އަ ިދ އެމީހުންގެ އަތުގައިހު ީރ‬ ‫ކިހާ ފެންވަރ ެއްގެ ހަ ިތޔާރ ެއްކަން‬ ‫އެނގިވަޑައިނ ުގަންނ ަވާ ކަމަށ ެވެ‪.‬‬ ‫ދުވ ަހ ުގ ެ ފ ަތި ހ ެވ ެ‪ .‬އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ބ ޮޑުވ ަ ީޒރ ު ރާޖީވ ް ގާނ ް ީދ‬ ‫އޮންނ ެ ީވ އާދ ައި ގ ެ މ ަތި ނ ް ނި ދި ކުރައ ްވާފ ައ ެވ ެ‪ .‬ފޯނ ު‬ ‫ރި ނ ްގ ުވާއަޑ ަށ ް ލ ޯ ހ ުޅ ުވާލ ައ ްވ ާ ބ ައްލަވ ައި ލ ެއ ްވި އި ރ ު ގ ަޑި ނ ް‬ ‫‪ 04:30‬އ ެވ ެ‪ ( .‬ރ ާއްޖ ެ ގ ަޑި ނ ް ‪ ) 05:00‬އ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ‬ ‫ްސ ކ ޯލ ެކ ެވ ެ‪ .‬ގ ުޅ ުއްވ ަނީ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަ ީއސުލ ް‬ ‫އެމަޖެނ ީ‬ ‫ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ އ ަލ ްއުސްތާޛ ު މ ަ​ައ ުމޫނ ު ޢ ަބ ުދ ުލްޤ ައ ްޔ ޫމ ްއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ބަޔ ަކ ު ރ ާއްޖެއ ަށ ް‬ ‫ފޯނުނ ް އެމ ަނި ކ ުފާނ ު ވި ދ ާޅ ު ީވ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ސ އ ެ ީއ ކޮންބ ައ ެއްކަނ ް‪،‬‬ ‫ޙަމ ަލާދ ޭ ވާހަކ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ކީއ ްވެކަނ ް‪ ،‬ކިހ ާ ބ ައ ެއްކަނ ް އ ަދި އެމީހުނ ްގ ެ އ ަތުގ ައި ހ ުރީ‬ ‫ކިހ ާ ފެންވަރ ެއ ްގ ެ ހ ަތި ޔާރ ެއްކަނ ް އ ެނގި ވަޑ ައި ނުގަންނަވ ާ‬ ‫ސކ ަރީ ގ ޮތުނ ް ވެދ ެވެންއ ޮތ ް‬ ‫ކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ކަމ ަށ ް އ ަ ް‬ ‫އެހީތ ެރި ކަމ ެއ ް ވެދ ެއ ްވުމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބ ޮޑުވ ަ ީޒރ ު ރާޖީވ ް ގާނ ް ީދ ވަރަށ ް ކ ުއ ްލި‬ ‫ސނި އ ަރ އ ެޑްވ ައި ޒަރުންނ ާއި‬ ‫ގޮތަކ ަށ ް އެމ ަނި ކ ުފާނ ުގ ެ ީ‬ ‫ސ‬ ‫އި ް‬ ‫ސކ ަރީ‬ ‫އަ ް‬ ‫ސޓަރުންނ ާއި‬ ‫މި ނި ް‬ ‫ކ ެ ިބނ ެޓ ްގ ެ‬ ‫ސވި ލ ް އ ަދި މި ލި ޓ ްރީ‬ ‫އ ޮފި ސަ ރުންނ ާއި ބ ައްދ ަލ ުކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ި .‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫އި ންޓ ެލި ޖެންސްގ ެ އ ެ ީހގ ައި ރ ާއްޖެއ ަށ ް ކ ުރި މ ަތި ވ ެގެނ ްއުޅ ޭ‬ ‫ހ ާދި ސާގ ެ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ހ ޯއްދ ެވުމ ަށ ް އެނ ްގ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސވަރަ ީކ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ާސ ‪ 03‬ވަނަ ދ ައުރަކ ަށ ް ހ ޮވި ވަޑ ައި ގ ަތ ުމ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް‬ ‫ރި ޔ ީ‬ ‫އެމ ަނި ކ ުފާނ ު އާދ ައުރަކ ަށ ް ހ ުވ ާ ކުރ ެއ ްވ ުމ ުގ ެ ރަސްމި އ ްޔ ާތ ު‬ ‫ސވަރ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ބ ޭއ ްވުމ ަށ ް ތ ައ ްޔާރުވ ަމުނ ްދ ާ ދުވ ަ ް‬ ‫އެރަސްމި އ ްޔ ާތ ުގ ެ ކ ުރި ނ ް ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 02‬ވަނަދުވ ަހ ު‬ ‫ސ ވ ަނީ‬ ‫އެމ ަނި ކ ުފާނ ު އި ނ ްޑި ޔާއ ަށ ް ވަޑ ައި ގ ަތުމ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ހަމަޖ ެ ިހފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ސާކ ް ސަ މި ޓ ަށ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ުމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ޝވަރ ާ ކުރ ެއ ްވުމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ބ ޮޑުވ ަ ީޒރ ާއި އ ެކ ު މ ަ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާއި ނ ް ރ ާއްޖެއ ަށ ް ކ ަނޑައ ަޅ ުއ ްވާފ ައި ހުންނަވ ާ‬ ‫ސ ވ ަނީ އ ެވާހަކަތ ަކުގ ައި‬ ‫ހ ައި ކ ަމި ޝަ ނަރ އަރ ުޖުނ ް ބެނ ާރޖީވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ބ ައި ވ ެރި ވުމ ަށ ް އި ނ ްޑި ޔާއ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ޞއ ް ީޙ ޙާލ ަތ ު ހ ުރި ގ ޮތުނ ް އެދ ަތުރ ުފ ުޅުވ ަނީ‬ ‫ރަ ީއސްގ ެ ި‬ ‫ސވަރ ު މި ފަދ ަ‬ ‫ކެނ ްސަ ލ ް ކުރައ ްވާފ ައ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެދުވ ަ ް‬ ‫ސ ވަރަށ ް‬ ‫ކަމ ެއ ް ދި މ ާވ ުމުނ ް ބ ޮޑުވ ަ ީޒރ ު ރަޖީވ ް ގާންދީވ ެ ް‬ ‫ކަންބ ޮޑ ުވ ެ ވަޑ ައި ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ަޢ ުލ ޫމ ާތުނ ް‬ ‫ސނ ް ލި ބުނ ު‬ ‫އި ންޓ ެލި ޖެނ ް ު‬ ‫އ ެނގ ުނީ އެރޭ ފ ަތި ހ ު ‪ 4:30‬ގ ައި ލަނ ްކ ާ ތަމަޅ ަ‬ ‫ޓ ައި ގަރުނ ްގ ެ ‪ 200‬އ ެއ ްހ ާ ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި ނ ް މ ާލ ެ އަރ ާ‬ ‫އުޅޭކަމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެމީހުނ ްގ ެ އ ަތުގ ައި އ ޭ‪.‬ކ ޭ ‪ 47‬އ ާއި‬ ‫ސ‬ ‫އާރ ު‪.‬ޕީ‪.‬ޖީ‪ 7.‬ގ ެ އި ތުރުނ ް ރ ޮކ ެޓ ް ލޯންޗަރ ާއި ގްރެނޭޑ ްވ ެ ް‬ ‫ހ ުރި ކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެމީހުނ ްގ ެ ޙަމ ަލާތ ައ ް އ ަމ ާޒ ުވެފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސއ ަށ ް ކަމ ަށ ާއި އެރޭ ފ ަތި ހުނ ް ފ ެށި ގެނ ް‬ ‫އެނ ް‪.‬އެސް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް ރޭޑި އ ޯ ީޓ ީވ އ ަދި ކަރަނ ްޓ ްގ ެ ޚިދުމ ަތ ްވ ެ ް‬ ‫ނ ުލި ބޭކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަދުވ ަހ ުގ ެ ހ ެނދުނ ު ‪8:00‬‬ ‫ސ އެޤ ައ ުމ ުގ ެ އ ެއްގ ަމ ާއި ކ ަނޑ ާއި‬ ‫ގ ައި އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ރަ ީއ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ެލާޓ ަށ ް ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ ކުޑ ަ‬ ‫ވ ައި ގ ެ ި‬ ‫އި ރުކ ޮޅ ެއ ް ފ ަހުނ ް ކ ެ ިބނ ެޓ ްގ ެ ކ ުއ ްލި ބ ައްދ ަލ ުވުމ ެއ ް ބ ާއ ްވ ާ‬

‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއ ަށ ް މި ލި ޓ ްރީ އ ެ ީހ ދ ެއ ްވުމ ަށ ް ނި ންމ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ެނދުނ ު ‪ 9:30‬އ ެހާކަނ ްހ ާއި ރ ު ސަ ދަނ ް އެއ ަރ ފޯސްގ ެ‬ ‫ސންއ ަށ ް‬ ‫ކ ޮމާންޑ ަރ އި ނ ް ޗީފ ް އެއ ަރމ ާޝަ ލ ް ޖެނެރަލ ް ެ‬ ‫ޓ ްރި ވެނ ްޑްރަމުނ ް މ ާލެއ ަށ ް ފުރަނ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ުމ ުގ ެ ފުރަތަމ ަ‬ ‫ސދ ާ ނި އ ުދި އ ް ީލންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަމުރ ު އ ައ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަމުރ ު އ ަ ީއ ީ‬ ‫ސ މި ދ ަތުރުގ ައި ވާނ ެ ދުވ ަހ ާއި ގެންދ ަނީ‬ ‫ސ އޭރ ުވ ެ ް‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ކިހ ާ ހ ަތި ޔާރ ެއްކަމ ެއ ް އ ަދި ދާނ ް ހަމަޖ ެ ިހފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސ ނޭނގ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސންއަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ކިހާމީހުންނ ެއްކަމ ެއ ް ޖެނެރަލ ް ެ‬ ‫ސނ ް އޭނ ާގ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ގ ަޑި ނ ް ‪ 11:30‬ކަނ ްހ ާއި ރ ު ޖެނެރަލ ް‬ ‫ޓްރ ޫޕްސްއ ާއި ބ ައްދ ަލުކ ޮށ ް ިހންގަނ ް މި އުޅ ޭ އޮޕަރޭޝަ ނ ާއި‬ ‫ބެހ ޭ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ދި ނ ެވ ެ‪ .‬ދި މ ާވ ެދާނ ެ ކޮންމ ެ ކަމަކ ަށ ް‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ުވ ެ ތި ބުމ ަށ ްބުނ ެ ހިތްވަރ ުދި ނ ެވ ެ‪ .‬ނޮވ ެމްބ ަރ‬ ‫‪ 03‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ މެނ ްދުރ ު ީވ އި ރ ު ދ ަތުރަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ‬ ‫އެއ ަރ ކްރ ާފ ްޓްތ ައ ް އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ އ ެ ިކ ސަ ރަޙ ައ ްދުތ ަކުނ ް‬ ‫ސކަރ ެއ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ލ ަ ް‬ ‫ގެނ ެވި އްޖ ެއ ެ​ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ‪ި 3000‬‬ ‫ތ ައ ްޔާރުކ ޮށ ް ‪ 240‬ޓަނ ުގ ެ ބަރުހ ަތި ޔާރ ާއި އެއ ަށ ް ބޭނުނ ްވާނ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ވަޒަނ ާއި ‪ ،‬ކ ާބޯތ ަކ ެއ ްޗ ާއި ‪ ،‬މ ެޑި ކ ަލ ް ސަ ޕްލ ައި ވ ެ ް‬ ‫ގެނ ެވި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ތ ަކ ެތި އ ެއ ްކުރ ެވ ުނީ ނި އ ުދި އްލީއ ާއި‬ ‫އާގަރ ާ އ ަދި ޕޫނ ާއި ންނ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށްފ ަހ ު ގެނ ެވި ފ ައި ވ ާ‬ ‫އެއ ަރކްރ ާފ ްޓްތ ަކުނ ް ފި އ ުލ ް ހުސްކުރުމ ަށްފ ަހ ު އ ަލުނ ް ފި އ ުލ ް‬ ‫ސ ސާމާނ ު އަރ ުވ ާ ދ ަތުރަށ ް‬ ‫އ ަޅ ާ ހ ަތި ޔާރ ާއި އ ެހ ެނި ހެނ ްވ ެ ް‬ ‫މި އޮޕަރޭޝަ ނަށ ް އ ެކުލ ަވ ާލ ެވުނ ު‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަ ީކ ޢާނ ްމުކ ޮށ ް‬ ‫ކ ޮމ ްޕ ެނީ ގ ައި ިހމެނޭ ‪ި 3000‬‬ ‫ދި ގ ު ވ ައި ގ ެ ދ ަތުރ ު ކުރ ާ މީހުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެއ ްކުރ ެވި ފ ައި ވ ާ ހ ަތި ޔާރ ާއި މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި‬ ‫ި‬ ‫‪1100‬‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫‪ 80‬ޓަނ ުގ ެ ހ ަތި ޔާރ ު މ ާލ ެ ފޮނުވަނ ް‬ ‫ބާކީތި ިބ‬ ‫އ ަދި‬ ‫ނި ންމ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ހ ަތި ޔާރަ ީކ ބ ެކްއ ަޕ ްއ ެއ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ގ ޮތުގ ައި ޓ ްރި ވެނ ްޑްރަމްގ ައި ބަހ ައ ްޓ ާ‬ ‫ތ ަކ ެއްޗ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 03‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫ހ ަ ީވރ ު ‪ 5‬ޖަހ ަނީ އ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު ހަތަރ ު ޖ ެޓ ް‬ ‫ނައ ްޓާލ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޓ ްރި ވެނ ްޑްރަމުނ ް‬ ‫މާލ ޭ‬ ‫މ ަސަ އްކަތ ަ ީކ‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫އެއ ަރޕ ޯޓްގ ައި‬ ‫އި ންޓ ަރނޭޝަ ނަލ ް‬ ‫ސ ޙަރަކ ާތ ެއ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ްގ ެ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ހިނގ ާތ ޯ ބ ެލުމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެއ ަށްފ ަހ ު ވ ައި ކުޑ ައި ގ ެ އ ެ ީހގ ައި‬ ‫ަސބ ު‬ ‫ނ ީ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫މ ާލ ެ ފ ޭބުމ ެވ ެ‪« .‬‬ ‫ސ‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ރަނގ ަޅުކ ަމުނ ް އެއ ަރޕ ޯރޓްގ ައި ދ ު ް‬ ‫ސކ ަށ ް‬ ‫ހަރަކ ާތ ެއްނ ެތ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންވީމ ާ އެތަނަށ ް ޖ ައ ް ާ‬ ‫މ ާއ ުނދ ަގ ުލ ެއްނ ުވި އ ެވ ެ‪ ».‬މި ދެންނ ެވި ބ ޯޓްތ ަކ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ ބ ޯޓ ް ދ ުއްވަނ ް އި ނީ ކ ެޕްޓަނ ް ގޯރަލ ްއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ މ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އޭނާއ ަ ީކ އ ެގްރ ޫޕ ްގ ެ ކ ެޕްޓަނ ްވ ެ ް‬ ‫ސކ ަށ ް‬ ‫ސ އެއ ަރޕޯޓ ަށ ް ޖ ައ ް ާ‬ ‫ހަމ ަ އަންނަގޮތ ަށ ް އ ައި ް‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫ކ ެޕްޓަނ ް ގޯރަލ ް ބޭނުމ ެއްނ ުވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކުޑަކ ޮށ ް މ ަޑުކ ޮށ ްލުމ ަށްފ ަހ ު ބ ޯޓ ްގ ެ ހ ުރި ހ ާ ބ ޮ ިކތ ަކ ެއ ް‬ ‫ސ ީކ ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެކަމ ަކ ު‬ ‫ނި އ ްވ ާލި އ ެވ ެ‪« .‬އ ެ ީއ ވަރަށ ް ރި ް‬ ‫ސ‬ ‫ހީކ ުރި ވަރަށ ްވުރ ެ ފ ަސޭ ހ ައި ނ ް ބ ޮ ިކތ ައ ް ނި އ ްވާލ ައި ގެނ ްވ ެ ް‬ ‫ބ ޯޓ ް ޖ ެއ ިްސއްޖ ެއ ެވ ެ‪ ».‬އޭރ ު ރޭގ ަނޑ ު ‪ 8‬ޖަހ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެއ ަރޕޯޓ ަށ ް ފޭބިއި ރ ު މ ާލ ެދި އުމ ަށްޓަކ ައި ލޯނ ްޗްތ ަކ ާއި‬ ‫ސ ހަމ ައެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ދ ޯނި ފަހަރ ު ތ ައ ްޔާރުކ ޮށްފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު މ ާލ ެ‪ ،‬ބ ަނދަރުނ ް‬ ‫މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ލި ބ ުނީ ދ ު ް‬ ‫ފުރާކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައެވ ަގ ުތ ު އ ެބުނ ާ ބޯޓ ެއ ް ނ ުކ ުތްތަނ ް‬ ‫ސދ ާ ހ ުޅ ުލ ެއި ނ ް އ ެބޯޓ ަށ ް ވަރަށ ް‬ ‫ފ ެނި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް ީ‬ ‫ސ ރައ ްދ ު‬ ‫ސ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ވަރުގަދ ަ ޙަމ ަލ ާއ ެއ ް ދީފި އ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬

‫ސ ކ ަނޑ ަށ ް‬ ‫ޙަމ ަލ ާއ ެއ ް ނ ުލި ބ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ަ ދި ޔަގޮތ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ނ ުކުމ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މާލ ޭ އި ންޓ ަރނޭޝަ ނަލ ް އެއ ަރޕ ޯރޓުނ ް‬ ‫ސ ކަހަލ ަ މ ައ ްސަ ލ ައ ެއ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ކ ުރި މ ައްޗ ެއްނ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ލި ބ ުނީ މ ޯލ ްޑި ވ ް ް‬ ‫ސ ލ ައި ޓ ް‬ ‫ޝ ިޕނ ްގގ ެ ބޯޓ ެއްކަމ ަށ ްވ ާ ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ނޭޝަ ނަލ ް ި‬ ‫އ ަތުލ ައި ގެނ ް ދުސްމި ނުނ ް ފި ލަނ ްދާކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ހ ައި ކ ޮމާނ ްޑ ް އަންނަނީ ލަނ ްކ ާގ ެ ޖ ަފްނ ާގ ެ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ސނ ުކުރ ެވި‬ ‫ސބ ަކުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެބ ޯޓްގ ައި މ ުދ ާ ހ ު ް‬ ‫ިހ ާ‬ ‫ސ ހ ުއްޓ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ އި ތުރުނ ް‬ ‫ހަކޮންޓ ެއި ނަރވ ެ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ް ފި ލަންދ ަމުނ ް ‪ 10‬ވަރަކ ަށ ް ދި ވ ެ ީހނ ް‬ ‫ރަ ީހނުނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ ތެރޭގ ައި ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ސޓަރ ާއި އޭނ ާގ ެ އ ަނ ިބކ ަނބ ަލުނ ްވ ެ ް‬ ‫ޓްރާންސްޕ ޯރޓ ް މި ނި ް‬ ‫ިހމެނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިހނ ްގ ެ ީވ ވަރަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫އޮޕަރޭޝަ ނ ް ކ ެކްޓ ަ ް‬ ‫ރަނގަޅ ަށ ް ޕްލޭނ ް ކުރ ެވި ގެންކ ަމުނ ް އ ާރމީ‪ ،‬ނޭވީ‪ ،‬އ ަދި‬ ‫ސވ ަނީ ވަރަށ ް ރަނގަޅ ަށ ް މި އޮޕަރޭޝަ ނަށ ް‬ ‫އެއ ަރފ ޯ ް‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ުވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް ރ ާއްޖ ެ ިހމެނޭ ސަ ރަޙ ައ ްދުނ ް‬ ‫‪ 3‬ލ ައްކ ަ ސްކެއ ަރ ކިލ ޯރ ީމޓ ަރ އެއ ަރފޯސްގ ެ ފަރ ާތުނ ް‬ ‫ސ ބަލ ަމުނ ް ގެންދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އޭރ ުވ ެ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ް ދ ަތުރ ުކުރ ާ ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދ ުއްވ ަމުނ ްގެންދ ަނީ ލ ައި ޓްތ ައ ް ނި އ ްވާލ ައި ގެނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ނ ެތި އ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައެވ ަގ ުތ ު އި ނ ްޑި އަނ ް ނޭވީގ ެ‬ ‫ސގްނަލ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬

‫ސ ގ ޯދާވ ަރީ އ ެދި މާލ ަށ ް ޑ ައި ވ ާޓ ްކ ުރި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ައި ‪.‬އެނ ް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ާއި ބެހ ޭ‬ ‫އ ަދި އ ެބ ޯޓްގ ައި ވ ާ ހ ެލި ކ ޮޕްޓަރ ެއ ް ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ހ ޯދުމ ަށ ް އ ުދ ުއްސާލި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އި ނ ްޑި އަނ ް‬ ‫ސޓަނ ް ފްލީޓ ްގ ެ އި ތުރ ު ‪ 4‬ބޯޓ ެއ ް ގ ޯދާވ ަރީ އ ަށ ް‬ ‫ނޭވީގ ެ ީއ ް‬ ‫އެހީތ ެރި ވުމ ަށ ް ފޮނ ުވ ާލ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށްފ ަހ ު ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީޓމ ަކ ާއި މާލޭގ ައި ތި ިބ އި ނ ްޑި އ ާ ި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ ގ ޯދާވ ަރީ އ ަށ ް ގެންދ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ބ ައ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސކ ޮަށ ް ހުންނ ެ ީވ މޭޖ ަރ‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް ގ ޯދާވ ަރީ އި ނ ް އެންމ ެ އި ް‬ ‫އާދ ަމ ް ޒ ާ ިހރ ު އ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް މޭޖ ަރ އާދ ަމ ް ޒ ާ ިހރ ު މ ެދ ުވ ެރި ކ ޮށ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ާއި ކ ޯޑި ނޭޓ ް ކުރ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ް ފ ެށުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސލ ައި ޓުނ ް ވާހަކ ަ ދ ެއ ް ީކ ޢ ަބ ްދ ުﷲ ލ ުޠ ު ީފ އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ލ ުޠ ު ީފ ބުނަނީ އ ެބ ޯޓ ާއި ‪ 5‬މޭލ ަށ ް ދުރުނ ުކުރަނީ ް‬ ‫ސލ ައި ޓުނ ް‬ ‫ވާހަކ ައ ެއ ް ނުދ ައ ްކާނެކަމ ަށ ެ​ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސޓ ަރ‬ ‫ވާހަކ ަ ދ ެއ ްކ ެ ީވ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ޓްރާންސްޕ ޯރޓ ް މި ނި ް‬ ‫މ ުޖުތ ަބ ާއ ެވ ެ‪ .‬މ ުޖުތ ަބ ާ ވި ދ ާޅ ު ީވ ލ ުޠ ު ީފ ބުންޏޭ އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ފަހ ަތުނ ް ނައަންނާށ ޭ އެމީހުންނަށ ް ލަނ ްކާއ ަށ ް ދ ެވ ުމުނ ް‬ ‫އޭރ ު‬ ‫ސ‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސޓ ެޖުނ ް ދޫކ ޮށ ްލާނެކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހޮ ް‬ ‫ާސ ސަ ރަޙ ައ ްދުނ ް ނ ުކުންނަނ ް‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫އ ެބ ޯޓ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ި‬ ‫ސ‬ ‫ކ ައި ރި ވ ަނީ އ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް ވާހަކ ަ ދ ެއ ް ީކ އަނ ެއ ްކ ާވ ެ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ލ ުޠުފީއ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާ ބ ުނީ ކުޑ ައި ރުކޮޅ ަކުނ ް މަރ ާލާފ ައި ވ ާ‬ ‫މީހ ެއ ްގ ެ ހ ަށި ގ ަނޑ ު ކ ަނޑުމ ަތި ނ ް ފެންނާނެކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އި ތުރަށ ް‬ ‫ސ މަރ ާލާނެކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގ ާތ ްކުރާނަމ ަ‪ ،‬ދެނ ްތި ިބ މީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ވާހަކ ައ ެއ ް ދ ައްކަނ ް‬ ‫އ ަދި ލަނ ްކާއ ަށ ް ދ ެވެންދެނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ބުންޏ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބޭނުންނ ުވާކަމ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ބޯޓ ަށ ް ޙަމ ަލ ާދި ނުނ ް ނޫންގ ޮތ ެއ ް އޭރަކުނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސަ ބަބ ަ ީކ އ ެބ ޯޓ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ސަ ރަޙ ައ ްދުނ ް ނ ުކ ުތ ުމުނ ް‬ ‫ދެނ ްކުރެވޭނެކަމ ެއ ް ނޯންނާނެތީއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ނޮވ ެމްބ ަރ‬ ‫ސ ލ ައި ޓ ަށ ް‬ ‫‪ 6‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ ހ ެނދުނ ެވ ެ‪ .‬ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ވަރުގަދައ ަށ ް ހަމަލަދޭނ ް ފަށ ައި ީފމ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު އޭގ ައި ތި ިބ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްތި ީބ ނެރ ެ މަނ ް ީކ ބ ްރި ޖްމ ަ ީތގ ައި އ ަތުރާފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ ވަރަކ ަށ ް އާދ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ރައ ްދުޙަމ ަލ ާވ ެ ް‬ ‫މާވަރުގަދ ައ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬ޙަމ ަލ ާ ފ ެށުނުތަނ ާ ކުޑ ައި ރުކ ޮޅ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސލ ައި ޓުނ ް ބާގ ަނޑ ެއ ްހ ެދި ބ ައ ެއްގ ައި‬ ‫ތެރޭގ ައި ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫އ ަލި ފާނ ް ރ ޯވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬އޮޕަރޭޝަ ނ ް ކ ޮމާންޑ ަރ ކ ެޕްޓަނ ް‬ ‫އެސް‪ީ .‬ވ ގޮޕ ަލާތ ަރި ގ ެ އ ަމުރުގ ައި ވ ަނީ ކޮންމ ެ ގ ޮތ ެއ ް‬ ‫ސމަނުނ ް އ ަތުލ ައި ގަންނަނ ް ޖެހޭނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދު ް‬ ‫ހަދ ައި ގެނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ މ ަތި ންނ ާއި ކ ަނޑުނ ް މ ެދ ު ކ ެނޑުމ ެއްނ ެތި‬ ‫އޭރ ުވ ެ ް‬ ‫ޙަމ ަލާދ ެމުނ ް ގެންދަމ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ވަރަށ ް ހިތްހަމަޖ ެހުނ ު‬ ‫ވ ަގ ުތުކ ޮޅ ެކ ެވ ެ‪ « .‬އެމީހުނ ްގ ެ މީހުނ ް ބ ައި ބަޔ ަށ ް ނ ުކުމ ެ‬ ‫އ ަމާންދޭނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް ޙަމ ަލ ާ ހ ުއ ްޓާފ ައި އަހަރަމެނ ް‬ ‫ބ ުނީ ލ ުޠ ު ީފ ނ ުކުމ ެ ކ ަނޑ ަށ ް ފުނ ްމ ާލުމ ަށ ް އ ަދި އެއ ަށްފ ަހ ު‬ ‫ފަހަރަކ ު ‪ީ 3‬މހ ަކ ު ކ ަނޑ ަށ ް ފުނ ްމ ާލުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވެސް‪،‬‬ ‫އެންމެނ ް އ ެއްކ ޮށ ް ކަހަލ ަ‬ ‫ގޮތަކ ަށ ް ފުނ ްމ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬ސަ ބަބ ަ ީކ‬ ‫ސ‬ ‫ބ ޯޓްގ ައި ރ ޯވެފ ައި ވ ާ ީތކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ނޭނގ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ބ ޯޓްތ ަކުގ ައި‬ ‫ސޕީޑ ް‬ ‫ް‬ ‫އ ެހެނ ް‬ ‫ސ ލ ުޠުފީއ ާއި‬ ‫ގޮ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހ ަ ނ ގ ު ރ ާ މ ަ ވ ެ ރި ނ ް ވ ެ ް‬ ‫އ ަދި‬ ‫ނަގ ައި ީފމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫އ ަނި ޔ ާވެފ ައި ވ ާ ދި ވ ެ ިހނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފަރ ުވ ާ ކުރުމ ަށ ް‬ ‫ނަގ ާ ބ ޭ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔާއ ަށ ް‬ ‫ވ ަގ ުތުނ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ްގ ެ‬ ‫ފޮނ ުވި އްޖ ެ‬ ‫ީމހ ަކ ު‬ ‫‪2‬‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫ސ ވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަމި އްލައ ަށ ް މަރ ުވ ެ ް‬ ‫އ ެހެނ ް އެންމެނ ް ނ ެގި ތ ާ ކުޑ ައި ރުކ ޮޅ ެއ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ސލ ައި ޓ ް ފ ެތި އްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސޕީޑެއްގ ައި ދ ަތުރުކ ޮށ ް އ ަބ ްދ ުﷲ‬ ‫ވަރަށ ް ބާރ ު ް‬ ‫ލ ުޠުފީއ ާއި އޭނ ާގ ެ ބ ައި ވ ެރި ނ ް ދި ވ ެ ިހ ސަ ރ ުކާރ ާއި ޙ ަވ ާލ ު‬ ‫ކުރ ެވި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށްފ ަހ ު އެމީހުނ ްގ ެ ތ ަޙްޤީޤ ް ކ ުރި އ ަށ ް‬ ‫ގެންދ ެވުނ ުއި ރ ު އެމީހުނ ް ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ާއި މ ާލ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ސ‬ ‫ސ ީމހ ަކ ު ފި ލާވ ޭތ ޯ ހ ޯދުމ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ްގ ެ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވި އ ެވ ެ‪ .‬މި އޮޕަރޭޝަ ނ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫އ ެހ ާ ކ ާމި ޔ ާބ ު އޮޕަރޭޝަ ނަކ ަށ ް މި ީވ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫ޝއ ަލްޓީއ ެއްނ ެތި މި ޝަ ނ ް އ ެހ ާ‬ ‫ސ ކެ ު‬ ‫ތެރޭގ ައި އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ފ ުރި ހަމައ ަށ ް ކ ާމި ޔ ާބ ު ކުރ ެވ ުމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސލަކ ަށ ް ބ ެލި‬ ‫މި ލި ޔ ުމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު އ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫«އޮޕަރޭޝަ ނ ް ކ ެކްޓަސް» ގ ައި މީގ ެ އި ތުރުނ ްވ ެ ް‬ ‫ޢ ަބ ްދ ުﷲ ލ ުޠުފީއ ާއި ބެހ ޭ ގ ޮތުންނ ާއި ޕްލ ޮޓ ްގ ެ ވ ެރި ޔ ާ‬ ‫ޝ ވަރަމ ްއ ާއި ބެހ ޭ ގ ޮތުނ ް ވަރަށ ް ގި ނަ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު‬ ‫އ ުމާމަހ ޭ ް‬ ‫ސ އ ެ ީއ މި ލި ޔުމ ަށ ް މުހިއ ްމ ު ބ ައ ެއްކަމ ަށ ް‬ ‫ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ނ ުފެންނ ާ ީތ ނ ުލި ޔ ެ ދޫކ ޮށްލީއ ެވ ެ‪.‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪19 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ވއ‪ 1 .‬ޢ ަބްދުﷲ ޢ ަ ީލ‬

‫ސ ީމ ފާލ ަމ ާއި ކ ައި ރި ކ ުރި އި ރ ު ގ ަޑި ނ ް‬ ‫ނަމުނ ް ނަމ ަ ރަ ް‬ ‫ސ މ ާލ ެތެރ ެ‬ ‫‪ 04:00‬އ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގުތ ަ ީކ އާނ ްމ ު ގ ޮތ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ވަރަށ ް އ ަމާނ ް ހަމ ަ ިހމޭނ ް ވ ަގ ުތ ެއްކ ަމުނ ް ޑި އ ު ީޓތ ަކުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ފި ޔ ަވ ާ އި ތުރ ު ބަޔ ަކ ު ފެނުމ ަ ީކ މ ަދުނ ް‬ ‫އުޅ ޭ ި‬ ‫ނ ޫނީ ނ ުވާނ ެ ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ކ ަމުނ ް މި ނި ވަންކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫ފ ަތި ހ ުގ ެ އަރ ާމ ު ނި ީދގ ައި ތި ިބ ދި ވ ެ ިހނ ް ހޭލ ައ ްވ ާ ީލ ‪04:15‬‬ ‫ސފ ައި ންގ ޭގ ެ މ ައި ގ ޭޓ ުގ ެ‬ ‫ހ ާއި ރ ު ޓ ެމި ލ ް އީލ ާމ ުގ ެ މީހުނ ް ި‬ ‫ހުޅ ަނގ ު ޑި އ ު ީޓގ ައި ހ ުރި ހދ‪ .‬ކ ުޅ ުދ ުއ ްފ ު ީށ ‪ /‬މ ާވ ާގ ެ‪،‬‬ ‫ޙ ުސަ އި ނ ް އާދަމ ަށ ް އ ަމ ާޒުކ ޮށްފ ައި ޖ ެ ިހ ބ ަޑި އަކ ަށ ް ޙ ުސަ އި ނ ް‬ ‫އާދ ަމ ް ރައ ްދ ުދި ނ ުމ ާއ ެކ ު ދެފަރ ާތުނ ް ބަދ ަލ ުކުރ ެވ ެމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ޙަމ ަލާތ ަކ ުގ ެ ގަދަފަދ ަ އ ަޑުފ ައްގ ަޑ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪.‬‬

‫ސވ ަމ ްގ ެ ގުރ ޫޕ ް ޗާންދ ަނީ‬ ‫ި‬ ‫ވަންނަނީ އ ެވ ެ‪ .‬މި ވ ަގުތ ަ ީކ‬ ‫ސ‬ ‫ސ މ ެދ ުޒި ޔާރަތްމ ަގުނ ް އި ރަށްގ ޮ ް‬ ‫މ ަގުނ ް ދ ެކުނަށްގ ޮ ް‬ ‫އި ސްލ ާ ީމމަރުކ ަޒ ުގ ެ ދ ެކުނުފަރ ާތ ުގ ެ ދޮރ ުގ ެ އ ަރި މ ަ ީތގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ހުޅ ަނގުދ ެކުނ ު ކަނ ް‬ ‫ި‬ ‫މ ަޑުކ ޮށ ްލުމ ަށްފ ަހ ު‬ ‫ވ ަގ ުތ ު‪.‬‬ ‫ޙަމ ަލ ާދި ނ ް‬ ‫ފުރަތަމ ަ‬ ‫ގ ޮއ ްވ ާލުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް ‪ 3‬ދި މާލ ަކުނ ް ޙަމ ަލާތ ައ ް‬ ‫ި‬ ‫އެވ ަގުތ ަ ީކ‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ުޝޔާރ ު ި‬ ‫ސ ހ ި‬ ‫ދ ެމުނ ްދި ޔ ަ ވ ަގ ުތ ެކ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ފުރަތަމަޖ ެ ިހ ބަޑީގ ެ އ ަޑ ާއ ެކ ު ހ ޭލ ާ‪ ،‬ހ ަތި ޔާރ ު ނަގ ައި ގެނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަރުކ ަޒ ު ދި ފ ާޢ ުކުރުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ސއަވަހ ަށ ް ި‬ ‫އަވ ަ ް‬ ‫އެކިދި މ ަ ދި މައ ަށ ް ބ ެ ިހލ ައި ގެނ ް ޙަމ ަލ ާއ ެއްދ ޭ ކޮންމ ެ‬ ‫ސމަނުންނަށ ްވުރ ެ ވަރުގަދ ަ ޙަމ ަލާތ ަކ ެއްދޭނ ް‬ ‫ދި މާލަކ ަށ ް ދ ު ް‬ ‫އ ަމާޒ ަށ ް‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ސމަނުންނަށ ް‬ ‫ދު ް‬ ‫ފ ެށ ުމުނ ް‬ ‫ާޞލުނ ުވ ެވި ދާނެކ ަމ ުގ ެ ިބރ ު ހީވާނ ްފ ެށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ވ ި‬ ‫ސ‬ ‫ސ ތި ީބ ިބރުންގ ޮ ް‬ ‫ސނަމާދ ަށ ް ގޮސްތި ިބ މީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ފ ަތި ް‬ ‫ހ ަދާނެގ ޮތ ް ހުސްވެފ ައި ކަހަލ ަ ގޮތަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާ ީމ‬ ‫މަރުކ ަޒުގ ައި ބަނ ްގި ގޮވ ަމުނ ް ދި ޔަވ ަގުތ ަ ީކ ޙަމ ަލާތ ަށ ް‬ ‫ބަދ ަލ ުކުރ ެވ ެމުނ ް ދި ޔަވ ަގ ުތ ެވ ެ‪ .‬ގ ަޑި ނ ް ‪ 04:50‬ވީއި ރ ު‬ ‫ދ ައުލ ަތ ުގ ެ ވ ަ ީޒރުނ ް ހޯދ ައި ހ ައްޔަރ ުކުރުމ ަށްޓަކ ައި ލ ުތ ު ީފ‬ ‫ސކ ޮށ ް ހުރ ެގެނ ް ވ ަ ީޒރުނ ްގ ެ ގ ޭގެއ ަށ ް ދާންފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ް‬ ‫ސކިތްތ ަކުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މަރުކ ަޒުތ ަކ ާއި ދުރުގ ައި ހ ުރި މި ް‬ ‫ި‬ ‫ނަމ ާދ ުކ ުރި މީހުނ ް ނަމ ާދުނ ް ފ ައި ބ ައި ގެނ ް ‪05:00‬‬ ‫ހ ާއި ރ ު ޖ ުމ ްހ ޫރީ ދުވަހ ަށ ް އ ައި ޓަމ ެއ ް ފ ަރި ތ ަކުރަނީ ކަމ ަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ގޭޓ ަށ ާއި ޕ ޮލި ް‬ ‫ީހކ ޮށ ް ބަލަނ ް އ ައި އި ރ ު ި‬ ‫ހ ެޑ ްކ ްއ ާޓ ާޒ ްގ ެ ގޭޓ ަށ ް ޙަމ ަލާދ ެމުނ ް ގެންދ ެއ ެ​ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ހުޅ ަނގ ު ދ ެކުނުކަނުގ ައި ވ ަނީ އ ެކްސްޕ ްލ ިޯސވ ް‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫އަޅ ައި ގެނ ް ބާގ ަނޑެއ ް ހަދ ައި ފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެތެރޭނ ް ދ ެމުނ ްގެނ ްދި ޔ ަ ޙަމ ަލާތ ައ ް ވަރުގަދ ަވ ުމ ުގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސކަމ ެއ ްކުރާނ ެ‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސމަނުންނަށ ް‬ ‫ދު ް‬ ‫ސަ ބ ަބުނ ް‬ ‫އި ތުރ ު ފުރ ުސަ ތ ެއ ް ނ ުލި ބުނ ެވ ެ‪ .‬ހ ެނދުނ ު މީހުނ ް‬ ‫ހ ޭލ ާ އ ަލި ވ ުމ ުގ ެ ކ ުރި ނ ް މާލ ޭގ ެ ބ ޮޑުބ ައ ެއ ް އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫މ ުށްދަށ ަށ ް ލުމ ަށްޓަކ ައި ފ ަތި ހ ު ‪ 05:30‬ވީއި ރ ު މ ާލެއ ަށ ް‬ ‫ކަރަނ ްޓ ްދި ނުމ ަށްޓަކ ައި ހ ަދާފ ައި ވ ާ އި ނ ް ީޖނ ުގެއ ަށ ް ވަދ ެ‬ ‫އި ނ ް ީޖނ ު ނި ވ ާލުމ ަށްޓަކ ައި މ ަޖ ުބޫރ ުކުރުވ ައި ގެނ ް މ ާލ ެއި ނ ް‬

‫‪ 04:30‬ވީއި ރ ު ދެވަނަބ ޯޓ ް ސަ އ ުތ ްވެސްޓ ް‬ ‫‪ 37‬މާލ ޭގ ެ ކ ޮމ ާޝަ ލ ް ހާބަރ ާއި ދި މ ާލުނ ް ފ ަޅ ުތެރެއ ަށ ް‬

‫ކަރަނ ްޓ ް ދ ުއ ްވ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ކުޑ ައި ރުކ ޮޅ ެއ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ސޓ ަލ ް‬ ‫ަޞލ ަތްތ ައ ް ކ ަނޑ ާލުމ ަށްޓަކ ައި ޕ ޯ ް‬ ‫މ ުޢ ާސަ ލ ާ ީތ ވ ީ‬

‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާއ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް ދި ވ ެ ިހ ރ ާއްޖެއ ަށ ް އެހީތ ެރި ވުމ ަށ ް އ ައި އި ނ ްޑި އ ާ ި‬ ‫ިސފ ައި ންނ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް މާލ ޭގ ެ ބ ަނދަރުމ ަ ީތގ ައި ފ ޯރި މަރަނީ ‪.‬‬ ‫ދި ވެހ ި‬

‫ސ ހަމ ަ ިހމޭނ ް މި ނި ވަނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސލ ަކުނ ް‬ ‫ޖ ައ ްވ ެއްގ ައި ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ް އަންނަ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެއ ް ނަ ް‬ ‫އުފަނ ްވ ެ އ ެއްބަހ ަކ ާއި އ ެއ ް ީދނ ެއ ް އ ޮވ ެގެނ ް އ ުފ ާވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު ދި ރި އ ުޅ ެމުންއަންނަ ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ‬ ‫ސ މި ކަންކަމ ަށްޓަކ ައި ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ާ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ހަލަބ ޮލި ިކލ ަނބ ު މާހ ައުލަކ ަށ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ ދުވަހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސ އެންމެނ ް‬ ‫ހ ޭލާނ ް ބޭނުނ ްވ ާ ބ ައ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރަންޖެހ ޭ‬ ‫އ ެއްގ ޮތ ެއ ް ނ ުވާނެކަމީވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހ ަ ީޤޤ ަތ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ވ ެ ް‬ ‫މ ުއ ްސަ ނދި ކަމ ަށ ާއި ވ ެރި ކަމ ަށ ް ދަހިވ ެތި ވ ެގެނ ް އުޅ ޭ މީހުނ ް‬ ‫ސ އުޅޭނެކ ަ ީމ މި އ ަދ ު ޤ ަބ ޫލ ުކުރަންޖ ެ ިހފ ައި ވ ާ‬ ‫މ ަދުނ ް ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ަތި ދުވަހ ަ ީކ‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ީ 1988‬ވ ބުރ ާ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޚ ާއި ނުންތ ަކ ެއ ްގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ދި ވ ެ ިހޖ ައ ްވ ު ނ ާމާންކ ަމ ާއި‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ުގ ެ ފުންވ ަޅުގ ަނޑަކ ަށ ް ވ ައ ްޓ ާލި ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދި ވ ެއްސެއ ްގ ެ ހިތުނ ް‬ ‫މި ދުވަހ ަ ީކ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ފި ލ ައި ގެނ ް ދާނ ެ ދުވ ަހ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪1988 .‬‬ ‫ދުވަހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫އ ޮކ ްޓޫބ ަރ ‪ 04‬ވަނަ ދުވަހ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ޤ ައ ު ީމ‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ާއި ބެހ ޭ އި ދާރާއ ަށ ް ޙަމ ަލ ާދި ނުމ ަށްޓަކ ައި އ ެއި ދާރ ާގ ެ‬ ‫ޗ ާޓ ް ދި ވ ެއްސެއ ްގ ެ ލަފ ަޔ ާއ ެކ ު ކުރ ެހުނ ު ދުވ ަހ ެވ ެ‪29 .‬‬ ‫އ ޮކ ްޓޫބ ަރ ‪ 1988‬ދުވ ަހ ުގ ެ ‪ 2030‬އ ަ ީކ ޓ ެމި ލ ް އީލ ާމ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ގޮވ ައި ގެނ ް‬ ‫ނުވަތ ަ ޕްލ ޮޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ‪ 80‬ކ ު ީލ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ބަޔ ަކ ު ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ މ ުއ ްލި ކުލ ަމުނ ް‬ ‫ފ ުރި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ދުވ ަހ ުގ ެ މެންދ ަމ ު‬ ‫ސ‬ ‫‪ 03:30‬ވީއި ރ ު ‪ T-52‬ބ ޯޓ ް ގ ާދޫކ ޮލުނ ް ވަދ ެގެނ ް އ ައި ް‬ ‫މާލ ޭގ ެ އ ުތުރ ު ފަރ ާތުގ ައި ހ ަދާފ ައި ވ ާ އ ާފާލަނ ް މި ހާރ ުގ ެ‬

‫‪20‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ސ ތ ަޅުތ ައ ް ގ ޮއ ްވާލ ައި ގެނ ް‬ ‫ބިލ ްޑި ންގ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫އ ެތެރެއ ަށ ް ވަދެވ ޭތ ޯ ކ ުރި މ ަސަ އްކ ަތ ް‬ ‫ޗާންދ ަނީ މ ަގުންލ ައި ގެނ ް‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ުވ ުމުނ ް‬ ‫މާލ ޭގ ެ އ ުތުރ ު ފަރ ާތ ުގ ެ އ ަތި ރި މ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ 06:30 .‬ވީއި ރ ު މާލ ޭގ ެ ފ ަޅ ުތެރޭގ ައި‬ ‫އ ޮތ ް ދ ޯނި ތ ަކުނ ް މީހުނ ް ބާލ ައި ގެނ ް‬ ‫ސ ކ ަނީ ރ ު ހިނގ ުމުގ ައި ބ ައި ތި އްބަނ ް‬ ‫ގެންގ ޮ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއި ނ ް‬ ‫ފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪ 08:30 .‬ހ ާއި ރ ު ި‬ ‫ޓްރ ެކްޓަރ ެއ ް ނ ުކުންނަ އ ުޅުނ ު ތަނ ް ފެނ ުމުނ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ްގ ެ ޙަމ ަލާތ ައ ް ވަރުގަދަކ ޮށ ް‬ ‫ޓްރ ެކްޓަރަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ގޭޓ ަށ ާއި‬ ‫ި‬ ‫އ ަމ ާޒުކ ޮށ ް އާރ ު‪.‬ޕީ‪.‬ޖީއ ެއ ް ގ ޮއ ްވ ާލ ުމުނ ް ގ ޭޓ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ހ ަލ ާކ ުވ ެ‪ ،‬ޓްރ ެކްޓ ަރ ތ ާށި ވ ެ އ ަދި ި‬ ‫‪ީ 6‬މހ ަކ ު ޒަޚ ަމ ްވި އ ެވ ެ‪ 09:00 .‬ގ ައި‬ ‫ސ ބަޔ ަކ ު ވޭނ ެއްގ ައި ނ ުކުންނަނ ް‬ ‫ޓާސްކ ްފ ޯރ ް‬ ‫އ ައި އި ރ ު ޓްރ ެކްޓަރ ު ގ ޭޓުގ ައި ތ ާށި ވެފ ައި‬ ‫އ ޮތ ުމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ބޭރަށ ް ނ ުނި ކުމ ެވި ގެނ ް‬ ‫ވ ެ ިހކ ަލްތ ައ ް ގ ޭޓުނ ް އ ެތެރެއ ަށ ް ވ ައ ްދާފ ައި ‪،‬‬ ‫ބޭރ ުތެރޭގ ެ ހަރަކ ާތްތ ައ ް ބ ެލުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫‪ 10‬މީހުނ ްގ ެ ސެކ ްޝަ ނ ެއ ް ފ ައި މ ަގުގ ައި‬ ‫ސ ގ ޭޓުނ ް ނި ކ ުތ ްއި ރ ު‬ ‫ސ ހ ެޑ ްކ ްއޯޓ ަރ ް‬ ‫ޕ ޮލި ް‬ ‫ސމަނުނ ް ދ ެމުނ ްގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ކ ަނީ ރުހިނގ ުމުނ ް ދ ު ް‬ ‫ޙަމ ަލާގ ައި ބ ައ ެއ ް މީހުނ ްގ ެ ގަޔ ަށ ް ވަޒަނ ް‬ ‫އަރައި ގެނ ް މި ދ ުނި ޔެއ ަށ ް އ ަލްވ ަދ ާޢ ު ކިއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބ ާ ީކ ތި ިބ މީހުނ ް ‪ 30‬ވަރަކ ަށ ް މި ނި ޓ ްގ ެ‬

‫ލި ސްޓުގ ައި ިހމެނޭ މީހުނ ް ހޯދ ައި މި ހާރ ުގ ެ‬ ‫ނަމުންނަމ ަ އެސް‪.‬ޓީ‪.‬އ ޯ އި ލ ެކ ްޓ ްރ ޯނި ކްސްގ ެ‬ ‫ކަންމ ައްޗ ަށ ް ގެންދަނ ް ފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪16:30 .‬‬ ‫ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ރަ ީހނުނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ގ ައި‬ ‫ސލ ައި ޓ ަށ ް އަރުވ ައި‬ ‫މީހުންތ ައ ް ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ދ ަތުރަށ ް ތ ައ ްޔާރުވ ަމުނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪17:00 .‬‬ ‫ގ ައި މ ަތި ނ ްދ ާ ބޯޓ ެއ ް މ ާލެމ ަތި ނ ް އ ުދ ުހ ުމުނ ް‬ ‫ސމަނުނ ް ިބރުގަނ ެ‪ ،‬ހާސްވ ެ ހ ަދާނެގ ޮތ ް‬ ‫ދު ް‬ ‫ހުސްވ ެގެނ ް އ ުޅެނ ްފ ެށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަނދި ރި ވ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ‪2‬‬ ‫‪ 21:30‬ގ ައި އި ންޑީޔ ާގ ެ ި‬ ‫ސ މާލ ޭ އި ންޓ ަރނޭޝަ ނަލ ް‬ ‫ބޯޓ ެއްގ ައި އ ައި ް‬ ‫ސމަނުނ ް‬ ‫އެއ ަރޕ ޯރޓ ަށ ް ޖ ެއްސުމުނ ް ދ ު ް‬ ‫ސ ހ ަދާނެގ ޮތ ް ހުސްވ ެ‪ ،‬ރަ ީހނުނ ްގ ެ‬ ‫ިބރުންގ ޮ ް‬ ‫ގ ޮތުގ ައި ހ ައްޔަރުކ ޮށްފ ައި ތި ިބ މީހުންތ ައ ް‬ ‫ސ‬ ‫ގޮވ ައި ގެނ ް އ ެ ީމހަކ ަށ ް ދ ެވުނ ު ގޮތަކ ަށްގ ޮ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ަށ ް އަރައި މާލޭނ ް ފ ުރި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ް‬ ‫އ ަދި ‪ 23:30‬ހ ާއި ރ ު ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ގ ާދޫކ ޮލުނ ް ނ ުކުންނަނި ކ ޮށ ް ހ ުޅުލޭނ ް އި ނ ްޑި ޔ ާ‬ ‫އެމީހުންނަށ ް ޙަމ ަލ ާދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސކ ޮށްނ ުލ ާ ދ ުއ ްވާފ ައި‬ ‫ސ ބ ޯޓ ް މ ަޑ ުވ ެ ް‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދި ޔ ަ ީއ ސްރީ ލަނ ްކާއ ަށ ް ދި އުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސފ ައި ނ ް މ ާލެއ ައި ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ި‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް މ ާލ ެތެރ ެ ޕ ެޓ ްރ ޯލްކ ޮށ ް‬ ‫ި‬ ‫ބަލަހ ައްޓ ަމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ޖެހިގެނ ް އ ައި‬ ‫ދުވ ަހ ު ‪ 04‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ދުވ ަހ ުގ ެ‬

‫ތެރޭގ ައި އ ެނބ ުރި މަރުކަޒ ަށ ް ވަނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ‬ ‫ދު ް‬ ‫އެވ ަގުތ ަ ީކ‬ ‫ޝކަރ ުގ ެ‬ ‫ބ ައ ެއ ް ބ ޮޑުނ ް މަރ ުވ ެ ދި ވ ެ ިހ ލ ަ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ް‬ ‫ފ ެށ ުމުނ ް‬ ‫ބާރުގަދ ަވާނ ް‬ ‫ީހނަރ ުވާނ ް ފ ެށި ވ ަގ ުތ ެވ ެ‪ .‬ހ ެނދުނ ު ‪10:00‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް އި ތުރުހިތްވަރ ެއ ް‬ ‫ވީއި ރ ު ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ލި ިބ ރ ޫޙ ް އ ާލ ާވ ެގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬އާދ ެ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް އެހީތ ެރި ވުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ބަޔ ަކ ު‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔ ާއި ނ ް‬ ‫އަ ް‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ‬ ‫ފޮނ ުވާކ ަމ ުގ ެ ޚަބަރ ު ލި ބުނ ު ވ ަގ ުތ ެ​ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސމަނުނ ް ފި ލ ައި ގެނ ް‬ ‫‪ 11:00‬ވީއި ރ ު ދ ު ް‬ ‫ޝވަރ ާކުރަނ ް ފަށ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި އ ުމ ުގ ެ މ ަ ް‬ ‫‪ 12:00‬ގ ައި ޓެރަރި ސްޓުނ ް ބ ަނދަރ ު‬ ‫ސ ދޯންޏ ެއ ް އ ަތުލ ައި ގަނ ެގެނ ް‬ ‫މ ައްޗ ަށްގ ޮ ް‬ ‫ސލ ައި ޓ ަށ ް އަރައި އ ެބ ޯޓ ު އެމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ސ ފި ލ ައި ގެނ ްދ ާއި ރ ު‬ ‫ބާރ ުގ ެ ދަށ ަށ ް ގެންގ ޮ ް‬ ‫ރަ ީހނުނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ގެނ ްދާނ ެ މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ސޓ ެއ ް ނ ެގި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ‪ 14:30‬ވީއި ރ ު‬ ‫ލި ް‬

‫ހ ެނދުނ ު ‪ 07:45‬ގ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އ ަޑ ު މ ެދ ުވ ެރި ކ ޮށ ް ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ‬ ‫އ ަލ ްއުސްތާޛ ު މ ައ ުމޫނ ް ޢ ަބ ްދ ުލްޤ ައ ްޔ ޫމ ް‬ ‫މ ުޚާތ ަބ ު‬ ‫ރައ ްޔި ތުންނ ާއި‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 05‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫ސ ވ ެ ހ ަ ީވރ ުވާންވީއި ރ ު އި ނ ްޑި ޔ ާ‬ ‫މެނ ްދުރުފ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސަ ރ ުކާރުނ ް ފޮނ ުއ ްވ ެވި މަނަވަރ ު ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ލ ައި ޓ ްއ ާއި ކ ައި ރި ކ ޮށ ް ސުލްހ ަވ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެކ ު‬ ‫ސ މ ަޑުނުކ ޮށ ް‬ ‫ބ ޯޓ ު މ ަޑ ުކުރުމ ަށ ް އެނ ްގ ުމުނ ްވ ެ ް‬ ‫ދ ުއ ްވާފ ައި ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ބ ޯޓްގ ައި ތި ިބ‬ ‫ރަ ީހނުނ ްގ ެ ގަޔ ަށ ް ބ ަޑި ޖ ަހ ާ މަރ ާ މޫދ ަށ ް އަޅަނ ް‬ ‫ސ ބޯޓ ަށ ް ޙަމ ަލ ާ ީދ‬ ‫ފ ެށ ުމުނ ް މަނަވަރުނ ްވ ެ ް‬ ‫ވަރަށްބ ޮޑެތި ގ ެއ ްލުންތ ައ ް ދި ނ ުމުންނ ާއ ެކ ު‬ ‫ބ ޯޓުމ ަޑ ުކުރ ުމުނ ް ރަ ީހނުންނ ާއި ޓެރަރި ސްޓުނ ް‬ ‫ސ އެމީހުނ ް ިހނ ްގި‬ ‫މަނަވަރުގ ައި މ ާލ ެގެނ ެ ް‬ ‫ޓެރަރި ސްޓ ް އަމ ަލ ާއި މ ެދ ު ޝަ ރީ ޢ ަތ ްކުރަނ ް‬ ‫ފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪.‬‬

‫ނ ެވމްބަ ރ‬ ‫‪ޮ 03‬‬

‫ސ‬ ‫ސފައިންގެ ޤ ުރުބ ާ ީނ ދުވަ ް‬ ‫ދިވެހި ި‬ ‫ސޢީދު‬ ‫ސާޖަންޓް ޢ ަބްދުﷲ ަ‬

‫ސފައިންވި އެނ ް​ްމެބ ޮޑު ޤ ުރުބާނީގެ ގޮތުގައި‬ ‫ސ ލިޔެވިފައިވަ ީނ ދިވެހި ި‬ ‫ތާރީޚ ްގައި އެދުވަ ް‬

‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ ދުވ ަހ ު ީދނ ާއި ޤ ައުމ ަށްޓ ަކ ާ ޝަ ހީދ ުވި މީހުނ ްގ ެ މ ަހާނަތ ައ ް‪:‬‬

‫ދި ވ ެ ިހ ޚ ާއި ނުނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ ޓެރަރި ސްޓ ު‬ ‫ސ ލި ބަރޭޝަ ނ ް އ ޮފ ް ޓ ަމި ލ ް އީލ ާމ ް ނުވަތ ަ‬ ‫ޖ ަމާޢ ަތ ެއްކަމ ަށ ްވ ާ ީޕޕ ަލ ް ް‬ ‫ސ‬ ‫ޕްލ ޮޓ ް ( ‪ ) PLOTE‬ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ‪ 80‬ވަރަކ ަށ ް މީހުނ ް ގޮވ ައި ގެނ ް އ ައި ް‬ ‫މ ާލެއަރައި ޤާނ ޫނީ ގ ޮތުނ ް އ ުފ ެދި ފ ައި އ ޮތ ް ސަ ރ ުކާރ ު ވ ައ ްޓ ާލުމ ަށ ާއި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސޔާދ ަތ ު ނަގ ާލ ާ ރ ާއްޖ ެ ހިފުމ ަށ ް ހ ަނގުރާމ ަ ކ ުރި ދުވަހ ަ ީކ‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ި‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ފ ަހ ުގ ެ ތ ާރީ ޚްގ ައި އ ައި އެންމ ެ ިބރ ުވ ެރި އެންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ު ފ ަތި ހުނ ް ފ ެށި ގެނ ް ‪ 18‬ވަރަކ ަށ ް ގ ަޑި އި ރުވަންދެނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ު އެމީހުނ ްގ ެ ބާރ ުގ ެ‬ ‫ސމަނުނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރީ ި‬ ‫ދު ް‬ ‫ދަށ ަށ ް ގެނެވ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬ނޫންނަމ ަ އެތަނ ް ގ ޮއ ްވ ާލެވ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޒ ަމ ާނީ ހ ަތި ޔާރ ު ބޭނުންކ ޮށ ްގެނ ް ޕ ްލ ޯޓ ްގ ެ ޓެރަރި ސްޓުނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަނ ް ދި ދ ަ ވ ެއ ްޔ ާއި މ ޮޑެލުމ ަށ ް ކ ުރި މ ަސަ އްކ ަތުގ ައި‬ ‫ސކިޔ ުރި ީޓ‬ ‫ެ‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެ އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ އ ަމާޒަކ ަށ ް ނޭޝަ ނަލ ް‬ ‫ސާރވި ސްގ ެ ހ ެޑ ްކ ްއ ޯޓ ާރޒ ް ހ ެދި އ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަނ ް‬ ‫ކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ު ދެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ް ކ ެރި ގެނ ް ކ ުރި މ ަތި ލީ‪ ،‬އެބަޔަކ ަށްޓ ަކ ާ‬ ‫ސފ ައި ންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ު‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ާ މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ހިތްވަރުގަދ ަ ި‬ ‫ކުރ ެވުނ ު ހ ަނގުރ ާމާގ ައި ދި ވ ެ ިހ ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި ‪ ،‬މ ާތ ްވ ެ​ެގެނ ްވ ާ‬ ‫ސފ ައި ންވ ަނީ‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނ ް ހިމާޔ ަތ ްކުރުމ ަށްޓަކ ައި ގި ނަ ޢަދަދ ެއ ްގ ެ ި‬ ‫އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ފުރާނައި ނ ް ޤުރ ުބާނ ް ވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ުމ ާއި ީދނ ުގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ައި‬ ‫އ ެޝަ ހީދުނ ް ދި ވ ެ ިހ ިބމ ަށ ް އޮހޮރ ުވ ާލި ލެއ ަ ީކ މި ލ ޮބ ުވ ެތި ވަޠަނ ްގ ެ ދ ަރި ނ ް‬ ‫ތާއަބ ަދ ު ހ ަނދާނ ްކުރަންޖެހޭނ ެ މ ަތި ވ ެރި ޤުރ ުބ ާނީ އ ެކ ެވ ެ‪ .‬ފުރާނައ ަށ ް‬ ‫ބ ެލުމ ެއްނ ެތި ޒ ަމ ާނީ ހ ަތި ޔާރ ު ތ ަކ ުގ ެ ކ ުރި މ ައްޗ ަށ ް ނި ކ ުތ ް ހިތްވަރ ާއި‬ ‫ސ ރައ ްދުކ ޮށ ް‪،‬‬ ‫ސބ ަ ް‬ ‫ާ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް އ ައ ްސަ ރި ބ ަހ ާއި‬ ‫ފަންވަރ ު ގަދ ަ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާޢި ީމ ނި ޢުމ ަތ ް‬ ‫ޝަ ހީދ ުވި އ ަބ ްޠ ާލުނ ްގ ެ ފުރާނައ ަށ ް މ ާތ ް ﷲ ު‬ ‫ލ ެއ ްވުނ ް އ ެދި ދ ުޢ ާ ކުރަމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި އެންމ ެ ބ ޮޑ ު‬ ‫އ ެދުވަހ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެންމ ެ ބ ޮޑ ު‬ ‫ޤުރ ުބ ާނީ ީވ ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ެދުވަހ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ މ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ޤުރ ުބ ާނީ އ ެއ ް ވާނ ް ޖ ެހުނ ު ދުވަސްވ ެ ް‬ ‫ހިތްތ ަކުގ ައި ޤުރ ުބ ާނީ ގ ެ މ ަތި ވ ެރި ރ ޫޙ ް ނ ެތްނަމ ަ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް މި އ ަދ ު‬ ‫ަޞބ ުވ ެރި ޖ ައ ްވ ެއ ް މި ދީބުނ ް ފެނ ުނީ ސްބާވ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ދެކ ޭ މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ނ ީ‬ ‫ސކަނ ް ކަށަވަރ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނ ުފެނ ުނީ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪21 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ނ‬ ‫ސފ ަ ިއ ް‬ ‫ދ ިވ ި‬ ‫ދވަހު ޝަ ީހ ު‬ ‫ނ ު‬ ‫ނވެމްބަރ ‪ 3‬ވ ަ ަ‬ ‫ޮ‬ ‫ސއިން އާދަމ ް ( ސ‪.‬ނ ‪ )0856‬ހދ‪ .‬ކުޅުދުއްފު ިށ ‪ /‬މ ާވާގެ ( އުމ ުރު ‪ 20‬އަހަރު )‬ ‫ކޯޕ ްރަލް ޙ ު ަ‬

‫ސޢީދު‬ ‫ޕ ްރައިވެޓް މ ުޙ ަންމ ަދު ޔަޒީދު ަ‬

‫ސ ޑި އ ުޓީ ގ ައި ތި އ ްބ ެވި ދ ެ ބޭކ ަލުނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކަޒ ަށ ް ޙަމ ަލ ާ ދި ނ ް ވ ަގ ުތ ު އެމަރުކ ަޒ ުގ ެ މ ައި ގ ޭޓްގ ައި ޓާސްކ ްފ ޯ ް‬ ‫ި‬ ‫ނވ ައި ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ް‪،‬‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް އ ެއ ް ބޭކަލ ަކީ ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްއ ެވ ެ‪ .‬މި މ ަޤާމުގ ައި ފި ސާރި ސާބި ތުކަންމ ަ ީތ ހުނ ް ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ު ދި ފ ާޢ ު ކުރުމ ަށްޓަކ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރައްވ ަމުނ ް‬ ‫ދުސްމި ނުނ ް ދ ެމުނ ްގެނ ްދި ޔަ ބ ަޑީ ގ ެ ވަރުގަދ ަ ޙަމ ަލާތ ަކުނ ް ި‬ ‫ގެންދަވ ަނި ކ ޮށ ް‪ ،‬އެޙަމ ަލ ާއި ނ ް ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ް ހ ަށި ގ ަނޑ ުގ ެ އެތަނ ް މި ތަނަށ ް ވަޒަނ ް އަރައި ޝަ ހީދ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ު ދި ފ ާޢ ު ކުރ ުމުގ ައި އެނ ްމ ެ މ ުހި ނ ްމ ު ބ ައި‬ ‫އާދ ަމ ް މި ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާގ ެ އެނ ްމ ެ ފުރަތަމ ަ ވ ަގ ުތުކ ޮޅ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މީ ހ ެއްކަނ ް ސާބި ތުކ ޮށ ްދ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ް‪ ،‬މި ކުރ ެއ ްވި ހި ތްވަރުގަދ ަ ޤ ައ ުމީ‬ ‫ކ ުޅ ުއ ްވ ާ‪ ،‬ހި ތްވަރުގަދ ަ ކެރޭ ި‬ ‫ޖި ހ ާދ ުގ ެ އ ަގ ު ދި ވ ެހި ދ ައުލ ަތުނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ‪ ،‬ޕްރައި ވެޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ކ ޯޕްރަލ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ް ކުރައްވ ައި މެޑ ަލ ް ފ ޮރ‬ ‫އ ެކްސެޕ ްޝަ ނަލ ް ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރަނ ް މެޑ ަލ ް )‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ްމެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް‬ ‫ސ ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ދުވ ަ ް‬ ‫ސމ ަހ ާއި ސަ އ ު ީވ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ހަތަރ ު އަހަރ ާއި ފ ަ ް‬ ‫ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ް ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނއ ަށ ް ު‬ ‫މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫ސ އަޙ ުމ ަދު ( ކުޑަނެވި ތުއްތު މަނިކު ) ސ‪.‬ނ ‪ 0243‬މއ‪ .‬ދާރީގެ ( އުމ ުރު ‪ 51‬އަހަރު )‬ ‫ލެފްޓިނަންޓް މ ޫ ާ‬ ‫ސ‬ ‫ނނ ްޓ ް ތ ުއ ްތ ު މ ަނި ކ ުގ ެ އ ަތުގ ައި އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވ ެރި ޔ ާގ ެ ނައި ބ ު ހުންނަވ ާ ގެކޮޅ ަށ ް ޙަމ ަލ ާ ދ ެނި ކ ޮށ ް ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ި‬ ‫ސ އ ަޙުމ ަދ ު ( ކުޑަނ ެވި‬ ‫ނނ ްޓ ް މ ޫ ާ‬ ‫ހ ަތި ޔާރ ެއްނ ެތި އެބ ައި މީ ހުންނ ާއި ކ ުރި މ ަތި ލ ެއ ްވ ުމުނ ް ދުސްމި ނުނ ްގ ެ ބ ަޑީ ގ ެ ވަޒަނ ް ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ސ އ ަޙުމ ަދ ު ( ކުޑަނ ެވި ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު ) ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ނނ ްޓ ް މ ޫ ާ‬ ‫ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު ) ގ ެ ގަޔަށ ް އަރައި ޝަ ހީދ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ސ އ ަޙުމ ަދ ު ( ކުޑަނ ެވި ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު )‬ ‫ނނ ްޓ ް މ ޫ ާ‬ ‫ސދ ޮށުގ ޭ ކ ުރި މ ަތި ނ ް ޒ ަމ ާނީ ހި ގުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ މއ‪ .‬ކި ނބި ގ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ވ ެރި ޔ ާގ ެ ނައި ބ ު ދި ފ ާޢ ު ކުރުމ ަށ ް ކުރ ެއ ްވި މ ަތި ވ ެރި ހި ތްވަރުގަދ ަ މ ަސަ އްކ ަތ ް‪ ،‬ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް ވަޒަނ ް ކުރައްވ ައި‬ ‫ި‬ ‫ްޝނަލ ް ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރަނ ް‬ ‫ނންޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ް ކުރައްވ ައި ‪ ،‬މެޑ ަލ ް ފ ޮރ އ ެކްސެޕ ަ‬ ‫ސާރޖެންޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ސ އ ަޙުމ ަދ ު ( ކުޑަނ ެވި ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު‬ ‫ނނ ްޓ ް މ ޫ ާ‬ ‫މެޑ ަލ ް ) ‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ލ ެފ ްޓި ަ‬ ‫ސ ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ސަ ތާރަ އަހަރ ާއި ތި ންމ ަހ ާއި އ ަށާރަ ދުވ ަ ް‬ ‫) ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް ‪.‬‬ ‫ނޔަށ ް ު‬ ‫ސ އ ަޙުމ ަދ ު ( ކުޑަނ ެވި ތ ުއ ްތުމ ަނި ކ ު ) ގ ެ ފުރ ާ ަ‬ ‫ނނ ްޓ ް މ ޫ ާ‬ ‫ލ ެފ ްޓި ަ‬

‫ޝ ީޑ ވިލ ާ ( އުމ ުރު ‪ 28‬އަހަރު )‬ ‫ނަޞރު ( ސ‪.‬ނ ‪ޭ ) 0635‬‬ ‫ސާރޖަންޓް އާދަމ ް ީ‬ ‫ަޞރ ު (ޝޭ ޑީ )‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއި ނ ް ރ ެކީ ޕ ެޓ ްރ ޯލ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ނ ުކުންނ ެވި ‪ 10‬ބޭކ ަލުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ސާރޖަނ ްޓ ް އާދ ަމ ް ނ ީ‬ ‫ި‬ ‫ަޞރ ު ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ނި ކުންނ ެވި ވ ަގ ުތ ު ދުސްމި ނުނ ް ދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ވަޒަންއަރައި ޝަ ހީދ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬ސާރޖަނ ްޓ ް އާދ ަމ ް ނ ީ‬ ‫ަޞރ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ުގ ެ އި ރ ު އ ުތުރ ު ކަނ ާ ދި މ ާއި ނ ް އ ަމީ ރ ު އ ަޙުމ ަދ ު މަގ ަށ ެވ ެ‪ .‬ސާރޖަނ ްޓ ް އާދ ަމ ް ނ ީ‬ ‫ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫މި ސާބި ތުކ ޮށ ްދ ެ​ެއ ްވި ޤ ައ ުމީ ޖި ހ ާދ ުގ ެ އ ަގ ު ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ލާންސްކ ޯޕްރަލ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ސާރޖެނ ްޓ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް‬ ‫ޕްރ ޮމ ޯޓ ް ކުރައްވ ައި މެޑ ަލ ް ފ ޮރ ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް )‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ ގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ް ﷲ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ‪ 8‬އަހަރ ާއި ‪ 23‬ދުވ ަ ް‬ ‫ަޞރ ު ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސާރޖަނ ްޓ ް އާދ ަމ ް ނ ީ‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނޔަށ ް ު‬ ‫ަޞރ ުގ ެ ފުރ ާ ަ‬ ‫މަރ ުޙ ޫމ ް އާދ ަމ ް ނ ީ‬

‫ކޯޕ ްރަލް މ ުޙ ަންމ ަދު އިބްރާހިމ ް ( ސ‪.‬ނ ‪ ) 0606‬ހއ‪ .‬މ ުޅަދޫ ‪ /‬އަނބުގަސްދޮށުގެ ( އުމ ުރު‪ 31 :‬އަހަރު )‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއި ނ ް ރ ެކީ ޕ ެޓ ްރ ޯލ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ނ ުކުންނ ެވި ‪ 10‬ބޭކ ަލުނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު އި ބްރާހީމ ް (މ ެކާނ ޯ)‬ ‫ި‬ ‫ނި ކުންނ ެވި ވ ަގ ުތ ު ދުސްމި ނުނ ްދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ވަޒަނ ް އަރައި ޝަ ހީދ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު އި ބްރާހީމ ް ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ު އ ުތުރ ު ކަނ ާދި މ ާއި ނ ް އ ަމީ ރ ު އ ަޙުމ ަދ ު މަގ ަށ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު އި ބްރާހީމ ް މި ސާބި ތުކ ޮށ ްދ ެއ ްވި‬ ‫ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫ޤ ައ ުމީ ޖި ހ ާދ ުގ ެ އ ަގ ު ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ‪ ،‬ޕްރައި ވެޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ކ ޯޕްރަލ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ް ކުރައްވ ައި ‪ ،‬މެޑ ަލ ް ފ ޮރ‬ ‫ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް )‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު އި ބްރާހީމ ް‬ ‫ސ ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ސ މަސްދުވ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ އ ަށ ް އަހަރ ާއި ފ ަ ް‬ ‫ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނއ ަށ ް ު‬ ‫އި ބްރާހީމ ްގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫‪22‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ކޯޕ ްރަލް މ ުޙ ަންމ ަދު ޙަސަން ( ސ‪.‬ނ ‪ ) 0821‬ތ‪ .‬ދިޔަމިގި ިލ ‪ /‬ހ‪ .‬ރަބީޢުގެ ( އުމ ުރު ‪ 28‬އަހަރު )‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއި ނ ް ރ ެކީ ޕ ެޓ ްރ ޯލ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ނ ުކުންނ ެވި ‪ 10‬ބޭކ ަލުނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު ޙ ަސަ ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސމަނުނ ް ދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ވަޒަނ ް އަރައި ޝަ ހީދުވީއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު ޙ ަސަ ނ ް ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ނ ުކުންނ ެވި ވ ަގ ުތ ު ދ ު ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒ ު އި ރ ު އ ުތުރ ު ކަނ ާދި މ ާއި ނ ް އ ަމީ ރ ު އ ަޙުމ ަދ ު މަގ ަށ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް މުޙަންމ ަދ ު ޙ ަސަ ނ ް‬ ‫ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫މި ސާބި ތުކ ޮށ ްދ ެއ ްވި ޤ ައ ުމީ ޖި ހ ާދ ުގ ެ އ ަގ ު ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ‪ ،‬ޕްރައި ވެޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ކ ޯޕްރަލ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ްކުރައްވ ައި ‪،‬‬ ‫މެޑ ަލ ް ފ ޮރ ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް )‪ ،‬ތި ނ ެއ ް ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ްމެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ހަތަރ ު އަހަރ ާއި ދި ހަމ ަހ ާއި އ ަށ ް ދުވަސްވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މުޙަންމ ަދ ު ޙ ަސަ ނ ް ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި އުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނޔަށ ް ު‬ ‫މ ާތ ްﷲ މަރ ުހ ޫމ ް މުޙަންމ ަދ ު ޙ ަސަ ނ ްގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫ސާރޖަންޓް ކުޑައާދަމ ް ކުޑަތުއްތު ( ސ‪.‬ނ ‪ ) 0120‬ހ‪ .‬އަންހީޓް ( އުމ ުރު ‪ 49‬އަހަރު‬ ‫ސޖަނ ްޓ ް ކުޑ ައާދ ަމ ް ކުޑ ަތ ުއ ްތ ު ޒޯނ ް ޑި އ ުޓީ ގ ައި މ ެދ ުޒި ޔާރަތ ް މ ަގުގ ައި އ ުޅ ުއްވ ަމުނ ް ގެންދަވ ަނި ކ ޮށ ް ދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ‬ ‫ާ‬ ‫ޙަމ ަލ ާއި ނ ް ވަޒަނ ް އަރައި ޝަ ހީދުވީއ ެވ ެ‪ .‬ސާރޖަނ ްޓ ް ކުޑ ަ އާދ ަމ ް ކުޑ ަތ ުއ ްތ ު ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ އި ސްލ ާމީ މަރުކ ަޒ ުގ ެ‬ ‫ނވ ަނި ކ ޮށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޑި އ ުޓީ ގ ައި ހުނ ް ަ‬ ‫ކ ައި ރި ނ ް މ ެދ ުޒި ޔާރަތ ް މަގ ަށ ެވ ެ‪ .‬ސާރޖަނ ްޓ ް ކުޑ ައާދ ަމ ް ކުޑ ަތ ުއ ްތ ު ޝަ ހީދ ުވެފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫ކަމ ަށ ްވ ާ ީތ ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް މި ކަނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ލ‪.‬ކ ޯޕްރަލ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ސާރޖެންޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ް ކުރައްވ ައި ‪،‬‬ ‫މެޑ ަލ ް ފ ޮރ ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް ) ‪ 3 ،‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ސާރޖަނ ްޓ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ ދުވ ަ ް‬ ‫ސ އަހަރ ާއި އ ެއްމ ަހ ާއި ސަ އ ު ީވ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ހ ަތ ާ ީވ ް‬ ‫ކުޑ ައާދ ަމ ް ކުޑ ަތ ުއ ްތ ު ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނއ ަށ ް ު‬ ‫ވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް ކުޑ ައާދ ަމ ް ކުޑ ަތ ުއ ްތ ުގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫ސއިން މ ުޙ ަންމ ަދު ( ސ‪.‬ނ ‪ ) 0246‬ބ‪ .‬ތުޅާދޫ ‪ /‬މ ަބުސްތާނ ުގެ ( އުމ ުރު ‪ 38‬އަހަރު )‬ ‫ކޯޕ ްރަލް ޙ ު ަ‬ ‫ސތ ަކ ާ) ޒޯނ ް ޑި އ ުޓީ ގ ައި އ ުޅ ުއްވ ަމުނ ް ގެންދަވ ަނި ކ ޮށ ް މ ެދ ުޒި ޔާރަތ ް މ ަގުނ ް‬ ‫ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް މުޙަންމ ަދ ު ( މ ަ ް‬ ‫މ ުލި އާގ ޭ މ ައި ގޭޓ ާއި ހި ސާބުނ ް ދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ ޙަމ ަލ ާއި ނ ް ވަޒަނ ް އަރައި ޝަ ހީދުވީއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް މުޙަންމ ަދ ު ވ ެއ ްޓި ފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޑި އ ުޓީ ގ ައި‬ ‫މ ުލި އާގ ޭ މ ައި ގޭޓ ާއި ދި މ ާއި ނ ް މ ެދ ުޒި ޔާރަތ ް މަގ ަށ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް މުޙަންމ ަދ ު ޝަ ހީދ ުވެފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫ނވ ަނި ކ ޮށ ް ކަމ ަށ ްވާތީ‪ ،‬ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް މި ކަނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ޕްރައި ވެޓ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމުނ ް ކ ޯޕްރަލ ެއ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ޕްރ ޮމ ޯޓ ް‬ ‫ހުނ ް ަ‬ ‫ކުރައްވ ައި ‪ ،‬މެޑ ަލ ް ފ ޮރ ބްރޭވ ަރީ ‪ ( ،‬ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް ) ‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ސަ ތާރަ އަހަރ ާއި ތި ންމ ަހ ާއި އ ަށާރަ‬ ‫ކ ޯޕްރަލ ް ޙ ުސަ އި ނ ް މުޙަންމ ަދ ު ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނއ ަށ ް ު‬ ‫ދުވަސްވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް ޙ ުސަ އި ނ ް މުޙަންމ ަދ ުގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫ޝރީފާ މ ަންޒިލް ( އުމ ުރު ‪ 33‬އަހަރު )‬ ‫ކޯޕ ްރަލް ޢ ަބްދުﷲ ޒުހައިރު ( ސ‪.‬ނ ‪ ) 0830‬ގދ‪ .‬ތިނަދޫ ަ‬

‫ނވ ަނި ކ ޮށ ް ދި ނ ް ބ ަޑީ ގ ެ‬ ‫ކ ޯޕްރަލ ް ޢ ަބ ްދ ުﷲ ޒުހ ައި ރ ު ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އްޔ ާ އޮފީހ ުގ ެ ހުޅ ަނގ ު ގ ޭޓ ް ޑި އ ުޓީ ގ ައި ހުނ ް ަ‬ ‫ނވ ަނި ކ ޮށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޑި އ ުޓީ ގ ައި ހުނ ް ަ‬ ‫ޙަމ ަލާއ ަކުނ ް ވަޒަނ ް އަރ ާ ޝަ ހީދ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޢ ަބ ްދ ުﷲ ޒުހ ައި ރ ު ޝަ ހީދ ުވެފ ައި ވ ަނީ ި‬ ‫ކަމ ަށ ްވ ާ ީތ ދި ވ ެހި ދ ަޢުލ ަތުނ ް އެކަނ ް ވަޒަނ ްކުރައްވ ައި ޕްރައި ވ ެޓ ްގ ެ މ ަޤ ާމުނ ް ކ ޯޕްރަލ ްގ ެ މ ަޤާމ ަށ ް ބަދ ަލ ުކުރައ ްވ ާ‪ ،‬މެޑ ަލ ް ފ ޮރ‬ ‫ބްރޭވ ަރީ ( ހުރަ ީވ ރި ހި މެޑ ަލ ް )‪ ،‬ތި ނ ެއ ް ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ މެޑ ަލ ް އ ަދި ޖި ހ ާދ ުގ ެ ރަތ ް މެޑ ަލ ް ދ ެއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކ ޯޕްރަލ ް ޢ ަބ ްދ ުﷲ‬ ‫ސ އަހަރ ާއި ހ ަތްމ ަހ ާއި ވި ހި ދުވަސްވ ެއ ްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްﷲ މަރ ުޙ ޫމ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚި ދުމ ަތުގ ައި އ ުޅ ުއ ްވ ާތ ާ ފ ަ ް‬ ‫ޒުހ ައި ރ ު ޝަ ހީދ ުވި އި ރ ު އޭނ ާ ި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި މީ ނި ޢުމ ަތ ް ލ ައ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާމީ ނ ް‪.‬‬ ‫ނޔަށ ް ު‬ ‫ޢ ަބ ްދ ުﷲ ޒުހ ައި ރ ުގ ެ ފުރ ާ ަ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪23 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ލިޔުނީ‪ :‬ވޮރަންޓް އޮފިސަރ ގްރ ޭޑް ‪ 1‬ޢ ަބްދުﷲ ޢ ަ ީލ‬

‫ސ‬ ‫ސޓަރުންތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ނެތ ޭ‪ ،‬މި ނި ް‬ ‫‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ނަމުނ ް މަޝްހޫރ ުވެފ ައި ވ ާ ‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ ދުވަހ ަ ީކ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތުތ ަކުގ ައި ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާއ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތ ަކުގ ައި ފ ެތ ުރި ފ ައި ވ ާ ކ ުދި ކ ުދި ޖ ަ ީޒރ ާ ރަށްތ ަކުގ ައި ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ް އަންނަ އ ަތ ުލާފ ައި މަރައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬މާލޭގ ައި އ ެއ ެއ ްމި އ ެއ ް ނުބ ަލ ާ‪ ،‬މީހުންތ ައ ް މަރަމުނ ް‬ ‫ސ މަ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ިބރުނ ް ފި ތްކ ަނޑ ުވ ާލި ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ހަވަނަ ހިއ ް ު‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެވ ެ ް‬ ‫ސ ކަމ ެއ ް ނ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސކ ައްކ ަތ ް ކ ުރި ގެންދ ަނީ އ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ު‬ ‫ެކ‬ ‫އ‬ ‫ާއި‬ ‫ަމ‬ ‫ކ‬ ‫ެރި‬ ‫ްތ‬ ‫ަތ‬ ‫މ‬ ‫ު‬ ‫ިކ‬ ‫ހ‬ ‫ް‬ ‫ޞރ ާއި ފަތަޙ ަ ހ ޯދުމ ަށ‬ ‫ސ ބުނ ެވި ދާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އ ެދުވ ަހ ު ނަ ް‬ ‫ދުވ ަހެކ ޭވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހ ަލ ާކުކ ޮށްލ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬އި ސްލ ާ ީމ މަރުކ ަޒުފަދ ަ މ ާތ ް ޢި މާރ ާތްތ ަކ ާއި ‪ ،‬ފި ހާރަތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫ކ ޮށްފ ައި ވ ާ ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ ފ ުރި ހަމަކ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ސޓ ަލ ް ޢި މާރ ާތްފަދ ަ‬ ‫ސވަރ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ ޙާލަތ ަށ ް ބ ަލ ާއި ރ ު‪ ،‬ހ ަލ ާކުކ ޮށ ް ފ ުނޑ ު ފ ުނޑ ު ކ ޮށްލ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬މާލ ޭގ ެ އި ނ ް ީޖނ ުގ ެއ ާއި ޕ ޯ ް‬ ‫ެ‪.‬‬ ‫ެވ‬ ‫ެއ‬ ‫ބ‬ ‫ުލި‬ ‫ނ‬ ‫ސ‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ްވ‬ ‫ެއ‬ ‫ަތ‬ ‫މ‬ ‫ު‬ ‫ިދ‬ ‫ޚ‬ ‫ެ‬ ‫ުގ‬ ‫ނ‬ ‫ޯ‬ ‫ފ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަށްތަކ ަށ ް ީޓވީގ ެ ޚިދުމ ަތ ެއ ް ނ ުލި ބ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސންނާފ ަތި ކ ޮށްލ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ފ ަޅުއ ޮަޑި ތ ަކުގ ައި އުޅޭމީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ހ ަލ ާކުކ ޮށ ް ު‬ ‫ތަންތަނ ްވ ެ ް‬ ‫ލި ބ ެނީ ރޭޑި އ ޯ ގ ެ ޚިދުމ ަތ ެވ ެ‪ .‬އެއީވ ެ ް‬ ‫ސ ިޕޓ ަލްތ ައ ް ފ ުރި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ ިބރ ުވ ެރި ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫ސ މަރަނީ އ ެވ ެ‪ .‬ހ ޮ ް‬ ‫ސ މި ހާރ ާއި އ ަޅާބ ަލ ާއި ރ ު‪ ،‬ނި ކަމ ެތި ގޮތަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ގެންގ ޮ ް‬ ‫ް‬ ‫ައ‬ ‫ތ‬ ‫ރ ާއްޖޭގ ައި ހިނގ ާ ކަންތ ައްތ ަކ ުގ ެ ޚަބަރ ު‬ ‫ވާހަކަތ ަކ ެވ ެ‪ .‬މި ގޮތ ަށ ް ހ ަދާނެގ ޮތ ް ހުސްވެފ ައި ތި އ ްބ ާ ފ ަޚުރ ުވ ެރި‬ ‫މި ހ ާ ފ ަސޭ ހ ައި ނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ިހންމ ަތ ާއި މި ންނަތުނ ް ކ ުރި ‪ ،‬މ ަތި ވ ެރި ޖި ހ ާދ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ ވަރ ެކ ެވ ެ‪ .‬މ ަދ ުގ ެއ ެއްގ ައި‬ ‫ނ ުލި ބ ޭ ދުވ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސަ ބ ަބުނ ް މ ާތ ްﷲ ގ ެ ވ ާގި ފ ުޅ ާއި އ ެކ ު އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ސ ނ ުގެނ ްގ ުޅ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނ ޫނީ ރޭޑި އ ޯ އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ލި ބިގެނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ ބ ާ ީޣނ ްގ ެ އ ަތްދ ަށުނ ް‬ ‫އެހީތ ެރި ކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ު‬ ‫ޮތ‬ ‫ގ‬ ‫ތ‬ ‫ީ‬ ‫ާ‬ ‫ލ‬ ‫ާޞަ‬ ‫ުވ‬ ‫އ ެހެންނަމ ަވެސް‪ ،‬މ‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ްވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ 04 .‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1988‬ދުވ ަހ ުގ ެ ހ ެނދުނ ު‬ ‫ަޞލަތ ަ ީކ‬ ‫ލި ބެނ ްހ ުރި އެންމ ެ ބ ޮޑ ު ވ ީ‬ ‫‪ 0745‬ގ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ަޑ ު މ ެދ ުވ ެރި ކ ޮށ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ް‬ ‫ާތ‬ ‫ގ‬ ‫އ ަދި މ ުނި ފޫހިފި ލ ުވ ުމ ުގ ެ އެންމ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އެންމ ެ މ ަ ީތ ވ ެރި ޔ ާ‬ ‫ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ އ ަދި ި‬ ‫ރަޙުމ ަތ ްތ ެރި ޔ ަ ީކ ރޭޑި އޯކ ަމުގ ައި ބަލ ައި ގެނ ް‬ ‫އ ަލ ްއުސްތ ާޛް މ ައ ުމޫނ ް ޢ ަބ ްދ ުލ ް ޤ ައ ްޔ ޫމ ް ތ ަޤ ްރީ ރ ު ކުރ ެއ ްވ ުމުނ ް‪،‬‬ ‫ހ ެނދުނ ުގ ެ އ ަލި ކަނ ް ފ ާޅ ުވ ެގެނ ް‪ ،‬އަންނަ‬ ‫މި އ ަޑ ު އި ވި ގެނ ް ީހ ީވ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތ ައ ް އުފ ަލުނ ް ފ ޮޅުނ ު‬ ‫ވ ަގ ުތ ު ރޭޑި އ ޯ އި ނ ް ޤުރ ުއާނ ް އ ަޑުއ ަހ ާ މީހުނ ް‬ ‫ހެންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އެފަދ ަ ޙާލ ަތ ެއްގ ައި އ ޮތުމ ަށްފ ަހ ު‪ ،‬މި ނި ވަނ ް‬ ‫ސބ ަތުނ ް މަދެކ ޭ ނުދެންނެވޭނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނި ް‬ ‫ސ ޤ ަބ ޫލ ު‬ ‫ކަމަކ ަށ ް ބަދ ަލ ުވ ުމުނ ް ވާނެގ ޮތްކ ަމުގ ައި އެންމެނ ްވ ެ ް‬ ‫މި ފަދ ަ ޙާލ ަތ ެއްގ ައި އ ޮތ ް ބ ައ ެއ ް ރަށްތ ަކުގ ައި‬ ‫ކުރާނެކަނ ް ޔ ަ ީޤނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވެސް‪ ،‬ގި ނަބަޔަކ ަށ ް އ ުފ ާވާނ ް‬ ‫ސފައިންގެ މީހެއް‬ ‫ޝހީދުކޮށް ިލ ި‬ ‫ސފައިންގެ ޑިއުޓީގައި ހުއްޓާ ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގެ ޢުދުވާ ީނ ޙ ަމަލ ާގައި ަ‬ ‫ި‬ ‫ތި‬ ‫ދި ރި އުޅ ޭ މީހުނ ް އާދ ައި ގ ެ މ ަތި ނ ް ކީރި‬ ‫ސ އ ެނގުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ޢ ާއި ލ ާގ ެ ބ ައ ެއ ް މ ެމްބަރުނ ްގ ެ‬ ‫ރަނގަޅ ަށ ް ނ ުވ ެ ް‬ ‫ޤުރ ުއާނ ް އ ަޑ ުއ ެހުމ ަށ ް ރޭޑި އ ޯ ހ ުޅ ުވި އި ރ ު‪،‬‬ ‫ސ ވަރަކ ަށ ް‬ ‫ޙ ާލ ު ނޭނގޭތީއ ެވ ެ‪ .‬ދ ެފި ކުރ ެއްގ ައި ތި އ ްބ ާ ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ް‬ ‫ްޓ‬ ‫ނ‬ ‫ަ‬ ‫ރ‬ ‫ަ‬ ‫ކ‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫ެއި‬ ‫ާލ‬ ‫މ‬ ‫ަ‬ ‫ތ‬ ‫ަ‬ ‫ވ‬ ‫ު‬ ‫ނ‬ ‫ައި‬ ‫ގ‬ ‫ު‬ ‫ަމ‬ ‫ކ‬ ‫ވ‬ ‫ީ‬ ‫ު‬ ‫ާކ‬ ‫ަލ‬ ‫ހ‬ ‫ޯ‬ ‫އ‬ ‫ޭޑި‬ ‫ރ‬ ‫ސ އ ަޑެއ ް ނައ ުމުނ ް‪،‬‬ ‫ރޭޑި އ ޯ އި ނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ޙ ަ ީޤޤ ަތ ް މ ަޑުމ ަޑުނ ް އ ޮޅުނ ް ފި ލ ަމުނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ އ ެދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ކ ެނޑ ުނީ ކ ަމުގ ައި ނި ންމ ައި ގެނ ް ތި އ ްބ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރަށްރަށ ުގ ެ އ ޮ ީފ ް‬ ‫ސތ ަކުގ ައި މ ުއ ާސަ ލާތީ‪ ،‬ޙާލ ަތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ މާލޭނ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ަޞލ ަތްތަކ ަށ ް ބޭނުނ ްކުރ ާ ރޭޑި އ ޯ ސެޓ ް ނުވަތ ަ ވ ޯ ީކ ޓ ޯ ީކ ހ ުޅ ުވ ުމުނ ްވ ެ ް‬ ‫ވ ީ‬ ‫ސ ނޭނ ްގި ފ ައި ތި އ ްބ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ސނާލަނ ްވ ެ ް‬ ‫ޚަބަރ ެއ ް ނ ުލި ބ ުމުނ ް‪ ،‬ވ ެގެނ ް އުޅޭގޮތ ަކ ާއި މ ެދ ު ވި ް‬ ‫ވ ެރި ކަނ ް ކުރ ާ ރަށ ް މާލޭގ ައި ހިނގ ައި ގެނ ް އުޅޭކަމަކ ަށ ްވާތީ‪ ،‬މާލޭގ ައި ކަރަނ ްޓ ާއި މ ުއ ާސަ ލ ާ ީތ‬ ‫ސ ނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޚިދުމ ަތްތ ައ ް މ ެދ ުކ ެނޑި ފ ައި ވ ުމ ާއި އ ެކ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތަކ ަށ ް ޚަބަރ ު ދެވޭނ ެ ގ ޮތ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސމީހުނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ތ ަފ ާތ ު ގ ޮތްގޮތ ަށ ް މި ޚަބަރ ު ފ ެތ ުރި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ކަހަލ ަ‬ ‫އ ެ ިކގ ޮތްގ ޮތުނ ް އ ެ ިކ ީމ ް‬ ‫އެރ ޫޙުގ ައި ހިގ ާށެދެނ ްމި ތ ާ ފި ދ ާވ ެދާނ ް‬ ‫ސ ނޯންނާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬މާލޭގ ައި ދ ަރި ނ ް ިކޔަވަނ ް‬ ‫ސ ވަރ ެއްގ ައި ހ ަދާނ ެ މާބ ޮޑ ު ގ ޮތްތ ަކ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫އެޢ ަޒ ްމުގ ައި ކެރޭށެދެނ ް ފި ސާރި ކ ުރި އަރާނ ް‬ ‫ސމީހުނ ްގ ެ‬ ‫ސ އުޅ ޭ ީމ ް‬ ‫ބ ައި ތި އްބ ައި ގެނ ް އުޅ ޭ މީހުންނ ާއި އެކިއ ެ ިކ މ ަސަ އްކ ަތުގ ައި މާލޭގ ައި އ ައި ް‬ ‫ސނ ު ީދ ބ ަލާނ ް‬ ‫ޝގ ައި ތި ބ ޭށ ެ ދެނ ް ފ ަ ް‬ ‫އ ެޖ ޯ ު‬ ‫ސ ގ ޮތ ެއ ް‬ ‫ޢ ާއި ލާތ ަކުނ ް ތި ީބ ފި ކުރ ު ހުސްވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ީމހ ަކ ާއި ގުޅޭނ ެ ހަމ ައ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ިބރ ުވ ެރި ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬ޚަބަރ ު ލި ބ ެނީ މ ާލ ެއ ެއ ް ނެތ ޭ‪ ،‬މާލޭގ ައި ދި ރި އުޅ ޭ މީހުނ ް‬ ‫ނ ެތ ެވ ެ‪ .‬ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ވ ެދި ޔ ަ ީއ ޝަ ހީދުނޭ ޤ ައ ުމުކ ޮށ ް އ ަމާނ ް‬ ‫މަރައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬ބ ާ ީޣންތ ަކ ެއ ް އަރައި ގެނ ް މ ާލ ެ ހ ަލ ާކުކ ޮށްލ ައި ފި އ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ ވާހަކަތ ަކ ެއ ްގ ެ އ ަޑެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެދި ޔ ަ ީއ ލ ެއި ނ ް މި ތ ާ ިބނ ް އ ެ ީކ ފ ަވ ާ‬ ‫ސ ވަރަށ ް ބ ޮޑެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ެތެރޭގ ައި ވާނ ުވ ާ‬ ‫ރ ާއްޖ ެ ތެރެއ ަށ ް އެބ ައި މީހުނ ް އ ަތ ުވ ެދާނެކ ަމ ުގ ެ ިބރ ުވ ެ ް‬ ‫ޞރ ު ދެނ ް ހިނގ ާ ދޫތ ަކުނ ް ކިޔާނ ް‬ ‫އ ެހ ޯދި ނ ް ނަ ް‬ ‫ސފ ަވ ެގެނ ް ދި ޔ ަ ީއ މީލ ާ ީދނ ް ‪ 1558‬ގ ައި އި ނ ްޑި ޔ ާއި ނ ް އ ައި ޕ ޯޗްގީޒުނ ް‬ ‫ނޭގި ތި ިބ މީހުންނަށ ް ި‬ ‫ޢ ަ ީލރަސްގ ެފާނ ު ޝަ ހީދުކ ޮށ ްލި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ 23 .‬ސެޕްޓ ެމްބ ަރ ‪ 1909‬ގ ައި ވ ެލާނ ާގ ެ މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫އ ައި ނޮވ ެމްބަރ ުގ ެ ތި ނ ެއ ް ވާނެޔ ޭ ހ ަނދާނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު ގެނެސްގެނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކ ަމ ާއި ތ ޮޅުނ ު ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ނުވަތ ަ‬ ‫ީދ ީދ ބޭރ ުގ ެ ކ ު ީލ ި‬ ‫ސ ވ ަ ިކނ ް ކުރާނަމ ޭ ހ ަނދާނ ް‬ ‫އ ައި އެކ ަޅ ުދުވ ަ ް‬ ‫ޭސނ ްގ ެ ޙިމާޔ ަތ ް ލި ބިގެނ ް ރ ާއްޖޭގ ައި ޤާނ ޫނީ ގ ޮތުނ ް‬ ‫‪ 01‬ޖެނުއ ަރީ ‪ 1959‬ގ ައި އި ނގި ރ ި‬ ‫ހ ައި ނ ުވ ާ މި ޝުކުރުގ ައި އާދ ެ އ ަތ ު ގ ުޅާނ ް‬ ‫ސ އ ައި ލެނ ްޑްސް» ގ ެ ނަމުގ ައި‬ ‫އ ުފ ެދި ފ ައި އ ޮތ ް ސަ ރ ުކާރ ު ބަދ ަލުކ ޮށ ްލ ާ « ޔުނައި ޑެޓ ް ސްވާޑީވ ް ް‬ ‫ސ ކަހަލ ަ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬ސަ ލާމ ަ ީތ‬ ‫އ ައ ްޑުއަތ ޮޅުގ ައި ސަ ރ ުކާރ ެއ ް ގ ާއި މ ްކުރުމ ަށ ް އ ުޅުނ ު ދުވ ަ ް‬ ‫އ ަދ ުގ ެ މ ާތްދ ަރި ންނަށ ޭ ކ ޮށ ްދި ނީ ޙ ަވ ާލ ު‬ ‫ސކިތްތަކ ަށ ް‬ ‫ގ ޮތުނ ް އެޅޭނ ެ ފި ޔަވ ަޅ ެއްނ ެތ ް ނި ކަމ ެތި ޙ ާލުގ ައި ތި ިބ ދި ވ ެ ިހނ ް ގ ޮތ ްހުސްވި އ ެވ ެ‪ .‬މި ް‬ ‫އ ަދ ުގ ެ ޖީލުތ ައ ް ވ ަ ިކނ ް ކ ޮށްލ ަމުނ ް ސަ މ ާލ ު‬ ‫އަރ ާ ދ ުޢ ާކުރަނ ް ފ ެށި އ ެވ ެ‪ .‬ގޭގޭގ ައ ްޔ ާއި ފި ހާރަތ ަކުގ ައި ހ ުރި ކ ާޑ ުގ ެ ބާވ ަތްތ ައ ް ރަށ ު އޮފީހ ުގ ެ‬ ‫ޞރެކ ޭ ދެނ ްކުރޭ ހ ަނދާނ ް‬ ‫މ ަދުނ ުވާނ ެ ނަ ް‬ ‫ބ ެލ ުމ ުގ ެ ދަށ ަށ ް ގެނ ެވި ‪ ،‬ވ ަ ިކ އުޞޫލުތ ަކ ެއ ްގ ެ މ ަތި ނ ް ދ ޫކުރަނ ް ފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪ .‬ރަށްރަށުގ ައި‬ ‫ކ ަމުވ ޮށި ގެނ ްވ ާ ހަރ ުކުލ ައި ގ ެ މީހުނ ް އ ެއްކ ޮށ ްގެނ ް ދަންފ ަޅި ތަކަކ ަށ ް ބ ަހާލ ައި ގެނ ް ރަށްރަށ ުގ ެ‬ ‫ކ ުޅި ވަރ ާއި ފަންނުގ ައި ދި ރުވ ަމ ާ އ ެބާރ ު‬ ‫ގ ޮނޑުދ ޮށްތ ަކުގ ައި ޑި އުޓީކުރަނ ް ފ ެއ ްޓި އ ެވ ެ‪ .‬ގޭގޭގ ައި ިކޔ ަމުނ ްދި ޔ ަ މ ަޢ ުލ ޫދ ުގ ެ އަޑ ަށ ްވުރ ެ‪،‬‬ ‫މ ުޅި ޒ ުވާނ ް ކ ަށި ންނެރޭ ދ ެއްކިހ ާ މި ސާލ ު‬ ‫ސނ ާ މީހުންނ ާއި‬ ‫ރ ުއި މ ުގ ެ އ ަޑުފ ައްގ ަނޑ ު ރަށ ުތެރޭގ ައި ގަދ ަވ ެގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ފުންކ ޮށ ް ވި ް‬ ‫ޝނ ް‬ ‫ގ ުޅި ހިނގ ާށ ެ އެގ ޮތުގ ައި ވި ހުރަމުނ ް ނި ާ‬ ‫ިބރުގަންނަ މީހުނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ބ ައ ެއްމީހުންނަ ީކ މޮޔ ައި ންނަށ ްވ ެ‪ ،‬ދ ުނި ޔެމ ަތި ނ ް މ ަޙްރ ޫމ ްވެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސ އ ެހެނ ްތ ާއ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ެތެރެއ ަށ ް އ ެ ިކގ ޮތްގ ޮތުނ ް ލި ބ ެމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ބަޔަކ ަށ ްވ ެގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ވ ާނީ ވ ެ ް‬

‫ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގ ެ ނަޞްރުން‬

‫‪24‬‬

‫ލަވަ ހެއްދެވީ‪ :‬ވ‪.‬އ ‪ 2‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ްމ ާން‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ނ‬ ‫ރ ިއ ް‬ ‫ނ ިއ ތާ ީރޚްގ ެ ތެ ެ‬ ‫ދ ާ‬ ‫ހަނ ާ‬ ‫ނވެމްބަރ ‪3‬‬ ‫ޮ‬ ‫ސފައިންގެ ހިތްވަރު ދައްކުވައިދިން ހާ ިދސާއެއް‬ ‫ދިވެހި ި‬

‫‪ 1988‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ީ 03‬ވ‬ ‫ސފ ަތި ވި ލޭރޭ އަރ ާމ ު ނި ންޖ ަކުނ ް ނި ދާފ ައި ތި ިބ‬ ‫ބުރ ާ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ އ ަޚުންނ ާއި އ ުޚ ްތުނ ް ނި ދި ނ ް ހޭލ ައ ްވ ާލި ިބރ ުވ ެރި‬ ‫ސފ ަކުރ ެވ ުނީ ފުރަތަމ ަ އ ެ ިކގޮތ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ އެމީހުންނަށ ް ި‬ ‫ހ ާދި ާ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޚ ާއި ނުނ ްގ ެ ބަޔ ަކ ު އި ސްވ ެތި ބ ެގެނ ް ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ‬ ‫ޖ ަމާޢ ަތ ެއ ް ކަމ ަށ ްވ ާ‬ ‫ހ ަނގުރާމ ަވ ެރި‬ ‫ހ ަތި ޔާރ ުއ ެޅި‬ ‫ސ ލި ބަރޭޝަ ނ ް އ ޮފ ް ޓ ެމި ލ ް އީލ ާމ ް ނުވަތ ަ ޕ ްލ ޯޓ ް‬ ‫ީޕޕ ަލ ް ް‬ ‫އޭކިޔ ާ ޖ ަމާޢަތ ަކ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ އ ެ ީހގ ައި‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި ޤާނ ޫނީ ގ ަޮތުނ ް އ ުފ ެދި ފ ައި ވ ާ ސަ ރ ުކާރ ު‬ ‫ާސ އ ާއި‬ ‫ބަދ ަލުކ ޮށްލ ައި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ޤާނޫނ ު އަސ ީ‬ ‫ޚިލާފ ަށ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަމ ަށ ް އ ަތްގަދ ަ ކުޅ ަ​ައުމ ަށ ް ދި ނ ް‬ ‫މި ިބރ ުވ ެރި ޙަމ ަލާއ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ް ދ ުށ ް އެންމ ެ ިބރ ުވ ެރި‬ ‫އ ެއ ް ހ ާދި ސާއ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚ ް ހ ެ ިކދޭގ ަޮތުނ ް ދި ވ ެ ިހންނަށ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ވ ާ މި ފަދ ަ ކޮންމ ެ އ ަނި ޔ ާވ ެރި ކަމ ެއްގ ައި ކީރި ތި ﷲ‬ ‫ސ ނ ުކުރާފަދ ަ‬ ‫ސ ހީވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ސަ ލާމ ަތްކ ޮށްދ ެއްވ ަނީ ވ ެ ް‬ ‫ސ ކީރި ތި‬ ‫އަޖ ައި ބ ު ގ ޮތ ެއްގ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ިބރ ުވ ެރި ޙަމ ަލާގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ޞރަކުނ ް‬ ‫ﷲ ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ވަރުގަދ ަ އި ލ ާ ީހ ނަ ް‬ ‫އި ސްލ ާމ ް‬ ‫މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ‬ ‫ޞރުދ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނަ ް‬ ‫ީދނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ައި‬ ‫ޝަ ހީދ ުވ ެދި ޔ ަ އ ެއްމެހ ައި އ ަބ ްތ ާލުންނަށ ް މ ާތ ް‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ މ ަތި ވ ެ​ެތި ނި ޢުމ ަތ ް ދ ެއ ްވާންދ ޭވ ެ!‬ ‫ﷲ ު‬ ‫އެބޭކ ަލުނ ްގ ެ ލ ެއި ނ ް މި ިބންގ ަނޑ ު ރަތ ްވ ެގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ތ ޯ ިހރ ު ލެޔ ަ ީކ މި އ ަދ ު ދި ވ ެ ިހދ ަރި ނ ް އ ެލެޔ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވާނ ެ ލެޔ ެއްކަނ ް ޔ ަ ީޤނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކ ޮށ ްލެވ ޭތ ޯ މި ބަލ ަނީ މީގ ެ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު އ ަރި ް‬ ‫‪ 19‬އަހަރ ުކ ުރި ނ ް ހިނގ ާދި ޔ ަ މި ިބރ ުވ ެރި ހ ާދި ސާގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ުރި މ ަތި ލި ޖި ހ ާދ ުގ ެ‬ ‫ތެރ ެ​ެއި ނ ް ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ހ ަނދާންތ ަކ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ އަވ ައްޓ ެރި‬ ‫ބ ައ ެއ ް ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ މީހުނ ް ތި ނ ެއ ް ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ‬ ‫ޢ ުދ ުވާނ ް ދި ވ ެ ިހންނަށ ް މ ަލ ާމ ާތ ް ރައ ްދ ުކުރަމުނ ް‬ ‫ސމަޖ ައ ްލާތ ަކުގ ައި ލި ޔެހަދ ަމުނ ް ދ ާއި ރ ު‬ ‫އ ެވ ެރި ނ ް ނ ޫ ް‬ ‫ސނާލަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެކ ަމ ުގ ެ ޙ ަ ީޤޤަތ ަ ީކ ކޮބ ައި ކ ަމ ާއި މ ެދ ު ވި ް‬ ‫ސޓ ެޖުނ ް‬ ‫މ ައި ގ ަނޑުގ ޮތ ެއްގ ައި ބޭރ ުގ ެ އ ެ ީހ ލި ބ ުނީ ހ ޮ ް‬ ‫ފި ލ ައި ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ސލ ައި ޓުނ ް‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ގޮވ ައި ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫މީހުނ ް އ ަތ ުލ ުމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ހިފާހ ައްޔަރ ުކ ުރި ކ ުށ ްވ ެރި ނ ް‬ ‫ބ ެލ ެހ ެއ ްޓ ުމުގ ަ​ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އެފަދަގޮތަކ ަށ ް ގ ެރި އ ްލ ާ‬ ‫ހ ަނގުރާމައަކ ަށ ް ތ ަމ ްރީ ންކ ޮށްފ ައި ތި ބ ޭ ބަޔ ަކ ު ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުމ ަ ީކ‬ ‫ކުޑަކަމ ެއްނޫންކަމ ަށ ް ވާތީއ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް ބޭރ ުގ ެ އ ެ ީހ ހ ޯދ ުނީ‬ ‫ހިފ ާ ހ ައްޔަރ ު​ުކުރ ެވުނ ު މީހުންނަ ީކ ތަމަޅ ައި ންކަމ ަށ ްވ ާ ީތ‬ ‫ސ‬ ‫ޭސބ ަ ް‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫ގި ނަމީހުންނަށ ް‬ ‫އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ނޭންގޭތީއ ާއ ެކ ު ތ ަހުގީގ ާއި ބެހ ޭ މ ަސަ އްކ ަތުގ ައި ބޭނުނ ްވ ާ‬

‫ތަމަޅ ަ ދަންނަ ތަރުޖ ަމާނުނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ‪03‬‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 1991‬ގ ައި ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާގ ެ އޮފީހުނ ް‬ ‫ނެރ ުއ ްވި “«ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާ»”‬ ‫ވ ުމ ާއ ެކ ު‬ ‫ސމ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ލި ޔ ުއ ްވާފ ައި ވާގ ޮތ ްވ ެ ް‬ ‫މި ފ ޮތުގ ައި‬ ‫ދެންނ ެވެނ ް އ ޮ ީތ ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ަތި ލ ައި ލ ޭބ ުއި ބ ާ ީޣނ ް‬ ‫ހ ައްޔަރ ުކ ުރީ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ އ ަތުންކ ަމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އި ނ ްޑި ޔ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ރ ާއްޖ ެ އ ައި އި ރ ު ބ ާ ީޣނ ް ވ ަނީ އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ރޭވުނ ް ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ުވ ެގެނ ް ފި ލ ާ ރައ ްކ ާވ ުމ ުގ ެ ދ ަތުރަށ ް‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ފުރާފ ައ ެވ ެ‪ .‬ޙ ަ ީޤޤަތ ަ ީކ މި ީއކަމ ަށ ް ީވނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ުސބ ާތ ުގ ެ ދ ަނޑި ވ ަޅުގ ައި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް ދި މ ާވި މ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ސަ ރ ުކާރ ުގ ެ ކ ުއ ްލި އ ެދި ވަޑ ައި ގ ަތުމަކ ަށ ް ‪ި 1600‬‬ ‫ިއނ ްޑި ޔ ާ ސަ ރ ުކާރުނ ް ފޮނުވ ައި ދ ެއ ްވި ކ ަ ީމ ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫ތާއަބަދ ަށ ް ޝުކުރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު ފާހަގ ަކުރާނެކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެންމ ެފުރަތަމ ަ އި ނ ްޑި ޔ ާއި ނ ް އ ަ ީއ ‪ި 1300‬‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އެއ ަށްފ ަހ ު އި ތުރ ު ‪ި 300‬‬ ‫ސކ ޮޅ ެއ ްގ ެ ތެރޭގ ައި މި އަދ ަދ ު ‪ 800‬ށ ް‬ ‫ވަރަށ ް މ ަދ ު ދުވ ަ ް‬

‫މ ަދ ުކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ 3 .‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ބ ަޣ ާވ ާތުނ ް‬ ‫ރައ ްޔި ތުނ ް ސަ ލާމ ަތ ްވ ެއްޖެކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ާއި‬ ‫ޚަބަރުދ ެއ ްވުމ ަށްޓަކ ައި ‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 04‬ވަނަ ދުވ ަހ ު‬ ‫ހ ެނދުނ ު ޤ ައ ުމ ާއި މ ުޚާތ ަބ ުކުރައްވ ައި ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ަޑުނ ް‬ ‫ދ ެއ ްކ ެވި ވާހަކ ަފ ުޅުގ ައި ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ‬ ‫ވި ދ ާޅ ުވި އ ެވ ެ‪“ .‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ުލ ާލ ު‬ ‫ރައ ްކ ާތ ެރި ކުރުމ ަށްޓަކ ައި އ ަދި ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ް ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ސ ރަޙުމ ެއ ް އި ންސާނި އްޔ ަތުކަމ ެއްނ ެތ ް ޢަމ ަލުތ ަކުނ ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ް ވުމ ަށްޓަކ ައި އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ހިތްވަރުގަދ ަ އ ަދި‬ ‫ސކިއ ުރި ީޓ ސާރވި ސްގ ެ އ ޮފި ސަ ރުންނ ާއި‬ ‫ކެރޭ ނޭޝަ ނަލ ް ެ‬ ‫ބޭކ ަލުނ ް ކުރ ެއ ްވި މ ަތި ވ ެރި ޖި ހާދ ަށްޓަކ ައި ދި ވ ެ ިހ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫“‬

‫ސޢީދު‬ ‫ސާޖަންޓް ޢ ަބްދުﷲ ަ‬

‫“ «ގަދ ަ ނި ދި ނ ް މ ަޙްރ ޫމ ް ީވ ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި ކ ުރި މ ަތި ވ ުމުނ ް‬ ‫ބަދ ަލ ުވ ާ ޙަމ ަލާތ ަކުނ ް މ ުޅި ރަށ ް އ ެ ީކ ރ ޮށ ްވާލ ަމުނ ް‬ ‫އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ ހީކ ުރީ ހ ޯދ ާ އ ެ ީއ ތ ަމ ްރީ ނެކ ޭ‬ ‫ސ ކުޑަތަންވ ަމުނ ް‬ ‫އަންނަމުނ ްދާތީވ ެ ޖ ުމ ްހ ޫރީ ދުވ ަ ް‬ ‫ދ ާދި ގ ާތުންނ ާއި ދުރުނ ް ޙަމ ަލ ާގ ެ އ ަޑ ު އި ވި ދާގ ޮތުނ ް‬ ‫ސނ ުމުނ ް»‬ ‫ހ ާދި ސާއ ެއ ް ނޫނ ެ ީމ އާދ ައި ގ ެ ީހ ީވ ވި ް‬

‫ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ނަމުގ ައި އެބޭކ ަލުންނަށ ް ހ ައ ްޤ ު ޝުކުރ ާއި‬ ‫ސ އެމ ަނި ކ ުފާނ ު ވި ދ ާޅ ުވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތ ަޢ ުރީ ފ ު އ ަދ ާކުރަނ ް” އ ަ​ަދި ވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސއްޔ ަތުންނ ާއި ި‬ ‫“ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާގ ެ ހ ައި ި‬ ‫ސ‬ ‫ސއްޔ ަތުނ ް އ ަޅުގ ަނޑ ު އެނ ް‪.‬އެސް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ވ ެރި ޔ ާގ ެ ހ ައި ި‬ ‫ގ ެ ބޭކ ަލުންނަށްޓަކ ައި ފ ަޚުރ ުވ ެރި މި ވ ަނީ ނި ހާޔ ަތ ުގ ެ‬ ‫ދަރަޖައ ަށ ް”‬ ‫ސމަނުނ ް‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ޢ ުދ ުވާންގ ައި ދ ު ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް ޙަމ ަލ ާ ދި ނުމ ަށ ް‬ ‫ރ ާވާފ ައި ވ ާ ގ ޮތ ުގެމ ަތި ނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ގޭޓ ަށ ް‬ ‫ކ ަނޑައ ަޅާފ ައި ވ ާ ގްރ ޫޕ ްގ ެ މީހުނ ް ި‬ ‫ޙަމ ަލާދޭނ ްފ ެ ީށ އެފަދ ަ ޙަމ ަލާއަކ ަށ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ެ ތި އްބ ައ ެއ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ރައ ްދ ު‬ ‫ސ ވ ަގ ުތުނ ް ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ނޫނ ެވ ެ‪ .‬އެކަމ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސމަނުންނަށ ް‬ ‫ޙަމ ަލ ާ ދޭނ ްފ ެށި ކުޅ ަދާނަކަނ ް ވ ެގެނ ް ދި ޔ ަ ީއ ދ ު ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ީވ މ ައި ގ ަނޑ ު ސަ ބ ަބ ު ކ ަމުގ ައ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫މ ައި ގ ޭޓްގ ައި ފ ޯރި އ ަށ ްތި ިބ ދެމީހުނ ްކުރ ެ އި ރުމ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ސ ވ ަނީ‬ ‫ހ ުރި ޕްރައި ވ ެޓ ް އާދ ަމ ް މުޙަންމ ަދ ު ދ ުވެފ ައި ގ ޮ ް‬ ‫ސ މި ނި ސްޓ ްރީ ހުންނަ އި މާރ ާތ ުގ ެ މ ަގުނ ް މ ަގުމ ަތި‬ ‫ޑި ފެނ ް ް‬ ‫ގ ޭޓުނ ް އ ެތެއ ަށ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާ މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރީ‬ ‫ސ‬ ‫އ ެތ ާއ ެތެރެއ ަށްވަދ ެ ރައ ްކ ާތ ެރި ވުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދޮރ ު ބަނ ްދުކ ޮށްފ ައި ހުރ ުމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް މ ަގުމ ަ ީތ‬ ‫ފާރ ުގ ެ އ ެތެރޭ‪ ،‬ފާރުކ ައި ރީ ބ ޮނދާއޮތީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ގ ޭޓ ް ހުޅ ަނގ ު ކ ޮޅުގ ައި ހ ުރި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ޕްރައި ވ ެޓ ް ޙ ުސަ އި ނ ްއާދ ަމ ް ހ ުރީ‬ ‫މ ަގުމ ަ ީތ ފާރުގ ައި ޖެހިގެނ ް އ ަ ީމރ ު އ ަޙުމ ަދ ު މަގ ަށ ް‬ ‫ވަށ ައި ގެނ ް ރާނާފ ައި ވ ާ ދޮރަކ ާއި އ ަރި މ ަތި ނ ް ބަލަނ ް‬ ‫އާގ ަ ކ ަނޑާފ ައި ީމހަކ ަށ ް ކޮޅ ަށ ް ހުރެވޭވަރަށ ް‬ ‫ހ ަދާފ ައި ހ ުރި ތަންކ ޮޅ ެއ ްގ ެ އ ެތެރޭގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެތ ާ‬ ‫އ ެތެރެއ ަށ ް ވަނުމ ަށްފ ަހ ު ރައ ްދ ު ޙަމ ަލ ާ ކ ެނޑި ނޭޅި‬ ‫ދ ެމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ޕ ާޕ ާ އ ާއި އަރ ުޖުނ ާ އ ަދި‬ ‫ޝަ ންކަރުދ ެމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ަ ޙަމ ަލ ާގ ެ ވަޒަންތ ައ ް‬ ‫އޭނ ާގ ެ ގަޔ ަށ ާއި ވަށ ައި ގެނ ްވ ާ ފާރަށ ް އަރަމުނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ފ ަތި ހ ުގ ެ ފ ޯރި ބަދ ަލ ުވ ެ އި ރުކ ޮޅ ެއ ް ނުވ ަނީ ް‬ ‫މި ދި ނ ް ޙަމ ަލ ާ ދި ފ ާޢ ު ކުޅ ައުމ ަށ ް އި ރުކޮޅ ަކ ު ބ ަޑި ޖ ެ ިހތަނ ާ‬ ‫ސްވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫އޭނ ާގ ެ އ ަތުގ ައި ވ ާ ވަޒަންތ ައ ް ހ ު ް‬ ‫ތި މަންނ ާ އަތ ަކ ު ވަޒަނ ެއްނެތ ޭ ބ ުނި ތ ާ ކުޑ ަ އި ރުކ ޮޅ ެއ ްގ ެ‬ ‫ތެރޭގ ައި ޒަޚ ަމ ްވެފ ައި ވ ާ ހ ަށި ގ ަނޑ ަށ ް އި ތުރުވަޒަންއަރ ާ‬ ‫ސފ ައި ންގ ޭ‬ ‫ސ ި‬ ‫ޙުސެއި ނ ް އާދ ަމ ް ޝަ ހީދ ުވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އ ެތެރޭމީހުނ ް މ ައި ދޮރ ާއ ްޓ ާ ދި މާލ ަށ ް ނ ުކުމ ެ ތަނ ް ދި ފ ާޢ ު‬ ‫ކުރާނޭ ފުރ ުޞަ ތ ު އޭނ ާ ފުރާނަ​ައި ނ ް ޤުރ ުބާނ ްވ ެގެނ ް‬ ‫ސ ގޮވ ަނީ‬ ‫ހޯދ ައި ދި ނ ެވ ެ‪ .‬އ ެދި ގެނ ް މި ޤ ައ ުމ ު އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސހުނ ްވ ެ ކ ުރި އ ަށ ް‬ ‫އ ަގ ުހ ުރި ދ ަރި ންނަށ ެވ ެ‪ .‬މ ެރި ގެނ ް ދ ެލ ޯ ި‬ ‫ހިނގ ާ ދ ަރި ންނަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫‪25‬‬

‫ނ ެވމްބަ ރ ‪ަ 3‬ގ ިއ ދި ާމ ިވކަން ތަ އްތަ ާކ‬ ‫ޮ‬ ‫ެސ‬ ‫ސ ތަ ަކ ީކ ދު ަވ ަހ ުކވ ް‬ ‫ްސ ް‬ ‫ކުރެ ވުނު ިއޙ ާ‬ ‫ފ ެހވ ޭނެ ަކ ެމ ްއ ނޫނެ ވެ‪.‬‬ ‫ހިތު ން ޮ‬ ‫ނއަހަރ ު‬ ‫ސތ ަކ ާ ޚި ލާފ ަށ ް ‪ 1988‬ވ ަ ަ‬ ‫އ ެހެނ ް މ ަ ް‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ާ ދި ވ ެހި ނ ް ކ ުރި މ ަތި ލ ަމުނ ް ގެނ ްދި ޔައީ‪ ،‬ތ ަފ ާތ ު‬ ‫ސތަކ ަކ ާއ ެކީ ގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެމ ަހ ުގ ެ ‪ 11‬ވަނަދުވަހ ަކީ‪،‬‬ ‫ސ ް‬ ‫އި ޙ ް ާ‬ ‫ސކަމ ަށ ްވ ުމ ާއި ‪ ،‬އެއަހަރަކީ ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ޖ ުމ ްހ ޫރީ ދުވ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ޒަޢީމ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރަ ީއސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އްޔ ާ އ ަދި ި‬ ‫ސކ ަމ ުގ ެ އާދ ައުރަކ ަށ ް ކ ުރި މ ަތި‬ ‫އެނ ްމެމަތީވ ެރި ޔ ާ‪ ،‬ރަ ީއ ް‬ ‫ލ ައ ްވ ާ އަހަރުކަމ ަށ ްވާތީ‪ ،‬އެކ ަމުގ ައި މ ުޅި ޤ ައ ުމ ު ދި ޔައީ‪،‬‬ ‫އ ެއްއަޑ ަކުނ ް މަރުޙ ަބ ާ ކި އުމ ަށ ް ވަރަށ ް މ ަ ީތ ދަރަޖައަކ ަށ ް‬ ‫ހ ެވި ކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ތ ައްޔާރުވ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެހި ި‬ ‫ކ ުޅި ވަރުތ ަކ ާ‪ ،‬ޝަ ރަފ ުގ ެ ހި ނގ ާލ ުމ ުގ ެ ފ ަރި ތ ަކުރުންތ ަކ ާ‪،‬‬ ‫ބ ަޑި ބ ޭހ ުކ ުޅި ވަރުފަދ ަ ކ ުޅި ވަރުތަކ ަށ ް ވަރަށ ް އަވ ަދި ނ ެތި‬ ‫ފ ަރި ތ ަކުރ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ް ދި ޔަ ީއ ކުރަމުންނ ެވ ެ‬ ‫ސ‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ުގ ެ ‪ 2‬ވަނަދުވ ަ ް‬ ‫ސ އ ަމާނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާ އ ަލްވ ަދ ާޢުކީ‪ ،‬ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ެޝންތަކ ަށ ް އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫އ ޮމާނ ް ކ ަމ ާއ ެކުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ޤ ައ ުމ ުގ ެ މ ި‬ ‫ސ ހިނގަހިނގ ާހ ުރި އުސޫލުނ ް‪ ،‬ކ ުރި އ ަށ ްހ ުރި‬ ‫ހ ުއ ްޓުމ ެއްނައި ް‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތްތަކ ަށ ް ޖެހިގެންއަންނަ ދުވަހ ަށ ް ތަންދ ެމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫އ ެޢ ުދ ުވާނ ާ ގުޅ ޭ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މ ަދުބަޔ ަކ ު މެނުވީ‪ ،‬އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެއ ްސަ ކ ަށ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާ އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ު‬ ‫ފ ުނޑ ުފ ުނޑ ު ކ ޮށްލ ައި ‪ ،‬ރ ާއްޖޭގ ައި އ ޮތ ް އަމަނ ް އ ަމާންކަނ ް‬ ‫ނަގ ާލ ާ‪ ،‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަނ ް ފ ޭރި ގ ަތުމ ަށ ް‪ ،‬ބަޔ ަކ ު‬ ‫ހ ަތި ޔާރ ާއ ެ ީކ އަރ ާފާނެކަމ ެއ ް‬ ‫އ ަނި ޔ ާވ ެރި ރޭވުމ ެއްގ ައި ‪،‬‬ ‫ނުދެނަހ ުއްޓ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެފަދ ަ ކަމ ެއ ް ކ ުރި މ ަތި ވ ެދާނ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހރައ ްޔި ތ ަކ ު ހީއ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ކަމަކ ަށ ް‪ ،‬އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ނ ުކުރ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަނި ޔ ާވ ެރި ބަޔ ަކ ު ފ ާޅުގ ައި ޤ ަތ ުލ ުޢާންމ ެއ ް‬ ‫ިހނ ްގުމ ަށ ް ނި ޔ ަތްގަނ ެގެނ ް‪ ،‬މ ާލެއަރ ާ ކ ުށ ެއްނ ެތ ް އެތ ައ ް‬ ‫ބަޔަކ ަށ ް އ ަމ ާޒުކ ޮށ ް ބ ަޑި ޖަހ ައި ‪ ،‬އެތ ައްބަޔ ަކ ު މަރައި ‪،‬‬ ‫އެތ ައްދ ަރި ންނ ެއ ް ޔަތީމުކ ޮށ ް‪ ،‬އެތ ައ ް އ ަނ ިބންނ ެއ ް‬ ‫ހުވަފ ަތ ްކުރުމ ަށ ް ފުރ ުސަ ތުދޭނޭ ދި ވ ެ ިހ ދ ަރި އ ަކ ު ހުރ ެދާނ ެ‬ ‫ސ ނ ުކުރ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކަމަކ ަށ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ޤ ަބ ޫލ ެއ ްވ ެ ް‬

‫‪26‬‬

‫ސފަކުރ ެވު ީނ އެކަމ ަ ީކ‬ ‫އަޅުގ ަނޑަށް އެކަން ި‬ ‫ސފައިންގޭގެ ވަ ިކ‬ ‫ސފައިންގެ ތެރ ޭގައި‪ި ،‬‬ ‫ި‬ ‫ދިމ ާލެއްގ ަ ިއ ގޮވާއެއްޗެހިތަކެއްގައިރ ޯވެ ނ ުވަތަ‬ ‫އެފަދަ ކަމ ެއް ދިމ ާވެގެން ވާކަމ ެއްކަމަށ ެވެ‪.‬‬ ‫ސފައިންގެ މީހަކަށްވާތީ‪،‬‬ ‫ސ ި‬ ‫އަޅުގަނޑަކީވެ ް‬ ‫މިއިވެންފެ ިށ އަޑުފަށްގަނޑުގެ ޚ ަބަރުބެލުމަށ ާ‪،‬‬ ‫ސފަކުރ ެވުނ ު ގޮތުން‪،‬‬ ‫އަޅުގ ަނޑަށް އެކަން ި‬ ‫ސފައިންގެއަށް ދެވޭތ ޯ‬ ‫ވީއެންމ ެ އަވަހަށް ި‬ ‫މަސައްކަތް ފެށީމ ެވެ‪.‬‬

‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ް ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަރޭގ ެ‬ ‫އަރ ާމ ު ނި ނ ްޖ ާ ކ ުރި މ ަތި ލީ‪ ،‬އަނ ެއ ް ދުވ ަހ ުގ ެ މ ަސަ އްކަތ ަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭނ ްވ ެ ް‬ ‫ތ ައ ްޔާރުކ ޮށ ް ހ ަދާފ ައ ެވ ެ‪ .‬އެގ ޮތުނ ް ި‬ ‫ޖެހޭމީހުންނ ާއި ‪،‬‬ ‫ފ ަތި ހ ުތ ެދުވަނ ް‬ ‫އެކިއ ެ ިކކަންކަމ ަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހ ެނދުނ ު މ ަސަ އްކ ަތ ު ނ ުކުންނަންޖެހ ޭ މީހުނ ް ވ ެ ް‬ ‫ޝކ ޮށ ް ޔ ުނީ ފ ޯމ ް‬ ‫އެރޭގ ެ ނި ނ ްޖ ާ ކ ުރި މ ަތި ލީ‪ ،‬ބ ޫޓުޕ ޮލި ް‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ު ކުރުމ ަށްފ ަހުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެރެއ ަ ީކ އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ގޭރޭކ ަމުނ ް އ ަޅުގ ަނޑ ު އެރޭއ ޮ ީތ ގޭގ ައ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ ނި ީދ‬ ‫ފ ަތި ހ ު ރ ާއްޖ ެތެރެއ ަށ ް ފުރަންޖެހ ޭ ީތ އ ަޅުގ ަނޑ ުވ ެ ް‬ ‫މ ަސަ އްކަތ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ ސާމާނ ު ތ ައ ްޔާރުކ ޮށ ް ފ ަތި ހ ު ‪5:00‬‬ ‫ގ ައި ތ ެދ ުވުމ ަށ ް ނި ޔ ަތ ް ގަނ ެގެންނ ެވ ެ‪.‬‬

‫މި ދެންނ ެވި ފަދ ައި ނ ް މ ުޅި ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ނި ންޖ ަކުނ ްނި ދާފ ައި ވ ަނި ކ ޮށ ް‪ ،‬މ ުޅި ޤ ައ ުމ ު ހޭލ ައ ްވ ާ ީލ‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ނ ާމާނ ް ބަޑީގ ެ އ ަޑުފ ައްގ ަނޑ ަކުނ ްވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެ ީއ އެރޭގ ެ ފ ަތި ހ ު ‪ 4:15‬ހ ާއި ރ ު ތަމަޅ ަބ ާ ީޣނ ް‬ ‫މި ފުރަމ ާލެއ ަށ ް ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މ ަދ ު ބަޔ ަކ ާ ގ ުޅި ގެނ ް‬ ‫އަރައި ‪ ،‬ޤ ައ ުމ ުގ ެ ދި ފ ާ ީޢމަރުކަޒ ަށ ް ބ ަޑި ނ ް ޙަމ ަލ ާދި ނ ް‬ ‫ސ ފުރަތަމ ަ‬ ‫ގަދަފަދ ަ އ ަޑުފ ައްގ ަނޑެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ޢާނ ްމުރައ ްޔި ތުންނަށ ް ހީކުރ ެވ ުނީ ‪ ،‬އި ސްވެދެންނ ެވި‬ ‫ިސފ ައި ނ ް ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 11‬އ ަށ ް‬ ‫ފަދ ައި ނ ް ދި ވެހ ި‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ު ވ ުމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް ކުރާފ ަރި ތ ަކުރުމ ެއްކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަދި އ ެ ީއ ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 11‬އ ަށ ް ކުޅ ޭފި ލްމ ެއ ްގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫މަންޒަރުތ ަކ ެއ ް ކ ުޅ ެނީ ކަމ ަށ ް ހީކ ުރި މީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ަކުރ ެވ ުނީ‬ ‫ތި ިބކަމ ަށ ްވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް އެކަނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ންގ ޭގ ެ ވ ަ ިކ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ‪ި ،‬‬ ‫އެކަމ ަ ީކ ި‬ ‫ދި މ ާލ ެއްގ ައި ގ ޮވ ާއ ެއްޗ ެ ިހތ ަކ ެއްގ ައި ރ ޯވ ެ ނުވަތ ަ‬ ‫އެފަދ ަ ކަމ ެއ ް ދި މ ާވ ެގެނ ް ވާކަމ ެއްކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ީމހަކ ަށ ްވާތީ‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑަކީވ ެ ް‬ ‫މި އި ވެނ ްފ ެށި އ ަޑުފ ައްގ ަނޑ ުގ ެ ޚަބަރ ުބ ެލުމ ަށ ާ‪،‬‬ ‫ސފ ަކުރ ެވުނ ު ގ ޮތުނ ް‪ ،‬ވީއެންމ ެ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް އެކަނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް ދެވ ޭތ ޯ މ ަސަ އްކ ަތ ް ފ ެ ީށމ ެވ ެ‪... .‬‬ ‫އަވަހ ަށ ް ި‬ ‫ސކ ަލުގ ައި އ ެވާގ ޮތ ެއްބަލަނ ް ވަރަށ ް ހަރުކ ޮށ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު ބ ައި ް‬ ‫ދ ުއ ްވާފ ައި ގޮސް‪ ،‬އޭރ ުގ ެ ބ ޮޑ ުއި ނ ް ީޖނުގ ޭ އި ރުމ ަ ީތމ ަގުނ ް‬ ‫ސކ ޮށ ް އ ަލި ކިލ ެގ ެފާނުމ ަގުނ ް އ ުތުރަށ ް‬ ‫މ ަ ީޖ ީދމ ަގ ު ހުރަ ް‬ ‫ސދީ‪ ،‬މ ެދ ުޒި ޔާރަތްމަގ ަށ ް ނ ުކ ުތުމ ަށ ް‬ ‫ގޮސް‪ ،‬މ ަލި ނ ްގ ެ ފ ަ ް‬ ‫ބާރަށ ް ދ ުއ ްވާފ ައި ‪ ،‬އ ެގ ޯޅި ނ ް އ ުތުރަށ ް ދި ޔައީއ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު‬ ‫ބަޑީގ ެ ޙަމ ަލ ާގ ެ އ ަޑުގަދަކ ަމުނ ް ީހވ ަނީ ބޮލ ަށ ް ވަޒަނ ް‬ ‫ސ މ ެދ ުޒި ޔާރަތްމ ަގ ުގ ެ‬ ‫ފ ައި ބ ާހެންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެއްގޮތަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ބ ަނޑ ޭރި ގ ޭ ހިނގ ުމ ުގ ެ‬ ‫ނ ާމާންކަނ ް ިހތަކ ަށ ް ނ ުވި ް‬

‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬

‫އަރ ާމ ު‬

‫ވ‪.‬އ ‪ 2‬ޖަޢުފަރު ޢ ަބްދުއްރަޙ ްމ ާން‬

‫ނުރައ ްކ ާތ ެރި ކަމ ެއ ް ނޭނގ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ު މ ަސަ އްކ ަތ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެއާހަމައ ަށ ް‬ ‫ކުރަމުނ ްދި ޔައީ‪ ،‬ވީއެންމ ެ އަވަހަކ ަށ ް ި‬ ‫ދެވ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ ވ ާޖި ބުކަމ ަށ ްވާތީ‪ ،‬އެކ ަމުގ ައި‬ ‫ސ ބޭނުނ ްވާނ ެ ކަމ ަށ ް ޤ ަބ ޫލ ު‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ ހިއްސާވ ެ ް‬ ‫ކުރެވޭތީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫“ދަރުމަވަންތަމ ަގ ު”ގ ެ އި ރ ުއ ުތުރ ު ކަނާހަމައ ަށ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ދ ެވުނުތަނ ާ‪ ،‬މި ހާރ ު އަވ ަހާރަވެފ ައި ވ ާ މ ަލި ންގ ޭ‬ ‫ާޟލ ް އ ަލްމަރ ުޙ ޫމ ް އާދ ަމ ް ޝަ ރީ ފ ަށ ް އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫އ ަލ ްފ ި‬ ‫ސކ ަލ ުގ ެ ފަހ ަތުގ ައި އި ނ ްބ ެޖ ު ފ ެނި ވަޑ ައި ގެނ ް “ތި ޔަދ ަނީ‬ ‫ބ ައި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީމހ ަކ ު‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މީހ ެއްނޫންހ ޭ‪ ،‬މި ގޭގ ައި‬ ‫ި‬ ‫ޒަޚ ަމ ްވެފ ައި އެބައޮތ ޭ‪ ،‬އޭނަ ސަ ލާމ ަތ ްކުރަނ ް އަންނާށ ޭ”‬ ‫ސކ ަލ ު‬ ‫ވި ދ ާޅ ުވި އ ަޑ ުއި ވި ގެނ ް ޑ ައި މަނ ްޑ ްވި ލ ާ ފާރ ުބުޑ ަށ ް ބ ައި ް‬ ‫ދި ޔައީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ަލި ނ ްގެއ ަށ ް‬ ‫ދ ުވެފ ައި‬ ‫ދޫކ ޮށ ްލާފ ައި‬ ‫އާދ ަމ ްޝަ ރީ ފ ުގ ެ މި ވި ދ ާޅ ުވުނ ް ވ ެގެނ ް ދި ޔައީ‪،‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ ފުރާނަ ސަ ލާމ ަތ ްވުމ ަށ ް މ ާތ ްﷲ މ ެދ ުވ ެރި ކުރ ުވި‬ ‫ސަ ބ ަބ ެއްކ ަމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އާދ ަމ ްޝަ ރީ ފ ަށ ް ދ ޮރ ޯށި ނ ް ބ ޯދި އްކ ޮށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސކުނ ްތުކ ޮޅ ެއ ް ލަސްވި ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ނ ުލ ެއ ްވުނ ު ނަމ ަ‪ ،‬ނުވަތ ަ ި‬ ‫ސ ނ ުކުމ ެވ ުނީ ީހ މ ެދ ުޒި ޔާރަތްމަގ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ގ ޮ ް‬

‫އޭރ ު ގ ަޑި ނ ްވ ާނީ ފ ަތި ހ ު ‪ 05:10‬ނުވަތ ަ ‪05:15‬‬ ‫ސ މ ެދ ުޒި ޔާރަތްމަގ ަށ ް ނ ުކުމ ެވުނުނަމ ަ‬ ‫ހ ާއި ރ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު ގ ޮ ް‬ ‫ސ‬ ‫‪!....‬މ ާތ ްﷲ ގ ެ ކުޅ ަދުންވަންތަކަމ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫އާދ ަމ ްޝަ ރީ ފ ު އ ެވި ދ ާޅ ުވި އ ަޑ ު‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް އ ެބާރ ު‬ ‫ސ ފާހަގ ަކުރެވޭވަރަށ ް އި ވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޑުފ ަށްގ ަނޑ ުގ ެ ތެރޭނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ވަރަށ ް އާދ ަޔާޚިލ ާފ ު ކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ މި އީވ ެ ް‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގެއ ަށ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ ިހތ ަށ ް ވ ެރި ވެފ ައި ވ ާ ޝުޢޫރ ާ ި‬ ‫ސކ ަލުގ ައި‬ ‫ދި އުމ ަށ ް އަވަސްވެފ ައި އި ންވަރުންނ ާއ ެކ ު‪ ،‬ބ ައި ް‬ ‫ދ ުއ ްވާފ ައި ދި ޔ ަލ ެއ ް ބާރުކ ަމުނ ް ގ‪.‬އީލ ްޑެނ ް ކ ައި ރީ ތި ިބ‬

‫ދަންނަބައ ަކ ު އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ގ ޮވި ވާހަކ ައ ާއި ދި ޔ ަލ ެއ ްބާރުކ ަމުނ ް‬ ‫އެއ ަޑ ު އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ނ ުއި ވ ުނީ ކަމ ަށ ް އެމީހުނ ް ފ ަހުނ ް‬ ‫ފާހަގ ަ ކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ާތ ު ބުނ ުމުނ ް އެކަނ ް‬ ‫ސ އާދ ަމ ްޝަ ރީ ފ ުގެއ ަޑ ު އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ފާހަގ ަކުރ ެވުނ ު‬ ‫ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސނުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކުރ ެވ ުމާމ ެދ ު ޙ ައި ރާނ ްވ ެ އެކ ަމާފ ަހުނ ް ވަރަށ ް ވި ް‬ ‫ސ‬ ‫އަވ ަ ް‬ ‫ވި ދ ާޅ ުވުމ ަށ ް‬ ‫އާދ ަމ ްޝަ ރީ ފ ުގ ެ‬ ‫ސ މ ަލި ނ ްގެއ ަށ ް ވަނ ްއި ރ ު‪ ،‬މ ަލި ންގ ޭ‬ ‫އަވަހ ަށ ް ދ ުވެފ ައި ގ ޮ ް‬ ‫އޭރ ުގ ެ ޕްރައި ވ ެޓ ް އާދ ަމ ް‬ ‫ސޓި ނ ްގރ ޫމ ްތެރޭގ ައި‬ ‫ި‬ ‫މުޙަންމ ަދ ު ( ގ ުލްބ ަކ ާ ) ބ ައި ންދ ައި ނ ްގެނ ް‪ ،‬އޭނަގ ެ‬ ‫ގ ައި ގ ާ ިހފަހ ައްޓ ައި ގެނ ް އޭރ ުގ ެ ލ‪.‬ކ ޯޕްރަލ ް‪ ،‬މި ހާރ ު‬ ‫މ ާލެއަތ ޮޅ ު ރައ ްޔި ތުނ ްގެމ ަޖި ލީހ ުގ ެ ޢި އްޒ ަތ ްތ ެރި މ ެމްބަރ ު‬ ‫އި ސްމާޢީލ ް ޢ ަބ ްދ ުލ ް ޙަމީދ ު ހުންނ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ސ ލ ޮލުގ ައި އަޅ ައި ގަތީ‪،‬‬ ‫އެތަނަށ ް ވަދ ެވ ުމ ާއ ެކ ު ފުރަތަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ މ ަ ީތގ ައި ފެނ ާއ ެކ ު ދެމ ެމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ހ ުދ ު ޓ ައި ލ ް ް‬ ‫ލ ޭގ ެ ސަ އި ލ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް އެތަނ ް‬ ‫ސޓި ނ ްގރ ޫމ ް ތެރޭގ ައި‬ ‫ސފ ަކުރ ެވުނުގ ޮތުނ ް ީހވ ަނީ މ ުޅި ި‬ ‫ި‬ ‫ލޭބ ޮޑ ުވެފ ައި ވ ާ ހެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެވ ަގ ުތ ު އި ސްމ ާލ ް އ ަބ ްދ ުލްޙަމީދ ު ބުނ ުއްވ ައި ގެނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރީ ކާރ ެއ ްލި ބ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬އެގ ޮތުނ ް‬ ‫ބޭރަށ ް ނ ުކުމ ެ ޖެހިގެނ ް ހ ުރި ގ ެއި ނ ް ފޯނުކ ޮށ ް ކާރ ެއ ްލި ބ ޭތ ޯ‪،‬‬ ‫ސ ކާރ ެއްނ ުލި ބިގެނ ް‬ ‫އ ެ ިކފަހަރުމ ަތި ނ ް މ ަ​ަސަ އްކ ަތ ް ކ ޮށ ްވ ެ ް‬ ‫އ ުޅ ެނި ކ ޮށ ް ދަރުމަވަންތަމ ަގުނ ް އި ރަށ ް މުލީއާގ ޭ ދ ެކުނަށ ް‬ ‫އަޅަނ ް އ ައި ކާރ ެއ ްގ ެ އ ަލި ފެނުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެކާރ ު ވަރަށ ް‬ ‫ބާރަށ ް އ ައި ސްގ ޯޅި ތެރެއ ަށ ް ލ ަނބ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ކާރުމ ަޑ ުކުރުމ ަށްޓަކ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު ކާރ ުގ ެ ކ ުރި މ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ސނުނ ެވ ެ‪ .‬ކާރ ު އ ައި‬ ‫އ ެރީ މ ެވ ެ‪ .‬ފ ަހުނ ް އެކ ަމ ާ ވަރަށ ް ވި ް‬ ‫ބާރ ުމި ނުނ ް ކާރ ު މ ަޑުނ ުކުރ ެވުނުނަމ ަ ދެނ ްވާނެގޮތަކ ަށ ް‬

‫ސ ީހވ ަނީ ބޮލ ަށ ް ވަޒަނ ް‬ ‫(ގ ުލްބ ަކ ާ) އެރ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ުވ ެ ް‬ ‫އޮހ ޭހެންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެފަރާތ ަށ ް އި ސްމާޢީލ ް އ ަބ ްދ ުލްޙަމީދ ު‬ ‫ސ ކާރ ުގ ެ ވ ާތްފަރ ާތ ު‬ ‫އެރ ުއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ު ފަހ ަތުންގ ޮ ް‬ ‫ުޝޓުގ ައި އާދ ަމ ް މުޙަންމ ަދ ުގ ެ‬ ‫ފަހ ަތ ު ދޮރ ުހ ުޅ ުވ ާ ފަހ ަތ ީ‬ ‫ވާއ ަތްފަރ ާތުގ ައި އި ށީނީ މ ެވ ެ‪ .‬ކާރ ުގ ެ ޑްރައި ވަރ ު ބ ުނި ގ ޮތުނ ް‬ ‫އޭރ ު އ ެދި މާއ ަށ ް ބަޔ ަކ ު ހ ަތި ޔާރ ު ިހފ ައި ނ ްގެނ ް ދ ުވެފ ައި‬ ‫އަންނަ ކަމ ަށ ްވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ކާރަށ ް އ ެރި އި ރ ު‬ ‫ޑްރައި ވަރ ުގ ެ އި ތުރުނ ް ޕްރައި ވ ެޓ ް ޙ ަސަ ނ ް އ ަޙުމ ަދ ުފ ުޅ ު‬ ‫ޝޓުގ ައި އި ނ ެވ ެ‪ .‬ޑްރައި ވަރ ު ކާރ ު‬ ‫ކ ުރީ ވާއ ަތްފަރ ާތ ު ީ‬ ‫ވަރަށ ް ފ ަރި ތަކ ަމ ާއ ެކ ު ވަރަށ ް ބާރަށ ް ދ ުއ ްވ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬ކާރ ު‬ ‫އ ެ ީޅ މުލީއ ާގ ެ ދ ެކުނުނ ް އ ަލި ކިލ ެގ ެފާނުމ ަގުނ ް ދ ެކުނަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދ ުއ ްވާފ ައި ގ ޮ ް‬ ‫ކާރ ުބާރަށ ް‬ ‫މ ަ ީޖ ީދމ ަގ ާދި މާއ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގ‪.‬ޕެންޒީމާގ ޭ ދޮރ ާށި ފަސްދި ންތަނ ާ ބ ަޑި ިހފ ައި ގެނ ް‬ ‫އެމަގ ަށ ް އ ައި ބަޔ ަކ ު ކާރަށ ް އ ަމ ާޒުކ ޮށްފ ައި ވަޒަންތ ަކ ެއ ް‬ ‫ފޮނ ުވ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬އެތަނުނ ްއ ެއްވަޒަނ ް އ ެރީ ކާރ ުގ ެ ފަހ ަތ ު‬ ‫ވި ނ ްޑްސްކ ްރީ ނ ް ފޫއ ަޅ ުވ ާލާފ ައި ‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ބ ޮލުގ ައި‬ ‫ޝޓުގ ައި އި ނ ް‬ ‫ޖެހޭނުޖެހ ޭ ިހސާބުނ ް ވާއ ަތްފަރ ާތ ު ކ ުރީ ީ‬ ‫ސ‬ ‫ޙ ަސަ ންއ ަޙުމ ަދ ުފ ުޅ ުގ ެ ބޯކ ަފ ާލާފ ައި ގ ޮ ް‬

‫ސޓިންގރ ޫމ ްތެރ ޭގައި އޭރުގެ ޕ ްރައިވެޓް‬ ‫މަލިންގޭ ި‬ ‫އާދަމ ް މ ުޙ ަންމ ަދު ( ގުލްބަކާ ) ބައިންދައިންގެން‪،‬‬ ‫އޭނާގެ ގައިގާ ހިފަހައްޓައިގެން އޭރުގެ ލ‪.‬ކޯޕ ްރަލް‪،‬‬ ‫މިހާރު މ ާލެއަތޮޅު ރައްޔިތުންގެމ ަ ިޖލީހުގެ ޢިއްޒަތްތެ ިރ‬ ‫މ ެމ ްބަރު އިސްމާޢީލް ޢ ަބްދުލް ޙަމީދު ހުންނެވިއެވެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫އަޅުގަނޑު އެތަނަށް ވަދެވުމ ާއެކު ފުރަތަމ ަވެ ް‬ ‫ލ ޮލުގައި އަޅައިގަތީ‪ ،‬ހުދު ޓައިލްސްތަކުގެ މަތީގައި‬ ‫ސއިލެކެވެ‪ .‬އެވަގުތު‬ ‫ފެނާއެކު ދެމ ެމ ުންދިޔަ ލޭގެ ަ‬ ‫ސފަކުރ ެވުނ ުގޮތުން ހީވަ ީނ‬ ‫އަޅުގަނޑަށް އެތަން ި‬ ‫ިސޓިންގރ ޫމ ް ތެރ ޭގައި ލޭބ ޮޑުވެފައިވާ ހެންނ ެވެ‪.‬‬ ‫މުޅ ި‬

‫ކ ުރީ ވި ނ ްޑްސްކ ްރީ ނަށ ެވ ެ‪ .‬ފަހ ަތ ު ވި ނ ްޑްސްކ ްރީ ނަށ ް‬ ‫ބިއ ްލ ޫރި ކ ޮޅުތ ައ ް‪،‬‬ ‫ތ ެޅި ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ވަޒަނ ްއެރ ުމުނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު އާދަނ ުގެކ ޮޑުގ ައި ިހފަހ ައްޓ ައި ގ ެ އި ންއަތ ަށ ާއި‬ ‫ކ ަނދުރާމ ައްޗ ަށ ް ބުރައި ގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ދެވަނަ ވަޒަނ ް އ ެރީ‬ ‫ކާރ ުގ ެ ވާއ ަތްފަރ ާތ ު ބޮނެޓ ަށ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު ކާރ ު ވަރަށްބޮޑ ަށ ް‬ ‫ހ ޫރި ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ްކާރ ު ދި ޔ ަ ީއ އ ުދުހިގެނ ް ކަހަލ ަ‬ ‫ގޮތަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬ޑްރައި ވަރ ުގ ެ ކުޅ ަދާނަކ ަމުންނ ާއ ެކ ު މ ަ ީޖ ީދމަގ ަށ ް‬ ‫ސ އ ެބާރ ުމި ނުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ކާރ ުގ ެ ދ ުވ ެލި މ ަޑ ުކ ުރީ‬ ‫އެޅީވ ެ ް‬ ‫ސ ިޕޓ ަލ ުގ ެ ގ ޭޓ ުފެނ ުމުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫ސނ ްޓްރަލްހ ޮ ް‬ ‫ެ‬ ‫ޙ ަޔ ާތުގ ައި ދި މ ާވި މި ދެންނ ެވި މ ު ިހނ ްމ ު‪ ،‬އ ަދި އ ެހ ާކުޅ ަދާނަ‪،‬‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑަކ ަށްނޭގ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކ ާކުކަމ ެއ ް‬ ‫އ ެޑްރައި ވަރަ ީކ‬ ‫ދ ުނި ޔޭގ ައި ހުންނ ެވި ނަމ ަ‪ ،‬ދި މ ާވާނ ެ ނަމ ަ ހާދަރަގަޅ ޭ‬ ‫ިހތ ަށްއަރައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ މާފ ަހުންނ ެވ ެ‪ީ .‬ހކ ޮށްލީމ ާ ގ ައި ނ ް‬ ‫ސނާލަނ ް އ ެނގ ުނީ ވ ެ ް‬ ‫ވި ް‬ ‫ުޝޔާރުކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫ީހ ިބ ިހ ނަގ ައ ެވ ެ‪ .‬ކާރ ުގ ެ ޑްރައި ވަރ ު ވަރަށ ް ހ ި‬ ‫ކާރުމ ަޑ ުކ ުރި އ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ވަރަށ ް ކުރުގޮތަކ ަށ ް ނޭވ ާކުރ ުވެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސ ިޕޓަލ ަށ ް ީމހ ަކ ު ގެންދަނ ް ކާރ ުގ ެ ފަހަތ ަށ ް‬ ‫ރާގަކ ަށ ް‪ ،‬ހ ޮ ް‬ ‫އެމީހ ާ އަރުވ ަނީ ކަމ ަށ ްބުނަމުނ ް ކާރ ުގ ެ ކަނާއ ަތްފަރ ާތ ު‬ ‫ސގޮތަކ ަށ ް އި ސްމާއީލ ް‬ ‫ފަހ ަތުދޮރުފ ަތ ް ހ ުޅ ު ީވމ ެވ ެ‪ .‬ވަރަށ ް އަވ ަ ް‬ ‫އ ަބ ްދ ުލ ް ޙަމީދ ާއި އެވ ަގ ުތ ު އ ެތާގ ައި ހ ުރި ޕްރައި ވ ެޓ ް ދި އ ްދ ޫ‬ ‫މ ުޚ ުތާރ ާއި އާދ ަމ ް ޝަ ރީ ފ ާ ތި ނ ް ބޭކ ަލުނ ްވ ެގެނ ް އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ހ ުޅުވ ައި ގެނ ް ހ ުރި ދޮރުނ ް ފަހަތ ަށ ް އާދ ަމ ް މުޙަންމ ަދ ު‬

‫ސ އާދ ަމ ް މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ސ ިޕޓަލ ަށ ް ގ ޮ ް‬ ‫ކާރ ު ހ ޮ ް‬ ‫ސ ިޕޓަލ ަށ ް ވ ެއ ްދި އި ރަކ ު އ ަދި އި ރ ެއ ް ނާރާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާ‬ ‫ހޮ ް‬ ‫ސ ިޕޓ ަލ ުގ ެ ތި އޭޓަރަށ ް ވ ެއ ްދި އި ރ ު އޭނ ާއ ާއި އ ެ ީކ ވަދ ެ‬ ‫ހޮ ް‬ ‫އޭނަކ ައި ރީ ގ ައި އ ާއ ެކ ު އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ހުންނަނ ް ޖ ެހުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ިޕޓ ަލުނ ް ކަރަނ ްޓ ް‬ ‫އެތަނުގ ައި ހ ުއ ްޓ ާ ކ ުއ ްލި އަކ ަށ ް ހ ޮ ް‬ ‫ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާގ ެ ގަޔ ަށ ް އަރާފ ައި ހ ުރި ވަޒަންތ ައ ް ޑ ޮކްޓ ަރ‬ ‫ަޝދ ު ނަގާހަދ ަމުނ ްދި ޔ ައި ރ ު އޭނަގ ެ ބ ޮލުގ ައި‬ ‫ހ ާމި ދ ު ރ ީ‬ ‫ިހފަހ ައ ްޓާލ ައި ގެނ ް ހުންނަނ ް އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ޖ ެހުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގި ނަބޭކ ަލުންތ ަކ ެއ ް ޒަޚ ަމ ްވ ެގެނ ް‬ ‫ސ ިޕޓ ަލުގ ައި‬ ‫އޭރުހ ޮ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ސފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެތެރޭގ ައި މި ހާރ ުގ ެ ކާނަލ ް‬ ‫ގެންގ ޮ ް‬ ‫ަސމ ް‪،‬‬ ‫ރަނ ްވި އ ްކ ާ އާދ ަމްމ ަނި ކ ު‪ ،‬ކ ެޕްޓަނ ް އ ަޙުމ ަދ ު ނ ީ‬ ‫ސަ ރޖަނ ްޓ ް އ ަބޫބ ަކުރ ު އ ަޙުމ ަދ ު‪ ،‬ޕްރައި ވ ެޓ ް މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ސ ިޕޓ ަލ ްތެރޭގ ައި‬ ‫އި ބްރާހިމ ް ފާހަގ ަ ކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު ހ ޮ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަފ ާތުދަރަޖަތ ަކ ުގ ެ ބޭބޭކ ަލުނ ް އ ުޅ ުއްވ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫އެބޭބޭކ ަލުނ ްގ ެ އި ރުޝާދ ާއ ެ ީކގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރީ‬ ‫ސ ިޕޓ ަލުގ ައި ތި ިބ ބ ަލި މީހުންނަށ ް އެހީތ ެރި ވ ުމ ުގ ެ‬ ‫ހޮ ް‬ ‫ގ ޮތުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ުގ ެ ހ ަ ީވރ ުގ ެ ވ ަގ ުތ ެއްގ ައި ސަ ގަރ ު‬ ‫ސ ިޕޓަލ ަށ ް ހ ަތި ޔާރ ުއ ެޅި ބ ާ ީޣންނ ާއ ެކ ު‬ ‫ާޞރ ު ހ ޮ ް‬ ‫އ ަޙުމ ަދ ު ނ ި‬ ‫ސވަދ ެ ބ ޮޑާކ ަމ ާއ ެކ ު ހިނގ ާހ ެދުމ ަށްފ ަހ ު ދި ޔ ަ ީއ‬ ‫އ ައި ް‬ ‫ސ ިހފ ައި ގެނ ް ނ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ސ ިޕޓ ަލ ުގ ެ އ ެމްބިއ ުލާނ ް ް‬ ‫ހޮ ް‬ ‫ތަކަކީ‪ ،‬މ ާލެއ ަށ ް ވަރަށ ް ބ ޮޑ ު ިބރ ުވ ެރި ކަމ ެއ ް ވ ެރި ވެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސފ ަވ ެގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ނ ާމާނ ް ވ ަގ ުތ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް ި‬ ‫ސ‬ ‫ވ ަގ ުތުތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމ ެ މީހ ެއ ްގ ެ މޫނުމ ަތި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ސކަމ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު‬ ‫ސކ ަމ ާ ހ ާ ް‬ ‫ފެންނަމުނ ްދި ޔ ަ ީއ ނުތަނަވ ަ ް‬ ‫އެކ ަކ ު އަނެކަކ ަށ ް ވ ެވުނ ު އެންމ ެ މ ަ ީތދަރަޖައަކ ަށ ް އެހީތ ެ‬ ‫ސ ފާހަގ ަ ކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މީހުނ ްގ ެ‬ ‫ރި ވ ަމުނ ްގެނ ްދި ޔަކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ދޫތ ަކުނ ް އި ވ ެމުނ ްދި ޔ ަ ީއ އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ފ ަޚުރ ެއްކ ަމުގ ައި ވ ާ‬ ‫ސތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ހިތްވަރ ު ލި ބޭފަދ ަ ބ ަ ް‬ ‫ޤ ައ ުގ ެ ި‬ ‫ސ ިޕޓ ަލުގ ައި ތި ިބ ބ ަލި މީހުންނަށ ް‬ ‫އ ެ ިބރ ުވ ެރި ވ ަގ ުތުގ ައި ހ ޮ ް‬ ‫ސ ިޕޓ ަލްކ ައި ރީ ގ ައި ހ ުރި‬ ‫ބޭނުނ ްވ ާ ބ ައ ެއްކަހަލ ަ ތ ަކ ެތި ހ ޮ ް‬ ‫ބ ައ ެއ ް ފި ހާރަތ ަކުނ ް‪ ،‬ބ ައ ެއްގ ޭގ ެއި ނ ް ވަރަށ ް ީދލ ަތި ކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫ލި ބޭނޭގ ޮތްތ ައ ް ހަމަޖ ެ ިހފ ައި އ ޮތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް ކ ުރި މ ަތި ވި އ ެ ިބރ ުވ ެރި ޢ ުދ ުވ ާނީ‬ ‫ޙަމ ަލ ާއ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ފ ެނި ގެނ ް ދި ޔ ަ‬ ‫އ ެކ ުވ ެރި ކ ަމ ާ އ ެއްބ ައި ވަންތަކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ޤ ައ ުމި އްޔ ަތ ުގ ެ ރޫޙ ަށ ް އި ތުރ ުބާރަކ ާ އި ތުރ ު ދި ރުމ ެއ ް‬ ‫ލި ބުނުކަހަލ ައ ެވ ެ‪ .‬ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ފ ެނި ގެނ ްދި ޔ ަ ީއ‬ ‫އި ނ ްތި ހ ާ ދަރަޖ ައި ގ ެ ިކޔަމަނ ްތ ެރި ކަމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް އ ެދި މ ާވި ނުރައްކ ަލުނ ް ސަ ލާމ ަތ ް ވުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ވޮލަނ ްޓި އ ަރ ކ ޮށ ްގެނ ް ނ ުކުމ ެއ ުޅުނ ު ޚިދުމ ަތ ްތ ެރި ޚ ާއ ްޞަ‬ ‫ސ ވަރަށ ް ބޮޑ ަށ ް ފާހަގ ަކުރ ެވުނ ު ބ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފަރ ުދުންނަކީވ ެ ް‬ ‫ކ ަމ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫އ ެދުވ ަހ ުގ ެ އ ެ ިބރ ުވ ެރި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ގަދަހިތްވަރ ާއ ެކ ު ދި ފ ާޢ ުވުމ ަށ ް ދުސްމި ނުންނ ާ‬ ‫ި‬ ‫ހ ަނގުރާމ ަކުރަމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ައި ރ ު މ ާލ ެއ ާއި ރ ާއްޖ ެ ތެރޭގ ެ‬ ‫ޞރާފަތަޙ ަ‬ ‫ިސފ ައި ންނަށ ް ނަ ް‬ ‫ހ ުރި ހާރަށ ެއްގ ައި ހެނ ް ދި ވެހ ި‬ ‫ދ ެއ ްވުނ ް އ ެދި ދ ުޢ ާކުރަމުނ ް ދި ޔ ައި ރ ު ވ ަ ިކވ ަ ިކފަރ ުދުނ ް‬ ‫ޞރާފަތަޙ ަ ދ ެއ ްވުނ ް‬ ‫ޞރ ު” ިކޔ ަވ ާ‪ ،‬ޤ ައުމ ަށ ް ނަ ް‬ ‫“ނަ ް‬ ‫އ ެދި ކ ެނޑި ނޭޅި ދ ުޢ ާކުރަމުނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހަމައަކ ަށ ް‬ ‫ކަންތ ައްތ ައ ް‬ ‫މި ޢ ުދ ުވާނ ުގ ެ‬ ‫ރ ާއްޖ ެތެރ ެއި ނ ް‬ ‫މ ާލ ެއި ންނ ާއި‬ ‫އ ެޅެނ ްފ ެށ ުމ ާއ ެކ ު‬ ‫ޒަޚ ަމ ްވ ެގެނ ް‬ ‫އ ެޢ ުދ ުވާނުގ ައި‬ ‫ކ ަމާކަންފ ަށާފ ައި‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ސ ިޕޓ ަލްގ ައި އ ެޑ ްމި ޓްކ ޮށްފ ައި ތި ިބ‬ ‫ހޮ ް‬ ‫އާނ ްމުންނަށ ް ގ ޮވާލަނ ް އ ައި ފަރ ާތްތ ަކުނ ް‪ ،‬އެފަރ ާތްތަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާ އެމީހުނ ް‬ ‫ސތ ަކ ާއި ‪ ،‬ޤ ައ ުމ ުގ ެ ި‬ ‫ސ ް‬ ‫ކުރ ެވުނ ު އި ޙ ް ާ‬ ‫ރ ޫ ީޙގ ޮތުނ ް ގ ުޅި ގެނ ް ތި ިބގ ޮތ ް ހާމަކ ޮށ ް އެމީހުންނަށ ް‬ ‫އ ެ ިބރ ުވ ެރި ވ ަގ ުތުތ ައ ް ހޭދ ަކުރަނ ް ޖ ެހުނ ު ގ ޮތ ް ިކޔ ައި ދ ެމުނ ް‬ ‫ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ދެންނ ެވި ކަންކަނ ް އ ެހާމ ެ އ ަސަ ރ ާއ ެކ ު‬ ‫ސ‬ ‫ިކޔ ައި ދ ެއްވ ަމުނ ްގެނ ްދި ޔައީ‪ ،‬އެމަންޒަރ ު ދ ުއ ް ީމހަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ފުންއ ަސަ ރުތ ަކ ެއ ް ކުރާނެފަދ ަ ގ ޮތ ެއްގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑ ުގ ެ‬ ‫ސތަކ ަ ީކ‬ ‫ސ ް‬ ‫ޙ ަޔ ާތުގ ައި އ ެ ިބރ ުވ ެރި ދުވ ަހ ު ކުރ ެވުނ ު އި ޙ ް ާ‬ ‫އެހ ަނދާންތަކ ަށ ް‬ ‫ސތަކ ަށ ް‪،‬‬ ‫ސ ް‬ ‫އ ެއި ޙ ް ާ‬ ‫ސ‬ ‫ދުވަހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސތަކ ަކ ާ‬ ‫ސ ް‬ ‫ފ ަނޑުކަމ ެއްނާންނަ ވަރަށ ް ިބރ ުވ ެރި އި ޙ ް ާ‬ ‫ހ ަނދާންތ ަކ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫‪27‬‬

‫ނ އެމ ް‪.‬އެން‪.‬ޑީ‪.‬އެފް‬ ‫ސގ ެ ފަހު ް‬ ‫ނވެމްބަރ ‪ 3‬ގ ެ ހާދި ާ‬ ‫ޮ‬ ‫ނ‬ ‫ރ ް‬ ‫ދލާ ިއ ކު ިރއެ ު‬ ‫ނތަކަށް އަ ިއބަ ަ‬ ‫ގ ެ ތަމ ް ީރ ު‬ ‫ސރ ެ‬ ‫އ ުފ ެދ ުނި އ ް ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެހި‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ އެޒ ަމާނ ެއްގ ައި އ ޮތ ް ޙާލަތަކ ަށ ް ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް‬ ‫ި‬ ‫ނ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬އެޒ ަމާނ ެއްގ ައި އ ޮތ ް ޙާލަތަކ ަށ ް‬ ‫ދ ެވ ެމުނ ް އަނ ް ަ‬ ‫އެނ ްމ ެ އެކަށޭނ ެ ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކ ެއ ް ދ ެވި ފ ައި ވ ަނީ އ ެއި ރަކ ު‬ ‫ޝރަޙ ް‬ ‫ޝރަޙ ް އ ޮތްގ ޮތ ާއި ‪ ،‬ދި ވ ެހި ރ ާއްޖ ޭގ ެ މ ަ ް‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ މ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ުފ ެދި ގެނ ް އ ައި‬ ‫އ ޮތްގ ޮތ ުގ ެ މ ައްޗަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ި‬ ‫ނ ތ ަމ ްރީ ނ ު މ ައި ގ ަނޑ ު‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ދ ެމުންއަނ ް ަ‬ ‫އި ރ ު ި‬ ‫ގ ޮތ ެއްގ ައި ބި ނ ާވެފ ައި އ ޮ ީތ ދ ާޚި ީލ ކަންތ ައްތ ަކ ާއި ކ ުރި މ ަތި ލާނ ް‬ ‫ތ ައްޔާރ ުވާނ ް ދެވ ޭ ތ ަމ ްރީ ނ ް ތ ަކ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނމ ަވެސް‪ ،‬އ ެއި ރަކ ު ރ ާއްޖ ޭގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި‬ ‫އ ެހެނ ް ަ‬ ‫ސޔާދ ަތ ު ނަގާލަނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ ބ ާ ީޣނ ް އ ަތުލ ައި‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ހ ެދ ުމުގ ައްޔ ާއި ‪ ،‬ޤ ައ ުމ ު ދި ފ ާޢ ު ކުރ ުމުގ ައި‬ ‫ސ އި ސްރ ޯލ ެއ ް ކ ުޅ ެމުންނ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް‬ ‫އ ަ ީއ އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫މި ޒ ަމާނުގ ައި ދި ވ ެހި ޤ ައ ުމ ު ދ ުށ ް އެނ ްމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫ނ ދުވ ަހ ު ދި ވ ެހި‬ ‫ސއ ަކީ ‪ 1988‬ނޮބ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވ ަ ަ‬ ‫ހ ާދި ާ‬ ‫ޤ ައުމ ަށ ް ދި މ ާވި ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާއ ެވ ެ‪ .‬މި ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާއ ާއި‬ ‫ުޝޔާރުކ ަމ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ުރި މ ަތި ީލ ވަރަށ ް ހ ި‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެހި‬ ‫ސ‬ ‫އ ެކުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ދުސްމި ނުނ ްގ ެ ޙަމ ަލ ާގ ެ ފުރަތަމ ަ ވ ޭވްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސމަނުންނަށ ް ރައ ްދ ު ޙަމ ަލ ާދީ ‪ ،‬އ ެހ ާ ކުޑ ަ ވ ަގ ުތ ު ކޮޅ ަކ ު‬ ‫ދު ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ސ ީލ އ ެއި ރ ު ި‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ ޙަމ ަލ ާ މ ަޑުޖ ައ ް ާ‬ ‫ދު ް‬ ‫ދ ެވި ފ ައި ވ ާ ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް ރަނގ ަޅ ު ކ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬ނޮވ ެމްބ ަރ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ގޭގ ައި‬ ‫ނ އަހަރ ު ި‬ ‫‪ 3‬އ ައ ުމ ުގ ެ ކ ުރި ނ ް ‪ 1986‬ވ ަ ަ‬ ‫ސ ތ ަމ ްރީ ނ ު ދ ެވެނ ްފ ެށުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެނ ްމ ެ ފުރަތަމ ަ ޓާސްކ ް ފ ޯ ް‬ ‫ސކ ަރީ މި ކަހަލ ަ ޢ ުދ ުވާންތ ަކ ާ‬ ‫އ ެ ީއ ވ ަކި ބަޔަކ ު އ ަ ް‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ލާނ ް ދ ެވި ފ ައި ވ ާ ތ ަމ ްރީ ނ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ޤ ަބ ޫލ ު‬ ‫މި ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ު ދި ވ ެހި ި‬

‫ސފ ައި ންނަށ ް ޒ ަމ ާނީ ފެންވަރ ުގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ކުރ ެވ ުނީ ދި ވ ެހި‬ ‫ނ އަހަރ ުގ ެ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް މ ުހި އ ްމ ު ކ ަމ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ‪ 1988‬ވ ަ ަ‬ ‫ޢ ުދ ުވާނަކީ ޒ ަމ ާނީ ހ ަތި ޔާރ ު ބޭނުންކ ޮށ ްގެންނ ާއި ‪ ،‬އ ަދި‬ ‫ޒ ަމ ާނީ ތ ަމ ްރީ ނ ު ލި ބި ފ ައި ވ ާ ބަޔަކ ު ދި ވ ެހި ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި ކ ުޅެލަނ ް އ ަ ީއމ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ު‪،‬‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު‬ ‫ޭސ‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫އަހަރ ު‬ ‫ނ‬ ‫ވަ ަ‬ ‫‪1989‬‬

‫‪28‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ޓީ މ ެއ ްގެނެސްގެނ ް މި ޒ ަމާނ ުގ ެ އ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ބި ނ ްގ ާ އ ެޅުނ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް ސްޕ ެޝަ ލ ް ޓާސްކ ް ފ ޯ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯހ ުގ ެ ނަމުގ ައި ދ ުނި ޔޭގ ައި އެނ ްމ ެ ކ ުރި އަރާފ ައި ވ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު‬ ‫ސކ ަރީ ޓީ މ ަކުނ ް ދި ވ ެހި ި‬ ‫އ ެއްގ ައ ުމ ުގ ެ އ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ ދ ުނި ޔ ޭގ ެ އ ެހެނ ް ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ ި‬ ‫ސ‬ ‫ސޯލްޖަރުންނ ާއި އ ެއ ްފެންވަރަށ ް ނުވަތ ަ އެއ ަށ ްވުރ ެ ް‬ ‫މ ައްޗަށ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަށްފ ަހ ު މި ބި ނ ްގ ާގ ެ އ ަ ީލގ ައި ‪1990‬‬ ‫ސކ ަރީ ޓީ މ ަކުނ ް ދި ވ ެހި‬ ‫ޭސ އ ަ ް‬ ‫ނ އަހަރ ު އި ނގި ރ ި‬ ‫ވަ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ޖ ޫނި އ ަރ ީލޑަރުންތަކަކ ަށ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު‬ ‫ި‬ ‫ް‪.‬ސ‪.‬އ ޯ އި ނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ބަދަކ ަމުގ ައި ވ ާ އެނ ީ‬ ‫ދ ެވި ި‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް ޖ ޫނި އ ަރ ީލޑަރުންތ ަކ ެއ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް ވ ެގެނ ްދި ޔަ ީއ ދި ވ ެހި ސޯލްޖަރުނ ްގ ެ‬ ‫ނރ ު މި ޒ ަމާނ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ް ބި ނ ްގ ާ އ ެޅި ގެނ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ދި ޔަ ތ ަމ ްރީ ންތަކަކ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫‪ 1988‬ގ ެ ޢ ުދ ުވާނަށްފ ަހ ު ދި ވ ެހި ި‬

‫ތެރެއ ަށ ް މީ ހުނ ް ބޭނުނ ްވެފ ައި ވ ަނީ އި ނ ްތި ހާއ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އ ާބ ާދީ ދި ޔަ ީއ ވަރަށ ް ބާރ ު‬ ‫ސވަރ ު ި‬ ‫މި ދުވ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ދ ައުރ ު އ ަ ީއ‬ ‫ސޕީޑ ެއްގ ައި އި ތުރުވ ަމުންނ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ ގ ޮތ ެއްގ ައި ފ ުޅާވ ަމުންނ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސ އަވ ަ ް‬ ‫ވަރަށ ްވ ެ ް‬ ‫ސ އ ެޔ ުނި ޓ ް‬ ‫ތ ަފ ާތ ު ޔ ުނި ޓ ް ‪ /‬ސެކ ްޝަ ންތ ައ ް ވ ުޖޫދ ަށ ް އ ައި ް‬ ‫‪ /‬ސެކ ްޝަ ންތަކ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ މީ ހުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ކުރަނ ް‬ ‫ސވަރ ު ޔ ުނި ޓްތ ަކ ުގ ެ މި ޝަ ނ ް‬ ‫ފ ެށުނ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް މި ދުވ ަ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ޝފީޤ ް‬ ‫ކެޕ ްޓަން ޙާމިދު ަ‬

‫ފ ުރި ހަމ ަ ކުރެވ ޭ ފެންވަރަށ ް ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ބ ައްޓަނ ްކުރަނ ް‬ ‫ފ ެށުނ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް ‪ 1988‬ގ ެ ފ ަހުނ ް މި ލި ޓ ްރީ ޓްރ ެއި ނި ނ ްގ‬ ‫ސ ޓްރ ެއި ނި ނ ްގ ޔ ުނި ޓ ް”‬ ‫ސެކ ްޝަ ނ ް “ އެނ ް‪.‬އެސް‪.‬އ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މި ޝަ ނ ް ފ ުރި ހަމ ަކުރެވ ޭ‬ ‫ނމ ަށ ް ބަދ ަލ ުވ ެ‪ި ،‬‬ ‫ގެ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް ބ ައްޓަނ ް ކުރަނ ް‬ ‫ި‬ ‫ގޮތ ަށ ް‬ ‫ނ‬ ‫ފަށ ައި ގެނ ް ކ ުރި އ ަށ ް ގެނ ްދ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އ ާދ ެ! ‪ 1994‬ވ ަ ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ އި ނ ް އޭރުގ ައި ދ ެވުނ ު‬ ‫އަހަރުނ ް ފ ެށި ގެނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މި ޝަ ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސތ ަކުގ ައި‬ ‫ާސ ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯ ް‬ ‫އަސ ީ‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަކުރަނ ް އެނ ްމ ެ މ ުހި ނ ްމ ު ‪ 3‬ދ ާއި ރ ާގ ެ (އޭރ ުގ ެ އެނ ްމ ެ‬ ‫މ ުހި ނ ްމ ު ‪ 3‬ދ ާއި ރާކ ަމުގ ައި ވ ާ ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު‪،‬‬ ‫ފ ުލ ުހުނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނ ު އ ަދި ފަޔަރ ފ ައި ޓި ނ ްގ ތ ަމ ްރީ ނ ު) ‪3‬‬ ‫ސތ ައ ް ޑި ޒ ައި ނ ް‬ ‫ާސ ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯ ް‬ ‫ބ ައި ހި މަނައި ގެނ ް އަސ ީ‬ ‫ކުރ ެވި ގެނ ް ކ ުރި އ ަށ ް ގެނ ްދ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ހަމ ައެޔ ާއި އ ެކ ު‬ ‫ސތ ައ ް އ ަދި އެނ ް‪.‬‬ ‫ސ ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯ ް‬ ‫ސްޕ ެޝަ ލ ް ޓާސްކ ް ފ ޯ ް‬ ‫ޭސނ ް ދި ނ ް‬ ‫ސތ ައ ް‪ ،‬އި ނގި ރ ި‬ ‫ސ‪.‬އ ޯ ކޭޑ ަރ ތ ަމ ްރީ ނ ު ކ ޯ ް‬ ‫ީ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނުތ ަކ ުގ ެ އ ަ ީލގ ައި ދި ވ ެހި މުދ ައ ްރި ބުނ ް ޑި ޒ ައި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ތ ަމ ްރީ ނ ު ދ ެވެނ ް ފ ެށުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސތ ައ ް‬ ‫ހަމ ައ ެއ ާއި އ ެކ ު ބ ައ ެއްކަހަލ ަ އި ންސްޓްރަކްޓ ަރ ކ ޯ ް‬ ‫ސ ކ ުރި އ ަ​ަށ ް ގެނ ްދ ެވުނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޑި ޒ ައި ނ ް ކުރ ެވި ގެނ ްވ ެ ް‬ ‫‪ 1988‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ު ދި ވ ެހި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފެންވަރ ު މ ަތި ކުރުމ ަށްޓަކ ައި ދ ުނި ޔ ޭގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސކ ަރީ ގ ޮތުނ ް ކ ުރި އަރާފ ައި ވ ާ ތ ަފ ާތ ު ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫އަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް އ ެކި އ ެކި‬ ‫ި‬ ‫ސކ ަރީ ޓީ މްތ ައ ް ގެނެސްގެނ ް‬ ‫އަ ް‬ ‫ދ ާއި ރާތ ަކުގ ައި ތ ަމ ްރީ ނ ް ދި ނުމ ަށ ް ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް އެނ ްމ ެ ފާހަގަކ ޮށ ްލެވ ޭ ޤ ައުމ ަކީ އ ެމ ެރި ކ ާ އ ާއި‬ ‫ޭސވި ލ ާތ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައ ުމުތ ަކުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ް ޓީ މްތ ައ ް‬ ‫އި ނގި ރ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ނ އަހަރުނ ް ފ ެށި ގެނ ް‪ ،‬ދި ވ ެހި‬ ‫‪ 1989‬ވ ަ ަ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ުގ ެ ފެންވަރ ު މ ަތި ކުރުމ ަށްޓަކ ައި މި އ ަދ ާއި‬ ‫ސ ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ެ ވަރަށްބ ޮޑ ު އެހީތ ެރި ކ ަމ ެއ ް‬ ‫ހަމައ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ދީ ފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ވ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންތަކ ަށ ް އ ައި ް‬ ‫މި އ ަދ ު ި‬ ‫އެނ ްމ ެ ބ ޮޑ ު އ ެއ ް ކ ުރި އެރ ުމ ެއްކަމ ަށ ް އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ހ ޮވ ާލެވ ޭ‬ ‫ި‬ ‫ފާހަގ ަކުރ ެވ ެނީ ދި ވ ެހި‬ ‫ބަޔަކ ު ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ކ ުރި އަރާފ ައި ވ ާ ޤ ައ ުމުތަކ ަށ ް ފޮނުވ ައި ގެނ ް‬ ‫ނރ ާއި ޢި ލ ްމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދ ެވި ފ ައި ވ ާ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ާއި ލި ބި ފ ައި ވ ާ ހ ު ަ‬ ‫ސ‬ ‫ނ އަހަރ ުގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާގ ެ ކ ުރި ނ ްވ ެ ް‬ ‫‪ 1988‬ވ ަ ަ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ރ ާއްޖޭނ ް ބޭރުނ ް ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެހި‬

‫ސ މި ހ ާފ ުޅ ާ ދ ާއި ރ ާއ ެއްގ ައި ދި ވ ެހި‬ ‫ނމ ަވ ެ ް‬ ‫ދ ެވ ެމުނ ް އ ައ ެވ ެ‪ަ .‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ރ ާއްޖޭނ ް ބޭރުނ ް ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ދ ެވެނ ްފ ެށ ުނީ‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ޢ ުދ ުވާނ ްގ ެ ފ ަހުންނ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު ދި ވ ެހި‬ ‫ސކ ަރީ ގ ޮތުނ ް ކ ުރި އަރާފ ައި ވ ާ ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ އ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި އ ެއ ްފެންވަރ ެއްގ ައި‬ ‫ި‬ ‫ނރ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް ފ ައި ތި ލ ަ‬ ‫ޢި ލ ްމ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ތި ބ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސާބި ތުކ ޮށްލ ައި ގެނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ި‬ ‫ސއްރަކީ ދި ވ ެހި‬ ‫ި‬ ‫ދ ެވުނ ު‬ ‫ބޭރުނ ް‬ ‫ރ ާއްޖޭނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ކ ަމުގ ައި އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ބ ޭފުޅ ަކ ު ދެބ ަހ ެއްނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ާދ ެ!މިލިބުނ ުކ ުރިއެރ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ފ ައި ދާއަކ ަށ ް ީވ ދި ވ ެހި ި‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް‬ ‫ޒ ަމ ާނީ އ ަ ް‬ ‫ލި ބި ގެނ ް ދި އ ުމ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ް ދި ނުމ ަށ ް ޤާބި ލ ް ޢި ލ ްމ ާއި‬ ‫މުދ ައ ްރި ބުންތ ަކ ެއ ް‬ ‫ނރ ުހ ުރި‬ ‫ހު ަ‬ ‫އ ުފ ެދ ުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސގ ައި‬ ‫މި މުއ ައ ްސަ ާ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ި‬ ‫ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު‬ ‫މަރުކ ަޒީ ތ ަމ ްރީ ނ ް ދި ނުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ް‬ ‫ޒ ަމާނ ާއ ެއްގޮތ ަށ ް‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ސތ ައ ް ފަރ ުމާކ ޮށ ް ކ ޯ ް‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ސ‬ ‫ކ ަރި ކި އުލ ަމ ް އ ެކުލ ަވާލ ައި ކ ޯ ް‬ ‫މެނޭޖ ްމެނ ްޓ ް ޕްލޭންތ ައ ް ހަދ ައި ނި މި ފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސތ ައ ް ފަރ ުމ ާކުރ ެވި ފ ައި ވ ަނީ އ ެމ ް‪.‬‬ ‫ހަމ ަ އ ެއ ާއ ެކ ު މި ކ ޯ ް‬ ‫ާޞލ ް ކުރުމ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ‬ ‫އެނ ް‪.‬ޑީ ‪.‬އ ެފ ް ގ ެ މި ޝަ ނ ް ޙ ި‬ ‫ސ‬ ‫ކުރުމ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ަޞލ ަތްތ ައ ް ތަރައ ްޤީ‬ ‫ވ ީ‬ ‫އި ންސާނީ‬ ‫އ ަމ ާޒުކ ޮށ ްގެންނ ެވ ެ‪ .‬މީ ގ ެ ތެރޭގ ައި ޔ ުނި ޓްތ ަކ ުގ ެ މި ޝަ ނ ް‬ ‫ާޞލ ްކުރުމ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ އ ެކި އ ެކި ދ ާއި ރ ާއި ނ ް މުދ ައ ްރި ބުނ ް‬ ‫ޙ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މި ޝަ ނ ް‬ ‫ސތ ަކ ާއި ‪ި ،‬‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ްކުރ ާ ފެންވަރ ުގ ެ ކ ޯ ް‬ ‫ނރ ު ހޯދ ައި ދި ނުމ ަށ ް‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަކުރުމ ަށ ް ބޭނުނ ް ޢި ލ ްމ ާއި ‪ ،‬ހ ު ަ‬ ‫ތ ަފ ާތ ު ދ ާއި ރާތ ަކުނ ް ޑި ޒ ައި ންކ ޮށ ްގެނ ް ހި ންގަނ ްފ ެށި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ސތ ައ ް ހި މެނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް މި އ ަދ ު ި‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ނރަކީ‪ ،‬ސްކި ލ ް‪،‬‬ ‫ދެވ ޭ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ާއި ޢި ލ ްމ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ނޮލ ެޖ ް‪ ،‬އ ެޓި ޓި އ ުޑ ް‪ ،‬މި ތި ންބ ައި ގ ެ މ ައްޗަށ ް ބި ނާކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ދެވ ޭ ފ ުރި ހަމ ަ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު ި‬ ‫ސތ ަކުނ ްދެވ ޭ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ޒ ަމ ާނީ‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ މުޢ ައ ްސަ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފެންވަރ ު މ ަތި ކުރުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ފެންވަރުގ ައި ‪ި ،‬‬ ‫ސ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް‬ ‫އެކަޑ ަމި ކ ް އ ަދި ޓ ެކ ްޓި ކ ަލ ް ދ ާއި ރާތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދ ެވ ެމުނ ް ގެނ ްދ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރ ާއ ްޖ ެއި ނ ް ބޭރުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫އެކަޑ ަމި ކ ް އ ަދި ޓ ެކ ްނި ކ ަލ ް ދ ާއި ރާތ ަކުނ ް ި‬ ‫ނރ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ް ދ ެވ ެމުނ ްދ ެއ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ދ ެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށްޓަކ ައި އޮނ ް ދ ަ ޖ ޮބ ް ޓްރޭނި ނ ްގ ގ ޮތުގ ައި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ދ ެވ ެމުނ ްދ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ރި ފްރ ެޝަ ރ ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ް ކުރ ުމ ާއި އ ަދި ި‬ ‫ގ ޮތުގ ައި ި‬ ‫ަރޝޕ ް ވ ޯކ ްޝޮ ޕ ް ސެމި ނަރތ ައ ް‬ ‫ފެންވަރ ު މ ަތި ކުރުމ ަށ ް ީލޑ ި‬ ‫ބ ޭއ ްވ ެމުނ ްދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެމ ް‪.‬އެނ ް‪.‬ޑީ‪.‬އ ެފ ްގ ެތ ަމ ްރީ ންތަކ ަށ ްލި ބުނ ުއެނ ްމ ެ‬ ‫ބ ޮޑ ު އ ެއ ްކ ުރި އެރުމ ަކީ އ ެމ ް‪.‬އެނ ް‪.‬ޑީ ‪.‬އ ެފ ް ގ ައި މި ޒ ަމާނ ުގ ެ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ދޭނ ެ އި ންސްޓި ޓި އުޓ ެއ ް އ ުފ ެދި ގެނ ް ދި އ ުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ އި ންސްޓި ޓި އ ުޓ ް‬ ‫ނ އަހަރ ު ޑި ފެނ ް ް‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް ‪ 2005‬ވ ަ ަ‬ ‫ފ ޯ ޓްރޭނި ނ ްގ ް އެނ ްޑ ް އ ެޑި އުކ ޭޝަ ނ ްގ ެ ނަމުގ ައި‬ ‫މި އި ންސްޓި ޓި އ ުޝަ ނ ްގ ެ‬ ‫އި ންސްޓި ޓި އ ުޝަ ނ ެއ ް އ ުފ ެދި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ދެވ ޭ ހ ުރި ހ ާ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ެއ ް ރޭވި ގެނ ް‬ ‫ދ ަށުނ ް ި‬ ‫ކ ުރި އ ަށ ް ގެނ ްދާގޮތ ަށ ް ހަމ ަ ޖ ެހ ުމ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް މި ހާރ ު‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ްދެވ ޭ‬ ‫ި‬ ‫މި އި ންސްޓި ޓި އ ުޝަ ނ ްގ ެ ފަރ ާތުންވ ަނީ‬

‫ސ‬ ‫ސތަކ ަކީ މ ޯލ ްޑި ވ ް ް‬ ‫ސތ ައ ް ފަރ ުމާކ ޮށ ް މި ކ ޯ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ްކ ޯ ް‬ ‫ސތަކަކ ަށ ް‬ ‫އ ެކ ްރި ޑި ޓ ޭޝަ ނ ް ބ ޯޑުނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރ ާ ފެންވަރ ުގ ެ ކ ޯ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސތަކ ަކީ މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ހ ަދާފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މީ ގ ެތެރ ެއި ނ ް ބ ައ ެއ ްކ ޯ ް‬ ‫ސތ ަކ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެކްރ ެޑި ޓ ްކުރ ެވި ގެނ ް ހި ންގ ަމުނ ްގެނ ްދ ާ ކ ޯ ް‬

‫ލި ބި ފ ައި ވ ާ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ްކުރުމ ަށ ް ތ ަފ ާތ ު‬ ‫ި‬ ‫އަނ ެއ ްކ ުރި އެރުމ ަކީ‬ ‫ސންޓަރުތ ައ ް ހ ުޅ ުވި ގެނ ްދި ޔ ުމ ެވ ެ‪1988 .‬‬ ‫ެ‬ ‫ޓްރ ިޭނނ ްގ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ްދެވ ޭ ހ ުރި ހ ާ‬ ‫ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާގ ެ ކ ުރި ނ ް ި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ެއ ް ހި ނގ ަމުންއ ަ ީއ ގި ރި ފ ު ީށ ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ްދެވ ޭ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް‬ ‫ސ ި‬ ‫ނމ ަވ ެ ް‬ ‫ސންޓަރުގ ައ ެވ ެ‪ަ .‬‬ ‫ެ‬ ‫ނ އަހަރ ު ކ ައ ްދ ޫ ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ސ ‪ 2000‬ވ ަ ަ‬ ‫ފ ުޅ ާވ ެގެންގ ޮ ް‬ ‫ސންޓަރ ު ހ ުޅ ުވި އެތަނުގ ައި ތ ަމ ްރީ ނ ްދ ެވެނ ް ފ ެށުނ ެ​ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ެ‬ ‫ނ އަހަރ ު ސ‪.‬ގަނ ް ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ހަމ ަ އ ެއ ާއ ެކ ު ‪ 2007‬ވ ަ ަ‬ ‫ސންޓަރ ެއ ް ހ ުޅ ުވި ގެނ ް‬ ‫ސންޓަރ ުގ ެ ނަމުގ ައި ޓްރޭނި ނ ްގ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ްކުރަނ ް ފ ެށުނ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ަމި އ ާއ ެކ ު‬ ‫މި ތަނުގ ައި ި‬ ‫ޅ‪ .‬މ ަޑި ވަރުގ ައި ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ާއި ބ ައ ެއ ް‬ ‫ސ ދ ަނީ ދ ެވ ެމުންނ ެވ ެ‪ .‬ދުރުނޫނ ް‬ ‫އ ެހ ެނި ހެނ ް ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ްވ ެ ް‬ ‫ސންޓަރ ުގ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ސތ ަޤްބ ަލ ެއްގ ައި މ ާފި ލ ާފ ުށި ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫މު ް‬ ‫ސންޓަރ ެއ ް ޤާއި މ ް‬ ‫ނަމުގ ައި ޅ‪ .‬މ ާފި ލ ާފ ު ީށގ ައި ޓްރޭނި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ އި ތުރ ު‬ ‫ކުރުމ ަށ ް ހަމ ަޖ ެހި ފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ކ ުރި މ ަގުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސތ ައ ް‬ ‫ސންޓަރުތ ައ ް ހ ެދި އ ެކި ތ ަމ ްރީ ނ ް ކ ޯ ް‬ ‫ެ‬ ‫ޓްރޭނި ނ ްގ‬ ‫ސންޓަރ ު ތ ަކ ެއ ްގ ެ‬ ‫ހި ނ ްގާނ ެ ތަންތަނަކީ ވ ަކި ޓްރޭނި ނ ްގ ެ‬ ‫ގ ޮތުގ ައި ކ ަނޑ ައ ެޅި ގެނ ްދާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬މީ ގ ެ އި ތުރަށ ް ވަރަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ނ ވޮކ ޭޝަ ނަލ ް އ ަދި ޓ ެކ ްނި ކ ަލ ް ދ ާއި ރާތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ގި ަ‬ ‫ރ ާއ ްޖ ެއ ާއި ރ ާއ ްޖ ެއި ނ ް ބޭރުނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ްދ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް މ ަ ީތ ތ ަޢުލީމ ް ދި ނުމ ަށްޓަކ ައި އ ެމ ް‪.‬‬ ‫ި‬ ‫އ ޯ‪.‬ޑީ ގ ެ ފަރ ާތުންނ ާއި އ ަދި އ ަމި އްލަގ ޮތުނ ް މ ަ ީތ‬ ‫ާސލ ް ކުރަމުނ ްދ ާ ފަރ ާތްތ ައްދ ަނީ ދުވ ަހ ެއ ް‬ ‫ތ ަޢުލީމ ް ހ ި‬ ‫ނވ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ގޮތ ަށ ް މ ަ ީތ ތ ަޢުލީމ ް‬ ‫ދުވަހަކ ަށ ް ގި ަ‬ ‫ާސލ ްކުރަމުނ ްދ ާ ފަރ ާތްތަކ ަ ީކ މި މުއ ައ ްސަ ސާއި ނ ް‬ ‫ހ ި‬ ‫ޕޭލީވ ް ދީ ގެނ ް ދ ާމީ ހުންކަނ ް ފާހަގ ަކުރަމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތ ަމ ްރީ ނ ްކުރ ެވ ެމުނ ް‬ ‫ި‬ ‫ކ ުރި މ ަގުގ ައި‬ ‫ގެނ ްދ ާނީ މި ދެންނ ެވި މަރުކ ަޒުތ ައ ް މި ގޮތ ަށ ް‬ ‫ޚ ާއ ްޞަ ކުރ ެވި ގެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ ވަރަށ ް ކުޑ ަ‬ ‫މި އ ަދ ު ި‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑ ު ދަންނަވ ާނީ‬ ‫ފ ައުޖަކ ަށ ްވި ޔަ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ‬ ‫ސގ ައި ތި ބި ި‬ ‫މި މުއ ައ ްސަ ާ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ނރ ާއި ޤާބި ލްކަނ ް ލި ބި ފ ައި ވ ާ‬ ‫ތ ަފ ާތ ު ދ ާއި ރާތ ަކުނ ް ހ ު ަ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް މި އ ަދ ު ބި ނ ާވެފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ި .‬‬ ‫ސކ ަރީ ދ ާއި ރާއ ަށ ް އެކަންޏ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު‬ ‫ހަމ ައެކ ަނި އ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް އ ަމ ާޒ ުވެފ ައި ވ ަނީ ދި ވ ެހި‬ ‫ދި ވ ެހި ި‬ ‫ާސ‬ ‫ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ދޭނ ްޖެހ ޭ އަސ ީ‬ ‫މ ައްޗަށ ާއި‬ ‫ދި ނ ުމ ުގ ެ‬ ‫ޚި ދުމ ަތ ް‬ ‫ގ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ުލ ާލ ު‬ ‫ދ ެމ ެހ ެއ ްޓ ުމ ުގ ެ މ ައްޗަށ ެވ ެ‪ .‬މި ގ ޮތުނ ް‬ ‫ކ ޮށ ްލ ާނީ‬ ‫ފާހަގ ަ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑ ު‬ ‫ކޯސްޓ ްގ ާރޑ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ނ ާއި ފަޔަރ‬ ‫ފ ައި ޓި ނ ްގ ެ ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ެވ ެ‪ .‬މި ދ ާއި ރ ާގ ެ‬ ‫މި ދ ާއި ރާތ ަކުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ‬ ‫ި‬ ‫ގުޅޭގ ޮތުނ ް‪،‬‬ ‫ަސއްކ ަތ ާއި‬ ‫ކުރާމ ަ‬ ‫ސތ ައ ް ޑި ޒ ައި ންކ ޮށ ް ވަރަށ ް‬ ‫ކޯ ް‬ ‫ރަނގަޅ ަށ ް ތ ަމ ްރީ ނ ް ދ ެވ ެމުނ ްދ ާ‬ ‫ބ ަ​ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ‬ ‫ި‬ ‫މި އ ަދ ު ދި ވ ެހި‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ކ ުރި އަރާފ ައި ވ ާ ޤ ައ ުމުތ ަކ ާއ ެކ ު‬ ‫ޓްރޭނި ނ ްގތ ައ ް‬ ‫ބ ައި ލ ެޓްރަލ ް‬ ‫ބ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ގެނ ްދ ާ‬ ‫ހި ންގ ަމުނ ް‬ ‫ާސފ ައި ންނ ާއި‬ ‫އ ެމ ެރި ކ ި‬ ‫މި ގ ޮތުނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއ ެކ ު ދެޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫އި ނ ްޑި ޔ ާ ި‬ ‫ތ ަފ ާތ ު‬ ‫މ ެދުގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ައ ް ބ ޭއ ްވ ެމުނ ްދ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ދި ވ ެހި‬ ‫ނރ ު އި ތުރ ުވ ެ‪ ،‬އެނ ްމ ެ ޒ ަމ ާނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޢި ލ ްމ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ި‬ ‫ނރުތ ަކ ާއި އ ުކ ުޅުތ ައ ް އ ަދި ޢި ލ ްމ ު ލި ބ ެމުނ ްދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހު ަ‬ ‫ނރ ު‬ ‫ސފ ައި ންނަކީ ޒ ަމ ާނީ ޢި ލ ްމ ާއި ހ ު ަ‬ ‫ި‬ ‫މި އ ަދ ު ދި ވ ެހި‬ ‫އ ަދި ޤާބި ލ ް ތ ަމ ްރީ ންތ ަށ ް ތ ަފ ާތ ު ދ ާއި ރާތ ަކުނ ް ލި ބ ެމުނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ދެވ ޭ ޒ ަމ ާނީ‬ ‫ނ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު ި‬ ‫އަނ ް ަ‬ ‫ތ ަމ ްރީ ންތ ަކ ުގ ެ އެނ ްމ ެ ބ ޮޑ ު އ ަމާޒ ަކީ ދި ވ ެހި ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ުލާލ ަށ ް ޤ ައ ުމ ުގ ެ އ ެތެރ ެއި ންނ ާއި‬ ‫ނ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ކަންކ ަމ ާއި ކ ުރި މ ަތި ލ ާ‬ ‫ބޭރުނ ް އަނ ް ަ‬ ‫ސ‬ ‫ޤ ައ ުމ ު މި ނި ވަންކަންމ ަ ީތ ދ ެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ުޝޔާރުކ ަމ ާއ ެކ ު ތި ބ ޭ ޤާބި ލ ް ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ި‬ ‫ހ ި‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މީ ހ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ހ ެދ ުމ ެވ ެ‪ .‬މި ކަނ ް ކުރެވ ޭނީ ކޮނ ްމ ެ ި‬ ‫ނރ ާއި ޢި ލ ްމ ު ދި ނުމ ަށ ް ދ ައުލ ަތުނ ް ކުރައ ްވާފ ައި ވ ާ‬ ‫ހު ަ‬ ‫އި ނ ްވެސްޓްމަނ ްޓ ްގ ެ އ ަގ ު ވަޒަންކ ޮށ ް‪ ،‬އެކަނ ް އި ތުރަށ ް‬ ‫ތަރައ ްޤީ ކ ޮށ ް ދ ެމ ެހ ެއްޓ ެނި ވި ގ ޮތ ެއްގ ައި ކ ުރި އ ަށ ް ގެނ ްދި އ ުމ ުގ ެ‬ ‫ޢ ަޒ ުމުގ ައި ތި ބ ެގެންނ ެވ ެ‪.‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪29 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ޢިބުރަތުން ފުރިގެންވާ ދުވަހެއް‬

‫ތަޢާރުފ ް‬

‫ހ ާހ ާ ނުވ ަސަ ތޭކ ަ އ ަށ ާ ިހ އަހަރ ުގ ެ ނޮވ ެމްބ ަރ‬ ‫މ ަހ ު ތި ންވަނަ ދުވަހ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ޒ ަމާނ ް ީވ ތ ާރީ ޚުގ ައި‬ ‫ނުދެކޭފަދ ަ ތ ާރީ ީޚ ޚ ާއ ްޞަ ދުވ ަހ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ލ ޮބ ުވ ެތި‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް ނަގ ާލ ާ‪ ،‬މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ކަރާމ ަތ ާއި‬ ‫ޢި އްޒ ަތ ް ވ ެއ ްޔ ާއި މ ޮޑެލުމ ަށްޓަކ ައި ‪ ،‬ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ ބ ާ ީޣ‬ ‫ޖ ަމާޢ ަތ ެއ ް ކ ަމުގ ައި ވ ާ ޕްލ ޮޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ އ ަށ ްޑި ހަވަރަކ ަށ ް‬ ‫މީހުނ ް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ޚ ާއި ނ ުވި މ ަދ ު ބަޔ ަކ ާއ ެކ ު‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް ނުރައ ްކ ާތ ެރި ޙަމ ަލ ާއ ެއ ް ދި ނުމ ަށ ް އ ައި‬ ‫ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖ ޭގ ެ ކަންކ ޮޅުތ ަކުގ ައި ވ ާ އ ެ ިކމީހުނ ް‬ ‫ސ ނަނ ްކުރަނީ އ ެ ިކގޮތ ަށ ެވ ެ‪ .‬މި ދުވ ަހ ާގުޅޭގ ޮތުނ ް‬ ‫މި ދުވ ަ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ އެންމ ެހ ާ ރައ ްޔި ތުނ ް އ ެއްބަސްވ ާ އ ެއްކަމ ެއ ް‬ ‫އެބ ަވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ރ ާއްޖ ޭގ ެ ފ ަހ ުގ ެ ތ ާރީ ޚުގ ައި ނުދެކޭފަދ ަ‬ ‫ސ ވުމ ެވ ެ‪ .‬އ ެދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫ނ ާމާނ ް‪ި ،‬ބރ ުވ ެރި ދުވަހަކ ަށ ް އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި ނ ާމާންކ ަމ ުގ ެ ވާހަކ ަ ފ ެށ ުމ ާއ ެކ ު ހ ަށި ގ ަނޑުނ ް‬ ‫ީހ ިބ ިހނަގ ައި ގެނ ް ދެއ ޭ ބުނުމ ަ ީކ ހަމ ައެކ ަނި ނަނ ްއި ތުރ ެއ ް‬ ‫ސ‬ ‫އި ތުރުކ ޮށ ްލުނ ް ކަމަކ ަށ ް ނ ުވާނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ސ ވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ީއ އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ވަރަށ ް ގި ނަ‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ފި ލާވ ަޅުތ ަކ ާއި ޢި ބުރަތްތ ަކ ެއ ް ލި އްބ ައި ދި ނ ް ދުވަހަކ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެގ ޮތުނ ް މި ލި ޔ ުމުގ ައި އ ަޅުގ ަނޑ ު ބ ަލ ާލެވ ޭތ ޯ މި ބަލ ަނީ‬ ‫މި ދެންނ ެވި ޢި ބުރަތްތ ަކ ުގ ެ މ ައްޗ ަށ ެވ ެ‪.‬‬

‫ޙ ަމަލ ާ ބަދަލުކުރުން‬

‫‪30‬‬

‫ސ ކ ުރި މ ަތި ލުންތ ައ ް‬ ‫ރ ާއްޖ ޭގ ެ ތ ާރީ ޚުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސ ނޮވ ެމްބ ަރ ތި ންވަނަ‬ ‫ހިނގާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދުވ ަހ ު ހިނގ ާދި ޔަފަދ ަ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ކ ުރި މ ަތި ލުމ ެއ ް‬ ‫އ ެތ ާރީ ޚ ާއި ހަމައ ަށ ް ހިނގާފ ައ ެއ ް ނ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ނަމުނ ް ނަނ ް ީދފ ައި ވ ާ އޭކ ޭ ސަ ތާޅީހ ާއި‬ ‫ސ ޒ ަމ ާނީ ހ ަތި ޔާރ ާއި ގ ޮވާތ ަކެތީގ ެ ބޭނުންކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫އެނޫނ ްވ ެ ް‬ ‫ޢ ަދ ުއ ްވުނ ް ދި ނ ް މި ޙަމ ަލާއ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ އެތ ައ ް ދ ަރި ންތ ަކ ެއ ްގ ެ‬ ‫ލ ޭ އޮހޮރ ުވ ާލި ‪ ،‬އ ަނި ޔ ާވ ެރި ކ ުރި މ ަތި ލުމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ތި ީބ ީކ މި ފަދ ަ ކަމަކ ަށ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ެގެނ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬މި ކަމ ަ ީކ‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ލާންޖެހިދާނެކަމަކ ަށ ް ދ ެކ ެމުނ ް ނ ުދި ޔަހިނދ ު‪،‬‬ ‫ސ ތި ީބ ީކ މި ބާވ ަތ ުގ ެ ޙަމ ަލާއަކ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ތ ައ ްޔާރ ުވ ެގެނ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬އ ެއ ާ ޚިލާފ ަށ ް ބ ާ ީޣނ ް އ ަ ީއ‬ ‫ދުރ ާލ ާ މި ކަމ ަށ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ެގެނ ް‪ ،‬ބޭނުނ ްވ ާ ސާމާނ ާއ ެކ ު‪،‬‬ ‫އ ަދި އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ މ ަޤ ްޞަ ދ ު ފ ުރި ހަމ ަވާނެވަރ ުގ ެ‬ ‫ބާރަކ ާއ ެކ ުއ ެވ ެ‪ .‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ތި ީބ އާދ ައި ގ ެ‬ ‫މ ަތި ނ ް ހަމ ައެކ ަނި އެވ ަގ ުތ ު ފާރަވ ެރި ނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ތި ިބ‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސވ ަނީ‬ ‫ސނ ުމުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެކަންޏ ެވ ެ‪ .‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ މ ުޅި ވި ް‬ ‫ި‬ ‫ކުޑަހިނދުކ ޮޅ ެއ ްގ ެ ތެރޭގ ައި ‪ ،‬ވަރަށްފ ަސޭ ހ ައި ނ ް‪ ،‬އ ަދި‬ ‫ސ ހުރަހ ެއްނ ެތި އެމީހުނ ްގ ެ މަނ ްޒި ލާހަމައ ަށ ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސކ ަރީ މަރުކ ަޒ ު ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ދި އުމ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ަ ް‬ ‫ސ މ ާތ ްﷲގ ެ ހެޔ ޮ‬ ‫އ ަތްދަށ ަށ ް ގެނައުމ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް އެވ ަގ ުތ ު‬ ‫ި‬ ‫ރަޙުމ ަތ ްފ ުޅ ާއި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ފާރަވ ެރި ންނަށ ް ތި އ ްބ ެވި ބަޠ ަލުނ ްގ ެ ހ ުށި ޔާރުކ ަމުނ ް‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާއި ތ ޮޅ ެލުމ ަ ީކ އ ެހ ާ ފ ަސޭ ހަކަމަކ ަށ ް‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ޢި ބުރަތްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ނ ުވި އ ެވ ެ‪ .‬މި ކ ަމުނ ްވ ެ ް‬ ‫ފާރަވ ެރި ނ ްގ ެ ޒި ނ ްމ ާ އ ަދ ާކުރ ުމުގ ައި‬ ‫ލި ބިދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސބިތ ުވުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އެގ ޮތުގ ައި‬ ‫ާ‬ ‫ހ ުށި ޔާރ ުވުމ ަށ ާއި‬ ‫ިކތަންމ ެ ވަރުގަދ ަ‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ‬ ‫ދ ެމި ތި ބ ެއްޖެނަމ ަ‪ ،‬ދ ު ް‬ ‫ސ ފ ުރި ހަމ ަ ރައްދ ެއ ް ދި ނުމ ަ ީކ ދ ަތި ކަމަކ ަށ ް‬ ‫ޙަމ ަލާއަކ ަށ ްވ ެ ް‬ ‫ނ ުވާނެކަމ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު ފާރަވ ެރި ނ ް ސަ މ ާލުކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫ސ އެކަމ ެއ ް‬ ‫ތި ބ ެއްޖެނަމ ަ‪ ،‬އެމީހުންނަ ީކ އެންމ ެފުރަތަމ ަވ ެ ް‬ ‫އެގޭނެމީހުންކަމ ަށ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬

‫ހަނގުރ ާމައިގެ ޙ ަމަލ ާތައް ބަދަލުކުރަމ ުން ދިޔަ‬ ‫ސމިނ ުންގެ ވަޒަންތައް ތިމ ާގެ މ ެއަށް‬ ‫ވަގުތު‪ ،‬ދު ް‬ ‫ސ ބިރުވެރިކަމ ެއް ނެތި‪،‬‬ ‫އަރ ާފާނ ެކަމ ުގެ ކުޑަވެ ް‬ ‫ސފައިންގެ މ ަރުކަޒުން ބަޔަކު ނިކުމ ެގެން‬ ‫ި‬ ‫ދިޔަކަން އަޅުގަނޑުމ ެން ފާހަގަކުރަންޖެހެއެވެ‪.‬‬ ‫ހަނގުރ ާމައިގެ މައިދާނާއި ޙާލަތު ދެނ ެގ ަތުމ ަށްޓަކައި‬ ‫މ ަޢުލޫމ ާތުތައް ބޭނ ުންވެފައިވަނިކޮށް‪ ،‬މ ަރުގެ‬ ‫ތުންފަތްމ ައްޗަށް ތިމ ާ ހުށައަޅަނީކަން އެގިހުރ ެ‪،‬‬ ‫ސނ ެ ީގ ބިރުކުޑަ‪ ،‬ކެރ ޭ އަ ިދ‬ ‫ހިތާއި ރ ޫޙ ުން އި ް‬ ‫ހީވާގި ފަހުލަވާނ ުންތަކެކެވެ‪.‬‬

‫ސއިން ޢ ަ ީލ‬ ‫ލެފްޓިނަންޓް ޙ ު ަ‬

‫ސ މ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހަމ ައ ެއ ާއ ެކ ު އ ެ ީއ ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ދި ޔ ަ ވަޒަނ ްވ ެ ް‬ ‫ާޞލުނ ުވާނެކ ަމ ުގ ެ‬ ‫މ ަޤ ްޞަ ދ ު‪ ،‬އެމީހުނ ް ރ ާވާފ ައި ވ ާ ގޮތ ައ ް ޙ ި‬ ‫ސ ދ ެމުނ ް ނި ކ ުތ ް ވަޒަނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ބ ާ ީޣނ ް‬ ‫ސގްނަލ ްވ ެ ް‬ ‫ފ ެ ިހ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޤާބިލުކ ަމ ާއި‬ ‫ހީކ ުރި ގ ޮތ ާއި ޚިލާފ ަށ ް ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސބިތ ުވ ެގެނ ް ދި ޔ ަ ވަޒަނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ހ ުށި ޔާރުކަނ ް ާ‬ ‫ސ‬ ‫ހުވ ަފެންތ ައ ް ވި އ ިްސވހ ާލި ކ ޮށ ްލި ވަޒަނ ެވ ެ‪ .‬ކޮންމެއަކ ަ ް‬ ‫ޝަ ހީދ ު ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ާއި އޭނ ާއ ާއ ެކ ު ފ ޯރި އ ަށ ްހ ުރި އޭނ ާގ ެ‬ ‫އ ަޚ ު އާދ ަމ ް މުޙަންމ ަދ ު (ގ ުލްބ ަކ ާ)‪ ،‬ބ ާޣި ންނ ާއި ދި މާލ ަށ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ދި ނ ް ވަރުގަދ ަ ރައ ްދ ު ޙަމ ަލ ާގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ދި މ ަދި މާލ ަށ ް‬ ‫ި‬ ‫މަރުކ ަޒ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ތި ިބ‬ ‫ރ ުކުރ ުވ ާލުމ ަށ ް ހިނދުކ ޮޅ ެއ ް ލި ބިގެނ ް ދި ޔ ުމ ުގ ެ ފ ައި ދ ާ‬ ‫ޝކަރަށ ް ލި ބުނ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ބ ާ ީޣންނަށ ް ދ ެވުނ ު‬ ‫މ ުޅި ލ ަ ް‬ ‫ރައ ްދ ުގ ެ އާރ ާއި ބާރ ު އަންގ ައި ދ ޭ ވަރަށ ް މ ު ިހނ ްމ ު‬ ‫ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ހ ާ ިހސާބުނ ް ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ ރާސްތ ާ ބަދ ަލ ުވ ެ‪،‬‬ ‫ސ‬ ‫ސނ ްލ ާ‪ ،‬އެމީހުނ ްގ ެ މީހުނ ްވ ެ ް‬ ‫ބ ާ ީޣނ ްގ ެ ރޭވުންތ ަށ ް ބ ޮއ ް ު‬ ‫ޝކާރައ ަށ ްވ ެ‪ ،‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ވަޒަންތ ަކ ުގ ެ ި‬ ‫ކ ޮމާނ ްޑ ް އެނ ްޑ ް ކޮނ ްޓ ްރ ޯލ ް ގ ެއ ްލި ގެނ ް ިހގ ައްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނަތީޖާއ ަ ީކ ބ ާ ީޣނ ްގ ެ ވ ެރި ޔ ަ ީކ ކ ާކުކ ަށ ް ނޭނގި ‪ ،‬އ ަމުރ ު‬ ‫ބަލ ައި ގަންނަނ ް ީވ ކޮންފަރާތ ަކުންކ ަށ ް ނޭނގި ‪ ،‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ތެރޭގ ައި ހިތްހަމަނުޖ ެހ ުމ ާއި ޚިލ ާފުތ ައ ް އި ތުރ ުވ ެ‪ ،‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ‬ ‫ސަ ފުތ ަކ ުގ ެ ތަރުތީބ ު ގ ެއ ްލުމ ެވ ެ‪ .‬މި ދެންނ ެވި ހ ުރި ހ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ކަމ ެއ ްގ ެ ފ ެށުމ ަ ީކ ބ ާ ީޣންނ ާއި ދެކޮޅ ަށ ް ދި ނ ް ި‬ ‫ސބިތުކ ަމ ާއި‬ ‫ރައ ްދ ު ޙަމ ަލ ާގ ެ އާރ ާއި ބާރ ެވ ެ‪ .‬އެޙަމ ަލ ާގ ެ ާ‬ ‫ސކަމ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ޢި ބުރަތ ްތ ެރި ފި ލާވ ަޅ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދުސްމި ނުނ ް‬ ‫އަވ ަ ް‬ ‫ޙަމ ަލާދީފި ނަމ ަ‪ ،‬އެމީހުނ ް އެއަންނަ ބާރ ުމި ނ ް ހ ުއ ްޓ ުވ ާލެވ ޭ‬ ‫މ ަޑުޖ ައ ްސަ ވ ާލެވޭވަރ ުގ ެ ރައްދ ެއ ް‬ ‫ވަރ ުގ ެ ނުވަތ ަ‬ ‫ޝކަރ ު‬ ‫ދ ެވި އްޖެނަމ ަ‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ތ ައ ްޔާރ ުވ ެލ ާށ ާއި ލ ަ ް‬ ‫ރ ުކުރ ުވާލަނ ް ހިނދުކ ޮޅ ެއ ް ލި ބޭނެކަމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ހިނދުކ ޮޅ ުގ ެ‬ ‫ބޭނުނ ް އެންމ ެ ފ ުރި ހަމަގ ޮތުގ ައި ބޭނުނ ްކުރ ެވި އްޖެނަމ ަ‬ ‫ދުސްމި ނުނ ްގ ެ ރޭވުންތ ައ ް ވި އ ިްސވި ހ ާލި ކ ޮށ ްލެވޭނެކަމ ެވ ެ‪.‬‬

‫ތަމ ް ީރނާއި ޤާބިލުކަން‬

‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާއި‬ ‫«ކ ަޅ ުދުވަސް»‬ ‫އެ‬ ‫ރައްދު ޙ ަމަލ ާގެ އާރާއިބ ާރު‬ ‫ސކ ަރީ‬ ‫ބ ައްދ ަލ ުކ ުރި އި ރ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި އ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ބ ާ ީޣނ ްގ ެ ފުރަތަމ ަ ޙަމަލ ައ ާއ ެކ ު ި‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ާއި ހުނަރ ު‪ ،‬އ ަދި އެފަދ ަ އޮޕަރޭޝަ ނ ެއްގ ައި‬ ‫އ ުތުރ ު ފަރ ާތ ު ގ ޭޓްގ ައި ފ ޯރި އ ަށ ްހުންނ ެވި ޝަ ހީދ ު ކ ޯޕްރަލ ް‬ ‫ޤާބިލުކ ަމ ާއ ެކ ު ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވެވޭފަދ ަ މީހުނ ް ވަރަށ ް މަދ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްގ ެ ބ ަޑި ނ ް ނި ކުމ ެގެނ ް ދި ޔ ަ ވަޒަނ ް‬ ‫ސ‬ ‫މި ކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް މ ުޅި މުއ ައ ްސަ ސާގ ެ ޤާބިލުކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ސހުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ީއ ބ ާ ީޣނ ްގ ެ އެންމ ެ ބ ޮޑ ު ި‬ ‫ސ‬ ‫ފެންނަމުނ ް ދި ޔ ަ ީއ ވަރަށ ް ީހނަރުކ ޮށ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫އ ެ ީއ މި ކ ުރި މ ަތި ލ ުމ ުގ ެ އ ޮއި ވަރ ާއި ކުލަވަރ ު ބަދ ަލ ުވ ެގެނ ް‬ ‫ލި ިބފ ައި ވ ާ މ ަދ ު ހުނަރ ާއި ޤާބިލުކ ަމ ާއ ެކ ު އ ަދި ހިތްވަރ ާއި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ޢ ަޒ ުމ ާއ ެކ ު ކ ުރި ޖި ހ ާދ ާއި ‪ ،‬މ ާތ ްﷲ ގ ެ ވ ާގި ފ ުޅ ާއ ެކ ު‬ ‫ޞރ ު ލި ބިގެނ ްދި ޔައީއ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ނަ ް‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ލި ިބގ ަތ ް ޢި ބުރަތްތ ަކ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ް‬ ‫އެންމ ެ ބ ޮޑ ު އ ަދި އެންމ ެ މ ު ިހނ ްމ ު އ ެއ ް ޢި ބުރަތ ެވ ެ‪ .‬އ ޭގ ެ‬ ‫އ ަ ީލގ ައި އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ކ ުރި މި ންނަތ ް މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކުނ ް‬ ‫އ ެދ ާއި ރ ާއި ނ ް އ ާއުސްމި ންތަކ ަކ ާއި‬ ‫މި އ ަދ ު މި ވ ަނީ‬ ‫ާޞލ ުވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ހަމައ ަށ ް ފ ަޚުރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު ވ ި‬ ‫ސ ދ ަނީ ބާރ ު‬ ‫އ ުގެނ ުމ ުގ ެ ދ ަތުރ ު އ ަދި ވ ެ ް‬ ‫ތ ަމ ްރީ ނ ާއި‬ ‫ދ ުވ ެ ީލގ ައި ކ ުރި އ ަށ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ތެރޭގ ައި‬ ‫ތ ަޢުލީމ ާއި ތ ަމ ްރީ ނ ާއި ހުނަރ ު އ ަދި ޤާބިލުކ ަމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔާތ ަކުގ ައި‬ ‫ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ނަންހިނގ ާ ޤ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ އ ަ ް‬ ‫ދޫނ ުކުރާފަދ ަ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‬ ‫ި‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެބ ަތި އ ްބ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ދެންނ ެވި‬ ‫ި‬ ‫ހުނަރ ުވ ެރި‬ ‫ސކ ަރި އ ްޔާތ ަކ ުގ ެ މީހުންނ ާއ ެކ ު ތ ަމ ްރީ ނ ު ހ ޯދ ާ‪،‬‬ ‫އަ ް‬ ‫އެމީހުންނަށ ް ގޮންޖ ަހ ާލުމ ަށްފ ަހ ު‪ ،‬ފ ަޚުރ ުވ ެރި ރަތްވަނަތ ައ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ެއ ް އެބ ަތި އ ްބ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ޯދާފ ައި ވ ާ ހުނަރ ުވ ެރި އެތ ައ ް ި‬

‫ހިތްވަރުގަދަ ކަމ ުގެ ލ ާމ ީަސލު ނަމޫނާ‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ފާހަގ ަކުރ ާ‬ ‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަ ް‬ ‫ނަ ް‬ ‫މި ދުވަހ ަ ީކ ޤ ައ ު ީމ ޖި ހާދ ެއ ް ކ ުރި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ދި ނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ދ ަރި ންތ ަކ ެއ ް މ ަތި ވ ެރި ޤުރ ުބ ާނީ ތ ަކ ެއ ް ވީދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސގ ަނޑ ު‬ ‫އ ަގ ުހ ުރި ބަޠ ަލުންތ ަކ ެއ ްގ ެ ލ ެއި ނ ް ޤ ައ ުމ ުގ ެ ފ ަ ް‬ ‫ސކ ޮށ ް‪،‬‬ ‫ތ ެތ ްމ ާލި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬ނަފ ްސަ ށ ްވުރ ެ ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު އި ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހ އ ަބ ްޠ ާލުންތ ަކ ެއ ް ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް ދި ޔ ަ ދުވ ަހ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސބިތުކ ޮށްފ ައި ވ ަނީ‬ ‫ސ ާ‬ ‫މި ދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހ ކޮންމ ެ ދ ަރި އ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ހިތްވަރ ާއި ފަންވަރ ެވ ެ‪ .‬މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ އުންމ ަތ ް‬ ‫ގ ުގ ުމ ާލާފ ައި ވ ަނީ އ ެއ ް އަޑ ަކުންނ ެވ ެ‪«“ .‬މި ނި ވަންކ ަމުނ ް‬ ‫އ ަޅ ުވ ެތި ކަމަކ ަށ ް ހަމަހިލ ާ ދި ޔަކަނުދޭނަނ ް»” މި ހެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ކޮންމ ެ މ ުވ ާޠި ނ ެއ ްގ ެ ހިތުގ ައި އ ުތ ުރި އަރަމުނ ް ދި ޔ ަ ީއ‬ ‫އ ެއ ް ޝުޢޫރ ެކ ެވ ެ‪« .‬ޤ ައ ުމ ު ގ ޮވާލ ައި ފި ނަމ ަ‪ ،‬ހަމ ަ ކޮންމ ެ‬ ‫ސ ލ ައްބ ައެކައ ޭ ޖ ަވ ާބ ު ީދ ޤުރ ުބާނ ްވ ެދާނަމ ޭ»‬ ‫ހިނދ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ ޙަމ ަލާތ ައ ް ބަދ ަލ ުކުރަމުނ ް‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ ވަޒަންތ ައ ް ތި މ ާގ ެ މެއ ަށ ް‬ ‫ދި ޔ ަ ވ ަގ ުތ ު‪ ،‬ދ ު ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ ިބރ ުވ ެރި ކަމ ެއ ް ނ ެތި ‪ި ،‬‬ ‫އަރ ާފާނެކ ަމ ުގ ެ ކުޑ ަވ ެ ް‬ ‫މަރުކ ަޒުނ ް ބަޔ ަކ ު ނި ކުމ ެގެނ ް ދި ޔަކަނ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ފާހަގ ަކުރަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ މ ައި ދާނ ާއި ޙާލ ަތ ު‬ ‫ދެނެގ ަތުމ ަށްޓަކ ައި މ ަޢ ުލ ޫމ ާތުތ ައ ް ބޭނުނ ްވެފ ައި ވ ަނި ކ ޮށ ް‪،‬‬ ‫މަރ ުގ ެ ތުންފ ަތްމ ައްޗ ަށ ް ތި މ ާ ހުށ ަހ ެޅ ެނީ ކަނ ް އ ެގި ހުރ ެ‪،‬‬ ‫ސނ ެ ީގ ިބރ ުކުޑ ަ‪ ،‬ކެރޭ އ ަދި ހީވ ާގި‬ ‫ހިތ ާއި ރ ޫޙުނ ް އި ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ފ ަހުލ ަވާނުންތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ އެބަޔަކ ަށ ް ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ާ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުވ ެ ް‬ ‫ބޭރަށ ް ނި ކ ުތ ް ގްރ ޫޕ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ތި ނ ް ީމހ ަކ ު ވ ަނީ‬ ‫ސ ހެޔ ޮ ޙ ާލުގ ައި އ ެބ ުރި‬ ‫ޝަ ހީދ ުވެފ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫މަރުކަޒ ަށ ް ވަންމީހުނ ް އ ަ ީއ ބޭނުނ ްވ ާ މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ާއ ެކ ުއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކ ޮމާންޑަރުންނަށ ް‬ ‫މި މ ަޢ ުލ ޫމ ާތުތ ައ ް ވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ީއ ި‬ ‫ވަރަށ ް މ ު ިހނ ްމ ު މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ތަކަކ ަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި މި ިހސާބުނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ ރާސްތ ާ ބަދ ަލ ުވ ެގެނ ް ދި ޔަކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ޢި ބުރަތ ްތ ެރި‬ ‫މި ކ ަމުނ ް‬ ‫ފާހަގ ަކުރ ެވި ފ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވ ަނީ‬ ‫ާޞލ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ހ ަނގުރާމ ައި ގ ެ އެންމ ެ‬ ‫ފި ލާވ ަޅުތ ަކ ެއ ް ޙ ި‬ ‫ނ ާޒ ުކ ު ދ ަނޑި ވ ަޅުގ ައި ވެސް‪ ،‬އެންމ ެ މ ު ިހނ ް ީމ ތި މ ާގ ެ‬ ‫ޤ ައުމ ެވ ެ‪ .‬ތި މ ާގ ެ ީދނ ެވ ެ‪ .‬ތި މ ާގ ެ ނަފްސެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬ތި މ ާގ ެ‬ ‫ސ ނޫނ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ އ ަދ ުގ ެ ޒ ުވާނ ް ޖީލ ު މި ކ ަމުނ ް‬ ‫ފުރާނައ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ާޞލ ުކުރ ެވި ދާނެފަދ ަ‬ ‫ސ ޢި ބުރަތ ް ޙ ި‬ ‫ިކތަންމެވަރަކ ަށ ްވ ެ ް‬

‫މ ު ިހނ ްމ ު ފި ލާވ ަޅ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ބަޔ ަކ ު ރަ ީހނުކ ޮށ ްގެނ ް‬ ‫ސ‬ ‫ބ ާ ީޣނ ްގ ެ ނި ވާފ ަތްގ ަނޑަކ ަށ ް ހަދ ައި ގެނ ް މާލޭގ ައި ވ ެ ް‬ ‫އ ުޅުނ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި އ ޭގ ެ ފ ަހުނ ް އެމީހުނ ް ދ ަތުރ ުކ ުރި‬ ‫ސ ގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬މި ގެނ ްދި ޔ ަ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫ބ ޯޓުގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ތެރ ެއި ނ ް ބ ައ ެއ ް މީހުނ ް ބ ާ ީޣނ ް ޝަ ހީދުކ ޮށ ްލާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ރަ ީހނުނ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި ގެންދ ެވި ދި ވ ެ ިހނ ް ދ ައ ްކާފ ައި ވ ާ‬ ‫ސބިތުކ ަމުނ ް އ ެ ީއ ހިތްވަރުގަދ ަ ދި ވ ެ ިހ ދ ަރި ންތ ަކ ެއްކަމ ަށ ް‬ ‫ާ‬ ‫ނ ާމާންކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި‬ ‫އި އ ްތި ފ ާޤ ުވާންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތެރޭގ ައި އ ެހ ާގި ނަ ވ ަގ ުތ ު ހޭދ ަކ ުރި އި ރ ުވެސް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫ީހނަރުކަމ ެއ ް‬ ‫ސ‬ ‫އީމާނ ްތ ެރި ކ ަމ ާއި ޢަޤީދާއ ަށ ް ކުޑ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައ ެއ ް ނ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އެމީހުނ ްގ ެ ހިތްވަރުގަދަކ ަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ައި ް‬ ‫ނ ުގ ުޑާފަދ ަ ޢ ަޒުމ ެއ ްގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪ .‬މި އ ަދ ު ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު‬ ‫އެމީހުންނަށްޓަކ ައި ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬

‫ވަރުގަދަ އެއްބައިވަންތަކަން‬ ‫ސރ ެ ދި ވ ެ ިހންނަ ީކ‬ ‫ކާބަފ ައި ނ ްގ ެ ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫އ ެއ ް ީދނ ެއ ްގ ެ‪ ،‬އ ެއްބަހ ަކުނ ް ވާހަކަދ ައ ްކ ާ‪ ،‬އ ެއްބ ައ ެއްކަނ ް‬ ‫ސ މި ީއ‬ ‫އަންނަނީ އ ަޑުއަހ ަމުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫މި އ ަދ ުގ ެ ޖީލ ުގ ެ ކ ުރި މ ަ ީތގ ައި ކިހާވަރ ެއ ްގ ެ އުރަތ ްޕ ެއ ް‬ ‫ހ ުރި ވާހަކ ައ ެއްކަނ ް އ ެގ ުނީ ނޮވ ެމްބ ަރ ތި ނ ެއްގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ްދި ނީ އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަ ީކ އ ެއްބ ަޑ ު‬ ‫ާ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް‬

‫އ ެއްބ ަފ ާ ބ ައ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެކ ަކ ު އަނެކަކ ަށ ް‬ ‫އ ޯގ ާތ ެރި ވ ެ‪ ،‬ހ ަމްދަރުދީވ ާ އ ަޚުންތ ަކ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސނ ާ‪ ،‬އ ެއ ް އ ަމާޒަކ ަށ ް ދ ަތުރ ުކުރ ާ‬ ‫ސނުމ ަކުނ ް ވި ް‬ ‫އ ެއ ްވި ް‬ ‫ސތ ައ ް އަނެކ ަކ ު‬ ‫ސ ް‬ ‫ީޓމ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެކ ެއ ްގ ެ އި ޙ ު ާ‬ ‫ދަންނަ‪ ،‬ގ ާތ ް ރަޙުމ ަތ ްތ ެރި ންތ ަކ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެންމ ެހ ާ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް އ ަތާއ ަތ ްގ ުޅ ާލ ާ‪ ،‬އ ަތްތ ައ ް އ ުފ ުލ ާ ކުރަމުނ ް ދި ޔ ަ ީއ‬ ‫އ ެއ ްދ ުޢ ާއ ެކ ެވ ެ‪« .‬ޔ ާﷲ‪ .‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ އ ަނި ޔ ާވ ެރި މ ުށްތ ަކުނ ް‪،‬‬ ‫މ ާތ ްވ ެގެނ ްވ ާ އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި ‪ ،‬މި ލ ޮބ ުވ ެތި ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫ސޔާދ ަތ ާއި އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ު ޙިމާޔ ަތްކ ޮށ ް‬ ‫ި‬ ‫މި ނި ވަންކ ަމ ާއި‬ ‫ރައ ްކ ާތ ެރި ކ ޮށްދ ެއ ްވ ާށި » މި ހެންނ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ލި ބުނ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް އެންމ ެ ކ ުރީ‬ ‫ޞރ ާއި ފަތަޙައ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ނަ ް‬ ‫ސަ ފުގ ައި ތި ބ ެގެނ ް‪ ،‬މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު ކ ުރި މ ަތި ވ ެރި‬ ‫ޖި ހ ާދ ުގ ެ ހެޔ ޮ ނަތީޖ ާއ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ވ ަޙުދ ަތ ުގ ެ‬ ‫ާޞލ ުކުރ ެވުނ ު ފ ޮނި މ ޭވ ާއ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ވަރުގަދަކ ަމުނ ް ޙ ި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ސަ ފުތ ަކ ުގ ެ ބަދ ަ ިހކ ަމުނ ް ލި ބުނ ު އި ނާމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ިކތަންމ ެ‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ްދި ނީ ‪،‬‬ ‫ާ‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ވަރުގަދ ަ ބާރ ެއ ްވި އަސް‪ ،‬އ ަދި ިކތަންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި‬ ‫ޙަމ ަލ ާއ ެއ ް‬ ‫ިކތަންމ ެ ވަރުގަދ ަ‬ ‫ހ ަތި ޔާރުތަކ ަކުނ ް‪،‬‬ ‫ސ މި ލ ޮބ ުވ ެތި ޤ ައ ުމ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫ދި ންކ ަމުގ ައި ވި އ ަ ް‬ ‫ސތަޙީލ ު ކަމ ެއްކަމ ެވ ެ‪ .‬މި ީއ ފ ަހ ެ‬ ‫އ ަތްދ ަށުނ ް އ ަތ ުލުމ ަ ީކ މ ު ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ޢި ބްރަތ ެއ ް ނޫނ ްތ ޯއ ެވ ެ‪ .‬އ ެކ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި އ ެއްބ ައި ވަންތަކަމ ަ ީކ‬ ‫ޞރ ާއި ފަތަޙ ައި ގ ެ‬ ‫ކ ާމި ޔ ާބ ުގ ެ ޙ ަ ީޤ ީޤ އަސްލ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ނަ ް‬ ‫ޙ ަ ީޤ ީޤ މ ުލ ެވ ެ‪.‬‬

‫ނިންމ ުން‬ ‫މި އ ަދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ‬ ‫ނޭވ ާ ލ ެވ ެމުނ ް މި ދ ަނީ އ ެދުވ ަހ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް‬ ‫ޞރ ުގ ެ ދުވ ަހ ުގ ެ‬ ‫ޞރ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪ .‬ނަ ް‬ ‫ލި ިބފ ައި ވ ާ ނަ ް‬ ‫ަސބ ު ލި ބ ެމުނ ް‬ ‫ނަމުނ ް ދުވ ަހ ެއ ް ފާހަގ ަ ކުރ ުމ ުގ ެ ހެޔ ޮ ނ ީ‬ ‫މި ދ ަނީ ކީރި ތި ﷲ ގ ެ ވ ާގި ފ ުޅ ާއ ެކ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ބޭނުނ ްވި ގޮތ ަށ ެވ ެ‪ .‬މި ނި ވަންކ ަމ ުގ ެ ފ ޮނި ކަނ ް އ ެނގ ޭނީ‬ ‫މި ނި ވަންކަނ ް ގ ެއ ްލ ުމުންނޭ ބުނާއ ަޑ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް‬ ‫ސ މި ނި ވަންކަނ ް ގ ެއ ްލި ގެނ ް‬ ‫އަހ ަމ ުއ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސ މި ނި ވަންކަމ ަ ީކ ކިހާފ ޮނި އ ެއްޗ ެއްކަނ ް‪،‬‬ ‫ނ ުދި ޔަކ ަމުގ ައި ވި އ ަ ް‬ ‫އ ަދި ކިހ ާމ ު ިހނ ްމ ު ކަމ ެއްކަނ ް އ ެދުވ ަހ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ‬ ‫ސ ކުރ ެވުނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ އ ެދުވ ަހ ުވ ެ ް‬ ‫ސ ް‬ ‫އި ޙ ު ާ‬ ‫އާނ ްމ ު ދި ރި އ ުޅުމ ަށ ް ބުރ ޫ އެރ ުމ ާއ ެކ ު‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް‬ ‫އ ެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫ކުރ ެވ ުނީ ތީއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ސ ް‬ ‫އެކަނ ް އި ޙ ު ާ‬ ‫ސތ ަކުނ ް ޢި ބުރަތ ް ލި ިބގަނ ެ‪ ،‬ކ ުރި މ ަގުގ ައި‬ ‫އ ެދުވ ަހ ުގ ެ ހ ާދި ާ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ޤ ައ ުމ ު މި ފަދ ަ ނާނ ްމާންކަމ ެއ ްގ ެ ތެރެއ ަށ ް‬ ‫ދި ޔަނ ުދި ނުމ ަށްޓަކ ައި ކުރ ެވެނ ްހ ުރި ހ ުރި ހ ާ މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ެއ ް‬ ‫ކުރުމ ަށ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް އ ަތ ުކ ުރި އ ޮޅާލަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ‬

‫ޝރަޙ ަށ ް‬ ‫އ ޮޔ ާއި ވ ަޔ ާއ ެކ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ރ ާއްޖ ޭގ ެ މ ަ ް‬ ‫ސނ ާ‬ ‫ސ ވި ް‬ ‫އަންނަ ބަދ ަލުތަކ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހ ކޮންމ ެ ފަރުދ ަކ ުވ ެ ް‬ ‫ސ އ ަދި‬ ‫ފި ކުރ ުކުރަންޖެހ ޭ ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬އި އްޔ ެވެސް‪ ،‬މި އ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ވ ާޖި ބ ަ ީކ އ ެއ ް ވ ާޖި ބ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މާދ ަމ ާވ ެ ް‬ ‫ކާބަފ ައި ނ ް އ ަމާނ ާތ ްތ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު‪ ،‬އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ާއި‬ ‫ސ‬ ‫ސ ީދފ ައި ވ ާ މި ޤ ައ ުމ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްވ ެ ް‬ ‫ހަމައ ަށ ް ގެނ ެ ް‬ ‫ާޞލްކ ޮށ ްދި ނުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އަންނަނ ް އ ޮތ ް ީޖލ ަށ ް ހަމ ައެގޮތ ަށ ް ވ ި‬ ‫ސޔާދ ަތ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި‬ ‫ހިމާޔ ަތ ްކުރ ާނީ‬ ‫ރައ ްކ ާތ ެރި ކ ޮށ ް‬ ‫އި ސްތި ޤ ްލ ާލ ު‬ ‫އ ެއްބ ައި ވަންތަކަނ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫މި ީއ‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދަމަހ ައ ްޓ ާނީ‬ ‫ޤ ައުމ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައުމ ަ ީކ‬ ‫ސ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މި ލ ުކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައ ުމުދ ެކ ެ ލޯބިވ ާނީ ވ ެ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައ ުމ ު ތަރައ ް ީޤކ ޮށ ް ކ ުރި އަރ ުވ ާނީ ވ ެ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ ކަރާމ ަތ ާއި ޢި އްޒ ަތ ް‪ ،‬އ ަދި‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހންނ ެވ ެ‪ .‬މި ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ިހފަހ ައ ްޓ ާނީ ވ ެ ް‬ ‫ޝަ ރަފ ް‬ ‫މި ޤ ައ ުމ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ‬ ‫ރައ ްކ ާތ ެރި ކުރ ާނީ ވ ެ ް‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ްތ ެރި ކަމ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ސަ ލާމ ަތ ްތ ެރި ކަމ ެވ ެ‪.‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪31 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ނ‬ ‫ސފ ަ ިއ ް‬ ‫ނގ ެ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ް‬ ‫ދުނިޔެމަތީގެ ސުވަރުގޭގެ ނ ަމ ުން މުޅިދުނިޔެއަށް މަޝްހޫރު ވެފައިވާ އަޅުގ ަނޑުމ ެންގެ‬

‫މި ފެހިމ ުތްތަކުގެ ޖަ ީޒރ ާތަކުގެ ީރތިކަމާއި‪ ،‬ސުލްޙ ަވެރިކަމާއި‪ ،‬އަމ ާންކަމ ަ ީކ ދުނިޔެއިން އެފަދަ‬

‫ސރ ެ‪ ،‬މިލ ޮބުވެ ިތ ވަޠަން މިނިވަންކަންމ ަ ީތ މިގޮތުގައި‬ ‫ދެވަނައެއްނ ުވާ ކަންތައްތަކެކެވެ‪ .‬ޒަމާނ ުއް ު‬

‫ސއްރަކީ‪ ،‬ﷲ ގެ ރަޙ ްމ ަތްފުޅާއެކު‪ ،‬ދިވެހިންގެ ތެރ ޭގައިވާ އެއްބައެއްވަންތަކަމާއި‪،‬‬ ‫ދެމިއޮތުމ ުގެ ި‬

‫ސނ ުމ ެއްގެ ޚިޔާލާއި‪ ،‬ދިވެހިންގެ ދިފާޢީބ ާރުކަން ކަށަވެރ ެވެ‪ .‬ދިފާޢީބާރ ޭ މިދަންނަވަނީ‪،‬‬ ‫އެއްވި ް‬ ‫ސލ ާމ ް ީދނާއި‪،‬‬ ‫އި ް‬

‫މި‬

‫އަހުރަވެ ިތ‬

‫ދިވެހި‬

‫ފަސްގަނޑާއި‪،‬‬

‫ިސފައިންނަށ ެވެ‪.‬‬ ‫ކަމ ަރުބަނދެގެން ިތބި‪ ،‬ކެރ ޭ ހިތްވަރުގަދަ ދިވެހ ި‬

‫‪32‬‬

‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސ ީމކ ޮށ ް‬ ‫ތ ާރީ ޚުގ ައި ވާގ ޮތުނ ް‪ ،‬ރަ ް‬ ‫އ ުފ ެދި ފ ައި ވ ަނީ ‪ 1892‬ގ ައި ކ ަމުގ ައި ީވނަމ ަވެސް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސވަރ ެއ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމ ަތ ް މި ރ ާއްޖެއ ަށ ް ލި ބ ެމުންނ ުދ ާ ދުވ ަ ް‬ ‫ި‬ ‫«ސފ ައި ނ ް»‬ ‫ި‬ ‫ސދ ާ‬ ‫ީ‬ ‫އ ޮތްކަމަކ ަށ ް ބ ެލެވޭކ ަށ ެއްނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ލ ަފ ުޒ ު ބޭނުންނ ުކ ުރި ކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް‪ ،‬އެޚިދުމ ަތ ް‬ ‫ަސފާގ ައި ‪،‬‬ ‫ިސފ ި‬ ‫އެކ ި‬ ‫ސ‬ ‫އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ވާކ ަ ީމ ފާހަގ ަކުރެވ ޭ‬ ‫އ ެ ިކގ ޮތްގޮތ ަށ ް ލި ބ ެމުނ ް ގ ޮ ް‬ ‫ކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސރ ެ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ދި ވ ެ ިހންނަކީ‪،‬‬ ‫ޒ ަމާނ ުއ ް ު‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ވަރަށ ް އި ޙ ްތި ރ ާމ ްކުރ ާ ބ ައ ެކ ެވ ެ‪ .‬މުނ ްޑ ާއި ‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ސޯޓ ްބ ުރި އ ާއި ‪ ،‬ތުރ ު ީކ ތާކިހ ާ އަޅ ައި ކާކީކުލ ައި ގ ެ‬ ‫ޔ ުނީ ފ ޯމ ާއި ‪ ،‬ފ ަށ ްއ ެޅި ގަމީހ ާއި ‪ ،‬ވ ަލ ުފެހިކުލ ައި ގ ެ ޔ ުނީ ފ ޯމ ާއި‬ ‫އ ަދި ކެމ ަފ ްލ ާޖ ް ޔ ުނި ފ ޯމްގ ައި ‪ ،‬މި އި ނ ް ކޮންމ ެ ޔ ުނީ ފޯމ ެއްގ ައި‬ ‫ސ‬ ‫ެސފ ައި ނ ް ތި ިބ ނަމ ަވެސް‪ ،‬ކޮންމ ެ ޒ ަމާނ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬ ‫އ ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް އެމީހުންނަށ ް ވަރަށ ް އި ޙ ްތި ރ ާމ ްކުރ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެހެނ ް އެކަނ ް ކުރ ެވ ެނީ ‪ ،‬ސަ ބ ަބުތ ަކ ެއ ް ނ ެތި އ ެއްނޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި ‪ ،‬ޤ ައުމ ަށ ާއި ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ދި ފ ާޢުގ ައި ‪،‬‬ ‫ސތ ަކ ާއި ‪ ،‬ޢ ުދ ުވާންތ ަކުގ ައި ‪،‬‬ ‫ސތ ަކ ާއި ‪ ،‬ކ ާރި ާ‬ ‫ދި މ ާވ ާ ހ ާދި ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ް މ ާތ ްﷲ ގަނ ް ީދ ކ ޮށްފ ައި ވ ާ ހުވ ަޔ ާއި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ް ީދފ ައި ވ ާ ހ ެ ިކތ ަކުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެއްގޮތ ަށ ް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހންނަށ ް ާ‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ މި ނި ވަންކ ަމ ާއި އި ސްތި ޤ ުލ ާލ ުގ ެ އެންމ ެ މ ައި އ ެއ ް‬ ‫ތ ަނބުކ ަމުގ ައި ވ ެގެނ ްތި ބި‪ ،‬މަދ ަނީ ‪ ،‬ޖި ނާޢީ‪ ،‬އި ޖ ުތި މާޢީ‪،‬‬ ‫ސކ ަރީ އ ަދި ދި ރި އ ުޅ ުމ ުގ ެ ކޮންމ ެ ދ ާއި ރ ާއ ެއ ްގ ެ‬ ‫ާސ‪ ،‬އ ަ ް‬ ‫ސޔ ީ‬ ‫ި‬ ‫ސލަހ ަތ ު ސުލްޙ ަވ ެރި ކަންމ ަ ީތ ދެމ ެހ ެއ ްޓުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫މަ ް‬ ‫ެސފ ައި ނ ް ކުރަމުނ ްދ ާ މި ންނަތ ް މ ަސަ އްކަތ ައްޓަކ ައި ކަނ ް‬ ‫އ ި‬ ‫ވި ސްނި ވަޑ ައި ގަންނަވާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފި ކުރ ުކުރައްވ ައި ފި ނަމ ަ‬ ‫ސ ބަލ ައި ގަންނަނީ ‪،‬‬ ‫މި ކަންކަނ ް ދި ވ ެ ިހނ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ޝުކުރ ެއ ް އ ަދ ާކުރ ާ ހ ާލުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ އަހަރ ު ީވ ދި ވ ެ ިހ ތ ާރީ ޚްގ ައި‬ ‫ހަތަރ ުހ ާ ް‬ ‫ސކ ަރީ ތ ަމ ްރީ ނުތ ައ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‪ ،‬ޒ ަމ ާނީ ހ ެވި ކ ަމ ާ‪ ،‬އ ަ ް‬ ‫ި‬ ‫ރ ާއްޖޭނ ް ބޭރުންނ ާއި ރ ާއްޖޭނ ް‪ ،‬ކ ުރި ޔ ަށ ްވުރ ެ ގި ނައި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ހިތްވަރ ާއި‬ ‫ި‬ ‫ދޭނ ްފ ެށ ުމ ުގ ެ ނަތީޖާއަކ ަށްވީ‪،‬‬ ‫އ ަޒ ުމ ާއި ކެރޭކަނ ް އި ތުރ ުވ ެގެނ ް ދި އުމ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންކ ަމުނ ް‬ ‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ރައްޔިތުން ހިމ ާޔަތްކުރުމ ަށް‬

‫އެދުވަހުގެ ކޮމ ާންޑަރުގެ ހިކުމ ަތުއަމަލީއަށްޓަކައި‪ ،‬މުޅި‬ ‫ސނާތަކުން‬ ‫ދިވެހި ޤ ައުމ ު ފަޚ ުރުވެރިވެ‪ ،‬ޝުކުރާއި ަ‬ ‫މުޅި ދިވެހި ޖައްވު އަހަރުތަކަކަށް ގުގުމާލީމ ުއެވެ‪ .‬ތިޔަ‬ ‫ސފައިންނ ަށް އަހަރ ެމ ެން ފަޚ ުރުވެރިވަމ ޭ ީކ‬ ‫ހިތްވަރުގަދަ ި‬ ‫ކިތައް ދިވެހި ދުލުންތ ޯއެވެ؟ އެދުވަސްވަރު‪،‬‬ ‫އެ ިކ ކަންކަންމަތީގައި ނ ުވަތަ އެ ިކއިމާރ ާތްތަކުގެ‬ ‫ސ ލ ޯތްބ ާއެކު‬ ‫ސފައިން ތިއްބ ާގޮ ް‬ ‫ޑިއުޓީތަކުގައި ި‬ ‫ސލ ާމ ްކޮށް‪ ،‬ސާބަހޭ‪ ،‬ބޭނުމީ ކޯންޗ ެއްހޭ‪،‬‬ ‫ތަރުޙީބުގެ ަ‬ ‫ބުނިއެއްޗ ެއް ދޭނަމ ޭ ީކ ކިތައް ދުލުންތ ޯއެވެ؟‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ‬ ‫ސ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ި‬ ‫އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫މ ައްޗ ަށ ް ވަރަށްބ ޮޑ ު އި ތ ުބާރ ެއ ް އ ޮވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ތަނ ެއްގ ައި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ކޯޕ ްރަލް ޝަމްސުލް ފަލ ާޙ ް‬

‫އ ަލި ފާނ ްރ ޯވ ާއި ރަށ ް‪ ،‬އުޅ ަނދ ެއ ް ފަރަށ ްއ ުރި ހ ާލުގ ައި‬ ‫މި އި ތ ުބާރ ުގ ެ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ގ ުޅ ެނީ‬ ‫ި‬ ‫ޖެހ ޭއި ރަށ ް‪،‬‬ ‫ަޞލ ަތްތ ަކ ާއ ެކ ު ހ ަލ ުވި ދ ުވ ެ ީލގ ައި‬ ‫ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪ .‬ޒ ަމ ާނީ ވ ީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމ ަތ ްލި ބ ެނީ ‪ ،‬ރައ ްޔި ތުންނަށްޓަކ ައި ދުރ ާލ ާ‬ ‫ި‬ ‫އެކަންކަނ ް އެކަށ ައ ެޅި ފ ައި ހުންނާތީއ ެވ ެ‪ .‬މި ކަންކަނ ް‬ ‫ސކ ުނޑި އ ަކުނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސނޭ‬ ‫މި ގޮތ ަށ ް އި ނ ްތި ޒ ާމުކ ޮށ ް ދުރ ުވި ް‬ ‫ސ މި ދ ަނޑި ވ ަޅުގ ައި‬ ‫ފި ކުރ ުކ ުރި މޭސްތި ރި އ ެއ ްވާނޭކަނ ްވ ެ ް‬ ‫ފާހަގަކ ޮށ ްލުމަކީ‪ ،‬ވ ަ ިކއަތަކ ަށްނުޖ ެ ިހ ވާހަކަދ ައ ްކ ާ ތ ެދ ުވ ެރި ޔ ާ‬ ‫ކޮންމ ެހެނ ް ކުރަންޖެހޭކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މި ފ ަހ ުގ ެ ޖީލ ުގ ެ ހ ަނދާނުގ ައި ހިނގި އެންމ ެ‬ ‫ސއ ަ ީކ ‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪1988‬އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ިބރ ުވ ެރި އ ެއ ް ހ ާދި ާ‬ ‫ސބިތުކ ޮށ ްދި ނ ް ކެރޭ‪ ،‬ކ ާމި ޔ ާބ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ް ާ‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް‪،‬‬ ‫ި‬ ‫ޖި ހާދ ަށްޓަކ ައި އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ދި ވ ެ ިހ‬

‫ސ ރައ ްދ ުކ ުރީ މ ުއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސބ ަ ް‬ ‫ާ‬ ‫ކ ެނޑި ނޭޅި އ ައ ްސަ ރި ބ ަހ ާއި‬ ‫އ ެދުވ ަހ ުގ ެ ކ ޮމާންޑަރ ުގ ެ ހިކުމ ަތުއަމ ަ ީލއ ަށްޓަކ ައި ‪ ،‬މ ުޅި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ެ‪ ،‬ޝުކުރ ާއި ސަ ނާތ ަކުނ ް‬ ‫މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ ޖ ައ ްވ ު އަހަރުތަކަކ ަށ ް ގ ުގ ުމ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬ތި ޔ ަ‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް އަހަރެމެނ ް ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވަމ ޭ ީކ‬ ‫ހިތްވަރުގަދ ަ ި‬ ‫ސވަރ ު‪ ،‬އ ެ ިކ‬ ‫ިކތ ައ ް ދި ވ ެ ިހ ދ ުލުނ ްތ ޯއ ެވ ެ؟ އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ކަންކަންމ ަ ީތގ ައި ނުވަތ ަ އެކިއި މާރ ާތްތ ަކ ުގ ެ ޑި އ ު ީޓތ ަކުގ ައި‬ ‫ސ ލ ޯތ ްބ ާއ ެކ ު ތަރުޙީބ ުގ ެ ސަ ލ ާމްކ ޮށ ް‪،‬‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތި އ ްބާގ ޮ ް‬ ‫ި‬ ‫ސބަހ ޭ‪ ،‬ބޭނ ު ީމ ކޯންޗ ެއްހ ޭ‪ ،‬ބ ުނި އ ެއްޗ ެއ ް ދޭނަމ ޭ ީކ ިކތ ައ ް‬ ‫ާ‬ ‫ސވަރ ު ދ ުށ ް‬ ‫ދ ުލުނ ްތ ޯއ ެވ ެ؟ މި ސުވ ާލުތ ަކ ުގ ެ ޖ ަވ ާބ ު އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ކޮންމ ެ މީހ ެއ ްގ ެ ހިތުގ ައި ވާނެކަނ ް ކަށަވަރ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނަމ ަވެސް‪ ،‬މި ހާރ ުގ ެ ޙާލަތ ަ​ަށ ް ބ ަލ ާއި ރ ު‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލ ޯތ ްބ ާއ ެކ ު‬ ‫ި‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް‪،‬‬ ‫އި ޙ ްތި ރ ާމ ްކުރޭބާވައ ޭ ިހތ ަށްއަރައ ެވ ެ‪ .‬ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ކޮންމ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ސ ި‬ ‫ޤ ައުމ ެއްގ ައި ވެސް‪ ،‬ކޮންމ ެ ޒ ަމާނ ެއްގ ައި ވ ެ ް‬

‫ވެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކަންތ ައްތ ައ ް‬ ‫ނޭދެވ ޭ‬ ‫އ ަތުނ ް‪،‬‬ ‫މ ައި ންބަފ ައި ނ ް އ ަތުނ ް ދ ަރި ންނަށ ް ފަހަރުގ ައި ދެރަކަމ ެއ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ޚިދުމ ަތުގ ަ​ައި ވ ެ ް‬ ‫ލި ބ ޭ ފަދ ައި ންނ ެވ ެ‪ .‬އާދ ެ! ި‬ ‫ސނުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެންނޫނ ްތ ޯއ ެވ ެ؟‬ ‫އ ެތި ބ ެނީ ހަމ ަ އި ނ ް ާ‬ ‫ނަމ ަވެސް‪ ،‬ހިތާމަޔަކީ‪ ،‬ޤ ަ​ައުމ ަށ ް އެތ ައ ް ޤުރ ުބ ާނީ އ ަކ ާއި‬ ‫ޚިދުމ ަތ ެއ ް ކ ޮށްފ ައި ވ ާއި ރ ުވެސް‪ ،‬އ ަދި ކުރަމުނ ްދ ާއި ރ ުވެސް‪،‬‬ ‫އެމީހުންނަށ ް ކުރެވ ޭ އެންމެކަމ ަކުނ ް‪ ،‬އަބ ަދ ުގ ެ އަބަދ ަށ ް‬ ‫އ ެ ޤުރ ުބ ާނީ ތ ަކ ުގ ެ މ ަތި ނ ް ހ ަނދާންނ ެތުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޭދެވ ޭ އެންމ ެ ކަމ ެއ ް ވ ާއި ރަށ ް‪ ،‬މާޒީގ ެ އ ަގ ުހ ުރި‬ ‫ޚިދުމ ަތްތ ަކ ުގ ެ މ ަތި ނ ް އ ެ ީކ ހ ަނދާންނ ެތުމ ެވ ެ‪2004 .‬‬ ‫ސނ ާ ީމ‬ ‫ު‬ ‫ޑި ސެމްބ ަރ ‪ 26‬ވަނަދުވ ަހ ު ކ ުރި މ ަތި ވި‬ ‫ސފ ައި ނ ް ކ ޮށ ްދި ނ ް ވަޒަންނ ުކުރެވ ޭ‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ކ ާރީ ޡާގ ައި ވ ެ ް‬ ‫ސފ ަހުނ ް ‪2005‬‬ ‫ޚިދުމ ަތްތ ަކ ުގ ެ މ ަތި ނ ް‪ ،‬އ ޭގ ެ ‪ 6‬ދުވ ަ ް‬ ‫ސ ހ ަނދާންނ ެތުމ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ ރ ޫޙ ެއ ް‬ ‫ށ ް އ ަޅ ާއި ރަށ ްވ ެ ް‬ ‫އ ުފ ެދި ފ ައި މި ވ ަނީ ކީއ ްވ ެތ ޯ ބ ަލ ާލ ާއި ރ ު ފެންނަނީ ‪ ،‬ބަޔ ަކ ު‪،‬‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ލި ިބފ ައި ވ ާ ރީ ތި ނަނ ް ިކލ ަނބުކ ޮށްލަނ ް‬ ‫ި‬ ‫ކުރ ާ އި ދި ކީލި މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ެވ ެ‪ .‬އި ންޓަނ ެޓ ާއި ‪،‬‬ ‫ސތ ަކ ުގ ެ އ ެ ީހގ ައި ‪ ،‬މި ފަދ ަ‬ ‫ރޭޑި ޔ ޯއ ާއި ‪ ،‬ޗ ާޕ ްކުރެވ ޭ ނ ޫ ް‬ ‫ފަރ ާތްތ ަކުންދ ަނީ ‪ ،‬އެބ ައި މީހުނ ްގ ެ ޒ ާ ީތ ދި ރި އ ުޅ ުމުގ ައި‬ ‫ސ‬ ‫އ ަނ ިބދ ަރި ނ ްގ ެ ހ ާލ ުބ ެލުމ ަށ ް ޒި އ ްމ ާދާރ ު ނ ުވެވ ޭއި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ބެހޭގ ޮތުނ ް ދ ޮގ ުވާހަކަތ ައ ް ފ ަތުރަމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ސ މި ފަދ ަ‬ ‫ބ ުޅި ކ ެނޑ ޭނީ ކެޔ ޮޅުނ ް އ ަތުންނޭ ބުނާއ ަޑ ުވ ެ ް‬ ‫ިސފ ައި ންނަ ީކ‬ ‫މީހުނ ް އ ަހާފ ައި ނ ުވާކަނ ް ކަށަވަރ ެވ ެ‪ .‬ދި ވެހ ި‬ ‫ރަޙ ުމ ްކުޑ ަ ބ ައެކ ޭ ދި ވ ެ ިހނ ްކުރ ެ ބަޔ ަކ ު ބުނ ާއި ރ ު‪،‬‬ ‫އެކަނ ް އެރައ ްދުވ ަނީ ‪ ،‬ހަމ ަ ދި ވ ެ ިހންނަށ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ‬ ‫މ ައި ންބަފ ައި ންނ ާއި އ ަނ ިބދ ަރި ންނަށ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި ކީއ ްތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ްޞއްޔަތ ަށ ެވ ެ‪ .‬މި ފަދ ަ‬ ‫މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ އ ުއްމ ަތ ުގ ެ މ ޫރި ތި ޝަ ޙ ި‬ ‫ބ ަދުބ ަހ ެއ ް ތި މ ާގ ެ ދ ަރި ފ ުޅ ާދި މާލ ަށ ް‪ ،‬ނުވަތ ަ ފި ރި މީހ ާ‬ ‫ނުވަތ ަ އ ަނ ިބމީހ ާއ ާ ދި މާލ ަށ ް ބުނާއ ަޑުއަހަނ ް އ ެހެނ ް‬ ‫ސ ކުޑ ަކ ުދި ނ ްގ ެ‬ ‫ބުނާމީހާއ ަށ ް ކ ެތ ްވާނ ެބ ާއ ެވ ެ؟ މި ހާރ ުވ ެ ް‬ ‫ތެރ ެ​ެއި ނ ް‪ 10 ،‬ކ ުއްޖ ަކ ާ‪ ،‬ކ ޮއްކ ޮ ބ ޮޑ ުވ ެގެނ ްވ ާނީ‬ ‫ކޮންކަހަލ ަ ީމހަކ ަށ ްތ ޯ އ ެހ ުމުނ ް‪ ،‬އ ޭގ ެތެރ ެއި ނ ް ‪ 8‬ކ ުދި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ީމހަކ ަށ ް‬ ‫ޖ ަވ ާބުދ ޭނީ ‪ ،‬ކ ޮއްކ ޮ ބޭނުންވ ަނީ ި‬ ‫ވުމ ަށްކަމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވެސް‪ ،‬މި ކަނ ް އ ެހެންގޮތަކ ަށ ް‬ ‫ބަދ ަލ ުވ ެއްޖެނަމ ަ ޤ ައ ުމ ުގ ެ ކ ުރި މ ަގާމ ެދ ު އ ުފެދ ޭ ސުވާލ ަ ީކ‬ ‫ސނާލަނ ް ވ ެއްޖެކަމ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ީމ ވި ް‬ ‫ކޮބ ައި ބާވ ައ ެވ ެ؟‬ ‫ކީއ ްވ ެގެނ ް ތ ޯއ ެވ ެ؟ ޤ ައ ު ީމ ސަ ލާމަތ ަށްޓަކ ައި ފ ައުޖ ެއ ް‬ ‫އ ުފ ެދި ފ ައި ނ ެތި ޤ ައުމ ެއ ް ނޯންނާނެތީއ ެވ ެ‪ .‬އެފ ައ ުޖުގ ައި‬ ‫ހިނި ތުނ ްވުމ ެއ ް‪،‬‬ ‫މި ނި ވަންކަމ ެއ ް‪،‬‬ ‫ބާރ ެއްނ ެތި ‪،‬‬ ‫އ ަމާންކަމ ެއ ް ނ ުލި ބޭނެތީއ ެވ ެ‪ .‬މި ސާލ ު ޢި ރ ާޤ ު‪،‬‬ ‫ސ ީތނ ާއި އ ަފ ްޣ ާނި ސްތާނުނ ް ބ ައްލ ަވާލ ައ ްވ ާށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފަލ ަ ް‬ ‫ހިތާމަޔ ަ ީކ މި ނި ވަންކ ަމ ާއ ެކ ު ވި ހުރ ެމުނ ްދ ާ‬ ‫އ ެހެރަ ދި ވ ެ ިހ ދި ދ ައި ގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ަޔ ާއި ‪ ،‬ފ ަޚުރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު‬ ‫ޝނ ުގ ެ‬ ‫ދި ވ ެ ިހވަންތަކަނ ް ދ ައ ްކުވ ައި ދ ޭ އ ެހެރަ ދި ވ ެ ިހ ނި ާ‬ ‫ދި ފ ާޢުގ ަޔ ާއި ‪ ،‬ޞުލްޙ ަވ ެރި ކ ަމ ާއ ެކ ު ދި ރި އ ުޅ ެމުނ ްދ ާ މި ތި ބ ަ‬ ‫ދި ވ ެ ީހނ ްގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ަޔ ާއި ‪ ،‬އ ަދި އި ސްލ ާ ީމ ވ ަޙްދ ަތ ު‬ ‫ސކިތްތ ަކ ުގ ެ ހިމާޔަތ ަށްޓަކ ައި ‪،‬‬ ‫ދ ައ ްކުވ ައި ދ ޭ އ ެހެރަ މި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްކުރ ާ އ ަގ ުހ ުރި މ ަސަ އްކަތަކ ަށ ް މި އ ަދ ު‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ބ ައ ެއ ް މީހުންނަށ ް ޝުކުރ ުވ ެރި ވާނ ް ނޭނގުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަމި އްލ ަ އ ެދުމ ަށްޓަކ ައި ‪ ،‬ބަޔ ަކ ު ކޮންމ ެ ވާހަކަތ ަކ ެއ ްލި ޔ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް‪،‬‬ ‫ދ ޮގ ު ބ ުހ ުތާނ ު ފ ެތ ުރި ނަމ ަވެސް‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ ިބިތުކ ޮށ ްދި ނ ް ފަދ ައި ނ ް‪ ،‬ކ ުރި މ ަގުގ ައި ވެސް‪،‬‬ ‫ތ ާރީ ޚުގ ައި ާ‬ ‫«ވާރ ެޔ ާއި އ ަ ީވގ ައި ‪ ،‬ރ ެޔ ާދ ުވ ާލ ު‪ ،‬އ ެއްގ ަމ ާއި ކ ަނޑ ާއި‬ ‫ވ ައި » ޚިދުމ ަތުނ ް ފުރާދޭނެކަނ ް‪ ،‬ޤ ައ ުމުދ ެކ ެ ޙ ަ ީޤޤީލޯބިވ ާ‬ ‫ސ ޤ ަބ ޫލ ުކުރާނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކޮންމ ެ ދި ވ ެ ިހދ ަރި އ ެއ ް އ ަދި ވ ެ ް‬

‫‪ 3‬ނޮވެމ ްބަރ ‪ : 1988‬ފަހުގެ ޖީލު‬ ‫ސ‬ ‫ދުށް އެންމ ެ ބިރުވެ ިރ ދުވަ ް‬

‫ސާރޖަންޓް އަޙ ުމ ަދު ޢ ަބްދުﷲ‬

‫ސފައިންގެ ރައްދު ޙ ަމަލ ާ‬ ‫ސއްރަ ީކ ދިވެހި ި‬ ‫ނޮވެމ ްބަރ ‪ 3‬ގެ ޢުދުވާ ީނ ޙ ަމަލ ާ ނާކާމިޔ ާބު ވުމ ުގެ އެއް ި‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޙަމ ަލާއ ަށ ް ‪ 19‬އަހަރ ު‬ ‫ސ އ ެ ިބރ ުވ ެރި ކ ަމ ާއި އެނ ާމާންކަނ ް‬ ‫ފ ުރި ގެނ ް ދި ޔ ައި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ސފ ަވ ެގެނ ް ދ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫އި އްޔ ެ މެނ ްދުރ ު ީވކަމ ެއ ްހެނ ް‬ ‫ސ އ ެ ީއ މި ފ ަހ ުގ ެ ޖީލ ުދ ުށ ް އެންމ ެ ިބރ ުވ ެރި އ ަދި‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫އެންމ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ދުވ ަހ ެވ ެ‪ .‬މ ުޅި ދި ވ ެ ިހ ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ހަމ ަ ިހމޭނ ް ނި ންޖ ަކުނ ް ނި ދާފ ައި ތި އ ްބ ާ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ‬ ‫މ ަދުބަޔ ަކ ު އި ސްވ ެތި ބ ެ ލަނ ްކ ާގ ެ ޓެރަރި ސްޓ ު ޖ ަމާޢަތ ަކ ާއި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި‬ ‫ގ ުޅި ގެނ ް ހ ަތި ޔާރ ާއ ެކ ު ރ ާއްޖ ެ އަރައި ި‬ ‫މަރުކަޒ ަށ ާއި މުހިއ ްމ ު ތަންތަނަށ ް ޙަމ ަލ ާ ީދ ލ ޫޓ ްވ ުމ ުގ ެ‬ ‫އި ތުރުނ ް ކ ުށ ެއްނ ެތ ް އެތ ައްބ ައ ެއ ްގ ެ ލ ޭ އޮހޮރ ުވ ާލި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ‪.‬ހާޖަރާގ ޭ ޢ ަބ ްދ ުﷲ ލ ުތ ު ީފ އ ާއި ސަ ގަރ ު‬ ‫ސކ ޮށ ްތި ބ ެ ޕ ްލ ޯޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ‪ 80‬ވަރަކ ަށ ް‬ ‫ާޞރ ު އި ް‬ ‫ނ ި‬ ‫ޓެރަރި ސްޓުންނ ާއ ެކ ު މ ާލ ެ އަރައި ދި ވ ެ ިހ ސަ ރ ުކާރ ު‬ ‫ވ ައ ްޓ ާލުމ ަށ ްދި ނ ް މި ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާ‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ވ ުމުގ ައި އެތ ައ ް ސަ ބ ަބ ެއ ް‬ ‫ޕ ްލ ޯޓ ްގ ެ‬ ‫އ ޭގ ެތެރޭގ ައި‬ ‫ވ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޓެރަރި ސްޓުނ ް ީހނ ުކުރާވަރ ުގ ެ ރައ ްދ ު‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް‬ ‫ޙަމ ަލާތ ަކ ެއ ް ި‬ ‫ޙަމ ަލާދ ޭ‬ ‫ިހމެނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ނުނ ް‬ ‫ސ މ ައ ުމޫނ ު އ ުޅ ުއ ްވ ާނީ‬ ‫ވ ަގ ުތ ު ރަ ީއ ް‬ ‫ތި ނ ް ދުވ ަހ ުގ ެ ދ ަތުރ ުފ ުޅ ެއްގ ައި‬ ‫ނި އ ުދި އ ް ީލގ ައި ކަމ ަށ ް ލ ުތުފީއ ާއި‬ ‫ސ‬ ‫ޕ ްލ ޯޓުނ ް ހީކ ުރީ އ ެވ ެ‪ .‬ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ރަ ީއސްގ ެ އެދ ަތުރ ުފ ުޅ ު ކެނ ްސަ ލ ް‬ ‫ހުންނ ެ ީވ‬ ‫ކުރ ެއ ްވުމ ަށްފ ަހ ު‬ ‫ރޭވުނ ް‬ ‫ޕ ްލ ޯޓ ްގ ެ‬ ‫މާލޭގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސަ ބ ަބުތ ަކ ުގ ެ‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ުވ ުމ ުގ ެ‬ ‫ތެރޭގ ައި ދި ވ ެ ިހ އާނ ްމ ު ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ‬ ‫ސ‬ ‫ތާއީދ ު ނ ުލި ބުނ ްވ ެ ް‬ ‫ރ ުހ ުމ ާއި‬ ‫ސ‬ ‫ިހމެނ ެއ ެވ ެ‪ .‬ޓެރަރި ސްޓުނ ް މ ާލެއ ަރައި އެންމ ެ ފުރަތަމ ަވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކަޒ ަށ ެވ ެ‪ .‬އެމީހުނ ް‬ ‫ި‬ ‫ޙަމ ަލ ާދި ނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ތި ބ ޭނީ ނި ދާފ ައި ކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނި ންމ ައި ގެނ ް ތި ީބ ި‬ ‫އ ަދި ރައ ްދ ު ޙަމ ަލާނ ު ީދ އަވަހ ަށ ް އ ަމާންދޭނ ެ ކަމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެކަމ ަކ ު ކަންތ ައ ް ީވ އ ެހެނ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ‪ .‬ޓެރަރި ސްޓުނ ްގ ެ‬ ‫ސފ ައި ނ ް ރައ ްދ ު ދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފުރަތަމ ަ ވަޒަނ ާއި އ ެކ ު ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސއްރުތ ައ ް ޕ ްލ ޯޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ކ ު ީލ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ތެރޭގ ެ ި‬ ‫ި‬ ‫ސ‬ ‫ސ ވަރަކ ަށ ް އ ެނގި ފ ައި އޮތ ަ ް‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ް ކޮންމ ެވ ެ ް‬ ‫ި‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫އެމީހުނ ްގ ެ ޙ ަމ ާލާއ ަށ ް ރައ ްދ ު ދި ނ ުމުގ ައި ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ އެމީހުންނަކ ަށ ް‬ ‫ކ ޮށ ްފާނ ެ ހިތްވަރ ެއ ް ކުޑަކ ޮށ ްވ ެ ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް ރައ ްދ ު ދި ނ ުމުގ ައި އެންމ ެ‬ ‫ނޭގ ެއ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ސ ދޫނ ު ީދ ކ ުރި އ ަށ ް ދި އ ުމ ުގ ެ ނަތީޖާއަކ ަށ ް ީވ‬ ‫ތަނ ްފ ުކ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫އ ެދުވ ަހ ުގ ެ މެނ ްދުރ ު ވާންވީއި ރ ު‪ ،‬ބ ާ ީޣނ ްގ ެ ހ ުރި ހ ާ ރޭވުމ ެއ ް‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ވ ެއްޖ ެ ކަމ ަށ ް އެމީހުންނަށ ް ޔ ަ ީޤނ ްވުމ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫އި ރުއ ޮއްސުމުނ ް ފުރައި ގެނ ްދާނ ް ނި ނ ްމުމ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މާލ ޭގ ެ އާނ ްމ ު ދި ރި އ ުޅ ުމ ުގ ެ އ ުފާތ ައ ް ގ ެއ ްލި‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ާއި ވި ޔ ަފ ާރި މ ުޅި ނ ް ހ ުއ ްޓުމަކ ަށ ްގެނައި‬ ‫ސފ ައި ންނަށ ާއި ‪،‬‬ ‫ދުވ ަހ ު މާލ ޭގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ފަރ ާތުނ ް ކ ު ީލ ި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫އެމީހުނ ް ރ ާއްޖ ެ އެރ ުމ ުގ ެ ފަހ ަތުގ ައި ތި ިބ ދ ެ ޚިޔާނ ާތ ްތ ެރި ނ ް‬ ‫ާޞރ ު އ ަށ ް ތާޢީދުކ ޮށ ް‬ ‫ކަމ ަށ ްވ ާ ލ ުޠ ު ީފއ ަށ ާއި ސަ ގަރ ު ނ ި‬ ‫ސ ކަމ ެއ ް ކ ޮށްފ ައ ެއ ް ނ ުވ ެއ ެވ ެ‪ .‬މާލ ޭގ ެ ބ ައ ެއ ް‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ޢ ާއ ްމުނ ް އެމީހުންނަށ ް‬ ‫ތަންތަނަށ ް އެމީހުނ ް ދި އ ުމުނ ްވ ެ ް‬ ‫ދ ެއ ް ީކ ނުރ ުހ ުމ ުގ ެ ލޯތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕ ްލ ޯޓ ް ޖ ަމާޢ ަތ ުގ ެ ‪ 80‬ޓެރަރި ސްޓުންނަށ ާއި‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ދ ެ ޚިޔާނ ާތ ްތ ެރި ނ ް މ ާލެއ ަ ީއ ދ ެ ކ ަނޑ ު ބ ޯޓްގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެ ީއ ޓީ‪ -52‬އ ާއި އެސް‪.‬ޑ ަބ ްލި ޔ ު ‪ 37‬ގ ައ ެވ ެ‪ .‬މ ާލ ެ ފ ޭ ީބ‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ ފ ަތި ހ ު ‪0400‬‬ ‫ގ ައ ެވ ެ‪ .‬މި މީހުނ ް ގެނައި ހ ަތި ޔާރ ުގ ެ ތެރޭގ ައި އ ޭ‪.‬ކ ޭ ‪، 47‬‬ ‫ެޝނ ް‬ ‫ީޖ ‪ 3‬އ ަދި ީޓ ‪ 56‬ގ ެ ރައި ފ ަލ ް އ ަދި ޖީ‪.‬އ ެމ ް‪ީ .‬ޖ މ ި‬ ‫ސ ޑ ައި ނަމ ައި ޓ ްގ ެ‬ ‫ބ ަޑި އ ާއި އާރ ު‪.‬ޕީ‪ީ .‬ޖ ‪ 7‬ގ ެ މޯޓ ަރ ް‬ ‫އި ތުރުނ ް ފި ސްތޯލ ަ ިހމެނ ެއ ެވ ެ‪.‬‬

‫ރަ ީހނުނ ް‬ ‫ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ުވ ުމުނ ް‬ ‫ބ ާ ީޣންނަށ ް‬ ‫ގޮވ ައި ގެނ ް މާލ ޭގ ެ ބޭރ ު ބ ަނދަރުނ ް ފ ޭރި ގ ަތ ް އ ެމ ް‪.‬‬ ‫ސ ލ ައި ޓްގ ައި ސްރީ ލަނ ްކާއ ަށ ް‬ ‫އެސް‪.‬އ ެލ ްގ ެ ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫ދި އުމ ަށ ް ފ ުރީ އެރޭގ ެ ‪ 11:00‬ހ ާއި ރ ުއ ެވ ެ‪ .‬އޭރ ު އި ނ ްޑި ޔ ާ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ‪ 2‬މ ަތި ނ ްދ ާބ ޯޓ ް މ ާ​ާލ ެ އ ައި ސްފި އ ެވ ެ‪ .‬ރަ ީހނުނ ް‬ ‫ި‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ް ކުރުމ ަށ ާއި ‪ ،‬ބ ާ ީޣނ ް އ ަތުލ ައި ގ ަތުމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޓެރަރި ސްޓުނ ް އ ަތުލ ައި ގ ަ ީތ އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ ‪ 2‬މަނަވަރުކަމ ަށ ްވ ާ‬ ‫ގ ޯދާވ ަރީ އ ާއި ބ ެޓ ްވ ާގ ެ އެހީއ ާއި އ ެކ ު ނޮވ ެމްބ ަރ މ ަހ ުގ ެ ‪6‬‬ ‫ވަނަ ދުވ ަހ ުއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާގ ައި‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ‪ 8‬ބޭކަލ ަކ ާއި ‪ ،‬ޢާނ ްމުނ ްގ ެ ‪11‬‬ ‫ޝަ ހީދ ު ީވ ި‬ ‫ބޭކ ަލ ެކ ެވ ެ‪ .‬މީގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ‪ 7‬ބޭކ ަލުނ ް ޝަ ހީދ ު ީވ‬ ‫ސ ލ ައި ޓްގ ައި ބަދ ަލ ު ކުރ ެވުނ ު ޙަމ ަލާތ ަކުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ޝަ ހީދ ުވި އެންމެހ ައި‬ ‫ސވަރުގ ޭގ ެ ދ ާއި ީމ ނި ޢުމ ަތ ް މި ންވަރ ު‬ ‫ބޭކ ަލުންނަށ ް މ ާތ ްﷲ ު‬ ‫ކުރައްވ ައި ‪ ،‬އެމަރ ުޙ ޫމުނ ްގ ެ ޢ ާއި ލާތަކ ަށ ް ކ ެތ ްތ ެރި ކަނ ް‬ ‫ދ ެއ ްވ ާށި އ ެވ ެ‪ .‬އ ާ ީމނ ް!‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪33 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ސ ީލ ީބ ހަނގުރާމައެއްގ ަ ިއ‬ ‫ޝހީދ ު ވެވަޑައިގެންނެވީ ޮ‬ ‫ޢަ ީލ ރަސްގެފާނު ަ‬ ‫ސޢީދު‬ ‫ސާރޖަނ ަންޓް ޢ ަބްދުﷲ ަ‬

‫ޝހީދުވެވަޑައިގެން ދުވަހަށް‬ ‫ސ ިނސްބަތްވަ ީނ ޢ ަ ީލ ރަސްގެފާނ ު ަ‬ ‫ޝހީދުންގެ ދުވަ ް‬ ‫ރ ާއްޖޭގެ ަ‬

‫ސރީ‬ ‫ި‬ ‫އ ައްސުލ ްޠާނ ް ޢ ަ ީލ ( ހަވަނަ )‬ ‫ސއާކ ަ ކ ައ ްތި ރި މ ަހާރަދުނ ް ނުވަތ ަ މަޝްހޫރ ު‬ ‫އ ައުދ ަ ި‬ ‫ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ޝަ ހީދ ުވެވަޑ ައި ގެންނ ެ ީވ އި ސްލ ާމ ް ީދނ ާއި‬ ‫ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައ ެވ ެ‪ .‬ރ ާއްޖޭގ ައި ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނ ް ފ ެތުރުމ ަށ ް‬ ‫ކުރ ެވ ެމުނ ްދި ޔ ަ މ ަސަ އްކ ަތްތަކ ަކ ާގ ުޅި ގެންނ ެވ ެ‪ .‬ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫ީދނަށ ް ވ ެއ ްދުމ ަށ ް ކުރ ެވ ެމުނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ކ ްރި ސްޓި އަނ ް‬ ‫މ ަސަ އްކ ަތްތ ަކ ެއ ްގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ގޮތަކ ަށ ް‬ ‫ދަންނަވާނަމ ަ ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ޝަ ހީދ ުވެވަޑ ައި ގ ަ ީތ ސޮ ީލ ީބ‬ ‫ހ ަނގުރާމ ައ ެއްގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ޝަ ހީދ ުވ ެ ވަޑ ައި ގ ަ ީތ‬ ‫އި ނ ްޑި އ ާއި ނ ް އ ައި ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ިކބ ައި ނ ް ރ ާއްޖ ެ ދި ފ ާޢ ު‬ ‫ކުރ ެއ ްވ ުމުގ ައި ހިތްވަރުގަދ ަ‪ ،‬އި ބުރަތ ްތ ެރި ‪ ،‬ދީނީ އ ަދި‬ ‫ޤ ައ ު ީމ ޖި ހާދ ެއ ް ކުރައްވ ަމުނ ް ވަޑ ައި ގަންނަވ ަނި ކ ޮށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މީލ ާ ީދނ ް ‪ 1558‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ މ ެއި މ ަހ ުގ ެ ‪ 19‬ވަނަ‬ ‫ދުވ ަހ ު ( ހިޖުރައި ނ ް ‪ 965‬ވަނަ އަހަރ ުގ ެ ޝަ އ ުބާނ ް މ ަހ ުގ ެ‬ ‫‪ 1‬ވަނަ ދުވ ަހ ު ) ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ ލޭފ ޮދުނ ް ދި ވ ެ ިހ‬ ‫ސގ ަނޑ ު ތ ެމި ގެނ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ‪ .‬އެހިތްވަރުގަދ ަ މ ުޖާހިދ ު‬ ‫ފަ ް‬ ‫ޝަ ހީދ ުވ ެގެނ ް ދި އުމ ަށްފ ަހ ު އ ުކެނ ް ފ ެށ ުނީ ދި ވެހިތ ާރީ ޚ ު‬ ‫އ ަނި ޔ ާވ ެރި‬ ‫އެންމ ެ‬ ‫ދ ެކެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސތ ައ ް ލި ޔ ެވި ފ ައި ވ ާ ޞަ ފ ްޙާތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ހ ާދި ާ‬ ‫އ ެ ީއ ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް ގި ނަ ބަޔ ަކ ު‬ ‫މަރައި ‪ ،‬ދި ވ ެ ިހ މުސްލި މުތ ަކުނ ްގ ެ‬ ‫ލ ެއި ނ ް ދި ވ ެ ިހ ކ ަނޑުތ ައ ް ރަތ ްވ ެގެނ ް‬ ‫ސތ ަކ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ޔ ަ އ ަނި ޔ ާވ ެރި ދުވ ަ ް‬ ‫‪15‬‬ ‫އ ަނި ޔ ާވ ެރި‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ‬ ‫އަހަރ ުގ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ކ ަމުނ ް ރ ާއްޖ ެ‬ ‫ސަ ލާމ ަތ ްކުރ ެއ ް ީވ އ ައްސުލ ްޠާނ ުލ ްޣ ާ ީޒ‬ ‫ތ ަކުރ ުފާނ ުލްއ ަޢުޒ ަމ ް‬ ‫މުޙަންމ ަދ ު‬ ‫ނުވަތ ަ އުތީމ ު މ ަހާރަދުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ ހިފ ާ‬ ‫ިހނ ްގި އ ަނި ޔ ާވ ެރި އަމ ަލުތ ަކ ާއި އޭރ ު‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ތި ިބ ޙާލ ަތ ު ހިތްމ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ގެނެސް‪ ،‬ޕ ޯޗްގީޒުނ ް ރ ާއްޖ ެ ހިފުމ ަށ ް‬ ‫ސަ ބަބ ަ ީކ‬ ‫އަންނަނ ް މ ެދ ުވ ެރި ވި‬ ‫ކޮބ ައި ތ ޯ ބ ަލ ާލުނ ް ރަނގ ަޅ ެވ ެ‪ .‬އ ަދި‬ ‫ޕ ޯޗްގީޒުންނަށ ް ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ވ ެރި ވެގަނ ެވ ުނީ‬ ‫ކީއ ްވ ެގެނ ްތ ޯއ ާއި ކޮންކޮނ ް ގ ޮތްގޮތަކ ަށ ް ކަންތ ައްތ ައ ް‬ ‫ހިނގ ައި ގެނ ްތ ޯ ދި ރާސާކުރުނ ް ރަނގ ަޅ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކަނ ް ކުރ ެއ ްވި ހިލ ާ ީލ‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖޭގ ައި ރަ ް‬ ‫ދ ަރި ކ ޮޅ ުގ ެ ‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ު މީލ ާ ީދނ ް ‪1551‬‬ ‫ވަނަ އަހަރ ު އި ނ ްޑި ޔާގ ައި ތި ިބ ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ގާތ ަށ ް‬ ‫ވަޑ ައި ގެނ ް ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް ވެދެވަޑ ައި ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ ކ ޮއި ލ ުތެރޭގ ައި އ ުފ ެދުނ ު ހަމަނުޖ ެހުމަކ ަށްފ ަހ ު‬ ‫‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ު އި ނ ްޑި އާއ ަށ ް ވަޑ ައި ގަންނަވ ާ‬ ‫ސ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ޭގ ެ‬ ‫ީދނ ް ބަދ ަލ ުކުރ ެއ ްވުމ ަށްފ ަހ ު އަނ ެއ ްކ ާވ ެ ް‬

‫‪34‬‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ޕޯޗްގީޒުންގެ‬ ‫ފޮނުވި‬ ‫ހަނގުރ ާމ ައަށް‬ ‫ނައުފަހަރު ތަކާ ދިވެހިން ހަނގުރ ާމ ަކޮށް‬ ‫ސލ ާމްދީނަށާއި ޤ ައުމ ަށްޓަކައި ވަރުގަދަ‬ ‫އި ް‬ ‫ޖިހާދެއް ކުރިއެވެ‪ .‬ޕޯޗްގީޒުންގެ ގ ަދަފަދަ‬ ‫ލަޝްކަރަށް ދިވެހިރ ާއްޖެ އަޅުވެ ިތ ކުރ ެވު ީނ‬ ‫އެމީހުން ރ ާއްޖެއާ ދިމ ާކު ިރ ތިންވަނަ‬ ‫ސ ދުސްމަނ ުންނަށް‬ ‫ފަހަރުގައެވެ‪ .‬އެފަހަރުވެ ް‬ ‫ކާމިޔ ާބު ލިބު ީނ އެމީހުންގެ ހަ ިތޔ ާރުގެ‬ ‫މ ޮޅުކަމ ަކުންނޫނ ެވެ‪.‬‬ ‫ތ ަޚ ުތ ު ހ ޯއްދ ެވުމ ަށ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ‬ ‫ހ ަނގުރާމަމ ަ ީތ ނައުފަހަރ ު ރ ާއްޖ ެ ިހފަނ ް ފޮނުވަނ ް ފ ެށި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސވަރ ު ދި ވ ެ ިހނ ް ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ީދނަށ ް ވ ެއ ްދުމ ަށ ް ‪9‬‬ ‫އ ެދުވ ަ ް‬ ‫ސ ީޓ‬ ‫ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް ރަސްގ ެފާނ ު މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ި .‬‬

‫ފޮނުވ ައި ގެންނ ާއި އ ެ ިކ ގ ޮތްގ ޮތުނ ް ދި ވ ެ ިހނ ްގ ެ ތެރ ެއި ނ ް މ ަދ ު‬ ‫ސ ކ ްރި ސްޓި އަނ ް ކުރެވ ޭތ ޯ ‪ 9‬ވަނަ ޙ ަސަ ނ ް‬ ‫ބަޔ ަކުނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ު މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ގ ޮވ ާލުންތ ަކ ާއި‬ ‫ސ ތަކ ަށ ް ދި ވ ެ ިހނ ް ދި ނީ ީބރ ު ކަންފ ަތ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެ އި ލ ްތި މ ާ ް‬ ‫ހ ަނގުރާމައ ަށ ް ފޮނ ުވި ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ނައުފަހަރ ު ތ ަކ ާ ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫ހ ަނގުރާމަކ ޮށ ް އި ސްލ ާމ ް ީދނަށ ާއި ޤ ައުމ ަށްޓަކ ައި ވަރުގަދ ަ‬ ‫ސކަރަށ ް‬ ‫ޖި ހާދ ެއ ް ކ ުރި އ ެވ ެ‪ .‬ޕ ޯޗްގީޒުނ ްގ ެ ގަދަފަދ ަ ލ ަ ް‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ކުރ ެވ ުނީ އެމީހުނ ް ރ ާއްޖ ެއ ާ ދި މ ާކ ުރި‬ ‫ސމަނުންނަށ ް‬ ‫ސ ދު ް‬ ‫ތި ންވަނަ ފަހަރުގ ައ ެވ ެ‪ .‬އެފަހަރ ުވ ެ ް‬ ‫ކ ާމި ޔ ާބ ު ލި ބ ުނީ އެމީހުނ ްގ ެ ހ ަތި ޔާރ ުގ ެ މ ޮޅުކަމ ަކުންނޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސ ނޫނ ެވ ެ‪ .‬މާލޭގ ައި‬ ‫އ ަދި ހ ެވި ކ ަމ ުގ ެ ކުޅ ަދާނަ ކަމ ަކުނ ްވ ެ ް‬

‫އައްޑަނަ‬

‫އ ޮތ ް ދ ާ ިޚ ީލ ހަމަނުޖ ެހ ުމ ާއި ވ ެރި ކަމ ަށ ް ދަހިވ ެތި ބަޔ ަކ ު‬ ‫ިހންގ ަމުނ ްދި ޔ ަ ފި ތުނަވ ެރި އަމ ަލުތ ަކ ެއ ްގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެ ީއ މާލޭގ ައި ހަމަނުޖ ެހުނ ް ގި ނަ‪ ،‬ޤ ައ ު ީމ ރ ޫޙ ު ކުޑ ަވެފ ައި ވ ާ‬ ‫ސކ ޮޅ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނ ް ގޮތަކ ަށ ް ދަންނަވާނަމ ަ އ ެ ީއ‬ ‫ދުވ ަ ް‬ ‫މި ނި ވަނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ‪ ،‬ބޭރ ުގ ެ ބ ައ ެއ ްގ ެ އ ަޅ ުވ ެތި ކަމ ަށ ް‬ ‫ސ‬ ‫ދި އުމ ަށ ް ދޫކ ޮށ ްލ ެވި ފ ައި ވ ާ ދ ަނޑި ވ ަޅ ެކ ެވ ެ‪“ .‬އ ައްޔ ަ ް‬ ‫ސ ވ ާނީ އ ެއްގ ޮތ ް”« ކަމ ަށ ް ބަޔ ަކ ު ދ ެކ ެމުނ ްދި ޔ ަ‪،‬‬ ‫އ ަނދި ރި އ ަ ް‬ ‫ސވަރ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސނައި ދ ެމުނ ް ގެނ ްދި ޔ ަ ދުވ ަ ް‬ ‫އ ަދި އެގޮތ ަށ ް ވި ް‬ ‫ސ ވ ެރި ކަނ ް ބަދ ަލުކ ޮށްލަނ ް ބޭނުނ ްވި‬ ‫ކޮންމ ެ ގޮތ ަކުނ ްވ ެ ް‬ ‫ސވަރ ެކ ެވ ެ‪ .‬ފ ަހުނ ް ވ ެދާނ ެ‬ ‫ބ ަޣ ާވ ާތ ްތ ެރި ންތ ަކ ެއ ް އ ުޅުނ ު ދުވ ަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ގޮތ ަކާމ ެދ ު ޚ ާއި ނުންނ ާއި ބ ަޣ ާވ ާތ ްތ ެރި ނ ް ޚިޔ ާލުކ ޮށްލަނ ްވ ެ ް‬ ‫ސވަރ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ބޭނުނ ް ނ ުވި ދުވ ަ ް‬ ‫މާލ ޭގ ެ ހުޅ ަނގ ު އ ުތުރުފަރާތ ަށ ް ޕ ޯޗްގީޒުނ ް‬ ‫ސކ ަރީ ނ ްގ ެ‬ ‫ހ ަތި ޔާރ ާއ ެކ ު ފ ޭބ ުމުނ ް ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ު ލ ަ ް‬ ‫ވ ެރި އ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުގ ައި އެންމ ެ ކ ުރީ ގ ައި ހުންނަވ ައި ގެނ ް‬ ‫ސމަނުންނ ާ ދެކޮޅ ަށ ް ޖި ހ ާދ ު ކުރައްވަނ ް ނި ކުމ ެ‬ ‫ދު ް‬ ‫ސކިތ ާ ހަމައ ަށ ް ވަޑ ައި ގެނ ް‬ ‫ވަޑ ައި ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬ޢީދ ު މި ް‬ ‫ފަހ ަތ ް ބ ައްލ ަވ ާލ ެއ ްވި އި ރ ު ބ ޮޑ ު ވ ަ ީޒރ ާއި‬ ‫ޚ ާދި މުނ ްކުރ ެ އެކ ަކ ު ފި ޔ ަވ ާ އެންމެނ ް‬ ‫ޢ ަ ީލ‬ ‫ިހގ ައްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ފި ލ ައި ގެނ ް‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ު އ ެ ދެބޭކ ަލުންނައި ގެނ ް‬ ‫ސމަނުނ ްގ ެ ކ ުރި މ ައްޗ ަށ ް ީދނ ާއި‬ ‫ދު ް‬ ‫ނި ކުމެވަޑ ައި‬ ‫ޤ ައ ުމ ުގ ެ ޙ ައ ްޤުގ ައި‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ު‬ ‫ޢ ަ ީލ‬ ‫ގެންނ ެވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ނަމޫނާއ ަ ީކ‬ ‫ދ ެއ ްކ ެވި‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު‬ ‫ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ ދ ެމި އ ޮތ ްހ ާ ހިނދ ަކ ު‬ ‫އ ެ މ ަހާރަދުންނަށްޓަކ ައި ދި ވ ެ ިހނ ް‬ ‫ހިތްވަރ ުފ ުޅުގަދ ަ‬ ‫ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވާނ ެ‬ ‫ރަސްގ ެފާނ ާއި‬ ‫ޢ ަ ީލ‬ ‫ޢަމ ަލ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެރަދުންނަށ ް ވ ަފ ާތ ެރި ދ ެ ބޭކ ަލުނ ްގ ެ‬ ‫ހިތްވަރ ުފ ުޅ ު ގަދަކ ަމ ާއި އެބޭކ ަލުނ ްގ ެ‬ ‫ހިތ ްޕ ުޅުގ ައި ޤ ައ ުމ ާއި ީދނަށްޓަކ ައި އ ޮތ ް‬ ‫މ ަތި ވ ެރި ލ ޯތ ްބ ެއ ްގ ެ ބ ޮޑުކަނ ް އ ެދުވ ަހ ު‬ ‫ސބިތ ުވ ެގެނ ްދި ޔ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ާ‬ ‫އެބޭކ ަލުނ ް‬ ‫ޝަ އ ްކ ެއްނ ެތ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ީދނަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކަނ ް ދ ެއ ް ީވ ޤ ައުމ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެދުވ ަހ ު އި ް‬ ‫ދ ުނި ޔެމ ަ ީތގ ައި ލި ބިދާނ ެ ބ ޮޑެތި މ ަޤ ާމުތަކަކ ަށ ް ދަރަޖ ަ‬ ‫ތަކަކ ަށ ް ނ ުބ ެއ ްލ ެވި އ ެވ ެ‪ .‬ޝަ ހީދުނ ްގ ެ ދަރަޖައ ަ ީކ ދ ުނި ޔެމަތީގ ެ‬ ‫މ ަޤ ާމުތ ަކ ާއި ދަރަޖަތަކ ަށ ްވުރ ެ މާމ ަތި ވ ެރި ދަރަޖ ައ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޢ ަ ީލ ރަސްގ ެފާނ ުގ ެ މ ަތި ވ ެރި ޤުރ ުބ ާނީ އ ަ ީކ ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖ ެ‬ ‫ދ ެމި އ ޮތ ްހ ާ ދުވަހ ަކ ު‪ ،‬ދި ވ ެ ިހނ ް ހ ަނދާނ ް ނައ ްތ ާލާނ ެ‬ ‫ސ އ ެ މ ާތ ް‬ ‫ޤުރ ުބ ާނީ އ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ކޮންމ ެ ދި ވ ެއ ްސަ ކ ުވ ެ ް‬ ‫ޝަ ހީދ ުގ ެ އ ެ މ ަތި ވ ެރި ޤުރ ުބ ާނީ ނ ް ހިތްވަރ ު ލި ިބގަންނަންޖެހ ޭ‬ ‫ޤުރ ުބ ާނީ އ ެކ ެވ ެ‪ .‬އ ެ ީއ ޢި ބުރަތ ްތ ެރި ފި ލާވ ަޅ ެކ ެވ ެ‪.‬‬

‫ސާރޖަންޓް އަޙ ުމ ަދު ޝާޒް‬

‫ޝ ިކރ ު އ ަޅާފ ައި ވ ާ‬ ‫ސްޓ ާފްސާރޖަނ ްޓ ް މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ސ މާސްކ ް މޫނުމ ަތި ނ ް ނައ ްޓ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬ބ ޮލުގ ައި އ ަޅާފ ައި ވ ާ‬ ‫ގޭ ް‬ ‫ހ ެލްމ ެޓ ް ބ ޮލުނ ް ދަމ ައި ގ ަތ ެވ ެ‪ .‬ގަޔ ަށ ް ހެޔޮވަރ ު ކ ޮށ ްލާފ ައި ވ ާ‬ ‫ރަޔ ަޓ ް ގި ޔ ަރޖ ެކ ެޓ ް ގ ައި ނ ް ވ ަ ިކކ ޮށ ްލި އ ެވ ެ‪ .‬ގ ައި ގ ެ އެތަނ ް‬ ‫މި ތ ާ އ ަޅާފ ައި ވ ާގ ާޑުތ ައ ް ނައ ްޓ ާލި އ ެވ ެ‪ .‬ރަޔ ަޓ ް ގި ޔަރ ު‬ ‫ހ ެދ ުމ ުގެބ ައި ތ ަށ ް ފ ަތްޖަހ ަމުނ ް ޖީބުގ ައި ވ ާ ފޯނ ް ނަގ ާ‬ ‫ގ ަޑި ބ ަލ ާލި އ ެވ ެ‪ ».‬މި ހާރ ު މެންދ ަމުނ ް އ ަލި ވ ެ ތި ނ ެއްޖ ަހ ާ‬ ‫ބ ޮޑުވީ‪.‬‬ ‫މި ބ ޭލ ުނީ މި އ ަދ ު ހ ަ ީވރ ު ‪ 5‬ޖެހިއި ރ ު އ ެޅި ހ ެދުނ ް»‬ ‫ޝ ިކރ ު އ ަށ ް ލި ބ ުނީ ހ ައި ރާންކަމ ެކ ެވ ެ‪ 10 .‬ގ ަޑި އި ރ ު‬ ‫މ ައުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ސ އޭނާއ ަށ ް އ ެހ ާގި ނަ ވ ަގ ުތ ު ހޭދ ަވ ެގެނ ް‬ ‫ވ ެގެނ ް ދި ޔ ައި ރ ުވ ެ ް‬ ‫ސސެއ ް ނ ުކުރ ެވ ެއ ެވ ެ‪ .‬އެއ ަށ ްވުރ ެ ބޮޑ ަށ ް‬ ‫ދި ޔަކަމ ެއ ް އި ޙ ް ާ‬ ‫އޭނ ާ ހ ުރީ ޤ ައ ު ީމ ޖޯޝާއި ފ ޯރީ ގ ައ ެވ ެ‪ .‬ކ ާމި ޔ ާބ ު ކުރ ުމ ުގ ެ‬ ‫ވަރުގަދ ަ އ ަޒ ުމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ފ ުރި ހަމ ަ ހިތްވަރ ާއި ކެރ ުމުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ރައ ްޔި ތުންނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ދ ައުލ ަތ ް ހިމާޔ ަތ ް ކުރ ުމުގ ައ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކ ޮށްފ ައި ވ ާ ހުވ ަޔ ާއި އ ެއްގޮތ ަށ ް ނަފ ްސަ ށ ްވުރ ެ ޤ ައ ުމ ު‬ ‫ސޕީޑ ް‬ ‫ސކ ޮށ ްގެންނ ެވ ެ‪ .‬ވީއި ރ ު ގަޑީގ ެ ކ ަށި ހިނގ ާ ް‬ ‫އި ް‬ ‫ސކ ުޑި އ ަށ ް ވަޒަންނ ުކުރ ެވި ިހގ ައި ދާނ ެއ ެވ ެ‪« .‬‬ ‫އޭނ ާގ ެ ި‬ ‫ސ ރީ ތި ކ ޮށ ް އ ެއްޗ ެ ިހ ޕ ެކްކ ޮށ ްލާފ ަ‬ ‫ކ ޮބ ާ! ހ ުރި ހ ާ ކ ުދި ނ ްވ ެ ް‬ ‫ކާންދ ޭ « އ ަލ ްފ ާ ކޮނ ްޕ ެނީ ގ ެ ކ ޮމާންޑަރ ުގ ެ އ ަޑ ާއި އ ެކ ު‬ ‫ސ ވ ެގެނ ްދި ޔ ަ ީއ މި ހ ުރި ހ ާ އި ރ ު‬ ‫ސ ް‬ ‫ޝ ިކރަށ ް އި ހ ު ާ‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ސގޮހޮރ ާއި ކަމ ެވ ެ‪ .‬މެނ ްދުރ ު ކ ޭ‬ ‫އޭނާއ ަށ ް ހުރ ެވ ުނީ ހ ު ް‬ ‫ސ އަރ ުތެރެއ ަށ ް‬ ‫ބ ަތްކޮޅަކ ައި ގެނ ް ބ ޯފެންފޮދ ެއ ް ިހސާބ ުވ ެ ް‬ ‫ނ ުލ ާ ގި ނަ ވ ަގ ުތ ު ހޭދ ަކުރ ެވުނ ު ކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ދެނ ް އޭނ ާ‬ ‫ސ ވެގ ަ ީތ އަރ ުތެރެއ ަށ ް އ ެއްޗ ެއ ް ލ ައި ގެނ ް ކުޑ ަ‬ ‫އަވ ަ ް‬ ‫ސ ހ ަށި ގ ަނޑ ު ދ ަމ ާލެވ ޭތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ވ ަގ ުތުކޮޅަކ ަށ ް ނަމ ަވ ެ ް‬ ‫ދ ަރި ފ ުޅުމ ަތި ނ ް‬ ‫މަންމ ަ‬ ‫ދ ަރި ފ ުޅ ާ!‬ ‫ސ ގ ުޅ ާ ީލ އެންމ ެ‬ ‫ވަރަށްހ ަނދާންވ ޭ‪ .‬ދ ަރި ފ ުޅ ު އި އްޔ ެވ ެ ް‬

‫ސނުވ ޭ ދ ޯ‪.‬‬ ‫ފަހަރަކ ު‪ .‬މަންމ ަ މެނ ް މ ަތި ނ ް ހ ަނދާނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ރަނގަޅ ަށ ް ނ ުނި ދ ާތ ާ ‪ 03‬ރޭ މި ވ ަނީ ‪،‬‬ ‫ޝަ ރ ޫވ ެ ް‬ ‫ސ އ ެހާބ ަލި ކ ާއ ެއްޗ ެއ ް ކ ަނީ ީކނޫނ ް‪ .‬ލ ޮލ ުފި ޔ ައ ެއ ް‬ ‫އ ެސޮ ރ ުވ ެ ް‬ ‫ޖަހ ަނީ ީކނޫނ ް‪ .‬ދެނ ް ކުރާކަމ ަ ީކ ރ ުއި ނ ް‪ .‬އަބ ަދ ު ކ ޮނޑުމ ަށްޗ ަށ ް‬ ‫ސ ދެފަހަރ ު‬ ‫ލ ައި ގެނ ް ހިނގާލަހިނގާލ ަ އ ެހުންނ ާނީ ‪ .‬އި އްޔ ެވ ެ ް‬ ‫ސ ހަމ ައެގޮތ ަށ ް‪ .‬މި ދި އ ަ ީއ މި ދި އައީ‪.‬‬ ‫ޑ ޮކްޓަރަށްދ ެއ ް ިކ އ ަދި ވ ެ ް‬ ‫ދެނ ް އ ެސޮ ރ ުގ ެ ޝަ ކ ުވާއ ަ ީކ ޑެޑީ‪ .‬ހަމ ަ އި ރުކޮޅ ަކުނ ް‬ ‫އ ަހާނ ެ‪ .‬ކ ޮބ ާ ޑެޑީ‪ .‬ނާދ ޭ‪ .‬ކޮނ ްއި ރަކުނ ް އަންނ ާނީ ‪.‬‬ ‫ކ ޮއްކ ޮ ނި ންދަވަނ ް އަންނާނ ެދ ޯ‪ .‬ދެނ ް އ ޭއްޗެކ ޭ މީއްޗެކ ޭ‬ ‫ސ‬ ‫ިކޔ ައި ގެނ ްމި ހަމަޖ ައ ްސަ ނީ ‪ .‬އ ެސޮ ރަށ ް ނ ުފެންނަތ ާވ ެ ް‬ ‫މި ހާރުގ ައި މ ު ހ ަފ ްތ ާއ ެއ ް ވީވި އްޔ ަ‪ .‬ދ ޯ ޝަ ރ ޫ»‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް‬ ‫ދ ަރި ފ ުޅ ު‬ ‫އޭނ ާގ ެ‬ ‫ޖަމީލ ާ‬ ‫ސޖަހ ައި ގެނ ްހުރ ެގެނ ް އ ަމުނ ާލި‬ ‫އި ް‬ ‫ޝ ިކރ ުގ ެކ ުރި މ ަ ީތ‬ ‫ާ‬ ‫ޝަ ކ ުވ ާގެފ ަތި ވަރ ު ނި ނ ްމ ާ ީލ ދ ަނ ިބދ ަރި ފ ުޅ ު ޝަ ރޫނާއ ަށ ް‬ ‫ދ ޯއ ެއ ް ދ ެމުންނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫މަނ ްމ ާ! އަހަރެންނަ ީކ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ޚ ާދި މ ެއ ް‪،‬‬ ‫އަހަންނަ ީކ ޤ ައުމ ަށ ް ދި މ ާވ ާ ކޮންމ ެ ނުރައްކަލ ަކ ާ‬ ‫ސނުޖެހ ޭ މީހ ެއ ް‪ ،‬އަހަރެންނަ ީކ އ ަމި އްލ ަ‬ ‫ކ ުރި މ ަތި ލާނ ް ފ ަ ް‬ ‫ފުރާނައ ަށ ް ިބރުގަންނާނ ެ ފި ނޑި އ ެއްނޫނ ް‪ .‬ޤ ައ ުމ ާއި ީދނ ުގ ެ‬ ‫ޙ ައ ްޤުގ ައި ވާންޖ ެހުނ ު ކޮންމ ެ ޤުރ ުބ ާނީ އ ެއ ް އަހަރެނ ް ވ ާނީ‬ ‫ސފ ަށ ް ލޯބިކުރ ާ ތ ެދ ުވ ެރި އ ެއ ްގ ެ‬ ‫ކ ެރި ގެނ ް‪ ،‬ޙ ައ ްޤ ާއި އި ނ ް ާ‬ ‫ގ ޮތުގ ައި އަހަރެނ ް ތަރުބިއްޔ ަތ ު ކ ުރީ ތި މަންމ ަ! ތި މަންމ ަގ ެ‬ ‫ފ ުރި ހަމ ަ ލ ޯތ ްބ ާއި ފި ރ ުމުންތ ަކ ާއި އ ެކ ު! ވީއި ރ ު ތި މަންމައ ަށ ް‬ ‫ސނަކ ު‬ ‫ވުރ ެ އަހަރެނ ް ގަދަރ ުކުރ ާ ލޯބިވ ާ ދެވަނަ އި ނ ް ާ‬ ‫ދ ުނި ޔެއ ަކ ު ނ ުހުންނާނ ެ‪ ،‬ދެނ ްމި ހިރީ އަހަރެނ ްކުރ ާ ކޮންމ ެ‬ ‫ކަމ ެއ ްގ ެ އ ެއްކ ޮޅުގ ައި ހިފ ާ އަހަރެނ ްގ ެ ވ ަފ ާތ ެރި އ ަނ ިބމީހ ާ‪،‬‬ ‫ސ ދި ނީ ޝަ ރ ޫގ ެ‬ ‫ކ ާމި ޔ ާބ ު ދި ރި އ ުޅުމަކ ަށ ް އަހަރެނ ް ގެންގ ޮ ް‬ ‫ތ ެދ ުވ ެރި ލ ޯތ ްބ ާ ހިތްމ ަތުނ ް‪ ،‬ދެނ ް ނި ދާފ ަ އެއ ޮ ީތ އަހަރެނ ްގ ެ‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ފުރާނައި ގ ެ އ ެއްބ ައި ‪ .‬އަހަރެނ ްގ ެ ލ ޭ‪ .‬އަހަރެނ ްގ ެ މ ުޅި އ ުއްމީދ ު‪.‬‬ ‫އެދ ަރި ފުޅ ަށްޓަކ ައި ހ ުރި ހ ާ މ ަސަ އްކ ަތ ެއ ް މި ކުރ ެވ ުނީ ‪ ،‬ވީއި ރ ު‬ ‫މ ައި ންބަފ ައި ންނ ާއި އ ަނ ިބދ ަރި ނ ްގ ެ މ ަތި ނ ް ހ ަނދާންނެތ ޭނީ‬ ‫ސ ބޭނުމ ޭ އި ރ ުއި ރ ު ކ ޮޅުނ ް ގެއ ަށ ް‬ ‫ިކ ިހނ ެއ ް؟ އަހަރެނ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ބަލަނ ް‪ .‬ޝަ ރ ޫއ ާއި ޒ ަ ީއ ކ ައި ރީ‬ ‫ސ މަންމ ަގ ެ ހ ާލ ުވ ެ ް‬ ‫އ ައި ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ ދެރަވ ޭ މި ނި ވަނ ްދުވ ަ ް‬ ‫ވ ަގ ުތ ު ހޭދ ަކުރަނ ް‪ .‬އަހަރެނ ްވ ެ ް‬ ‫ކަހަލ ަ ބ ޮޑެތި ދުވަސްދުވ ަހ ު އ ެހެންމީހުނ ް ދ ަރި ނ ް ގޮވ ައި ގެނ ް‬ ‫ކ ުޅި ވަރ ު ދ ައްކަނ ް ދ ާއި ރ ު‪ ....‬އެކަމ ަކ ު ކީއ ްކުރ ާނީ »‬ ‫ޝ ިކރުއ ަށ ް ރަނގަޅ ަށ ް ރ ޮވި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬ޖަމީލ ާގ ެ‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ލ ޮލުގ ައި މި ހ ުރި ހ ައި ދުވ ަހ ު ރައ ްކާކ ޮށްފ ިައހ ުރި ކަރުނަތ ައ ް‬ ‫ސ ހިފ ެހ ެއ ްޓުމ ެއްނ ެތި ހޯސްލާފ ައި ފ ައި ބ ައި ގެނ ްފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސތ ަޤްބަލ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ޝ ިކރ ުގ ެ މ ު ް‬ ‫އެކަރުނަތަކ ަ ީކ މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ސއްރ ުކުރ ެވި ފ ައި ހ ުރި ކަރުނަ‬ ‫ޖަމީލ ާގ ެ ލ ޮލ ުގ ެ ތެރޭގ ިައ ި‬ ‫ޝ ިކރ ުގ ެ އ ުމުރުނ ް ‪ 06‬މ ަހުގ ައި‬ ‫ާ‬ ‫ތ ަކ ެކ ެވ ެ‪ .‬މ ަޢުރ ޫފ ް‬ ‫އ ަލި ބ ެ ޖަމީލ ާ ވ ަރި ކ ޮށ ްލާފ ައި ދި ޔ ަ ީއ އެދެމ ައި ނ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް‬ ‫ސ ކ ުލުނ ެއ ް ނ ެ ީތމ ައ ެވ ެ‪ .‬ދ ަރި އަކ ަށްޓަކ ައި ބަފ ައ ެއ ްގ ެ‬ ‫އ ެއ ްވ ެ ް‬ ‫ސ ޖަމީލ ާ ބޭނުނ ް ީވ‬ ‫ސނ ުނީ މ ައ ެވ ެ‪ .‬އ ެހެނަ ް‬ ‫މ ު ިހނ ްމުކަނ ް ނ ުވި ް‬ ‫ސކަނ ް‬ ‫އ ަލި ބ ެ ދި އ ުމުނ ް ހިތުގ ައި އ ުފ ެދުނ ު ހިތާމ ައ ާއި މ ާޔ ޫ ް‬ ‫ސ‬ ‫ސ ް‬ ‫ސއްރ ުކުރ ާށ ެވ ެ‪ .‬ބ ައްޕ ަ ނ ެތ ުމ ުގ ެ އި ޙ ް ާ‬ ‫މ ަޢުރޫފ ަށ ް ި‬ ‫ނ ުވާނޭހެނ ް މ ަޢުރ ޫފ ް ގެނ ްގ ުޅ ެ ބ ޮޑ ުކުރުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ރަނގ ަޅ ު‬ ‫މ ޮޅ ުކ ުއްޖަކ ަށ ް ހ ެދުމ ަށ ެވ ެ‪ .‬ބ ައްޕ ަގ ެ އެހީއ ެއ ް ނ ެތ ެއްކަމ ަކ ު‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް ބ ޮޑ ުވ ެގެނ ް އ ަ ީއ ޖަމީލ ާ މީހުންނަށ ް ނޯކިރީ ކ ޮށ ް ީދ‬ ‫ސތ ައ ް‬ ‫ގ ުލާނ ު ތަޅ ައި ގެނ ް ހ ޯދި ލ ާރި ންނ ެވ ެ‪ .‬މި ދުވ ަ ް‬ ‫ޖަމީލ ާގ ެ ކ ުރި މ ަ ީތ އ ެނބ ުރި ގ ަތ ެވ ެ‪ .‬އެވ ަގ ުތ ު މ ަޢުރ ޫފ ްގ ެ‬ ‫ގ ައި ގ ައި ޖަމީލާއ ަށ ް ިހފ ައި ގަނ ެވި އްޖ ެއ ެވ ެ‪ .‬މ ަޢުރ ޫފ ު އޭނ ާގ ެ‬ ‫މަންމ ަ ޖަމީލ ާގ ެ އ ަތ ުތެރޭ ކުޑ ަކ ުއްޖ ަކުފަދ ައި ނ ް ބ ޮޑި ވ ެގެނ ް‬ ‫ހިމާޔ ަތުގ ައި އ ޮވ ެވ ުނީ ކިހ ާއި ރަކ ު ކަމ ެއްނޭގުނ ެވ ެ‪ .‬އޭނ ާ‬ ‫މަންމ ަގ ެ މޭގ ައި އޭނ ާގ ެ ބޯއަޅ ައި ގެނ ް އ ޮވ ެ އެތ ަށ ްއި ރަކ ު‬ ‫ސ‬ ‫ސ ރ ޮވި ފ ައި ހުރ ެގެނ ް ހިނގާފ ައި އ ައި ް‬ ‫ރުޔ ެވ ެ‪ .‬ޝަ ރޫނ ާވ ެ ް‬ ‫ޝ ިކރ ު ހަމަޖ ެއ ްސޭ ތ ޯ މ ަސަ އްކ ަތ ްފ ެށި އ ެވ ެ‪ ».‬މ ައ ޫ‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ހ ުއ ްޓ ާލ ާ‪ ،‬ނުރ ޮއި ބަލ ަ‪ީ ،‬ތމީހުނ ް އުޅޭގ ޮތ ެއ ް ނޫނޭ‪ ،‬ހ ުއ ްޓ ާލ ާ‪،‬‬ ‫ސ‬ ‫އަހަރެމެނ ް ޤ ަބ ޫލ ުކުރަމ ޭ އަހަރުމެނ ްގ ެ މ ަތި ނ ް އަބ ަދ ުވ ެ ް‬ ‫މ ައ ޫ ހ ަނދާނ ްކުރާނެކަނ ް‪ ،‬މ ައ ޫ އަހަރެމެނ ް ދ ެކ ެ ލޯބިވާކަނ ް‪،‬‬ ‫މ ައ ޫ ޕްލީޒ ް ހ ުއ ްޓ ާލ ާ‪ ،‬ދެންނ ުރ ޯތި އި ނގ ޭ! « ޝަ ރޫނ ާ‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ްގ ެ ލ ޮލުނ ް ކަރުނަ ފ ޮހެދ ެމުނ ް މ ަޢުރ ޫފްއ ަޅާފ ައި ވ ާ‬ ‫ޔ ުނީ ފ ޯމ ުގ ެ މޭމ ަ ީތޖ ަހާފ ައި ވ ާ ކުލަބ ަރި ރީ ތި ކ ޮށްލ ަދި ނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝ ިކރ ު އޭނ ާގ ެ މަންމ ަގ ެ ބ ޮލުގ ައި ފި ރ ުމާލ ަމުނ ް‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް ާ‬ ‫ސ އޭނ ާގ ެ ހިތ ުގ ެ ޝުއޫރ ު ފ ާޅުކ ޮށ ްލި އ ެވ ެ‪« .‬‬ ‫އަނ ެއ ްކ ާވ ެ ް‬ ‫މަނ ްމ ާ! އަހަރެންނަށްޓަކ ައި މަންމ ަ ީވ ޤުރ ުބ ާނީ ގ ެ އ ަގ ު‬ ‫ސގ ަނޑ ު‬ ‫އަހަންނަކ ަށ ް ނުދެވ ޭ‪ .‬އެކަމ ަކ ު‪.....‬އަހަރެނ ް ފ ަ ް‬ ‫ސ ތި ޔަމަންމ ަ ފ ަޚުރ ުވ ެރި ވ ާ ދ ަރި އ ެއ ްގ ެ‬ ‫ދަށ ަށ ްދ ާނީ ވ ެ ް‬ ‫ގ ޮތުގ ައި »‬ ‫ހ ޭލ ެވި އްޖ ެއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ޝ ިކރުއ ަށ ް‬ ‫ާ‬ ‫މ ަޢުރ ޫފ ް‬ ‫އޭރ ު އޭނާއ ަށ ް ކ ަޅ ުތ ުއްކ ަލާކ ޮ ީށ މަސްޖި ދ ުލްވ ަފ ާޢ ުގ ެ‬ ‫ސނަމާދ ަށ ް ގ ޮވ ާ ބަންގީގ ެ އ ަޑ ު‬ ‫އ ަޑުގަދ ަކުރ ާއި ނ ް ފ ަތި ް‬ ‫އި ވ ެއ ެވ ެ‪ .‬ނި ީދގ ައި ފެނުނ ު ހުވ ަފެނ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ފ ައި ބާފ ައި ވ ާ‬ ‫ސކިތ ާ ދި މާއ ަށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކަރުނަތ ަށ ް ފ ޮހ ެމުނ ް އޭނ ާ ހިނގ ައި ގ ަ ީތ މި ް‬ ‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫އޭރ ު ހ ެވި ކ ަމ ުގެމ ައި ދާނުގ ައި ނި ދާފ ައި ތި ިބ ބ ައ ެއ ް ި‬ ‫ސރ ާބުޖަހ ައި ފި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކިތ ާދި މާއ ަށ ް މި ް‬ ‫މި ް‬

‫‪ 03‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪35 2007‬‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫ކ ޯޕްރަލ ް ޝަ ހީދ ު ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ް ‪ 3‬ނޮވ ެމްބ ަރގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ޝަ ހީދ ުވ ުމ ުގ ެ‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި ގ ޭޓ ް ހުޅ ަނގ ު‬ ‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ި‬

‫ކ ުރި ނ ް ނަގާފ ައި ވ ާ ފ ޮޓ ޯއ ެއ ް‬

‫ސގ ަނރ ުގ ެ ފާރ ު ޝަ ހީދ ު ޙ ުސަ އި ނ ް އާދ ަމ ްގ ެ ލ ެއި ނ ް ފ ެވި ފ ައި‬ ‫ެ‬

‫ސްރީ ލަނ ްކ ާގ ެ ތަމަޅ ަ ބ ާ ީޣނ ް ދި ވ ެ ިހރ ާއްޖެއ ަށ ްދި ނ ް ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާގ ައި‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކަޒ ަށ ް ވަނުމ ަށ ް އެމަރުކ ަޒ ުގ ެ ހުޅ ަނގ ު‬ ‫ތަމަޅ ަ ބ ާ ީޣނ ް ި‬

‫ބޭނުންކ ޮށްފ ައި ވ ާ ބ ައ ެއ ް ހ ަތި ޔާރ ު‪.‬‬

‫ރަ ީހނުނ ް ގޮވ ައި ގެނ ް ބ ާ ީޣނ ް ފި ލަނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރި އ ެމ ް‪ީ .‬ވ‬ ‫ސ ލ ައި ޓ ް‪.‬‬ ‫ޕްރ ޮގްރ ެ ް‬ ‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

‫އައްޑަނަ‬

‫ދ ެކުނ ު ފަރ ާތ ު ފާރ ުގ ެ ކަނުނ ް ގ ޮއ ްވ ާލާފ ައި ވ ާ ބާގ ަނޑ ު‪.‬‬

‫‪ 1988‬ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޙަމ ަލާގ ައި ބ ާ ީޣނ ް ރަ ީހނުކ ޮށ ްގެނ ް ގެނ ްދި ޔ ަ‬ ‫ދި ވ ެ ިހނ ް ސަ ލާމ ަތ ްކ ުރި އި ނ ްޑި ޔ ާގ ެ މަނަވަރ ު “ ގ ޯދާވ ަރީ ”‬

‫ސފ ައި ނ ްކ ުރި މ ަތި ވ ެރި ޖި ހ ާދ ުގ ެ އ ަގ ު‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ ދުވ ަހ ު ި‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ބ ައްދ ަލ ު ކުރައްވ ަނީ‬ ‫ވަޒަންކ ޮށ ް ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ ި‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ކ ޮމާންޑ ަރ ކާނަލ ް‬ ‫ރ ާއްޖެއ ަށ ް އެހީވުމ ަށ ް އ ައި އި ނ ްޑި އ ާ ި‬ ‫ޯސއ ާއި ރަ ީއސުލ ް ޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާ ސަ ލ ާމ ް ކުރައްވ ަނީ‬ ‫ޖ ީ‬

‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ވަނަ ދުވ ަހ ުގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލ ާއ ާއި ގ ުޅި ގެނ ް މޭޖ ަރ‬ ‫ަޞލ ަތްތަކ ަށ ް މ ަޢ ުލ ޫމ ާތ ު ދ ެއްވ ަނީ‬ ‫މުޙަންމ ަދ ު ޒ ާ ިހރ ު ޚަބަރ ު ފ ަތުރ ާ ވ ީ‬

‫ރަ ީހނުނ ް ސަ ލާމ ަތްކ ޮށ ްގެނ ް މ ާލ ެގެނެވ ޭ ރަސްމި އ ްޔ ާތުގ ައި‬ ‫ސ ީމ ފާލަނ ް ކ ައި ރި އ ަށްދ ަނީ‬ ‫ސފ ައި ނ ްގ ެ ބޭނ ްޑ ް ރަ ް‬ ‫ބ ައި ވ ެރި ވުމ ަށ ް ި‬

‫ސފ ައި ނ ް‬ ‫ސފ ައި ންނ ާއި ދި ވ ެ ިހ ި‬ ‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ު އި ނ ްޑި އ ާ ި‬

‫ނޮވ ެމްބ ަރ ‪ 3‬ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާއ ަށްފ ަހ ު މ ާލ ެތެރޭގ ެ އަމަނ ް ބ ެލ ެހ ެއ ްޓުމ ަށ ް‬

‫ސފ ައި ނ ްގ ެ މ ައި މަރުކ ަޒުގ ައި ފ ޯރި މަރަނީ‬ ‫ގ ުޅި ގެނ ް ި‬

‫ސފ ައި ނ ް ހަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ަނީ‬ ‫ދި ވ ެ ިހ ި‬

‫އައްޑަނަ‬

‫‪www. mndf.gov.mv‬‬

During those times when the “Sifain” stood on duty in different locations of Male’, we used to walk up to them and greeted them, thanked them, asked if they needed anything, prom-ised to give what ever they wanted.

The reason for this huge apprecia-tion was crystal clear for the people.

Watching the present day situation we ask ourselves whether we still appreciate them whole heart-edly. Being human, in all the countries of the world, unfortunate incidents do occur at the hands of the military.

A Similar analogy can be drawn of a parent unintentionally hurting his child. After all, the servicemen and women of the “Sifain” are also re-cruited from people among us. It is sad that the repeated good deeds of its long history are being forgotten due to a single misdeed, despite their continued sacrifices and services.

The Tsunami disaster which struck across the Maldivian archipelago on 26th December 2004 left the islands in smithereens. The invaluable sacri-fices and priceless services provided by the “Sifain” during that time were forgotten by the people just after 6 days in the year 2005. When we find the root causes of such bizarre be-haviour towards the “Sifain” from our people, we find the work of a group of people intended on staining the fond reputation of the “Sifain”. These corrupt people have been spreading false and malicious rumours about our service personnel on the inter-net, radio and printed media. They have probably not heard of the say-ing “It is anglers who lose tackles” When these people describe “Sifain” as merciless men, “Sifain” actually describes themselves, a loved one or a family member since they are also part of our community. Do these people dare attribute such filth to their loved ones?

It is sad that some people fail to appreciate the sacrifices of “Sifain” who stands to protect our religion and our nation. Though few people are spreading rumours about our forces to achieve individual benefits, we, the “Sifain” would always stand fast and be brave as we had been in the past. Patriotic Maldivian citizens would believe that “Sifain” would be true for what their song says. “In the blazing sun and poring rain, we will fill the land, air space and our waters with ‘National Service”.

3rd November 1988 Most horrific experience of the young generation Sgt. Ahmed Abdulla

The main reason behind the failure of the assault was the swift and strong return fire by our troops

Although 19 years have passed since the 3rd of November 1988 inci-dent, the terror in our hearts remain as if it happened yesterday. It was the most horrific and most dangerous event extperienced by our generation. A handful of traitors from the Maldivian commu-nity allied with a terrorist organization of Srilanka, attacked the government, pillaged our property, killed and terrified the innocent people of our country while we were all sleeping peacefully in our homes with the conviction of safety.

There were numerous reasons behind the failure of this treacherous assault led by H. Haajaraage Abdulla Luthufee and Sagar Naasir with 80 oth-er terrorists of PLOTE. One such was the heavy return fire by our troops. The mercenaries were under the impression that President, His Excelency Mr. Mautmoon Abdul Gayyoom was in New Del-hi for a three day visit. But the President had cancelled the visit and was actually in Male’. Contrary to expectations of the traitors, the coup lacked support from the people of the country. This was also a reason for the downfall of the assault.

The terrorist’s main target was the headquarters. They expected our soltdiers to be in deep sleep and thought we would surrender without a fight. But they were confronted and shocked by heavy return fire from the headquartters. The invaders were aware of some of the structures and procedures inside the security headquarters prior to the assault but they never expected the courageous effort from our patriotic troops in protecting the HQ. Because of

Addana

continuous heavy return fire, the invadters came to know that their plans had been foiled and hence, prepared to flee from Maldives before nightfall.

The fellow citizens of Maldives did not perform any acts of disloyalty, neither did they support and cheer the invaders who deprived them of their se-rene atmosphere and daily normal life.

Instead, the citizens through whose veins patriotic blood flows, looked at them with eyes of hate and resent-ment.

The two traitors and 80 mer-cenaries arrived Maldives by sea. The boats they used for travelling were T – 25 and SW – 37. The invaders set foot on our land on 3rd November 1988 at 0400 hrs. They were armed with modern-day weapons such as the AK47, G3 and T52 rifles, GPMG, RPG 7, Motors and pistol.

The invaders departed from Male’ to Srilanka, onboard a hijacked MSL vessel MV Progress Light with hostages at 2300 hrs that night. At the same time, two Indian Military aircrafts landed in Male’ International Airport.

The terrorists were seized and the hos-tages were rescued on the 6th of No-vember with the help of 2 Indian Navy ships “Godavaree” and “Betwa”.

Eight Military servicemen and 11 civilians were killed on that day.

Amongst the martyrs, 7 of the civilians were killed onboard MV Progress Light.

May Allah grant eternal peace in heav-en to the souls of all the martyrs of that day... Amen.

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

4 5

Respect to the Armed Forces; Then and now Cpl. Shamsul falaah

Our country, known throughout the world as “Par-adise on earth” with its green-ish pearl like beautiful islands , is renowned for its peace-fulness, unity and beauty.

The long lasting peace in this country is because of the unity, similarity in belief and the Defence Force. By the “Defence Force” I meant the steadfast soldiers of our na-tion who stand guard to pro-tect the Islamic faith, our pre-cious land and her people.

In 1892, the Maldiv-ian military force was estab-lished in the name of “Sifain” regardless of the existence of this force, Maldivians have always stood fast in protect-ing the Nation from foreign agression. Since the es-tablishment of Maldivian military, our people continued to give their utmost respect and admiration to the “Sifain”.

It made no difference whether they ap-peared in “Mundu” (Sarong), shorts, brownish green uniforms, Turkey hats, black striped shirts, green or the cam-ouflage uniforms. The “Sifain” takes an

The result of provid-ing modern military training, in the Maldives and outside, resulted in greater courage and determination within the “Sifain”. The people of the Maldives always had faith in the “Sifain” in times of diffitculty and danger. That is the reason why when a fire burns our houses, when vessels sink or cast away at sea, we call the “Sifain”. The services of the “Sifain” are provided across Maldives because of the modern-day equipment which are procured for them.

It is beyond a doubt that a mastermind exists behind the rapid development seen by the “Sifain”.

The most horrific day ever known to the young generation of the country is the 3rd of November 1988 . It was a day when our “Sifain” bravely fought to protect the country from foreign terrorists. The people are thankful and proud of the Commander-in-Chief’s vision on that day. The Maldivian atmosphere echoed with “We are proud of the brave Sifain!”.

The people are thankful and proud of the Commandertint Chief’s vision on that day. The Maldivian atmosphere echtt oed with “We are proud of the brave Sifain!”. During those times when the “Sifain” stood on duty in different locations of Male’, we used to walk up to them and greeted them, thanked them, asked if they needed anything, promised to give what ever they wanted.

4

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

oath to the Almighty Allah, to help and protect the religion, country and its peo-ple from enemy aggression and to help the people in times of need. They had proven their loyalty in this regurd. The peace and harmony we see in the civil, social, political and military spheres are due to the diligent work of the security force.

Addana

the affairs of MNDF directly and its’ role and duties were widened. As a re-sult appointments of Chief of Staff and Deputy Chief of Staff were commis-sioned and standards and criteria for awarding promotions, ribbons, medals and gallantry awards were formulated and put to effect.

Another area where great em-phasis was laid was in the area of train-ing and education. Before the 03 No-vember 1988 MNDF had only a handful of foreign trained men and of those most of them did non-infantry short term trainings. But soon after the inci-dent of 03 November friendly nations poured training opportunities, whereby even opening up their military acad-emies and colleges for MNDF. These opportunities boosted the standard of the force in a very short period of time.

Presently more than half the force is

well trained and their contributions to the development of soldiers locally are immense.

The syllabus of the Recruit Training is upgraded to modern stand-ards and the training programs such as Special Task Force, NCO Cadre, Weapon Instructor and Drill Instruc-tor courses are conducted in various MNDF training facilities. Along with these various other training programs for MNDF soldiers are conducted in our soil by our friendly foreign militaries.

Unlike before standards and training opportunities have increased.

Different training facilities are set for different trainings and instructor stand-ards are formulated. The then Training Unit was renamed to Defence Institute for Training and Education and all its’ training programs being set to stand-ards compatible with Maldives Accredi-tation Board has earned the organiza-tion the status of professionalism. In the not too distant future an NCO school is to come up and enacting of a school for officer training would be a vision to be accomplished.

Though Maldives enjoys long standing bilateral relations with the neighboring countries, until 03 No-vember 1988, MNDF did not enjoy the strength of modern machinery and equipment. Of most what we possess today came into the service soon af-ter the terrorist attack of 03 November 1988 as foreign military aid.

Protection of the territorial waters and the EEZ is one of the re-sponsibilities of MNDF, but due to the lack of Coast Guard fleet at the time of 03 November 1988 MNDF was handi-capped to great extent to independtently safeguard the Maldivian waters.

Hence, great emphasis was laid in in-creasing Coast Guard fleet and in training personnel in maritime warfare. Dur-ing the course of the last two decades the capabil-ity of Coast Guard has progressively increased.

Fire and Rescue Services, Communica-tions needs, Medical serv-ices and other Support Services are areas that showed drastic improve-ments during the last 20 years. With acquisition of the modern machinery

Addana

and equipment today MNDF has its own communication network and fire and rescue service is provided timely to all corners of the country. Today MNDF possesses trained doctors and nurses and at a rapid pace is moving towards the establishment of a military hospital.

The Support Services are restructured in to Battalions to further enhance its productivity in rendering the services required for the fighting units.

The 03 November 1988 is the darkest day in the history of modern times. It consumed 19 lives and de-stroyed many property. But it too be-came the catapult for the development of MNDF. The idea behind the estab-lishment of the force (policing) changed to be a military organization. With that the sect involved in policing directly was denuded to form an independent police force, Maldives Police Service (MPS). Today MNDF is devoting much of its energy and resources in building a fulltfledged military organization that of the international standards and it is not too distant to achieve this goal at the speed the organization is now actu-ating.

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

3

03 November 1988: the darkest day in modern times and a catapult to the development of MNDF Lt.Col. Mohamed Nazim

Maldives National Defence Force (MNDF), since its inception has dedicated all its’ effort in the interest of the nation and its people. In its long journey of 116 years, soldiers of MNDF have displayed professionalism and dedication in delivering the respon-sibilities bestowed on the force. It is the pride of the elegant soldiers to be readytattgo and it’s truly justified by the devotion MNDF has displayed in all na-tional emergencies. The rightful recipi-ent of his honour is the timely and pro-fessional training given to the soldiers.

To say it right, for much of its age MNDF was handing domestic affairs (policing) and it was in the late 1970s that sparked the glimpses of the be-ginning of modern transformation for MNDF. With the oath to office on 11 November 1978, President Maumoon Abdul Gayyoom became the answer to our prayers to transform MNDF to a stronger military force. To begin with, educated personnel were inducted to the service in high ranks and trained at home and abroad.

The event which triggered ur-gency for the development of the force was the tragic terrorist attack of the 03 November 1988. The attack disrupted our free lives for some 18 hours and took many lives both civilian and sol-diers. On the darkest day in modern history of Maldives, under the siege of the invading force the efforts displayed by the soldiers of the MNDF itself de-fined the steadfastness of MNDF in protecting the sovereignty of the state.

The selfless efforts and readiness to sacrifice for the nation was invaluable.

The tragic event taught many lessons for the MNDF and Maldivian people in general. With the kind of duty and many responsibilities which followed after the attack, MNDF had to change its focus and tactics. However free a society we are, we had to accept that there are many partisans zealously looking forward for a niche to finger our free society.

Soon after the terrorist attack based on the lessons learnt, the need-ful changes started to take effect. In this order campaigns to strength up the force by enlisting personnel specially educated personnel, inducting new machinery and equipment and upgrad--

2

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

ing the administrative structure, set in motion.

The basic element of strength of any force is the human factor. Hence, MNDF emphasized in increasing its’

strength. As a result for the first time in the history of the service women were enlisted. Finding eligible candidates to compete in the foreign training oppor-tunities the service receives became a

Addana

priority. Therefore every year a certain amount of school leavers who fall un-der the government bond were called in to the service. This contributed to the growth of the service by many folds.

The first batch of O’level graduates of about a hundred were inducted to the service in 1994. Undoubtedly it boost-ed the eligibility of the service. This constitutional induction continued till many candidates of this standard vol-untarily started to turn up for the serv-ice. At present O’level is set as mini-mum required standard for MNDF and today, much of the service men are of this standard or above making MNDF one of the most educated workforce in the country.

Under administrative devel-opments, the then existing Duty Secttion was disbanded and Fighting Units and Support units with new missions and tasks were enacted. Apart from these Quick Reaction Forces for the first line of defence, Special Protection Group for the protection of the head of states and visiting dignitaries, and Re-gional Headquarters to extend MNDF’s reached to the island communities were also enacted.

Under the Ministry of Defence, the Office of the Chief of Staff was detclared the highest authority running

Corporal Mohamed Hassan (s/n: 0821) Thaa Atoll, Dhiyamigili Island/ H.Rabeeuge (Age: 28 years) Corporal Mohamed Hassan was martyred by enemy gunfire while he was pattrolling as part of a team of ten men on a reconnaissance mission. Corporal Mohamed Hassan fell dead onto Ameer Ahmed magu near the north-eastern corner of the general headquarters. In acknowledgement of Corporal Mohamed Hassan’s patriotic sacrifice, he was posthumously promoted from the rank of a Private to a Corporal and awarded the Medal for Bravery, the 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. Corporal Mohamed Hassan gave his life in the line of duty, on his fourth year tenth month and eighth day of his service. May Allah grant Corporal Mohamed Hassan’s soul eternal peace in heaven.

Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu (s/n: 0120) Henveyru. Unheat (Age: 49 years) Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu was martyred by enemy gunfire while he was on zone duty at “Medhuziyaarai Magu”. Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu fell onto Medhuziyaarai magu near “Islaamee Markaz”. In acknowledgement of the fact that Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu was killed in the line of duty, he was posthumously promoted from the rank of a Lance-Corporal to a Sergeant and awarded the Medal for Bravery, 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu gave his life in the line of duty, on his twentytseventh year first month and twenty-fourth day of his service. May Allah grant Sergeant Kuda Adam Kuda Thuththu’s soul eternal peace in heaven. Amen.

Corporal Hussein Mohamed (s/n: 0246) Baa Atoll, Thulhaadhoo Island/ Mabusthaanuge (Age: 28 years) Corporal Hussein Mohamed lost his life by gunfire while he was on zone duty at “Medhuziyaarai Magu” near the main gate of Muleeage. . In acknowledgement of the fact that Corporal Hussein Mohamed was killed while on duty, he was posthumously promoted from the rank of a Private to a Corporal and awarded the Medal for Bravery,the 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. Corporal Hussein Mohamed gave his life in the line of duty, on his seventeenth year third month and eighteenth day of his service. May Allah grant Corporal Hussein Mohamed’s soul eternal peace in heaven.

Amen.

Corporal Abdullah Zuhair (s/n: 0830) Gaafu Dhaalu Atoll, Thinadhoo Island/ Shareefa Manzil (Age: 33 years)

Corporal Abdullah Zuhair was martyred by enemy gunfire while he was on guard at the western gate of the President’s Office. In acknowledgement of the fact that Corporal Abdullah Zuhair was killed in the line of duty, he was promoted from the rank of a Private to a Corporal and was posthumously awarded the Medal for Bravery, 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. Corporal Abdullah Zuhair gave his life in the line of duty, on his fifth year, sixth month and twentieth day of his service. May Allah grant Corporal Abdultlah Zuhair’s soul eternal peace in heaven. Amen.

Addana

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

0

The martyrs of 3rd November Corporal Hussein Adam (s/n: 0856) Haa Dhaalhu Atoll, Kulhudhuffushi Island/ Maavaage (Age: 20 years)

Pte. Mohamed Yazeed Saeed

Corporal Hussein Adam was one of the two soldiers who were on duty at the main gate of headquarters when the place was attacked. Corporal Hussein Adam stood stead-fastly in defending his post and bravely returned fire even when his body was ripped with bullets. Corporal Hussein Adam played the most crucial role in defending the headquarters during the initial stage of the attack and proved that he was a soldier of execptional courtage and bravery. In acknowledgement of Corporal Hussein Adam’s patriotic sacrifice to the Nation, he was promoted from the rank of a Private to a Corporal and given the Medal for Exceptional Bravery, the 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. It was his fourth year fifth month and twentytfourth day of service to the when he gave his life in the line of duty. May Allah grant Corporal Hussein Adam’s soul eternal peace in heaven. Amen.

Lieutenant Moosa Ahmed (alias: Kudanevi Thuththu Manik) (s/n: 0243) Ma. Dhaareege (Age: 51 years) Lieutenant Moosa Ahmed (alias: Kudanevi Thuththu Manik) was martyred by gunfire during an attack to the residence of the Deputy CommandertintChief, when he confronted the attackers while being unarmed. Lieutenant Moosa Ahmed fell dead at “Zamaanee Hingun” near Ma. Kin’bigasdhoshuge. In acknowledgement of Lieutenant Moosa Ahmed’s bravery to defend the Deputy Commander-in-Chief, he was promoted from the rank of a Sergeant to a Lieutenant and awarded the Medal for Exceptional Bravery, the 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. He gave his life in the line of duty, on his fourteenth year, third month and eighteenth day of his service. May Allah grant Lieutenant Moosa Ahmed’s soul eternal peace in heaven. Amen.

Sergeant Adam Naseer (s/n: 0635) Shady Villa (Age: 28 years) Sergeant Adam Naseer (alias: Shady) lost his life in the line of duty during the en-emy attack as came out as part of a ten-man military patrol on a reconnaissance mission.

Sergeant Adam Naseer fell dead at “Ameer Ahmed magu” near the north-eastern corner of general headquarters. In acknowledgement of Sergeant Adam Naseer’s patriotic sacri-fice to the Nation, he was promoted from the rank of a LancetCorporal to a Sergeant and awarded the Medal for Bravery, 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. It was on his eighth year and 23rd day of service when he gave his life in the line of duty. May Allah grant Sergeant Adam Naseer’s soul eternal peace in heaven. Amen.

Corporal Mohamed Ibrahim (s/n: 0606) Haa Alif Atoll, Mulhadhoo Island/ A’nbugasdhoshuge (Age: 31 years) Corporal Mohamed Ibrahim (alias: Mechano) was gunned down in the line of duty during the enemy attack as he was part of a ten-man military patrol on a recon-naissance mission. Corporal Mohamed Ibrahim fell at “Ameer Ahmed Magu” near the northern corner of general headquarters. In acknowledgement of Corporal Mohamed Ibrahim’s patriotic sacrifice to the Nation, he was promoted from the rank of a Private to a Corporal and given the Medal for Bravery, 3rd November Medal and the Purple Heart Medal. It was on his eighth year and fifth month of service when Corporal Mohamed Ibtrahim gave his life in the line of duty. May Allah grant Corporal Mohamed Ibrahim’s soul eternal peace in heaven. Amen.

0

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

Addana

The situation of Maldives on 3rd November 1988 The 3rd of November 1988 was a day that brought terror and alarm to the hearts of our peaceful citizens living across the Maldivian archipelago. We were saved that day because of the actions of the determined and devoted soldiers of our nation who were guided by a sixth sense.

During that time, the only means of communication between the capital of Maldives and the people in the Atolls were via Radio telephone.

Although Television broadcasting extisted, it reached only the four corners of Male’. And the only source of broad-casting for the people in the Atolls was the national radio. Majority of the com-munity did not own even a Radio set.

But those few people who could afford it listened to Holy Qur’an early in the morning. It was a normal day. People in the Atolls assumed that their Radio set was either broken, or the electric-ity went off in Male’ when they failed to hear the early morning broadcast.

The walkiettalkie in the atoll office did not pick any transmission from Male’ either. As the Electricity in Male’ and all means of communication had been in-terrupted by the invaders, the govern-ment was unable to provide any news of this calamity to the people in the At-olls. But somehow the news eventually spread to some of the islands in the Atolls. The people in the islands were helpless. There were people in the At-olls who had their family members stay-ing in Male’ for various purposes at that time. They feared for the lives of their loved ones and were praying for their safety. “Male’ is no more, the people in Male’ have been killed, foreign people have invaded Male”, were the rumours that spread like wildfire in the Atolls.

They also feared for their own safety as it was possible for the mercenareis to invade the islands and slaughter the helpless islanders. The minds of poor citizens were filled with disheartenting stories of the history. The incident in 1558 when the Portuguese invad-ed the Maldives and killed the King

“Shaheed Ali” followed by 15 years of ruthless Portuguese rule. The incident when Mohamed Didi of Velaanaage tried to overrun Maldives with foreign mercenaries on 23rd September 1909, were some of the stories that refreshed

in to their minds. The helpless citizens kept inside mosques and prayed to the Almighty Allah for the safety and sup-port. The food in the houses and stores were marshalled into the island office, and were rationed. The adults patrolled near the shores and stood on watch.

The atmosphere was filled with cries of despire. Some of the people who could not bear the depressing thoughts were almost out of their minds. It was inevita-ble. Since rumour had spread that, “the

Addana

WO.1 Abdulla Ali

president and the Ministers were killed, Male’ was in a carnage situation, the soldiers could do nothing, National Se-curity Service HQ was destroyed, key government buildings and mosques had also been destroyed, travellers in the harbour were being raided and killed, the Hospitals were being filled with wounded and dead”. While the people were filled with despair, the Nattional Security Service along with the help of the Indian army managed to de-feat the invaders and restore peace in the Maldives.

On 4th November 1988, the president and the Commander-inChief His Excellency Mr. Maumoon Abdul Gayyoom addressed the Na-tion through the national radio at 0745 hrs in the morning. The news lifted the

hearts of the people with cheers and the faces of young children enlightened with smiles. However, few people still were deeply concerned and prayed for the safe return of their family members.

Official news spread across Maldives eventually clearing the doubts in peo-ple’s hearts. This was the situation in the Atolls during that unforgetable day in our history.

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

9

King Ali ( Ali Rasgefaanu ) was martyred during a Crusade

Sgt. Abdulla Saeed

Martyr’s day in Maldives is marked to commemorate the day he was martyred Sultan Ali (VI) [alias: A’Sultan Ali (VI) Siri Auda Siyaaka Katthiri Ma-haaradhun] was a brave king who gave his life for our Nation and our Religion.

He was martyred during a fight against the foreign invaders who attempted to change the religion of Maldives to Christianity. He was martyred in a Cru-sade.

The warships were dett feated twice. Neverthett less, the Portuguese finally managed to captt ture Maldives on the third attempt. The defeat was not because of advanced weaponery or their bravtt ery, but due to the pott litical unrest within the government and lack of patriotism amongst the elite.

Ali Rasgefaanu was martyred during a fierce battle against the Portutguese who came from India to invade Maldives. He was in a “jihad” to protect the religion and nation from hostile ag-gression. In the year 1558, on May 19 (1st Shaubaan 965 of the Islamic calen-dar), our land was soaked with the blood of the brave king and the most ruthless era of the Maldi-vian history followed the incident. Many Maldivians were slaughtered at the hands of the Portuguese invaders. Our waters stained with the blood of innocent Muslims. The 15 years of ruthless re-gime was overthrown by the famous victory of Mo-hamed Thakurufaanu (ali-as: A’Sultanul Ghazi Mo-hamed Thakurufaanu’al Auzam also known as Utheemu Mahaaradhun). the royal throne. Portuguese warships were sent to capture Maldives. He also I t would be wise to look at the attempted to turn a few of the Maldiv-motives behind the Portuguese inva-- ians to Christianity by sending letters, sion and highlight the factors that led to novels and warnings. The people of the their success.

Maldives with the grace of Allah reject-ed these requests and warnings. The The descendant of “Hilaaly” warships were defeated twice. Never-kingdom, King Hassan (IX), travelled theless, the Portuguese finally mantto India in 1551 and converted him-- aged to capture Maldives on the third self to Christianity at the hands of the attempt. The defeat was not because Portuguese. The reason for Hassan of advanced weaponery or their brav-to leave Maldives was due to a royal ery, but due to the political unrest within family feud and dispute. Allied with the the government and lack of patriotism Portuguese, he attempted to recapture amongst the elite. As a result of forsak--

8

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

Addana

en nationalism the country was vulner-able for foreign aggression. “It makes no difference to us if it is light or dark-ness” thought the people back then.

Some of the elite desperately wanted to change the government irrespective of terrible consequences and were not aware of the merciless reign that was to be followed in the aftermath.

As the Portuguese army landed on the North Western shore of Male’, Ali Rasgefaanu marched along with his troops to fight for the country. On the way to the battle field, at the “EID Mosque” the King turned around to face his men. and found that all his men had fled except for the prime minister and a single henchman. He stood with his two loyal men in front of the huge army of Portuguese, pre-pared to die in protecting the country and religion.

The courage and bravery displayed by the patriot-ic sacrifice of this king, melts the hearts of every Maldivian with honour and pride even today. Ali Rasgefaanu and his two loyal men proved their devotion for the country and the religion by hon-ouring themselves as martyrs of valiant faith.

Without a doubt, they had cho-sen the Nation and the religion over their lives and earthly benefits. The tittle of a martyr is superior to any post or appointment. Ali Rasgefaan’s jihad and his sacrifice will be remembered till eternity in the hearts of all the Maldiv-ians. We must learn lessons from his courageous actions as his love for the country and the Religion is an inspira-tion and a lesson in morality.

man on a motorcycle who fell off instantly.” Yet another man emotionaly narrates the following account. “When I came near Kinbigasdhoshuge I saw Thuththu Manik (Kudanevi Thuththu Manik) with three gunshot wounds at different parts of his body.”

There are numerous eye witnesses of that tragic day. The brother of a man named Jawad who had been brutally taken from the dhoni he was traveling on along with his brother recounted the horrific incidents of that day in a way that indicated that he would never forget the horror and utter helplessness. His brother Jawad who had been petrified by what was happening was shot in the head and killed right in front of his eyes.

Another man who suffered seeing a sight such as this told his story. “I was sleeping on a docked dhoni when I was summoned to the post office where Sagaru Nasir told everyone gathered there that Male’ is now in the hands of the occupying forces and that the people gath-ered there would be freed once the Maldivian military were defeated at around 09:00 that day.”

One Maldivian, who had clearly never seen such events as he saw on that day, thought that the Maldivian military were making a movie based on a story such as ‘Boduthakurufaanu” which demonstrates patriotic sacrifice. This man who was raising the Maldivtian flag on Faashanaa building at dawn thought he was seeing a military shoot for a movie. After watching for quite some time, the man left the scene and told a friend he met on the way about the excellent movie which the military was shooting. He related what he saw to the friend as follows. “The movie is so realistic. I saw a big fat man running around with a camera and play his part superbly on hearing a cue in the form of a sound. He was thrown very far and scraped his face and stomach on the ground on landing. Another man on a bicycle made a sound and burst a packet of colored water tied around his belly. What a truly excellent movie!” It was said in Male’ that on hearing his friend’s explanation of what was actually happening, the man lied down on his bed and wouldn’t get up for three whole days.

The above accounts are indications of how Maldivians perceived the horrific events of that day.

Everyone believes that Allah granted us such a great victory because of our unity and faith. We have been victorious and successful even in other things that we have faced. Everyone believes that the soldiers of the Maldivian military are fearless and relentless in their de-fence of our nation. The few Maldivian military person-nel who helped the traitors are those without patriotism or any nationalist spirit. Without a doubt, a soldier of the Maldivian military who truly loves his or her country would never take part in such a treachery.

If the men and women of today’s Maldivian military possess stronger convictions, then tthe horrific events of 3rd November will never be repeated. Even if you leave military service and begin a civilian life, you must be proud of the days you spent in the military.

Your service to the military cannot be compared to any other service. National service is a greater and more priceless duty. You must never go against the oath you made. Victory will always be given to the righteous.

Addana

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

7

“Victory Day”:The Most Priceless Gift byThose Who Remain Righteous

WO.2 Jaufar Abdurahman

the Maldivians have long since lived as brothers and sisters born to the same parents. We have neither heard the sounds of gunfire nor explotsions since the year 1909. We only see televised images of the devastations caused by bomb blasts and gunfire. We even see those images long after the incidents. Hence, the sound of gunfire is foreign and frightening to our ears. All Maldivians will agree that since we are a hundred percent Muslim nation, our land is blessed. Our country is a peace-ful country of brotherly citizens where disagreements between individuals are few and almost non existent.

However, there exist a small number of people amongst us who

wish to topple the elected legitimate government of the Maldives. They have attempted to do this on different occa--

nel were working hard to ensure that Maldivians continue to enjoy the safety and serenity they had become so used

sions in different ways and to varying degrees. A group of people attempted to assassinate the elected President of the Maldives in 1960 and managed to smuggle a pistol into the Maldives.

The man who had smuggled the pis-tol was the same man, by the name of Abdullah Luthufee (H.Haajaraage) who desperately wanted to rule the Mal-dives in later years as well. The pistol was smuggled into the Maldives inside a doll which was brought from abroad.

However, by Allah’s grace we were victorious that time as well. The above facts are known truths.

Since Maldivians have never heard gunfire or bomb explosions, we were unable to conceive of such inci-dents ever taking place on our shores.

It was a time when Maldivians were en-joying freedom, peace, happiness and contentment and were preparing to cel-ebrate the annual Republic Day. It was November of the year 1988. The Maldivian military were practicing for the Republic Day cel-ebrations. The President was to take the oath after being re-elected for an-other fivetyear term. Maldivians who had never had to face terror in any form were snug in the lap of sleep with no fear of ever having to face treason from a fellow Maldivian. The National Security Service (now MNDF) person--

to. The first surprise came in the form of a gunshot that was heard at around 04:15 on that fateful morning. The first few people who heard the shots heard saying “the military has started training very early today”. Not long after, how-ever, the terror of what was happening crept into the hearts of some Maldivians who reportedly died due to heart failure.

Others suffered mental trauma from the events that followed. Although that day was also referred to as Black Thursday no name can make a difference to the frightful events that occurred on the day . It was a day when Maldivians had to spend eighteen hours in crippling fear.

The following quotes reflect the fear and anxiety of people on that day.

A civilian related the following account in tears. “I woke to the sound of gunfire at 5 in the morning. While I was hurrying to the Friday Mosque in order to perform the dawn prayer, I was met with the sight of a soldier of the Mal-divian military who was bleeding from a wound on his body. When I reached the gate of the Medhu Ziyaarai I saw a man on a bicycle crying out in pain and he fell.” The next account which foltlows was related by another man who found it hard to recall what he saw. “I was standing near Novelty Bookshop on Chaandhanee Magu when I saw a man armed with a gun, shoot a young

they agreed to become a vassal and Ali Raja was forced to pay tax to the Maltdivian Kingdom.

The darkest chapter of our history began when the Portuguese martyred King Ali (VI) (Alias: Ali Ras-gefaanu) and ruthlessly ruled the Mal-dives for 15 years. The cruelty of the Portuguese domination from 1558 to 1573 was erased by the glorious son of Maldives “A’ Sultan Mohamed Thaku-rufaanul Auzam” (alias: Bodu Thakuru-faanu) during a victorious campaign.

During the reign of the famous Mohamed Imaaduddin (I) (alias: Bodu Rasgefaanu) and A’Sultan Muzaffaru Mohamed Imaaduddin (II), foreign powers made several futile attempts to capture Maldives.

In the year 1166 of the Islamic calendar, the Dutchmen (Holhin) man-aged to conquer Maldives. However, after 3 months and 20 days, the Dutch-men were defeated by the campaign led by “Muleege” Dhon Hassan Manik-ufaanu (alias: Dhon Bandaarain). The Dutchmen made several futile attempts to recapture Maldives in the later years as well.

Mohamed Didi of “Velaanaage” hired foreign mercenaries and attacked Maldives on 23rd December 1909. This aggression was defeated by the Maldi-vian army led by its first Commander, Ismail Didi. The story of his strong will and courage is emphasized and high-lighted in the history of the Maldives.

As a result of the indirect sup-port and influence of the British policies, in 1959, “Addu Atoll, Huvadhu Atoll and Fuamulah” declared themselves an independent nation called the “United Suvaadives Islands”. The separation and formation of a seemingly lawful new state in the southern of Maldives was known to be the most dangerous and devious plot to divide Maldives.

Governments of the world were invit-ed to accept this new Nation, “United Suvaadeeves Island”. On 13th March 1959, the news about Suvaadheeves Island was published on the Srilankan daily news paper. But no country of the world accepted this Nation as legiti-mate. Even the British themselves did not officially accept them. The sepatration continued from 1378rd to 1383rd year of the Islamic Calendar. When

Of all the attt tempts to invade Maldives, the most dangerous and horrifying attt tempt was the 1988 November 3rd incident. the conflict ended, the man who led the separation, Mr. Abdulla Afeef, and his family were moved to Seychelles under the British protection. The Mal-dives gained full independence from a British protectorate on 26th July 1965 and the treaty was signed by the Prime Minister H.E Mr. Ibrahim Nasir of “Ve-laanaage”.

In the year 1980, Ahmed Na-seem of “H. Hikifinifemmaage” led forteign mercenaries in an attempt to over-throw the Maldivian government. Of all the attempts to invade Maldives, the most dangerous and horrific attempt was the 1988 November 3rd incident.

80 Srilankan Tamil terrorists of PLOTE invaded Male’, led by H. “Haajaraage” Abdulla Luthufee in an attempt to over-throw the government of Maldives. It was a day in which our blood spilled for the country and religion. We were

Addana

victorious with the grace of Allah. The Maldivian army fought with courage and determination under the wise lead-ership of the President and the Com-mander-in-Chief H.E Mr. Maumoon Ab-dul Gayyoom.

At present day, we face a dif-ferent threat which does not involve combat and bloodshed. The attempts are targeted to disrupt the peace and Islamic faith of the country. These are pre-planed propagandas carried out by the enemies of our state. What is the purpose behind the “Feeba” radio of Seychelles to air the teachings of Chris-tian religion in “Dhivehi” language every week? What is the purpose of publish-ing untruthful editorials about our coun-try on foreign newspapers? What is the purpose of distributing novels about Christianity to the Maldivians temporar-ily residing in foreign countries? What is the secret behind the world media to spread misleading information about our country?

The reason for our long held peace and harmony is the righteous path of Islamic faith. We are also influtenced by the propaganda against the Islamic community of the world. The western society is using all available resources against the world’s Islamic community, such as Military power, Po-litical influence, wealth and media. We have to be aware and must be prepared for these ploys of the western world.

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

5

expand his empire. Indian history also shows that “Raja the great” (985-1013) and his heir Rajendura (1) (1013- 1044) invaded and governed the Maldives during their reign. In the Maldivian his-tory the earliest such invasion is known to have occurred in the year 1495.

When “Raddhebaige Kalhu Mohamed” allied with the Ali Raja of Kannannoor and attempted to take over the kingdom of Ali (IV) (alias: Siri Dhammar Bavana Mahaaradhun).

Sgt. Abdulla Saeed

When “Dhonbulha Faashana Kilige” was crowned as king Ali (V), the sister of this king attempted to take over the kingdom by bringing the Portuguese and Indian coalition in a plot to take over the Maldivian throne. The King Ali (V) was martyred during this assault.

Assaults on the Maldives A never ending war The history of Maldives had witnessed numerous attempts of for-eign powers to invade and rule this peaceful country.

Compared to the number of attempts they carried out to rule our country, the period of occupation of our Nation was rather short. Apart from Portuguese invasion and the 3rd November assault, other foreign pow-ers also have often tried to invade our peaceful Nation. Of all the invasions, only the Portuguese and the Dutch in-vasion (Holhin) were able to gain con-trol over our Nation.

From time immemorial, from the day this land was first inhabited, she has always been independent and self governed. Historians prefer to di-vide the history of Maldives into two periods. That is the history of Maldives, before and after accepting the Islamic faith. The written history of Maldives only illustrates most of the era after the recognition of Islam in Maldives. His-tory proves that we were an independ-ent Nation when we embraced Islam in 1551. Historic evidences also confirm

4

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

The crusade army of Portutt guese sent by Hassan (IX) were killed by the Maltt divians proving their patriotism and love for the religion. that our country was independent even before converting to Islam. The ancient history of our neighboring countries also confirm our independence and self governance.

Invasions against the Maldives is highly emphasized in our history.

Famous Novels and books in other countries also revealed stories related to the Maldivian history. The history of India reveals that in the year 300 B.C, the Indian emperor “Cholar” tried to in-vade Maldives during his campaign to

Addana

The person who planned and conducted most operations to take over the Maldivian Kingdom was the grand-son of “Kalhu Mohamed Rasgefaanu” the infamous King Hassan (IX). It is said that due to internal pressure he left Maldives to “Kocchey” (Kochin) where he spent two years. Then he travelled to “Goa” where he forsook the right-eous religion of Islam and became a Christian. He signed a treaty in which he promised the Portuguese a share of the Maldivian National income. In re-turn Portuguese warships were sent to conqure Maldives. The warships were defeated twice. The crusade army of Portuguese sent by Hassan (IX) were killed by the Maldivians proving their patriotism and love for the religion and nation.

During the reign of Sultan Ib-rahim Iskandar (1687-1648) when Mal-dives acted as a vassal of the Portu-guese and Indians, the king refrained from giving the tax to the Portuguese and Indians. As a result Ali Raja sent warships to assault Maldives. The King Ibrahim Iskandar himself took com-mand of the troops and fought the in-vaders and led them to victory. Another aggressive operation the Indians (Ma-laabaarin) conducted on Maldives was the pillaging of Maldivian Islands. King Ibrahim Iskandar carried out a victo-rious campaign in retribution to this aggression. The King sent his troops to South India and captured “Maliku” which was under the regime of Ali Raja.

King Ibrahim Iskandar’s army captured the elites of “Maliku” and brought them to Male’. They were only released when

and professional manner.

Nevertheless, cohesiveness and unity of force, respect and adher-ence to our national values and uplift-ing the patriotic spirit remains key to achieve the broad objectives of nation-al security. However, being exposed to the complexities of the many changes occurring in the society, it is only natural that we are also affected as we are a part of it. It also remains true that there will be those elements of society who real-ize that the single most important asset of the defence forces are its boldly trained, fiercely courageous, lethally faithful and deeply com-mitted soldiers; and tire-lessly try to contaminate their minds. There is an on-going psychological warfare to influence the hearts and minds of our soldiers; encouraging disloyalty, creat-ing hatred among them; and trying to weaken their will and fighting spirit.

Hence, the challenges facing us today are more composite and serious than conventional threats. As such, I could not comprehend a more appropriate moment for us to revive those spirits and values that kept our society intact for such a long time.

Like our Nation, MNDF is also unique in many different ways. The gar-rison life found in most of the armies around the world tends to mitigate if not isolate soldiers from the adverse effects of daily dramas of the society.

However, in the Maldives, soldiers live and breathe in the chaos of the society.

The soldiers’ life is so mingled with and influenced by the lives of their friends, relatives and various others. From a civilian perspective this may seem per-fectly alright. As I noted earlier, behind every attempt to ridicule our national pride, behind every aggression against our national security, behind every at-tempt to endanger Maldivian lives, is treason fueled by greed and selfishtness. Hence, I could not help but worry the adverse effects this seemingly harmless interconnectedness may have on the average soldier – his belief, lifestyle and thought proc-ess.

As I see it, the best defence against it is main-taining a firm belief in one’s own conviction; being proud to be a Muslim and a Maldi-vian; learning to up-hold, honor and live the values of our nationalism;

and laying the honour, safety and wel-fare of the country ahead of own ease and comfort. The ethical obligation of piety, honesty, integrity, loyalty, justice, personal courage and sense of duty as described in the Code, are built on the basis of Islamic faith, selfless service, and loyalty towards the constitution-ally elected government. These form the basic characteristics of a disciplined soldier. In this regard, MNDF Code of Ethics embraces and re-flects the sacred values of “Dhivehin”.

When national secu-rity is at stake, a soldier must never question his superior’s orders, must not second guess own actions; and must not hesitate to do what has to be done even if it means the ultimate sacrifice. The personal courage, bravery and self-less service of the heroes of the 3rd November 1988 armed aggression should remind us all of the huge sacrifices we may have to endure in the line of duty.

MNDF Code of Ethics, there-fore, serves as a beacon guiding the Maldivian soldier through his military as well as personal life. And if we are to fully acknowledge and perform our responsibilities as the guardian of our freedom, we must strive to imbibe the qualities and values stated in this Code into our personality and everything we do.

May Allah, the Almighty unite us in the spirit of brotherhood and soli-darity welding us together; to uphold and honor our national values and pre-serve our national unity; and leavening the entire Force with the spirit of coop-erative and collective endeavour. May He bestow us the strength to find contviction of integrity, honesty and loyalty.

Hail MNDF and God bless Maldives.

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

3

Solidarity and National Spirit: The Key to National Security

It gives me immense pleasure in wishing our readers and the People of Maldives a very joyous and happy Victory Day. The aggression of 03 No-vember 1988 is undoubtedly the most horrendous act against our nationhood in the recent his-tory. Also, the incidence clearly demonstrated our patriotism and love for the nation. The in-nocent blood spilled during the attack, and the subsequent vic-tory over our enemies teaches us many lessons, and MNDF in particular must learn many from it.

If history is to be a judge of the past, Maldivian history provides ample testimo-ny of treason and espionage committed by the co-conspira-tors of any armed aggression against the state. These con-spirators shamelessly shared whatever information they had on our defence plans with the enemies for financial gains. At the same time, it also provides evidence that, patriotism and the traditional solidarity of the Maldivian people, and national spirit served as decisive factors for the triumph over evil. Hence, MNDF soldiers who form the bricks and bones of national defence must be a cohesive force. United by a common cause; they

2

03 November 2007 www. mndf.gov.mv

must remain a professional force, and respect and adhere to the norms and social and cultural aspects that define our nationality.

Maldives is also experiencing its share of the turmoil of this troublous world. While ideological difference is a right of every citizen, religious ext-

Addana

Major General Mohamed Zaahir

tremism; that is becoming a common phenomenon in many parts of the Mal-dives, threatens to disrupt our societies and destroy our national unity. Political rivalry is having its negative spillover ef-fects on our communities at an alarming level. Peace and tran-quility of this delicate nation is being shaken as terrorism gives birth here in the capital of Mal-dives also.

As true sons of our homeland; who has sworn to defend and protect this nation from all forms of aggression, we must be more vigilant and mindful of these dan-gers. MNDF has a clear respon-sibility and mandate to mitigate these dangers in order to elimi-nate all forms of threat to the na-tional security of Maldives. This is essential for many reasons.

The responsibility of protecting and defending the independence and freedom of Maldives and the duty to protect and preserve our way of life is solely vested upon MNDF. We have sworn to defend and protect Islamic faith which forms the bedrock of Maldivian society. Our people trust us to keep the Maldivian flag flying high in its full glory of red, green and white; symbolizing our sovereignty. Conse-quently, we have an obligation to carry out these duties in the most responsible

Contents

Addana | November 2007 King Ali ( Ali Rasgefaanu ) was martyred

Solidarity and National Spirit: The Key to National Security

during a Crusade

02 He was in a “jihad” to protect the religion and nation from hostile ag-gression. In the year 1558, on May 19 (1st Shaubaan 965 of the Islamic cal-endar), our land was soaked with the blood of the brave king and the most ruthless era of the Maldivian history fol-lowed the incident.

08

ThesituationofMaldiveson3rd November 1988 The 3rd of November 1988 was a day that brought terror and alarm to the hearts of our peaceful citizens living across the Maldivii ian archipelago. We were saved that day beii cause of the actions of the determined and devoted soldiers of our nation who were guided by a sixth sense.

3rd November 1988 The invaders departed from Male’ to Srilanka, onboard a hijacked MSL ves-sel MV Progress Light with hostages at 2300 hrs that night. At the same time, two Indian Military aircrafts landed in Male’ International Airport.

5

Assaults on the Maldives

09

The martyrs of 3rd November Corporal Hussein Adam stood steadfastly in defending his post and bravely returned fire even when his body was ripped with bullets. Corporal Hussein Adam played the most crucial role in defending the headquarters dur-ing the initial stage of the attack and proved that he was a soldier of execpttional courage and bravery.

0

The new heights in development MNDF secured since that of the terrr rorist attack of 03 November 1988

2

The person who planned and con-ducted most operations to take over the Maldivian Kingdom was the grandson of “Kalhu Mohamed Rasgefaanu” the infamous King Hassan (IX). It is said that due to inter-nal pressure he left Maldives to “Kocchey” (Cochin) where he spent two years.

04

“Victory Day”: The Most Priceless Gift by Those Who Remain Righteous Since Maldivians have never heard gunfire or bomb explosions, we were unable to conceive of such incidents ever taking place on our shores. It was a time when Maldivians were enjoying freedom, peace, happiness and contentment and were preparing to celebrate the annual Re-public Day.

06

As true sons of our homeland; who has sworn to defend and protect this nation from all forms of aggression, we must be more vigilant and mindful of these dangers. MNDF has a clear responsibility and mandate to miti-gate these dangers in order to eliminate all forms of threat to the national security of Mal-dives.

Editorial Board Editor Major Ibrahim Afzal Deputy Editor WO1 Abdulla Ali Associate Editor Sgt Abdulla Saeed Sgt Ahmed Shaz Sgt Ahmed Abdulla Assistant Editor Sgt Abdul Latheef Ali Production Incharge Cpl Thoha AbuBakur L.cpl Hussain Akaram Magazine Co-ordinator Pte Yazeed Saeed Editorial Assistants Sgt Fazeela Moosa Cpl Nasrulla Naeem Pte Mohamed Izakiel Magazine Staff Pte Mujaz Mohamed Pte Ibrahim Ahmed Pte Hassan Akram Pte Abdulsalaam Hafeez Pte Mohamed Fahud Layout & Design Pte Mohamed Yazeed Cover Design Pte Shaz Shaakir Translators / Editing Capt. Hussain Ibrahim Lt. Ismail Naseer WO1 Ahmed Shareef S.sgt Ahmed Zubairu