ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๕ (ประจ�ำเดือน มิถุนายน – กรกฎาคม ๒๕๖๐)
ชื่อภาพ พระมหากษัตริย์ ของประชาชน The King Rama 9 ขนาด 202x140cm. เทคนิค สีน�้ำมัน บนผ้าลีนนิน ศิลปิน ผศ.ธณฤษภ์ ทิพย์วารี
บทบรรณาธิการ (Editor’s Note).. จุลสาร สมศ. ฉบับนีข้ อน�ำเสนอบทสัมภาษณ์ ผูบ้ ริหารวิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล โรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์ และความเป็นมา ของโครงการพระดาบสโดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติและน้อมร�ำลึก ในพระมหากรุณาธิคณ ุ อย่างหาทีส่ ดุ มิได้ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช และหลักการของการประกันคุณภาพการศึกษา ในระดับสากล รายละเอียดติดตามได้ภายในเล่ม ตามทีค่ ณะกรรมการบริหารส�ำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) ได้ดำ� เนินการสรรหาและแต่งตัง้ ผูอ้ ำ� นวยการนัน้ บัดนีก้ องบรรณาธิการจุลสาร สมศ. ขอแจ้งให้ทราบว่า รศ. ดร. ณมน จีรงั สุวรรณ ได้รบั การคัดเลือกให้ดำ� รงต�ำแหน่ง ผูอ้ ำ� นวยการ ส�ำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) คนต่อไป
สารบัญ : Content
กองบรรณาธิการ
๓
ที่ปรึกษา ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.มณฑล สงวนเสริมศรี ประธานกรรมการบริหาร สมศ. บรรณาธิการ นายนาวิน วิยาภรณ์ รักษาการผู้อ�ำนวยการ พล.ร.ต.วัชระ การุณยวนิช ผศ.จ�ำรูญ ณ ระนอง นายเอกพงษ์ เลาหะเทียนสินธุ์ ดร.วรวิชช ภาสาวสุวัศ ดร.สมยศ ชี้แจง นางขนิษฐา จรูญชนม์ นางอรนิศา เพชรผล นางวีรนุช สุขสว่าง นางสาวนภาภร ส่งแสง นางสาวมาลัย ศรีศิริรุ่งโรจน์ นางสาวภัคพิชา ภู่ทับทิม นายภูมิพัฒน์ ศรีวชิรพัฒน์
๗
วิทยาลัยการอาชีพ วังไกลกังวล โรงเรียน ในพระบรมราชูปถัมภ์
โรงเรียนพระดาบส โอกาสที่เปิดกว้างแก่ ผู้ที่ ไม่ยอมแพ้
๘
การประกันคุณภาพการศึกษา ในระดับสากล หรือ Global QA
ออกเเบบเเละจัดพิมพ์โดย ห้างหุ้นส่วนจ�ำกัดส�ำนักพิมพ์ฟิสิกส์เซ็นเตอร์ ส�ำนักงานใหญ่ ๔๕,๔๗ ซอยจรัญสนิทวงศ์ ๔๐ ถนนจรัญสนิทวงศ์ แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทรศัพท์ +๖๖๒ ๔๓๓ ๗๗๕๕-๗ , ๐๙๕ ๙๗๙ ๓๘๗๒
วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล โรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์
ด้วยพระมหากรุณาธิคณ ุ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช ทรงมีความห่วงใย ในราษฎรทั้งด้านการสาธารณสุข ด้านชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี และด้าน การศึกษา ทรงเล็งเห็นว่าการพัฒนาคนให้มกี ารศึกษาเป็นพืน้ ฐานของการ กินดีอยู่ดี เมื่อมีการศึกษาก็ต้องมีการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ พัฒนา ทักษะความรูค้ วามสามารถในการประกอบอาชีพต่อไป ในยุคทีป่ ระเทศไทย ยังมีการแทรกซึมของคอมมิวนิสต์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช ทรงแก้ปญ ั หาด้วย วิธีการของพระองค์เอง พระองค์มิได้เป็นอริกับคอมมิวนิสต์หรือผู้ที่มี แนวคิดเหล่านัน้ หากแต่พระองค์มพ ี ระประสงค์จะเอาชนะความอดอยาก หิวโหย โดยมีพระราชด�ำริว่า หากประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี ผู้ที่ ถูกเรียกว่าคอมมิวนิสต์ ก็จะมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีเช่นกัน หากท�ำให้ ประชาชนมีรายได้มีอาชีพ ก็จะลดปัญหาความยากจน เมื่อนั้นปัญหา คอมมิ ว นิ ส ต์ ใ นประเทศก็ จ ะหมดไป นี่ คื อ พระปรี ช าของสมเด็ จ พระศรี น คริ น ทราบรมราชชนนี และพระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทร มหาภูมิพลอดุลยเดช พระองค์เสด็จไปเยี่ยมพสกนิกรของพระองค์ ทั่วทุกหัวระแหง แม้แต่พื้นที่ทุรกันดารเสี่ยงอันตรายที่พระองค์ทรงรับรู้ ความทุกข์ยากของประชาชน และแก้ปัญหาให้แก่พสกนิกรอย่างเป็น รูปธรรมด้วยโครงการพระราชด�ำริหลายพันโครงการโดยสอนทักษะอาชีพ จนสามารถพลิกฟืน้ ความยากจนได้ ดังตัวอย่างโครงการส่งเสริมให้ชาวไทย ภูเขาปลูกพืชเศรษฐกิจแทนการปลูกฝิน่ เป็นต้น จุลสาร สมศ.
๓
นายจาตุรนั ต์ วัฒนประทีป ผูอ้ ำ� นวยการวิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล กล่าวว่า
วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวลเดิมชื่อ โรงเรียนสารพัดช่างวังไกลกังวล เกิดจากการ ทีส่ มเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทที่ รงมี ความห่วงใยต่อภรรยาและลูกหลานต�ำรวจ ตระเวนชายแดนทีเ่ ป็นหัวหน้าครอบครัวหรือ สามีตอ้ งไปปฏิบตั กิ ารเป็นเวลานาน แม่บา้ น ต�ำรวจตระเวนชายแดนจะเป็นสุขอย่างไร รายได้เพียงพอกับรายจ่ายหรือไม่ อีกทั้งจะ ต้องเลีย้ งดูลกู ทีก่ ำ� ลังเติบใหญ่ หากเคราะห์รา้ ย เสียผู้น�ำครอบครัวไป ครอบครัวจะอยู่รอด ได้อย่างไร หากให้เขาได้เรียน ให้แม่บา้ นมีอาชีพ หิ้วกระเป๋าไปท�ำผมที่บ้านได้ ท�ำกับข้าวได้ เย็บเสือ้ ผ้าได้ หารายได้พเิ ศษ ส่วนลูกต�ำรวจ ตระเวนชายแดนให้เรียนทีโ่ รงเรียนไกลกังวล สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีจึงมี พระกระแสรับสัง่ ให้จดั ตัง้ โรงเรียนสอนอาชีพ ในเขตพระราชฐานวังไกลกังวลเพื่อให้บุตร หลานข้าราชการต�ำรวจตระเวนชายแดนได้ศกึ ษา โดยได้มอบหมายให้นายขวัญแก้ว วัชโรทัย
๔
จุลสาร สมศ.
รองเลขาธิการพระราชวัง ฝ่ายกิจกรรมพิเศษ เป็นผูร้ บั สนองพระราชด�ำริดงั กล่าว กอปรกับ ในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ ส�ำนักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษาได้มีโครงการจัดตั้งโรงเรียน สารพัดช่างประจวบคีรขี นั ธ์ โดยใช้สถานทีข่ อง โรงเรียนการช่างสตรีประจวบคีรีขันธ์ (เดิม) ทางส� ำ นั ก พระราชวั ง โดยนายขวั ญ แก้ ว วัชโรทัย มีหนังสือขอความอนุเคราะห์ให้ กรมอาชีวศึกษา ตัง้ โรงเรียนสารพัดช่างขึน้ ใน เขตพระราชวังไกลกังวล เพือ่ ถวายเป็นพระราช สักการะและเฉลิมพระเกียรติเนือ่ งในวโรกาส ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ มีพระชนมพรรษา ครบ ๕ รอบ ๖๐พรรษา ในปีพทุ ธศักราช ๒๕๓๐ จึงได้ใช้ชอื่ ว่าโรงเรียน สารพัดช่างวังไกลกังวล แทนโรงเรียนสารพัดช่าง ประจวบคีรขี นั ธ์ ตัง้ แต่บดั นัน้ เป็นต้นมา โดยเปิด สอนวิชาชีพระยะสัน้ ๒๒๕ ชัว่ โมงเป็นรุน่ แรก ในวันที่ ๑๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๐ โดยมีจำ� นวน ผูเ้ รียนทัง้ หมด ๕๓๐ คน
ในปี พ.ศ. ๒๕๓๐ - ๒๕๓๓ ความต้องการ ของผู้เรียนที่ต้องการศึกษาต่อในหลักสูตร ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) มีมากขึน้ หากแต่ผสู้ ำ� เร็จวิชาชีพจากโรงเรียนสารพัดช่าง วังไกลกังวลจะได้รับวุฒิวิชาชีพ ๒ (ว.ช.๒) หากต้องการจะได้วุฒิ ปวช. จะต้องมีเวลา ในการศึกษาอย่างน้อย ๓,๘๐๐ คาบเรียน ซึง่ นักเรียนของโรงเรียนสารพัดช่างวังไกลกังวล ได้ ศึ ก ษามาแล้ ว ๔,๒๐๐ คาบเรี ย น นายแก้วขวัญ วัชโรทัยจึงเสนอต่อกระทรวง ศึ ก ษาธิ ก าร และในวั น ที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ กระทรวงศึกษาธิการได้ยกฐานะ จากโรงเรี ย นสารพั ด ช่ า งวั ง ไกลกั ง วลเป็ น “วิ ท ยาลั ย การอาชี พ วั ง ไกลกั ง วล” เพื่ อ เฉลิ ม พระเกี ย รติ ส มเด็ จ พระศรี น คริ น ทรา บรมราชชนนี โดยเปิดสอนหลักสูตร ปวช. ปวส. ถือเป็นโรงเรียนน�ำร่องในการปรับเปลีย่ นศูนย์ ฝึกวิชาชีพ ๑๓ แห่ง ทัว่ ประเทศ เพือ่ เปิดโอกาส ให้ นั ก เรี ย นโรงเรี ย นวั ง ไกลกั ง วลที่ จ บชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ สามารถเรียนต่อสายอาชีพ ในระดับ ปวช. หรือระดับทีส่ งู ขึน้ ไปอย่าง ปวส. หรือปริญญาตรี ทีม่ หาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช มงคลรั ต นโกสิ น ทร์ วิ ท ยาเขตวั ง ไกลกั ง วล ซึ่ ง ถื อ ว ่ า เ ป ็ น วั ง ไ ก ล กั ง ว ล แ ค ม ป ั ส ที่ มี ก ารจั ด การศึ ก ษาตั้ ง แต่ ชั้ น อนุ บ าลถึ ง ปริญญาตรี และเป็นเมืองหน้าด่านทางการ ศึ ก ษาของภาคใต้ รองรั บ การเคลื่ อ นย้ า ย เยาวชนจากภาคใต้เข้าสู่กรุงเทพมหานคร ซึง่ เป็นไปตามพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช และได้รบั
รางวัลสถานศึกษาดีเด่นของกรมอาชีวศึกษา เมือ่ วันที่ ๑๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๔ มีการเปิด สอนหลั ก สู ต รต่ า งๆเพิ่ ม ขึ้ น ตามล� ำ ดั บ เช่น หลักสูตร ปวช. แผนกช่างเชื่อมโลหะ ช่างไฟฟ้า วิทยุ เครือ่ งยนต์ และหลักสูตร ปวส. สาขางานไฟฟ้า เพือ่ ให้สามารถปฏิบตั งิ านต่อ ในสถานีวทิ ยุการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม มูลนิธกิ ารศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม สมัยนั้นเมื่อความเจริญเริ่มกระจายสู่ ภูมิภาคต่างๆ ส่งผลให้เด็กนักเรียนในต่าง จั ง หวั ด มี ค วามต้ อ งการเรี ย นที่ สู ง ขึ้ น แต่บคุ ลากรครูขาดแคลนเนือ่ งจากนโยบายของ รั ฐ ที่ ก� ำ หนดอั ต ราเพิ่ ม ของข้ า ราชการทั้ ง ประเทศไม่ เ กิ น ร้ อ ยละ ๒ ของประชากร พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลย เดชทรงมองการณ์ไกล และมีพระราชด�ำริ ทีจ่ ะให้หวั หินเป็นเมืองหน้าด่านทางการศึกษา ของประชาชนในเขตพืน้ ทีภ่ าคใต้ และยกระดับ การศึกษาให้ใกล้เคียงกับกรุงเทพมหานคร โดยการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ซึง่ เป็นผลพวง จากการที่ พ ระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทร มหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดช เสด็ จ เยี่ ย มสถาบั น เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ในครัง้ นั้นได้ทรงใช้คอมพิวเตอร์เพื่อสืบค้นข้อมูล จากเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ต่อมาวันที่ ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ สมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนีเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดชทรงมีความ ห่ ว งใยโรงเรี ย นต� ำ รวจตระเวนชายแดน ทีส่ มเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีได้ทรง อุปถัมภ์ ทรงจัดตั้งมูลนิธิการศึกษาทางไกล
ผ่านดาวเทียมเพื่อแก้ปัญหาครูขาดแคลน โดยพระราชทานทุนประเดิม ๕๐ ล้านบาท ซึ่งองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย หรือ บริษทั ทีโอที จ�ำกัด (มหาชน) น้อมเกล้าถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ เพือ่ เฉลิมพระเกียรติเนือ่ งในมหามงคลวโรกาส ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครอง สิรริ าชสมบัตคิ รบ ๕๐ ปี ในปีกาญจนาภิเษก พ.ศ. ๒๕๓๙ เพื่อจัดการเรียนการสอนผ่าน โทรทัศน์ทางไกลผ่านดาวเทียมสายสามัญหรือ ที่เราเรียกว่า “ครูตู้” ท�ำหน้าที่ถ่ายทอด ออกอากาศการเรียนการสอนจากโรงเรียน วังไกลกังวล อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ โดยถ่ายทอดสดการเรียนการสอนในหลักสูตร การศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน ๑ ช่อง ๑ ชัน้ ตัง้ แต่ระดับ ประถมศึกษาปีที่ ๑ ถึงมัธยมศึกษาปีที่ ๖ การศึกษาด้านการอาชีวศึกษา การศึกษาตาม อัธยาศัยภาคภาษาอังกฤษ และการศึกษา ระดับอุดมศึกษา รวม ๑๕ ช่อง สอนโดยครู คนเดียวกัน ในเวลาเดียวกัน คุณภาพเดียวกัน เพือ่ เปิดโอกาสให้โรงเรียนต่างๆทีข่ าดแคลนครู ประจ�ำวิชา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ล อดุลยเดชทรงมียุทธศาสตร์เพื่อส่งเสริมให้ คนไทยหันมาสนใจการศึกษาโดยทรงรับเป็น พระราชภาระในการเสด็ จ พระราชทาน ปริญญาบัตรแก่ผู้ส�ำเร็จการศึกษาในระดับ อุดมศึกษาเป็นประจ�ำทุกๆปี จึงเป็นค่านิยม ของคนไทยทีต่ อ้ งการให้ครัง้ หนึง่ ในชีวติ ต้องรับ พระราชทานปริญญาบัตรจากพระหัตถ์ของ พระเจ้าแผ่นดิน โดยเป็นกุศโลบายเพือ่ ให้คน ไทยอยากเรียนหนังสือ พระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงให้ความ ส�ำคัญกับวิชาชีพซึง่ วิชาชีพทีเ่ ป็นพืน้ ฐานของ
คนไทยคือ วิชาชีพการเกษตร รวมถึงเครือ่ งมือ และอุปกรณ์การเกษตร คราด จอบ เสียม ต้อง ใช้ชา่ งในการจัดท�ำทัง้ สิน้ เมือ่ มีระบบโทรทัศน์ ทางไกลผ่านดาวเทียม พระบาทสมเด็จพระปร มิ น ทรมหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดชทรงมี รั บ สั่ ง ให้ ถ่ายทอดวิชาชีพด้านต่างๆ รวมถึงวิชาช่างฝีมอื ในสมัยโบราณไม่วา่ จะเป็นช่างทอง ช่างสิบหมู่ ช่ า งแทงหยวก เพื่ อ อนุ รั ก ษ์ แ ละสื บ สาน วัฒนธรรมต่อไป เมื่อระบบอินเทอร์เน็ตเริ่มเป็นที่แพร่ หลายจึงเป็นการเปิดโอกาสให้ผเู้ รียนสามารถ เข้าถึงการเรียนการสอนในระบบ e-Learning ของมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม โดยเพิ่มช่องทางให้สามารถรับชมการเรียน การสอนเพิม่ ขึน้ ๓ ช่องทาง คือ ช่องทางที่ ๑ สามารถรับชมผ่านระบบ e-Learning ผ่าน เว็บไซต์ www.dlf.ac.th ซึง่ ถ่ายทอดการเรียน การสอนจากโรงเรียนวังไกลกังวลทุกชัน้ เรียน ผ่านทางอินเทอร์เน็ต (Internet) โดยเลือกเข้า ชมได้ทงั้ การถ่ายทอดสด (Live Broadcast) หรือ Streaming เช่นเดียวกับที่ออกอากาศ ทางโทรทัศน์ในช่วงเปิดภาคการศึกษา หรือ เลือกชมรายการย้อนหลัง(On Demand) ได้ตามอัธยาศัย ช่องทางที่ ๒ รับชมผ่าน Application “DLTV on Mobile” โดยสามารถดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นเพื่อรับ ชมบนมือถือหรืออุปกรณ์พกพาอื่นๆ ได้ท้ัง ระบบปฏิบตั กิ าร Android หรือ IOS และช่อง ทางที่ ๓ eDLTV ซึง่ เป็นผลงานความร่วมมือ ระหว่างมูลนิธกิ ารศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม โครงการเทคโนโลยี ส ารสนเทศตาม พระราชด�ำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
จุลสาร สมศ.
๕
โดยส� ำ นั ก งานพั ฒ นาวิ ท ยาศาสตร์ แ ละ เทคโนโลยีแห่งชาติหรือ สวทช. ได้จัดท�ำ โครงการระบบ e-Learning ของการศึกษา ทางไกลผ่านดาวเทียมเพือ่ ร่วมเฉลิมพระเกียรติ เนือ่ งในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐ โดยน�ำเนือ้ หา การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมและจัดท�ำ คู่มือครูรวมถึง ใบความรู้ ใบงาน Power Point, Pdf โดยได้ รั บ ความร่ ว มมื อ จาก หน่วยงานต่างๆ ในการแปลงเป็นเนือ้ หาเป็น ไฟล์ดจิ ติ อล และ Package ลงฮาร์ดดิสก์ขนาด ความจุ ๒ เทราไบต์ จ�ำนวน ๔๔,๐๐๐ รายการ โดยมีความรู้ตั้งแต่การศึกษาปฐมวัย ระดับ ประถมศึกษาปีที่ ๑ ถึงมัธยมศึกษาปีที่ ๖ และวิชาชีพต่างๆ น�ำมาบรรจุใน hard disk โดยทั้ ง หมดสามารถเรี ย นแบบออฟไลน์ (off-line) ได้โดยโรงเรียนสามารถติดตั้ง hard disk ข้อมูลในเครือ่ งคอมพิวเตอร์แม่ขา่ ย (Server) หรือ external hard disk และ สามารถแชร์ข้อมูลผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ ลูกข่ายในระบบ LAN ภายในสถานศึกษา หรือน�ำ ไปเชือ่ มต่อใช้งานบนคอมพิวเตอร์สว่ นบุคคล (Personal Computer) หรือคอมพิวเตอร์ แบบพกพา (Laptop) ซึ่งปัจจุบันได้มีการ ปรั บ ปรุ ง เนื้ อ หาการเรี ย นการสอนให้ เ ป็ น ปัจจุบันอยู่เสมอ รวมถึงแนวทางและวิธีการ เผยแพร่ผา่ นช่องทาง Youtube ต่อไป ปัจจุบนั มู ล นิ ธิ ก ารศึ ก ษาทางไกลผ่ า นดาวเที ย ม
ออกอากาศทัง้ หมดจ�ำนวน ๑๕ ช่อง แม้กระทัง่ สถานีโทรทัศน์ NHK ของประเทศญีป่ นุ่ ต้องมา ขอศึกษาดูงาน ด้วยพระบารมีของพระบาท สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช ทีท่ รง มองการณ์ไกล การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม จะประสบความส�ำเร็จได้นั้น ทุกภาคส่วน ต้องให้ความร่วมมือและความส�ำคัญ รวมถึง ผู ้ บ ริ ห ารของโรงเรี ย นปลายทางที่ จ ะต้ อ ง เข้มงวดกวดขันในการใช้ครูตู้ โดยจัดเตรียม ให้ ทุ ก ห้ อ งเรี ย นมี โ ทรทั ศ น์ ร วมถึ ง เครื่ อ ง รับสัญญาณดาวเทียมในสถานศึกษาเพื่อรับ สัญญาณภาพได้อย่างชัดเจน รวมถึงตัวผูส้ อน ต้องเตรียมการเรียนการสอนล่วงหน้าโดย ศึกษาได้จากคูม่ อื มูลนิธกิ ารศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทียมซึง่ จะส่งถึงสถานศึกษาในสังกัด สพฐ. ทั้ง ๓๓,๐๐๐ แห่งทั่วประเทศหรือสามารถ ดาวน์โหลดคูม่ อื ได้ที่ www.dlf.ac.th ส�ำหรับ ช่องทาง DLTV ช่อง ๑๓ จะเป็นสายอาชีพ ใ น ร ะ ดั บ ป ว ช . ส า ย พ า ณิ ช ย ก ร ร ม สายอุตสาหกรรม ประเภทช่างยนต์ ช่างไฟฟ้า ช่ า งอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ คอมพิ ว เตอร์ รวมถึ ง หลักสูตรระยะสั้นเช่นช่างเสริมสวย การท�ำ อาหาร การตัดเย็บเสื้อผ้า ออกอากาศเป็น รายการสด ตัง้ แต่เวลา ๐๘.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. หลังจากนั้นเป็นการบันทึกเทป ซึ่งทั้งหมด ทัง้ มวลนี้ คือการศึกษาพระราชทานจากพระบาท สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ ส ่ ง ผ่ า นสู ่ ป ระชาชนในประเทศภายใต้ มาตรฐานเดียวกัน
วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวลได้มกี ารจัดการเรียนการสอนโดยมีโครงการความร่วมมือด้านการศึกษาแบบทวิภาคีระหว่างวิทยาลัยฯ และภาคเอกชน โดยให้นกั ศึกษาเรียนภาคทฤษฎีในสถานศึกษาแต่ภาคปฏิบตั จิ ะฝึกงานในสถานประกอบการเพือ่ ให้เกิดประสบการณ์ตรง ทักษะ ชีวติ ในการท�ำงานร่วมกับบุคคลภายนอก เรียนไปท�ำงานไปมีความรูแ้ ละเกิดรายได้ เช่น สาขาช่างยนต์ ได้มโี ครงการความร่วมมือกับบริษทั โตโยต้า มีการฝึกงานจริงในสถานประกอบการ ส�ำหรับสาขาช่างไฟฟ้าได้จดั ท�ำโครงการความร่วมมือกับโรงแรมโอเรียนเต็ล รวมถึงบริษทั ซีพอี อล แฟมิลี่ มาร์ท ห้างโรบินสัน บริษทั ไมเนอร์กรุป๊ ส�ำหรับสาขาอิเล็กทรอนิกส์ได้มโี ครงการความร่วมมือกับบริษทั ทรีบอร์ดแบนด์ สรุปได้วา่ ทัง้ หมดนี้ มีจดุ ประสงค์เพือ่ ให้ผเู้ รียนมีงานท�ำเมือ่ ส�ำเร็จการศึกษาหรือเรียนต่อในระดับ ปวส. หรือสูงกว่าได้ ทุกวันนี้การเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียมผ่านมา ๒๑ ปี ด้วยพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ของพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช เพือ่ ลดช่องว่างและความเหลือ่ มล�ำ้ ทางการศึกษา เรียบเรียงและจัดท�ำบทสัมภาษณ์ โดย นายภูมพิ ฒ ั น์ ศรีวชิรพัฒน์ นักวิชาการภารกิจส่งเสริมและพัฒนาสัมพันธ์
๖
จุลสาร สมศ.
โรงเรียนพระดาบส
โอกาสที่เปิดกว้างส�ำหรับผู้ที่ ไม่ยอมแพ้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพ ิ ลอดุลยเดช ทรงเข้าพระราชหฤทัยอย่างลึกซึง้ ถึงสาเหตุทที่ ำ� ให้ราษฎรจ�ำนวนไม่นอ้ ยตกอยูใ่ น วงจรแห่งความยากจนโดยเฉพาะผูย้ ากไร้ ขาดโอกาสเล่าเรียน ไม่มอี าชีพ ด้วยความใส่พระราชหฤทัยอย่างจริงจังในการพระราชทานโอกาส ครัง้ ทีส่ องของชีวติ ให้แก่ประชาชน ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๘ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตัง้ คณะท�ำงานพิจารณาร่างโครงการ จัดตัง้ โรงเรียนวิชาช่างในรูปแบบ “โรงเรียนช่างนอกระบบ” เพือ่ ให้ผทู้ ไี่ ม่สามารถเข้าเรียนในระบบปกติมโี อกาสเรียนวิชาช่างทีใ่ ช้ประกอบวิชาชีพได้เรียก “โครงการพระดาบส” ในอุปถัมภ์ของมูลนิธอิ านันทมหิดล พระราชทานเงินโดยเสด็จพระราชกุศลในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๔๘ พรรษา วันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ จ�ำนวน ๒,๕๗๒,๐๐๐ บาท เพือ่ ใช้ ในการด�ำเนินโครงการ
โครงการพระดาบสส�ำหรับศิษย์ชาย เปิดโอกาสให้เลือกเรียนในสาขาทีต่ นมีความ สนใจและความถนัดภายหลังจบการฝึกพืน้ ฐาน ช่างเรียบร้อยแล้วโดยสามารถเลือกเรียนใน หลักสูตรต่างๆ ๗ หลักสูตรได้แก่ หลักสูตร วิชาชีพช่างยนต์ ช่างไฟฟ้า ช่างอิเล็กทรอนิกส์ ช่างซ่อมบ�ำรุง การเกษตรพอเพียง ช่างไม้ เครือ่ งเรือน และช่างเชือ่ ม และส�ำหรับศิษย์หญิง ทั้ ง หมดเข้ า เรี ย นในหลั ก สู ต รเคหบริ บ าล เรียนรู้การดูแลสุขภาพพื้นฐานเพื่อดูแลเด็ก และผู้สูงอายุหรืองานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องโดย มูลนิธพิ ระดาบสสนับสนุนค่าใช้จา่ ยของศิษย์ ตลอดหลักสูตร ๑ ปี นอกจากหลักสูตรประจ�ำ เหล่ า นี้ แ ล้ ว โรงเรี ย นพระดาบสยั ง ร่ ว มกั บ กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือกกระทรวงสาธารณสุข เปิดการสอน ระยะสั้นแก่บุคคลทั่วไปในหลักสูตรการนวด เพือ่ สุขภาพและหลักสูตรต่อยอดผูช้ ว่ ยแพทย์ แผนไทย ปีการศึกษาของโรงเรียนพระดาบส
เริ่ ม ต้ น ในเดื อ นเมษายน ระยะเวลาเรี ย น รวม ๑๒ เดือน จากนั้นจะท�ำการฝึกทักษะ ฝีมอื ควบคูก่ บั ทักษะชีวติ โดยฝึกทักษะฝีมอื ช่าง เป็นเวลา ๕ เดือนเมื่อผ่านการฝึกทักษะ พื้ น ฐานช่ า งแล้ ว จะได้ รั บ “เสื้ อ ฝึ ก งาน” เพือ่ รับรองว่ามีความเป็นช่างเต็มตัว จากนัน้ จะเริ่มฝึกทักษะเฉพาะทางเพื่อเข้าสู่อาชีพ เป็นเวลา ๔ เดือนโดยมีการด�ำเนินการตาม มาตรฐานสากล และออกฝึกงานในสถาน ประกอบการตามสมรรถนะงานเฉพาะทีฝ่ กึ มา เป็นเวลา ๒ เดือนซึ่งทางโรงเรียนมีความ พิถพี ถิ นั ในการคัดเลือกสถานประกอบการทีม่ ี ลักษณะสอดคล้องกับการฝึกอาชีพ ในแต่ละปี มี ส ถานประกอบการที่ รั บ ศิ ษ ย์ ไ ปฝึ ก งาน ประมาณ ๔๐ แห่ง เมื่อศิษย์เรียนจบการ ฝึกทักษะพื้นฐานช่างในเดือนที่ ๕ ก็จะเริ่ม ฉายแววบุคลิกอันพึงประสงค์และยิ่งเห็นได้ ชัดเจนเมือ่ เริม่ ต้นไปฝึกงาน จากนัน้ จะเข้าสู่ ขัน้ ตอนการประเมินผลและเตรียมความพร้อม
ด้านการประเมินสมรรถนะมาตรฐานฝีมือ แรงงาน ศิษย์ทเี่ รียนส�ำเร็จการศึกษาจะได้รบั พระราชทานประกาศนี ย บั ต รพระดาบส จ า ก ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ ท พ รั ต น ร า ช สุ ด า ฯ สยามบรมราชกุมารี และออกไปประกอบ อาชี พ ตามความรู ้ ที่ ไ ด้ ร�่ ำ เรี ย นมาต่ อ ไป ซึ่ ง ตรงตามพระราชด�ำรัสของพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช พระราชทานแก่ พล.ต.ต. สุชาติ เผือกสกนธ์ เลขาธิการคนแรก ของมู ล นิ ธิ พ ระดาบส เมื่ อ พ.ศ. ๒๕๑๘ ความตอนหนึง่ ว่า “ขณะนี้ ยังมีบคุ คลอีกเป็น จ�ำนวนมากที่มีความตั้งใจจริง มีศรัทธา ขวนขวายหาความรู ้ เ ป็ น วิ ช าชี พ ใส่ ต น แต่ประสบปัญหา ไม่มคี วามรูพ้ นื้ ฐาน และไม่มี ทุ น ทรั พ ย์ เ พี ย งพอที่ จ ะเข้ า ศึ ก ษาต่ อ ในสถาบันการศึกษาวิชาชีพระดับต่างๆ ได้ หากมี ช ่ อ งทางช่ ว ยเหลื อ บุ ค คลเหล่ า นี้ ให้มคี วามรูว้ ชิ าชีพทีเ่ ขาปรารถนา ย่อมเป็น ประโยชน์ตอ่ สังคมและประเทศชาติได้” (ทีม่ า:หนังสือโรงเรียนพระดาบส โอกาสครัง้ ทีส่ องของชีวติ )
จุลสาร สมศ.
๗
การประกันคุณภาพการศึกษา ในระดับสากล หรือ Global QA การประกันคุณภาพการศึกษาในระดับ สากล ประกอบด้วย ๑ การประกันคุณภาพ ภายใน (Internal Quality Assurance - IQA) เป็นการประเมินคุณภาพโดยสถานศึกษาเอง ตามมาตรฐานที่ ก� ำ หนดจากหน่ ว ยงาน ต้นสังกัด ซึง่ มีหน้าทีก่ ำ� กับดูแลและสนับสนุน ในการด�ำเนินการตามมาตรฐานโดย IQA จะ พิจารณาสถานศึกษาจากบริบท ได้แก่ ปัจจัย น�ำเข้า (Input) เช่น ครู เครือ่ งมือ สิง่ สนับสนุน ต่างๆ กระบวนการ (Process) จะพิจารณา จากการด�ำเนินงานของสถานศึกษา และ ผลผลิต (Output) ของสถานศึกษา ๒ การ ประเมินคุณภาพภายนอก (External Quality Assurance - EQA) ด�ำเนินการโดยหน่วยงาน อิสระ ซึง่ ในประเทศไทยคือ สมศ. ทีไ่ ด้ดำ� เนิน การพัฒนามาตรฐาน เกณฑ์การประเมิน เพือ่ ท�ำการประเมินคุณภาพภายนอกของสถาน ศึ ก ษาทุ ก ระดั บ มาแล้ ว ๓ รอบ ตั้ ง แต่ พ.ศ. ๒๕๔๔ - ๒๕๕๘ และในรอบสีย่ งั คงใช้ หลักการให้สอดคล้องเชือ่ มโยงกับนโยบายของ กระทรวงศึกษาธิการ และความคาดหวังเกีย่ วกับ มาตรฐานการศึกษาของสังคมทั้งระดับชาติ และนานาชาติเป็นส�ำคัญ และ ๓ การรับรอง (Accreditation) ด�ำเนินการโดยหน่วยงานที่ ท�ำหน้าทีร่ บั รอง (Accreditation Body) ตาม เกณฑ์ทอี่ งิ ตามมาตรฐานสากลเพือ่ ให้เกิดการ ยอมรับ ซึง่ การรับรองจะมี ๒ ประเภทคือ การ รับรองระบบ (System Accreditation) ดังเช่นการประเมินคุณภาพระดับอุดมศึกษา ในการประเมินรอบสามของ สมศ. ทัง้ ในระดับ สถาบั น และระดั บ คณะ และ การรับ รอง หลักสูตร (Program Accreditation) ซึง่ ใน กลุ่มประเทศอาเซียนได้เริ่มด�ำเนินการแล้ว เช่น มาตรฐาน AUN-QA(ASEAN University Network - Quality Assurance) ของ เครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน
๘
จุลสาร สมศ.
หลกัการ Global QA Concept of QA
Oppurtunity
Profile สถานศกึษา
Expectation
Global National
International Std.
What (มาตรฐาน) ภายในสถานศกึษา (โดยตนสงักดั)
(เนน Input, Process)
IQA
(เนน Output,Outcome)
EQA
(เนนตาม Criteria รบัรอง)
Accreditation
ระดบัประเทศ+ตางประเทศ (โดย สมศ.) AB (Accreditation Body)
(System) (เดมิ สมศ.)
(Program) (รฐั/สถาบนัวชิาชพี)
โดยมาตรฐานที่ ใ ช้ ใ นการประเมิ น (Quality Standards) นัน้ มี ๓ ประเภทคือ ๑ มาตรฐานการประกั น คุ ณ ภาพภายใน เป็นมาตรฐานของแต่ละสถานศึกษาทีก่ ำ� หนด ตามบริ บ ท ความถนั ด ความเชี่ ย วชาญ ๒ มาตรฐานการประเมินคุณภาพภายนอก เป็นมาตรฐานทีก่ ำ� หนดจากหน่วยงานต้นสังกัด ความคาดหวังของสังคม และรัฐบาลรวมทั้ง
ความเป็นนานาชาติดว้ ย และ ๓ มาตรฐาน การรับรองคุณภาพ เป็นข้อตกลงการรับรอง ในระดับสากล ซึ่ง สมศ.จะยังไม่ด�ำเนินการ รั บ รองคุ ณ ภาพในการประเมิ น คุ ณ ภาพ ภายนอกรอบสีน่ ้ี โดยหากจะมีการด�ำเนินการ รับรองคุณภาพ สมศ.จะต้องท�ำบันทึกข้อตกลง ความร่วมมือเพื่อก�ำหนดมาตรฐานร่วมกับ นานาประเทศก่อน
ส�ำหรับการพัฒนามาตรฐานการประเมิน คุณภาพภายนอกรอบสี่ ของสถานศึกษาขั้น พื้ น ฐาน ด้ า นการอาชี ว ศึ ก ษา และระดั บ อุดมศึกษานั้น สมศ. ได้ด�ำเนินการร่วมกับ หน่วยงานต้นสังกัด (IQA) เพื่อให้มีความ สอดคล้องเชื่อมโยงกับนโยบายของรัฐบาล กระทรวงศึกษาธิการ และแนวคิดของสภา ขับเคลือ่ นการปฏิรปู ประเทศ (สปท.) (EQA) และ ผูม้ สี ว่ นได้สว่ นเสียทีส่ ำ� คัญ ซึง่ จะเน้นพิจารณา ผลลัพธ์การด�ำเนินงาน (Outcome) ของสถาน ศึกษาตามมาตรฐานคุณภาพทีส่ งั คมคาดหวัง ใน ๒ ระดับ คือ ระดับชาติ (National) จากนโยบายของรั ฐ บาลและกระทรวง ศึกษาธิการและระดับนานาชาติ (International)
ซึง่ จะบอกทิศทางแนวโน้มด้านการศึกษาและ ผูส้ ำ� เร็จการศึกษาว่าเป็นอย่างไร ในการประเมิน คุณภาพสถานศึกษารอบสี่ โดย สมศ. จะไม่มกี าร ตัดสินผลการประเมินว่า “ได้-ตก” เพือ่ ให้การ รับรอง (Accreditation) แต่จะเป็นการยืนยัน การตรวจประเมินคุณภาพ (Certification) แทน ซึง่ หมายความว่า สถานศึกษานัน้ ได้รบั การ ประเมินคุณภาพภายนอกจาก สมศ. แล้ว และควรปรับปรุงพัฒนาในส่วนใดบ้าง โดยการ ปรับปรุงพัฒนานั้นเป็นหน้าที่ของหน่วยงาน ต้นสังกัด ซึง่ รัฐบาลสามารถน�ำผลการประเมิน ไปใช้ เ ป็ น แนวทางในการพั ฒ นา จั ด สรร ทรั พ ยากรสนั บ สนุ น การด� ำ เนิ น งานของ สถานศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป