Aedes-Magazine 1/2014 by Aedes.nl

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT / 1 / 2014

Maxime Verhagen

‘DE TIJD VAN STILLE DIPLOMATIE IS VOORBIJ’ » CORPORATIEBESTUURDERS OPTIMISTISCHER » » ‘BOUWEN ZONDER VERLIES BITTERE NOODZAAK’ » » 16 VRAGEN AAN BARBARA VISSER » » KUN JE WONEN WAAR JE WIL? »

Heeft u al inzicht in de onderhoudskosten voor de komende 15 jaar?

LIVE

op de VSK 2014: ‘AWB Vraagt Door’

AWB

ziet het

groter

Weet u wat de totale onderhoudskosten zijn voor de komende 15 jaar en hoe u deze kosten gaat beheersen? Weet u hoeveel onvoorziene kosten u krijgt voor reparatie en vervroegde vervanging? En bent u benieuwd hoe andere woningcorporaties, installatiebedrijven en industrieexperts hierover denken? Bezoek dan de tafeldiscussie ‘AWB Vraagt Door’ tijdens de VSK. Deze vindt elke dag plaats om 11.30 en 15.00 uur in hal 7, stand B092. De discussie wordt geleid door Marjet Rutten. Meer informatie vindt u op www.awbziethetgroter.nl.

Ga naar www.AWBziethetgroter.nl

Aedes-commentaar

KERNTAKEN Als er iets is dat Nederland nodig heeft, dan is het een goed functionerende woningmarkt. Een huis op maat voor iedereen. Of je nu oud, beperkt of jong bent, graag verkast of honkvast bent. Maar dat is nu helemaal niet zo vanzelfsprekend. Om de problemen op te lossen, moet er niet alleen een integrale aanpak komen. Het vergt ook veel geduld. En de wijsheid om woningcorporaties de ruimte te geven om hun bijdrage te leveren. Het lijkt iets beter te gaan op de

in je leven nastreven. Het zou mooi zijn als de vrije markt al die woonproble-

woningmarkt. Want de verkoop van

men op zou lossen. Maar als dat al in de verre toekomst mogelijk is, op korte

woningen gaat iets minder slecht dan de af-

termijn is dat het in ieder geval niet.

gelopen jaren. Maar het is een druppel op

Dat betekent dat Nederland zuinig moet zijn op wat wel werkt. Het belang-

de gloeiende plaat. Want in andere delen

rijkste knelpunt op dit moment is de groeiende vergrijzing in combinatie

van de woningmarkt zijn nog steeds forse

met decentralisatie van zorgen welzijnstaken en het scheiden van wonen

problemen. Zo zullen er in de nabije toe-

en zorg. Verzorgingshuizen sluiten, ouderen wonen langer thuis, mensen

komst veel te weinig woningen zijn voor

die lichamelijke of psychische zorg nodig hebben, moeten genoegen nemen

ouderen en mensen die zorg nodig hebben,

met minder. Iedereen die betrokken is bij deze grote groepen mensen, ziet

zo bleek laatst weer uit een rapport van de

de toekomst voor hen somber in.

Raad voor de Leefomgeving. Maar daar

Woningcorporaties kunnen samen met gemeenten en zorgen welzijns-

houdt het niet op. Zonder een vast con-

aanbieders veel betekenen voor al die vergrijzende Nederlanders als het

tract, krijg je geen hypotheek. Voor een

gaat om het zorgen voor nieuwe geschikte woningen, het aanpassen van de

huurhuis van een particuliere verhuurder

bestaande voorraad en het bedenken van slimme oplossingen om eenzaam-

betaal je gemiddeld zo’n 1.300 euro per

heid tegen te gaan. Dat was altijd al onderdeel

maand. In krimpgebieden ligt verloedering

van het takenpakket van woningcorporaties:

op de loer. Nederlandse huizen zijn nog

zorgen dat ook kwetsbare mensen fatsoenlijk

lang niet duurzaam genoeg. Wonen moet flexibeler, zodat mensen makkelijker van baan kunnen wisselen. En er moet meer keuze komen voor wie wil huren. Nederland heeft een flinke wensenlijst als het om wonen gaat. En het is beslist niet het verjaardagslijstje van een verwend kind. Goed wonen is een basisbehoefte. Pas als die is vervuld, kun je andere doelen

‘Het zou mooi zijn als de vrije markt al die woonproblemen op zou lossen’

kunnen wonen. Het hofje is daarvan het mooiste voorbeeld. Het lijkt een logische opvatting dat woningcorporaties zich moeten beperken tot hun kerntaak: bouwen en verhuren voor mensen met een smalle beurs. Daarbij is het wel wijsheid om corporaties de ruimte te laten om hun bijdrage te blijven leveren aan wat nodig is op de woningmarkt. Zonder een al te strak keurslijf.

wonen waar Je wiL hoe VriJ ziJn mensen in hun woningkeuze?

1 4 10 11 12 16 22 24 34 42 44

aedescommentaar Kerntaken ondertussen in Hoensbroek oPinie ‘Investeer in netwerk zorg en welzijn’ – Peter Hillenga coLumn Jos van der Lans oPinie ‘Bouwen zonder verlies bittere noodzaak’ – Gerard van Bortel 16/32 Zestien vragen aan Barbara Visser het werk Van interim-directeur Koos Parie PrikBord Weetjes en tips huisVester Van het VoLk Jan de Jong netwerk Carrièrenieuws en events achteraF en coLoFon

inhoud

Vertrouwen in de toekomst Voor het tweede jaar op rij peilde AedesMagazine de gevoelstemperatuur onder bestuurders van corporaties. Ze zien de toekomst met meer vertrouwen tegemoet dan een jaar geleden.

Maxime Verhagen De tijd van stille diplomatie in de belangenbehartiging is voorbij, denkt Maxime Verhagen van Bouwend Nederland. ‘Je telt tegenwoordig pas mee als je in de krant staat.’

Woon servicezone Hoe gaan gemeenten – met minder geld – zorg en ondersteuning in wijken organiseren? Samen met partners zoals corporaties bijvoorbeeld in woonservice zones.

<400-500m.

17/1 Park

Met oorverdovend geraas veranderen 189 portieketage-

begeleiding naar werk. Hulp die alleen tot stand kon komen

ﬂats van woningcorporatie Woonpunt in grote brokken

door samenwerking met de gemeente en andere partners.

puin. Van de ooit levendige mijnwerkersbuurt was al weinig

Over een aantal maanden begint deze buurt aan een tweede

meer over. De ﬂats zijn niet langer nodig. Want Hoensbroek

leven met de aanleg van een nieuw park met daaromheen

krimpt, net als de hele regio Zuid-Limburg. Woonpunt heeft

78 nieuwe levensloopbestendige woningen en een gebouw

met de laatste achtergebleven bewoners afscheid genomen

met een basisschool, kinderopvang en andere buurtvoor-

van de buurt. Ze wonen inmiddels allemaal ergens anders in

zieningen. De komende jaren zullen ook in de krimpregio’s

Hoensbroek. En voor wie dat nodig had was hulp beschik-

Noordoost-Groningen en Zeeuws-Vlaanderen zo ﬂink wat

baar: van budgetplanning tot zorg en van verhuishulp tot

woningen onder de slopershamer verdwijnen.

ondertussen in Hoensbroek tek st : margrie t pflug

foto : fr anco gori

6 CORPORATIEBAROMETER 2014

MEER VERTROUWEN IN DE TOEKOMST

peiling 7 tek st : l atifa van heerde

Hoe denken corporatiebestuurders over de huidige situatie in de woningcorporatiesector? Aedes-Magazine peilde voor het tweede jaar op rij de gevoelstemperatuur met een enquête: de corporatiebarometer. Opvallende uitkomsten: bestuurders zien de toekomst wat zonniger in en energiebesparing staat hoog op de agenda.

De verhuurdersheffing en de crisis, ze grijpen flink in op de financiën van woningcorporaties. Niet vreemd dus dat bestuurders de

Meer maatregelen v erhuurdersheffing

financiële toekomst van hun corporatie vorig jaar negatief inzagen.

Hoe goed sommige corporaties ook voor-

Slechts 20 procent verwachtte toen dat de financiële toekomst van zijn

bereid waren op economisch slechtere tijden,

of haar corporatie de komende vijf jaar stabiel zou blijven. Dit jaar is de

de meeste moesten afgelopen jaar toch maat-

stemming optimistischer. Ruim drie keer zoveel bestuurders, 67 pro-

regelen nemen om de verhuurdersheffing te

cent, voorzien nu een stabiele financiële toekomst voor de eigen corpo-

kunnen betalen. Slechts 13 procent (tegen-

ratie. Dat hangt waarschijnlijk samen met de duidelijkheid die er is – de

over 23 vorig jaar) hoefde niet extra te bezui-

verhuurdersheffing is definitief – maar ook met de vooruitziende blik

nigen. De verwachting voor 2014 is niet veel

van corporaties en de voorzorgsmaatregelen die zij tijdig troffen. Kleur-

optimistischer. Zeven op de tien denken dat

rijkWonen in Culemborg anticipeerde bijvoorbeeld al vroeg op de ver-

voor 2014 evenveel of meer maatregelen

huurdersheffing. Directeur-bestuurder Jaap van Dam: ‘We begonnen in

nodig zijn. De rest verwacht het met geen

2010 met het nemen van voorzorgsmaatregelen. Wij gingen uit van een

of minder maatregelen te redden. Jutphaas

worst-case-scenario en namen die mee in onze meerjarenprognose. In

Wonen in Nieuwegein bijvoorbeeld. Die

dat scenario, dat nu helaas ook werkelijkheid wordt, kunnen we de

corporatie transformeert drie kantoren tot

noodzakelijke investeringen blijven doen.’ Ook Wonen Noordwest

150 woningen en dat levert voordelen op,

Friesland nam tijdig maatregelen en kan financiële klappen daardoor

vertelt bestuurder Margaret Zeeman. ‘Eerder

goed opvangen. De corporatie drong bedrijfslasten terug, slankte het

moesten wij hiervoor integratieheffing beta-

personeel af zonder gedwongen ontslagen en besloot vijf jaar geleden

len, die is komen te vervallen. Daarnaast krij-

20 procent van de woningvoorraad te verkopen. Voor de toekomst

gen corporaties een korting van 10.000 euro

houdt Wonen Noordwest Friesland de vinger aan de pols door te bench-

per getransformeerde woning. Dit betekent

marken. ‘Daar halen wij de nodige nuttige informatie uit voor eventuele

dat wij een groot deel van de heffing niet hoe-

aanvullende stappen’, vertelt directeur-bestuurder Rein Hagenaars.

ven te betalen en daarom ook geen extra maatregelen hoeven te nemen.’

WIE IS − BINNEN DE VOLKSHUISVESTING − DE MEEST INVLOEDRIJKE PERSOON VAN DIT MOMENT?

Jeroen Dijsselbloem Marc Calon Sinterklaas WSW Niemand

Johan Conijn

Huurder

Stef Blok

Wethouder

Adri Duijvenstein

Henk Kamp

Mark Frequin

Vaker dan in 2012 bezuinigden corporaties in 2013 op personeel en

besteden gaan corporaties de komende vijf jaar

advieskosten. Dat zichtbaar in het aantal corporaties dat een reorganisa-

enthousiast aan de slag. 10 procent innoveert

tie onderging. Vier op de tien ondervraagden geven aan dat de corpora-

niet de komende vijf jaar.

tie waar ze werken de afgelopen drie jaar is gereorganiseerd. De helft grote corporaties met 2.500 tot 10.000 verhuureenheden. Bij een deel

sOCiale huisvester Met vastgOed

van de gereorganiseerde corporaties is de rust nog niet weergekeerd.

De discussies in de politiek over het takenpak-

Een kwart verwacht de komende drie jaar een tweede reorganisatie.

ket van corporaties heeft weinig invloed op

Naast bezuinigingen op personeel verhoogde het merendeel (77 pro-

hoe bestuurders zichzelf zien. Net als in 2013

cent) van de corporaties huren om de gevolgen van de heffing op te kun-

omschrijven zij zich als een sociale huisvester

nen vangen. In 2014 gebruikt 40 procent de maximale huurverhoging

met vastgoed (78 procent). De rest ziet zich-

voor het totale woningbezit. 30 procent voor een deel van het bezit en

zelf al een vastgoedondernemer met sociale

slechts 18 procent verhoogt de huren komend jaar niet. Opvallend is dat

taken. Het merendeel (78 procent) wil een

de kleinere corporaties (tot 5.000 eenheden) gemiddeld een groter ge-

even breed takenpakket houden als nu. In dat

deelte van hun bezit inzetten voor huurverhoging dan de grotere corpo-

takenpakket hoort bijvoorbeeld het voorko-

raties. Woningbedrijf Warnsveld is daar een van. ‘Voor 2014 benutten

men van huurschulden, vindt maar liefst zeven

wij, net als in 2013, de maximale huurruimte. Wij hebben de huurin-

van de tien respondenten. Ook het zorgen voor

komsten hard nodig voor onze investeringen in

een veilige leefomgeving en bewoners onder-

energiezuinige renovaties. De hoogte van de

steunen in zelfbeheer vinden de meesten een

huidige huren laten dat voor 2014 wat betreft

taak van corporaties. Bestuurders zijn het min-

betaalbaarheid toe’, licht directeur Rene Rade-

der eens met de stelling dat investeren in maat-

maker toe. Komend jaar beraadt de corporatie

schappelijk vastgoed en actief bijdragen aan

zich, in overleg met de huurdersorganisatie,

sociaaleconomische stijging van bewoners ta-

over het toekomstige strategische voorraad-

ken van de corporatie zijn. Dat hang vooral sa-

beleid en de betaalbaarheid voor de doelgroep.

men met de overheidsmaatregelen, licht Chris

Opvallend is dat de crisis niet tot apathie leidt.

Theuws, directeur-bestuurder van Woning-

Sterker nog: corporaties kijken wat ze nog wel

bouwvereniging Bergopwaarts in Deurne, toe.

kunnen en staan te trappelen om te innoveren.

‘Daardoor zijn wij genoodzaakt om terug te

Drie kwart is – net als Woningbedrijf Warns-

gaan naar onze kerntaak, het huisvesten van

veld – van plan om te innoveren door energie-

mensen die daar zelf moeilijk in kunnen voor-

maatregelen. Ook met ketensamenwerking,

zien. Maar ik vind dat wonen niet alleen be-

prestatiegericht onderhoud en innovatief aan-

staat uit de stenen maar ook uit de omgeving.

verwacht de komende drie jaar een reorganisatie. Dat zijn vooral middel-

2014 CORPORATIE BAROMETER 346 118 113

directeur-bestuurders benaderd respondenten (34% van totaal) afgeronde vragenlijsten (33% van totaal)

peiling 9 Door faciliteren, organiseren en verbinden, in plaats van het investeren, kunnen wij een belangrijke rol blijven vervullen in de totstandkoming en beheer van maatschappelijk vastgoed.’ Het leveren van een maatschappelijke bijdrage is voor een ruime meer-

FINANCIËLE STABILITEIT

derheid dé drijfveer om bij een corporatie te werken. Meer bestuurders dan vorig jaar zeggen dat ze mensen vooral van betaalbare huurwoningen willen voorzien (32 tegenover 26 in 2013). Het overgrote deel (84 procent) kan met zijn ambitie uit de voeten in de sector. Het is daarom ook niet vreemd dat het grootste deel zegt de sector niet te willen verlaten als ze de kans krijgt.

Minister BlOK Meeste invlOed Gemeenten, huurders en huurdersorganisaties zijn net als in 2012

60 50 40

de belangrijkste stakeholders van de ondervraagde corporaties. Maar ook met zorginstellingen werken corporaties opvallend vaak samen. Een

logisch gevolg van het financieel scheiden van wonen en zorg, waardoor mensen langer zelfstandig thuis blijven wonen. De samenwerking met woningzoekenden en collega-corporaties mag wel wat beter, geven de respondenten aan. Net als vorig jaar staat minister Blok met stip op nummer 1 als meest invloedrijke persoon in de sector. Een aantal respondenten noemt Jeroen

20 10 0

Dijsselbloem en Adri Duijvestein. Een enkeling vindt Marc Calon, de

Ik verwacht dat de ﬁnanciële positie van mijn

wethouders en Henk Kamp de meest invloedrijke persoon van afge-

CORPORATIE de komende 5 jaar stabiel blijft.

lopen jaar. Voor die invloedrijke personen is er werk aan de winkel op de woningmarkt, wat de bestuurders betreft. De belangrijkste stappen die volgens hen nu gezet moeten worden zijn het invoeren van de huursombenadering, meer huuraanbod creëren voor middeninkomens net boven de liberalisatiegrens en de inkomensgrenzen voor sociale huurwoningen verder verhogen.

MiddelgrOte COrPOratie als ideaal In deze tijden is nadenken over je toekomst als corporatie niet te vermijden. 45 procent verwacht dat zijn corporatie over 20 jaar gefuseerd is (33 procent in 2013). De kleinere corporaties zullen daardoor verdwijnen. Dat zien we terug in de ideale grootte die bestuurders zien voor corporaties, die ligt tussen 5.000 tot 10.000 verhuureenheden, vindt 40

60 50 40 30

procent van de respondenten. Kleine corporaties zouden graag wat groter willen zijn en corporaties vanaf 5.000 verhuureenheden vinden hun eigen grootte over het algemeen de ideale grootte. Slecht één corporatie ziet meer in een ideale omvang die kleiner is dan de corporatie zelf. Over vijf jaar zijn er 300 corporaties, 80 minder dan nu, verwacht de helft van de ondervraagden. Dat is logisch als je kijkt naar de fusies die

20 10 0

de bestuurders de komende jaren verwachten. Maar over 20 jaar kan de

Ik verwacht dat de ﬁnanciële positie van de

wereld er ook heel anders uitzien. Misschien is de corporatie dan wel

SECTOR de komende vijf jaar stabiel blijft.

gebaseerd op een heel ander bedrijfsmodel denken 2 op de 10 ondervraagden. Zoals een maatschappelijke onderneming waarin corporaties meer samenwerken met de omgeving en belanghouders, denkt Sije Holwerda, directeur-bestuurder van Waardwonen. ‘Armoede verbindt en leidt tot creativiteit en mogelijkheden. We moeten meer werken in netwerken om onze maatschappelijke taak, vooral voor de mensen met de lage inkomens, goed te blijven uitoefenen. Hierin blijft het contact met de bewoner onontbeerlijk.’

2014 2013

10 Peter Hillenga Directeur-bestuurder De Huismeesters Groningen

‘ Investeer in netwerk zorg en welzijn’

Voor het beheer van hun woningen raken corporaties steeds afhankelijker van maatschappelijke partners als de gemeente en zorgen welzijnsorganisaties. Volgens Peter Hillenga moeten corporaties daarom, ondanks de noodzaak van kostenbesparingen, bewust investeren in het netwerk van maatschappelijke organisaties dat ondersteuning biedt aan de groeiende groep probleemhuurders. tek st : aernout bouwman - sie

Wat maakt corporaties afhankelijker van maatschappelijke partners?

kijken. Voor de begeleiding van deze mensen zijn wij dus

‘Als gevolg van het scheiden van wonen en zorg blijven

wijk die wordt gedragen door de gemeente en zorgen

ouderen langer in onze woningen zitten. Dat is op zich

welzijnsorganisaties.’

natuurlijk prima, maar die mensen vragen wel om meer

afhankelijk van de maatschappelijke infrastructuur in een

oudere man is geweest die eigenlijk niet meer voor zich-

Waarom is die infrastructuur zo belangrijk dat er in een tijd van bezuinigingen extra geld naar toe moet?

zelf kan zorgen. Vroeger zou hij dan naar het verzorgings-

‘Als bewoners voor veel overlast gaan zorgen, dan is dat

huis verhuizen. Maar nu kan dat niet meer. In zo’n geval

natuurlijk niet goed voor de verhuurbaarheid van je bezit.

kunnen en willen we als corporatie wel bemiddelen

In een groot deel van onze woningen zitten huishoudens

begeleiding dan de doorsneehuurder. Vanochtend vertelde een medewerker wonen mij bijvoorbeeld dat zij bij een

die op de een of andere manier

om bijvoorbeeld een mantelzorger te regelen. Maar dat is niet voor alle probleemgevallen de oplossing.’

Wat voor problemen hebben de mensen dan die je als woningcorporatie niet kan helpen? ‘Wij komen bijvoorbeeld ouderen

‘ Mantelzorg is niet voor alle probleemgevallen de oplossing’

tegen die in omstandigheden wonen

kwetsbaar zijn. Zonder goede begeleiding kunnen deze mensen makkelijk ontsporen. Het probleem is dat nu de vraag naar ondersteuning toeneemt, er juist wordt bezuinigd. En dat terwijl we met het oog op het scheiden van wonen en zorg, de decentralisatie van met name de langdurige zorg naar de gemeente en de

die eigenlijk niet verantwoord zijn. En er zijn steeds meer

economische crisis juist in de maatschappelijke infrastruc-

huurders met forse betalingsachterstanden omdat door de

tuur moeten investeren. Wat dat betreft roep ik niet alleen

bezuinigingen bij diverse instanties de financiële begelei-

corporaties op om hiervoor met name menskracht vrij te

ding is afgeslankt. Wordt de scheiding van wonen en zorg

maken. Juist ook gemeenten zouden dat moeten doen. De

verder doorgezet, dan komen daar straks ook mensen bij

kosten die je vooraf maakt, worden achteraf immers dub-

met forse psychische problemen. Bij het bestrijden van de

bel terugverdiend. Want functioneert het netwerk goed,

hiermee gepaard gaande overlast kunnen wij wel een rol

dan kan de vroege signalering van de corporatie ook direct

spelen, bijvoorbeeld door te signaleren, te bemiddelen

worden opgevolgd. Maar investeren we nu niet, dan drei-

tussen buren of vervuilde portieken vaker schoon te

gen mensen die ondersteuning nodig hebben door het

maken. Maar het begeleiden van individuele gevallen, dat

vangnet te vallen.’

doen wij niet. Zover willen wij niet achter de voordeur

opinie 11

Column

Ontevreden toezichthouders

57 procent van de toezichthouders van

hoogten hebben gestuwd. Hun salarissen

sef dat woningcorporaties in

woningcorporaties is ontevreden over

moesten naar het niveau van het bedrijfs-

de eerste plaats een publieke

hun beloning. Dat blijkt uit het Nationaal

leven, anders zou er geen geschikte

taak hebben voor mensen aan

Commissarissen Onderzoek 2013 dat half

bestuurder

de onderkant van de sa-

januari werd gepresenteerd door Mijntje

Tegenwoordig zijn er plafonds gelegd in

menleving. We hebben

Lückerath, hoogleraar Governance in

deze salarissen en hoor je niemand meer

dringend

Tilburg. Volgens deze sectorvergelijken-

over een massaal vertrek van corporatie-

aan een herwaarde-

de monitor is een corporatietoezichthou-

bestuurders. Geld, zo weten we inmid-

ring van het maat-

der zo’n twintig uur per maand kwijt aan

dels, is bepaald niet de doorslaggevende

schappelijke toe-

zijn commissariaat. Dat lijkt mij behoorlijk

garantie voor kwaliteit. Maar afgezien

zicht. Daar aan mo-

overdreven, maar het is maar een uurtje

daarvan: de gemiddelde bestuurdersbe-

gen bijdragen is niet al-

minder dan een commissaris aan een

loning is nog steeds meer dan behoorlijk.

leen een verantwoorde-

beursgenoteerd bedrijf. Alleen verdient

Dat geldt ook voor toezichthouders bij

lijkheid, maar wel de-

die laatste drie-en-een-half keer zoveel.

corporaties. In vergelijking met nogal wat

gelijk ook een eer. Dat

Een corporatietoezichthouder vangt ge-

collega’s elders in de publieke sector

doe je allereerst vanwe-

middeld 11.000 euro en een commissaris

(zorg, welzijn, onderwijs) hebben zij

ge het publieke belang,

van een beursgenoteerd bedrijf jaarlijks

geen reden tot klagen. Maar dat doen ze

niet vanwege de betaling.

zo’n 38.000 euro. Een duidelijke meer-

in meerderheid dus wel. Ze willen meer.

Dat de noodzaak daarvan

derheid van de toezichthouders in de

De toezichthouders van Vestia hadden

nog steeds niet is doorge-

volkshuisvesting baalt daarvan. Vooral

meer, maar bakten er niks van. Die van

drongen tot de meerder-

omdat hun verantwoordelijkheid alleen

Rochdale mochten ook niet klagen, maar

heid van de Nederlandse

maar groeit. ‘Het is geen liefdadigheids-

faalden hopeloos. Betere beloningen zijn

corporatietoezichthou-

baantje voor de eer’, zegt Lückerath, die

geen investeringen in beter toezicht. Het

ders is geen bemoedi-

vreest dat door de lage beloning te weinig

tegendeel is misschien eerder waar.

gend teken.

goed gekwalificeerde toezichthouders

Het gaat in het corporatietoezicht niet om

bereid zijn dit belangrijke werk te doen.

het verbeteren van het bedrijfsmatige

Het zijn dezelfde argumenten die tot een

toezicht door mensen die beursgenoteer-

JOS VAN DER LANS

paar jaar geleden de bezoldiging van nog-

de bedrijven als referentiekader hebben.

is cultuurpsycholoog en publicist.

al wat corporatiebestuurders naar record-

Het gaat om het terugbrengen van het be-

www.josvdlans.nl en @josvanderlans

Hein de Kort

gevonden

worden.

behoefte

iLLustr atie : menno wit tebrooD

meer

opinie GERARD VAN BORTEL Onderzoeker Faculteit Bouwkunde TU Delft

‘ Bouwen zonder verlies bittere noodzaak’

De Rotterdamse corporatie Woonbron gaat de komende tien jaar 450 sociale huurwoningen bouwen zonder financieel verlies te lijden. Volgens Woonbron kan dit de nieuwe trend worden. Volgens onderzoeker Gerard van Bortel is het bittere noodzaak. illustr atie : han hoogerbrugge

‘Sociale huurwoningen bouwen zonder verlies.’ Be

vrijwillige keuze om zonder onrendabele top te bouwen.

stuursvoorzitter Bert Wijbenga van Woonbron hoopt dat

De tijd van onrendabele toppen tot soms wel 100.000

dit de nieuwe trend wordt. Hij zei dat naar aanleiding van

euro per woning is voorbij. Bouwen van sociale huur

het plan van zijn corporatie om de komende tien jaar 450

woningen zonder, of met zo min mogelijk verlies, is bitte

Meer informatie over

zogeheten prachthuizen te bouwen. In het begin van het

re noodzaak.

het plan van Woon-

nieuwe jaar zocht, en kreeg, Woonbron hiermee de publi

bron: www.aedes.nl,

citeit. Eengezinswoningen in de sociale huursector waar

Vergunningen

zoekterm Woonbron

in Rotterdam veel vraag naar is. Te bouwen zonder onren

Echt nieuw of ingewikkeld is het plan van Woonbron niet.

bouwt zonder

dabele top. Een trend zou ik het niet willen noemen: die

De verschillende onderdelen ervan kom je afzonderlijk

verlies.

volg je namelijk vrijwillig. Voor corporaties is het geen

ook elders tegen. Zoals het uitgangspunt dat huurwonin

13 ‘De lokale inkleuring ontbreekt. Opmerkelijk omdat bij de decentralisaties van het sociaal beleid juist wordt gewezen op het belang van maatwerk.’ Silke van Arum, onderzoeker van Movisie, over de ‘sociale wijkteams’ die gemeenten oprichten ter voorbereiding op de decentralisatie van het sociaal beleid, in Binnenlands Bestuur. gen over vijftien jaar de verkoop ingaan en de grond prijsafspraken daarover met de gemeente Rotterdam. De corporatie koopt de grond nu voor de lage grondprijs voor sociale woningbouw en betaalt de gemeente na de ver koop het verschil met de commerciële prijs. Het is het zelfde principe van uitgestelde winstdeling dat bijvoor beeld ook ten grondslag ligt aan veel erfpachtconstructies en aan Koopgarant, een regeling waarmee starters en huurders goedkoper een huis kunnen kopen. Ook de kos tenbesparing door systeembouw en ketensamenwerking met geselecteerde aannemers is niet nieuw. Andere cor poraties doen dat al langer. Minder vaak zien we de kostenbesparing op de vergunningen die de gemeente moet afgeven. In Groningen maakten corporaties en gemeenten hierover in 2006 al prestatieafspraken. De gemeente zou haar best doen om de bouwprocessen zo kort mogelijk te houden en als tegenprestatie investeer den de corporaties pakweg 8.000 euro per nieuwe

‘Alles moet anders, en wel snel. Nee, we kunnen niet bewijzen dat het werkt, maar het moet wel op deze manier.’ Marc Chavannes, columnist en publicist, over de decentralisaties naar de gemeenten, in NRC Handelsblad.

‘Dit betekent dat ook bewoners, die juist van een rustige oude dag hopen te genieten, moeten meebewegen met de modernisering van het woonconcept. En dat is een uitdaging op zich.’ Tineke Lupi, projectleider van Platform31, ziet een gouden toekomst voor de serviceflats mits de zaken niet bij het oude blijven, in Cobouw.

woning in sociale maatregelen voor de wijkvernieuwing.

Tijd is rijp Nieuw aan het plan van Woonbron is de combinatie van al die afspraken. Daar ligt de winst. En daar kunnen andere corporaties wel degelijk van leren: concrete, resultaat gerichte langetermijnafspraken maken met gemeenten en met aannemers. Zoeken naar win-win-oplossingen. Daar

‘Iedere samenleving heeft vernieuwers nodig. Maar meestal zijn er net iets meer mensen nodig die de samenleving überhaupt draaiende houden.’ Hanna Bervoets, actrice en publiciste, in het Volkskrant Magazine.

is de tijd nu rijp voor. Met aannemers zijn momenteel scherpe prijsafspraken te maken, en gemeenten (en cor poraties) willen af van hun braakliggende ‘voetbalvelden’ waar de renteteller gestaag doortikt. Dat heeft Woonbron slim gedaan. En daarbij ook nog, samen met de gemeente, goed geluisterd naar wat (toekomstige) bewoners willen. Dat alles samen gebeurt nog maar mondjesmaat. En dat zou een trend moeten worden. Gerard van Bortel is ook vice-voorzitter van de raad van commissarissen van woningcorporatie Parteon in Zaanstad.

‘Grotere sociale huurwoningen zijn een schaars goed geworden. Zeker in onze flat, omdat deze woningen allemaal de vrije sector in gaan en daarmee onbetaalbaar worden voor de huidige gezinnen die groter willen wonen.’ Meta de Vries, interimmanager zorg en welzijn, op haar weblog.

Verwezenlijk uw visie met onze technologie.

Innovatieve gevelsystemen Laat u niet in uw ontwerp beperken en ontdek de vele creatieve mogelijkheden van ROCKWOOL gevelsystemen. Bekijk onze innovatieve buitengevelisolatiesystemen en geventileerde gevelsystemen op www.rockwool.nl.

BARBARA VISSER TEK ST : JEFFRE Y LEMM

FOTO : JEROEN POORT VLIE T

we in Nederland wonen helemaal aan de 32 Kunnen 2 markt overlaten? ‘We kunnen in ieder geval meer aan de markt overlaten dan dat we nu doen. De ingezette hervormingen op de woningmarkt zijn een eerste stap naar meer flexibiliteit, keuzevrijheid en ondernemerschap op de woningmarkt.’

heeft u van uw vader? 6 Wat

‘Zijn liefde voor Feyenoord. En dat was als scholier in het Noord-Hollandse Zaandam niet altijd makkelijk. Ik heb ook een zwak voor de muzieksmaak van mijn vader. We luisteren allebei graag naar muziek uit de jaren 60 en 70.’

was u voor het laatst verschrikkelijk 15 Wanneer boos? En waar ging dat over?

‘Dat was eind 2013 bij de begrafenis van mijn opa toen ik erachter kwam dat zijn graf vlak voor de begrafenis nog niet op orde was gebracht.’

in ruimtezin klaar? 22 IslijkeNederland

‘Nee, omdat de regels totaal niet aansluiten op de combinatie van wonen, werken en ondernemerschap. Waarom kunnen inwoners van Hamburg wel in de haven wonen en kan dat in Nederland niet? We hebben te maken met dezelfde Europese wetgeving. Het Zaanse Hembrugterrein bijvoorbeeld ligt prachtig midden in het havengebied. Mensen zouden in de rij staan

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET BARBARA VISSER DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

om daar te mogen wonen, zelfs als ze weten dat er sprake is van allerlei milieuoverlast.’

u minister voor Wonen was, wat zou 25 Als u als eerste doen? ‘Het huurrecht flexibiliseren. En ik zou samen met de bewindspersonen bij Infrastructuur en Milieu de wetgeving voor ruimtelijke ordening, bouw en natuur op de schop nemen.’

16/32 17

is het grootste u de baas 18 Wat probleem van de 24 Als Nederlandse woningwas van Aedes, markt?

wat zou u als eerste doen?

‘DE DISCUSSIE OVER DE TOEKOMST EN HET BESTAANSRECHT VAN DE WONINGCORPORATIES AANGAAN. IK VIND HET NIET GENOEG OM ALLEEN TE PRATEN OVER EIGENAARSCHAP OF MEER ZEGGENSCHAP VAN HUURDERS.’

vierkante meters heeft een mens nodig om 23 Hoeveel prettig te wonen? ‘Dat is natuurlijk afhankelijk van wat je wilt, je gezinssituatie en hoe groot je

begrijpen waarom iemand doet wat hij doet. Ik heb eerder de neiging om juist

niet eenvoudig met één maatregel te

het gesprek aan te gaan met iemand

verbeteren is; het gaat om het samen-

waarop ik boos ben.’

stroming een grote uitdaging. Een instrument dat hier absoluut bij kan helpen: flexibilisering van het huurrecht.’

Wat vindt u zo belangrijk dat u het wilt meegeven aan de volgende generatie?

maakt een wijk goed om in te wonen? 27 Wat ‘Ik ben echt een stadsmens, dus je zult me niet snel vinden in een natuurlijke omgeving. Het moet allemaal niet te geordend zijn, ik moet winkels en reuring om me heen hebben. Dus een café en een bakker die altijd open zijn, men-

‘Democratie en vrijheid. Ik ben geboren

sen die op straat zijn. Eerder dus het

in Kroatië waar communisme en natio-

centrum van Amsterdam dan de rust

nalisme diepe sporen hebben achter-

van Wassenaar.’

gelaten. Mensen hebben elkaar daar vermoord vanwege hun afkomst. Maar ik heb ook gezien hoe mensen zich herpakken als ze alles zijn kwijtgeraakt. In

is het meest persoonlijke dat u van 3 Wat uw buren weet?

Nederland beschouwen we vrijheid en

‘Ik vind het heel raar om iets persoon-

democratie als te vanzelfsprekend en

lijks over mijn buren te vertellen.

staan te weinig stil bij de krachten van

Dat doe ik dus niet.’

mensen zelf.’

‘Dat heb ik nooit zo. Ik probeer altijd te

‘De woningmarkt is een systeem dat

spel. Ik vind toegankelijkheid en door-

wilt u nooit meer spreken? 4 Wie

Hoe woont u als u 85 bent?

welk huis bewaart u de beste herinneringen? 1 Aan ‘Mijn eerste huis in Kroatië. Mijn opa

‘Hopelijk heb ik dan twee appartemen-

heeft het gebouwd en ik heb er als kind

ten met uitzicht op het water en met

een tijd met mijn moeder gewoond.

goede voorzieningen in de buurt. Een-

Dat huis voelt nog altijd als thuiskomen

tje in Nederland en eentje in Kroatië.

omdat ik er heel mooie herinneringen

Ik ga ervan uit dat ik op die leeftijd

aan heb. Ik ga er dan ook ieder jaar

niet meer verplicht hoef te werken en

weer naartoe.’

lekker op en neer kan pendelen als ik daar zin in heb.’

woon-minister vond/vindt u de beste? 20 Welke

‘Ik kan als VVD-Kamerlid op dit mo-

portemonnee is. Als liberaal vind ik

ment maar één goed antwoord geven

dat mensen zelf die afweging moeten

natuurlijk: Stef Blok. Er is veel ophef

maken.’

geweest, maar hij realiseert stap voor denk daarom dat hij over een paar jaar

BARBARA VISSER (1977) was tot januari 2014 in

meer waardering zal krijgen. Blok krijgt

de Tweede Kamer woordvoerder

vaak de kritiek dat hij geen visie heeft,

Bouwen en Wonen, namens de VVD.

‘Dat we in Nederland afspreken hoe we

maar om iets te veranderen moet je

Voorheen was ze onder meer

met elkaar willen leven en dat ik samen

geen visies schrijven. Een minister

wethouder in Zaanstad en beleids-

met 149 andere mensen probeer die

wordt aangesteld om zaken aan te pak-

medewerker op het ministerie van

afspraken te maken.’

ken en niet om praatjes te verkopen.’

Financiën.

Uw buurmeisje van 8 vraagt wat voor werk u doet. Wat antwoordt u?

stap de afgesproken hervormingen. Ik

‘AlS JE AllEEN PrOBlEMEN OPlEVErT, KrIJG JE BIJ DE POlITIEK NIET VEEl GEDAAN’

Maxime Verhagen

bouwen & wonen 19 tek st : jeffre y lemm

Als voorman van Bouwend Nederland maakt Maxime Verhagen graag gebruik van zijn politieke achtergrond. ‘Het is nu eenmaal zo dat ik van veel mensen het 06-nummer heb.’ Toch zijn niet alle leden tevreden over de belangenbehartiging van Bouwend Nederland. Verhagen snapt dat wel: ‘We leven in een tijd waarin je pas meetelt als je in de krant staat. De tijd van stille diplomatie is voor ons soort clubs voorbij.’

foto ’ s : casper ril a

Tijdens zijn eerste half jaar als voorzitter

Bouwend Nederland en Aedes hierin moeten

kreeg Verhagen te maken met een flinke

meegaan om op termijn niet te verdwijnen.

tegenvaller. De grote bouwers Volker Wessels en Heijmans dreigden hun lidmaatschap van

‘Anders besta je over tien jaar niet meer.’

De twee bouwers vinden dat de branchever-

Is dat uw belangrijkste les in uw eerste half jaar als voorzitter?

eniging, goed voor zo’n 4.500 leden, niet ge-

‘In de eerste maanden ben ik door het hele land

noeg opkomt voor hun belangen. Verhagen

gereisd om met leden te praten en om projec-

erkent dat het lidmaatschap van een branche-

ten te bekijken. Vooral de diversiteit valt op. Ik

vereniging tegenwoordig niet meer vanzelf-

heb bedrijven met duizenden medewerkers

sprekend is. ‘Je moet elke dag je meerwaarde

bezocht, maar ook eenmansbedrijven. Wat ze

rechtvaardigen door te laten weten wat je be-

gemeen hebben is de trots op wat ze maken.

reikt, maar ook wat je niet bereikt. Toen Bou-

Helaas heb ik ook de andere kant gezien. Die

wend Nederland in 2004 ontstond bereikte je

van faillissementen en gedwongen ontslagen,

meer met een strategie achter de schermen.

de familiebedrijven waar vader het licht uit-

Nu is dat niet meer effectief. Een branchever-

doet. Bouwers vragen zich af of we wel weten

eniging moet zich scherper laten horen in de

hoe erg het is en of we wel genoeg voor ze

media om mee te doen aan het debat.’ Het is

doen. Dat soort vragen zijn typisch voor de tijd

geen verwijt richting zijn voorganger Elco

waarin we leven. Het collectiviteitsgevoel in de

Brinkman. ‘Brinkman heeft ervoor gezorgd dat

samenleving staat enorm onder druk. Individu-

de sector met één mond praat en een serieuze

en verwachten wat van het collectief, maar

gesprekspartner werd. Dankzij hem staat er

willen zich minder snel binden. Bouwend

een vereniging en dat heeft hij knap gedaan.

Nederland moet daarom hard op de trom

Maar we leven nu in een andere tijd.’ De

blijven slaan. Om maatschappelijk relevant

bouwvoorzitter vindt dat verenigingen als

te blijven moeten brancheverenigingen niet

Bouwend Nederland op te zeggen. De reden?

alleen problemen, maar ook alternatieven aandragen. Als je alleen problemen oplevert, krijg je bij de politiek niet veel gedaan.’

Maar de grote bouwers kunnen het misschien ook prima zonder u? ‘Een branchevereniging moet haar leden faciliteren. Niet alleen de grote jongens en voorlopers, maar ook de kleinere leden. Je moet ze meenemen, dat is je meerwaarde als vereniging. Natuurlijk is het zo dat ledenvoordelen vooral voor kleine leden interessant zijn. Een bedrijf met duizenden medewerkers kan prima zelfstandig collectieve korting krijgen bij een zorgverzekeraar of op bedrijfsauto’s. Kleine bouwers zijn daarvoor afhankelijk van Bouwend Nederland. Maar voor de lobby hebben alle leden ons nodig. Een minister zou wel gek zijn als hij voor één groot bouwbedrijf iets regelt, dat is al gauw belangenverstrengeling. Zo kan een directeur van een groot bouwbedrijf best een kop koffie komen drinken om bij te praten, maar dat is het dan ook wel. Ik praat als branchevoorzitter namens de hele sector en niet alleen namens één bedrijf. Daarom word ik ook gehoord in Den Haag, een minister wil zaken regelen voor de hele sector. Als minister wist ik dat ik draagvlak kreeg door te praten met een branchevereniging.’

Er zijn bouwers die liever een ondernemer op uw functie hadden gezien. Wat vindt u van die discussie? ‘Iedereen heeft recht op zijn eigen mening, maar ik vind het een beetje vreemd dat het onderwerp na een half jaar nog speelt. Ik kan mezelf niet veranderen in een ondernemer en ook niet in een vrouw. Als ze een vrouwelijke ondernemer hadden willen hebben, dan had-

Maxime Verhagen

den ze mij niet moeten vragen. Ik vind het

(1956) is sinds juli 2013 voorzitter van Bouwend Nederland, de

een mix. Het bestuur van Bouwend Nederland

branchevereniging van bouwen infrabedrijven. Hiermee is hij in

bestaat voor de rest helemaal uit ondernemers.

politiek Den Haag het gezicht van de Nederlandse bouwwereld.

Als voorzitter ben ik de enige met een politieke

En dat komt goed uit, want hij kent de weg op het Binnenhof.

achtergrond en juist voor deze functie is dat

Zo was de CDA’er in de afgelopen twintig jaar Tweede-Kamerlid,

handig in de belangenbehartiging. Ik heb mijn

bekleedde hij twee ministersposten en was hij vice-premier.

netwerk en ken mijn mensen. De combinatie

ondernemerschap mooi, maar ik geloof in

van politieke ervaring en ondernemerschap

bouwen & wonen 21

binnen ons bestuur vind ik een voordeel. Zo weten we tegelijkertijd waar de ondernemers behoefte aan hebben én hoe het werkt in Den Haag. Je kunt alleen effectief iets bereiken als je goed rekening houdt met wat de politiek en andere partijen willen.’

Hoe kijkt u aan tegen de samenwerking met Aedes als collega-branchevereniging?

‘Een minister zou wel gek zijn als hij voor één groot bouwbedrijf iets regelt, dat is al gauw belangenverstrengeling’

‘We zijn als bouwers en opdrachtgevers enorm afhankelijk van elkaar. Woningcorporaties zijn voor veel leden de grootste opdrachtgever. Door de verhuurdersheffing hebben woning-

ook voor ouderen die zorg nodig hebben. Als we hadden geweten dat

corporaties het financieel zwaar en dat raakt

we nu al die leegstaande kantoren wilden transformeren, dan hadden

direct de belangen van onze leden. Geen inves-

we ze wel anders gebouwd. Je moet er rekening mee houden dat veel

teringen betekent immers geen opdrachten. Na

gebouwen over twintig jaar een heel andere functie kunnen hebben.

mijn aantreden ben ik dan ook snel met Aedes-

Conceptbouw is wat mij betreft de oplossing hiervoor.’

voorzitter Calon om de tafel gaan zitten. Net als voor nu als een voldongen feit, maar we zijn er

En hoe kijkt u aan tegen regisserend opdrachtgeverschap?

niet blij mee. We blijven voorstander van een

‘Bouwend Nederland steunt in grote lijnen de visie van Aedes hierop.

constructie waarin er meer investeringsruimte

Niet meer werken met uitgebreide bestekken, maar werken met kaders

is. Woningcorporaties verwachten nog maar

en resultaten. Een opdrachtgever moet niet voorschrijven wat voor

half zoveel woningen te bouwen als vroeger.

soort stenen een bouwer moet gebruiken. Spreek een einddoel af en

Net als Aedes pleiten wij daarom voor een

laat die bouwer creatief zijn in het gebruik van zijn materialen. Je krijgt

verantwoorde opbouw van de verhuurders-

alleen meer innovatie en minder faalkosten door de markt uit te dagen

heffing: rustiger en met meer mogelijkheden

en haar kennis te gebruiken. Sommige bouwers zijn bang dat woning-

voor investeringen. De 400 miljoen euro uit

corporaties onder het mom van regisserend opdrachtgeverschap jaren-

het Energieakkoord is een mooi begin, maar is

lange samenwerkingen aan de kant zullen zetten. Ik denk dat dit door

natuurlijk niet genoeg. De vraag is nu hoe we

herhaalde samenwerking in vertrouwde ketens niet hoeft te gebeuren.’

Aedes beschouwen we de verhuurdersheffing

samen de woningmarkt als maatschappelijke uitdaging kunnen aanpakken.’

Wat zijn voor u belangrijke speerpunten in de bouw?

Wat is volgens u de belangrijkste uitdaging op de woningmarkt? ‘Dat is zonder twijfel het laten ontstaan van een gezond middensegment in de huursector. Die bestaat nu simpelweg niet! Mijn vrouw

‘We moeten meer kijken naar de total cost of

en ik konden een tussenstap maken in de huursector en sparen voor een

ownership, dus naar wat een woning kost over

eigen woning, maar dat is voor de huidige starters nauwelijks mogelijk.

de totale levensduur. Het gaat dan niet alleen

Voor sociale huur verdienen ze vaak net te veel en een hypotheek krij-

om de aanschafprijs, maar ook om de kosten

gen ze ook niet snel meer. Ze zitten dus vast op de woningmarkt, maar

voor onderhoud en energie. Een woning die

krijgen wel een inkomensafhankelijke huurverhoging omdat ze scheef-

goedkoop is in de aanschaf, kan over de hele

woners zouden zijn. Dat is op zich prima, maar zorg dan voor realisti-

levensduur nog best veel kosten door bijvoor-

sche alternatieven. Anders krijg je een tekort aan betaalbare huisvesting

beeld een slecht energielabel. Dat weten we nu

voor starters. Ik merk dat jongeren meer denken in termen van gebruik

vaak niet en daarom moeten we die kosten

dan in bezit. Ze zijn flexibel en gebruiken een auto om ergens te komen

inzichtelijker maken. Ook moeten we veel

en een huis om ergens te wonen. Dat ze die auto of dat huis niet bezit-

flexibeler en levensbestendiger gaan bouwen.

ten, vinden ze minder belangrijk. We moeten met oplossingen komen

Woningen moeten geschikt zijn voor verschil-

die hierbij passen. Waarom zou je een huis niet kunnen leasen als dat

lende leeftijdsgroepen. Voor studenten, maar

met een auto ook kan?’

Koos Parie

het werk van de interim-directeur 23 TEK ST : PE TER HENDRIK S | tekst: naam | beeld: naam

FOTO : BABE T HOGERVORST

EEN WONINGCORPORATIE KAN OM ALLERLEI REDENEN OPEENS ZONDER DIRECTEURBESTUURDER KOMEN TE ZITTEN. EN WAT DOE JE ALS TOEZICHTHOUDER DAN ALS ER NOG GEEN OPVOLGER GEVONDEN IS? EEN INTERIMDIRECTEUR AANSTELLEN. KOOS PARIE (63) IS ZO IEMAND. ‘STA ALS BESTUURDER ERBIJ STIL VOOR WIE JE HET DOET.’

inds 2002 heeft Koos Parie zes keer

Toch levert een kleinere corporatie financieel niet meer op dan

tijdelijk aan het hoofd van een

een grote. Het eerste halfjaar kan een interim-directeur een con-

woningcorporatie gestaan. Voor het

sultantuurloon bedingen, maar daarna geldt de Wet Normering

laatst bij Woonmensen in Apeldoorn. Hij

Topinkomens en die is gekoppeld aan de omvang van de corpo-

weet inmiddels precies wat hij als eerste

ratie. Parie: ‘Je zou de duur van je klussen dus moeten beperken

doet bij een nieuwe corporatie. ‘Op dag één

tot een halfjaar, maar dat is alleen al de tijd die je nodig hebt om

en twee praat ik met de ondernemingsraad

een nieuwe topman te vinden. De klus die ik nu afrond, duurde

en de vereniging van huurders. Belangrijk

twee jaar omdat een fusie afketste.’

voor het vertrouwen bij de achterban.’ Daar-

Voordat Parie aan een opdracht begint bestudeert hij eerst het

na voert hij gesprekken met mensen op sleu-

jaarverslag en de ratio’s zoals die in het Corporatie Benchmark

telposities en tot slot met externe partijen als

Centrum. Eenmaal aan de slag heeft hij met name aandacht voor

wethouders en accountants.

de ontwikkelingsportefeuille. ‘Daar zit meestal de ellende.

Meestal is er geen sprake van een acute crisis,

De vragen die ik stel liggen eigenlijk voor de hand: worden de

maar Parie doet meer dan een tijdje op de

ontwikkelingsprojecten goed gemanaged; zijn er geen te grote

winkel passen. ‘Het is altijd een goed moment om de bakens te verzetten. Onderdeel van je opdracht is ook daarbij een nieuwe directeur vinden.’ Als interim-directeur werkt Parie samen met het zittende management. Parie probeert daarom snel

‘Interim-bestuur is altijd een goed moment om de bakens te verzetten’

een indruk te krijgen van de kwali-

grondposities; worden de budgetten niet overschreden?’

INEFFICIËNT Parie vindt de corporatiesector zeer inefficiënt door het monopolistische karakter. ‘Monopolisten zijn te duur, niet innovatief en te weinig klantgericht. Dat geldt ook voor de meeste

teit van de leden van het managementteam en

corporaties. Pas in 2013, aan het eind van een wereldcrisis die

waar nodig mensen te vervangen. ‘Vooral op

al vijf jaar duurt, vallen de eerste gedwongen ontslagen.’

risicovolle portefeuilles als vastgoed en financiën

Parie gaat nu vijf maanden op sabbatical. Hij heeft een huis

heb je goede mensen nodig.’ In de meeste geval-

gehuurd op Curaçao. Hij wil bestuurders graag meegeven stil

len kan Parie overigens uit de voeten met het

te staan bij voor wie ze het doen. ‘Corporaties werken voor

management.

mensen die weinig te makken hebben. Als dat geen rol voor je speelt moet je een andere baan zoeken.’

ONTWIKKELINGSPORTEFEUILLE Werkt Parie liever voor een kleine of een grote

Koos Parie werkte als interim-bestuurder bij de woning-

corporatie? Hij vindt werken bij een kleinere cor-

corporaties SWZ in Zwolle, Portaal in Midden-Nederland,

poratie meestal intensiever. ‘Door minder hoog-

Vidomes in Delft, Casade in Waalwijk, Woonbedrijf Stad

gekwalificeerde medewerkers moet je veel meer

Groningen Lefier en tot 2013 bij Woonmensen in

zelf doen.’

Apeldoorn. Hij is verbonden aan Orka Advies.

Wat staat ons te wachten in 2014?

In het vorige Aedes-Magazine blikten we terug op de volkshuisvesting in 2013. Nu is het tijd voor een vooruitblik: op welke gebieden wordt het extra spannend het komend jaar?

De nieuwe Woningwet De corporatiesector heeft lang moeten wachten op een nieuwe

Met een glaasje wijn voor de tv

In mei en juni zijn de openbare ver-

Woningwet. In juli 2012 leek het eindelijk zover: de Tweede Kamer nam het wetsvoorstel voor de herziening van de Woningwet aan.

Meer bouwen?

Met onder meer nieuwe regels over het werkdomein en over de samenwerking met gemeenten. Vervolgens liet minister Blok echter weten dit

horen van de Parle-

Hoe ontwikkelt de

voorstel alsnog aan te willen passen

mentaire Enquête

woningmarkt zich?

via een novelle. Ook een aantal van de

Commissie Woningcorporaties

Makelaarsorgani-

afspraken tussen Aedes en het Kabinet

gepland. Bij eerdere parlemen-

satie NVM, Bureau

moeten daarin terugkomen. De con-

Stedelijke Planning en banken

ceptversie wordt ter ‘consultatie’

voor spannende, rechtstreekse

zien voorzichtige tekenen van

aangeboden aan betrokken partijen,

tv-uitzendingen. Zitten we dit

herstel. Niet alleen meer

waaronder Aedes en de VNG. Na dit

voorjaar ook met zijn allen voor

woningverkopen, maar mogelijk

traject gaat de novelle voor advies naar

de tv? De Parlementaire Enquête

ook meer nieuwbouw door

de Raad van State en daarna naar de

Commissie Woningcorporaties

woningcorporaties. Aedes-

Tweede Kamer.

onder voorzitterschap van PVV-

voorzitter Marc Calon ziet het

www.aedes.nl/woningwet

Tweede Kamerlid Roland van

consumentenvertrouwen

Vliet rondde in december 2013

groeien, maar maakt zich zorgen

de eerste fase van haar onderzoek

over de nieuwbouw-productie.

af. Tot mei voert de commissie

‘Het beleid is te veel gericht op

voorgesprekken en bereidt zij de

bezuinigen en te weinig op

openbare verhoren voor. Daarna

investeringen.’ De verhuurders-

buigt de commissie zich over haar

heffing kost verhuurders in 2014

eindrapport dat naar verwachting

ruim 1,1 miljard euro. Per

in oktober dit jaar klaar is.

woning gaat er 541 euro

www.aedes.nl/

rechtstreeks naar de schatkist.

parlementaire-enquete

foto : michel campfens

taire enquêtes stond dat garant

prikbord 25

we weer naar de

3X Van riJK naar GeMeente

stembus, dit keer

De WMo, Jeugd-

voor de gemeente-

zorg en de Partici-

op 19 maart mogen

foto : nationale BeelDBanK

WONEN WE NOG BETAALBAAR?

foto : nationale BeelDBanK

Politieke plannen

raadsverkiezingen. Die zijn be-

patiewet gaan per

Woningcorporaties maken zich

langrijk, omdat woonbeleid gro-

1 januari 2015 van

zorgen over de betaalbaarheid

€

tendeels lokaal wordt bepaald.

de rijksoverheid naar de

op 22 mei volgen de verkiezingen

gemeenten. Dat gaat naar

voor het Europese Parlement. En in

verwachting gepaard met de

congres. Die zorg zal in 2014 niet minder

september staat de politiek zoals

nodige bezuinigingen. Dat heeft

zijn: huren stijgen opnieuw, zij het dat de

ieder jaar extra in de belangstelling

ook gevolgen voor corporaties.

koopkracht voor de lage inkomens volgens

tijdens Prinsjesdag: dan wordt de

Want hoe ga je straks om met

het nibud iets toeneemt. op het volgende

begroting voor 2015 bekend-

licht dementerende senioren die

congres bespreken woningcorporaties wat zij

gemaakt. u kunt dit alles straks

langer thuis moeten blijven

er aan kunnen doen om huizen voor hun

volgen op Aedes.nl in de dossiers

wonen? of met huurders met

meest kwetsbare doelgroep betaalbaar te

gemeenteraadsverkiezingen,

een GGZ-achtergrond die geen

houden. sowieso wordt 2014 een spannend

Europa en Rijksbegroting 2015.

dagelijkse begeleiding meer

jaar voor huur(prijs)beleid. Modernisering

krijgen en overlast bezorgen of

van het woningwaarderingsstelsel. De huur-

verloederen? corporaties,

sombenadering uitwerken. Een hogere inko-

gemeenten en zorgen welzijns-

mensgrens bij de toewijzing van woningen.

organisaties moeten in 2014 al

Corporaties en de politiek hebben zich voor-

volop afspraken maken over wie

genomen duidelijkheid te scheppen over al

welke taken op zich neemt om

deze onderwerpen.

huurders zo prettig mogelijk te

www.aedes.nl/huurbeleid

laten wonen. Platform corpovenista heeft een werkgroep over corporaties en de veranderende rol van gemeenten. www.corpovenista.nl, zoekterm ‘decentralisaties’

van hun sociale huurwoningen, bleek tijdens het laatste Aedes-

EPDM rubberfolie van Gootlek.nl duurzame en goedkope dakgootrenovatie

Woningbouwverenigingen hebben regelmatig te maken met dak-

Wat is EPDM?

gootrenovatie of -vervanging. Bent u op zoek naar een goedkope en duurzame oplossing, laat de dakgoten van uw projecten dan beplakken met EPDM rubberfolie. Dit materiaal staat bekend om de grote, blijvende flexibiliteit en is daarmee hét afdichtingsmateriaal voor dakgoten. Bovendien is renovatie van de dakgoot met EPDM een stuk goedkoper dan zink. Gootlek.nl is één van de weinige bedrijven in Nederland die gespecialiseerd is in dakgootrenovatie met EPDM. Woningstichting het Grootslag in Wervershoof Inmiddels werkt de Woningstichting voor het derde jaar samen met Gootlek.nl. Bruno Smit, opzichter planmatig onderhoud bij het Grootslag: ‘Wij waren op zoek naar een duurzame oplossing

EPDM staat voor Ethyleen Propyleen Dieen Monomeer en is een synthetisch rubber. Gootlek.nl werkt uitsluitend met Resistit EPDM rubber van Carlisle Construction Materials. Omdat onze verwerkers gespecialiseerd zijn in één product kunt u ook in de uitvoering topkwaliteit verwachten. Resistit vloeit voort uit het product Resitrix dat al ruim 30 jaar wordt geproduceerd en waarvan al miljoenen vierkante meters verwerkt zijn. Resistit is speciaal voor dakgoten en gevelafdichting gemaakt. Door het dunner te maken dan de Resitrix en in verschillende breedtes aan te bieden, is het uitermate geschikt voor de dakgoot. Resistit is in de wereld van dakbedekking bekend als één van de beste EPDM producten.

voor de vervanging van oude zinken goten. We hadden gelezen over de duurzaamheid van EPDM en wilden graag een keer met het materiaal werken. Wij hebben te maken met versnipperd bezit en in de diverse complexen is het daarom lastig om de goten aan te sluiten op de verkochte woningen. Door het gebruik van EPDM heb je dat niet. Bovendien wordt het materiaal uit één stuk aangebracht, waardoor je geen naden hebt waar lekkage kan ontstaan. Via een zoekopdracht op internet kwamen we terecht bij Gootlek.nl. Bij één van onze woningcomplexen hebben zij de dakgoten ingeplakt. Het resultaat zag er goed uit en we hebben een maand later opdracht gegeven om ook een galerij met dit materiaal te beplakken. Sindsdien werken we samen met Gootlek.nl. Vorig jaar hebben ze voor het eerst ook bij

John-Willem van Heck, productmanager voor de Resistrix groep bij Carlisle Construction Materials: ‘Alle medewerkers van Gootlek.nl zijn gecertificeerd verwerkers van Resistit esk. Bram Mijnen, eigenaar van Gootlek.nl, heeft ons product al van kinds af aan mee gekregen. Zijn ouders zijn namelijk Resistrixverwerkers van het eerste uur en hebben vele vierkante meters Resistrix en Resistit verlegd. Door zijn ruime ervaring levert Bram een goed stuk vakwerk. De unieke eigenschappen van het product en het goed doordachte concept van Gootlek.nl zorgen dat er voor elke goot een goede oplossing te bieden is zonder sloopwerk.’

twee complexen een aantal bergingen met platte daken voor ons gerenoveerd. Daarnaast hebben ze bij zes complexen de goten ingeplakt en bij twee complexen klimbeveiliging aangebracht.’ Blije bewoners ‘Bij ons is de klant koning’, aldus Bruno. ‘Het is dan ook belangrijk dat bewoners zo weinig mogelijk overlast ondervinden van reparaties aan hun huis. Wat dat betreft zijn we zeer tevreden over Gootlek.nl. De medewerkers werken veilig, komen hun afspraken na, ruimen altijd netjes hun rommel op, hebben geen luide muziek aan staan en gedragen zich correct naar de bewoners toe.’

Gootlek.nl Halseweg 9 7054 BS Westendorp 06 2330 7879 info@gootlek.nl

Meer weten over dakgootrenovatie met EPDM? Kijk dan op www.gootlek.nl/zakelijk M op een rij: De voordelen van dakgootrenovatie met EPD jaar mee - duurzaam, het materiaal gaat zeker 50 - tot wel 50% goedkoper dan zink - zeer milieuvriendelijk andere - goed bestand tegen zonlicht, ozon en weersinvloeden bestaande - geen afval-, sloop- en herstelkosten; de dakgoot kan blijven zitten veiligheids- er wordt geen open vuur gebruikt, dus risico’s zijn beperkt blijven zitten - de oude zinken dakgoot kan doorgaans - 10 jaar garantie op werk en materiaal

prikbord 27 Binnen een week een huis

toeZichtoBesitas sommige ex-politici lijden aan ‘toezichtobesitas’: zoveel verschillende baantjes in raden van toezicht, dat van scherp controleren weinig overblijft. Funest voor veel organisaties en veroorzaker van enorme maat-

De gemeente Rheden bedacht

schappelijke verliezen. Want toezicht-

Ik buurt mee!, een concept

houden vergt bijzondere eigenschap-

waarbij buurtbewoners met de

pen en een speciale mentaliteit, en die

politie, de gemeente, woning-

rol past slechts weinigen. Dat schrijft

corporatie Vivare en stichting

voormalig toezichthouder, econoom

Viva aan buurtplannen werken.

en politicoloog hans de hoog in De

Ze bedenken samen wat nodig

toezichthouder: praktijkvoorbeelden

is in de buurt en voeren de pro-

van opportunistisch bestuur en falend

jecten grotendeels zelf uit:

toezicht. Aan de hand van praktijk-

speeltuintjes opknappen,

voorbeelden en anekdotes legt hij bijvoorbeeld uit waarom toezichthou-

buurtgenoten helpen of de vogelkooi in het park verzor-

op maandag reageren, op vrijdag

ders doorgaans nauwelijks tegen

gen. Tegelijkertijd komen de

verhuizen. Voor haagse studenten is

overambitieuze bestuurders ingaan en

corporatie en de gemeente te

het mogelijk. Maandagochtend tussen

waarom commissarissen zo weinig

weten wat de buurtbewoners

10 en 11 kunnen studenten bellen of er

contact hebben met externe toezicht-

zoal dwarszit (verkeersover-

een woning beschikbaar is. Dezelfde

houders als inspecties en ﬁnanciële

last, hondenpoep, werkloos-

dag bezichtigen ze de woning, op

instanties.

heid) en doen daar wat aan.

dinsdag volgt het intakegesprek en op

www.eburon.nl

Deelnemende buurtbewoners

donderdag tekent de student het

vertellen in ﬁlmpjes over het

huurcontract en ontvangt de sleutels.

project. Waarom zou je eigen-

Woningcorporatie haag Wonen

lijk meedoen? ‘om de buurt

verhuurt op die manier vrijkomende

wat meer bij elkaar te krijgen’,

woningen in de schilderswijk, die op de

zegt één van de bewoners van

nominatie voor sloop staan. in ruil voor

Velp-Zuid. ‘En dat lukt. Er zijn

hun ﬂexibiliteit betalen studenten een

nu al mensen die zeggen: ik

lage huur: tussen de 130 en 230 euro.

wist niet dat we zo’n gezellige

er wonen nu zo’n 75 studenten in de

buurt hadden.’

wijk.

www.ikbuurtmee.nl/filmpjes

www.haagwonen.nl/wonenineenweek

@KcWZ MAgAZInE ‘BuRgERCoÖPERATIEs In oPKoMsT’ onlInE VAn @MInBZK En @nPlATTElAnD MMV #KCWZ #loKAlEKRAChT. WWW.TIjDVooRsAMEn.nl/ BuRgERCooPERATIEs-In-oPKoMsT

Terug van weggeweest: de woonservicezone Gemeenten moeten – met minder geld dan voorheen – zorg en ondersteuning in wijken gaan organiseren. Dat doen ze samen met partners zoals woningcorporaties en zorgorganisaties. Ze omarmen daarbij het concept woonservicezone. ‘Het gaat nu om samen creatieve oplossingen bedenken met de bewoners als uitgangspunt.’

wonen & zorg 29 tek st : aernout bouwman - sie

illustr aties : leon mussche

‘De woonservicezone beleeft momenteel

en 15.000 inwoners waarin woningen en voorzie-

een ware revival.’ Het concept was volgens

ningen zo zijn ingericht dat mensen er zo lang

Yvonne Witter met name in de jaren 90 populair.

mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Zo

Witter is adviseur bij het Aedes Actiz Kenniscen-

zijn er voldoende op zorg aangepaste woningen,

trum Wonen. Sinds die tijd zijn er in Nederland al

is de wijk goed bereikbaar met het openbaar

enkele honderden woonservicezones ingericht.

vervoer, en is er minimaal een dokterspost en een

Gemeenten omarmen volgens Witter het concept

prikpost aanwezig voor bloedafname.

opnieuw omdat het Rijk een aantal zorgtaken, die

Niet alle gemeenten zullen een complete woon-

via de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziekte-

servicezone inrichten. Hierbij spelen demografi-

kosten) worden gefinancierd, vanaf 2015 bij loka-

sche verschillen een rol; in Zeist wonen nu een-

le overheden onderbrengt. Daarnaast is het Rijk

maal meer ouderen dan in een studentenstad als

vorig jaar begonnen met het versnellen van de

Groningen. En kleine kernen hebben onvoldoende

scheiding van de financiering van wonen en zorg.

omvang om het volledige programma in te vullen.

Hierdoor krijgen mensen met een lichte zorg-

De verwachting is dat gemeenten hun zorgtaken

behoefte geen indicatie meer voor een plaats in

heel verschillend gaan invullen, al dan niet met

het verzorgingshuis. En met ingang van 2014

behulp van een woonservicezone of -gebied.

geldt dat ook voor mensen die zwaardere zorg nodig hebben waardoor het moeilijker wordt om

Zorg-app

een plek te krijgen in het verzorgingshuis.

Het opzetten van een woonservicezone begint

De ingrepen in de zorgfinanciering gaan gepaard

volgens adviseur Wonen, Zorg en Welzijn Ellen

met stevige kortingen op de beschikbare budget-

Olde Bijvank met het in kaart brengen van de

ten in een tijd waarin de vergrijzing snel toeneemt

bestaande zorginfrastructuur. Niet alleen om

en overheden door de economische crisis fors

zichtbaar te maken wat ontbreekt; de informatie

bezuinigen.

waar gemeenten naar zoeken. Maar nadrukkelijk

Witter: ‘Gemeenten zien in de woonservicezone

ook om te achterhalen wat er al is. ‘Denk maar aan

een beleidsinstrument waarmee zij de witte vlek-

organisaties als De Zonnebloem, die vrijwilligers

ken in de zorginfrastructuur van een wijk zichtbaar

en mensen met een handicap of beperking bij el-

maken en de behoefte in kaart brengen. Vervol-

kaar brengt, of het Leger Des Heils.’ De volgende

gens richten zij samen met corporaties, zorgen

stap zou volgens Olde Bijvank moeten zijn om de-

welzijnsorganisaties en bewoners de noodzake-

ze partijen of zorgnetwerken te versterken of te

lijke voorzieningen in. Op die manier willen de

ondersteunen waar dat nodig is.

gemeenten met minder geld dan voorheen de

Ondersteuning kan volgens Olde Bijvank bijvoor-

zorg en maatschappelijke ondersteuning opzetten.

beeld bestaan uit relatief eenvoudige ict-voorzie-

Want dat is de uitdaging waarvoor zij staan.’

ningen, die een steeds belangrijkere rol gaan

Een ideale woonservicezone, in de praktijk wordt

spelen in woonservicegebieden. Zo bestaan er al

steeds vaker gesproken van een woonservice

zorg-apps waarmee de mensen die bij de onder-

gebied, is een wijk of buurt met tussen de 5.000

steuning van een oudere of gehandicapte bewoner

In de wijk zijn woningen en/of voorzieningen aanwezig die geschikt zijn voor intensieve zorg. Met name voor dementiepatiënten is het belangrijk om

ingrediËnTen voor de ideaLe woonservicezone

verzorging te krijgen in een hun vertrouwde omgeving.

Goed bereikbare voorzieningen zoals winkels voor dagelijkse boodschappen, brievenbus, postagentschap, recreatieve/culturele voorzieningen, kinderopvang, school.

Voldoende aangepaste of levensloopbestendige woningen met mogelijkheid tot domotica in woningen: bijvoorbeeld verlenen van zorg op afstand via glasvezelverbinding of aanwezigheid van bewegingssensoren in de woningen.

HENK KNOL

voorziTTer van BewonersorganisaTie MonniKenHoF in vianen

woningcorporaties spelen een belangrijke rol in het organiseren van wonen met zorg in de buurt. daarvoor is het wel van belang dat zij niet te

‘Als het moet, huren we zelf een huisarts in’

zeer worden beperkt in hun

‘wij hadden wat overlast in de wijk en zijn

de gemeente stelde in reactie hierop voor om

investeringsmogelijkheden.

met de gemeente gaan praten. die kwam

een bewonersorganisatie op te richten en die

Lees het interview met rené

toen met de woonservicezone. een vrese-

een plaats te geven in de stuurgroep van de

de groot, directeur van corpo-

lijk woord natuurlijk, maar goed.’ ambte-

woonservicezone.

ratie Maasdelta over de woon-

lijke terminologie is aan voorzitter Henk

groen en hangjongeren zijn anno 2014 al lang

servicezones

Knol van bewonersorganisatie Monniken-

niet meer het enige onderwerp waarmee Knol

in Maassluis

hof uit vianen niet besteed. Hij wilde graag

en zijn buren zich bezighouden. de bewoners-

op aedes.nl

wat zaken geregeld hebben in zijn wijk. er

organisatie is uitgegroeid tot een volwaardige

of scan de

hingen jongeren in de buurt rond en de be-

partner in het zorgen welzijnsnetwerk van

Qr-code.

woners waren ontevreden over het groen.

vianen. zo verzorgen Knol en zijn leden het

wonen & zorg 31

Veilige woonomgeving die ’s avonds goed verlicht is en verkeerstechnisch duidelijk is ingericht. zijn betrokken de overdrachten kunnen regelen. Via de mobiele telefoon wordt dan doorgegeven of de bewoner heeft gegeten, medicijnen heeft gehad en is gewassen of verbonden. Olde Bijvank: ‘Omdat de afstemming van de zorg met behulp van de app makkelijk verloopt, is er bij buren, familie en vrienden grotere bereidheid om te helpen.’ Corporaties die hun woningen geschikt willen maken voor bewoning door ouderen, kunnen volgens Olde Bijvank hun inzet in eerste instantie het beste beperken tot doelgerichte kleine interventies. Want grootschalige ombouwprogramma’s zijn niet alleen kostRechte stoepen met plekken waar je met

baar. Het is ook heel moeilijk om te voorspellen of de

kinderwagen en rollator makkelijk kan

aangebrachte voorzieningen ook op de lange termijn

oversteken van stoep naar stoep.

in een behoefte voorzien. In plaats daarvan kan een lokale bouwmarkt betrokken worden bij het zorgnetwerk. Volgens Olde Bijvank kunnen mensen bijvoorbeeld best zelf een bewegingssensor monteren, waarmee is te voorkomen dat ouderen na een val alleen op de

zwemuurtje van de ouderen in de wijk.

grond blijven liggen. Mensen moeten alleen weten

Knol: ‘van de gemeente krijgen we subsi-

dat zo’n sensor bestaat en waar die te koop is. Wordt

die om het zwembad te huren.’

de apparatuur in samenwerking met een bouwmarkt

de bewoners van de wijk Monnikenhof

ter beschikking gesteld, dan zou dat al genoeg zijn.

willen een eigen huisartsenpost in de wijk.

Olde Bijvank: ‘Het gaat er om dat je de beschikbaar-

nu is dat nog niet het geval en moeten ze

heid bekendmaakt. De praktijk leert dat mensen het

hiervoor naar een centrale post in een

niet erg vinden om zo’n sensor zelf te monteren

andere wijk. Knol wil gaan praten met de

zolang de kosten onder de 100 euro blijven.’

huisartsen om te kijken of zij aan de wens

Zijn er gemeenschappelijke ruimtes nodig, bijvoor-

van de bewoners tegemoet kunnen komen.

beeld in de vorm van een wijkpost of ontmoetings-

Mocht dat niet lukken, dan neemt hij geen

plaats, dan is het volgens Olde Bijvank beter om eerst

genoegen met de huidige situatie. ‘Het ligt

te kijken of bestaand vastgoed hiervoor geschikt is.

dan voor de hand dat we zelf een huisarts in

‘Vaak kan een ﬂatgebouw relatief makkelijk worden

dienst nemen. en dan zou het mooi zijn als

aangepast. Of staan er in bijvoorbeeld een nabijge-

de corporatie ons hiervoor een ruimte ter

legen woonzorgcomplex ruimtes leeg.’

beschikking kan stellen. Ten slotte is dat

In een woonservicezone ligt de nadruk op het onder-

ook in het belang van hun huurders.’

steunen van de bestaande netwerken. En dat vraagt

32 App beschikbaar die mantelzorgers ondersteunt bij bijvoorbeeld de

ingrediĂ&#x2039;nTen voor de ideaLe woonservicezone

overdracht van hun zorgtaken. Er zijn ook buurtbewoners betrokken bij de zorg voor buurtgenoten in samenwerking met zorgorganisatie(s).

<400-500m.

Een centrum met minimaal een dokters-

Een dekkend netwerk van 24-uurs zorg

Goed bereikbaar openbaar vervoer met

post en een prikpost. Helemaal ideaal is

beschikbaar.

beschutte rustpunten en haltes met zit-

een polikliniek van een lokaal ziekenhuis

mogelijkheid. Maximale afstand tot een

en een gezamenlijk informatieloket van

halte 300 meter.

gemeente en andere partners voor zorg en diensten. Het centrum is op loopafstand (400 tot 500 meter) of anders goed bereikbaar met openbaar vervoer.

wonen & zorg 33

Bernard van der Pauw beleidsmedewerker welzijn Gemeente Vianen

‘ Het belang van de bewoner staat voorop’ Door twee woonservicezones in te rich-

hebben volgens Van der Pauw een net-

ten ontdekte de gemeente Vianen dat er

werkachtig karakter. ‘De deelnemers vra-

onvoldoende afstemming plaatsvond in

gen gewoon aan elkaar waar ze mee bezig

het netwerk van zorgaanbieders en -vra-

zijn en proberen vervolgens hun plannen

gers. Zo was er relatief weinig contact

te verbeteren. Zo is in de wijk Monniken-

tussen de ouderen-, buurten consumen-

hof door Lekstede Wonen een nieuw

tenorganisaties en woningcorporatie

complex gebouwd waarin op verzoek van

Lekstede Wonen. En ook thuiszorg- en

de wijkbewoners een hospice is gereali-

welzijnsorganisaties stonden nog onvol-

seerd.’

doende bij de corporatie op het netvlies.

De afstemming van de plannen die aan de

‘Lekstede Wonen, de enige woningcorpo-

realisatie van de hospice vooraf is gegaan,

ratie in onze gemeente, werkte wel goed

ziet Van der Pauw als het belangrijkste

samen met de zorgorganisatie. Daar heb-

resultaat van de woonservicezones in

Meer informatie

ben we ons als gemeente weinig druk

Vianen. ‘Is het plan goed genoeg? Kunnen

over woonser-

over hoeven maken. De afstemming met

we het verbeteren? Die vragen zijn aan

vicezones is te

de bewoners van Vianen kon echter be-

de orde tijdens de netwerkbijeenkomsten

vinden in het dos-

ter’, vertelt beleidsmedewerker Welzijn

van de stuurgroep. Waarbij, zo beseffen

sier op de website

Bernard van der Pauw.

inmiddels alle partijen, het belang van de

van Aedes-Actiz

De oplossing is gevonden in de Stuur-

bewoner voorop staat. Want daar doe je

Kenniscentrum

groep Woonservicezones die twee keer

het uiteindelijk voor.’

Wonen-Zorg,

per jaar bij elkaar komt. De ontmoetingen

www.kcwz.nl.

volgens Olde Bijvank van corporaties een minder op vastgoed gerichte

door corporaties gebouwde en gefinancierde

opstelling. Het gaat niet langer om het gebouw en de financiering daar-

gebouwen, bijvoorbeeld verpleeg- en verzor-

van, zoals lange tijd gebruikelijk in de relatie tussen corporaties en zorg-

gingshuizen, waarin mensen worden verza-

organisaties. Het gaat nu om samen creatieve oplossingen bedenken met

meld om te worden verzorgd.

de bewoner als uitgangspunt.

De nadruk op logistiek en het hiermee gepaard gaande institutionele gedrag heeft er in de zorg

Oorsprong

toe geleid dat het aanbod centraal is komen te

Dat brengt corporaties terug bij de kern van hun activiteiten, volgens

staan; dat wat zorgorganisatie en corporatie

Peter Verburgt van Bureau Bium, expert op het gebied van maatschap-

aan mensen te bieden hebben. Terwijl het in

pelijke en ruimtelijke vraagstukken. ‘En dan niet zoals politici en beleids-

een woonservicegebied gaat om de werkelijke

makers in Den Haag willen: het bouwen en beheren van woningen.

zorgbehoefte van mensen. En dus is er geen

Maar ‘vooruit naar de oorsprong’, waarbij corporaties zich opnieuw

plaats meer voor institutioneel ‘aanbod ge-

verbinden met actuele thema’s.’

stuurd’ gedrag. Verburgt: ‘Een corporatie die

Zorg en welzijn is volgens Verburgt zo’n maatschappelijk thema waarbij

denkt het voor elkaar te hebben als alle huizen

corporaties vanzelfsprekend zijn betrokken. ‘Corporaties hebben omdat

er keurig bijstaan omdat ze zijn verhuurd en er

zij woningen bouwen en beheren invloed op de manier waarop mensen

geen graffiti op de muren zit, doet zichzelf wat

zijn gehuisvest.’ Om de zorgcomponent van het wonen echter goed in te

dat betreft tekort.’

kunnen vullen, is het noodzakelijk dat corporaties hun aangeleerde institutionele gedrag loslaten. ‘Zorgorganisaties zijn er als instituties op gericht om zoveel mogelijk mensen zo efficiënt mogelijk te helpen’, stelt Verburgt. Deze nadruk op de zorglogistiek heeft geleid tot grote vaak

huisvesters van het volk 35 TEK ST : MARGRIE T PFLUG

FOTO : FR ANK GROELIKEN

Jan de Jong Hij zou maar een jaar als jongste bediende gaan werken bij de Algemene Woningbouw Vereniging (AWV) in Amsterdam. Uiteindelijk bleef Jan de Jong (1920-2013) er 47 jaar, waarvan de laatste 23 jaar als bezoldigd voorzitter. Hij had een heilig geloof in het vermogen van mensen om dingen zelf te regelen. ‘Zo zie ik een woningbouwvereniging ook. Eigen woningvoorziening. Zonder winstbejag. Zonder onnodig op de overheid te leunen.’ De stichtingsvorm voor corporaties vond hij maar niks. Want wie vertegenwoordig je dan, vroeg hij zich af. Met lede ogen zag De Jong de vanzelfsprekende verbinding tussen de woningvereniging en haar huurders langzaamaan verdwijnen. Persoonlijke wekelijkse huurbetalingen maakten plaats voor maandelijkse betalingen via de gemeentegiro. De gemeente ging verenigingswoningen toewijzen aan huurders die niks met de vereniging hadden, laat staan er lid van waren. En toch bleef De Jong geloven in de verenigingsvorm, ‘want het gaat toch om de medeverantwoordelijkheid van burgers voor het regelen van hun eigen zaken’. In de laatste jaren van De Jongs voorzitterschap was het stadsvernieuwingsproject Pentagon in het centrum van Amsterdam een hoofdpijndossier voor de AWV. Want het was nog nooit vertoond in Nederland: woningen en bedrijfsruimtes bovenop een metrobuis bouwen. Tegelijkertijd is het ook een voorbeeld van wat buurtbewoners samen voor elkaar kunnen krijgen. De oorspronkelijke huizen op deze plek moesten namelijk eind jaren 70 wijken voor de metro èn een autoweg met kantoren. Buurtbewoners pikten dat niet en wonnen uiteindelijk. En AWV werd opdrachtgever van dit lastige nieuwbouwproject. In nauw overleg met aanvankelijk argwanende buurtbewoners. Het complex sociale huurwoningen is nu in beheer bij Stadgenoot, de rechtsopvolger van AWV. Een stichting.

woningmarkt 37 TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

FOTO ’ S : CASPER RIL A

IN NEDERLAND VINDEN WE DAT MENSEN ZELF MOETEN KUNNEN KIEZEN WAAR EN HOE ZE WONEN. DAT LIGT OOK AAN DE BASIS VAN DE CONCEPTHUISVESTINGSWET DIE AL HEEL LANG WACHT OP BEHANDELING IN DE TWEEDE KAMER. DE PRAKTIJK IS VAAK ANDERS. HOE VRIJ ZIJN MENSEN IN HUN WONINGKEUZE ALS ZE OP ZOEK ZIJN NAAR EEN BETAALBARE SOCIALE HUURWONING?

Op de foto's de klantenbalie en wachtruimte bij Woonstad Rotterdam regiokantoor Zuid. De corporatie komt niet voor in het artikel.

Verhuizen doe je meestal vanwege een ‘life

tract hebben. Voor al die mensen is een huis k open

event’, zoals sociologen dat noemen. Een

moeilijker geworden. En tegelijkertijd komen er

belangrijke, misschien ook emotionele, gebeurte

steeds minder sociale huurwoningen vrij.’

nis in je leven: op kamers of samenwonen, kinde

Een voorbeeld is de Stadsregio Arnhem Nijme

ren krijgen, een nieuwe baan, een scheiding. Hoe

gen. Gemma Vink is adviseur Bestuur en Wonen

vrij is je keuze als je op zoek bent naar een sociale

van dit samenwerkingsverband van twintig ge

huurwoning?

meenten: ‘Bij ons zoeken nu 35.000 mensen ac

Op de koopmarkt zijn het tegenwoordig vooral de

tief naar een sociale huurwoning. Hier is niks te

strengere hypotheekregels van de banken die de

merken van een afnemende druk.’ De Stadsregio

keuze beperken. Mensen die een sociale huur

heeft sinds 2013 een nieuwe huisvestingsveror

woning zoeken, krijgen te maken met andere be

dening. ‘Het nieuwe systeem van woonruimtever

lemmeringen: het beleid en de regels van corpora

deling maakt de taart niet groter. Het helpt dus

ties, gemeente, landelijke en Europese overheid.

niet méér mensen aan een sociale huurwoning. Maar we kunnen wel de doorstroming bevorde

Druk

ren. En dat is één van de uitgangspunten van het

De Europese inkomensgrens is op dit moment

nieuwe systeem.’ De meeste woningen verdeelt

de meest in het oog springende beperking bij het

de Stadsregio op basis van de meetttijd. Voor

vinden van een huurwoning: sinds 2011 zijn cor

woningzoekenden die een huur- of koophuis er

poraties verplicht minstens 90 procent van hun so

gens in Nederland achterlaten, telt hun woonduur

ciale huurwoningen toe te wijzen aan huishoudens

mee in hun wachtpositie voor een woning in

met een jaarinkomen tot 34.678 euro (grens

de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Om starters

2014). Wie meer verdient – ook de groep be

tegemoet te komen gaat 10 procent van de vrij

scheiden middeninkomens net boven die grens –

komende huurwoningen via loting. Daarbij speelt

moet huren in de vrije sector (boven de zoge

de meettijd dus geen rol.

noemde liberalisatiegrens van 699 euro) of een

Zeelenberg van het RIGO denkt dat die nadruk

huis kopen.

op doorstroming automatisch de kansen van star

Je zou veronderstellen dat deze Europese toela

ters op een kwalitatief goed huis kleiner maakt.

tingsgrens het aantal gegadigden voor een sociale

‘Ze hebben dan nauwelijks kans op populaire

huurwoning kleiner heeft gemaakt en dus de ver

woningen.’

deling van die sociale huurwoningen eenvoudiger. Maar dat is niet het geval, zegt Sjoerd Zeelenberg.

Sturen of keuzevrijheid

Hij is onderzoeker bij RIGO Research en Advies en

Zeelenberg constateert dat na een periode van betrekkelijk weinig toe

adviseert corporaties en gemeenten over woon

wijzingsregels nu langzaamaan de woonruimteverdeling toch weer

ruimteverdelingssystemen. ‘In veel regio’s is de

meer een kwestie van sturen wordt door gemeenten en verhuurders.

druk op de sociale woningvoorraad niet kleiner

Dat was ook zo tot rond de eeuwwisseling, zegt de RIGO-onderzoeker.

geworden. Eerder groter. Dat ligt aan de economi

Er waren toen veel regionale en lokale verdelingssystemen met uiteen

sche crisis waardoor er meer huishoudens in de

lopende criteria in toewijzingsnormen, zoals bindingseisen aan de

laagste inkomenscategorie komen. Denk ook aan

gemeente, tabellen die inkomens aan huur koppelden en huishoudens

de toenemende onzekerheid op de arbeidsmarkt

grootte aan de woninggrootte. En volgorderegels van woon- en

waardoor meer mensen een tijdelijk arbeidscon

inschrijvingsduur en urgentiebepalingen.

woningmarkt 39

‘ We willen dat onze goedkoopste woningen bij de laagste inkomens terechtkomen’ mensen te hoog worden. ‘Betaalbaarheid is op nieuw een belangrijk e lement in de discussie over woningverdeling.’ Op verschillende plekken in het land denken cor poratiebestuurders en gemeenten erover hoe de goedkoopste woningen daadwerkelijk beschikbaar kunnen komen voor de mensen met de kleinste portemonnee. Zo heeft een aantal gemeenten in Midden-Nederland, waaronder Hilversum en Weesp, grote zorgen over de betaalbaarheid van de beschikbare huurwoningen. De gemeenten deden daar onderzoek naar samen met onder meer Zo’n tien jaar geleden veranderde dat en kwam de nadruk juist steeds

de corporaties de Alliantie, Dudok Wonen en Het Gooi en Omstreken.

meer te liggen op vermindering van de regels, zoveel mogelijk keuzevrij

Beleidsadviseur Pietjan Prinsen Geerligs van Het Gooi en Omstreken:

heid en eigen verantwoordelijkheid voor woningzoekenden. ‘Dat pastte

‘Omdat alle huren omhoog gaan, willen we zeker weten dat onze goed

bij de liberaliseringsgedachte die op meerdere beleidsterreinen de

koopste woningen echt bij de laagste inkomens terechtkomen. Dat kan

boventoon voerde.’ Het was ook het uitgangspunt van een wetsvoorstel

door aan de knoppen van de woningtoewijzing te draaien. Misschien

voor een nieuwe Huisvestingswet die het kabinet-Balkenende IV opstel

moeten we weer fijnmaziger gaan toewijzen en de traditionele huur/in

de. Het wetsvoorstel ligt inmiddels al een aantal jaren bij de Tweede

komenstabellen gebruiken. Daarover denken we nu.’

Kamer. De behandeling wordt keer op keer uitgesteld.

Allergoedkoopste woningen Zeelenberg signaleert nu dus een hernieuwde aandacht voor sturing met

Bij Woonstichting Valburg in Zetten is het al realiteit dat de sociale

normen en regels, vooral omdat de huurkosten voor een grote groep

huurwoningen grotendeels gaan naar gezinnen met een gemiddeld jaar

40 woningmarkt

inkomen van 21.000 euro. ‘De belangstelling gaat vooral uit naar de goedkoopste woningen onder de eerste aftoppingsgrens – de huurprijs waarbij nog huursubsidie aangevraagd kan worden’, zegt directeur-bestuurder Marc Jan

‘ Iemand die al 30 jaar klant is verdient een bos bloemen’

sen. Voor zover sturing nodig is, doet Valburg dat met ‘zachte instrumenten’, zegt Jansen. ‘In onze communicatie ma

werkelijke hulp biedt bij het vinden van een

ken wij duidelijk dat onze woningen echt voor de laagste inkomens zijn.’

andere woning, de verhuizing én een tijdelijke

Dat de Tweede Kamer in november vorig jaar met een motie kwam om

huurkorting in de nieuwe woning biedt.’ De

de inkomensgrens op te trekken naar 38.000 euro, vindt hij een loos po

directeur van Woonstichting Valburg vindt het

litiek gebaar. ‘Daarmee wordt onze doelgroep nog groter en dat kan ik

een dillemma. Jansen: ‘Voor mij is het een

niet waarmaken.’

kernwaarde dat bewoners onze huurhuizen als

Als de trend inderdaad wordt dat alleen mensen met een laag inkomen

hun eigen woning beleven. Dat is ook goed

kunnen reageren op woningen onder de huurtoeslaggrens, beperkt dat

voor de woning zelf en de buurt. Zeker in een

de keuze voor de groep met een inkomen tussen 28.000 en 34.000

tijd waarin de koers is om ouderen zo lang mo

euro. En de keuzemogelijkheden voor woningzoekenden met een laag

gelijk thuis te laten wonen. Hoe begrijpelijk en

middeninkomen net daarboven blijven dan helemaal beperkt.

noodzakelijk doorstroming ook is, dat komt

Zeker in schaarstegebieden kunnen die huishoudens geen kant op, zegt

voor mij op de tweede plaats.’

Jannie Komduur, beleidsmedewerker van de Woonbond. Op de site Ikwilookwonen.nl en inventariseerde de Woonbond de persoonlijke

Dat zijn de dillemma’s die corporatiebestuur

ervaringen van die lage middeninkomens.

ders vandaag bezighouden als het gaat om woonruimteverdeling en keuzevrijheid. Wie

Doorstromingsdwang

heeft het meest recht op welke woning? Spe

Keuzevrijheid is niet alleen van belang voor mensen die een woning zoe

len corporaties daarmee voor God? Misschien

ken, maar ook voor mensen die ergens wonen en nog geen verhuisplan

een beetje. En de nieuwe Huisvestingswet die

nen hebben, zegt Johan Heesen, directeur van Stichting Woningbeheer

toch ooit wel een Tweede Kamerbehandeling

Betuwe in Lienden. Hij vindt het gek om op doorstroming te sturen in de

zal krijgen? Gaat die daarbij helpen? ‘Ach’, de

woningverdeling. ‘Een bewoner die al 30 jaar klant is, verdient een bos

meeste gesprekspartners halen er hun schou

bloemen. Ook al is het een academicus die inmiddels veel verdient

ders over op. ‘Het laatste wetsvoorstel geeft

of een oude weduwe die een gewilde eengezinswoning “bezet” houdt.’

gemeenten weer wat meer ruimte om bin

Hij ziet meer in sturen op inkomensafhankelijke huren, dan op door

dingseisen te stellen aan woningzoekenden’,

stroming. ‘Ook al gebeurt dat laatste alleen met zachte dwang.’

zegt Vink. ‘Misschien dat gemeenteraden in

‘Niemand zal gaan verhuizen omdat hij de doorstroming op de woning

kleinere plattelandsgemeenten blij zijn met

markt wil bevorderen’, zegt Zeelenberg. ‘Dat is een beleidsidee en geen

de mogelijkheid lokale woningzoekenden

life event. Een val van de trap kan voor die oude weduwe wel een reden

voorrang te geven op mensen van buiten. Maar

zijn om te willen verhuizen. Sommige corporaties stimuleren ouderen

ik zie niet voor welk urgent probleem dat een

om te verhuizen. KleurrijkWonen in Culemborg bijvoorbeeld, dat daad

oplossing zou zijn.’

werk aan wonen TEK ST _ PE TER HENDRIK S

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

Stafmedewerker financieel economische zaken (27 uur)

Viverion

LOCHEM

Manager finance & control

Actium

ASSEN

Hoofd financiën / lid managementteam

Rondom Wonen

PIJNACKER

Manager middelen

Woongoed Middelburg

MIDDELBURG

TBV Wonen

TILBURG

Huismeester

TBV Wonen

TILBURG

Verbindende wijkspecialist

Area

UDEN

Financieel/Administratief

Management

Verhuur en Verkoop Manager woonservice Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid

BEELD _ CURVE

OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

Even bellen met...

Lucia de Boer

Corporatiemedewerkers hebben steeds vaker te maken met reorganisaties. Om medewerkers zo lang mogelijk aan het werk te houden hebben achttien woningcorporaties in Noord-Nederland Loopbaaninitiatief opgezet. Via een loopbaanportaal kunnen zij personeel ‘uitwisselen’ door werkzoekende corporatiemedewerkers te koppe len aan vacatures. Lucia de Boer vertelt hoe het werkt. Wat is het verschil met een gewone vacaturesite? ‘We zorgen er vooral voor dat medewerkers zich blij ven ontwikkelen binnen de sector. De site geeft daar om ook toegang tot loopbaanadvies en trainingen. Daarnaast is praktijkervaring opdoen bij een andere corporatie ook mogelijk. Zo kan bijvoorbeeld een communicatiemedewerker een stage lopen bij de beleidsafdeling van een andere corporatie zonder van werkgever te wisselen.’ Zijn deze corporaties niet bang om medewerkers aan elkaar kwijt te raken? ‘Steeds meer corporaties moeten reorganiseren, maar willen goed zorgen voor hun personeel. De corpora ties die meedoen willen dat medewerkers op de juiste plek terechtkomen. Uiteindelijk heeft ook de sector profijt van dit initiatief omdat de kennis van de mede werkers behouden blijft.’ Willen jullie dit initiatief ook verspreiden over de rest van het land?

Lobbyen voor studenten kamers Kences streeft er als belangenorganisatie naar dat nieuwe wetten rekening houden met studentenhuisvesting. De aangesloten corporaties zijn samen goed voor 80.000 woningen, maar Kences zelf is een kleine netwerkorganisatie met twee medewerkers. Het meest opvallende lobbysucces: de uitzondering op de verhuurdersheffing voor studentenkamers.

‘Nu is het nog een lokale samenwerking, maar ik denk

De uitzondering dat corporaties geen heffing hoeven te

zeker dat het idee interessant is voor andere regio’s.

betalen over studentenkamers is onderdeel van het Landelijk

Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan jong talent dat uit

Actieplan

daging zoekt. Door hen bij meerdere corporaties te

corporaties zo min mogelijk drempels hebben bij de bouw

laten rondlopen, kun je ze later heel breed inzetten.’

van

Studentenhuisvesting.

studentenhuizen.

Dit de

plan

verplichte

regelt

dat

minimale

oppervlakte van studentenkamers verlaagd van 24 naar 18 Het Loopbaaninitiatief gaat deze maand online.

vierkante meter. Hierdoor passen er in een studentencomplex

Neem voor meer informatie contact op met

meer kamers.

Lucia de Boer via lucia@loopbaaninitiatief.nl

netwerk 43

CarrIÈrEnIEuWs

TEK ST : JEFFRE Y LEMM EN INGEBORG VAN VEL ZEN

InGrId HIssInk Bij Stadgenoot in Amsterdam is Ingrid Hissink per 20 december 2013 benoemd tot lid van de raad van commissarissen. Zij volgt Jacques Noach op die na acht jaar afscheid neemt van de RvC.

bas maassEn Bas Maassen is sinds 1 januari interimmanager van Steelande Wonen in Groningen. Hij neemt de taken over van Wim Nolden, die zijn werk als directeurbestuurder niet kan doen wegens ziekte.

lEon lItJEns Leon Litjens, oudwethouder van Horst aan de Maas, is sinds 1 januari voorzitter van de raad van commissarissen van Woonservice Urbanus (Belfeld). Litjens volgt Henk Luijten op.

PEtEr blankEnstEIn Interimbestuurder Peter Blankenstein van woningcorporatie ’t Heem is per 1 januari in vaste dienst getreden bij de Udenhoutse corporatie. Blankenstein werd in oktober 2013 aangesteld bij ’t Heem, nadat de corporatie onder verscherpt toezicht was de kences bouwdag op 28 juni 2012 in studentencomplex Cederlaan in Eindhoven.

geplaatst door het Centraal Fonds Volkshuisvesting.

Harro ZantInG Harro Zanting (41) wordt de nieuwe directeur

lobbyInZEt Volgens Kencesdirecteur Vincent Buitenhuis houdt veel

bestuurder van Dudok Wonen in Hilversum. Hij volgt Leon Bobbe op die begin januari is begonnen als directievoorzitter bij De Key in Amsterdam.

nieuwe bouw en regelgeving in eerste instantie geen

Zanting werkt sinds 2010 bij Dudok Wonen als directeur Public

rekening met studentenhuisvesting. ‘Het ultieme doel van

Value. Daarvoor bekleedde hij verschillende adviesfuncties bij

Kences is een permanente check of nieuwe regels effect

onder meer adviesbureau Deloitte.

hebben op verhuurders van studentenwoningen.’ Buitenhuis merkt op dat Kences effectief is in de lobby,

mEttE vErnooIJ

vanwege de specifieke inzet voor studentenhuisvesting. ‘We

Mette Vernooij is sinds 1 januari interimbestuurder van Goed

moeten het als kleine organisatie wel vooral hebben van de

Wonen Zederik in Lexmond. Vernooij volgt Kees Braat op.

inzet van medewerkers van haar leden. In verschillende teams bepalen zij de lobbyinzet en het beleid.’

EIGEn koErs Kences wijkt soms af van grote lobbybroer Aedes, bijvoorbeeld op het gebied van de verhuurdersheffing. ‘Daarin hebben we een afwijkende verantwoordelijkheid en heeft Kences een eigen koers gevaren. Het ging om het

ralPH van dIJk Ralph van Dijk is sinds 1 januari de nieuwe directeurbestuurder van Woongoed Zeeuws Vlaanderen. Hij volgt interimbestuurder Leo Urgel op. Van Dijk was hiervoor directeur van Woonbedrijf Amersfoort.

voortbestaan van studentenhuisvesting. Dan is een eigen

dICk mol

koers logisch en het moet ook zeker niet worden gezien als

Vanaf 17 maart 2014 is Dick Mol de nieuwe directeurbestuurder

onenigheid. Ik vind een goede samenwerking met Aedes

van Mozaïek Wonen in Gouda. Interimdirecteurbestuurder

belangrijk.’

Peter Ruigrok neemt dan afscheid van de corporatie. Mol werkt tot 1 maart 2014 als directeurbestuurder bij woningcorporatie

Wilt u meer weten over kences? kijk op www.kences.nl.

Domesta in Emmen.

achteraf

Bijna aan de beurt

ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt 12 keer per jaar. Woningcorporaties zorgen dat ruim 2,4 miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n 60 procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid. Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcorporaties in Den Haag en Brussel, zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt

‘De huur van sociale huurwoningen gaat

kelde maatregelen – wat is nou toch die verhuurders-

dit jaar een kwart omhoog’, zegt een ou-

heffing? – waar niemand iets van snapt. Wat ik ook niet

dere dame, terwijl ze met een schuin

snap, is waarom er niemand protesteert. Bij de vorige

oog opkijkt uit de krant om te zien welk

kroning hadden we krakersrellen. Bij deze kroning

effect haar statement heeft op haar

alleen maar braaf volk op de Dam en voor de buis. Is

man. Ze zitten net als ik te wachten bij

Nederland apathisch geworden? Niet helemaal. Want

het gemeenteloket op een woensdag-

we hadden pas bijna iets wat op een opstand leek in

middag. Ik onderdruk mijn neiging om me in het

Nederland. Mensen reden in optocht naar een volks-

gesprek te mengen en deze feitelijke onjuistheid te

debat. Aanleiding: gaswinning, scheurende muren en

corrigeren.

de angst voor afkalvende werkgelegenheid. Vanuit mijn

Maar dat blijkt ook niet echt nodig. De oude heer haalt

veilige loungebank met de zaterdagkrant op schoot, kan

namelijk gelaten zijn schouders op. ‘Ach ja, ze doen

ik me heel goed voorstellen dat mensen voor dat soort

maar. We zien het wel.’ Zoveel gelatenheid gooit olie

thema’s in de benen komen en met vlaggen en toeters

op het vuur van de verontwaardigde dame. ‘Dat kunnen

de straat op gaan.

ze toch niet maken’, roept ze. ‘Ik zal ’s bellen om te

Sterker nog: ik kan me heel vaak goed voorstellen dat

vragen of ze de AOW dan ook omhoog gooien. Maar ik

mensen de straat op gaan om aandacht te vragen voor

weet het antwoord al.’ Haar man is niet van zijn stuk

hun problemen. Wat ik niet begrijp, is dat mensen dat

te krijgen. ‘Ach ja. Het zal allemaal wel meevallen.

niet doen. Waarom gaat er niemand de straat op, omdat

Volgens mij zijn we bijna aan de beurt. De oudere dame

hij 8,8 jaar op een sociale huurwoning moet wachten in

zucht, pakt de krant weer en verdiept zich in de aanbie-

Amsterdam? Of omdat zij geen huis kan kopen zonder

dingen van de Lidl.

vast contract? Terwijl sociale huur te schaars en vrije

Ik heb met haar te doen. Want ik snap haar verontwaar-

sector te duur is? Waarom haalt Nederland, net als de

diging volkomen. En ik snap ook dat ze er niets meer

man bij de gemeentebalie, zijn schouders op?

van snapt. De woningmarkt mag dan ietsje in beweging komen. In Nederland moet je nog steeds jarenlang wachten op een sociaal huurhuis, koophuizen zijn lastig

Christine de Ruiter

te verkopen en de overheid komt met allerlei ingewik-

Hoofdredacteur

en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n 95 procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim 28.000 werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen. Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl. Redactie Christine de Ruiter (hoofdredacteur); Margriet Pflug (eindredactie); Latifa van Heerde, Jeffrey Lemm, Hanneke Nagtzaam, Ildi Pataki, Marjon van Weersch (redactie); Carolien van der Ploeg (productie). M.m.v. Aernout Bouwman-Sie, Peter Hendriks en Ingeborg van Velzen.

Redactiesecretariaat T (088) 2333750 E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Patrick Hoogenberg (basisontwerp), Mieke van Weele (vormgeving). Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T (06) 35111630 E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl>publicaties Prijzen (excl. BTW) Losse nummers: € 12. Een jaarabonnement kost € 103,80; voor studenten € 32,10. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € 69,60. Vanaf het 16e abonnement geldt een kortingsregeling. Jaarabonnementen worden automa-

tisch verlengd. Opzeggingen dienen op 1 november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn. Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus 5085, 6802 EB Arnhem T (026) 3763451 E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein 10 2595 AA Den Haag Postbus 93121 2509 AC Den Haag T (088) 2333700 E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN 1388-8528

Het Behouden Huys Windkracht 10 op de financiĂŤle markten. Gevoelstemperatuur -20. Omstandigheden waarin corporaties zorgdragen voor de financiering van renovatie en bouw van nieuwe woningen. Een warm en veilig onderkomen voor duizenden gezinnen.

Gefinancierd met zekerheid. Door de Huizenbank.

In 1596 bouwde Willem Barentsz een huis in de barre omstandigheden van Nova Zembla. Anno 2014 ontmoeten woningcorporaties bij het realiseren van hun volkshuisvestingsdoelstellingen ook zwaar weer. Ambitieus blijven in turbulente financiĂŤle markten vol onzekerheid. In de luwte van de laagste rente en het laagste risico vindt u de NWB Bank. De Huizenbank.

Postbus 580, 2501 CN Den Haag t 070 416 62 66 e info@nwbbank.com www.nwbbank.com

Wat kan Hofmeier voor uw organisatie betekenen?

Focus op Finance Focus op Processen Capaciteit, kennis en ervaring: dienstverlening pur sang Hofmeier FinanciĂŤle Professionals staat voor gezonde, frisse en professionele dienstverlening. Onze bedrijfsfilosofie is gericht op een duurzame en constructieve samenwerking met zowel onze Opdrachtgevers als de Professionals. Met de inzet van ruim 100 Professionals in vaste dienst levert Hofmeier u expertise en capaciteit. Naast de reguliere administratieve taken zijn de actuele onderwerpen die spelen in de corporatiesector bij onze specialisten in goede handen. Onze Professionals zijn breed inzetbaar op alle binnen uw sector spelende vraagstukken.