Aedes-Magazine 3/2015 by Aedes.nl

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT / 3 / 2015

Gerard Erents

'EINDELIJK STRUCTUREEL BELEID IN WONINGWET' » PLANNEN SMEDEN MET DE PROVINCIE LOONT » » PAST DIE HUUR WEL BIJ DAT INKOMEN? » » 16 VRAGEN AAN WIM DEETMAN » » HOE BETROKKEN IS DE HUURDER? »

Heeft u al inzicht in de onderhoudskosten voor de komende 15 jaar?

Uitnodiging AWB ThermoMaster C-XV introductie events

Weet u wat de totale onderhoudskosten zijn voor de komende 15 jaar en hoe u deze kosten gaat beheersen? Weet u hoeveel onvoorziene kosten u krijgt voor reparatie en vervroegde vervanging? En bent u benieuwd hoe andere woningcorporaties, installatiebedrijven en industrie experts hierover denken? Meld u dan aan voor één van de ThermoMaster C-XV introductie events in maart en ontdek hoe u voor langere tijd volledige controle over de beheerskosten van installaties kunt krijgen.

Ga naar www.gripopbeheerskostenmetawb.nl en meld u aan voor één van de ThermoMaster C-XV introductie events.

06373-AWB-Adv C-XV 185x265.indd 1

16-02-15 14:20

commentaar HUURBELEID IS NIET SIMPEL Als je hier drukt, doet het daar pijn. Dat geldt voor het huurbeleid. Lage huren betekenen minder uitgaven aan duurzaamheid of onderhoud. En op zijn minst minder beschikbare woningen voor de huurder van de toekomst. Hoge huren betekenen een aanslag op de portemonnee van huurders en hogere uitgaven aan huurtoeslag.

‘Ik ben blij dat Aedes weer om de tafel gaat met de Woonbond’

Er is geen woningcorporatie die met

ratie ‘dus hart voor zijn huurder heeft’ en de

plezier de huur verhoogt. In de missie

ander niet, is te kort door de bocht.

van vrijwel elke woningcorporatie staat dat zij

In de media wordt het onderwerp huurbeleid

vinden dat iedereen goed moet kunnen

nogal platgeslagen. Maar het is niet simpel.

wonen. En goed betekent ook betaalbaar.

Zo is ook betaalbaarheid een containerbegrip.

Maar je kunt geld maar een keer uitgeven. En

Iedereen verstaat er iets anders onder. Wat

als je de huur niet verhoogt, betekent dat

voor de een betaalbaar is, is dat voor de

keuzes maken op andere terreinen. Minder

ander niet. Bovendien is er meer dan alleen de

investeren in isolatie en onderhoud, minder

huur. Hoe hoog is de huurtoeslag? Hoe hoog

geld naar nieuwbouw, afstoten van bezit of

de energierekening? En als de inkomensdip

beknibbelen op dienstverlening aan je klanten.

tijdelijk is, hoe groot zijn dan de kansen op een

En het betekent bijna altijd een aanslag op je

ander huis op termijn?

reserves, waardoor je op termijn minder kunt

De discussie over betaalbaarheid zou ik het

bieden dan nu.

liefst zo breed mogelijk voeren. En met zoveel

Of je vanaf 1 juli meer huur gaat betalen

mogelijk betrokkenen. Niet alleen met ge-

in Nederland, hangt niet alleen af van je in-

meenten en huurders, maar ook met politiek,

komen, maar ook van de corporatie waar je

samenleving en andere organisaties. Daarom

huurt. De een verhoogt de huren nou eenmaal

ben ik blij dat Aedes weer om de tafel gaat

meer dan de ander. En de een ontziet lagere

met de Woonbond om samen een voorstel te

inkomens meer en de ander minder. Daar zijn

doen voor huurbeleid. Sociale huisbazen en

woningcorporaties vrij in. Voor een deel wordt

huurders hebben immers een gezamenlijk

die keuze bepaald door beleid, maar ook door

belang: dat iedereen goed en betaalbaar moet

de financiële ruimte die een corporatie heeft,

kunnen wonen. Met daarin meegenomen alle

de leeftijd van de huizen, hoeveel onderhoud

factoren die daar een rol in spelen.

woningen nodig hebben, in welke mate investering in duurzaamheid nodig is, of de regio

Marc Calon

krimpt waardoor woningen soms moeilijk te

Voorzitter

verhuren zijn, enzovoorts. Dat de ene corpo-

Betrokken huurders

hoe regel je dat? 1 4 16 18 33 41 42 52 54 56

commentaar Huurbeleid is niet simpel ondertussen in… Rijssen oPinie ‘Mensen willen helemaal geen huis kopen’ – Ewald Engelen oPinie ‘Klantgestuurde organisaties zijn efﬁciënter’ – Stefan Cloudt feiten & cijfers over energiebesparende maatregelen corporaties mensen en wonen mevrouw B.A.H. Kolk-Warmenhoven 16/32 Zestien vragen aan Wim Deetman PrikBord Weetjes en tips huisvester van het volk Cornelis van Eesteren achteraf en colofon

inhoud

PAST DIE HUUR WEL? Het lijkt simpel. Zorgen dat woningzoekenden in een corporatiewoning terechtkomen met een huur die past bij hun inkomen. Er zijn toch wat obstakels te overwinnen.

GOEDEMORGEN… Hoe laat je mensen goed wonen en leid je je bedrijf ? Een corporatiebestuurder vertelt erover op weg van huis naar werk. Deze maand: Marco de Wilde van Sprengenland Wonen.

PROVINCIE ALS TAFELGENOOT Corporaties zitten geregeld aan dezelfde tafel als de provincie. Waar gaat het gesprek over en wat levert het op? Drie voorbeelden uitgelicht.

GERARD ERENTS Alles goed geregeld met de nieuwe Woningwet? Corporatieveteraan Gerard Erents: ‘Werken gemeente, huurders en corporatie goed samen, dan moet het Rijk daarin niet te veel sturen.’

ondertussen in Rijssen TEK ST : MARGRIE T PFLUG

FOTO : INDR A SIMONS

11/3 Zelfstandig oud Nog even en dan kunnen deze oudere

met zorgorganisatie Carint Reggeland:

bewoners van Eltheto in Rijssen gaan ďŹ t-

behalve allerlei voorzieningen zijn er ook

nessen in De Bolder, het gebouw rechts op

52 betaalbare appartementen, 50 verpleeg-

de foto. Of een hapje eten, of naar de kap-

huisplaatsen en 34 wooneenheden voor

per. En als dat nodig mocht zijn is er ook een

ouderen met een verstandelijke beperking.

huisarts, een fysiotherapeut of thuiszorg. In

Straks komen er in de tuin nog bewegings-

het nieuwe complex is alles erop gericht om

toestellen en verhoogde bloembedden

ouderen zo zelfstandig mogelijk te laten

waar de bewoners zelf mogen tuinieren.

wonen. Ook als zij meer zorg nodig hebben

De openbare ruimte tussen de gebouwen is

vanwege dementie, een verstandelijke

voor iedereen toegankelijk. Geen hek en

beperking of ziekte. Woningstichting De

geen slagboom.

Goede Woning bouwt het complex samen

www.dgwrijssen.nl

Bereik alle doelgroepen en segmenten

UITNODIGING ASBESTOS 2015 De organisatie Exhibitions Rotterdam Inter-

• Woningcorporaties • Installatiemarkt • Verbouw • Eigen woning bezitters

national is zeer verheugd u mede namens het Comité van Aanbeveling en deelnemers uit te nodigen voor de allereerste vakbeurs waar alles draait om asbest:

Gegarandeerd in ieder segment het hoogste bereik van Nederland Via magazines, kranten, digitale nieuwsbrieven en websites

Mocht u niet in de gelegenheid zijn om Asbestos

Voor uw advertenties, banners, branded content, advertorials, DM-campagnes en alle andere uitingen

2015 te bezoeken, geef dan deze uitnodiging door aan degene die de vakbeurs wil bezoeken.

Alle mogelijkheden specifiek op maat, afhankelijk van uw doelstelling

rm tfo al la n ia ep ne ed ti o m ca W s ni n os mu n e Cr m e co ouw B

Alle deelnemers hopen u te begroeten op Asbestos 2015.

ie at m or inf et: or vo op m 76 tto 99 em ct Ne nta er O 14 co out 27 W 60

ASBESTOS 2015 EXHIBITIONS ROTTERDAM INTERNATIONAL B.V.

Voor meer informatie www.asbestos2015.com Deze uitnodiging kunt u inleveren aan de infobalie Asbestos 2015 voor een gratis entreebewijs

Toegangsbewijs Asbestos 2015 Datum opening

Locatie

Donderdag 16 April 10.00 – 18.00 uur

€ 25,- entree p.p.

Woensdag 15 April 10.00 – 21.00 uur

Ahoy Rotterdam Ahoyweg 10, 3084 BA Rotterdam

Nieuwe regels, nieuwe kansen.

MultorMediaAdv_kwart.indd 1

Dit dagticket is geldig voor 1 persoon. o wo 15 april o do 16 april

Naam

Als woningcorporatie krijgt u te maken met een nieuwe werkelijkheid. Regelgeving verandert en er komt een nieuw stelsel voor woningwaardering. Dat is al reden genoeg om een betrouwbare juridische partner te wensen die u hierbij kan ondersteunen. Onze advocaten en juristen hebben zich volledig toegelegd op het vastgoed- en huurrecht. Wij kunnen u dan ook met veel kennis van zaken adviseren (en als het moet namens u procederen) over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, renovatie, bouw, projectontwikkeling en de regelgeving rond de volkshuisvesting. Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Hielkema & co is ontstaan in 2015 uit een afsplitsing van de vastgoedpraktijk van Unger Hielkema advocaten.

Bedrijfsnaam Functie E-mail Aedes

Dé vastgoed- en huurrechtadvocaten De Boelelaan 7, 1083 HJ Amsterdam Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl

13-10-14 12:18

Van 40 euro naar 4 euro per factuur

Kijk voor een toelichting op nccw.nl/van40naar4

Enserve ondersteunt op alle aspecten van woonruimtebemiddeling, voor zowel corporaties, gemeenten als woningzoekenden. Onze kracht zit in kennis, maatwerk en service. Wij werken landelijk en staan onafhankelijk in de markt.

Advies Implementatie & exploitatie woonruimtebemiddeling Communicatie Opleidingen Urgentie- en klachtencommissies Managementinformatiesysteem DOMIS Onderzoek & ontwikkeling

woonruimtebemiddeling Industrieweg Oost 13 h-k 6662 NE Elst (Gld) Postbus 56 6660 AB Elst 0481-365636 info@enserve.nl www.enserve.nl

PAST DIE HUUR WEL BIJ DAT INKOMEN? Het lijkt simpel. Zorgen dat woningzoekenden in een corporatiewoning terechtkomen met een huur die past bij hun inkomen. Toch worden woningen vaak te duur toegewezen. Gevolg: hogere huurtoeslaguitgaven en betalingsproblemen. De minister herintroduceert daarom de passendheidsnorm. Hoe steekt het probleem in elkaar? En kan zoâ&#x20AC;&#x2122;n norm zomaar?

woningtoewijzing 9 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM EN MARJON VAN WEERSCH

PASSEND TOEWIJZEN: OUD EN NIEUW Tot  was er de passendheidstoets. Dat hield in dat je als huurtoeslaggerechtigde in principe alleen huurtoeslag (toen nog huursubsidie) kon krijgen in een woning met een huur ónder de zogenoemde aftoppingsgrens – nu , euro voor een- en tweepersoonshuishoudens en , euro voor gezinnen. Verhuisde je naar een duurdere woning, dan kreeg je alleen huurtoeslag als de gemeente verklaarde dat er geen beter passende woning beschikbaar was. Die verklaringen kon de gemeente niet oneindig uitschrijven: de ‘verhuisnorm’ schreef voor dat maximaal  procent van de nieuwe toewijzingen aan huurtoeslaggerechtigden ‘ te duur’ mocht zijn. Natuurlijk wil iedereen het liefst dat

NIEUWE NORM De passendheidstoets werd afgeschaft toen

mensen niet te duur wonen. En dat

de uitvoering van de huurtoeslag naar de Belastingdienst ging; die

dus de laagste inkomens in de goedkoopste

bleek niet in staat de toets uit te voeren. Het passend toewijzen

woningen wonen. Dat vermindert de kans op

zou wel in de gaten worden gehouden. Dat leidt nu tot een nieuwe

betalingsachterstanden en scheelt Nederland

passendheidsnorm, waarbij de eindverantwoordelijkheid niet ligt

huurtoeslag. Mensen met recht op huurtoeslag

bij gemeenten maar bij woningcorporaties. Zoals het er nu naar

(je verdient dan minder dan . euro in

uitziet – de Woningwet is nog niet definitief – moet  procent

je eentje of minder dan zo’n . euro als

van de toewijzingen aan huurtoeslaggerechtigden een woning

gezin) zullen een duurdere huurwoning niet zo

met een huur onder aftoppingsgrens betreffen. Er geldt een

snel afwijzen. Want de woningen liggen niet

overgangstermijn van drie jaar; op  januari  moeten de

voor het oprapen en ze krijgen een voor hun

toewijzingen aan de norm voldoen.

inkomen te hoge huur toch wel gedeeltelijk vergoed. En dus is het niet vreemd dat het aantal dure van de zogenoemde passendheidstoets (zie kader), concludeert Companen. Het onderzoeksbureau onderzocht wat er gebeurde sinds het afschaffen van de vorige passendheidstoets. Wat blijkt: woningcorporaties zijn minder passend gaan toewijzen. In  werd in  procent van de gevallen te duur toegewezen. In  was dat percentage gestegen naar  procent.

BETUTTELEND De laatste jaren vonden de woningcorporaties waarmee we hebben gesproken dat je vooral niet te betuttelend moet zijn, zegt onderzoeker

Aandeel niet-betaalbare verhuringen in regio Utrecht naar type huishouden, volgens Nibud-normen in 2013 groot gezin

71%

eenoudergezin

61%

stellen tot  jaar

47%

klein gezin

43%

alleenstaande tot  jaar

34%

stellen vanaf  jaar alleenstaande vanaf  jaar

5% 0%

BRON : RIGO / SWRU / WONINGNE T

toewijzingen is gestegen sinds het afschaffen

NIEUWE VERHURINGEN

Aandeel nieuwe verhuringen aan mensen met recht op huurtoeslag voor een woning met een maandhuur boven de zogenaamde aftoppingsgrenzen voor de huurtoeslag (, euro voor een- en twee-

/ COMPANEN

persoonshuishoudens en , euro voor gezinnen) in 2012. Flevoland Gelderland Noord-Holland Noord-Brabant

BRON : DVI

Overijssel Drenthe Utrecht Groningen Limburg

In matig verstedelijkte gebieden is het aandeel niet-betaalbare verhuringen het grootst, blijkt uit het Companen-rapport. Dat zijn regio’s met relatief veel eengezinswoningen of nieuwe woningen. Het ‘nietpassend’ toewijzen komt niet per se door een relatief hoog aandeel huurwoningen duurder dan de aftoppingsgrenzen, zoals in steden vaak voorkomt. Als er ook maar

Zeeland

genoeg goedkopere woningen zijn en

Friesland

vrijkomen.

Zuid-Holland 20

40 %

HUURTOESLAGUITGAVEN Het aantal huishoudens met recht op huurtoeslag neemt fors toe. Dat heeft gevolgen voor het budget. Reserveerde de overheid in  nog , miljard euro voor de huurtoeslag; voor  is dat bijna  miljard euro. 4.0 3.5



3.0

RIJK SDIENST

2.5 2.0

BRON : BEGROTING WONEN

1.5 1.0 0.5 0.0 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

FOTO : MARK PRINS

woningtoewijzing 11

WOUTER SCHEPERS (BO-EX)

‘Wij maken mee dat iemand met een maandinkomen van 1.000 euro een woning van 690 euro accepteert’

Jeroen Lijzenga van Companen. ‘Het idee was dat huurders zelf wel

soms, maar is niet altijd even succesvol, zegt

op hun bestedingsmogelijkheden zouden letten. Maar huurders zijn

Schepers. ‘Wij maken mee dat iemand met

kritisch, ze willen het onderste uit de kan.’ Woningtoewijzing werd in

een netto maandinkomen van . euro een

veel gemeenten versimpeld, de uitgebreide huur-inkomenstabellen

woning van  euro accepteert. Onze woon-

werden veelal afgeschaft en er werden minder adviesgesprekken met

consulent smeekt diegene om dat niet te doen,

huurders gevoerd.

maar mag de woning niet weigeren. Dan is de

Inmiddels staat betaalbaarheid hoog op de agenda en zoeken woning-

reactie: dit is mijn enige kans op een woning,

corporaties naar nieuwe manieren om hun woningen passender toe te

hoe ik het betaal zie ik later wel.’

wijzen. ‘Die cocktail van vrijheid voor kandidaat-huurders in combinatie

Woningcorporaties en gemeenten in de regio

met de losse woonruimteverdeling en stijgende huurprijzen, was vragen

Utrecht hebben de toewijzingsregels per

om problemen’, zegt Wouter Schepers van woningcorporatie Bo-Ex.

 januari  aangescherpt. Huurtoeslag-

Hij onderzocht samen met onderzoeksbureau RIGO het probleem in de

gerechtigden krijgen voorrang op het aanbod

regio Utrecht. Daar zitten mensen met een laag inkomen steeds vaker op

tot de aftoppingsgrenzen. Grote woningen

een huur van tussen de  en  euro, wat vooral gezinnen proble-

met vier kamers of meer gaan alleen naar gro-

men oplevert (zie tabel pagina ). Niet eens zozeer omdat er te weinig

tere gezinnen. En – anders dan wat het kabinet

goedkopere huurwoningen zijn; er komen er te weinig vrij, zegt Sche-

voorstelt – kunnen zij de laagste inkomens niet

pers. ‘Driekwart van onze voorraad heeft een huur onder de  euro.

uit het duurste sociale huursegment weren.

Maar van alles wat we nieuw aanbieden zit meer dan de helft erboven.’

Dat beperkt volgens de betrokken gemeenten

En dat probleem groeit, want sinds  voert Bo-Ex net als veel andere

en corporaties de slaagkans van die groep wo-

corporaties het nieuwe huurbeleid. Daardoor neemt het aandeel goed-

ningzoekenden te veel, zegt Schepers. ‘Goede

kope huurwoningen af.

woningtoewijzing gaat niet alleen om betaalbaarheid, maar ook om beschikbaarheid.’

SLAAGK ANS

Volgens de minister moet het kunnen:  pro-

Wat kun je daar in de woonruimteverdeling aan doen? Bo-Ex startte

cent van de nieuwe verhuringen aan mensen

twee jaar geleden met de Huurwijzer, een online rekenhulp waarmee

met recht op huurtoeslag in een wat goed-

huurders kunnen zien of ze de huur kunnen betalen. Informeren helpt

kopere woning. Er zijn landelijk gezien vol-

12 JEROEN LIJZENGA (COMPANEN)

‘Woningcorporaties vonden dat je huurders niet te betuttelend moest benaderen’

UITVOERBAAR?

doende woningen met een huur in die categorie, is zijn onderbouwing. Dat kan wel zijn, zegt Schepers, maar dan houd je dus geen rekening

Woningcorporaties maken zich behoorlijk

met wat er vrijkomt. Wil Bo-Ex over drie jaar tijd aan de norm kunnen

zorgen om de passendheidsnorm, blijkt uit

voldoen, dan kan dat onder de huidige omstandigheden alleen door de

een rondvraag van Aedes. Een greep uit de

huren te verlagen. ‘In een regio als Utrecht betekent dat dat je allerlei

bezwaren:

opgaven in nieuwbouw en woningverbetering zo in de prullenbak gooit.’ Nadrukkelijk kiezen voor een inzet op betaalbaarheid kan

• In sommige woningmarktregio’s zijn simpel-

gerechtvaardigd zijn, zegt Schepers. Maar die keuze moet op lokaal of

weg niet voldoende woningen met een huur

regionaal niveau gemaakt worden en niet door de landelijke politiek

onder de aftoppingsgrenzen beschikbaar.

worden afgedwongen.

Dat kan leiden tot langere wachtlijsten, een lagere slagingskans en minder keuzemoge-

JURIDISCHE ANGEL

lijkheden voor de primaire doelgroep en in

Een bijkomend probleem bij het passender toewijzen, is de nieuwe

sommige regio’s zelfs tot leegstand van iets

Huisvestingswet die sinds  januari dit jaar van kracht is. Artikel  van

duurdere woningen.

deze wet verbiedt het gemeenten om minimumeisen te stellen aan het huishoudinkomen van woningzoekenden die in aanmerking willen

• Corporaties moeten dat mogelijk oplossen

komen voor een huisvestingsvergunning. ‘Dat betekent bijvoorbeeld dat

door huren geforceerd laag te houden, onge-

je een woning van  euro wel aan een huurtoeslaggerechtigde kunt

acht kwaliteit en grootte. De norm betekent

toewijzen, maar een woning van  euro niet uitsluitend aan een

om diezelfde reden een rem op investeringen

hogere inkomensgroep’, zegt Schepers.

in duurzaamheid – een andere kans om de

‘Hier zit een duidelijke spanning tussen de nieuwe passendheidsnorm

woonlasten omlaag te halen.

van minister Blok en de Huisvestingswet, die ook van zijn ministerie afkomstig is’, zegt RIGO-onderzoeker Sjoerd Zeelenberg. De Huis-

• Een landelijke norm maakt het onmogelijk

vestingswet beperkt het stellen van minimuminkomenseisen aan

om op lokaal niveau passende afspraken

woningzoekenden uitdrukkelijk tot een leefbaarheidsmaatregel. Daar-

te maken over prijs, kwaliteit en beschik-

voor is een beroep op de ‘Rotterdamwet’ nodig en dat mag alleen in

baarheid.

gebieden die op verzoek van de gemeenteraad door de minister zijn aangewezen. ‘De Huisvestingswet is in een andere tijd geschreven’, zegt

Meer weten of meediscussiëren?

Zeelenberg ter verklaring van deze juridische angel. ‘De betaalbaar-

Zoekterm ‘passend toewijzen’ op Aedes.nl of

heidsdiscussie speelde toen nog nauwelijks een rol. Dat kun je goed zien

www.corporatieforum.nl.

aan wat minister Blok destijds aan de Tweede Kamer schreef: “Indien personen met een beperkt inkomen een woning huren, zullen ze ter

woningtoewijzing 13

16%

14%

GOEDKOOP

82%

(< , euro) BETAALBAAR (, euro – , euro)

van de huurwoningen van

DUUR TOT HUURTOESLAGGRENS

66%

(, – , euro) DUUR BOVEN HUURTOESLAGGRENS (> , euro) BRON : CFV ,

corporaties heeft een huur onder de tweede aftoppingsgrens

--

compensatie huurtoeslag ontvangen, waardoor het voor de verhuurder

aan de relatie tussen de huur en het inkomen

niet van belang is hoeveel het huishoudinkomen van de woningzoeken-

nadat iemand zijn woning betrokken heeft.

den is.” Ik zou niet weten hoe de minister deze inconsequentie op gaat

‘Dat vraagt om een ander huurbeleid’, zegt

lossen.’

Schepers. Door bijvoorbeeld het inkomen ook na woningtoewijzing periodiek te toetsen. Tot

NIET DÉ OPLOSSING

slot blijft ook de hervorming van de huur-

Behoorlijk ingewikkeld, dus. Het is de vraag of de nieuwe passendheids-

toeslag een optie die met regelmaat in het

norm de juiste maatregel is om het probleem van de hoge huurtoeslag-

maatschappelijk debat opduikt. De huurtoe-

uitgaven en niet-betaalbare huren aan te pakken. Passend toewijzen

slag blijft nog steeds broodnodig voor de aller-

is een goed streven, daar is iedereen het wel over eens. Maar het ligt

laagste inkomens, maar is nu ook een prikkel

voor de hand om daarnaast andere maatregelen te overwegen. Door

om duurder te gaan wonen in plaats van goed-

alleen maatregelen in de woonruimteverdeling, veranderen we nog niks

koper.

SJOERD ZEELENBERG (RIGO)

‘Er zit spanning tussen de nieuwe passendheidsnorm en de recente Huisvestingswet’

ADVERTENTIE

Advertentie

MODERN RISICOMANAGEMENT VOOR CORPORATIES DE IMPACT VAN HET NIEUWE BEOORDELINGSKADER VAN HET WSW Risicomanagement is de laatste jaren op alle punten van de bedrijfsvoering een steeds belangrijker onderdeel geworden. Voor woningcorporaties is de nieuwe systematiek voor risicobeoordeling van het Waarborgfonds voor de Sociale Woningbouw (WSW) een recent voorbeeld. Tekst: Rob Coenen (Senior Advisor) en Bart Debats (Advisor)

Door haar nieuwe systematiek – het risicobeoordelingsmodel – ratio’s maar kijkt ook naar een aantal business risks. Zo wordt aandacht besteed aan de onderliggende processen van de porteen beheersing. Dit om vast te stellen in hoeverre de corporatie ‘in de business risks wordt de corporatie ingedeeld in een risicoklasse. Deze risicoklasse is van belang voor de hoogte en duur van het borgingsplafond. Het is derhalve in het belang van de corporatie om een positieve beoordeling te verkrijgen. Een voldoende zelfkritische houding geeft hierbij inzicht in zowel de kwaliteiten als de verbeterpunten van de corporatie. Het herkennen en erkennen van deze ontwikkelpunten is een eerste stap in het verder optimaliseren van de organisatie en het risicomanagement. Voor woningcorporaties kan het risicobeoordelingsmodel van het WSW een mooi handvat zijn om het risicomanagement nog beter te verankeren in de organisatie. Als een woningcorporatie haar bedrijfsvoering toetst aan de hand van dit model zal blijken of er sprake is van een eenduidige en consistente risico-attitude. Kenmerkend voor een volwaardig risicomanagement is dat het de organisatie als geheel overziet. Dit betekent onder andere dat de bestaande bedrijfsprocessen één geheel kunnen vormen en elkaar dienen te versterken. Een volwaardig risicomanagement heeft een duidelijke toegevoegde waarde: het geeft niet alleen inzicht in risico’s maar biedt de organisatie ook kansen. Daarbij is het van belang dat risicomanagement een geborgd onderdeel van de bestuurlijke processen van de organisatie is. Invulling door een onafhankelijke risicomanager kan hierbij ondersteuning bieden. Ook vanuit interne toezichthouders, zoals de Raad van Commissarissen, neemt de vraag naar een onafhankelijke toetsing en borging toe. Stichting Portaal heeft onlangs in het kader van het risicobeoordelingsmodel de 24 vragen van het WSW beantwoord. De stichting heeft risicomanagament sinds een aantal jaren hoog in het vaandel staan en is continu bezig om haar risicomanagement verder te professionaliseren. Daarom heeft het deze gelegenheid aangegrepen om haar eigen integrale risicomanagement in kaart te brengen en te optimaliseren. Hierbij hebben zij samengewerkt met Montesquieu. Onderdelen van de samenwerking zijn dat de organisatie het jaar erna zelfstandig haar risico perceptie met het WSW kan delen en in staat is om zelfstandig haar risicomanagement te verbeteren. In de volgende vier vragen geeft Ruud Pijpers, senior treasurer bij Stichting Portaal, het belang weer van een onafhankelijke ondersteuning bij het doorlopen van dit traject.

Foto: Bart Debats, adviseur Montesquieu (l) en Ruud Pijpers, senior treasurer Stichting Portaal (r)

Waarom heeft Portaal voor een onafhankelijke partij gekozen? ‘In onze Treasury Commissie kwam het onderwerp business risks WSW ter sprake en werd de impact op de organisatie besproken. Hierdoor werden wij getriggerd om aan de slag te gaan met de risicobeoordeling. Met name de integraliteit van de 24 vragen maakt het een uitdagende vraagstelling. Om deze 24 vragen objectief te beantwoorden en er van te leren, hebben we ervoor gekozen om ons te laten bijstaan door Montesquieu. Montesquieu heeft namelijk ervaring en kennis van integrale risicobeoordeling van organisaties en de S&P methodologie (basis voor de Business Risks van het WSW). hebben van het vastgoed. De keuze voor Montesquieu was daardoor makkelijk en snel gemaakt.’ Welke rol hebben zij vervuld in het beantwoorden van de 24 vragen? ‘De rol is onder te verdelen in een aantal facetten. Als eerste hebben we gezamenlijk het project gemanaged; vanaf het inventariseren van het Business Risk document voor het WSW. Daarnaast hebben ze onze organisatie kritisch beoordeeld. Deze beoordeling heeft plaatsgevonden aan de hand van een groot aantal (beleids)documenten, de daadwerkelijke implementatie van dit beleid en het afnemen van interviews. De bevindingen zijn samengevat in een helder document. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen een document voor het WSW en een intern document. Het interne document biedt ons handvatten om ons als organisatie te verbeteren en zodoende ook ons risicopro-

Montesquieu is een toonaangevend advieskantoor op het gebied van Finance en Risk Management. Gevestigd in Maastricht, bedienen wij bedrijven, instellingen en institutionele beleggers door heel Nederland. Wij helpen onze klanten om ele risico’s. Montesquieu is een succesvolle onderneming en vijfvoudig winnaar van een FD Gazellen Award van het Financieele Dagblad.

Ruud Pijpers Senior Treasurer, Stichting Portaal

‘De business risks bieden volop aanknopingspunten voor verdere professionalisering van onze organisatie’ In hoeverre is er toegevoegde waarde geleverd door u bij te staan in het beantwoorden van de 24 vragen? ‘De toegevoegde waarde uit zich vooral in de verhoogde beleving en integraliteit van de organisatie met betrekking tot risicomanagement Montesquieu heeft vakkundig de vinger op een aantal aandachtspunten gelegd. Met Montesquieu hebben we de objectiviteit verkregen en meer inzicht gekregen in de integraliteit. Door de begeleiding zijn wij in staat geweest om het WSW te voorzien van een professionele eigen risico perceptie en hebben wij genoeg aanknopingspunten om onze organisatie verder te professionaliseren op het gebied van risicomanagement.’ Waarom zou een andere corporatie zich ook bij moeten laten staan door een adviseur in het kader van het risicobeoordelingsmodel? ervoor dat Montesquieu een onafhankelijk oordeel over het relatieve ze van het WSW. Daarnaast zijn ze in staat om de best practices die ze tegenkomen in niet alleen deze sector maar ook in andere sectoren terug te laten komen in haar adviezen.’

MONTESQUIEU Buitenplaats Vaeshartelt Weert 11 6222 PG Maastricht

Tel.: 043 - 325 50 50 info@montesquieu.nl www.montesquieu.nl

EWALD ENGELEN FINANCIEEL GEOGRAAF UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

‘MENSEN WILLEN HELEMAAL GEEN HUIS KOPEN’ Begin deze maand hield professor en publicist Ewald Engelen een vlammend betoog voor de studenten van het bezette Maagdenhuis. Hij bekritiseerde de ‘financiële dominantie’ van universiteiten en andere instellingen, waaronder corporaties. ‘We moeten veel meer sociale huurwoningen realiseren, ook voor middeninkomens.’ TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

niet vergeten. Corporaties moeten bijdragen aan de bezuinigingsopdracht die de Nederlandse overheid zich heeft gesteld. Deels door zichzelf en deels vanuit Brussel. Dat de overheid meent zo’n greep in de kas van corporaties te kunnen doen, ligt ook aan hen zelf. Voor  leed heel Nederland aan een “vastgoedroes”. Het maakte niet uit hoeveel schuld je op je nam, het onroerend goed dat je aanschafte of ontwikkelde, steeg toch wel in waarde. Aan die weelde hebben ook corporaties zich flink vertild. Sommige corporaties tuigden waanzinnige onroerendgoedprojecten op die niets meer te maken hadden

Welke parallel ziet u tussen universiteiten en organisaties als woningcorporaties?

met hun sociale taak. Dat heeft uiteindelijk tot verkwisting van veel geld geleid. Dat beeld is blijven hangen.’

midden jaren  gingen de bestuurders die

De nieuwe Woningwet stelt grenzen aan het takenpakket van corporaties. Stemt dat tot tevredenheid?

semipublieke instellingen ook nog eens als

‘Nee, want de aard van die begrenzing is niet

een onderneming beschouwen. Dat leidde

goed. Ook ik vind dat corporaties veel meer

niet alleen tot een grote fusiegolf en bestuur-

gehouden moeten worden aan hun sociale

ders die zichzelf hoge salarissen toebedeel-

huisvestingstaak. Maar die taak moet veel uit-

den, maar ook tot een financiële dominantie

gebreider. Ik vind dat we weer terug moeten

in de organisatiestructuur. De instellingen

naar de tijd waarin  tot  procent van het

‘Universiteiten, woningcorporaties, ziekenhuizen en scholen zijn steeds meer op afstand van de rijksoverheid komen te staan. Vanaf

moesten gerund worden als een commercieel

Nederlandse woningbestand huurwoningen

bedrijf en de financiële logica werd daarbij

waren. We moeten af van een beleid dat ge-

dwingend. Over de hele breedte van de semi-

richt is op stimulering van eigen woningbezit.

publieke sector werden steeds meer mensen

Inmiddels weten we dat dit vooral ellende

met financiële expertise ingehuurd om de

oplevert. Nederland heeft veel bezittingen,

onderhandelingen met de banken te kunnen

maar ook extreem hoge schulden. En hoe

voeren. Ook bij woningcorporaties.’

meer schulden je hebt, hoe zwaarder je als

Corporaties moeten op hun bedrijfskosten letten, vraagt dat niet om een zekere financiële dominantie? ‘Laten we het historisch perspectief hierbij

land afhankelijk bent van de financiële markten. Een groot deel van de huishoudens heeft een hypotheekschuld die hoger is dan de waarde: hun woning staat “onder water”. Dat gigantische probleem lossen we niet op door nog meer huishoudens met schulden op

opinie 17

te zadelen. We moeten het koopwoningensegment verkleinen. Mensen willen helemaal geen huis kopen, ze willen gewoon goed

‘We moeten naar een woningbestand dat voor 60 tot 65 procent uit huurwoningen bestaat’

wonen.’

Bedoelt u dan sociale huurwoningen?

alleen maar geschikt zijn voor minvermogen-

sociale huurwoningen te realiseren. Ook toe-

den, maar ook voor de middenklasse.’

gankelijk voor huishoudens die wat meer verdienen.’

latingsgrens geschrapt moet worden of fors

En dat is een taak voor corporaties?

verhoogd. Ik kan me voorstellen dat we

‘Zeker. Dat zouden ze keurig moeten doen

landen als Duitsland daarbij aan onze zijde

met een overheidsgarantie, zodat ze goed-

Met subsidie van de overheid, zegt u. Dan spreken de marktpartijen toch over een ongelijk speelveld?

zullen vinden. De EU zorgt met dit soort eisen

koop kunnen lenen op de kapitaalmarkten.

‘Van dat geklaag van private partijen moeten

voor verdere uitbreiding van het koopwonin-

Voor mensen met een wat hoger inkomen

we ons niets aantrekken. Het is gewoon de

gensegment. Dat is alleen maar leuk voor

kunnen we de sociale huurprijzen trapsgewijs

taak van de overheid om te voorzien in betaal-

banken. De huidige inkomensgrens van

wat verhogen. Maar laten we niet vergeten

bare woningen. Dat doen we dan niet langer

. euro voor een sociale huurwoning

dat de woonkosten in Nederland relatief hoog

via de hypotheekrenteaftrek, maar door een

is veel te laag. Cru uitgedrukt: als je facili-

zijn. Daardoor blijft de binnenlandse beste-

mede door de overheid gefinancierde, goede,

teiten voor armen maakt, krijg je ook arme

dingsvraag laag. Als je die wilt verhogen, is

grote sociale huisvestingssector.’

faciliteiten. Sociale huisvesting moet niet

het goed om een veel groter bestand aan

‘Ja. Dat betekent ook dat de Europese toe-

Hein de Kort

opinie STEFAN CLOUDT ONDERZOEKER EN ADVISEUR

‘KLANTGESTUURDE ORGANISATIES ZIJN EFFICIËNTER’ Corporaties die huurders en vooral ook stakeholders effectief en vroegtijdig invloed geven, zijn bovengemiddeld efficiënt. Dat geldt des te meer een hybride organisatievorm tussen markt en overheid. Dat concludeert de kersverse promovendus Stefan Cloudt in zijn onderzoek naar organisatiekenmerken van de maatschappelijke onderneming. ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

In mijn werk als stafmedewerker van een corporatie en

wachten. Beperking in taken, meer invloed van huurders

later als organisatieadviseur en onderzoeker verwonder-

en gemeenten en een grotere nadruk op verantwoording.

de ik mij over de manier waarop men over ‘maatschappe-

Dat vraagt om verandering van de interne organisatie.

lijke ondernemingen’ sprak. Het begrip werd te pas en te

Hierbij kan de organisatievorm van een maatschappelijke

onpas gebruikt, met of zonder definitie. Sinds het begin

onderneming helpen. Uit mijn onderzoek blijkt dat corpo-

van deze eeuw is er een veelheid aan vooral normatieve

raties met een combinatie van bepaalde kenmerken van

opvattingen over maatschappelijke ondernemingen ont-

een maatschappelijke onderneming efficiënter en effec-

staan. Steeds meer corporaties gingen zich zo noemen.

tiever zijn dan andere corporaties.

Het label stond in ieder geval voor een meer onderne-

De ingrediënten voor dat succes? Alleen jezelf een maat-

mende houding en verruiming van activiteiten. Maar wat

schappelijke onderneming noemen is niet voldoende. Be-

betekent het concreet voor de interne organisatie om een

langrijk zijn organisatie-eigenschappen als de maatschap-

maatschappelijke onderneming te zijn? Tot nu toe was dat

pelijke inbedding van de corporatie. Corporaties die een

niet erg helder. Vanuit verschillende hoeken klonk de roep

vorm hebben gevonden om huurders en vooral ook stake-

om een organisatorisch model voor de maatschappelijke

holders effectief en vroegtijdig invloed te geven – in com-

onderneming. Inmiddels heb ik zes jaar wetenschappelijk

binatie met bepaalde andere eigenschappen van een maat-

onderzoek achter de rug. Uit onder meer het debat van de

schappelijke onderneming – zijn bovengemiddeld effi-

afgelopen jaren heb ik organisatie-eigenschappen van een

ciënt. Daarnaast is een klantgerichte en vraaggestuurde

maatschappelijke onderneming en de kenmerken daarvan

werkwijze van belang voor effectiviteit. De maatschappe-

bij corporaties gedestilleerd. Dat model heb ik in de orga-

lijke vraag moet dus echt richtinggevend zijn voor het dien-

nisatorische praktijk van corporaties onderzocht.

stenaanbod. Ook autonomie van medewerkers in buurten en wijken is mede succesbepalend. Professionals moeten

Succesingrediënten

bijvoorbeeld in het veld afspraken kunnen maken met

Wat heeft de sector aan mijn onderzoek? Na de parle-

samenwerkingspartners. Als de uiteindelijke Algemene

mentaire enquête en met de invoering van de nieuwe

Maatregel van Bestuur bij de Woningwet inderdaad de

Woningwet staan corporaties grote veranderingen te

leefbaarheidsuitgaven beperkt tot  euro per woning,

‘Hij heeft het toch maar mooi voor elkaar gekregen om de Woningwet waar verschillende ministers hun tanden op stuk beten, met unanieme politieke steun aan te passen.’ RONALD PAPING, DIRECTEUR VAN DE WOONBOND, OVER MINISTER BLOK, IN NRC HANDELSBLAD.

‘Het nationale beleid wordt gedomineerd door een grootstedelijke blik. De dynamiek van de grote stad en de belevingswereld van hoger opgeleiden is de norm en dat leidt tot generiek beleid. Daarmee gaat het voorbij aan de grote verschillen tussen en binnen regio’s en aan de lokale dynamiek. De visie op Nederland is zo redelijk beperkt.’ kunnen de medewerkers in de wijk het beste zelf bepalen waar dat geld naar toe gaat

Samenleving Ook nu nog noemt driekwart van de corporaties zich maatschappelijk onderneming. Maar de betekenis verschuift langzaam. Een maatschappelijke onderneming is lange tijd vooral gepositioneerd als een hybride organisatievorm tussen overheid en markt. Nu wordt de relatie met de samenleving steeds belangrijker. Vergelijk het met een nieuw type hybride auto die behalve van fossiele

ANDREA WAGEMANS, JUDITH LEKKERKERKER EN SJORS DE VRIES, BLOGGERS VAN EN OP RUIMTEVOLK.NL.

‘Een maandhuur van 710 euro is natuurlijk bij lange na niet sociaal te noemen maar slechts een uitwerking van een DAEB/niet-DAEB-systeemdiscussie.’ REIN BAKKER, DIRECTEUR STICHTING OPMAAT, OP CORPORATIEFORUM.NL.

energie en een accu ook gebruikmaakt van een derde bron: een zonnepaneel in het dak. Voor maatschappelijke ondernemingen is die derde bron de samenleving. Voor corporaties die erin slagen om de relatie daarmee sterker in hun organisatie te verankeren, ontstaat ruimte voor verbetering van prestaties. STEFAN CLOUDT promoveerde  maart  aan de Tilburg University op het proefschrift Organisatieontwikkeling bij woningcorporaties: de praktijk van het maatschappelijk ondernemen. ISBN: ---- Contact: info@stefancloudt.nl.

‘Wat betekent transformeren naar langer zelfstandig wonen? Wat betekent dat voor de zorg? Wat betekent dat voor wonen? Hoe zitten de betrokken partijen erin? Dat was niet eenvoudig. Het heeft ons zeker drie maanden gekost om te snappen hoe dit in elkaar zit.’ MARNIX NORDER, LEIDER AANJAAGTEAM LANGER ZELFSTANDIG WONEN, ERVAART HOEVER DE BESTUURLIJKE WERKELIJKHEID AFSTAAT VAN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK, IN DE TELEGRAAF.

ADVERTENTIE

interview

Fineuten: mensen voor cijfers Woningcorporaties zijn gebaat bij financieel deskundigen die maatschappelijk betrokken zijn en dit uitdragen in hun doen en denken. Deskundigen die niet alleen cijfermatig begaafd zijn, maar vooral de menselijke maat voor ogen houden: Fineuten. Klaas Franken richtte in 2005 Fineut* op, een samenwerkingsverband van zelfstandige experts op het gebied van control & finance bij woningcorporaties. Hij wilde vanuit het financieel perspectief van corporaties mensen hulp bieden bij het vinden van passende huisvesting. ‘Daar is Niet denken een Planning- & vanuit stenen, Controlsysteem voor maar vanuit nodig, en dat wil ik klanten zo efficiënt en effectief mogelijk maken. Met minder papier en meer gesprek. Voor de mensen, niet in de eerste plaats voor de corporaties.’ Klaas verzamelt om zich heen

ﬁnancieel deskundigen die gezamenlijk alles weten wat een woningcorporatie nodig heeft. Zij komen geregeld bij elkaar om hun kennis te delen. ‘Zo leren wij van elkaar wat er bij woningcorporaties speelt en blijven we bij op ons eigen vakgebied.’ Control & ﬁnance Woningcorporaties krijgen steeds meer spelregels opgelegd waardoor kasstromen, ratio’s, maar ook taken en doelgroepen onder druk komen te staan. Corporaties moeten kiezen welke werkzaamheden ze oppakken, voor wie en met welk maatschappelijk rendement. Financiële doorrekeDe inhuur van ningen worden daarbij een Fineut* kan de steeds belangrijker. accountantskosten De inhuur van een verlagen Fineut* kan de accountantskosten verlagen en meerwerk voorkomen, zegt adviseur Lia de Kievit. ‘En op persoonlijk vlak vind ik het leuk dat mijn advies wordt opgenomen in allerlei rapportages.’ Iedere Fineut* heeft zijn eigen specialisme en zijn eigen klanten. Allemaal hebben zij aanzienlijke ervaring bij woningcorporaties, in verschillende rollen. Zo zit Heinz Drogt al meer dan 25 jaar in het vak, als specialist en als leidinggevende. Hij houdt van de paradox van economisch resultaat halen voor een overwegend sociale taakstelling. Sjoerd Radstake is bedrijfseconoom. Zijn specialisme is vastgoed (ontwikkeling), control, weten regelgeving en beleid. Advies & management Fineut* heeft ook veranderspecialisten, zoals Edwin Burgerhout. Hij is de man van de fusietrajecten, veranderende organisatie en nieuwe ontwikkelingen. ‘We roepen wel dat het met steeds minder moet, maar hoe dan? Daar help ik op sturen.’ Veel woningcorporaties hopen nog steeds dat het weer 2008 wordt en dat ze weer kunnen gaan bouwen. Sommige denken zelfs dat klantbeleving

*Fi·neut (de~(m.), ~en) 1 [scherts.] iemand die financieel ingesteld is. 2 deskundige in de financiën van een tak van industrie of toegepaste wetenschap. 3 financieel specialist op het gebied van volkshuisvesting.

en klantwensen woorden zijn die wel overwaaien. Edwin helpt traditioneel denken te doorbreken. ‘Het is veel boeiender te denken vanuit klanten, dan vanuit stenen.’ Fiscaliteit Het strategisch omgaan met vennootschaps-, overdrachts- en omzetbelasting wordt steeds belangrijker. Wanneer fiscaliteit een integraal onderdeel is van het bedrijfsproces en besluitvorming, blijven de financiële en organisatorische belasting zo laag mogelijk. Bedrijfsfiscalist Simone Bosma: ‘De druk op de financiën van woningcorporaties maakt de noodzaak om fiscaliteit te beheersen steeds groter. Ik zie op dat gebied nog zoveel kansen.’ Ewoud de Ruiter adviseert als Fineut* graag en gedegen, vanuit zijn eigen ervaring in fiscaliteit in het vastgoed, over de aandachtspunten die zo specifiek zijn voor woningcorporaties. Samen met Klaas werkt hij momenteel aan de fiscale positie in de Minder papier jaarrekening van een en meer gesprek woningcorporatie. De zelfstandig ondernemers werken graag met elkaar en met anderen. ‘Woningcorporaties hoeven niet meer te zoeken naar financiële vakmensen met specifieke kennis. Fineut* brengt hen allemaal bij elkaar.’ Samen beter Klaas vult aan: ‘Wat wij zeggen is dat Fineut* geen titel is of een certificaat, het is wel een garantie voor kwaliteit. Een ander kenmerk is dat wij de mens op de eerste plaats zetten, ook al werken wij met cijfers. Fineuten zijn en zetten mensen voor cijfers.’

Meer weten over Fineut* of direct een ﬁneut inhuren? Bel Klaas Franken 06-28836583 of kijk op ﬁneut.nl

BENT U IN CONTROL? Control is het geheel aan maatregelen gericht op het beheerst realiseren van de strategie. Control is niet alleen van de Controller, maar een organisatiebrede aangelegenheid. Alle medewerkers van uw corporatie hebben te maken met en hebben invloed op Control. Ze werken immers allemaal mee aan het realiseren van de strategie van uw corporatie. Control kan dus zeer breed gedefinieerd worden. Daarom is het handig om een gezamenlijk denkwijze, een gezamenlijke filosofie, te hebben over Control binnen uw corporatie. DEMING MEETS SINEK Over Control is erg veel geschreven. Om het brede veld van Control te kunnen overzien hebben wij enkele theorieën in een model vervat. De basis van Control is de PDCA-cyclus. De gedachte is dat je vooraf plant wat je gaat doen, dat je uitvoert conform plan, controleert wat de uitkomsten zijn van de uitvoering en concludeert wat er beter kan. Bij veel corporaties wordt relatief weinig aandacht besteed aan het ‘Act-segment’. Bovenop deze PDCA-cyclus is de gouden cirkel van Simon Sinek geplakt. Deze cirkel is opgebouwd uit drie cirkels die staan voor ‘Waarom’, ‘Hoe’ en ‘Wat’. De kern is dat je als bedrijf weet waarom je bestaat, wat het levensdoel van het bedrijf is. Dit moet gedragen worden door alle betrokkenen. Dit levensdoel wordt vertaald in een ondernemingsplan, waarmee wordt aangegeven hoe het bedrijf dat levensdoel gaat realiseren. Uiteindelijk vertaalt het bedrijf dit ondernemingsplan in doelstellingen en concrete acties en activiteiten. HET WAAROM IN CONTROL Deze twee cirkels zijn met enkele specifieke Control-theorieën gecombineerd tot bijgaand model. Uit ons onderzoek is gebleken dat corporaties over het algemeen relatief weinig aandacht besteden aan de binnenste cirkel van het model namelijk drijfveren, talenten, gedrag en inspiratie in het kader van Control. Daarnaast is gebleken dat ook het herijken van de doelstellingen en het formuleren van concrete acties weinig aandacht krijgen.

VAN BINNEN NAAR BUITEN De filosofie is dat alle elementen van Control aandacht moeten krijgen om beheerst je strategie te kunnen realiseren. Belangrijk hierbij is dat de organisatie zich ervan bewust is dat de afzonderlijke elementen van control elkaar beïnvloeden en verbonden zijn met elkaar. In het Plan-segment vloeien organisatie- of persoonlijke doelstellingen voort uit drijfveren. Tegelijkertijd zorgen drijfveren voor specifieke risico’s in combinatie met bepaalde doelstellingen. De aanwezige en gewenste talenten hangen samen met de drijfveren van de personen, zoals de sturing een gevolg is van de doelstellingen. Maar hoe sturing gegeven moet en kan worden staat weer in verbinding met de talenten die mensen hebben en de beheersmaatregelen die zijn getroffen. Zo kan tussen alle elementen de samenhang worden gezien. Een bepaalde nadruk op het ene element heeft effect op andere elementen, kortom alles heeft invloed op elkaar. Echte controlling start dan ook vanuit de kern. Verder lezen? kijk op www.fineut.nl onder ‘dossiers’

huurdersinvloed 23 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE EN MARJON VAN WEERSCH ILLUSTR ATIE : PE TER VAN HUGTEN

HOE BETROKKEN IS DE HUURDER? De gemiddelde leeftijd van de betrokken huurder ligt ver boven de 55. En vaak is de animo voor lidmaatschap van een huurdersorganisatie bedroevend laag. Is dat een goede basis om de positie van huurdersorganisaties te versterken, een van de doelstellingen van de nieuwe Woningwet? Moet alle aandacht gaan naar hoe we dat organiseren? Of richten we ons op de inhoud? Corporaties en huurders aan het woord.

24 De Woningwet over huurdersinspraak: • Verhuurders moeten bijdragen aan de professionalisering van huurdersorganisaties. • Huurdersorganisaties krijgen instemmingsrecht bij het aangaan van fusies (behalve bij acute financiële noodzaak) en verbindingen. • Ze krijgen meer informatie over de De nieuwe Woningwet, die inwerking

financiën en investeringskracht van

treedt op  juli, geeft huurdersorganisa-

corporaties en mogen informatie

ties een sterkere positie (zie kader). Zo krijgen

opvragen bij toezichthouders.

ze instemmingsrecht bij fusies en worden ze

• Minimaal een derde van de leden in de

een volwaardige partij bij het maken van pres-

raad van commissarissen moet bestaan

tatieafspraken. Ook op het gebied van de on-

uit commissarissen door huurders voor-

dersteuning zijn rechten wettelijk vastgelegd.

gedragen.

Huurdersorganisaties krijgen bijvoorbeeld een

• Huurders worden een volwaardige partij

budget om trainingen te volgen of deskundig

bij prestatieafspraken met corporaties en

advies en onderzoek in te huren. Volgens

gemeenten. Aedes.nl/woningwet

Ronald Paping, directeur van de Woonbond, zijn die laatste rechten ‘misschien nog belangrijker’ dan de inhoudelijke rechten rond zeg-

hebben. Of die werken met klantenpanels. ‘Allemaal prima’, vindt Pa-

genschap. ‘Als we de positie van huurders

ping. ‘Maar dat is iets heel anders dan collectieve belangenbehartiging

daadwerkelijk willen versterken, moeten ze

van huurders. Dat vraagt echt om een club die zich verdiept in de inhoud,

een serieuze tegenmacht vormen. Goede

vergaderingen voor-bereidt en met een eensluidend plan komt in de on-

ondersteuning is daarbij wezenlijk.’

derhandelingen met de corporatie. Het gaat om ingewikkelde materie en

Maar hoe realistisch is het om die huurders-

besluitvorming daarover. Aan een consumentenpanel heb je dan niet

organisaties een sterkere positie te geven? Het

veel.’

merendeel van de huurdersorganisaties bestaat uit ouderen. Cijfers zijn niet voorhanden, maar

ONDERSTEUNER

het beeld dat de gemiddelde leeftijd van de

Paping zet zijn kaarten op de professionalisering van de huurdersorgani-

bestuurder van een huurdersorganisatie (ver)

saties. Dat betekent onder meer dat grotere huurdersorganisaties een

boven de  jaar ligt, klopt. Paping beaamt dat.

betaalde ondersteuner in dienst moeten hebben. Natuurlijk brengt dat

Het toekomstbestendiger maken van de

extra kosten voor de corporatie met zich mee. ‘Maar uiteindelijk komt

huurdersparticipatie is ook volgens hem een

dat geld allemaal uit de door huurders gevulde kas.’

noodzaak. Inmiddels zijn er corporaties die dat

‘Als we willen dat er nog onafhankelijke huurdersorganisaties blijven

proberen met een participatieraad waarin

bestaan, zal een corporatie daar echt flink in moeten investeren’,

huurders naast andere belanghouders zitting

zegt Jelle de Waard (). Hij is voorzitter van de Landelijke Huurdersraad Vestia (LHV), het overkoepelend orgaan van de huurdersorganisaties

Versterken huurdersorganisaties

van de zeven vestigingen van Vestia. De LHV vertegenwoordigt de belangen van ruim . huishoudens. Vestia huisvest ook studenten en dat brengt de gemiddelde leeftijd van de huurdersvertegenwoordigers wat omlaag. Maar de animo van jonge mensen blijft gering. De

Binnenkort starten vier pilots waarin Aedes en corporaties experi-

meeste jongeren hebben geen zin om tijd te steken in dit soort vrijwillig

menteren met een aantal (nieuwe) vormen van transparantie en

bestuurswerk. Dat zie je overal in de samenleving, ook bij sportclubs en

stakeholdersinvloed. Een daarvan draait om het versterken van

andere verenigingen. De LHV heeft een fulltime betaalde ondersteuner.

huurdersorganisaties. Die pilot voert Aedes uit samen met de

De Waard is het eens met Paping: in een grote corporatie is professio-

Woonbond. Alle huurdersorganisaties en corporatiebestuurders

nele ondersteuning van de huurdersorganisatie een voorwaarde. ‘Als zij

ontvangen eind maart een enquête. Naar aanleiding daarvan star-

er niet zou zijn, haakte het hele bestuur meteen af. Dan wordt het name-

ten in de loop van  een aantal proeftuinen waarin huurders en

lijk echt een fulltime baan en daar vind je niemand voor.’ Verder zou het

corporaties werken aan het versterken van huurdersorganisaties.

ook helpen als de randvoorwaarden voor de huurdersorganisatie goed

Kijk ook op Aedes.nl/stakeholders

geregeld zijn, zoals de financiën. Dan hoeft de huurdersorganisatie daar

huurdersinvloed 25

‘Met pijn in het hart een positief advies over huurverhoging’ Jeanny Michielsen van de Huurders Belangen Organisatie (HBO) van Tiwos en directeur-bestuurder Rene Scherpenisse ‘Als er geen huurders zijn, heb je

lingspunt: meer betaalbare sociale

heeft een tijd geleden zelf een jon-

geen corporatie. En andersom ook

huurwoningen. Dat is terug te vin-

ge vrouw van  gestrikt voor het

niet.’ Jeanny Michielsen (), voor-

den in de gemaakte prestatie-

HBO-Platform, waarin de huur-

zitter van de HBO Tiwos (Tilburg,

afspraken: de drie Tilburgse corpo-

dersvertegenwoordigers uit alle

. woningen) is een vrouw van

raties spraken onder meer af om

wijken van Tiwos zitting hebben.

nuchtere formuleringen. De samen-

de huur van een flink deel van de

werking tussen een corporatie en

woningvoorraad onder de  euro

AANGEBELD

haar huurdersvertegenwoordiging

te brengen. ‘Ik heb er echt een goed

‘Ik heb gewoon bij haar aangebeld,

moet gebaseerd zijn op vertrou-

gevoel over’, zegt Michielsen. ‘Er

ze woont tegenover me. En nu zit

wen, zegt ze. Niet dat je het dan

wordt naar ons geluisterd.’

ze al in het HBO-bestuur. Ze komt met nieuwe ideeën. Zo gaat ze aan

altijd over alles eens bent, maar je vindt daardoor meestal samen wel

BELANGEN

de slag met onze Facebookpagina.’

een oplossing. Daar heeft de HBO

Directeur-bestuurder Rene Scher-

De corporatie gaat ook zelf op zoek

Tilburg de nieuwe Woningwet niet

penisse springt in: ‘Ook dat heeft te

naar huurders die onze vertegen-

voor nodig. Michielsen is er fel op

maken met het wederzijds vertrou-

woordiging willen versterken. ‘Bij

tegen om een vaste betaalde kracht

wen.’ Hij verwijst naar de inko-

renovaties worden bijvoorbeeld

in te huren. Al was het maar voor

mensafhankelijke huurverhoging

vaak tijdelijke bewonerswerkgroe-

tien uur in de week. ‘Onzin. Het

die Tiwos afgelopen jaar voor

geld waar wij mee werken, is van

de tweede keer toe moest pas-

de huurders, daarom zijn we er heel

sen. Dan blijkt dat de

dan voor om ook eens bij het

voorzichtig mee. Wij zoeken de

HBO verder kijkt dan

HBO-Platform te gaan kij-

dingen zelf uit en als we niet zeker

alleen naar de

weten of het klopt, laten we onze

belangen van

ondersteuner er naar kijken.’ De

de zittende huur-

HBO van Tiwos bepaalt zelf door

ders. Scherpenisse:

wie ze zich laat ondersteunen.

‘Jeanny zei toen: “We ge-

Momenteel is dat een adviseur van

ven een positief advies

de Bouwhulp groep Eindhoven. En

omdat we weten dat die

dat gaat goed.

huurverhoging nodig is om te kunnen blijven bouwen

VERTROUWEN

en er jongeren op een wacht-

Samen met de HBO-vertegenwoor-

lijst staan. Maar we doen het met

digers van de twee andere Tilburg-

pijn in het hart.” Dat laat zien dat

se corporaties zat Michielsen dit

onze huurdersorganisatie echt pro-

jaar bij de gemeente en de corpora-

beert vanuit volkshuisvestelijke

ties aan tafel om te praten over de

belangen te kijken.’ Michielsen:

prestatieafspraken. Voor de twee-

‘Als er iemand in het HBO-bestuur

de keer: vijf jaar geleden waren de

zou komen die alleen voor zichzelf

HBO’s hier ook al van de partij. Dit

en andere zittende huurders zou

jaar had de betaalbaarheid van het

praten, kan ie moven.’

huren topprioriteit. Voor de HBO’s

Ondertussen is de HBO wel op zoek

was het belangrijkste onderhande-

naar nieuwe gezichten. Michielsen

pen opgericht. Tiwos-medewerkers stellen die bewoners

ken. Kijk, zo hoort dat.’

26 huurdersinvloed

‘Corporaties moeten huurders toegankelijke informatie geven’ Truus Jorna, voorzitter Stichting Huurdersbelang Krimpen aan den IJssel (SHK) en Rita Schoen, manager Strategie en Participatie Woningcorporatie QuaWonen (Krim-

bijeenkomst met elkaar doorgenomen

pen aan den IJssel, . woningen) is

en vastgesteld. Corporaties moeten de

druk bezig de betrokkenheid van haar

huurders voorzien van toegankelijke

huurders te vergroten. Rita Schoen,

informatie. In dat opzicht begint het bij

niet voortdurend over in gesprek met de cor-

manager Strategie en Participatie ver-

de corporatie zelf.’

poratie en kan zij zich bezig houden met de in-

telt hoe de corporatie de gemeente

houd. ‘Dat maakt het boeiender.’

vorig jaar polste: wat vinden jullie er-

OGEN EN OORTJES

van als we de huurders betrekken bij

‘Het is heerlijk dat die prestatieafspra-

NIET DOODREGELEN

het maken van de prestatieafspraken?

ken nu vastliggen’, zegt Truus Jorna

Voor sommige corporaties kan de Woningwet

Prima, zei de gemeente. Vervolgens

(), voorzitter van de SHK. ‘We heb-

wel degelijk het verschil gaan maken. Voor

stelde QuaWonen aan Stichting Huur-

ben iets achter de hand, dat hebben we

andere corporaties zijn de nieuwe regels min-

dersbelang Krimpen aan den IJssel

nooit eerder gehad. Als ik nu een

der nodig. ‘Aan de formele verplichtingen uit

(SHK) voor om daar behalve de stich-

bestuursvergadering heb en iemand

de wet voldoen wij al langer’, zegt directeur-

ting, ook andere huurders bij te be-

komt met een idee pak ik de prestatie-

bestuurder van Tiwos in Tilburg Rene Scher-

trekken. Bijvoorbeeld bewoners die

afspraken erbij om te kijken of dat daar

penisse. ‘Onderling vertrouwen is veel belang-

eerder aan een klantenpanel mee-

in te passen is.’ Jorna vindt het een

rijker.’ Ook manager Strategie en Participatie

werkten. Schoen: ‘Op die manier krijg

goede zaak dat QuaWonen ook buiten

Rita Schoen van Qua Wonen in Krimpener-

je een betere afspiegeling van de huur-

de SHK om huurders betrekt bij de

waard plaatst een kanttekening bij de nieuwe

ders. En je belast de SHK minder om-

vernieuwing van de participatie. ‘In de

wet. ‘Laten we de huurdersbetrokkenheid niet

dat je ook andere huurders mee laat

stichting proberen we wel om alle

doodregelen. Ga niet met de Woningwet in

praten, waarvan je bijvoorbeeld weet

huurders te vertegenwoordigen, maar

de hand de aandacht alleen richten op verster-

dat ze een bepaalde expertise hebben.’

dat lukt nooit helemaal. Vroeger werkten we met bewonersoverleggroepen,

king van de bestaande huurdersorganisaties. De Overlegwet Huurders Verhuurders biedt

ACHTERBAN

maar dat was te kolossaal. Je moet het

genoeg mogelijkheden om daarnaast lokaal

Op een bijeenkomst vorig jaar juni

mensen makkelijk maken, ze willen

nieuwe contacten te zoeken met je brede

spraken gemeenteraadsleden, ambte-

niet meer eindeloos vergaderen. Als er

achterban. Daardoor kun je je met elkaar op

naren, wethouders, corporatiemede-

een verbouwing of renovatie is, krijg

de inhoud richten en blijf je niet stilstaan

werkers, SHK en een aantal andere

je mensen wel bij elkaar. Dan stimuleer

bij de organisatie van de huurdersbetrok-

huurders voor het eerst met elkaar

ik ze om in een klankbordgroep te

kenheid.’

over de prestatieafspraken. Tegen de

gaan zitten.’ Daarnaast heeft de voor-

verwachting in lag de focus daarbij

zitter in elke wijk haar ‘ogen en oor-

niet zozeer op betaalbaar wonen, maar

tjes‘. Daardoor weet ze wat er speelt.

op zaken die te maken hebben met

Andersom voedt ze die bewoners met

zorg, welzijn en wonen. Schoen: ‘De

bijscholingscursussen, bijvoorbeeld

gemeente en QuaWonen zijn vervol-

over veranderingen in de ouderen-

‘De Stichting Huurdersbelangen heeft een

gens samen gaan schrijven aan de pres-

zorg.

aantal aardige accenten weten te leggen

tatieafspraken. De opeenvolgende

Natuurlijk ziet ook Jorna graag jonge

op een aantal onderwerpen binnen de pres-

versies namen we door met de voorzit-

gezichten in de stichting. ‘Wij zijn alle-

tatieafspraken’, vertelt wethouder Jaap

ter van SHK en zij deelde dat met haar

maal boven de , dat is te oud. Er

Wethouder over prestatieafspraken

Blankenberg van Krimpen aan den IJssel.

directe achterban.

komt nu een “op zicht”. Ik hoop dat dat

Lees het hele interview met de wethouder

De conceptafspraken zijn vervolgens

wederzijds bevalt. Want als er één

over de prestatieafspraken met QuaWonen

gestuurd naar alle deelnemers van de

jong iemand bij zit, trek je hopelijk

en de huurdersorganisatie op Aedes.nl.

startbijeenkomst en in een tweede

meer jongeren aan.’

â&#x20AC;&#x2DC;Het is onze verantwoordelijkheid iets te bouwen dat over 50 jaar ook nog voldoetâ&#x20AC;&#x2122;

goedemorgen… 29 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM

FOTO ’ S : MARCEL VAN DEN BERGH

MARCO DE WILDE Corporatiebestuurder van Sprengenland Wonen

MENSEN GOED LATEN WONEN EN JE BEDRIJF GOED LEIDEN. DAAR IS DE CORPORATIEBESTUURDER EINDVERANTWOORDELIJK VOOR. DEZE MAAND VERGEZELLEN WE MARCO DE WILDE OP WEG VAN HUIS NAAR WERK OM TE KIJKEN HOE HIJ DAT DOET. ‘JE HEBT EEN ZEKERE BEDAARDHEID NODIG.’

Marco de Wilde gaat altijd het gesprek aan. Eén keer per week gaat hij bij een huurder thuis op de koffie, sinds hij in het bewonersblad heeft laten zetten dat huurders van Sprengenland Wonen daar om kunnen vragen. ‘Dat zijn soms heel persoonlijke ontmoetingen. Daardoor gaan onze huizen en de mensen die erin wonen voor me leven.’ De Wilde baalt als hij een gelegenheid voor een goed gesprek laat schieten. Zoals laatst, toen een kennis van vrienden vroeg wat voor werk hij doet. ‘Oh, een graaier’, was zijn reactie. ‘Dat ik daar dan niet op inga, baal ik nog van. Het is een prachtige kans om te vragen waar zo’n beeld vandaan komt.’ Contact maken met de rest van de wereld is hard nodig, wil de sector het verloren vertrouwen terugkrijgen, vertelt de Wilde ’s ochtends thuis in Arnhem. ‘Het is een kunst om vertrouwen te blijven geven in een sector die zo gewantrouwd wordt.’ Reputatie is één van de onderwerpen die hem momenteel het meest aan het hart gaan. Dat begon eigenlijk toen er na zijn ontslag bij Portaal (anderhalf jaar geleden verviel zijn functie als regiodirecteur) een column over hem werd geschreven, op zijn zachtst gezegd niet positief. ‘Er stonden dingen in over mij die niet waar waren, maar het beeld was gevestigd.’ Toen heeft hij geleerd: de ander opzoeken en naar elkaars kant van het verhaal luisteren helpt.

goedemorgen… PROFIEL MARCO DE WILDE (51)

Directeur-bestuurder van: Sprengenland Wonen (. woningen) Verdient: . euro (bruto jaarsalaris) Rijdt in: een Toyota Auris hybride (tweedehands, zelf gekocht) Thuissituatie: getrouwd Vooropleiding: sportacademie, universitaire studie psychologie en onderwijskunde Nevenactiviteiten: geen

MOOIE WONINKJES Terwijl we Eerbeek inrijden op weg naar het kantoor van Sprengenland Wonen, wijst hij aan welke woningen ‘van ons’ zijn. Die worden afgewisseld met bedrijven, koopwoningen en – flink wat – stukken braakliggende grond. ‘Dat is echt het grootste probleem van Eerbeek. De woningbouw zit hier min of meer op slot, terwijl het dorp eigenlijk aan herstructurering toe is.’ Op die lege stukken grond mag van de provincie niet gebouwd worden, vanwege de geluids- en stankoverlast van de vele papierfabrieken. Net buiten het dorpscentrum ligt een wijk met zo’n  sociale huurwoningen, dicht tegen een fabriek aangebouwd. ‘Er ligt een plan om deze woningen te slopen zodat we hier een vijf meter hoge geluidswal en een groenstrook kun-

heeft het dan vooral over de politiek. ‘Het is onze

nen aanleggen.’ De woningen in de aangrenzende straten moeten ver-

verantwoordelijkheid om te zorgen dat wat we

volgens plaats maken voor een mix van nieuwe huur- en koopwoningen.

bouwen, ook over  jaar nog voldoet of een-

Maar De Wilde weet ook: de vraag naar woningen in deze regio stag-

voudig een nieuwe functie kan krijgen.’ En dat

neert. ‘Dan rijd ik erlangs en denk ik: moet je die mooie woninkjes wel

vraagt om een zekere bedaardheid. Niet te veel

slopen? Ik vraag het me af.’

meegaan in de politieke actualiteit. ‘Dat is lastig, want het is ook onze kracht dat we zo goed kun-

Die puzzel komt in zijn dagelijks werk steeds terug, vertelt hij aan de

nen inspelen op de vraag vanuit de samenleving.

vergadertafel van zijn kantoor. De huidige vraag zien te combineren met

Maar we kunnen niet alles. We zijn er vooral

de opgave die er over  jaar ligt. Meteen na zijn aantreden als directeur-

voor de lange termijn.’

bestuurder heeft hij met zijn medewerkers de projectenportefeuille opnieuw doorgelicht. Daar lagen nog plannen bij van voor . ‘Een

EIGEN ROL

deel daarvan blazen we alsnog af. Geen leuk nieuws om te brengen, er

Het degelijke aspect is eigenlijk precies wat hij zo

wordt door mensen op gerekend.’

leuk vindt aan zijn werk. Het helpt de sector op

Na zeventien jaar werken in de volkshuisvesting weet De Wilde dat je

dit moment ook het meest vooruit, denkt De

niet altijd kan – en moet willen – voldoen aan de wensen om je heen. Hij

Wilde. Over de rol die directeur-bestuurders daarin

kunnen

spelen,

wil

hij

zoveel

mogelijk van gedachten wisselen met collega-

‘Durf je eigen rol en keuzes als directeur van een woningcorporatie ter discussie te stellen’

bestuurders. Op zijn initiatief ging hij daarom met twaalf corporatiedirecteuren twee dagen naar een klooster. De grootste winst? ‘Heel openhartig met elkaar praten over je overwegingen. Je eigen rol en keuzes als directeur van een woningcorporatie ter discussie durven stellen. Waarbij je wel begint met naar jezelf kijken, maar je zelf niet het uiteindelijke doel bent. Dat zouden we veel meer moeten doen.’

Gezocht: locaties voor woningbouw De toenemende vraag naar goede, betaalbare woningen vraagt om locaties met woonbestemming. Of ze nu in binnensteden liggen of in herstructureringswijken. Van Wijnen biedt u maatwerk in het gezamenlijk ontwikkelen, realiseren en onderhouden van woningen op uw locatie. Neem gerust contact op met Dirk Harmens: 06-10 92 19 03. Wij bespreken graag vrijblijvend met u welk gezamenlijk resultaat uw locatie kan opleveren. Uitname van locaties is op korte termijn mogelijk.

www.vanwijnen.nl

Nieuwbouw Kwintijn, Bilderdijkkade, Amsterdam: 127 vrije sector huurwoningen Altera Vastgoed NV 81 sociale huurwoningen de Alliantie 74 particuliere koopwoningen

samen inkoopambities realiseren

Succesvol resultaatgericht samenwerken? Trevian is kennispartner van het INK. Met de methodieken van het INK ontwikkelen wij corporaties om resultaatgerichte samenwerking tussen corporaties en ketenpartners te realiseren. Stuur samen op kwaliteit en verlaag de integrale kosten op het onderhoud van woningen. Samen inkoopambities realiseren? Bezoek onze website trevian.nl. Wij laten u graag zien wat de mogelijkheden zijn.

15 09:43

feiten & cijfers 33 TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

1,0

ENERGIEINDEX

1,2

trend afspraak

BRON : SHAERE



ENERGIEZUINIG MAKEN GAAT NIET SNEL GENOEG

1,4

1,6

1,8

2,0

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Woningcorporaties doen het beter dan de particuliere huiseigenaren en andere sectoren in het energiezuinig maken van woningen. Toch gaat het niet snel genoeg. Dat blijkt

RENÉ SCHERPENISSE, DIRECTEUR-BESTUURDER VAN DE TILBURGSE CORPORATIE TIWOS EN ALS AEDES-BESTUURSLID BETROKKEN BIJ SHAERE

‘Zoek een goede samenwerking met huurders en gemeente’ ‘Dat we niet op schema liggen, is vooral een finan-

maken. Daarnaast is een goede samenwerking

Huursector Audit en

ciële kwestie, vooral veroorzaakt door de economi-

met huurders en gemeente erg belangrijk. Bij mijn

Evaluatie van Resultaten

sche crisis. Ook het maatschappelijke klimaat helpt

eigen corporatie Tiwos hebben we de doelen

niet mee: door de incidenten in de sector nemen

vastgelegd in de prestatieafspraken met gemeente

corporaties minder risico’s met investeringen.

en huurders, bijvoorbeeld.

Corporaties hebben een

Willen we de doelstelling halen, dan moeten we

Uiteindelijk is het onafwendbaar dat we energie-

gemiddelde Energieindex

vanaf nu anderhalf keer zo snel gaan. Ik denk dat

zuinig of zelfs energieneutraal bouwen. Vergelijk

uit cijfers van de Sociale

Energiebesparing (SHAERE) over 2014.

we meer draagvlak voor investeringen in het ener-

het met het brandveiligheid van woningen. Zoals je

label B) afgesproken voor

giezuiniger maken van woningen krijgen als we

geen woningen bouwt waarin de brandveiligheid

alle sociale huurwoningen

aansluiten bij de discussie die nu woedt over de

niet optimaal is, bouw je over een tijdje geen

in 2021. Om dat te halen

betaalbaarheid van sociale huurwoningen. Wij

woningen meer met een energierekening van

willen als corporaties graag iets aan die woonlasten

200 euro.’

(EI) van 1,25 (energie-

moet er nog een tandje bij.

doen; dat kan door huizen energiezuiniger te

AE1503_33_FeitenEnCijfers.indd 33

20-03-15 17:10

WAT BRENGEN WE? WAT HALEN WE? MET DE PROVINCIE OM TAFEL

Zijn de provinciale verkiezingen ver-van-mijn-bed voor sociale verhuurders? Of maakt het wel degelijk uit wie er op het provinciehuis de scepter zwaait? In de dagelijkse praktijk zitten provincies en corporaties geregeld om dezelfde tafel. Wat levert het op? Drie voorbeelden uitgelicht.

provincie 35 TEK ST : ERIC WENT

FOTO : HOLL ANDSE HOOGTE

GELDERLAND

Acht gemeenten, corporaties en de provincie Gelderland zoeken naar mogelijkheden om de toevloed van erkende vluchtelingen op te vangen. Zonder dat het tot verdringing leidt op de wachtlijsten. INWONERS: ..

Als toezichthouder houdt de provincie in de

GEMEENTEN: 

gaten of gemeenten daadwerkelijk alle erken-

WONINGCORPORATIES:

de vluchtelingen hebben opgevangen volgens

 (met . woningen)

hun taakstelling. Doorgaans doet de provincie dat op het einde van de rit. Gelderland heeft

AANDEEL SOCIALE HUUR:

een bredere taakopvatting. Gedeputeerde

‘Er ontstaat vuur als we samenwerken’

, procent

Josan Meijers: ‘De taakstelling is fors ver-

GEMIDDELDE HUUR: 

hoogd. Dan is de vraag: wachten we tot er pro-

een breed samenwerkingsverband op initiatief

euro per maand

blemen ontstaan? Of wijzen we gemeenten

van acht gemeenten. Ook de corporaties in de

ONTWIKKELING

op de mogelijkheid om dit onderwerp op de

regio doen mee, net als Vluchtelingenwerk,

HUISHOUDENS TOT 2040:

woonagenda te zetten en samen aan te pak-

het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers

ken? Wij hebben gekozen voor dat laatste.’

(COA) en de Woonbond. Samen zoeken de

+ , procent

partijen naar mogelijkheden om de extra sta-

246 VLUCHTELINGEN EXTRA

tushouders aan een dak boven hun hoofd te

En dus participeert de provincie Gelderland als

helpen. De opgave is duidelijk. Moesten Bar-

partner in de Taskforce Statushouders. Dat is

neveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen,

Verkiezingen

Op  maart werden de nieuwe leden van de Provinciale Staten gekozen. Zij kiezen op hun beurt de leden van de Eerste Kamer

OVERIJSS

op  mei. Lees in dossier Provinciale Statenverkiezingen  op Aedes.nl een interview met Aedes-voorzitter Marc Calon, waarin hij vertelt op welke onderwerpen woningcorporaties en provincies de samenwerking kunnen opzoeken.

Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen vorig jaar  vluchtelingen huisvesten, dit jaar komen daar  statushouders bij. En dus inventariseren de partijen nu eerst de aanvullende mogelijkheden. Hans van Heteren, directeur van de Veenendaalse Woonstichting:

INWONERS: ..

‘Er zijn gesprekken met alle partijen. Ieder voor

GEMEENTEN: 

zich definieert kansen en creatieve oplossin-

AANTAL WONINGCORPORATIES:

gen. Daarna gaan we bekijken welke we daar-

 (met . woningen)

van kunnen verzilveren.’ AANDEEL SOCIALE HUUR:

MOLEN De provincie Gelderland stelt zich in de Task-

, procent GEMIDDELDE HUUR:

force ondersteunend en agenderend op. Gede-

 euro per maand

puteerde Meijers: ‘We werken nu aan woon-

ONTWIKKELING HUISHOUDENS

agenda’s in de zes Gelderse regio’s. Daarbij

TOT 2040: + , procent

willen we het niet alleen over aantallen hebben, maar ook over kwaliteit. Met de partijen die we daarbij nodig hebben, willen we om tafel. Het probleem van de statushouders heeft effect op de woonagenda’s, dus is het logisch dat we meedoen aan de Taskforce.’ Volgens Meijers is het proces misschien nog wel belangrijker dan het uiteindelijke product. ‘We leven in een netwerksamenleving. Dan is het zaak steeds weer met die partijen aan tafel te zitten die samen aan opgaven kunnen werken. Dit proces levert bovendien nieuwe netwerken op, die bruikbaar zijn als we over andere onderwerpen praten, bijvoorbeeld zorg en wonen.’ Corporatiedirecteur Van Heteren deelt die opvatting: ‘Dit is nu typisch zo’n platform waar vuur ontstaat. Het maakt het mogelijk dat ook

‘Elke nieuwe woning moet raak zijn, dat vergt regionaal afstemmen’

In Overijssel kwam er een regionale woonvisie voor Twente dankzij een actieve lobby van achttien corporaties. In de visie maken veertien gemeenten, de Twentse corporaties en de provincie afspraken over de woningvoorraad: aanpassing, vernieuwing en eventueel uitbreiding. Drie jaar geleden presenteerden de corporaties van WoON Twente een regionale woonvisie. ‘We moeten ons bouwvolume afstemmen op de demografische ontwik-

andere urgente problemen sneller de molen in

kelingen die op ons afkomen’, aldus de

gaan. We weten elkaar steeds beter te vinden.’

argumentatie daarvoor van WoON-voorzitter Jan Salverda.

provincie 37

SSEL meenten om de tafel om onze visie toe te lichten. Na afloop was de conclusie van die bijeenkomst: we gaan samen een woonagenda maken.’ December vorig jaar was die visie klaar. Alle colleges van B&W en GS hebben deze inmiddels onderschreven. ‘Van begin af aan is WoON daar sterk bij betrokken geweest. Zo zaten we altijd bij het bestuurlijke overleg, konden we vrijuit meepraten en hebben we optimale invloed kunnen uitoefenen’, aldus Salverda. Volgens hem heeft de provincie ambtelijk veel tijd in het proces gestopt. ‘Daardoor is het

maar ook om vragen als: hoe kunnen we elkaar

Regionale samenwerking

erop aanspreken als het niet goed gaat.’

Woningcorporaties werken in de

gelukt om gemeentebestuurders te enthousiasmeren. Belangrijk was bovendien dat alle FOTO : HOLL ANDSE HOOGTE

partijen bereid waren om procesafspraken te maken. Het ging niet alleen om de aantallen,

regio met allerlei partijen en op

ROLLEN VERSCHUIVEN

verschillende niveaus samen.

Salverda heeft de rol van de provincie wel zien

Aedes schreef voor woning-

veranderen. ‘De provincie is zich steeds meer

corporaties een handreiking over

als gesprekspartner gaan opstellen. De moei-

deze regionale samenwerking:

lijke onderwerpen werden daardoor ook be-

In het belang van de regio. Er is

Volgens gedeputeerde Ineke Bakker kwam de

spreekbaar. Zo zijn veertien gemeenten zelf tot

een versie over lokale samenwer-

gezamenlijke inspanning van de corporaties

conclusies gekomen over hun woningbouw-

king en een versie over regionale

precies op het goede moment. ‘In ons coalitie-

plannen, zonder dat ze van bovenaf moesten

samenwerking, vindbaar in

akkoord hebben wij de ambitie lokale woon-

worden opgelegd.’

het dossier Regionale woning-

visies regionaal beter op elkaar af te stemmen.

Volgens gedeputeerde Bakker is het logisch dat

markten op Aedes.nl.

We gaan ervan uit dat er in Overijssel niet veel

de rollen verschuiven. ‘We zijn met de woon-

woningen meer bij zullen komen. Dus moet

visies van een lokale naar een bovenlokale

elke nieuwe woning raak zijn.’ Omdat corpora-

schaal gegaan. Door woningbouw toe te voe-

ties in Overijssel vaak bovenlokaal werken,

gen was het voorheen mogelijk herstructure-

waren zij daarin voor de provincie een natuur-

ring te betalen. Dat wordt nu een stuk lastiger.

lijke bondgenoot.

Wij willen dat proces optimaal ondersteunen en tegelijkertijd onze thema’s naar voren

VRIJUIT MEEPRATEN

schuiven, zoals duurzaamheid, de huisvesting

De lobby van de corporaties had dus succes.

van statushouders en levensloopbestendig

Salverda. ‘De volgende dag zaten we al met de

wonen. De noodzaak tot een actieve rol daarin

provincie en wethouders van veertien ge-

wordt komende jaren alleen maar groter.’

38 provincie

Dankzij een nieuwe buitenkant en allerlei installaties zijn deze woningen van Woonborg in Roden straks energieneutraal. Duurzaamheid komt op tafel in gesprek met de provincie.

FOTO : KOOS WIERINGA

‘In gesprek verbinden we wederzijdse belangen beter’

DRENTHE

Drie keer per jaar ontmoeten de gedepu-

form gaat niet over formele bevoegd-

teerde, de wethouders en corporatie-

heden. Het goede ervan is dat je kunt

bestuurders elkaar in het Drents Platform

aftasten bij wie de drive ligt’, stelt hij.

Wonen. Daar praten ze over onderwerpen

Volgens Harro Eppinga, directeur van

als betaalbaarheid, zorg en wonen en ener-

Woonservice in Westerbork bewijst de

giebesparing.

provinciale bijdrage aan het Drents Platform Wonen dat er een andere wind waait

De laatste bijeenkomst ging over betaalbaar-

door het provinciegebouw. ‘Waar we

heid. Over de uitkomsten van een regionaal

vroeger vooral moesten opdraven om ons

woonlastenonderzoek en over energiecollec-

te verantwoorden, neemt de provincie nu

tieven. In het platform discussiëren de deel-

vaker het initiatief. Ondersteunen, afstem-

nemers met elkaar over die onderwerpen.

men, agenderen: het gebeurt allemaal.

Maar het blijft zeker niet bij praten alleen. Uit

Daardoor snappen we elkaar beter. En heb

het platform is bijvoorbeeld een werkgroep

je elkaar straks op een ander thema nodig,

ontstaan die een Energieconvenant heeft op-

bijvoorbeeld de huisvesting van status-

gesteld. Ook zijn ze bezig met de ontwikkeling

houders of voor duurzaamheidssubsidies,

INWONERS: .

van een Drentse vastgoedagenda. Harry van

dan zijn de verbindingen er al.’

GEMEENTEN: 

der Meer, beleidsadviseur van de provincie:

WONINGCORPORATIES:

‘Nu neemt iedereen vanuit zijn eigen positie

OPENBARE RUIMTE

 (met . woningen)

beslissingen over vastgoed. Kijken we daar in

Bovendien leveren de bijeenkomsten ook

samenhang naar, dan is dat beter voor de vitali-

concrete dingen op. Toen de provincie

teit van de Drentse dorpen.’

onlangs , miljoen euro beschikbaar stelde

AANDEEL SOCIALE HUUR: , procent

voor de versterking van stedelijke kernen,

DRIVE

waren het niet toevallig de corporaties

 euro per maand

Van der Meer zit in de agendacommissie die de

die daar van profiteerden. Gedeputeerde

ONTWIKKELING

bijeenkomsten van het platform voorbereidt.

Munniksma: ‘Corporaties zijn actief in

HUISHOUDENS TOT 2040:

‘Daar denk ik – in de brede context van Dren-

centrumgebieden. Een substantieel deel

+ , procent

the – mee over de relevante discussies die

van dat geld komt dan ook daar terecht

we moeten voeren. Voor een volgende bijeen-

waar corporaties belang hebben bij inves-

komst staat de nieuwe Woningwet op de

teringen in de openbare ruimte. Dankzij

agenda.’ Elke bijeenkomst schuift bovendien

het platform verbinden we wederzijdse

gedeputeerde Rein Munniksma aan. ‘Dit plat-

belangen beter met elkaar.’

GEMIDDELDE HUUR:

Dรกรกrom stapt u over op veiligheidsdeuren. Op de eerste plaats krijgen de appartementen nieuwe stalen deuren die de dieven buiten houden. Want een goed slot is dan wel belangrijk, maar dieven deinzen vooral terug voor een deur die lastig kapot te krijgen is. Maar er zijn nog meer voordelen: De deuren dichten goed af, waardoor de deur lawaai vanuit het trappenhuis tegenhoudt en zorgt voor een aangenaam binnenklimaat. Brand en brandgassen worden op afstand gehouden. Etensluchtjes blijven op hun plek en ook leveren de deuren een aanzienlijke energiebesparing op. De appartementdeuren zijn nagenoeg onderhoudsvrij en hebben een lange levensduur.

70 jaar ervaring

Dat de Daloc-deuren soepeler en eleganter zijn dan je misschien zou denken, komt doordat het weerstandsvermogen van de deur afhankelijk is van de intelligente constructie van de veiligheidsonderdelen en het gebruikte materiaal. We zijn op dit gebied al actief sinds 1943, dus we weten waar we het over hebben. Al onze deuren zijn getest en gecertificeerd, de productie is gecontroleerd en de classificaties op het gebied van brand, brandgas, geluid en inbraakveiligheid zijn hoog.

Een paar uur per deur

Onze professionele en gecertificeerde monteurs vervangen een appartementsdeur in minder dan een halve dag. Dus voordat u er erg in hebt, hebben de deuren niet alleen gezorgd voor tevreden en blije huurders, maar is het pand ongetwijfeld ook nog eens meer waard geworden. Kijk op daloc.nl (of scan de QR-code) voor meer informatie over de techniek achter de deuren en de diverse uitvoeringen.

Security doors

Air Excellent koppelt uw woning moeiteloos aan een gezond binnenklimaat!

Optimaal binnenklimaat met Air Excellent! Het Ubbink Air Excellent luchtverdeelsysteem is een modulair systeem, dat geschikt is voor alle mechanische ventilatiesystemen met of zonder warmteterugwinning. Voordelen • Verlaging energieverbruik en geluidsniveau door lagere drukverliezen • Beperkte geluidsoverdracht door geïsoleerde luchtverdeelkasten • Professionele inregeling, bewoners kunnen dit niet aanpassen • Anti-statisch en anti-bacterieel • Ontwerpvrijheid door combinatiemogelijkheden ronde en halfronde kanalen • Hoeft niet ingestort, maar kan wel; flexibele huisvesting • Past op iedere ventilatie-unit, ongeacht het merk • TÜV SÜD gecertificeerd • Geschikt voor nieuwbouw en renovatie

Halfrond kanaal

Rond kanaal

Ubbink, voor uw gemak! www.airexcellent.nl

Koppelstuk rond/halfrond

mensen en wonen 41 TEK ST : CHRISTINE DE RUITER

FOTO : JONAS BRIELS

MEVROUW B.A.H. KOLK-WARMENHOVEN

tientje op het aanrecht en liet de achterdeur

voorbeeld adviseerden dat klapramen in nieu-

open, terwijl ik mijn dochter van school haalde.

we woningen een haakje kregen. Mijn man zat

woont sinds  in een hoekwoning

Bij terugkomst vond ik een kwitantie en  cent.

in de gemeenteraad. Hij overleed twintig jaar

van woningcorporatie Welwonen net

Het was hier gezellig. Alles was open, met lage

geleden. Dat was een heftige tijd. Maar in mijn

achter de IJsselmeerdijk in Enkhuizen.

hegjes. Nu zit iedereen achter zo’n houten

eentje ben ik nog steeds actief. Televisie en het

schot. Het huis is wel klein. Daarom wonen er

huishouden boeien me niet. Ik ga naar musea,

‘Ik ben nooit gewend geraakt aan de klei. Die

nu veel mensen alleen in de buurt. Wij moesten

naar concerten, naar vrienden, naar bijeenkom-

gaat overal inzitten. Ik was duinen gewend,

vroeger de kinderwagen verplaatsen om door

sten van verenigingen. En ik volg precies wat er

met schoon zand. We woonden in IJmuiden

de gang te kunnen. En in het toilet past geen

gebeurt. Als het me niet aanstaat, dan spreek ik

toen mijn toekomstige man werd overge-

fonteintje. Dat mis ik nog. Maar ik hoop hier

de wethouders gewoon op straat aan.’

plaatst naar Enkhuizen. Hij legde tonnen aan

nog lang te wonen. Ik ken veel mensen, ben

ter markering van vaarroutes op het IJsselmeer.

altijd van het verenigingsleven geweest. Ik zat

Je kreeg alleen een huis als je getrouwd was. In

ook in de huurdersvereniging, waar we onder-

 trouwden we en in  kwamen we hier.

handelden over de jaarlijkse huurverhoging. En

De huur was , per week. Dan legde ik een

in de Vrouwen Advies Commissie, waar we bij-

‘IK MIS EEN FONTEINTJE’

WIM DEETMAN TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

FOTO : JEROEN POORT VLIE T

u gaat op proef wonen in een corporatie29 Stel woning, waar zou u op letten?

‘Op het comfort van de woning. Is het dagelijkse onderhoud gemakkelijk? Van de keuken en de douche? Is het niet te krap? Genoeg kastruimte? Een balkonnetje, als het kan aan de zonkant? En hoe ziet de omgeving eruit?’

welke persoonlijke 16 Op vraag zou u geen antwoord geven? ‘Op een vraag die me niet zint.’

maakt een wijk goed 27 Wat om in te wonen? ‘Goede bereikbaarheid per openbaar vervoer en voldoende winkels in de buurt. Zodat ik niet per se met de auto naar de supermarkt hoef. Wat groen is ook plezierig. De contacten met de buren ontstaan vanzelf als er sprake is van normale vriendelijkheid. En er moet geen rommel en overlast zijn.’

is uw favoriete 5 Wat tv-programma?

‘De slimste mens mis ik bijna nooit. Ik ben tegenwoordig wat vaker thuis. Het aardige van dat programma vind ik de manier van presenteren en dat de uitkomst zo onvoorspelbaar is.’

was u voor 15 Wanneer het laatst verschrikkelijk boos? ‘Ik kan er niet goed tegen als ik het gevoel heb dat er maar wat gedaan wordt. Als mensen maar wat aanrommelen. Bij de Raad lees ik een enkele keer ook wel

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET WIM DEETMAN DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

eens een kabinetsstuk waarvan ik denk: “Als je het één keer had doorgelezen, had je het anders gedaan.” Maar mijn boosheid ebt altijd weer snel weg.’

vierkante meter 23 Hoeveel heeft een mens nodig om prettig te wonen? ‘Geen idee. Veel ruimte is heel plezierig, maar dan heb je ook weer veel spullen.’

16/32 43 buurmeisje van acht Als u minister van vraagt wat voor werk u 25 Wonen was, wat zou u 31 Welk land 13 Uw doet. Wat antwoordt u? als eerste doen?

‘Dat de regering allemaal regels maakt

‘Wonen is een basisbehoefte voor

en dat ik daarover advies geef voordat

mensen. Als dat niet goed geregeld is,

ze gaan gelden. De bestuursrecht-

gaat het wringen in de samenleving.

spraak van de Raad leg ik uit door te

Dat belang verdwijnt naar de achter-

zeggen dat mensen ook wel eens

grond door de marktwerking. Daar

boos zijn op de gemeente of de

zou ik als minister minder waarde aan

burgemeester. Dan hak ik de knoop

hechten. Het huidige beleid gaat soms

door en zeg wie er gelijk heeft.’

te veel uit van de zelfredzaamheid van mensen. Dat zie ik ook in de nieuwe

Wat heeft u van uw vader? ‘Misschien wel zijn relativeringsvermogen. Dramatische situaties zal ik niet snel tot een historische gebeurtenis verklaren. “Er is niets nieuws onder

Woningwet. Maar niet iedereen is zo zelfredzaam.’

welk moment 8 Op was u het moedigst?

‘Geen idee. Dat komt misschien omdat ik nooit bang ben.’

de zon”, is een mooie Bijbelspreuk. En bemoedigend. We hebben vroeger veel problemen opgelost, waarom zou ons dat nu niet lukken?’

zijn woning30 Waar corporaties voor nodig? ‘Ze moeten in voldoende mate voor-

zien in woningen voor hen die daarop aangewezen zijn. En bij het uitvoeren

18 Wat is het

grootste probleem van de Nederlandse woningmarkt?

‘DE GEBREKKIGE DOORSTROMING AAN DE BOVENKANT VAN DE SOCIALE HUURWONINGEN. DAAR ZIT HET GROOTSTE EN LASTIGSTE PROBLEEM.’

vindt u een voorbeeld als het gaat om wonen?

‘ZWITSERLAND. DAAR KOM IK GRAAG. HET IS EEN SCHOON, VRIENDELIJK EN VEILIG LAND. DAT IS OOK TERUG TE ZIEN IN DE WOONOMGEVING.’

van die taak de bewoners betrekken. Om hen gaat het. Een corporatie moet zich in kunnen leven in bewoners. Zich afvragen: “Zou ik in dat huis en in die wijk willen wonen?” Dienstbaar zijn

heeft u voor het laatst wakker 7 Waarover gelegen?

dus. Dat is iets anders dan een gewoon

‘Toen ik minister van Onderwijs was,

bedrijf runnen.’

vroeg Vrij Nederland mij al of ik wel

Met wie zou u het liefst een uur in de lift vastzitten?

eens wakker lag. Geraffineerde vraag. Mijn antwoord: “De eerste nacht dat ik niet slaap, ga ik bij de Koningin mijn ontslag indienen.” Vlak daarna hebben

‘Het idee alleen al! Ik wil helemaal niet

studenten een hele nacht kabaal in mijn

in de lift vastzitten.’

straat gemaakt. Om me wakker te

u de baas was van 24 Als Aedes, wat zou u als eerste doen?

houden. De politie kwam er aan te pas. Maar ik slaap nog steeds uitstekend.’

‘Er bij de corporaties “inheien” dat ze zich moeten houden aan de gedragsregels uit de AedesCode en Governancecode. In de AedesCode raties dienstbaar moeten zijn aan huur-

WIM DEETMAN (1945) is lid van de Raad van

ders en de samenleving. Dat staat er in

State sinds 2008. Hij is voorzitter van

wat ambtelijke taal, maar het is zeer

de AedesCode-commissie. Voorheen

essentieel. Corporaties die zich daar

was hij onder meer CDA-Tweede

niet aan houden, hebben echt een

Kamerlid, burgemeester van Den

probleem.’

Haag en minister van Onderwijs.

staan regels waaruit blijkt dat corpo-

Onderwerpen:

VEILIG WONEN DAG 2015 • • • • •

Wat kunt u verwachten? Waar? Wanneer? Tijd? Kosten?

    

Veilig Wonen en Zorg Vluchtdeuren Nieuwste ontwikkelingen Nationale Beveiligingsrichtlijn Inbraakwerend glas

Interactieve workshops en informatiemarkt met innovatieve producten Postillion Bunnik (langs de A12) Dinsdag 21 april 2015 10.00 uur t/m 16.00 uur GEEN, gratis lunch en vrij parkeren

Workshops speciaal voor woningcorporaties: 1. Veilig Wonen en Zorg: Zorg zorgeloos naar binnen 2. Vluchtdeuren: 95% Voldoet niet, hoe nu wel? 3. Nationale beveiligingsrichtlijn: Ervaringen over een breed toepasbare beveiligingsrichtlijn De Veilig Wonen Dag 2015 is bedoeld voor Woningcorporaties, Gemeenten, Politie, Verzekeraars, Beveiligingsbedrijven, Aannemers, Architecten, Projectontwikkelaars, Fabrikanten/Leveranciers en Vereniging van Eigenaren. Na het bijwonen van deze innovatieve dag, kunt u uw stem uitbrengen op het voor u meest aansprekende beveiligingsproduct. Zet 21 april a.s. dus alvast in uw agenda en meld u aan door te mailen naar info@hetbeveiligingscentrum.nl of via de website www.hetbeveiligingscentrum.nl ,waar u het inschrijfformulier vindt. Geef uw voorkeur op voor de workshops die u wenst te bezoeken.

BEVEILIGINGSCENTRUM WAGENINGEN: voor al uw productonafhankelijke en maatwerk advisering in nieuwbouw en bestaande bouw incl. helpdesk.

Naamloos-1 1

Van 40 euro naar 4 euro per factuur

Kijk voor een toelichting op nccw.nl/van40naar4

12-3-2015 9:26:20

werk aan wonen 45

OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

Lid raad van commissarissen/lid auditcommissie

Mooiland

EDE

Lid raad van toezicht

TBV Wonen

TILBURG

Lid raad van toezicht

Stichting Huisvesting Bejaarden Oosterhout (SHBO)

DONGEN

Voorzitter raad van toezicht

Woningbouwvereniging ‘t Goede Woonhuys

HILVERSUM

Finance Ideas

UTRECHT

WOONopMAAT

HEEMSKERK

Directie/RvB/RvC

Financieel/Administratief Adviseur Management Manager vastgoed Ondersteunende diensten Senior adviseur strategie

WonenBreburg

TILBURG

Teamleider financiële administratie ( uur)

Wooninc.

EINDHOVEN

Woningstichting Rochdale

AMSTERDAM

Aedes vereniging van woningcorporaties

DEN HAAG

Mercatus

EMMELOORD

Viverion

LOCHEM

Woonstad Rotterdam

ROTTERDAM

GroenWest

WOERDEN

Projectontwikkeling Adviseur vastgoed Staf Medewerker kenniscentrum & benchmarking Strategie en Beleid Beleidsmedewerker  uur/week Technisch toezicht Coördinator vastgoed voor  tot  uur per week Technisch uitvoerend Projectleider onderhoud & renovatie Verhuur en Verkoop Dienstverlenende medewerker klantcontactcentrum (kcc)

Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid Coördinator woondiensten

Amarant Groep

TILBURG

Hoofd gebied

Woonconcept

MEPPEL

Medewerker technisch beheer

Woonstad Rotterdam

ROTTERDAM

Sociaal beheerder wmo m/v

De Woonmensen

APELDOORN

â&#x20AC;&#x2DC; Gemeenten kennen de noden van hun bevolking beter dan het Rijkâ&#x20AC;&#x2122;

toekomst 47 TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

FOTO ' S : JEROEN VAN KOOTEN

Gerard Erents

Het stof van de parlementaire enquête is neergedaald, een deel ervan is geland in het voorstel voor de nieuwe Woningwet. Is alles nu goed geregeld? Kunnen we met deze wet de komende decennia vooruit? Corporatieveteraan Gerard Erents laat zijn licht over deze vragen schijnen. ‘Als de samenwerking tussen gemeente, huurders en corporatie goed loopt, moet de Rijksoverheid daar niet te veel in sturen.’

Ontspannen en zelfverzekerd beantwoordde Gerard Erents vorig jaar juni

De nieuwe Woningwet is bijna klaar. Goed nieuws?

tijdens zijn openbaar verhoor de vragen van de

‘Ja. Ik ben het misschien niet altijd eens met

parlementaire enquêtecommissie woningcor-

minister Blok, maar het is voor corporaties van

poraties. Hij zat er dan ook niet als ‘verdachte’.

belang dat de overheid nu eens structureel

Erents, die al sinds  actief is in de volks-

beleid formuleert. Dat er niet bij elke nieuwe

huisvesting en werd aangesteld als ‘puin-

minister of staatssecretaris, of bij elk nieuw

ruimer’ bij Rochdale en Vestia, hoefde niet te

incident, nieuw beleid wordt gemaakt.’

vrezen voor verwijten aan zijn adres. Erents, nu: ‘Ik zat er vooral om wat ik zelf in de sector aantrof te beschrijven en om oplossingen aan te dragen.’

Dat beleid ligt er nu, met de nieuwe Woningwet. Maar hebben corporaties hiermee de ‘duidelijke opdracht’ waar u voor pleitte?

En dat deed hij. ‘De minister moet duidelijk

‘Eigenlijk niet. De minister regelt in de wet

maken waar corporaties voor zijn. En dat eens

een aantal dingen tot in het extreme, met name

tien jaar volhouden’, zei hij toen. Naast een

de scheiding van DAEB en niet-DAEB. Terwijl

duidelijke opdracht voor corporaties pleitte hij

in diezelfde wet staat dat de gemeenten een

voor een duidelijke scheiding tussen DAEB en

Woonvisie moeten opstellen, het beleid op lo-

niet-DAEB, steviger intern en extern toezicht

kaal niveau moeten bepalen. En dan samen met

en een cultuuromslag onder bestuurders.

corporaties en huurders prestatieafspraken

Zaken die allemaal terugkomen in de nieuwe

moeten maken. Dat schept verwarring. Als de

Woningwet.

samenwerking tussen gemeente, huurders en

48 Gerard Erents (1950) stelde als interim-bestuurder onder andere orde op zaken bij de in problemen geraakte corporaties Rochdale en Vestia. Hij werkt sinds  in de corporatiesector in diverse functies. Hij werkte bij Nieuw-Amsterdam, een voorganger van Rochdale. Verder was hij directielid bij de Nationale Woningraad, later opgegaan in Aedes, en directeur-bestuurder bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Sinds  bestiert hij met twee partners Orka-Advies, dat interim-bestuurders voor de corporatiesector levert.

corporatie goed loopt, moet de Rijksoverheid daar niet te veel in sturen.

het CFV moeten vragen om samen met Aedes

Die moet leren afstand te houden. Gemeenten kennen de noden van hun

een model te maken voor die scheiding. De

bevolking, beter dan de Rijksoverheid.’

kennis over dit soort zaken zit namelijk bij het

Hebt u er vertrouwen in dat die gemeenten met een stevige Woonvisie komen, dat ze goede prestatieafspraken maken met de corporaties?

CFV, meer dan bij het ministerie.’

zal dat sneller gaan dan bij de andere. Trouwens: corporaties zijn bij die

Het CFV is kritisch over de beperkte tijd die corporaties krijgen om DAEB van niet-DAEB te scheiden. 1 januari 2017 moeten de voorstellen er liggen. Is er volgens u ook meer tijd nodig?

prestatieafspraken niet volledig afhankelijk van de gemeente. Als je

‘Natuurlijk. Het heeft zo’n grote impact,

met goede voorstellen komt, dan moet je als corporatie ook de andere

brengt veel administratieve rompslomp met

partijen kunnen meenemen.’

zich mee. Ik snap ook niet dat er opeens zoveel

‘Het grote probleem is natuurlijk dat gemeenten veel personeel hebben wegbezuinigd, waardoor er nu weinig volkshuisvestelijke kennis is. Daar moeten veel gemeenten nog in groeien. Bij de ene gemeente

In Deventer vroeg de gemeente aan corporatie Rentree de weg te bouwen, die tot problemen leidde. Hoe voorkomen we dit soort incidenten?

haast mee wordt gemaakt. We doen net alsof er heel veel niet-DAEB is. Terwijl niet-DAEB maar  procent van het totale bezit vormt. En als het CFV nu zegt dat er te weinig tijd is,

‘Dat risico loop je, maar je zult als corporatie gewoon volwassen moeten

waarom gaat de minister dan met de door hem

zijn en zeggen dat dat niet kan. En als de gemeente onhaalbare eisen

aangestelde externe toezichthouder in discus-

stelt, dan heb je altijd nog de arbitrage van het ministerie. De DAEB

sie? Laat het CFV met een voorstel komen

is duidelijk bepaald. In die DAEB zit wat rek, en daarbinnen moet je

en met Aedes een convenant tekenen. Neem

discussiëren of je dat wel of niet wilt gaan doen. U geeft nu het voor-

daarin op dat de voorstellen in  klaar moe-

beeld van Rentree, maar er zijn natuurlijk een heleboel gemeenten die

ten zijn.’

corporaties vroegen iets te bouwen, waarbij die corporaties gewoon nee hebben gezegd.’

U bent voorstander van de scheiding tussen DAEB en niet-DAEB. Waarom eigenlijk?

Wat als dat niet gebeurt? Als het moet zoals de minister nu voorstelt? ‘Dan worden het weer gouden tijden voor

‘Omdat DAEB onder de borging valt en niet-DAEB niet. Daarbij is het

adviesbureaus. Ik kan me goed voorstellen dat

belangrijk dat je niet-DAEB altijd blijft toetsen op rendement – finan-

een corporatie dit uitbesteedt. Want het is

cieel, maar vooral ook maatschappelijk rendement, wat makkelijker is bij

eenmalig en veel corporaties hebben wat dit

een scheiding. Ook vind ik dat de vennootschapsbelasting van de DAEB-

betreft geen specialisten in huis. Als je er wat

activiteiten moet verdwijnen en zo’n scheiding maakt dit makkelijker.

meer tijd voor neemt, kunnen corporaties

We moeten er echt voor knokken dat die belasting van de DAEB-activi-

rustig met groepjes bij elkaar zitten om ideeën

teiten weggaat. Want DAEB is niet concurrentievervalsend, andere

uit te wisselen. In Aedes-Magazine van febru-

partijen dan corporaties doen daar niet aan mee.’

ari stond het voorbeeld van Wooncompagnie

Is de scheiding van DAEB en niet-DAEB goed geregeld in de wet zoals hij er nu ligt?

administratieve scheiding al rond. Als dat nu

‘Nee, want het wordt weer heel ingewikkeld gemaakt. Dat zegt het

Dan wordt dat volkshuisvestelijke geld maar

Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) ook. De minister zou eigenlijk

één keer uitgegeven en niet  keer.’

in de kop van Noord-Holland. Die heeft de werkt, dan kun je dat gewoon van elkaar leren.

toekomst 49

â&#x20AC;&#x2DC; Je zult als corporatie volwassen moeten zijn en zeggen wat er niet kanâ&#x20AC;&#x2122;

50 toekomst

U zei tegenover de parlementaire enquêtecommissie dat we toezicht ‘met lef en wapens’ nodig hebben. Komt dat er met de Autoriteit Woningcorporaties?

Aedes, van de VTW en bij al die accountants-

‘Het CFV heeft al sanctiebevoegdheden gekregen van de minister, die

eens door de organisatie heen. Als een be-

gaan over naar de Autoriteit Woningcorporaties. Dus die wapens komen

stuurder liever niet heeft dat je dat zonder hem

er. Lef hebben betekent dat de autoriteit op het moment dat het misgaat

of haar doet, moet je het daarover hebben. En

ook zijn ballen toont. En het niet accepteert als deze geen informatie van

zeggen: dit kan niet.’

een corporatie krijgt. Dat hangt vooral af van de mensen die bij de toe-

makkelijk. Je kunt op de website kijken van kantoren veel informatie halen. En wandel

‘Zeker. Maar ik weet niet of zij de baas wordt van de Autoriteit Woning-

Dan een minder grijpbaar thema: de cultuuromslag. De nummer één aanbeveling van de parlementaire enquêtecommissie. Hoe ver zijn we daarmee?

corporaties. Braal doet het op zich goed, maar ze moet misschien wat

‘Ik denk dat zowel bestuurders als commissa-

zichthouder komen te werken.’

De huidige directeur van het CFV, Daphne Braal, heeft wel lef, toch? minder ruzie maken met het WSW. Ik vind eigenlijk dat de minister het

rissen wel geleerd hebben van alle incidenten

CFV en het WSW op één lijn moet brengen. Hij moet vooral duidelijk-

in de sector. Ze kijken nu veel eerder en beter

heid scheppen over wie nu wat doet. Neem de sanering. De minister

naar investeringen. Ik denk ook dat mensen

heeft zich voorgenomen om de uitvoering van saneringen bij het WSW

binnen corporaties er eerder iets van durven te

neer te leggen. Maar uiteindelijk moet de saneringsbijdrage betaald

zeggen als het niet goed gaat. Een incident kun

worden via het CFV. Ik snap best dat je zegt dat het WSW niet altijd bui-

je nooit uitsluiten. Er zal best nog wat oud vuil

ten schot kan blijven als het om sanering gaat, maar dan moet de minister

naar boven komen. Maar dan moeten we na-

het wel goed regelen. Samen met CFV, WSW en Aedes.’

gaan wanneer het is gebeurd. En het niet goed-

U bent zelf commissaris bij drie corporaties. Zijn de nieuwe eisen zoals de fit & propertest en een maximale zittingstermijn goed voor het interne toezicht?

praten of ons ervan afwenden. We hebben moeten leren dat je je als corporatie niet kunt afwenden van problemen bij een ander. Want uiteindelijk slaat het probleem bij jouw corpo-

‘Ik denk het wel. Ik vind die maximale zittingstermijn van acht jaar hart-

ratie terug, in de vorm van een sanerings-

stikke goed. Dan heb je daar ook geen discussie meer over. Na acht jaar

heffing.’

moet je weg. Het lijkt mij ook goed als de minister van commissarissen eist dat zij hun kennis bijhouden, zoals Aedes en de VTW dat nu al doen.’

Met de verplichte Permanente Educatie voor bestuurders en commissarissen, bedoelt u?

‘WANDEL ALS COMMISSARIS EENS DOOR DE ORGANISATIE ZONDER DE DIRECTEUR’

Wanneer is de sector weer helemaal gezond en zijn de discussies verleden tijd? ‘Ik denk dat we nu al lekker bezig zijn. De grootste taak voor de corporaties voor de

‘Ja. Ik ben gewoon verplicht tot Permanente

komende tien jaar is betaalbare en bereikbare

Educatie. Ik vind dat een voorzitter van een

huisvesting voor de doelgroep leveren en daar

raad van commissarissen met zijn leden op een

werken ze hard aan. Maar corporaties zitten in

goede manier moet afspreken waar ze de

het maatschappelijk middenveld, dus die dis-

Permanente Educatie op gaan richten. Dat niet

cussies zal je blijven houden. Daar moet je niet

iemand zegt: ik vind deze cursus leuk en ik krijg

van schrikken. De ene keer zijn het de woning-

er vier punten voor, dan heb ik mijn score weer

corporaties, de andere keer de zorginstellin-

gehad. Je moet het ook sturen.’

gen. Maar het is aan ons om ervoor te zorgen

U pleit voor een actievere rol van commissarissen? ‘Ja. Ze moeten in de gaten hebben waar ze mee bezig zijn. Zich de vraag stellen: wat doen we eigenlijk, en doen we het goed? En zorg dat je als commissaris niet afhankelijk bent van de informatie die je van een bestuurder krijgt. Dus: ga informatie ophalen. Want het is zo

dat er geen aanleiding voor discussies is.’

Van 40 euro naar 4 euro per factuur

Kijk voor een toelichting op nccw.nl/van40naar4

Finance Ideas zoekt

adviseurs

Versterk ons snel groeiend team

WIE ZIJN WE EN WAT DOEN WE?

DE FUNCTIE

PROFIEL

Wij zijn een inhoudelijk gedreven en groeiend financieel advieskantoor. We werken met toonaangevende woningcorporaties, ziekenhuizen, care-instellingen en institutionele beleggers aan het maximaliseren van hun (maatschappelijke) doelstellingen.

Als adviseur heb je een afwisselende functie met veel verantwoordelijkheid. Wij verwachten dat je zelfstandig en samen met collega’s financiële oplossingen uitwerkt voor met name woningcorporaties. Hierbij ben jij verantwoordelijk voor zowel de inhoud als het projectmanagement. Verder zoeken wij adviseurs die het als een uitdaging zien zelfstandig een netwerk op te bouwen en te onderhouden. We vinden het belangrijk dat je de ruimte krijgt om je te ontwikkelen op professioneel en persoonlijk vlak.

Wij zoeken iemand met goede analytische vaardigheden en een duidelijke affiniteit met cijfers. Je hebt drie tot vijf jaar werkervaring bij of met een woningcorporatie als financieel specialist. Je beschikt over wo werken denkniveau. Je bent bekend met financiële sturing, meerjarenbegroting en de jaarrekening. Wij onderscheiden ons door onze inhoudelijke gedrevenheid. Daarnaast passen Finance Ideas en jij goed bij elkaar als je in je werk voldoening haalt uit het mogelijk maken van maatschappelijk relevante projecten.

Dit kan per e-mail of per post naar: Finance Ideas B.V. T.a.v. de heer drs. V. Burger Weg der Verenigde Naties 1 3527 KT Utrecht recruitment@finance-ideas.nl

Voor meer informatie over Finance Ideas of deze vacature kun je contact opnemen met Victor Burger via telefoonnummer 030-2320480 of per e-mail: victor.burger@finance-ideas.nl

Mede door de sterk toegenomen vraag op het gebied van de implementatie van de Woningwet en financiële strategische sturing zijn wij op zoek naar adviseurs die deze onderdelen bij onze klanten kunnen implementeren. Herken jij jezelf in het bovenstaande en vind je het leuk om meerwaarde te creëren in een financiële adviesfunctie? Stuur dan een brief met motivatie en curriculum vitae.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

KWALITEITSLABEL KETENSAMENWERKING

UIT DE GESCHIEDENIS

Woningcorporatie Provides lanceerde eind februari haar eigen kwaliteitslabel voor ketensamenwerking. Provides werkt al een aantal jaar op basis van ketensamenwerking.

IN UIT

Partners bij nieuwbouw, onderhoud en renovatie worden daarbij niet alleen

JEANNETTE DEKKER is per

geselecteerd op criteria zoals

 maart de nieuwe directeur-

tijd, geld en risico’s, maar ook

bestuurder van woningcorporatie

op gedragscompetenties zoals

Thús Wonen in Dokkum. De

goed kunnen samenwerken en

-jarige Dekker is al ruim  jaar

klantgerichtheid. Bij de

actief in de volkshuisvesting. Na

In  moest het nog wel: uit een

lancering kregen twintig

haar universitaire studie Bouw-

sociale huurwoning verhuizen

samenwerkingspartners het

kunde vervulde zij diverse functies

zodra je meer verdiende dan de

label.

bij verschillende woningcorpora-

‘financieel minder draagkrachtige

www.provides.nl/

ties. Die brede ervaring gaat ze nu

groepen van de bevolking’. Dat

ketensamenwerking

inzetten voor verbetering van het

deden huurders door een speciale

woningbestand van Thús Wonen.

verklaring te tekenen bij de

Dekker verhuist voor deze baan

huurovereenkomst. Als hun

van het Limburgse Weert naar

inkomen meer dan tien maal de

Friesland.

huurprijs van de woning werd,

Aedes.nl zoekterm

beloofden ze hiermee binnen

carrièrenieuws en

twee jaar naar een andere woning

www.thuswonen.nl

te verhuizen, mits beschikbaar.

@VERNIEUWDESTAD BESTUREN WE DE #STAD ALS STAD OF ALS ONDERDEEL VAN EEN REGIONAAL STEDELIJK NETWERK? BEZOEK ‘CORPORATIES & DE STAD’. HTTP://TINYURL.COM/Q4RM5AO

prikbord 53

Zelf kiezen

EVEN BELLEN MET...

VERPLAATSBAAR SPEL Leidenaren kunnen sinds kort het Leidsch Singelspel spelen. Op een levensgroot bordspel leer je, met digitale dobbelstenen en opdrachten

Berry Vetjens

op je smartphone, over de geschiede-

TNO ontwikkelde De Waakzame Flat, een

nis van Leiden. Het spel bevindt zich

concept om galerijflats en haar bewoners

nu op het Lakenplein, maar zal

te beschermen tegen onveilige gevoelens,

regelmatig van locatie wisselen.

overlast, vandalisme en inbraak. Het

Bedenker van het spel is The City

Delftse onderzoeksinstituut werd daartoe

Plug-in, die voor dit project een

uitgedaagd door woningcorporatie

bijdrage krijgt van onder meer

Waterweg Wonen.

woningcorporatie Portaal. De corporatie geeft op deze manier een

Wat houdt het concept in?

Mevrouw Van Rijn was de eerste die bij

leuke en sociale invulling aan het

‘Een aantal technologische oplossingen,

woningcorporatie Dunavie een pakket

plein, dat nu braak ligt in afwachting

op basis van interviews met de bewoners.

met energiebesparende producten

van nieuwe bebouwing.

Buiten bijvoorbeeld een welkomstscherm

bestelde. Afgelopen maand begon de

www.thecityplug-in.nl

waarbij mensen zichzelf aan zien komen

corporatie met De Groene Keuze Van,

lopen. In de entreehal kunnen mensen

een digitale catalogus waaruit huurders

zichzelf aanmelden met beeld. En als je

zelf kunnen kiezen uit bijvoorbeeld

’s avonds over de galerij loopt heb je constant

kierdichte ramen, zonnepanelen en

licht dankzij een detectiespot die mee-

ventilatie met warmterugwinning.

beweegt. Als overkoepelend concept een

Zij betalen daarvoor een vast bedrag per

flat-app waar al die dingen aan gekoppeld

maand. Binnen een week deed

worden en waarmee flatbewoners met elkaar

 procent van de bewoners van het

in contact zijn.’

complex mee. Dunavie gaat samen met de gemeente kijken hoe ze deze pilot ook

Wat gaan jullie er nu mee doen?

voor particulier woningbezit kunnen

‘Waterweg Wonen, de politie en de

doen.

gemeente Vlaardingen waren enthousiast. Ze

www.degroenekeuzevan.nl

vroegen: maar kan het ook? Dus verzamelen we nu een aantal technologiebedrijven die prototypes willen maken van onze concepten. We hopen dat woningcorporaties interesse hebben om onze prototypes uit te testen.’ Woningcorporaties die interesse hebben kunnen terecht bij Berry Vetjens, berry.vetjens@tno.nl. Meer informatie: www.tno.nl, zoekterm ‘waakzame flat’.

huisvesters van het volk 55 |

FOTO : JONAS BRIELS

FOTO : HET NIEUWE INSTITUUT / EEST -

TEK ST : MARGRIE T PFLUG

Cornelis van Eesteren Eigenlijk zou hij aannemer worden. Net als z’n vader. Om zijn toekomstige klanten beter te begrijpen volgt Cornelis van Eesteren (1897-1988) een architectuurstudie in Rotterdam. Uiteindelijk studeert hij zelf af als architect en ontwikkelt zich tot stedenbouwkundige. Hij raakt gegrepen door de problemen van de grote stad. Weg met de stank van fabrieken en de herrie van het verkeer. Een stadsmens heeft licht, lucht en ruimte nodig. Hij bestudeert uiteenlopende Europese steden en bedenkt dat je dat kunt bereiken door alle activiteiten van elkaar los te knippen en hun eigen plek in de stad te geven. Een compleet nieuwe gedachte in zijn tijd. Van Eesterens ideeën voor �de functionele stad� zijn de basis voor vrijwel alles dat na de Tweede Wereldoorlog in Nederland is gebouwd. Hij bedenkt de structuur voor een compleet nieuw stadsdeel vol sociale woningbouw: de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam. Is internationaal actief in het debtat over hoe mensen het beste kunnen wonen. En als hoogleraar in Delft beïnvloedt Van Eesteren na de oorlog een paar generaties nieuwe stedenbouwkundigen. In de jaren 50 is Van Eesteren betrokken bij het ontwerp voor Nagele in de Noordoostpolder: een nieuw dorp met betaalbare woningen gebouwd volgens de nieuwste inzichten. De huizen zijn bedoeld voor landarbeiders. Dat zal een cultuurschok voor ze geweest zijn. Het dorp is een bezienswaardigheid waar in 1960 zelfs een bioscoopﬁlm over verschijnt: Een nieuw dorp op nieuw land. Woningcorporatie Mercatus verhuurt nog steeds woningen in Nagele. De woningen op de foto worden binnenkort overgedragen aan een vereniging die monumenten beheert en verhuurt.

achteraf

Wat nou, kwetsbaar?

ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt  keer per jaar. Woningcorporaties zorgen dat ruim , miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n  procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid. Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcor-

Het woord kwetsbaar valt nog wel

Is mevrouw Kolk kwetsbaar? Of is het dat stel in die

eens als het gaat om bewoners van

mooie nieuwbouwwoning, met beiden een baan op

woningcorporaties. En je merkt dat

losse schroeven, een huis onder water, een paar

dat woord iets doet met mensen die op werk-

koters en een relatie die flinke scheuren vertoont?

gebied iets met maatschappelijke doelstellingen te

Of die meneer die we in het vorige magazine inter-

maken hebben. Sommigen gaan er heel ernstig van

viewden, met een koophuis en een dijk van een

knikken en begrijpend kijken. Ja, ja, als mensen

carrière achter zich, totdat het noodlot toeslag in de

kwetsbaar zijn, dan moet er inderdaad wel nodig

vorm van een herseninfarct? Een man die onder-

iets gebeuren. En anderen worden er een beetje

tussen weer andere ‘kwetsbaren’ helpt met vrij-

dwars van. Wat nou, kwetsbaar? Wanneer is ie-

willigerswerk voor de Voedselbank.

mand dat?

Kwetsbaarheid is relatief. Op de keper beschouwd

Ik begin er ook steeds dwarser van te worden. Dat

zijn we allemaal kwetsbaar. Zeker als het gaat om

realiseer ik me ook terwijl ik gezellig bij mevrouw

wonen. Daarom zijn woningcorporaties er voor ons

Kolk uit Enkhuizen aan de thee zit om haar te inter-

allemaal. Voor als we het nodig hebben en voor

viewen voor onze nieuwe rubriek Mensen en

zo lang we het nodig hebben. Of althans, zo vind ik

wonen. Ze is twee koppen kleiner dan ik, weegt

dat het zou moeten zijn. Niet omdat mensen

weinig en ze is , ze woont alleen. En ze voelt zich

kwetsbaar zijn, maar omdat we – zoals in de missie

niet zo fit als vroeger. Maar kwetsbaar? Die afge-

van bijna elke woningcorporatie staat – met z’n

treden wethouder die langsloopt met de hond,

allen vinden dat iedereen goed moet kunnen wonen

vraagt ze ronduit of hij niet lang genoeg van zijn

in ons land.

wachtgeld heeft genoten. En als penningmeester van het Humanistisch Verbond stampt ze samen

Christine de Ruiter

met een stel gelijkgestemden een complex voor

Hoofdredacteur

ouderen uit de grond. Achter de Hema. Niet dat ze er zelf gaat wonen, want ze woont prima. En ze lacht me keihard uit als ik een domme vraag stel.

poraties in Den Haag en Brussel, zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n  procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim . werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen. Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl. Redactie Christine de Ruiter (hoofdredacteur); Margriet Pflug (eindredactie); Latifa van Heerde, Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van

Weersch (redactie); Carolien van der Ploeg (productie). M.m.v. Eric Went. Redactiesecretariaat T ()  E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Mieke van Weele (vormgeving). Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T ()  E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl>publicaties Prijzen (excl. BTW) Een jaarabonnement kost € ,. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € ,. Jaarabonnementen worden automatisch verlengd. Opzeggingen dienen op

 november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn. Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus ,  EB Arnhem T ()  E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein   AA Den Haag Postbus   AC Den Haag T ()  E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN -

ADVERTENTIE

Omnia Wonen: RGS logisch vervolg op ketensamenwerking HARDERWIJK - Bij corporatie Omnia Wonen wordt sinds 2009 qua onderhoud gewerkt met vijf vaste partners en met vooraf geselecteerde leveranciers. Resultaatgericht samenwerken is nu een logisch vervolg op deze ketensamenwerking. “We starten in 2015 met de eerste pilotprojecten”, zegt procesmanager Mark Drost. “Resultaatgericht samenwerken hanteren we straks voor al het buitenonderhoud aan onze 7.000 huurwoningen. Want we zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid voor onze huurders om het juiste te doen.”

et kiezen voor ketensamenwerking over de projecten heen leidde tot opzienbarende resultaten. De onderhoudskosten daalden van 18 miljoen euro in 2008 naar 8,7 miljoen in 2013. Dat betekent € 1.160 in plaats van € 2.500 per huurwoning. De klanttevredenheid steeg van een 7 naar een 8. Dat is het resultaat van dezelfde werkwijze voor ieder project, door een vast team. “Het is een genot dat we samen kijken hoe we keer op keer kunnen verbeteren”, aldus de manager Bouwen & Onderhouden. “Prijzen voeren niet de boventoon omdat onze kwaliteitseisen en standaard marktconforme eenheidsprijzen voor alle projecten bekend zijn. Daarnaast is het belangrijk dat de houding en gedrag van de medewerkers

Mark Drost, manager Omnia Wonen: “Het is een genot dat niet de prijzen centraal staan, maar juist wél het samen steeds beter willen presteren voor onze huurders.”

in de keten zijn veranderd. De keten investeerde hierin door workshops, persoonlijke ontwikkelingstrajecten en een fulltime begeleider ketensamenwerking.” Verrijdbare daksteiger Zelfs de grootste corporatiecriticaster wil nu niet anders meer. Want met de nieuwe werkwijze dalen de kosten en nemen zowel de kwaliteit als het werkplezier toe. “Een mooi voorbeeld is een project in Nunspeet”, wil Drost er graag aan toevoegen. “Eén van de vaste leveranciers, een dakdekker, dacht actief mee hoe we de renovatie zo slim mogelijk ter hand konden nemen. Wat leverde dat samen nadenken op? Een vaste steiger bij een rij woningen met daar boven op een verrijdbare steiger. Ongeacht het weer kunnen we de daken probleemloos vervangen. Zijn we klaar? Op naar het volgende dak. Zo besparen we enorm op het open afbouwen van steigers. En het levert ook veel minder huurdersoverlast op omdat we de doorlooptijd weten te halveren. Al met al gaan we van energielabel D naar B, kost het ons 10 procent minder en is er 8 procent minder afval.” Pilotprojecten Nu heeft Omnia Wonen besloten om onderhoud via resultaatgericht samenwerken nog meer neer te leggen bij marktpartijen, die weten dat er van hen afscheid wordt genomen als ze onder de maat presteren qua kwaliteit, meedenken en innovatie. In 2015

Het bovenste deel van de steiger dat verrijdbaar is om bij een renovatieproject in Nunspeet het ene dak na het andere te vervangen om zodoende efficiënt te werken.

staan vijf pilotprojecten in de begroting. “Wij en de partners gaan samen naar de cursus resultaatgericht samenwerken van Savantis. En weet je wat zo mooi is?”, vertelt Drost met een grote glimlach. “Je moet dan zelf cases aanreiken. En daarvoor gaan we natuurlijk de vijf pilotprojecten gebruiken! Om zo qua resultaatgericht samenwerken nog meer van elkaar te leren. Over een paar jaar doen we niet meer anders. Dat hebben we al besloten. Reden waarom we van onze partners dan ook gaan verwachten dat ze in het bezit komen van het keurmerk voor resultaatgericht samenwerken, te weten het VGO-keur.”

Verzekerd van resultaat met een VGO-bedrijf Met resultaatgericht samenwerken kun je tot wel 20% besparen op directe kosten en tot wel 50% op indirecte kosten. Deze werkwijze leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit, een snellere doorlooptijd en een hogere bewonerstevredenheid. Voor vastgoedonderhoudsbedrijven, die de kunst van het resultaatgericht samenwerken verstaan, bestaat een erkend keurmerk. Dat is het VGO-keur. Op www.vgokeur.nl vindt u alle details én vastgoedonderhoudsbedrijven met het VGO-keur bij u in de buurt.

Verschuift uw rol naar die van

Dan zijn wij de beste spelers op het gebied van Resultaatgericht Samenwerken Om de beweging te maken van uitvoering en management naar regie, is een ware cultuuromslag nodig: het loslaten van oude gewoontes en een nieuwe kijk op de wereld. Waarin resultaatgerichte samenwerking met ketenpartners vooropstaat, op basis van vertrouwen. Dat vertrouwen maken wij als Het Consortium aantoonbaar waar. Voor ál uw vastgoedonderhoud en renovatie.

DAAG ONS UIT!

hetconsortium.nl info@hetconsortium.nl of bel Marc Geerts op 075-628 02 44