Aedes-Magazine 7-8/2015 by Aedes.nl

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT / 7-8 / 2015

SLECHTS IN 1 OP DE 4 CORPORATIEHUIZEN WOONT EEN KIND » GEZOCHT: COMMISSARIS NIEUWE STIJL » » TRENDS IN DE EUROPESE HUISVESTING » » PETRA STIENEN OVER DIVERSITEIT IN WIJKEN » » ‘DAKLOOSHEID LOS JE NIET ALLEEN OP MET EEN HUIS’ »

020 - 565 94 00 Hulplijn voor de laagste beheerskosten AWB Als leverancier van verwarmingsproducten wil AWB waarde toevoegen in de keten samen met haar strategische partners door het leveren van innovatieve en betrouwbare producten en diensten. Thermomaster C-XV Vanaf 2015 geeft AWB voor langere tijd volledige controle over de beheerskosten van installaties. Het middel? De nieuwe Thermomaster C-XV, het toestel voor de laagste beheerskosten, waarbij bewezen betrouwbaarheid wordt gecombineerd met grondig geteste innovaties.

TCO product-pijlers De ThermoMaster C-XV gebaseerd op de vier TCO product-pijlers: hoge bedrijfszekerheid, eens per vijf jaar onderhoud mogelijk, korte inspectie- en onderhoudsbeurten en de mogelijkheid om het toestel snel en overal te kunnen installeren, is daarom hĂŠt perfecte verlengstuk van een strategie die erop gericht is de Total Cost of Ownership van installaties te minimaliseren.

Voor meer informatie: www.awb.nl/cxv.

commentaar NIET MEEDOEN IS GEEN OPTIE Op ons congres eind november presenteren we de uitkomsten van de tweede editie van de Aedesbenchmark. Corporaties kunnen hun prestaties hierin onderling vergelijken, op nog meer onderdelen dan in de eerste editie. De ‘wedstrijd’ is dus uitgebreid. Tot 1 september kunnen corporaties de benodigde gegevens voor de tweede editie aanleveren. Niet meedoen aan deze wedstrijd is geen optie. Een kleine denkoefening. Stel een corpora-

prikkel in het omlaag brengen van de kosten. De eerste editie

tie is een gewoon bedrijf. Welke mechanis-

van november 2014 liet zien dat die wedstrijd werkt. Uit

men zullen dat bedrijf prikkelen om beter te pres-

de resultaten bleken grote verschillen tussen de corporaties.

teren? Meer klanten werven? Nee, geen optie.

En de corporaties zijn zich daarvan bewust. Dat heb ik de

We hebben nu 2,4 miljoen woningen, misschien

afgelopen maanden gemerkt in gesprekken met corporatie-

komen er nog enkele duizenden bij, maar dan

bestuurders en commissarissen. Men weet welke positie men

houdt het ook op. Meer in-

bekleedt in vergelijking met

komsten

andere corporaties. En wil die

binnenhalen

door

substantieel hogere huren te vragen? Behoort ook niet tot de mogelijkheden. De reële inkomsten van de huurders zijn de laatste jaren flink achteruit gegaan. Bovendien heeft het overgrote deel een laag

‘Met de Aedes-benchmark kunnen corporaties prestaties vergelijken, zoals in een echte wedstrijd’

inkomen. Het omlaag brengen

positie verbeteren door van elkaar te leren. In de Aedes-benchmark van 2014 konden corporaties onder meer hun bedrijfslasten meten en met elkaar vergelijken. Zoals de personeelskosten en leefbaarheidsuit-

van de kosten dan? Ja, dat is de enige prikkel voor

gaven. De editie van dit jaar voegt daar nieuwe zaken aan

die onderneming om beter te presteren.

toe. Zoals het onderhoud, de grootste direct beïnvloedbare

Maar natuurlijk is een corporatie geen gewoon

kostenpost van corporaties. Ook het prestatieveld beschik-

bedrijf. Een corporatie is een maatschappelijke

baarheid/betaalbaarheid is nieuw. Daarmee laat de Aedes-

onderneming. Met de dure plicht om niet alleen

benchmark 2015 zien of er in een regio voldoende betaal-

de kosten, maar ook de inkomsten – de huren – zo

bare huurwoningen zijn voor de mensen voor wie ze bedoeld

laag mogelijk te houden.

zijn. Kortom: de kern van ons werk.

Als maatschappelijke ondernemingen spelen de

De eerste editie van de benchmark kende een overtuigend

individuele corporaties goed in op de volkshuis-

aantal deelnemers: ruim 80 procent van de woningcorpo-

vestelijke opgaven die in ons land van regio tot

raties deed mee. Natuurlijk verwachten we dat dit jaar

regio verschillen. Daarbij kunnen corporaties hun

minstens zoveel corporaties meewerken. Liefst allemaal. Niet

prestaties echter wel met elkaar vergelijken. De

meedoen aan deze wedstrijd is geen optie meer.

Aedes-benchmark brengt dat in de praktijk. Zoals in een echte wedstrijd. Wie kan de hoogste kwali-

Marc Calon

teit leveren tegen de beste prijs? Dat is een extra

Voorzitter

46 3 6 14 16

GEZOCHT: COMMISSARIS NIEUWE STIJL

COMMENTAAR Aedes-benchmark: niet meedoen is geen optie ONDERTUSSEN IN Zeist OPINIE ‘Dakloosheid is niet primair een huisvestingsvraagstuk’ – Cornel Vader OPINIE Duurzaamheid vraagt om idealisme met een vleugje realisme – John Hendriks

28 32 41 42 45 52 54

GOEDEMORGEN Roel van Gurp PRIKBORD Weetjes en tips FEITEN & CIJFERS over de huisvesting van statushouders 16/32 Zestien vragen aan Thierry Baudet MENSEN EN WONEN Frouke Stellingwerf-Boonstoppel HUISVESTER VAN HET VOLK Huib Ottevanger ACHTERAF EN COLOFON

inhoud

PETRA STIENEN Eigen initiatief. Meedoen. De nieuwe toverwoorden in de wijkaanpak. Maar daarvoor moet er eerst aandacht zijn voor wie wijkbewoners echt zijn, vindt Petra Stienen.

TRENDS IN EUROPA Betaalbaarheid en doorstroming zijn niet alleen Nederlandse uitdagingen; in heel Europa spelen vergelijkbare problemen. Vier trends rond sociale huisvesting in de EU-lidstaten.

BEWONERS VAN CORPORATIEWONINGEN Wie zijn eigenlijk de 4 miljoen mensen die in huizen van woningcorporaties wonen? Gezinnen met kinderen zijn in de minderheid. De bewoners in cijfers en in beeld.

Afscheid Ook al was hun huis oud en versleten, toch was het voor de bewoners een emotionele tijd: afscheid nemen van hun flat in Kerckebosch in Zeist. Om daar samen bij stil te staan organiseerden zij de afgelopen maanden allerlei activiteiten waaronder een feest voor jong en oud. Voor woningcorporatie Seyster Veste was het een flinke klus om de 220 huishoudens uit het complex aan een ander huis te helpen en daarna de sloop voor te bereiden. Het complex met galerijflats uit 1960 is inmiddels met de grond gelijk gemaakt. De komende jaren zal de corporatie in deze wijk nog meer complexen slopen. In plaats daarvan bouwt Seyster Veste samen met gemeente Zeist en andere partijen aan een compleet vernieuwde wijk met uiteindelijk maximaal 1.000 duurzame woningen in verschillende prijsklasses en types, koop en huur. www.kerckeboschzeist.nl; deze foto hoort bij een expositie die naar verwachting eind van het jaar plaatsvindt.

ondertussen in Zeist tek st : margrie t pflug

foto : pier pennings

‘KuNNEN WE VERSCHILLEN TuSSEN MENSEN ACCEPTEREN?’

Petra Stien

nen

wijken 9 TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

FOTO â&#x20AC;&#x2122; S : BABE T HOGERVORST

Eigen initiatief. Meedoen. De nieuwe toverwoorden in de wijkaanpak. Maar daarvoor moet er eerst aandacht zijn voor wie wijkbewoners echt zijn, vindt Petra Stienen. Een moslim is meer dan alleen moslim. Een Limburger meer dan alleen een Limburger. Zonder echte acceptatie ontstaat er geen participatie, zegt Petra Stienen. Het is de kern van haar boek Terug naar de Donderberg, de Roermondse wijk van haar jeugd.

‘DE IDENTITEIT VAN MENSEN BESTAAT UIT VEEL VERSCHILLENDE LAGEN’ ‘Weten we wel hoe we met diversiteit

huis uit spreken ze een beetje Mandarijn, genoeg om met de Chinese

om moeten gaan?’, vraagt Petra Stienen.

shoppers te kunnen communiceren.’ Enthousiast gaat ze verder: ‘Dat

‘Hoe vaak vragen wij ons dat eigenlijk af?

vind ik een typerend voorbeeld voor onze moderne samenleving: de

Bijvoorbeeld jullie hier bij Aedes? Of de

identiteit van de meeste mensen bestaat tegenwoordig uit veel verschil-

medewerkers van woningcorporaties?’ Ze

lende lagen. Ook de identiteit van de mensen die in de huizen van

vertelt hoe ze na een van haar bezoeken aan

woningcorporaties wonen of gaan wonen. Dáár moeten we het over

Roermond tien minuten op een bankje op het

hebben.’

perron moest wachten. Overal ziet ze Chinese toeristen met veel tasjes. Terug van het shop-

80 NATIONALITEITEN

pen in het outletcentrum. ‘Naast me zitten

Observeren, veel met mensen praten, vragen stellen en daarover vertel-

twee jonge mensen. Ze zien er Aziatisch uit

len. Dat typeert Stienen – onder meer publicist, Arabist, voormalig

en praten Nederlands met een dik Limburgs

diplomaat én van Limburgse komaf. Haar boek Terug naar de Donderberg

accent. Als ik een praatje aanknoop, blijken het

is ook zo geschreven. De Donderberg is een wijk in Roermond. Voor-

Limburgers die in Enschede studeren. In het

namelijk gebouwd in de jaren : kleine, sociale huurwoningen

weekend werken ze in het outletcentrum. Van

om de naoorlogse woningnood zo snel mogelijk te helpen oplossen.

wijken 11 PETRA STIENEN (1965) studeerde Arabisch en Midden-Oostenstudies. Ze heeft ruim tien jaar in het Midden-Oosten gewerkt, onder meer op de Nederlandse ambassades in Caïro en Damascus. Sinds juni  is ze Eerste Kamerlid voor D. Verder is ze onder andere publicist en commentator. In  was Stienen de hoofdpersoon in het tv-programma Het mooiste meisje van de klas.

met de Amerikaanse ambassade samenwerkte rond thema’s als extremisme. Amerikaanse bezoekers die wel eens wilden zien waar Mohammed B was opgegroeid, leidde ze rond door de Amsterdamse wijk Slotervaart. ‘Oh, nice! Is this a getto?’, imiteert ze het Amerikaanse accent. ‘It doesn’t look like a getto at all’. Ondertussen dacht Stienen: ‘Dit lijkt zo veel op de Donderberg. Hoe kijken wij in Nederland eigenlijk tegen dit soort wijken aan? Klopt dat met wat er werkelijk gebeurt?’ Het inspireerde haar om terug te gaan naar de ‘In Roermond is er een duidelijke scheidslijn

wijk van haar jeugd. Ze heeft er vier jaar rondgelopen en gesproken met

tussen de “goede wijken” en “de anjere kantj

bewoners met verschillende achtergronden, met gemeenteambtenaren,

van het sjpoor”, de Donderberg. Zoals in veel

politici, welzijnswerkers en medewerkers van woningcorporaties.

steden in Nederland. Mijn verhaal over de

Natuurlijk is er genoeg drama te vinden in een wijk als de Donderberg,

Donderberg is het verhaal van veel wijken die

zegt Stienen. ‘Als ergens zoveel mensen met zoveel verschillende ach-

aan de verkeerde kant van het spoor, de brug

tergronden wonen, is er altijd een bron voor conflicten. Je ziet er een

of de stad liggen.’ Ze groeide er zelf op. Tegen-

combinatie van armoede, criminaliteit en achterstand. Maar als je met de

woordig wonen er bijna . mensen en

bewoners praat, merk je dat het met de meeste mensen goed gaat. En ze

meer dan  nationaliteiten in de Donderberg.

wonen ook graag in de wijk.’ Wat Stienen opvalt in de beeldvorming

‘Als je er nu rondloopt, is er ogenschijnlijk niks

over dit soort wijken is dat het lijkt alsof er maar twee manieren zijn om

aan de hand’, zegt ze. Is dat niet wat buiten-

er mee om te gaan. De aanpak van orde en veiligheid, van mensen de

landers die in Nederland achterstandswijken

goede kant uit willen straffen. Met camera’s rust en orde creëren. Of de

bezoeken ook vaak zeggen? ‘Precies’, knikt ze.

aanpak van de redders: mensen de goede kant uit knuffelen. Ze zet een

Ze vertelt hoe ze als ambtenaar van Buiten-

zalvend stemmetje op: ‘Deze mensen komen uit héél moeilijke omstan-

landse Zaken na de moord op Theo van Gogh

digheden en daar moeten we echt rekening mee houden.’ Geïrriteerd:

12 wijken

‘ DE VEELKLEURIGHEID VAN WIJKBEWONERS ONTBREEKT BIJ DE MEESTE PROFESSIONALS DIE IN DE WIJK WERKEN’

moslimachtergrond. Het deed me denken aan mijn protestantse jeugdvriendinnetje van vroeger. Ook haar identiteit werd in het katholieke Roermond teruggebracht tot één kenmerk, haar protestantse geloof. Dat gebeurt nu met de meervoudige identiteit van bijvoorbeeld de jongeren met een nietWesterse achtergrond in de Donderberg.’ Stellig: ‘Dat heeft te maken met het gebrek aan diversiteit en inclusiviteit van al die organisaties die zich met dit soort wijken bezighouden. Telkens

‘Dat soort multi-cultigebabbel ben ik veel

valt mij weer op dat de veelkleurigheid en verscheidenheid van de

tegengekomen. Wie heeft hier eigenlijk wie

wijkbewoners niet is terug te vinden bij de meeste professionals die

nodig, heb ik vaak gedacht.’ Wat Stienen

er werken.’ Natuurlijk zijn er uitzonderingen, vervolgt ze. Zoals de

wil doen is het ‘derde verhaal’ vertellen. ‘Als

voormalige directeur van Wonen Limburg, Hassan Najja (nu directeur bij

moderne samenleving moeten we accepteren

de Groningse corporatie Lefier, redactie). ‘Maar één zwaluw maakt

dat er verschillende waarheden naast elkaar

nog geen zomer’, zegt Stienen. ‘Zolang Najja een van de zeer weinige

bestaan. De Donderberg heeft verschillende

corporatiebestuurders van niet-Westerse afkomst is, blijft hij “die

lagen, net zoals haar bewoners. En voor die pa-

Marokkaanse directeur“. Als er meer diversiteit onder bijvoorbeeld

ralleliteit vraag ik meer aandacht.’ Zo beschrijft

bestuurders is, ontstaat er vanzelf meer ruimte voor de meervoudige

ze in haar boek het verhaal van een moeder en

identiteit van mensen.’

een dochter die uit Somalië zijn gevlucht. Toen ze in Nederland uiteindelijk een woning kre-

OPEN BLIK

gen in de Donderberg hoorden ze: ‘Oh, daar

Stienen: ‘Wat mogen de jongeren van de Donderberg eigenlijk behou-

is het heel gevaarlijk.’ Stienen: ‘De dochter

den van hun meervoudige identiteit? En wat willen wij eraan doen dat zij

vertelde het giechelend. Voor hen is deze wijk

zich geaccepteerd voelen? En met wij bedoel ik al die mensen die vanaf

natuurlijk een verademing vergeleken met de

de goede kant van het spoor vanuit hun werk met dit soort wijken te

oorlog die ze ontvlucht zijn.’

maken hebben. Zonder acceptatie ontstaat er geen participatie. Dat maakt het extra urgent om met een open blik naar de diversiteit in wijken

TURKIJE ÈN LIMBURG

te kijken. In de Donderberg wordt er nu, net zoals in de rest van Neder-

Wat moeten organisaties zoals woningcorpo-

land, meer betrokkenheid van bewoners verwacht bij bijvoorbeeld zorg

raties met dat ‘derde verhaal’? Stienen: ‘Waar

en welzijn. Eigen initiatief en meedoen is het credo.’ Ze vertelt over het

het om gaat, is dat er meer aandacht moet

festival Donderslag, een onderdeel van een jaarlijkse culturele manifes-

Terug naar de

komen voor de meervoudige identiteit van

tatie in Midden-Limburg. Voor het eerst hebben jongeren uit de wijk dit

Donderberg, Portret

de bewoners in wijken zoals de Donderberg.’

zelf georganiseerd. Op het programma stonden onder meer Antillaanse

van een wereldwijk.

met

trommelaars, mensen die Turkse instrumenten bespeelden en Neder-

Nieuw Amsterdam

Selami Coskun, een jonge PvdA-politicus uit

landse hiphop. Bij de evaluatie na afloop kwam er van sommige kanten

Uitgevers.

Roermond. ‘Een assertieve Nederlander die

kritiek: volgende keer zou het festival weer meer over de Limburgse

trots is op waar hij vandaan komt: Turkije én

cultuur moeten gaan. ‘Toen ben ik heel boos geworden. Eerst wordt

Limburg. Hij is opgegroeid in de Donderberg,

jongeren uitdrukkelijk gevraagd mee te doen. Maar als het vervolgens

voelt zich er thuis. Maar jongeren zoals hij

niet precies lijkt op wat wij willen, is het niet goed.’ Daar ligt het

krijgen iedere dag te horen dat ze zich moeten

probleem, vervolgt ze. ‘Zijn wij, al die mensen aan de goede kant

aanpassen, dat ze verantwoordelijk zijn voor

van de stad, bereid te veranderen? Kunnen we verschillen tussen

het wangedrag van mensen met wie ze niks te

mensen accepteren? Zijn we bereid de veelzijdigheid van mensen te

maken willen hebben. Meerdere keren per dag

accepteren?’

wordt hem gevraagd wat hij van de sharia

Ze twijfelt even en vervolgt dan: ‘De wereld met al haar verschillen zit in

vindt. Zijn persoonlijke identiteit wordt gere-

onze wijken. Hoe gaan we daar mee om? Dat is de kernvraag uit mijn

duceerd tot één onderdeel ervan: zijn Turkse

boek.’

vertelt

over

haar

gesprekken

Meer huurpunten dankzij de isolatie van Neopixels Voor woningcorporaties zijn energiezuinige en duurzame woningen van groot belang. Vanwege de betaalbaarheid, het comfort voor bewoners en het beperken van de milieubelasting, maar ook voor de vastgoedwaarde van een woning. Goede isolatie zorgt voor een betere EnergieIndex en dat levert meer huurpunten op. Neopixels is op dit gebied de meest geschikte partner voor woningcorporaties.

kiezen.” Woningcorporaties vinden in Neopixels bovendien een partner die hen ondersteunt bij het verduurzamen van woningen op de lange termijn. “We maken waar wat we beloven. Ook afspraken met huurders over energiebesparing worden gegarandeerd nagekomen.”

Neopixels is de fabrikant van de gelijknamige grafietparels voor hoogwaardige isolatie van spouwmuren en bodems van kruipruimtes. Stefan Nooijens van Neopixels legt uit: “Neopixels onderscheiden zich door hun vorm en het grafietgehalte. Grafiet reflecteert namelijk warmte, waardoor de isolatiewaarde twintig procent hoger is dan traditionele isolatiematerialen. Het is bewezen en vastgelegd door de Stichting KOMO dat Neopixels de hoogtste isolatiewaarde van Nederland hebben.”

Materiaal De vorm en het grafietgehalte van Neopixels zijn dus belangrijk voor de isolatiewaarde, maar er schuilt nog meer achter het succes. Nooijens legt uit: “Neopixels zijn gemaakt van expandeerbaar polystyreen (EPS), oftewel piepschuim of tempex. Dat materiaal is goed isolerend en zeer schokbestendig. Neopixels bevatten per stuk meer dan drieduizend gesloten luchtcellen, waardoor er geen lucht of water in of uit kan. Daardoor isoleren ze ruim twintig procent beter dan traditionele vormen van na-isolatie.” Neopixels verbeteren ook de geluidsisolatie, zijn waterbestendig en hebben een lange levensduur.

Meer huurpunten Het toepassen van goede isolatie is van cruciaal belang voor de energiezuinigheid van woningen. “Hoe beter de woning geïsoleerd is, hoe gunstiger het energielabel en de EnergieIndex”, zegt Nooijens. “Een zuinige woning krijgt meer huurpunten, dus is het verstandig om voor het bewezen beste isolatiemateriaal te

Renovatieprojecten Neopixels worden aangebracht door gaatjes van minimaal 14 millimeter in de voegen van de spouwmuur te boren. De gaatjes zijn beduidend kleiner dan bij andere systemen, waardoor de kans op schade ook kleiner is. Een speciaal ontworpen vulpistool spuit de Neopixels samen met de water-gedragen

TRIPLE HR PREMIUM

lijm Neofixx in de muur, waarna de gaatjes worden gedicht. Deze methode is zeer snel, betrouwbaar en kosteneffectief. Hierdoor zijn de isolatiewerkzaamheden goed in te passen in de renovatieprojecten van woningcorporaties. Topkwaliteit Neopixels kiest bewust voor topkwaliteit op alle gebieden. Nooijens: “We werken met een selecte groep topinstallateurs, die aan strenge eisen moet voldoen. De Neopixels Academy leidt uitvoerders op om de isolatiewerkzaamheden correct uit te voeren. Ook de kwaliteit van het product wordt voortdurend gecontroleerd.” De Neopixels-installateur begint met een nauwkeurige voorinspectie. Tijdens het opvullen van de spouwmuren voert Neopixels – indien gewenst - samen met de woningcorporatie een extra kwaliteitscontrole uit, waarbij onder andere de isolatiewaarde, oftewel Lambdawaarde, gemeten en teruggekoppeld wordt. Neopixels laat op een transparante manier zien dat de afgesproken isolatiewaarden zijn behaald. “Zoals gezegd, ons motto is: ‘waarmaken wat je belooft’”, zegt Nooijens. “We zijn continu open en eerlijk richting woningcorporaties, huurders en installateurs. Samen bereiken we het beste resultaat.”

20% betere isolatiewaarde door toevoeging van zuiver grafiet

www.neopixels.nl

14 CORNEL VADER DIRECTEUR LEGER DES HEILS WELZIJNS- EN GEZONDHEIDSZORG

‘DAKLOOSHEID IS NIET PRIMAIR EEN HUISVESTINGSVRAAGSTUK’ Housing First lijkt een toverbegrip in de opvang van daklozen. Kern van de methode: eerst een huis, dan pas hulp. Maar wie denkt dat een woning de belangrijkste stap is in het oplossen van problemen van daklozen, heeft het mis. Dat is een te simpele voorstelling van zaken, vindt Cornel Vader van het Leger des Heils. De nadelige gevolgen daarvan zijn al merkbaar. TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

Is dakloosheid in eerste instantie een huisvestingsprobleem en pas daarna een psychisch of verslavingsprobleem?

opvang kunnen creëren in leegstaande kantoren of ver-

‘Nee, voor de kwetsbare groep dakloze mensen met

geïsoleerd en hun financiële problemen en schulden

meervoudige problemen geldt dat zeker niet. Dan heb ik

worden waarschijnlijk groter. En dat brengt ook risico’s

het niet over mensen die bijvoorbeeld vanwege huiselijk

voor de samenleving met zich mee.’

zorgingshuizen. Het verblijfsprobleem is daarmee misschien wel opgelost. Maar vervolgens raken deze mensen

geweld door de politie tijdelijk uit hun huis zijn gezet. Ook niet over de "nieuwe daklozen" die door de economische crisis hun baan verloren en daardoor uiteindelijk ook hun onderkomen. Die mensen kunnen meestal wel tijdelijk bij familie of kennissen onderdak vinden. Maar over de mensen die dakloos zijn door een verzameling van problemen, zoals psychiatrische stoornissen in combinatie met verslaving. Soms ook met verstandelijke beperkingen en vaak met een gebrek aan vaardigheden om hun leven op orde te houden. Voor die laatste groep is een dak boven het hoofd weliswaar noodzakelijk, maar niet de belangrijkste oplossing voor hun complexe situatie. Hun problemen zijn niet tot een huisvestingsvraagstuk terug te brengen.’

Kleeft er een risico aan het begrip Housing First? ‘Die term kan mensen op het verkeerde been zetten als we praten over maatschappelijke opvang. De complicerende factoren verdwijnen daarmee uit het zicht. Het is echt te simpel om te veronderstellen dat we voor deze groep

Hein de Kort

opinie 15

Merkt u de gevolgen van die versimpeling?

overal ontstaan. Verder proberen we de beschermende

‘Ja, kijk maar naar de reductie van bedden in de geestelijke

woonvormen zelf te beschermen.’

gezondheidszorg, de forse bezuinigingen op de ambulante zorg en de druk op de beschermende woonvormen. Sinds

Hoe ziet u de taak van de corporaties?

de overheveling van het beschermd wonen naar de

‘We hebben een grote behoefte aan eenvoudige, kleine

gemeenten bestaat op veel plaatsen het idee dat een

woningen. Simpele woningen van  tot  vierkante

appartement met lichte ondersteuning voldoende moet

meter. En niet betaalbaar, maar gewoon echt goedkoop.

zijn. Dat is dus meestal niet zo.’

Ik denk weleens: hadden we de oude HAT-eenheden,

Wat doet u daaraan?

eenkamerappartementen, nog maar. We hebben veel van dat soort woningen nodig, maar wel kleinschalig. Dus

‘We zijn in gesprek met de gemeenten om hen te wijzen

hoogstens vier tot zes dicht bij elkaar in een wijk. In een

op de noodzakelijke ondersteuning van deze kwetsbare

grote stad misschien twaalf. Maar niet meer, want dan kan

mensen. Daar hoort bijvoorbeeld ook werk bij, dat hoeft

er overlast voor de wijk ontstaan. Binnenkort gaan wij

niet betaald te zijn. Dus ook de Participatiewet speelt hier-

hierover in gesprek met Aedes.’

bij een rol. We praten met de sociale wijkteams die nu

opinie JOHN HENDRIKS DIRECTEUR-BESTUURDER WOONCOMPAGNIE EN LID GROENE HUISVESTERS

DUURZAAMHEID VRAAGT OM IDEALISME MET EEN VLEUGJE REALISME De wereld veranderen gaat in kleine stapjes. Dat geldt ook voor het energiezuinig maken van corporatiewoningen. Met idealisme alleen redden we het niet, stelt corporatiedirecteur John Hendriks, lid van de Groene Huisvesters. ILLUSTR ATIE : HAN HOOGERBRUGGE

Zorgen voor betaalbare én duurzame huur-

passen. De huidige systeemprijzen en hoogte

duurzaamheidsontwikkelingen. Je kunt je

woningen met een lage energierekening voor

van de energiebelasting maken salderen

ogen niet sluiten voor de belangen van ande-

huurders gaat niet vanzelf. Corporaties die

financieel aantrekkelijk, dat kan huurders

ren en blind je eigen plan trekken. Dat maakt

werken aan het energetisch verbeteren van

over de streep trekken. De onzekerheid over

het werken aan duurzaam verbeteren van

hun woningen lopen tegen praktische belem-

de regeling maakt echter dat huurders en

woningen complexer, maar ook veel interes-

meringen aan. Duurzaamheid is niet alleen

verhuurders de keuze voor het plaatsen van

santer. De Groene Huisvesters is een samen-

een kwestie van enthousiast allerlei mooie

zonnepanelen voor zich uit schuiven. Stads-

werkingsverband van corporaties, het minis-

dingen doen.

verwarming is een ander voorbeeld. Stel dat

terie van Binnenlandse Zaken (BZK), Woon-

corporaties er op grote schaal in slagen om

bond en Aedes om de verduurzaming van

Communicerende vaten

hun woningen energetisch zo te verbeteren

de bestaande woningvoorraad te versnellen.

Een mooi voorbeeld zijn zonnepanelen. De

dat de bewoners weinig tot geen energie

Wij voelen ons gezamenlijk verantwoordelijk

techniek is beschikbaar, de zonnepanelen in

meer nodig hebben om hun woning te ver-

voor betaalbare huurwoningen met een lage

ruime mate verkrijgbaar en de zon schijnt.

warmen. Dan staat er een centrale in de stad

energierekening.

Maar als we allemaal massaal gebruik gaan

te draaien, terwijl er onvoldoende energie

maken van zonnepanelen, heeft één partij

wordt afgenomen. Niet onze zorg? Dan ver-

Idealisme is onvoldoende om de wereld te

een probleem: de overheid. Die mist dan

geten wij dat die centrale wel afbetaald moet

veranderen, daar hoort een vleug realisme bij.

forse belastinginkomsten op de levering

worden en dat de overheid het exploitatie-

Tegelijkertijd moeten we voorkomen dat de

van energie. De salderingsregeling, het weg-

risico heeft.

realisten onder ons altijd het eerste én het

strepen van eigen energieverbruik tegen

laatste woord krijgen. Pioniers blijven nodig.

eigen opgewekte energie, staat ter discussie.

Blijven experimenteren

Bijvoorbeeld om te experimenteren met het

Minister Kamp wil die gunstige regeling voor

Slechts twee van de vele voorbeelden van

energieneutraal maken van woningen. Het

zonnepanelen evalueren en misschien aan-

spanning tussen verschillende partijen rond

blijft een uitdaging om huurders mee te

17 ‘Toekomstsvisies zijn makkelijk, echt maatregelen nemen is pas ingewikkeld.’ STEF BLOK, MINISTER VAN WONEN, TIJDENS DE PRESENTATIE VAN HET ADVIES WONEN IN VERANDERING VAN DE RAAD VOOR LEEFOMGEVING EN INFRASTRUCTUUR.

‘Een aantal collega-corporaties is van mening dat de legitimatiediscussie een gepasseerd station is en dat we alle energie moeten steken in het uitvoeren van de wetgeving. Ik ben er juist van overtuigd dat je niet louter geleid zou moeten worden door de wetgever, maar je meer dan ooit af zou moeten vragen waarvoor we het als woningcorporaties allemaal doen.’ MARC EGGERMONT, ALGEMEEN DIRECTEUR WOONBEDRIJF, OP ZIJN BLOG.

‘Wat is er toch tegen volkshuisvesting? We hebben toch ook Volkswagen en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie?’ krijgen. De voordelen zijn voor huurders niet altijd helder. Terwijl zij de ongemakken en het ‘gedoe’ wel helder op hun netvlies hebben. De Groene Huisvesters roept collegabestuurders op door te gaan met het verduur-

ART KLANDERMANS, HOOFD ADVIES EN STRATEGIE CORPORATIES, DUURZAAMHEID EN DOELGROEPEN BIJ DE GEMEENTE AMSTERDAM, OVER DE KRITIEK OP HET WOORD ‘VOLKSHUISVESTING’, IN TIJDSCHRIFT NUL20.

zamen van hun woningbezit. Stapje voor stapje. Soms met vallen en opstaan. Wees eerlijk over zaken die (nog) niet zijn gelukt. Deel die ervaringen met anderen. Daar kunnen we allemaal van leren. DE GROENE HUISVESTERS is een samenwerkingsverband van  corporatiebestuurders, Aedes, de Woonbond en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Meer informatie: www.groenehuisvesters.nl. Collega’s die iets onder de aandacht van de Groene Huisvesters willen brengen kunnen contact opnemen met Marlou Boerbooms: marlou@energieambassadeur.nl,  .

‘Haal het verzorgingshuis weg en de aanleunwoning heeft niets meer om tegenaan te leunen. Geen restaurant, geen wasserette, geen kapper, geen verpleging, geen bingo-avond. Ik wilde beschermd wonen. Dan ga je er niet vanuit dat het verzorgingshuis weggaat.’ BERT CRAMER, BEWONER VAN EEN AANLEUNWONING IN AMSTERDAM, OVER DE OMBOUW VAN HET AANPALENDE VERZORGINGSHUIS TOT STUDENTENCOMPLEX, IN HET PAROOL.

ADVERTENTIE

Betere corporatieresultaten met resultaatgericht samenwerken ENSCHEDE – Het roer ging vier jaar geleden om toen Dennis Strikker bij corporatie Domijn verantwoordelijk werd voor álle onderhoudskosten. Inspanningsverplichtingen maakten plaats voor resultaatafspraken. ‘Zo voerden we ook voor schilderwerk resultaatgericht samenwerken in omdat het leidt tot lagere kosten, een betere kwaliteit en een hogere huurderstevredenheid’, zegt de teamleider vastgoedbeheer. ‘We krijgen nu een 7,6 als rapportcijfer, terwijl dat voorheen een 6,8 was.’

Eén van de vijf vaste onderhoudspartners die resultaatgericht schilderwerk uitvoert voor corporatie Domijn bij huurwoningen in Enschede.

e eerste klap werd gemaakt met het onderhoud aan de CV-ketels bij de ruim vijftienduizend huurwoningen. Strikker sloot met één marktpartij een contract af voor de komende achttien jaar. Aan de eenheidsprijs per CV-ketel waren resultaatafspraken gekoppeld voor de verwarming bij de huurders. “Dat leverde een directe besparing op van € 250.000”, herinnert hij zich nog exact. “Maar

Dennis Strikker, teamleider vastgoedbeheer Domijn: “Resultaatgericht samenwerken stimuleren we graag bij collega’s als de werkwijze van de toekomst.”

ook een uiterste waardevolle samenwerking met een bedrijf dat actief met ons meedenkt. Het is namelijk een gemeenschappelijk belang dat de kosten laag blijven en de klanttevredenheid stijgt. De resultaten zijn ernaar. Want er wordt geïnvesteerd in een goede verwarming in ónze huurhuizen. En het aantal klachten is de afgelopen jaren teruggelopen van 68 procent naar slechts 33 procent.” Schilderondergrens De resultaatgerichte aanpak is ook doorgezet naar schoonmaakkosten. De kosten daalden met zo’n 5 procent niet zo spectaculair als de 12 procent bij de CV-kosten. Maar ook in dit geval kreeg Domijn er een partner bij die slimmer wil werken voor tevreden huurders. Inmiddels is zo’n driekwart van al het onderhoudswerk - in totaal jaarlijks goed voor zo’n 35 miljoen euro - op een resultaatgerichte aanpak gestoeld. Zo’n twee miljoen euro wordt besteed aan schilderonderhoud. Maar ook dit zakt nooit meer door een bepaalde ondergrens heen. “De tijd is voorbij dat wij bestekken schrijven en bepalen welke verf en welke kwast

moet worden gebruikt”, aldus Strikker. “En dat de goedkoopste aanbieder ermee weg loopt, erna steken laat vallen waardoor we toch weer duurder uit zijn.” Onderhoudscoöperatie De beste werkwijze wordt nu overgelaten aan vijf onderhoudsexperts. “Deze resultaatgerichte samenwerkers nemen 104 van de in totaal 515 onderhoudsclusters voor onze 15.500 woningen voor hun rekening. Jaarlijks komen daar circa tien tot vijftien onderhoudsclusters bij. Stuk voor stuk

gaat het om 25-jarige contracten met resultaatafspraken. Dat voedt de wil om het net zo goed te doen als bij je eigen huis”, zegt de teamleider. “Met extra oog voor details want elke klacht komt weer op het bordje terecht van het onderhoudsbedrijf. Ook hier verbetert de kwaliteit en stijgt de tevredenheid. Ook hier zien we doorontwikkeling: de vijf onderhoudspartners trekken nu samen op als één coöperatie met één bedrijfsbureau, één aanspreekpunt, één logo en één werkwijze.”

Verzekerd van resultaat met een VGO-bedrijf Met resultaatgericht samenwerken kunt u tot wel 20% besparen op directe kosten en tot wel 50% op indirecte kosten. Deze werkwijze leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit, een snellere doorlooptijd en een hogere bewonerstevredenheid. Voor vastgoedonderhoudsbedrijven, die de kunst van het resultaatgericht samenwerken verstaan, bestaat een erkend keurmerk. Dat is het VGO-Keur. Op www.vgokeur.nl vindt u alle details én vastgoedonderhoudsbedrijven met het VGO-Keur bij u in de buurt.

“een nieuw geluid bij NCCW”

Nieuwe regels, Nieuwe regels, nieuwe kansen. nieuwe kansen. Alswoningmarkt woningcorporatie krijgt udruk. te maken met een De staat onder Als woningcorporanieuwe Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt te maken met een tie krijgt uwerkelijkheid. te maken met eenunieuwe werkelijkheid. komt een nieuw stelselRegelgeving voor woningwaardering. Dat nieuwe werkelijkheid. verandert er De regelgeving verandert ingrijpend. Op meer en dan is algebied. reden genoeg om voor een nieuwe betrouwbare komt een nieuw stelsel woningwaardering. Dat één Telkens moeten keuzesjuridische gemaakt partner te wensen die hierbij kan ondersteunen. is al reden genoeg omueen betrouwbare juridische worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridipartner te wensen die udie hierbij kan ondersteunen. sche partner te wensen u hierbij kan ondersteunen. Onze advocaten en juristen hebben zich volledig toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wij Onze advocaten en juristen zich volledig Onze advocaten hebben zichhebben volledig toegelegd op kunnen u dan ook met veelWij kennis van u zaken toegelegd open het vastgoedenkunnen huurrecht. Wijook met het vastgoedhuurrecht. dan adviseren (en het moet u procederen) kunnen u dan ook met veelnamens kennis zaken veel kennis vanals zaken adviseren (envan als het moet naover zaken rond (ver)koop, woonfraude, adviseren (en als(ver)huur, het moet namens procederen) mens u procederen) over zaken rondu(ver)huur, (ver) huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorrenovatie,overlast, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, waarden, renovatie, bouw, projectontwikkeling regelgeving rond projectontwikkeling de volkshuisvesting. renovatie, bouw, en de en de regelgeving rond de volkshuisvesting. regelgeving rond de volkshuisvesting. Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Vertrouwde expertise Hielkema cokan isVertrouwde ontstaan inexpertise. 2015 een25afsplitsing Nieuw kantoor. Hielkema &&co bogen op meeruit dan jaar ervavaninde van Unger Hielkema & co is van ontstaan in 2015 uitHielkema een Wij afsplitsing ring devastgoedpraktijk praktijk de volkshuisvesting. komen advocaten. van de Unger Hielkema graag bijvastgoedpraktijk u langs voor eenvan kennismaking. advocaten.

Dé vastgoeden Dé vastgoeden huurrechtadvocaten huurrechtadvocaten

De Boelelaan 7, 1083 HJ Amsterdam De HJ Amsterdam Tel. Boelelaan 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl

Wat wij doen? NCCW ontzorgt als ICT dienstverlener meer dan de helft van alle corporaties in Nederland. Wij leveren ERP systemen en applicaties voor uw processen.

Hoe doen wij dat? • Door naar u te luisteren • Met ervaren professionals • Met hart voor de sociale huursector • Een eigen SAAS centrum met uitwijk

Wat levert het u op? • Hogere klant(huurder)tevredenheid • Lagere kosten • Meer inzicht in uw dienstverlening • Zekerheid dat uw systeem altijd beschikbaar is

Kortom: U ontzorgen op ICT gebied Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

www.nccw.nl

â&#x20AC;&#x2DC;in heel europa eXpl de WaChTli

Europa 21 TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

TRENDS IN DE EUROPESE VOLKSHUISVESTING

LODEREN IJSTENâ&#x20AC;&#x2122;

Betaalbaarheid, beschikbaarheid en doorstroming zijn niet alleen Nederlandse uitdagingen; in heel Europa spelen vergelijkbare problemen. Wat zijn de belangrijkste trends in EU-lidstaten rond sociale huisvesting? En waar liggen de verschillen? Housing Europe zocht het uit en publiceerde de resultaten in het rapport The state of housing in the EU 2015. De vier belangrijkste conclusies.

DE VRAAG NAAR BETAALBARE WONINGEN IS GROTER DAN HET AANBOD

De daling in het aantal nieuwe sociale huurwonin-

Overal in Europa daalt het aantal nieuwe

wachtlijsten echt exploderen’, zegt onderzoekster

sociale huurwoningen: bijvoorbeeld in Groot-

Alice Pittini van Housing Europe. ‘Ze zijn in Ierland

Brittannië, Oostenrijk, Italië, Denemarken,

binnen drie jaar verdubbeld. In Frankrijk staan

Ierland, Spanje en Nederland. Een belangrijke

, miljoen mensen op de wachtlijst en in Engeland

uitzondering: Frankrijk. Dat land, berucht om

, miljoen.’ Natuurlijk is de crisis hier de grootste

zijn door sociale problemen geteisterde bui-

oorzaak van, stelt Pittini. Door inkomensdaling

tenwijken – de banlieues – is bezig met een

zijn meer mensen aangewezen op sociale huur-

grootschalig programma om de sociale huis-

woningen.

gen gaat gepaard met langere wachtlijsten voor sociale huurwoningen in heel Europa. ‘We zien de

vesting naar een hoger niveau te tillen. De Fransen bouwden in  . nieuwe soci-

Bovendien bezuinigen veel landen op wonen. ‘In

ale huurwoningen tegenover . in .

landen als Denemarken, Oostenrijk of Frankrijk

VERDELING HUUR EN KOOP IN EU-LANDEN in percentages 0

Nederland België Duitsland Zweden Denemarken Frankrijk Italië Groot-Brittannië Sociale huur

Particulier huur

Koop

Anders

Europa 23

‘Sommige mensen verwarmen hun huis niet meer in de winter’

WOONQUOTE INWONERS VAN DE EU in percentages 0

10 20 30 40 50 60 70 80

Cyprus Malta Luxemburg Slovenië Ierland Litouwen Italië Frankrijk Estland Finland Portugal Slowakije Bulgarije Polen Kroatië Verenigd Koninkrijk Hongarije België Letland Spanje Roemenië Oostenrijk Zweden Tsjechië Nederland Duitsland Denemarken Griekenland Totaal aantal huishoudens

Huishoudens met minder dan % van het modale inkomen

24 AANTAL JONGEREN IN EU-LANDEN DAT BIJ HUN OUDERS WOONT in percentages 0

Housing Europe Housing Europe is de Europese federatie voor de publieke, sociale en coöperatieve huisvesting. De organisatie, gevestigd in Brussel, verzorgt de belangenbehartiging van sociale huisvesters bij Europese instellingen en is een platform voor uitwisseling van kennis en ervaring.  nationale en regionale brancheverenigingen, waaronder Aedes, zijn lid van de koepelorganisatie. Housing Europe vertegenwoordigt ruim . huisvesters. Zij beheren samen  miljoen huizen,  procent van het totaal aantal woningen in de Europese Unie. Aedes-voorzitter Marc Calon is tevens voorzitter van Housing Europe.

Onze man in Brussel Het kantoor van Housing Europe in Brussel is ook de werkplek van Sébastien Garnier, die daar als belangenbehartiger vanuit Aedes een relevant Europees netwerk onderhoudt. Hij is te volgen via Twitter: @sebasgarnier. Volg de berichtgeving over woningcorporaties en Europa ook op Aedes.nl, dossier Europa.

Denemarken Finland Zweden Frankrijk Verenigd Koninkrijk Nederland Estland Duitsland Ierland België Oostenrijk Luxemburg Letland Litouwen Tsjechië Spanje Cyprus Polen Portugal Slovenië Roemenië Griekenland Bulgarije Malta Hongarije Italië Kroatië Slowakije

10 20 30 40 50 60 70 80

Europa 25

was er veel aandacht voor volkshuisvestelijk beleid, maar gemeten over heel Europa daalde de uitgave aan huisvesting van , procent van het bruto binnenlands product aan het begin van de crisis naar , procent nu. Dat is een vrij

‘Collectieve woonvormen, vooral voor ouderen, zijn in opkomst in Europa’

zorgwekkende trend.’ In Nederland dreigen volgens het rapport flinke tekorten aan woningen, vooral in de Randstad. Nederland is een geval apart, aldus Pittini. ‘Nederland heeft een erg sterke corporatiesector vergeleken met andere landen. Maar ook in Nederland daalden

goed geïsoleerd huis zorgt voor een lagere

de investeringen in sociale huisvesting de afgelopen twee jaar. Vooral

energierekening.’ Een hoge energierekening

door de verhuurdersheffing.’

kan grote gevolgen hebben. Pittini: ‘We zien in

sommige Oost-Europese landen, maar ook in

VEEL HUISHOUDENS KUNNEN MOEILIJK HUN WOONLASTEN BETALEN

bijvoorbeeld Cyprus, veel huishoudens die hun huis niet meer verwarmen in de winter.

Veel huishoudens zijn een groeiend percentage van hun inkomen kwijt

Simpelweg omdat de woonlasten zo hoog

aan de woonlasten: huur of hypotheek plus gas, water en licht. Deze

zijn.’

zogeheten woonquote is in Europa gemiddeld , procent. Maar de woonquote van de armsten in de samenleving (met minder dan  procent van het modaal inkomen) is bijna het dubbele,  procent. Pittini: ‘De hoogste woonquotes vind je van oudsher in landen als Duitsland en

VEEL HUISHOUDENS KUNNEN GEEN K ANT OP

De doorstroming is in veel Europese landen

Nederland. Maar sinds het begin van de crisis zien we een dramatische

erg slecht. Door een dure private huursector,

stijging van de woonquote in landen als Griekenland en Hongarije,

een tekort aan sociale huurwoningen en hoge

landen die voorheen nooit zo’n hoge woonquote hadden.’

kosten voor het kopen van een huis, zitten steeds meer mensen ‘in de val’: ze kunnen niet

Die hoge woonquotes leiden in sommige gevallen tot betalingsproble-

verhuizen, ook al willen ze dat. ‘Dit geldt voor-

men. Over heel Europa gemeten hebben vooral de huurders in de parti-

al voor landen die van oudsher een vrij kleine

culiere sector hiermee te maken: , procent heeft problemen met het

sociale huursector hebben en veel eigen-

betalen van de huur. Onder huurders in de sociale sector is dat , pro-

woningbezitters tellen’, aldus Pittini. ‘Denk

cent. Bij huiseigenaren ligt dat percentage lager: van de mensen met een

aan de zuidelijke landen: Italië, Spanje, Portu-

lopende hypotheek heeft , procent betalingsproblemen, van mensen

gal. Maar sinds kort ook in Groot-Brittannië.

met een afbetaald huis is dat , procent.

De aanpak in die landen was vooral om eigenwoningbezit te stimuleren. Maar door de crisis

De oorzaak verschilt per land: hoge huren, lage inkomens of een combi-

en strengere regels rond hypotheken, wordt

natie daarvan. Ook kwaliteit van de woning speelt een blangrijke rol,

kopen steeds moeilijker.’

zegt Pittini. ‘Gas, water en licht behoren ook tot de woonlasten. En een

26 Europa

Zorgen om ‘Dutch case’ Housing Europe maakt zich in het rapport zorgen over de groeiende invloed van Brussel op de sociale huisvesting in de individuele lidstaten. Want ook al is wonen geen beleidsterrein van de EU, via een omweg krijgt Brussel structureel greep op sociale huisvesting in de lidstaten. Het bekendste voorbeeld hiervan is de ‘Dutch case’, in Gevolg is dat jongeren tot op redelijk hoge

Nederland beter bekend als de DAEB-zaak. Organisaties (zoals corpo-

leeftijd bij hun ouders wonen. Zo woont in

raties) mogen staatssteun ontvangen voor het verrichten van Diensten

Spanje  procent van de mensen tussen  en

van Algemeen Economisch Belang (DAEB). En over staatssteun heeft

 jaar nog bij hun ouders, in Portugal  pro-

de Europese Commissie wel wat te zeggen, dus kon het gebeuren

cent, in Italië  procent en in Slowakije zelfs

dat de commissie in  Nederland ertoe dwong een nationale

 procent. Nederland zit aan de andere kant

inkomensgrens voor sociale huurders vast te leggen in een Europees

van het spectrum, met  procent. Het percen-

Besluit. Nederlandse corporaties en gemeenten hebben sindsdien veel

tage jongeren dat bij hun ouders woont is

minder invloed op wie er in de sociale woningen mogen wonen.

gestegen sinds de crisis, dat hangt samen met een stijging in de jeugdwerkloosheid, vertelt

TUSSEN WAL EN SCHIP

Pittini. ‘Maar er zit natuurlijk ook een cultureel

Sociale huisvesting is beperkt tot ‘kansarme burgers of sociaal achter-

aspect aan. De zuidelijke landen hebben wat

gestelde groepen’, volgens de definitie van de Europese Commissie.

betreft huisvesting een systeem waarin familie

De beslissing van de commissie over de Dutch case kan ertoe leiden

een belangrijke rol speelt. Of dat nu is dat je tot

dat ze de doelgroep zo beperkt blijft zien. Zo’n , miljoen Europese

op redelijk hoge leeftijd bij je ouders woont,

huishoudens zouden dan getroffen worden, waarschuwt Laurent

of dat je ouders je financieel steunen bij het

Ghekiere, voorzitter van de onderzoekswerkgroep van Housing

kopen van een huis.’

Europe. ‘Die huishoudens lopen het risico om tussen wal en schip te

vallen: ze zijn te rijk voor de sociale huisvesting en te arm voor een

BELEIDSMAKERS ZIJN ‘CREATIEVER’ GEWORDEN IN HUN WOONBELEID

woning op de particuliere markt.’

De crisis is voor veel landen aanleiding om

Een grote groep Nederlandse woningcorporaties procedeert al een

creatiever met het woonbeleid om te gaan. Zo

aantal jaar tegen het DAEB-besluit van de Europese Commissie, ge-

voeren we in Nederland met de nieuwe

steund door Aedes, de Franse woningcorporaties en Housing Europe.

Woningwet een heel pakket aan hervormin-

De laatste uitspraak in de DAEB-zaak was negatief voor de Nederland-

gen door. Ook gaan veel landen creatiever om

se corporaties, het Gerecht vond zichzelf niet bevoegd. Eind juli dien-

met bestaand vastgoed. Denk in Nederland aan

den de corporaties een hoger beroep tegen deze uitspraak in bij het

de transformatie van kantoorgebouwen of ver-

Hof van Justitie in Luxemburg. Ook hierbij ondersteunt en faciliteert

zorgingshuizen tot wooncomplexen. Pittini:

Aedes de corporaties.

RECHTSZAAK

‘In tijden van crisis moet je natuurlijk innoveren en alles halen uit het vastgoed dat je wel hebt.’ Neem Ierland en Spanje. Daar was vóór de crisis sprake van een huizenbubbel en toen die uiteenspatte leidde dat tot veel leegstaande koopwoningen. Veel lokale overheden in die landen namen toen de taak

Het volledige rapport

op zich om deze koopwoningen om te vormen tot sociale huurwonin-

The state of housing in the

gen. ‘Daarnaast zijn er veel initiatieven vanuit de gemeenschap zelf’,

EU  kunt u downloaden

zegt Pittini. ‘Bijvoorbeeld de community land trust, waarmee bewoners

via www.housingeurope.eu.

gezamenlijk eigenaar zijn van het land waarop hun woning staat. Dat is een interessant idee, want daarmee blijft het land eigendom van de gemeenschap en voorkom je speculatie. Een andere Europese trend is de opkomst van verschillende collectieve woonvormen: zelfstandige woningen in één gebouw, waar de bewoners gebruik kunnen maken van een aantal gemeenschappelijke ruimten. Dit zien we vooral bij ouderen.’

goedemorgen… 29 tek st : marjon van weersch

foto ’ s : erik van der burgt

ROEL VAN GURP Corporatiebestuurder van Casade

Mensen goed laten wonen en je bedrijf goed leiden. Daar is de corporatiebestuurder verantwoordelijk voor. In dit nummer ontmoeten we op een vroege zomerochtend Roel van Gurp. ‘De organisatie en de medewerkers moeten een houding uitstralen die past bij het publieke doel van een corporatie.’ Roel van Gurp is theoloog. Of er onder zijn collega-corporatie bestuurders studiegenoten zijn, weet hij niet. ‘Ik ken er in ieder geval geen’, zegt hij. Wij zitten in de tuin van zijn hoekwoning in Tilburg. Het is er al aangenaam terwijl het nog geen acht uur is. Om de fotograaf ter wille te zijn, nuttigt Van Gurp zijn ontbijt, koffie met een snel gesmeerde boterham, buiten. Eerst heeft hij het dauw van de tuinstoelen geveegd. Hij hoeft vandaag pas om tien uur in Hilversum te zijn voor een bijeenkomst met collega-bestuurders over een langetermijnvisie voor corporaties. Over een paar dagen begint zijn zomervakantie. De meeste klussen voor de korte termijn zijn afgerond. We praten nog even over zijn achtergrond. Niet alleen zijn opleiding is ‘atypisch’ voor

‘We mogen best wat trotser zijn op ons stelsel’

een corporatiedirecteur, maar eigenlijk zijn gehele loopbaan. Van Gurp was al 54 toen hij vier jaar geleden ‘min of meer toevallig’ bestuurder werd van Casade in Waalwijk. ‘Ik heb niet de lineaire carrière in de volkshuisvesting van veel andere corporatiedirecteuren van mijn leeftijd.’ Qua studie en loopbaan is hij dus geen huisvester in hart en nieren. Maar wel qua drive. Alles begint bij Van Gurp met nadenken over de doelen die je in de samenleving wilt bereiken. Dat deed hij in zijn vorige functies ook, bijvoorbeeld als bestuurder in de jeugdzorg of als wethouder voor GroenLinks in Tilburg. Die maatschappelijke betrokkenheid is deels gevormd door zijn theologiestudie.

goedemorgen… PROFIEL ROEL VAN GURP (58)

Directeur-bestuurder van: Casade (9.000 woningen)

Verdient: 137.176 euro

Woningwet Van Gurp is zijn voorganger bij Casade dank-

(bruto jaarsalaris)

baar. ‘Er zijn hier geen gekke dingen gedaan.

Rijdt in: een Ford

Ik hoef geen ingewikkeld cultuurtraject uit

Mondeo

te voeren om medewerkers een goede spirit te

Thuissituatie:

geven. De collega’s bij Casade hebben die al.’

getrouwd, 1 dochter (24),

Wat is die goede spirit? ‘De organisatie en de

1 zoon (22)

medewerkers moeten een houding uitstralen

Opleiding: Theologie,

die past bij het publieke doel van een corpo

Universiteit Tilburg

ratie: zorgen dat gewone mensen met minder

Nevenactiviteiten:

geld goed kunnen wonen. Dat betekent bij-

onder meer lid raad van toe-

voorbeeld dat een corporatie op een begrijpe-

zicht Combinatie Jeugdzorg

lijke manier met huurders communiceert. Ook

en van de William Schrikker

als het om ingewikkelde zaken gaat. Als je echt

Groep

dicht bij je bewoners wilt staan, moeten ze snappen waar je mee bezig bent. En andersom natuurlijk.’ Het is in onze sector een paar keer flink misgegaan, vervolgt hij. ‘Er zijn bestuurders geweest met een ego

zoals in Engeland. Dan krijg je wijken met

dat groter was dan hun inzet voor de publieke zaak. Ingewikkelder vond

paupers. Het is goed dat wij een bredere

ik het als mensen met de beste bedoelingen uit de bocht vlogen. Die juist

doelgroep hebben. Dat is een van de belang

vanuit hun grote maatschappelijke betrokkenheid zaken te enthousiast

rijke onderliggende waarden van onze volks-

aanpakten.’ Het blijft belangrijk om over die dilemma’s met collega’s te

huisvesting. Daar moeten we zorgvuldig mee

praten, zegt hij. Dat doet Van Gurp bijvoorbeeld in ‘Lente’, een begin dit

omgaan.’

jaar opgericht samenwerkingsverband van negen Brabantse corporaties. ‘Maar op dit moment staat de uitvoering van de Woningwet hier

Voetbal International

bovenaan de agenda.’ Die nieuwe wet vindt hij in grote lijnen prima.

Tijd om te vertrekken. In de woonkamer pakt

‘Onze publieke functie krijgt weer een plek: doen waar we voor zijn

Van Gurp zijn spullen bij elkaar. Boekenkasten

aangenomen.’ Wat hem minder aanspreekt is dat minister Blok in de

met poëzie, filosofie, andere non-fictie en veel

Woningwet zaken ‘tot op het detail’ regelt. ‘Het was beter geweest

literatuur domineren de kamer. Zijn dochter en

als hij alleen de kaders had bepaald en daadwerkelijk meer ruimte had

zoon, beiden begin twintig, wonen ‘nog even’

gelaten aan de lokale en regionale partijen. Dan was hij consequenter

thuis, vertelt hij. Van Gurps vrouw is maat-

geweest.’

schappelijk werkster bij een revalidatie-instel-

Internationaal is ons stelsel onvergelijkbaar, benadrukt Van Gurp. ‘Daar

ling. In het gezin wordt veel gepraat over maat-

zouden we best wat trotser op kunnen zijn. Wij bieden niet alleen huizen

schappelijke ontwikkelingen. Over zijn dage-

voor mensen die helemaal aan de onderkant van de samenleving staan,

lijkse werk gaat het minder. ‘Tijdens de parlementaire enquête woningcorporaties werd natuurlijk wel eens een grapje gemaakt. Dat ik een sukkel ben omdat wij nog steeds een oude

‘ Mijn collega’s bij Casade hebben de goede spirit’’

Ford Mondeo hebben.’ Op tafel ligt naast het Brabants Dagblad en De Groene Amsterdammer ook Voetbal International. ‘Ik ben een enorme NAC-fan’, zegt Van Gurp. Terwijl we naar buiten gaan neemt hij met de fotograaf nog even enkele belangrijke sportgebeurtenissen van deze zomer door.

De Enk groen & golf... de Vernieuwers

OP E NBAAR GR OE N

| 2.O

Parijs – 2050 De Groene Revolutie_ van grijs naar groen_ de natuur terug in de steden_ zoals Parijs_ doel: 75% minder uitstoot van broeikasgassen _ een droom?_ nee, het kan_ zegt Vincent Callebaut_ architect, visionair, idealist_ groendenker_ net als wij_ mens en natuur in balans_ hij de ontwerpen_ wij de technieken_ samen voorop_ de toekomst is groen_ wij zijn alvast begonnen.

De vernieuwers van De Enk groen & golf Meer weten over de vernieuwers? T: 0317 - 72 70 00 ( Frans Reulink ) www.deenkgroenengolf.nl info@deenkgroenengolf.nl

Voorkom een datalek en boete Woningcorporaties krijgen steeds meer verantwoordelijkheden. De uitvoering daarvan gaat gepaard met de verwerking van meer én privacygevoelige persoonsgegevens. Die gegevens moet u uiteraard goed beveiligen.

De adviseurs van BMC kennen alle ins en outs op het gebied van informatiebeveiliging

Vanaf 1 januari 2016 zijn woningcorporaties verplicht datalekken

en helpen u graag bij de inrichting, beheer

van persoonsgegevens te melden bij het College Bescherming

en uitvoeringsmaatregelen. Tevens kunnen

Persoonsgegevens.

zij u alles vertellen over de toepassing van het privacyrecht en u begeleiden bij uw

Een datalek kan u reputatie-, vertrouwens- én financiële schade

privacybesturing, -beleid en beheer.

opleveren in de vorm van bestuurlijke boetes.

Ga voor meer informatie naar www.bmcadvies.nl/datalek

32 DAGBOEK OVER EEN AMSTERDAMS PLEIN

IN UIT

‘Deze buurt maakt me op gezette tijden misantroop’, schrijft JanWillem Anker in zijn boek Het plein.

Veilig koken

MONIQUE GOVERS begon op

In dit ‘semipublieke dagboek’

 augustus  als directeur-

beschrijft Anker zijn leven aan een

gen bij seniorencomplex Souburgh

bestuurder van Omnia Wonen

pleintje in de Vogelbuurt in Amster-

in Waddinxveen krijgen een kook-

in Harderwijk. Hiervoor was ze

dam-Noord. Er staan enkele koop-

demonstratie van een professio-

directeur Klant & Vastgoed bij

en vooral huurhuizen van woning-

nele kok. Woonpartners Midden-

Zayaz en eerder werkte ze bij

corporatie Rochdale. Anker, een

Holland heeft kortgeleden de gas-

Mitros, SBW, Portaal, Stadgenoot

thuiswerkende schrijver, raakt

fornuizen van de huurders vervan-

en Ymere. ‘Vijfentwintig jaar

geobsedeerd door wat er op het plein

gen voor elektrische kookplaten,

geleden startte ik mijn volkshuis-

gebeurt. Jongeren die troep op straat

omdat er de laatste jaren steeds

vestelijke carrière in Amsterdam

gooien. Iedere avond herrie, zodat

vaker ongelukken gebeuren met

bij Wijkopbouworgaan Spaarn-

hij en zijn vrouw tv kijken met een

gaskooktoestellen in senioren

dammer- en Zeeheldenbuurt. Nu

koptelefoon op en naar bed gaan met

woningen. Alle huurders van

ben ik aangeland in Harderwijk,

oordoppen in. Ondertussen is het

seniorenwoningen van Woon

bij een gezonde, stevige club. Ik

stadsdeel druk met de ‘herinrichting’

partners Midden-Holland krijgen

mag het stokje overnemen als

van het plein. Anker is lid van de

een elektrisch fornuis of kookplaat

directeur-bestuurder en dat ervaar

stuurgroep van ambtenaren en

en een nieuwe pannenset.

ik als een buitengewone eer.’

bewoners. Hij maakt kennis met de

www.woonpartners-mh.nl

Govers volgt Gerard van de Ven

participatiemakelaar en de gebieds-

op, die in juni met pensioen is

manager en beschrijft zijn, veelal

gegaan.

machteloze rol, als ‘actieve burger’

www.omniawonen.nl

in de beginnende participatie-

Bewoners van de aanleunwonin-

samenleving. www.singeluitgeverijen.nl/ de-arbeiderspers

@COALITIEERBIJ: ACHT INSPIRERENDE VOORBEELDEN VAN LEVENDIGE ONTMOETINGSPLEKKEN: HTTP://BIT.LY/ ONTMOETINGSPLEK #SAMENTEGENEENZAAMHEID

prikbord 33 EVEN BELLEN MET...

Diversiteitsdilemma Een raad van toezicht van een grote onderwijsinstel-

MUURSCHILDERING

ling bestaat uit zestigers:

Sinds kort siert deze imposante muur-

drie mannen en een vrouw.

schildering de zijgevel van een corpo-

Om de diversiteit te

ratieflat in Hengelo. Eigenaar Welbions

vergroten wordt een

schreef, ter ere van haar 5-jarig bestaan,

ambitieuze vrouw van 40

een prijsvraag uit om een buurt of wijk

benoemd tot commissaris.

een boost te geven. Buurtbewoners van

Fatos Özer-Akc a is projectontwikkelaar

Al een paar maanden later

de Hengelose Es Noord en stichting

bij Leystromen en zet zich tijdens en naast

blijkt: het zo gewenste

OverArt kwamen op het idee van het

haar werk in om meisjes te enthousias-

‘nieuwe, andere geluid’

graffitikunstwerk. Het kunstwerk –

meren voor een baan in de techniek.

geeft spanning in de raad.

40 meter hoog – werd gemaakt door

Dit ‘diversiteitsdilemma’ is

kunstenaar James Micallef Grimaud uit

Wat is uw missie?

een van de zes dilemma’s

Malta. De schildering is een voorproefje

‘Ik ben altijd al heel enthousiast geweest over

in het boekje De zwarte

in de wijk. Welbions start dit najaar met

bouwkunde. Dat enthousiasme wil ik

doos van de boardroom, dat

de voorbereiding van de vernieuwing van

overbrengen aan jonge meiden. Zelf miste ik

put uit ervaringen uit

ruim 800 woningen. Het gaat deels om

goede beroepsvoorlichting over technische

verschillende branches.

nieuwbouw en deels om groot onder-

studies en moest alles zelf uitzoeken.’

Het zijn vooral de meer

houd, waardoor de woningen weer een

Hoe doet u dat precies?

persoonlijke kwesties

tijdje meekunnen.

‘Ik ben vijf jaar geleden benaderd door

waarvoor een code of tool

www.welbions.nl

VHTO, een landelijk expertisebureau voor

Fatos ÖzerAkc a 



geen houvast biedt. Het

meisjes en vrouwen in de techniek, of ik

boek bespreekt een aantal

rolmodel wilde zijn. Nu geef ik bijvoorbeeld

methodieken om dit soort

op basisscholen gastlessen namens de

dilemma’s aan te pakken.

corporatie aan groep  en . Ik leg uit wat

Een uitgave van Platform

voor werk ik doe en dat je met technische

Innovatie in Toezicht,

opleidingen niet alleen bouwvakker of

www.toezichtmetpit.nl.

architect kunt worden, maar heel veel verschillende beroepen kunt uitoefenen.’ Hoort dit bij een corporatiemedewerker? ‘Ja hoor, een groot gedeelte van ons werk is zorgen voor nieuwe woningen. En ik ben op deze manier maatschappelijk betrokken bezig. Ik vind het leuk om te doen en kinderen reageren erg enthousiast.’

FOTO : ERIC BRINKHORST

Meer informatie over VHTO en de gastlessen? Kijk op www.vhto.nl/ projecten/talentenkijker.

Wie zijn eigenlijk de 4 miljoen mensen die in huizen van woningcorporaties wonen? Gezinnen met kinderen zijn anno 2015 in de minderheid. Eenpersoonshuishoudens en ouderen huren veel vaker een sociale huurwoning. De bewoners van corporatiewoningen in cijfers en in beeld.

foto : chris bonis

Wie zijn de bewoners van corporatie足 woningen?

huishoudens 35 tek st : l atifa van heerde en hanneke nagtz a am

‘ N iet alleen praten over scootm obielen maar ook over scooters’ Didi Klingens (43) werkt als zorgbemiddelaar en woont met haar drie zoons (15, 13, 10) in een woning van QuaWonen in Krimpen aan den IJssel. Alles heeft kleur in de knusse rijtjeswoning van Didi Klingens: de muren, de lampen, de stoelen en zelfs de koelkast. ‘Ik ben niet zo van de geijkte paden, in dit huis kan ik al mijn creativiteit kwijt’, zegt ze lachend. Ze woont nu vijf jaar met haar drie zoons in deze nieuwbouwwoning in een buurt waarin alle straten de namen van bloemen hebben. Eerder woonde het gezin een aantal straten verderop, maar dat huis werd gesloopt vanwege verzakkingen. Didi wilde graag in de buurt blijven wonen. ‘De kinderen hebben hier hun vriendjes. Bovendien ben ik in dit dorp geboren en getogen. Mijn kinderen zitten zelfs op dezelfde school als ik.’ De buurt is na de sloop en nieuwbouw wel veranderd. Didi mist vooral het groen: ‘Vroeger stonden er veel hoge bomen en waren er veel kleine speelpleintjes met wipkippen. Nu zijn er vooral veel parkeerplaatsen.’ In de nieuwbouwwoningen kwamen ook mensen van buiten de buurt en het dorp wonen. Binnen het project Bloemrijk probeerden QuaWonen en de bewoners de band tussen de oude en nieuwe bewoners te versterken. ‘Ik vond het belangrijk om daaraan mee te doen. Ik dacht mee over activiteiten en nam het vooral op voor de belangen van de vele jongeren die hier wonen. Gesprekken moeten niet alleen gaan over scootmobielen maar ook over scooters.’ Didi heeft inmiddels minder behoefte om mee te doen aan activiteiten in de wijk. ‘Maar ik heb wel her en der mijn adresjes voor een kletspraatje.’

36 Vraag op straat aan mensen wie er

ren tussen 17 en 24 komen steeds minder vaak

toewijzen.’ Het zou wel kunnen dat de 30’ers

‘gemiddeld genomen’ in een sociale

in een corporatiewoning terecht. Zij huren

en 40’ers weer langer in hun corporatiewoning

huurwoning woont en je krijgt meestal als

vaker particulier. Dat kan komen door de lange

blijven zitten doordat de hypotheekregels nog

antwoord: ‘Een gezin met kinderen?’ Dat

wachtlijsten. Daardoor wijken ze uit naar een

strenger worden. Aan de andere kant neemt de

is immers nog steeds – het doorsneebeeld

ander soort woning.’

groei van het aantal jongeren vanaf 2030 af.

van een Nederlands huishouden. Toch is die

Wat kunnen we verwachten voor de komende

Dat zorgt in bepaalde woningmarktregio’s

samenstelling al een tijdje niet meer van-

jaren? De beschreven ontwikkelingen zetten

(zoals de Kop van Noord-Holland) voor ver-

zelfsprekend. In 2007 haalde het aantal een-

zich waarschijnlijk voort. Het Planbureau ver-

lichting. In de steden blijft het echter druk,

persoonshuishoudens de gezinnen met kinde-

wacht dat ook, zegt Eskinasi. ‘Tot 2030 komen

want jongeren trekken daar onverminderd

ren in. Nu zijn er 2,8 miljoen huishoudens met

er meer ouderen bij. En huishoudens met een

naartoe. En anders dan vroeger verhuizen ze

één persoon, 2,2 miljoen huishoudens met

laag inkomen krijgen waarschijnlijk sneller een

als ze kinderen krijgen minder vaak door naar

twee personen en 2,6 miljoen huishoudens

corporatiewoning door de regels voor passend

groeikernen zoals Almere en Hoofddorp.

met kinderen, waarvan een half miljoen met één ouder. Van die 7,6 miljoen huishoudens wonen er 2,4 miljoen in een sociale huurwoning. En daarin is het aandeel mensen dat alleen woont nog veel groter – logisch, want in je eentje heb je in principe minder geld te besteden. In 2012 woonde in bijna de helft van de corporatiewoningen één persoon. Bijvoorbeeld ouderen, studenten, starters op de woningmarkt of gescheiden ouders. Dat aandeel blijft – licht – groeien. Terwijl in nog maar 300.000 corporatiewoningen een tweeoudergezin met kinderen woont, bijna 100.000 minder dan in 2006. Ook de gemiddelde leeftijd van huurders verandert. Het aantal ouderen in corporatiewoningen neemt toe, terwijl het aantal jongeren daalt. Dat komt vooral omdat ouderen minder snel geneigd zijn om te verhuizen: als ze eenmaal goed wonen, blijven ze zitten waar ze zitten. 30’ers en 40’ers ruilen hun corporatiewoning juist steeds vaker in voor een particuliere huurwoning of koopwoning. Zij zitten in een fase waarin ze settelen en er gezinsuitbreiding komt, daarbij hoort soms een grotere woning. De afname kan ook samenhangen met het teruglopend aantal jongeren dat ‘scheef huurt’, denkt Martijn Eskinasi, onderzoeker Woningmarkt bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Hij doelt op mensen die aan het begin van hun carrière een corporatieven, terwijl ze al snel meer verdienen. ‘Jonge-

foto : simone michelle de blouw

woning kunnen h uren en daar vervolgens blij-

huishoudens 37

I n slechts een kwart van de sociale huur woningen woont kinderen.

‘ H et is leven en laten leven’ Hennie Volger (70) en Gerrie Lemmers (71) zijn hier vooral voor het gemak komen wonen. Toen ze elkaar ruim twintig jaar geleden tijdens dansles ontmoetten en verliefd werden, woonden ze eerst nog een tijdje in het huis van meneer Volger in Huizen. Mevrouw Lemmers: ‘Een groot huis, voortuin, achtertuin. Je werkt je te pletter, dat wilde ik niet meer.’ Bovendien wilde ze graag terug naar Soest: ze is er opgegroeid en haar kinderen zijn er geboren. In 1994 gingen ze op jacht naar een sociale huurwoning. Ze vonden een woning naar hun zin aan het einde van een rij galerijflats van Portaal. ‘We moesten wel eerst drie maanden opknappen, het was helemaal uitgewoond. Maar dit huis is lekker makkelijk. Alles gelijkvloers, met een prachtig uitzicht op de bomen.’ Helemaal zonder ergernissen is het leven in de corporatiewijk niet: ze hebben de samenstelling in de wijk nogal zien veranderen, en er zijn buurtbewoners die vuilnis naar beneden gooien of overlast veroorzaken. ‘Ze verpesten het voor de rest’, zegt mevrouw Lemmers. ‘Het is leven en laten leven’, vindt meneer Volgers. Sinds Portaal gedragsregels heeft gesteld is het een stuk beter. Daar dragen ze zelf ook aan bij: ze houden de stoep en de plantenbakken schoon. En elk jaar zorgen zij voor de kerstversiering en de nieuwjaarsreceptie, met hulp en geld van het wijkbeheerteam. ‘Zo krijg je contact.’ Ze gaan hier niet meer weg, zegt mevrouw. ‘Van kennissen krijgen we te horen: hoe kun je daar nou wonen? In het begin trok ik me dat aan, maar nu niet meer hoor. Ik woon hier lekker.’

wee derde van T de huurders is 45 jaar of ouder. Bijna een derde van de hoofd bewoners is 65+. an de eenouder V gezinnen woont meer dan de helft in een corporatie woning. I n de helft van de corporatie woningen woont één persoon. In de andere helft woont: één ouder met kind(eren) (12 pro cent), twee ouders met kind(eren) (14 procent) en paren zonder kinderen (24 procent, voor al jongeren en senioren).

38 huishoudens ‘Je zou ze het liefst allemaal thuis houden’ De familie Rahmoune woont al 28 jaar met veel plezier

en Najat zijn allebei actief in het sociale domein. Najat

in Boxtel, in een rijtjeshuis van Woonstichting St.

werkte jarenlang als maatschappelijk werker, maar zit

Joseph. Mohammed Rahmoune (62) kwam bijna 40

door bezuinigingen al anderhalf jaar zonder werk. ‘Ik

jaar geleden vanuit Marokko naar Nederland om te

solliciteer overal. Deze week kreeg ik weer een afwij-

werken. Hij woonde eerst in een pension, later bij zijn

zing. Voor die baan waren meer dan 200 kandidaten, je

oom in een flat even verderop. Een jaar nadat Najat

wordt er niet goed van.’ Ondertussen doet ze vrijwil-

Rahmoune (51) in 1987 naar Nederland kwam, kregen

ligerswerk voor het Netwerk Oudere Allochtonen.

ze hun huidige woning toegewezen. En daar hebben

Mohammed is voorzitter van de Stichting Multicultu-

ze het, samen met hun nog thuiswonende kinderen

rele Samenleving, ondersteunt de gemeenteraadsfrac-

van 13 en 19, goed naar hun zin. Mohammed: ‘Het is

tie van PvdA/GroenLinks en zit in het bewonersover-

rustig, groen en we hebben goede contacten in de

leg met corporatie, gemeente en politie.

buurt.’

Maar vandaag draait het even helemaal om de familie,

De afgelopen decennia hebben ze de Selissenwijk zien

want ook de twee oudste dochters (24 en 26) zijn naar

opbloeien: er is veel nieuw gebouwd en geherstructu-

huis gekomen voor het Suikerfeest. Vanwege werk en

reerd en daardoor is er nu een mooie mix van koop en

studie wonen ze in Rotterdam en Brussel. Najat

huur. ‘De samenstelling in de wijk is heel divers, dat

knipoogt: ‘Je zou ze het liefst thuis houden, maar ze

was vroeger wel anders. Dit is veel beter.’ Mohammed

leiden toch hun eigen leven.’

1 op de 3 huis houdens woont in een corporatie woning. Dat zijn 4 miljoen mensen!

even op de tien Z huurders van een corporatiewoning zijn autochtoon. En: Twee derde van de nietwesterse alloch tonen woont in een corporatiewoning.

foto : paul van bueren

e helft van D de zelfstandig wonende jonge ren (25 jaar of jonger) huurt een corporatiewoning. Acht trappen sjouwen Malvina (20) en Jelle (22) wonen met hun

Jelle wonen er nu tien maanden. Jelle: ‘We

pasgeboren dochtertje Manuela in een flat

konden er zo in. De vorige bewoonster

van woningcorporatie Stadlander in Bergen

heeft zelfs het gasfornuis met oven voor

op Zoom. Jelle werkt in de ICT, Malvina

ons achtergelaten.’ Het is een mooie flat en

zorgt voor het huis en de kleine. Omdat ze

‘leuk om mee te beginnen’, zeggen de

onder de 23 zijn, krijgen ze korting op de

twee. Toch zijn ze, nu ze een gezinnetje

huur – een regeling van Stadlander om

zijn, alweer toe aan een andere woning.

jongeren op weg te helpen. ‘Niet iedereen

Ze wonen op de vierde verdieping en dat

heeft even veel geld, dus ik vind het een

betekent acht trappen sjouwen. Er ligt een

mooi gebaar’, vertelt Malvina. Ze stond

drukke weg naast én het kan er behoorlijk

sinds 2014 ingeschreven. ‘Je krijgt via

warm worden: vandaag bivakkeren ze van-

e-mail tipberichten over woningen die niet

wege de hitte bij Malvina’s moeder, die in

Meer weten over de bewoners

op de website komen. Mijn moeder belde

een andere wijk in Bergen op Zoom woont.

van corporatiewoningen? Kijk op

me toen ze deze woning zag.’ De volgende

‘Hier zouden wij ook best een huisje willen.

www.aedes.nl/feitenencijfers

dag ging Malvina – met alle benodigde

De mensen hier mogen elkaar allemaal.’ En

papieren op zak – kijken en kreeg tot haar

dan het liefst met een klein tuintje. ‘Nu is

eigen verbazing de woning. ‘Er waren drie

het wachten tot we weer aan de beurt zijn.’

mensen niet komen opdagen!’ Malvina en

40 huishoudens

Ricardo Tinus (40) laat vol trots zijn net opgeleverde woning

van 9 en 11 – die bij zijn ex-partner staan ingeschreven, waar-

zien. Het nieuwbouwcomplex van Area staat middenin Uden,

door Ricardo officieel een eenpersoonshuishouden is – komen

met een waanzinnig uitzicht op de Sint Petruskerk. ‘’s Avonds

elke dag om 7 uur ’s ochtends bij hem ontbijten en slapen onge-

is-ie het mooist, met de verlichting aan.’ Ricardo kreeg in maart

veer de helft van de tijd bij hem thuis. ‘We hebben het zo gere-

de sleutel. Na een maandje klussen met vrienden en familie –

geld dat ze niet naar de voor- en naschoolse opvang hoeven.’

het appartement werd kaal opgeleverd – kon hij erin. ‘Er moet

Deze zomervakantie is Ricardo zelfs helemaal thuis, want hij is

nog wel wat aan de aankleding gebeuren, daar is mijn zus mee

net zijn baan als accountmanager kwijtgeraakt. ‘Na vijftien jaar

bezig.’ Voor Ricardo is zijn appartement niet zomaar een huis,

werd mijn functie opgeheven.’ Hij heeft nu vier maanden de tijd

maar ook een nieuw begin. Hij heeft een turbulente periode

om een nieuwe baan te zoeken. ‘Daar heb ik wel een paar nach-

achter de rug. In 2010 gingen hij en zijn ex-partner uit elkaar,

ten van wakker gelegen, ja. Of ik de huur van dit huis nog wel

waarna hij een tijd lang bij zijn ouders heeft gewoond. ‘Dat was

kan betalen als ik niet snel iets nieuws vind. Maar er zijn gezin-

ook voor mijn ouders en kinderen lastig. Het was geweldig toen

nen die het met veel minder moeten doen. Ik heb vertrouwen

ik hoorde dat ik hiervoor was geselecteerd.’ Zijn twee kinderen

dat het goed komt.’

foto : vincent van den hoogen

Een frisse start

feiten & cijfers 41 tek st : quinten snijders

Huisvesting statushouders niet op schema Taakstelling huisvesting statushouders over heel Nederland per half jaar en de realisatie door Nederlandse gemeenten

bron : coa

15.000

12.000

9.000

6.000

3.000

Taakstelling Gerealiseerd

Bekijk meer feiten en

I II I II I II I II cijfers op Aedes.nl/ 2012 2013 2014 2015

feiten/statushouders

Meer dan 11.000 vluchte lingen met een verblijfs vergunning kregen in de eerste helft van 2015 een woning in Nederland. Dat is bijna 80 procent van

Jan-Jaap Eikelboom, gemeente Den Haag

‘ Corporaties kunnen kantoren ombouwen tot woningen voor statushouders’ ‘De gemeente Den Haag vond in de eerste helft van

huizen neer. We werken hard aan oplossingen, in

rijksoverheid gemeenten

dit jaar voor 320 statushouders een woning. Dat

een taskforce samen met de Haagse corporaties

verplichtte, maar er is nog

is niet genoeg: we hadden de taak er 420 te huis

en partijen als het Centraal Orgaan opvang asiel

vesten en moesten onze achterstand van 181 status

zoekers. Denk aan transformatie: we laten

houders inlopen. Er zijn simpelweg niet voldoende

vastgoedexperts kijken of bepaalde gebouwen –

samenwerking met corpo

sociale huurwoningen voor iedereen. Veel verschil

meestal kantoren – geschikt zijn voor ombouw

raties en andere partijen –

lende groepen vissen in dezelfde vijver. Daar zitten

tot woningen. Een andere optie zou tijdelijke huis-

naast de statushouders ook veel andere spoedgeval

vesting kunnen zijn, denk aan containerwoningen en

len tussen die acuut op straat zijn komen te staan. Wij

dergelijke. Na de zomer presenteren we samen met

wijten die achterstand absoluut niet aan de woning

de vier grote Haagse corporaties de nieuwe prestatie-

de 14.000 waartoe de

altijd een achterstand. Wat doen gemeenten – in

om die achterstand in te lopen?

corporaties, we zien de oorlog op tv en de grote

afspraken en brengt de taskforce zijn a dvies uit, met

migrantenstromen. En je zet niet even snel nieuwe

concrete p lannen om dit probleem aan te pakken.’

THIERRY BAUDET TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

Wat vindt u zo belangrijk dat u het wilt meegeven aan een volgende generatie?

‘Klassieke muziek. Die reist met me mee in al mijn levensfasen. Elke keer

FOTO : JEROEN POORT VLIE T

dat ik een nieuwe emotie in mijn leven ontdek, blijkt dat die ook al zit in zo’n muziekstuk dat ik al heel lang ken.’

Stel, u gaat op proef wonen in een corporatiewoning. Waar zou u op letten? ‘De schoonheid van het huis. De details, de ornamenten. Woningen moeten mooi zijn. Ook corporatiewoningen. Schoonheid doet een appèl op je: ik ben ervan overtuigd dat je in een mooi huis, met een mooie omgeving, ook zorgzamer voor elkaar wordt.’

was u voor het laatst verschrikkelijk 15 Wanneer boos en waar ging dat over?

‘Ik ben nog steeds ontzettend boos over de onoprechtheid waarmee over de euro wordt gesproken. Het is altijd duidelijk geweest wat de euro voor consequenties zou hebben. Namelijk: een enorme kredietcrisis. En vervolgens een quasi-faillissement in het zuiden van Europa, dat zou dwingen tot politieke eenwording. Iedereen lijdt eronder; het is slecht voor het noorden, het is slecht voor het zuiden, het is voor

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET THIERRY BAUDET DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

iedereen slecht.’

welke huis bewaart u de beste herinneringen 1 Aan en waarom? ‘Aan een huis in Oxford; ik logeerde daar tijdens mijn studie korte tijd bij een professor, op een stretcher in de woonkamer. Toen ging mijn leven echt open: ik werd intellectueel en emotioneel wakker en had een liefdesaffaire met een fantastische vrouw.’

16/32 43

Hoeveel vierkante meter heeft een mens nodig om prettig te wonen? ‘Dat hangt af van je levensfase. Ik heb hier  vierkante meter. Daar begin ik nu uit te groeien; ik heb zo langzamerhand wel  of  vierkante meter nodig.’

Wat is het grootste probleem van de Nederlandse woningmarkt? ‘De lelijkheid van de moderne woning. Eigenlijk wil niemand wonen in architectuur van na . Om die reden stijgen de prijzen van mooie woningen. En ja, traditioneel bouwen, met mooie ornamenten, is misschien duurder. Maar we kunnen bijvoorbeeld gevan-

moet 21 Waar de hoogte van de huur van afhangen? ‘BIJ SOCIALE HUURWONINGEN MOET DIE AFHANGEN VAN WAT IEMAND KAN BETALEN.’

genen tewerkstellen. Die zitten toch de hele dag niets te doen.’

welk moment was u het moedigst? 8 Op ‘Toen ik op tv, bij Studio Powned, zei

wat voor nest komt u? 9 Uit

Waar werd u in het afgelopen jaar heel erg blij van? ‘Toen ik met mijn vriendinnetje een dagje in ons pas aangeschafte bootje door de Amsterdamse grachten voer. Dat geklots van het water tegen de kade geeft zo’n fijn, geborgen gevoel. Alsof je weer aan de tiet van je moeder ligt.’

Wat maakt een wijk goed om in te wonen? ‘Dat de mensen die er wonen elkaar een beetje begrijpen: de meeste mensen vinden het prettig om tussen anderen te wonen die een beetje hetzelfde zijn als zijzelf.’

Met wie zou u het liefst een uur in de lift vastzitten? ‘Met Mystery, de grootste pick up artist ter wereld, een professionele vrouwen-

‘Mijn ouders waren altijd heel warm,

versierder. Hij is een expert in sociale

dat ik PVV stem. Ik heb er een paar

met veel aandacht voor de kinderen.

dynamica: hoe interactie, aantrekkings-

dagen over nagedacht, maar uiteinde-

Maar van een nest was eigenlijk geen

kracht en menselijke fascinatie

lijk dacht ik: what the fuck, ik kom er

sprake, want mijn ouders zijn geschei-

werken.’

gewoon voor uit.’

den toen ik vijf was. Dat nestgevoel

Wat zou u doen aan de wachttijden voor een sociale huurwoning? ‘Ik zou de huurdersbescherming in de vrije sector afschaffen, zodat meer huizenbezitters bereid zijn hun huis te verhuren.’

2 Hoe woont u

als u 85 bent?

‘DAN BEN IK HOPELIJK DOOD. OUD WORDEN IS ZO OVERSCHAT.’

zochten we wel op, door met elkaar Sinterklaas en kerst te vieren en zelfs door met elkaar op vakantie te gaan, maar het was er toch niet echt.’

is uw favoriete tv-programma? 5 Wat

THIERRY BAUDET (1983) is schrijver, journalist en

‘Studio Powned, de talkshow met

opiniemaker. Hij promoveerde in

Rutger Castricum, waar ik zelf aan

2012 aan de rechtenfaculteit van de

meewerk. Het is niet zo ontzettend

Leidse Universiteit, schreef columns

serieus, heeft niet zoveel pretenties,

in NRC Handelsblad en schreef

maar is regelmatig zeer scherp en

boeken over filosofie, politiek,

ook geestig.’

geschiedenis en klassieke muziek. In

we in Nederland wonen helemaal aan de 32 Kunnen markt overlaten?

2014 bracht hij zijn eerste roman uit.

‘Dat denk ik niet, maar ik denk wel dat

denktank Forum voor Democratie op

we veel meer aan de markt kunnen

en is voorzitter van privé-academie

overlaten dan we nu doen.’

Popup Academy.

Daarnaast werkt hij mee aan de tv-programma’s Pauw en Studio Powned. Hij richtte de eurokritische

werk aan wonen

OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

Groen Wonen Vlist

HAASTRECHT

Gemeente Westvoorne

ROCKANJE

Directie/RvB/RvC Lid van de raad van commissarissen Financieel/Administratief Beleidsmedewerker financiën Coördinator financiën  uur, m/v

Woonstichting Valburg

ZETTEN

Financieel expert

Bouwvereniging Onze Woning

ROTTERDAM

Medewerker finance & control m/v

De Goede Woning

ZOETERMEER

Medewerker financiën en verslaglegging

IJsseldal Wonen

TWELLO

Laurentius Wonen

BREDA

Management Manager bedrijfsvoering, initiatiefrijke realist Ondersteunende diensten Bestuurssecretaris (min.  uur)

WSG

GEERTRUIDENBERG

Functioneel beheerder

De Woonmensen

APELDOORN

Technisch administratief medewerker ( uur,  ochtenden)

Velison Wonen

IJMUIDEN

Dynamische projectleider

Woonstichting Stek

LISSE

Senior projectontwikkelaar m/v

De Goede Woning

ZOETERMEER

Projectontwikkeling

Staf Bestuurssecretaris

Oosterpoort

GROESBEEK

Communicatieadviseur

Rijnhart Wonen

LEIDERDORP

Controller (coördinator risicobeheer & kwaliteitsmanagement)

Laurentius Wonen

BREDA

Rochdale

AMSTERDAM

Strategie en Beleid Manager vastgoed Rochdale Verhuur en Verkoop Consulent v/m

Vereniging Nederlandse Woonbond

ZWOLLE

Ervaren medewerker klantencontacten m/v

Oost Flevoland Woondiensten

DRONTEN

Medewerker woonservice

Arcade

NAALDWIJK

Verhuurmakelaar

Arcade

NAALDWIJK

Woonmakelaar m/v ( uur per week)

Beter Wonen

ALMELO

woCom

SOMEREN

Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid Medewerker incasso ( uur per week)

mensen en wonen 45 TEK ST : MARGRIE T PFLUG

FOTO : JEROEN HORSTHUIS

‘WE HOEVEN NIET VEEL TE VERDIENEN OM GELUKKIG TE ZIJN’ FROUKE STELLINGWERF-

hebben we wel cv gekregen. Nu woon ik hier met we vanwege onze psychische gezondheid moeten

BOONSTOPPEL () woont al vijftien

mijn man Menno en ons dochtertje Sela van bijna rondkomen van een Wajong- en een WIA-

jaar in een sociale huurwoning in een

twee jaar. Voor haar zou een huurhuis met tuin uitkering. Maar we hoeven niet veel te verdienen

appartementencomplex uit de jaren 

goed zijn. We hebben nu plannen om hier om gelukkig te zijn. Als vrijwilliger geef ik drie

van Elkien (tot vorig jaar De Wieren)

in huis wat aan te passen om ietsje meer ruimte dagdelen in de week Nederlandse les aan

in Sneek.

te maken. Sela valt ’s avonds moeilijk in slaap. En allochtone basisschoolkinderen, bijvoorbeeld uit dan kan ze best wel veel kabaal maken. De buren Sri Lanka. Dat vind ik heel dankbaar werk. Zelf

‘Toen ik nog studeerde aan de PABO woonde ik

klagen wel eens. Ik heb me veel te laat weer als schrijf ik graag gedichten, maar daar kom ik nu

hier met verschillende huisgenoten en later ook

woningzoekend ingeschreven. We reageren wel met Sela thuis niet zo aan toe. Mijn creativiteit

wel alleen. Altijd met veel plezier, maar je merkt

op huizen in Sneek, maar dan zijn we nummer  steek ik nu bijvoorbeeld in het opknappen van

dat het huis ouder wordt. De muren brokkelen,

in de wachtrij, of zo. Je moet geduld hebben.

de douche is versleten. Anderhalf jaar geleden

En we kunnen niet zo maar alles betalen omdat Facebook.’

oud speelgoed dat ik wil gaan verkopen via

Op zoek naar een commissaris nieuwe stijl Diversiteit en transparantie zijn tegenwoordig de kernbegrippen in het wervingsproces van een nieuwe commissaris. In de praktijk zijn de zittende toezichthouders van corporaties echter nog een vrij homogeen gezelschap. Hoe krijgen corporaties dat veranderd?

Hij was er van ontdaan. De voorzitter van de raad van commissaris-

voorleggen aan de Autoriteit woningcorpora-

sen van een van de rechtsvoorgangers van corporatie Poort6 in

ties. Dat geldt ook bij voorgenomen herbenoe-

Gorinchem. De voorzitter van de huurdersvereniging wilde een afspraak

mingen (zie kader). De RvC’s kiezen nog

met hem maken. Hoe durfde een huurder hem zomaar aan te spreken?

steeds hun e igen leden, met uitzondering van

Albert den Teuling (71) vertelt het voorval lachend. ‘Zo ging het zo’n 30

de huurderscommissaris. Hoe ziet die zoek-

jaar geleden.’ Den Teuling is al 35 jaar lid van de huurdersvereniging van

tocht eruit? Diversiteit en transparantie zijn

het huidige Poort6 en tegenwoordig voorzitter. ‘Tijd dat ik opstap’, zegt

tegenwoordig kernbegrippen in het wervings-

hij: ‘Maar het is makkelijker om vers bloed te vinden voor de raad van

proces van een nieuwe commissaris. ‘Een

commissarissen dan voor de huurdersvereniging.’

evenwichtig samengestelde RvC betekent verscheidenheid’, schrijft de Governancode

Homogeen gezelschap

woningcorporaties 2015 voor. ‘Denk daarbij aan

De raad van commissarissen wordt steeds meer gezien als hét gover-

geslacht, leeftijd, beroepsgroepen, kennis en

nance-mechanisme dat misstanden moet voorkomen. De maatschappe-

expertise, etnische afkomst en persoonlijk-

lijke eisen aan commissarissen zijn daardoor sterk toegenomen. Die ont-

heidskenmerken.’ In de praktijk vormen de

wikkeling is al enkele jaren gaande en heeft zijn weerslag gevonden in

zittende toezichthouders bij corporaties echter

de regels van de nieuwe Woningwet. Zo moeten corporaties sinds 1 juli

nog een vrij homogeen gezelschap. Uit het

van dit jaar beoogde kandidaat-commissarissen voor een ‘zienswijze’

rapport De arbeidsmarkt van interne toezicht-

intern toezicht 47 tek st : marjon van weersch

illustr aties : pe ter van hugten

houders onder de loep van de Rotterdamse Erasmus Universiteit blijkt dat in 2014 de leeftijd van een commissaris bij een corporatie gemiddeld tussen de 55 en 60 jaar ligt. Ruwweg 36 procent is vrouw. De vrouwen maakten wel een inhaalslag. In 2010 was slechts 21 procent vrouw, staat in de tussenrapportage van de Monitoringcommissie G overnancecode Woning-corporaties van dat jaar. Het aandeel RvC-leden met een alloch tone achtergrond

Jonge toezichthouders vinden hun functie vaker via formele kanalen

was volgens die rapportage in 2010 slechts 1 procent.

Werven via een netwerk

commissie ging te rade bij het landelijk Netwerk Vrouwelijke Commis-

Ze zijn er wel, kandidaten die op zoek zijn naar

sarissen (zie kader). RvC-voorzitter Kobie van Maarseveen (63): ‘We

een commissie die meer divers is samen

kregen verschillende cv’s die pasten bij het door ons gezochte profiel.

gesteld, blijkt uit het onderzoek van de Eras-

Een aantal kandidaten had onze gezamenlijke voorkeur. Daar voerden

mus Universiteit. Maar hoe vinden corporaties

we gesprekken mee. En uiteindelijk waren we het volledig eens over de

die mensen? Nadat bij Poort6 vorig jaar een

keuze voor een 37-jarige vrouw.’ De raad heeft echt profijt gehad van dat

vacature ontstond voor een commissaris op

netwerk, zegt Van Maarseveen. ‘Maar het is wel belangrijk dat je de uit-

voordracht van de huurders, besloten de RvC

eindelijke selectie zelf doet’, vervolgt ze.

en huurdersvertegenwoordiging de werving van begin af aan samen te doen. Men zocht

Soft skills

specifiek naar een jonge vrouw. Lokale betrok-

Uiteindelijk kenmerken toezichthouders zich door een mix van kennis,

kenheid was daarbij niet belangrijk, zegt

vaardigheden en attitude. Minder grijpbare ‘soft skills’ zijn daarbij steeds

Den Teuling. ‘Gorinchem is klein. Dat wordt al

belangrijker. Tot de competenties die commissarissen volgens de nieuwe

snel ons kent ons. Daarom hadden we liever

Woningwet moeten hebben, behoren bijvoorbeeld: authenticiteit, een

iemand van buiten de stad.’ De wervings

teamspeler zijn en lastige vragen kunnen stellen. Eigenschappen die moeilijk te operationaliseren zijn in een profiel. En dan moet de raad ook nog eens samengesteld zijn uit verschillende persoonlijkheids-

Toolkit VTW en handreiking Aedes

kenmerken. ‘Wij zijn er als raad in geslaagd om een groep te vormen van totaal verschillende personen’, zegt Van Maarseveen. ‘Iedereen kijkt vanuit een andere invalshoek. Er zijn commissarissen met een vrij zakelijke blik,

De website van de Vereniging Toezicht-

beter kunnen voldoen aan de eisen van

anderen zijn wat meer b eschouwend. Daar-

houders Woningcorporaties biedt een

de fit and propertest van de Autoriteit

door vullen we elkaar goed aan en houden we

‘Doe-het-zelf-toolkit voor werving &

woningcorporaties, www.vtw.nl/toolkit.

elkaar scherp.’

stappen biedt deze website de bezoeker

Aedes heeft een handreiking voor

VTW-leergang

een traject dat leidt tot het vinden en

bestuurders en commissarissen met

De tijd dat nieuwe commissarissen vooral via

aanstellen van een nieuwe collega-

informatie over de fit and propertest,

het ‘old boys network’ – het informele netwerk

commissaris.

www.aedes.nl, zoekterm fit and

van vriendjes van (ex-)toezichthouders – wer-

De VTW werkt aan de verdere ontwikke-

propertest voor nieuwe bestuurders

den geworven, ligt grotendeels achter ons. Het

ling van deze toolkit zodat RvC’s nog

en commissarissen.

Rotterdamse onderzoek toont aan dat de min-

selectie van toezichthouders’. In twintig

der traditionele groep ‘jonge’ toezichthouders,

intern toezicht 49

Fit and propertest nieuwe Autoriteit Woningcorporaties:

De stand van zaken

Op 17 juli ontving de Autoriteit woningcorporaties de eerste aanvraag voor het uitbrengen van een zienswijze over de geschiktheid van een commissaris. Eind juli staat de teller op vier. Van deze vier aanvragen vraagt de Autoriteit in drie gevallen aanvullende informatie op omdat de gegevens niet compleet zijn. Als het dossier compleet is, start de wettelijke beslistermijn van vier weken. Deze termijn kan met vier weken verlengd worden. De Autoriteit verwacht deze verlenging in alle vier de gevallen nodig te hebben. Vooralsnog is de Autoriteit van plan om alle kandidaten uit te nodigen voor een gesprek. Desgevraagd meldt de Autoriteit dat ze op termijn mogelijk meer ‘risicogerichte keuzes’ wil maken bij het al dan niet uitnodigen. ‘Dat betekent dat de Autoriteit van een gesprek af kan zien wanneer er op basis van alle beschikbare informatie naar het oordeel van de inspecteur geen aanleiding meer is voor een gesprek.’

mensen tussen de veertig en vijftig, hun functie vaker via formele dan informele kanalen vindt. Inge Vermeulen (44) is daarvan een voorbeeld. Zij is sinds twee jaar lid van de RvC van Woonpartners in Midden Holland. Ze heeft zelf gereageerd op een vacature op de website van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW). Ze volgde de Leergang aankomend commissarissen van de VTW en liep in dat kader een stage bij een corporatie in Goes. Die opleiding en stage zorgden er volgens Vermeulen voor dat ‘ze boven op de stapel kwam te liggen’. RvC-voorzitter van Maarseveen van Poort6 beaamt dat het zo kan gaan. Haar corporatie heeft ook goede ervaringen met een stagiaire van deze VTW-opleiding. ‘Ze bracht ons echt een extra, verfrissend inzicht en

50 intern toezicht

Bewustere keuze voor corporatie bij potentiële commissarissen erik van kooten van werving- en

bestand. na screening door pmp

selectiebureau publicspirit merkt

kunnen potentiële aanbieders

dat steeds meer mensen die een

een profiel van zichzelf maken

• ebbinge, www.ebbinge.nl

toezichthoudende functie zoeken,

en daar kunnen vragers met

• erly, www.erly.nl

bewust kiezen voor een corpora-

zoekfuncties gericht op zoeken.

• maes & lunau,

tie. Voorheen hadden kandidaten

‘Van onze kandidaten is 40 pro-

vaak slechts een voorkeur voor

cent actief op zoek naar een

het semipublieke domein, de sec-

commissariaat bij een corporatie’,

tor maakte daarbij niet zoveel uit.

zegt Van der werf.

‘je zou kunnen zeggen dat alle

pmp supervisor,

negatieve publiciteit een positief

www.commissarisvinden.nl.

effect heeft. corporaties lagen

• De galan groep, www.galangroep.nl

www. maeslunau.com • nationaal register, www.nationaalregister.nl • publicspirit, www.publicspirit.nl • rieken & Oomen, www.riekenoomen.nl

onder een vergrootglas. ik merk

De werving en selectie zelf

dat veel kandidaten hebben nage-

doen of (deels) uitbesteden?

enkele andere zoekplaatsen:

dacht over de maatschappelijke

De beslissing is aan de raad van

• netwerk Vrouwelijke

betekenis van een corporatie.

commissarissen zelf. een van de

commissarissen. Dit netwerk

mensen met een grote maat-

voordelen van de inschakeling

biedt onder meer een

schappelijke betrokkenheid wil-

van een werving- en selectie-

linkedin-groep voor toekom-

len nu graag een bijdrage leveren

bureau is dat het moeite en tijd

stige vrouwelijke commissaris-

aan het werk van corporaties.’

bespaart. in de toolkit voor wer-

sen en maakt vacatures ook

ving en selectie van de Vtw staan

via twitter bekend.

Ook pmp supervisor signaleert

enkele voor- en nadelen op een

@toezichtmetpit en www.

een duidelijke interesse in toe-

rij www.vtw.nl/toolkit.

vrouwelijkecommissarissen.

zichtsfuncties bij een corporatie,

wordpress.com.

zegt oprichter gerben van der

selectie van wervings- en

werf. Dit online platform waar

selectiebureaus waar corporaties

www.vtw.nl/

vraag en aanbod, in zowel (semi-)

gebruik van maken:

vacatures-in-de-rvt.

publieke als private sectoren,

• atrivé, adviesbureau op het

en www.werkaanwonen.nl.

elkaar kunnen ontmoeten,

terrein van wonen,

heeft ruim 450 kandidaten in het

www.atrive.nl

• De vacaturesites:

andersom heeft ze bij ons veel kunnen

allochtonen. ‘Misschien doen we te weinig moeite om mensen met een

leren. Een kandidaat met dit traject achter de

andere culturele achtergrond voor een commissariaat te interesseren’,

rug, heeft bij een volgende vacature in onze

zegt Inge Vermeulen. ‘Laten we uitzoeken of we voor deze groep ande-

raad een streepje voor.’

re wervingskanalen kunnen inzetten, bijvoorbeeld via sociale media.’

nieUWe Wervingsk analen

Bij de RvC’s van Poort6 en Woonpartners zijn momenteel geen vacatu-

De Governancecode stelt verantwoording van

res. Ze hebben dus nog niet concreet te maken gehad met de nieuwe

de gevolgde procedure van werving en selectie

eisen van de Woningwet bij de benoeming van een nieuwe commissaris.

in het jaarverslag verplicht. En vacatures

‘Ik weet wel dat een raad veel en gedetailleerde informatie over de

moeten op de website van de corporatie staan.

beoogde nieuwe kandidaat moet leveren aan de Autoriteit woning-

Maar toch kan de transparantie van het wer-

corporaties’, zegt Vermeulen. ‘Daar is ook niks op tegen. Maar ik zou

vingsproces van commissarissen in de semi-

het heel jammer vinden als in de praktijk blijkt dat dit nieuwe kandidaten

publieke sector nog beter, constateert het

afschrikt. Een commissariaat bij een corporatie is een belangrijke functie.

Rotterdamse onderzoek. Het is belangrijk dat

Ik vind het heel gaaf en erg verrijkend om dit naast mijn reguliere

de vacatures meer mensen bereiken, zoals

baan te doen.’

Dag van het Huren in Nederland Zaterdag 12 september 2015

Woningcorporaties dragen al meer dan 150 jaar bij aan goed wonen in Nederland. Zij bieden vier miljoen mensen in Nederland een huis. Maar liefst één op de drie huishoudens woont in een corporatiewoning. Maar hoe doen corporaties dat precies? En wát doen ze nu eigenlijk? Op zaterdag 12 september organiseren woningcorporaties in heel Nederland de eerste Dag van het Huren in Nederland. Iedereen kan hier kennismaken met het dagelijkse werk van woningcorporaties. Ruim 80 corporaties doen mee: zij organiseren activiteiten in wijken, dorpen en steden, waarbij ontmoeting centraal staat. Van een fietstocht langs nieuwbouwprojecten en energiezuinige woningen tot een informatiemarkt of open huis bij de onderhoudsdienst: elke corporatie geeft een eigen invulling aan de Dag van het Huren in Nederland.

Kijk op www.daaromhuren.nl/activiteiten voor deelnemers bij u in de buurt.

huisvesters van het volk 53 TEK ST : MARGRIE T PFLUG

FOTO : JEROEN VAN KOOTEN

Huib Ottevanger Tijdens de Duitse bezetting is de onderwijzer Huib Ottevanger (-) actief in het Groningse verzet; hij zet onder andere een netwerk op om dagblad Trouw te verspreiden. In  wordt Ottevanger burgemeester in Ulrum. Samen met de gemeentesecretaris publiceert hij in  het boekje De woningnood in Ulrum is groot. Dat geldt voor het hele Groningse platteland. Niet dat er veel oorlogsschade is. Er is sinds  zelden structureel gebouwd voor lagere inkomens. Zo kort na de oorlog is er nog gebrek aan alles, dus het Rijk bepaalt waar gebouwd mag worden en hoeveel. De enkele woningwetwoningen die dorpen krijgen toegewezen zetten geen zoden aan de dijk. Ottevanger bedenkt in  een plan. Als de Groningse dorpen nou eens één eenvoudig en betaalbaar woningtype in serie bouwen? Door . woningen in één keer aan te besteden met dezelfde ramen, deuren en trappen kunnen de bouwkosten flink omlaag. Bovendien heeft het Rijk voor dit soort seriematige bouw wel een kleine bijdrage beschikbaar. Ottevanger krijgt de handen op elkaar voor zijn .-woningenplan. Zijn netwerk en ervaring met organisatie uit de oorlog komen goed van pas. Uiteindelijk zijn er tussen  en  verspreid over  Groningse dorpen . woningen gebouwd. Voor sommige dorpen is de douche in het ontwerp iets te voortvarend: er is nog geen waterleiding. Tegenwoordig staan er nog  woningen, zoals deze in Uithuizen. Ze zijn herkenbaar aan de drie nullen in tegeltjes boven de voordeur: het beeldmerk van het plan. Meer over het .-woningenplan in Zestien vierkante meter: arbeiderswoningen op Groninger dorpen -, geschreven door Joop Tilbusscher. Het boek verschijnt  september  bij de opening van de gelijknamige tentoonstelling in Usquert.

achteraf

Couscoussalade

ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

Een keer per jaar ondervind ik ‘up close and

Ik bleek gelijk te hebben. Toen ik een paar jaar later weer

personal’ de effecten van dat woningcorpo-

hielp, was de subsidie van Vidomes verdwenen en de

ratie noch gemeente investeert in leefbaar-

gemeente beperkte zich tot  euro, met de waar-

heid. Straks in september weer, als we voor

schuwing dat het geen verlaging maar afbouw betrof.

de derde keer op rij zelf ons eten moeten

Exit Chinees buffet, en de zelfgemaakte couscoussalades

maken voor het jaarlijkse buurtfeest.

en worstenbroodjes deden hun intrede. Ook lekker, en

Mijn gemengde wijk kent voornamelijk

wel zo gezellig. Kinderen schminkten we zelf. Ook deed

koopwoningen en een rij mooie sociale huurflats, waar-

de eerste sponsoring zijn intrede. En die sponsors waren

over menigeen verzucht ‘daar merk je eigenlijk helemaal

enthousiast. Ook komend jaar is er gewoon weer een

niets van’. Ons kent ons in de buurt, van het bankje in de

feest. Met veel – gesponsorde en zelf uitgevoerde – toe-

speeltuin, van de hond uitlaten. En vooral van het jaar-

ters en bellen.

lijkse buurtfeest. De cohesie is er goed. Weliswaar vergt

Wat er in ieder geval met het wegvallen van de subsidie

het flink wat overtuigingskracht om de bestuursvacatu-

niet ontstond, was een discussie over het al dan niet

res van de buurtvereniging in te vullen. Maar om achter

doorgaan van het feest. Dat staat buiten kijf. Wat er ook

de tap te staan tijdens het buurtfeest, staat men in de rij.

nog steeds niet gebeurt, is dat er veel mensen uit de soci-

Zo nu en dan stort ik me in de feestcommissie. Zo’n acht

ale huurflat zich melden voor deelname aan het feest.

jaar geleden voor de eerste keer. Ik verbaasde me over

Laat staan dat ze deelnemen aan het bestuur of lid wor-

de luxe van het feest. Gratis drank en een Chinees buffet

den van de vereniging. Komt dat doordat die flats aan de

voor de hele buurt. En niet te vergeten het springkussen,

rand liggen? Doordat er in de laagbouw vooral gezinnen

de draaimolen en nog meer moois. Hoe kan dat uit van

wonen en in de flats ouderen en mensen zonder kroost?

de contributie van een tientje per gezin per jaar? Terwijl

En had een andere besteding van het geld van gemeente

iedereen mag komen, en lang niet iedereen lid is? .

en corporatie wel voor meer vermenging kunnen

euro subsidie van de gemeente en  van de woning-

zorgen? Wie het weet, mag het zeggen.

bouwvereniging, was het antwoord. Het woord ‘corpo-

Leefbaarheid is best ingewikkeld. Met of zonder

ratie’ kenden immers voor de parlementaire enquête-

subsidie.

commissie alleen de insiders van de volkshuisvesting. Hoe dan ook, ik vond het overdreven. Een goede wijk, betrokken bewoners. Die hebben toch helemaal geen

Christine de Ruiter

subsidie nodig?

Hoofdredacteur

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt  keer per jaar. Woningcorporaties zorgen dat ruim , miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n  procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid. Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcor-

poraties in Den Haag en Brussel, zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n  procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim . werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen. Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl. Redactie Christine de Ruiter (hoofdredacteur); Latifa van Heerde, Margriet Pflug (eindredactie); Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van Weersch

(redactie); Carolien van der Ploeg (productie). Redactiesecretariaat T ()  E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Mieke van Weele (vormgeving). Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T ()  E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl>publicaties Prijzen (excl. BTW) Een jaarabonnement kost € ,. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € ,. Jaarabonnementen worden automatisch verlengd. Opzeggingen

dienen op  november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn. Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus ,  EB Arnhem T ()  E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein   AA Den Haag Postbus   AC Den Haag T ()  E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN -

“Voor-, en eindopname of oplevering van een woning?” O.a. in gebruik bij: Wonen Zuidwest Friesland

Handel het snel en eenvoudig af met de Inspectie App. NCCW ontzorgt! De handige Inspectie App.

Voordelen voor uw corporatie:

Het middel bij uitstek dat de inspecteur in staat stelt met een tablet de voor-, eind en/of oplevering opname op locatie af te handelen. Met de Inspectie App handelt u de gehele inspectie en aanverwante zaken af zonder extra handmatige handelingen om de vastgestelde inspectieresultaten in het back-office systeem te registreren.

• Eenvoudig te bedienen • Ook als verbinding wegvalt • Geen vast format: flexibel instelbaar • Overzichtelijke gebrekenlijst • Foto’s kunnen worden toegevoegd • Directe kostenopgave per mail • Integratie primair systeem (o.a. BISNOA) • Overzichten in back-office • Integratie IntraWIS • Apple, Android of Windows

 Gebreken kunnen worden vastgelegd met herstelmaatregelen en een foto. Bij het gebrek wordt vermeld wie het gebrek gaat herstellen.  De uit de inspectie voortvloeiende afspraken of kosten kunnen door de huurder worden geaccordeerd. Bij het ontbreken van een internet verbinding kan te allen tijde de inspectie worden afgerond, zonder onderbreking van het werk.  De gebreken, herstelmaatregelen en eventuele kosten worden overzichtelijk getoond.

Wilt u meer weten over deze App of andere innovaties op het gebied van automatisering voor uw corporatie, bouw- of installatiebranche? Wij laten u graag het nieuwe geluid van NCCW horen. Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

www.nccw.nl

Wat Hofmeier voor uw organisatie kan betekenen

Altijd in control Zonder vaste kosten De Flexibele Schil® van Hofmeier De nieuwe woningwet vraagt van iedere corporatie extra aandacht voor risicomanagement en interne controle. Dat weten we, maar het is vaak lastig te organiseren binnen de huidige bezetting op de financiële afdeling. Hofmeier heeft daar op basis van haar jarenlange ervaring bij méér dan 100 corporaties een oplossing voor ontwikkeld: de Flexibele Schil®. Daarmee bent u volledig in control zonder vaste lasten.

Voordelen van de Flexibele Schil®: • Nooit meer onderbezet (of overbezet) • Gegarandeerde beschikbaarheid • Team van 40 corporatie-specialisten • Voor elk vraagstuk een ervaren specialist • Eén vast persoonlijk aanspreekpunt • Meer slagkracht en lagere vaste kosten

Nieuwsgierig naar deze vorm van dienstverlening? Download de brochure op onze website of bel/mail Peter van Gilst (06-51415946 / p.vangilst@hofmeier.nl).