Aedes-Magazine 9/2015

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT / 9 / 2015

Sandra van Zaal

‘IK BLIJF MET MIJN VOETEN IN DE KLEI’ » IN 3 STAPPEN NAAR MARKTWAARDE » » ‘DUURZAAMHEID, HOUD HET SIMPEL’ » » 16 VRAGEN AAN JAN-WILLEM VAN DE GROEP » » HOE DE BRUTERING ER KWAM »

commentaar JA, WIJ ZIJN HIER VAN wie bepaalt wat het dringendst is? We zijn inderdaad best in staat om 15.000 huishoudens of meer extra te huisvesten. Maar accepteren we dan – als samenleving – dat andere mensen ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

Vluchtelingen die een verblijfsvergunning krijgen, hebben niet alleen een huis nodig, maar ook een kans om een nieuw leven op te bouwen. Bij zo'n nieuw leven hoort werk, sport, school en een sociaal netwerk. Daarom vergt huisvesting van vergunninghouders een brede aanpak.

nog langer moeten wachten?

Tot slot is er nog de vraag waar we deze mensen huisvesten. Krimpgebieden hebben huizen over. En in sommige steden kun je snel terecht in oudere galerijflats. Maar willen we vergunninghouders daar massaal naar toe verhuizen?

Ze hebben immers niet alleen een huis, maar ook een nieuw leven nodig. Een leven met een baan, sport, school en een sociaal netwerk.

Dat wordt een stuk moeilijker als je met grote groepen tegelijk ergens komt te wonen waar

De huisvesting van vergunninghouders is een wezenlijk onderwerp

er bijvoorbeeld voor de lokale bevolking al

voor de sociale huursector. Alle gesoebat over taakafbakening, toe-

weinig werk is.

zicht, DAEB of niet-DAEB van de afgelopen jaren – hoe belangrijk ook –

Het gaat om vragen die wij als sociale huur-

ging niet over onze kerntaak. Maar over de manier waarop we die taak

sector niet alleen kunnen beantwoorden. Dat

vervullen. Terwijl huisvesting van vergunninghouders gaat over voor wie

moeten we als samenleving doen. En als die

wij er zijn. Voor mensen die het zelf niet redden op de woningmarkt. En

vragen beantwoord zijn, is het aan ons als sec-

als er een groep is, die dat kenmerk heeft, zijn het wel vluchtelingen. Dus

tor om de mouwen op te stropen en nuchter te

ja, we zijn hier van. En ja, we moeten dit kunnen, deze opdracht.

blijven. Door te kijken wat er nodig is om dit

Gemakkelijk is het niet. Want er ligt al een hele stapel andere opdrach-

probleem op te lossen en het vervolgens te

ten op het bord van de sector. Passend toewijzen, DAEB en niet-DAEB

doen. Dat kunnen we niet alleen. We hebben

scheiden, woningen verduurzamen, doelmatiger werken.

een overheid nodig die obstakels uit de weg

Eenvoudig is het ook niet. Al roepen veel mensen dat het dat wel is. Bouw

ruimt. Zo mogen wij nu geen gebouwen behe-

even een kantoor om. We hebben toch huizen genoeg in de krimpgebie-

ren die van een ander zijn, zoals kantoren of

den. De situatie rond vluchtelingen roept veel emotie op. Veel mensen

zorgcomplexen. Ook krijgen we geen finan-

snappen niet eens dat er een groot verschil is tussen de eerste opvang

ciering rond voor panden die we maar korte

van asielzoekers en het huisvesten van mensen die met een vergunning

tijd gaan exploiteren. Op lange termijn, kan

toestemming hebben gekregen om langere tijd in ons land te blijven.

ook de beschikbaarheid van bouwgrond ons

Dat die mensen dan iedere woning die ze krijgen aangeboden maar heb-

tegenwerken. Grote obstakels, maar niet on-

ben te accepteren, een bepaling die voor geen enkele andere groep telt.

overkomelijk. Zeker niet in vergelijking met

Het is ook een lastige discussie, omdat er met cijfers wordt gegoo-

het doel wat we voor ogen hebben. Het huis-

cheld. Zo roepen sommigen dat de sector het toch gemakkelijk moet

vesten van mensen die huis en haard hebben

kunnen, 15.000 extra huishoudens een dak boven het hoofd bieden.

verloren en niets liever willen dan vaste grond

Er wisselen immers 200.000 woningen

onder de voeten om een

per jaar van huurder. Maar zo simpel is

nieuw bestaan op te bou-

het helaas niet. Er zijn veel doorstro-

wen. En daar zijn wij van.

mers in de sociale huur, waardoor er

Van het huisvesten van men-

op papier 2, 3 of 4, maar in werkelijkheid maar 1 woning vrij komt. Daarnaast zijn niet alle vrijkomende woningen geschikt.

Omdat het studentenwoningen zijn of omdat ze te duur zijn bijvoorbeeld. Bovendien zijn er nog veel andere mensen die dringend een huis nodig hebben. En

‘Huisvesten van mensen die huis en haard hebben verloren en niets liever willen dan vaste grond onder de voeten’

sen

die

nergens

anders

terecht kunnen en dus van het huisvesten van vergunninghouders.

Marc Calon Voorzitter

3

I

4

DE BRUTERING IN 1995

HET VERHAAL VAN DE FINANCIËLE VERZELFSTANDIGING VAN CORPORATIES

44

3 COMMENTAAR Ja, wij zijn hier van 6 ONDERTUSSEN in Apeldoorn 18 OPINIE ‘Vluchtelingenhuisvesting vraagt ook om ingrijpende maatregelen’ – Leon Bobbe

20 34 41 53 54 68 70

OPINIE ‘Keuzes maken en kleur bekennen’ – Marc Eggermont PRIKBORD Weetjes en tips FEITEN & CIJFERS over eenzaamheid MENSEN EN WONEN Rick Verheul 16/32 Zestien vragen aan Jan-Willem van de Groep HUISVESTER VAN HET VOLK Willem van Heijthuijsen ACHTERAF EN COLOFON

inhoud

IN 3 STAPPEN N 10 MARKTWAA PETER VAN LIESHOUT

Commissarissen moeten zich – naast de financiën – meer bezighouden met inhoudelijke vragen, vindt Van Lieshout, commissaris bij de Alliantie.

24

MARKTWAARDE IN 3 STAPPEN

36

GOEDEMORGEN...

58

GRIP OP ENERGIE

Waarderen op marktwaarde in verhuurde staat is vanaf 2016 verplichte kost voor woningcorporaties.

Hoe maak je optimaal gebruik van de mogelijkheden?

‘Waar doen we het nou precies voor, daar praat ik veel met mijn collega’s over’, zegt Sandra van Zaal, directeur-bestuurder van Baston Wonen, aan de ontbijttafel.

Energie is al lang niet meer de verantwoordelijkheid van die ene milieubewuste corporatiemedewerker. Hoe maak je duurzaamheid een thema in de hele organisatie?

5

6

ondertussen in Apeldoorn TEK ST : MARGRIET PFLUG

|

FOTO : BABET HOGERVORST

12/09 Dag van het Huren ‘Kijk, zo zag het er hier vroeger uit.’ Een

organiseert de -jarige corporatie een

ijsje halen bij IJssalon Van Swoll. Op 

medewerker van woningcorporatie De

tour langs andere historische woningen.

september verwelkomden verspreid over

Goede Woning in Apeldoorn vertelt iets

Het Ibisplein was één van de vijf locaties

heel Nederland ruim  woningcorpora-

over het complex aanleunwoningen waar

waar de woningcorporaties Ons Huis,

ties in totaal . huurders en belang-

ze bij staan. Tegenwoordig mogen er ook

De Goede Woning en De Woonmensen

stellenden op de Dag van het Huren .

jongeren wonen in het complex uit 

publieksactiviteiten organiseerden op

dat onlangs helemaal gerenoveerd is.

de eerste landelijke Dag van het Huren.

www.daaromhuren.nl en Aedes.nl

Vandaag krijgt het complex officieel de

Wie op alle vijf locaties in Apeldoorn

dossier Woningcorporaties

status van gemeentelijk monument en

een stempel had gehaald kon een gratis

Nederland – dicht bij huis

7

ADVERTENTIE

Meer huurpunten dankzij de isolatie van Neopixels Voor woningcorporaties zijn energiezuinige en duurzame woningen van groot belang. Vanwege de betaalbaarheid, het comfort voor bewoners en het beperken van de milieubelasting, maar ook voor de vastgoedwaarde van een woning.

Goede isolatie zorgt voor een betere EnergieIndex en dat levert meer huurpunten op.

Neopixels is op dit gebied de meest geschikte partner voor woningcorporaties.

kiezen.” Woningcorporaties vinden in Neopixels bovendien een partner die hen ondersteunt bij het verduurzamen van woningen op de lange termijn. “We maken waar wat we beloven. Ook afspraken met huurders over energiebesparing worden gegarandeerd nagekomen.”

Neopixels is de fabrikant van de gelijknamige grafietparels voor hoogwaardige isolatie van spouwmuren en bodems van kruipruimtes.

Stefan Nooijens van Neopixels legt uit: “Neopixels onderscheiden zich door hun vorm en het grafietgehalte. Grafiet reflecteert namelijk warmte, waardoor de isolatiewaarde twintig procent hoger is dan traditionele isolatiematerialen. Het is bewezen en vastgelegd door de Stichting KOMO dat Neopixels de hoogtste isolatiewaarde van Nederland hebben.”

Materiaal De vorm en het grafietgehalte van Neopixels zijn dus belangrijk voor de isolatiewaarde, maar er schuilt nog meer achter het succes.

Nooijens legt uit: “Neopixels zijn gemaakt van expandeerbaar polystyreen (EPS), oftewel piepschuim of tempex. Dat materiaal is goed isolerend en zeer schokbestendig. Neopixels bevatten per stuk meer dan drieduizend gesloten luchtcellen, waardoor er geen lucht of water in of uit kan. Daardoor isoleren ze ruim twintig procent beter dan traditionele vormen van na-isolatie.” Neopixels verbeteren ook de geluidsisolatie, zijn waterbestendig en hebben een lange levensduur.

Meer huurpunten Het toepassen van goede isolatie is van cruciaal belang voor de energiezuinigheid van woningen. “Hoe beter de woning geïsoleerd is, hoe gunstiger het energielabel en de EnergieIndex”, zegt Nooijens. “Een zuinige woning krijgt meer huurpunten, dus is het verstandig om voor het bewezen beste isolatiemateriaal te

Renovatieprojecten Neopixels worden aangebracht door gaatjes van minimaal 14 millimeter in de voegen van de spouwmuur te boren. De gaatjes zijn beduidend kleiner dan bij andere systemen, waardoor de kans op schade ook kleiner is.

Een speciaal ontworpen vulpistool spuit de Neopixels samen met de water-gedragen

TRIPLE HR PREMIUM

lijm Neofixx in de muur, waarna de gaatjes worden gedicht. Deze methode is zeer snel, betrouwbaar en kosteneffectief. Hierdoor zijn de isolatiewerkzaamheden goed in te passen in de renovatieprojecten van woningcorporaties.

Topkwaliteit Neopixels kiest bewust voor topkwaliteit op alle gebieden. Nooijens: “We werken met een selecte groep topinstallateurs, die aan strenge eisen moet voldoen. De Neopixels Academy leidt uitvoerders op om de isolatiewerkzaamheden correct uit te voeren. Ook de kwaliteit van het product wordt voortdurend gecontroleerd.”

De Neopixels-installateur begint met een nauwkeurige voorinspectie. Tijdens het opvullen van de spouwmuren voert Neopixels – indien gewenst - samen met de woningcorporatie een extra kwaliteitscontrole uit, waarbij onder andere de isolatiewaarde, oftewel Lambdawaarde, gemeten en teruggekoppeld wordt.

Neopixels laat op een transparante manier zien dat de afgesproken isolatiewaarden zijn behaald.

“Zoals gezegd, ons motto is: ‘waarmaken wat je belooft’”, zegt Nooijens. “We zijn continu open en eerlijk richting woningcorporaties, huurders en installateurs. Samen bereiken we het beste resultaat.”

20% betere isolatiewaarde door toevoeging van zuiver grafiet

www.neopixels.nl

groen bloed doet woningcorporaties goed.

Bij woningcorporaties zijn grote veranderingen aan de gang. Ingegeven door de politiek. Dus is het hier en daar een beetje schipperen. En niet altijd even logisch en soms verre van ideaal.

Maar zo werkt de politiek nu eenmaal.

Aan woningcorporaties de taak om die veranderingen in goede banen te leiden. Dat kost veel inspanning, incasserings- en doorzettingsvermogen.

Daar kunnen ze best wat steun bij gebruiken.

nodig zijn als de boel vast dreigt te lopen. Mensen met frisse energie, die van aanpakken weten. Die in het weekend uitkijken naar de maandag.

Wij zeggen: mensen die groen bloed door hun aderen hebben stromen. Constructieve onruststokers die outside of the box denken, maar inside of the box handelen. Het soort mensen waarvan je er graag een in je team of op je afdeling hebt. groen bloed doet goed.

Wij zijn Maandag速. De detacheerder van de publieke sector. Wij weten wat voor mensen er

10

‘WAT WILLEN WE IN NEDERLAND MET WONEN? DAT DEBAT HEEFT MEER VUUR NODIG’

toezicht 11 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE

|

FOTO ’ S : MARK PRINS

Peter van Lieshout

12

Commissarissen concentreren zich vooral op de financiën van corporaties. Terwijl inhoudelijke vragen – zoals: wat voor soort huisvesting wil je bieden – evenveel aandacht verdienen.

Peter van Lieshout, commissaris bij de Alliantie en hoogleraar Theorie van de Zorg, pleit voor minder vrijblijvendheid op dit soort thema’s.

En innovatie moet voor corporaties meer dan een ‘dingetje’ zijn. Sterker nog, hun toekomst hangt ervan af: ‘Anders blijft je woningaanbod straks achter in kwaliteit.’

nauwelijks praten over onderwijskwaliteit en in zorginstellingen die relatief weinig praten over de inhoud van de zorg. In de hele structuur van toezichthouders is het zo geregeld dat zij een hele professionele ondersteuning hebben bij beheerszaken; zoals een accountant. Er bestaat geen natuurlijke pendant die de RvC helpt kijken of de inhoudelijke doelstellingen wel gerealiseerd worden. Niet dat het nooit over inhoudelijke doelstellingen gaat, maar de gedetailleerde aandacht en scherpte ontbreekt.

Hoe zien we de toekomst van wonen? Wie zou wat kunnen doen

Daardoor hebben ze een zekere mate van vrij-

en hoe garanderen we burgers dat er voor hen passende vormen

blijvendheid. Ik begrijp de druk op financiën.

van wonen zijn? Dat zijn vragen waarover we in Nederland te weinig

Tegelijkertijd zit er een soort gevaar in. Het

praten, vindt Peter van Lieshout. ‘Want laten we eerlijk zijn, het debat

betekent namelijk – dat zie je ook in het onder-

over de Woningwet ging vooral over wat corporaties wel en niet mogen

wijs en de zorg – dat de RvC’s een heel intern

en over het declaratiegedrag van bestuurders. Maar het idee dat je daar-

perspectief hebben. Het is een gesloten we-

mee een debat over wonen hebt gehad, dat is natuurlijk onzin.’ En dat is

reldje van mensen die elkaar spreken. Er is mis-

een gemiste kans, vindt hij, omdat wonen ontzettend belangrijk is. De

schien een keer per jaar een overleg met de

gebrekkige aandacht voor wat we in Nederland met wonen willen was

huurdersvereniging, maar dat is vaak vrij braaf.

voor hem in 2014 de aanleiding om aan de slag te gaan als commissaris bij

En dat heeft ook niet die scherpte die het finan-

woningcorporatie de Alliantie. Zo kan Van Lieshout zelf een bijdrage

ciële overleg heeft.’

leveren aan de oplossing van het vraagstuk. Want aan de ene kant vindt

organisatie te kijken: wat voor soort huisvesting bieden we eigenlijk. En

Wat kun je doen om de aandacht voor de financiële en inhoudelijke kant meer in evenwicht te brengen?

wat doen we aan toegankelijkheid en leefbaarheid.’ Voor die vragen is

‘Dan moet je toch andere instrumenten beden-

vanuit raden van commissarissen te weinig aandacht, stelt Van Lieshout.

ken om als commissarissen zicht te krijgen op

En dat is niet alleen zo bij corporaties, maar in het hele publieke domein.

de inhoudelijke kant. De rapportagestructuur

hij het jammer dat het kabinet dit soort discussies niet aanwakkert. ‘Maar er ligt ook een verantwoordelijkheid bij corporaties zelf om meer vuur in het woondebat te krijgen. Bijvoorbeeld door kritisch naar de eigen

Raden van commissarissen (RvC’s) hebben te weinig aandacht voor inhoudelijke onderwerpen zegt u, waarom vindt u dat?

over hoe je inhoudelijk presteert moet bijvoorbeeld veel gedetailleerder zijn zodat je beter je vinger kunt leggen op de vraag waarom je net niet bereikt hebt wat je wilde bereiken. En het

‘De grote schandalen van de afgelopen jaren, bij bijvoorbeeld Vestia,

zou mooi zijn als er een instantie was in Neder-

Inholland en Amarantis, zorgden dat veel raden van commissarissen

land die raden van commissarissen, net als bij

dachten: “O jee, het moet bij ons toch niet fout gaan.” Ze gingen daar-

een accountant, in kan huren en die kijkt naar

door het accent leggen op vraagstukken rond geld en de continuïteit van

de inhoudelijke prestaties. Een adviesbureau

de organisatie. Aan de ene kant is dat begrijpelijk: als het misgaat moet je

kan dat bijvoorbeeld doen.’

uitleggen waarom je hebt liggen pitten. Maar door die focus op beheerszou moeten gebeuren. Voor corporaties zijn dat bijvoorbeeld de vragen:

Hoe ziet u de rol van de Aedesbenchmark hierin?

wat voor soort huisvesting wil je bieden, aan wie en hoe zie je je rol?

‘Een benchmark of sectorbreed instrument

Dezelfde ontwikkeling zie je in het onderwijs waar veel toezichthouders

geeft misschien wel een soort hunch van waar

zaken is er relatief weinig aandacht voor wat er inhoudelijk gebeurt en

toezicht 13

‘ WE MOETEN AF VAN DIE HAPSNAPMANIER VAN INNOVEREN IN DE PUBLIEKE SECTOR’

hoeveel woningen er moeten komen. Het zijn

Peter van Lieshout (1958)

vaak intenties en op het bewaken van de resul-

werkt als hoogleraar Theorie van de Zorg aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast zit

willen als RvC niet zozeer een rol vervullen in

hij onder meer in de raad van commissarissen van woningcorporatie de Alliantie en

die afspraken. Maar we stellen wel vragen: hoe

in de raad van toezicht van zorginstelling Careyn. Van 2004 tot 2014 was Van Lieshout

kun je nou goed volgen hoe geopereerd is?

lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).

Hoe weet je nou dat het maximale uit het

taten heeft niemand eigenlijk veel zicht. Wij

traject gehaald is? Onze inzet als corporatie in die onderhandelingen moet daarom veel eerder en veel helderder op tafel liggen en we moeten je op moet letten. Want het is niet goed als je on-

er veel strakker over nadenken. Ook moeten we achteraf als RvC veel

deraan de benchmark verschijnt. En er wordt vaak

scherper zijn: is er ­bereikt wat we hebben afgesproken?’

wel een intentie uitgesproken om het rapportcijfer

ciële kant niet is. Ik zie weinig raden van commis-

Als het in het publieke domein al gaat over kwaliteit, dan is dat vaak een statische vorm van kwaliteit, zei u eerder in een artikel in het FD. Wat bedoelt u daarmee?

sarissen die even streng zijn over het functioneren

‘Stel het klantcontactcentrum krijgt een 6 van huurders en je voert

van het klantcontactcentrum en de dienst Onder-

­verbeteringen door zodat dat een 7 wordt. Dan heb je jezelf nog niet de

houd als over de financiële prestaties.’

vraag gesteld hoe je het aanbod aan klanten permanent kunt verbeteren.

omhoog te krijgen of men spreekt erover in temen van: “Dat ziet er wel aardig uit.” Maar vaak blijft er een vrijblijvendheid in zitten die er aan de finan-

Hoe gaan jullie daarmee om bij de Alliantie?

Moet het klantcontactcentrum bijvoorbeeld blijven bestaan? Of moet je meer doen met sociale media of onlineklantportals? Innovatie is tot nu toe, ook in onderwijs en zorg, vaak afhankelijk van een enthousiaste

‘Dat is een zoekproces. Bij de Alliantie ligt de vraag

­bestuurder die zegt: we moeten eens iets meer met…. Dat is een hap-

op tafel hoe je je als RvC kunt verhouden tot het

snapmanier van innoveren. In plaats daarvan moet een organisatie syste-

hele proces van het maken van prestatieafspraken.

matisch ophalen wat de klant wil en wat er technisch mogelijk is en dan

Die afspraken zijn nu vaak niet meer dan een

kijken hoe dat vorm kan krijgen. Bedrijven zoals machinefabrikant

veredeld taakverdelingsdocument waarin staat

ASML en adviesorganisatie Arcadis lopen voorop in de markt omdat ze

14 toezicht

weten dat zij steeds weer iets beter moeten zijn dan hun concurrent. ASML eist bijvoorbeeld van onderaannemers dat ze elk half jaar met vernieuwingsvoorstellen komen. Die bedrijven managen dat proces van innoveren ontzettend.

In de hele publieke sector zie je dat zelden.’

‘TOEZICHTHOUDERS ZOUDEN ER EIGENLIJK OP MOETEN TOEZIEN DAT CORPORATIES SYSTEMATISCH INNOVEREN’

Wat kan de prikkel zijn voor corporaties om toch te innoveren?

‘Corporaties kunnen vooral concurreren op het fysieke aanbod, de woningen, en niet op het dienstenaanbod. Als een klantcontactcentrum bijvoorbeeld slecht functioneert, dan is dat nog geen argument om een

dan dat het groeit. Vroeger investeerden zorg-

andere woning te zoeken. De concurrentie op het gebied van woningen

instellingen in onroerend goed, dat weigeren

werkt nu nog niet omdat op veel plekken een tekort is aan woningen.

ze nu. Corporaties vinden het heel moeilijk om

Maar dat kan veranderen. Over zo’n 25 jaar ontstaan naar v­ erwachting

allianties voor lange termijn aan te gaan. En

op steeds meer plekken evenwichtsmarkten, zelfs in de Randstad. Dat

gemeenten vervullen nog niet de rol om die

zie je nu al een beetje in krimpgebieden. Al sinds 2013 daalt de beroeps-

partijen op dat punt bij elkaar te brengen en

bevolking en de bevolking zal niet meer zo sterk groeien. Omdat corpo-

een langetermijnperspectief te ontwikkelen

raties woningen bouwen die lang meegaan moeten ze nu al i­nnoveren

hoe in alle wijken woonarrangementen moe-

en zorgen dat wat ze nu bouwen toekomstbestendig is. ­Anders blijft je

ten ontstaan. In wijken doet nu de ene partij de

aanbod straks achter in kwaliteit bij wat concurrenten bieden.’

intramurale zorg en de andere partij de wijk-

Hebben corporaties met de nieuwe Woningwet nog wel ruimte om te innoveren?

verpleging. De coördinatie daarvan is, vooral in grote steden, niet goed belegd. Het zou logisch zijn als gemeenten die rol vervullen. Maar

‘Corporaties moeten zichzelf simpelweg de vraag stellen hoe ze binnen

daarmee gaan ze het nog moeilijk krijgen,

die beperkingen alsnog maximaal kunnen proberen om state of the art

want de wijkverpleging valt nu bijvoorbeeld

producten en diensten aan te bieden.’

onder zorgverzekeraars. Die zullen zich niet

Ziet u daarin nog een rol voor de overheid?

laten l­ eiden door wat de gemeente wil, want ze hebben een eigen financiële taakstelling. Die

‘Het debat over kwaliteit en innovatie moet de sector vooral zelf invul-

versnippering en het terugtrekken op eigen

len. Maar de overheid heeft er wel een belang bij. Er zijn veel regels over

taakgebied, dat is een proces dat al tien jaar

het functioneren van WSW, CFV en Autoriteit Woningcorporaties.

bezig is. En daar is nog geen oplossing voor.’

­Eigenlijk zouden die toezichthouders er ook op moeten toezien dat corDat zou een interessant gesprek zijn. Externe toezichthouders voelen

En wat gebeurt er als daar geen oplossing voor komt?

zich daar niet zo verantwoordelijk voor, zij voelen zich meer ver-

‘Als dat zo blijft dan heb je in Nederland geen

antwoordelijk voor het feit dat corporaties hun geld goed uitgeven. In

goed stelsel van woonplekken voor ouderen.

de marktsector zit een soort autonome dynamiek met allemaal con-

En daar betaal je een prijs voor. We zijn nog

currentieverhoudingen, daar hoeft niemand op te sturen. Terwijl je in de

niet klaar voor de komende jaren. Nederland

publieke sector, waar nauwelijks echte markten zijn, iets anders moet

liep ooit voorop en we waren heel trots op

bedenken om die innovatie te stimuleren.’

­onze AWBZ die vanaf 1968 zorgde voor een

poraties in hun governance verankeren dat ze systematisch innoveren.

Iets anders, u bent ook hoogleraar Theorie van de Zorg. Wat is de grootste uitdaging in de zorg op dit moment?

goede financiering van onze langdurige zorg.

Nu lopen we achter in vergelijking met andere Europese landen. We moeten echt een visie hebben op hoe je op wijkniveau zorgt dat over-

‘We gaan naar nieuwe vormen van langer zelfstandig wonen met

al dit soort arrangementen van de grond ko-

bescherming en ondersteuning. Maar hoe we dat precies organiseren,

men. En dat werkt niet in een wereld waar nie-

dat weet niemand precies. Er zijn interessante initiatieven van corpo-

mand de regie heeft, instellingen niet ­durven te

raties met woonzorgzones. Maar de echte regie op die trajecten is er nog

investeren en corporaties ook een beperkt

niet. Op veel plekken zie ik dat het aantal initiatieven eerder wegzakt

taakgebied hebben.’

‘‘IK HOEF MIJN RATIO’S NIET TE VERBETEREN’’

samen inkoopambities realiseren

Voor alle andere bestuurders is er Trevian Woningcorporaties zijn kapitaalintensieve organisaties. Niet verwonderlijk dus dat de professionalisering van inkoop sterk in ontwikkeling is. De impact van een professionele organisatie van inkoop is groot op de kwaliteit van uw dienstverlening en ook in financiële zin op bijvoorbeeld uw ICR ratio.

Inkoop professionaliseren start met een Inkoopaudit. Zo heeft u in een kort tijdsbestek een objectief beeld en kunt u gerichte keuzes maken.

Ons advies is praktisch toepasbaar, altijd onderbouwd met een businesscase en van het niveau dat u van een specialist mag verwachten.

Inkoop professionaliseren is een vak, ons vak! www.trevian.nl/inkoopaudits

ADVERTENTIE

Huren betaalbaar houden met resultaatgericht samenwerken LEIDERDORP – Sinds april 2015 zijn bij corporatie Rijnhart Wonen te Leiderdorp voor alle 3550 huurwoningen nog maar twee onderhoudsbedrijven die dagelijks onderhoud tegen vaste prijzen uitvoeren.

En voor het planmatig onderhoud doen dat twee andere vastgoedonderhoudsbedrijven tegen vaste prijzen per jaar per complex op basis van resultaatgericht samenwerken (RGS). ‘We zien het als onze maatschappelijke taak om meer kwaliteit met minder geld te realiseren’, zegt Vincent van der Kraan, senior medewerker Bedrijfsbureau.

‘Zo houden we de huren betaalbaar.’

M

et het beleidsplan ‘Expert in simpel wonen’ gaf Rijnhart Wonen richting aan de koers voor de komende jaren. Dat betekende terugkeren naar de eigen basistaken en voor alle overige zaken, waaronder onderhoud, samenwerken met experts. Daarom ging Rijnhart Wonen vanaf 2012 vooral met zichzelf aan de slag.

Zo koos men ervoor om extra kwaliteit binnen te brengen in de organisatie, zodat het opdrachtgeverschap voor het onderhoud professioneel ingevuld kon worden. Daarnaast ging de interne bezetting terug met 10 procent naar 27,8 fte. Voor de reorganisatie was al begonnen met vastgoedmanagement op basis van conditiemetingen, meerjarige onderhoudsplannen

Vincent van der Kraan: “Qua directe kosten besparen we nu minstens 15 procent gedurende – let wel! – de totale economische exploitatieperiode.”

en eenheidsprijzen per ingreep.

Een extern bedrijf nam de conditiemeting van alle 3550 huurwoningen voor haar rekening.

Vervolgens bepaalde Rijnhart Wonen aan welk kwaliteitsniveau het vastgoed moest voldoen en welke complexen prioriteit hadden.

Marktexperts Het zoeken naar experts in de markt begon pas nadat de corporatie ook intern de kennis op orde had en beschikte over een goed onderhoudsbeleid plus onderhoudsbudgetten. Vijftig onderhoudsbedrijven kregen begin 2014 te horen dat de prijs niet meer maatgevend is, de inspanning alleen niet meer toereikend is en dat de corporatie niet meer dicteert wat er moet gebeuren.

“We zoeken onderhoudspartners voor de lange termijn die samen met ons op basis van gelijkwaardigheid gaan voor kwaliteit, resultaatgerichtheid en innovatie”, aldus Van der Kraan. “Voor de ‘wie-vraag’ trokken we een jaar uit. Uiteindelijk bleven twee bedrijven over voor dagelijks onderhoud en twee voor planmatig onderhoud. In het laatste geval was het VGO-keur voor ons een minimale eis voor het aangaan van een resultaatgerichte samenwerking. Bedrijven met het VGO-keur denken namelijk al vanuit onderhoudsscenario’s.”

Besparingen Pas in de eerste week van 2015 ging het over geld. De corporatie

Aan één van de 3550 huurwoningen van Rijnhart Wonen wordt houtrotreparatie uitgevoerd.

gaf vier geselecteerde onderhoudsbedrijven openheid over het budget. Die weer op hun beurt aangaven waarvoor betaald wordt en hoe de prijs tot stand is gekomen. Dat schiep vertrouwen en binnen een week was alles beklonken, zoals minimaal rapportcijfer 8 voor de klanttevredenheid en de efficiencywinst tijdens de gehele contractperiode.

“We hanteren sinds 15 april 2015 vaste prijzen per woning voor het dagelijks onderhoud, waarbij

op de koop wordt toegenomen dat het een keer tegen- of juist meevalt”, legt de bedrijfsbureaumedewerker uit. “Voor planmatig onderhoud werken we ook met vaste prijzen per jaar per complex per woning op basis van onderhoudsscenario’s inclusief minimale kwaliteitseisen. Qua directe kosten besparen we met deze werkwijze nu minstens 15 procent gedurende – let wel! – de totale economische exploitatieperiode.”

Verzekerd van resultaat met een VGO-bedrijf Met resultaatgericht samenwerken (RGS) kunt u tot wel 20% besparen op directe kosten en tot wel 50% op indirecte kosten. Deze werkwijze leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit, een snellere doorlooptijd en een hogere bewonerstevredenheid. Voor vastgoedonderhoudsbedrijven, die de kunst van het resultaatgericht samenwerken verstaan, bestaat een erkend keurmerk. Dat is het VGO-keur.

Op www.vgokeur.nl vindt u alle details én vastgoedonderhoudsbedrijven met het VGO-keur bij u in de buurt.

ADVERTENTIE

Corporaties ‘in control’ met de Flexibele Schil® van Hofmeier

Aan het woord Sander de Ruijter (rechts), als Finance Manager verantwoordelijk voor dit concept binnen Hofmeier, en Vincent van Luit (links), directeur van woningbouwvereniging Reeuwijk, waar de flexibele schil wordt toegepast.

De vele veranderingen van de afgelopen jaren en de recent ingevoerde nieuwe woningwet vragen veel extra aandacht en inspanningen van corporaties op het gebied van Finance en Control. Dit is een grote uitdaging binnen de huidige bezetting van de financiële afdelingen. Vooral door de diversiteit van de vraagstukken en piekbelasting die ze opleveren.

Om met name de middelgrote en kleinere corporaties in staat te stellen de onafhankelijke controlfunctie zonder enorme toename van de vaste kosten te realiseren heeft Hofmeier een uniek concept ontwikkeld: de Flexibele Schil®.

“Is het bij u 5 voor 12?

Laat de Flexibele Schil voor u werken.“ Waarom richt dit concept zich specifiek op middelgrote en kleinere corporaties?

Sander: Met name de kleinere corporaties zoeken al langere tijd naar een manier om de nieuwe uitdagingen als de implementatie van de woningwet, marktwaardebepaling, vennootschapsbelasting en de naleving van de RJ 645 goed te organiseren.

Het ontbreekt logischerwijs vaak aan capaciteit en middelen om het noodzakelijke, erg brede, kennisniveau te ontwikkelen en te borgen. De flexibele schil van Hofmeier lost dit dilemma op.

Hoe werkt de flexibele schil?

Sander: Ondersteuning met de flexibele schil van Hofmeier betekent dat de corporatie continu beschikt over een ervaren team met gespecialiseerde finance professionals. In de kwantiteit en kwaliteit die gevraagd wordt. Van administrateur tot manager financiën. Voor specialistische dossiers als de woningwet of zelfs de volledige coördinatie en uitvoering van de AO/IC. Een senior professional is altijd het vaste en vertrouwde aanspreekpunt.

Bijzonder aan het concept is naast de flexibiliteit ook de bundeling van de opgedane kennis en ervaring en de mogelijkheid die met alle corporaties te delen.

Hoe wordt de flexibele schil door opdrachtgevers ontvangen?

Vincent: Wat mij opvalt is de grote betrokkenheid van de professionals van Hofmeier. Er wordt door hen niet gesproken over “jullie corporatie” maar over “onze corporatie”. Ik heb met dit concept op ieder gewenst moment de juiste expertise in huis en kan mij hierdoor veel meer richten op mijn volkshuisvestelijke prestaties. Bovendien heb ik ervoor gekozen de flexibele schil van Hofmeier tegen een vaste prijs per maand in te kopen zodat ik aan de kostenzijde nooit voor verrassingen kom te staan. Al jaren proberen kleinere corporaties meer samen te werken, maar dit komt niet goed van de grond. Ik ben blij dat er nu een partij is die dit goed oppakt.

Voor meer informatie over de Flexibele Schil® bel met onze sector manager corporaties Peter van Gilst (06-51415946) of kijk op www.hofmeier.nl.

Financiële Professionals | Interim Management | Consulting

18 MARC EGGERMONT ALGEMEEN DIRECTEUR WOONBEDRIJF, EINDHOVEN EN LID AEDES-KLANKBORDGROEP LANGETERMIJNVISIE

‘WE MOETEN KEUZES MAKEN EN KLEUR BEKENNEN’ Alleen maar binnen de lijntjes van de Wat gaat er eigenlijk mis zonder zo’n visie? nieuwe wet-en regelgeving kleuren, is ‘De nieuwe Woningwet brengt ons vooral veel regels, maar mist een “bedoeling”. Het risico daarvan is dat corpoonvoldoende, vindt Marc Eggermont. raties worden gereduceerd tot uitvoerende organisaties De corporatiesector heeft ook een die alleen de meest zwakke groepen in de samenleving huisvesting moeten voorzien. Dan worden we volnieuwe gezamenlijke langetermijnvisie van gens mij een soort Sociale Dienst voor het Wonen. En ik nodig. Hoe kijkt hij daar zelf tegenaan? denk dat niemand daar blij van wordt. De huurders niet en TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

Hein de Kort

corporatiemedewerkers ook niet.’

opinie 19 Dus ondanks de nieuwe Woningwet hebben corporaties toch een nieuwe langetermijnvisie nodig?

‘Die nieuwe wet is juist een van de redenen waarom die

doelstelling. We hebbben de discussie over onze legitimatie te vroeg afgesloten. Dat gesprek moeten we in de sector opnieuw voeren.’

visie nu noodzakelijk is. De woningwet kost ons momen-

Merkt u dat in uw eigen corporatie?

teel veel tijd. Dat kan ook niet anders: we moeten de

‘Onze klanten willen dat we voor hen het verschil maken.

regels leren kennen en uitvoeren. En dat moeten we goed

En de medewerkers van onze corporatie willen dat ver-

doen. Maar corporaties zijn er niet alleen om binnen de

schil ook maken. Ze willen er toe doen. De regels van de

lijntjes te kleuren. Als we daarin blijven hangen, kunnen

nieuwe Woningwet dreigen alle aandacht op te slokken.

we geen goede oplossingen bieden voor de uitdagingen

Dat zie ik in mijn eigen organisatie. Cursussen, presenta-

van deze tijd. Zoals het huisvesten van grote groepen

ties, veel informatie van Aedes: het gaat bijna alleen nog

vluchtelingen met een verblijfsvergunnig en de betaal-

maar over gedetailleerde vormen van inkomensregistra-

baarheid van het huren. Dit soort maatschappelijke ont-

tie, over de scheiding van DAEB en niet-DAEB, over de

wikkelingen maken het noodzakelijk dat we opnieuw

invoering van de passendheidstoets. Maar daarmee lossen

nadenken over onze maatschappelijke opdracht en onze

we geen maatschappelijke vraagstukken op. Als ik met mijn medewerkers praat over bijvoorbeeld het huisvesten van vluchtelingen, vragen ze niet om meer regels en instrumenten. Ze vragen om meer ruimte, om erkenning. Ze vragen mij hen te helpen om verbinding te krijgen met VluchtelingenWerk en andere maatschappelijke instellingen. En dat vraagt om een koersbepaling, om een visie.’

Hoe komt die visie tot stand?

‘Dat doen we echt in gezamenlijkheid. Ik merk in de gesprekken met collega-bestuurders dat er veel draagvlak voor is. We gaan de komende maanden op verschillende manieren met elkaar en met de buitenwereld hierover in gesprek. Dit is niet een kwestie van “even een visie opstellen en snel vertalen in acties voor morgen”. We moeten dit samen doorleven. De visie die in april  op het verenigingscongres ligt, moet niet alleen inspirerend zijn.

We moeten ook kleur bekennen en keuzes maken.’

Aedes is deze zomer gestart met de ontwikkeling van een nieuwe langetermijnvisie voor corporaties. Alle Aedes-leden zijn uitgenodigd daaraan bij te dragen: ieders inbreng is welkom. De komende maanden gaan corporatiebestuurders en –medewerkers hierover met elkaar en hun maatschappelijke omgeving in gesprek.

Informatie: Aedes.nl, dossier Toekomst woningcorporaties.

20

opinie LEON BOBBE DIRECTEUR-BESTUURDER DE KEY, AMSTERDAM

VLUCHTELINGENHUISVESTING VRAAGT OOK OM INGRIJPENDE MAATREGELEN Vluchtelingen met een verblijfsvergunning horen zeker ook thuis in de grote steden. Daar is namelijk het meeste werk. Daarom pleit de Amsterdamse corporatiebestuurder Leon Bobbe niet voor een herverdeling van de gemeentelijke taakstelling.

Maar wel voor soms ingrijpende maatregelen.

‘Voor mij is niets meer onbespreekbaar.’

ILLUSTR ATIE : HAN HOOGERBRUGGE

Onze bestaande plannen om vluchtelingen met een ver-

moeten verbeteren. Overigens ligt ook hier een oplos-

blijfsvergunning te huisvesten schieten te kort. De actuele

sing voor de hand. Schaf de verhuurdersheffing af en

grote toestroom vraagt om nieuwe, andere maatregelen.

oormerk het bedrag van ruim , miljard euro in  voor

Ook in Amsterdam. Natuurlijk, het is verleidelijk om te

de huisvesting van vluchtelingen. Daar kunnen we

stellen dat de druk op de woningmarkt hier zo flink is, dat

tienduizenden woningen per jaar voor bouwen.

het beter zou zijn om vluchtelingen in minder druk be-

Ondertussen zijn we bij Woonstichting De Key aan het

volkte regio’s’ in Nederland onderdak te bieden. De

onderzoeken wat we nu kunnen doen om het toenemend

wachtlijsten voor een woning zijn in de grote steden

aantal statushouders een dak boven het hoofd te bieden.

immers al zo lang. Toch pleit ik niet voor een herverdeling

Wegkijken of ontkennen kan namelijk niet meer. Er ligt al

van de taakstelling per gemeente. Het is niet goed om

een concreet plan voor een woonlocatie van verplaats-

vluchtelingen massaal naar plattelandsregio’s te sturen.

bare eenheden voor  jongeren:  verblijfsgerechtig-

Als we vluchtelingen echt een kans willen geven, huisves-

den en  werkende en studerende jongeren tussen

ten we hen ook in de steden. Daar is namelijk het meeste

de  en . Met steun van organisaties als Vluchtelingen-

werk.

Werk en de gemeente werken we er hard aan om de jongeren hier in de zomer volgend jaar op te kunnen

Verhuurdersheffing

vangen.

Hoe gaan we dat in Amsterdam aanpakken? Wat het meest voor de hand ligt, is het bouwen van nieuwe woningen. Maar bij corporaties ontbreekt

Voorrang Maar dat is dus niet genoeg.

daarvoor het geld. Als de overheid wil

We hebben nu woonruimte

dat wij onze bouwinspanningen ver-

nodig. Voor mij is daarbij

hogen, zal onze financiële positie

niets onbespreekbaar. Zo

21 ‘Het is vooral implementatietijd, geen nieuwe-dingen-tijd in Rijksbegroting 2016.’

ENNO VITNER, BELEIDSADVISEUR BIJ CORPORATIE WOONBRON, VIA TWITTER. gaan we samen met de andere corporaties in Amsterdam kijken of we meer mensen in een woning kunnen huisvesten. We brengen dat deels al in de praktijk, maar het vraagt nog om veranderingen van regels. Ook maken we onze huurders ervan bewust dat ze een kamer aan een vluchteling kunnen verhuren. Omdat Amsterdam veel kleine woningen heeft, verwacht ik niet dat dit heel veel woonruimte oplevert. Maar alle beetjes helpen. Ik sluit ook niet uit dat we een tijdje verblijfsgerechtigde vluchtelingen voorrang geven bij het toewijzen van een woning.

Voorrang ten opzichte van de reguliere woningzoekenden. Dat is een ingrijpende maatregel. Maar als de huidige ontwikkelingen zich voortzetten, zullen we daar serieus met elkaar over moeten praten. Ik nodig mijn Amsterdamse collega-corporatiebestuurders, de wethouder en de huurdersorganisaties uit om ook over deze ingrijpende oplossing in gesprek te gaan.

‘Bij het zoeken van huisvesting voor statushouders moet rekening worden gehouden met hun arbeidsmarktpotentieel. Waar is een timmerman nodig en waar een medisch laborant?’

HANS SONDAAL, WAARNEMEND VOOR ZITTER ADVIESCOMMISSIE VOOR VREEMDELINGENZAKEN, IN HET FINANCIEELE DAGBLAD.

‘Wow. Ik reken net uit dat ik vandaag meer dan 400 bewoners heb ontmoet bij de Dag van het Huren bij Waterweg Wonen. Mooi resultaat.’

CINDY MATTIJSSEN, COMMUNICATIEADVISEUR BIJ CORPORATIE WATERWEG WONEN, VIA TWITTER.

‘De overheid zou de bewoners in het noorden (Groningen, Drenthe en Friesland) moeten verleiden om naar een van de grote steden te verhuizen, net als in China gebeurt. Als de grote steden in Nederland groter worden, zal de welvaart toenemen.

Bovendien hoeft er op den duur steeds minder geld naar de noordelijke provincies.’

HELEEN MEES, ECONOOM EN PUBLICIST, IN DE VOLKSKRANT.

‘De Nederlandse bestuurlijke hoofdstructuur is een piramide, met bovenin het Rijk en onderin de lokale overheden. Mijn voorstel is om die piramide om te keren, met bovenin de lokale overheid met gemeenten en vooral de steden van de toekomst.’

AHMED ABOUTALEB, BURGEMEESTER VAN ROTTERDAM, IN ELSEVIER/H.J. SCHOO-LEZING.

Waarderen op marktwaarde; bent u er al klaar voor?

Het taxatiemanagementsysteem van Reasult biedt u een stapsgewijze aanpak naar waardering op marktwaarde.

Niet alleen voor uw verantwoording in de jaarrekening maar het levert u ook kennis en inzicht van uw vastgoedportefeuille op.

Meer weten?

Voldoe aan uw toekomstige verplichtingen conform het Waarderingshandboek Stapsgewijze aanpak en verdere professionalisering van uw vastgoedinformatie Een jarenlange bewezen oplossing bij woningcorporaties en vastgoedbeleggers

www.reasult.com 0318 67 29 30 marketing@reasult.com

Reasult is marktleider op het terrein van vastgoedsturing en verantwoording. Onze software biedt inzicht in de financiële performance van uw vastgoedportefeuille. Zet de waardering van uw vastgoed af tegen externe taxaties en analyseer de verschillen tussen beleid en de blik van de markt. Betere informatie, betere analyse, betere beslissingen.

Nieuwe regels, Nieuwe regels, nieuwe kansen. nieuwe kansen.

Dé expert op het gebied van waarderingsvraagstukken De marktwaarde taxeren op basis van de Full variant is niet alleen valideren maar ook adviseren. Samen met u komen wij tot een juiste waardering.

Kraan & Van Seventer Taxaties heeft jarenlang ervaring met het waarderen van de marktwaarde voor corporaties.

Wij zijn aangesloten bij het Taxatie Management Instituut (TMI) en werken onder andere met de Flux Woningcorporatiemodule.

Frank Kraan MRE RT kraan@kraanenvanseventer.com 06 2292 7262 / 070 324 58 57 www.kraanenvanseventer.com

Alswoningmarkt woningcorporatie krijgt udruk. te maken met een De staat onder Als woningcorporanieuwe Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt te maken met een tie krijgt uwerkelijkheid. te maken met eenunieuwe werkelijkheid. komt een nieuw stelselRegelgeving voor woningwaardering.

Dat nieuwe werkelijkheid. verandert er De regelgeving verandert ingrijpend.

Op meer en dan is algebied. reden genoeg om voor een nieuwe betrouwbare komt een nieuw stelsel woningwaardering.

Dat één Telkens moeten keuzesjuridische gemaakt partner te wensen die hierbij kan ondersteunen. is al reden genoeg omueen betrouwbare juridische worden.

Reden genoeg om een betrouwbare juridipartner te wensen die udie hierbij kan ondersteunen. sche partner te wensen u hierbij kan ondersteunen.

Onze advocaten en juristen hebben zich volledig toegelegd op het vastgoeden huurrecht.

Wij Onzeadvocaten advocaten en juristen zich volledig Onze hebben zichhebben volledig toegelegd op kunnen u dan ook met veelWij kennis van u zaken toegelegd open het vastgoedenkunnen huurrecht.

Wijook met het vastgoedhuurrecht. dan adviseren (en het moet u procederen) kunnen u dan ook met veelnamens kennis zaken veel kennis vanals zaken adviseren (envan als het moet naover zaken rond (ver)koop, woonfraude, adviseren (en als(ver)huur, het moet namens procederen) mens u procederen) over zaken rondu(ver)huur, (ver) huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorrenovatie,overlast, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, waarden, renovatie, bouw, projectontwikkeling regelgeving rond projectontwikkeling de volkshuisvesting. renovatie, bouw, en de en de regelgeving rond de volkshuisvesting. regelgeving rond de volkshuisvesting.

Nieuw kantoor.

Vertrouwde expertise.

Vertrouwde expertise Hielkema cokan isVertrouwde ontstaan inexpertise.

2015 een25afsplitsing Nieuw kantoor.

Hielkema &&co bogen op meeruit dan jaar ervavaninde van Unger Hielkema & co is van ontstaan in 2015 uitHielkema een Wij afsplitsing ring devastgoedpraktijk praktijk de volkshuisvesting. komen advocaten. van de Unger Hielkema graag bijvastgoedpraktijk u langs voor eenvan kennismaking. advocaten.

Dé vastgoed- en Dé vastgoed- en huurrechtadvocaten huurrechtadvocaten

De Boelelaan 7, 1083 HJ Amsterdam De HJ Amsterdam Tel. Boelelaan 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl

advertentie

Herziene Woningwet Vereiste waardering in één week onder controle Vereiste waardering in één week onder controle

Herziene woningwet Herziene woningwet Door de invoering van de herziene Woningwet

Door Woningcorporaties de invoering van de herziene zijn vanaf 1Woningwet juli 2015 zijn Woningcorporaties vanaf 1 juli 2015 wettelijk verplicht om hun vastgoedbezittingen wettelijk verplicht om hun vastgoedbezittingen waarderen tegen marktwaarde in te te waarderen marktwaarde in verhuurde staat. tegen De herziene Woningwet verhuurde Woningcorporaties staat. De herziene verplicht omWoningwet bij deze verplicht Woningcorporaties bij deze modelmatige waardering hetom“Handboek modelmatige waarderen waardering marktwaarde” het “Handboek modelmatig te modelmatig waarderen marktwaarde” te volgen – afwijken is geen optie. volgen – afwijken is geen optie.

Veilig en kostenefficiënt Veilig en kostenefficiënt De invoering van deze marktwaarde

in De invoering staat van deze in verhuurde is marktwaarde voor veel verhuurde staatingrijpend is voorvergt veel Woningcorporaties en een Woningcorporaties vergt een grote omslag in ingrijpend de wijze en waarop het grote omslag in de wordt wijze waarop het waarderingsproces uitgevoerd. waarderingsproces wordt eenuitgevoerd. fluX introduceert als eerste complete fluX introduceert alsvoor eerste een complete webbased oplossing Woningcorporaties. webbased oplossing voor Woningcorporaties.

Geheel conform de herziene Woningwet en Geheel conform de herziene Woningwethun en het Handboek kunnen Woningcorporaties het Handboek kunnen Woningcorporaties hun volledige vastgoedportefeuille zowel volgens volledige zowel volgens de basisvastgoedportefeuille als full-versie waarderen.

De de basis van als fluX full-versie waarderen. oplossing is bewezen, veilig De en oplossing van fluXzonder is bewezen, en kostenefficiënt, een veiligduur kostenefficiënt, zonder een duur implementatietraject. implementatietraject.

Uitvoerig getest Uitvoerig Inmiddels is de getest Woningcorporatiemodule van

Inmiddels is detevredenheid Woningcorporatiemodule van fluX tot grote getest door een fluX totWoningcorporaties grote tevredenheidvan getest door een aantal verschillende aantal Woningcorporaties van verschillende omvang.

De Woningcorporatiemodule wordt omvang. De Woningcorporatiemodule wordt aangeboden op basis van een jaarlijkse aangeboden op basis van €215,een jaarlijkse licentie.

De kosten bedragen p/m per licentie. DeVerder kostenzijn bedragen €215,p/m per gebruiker. er geen (verborgen) gebruiker. voor: Verder implementatie, zijn er geen (verborgen) kosten onderhoud, kosten voor:etc. implementatie, onderhoud, ondersteuning, ondersteuning, etc.

Het proces: snel en simpel Hetdeproces: Door jarenlange snel ervaringen metsimpel taxatiesoft-

Door de jarenlange met taxatiesoftware heeft fluX het ervaring waarderingsproces voor ware heeft fluX het waarderingsproces voor de Woningcorporaties weten te vereenvoudide Woningcorporaties weten te vereenvoudigen tot slechts enkele stappen. gen tot slechts enkele stappen.

Stap 1 Stap 1

De Woningcorporatie vult het fluX ExcelDe Woningcorporatie vultdehet fluX Excelformat met brondata van vastgoedporteformat met brondata van de vastgoedportefeuille; complexen, woningen, contracthuren, feuille; complexen, wws-punten, etc. woningen, contracthuren, wws-punten, etc.

Stap 2 Stap 2

De ingevulde fluX Excel-format wordt na ontDe ingevulde fluX binnen Excel-format wordt naingeontvangst door fluX 5 werkdagen vangstindoor binnen lezen het fluX systeem en 5dewerkdagen gebruiker ingekrijgt lezen in tot hethet systeem en de gebruiker krijgt toegang systeem. toegang tot het systeem.

Stap 3 Stap 3

De gestelde normen uit het Handboek zijn De gestelde normen het Handboek geïntegreerd in de uit rekenregels van zijn het geïntegreerd in de rekenregels systeem.

Wanneer er wordt gekozenvan voor het de systeem. Wanneer er wordt heeft gekozenu voor de basis-versie waardering direct basis-versie waardering heeft u direct beschikking over de waardering van uw beschikking over deKiest waardering vastgoedportefeuille. u (ook) van voor uw de vastgoedportefeuille. u (ook) voormet de full-versie waardering,Kiest dan kunt u starten full-versie waardering, dan kunt u starten met de waardering en het aanpassen van de waardering en hethetaanpassen parameters die volgens Handboek van zijn parameters die volgens het Handboek zijn toegestaan. toegestaan.

het mogelijk De oplossing uit vantefluX maakt waarderingen zetten bij het één mogelijk van de waarderingen uit te zetten bij éénis van de taxateurs die reeds aangesloten op het taxateursManagement die reeds aangesloten is opfluX. het Taxatie Systeem van Taxatie Systeem van fluX. T ot op Management detailniveau kunt u waarderingsT ot op detailniveau kunt ujaren waarderingsverschillen met voorgaande verklaren. verschillen met van voorgaande verklaren.

Het uitzetten taxaties jaren gebeurt door Het uitzetten vanvan taxaties gebeurt door gebruik te maken de Workflowmodule, gebruik te makenvan vandedeWoningcorporatieWorkflowmodule, een onderdeel een onderdeel van de Woningcorporatiemodule. Het rondsturen van bestanden is niet module.het Het rondsturen bestanden is niet nodig, gehele procesvan verloopt binnen het nodig, hetEen gehele procesoplossing verloopt wanneer binnen het systeem. efficiënte u systeem. efficiëntewaardering. oplossing wanneer u kiest voor Een de full-versie kiest voor de full-versie waardering.

Adviezen en Wetgeving Adviezen enadviezen, Wetgeving fluX volgt de laatste wetgeving en

fluX volgt dezoals laatste adviezen, en standaards deze gelden wetgeving in de markt. standaards zoals dezebent gelden in de markt.

Als Woningcorporatie u daardoor altijd Als Woningcorporatie u daardoor altijd gegarandeerd van een bent compleet systeem. gegarandeerd van een compleet systeem.

Support en opleiding Support Wij bieden alen onzeopleiding gebruikers op verschillen-

Wij manieren bieden al onze gebruikers en op verschillende ondersteuning beschikken de manieren ondersteuning en over een uitgebreide online FAQ,beschikken forum en over een een uitgebreide onlinehelpdesk FAQ, forum en natuurlijk vakkundige die op natuurlijk een vakkundige die op iedere werkdag telefonischhelpdesk beschikbaar is. iedereverzorgd werkdageveneens telefonisch beschikbaar is. fluX diverse cursussen fluX betrekking verzorgd tot eveneens diverse cursussen met het gebruik van de module. met betrekking tot het gebruik van de module.

fluX een bewezen partner fluXiseen bewezen fluX softwareleverancier vanpartner het Taxatie

fluX is softwareleverancier vanen het Taxatie Management Instituut (TMI) heeft zich Management Instituut (TMI) en heeft zich sinds 2010 bewezen bij taxatieprofessionals sinds bewezen bij taxatieprofessionals in de 2010 vastgoedbranche, op dit moment in de vastgoedbranche, op dit taxateurs moment gebruiken ruim 450 gecertificeerde gebruiken ruim 450 gecertificeerde taxateurs en ca. 150 medewerkers van financiële en ca. 150onze medewerkers vanfluX financiële instellingen software. Met kiest u instellingen onze en software.

Met fluX kiest u voor een ervaren betrouwbare partner! voor een ervaren en betrouwbare partner!

Voorbeeld rapport Voorbeeld rapport

Demo aanvragen Demo Tientallen aanvragen Woningcorporaties

Extra opties Extra opties Na het inlezen van uw vastgoedportefeuille

Rapporteren conform de nieuwe wetgeving.

Rapporterenuw conform de nieuwe wetgeving.

Eenvoudig rapporten exporteren naar Eenvoudig rapporten exporteren naar Excel of Pdf uw formaat.

Excel of Pdf formaat.

Taxaties uitzetten Taxaties De oplossinguitzetten van fluX maakt

Na het inlezen van uw om vastgoedportefeuille heeft u de mogelijkheid de resultaten te heeft u de mogelijkheid om de resultaten te analyseren door middel van portefeuilleanalyseren door middel van portefeuilleoverzichten en -analyses die de Woningoverzichten en -analyses dieop! dehet Woningcorporatiemodule u biedt. Let aantal corporatiemodule u biedt.

Let op! het aantal portefeuilles, complexen en/of woningen is portefeuilles,encomplexen en/of woningen is onbeperkt heeft geen invloed op de onbeperkt en heeft geen invloed op de licentiekosten. licentiekosten.

hebben al Tientallen voor Woningcorporaties al de oplossing vanhebben fluX en gekozen de oplossing van fluX en gekozen direct de voor efficiëntie van het systeem en het direct de efficiëntie van het systeem het gebruiksgemak ervaren.

Vraag onlineeneen gebruiksgemak ervaren.

Vraag online een demo aan via: www.flux.nl/demo of neem condemo tact opaan via:via: www.flux.nl/demo of neem contact op via:

Kromwijkdreef 11 |1108 JA Amsterdam Kromwijkdreef JA info@flux.nl Amsterdam Tel. 085 401 631170|1108 | Email: Tel. 085 401 63 70 | Email: info@flux.nl www.flux.nl

www.flux.nl

24

IN 3 STAPP MARKT

vastgoedwaardering 25 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM

PEN NAAR TWAARDE

26

Corporaties discussiëren al jaren over de beste manier om te berekenen wat het vastgoed waard is: historische kostprijs, bedrijfswaarde of marktwaarde. Die discussie is nu overbodig, want door de nieuwe Woningwet is voor alle corporaties waarderen op ‘marktwaarde in verhuurde staat’ straks verplichte kost.

Stap één is ervoor zorgen dat alles straks kloppend in de boeken staat zodat je aan de wet voldoet. Maar dan? Hoe haal je alles uit deze manier van waarderen?

In de jaarrekening over  moet te zien zijn wat het bezit van een woningcorporatie ‘volgens de markt waard is’. Want dat is wat marktwaarde in verhuurde staat is: wat een corporatie potentieel voor haar – verhuurde – woningen en ander vastgoed zou kunnen krijgen als ze morgen de markt opstapt (zie kader Wat is marktwaarde in verhuurde staat?). Om dat uit te rekenen, zijn heel wat gegevens nodig die een corporatie doorgaans niet op de plank heeft liggen. Stap één is dus: zorgen dat het straks kloppend in de boekhouding staat om aan de nieuwe Woningwet te voldoen.

STAP1

GEGEVENS PER WONING OP ORDE

Op dit moment waarderen ongeveer  woningcorporaties op marktwaarde. Het grootste deel van de corporaties ‘moet nog over’. Van de  corporaties die Aedes-Magazine voor dit artikel sprak, zijn de meeste op dit moment begonnen met de voorbereiding. ‘Een hele klus, maar het is nu eenmaal één van de vele verplichtingen die de nieuwe Woningwet met zich meebrengt’, reageert een van hen. Op dit moment zijn lang niet alle corporaties van plan om de nieuwe manier van waarderen ook te gaan gebruiken voor hun bedrijfsvoering; veel kleinere corporaties zien het vooral als verplichting waar ze nu eenmaal aan moeten voldoen.

TAXATEUR Het waarderingshandboek, meegeleverd met de Ministeriële Regeling bij de Woningwet en uitgangspunt voor het berekenen van de marktwaarde verhuurde staat, speelt daarop in door corporaties de keuze te geven tussen de basisvariant en de fullvariant. Simpel gezegd hoef je bij de basisvariant geen taxateur in te huren om bepaalde gegevens vast te stellen, want je maakt gebruik van vastgestelde, op gemiddelden gebaseerde uitgangspunten. De accountant controleert of ze juist zijn toegepast. De marktwaarde die daar uitkomt is redelijk accuraat op corporatieniveau, maar minder geschikt om te gebruiken om beleid en strategie te maken voor woningen en complexen – daarover later in dit artikel meer.

vastgoedwaardering 27

1

2 ‘Of je nu voor de basisvariant of voor de fullvariant kiest, het begint ermee dat je al je gegevens op orde hebt’, vertelt Patrick de Schrijver, businesscontroller bij Sité Woondiensten. De Doetinchemse corporatie (. woningen) begon in  met de voorbereiding en waardeert haar woningen en ander vastgoed sinds  op marktwaarde in verhuurde staat – voor de jaarrekening en als uitgangspunt voor de bedrijfsvoering. Bij Sité duurde het zo’n drie jaar voor de corporatie helemaal vertrouwd was met de systematiek. ‘Dat begon met het verzamelen van de benodigde kenmerken van het bezit.’ De kwaliteit van de data op orde krijgen is een flinke klus, die meestal wel een half jaar duurt.

ONDERHOUD Veel cijfers die nodig zijn voor marktwaardering heeft een corporatie meestal niet in haar systemen. Bijvoorbeeld het aantal vierkante meters van een woning: corporaties rekenen meestal met het vloeroppervlak conform de woningwaardering. Voor de marktwaarde is de gebruiksoppervlakte (GBO) standaard. En er is meer: de staat van onderhoud, de administratie van bedrijfsonroerend goed (soms vinden er inmiddels andere activiteiten plaats of is er verbouwd zonder dat de corporatie dat weet), erfpachtgegevens. ‘Bij ons en bij de gemeente bleken die gegevens lang niet allemaal op orde’, vertelt Mieke van den Berg, bestuurder van Eigen Haard. De corporatie startte begin  met een traject voor de hele organisatie voor de overgang op marktwaarde – als één van de laatste Amsterdamse corporaties waarderen zij hun bezit in de jaarrekening nog op

3 4 5 6 7

TIPS Begin op tijd. Vooral het verzamelen van de basisgegevens kost heel veel tijd.

Kijk, vóórdat je ermee aan de slag gaat, heel goed naar de complexindeling die je gebruikt. Die moet aansluiten bij het handboek modelmatig waarderen marktwaarde.

Sluit bij het verzamelen van alle basisgegevens zoveel mogelijk aan bij (onderhouds)projecten die al lopen.

Leg in de jaarrekening uit welk deel van de marktwaarde je daadwerkelijk gaat realiseren.

Ga eens praten met een woningcorporatie die er al langer mee werkt.

Werk, als je een kleine corporatie bent, samen met andere corporaties en huur zo nodig gezamenlijk advies in.

Streef niet naar perfectie, maar begin gewoon.

28

WAT IS MARKTWAARDE? Marktwaarde in verhuurde staat is één van de methoden om te berekenen wat het bezit van een bedrijf waard is in de jaarrekening. De naam zegt het al: bepalend is de beste prijs die je redelijkerwijs ‘op de markt’ voor je woningen, zorgvastgoed en bedrijfspanden zou kunnen krijgen, ofwel door het te verkopen ofwel door het te verhuren. Het positiefste scenario is het uitgangspunt. Bij woningcorporaties geldt de marktwaarde in verhuurde staat, aangezien het normaal is dat sociale huurwoningen verhuurd zijn.

VERSCHIL MET BEDRIJFSWAARDE Marktwaarde is niet hetzelfde als WOZ-waarde, die als het goed is in de buurt komt van de leegwaarde van de woning, ook nodig voor de berekening. Het grote verschil met be-

historische kostprijs. De hele organisatie (

drijfswaarde is dat in de marktwaarde het eigen beleid buiten

medewerkers) wordt erbij betrokken en elke

beschouwing blijft. Bij bedrijfswaarde kijkt de corporatie naar

afdeling werkt eraan mee. De juiste data verza-

de toekomstige (huur)inkomsten en uitgaven die horen bij

melen is één van de deelprojecten; inmiddels

het eigen beleid, regelgeving en andere omstandigheden. Bij

zo goed als afgerond. ‘Daarbij haken we zoveel

de marktwaarde kijkt de corporatie ook naar toekomstige

mogelijk aan bij lopende projecten’, zegt

kasstromen uit verkoop en rekent met marktconforme para-

kwartiermaker Karin de Graaf, speciaal inge-

meters voor het beheer en onderhoud.

huurd om het hele project te begeleiden. ‘We lieten de vierkante meters bijvoorbeeld opme-

RIJKER OP PAPIER

ten als er onderhoud werd gepleegd.’ Met de

Dit alles betekent twee dingen: één, corporaties lijken op pa-

gemeente ging de corporatie om tafel om de

pier ineens stukken rijker (ze gaan hun bezit niet écht tegen

juiste erfpacht-gegevens boven water te krij-

de hoogst mogelijke prijs verkopen). En twee, het cijfer in de

gen. De Graaf ging ondertussen alle afdelingen

jaarrekening is objectiever en marktconform en daardoor ver-

langs om medewerkers vertrouwd te maken

gelijkbaar met de marktwaarde van andere corporaties en

met de nieuwe benadering.

commerciële partijen. En dat is precies de reden waarom de

In principe is het vervolgens een kwestie van

minister de marktwaarde verplicht stelt voor de externe ver-

de data invoeren in een softwareprogramma,

slaggeving.

dat de marktwaarde berekent. ‘Je haalt dan meteen de gekke dingen eruit’, zegt Lita Kalle

HANDBOEK

adviseur Vastgoedsturing van Woonstad Rot-

Hiermee komt een einde aan een jarenlange discussie over

terdam (. woningen, sinds  over op

wat nou de beste manier van waarderen is: historische kost-

marktwaarde). ‘Wij hadden bijvoorbeeld een

prijs, bedrijfswaarde of marktwaarde. Waarover het Aedes-

woning die voor . vierkante meter in de

congres een paar jaar terug heeft gezegd: elke corporatie

administratie stond. Dat is het grote voordeel

moet dat voor zichzelf beslissen. Nu moeten ze allemaal het

van het waarderingstraject: dat soort dingen

Handboek modelmatig waarderen marktwaarde volgen. Het mi-

kom je allemaal tegen.’

nisterie van BZK stelde dit op samen met vele partijen uit de

Hoewel corporaties de jaarrekening van 

sector om de toepassing objectief én werkbaar te maken. Cor-

pas moeten baseren op de nieuwe waarde-

poraties kunnen kiezen tussen een basis- en een fullversie.

ringsregels, moeten ze de cijfers voor de ver-

Een deel van de parameters staat vast, van een ander deel mo-

antwoordingsinformatie (dVi) over  al

gen corporaties die de fullversie gebruiken (beargumenteerd)

eind juni  aanleveren bij de toezichthou-

afwijken. Op dit moment zijn zo’n  woningcorporaties al

der. Dat is vooral bedoeld als oefening. Blijken

over op marktwaarde in verhuurde staat.

er fouten in te zitten, dan kunnen corporaties het jaar erop een verbeterslag maken voor ze er mee gaan waarderen voor de jaarrekening.

vastgoedwaardering 29

STAP2

DE CIJFERS ANALYSEREN Op  december  stond in de jaarrekening

van Sité Woondiensten een eigen vermogen van  miljoen euro, bere-

kend op basis van bedrijfswaarde. Toen hadden ze ook al uitgerekend wat datzelfde getal zou zijn op basis van de marktwaarde:  miljoen euro.

Eigen Haard had in  een vermogen van  miljoen euro, berekend op basis van historische kostprijs. Van den Berg van Eigen Haard: ‘Wij hebben straks  miljard euro aan totaal vermogen. Wat zegt dat grote getal? En hoe leggen we de politiek uit dat dat niet onze bankrekening is?’

Nu valt aan één los cijfer uit de balans sowieso niet op te maken hoe een woningcorporatie er financieel voor staat. Maar de jaarrekening ziet er wel ineens heel anders uit.

VERSCHIL Stap twee is dus: de cijfers betekenis geven. Voor je eigen organisatie (alle medewerkers, de raad van commissarissen) én voor de buitenwereld (de toezichthouder, de wethouder, media). Je moet kunnen uitleggen hoe het kan dat je eigen vermogen op papier zo is toegenomen, terwijl er aan je bezit feitelijk niks is veranderd. ‘Daarvoor moet je weten: welk deel van de marktwaarde die ik in theoretische zin heb berekend, realiseer ik daadwerkelijk in de toekomst en welk deel realiseer ik nog

‘Dit gaat ook over hoe de buitenwereld je ziet. Kan de politiek wel omgaan met die enorme vermogens die straks in de jaarrekening te zien zijn?’

niet of nooit?’, legt Frank van Kuijck uit, accountant bij Deloitte en voorzitter van de werkgroep RJ- van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

‘De theoretisch berekende waarde is de maximale variant. Maar aangezien een woningcorporatie keuzes maakt vanuit haar sociale taak, neemt

gaan er soms vanuit dat een complex – nog vol-

de verdiencapaciteit af en daarmee ook het te realiseren eigen vermo-

gens de historische kostprijsmethode – na 

gen.’ Als een corporatie niet kijkt naar de vraag hoe ze presteert ten op-

jaar voor nul euro in de boeken staat en dan

zichte van het eigen vermogen, dan zou je de conclusie kunnen trekken:

lijkt het logisch om zo’n complex te slopen.

dus er is meer geld.’ Van Kuijck raadt corporaties aan om in de jaarreke-

Maar een ouder complex kan door de locatie of

ning te beschrijven hoe het eigen vermogen is veranderd door de nieuwe

gewildheid zelfs een hogere marktwaarde

waarderingsgrondslag en wat het verschil is tussen de marktwaarde en

hebben dan een veel jonger complex. Dat leidt

het deel dat de corporatie daarvan daadwerkelijk realiseert. ‘Aan de hand

tot andere keuzes dan bij een waardering op

van de marktwaarde kan je heel mooi laten zien welk rendement een be-

historische kostprijs.

legger kan halen en welk rendement je als corporatie haalt. En dus wat je maatschappelijk investeert’, vult Jaring Hylkema van Finance Ideas aan.

Dat heet ook wel de beleidswaarde.

STAP3

STUREN OP RENDEMENT

De corporaties die al wat langer over zijn op

PAPIERTJE

marktwaarde, zijn allemaal razend enthousiast

Het is goed mogelijk dat dit inzicht hard nodig is als de Kamer weer over

over wat je ermee kan in de bedrijfsvoering.

het vermogen van corporaties praat of wanneer er nieuwe prestatie-

Zodra corporaties de gegevens uit de markt-

afspraken moeten worden gemaakt. Hylkema: ‘Zeker aangezien elke

waardering gaan gebruiken om keuzes te

gemeente straks een papiertje krijgt van de Autoriteit woningcorporaties

maken in de hoogte van huur, nieuwbouw-

met de investeringscapaciteit van corporaties.’ Woonstad Rotterdam had,

plannen, onderhoudsniveau en verkoopstrate-

toen ze anders ging waarderen, al een argumentatie klaarliggen voor het

gie benutten ze de nieuwe waarderingsmetho-

geval de wethouder zo zou reageren. De reactie van stakeholders is hen

diek pas echt. De Schrijver van Sité: ‘Je kan wo-

uiteindelijk erg meegevallen, zegt Kalle. Het enige wat Woonstad ervan

ningcomplexen veel beter onderling vergelij-

merkt in overleg met de gemeente, is dat er soms anders naar beslissin-

ken. Je kan er gegevens aan koppelen zoals

gen wordt gekeken op het gebied van sloop/nieuwbouw. Stakeholders

energieprestatie of maatschappelijke prestatie.

30 vastgoedwaardering

‘Waarderen op marktwaarde geeft ons extra handvatten om te sturen’ handvatten om te sturen.’ Eigen Haard geeft voortaan aan gebiedsteams eisen mee voor het presteren van bepaalde complexen. De Graaf: ‘Het resultaat is dat medewerkers veel minder vanuit budgetten denken. Dus de onderhoudsdienst denkt niet alleen: staat het complex er goed bij?, En dan kijken: waar doe ik het goed en verhou-

maar denkt na over de totaalprestatie en zoekt mensen van verhuur en

den de prestaties zich tot de doelstellingen? En

financiën op om samen naar andere aspecten te kijken.’ Ook onderling

waar juist niet? Als je met die bril op naar je be-

kunnen de Amsterdamse woningcorporaties hun bezit beter vergelijken.

zit kijkt, dan krijg je een ander type sturing dan

Ze werken nauw samen bij bijvoorbeeld het vaststellen van de juiste pa-

wanneer je alleen de bedrijfswaarde gebruikt.’

rameters om het vastgoed te waarderen.

Ook wel sturen op rendement genoemd. Eigen Haard is dat nu aan het opzetten. De Amster-

LOEP

damse corporatie formuleerde eerst haar nor-

Om er op die manier mee te werken is de fullversie van de methodiek

men: waar staan we voor en wat heeft priori-

wel een must. Woningcorporaties met meer dan  procent aan zorgvast-

teit? Op basis daarvan stelde het bestuur vast

goed en bedrijfsonroerendgoed (BOG) moeten het trouwens sowieso.

welke rendementen daarbij passen. Van den

Dat betekent een taxateur inhuren en de variabele parameters onder de

Berg: ‘Daarmee kijken we welke rendementen

loep nemen, zoals het risico van verschillende locaties en de leegwaarde.

we behalen en zetten we het af tegen de

‘Alleen dan kun je daadwerkelijk de verschillen binnen de stad, binnen

markt. Dan zie je: ik wijk hier af, is dat vanwe-

de wijk, binnen de straat zien’, legt Kalle van Woonstad uit. ‘In Rotter-

ge de maatschappelijke opgave die wij hebben

dam-Zuid kan een zelfde appartement staan als in Rotterdam-Noord en

of zijn we inefficiënt? Het geeft ons extra

. euro minder waard zijn.’ Dat kost wel tijd en mankracht, vooral in het begin. Woonstad laat driemaal per jaar de marktwaarde van een negende deel van

MEER INFORMATIE

haar bezit bepalen door een taxateur om een betrouwbaar beeld te behouden en zodat in

Meer weten over marktwaarde? Kijk op Aedes.nl in de dos-

drie jaar tijd de hele portefeuille is doorlopen.

siers Woningwet in de praktijk en Financiën. Daar is het

Twee medewerkers zijn acht uur per week be-

handboek te downloaden en staan praktijkvoorbeelden van

zig met het waarderingsproces.

woningcorporaties. Aedes gaat de komende tijd leden on-

Elke corporatie zal zelf de afweging tussen de

dersteunen in de overstap naar martkwaarde.

basis- en fullvariant moeten maken. Als je nog

Aedes-leden krijgen  procent korting op de training markt-

moet beginnen met de marktwaarde dan is

waardering en vastgoedrekenen van Finance Ideas Academy.

starten met de basisvariant en later overstappen

De eerstvolgende trainingen zijn op  oktober en  novem-

op de fullvariant een goede optie. Uiteindelijk

ber. Deloitte organiseert  december  een congres over

zal een grote groep corporaties all the way

marktwaarde en vastgoedsturing voor bestuurders en toe-

gaan, is de verwachting. Hylkema: ’We zitten

zichthouders en op  en  december workshops voor de

in een overgangsfase. Ik denk dat corporaties óf

financieel- en vastgoedmedewerkers van corporaties.www.

uit zichzelf over gaan óf dat het alsnog over een

aedes.nl, zoekterm ‘marktwaarde’

aantal jaren verplicht wordt, in ieder geval voor de grotere corporaties.’

Vastgoed waarderen op

‘marktwaarde in verhuurde staat’ Als woningcorporatie bent u het wettelijk verplicht.

Daarom zit het standaard en kosteloos in WALS/FMP. Wilt u het taxatieproces professionaliseren?

Kies dan voor ons taxatiemanagementsysteem TMS.

Zie ook http://bit.ly/1itSCL1

“een nieuw geluid bij NCCW”

VAN HAASTERT

geeft structuur aan toezicht en bestuur

VAN HAASTERT geeft structuur aan de werving- en selectieprocessen zodat de procedures voldoen aan de eisen die de huidige Woningwet stelt.

Hein van Haastert kan u begeleiden bij de werving en selectie van: • Voorzitters en leden van Raden van Commissarissen; • Directeur bestuurders; • Directie en hoger management.

Hij ondersteunt ook met regelmaat Raden van Commissarissen bij de jaarlijkse zelfevaluatie.

VAN HAASTERT • Stokerkade 84, 1019 XB Amsterdam 06-20 43 18 01 • www.van-haastert.nl • welkom@van-haastert.nl

Wat wij doen?

NCCW ontzorgt als ICT dienstverlener meer dan de helft van alle corporaties in Nederland. Wij leveren ERP systemen en applicaties voor uw processen.

Hoe doen wij dat?

• Door naar u te luisteren • Met ervaren professionals • Met hart voor de sociale huursector • Een eigen SAAS centrum met uitwijk

Wat levert het u op?

• Hogere klant(huurder)tevredenheid • Lagere kosten • Meer inzicht in uw dienstverlening • Zekerheid dat uw systeem altijd beschikbaar is

Kortom: U ontzorgen op ICT gebied Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

DE SPECIALIST

in toegankelijkheid

GALERIJVERHOGING BALKONVERHOGING ANTISLIP OPLOSSINGEN BALUSTRADEVERHOGINGEN RUBBEREN DREMPELHULPEN GALERIJBEKLEDING Virulyweg 1 7602 RG Almelo

www.nccw.nl

T +31 (0)546 - 850466 F +31 (0)546 - 828812

E info@pamalmelo.nl I www.pamalmelo.nl

ADVERTENTIE

(advertorial)

Nijestee krijgt energie van Aenergie relaties zijn we uitgegroeid tot één van de grootste energie inkoopcollectieven van Nederland.

Ruim 10 jaar nemen maatschappelijke organisaties, zoals (zorg) instellingen, woningcorporaties, VvE’s en VvE-beheerders deel aan het collectief. En met succes.

Thijs Zwiers (Nijestee), Marco Bakker (Nijestee) en Ronald van der Horst (Aenergie).

‘Ik kan er een lang verhaal over houden, maar het gaat uiteindelijk om vertrouwen.’ zegt Thijs Zwiers, Manager Bedrijfsbureau van Nijestee, over hun samenwerking met Aenergie.

‘We kunnen onze huurders precies uitleggen hoe hun geld wordt besteed’

Zwiers vertelt verder: ‘Andere redenen om met Aenergie samen te werken zijn de eenvoudige tussenlevering bij leegstand, de reductie van handelingkosten en

‘De expertise die nodig is voor energie-inkoop is geen kerntaak van een corporatie,’ is Zwiers van mening. ‘Die hebben we uitbesteed aan Aenergie.

Inmiddels vertrouwen we volledig op hun advies.

De accountmanager Ronald van der Horst heeft daar in belangrijke mate aan bijgedragen, hij doet dat op een goede manier.’ Zwiers besluit: ‘Ik kan exact aan onze huurders uitleggen waarom de inkoop via Aenergie een goede besteding is van hun geld’.

Wij bieden aantrekkelijke transparante tarieven en leveringscondities voor alle klein- en grootzakelijke aansluitingen voor elektriciteit en gas.

Ons totale jaarlijkse volume van 300.000.000 kWh en ± 110.000.000 m3 verzekert u als deelnemer van een lage prijs én gunstige voorwaarden. Onze kracht zit in het persoonlijk contact.

Door tijd te steken in het adviseren van onze deelnemers over collectieve energie inkoop en energie gerelateerde diensten, weet u precies waar u aan toe bent.

• Persoonlijk contact • Professionele ondersteuning • Gespecialiseerd in maatschappelijke organisaties • 10 jaar ervaring • Eén van de grootste inkoopcollectieven

Tel.: 035 - 33 33 500 info@aenergie.nl www.aenergie.nl

WIJ STEKEN ENERGIE IN DUURZAME RELATIES

AENERGIE

Hij legt uit: ‘De missie en visie van Nijestee en Aenergie sluiten op elkaar aan. Dat is voor ons de belangrijkste reden om voor dit collectief te kiezen. We willen beiden zo duurzaam mogelijk energie inkopen, transparant en tegen minimale kosten. Nijestee koopt jaarlijks voor meer dan 2 miljoen euro aan gas en elektriciteit via Aenergie.’

één aanspreekpunt. Die zaken heeft Aenergie goed voor elkaar. We hebben inmiddels tienduizenden euro’s bespaard door slimme inkoop én door hun professionele ondersteuning.

Hun transparantie zorgt er bovendien voor dat we aan de eisen van de Warmtewet voldoen. Aenergie maakt waar wat ze beloven, vandaar dat we het contract onlangs hebben verlengd.’

OVER AENERGIE

Door te investeren in duurzame

34

IN UIT MASI MOHAMMADI is per 1 september 2015 commissaris bij woningcorporatie Goed Wonen in

ODE AAN HOOGBOUWFLATS

foto : holl andse hoogte

Vluchtelingen

De werkgroep Opnieuw Thuis, waar Aedes lid van is, zoekt

In het ‘Burenboek’ Jidderinne vólt

naar mogelijkheden

gezondheidszorg aan de hoge­

ziech doa HEEM vertellen huidige

om mensen met een verblijfs­

school van Arnhem en Nijmegen

en voormalige bewoners over het

vergunning sneller te kunnen

en assistent professor slimme en

leven in en om de hoogbouwflats

huisvesten. Om de samen­

duurzame woonomgeving aan de

in de Kerkraadse wijk Bleijerhei­

werking tussen gemeenten,

Universiteit Eindhoven. ‘Een van

de. Ze geven een veelzijdig ant­

woningcorporaties, Vluchtelin­

de huidige commissarissen vroeg

woord op de vraag: wanneer en

genWerk en andere organisa­

me te solliciteren nadat hij mijn

waarom sloeg het positieve imago

ties te versterken, organiseert

lezing op een congres had

van ‘het nieuwe wonen’ in dit type

de werkgroep de komende

bijgewoond.’ Mohammadi wordt

galerijflats om naar het imago van

maanden bijeenkomsten in elke

sinds januari ingewerkt. ‘Goed

‘vergane glorie’? Kerkrade is een

provincie. De eerste is op 28

Wonen had bij de sollicitatie­

krimpgemeente waar sloop aan de

september in Utrecht.

procedure veel aandacht voor

orde van de dag is. In 2012 is de

Kijk voor meer informatie, de

de samenstelling van de groep’,

eerste van de hoogbouwflats uit

data en aanmelden op

zegt ze. Dat levert een mooie mix

1967 gesloopt en de andere drie

www.opnieuwthuis.nl. Of in

op van mensen met een sociale,

volgen de komende jaren. Bewo­

het dossier Huisvesting

vastgoed- en financiële achter­

ners moeten noodgedwongen

­vluchtelingen op Aedes.nl.

grond. ‘Dat leidt tot goede

verhuizen. Dat heeft een grote

gesprekken. Ik ga vooral over

emotionele impact. Als ode aan

het sociale deel, vanwege mijn

de flats en bewoners liet

affiniteit met ouderenhuisvesting.’

­woningcorporatie HEEMwonen

Aedes.nl, zoekterm

dit boek maken.

‘carrièrenieuws’

Informatie? info@heemwonen.nl,

Gemert. Ze is lector bouwen en

ter attentie van Martijn Segers.

@CORPOSOCIALCLUB: LEUK! @WOONBEDRIJF WORDT GENOEMD ALS GOED VOORBEELD VAN #WEBCARE TIJDENS #SOCIALMEDIAWEEKROTTERDAM

prikbord 35 4 maanden

DE BEZIELDE CORPORATIE In De bezielde corporatie vertellen twaalf medewerkers van woning­ corporaties wat hen motiveert en inspireert in hun werk en waarom

manager Wonen bij RWS Goes: ‘De

DUURZAAM WAGENPARK

belangrijkste competentie die

Huismeesters Adriaan van Harskamp

mensen bij ons moeten hebben, is

en Guus Jussen gebruiken voor het

oplossingsgericht werken en

eerst de ‘groene’ scooters van

inspirerend samenwerken. Dat leidt

WonenCentraal. De scooters zijn

tot resultaten.’ Schrijvers Dieneke

elektrisch en worden aan het eind van

van Dijken en Harry Vlaar willen

elke dag in de huismeesterkantoren

In Westenholte takelt deltaWo­

met het boek de menselijke en

opgeladen. WonenCentraal heeft ook

nen complete nieuwbouwwonin­

positieve kanten van het werk laten

drie bedrijfsfietsen en vier kleine(re)

gen op hun plek. Op deze manier

zien. Het boek is te bestellen vanaf

bedrijfsauto’s aangeschaft. Samen

bouwt woningcorporatie delta­

oktober 2015.

vervangen deze vervoersmiddelen

Wonen hier 16 patiowoningen

www.debezieldecorporatie.nl

de zeven auto’s waar wonenCentraal

ze bij een corporatie werken.

Bijvoorbeeld Henry de Miranda,

voor ouderen. De woningen

de afgelopen twaalf jaar mee door

waren voor een groot deel al in

Alphen aan den Rijn reed. Zo houdt

elkaar gezet in de fabriek van

de corporatie ook met het wagenpark

Hodes bouwsystemen in Ensche­

rekening met het milieu.

de en hoeven alleen nog te wor­

www.wonencentraal.nl

den afgewerkt. Het is de eerste keer dat deltaWonen met deze constructie werkt. Voor her­ haling vatbaar, vooral door de snelheid: 4 maanden. www.deltawonen.nl

36

‘We gebruiken elkaars kennis te weinig, ik stimuleer mijn collega’s dat wel te doen’

goedemorgen… 37 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE

|

FOTO ’ S : TON VAN VLIET

SANDRA VAN ZAAL Corporatiebestuurder van Baston Wonen

MENSEN GOED LATEN WONEN EN JE BEDRIJF GOED LEIDEN. DAAR IS DE CORPORATIEBESTUURDER VERANTWOORDELIJK VOOR. IN DIT NUMMER ONTMOETEN WE SANDRA VAN ZAAL IN HAAR WONING IN ULFT. ‘WAAR DOEN WE HET NOU PRECIES VOOR, DAAR PRAAT IK MET MIJN COLLEGA’S VEEL OVER.’ Tegenspraak organiseren, dat deden directeur-bestuurders in het verleden onvoldoende. ‘Ik twijfel er niet aan dat ze met de beste intenties gehandeld hebben. Maar ze waren te gemakzuchtig’, stelt Sandra van Zaal. We lopen met haar in de ochtendzon haar vaste rondje langs de Oude IJssel en de DruCultuurfabriek met haar honden Coco en Splinter. ‘Scherp jezelf, door mensen op te zoeken met een andere mening, dat is heel waardevol.’ Zelf vraagt ze regelmatig feedback aan collega’s en vrienden. Maar ook aan haar partner Maurits, die grafisch vormgever is en namens de SP in de Provinciale Staten zit. ‘We zijn bezig met dezelfde onderwerpen, maar vanuit een ander perspectief. Daar zetten we regelmatig een boom over op. Maar’, zegt ze lachend, ‘het gaat thuis niet alleen over werk hoor.‘

BOLLETJES Het interview startten we eerder die ochtend aan de eettafel in de landelijke en kleurige keuken van Van Zaal in haar woning in Ulft. Terwijl Maurits koffie en thee zet, smeert dochter Lena witte bolletjes met hagelslag voor haar eerste dag op de middelbare school. Normaal heeft Van Zaal ’s ochtends het rijk voor zich alleen. Na haar ochtendwandeling met de honden bladert ze dan tijdens het ontbijt de Volkskrant door.

Tegen half acht wekt ze partner en dochter en vertrekt ze in haar zwarte

38

goedemorgen…

Fiat Punto naar het kantoor van Baston Wonen in Zevenaar. Tot vorig jaar reed ze de andere kant op, naar Hengelo, waar ze bij Welbions werkte als manager Strategie en plaatsvervangend directeur. Het was niet altijd per se haar ambitie om directeur-bestuurder te worden. ‘Ik stippel niets uit. Sterker nog, ik dacht eerder dat een baan als bestuurder niets voor mij was, ik wil er ook zijn voor mijn gezin. Maar dat kan gelukkig in deze baan. Mijn leidraad in mijn carrière is: waar voel ik me goed bij?’

Van oorsprong is Van Zaal creatief therapeut en behandelde ze onder andere jeugddelinquenten. Die creatieve kant zie je terug bij haar thuis: veel beeldende kunst en tegen de muur

PROFIEL ­SANDRA VAN ZAAL (44)

Directeur-bestuurder van: Baston Wonen ­Zevenaar (4.000 woningen) Verdient: 98.500 euro (bruto jaarsalaris) Rijdt in: Fiat Punto Thuissituatie: ­Samenwonend, 1 dochter (12) Opleiding: Creatieve therapie, Amersfoort Nevenactiviteiten: geen formele

in de keuken staat een van haar eigen schilderijen. Schilderen doet ze tegenwoordig wat minder: ‘Ik kan niets een beetje doen.’ Zeven jaar geleden maakte ze de stap naar de corpo-

geld van gebruikers van de voedselbank diezelfde voedselbank sponsort.

ratiewereld: ‘Beide werelden gaan over dingen

Net zoiets: vroeger verwenden we onze huurders nogal. Verhuisde een

die in de maatschappij niet vanzelf gaan, een

huurder, dan knapten we de woning helemaal op en verfden bijvoorbeeld de

thema dat mij triggert. Er moet een maatschap-

bruine deurposten wit. En een dakraam en vaste trap plaatsen was geen

pelijke component in mijn werk zitten, iets

probleem. Dat is, in tegenstelling tot eerder, niet meer vanzelfsprekend. Het

van waarde.’ De creatieve therapie vormt een

kost de corporatie geld en de woningen worden zo duurder voor nieuwe

goede basis voor het werk dat ze nu doet, vindt

huurders, terwijl betaalbaarheid nu al een probleem is. We bespreken dit

ze. ‘Interessant is hoe je mensen kan inspire-

soort ­dillema’s vaak zodat collega’s het ook weer goed uit kunnen leggen

ren, motiveren en ze op een andere manier

aan huurders.’

­ergens naar kan laten kijken. Waar doen we het nou voor, daar praten we veel over.’

Met ivoren torens heeft Van Zaal niets, ze wil weten wat er leeft onder haar collega’s en onder huurders. Zo zit ze weleens achter de telefoon van

BRUINE DEURPOSTEN

de klantenservice, rijdt ze mee met de onderhoudsdienst en gaat ze op de

Zo kwam de vraag binnen of ze de lokale

koffie bij huurders die haar een boze brief schrijven. ‘Zo blijf ik met mijn

voedselbank konden sponsoren. ‘Vroeger zou-

voeten in de klei. En zo hoor ik waar de problemen zijn en wat er leeft.’ Ook

den we dat gedaan hebben. Maar ik leg uit dat

belt ze regelmatig collega-corporaties om te vragen hoe zij omgaan met

ik dat geen goed idee vind, omdat je dan met

­bepaalde kwesties of projecten. ‘We gebruiken elkaars kennis te weinig, ik stimuleer mijn collega’s om dat wel te doen.’

De komende tijd ligt er een flinke klus voor Van Zaal

‘ Dingen die niet vanzelf gaan in de maatschappij triggeren mij’

bij Baston Wonen. Wat betekent de Woningwet ­bijvoorbeeld voor het werk van de corporatie rond leefbaarheid? ‘Want ik vind dat dat echt bij ons werk hoort.’ En hoe kan de organisatie, die voortkomt uit een fusie, efficiënter worden? Maar het belangrijkste is dat ze na de diverse bestuurswisselingen bij de ­corporatie wil werken aan de trots en het vertrouwen van haar collega’s: ‘Ik wil dat mensen vol passie kunnen vertellen over hun werk.’

Dรกรกrom stapt u over op veiligheidsdeuren.

Op de eerste plaats krijgen de appartementen nieuwe stalen deuren die de dieven buiten houden. Want een goed slot is dan wel belangrijk, maar dieven deinzen vooral terug voor een deur die lastig kapot te krijgen is. Maar er zijn nog meer voordelen: De deuren dichten goed af, waardoor de deur lawaai vanuit het trappenhuis tegenhoudt en zorgt voor een aangenaam binnenklimaat. Brand en brandgassen worden op afstand gehouden. Etensluchtjes blijven op hun plek en ook leveren de deuren een aanzienlijke energiebesparing op.

De appartementdeuren zijn nagenoeg onderhoudsvrij en hebben een lange levensduur.

70 jaar ervaring

Dat de Daloc-deuren soepeler en eleganter zijn dan je misschien zou denken, komt doordat het weerstandsvermogen van de deur afhankelijk is van de intelligente constructie van de veiligheidsonderdelen en het gebruikte materiaal. We zijn op dit gebied al actief sinds 1943, dus we weten waar we het over hebben.

Al onze deuren zijn getest en gecertificeerd, de productie is gecontroleerd en de classificaties op het gebied van brand, brandgas, geluid en inbraakveiligheid zijn hoog.

Een paar uur per deur

Onze professionele en gecertificeerde monteurs vervangen een appartementsdeur in minder dan een halve dag. Dus voordat u er erg in hebt, hebben de deuren niet alleen gezorgd voor tevreden en blije huurders, maar is het pand ongetwijfeld ook nog eens meer waard geworden.

Kijk op daloc.nl (of scan de QR-code) voor meer informatie over de techniek achter de deuren en de diverse uitvoeringen.

Security doors

Individueel meten van energie en water Voor eerlijke facturatie en verbetering van energie-efficiëntie De beste manier om eerlijke facturatie te waarborgen en woonkosten zo laag mogelijk te houden, is het nauwgezet volgen van individueel energie- en waterverbruik.

Wanneer u kiest voor Kamstrup als partner hebt u een aantal voordelen binnen handbereik: nauwkeurige kostenverdeling, correcte facturatie – en het beste van alles – eerlijke en evenwichtige besparingen voor u en uw huurders.

Medewerkers van Kamstrup helpen u graag om de juiste oplossing te kiezen. Neem vandaag nog contact op via 0314 820 900 of info@kamstrup.nl.

kamstrup.com/submetering

www.lamikon.nl

Lamikon SecondLife het tweede leven van uw kozijn.

Uw voordelen op een rijtje: •

Uw bestaande kozijn geconserveerd

•

Nieuw Isoglas met lage U-waarde

•

Nieuwe ramen en deuren

•

Intelligente ventilatie onder kozijn (optie)

•

Hoogwaardig PPG (SIGMA) verfsysteem

•

Gegarandeerd laagste onderhoudskosten

•

Om de 9 jaar schilderen

•

15 jaar collectieve garantie

Bel uw systeemhouder voor meer informatie!

Lamikon | Bramenberg 8, 3755 BX Eemnes | Tel.: 035 - 76 00 083 | info@lamikon.nl

feiten & cijfers 41 tek st : quinten snijders

RUIM EEN MILJOEN NEDERLANDERS VOELT ZICH ERG EENZAAM

40% eenzaam waarvan

8% sterk eenzaam

Meer cijfers op Aedes.nl in Feiten&Cijfers bron : rivm / coalitie erbij

Eenzaamheid raakt de doelgroep van corpo­ raties sterk: bijna de helft van alle alleen wonende mensen, woont in een corporatie­

(2012)

ANJA MACHIELSE, ‘EENZAAMHEIDSWETENSCHAPPER’ EN ADVISEUR COALITIE ERBIJ

‘ Huismeester kan vaak beter signaleren dan de buren’ ‘Iedereen is weleens matig eenzaam, dat is vaak

wijkteam. Eenzaamheid komt vooral veel voor bij

tijdelijk en niet altijd een probleem. Toch is het

ouderen omdat hun netwerk vaak kleiner wordt.

de groep met het hoog­

belangrijk om ook die groep matig eenzame

En in een gewone woning is het voor ouderen

ste risico (65-plussers)

­mensen in de gaten te houden, om erger te voor-

vaak lastig om contact te maken. Overdag zijn de

komen. Daar kunnen huismeesters een rol in spe-

meeste buren aan het werk, en ’s avonds hebben

len: zij komen vanuit hun functie vaak makkelijker

ze vaak een eigen leven achter de voordeur. Nu

met deze mensen in gesprek dan ­bijvoorbeeld

het klassieke verzorgingshuis niet meer voor

buren. Ze hebben allerlei praktische redenen om

iedereen beschikbaar is, kunnen corporaties een

contact te leggen en hoeven niet meteen over

rol spelen in het ontwikkelen van nieuwe woon-

vraagt in de Week

eenzaamheid te praten. Eenzaamheid herkennen

vormen. Denk aan de transformatie van verzor-

tegen Eenzaamheid

is lastig, want ook al kun je letten op signalen als

gingshuizen tot complexen met zelfstandige

verwaarlozing of verdriet, eenzaamheid zie je niet

seniorenwoningen. Mensen hebben in zo’n

altijd aan de buitenkant. Maar als je als huismees-

complex in ieder geval mogelijkheden tot sociaal

ter eenzaamheid vaststelt, kun je zo iemand een

contact; dat is vaak al genoeg. En, heel belangrijk:

beetje in de gaten houden, of in contact brengen

ze hebben zelfstandigheid en kunnen zelf bepalen

met de buren, maatschappelijk werk of het sociale

in welke mate ze sociaal contact zoeken.’

woning. Daarbij woont meer dan 40 procent van

in een ­sociale huurwoning. Wat kunnen woning­corporaties doen om eenzaamheid tegen te gaan? ­Coalitie Erbij

(24 september – 3 oktober) aandacht voor dit onderwerp.

Voorkom een datalek en boete Woningcorporaties krijgen steeds meer verantwoordelijkheden.

De uitvoering daarvan gaat gepaard met de verwerking van meer én privacygevoelige persoonsgegevens. Die gegevens moet u uiteraard goed beveiligen.

De adviseurs van BMC kennen alle ins en outs op het gebied van informatiebeveiliging

Vanaf 1 januari 2016 zijn woningcorporaties verplicht datalekken

en helpen u graag bij de inrichting, beheer

van persoonsgegevens te melden bij het College Bescherming

en uitvoeringsmaatregelen. Tevens kunnen

Persoonsgegevens.

zij u alles vertellen over de toepassing van het privacyrecht en u begeleiden bij uw

Een datalek kan u reputatie-, vertrouwens- én financiële schade

privacybesturing, -beleid en beheer.

opleveren in de vorm van bestuurlijke boetes.

Ga voor meer informatie naar www.bmcadvies.nl/datalek

ESAA Erasmus Executive Programs Finance & Risk Management voor Woningcorporaties Bent u werkzaam als directeur, financieel specialist, accountant of lid van de Raad van Commissarissen bij een woningcorporatie? Of bent u extern in financiële zin betrokken? Voor u is het Executive Program ‘Finance & Risk Management voor Woningcorporaties’ ontwikkeld. De opleiding gaat op 29 oktober weer van start met 8 wekelijkse colleges. De modules zijn ook los te volgen.

Module 1 Risicomanagement 29 oktober 2015

Module 2 Project Control 5 november 2015

Module 3 Treasury Management 12 november 2015

Module 5 Module 6 Module 7 Financial Management Performance Management Internal Control 26 november 2015 3 december 2015 10 december 2015 Start: Tijd: Locatie: PE-uren:

Module 4 Financial Accounting 19 november 2015 Module 8 Corporate Governance 17 december 2015

29 oktober 16:00 - 21:00 uur campus Woudestein, Erasmus Universiteit Rotterdam 40

Nadere informatie over de opleiding, de docenten, het collegegeld en inschrijving kunt u vinden op de website www.esaa.nl/executives.

Natuurlijk kunt u ook contact opnemen met de Program Director: drs. J.H. Mersmann: mersmann@ese.eur.nl of telefonisch: 010 -408 14 92 ESAA is een onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Dag- en nachtservice is wat ons bezighoudt.

TIEN STERREN VOORDEEL VOOR UW HUU RDER

k u l e g n o n e e Omdat t i z e j k e o h n i e l in een k Een bal door de ruit, een opengewaaide deur, inbraak of vandalisme. Glasschade, het kan ons allemaal overkomen.

Service Glasherstel staat dan klaar om het glas klantgericht en snel te herstellen.

Telefoon wordt 24/7 gegarandeerd binnen 20 seconden opgenomen.

Service Glasherstel-bedrijf is bekend in uw regio.

Telefonisten zijn gespecialiseerd en getraind in het opnemen van glasschades.

Lokale servicemonteurs.

Direct afspraak tijdens telefoon gesprek.

Alle servicemonteurs worden getraind op klantcommunicatie.

Bij spoed altijd binnen 30 minuten ter plaatse.

Indien mogelijk direct herstel schade, anders een veilige noodvoorziening.

Direct telefonisch advies aan de huurder over veiligheid mens, dier en gebouw.

Gekwalificeerde servicemonteurs met verstand van zaken.

Laat uw huurder profiteren van onze service en neem contact op. Naast deze voordelen zijn er nog vele andere voordelen voor u!

Nieuwsgierig naar de unieke formule van Service Glasherstel?

E L IT I T

WA

G GL OR

KW

A

AS

www.SGH-corporatie.nl Direct contact: 0229 276551

ARB

44

foto : gahetna

HET VERHAAL VAN DE BRUTERING

FINANCIEEL OP EIGEN BENEN SINDS 1995

geschiedenis 45 tek st : ger ard schulte , quinten snijders en marjon van weersch

Deze zomer is de nieuwe Woningwet ingevoerd.

Een mijlpaal voor de sociale huursector. Precies twintig jaar geleden in 1995 ging een andere wet in: de Wet Balansverkorting Geldelijke Steun Volkshuisvesting. Beter bekend als de brutering. Een keerpunt in de geschiedenis van de volkshuisvesting, want het maakte woningcorporaties financieel zelfstandig. Met drie van de hoofdrolspelers van toen blikken we terug naar de totstandkoming van die wet.

46 Verzelfstandiging was het toverwoord, eind jaren 80, begin jaren 90. Van de post en de telefonie tot het treinvervoer : diensten die van oudsher op de staat leunden, moesten op eigen benen staan. Begrotingstekorten en een oplopende staatsschuld maakten een kleinere rol voor de overheid wenselijk.

Maar ook de mondialisering van de economie en eisen vanuit Brussel speelden een rol.

In 1995 was ook de sociale huursector aan de beurt. We volgen de weg die uiteindelijk naar de brutering – de financiële zelfstandigheid – leidde: van de introductie van het idee eind ­jaren 80, via het debat in de corporatiesector begin jaren 90, tot de politieke behandeling in 1995. Een weg met vele hobbels. foto : gahetna

‘Een introductie in de machtspolitiek van de grote mensenwereld’, zo herinnert corporatieman Jim Schuyt het zich. Emeritus hoogleraar Hugo Priemus heeft het over ‘een potje vrij worstelen’. De voormalig staatssecretaris Dick Tommel die de financiele verzelfstandiging uiteindelijk door de Tweede Kamer loodste,

Staatssecretaris

Jan van der Schaar, de eerste Delftse promovendus van hoogleraar

denkt onder andere terug aan ‘een hoop ka-

Enneüs Heerma van

Volkshuisvesting Hugo Priemus. Van der Schaar werkte in die tijd nog

baal’. Tommel: ‘Terwijl er in de Tweede Kamer

Volkshuisvesting,

aan zijn proefschrift: een historisch overzicht van het Nederlandse

eigenlijk slechts één noemenswaardig debat

Ruimtelijke Ordening

volkshuisvestingsbeleid.

over de bruteringswet is gevoerd.’

en Milieubeheer in april 1989 tijdens de

MEER ZELFSTANDIGHEID

AUTORIT

presentatie van de

Tegelijkertijd was er ook bij woningcorporaties zelf een tendens naar

Het was allemaal nooit zo ver gekomen zonder

Nota volkshuisvesting

meer zelfstandigheid. Zij hadden zich steeds meer ontwikkeld van ver-

de doortastende CDA-politicus Enneüs Heer-

in de jaren negentig.

enigingen met veel vrijwilligers, tot organisaties met betaalde professio-

ma op de post van staatssecretaris van Volks-

nele medewerkers. Verregaande overheidsbemoeienis vonden zij steeds

huisvesting in 1986. Heerma’s ideeën over

minder nodig. Financieel was er al een tendens naar meer zelfstandig-

volkshuisvesting pasten naadloos in de tijds-

heid. Er waren al corporaties die rijksleningen met hoge rentes ver-

geest: meer eigenwoningbezit en woningcor-

vroegd aflosten en vervingen door goedkopere leningen op de kapitaal-

poraties op eigen benen. Het moest maar eens

markt. Een deel van de corporaties wilde verder, wilde echte zelfstandig-

afgelopen zijn met de situatie dat ambtenaren

heid. Zij vonden een gewillig oor bij Heerma.

op het ministerie alles tot in detail voorschre-

Uit dit streven naar meer zelfstandigheid kwam het Proefproject Ver-

ven aan corporaties. Die konden het heel goed

zelfstandiging Toegelaten Instellingen voort, ondergebracht bij de

af zonder die betutteling, was het idee. Die

Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV). In dat project konden

ideeën leidden in 1989 tot publicatie van de

gemeenten en corporaties experimenteren met een bedrijfsmatigere

nota Volkshuisvesting in de jaren 90, met meer

manier van werken. De brutering moest toen nog bedacht worden.

zelfstandigheid voor corporaties als rode draad.

Toenmalig SEV-directeur Schuyt vertelt over een autorit naar Roermond

Omdat Heerma zelf geen achtergrond in de

met Van der Schaar. Daar zouden ze op bezoek bij een corporatie die

volkshuisvesting had, had hij bij de voorberei-

meedeed aan het proefproject. In de auto bedenken ze dat het contant

ding van de die nota de hulp ingeroepen van

maken en in één keer uitbetalen van de 50-jarige rijkssubsidies die ver-

01/1989

Publicatie nota Volkshuisvesting in de jaren 90.

02/1992

Ondetekening Verdrag van Maastricht.

geschiedenis 47

‘ HOED U VOOR MANNEN MET BAARDEN, DAT ZIJN VALSE PROFETEN, STOND ER IN EEN CORPORATIEBLAD’ zelfstandiging wel eens zou kunnen helpen.

JIM SCHUYT

Schuyt: ‘Jan bedacht ook een woord voor die

(1949) was voorzitter van de directieraad van de Alliantie tot zijn

operatie: de brutering.’ Een week later leggen

pensioen eind 2012. Daarvoor was hij vier jaar directeur van SCW

ze het plan voor op het ministerie van VROM

in Amersfoort, een van de rechtsvoorgangers van de Alliantie.

en het ministerie van Financiën. Ambtenaren

De Alliantie ontstond in 2001 uit een fusie van De Dageraad,

vullen het plan aan met het in mindering bren-

­Groene Stad Almere, Atrium en SCW. Daarvoor was Schuyt

gen van de rijksleningen op de subsidie.

­directeur van de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV).

Heerma is enthousiast en de brutering is gebo-

HUGO PRIEMUS

cieel-technische operatie’, zegt Schuyt. In het

(1942) is sinds 2003 hoogleraar Systeeminnovatie Ruimtelijke

SEV-proefproject konden de deelnemende

Ontwikkeling aan de TU Delft (sinds 2007 onbezoldigd).

corporaties gelijk de effecten laten doorreke-

Daarvoor was hij sinds 1977 hoogleraar Volkshuisvesting.

nen: ze leveren daarvoor op een floppy hun ad-

Priemus is bouwkundig ingenieur (TU Delft) en voltooide ook

ministratie in.

foto : hh

ren. ‘Het was eigenlijk niet meer dan een finan-

POWERPLAY

de studie Algemene Economie (Erasmus Universiteit Rotterdam).

DICK TOMMEL

sector. Want de toenmalige corporatiekoepels

(1942) was Kamerlid voor D66, voordat hij in 1994 staatssecretaris

waren bepaald niet enthousiast. Het doorsnij-

van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Mileubeheer werd.

den van de financiële banden met de overheid

Nadat hij zijn termijn als staatsecretaris had afgerond, verliet hij de

bracht dan wel meer zelfstandigheid, maar ook grotere financiële risico’s. Vooral de Nationale Woningraad (NWR) vertoonde ‘Noord-Kore-

foto : anp

Dat was de start voor discussie in de corporatie-

politiek en was hij een tijd directeur van het Nederlands Woninginstituut. Op dit moment vervult Tommel, van huis uit scheikundige, verschillende functies als bestuurlid en commissaris.

aanse trekjes’ in zijn verzet, vertelt Schuyt. ‘De NWR-leden die wilden meedoen aan het experiment kregen aanvankelijk de twee NWR-di-

politiek heb ik toen gehad.’ Uiteindelijk bereikte Heerma in 1993

recteuren op bezoek die hen een uitdrukkelijk

toch een akkoord over de brutering. Het betekende geen einde aan de

consigne gaven dat niet te doen. In die tijd had

‘Moskouse discipline’ zegt Priemus. Die ging door, maar dan de andere

ik een bescheiden baardje, net als een van de

kant op. ‘Toen dat onderhandelingsakkoord er eenmaal lag, moesten

prominente corporatiedirecteuren uit de werk-

corporaties het niet in hun hoofd halen daar tegen te zijn. Vooral de

groep. In een artikel in het blad van de NWR

NWR beschouwde dat als hoogverraad. En die speelde powerplay bij

stond: “Hoed u voor mannen met baarden, dat

­ieder kritisch geluid.’

zijn valse profeten.” Mijn basiscursus machts-

Priemus was niet tegen de brutering, maar hij had wel zijn vragen. ‘Er

06/1993

Staatssecretaris Heerma start onderhandelingen met ­koeporganisaties van ­woningcorporaties (NCIV en NWR) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

er bee ld en : de lph

48

was bijvoorbeeld een verschillende behandeling van corporaties die rijksleningen hadden en zij die al particuliere leningen hadden aangetrokken. Voor de laatste groep viel de brutering nogal sneu uit. Maar daar viel geen zinnig debat over te voeren. Het was een partijtje vrij worstelen.’

POLITIEK THEATER De politieke behandeling van het dossier brutering verliep aanvankelijk gladjes. De Tweede

‘ HEERMA WAS WERKELIJK BEGAAN MET DE SECTOR, KOM DAAR TEGENWOORDIG NOG MAAR EENS OM’

Kamer stemde in principe in met Heerma’s plannen en de nieuwe staatssecretaris, Dick Tommel (D66), zou de wet door de Kamer

­helemaal niks in grotere vrijheid voor corporaties. En de nadrukkelijke

loodsen. ‘Ik stond er onvoorwaardelijk achter’,

stap terug van de overheid uit het volkshuisvestelijke beleid.’ En zo

vertelt Tommel nu. ‘Er was groot politiek

kwam de ideologie weer terug in het debat over iets wat volgens Schuyt

draagvlak voor. Omdat het zo volstrekt onom-

in wezen een financieel-technische operatie was.

streden was, denk ik. Vanwege puur financiële

Het leidde in de Tweede Kamer tot enig politiek theater. Aangewakkerd

redenen. Het was oneindig veel goedkoper.’

door een terloopse vraag van een journalist of Tommel naar aanleiding

Maar Tommel had geen rekening gehouden

van Duivesteijns kritiek met zijn portefeuille zou gaan zwaaien. PvdA-

met de wisseling van het woordvoerderschap

fractieleider Wallage zet het uitgewerkte plan van Tommel weg als

Volkshuisvesting bij de PvdA.

­‘waterverf’. Uiteindelijk trekt Duivesteijn op 4 april 1995 zijn motie in.

In maart 1995 is er een turbulent Kamerdebat.

‘Een hoop kabaal om niks’, zo herinnert Tommel zich het nu. ‘Uiteinde-

‘De nieuwe woordvoerder Duivesteijn zag

lijk stemde zowel de Tweede als de Eerste Kamer unaniem in met de Wet

10/1993

Heerma, NCIV, NWR en de VNG bereiken een akkoord over de brutering.

02/1994

De Tweede Kamer stemt in principe in met Heerma’s plannen voor de brutering.

geschiedenis 49

Wat was die brutering precies?

De brutering bestond uit twee delen.

STAATSSCHULD

basis. Sindsdien is er vanuit de over-

Eén: de overheid betaalde in één keer

De brutering had nog een belangrijk

heid nauwelijks geld richting de corpo-

alle subsidies uit die corporaties in de

voordeel voor de regering. De Europe- raties gegaan. De enige overheids-

toekomst zouden ontvangen (brute-

se lidstaten – waaronder Nederland

ren). Twee: de corporaties betaalden

– hadden in het Verdrag van Maastricht schulden van de corporaties betaalt,

in één keer alle overheidsleningen

in 1992 een muntunie afgesproken, wat als de corporaties dat zelf niet kunnen.

­terug (salderen). Simpel gezegd: er

uiteindelijk tot de invoering van de

Daardoor kunnen corporaties tegen

werd op de rijksbalans 46,9 miljard

euro zou leiden. Aan dat verdrag wa-

een lage rente lenen.

gulden weggestreept tegen hetzelfde

ren ook strenge eisen verbonden over

De garantie van de overheid is sinds

bedrag aan subsidies.

de staatsschuld van lidstaten. Het sterk de brutering nog nooit aangesproken.

De reden voor de brutering? Volks-

reduceren van de volkshuisvesting op

Corporaties staan namelijk eerst

huisvesting drukte zwaar op de rijks-

de Nederlandse begroting, maakte

­

begroting: begin jaren 90 maakte

het een stuk makkelijker aan deze

genoeg gebleken. De keren dat er een

steun bestaat uit de garantie dat zij de

garant voor elkaar. Tot nu toe is dat

volkshuisvesting bijna 10 procent daar- ­eisen te voldoen.

corporatie in financiële moeilijkheden

van uit. De brutering beëindigde het

kwam, zijn de andere corporaties

rondpompen van veel geld. En er was

REVOLVING FUND

ook niet meer een groot ambtenaren-

Door de brutering beschikten de cor-

apparaat nodig om het allemaal in

poraties opeens over een flink vermo-

­goede banen te leiden.

gen, vanaf dat moment hun financiële

­gezamenlijk te hulp geschoten.

Balansverkorting Geldelijke Steun Volkshuisvesting.’ We vragen

Staatssecretaris Dick Tommel (rechts) in gesprek met PvdA

­Priemus waar volgens hem bij Heerma het zwaartepunt lag. Bij de ideo-

­fractieleider Jacques Wallage, vlak voor het debat over de brutering

logie van de verzelfstandiging van de corporaties? Of bij de financiën

in april 1995. In het midden D66-Kamerlid Machteld Versnel. foto : anp

omdat het gewoon goedkoper was? Ik denk dat de ideologische component voor Heerma heel zwaar woog. CDA, hé? Maatschappelijk ­middenveld en soevereiniteit in eigen kring. Maar hij begreep ook heel goed dat hij dat ideologische verhaal in een financieel kader moest plaatsen. Daarbij speelde het Verdrag van Maastricht uit 1992 een grote rol (zie kader)’ Priemus: ‘Heerma was een zwaargewicht. Werkelijk begaan met de sector. Kom daar tegenwoordig nog maar eens om.’

ESSENTIËLE BLUNDER De afgelopen twintig jaar is er kritiek ontstaan op de verzelfstandiging.

‘Het werd toen niet afgemaakt’, vindt Schuyt. ‘De financiële verzelfstandiging wel, maar de inhoudelijke niet. Dat speelveld is niet goed gedefinieerd en daardoor ontstond er ruimte voor avonturiers in de sector. Dat vind ik een essentiële blunder. En daar heeft zowel de politiek als de sector zelf veel last van gehad. Pas nu de nieuwe Woningwet er ligt, is het proces voltooid.’ Hoe denkt Tommel daar over? ‘Nadat de brutering door de Eerste Kamer was, is er op het ministerie nog even gediscussieerd over een nog verdere verzelfstandiging van de corporaties. Maar het bleef bij een interne discussie. Eerlijk gezegd had ik ook geen zin om

08/1994

Dick Tommel wordt staatssecretaris van VROM.

04/1995

Tommel belooft de Kamer de huurders te beschermen, waarna PvdA en CDA hun bezwaren tegen de brutering intrekken.

foto : anp

50 geschiedenis

Staatssecretaris Dick Tommel in gesprek in de wandel­ gangen van de Tweede ­Kamer na het debat over de brutering in april 1995.

Opponent Duivesteijn kijkt toe vanuit het restaurant.

dat debat publiekelijk te gaan voeren. Ik wist

Interview uit 1995

dat het in de Tweede Kamer een “no-go” zou

met SEV-directeur

zijn. En niet alleen voor Duivesteijn.’

Jim Schuyt in

Priemus twijfelt of de bruteringsoperatie toen-

­Woningraad

tertijd beter afgemaakt had kunnen worden.

Magazine, destijds

‘Als je van een centralistisch syteem naar een

het tijdschrift van

stelsel gaat waarin corporaties meer verant-

corporatiekoepel

woordelijkheden krijgen, worden er fouten

Nationale

gemaakt. Dat is onvermijdelijk. Maar wie weet

Woningraad.

welke fouten er anders door de overheid gemaakt zouden zijn.’ Voor Priemus is wel duidelijk dat centralisme leidt tot uniformiteit. ‘En dat is niet goed voor de sociale huursector.

Toen niet en nu zeker niet.’ En daar zit volgens hem het grote pijnpunt van de nieuwe Woningwet. ‘Dat is pure centralisatie. Heerma zou zich in zijn graf omdraaien als hij zou zien welke bevoegdheden de minister met deze wet naar zich heeft toegehaald.’

05/1995

Wet Balansverkorting Geldelijke Steun Volkshuisvesting gaat in.

15 jaar gegarandeerd vakwerk in dakwerk Garanties op materialen en hun functionaliteit krijgt u al van de fabrikanten. Met DaksysteemGarantie Plus heeft u nu ook zekerheid over de manier waarop het Hellend Dak gemaakt is.

DaksysteemGarantie Plus Van De stichtinG Dakmeester Daksysteemgarantie PLUS is

DaksysteemGarantie Plus belooft Dat een hellenD Dak • is gemaakt door een dakdekker met het Komo­proces­certificaat

een product van de Stichting

hellende daken, aangesloten bij de Stichting

Dakmeester; de kwaliteits­

Dakmeester;

specialisten in hellende daken. Met Daksysteemgarantie PLUS willen Dakmeesters opdrachtgevers nog meer zeker­ heid bieden over de kwaliteit van de door hen gemaakte daken. Met name het zorgvuldig, digitaal, opgebouwde dossier wat bij oplevering wordt overhandigd is in dit kader een unieke kwaliteitsimpuls. Daarnaast nemen Dakmeesters

• beschikt over vastlegging van alle relevante facetten tijdens de bouw in een digitaal dossier; • is gecontroleerd door het onafhankelijke IKOB/BKB; • wordt opgeleverd met een

verplicht deel aan relevante fabrikantenopleidingen in het

garantiecertificaat voor

kader van regelgeving.

15 jaar met bijbehorend bouwdossier.

Voor meer informatie S tichting Dakmeester | Postbus 29 | 3417 ZG Montfoort Kijk op www.dakmeester.nl voor de Dakmeester bij u in de buurt.

Luchtdicht met Ubbink!

Verbetert het bi

nnenklimaat

Ver b

ete

Netjes

rt Q

vw aar de

erkt afgew

Luch t voodichte r do afsl orvo uitin eren g

g

Energiebesparin

eraf acht en Ook te pass toe

Voo (ho rkom utr t vo ot/ ch sch tsc imm had el) e

Sluit uw doorvoer luchtdicht af met het Luchtdicht Manchet van Ubbink!

De Luchtdichte Doorvoer Manchetten van Ubbink vormen een luchtdichte afsluiting van dak- en muurdoorvoeren en realiseren energiebesparing, voorkomen vochtschade en verbeteren het binnenklimaat. Ze garanderen een nette, luchtdichte afwerking en zijn ook achteraf toe te passen.

Aansluiting dakdoorvoer

Aansluiting doorvoer

Ubbink, voor uw gemak! www.ubbink.nl/luchtdichtmanchet

Aansluiting kabel- en leidingdoorvoer

mensen en wonen 53 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM

|

FOTO : JONAS BRIELS

‘IK WIL LATER LES GEVEN IN ONTWIKKELINGSLANDEN’

RICK VERHEUL is , studeert aan de

geweest, voor een interview. Ik ben hier komen van ‘de studenten’. Ik werk iedere zaterdag-

Pabo en woont in het ‘Cruijfhuis’ in

wonen omdat Academie van de Stad, namens ochtend in de tuintjes van buurtbewoners. En

Betondorp in Amsterdam van Ymere.

Ymere en het stadsdeel, studenten zocht die iets afgelopen zomer hebben we een buurtbarbecue voor de buurt wilden doen in ruil voor korting op georganiseerd. Voor , euro konden mensen

‘Ik woon in het huis waar Johan Cruijf is opge-

de huur. We kregen heel veel aandacht toen we mee-eten. Er kwam  man. Ik doe gewoon

groeid. Zijn vader had hier een groentewinkel.

hier kwamen, van AT en De Telegraaf. Ik had graag dingen voor andere mensen. Later wil ik

Soms komt er een groep Spanjaarden door

mijn moeder niet trotser kunnen krijgen. De men- een opleiding volgen tot yoga-instructeur en

het raam gluren, maar verder valt de aandacht

sen in de buurt kwamen toen wel vragen wat we ontwikkelingswerk doen. Gewoon, in een busje

mee. Johan Cruijf is hier wel een keer op bezoek

hier kwamen doen. Inmiddels zeggen ze: je bent rondreizen en les geven.’

54

JAN-WILLEM VAN DE GROEP TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

|



Op welk moment was u het moedigst?

‘In mijn jeugd leed ik heftig onder mijn

3

stotteren. Iedere keer was het weer een overwinning als ik zo maar iemand aan

FOTO : JEROEN POORT VLIET

sprak. Bijvoorbeeld in een winkel. Nu vind ik het moedig dat ik als kind steeds weer over de drempel van mijn spraakgebrek heen durfde te stappen.’

28

Wat zou u doen aan de wachttijden voor een sociale huurwoning?

‘Ik heb zeven jaar bij corporaties gewerkt. En heb toen altijd gezegd: als er echt een wachttijdprobleem zou zijn, moest ik ’s ochtends over de slaapzakken op straat stappen. Volgens mij zijn wachttijden eerder een luxe dan een groot maatschappelijk probleem.’

23

Hoeveel vierkante meter heeft een mens nodig om prettig te wonen?

‘Die vraag doet me denken aan de “tiny houses-trend” uit de VS. Kleine huisjes, vaak op wielen, die je eventueel zelf en zonder tussenkomst van een bank kunt bouwen. Ik zou er wel in kunnen wonen, maar dat geldt niet voor iedereen.

Het antwoord op deze vraag verschilt van mens tot mens. Iedereen heeft een andere behoefte en dat willen we in de volkshuisvesting nogal eens vergeten.

De sector moet meer oog hebben voor de verschillende wensen van verschillende klantengroepen.’

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET JAN-WILLEM VAN DE GROEP DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

wilt u nooit meer spreken?

4 Wie ‘Zo’n black-list heb ik niet.’

27

Wat maakt een wijk goed om in te wonen?

‘Ook dat verschilt weer per doelgroep.

Voor de ene groep mensen zal dat de sociale cohesie zijn. Maar persoonlijk vind ik dat niet zo belangrijk. Ik hecht aan groen en er moet nagedacht zijn over de architectuur.’

2

16/32 55

30

Is Nederland in ruimtelijke zin klaar?

‘Zeker niet. Er ligt nog een aantal met elkaar samenhangende majeure opga-

u gaat op proef 15 Wanneer was 29 Stel wonen in een corporatiewoning, waar zou u u voor het

ves. Zo moeten we maatregelen treffen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen en een compleet andere energievoorziening ontwikkelen. En dan zijn er nog allerlei vraagstukken in de zorg. Al die zaken vragen om veranderingen van de gebouwde omgeving. Het zou mooi zijn als we oplossingen vinden om dit soort vraagstukken ook in samenhang op te lossen.’

22

Moet een overlastgever de wijk uit?

‘Daar ben ik wel een voorstander van.

Als mensen weigeren beschaafd gedrag te vertonen, hoeven anderen daar geen overlast van te ondervinden.’

was uw laatste goede voornemen?

16 Wat

‘Daar doe ik niet aan. Goede voornemens zijn meestal een vorm van uitstelgedrag en dat leidt tot niks.

Je moet knopen doorhakken en tot actie overgaan.’

13

Uw buurmeisje van acht vraagt wat voor werk u doet. Wat antwoordt u?

‘Ik probeer ervoor te zorgen dat de

32

laatst verschrikkelijk boos?

op letten?

‘ONLANGS NOG OP DE PARTNERS VAN HET LENTEAKKOORD. ZIJ ZORGEN ERVOOR DAT DE NORM VOOR ENERGIENEUTRALE NIEUWBOUW IN VIJF JAAR TIJD IS GEHALVEERD EN IS VERWORDEN TOT EEN SPEELBAL VAN DE BOUWLOBBY.’

afrekenen?’

‘Nee, dat kunnen we niet. We mogen

om op te wonen.’

echt blij zijn met onze Nederlandse

‘IK KIJK NOOIT TV. VIND IK DOODZONDE VAN MIJN TIJD.’

31

fort, het binnenmilieu en de gevolgen voor mijn gezondheid van de woning.

En hoe kan ik de corporatie daarop

14

Wat doet u op zaterdagochtend?

‘Laat opstaan, lekkere broodjes uit de oven eten en op Blendle een selectie lezen van bijna alle zaterdagse kranten.

Door de week volg ik het nieuws alleen via mijn Twitterstream en RSS-feeds.’

12

Wat vindt u zo belangrijk dat u het wilt meegeven aan de volgende generatie?

‘Ik vind de boodschap aan de huidige generatie veel belangrijker. En dat is dat we met zijn allen het antwoord moeten geven op die vraag van dat meisje van acht.’

voor dat mensen met lage inkomens

JAN-WILLEM VAN DE GROEP (1971)

goed wonen en doen zelfs meer dan

is bedenker en initiator van de

dat. Dat is in andere landen wel anders.’

Stroomversnelling en het gedachten-

sociale volkshuisvesters. Ze zorgen er

favoriete tvprogramma?

mij voor het energieverbruik, het com-

Kunnen we in Nederland wonen helemaal aan de markt overlaten?

aarde ook voor jou een fijne plek blijft

5 Wat is uw

‘Welke garanties geeft de corporatie

Welk land vindt u een voorbeeld als het om wonen gaat?

goed van nul-op-de-meter. Hij is programmaregisseur van het innovatieprogramma Energiesprong dat Platform 31 tot eind 2015 uitvoert

‘Ons eigen land dus. Ik reis vooral in

in opdracht van het ministerie van

Zuid-Europa en Azië. Daar heb ik nog

Binnenlandse Zaken. Verder schrijft

geen voorbeelden gezien van landen

hij over duurzaamheid, innovatie,

die meer woonplezier te bieden

bouwindustrie, future technologie en

hebben dan Nederland.’

maatschappelijke ontwikkelingen.

GALERIJ VERHOGING Isorub: rubber met bijzondere isolatie PERFECTE GELUIDS-ISOLATIE GOEDE WARMTE-ISOLATIE VERBETERT DE TOEGANKELIJKHEID MAAKT DE GALERIJ WATERDICHT AANGENAME STROEFHEID GEEN VERKLEURINGEN VALBREKEND Virulyweg 1 - Almelo - 31 (0)546 - 850466 - www.pamalmelo.nl

De Enk groen & golf... de Vernieuwers

OP E NBAAR GR OE N

| 2.O

Parijs – 2050 De Groene Revolutie_ van grijs naar groen_ de natuur terug in de steden_ zoals Parijs_ doel: 75% minder uitstoot van broeikasgassen _ een droom?_ nee, het kan_ zegt Vincent Callebaut_ architect, visionair, idealist_ groendenker_ net als wij_ mens en natuur in balans_ hij de ontwerpen_ wij de technieken_ samen voorop_ de toekomst is groen_ wij zijn alvast begonnen.

De vernieuwers van De Enk groen & golf Meer weten over de vernieuwers?

T: 0317 - 72 70 00 ( Frans Reulink ) www.deenkgroenengolf.nl info@deenkgroenengolf.nl

020 - 565 94 00 Hulplijn voor de laagste beheerskosten AWB Als leverancier van verwarmingsproducten wil AWB waarde toevoegen in de keten samen met haar strategische partners door het leveren van innovatieve en betrouwbare producten en diensten.

Thermomaster C-XV Vanaf 2015 geeft AWB voor langere tijd volledige controle over de beheerskosten van installaties. Het middel? De nieuwe Thermomaster C-XV, het toestel voor de laagste beheerskosten, waarbij bewezen betrouwbaarheid wordt gecombineerd met grondig geteste innovaties.

TCO product-pijlers De ThermoMaster C-XV gebaseerd op de vier TCO product-pijlers: hoge bedrijfszekerheid, eens per vijf jaar onderhoud mogelijk, korte inspectie- en onderhoudsbeurten en de mogelijkheid om het toestel snel en overal te kunnen installeren, is daarom hĂŠt perfecte verlengstuk van een strategie die erop gericht is de Total Cost of Ownership van installaties te minimaliseren.

Voor meer informatie: www.awb.nl/cxv.

58

GRIP OP ENERGIE

duurzaamheid 59 TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

|

ILLUSTR ATIE : A AD GOUDAPPEL

60 Energie is al lang niet meer de verantwoordelijkheid van die ene milieubewuste corporatiemedewerker.

Hoe maak je duurzaamheid een concreet thema in de hele organisatie?

Drie vastgoedmensen en een energieadviseur over hun ervaringen.

Hoe krijg je echt grip op energie?

Werken aan een energiezuinige en duurzame woningvoorraad is meer dan een zonnepaneel hier en wat spouwmuurisolatie daar. Het vraagt om beleid. Daarom is het niet alleen een zaak van die ene milieubewuste corporatiemedewerker, maar ook van de strategisch voorraadbeheerder en de financiële man. En uiteindelijk van de hele organisatie.

Hoe maakt een corporatie de goede keuzes om energie en duurzaamheid in te bedden in het voorraadbeheer? Luisteren naar de wensen van bewoners is essentieel. Investeren in huizen die snel gesloopt gaan worden, heeft meestal geen zin. En als groot onderhoud ge-

PAUL STEGERS-WENTINK, HOOFD ­VASTGOEDBEHEER, WOONCOMPAGNIE IN DE REGIO PURMEREND EN SCHAGEN

‘ We hebben ons energiebeleid samen met huurders bedacht’

pland staat, kan het combineren van werk-

‘Wij hebben sinds 2009 een energiebeleid. In de eerste jaren was onze

zaamheden voor de hand liggen. Bij het maken

vastgoedstrategie daarin leidend en combineerden we de energiemaat-

van die keuzes kan het Energiestuur een hulp-

regelen met onze meerjarenonderhoudsplanning. Dat ging dan om

middel zijn (zie kader). Dit online-instrument

maatregelen als spouwmuurisolatie en het vervangen van enkel of ver-

is in opdracht van de Rijksdienst voor Onder-

ouderd dubbel glas door HR++ glas. Aanvankelijk deden we ook veel

nemend Nederland ontwikkeld door W/E ad-

aan vloerisolatie. Maar nadat de risico’s van het gebruikte PUR duide­

viseurs. Thijs Kurstjens, een van de adviseurs:

lijker werden, zijn we overgegaan op bodemisolatie.

‘Met behulp van het Energiestuur kunnen cor-

Achteraf kunnen we zeggen dat de uitvoering van het beleid die eerste

poratiemedewerkers stapsgewijs aan de slag

jaren wat onsamenhangend was. Zo liet de registratie van de uitgevoer-

met het thema energie in vastgoedsturing.

de maatregelen te wensen over, waardoor bijvoorbeeld dubbel glas

Vanaf het bepalen van de te nemen maatrege-

niet altijd in het energielabel terechtkwam. En bij het bepalen van ons

len tot en met de evaluatie van het resultaat.’

energiebeleid speelden de huurders aanvankelijk nauwelijks een rol.

Dat kan op verschillende manieren. Kurstjens: ‘De nul-op-de-metergedachte die in Neder-

BEHAPBAAR

land is ontwikkeld, is maar één van de manie-

Voor de periode 2014 tot 2020 is dat anders. Ons nieuwe energiebeleid

ren. Deze samenwerking van een aantal corpo-

hebben we opgesteld samen met onze huurdersorganisaties. Daarvoor

raties en bouwers in de Stroomversnelling om

heb ik met onze directeur-bestuurder John Hendriks het initiatief geno-

woningen te creëren die net zoveel energie op-

men. Het scheelt wel dat hij medevoorzitter is van het samenwerkings-

leveren als ze verbruiken is natuurlijk prachtig.’

verband Groene Huisvesters. Als je directeur echt voor iets staat, vinden

Maar het mag niet doorslaan tot een dogma

de noodzakelijke acties eenvoudiger hun weg in de organisatie dan

voor de hele voorraad, vindt hij. ‘Juist bij ener-

­wanneer een directeur vooral dromen koestert.

giebesparing kunnen alle kleine stappen hel-

Samen met de huurders hebben we het containerbegrip duurzaamheid

pen, mits je dat gestructureerd doet. Gewoon

afgebakend tot: maatregelen die leiden tot energiebesparing voor de

een kwestie van doen. Het zou eigenlijk niet

­bewoner. Als corporatie kun je natuurlijk ook als doel hebben om duur-

meer mogen gebeuren dat er bijvoorbeeld

zame materialen te gebruiken of groene energie in te kopen. Dat doen

­tijdens een schilderklus van de kozijnen niet

wij ook wel, maar dat staat los van ons energiebeleid. Zo willen we het

ook meteen gekeken wordt of er al dubbel

voor huurders behapbaar houden.

glas in zit.’

duurzaamheid 61

LÉONIE SIEBELINK, STAFMEDEWERKER VASTGOED, VOLKSHUISVESTING ARNHEM

‘ We timmeren niet aan de voorkant alles dicht met regels’

Onze nieuwe meerjarenbegroting omvat energetische maatregelen in zowel het planmatig onderhoud, als renovatie en nieuwbouw. Als we ons daartoe zouden beperken, dan hebben huurders pech als ze in een huis wonen waar komende jaren geen onderhoud gepland staat.

Bovendien blijkt uit de prognoses dat we met dit beleid net niet onze doelstelling halen van

‘Wat betekent duurzaamheid op dit moment voor Volkshuisvesting

een gemiddeld energielabel B in 2020.

­Arnhem? Over die vraag hebben we deze zomer in twee workshops

HUURVERHOGING

­gebrainstormd met collega’s van het strategisch voorraadbeheer en het

Hoe proberen we dat op te lossen? Als we nu in

managementteam. Gaat het alleen over comfortabel wonen? Of ook

een buurt een complex opknappen, stimuleren

over de woonlasten van de huurders? En hoe ver reikt onze maatschap-

we omwonende huurders om ook energie­

pelijke taak tot CO2-reductie? Het thema is zo breed dat je het risico

besparende maatregelen te laten uitvoeren.

loopt stuurloos bezig te zijn. We zijn erachter gekomen dat we niet over-

Daarbij blijven we kijken naar de strategische

al de kansen grijpen om duurzaamheid goed te verankeren in ons

planning. Als we de woningen binnen tien jaar

­vastgoedbeheer.

slopen, doen we het niet.

Onze huurders betalen een huurverhoging

BEWONERSWENSEN

voor de energetische maatregelen. Dat bedrag

Het Energiestuur (zie kader) was een bruikbaar hulpmiddel in dat

is ongeveer de helft van de te verwachten ener-

­proces. We hebben er nu voor gekozen de bewonerswensen op de eer-

giebesparing. Omdat het energielabel meetelt

ste plaats te zetten in ons duurzaamheidsbeleid. Met energetisch goede

in het woningwaarderingssysteem, mag de

woningen willen wij zorgen voor comfortverbetering voor onze huur-

huur omhoog als iemand verhuist en er een

ders. Daarbij houden we natuurlijk rekening met hoeveel we kunnen in-

nieuwe huurder komt. Eigenlijk vinden wij het

vesteren. We kunnen het geld maar één keer uitgeven. De volgende

aantal extra punten hoger dan op basis van de

vraag is hoe we deze doelen realiseren. Wat doen we waar wel en wat

besparing reëel is. We onderzoeken nu of we

niet? Een voorbeeld: stel op de planning staat schilderwerk. Vroeger zou

de energie-investeringen op een andere manier

het daarbij zijn gebleven. Nu kijken we of we

kunnen bekostigen dan via huurverhoging na

meteen de isolatie van de buitenkant kunnen

mutatie. De passendheidstoets verplicht ons

HET ENERGIESTUUR

immers zo veel mogelijk woningen met een

Een gratis online-gereedschapskist

Isolatie is natuurlijk slechts één van de vele

­lage huur beschikbaar te houden. Bovendien

waaruit corporaties kunnen putten bij

technische maatregelen om een woning ener-

willen we onze toekomstige huurders niet met

de integratie van het thema energie in

getisch te verbeteren. Wij bekijken dat per

zo’n forse huurverhoging belasten.’

het strategisch voorraadbeleid. Met

cluster woningen. Welke mogelijkheid biedt

actuele, feitelijke kennis en veel voor-

een cluster in een bepaalde buurt? De ene wijk

Groene Huisvesters is een samenwerking

beelden. Ontwikkeld door de Rijks-

leent zich goed voor zonnepanelen, de andere

van 22 corporatiebestuurders, het

dienst voor Ondernemend Nederland

niet.

­minis­terie van Binnenlandse Zaken, de

en W/E adviseurs.

Wat we niet doen is aan de voorkant alles dicht-

­Woonbond en Aedes om de verduurzaming

Te downloaden via Aedes.nl, dossier

timmeren met regels. We zeggen bijvoorbeeld

van de ­bestaande woningvoorraad

Energie en Duurzaamheid, zoekterm:

niet dat wij al onze woningen snel naar ener-

te ­versnellen. Meer informatie:

Energiestuur.

gielabel B willen brengen. Zo hebben wij in

www.groenehuisvesters.nl.

aanpakken.

de binnenstad van Arnhem een buurt met

62 duurzaamheid

GERWEN VAN DER LINDEN, VASTGOEDADVISEUR DUNAVIE IN KATWIJK

‘Houd het simpel’ ‘In een renovatietraject kreeg ik zeven jaar geleden voor het eerst te ­maken met energiebesparende maatregelen. Zo raakte ik enthousiast.

De eerste jaren was ik wel de vaandeldrager. Nu zit energie verankerd in ons beleid.

Bij ons hielp het om te werken met pilots. We hebben een paar jaar geleden tien energiebesparende producten geselecteerd waar we nog niet veel ervaring mee hadden. Zoals een radiator die meer warmte­ uitstraling geeft. Of een warmteterugwin-unit. Zo’n apparaat haalt warmte uit de oude lucht die naar buiten gaat en verwarmt daarmee de verse lucht die het binnenhaalt. We hebben twee woningen met die producten volgestopt en er mee geëxperimenteerd.

MIDDAG VRIJ Daarna hebben we twintig huurders gevraagd een middag vrij te nemen om die producten in werking te zien en hun mening te geven. Ook vroegen wij ze hoeveel huurverhoging ze passend zouden vinden. 20 procent van de investering of 100 procent?

De huurders bleken enthousiast. Als ze zelf de producten mochten ­kiezen, waren ze bereid gemiddeld 70 procent investeringskosten te ­betalen. Vervolgens hebben we de woningen ook aan onze collega’s van de afdeling verhuur laten zien. Sommigen waren ervan overtuigd dat huurders nooit voor een warmterugwininstallatie zouden kiezen. Dat ­woningen – een Rijksmonument – van meer

hadden ze dus mis.

dan 100 jaar oud . De buurt ziet er schitterend

Hoe zorg je er daarna voor dat je energie verankert in het corporatie­

uit na een grootonderhoudsbeurt een paar jaar

beleid? Zorg dat je keuzes maakt waarin je gelooft. Voor ons betekent

geleden. Opplussen naar energielabel B zou

het dat we het simpel houden. Waar zit het laaghangend fruit? In de

betekenen dat er opnieuw miljoenen euro’s

­bestaande bouw streven wij vooralsnog niet naar nul-op-de-meter­

naar toe moeten. Dat doen we nu dus niet.

woningen, daar ligt ons doel voorlopig bij een gemiddeld label B. Bij nieuwbouw onderzoeken we nu of we door een andere manier van

NUL-OP-DE-METER

aanbesteden geld kunnen vrijmaken voor nul-op-de-meterwoningen.

In een proefproject van zeven woningen onderzoeken we nu een vernieuwend renovatie-

NAÏEF

concept. Samen met een bouwfysisch ontwik-

Onze huurders hoeven niet meer te wachten op renovatieprojecten.

kelaar kijken we hoe we kunnen garanderen

Via het programma “De groene keuze van” kiezen huurders zelf uit

dat deze woningen na de renovatie geen ener-

een digitale catalogus energiebesparende producten: bijvoorbeeld kier-

gie meer gebruiken. Daarbij houden we ook

dichte ramen, zonnepanelen of ventilatie met warmteterugwinning.

het binnenklimaat en de luchtkwaliteit goed in

Zij betalen daarvoor een vast bedrag per maand.

de gaten. Een van de valkuilen in het huidige

Energie-investeringen kosten geld. Het is naïef om te denken dat die

duurzaamheidsbeleid is namelijk om zoveel

investeringen zichzelf terugverdienen. Het is een arbeidsintensief ­

mogelijk woningen zo snel mogelijk naar nul-

­proces. En van huurders kun je niet verwachten dat zij de investeringen

op-de-meter te brengen. We moeten oppassen

voor 100 procent via een huurverhoging willen betalen.’

dat dit geen hype wordt waarmee we voorbij gaan aan de daadwerkelijke wensen van de

Meer informatie over het programma De groene keuze van is

­bewoners.’

te ­vinden op: www.degroenekeuzevan.nl/

Ook last van een hoge werkdruk door bijvoorbeeld een reorganisatie?

12Mprove helpt u om deze structureel te beheersen.

Hoe? Neem contact met ons op. www.12mprove.nl 085-4018731

Verschuift uw rol naar die van

Dan zijn wij de beste spelers op het gebied van Resultaatgericht Samenwerken Om de beweging te maken van uitvoering en management naar regie, is een ware cultuuromslag nodig: het loslaten van oude gewoontes en een nieuwe kijk op de wereld. Waarin resultaatgerichte samenwerking met ketenpartners vooropstaat, op basis van vertrouwen. Dat vertrouwen maken wij als Het Consortium aantoonbaar waar. Voor ál uw vastgoedonderhoud en renovatie.

DAAG ONS UIT!

hetconsortium.nl info@hetconsortium.nl of bel Marc Geerts op 075-628 02 44

werk aan wonen 67

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

Directeur ibba

Woonstichting De Key zoekt voor Ik bouw betaalbaar Almere

AMSTERDAM

Directeur-bestuurder

Woningbouwvereniging Compaen

HELMOND

Directeur-bestuurder

Rijswijk Wonen

RIJSWIJK

Lid raad van commissarissen

Stadlander

BERGEN OP ZOOM

Lid van de raad van commissarissen

Rondom Wonen

PIJNACKER

Lid van de raad van commissarissen van tablis wonen

Stichting Tablis Wonen

SLIEDRECHT

Lid van de rvc

Rhiant

HENDRIK-IDO-AMBACHT

Twee leden voor de raad van toezicht

Ons Huis

APELDOORN

Voorzitter raad van toezicht

Woningstichting De Delthe

USQUERT

Voorzitter raad van toezicht

Woningbouwvereniging Maarn

MAARN

Teamleider financieel economische zaken

Triada

HEERDE

Manager finance en control

Woonstichting VechtHorst

NIEUWLEUSEN

Ondernemende accountmanagers vereniging van eigenaren met ervaring gezocht m/v (- uur)

de Alliantie

AMSTERDAM

Manager ondersteuning

Woningstichting de Veste

OMMEN

Manager wonen

Woningstichting de Veste

OMMEN

Projectmanager nieuwbouw

Woningstichting Barneveld

BARNEVELD

Medewerker woonservice

De Goede Woning

ZOETERMEER

Financieel klantconsulent / medewerker huurincasso (m/v)  uur

Woonlinie

WOUDRICHEM

Twee makelaars (verhuur)

Arcade

NAALDWIJK

Medewerker woonservice

Arcade

NAALDWIJK

Manager vastgoed

Openbaar Belang

ZWOLLE

Manager wonen

Bo-Ex

UTRECHT

Allround vakman,  uur

Eigen Haard

AMSTERDAM

Consulent wonen

Bouwvereniging Onze Woning

ROTTERDAM

Woonconsulent

WonenBreburg

TILBURG

Directie/RvB/RvC

Financieel/Administratief

Management

Ondersteunende diensten

Verhuur en Verkoop

Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid

OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

68

Willem van Heijthuijsen

Willem van Heijthuijsen (ca. -) leefde in de periode die we nu de Tachtigjarige Oorlog (-) noemen. Pas in de laatste twee jaar van zijn leven maakt hij nog vrede mee.

Het belet hem niet op te klimmen tot een zeer welgesteld stoffenhandelaar met connecties – meestal familieleden – in Antwerpen, Frankfurt, Keulen en Londen. Hij heeft genoeg geld om zich door de gevierde kunstschilder Frans Hals twee keer te laten schilderen.

Er zijn meer zoals Van Heijthuijsen: slimme zakenlieden die munt weten te slaan uit de omstandigheden. Ze brengen de economie tot grote bloei, maar de welvaart van die Nederlandse Gouden Eeuw bereikt lang niet iedereen. Als rijkaard hoor je er in die tijd pas echt bij als je iets voor je arme medemens doet.

Een populaire manier is een woonhofje stichten waar bejaarden gratis kunnen wonen, in Haarlem alleen al waren er ooit . Ook Van Heijthuijsen bestemt na zijn dood een groot deel van zijn vermogen voor de opvang van twaalf ouderen in het Hofje Van Heijthuijsen.

Zo leeft de naam van de kinderloze stoffenhandelaar voort, blijft een deel van zijn kapitaal bij elkaar èn brengt hij christelijke liefdadigheid in praktijk.

Zijn hofje is tegenwoordig rijksmonument. Na verschillende verbouwingen en restauraties zijn er nu nog negen huisjes. Het beheer is nog net zo geregeld als in de zeventiende eeuw: onbezoldigde ‘regenten’ regelen het beheer en de verhuur. Huurders moeten ouder zijn dan  jaar en bereid zijn naar elkaar om te zien. Er is een wachtlijst voor het hofje. www.hofjesinhaarlem.nl

huisvesters van het volk 69 TEK ST : MARGRIET PFLUG

|

FOTO : OL AF KR A AK

achteraf

Andere spelers

ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

70

Ik las net nog even mijn Achteraf van

het nieuws geweest dat het de Florence Nightingale’s

september . Toen durfde ik einde-

met een publiek hart wakker heeft geschud.

lijk op te schrijven wat ik al een jaar

Veel interessanter is om de vraag te stellen wat er

lang dacht elke keer als ik bij een

daardoor zal veranderen. Want we riepen allemaal

ledencongres of andere bijeenkomst

wel dat het bestuur van een corporatie meer een af-

van directeur-bestuurders was. Wat wordt die

spiegeling van de samenleving zou moeten zijn. Maar

sector gedomineerd door witte mannen!

waarvoor eigenlijk? Wat wordt er nu wezenlijk anders

Ik voorspelde destijds – lekker makkelijk, want het

nu er meer vrouwen, meer mensen van buitenlandse

kon ook niet anders – verandering. Maar ik kon niet

afkomst en jongere mensen de scepter zwaaien?

weten wat die er zo snel zou komen. Want nu – drie

Je zou op z’n minst verwachten dat er minder voor

jaar later – lijkt er een ware in- en uittocht aan de

lief wordt genomen door mensen die nieuw zijn in de

gang. De werving- en selectiebureaus hebben het er

sector. Dat ze minder dingen als vanzelfsprekend

maar druk mee. Je kunt tegenwoordig geen zaterdag-

beschouwen, vragen stellen die anderen niet stellen

krant openslaan of je ziet een vacature voor een

en de dingen eens van de andere kant kunnen bekij-

directeur-bestuurder van een woningcorporatie.

ken. Zeker is dat ze hun werk op een andere manier

Mensen moeten langzamerhand denken dat die niet

zullen doen dan hun voorgangers. Niet alleen omdat

aan te slepen zijn.

de spelregels zijn veranderd met de nieuwe Woning-

En er doen inderdaad steeds meer vrouwelijke

wet. Maar ook omdat de samenleving andere eisen

bestuurders en toezichthouders hun intrede. Zij zijn

stelt en in steeds sneller tempo verandert. Ik heb in

jonger. En soms ook van allochtone afkomst. En niet

mijn tijd bij Aedes nog niet anders meegemaakt dan

gepokt en gemazeld in de sector, maar in een ander

dat er iedere drie tot zes maanden een grote nieuwe

domein of overal en nergens. Sandra van Zaal in dit

uitdaging lag. Sommige waren te voorzien, andere

magazine was zelfs ooit creatief therapeut. Wie had

niet. Andere spelers, ander spel en andere inzet dus.

dat ooit kunnen bedenken?

Dat kan niet anders dan interessant worden.

Je kunt je afvragen waar het door komt. En daar kun je best wel wat zure grappen over maken. Salaris is

Christine de Ruiter

beperkter, die fit-and-propertest is veel te zwaar voor

Hoofdredacteur

mannen. Of de corporatiesector is zoveel negatief in

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt  keer per jaar.

Woningcorporaties zorgen dat ruim , miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n  procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid.

Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcor-

poraties in Den Haag en Brussel, zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n  procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen.

Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim . werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen.

Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl.

Redactie Christine de Ruiter (hoofdredacteur); Margriet Pflug (eindredactie); Latifa van Heerde, Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van

Weersch (redactie); Carolien van der Ploeg en Devika Mangal (productie).

Redactiesecretariaat T ()  E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Mieke van Weele (vormgeving).

Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T ()  E ledenadministratie@aedes.nl I www.aedes.nl Prijzen (excl. BTW) Een jaarabonnement kost € ,. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € ,.

Jaarabonnementen worden automatisch verlengd. Opzeggingen

dienen op  november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn.

Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus ,  EB Arnhem T ()  E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein   AA Den Haag Postbus   AC Den Haag T ()  E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN -

“Zoekt u een ERP systeem voor tevreden huurders, partners én medewerkers…”

...en innovatieve oplossingen die écht gericht zijn op samenwerken? NCCW ontzorgt!

TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN

VOORDELEN:

De wereld verandert, dat is duidelijk. Veranderingen dankzij technologische ontwikkelingen. Een vooruitgang die ervoor zorgt dat u en wij andere vragen stellen en eisen hebben. Zo ook huurders bij een woningcorporatie. De klant verwacht meer service, 24 uur per dag. Dat betekent dat de corporatie de klant anders moet bedienen.

• Een partner met hart voor de sociale huursector • Een integratieplatform dat uw organisatie wendbaar en flexibel maakt • Datacentre met backup in Nederland • Een systeem dat écht samenwerkt met andere systemen in de keten • Stuur- en verantwoordingsinformatie snel en eenvoudig beschikbaar • Any place, any time, any device • Altijd de meest recente software door NCCW getest

Corporaties bedienen een klant die zijn eigen keuzes wil maken, 24 uur per dag zijn zaken wil regelen en een klant die steeds slimmer wordt en meer geïnformeerd wil zijn. Maar een corporatie wil wel zo effectief en efficiënt, dus tegen zo laag mogelijke kosten, samenwerken met tevreden huurders en medewerkers. Dat stelt eisen aan uw informatiesysteem!

NCCW is leverancier van ERP systemen en heeft tientallen jaren ervaring met de sociale woningcorporaties. Naast deze vooruitstrevende systemen bieden wij veel innovatieve oplossingen waar vastgoedbedrijven en haar ketenpartners mee te maken hebben.

Wilt u meer weten over over ons ERP systeem of andere innovaties op het gebied van automatisering voor vastgoedbedrijven? Wij laten u graag het nieuwe geluid van NCCW horen.

Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

www.nccw.nl