Aedes-Magazine 4/2016 by Aedes.nl

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT /4 / 2016

EEN HUIS VOOR VLUCHTELINGEN » ‘GEEF GEWONE MENSEN ZEGGENSCHAP’ » » 16 VRAGEN AAN JOKE BAKKER » » EEN DATALEK ZIT IN EEN KLEIN HOEKJE » » HUISUITZETTINGEN VERDER GEDAALD »

“Ik de juiste informatie, planning en facturatie via het onderhoudsproces van NCCW.”

“En via internet konden wij zo onze reparatie regelen.”

Bijna vijftig woningcorporaties zijn u al voorgegaan. NCCW introduceert een nieuwe oplossing, gebaseerd op het CORA-proces Onderhouden Eenheden. NCCW ontzorgt! Een zeer uitgebreide oplossing die als geheel kan worden ingezet, maar de verschillende componenten kunnen ook afzonderlijk worden ingezet, ongeacht het ERP+-systeem dat gebruikt wordt. De oplossing bestaat uit:

is geborgd dat “we dezelfde taal spreken”. Dit biedt vele mogelijkheden om onderlinge samenwerking tussen partijen op een hoger niveau te brengen.

• Mobiele toepassingen op het gebied van klanten medewerkerportalen, een fieldservice-oplossing voor vaklieden van de eigen dienst en derden en een module voor Mutatie-Inspectie. • Procesondersteuning ten behoeve activiteiten die binnen de eigen organisatie worden uitgevoerd, maar juist ook ten behoeve van monitoring én sturing van activiteiten die door externe uitvoerenden worden uitgevoerd (60-70% van de werkzaamheden worden immers daar uitgevoerd). • ESB+ dienst ten behoeve van communicatie met externe uitvoerenden.

U blijft als corporatie altijd in regie over dit proces, zodat u: • altijd uw klanten te woord kunt staan en van de laatste informatie kunt voorzien • de afhankelijkheid van derden vermindert, u blijft in regie • en uw partner de kosten van administratieve werkzaamheden tot een minimum beperkt en dus betere prijsafspraken kunt maken (interessant voor corporatie, maar zeker ook voor de derde die zijn concurrentiepositie verstevigt).

Nu kunnen woningcorporaties en leveranciers hun informatie-uitwisseling volledig optimaliseren. Door standaardisering van processen en berichtenverkeer (CORA, VERA, KOVON, KOVRA en S@les in de Bouw),

Voordelen:

Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

nccw.nl/dagelijksonderhoud

commentaar 3 INVESTEREN IN PLAATS VAN BELASTING BETALEN 15 maart 2017. Staat die datum al in uw agenda? Over minder dan een jaar staan de verkiezingen voor de Tweede Kamer gepland. Politieke partijen zijn op dit moment volop bezig met het schrijven van hun verkiezingsprogramma’s. En natuurlijk zijn wij met hen in gesprek over de wensen van woningcorporaties voor de komende kabinetsperiode. In onze verkiezingsnotitie Wonen in Nederland 2017-2021, te vinden op Aedes.nl, staat wat onze belangrijkste opgaven zijn: zorgen voor beschikbare, betaalbare en energiezuinige huurwoningen, het huisvesten van kwetsbare doelgroepen en het inspelen op de lokale woningmarkt. En wat we precies nodig hebben om deze taken te kunnen uitvoeren. Als u het mij vraagt, zijn er in aanloop naar de verkiezingen drie speerpunten die we onder de aandacht moeten brengen. Allereerst is het echt nodig dat de politiek onze sector met rust laat. De nieuwe Woningwet heeft een bak regels over ons uitgestort en aan de uitvoering zijn we te veel tijd kwijt. Ten tweede, wat denkt u van de totstandkoming van het nieuwe huurbeleid? Vorig jaar zomer lag het Sociaal Huurakkoord er al; die voorzet van Aedes en de Woonbond hoefde Den Haag alleen maar in te koppen. Bijna een jaar later is de nieuwe wet pas afgerond. Het is onmogelijk om op deze manier op een nette manier om te gaan met onze huurders. Duidelijkheid voor de komende jaren is er eindelijk, nu moeten we aan de slag en kunnen we nieuwe bemoeizucht van de politiek niet gebruiken. Om meer te kunnen investeren in nieuwbouw, renovatie en energiebesparing moet er na 2017 een einde komen aan de verhuurdersheffing. En als dat niet de politieke realiteit is, dan zou dit belastinggeld van huurders ten goede moeten komen aan de sociale huisvesting. Bijvoorbeeld door een investeringsagenda op te stellen en corporaties die investeren minder heffing te laten betalen. En mijn derde punt: stop met de vennootschapsbelasting op sociale taken. Het is natuurlijk absurd dat we daarover belasting moeten betalen. De scheiding tussen maatschappelijke en commerciële acti-

‘Nu er duidelijkheid is moeten we aan de slag, zonder nieuwe bemoeizucht van de politiek’

viteiten is volgend jaar een feit, dus nu is het moment om de vennootschapsbelasting op DAEB-activiteiten af te schaffen. Dit leidt tot minder administratie en meer investeringsruimte. Dit zijn de voorwaarden om te kunnen doen waar we voor zijn: het bouwen en onderhouden van woningen en het leefbaar houden van wijken en buurten. Daarvoor zullen we de komende jaren alle middelen en energie nodig hebben. Marc Calon Voorzitter

HUISUITZETTINGEN GEDAALD SNELLE PERSOONLIJKE BENADERING MAAKT HET VERSCHIL

33 3 6 16 19 26 30 41 42 45 56 58 58

COMMENTAAR Investeren in plaats van belasting betalen ONDERTUSSEN IN Gameren OPINIE ‘Beperk discussie over doelgroepen niet tot inkomensgrenzen’ – Rob Haans MENSEN EN WONEN – Michael, David en Ketane uit Eritrea PRIKBORD Weetjes en tips GOEDEMORGEN Rein Swart COLUMN Bomenman – Yasmina Aboutaleb 16/32 Zestien vragen aan Joke Bakker FEITEN & CIJFERS Allerarmsten leven steeds meer apart HUISVESTER VAN HET VOLK Jacob Simons ACHTERAF Heilige Huisjes – Nienke Gorter COLOFON

inhoud 5

GERT VAN DIJK Hoogleraar Van Dijk pleit voor een corporatieraad van ‘gewone mensen met ongepolijste meningen’. Het is een van de experimenten om mensen bij het werk van corporaties te betrekken.

DATALEK Je moet er toch niet aan denken dat persoonlijke gegevens van huurders ‘op straat’ belanden. Wat kun je als organisatie doen om dit soort datalekken te voorkomen?

ZORG NODIG, EN DAN? Wat is ervoor nodig om mensen langer zelfstandig te laten wonen? De belangrijkste bevindingen van het aanjaagteam op een rij. Waar lopen corporaties tegenaan in de praktijk?

Niet stil gezeten Een bus vol wethouders, bestuurders en politici trok

corporaties wilden de excursiedeelnemers ook laten

21 maart langs Zaltbommel, Ophemert, Tiel en

zien dat nieuwe wetgeving het bereiken van maat-

Gameren. Waarom? Samenwerkende Woningcorpo-

schappelijke doelstellingen soms in de weg zit. Kempe:

raties Rivierenland (SWR) wilde laten zien dat ze

‘Een zorgsteunpunt bij een nieuwbouwproject voor

de afgelopen jaren niet stil hebben gezeten en veel

ouderen? Praktisch onmogelijk volgens de Woning-

hebben geïnvesteerd in nieuwbouw en renovatie.

wet. Huisarts en fysiotherapeut zijn commerciële

Neem bijvoorbeeld deze 18 woningen in het centrum

ondernemers. Dat is moeilijk te verenigen met het

van Gameren. Marinus Kempe directeur-bestuurder

overheidsbeleid om mensen langer zelfstandig te laten

van De Kernen: ‘Ze hadden een prima plattegrond,

wonen.’ Kempe proefde wel begrip voor dit standpunt

maar hoge energielasten. Na een grondige renovatie

onder de aanwezigen. ‘Er moet een evaluatie komen. Is

zijn ze van label C, D of E naar A+ gegaan.’ De woning-

de balans tussen regelgeving en praktijk er nog wel?’

ondertussen in Gameren 7 tek st : hanneke nagtz a am

foto : marcel van den bergh

Hier werken wij aan huurderstevredenheid

Consolidated repareert jaarlijks meer dan 10.000 lekkages door heel Nederland. Onze vakmensen staan dag en nacht klaar om storingen snel, vakkundig en professioneel te verhelpen. Huurders melden de lekkage rechtstreeks bij onze centrale, waarna een afspraak wordt gemaakt. Tot de lekkage is verholpen houden wij contact met de huurder en dat wordt gewaardeerd!

Maak ook werk van huurderstevredenheid en kijk op www.consolidated.nl.

Kennis van daken

16030055-LAMAR_ADV_campagne2016Dakota_v3.indd 1

08/04/16 17:04

Nieuwe regels, Nieuwe regels, nieuwe kansen. Nieuwe regels, nieuwe kansen. Nieuwe regels, Als woningcorporatie krijgt uonder te maken met De woningmarkt staat onder druk. Als woningcorporaDe woningmarkt staat al tijden druk. Alseen woningcornieuwe kansen. nieuwe werkelijkheid. Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt te maken met een tie krijgt u te maken met een werkelijkheid. poratie krijgt u voortdurend teunieuwe maken met nieuwe regels. nieuwe kansen.

komt een nieuw stelselRegelgeving voor woningwaardering. Dat nieuwe werkelijkheid. verandert en er De regelgeving verandert ingrijpend. Op meer dan Op meer dan één gebied. Telkens moeten nieuwe keuzes Als woningcorporatie krijgt unieuwe te maken metgemaakt een Dat De woningmarkt staat druk. Alskeuzes woningcorporais al reden genoeg omonder een betrouwbare komt een nieuw stelsel voor woningwaardering. één gebied. Telkens moeten gemaakt worden. Reden genoeg om eenjuridische betrouwbare nieuwe werkelijkheid. Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt u te maken met een tie krijgt u te maken met een nieuwe werkelijkheid. partner te wensen hierbij is al reden genoeg omueen betrouwbare juridische worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridi-onderjuridische partner te die wensen diekan u ondersteunen. hierbij kan komt een nieuw stelsel Dat nieuwe werkelijkheid. verandert er De regelgeving ingrijpend. Op ondersteunen. meer en dan partner wensen dieRegelgeving uvoor hierbij kan ondersteunen. sche partner te verandert wensen die uwoningwaardering. hierbij kan steunen. Eentepartner die u tijdig waarschuwt bij nieuwe is algebied. reden genoeg om een nieuwe betrouwbare juridische komt een nieuw stelsel voor woningwaardering. Dat één Telkens moeten keuzesvolledig gemaakt Onze advocaten en juristen ontwikkelingen. En u vertelt hoehebben u kunt zich voorsorteren. partner te wensen die ueen hierbij kan ondersteunen. is al reden genoeg om betrouwbare juridische worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridi-op toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wij Onze advocaten en juristen hebben zich volledig Onze advocaten hebben zich volledig toegelegd partner te wensen die udie hierbij kan ondersteunen. sche partner teen wensen uWij hierbij kanu ondersteunen. kunnen u dan ook met veel van zaken toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wijookvolledig het vastgoedhuurrecht. kunnen dan met De advocaten van Hielkema &kennis co hebben zich Onze advocaten en juristen hebben zich volledig adviseren (en het moet u procederen) kunnen u dan ook met veelnamens kennis zaken veel kennis vanals zaken adviseren (envan als het moet natoegelegd op het vastgoeden huurrecht en overzien toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wij (ver) Onze en juristen hebben volledig Onze hebben zich volledig toegelegd op over advocaten zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, adviseren (en als het namens uzich procederen) uadvocaten procederen) over zaken rond (ver)huur, het mens gehele speelveld. Zijmoet kunnen u van dan ook solide kunnen u dan ook met veel kennis zaken toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wijmet het vastgoeden huurrecht. Wij kunnen u dan ook met huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorkennis van zaken adviseren (en als het moet procederen) adviseren (en als het moet namens u procederen) kunnen u dan ook met veel kennis van zaken veel kennis van zaken adviseren (en als het moet narenovatie, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, huuroverlast, renovatie, bouw, projectontwikkeling overwaarden, zaken rond (ver)huur, (ver)koop, over zaken rond (ver)koop, woonfraude, adviseren (en als(ver)huur, het moet namens procederen) mens uregelgeving procederen) over ronduwoonfraude, (ver)huur, (ver) regelgeving rond de volkshuisvesting. renovatie, bouw, projectontwikkeling en de en dealgemene rond dezaken volkshuisvesting. prijzen, huurvoorwaarden, overlast, renovahuurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorregelgeving rond de volkshuisvesting. tie, bouw, projectontwikkeling en de projectontwikkeling regelgeving rond de renovatie, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, waarden, overlast, renovatie, bouw, Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Vertrouwde expertise volkshuisvesting. regelgeving rond de volkshuisvesting. renovatie, projectontwikkeling en25 de en de regelgeving rond deop volkshuisvesting. Hielkema co isVertrouwde ontstaan in 2015 een afsplitsing Nieuw kantoor. expertise. Hielkema &&bouw, co kan bogen meeruit dan jaar ervaregelgeving rond de volkshuisvesting. vaninde van Unger Hielkema & co is van ontstaan in 2015 uitHielkema een Wij afsplitsing ring devastgoedpraktijk praktijk de volkshuisvesting. komen Vertrouwde expertise Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Vertrouwde expertise advocaten. van de vastgoedpraktijk Unger Hielkema graag bij u langs voor eenvan kennismaking. Hielkema &kantoor. co&&kan bogen op meer dan 25 jaar ervaring Hielkema co is ontstaan in 2015 uit een afsplitsing Nieuw Vertrouwde expertise. Hielkema co kan bogen op meer dan 25 jaar erva- in advocaten. de praktijk van Wij komen graag bij u vaninde vastgoedpraktijk van Unger Hielkema &de covolkshuisvesting. is van ontstaan in 2015 uitHielkema een afsplitsing ring de praktijk de volkshuisvesting. Wij komen langs voor een kennismaking. advocaten. van de vastgoedpraktijk Unger Hielkema graag bij u langs voor eenvan kennismaking. advocaten.

DE SPECIALIST

in toegankelijkheid

GALERIJVERHOGING BALKONVERHOGING ANTISLIP OPLOSSINGEN

Dé vastgoeden Dé vastgoeden huurrechtadvocaten huurrechtadvocaten DéBoelelaan vastgoeden HJ Amsterdam De 7, 1083 Dé vastgoeden huurrechtadvocaten De HJ Amsterdam Tel. Boelelaan 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl huurrechtadvocaten Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl

BALUSTRADEVERHOGINGEN RUBBEREN DREMPELHULPEN GALERIJBEKLEDING Virulyweg 1 7602 RG Almelo

T +31 (0)546 - 850466 F +31 (0)546 - 828812

E info@pamalmelo.nl I www.pamalmelo.nl

De Boelelaan 7, 1083 HJ Amsterdam De HJ Amsterdam Tel. Boelelaan 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl

“een nieuw geluid bij NCCW”

Wat wij doen? NCCW ontzorgt als ICT dienstverlener meer dan de helft van alle corporaties in Nederland. Wij leveren ERP systemen en applicaties voor uw processen.

Hoe doen wij dat? • Door naar u te luisteren • Met ervaren professionals • Met hart voor de sociale huursector • Een eigen SAAS centrum met uitwijk

Wat levert het u op? • Hogere klant(huurder)tevredenheid • Lagere kosten • Meer inzicht in uw dienstverlening • Zekerheid dat uw systeem altijd beschikbaar is

Kortom: U ontzorgen op ICT gebied Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.

www.nccw.nl

Gert van Dijk Om het bestaansrecht en het imago van woningcorporaties te verstevigen startte Aedes eind 2014 vijf pilots die stakeholders meer invloed moeten geven en de transparantie moeten vergroten. Vanwaar dit project? Wat zijn de ervaringen tot nu toe? En wat zijn de hete hangijzers? Hoogleraar Gert van Dijk, voorzitter van de begeleidingscommissie, maakt de tussenbalans op.

legitimatie 11 tek st : jan smit

foto ’ s : simone michele de blouw

Zijn eerste presentatie voor het voltallige Aedes-bestuur kan Gert van Dijk zich nog goed herinneren. Ergens najaar 2014 zal het zijn geweest, vlak na de openbare verhoren door de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties. Het belang van versteviging van de legitimatie voor woningcorporaties was een van de onderwerpen, de vorm waarin dit zou moeten plaatsvinden een tweede. Van Dijk pleitte daar voor de vorm van een ledenraad alias corporatieraad. Maar dan wel een met verregaande bevoegdheden. Een soort derde bestuurslaag, boven de directie en de raad van commissarissen, die in het uiterste geval de commissarissen kan ontslaan. De reacties waren niet mals, zegt de hoogleraar Cooperative Business Administration and Management aan de Nyenrode Business Universiteit. Hij riposteerde: ‘Jullie zijn eigenlijk als de dood voor gewone mensen.’ Er volgde een stevige discussie. Uitkomst: veruit de meerderheid van de aanwezigen vond het een goed plan om te onderzoeken hoe de legitimatie kan worden verstevigd. November 2014 gaf het verenigingscongres groen licht voor een speciaal traject met vijf (deel) pilots (zie kader Pilots legitimatie) waarin corporaties experimenteren met nieuwe vormen van transparantie en stakeholdersinvloed. Een speciale commissie onder leiding van Van Dijk begeleidt de pilot om stakeholdersinvloed te verbeteren. De hoogleraar is medetrekker van de deelpilot corporatieraad. Tijdens het verenigingscongres in november dit jaar zal Aedes de uitkomsten presenteren. Aan AedesMagazine geeft de professor alvast zijn visie op de noodzaak tot een grotere legitimatie, de in zijn ogen ideale vorm, de toegevoegde waarde van de commissie en – meer in het bijzonder – die van hemzelf en een indicatie van hoe hij tot nu toe is gevaren. Op zijn Van Dijks. Dat wil zeggen: soeverein en zonder meel in de mond.

VERBINDING MAKEN Om met zijn eigen toegevoegde waarde te beginnen: die is evident. Van Dijk is in Nederland een van de grootsten zo niet de grootste deskundige op het gebied van corporate governance bij coöperaties. In Nederland – van de Rabobank en de agrarische sector tot de Wageningen University en de pensioenwereld – en in het buitenland: overal heeft hij zijn sporen verdiend.

‘ MACHT IN EEN DEMOCRATIE IS EEN LEGE PLAATS’

De wereld van de woningcorporaties was voor de hoogleraar nog grotendeels onbekend terrein. Maar dat het imago van de sector door een reeks incidenten flinke averij had opgelopen, was ook Van Dijk uiteraard niet ontgaan. Pijnlijk, vindt de hoogleraar. ‘Er werken veel goede mensen die goed werk verrichten. Door enkele misstanden en de politieke discussie komt de gehele sector in een verkeerd daglicht te staan. Dat doet iets met deze mensen.’

Tegelijkertijd hebben de corporaties de brede maatschappelijke ver ontwaardiging volgens Van Dijk deels aan zichzelf te danken. ‘Zo’n Maserati, een lelijke auto trouwens, is een klein incident. Het staat symbool voor iets groters, een zekere mate van hybris (hoogmoed, red.) en arrogantie. Als corporatie ben je er voor je achterban. Je moet weten wat daar leeft. Die antenne ontbrak nogal eens, waardoor de legitimatie verdween. Daar is een mooi gezegde voor: “Alles wat u voor mij doet, zonder mij, dat is tegen mij.” Er moet weer verbinding komen.’ Die achterban bestaat wat Van Dijk betreft niet alleen uit huurders, maar uit alle belangenhouders. ‘Huurders zien hun woning vaak als een doos met spullen. Ze komen op voor hun eigen belangen. Niet zelden blijft dit beperkt tot de kleur van de voordeur. Wonen is echter meer. Wonen raakt de hele samenleving. De huidige huurders, de toekomstige en iedereen die daarmee te maken heeft, van de zorg tot vluchtelingenwerk.’ Een corporatieraad is volgens de hoogleraar hét orgaan waarin al die belangenhouders hun ei kwijt zouden moeten kunnen. Die raad zou complementair zijn aan een huurdersbelangenvereniging. Huurders moeten volgens Van Dijk dan ook een prominente plek krijgen in de corporatieraad, aangevuld met andere direct belanghebbenden zoals bijvoorbeeld eigenaren van koopwoningen in het werkgebied van de corporatie, de wijkverpleegster of de wijkagent. ‘De corporatieraad moet bestaan uit gewone mensen’, benadrukt Van Dijk. ‘Mensen met rauwe, ongepolijste meningen. Mensen die binnen brengen wat er buiten gebeurt, in plaats van andersom. Bestuurders zitten er al genoeg in de raden van commissarissen. Bestuurders claimen vaak dat ze heel goed weten wat er leeft in de samenleving. Maar dat is niet zo. Ze moeten zo’n corporatieraad daar ook niet mee lastig vallen.

in- en externe accountant, door de commissa-

Dan gaat het fout. Directeur-bestuurders moeten de rauwe werkelijk-

rissen en door de auditcommissie. Dat is pure

heid op hun bordje krijgen. Voor je het weet praat je weer "Officialees".’

verspilling van tijd. Je draagt daarmee alleen

Om ervoor te zorgen dat het ongepolijste geluid ook daadwerkelijk

maar bij aan de huidige low trust society. Dat

klinkt en landt wil Van Dijk het lot per huurderscategorie laten bepalen

werkt vergiftigend. Dan beland je in het spoor

wie er zitting krijgt in de corporatieraad door middel van loting. En

van de politiek. Zelfs een tamelijk liberale

dan niet voor twee termijnen van vier jaar, maar hooguit een of twee jaar

overheid als de onze werkt daar hard aan mee.

zodat de leden niet geïnstitutionaliseerd raken.

Als een hamer je enige instrument is, begint

Ook dat laatste plan valt niet bij alle corporatiebestuurders even goed,

alles op de kop van een spijker te lijken. De

weet hij inmiddels. ‘Ben je wel goed wijs! Dan halen we Jan Rap en zijn

corporatieraad moet vóóraf toetsen.’

Maat binnen, krijg je dan te horen. Ik bestrijd dit. Mensen zíjn niet gek.

Toezicht mag dan niet haar primaire taak zijn,

Ze nemen thuis ook cruciale beslissingen. Naar welke school moeten de

macht krijgt de corporatieraad als het aan Van

kinderen? Wat te doen met dementerende ouders? Misschien is het in

Dijk ligt wel degelijk. Veel macht zelfs. Zij

het begin voor sommigen wat onwennig. Maar na twee vergaderingen

wordt statutair het hoogste orgaan. Mocht de

kent iedereen de spelregels.’

directie de adviezen van de raad keer op keer negeren en niet doen waarvoor de woning

VOORAF TOETSEN

corporatie is opgericht, dan kan zij wat de

Belangrijkste taak van een corporatieraad volgens de voorzitter van

professor betreft in het uiterste geval de com-

de begeleidingscommissie: erop hameren dat de organisatie doet waar-

missarissen ontslaan.

voor zij is opgericht. Door te discussiëren over de beschikbaarheid van

Ook dat gaat veel corporaties te ver, heeft Van

voldoende betaalbare huurwoningen en andere relevante thema’s als de

Dijk gemerkt. Een derde bestuurslaag: daar

leefbaarheid, duurzaamheid en de opvang van toegelaten vluchtelingen.

zitten veel bestuurders niet op te wachten.

Een ding moeten corporaties in zijn optiek in ieder geval niet doen:

Commissarissen, het WSW, de Autoriteit wo-

de raad overladen met informatie. Resoluut: ‘Waarom zou je? Er is al

ningcorporaties: er is al genoeg tegenkracht,

genoeg toezicht. Neem de jaarstukken. Die worden al bekeken door de

vinden zij. Van Dijk, zo moge duidelijk zijn, is

legitimatie 13 Gert van Dijk is hoogleraar Cooperative Business Administration and Management aan Nyenrode Business Universiteit. Van Dijk studeerde Veehouderij en Genetica aan Wageningen University en Economie aan de University of Aberdeen, Scotland, waar hij ook promoveerde. In 2007 werd hij aangesteld als President van de European Federation of Agricultural Cooperatives in Brussel. Gerelateerd aan deze positie is hij betrokken bij diverse nationale en internationale organisaties. Daarnaast is hij een lid van de raad van toezicht van verscheidene bedrijven en non-proﬁt organisaties. Hij was lid van de raad van bestuur van de Rabobank tot 2003.

‘DE CORPORATIERAAD MOET BESTAAN UIT GEWONE MENSEN MET RAUWE, ONGEPOLIJSTE MENINGEN’

14 legitimatie Pilots legitimatie Hoe zorg je ervoor dat stakeholders zich betrokken voelen bij het werk van woningcorporaties? Dat kan op verschillende manieren. Tijdens het verenigingscongres van november 2014 stemden Aedes-leden in met een traject om de legitimatie te vergroten. Aedes zette vijf (deel)pilots op, waarin corporaties experimenteren met nieuwe vormen van transparantie en stakeholdersinvloed. 1. TRANSPARANTIETOOL Met de Aedes-transparantietool maken deelnemende corporaties de ﬁnanciële effecten van mogelijke beleidskeuzes in-

het daar niet mee eens. Zijn devies: een woningcorporatie waarin

zichtelijk voor stakeholders. Bijvoorbeeld

de corporatieraad geen macht heeft, is geen echte corporatie. Of, in zijn

handig tijdens de prestatieafspraken.

eigen woorden: ‘Macht in een democratie is een lege plaats. Is de macht

De transparantietool is sinds deze maand

persoonlijk ingevuld, dan is het geen democratie meer.’

beschikbaar voor Aedes-leden via

Resteert nog een prangende vraag: is er onder huurders en andere be-

Aedes.nl. Meer informatie staat op

langenhouders wel voldoende animo om zitting te nemen in zo’n corpo-

www.aedes.nl/transparantietool.

ratieraad? Veel besturen van huurderbelangenvereniging kampen met

2. TRIAS LEGITIMATIECHECK

vergrijzing. Van Dijk kent het probleem. Zijn remedie: geef de leden van

Samen met hun belanghebbende partijen

de corporatieraad een financiële vergoeding. Een honorarium gelijk aan

kunnen deelnemende corporaties met dit

dat van de commissarissen. ‘Dat lijkt mij niet meer dan billijk. Ze verrich-

instrument hun legitimatie vaststellen en

ten evenveel werk en zijn voor de organisatie beiden net zo belangrijk.’

versterken. 3. PILOTS STAKEHOLDERSINVLOED

RIGIDE WETGEVING

In drie deelpilots gaat Aedes met corpo-

De meeste pilots lopen inmiddels bijna een jaar. Kan Van Dijk al iets

raties op zoek naar nieuwe en bestaande

zeggen over de resultaten? Is er bijvoorbeeld al een corporatie met een

manieren van invloed en zeggenschap.

corporatieraad zoals de voorzitter die voor ogen heeft? Nee, zegt hij. Bij

3.1 Corporatieraad: Woningcorporaties

de vijf corporaties in zijn deelpilot bespeurt hij wel enthousiasme, maar

organiseren invloed van stakeholders in de

de praktijk is weerbarstig. De professor wijst op de nogal rigide wetge-

vorm van een corporatieraad.

ving: de strenge eisen waaraan bestuurders en de huurdersparticipatie

3.2. Vergroten Huurdersparticipatie:

moeten voldoen. ‘Een directeur-bestuurder die een corporatieraad van

Verkenning van nieuwe vormen van

de grond wil krijgen moet echt iemand met ballen zijn.’

participatie en invloed vanuit de bestaande

Hoe lastig het kan zijn om zo’n derde bestuurslaag te creëren, weet de

huurdersorganisaties. Samen met de

hoogleraar uit eigen ervaring. Hij is nauw betrokken bij de vorming van

Woonbond, huurdersorganisaties en

een ledenraad nieuwe stijl bij pensioenuitvoeringsorganisatie PGGM.

betrokken corporaties.

Na jaren van experimenteren is dat eindelijk gelukt. PGGM heeft inmid-

3.3 Bring Your Own: Via intervisie leren

dels een deels via loting gevormde ledenraad die tevens het hoogste

corporaties van bestaande voorbeelden

orgaan vormt binnen de organisatie.

en kijken ze of hier een aantal goede

Aedes zal de uitkomsten van de pilots tijdens het verenigingscongres

voorbeelden uit te halen zijn.

in november presenteren. Welke richting die bevindingen uitgaan, durft Van Dijk in dit stadium nog niet te voorspellen. ‘Dat is aan de deel-

Aan alle pilots samen doen 25 woning-

nemende corporaties. Je moet denken aan concrete suggesties. Zo van:

corporaties mee. Programmaleider

dit werkt, dit kan beter en dit is de weg voorwaarts.’

vanuit Aedes is Nathalie Boerebach

Wat per se niet in het eindrapport moet komen te staan, weet hij wel:

(n.boerebach@aedes.nl).

we gaan institutionaliseren. ‘De corporatieraad of huurdersbelangenver-

Meer informatie over elke pilot en de

eniging nieuwe stijl moet vooral geen kweekvijver worden van nieuwe

transparantietool staat in het dossier

carrièrejagers, voor nieuwe commissarissen. In die zin dat we de leden

Stakeholders en woningcorporaties

voor twee termijnen van vier jaar gaan benoemen en hen een gedegen

op Aedes.nl.

opleiding geven. Het moet de plek worden waar vrij kan worden gediscussieerd. Hét orgaan dat de directie duidelijk maakt wat er leeft bij de achterban. Rauw en ongefilterd.’

ADVERTENTIE

Door RGS geen opzichters meer, alleen nog monitoring DEVENTER – Corporatie Rentree in Deventer is de volgende corporatie op rij die kiest voor resultaatgericht samenwerken (RGS). ‘We willen alleen nog een regierol op ons nemen voor onze vierduizend huurwoningen’, zegt directeur-bestuurder Liesbeth van Asten. ‘Zo kunnen we de expertise van onderhoudsbedrijven optimaal benutten. Daardoor dalen de directe en indirecte kosten en nemen zowel de kwaliteit als de huurderstevredenheid toe.’

oortaan vertrouwen op de expertise van zowel een vastgoedonderhoudsbedrijf als een bouwbedrijf uit de regio is extra bijzonder omdat Rentree in 2009 verwikkeld raakte in wantrouwen. Financieel zat de corporatie aan de grond en het personeel was gedesillusioneerd door de val van de als koploper bekend staande corporatie. “We probeerden de crisis om te buigen naar een kans”, aldus nieuwkomer Van Asten, die de reorganisatie leidde. “Komend vanuit wantrouwen, wilden we vertrouwen leidend laten zijn door resultaten centraal te stellen. Daaruit vloeit ook de keuze voort om af te zien van aanbesteden en te kiezen voor resultaatgerichte onderhoudssamenwerking.” Betere werkwijze Beide bedrijven zijn eerst gevraagd om mee te denken over een andere organisatie van het onderhoudsproces. “Dat hield

Liesbeth van Asten, directeur-bestuurder Rentree

ook in dat ze konden zeggen dat we het bij Rentree anders moesten aanpakken. Dat was eerst wennen, maar daarna ging het snel”, erkent de corporatie-directeur. “Hoe kon bijvoorbeeld voorkomen worden dat een vakman zijn werk niet kon afmaken omdat hij de juiste opdrachtbonnen en materialen niet bij zich had? Dit betekende extra overlast voor de huurders, die dan nog een keer vrij van hun werk moesten nemen om hiervoor thuis te zijn. Uiteraard ging dat ook gepaard met extra en onnodige kosten voor ons als woningcorporatie.” Minder kosten Resultaatgericht samenwerken bleek de beste optie te zijn. Rentree stelt elk jaar opnieuw vast wat de onderhoudswensen, het budget en de streefcijfers voor de huurderstevredenheid zijn. De aanpak en de uitvoering wordt overgelaten aan het vastgoedonderhoudsbedrijf voor planmatig onderhoud en aan het bouwbedrijf voor vernieuwing, reparatieonderhoud en mutatieonderhoud. “Onderhoudsopzichters hebben we niet meer, maar we monitoren de resultaten wel”, sluit Van Asten af. “Daarnaast hebben we onderzoek laten doen naar deze werkwijze (zie www.rentree.nu via de zoekfunctie resultaatgerichte samenwerking). De uitkomsten geven een veelbelovend beeld. De huurders geven nu bijvoorbeeld rapportcijfers rond de 8 voor het werk. En op termijn zijn meer besparingen mogelijk.”

‘De onderzoeksuitkomsten over resultaatgericht samenwerken zijn veelbelovend: de huurders geven nu bijvoorbeeld rapportcijfers rond de 8 voor het werk en op termijn zijn meer besparingen mogelijk’

Bij Rentree worden de onderhoudswerkzaamheden alleen op basis van resultaatgerichte samenwerking (RGS) uitgevoerd.

Verzekerd van resultaat met een VGO-bedrijf Met resultaatgericht samenwerken (RGS) kunt u tot wel 20% besparen op directe kosten en tot wel 50% op indirecte kosten. Deze werkwijze leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit, een snellere doorlooptijd en een hogere bewonerstevredenheid. Voor vastgoedonderhoudsbedrijven, die de kunst van het resultaatgericht samenwerken verstaan, bestaat een erkend keurmerk. Dat is het VGO-keur. Op www.vgokeur.nl vindt u alle details én vastgoedonderhoudsbedrijven met het VGO-keur bij u in de buurt.

opinie ROB HAANS DIRECTIEVOORZITTER WONINGCORPORATIE DE ALLIANTIE

‘BEPERK DISCUSSIE OVER DOELGROEPEN NIET TOT INKOMENSGRENZEN’ Een duurzame keuze voor een brede doelgroep van corporaties is belangrijk, vindt Rob Haans. En daarbij gaat het niet alleen om inkomensgrenzen. ‘In de doelgroependiscussie moeten we ook oog hebben voor het karakter en de achtergrond van onze klanten.’ ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

Corporaties willen actief blijven voor een brede doel-

jaarinkomen van . euro bruto. In stedelijke regio’s

groep. De nieuwe langetermijnvisie voor corporaties

met een meer gespannen woningmarkt zal de grens wel-

herbevestigt deze keuze. We richten ons daarbij vooral op

licht iets hoger zijn. Een duurzame keuze voor deze brede

mensen met een bescheiden inkomen. Tot die groep

doelgroep is belangrijk voor bewoners en voor het be-

horen ook de mensen die vanwege sociale of psychische

houd van vitale, gevarieerde goed functionerende wijken.

oorzaken zelf geen woonruimte kunnen vinden. Dat is

Dat betekent echter ook dat we blijvend zullen moeten

onze primaire doelgroep. Maar woningzoekenden met

discussiëren over de verdeling van de beschikbare wonin-

een laag middeninkomen wijzen wij niet de deur. Die

gen: hoeveel kunnen we toewijzen aan de primaire

grens ligt in grote delen van Nederland bij een huishoud-

doelgroep en hoeveel aan de lage middeninkomens?

‘Het idee achter de scheiding, dat staatssteun alleen voor sociale activiteiten geldt, is begrijpelijk, maar de doorvertaling van de Nederlandse wetgever naar een volledige vermogensscheiding gaat veel verder dan wat de EU vroeg. Dat ondermijnt het draagvlak.’ Die discussie zullen we vooral lokaal met gemeenten en bewoners voeren.

Dynamiek Het is niet onze taak om woningzoekenden met een inkomen boven de grens van . euro een huis te bieden. Dat is helder. Maar onze zittende huurders kunnen in de loop van hun loopbaan wel meer gaan verdienen. Er is altijd dynamiek in een mensenleven. Wij willen niet tegen bewoners zeggen: ‘Nu wegwezen, u hoort hier niet meer thuis.’ Wel willen we dan meer huur kunnen vragen. Mensen die dat kunnen, zullen geleidelijk aan de marktprijs moeten gaan betalen. Die prijs zal van regio tot regio verschillen. Die extra financiële middelen kunnen wij vervolgens weer investeren in woningen voor de primaire doelgroep. Omgekeerd zullen we ook moeten overwegen om binnen bepaalde grenzen minder huur te vragen.

WILLEM JAN VAN LOKVEN, DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING BIJ CORPORATIE MOOILAND, OVER DE VERPLICHTE SCHEIDING VAN DAEB- EN NIET-DAEB-WERKZAAMHEDEN VAN CORPORATIES, OP CORPORATIE.NL.

‘De burger ervaart het energievraagstuk niet als urgent en denkt volgens enquêtes dat we in Nederland al een derde duurzame energie gebruiken, terwijl dat maar 5,6 procent is.’ RINIE VAN EST, ONDERZOEKER BIJ HET RATHENAU INSTITUUT, OVER DE DOOR MINISTER KAMP GEORGANISEERDE MAATSCHAPPELIJKE ENERGIEDIALOOG, IN DE VOLKSKRANT.

Diversiteit In de discussie over doelgroepen gaat het echter om meer dan alleen inkomensgrenzen. Corporaties moeten ervoor zorgen dat ze de diversiteit in de samenleving beantwoorden met een gevarieerd woonaanbod. Dat vraagt om segmentering van de doelgroepen. En dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld met de methode van de ‘drie A’s’ van universitair hoofddocent aan de TU Delft, Vincent Gruis. Dat zijn de Afhankelijken, mensen die zonder hulp van instanties niet meekomen in de maatschappij. Bijvoorbeeld daklozen of mensen met ernstige sociaal/ psychische problemen. Daarnaast de Actieven, mensen die graag een actieve, participerende rol in hun woonomgeving willen vervullen. En de Afnemenden. Die mensen willen als bewoner ontzorgd worden door een woning te huren. Niet meer en niet minder. De laatste groep is waarschijnlijk de grootste groep in Nederland. We kunnen ook kijken naar verschillende leefstijlen zoals bijvoorbeeld Smart Agent en Motivaction die kennen of leeftijden of etnische groepen. Laten we de doelgroependiscussie niet beperken door alleen te kijken naar inkomensgrenzen. En ook oog hebben voor het karakter en de achtergrond van onze bewoners en klanten.

‘Bewoners van zeer goed geïsoleerde huizen hebben al gauw het idee dat ze zich geen zorgen hoeven te maken over hun stookgedrag.’ DAŠA MAJCEN, ONDERZOEKER EN PROMOVENDA, PLEIT VOOR MEER BEWUSTMAKING BEWONERS OVER ENERGIEVERBRUIK, OP VASTGOEDJOURNAAL.NL.

‘Ouderen willen graag in hun eigen wijk blijven. Maar veel aangepaste nultredenwoningen staan in nieuwe wijken.’ LIANE DEN HAAN, DIRECTEUR-BESTUURDER SENIORENORGANISATIE ANBO, IN NRC.

VEILIG

WONEN

KIES VOOR HET

MEEST

COMPLETE CONCENTRISCHE ROOKGASAFVOERSYSTEEM MET VOLLEDIG GEÏNTEGREERD BRANDMANCHET.

UNIE

CONCENTRISCH SYSTEEM

MODERNE TECHNIEK

KOOLMONOXIDE VEILIG

VEILIG WONEN

UNIEK BRANDMANCHET-

Dit systeem zorgt d.m.v. een pijp-in-pijp-constructie voor extra veiligheid. Bij het aanzuigen van rookgas in het luchttoevoerkanaal slaat de ketel op storing.

Dubbele veiligheid verkleint het risico op koolmonoxidevergiftiging.

De concentrische schachtaansluiting met geïntegreerd brandmanchet is ruim 60 minuten brandwerend en voldoet hiermee aan de WBDBO eisen.

WIJ ADVISEREN U GRAAG! Bel onze binnendienst voor advies en informatie ✆ (0592) 34 30 43 of kijk op: burgerhout.nl

POWERFUL SOLUTIONS

BRANDVEILIG

mensen en wonen 19 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE

FOTO : MARCEL VAN DEN BERGH

‘WE KOKEN, ETEN EN PRATEN SAMEN‘

DAVID (), KETANE (, staand),

is de oudste en daardoor een soort vaderfiguur

landse vrienden toen ik in het AZC in Schalkhaar

MICHAEL (), Eritrese vluchtelingen

voor de jongere mannen. Ze huren allemaal een

woonde. Maar elkaar bellen is moeilijk omdat ik

met een verblijfsvergunning, huren

eigen kamer en hebben een gezamenlijke woon-

niet goed Nederlands spreek.’ Drie keer in de

sinds kort een kamer in een appartement

kamer waar ze vaak zitten, sober ingericht door

week gaan ze naar school om Nederlands te leren.

van de Woningstichting in Wageningen.

de Woningstichting, aangevuld met spullen die ze

En nu ze in Nederland mogen blijven ontstaan er

samen uitzochten bij de kringloopwinkel. Soms

voorzichtig toekomstdromen: Michael wil auto-

Michael en Ketane ruimen nog even snel de

trekken ze zich terug op hun eigen kamer.

monteur worden. En Davids grote droom is om

borden op van de lunch: Eritrese pannenkoe-

Michael: ‘Ik luister dan naar Nederlandse liedjes

zijn kinderen naar Nederland te halen: ‘Daar wil

ken met groenten. Koken en eten doen ze met

over liefde, die vind ik heel mooi.’

ik alles voor doen, al het werk dat ik kan vinden.’

z’n drieën. In de twee maanden dat ze samen

Het contact met andere Eritreeërs in Wageningen

wonen is de band hecht geworden, vertelt

is goed, ze voetballen bijvoorbeeld samen. Maar

De Woningstichting stelt in totaal zes koop-

Michael: ‘We maken samen schoon, we praten,

contacten met Nederlanders hebben de mannen

en huurwoningen beschikbaar om kamers-

kijken een film, drinken een biertje en praten

tot hun spijt nauwelijks. Eigenlijk alleen met Toon

gewijs te verhuren aan vergunninghouders.

over familie in Eritrea.’ David – die zijn kinderen

Brugman, de buurtbeheerder van de corporatie

Dit project is een samenwerking met de

noodgedwongen achter moest laten in Eritrea –

die wekelijks langskomt. Michael: ‘Ik had Neder-

gemeente en Vluchtelingenwerk.

EEN DATALEK ZIT IN EEN KLEIN HOEKJE Woningcorporaties beschikken over veel persoonlijke gegevens. Sinds 1 januari geldt er voor alle organisaties een meldplicht bij een lek van dat soort gegevens. Want identiteitsgegevens in verkeerde handen kan voor mensen dramatische gevolgen hebben. Een goed beveiligingssysteem is belangrijk. Wat kun je als organisatie verder nog doen om lekken te voorkomen?

privacy 21 TEK ST : WOUTER BOONSTR A

De Zaanse woningcorporatie Parteon stuurde eind  een nep-phishingmail naar alle medewerkers. Jorrit van de Walle van Audittrail maakte de mail in opdracht van de corporatie: ‘We stuurden een mail over de Dag van de huurder met een deel van een zelfgeschreven nieuwsbericht.’ Om verder te lezen moesten mensen op een link klikken. Daarna kwamen zij op een site waar ze moesten inloggen met hun gebruikersnaam en hun wachtwoord. Daar zagen ze: webpagina niet beschikbaar. Van der Walle: ‘Als deze mail echt was geweest, dan hadden cybercriminelen alle gegevens in handen gehad om het netwerk van de corporatie te kunnen hacken.’

Deur openhouden voor onbekende bezoekers

Op een link in een phishingmail klikken, een paspoortkopie van een huurder opslaan op je werkcomputer, je wachtwoord jarenlang niet wijzigen of simpelweg papieren met gevoelige gegevens van klanten onbewaakt op je bureau laten liggen. Het lijken kleine dingen, maar ze kunnen grote gevolgen hebben als hackers de

vuldig met gegevens om’, vertelt privacyadviseur Simone Fennell van

hand op die gegevens weten te leggen.

Privacy Company. Zij maakte voor Aedes een Handreiking gegevens-

Daarom is sinds  januari  de meldplicht

bescherming (zie kader) om het privacybewustzijn te vergroten en alle

datalekken van kracht. Organisaties die een

weten regelgeving op dit punt voor woningcorporaties op een rijtje te

ernstig datalek constateren moeten dat melden

zetten. Fennell: ‘De ene woningcorporatie heeft het uitstekend gere-

aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Doen ze

geld, anderen moeten nog veel verbeteren.’ In de handreiking staan veel

dat niet, dan kunnen ze een boete verwachten

praktische tips. ‘Zaak is personeel herhaaldelijk te informeren, hen tech-

die kan oplopen tot . euro of  procent

nische vaardigheden aan te leren en het bijvoorbeeld onmogelijk te

van de omzet. Belangrijker nog is het bewust-

maken eigen apparaten aan het systeem te koppelen. Laat medewerkers

zijn te vergroten dat bij een datalek persoonlij-

ook niet een complete database downloaden, maar alleen de gegevens

ke gegevens van mensen in verkeerde handen

die ze nodig hebben.’

kunnen komen. Woningcorporaties moeten dat natuurlijk te allen tijde zien te voorkomen.

Woningcorporatie Woningbelang in Valkenswaard voert al sinds  een actief informatiebeveiligingsbeleid, vertelt manager Bedrijfsvoering

WACHTWOORD

Maarten Meulepas. ‘De cultuur in ons bedrijf is dat we data op een veili-

Een datalek voorkomen begint natuurlijk met

ge manier behandelen en opslaan: we veranderen onze wachtwoorden

goede beveiligingsystemen. In de praktijk

periodiek, hebben een clean desk policy en screenen onze medewer-

blijkt de menselijke factor toch het grootste ri-

kers. Dat doen we omdat we goed met onze klanten om willen gaan, niet

sico. ‘Mensen negeren regels en gaan onzorg-

vanwege de wetgever.’

FOTO ’ S : CURVE

22 DATALEK EN IDENTITEITSFRAUDE Sinds het ingaan van de meldplicht datalekken heeft de

van een paspoort bijvoorbeeld kunnen criminelen lenin-

Autoriteit Persoonsgegevens meer dan  meldingen

gen of abonnementen afsluiten of een ruimte voor een

van datalekken ontvangen. Waarschijnlijk is dat het

wietplantage huren. Per dag zijn er in Nederland zo’n

topje van de ijsberg. De meeste datalekken worden

 gevallen van identiteitsfraude bekend. In  procent

niet gemeld, omdat organisaties simpelweg niet weten

van die gevallen zijn daar onschuldige mensen bij be-

dat er een lek is of niet in de gaten hebben dat ze dat

trokken. Onderzoeksjournaliste Maria Genova: ‘Dat

moeten melden.

zijn er  per dag! Mensen weten van niks en kunnen in

Een datalek vormt een risico op identiteitsfraude, de

grote financiële of psychische problemen raken. Ze ko-

snelst groeiende vorm van criminaliteit. Met een kopie

men nooit meer aan het werk of worden zelfs dakloos.’

Veilig met gegevens omgaan vraagt om blijvende aandacht. Jaarlijks houdt Woningbelang een audit op de beheersmaatregelen. Meulepas: ‘Het kan altijd beter. Ik zie op vrijdagmiddag nog wel eens privacygevoelige informatie op de printer liggen.’ Een datalek heeft Woningbelang nog nooit geconstateerd en met de lijst genomen maatregelen die Meulepas opnoemt lijkt de kans erop ook klein. Niet alleen zijn verantwoordelijkheden in het bedrijf benoemd, ook de toegang tot data voor derden is beperkt. Daarnaast is er een integriteitscode die zegt dat je data alleen voor je werk mag gebruiken en voor je op de bedrijfswifi mag

Wachtwoord aan je computerscherm plakken

inloggen worden eerst de nodige scans uitgevoerd op je apparatuur. ‘We spreken elkaar aan bij een overtreding, zoals elkaars wachtwoord gebruiken bij afwezigheid en we denken ook aan de fysieke toegangsbeveiliging: we doen alles op slot.’

GEBOORTEDATUM ‘Weet je hoe een hacker een kantoorgebouw binnen komt? Doordat iemand uit beleefdheid de deur voor die onbekende bezoeker open houdt’, vertelt Maria Genova. Zij is onderzoeksjournalist en schrijver van Komt een vrouw bij de h@cker. Genova geeft regelmatig lezingen over privacy ook bij woningcorporaties. Regelmatig hoort ze van haar publiek dat dit de eerste keer is dat ze over de gevaren van een datalek horen. Ze vertelt op een toegankelijke manier wat je kunt doen om datalekken te voorkomen: hoe je phishingmails en malware kunt herkennen of twintig verschillende

Linkje aanklikken in verdachte mail

wachtwoorden kunt onthouden en dat je online niet overal je geboortedatum moet invullen. Genova: ‘Ik was zelf digibeet, dus mijn verhaal is herkenbaar voor mensen. Als medewerker denk je: de ICT-afdeling doet het wel. Maar zo

privacy 23

Geheugenstick of smartphone laten slingeren of kwijt raken

werkt het niet. Zij hebben juist medewerking

beeld niet een paspoort kopiëren en die kopie bewaren. Dat zijn twee

nodig van iedereen in het bedrijf.’

wetsovertredingen. Vaak zijn die gegevens niet goed beveiligd of versleuteld.’ Een groot probleem, want een lek kan leiden tot identiteits-

Genova vindt het opvallend dat veel medewer-

fraude (zie kader).

kers van woningcorporaties toegang hebben

Genova vindt dat corporaties elk jaar opnieuw voorlichting moeten

tot gevoelige gegevens van huurders, ook als

geven over digitale gevaren. ‘En niet alleen op het werk moet het digi-

ze er helemaal niet mee hoeven te werken.

bewustzijn groter, ook thuis moet je voorzichtig zijn met je gegevens.’

Haar aandachtspunten: Scheidt netwerken, daarmee verklein je de risico’s. Zorg dat oud-

MELDSYSTEEM

medewerkers niet meer kunnen inloggen op

Ook volgens Simone Fennell moet dataminimalisatie het uitgangspunt

het computersysteem. En sla niet onnodig

zijn: ‘Als woningcorporatie zou je niet meer data moeten verzamelen

gegevens op.

dan je nodig hebt. Doe je dat wel, dan ben jij ook verantwoordelijk en

Genova: ‘Woningcorporaties beschikken over

moet je meer beveiligen.’ De Handreiking gegevensbescherming die zij

veel privacygevoelige gegevens, vaak meer

voor Aedes maakte gaat over de basisnormen van de Wet Bescherming

dan wettelijk is toegestaan. Je mag bijvoor-

Persoonsgegevens. ‘Wat betekent privacy? Wat zijn de problemen? En vooral: ga het regelen.’ Het handboek gaat ook over wat je moet regelen voor het melden

AEDES-HANDREIKING GEGEVENSBESCHERMING

van een datalek bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Elke organisatie moet daarvoor een intakepunt

De Handreiking gegevensbescherming van Aedes helpt woning-

hebben. Er moeten afspraken zijn over het in-

corporaties hun digitale informatie te beveiligen en zo te voldoen

formeren van gebruikers over een datalek en

aan de privacywetgeving. Het handboek gaat in begrijpelijke taal

er moet een procedure zijn voor de afwikke-

in op alle belangrijke normen uit de Wet Bescherming Persoons-

ling van een lek. Fennell: ‘Verder is het

gegevens, met voorbeelden uit de corporatiesector. Daarnaast

belangrijk hierover afspraken te maken met

bevat het boek praktische tips voor informatiebeveiliging.

samenwerkingspartners, zoals onderhouds-

Aedes presenteert het handboek op  mei tijdens een speciale

bedrijven. Daar is nog veel werk te doen.’ De

ledenbijeenkomst over gegevensbescherming. Vanaf die datum is

meeste corporaties hadden de basale inrich-

het handboek te downloaden via Aedes.nl.

ting van hun meldsysteem wel klaar op  janu-

24 privacy

Op de printer vertrouwelijke documenten laten liggen

ari. Fennell: ‘Er is een plek om datalekken te

klikt  procent van medewerkers op een neplink,  procent van

melden. Nu begint het proefondervindelijke

die groep logt ook in.’ Wat je daarna doet heeft effect, zegt Van de

gedeelte.’

Walle. Vertel medewerkers over de phishingmail, dat zij verdachte links bij de ICT-servicedesk moeten melden en daar advies kunnen

Terug naar woningcorporatie Parteon en de

krijgen.

nep-phishingmail. Bedoeling was te zien hoe

Bij Parteon werd iedereen gewaarschuwd, op intranet kwam een

medewerkers met onbekende links omgaan,

bericht. De mail werd van de server verwijderd, zodat afwezigen

hoe genegen ze zijn inloggegevens in te vullen,

hem later niet konden openen.’ Jurgen de Ruiter, directeur Financiën

hoe snel die mails aan het licht komen en wor-

en Bedrijfsondersteuning vertelt dat zelfs de ICT-afdeling niet op de

den gemeld bij het juiste loket en wat er ver-

hoogte was van de phishingmail. ‘Toch hadden ze het snel door

volgens tegen wordt gedaan. Parteon bleek

en zelfs de hacker achterhaald en hem opgebeld. Vier of vijf mede-

een schoolvoorbeeld, volgens Jorrit van de

werkers trapten erin. We kregen uit privacyoverwegingen niet door

Walle die de nep-phisingmail maakte. Hij doet

wie, wel hebben we de testresultaten op intranet toegelicht.’

dit soort tests vaker bij bedrijven. Bij Parteon kwam de melding al binnen een kwartier. Van

BEWUST

de Walle: ‘Vaak komt de eerste melding na

Volgens De Ruiter past de test bij Parteon in een bredere aanpak van

twee uur en is het leed al geschied. Gemiddeld

privacybewustwording. ‘Het gaat daarbij niet alleen om hackers tegenhouden, maar ook om het gedrag van mensen. USB-sticks en mobiele apparaten kun je kwijtraken met alle risico’s van dien. Meld

BASELINE INFORMATIEBEVEILIGING CORPORATIES

het meteen, want dan blokkeren we het apparaat.’ Bedrijfsjurist bij Parteon Sophie Hoogenes merkt dat mensen het onderwerp vaak een ver-van-hun-bed-show vinden. ‘We willen het

De Baseline Informatiebeveiliging Corporaties (BIC) van NetwIT is

onder de aandacht houden. Eerst organiseerden we themabijeen-

een pakket randvoorwaarden voor goede informatiebeveiliging,

komsten, toen kwam de phishingmail en straks gaan we aan het

geschreven vanuit een meer technische invalshoek. Woning-

management workshops over wetgeving geven. Het is iets van de

corporaties kunnen de BIC gebruiken als startpunt voor de beveili-

hele organisatie.’ Inmiddels is ook onder medewerkers een enquête

ging van de (digitale) informatie die zij beheren. De BIC is een

uitgezet om hun kennis te testen. ‘Afhankelijk van de uitkomsten

initiatief van NetwIT, de vereniging voor ICT-verantwoordelijken

bieden we workshops op maat aan’, aldus Hoogenes. ‘Het onder-

bij woningcorporaties. Hij is te downloaden via NetwIT.nl.

werp moet blijvend op de agenda staan.’

Uw belang

PRIVACYISSUES? Ons werk

Compliant met De Clercq Of het nu gaat om privacybeleid, een privacy-impact assessment, interne instructies, beleid meldplicht datalekken of model-bewerkersovereenkomsten, De Clercq kan met haar team van experts op het gebied van Privacy- en IT-recht wezenlijk toegevoegde waarde leveren in het verbeteren van de inrichting van gegevensverwerking. De Clercq is gewend om met de IT-partners van haar cliënten samen te werken om een pragmatische en juridisch houdbare inrichting van gegevensverwerking op te zetten. Mocht er sprake zijn van een datalek? Dan kan De Clercq u begeleiden in het beheersen van de risico’s die daaruit voortvloeien. Neem contact op met Natascha van Duuren via 071 – 581 53 00. De Clercq Advocaten Notarissen Hoge Rijndijk 306 2314 AM Leiden E: info@declercq.com

Advocaten Notarissen

26 SCHULDEN Bij huurders met schulden kunnen

Doorgeknipt

schuldeisers beslag leggen op het inkomen. Mensen moeten nog wel

Bewoners en bestuurders knippen

geld overhouden om van te kunnen

samen het lint door om de nieuwe

leven, en daarvoor is de beslagvrije

ontmoetingsruimte van de

voet. Daarvoor moeten ze zelf

Amandelbloesem te openen.

gegevens aanleveren. De overheid

WormerWonen nam het voormalig

lanceerde deze maand een website

verzorgingshuis in Wormerveer

waarop mensen die beslagvrije

over van de zorgorganisatie. Als de

voet makkelijk kunnen berekenen,

transformatie klaar is, wonen de

zodat ze niet te weinig of te veel

bewoners zelfstandig en kopen

geld ontvangen.

zorg in bij De Zorgcirkel of stich

www.uwbeslagvrijevoet.nl

ting MIES. De vrijwilligers van ver eniging De Bloesem zorgen ervoor dat er wat te doen is. Ze organise ren bingoavonden, gezamenlijke

DIGI HUURDERS

maaltijden en koffieochtenden.

Bestuursleden Hans Hokke en Joke

WormerWonen is nog druk aan

Borsboom van Huurdersvereniging

het verbouwen om het complex

Delden zijn trots op ‘hun’ nieuwe

tot zelfstandige appartementen

website: huurdersverenigingdelden.

om te toveren. De aanleun

nl. Huurders in Delden kunnen op

woningen bij het gebouw blijven

de website met elkaar en met

bestaan.

stakeholders discussiëren over actuele

www.wormerwonen.nl

kwesties. Er komen ook pols op de

en www.debloesem.info

site. ‘Op de vraag of Wonen Delden de huren nog een keer met 0 procent moet “verhogen“ zegt natuurlijk iedereen ja‘, zegt Hokke. ‘Maar wat wij écht willen weten als bestuur, is wat zij vinden van een rioolprobleem

Het aantal huisuitzettingen door woningcorporaties is in 2015 opnieuw gedaald, naar 5.500. Huurachterstand is de belangrijkste reden voor uitzetting (84 procent). Corporaties sloten met 50.000 huurders een betalingsregeling om achterstallige huur in te lopen. Lees alle resultaten en wat Aedes vindt dat de overheid anders moet doen in het armoede- en schuldenbeleid in de Corporatiemonitor Schulden en Huisuitzettingen 2015 op Aedes.nl.

in een bepaalde straat bijvoorbeeld. Wachten tot de gemeente dit meeneemt in een project of toch pleiten voor een snellere oplossing waardoor de straat mogelijk twee keer open moet?’ Wonen Delden betaalt de website. ‘De kosten zijn we anders kwijt aan papier, drukwerk en porto.’ www.huurdersverenigingdelden.nl

@OPNIEUW_THUIS IN MRT KREGEN 2650 STATUSHOUDERS WOONRUIMTE. NOG 15300 TE GAAN. FORSE OPGAVE VOOR GEMEENTEN. HTTP://BIT.LY/25G4AOY

prikbord 27 EVEN BELLEN MET... Marc Eggermont

Marc Eggermont gaat zijn loopbaan een nieuwe wending geven en vertrekt op 22 april als directeur-bestuurder bij Woonbedrijf in Eindhoven. Opnieuw bestuurder worden bij een woningcorporatie is daarbij uitgesloten, vertelt hij. ‘Het leven is te kort en te leuk om steeds het zelfde te doen.’

Wonen WoON 2015 is er weer: de

driejaarlijkse cijfers over huren en kopen in Nederland.

•

85% is blij met zijn

of haar huurwoning

• Van de huishoudens in

Wat wenst u corporaties ten afscheid toe?

Een aantal cijfers op een rijtje.

corporatiewoning

‘Dat ze weer bedrijven worden die zich

• Woningcorporaties bezitten

> met huur van max.

sterk maken voor hun klanten. Corpora

€

ties moeten weer investeren in een goed

inkomen boven €

contact met de bewoners van vandaag en

•

30% van alle woningen 1,4 miljoen corporatiewoningen kosten maximaal €

628,76 per maand

• Woonquote kopers: 27%

• Woonquote huurders: 39% • Zij betalen gemiddeld €

654,40 per maand

aan woonlasten • Waarvan €

492,10 huur

• Netto-inkomen van huurders: •

daalde met 9%

1,5 miljoen huishoudens krijgen huurtoeslag – 112.000 huishoudens meer dan 3 jaar terug

710,68 > heeft 20% 34.000 – was 26% in 2012

• Van de huishoudens in particuliere

van de toekomst. Onder meer door de forse huurverhogingen is die relatie

huurwoning > met huur van max

aangetast. Ook hoop ik dat er een eind

€

komt aan de beeldvorming dat corpo

710,68 > heeft 27%

inkomen boven €

34.000 – was 33%

in 2012

• Een derde (32%) van

raties er zijn voor zielige mensen.’ Hoezo? ‘Ik merk nog vaak dat corporaties over

huurtoeslagontvangers in

bewoners praten als een heel afhanke

corporatiewoning >

lijke, zwakke groep. Ook in Aedespubli

betaalt huur boven zogenoemde

caties lees ik omschrijvingen als “mensen

aftoppingsgrens

met een smalle beurs, urgent woningzoe

– was 23% in 2012

Meer lezen? Kijk op aedes.nl in dossier Woningmarkt.

kenden en andere hulpbehoevenden.“ Als je klanten voortdurend zo afschildert, vervreemd je mensen van je. De meeste huurders zijn mensen die niet zo vaak verhuizen, netjes bellen als er iets kapot is en op tijd de huur betalen. En die komen veel te weinig in beeld.’

Lamikon SecondLife Het tweede leven van uw kozijn Uw voordelen op een rijtje: •

Uw bestaande kozijn geconserveerd

•

Nieuw Isoglas met lage U-waarde

•

Nieuwe ramen en deuren

•

Hoogwaardig PPG (SIGMA) verfsysteem

•

Gegarandeerd laagste onderhoudskosten

•

Om de 9 jaar schilderen

•

15 jaar collectieve garantie

Lamikon | Bramenberg 8, 3755 BX Eemnes | Tel.: 035 - 76 00 083 | info@lamikon.nl | www.lamikon.nl

Woningmarktregio vormen? Woningmarktregio

Bel Elst! Woningmarktregio vormen? vormen? Bel Elst! Bel Elst! Bel Elst!

• Woningcorporaties • Installatiemarkt • Verbouw • Eigen woning bezitters Gegarandeerd in ieder segment het hoogste bereik van Nederland Via magazines, kranten, digitale nieuwsbrieven en websites Voor uw advertenties, banners, branded content, advertorials, DM-campagnes en alle andere uitingen Alle mogelijkheden specifiek op maat, afhankelijk van uw doelstelling

zijn wij dé partij om u te adviseren over het

Meer informatie?

Enserve ondersteunt op alle aspecten zijn wij dé partij om uWaar te adviseren over ruimteverdeling voor zowel corporaties, vormen van van een woningmarktregio. Belhet Elst!

Meer informatie?

gemeenten als woningzoekenden. Onze u rekening mee houden, wat zijn de t zit in kennis, maatwerk en service. Postbus 56 consequenties vanmoet keuzes? metzijn u de gemeenten als woningzoekenden. Onze moet uuw rekening mee Samen houden, wat Enserve ondersteunt op alle aspecten van

kracht zit in kennis, maatwerk en service.

zijn wij dé partij om u te adviseren over het

Meer informatie?

consequenties van uw keuzes? Samen met u

Postbus 56

en uw partners organiseren wij een bijeen-

6660 AB Elst

kracht in kennis, maatwerk en consequenties uween keuzes? Samen met u 6660 Postbus 56 ve werkt landelijk enwoonruimteverdeling staatzitonafhankelijk AB enservice. uw partnersvormen organiseren wij bijeenvoor zowel corporaties, van eenvan woningmarktregio. Waar Bel Elst!Elst

Enserve werkt landelijk en staat onafhankelijk

Enserve werkt en staat onafhankelijk en uwupartners organiseren wijwat eenzijn bijeengemeenten als woningzoekenden. Onzeom het onderwerp moet rekening mee te houden, de markt. Door onze uitgebreide enlandelijk komst door spreken. Uw

inindedemarkt. onzeuitgebreide uitgebreide markt. Door Door onze en en

6660 AB Elst 0481-365636

kracht zit in kennis, maatwerk en service.

komst om het onderwerp door te Uw spreken. Uw 0481-365636 0481-365636 komst om het onderwerp door te spreken. consequenties van uw keuzes? Samen met u Postbus 56

specialistische kennis van woningmarkt Enserve werkt landelijk en de staat onafhankelijk

medewerkers informeren wijwij viaeen eenbijeenwebinar. en uw partners organiseren

in de markt. Door onze uitgebreide en

komst om het onderwerp door te spreken. Uw

specialistische kennis van de woningmarkt

medewerkers informeren wij via een webinar.

alistische kennis van de woningmarkt wij via een webinar. specialistische kennis van de medewerkers woningmarkt informeren medewerkers informeren wij via een info@enserve.nl webinar. info@enserve.nl info@enserve.nl 6660 AB Elst 0481-365636 info@enserve.nl

www.enserve.nl www.enserve.nl www.enserve.nl

ie at m or inf et: or vo op m 76 tto 99 em ct Ne nta er O 14 co ut 27 o W 60

Enserve ondersteunt opvoor alle aspecten van zijn wij dé partij om u tewoningmarktregio. adviseren over het Waar Meer informatie? woonruimteverdeling zowel vormen van een Bel Elst! woningzoekenden. Onze moetcorporaties, u rekening mee houden, wat zijn de woonruimteverdeling voor zowel corporaties, vormen van een woningmarktregio. Waar Bel Elst!

rm tfo al la n ia ep ne ed ti o m ca W s ni n os mu n e Cr m e co ouw B

ve ondersteunt op alle aspecten van

enten als

Bereik alle doelgroepen en segmenten

www.enserve.nl

MultorMediaAdv_kwart.indd 1

13-10-14 12:18

Hier werken wij aan uw meerjarenbegroting Lekkage uitgevoerd, correctief onderhoud

Verwachte renovatie in 2025

Gewenste conditie: 3

Dakbouwonderdeel: dakrand Bijzonderheden: tweede lekkage in 2016 op complex 16005324 Oorzaak: onthechting overlap

Consolidated verzamelt bij elke lekkage op het dak een schat aan informatie. Deze data wordt gekoppeld aan de resultaten van nulmetingen en ingevoerd in Dakota, ons dakmanagementsyteem. Zo krijgt u inzicht in uw daken. Dakota is dé tool om uw daken te managen, onderhoudskosten te verlagen en de huurderstevredenheid te verhogen. Kennis van daken

Maak ook werk van uw daken en kijk op www.consolidated.nl.

â&#x20AC;&#x2DC; Als je je leven niet zeker bent, is het toch fantastisch als je ergens terecht kunt?â&#x20AC;&#x2122;

goedemorgen… 31 tek st : hanneke nagtz a am

foto ’ s : jeroen van kooten

REIN SWART

Corporatiebestuurder van Accolade MENSEN GOED LATEN WONEN EN JE BEDRIJF GOED LEIDEN. DAAR IS DE CORPORATIEBESTUURDER VERANTWOORDELIJK VOOR. HOE DOE JE DAT? DEZE MAAND KRIJGEN WE VAN REIN SWART EEN GLAS VERS GEPERST SINAASAPPELSAP BIJ HET ONTBIJT EN RIJDEN WE MEE NAAR KANTOOR. ‘ HET IS VAN GOD LOS HOE WE SOMMIGE MENSEN AAN HUN LOT OVERLATEN.’

Rein Swart ziet zichzelf en zijn vrouw later wel in zo’n groeps woning wonen, vertelt hij als we op de A7 richting Heerenveen rijden. Eén wasruimte, één bibliotheek. Delen is het nieuwe hebben. Dat past bij hoe Rein in het leven staat. Veel nadruk op samen dingen doen en oog voor duurzaamheid. ‘Wij proberen onze kinderen die boodschap mee te geven. Wat is mijn betekenis voor de wereld en de mensen om me heen?’ Die houding zie je terug in de bedrijfsvoering van Accolade. De Friese corporatie werkt aan duurzaamheid volgens The Natural Step: telkens een stapje verder. ‘In 2040 willen wij onze woningen energie neutraal hebben en het liefst energie leveren. Vooral de bestaande voor raad is een klus. We vragen marktpartijen om een product te ontwikke len dat bij elke verhuizing makkelijk uitvoerbaar is, zodat we complexen niet in één keer hoeven aan te pakken.’ Net zo belangrijk bij Accolade is dat iedereen zich er welkom voelt. ‘Gewone’ huurders, vluchtelingen, mensen die zorg nodig hebben. Rein en de twee andere directeur- bestuurders Klaas Groenveld (financiën en informatisering) en Jeriça Hartholt (klant en huis) zorgen dat de corporatie zichzelf daar telkens aan herinnert. Tijdens de kerstborrel kwam een Syrische vluchteling vertellen hoe hij met zijn gezin zeven dagen opgesloten zat in de laad ruimte van een vrachtwagen, niet wetend waar ze heen gingen. Rein: ‘Dan zijn wij stil. Als je je leven niet meer zeker bent, is het fantastisch als je ergens kan schuilen en welkom bent.’

goedemorgen… PROFIEL REIN SWART (61) Directeur-bestuurder van Accolade (16.000 woningen in Heerenveen, Drachten, Franeker, Joure en Sneek)

Verdient: 111.858 euro bruto, exclusief 21.732 euro pensioen conform CAO

ZELFSTANDIG WONEN

Rijdt in: Opel Ampera Thuissituatie: getrouwd en drie uitwonende (studerende) kinderen

Een uurtje voor de autorit zitten we aan de ont

Opleiding: Strategisch project

bijttafel in Groningen, waar Rein sinaasappels

management en Bestuurlijk Leiderschap

uitperst (vast ritueel, al 25 jaar) en praat over

aan de AOG School of Management

zijn zorgen, dromen en ervaringen. Zijn carriè

(Rijksuniversiteit Groningen)

re in de volkshuisvesting begon 13 jaar geleden

Nevenactiviteiten: bestuursvoor

bij In (nu Lefier). ‘Ik wees mijn vrouw op een

zitter platform GEEF, klankbordlid inspira

vacature voor manager Wonen en ze zei: is dat

tieplatform Roeg & Roem, bestuurslid

niets voor jou? Ik belde, sprak twee uur met de

Vereniging Friese Woningcorporaties en

bestuurder en twee weken later was ik aange

lid aanbevelingscomité stichting Present

nomen. Ik heb er nooit spijt van gehad.’ Daar

Heerenveen.

voor werkte Rein als groepstherapeut en ma nager in de psychiatrie, verslavingszorg en re classering. De manier waarop die mensen vaker zelfstandig moeten

zoveel mogelijk verantwoordelijkheid. Ze noe

wonen gaat hem ernstig aan het hart. ‘Het is van God los hoe we som

men dat Bewust Werken. Medewerkers spre

migen aan hun lot overlaten.’ Woonconsulente Jellie Pultrum zal die

ken hun taken af, informeren elkaar en bepalen

middag weer een bezoek brengen aan Frans, iemand die eerst be

zelf hoe, waar en wanneer ze hun werk doen.

schermd woonde en nu een twee-onder-een-kapper huurt van Accola

‘Iedereen kan dat, zij het niet allemaal op het

de. ‘Frans heeft waanbeelden en denkt dat mensen hem aanvallen,

zelfde niveau.’ Sommige medewerkers zeggen

dwars door de muren heen. ’s Avonds en ’s nachts zijn de aanvallen het

‘Rein, wat doe jij nou?’ (als het kantoor straks

ergst en dan schreeuwt hij. Niet alleen Frans is bang, maar ook het gezin

verbouwd is, kan je zelfs fietsend achter je bu

met twee kleine kinderen naast hem. Zij vragen zich af waarom wij zo

reau werken), maar de meesten zijn enthousi

iemand daar plaatsen.’ Voor deze doelgroep zijn volgens Rein bescherm

ast. Dat merk je als je binnenkomt bij Accolade:

de woonvormen nodig. ‘Waar iemand is om ze bij hun nekvel te grijpen

er is veel energie. ‘Dat was al zo toen ik 4,5 jaar

als ze te ver gaan of een hand op hun knie leggen als ze warmte en aan

geleden begon’, herinnert Rein zich. ‘Toen

dacht nodig hebben.’

Heerenveen eens een wedstrijd tegen mijn club FC Groningen won, hing mijn kantoor vol

BEWUST WERKEN

vlaggen en posters van Heerenveen.’

Natuurlijk droomt ook Rein van een samenleving waarin buurtbewoners

We drinken nog een laatste kop koffie, want

zich ontfermen over eenzame ouderen, vluchtelingen en mensen zoals

Rein moet aan het werk. Op de agenda staat

Frans. Maar zo ver zijn we nog lang niet, zegt hij. ‘Instituties in Neder

onder meer een gesprek met een Friese zorg

land zijn heel groot geworden in denken voor anderen en pamperen.

verzekeraar (hoe denkt Accolade over langer

Daardoor wijzen mensen als er iets misgaat naar de politie, de corpora

zelfstandig wonen?). Na werktijd gaat Rein

tie, de school.’

iemand helpen via WEhelpen, een website

Vanuit de gedachte ‘begin bij jezelf’ geeft Accolade haar werknemers

voor het uitwisselen van klussen. Hoe ontspant hij in dit drukke leven? ‘Elke vrij dagmiddag voetbal ik met een clubje mannen

‘ Instituties in Nederland zijn groot geworden in denken voor anderen en pamperen’

in het stadspark. Een jurist, chirurg, kunstenaar, heel gemixt. Zodra heren van stand hun korte broekje aan hebben, veranderen ze in jonge tjes. Achteraf bespreken we in het stamcafé de wedstrijd en alles wat er in de wereld gebeurt. Die middagen zijn heilig voor mij.’ Zondag 1 mei spelen FC Groningen en Heerenveen weer tegen elkaar. Afwachten wat Rein de vol gende dag op zijn flexplek aantreft.

huisuitzettingen 33 TEK ST : TANJA COPAL

ILLUSTR ATIES : MAKIMAKI

Huisuitzettingen in 2015 verder gedaald

VAAK HEBBEN MENSEN GEEN AANMANING NODIG, MAAR

HULP Uit het jaarlijkse onderzoek van Aedes blijkt dat woningcorporaties in 2015 5.550 huisuitzettingen uitvoerden. Dit is een daling van 6 procent ten opzichte van 2014. In 2014 daalde het aantal huisuitzettingen bij corporaties ook al fors, met 15 procent. Een mooie trend die mede te danken is aan vernieuwende manieren van corporaties om huurders met een betalingsachterstand te benaderen.

34 Nagenoeg elke ontruiming is een

RENÉ OOSTERVEER, MANAGER INCASSO BIJ ROCHDALE (40.000 WONINGEN)

persoonlijk drama voor de betrokken huurder. Een niet uitgevoerde huisuitzetting is winst voor iedereen. Naast de enorme sociale voordelen voor de huurder zelf en uiteindelijk ook voor de samenleving, heeft het ook een financieel voordeel. Als je alles bij elkaar optelt kost een huisuitzetting ongeveer . euro, hebben ze bij Rochdale uitgerekend. Geld dat lang niet altijd bij de corporatie terugkomt. Veel corporaties richten zich met hun incassobeleid steeds meer op preventie: bij betalingsachterstanden niet reactief maar juist proactief ingrijpen om erger te voor-

‘Het huisbezoek is efficiënt: je kijkt iemand in de ogen en ziet wat er speelt’

komen. Een huisuitzetting is vrijwel altijd het gevolg van meerdere schulden bij ver-

‘Een dak boven je hoofd is één van de

MENSELIJKHEID

schillende partijen. Een integrale aanpak,

belangrijkste levensbehoeftes. Wanneer

Elke stap in de aanpak van Rochdale gaat

persoonlijk contact en samenwerking met

iemand zijn huur niet betaalt, is er meestal

uit van menselijkheid. Wanneer het inten-

gemeenten lijkt dé sleutel om de dalende

echt iets aan de hand. Als een bezetene

sieve aanmaningstraject, met brieven, sms,

trend in huisuitzettingen ook in  voort

brieven sturen levert dan niks op. Vaak

e-mail en bellen na zes weken geen resul-

te zetten. Medewerkers van drie corpora-

hebben mensen geen aanmaning nodig,

taat heeft, stappen twee Rochdale-mede-

ties vertellen over hun incassobeleid.

maar hulp.’ René Oosterveer, werkt sinds

werkers in de auto voor een persoonlijk

 bij Rochdale. Hij gooide het incasso-

gesprek. ‘Het huisbezoek is enorm effi-

beleid van de corporatie volledig om. ‘In

ciënt’, vertelt Oosterveer. ‘Je kijkt iemand

gesprek zijn met de klant en eenduidig

in de ogen. Je ziet wat er speelt.’

beleid. Dat is voor mij echt de kern.’

Rochdale voert haar hele incassotraject

Op initiatief van René Oosterveer startte

zelf uit, maar werkt daarbij ook samen met

in  een zeer succesvolle pilot in het

gemeenten. ‘In Amsterdam hebben we de

Amsterdamse stadsdeel Zuidoost waar de

‘VroegEropaf-methodiek. Na een aanmel-

gemeente de huur bij achterstand direct

ding van onze kant biedt een maatschappe-

inhoudt van de uitkering. Oosterveer: ‘Dat

lijk dienstverlener gericht ondersteuning.

is aan het einde van ons incassotraject een

Laatst was er een vrouw die evenveel geld

extra tussenstap, voordat we daadwerkelijk

binnenkreeg als ze aan huurpenningen

naar de deurwaarder gaan.’ In Zuidoost

moest betalen. Dat kan dus niet uit. Ze

daalde het aantal ontruimingen bij Roch-

had haar financiën niet op orde, geen huur-

dale met ruim  procent van  naar .

toeslag, geen kindgebonden budget. Via

Het initiatief Geregelde betaling is sinds

onze aanmelding bij VroegEropaf krijgt ze

eind  regulier beleid in geheel Amster-

hier hulp bij. Ze krijgt nu toeslagen en heeft

dam bij alle corporaties. Oosterveer: ‘Het is

een betalingsregeling.’

een integrale, mensgerichte aanpak. De

Het nieuwe beleid levert veel op. In 

gemeente kijkt na toestemming van de

ontruimde de corporatie  woningen, in

huurder ook of gas, water, licht en de zorg-

 . ‘Daar ben ik ongelooflijk trots op.

verzekeringspremie

We hebben daarmee zo’n vier ton be-

kunnen worden.’

direct

ingehouden

spaard. Maar het betekent vooral  persoonlijke drama’s minder.’

huisuitzettingen 35

Huur direct inhouden op de uitkering HUURINCASSO PLATFORM René Oosterveer richtte samen met Henk Dijk van Nijestee in Groningen vanuit professionele betrokkenheid het Huurincasso Platform op.

DRIE TIPS VAN HET HUURINCASSO PLATFORM

Hier kunnen corporatiemedewerkers kennis en ervaringen uitwisselen.

Heb oog

Meet je

Leer van je

Het platform is exclusief voor en door

voor je klant.

proces. Welke

collega’s.

woningcorporaties. Elke geïnteresseerde

middelen zet

corporatiemedewerker is welkom om lid te

je wanneer in?

worden. Drie keer per jaar komen de leden bij

Hoe zijn ze

elkaar in Vianen. Tijdens de bijeenkomsten

effectief?

geven verschillende sprekers inzicht in de manier waarop zij hun incassoproces inrichten. De LinkedIn-groep telt op moment van schrijven  leden. www.linkedin.com/groups//profile www.huurincassoplatform.nl

36 CISCA BAKKER, TEAMMANAGER KIC & INCASSO PARTEON 16.500 WONINGEN

‘Tien dagen na het verstrijken van de betalingstermijn zetten we onze belcomputer in’

‘Hoe eerder je erbij bent, hoe kleiner het probleem is, hoe beter je het kunt oplossen’, vertelt Cisca Bakker. Uit eigen onderzoek van Parteon blijkt dat  procent van de huurders het financieel nét redt. Bakker: ‘Wanneer bij die groep iets net even anders loopt, zijn er meteen problemen. Op financiële problemen rust bovendien vaak een taboe. Door er snel bij te zijn, komen we in gesprek en kunnen we direct een regeling treffen om erger te voorkomen.’ In de laatste twee jaar bracht Parteon het aantal ontruimingen terug met  procent, van  in , naar  in , naar  in . Dat deed de corporatie niet alleen, maar met verschillende samenwerkingspartners. Sinds  werkt Parteon ook samen met de sociale wijkteams van de gemeente Zaanstad, ontstaan door de zogenoemde transitie sociaal domein. Zaanse corporaties melden huurders aan wanneer hun eigen incassoprocedure niet het beoogde resultaat heeft. Bakker gelooft in het concept: ‘Vaak spelen er verschillende problemen, die het wijkteam

De belcomputer

huisuitzettingen 37

Wijkteams

zetten we onze belcomputer in. Die doet ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds een belpoging. Het is een gesproken herinnering. Huurders kunnen aangeven of ze direct een medewerker willen spreken of een terugbelverzoek willen doen.’ De corporatie zit middenin een verdere optimalisatie van het incassoproces vertelt Bakker: ‘We sturen nu de zogenaamde in samenhang aanpakt. Wij krijgen

Goede samenwerking is daarom cruci-

WIK-brief, waarbij een huurder formeel

binnen  dagen een terugkoppeling en

aal. Omdat het sociale wijkteam naar

in gebreke wordt gesteld, pas na 

een voorstel hoe de huurder het pro-

oplossingen zoekt met deze huurders,

dagen. Straks doen we dat eerder. De

bleem gaat oplossen.

hebben wij meer capaciteit voor het

brief maakt meer indruk en we kunnen

preventieve contact aan de voorkant.’

gerichter handelen. Parteon-medewer-

SNEL HANDELEN

In het incassoproces wil Parteon vooral

kers die in de wijk werken gaan straks al

Het is wel spannend. We geven het per-

snel handelen. Bakker: ‘Tien dagen na

na twaalf dagen langs om huurders aan te

soonlijke contact gedeeltelijk uit handen.

het verstrijken van de betalingstermijn

sporen om in gesprek te gaan.’

ENQUÊTE HUISUITZETTINGEN In  zijn woningcorporaties bij . huishoudens overgegaan tot huisuitzetting. Dat is  procent minder dan in . Dat blijkt uit een enquête van Aedes onder  corporaties, de helft van alle corporaties. In  ontvingen corporaties in totaal . vonnissen voor een huisuitzetting.  procent van de vonnissen leidde daadwerkelijk tot een huisuitzetting. Corporaties hadden in  te maken met een betalingsachterstand van  miljoen euro bij zittende huurders en  miljoen euro bij vertrokken huurders. Dit is  procent minder dan in . Lees de belangrijkste uitkomsten van de enquête op www.aedes.nl/huisuitzettingen.

Meerdere middelen

38 huisuitzettingen PETER VAN LIESHOUT, DIRECTEUR WONEN HAVENSTEDER (45.000 WONINGEN)

‘In sommige gevallen bieden we een kleinere en goedkopere woning aan’

‘We wilden meer grip op ons incassoproces. Het stond eerder verder van ons af, dossiers lagen sneller bij een incassobureau en de deurwaarder. In september  hebben we de incassoprocedure met de LEAN-methodiek onder de loep genomen. Dat heeft een nieuwe focus in ons proces gebracht’, vertelt Peter van Lieshout. Havensteder zorgt voor maatwerk onder andere met een budgetcoach en voert nu een -procent-benadering: ‘Dat betekent dat onze medewerkers alle huurders met een achterstand direct benaderen, telefonisch, per mail, brief en sms. Heel intensief, maar ook heel effectief. We zien de achterstanden teruglopen. Dat is natuurlijk winst voor ons, maar vooral voor de huurders omdat we vanaf de start voorkomen dat zaken uit de hand lopen.’ Havensteder ontruimde in   woningen, in   woningen.

MINNELIJKE WEG Huurders kunnen op vrijwillige basis gebruikmaken van de budgetcoach van Havensteder. Van Lieshout: ‘De coach ziet sneller of een betalingsregeling realistisch is. Zo verhogen we de slagingskans van de regeling. Laatst hadden we een dreigende ontruiming. Onze huurster had haar post een half jaar niet geopend. Onze budgetcoach ondersteunt haar nu en geeft inzicht in inkomsten en uitgaven. Door het persoonlijke contact, kunnen we denken in concrete oplossingen. Het dringt zo echt bij mensen door dat niets doen funest is.’ Daarnaast is er meer maatwerk mogelijk: ‘We bieden huurders met betalingsproblemen in sommige gevallen een kleinere en goedkopere woning aan.’ Voorheen lag het incasso- en het deurwaarderstraject bij Havensteder in één hand, ook dat is veranderd. Het dossier komt nu na het incassotraject eerst terug voordat het naar de deurwaarder gaat: ‘Zo bouwen we momenten in waarop we bewust stilstaan. We kijken dan met elkaar of we op het goede spoor zitten en of de minnelijke weg nog een optie is.’ Bij het voorkomen van huisuitzettingen werkt de corporatie nauw samen met de gemeenten Rotterdam en Capelle. ‘Met beide hebben we een convenant. We bespreken de dossiers, vaak spelen er bij een langdurige

De budgetcoach

achterstand meerdere problemen. Dankzij de samenwerking met de gemeenten is er ook voor deze moeilijkere doelgroep sneller en gerichte hulp.’

Het KetelBeheersPlan Grip op beheerskosten

Wij, als producent van verwarmingsproducten, zijn ons ervan bewust dat alleen een goed product niet voldoende is. Ook de organisatie achter het product ondersteunt de lagere Total Cost of Ownership. AWB realiseert een sterke organisatie door een intensieve samenwerking met de betrokken partijen op het gebied van: ✓ Op maat gemaakte training en opleiding; ✓ Gezamenlijk inbedrijfstellen van nieuwe toestellen; ✓ Continue bewaking van de kwaliteit van het onderhoud; ✓ Regelmatig overleg over kwaliteit en kosten van het onderhoud; ✓ Beheersen van deze kosten door garanderen van een kostenmaximum.

Verhuurdersheffing

Herziening woningwet

Scheefwonen

Focus op kerntaken

Meer financiële zekerheid De woningcorporatie krijgt een vaste maximale onderhoudsgarantie, die vaststaat over de gehele levensduur van de ketels. Dit geeft financiële rust en stabiliteit.

Meer transparantie De kwaliteit van het gepleegde onderhoud en de analyse van de storingen wordt gezamenlijk geëvalueerd. Dit zorgt voor een transparante samenwerking.

Verhoogde huurdertevredenheid Door een lagere bezoekfrequentie ontstaat minder bezoekoverlast en stijgt de tevredenheid van de huurder.

Uitstel ketelvervanging Minder ruimte voor investeringen Keten samenwerking

Besparen op het onderhoud

De Woontafel Webinars: KetelBeheersPlan Medi0 juni 2016 organiseert AWB een webinar dat in het teken staat van grip op beheerskosten met interessante sprekers en praktijkvoorbeelden.

Webinars

Houdt de website van AWB in de gaten om u in te schrijven.

ADVERTENTIE

Zonnepanelen op huurwoningen:

een Masterclass!!! Woningstichting Den Helder was een van de eerste woningcorporaties die besloot om haar huurders zonnepanelen aan te bieden. Na anderhalf jaar mogen we zeggen dat de opzet is geslaagd. Meer dan 500 woningen werden inmiddels van zonnepanelen voorzien. Dat ging niet vanzelf. De bereidheid om anders te denken, het overtuigen van huurders, het helder maken van het aanbod etc. bepaalt immers het succes. We merken steeds vaker dat corporaties ook graag zonnepanelen willen aanbieden aan de huurders en op zoek zijn naar antwoorden op de vele vragen. En dan niet verkoopverhalen van bedrijven, maar antwoorden gegeven door mensen uit de praktijk van woningcorporaties. Het heeft geresulteerd in het organiseren van een Masterclass zonnepanelen.

Onderstaand een greep uit de antwoorden die u tijdens de Masterclass mag verwachten gegeven door mensen uit de praktijk. • • • • • •

Zonnepanelen en de invloed op de labels? Communicatie, wat is handig? Wel of niet in de huur? Monitoring, de valkuilen. Wie investeert? Contracten tussen bedrijf en corporatie?

En nog veel meer..

De Masterclass vindt plaats op: Wanneer: Tijdstip: Plaats:

Woensdag 8 juni Van 12.00-16.00 uur Woningstichting Den Helder

Eco uw praurs als Ecorus is dé tner!

van zon ontwikk ne ela in Nede -energieproje ar rl a n d en Be cten Voor be poraties drijven, woninlgië. g e zorgt Ec n gemeenten corvero ru s het zonne-e nergie tr gehele aject.

Aanmelden

Meldt u nu vast aan via: masterclass@ecorus.nl Voor nadere informatie kunt u bellen met Frans Latjes: 0651999402

Ecorus combineert technische know how met expertise op het gebied van langetermijninvesteringen. Wij werken samen met sterke, betrouwbare (inter)nationale en lokale partners. De beste ingenieurs en financiële experts zijn bij de projecten betrokken, zodat u een goed beeld krijgt van het rendement dat zonne-energie uw woningcorporatie en uw huurders oplevert. Dankzij een groot eigen vermogen zijn wij een stabiele partij in de markt en kunnen wij participeren in uw project. U loopt dus geen enkel risico. Ecorus Nederland Tel: (085) 888 51 25 E-mail: info@ecorus.nl www.ecorus.nl

column 41

Bomenman Pal voor mijn raam staat de mooiste boom van de straat. Hij heeft een stevige stam waar je tegen aan kunt kruipen met een boek, uitwaaierende takken die het thuis zijn van de mooiste vogels en hun nestjes, en bladeren die met de tijd felgroen, okergeel en dan weer goudbruin kleuren. Nu zit er roze bloesem aan de takken. Groen maakt gelukkig, dat weet iedereen. Minder bekend is dat het ook ongelukkig kan maken. Sterker nog: mijn hele straat was in rep en roer door een aantal bomen. Dat kwam door een bezoek van de bomenman van de gemeente. Die kwam langs om de staat van het groen in onze lommerrijke laan te bekijken. Zijn conclusie: de bomen moeten gekapt. Een paar meidoorns waren ziek. Ik begreep er niets van. Hoezo ziek? De boom voor mijn raam stond er prachtig bij. En als dat zo was, konden ze ’m dan niet iets toedienen, een

‘Er was alleen nog een grote kale plek in de tuin van de buren’

medicijn? Er bestaan toch bomendokters?

vraag of ik het al gehoord had. Ik had geen idee.

Terwijl ik vooral terneergeslagen was, schreef

Het bleek te gaan over de gigantische naaldboom

een buurvrouw op de Facebook-pagina van onze

in de tuin van de achterburen. Ze hadden ’m

straat dat ze behoorlijk pissig was op die

omgezaagd.

zogenaamde bomenman. Ze geloofde niet dat de

‘Onze hele uitzicht is verpest.’ Even dacht ik dat ze

meidoorns ziek waren.

zou gaan huilen.

Ook andere buren bleken in alle staten. Vooral

‘Ga maar kijken’, zei ze.

toen de buurvrouw schreef dat de bomenman ter

Waar eerst een metershoge evergreen boven de

vervanging prunussen wilde planten. Ze waren al

daken uittorende, was nu alleen nog een grote,

besteld. Daarop plaatste ze een foto van de

kale plek te zien in de tuin van de buren. Waar

lelijkste prunus die ze op het web had kunnen

ik voorheen vanaf mijn balkon tegen een

vinden. Een smal, lullig boompje, vergeleken met

levensgrote kerstboom aankeek, keek ik nu recht

de meidoorn.

hun eetkamer binnen.

Aangevoerd door de buurvrouw begonnen de

Terwijl de geschrokken buren zich opnieuw be-

buren zich te bezinnen op actie. Petities,

zonnen op actie, besloot ik het heft in eigen han-

protesten, rechtszaken, alles kwam voorbij. Het

den te nemen. Ik reed naar het tuincentrum en

liep zo hoog op dat ik vreesde dat ze zich

kocht daar de grootste plant die ik kon vinden. Als

uiteindelijk zouden vastketenen aan de bomen –

ze buiten een voor een al het groen offeren, moet

dat had ik wel eens op televisie gezien.

ik binnenshuis maar een altaar oprichten, besloot

Maar zoals wel vaker: uiteindelijk deden de buren

ik. En sinds een paar weken staat er een breed uit-

niks. Het was all talk, no show. De prunussen

waaierende palm in een hoek van de woonkamer.

kwamen er, de meidoorns verdwenen – behalve

Veilig voor alles en iedereen.

die voor mijn raam. Dat was afgelopen najaar. De storm was inmiddels

YASMINA ABOUTALEB

gaan liggen. Tenminste, dat dacht ik, tot mijn

is onafhankelijk journalist en schrijft op persoon-

buurvrouw mij onlangs op straat aansprak met de

lijke titel over leven en wonen in Amsterdam

JOKE BAKKER TEK ST : CHRISTINE VAN EERD

FOTO : JEROEN POORT VLIET

was u voor het laatst verschrikkelijk 15 Wanneer 2 boos? En waar ging dat over?

‘Laatst was er in Emmen een bijeenkomst over vluchtelingen van mijn wijkteam. Ik hoorde daar enorm felle reacties uit de wijk en die maakten me heel boos. Mensen schoten in een Pavlov-reactie en wezen statushouders af door ze als criminelen te bestempelen. Op zo’n moment weiger ik in de begripstoel te gaan zitten.’

er in 2050 nog woningcorporaties? 17 Zijn

‘Toen woningcorporaties ontstonden waren het particuliere initiatieven die veel hebben bereikt. Nu zitten ze vooral in de systeemwereld. Het zou mooi zijn als er in  weer plek is voor kleinschalige initiatieven van bewoners.’

heeft u voor het laatst wakker 7 Waarover gelegen? ‘Ik ben niet zo’n goede slaper, maar dat is niet zo erg. ’s Nachts krijg ik vaak goede ideeën over dingen waar ik mee bezig ben. Daarom heb ik altijd pen en blocnote naast mijn bed.’

Wat is het grootste probleem van de Nederlandse woningmarkt? ‘Dat woningcorporaties van het ene uiterste naar het andere zijn gedwongen. Eerst mochten en moesten ze heel veel doen voor het leefklimaat rondom de woning, nu is het zoeken naar die paar

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET JOKE BAKKER DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

mogelijkheden waar dat nog kan. Gelukkig zijn er nog enkele corporaties die de marges opzoeken; voor de LSA zijn zij een belangrijke partner.’

Met wie zou u het liefst een uur in de lift vastzitten? ‘Met mijn vader. Hij is overleden, maar ik heb hem nog veel te vragen. Bijvoorbeeld over zijn ervaringen in de oorlog.’

16/32 43

28 Wat zou u

doen aan de wachttijden voor een sociale huurwoning?

‘KANTOREN OMBOUWEN TOT APPARTEMENTEN. ER ZIJN NOG HEEL VEEL MOGELIJKHEDEN IN LEEGSTAANDE GEBOUWEN.’

Welk land vindt u een voorbeeld als het gaat om wonen?

‘Er was hier gedoe over het beheer van een buurtwinkel en dat werd steeds

betere balans met liefde, aandacht en warmte.’

tijd veel commotie over een sportveld in een woonwijk. Daar in Tsjechië leek het alsof de mensen zich gezamenlijk

mensen elkaar kunnen ontmoeten. En voldoende groen, waar mensen

child.’

actief kunnen zijn, bijvoorbeeld met

werd u in het afgelopen jaar 11 Waar heel erg blij van? ‘Mijn vrouw en ik zijn meemoeder voor de kinderen van haar dochter; ze noemen ons ook wel omi en opi. Een van die kinderen is autistisch. Op zijn school is elk jaar een voorstelling. Vorig jaar weigerde hij op het laatste moment het

wel: hij danste op de catwalk.’

Kunnen we in Nederland wonen helemaal aan de markt overlaten?

e-mail communiceerden. Ik heb geëist

economisch model, dan kan er heel veel

dat ze het zouden oplossen. Als voor-

misgaan. Bij een aantal corporaties zijn

zitter moet je soms knopen doorhak-

mensen uit de bocht gevlogen met alle

ken. Ik ben niet iemand van het ge-

gevolgen van dien, ook voor de goede

strekte been, maar als ik moet ingrijpen

corporaties.’

Wanneer hebben huurders genoeg invloed?

‘Een wijk moet een hart hebben waar

jeugd: you need a village to raise a

‘Nee want als je alles bekijkt vanuit een

van Jut.’

Wat maakt een wijk goed om in te wonen?

verantwoordelijk voelden voor de

erger omdat mensen onhandig per

dan doe ik dat. Soms ben je dan de Kop

uit jezelf haalt, maar ik hecht aan een

geleden een villa met daarvoor een groot speelveld. In Emmen was in die

kinderen. Ik vind het goed dat je alles

‘In een dorpje in Tsjechië zag ik jaren

podium op te gaan, dit jaar deed hij het

Op welk moment was u het moedigst?

boventoon in het gezin met vijf

moestuintjes.’

24 Als u de baas was van Aedes, wat zou u als eerste doen?

‘KLEINE PARTICULIERE INITIATIEVEN ZOALS WOONCOÖPERATIES STIMULEREN.’

vindt u zo belangrijk dat u het wilt meegeven 12 Wat aan de volgende generatie?

‘Toen Marc Calon net voorzitter van

‘Verantwoordelijkheid en zelfwaarde-

Aedes was, heb ik hem aangesproken

ring vind ik belangrijke waarden. Ieder

over huurders die al heel lang in een

mens wordt geboren met mogelijk-

woning van dezelfde corporatie wo-

heden en die moet je dan wel optimaal

nen. Zij hebben jarenlang goed voor

gebruiken. Ga aan de slag met de

die woning gezorgd en hun hele leven

dingen waar je sterk in bent, want

JOKE BAKKER (1947)

huur betaald. Daar mogen ze wel eens

daarmee kun je ook iets betekenen

is voorzitter van LSA, het landelijk

voor worden beloond. De discussie

voor een ander.’

samenwerkingsverband voor actieve

hierover wil ik nog een keer met hem oppakken.’

is uw favoriete tv-programma? 5 Wat

Uit wat voor nest komt u?

bewoners, en van Wijkbelangen Emmerhout. Zij zit in de kerngroep Wijken van de Gay Straight

‘Mijn vader was adjudant bij de politie

Alliance (GSA) Natuurlijk Samen

in Den Haag en tot haar huwelijk

van het ministerie van OCW

‘Op zondagochtend hoef ik niets, dan

was mijn moeder kraamverzorgster.

en in de stuurgroep Kans voor

kijk ik graag naar Boeken en Buitenhof.’

Calvinistisch plichtsbesef voerde de

de Veenkoloniën.

De handige app voor u en uw klant

Intergas introduceert incomfort, een app waarmee uw klant zelf zijn comfort regelt waar hij ook is. Zo kan men van afstand zien hoe warm

Alle ketels van uw klanten in ĂŠĂŠn app

het thuis is en kan men op afstand de temperatuur aanpassen. Daarnaast geeft de app direct inzicht in de prestaties van de ketel en staat uw klant in direct contact met u als installateur.

Diagnose op afstand

Nog meer service voor uw klant

Parameterinstellingen wijzigen op afstand

u kunt met behulp van de app, ketels op afstand monitoren en

Direct melding van mogelijke storingen

Met incomfort kunt u als installateur uw klant volledig ontzorgen, indien nodig parameter instellingen wijzigen. Daarnaast kunt u de incomfort installateurs app ook gebruiken als complete servicewijzer voor alle toestellen.

Service

Online servicewijzer voor alle type ketels

feiten & cijfers 45 TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

Ontwikkeling in segregatie van bijstandsontvangers,1999 - 2012

ALLERARMSTEN LEVEN STEEDS MEER APART

Amsterdam Rotterdam Groningen Eindhoven Tilburg Utrecht Den Haag

-3

-6

Meer cijfers op Aedes.nl in Feiten & Cijfers B RO N : D E V E R D E E L D E T R I O M F . V E R K E N N I N G VA N S T E D E L I J K - E CO N O M I SC H E O N G E L I J K H E I D E N O PT I ES VO O R B E L E I D

Mensen met een bijstandsuitkering leven steeds meer apart van andere groepen in de samenleving, blijkt uit onderzoek van het

( P L A N B U RE AU

VOOR DE LEEFOMGE VING )

EDWIN BUITELAAR, ONDERZOEKER PBL:

‘Het is gemeenten gelukt veel mensen uit de bijstand te krijgen’

Planbureau voor de

‘Allereerst: die toegenomen segregatie geldt al-

nomen segregatie, maar dat is niet onderzocht.

Leefomgeving (PBL).

leen voor de steden zelf; wanneer we naar stads-

Dan de vraag: is die toegenomen segregatie erg?

Tussen 1999 en 2012 is

gewesten kijken zien we juist een afname van de

Bij grote concentraties mensen in de bijstand leeft

de segregatie van deze

segregatie van bijstandsontvangers. Maar op ge-

het idee dat zo’n omgeving mensen niet stimuleert

groep in bijna alle grote

meenteniveau zien we een aanzienlijke toename

een baan te zoeken en dus het percentage bij-

steden gestegen, in

van de segregatie, in een relatief korte periode.

standsgerechtigden in zo’n wijk flink toeneemt.

Utrecht zelfs met bijna

Dat komt deels simpelweg door een daling van het

Dat kan, maar misschien is de causale relatie wel

13 procent.

aantal bijstandsontvangers. Neem Amsterdam. In

precies andersom en komen mensen in de bijstand

Hoe komt dat?

de jaren 90 waren daar veel meer bijstandsontvan-

steeds vaker bij elkaar te wonen omdat ze nergens

gers, die in veel verschillende wijken woonden. Nu

anders een betaalbare woning kunnen vinden.

vind je ze in een beperkter aantal wijken. Het

Over de effecten van segregatie is simpelweg

is de gemeente daar gelukt veel mensen uit de bij-

te weinig bekend. Toch zien we vaak een norma-

stand te krijgen. Maar daardoor zijn er een paar

tieve reflex op zaken als inkomensongelijkheid en

wijken overgebleven met relatief veel bijstand-

segregatie: “Dat is fout, daar moeten we wat aan

ontvangers. Naast de daling van het aantal bij-

doen.” We zouden juist tijd moeten nemen voor

standsontvangers, speelt het voorraadbeleid van

reflectie op dit punt: “Oké, de segregatie neemt

corporaties en de spanning op de koopwoning-

toe. Maar is dat erg, onder welke omstandigheden

markt vermoedelijk ook een rol bij deze toege-

en voor wie?”’

ZORG NODIG, EN DAN?

‘MENSEN WETEN HEUS ZELF WEL HOE ZE WILLEN WONEN’ Onze samenleving is nog niet zo ver dat iedereen die zorg of ondersteuning nodig heeft, altijd op een fijne manier zelfstandig kan wonen. Maar we zijn op weg, zegt het aanjaagteam Langer zelfstandig wonen. ‘Hier ligt een prachtige kans voor woningcorporaties om hun maatschappelijke meerwaarde te laten zien.’ Wat is daarvoor nodig? En hoe pakken corporaties dit vraagstuk aan?

zelfstandig wonen met zorg 47 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM

Jan de Rijcke was vroeger gymnastiekleraar. Hij woont nu in een aanleunwoning bij verzorgingshuis Het Weerdje in Doetinchem. Die woning huurt hij van corporatie Habion. En ’s middags eet hij in de koffieruimte een warme lunch samen met andere bewoners. Tijdens een inspiratiebijeenkomst op  maart konden bewoners hun ideeën en wensen geven voor de toekomst van Het Weerdje. Een rijke oogst getuige alle gekleurde briefjes met ideeën.

FOTO ’ S : JONAS BRIELS

48 ‘Er is een heleboel over ons heen gekomen. Decentra lisaties, extramuralisering, de Woningwet, de hervor ming van de wet langdurige zorg. Samenleving, succes!’ Dat zei Marnix Norder, voorzitter van het aanjaagteam Langer zelfstandig wonen, tijdens de presentatie van hun eindrap port. Wat hij toen maar wilde zeggen: grote veranderingen als deze hebben tijd nodig. ‘Het duurt zeker vijf jaar voordat we ons hebben aangepast aan de nieuwe situatie’, zegt Norder, voormalig wethouder wonen in Den Haag. Samen met Ton Streppel – voormalig directeurbestuurder bij Wo nenBreburg – en Wim Corsten – hiervoor bestuurder bij zorgorganisatie Thebe – bezocht hij de afgelopen anderhalf jaar 360 gemeenten, corporaties, zorgorganisaties en patiën tenverenigingen om het proces aan te jagen.

WOONVISIE Idealiter hebben die partijen al werkafspraken gemaakt, zijn de lokale opgaven in kaart, is er aandacht voor sociale proble matiek en wordt er waar nodig geïnvesteerd in nieuwe zorg geschikte woningen, aanpassingen van bestaande woningen en leegstaand zorgvastgoed. Hoe ver gemeenten daarmee zijn, hangt af van de lokale omstandigheden. Maar over het algemeen zijn ze op de goede weg, zegt Norder. ‘In 2014 was zo’n 10 tot 20 procent van de gemeenten er actief mee bezig. Nu een vergelijkbaar percentage niet.’ Een aantal dingen moet beter, constateert het team (zie kader Wat wil het aanjaagteam Langer zelfstandig wonen?). Zo kun nen veel gemeentelijke woonvisies nog een stuk concreter als het om wonen en zorg gaat. ‘Het aantal 65plussers met recht op een sociale huurwoning groeit tot 2040 van 1 miljoen naar 1,75 miljoen huishoudens. Dus samenwer kingspartners moeten weten: wat betekent dat voor mijn regio? Hoeveel ouderen moeten we straks huisvesten? En hoeveel mensen met verslavingsproblematiek? Waar gaan we ze huisvesten en welke woningen gaan we aan passen? En wie ontfermt zich over de bewoner met dementie of de bewoner die een psychose heeft? Gemeenten moeten hierin het voortouw nemen.’

Meneer en mevrouw Verzendaal vinden het erg prettig dat hun nieuwe seniorenwoning in Strijen helemaal gelijkvloers is. Hier gaan wonen was een bewuste keuze met het oog op de toekomst. Woningcorporatie HW Wonen heeft met de gemeenten in de Hoeksche Waard afgesproken om tot   nieuwe woningen voor senioren te bouwen, waarvan  sociale huur. De regio vergrijst sterk, dus er is veel behoefte aan dit soort woningen.

zelfstandig wonen met zorg 49

HW WONEN

GERDA HUISKAMP TEAMLEIDER WONEN ‘In de Hoeksche Waard hebben wij te maken met behoorlijke vergrijzing. Met de vijf ge meenten in ons werkgebied hebben we af gesproken om 900 nieuwe woningen voor senioren te realiseren in de periode 2014-2020, waarvan 550 sociale huurwoningen.’ Ook in de bestaande voorraad investeert HW Wonen flink: ‘In een opplusprogramma bij 600 woningen zijn bijvoorbeeld deuropeners geplaatst, drempels verlaagd en badkamers aangepast. Dat doen we meestal complex matig. Verder onderzoeken we samen met zorgpartij Zorgwaard hoe we de slimste woning van de Hoeksche Waard kunnen ont wikkelen met domotica. We willen daarmee maatwerk leveren aan bewoners.’ HW Wonen bouwt op dit moment twee projecten in Oud-Beijerland: Open Waard en Rembrandt. ‘Op de plek van de Open Waard stond een verzorgingshuis. Door de zorg ontwikkelingen hebben we gekozen om dat te slopen.’ De 91 aanleunwoningen krijgen wel een renovatie. In het nieuwe complex komt een restaurant, dagopvang, een huiskamer, een fysiotherapeut en een dokter en er is altijd iemand van de zorg aanwezig. ‘Er is een aantal intramurale plaatsen, woningen voor 55plussers en woningen voor lichte zorg.’ Het nieuwbouwproject is van ver voor het passend toewijzen. ‘We zullen de toewijzing en de huurprijzen dus moeten aanpassen.’ HW Wonen werkt bij dit type projecten altijd samen met zorgpartners, vertelt Huiskamp. ‘Zoiets kan je niet alleen doen.’ In de Hoeksche Waard zijn er vijf gemeenten, zeventien ker nen, meerdere zorgpartijen en één woning corporatie. Sinds januari 2016 leidt een kwar tiermaker alle veranderingen in het sociale domein in goede banen. Dat gaat veel verder dan wonen en zorg: ‘We willen mensen sti muleren verantwoordelijkheid te voelen en te nemen. Een sterke sociale gemeenschap draagt uiteindelijk bij aan gezondheid en wel bevinden.’

50 BESCHUT WONEN Van woningcorporaties verwacht het aanjaagteam dat zij zor gen voor voldoende woningen waar mensen die zorg nodig hebben zelfstandig, maar wel beschut kunnen wonen in de buurt van (sociale) voorzieningen. Leegstaand zorgvastgoed is daarvoor bij uitstek geschikt. ‘De leegstand in verzorgings huizen komt vooral door veranderingen in het systeem en de financiering’, zegt Streppel. ‘Mensen willen nog steeds beschut wonen, ook als er nog niet een directe medische aan leiding is.’ Bestuurders en commissarissen zijn momenteel te terughou dend om hierin te investeren, vindt het team. ‘Op zich begrij pelijk’, zegt Streppel. ‘Langjarige huurcontracten met zorg partijen zijn weggevallen. En hoe de corporatiesector de af gelopen jaren is aangepakt, ebt nog na. De focus lag vooral op inbinden.’ Het kabinet vindt wonen en zorg één van de vier prioriteiten in de volkshuisvesting: volgens Streppel het signaal voor corporaties om daarin weer meer te investeren. ‘Soms zullen projecten mislukken, maar dat hoort erbij. Er ligt een prachtige kans voor woningcorporaties om hun maatschappelijke meerwaarde te laten zien.’

MEER RUIMTE Daniëlle Harkes van het AedesActiz Kenniscentrum Wonen Zorg (KCWZ) onderschrijft van harte de oproep om de voorzichtige houding wat meer te laten varen. ‘Het baart me

Hermien Snijder heeft met de

WAT WIL HET AANJAAGTEAM LANGER ZELFSTANDIG WONEN?

woonconsulent van de Woningstichting (Wageningen) haar woonwensen besproken.

Het kabinet stelde in 2014 een aanjaag-

gen, nieuwe woonvormen en het

De Woningstichting heeft een speciaal

team in dat de veranderingen in wonen en

ombouwen van (leegstaand) zorg-

project voor ouderen om ze te helpen

vastgoed.

een huis te vinden waar ze zonder

zorg een handje moest helpen, zodat mensen met een ‘lichte zorgvraag’ zelfstandig kunnen blijven wonen. Eind maart 2016 kwam het team met haar eind-

• Lever maatwerk bij het aanpassen van

zorgen zo lang mogelijk zelfstandig

bestaande seniorencomplexen.

kunnen blijven wonen: een gesprek

• Oproep aan gemeenten: maak de

met de woonconsulent en eventueel

rapport. Enkele adviezen:

woonomgeving geschikt voor ouderen

huurkorting als ze verhuizen naar een

• Pas wetgeving aan als de huisvesting

en mensen met een beperking.

seniorenappartement.

van bepaalde groepen mensen in gevaar • Oproep aan gemeenten: pak de regierol komt; bijvoorbeeld middeninkomens

en breng woningcorporaties en zorg-

of mensen die uitstromen uit het

organisaties met elkaar in gesprek. Het

beschermd wonen.

aanjaagteam wil een ‘wegenwacht’ om

• Geef bestuurders ruimte voor afwijkende beslissingen in individuele gevallen. • Oproep aan de Nederlandse Zorg

te helpen als het vastloopt. Op het moment dat dit nummer naar de drukker ging, was er nog geen reactie van

Autoriteit: maak eerlijke (markt)waar-

het kabinet op het rapport. Van tehuis naar

de van (leegstaand) zorgvastgoed

thuis: hoe is te bevorderen dat mensen

door zorgorganisaties mogelijk in de

zelfstandig kunnen (blijven) wonen? is

regelgeving.

te downloaden op Aedes.nl in dossier

• Oproep aan corporaties: investeer meer Wonen & Zorg. in het aanpassen van bestaande wonin-

zelfstandig wonen met zorg 51

DE WONING– STICHTING WAGENINGEN

JACQUELINE ANNEMA, WOONCONSULENTE ‘Veel ouderen schrikken terug voor de hogere huur als ze van een eengezinswoning naar een seniorenappartement

verhuizen.

Daarom

geven wij in ons ouderenproject korting op de huur. Dat is voor ons financieel haalbaar omdat we de huur van de eengezinswoning kunnen optrekken naar de huidige waarde als er een nieuw gezin in komt. Het afgelopen jaar hebben we vier mensen op deze manier ge herhuisvest.’ Annema hield interviews onder bewoners om te vragen wat ze willen. ‘Een complex moet in het centrum liggen en goed toegankelijk zijn. Het gaat ook om de beleving. Sommige ouderen wonen graag met leeftijd genoten in een complex.’ In Wageningen is er in principe geen tekort aan seniorenwoningen, maar wel aan appartemen ten voor mensen zonder zorgindicatie die al wel wat zorg nodig hebben. ‘Zij vinden het prettig als er altijd iemand van de zorg aanwe zig is.’ Door de nieuwe zorgwetgeving kan dat vaak niet. ‘In één van onze complexen bood de zorgorganisatie een compleet zorgpakket aan de mensen die ineens weer zelfstandig gingen wonen door het scheiden van wonen en zorg. Daardoor sliep er altijd een zorgverlener in het gebouw. Voor anderen – die nog geen zorg indicatie hebben – een reden om daarheen te verhuizen. Maar nu er steeds minder huur ders met zo’n zorgpakket wonen, kan de zorgorganisatie die 24-uurs aanwezigheid niet meer aanbieden. We zoeken nog naar een oplossing.’ De Woningstichting zoekt zoveel mogelijk samen met de gemeente en zorgorganisaties naar oplossingen. ‘Bij de vraag of we een oud verzorgingshuis overnemen, speelt vaak dat het vastgoed verouderd is met alle risico’s van dien. Dat kan alleen als ook een gemeente of zorgpartij de risico’s mee wil dragen en zich inzetten om vergunningen en procedures goed te regelen. Als je gezamenlijk je nek uitsteekt, kun je veel bereiken.’

52 zorgen als ik het aanjaagteam hoor zeggen dat veranderingen tijd vergen. De vergrijzing en de wens om langer zelfstandig te wonen zijn niet nieuw. Ik denk dat we meer haast moeten maken.’ Dat vraagt wel om ruimte van de overheid, vindt het KCWZ. Toewijzingsregels voor sociale huurwoningen ma ken het corporaties moeilijk in te springen op de behoefte. ‘Iemand met een heel laag inkomen mag niet meer een iets duurdere zorggeschikte sociale huurwoning huren. Ook niet als je spaargeld hebt uit bijvoorbeeld de verkoop van een huis.’ Wetgeving knelt vaker, zegt Harkes. Bijvoorbeeld als een oudere met een wat hoger inkomen behoefte heeft aan ontmoeting, gezelligheid en veiligheid, maar niet in een cor poratiewoning mag wonen omdat hij geen ‘zware zorgvraag’ heeft. ‘De markt voorziet vaak alleen in luxe zorgvilla’s voor mensen die duizenden euro’s per maand kunnen betalen.’ In dit soort gevallen is aangepaste wetgeving op zijn plaats, vindt het aanjaagteam. Of als dat niet kan, geef bestuurders dan in ieder geval meer ruimte om ‘verstandige beslissingen’ te nemen, zegt Streppel. ‘De tucht van regelgeving mag niet omslaan in een situatie waarin je je eigen afweging niet meer mag maken als het gaat om heel concrete belangen van mensen.’

NIEUWE WOONVORMEN Ouderen, mensen met een beperking of met psychiatrische problemen krijgen nog weinig gehoor voor hun wensen, zegt Daniëlle Harkes van het AedesActiz Kenniscentrum Wonen-Zorg (KCWZ). Zij zijn wel steeds meer de doelgroep van de woningcorporatie. ‘Dit zijn mensen met verschillende behoeften, waar nieuwe woonvormen voor nodig zijn.’ Hier en

Habion wil verzorgingshuis Het Weerdje in Doetin-

daar zijn die er al.

chem samen met de bewoners een tweede leven ge-

Zo laat een aantal corporaties mensen uit de psychi-

ven. ‘Ouderen willen vooral veiligheid en gezellig-

atrie met drie bij elkaar wonen. ‘Die ondersteuning

heid’, zegt Peter Boerenfijn (niet op de foto). En de

kan soms net het verschil zijn tussen verdere groei

woningen moeten flexibel zijn, geschikt voor bewo-

naar zelfstandigheid of snellere terugval in eerdere

ning met en zonder zorg. ‘Met relatief lage investe-

problemen.’

ringen maak je van een verzorgingshuis weer een fij-

In Eindhoven zijn er 22 zorgsamenbuurten, waar

ne woon- en werkplek, die weer ’n tijdje mee kan.

ouderen elkaar ontmoeten en cursussen geven in

Dat is duurzaam en we houden de huren betaalbaar.

een ruimte die de corporatie beschikbaar stelt.

Onze gemiddelde huurder heeft nu eenmaal geen

Meer voorbeelden en achtergrondinformatie:

Zwitserleven-pensioen.’

www.kwcz.nl. Op woensdag 14 september organiseert het kenniscentrum wederom een symposium over nieuwe woonvormen.

zelfstandig wonen met zorg 53

HABION

OUDERENHUISVESTER IN HEEL NEDERLAND PETER BOERENFIJN, DIRECTEUR-BESTUURDER ‘Luister naar de bewoners en de buurt, maak hen zelf verantwoordelijk en houd vaart in de veranderingen die je samen afspreekt.’ Dat is de Habion-strategie van Bejaardenhuis een tweede jeugd. Traditionele verzorgingshuizen veranderen in gebouwen waar ouderen huur betalen voor hun appartement en naar wens zorg kunnen inkopen. ‘Acht jaar geleden vond eigenlijk al niemand het meer een feestje om naar het verzorgingshuis te gaan. We zeiden: dat moet anders. Omdat we voorzien dat dit soort gebouwen hard nodig blijven, hebben we studenten van de Academie van Bouwkunst zes van onze huizen laten onderzoeken. Hun conclusie: niet het gebouw maar het gebruik moet anders.’ Habion haalt wensen op van bewoners en de buurt direct bij de start van een project. ‘Dus niet eerst bij de instituties. Die we natuurlijk wel betrekken.’ Bij het verzorgingshuis in Voorst zette Habion uitdagend een bord in de tuin: Wegens gebrek aan belangstelling te sloop. ‘Er kwamen 400 mensen met heel goede ideeën om het gebouw te behouden. Mensen weten zelf prima hoe ze oud willen worden.’ Inmiddels wonen er jongeren in de aanleun woningen, zorgt een woonzorgcoöperatie voor reuring, zijn de woningen gefacelift en ligt het dak vol met zonnepanelen uit crowd funding. Habion heeft 70 verzorgingshuizen met in totaal 5.500 plaatsen en nog eens 5.500 zelfstandige woningen. ‘Onze aanpak werkt tot nu toe overal goed.’ Moeilijkheden, bij voorbeeld met een bestemmingsplan, lossen ze meestal wel op met betrokken partijen. Toch moet op een aantal punten de regel geving echt beter, vindt Boerenfijn. ‘Als een zorggebouw een woonfunctie krijgt, stopt de automatische doormelding van de brandmeld installaties naar de brandweer. Terwijl het om dezelfde kwetsbare bewoners gaat. Voor ons staat veiligheid op nummer één. Van dit soort zaken maken we een punt.’

Nieuwste innovatie op isolatiegebied

Vloerisolatie van Neopixels® levert meer huurpunten op

TRIPLE HR PREMIUM

Goed geïsoleerde woningen zijn energiezuinig en leveren woningcorporaties extra huurpunten op. Naast spouwmuurisolatie en bodemisolatie biedt Neopixels® nu vloerisolatie, een nieuwe innovatie op dit gebied. Een hoge isolatiewaarde, een lagere energierekening voor huurders, een gunstige levenscyclus, topinstallateurs en maatschappelijk verantwoord: we zetten alle voordelen voor u op een rijtje. Wat is Neopixels® Vloerisolatie? Neopixels® Vloerisolatie is bedoeld om houten vloeren en betonvloeren te isoleren. Het wordt bevestigd aan de onderkant van een houten of betonnen begane-grondvloer. Naast grijze EPS-parels bevat het systeem een micro-geperforeerde aluminiumreflectiefolie met een aantal ventielen. Met een speciaal ontworpen vulpistool worden de parels door de ventielen in een dampdoorlatende matrasfolie geblazen. Zo ontstaat een stevig matras liggend op de aluminiumreflectiefolie, dat aan de onderkant van de vloer bevestigd is. Alle materialen zijn dampopen. Neopixels® Vloerisolatie is ontwikkeld in het Neopixels Innovation Centre en is gepatenteerd. Na het aanbrengen van de vloerisolatie is het eenvoudig om nog leidingen aan te brengen. Hoge isolatiewaarde Neopixels® Vloerisolatie heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Dat komt onder andere door het gebruik van grijze EPS-parels, die zich onderscheiden door hun vorm en het grafietgehalte. Grafiet reflecteert warmte, waardoor de isolatiewaarde twintig procent hoger is dan traditionele isolatiematerialen. Lagere energierekening voor huurders Dankzij de hoge isolatiewaarde is de woning met vloerisolatie direct een stuk beter geïsoleerd. Prettig voor de huurders, want dit betekent voor hen een lagere energierekening. Ook hebben zij geen last meer van tocht vanuit de kruipruimte. Circulair systeem Neopixels® Vloerisolatie is op een eenvoudige manier, zonder veel energieverbruik, voor honderd procent te recyclen of te hergebruiken. Bij end of life van een woning kan Neopixels het volledige recyclingproces voor u verzorgen. Neopixels heeft een zeer gunstige levenscyclusanalyse, oftewel LCA. Dat blijkt uit de Carbon Footprint uitgevoerd door SGS INTERON. Topinstallateurs Neopixels werkt met een selecte groep topinstallateurs die aan strenge eisen moet voldoen. De Neopixels Academy leidt uitvoerders op om de isolatiewerkzaamheden correct uit te voeren. Ook de kwaliteit van het product wordt voortdurend gecontroleerd. Maatschappelijk verantwoord Maatschappelijk verantwoord ondernemen en bewust isoleren spelen een grote rol. MVO zit bij Neopixels niet alleen in producten en materialen, maar ook in het creëren van duurzame werkgelegenheid. Het assembleren van de aluminiumreflectiefolie wordt bijvoorbeeld gedaan door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo wil het bedrijf een steentje bijdragen aan de maatschappij.

Neopixels® Vloerisolatie betonvloer Rc 4,27 m2 K/W

Neopixels® Vloerisolatie houten vloer Rc 3,95 m2 K/W

Spouwmuuren bodemisolatie Voor corporaties die hun woningen maximaal willen isoleren, zijn ook Neopixels® Spouwmuurisolatie en Bodemisolatie serieuze opties. Spouwmuurisolatie isoleert de muren van de woning. Bodemisolatie isoleert de vloer van de begane grond en verbetert de luchtvochtigheid in de kruipruimte. U bespaart hiermee optimaal energie en het woongenot wordt aanzienlijk vergroot. www.neopixels.nl - 024-324 15 70

Vloerisolatie biedt uitsluitend voordelen voor corporaties én huurderss Neopixels® Spouwmuurisolatie

Neopixels® Bodemisolatie

www.neopixels.nl

werk aan wonen 55 OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

Directeur-bestuurder

Woningstichting Domus

ROERMOND

Directeur-bestuurder

Maes & Lunau Executive Search

SLIEDRECHT

Lid raad van commissarissen

Woonstichting De Kernen

HEDEL

Voorzitter raad van commissarissen

Woningstichting Nieuwkoop

NIEUWKOOP

Business analist ( uur)

Dudok Wonen

HILVERSUM

Business controller

QuaWonen

BERGAMBACHT

Medewerker planning & rapportage m/v

Woonkracht

ZWIJNDRECHT

Manager financiën en i&a (scherp en vakkundig)

Baston Wonen

ZEVENAAR

Manager bedrijfsvoering

RWS

GOES

Manager vastgoed (vernieuwend en koersvast) , fte

Baston Wonen

ZEVENAAR

Manager vastgoed  uren

De Woonmensen

APELDOORN

Manager wonen (sociaal en zakelijk)

Baston Wonen

ZEVENAAR

Bestuurssecretaresse (fulltime)

Woonkracht

ZWIJNDRECHT

Secretaresse

Woonkracht

ZWIJNDRECHT

Controller ( uur)

Wooninc

EINDHOVEN

Manager klant

Arcade

NAALDWIJK

SWZ

ZWOLLE

Concerncontroller m/v

Woonkracht

ZWIJNDRECHT

Senior personeelsadviseur

Parteon

WORMERVEER

Bestuurssecretaris (min.  uur)

WSG

GEERTRUIDENBERG

 Leden raad van toezicht

Stichting Uithuizer Woningbouw

UITHUIZEN

Haag Wonen

DEN HAAG

Commercieel medewerker

Haag Wonen

DEN HAAG

 Woonconsulenten m/v

Woningstichting de Veste

OMMEN

Senior (verhuur)makelaar

Arcade mensen en wonen

NAALDWIJK

Verhuurmakelaar (m/v)

Woonstichting Stek

LISSE

Manager bedrijfsvoering

Rijswijk Wonen

RIJSWIJK

Teamleider beheer

TBV Wonen

TILBURG

Technisch beheerder

SWZ

ZWOLLE

Wijkconsulent m/v

Woonkracht

ZWIJNDRECHT

Wijkconsulent m/v voor de regio hardenberg

Woningstichting de Veste

OMMEN

Woonconsulent (hinder- en overlast)  uur per week

Zayaz

S-HERTOBENBOSCH

Directie/RvB/RvC

Financieel/Administratief

Management

Ondersteunende diensten

Projectontwikkeling Medior projectmanager ( uur) Staf

Strategie en Beleid

Technisch toezicht Teamleider planmatig onderhoud Verhuur en Verkoop

Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid

FOTO : HA AGS GEMEENTE ARCHIEF

Jacob Simons Een duizendpoot – zo kun je Jacob Simons (-) gerust typeren. Een gewiekst zakenman, blakend van dadendrang met het hart op de goede plaats. Hij is nog maar  jaar als hij in de armenraad in Den Haag wordt benoemd. Als rond  in Europa cholera weer de kop opsteekt, vraagt Simons aandacht voor de slechte woonomstandigheden van de allerarmsten in Den Haag, onder wie veel Joodse gezinnen. De laatste grote cholera-epidemie in  had in de Haagse sloppenbuurten zoveel slachtoffers geëist dat er een weeshuis opgericht werd om de verweesde kinderen te kunnen opvangen. De sloppen waren gebleven – nog altijd dichtbevolkt. Met de oprichting van de Vereeniging tot het Verschaffen van Woningen aan Minvermogenden te ’s-Gravenhage wil Simons daar iets aan doen, samen met andere rijke Joodse burgers. Al in  zijn de eerste woningen van de vereniging klaar in wat het Joodse hofje zou worden in de Schilderswijk (hier op de foto). Ook bekend onder de namen Van Ostadewoningen en Wijnand Esserhof. Huisvesting voor minderbedeelden is daarna de rode draad in Simons politieke carrière in Den Haag als gemeenteraadslid (-) en wethouder van Financiën (-). Als wethouder richt hij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten op. Als directeur van de VNG richt hij de Gemeentelijke Credietbank op, een voorloper van de Bank Nederlandse Gemeenten: tegenwoordig een belangrijke financier voor woningcorporaties. Van de credietbank is hij op hoge leeftijd ook nog directeur. De eerste woningen in het Joodse hofje zijn niet zo populair bij Joodse huishoudens vanwege de relatief hoge huren en de verre loopafstand tot de synagoge. De vereniging verhuurt de  huizen ook aan andere gezindten. Tegenwoordig is het gerestaureerde hofje een Rijksmonument. De vereniging is nu een stichting en verhuurt de kleine woningen nog steeds voor een bescheiden huur aan mensen met een laag inkomen.

huisvesters van het volk 57 TEK ST : MARGRIET PFLUG

FOTO : FLOREN VAN OLDEN

achteraf Heilige Huisjes ‘Hij is binnen een week verkocht’, mijn

NIENKE GORTER

vriendin Evelien klinkt blij. Ze heeft net

is journalist en

een telefoontje gekregen van haar makelaar en

woont en werkt in

daarna heeft ze mij meteen gebeld. Evelien was

een middelgrote

bang dat haar rijtjeshuis heel lang te koop zou

stad in het midden

staan en dat ze dubbele lasten moest gaan

van Nederland.

betalen. Dat risico nam ze toen ze een huis had

nienke@enzofoort.nl

gekocht met haar nieuwe vriend terwijl haar oude huis nog niet eens te koop stond.

moet je volgens sommige handleidingen ook

‘Ik was nog niet toegekomen aan de heilige Jozef’,

nog negen dagen een noveenkaars branden

voegt ze er aan toe. Dat was waar ook: een geza-

en dagelijks een gebed opzeggen.

menlijke kennis had verteld dat hij een beeldje van

Ergens begrijp ik best dat je alles aanpakt

de heilige Jozef in zijn tuin had begraven omdat

als de verkoop van je huis tegen zit en je al

de verkoop maar niet op schoot. Zijn huis stond al

maanden dubbele lasten hebt.

driekwart jaar te koop.

Het is vooral heel slim van al die ondernemers

Jozef was timmerman en geldt als beschermheili-

die zo’n pakket via internet te koop aanbie-

ge van huis en haard. Sinds de crisis en de instor-

den. Als je minder huizen verkoopt, dan moet

ting van de huizenmarkt zo’n zeven jaar geleden

je toch wat, niet waar?

wordt hij ook wel gezien als een soort boven-

Inmiddels trekt de huizenmarkt weer aan. Dat

natuurlijke makelaar.

betekent waarschijnlijk automatisch dat de

Een gat in de markt, die beeldjes! Makelaars

vraag naar heilige Jozef-pakketten weer af zal

verkopen Sint-Jozefpakketten met een beeldje

nemen. Kunnen de makelaars de dozen wel

én een handleiding. Je hebt ze in allerlei soorten

naar de opslag brengen, tot de volgende crisis.

en maten. Van plastic en van klei, piepkleine

Het huis van de kennis wiens huis driekwart

beeldjes maar ook flinke exemplaren. Over hoe je

jaar te koop stond, is overigens verkocht. Of

hem precies moet begraven bestaat nog wel wat

dat aan de heilige Jozef heeft gelegen zullen

onduidelijkheid. Om het helemaal te laten werken

we nooit te weten komen. Best jammer.

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt  keer per jaar. Woningcorporaties zorgen dat ruim , miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n  procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid. Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcorporaties in Den Haag en Brussel,

zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n  procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim . werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen. Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl. Redactie Latifa van Heerde en Margriet Pflug (eindredactie); Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van Weersch (redactie); Devika Mangal en Carolien van der Ploeg (productie).

M.m.v. Yasmina Aboutaleb, Wouter Boontra, Tanja Copal, Christine van Eerd, Nienke Gorter, Jan Smit. Redactiesecretariaat T ()  E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Mieke van Weele (vormgeving). Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T ()    E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl Prijzen (excl. BTW) Een jaarabonnement kost € ,. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € ,. Jaarabonnementen worden

automatisch verlengd. Opzeggingen dienen op  november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn. Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus ,  EB Arnhem T ()  E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein   AA Den Haag Postbus   AC Den Haag T ()  E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN -

Voldoet u aan de taxatierichtlijnen uit het waarderingshandboek? Wat zijn de actuele ontwikkelingen op de woningbeleggingsmarkt?

Klopt de marktwaarde van het vastgoed op uw balans? Is het waarderingsproces van woningen en overig vastgoed goed geborgd in uw organisatie?

Op deze en andere vragen geven wij u graag antwoord tijdens een van onze praktijkdagen bij u in de regio.

Waar en wanneer? Rotterdam Amsterdam Eindhoven Zwolle

Hoe laat?

woensdag 25 mei donderdag 26 mei woensdag 1 juni donderdag 2 juni

Elke sessie vindt plaats van 13.00 uur tot 17.00 uur

Voor wie?

Corporaties, woningbeleggers, accountants en ICT-adviseurs Inschrijven doet u via corporaties@dtz.nl (deelname kost EUR 95,- per persoon, exclusief BTW) Voor meer informatie neemt u contact op met het corporatie-team van DTZ Zadelhoff via 020 6 644 644 of kijkt u op www.dtz.nl/nl/praktijkdagen

Wat kan Hofmeier voor uw corporatie betekenen?

Financieel Reglement, deadline al bekend? Corporaties moeten als gevolg van de Woningwet 2015 vóór 1 september 2016 een financieel reglement indienen bij de Aw. Dit reglement omvat meer dan de nu door corporaties gehanteerde statuten en reglementen. In de regelgeving is opgenomen dat vastgelegd moet worden hoe de corporatie omgaat met het aantrekken van financieringen, derivaten of beleggingen. Daarnaast dient ook te worden vastgelegd wat de financieringsstrategie is en hoe de AO/IC van de financiële functie is ingericht. Risicomanagement is een belangrijk onderdeel van het reglement. Financiële risico’s worden optimaal beheerst en de risicobereidheid wordt vastgelegd.

Ook moet duidelijk worden beschreven welk beleid er gevoerd wordt om de financiële continuïteit te waarborgen. In het reglement wordt de relatie gelegd tussen het financieel beleid, de strategie en de volkshuisvestelijke opgave van de corporatie. Hofmeier begeleidt het opstellen en indienen van het financieel reglement. Op basis van best practices en een gedegen planning kunt u tijdig komen tot een situatie waarin u voldoet aan de regelgeving en uw risicomanagement op orde heeft.

Nieuwsgierig naar onze aanpak en begeleiding? Neem contact op met Peter van Gilst, 06-51415946, p.vangilst@hofmeier.nl.