CORPORATIES EN DE WONINGMARKT /5 / 2016
‘IK DOE GRAAG IETS TERUG VOOR DE MAATSCHAPPIJ’ » WENSENLIJSTJE VOOR EEN NIEUW KABINET » » WAAROM VLUCHTELINGEN NOG GEEN HUIS HEBBEN » » HOE HOUDEN WE HUREN BETAALBAAR? » » JOP FACKELDEY: ‘DÉ WONINGMARKT BESTAAT NIET’ »
“Ik de juiste informatie, planning en facturatie via het onderhoudsproces van NCCW.”
“En via internet konden wij zo onze reparatie regelen.”
Bijna vijftig woningcorporaties zijn u al voorgegaan. NCCW introduceert een nieuwe oplossing, gebaseerd op het CORA-proces Onderhouden Eenheden. NCCW ontzorgt! Een zeer uitgebreide oplossing die als geheel kan worden ingezet, maar de verschillende componenten kunnen ook afzonderlijk worden ingezet, ongeacht het ERP+-systeem dat gebruikt wordt. De oplossing bestaat uit:
is geborgd dat “we dezelfde taal spreken”. Dit biedt vele mogelijkheden om onderlinge samenwerking tussen partijen op een hoger niveau te brengen.
• Mobiele toepassingen op het gebied van klant- en medewerkerportalen, een fieldservice-oplossing voor vaklieden van de eigen dienst en derden en een module voor Mutatie-Inspectie. • Procesondersteuning ten behoeve activiteiten die binnen de eigen organisatie worden uitgevoerd, maar juist ook ten behoeve van monitoring én sturing van activiteiten die door externe uitvoerenden worden uitgevoerd (60-70% van de werkzaamheden worden immers daar uitgevoerd). • ESB+ dienst ten behoeve van communicatie met externe uitvoerenden.
U blijft als corporatie altijd in regie over dit proces, zodat u: • altijd uw klanten te woord kunt staan en van de laatste informatie kunt voorzien • de afhankelijkheid van derden vermindert, u blijft in regie • en uw partner de kosten van administratieve werkzaamheden tot een minimum beperken en dus betere prijsafspraken kunnen maken (interessant voor corporatie, maar zeker ook voor de derde die zijn concurrentiepositie verstevigt).
Nu kunnen woningcorporaties en leveranciers hun informatie-uitwisseling volledig optimaliseren. Door standaardisering van processen en berichtenverkeer (CORA, VERA, KOVON, KOVRA en S@les in de Bouw)
Voordelen:
Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.
nccw.nl/dagelijksonderhoud
commentaar 3
NIETS IS VANZELFSPREKEND Onze wereld verandert snel, maar lang niet alles wordt helemaal anders. De manier waarop Nederlanders vandaag de dag wonen is onvergelijkbaar met dik 150 jaar geleden. Maar de basis daarvan werd toen al gelegd.
Wist u dat al in 1852 de eerste Nederlandse
systeem van sociale huisvesting dat we nog
woningbouwvereniging werd opgericht? Veel
steeds kennen.
mensen woonden tegen woekerprijzen in krotten of
Dat systeem heeft ons land en haar inwoners
krappe kelderwoningen van huisjesmelkers. In Amsterdam
veel opgeleverd. De beste voorraad sociale
gaf de Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse aan-
huurwoningen van de wereld, ik durf het met
delen uit en bouwde van het opgehaalde geld woningen.
trots te zeggen. Met redelijke huren. Iedereen
De huizen werden aangesloten op
komt aan de beurt voor een huis dat bij hem of
waterleidingen en riolen. De huur-
haar past. Nederland heeft geen wijken waar
ders werd ‘eene matige rente’ in
de politie niet durft te komen.
rekening gebracht.
Dat is vandaag. Woningcorporaties werken
Dat las ik in de Canon volkshuis-
nog steeds vanuit een eigen positie, naast de
vesting die eerder deze maand on-
‘Het is goed je te realiseren in welke traditie wij ons werk doen’
overheid en naast de markt. Nog steeds van-
door bestuurders van particuliere woningbouwverenigingen. De volks-
Aedes aangesloten woningcorporaties onlangs
huisvesting moest de markt niet verstoren. Een eenmalige geldinveste-
vaststelden.
ring moest rendement opleveren. Zo zou een ‘revolving fund’ tot stand
Maar kan een fonds zichzelf wel in stand
komen.
houden als er doorlopend een greep in gedaan
Ik beveel u van harte aan eens in de Canon te grasduinen. Dat is niet
wordt? Of schrijf je daarmee het laatste hoofd-
alleen uit geschiedkundig oogpunt interessant. Het is tegelijkertijd goed
stuk van de Canon?
line ging: 25 verhalen over de bijzondere geschiedenis van de volkshuisvesting in Nederland. Van de eerste woningbouwvereniging tot de parlementaire enquête in 2014. Op pagina 26 leest u er meer over. Want het bleef niet bij die ene vereniging. In de loop van de 19e eeuw bouwden ten minste 200 verenigingen meer dan 10.000 woningen. De Woningwet van 1901 werd opgesteld
uit de gedachte van een ‘revolving fund’, waar geen overheidsgeld bij hoeft. Maar de geschiedenis leert ook dat niets vanzelfsprekend is. Ook volgende generaties hebben een goed dak boven hun hoofd nodig. Daar moeten we samen voor zorgen, iedereen die erover gaat. Zuinig zijn op dat systeem. Dat is voor mij het goed rentmeesterschap waarmee we de traditie voortzetten. Dat woord komt niet voor niets expliciet terug in de toekomstvisie die de bij
je te realiseren in welke traditie wij ons werk doen. Ons land ziet er heel anders uit dan in de tweede helft van de 19e eeuw toen particuliere
Marc Calon
verenigingen begonnen met het bouwen van ‘eilandjes in de krotten-
Voorzitter
zee’. Maar die verenigingen zijn wel degelijk de inspiratiebron voor het
4
46 JOP FACKELDEY OVER DE VERHOUDING GEMEENTE CORPORATIE 3 6 14 16 26 30 35 42 45 53 56 58 58
COMMENTAAR Niets is vanzelfsprekend ONDERTUSSEN IN Apeldoorn OPINIE ‘Betaalbaarheid gaat goed samen met innovatie’ – Rick van den Bos OPINIE ‘Visitatie is toe aan verandering’ – Rein Hagenaars PRIKBORD Weetjes en tips GOEDEMORGEN Jeannette Dekker MENSEN EN WONEN – Tak Pin Lam 16/32 Zestien vragen aan Nathalie de Vries COLUMN Gezelligheidsbom – Yasmina Aboutaleb FEITEN & CIJFERS Sterke daling aantal geisers in corporatiewoningen HUISVESTER VAN HET VOLK Barthold Philip baron van Verschuer ACHTERAF Theepot – Nienke Gorter COLOFON
8
inhoud 5
HUREN MATIGEN Corporaties kiezen er opnieuw voor om de huren te matigen van huurders met een laag inkomen. Drie corporaties vertellen over hun overwegingen en keuzes.
20
VLUCHTELINGEN HUISVESTEN Allerlei regelingen moeten de huisvesting van vluchtelingen versnellen. Maar het tempo blijft te laag. Waar ligt dat aan? En welke ervaringen hebben corporaties met de regelingen?
38
VERKIEZINGEN In opmaat naar de Kamerverkiezingen vertellen vijf corporaties wat de sector te bieden heeft. En wat daarvoor nodig is van de politiek – zoals het afschaffen van de verhuurdersheffing.
6
Buurthuiskamer Elke dinsdag en donderdagavond is het gezellig druk in +Punt De Groene Hoven in Apeldoorn. Buurtbewoners komen er dan een hapje eten. Elf jaar geleden begon dit als een service- en informatiepunt van woningcorporatie de Woonmensen. Al snel kwamen buurtbewoners vragen of ze in de ruimte wat mochten organiseren. Sindsdien stelt de corporatie de ruimte ter beschikking. Mensen uit de buurt organiseren activiteiten: koffieochtenden, handwerkuurtjes, Engelse les, spelletjes, filmavonden. De agenda puilt uit. De vier Apeldoornse corporaties bieden inmiddels ďœľďœ° van dit soort ontmoetingsplekken in de stad en omliggende dorpen. Daaronder vier +Punten van de Woonmensen. De gemeente en de Apeldoornse zorg- en welzijnsinstellingen zijn inmiddels ook betrokken bij de buurthuiskamers vanwege de ondersteunende mogelijkheden bij alle veranderingen in zorg en welzijn. Zo zijn de +Punten van de Woonmensen nu ook aangewezen als ontmoetings- en dagbestedingsplekken voor mensen met een beperking. www.ontmoetelkaarinapeldoorn.nl
ondertussen in Apeldoorn 7 TEK ST : MARGRIET PFLUG
|
FOTO : BABET HOGERVORST
8
TREND HUURMATIGING ZET DOOR
LAAGSTE INKOMENS HET MEEST ONTZIEN
Corporaties kiezen er opnieuw voor om huurders met een laag inkomen bij de huuraanpassing per 1 juli zoveel mogelijk te ontzien. Dat de trend van huurmatiging wordt voortgezet, is niet voor niets: huurders met lage inkomens hebben het in de voorgaande jaren behoorlijk voor de kiezen gehad. Drie corporaties vertellen over hun keuzes en overwegingen waarbij ze nadrukkelijk rekening houden met de lokale woningmarkt.
huurbeleid 9 TEK ST : LISET TE VOS
Corporaties zien de noodzaak om de zwakste schouders het meest te ontzien: net als vorig jaar matigen ze de huur voor lage en vaak ook middeninkomens. In het sociaal huurakkoord spraken verhuurders en huurders vorig jaar af om de huurstijging flink te beperken. Voor veel huurders zijn de inkomsten de afgelopen jaren gedaald én de woonlasten
‘MIDDENINKOMENS HEBBEN IN DE REGIO UTRECHT GEEN ALTERNATIEF’
toegenomen. Minder inkomen door werkloosheid en stijgende huren hebben de betaalbaarheid sinds steeds meer onder druk gezet. De rek
• GroenWest, Woerden en omgeving, . woningen • Geen huurverhoging voor lage en middeninkomens
is er voor veel huurders uit. Vaak met pijn in het hart hebben corporaties een aandeel gehad in de toe-
HUURAANPASSING
nemende woonlasten. De verhuur-
• Lage en middeninkomens: procent
dersheffing die minister Blok jaarlijks
• Hoge inkomens: maximaal , procent
oplegt, berekenden zij tot voor kort noodgedwongen
deels
door
aan
Woningcorporatie GroenWest kiest voor be-
alle huurders. Tegelijkertijd hebben
taalbaarheid. Niet alleen huurders met een
corporaties fors op hun organisatie
laag inkomen worden ontzien bij de jaarlijkse
bezuinigd om meer financiële ruimte
huuraanpassing, ook huurders met een mid-
te creëren. Er is een kentering in het
deninkomen krijgen geen huurverhoging.
huurbeleid, zo constateert ook minis-
‘We gaan een stap verder dan veel andere
ter Blok in de Staat van de Volkshuis-
corporaties’, stelt directeur-bestuurder
vesting die begin april verscheen.
Karin Verdooren.
BETAALBAAR Huren betaalbaar houden voor de doelgroep,
Hierin staan de prestaties van corporaties onder meer op het gebied van
GEEN ALTERNATIEF
inclusief de middeninkomens, dat is het doel
betaalbaarheid beschreven. De cijfers
Dat GroenWest ook de middeninkomens geen
van het huurbeleid. Na de opgelegde verhuur-
spreken voor zich: in de afgelopen
huurverhoging oplegt, komt door de over-
dersheffing moest GroenWest voor en
drie jaar is de gemiddelde huurverho-
spannen woningmarkt in de Utrechtse regio.
kiezen voor de maximale verhoging voor
ging voor sociale huurwoningen flink
Voor deze groep is er eigenlijk geen alterna-
álle huurders. Vorig jaar kwam de kentering:
gedaald: van , procent in naar
tief, licht Verdooren toe. ‘Er zijn niet veel vrije-
de huuraanpassing was voor lage en middenin-
, procent in . Net als vorig jaar
sectorwoningen beschikbaar die voor hen
komens inflatievolgend ( procent). ‘Ook dit
stijgen de huren voor de lage inko-
betaalbaar zijn. De stap naar een koopwoning
jaar waren we er snel uit, in overleg met de
mens (tot . euro) dit jaar minder
is voor met name de lage middeninkomens
huurdersvereniging.’
dan het gemiddelde.
moeilijk te maken.’
Drie corporaties over hun keuzes en
Met de huuraanpassing voor hoge inkomens
GroenWest zet daarnaast in op de bouw van
overwegingen voor de huuraanpas-
hoopt de corporatie het aantal scheefwoners
goedkopere (kleinere) huurwoningen, waar-
sing per juli.
terug te dringen. Huurders uit die categorie
door de huren onder de liberalisatiegrens van
die in hun sociale huurwoning blijven wonen,
euro vallen, of waar mogelijk onder de zo-
krijgen een meer marktconforme huur.
geheten aftoppingsgrens euro. Ook heeft
Verdooren erkent dat deze groep al vier jaar op
de corporatie een duurzaamheidsprogramma
rij de maximale verhoging krijgt. ‘In individu-
met energiebesparende maatregelen voor alle
ele gevallen kunnen wij de huur verlagen, bij-
woningen die op de planning staan voor groot
voorbeeld als het inkomen van de huurder
onderhoud. ‘Dat is gunstig voor de woon-
plotseling daalt. Daarmee wijken we ten guste
lasten, en daarmee de betaalbaarheid.’
van de huurder af van de wettelijke regeling.’
10
FEITEN EN CIJFERS Woningcorporaties rekenen per juli een
6%
huurstijging van gemiddeld procent. Voor huishoudens met de laagste inkomens is de huurstijging lager: gemiddeld , procent. Dit blijkt uit een jaarlijkse enquête van Aedes onder corporaties. De beperkte stijging is in lijn
5% 4% 3%
met het sociaal huurakkoord, waarin Aedes en de Woonbond afspraken hoe zij sociale huurwoningen betaalbaar willen houden. Lees meer over de uitkomsten van de enquête op www.aedes.nl/huurbeleid.
4,6%
2%
2,6% 2,1% Gemiddelde huurverhoging 2016
1% 0%
0,7%
1,7%
4,3%
Tot 34.678 euro
Van 34.678 tot 44.360 euro
Boven 44.360 euro
Maximaal toegestane huurverhoging
‘LOKALE OPLOSSINGEN NODIG OM HUREN BETAALBAAR TE HOUDEN’ • Stadgenoot, Amsterdam,
zou meer investeringsruimte opleveren.’ Vol-
. woningen
gens de bestuursvoorzitter wordt er in het
• Lage en middeninkomens met een
akkoord vooral rekening gehouden met de
relatief hoge huur worden ontzien
zittende huurders en niet met woningzoekenden. In Amsterdam is de situatie nijpend:
HUURAANPASSING
voor een sociale huurwoning staan mensen
• Lage inkomens: procent ( huur > euro);
met een laag inkomen gemiddeld negen jaar op de wachtlijst. ‘Is dat wat we willen? Ik
, procent (huur < euro)
denk het niet. Scheefwoners zijn niet fout.
• Middeninkomens: , procent ( huur >
Maar er moet voldoende aanbod zijn voor
euro); , procent (huur < euro) • Hoge inkomens: maximaal , procent
lage inkomens. En dat is er niet.’
Betaalbaar wonen in een wereldstad, dat is de
GROEIEN
missie van Stadgenoot. En de keuze voor de
Daarbij komt nog dat Amsterdam als stad
huuraanpassing per juli sluit daar volgens
blijft groeien. Het aanbod van betaalbare
bestuursvoorzitter Marien de Langen goed
huurwoningen blijft achter. De Langen pleit
op aan: de zwakste schouders worden het
ervoor dat de inkomensgrens voor een sociale huurwoning in de hoofdstad omhoog
meest ontzien en de echte scheefwoners (met een inkomen boven . euro) krij-
K ANTTEKENING
gaat van . euro naar . euro. ‘De
gen het volle percentage van , procent.
De Langen maakt bij de toelichting op de
markt begint niet met bouwen waar het soci-
Opvallend is dat Stadgenoot bij zowel de lage
huuraanpassing per juli een duidelijke kant-
ale huursegment eindigt, dus laat corporaties
als de middeninkomens een grens trekt bij de
tekening. Stadgenoot stemde tegen het soci-
ook bouwen voor middeninkomens.’
huurprijs van euro. Lage inkomens met
aal huurakkoord van Aedes en de Woonbond.
Lokale oplossingen zijn nodig om de missie
een huur boven euro worden het meest
Hierin is afgesproken dat de huur jaarlijks ge-
betaalbaar wonen in een wereldstad waar te
ontzien: zij krijgen geen huurverhoging. De
middeld procent boven inflatie zou worden
kunnen maken, benadrukt De Langen. ‘Er
Langen licht toe: ‘Boven die grens ontvangen
verhoogd. Hoge inkomens kunnen niet meer
zijn regionale verschillen op de woningmarkt,
huurders geen huurtoeslag meer. Dus die
dan , procent huurverhoging krijgen, tot
daar moeten we meer op kunnen sturen.
groep wordt in feite het meest getroffen.’
spijt van De Langen. ‘Meer huurverhoging
Dat is echt noodzakelijk.’
huurbeleid 11
‘VEEL HUURDERS HOUDEN HET HOOFD MAAR NET BOVEN WATER’ • AlleeWonen, Breda en Roosendaal, . woningen • Verschillende varianten voor Breda en Roosendaal HUURAANPASSING • Breda: lage inkomens net boven inflatie (, procent), middeninkomens (, procent) • Roosendaal: lage inkomens (, procent), middeninkomens (, procent) • Hoge inkomens: maximaal , procent
Huurders in Breda en Roosendaal krijgen verschillende percentages huurverhoging. Dat idee komt vanuit de huurdersorganisatie zelf, vertelt directeur-bestuurder Tonny van de Ven van AlleeWonen. ‘Ze hebben zich goed in de complexe materie verdiept. En ze hebben een
MAXIMALE HUURSTIJGING
punt. In Breda liggen de huurprijzen hoger. En er wonen relatief veel huurders met een laag middeninkomen. Die worden nu meer ont-
Volgens de directeur-bestuurder heeft de cor-
zien.’ Van de Ven vond het belangrijk om huur-
poratie door de verhuurdersheffing eerder
De overheid stelt jaarlijks vast
ders een gewichtige stem te laten hebben in
noodgedwongen wel forse huurverhogingen
met welk percentage de huren
het overleg. ‘Huurders moeten weer kunnen
doorgevoerd. ‘Met pijn in het hart. Vorig jaar
maximaal mogen stijgen. Voor
zeggen dat de corporatie “van ons” is. Ze
hebben we dat gelukkig los kunnen laten.
alle inkomensgroepen geldt
moeten meer te zeggen krijgen, niet alleen
Voor veel huishoudens staat de betaalbaarheid
per juli een basishuur-
omdat de Woningwet dat voorschrijft.’
echter nog steeds onder druk. Zij houden het
verhoging van , procent, opge-
hoofd maar net boven het water.’
bouwd uit het inflatiecijfer van
WENNEN
het voorafgaande jaar (, pro-
De organisatie van AlleeWonen moest volgens
NIET VERKOPEN, NIET SLOPEN
cent in ) plus , procent.
Van de Ven nog wel even wennen aan het
AlleeWonen spant zich in om zoveel mogelijk
De toegestane maximale percen-
voorstel voor het huurbeleid. ‘Medewerkers
betaalbare huurwoningen voor de doelgroep
tages zijn: , procent voor huis-
vroegen zich af of de corporatie niet een één-
beschikbaar te houden. Dat betekent: de be-
houdens met een laag inkomen
duidig huurbeleid moet uitstralen. Ik zou niet
staande voorraad niet verkopen en niet slopen.
tot . euro. , procent voor
weten waarom. Voor mij is de kern dat we de
Een andere manier is om de huur af te toppen,
huishoudens met een midden
laagste inkomens ontzien, daarbinnen kunnen
zodat de huurders zoveel mogelijk van de
we keuzes maken. Anderen vreesden dat de
huurtoeslag kunnen profiteren. Energiebespa-
administratie te ingewikkeld zou worden door
rende maatregelen kunnen ook een bijdrage
de verschillende varianten. Daar hebben zij
leveren, aldus Van de Ven.
inkomen tussen . en . euro. , procent voor huishoudens met een hoog inkomen boven . euro.
zich even overheen moeten zetten.’
“een nieuw geluid bij NCCW”
Wat wij doen? NCCW ontzorgt als ICT dienstverlener meer dan de helft van alle corporaties in Nederland. Wij leveren ERP systemen en applicaties voor uw processen.
Hoe doen wij dat? • Door naar u te luisteren • Met ervaren professionals • Met hart voor de sociale huursector • Een eigen SAAS centrum met uitwijk
Wat levert het u op? • Hogere klant(huurder)tevredenheid • Lagere kosten • Meer inzicht in uw dienstverlening • Zekerheid dat uw systeem altijd beschikbaar is
Kortom: U ontzorgen op ICT gebied Kijk op onze website voor meer informatie. Wilt u persoonlijk contact bel dan 036 539 13 93 of stuur een e-mail naar info@nccw.nl.
www.nccw.nl
ADVERTENTIE
Maatschappelijk
Commercieel
In Control met scenarioanalyse Is voor een levensvatbare DAEB en niet-DAEB tak meer nodig dan een eenvoudige verdeling van het bezit? Het bereiken van de wensportefeuille kan worden gehinderd door het vraagstuk van financierbaarheid of de waarde van financiële ratio’s. Een goede scenarioanalyse biedt daarbij mogelijkheden. Basisscenario Het uitgangspunt bij de scheiding tussen (niet-DAEB) commercieel- en (DAEB) maatschappelijk vastgoed is de bestaande begroting. In deze begroting blijven de financiële ratio’s veelal binnen de interne en externe (WSW) normen. Na doorvoering van de scheiding blijkt echter in veel gevallen dat verschillende kengetallen, zowel in de DAEB als de niet-DAEB tak, niet meer voldoen aan de normen. Met het doorrekenen van verschillende scenario’s wordt dan gezocht naar een optimale uitkomst.
Knoppen Deze optimale uitkomst kan onder meer worden bereikt door te variëren met het aantal over te hevelen woningen van de ene naar de andere tak, de omvang van de interne lening of toerekening van kosten aan de beide takken. Als er een verdeling is gevonden, waarbij een gezonde uitgangspositie is ontstaan, kan de ontwikkeling van de belangrijkste kengetallen in de toekomst worden gevolgd.
Vervolgens kunnen, zelf uitgewerkte of door software gesimuleerde scenario’s, worden doorgerekend. Hiermee wordt de stabiliteit van de uitgangspositie getoetst.
In de praktijk wordt niet voldoende rekening gehouden met deze risico’s. Maar ook sterk positieve ontwikkelingen, zoals een structureel lage rente, een sterke toename van efficiency of afschaffing van de verhuurderheffing worden onvoldoende verkend, waardoor mogelijkheden niet worden benut. Als een corporatie deze kansen en bedreigingen kwalificeert en goed in beeld heeft, is zij in staat om haar beleid hierop aan te passen.
In Control Regen en zonneschijn De toekomstige ontwikkelingen worden ingeschat als een voortzetting van de huidige situatie. De mate waarin aanpassingen in delen van het beleid, zoals toename van verkopen, of extra huurverhoging, de uitkomsten doen veranderen, zijn vaak minder goed in beeld. Met scenarioanalyse worden de afzonderlijke effecten van deze wijzigingen zichtbaar, waardoor inzicht ontstaat in de effectiviteit van de verschillende beleidsmaatregelen. Daarnaast zijn het juist de omstandigheden die buiten de invloed van corporaties liggen, die het beleid beïnvloeden en wijzigingen veroorzaken. Een plotselinge daling van de huizenprijzen met 30%, een langdurige bevriezing van de huurprijzen of een rente van 12% lijken niet waarschijnlijk, maar zijn zeker niet ondenkbaar.
Inmiddels krijgen de eerste scheidingsvoorstellen vorm. Hofmeier heeft de kennis in huis om de scheiding DAEB-NIET DAEB te realiseren, administratief én strategisch. De ervaring die bij de verschillende corporaties wordt opgedaan wordt onderling tussen professionals en binnen de kennisorganisatie van Hofmeier optimaal gedeeld.
Wilt u weten hoe deze ervaring voor uw organisatie kan worden ingezet? Neem dan contact op met Peter van Gilst, Sector Manager Corporaties door te bellen met 06-51415946 of op het e-mailadres p.vangilst@hofmeier.nl.
Financiële Professionals | Interim Management | Consulting
14
RICK VAN DEN BOS INNOVATOR
‘BETAALBAARHEID GAAT GOED SAMEN MET INNOVATIE’
Duurzaam, betaalbaar en comfortabel wonen Hoe pakt u deze klus aan? toegankelijk maken voor iedereen nu en in de ‘We zijn begonnen met het helder krijgen van de missie: duurzaam, betaalbaar en comfortoekomst. Dat is de gezamenlijke missie van tabel wonen toegankelijk maken voor iedervijf bedrijven: bouwers, een ontwikkelaar, een nu en in de toekomst. Vervolgens maak ik analyse van de sterktes en zwaktes rond een belegger en woningcorporatie Eigen een innoveren bij de vijf bedrijven. Die koppel ik Haard. Innovator Rick van den Bos heeft vanaf aan de kansen en bedreigingen van een aantal april honderd dagen om deze missie in een maatschappelijke en technologische trends, zoals de circulaire economie en het gebruik bedrijfsoverstijgend innovatieplan te vertalen. van data in de woning. In juli presenteer ik aan TEK ST : MARJON VAN WEERSCH
de vijf bedrijven mijn innovatieplan waarin ik omschrijf wie en wat er nodig is om de missie te concretiseren.’
opinie 15
Er zijn al heel veel initiatieven rond duurzaamheid. Wat kunt u daar nog aan toevoegen? ‘Dat klopt. Kijk bijvoorbeeld naar de mooie ini-
gebruik in kaart brengen, kan blijken dat an-
het bouwproces. Opdrachtgevers, zoals cor-
dere plattegronden energie-technisch effi-
poraties, moeten niet meer langer aan de
ciënter zijn en het wooncomfort verhogen.’
bouwers voorschrijven hoe het bestek van de woning eruit moet zien, welke ramen en
versnelling op. En dat vraagt om betrokken-
Dat klinkt leuk. Maar corporaties moeten hun woningen tegenwoordig sober bouwen. Komt de betaalbaarheid hier niet mee in het geding?
heid van meer partijen dan alleen bouwers en
‘Natuurlijk moeten corporaties steeds doel-
van werken vraagt om vertrouwen tussen
corporaties. Het domein wonen is veel breder.
matiger en efficiënter werken. Maar daar
opdrachtgever en opdrachtnemer. Daar ont-
Dat zal ik ook in mijn plan laten zien.’
kunnen slimmere plattegronden juist een bij-
breekt het nog aan. Voor Eigen Haard en de
drage aan leveren. Misschien worden wonin-
andere bedrijven is dit project ook een mooie
gen dan wel kleiner. En als we andere materi-
kans om in elkaars keuken te kijken en dat
‘We hebben nu een aantal voorlopige innova-
alen gebruiken dan de stenen en het beton
vertrouwen verder te ontwikkelen.’
tiethema’s benoemd. Bijvoorbeeld de woning
waarmee we al eeuwen bouwen, worden
als data-engine. Als ik na een dag werken
huizen wellicht ook goedkoper. Sober is
Rick van den Bos is geselecteerd uit 45 kan-
thuiskom, zou mijn huis inmiddels toch moeten
een misleidend woord. Het veronderstelt dat
didaat-innovators. Voorheen was hij onder
weten dat ik een warm bad wil en welke lichten
betaalbaarheid niet samen kan gaan met
meer commercieel directeur bij een grote
ik op welke dimstand aan wil. Op deze terrei-
technologische ontwikkeling. Het is juist
Nederlandse bouwonderneming. In de
nen vindt al innovatie plaats, maar slechts op
andersom.’
zomer leest u op aedes.nl in het dossier
tiatieven van de Stroomversnelling voor nulop-de-meter-woningen. Maar als we de duurzaamheidsdoelstellingen willen halen, moet er nog veel gebeuren. Daar moet echt nog een
Waar denkt u dan aan?
beperkte schaal. En meer dimensies in een woworden. Zo bouwen we met elkaar al jaren de-
Wat komt nog meer in uw plan terug?
zelfde plattegronden. Als we met geluid- en
‘We kunnen als sector nog een flinke slag
infraroodsensoren in een aantal woningen het
slaan in het fundamenteel slimmer maken van
ning kunnen met data efficiënter gemaakt
vensterbanken gebruikt moeten worden. Zij moeten veel meer dan nu output-eisen stellen. Zoals: het mag maximaal zoveel kosten en moet deze energieprestatie hebben. Kom maar met een slimme oplossing. Deze manier
Opdrachtgeverschap meer over zijn uiteindelijke innovatieplan.
16
opinie
REIN HAGENAARS DIRECTEUR-BESTUURDER VAN WONEN NOORDWEST FRIESLAND
‘VISITATIE IS TOE AAN VERANDERING’ Een overmaat aan transparantie en verantwoording schiet zijn doel voorbij. Daarom pleit Rein Hagenaars voor vernieuwing van één van de instrumenten waarmee corporaties zich verantwoorden: de visitatie. Die zou zich bijvoorbeeld moeten toespitsen op een kwalitatieve beoordeling door huurders. ILLUSTR ATIE : HAN HOOGERBRUGGE
Corporaties moeten aan de buitenwereld laten zien wat ze doen. Het is belangrijk dat we ons verantwoorden over de keuzes die we maken. Maar een overmaat aan verantwoording schiet zijn doel voorbij. En volgens mij hebben wij dat punt inmiddels bereikt. Eén van de instrumenten waarmee corporaties zich verantwoorden over hun maatschappelijke prestaties is de visitatie. Het instrument is in het begin van deze eeuw door de sector zelf ontwikkeld met als doel: leren, verbeteren en transparantie. Sindsdien zijn wet- en regelgeving, de maatschappelijke context en de inbedding van het visitatiestelsel veranderd. Zo is het financiële toezicht op corporaties aangescherpt. Dat ligt nu bij de nieuwe Autoriteit woningcorporaties en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Zij houden niet alleen toezicht op de financiële prestaties van de corporatie, maar vellen hierover
17
ook een oordeel. Ook de Aedes-benchmark verzamelt en geeft informatie. Daarnaast is er de Transparantietool, waarmee corporaties de financiële effecten van mogelijke beleidskeuzes inzichtelijk kunnen maken voor gemeenten, huurders en andere stakeholders. Dat roept de vraag op of het financiële onderdeel in de huidige visitatiemethodiek nog voldoende toegevoegde waarde levert.
Overlap Wij signaleren in ieder geval een overlap in het opvragen, monitoren en in kaart brengen van financiële gegevens. Bovendien kennen de verschillende verantwoordingsinstrumenten niet altijd eenduidigheid in de interpretatie van die gegevens. Corporaties hebben soms niet alleen het idee dat ze zich suf verantwoorden, maar ze zien vervolgens op grond van dezelfde gegevens ook nog eens verschillende uitkomsten terug. En dan zijn we appels met peren aan het vergelijken. Bovendien bestaat de kans dat de buitenwereld door alle instrumenten waarmee corporaties hun werk transparant maken, het bos ook niet meer zien. Het is overigens ook opmerkelijk dat de resultaten van de visitatie niet betrokken worden bij de Aedes-benchmark, terwijl een visitatie toch een bewerkelijke en dure exercitie is. Dat stemt tot nadenken. Wonen Noordwest Friesland vindt daarom dat de visitatie toe is aan verandering. Wij pleiten voor een aanpak waarbij dubbeling met andere instrumenten wordt voorkomen. Dan hoeven corporaties niet meer op verschillende plekken over dezelfde thema’s met andere indicatoren verantwoording af te leggen. In plaats daarvan zou visitatie zich moeten toespitsen op zaken die andere instrumenten of organisaties niet naar boven halen. Ik denk daarbij met name aan een kwalitatieve beoordeling van de corporatie door huurders(organisaties) en andere stakeholders. Als de visitatie zich daarop concentreert, kan het ook goedkoper en – niet onbelangrijk – wellicht ook frequenter. Een vierjaarlijkse visitatie geeft cijfers die snel achterhaald zijn. Een jaarlijkse visitatie is een waardevolle aanvulling op de Aedesbenchmark en leidt tot actuele cijfers.
Vernieuwing Vernieuwing van het visitatiestelsel kan zorgen voor een betere samenhang tussen de verschillende verantwoordingsinstrumenten. De sector is gebaat bij eenduidig te interpreteren indicatoren en gebruik van zoveel mogelijk bestaande data. Ik zou het daarom toejuichen als Aedes de mening inventariseert van de sector met een enquête en op basis van de uitkomsten met de stichting Visitatie gaat praten over de gewenste veranderingen. Ik ben in ieder geval benieuwd hoe mijn collega-bestuurders denken over de noodzaak van een vernieuwing van het visitatiestelsel.
‘Rijk en arm komt elkaar nu nog tegen. Als de armoede geconcentreerd wordt, dreigt er vervreemding. (…) Dan schiet zo’n inkomensgrens voor huurwoningen zijn doel voorbij.’ SAKO MUSTERD, HOOGLERAAR SOCIALE GEOGRAFIE UNIVERSITEIT AMSTERDAM, STELT DAT DE INKOMENSGRENS SEGREGATIE VERGROOT, IN DE VOLKSKRANT.
‘Het scheefwonen in de corporatiesector verschuift van huurders die er financieel gunstig voor staan naar huurders die krap bij kas zitten.’ JAN LATTEN, HOOFDDEMOGRAAF BIJ HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK EN HOOGLERAAR AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM IN HET FINANCIEELE DAGBLAD.
‘Niemand is tegen samenwerking, maar weinig organisaties doen het echt.’ JORRIT DE JONG, MEDEOPRICHTER KAFKABRIGADE, ORGANISATIE DIE OVERHEDEN HELPT BUREAUCRATIE OP TE LOSSEN, IN VNG MAGAZINE.
‘Een te kleine groep mensen bepaalt in Nederland al heel lang de bouwregels.’ STEF BLOK, MINISTER VOOR WONEN EN RIJKSDIENST, IN COBOUW.
‘Dorpen zijn koplopers in maatschappelijke innovatie. Ze zijn een inspiratiebron voor elkaar en de steden. Hoog tijd dat – in de gepercipieerde ‘eeuw van de stad’ – ook de triomf van de dorpen meer aandacht krijgt.’ DAPHNE KOENDERS EN SJORS DE VRIES, RESPECTIEVELIJK ONDERZOEKER EN DIRECTEUR VAN EN OP RUIMTEVOLK.NL.
Hier werken wij aan huurderstevredenheid
Consolidated repareert jaarlijks meer dan 10.000 lekkages door heel Nederland. Onze vakmensen staan dag en nacht klaar om storingen snel, vakkundig en professioneel te verhelpen. Huurders melden de lekkage rechtstreeks bij onze centrale, waarna een afspraak wordt gemaakt. Tot de lekkage is verholpen houden wij contact met de huurder en dat wordt gewaardeerd! Kennis van daken
Maak ook werk van huurderstevredenheid en kijk op www.consolidated.nl.
16030055-LAMAR_ADV_campagne2016Dakota_v3.indd 1
GRATIS WEBINAR
14 juni 12.30 â&#x20AC;&#x201C; 13.30
EfficiĂŤnt ketelonderhoud in projecten Projectmatig ketelonderhoud kan veel effectiever. In het webinar krijgt u inzicht in de techniek en organisatie van een effectief ketelbeheersplan en worden praktijkvoorbeelden en tips gedeeld.
Ga naar: www.awb.nl/webinars en schrijf u gratis in!
08/04/16 17:04
Vergunninghouders huisvesten in leegstaand vastgoed Gemeenten hebben de taak gekregen huisvesting te verzorgen voor vergunninghouders. Het huisvesten van deze doelgroep in leegstaand vastgoed werkt op verschillende manieren positief. Aan de ene kant zorgt het voor opvulling van leegstand waardoor een gebied levendig blijft en verval tegengaat. Daarnaast krijgen de vergunninghouders een vast onderkomen. Er wordt zo bovendien geen extra beslag gelegd op de wachtlijsten van woningcorporaties.
er een schoonmaakrooster is en er onderling geen overlast wordt veroorzaakt. Daarnaast ziet hij erop toe dat er scholing wordt geregeld, praat hij met de gemeente en het COA en stuurt vrijwilligers aan. Tot slot maakt hij de vergunninghouders wegwijs in de Nederlandse samenleving en helpt bij de verwerking van persoonlijke trauma’s door gesprekken aan te gaan. De gemeente wordt op deze manier veel werk uit handen genomen.
Hulp bij sociaal beheer
Flexibele contracten
Er zijn in Nederland al enkele gemeenten die op deze manier in de huisvesting van vergunninghouders voorzien. Dat kan zijn omdat een gemeente zelf geen woningen beschikbaar heeft. In Haarlem zijn er bijvoorbeeld 34 jonge vergunninghouders gehuisvest in een voormalig kantoorpand. Vaak is het nodig een leegstaand pand eerst te transformeren. Ook in Haarlem was dat het geval. Een aantal etages van het gebouw is getransformeerd en geschikt gemaakt voor bewoning. De vergunninghouders wonen hier samen met studenten, wat zorgt voor een goede integratie. Camelot Europe doet het sociaal beheer door een ‘sociale huismeester’ in te zetten. Deze huismeester zorgt er onder andere voor dat de dagelijkse gang van zaken goed verloopt,
In gemeente Woensdrecht verblijven een aantal vergunninghouders in een voormalig kleinschalig verzorgingshuis. Camelot Europe had het pand al in beheer en plaatste er eerst vijf antikraakbewoners op de begane grond. Later werd de eerste verdieping brandveilig gemaakt zodat daar vijf vergunninghouders terecht konden. De gemeente heeft een bijdrage geleverd door voor de inrichting van de vijf woningen te zorgen. Het wonen op basis van een bruikleenovereenkomst biedt de pandeigenaar, stichting tanteLouiseVivensis, veel flexibiliteit. Het pand kan namelijk binnen een maand weer leeg opgeleverd worden. Zo zijn er dus diverse mogelijkheden om een prettige en sociale leefomgeving voor vergunningshouders te creëren.
JUNI
7
Meer weten? Wilt u meer weten over het huisvesten van vergunninghouders in leegstaand vastgoed? We lichten onze projecten graag verder toe. Neemt u gerust contact op met één van onze adviseurs.
Camelot is een commercieel bedrijf, maar we hebben ook een groot hart voor sociale projecten. Door Nederlanders en vergunninghouders onder één dak te plaatsen, hopen we aan beide kanten begrip te kweken. De maatschappelijke acceptatie wordt hiermee vergroot, wat goed is voor de integratie.
Mogelijkheden inzet Camelot • Inzetten ‘sociale huismeester’ • Opstellen van bruikleenovereenkomsten • Regelen technische beheer • Meedenken in creatieve oplossingen
cameloteurope .com T. +31(0)88 226 3568
Gaat u mee kijken naar een getransformeerd verzorgingshuis? Camelot staat van 7 t/m 9 juni op de Provada. Op 7 juni verzorgt de transformatie expert een rondleiding door het getransformeerde verzorgingshuis aan de Slotermeerlaan in Amsterdam. Daar wonen inmiddels ruim 200 jongeren. Wilt u mee op werkbezoek? Meldt u zich dan uiterlijk 1 juni aan via marketing@cameloteurope.com of kijk op cameloteurope.com/provada voor meer informatie.
20
VERSNELLINGSMAATREGELEN HUISVESTING VERGUNNINGHOUDERS
FOTO : FLOREN VAN OLDEN
‘LIEVER BETAALBARE GROND DAN SUBSIDIE’
Ruim 16.000 vergunninghouders wachten in asielzoekerscentra op een woning. Subsidies en regelingen moeten die huisvesting versnellen maar gemeenten en woningcorporaties maken daar vooralsnog slechts mondjesmaat gebruik van. Waar ligt dat aan? En hoe zijn de ervaringen van corporaties die wel van de stimuleringsmaatregelen gebruikmaken? Een rondgang.
vergunninghouders 21 TEK ST : JAN SMIT
Maasdelta stelt dit voormalige klooster beschikbaar voor de tijdelijke huisvesting van Syrische vergunninghouders. De gemeente huurt het gebouw en krijgt daar subsidie voor. De corporatie zorgt voor het beheer.
FOTO : FLOREN VAN OLDEN
22
Zo’n twee jaar heeft het gebouw leeg-
In moeten gemeenten ruim . vluch-
gestaan. Maar sinds februari is er weer
telingen met een verblijfsvergunning aan een
volop leven in het voormalige klooster van
woning helpen. Als het tempo waarin vergun-
de zusters Ursulinen van Bergen in het Zuid-
ninghouders worden gehuisvest niet versnelt,
Hollandse Maassluis. Het pand biedt tijdelijk
zal deze taakstelling niet worden gehaald.
huisvesting aan Syriërs met een verblijfs-
Platform Opnieuw Thuis, een samenwerkings-
vergunning. Woningcorporatie Maasdelta, de
verband van het Rijk, VNG, IPO, COA en
eigenaar die ook tekent voor het beheer, stelde
Aedes dat gemeenten en corporaties onder-
het onderkomen beschikbaar. Veel hoefde er
steunt bij het huisvesten van vergunninghou-
niet aan te gebeuren: het klooster fungeerde
ders, houdt al rekening met een achterstand
tot als dak- en thuislozenopvang. ‘Sober
van zo’n . mensen per juli. Om de huis-
en doelmatig. Gewoon netjes’, zo omschrijft
vesting te versnellen introduceerde het Rijk
vestigingsmanager Frank van der Plas van
eind vorig jaar een aantal subsidies en andere maatregelen. Die staan in
Maasdelta het gebouw. ‘Beter dan een asiel-
het zogeheten Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom (zie kader).
zoekerscentrum. Met als pluspunt dat je met
De belangrijkste zijn het gemeentelijk versnellingsarrangement en de
deze huisvesting geen extra beslag legt op de
Tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders.
wachtlijst. Daardoor creëer je draagvlak.’ De vergunninghouders komen bovenop de
EEN GOEDE TUSSENOPLOSSING
taakstelling van die het Rijk aan Maassluis
Van de regelingen wordt vooralsnog relatief weinig gebruikgemaakt.
heeft opgelegd. Deze geste van de gemeente
Zes gemeenten maakten volgens Platform Opnieuw Thuis in het eerste
en de corporatie – mede mogelijk dankzij
kwartaal van dit jaar gebruik van het gemeentelijk versnellingsarrange-
het
versnellingsarrangement,
ment. Het gaat hierbij om in totaal vergunninghouders. Maasluis
een van de subsidieregelingen voor gemeen-
is een van die zes gemeenten. Naast het voormalige klooster stelde
ten die de huisvesting van vergunninghouders
woningcorporatie Maasdelta vijf wisselwoningen van een te slopen flat
moeten versnellen – komt als geroepen. De
beschikbaar. De gemeente huurt het gebouw en de woningen van de
asielzoekerscentra zitten overvol. Zo’n .
corporatie. Die zorgt voor het beheer. Vluchtelingenwerk, vrijwilligers
vergunninghouders wachten daar momenteel
en welzijnsorganisaties tekenen voor de begeleiding.
op een woning. Gemeenten en corporaties
‘Een goede tussenoplossing’, noemt vestigingsmanager Van der Plas
doen hun best om de doorstroom van deze
van Maasdelta deze tijdelijke huisvesting. De corporatie en Maassluis
vluchtelingen met verblijfsvergunning te be-
streven ernaar om de vergunninghouders die nu in het klooster wonen
vorderen. Het tempo waarin dit gebeurt is
binnen een half jaar te helpen aan een reguliere woning in dezelfde
vooralsnog niet hoog genoeg.
gemeente. Van der Plas heeft er alle vertrouwen in dat dit lukt.
gemeentelijk
Met de opvang van meerdere vergunninghouders achter één voordeur heeft De Woonschakel geen goede ervaringen. ‘Mede door verschillende achtergronden en geloofsovertuigingen was dit geen succes. Dan verspeel je draagvlak.’ De corporatie pleit daarom voor meer betaalbare grond zodat ze meer reguliere woningen (zoals op de foto) kan bouwen.
DUURZAME OPLOSSINGEN Ook de subsidie in het kader van de Tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders wordt nog weinig gebruikt. Het budget voor de stimuleringsregeling bedraagt , miljoen euro. Volgens het Rijk is dat voldoende voor de huisvesting van . vergunninghouders. Op april was er slechts een kleine
FOTO : MIRJAM VAN DER LINDEN
vergunninghouders 23
‘ Tijdelijke huisvesting legt geen extra druk op de wachtlijst. Daardoor creëer je draagvlak’
, miljoen euro aangevraagd. Een van de corporaties die overweegt een beroep te gaan doen op de subsidieregeling is Rochdale. Samen met de vijf andere
de gemeente hebben we gezegd: geef ons
corporaties die actief zijn in de hoofdstad gaat Rochdale een bod uit-
locaties. Maar dan willen we wel geschikte
brengen op een aantal voormalige kantoorpanden die eigendom zijn van
locaties, een aantrekkelijk woongebied of in ieder
de gemeente. De corporaties willen deze panden ombouwen tot woon-
geval kansen om er een aantrekkelijk woongebied
ruimte voor vergunninghouders. Rochdale krijgt dan een deel van de
van te maken. Kijk, stenen stapelen dat is niet zo
gebouwen. Rochdale wil de gemeente graag helpen bij haar taakstelling
ingewikkeld. Maar je moet perspectief bieden.
om de komende twee jaar . statushouders extra te huisvesten,
Dan heb je het over zaken als integratie, bege-
zegt bestuursvoorzitter Hester van Buren. ‘Wij vinden dat wij daarin
leiding en community building. Daarom streven
een rol hebben. Maar wij nemen de aap niet op onze schouder’,
we liever naar duurzame oplossingen, ook voor
benadrukt zij. ‘We hebben geld gereserveerd op onze begroting. Tegen
deze doelgroep. Daarnaast gaat de gemeente bij
24
Stimuleringsmaatregelen Om de huisvesting van vergunninghouders te versnellen heeft het Rijk eind vorig jaar een aantal afspraken gemaakt met onder meer de gemeenten. Dit zogeheten Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom voorziet onder andere in subsidie voor gemeenten, corporaties en andere partijen die nieuwe (tijdelijke) huisvesting voor vergunninghouders creëren. De volgende regelingen staan daarin: • De Tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders. Verhuurders kunnen via de gemeente bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) maximaal . euro subsidie per vergunninghouder aanvragen voor nieuwbouw en transformatie van panden. Voorwaarde is dat deze woning plek biedt aan ten minste vier vergunninghouders. • Het gemeentelijk versnellingsarrangement. Deze regeling geldt alleen voor niet reguliere woonruimte zoals leegstaande kantoren en vakantiehuisjes. Gemeenten kunnen per week per vergunninghouder euro subsidie
tijdelijke locaties uit van een duur van tien jaar. De exploitatie van derge-
krijgen voor de huisvesting en eenmalig
lijke woningen is niet sluitend te maken in zo’n korte periode.’ Tot duur-
een bedrag van . euro voor begelei-
zame oplossingen behoren volgens Van Buren ook het versnellen van
ding. Deze subsidie blijft van kracht tot
nieuwbouwprojecten, minder verkoop van bestaande huurwoningen,
er definitieve woonruimte is gevonden
het ombouwen van leegstaande kantoren en het delen van een woning.
met een maximum van twee jaar.
ALLEEN DIENSTEN LEVEREN • De Beleidsregel experiment huisvesting
Behalve met woningen uit de reguliere voorraad of via de nieuwbouw
vergunninghouders. Corporaties mo-
en transformatie van panden kunnen corporaties ook helpen met
gen diensten leveren in gebouwen die
de taakstelling door diensten te leveren in gebouwen die door anderen
door anderen beschikbaar zijn gesteld
beschikbaar zijn gesteld (beheer door derden). Binnen deze regeling,
mits er geen interesse is van marktpar-
de Beleidsregel experiment huisvesting vergunninghouders, mogen
tijen. Daarnaast mogen corporaties ge-
corporaties de diensten alleen leveren als er geen interesse is van markt-
bouwen van derden straks ook huren en
partijen. Een corporatie die haar diensten wil aanbieden op basis van
verbouwen (voor maximaal . euro
deze beleidsregel is Oosterpoort, werkzaam in de gemeenten Berg en
per woning), mits procent van de wo-
Dal en Heumen, vlakbij Nijmegen. De gemeente Heumen heeft in het
ningen in het gebouw aan vergunning-
dorp Malden een voormalig kantoorpand van een zorgorganisatie laten
houders wordt verhuurd. Hiervoor is
ombouwen tot een complex met veertig appartementen. Daarvan zijn
een wetswijziging in de maak
er twintig bestemd voor vergunninghouders, tien voor mensen die
Lees meer over de huisvesting van vluch-
ambulante begeleiding krijgen en nog eens tien voor jongeren met een
telingen met een verblijfsvergunning op
lokale binding.
www.aedes.nl/vergunninghouders.
Voor het beheer van het gebouw organiseerde Heumen conform de nieuwe Woningwet eerst een markttoets. Doel: kijken of er een markt-
vergunninghouders 25
de uit de brand helpen? Daarover lopen de meningen uiteen. ‘Wij zitten niet te wachten op subsidie’, zegt Ab Gieling. Hij is directeur-bestuurder van De Woonschakel, een corporatie met . huurwoningen in gemeenten met veel kleine kernen als Medemblik, Stede Broec en Koggenland. ‘Kantoren en bedrijfsruimten hebben we hier nauwelijks, laat staan kantoren en bedrijfsruimten die ook nog eens leeg staan.
Vergunninghouders, jongeren en mensen met ambulante begeleiding wonen samen in dit voormalige kantoorpand dat de gemeente Heumen liet ombouwen tot appartementen. Er kon geen marktpartij gevonden worden voor het beheer, daarom wil corporatie Oosterpoort het beheer op zich nemen. Inmiddels is de Autoriteit woningcorporaties gevraagd om toestemming. ‘We gaan ervan uit dat we die krijgen.’
FOTO : BART VAN DIEKEN
En met de opvang van meerdere vergunninghouders achter één voordeur hebben we niet zulke goede ervaringen. Tien jaar geleden hebben we het geprobeerd. Maar mede door verschillende achtergronden en geloofsovertuigingen was dit geen succes. Dan verspeel je draagvlak.’ Gieling heeft liever betaalbare grond voor uitbreiding van de reguliere voorraad. Of vrijstelling van de verhuurdersheffing. ‘In een regio als de onze zijn we daar veel meer partij was die de activiteit kon en wilde uitvoeren. Twee organisaties bleken geïnteresseerd, maar met hen bereikte de gemeente geen overeenstemming. Daarop zocht Heumen contact met Oosterpoort. De corporatie reageerde positief. ‘Dit past bij onze maatschappelijke doelstelling’, aldus Marieke van Kesteren, strategisch beleidsadviseur Klant en Wijken bij deze Gelderse corporatie. ‘Daarom hebben we de Autoriteit woningcorporaties gevraagd om toestemming. We gaan ervan uit dat we die krijgen.’ De corporatie zorgt in het appartementencom-
‘Je moet bewoners perspectief kunnen bieden’
bij gebaat.’ Ook Rochdale investeert liever in langdurige huisvesting voor vergunninghouders. Bestuursvoorzitter Van Buren: ‘Wij gaan voor kwaliteit. Dat geldt voor al onze doelgroepen, ook voor deze nieuwe Amsterdammers.’ Volgens Aedes is het nog te vroeg voor conclusies. ‘De regelingen zijn nog relatief jong’, nuanceert Nathalie Boerebach, binnen Aedes belast met onder meer de huisvesting van vergunninghouders. ‘Instanties als de RVO en de COA zijn druk bezig met het verwerken van de aanvragen. En veel gemeenten en corporaties verkennen nog of en zo ja hoe zij gebruik gaan
plex voor het bijhouden van de administratie.
maken van de regelingen.’ Volgens Boerebach
Verbouwen en onderhoudswerkzaamheden
zijn de meeste partijen in ieder geval bezig
behoren nadrukkelijk niet tot de werkzaamhe-
met initiatieven om de huisvesting te versnel-
den van Oosterpoort. Dat geldt ook voor de
len. ‘Iedereen is momenteel op zoek naar wat
begeleiding van de vergunninghouders. Die is in Malden in handen van
lokaal de beste huisvestingsoplossingen zijn.
organisaties als Vluchtelingenwerk, vrijwilligers en de gemeente.
Subsidies kunnen daar ook bij horen.’ Ze is ervan overtuigd dat die zoektocht uiteindelijk
LIEVER BETAALBARE GROND
iets oplevert: ‘Het begint met kennis, lef en
Bieden de beleidsregel, de subsidie en het gemeentelijk versnellings-
doorzettingsvermogen van betrokkenen. Als
arrangement soelaas? Kunnen corporaties gemeenten hiermee voldoen-
men echt wil, dan lukt het.’
26
Canon volkshuisvesting Voor een compleet online over-
vesting.nl. Van de eerste filantro-
KEUZE THUIS
pische woningbouwvereniging tot
In Andelst kan je nog tot juli langs
de parlementaire enquête woning-
bij de Keuze Thuis-woning. Woon-
corporaties: in verhalen behan-
stichting Valburg voorzag deze
zicht van de geschiedenis van de volkshuisvesting kun je sinds mei terecht op canonvolkshuis-
delt de canon de moderne geschiedenis van de volkshuisvesting
IJSWONING
de oplossingen om het zelfstandig
en de woningcorporaties in
wonen voor ouderen mogelijk te
Nederland. Elk verhaal bevat links
maken. Van antisliponderzetters
naar meer gegevens, literatuur en
tot stoelaanschuivers en een ‘niet
historisch filmmateriaal. In de ca-
thuis’-knop naast de voordeur (om
non zijn ook alle Huisvesters van
in één keer alle lichten uit te doen).
het volk opgenomen die sinds
Bij elke aanpassing staat wat het
in de gelijknamige rubriek in
kost. Mensen kunnen er ideeën
Aedes-Magazine zijn gepubli-
opdoen voor hun eigen woning of
ceerd. En bij de canon hoort een
gewoon eens ervaren wat er zoal
historische wandelroute door de
komt kijken bij zelfstandig wonen
Arnhemse wijk Klarendal. In die
op hoge leeftijd. De corporatie
wijk zijn woningen en gebouwen
werkte voor de modelwoning sa-
te vinden uit alle perioden van de
men met onder meer zorgpartijen,
geschiedenis van de volkshuisves-
de gemeente, buurtbewoners,
ting. Een gedrukt exemplaar van
Aan de buitenkant is het niet te
Hogeschool Arnhem Nijmegen,
de bijbehorende wandelkaart zit
zien, maar deze woningen worden
KIEN, Provincie en Platform. Er
als bijlage bij dit nummer van
verwarmd met ijs. Onder iedere
kwamen het afgelopen jaar al bijna
Aedes-Magazine. De canon is ont-
twee woningen zit een grote bak
. bezoekers op de woning af.
wikkeld door de Vereniging Canon
met water. Een warmtepomp haalt
www.keuzethuis.nl
Sociaal Werk met steun van het
hier warmte uit totdat het water
ministerie van BZK, Aedes en
bevriest. En in de zomer koelt het
woningcorporaties.
ijs het huis. Woningcorporatie
www.canonvolkshuisvesting.nl
RWS Goes heeft inmiddels van deze ijswoningen. ‘Tot nu toe zijn wij en de bewoners tevreden’, zegt Maarten Sas, directeurbestuurder van RWS. ‘We verzamelen constant data van het systeem, zodat we precies weten hoe het zich in de praktijk gedraagt.’ Er waren wat opstartproblemen,
FOTO : HOLL ANDSE HOOGTE
modelwoning van verschillen-
maar die zijn inmiddels verholpen. ‘Bewoners vinden het comfortabel dat de temperatuur in de woning constant blijft.’ www.rwsgoes.nl/ijsvancolumbus
prikbord 27 KLEINE BIJDRAGE Bewoners van de Hamwijck in Boskoop lieten eind april trots hun gezamenlijke moestuin zien aan minister Blok. ‘Elke keer als er wat geoogst is, hangen er in de portieken briefjes waarop staat dat bewoners uien, spinazie of andijvie kunnen ophalen’, vertelt Annemiek Goudkade van Trifolium. De corporatie ondersteunt dit soort initiatieven met een kleine bijdrage.
op de buurt is groot.’ De minis-
Compact en harmonisch
ter kwam langs nadat Trifolium
Na de Tweede Wereldoorlog
OP KAMERS
hierover een brief had gestuurd.
bouwden de corporaties in Den
‘We zoeken nu naar een
Haag ‘compact en harmonisch’:
Studenten die een kamer zoeken
oplossing.’
klein, maar met een goede inde-
in één van de steden waar studen-
www.trifolium.nl
ling, waar vrouwen de was konden
‘Alleen mag dat niet meer volgens de Woningwet. Te gek voor woorden, want het effect
tenhuisvester SSH actief is, kun-
doen en op de kinderen konden
nen dat sinds kort vanaf hun
letten. Op die manier kwamen er
smartphone doen. Met de gratis
tienduizenden woningen bij. Een
kamerapp van SSH kunnen ze
opleving in de geschiedenis van de
direct reageren op het aanbod en
Haagse volkshuisvesting, die door
meldingen ontvangen als er een
Richard Kleinegris, Fred van der
nieuwe kamer online komt die
Berg en Just de Leeuwe wordt
voldoet aan hun zoekcriteria. SSH
beschreven in Compact en
krijgt veel positieve reacties op
harmonisch: sociale woningbouw in
de app. In de eerste week werd
Den Haag -. Voor het boek
de app al door . studenten
doken de auteurs de gemeente-
gedownload.
archieven in. Kleinegris: ‘We kwa-
www.ssh.nl
men zelfs een brief tegen uit over wat we nu scheefwonen noemen. Het Rijk had begrepen dat er mensen met een te hoog inkomen in sociale huurwoningen zouden wonen en wilde van het gemeen-
@PLATFORM31 ‘NIEUWE WET TIJDELIJKE HUURCONTRACTEN GOED VOOR WONINGCORPORATIES ÉN JONGEREN.’ HTTP://BIT. LY/1QTFZBK
tebestuur namen en adressen. Het bleek om slechts van de bijna . huishoudens te gaan, dus verdere maatregelen werden niet genomen.’ Het geschiedenisboek, vol met dit soort verhalen en historische afbeeldingen, is te bestellen via www.stokerkade.nl.
Wij kunnen heel snel schakelen
zodat iemand zoals Sofija zich snel thuis voelt
Ons eigen IFD-bouwsysteem Snel Betaalbaar
De Groot Vroomshoop bouwt mee aan een samenleving waarin iedereen
Kwalitatief hoog
zich thuis mag voelen. Met fl exibele huisvestingsoplossingen voor mensen
Comfortabel
die deze hard nodig hebben. Zo bouwen we AZCâ&#x20AC;&#x2122;s, woon-zorgcomplexen,
Energiezuinig
scholen en tijdelijke huisvesting voor studenten en arbeidsmigranten.
Duurzaam hergebruik
De Groot Vroomshoop Bouwsystemen ontwikkelde een eigen IFDBouw systeem. De I staat voor industriĂŤle prefabricage en de F voor flexibiliteit. De gebouwen zijn herindeelbaar, volledig demontabel en herbruikbaar en daardoor duurzaam (D). Met onze betaalbare semipermanente huisvesting helpen wij gemeenten en woningcorporaties graag bij het bieden van een goed onderkomen voor statushouders en bevordering van de doorstroming op de huizenmarkt. Ons bouwsysteem is van hoge kwaliteit, biedt comfort en is zeer energiezuinig. De Groot Vroomshoop bouwt snel, goedkoop en met het oog op de toekomst. Bel voor een afspraak of vrijblijvende presentatie.
Huisvesting statushouders T +31 (0)546 666 333 Bouwsystemen is onderdeel van De Groot Vroomshoop Groep | www.degrootvroomshoop.nl
I www.huisvesting-bouwsystemen.nl
50%
Isorub: rubber met bijzondere isolatie
2016
Voor meer informatie: www.provada.nl
BEN ER BIJ! KOOP UW KAARTEN
9 juni 14:00 - 15:00 PROVADA Corporatiedebat PROVADA Forum 1 – Hal 11
PERFECTE GELUIDS-ISOLATIE GOEDE WARMTE-ISOLATIE VERBETERT DE TOEGANKELIJKHEID MAAKT DE GALERIJ WATERDICHT AANGENAME STROEFHEID GEEN VERKLEURINGEN VALBREKEND T +31 (0)546 - 850466 F +31 (0)546 - 828812
7 | 8 | 9 JUNI
7 juni 13:30 - 14:30 Maakt de stroomversnelling echte innovatie los? PROVADA Arena – Hal 11 8 juni 13:45 - 14:30 Vluchtelingenhuisvesting: “food for thought” (deel 1) PROVADA Forum 1 – Hal 11 8 juni 14:30 - 15:00 Corporatie, wie ontwikkelt de woning in het middensegment? PROVADA Forum 2 – Hal 11 9 juni 11:30 - 12:30 Vluchtelingenhuisvesting: Home away from home (deel 2 – vervolg) Zaal E104
GALERIJ VERHOGING
Virulyweg 1 7602 RG Almelo
RAI AMSTERDAM
GELUIDSREDUCTIE OP LOOPGELUID IS MINIMAAL
PROVADA
>
> E info@pamalmelo.nl I www.pamalmelo.nl
THE NEXT STEP Vind PROVADAre Vind ons ons op op Twitter Twitter @ @PROVADAre
www.provada.nl | info@provada.nl | +31 (0)30 60 514 24
*programma onder voorbehoud van wijzigingen
30. CORPORATIES 90x130_PR2.indd 1
Bereik alle doelgroepen en segmenten • Woningcorporaties • Installatiemarkt • Verbouw • Eigen woning bezitters Gegarandeerd in ieder segment het hoogste bereik van Nederland Via magazines, kranten, digitale nieuwsbrieven en websites Voor uw advertenties, banners, branded content, advertorials, DM-campagnes en alle andere uitingen Alle mogelijkheden specifiek op maat, afhankelijk van uw doelstelling
09-05-16 14:42
Stichting De Nieuwe Buren In 2016 moeten gemeenten ruim 46.000 vluchtelingen met een verblijfsvergunning aan een woning helpen, zodat opvangplekken in AZC’s vrij komen voor asielzoekers. Wij zijn ervaren bestuurders en hebben een stichting opgericht om gemeenten te ondersteunen bij het creëren van draagvlak hiervoor in de naaste omgeving. Wij doen dit door het gesprek op gang te brengen over waar/hoe en wie daarbij ingezet kan worden. Wij richten ons op kleinschalige huisvesting in leegstaande panden, op het realiseren van meerwaarde voor de gemeenschap (bijv ontmoetingsfunctie) en betrekken lokale ondernemers bij de verbouwing. Waar mogelijk stimuleren wij werkgelegenheid/stages aansluitend op capaciteiten van de te huisvesten personen.
ie at m or inf et: or vo op m 76 tto 99 em ct Ne nta er O 14 co ut 27 o W 60
rm tfo al la n ia ep ne ed ti o m ca W s ni n os mu n e Cr m e co ouw B
Ook helpen wij bij het ontwikkelen van een buurt- en vrijwilligersinfrastructuur die ook na de realisatie van de huisvesting blijft bestaan. Graag dagen wij corporaties uit om te partneren met onze stichting. Het realiseren van huisvesting voor statushouders en het aktief betrekken van omwonenden om deze uitdaging te laten slagen zien wij als onze missie. Wie doet mee?
www.stichtingdenieuweburen.nl | info@stichtingdenieuweburen.nl
30
JEANNETTE DEKKER
Corporatiebestuurder van Thús Wonen
MENSEN GOED LATEN WONEN EN JE BEDRIJF GOED LEIDEN. DAAR IS DE CORPORATIEBESTUURDER VERANTWOORDELIJK VOOR. HOE DOE JE DAT? DEZE MAAND ONTBIJTEN WE MET JEANNETTE DEKKER IN HAAR VORIG JAAR OPGEKNAPTE HUIS IN LEEUWARDEN EN PROBEREN WE AF EN TOE IETS IN HET FRIES TE ZEGGEN. ‘GEEN DORP IS HIER HETZELFDE.’
Jeannette Dekker is Fries aan het leren. Het was een voorwaarde voor deze baan bij Thús Wonen in Noordoost-Friesland. Net als verhuizen van het Limburgse Weert naar het noorden. Jeannette: ‘Ik wilde heel graag in deze krimpregio aan de slag omdat je hier echt verschil kunt maken voor mensen.’ Dat neemt niet weg dat de eerste winter in Friesland best moeilijk was. ‘Onze dalmatiër Bandit moesten we laten inslapen. Mijn man en ik realiseerden ons toen pas echt dat we ons sociale netwerk vooral in het zuiden hebben en nog niet hier.’ Toen Jeannette na een zware sollicitatieprocedure in maart vorig jaar aantrad als bestuurder, had Thús Wonen een hele geschiedenis achter de rug van omstreden bestuurswisselingen en onvrede onder huurders. Tot dan toe was het beleid van de corporatie: we trekken ons terug uit de kleinste hard krimpende kernen. Dat ontmoette veel weerstand. De corporatie heeft . woningen in kernen in Noordoost-Friesland. In moeten dat er . zijn. Jeannette: ‘Naar mij werd gekeken voor de oplossing. Daardoor voelde ik me heel welkom, maar tegelijkertijd ook een beetje ongemakkelijk. Er werken hier zoveel mensen al zo lang met hart en ziel voor de zaak. Samen met hen, met de vier gemeenten en de bewoners ben ik op zoek gegaan naar wat hier nou echt nodig is. Wat mensen in de dorpen zelf kunnen of willen en wat Thús Wonen daaraan kan bijdragen.’
PRATEN Ze heeft vooral een jaar achter de rug van veel praten; met plaatselijke journalisten, met wethouders, met huurders tijdens bewonersavonden.
goedemorgen… 31
TEK ST : MARGRIET PFLUG
|
FOTO ’ S : JORRIT DE JONG , TE AM HORSTHUIS
‘Ik krijg er een warm gevoel van om kwesties niet van één kant te benaderen en met bewoners zelf te zoeken naar niet-standaard oplossingen’
32
goedemorgen…
De bewonersconsulenten maken nu een rondje langs de verenigingen van dorpsbelang in
PROFIEL JEANNETTE DEKKER (52)
elke kern. Jeannette: ‘Mijn eerste indruk was: wat zien veel huizen er slecht en verouderd uit. De keukens en het sanitair zijn hier bijvoor-
Verdient: . euro
beeld gemiddeld jaar oud, dat willen we eigenlijk terugbrengen naar , jaar. Maar als je
per jaar
mensen spreekt dan hoor je dat de lage huur
Rijdt in: Volvo V Thuissituatie: getrouwd
die erbij hoort voor hen ook heel belangrijk is.’
en drie uitwonende De ochtendzon speelt door het raam van haar
kinderen
in rustige tinten ingerichte woonkamer. Het is
Opleiding: TU
nog stil op straat. Terwijl Jeannette nog een
Bouwkunde
kopje thee inschenkt, vertelt ze dat het beleid
Nevenactiviteiten:
inmiddels is bijgesteld. ‘We blijven in alle dor-
op dit moment geen
pen. Ook die het hardst krimpen, juist daar is onze inzet nodig. Zolang er in een huis mensen wonen, blijven we het verhuren en onderhouden. Ook als het in onze strategische plannen een slooplabel heeft. We slopen pas als het langere tijd leeg staat.’ Dat betekent voortdurend monitoren. Flexibiliteit in je werkprogramma. Op het moment staan er niet zoveel woningen leeg, vertelt ze.
‘We blijven in alle dorpen. Ook die het hardst krimpen, juist daar is onze inzet nodig’
Een aantal woningen is naar erkende vluchtelingen gegaan. ‘Maar het surplus aan woningen is nu wel verbruikt.’ Met de gemeenten zoekt Thús Wonen nu naar
medewerkers en de bewoners zelf verder te
andere oplossingen. ‘De meeste vluchtelingen wonen hier tijdelijk, want
kijken dan de standaard bouwkundige ingreep
er is hier weinig werk.’
voor jaar. Ook al zou dat mijn eerste reflex zijn als bouwkundige.’
MAATWERK
De gemeenten in Noordoost-Friesland omar-
Jeannette’s grootste uitdaging voor de komende jaren: een balans vin-
men de corporatie. Dat heeft Jeannette in de
den tussen standaardoplossingen en maatwerk. Haar voorgangers heb-
twintig jaar dat ze voor corporaties werkt ook
ben de corporatie financieel goed op orde gebracht, vertelt ze. Met
wel anders meegemaakt. ‘Hier vinden we
standaardiseren is veel geld bespaard. Jeannette: ‘Maar onze standaard-
elkaar heel gemakkelijk.’ Na lang ontkennen
oplossingen voldoen niet altijd. Geen dorp is hetzelfde. De behoeften en
hebben de mensen de krimp geaccepteerd. Er
mogelijkheden verschillen soms als dag en nacht.’
heerst daardoor een gevoel van samen de
Vanmiddag staat er een afspraak met de wethouder van Dongeradeel in
schouders eronder. Jeannette: ‘Het maakt ons
de agenda. Over het woonbehoefteonderzoek dat de actieve dorpen
wel selectief in onze samenwerkingspartners.
Morra en Lioessens zelf hebben gedaan. Daar komen een stuk of zes
We zoeken altijd partijen die goed en efficiënt
actiepunten uit. Een jong gezin is geholpen met een wat ruimere wo-
hun werk doen. Als het kan hier uit de regio.
ning. De ander zou wel willen verhuizen naar een kleiner huis met een
Friesland heeft veel goede bouw- en onder-
badkamer op de begane grond. Maar dat is er niet. Er is nu een idee
houdsbedrijven. We besteden jaarlijks mil-
geopperd voor het aanstellen van een dorpsmakelaar en een tijdelijke
joen euro aan onderhoud. Daarmee is Thús
aanbouw met bad- en slaapkamer. Jeannette: ‘Ik krijg er een warm
Wonen behalve corporatie ook een belangrijke
gevoel van om kwesties niet van een kant te benaderen. Om met mijn
werkgever in de regio.’
DE NIEUWE MAATSTAF VOOR HELLENDE DAKEN ◊ Uniek digitaal dakdossier ◊ Kwaliteitsnormering* ◊ KOMO-procescertificaat ◊ Garantiecertificaat voor 15 jaar Daksysteemgarantie PLUS is een product van de Stichting Dakmeester, de kwaliteitsspecialisten in hellende daken. Samen met onze garantiepartners Monier, Velux en Unilin geven wij garantie op materialen, functionaliteit en arbeid. De systeemgarantie wordt nu ondersteund door een uniek digitaal bouwdossier en geldt voor maar liefst 15 jaar!
* KOMO - BRL 1513 - De Dakatlas
Stichting Dakmeester is het landelijk netwerk van KOMO-gecertificeerde dakdekkers en producenten van hellende daken. Voor meer informatie over Daksysteemgarantie PLUS zie www.dakmeester.nl
Onze garantiepartners
mensen en wonen 35 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE
|
FOTO : FLOREN VAN OLDEN
‘IK DOE GRAAG IETS TERUG VOOR DE MAATSCHAPPIJ’
Student TAK PIN LAM () woont in
Facebookgroep waar bewoners lid van zijn, maar
ik graag iets doen met citymarketing of het orga-
een studio van Vestia in Rotterdam.
dit complex niet. In verhuisde ik voor mijn
niseren van evenementen met een maatschap-
studie Leisure Management van Roosendaal naar
pelijk belang. Ik doe graag iets terug voor de
‘Het is fijn om mijn eigen studio te hebben.
Rotterdam. Een wereld van verschil; in Roosen-
maatschappij, dat heb ik vanaf mijn jeugd mee-
Tot vorig jaar woonde ik op kamers in een
daal wonen weinig allochtonen. Hier in Rotter-
gekregen. Ik doe bijvoorbeeld vrijwilligerswerk
studentenhuis met een paar vrienden. Dat
dam kan ik mijn boodschappen doen in China
als buddy van jongeren met een visuele beper-
was erg gezellig maar op een gegeven mo-
Town en er is een Chinese studentenvereniging.
king. Ook na mijn studie zie ik mezelf in Rotter-
ment had ik dat wel gehad. In dit complex
Ik heb Nederlandse vrienden maar trek toch voor-
dam wonen. Waar precies maakt mij niet zoveel
wonen allemaal studenten. We hebben een
al op met Chinezen. Inmiddels ben ik bijna afge-
uit, zolang het maar goed te bereiken is met het
gezamenlijk dakterras en een kelder die je
studeerd. Mijn scriptie gaat over culturele diversi-
openbaar vervoer. En misschien ga ik wel een
af kunt huren voor feesten. Contact met
teit rond het evenement Rotterdam Ontwaakt,
huis kopen als ik een vast contract heb.’
medebewoners heb ik helaas nauwelijks. De
het grootse ontbijt van Rotterdam dat mensen van
meeste van dit soort complexen hebben een
allerlei culturen samenbrengt. Na mijn studie wil
Nieuwe regels, Nieuwe regels, nieuwe kansen. Nieuwe regels, nieuwe kansen. Nieuwe regels, Alswoningmarkt woningcorporatie krijgt uonder te maken met De staat onder druk. Als woningcorporaDe woningmarkt staat al tijden druk. Alseen woningcornieuwe kansen. nieuwe werkelijkheid. Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt te maken met een tie krijgt u te maken met een werkelijkheid. poratie krijgt u voortdurend teunieuwe maken met nieuwe regels. nieuwe kansen.
komt een nieuw stelselRegelgeving voor woningwaardering. Dat nieuwe werkelijkheid. verandert en er De regelgeving verandert ingrijpend. Op meer dan Op meer dan één gebied. Telkens moeten nieuwe keuzes Als woningcorporatie krijgt unieuwe te maken metgemaakt een Dat De woningmarkt staat druk. Alskeuzes woningcorporais al reden genoeg omonder een betrouwbare komt een nieuw stelsel voor woningwaardering. één gebied. Telkens moeten gemaakt worden. Reden genoeg om eenjuridische betrouwbare nieuwe werkelijkheid. Regelgeving verandert en er Als woningcorporatie krijgt u te maken met een tie krijgt u te maken met een nieuwe werkelijkheid. partner te wensen hierbij is al reden genoeg omueen betrouwbare juridische worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridi-onderjuridische partner te die wensen diekan u ondersteunen. hierbij kan komt een nieuw stelsel Dat nieuwe werkelijkheid. verandert er De regelgeving ingrijpend. Op ondersteunen. meer en dan partner wensen dieRegelgeving uvoor hierbij kan ondersteunen. sche partner te verandert wensen die uwoningwaardering. hierbij kan steunen. Eentepartner die u tijdig waarschuwt bij nieuwe is algebied. reden genoeg om een nieuwe betrouwbare juridische komt een nieuw stelsel voor woningwaardering. Dat één Telkens moeten keuzesvolledig gemaakt Onze advocaten en juristen ontwikkelingen. En u vertelt hoehebben u kunt zich voorsorteren. partner te wensen die ueen hierbij kan ondersteunen. is al reden genoeg om betrouwbare juridische worden. Reden genoeg om een betrouwbare juridi-op toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wij Onze advocaten en juristen hebben zich volledig Onze advocaten hebben zich volledig toegelegd partner te wensen die udie hierbij kan ondersteunen. sche partner teen wensen uWij hierbij kanu ondersteunen. kunnen u dan ook met veel van zaken toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wijookvolledig het vastgoedhuurrecht. kunnen dan met De advocaten van Hielkema &kennis co hebben zich Onze advocaten en juristen hebben zich volledig adviseren (en het moet u procederen) kunnen u dan ook met veelnamens kennis zaken veel kennis vanals zaken adviseren (envan als het moet natoegelegd op het vastgoeden huurrecht en overzien toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wij Onze en juristen hebben volledig Onze zich volledig toegelegd op over advocaten zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, adviseren (en alshebben het namens uzich procederen) uadvocaten procederen) over zaken rond (ver)huur, (ver) het mens gehele speelveld. Zijmoet kunnen u van dan ook solide kunnen u dan ook met veel kennis zaken toegelegd op het vastgoeden huurrecht. Wijmet het vastgoeden huurrecht. Wij kunnen u dan ook met huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorkennis van zaken adviseren (en als het moet procederen) adviseren (en als het moet namens u procederen) kunnen u dan ook met veel kennis van zaken veel kennis van zaken adviseren (en als het moet narenovatie, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, huuroverlast, renovatie, bouw, projectontwikkeling overwaarden, zaken rond (ver)huur, (ver)koop, over zaken rond (ver)koop, woonfraude, adviseren (en als(ver)huur, het moet namens procederen) mens uregelgeving procederen) over ronduwoonfraude, (ver)huur, (ver) regelgeving rond de volkshuisvesting. renovatie, bouw, projectontwikkeling en de en dealgemene rond dezaken volkshuisvesting. prijzen, huurvoorwaarden, overlast, renovahuurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, over zaken rond (ver)huur, (ver)koop, woonfraude, koop, woonfraude, huurprijzen, algemene huurvoorregelgeving rond de volkshuisvesting. tie, bouw, projectontwikkeling en de projectontwikkeling regelgeving rond de renovatie, bouw, projectontwikkeling en de huurprijzen, algemene huurvoorwaarden, overlast, waarden, overlast, renovatie, bouw, Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Vertrouwde expertise volkshuisvesting. regelgeving rond de volkshuisvesting. renovatie, projectontwikkeling en25 de en de regelgeving rond deop volkshuisvesting. Hielkema co isVertrouwde ontstaan in 2015 een afsplitsing Nieuw kantoor. expertise. Hielkema &&bouw, co kan bogen meeruit dan jaar ervaregelgeving rond de volkshuisvesting. vaninde van Unger Hielkema & co is van ontstaan in 2015 uitHielkema een Wij afsplitsing ring devastgoedpraktijk praktijk de volkshuisvesting. komen Vertrouwde expertise Nieuw kantoor. Vertrouwde expertise. Vertrouwde expertise advocaten. van de vastgoedpraktijk Unger Hielkema graag bij u langs voor eenvan kennismaking. Hielkema &kantoor. co&&kan bogen op meer dan 25 jaar ervaring Hielkema cokan isVertrouwde ontstaan inexpertise. 2015 uit een25 afsplitsing Nieuw Hielkema co bogen op meer dan jaar erva- in advocaten. de praktijk van Wij komen graag bij u vaninde vastgoedpraktijk van Unger Hielkema &de covolkshuisvesting. is van ontstaan in 2015 uitHielkema een afsplitsing ring de praktijk de volkshuisvesting. Wij komen langs voor een kennismaking. advocaten. van de vastgoedpraktijk Unger Hielkema graag bij u langs voor eenvan kennismaking. advocaten.
Dé vastgoed- en Dé vastgoed- en huurrechtadvocaten huurrechtadvocaten Dé vastgoeden HJ Amsterdam De Boelelaan 7, 1083 DéBoelelaan vastgoeden huurrechtadvocaten De HJ Amsterdam Tel. 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl huurrechtadvocaten Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl De Boelelaan 7, 1083 HJ Amsterdam De HJ Amsterdam Tel. Boelelaan 085 782 28 7, 201083 www.hielkemaco.nl Tel. 085 782 28 20 www.hielkemaco.nl
DAKMERK MAAKT HET VERSCHIL
VERSCHIL #1 Door DAKMERK goedgekeurde projecten ontvangen de eigen, onafhankelijke 10 jaar waterdichtheidsgarantie.
Gecontroleerde en gegarandeerde kwaliteit op je dak. www.dakmerk.nl
Nieuwste innovatie op isolatiegebied
Vloerisolatie van Neopixels® levert meer huurpunten op
TRIPLE HR PREMIUM
Goed geïsoleerde woningen zijn energiezuinig en leveren woningcorporaties extra huurpunten op. Naast spouwmuurisolatie en bodemisolatie biedt Neopixels® nu vloerisolatie, een nieuwe innovatie op dit gebied. Een hoge isolatiewaarde, een lagere energierekening voor huurders, een gunstige levenscyclus, topinstallateurs en maatschappelijk verantwoord: we zetten alle voordelen voor u op een rijtje. Wat is Neopixels® Vloerisolatie? Neopixels® Vloerisolatie is bedoeld om houten vloeren en betonvloeren te isoleren. Het wordt bevestigd aan de onderkant van een houten of betonnen begane-grondvloer. Naast grijze EPS-parels bevat het systeem een micro-geperforeerde aluminiumreflectiefolie met een aantal ventielen. Met een speciaal ontworpen vulpistool worden de parels door de ventielen in een dampdoorlatende matrasfolie geblazen. Zo ontstaat een stevig matras liggend op de aluminiumreflectiefolie, dat aan de onderkant van de vloer bevestigd is. Alle materialen zijn dampopen. Neopixels® Vloerisolatie is ontwikkeld in het Neopixels Innovation Centre en is gepatenteerd. Na het aanbrengen van de vloerisolatie is het eenvoudig om nog leidingen aan te brengen. Hoge isolatiewaarde Neopixels® Vloerisolatie heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Dat komt onder andere door het gebruik van grijze EPS-parels, die zich onderscheiden door hun vorm en het grafietgehalte. Grafiet reflecteert warmte, waardoor de isolatiewaarde twintig procent hoger is dan traditionele isolatiematerialen. Lagere energierekening voor huurders Dankzij de hoge isolatiewaarde is de woning met vloerisolatie direct een stuk beter geïsoleerd. Prettig voor de huurders, want dit betekent voor hen een lagere energierekening. Ook hebben zij geen last meer van tocht vanuit de kruipruimte. Circulair systeem Neopixels® Vloerisolatie is op een eenvoudige manier, zonder veel energieverbruik, voor honderd procent te recyclen of te hergebruiken. Bij end of life van een woning kan Neopixels het volledige recyclingproces voor u verzorgen. Neopixels heeft een zeer gunstige levenscyclusanalyse, oftewel LCA. Dat blijkt uit de Carbon Footprint uitgevoerd door SGS INTERON. Topinstallateurs Neopixels werkt met een selecte groep topinstallateurs die aan strenge eisen moet voldoen. De Neopixels Academy leidt uitvoerders op om de isolatiewerkzaamheden correct uit te voeren. Ook de kwaliteit van het product wordt voortdurend gecontroleerd. Maatschappelijk verantwoord Maatschappelijk verantwoord ondernemen en bewust isoleren spelen een grote rol. MVO zit bij Neopixels niet alleen in producten en materialen, maar ook in het creëren van duurzame werkgelegenheid. Het assembleren van de aluminiumreflectiefolie wordt bijvoorbeeld gedaan door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo wil het bedrijf een steentje bijdragen aan de maatschappij.
Neopixels® Vloerisolatie betonvloer Rc 4,27 m2 K/W
Neopixels® Vloerisolatie houten vloer Rc 3,95 m2 K/W
Spouwmuuren bodemisolatie Voor corporaties die hun woningen maximaal willen isoleren, zijn ook Neopixels® Spouwmuurisolatie en Bodemisolatie serieuze opties. Spouwmuurisolatie isoleert de muren van de woning. Bodemisolatie isoleert de vloer van de begane grond en verbetert de luchtvochtigheid in de kruipruimte. U bespaart hiermee optimaal energie en het woongenot wordt aanzienlijk vergroot. www.neopixels.nl - 024-324 15 70
Vloerisolatie biedt uitsluitend voordelen voor corporaties én huurderss Neopixels® Spouwmuurisolatie
Neopixels® Bodemisolatie
www.neopixels.nl
38
EEN VOLGEND KABINET ZOU…
… de verhuurdersheffing moeten afschaffen. Dat is dé gezamenlijke wens van de woningcorporaties in Nederland. Maar waarom zou de politiek dat doen? In opmaat naar de Kamerverkiezingen van 2017 vertellen vijf corporatiedirecteuren wat de sector te bieden heeft. De rode draad: wij willen en moeten investeren. In duurzaamheid, betaalbare huisvesting en de zorg voor kwetsbare groepen.
Over krap een jaar – maart – staan we weer bij de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. Of eerder, mocht het kabinet-Rutte II de eindstreep toch niet halen. Politieke partijen zijn al druk in de weer met hun verkiezingsprogramma’s en smeden plannen voor belangrijke thema’s als zorg, de woningmarkt, asielbeleid en het belastingstelsel. Een goed moment om als sector te laten zien waar we voor staan. ‘Bij een nieuw kabinet moet er een einde komen aan de verhuurdersheffing’, zegt Aedes-voorzitter Marc Calon. ‘Die heeft z’n effect gehad. Met de heffing van erbij heeft de sector bijna miljard euro bijgedragen aan het oplossen van het begrotingstekort. miljard! Dat geld is opgebracht door huurders die het al zwaar voor de kiezen hebben gekregen tijdens de crisis.’ Woningcorporaties probeerden de schade de afgelopen jaren op verschillende manieren te beperken. ‘Ze zijn veel efficiënter gaan werken, waarvoor ze flink moesten reorganiseren. Maar ze konden ook stukken minder investeren en moesten meer woningen verkopen.’ Na jaren van terughoudendheid en de politieke roep om inperking van taken, is het volgens Calon tijd om te investeren. ‘De noodzaak is er. De vraag naar sociale huurwoningen stijgt, er liggen maatschappelijke opgaven zoals de huisvesting van ouderen en vluchtelingen, er liggen vernieuwingsopgaven in steden en krimpgebieden en onze woningen moeten energiezuiniger.’ Woningcorporaties willen wel, zegt Calon. ‘Deze doelen staan ook in de langetermijnvisie, die we net hebben vastgesteld. De politiek moet ons de kans geven.’ Verwacht hij echt een einde aan de heffing? ‘Onder corporaties, bouwers, huurders en investeerders is er een brede overeenstemming dat die heffing eraf moet. Hij is slecht voor de bouw en belemmert het economisch herstel. Maar bij politieke partijen zie ik nog weinig animo voor afschaffing.’ Maak dan een investeringsagenda, zegt Calon. ‘Lokaal en regionaal bepalen gemeenten, huurders en corporaties waarin geïnvesteerd moet worden. Corporaties krijgen daarvoor heffingsaftrek. Dan wordt het geld ten minste bestemd voor sociale huisvesting.’
verkiezingen 39 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM
|
ILLUSTR ATIES : BAS VAN DER SCHOT
EEN ENERGIEZUINIGE WONINGVOORRAAD
‘Geef belastingvoordeel bij investeren in duurzame woningen’ WIM HAZEU VAN WONEN LIMBURG: ‘Woningcorporaties bezitten samen meer dan miljoen huurwoningen. Een groot deel daarvan komt uit de jaren , en en is de komende jaren aan vervanging of vernieuwing toe. Als we de energieprestaties verbeteren, dan kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan het
te investeren in zonnepanelen. Woningcorporaties zijn
behalen van de milieudoelstellingen in Nederland. En
bereid te investeren als we weten waar we aan toe zijn.
als we dat goed doen heeft het ook een positief effect
Ik hoop dat de heffing kan worden omgezet in een in-
op de woonlasten voor huurders. Corporaties moeten
vesteringsagenda. En ik hoop op fiscale voordelen bij
verstandige keuzes maken in wat met welke woning
versneld investeren in verduurzaming. Wat op korte
kan. Soms is dat een energieneutrale renovatie, soms
termijn direct zal helpen, is als de wetgever bij het pas-
aansluiting op een duurzaam warmtenet, afhankelijk
send toewijzen (mensen met recht op huurtoeslag be-
van de locatie en levensduur van een woning.
talen maximaal zo’n euro huur, red.) het mogelijk
Van de politiek verwacht ik een heldere koers en stabi-
maakt om naar de totale woonlasten te kijken en niet
liteit, bijvoorbeeld of het fiscaal aantrekkelijk blijft om
alleen naar de hoogte van de kale huur.’
BETAALBARE WONINGEN
‘Schaf de vennootschapsbelasting voor sociale projecten af ’ ARJAN DEUTEKOM VAN GOEDESTEDE IN
ting af voor de sociale taken van woning-
ALMERE: ‘Van de euro huur die Goe-
corporaties. Scholen, zorginstellingen en
deStede gemiddeld voor een woning krijgt,
overheidsbedrijven betalen alleen winst-
betalen we euro belasting aan de over-
belasting over de commerciële projecten.
heid. En dan heb ik het niet over BTW en
Het zou een logische keuze zijn om dat ook
loonbelasting. euro verhuurdersheffing,
voor corporaties te laten gelden. We doen
euro winstbelasting (vennootschapsbe-
nu heel hard ons best zodat we de jaarlijkse
lasting, red.) en euro onroerendezaak-
huurverhoging naar procent kunnen
belasting. Als politieke partijen zich écht
krijgen. Maar die procent aan winst-
zorgen maken om de betaalbaarheid voor
belasting maakt pas echt verschil. Dat
huurders, dan doen ze iets aan de verhuur-
betekent lagere huren en meer bouwen.’
dersheffing en schaffen ze de winstbelas-
40
ZORG VOOR KWETSBARE MENSEN
‘Meer mankracht in de wijken’ WIEPKE VAN ERP TAALMAN KIP VAN
Er zijn ook gewoon meer woningen nodig.
WOONPALET IN ZEEWOLDE: ‘Woning-
De politiek zei een paar jaar geleden nog:
corporaties huisvesten steeds meer
bouw het aantal sociale huurwoningen
kwetsbare mensen. Verwarde mensen
maar af. Het lijkt erop dat de Haagse poli-
moeten zelfstandig wonen, in de ijdele
tiek begint te zien dat ze ons hard nodig
hoop dat er een liefdevolle samenleving
heeft. In dat klimaat kan onze boodschap
klaarstaat om hen op te vangen. Vluchte-
zijn: zorg dat het geld van huurders in de
lingen komen in een land wonen dat ze
sociale volkshuisvesting blijft. En zorg dat
niet kennen, houden vrijwel altijd een laag
er geld komt voor goede huismeesters,
inkomen en zijn vaak getraumatiseerd. Dit
jongerenwerk en ambulante hulpverle-
geeft sociale problemen, overlast en huur-
ners. Je leest vaak: het gaat hier beter dan
achterstanden. Alle onderzoeken bevesti-
in de Parijse voorsteden, want ‘wij zitten
gen dit. We moeten samen met andere
in de haarvaten van de samenleving’. Dat
organisaties zo goed mogelijk een vinger
klopt, maar ondertussen wordt daarop
aan de pols houden bij deze mensen en ze
bezuinigd en dan gaat het mis.’
– voor zover kan – gespreid huisvesten. Zo bevorderen we de kans op integratie.
EEN GEZONDE WONINGMARKT
‘De happy few hebben een oneerlijk financieel voordeel’ BERT WIJBENGA VAN WOONBRON IN ROTTERDAM: ‘Een
omdat ze een vaste baan hebben en een inkomen dat hoog
komend kabinet moet bekijken hoe ze koop ten opzichte van
genoeg is voor de bank. Zij hebben een oneerlijk financieel
huur neutraler kan maken. Nu verstoren we de woningmarkt
voordeel ten opzichte van de mensen die niet of net niet genoeg
aan twee kanten. Aan de onderkant is de verhuurdersheffing en
geld hebben. Dat gaat om honderden euro’s per maand.
daardoor de hogere huren, die dan weer gecompenseerd moe-
Dit vraagt om wijs beleid. Je kan niet iets aan de huurtoeslag
ten worden door huurtoeslag. Niet de huurtoeslag is het pro-
doen zonder iets aan de hypotheekrenteaftrek te doen. Het
bleem. De huren zijn te hard gestegen door de verhuurders-
gevaar is dat om politieke redenen maar één van die twee wordt
heffing. En aan de bovenkant is er de lage rente in combinatie
aangepakt. Of dat de huurtoeslag bijvoorbeeld bij woning-
met de hypotheekrenteaftrek. De happy few kunnen kopen
corporaties wordt gelegd.’
verkiezingen 41
WAT IS NODIG? • SCHAF DE VERHUURDERSHEFFING AF.
LOKAAL EN REGIONAAL WOONBELEID
Of investeer het geld (, miljard in ) in bouw en verduurzaming.
‘Vreemd dat we overal dezelfde huurprijsregulering hebben’
• GEEN VENNOOTSCHAPSBELASTING voor sociale taken.
ROB DONNINGER VAN WONENCENTRAAL IN
• GEEN OVERDRACHTSBELASTING als woningcorporaties
In de zorg en het onderwijs is dat al zo. • EXTRA WONINGEN voor toegelaten vluchtelingen en . extra woningen voor mensen die doorstromen uit de maatschappelijke opvang (zo groeien ook de wachtlijsten voor andere woningzoekenden niet zo hard).
ALPHEN AAN DEN RIJN: ‘Woonbeleid gaat over
woningen buiten hun kernregio verkopen aan collega-
buurten en individuen. Bijvoorbeeld ouderen waar-
corporaties.
van de woning moet worden aangepast of die eenzaam zijn. Daar moet je niet landelijk regie op willen
• ONDERZOEK NAAR EEN MAXIMUM HUURBEDRAG
voeren. Gemeenten hebben op veel vlakken het ver-
PER HUISHOUDEN waarvoor huurtoeslag geldt
mogen gekregen om zelf oplossingen voor dit soort
(het deel erboven wordt niet gecompenseerd).
vraagstukken te zoeken. Ik vind dat andere partijen die ruimte ook moeten krijgen. Nu moeten we soms letterlijk in de wet kijken of iets nog wel mag, terwijl
• ONDERZOEK NAAR REGIONAAL VERSCHILLENDE LIBERALISATIEGRENZEN.
er een oplossing ligt waar iedereen het over eens is. Wat mij betreft doet Den Haag dus vooral een poosje niks. Ook geen landelijke investeringsprogramma’s
• PASSEND TOEWIJZEN waarbij het gaat om de totale woonlasten en niet alleen om huur.
voor specifieke wijken, daar zit niemand op te wachten. Ze kunnen wel beter inspelen op de verschillen tussen woningmarkten. Nu geldt in een gebied zon-
• FISCAAL VOORDELIG VERDUURZAMEN (richting CO-neutraal in ).
der schaarste dezelfde prijsregulering als in een gebied waar heel veel schaarste is. Daardoor kom je in
• SNELLERE AFBOUW VAN HYPOTHEEKRENTEAFTREK en
sommige delen van Nederland niet aan een woning.
op lange termijn één woontoeslag voor huurders én kopers.
De markt gaat dat niet oplossen. Kijk daarom of de liberalisatiegrens (grens die bepaalt of een huurwo-
MEER LEZEN? Download de Aedes-verkiezingsnotitie Wonen
ning in sociale of vrije sector valt, red.) regionaal in
in Nederland - via www.aedes.nl/verkiezingen. De
plaats van landelijk kan. Niet vanuit een vaste huur-
langetermijnvisie van woningcorporaties voor - en
prijs of inkomensgrens, maar vanuit de vraag: wat
verder staat in dossier Vereniging: www.aedes.nl/vereniging.
heeft onze regio nodig aan gereguleerde voorraad?’
42
NATHALIE DE VRIES TEK ST : CHRISTINE VAN EERD
|
4
Wie wilt u nooit meer spreken? ‘Vorige week belde ik met een helpdesk over mijn telefoonaansluiting. Ik werd heel neerbuigend te woord
FOTO : JEROEN POORT VLIET
gestaan en de klantvriendelijkheid was ver te zoeken. Dan ben je mij kwijt.’
Nederland in zin klaar? 30 Isruimtelijke
‘Nee, het is in constante staat van transitie en daarover gaat mijn werk. Onze manier van leven verandert steeds en daaraan moet je de omgeving kunnen aanpassen. Ondanks groei en verstedelijking moeten we de ruimtelijke kwaliteit goed houden. Het gaat erom steeds weer een nieuw evenwicht te zoeken.’
13
Uw buurmeisje van acht vraagt wat voor werk u doet. Wat antwoordt u? ‘Ik ben architect. Ik ontwerp gebouwen en soms ook stukken stad.’
8
Op welk moment was u het moedigst? ‘Achteraf was het misschien wel moedig dat ik op mijn ste mijn vaste baan heb opgezegd en voor mezelf ben begonnen. Indertijd zag ik dat niet zo, ik stortte me erin.’
maakt een wijk goed om in te wonen? 22 Wat ‘Ik probeer wijken te maken met
diversiteit en met collectieve plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Verder is het belangrijk dat er in
16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET NATHALIE DE VRIES DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.
het ontwerp ruimte is voor verandering door de bewoners zelf, dat niet alles al tot in de puntjes is vastgelegd.’
is uw favoriete tv-programma? 5 Wat
‘Met mijn man en onze twee dochters kijk ik graag naar woonprogramma’s. Met het bord op schoot samen commentaar leveren op een metamorfose. Wij zouden ons huis nooit door iemand anders durven laten inrichten.’
2
16/32 43 2
Hoe woont u als u 85 bent? ‘We wonen in een huis met heel veel trappen. Oorspronkelijk waren het twee huizen. Misschien woon ik tegen die tijd wel op de benedenverdieping. Verder ben ik vooral benieuwd met wie ik daar dan woon. Ik hoop met mijn partner, maar misschien ook wel met
land 31 Welk vindt u een voorbeeld als het gaat om wonen?
‘VOOR MIJN WERK REIS IK VEEL EN DAN NOEMEN ZE NEDERLAND ECHT EEN VOORBEELD OP HET GEBIED VAN WONEN. ZELF VIND IK BERLIJN HEEL INSPIREREND. HET IS HEEL STEDELIJK EN TOCH ZIJN ER VEEL GOEDE BUITENRUIMTES MET PARKEN, SPEELPLEKKEN, TERRASJES.’
andere mensen.’
9
Uit wat voor nest komt u? ‘Ik ben opgegroeid in een PvdA-gezin in Oost-Groningen. Mijn broer, zus en ik kregen het belang van maatschappelijke verantwoordelijkheid mee: dat je altijd oog moet hebben voor de omstandigheden van anderen.’
20 Wanneer hebben huurders genoeg invloed?
‘ALS ALLE MENSEN KUNNEN WONEN WAAR ZE WILLEN WONEN.’
3
Wat is het meest persoonlijke dat u van uw buren weet? ‘Van de studenten aan de ene kant ken ik hun muziekvoorkeur. We hebben een Whatsapp-groep met ze; als het te erg wordt stuur ik een berichtje. Aan de andere kant zit een pension met oudere Kaapverdiaanse mannen. Die zijn juist heel erg stil.’
23
Hoeveel vierkante meter heeft een mens nodig om prettig te wonen? ‘De vraag zou moeten zijn hoeveel kubieke meter nodig is. Een beetje overmaat in hoogte is soms handiger dan breedte of diepte. Als een woning hoog is, kun je best wel klein wonen. Het geeft letterlijk een gevoel van lucht.’
sociale huurwoningen heeft 26 Hoeveel Nederland nodig? ‘Die grenzen zijn rekenkundig en theoretisch. Het zou handig zijn om een buffer te hebben van betaalbare woningen die tussen sociale huur en
32
Kunnen we in Nederland wonen helemaal aan de markt overlaten? ‘Nee, het spel tussen overheid en markt
vrije sector kunnen wisselen als de behoefte verandert. Als architect probeer ik ontwerpen te maken waarbij je geen verschil ziet tussen huur en koop.’
is veel te leuk. De overheid moet met regelgeving een goede basis vormen.
7
Waarover heeft u voor het laatst wakker gelegen?
De markt zou wel wat moediger mogen zijn en niet alleen herhalen wat goed werkt. De randen van de markt zijn het leukst. Partijen die net even verder
‘Soms word ik ’s ochtends te vroeg
durven te gaan en nieuwe concepten
wakker omdat ik pieker over een detail
durven te proberen.’
van een project. Dat blijkt dan later meestal mee te vallen. Over de grote klimaatproblemen, zoals urban heating, zouden we met zijn allen wat meer
u de baas was van Aedes wat zou u als 24 Als eerste doen?
NATHALIE DE VRIES (1965) is founding partner van
wakker moeten liggen. Steden als
‘Ik zou me inzetten voor betere
architectenbureau MVRDV en
Singapore en Kuala Lumpur worden
woningontwerpen. En goed kijken
voorzitter van branchevereniging
tot het laatste gaatje volgebouwd. Daar
waar corporaties hun geld aan uitgeven
BNA. Ze is tevens professor voor
wordt het steeds warmer. Wie houdt
zodat ze woningen duurzaam maken,
Baukunst aan de Kunstakademie
dat in de gaten?’
maar ook veranderbaar.’
Düsseldorf.
ADVERTENTIE
MASTERCLASS; ZONNEPANELEN VOOR WONINGCORPORATIES ADVERTENTIE
Waar & Wanneer
Woningstichting Den Helder, 8 juni 2016 van 12:00 uur tot 16:00 uur.
Contact
Meer informatie vindt u op onze website, www.ecorus.nl. Of kan opgevraagd worden bij Frans Latjes (frans@ecorus.nl) en Maarten Duineveld (maarten@ecorus.nl). Verder zijn wij op werkdagen van 9 tot 5 te bereiken op +31 85 888 51 25.
Het aantal huurwoningen met zonnepanelen neemt behoorlijk toe, maar is landelijk gezien nog niet hoog. Door de veranderende wetgeving en nieuwe regels wordt het woningcorporaties niet gemakkelijk gemaakt om de milieuafspraken 2020 te verwezenlijken. We hebben gemerkt dat Woningcorporaties op zoek zijn naar antwoorden op allerlei vragen rondom zonnepanelen en dat ze graag ook van collega Woningcorporaties willen horen waarom juist hun project succesvol is.
Deskundigen aan het woord
Deskundigen zullen u meenemen in de processen die een woningcorporatie zal moeten doorgaan. Van financiering tot installatie. Deskundigen en praktijkdeskundigen zullen u meenemen in de wereld van zonnepanelen voor woningcorporaties.
Antwoord op vragen • • • • • • •
Deelname en kosten
Deze Masterclass is bedoeld voor alle woningcorporaties die worstelen met vraagstukken over zonnepanelen op huurwoningen. Naast een antwoord op de genoemde vragen zal gastheer Woningstichting Den Helder haar ervaringen met de deelnemers delen en er is volop gelegenheid met elkaar van gedachten te wisselen. Aanmelden kan door een mail te sturen naar Masterclass@ecorus.nl vermeld daarbij met hoeveel personen u komt en welke specifieke vragen u heeft. DE
E MA AAN LDNAME ST E IS GERC ZE E GR HEELLASS
relatie zonnepanelen en Woningwet? externe investeerders of energie bv? verrekening zonnepanelen in- of buiten de huur? hoe wordt omgegaan met het debiteurenrisico? contracten tussen bedrijven en corporaties hoe werkt dat? zonnepanelen en energielabels, hoe zit dat nu? de communicatie naar mijn huurders, hoe maak ik van mijn project een succes? .
Het exacte programma wordt mede samengesteld op basis van de al genoemde en binnengekomen vragen.
ATI S
!
Ecorus combineert technische know how met expertise op het gebied van langetermijninvesteringen. Wij werken samen met sterke, betrouwbare (inter)nationale en lokale partners. De beste ingenieurs en financiële experts zijn bij de projecten betrokken, zodat u een goed beeld krijgt van het rendement dat zonne-energie uw woningcorporatie en uw huurders oplevert. Dankzij een groot eigen vermogen zijn wij een stabiele partij in de markt en kunnen wij participeren in uw project. U loopt dus geen enkel risico. Ecorus Nederland Tel: (085) 888 51 25 E-mail: info@ecorus.nl www.ecorus.nl
O VE R E C O R U S
Redenen genoeg om een speciale Masterclass rondom zonnepanelen en woningcorporaties te faciliteren. Wij nodigen u dan ook graag mede namens Woningstichting Den Helder uit.
column 45
Gezelligheidsbom ‘Zorg dat je huis in ieder geval beter beveiligd is dan dat van je buren – dan weet je zeker dat er niet bij jou ingebroken wordt.’ Dat advies kreeg ik eens van een persofficier toen we na een rechtszaak stonden na te praten. Ik vertelde het laatst aan mijn buren, een paar huizen verderop in de straat, maar voor hen kwam die tip helaas te laat. Op klaarlichte dag, mijn buren waren aan het werk, drongen twee personen hun huis binnen. Laptops, iPads, sieraden. Alles waar ze maar hun handen op konden leggen, namen ze mee. In no-time stonden ze weer buiten. En niemand had iets gezien. Het is alweer even geleden, en sindsdien is er – afgezien van een autokraak – nergens meer ingebroken, maar de angst zit er goed in. Begrijpelijk, ik heb ook wel eens een week wakker gelegen na een inbraak, en toch slaan de maatregelen in mijn straat een beetje door, als je het mij vraagt.
‘Eindelijk was de straat verlost van de hangjeugd en ongure types’
Een actieve buur, en daar zijn er nogal wat van,
gehouden, hadden ze nog iets gemeen: ze woon-
heeft een Whatsappgroep aangemaakt waar
den niet in de straat. En: het waren allemaal
iedereen verdachte situaties op kan melden.
licht-getinte mensen. In mijn nogal witte buurt is
Een soort buurtwacht zonder ook maar een
dat blijkbaar opzienbarend. Dat de wijk in het
stap buiten de deur te hoeven zetten. Ik meldde
verder diverse Amsterdam ligt, maakt blijkbaar
me aan.
niks uit. Onbekend maakt onbemind.
Vrijwel direct werd ik overspoeld door een on-
Alsof dit allemaal niet vervelend genoeg was,
eindige stroom berichten, vooral foto’s. Een foto
werd ik vorige week wakker gemaakt door het
van een jongeman die in de straat een auto wast,
ronkende geluid van graafmachines. Twee van
met daaronder de vraag: is dit wel zijn wagen?
die vier bankjes in het plantsoen werden zonder
Een foto van drie mannen, vaders, bij de parkeer-
genade uit de grond gesloopt. Een groot bruin
automaat met volgens de begeleidende tekst
gat in het gazon, meer was er niet over van mijn
twee kleine kinderen als dekmantel. Een foto van
favoriete uitkijkplek.
een dikke kerel met een bontkraagje en sneakers
De Whatsappgroep vierde feest. Eindelijk was
die druk staat te bellen bij de bankjes in het plant-
de straat verlost van de hangjeugd, ongure types
soen. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
en randfiguren! Ik kon alleen maar denken
Er was nog een strategie: de gezelligheidsbom.
aan mijn uitzicht op ontluikende liefdes, parade-
Dat bleek een oproep om met z’n allen massaal in
rende vriendinnen en pubers die voor het
de buurt van hangjongeren iets ‘leuks’ te gaan
eerst hun lippen aan een sigaret zetten. Dat is
doen: voetballen, de hond uitlaten, een praatje
nu verdwenen.
maken. Als het maar druk was, dan zouden die lui zo weer opkrassen.
YASMINA ABOUTALEB
Behalve dat die arme mensen geen idee hadden
is onafhankelijk journalist en schrijft op persoon-
dat ze door de buurtpaparazzi in de gaten werden
lijke titel over leven en wonen in Amsterdam
46
Jop Fackeldey Met de nieuwe Woningwet zijn de verhoudingen tussen gemeenten en woningcorporaties veranderd. Wat vindt wethouder en G32-bestuurslid Jop Fackeldey van de nieuwe verplichtingen? En hoe denkt hij over actuele kwesties als de vorming van woningmarktregio’s en de huisvesting van vergunninghouders? ‘De woningmarktregio’s zijn de verkeerde oplossing voor een probleem dat er wel degelijk is.’
woningmarkt 47 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM
|
FOTO ’ S : MARK WEEMEN
‘DÉ NEDERLANDSE WONINGMARKT BESTAAT NIET’
48
ontwikkelaars, bouwers. En bewoners via een internetpanel. Wij konden heel nauw overleggen met de twee woningcorporaties
Jop Fackeldey (1959) is sinds wethouder voor de
in ons werkgebied, Centrada en Harmonisch
PvdA van de gemeente Lelystad.
Wonen. Dat zijn corporaties die alleen maar
Onder zijn hoede vallen onder meer
in Lelystad werken. Dan is het speelveld over-
wonen, integratie en economie.
zichtelijk. Op veel plekken is dat anders.’
Fackeldey is ook voorzitter van de Fysieke Pijler van de G, een
Elke gemeente is anders. Deze disclaimer
Een veel gehoord bezwaar is dat huurders niet overal staan te springen om zich actief in te zetten voor de prestatieafspraken. Hoe ziet u dat?
geeft Jop Fackeldey meteen aan het be-
‘We moeten ze in ieder geval de tijd geven. Tot
zorg. Lees meer over samenwerking
gin van het interview. Dat moet hij wel doen,
nu toe waren huurdersorganisaties vooral
tussen gemeenten en woningcorpo-
aangezien hij praat als wethouder van Lelystad
bezig met direct huurdersbelang, zoals de
raties op www.aedes.nl/regionale-
en als bestuurslid van de G, vereniging van
hoogte van de huur en het onderhoudsniveau.
woningmarkten.
middelgrote steden. ‘Dé Nederlandse wo-
Nu moeten ze een abstractieniveau hoger
ningmarkt bestaat niet.’ Per gemeente verschilt
meepraten. Woningcorporaties kunnen ze on-
de druk op de woningmarkt, de financiële
dersteunen, bijvoorbeeld met een adviseur. Als
positie van de woningcorporaties, de ver-
die de gesprekken maar niet gaat overnemen.
houding tussen gemeente en corporaties, de
Huurders hebben een financieel belang in de
politieke kleur...
corporaties en zij moeten zelf meepraten over
Vindt hij dat Den Haag daar te weinig rekening
investeringen, leefbaarheid, nieuwbouw en
mee houdt? Soms wel, als de overheid bijvoor-
dergelijke.’
beeld met een landelijke regeling een pro-
gemeenten de laatste jaren meer en meer
Gemeentebestuurders zitten nu ook ineens aan de onderhandelingstafel met huurders. Hoe is dat voor hen, die nieuwe driehoeksverhouding?
verantwoordelijkheden toegespeeld van het
‘Ik kijk liever naar prestatieafspraken als een
Rijk. Ook op het vlak van wonen. Bij uitstek
gesprek, en niet als een onderhandelings-
iets wat je volgens Fackeldey lokaal moet rege-
situatie. Het gaat erom dat je het gesprek voert
len met elkaar.
vanuit drie verschillende invalshoeken. De cor-
bleem probeert op te lossen dat maar op een paar plekken voorkomt (zoals de vorming van woningmarktregio’s, waarover later in dit interview meer). Aan de andere kant krijgen
Is de nieuwe Woningwet wat dat betreft een verbetering?
stedennetwerk van middelgrote steden. De Fysieke Pijler behartigt hun belangen op onderwerpen als de woningmarkt, stedelijke vernieuwing, duurzaamheid en wonen en
poratie vanuit het beheer van onroerend goed, de gemeente vanuit het woonbeleid en huurders vanuit hun woonervaring. Het is natuurlijk voor alle partijen even wennen. Het is erg
‘Ja, de lokale samenwerking is veel helderder
belangrijk dat je goed naar elkaar luistert en je in elkaars belangen kunt
vastgelegd. Je maakt eerst een woonvisie als
verplaatsen. De eerste gesprekken hebben we de huurders veel aan
gemeente. Vervolgens vraag je aan de corpo-
het woord gelaten. Hoe zien zij hun rol? Willen ze bij een bepaald
raties werkzaam in je gebied: hoe gaan we dat
onderdeel van de prestatieafspraken een voortrekkersrol innemen?
realiseren? En daar betrek je de huurders bij.
Hierover zijn inmiddels goede afspraken gemaakt. We zien de bijdrage
Van elke gemeente mag je verwachten dat
van de huurders echt als belangrijke meerwaarde in het maken van de
er een woonvisie is. Dat is de democratische
prestatieafspraken. Het houdt alle partijen scherp.’
legitimatie van de prestatieafspraken.’
Welke stakeholders moet de gemeente betrekken bij de woonvisie?
En als ze er niet met elkaar uitkomen? ‘In sommige gemeenten zal het wel uitlopen op onderhandelen. Omdat er verschillende gemeenten zijn die aan een corporatie trekken. En die kunnen hun kapitaal maar één keer investeren. Met de Woningwet
‘In Lelystad hebben we dat zo breed mogelijk
hebben we in ieder geval een stok achter de deur. Met een geschillen-
aangepakt. Corporaties, huurdersorganisaties,
commissie of in het uiterste geval een uitspraak van de minister.’
woningmarkt 49
‘DE VERHUURDERSHEFFING BELEMMERT DE INVESTERINGSMOGELIJKHEDEN VAN CORPORATIES EN DAAR HEBBEN GEMEENTEN VEEL LAST VAN’ Gemeenten moeten ook woningmarktregio’s vormen. Lelystad pleit voor een metropoolregio Amsterdam, met Almere en Lelystad. De ChristenUnie stelde de vraag: heeft deze maatregel nog zin met zulke grote regio’s?
Ymere bijvoorbeeld wil ook graag één metropoolregio. Dat kan spannend worden voor Haarlem, die misschien bij een andere regio wil horen. Wat vindt u daarvan?
‘Ik vind de woningmarktregio’s de verkeerde
‘Dat is dus zo’n onhandig effect. Als Ymere geen ontheffing aanvraagt voor
oplossing voor een probleem dat wel degelijk
Haarlem, zit die gemeente met de broek tussen de ketting. Amersfoort loopt
bestaat. Ik begrijp dat de minister wil dat corpora-
hetzelfde risico. Vanuit de corporatie bezien kan ik het me wel voorstellen.
ties niet al te groot zijn en een directe binding
Dat je zegt: als ik moet kiezen, dan kies ik ook. Dan is het logisch dat je kijkt
hebben met de regio waarin ze werken. Maar het
waar je het sterkste en meeste bezit hebt.’
gaat maar om drie of vier corporaties waarvoor dat
met Almere. Almere heeft de meeste verhuisbewegingen met Amsterdam. En Amsterdam heeft met alle omliggende steden veel verhuisbewegingen.’
maken. Tenzij je accepteert dat als je de logica van
Wat vindt u verder van het kabinetsbeleid van de afgelopen vier jaar?
de verhuisbewegingen volgt, je grote regio’s
‘Dankzij het kabinet is er beweging op de woningmarkt ontstaan. Maar
krijgt. Wij hebben de meeste verhuisbewegingen
we zijn faliekant tegen de verhuurdersheffing. Alle gemeenten van de G,
niet geldt. Je kunt nauwelijks een goede indeling
50 woningmarkt
ongeacht politieke kleur. Het belemmert de investeringsmogelijkheden van corporaties en daar hebben gemeenten veel last van.’
Hoe precies? ‘Vroeger waren er drie geldpotten. Het Investeringsbudget
Stedelijke
Vernieuwing
voor herstructurering, die is weggevallen.
‘VERGUNNINGHOUDERS ZIJN TECHNISCH GEZIEN DAKLOOS EN MOETEN DUS VOORRANG KRIJGEN’
De grondbedrijven van de gemeenten, die nu vaker geld kosten dan dat ze wat opleveren. En de woningcorporaties. Die kunnen door de heffing veel minder investe-
verordening
ren. Wij voeren daarover eeuwig strijd. De minister zegt: als ik alle
schijnbeweging. Wat los je daarmee op? De
cijfers bij elkaar optel komen corporaties financieel uit. Minister, dan
taakstelling blijft gewoon staan. En gemeenten
vergeet u twee dingen. Eén: de waarde van het bezit zit in stenen en
kunnen nog steeds afspreken om voorrang te
daar wonen mensen in, dus dat kunnen we niet benutten. Twee: die
geven aan vergunninghouders. Die moeten
optelsom zegt niks over individuele corporaties. Er zijn er die de huren
ze ook krijgen, want het zíjn urgente woning-
echt moesten verhogen. Ik ben blij dat dat in de laatste ronde meevalt.’
zoekenden. Technisch gezien zijn ze dakloos.’
Hoe zit het in Lelystad? ‘Corporaties hebben minder kunnen investeren in leefbaarheid. En in
Niet iedere gemeenteraad denkt daar misschien zo over.
nieuwbouw, maar dat was niet zo erg omdat de verwachte groei achter-
‘Maar het is wel degelijk je plicht om ze te
bleef. Nu moeten we echt weer gaan bijbouwen. Tot nu toe konden we
huisvesten. Doe je dat niet, dan zal de provincie
onze taakstelling voor de huisvesting van vergunninghouders behalen
optreden.’
binnen de procent van de sociale huurwoningen die onze corporaties reserveren voor urgente woningzoekenden. Om dat te kunnen blijven doen, hebben we afgesproken om extra bij te bouwen.’
Moeten veel gemeenten bijbouwen om aan de taakstelling te kunnen voldoen?
een
merkwaardige
politieke
Volgens sommige woningcorporaties is de gemeente niet bereid om geschikte grond uit te geven. ‘Dat klopt deels. Er zijn gemeenten waar geschikte locaties een hoge boekwaarde hebben.
‘Dat verschilt. Wel in gemeenten waar de doorstroming slecht is. De G
Wie betaalt de afboeking? Het is niet altijd
ziet heil in het gemeentelijk versnellingsarrangement. Daarmee kan je
makkelijk om de gemeenteraad te overtuigen.
tijdelijke woonruimte realiseren voor maximaal twee jaar in bijvoorbeeld
Daarom vind ik die tijdelijke oplossingen goed.
leegstaande kantoren of vakantieparken. In veel gemeenten zijn die
Dan kun je de corporatie het gebruiksrecht ge-
locaties er. In die twee jaar kun je nieuwe woningen bijbouwen, eventu-
ven voor vijf of tien jaar en houdt de grond zijn
eel met subsidie. Alleen, die regeling komt financieel niet uit. Als het
waarde. Dat is ook een kwestie van creatief
Rijk daar meer geld voor reserveert, komt er meer ruimte in asiel-
zijn. Je moet het als een gezamenlijke opgave
zoekerscentra, hoef je geen noodvoorzieningen te treffen en blijf je niet
zien.’
met vluchtelingen door heel Nederland slepen.’
De G32 stuurde hier zelfs een brandbrief over aan het kabinet.
Laatste vraag. Wat wenst u gemeenten en corporaties toe? ‘Dat gemeenten corporaties meer gaan zien
‘Het kabinetsbeleid is heel lang geweest: de sociale woningvoorraad
als natuurlijke partner. Wij zeggen als G-
moet krimpen. Ja, dat gaat dus even niet. Probeer nou maatregelen te
gemeenten: corporaties zijn onze volkshuis-
treffen waardoor je deze mensen allemaal onderdak kunt geven.’
vesters. Niet overal durven gemeenten dat
Zoals?
hardop te zeggen, waarschijnlijk door wat er de afgelopen jaren is gebeurd. Terwijl we juist
‘Sta toe dat corporaties de subsidie gebruiken voor minstens twee
trots mogen zijn op de volkshuisvesting in
vergunninghouders in plaats van vier. Wij vinden het heel belangrijk
Nederland.’
om mensen gemengd te huisvesten. Dat kan in complexen, maar een eengezinswoning zit met vier mensen vol. Verder vind ik het afschaffen van de verplichte urgentie voor vergunninghouders in de huisvestings-
Handvatten voor prestatieafspraken? dynamiek & uitdaging
Outlook 2015 # efficiënt # kwalitatief Studiejaar 2015 - 2016 # corporaties, gemeenten, huurdersorganisaties
# 3 t/m 17 juni 2016 # experts voor de klas # aan hét vastgoedinstituut
www.asre.nl/prestatieafspraken 160601_Advertentie ASRE 185x130 HR.pdf 1
Hier werken wij aan uw meerjarenbegroting Lekkage uitgevoerd, correctief onderhoud
Verwachte renovatie in 2025
Gewenste conditie: 3
Dakbouwonderdeel: dakrand Bijzonderheden: tweede lekkage in 2016 op complex 16005324 Oorzaak: onthechting overlap
Consolidated verzamelt bij elke lekkage op het dak een schat aan informatie. Deze data wordt gekoppeld aan de resultaten van nulmetingen en ingevoerd in Dakota, ons dakmanagementsyteem. Zo krijgt u inzicht in uw daken. Dakota is dé tool om uw daken te managen, onderhoudskosten te verlagen en de huurderstevredenheid te verhogen. Kennis van daken
Maak ook werk van uw daken en kijk op www.consolidated.nl.
Voldoet u aan de taxatierichtlijnen uit het waarderingshandboek? Wat zijn de actuele ontwikkelingen op de woningbeleggingsmarkt?
Klopt de marktwaarde van het vastgoed op uw balans? Is het waarderingsproces van woningen en overig vastgoed goed geborgd in uw organisatie?
Op deze en andere vragen geven wij u graag antwoord tijdens een van onze praktijkdagen bij u in de regio.
Waar en wanneer? Rotterdam Amsterdam Eindhoven Zwolle
Hoe laat?
woensdag 25 mei donderdag 26 mei woensdag 1 juni donderdag 2 juni
Elke sessie vindt plaats van 13.00 uur tot 17.00 uur
Voor wie?
Corporaties, woningbeleggers, accountants en ICT-adviseurs Inschrijven doet u via corporaties@dtz.nl (deelname kost EUR 95,- per persoon, exclusief BTW) Voor meer informatie neemt u contact op met het corporatie-team van DTZ Zadelhoff via 020 6 644 644 of kijkt u op www.dtz.nl/nl/praktijkdagen
feiten & cijfers 53 tek st : quinten snijders
STERKE DALING AANTAL GEISERS IN CORPORATIEWONINGEN Het aantal open verbrandingstoestellen in corporatiewoningen neemt gestaag af. Dat is een goede zaak, want die oude gasboilers en keuken- en badkamergeisers kunnen kool monoxidevergiftiging veroorzaken. Corporaties doen er daarom ook veel aan ze zo snel mogelijk te vervangen door veilige hoogrendementsketels. Maar niet alle huurders willen zo’n nieuwe ketel. Hoe ga je daar als corporatie mee om?
PIM DE RUITER VAN CORPORATIE STADGENOOT, AMSTERDAM:
‘ Huurders verleiden is niet voldoende’ ‘In 2013 kwam een van onze huurders om het leven door koolmonoxidevergiftiging. Een jonge vrouw, van in de dertig. Dat was het keerpunt: we besloten al onze huurders te verplichten mee te werken aan vervanging van hun ketel. En als een huurder het er niet mee eens was, zou een gang naar de rechter volgen. Stadgenoot was al langer bezig met het vervangen van open verbrandingstoestellen, op een wat “charmantere” manier: door huurders te verleiden mee te werken. Dat leverde veel op, maar toch werkten nog 3.500
296.000 223.900
huurders niet mee.
132.100 Deze huurders weigerden een nieuwe ketel om verschillende redenen. Zo hadden sommigen moeite met de huur verhoging van 20 euro na plaatsing van ketel en radiator. Anderen zagen op tegen het “gedoe” van de vervanging
0 2010
of dachten dat het een erg groot apparaat zou zijn. En weer
2013
2016*
anderen hadden zelf een open verbrandingstoestel aan geschaft en wilden het niet kwijt. Uiteindelijk moesten we een rechtszaak voeren tegen een
* Prognose
paar huurders, die we wonnen. We hebben nog 210 ketels te gaan en zijn naar verwachting in 2017 helemaal klaar. Ik zou andere corporaties aanraden het ook zo te doen. Dit onderwerp staat niet hoog op de agenda van de huurder, dus kom je er niet door alleen je huurders te verleiden mee te werken. Ja, je gaat dan in sommige gevallen in tegen de wens van de huurder en dat doe je liever niet. Maar wij moeten als verhuurder de veiligheid van onze bewoners kunnen garanderen.’ Lees meer op www.aedes.nl/veiligwonen
bron : shaere
ADVERTENTIE
werk aan wonen 55 OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.
FUNCTIES
BEDRIJF
PLAATS
Tiwos
TILBURG
Directie/RvB/RvC Voorzitter van de raad van toezicht Financieel/Administratief Financial controller
Portaal
UTRECHT
Medewerker financiële administratie ( uur per week)
Stichting MeerWonen
ROELOFARENDSVEEN
Senior medewerker financiële administratie
Mitros
UTRECHT
Manager financiën & ict ( uur)
Poort
GORINCHEM
Netwerk- en systeembeheerder
TBV Wonen
TILBURG
Manager vastgoed
Vidomes
DELFT
Manager vastgoed
Abrona
HUIS TER HEIDE
Innovatieve stafmedewerker strategie & beleid
OmniveraGWZ
HARDINXVELD-GIESSENDAM
Medewerker huuradministratie in Utrecht (tijdelijk)
SSH
UTRECHT
De Goede Woning
ZOETERMEER
Rijnhart Wonen
LEIDERDORP
Stichting Humanitas Huisvesting
ROTTERDAM
ICT
Management
Ondersteunende diensten
Projectontwikkeling Teamleider energie & planmatig onderhoud m/v Staf Medewerker beleid en ondersteuning voor de afdeling wonen Strategie en Beleid Beleidsadviseur Technisch toezicht Medewerker dagelijks onderhoud
Woningstichting Haag Wonen
DEN HAAG
Opzichter
Haag Wonen
DEN HAAG
Technisch coördinator ( uur)
Woonbedrijf ieder
ZUTPHEN
Allround vakman, uur
Eigen Haard
AMSTERDAM
Projectcoördinator sociaal
Pré Wonen
VELSERBROEK
Adviseur vastgoedprojecten
Woonbedrijf ieder
DEVENTER
Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid
56
Het straatje op de foto is onderdeel van een wandeling door de geschiedenis van de volkshuisvesting in Klarendal in Arnhem. Een gedrukt exemplaar van de wandelroute zit los bij dit nummer van Aedes-Magazine. De wandeling staat ook online als onderdeel van de mei gepresenteerde geschiedeniscanon van de volkshuisvesting: www.canonvolkshuisvesting.nl.
huisvesters van het volk 57 TEK ST : MARGRIET PFLUG
|
FOTO : BABET HOGERVORST
Barthold Philip baron van Verschuer In richt rechter Barthold Philip baron van Verschuer (-) de vereniging Openbaar Belang op in Arnhem. Die wil ‘met uitsluiting van elke gedachte aan winst voor hare leden en zoo mogelijk in samenwerking met het Gemeentebestuur’ betaalbare arbeiderswoningen bouwen. Veel arme gezinnen dreigen namelijk dakloos te worden omdat de gemeente de ongezonde Arnhemse krottenwijk Klarendal wil slopen. Barthold en zijn broer Frans zitten al in het bestuur van een andere woningbouwvereniging bekend onder de naam de Commissie, ooit in medeopgericht door hun vader. De broers vinden die Commissie in niet meer ondernemend genoeg en ze vinden het ook niet kunnen om daarmee winst na te streven voor de vermogende aandeelhouders. Met Openbaar Belang gaan de baronnen dat anders doen. Openbaar Belang begint met bouwen op goedkope grond wat verder van het centrum. En daarna – als er voldoende is gesloopt – vanaf ook in Klarendal (hier op de foto). Barthold wordt op latere leeftijd blind waardoor hij zijn werk als rechter niet meer kan doen. Wel blijft hij zich in Arnhem inzetten voor onder andere Openbaar Belang. In richten de broers nóg een woningbouwvereniging op: Volkshuisvesting. Nu omdat het bestuur van Openbaar Belang geen toelating wil aanvragen volgens de Woningwet van . Barthold is tot zijn overlijden voorzitter van Volkshuisvesting. Om hem te eren noemt het Arnhemse gemeentebestuur in een nieuwe wijk met woningwetwoningen naar hem. Zijn broer Frans blijft zich daarna nog twintig jaar inzetten voor de sociale woningbouw. Openbaar Belang is inmiddels opgegaan in woningcorporatie Volkshuisvesting, die nog steeds bestaat.
58
achteraf Theepot ‘Wat zal ik hier mee doen?’, mijn schoon-
NIENKE GORTER
moeder kijkt me vragend aan. In haar hand
is journalist en
heeft ze een ronde koektrommel. De trommel
woont en werkt in
herinnert mij aan mijn eigen jeugd; ook mijn
een middelgrote
ouders hadden zo’n exemplaar. Bij ons zat
stad in het midden
er nog een knopje op de deksel, maar op de
van Nederland.
trommel die mijn schoonmoeder omhoog houdt
nienke@enzofoort.nl
ontbreekt die. Ook is hij op sommige plekken kaal en glimmend. ‘Volgens mij ben je er nog aan gehecht’, is mijn reactie. Ze knikt. ‘Ja, we hebben
Ik reik naar een theepotje, pak hem in en leg
hem al zo lang. We kregen hem tijdens ons huwe-
hem naast de koektrommel. Nog een paar
lijk, bijna jaar geleden.’ Gewoon houden dan,
theedoeken om de verhuisdoos op te vullen
is mijn antwoord. Mijn schoonmoeder geeft me
en dan kan deze ook weer dicht. ‘Keuken’ zet
de trommel aan en ik stop hem in één van de
ik er met markeerstift op. Ik zet de doos in de
dozen.
gang. We gaan door. De ene na de andere
Ik kijk naar de broze handen van mijn schoon-
doos vult zich.
moeder. Over de tachtig zijn en dan verhuizen is
Zou alles in de nieuwe keuken passen? Mijn
een hele klus. Al weken zijn ze ermee bezig. Alle
schoonouders verhuizen van een grote wo-
spullen die ze hadden verzameld zijn door hun
ning met tuin naar een appartement midden
handen gegaan. Vele ritjes naar de kringloop en
in het dorp. Met lift, zodat ze niet meer de
de vuilstort waren het gevolg. Ik kijk nog eens
trap op hoeven.
goed rond. Zesendertig jaar hebben ze hier
Mijn schoonmoeder staart naar buiten. Ze is
gewoond, jaren vol herinneringen.
moe van alle emoties. ‘Zullen we even wat
De foto waar hun drie kinderen op staan is al van
drinken?’, stel ik voor. Ze knikt. Als het water
de muur gehaald. De schroef waar het lijstje
voor de thee kookt kijken we elkaar aan. We
aan hing hangt er nog. Daaronder zie je een soort
lachen. ‘Weet jij nog in welke doos de pot
afdruk van de fotolijst.
zit?’, vraagt ze. Ik knik.
colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt keer per jaar. Woningcorporaties zorgen dat ruim , miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid. Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcorporaties in Den Haag en Brussel,
zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim . werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen. Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl. Redactie Margriet Pflug en Latifa van Heerde (eindredactie); Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van Weersch (redactie); Devika Mangal en Carolien van der Ploeg (productie).
M.m.v. Yasmina Aboutaleb, Christine van Eerd, Nienke Gorter, Jan Smit, Lisette Vos. Redactiesecretariaat T () E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Mieke van Weele (vormgeving). Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T () E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl Prijzen (excl. BTW) Een jaarabonnement kost € ,. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € ,. Jaarabonnementen worden
automatisch verlengd. Opzeggingen dienen op november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn. Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus , EB Arnhem T () E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein AA Den Haag Postbus AC Den Haag T () E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN -
Wij doen niet wat u vraagt...
Enserve ondersteunt op alle aspecten van woonruimte-
Alles wat wij doen is afgestemd op uw specifieke
verdeling voor zowel corporaties, gemeenten als
wensen. Wij onderzoeken uw probleem en leveren wat
woningzoekenden. Onze kracht zit in kennis, maatwerk
nodig is om deze op te lossen.
en service. Door onze uitgebreide en specialistische
Dat betekent dat u niet altijd krijgt wat u in eerste
kennis van de woningmarkt krijgt u op elke vraag een
instantie vraagt. Wat u wĂŠl van ons krijgt, is precies dat
antwoord en voor elk probleem een passende oplossing.
wat u eigenlijk nodig heeft.
www.enserve.nl
AD HOC, EXPERT IN:
BEHEER
TOEZICHT
ZORGELOOS LEEGSTANDBEHEER
WWW.ADHOCBEHEER.NL
VERHUUR