7 minute read
‘Nadat het stof is neergedaald, komen de vragen over de nieuwe snufjes in de woning pas’
from Energie+ #2 2022
by Aeneas Media
Nederland steeds groener gecoacht
Advertisement
“Heb je zonnepanelen? Doe je was dan als de zon schijnt.” Foto Antares
Wanneer een woning is gerenoveerd en het enkel glas plaats heeft gemaakt voor dubbel glas, het huis goed geïsoleerd is en allemaal nieuwe snufjes heeft, vraagt dat ook om een nieuwe manier van leven. Dat is niet altijd even makkelijk voor bewoners. Daarom werken steeds meer corporaties, woonbedrijven en bouwbedrijven met energiecoaches. Zo wordt het uiterste uit het nieuwe en zuinigere huis gehaald en betaalt de bewoner minder aan energiekosten. Renda sprak een aantal energiecoaches over hun aanpak en doelstellingen.
Ook bij Ladies@work wordt sinds kort gewerkt met een energiecoach. Daar zijn zij mee begonnen vanuit de wereldwijde noodzaak om de klimaatdoelstellingen te realiseren. Karin Cramer houdt zich bij het Utrechtse bedrijf bezig met bewonerscommunicatie en energiecoaching en licht de noodzaak van het beroep toe; “Wij vinden dat we vanuit ons vakgebied mee moeten helpen (hoe klein ook) de klimaatdoelstellingen te realiseren. Barack Obama zei ooit ‘Wij zijn de eerste generatie die het effect van de klimaatverandering voelt en de laatste generatie die er iets aan kan doen’, dat is helemaal waar natuurlijk. Onze bijdrage is in die grote wereld misschien klein, maar als iedereen achter zijn voordeur iets doet, dan ziet de toekomst er een stuk hoopvoller uit.”
Driekwart (ruim 400.000) van de huishoudens met energiearmoede woont in een corporatiewoning. Dat betekent dat één op de zes huurders van corporaties in energiearmoede leeft. Door een te hoge energierekening of door bijvoorbeeld een slecht geïsoleerd huis met enkel glas. De stijgende gasprijzen maken de problemen alleen maar groter. Cramer: “De corporaties zijn aan zet om hun bezit (sneller) te verduurzamen en bewoners een helpende hand te bieden bij energiezuinig wonen. Maar hoe kan die helpende hand worden geboden? We begeleiden bewoners bij energiezuinig wonen. We zorgen ervoor dat bewoners zich bewust worden van het effect van hun eigen woongedrag op de energierekening en we motiveren hen om hiermee zelf aan de slag gaan. Met als eindresultaat: een energiebewuste bewoner.” Bij Antares is het duurzaamheidsbeleid ingedeeld in drie thema’s; het vastgoed, duurzame bedrijfsvoering en de bewoners. Die laatste is belangrijk omdat de corporatie graag de bewoners wil informeren over een stukje gedragsverandering en bewustwording rondom verduurzaming. Ric Leenders van Antares licht toe: “Wij dachten ‘we kunnen wel van alles aan de woningen doen, maar als er dan nog steeds oud gedrag plaatsvindt in de woning (hoe er wordt omgegaan met energie, het openen van deuren en ramen in de woningen qua ventilatie, etc.) dan kunnen we doen wat we willen aan de woningen, maar het effect is minder. Zodra er bewustzijn is over energiegebruik, gaat de energierekening nóg meer omlaag.”
Er is binnen Antares besloten om huurders of oud-huurders op te leiden tot energiecoach. “We komen al zo vaak bij bewoners om te vertellen wat wel of niet kan. Het leek ons beter om een onafhankelijk persoon aan te stellen voor energiecoaching. Een gelijkgezinde weet beter waar huurders zich mee bezig houden, hoe het is om in een sociale huurwoning te wonen. We gingen dus op zoek naar een huurder, oud-huurder of in ieder geval iemand uit het sociale netwerk.” De woningcorporatie heeft inmiddels in Venlo twee coaches opgeleid, waarvan een een huurder is, de ander is een gemeenteraadslid.
Nadia van den Boogaard van Van Wijnen licht de noodzaak van energiecoaches binnen het bouwbedrijf toe; “We merken dat de renovaties die wij uitvoeren steeds omvangrijker worden. Bewoners krijgen te maken met nieuwe installaties waar ze soms nog nooit van gehoord hebben. Denk bijvoorbeeld aan CO2 gestuurde mechanische ventilatie of aansluiting op stadswarmte. Goed gebruik van deze installaties is bepalend voor een comfortabele woning en reductie van de vaste lasten. Dit brengt mij op het belangrijkste punt; we willen het gedrag van de bewoners positief veranderen. We verduurzamen om het comfort van de woningen te verbeteren, maar met het isoleren van de woningen kan er ook kostenbesparing optreden. Dit is wel sterk afhankelijk van een juist gebruik van de woning en dus het gedrag van de bewoner.”
Aanvullend op de opleverbrochure krijgen bewoners een energiecoachkaart met praktische tips om energie te besparen. Dit wordt bewust uit de opleverbrochure gehouden om een extra prikkel te creëren bij de bewoners. Op deze energiecoachkaart krijgen de bewoners tips over hoe zij de nieuwe woning - voorzien van de nieuwe installaties - optimaal kunnen gebruiken en waar zij terecht kunnen met vragen. “Doel is om bewoners bewust te maken dat hun gedrag invloed heeft op het energieverbruik”, vertelt Van den Boogaard. “Twee maanden na het ontvangen van de energiecoachkaart worden bewoners actief benaderd. Tijdens een gesprek krijgen bewoners een persoonlijk energiebespaaradvies op maat. We merken dat dit allemaal bijdraagt aan de bewonerstevredenheid.”
“De energieprijzen zijn het afgelopen jaar ongekend gestegen. Voor bewoners met een kleine portemonnee heeft dit een grote impact. Het verduurzamen van de woning is niet altijd een garantie voor lagere maandelijkse lasten. Een groter effect wordt behaald door ook het gedrag aan te passen. Wat het meest effectief is, is om een persoonlijk gesprek aan te gaan met bewoners. Dan kunnen de motivaties, zorgen en wensen van iemand juist in kaart worden gebracht. Door te luisteren naar de bewoner en op een specifieke behoeften in te spelen wordt vaak het beste resultaat behaald”, sluit Van den Boogaard af.
De woning op een nieuwe manier gebruiken
Karin Cramer vertelt hoe zij in de praktijk te werk gaan bij Ladies@ work. “In ons werk begeleiden wij in het gehele proces nu al bewoners bij veranderingen in, aan of rondom hun woning. Van klein en groot onderhoud tot complete renovaties en duurzaamheidsprojecten. Maar na de oplevering en een korte uitleg van de aannemer aan bewoners stopt het meestal. Nadat het stof is neergedaald en bewoners hun huis weer een beetje op orde hebben, dan pas komen de vragen over de nieuwe ‘snufjes’ in de woning. De woning heeft een andere gebruiksaanwijzing gekregen, maar bewoners blijven hun woning op de oude manier gebruiken. De achtergelaten handleidingen zijn meestal geschikt voor monteurs. Bewoners kunnen er geen chocolade van maken. Mensen blijven hun ‘oude’ gedrag aanhouden, terwijl een andere manier van ventileren of verwarmen nodig is, wanneer je huis helemaal geïsoleerd is. Ook een warmtepomp met vloerverwarming vraagt een ander gebruik. Heb je zonnepanelen? Doe je was dan als de
Energiecoaches aan het werk. Foto Van Wijnen
zon schijnt en niet ‘s-avonds als het donker is. Maar wie vertelt je dat allemaal? Want als je je woongedrag niet aanpast, hoe haal je dan de beoogde energiebesparing die zo hard nodig is? Vooral nu de gasprijzen de pan uitrijzen.”
“Een andere discipline is nieuwbouw en Nul op de Meter (NoM). Als je eerst in een jaren ‘30 woning hebt gewoond en je gaat naar een huis waar een totaal ander gebruik nodig is, ook dan kun je wel wat hulp gebruiken om energiezuinig en comfortabel te wonen. Daarnaast geven wij ook tips over de ‘energieslurpers’ in huis. Denk aan tips als douche wat korter (neem een douchetimer), hang niet je gordijnen voor de radiatoren en verwarm minder kamers als je er toch niet zit of sluit de deuren. Het kan voor bewoners een groot verschil maken. Wij vinden dat Nederland een land moet zijn waar iedereen veilig, gezond, prettig en betaalbaar kan wonen. Het aantal mensen dat de energierekening niet kan betalen neemt schrikbarend toe, vooral bij huurders van corporatiewoningen. Dat zou in een welvarend land als Nederland niet moeten mogen.”
Zodra er bewustzijn is, gaat de energierekening omlaag. Foto Antares
