Andrike uit Bennekom regelde helemaal zelf haar dakisolatie en zonnepanelen

Andrike voor haar huis in Bennekom. Foto Lize Kraan Fotografie

Ervaring van een SlimmeBuur

SlimmeBuur is hét platform waar buren elkaar adviseren over energie besparen. In Nederland zijn al veel mensen slim bezig door bijvoorbeeld hun huis te isoleren of zonnepanelen te plaatsen. Maar er zijn ook mensen die nog vragen hebben voordat ze zo’n energiebesparende maatregel uit laten voeren. En aan wie kun je die vragen nu beter stellen dan aan je buur die het nodige uitzoekwerk al gedaan heeft? Heb je maatregelen en wil jij jouw kennis delen? Of ben je juist op zoek naar onafhankelijk en eerlijk advies? Ga dan naar hier.nu/ slimmebuur

In Bennekom treffen we Andrike (48) in haar rijtjeswoning uit 1989, waar zij samen met haar dochter van 15 en hond Sydney woont. Met de warme zomers van de afgelopen paar jaar werd het isoleren van haar zolder noodzaak. Toen moesten er ook maar meteen zonnepanelen bij, want als je dan toch bezig bent kun je het maar meteen grondig aanpakken. Andrike regelde alles zelf, bij verschillende uitvoerders. Dat bleek nogal een gepuzzel. SlimmeBuur was dus best handig geweest!

Vertel om te beginnen eens wat over jouw eigen route

Andrike: “Ik heb mijn maatregelen vanuit een duurzaamheidsregeling gefinancierd. Die eerste stap duurde wat langer door het papier- en regelwerk dat daarbij komt kijken: alles moet eerst uitgezocht en goedgekeurd worden. De uitvoering zelf ging daarna wel vrij vlot hoor, met zowel de dakisolatie als de zonnepanelen waren de uitvoerders een dagje bezig.

“Mijn deur staat altijd open!”

En je hebt dus alles zelf geregeld, vanaf het uitzoekwerk over de duurzaamheidslening tot aan het contact en de planning met de uitvoerders?

“Ja, ik vond het wel prettig om zelf als aannemer te fungeren, dat is financieel ook voordeliger. Als je ‘slechts’ twee maatregelen wil laten uitvoeren, word je door de grotere aannemers vaak als te kleine partij gezien, dus dan maar zelf aan de bak!

Zou je het zelf regelen van isolatiemaatregelen aanraden aan jouw buren?

“Ja en nee. Het was best een puzzel om te leggen, en dan heb ik alleen nog maar dakisolatie en zonnepanelen. Zoals ik zei is het wel een stuk goedkoper om het zelf te doen, maar omdat ik zelf nog weinig buren met dezelfde maatregelen had, was het lastig om iemand te vinden waarmee ik even kon sparren. Ik denk dat je het met een beetje hulp van je buren alleen zeker wel redt. Je hebt dan kunnen overleggen met iemand die je vertrouwt, in plaats van met een partij die je misschien wel een oor aan probeert te naaien.” Andrike sloot een duurzaamheidslening af bij haar gemeente. Op die manier kon ze haar spaargeld op de bank houden. Ze leende in totaal iets meer dan ™6.500 euro en liet meteen een Solatube plaatsen, die ze zelf voor ™150 kocht op Marktplaats – een besparing van ruim ™500 ten opzichte van een nieuwe. “Ja, dat is wel een tip! Sommige dingen kun je gewoon voor weinig geld op Marktplaats vinden, zoals die Solatube. Ook dat bedenk je alleen als je het zelf doet, een uitvoerder zal daar misschien niet zo snel mee komen. En het idee van hergebruik spreekt mij over het algemeen ook aan. Ik heb een groen hart, zonnepanelen zijn voor mij niet alleen een statussymbool, ze passen ook binnen de duurzame levensstijl die ik probeer te hanteren. Ik rijd een hybride auto, probeer alles te recyclen en eet weinig vlees bijvoorbeeld. Put your money where your mouth is.

Hoe kun jij jouw buren helpen?

Mijn deur staat altijd open en mijn zonnepanelen zijn mooi te zien op het dak, dus mensen mogen van mij altijd aanbellen – of een berichtje sturen via SlimmeBuur dus, haha! Ik hoop dat mensen met mijn advies onder de arm zelf minder tijd kwijt zijn aan het regelwerk. Als dat zo is, heb ik ze goed kunnen helpen, denk ik.

Werkbezoek Duurzaamheid

Samen leren over de energietransitie

We zitten samen in de transitie naar een duurzame wereld. De opbouwwerker speelt daar een belangrijke rol in. Daarom heeft Krachtproef het initiatief genomen, samen met Farent Sociaal Werk en Energie+, om een werkbezoek in Den Bosch te organiseren om op deze manier informatie en kennis te delen. Een casus die nu speelt in de stad, bood een kader om het gesprek aan te gaan, daarbij geïnspireerd door een bijzondere omgeving en het spelen van een spel.

Het Werkbezoek Duurzaamheid van 23 juni staat in het teken van leren en delen. Na een informatieve lunch gaat de groep van 15 professionals de wijk in. Op het programma staat een bezoek aan de wijk ’t Zand. Opbouwwerker Luc Vorselaar, werkzaam bij Farent Sociaal Werk vertelt enthousiast over het Plan ’t Ecozand. Bijzonder aan dit project is, is dat het initiatief van bewoners uit ‘t Zand Noord West in ’s-Hertogenbosch komt. Met het plan willen bewoners een duurzame energievoorziening creëren, dat werkt als een ecosysteem. De woningen in de buurt worden aangepast zodat ze op lagere temperatuur verwarmd kunnen worden, er worden zonnepanelen op de daken gelegd die energie kunnen leveren aan een warmtenet die als bron dient voor de verwarming in de woning en bewoners gaan over op elektrisch koken.

Luc Vorselaar vertelt over de wijk tijdens de wandeling

Het verduurzamen van een wijk, kan niet zonder actieve bewoners. William Droog is een van de bewoners en deelt zijn ervaring graag. Hij is trekker van EcoZand, het initiatief dat heeft geleid tot het oprichten van een energiecoöperatie ten behoeve van collectieve energievoorziening in de wijk. Daarnaast heeft hij meegeschreven aan het plan waarmee de wijk is uitgeroepen tot Proeftuin in het kader van het Landelijke Programma Aardgasvrije Wijken.

Na de start met de proeftuin is er veel gebeurd, vooral op het gebied van samenwerking tussen bewoners en gemeente waarbij het opbouwwerk ook betrokken is. De casus van ’t Zand bood een mooie gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over het verloop van de

Opbouwwerker Luc Vorselaar van Farent leidt de weg door de wijk

Proeftuin. Het gesprek is gevoerd met behulp van ‘De Wandeling’, een spel dat in 2021 via onderzoek naar samensturing is ontwikkelt door de Hogeschool van Amsterdam. Via bepaalde stappen is zo een analyse gemaakt van het verloop van de Proeftuin, onder andere kijkend naar waar de samenwerking tussen partijen goed en minder goed verloopt. Het spel werd begeleid door Mike de Kreek, onderzoeker en docent van de Hogeschool van Amsterdam. De ambitie om met alle denkkracht die deze middag in huis was de betrokkenen bij de proeftuin te inspireren en te motiveren om vervolgstappen te zetten richting ’t Zand als aardgasvrije wijk, kreeg hiermee invulling. “Circulair, duurzaam en betaalbaar voor iedereen”, zoals William Droog dat zo mooi verwoordde.

De analyse heeft geleid tot algemene observaties rond de samenwerking en wat daarin wel en minder goed verloopt. De belangen, rollen en doelen van de verschillende partijen kwamen in beeld door het wisselen van rollen tijdens het spel. Er is een lijst met vragen en aandachtspunten ‘geoogst’ waarmee met een blik vooruit, nieuwe zaadjes geplant kunnen worden. Hierbij zijn ook een aantal mogelijke acties en vervolgstappen benoemd waar betrokkenen mee verder kunnen.

Algemene observaties

• Er wordt heel veel naar elkaar gewezen, de rollen zijn niet helder en er zijn hierover ook geen afspraken gemaakt. • Bij een ‘nee’ van een betrokken partij kan het de moeite zijn om juist door te vragen. Waar zit de ‘nee’ / het bezwaar? • Er zijn verschillen in beleving van hoe het proces verloopt. Van

‘loopt prima’ (gemeente) tot ‘er gebeurt niets’ (bewoners). • Gemeente lijkt niet te werken vanuit gelijkwaardigheid en wordt benoemd als conflict mijdend. • Beter kijken naar de belangen van alle betrokkenen en deze in kaart brengen lijkt de moeite waard. • Formele energieleverancier is verantwoordelijk om elk huishouden te voorzien van warmte ruimte in de energiewet is nog beperkt voor energiecoöperaties.

Spelen van het spel ‘De Wandeling’

• Bewoners zijn aanwezig bij een tweewekelijks overleg maar de

‘gemiddelde bewoner’ houdt dit niet vol, het duurt te lang, vindt ook de netbeheerder. • Het ‘pacman-effect’ is terug te horen in de casus: bewoners nemen het initiatief – gemeente neemt het over.

Belangen, rollen en doelen

Via het spel is er meer zicht gekomen in ieders belangen, rollen en doelen. • Buurtcoöperatie: alle bewoners kunnen mee, worden goed geïnformeerd en kunnen gebruik maken van ‘koppelkansen’ bijv. in strijd tegen energie armoede. De coöperatie wil door gemeente serieus genomen worden als energiecoöperatie. • Opbouwwerk: iedereen kan meedoen, de vruchten plukken van de ontwikkelingen in de wijk, waaronder de energietransitie. • Gemeente: ambitie om in enkele jaren heel veel wijken van gas af te krijgen: 15 wijken in 2030. Daarnaast wil zij de rol innemen in warmteketen. • Bewoners: er moet iets gebeuren, ‘met gelul gaat ’t licht niet branden’. Veel te lang geleden dat bewoners iets gehoord hebben en

daarmee onzekerheid over hoe het staat met ontwikkelingen en wat men kan verwachten. • Netwerkbeheerder: heeft als taak om iedereen te voorzien van stroom • Woningcorporatie: heeft een afspraak met de gemeente en investeert in ‘blije bewoners’. • Ook wordt nog genoemd dat er naast de proeftuin nog meer mogelijkheden en regelingen bestaan om te werken aan verduurzamen zoals isolatie, bewoners informeren etc.

De middag heeft energie en inspiratie gegeven aan de deelnemers. “Het was erg leerzaam om input te krijgen van collega’s uit het hele land” aldus Jorri Roosen, werkzaam bij Farent. Een derde editie staat al op de planning voor maandag 12 september. Deze is nu in voorbereiding en beloofd ook weer een leerzame en inspirerende bijeenkomst te worden. Deze keer leidt het Werkbezoek Duurzaamheid ons naar Dordrecht. Inschrijven kan via www.krachtproef.nl. Kortom, het smaakt naar meer!