Jprn 24-4.qxd
10:39 PM
Page 1
24 ¸fBÊ, 2011
SXf¹f´fbSX
MXIY ¸fZÔ SXf¿MÑX´fd°f VffÀf³f »ff¦fc IYSX³fZ IYe SXfª¹f´ff»f IYe IY ³ffÊdÀfRYfdSX Vf IZÔYýi ³fZ ³ff¸faªfcSX IYSX Qe °fû BÀfIZY ´feLZX Àfa§fe¹f
½¹f½fÀ±ff IYf Àf¸¸ff³f IYSX³fZ IYe ·ff½f³ff IZY ¶fªff¹f dÀf¹ffÀfe ¸fªf¶fcSXe Ad²fIY ªff³f ´fOÞX°fe W`XÜ QSXAÀf»f, ¹fc´feE ÀfSXIYfSX IYû ·f¹f ±ff dIY A¦fSX CXÀf³fZ SXfª¹f´ff»f IYe dÀfRYfdSXVf ¸ff³f »fe °fû SXf¿MÑX´fd°f VffÀf³f IYf ´fiÀ°ff½f SXfª¹fÀf·ff ¸fZÔ d¦fSX ÀfIY°ff W`XÜ ¹fc´feE ÀfSXIYfSX IYû BÀf ¶ff°f IYf ·fe ·fSXûÀff ³fWXeÔ ±ff dIY CXÀfZ Àf¸f±fʳf QZ SXWZX ÃfZÂfe¹f Q»f BÀf ¸fbQÐQZ ´fSX CXÀfIZY Àff±f JOÞZX SXWZÔX¦fZÜ dRYSX ¶fJfÊÀ°f¦fe ÀfZ ¹fZdQ¹fbSX´´ff IYû ÀfWXf³fb·fcd°f IYf »ff·f ·fe d¸f»f ÀfIY°ff ±ffÜ d´fLX»fZ dQ³fûÔ SXfª¹f IYe °fe³f d½f²ff³fÀf·ff ÀfeMXûÔ ´fSX WbXE CX´f¨fb³ff½f IZY Àf·fe ³f°feªfZ ·ffªf´ff IZY ´fÃf ¸fZÔ ¦fEÜ BÀfIZY A»ff½ff, ·ffªf´ff ³fZ SXfª¹f´ff»f IYe dSX´fûMÊX IZY dJ»ffRY QZVf ·fSX ¸fZÔ AfaQû»f³f LZXOÞX³fZ IYf E»ff³f IYSX dQ¹ff ±ffÜ EmÀfZ ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IZY IZÔYýie¹f ³fZ°fÈ°½f IYû »f¦ff WXû¦ff dIY ¹fZdQ¹fbSX´´ff IYû kVfWXeQl ¶f³f³fZ IYf ¸füIYf QZ³ff AüSX ·fe ¸fWaX¦ff Àffd¶f°f WXû ÀfIY°ff W`XÜ d»fWXfªff, WXµ°fZ ·fSX AÀf¸faªfÀf ¸fZÔ Ófc»f³fZ IZY ¶ffQ IZÔYýi ³fZ SXfª¹f´ff»f IYe dÀfRYfdSXVf JfdSXªf IYSX Qe, BÀf AQf IZY Àff±f dIY ¸ff³fû CXÀfZ Àfa½f`²ffd³fIY °fIYfªfûÔ IYe dRYIiY ±feÜ »fZdIY³f ¢¹ff WaXÀfSXfªf ·ffSXõXfªf IYe dÀfRYfdSXVf IZY ´feLZX dÀfRÊY ¸fb£¹f¸faÂfe ÀfZ CX³fIYe JbaQIY IYf¸f SXWXe ±fe, ¹ff BÀf¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYf ·fe IYûBÊ WXf±f ±ff? IYfa¦fiÀZ f IYe IY³ffÊMXIY BIYfBÊ ³fZ dªfÀf °fSXWX ÀfOÞXIYûÔ ´fSX CX°fSX IYSX SXfª¹f ¸fZÔ SXf¿MÑX´fd°f VffÀf³f »ff¦fc IYSX³fZ IYe ¸ffa¦f CXNXfBÊ CXÀfÀfZ ¹fWXe »f¦f°ff W`X dIY IZYÔ ýi IYû ·fZªfe ¦fBÊ dÀfRYfdSXVf IZY½f»f SXfª¹f´ff»f IYe ¸faVff ³fWXeÔ SXWXe WXû¦feÜ CX³fIYe dSX´fûMÊX ¸fZÔ SXf¿MÑX´fd°f VffÀf³f »ff¦fc IYSX³fZ IYf ÀfbÓff½f °fû dQ¹ff ¦f¹ff ±ff, ´fSX ³fE ¨fb³ff½f IYSXf³fZ IZY ¶fªff¹f d½f²ff³fÀf·ff IYû d³f»fad¶f°f SXJ³fZ IYe ¶ff°f IYWXe ¦fBÊ ±feÜ BÀfIZY ´feLZX Vff¹fQ ¹fWX CX¸¸feQ SXWXe WXû¦fe dIY d½f²ff³fÀf·ff d³f»fad¶f°f SXWX³fZ IZY QüSXf³f ªfûOÞX-°fûOÞX ÀfZ ½f`IYd»´fIY ÀfSXIYfSX ¶f³ffBÊ ªff ÀfIZY¦feÜ IY³ffÊMXIY IYfa¦fiÀZ f IZY A»ff½ff ªf³f°ff Q»f (EÀf) IYû ·fe A¨ff³fIY A´f³fZ dQ³f dRYSX³fZ IZY AfÀffSX ³fªfSX Af SXWXZ ±fZ AüSX BÀfed»fE QZ½f¦füOÞXf ³fZ SXfª¹f´ff»f IYe dÀfRYfdSXVf IZY ´fÃf ¸fZÔ Q¶ff½f ¶f³ff³fZ ¸fZÔ IYûBÊ IYÀfSX ³fWXeÔ LXûOÞXeÜ ½fZ IYfa¦fiÀZ f IZY IZYÔ ýie¹f ³fZ°ffAûa IYû ¹fWX ·fSXûÀff dQ»ff°fZ SXWXZ dIY A¦fSX SXfª¹f´ff»f IYe dSX´fûMÊX À½feIYfSX IYSX »fe ªff°fe W`X °fû CXÀfIZY A³fbøY´f SXfª¹fÀf·ff ¸fZÔ
IY¸f»f ³f¹f³f ¨fü¶fZ ¸faÂfe þ¹fSXf¸f SX¸fZVf ´f ¹ffʳfZ UAfNXSX¯f ¸fBÊAüSXIYûU³fd¨fIY¸f¦f»fc SX ¸fZa §fû¿f¯ff
IYe dIY IY³ffÊMXIY IZY ¨ff¸ffXSXfþf³f¦fSX dþ»fZ ¸fZa dÀ±f°f ¶feAfSX dWX»Àf AüSX d¨fIY¸f¦f»fcSX dþ»fZ IYf IbYQZSX¸fbJ IiY¸fVf: QZVf IYf ¨ff»feÀfUfa AüSX BIY°ff»feÀfUfa MXfB¦fSX dSXþ½fÊ ¶f³fZ¦ffÜ ¹fWX dU¨ffSX A´f³fZ Af´f ¸fZa ¶fWXb°f AfIY¿fÊIY »f¦f°ff WX` dIY ¶ff§fûa ¹ff QcÀfSZX þa¦f»fe þf³fUSXûa IZY d»fE EIY EZÀff Àfbd³fdV¨f°f ÃfZÂf ¶f³ff dQ¹ff þfE þWXfa ¸f³fb¿¹fûa IYf IYûBÊ QJ»f ³f WXûÜ BÀf ´fcSXe AU²ffSX¯ff ¸fZa þa¦f»f ¸fZa SXWX³fZ Uf»fZ À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa-AfdQUfdÀf¹fûa IYû þa¦f»fe þf³fUSXûa IZY ÀfaSXÃf¯f ¸fZa ¶ff²fIY IZY øY´f ¸fZa QZJf þf°ff WX`Ü ¹fWX ¸ff³ff þf°ff WX` dIY B³f ¦fSXe¶fûa ³fZ WXe þa¦f»f IYû ¶fSX¶ffQ dIY¹ff WX` AüSX ¹fZ WXe þf³fUSXûa IYf dVfIYfSX IYSX°fZ WX`aÜ AfdQUfdÀf¹fûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa BÀf °fSXWX IYf d¸f±fIY SX¨f³fZ ¸fZa U³f dU·ff¦f AüSX ÀfaSXÃf¯fUfdQ¹fûa IZY EIY Àf¸fcWX ³fZ þ¶fQÊÀ°f ·fcd¸fIYf AQf IYe WX`Ü BÀf ¶ff°f IYe ¦fWXSXfBÊ ÀfZ ´fOÞX°ff»f IYSX³fZ IYe þøYSX°f WX` dIY AfdQUfdÀf¹fûa IYû þa¦f»f AüSX þa¦f»fe þf³fUSXûa IZY d»fE J°fSX³ffIY ¸ff³f³fZ IZY Àfû¨f IYe ¶fbd³f¹ffQ ¢¹ff WX`? ¢¹ff ·ffSX°f ¸fZa U³f ´fi¶fa²f³f IYe U°fʸff³f ½¹fUÀ±ff IYû »fûIY°ffadÂfIY AüSX þUf¶fQZWX ¸ff³ff þf ÀfIY°ff WX`? ¢¹ff ·ffSX°fe¹f SXfª¹f AüSX BÀfIYe EIY ´fi¸fbJ VffJf IZY øY´f ¸fZa U³f dU·ff¦f þa¦f»fe þf³fUSXûa IYf ÀfaSXÃf¯f IYSX³fZ ¸fZa ÀfRY»f SXWXf WX`? U³f dU·ff¦f IYe ·fcd¸fIYf IYû Àf¸fÓf³fZ IZY d»fE BÀfIYe EZd°fWXfdÀfIY ´fÈâ·fcd¸f AüSX þa¦f»f ¸fZa SXWX³fZ Uf»fZ Àf¸fbQf¹fûa IZY ´fid°f BÀfIZY ½¹fUWXfSX IZY dUV»fZ¿f¯f IYe þøYSX°f WX`Ü QSXAÀf»f, ´f¹ffÊUSX¯f Àfa¶fa²fe A²¹f¹f³fûa ¸fZa A¶f BÀf ¶ff°f ´fSX Af¸f ÀfWX¸fd°f ¶f³f ¨fbIYe WX` dIY Aü´fd³fUZdVfIY ·ffSX°f ¸fZa Aa¦fiZþûa õfSXf dIY¹ff þf³fZ Uf»ff U³f ´fi¶fa²f³f ´fcSXe °fSXWX ÀfZ CX³fIZY Àff¸fifª¹fUfQe dWX°fûa ÀfZ ´fiZdSX°f ±ffÜ BÀf ¸fIYÀfQ ÀfZ CX³WXûa³fZ 1864 ¸fZa U³f dU·ff¦f IYe À±ff´f³ff IYeÜ ´fWX»fZ 1878 AüSX dRYSX 1927 IZY U³f Ad²fd³f¹f¸fûa IZY õfSXf þa¦f»f IYe þ¸fe³f AüSX BÀfIZY ÀfaÀff²f³fûa ´fSX AfdQUfdÀf¹fûa IZY Ad²fIYfSXûa IYû ³fIYfSXf ¦f¹ffÜ BÀfIZY d»fE kBd¸f³fZaMX OXû¸fZ³fl ¹ff³fe SXfª¹f IYe ´fi·fbÀfØff IYf dÀfðXfa°f A´f³ff¹ff ¦f¹ffÜ Aa¦fiZþûa ³fZ SXZ»fUZ IZY d³f¸ffʯf AüSX ¹fbðX AfdQ IZY QüSXf³f A´f³fe Àff¸fifª¹fUfQe þøYSX°fûa IYû ´fcSXf IYSX³fZ IZY d»fE þa¦f»fûa IYf þ¶fQÊÀ°f QûWX³f dIY¹ffÜ BÀf QüSX ¸fZa þa¦f»fe þeUûa IZY dVfIYfSX ¸fZa ·fe ¶fWXb°f ª¹ffQf ¶fPÞXû°fSXe WXbBÊÜ Aa¦fiZþûa IZY Af³fZ ÀfZ ´fWX»fZ IZY QüSX ¸fZa SXfþf-¸fWXfSXfþf A´f³fZ VfüIY IYû ´fcSXf IYSX³fZ IZY d»fE ·fe dVfIYfSX
d¸f»ff½fMX IYe ¸ffSX
´fSX »f¦ff¸f »f¦ff³fZ IYe IYûdVfVfZÔ »fa¶fZ Jf ôÀf¸f¹f´fQf±fûËÀfZ ¸fZWXÔ ûd¸f»ff½fMX °fe SXWXe W`ÔXÜ BÀfIZY d»fE ´fWX»fZ ÀfZ Jfô
A´fd¸fßf¯f d³f½ffSX¯f Ad²fd³f¹f¸f, 1954 ¸füªfcQ W`XÜ »fZdIY³f WXf»f°f ¹fWX W`X dIY ¶ffªffSX ¸fZÔ ¸füªfcQ Jf³fZ-´fe³fZ IYe ª¹ffQf°fSX ¨feªfûÔ IZY VfbðX WXû³fZ IYf ·fSXûÀff ³fWXeÔ dIY¹ff ªff ÀfIY°ffÜ WXf»f IZY ¸fWXe³fûÔ ¸fZÔ Àfd¶ªf¹fûÔ AüSX RY»fûÔ ¸fZÔ §ff°fIY SXÀff¹f³fûÔ IZY BÀ°fZ¸ff»f AüSX Jfô ´fQf±fûË ¸fZÔ d¸f»ff½fMX IYe IYBÊ J¶fSmÔX Àff¸f³fZ AfBËÜ BÀfIZY ¶ffQ d´fLX»fZ IbYLX dQ³fûÔ ¸fZÔ dQ»»fe ÀfSXIYfSX IZY AfQZVf ÀfZ WbXBÊ LXf´fZ¸ffSXe ¸fZÔ ¶fSXf¸fQ Jfô ´fQf±fûË IZY ³f¸fc³fûÔ IYe ªffa¨f ¸fZÔ ¶fOÞZX ´f`¸ff³fZ ´fSX d¸f»ff½fMX ´ffBÊ ¦fBÊÜ A¶f dQ»»fe ÀfSXIYfSX ³fZ A¦f»fZ °fe³f ¸fWXe³fûÔ ¸fZÔ d¸f»ff½fMXJûSXe ´fSX AaIbYVf »f¦ff³fZ IZY d»fE EIY ³f¹ff IYf³fc³f »ff¦fc IYSX³fZ IYe §fû¿f¯ff IYe W`XÜ BÀfIZY °fWX°f Qû¿fe ´ffE ¦fE »fû¦fûÔ IYû QÀf »ffJ ÷Y´fE °fIY IYf ªfb¸ffʳff ¹ff Afªfe½f³f IYfSXf½ffÀf °fIY IYe Àfªff WXû ÀfIZY¦feÜ IYSXe¶f Àff»f ·fSX ´fWX»fZ IZÔYýi ÀfSXIYfSX ³fZ ·fe »f¦f·f¦f BÀfe AfVf¹f IYe §fû¿f¯ff
IYe ±fe, dªfÀf¸fZÔ d¸f»ff½fMXJûSXûÔ IZY dJ»ffRY Àf£°fe ¶fSX°f³fZ IZY Àff±fÀff±f ªffa¨f ¸fZÔ ¦fOÞX¶fOÞXe IYSX³fZ ½ff»fZ d³fSXeÃfIYûÔ IYû ·fe QadOX°f IYSX³fZ IYe ¶ff°f ±feÜ »fZdIY³f ½¹f½fWXfSX ¸fZÔ A·fe °fIY IbYLX ³fWXeÔ WbXAf W`X AüSX d¸f»ff½fMX IZY ²fa²fZ¶ffªf ²fOÞX»»fZ ÀfZ ÀfdIiY¹f W`ÔXÜ d´fLX»fZ Àff»f JbQ IZÔYýie¹f À½ffÀ±¹f SXfª¹f¸faÂfe dQ³fZVf dÂf½fZQe ³fZ A´f³fZ ¸fWXIY¸fZ IZY Àfd¨f½f IYû ´fÂf d»fJ IYSX EmÀfZ »fû¦fûÔ IZY dJ»ffRY IYfSÊX½ffBÊ IYSX³fZ IYf AfQZVf dQ¹ff ±ff ªfû Àfd¶ªf¹fûÔ AüSX RY»fûÔ IZY ª¹ffQf CX°´ffQ³f ¹ff CX³fIYf AfIYfSX ¶fOÞXf IYSX³fZ IZY d»fE ªfWXSXe»fZ SXÀff¹f³fûÔ IYf BÀ°fZ¸ff»f IYSX°fZ W`ÔXÜ ¨ff½f»f ¹ff SXûMXe ªf`ÀfZ ¸fb£¹f AfWXfSX IZY Àff±f d½fMXfd¸f³fûÔ AüSX A³¹f ´fû¿fIY °fؽfûÔ IZY d»fE »fû¦f Àfd¶ªf¹ffa, RY»f ¹ff Qc²f »fZ°fZ W`ÔXÜ »fZdIY³f Àf¶ªfe, RY»f, Qc²f IZY IYfSXû¶ffSXe BÀfZ A´f³fe ¶fZ»f¦ff¸f IY¸ffBÊ IYf ªfdSX¹ff ¸ff³f°fZ W`ÔX AüSX BÀfIZY d»fE ½fZ AÀff¸ff³¹f °fSXeIYûÔ IYf ÀfWXfSXf »fZ°fZ W`ÔXÜ ´fVfbAûa ÀfZ Ad²fIY Qc²f d³fIYf»f³fZ ¹ff Àff¸ff³¹f ÀfZ ª¹ffQf Àfd¶ªf¹fûÔ IZY CXX°´ffQ³f IZY d»fE Afg¢ÀfeMXûdÀf³f ³ff¸fIY WXfSX¸fû³f IYf BÀ°fZ¸ff»f ²fOÞX»»fZ ÀfZ dIY¹ff ªff°ff W`XÜ BÀfIZY A»ff½ff, RY»fûÔ IYû Àf¸f¹f ÀfZ ´fWX»fZ ´fIYf³fZ ¹ff Àfd¶ªf¹fûÔ IYû dQJ³fZ ¸fZÔ °ffªff AüSX AfIY¿fÊIY ¶f³ff³fZ IYe Jfd°fSX ·fe IYBÊ §ff°fIY SXÀff¹f³fûÔ IYf ´fi¹fû¦f ½fZ IYSX°fZ W`XaÜ Qf»fûÔ IYû ¨f¸fIYe»ff ¶f³ff³fZ IZY d»fE ¹ff ¸fÀff»fûÔ ¸fZÔ dªf³f SaX¦fûÔ IYf ´fi¹fû¦f dIY¹ff ªff°ff W`X, CX³fIYf AÀfSX dIYÀfe ÀfZ dLX´ff ³fWXeÔ W`XÜ °fadÂfIYf °faÂf, ùXQ¹f, ¦fbQZÊ ÀfZ Àfa¶fad²f°f IYBÊ ¦fa·feSX ¶fe¸ffdSX¹fûÔ IZY A»ff½ff ¹fZ I`ÔYÀfSX °fIY IYe ½fªfWX ¶f³f ÀfIY°fZ W`ÔXÜ ¹fWX ÀfWXe W`X dIY B³f ¶fe¸ffdSX¹fûÔ IYe ªfOÞZÔX ½¹fd¢°f IYe ªfe½f³fVf`»fe ¸fZÔ ·fe dLX´fe W`ÔXÜ »fZdIY³f dªfÀf °fZªfe ÀfZ WX¸ffSmX Àf¸ffªf ¸fZÔ ¹fZ ¶fe¸ffdSX¹ffa R`Y»f SXWXe W`ÔX, CXÀfIYf EIY ¶fOÞXf IYfSX¯f Jf³f-´ff³f IZY Àff±f ½¹fd¢°f IZY VfSXeSX ¸fZÔ ªff SXWZX §ff°fIY SXÀff¹f³f ·fe W`ÔXÜ ¸fbdVIY»f ¹fWX W`X dIY ªf¶f ·fe d¸f»ff½fMXJûSXe IYe J¶fSmÔX Af°fe W`ÔX, ÀfSXIYfSX BÀfIZY dJ»ffRY IYf³fc³fe IYfSÊX½ffBÊ IYSX³fZ ¹ff IYf³fc³f IYû AüSX Àf£°f ¶f³ff³fZ IYe §fû¿f¯ff IYSX°fe W`XÜ »fZdIY³f EmÀfe ÀfSXIYfSXe §fû¿f¯ffEa A¸f»f IZY À°fSX ´fSX Vff¹fQ WXe IY·fe dQJfBÊ QZ°fe W`ÔXÜ IbYLX dQ³fûÔ °fIY Àfa¶fad²f°f ¸fWXIY¸fûÔ IZY Ad²fIYfSXe IYWX³fZ IYû ÀfdIiY¹f dQJ°fZ W`ÔX, »fZdIY³f ±fûOÞZX Àf¸f¹f ¶ffQ Àf¶f IbYLX ´fWX»fZ IYe °fSXWX ¨f»f°ff SXWX°ff W`XÜ dSXV½f°fJûSXe AüSX d¸f»fe·f¦f°f IZY ¨f»f°fZ ÀfSXIYfSXe Ad²fIYfSXe A´f³fe dªf¸¸fZQfSXe IYû »fZIYSX AfaJ ¸fcaQZ SXWX°fZ W`ÔXÜ EmÀfZ ¸fZÔ dÀfRÊY IYf³fc³f IYû AüSX Àf£°f ¶f³ff³fZ ÀfZ IYûBÊ JfÀf RYIÊY ³fWXeÔ ´fOÞZX¦ffÜ ÀfSXIYfSX IYû QZJ³ff WXû¦ff dIY d¸f»ff½fMXJûSXe IZY °ffSX-°ffSX IYWXfaIYWXfa ªfbOÞZX WbXE W`ÔXÜ »fû¦fûÔ IYe ÀfZWX°f IZY Àff±f WXû SXWZX dJ»f½ffOÞX IYû SXûIY³fZ IZY d»fE BÀf ²fa²fZ IYe °fWX °fIY ªff³ff ªføYSXe W`XÜ
ªfa¦f»f IZY Qf½fZQfSX
IYSX°fZ ±fZÜ ¹fWX ·fe Àf¨f WX` dIY þa¦f»fûa ¸fZa ¸ff³ff ¦f¹ff dIY ¹fZ »fû¦f þa¦f»f ¸fZa ¦f`SXIYf³fc³fe CXØfSX ´fiQZVf ¸fZa À±ffd´f°f dIY¹ff ¦f¹ff ±ffÜ 1970 ¸fZa QZVf ¸fZa Àff°f ³fZVf³f»f ´ffIÊY AüSX SXWX³fZ Uf»fZ Àf¸fbQf¹f ·fe A´f³fe þøYSX°fûa øY´f ÀfZ IY¶þf þ¸ff IYSX SXWX SXWXZ WX`aÜ CXôû¦fûa IZY d»fE »fIYdOÞX¹fûa IYe ¸ffa¦f EIY Àfü °feÀf A·f¹ffSX¯¹f ±fZÜ A·fe ·ffSX°f IYû ´fcSXf IYSX³fZ IZY d»fE dVfIYfSX IYSX°fZ ±fZÜ »fZdIY³f Aa¦fiZþûa IZY Af¦f¸f³f IZY ¶ffQ ´fcSXe IYSX³fZ IYe Jfd°fSX U³f dU·ff¦f ³fZ ¸fZa IbY»f ¨fü½f³f ³fZVf³f»f ´ffIÊY WX`aÜ B³fIYf Qû ¸fWXØU´fc¯fÊ ¶fQ»ffU WXbE- ´fWX»ff, A¶f kU`Äffd³fIY Ufd³fIYel ¹ff kÀffBadMXdRYIY IbY»f ÃfZÂfRY»f 21003 U¦fÊ dIY»fû¸feMXSX þa¦f»fe þf³fUSXûa IYf dVfIYfSX ¶fWXb°f ª¹ffQf RYfgSXZÀMÑel IZY Af²ffSX ´fSX CXôû¦fûa IZY d»fE WX`Ü Àff±f WXe, ·ffSX°f ¸fZa A·fe IbY»f 372 ¶fPÞX ¦f¹ffÜ Aa¦fiZþûa ³fZ kdVfIYfSX JZ»f³fZl IYû þøYSXe ´fZOÞX »f¦ff³fZ VfbøY IYSX dQEÜ BÀf¸fZa A·f¹ffSX¯¹f WX`aÜ B³fIYf IbY»f ÃfZÂfRY»f Ad²fIY ¸fWXØU dQ¹ffÜ QcÀfSXf, À±ff³fe¹f CXôû¦fûa IZY d»fE þøYSXe ´fZOÞXûa (¸fb£¹f°f: 88649 U¦fÊ dIY»fû¸feMXSX WX`Ü B³f¸fZa ÀfZ Àf¸fbQf¹fûa IZY dVfIYfSX IYSX³fZ ´fSX ´ff¶faQe »f¦ff ¹fcd¢»f´MXÀf AüSX MÑfgd´fIY»f ´ffBaÀf) IYû Ad²fIY°fSX ÃfZÂfûa ¸fZa AfdQUfÀfe IYBÊ Qe ¦fBÊÜ BÀfIZY ´feLZ ¸fb£¹f d¨fa°ff ¹fWX ±fe »f¦ff¹ff ¦f¹ffÜ ¸fþZQfSX ¶ff°f ¹fWX WX` dIY ´fedPÞX¹fûa ÀfZ SXWX°fZ AfE WX`aÜ Àf¨¨ffBÊ ¹fWX WX` dIY kdVfIYfSX IZY JZ»fl IZY d»fE þf³fUSX ÀfSXIYfSXe dSX´fûMXûË ¸fZa þa¦f»fûa IYe QbQÊVff IYe dIY ³fZVf³f»f ´ffIYûË ¸fZa ¶fÀfZ »fû¦fûa IYû QcÀfSXe IY¸f ³f ´fOÞX þfEaÜ BÀfIZY d»fE ÀfSXIYfSX ³fZ ´fcSXe dþ¸¸fZQfSXe À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa ´fSX þ¦fWX ¶fÀff³fZ IYf dU¨ffSX ¶fWXb°f WXe A·f¹ffSX¯¹f ¶f³ff IYSX þa¦f»f ¸fZa OXf»f Qe ¦fBÊÜ þ¶fdIY Àf¨¨ffBÊ ¹fWX W`X dIY A½¹ffUWXfdSXIY WX`Ü BÀfIYf AaQfþf BÀfe AfdQUfdÀf¹fûa IYe ¦fd°fdUd²f¹fûa IYû AüSX U³f dU·ff¦f ³fZ þa¦f»f IYû A´f³fe þ¸feaQfSXe ¶ff°f ÀfZ »f¦ff¹ff þf ÀfIY°ff WX` dIY d´fL»fZ ª¹ffQf Àfed¸f°f IYSX³fZ IYf ´fi¹ffÀf dIY¹ffÜ Àf¸fÓf°fZ WXbE A´f³fe ¸f³f¸fþeÊ ÀfZ IYf¸f °fIYSXe¶f³f ¨ff»feÀf Àff»fûa ¸fZa IbY»f ´faýiWX Àfü »fZdIY³f Aa¦fiZþ Ad²fIYfSXe, QZÀfe dSX¹ffÀf°fûa dIY¹ffÜ þa¦f»fûa IYf BÀf °fSXWX QûWX³f dIYE ¦ffaUûa ÀfZ ¸ffÂf AÀÀfe ¦ffaUûa IYû QcÀfSXe IZY VffÀfIY ¹ff þ¸feaQfSX A¶f ·fe A´f³fZ þf³fZ ÀfZ þa¦f»fûa ¸fZa SXWX³fZ Uf»fZ þ¦fWX À±ff³ffa°fdSX°f dIY¹ff ¦f¹ffÜ 1970 IZY QVfIY ÀfZ WXe AfdQUfÀfe VfüIY IYû ´fcSXf IYSX³fZ IZY d»fE dVfIYfSX IYSX°fZ AfdQUfdÀf¹fûa IZY SXWX½ffÀf kWX`d¶fMXZMXl ´fSX B»ffIYûa ¸fZa þ³f-AfaQû»f³fûa IYf CX·ffSX SXWZXÜ ·ffSX°f IYe AfþfQe IZY Àf¸f¹f °fIY ¹fWX ¶fWXb°f WXe ³fIYfSXf°¸fIY ´fi·ffU ´fOÞXfÜ WXSXWXf»f, þa¦f»fûa IYe QbQÊVff IZY VfbøY WXbAfÜ B³f þ³f-AfaQû»f³fûa ³fZ ¸fWXÀfcÀf dIY¹ff þf³fZ »f¦ff ±ff dIY ¶fWX°b f-ÀfZ IYfSX¯f 1970 IZY QVfIY ÀfZ U³¹f AfdQUfdÀf¹fûa IZY Ad²fIYfSXûa IZY d»fE ´fdÃf¹fûa, ¶ff§fûa AüSX WXfd±f¹fûa IYe Àfa£¹ff ¶fWX°b f IY¸f WXû ¦fBÊ WXÜ` BÀf ´fcSXe ´fidIiY¹ff ¸fZa þa¦f»f þeU³f ÀfaSXÃf¯f AüSX ´f¹ffÊUSX¯f IZY ´fid°f Àfa§f¿fÊ dIY¹ffÜ B³WXûa³fZ ³f dÀfRÊY SXfª¹f IZY ¹ff CXÀfIZY ³fþQeIY SXWX³fZ Uf»fZ AfdQUfÀfe d¨fa°ff CX·fSX IYSX Àff¸f³fZ Af³fZ »f¦feÜ dUIYfÀf IZY ¸ffgOX»f ´fSX ÀfUf»f JOÞXf dIY¹ff Àf¸fbQf¹f Àf¶fÀfZ ª¹ffQf ´fi·ffdU°f WXEb Ü SXfª¹f ·ffSX°f ¸fZa þa¦f»fe þf³fUSXûa IYe §fMX°fe ¶fd»IY B³f B»ffIYûa ¸fZa À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa õfSXf CX³WXaZ þa¦f»fe þf³fUSXûa IYf dVfIYfSX IYSX³fZ Àfa£¹ff ÀfZ d¨fad°f°f WXûIYSX ÀfSXIYfSX ³fZ ¸fZa SXfþ³fed°fIY ¨fZ°f³ff IYf ·fe Àfa¨ffSX dIY¹ffÜ d¨f´fIYû Uf»fZ Àf¸fcWX IYf QþfÊ QZ ³f¸fÊQf dQ¹ff ¦f¹ffÜ ¹ff³fe B³f U³f dU·ff¦f IYû AfdQUfdÀf¹fûa IZY dWX°fûÔ IZY ¸fb°ffd¶fIY AfaQû»f³f, ¶f¨ffAû AfaQû»f³f AüSX Àf¸fbQf¹fûa IYe ´fWX¨ff³f EZÀfZ Àf¸fcWXûa IZY øY´f ¸fZa IYf¸f IYSX³fZ Uf»fe ÀfaÀ±ff IZY øY´f ¸fZÔ PXf»fX³fZ IYe þøYSX°f À±ff³fe¹f À°fSX ´fSX IYe ¦fBÊ dþ³fÀfZ þa¦f»fe WX`Ü þa¦f»fe þf³fUSXûa IZY ÀfaSXÃf¯f IZY d»fE ¹fWX Af½fV¹fIY ¨f»f³fZ Uf»fZ Àf`IYOÞXûa Qû»f³fûa IYû BÀf þf³fUSXûa IYû ¶f¨ff³fZ W` dIY AfdQUfdÀf¹fûa IYû BÀf¸fZa ¶ff²fIY ³f ¸ff³ff þfEÜ Afa ßfZ¯fe ¸fZa SXJf þf IYe þøYSX°f ±feÜ ÀfIY°ff WX`Ü AfþfQe IZY ¶ffQ BÀfIZY A»ffUf, ÀfØfSX IZY QVfIY IZY þa¦f»f IZY Àfa¶fa²f ¸fZa Aü´fd³fUZdVfIY ³fed°f 1969 ¸fZa EIY dUVfZ¿fÄf Àfd¸fd°f IYf ¦fNX³f IZY Qû ¸fb£¹f ´fWX»fbAûa IYû ª¹fûa IYf °¹fûa dIY¹ff ±ffÜ CXÀf Àfd¸fd°f ³fZ 1970 ¸fZa ¶ffQ ¸ffAûUfQe AfaQû»f³f IYe ¸füþcQ¦fe ÀUeIYfSX IYSX d»f¹ff ¦f¹ffÜ ´fWX»ff, þa¦f»f A´f³fe dSX´fûMÊX ´fZVf IYeÜ BÀf¸fZa CXÀf³fZ BÀf ³fZ ·fe AfdQUfdÀf¹fûa ¸fZa A´f³fZ þ»f, ´fSX SXfª¹f IZY EIYfd²fIYfSX IYû IYf¹f¸f SXJf ¶ff°f ´fSX þûSX dQ¹ff dIY QZVf IZY IbY»f ·fc- þa¦f»f AüSX þ¸fe³f IZY ´fid°f Ad²fIYfSX IYe ¦f¹ffÜ ÀU°faÂf ·ffSX°f ¸fZa 1894 IZY ·fcd¸f ÃfZÂf IYf ¨ffSX ´fid°fVf°f þa¦f»fe þf³fUSXûa ·ffU³ff ·fSXeÜ AfdQUfdÀf¹fûa IYe ¶fPÞX°fe Ad²f¦fiWX¯f Ad²fd³f¹f¸f AüSX 1927 IZY U³f IZY d»fE AfSXdÃf°f WXû³ff ¨ffdWXEÜ Àfd¸fd°f þf¦føYIY°ff AüSX SXfþ³fed°fIY ÀfdIiY¹f°ff Ad²fd³f¹f¸f IYe U`²f°ff ¶f³fe SXWXeÜ QcÀfSXf, IYe dÀfRYfdSXVfûa IZY ¶ffQ 1972 ¸fZa U³¹f- IZY IYfSX¯f WXe ³f¶¶fZ IZY QVfIY IZY ¶ffQ À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa IYû þa¦f»f IZY ÀfaÀff²f³fûa þeU³f (ÀfaSXÃf¯f) Ad²fd³f¹f¸f ´ffdSX°f k´fa¨ff¹f°f: A³fbÀfcd¨f°f ÃfZÂf dUÀ°ffSX AüSX þa¦f»fe þeUûa IYû ¶fSX¶ffQ IYSX³fZ Uf»fZ WXbAfÜ BÀf¸fZa SXfª¹f ÀfSXIYfSXûa IYû ¹fWX Ad²fd³f¹f¸f, 1996l ¹ff k´fZÀffl AüSX Àf¸fcWXûa IZY øY´f ¸fZa ´fZVf dIY¹ff þf°ff SXWXfÜ Ad²fIYfSX dQ¹ff ¦f¹ff dIY UZ dIYÀfe ÃfZÂf kA³fbÀfcd¨f°f þ³fþfd°f AüSX A³¹f 1952 IYe U³f ³fed°f ¸fZa kSXf¿MÑX-dWX°fl IZY IYû A·f¹ffSX¯¹f ¹ff ³fZVf³f»f ´ffIÊY §fûd¿f°f ´ffSXa´fdSXIY U³f d³fUfÀfe (U³f Ad²fIYfSX ³ff¸f ´fSX À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa IYû U³f IYSX ÀfIY°fe WX`aÜ BÀfe °fSXWX, IZaYQi ÀfSXIYfSX ¸ff³¹f°ff) IYf³fc³f 2006l þ`ÀfZ ·fe SXfª¹f ¹ff IZaYQi VffdÀf°f ´fiQZVfûa IYe ´fi¦fd°fVfe»f IYf³fc³f ´ffdSX°f WXû ´ffEÜ ´fi¶fa²f³f ÀfZ A»f¦f-±f»f¦f SXJf ¦f¹ffÜ þfQe IZY ¶ffQ IZY QüSX ¸fZa U³f ÀfWX¸fd°f ÀfZ UWXfa ³fZVf³f»f ´ffIÊY ¹ff ³f IYf³fc³fûa IZY õfSXf AfdQUfdÀf¹fûa IYû dU·ff¦f ³fZ 1927 IZY U³f A·f¹ffSX¯¹f À±ffd´f°f IYSX ÀfIY°fe WX`Ü þa¦f»f AüSX BÀfIZY ÀfaÀff²f³fûa ´fSX Ad²fd³f¹f¸f IZY Aa°f¦fÊ°f ¶fWXb°f-ÀfZ ³fE ÃfZÂfûa A·f¹ffSX¯¹f ¸fZa AfdQUfdÀf¹fûa IYû d³fþe ¸fWXØU´fc¯fÊ Ad²fIYfSX dQE ¦fEÜ ¸fÀf»f³f, IYû U³f §fûd¿f°f dIY¹ffÜ BÀfÀfZ ¸fb£¹f øY´f Àfa´fdØf ¹ff ¨fSXfBÊ IZY IbYL Ad²fIYfSXûa IYû k´fZÀffl IYf³fc³f ¸fZa ¹fWX ´fifU²ff³f dIY¹ff ¦f¹ff ÀfZ AfdQUfÀfe WXe ´fi·ffdU°f WXbEÜ BÀfIYf ¸ff³¹f°ff Qe þf ÀfIY°fe WX`Ü »fZdIY³f WX` dIY ´ffa¨fUea A³fbÀfc¨fe IZY ÃfZÂfûa ¸fZa ¦fif¸f AaQfþf BÀfe ¶ff°f ÀfZ »f¦ff¹ff þf ÀfIY°ff WX` ³fZVf³f»f ´ffIÊY ¸fZa dIYÀfe °fSXWX IZY d³fþe Àf·ff IYe Bþfþ°f IZY d¶f³ff IYûBÊ ·fcd¸f dIY QZVf IZY IbY»f þa¦f»f IYf ÀffNX ´fid°fVf°f Àfa´fdØf Àfa¶fa²fe Ad²fIYfSXûa ¹ff ¨fSXfBÊ ´fSX Ad²f¦fiWX¯f ³fWXea WXû¦ffÜ BÀf IYf³fc³f ¸fZa ÃfZÂf AfdQUfÀfe ¶fWXb»f dþ»fûa IZY Aa°f¦fÊ°f ´fcSXe °fSXWX ´ff¶faQe WXû°fe WX`Ü SXfþÀU ¦ffaU IZY ¶fþf¹f WXSX CXÀfZ MXû»fZ IYû Af°ff WX`Ü ³fE kU³fûal ¸fZa ·fe AfdQUfdÀf¹fûa ¹fWX IYf³fc³f ´ffdSX°f WXû³fZ IZY ¶ffQ ¦ffaU IYe ÀfaÄff Qe ¦fBÊ WX`, dþÀfZ À±ff³fe¹f IZY Ad²fIYfSXûa IYû °f¹f ³fWXea dIY¹ff ¦f¹ffÜ ³fZVf³f»f ´ffIYûË AüSX A·f¹ffSX¯¹fûa IYe Àf¸fbQf¹f ¦ffaU ¸ff³f°ff W`XÜ »fZdIY³f ´ffa¨fUea BÀf IYfSX¯f ¹fZ »fû¦f þa¦f»f ¸fZa Àfa£¹ff ¸fZa ¶fWXb°f BþfRYf WXbAfÜ QSXAÀf»f, A³fbÀfc¨fe IZY ÃfZÂfûa ¸fZa ´fZÀff IYû ¶fWXb°f WXe kAd°fIiY¸f¯fIYfSXel ¶f³f ¦fEÜ ¹ff³fe ¹fWX ·ffSX°f ¸fZa ´fWX»ff ³fZVf³f»f ´ffIÊY 1936 ¸fZa Af²fZ-A²fcSXZ °fSXeIZY ÀfZ »ff¦fc dIY¹ff ¦f¹ffÜ
¶f
Af
·feOÞX ¸fZÔ AIZY»fZ
kQû ¶fWX³fZÔl (15 A´fi`»f) WX¸ffSmX Àfa ´ffQIYe¹f Àf¸f¹f ¸fZÔ §fdMX°f dQ³f-´fid°fdQ³f IYe Àff¸ffdªfIY
Àfa½fZQ³fWXe³f°ff, A¸ff³f½fe¹f°ff, EIYfIYe´f³f AüSX Aªf³f¶fe´f³f IYe WXQ IYû ´fiIYMX IYSX°ff W`XÜ WX¸f Àf¶f Àfbd½f²ffAûÔ IYe Jûªf ¸fZÔ EIY A¸ff³f½fe¹f Qbd³f¹ff IYe AûSX ·ff¦f SXWZX W`ÔX, ªfWXfa IYûBÊ ´fOÞXûÀf ³fWXeÔ WXû°ff AüSX ³f WXe ´fOÞXûÀf IYe ÀffaÀfZÔ WX¸ffSmX AfÀf´ffÀf Af°fe W`ÔXÜ ¹fWXfa °fû dÀfRÊY Af°fZ-ªff°fZ »fû¦f ÀfedPÞX¹fûÔ ´fSX IY·fe-IY·ffSX MXIYSXf ªff°fZ W`ÔX ¹ff d»fµMX ÀfZ DY´fSX³fe¨fZ CX°fSX°fZ »fû¦f EIY-QcÀfSmX IYû QZJ »fZ°fZ W`ÔX, ¹ff dRYSX A´f³fe Àff¸ffdªfIY°ff IYû dIiYIZYMX IYf ÀIYûSX ´fcLX IYSX ´fiIYMX IYSX »fZ°fZ W`ÔXÜ EZÀfZ WXe Àf¸ffªf ¸fZÔ WXfQÀfûÔ IZY ¶fOÞZX øY´f QZJ³fZ IYû d¸f»f°fZ W`ÔXÜ
B
Àf¸ffªf IZY ·fe°fSX Àff¸ffdªfIY°ff dIY°f³fe LXeªf ¨fbIYe W`X, BÀfIYf ´fi¸ff¯f Àff°f ¸fWXe³fûÔ °fIY IY¸fSmX ¸fZÔ JbQ IYû I`YQ IYSX »fZ³fZ ½ff»fe ½fZ ¶fWX³fZÔ W`ÔX, dªfÀfÀfZ CX³fIYf Àf¸ffªf A³fªff³f W`XÜ WXf»ffadIY IYd±f°f øY´f ÀfZ Af²fbd³fIY AüSX Àf·¹f°ff IYe QüOÞX ¸fZÔ Af¦fZ ¶fPÞXf WbXAf Àf¸ffªf ´fcSXe Qbd³f¹ff IYe J¶fSX BaMXSX³fZMX ´fSX SXJ°ff W`X, dQ³f ·fSX »fû¦fûÔ IYe CaX¦fd»f¹ffa »f`´fMXfg´f AüSX ¸fû¶ffB»f ´fSX dRYSX°fe W`ÔX, ´fSX A´f³fZ ´fOÞXûÀf ¸fZÔ IYûBÊ I`YÀfZ SXWX SXWXf W`X, ¢¹ff IYSX SXWXf W`X, CXÀfIYe dÀ±fd°f ¢¹ff W`X, AfdQ ´fiV³fûÔ ÀfZ ½fZ A³fªff³f ¶f³fZ SXWX°fZ W`XaÜ ¹fZ WXfQÀfZ IZY½f»f Àf¸ffªf IZY ¶fQ»f°fZ øY´f WX¸ffSmX Àff¸f³fZ ³fWXeÔ »ff°fZ, ¶fd»IY ¹fWXeÔ BÀfIZY ¶f³f°fZ-d¶f¦fOÞX°fZ øY´f IYû EIY ¶ffSX ¦füSX ÀfZ QZJ³fZ IYe ªføYSX°f ·fe W`XÜ WX¸f Afªf dªfÀf EIYfIYe ªfe½f³f IYû A´f³ff°fZ ªff SXWZX W`ÔX, CXÀfIYe ¶fWbX°f ¶fOÞXe IYe¸f°f Àff¸ffdªfIY Àfa½fZQ³ffAûa ¸fZÔ »f¦ff°ffSX IY¸fe AüSX AIZY»fZ´f³f IZY
dVfIYfSX »fû¦fûÔ IYe AÀfWXf¹f°ff IZY øY´f ¸fZÔ ¨fbIYf³fe ´fOÞX SXWXe W`XÜ Qû ¶fWX³fûÔ ´fSX dMX´´f¯fe IYSX°fZ WbXE Àfa´ffQIYe¹f ¸fZÔ ÀfWXe IYWXf ¦f¹ff W`X dIY kQSXAÀf»f, Af²fbd³fIY ªfe½f³f Vf`»fe AüSX ´fdSX½ffSX IZY LXûMZX WXû°fZ Qf¹fSmX ³fZ »fû¦fûÔ IYû Àf¸ffªf ÀfZ B°f³ff IYfMX dQ¹ff W`X dIY AIZY»ff´f³f CX³fIYe d³f¹fd°f WXû ªff°ff W`XÜl Af¦fZ IYe dMX´´f¯fe Àff¸ffdªfIY Aa²fZSmX IYû AüSX ¦fWXSXfBÊ
¨fü´ff»f ÀfZ SmXJfadIY°f IYSX°fe W`X dIY k»fZdIY³f VfWXSXûÔ¸fWXf³f¦fSXûÔ IZY Ad·fªff°f ¸ff³fZ ªff³fZ ½ff»fZ Àf¸ffªfûÔ ¸fZÔ EIY °fZªf SXµ°ffSX ·feOÞX IZY ¶fe¨f EIYfIYe ªfe½f³f ¸fZÔ dIYÀfe ½¹fd¢°f IYf °f³ff½f IY¶f ¨fb´f¨ff´f A½fÀffQ ¸fZÔ ¶fQ»f ªff SXWXf W`X, BÀfIYe ½fªfWXûÔ ´fSX ¦füSX IYSX³fZ IYe RbYXÀfÊ°f Vff¹fQ dIYÀfe IYû ³fWXeÔ W`XÜl
BÀf IYfSX¯f A¶f ·fe B³f ÃfZÂfûa ¸fZa kdUIYfÀfl IYf¹fûË IZY d»fE ¸f³f¸ff³fZ °fSXeIZY ÀfZ AfdQUfdÀf¹fûa IYe þ¸fe³f »fe þf SXWXe WX`Ü ¹fWX dUIYfÀf ¸fb£¹f°f: d³fþe Aüôûd¦fIY §fSXf³fûa IYû RYf¹fQf ´fWXab¨ff³fZ IYf Ad·f¹ff³f WX`Ü BÀf °fSXWX U³f Ad²fIYfSX IYf³fc³f, 2006 ¸fZa AfdQUfdÀf¹fûa IYû þa¦f»f IZY ÀfaÀff²f³fûa ´fSX d³fþe AüSX Àff¸ff³¹f Àfa´fdØf-Ad²fIYfSX dQE ¦fE WX`aÜ »fZdIY³f B³f B¢IYf-Qb¢IYf þ¦fWXûa IYû LûOÞX IYSX IYWXea ·fe AfdQUfdÀf¹fûa IYû Àff¸ff³¹f Àfa´fdØf-Ad²fIYfSX ³fWXea dQ¹ff ¦f¹ff WX`Ü d³fþe Àfa´fdØf Ad²fIYfSX ·fe ¶fWXb°f IY¸f þ¦fWXûa ´fSX dQ¹ff ¦f¹ff WX`Ü Àf»f ¸fZa AfdQUfÀfe B»ffIYûa ¸fZa B³f Qû³fûa IYf³fc³fûa IZY »ff¦fc WXû³fZ IYe ´fidIiY¹ff ¸fZa U³f dU·ff¦f ³fZ Àf¶fÀfZ ª¹ffQf SXûOZÞX AMXIYfE WX`aÜ BÀf ´fcSXe ´fÈâ·fcd¸f ¸fZa ¶ff§fûa IZY d»fE ³fE dSXþ½fÊ ¶f³ff³fZ IZY R`YÀf»fZ IYû SXfª¹f õfSXf A´f³fZ EIYfd²fIYfSX IYû AüSX ª¹ffQf ¶fPÞXf³fZ IYe ´fiUÈdØf IZY øY´f ¸fZa WXe QZJf þf³ff ¨ffdWXEÜ Aü´fd³fUZdVfIY QüSX ÀfZ WXe þa¦f»f ¸fZa AüSX þa¦f»f IZY ³fþQeIY SXWX³fZ Uf»fZ AfdQUfÀfe A´f³fe SXûþ¸fSXfÊ IYe dþaQ¦fe ¸fZa U³f dU·ff¦f IZY Ad²fIYfdSX¹fûa IZY Q¸f³f IYf Àff¸f³ff IYSX°fZ SXWZX WX`aÜ WXSX ³fZVf³f»f ´ffIÊY ¹ff A·f¹ffSX¯¹f BÀf Q¸f³f IYû AüSX ¶fPÞXf°ff WX`Ü ¹fWX þa¦f»f IYû ¶ff§fûa ¹ff þa¦f»fe þf³fUfSXûa IZY d»fE ³fWXea ¶fd»IY U³f dU·ff¦f IZY d»fE AfSXdÃf°f IYSX³fZ þ`Àff WX`Ü ¹fWX þa¦f»f ¸fZa AfdQUfdÀf¹fûa IYe ¦fd°fdUd²f¹fûa IYû ³f dÀfRÊY Àfed¸f°f IYSX°ff W`X ¶fd»IY U³f dU·ff¦f IYe Q¹ff ´fSX d³f·fÊSX EZÀfZ Àf¸fcWX ¸fZa °f¶Qe»f IYSX QZ°ff WX` dþÀfZ WX¸fZVff VfIY IYe d³f¦ffWX ÀfZ QZJf þf°ff WX`Ü þa¦f»fe þf³fUSXûa IYf ÀfaSXÃf¯f EIY ¶fWXb°f þøYSXe IYf¸f WX`Ü »fZdIY³f EZÀff AfdQUfdÀf¹fûa IYe IYe¸f°f ´fSX ³fWXea dIY¹ff þf³ff ¨ffdWXEÜ ½f³f AüSX ½f³¹fªfe½f ÀfaSXÃf¯f IZY d»fE EIY ´fcSXe °fSXWX ÀfZ A»fûIY°ffadÂfIY AüSX Aü´fd³fUZdVfIY ¸fc»¹fûa IZY A³fbÀffSX IYf¸f IYSX³fZ Uf»fe ÀfaÀ±ff ´fSX ·fSXûÀff IYSX³ff ¦f»f°f WX`Ü U³f dU·ff¦f IYû AfdQUfdÀf¹fûa IZY dWX°fûÔ IZY ¸fb°ffd¶fIY IYf¸f IYSX³fZ Uf»fe ÀfaÀ±ff IZY øY´f ¸fZÔ PXf»fX³fZ IYe þøYSX°f WX`Ü þa¦f»fe þf³fUSXûa IZY ÀfaSXÃf¯f IZY d»fE ¹fWX Af½fV¹fIY WX` dIY AfdQUfdÀf¹fûa IYû BÀf¸fZa ¶ff²fIY ³f ¸ff³ff þfEÜ BÀfIZY ¶fþf¹f CX³fIZY ´ffSXa´fdSXIY ½¹fUWXfSXûa ÀfZ ÀfWX-AdÀ°f°U IZY ¸fc»¹f IYû ÀfeJf þfEÜ Àf¶fÀfZ ¸fWXØU´fc¯fÊ ¶ff°f ¹fWX WX` dIY AfdQUfdÀf¹fûa IYû Ad²fIYfSX QZ³fZ IZY d»fE ¶f³fZ dUd·f³³f IYf³fc³fûa IYû ÀfWXe °fSXeIZY ÀfZ »ff¦fc dIY¹ff þf³ff ¨ffdWXEÜ EZÀff IYSXIZY WXe CX³fIZY Àff±f WXbE EZd°fWXfdÀfIY A³¹ff¹f IYû ÀfWXe ¸ff¹f³fZ ¸fZa QcSX IYSX³fZ IYe AûSX EIY IYQ¸f ¶fPÞXf¹ff þf ÀfIY°ff WX`Ü
A
¹fWX BÀf ´fcSmX QüSX ´fSX EIY ¦fa·feSX AüSX dªf¸¸fZQfSXe ÀfZ ·fSXe dMX´´f¯fe W`X dIY WX¸f A´f³fZ Àf¸ffªf IZY d»fE ¢¹ff IYSX³ff ¨ffWX°fZ W`ÔX, ¢¹ff IYSX°fZ W`ÔX ¹ff IZY½f»f Àff¸ffdªfIY dQJ³fZ IYf ³ffMXIY WXe IYSX°fZ W`ÔX! EmÀfe dMX´´fd¯f¹ffa ªfe½f³f ªfe³fZ IYe ´fidIiY¹ff IYû WX¸ffSmX Àff¸f³fZ »ff°fe W`ÔX, dªf³f¸fZÔ ¸ff³f½fe¹f°ff AüSX Àfa½fZQ³ff IYû dIYÀfe EIY IYû³fZ ÀfZ CXNXf IYSX ´fcSmX Àf¸ffªf IYe ±ff°fe ¶f³ff³fZ IYe ¶fZ¨f`³fe dQJ°fe W`XÜ z d½f½fZIY IbY¸ffSX d¸fßf, Óff»ff½ffOÞX
¸fWXf´fi»f¹f IYf ÓfcNX
¸fWXf´fi»f¹f IYe ³fBÊ °ffSXeJ 21 ¸fBÊ ·fe d³fIY»f ¦fBÊÜ Qbd³f¹ff A¶f ·fe J°¸f ³fWXea WbBÊÜ QZVf AüSX Qbd³f¹ff IYe þ³f°ff IZY ¸ff±fZ ÀfZ d¨fa°ff IYe »fIYeSX d¸fMX ¦fBÊÜ dRYSX IYûBÊ dÀfSXdRYSXf Qbd³f¹ff IZY J°¸f WXû³fZ IYe °ffSXeJ QZ¦ff AüSX Àf¶f dRYSX ÀfZ CXÀf dQ³f IZY Ba°fþfSX ¸fZa »f¦f þfEa¦fZÜ ¹fWX °fû kSXf°f ¦fBÊ ¶ff°f
ARY»ff°fc³f
Qbd³f¹ff ¸fZSmX Af¦fZ
IY³ffÊMXIY IYf ³ffMXIY
´fiÀ°ff½f ´ffdSX°f IYSXf³fZ ¸fZÔ IYûBÊ dQ¢IY°f ³fWXeÔ AfE¦feÜ »fZdIY³f BÀfZ J°fSmX IYf ÀfüQf Àf¸fÓf IYSX AfdJSXIYfSX IZYÔ ýi ÀfSXIYfSX ³fZ A´f³ff ´f»»ff ÓffOÞX d»f¹ffÜ d´fLX»fZ Àff»f ·fe ·ffSXõXfªf ³fZ EmÀfe dÀfRYfdSXVf IZYÔ ýi IYû ·fZªfe ±feÜ CXÀfZ ·fe IZYÔ ýi ³fZ NaXOXZ ¶fÀ°fZ ¸fZÔ OXf»f dQ¹ff ±ffÜ Qû ¶ffSX EmÀff WXû³fZ IZY ¶ffQ SXfª¹f´ff»f IZY A´f³fZ ´fQ ´fSX ¶f³fZ SXWX³fZ IYf ¢¹ff Aüd¨f°¹f W`X? A¨LXf WXû°ff dIY ·ffSXõXfªf JbQ BÀ°feRYf QZ QZ°fZÜ CX³WXûÔ³fZ EmÀff ³fWXeÔ dIY¹ff °fû IZÔYýi IYû CX³WZÔX ½ff´fÀf ¶fb»ff³fZ IYf d³f¯fʹf IYSX³ff ¨ffdWXE ±ffÜ ´fSX EmÀff »f¦f°ff W`X dIY SXfªf·f½f³f IYf SXfªf³fed°fIY BÀ°fZ¸ff»f IYSX³fZ IYe A´f³fe ´fbSXf³fe ¸ff³fdÀfIY°ff ÀfZ IYfa¦fiZÀf A¶f ·fe CX¶fSX ³fWXeÔ ´ffBÊ W`XÜ ¹fWXfa EIY Àf½ff»f ·ffªf´ff IZY SX½f`E IYû »fZIYSX ·fe CXNX°ff W`XÜ SXfª¹f´ff»f IYe dÀfRYfdSXVf IZY dJ»ffRY CXÀf³fZ ¸fbdWX¸f LZXOÞX Qe, ¸f¦fSX d½f²ff³fÀf·ff A²¹fÃf IZY ¶fû´f`¹ff IYe ¸f³f¸ff³fe ´fSX ½fWX ¨fb´´fe Àff²fZ SXWXe W`XÜ ¶fû´f`¹ff ³fZ d´fLX»fZ Àff»f d½f²ff³fÀf·ff ¸fZÔ Vfd¢°f ´fSXeÃf¯f IZY Em³f ´fWX»fZ ´ffa¨f d³fQÊ»fe¹f AüSX ·ffªf´ff IZY ¦¹ffSXWX d½f²ff¹fIYûÔ IYû d½f²ff³fÀf·ff IYe ÀfQÀ¹f°ff IZY A¹fû¦¹f NXWXSXf dQ¹ff ±ffÜ BÀfe IZY ¨f»f°fZ ¹fZdQ¹fbSX´´ff ÀfSXIYfSX ¶f¨f ´ffBÊ ±feÜ »fZdIY³f A¶f Àfb´fie¸f IYûMÊX IZY R`YÀf»fZ ÀfZ ÀffRY W`X dIY ¶fû´f`¹ff ³fZ d³f¹f¸f-IYf¹fQûÔ IYe A³fQZJe IYe ±feÜ ½fWXe d½f²ff¹fIY Àff°f ¸fWXe³fZ ´fWX»fZ IZY A´f³fZ ÷YJ IZY d½f´fSXe°f ¹fZdQ¹fbSX´´ff IZY ´ff»fZ ¸fZÔ Af ¦fE °fû ¹fWX CX³fIYf ùXQ¹f ´fdSX½f°fʳf ±ff ¹ff dIYÀfe ´fi»fû·f³f IYf ³f°feªff? ªffdWXSX W`X, IY³ffÊMXIY IZY ³ffMXIY ¸fZÔ dIYÀfe IYe ·fe ·fcd¸fIYf ´ffIY-ÀffRY ³fWXeÔ W`XÜ
Àfa§f¿fÊ IYe SXfWX
WXe ¸fZÔ ·fû´ff»f ¦f`Àf ÂffÀfQe IZY Qûd¿f¹fûÔ IYe Àfþf ¶fPÞXf³fZ IZY d»fE Àfe¶feAfBÊ IYe WXf»f¹ffd¨fIYf ÀfUûʨ¨f ³¹ff¹ff»f¹f ³fZ JfdSXþ IYSX QeÜ R`YÀf»ff Àfb³ff°fZ WbXE ³¹ff¹ff»f¹f ³fZ
IZYa ýi ÀfSXIYfSX IYe WXe dJa¨ffBÊ ³fWXea IYe, ¶fd»IY ¸f²¹f´fiQVZ f ¸fZa d´fLXX»fZ ¨füQWX U¿fûË ¸fZa SXWXe ÀfSXIYfSXûÔ IYû ·fe AfOÞXZ WXf±fûÔ d»f¹ffÜ BÀf QüSXf³f IYfa¦fiÀZ f AüSX ·ffþ´ff, Qû³fûÔ WXe ´ffdMÊX¹ffa VffÀf³f ¸fZa SXWXe W`ÜÔ QZVf IZY ¶ffWXSX IYe ¹fcd³f¹f³f IYf¶ffÊBOX þ`Àfe °ffIY°fûÔ ÀfZ »fOÞX³fZ IYe B¨LXfVfd¢°f B³f Qû³fûÔ ´fi¸fbJ Q»fûÔ ¸fZa »fb´°f WXû ¨fbIYe W`XÜ A¸fZdSXIYf IZY UþeÊd³f¹ff ¸fZa BÀf IaY´f³fe IYf EZÀff WXe IYfSXJf³ff ±ffÜ BÀfZ ·fû´ff»f ÂffÀfQe IZY ´fWX»fZ WXe ¶faQ dIY¹ff þf ¨fbIYf ±ffÜ WX¸ffSZ QZVf IZY U`Äffd³fIYûÔ IYû ·fe ·f»fe-·ffad°f ´f°ff ±ff dIY IYfSXJf³fZ ¸fZa d¸f±ffB»f AfBÀfûÀffB³fZMX IYf CX°´ffQ³f WXû SXWXf ±ff AüSX CX³WXeÔ ¹füd¦fIYûÔ ÀfZ d·f³³fd·f³³f °ff´f¸ff³f ´fSX RYfÀþe³f AüSX WXfBOÑûþ³f ÀffB³ffBOX ·fe ¶f³f°fe W`XaÜ ¹fWX CX»»fZJ³fe¹f W`X dIY dWXMX»fSX ³fZ ¦f`Àf ¨fZa¶fSXûÔ ¸fZa RYfÀþe³f IYf BÀ°fZ¸ff»f dIY¹ff ±ffÜ 1984 ¸fZa WX¸ffSZ U`Äffd³fIY ´fid°f¿NXf³fûÔ IZY Vfe¿fÊ ´fSX ¶f`NZ ³füIYSXVffWXûÔ ³fZ BÀf °f±¹f IYû ³fIYfSX°fZ WbXE ¹fcd³f¹f³f IYf¶ffÊBOX IZY ¶f¨ffU ¸fZa ¶f¹ff³f dQE ±fZÜ ÀfSXIYfSX õfSXf WXf»f WXe ¸fZa ´fb³fdUʨffSX ¹ffd¨fIYf Qf¹fSX dIYE þf³fZ IZY ¶ffQ U`Äffd³fIY AüSX Af¹fbdUÊÄff³f-ÀfaÀ±ff³fûÔ ³fZ ·fe ·fû´ff»f ¸fZa d¸f±ffB»f AfBÀfûÀffB³fZMX IZY A»ffUf A³¹f ´fid°f¶fad²f°f §ff°fIY ¦f`ÀfûÔ IZY d³f¸ffʯf IYe ¶ff°f IY¶fc»fe W`XÜ CXÀf ¶fOZÞ Aüôûd¦fIY WXfQÀfZ IZY ¶ffQ ÀfZ WXe ·fû´ff»f ¦f`Àf ´fedOX°Þ f ¸fdWX»ff CXôû¦f Àfa¦fNX³f þ`ÀfZ IYBÊ Àf¸fcWXûÔ ³fZ ³¹ff¹f IZY d»fE Àf°f°f Àfa§f¿fÊ IYf ¶feOÞXf CXNXf¹ffÜ B³f ¸fdWX»ffAûÔ ³fZ B³f U¿fûË ¸fZa A´f³fZ Àff±f WbXE A³¹ff¹f IZY dJ»ffRY AfUfþ CXNXf³fZ IZY Àff±f-Àff±f ³f¸fÊQf AüSX °fUf ´fSX ¶f³fZ ¶ffa²fûÔ IZY dUÀ±ffd´f°f AfdQUfdÀf¹fûÔ-dIYÀff³fûÔ IYe Àf¸fÀ¹ffAûÔ, LXØfeÀf¦fPÞX IZY ¸fþQcSXûÔ IZY Vfû¿f¯f AüSX ¸fdWX»ff CX°´feOÞX³f IZY dJ»ffRY ¨f»f³fZ Uf»fZ AfaQû»f³fûÔ ¸fZa IaY²fZ ÀfZ IaY²ff d¸f»ff IYSX ·ff¦f d»f¹ff W`XÜ BÀf ´fiIYfSX Af´f ´ffEa¦fZ dIY ¸f²¹f´fiQVZ f IZY Qû³fûÔ ´fi¸fbJ Q»fûÔ ¸fZa QZVf IZY ¶ffWXSX IYe Vfd¢°f¹fûÔ IZY Àf¸fÃf §fbMX³fZ MZIY³fZ ¸fZa Àf¸ff³f°ff W`X, ·f»fZ WXe UZ ´fSXÀ´fSX dUSXû²fe WXûÜÔ QcÀfSXe AûSX, ¸f²¹f´fiQVZ f þ³f Àfa§f¿fÊ ¸fû¨ffÊ ÀfZ þbOXZÞ dUd·f³³f þ³f AfaQû»f³fûÔ IZY Àfa¦fNX³fûÔ ¸fZa ³f dÀfRÊY U`¨ffdSXIY Àf¸ff³f°ff, ¶fd»IY EIY°ff ·fe ¶f³fe W`XÜ ÀfUûʨ¨f ³¹ff¹ff»f¹f IZY WXf»f IZY R`YÀf»fZ ÀfZ ·fû´ff»f IYe ¦f`Àf ´fedOX°Þ f B³f þbÓfføY IYf¸f¦ffSX ¸fdWX»ffAûÔ IYû ²f¢IYf þøYSX ´fWbX¨a ff W`X, ´fSX ¹fZX ¸fdWX»ffEa WXfSX ¸ff³f IYSX ¶f`NX þf³fZ Uf»fe ³fWXea W`XÜa BÀf °ff°IYfd»fIY WXfSX IYû UZ ¶fZ¸ff³fe Àffd¶f°f IYSX ÀfIY°fe W`XÜa ·fû´ff»f WXfQÀfZ ÀfZ IYfRYe LXûMXf ¸ff¸f»ff IYûIYf-IYû»ff IaY´f³fe õfSXf IZYSX»f IZY ´ff»f§ffMX dþ»fZ IYe ´fZ÷Y¸fMXe ´fa¨ff¹f°f IZY ´»ff¨fe¸ffOÞXf ¦ffaU ¸fZa ´fWab¨ffE ¦fE ´f¹ffÊUSX¯fe¹f ³fbIYÀff³f IYe ·fSX´ffBÊ IYf W`XÜ ´»ff¨fe¸ffOÞXf IYe AfdQUfÀfe ¸fdWX»ffAûÔ IZY ³fZ°fÈ°U ¸fZa BÀf Qf³fUfIYfSX ¶fWbXSXf¿MÑXe¹f IaY´f³fe IZY dJ»ffRY AfaQû»f³f ¨f»ffÜ RY»fÀUøY´f 2005 ¸fZa Àfa¹faÂf ¶faQ IYSX³ff ´fOÞXfÜ IZYSX»f IYe ½feEÀf A¨¹fb°ff³faQ³f ÀfSXIYfSX õfSXf Ad°fdSX¢°f ¸fb£¹f Àfd¨fU IYe A²¹fÃf°ff ¸fZa ¦fdNX°f dUVfZ¿fÄfûÔ IYe MXe¸f ³fZ 216.16 IYSXûOÞX ÷Y´fE IZY ³fbIYÀff³f IYf AfIY»f³f dIY¹ffÜ A¨¹fb°ff³faQ³f IYe B¨LXfVfd¢°f IYe ¶fQü»f°f BÀf ¸fbAfUþZ IZY ·fb¦f°ff³f IZY d»fE EIY ³¹ff¹ffd²fIYSX¯f ¦fdNX°f IYSX³fZ IYf IYf³fc³f dU²ff³fÀf·ff õfSXf ÀfUÊÀf¸¸fd°f ÀfZ ¶f³ff¹ff ¦f¹ff W`XÜ ¦füSX°f»f¶f W`X dIY IaY´f³fe õfSXf dUØf´fûd¿f°f IYûIYf-IYû»ff RYfCXaOZXVf³f IZY EIY ÀfQÀ¹f ÀffaÀfQ AüSX ´fcUÊ ¸faÂfe VfdVf ±føYSX W`Xa AüSX ³fE ÀfØfføYPÞX ¦fNX¶fa²f³f IZY EIY ´fi¸fbJ §fMXIY IZYSX»f IYfa¦fiZÀf (¸ff¯fe) IZY ¸ff¯fe BÀf IYf³fc³f IZY dJ»ffRY dU¨ffSX ½¹f¢°f IYSX ¨fbIZY W`XaÜ ´fdV¨f¸fe §ffMX IZY ¸ffd±fIZYMÐXMX³f B»ffIZY IZY Vfû»ff U³f ´fSX IbYLX ¶ffWbX¶fd»f¹fûÔ ³fZ Ad°fIiY¸f¯f dIY¹ff ±ffÜ BOX¢b IYe dþ»fZ IZY ´fWXfOÞXûÔ ´fSX dÀ±f°f B³f U³fûÔ IYe dUVfZ¿f°ff ¹fWX W`X dIY °fd¸f»f³ffOXb ÀfZ Af³fZ Uf»fe ¦f¸fÊ WXUf B³fÀfZ MXIYSXf³fZ IZY ¶ffQ IZYSX»f IZY B»ffIYûÔ ¸fZa Vfe°f»f°ff ´fiQf³f IYSX°fe W`XÜ B³fIYû ¶f¨ff³fZ IZY d»fE ¨f»fZ AfaQû»f³f ¸fZa Àf¸ffþUfQe þ³f ´fdSX¿fQ þ`ÀfZ LXûMZ Q»f Vffd¸f»f ±fZÜ IY¶þf IYSX³fZ Uf»fûÔ ¸fZa IZYSX»f IYfa¦fiÀZ f (¸ff¯fe) IZY ³fZ°ff ¸ff¯fe IZY IYSXe¶fe »fû¦f ±fZÜ BÀf ¸fbdWX¸f ¸fZa A¨¹fb°ff³faQ³f ´fWXfOÞXe Àfû°fûÔ IYû ´f`Q»f ´ffSX IYSX AüSX ´fWXfdOÞX¹fûÔ ´fSX ¨fPÞX IYSX ·ff¦f »fZ³fZ ´fWbXa¨f°fZ ±fZÜ ÀfSXIYfSX IYû ¶ff²¹f WXûIYSX QÀf WXþfSX EIYOÞX U³f IYû kÀfaSXdÃf°fl §fûd¿f°f IYSX³ff ´fOÞXf AüSX Ad°fIiY¸f¯f IYSX³fZ Uf»fûÔ IYû WXMXf¹ff ¦f¹ffÜ ¸f¦fSX CX³fIYe ÀfSXIYfSX ³fZ ¨fZ¦a ffSXf IZY ·fcd¸f Àfa§f¿fÊ IYf Q¸f³f dIY¹ffÜ CX³fIYf AfIY»f³f ±ff dIY ¨fZ¦a ffSXf AfaQû»f³f IYû A¦fSX UZ Àf¸f±fʳf QZ°fZ °fû ¸ffIY´ff IZY AaQSX CX³fIZY dUSXûd²f¹fûÔ IYû ¶f»f d¸f»fZ¦ffÜ ¹fWX CX³fIZY °fZUSX AüSX d¸fþfþ IZY dU´fSXe°f ±ff, EIY A´fUfQÜ IZYSX»f ¸fZa ÀffÃfSX°ff IZY A»ffUf ´f¹ffÊUSX¯f ÀfaSXÃf¯f IZY ´fid°f þ³f-þf¦fÈd°f ·fe A³¹f SXfª¹fûÔ IYe °fb»f³ff ¸fZa Ad²fIY W`XÜ ´f¹ffÊUSX¯f IYû ³fbIYÀff³f ´fWbaX¨ff³fZ Uf»fZ d³fdWX°f ÀUf±fÊ ¸fb£¹f²ffSXf IZY Q»fûÔ IYe VfSX¯f ¸fZa þf°fZ W`XaÜ A¨¹fb°ff³faQ³f CX»»fZJ³fe¹f BÀfd»fE W`Xa dIY ´ffa¨f Àff»f ´fWX»fZ þ¶f UZ d½f´fÃf IZY ³fZ°ff ±fZ, °f¶f ´f¹ffÊUSX¯f ÀfaSXÃf¯f ÀfZ þbOÞZ WXSX þ³f AfaQû»f³f IYf ÀfdIiY¹f Àf¸f±fʳf IYSX°fZ ±fZÜ CX³WZa »f¦f°ff ±ff dIY ¹fZX Àf¸fÀ¹ffEa ³fUCXQfSXUfQe ³fed°f¹fûÔ IZY IYfSX¯f ´f`Qf WbXBÊ W`XaÜ ¹fWX CX»»fZJ³fe¹f W`X dIY ¸ffIY´ff ¶f°füSX ´ffMXeÊ B³f AfaQû»f³fûÔ IYf Àf¸f±fʳf ³fWXea IYSX°fe ±feÜ ¸ffIY´ff IZY ³f¹f³ffSX IZY IYf¹fÊIYf»f ¸fZa WXe IYûIYf-IYû»ff IaY´f³fe IYf IZYSX»f ¸fZa Af¦f¸f³f WbXAf ±ffÜ »fZdIY³f IZYSX»f ¸fZa ¸ffIY´ff ¶fbðQZU ¶ff¶fc IYe ·ffad°f ´fcaþeUfQ-´fiZ¸f IYf ÀffUÊþd³fIY BþWXfSX ³fWXea IYSX ÀfIYeÜ BÀfIYf ßfZ¹f A¨¹fb°ff³faQ³f IYû dQ¹ff þf³ff ¨ffdWXEÜ
´fi½fe¯f dÂf½fZQe
d³fªf ·ff¿ff
YSX ¸ff°fÈ·ff¿ff IYû ¶fOÞZ Àf¸¸ff³f ÀfZ QZJ°fZ ±fZÜ CX³WXûÔ³fZ IYWXf ±ff dIY A´f³fe SX ¸ff°fȽfeÔý·i³ff±fff¿ff NX¸fZfIba dVfÃff ´ff³fZ IYf þ³¸fdÀfð Ad²fIYfSX ·fe BÀf A·ff¦fZ QZVf ¸fZa °fIÊY AüSX
¶fWXÀf-¸fb¶ffdWÀfZ IYf dU¿f¹f ¶f³ff WbXAf W`XÜ CX³fIYe ¸ff³¹f°ff ±fe dIY ¸ffa AüSX ¸ff°fÈ·ff¿ff WX¸ffSZ d»fE A´fdSXWXf¹fÊ W`XaÜ CX³WXûÔ³fZ ¸ff°fÈ·ff¿ff IYe ¸fWXØff IYû Àf¸fÓff AüSX CXÀfZ Àf¸fÓff³fZ IYf ´fi¹ffÀf ·fe dIY¹ffÜ U°fʸff³f ¸fZa ¹fWX ²ffSX¯ff ¶f»fU°fe WXû°fe þf SXWXe W`X dIY dUôfd±fʹfûÔ IYû ¸ff°fÈ·ff¿ff ¸fZa dVfÃff QZ³ff ¸f³fûU`Äffd³fIY AüSX ½¹ffUWXfdSXIY øY´f ÀfZ UfaL³fe¹f W`XÜ dUôf»f¹f Af³fZ ´fSX ¶f¨¨fZ A¦fSX A´f³fe ·ff¿ff IYf ½¹f½fWXfSX WXû°fZ QZJ°fZ W`Xa, °fû UZ ½fWXfa Af°¸fe¹f°ff IYf A³fb·fU IYSX³fZ »f¦f°fZ W`Xa AüSX A¦fSX CX³WZa Àf¶f IbYL CX³WXeÔ IYe ·ff¿ff ¸fZa ´fPÞXf¹ff þf°ff W`X, °fû CX³fIZY d»fE ¨feþûÔ IYû Àf¸fÓf³ff ¶fZWXQ AfÀff³f WXû þf°ff W`XÜ ÀfUÊÀff²ffSX¯f IYe dVfÃff IZY dU¿f¹f ¸fZa dU¨ffSX IYSX°fZ WbXE ¦fb÷YQZU ³fZ A´f³fe d¨fa°ff B³f Vf¶QûÔ ¸fZa ´fiIYMX IYe- k¸ff°fÈ·ff¿ff ¸fZa A¦fSX dVfÃff IYe ²ffSXf ´fiVfÀ°f ³f WXû °fû BÀf dUôfWXe³f QZVf ¸fZa ¸f÷YUfÀfe ¸f³f IYf ¢¹ff WXû¦ff?l BÀf IY±f³f ÀfZ þfdWXSX WXû°ff W`X dIY CX³fIZY ¸f³f ¸fZa ¹fWX dU¨ffSX ±ff dIY BÀf QZVf ¸fZa »fû¦fûÔ IYû dVfdÃf°f IYSX³ff A´fZdÃf°f W`X AüSX ¸ff°fÈ·ff¿ff IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ dVfÃff ´fiQf³f IYSX³ff WXe Àf¶fÀfZ ´fi·ffUe IYQ¸f W`XÜ ·ffSX°fZQa b WXdSXV¨faýi ³fZ ·fe kd³fþ ·ff¿ffl IYWX IYSX ´fiIYfSXf°a fSX ÀfZ ¸ff°fÈ·ff¿ff IZY ¸fWXØU IYû A´f³fZ BÀf ¶fWbX¨fd¨fÊ°f QûWZ ¸fZa QªfÊ dIY¹ff W`X- kd³fþ ·ff¿ff CX³³fd°f AW`X, Àf¶f CX³³fd°f IYû ¸fc»f/ d¶f³f d³fþ ·ff¿ff Äff³f IZY, d¸fM` ³f dWX¹f IYû Àfc»fÜl QSXAÀf»f, Àf·fe d¨fa°fIY AüSX SX¨f³ffIYfSX ¸ff°fÈ·ff¿ff IYû ¸fWXØU QZ°fZ WbXE A´f³fZ-A´f³fZ PX¦a f ÀfZ CXÀfIZY ¶ffSZ ¸fZa A´f³fZ ¸fa°f½¹f ´fiIYMX IYSX°fZ SXWXZ W`XÜa ¦fb÷YQZU SX½feÔýi ³fZ dþÀf ¶ff°f IYû A´f³fZ d³f¶fa²f ¸fZa A¨LXe °fSXWX ÀfZ Àf¸fÓff¹ffX, CXÀfe IYû ·ffSX°fZQa b ³fZ IYdU°ff IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ »fû¦fûÔ IYû AU¦f°f IYSXf³fZ IYe ¨fZ¿MXf IYeÜ SXUeÔý³i ff±f ³fZ þf´ff³f IYf QÈ¿MXf°a f SXJ°fZ WbXE IYWXf dIY BÀf QZVf ¸fZa dþ°f³fe CX³³fd°f WbXBÊ W`X, UWX UWXfa IYe A´f³fe ·ff¿ff þf´ff³fe IZY WXe IYfSX¯f W`XÜ þf´ff³f ³fZ A´f³fe ·ff¿ff IYe Ãf¸f°ff ´fSX ·fSXûÀff dIY¹ff AüSX Aa¦fiþ Z e IZY ´fi·fb°U ÀfZ þf´ff³fe ·ff¿ff IYû ¶f¨ff IYSX SXJfÜ þ³fÀff¸ff³¹f IZY d»fE ¦fb÷YQZ½f IYf ¹fWX ¸fWXØU´fc¯fÊ dU¨ffSX EIY ¦fWXSXe ¶ff°f IYWX ªff°ff W`XkA³ffUV¹fIY IYû dþÀf ´fdSX¸ff¯f ¸fZa WX¸f A°¹ffUV¹fIY ¶f³ff OXf»fZa¦fZ, CXÀfe ´fdSX¸ff¯f ¸fZa WX¸ffSXe Vfd¢°f IYf A´f½¹f¹f WXû°ff ¨f»ff þfE¦ffÜ ²f³fe ¹fcSXû´f IZY Àf¸ff³f WX¸ffSZ ´ffÀf Àfa¶f»f ³fWXeÔ W`XÜ ¹fcSXû´f Uf»fûÔ IZY d»fE þû ÀfWXþ W`X, WX¸ffSZ d»fE UWXe ·ffSX-ÀUøY´f WXû þf°ff W`XÜ Àfb¦f¸f°ff, ÀfSX»f°ff AüSX ÀfWXþ°ff WXe UfÀ°fdUIY Àf·¹f°ff W`XÜ A°¹fd²fIY Af¹fûþ³f IYe þdMX»f°ff EIY ´fiIYfSX IYe ¶f¶fÊSX°ff W`XÜl CX³WXûÔ³fZ ¹fZ dU¨ffSX dVfÃff IYe Àf¸fÀ¹ff ´fSX ªffdWXSX dIYE ±fZÜ CX³fIYf ¸fa°f½¹f ÀffRY ±ff dIY dVfdÃf°f WXû³fZ IZY IiY¸f ¸fZa WX¸fZa A´f³fZ ´fdSXUZVf IZY A³fbøY´f Af¨fSX¯f IYSX³ff ¨ffdWXEÜ dRYþc»fJ¨feÊ AüSX AfOXa¶fSX IZY ´fiQVfʳf ÀfZ ¶f¨f³ff ¨ffdWXE, ¢¹fûÔdIY EZÀff IYSX³fZ ÀfZ WX¸f A´f³fe A±fʽ¹fUÀ±ff IZY Qf¹fSZ ¸fZa SXWXZa¦fZ AüSX dQJfUf ³f IYSXIZY WX¸f ´fiIYfSXfa°fSX ÀfZ CX³f »fû¦fûÔ IYf A´f¸ff³f IYSX³fZ IZY ´ff´f ÀfZ ·fe ¶f¨f þfEa¦fZ þû A±ffÊ·ffU ¸fZa Qû þc³f IYe SXûMXe ·fe ³fWXeÔ Jf ´ff SXWZ W`XaÜ CX³WXûÔ³fZ dVfÃff ´fSX þû d¨fa°f³f dIY¹ff W`X, ½fWX CX³fIZY Àf¸f¹f IZY Àf¸ffþ ÀfZ Àfa¶fad²f°f WXû³fZ IZY Àff±f-Àff±f Afþ IYe Vf`dÃfIY Àf¸fÀ¹ffAûÔ IYf ·fe ´fdSX¨f¹f IYSXf°ff W`X AüSX CX³fIZY Àf¸ff²ff³f IZY d»fE ÀfbÓffU ´fiÀ°fb°f IYSX°ff W`XÜ BÀf øY´f ¸fZa CX³fIZY dU¨ffSXûÔ IYe Àff±fÊIY°ff AüSX (primarykamaster.blogspot.com) ´fifÀfad¦fIY°ff Afþ ·fe ¶f³fe WbXBÊ W`XÜ
Àf¸ffa°fSX
4
23/05/2011
¦fBÊl Uf»fe IYWXfU°f WbBÊ, ¹ff³fe °ffSXeJ þû J°¸f WXû ¦fBÊ, IY·fe Uf´fÀf ³fWXeÔ AfE¦feÜ »fZdIY³f Àfû¨f³fZ Uf»fe ¶ff°f W` dIY ¢¹ff Qbd³f¹ff WX¸fZVff EZÀfe WXe SXWXZ¦feÜ ¢¹ff ²fSX°fe IY·fe ³fWXeÔ J°¸f WXû³fZ Uf»fe ¨feþ WX`? EZÀfZ WXe IYBÊ ÀfUf»f WXû ÀfIY°fZ W`ÔÜ B¢IYeÀf ¸fBÊ 2011 IYf ´fcSXf dQ³f ARYUfWXûÔ IYf SXWXfÜ IbYL Àf¸ff¨ffSX ¨f`³f»fûÔ ´fSX U`Äffd³fIY Af²ffSX IZY AüSX IbYL ´fSX d¶f³ff U`Äffd³fIY Af²ffSX IZY °fIÊY dQE þf SXWZ ±fZÜ IbYL IYf U`Äffd³fIY ³fªfdSX¹ff WXû ÀfIY°ff W`, ´fSX Af¸f°füSX ´fSX EZÀff ³fWXeÔ WXû°ffÜ IYBÊ ¶ffSX ½f`Äffd³fIY IYWZX ªff³fZ ½ff»fZ »fû¦f ·fe ²f¸fÊ AüSX AfÀ±ff ¸fZa ¶fa²f þf°fZ W`ÔÜ BÀfd»fE QZVf IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe ½f`Äffd³fIY ÀfaÀ±ff IZY IY°ffʲf°ffÊ CX´f¦fiWXûÔ IZY ´fiÃfZ´f¯f ÀfZ ´fWX»fZ ³ffdSX¹f»fA¦fSX¶fØfe IYf ´fi¹fû¦f IYSX³fZ »f¦f°fZ W`ÔÜ dUÄff³f, dUÄff³f W`Ü CXÀfIYe A´f³fe IYÀfüdMX¹ffa W`ÔX dIYÀfe ´fi¹fû¦f IYû þfa¨f³fZ-´fSXJ³fZ IYeÜ »fZdIY³f
Qbd³f¹ff IYe °f¶ffWXe IYe J¶fSX IYû MXeUe ¨f`³f»fûÔ õfSXf dþÀf °fSXWX ´fi¨ffdSX°f dIY¹ff ¦f¹ff ±ff, Àf©ffBÊ CXÀf ¶fIYUfÀf IZY dU÷Yð Àff¸f³fZX AfBÊÜ B³f¸fZa ÀfZ IYBÊ ¨f`³f»fûÔ ³fZ d°f»fIY²ffSXe ´fadOX°fûÔ IYû d¶fNXf IYSX »fû¦fûÔ IZY ÀfaVf¹f AüSX OXSX IYû kQcSX IYSX³fZ ¸fZa ¸fQQl IYeÜ ¦füSX°f»f¶f W`X dIY B³f þ`ÀfZ AüSX EZÀfZ WXe dIYÀfe ½¹fd¢°f ³fZ ¶ffBd¶f»f IZY ÀfWXfSZ Qbd³f¹ff IYe Àf¸ffd´°f IYe §fû¿f¯ff IYSX ²f¸fÊ AüSX IY¸fÊIYfaOXûÔ IZY ÓfcNX IYû JbQ WXe Àffd¶f°f IYSX dQ¹ffÜ Qbd³f¹ff ¸fZa ²f¸fÊ IYû À±ffd´f°f IYSX³fZ IYf EIY Af²ffSX ·f¹f SXWXf W`Ü A¨LXf WbAf dIY BÀf QüSXf³f EZÀfe IYûBÊ Qb§fÊMX³ff ³fWXeÔ §fMXe AüSX ³f WXe dRYSX dIYÀfe ¦f¯fZVf IYe ´fid°f¸ff ³fZ Qc²f d´f¹ff, dþÀfIYf ³f IYûBÊ U`Äffd³fIY ´fi¸ff¯f WXû°ff AüSX ³f WXe °fIÊY IYe ¦fbaþfBVfÜ A¦fSX Qbd³f¹ff J°¸f WXû¦fe °fû WX¸f ¸f³fb¿¹fûÔ IYe WXe ¦f»f°fe ÀfZ, ³f WXe dIYÀfe ²ffd¸fÊIY °fb¢IZY ¹ff Aa²fdUV½ffÀf ÀfZÜ z Ad³f»f ²fe¸ff³f, ·fû´ff»f