10 minute read
“Er moet een aanvaardingsproces zijn dat de bananen wat duurder worden”
from Primeur 2 | 2022
Frank Vermeersch, AgroFair: “Er moet een aanvaardingsproces zijn dat de bananen wat duurder worden”
Frank Vermeersch, Customer Relations en Marcom Manager bij AgroFair, bekend van de Oké Fairtrade-banaan, verwacht van niet. Hij stelt vast dat het met de bananenketen – ook de Fairtrade-variant – al langere tijd bergafwaarts gaat. “Het is een problematiek waar iedereen mee te maken heeft en die voortkomt uit het systeem an sich, waarbij we in een neerwaartse spiraal van lage prijzen terecht zijn gekomen. Men weet niet een formule te vinden om iedereen min of meer tevreden te houden.”
Hoewel hij concurrentie ziet als noodzakelijk om de handel te stimuleren, wijst hij dit aspect tegelijkertijd ook aan als de oorzaak van de prijsdruk in de bananenketen. “Concurrentiële prijzen en promoties zijn prima. Ik denk dat iedereen dat aanmoedigt, want dat kan een product ook een extra boost geven, alleen is het probleem dat we nu in nogal wat gevallen met excessen zitten.” Zo merkt Frank op dat in het Westen een aanzienlijk percentage bananen voor minder dan een euro verkocht worden, terwijl de teler van diezelfde banaan in een bouwsel met golfplaten dak moet leven. “Dan denk je: Is dat wat wij willen? Ik ben ervan overtuigd dat niemand eigenlijk wenst dat een dergelijke situatie ontstaat. Toch ondervinden wij dat dit nog steeds moeilijk te doorbreken is.” Hij denkt dat de banaan het slachtoffer is van zijn eigen succes en ziet dat de lage prijs van de populaire vrucht in de retail nog altijd wordt gebruikt om consumenten naar de winkel te lokken. “De banaan
VOOR HET BESTE FAIRTRADE EN BIOLOGISCH GECERTIFICEERDE FRUIT
De beste vervanging van uw oude PROBA regelaar is een nieuwe PROBA regelaar
VDH_PROBA-5_NL_210x148mm_210907.indd 1
ON THE LEFTBANK WITH EXCELLENT CONNECTIONS TO HINTERLAND DESTINATIONS VIA MAINROADS AND SUFFICIENT BARGE CONNECTIONS TO THE IMPORTANT EUROPEAN PORTS.
EFP being specialized in handling fruit and perishables (mainly bananas) situated at a multi purpose water related terminal containing: • 13600 sqm coldstore • 8100 sqm dry warehouse for export • Container hub & repair site of 17500 sqm and 500 reefer plugs
STRENGTHS:
• Expertise in stevedoring • Liable in Warehouse Management • Excellent Warehouse Management system with barcode scanning for track and trace • FAVV approved • Experienced and skilled employees to
Op zoek naar de juiste balans tussen het rijpen van uw fruit en perfecte kwaliteit? Met de regelsystemen van VDH Products hoeft u zich hier geen zorgen over te maken. Onze PROBA 5 is de nieuwste generatie regelsystemen voor het rijpen van tropisch fruit. Net als alle VDH regelaars is de PROBA 5 betrouwbaar, veelzijdig, economisch en eenvoudig te gebruiken en daarom de beste optie om oudere systemen zoals de PROBA 110 te vervangen. Met de producten van VDH heeft u zelf de touwtjes in handen.
VDH Products BV Produktieweg 1 | 9301 ZS Roden +31 (0)50 302 89 00 | info@vdhproducts.com
www.vdhproducts.com
07-09-2021 16:00
©wimsuy
For further info do not hesitate to contact EFP directly on info@eurofruitports.com · www.eurofruitports.com
De nieuwe bananendozen van AgroFair
wordt nog steeds schaamteloos aangeboden voor 0,99 cent om een halve of een tiende procent van de markt in handen te houden. De banaan is blijvend het slachtoffer van die extreme concurrentiemaalstroom.”
HET KAN WEL
De bananenkenner wijst niet met de vinger naar de consument. “Het is de retail die deze situatie heeft gecreëerd. De retail heeft de consumenten op deze manier opgevoed. Er zijn meer producten die daar het slachtoffer van zijn geworden.” Toch is er voor de consument wel degelijk een rol weggelegd. “Als men een eerlijke prijs aan de producent gaat betalen om een menswaardig bestaan te rechtvaardigen, betekent dat dat de prijs in het Westen naar boven gaat. Er moet een aanvaardingsproces zijn dat de bananen in zijn algemeenheid wat duurder worden. Daar gaat in de doorsnee niemand armer van worden.” Overigens ziet Agrofair, dat 25 jaar geleden als eerste de Fairtrade-banaan introduceerde, dat het wel kan. Lang niet alle groenten en fruit worden tegen bodemprijzen verkocht. Hij merkt op dat bijvoorbeeld in Nederland of België geteelde appels per vier verpakt duurder zijn dan bananen die van 10.000 kilometer ver komen en die worden ook verkocht. Evenals bijvoorbeeld blauwe bessen en avocado’s. Daarnaast observeert hij dat van de vele andere Fairtrade-producten die op de markt zijn, er geen zijn die ook met dergelijke excessieve concurrentie te kampen hebben.
RUIMTE ONTBREEKT
Doordat de markt met lage prijzen geconfronteerd blijft worden, ontbreekt ook de ruimte om bij te kunnen dragen aan aspecten die wel van belang zijn, constateert Frank. “Je moet ook marge overhouden om de dingen te doen, die de lage prijs in veel gevallen compleet onmogelijk maken, zoals aandacht voor herbebossing en milieu.” Hij ziet dat er wereldwijd veel aandacht is voor SDG’s (Sustainable Development Goals) en dat de bijbehorende voorwaarden automatisch ook worden opgelegd aan de bananenproducenten, zonder dat daarvoor marge beschikbaar wordt gesteld. Wat daarbij ook niet behulpzaam blijkt, is het woud aan labels waarvan Frank vindt dat het verwarrend is en soms ook afleidt van waar het echt om gaat: de lage prijs. “Omdat de publieke opinie daar gevoelig voor is, is er in de retail heel veel aandacht voor aspecten als herbebossing, watermanagement of het gebruik van plastic. Dat blijkt makkelijker aan de orde te stellen dan Fairtrade, maar de telers hebben daar - buiten dat ze misschien in een wat gezondere omgeving wonen – niets aan. In het Duits zegt men: “Erst das Fressen, dann die Moral.”
Hoewel Frank de ontwikkelingen rondom milieu toejuicht, mist hij daarbij dus de aandacht voor de teler. “Er moet aandacht zijn voor allebei. Het lijkt of men bezig is een soort mistgordijn te creëren om het maar niet over de lage prijzen te hoeven hebben.” Als voorbeeld noemt hij de biologische banaan waarvan de consu-
FRUIT AND VEGETABLES AJQUALITY
CONTROL
Keuring en controle van agrarische producten en voedingsmiddelen.
ment al snel denkt dat hiervoor ook een eerlijke prijs is betaald, terwijl de beide aspecten los staan van elkaar. Frank pleit er dan ook voor om alle labels zoals bijvoorbeeld Rainforest Alliance ook te voorzien van een Fairtrade-label. “Dat men die extra dollar krijgt, zou voor de teler een wereld van verschil maken.” Hij ziet dat er steeds meer interesse komt in de biologische Fairtrade-banaan, maar waarschuwt om niet blind te staren op labels om ook de conventionele Fairtrade-bananen hun verdiende plaats te geven. “Als men bijvoorbeeld grotendeels biologische Fairtrade-bananen wenst, zullen de conventionele Fairtrade-telers ten langen leste verweesd achterblijven. In veel tropische gebieden is het namelijk onmogelijk bio-bananen te telen.” Daar komt bij dat ook de conventionele Fairtrade-banaan steeds duurzamer wordt geteeld. “De regelgeving rondom het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is voortdurend stringenter geworden.”
STAP IN DE GOEDE RICHTING
Ondanks dat hij Fairtrade niet als het definitieve antwoord ziet, noemt Frank het wel een flinke stap in de goede richting. “Geen enkel systeem is perfect, maar tot nader order hebben wij nog nooit iets beters voorgeschoteld gekregen. Als producent is Fairtrade absoluut vele malen beter dan het vermarkten van een conventionele banaan.” Desondanks is ook de Fairtrade-banaan ten prooi gevallen aan de negatieve prijsspiraal. “Fairtrade functioneert binnen de bananenwereld niet als een soort eiland. Wanneer de concurrentie dermate ongezond wordt, dan kom je in dezelfde maalstroom als de conventionele bananen terecht.” Zo laat Frank weten dat bijvoorbeeld de Fairtrade-banaan, in zijn beginjaren, zo’n 13 jaar geleden duurder was dan nu. “Dat heeft met volume te maken – toen werd er minder verkocht, dus was de marge hoger - maar ook met concurrentie.” Hoewel hij opmerkt dat de extra dollar per doos voor een Fairtrade-banaan zeker niet alle kosten dekt, stelt hij toch vast dat die ene dollar wel degelijk verschil maakt, waarbij hij onderstreept dat de impact nog groter zou kunnen zijn op bijvoorbeeld behuizing en scholing als alle beschikbare Fairtrade-bananen ook als Fairtrade verkocht zouden kunnen worden. “We vinden voorlopig nog onvoldoende klanten om alle voorradige Fairtrade-bananen als Fairtrade te verkopen.” Als voorbeeld noemt Frank telers in Nicaragua die nu tot gemiddeld twee containers Fairtrade-bananen per week verkopen, terwijl er tientallen containers staan te wachten die nu voor een appel en een ei de deur uitgaan. Overigens geeft Frank aan dat in 2022 de Fairtrade-prijzen zijn opgetrokken. Daarbij waarschuwt hij dat de Fairtrade-banaan in samenhang met de gehele bananenketen moet worden gezien. Als de Fairtrade-banaan te duur wordt, kan de retailer de keuze maken om een andere banaan in de schappen te leggen. “Uiteindelijk wordt de marge van
de teler gedicteerd door de prijs waartegen de consument bereid is een banaan te kopen of de prijs die de retailer bereid is te hanteren.”
COMMUNICATIE
Hoewel een oplossing voor de excessieve concurrentie in de bananenketen waarschijnlijk een langdurig en complex proces zal zijn, denkt Frank dat communicatie in de hele keten zeker behulpzaam kan zijn. “We moeten niet met getrokken messen tegenover elkaar staan. In heel de keten moet er op de een of andere manier een dialoog kunnen ontstaan waarbij we uit die negatieve prijsspiraal geraken.” Daarbij ziet hij dat ook communicatie met de consument nodig is. “Eén van de uitdagingen is om het de consumenten duidelijk te maken wat er speelt. En als je dat weet, is het dan zo onoverkomelijk om wat meer aan een banaan uit te geven?” Frank merkt dat ondanks het Fairtrade-verhaal en de foto’s die het documenteren, het moeilijk is om tot de consument door te dringen. Hij observeert dat de Europese retail soms twijfelt aan Fairtrade. Buiten dat dit aan het Fairtrade-draagvlak in de supermarkten knaagt, heeft het ook invloed op de communicatie daarover richting consument. “De communicatiestroom moet helderder en directer zijn.”
WEG UIT DE ANONIMITEIT
Toch ziet Frank ook positieve ontwikkelingen bij de retail in Europa waar supermarkten wel de juiste prijs betalen voor hun bananen en betrokken zijn bij de leveranciers. “Eén van de sleutels tot het vinden van de juiste formule en het weg bewegen van de negatieve prijsspiraal, is het onderhouden van langdurige relaties en het samen uitwerken van een langetermijnstrategie.” Hij ziet dat veel van de conventionele bananen worden afgezet op de spotmarkt met lage prijzen en anonimiteit tot gevolg. “Bij AgroFair focussen we echt op de samenwerking met onze partners. Elke Fairtrade-teler krijgt een jaarcontract en weet waar hij aan toe is vanaf 1 januari tot 31 december. Ze kunnen daardoor een begroting maken en weten vooraf al bijna hoeveel Fairtrade-premie ze zullen ontvangen.” Daarbij ziet Frank dat langdurige samenwerking, waardoor telers en retailers met elkaar spreken en elkaar kennen, een belangrijke rol kan spelen bij het doorbreken van de negatieve prijsspiraal. “Er zijn onder onze klanten supermarkten die al 20 jaar zaken doen met dezelfde bananentelers. Daardoor is er geen sprake van anonimiteit en de retailer weet hoe de Fairtrade-premie besteed wordt. Nu is het nog vaak zo – Fairtrade of conventioneel – dat in totale anonimiteit wordt gewerkt met jaarlijks een andere teler.” (MW)
franklin@befrank.world
Americold Your IMport Hub for Bananas in Rotterdam
