ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ & ΧΑΛΥΒΑΣ τ. 1ο 2010

ΤΙΜΗ: € 10

ΤΕΥΧΟΣ 1º | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΡΤΙΟΣ 2010

ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑ & ΧΑΛΥΒΑΣ

index_1_2010.qxd

5/2/2010

3:31

Page 2

ç ÜðïøÞ ìáò Ô Å × Í É Ê Ï Å Ð É Ó Ô Ç Ì Ï Í É Ê Ï Ð Å Ñ É Ï Ä É Ê Ï ÔÑÉÌÇÍÉÁÉÁ ÅÊÄÏÓÇ • ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÓ - ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÓ - ÌÁÑÔÉÏÓ 2010 Êõðñßùí Çñþùí 60, Çëéïýðïëç 163 41, ÁèÞíá Ôçë. 210 99 45 593, 210 99 57 770, Fax: 210 99 45 593 http://www.skyrodemanet.gr, e-mail: skyrodemanet@previewadd.gr

ÉÄÉÏÊÔÇÔÇÓ PREVIEW ÅÊÄÏÓÅÉÓ Åõöçìßá Ôóáìßäïõ

ÅÊÄÏÔÇÓ

ëåò ïé åíäåßîåéò ïäçãïýí óôï óõìðÝñáóìá üôé ç ÷ñïíéÜ ðïõ Ýñ÷åôáé äåí öáßíåôáé üôé èá åßíáé êáëýôåñç áðü áõôÞí ðïõ Ýöõãå. ºóùò åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá áðü ôï ôÝëïò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70 ðïõ ï âáèìüò áâåâáéüôçôáò åßíáé ôüóï ìåãÜëïò.

¼

Íßêïò ÂåäïõñÜò, Åõöçìßá Ôóáìßäïõ

ÄÇÌÉÏÕÑÃÉÊÏ/ÓÅËÉÄÏÐÏÉÇÓÇ Nßêïò ÁëáöïäÞìïò

ÅÊÔÕÐÙÓÇ NIKI PUBLISHING S.A.

ÂÉÂËÉÏÄÅÓÉÁ NIKI PUBLISHING S.A.

ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ PROFILM PACK

ÐÁÑÁÃÙÃÇ ÄÉÁÖÇÌÉÓÇÓ PREVIEW ADD

ÍÏÌÉÊÇ ÊÁËÕØÇ Ãñáöåßï Á: ÃéÜííçò ÊáñáêïõëÜêçò & ÓõíåñãÜôåò Ãñáöåßï Â: ×ñÞóôïò ÊáôÞò

ÅÐÉÓÔÇÌÏÍÉÊÏÉ ÓÕÍÅÑÃÁÔÅÓ ×. Á. Áðïóôïëüðïõëïò - Äñ. Ðïë.Ìç÷áíéêüò - Åðßê. ÊáèçãçôÞò ÔìÞìá Ìç÷áíïëüãùí & Áåñïíáõðçãþí, Ðáí/ìéï Ðáôñþí ×ñÞóôïò ÊáñáãéÜííçò - Êáèçã. ÄÐÈ, Äñ. Ðïë. Ìç÷. Êùí/íïò Êáñáóïýëáò - Áñ÷éôÝêôïíáò Ìç÷áíéêüò Íßêïò Ëßôéíáò - Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò Å.Ì.Ð. Ðáíáãéþôçò ÌáõñïåéäÞò - Ìåôáëëïõñãüò Ìç÷áíéêüò Å.Ì.Ð. ÌÝëïò ôçò ÅðéôñïðÞò Óýíôáîçò ôïõ Êáíïíéóìïý Ôå÷íïëïãßáò ×áëýâùí (ÊÔ×) Ïðëéóìïý ÓêõñïäÝìáôïò Ãåþñãéïò ÌðáôÞò - ÊáèçãçôÞò Å.Ì.Ð. Íßêïò ÍéêïëÜïõ - Msc ×çìéêüò Ìç÷áíéêüò, Eñãáóô/êüò Óõí/ôçò ÔÅÉ ÐåéñáéÜ, ÌÝëïò ôçò Åêôåë. ÅðéôñïðÞò ôïõ Åëëçíéêïý ÔìÞìáôïò ÓêõñïäÝìáôïò ÅëÝíç ÑáêáíôÜ - ×çìéêüò Ìç÷áíéêüò Å.Ì.Ð. ÊïóìÜò Óßäåñçò - Ðïë. Ìç÷. Åðßê. ÊáèçãçôÞò ÄÐÈ ÓôÝëéïò Óþêáò - Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò ÁëÝîáíäñïò Ôóþíïò - ÊáèçãçôÞò Áíôéóåéóìéêþí Êáôáóêåõþí áðü ÏðëéóìÝíï Óêõñüäåìá, Ðïëõôå÷íéêÞò Ó÷ïëÞò Á.Ð.È. ÉùÜííçò ÔÝãïò - ÊáèçãçôÞò, ÔìÞìá Ðïëéô. Ìç÷áíéêþí Á.Ð.È.

ÔÉÌÇ: €10 Áðáãïñåýåôáé êÜèå áíôéãñáöÞ Þ áíáäçìïóßåõóç êåéìÝíùí êáé ëïéðþí óôïé÷åßùí ÷ùñßò ðñïçãïýìåíç Üäåéá ôïõ åêäüôç.

Óôçí ðñáãìáôéêüôçôá, üëá ôá èÝìáôá ôçò áãïñÜò áêéíÞôùí åßíáé áíïé÷ôÜ êáé êáíåßò äåí öáßíåôáé äéáôåèåéìÝíïò íá ôá êëåßóåé. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ôï öïñïëïãéêü. ÕðÜñ÷ïõí êÜðïéåò äçëþóåéò ðïõ ïäçãïýí óôï óõìðÝñáóìá üôé ôï íÝï ðëáßóéï èá óçìÜíåé áýîçóç ôçò öïñïëïãéêÞò åðéâÜñõíóçò ôüóï ãéá ôçí áðüêôçóç üóï êáé ãéá ôçí êôÞóç áêéíÞôùí. Ôï íÝï ðëáßóéï ãéá ôéò ñõèìßóåéò ãéá ôïõò çìéõðáßèñéïõò ìðïñåß íá êñýâåé åêðëÞîåéò êáé åíäå÷ïìÝíùò áíáôñïðÝò. Áí éó÷ýåé ôï ÷ñïíïäéÜãñáììá ðïõ Ý÷åé áíáêïéíùèåß, ôüôå ôï óêçíéêü èá îåêáèáñßóåé ôçí ¢íïéîç êáé ìÝ÷ñé ôüôå ôé èá ãßíåé, åßíáé ôï åýëïãï åñþôçìá. ÐñáêôéêÜ áõôü óçìáßíåé óôÜóç áíáìïíÞò ÷áìÝíïò ÷ñüíïò êáé ðÜëé áíáñùôéÝôáé êáíåßò; Æïýìå óå åðï÷Ýò óôéò ïðïßåò õðÜñ÷åé ç ðïëõôÝëåéá ôïõ "÷áìÝíïõ ÷ñüíïõ"; ÌÜëëïí ü÷é, åßíáé ç áðÜíôçóç, "ðåñéìÝíïõìå êáé èá äïýìå", êïíôïëïãßò êáé Üëëïò ÷áìÝíïò ÷ñüíïò ãéá íá ìðåé ìðñïóôÜ ç "áôìïìç÷áíÞ". Áí ìÜëéóôá óêåöôåß êÜðïéïò ðüóá èÝìáôá ð.÷. åíôÜîåéò óôï ó÷Ýäéï ðüëçò, ñõèìéóôéêü, íÝïé ïäéêïß Üîïíåò ê.á. Ý÷ïõí áíïßîåé ðåñéìÝíïíôáò áðïöÜóåéò, óßãïõñá èá íéþóåé ðáíéêü ãéá ôéò åðéðôþóåéò ðïõ ìðïñåß íá Ý÷åé ç ôáêôéêÞ áõôÞ ü÷é ìüíï óôçí áãïñÜ áêéíÞôùí êáé ôùí êáôáóêåõþí áëëÜ óôçí ïéêïíïìßá ãåíéêüôåñá. Èá óôáèþ ìüíï óå ìßá Üðïøç ðïõ áðü ôçí ðñïåêëïãéêÞ ðåñßïäï ìÝ÷ñé óÞìåñá áêïýãåôáé áðü ðïëëïýò, ðáßñíåé äéáóôÜóåéò, õðÜñ÷ïõí äåßãìáôá üôé åðçñåÜæåé ðñïôåñáéüôçôåò ôçò êõâÝñíçóçò êáé äåí áðïêëåßåôáé íá åßíáé áõôüò ï ëüãïò ðïõ êáèõóôåñåß ç áíáèÝñìáíóç ôçò êáôáóêåõáóôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò. Ç Üðïøç áõôÞ ëÝåé ðùò êáêþò ç áíÜðôõîç ôçò ÷þñáò åßíáé "ðñïóáíáôïëéóìÝíç óôá ôóéìÝíôá" ðùò áõôü åîõðçñåôåß ìüíï ìßá ÷ïýöôá åñãïëÜâïõò êáé ðùò êÜôé ôÝôïéï äåí ãßíåôáé óå êáìéÜ Üëëç ÷þñá. ËÜèïò. ÁíÜðôõîç äåí åííïåßôáé áí äåí öôéÜîåéò äñüìïõò, ëéìÜíéá, áåñïäñüìéá êáé ãåíéêÜ õðïäïìÝò. Êáé ôá åðßóçìá óôïé÷åßá ëÝíå ðùò ï êáôáóêåõáóôéêüò êëÜäïò ôùí 25 êñáôþí ìåëþí ôçò Åõñþðçò ðáñÜãåé åôçóßùò 384,4 äéò åõñþ ðñïóôéèÝìåíç áîßá êé áðáó÷ïëåß 12,2 åêáôïììýñéá Üôïìá óõìâÜëëïíôáò êáôÜ 8,1% óôçí äéáìüñöùóç ôïõ ÁÅÐ êáé êñáôÜ 10,4% óôçí áðáó÷üëçóç ôçò óõíïëéêÞò åõñùðáúêÞò ïéêïíïìßáò. Óôï óçìåßï ðïõ âñßóêåôáé ç åëëçíéêÞ ïéêïíïìßá, ôá ðåñéèþñéá íá ÷Üíåôáé ÷ñüíïò åßíáé åëÜ÷éóôá. ºóùò Þ ðëÝïí ñåáëéóôéêÞ ðñüôáóç åßíáé íá îåêáèáñßóåé üóï ôï äõíáôü ãñçãïñüôåñá ôï ôïðßï êáé áõôü áíåîÜñôçôá áðü ôï áí ïé ðñïèÝóåéò ïäçãïýí óå åðéâáñýíóåéò. ÐåñéìÝíïíôáò, üìùò, ôï ìüíï êÝñäïò åßíáé íá âïõëéÜæïõìå áêüìá ðåñéóóüôåñï óôçí êñßóç ãéáôß óå ìßá ïéêïíïìßá ðïõ üëïé öïâïýíôáé íá åðåíäýóïõí, íá êáôáíáëþóïõí êáé íá ó÷åäéÜóïõí, ïýôå óôá äçìüóéá ôáìåßá ïýôå óôéò ôóÝðåò ôùí åðé÷åéñÞóåùí ìðáßíïõí ÷ñÞìáôá. Ï åêäüôçò Íßêïò ÂåäïõñÜò

index_1_2010.qxd

5/2/2010

3:31

Page 3

1 2010

ï

ÔÅÕ×ÏÓ

ðåñéå÷üìåíá

25

4 8 15 35

48

55

21 25 35 48 55 62 68

NEWS ÁÃÃ. ÐÅÐÐÁÓ

ÐÑÏÅÄÑÏÓ ôïõ ÓÅÂÅÓ

ÁÍÁÊÕÊËÙÌÅÍÁ ÁÄÑÁÍÇ

ÐÅÉÑÁÌÁÔÉÊÇ ÐÑÏÓÅÃÃÉÓÇ ×ÑÇÓÇÓ ÔÏÕÓ ÓÔÇÍ ÐÁÑÁÃÙÃÇ ÍÅÏÕ ÓÊÕÑÏÄÅÌÁÔÏÓ

ÁÕÔÏÊÉÍÏÕÌÅÍÅÓ ÌÏÍÁÄÅÓ

ÁÍÁÊÕÊËÙÓÇÓ ÄÏÌÉÊÙÍ ÕËÉÊÙÍ

ËÁÔÏÌÅÉÁ ÁÄÑÁÍÙÍ ÕËÉÊÙÍ

ÅÐÁÃÃÅËÌÁÔÉÊÏÉ ÊÉÍÄÕÍÏÉ & ÐÑÁÊÔÉÊÅÓ ÁÓÖÁËÏÕÓ ÅÑÃÁÓÉÁÓ

ÓÔÁÈÌÏÓ ÌÅÔÑÏ ÓÔÏ ÁÉÃÁËÅÙ

Ó×ÅÄÉÁÓÌÏÓ & ÊÁÔÁÓÊÅÕÇ ÔÏÕ

ÅÍÏÑÃÁÍÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ

& ÄÏÌÉÊÇ ÁÊÅÑÁÉÏÔÇÔÁ ÊÁÔÁÓÊÅÕÙÍ

×ÁËÕÂÅÓ ÏÐËÉÓÌÏÕ ÓÊÕÑÏÄÅÌÁÔÏÓ

ÓÕÃÊÏËËÇÓÉÌÏÔÇÔÁ ×ÁËÕÂÙÍ

ÑÅÐÏÑÔÁÆ

ÔÓÅÑÊÏÌÇ×ÁÍÅÓ

ÄÉÁÑÊÅÉÁ ÆÙÇÓ ÓÊÕÑÏÄÅÌÁÔÏÓ

ÐÑÁÎÇ ÊÁÉ ÈÅÙÑÉÁ

ΝΕΑ & ΕΠΙΚΑΙΡΑ

∆ημοσιεύματα σε αμερικανικά ΜΜΕ για την ελληνική οικονομία Μεγάλη προβολή γίνεται από αρκετά αμερικανικά ΜΜΕ στην ομιλία του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, στο Ζάππειο Μέγαρο.

Η «New York Times» αναφέρει ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός ανακοίνωσε «φιλόδοξα μέτρα για να καθησυχάσει την Ευρώπη και τους επενδυτές» και «σχέδιο εξόδου από την χειρότερη επί δεκαετίες κρίση που μαστίζει τη χώρα». Μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά «στην πρόκληση που θέτει για το σύνολο της ευρωζώνης η οικονομική κρίση της Ελλάδας, καθώς δοκιμάζεται η αξιοπιστία του ευρώ». Επίσης, σημειώνεται ότι «διατυπώνεται και το δίλημμα των υπολοίπων χωρών της ζώνης ότι ενδεχόμενη βοήθεια προς την Ελλάδα θα ερμηνευθεί ως επιβράβευση κακής συμπεριφοράς, ενώ σε ενδεχόμενη εγκατάλειψη της Ελλάδας στην τύχη της ή στο έλεος του ∆ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο πανικός θα εξαπλωθεί στην Ισπανία, την Ιρλανδία και άλλα κράτη - μέλη, που αντιμετωπίζουν δεινή οικονομική κατάσταση». Η εφημερίδα υπογραμμίζει ότι με την χτεσινή ομιλία του «ο κ. Παπανδρέου επιχείρησε να κατασιγάσει τους φόβους της Ευρώπης» και παρουσιάζει ορισμένα από τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός για την περι-

στολή των δαπανών και τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος. Στο δημοσίευμα υποστηρίζεται ότι «πρόβλημα για τον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό αποτελεί το γεγονός ότι τα ισχυρότερα διαπλεκόμενα συμφέροντα περιλαμβάνουν τα συνδικάτα του δημοσίου τομέα, που συγκαταλέγονται στο εκλογικό του ακροατήριο». Επισημαίνεται ωστόσο, ότι «σε ένδειξη της βαρύτητας της κρίσης, άπαντες, από τους συνδικαλιστικούς ηγέτες μέχρι τους επιχειρηματίες, φαίνεται να αποφεύγουν να ασκήσουν κρίση στην κυβέρνηση Παπανδρέου, φοβούμενοι ότι οποιαδήποτε κριτική θα εξασθενούσε περαιτέρω τη θέση της Ελλάδας». Τέλος, υπογραμμίζεται ότι «ωστόσο κάποιοι δεν παύουν να αναρωτιούνται με ποιον τρόπο ο κ. Παπανδρέου θα μπορέσει να εκπληρώσει τα φιλόδοξα σχέδιά του» και τονίζεται ότι «ο Έλληνας πρωθυπουργός θα πρέπει να τηρήσει μία πολύ λεπτή ισορροπία μεταξύ της εκπλήρωσης των υποσχέσεών του προς τις Βρυξέλλες για περικοπή

4

τεύχος 1ο /2010

των δημοσίων δαπανών αφενός και αφετέρου του καθησυχασμού των δημοσίων υπαλλήλων που ρέπουν προς απεργιακές κινητοποιήσεις ότι δεν θα περικόψει τους μισθούς τους». Η «Wall Street Journal» ισχυρίζεται ότι «γίνεται λόγος για σκεπτικισμό πολλών οικονομολόγων και επενδυτών που είδαν στις πρωθυπουργικές δηλώσεις ελάχιστες μόνον συγκεκριμένες προτάσεις για την περικοπή των δημοσίων δαπανών ή την αύξηση των φορολογικών εσόδων, ενώ θεωρούν ότι υπολείπονται σημαντικά από τους τολμηρούς στόχους για τη μείωση του ελλείμματος που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η ιρλανδική κυβέρνηση». Στο άρθρο επαναλαμβάνεται η σεναριολογία ότι «η Ελλάδα ενδέχεται να χρειαστεί δάνειο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο», ενώ διατυπώνεται η άποψη ότι «η επιτυχία της στρατηγικής του κ. Παπανδρέου θα εξαρτηθεί από το εάν η κυβέρνηση είναι προετοιμασμένη να αντιπαρατεθεί στα δημοσιοϋπαλληλικά συνδικάτα».

ΕΠΙΚΑΙΡΑ & ΝΕΑ

ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΧΑΛΥΨ

Πέντε χρόνια χωρίς ατυχήματα Το άκρως εντυπωσιακό αποτέλεσμα των «μηδέν» ατυχημάτων για πέντε ολόκληρα χρόνια πέτυχε μέσω του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης το εργοστάσιο ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΧΑΛΥΨ. Το εργοστάσιο έχει δεσμευτεί να πράξει το καλύτερο για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων.

Με την υιοθέτηση του προγράμματος «ΜΗ∆ΕΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ» του Ομίλου, το 2009, το εργοστάσιο πέτυχε 5 χρόνια χωρίς ατυχήματα. Από το 1992 το εργοστάσιο είναι μέρος του Ομίλου Italcementi, που έχει την έδρα του στην Ιταλία. Σε συμφωνία με τις αρχές της Χάρτας Αξιών του Ομίλου Italcementi, η αποστολή των ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΧΑΛΥΨ είναι η ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος και της κοινωνικής ευθύνης, τοποθετώντας τον άνθρωπο στη βάση της εταιρικής ανάπτυξης. Παράλληλα, η προστασία του Περιβάλλοντος επιτυγχάνεται με συγκεκριμένες επενδύσεις και σχέδια δράσης. Στο πενταετές πρόγραμμα επενδύσεων για το περιβάλλον τα ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΧΑΛΥΨ δεσμεύο-

νται για επενδύσεις ύψους 22 εκατ. ευρώ προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα παρακάτω έργα: 1. Χρήση εναλλακτικών καυσίμων. Με την ολοκλήρωση του έργου αυτού αναμένεται μείωση των εκπομπών CO2 περίπου κατά 20.000 τόνους ετησίως.

2. Κατασκευή σιλό για την αποθήκευση των πρώτων υλών και καυσίμων. Το έργο θα έχει αποτέλεσμα τη μείωση των διάχυτων εκπομπών σκόνης.

3. Αύξηση της απόδοσης του βασικού φίλτρου του κλιβάνου με στόχο την περαιτέρω μείωση των εκπομπών σκόνης που έχει αποτέλεσμα μείωση της τάξης του 50% σε ετήσια βάση.

4. Εγκατάσταση συστήματος έγχυσης ασβέστου για τη μετατροπή του SO2 σε γύψο με αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών SO2.

ΕΤ Μπετόν Μεταφορά Μονάδας ετοίμου σκυροδέματος περιοχή Ρέντη Η εταιρεία ετοίμου σκυροδέματος ΕΤ ΜΠΕΤΟΝ Α.Ε. ανακοινώνει ότι λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης της έκτασης όπου λειτουργούσε μία από τις εγκαταστάσεις της επί της οδού Αγίας Άννης 57 στο Ρέντη, μεταφέρθηκε σε νέα μονάδα της περιοχής Ασπροπύργου (Θέση Πηγάδι Τζαβαρδέλλας, 19300 Ασπρόπυργος). Τα τηλέφωνα επικοινωνίας παραμένουν τα ίδια (210 4905010 - 4905133). Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με τα κεντρικά γραφεία: 210 5518600.

IGLOO... ∆ΕΝ ΕΧΟΥΜΕ! ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΑΛΛΑ

INFACOMA! Η σημαντικότερη ∆ιεθνής Έκθεση της Ελλάδας, αλλά και μία από τις καλύτερες του κλάδου διεθνώς στον τομέα της δόμησης θα πραγματοποιηθεί από τις 18 έως τις 21 Φεβρουαρίου 2010 στο ∆ιεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, με την εγγύηση και αξιοπιστία της HELEXPO, που διασφαλίζει την υψηλή επισκεψιμότητα της Έκθεσης από όλη την Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Νοτιαοανατολική Μεσόγειο και προσφέρει το πλέον κατάλληλο έδαφος για την παρουσίαση νέων και οικολογικών προϊόντων του κλάδου της δόμησης.

Αποδεικνύοντας στην πράξη το σλόγκαν της, η 27η INFACOMA περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο προϊόν-υπηρεσία του κλάδου, πλην των … ιγκλού, και συγκεκριμένα: ∆ομικά υλικά, μονωτικά, τούβλα, τζάκια, επενδύσεις τζακιών, μηχανισμοί, εστίες, θερμάστρες, κρύσταλλα, διακοσμητικά, υλικά εγκαταστάσεων - εξοπλισμού, κουφώματα, προκατασκευές, συστήματα ασφάλειας, είδη κιγκαλερίας, υδραυλικά, ηλεκτρολογικά, υλικά επενδύσεων - εξοπλισμού, είδη υγιεινής, εξοπλισμός μπάνιου, μηχανήματα - εργαλεία, δομικά, μηχανήματα κουφωμάτων, μηχανήματα κοπής αλουμινίου, τεύχος 1ο /2010

5

Προκαλεί και οδηγεί τις εξελίξεις στο χώρο της δόμησης. Οργανωμένη άψογα, με δυναμικό προφίλ παρά τη διεθνή οικονομική κρίση και τις γνωστές συνέπειές της στον κλάδο των κατασκευών, η 27η ∆ιεθνής Έκθεση ∆ομικών Υλικών, Μονωτικών, Κουφωμάτων, Ειδών Υγιεινής, Μπάνιου, Προκατασκευών και Τεχνολογίας INFACOMA θα δώσει και το 2010 δυναμικό «παρών» στις εξελίξεις του κλάδου.

κατασκευής παραδοσιακών κάγκελων, προϊόντα νανοτεχνολογίας, οργανισμοί, φορείς, ειδικός και οικονομικός τύπος. Το ωράριο λειτουργίας των Εκθέσεων θα είναι τις καθημερινές από 11:00 π.μ. έως 21:00 μ.μ. και το Σαββατοκύριακο από 10:00 π.μ. έως 21:00 μ.μ. Υπεύθυνη και των δύο Εκθέσεων είναι η κα. Βούλα Ευσταθιάδου e-mail: infacoma@helexpo.gr και marmin@helexpo.gr

ΝΕΑ & ΕΠΙΚΑΙΡΑ

Τράπεζα της Ελλάδος

Οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν 3,8% τους πρώτους εννέα μήνες

Η επιβράδυνση, από τις αρχές του 2007, των θετικών ρυθμών μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων στην Ελλάδα συνεχίστηκε έως το τέλος του 2008. Από το πρώτο τρίμηνο του 2009, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών διαμορφώθηκε σε αρνητικά επίπεδα τόσο για τα νέα όσο και τα παλαιά διαμερίσματα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τις τράπεζες, οι τιμές για το σύνολο των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) εκτιμάται ότι μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,8% τους πρώτους εννέα μήνες του 2009 (-3,4%, -2,6% και -5,3% το πρώτο, δεύτερο και τρίτι τρίμηνο αντίστοιχα). Η μείωση αυτή ήταν στο ίδιο διάστημα ελαφρώς μεγαλύτερη για τα παλαιά διαμερίσματα (4,7%) έναντι των νέων (2,4%), γεγονός που φαίνεται να αντανακλά τη σχετικά μεγαλύτερη “ανθεκτικότητα” των τιμών των νεόδμητων διαμερισμάτων τα οποία διατίθενται προς πώληση από τους κατασκευαστές. Η εξέλιξη των τιμών των ακινήτων είναι παρόμοια σε όλες τις επιμέρους περιοχές της χώρας, καταγράφοντας σημαντική αποκλιμάκωση των θετικών ρυθμών έως το τέλος του 2008 και αρνητικούς ρυθμούς στη συνέχεια. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2009 οι τιμές των διαμερισμάτων εκτιμάται ότι μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,1% στην Αθήνα, 6% στη Θεσσαλονίκη, 3% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 0,9% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσιάζονται τόσο ο δείκτης όγκου των συναλλαγών με βάση το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων των ακινήτων που αποτέλεσαν το αντικείμενο των συναλλαγών αυτών όσο και ο δείκτης της συνολικής αξίας των εν λόγω συναλλαγών. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει μεγάλη μείωση των συναλλαγών κατά την περίοδο της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, ύστερα από τη σημαντική αύξησή τους κατά την προηγούμενη περίοδο (2006-07). Το γεγονός ότι οι δείκτες όγκου και αξίας των συναλλαγών την περίοδο της κρίσης μειώθηκαν με ελαφρά ταχύτερο ρυθμό από

6

τεύχος 1ο /2010

ό,τι ο αριθμός των συναλλαγών αντανακλά τη στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών σε διαμερίσματα μικρότερου εμβαδού και μικρότερης αξίας. Τα στοιχεία και οι δείκτες δόθηκαν στη δημοσιότητα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Τράπεζας της Ελλάδος για τη συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση των εξελίξεων στην αγορά ακινήτων.Για την κατασκευή των δεικτών χρησιμοποιούνται τα αναλυτικά στοιχεία τα οποία υποβάλλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Εκτιμάται ότι η δημοσιοποίησή τους σε τακτική βάση θα συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση της διαθέσιμης πληροφόρησης, όσον αφορά την αξιόπιστη καταγραφή των βραχυχρόνιων εξελίξεων και προοπτικών της ελληνικής αγοράς ακινήτων, και κατά συνέπεια στην καλύτερη αξιολόγηση των επιδράσεων της αγοράς αυτής στην οικονομία γενικότερα.

τεύχος 1ο /2010

7

ΣΕΒΕΣ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ Η ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥ Άγγελος Β. Πέππας, Πρόεδρος του ΣΕΒΕΣ Είναι πια κοινά αποδεκτό, πως ο κλάδος των κατασκευών είναι από αυτούς που επλήγη περισσότερο στη χώρα μας, από την πρόσφατη οικονομική κρίση. Από τον κλάδο της βιομηχανίας των ∆ομικών Υλικών, αυτός της παραγωγής Σκυροδέματος, μετρά τις μεγαλύτερες των δυσμενών επιπτώσεων, δεδομένου ότι το προϊόν που παράγει στην αγορά είναι πρωτογενές υλικό και κατά συνέπεια εξαρτάται άμεσα από τη κατασκευή νέων έργων. Να ληφθεί επίσης υπ’ όψιν, πως η Βιομηχανία του Σκυροδέματος, ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητας του προϊόντος της (έχει ζωή 2 ωρών μόνο), είναι διάσπαρτη σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και απασχολεί περισσότερους από 20.000 εργαζομένους και χρησιμοποιεί αποκλειστικά εγχώριες Πρώτες Ύλες. Θα πρέπει να ληφθεί επίσης υπ’ όψιν δεδομένων των σημερινών ενεργειακών απαιτήσεων των κτηρίων το Σκυρόδεμα αποτελεί το κατ ‘εξοχήν κατάλληλο υλικό για βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση (θερμομόνωση).

Ο ΣΕΒΕΣ και πριν ακόμα η οικονομική κρίση αρχίσει να προβληματίζει τον κλάδο μας είχε αναφερθεί σ’ αυτόν μέσα από τις λογοδοσίες του ∆ιοικητικού Συμβουλίου του από δημοσιεύσεις, από παρουσιάσεις και Συνελεύσεις. Είχε εκφράσει με έμφαση τον προβληματισμό του για διόγκωση επιχειρήσεων και τον κίνδυνο αδυναμίας κάλυψης όλων αυτών των βιαστικών και επιπόλαιων επενδύσεων. Πολλές φορές ο ΣΕΒΕΣ κατηγορήθηκε ότι αδρανεί, δεν βλέπει και δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα του κλάδου ιδιαίτερα στην Περιφέρεια και ότι δεν λαμβάνει μέτρα για την διαμόρφωση καλύτερων συνθηκών λειτουργίας του όλου συστήματος Παραγωγή – διακίνηση – διάθεση του Προϊόντος μας. Ο ΣΕΒΕΣ ως το Πανελλήνιο Όργανο του Κλάδου Παραγωγής Ετοίμου Σκυροδέματος λόγω νομοθεσίας και ιδιομορφίας της Βιομηχανίας έχει περιορισμένες και ειδικές δυνατότητες επέμβασης. Η διαφορετικότητα των Εταιριών του κλάδου, τα τοπικά προβλήματα, οι προσωπικές αντιπαραθέσεις και τα διαφορετικά συμφέροντα απαιτούσαν πολλές φορές μεγάλες προσπάθειες για να κρατηθούν εύθραυστες ισορροπίες και αυτή ακόμα η ύπαρξη του Οργάνου. Ο ΣΕΒΕΣ παρ’ όλα αυτά έχει προσφέρει μεγάλο έργο και έχει επιλύσει πολλά προβλήματα προς όφελος των Εταιριών Παραγωγής Ετοίμου Σκυροδέματος Μελών και μη. Από πολλά έτη ο ΣΕΒΕΣ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Ετοίμου Σκυροδέματος) προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τον χώρο των Κατασκευών και την Πολιτεία για την ανάγκη θεσμών Ποιότητας και Ελέγχου στην οικεία αγορά. Πάντοτε στάθηκε αρωγός και συμμέτοχος – σε όσα του ζητήθηκαν – σε κάθε σχετική προσπάθεια της ∆ιοίκησης περί το αντικείμενο του. Αποτέλεσμα αυτής της δραστηριότητας ήταν και η πανταχόθεν αναγνωρισμένη συμβολή του στην εισαγωγή του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος (ΚΤΣ), στο Σήμα Ποιότητας Σκυροδέματος του ΕΛΟΤ, στην αναμόρφωση του πλαισίου του Ν. 1418/84 (ιδίως του άρθ. 21 και των κανονιστικών αυτού Π∆ και Υπ. Αποφ.) περί ελέγχου κλπ. στα δομικά έργα.

8

τεύχος 1ο /2010

Στη συνέχεια αυτών και για την πρακτική αξιοποίηση των θεσμών, στο πλαίσιο αναβάθμισης της Ποιότητας του Ετοίμου Σκυροδέματος, που θεωρείται ως Προϊόν Ασφαλείας και ιδιαίτερης ευαισθησίας, ως εργαλείο ποιότητας, έχει καθιερωθεί από τον ΕΛΟΤ το Σήμα Συμμόρφωσης Προϊόντος ή Σήμα Ποιότητας για το Έτοιμο Σκυρόδεμα. ∆εδομένου του γεγονότος ότι μόνο λίγες Εταιρίες Παραγωγής Ετοίμου Σκυροδέματος έχουν πιστοποιηθεί μέχρι τώρα, θεωρούμε ότι είναι τελείως απαραίτητη ρύθμιση η οποία θα επιβάλει την χρησιμοποίηση για όλα τα ∆ημόσια έργα Σκυροδέματος πιστοποιημένου με Σήμα Ποιότητας. Παράλληλα, πρέπει να τεθούν φραγμοί στην εκμετάλλευση του χώρου των δομικών έργων από ασυνεπείς παραγωγούς, ενίοτε και ψευδεπίγραφα παραγωγούς (που δεν διαθέτουν άδεια παραγωγικής μονάδας, είτε δεν διαθέτουν καν παραγωγική μονάδα), που δεν πληρούν τους όρους παραγωγής Σκυροδέματος και συνιστούν μείζονα κίνδυνο για την ασφάλεια των πολιτών και την αξιοπιστία των έργων. Για την προληπτική αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ο ΣΕΒΕΣ είναι σε θέση και έχει την πρόθεση, (την έχει αποδείξει με συγκεκριμένες καταγγελίες του που έχουν οδηγήσει σε ποινικές διώξεις), να εκφράσει ουσιαστική γνώμη σχετικά με τον κάθε Παραγωγό και την κάθε Μονάδα Παραγωγής. Με στόχο αυτήν την πρόληψη και σε αρμονική συνεργασία με την Πολιτεία θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη ρύθμιση που θα καθιστά απαραίτητη σχετική γνωμοδότηση του ΣΕΒΕΣ περί την άδεια της μονάδας παραγωγής, τον εξοπλισμό και τα μέσα αυτού, την βιωσιμότητα (π.χ. λόγω υπερβολικής συγκέντρωσης σε συγκεκριμένο χώρο, όπως το Λεκανοπέδιο Αττικής), την περιβαλλοντική επιβάρυνση, την αξιοπιστία του φορέα και συναφή ζητήματα, σε κάθε επίπεδο αδειοδότησης, όπως (1) για ίδρυση, λειτουργία, αναθεώρηση ή ανανέωση, μετεγκατάσταση τέτοιων βιομηχανιών - βιοτεχνιών και γενικότερα μονάδων παραγωγής Σκυροδέματος και (2) για θέση σε κυκλοφορία οχημάτων μεταφοράς και χρησιμοποίησης του προϊόντος αυτού (βαρέλες, αντλίες κλπ). Τονίζεται ότι η προώθηση τέτοιων ουσιαστικών ρυθμίσεων για

την προστασία της ποιότητας του Σκυροδέματος συνιστά αναγκαία μέριμνα της Πολιτείας, ιδίως σε μία χώρα που έχει υποστεί επανειλημμένα καταστροφές από σεισμούς. Ταυτόχρονα όμως προστατεύεται έτσι και ο καταναλωτής από ∆ημόσια έργα, προστατεύονται και οι υπεύθυνοι μηχανικοί και κατασκευαστές από ασυνεπείς παραγωγούς, προστατεύεται και ο ελεύθερος ανταγωνισμός από τους αθέμιτα ενεργούντες παραγωγούς και διακινητές, που για να μειώσουν το κόστος και «χτυπήσουν» τις τιμές, τελικά προκαλούν σύγχυση στους καταναλωτές και θίγουν τον ελεύθερο θεμιτό ανταγωνισμό, εκθέτοντας το κράτος μας στην ΕΕ, ενώ βλάπτουν και την ποιότητα του σκυροδέματος (σε πρώτες ύλες, συνθέσεις, χώρους διατήρησης και όρους διακίνησης) και την ∆ημόσια Οικονομία, προς διεύρυνση του περιθωρίου κερδών τους, καταστρατηγούντες και τις προδιαγραφές του ΚΤΣ και τις φορολογικές διατάξεις παρακολούθησης και διακίνησης του Σκυροδέματος. Αντίθετα, οι οργανωμένοι και συνεπείς παραγωγοί, σεβόμενοι τις προδιαγραφές αυτές, εύλογα επιβαρύνονται με μείζον κόστος υλικών, εξοπλισμού, διαδικασιών, προσωπικού, διακίνησης, ελέγχων, με αποτέλεσμα να εντείνεται συνεχώς η στρέβλωση της αγοράς και να επιταχύνεται είτε η υποβάθμιση της ποιότητας, είτε ο εξοβελισμός των υγιών και συνεπών παραγωγών, σε βάρος της Εθνικής Οικονομίας και της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.

σχεδόν μόνον καλύπτουν οικονομικά τα έξοδα του Συνδέσμου. Πώς να ικανοποιεί και να καλύπτει ανάγκες των Εταιριών όταν στην ουσία ένας άνθρωπος με τις περιορισμένες οικονομικά δυνατότητες του Συνδέσμου πρέπει να διεκπεραιώνει τα πάντα. Ενώ πολλές φορές οι ίδιες οι Εταιρίες για δικά τους λάθη και παραλήψεις μεταφέρουν την ευθύνη στον ΣΕΒΕΣ, δημιουργώντας αρνητικές εντυπώσεις και επηρεάζοντας άσχημα και άλλους συναδέλφους. Είναι τουλάχιστον λυπηρό ότι σοβαρές επιτυχίες του ΣΕΒΕΣ για όλο τον κλάδο δεν αναγνωρίζονται και ξεχνιούνται. Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε πολλές άλλες ενέργειες που έχουν γίνει και γίνονται αλλά όλα αυτά θα καταγραφούν ξεχωριστά σαν ολοκληρωμένο έργο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ετοίμου Σκυροδέματος από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι σήμερα, έργο το οποίο το δουλεύουμε ήδη και θα αποτελεί φόρο τιμής σε όσους πρόσφεραν έργο σ’ αυτόν. Σήμερα οι καιροί απαιτούν πλέον μία νέα δυναμική, καινούριους τρόπους σκέψης και δράσης. Η διάθεση, η ικανότητα και ο χρόνος υπάρχουν, τα μέσα δεν υπάρχουν. Αν δεν συνειδητοποιήσετε ότι μόνο η ενεργητική συμμετοχή σας ή η κάλυψη με εμπιστοσύνη και αναγνώριση του Συλλογικού σας οργάνου θα δημιουργεί συνθήκες επιβίωσης, εξέλιξης, προόδου και αποτελεσματικότητας.

Συνεπώς γίνεται κατανοητό ότι για την επιτυχία τέτοιων στόχων πρέπει να υπάρχει αντιπροσωπευτικό όργανο ο ΣΕΒΕΣ, αλλά ΣΕΒΕΣ σημαίνει συμμετοχή, σημαίνει υπευθυνότητα, σημαίνει θέληση στήριξης και αναγνώρισης της ανάγκης ύπαρξης ενός δυνατού ανεξάρτητου και με ισχυρές δυνατότητες δράσης Συλλογικού Οργάνου.

Είναι ακατανόητο και λυπηρό ο ΣΕΒΕΣ να αναγνωρίζεται και να εκτιμάται σε Ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, να επιζητάται η συμμετοχή του από την Πολιτεία, ΤΕΕ, Οργανισμούς κλπ και όλα αυτά να μην βρίσκουν ανταπόκριση από τα Μέλη του.

ΣΕΒΕΣ θα έπρεπε να είστε όλοι εσείς και όχι μια μικρή μερίδα Εταιριών που όλα αυτά τα χρόνια εκπροσωπεί και εργάζεται αφιλοκερδώς και διαθέτοντας πολύ χρόνο για την προώθηση και βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του κλάδου.

Κυρίες – Κύριοι, ο ΣΕΒΕΣ δεν είναι απλά ένα Συλλογικό Όργανο που εκπροσωπεί όλες τις Εταιρίες Παραγωγής Ετοίμου Σκυροδέματος στην Ελλάδα ενεργά Μέλη και μη, είναι πλέον και ένας θεσμός που δημιουργήθηκε και αποδίδει έργο μέσα από εμπειρίες 40 ετών. Ο ΣΕΒΕΣ επιβάλλεται να συνεχίσει να υπάρχει και να παράγει έργο, επιβάλλεται να στηριχτεί και να ακουσθεί.

Πώς όμως να συνεχίσει να λειτουργεί και να προσφέρει έργο όταν λίγες μόνο Εταιρίες είναι ενεργά Μέλη και από αυτά τα μισά

Ο ΣΕΒΕΣ σας χρειάζεται και όλοι μας χρειαζόμαστε τον ΣΕΒΕΣ. τεύχος 1ο /2010

9

ULTRA™ Fluid: Η νέα «υπέρευστη» πρόταση από τη Lafarge Beton για σίγουρη και εύκολη σκυροδέτηση Με προσήλωση στην καινοτομία, στην ποιότητα και στην παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, η Lafarge Beton προσθέτει στη γκάμα προϊόντων της το νέο υπέρευστο σκυρόδεμα Ultra™ Fluid. Το Ultra™ Fluid είναι ένα έτοιμο σκυρόδεμα που εγγυάται σταθερή εργασιμότητα κατηγορίας S4 - S5 (κάθιση 16-25cm) για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο (2) ωρών.

Η ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του νέου αυτού προϊόντος διασφαλίζονται από τη χρήση εγκεκριμένων και συμβατών μεταξύ τους πρώτων υλών και μετά από συστηματική δοκιμαστική περίοδο στο εργαστήριο του Τμήματος Ποιότητας και Ανάπτυξης Προϊόντων της Lafarge Beton, το οποίο σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας του Ομίλου Lafarge (Lafarge Center of Research) πιστοποιεί τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες όλων των προϊόντων σκυροδέματος. Η ειδική σύνθεση του Ultra™ Fluid επιτυγχάνει απόλυτη ομοιομορφία μάζας και παρέχει αυξημένη εργασιμότητα παραμένοντας πάντα εντός των πλαισίων του Κανονισμού Τεχνολογίας Σκυροδέματος (ΚΤΣ 97). Το Ultra™ Fluid διατίθεται σε όλες τις κατηγορίες αντοχής και εφαρμόζεται σε όλες τις κατασκευές από σκυρόδεμα. ∆ιατηρεί τα χαρακτηριστικά του συμβατικού σκυροδέματος που αφορούν στην ομαλή ανάπτυξη αντοχών χωρίς καθυστέρηση της πήξης. Ακόμα, υπάρχει η δυνατότητα να παραχθεί με ειδικά χαρακτηριστικά (π.χ. με ίνες πολυπροπυλενίου ή μεταλλικές, έγχρωμο) σε περιπτώσεις όπου οι εφαρμογές έχουν ειδικές απαιτήσεις. Με τη χρήση του Ultra™ Fluid αποτρέπεται η συνήθης «πρακτική» της προσθήκης νερού στο εργοτάξιο με στόχο τη βελτίωση της εργασιμότητας, που τελικά επιτυγχάνει μόνο πτώση αντοχών, εξίδρωση (bleeding), απόμιξη και ρηγμάτωση του σκυροδέματος. Επιπρόσθετα, λόγω της εξαιρετικής ευκολίας διάστρωσης και συμπύκνωσης (απαιτείται λιγότερη δόνηση) το νέο αυτό προϊόν προσφέρει καλύτερη παραγωγικότητα στο εργοτάξιο (συντομότερη και ευκολότερη σκυροδέτηση) με σημαντικά οικονομικά οφέλη για τον χρήστη του.

10

τεύχος 1ο /2010

Η σειρά Ultra της Lafarge Beton αποτελείται από προϊόντα που σκοπό έχουν να στηρίξουν και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των κατασκευών με λύσεις σκυροδεμάτων όπως ινοπλισμένα, μειωμένης υδατοπερατότητας, χαμηλού ειδικού βάρους (ελαφροσκυροδέματα), πλήρωσης ορυγμάτων, εκτοξευόμενα καθώς και τσιμεντοκονιάματα (γεμίσματος, κτισίματος και σοβατίσματος). Πλέον των προιόντων Ultra, η Lafarge Beton διαθέτει καινοτόμα προϊόντα σκυροδέματος όπως τα Agilia (αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα) και Artevia (διακοσμητικά σκυροδέματα). Η Lafarge Beton δραστηριοποιείται στην Ελλάδα στο χώρο των δομικών υλικών με 23 μονάδες ετοίμου σκυροδέματος και 10 λατομεία εξόρυξης αδρανών υλικών. Είναι μέλος του ομίλου Lafarge ενός οργανισμού με ιστορία 170 ετών, με παρουσία σε περισσότερες από 75 χώρες στον κόσμο και με σχεδόν 75.000 εργαζόμενους. Έχει προχωρήσει σε επιτυχημένες συνεργασίες με μεγάλες και μικρές κατασκευαστικές εταιρίες και έχει συμμετάσχει στην αποπεράτωση σημαντικών έργων σε όλη την Ελλάδα. www.lafarge.gr

ΝΕΑ & ΕΠΙΚΑΙΡΑ

Σύστημα επιτελικής παρακολούθησης των έργων από το υπ. Υποδομών

Τιτάν: Στα 22 ευρώ αυξάνει την τιμή στόχο η HSBC

Σ

Ο υπουργός Υποδομών ∆ημήτρης Ρέππας ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός συστήματος επιτελικής παρακολούθησης των δημόσιων έργων, μελετών και υπηρεσιών.

Το σύστημα, θα περιλαμβάνει τα θεσμικά στοιχεία του έργου, τις βασικές ημερομηνίες του (δημοπράτηση, υπογραφή σύμβασης, παράδοση), τα οικονομικά δεδομένα, την κατάσταση της σύμβασης, την κωδικοποίησή του, καθώς και γενικές πληροφορίες, όπως ανάδοχος, περιβαλλοντικοί όροι κλπ, και θα λειτουργεί μέσω ∆ιαδίκτυο. «Το όλο σύστημα θα αρχίσει να λειτουργεί μέσα στο 2010 και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη διαφάνεια» συμπλήρωσε. Ο υπουργός ανακοίνωσε ότι μέσα στο 2010 και αφού ολοκληρωθούν όλες οι φάσεις της διαβούλευσης, θα κατατεθεί νομοσχέδιο στη Βουλή για την θέσπιση νέου συστήματος μελετών και δημοπράτησης των δημοσίων έργων. Το ισχύον νομικό πλαίσιο μελετών και εκτέλεσης των έργων έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του και ήρθε η ώρα για την αναγκαία αλλαγή του είπε ο κ. Ρέππας Η πρώτη φάση της διαβούλευσης ολοκληρώνεται στις 29 Ιανουαρίου, η δεύτερη τέλος Μαρτίου, η τρίτη τέλος Μαΐου και στη συνέχεια θα ληφθούν αποφάσεις.

Ξεπέρασαν τα 3 δισ. ευρώ οι ακάλυπτες επιταγές και οι απλήρωτες συναλλαγματικές

Σ

τα 189,2 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε η αξία των ακάλυπτων επιταγών το Νοέμβριο του 2009 παρουσιάζοντας αύξηση 23,47% σε σχέση με το Νοέμβριο του 2008. Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Τειρεσίας ΑΕ», τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 οι ακάλυπτες επιταγές ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ και σε τεμάχια σε 286.586. Το Νοέμβριο του 2009 οι ακάλυπτες επιτα-

γές σημείωσαν αύξηση 42,35% σε τεμάχια σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2008. Οι απλήρωτες συναλλαγματικές ανήλθαν το Νοέμβριο του 2009 σε τεμάχια σε 12.199 και σε αξία 21,2 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση 8,03% και μείωση 6,16% αντίστοιχα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 οι απλήρωτες συναλλαγματικές ανήλθαν σε τεμάχια σε 138.505 και σε αξία σε 228 εκατ. ευρώ.

12

τεύχος 1ο /2010

ε αύξηση της τιμής-στόχου για την μετοχή της Τιτάν στα 22 ευρώ από 19,2 ευρώ προηγουμένως, προχώρησε με έκθεσή της στις 16/12 η HSBC, διατηρώντας την σύσταση “neutral”. Η χρηματιστηριακή αυξάνει παράλληλα τις εκτιμήσεις της για τα κέρδη ανά μετοχή της Τιτάν κατά 11% για το 2009, ενώ τις μειώνει κατά 18-19% για το 2010-2011, λόγω των ισχνών μεσοπρόθεσμων προοπτικών στην Ελλάδα και την ΝΑ Ευρώπη. Σημειώνει πάντως πως η ύπαρξη ισχυρών αποδείξεων ανάκαμψης στις αγορές-κλειδιά στις οποίες δραστηριοποιείται, θα οδηγούσε σε re-rating της μετοχής.

Προβληματίζει το κόστος της εθελούσιας στον ΟΛΠ

Ο

αρμόδιος υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος εξέφρασε τον προβληματισμό του για το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που θα εφαρμοστεί στον ΟΛΠ). Ο υπουργός έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, προκειμένου να τον ενημερώσει για την πορεία του διαλόγου για το Ασφαλιστικό. Κατά την έξοδό του από το Προεδρικό Μέγαρο, ο κ. Λοβέρδος επανέλαβε ότι ταμεία δεν αντέχουν να πληρώσουν τέτοια ποσά. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου από τον ΟΛΠ θα κοστίσει 80 εκατομμύρια ευρώ στην περίπτωση που ασκήσουν το δικαίωμα όλα τα άτομα που έχουν προβλεφθεί.

ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΙΣ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ

RK 320

WGA 600

Τύπος περιστροφικός, κατασκευασμένος με τις πλέον σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές, συνεχούς ρεύματος (D.C.) για την συγκόλληση όλων των ειδών των κολλουμένων μετάλλων, σίδηρο, χάλυβα, αλουμίνιο, ορείχαλκο, χαλκό και τα κράματα αυτών, πάντα με το ανάλογο ηλεκτρόδιο. Επίσης xρησιμοποιεί το ηλεκτρόδιο 6010 και 7018 ειδικό για σωλήνες.

Tύπος κατασκευασμένος με τις πλέον σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές, ο οποίος είναι ζεύξη δύο γεννητριών TRIODYN DK 350-2 και K 350 DC με πετρελαιοκινητήρα ZETOR Z7701 4κύλινδρο, 4Τ, υδρόψυκτο, 70ΗΡ/1850rpm και με γεννήτρια εναλλασσομένου 10KVA, 3 X 380/220V για φωτισμό στο χώρο εργασίας, χρήση μικρών εργαλείων χειρός (δράπανα, τροχούς), χρήση τρίτης ηλεκτροσυγκόλλησης INVERTER, κυλιόμενος σε δύο μεγάλους τροχούς ελαστικούς, τρακτερωτούς, με κοτσαδόρο και φρένο, βάρους 1.500 κιλά.

∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ • τύπος κατάλληλος να εφοδιαστεί και με μηχανισμό τηλεχειρισμού αποστάσεως εκτός από τον ήδη υπάρχοντα ενσωματωμένο.

• συγκόλληση με σύστημα TIG ARGON (χωρίς ηλεκτρόδιο, με ακίδα βολφραμίου) για τη ρίζα.

• κοπή μετάλλων με κατάλληλη τσιμπίδα αέρος ΑRG. • έχει ελεύθερο άξονα για την ζεύξη με πετρελαιοκινητήρα.

• σε περίπτωση δε που ζητείται μεγαλύτερη απόδοση είναι δυνατόν να γίνει παράλληλη σύνδεση με άλλη μηχανή σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του τεχνικού φυλλαδίου οπότε δίδει μέχρι 620ΑΜΡ.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Όρια εντάσεως ...................................................από 30-350ΑΜΡ Κινητήρας .............................................................τριφασικός 380/50Ηz – 440/60Ηz -500/60Hz Ισχύς .......................................................................14KW Συνεχής συγκόλληση δια χειρός 50% .....350ΑΜΡ Συνεχής συγκόλληση δια χειρός 35%......400ΑΜΡ Κατάλληλος για ηλεκτρόδιο διαμέτρου..1,5–και 8mm Βάρος .....................................................................320 Kg ∆ιαστάσεις μήκος Χ πλάτος Χ ύψος ..........840 Χ 612 Χ 935mm

∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ • ∆υνατότητα συγκόλλησης μονής παροχής 600ΑΜΡ – 60%, 500ΑΜΡ – 100% (μία τσιμπίδα) μέχρι 12χιλ. ηλεκτρόδιο.

• ∆υνατότητα συγκόλλησης διπλής παροχής 2 Χ 350ΑΜΡ – 60% (δύο τσιμπίδες ανεξάρτητες), από 2 έως και 8χιλ. ηλεκτρόδιο.

• ∆υνατότητα συγκόλλησης με ηλεκτρόδιο 6010 και 7018 ειδικό για σωλήνες ύδρευσης (κατεβατό) • ∆υνατότητα ρύθμισης από 20 – 600ΑΜΡ.

• ∆υνατότητα ρύθμισης των ΑΜΡ από απόσταση.

• ∆υνατότητα συγκόλλησης με σύστημα TIG (χωρίς ηλεκτρόδιο, με ακίδα βολφραμίου) • ∆υνατότητα κοπής με 12χιλ. κάρβουνο με πιστόλι ARG. • Τρυπάνι γείωσης.

• Γενικό πίνακα ελέγχου χειρισμού με αμπερόμετρα,όργανα θερμοκρασίας, ρελέ προστασίας, αυτόματη ασφάλεια 220/380V, πρίζα 220/380V. • Με γάντζο στην οροφή για την ανύψωσή του με γερανό.

• Eιδικά πόδια στήριξης για την σωστή ευθυγράμμιση του μηχανήματος.

• Με μόνωση για την ηχορύπανση.

• Ηχορύπανση: 65 dB.

ΗMΙΑΥΤΟΜΑΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΙΣ - MIG/MAG ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ Υψηλής ισχύος ηλεκτροσυγκόλληση κατάλληλη για βαριές εργασίες.Η δύναμη συγκόλλησης ελέγχεται συνεχώς χρησιμοποιώντας αισθητήρα.Ο ηλεκτρονικός έλεγχος επιτρέπει set up πριν και μετά την διείσδυση του προστατευτικού αερίου. Υδρόψυκτη, με ηλεκτρονικό εγκέφαλο και με ξεχωριστό τροφοδότη, ο οποίος φέρει τέσσερα ράουλα με μοτέρ μειωτήρα με γρανάζια και λάδι. Συνοδεύεται με επέκταση καλωδίων τροφοδότη 15 μέτρων.

WSP 600

• Χρησιμοπιεί σύρμα μασίφ 0,8-1,0-1,2-1,4-1,6-2,0 χιλιοστά και open arc (παραγεμιστό) 1,2-1,6-2,0-2,4-3,2 χιλιοστά • Kολλά όλα τα μέταλλα καθώς και ανοξείδωτο και αλουμίνιο.

Τεχνικά χαρακτηριστικά Ονομαστική τάση εισόδου: ...........................3 x 400/50 Hz Συνολική ισχύς εισόδου: ...............................34 kVA Μέγιστο ρεύμα συγκόλλησης: ....................20A/13, 5 V min. 600A/44V Τάση συγκόλλησης: .........................................13,5 - 44V Βάρος της πηγής: .............................................420 kg Βάρος τροφοδότη: ...........................................35 kg ∆ιαστάσεις της πηγής (WxLxH): .................600x1120x950 mm ∆ιαστάσεις του τροφοδότη (WxLxH): ......510x730x240 mm τεύχος 1ο /2010

13

Τα μηχανήματα κατεδαφίσεων της κέρδισαν το Βραβείο Καινοτομίας Η εναρκτήρια εκδήλωση βράβευσης μηχανημάτων κατεδαφίσεων, έλαβε χώρα στο Άμστερνταμ, βραβεύοντας τα μηχανήματα κατεδαφίσεων της Volvo με το Βραβείο Καινοτομίας.

Τα μηχανήματα κατεδαφίσεων της Volvo απέσπασαν το Βραβείο Καινοτομίας για Προϊόντα Παραγωγής στο σχετικό δείπνο-γκαλά που οργανώθηκε. Η εκδήλωση οργανώθηκε από το διεθνές περιοδικό ”Κατεδαφίσεις και Ανακύκλωση” (Demolition & Recycling International), την 6η Νοεμβρίου 2009 στο ξενοδοχείο Okura στο Άμστερνταμ, όπου παρευρέθησαν ειδικοί σε θέματα κατεδαφίσεων από όλο τον κόσμο. “Είναι πάντα ευχάριστο να αναγνωρίζεται η προσπάθεια σου, αλλά να βραβεύεσαι από τους ίδιους τους κατασκευαστές και ειδικούς είναι πραγματικά ενθαρρυντικό“, δήλωσε ο Derrick Butterfield, γενικός διευθυντής σχεδιασμού Μάρκετινγκ της Volvo Μηχανήματα Έργων. “Γνωρίζουμε ότι ο τομέας κατεδαφίσεων έχει ξεχωριστές ανάγκες, όχι μόνο σε επίπεδο ασφάλειας για το χειριστή, αλλά και σε θέματα επιδόσεων και αντοχής“. Η πλήρης πρόταση της Volvo με μηχανήματα κατεδαφίσεων στάνταρτ παραγωγής, καλύπτει όλα τα κριτήρια με τρόπο εύκολα αντιληπτό από τους πελάτες.

Όλα στο βασικό εξοπλισμό Καλύπτοντας τις ανάγκες εφαρμογών ανακύκλωσης υλικών, η πλήρης σειρά εκσκαφέων της Volvo έχουν προσαρμοστεί για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολότερες συνθήκες κατεδαφίσεων. Η γκάμα περιλαμβάνει έξι μοντέλα εκσκαφέων κατεδάφισης EC210CLD, EC240CLD, EC290CLD, EC360CLD, EC460CLD και EC700CLD. Τα μηχανήματα διατηρούν όλα τις ιδιότητες των βασικών εκσκαφέων, αλλά επιπρόσθετα προσφέρουν ενισχυμένη ασφάλεια κατά τη λειτουργία, ενώ την ίδια στιγμή διαθέτουν αναβαθμισμένα υδραυλικά πράγμα που επιτρέπει στο μηχάνημα να συμπεριφέρεται σαν πολύ - εργαλείο. Απόξεση, κόψιμο, κονιορτοποίηση, θραύση, διαχωρισμός και καθάρισμα: οι εκσκαφείς κατεδαφίσεων Volvo μπορούν να βγάλουν εις πέρας μια μεγάλη ποικιλία διαφορετικών εργασιών. Εξαρτήσεις όπως θραυστήρες μπετόν, αρπάγες, σφυριά, ψαλίδια και πολυεπεξεργαστές απαιτούν διαφορετικές ρυθμίσεις στα υδραυλικά: επιπλέον γραμμές ή διαφορετικές ρυθμίσεις παροχής. Συνεπώς, η νέα σειρά εκσκαφέων κατεδαφίσεων της Volvo, σας δίνουν τη δυνατότητα να αλλάξετε εξαρτήσεις εύκολα (με τον ταχυσύνδεσμο εξαρτήσεων) και με την προεγκατάσταση βοηθητικών υδραυλικών γραμμών.

14

τεύχος 1ο /2010

Θωράκιση πλαισίου Πέρα από το πλατύ αντίβαρο και τις μακριές ερπύστριες για μεγαλύτερη σταθερότητα σε ανώμαλα εδάφη, η νέα σειρά μηχανημάτων κατεδαφίσεων Volvo έχει χαρακτηριστικά που προσδίδουν αυξημένη προστασία. Οι πλήρους μήκους ποδιές προστατεύουν τις ερπύστριες και τα ράουλα, ενώ οι βαρέως τύπου πλάκες προστασίας του πλαισίου και της ανωδομής εξαλείφουν κινδύνους φθοράς ή διάτρησης από αιχμηρά αντικείμενα και μπάζα. Για ευκολότερη πρόσβαση συντήρησης, οι προστατευτικές πλάκες είναι ανοιγόμενες και τα μπουλόνια έχουν προστασία κεφαλής. Το γρανάζι περιστροφής έχει ένα πρόσθετο χιτώνιο προστασίας για αποφυγή εισόδου συρμάτων, μπετόβεργων, καλωδίων κλπ, που μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στο στεγανωτικό παρέμβυσμα, τους αγωγούς γράσου κλπ. Η ανωδομή των εκσκαφέων κατεδαφίσεων της Volvo χαρακτηρίζεται, επίσης, από εκτενείς βελτιώσεις. Το σύστημα προστασίας πλάγιων κρούσεων προστατεύει από φθορές που προκαλούνται από χτυπήματα κατά τη διάρκεια των περιστροφών. Οι θυρίδες πρόσβασης στα ψυγεία και τις αντλίες είναι από ενισχυμένο ατσάλι (διπλού πάχους) για αυξημένη αντοχή, ενώ το ενσωματωμένο ατσάλινο πλέγμα αποτρέπει την είσοδο μικρο-σωματιδίων στα ψυγεία και τον κινητήρα. Οι κύλινδροι και οι σωληνώσεις της μπούμας και του κάδου διαθέτουν ατσάλινες προστασίες για κρούσεις και ξένα αντικείμενα. Η καμπίνα διαθέτει προστασία από πτώση αντικειμένων (FOG) χωρίς να περιορίζεται η ορατότητα του χειριστή. Η προστασία FOG είναι ανακλινόμενη για εύκολο καθαρισμό του παμπρίζ – το οποίο επιπλέον είναι άθραυστο. Η κούραση του χειριστή ελαχιστοποιείται, λόγω της αντικραδασμικής και πολυρυθμιζόμενης θέσης. Τέλος, το σύστημα κλιματισμού και η θετική πίεση καμπίνας παρέχουν άνεση στον χειριστή, ενώ η σκόνη μένει έξω από την καμπίνα.

Πειραματική προσέγγιση της χρήσης ανακυκλωμένων αδρανών βιομηχανικής επεξεργασίας στην παραγωγή νέου σκυροδέματος Μέρος II Σοφία Μαυρίδου, Υποψ. ∆ιδακτ., Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, ΑΠΘ Νικόλαος Οικονόμου, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, ΑΠΘ Λέξεις κλειδιά: Ανακυκλωμένα αδρανή σκυροδέματος (Α.Α.Σ), Απόβλητα από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (Α.Ε.Κ.Κ), σκυρόδεμα, περιβάλλον, θερμοκρασία, κόστος

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα εργασία αποτελεί συνέχεια και ολοκλήρωση προηγούμενης με θέμα την πειραματική διερεύνηση της χρήσης ανακυκλωμένων αδρανών στην παραγωγή μιγμάτων σκυροδέματος. Στα πλαίσια αυτής, παρήχθησαν μίγματα σκυροδέματος με μερική αντικατάσταση των φυσικών με ανακυκλωμένα αδρανή. Τα ανακυκλωμένα αδρανή προήλθαν από τη θραύση κομματιών παλαιού σκυροδέματος τυχαίας ηλικίας, σύστασης και προέλευσης. Ελέχθησαν ιδιότητες των μιγμάτων τόσο σε νωπή όσο και σε σκληρυμένη κατάσταση. Η μελέτη ολοκληρώνεται με την παρουσίαση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των παραγόμενων μιγμάτων καθώς και οικονομικών στοιχείων παραγωγής ενδεικτικών συνθέσεων.

Το θέμα της εναλλακτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων διαφόρων κατηγοριών αποτελεί αντικείμενο πολλών μελετών παγκοσμίως. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες ιδιοτήτων προϊόντων τσιμέντου με προσθήκη στερεών αποβλήτων όπως φθαρμένα ελαστικά (Oikonomou and Mavridou, 2007), γυαλί (Schwarz N. et al, 2008), πλαστικό (Al-Manaseer A.A and Dalal T.R, 1997) καθώς και Απόβλητα από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (Α.Ε.Κ.Κ.) (Οικονόμου Ν. και Σελεβός Στ. 1999, Olorunsogo FT and Padayachee N 2002, Oikonomou, N. 2005, Μαυρίδου κα, 2009). Στην παρούσα εργασία, η οποία αποτελεί συνέχεια προηγούμενης με θέμα την αξιοποίηση των ανακυκλωμένων αδρανών σε μίγματα σκυροδέματος (Μαυρίδου Σ. κα, 2009), μελετώνται ιδιότητες σκυροδέματος με αυτού του είδους τα αδρανή τόσο σε νωπή όσο και σε σκληρυμένη κατάσταση. Παράλληλα τα παραγόμενα μίγματα εξετάζονται στερεοσκοπικά ενώ ελέγχονται και ως προς αντίσταση σε ολίσθηση καθώς και στην έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (200 και 400°C). Τέλος, δίνονται ενδεικτικά οικονομικά στοιχεία παραγωγής 2 εξ’ αυτών.

τεύχος 1ο /2010

15

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Αδρανή Για την παραγωγή των Ανακυκλωμένων Αδρανών Σκυροδέματος (Α.Α.Σ.), τροφοδοτήθηκαν στο σύστημα, κομμάτια παλαιού σκυροδέματος, άγνωστης πρωτογενούς προέλευσης και ηλικίας που προήλθαν από υλικό κατεδαφίσεων του ευρύτερου Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Η προμήθεια των ανακυκλωμένων αδρανών έγινε από τη μονάδα επεξεργασίας Α.Ε.Κ.Κ. σταθερού τύπου «Ανακύκλωση Αδρανών Μακεδονίας ΑΕ» (Σχήμα 1). Τα ανακυκλωμένα αδρανή προτού ενσωματωθούν στα νέα μίγματα σκυροδέματος ελέγχθηκαν ως προς την καταλληλότητά τους

ως αδρανή υλικά. Οι ιδιότητες που μελετήθηκαν φαίνονται στον Πίνακα 1 για τα ανακυκλωμένα και στον Πίνακα 2 για τα φυσικά, αντίστοιχα. Οι κοκκομετρικές καμπύλες όλων των κλασμάτων τόσο των φυσικών όσο και των ανακυκλωμένων αδρανών φαίνονται παρακάτω στα σχήματα 2-4.

Συνθέσεις Για το σκοπό της εργασίας παρασκευάσθηκαν μίγματα σκυροδέματος με χρήση τσιμέντου TITAN CEM II 32.5Ν και TITAN CEM I 42.5R, αδρανών λατομείου ∆ρυμού, ανακυκλωμένων αδρανών, ειδικού πρόσθετου επιβραδυντή Pozzolith 134 CF, πρόσθετου υπερρευστοποιητή Glenium C329 και νερού, όπως φαίνεται και στον Πίνακα 3. Σχήμα 1. Άποψη της μονάδας επεξεργασίας Α.Ε.Κ.Κ. «Ανακύκλωση Αδρανών Μακεδονίας ΑΕ»

Πίνακας 1. Χαρακτηριστικά ανακυκλωμένων αδρανών.

Πίνακας 2. Χαρακτηριστικά φυσικών αδρανών.

Πίνακας 3. Συνθέσεις και ποσότητες συστατικών σε kg στο 1m3 σκυροδέματος.

16

τεύχος 1ο /2010

Οι κοκκομετρικές καμπύλες των συνθέσεων 7-10 δίνονται παρακάτω στα σχήματα 2-4.

θοδο δοκιμής (ASTM E303-83) στο εργαστήριο ∆ημοσίων Έργων της Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας. Τα σχετικά αποτελέσματα φαίνονται στο Σχήμα 5.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Τα μηχανικά χαρακτηριστικά όλων των μιγμάτων φαίνονται στον Πίνακα 4.

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΕ ΟΛΙΣΘΗΣΗ Η αντίσταση σε ολίσθηση μετρήθηκε σύμφωνα με την πρότυπη μέ-

Μέρος της εργασίας αποτέλεσε η μελέτη της επίδρασης των ανακυκλωμένων αδρανών στη μικροδομή των μιγμάτων σκυροδέματος με τη χρήση οπτικού στερεοσκοπίου τύπου Leica Wild M10. Ισχυρή συνάφεια παρατηρείται στα συμβατικά μίγματα με αδρανή ∆ρυμού (Σχήμα 6α). Όσον αφορά στα ανακυκλωμένα, οι κόκκοι των ανακυκλωμένων αδρανών χαρακτηρίζονταν από τραχεία επιφάνεια

Σχήμα 2. Κοκκομετρική καμπύλη για συνθέσεις με άμμο ανακυκλωμένη και γαρμπίλι λατομείου (συνθέσεις 7 και 8).

Σχήμα 3. Κοκκομετρική καμπύλη για συνθέσεις με γαρμπίλι ανακυκλωμένο και άμμο λατομείου (σύνθεση 9).

Σχήμα 4. Κοκκομετρική καμπύλη για συνθέσεις με ανακυκλωμένο γαρμπίλι και άμμο μισή λατομείου και μισή ανακυκλωμένη (σύνθεση 10).

τεύχος 1ο /2010

17

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

με γωνιώδες σχήμα, το οποίο συντέλεσε στην επίσης ισχυρή συνάφεια των αδρανών με το υπόλοιπο μίγμα, είτε αυτά αντικαθιστούν χονδρόκοκκα είτε λεπτόκοκκα φυσικά αδρανή είτε συνδυασμό τους (Σχήμα 6β).

ΕΠΙ∆ΡΑΣΗ ΥΨΗΛΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ Για τον έλεγχο της επίδρασης υψηλών θερμοκρασιών στα μηχανικά χαρακτηριστικά μιγμάτων σκυροδέματος χρησιμοποιήθηκε ειδικός κλίβανος Controller KT-4000 (Σχήμα 7). Ο κλίβανος αποτελείται γενικά από ειδικά σχεδιασμένο θάλαμο θέρμανσης και απαγωγό αερίων καθώς και από αυτόματο πίνακα ελέγχου της θερμοκρασί-

ας στο εσωτερικό του κλιβάνου. Με τον ειδικό κλίβανο μπορούν να πραγματοποιηθούν ειδικές ρυθμίσεις ανάπτυξης και διατήρησης της θερμοκρασίας σε τρεις ζώνες, στις οποίες χωρίζεται το εσωτερικό του. Ελέχθησαν κυβικά δοκίμια διαστάσεων 7.5x7.5x7.5cm. Οι διαστάσεις των δοκιμίων ελήφθησαν με βάση τη χωρητικότητα του φούρνου. Η θέρμανση πραγματοποιήθηκε με ρυθμό ανάπτυξης θερμοκρασίας 100°C/h ενώ τα δοκίμια παρέμειναν στους 200 και 400°C, αντίστοιχα για διάστημα 30 min. Πριν και μετά την τοποθέτησή τους στο φούρνο μετρήθηκαν το δυναμικό μέτρο ελαστικότητας καθώς και η θλιπτική αντοχή των δοκιμίων (Σχήμα 8α,β). Τα δοκίμια μετά τη δοκιμή ψύχθηκαν σταδιακά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Πίνακας 4. Αποτελέσματα εργαστηριακών συνθέσεων σκυροδέματος σε νωπή και σκληρυμένη κατάσταση.

Σχήμα 5. Αντίσταση σε ολίσθηση μιγμάτων σκυροδέματος με και χωρίς ανακυκλωμένα αδρανή

Σχήμα 6α,β. ∆ομή συμβατικού σκυροδέματος (σύνθεση 4) και σκυροδέματος με ανακυκλωμένα αδρανή- γαρμπίλι-(σύνθεση 9).

Σχήμα 7. Ειδικός κλίβανος θέρμανσης

18

τεύχος 1ο /2010

Πριν και μετά την επιβολή υψηλών θερμοκρασιών στα δοκίμια, αυτά πραγματοποιήθηκε μακροσκοπική μελέτη. Σε όλα τα δοκίμια παρατηρήθηκε αλλαγή στο χρώμα της εξωτερικής τους επιφάνειας στους 400°C (Σχήμα 9α,β).

ανάλυση κόστους για 1 m3 σκυροδέματος για τη σύνθεση με ανακυκλωμένα αδρανή που εμφάνισε τα καλύτερα χαρακτηριστικά (σύνθεση 9) και την αντίστοιχη κατηγορίας αντοχής σύνθεση αναφοράς (σύνθεση 4).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μια βασική παράμετρος, η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά το σχεδιασμό σκυροδέματος αλλά κυρίως πριν από αυτόν είναι η εξέταση του κόστου3ς των παραγόμενων μιγμάτων. Ο Πίνακας 5 περιέχει την

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτέλεσε η μελέτη ιδιοτήτων μιγμάτων σκυροδέματος με φυσικά και ανακυκλωμένα αδρανή. Τα ανακυκλωμένα αδρανή προήλθαν από επεξεργασία (τεμαχισμό και διαλογή) παλαιών στοιχείων σκυροδέματος από κατεδαφίσεις του ευρύ-

Σχήμα 8. Χαρακτηριστικά μιγμάτων σκυροδέματος με φυσικά και ανακυκλωμένα αδρανή σε θερμοκρασία 25 (μαύρη στήλη), 200 (γκρι στήλη) και 400°C (λευκή στήλη).

α. ∆υναμικό μέτρο ελαστικότητας (GPa)

β. Θλιπτική αντοχή (MPa)

Σχήμα 9α,β. Μακροσκοπική εικόνα δοκιμίου πριν και μετά την έκθεση στους 400°C

Πίνακας 5. Ανάλυση κόστους σε € ανά m3 σκυροδέματος για τις συνθέσεις 4 (φυσικά αδρανή) και 9 (ανακυκλωμένο γαρμπίλι- φυσική άμμος)

τεύχος 1ο /2010

19

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

τερου Πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης δηλαδή παλαιού σκυροδέματος άγνωστης προέλευσης, ηλικίας και κατηγορίας αντοχής. Η επεξεργασία τους πραγματοποιήθηκε στη μονάδα επεξεργασίας ΑΕΚΚ, «Ανακύκλωση Αδρανών Μακεδονίας, Α.Ε.» Η μελέτη χωρίστηκε σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος (συνθέσεις 2,3,5 και 6), μελετήθηκαν συνθέσεις με πλήρη αντικατάσταση όλων των κλασμάτων φυσικών αδρανών με ανακυκλωμένα αντίστοιχης κοκκομετρίας. Παρήχθησαν σχετικά μίγματα και μελετήθηκαν φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά των μιγμάτων αυτών. Στο δεύτερο μέρος (συνθέσεις 7 έως και 10), τα αποτελέσματα του οποίου παρατίθενται στην παρούσα εργασία, η μελέτη ολοκληρώνεται με εξέταση χαρακτηριστικών μιγμάτων σκυροδέματος με μερική αντικατάσταση φυσικών αδρανών με ανακυκλωμένα. Παράλληλα, παρουσιάζονται επιπλέον ιδιότητες του συνόλου των μιγμάτων (συνθέσεις 1 έως και 10) όπως είναι η αντίσταση σε ολίσθηση και σε υψηλές θερμοκρασίες. Τέλος, για τη μητρική σύνθεση (σύνθεση 4) και για τη σύνθεση (9) με τα καλύτερα μηχανικά χαρακτηριστικά υπολογίσθηκε το κόστος των απαραίτητων υλικών για την παρασκευή 1 m3 σκυροδέματος. Όσον αφορά τα μηχανικά χαρακτηριστικά των μιγμάτων, η προσθήκη ανακυκλωμένων αδρανών έχει ως συνέπεια τη μείωση των χαρακτηριστικών αλλά την επίτευξη της κατηγορίας αντοχής σχεδιασμού. Ειδικότερα για τη σύνθεση 9, στην οποία πραγματοποιήθηκε ολική αντικατάσταση του κλάσματος του γαρμπιλιού με ανακυκλωμένο, παρατηρήθηκε ελάχιστα αυξημένη θλιπτική αντοχή σε σύγκριση με την αντίστοιχη μητρική. Οι τιμές της αντίστασης σε ολίσθηση για όλα τα μίγματα κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα, χωρίς ιδιαίτερες αυξομειώσεις. Όσον αφορά στην έκθεση των μιγμάτων σε υψηλές θερμοκρασίες, η προσθήκη ανακυκλωμένων αδρανών οδηγεί σε μίγματα ανθεκτικότερα σε σύγκριση με τα συμβατικά. Τα μίγματα αυτά διατηρούν έως και το 91 % της αρχικής τους θλιπτικής αντοχής έναντι του 80% των συμβατικών, ενώ για το μέτρο ελαστικότητας η εναπομένουσα τιμή τους κυμαίνεται μεταξύ 74-87% του αντίστοιχου συμβατικού. Ωστόσο στους 400°C, η μείωση τόσο της θλιπτικής αντοχής όσο και του δυναμικού μέτρου ελαστικότητας δεν είναι τόσο μεγάλη. Αξίζει να σημειωθεί πως κανένα από τα δείγματα με ανακυκλωμένα αδρανή δεν εμφάνισε επιφανειακά ρηγματώσεις εξαιτίας της έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες. Τέλος το κόστος παραγωγής της σύνθεσης 9, η οποία έδωσε και τις υψηλότερες τιμές μηχανικών αντοχών, υπολογίσθηκε ελαφρά μικρότερο από το αντίστοιχο της συμβατικής. Η σχετικά μικρή αυτή διάφορα αναμένεται να διευρυνθεί με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του σχετικού Προεδρικού ∆ιατάγματος και την πτώση του κόστους επεξεργασίας ανά τόνο στις μονάδες ανακύκλωσης λόγω της μαζικής εισροής υλικών. Ακόμη αξίζει να συνυπολογιστεί στο παραπάνω κέρδος και η μείωση των εξόδων από τις μεταφορές καθώς είναι δυνατόν με ένα δρομολόγιο να μεταφερθούν «μπάζα» από το εργοτάξιο στη μονάδα και στην επιστροφή να μεταφερθούν ανακυκλωμένα προϊόντα. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην πράξη είναι η εκτέλεση ξεχωριστών δρομολογίων για απόρριψη «μπαζών» και μεταφορά υλικών με τα οχήματα να είναι άδεια κατά τη μισή διαδρομή με αποτέλεσμα τις αυξημένες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις.

20

τεύχος 1ο /2010

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Οι συγγραφείς εκφράζουν θερμές ευχαριστίες στην εταιρία «Ανακύκλωσης Αδρανών Μακεδονίας Α.Ε.» για τη χορήγηση των ανακυκλωμένων αδρανών καθώς και στην εταιρεία «ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» και ιδιαίτερα στους Χημικούς Μηχανικούς κ. Μιχαηλίδη Εμμανουήλ, Προϊστάμενο και Μαρκογιάννη Κωνσταντίνο, Αναπληρωτή Προϊστάμενο του Εργαστηρίου της εταιρείας για την πολύτιμη βοήθειά τους. Οι συγγραφείς ευχαριστούν επίσης τη Λέκτορα του Εργαστηρίου ∆ομικών Υλικών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών κα Στεφανίδου Μαρία για την πολύτιμη βοήθειά της στη στερεοσκοπική παρατήρηση των δειγμάτων.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ Al - Manaseer, A.A, Dalal T.R, “Concrete containing plastic aggregates», Concrete International 19 (8), 1997: 47-52 ASTM E303-83 Standard Method for Measuring Surface Frictional properties using the British Pendulum Tester Schwarz N, Cam H, Neithalath N., «Influence of a fine glass powder on the durability characteristics of concrete and its comparison to fly ash», Cement and Concrete Composites;30(6);2008:486-96 http://anakyklosi-am.gr Μαυρίδου Σ. Οικονόμου Ν., Γιάνναρης Κλ., Παντούλα Στ., “Πειραματική προσέγγιση της χρήσης ανακυκλωμένων αδρανών βιομηχανικής επεξεργασίας στην παραγωγή νέου σκυροδέματος. Μέρος Ι”, Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Για την Αξιοποίηση Βιομηχανικών Παραπροϊόντων στη δόμηση, (Ε.ΒΙ.ΠΑΡ.), 1-3 Ιουνίου 2009, Αιανή Κοζάνης. Οικονόμου Ν. και Σελεβός Σ, “Ανακυκλωμένο σκυρόδεμα”, Πρακτικά 13ου Ελληνικού Συνεδρίου Σκυροδέματος, 25-27 Οκτωβρίου, Ρέθυμνο (1999).

Oikonomou, N. “Recycled concrete aggregates” Cement and Concrete Composites, Vol. 27, 2005: 315-18.

Oikonomou N. and Mavridou S., “Rubcrete- Rubberized Portland Cement Concrete”, in: Progress in Sustainable Development Research, Editor: Roberto A. Lopez, pp. 201-214, Nova Science Publishers, Inc (2007).

Olorunsogo FT, Padayachee N. “Performance of recycled aggregate concrete monitored by durability indexes”, Cement Concrete Res 32; 2002:179-85.

ΑΥ ΤΟΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΜΟΝΑ∆ΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ∆ΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΗ

METSO

Η ανάγκη για ανακύκλωση δομικών υλικών είναι αυξανόμενη κυρίως λόγω: • οικονομίας σε πρώτη ύλη ή δυσκολία εύρεσής της • αποφυγή μεταφοράς μπαζών και σχετικού κόστους απόρριψής τους • η νομοθεσία περί απόρριψης μπαζών γίνεται πιο αυστηρή • εφαρμογή νέων διεθνών προτύπων στην ανακύκλωση υλικών • η κατεργασία των μπαζών με τα κατάλληλα μηχ/τα γίνεται ακόμη και μέσα σε πόλεις Τα αυτοκινούμενα της METSO (σπαστήρες & κόσκινα) χρησιμοποιούνται αρκετά έτη, παγκοσμίως, στον τομέα της ανακύκλωσης υλικών όπως: • οπλισμένο σκυρόδεμα (μεγ. διάμετρος οπλισμού: 20mm, μεγ. μήκος: 1m) • άσφαλτο • τούβλα • σκωρίες Για θραύση, τα πιο διαδεδομένα μοντέλα είναι τα LT95/LT105 (με σιαγωνωτό σπαστήρα) και τα LT1110/ LT1213 (με σπαστήρα κρούσης-«ρότορα»). Όλα τα παραπάνω μοντέλα μπορούν να έρθουν με ενσωματωμένο μονόπατο κόσκινο, με μαγνητικό διαχωριστή & με σύστημα ψεκασμού νερού υψηλής πίεσης. Για ακριβέστερη κοσκίνιση/διαλογή και παραγωγή διαφόρων κλασμάτων υπάρχει η γκάμα των αυτοκινούμενων κόσκινων, με γνωστά μοντέλα όπως: ST352, ST358, ST458 & ST620. Τα μηχανήματα αυτά ακολουθούν τις σταθερές αξίες της METSO: • αξιοπιστία μηχανήματος & ποιότητα • τελικά προϊόντα προδιαγραφών • χαμηλό κόστος λειτουργίας ανά τόνο υλικού Όλα τα προϊόντα της METSO στην Ελλάδα εκπροσωπούνται σήμερα από την NORDMET ΕΛΛΑΣ A.Ε. info@nordmet.gr | www.metsominerals.com

τεύχος 1ο /2010

21

ΤΥΠΟΥ

ΚΙΝΗΤΟΣ ΕΡΠΥΣΤΡΙΟΦΟΡΟΣ ΣΠΑΣΤΗΡΑΣ

HARTL PC2

H εταιρεία HELMA AE δραστηριοποιείται στην Ελλάδα στο χώρο των ∆ομικών Μηχανημάτων πάνω από 25 χρόνια και αποτελεί σήμερα το βασικό προμηθευτή ολόκληρου του τεχνικού κόσμου της χώρας, καλύπτοντας τις ανάγκες όλων των έργων στην Ελλάδα. Η εταιρεία HELMA AE διαθέτει μια ευρεία γκάμα μηχανημάτων. Είναι αποκλειστικός αντιπρόσωπος των κορυφαίων, παγκοσμίως Οίκων, όπως Hyundai, Wirtgen Group (Wirtgen, Voegele, Hamm), Benninghoven, Hartl, Jaso, HBM-Nobas, Hidromek, Ram Italia. ∆ιαθέτει επίσης μια μεγάλη ποικιλία από μεταχειρισμένα μηχανήματα, εκσκαφείς, φορτωτές καθώς και πλήθος άλλων μεταχειρισμένων μηχανημάτων. ∆ιαθέτει άρτια εκπαιδευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, ειδικό τμήμα ανταλλακτικών και οργανωμένο συνεργείο service με κινητές μονάδες για την κάλυψη των αναγκών των πελατών της σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια. Οι άρτια εκπαιδευμένοι τεχνικοί μας, διαθέτουν την ικανότητα και την εμπειρία να επισκευάσουν οποιαδήποτε βλάβη, μικρή ή μεγάλη, σε όλο το εύρος των μηχανημάτων που πουλάει η εταιρεία είτε αυτό είναι καινούργιο ή μεταχειρισμένο στο χαμηλότερο δυνατό κόστος.

• Τύπος: PC 2 • Ερπυστριοφόρος κινητός σπαστήρας (ΣΙΑΓΩΝΑ).

• Οι σιαγώνες της HARTL λόγω της ειδικής σχεδίασής τους (QUATTRO MOVEMENT – η κινητή σιαγώνα διαγράφει “S” κατά την κίνησή της) πραγματοποιούν σε κάθε κύκλο θραύσης δύο θραύσεις (προθραύση στο άνω μέρος και κύρια θραύση στο κάτω μέρος) με αποτέλεσμα να έχουμε καλύτερο υλικό (ως προς τη μορφή), μεγαλύτερη παραγωγή και μικρότερη φθορά στις πλάκες του σιαγώνα.

• Tο μηχάνημα τύπου PC 2 είναι εξοπλισμένο με έναν εξακύλινδρο, υδρόψυκτο πετρελαιοκινητήρα κατασκευής CATERPILLAR, τύπου C7 με απόδοση 252 hp στις 2000 σ.α.λ. Ο κινητήρας είναι τοποθετημένος κατά τρόπο τέτοιο, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμος για τις ανάγκες συντηρήσεως και ελέγχου.

• Απόδοση μηχανήματος (θεωρητική): έως 250 τόνους /ώρα • Άνοιγμα τροφοδοσίας: 1000 x 730 χιλ.

• Ρύθμιση Διακένου: Υδραυλικά ελεγχόμενη από: • 30 έως 130 mm κλειστό.

• 60 έως 160 mm ανοιχτό.

• Τρόπος σύζευξης σπαστήρα – κινητήρα: Μέσω υδραυλικά ελεγχόμενου συμπλέκτη (torque converter) που εξασφαλίζει σταθερή απόδοση ανεξαρτήτως φορτίου αλλά και ασφάλεια (αυτόματη αποσύμπλεξη του σφονδύλου σε περίπτωση υπερθέρμανσης από υπερφόρτωση).

Για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών μας, έχουμε δημιουργήσει αυτόνομο τμήμα ανταλλακτικών που στόχο έχει να καλύψει σε πανελλαδικό επίπεδο τις ανάγκες των πελατών μας άμεσα. ∆ιαθέτουμε στις αποθήκες μας εκτεταμένο απόθεμα ανταλλακτικών των οίκων που αντιπροσωπεύουμε. www.helma.gr

22

τεύχος 1ο /2010

• Σύστημα κίνησης: Πλήρως Υδροστατικό. Το μηχάνημα είναι εφοδιασμένο με ξεχωριστούς υδραυλικούς κινητήρες, με δυνατότητα διαφορετικής ρύθμισης, για: 1. Ερπύστριες αριστερά και δεξιά.

2. Μεταφορικές ταινίες, πλαϊνή και κύρια.

3. Δονητή τροφοδότη.

4. Μαγνητικό Διαχωριστήρα. Η μεταφορά του υδραυλικού λαδιού από τον χώρο του κινητήρα – αντλίας στα επιμέρους υδραυλικά μοτέρ γίνεται με σταθερές μεταλλικές σωληνώσεις καλυμμένες με χωριστό πλαίσιο ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα βλάβης από πέτρες κλπ.

• Ερπύστριες: Το μηχάνημα είναι εφοδιασμένο με χωριστό έλεγχο και κίνηση για κάθε ερπύστρια. Οι υδραυλικοί κινητήρες για την πορεία είναι ενσωματωμένοι στους οδοντωτούς τροχούς της ερπύστριας για μετάδοση της κινήσεως χωρίς αλυσίδες ή ενδιάμεσους μειωτήρες. Οι ερπύστριες έχουν επιφάνεια επαφής 3060 x 380 χιλ. Η τάνυση των ερπυστριών εξασφαλίζεται μέσω εντατήρα ελατηρίου με χρήση κοινού γράσου λιπάνσεως ενώ τα ράουλα είναι κλειστού τύπου «μηδενικής συντήρησης». Μέγιστη αναρρίχηση 20°.

• Σύστημα διεύθυνσης: Με μεταβολή της ταχύτητας κίνησης μεταξύ των ερπυστριών.

• Σκάφη φόρτωσης: Χωρητικότητα περίπου 3,9 μ³ με μήκος 3300 χιλ., πλάτος 2300 χιλ. και ύψος 3150 χιλ. Η σκάφη είναι εξολοκλήρου κατασκευασμένη από λαμαρίνα

HARDOX 400 και με ειδική διάταξη για εύκολη αντικατάσταση τμημάτων της σε περίπτωση φθοράς.

• Δονούμενη πλάκα μεταφοράς υλικού με προδιαλογέα: * Μήκος: 3000 mm * Πλάτος: 1000 mm * Δόνηση: υδραυλική * Πλέγμα προδιαλογέα: 14-40 x 1450 Το υλικό μπορεί να περάσει κατευθείαν στην κύρια ταινία μεταφοράς ή να απορριφτεί στην πλαϊνή ταινία του σπαστήρα.

• Κύρια ταινία εκφόρτωσης: Ταινία με μεταλλική ενίσχυση (RIP-STOP) πλάτους 1000 χιλ. και με ύψος εκφόρτωσης ταινίας: 2700χιλ.. Η ταινία κινείται υδραυλικά.

• Πλευρική ταινία εκφόρτωσης (προδιαλογή): Ταινία πλάτους 650 χιλ. Ύψος εκφόρτωσης ταινίας: 2360χιλ. Για την μεταφορά η πλευρική ταινία αναδιπλώνεται. Το απορριφθέν υλικό από τον προδιαλογέα μεταφέρεται με την πλευρική ταινία ή μπορεί να περάσει στην κύρια ταινία χωρίς να απάτητε η αποσυναρμολόγηση της πλαϊνής ταινίας.

• Μαγνητικός Διαχωριστήρας: Μόνιμος μαγνήτης με πλάτος ταινίας 750χιλ. και απόσταση τυμπάνων 1840χιλ. Ανάλογα το υλικό όλο το πλαίσιο του μαγνητικού διαχω-

ριστήρα ρυθμίζεται καθ’ ύψος.

• Πίνακας Ελέγχου:. Πλήρης πίνακας ελέγχου με πολυλειτουργική οθόνη για τον έλεγχο του κινητήρα και πλήκτρα για τον έλεγχο του σιαγώνα όπως επίσης και των υδραυλικών λειτουργιών. Το μηχάνημα φέρει επίσης σύστημα τηλεχειρισμού για την πορεία όπως επίσης και για την φόρτωση του υλικού στον σιαγώνα. Μήκος: 12.000 mm με το κόσκινο 15.200 mm Πλάτος: 2.420 mm Ύψος: 3.150 mm Βάρος: 36 t με το κόσκινο 40 t. ΚΟΣΚΙΝΟ HS 1 • * * * *

Διαστάσεις κοσκίνων: Πρώτη σήτα 1160 mm x 1550 mm. Δεύτερη σήτα 1200 mm x 1480 mm. Μέγεθος κοσκίνων: επιλογή πελάτη. Κίνηση: υδραυλική.

• Κύρια ταινία: * Μήκος 2600mm. * Πλάτος 1000mm. * Κίνηση: υδραυλική. Η ταινία φέρει ατσάλινη ενίσχυση.

• Πλαϊνή ταινία (oversize) * Μήκος 1470mm. * Πλάτος 650mm. * Κίνηση: υδραυλική. Η ταινία φέρει ατσάλινη ενίσχυση. τεύχος 1ο /2010

23

Συνεργασία με τον οίκο TEREX Η ΚΑΣΤΡΟ ΑΕΒΕ μέλος του ομίλου SPANOS INDUSTRIES σε συνεργασία με τον παγκοσμίου φήμης κατασκευαστικό οίκο TEREX διαθέτει στην ελληνική αγορά μια πλήρη σειρά αυτοκινούμενων μηχανημάτων θραύσης όπως τον σιαγωνοφόρο σπαστήρα J-1175, τους ρότορες Ι-1312 (Ø1270mm Χ πλάτος 1219mm) και Ι-1310 και τον Ι-1310RS (με ενσωματωμένο κόσκινο δύο επιπέδων για παραγωγή 3 υλικών). Επίσης μηχανήματα διαλογής (σειρά 6 για 3 ή 4 υλικά), το υπερβαρέως τύπου 883 για διαλογή όγκων μέχρι 550mm καθώς και σειρά περιστροφικών κοσκίνων (trommel) διαφόρων αποδόσεων και μηχανημάτων πλύσης.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Ρότορας TEREX FINLAY τύπου I-1310RS με ενσωματωμένο κόσκινο 2 επιπέδων

Σιαγωνοφόρος σπαστήρας TEREX FINLAY τύπου J-1175

Κόσκινο TEREX FINLAY τύπου 694 Supertrak για διαχωρισμό 4 υλικών

Το μηχάνημα αυτό έχει θάλαμο θράυσης της Krupp Ηazemag διαστάσεων 1000mm x 1000mm. Η Krupp Ηazemag είναι γνωστή για την ποιότητα των σπαστήρων της από το 1946. Η βασική έκδοση του μηχανήματος περιλαμβάνει υδροστατική μετάδοση κίνησης και ένα βαρέως τύπου σασί για μέγιστη ασφάλεια στις εργοταξιακές μετακινήσεις. Επίσης περιλαμβάνει σιλό τροφοδοσίας χωρητικότητας 5m³ κατασκευασμένο απο Hardox 10mm και εσωτερικό προκόσκινο. Κάτω από το θάλαμο θράυσης είναι τοποθετημένος ένας εσωτερικός δονούμενος τροφοδότης από έλασμα HARDOX κάνοντας το ρότορα μεταξύ άλλων ιδανικό και για εργασίες ανακύκλωσης γιατί τα σίδερα οπλισμού του τσιμέντου δεν μπορούν να σκίσουν τη μεταφορική ταινία. Το μηχάνημα φέρει ενσωματωμένο κόσκινο 2 επιπέδων με δυνατότητα επιλογής το υπερμεγέθες υλικό ή να βγαίνει σε ντεπό προς χρήση ή να επανατροφοδοτείται στο σπαστήρα για επανάθριψη. Με τα κατάλληλα εξαρτήματα μπορεί να παράγει 3 καθαρά υλικά έτοιμα προς χρήση. Στο Ι-1310RS μέσω PLC (λογικού ελεγκτή) ο χειριστής έχει τη δυνατότητα καθώς εργάζεται το μηχάνημα να αλλάζει στροφές στο ρότορα ανεξαρτήτα από τις στροφές του πετρελαιοκινητήρα από 350 – 590rpm με 6 προρυθμιζμένες επιλογές.

Στο μηχάνημα αυτό έχει τοποθετηθεί σιαγώνα της TEREX Jaques (κατασκευάστριας σιαγώνων από το 1885). Σε συνδυασμό με την υδροστατική μετάδοση κίνησης εξασφαλίζεται εκτός της αντίστροφης κίνησης της σιαγώνας για καθαρισμό μπλοκαρισμάτων και η πλήρη προστασία της σε συνθήκες υπερφόρτωσης καθώς και τη ρύθμιση του διακένου της με το πάτημα ενός λεβιέ σε 20 δεύτερα. Με τη δυνατότητα επεξεργασίας κάθε είδους πετρώματος, το μεγάλο ποσοστό μείωσης του υλικού τροφοδοσίας καθώς και τη μεγάλη παραγωγή αναμφισβήτητα το μηχάνημα αυτό θεωρείται το best seller της TEREX FINLAY. Όλα αυτά στο βαρύτερο σασί της αγοράς.

Το κόσκινο 694 είναι αυτοκινούμενο και έχει πετρελαιοκινητήρα Deutz υδρόψυκτο 100hp, σιλό μεγάλης χωρητικόητας 8,0m³, τρία επίπεδα κοσκίνου 6,10m x 1,52m και τέσσερις μεταφορικέ ταινίες. Θεωρείται το πιο ολοκληρωμένο αυτοκινούμενο κόσκινο αφού παράγει τα 4 υλικά με ένα μόνο πέρασμα του υλικού από τα κόσκινα χωρίς έξτρα ταινίες ή άλλα συστήματα μεταφοράς υλικών.

Ολόκληρη η γκάμα της TEREX FINLAY διατίθεται και προς μίσθωση με τους ευνοϊκότερους όρους της αγοράς και δυνατότητα επιλογής του χρόνου μίσθωσης ανάλογα με τις ανάγκες του έργου.

24

τεύχος 1ο /2010

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝ∆ΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Ιωάννης Ασπιρτάκης, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ-MSc, ErgoProlipsis - Health & Safety Services Μιχαήλ Γαλετάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης Λέξεις κλειδιά: Επαγγελματική υγεία και ασφάλεια, λατομεία

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Παρά την αναμφισβήτητη τεχνολογική ανάπτυξη των λατομικών επιχειρήσεων που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια, ο δυναμικός και αντίξοος χαρακτήρας των εργασιών αυτών επιβαρύνει σημαντικά τους εργαζομένους και αναδεικνύει την ανάγκη για εξειδικευμένη αντιμετώπιση των θεμάτων Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται κατάλληλη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε για τη συστηματική καταγραφή και διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων στα λατομεία αδρανών υλικών. Επιπλέον παρουσιάζονται βέλτιστες πρακτικές ασφαλούς εργασίας με στόχο τη μείωση της επικινδυνότητας και τον έλεγχο του αριθμού των επικίνδυνων περιστατικών.

1. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ Τα εργασιακά ατυχήματα είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, που οι συνέπειες του επηρεάζουν σημαντικά τους εργαζομένους, τις επιχειρήσεις αλλά και το σύνολο της διεθνούς και εγχώριας οικονομίας. Μελετώντας με λεπτομέρεια ορισμένα στατιστικά στοιχεία, αποκαλύπτεται ότι τέσσερις από τους πιο ισχυρούς παραγωγικούς κλάδους στην Ευρώπη (οι εξορυκτικές βιομηχανίες, οι μεταποιητικές βιομηχανίες, τα ξενοδοχεία και οι μεταφορές) εμφανίζουν συντελεστή εργατικών ατυχημάτων που ξεπερνά κατά πολύ το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Αντίστοιχα ανησυχητική είναι και η κατάσταση στην Ελλάδα όπου παρά τη μείωση κατά 77% του αριθμού των εργασιακών ατυχημάτων κατά την τελευταία τριακονταετία, ο αριθμός των εργασιακών ατυχημάτων, που καταγράφηκαν από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας για το έτος 2005 ήταν 5.984, εκ των οποίων 111 ήταν θανατηφόρα. Ταξινομώντας τις επικίνδυνες περιπτώσεις ανά δραστηριότητα διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στους κλάδους ορυχείων, λατομείων, κατασκευών και μεταποιητικών βιομηχανιών, όπως φαίνεται και στην εξέλιξη του σχετικού δείκτη στο σχήμα 1.

τεύχος 1ο /2010

25

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Στα πλαίσια αυτά, η εφαρμογή σύγχρονων και αποτελεσματικών μεθόδων για τον έλεγχο της επικινδυνότητας αποτελεί μονόδρομο για τις επιχειρήσεις. Η ανάπτυξη ενός συστήματος ∆ιαχείρισης Επαγγελματικής Υγείας και Ασφάλειας (ΕΫ&Α) σίγουρα αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για μία επιχείρηση, από την εφαρμογή του οποίου αναμένεται σταδιακή μείωση της επικινδυνότητας. Παράλληλα, επιτυγχάνεται αυξημένη συνείδηση επαγγελματικής ευθύνης, μείωση του άμεσου αλλά και του έμμεσου κόστους ενός επικίνδυνου περιστατικού, τήρηση της νομοθεσίας, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τελικά μία βελτιωμένη εικόνα σε όρους κοινωνικής ευαισθησίας.

2. ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥ&Α Η διαχείριση της ΕΥ&Α, αποτελεί μία μεθοδική προσπάθεια καταγραφής, αξιολόγησης και ελέγχου, όλων εκείνων των δυσμενών παραγόντων που μπορεί να προξενήσουν βλάβη στους εργαζομένους, στον εξοπλισμό αλλά και στις διεργασίες ενός οργανισμού. Με στόχο τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, η προτεινόμενη μεθοδολογία βασίζεται στην αποδόμηση της διαχείρισης των κινδύνων σε επιμέρους στάδια, τα οποία περιλαμβάνουν (Κηρυτόπουλος κ.α, 2004, Γρίβας κ.α. 1997): 1) Αναλυτικό εντοπισμό των πηγών κινδύνου 2) Προσδιορισμό όλων όσων ενδέχεται να εκτεθούν 3) Υπολογισμό της επικινδυνότητας 4) Καθορισμό και λήψη των αναγκαίων μέτρων ελέγχου 5) Παρακολούθηση της επίδοσης 6) Αναθεώρηση της διαδικασίας Για τον αναλυτικό εντοπισμό των πηγών κινδύνου πραγματοποιείται κριτική εξέταση αν και με ποια μορφή, εμφανίζεται κάποια από τις συνήθεις κατηγορίες κινδύνου. Αυτή η φάση περιλαμβάνει μια λεπτομερή και πλήρη καταγραφή της παραγωγικής διαδικασίας και των υπό εξέταση χώρων ή θέσεων εργασίας (ΕΚΑ,-ΕΛΙΝΥΑΕ, 2004, ΥΠΑΝ, 2007). Ο εντοπισμός συμπεριλαμβάνει και τον προσδιορισμό

όλων όσων εκτίθενται στους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου εκτός του μόνιμου προσωπικού- και τυχόν υπεργολάβων, επισκεπτών, νέων εργαζομένων κ.α. Κατά την εκτίμηση των κινδύνων επιδιώκεται η ποσοτικοποίηση της επικινδυνότητας είτε μέσω απλών κριτηρίων που βασίζονται στην εμπειρία του αναλυτή (ποιοτικές μέθοδοι) είτε με τη βοήθεια πολύπλοκων τεχνικών και αλγορίθμων (ποσοτικές μέθοδοι) ώστε να ταξινομηθούν οι κίνδυνοι και να προγραμματισθούν τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα. Ωστόσο, η λήψη μέτρων ελέγχου δεν αρκεί για να διασφαλίσει ότι η επικινδυνότητα βρίσκεται σε ελεγχόμενα επίπεδα. Απαιτείται διαρκής παρακολούθηση της επίδοσης και των προδιαγραφών που έχουν τεθεί. Τέλος ανά τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να γίνεται ανασκόπηση των θεμάτων ΕΥ&Α ώστε να διασφαλίζεται ότι τα λαμβανόμενα μέτρα παραμένουν αποτελεσματικά και επαρκή.

3. ΥΓΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 3.1 Εντοπισμός των πηγών των κινδύνων και εμπλεκόμενοι εργαζόμενοι Οι πηγές των κινδύνων στα λατομεία, σχετίζονται κυρίως με τη χρήση των μηχανημάτων έργου, τη λειτουργία του σταθερού εξοπλισμού, τη χρήση εκρηκτικών, την έντονη παρουσία σκόνης, το θορυβώδες περιβάλλον και την έλλειψη εργονομίας στις θέσεις εργασίας. Τα τροχοφόρα μηχανήματα έργων που χρησιμοποιούνται στα λατομεία είναι ιδιαίτερα βαριά και ογκώδη οχήματα, με αποτέλεσμα ο χειρισμός τους να εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους όπως: • Ανατροπή των οχημάτων, κυρίως λόγω αστάθειας του εδάφους • Ατυχήματα από περιορισμένη ορατότητα του χειριστή ιδιαίτερα όταν κινείται σε περιοχές μαζί με άλλα μικρότερα οχήματα ή πεζούς • Ατυχήματα που οφείλονται σε ελλιπή συντήρηση ή σε επεμβάσεις στα συστήματα ασφαλείας • Ατυχήματα που οφείλονται στη αντικανονική χρήση των οχημάτων

Σχήμα 1. ∆ιαχρονική εξέλιξη του δείκτη συχνότητας ατυχημάτων για εργαζόμενους των κλάδων ορυχείων-λατομείων, κατασκευών και μεταποίησης, ασφαλισμένων στο ΙΚΑ. Πηγή IKA,hppt:// www.ika.gr.

26

τεύχος 1ο /2010

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Αντίστοιχους κινδύνους εγκυμονεί και ο μηχανολογικός εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στα λατομεία αδρανών και περιλαμβάνει κυρίως τους θραυστήρες, τα δονούμενα κόσκινα και τις μεταφορικές ταινίες για τη διακίνηση των υλικών από το ένα στάδιο επεξεργασίας στο άλλο. Οι πιο συνηθισμένοι κίνδυνοι που συνδέονται με τις μηχανές αυτές, αφορούν στα εκτεθειμένα περιστρεφόμενα ή κινούμενα μέρη του εξοπλισμού που μπορεί να προξενήσουν σοβαρότατους τραυματισμούς, εφόσον δεν έχουν εγκατασταθεί προστατευτικά καλύμματα ή άλλα συστήματα ασφαλείας. Εξαιτίας του δυναμικού χαρακτήρα της λατομικής δραστηριότητας και των αντίξοων συνθηκών στους χώρους εργασίας, οι κίνδυνοι που συνδέονται με τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις αποτελούν μια από τις πιο συνηθισμένες πηγές ατυχημάτων. Σε πολλές περιπτώσεις, τα εναέρια ηλεκτροφόρα καλώδια που διέρχονται από τους χώρους των λατομείων έχουν προκαλέσει σοβαρά ατυχήματα ενώ παράλληλα η σκόνη και η έλλειψη ευταξίας, μεταβάλλουν τον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό των λατομείων σε μία σημαντική πηγή κινδύνου. Εκτός των παραπάνω, μία ιδιαίτερα επικίνδυνη εργασία, η οποία απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό και αυξημένα μέτρα ασφάλειας είναι η διαχείριση και χρήση των εκρηκτικών ουσιών. Τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα που σχετίζονται με τη χρήση εκρηκτικών, οφείλονται στα ελλιπή μέτρα αποκλεισμού του προσβαλλόμενου μετώπου, στην εκτόξευση τμημάτων βράχου κατά την ανατίναξη και στην πρόωρη εκπυρσοκρότηση των καψυλλίων. Στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιου είδους ατυχήματα αποδίδονται στο ανθρώπινο λάθος (κακή εκπαίδευση προσωπικού, λανθασμένοι χειρισμοί, υπερκόπωση), στην ελλιπή οργάνωση της εργασίας (κακός σχεδιασμός ανατίναξης, ελλιπή φύλαξη και προστασία των εκρηκτικών και των καψυλλίων) ή στην κακή διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου (απουσία καταλυμάτων προστασίας κατά την ανατίναξη). Από τη φύση του, το εργασιακό περιβάλλον των λατομείων, είναι επιβαρημένο με αιωρούμενη σκόνη, η οποία προέρχεται είτε απευθείας από τη διαχείριση των υλικών είτε έμμεσα από το έδαφος κατά την κίνηση των οχημάτων και την πνοή του ανέμου. Η σκόνη αυτή, πέρα από τους εξωτερικούς χώρους, εισέρχεται και στα κτίρια

Πίνακας 1. Κατηγοριοποίηση διεργασιών σε λατομείο αδρανών

και τις καμπίνες ελέγχου, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο μικροκλίμα εργασίας. Επιπλέον της αδρανούς σκόνης και ανάλογα με τον τύπο των πετρωμάτων, υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης πνευμονοκονιογόνου σκόνης, η οποία μπορεί να προκαλέσει ασθένειες των πνευμόνων. Οι πλέον επικίνδυνες περιπτώσεις εμφανίζονται όταν η σκόνη περιέχει σε υψηλές συγκεντρώσεις οξείδια του πυριτίου, οπότε και υπάρχει αυξημένος ο κίνδυνος πνευμοκονίασης. Αντίστοιχα βλαπτικές συνέπειες επιφέρουν και τα αέρια παράγωγα των ανατινάξεων, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες σε περίπτωση εισπνοής ( Sapko et al., 1999). Εξαιτίας της φύσης των διεργασιών, στα λατομεία βρίσκεται εγκατεστημένος ιδιαίτερα θορυβώδης εξοπλισμός (διατρητικά μηχανήματα, οχήματα έργου, θραυστήρες, δονούμενα κόσκινα) ο οποίος επιβαρύνει σχεδόν καθ’ όλη τη βάρδια τους εργαζομένους. Πέρα της υψηλής στάθμης θορύβου, ο βαρέως τύπου και μεγάλης ισχύος εξοπλισμός των λατομείων, δημιουργεί υψηλά επίπεδα δονήσεων για τους εργαζόμενους που βρίσκονται εντός ή κοντά σε αυτόν. Η οδήγηση φορτωτών, εκσκαφέων και η χρήση διατρητικού εξοπλισμού (σφύρες, τρυπάνια) είναι εργασίες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας διαταραχής, γνωστής ως σύνδρομο δόνησης χεριού-βραχίονα (Wolcott, 2004, ΕλΙΝΥαΕ, 2003). Για την συστηματική καταγραφή των πηγών των κινδύνων και των εμπλεκομένων εργαζομένων στα λατομεία, προτείνεται η ταξινόμηση των διεργασιών λειτουργίας σύμφωνα με τον Πίνακα 1 ενώ για το διαχωρισμό των θέσεων εργασίας χρησιμοποιείται η ανάλυση του Πίνακα 2. Έτσι, μπορούν να αναλυθούν σε μορφή λίστας όλες οι πηγές κινδύνων, όπως ενδεικτικά παρουσιάζεται στον Πίνακα 3.

4. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝ∆ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ∆ΙΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ 4.1 Εκτίμηση της επικινδυνότητας Με βάση το Π.∆. 159/99 (άρθρο 2, παράγραφο 6), στον υπολογισμό της επικινδυνότητας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ο βαθμός σοβαρότητας του κινδύνου, η συχνότητα εμφάνισης του κινδύνου,

Πίνακας 2. Ταξινόμηση θέσεων εργασίας

28

τεύχος 1ο /2010

και η πιθανότητα έκθεσης των εργαζομένων στον κίνδυνο. Έτσι η επικινδυνότητα ενός συμβάντος μπορεί να εκφραστεί από την απλή μαθηματική σχέση: R = P•H•F (1) όπου R= δείκτης επικινδυνότητας (σε κλίμακα από 1 έως 1000), P= δείκτης πιθανότητας (σε κλίμακα από 1 έως 10), ο οποίος εκφράζει το βαθμό της δυνατότητας να συμβεί ένα ατύχημα, H= δείκτης σοβαρότητας ενός γεγονότος (σε κλίμακα από 1 έως 10), ο οποίος περιγράφει πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος και F= δείκτης συχνότητας (σε κλίμακα από 1 έως 10), οποίος δείχνει πόσο συχνά ένα άτομο εκτίθεται στον ενδεχόμενο κίνδυνο. Έτσι, για να υπολογισθεί ο δείκτης R ενός συγκεκριμένου κινδύνου, εκτιμώνται οι τιμές P, H και F και από το γινόμενο τους προκύπτει ο τελικός βαθμός επικινδυνότητας. Στη συνέχεια οι επαγγελματικοί κίνδυνοι ταξινομούνται ανάλογα με την επικινδυνότητα τους (R) σε μη-αποδεκτούς, ανεκτούς ή αποδεκτούς και τελικά προγραμματίζονται κατάλληλα διορθωτικά μέτρα για τις μη-αποδεκτές και ανεκτές καταστάσεις.

4.2 Βέλτιστες πρακτικές Η λήψη διορθωτικών μέτρων βασίζεται στην υιοθέτηση διεθνών βέλτιστων πρακτικών σε ότι αφορά το σύνολο των διεργασιών ενός λατομείου, συμπεριλαμβανομένου τη χρήση των μηχανημάτων, του εξοπλισμού, τη διαμόρφωση των χώρων και τις εργασίες με ηλεκτρισμό και εκρηκτικά. Αναφορικά με την αντιμετώπιση των κινδύνων που συνδέονται με τα μηχανήματα έργου, οι σύγχρονες αντιλήψεις προβλέπουν ότι εκτός από την κατάσταση του οχήματος πρέπει να ληφθεί υπόψη, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος εργασίας και η ικανότητα των χειριστών. Σε κάθε περίπτωση που προτείνεται μία μέθοδος εργασίας, πρέπει να έχει διασφαλιστεί ότι έχουν επιλεγεί οι βέλτιστες πρακτικές στο τρίπτυχο χειριστής-όχημα-περιβάλλον (NIOSH, 2002). Το βασικότερο λοιπόν μέτρο για την αποφυγή ατυχημάτων που συνδέονται με τα οχήματα έργου, είναι η επαρκής και συνεχής εκπαίδευση των χειριστών από εξειδικευμένους φορείς, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις. Η σωστή απόκριση των

χειριστών σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ο αυξημένος επαγγελματισμός τους, είναι στοιχεία που μπορεί να διατηρήσουν τους χώρους εργασίας σε υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Παρά το γεγονός ότι τα μηχανήματα έργου δεν αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες κατά την κίνηση τους, το μεγάλο βάρος τους δεν επιτρέπει την άμεση ακινητοποίησή τους σε περίπτωση ανάγκης. Για το λόγο αυτό, οι δρόμοι εντός των λατομείων πρέπει να είναι σχεδιασμένοι ώστε να επιτρέπουν στον οδηγό να έχει συνεχώς την μεγαλύτερη δυνατή ορατότητα και να μην αιφνιδιάζεται από εμπόδια ή απότομες στροφές. Το πλάτος του δρόμου στις στροφές πρέπει να είναι ελαφρά μεγαλύτερο από ότι στις ευθείες ενώ συστήνεται τα φορτωμένα οχήματα να κινούνται στην εσωτερική πλευρά των δρόμων, όπου το οδόστρωμα είναι σταθερό. Επιπλέον επειδή τα οχήματα υπόκεινται σε μεγάλες καταπονήσεις, χρειάζονται συστηματική παρακολούθηση και συντήρηση σε ειδικό χώρο και από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Σύμφωνα και με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, ο εξοπλισμός εργασίας πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για εργασίες και υπό συνθήκες για τις οποίες είναι σχεδιασμένος. Τα συστήματα χειρισμού και τα όργανα ελέγχου κάθε εξοπλισμού πρέπει να έχουν διευκρινιστική σήμανση ενώ απαραίτητο είναι να υπάρχουν και εγκατεστημένα συστήματα επείγουσας διακοπής στις επικίνδυνες ζώνες. Εάν υπάρχουν κίνδυνοι από κινούμενα ή περιστρεφόμενα μέρη, αυτά πρέπει να είναι καλυμμένα με κατάλληλους προφυλακτήρες, οι οποίοι ωστόσο πρέπει να επιτρέπουν τις απαραίτητες επεμβάσεις για την εκτέλεση εργασιών συντήρησης. Οι χώροι εργασίας αποτελούν το περιβάλλον μέσα στο οποίο βρίσκεται ο εργαζόμενος καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας του και για το λόγο αυτό οφείλει να πληροί ορισμένες προδιαγραφές. Κατ’ ελάχιστο οι χώροι πρέπει να διαθέτουν εξοπλισμό έκτακτης ανάγκης και διάσωσης, να έχουν σχεδιαστεί έξοδοι διαφυγής, να διαθέτουν επαρκή φυσικό φωτισμό και αερισμό, η θερμοκρασία τους να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού, τα δάπεδα να είναι σταθερά χωρίς επικίνδυνες κλίσεις, τα πατάρια και οι εξέδρες να διαθέτουν προστατευτικό κάγκελο και να έχει προβλεφθεί χώρος πρώτων βοηθειών και πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Πίνακας 3. Πηγές επαγγελματικών κινδύνων (ενδεικτικό απόσπασμα)

τεύχος 1ο /2010

29

ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Η μεταφορά και αποθήκευση εκρηκτικών υλών και καψυλλίων, πρέπει να γίνεται υπό αυστηρά επιτηρούμενες συνθήκες ενώ όλες οι διακινούμενες εκρηκτικές ύλες πρέπει να συνοδεύονται από τα σχετικά Έντυπα ∆εδομένων Ασφαλείας Προϊόντος (Material Safety Data Sheet) (Παπαδιονυσίου, 2001). Κατά τη διαχείριση εκρηκτικών πρέπει να απαγορεύεται το κάπνισμα, ενώ επιπλέον όλα τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασμένα από αντισπινθηριστικό υλικό. Η χρήση των εκρηκτικών, πρέπει να γίνεται μόνο από αδειοδοτημένα άτομα ενώ πριν από κάθε ανατίναξη ο Υπεύθυνος Μηχανικός πρέπει να καταστρώνει ένα Σχέδιο Εκρήξεων και εκτίμησης κινδύνων (Bajpayee et al., 2000). Ιδιαίτερη σημασία έχει ο αποκλεισμός της περιοχής γύρω από την ανατίναξη και η προειδοποίηση όλων των εργαζομένων την ώρα την πυροδότησης. Για την αποφυγή εκτίναξης υλικών (flyrock), απαιτείται η διαμόρφωση προστατευτικών στεγάστρων ενώ μπορούν παράλληλα να τοποθετηθούν και προστατευτικά δίκτυα πάνω από την περιοχή του μετώπου (Bajpayee et al., 2003). Για την αποφυγή ατυχημάτων που συνδέονται με το ηλεκτρικό ρεύμα είναι απαραίτητο να λαμβάνονται αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Τυχόν επεμβάσεις σε εξοπλισμό υπό τάση πρέπει να γίνεται μόνο από εξουσιοδοτημένα άτομα που διαθέτουν άδεια εργασίας ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη-συντηρητή και χρησιμοποιούν τα κατάλληλα μέσα ατομικής προστασίας. Εξαιτίας των επιβαρυμένων συνθηκών του περιβάλλοντος εργασίας των λατομείων, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός πρέπει να συντηρείται συστηματικά χωρίς παραλήψεις. Η σκόνη που αιωρείται στον αέρα, αποτελεί ιδιαίτερα επιβαρυντικό παράγοντα για τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, οι οποίες πρέπει να καθαρίζονται και να επιβλέπονται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα από εξειδικευμένο ηλεκτρολόγο. Επιπλέον κάθε εξοπλισμός πρέπει να είναι σωστά γειωμένος ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα από ηλεκτροπληξία. Τυχόν εναέρια καλώδια που διέρχονται πάνω από τις λατομικές εγκαταστάσεις πρέπει να απομακρύνονται άμεσα. Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει η περιοχή κάτω από τους αγωγούς να σημαίνεται κατάλληλα, ενώ η πορεία των οχημάτων πρέπει να εκτρέπεται προς άλλες κατευθύνσεις με τεχνητά εμπόδια στο έδαφος.

30

τεύχος 1ο /2010

4.3 ∆ιορθωτικά μέτρα Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, απαιτείται η στοχευμένη μείωση της επικινδυνότητας μέσω της υλοποίησης καθορισμένων διορθωτικών μέτρων. Στην παρούσα μελέτη οι επαγγελματικοί κίνδυνοι ιεραρχούνται κατά φθίνουσα επικινδυνότητα και για κάθε ένα εξ αυτών προτείνονται τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία. Στον Πίνακα 4, παρουσιάζεται τμήμα από την εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων σε λατομείο αδρανών υλικών, όπου εμφανίζονται και οι προτεινόμενες διορθωτικές ενέργειες για την ελαχιστοποίηση της επικινδυνότητας.

Πίνακας 4. Πίνακας επαγγελματικών κινδύνων (ενδεικτικό απόσπασμα)

5. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙ∆ΟΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

6. ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Για την παρακολούθηση της επίδοσης και των στόχων που έχουν τεθεί, απαραίτητη είναι η διεξαγωγή συστηματικών ελέγχων και επιθεωρήσεων από τους υπεύθυνους των λατομείων. Επιπλέον πρέπει να προγραμματίζονται περιοδικές μετρήσεις βλαπτικών παραγόντων (θορύβου, συγκέντρωσης σκόνης) καθώς και ιατρικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της υγείας του προσωπικού. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα είναι απαραίτητο να ανασκοπείται τόσο η εκτίμηση της επικινδυνότητας όσο και η αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων που έχουν υλοποιηθεί και να διεξάγεται νέα στοχοθέτηση. Σε κάθε περίπτωση κεντρικός άξονας οφείλει να είναι η διαρκής βελτίωση της Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων και όλων των εμπλεκομένων με τις δραστηριότητες των λατομείων.

Bajpayee, T., Rehak, T., Mowrey, G., Ingram, D., “A Summary of Fatal Accidents Due to Flyrock and Lack of Blast Area Security in Surface Mining, 1989 to 1999”, NIOSH (2000) Bajpayee, T. et al, «Blasting Injuries in Surface Mining with Emphasis on Fly-rock and Blast Area Security)), NIOSH (2003) NIOSH, Committee on Surface Workings US Department of State, “Guidance to ensure safe use of large vehicles and earthmoving equipment in quarries”, NIOSH (2002) Sapko, Μ., Rowland, J. , Mainiero, R., Zlochower, I., «Chemical and physical factors that influence NOx production during blasting exploratory study», NIOSH (1999)

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Όπως προκύπτει, το πρόβλημα διαχείρισης της Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας στα λατομεία αδρανών είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο και για το λόγο αυτό απαιτείται η χρήση κατάλληλων μεθοδολογικών εργαλείων, τα οποία θα επιτρέπουν τη συνολική αντιμετώπιση του ζητήματος. Βασικός άξονας της προτεινόμενης μεθοδολογίας, είναι ο αναλυτικός εντοπισμός, η εκτίμηση των πηγών των κινδύνων και η διαρκής παρακολούθηση της επίδοσης. Οι κυριότερες πηγές κινδύνων στις λατομικές εγκαταστάσεις, συνδέονται με τη χρήση των μηχανημάτων έργου, τη λειτουργία του σταθερού εξοπλισμού, την παρουσία ηλεκτρικού ρεύματος, τη διαχείριση εκρηκτικών, τις υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης αλλά και την υψηλή στάθμη θορύβου και δονήσεων του εγκατεστημένου εξοπλισμού. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι κίνδυνοι που εμφανίζονται είναι σημαντικοί, υπάρχουν πρακτικά εφαρμόσιμες πρακτικές για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Η τακτική συντήρηση του εξοπλισμού, η συστηματική εκπαίδευση των εργαζομένων, η εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας και προστατευτικών, η καθαριότητα των χώρων και η χρήση μέσων ατομικής προστασίας φαίνεται να αποτελούν βέλτιστες πρακτικές. Με τον τρόπο αυτό, το πολυπαραμετρικό πρόβλημα της διαχείρισης της Ασφάλειας και Υγείας, μοντελοποιείται με διακριτό τρόπο και υπάρχει η δυνατότητα αναλυτικής προσέγγισης του προβλήματος. Οι επαγγελματικοί κίνδυνοι εντοπίζονται μεθοδικά, αξιολογούνται αντικειμενικά, ιεραρχούνται ανάλογα με τις ανάγκες τις επιχείρησης και τελικά περιορίζονται σύμφωνα με τις πρακτικές της διεθνούς εμπειρίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το ζήτημα της Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας, οφείλει να βρίσκεται σε προτεραιότητα και να απασχολεί τόσο την ερευνητική κοινότητα όσο και τις επιχειρήσεις, προασπίζοντας το αναφαίρετο δικαίωμα του εργαζόμενου για ασφαλή εργασία.

Wolcott, C., “Bad Vibrations, Hand-Arm Vibration Exposure and HAVS Prevention, Quest Technologies INC (2004) ∆ρίβας, Σ., Ζορμπά, Κ., Κουκουλάκη, Θ., «Μεθοδολογικός οδηγός για την εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου), Εκδόσεις ΕΛΙΝΥΑΕ, Αθήνα (1997) ΕΚΑ-ΕΛΙΝΥΑΕ, «Οδηγός για την Υγεία και Ασφάλεια των Εργαζομένων), Εκδόσεις ΕΛΙΝΥΑΕ, Αθήνα (2004) ΕΛΙΝΥΑΕ , «Τα χέρια σε κίνδυνο, το σύνδρομο HAVS», Εκδόσεις ΕΛΙΝΥΑΕ, Αθήνα (2003) Κηρυτόπουλος, Κ., ∆ιαμαντάς, Β., «Οι κίνδυνοι και η διαχείριση τους στην εκτέλεση έργων», ∆ελτίο ΠΣ∆Μ-Η, Τεύχος 378 (2004) Παπαδιονυσίου, Ν., «Ασφάλεια στη χρήση εκρηκτικών υλών στα τεχνικά έργα», Αθήνα (2001) ΣΕΠΕ, «Τα εργατικά ατυχήματα στην Ελλάδα κατά την χρονική περίοδο 2000-2005», Αθήνα (2006) Υπουργείο Ανάπτυξης, Τομέας Ενέργειας & Φυσικών Πόρων, www.ypan.gr

τεύχος 1ο /2010

31

EΡΠΥΣΤΡΙΟΦΟΡΟΣ ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ

HYUNDAI R450LC-7A • Κινητήρας: Cummins QSM11-C, πετρελαιοκίνητος, υγρόψυκτος, με υπερσυμπιεστή (turbo), ψύξη αέρα εισαγωγής (intercooler), εξακύλινδρος, με καθαρή απόδοση 239KW (321 HP) στις 1900 rpm (κατά SAE J1349), ηλεκτρονικά ελεγχόμενος για μέγιστη οικονομία κατανάλωσης καυσίμου, αμέσου εγχύσεως, με μειωμένες εκπομπές ρύπων, σύμφωνα με το πρότυπο Tierr III (EURO III).

• Υδραυλικό σύστημα: 2 κύριες εμβολοφόρες αντλίες, μεταβλητής παροχής (2Χ360lit/min) και ξεχωριστή αντλία servo.

• Κατανομή ισχύος: 4 ηλεκτρονικά ελεγχόμενες θέσεις κατανομής της ισχύος i. Υψηλή ισχύς ii. Κανονική ισχύς iii. Ολική ισχύς iv. Ρυθμιζόμενη στο επιθυμητό επίπεδο από τον χειριστή • Λειτουργίες εργασίας: 3 ηλεκτρονικά ελεγχόμενες θέσεις εργασίας i. Προτεραιότητα μπούμας ii. Προτεραιότητα περιστροφής iii. Προτεραιότητα σφυριού • Κίνηση: Υδροστατικά ελεγχόμενη, από 2

εμβολοφόρα μοτέρ 2 ταχυτήτων (3,2 Κm/h και 5,0 Κm/h αντίστοιχα) με δυνατότητα αναρρίχησης 35 (70%).

• Φρένα στάθμευσης: Πολλαπλών δίσκων σε ελαιολουτρό.

• Καμπίνα χειριστού: Εργονομική σχεδίαση με την καλύτερη ορατότητα από όλα τα μηχανήματα του ανταγωνισμού, ηχομονωμένη σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, πλήρως κλιματιζόμενη, με φίλτρο αναρρόφησης αέρα. Ευανάγνωστος και λειτουργικός ψηφιακός πίνακας ελέγχου και χειρισμού, με πλήρεις ενδείξεις για την κατάσταση του μηχανήματος και λειτουργία αυτοδιάγνωσης και εύρεσης βλαβών. Κάθισμα πλήρως ρυθμιζόμενο, με ανάρτηση αέρος. Ανοιγόμενη οροφή. Ντουλαπάκι-ψυγείο.

• Standard εξοπλισμός: Κλιματισμός, ηχοσύστημα με τηλεχειρισμό, εγκατάσταση σφυριού, αντλία πετρελαίου για την πλήρωση του ρεζερβουάρ. Επίσης παραδίδεται πλήρες σετ φίλτρων για την πρώτη αλλαγή.

• Ερπύστριες: με πλάτος 600 mm • Μήκος μπούμας (μονοκόμματη): 7,06 m, με βαλβίδες αντιβύθισης για την αποφυγή

32

τεύχος 1ο /2010

πτώσεως της μπούμας ακόμα και σε περίπτωση θραύσεως των ελαστικών σωλήνων.

• Μήκος μπαστουνιού: 2,90 μέτρα • Κουβάς: i. Χωρητικότητα κουβά: 2,20 κυβικά μέτρα. ii. Ποιότητα κουβά: Rock bucket-Heavy duty.

• Διαστάσεις μηχανήματος: Ολικό μήκος: 12m Πλάτος: 3,34m Ύψος: 3,60m • Βάρος μηχανήματος: 45,200 Kg • Εύκολη πρόσβαση: σε όλα τα μέρη του μηχανήματος.

• Service: Η εταιρεία μας με εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό (Μηχανολόγους – Μηχανικούς) και τέσσερα κινητά συνεργεία βρίσκετε άμεσα δίπλα σας όπου και αν βρίσκεστε.

• Ανταλλακτικά: Στην αποθήκη της εταιρείας μας υπάρχει πληρότητα ανταλλακτικών 100% όλων των μηχανημάτων HYUNDAI σε συνεργασία με την κεντρική αποθήκη (Βελγίου).

AYTOKINOYMENOΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΦΟΡΟΣ ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ

HYUNDAI R200W-7A

• Κινητήρας: Cummins QSB6.7, πετρελαιοκίνητος υδρόψυκτος με υπερσυμπιεστή (turbo) ψύξη αέρα εισαγωγής (intercooler), εξακύλινδρος, με καθαρή απόδοση 122KW (164 HP) στις 1900 rpm (κατά SAE J1349), ηλεκτρονικά ελεγχόμενος αμέσου εγχύσεως με μειωμένες εκπομπές ρύπων σύμφωνα με το πρότυπο Tierr III (EURO III).

• Υδραυλικό σύστημα: 2 κύριες εμβολοφόρες μεταβλητής παροχής αντλίες με παροχή 2Χ222 lt/min και ξεχωριστή αντλία servo.

• Κατανομή ισχύος: 4 ηλεκτρονικά ελεγχόμενες θέσεις κατανομής της ισχύος i. Υψηλή ισχύς ii. Κανονική ισχύς iii. Ολική ισχύς iv. Ρυθμιζόμενη στο επιθυμητό επίπεδο από τον χειριστή • Λειτουργίες εργασίας: 3 ηλεκτρονικά ελεγχόμενες θέσεις εργασίας

i. Προτεραιότητα μπούμας ii. Προτεραιότητα περιστροφής iii. Προτεραιότητα σφυριού • Κίνηση: Υδροστατικά ελεγχόμενη, 2 ταχυτήτων (8,5 Κm/h και 33 Κm/h αντίστοιχα) με δυνατότητα αναρρίχησης 31,5 (61%).

• Φρένα στάθμευσης: Πολλαπλών δίσκων σε ελαιολουτρό.

• Καμπίνα χειριστού: Εργονομική σχεδίαση με την καλύτερη ορατότητα από όλα τα μηχανήματα του ανταγωνισμού, ηχομονωμένη σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, πλήρως κλιματιζόμενη με φίλτρο αναρρόφησης αέρα. Ευανάγνωστος και λειτουργικός ψηφιακός πίνακας ελέγχου και χειρισμού με πλήρεις ενδείξεις για την κατάσταση του μηχανήματος και λειτουργία αυτοδιάγνωσης και εύρεσης βλαβών. Κάθισμα πλήρως ρυθμιζόμενο με ανάρτηση αέρος. Ανοιγόμενη οροφή. Ντουλαπάκι-ψυγείο.

τεύχος 1ο /2010

33

• Παρεχόμενα στον βασικό εξοπλισμό: Κλιματισμός, ηχοσύστημα με τηλεχειρισμό, εγκατάσταση σφυριού, αντλία πετρελαίου για την πλήρωση του ρεζερβουάρ. Ποδαρικά πίσω και μαχαίρι εμπρός (με δυνατότητα διαφορετικής σύνθεσης του μηχανήματος κατ’ επιλογή). Επίσης παραδίδεται πλήρες σετ φίλτρων για την πρώτη αλλαγή.

• Μήκος μπούμας (μονοκόμματη): 5,65 μέτρα, με βαλβίδες αντιβύθισης για την αποφυγή πτώσεως της μπούμας ακόμα και σε περίπτωση θραύσεως των ελαστικών σωλήνων.

• Μήκος μπαστουνιού: 2,90 μέτρα • Χωρητικότητα κουβά: 1,34 κυβικά μέτρα.

• Με προεγκατεστημένη από το εργοστάσιο υδραυλική εγκατάσταση για την τοποθέτηση υδραυλικής σφύρας και σπαστού.

• Βάρος μηχανήματος: 20.500 Kg (με ποδαρικά εμπρός και μαχαίρι πίσω)

Οι ελαστικοφόροι και ερπυστριοφόροι εκσκαφείς JCB ανήκουν στα πλέον καταξιωμένα προϊόντα της κατασκευάστριας εταιρείας, τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ελλάδα ακολουθώντας τη μεγάλη παράδοση του εκσκαφέα-φορτωτή (backhoe loader). Η συνεχής αφοσίωση του κατασκευαστή στην ολική κατασκευαστική ποιότητα, στις νέες τεχνολογίες και στην ικανοποίηση του τελικού καταναλωτή-χρήστη έχει ως αποτέλεσμα ένα αξιόπιστο, δυνατό και παραγωγικό προϊόν, τον εκσκαφέα JCB. Η σειρά των ερπυστριοφόρων εκσκαφέων διαθέτει μοντέλα με βάρος από 7 έως 46 τόνους, με 31 διαφορετικά είδη μπούμας και 27 διαφορετικούς τύπους θωράκισης του κάτω μέρους του μηχανήματος. Όλα τα μηχανήματα αυτής της σειράς διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης κινητήρα AMS, σύστημα φιλτραρίσματος υδραυλικού λαδιού PLEXUS και την κορυφαία καμπίνα χειριστή της JCB η οποία προσφέρει ιδανικό περιβάλλον εργασίας καθώς και απεριόριστη ορατότητα κατά την εργασία αλλά και κατά την μετακίνηση τους.

Η σειρά των ελαστικοφόρων εκσκαφέων διαθέτει μοντέλα με βάρος από 14 έως 25 τόνους και διαθέτει από τους πιο ακριβείς και σύντομους κύκλους εργασίας στην κατηγορία της. Τα κατασκευαστικά τους πλεονεκήματα καθιστούν τόσο τους ελαστικοφόρους όσο και τους ερπυστριοφόρους εκσκαφείς κατάλληλους για χρήση σε έργα οδοποιίας, σε έργα πολιτικού μηχανικού, σε κατεδαφίσεις, σε ορυχεία και λατομεία, στη βιομηχανία ανακύκλωσης και σε πληθώρα άλλες εφαρμογές.

H UNITRACK AEE, αποκλειστικός διανομέας όλων των προϊόντων JCB στην Ελλάδα, διαθέτει όλη τη γκάμα των εκσκαφέων και των εξαρτημάτων τους ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των Ελλήνων πελατών της.

34

τεύχος 1ο /2010

Σχεδιασμός και Κατασκευή του Υπόγειου Σταθμού METRO στο Αιγάλεω Αργύρης Αλεξανδρής, Θωμάς Χουλιαράς, Πολιτικοί Μηχανικοί, Όμιλος Τεχνικών Μελετών ΑΤΕ Θεόδωρος Κοντογιαννόπουλος, Βαγγέλης Περγαντής, Εμμανουήλ Ουρανός, Πολιτικοί Μηχανικοί, Αττικό Μετρό Α.Ε. Τάσος Αρανίτης, Πολιτικός Μηχανικός ΠΑΝΤΕΧΝΙΚΗ ΑΤΕ Αντώνης Τσάκας, Πολιτικός Μηχανικός (παλ. ΠΑΝΤΕΧΝΙΚΗ ΑΤΕ) τώρα ΤΕΡΝΑ ΑΤΕ Λέξεις κλειδιά: Υπόγειος Σταθμός Μετρό, Υπόγειος Θάλαμος, Μόνιμη Επένδυση Κυλιόμενος Μεταλότυπος

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Για την κατασκευή του σταθμού του Μετρό Αθηνών στο Αιγάλεω, στα πλαίσια της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό Αθηνών, απαιτήθηκε η υπόγεια διάνοιξη και επένδυση με οπλισμένο σκυρόδεμα ενός θαλάμου καθαρού ανοίγματος περί τα 20 m και μήκους 110 m. Ο σχεδιασμός της μόνιμης επένδυσης του υπόγειου σταθμού καθώς και των υπόλοιπων δομικών στοιχείων της κατασκευής, απαίτησε τη μελέτη εναλλακτικών διαμορφώσεων για την αναζήτηση βέλτιστων λύσεων τόσο από στατικής απόψεως όσο και από κατασκευαστικής. Η υλοποίηση της σημαντικής αυτής κατασκευής σε στενά χρονικά πλαίσια ολοκληρώθηκε με την προσεκτική επιλογή κατάλληλου εξοπλισμού για την σκυροδέτηση καθώς και την αποτελεσματική οργάνωση του εργοταξίου. τεύχος 1ο /2010

35

ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΕΡΓΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για την κατασκευή του σταθμού του Αιγάλεω, της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό Αθηνών, που είναι σε λειτουργία από το 2004, απαιτήθηκε η υπόγεια διάνοιξη ενός θαλάμου ανοίγματος 21 m, μήκους 110 m, σε μικρό υπερκείμενο που τοπικά φθάνει τα 8.5 μόλις μέτρα και στη συνέχεια η κατασκευή εντός αυτού της επένδυσης και της κτιριακής κατασκευής του σταθμού. Ο υπόγειος θάλαμος διανοίχθηκε κάτω από την Ιερά οδό στην πλατεία Εσταυρωμένου του Αιγάλεω σε μια αρκετά πυκνοδομημένη περιοχή με βαριά οδική κυκλοφορία. Για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών απαιτήσεων του σταθμού (κίνηση των συρμών και διακίνηση κοινού) η αποβάθρα τοποθετήθηκε στο κέντρο της υπόγειας αίθουσας, επιλογή που είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση της απόστασης των δύο αξόνων κίνησης των συρμών που φθάνει τα 15 m. Η τοποθέτηση της αποβάθρας στο κέντρο του σταθμού οδηγεί τελικά στην ανάγκη κατασκευής ενός υπογείου θαλάμου σημαντικού πλάτους, που όπως προαναφέρθηκε φθάνει τα 21 μέτρα (καθαρό άνοιγμα 20 m) και αποτελεί τον ευρύτερο υπόγειο θάλαμο που έχει κατασκευαστεί στα πλαίσια των έργων του Μετρό Αθηνών.

H τυπική διατομή του θαλάμου του σταθμού καθώς και η γενική διάταξη του έργου παρουσιάζεται στο σχήμα 1. Το σύμπλεγμα του σταθμού περιλαμβάνει εκτός από τον υπόγειο θάλαμο, ένα τμήμα

που κατασκευάζεται με εκσκαφή και επανεπίχωση σε αντιστηριζόμενο όρυγμα και στεγάζει την μία είσοδο του σταθμού, το χώρο διακίνησης κοινού, κυλιόμενες κλίμακες και χώρους Η/Μ εγκαταστάσεων (ανεμιστήρες αερισμού κ.τ.λ). Τα δύο τμήματα, υπόγειο και υπαιθριόδμητο συνδέονται μεταξύ τους με μια διασυνδετήρια στοά που συναντά τον υπόγειο θάλαμο στο μέσον του.

∆ΙΑΝΟΙΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Η πρόσβαση στο υπόγειο τμήμα του θαλάμου έγινε από μία στοά προσπέλασης η οποία διανοίχθηκε από το αντιστηριζόμενο όρυγμα που στεγάζει το υπαίθρια κατασκευαζόμενο τμήμα της εισόδου του σταθμού. Στη θέση του υπόγειου θαλάμου διαμορφώθηκε μια διεύρυνση της στοάς προσπέλασης (θάλαμος προσβολής) από την οποία ξεκίνησε η διάνοιξη του κυρίως θαλάμου του σταθμού. Για την διάνοιξη του σταθμού επιλέχθηκε μια πολυφασική ακολουθία διάνοιξης και υποστήριξης προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιφανειακές καθιζήσεις και οι κίνδυνοι υπερεκσκαφών και καταπτώσεων στην περιοχή του μετώπου. Συγκεκριμένα, υιοθετήθηκε η μέθοδος της «κεντρικής στοάς» κατά την οποία η διάνοιξη ξεκινά από ένα κεντρικό τμήμα της διατομής και ακολουθούν οι διανοίξεις των πλευρικών τμημάτων (βλ. Αλεξανδρής κ.α. (2006)).

Σχήμα 1. Τυπική διατομή του υπόγειου σταθμού (αριστερά) και γενική διάταξη του συμπλέγματος των υπόγειων κατασκευών (δεξιά).

Σχήμα 2. Τμηματική διάνοιξη και υποστήριξη της αίθουσας του σταθμού (α),(β) διάνοιξη κεντρικής στοάς (β) διάνοιξη πλευρικών τμημάτων (δ) σταδιακή αφαίρεση τοιχωμάτων (ε) ολοκλήρωση εκσκαφής άνω ημιδιατομής (στ’) εκσκαφή βαθμίδας και δαπέδου ανεστραμμένου θόλου. α

β

γ

δ

ε

στ

36

τεύχος 1ο /2010

Αναλυτικότερα, για την διαμόρφωση του θόλου του θαλάμου, αρχικά διανοίχθηκε και υποστηρίχθηκε ένα κεντρικό τμήμα με κατακόρυφα τοιχώματα (σχήμα 2α, 2β) και ακολούθως διανοίχθηκαν τα πλευρικά τμήματα (σχήμα 2γ), διατηρώντας τα κατακόρυφα στοιχεία ενίσχυσης της διατομής. Η αφαίρεση αυτών των στοιχείων έγινε σταδιακά με ταυτόχρονη ενίσχυση της επένδυσης του θόλου με πρόσθετο εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, για την εξασφάλιση μονολιθικών συνδέσεων μεταξύ των τμηματικών διανοίξεων του θόλου (σχήμα 2δ, 2ε). Η διάνοιξη ολοκληρώθηκε με την εκσκαφή της βαθμίδας και του δαπέδου ανεστραμμένου θόλου (σχήμα 2στ). Σε σχέση με άλλες εναλλακτικές μεθόδους διάνοιξης που εξετάστηκαν στην φάση του σχεδιασμού, η μέθοδος αυτή κρίθηκε ότι πλεονεκτεί σε απλότητα, παραγωγικότητα, αξιοπιστία και καλό έλεγχο των προκαλούμενων επιφανειακών καθιζήσεων. Τα θέματα διάνοιξης και προσωρινής υποστήριξης του θαλάμου έχουν παρουσιαστεί στο Alexandris et al. (2007). Στο μεγαλύτερο τμήμα της υπόγειας διάνοιξης συναντήθηκε αθηναϊκός σχιστόλιθος που χαρακτηρίζονταν από την επικράτηση σκληρού, ελαφρά αποσαθρωμένου μετα-ψαμμίτη με ακανόνιστες ενστρώσεις μέτρια σκληρού, ελαφρά έως μέτρια αποσαθρωμένου μετα-ιλυολίθου. Οι γενικές τεχνικογεωλογικές συνθήκες χαρακτηρίστηκαν ως ευνοϊκές με μικρά προβλήματα εισροών υπογείων υδάτων και γεωμηχανικό δείκτη αντοχής που κυμάνθηκε στο εύρος GSI=25~35. Στο σχήμα 3 παρουσιάζεται η τεχνικογεωλογική μηκοτομή της διάνοιξης. Η διάνοιξη ολοκληρώθηκε με έλεγχο των καθιζήσεων στην επιφάνεια που περιορίστηκαν σε λιγότερο από 25 mm (μόνο σημειακά σημειώθηκαν υπερβάσεις που και αυτές δεν ξεπέρασαν τα 30 mm).

κατασκευάστηκε από οπλισμένο σκυρόδεμα πάχους 60 cm, τους τοίχους αρχής και πέρατος (headwalls) πάχους 80 cm καθώς και τις εσωτερικές κατασκευές του θαλάμου που περιλαμβάνουν την κεντρική αποβάθρα, τους φορείς των σταθερών και κυλιόμενων κλιμάκων και το κατάστρωμα ενός ενδιάμεσου επιπέδου (επίπεδο μετεπιβίβασης) από το οποίο οι επιβάτες εξέρχονται του υπόγειου θαλάμου. Η είσοδος και η έξοδος στον υπόγειο θάλαμο του σταθμού γίνεται από μια εγκάρσια στοά (cross gallery) που κατασκευάστηκε στο μέσον του θαλάμου και εξυπηρετεί την κίνηση των επιβατών και προς τις δύο εξόδους του σταθμού (βόρεια και νότια έξοδος). Στο ανώτερο τμήμα της εγκάρσιας αυτής στοάς περιλαμβάνεται ξεχωριστό διαμέρισμα που εξυπηρετεί την διέλευση αεραγωγών και άλλων Η/Μ διελεύσεων.

∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΙΜΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Για την βέλτιστη δομική διαμόρφωση του συστήματος και κυρίως για την έδραση του επιπέδου μετεπιβίβασης στην περιμετρική επένδυση εξετάστηκαν τρεις εναλλακτικές διαμορφώσεις. Μια πρώτη και απλούστερη διαμόρφωση περιλαμβάνει την έδραση του καταστρώματος του επιπέδου μετεπιβίβασης στην περιμετρική επένδυση του θαλάμου, χωρίς ενδιάμεσες στηρίξεις (βλ σχήμα 4α). Η λύση αυτή δίνει πλήρη αρχιτεκτονική ελευθερία στη διαμόρφωση του επιπέδου αποβαθρών αλλά επειδή το άνοιγμα του φορέα είναι σημαντικό (17 m) αυτή η επιλογή οδηγεί σε σημαντικό πάχος πλάκας η οποία επιπροσθέτως θα έπρεπε να σχεδιαστεί με δοκίδωση. Η δυνατότητα τοποθέτησης κατακόρυφων στοιχείων (υποστηλωμάτων) περιμετρικά του ανελκυστήρα ο οποίος είναι χωροθετημένος στο κέντρο της πλάκας καθώς και η τοποθέτηση υποστηλωμάτων κάτω από τους φορείς των σταθερών και κυλιόμενων κλιμάκων μειώνει το ελεύθερο άνοιγμα και επιτρέπει την υλοποίηση του φορέα με απλές πλάκες επί δοκών (βλ σχήμα 4β).

Το δομικό σύστημα του υπόγειου τμήματος του σταθμού περιλαμβάνει την περιμετρική επένδυση του υπόγειου θαλάμου που

Από τις στατικές αναλύσεις του συστήματος, προέκυψε ότι σε κάθε περίπτωση στο κατάστρωμα του επιπέδου μετεπιβίβασης

Σχήμα 3. Γεωλογικές συνθήκες στην περιοχή του σταθμού (Alexandris et al. 2007). Κατηγορίες Βραχομάζας: B:GSI=35-45, C:GSI=25-35, D:GSI=20-25, E:GSI=15-20

α

β

γ

Σχήμα 4. Εναλλακτικές δομικές διαμορφώσεις των εσωτερικών κατασκευών του σταθμού σε σχέση με την επένδυση του θαλάμου. τεύχος 1ο /2010

37

ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΕΡΓΑ

Σχήμα 5. Άνω: Εντατικά μεγέθη -Ν(kΝ, Q(kΝ), Μ(kΝm)- υπό την δράση γεωστατικών και υδροστατικών φορτίων, θεωρώντας μονολιθική (αριστερά) και αρθρωτή (δεξιά) σύνδεση μεταξύ επένδυσης και καταστρώματος επιπέδου μετεπιβίβασης. Κάτω: Παραμορφωσιακή κατάσταση των δύο προσομοιωμάτων. Αποτελέσματα από ανάλυση τριδιάστατων προσομοίωμάτων.

Σχήμα 6. Τυπική διατομή της μόνιμης επένδυσης του υπόγειου Θαλάμου του σταθμού Αιγάλεω.

Σχήμα 7. Κατά μήκος τομή του κεντρικού τμήματος του σταθμού.

μεταβιβάζονται σημαντικές εφελκυστικές δυνάμεις από την περιμετρική επένδυση, ενώ αντίστοιχα στην περιμετρική επένδυση του θαλάμου στα σημεία σύνδεσης αναπτύσσονται σημαντικές τέμνουσες. Το ανώτερο τμήμα της επένδυσης του θαλάμου με το οριζόντιο στοιχείο του καταστρώματος, λειτουργεί ως τόξο με ελκυστήρα για την ανάληψη των κατακόρυφων γεωστατικών φορτίων. Αυτή η λειτουργία γενικά δεν είναι επιθυμητή και οδηγεί σε προβλήματα ελέγχου της ρηγμάτωσης των εφελκυόμενων στοιχείων αλλά και του περιμετρικού κελύφους. Η διαμόρφωση απλής (κυλιόμενης) έδρασης του φορέα του επιπέδου μετεπιβίβασης σε βραχύς προβόλους που διαμορφώνονται ώς εξοχές στην επένδυση (σχ. 4γ) λύνει αποτελεσματικά το πρόβλημα, όπως φαίνεται και από τις συγκριτικές στατικές αναλύσεις που παρουσιάζονται στο σχήμα 5. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη διαμόρφωση των περιοχών έδρασης των δοκών του επιπέδου μετεπιβίβασης επί των βραχέων προβόλων ώστε να εξασφαλίζεται η στατική ανεξαρτησία και η δυνατότητα σχετικής κίνησης των στοιχείων. Στην επιφάνεια έδρασης του φορέα του επιπέδου μετεπιβίβασης τοποθετήθηκαν πλάκες teflon οι οποίες με το χαμηλό συντελεστή τριβής τους εξασφαλίζουν τη στατική ανεξαρτησία των δύο φορέων. Η τελική διαμόρφωση του κεντρικού τμήματος του θαλάμου σε διατομή και κατά μήκος τομή παρουσιάζεται στα σχήματα 6 και 7, ενώ

38

τεύχος 1ο /2010

η διαμόρφωση των λεπτομερειών στήριξης του καταστρώματος του επιπέδου μετεπιβίβασης παρουσιάζεται στις φωτογραφίες και το σκαρίφημα του σχήματος 8.

∆ΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η ανάλυση του φορέα έγινε με απλά επίπεδα προσομοιώματα δοκού επί ελατηριωτού εδάφους, που εξασφαλίζουν καλύτερη εποπτεία της συμπεριφοράς του φορέα και αμεσότερο έλεγχο των αποτελεσμάτων (βλ. σχήμα 9α). Κατά τη συνήθη πρακτική αυτών των προσομοιώσεων οι περιμετρικές ελαστικές στηρίξεις είναι μη γραμμικές ώστε να μην αναλαμβάνονται από αυτές εφελκυστικές δυνάμεις. Οι υπολογισμοί αυτοί ελέγχθηκαν με προσομοιώματα συνεχούς μέσου όπου το έδαφος προσομοιώνεται με ελαστοπλαστικά στοιχεία πεπερασμένων διαφορών και η κατασκευή με ραβδωτά ελαστικά στοιχεία.(βλ. σχήμα 9β). Το προσομοίωμα δοκού επί ελατηριωτού εδάφους αποτέλεσε το κύριο προσομοίωμα διαστασιολόγησης ενώ τα προσομοιώματα συνεχούς μέσου αναλύθηκαν κυρίως για να ελεγχθεί η ασφάλεια των προηγούμενων προσομοιωμάτων. Οι στατικές αναλύσεις ολοκληρώθηκαν με την κατάστρωση ενός ακριβέστερου τρισδιάστατου προσομοίωματος επιφανειακών πεπερασμένων στοιχείων τα οποία επίσης εδράζονται ελαστικά στο περιβάλλον έδαφος. Το τρισδιάστατο προσομοίωμα παρουσιάζεται στα σχήματα 10 και 11.

Σχήμα 8. Βραχύς πρόβολος έδρασης του καταστρώματος του επιπέδου μετεπιβίβασης στην περιμετρική επένδυση του θαλάμου.

Σχήμα 9. ∆ισδιάστατα προσομοίωματα. Αριστερά: προσομοίωμα δοκού επί ελατηριωτού εδάφους και ∆εξιά: προσομοίωμα συνεχούς μέσου - δίκτυο πεπερασμένων διαφορών.

Σχήμα 10 Τρισδιάστατο αριθμητικό προσομοίωμα επιφανειακών πεπερασμένων στοιχείων.

Σχήμα 11 Κύριες φορτίσεις προσομοιώματων δοκού επί ελατηριωτού εδάφους (δισδιάστατο και τρισδιάστατο).

τεύχος 1ο /2010

39

ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΕΡΓΑ

Τα κατακόρυφα γεωστατικά φορτία, λόγω του χαμηλού υπερκειμένου σε σχέση με το μεγάλο άνοιγμα του υπόγειου θαλάμου (αλλά και για συμβατικούς λόγους), υπολογίστηκαν με βάση το σύνολο των υπερκειμένων γαιών. Τα φορτία των υδροστατικών πιέσεων υπολογίστηκαν θεωρώντας την ανύψωση του υδροφόρου ορίζοντα σε στάθμη -2.00 m από την επιφάνεια του φυσικού εδάφους. Φυσικά, στους συνδυασμούς δράσεων που περιλαμβάνεται και η υδροστατική πίεση τα γεωστατικά φορτία υπολογίστηκαν με το υπό άνωση φαινόμενο βάρος του εδάφους. Αναφορικά με τα θερμοκρασιακά φορτία σύμφωνα και με την προδιαγραφή μελετών του έργου θεωρήθηκαν μεταβολές θερμοκρασίας [∆Τ-30] και [∆Τ+10]. Οι επιφανειακές επιφορτίσεις έλαβαν υπ’ όψιν τους την πιθανή μελλοντική οικοδόμηση στην γειτονία του σταθμού κτιρίων μεγαλύτερων (και βαρύτερων) από τα υφιστάμενα, καθώς και την πιθανότητα ασύμμετρης επιφόρτισης. Για τη σεισμική ανάλυση υπολογίστηκαν ισοδύναμα φορτία που τριγωνικής κατανομής που προκαλούν στον φορέα την αναμενόμενη διεκτροπική παραμόρφωση (racking deformation) του σεισμού σχεδιασμού, όπως παρουσιάζεται αναλυτικότερα σε επόμενη παράγραφο. Στο σχήμα 11 συνοψίζονται οι κύριες φορτίσεις που ελήφθησαν υπ’ όψιν στις αναλύσεις. Στους στατικούς υπολογισμούς συνεχούς μέσου (σχήμα 9β), που περιλαμβάνουν την προσομοίωση και του περιβάλλοντος εδάφους της κατασκευής, τα γεωστατικά φορτία αναπτύσσονται στο φορέα σαν αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης εδάφους-επένδυσης. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για να προκύψει μια συντηρητική εκτίμηση των εντατικών μεγεθών με αυτή την προσέγγιση, περιλαμβάνει αρχικά την προ της διανοίξεως του θαλάμου εξισορρόπηση του προσομοιώματος υπό τα γεωστατικά φορτία και στην συνέχεια την διάνοιξη του θαλάμου και την ταυτόχρονη επένδυσή του με τα ραβδωτά στοιχεία της επένδυσης πριν επέλθει οποιαδήποτε αποτόνωση. Με αυτή την διαδικασία ανάλυσης τα επιβαλλόμενα φορτία αντιστοιχούν στο σύνολο των υπερκειμένων και ως εκ τούτου οι αξονικές δυνάμεις που υπολογίζονται είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το αντίστοιχο ραβδωτό προσομοίωμα. Παρ’ όλα αυτά λόγω της διαφοροποιημένης θεώρησης της πλευρικής στήριξης του φορέα (ελατηριωτό έδαφος Winkler στην μία περίπτωση και συνεχές

Σχήμα 12 Παραμόρφωση φορέα υπό τα γεωστατικά, κινητά και θερμοκρασιακά φορτία (θέρμανση).

ελαστοπλαστικό μέσο στην δεύτερη, οι ροπές κάμψης προκύπτουν σημαντικά μειωμένες στην θεώρηση συνεχούς μέσου. Με τα τρισδιάστατα προσομοιώματα μελετήθηκαν και διαστασιολογήθηκαν όλες οι εσωτερικές κατασκευές του σταθμού (επίπεδο μετεπιβίβασης, κλίμακες, αποβάθρες) καθώς και η περιοχή του τοίχου πέρατος, που αποτελεί μια περιοχή συγκέντρωσης σημαντικών εντάσεων κυρίως λόγω της μεγάλης διαφοράς δυσκαμψίας της επένδυσης και του τοίχου πέρατος κατά την εγκάρσια έννοια. Στα σχήματα 12 και 13 παρουσιάζεται ο παραμορφωμένος φορέας και οι περιοχές συγκέντρωσης έντασης υπό έναν από τους κύριους συνδυασμούς δράσεων. Η σεισμική συμπεριφορά της κατασκευής αποτέλεσε ένα άλλο ιδιαίτερο θέμα και μελετήθηκε κυρίως με δισδιάστατα και τρισδιάστατα δομικά προσομοιώματα (βλ σχ. 9α, σχ. 10) των οποίων η αξιοπιστία διασταυρώθηκε με τα δισδιάστατα γεωμηχανικά προσομοιώματα συνεχούς μέσου (σχ. 9β) που όπως αναφέρθηκε παραπάνω εξετάζουν ακριβέστερα και την αλληλεπίδραση εδάφους-κατασκευής. Με βάση απλές σχέσεις διάδοσης αρμονικών κυμάτων σε ελαστικό ισότροπο χώρο, αμελώντας την αλληλεπίδραση εδάφους κατασκευής, εκτιμήθηκαν οι μέγιστες διατμητικές παραμορφώσεις του εδάφους που προκαλούνται από την ανάδυση διατμητικών σεισμικών κυμάτων που αντιστοιχούν στον σεισμό σχεδιασμού και η αναμενόμενη διεκτροπική παραμόρφωση (racking deformation) της επένδυσης. ∆εδομένου ότι ο θάλαμος είναι κατασκευασμένος εξ’ ολοκλήρου μέσα σε βραχώδεις σχηματισμούς, δεν υπάρχουν θέματα αξιόλογης εδαφικής ενίσχυσης του σεισμικού κραδασμού. Αφού υπολογίστηκαν οι σεισμικές παραμορφώσεις θεωρήθηκε - απλοποιητικά - ότι αυτή η παραμόρφωση προκαλείται από μια αντισυμμετρική, προσαύξηση-απομείωση των οριζόντιων φορτίων τριγωνικά κατανεμημένη καθ’ ύψος και με δοκιμές προσδιορίστηκε το μέγεθος του φορτίου αυτού το οποίο προκαλεί στο υπολογιστικό προσομοίωμα την αναμενόμενη διεκτροπική παραμόρφωση. Το φορτίο που υπολογίστηκε ελήφθη υπ’ όψιν τόσο στα επίπεδα προσομοιώματα όσο και στο τρισδιάστατο προσομοίωμα για την κατάστρωση των σεισμικών συνδυασμών δράσεων (βλ. σχ.11).

Σχήμα 13 Παραμόρφωση φορέα υπό τα γεωστατικά, κινητά και θερμοκρασιακά φορτία (θέρμανση).

Σχήμα 14. Προσομοίωμα πεπερασμένων διαφορών και ψευδοστατική ανάλυση (εύρος μετακινήσεων μεγενθυμένο για ευκρίνεια).

40

τεύχος 1ο /2010

Ένας πρόσθετος έλεγχος, για την κάλυψη των αβεβαιοτήτων της προηγούμενης μεθόδου, έγινε με ψευδοστατικές αναλύσεις με βάση το προσομοίωμα συνεχούς μέσου. Οι σεισμικές παραμορφώσεις ελευθέρου πεδίου, που υπολογίζονται και πάλι με απλές ελαστοδυναμικές σχέσεις, επιβάλλονται στα σύνορα του προσομοιώματος όπως φαίνεται στο σχήμα 14 και προκαλούν μια διεκτροπική παραμόρφωση όλου του δικτύου ανάλυσης καθώς και του φορέα της κατασκευής, απ’ όπου προκύπτουν τα σεισμικά εντατικά μεγέθη. Γενικά, οι δύο προσομοιώσεις οδηγούν σε διαφοροποιημένα αποτελέσματα (ήδη από την φάση της στατικής προσομοίωσης), αλλά με βάση τις αναλύσεις για την συγκεκριμένη κατασκευή προέκυψε ότι τελικά κρίσιμοι είναι οι στατικοί (μακροχρόνιοι) συνδυασμοί φόρτισης και όχι οι σεισμικοί (τυχηματικοί) συνδυασμοί, οπότε προσπάθεια σύγκρισης και βελτίωσης της προσομοίωσης με πιο ακριβή προσομοιώματα (δυναμική ανάλυση) δεν θα οδηγούσε σε διαφοροποίηση του σχεδιασμού.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Η κατασκευή της μόνιμης επένδυσης ξεκίνησε μετά την ολοκλήρωση των εργασιών διάνοιξης και την απομάκρυνση των προϊόντων εκσκαφής. Σε πρώτη φάση τοποθετήθηκε στο δάπεδο της εκσκαφής η μεμβράνη στεγάνωσης και η προστασία της και σκυροδετήθηκε το δάπεδο ανεστραμμένου θόλου (σχ. 15α). Ακολούθως τοποθετήθηκαν σιδηροτροχιές και συναρμολογήθηκαν επ’ αυτών το φορείο τοποθέτησης μεμβρανών και ανάρτησης των οπλισμών του θόλου,

καθώς και ο μεταλότυπος του θόλου (σχ. 15β). Στα σημεία έδρασης της πλάκας του επιπέδου μετεπιβίβασης διαμορφώθηκαν κατάλληλες εσοχές και χρησιμοποιήθηκαν ειδικοί σύνδεσμοι (μούφες) για την εξασφάλιση της συνέχειας των οπλισμών ώστε να μην παρεμποδίζεται η σκυροδέτηση με τον μεταλότυπο. Στην συνέχεια σκυροδετήθηκε ο θόλος και μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης και της απομάκρυνσης του μεταλοτύπου ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής των λοιπών στοιχείων (αποβάθρες, επίπεδο μετεπιβίβασης κτλ). Σκυροδετήσεις τόσο μεγάλων ανοιγμάτων συνήθως γίνονται σε τρεις φάσεις. Πρώτα σκυροδετούνται τα δύο πλευρικά τοιχώματα και στην συνέχεια το τμήμα του θόλου όπως φαίνεται στο σχήμα 16α. Επειδή αυτή η διαδικασία είναι σχετικά χρονοβόρα επιλέχθηκε να σκυροδετηθεί ο θόλος σε μία φάση με κατάλληλο ενιαίο μεταλότυπο (σχήμα 16β). Ο μεταλότυπος που χρησιμοποιήθηκε κατασκευάστηκε ειδικά για τις απαιτήσεις του μεγάλου ανοίγματος του συγκεκριμένου σταθμού, αλλά με την δυνατότητα να τροποποιηθεί ώστε να προσαρμόζεται στη γεωμετρία μικρότερης διατομής (σήραγγα διατομής τριπλής γραμμής) που επίσης περιλαμβάνονταν στην ίδια σύμβαση κατασκευής. Ο μεταλότυπος (Σχήμα 16β) είναι κυλιόμενος, υδραυλικός αυτοκινούμενος, έχει μήκος 10 m, άνοιγμα 19 m, βάρος που φθάνει τους 80 tn και είναι από τους μεγαλύτερους που έχει κατασκευάσει η κατασκευάστρια εταιρία (CIFA). Η σκυροδέτηση γίνεται από 36 «παράθυρα» διαστάσεων 500x600 mm που κλείνονται διαδοχικά όπως προχωρά η σκυροδέτηση καθώς και από 22 σωλήνες άντλησης 5’’ ενώ στο ανώτερο τμήμα του θόλου (κλείδα)

Σχήμα 15. Σκυροδέτηση δαπέδου ανεστραμμένου θόλου (αριστερά) και θόλου (δεξιά)

Σχήμα 16 Τρόποι σκυροδέτησης επένδυσης θαλάμων μεγάλων ανοιγμάτων (α) Σκυροδέτηση σε τρεις φάσεις (β) Σκυροδέτηση σε μία φάση με ενιαίο μεταλότυπο (πρακτική που υιοθετήθηκε).

τεύχος 1ο /2010

41

ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΕΡΓΑ

υπάρχουν δύο βαλβιδοφόροι σωλήνες άντλησης σκυροδέματος 5’’ για την ολοκλήρωση της σκυροδέτησης υπό πίεση. Η δόνηση του σκυροδέματος γίνεται με 60 δονητές σώματος, ενώ στο κατώτερο τμήμα χρησιμοποιούνται και εμβαπτιζόμενοι δονητές (από τα παράθυρα) για την εξασφάλιση ταχύτερης και καλύτερης δόνησης. Η σκυροδέτηση του θαλάμου έγινε σε 11 σκυροδετήσεις μήκους 10 μέτρων έκαστη (11x10=110 m). Σε κάθε σκυροδέτηση διαστρώνονταν κατά μέσο όρο 240 m3 και η σκυροδέτηση του κάθε τμήματος διαρκούσε 16 ώρες. Παρά το μεγάλο βάρος του μεταλοτύπου, για να αποφευχθούν αθέλητες μετακινήσεις και παραμορφώσεις του μεταλοτύπου από ασύμμετρες φορτίσεις του νωπού σκυροδέματος, η τροφοδοσία του σκυροδέματος γινόταν συμμετρικά και στις δύο παρειές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η μέγιστη υψομετρική διαφορά νωπού σκυροδέματος που επέτρεπε ο κατασκευαστής είναι μόλις 0.5 m. Η αφαίρεση του μεταλοτύπου γινόταν 8-12 ώρες από την ολοκλήρωση των της σκυροδέτησης μετά από έλεγχο δοκιμίων. Η ελάχιστη αντοχή κύβου για να επιτραπεί η αφαίρεση του μεταλοτύπου προσδιορίστηκε μετά από υπολογισμούς σε fc=10 MPa. Τα δοκίμια συντηρούντο τις πρώτες ώρες μετά την σκυροδέτηση στην θέση του έργου, ώστε να ωριμάζουν σε παραπλήσιες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, αν και η κατασκευή λόγω του σημαντικού πάχους της επένδυσης ανέπτυσσε στην πράξη συστηματικά υψηλότερη θερμοκρασία από τα δοκίμια. Για τον υπολογισμό της ελάχιστης απαιτούμενης θλιπτικής αντοχής για την αφαίρεση του μεταλοτύπου, αναλύθηκε ένα ραβδωτό προ-

Σχήμα 17. Χρονική εξέλιξη των κατασκευαστικών εργασιών της μόνιμης επένδυσης.

42

τεύχος 1ο /2010

σομοίωμα του θόλου το οποίο φορτίστηκε μόνο από το ίδιο βάρος και μια αύξηση θερμοκρασίας ∆Τ =+25°C που αντιπροσωπεύει τη θέρμανση του φορέα από την έκλυση της θερμότητας ενυδάτωσης του τσιμέντου. Η ελάχιστη θλιπτική αντοχή του των δοκιμίων σκυροδέματος για να επιτραπεί η αφαψίδωση προέκυψε με τριπλασιασμό της μέγιστης υπολογιζόμενης θλιπτικής τάσης. Το υψηλό περιθώριο ασφαλείας, που είναι σύνηθες στην πράξη (Harrel T.R. 1989) αποβλέπει στην κάλυψη αβεβαιοτήτων σχετικά με τη φόρτιση (κυρίως θερμοκρασία) και τις συνοριακές συνθήκες (αντιδράσεις από τον βράχο), τις ελαστικές ιδιότητες του σκυροδέματος σε τόσο μικρές ηλικίες αλλά και τον μικρό αριθμό δοκιμίων που ελέγχονται (1-3 συνήθως). Επίσης πρέπει να καλυφθούν οι ανομοιομορφίες τόσο στους χρόνους όσο και στις επικρατούσες θερμοκρασίες ωρίμανσης του σκυροδέματος, που διαφοροποιούνται σημαντικά μεταξύ των τοιχωμάτων του φορέα που σκυροδετούνται πρώτα και του ανώτερου τμήματος του θόλου που ακολουθεί. Με την ολόσωμη σκυροδέτηση της επένδυσης επετεύχθη σημαντική επιτάχυνση του χρόνου ολοκλήρωσης της κατασκευής. Όπως φαίνεται και στο σχήμα 17, όπου παρουσιάζεται η χρονική εξέλιξη των εργασιών σκυροδέτησης του θαλάμου, η σκυροδέτηση της επένδυσης με τον μεταλότυπο διήρκεσε περίπου ένα μήνα κατά την διάρκεια του οποίου σκυροδετήθηκαν συνολικά 2600 m3 σκυροδέματος. Η συνολική ποσότητα του σκυροδέματος (συμπεριλαμβανομένων και των εσωτερικών κατασκευών) έφθασε τελικά τα 6050 m3 ενώ το βάρος των οπλισμών συνολικά έφθασε τους 680 tn. Τέλος η επιφάνεια των μεμβρανών που τοποθετήθηκε περιμετρικά της κατασκευής κάλυψε 7100 m2. Ο συνολικός χρόνος για την σκυροδέτηση της

Σχήμα 18. Άποψη του υπόγειου θαλάμου μετά την ολοκλήρωση των σκυροδετήσεων (αριστερά) και μετά την ολοκλήρωση των αρχιτεκτονικών τελειωμάτων (δεξιά).

Σχήμα 19. (Αριστερά) Άποψη της κλίμακας που οδηγεί στις αποβάθρες του σταθμού. (∆εξιά) Άποψη του χώρου κάτω από το επίπεδο μετεπιβίβασης. Τα δομικά στοιχεία στήριξης του φορέα έχουν διαταχθεί περιμετρικά του θαλάμου του ανελκυστήρα και έχουν ενσωματωθεί αισθητικά με αυτόν.

επένδυσης του σταθμού, περιλαμβανομένων και των απαιτούμενων χρόνων για την τοποθέτηση των μεμβρανών των χαλύβδινων οπλισμών και της συναρμολόγησης του μεταλοτύπου στο εσωτερικό του θαλάμου, έφθασε τους 6 μήνες. Στο σχήμα 18α παρουσιάζεται μια γενική άποψη του θαλάμου μετά το πέρας των σκυροδετήσεων της επένδυσης ενώ στο σχήμα 18β η εικόνα του θαλάμου μετά την κατασκευή των εσωτερικών κατασκευών και των αρχιτεκτονικών τελειωμάτων. Ο θόλος του σταθμού επενδύθηκε με κεραμική ψηφίδα, για την επικόλληση της οποίας ήταν απαραίτητη η εξασφάλιση λείας επιφάνειας υποστρώματος που επετεύχθη με την χρήση του ολόσωμου μεταλοτύπου Στο σχήμα 19 παρουσιάζονται λεπτομέρειες της αποπερατωμένης κατασκευής, και συγκεκριμένα των κλιμάκων που συνδέουν το επίπεδο αποβαθρών με το επίπεδο μετεπιβίβασης, καθώς και τον ανελκυστήρα που βρίσκεται στην κεντρική περιοχή των αποβαθρών ο οποίος περιβάλλεται από κομψά κρυμμένα φέροντα στοιχεία.

ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ- ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Για τη σκυροδέτηση της μόνιμης επένδυσης του σταθμού από τη μελέτη προδιεγράφη ποιότητα σκυροδέματος C25/30. Η μελέτη σύνθεσης προέβλεπε 350 kg τσιμέντο CEM Ι 42.5R ανά κυβικό σκυροδέματος για την εξασφάλιση υψηλών πρώιμων αντοχών. Ο λόγος Ν/Τ διατηρήθηκε χαμηλός Ν/Τ=0.58 σε συνδυασμό με προσθήκη υπερρευστοποιητή και πρόσμικτου βελτίωσης και παράτασης του εργάσιμου. Ο έλεγχος ποιότητας του σκυροδέματος γίνονταν με λήψη κυβικών δοκιμίων τα οποία δοκιμάζονταν όπως προαναφέρθηκε πριν την αφαίρεση του μεταλοτύπου (δηλ 8-12 ώρες) και στη συνέχεια στις 3 στις 7 και 28 ημέρες. Στο σχήμα 20 παρουσιάζεται η κατανομή των μετρήσεων των αντοχών κύβου ενώ στο σχήμα 21 η εξέλιξη της αντοχής με τον χρόνο.

τεύχος 1ο /2010

43

ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΕΡΓΑ

Σχήμα 20. Στατιστικές κατανομές μέσων αντοχών κυβικών δοκιμίων σκυροδέματος ηλικίας 3 (αριστερά), 7 (μέσον) και 28 ημερών (δεξιά).

Σχήμα 21. (Αριστερά) Αθροιστικές συχνότητες αντοχών κυβικών δοκιμίων ηλικίας 3, 7 και 28 ημερών. (∆εξιά) Καμπύλη ανάπτυξης αντοχής του σκυροδέματος. Σύγκριση με την απαιτούμενη αντοχή αφαίρεσης του μεταλοτύπου και την χαρακτηριστική αντοχή του ώριμου σκυροδέματος.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Στο σχεδιασμό του σταθμού συνέβαλαν οι μηχανικοί της ΟΤΜ ΑΤΕ Π. Βέττας, Ι. Κουκάς, Ι. ∆ημηρούλης, Μ. Αμπαριώτη καθώς και άλλοι συνάδελφοι. Ο έλεγχος των γεωτεχνικών υπολογισμών έγινε από τον Ν. Μπούσουλα της Αττικό Μετρό ενώ του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού από την Κα E. Επισκόπου. Ευχαριστούμε την Αττικό Μετρό Α.Ε. που επέτρεψε τη δημοσίευση των παραπάνω στοιχείων. Οι απόψεις που διατυπώνονται στο παρόν άρθρο δεν αντανακλούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις του κυρίου του έργου, ούτε της κατασκευάστριας κοινοπραξίας.

44

τεύχος 1ο /2010

• Alexandris Α., M.Amparioti & A.Pavlou (2006) Numerical Analysis of a Large Underground Cavern Constructed with the Central Drift Method. 4th Flac Symposium. Madrid, Spain.

• Alexandris A.P., P.Vettas, A.Aranitis, S.Notarianni, K Boronkay (2007) Design and construction aspects of a large metro station cavern in urban environment.

XIV European Conf. on Soil Mechanics and Geotechnical Engineering. Madrid, Spain.

• Αλεξανδρής Α., Π.Βέττας, Α.Αρανίτης, Κ.Μπορονκάϋ, S.Notarianni (2006) Σχεδιασμός και ∆ιάνοιξη Υπόγειου Θαλάμου με την Μέθοδο Κεντρικής Στοάς. Η περίπτωση του Σταθμού «Αιγάλεω» του Μετρό Αθηνών. 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής και Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, Ξάνθη.

• Harrel T.R. (1989) Nondestructive testing use in evaluating the form removal time for a large diameter tunnel concrete lining. ACI special publ. vol. 112 pp 153¬164.

• Hashash Y.M.A., Hook J.J. Schmidt B. And Yao J.I.-C. (2001) Seismic design and analysis of underground structures, Tunelling and Underground Space Technology, 16 p.p. 247-293.

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ∆ΟΜΙΚΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Χάρης Αλκ. Αποστολόπουλος, δρ.Πολιτικός Μηχανικός, επ. Καθηγητής, Εργαστήριο Τεχνολογίας και Αντοχής των Υλικών Πανεπιστήμιο Πατρών Xρήστος Aλ. Ροδόπουλος, δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός, επισκέπτης Καθηγητής, Κεντρο Expertise of Structural Mechanics, Πανεπιστήμιο Monash

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ H ενόργανη επιθεώρηση των κατασκευών (ως γνωστόν), διέπεται από αυστηρή εφαρμογή πρωτοκόλλων (ASTM, RILEM, Federal Highway Administration, FEMA, ACI, ΕΝ). Η πιστή τήρηση των πρωτοκόλλων αυτών, αποτελεί μονόδρομο, αφού η όλη διαδικασία ελέγχων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την δομική ακεραιότητα και κατ’ επέκταση με την εμπορική αξία κάθε κατασκευής. Αντίθετα με την διεθνή πρακτική, στην Ελλάδα, οι ενόργανοι έλεγχοι παρακολούθησης φαινομένων σταδιακής υποβάθμισης των φερόντων δομικών στοιχείων του δομικού μας πλούτου, βρίσκεται ακόμη σε «νηπιακή» ηλικία.

Η αρνητική απόκριση της χώρας μας (μέχρι σήμερα) στο θέμα υιοθέτησης των ενόργανων επιθεωρήσεων, σχετίζεται με την κουλτούρα των media, των πολιτών ακόμη και των μηχανικών μας. Παρότι η Ελληνική πολιτεία έχει θέσει σε διαβούλευση το σχέδιο του KANEΠΕ (Κανονισμός Επεμβάσεων) για διάφορους λόγους όπως: η νοοτροπία, το ισχύον καθεστώς, η έλλειψη πόρων και ενημέρωσης, «αποφεύγει» να εντάξει σοβαρά το θέμα της επιθεώρησης / συντήρησης στην καθημερινότητά μας. Η «μίζερη» συμπεριφορά μας στο θέμα, αναμφίβολα συνδέεται και με άλλες αντιφατικότητες της πολιτείας. Πρόσφατο παράδειγμα, αποτελεί η προώθηση των γνωστών μέτρων (Ν3661/08) για «πράσινα κτήρια» με ενεργειακή απόδοση, όταν χρόνια τώρα «συζητάει ατελείωτα» για την αντισεισμική ενίσχυση των δημόσιων κτηρίων (κτήρια με μηχανική επίδοση). Με λογική σειρά σε μία σεισμογόνο χώρα, οι δράσεις για κτήρια με μηχανική επίδοση προηγούνται και έπονται τα απαραίτητα για την απόκτηση κτηρίων με ενεργειακή απόδοση. Οι αναγνώστες, μπορούν να κάνουν μια έρευνα στις on-line εφημερίδες για να διαπιστώσουν την έκταση του θέματος. Σύμφωνα με επίσημη αναφορά του ΟΣΚ (Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων) «... Στους ελέγχους που διενήργησε ο OΣK, διαπιστώθηκε ότι σε σχολείο της Αττικής ο σιδερένιος οπλισμός του κτιρίου είχε διαβρωθεί, εκτινάσσοντας το τσιμέντο... πώς είχαν αντιμετωπίσει οι αρμόδιοι του ∆ήμου το πρόβλημα; Απλώς έβαψαν τον εκτεθειμένο οπλισμό με το ίδιο χρώμα ώστε να μην ξεχωρίζει!» (Καθημερινή 28/12/2004). Με απλά λόγια, ο κρατικός μηχανισμός, μιας και οι ∆ήμοι αποτελούν την πλέον κοντινή σχέση κράτους - πολίτη, εφαρμόζει την παραδοσιακή τεχνική «του χαλιού που όλα τα κρύβει». Με βάση το οικογενειακό κονδύλι (μόνον για φροντιστήρια / ξένες γλώσσες / Μουσική / άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες), φαίνεται

48

τεύχος 1ο /2010

να έχουμε τα πιο καλομαθημένα παιδιά της Ευρώπης, τα οποία όμως βρίσκονται 6 ώρες ημερησίως, σε κτήρια που συχνά έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά: α) τα περισσότερα κτήρια είναι κατασκευασμένα πριν 30 χρόνια με βάση (ήδη) ξεπερασμένους κανονισμούς αντισεισμικότητας, συχνά δίχως συντήρηση, β) με διαβρωμένο σιδηροοπλισμό και ποιοτικά ανέλεγκτο σκυρόδεμα, γ) σχεδιασμένα με ελλιπή τεχνογνωσία.

228 Euro ανά αυτοκίνητο ετησίως). Εάν συνυπολογίσουμε «τέλη κυκλοφορίας» και «ασφάλειες» το ποσό εκτινάσσεται στα 1000 Euro το χρόνο για ένα μικρό οικογενειακό αυτοκίνητο των 1600 cc. Αντίθετα, το κόστος ενόργανης παρακολούθησης της «υγείας» δηλαδή της δομικής ακεραιότητας, μιας μικρής πολυκατοικίας με 10 διαμερίσματα ετησίως δεν ξεπερνάει τα 40 Euro ανά ιδιοκτήτη. ∆απάνη που αντιστοιχεί σε 9 εφημερίδες (με ένθετα), ή 10 πακέτα τσιγάρα ή 10 «καφέδες» ή το κόστος της «μπογιάς» που χρησιμοποιήθηκε για να βαφτεί ο σιδηροοπλισμός του σχολείου.

Η ενόργανη επιθεώρηση (η παρακολούθηση της «υγείας» κρίσιμων δομών) και η αποκατάσταση του φέροντα οργανισμού π.χ. των σχολικών κτηρίων, επαφίεται στην οικονομική δυνατότητα ή μάλλον την πολιτική σκοπιμότητα του κάθε ∆ήμου ξεχωριστά στη διαχείριση των πόρων του. Ένα τυπικό παράδειγμα είναι τα θερινά «πολιτιστικά δρώμενα» των ∆ήμων όπου «ξοδεύονται υπερβολικά» ποσά από 10 μέχρι και 100 χιλιάδες Euro για κάθε συναυλία την στιγμή όπου αδυνατούν να καταβάλουν 5 με 6 χιλιάδες Euro για μια ενόργανη επιθεώρηση του σχολείου κάθε 5 χρόνια. Μήπως οι τεχνικές υπηρεσίες των ∆ήμων δεν γνωρίζουν ότι ο Ελλαδικός χώρος είναι έντονα σεισμογόνος ή ότι τα σχολεία μας συχνά βρίσκονται σε ακατάλληλες περιοχές; ή σε περιοχές με πλούσια θαλάσσια αύρα; ή σε περιοχές με έντονη μόλυνση και άφθονο διοξείδιο του άνθρακα (ενανθράκωση του σκυροδέματος); ή ότι τα σχολεία μας είναι σχεδιασμένα με «ξεπερασμένους» κανονισμούς; η ότι η έννοια του πάχους επικάλυψης είχε δευτερεύουσα σημασία; ή ότι τα άλατα του νερού ανάμιξης ή τα άλατα για την επιτάχυνση της πήξης δεν προσέβαλαν ποτέ το σιδηροοπλισμό; ή ότι τα «αδρανή» δεν ήταν πεντακάθαρα και προ πάντων δεν ήταν σύμφωνα με αποδεκτή κοκομετρική διαβάθμιση; Βεβαίως τα γνωρίζουν, και πάνω απ’ όλα παραδέχονται ότι ο “θεός των ελληνικών σχολειών είναι μεγάλος” αφού ακόμη δεν έχουμε θρηνήσει αθώα παιδιά.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κατασκευές με υπόγειους χώρους στάθμευσης. Οι περισσότεροι από αυτούς τους χώρος (βρίσκονται στην Αθήνα) είναι κατασκευασμένοι επίσης πριν από 30 και πλέον χρόνια, έχουν πολλαπλές αλλαγές χρήσης στο «παθητικό τους», συχνά στεγάζουν και πρατήριο υγρών καυσίμων, με ελλιπέστατο ή δίχως εξαερισμό (για την μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα) και έχουν διαμερίσματα (κατοικίες) καθύψος. Τώρα τι θα κάνουμε; Ποιός ευθύνεται; Από που θα αρχίσουμε; Τα ερωτήματα βασανιστικά και οι απαντήσεις σύνθετες. Στα θέματα της υποβάθμισης των κατασκευών, οι μηχανικοί φαίνονται ελλειπώς ενημερωμένοι αφού το νομικό, κανονιστικό πλαίσιο είναι πολύ νέο, με αρκετές ασάφειες και ακόμη υπό συζήτηση. Το σχέδιο του ΚΑΝΕΠΕ διακρίνονται ορισμένες ασάφειες ειδικά στην αναφορά του (υπό μορφή σχολίων) για τα χρονικά περιθώρια μεταξύ επιθεωρήσεων. Με βάση τόσο την εμπειρία μας σε πραγματικές κατασκευές όσο και από την ερευνητική μας βάση ο οριζόμενος χρόνος των περιοδικών επιθεωρήσεων: 10 έτη για κατοικίες και 5 έως 10 έτη για βιομηχανικά και βιοτεχνικά κτήρια, χρήζουν περαιτέρω ταξινόμησης.

Για την κατανόηση της νοοτροπίας και της συμπεριφοράς των ελλήνων πολιτών στο θέμα της ανάγκης για ενόργανη επιθεώρηση και συντήρηση ή αποκατάσταση ή ενίσχυση των κτηρίων τους, παρατίθεται ακόμη ένα παράδειγμα. Οι Έλληνες οδηγοί, θεωρούνται οι πλέον σχολαστικοί στην συντήρηση των αυτοκινήτων τους. Από λάδια ανά 10.000 Km, μέχρι λάστιχα αγωνιστικών προδιαγραφών, από αναβαθμίσεις κινητήρων μέχρι πανάκριβα ηχοσυστήματα. Για την αξιοπιστία και την εμφάνιση του αυτοκίνητου τους, υπολογίζεται μία δαπάνη που ξεπερνάει τα 800 εκατομμύρια Euro ετησίως (δηλαδή

Α) Στον ΚΑΝΕΠΕ οι επιθεωρήσεις των κατασκευών δεν ταξινομούνται με βάση τον χρόνο ανέγερσης τους. ∆ηλαδή, κτήρια με βάση τον αντισεισμικό κανονισμό του «1959», η την συμπλήρωση του το «1985», η τον αντισεισμικό κανονισμό του «2000», όπως επίσης κτήρια με διαφορετική ποιότητα υλικών, διαφορετικό τρόπο κατασκευής ακόμα και σχεδιασμό, μπαίνουν στο «ίδιο καλάθι» περιοδικών επιθεωρήσεων παρότι η συντακτική ομάδα γνωρίζει ότι η ενανθράκωση και η διάχυση χλωριόντων είναι φαινόμενα συσσωρευτικά. Β) ∆εν υπάρχει διάκριση των κτηρίων με βάση την θέση τους (τοποθεσία). Ένα παραθαλάσσιο κτήριο 100 m από την θάλασσα και ένα

τεύχος 1ο /2010

49

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

άλλο στο βουνό, φαίνεται να έχουν τις ίδιες ανάγκες ενόργανης επιθεώρησης για έλεγχο χλωριόντων. Αντίστοιχα, μία πολυκατοικία στην οδό Πατησίων και μία «συνομήλικη» οικοδομή σε κωμόπολη, φαίνεται να έχουν τις ίδιες ανάγκες για έλεγχο ενανθράκωσης του σκυροδέματος, παρότι η συντακτική ομάδα γνωρίζει ότι ο ρυθμός διάχυσης χλωριόντων, εξαρτάται από τον βαθμό της συγκέντρωσής τους και ότι η οδός Πατησίων έχει πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα από μία περιφερειακή κωμόπολη.

Τα δυσμενή αυτά «πρωτεία», επιτάσσουν αναγκαστικά την χάραξη ενεργητικής πολιτικής (από όλους μας) για την προστασία των πολιτών και την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού. Στην χώρα μας, ήδη τίθεται με μεγάλη ένταση το μείζον κοινωνικό και οικονομικό θέμα της αντισεισμικής συμπεριφοράς των κτιριακών δομών. Η συμπεριφορά μιας κατασκευής στο σεισμό καθορίζεται από την ηλικία της, από τα υλικά της, τα χαρακτηριστικά του εδάφους, τον σχεδιασμό της, την ύπαρξη η μη Pilotis και άλλα δεδομένα.

Γ) Τα κτήρια, δεν διαφοροποιούνται με βάση την κατασκευαστική τους ποιότητα παρότι το πάχος της επικάλυψης, ο τύπος και η πυκνότητα σκυροδέματος, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Μικρή αναφορά στα υλικά και στον σχεδιασμό των παλαιότερων κατασκευών: • Οι ποιότητες του σκυροδέματος στο παρελθόν (Β160 και Β225), κρίνονται χαμηλές για τις σημερινές απαιτήσεις, πολύ περισσότερο, μετά από την πολυετή δράση ποικίλων εξωτερικών παραγόντων, χλωριόντα - ενανθράκωση (CO2), απόπλυση και άλλα που ως αποτέλεσμα είχαν την μείωση της ανθεκτικότητά τους εν γένει. Έπειτα από τόσα χρόνια, η κατάσταση του σκυροδέματος των κατασκευών μας ποικίλει, όπως και η μηχανική του συμπεριφορά.

• Αντίστοιχα προβλήματα συναντάμε και στον σιδηροοπλισμό κατηγορίας St I (S220) και άλλοτε St III (S420) που χρησιμοποιήθηκε, όπου η διάβρωση μπορεί να έχει προκαλέσει σημαντική μείωση των ιδιοτήτων αντοχής του (σε διαρροή – θραύση- απώλεια συνάφειας), κύρια όμως δραματική πτώση των ιδιοτήτων ολκιμότητάς του. Οι συνέπειες αυτές ευθύνονται για την μειωμένη μηχανική «απόδοση» του σκελετού μιας κατασκευής να «απορροφάει» σεισμικές (ανακύκλιση) φορτίσεις.

• Ειδικότερα για τις κατασκευές που βρίσκονται σε αστικές, παράκτιες και σεισμογόνους περιοχές (όπως η Πάτρα, η Θεσ/νικη, ο Βόλος και άλλες), η συσσώρευση βλάβης στον σκελετό είναι αναμενόμενη. Σήμερα όμως αυτή η σύνθετη μορφή βλάβης παραμένει υποτιμημένη καθώς δεν εντοπίζεται εύκολα, αφού ο διαβρωμένος σιδηροοπλισμός πολλές φορές βρίσκεται σε μη ορατές θέσεις ή

∆) Το σχέδιο ΚΑΝΕΠΕ, δεν παραθέτει τα ∆ιεθνή Πρότυπα ενόργανων επιθεωρήσεων τα οποία όπως φαίνεται στην συνέχεια και πολύπλοκα είναι και εξειδίκευση απαιτούν. Ε) Ορθά ο ΚΑΝΕΠΕ εστιάζεται ιδιαίτερα στο τρόπο προσομοίωσης, αντισεισμικής ανάλυσης και ενίσχυσης των κτηρίων. Οι αναλύσεις αυτές όμως, βασίζονται συχνά σε μηχανικές ιδιότητες και χαρακτηριστικά υλικών που δεν έχουν σχέση με την «πικρή» πραγματικότητα αφού τα αρχικά υλικά μπορεί να έχουν υποβαθμιστεί. Λέγεται ότι η Ελλάδα, είναι η πρώτη χώρα στην ευρωασιατική ζώνη και έκτη στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών με το μεγαλύτερο βαθμό σεισμικής επικινδυνότητας και ότι κάθε έναν χρόνο περίπου στην χώρα μας έχουμε έναν ισχυρό σεισμό της τάξης των 6 Richter. Προς τούτο, στην Εικόνα 1 παρατίθενται τα αποτελέσματα της μελέτης πιθανότητας υπέρβασης σεισμού (Παπαζάχος). Επίσης στην Εικόνα 2, παρατίθεται ένα διάγραμμα σεισμικής πυκνότητας της χώρας (Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Εικόνα 1. Πιθανότητες υπέρβασης σεισμικών μεγεθών.

Εικόνα 2. Πυκνότητα σεισμικών συμβάντων >Μ3.7 για την χρονική περίοδο 2000-2008.

50

τεύχος 1ο /2010

ευρίσκεται σχετικά επικαλυμμένος από σκυρόδεμα ή το επίχρισμα, ενώ η συσσώρευση βλάβης από την ανακύκλιση (βλάβη κόπωσης) δεν είναι αναγνωρίσιμη. Αποτέλεσμα αυτής της βλάβης των κατασκευών, είναι η σταδιακή σταθερή μείωση της όποιας αρχικά σχεδιασθείσας ασφάλειας. Για την αξιολόγηση των παραπάνω αναφορών και απόκτηση εικόνας, χρήσιμη θεωρείται η παράθεση του άρθρου του Νίκου Βαφειάδη από το Περιοδικό Κ (Καθημερινή 02-12-06). «ΒΡΙΣΚΟΜΟΥΝ στο χώρο εργασίας μου. Εξαιτίας της σεισμικής δόνησης κατέρρευσε ακαριαία σαν χάρτινος πύργος το κτίριο όπου στεγαζόταν το εργοστάσιο. Έτρεξα ενστικτωδώς προς τη σκάλα, αγκάλιασα το σιδερένιο της άξονα και κοιτάζοντας προς τα κάτω είδα να φεύγει όλος ο όροφος μαζί με την τηλεφωνήτρια. Βρέθηκα ξαπλωμένη ανάσκελα έχοντας από πάνω μου τις τέσσερις πλάκες των ορόφων. Η κατάστασή μου ήταν τραγική. Έπεφτα σε λήθαργο και συνερχόμουν όταν θυμόμουν τα αγαπημένα μου πρόσωπα, άλλοτε με αρνητικές σκέψεις και άλλοτε με θετικές. Όταν για πρώτη φορά άκουσα τα κομπρεσέρ, η ελπίδα φούντωσε μέσα μου. Φώναζα με όση δύναμη μου είχε απομείνει… Βγήκα από εκεί ζωντανή νεκρή… Τριάντα εννέα συνάδελφοί μου δεν τα κατάφεραν. Τους ρούφηξε το έδαφος…». Στην Εικόνα 3 παρατίθεται το Ελληνικό «ground zero». Η μαρτυρία ανήκει στην Εύη Σοφίλου, πρώην εργάτριας στο εργοστάσιο Ricomex στο Μενίδι, η οποία απεγκλωβίστηκε ύστερα από 46 ώρες από τα χαλάσματα που έγιναν ο τάφος 39 συναδέλφων της (δύο εκ των οποίων ήταν έγκυοι) και έκτοτε ζει αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα υγείας και προσμένοντας καρτερικά την απονομή δικαιοσύνης. Η κατάληξη της υπόθεσης στο θέμα της ευθύνης των μηχανικών είναι γνωστή και πλήττει τόσο την αξιοπιστία του Τεχνικού Επιμελητηρίου όσο και τους συναδέλφους μηχανικούς. Ανεξάρτητα από όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έναντι του Νόμου,

ο μηχανικός, έχει ισόβια ευθύνη. Πολλοί θα αναρωτηθούν εάν οι ενόργανες μετρήσεις θα είχαν αποτρέψει την κατάρρευση την στιγμή που οι ιδιοκτήτες γνώριζαν για άλλα πολύ μεγαλύτερα προβλήματα !!!. Μπορεί και όχι. Τουλάχιστον όμως ο μηχανικός θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία για να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση για ενίσχυση ή ακόμα και να παραιτηθεί από το έργο. Στην παρακάτω ενότητα, παρουσιάζονται οι βασικές αρχές, οι στόχοι, οι προδιαγραφές και οι προϋποθέσεις, διενέργειας ενόργανων μετρήσεων με βάση ∆ιεθνή Πρότυπα (RILEM, ASTM, DGZfP, BS, DIN, κ.α), απο την διεθνή βιβλιογραφία καθώς και την συσσωρευμένη εμπειρία απο εταιρείες ενόργανων μετρήσεων στις ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία. Οι ενόργανες επιθεωρήσεις πρέπει να έχουν τρεις βασικούς στόχους.

ΣΤΟΧΟΣ 1 – ΝΕΑ ΚΤΗΡΙΑ ( 5-10 ΧΡΟΝΩΝ ) Η πραγματοποίηση ενόργανων μετρήσεων στα νέα κτήρια, στοχεύει στην παρακολούθηση της κατάστασης («υγείας») του σκυροδέματος και του σιδηρού οπλισμού, βασικών παραμέτρων της δομικής ακεραιότητας των κατασκευών και στην παρακίνηση για τυχόν άμεσες παρεμβάσεις. Ο στόχος 1, επιτυγχάνεται με μία σειρά συγκεκριμένων δράσεων.

1α) Καταγραφή και επιβεβαίωση των υλικών, των σχεδίων εφαρμογής, της γεωμετρίας της κατασκευής, της αντοχής σκυροδέματος σε θλίψη, των χαρακτηριστικών του κύριου σιδηρού οπλισμού, της ακριβούς θέσης του, της απόστασης των συνδετήρων, του πάχους επικάλυψης, την ανάλυση πορώδους του σκυροδέματος, της ηλε-

Εικόνα 3. To ελληνικό «ground zero» της Ricomex.

τεύχος 1ο /2010

51

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

κτρικής αντίστασης του σκυροδέματος και την χαρτογράφιση των μικρορωγμών. Οι παραπάνω μετρήσεις παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον ποιοτικό έλεγχο της κατασκευής, εντοπισμό θέσεων με αυξημένη πιθανότητα διάβρωσης (π.χ. μικρότερο πάχος επικάλυψης από τον μέσο όρο), τις μεταβολές του ρυθμού διάχυσης στο σκυρόδεμα λόγω διακύμανσης της αντοχής του σκυροδέματος ή λόγω ύπαρξης θέσεων με έντονο πορώδες, υγρασίας και άλλα.

1β) Η καταγραφή των τοπικών περιβαλλοντικών συνθηκών, ποσοστά υγρασίας σκυροδέματος και περιβάλλοντος χώρου, συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, συγκεντρώσεις χλωριόντων και θερμοκρασίας σκυροδέματος. Από τις μετρήσεις αυτές, λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την ποσοτικοποίηση των παραγόντων περιβάλλοντος καθώς και πληροφορίες εξέτασης πιθανοτήτων περιβαλλοντικής επώασης συνθηκών διάβρωσης του οπλισμού.

1γ) Εάν με βάση τις παραπάνω δράσεις διαπιστωθεί πιθανότητα διάβρωσης, τότε γίνονται μετρήσεις ενανθράκωσης και χλωριόντων. Αναλόγως, οι μετρήσεις ανάγονται είτε σε ρυθμό διάχυσης ( μόνο) των χλωριόντων, είτε διάδοσης (μόνο) της ενανθράκωσης είτε και των δύο. Με βάση τα παραπάνω και τις μετρήσεις από (1α), γίνεται απεικόνιση στα σχέδια του φέροντα οργανισμού όπως δείχνεται στην Εικόνα 4. Με τις χρωματικές αλλαγές δίνονται: το δυναμικό διάβρωσης, οι περιοχές με ρηγμάτωση μεγαλύτερη από 0,4 mm, τα σημεία με αυ-

Εικόνα 4. Υπόγειος χώρος στάθμευσης.

ξημένη συγκέντρωση CO2 σε ποσοστό 20% υψηλότερα του μέσου όρου της περιοχής (στην συγκεκριμένη της εικόνας, ο μέσος όρος μετρήσεων ήταν 1800 ppmv). Στην Εικόνα 5, παρουσιάζεται ένα τυπικό διάγραμμα του ρυθμού ενανθράκωσης σε σκυρόδεμα κατηγορίας C40/50, με συγκέντρωση CO2 100 ppmv. (Anna V. Saettaa,*, Renato V. Vitaliani (Experimental investigation and numerical modeling of carbonation process in reinforced concrete structures Part II. Practical applications, Cement and Concrete Research 35 (2005) 958–967).

1δ) Εάν από την πρώτη επιθεώρηση προκύψουν μεγάλοι ρυθμοί διάχυσης σε σχέση με το πάχος επικάλυψης, τότε, θα πρέπει να σχεδιαστεί πλάνο επιθεώρησης με βάση τον χρόνο. Στην Ελλάδα, λόγω έλλειψης δεδομένων (Εικόνα 5 ) ακολουθείται η λογική συντελεστών ασφαλείας. Στο παρακάτω παράδειγμα, αναφέρεται η πρακτική που ακολουθείται σχεδόν από όλες τις εταιρείες ενόργανων μετρήσεων στις ΗΠΑ για νέα κτήρια. Για παράδειγμα, στην Εικόνα 6α, δείχνεται ένα τυπικό υποστύλωμα pilotis κτηρίου 7 ετών. Με βάση τα SN 505 262, DIN 1045, DGZfP B2, BS 1881: Part 204 ελέγχεται το πάχος επικάλυψης (Εικόνα 6β), η διάμετρος και η θέση του κύριου οπλισμού και των συνδετήρων. Ο κάνναβος (grid) των μετρήσεων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,50Χ0,50 m (δες Εικόνα 6γ). Επιλέγοντας τις θέσεις ελέγχου, τα αποτελέσματα των μετρήσεων αποτυπώνονται στον κάνναβο. Στην Εικόνα 6δ, τα βέλη δείχνουν τις θέσεις όπου ελέγχθηκε η ενανθρά-

Εικόνα 5. Βάθος ενανθράκωσης σε σχέση με τον χρόνο.

52

τεύχος 1ο /2010

κωση. Στο παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της ενδοσκοπικής μέτρησης PH κατά ASTM F 1869-98. Σύμφωνα με την ενδοσκοπική μέθοδο, διανοίγονται οπές διαμέτρου μόλις 6mm με αμελητέα υποβάθμιση της αντοχής του σκυροδέματος (σε αντίθεση με την ακολουθουμένη συνήθη λήψη πολλών «καρότων»). Αξίζει να τονιστεί ότι, ο έλεγχος του PH του σκυροδέματος μέσω ψεκασμού με φαινολοφθαλείνη είναι «προβληματικός» καθώς δίνει οπτική ένδειξη για τιμές PH μικρότερες του 9, όταν είναι γνωστό ότι η διάρρηξη του παθητικού φίλμ συζητείται μετά το 11,9. Λόγω ύπαρξης μίας μόνον μέτρησης σε κάθε θέση (δες στην Εικόνα 7), η κλίση του δυσμενέστερου σημείου είναι μία και συγκεκριμένη. Όπως είναι προφανές, ως δυσμενέστερη θέση λογίζεται η θέση Α, διότι, ο λόγος βάθους μέτρησης (κρίσιμου PH) και τοπικής επικάλυψης είναι 5/11. Χρησιμοποιώντας έναν συντελεστή ασφάλειας 2 και έχοντας μετρήσει μια μέση τιμή επικάλυψης 20 mm, η επόμενη επιθεώρηση προσδιορίζεται σε χρόνο 14 ετών. Εδώ, να σημειωθεί ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και παράμετροι όπως: η ηλεκτρική αντίσταση σκυροδέματος, το πορώδες, η τοπική υγρασία, ο προσανατολισμός του στοιχείου, η θερμοκρασία και φυσικά η εμπειρική σχέση για τον χρόνο της επόμενης επιθεώρησης:

α1=0,95 για μέση θερμοκρασία περιβάλλοντος <29˚C α1= 0.85 για μέση θερμοκρασία « >29˚C α2= 0.90 για μέση υγρασία « >55% α2= 0.85 για μέση υγρασία « <55% α3=0.78 για συγκέντρωση μονοξείδιου του άνθρακα >1,8mg/m3 α3=0.89 για συγκέντρωση μονοξείδιο του άνθρακα <1,8mg/m3 α4= 0,95 για ηλεκτρική αντίσταση σκυροδέματος >12 kΩcm α4= 0,85 για ηλεκτρική αντίσταση σκυροδέματος 8 -12 kΩcm Με βάση την εφαρμογή της παραπάνω τυπικής διαδικασίας επιτυγχάνεται: • Ο περιορισμός της καταστροφής του προστατευτικού «φιλμ».

• Η προστασία του οπλισμού από διάβρωση. (Στις νέες κατασκευές η ενόργανη μέτρηση θα πρέπει να διασφαλίζει την παθητικότητα του οπλισμού, ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ).

• Η τοπική αντικατάσταση της επικάλυψης, είναι η πλέον οικονομική και απλή επέμβαση έναντι αυτών που απαιτούνται στις περιπτώσεις προχωρημένης βλάβης. (αναφορά στο επόμενο τεύχος).

• Η διαφύλαξη του κύρους του μηχανικού στον ιδιοκτήτη και στην κοινωνία.

Το άρθρο συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος όπου Τinitial είναι για παράδειγμα τα 14 χρόνια, και

Εικόνα 6β) Αποτύπωση, προσδιορισμός πάχους επικάλυψης με έμφαση περιοχές χαμηλά πάχη επικάλυψης.

Εικόνα 6γ) Αποτύπωση θέσης σιδηροοπλισμού ανά κάνναβο.

Εικόνα 6α) Άποψη ελεγχόμενου υποστυλώματος pilotis.

Εικόνα 7. Τυπική γραμμική προσέγγιση σχεδιασμού ελέγχων.

τεύχος 1ο /2010

53

Εικόνα 6δ) Κατά βάθος (σκυροδέματος) μετρήσεις PH με οριακή τιμή 11,9 και επί τόπου αναγραφή κρίσιμου βάθους (με PH=11,9) και ποσοστού υγρασίας.

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Βιβλιογραφία Πρώτου Μέρους Ζάρρας Σ. «Επίδραση των ατμοσφαιρικών παραγόντων στην ενανθράκωση τσιμεντοκονιαμάτων», Πολυτεχνική Σχολή Ξάνθης, Οκτώβριος 2003.

Feliú, S., González, J.A., Feliú, S.Jr., and Andrade, C., “Confinement of the electrical signal or in-situ measurement of Polarization Resistance in Reinforced concrete,” ACI Mater. J., 87, pp 457, 1990.

Ch. Alk. Apostolopoulos, V.G. Papadakis, «Consequences of steel corrosion on the ductility properties of reinforcement bar», Construction and Building Materials., Vol.22(12), pp.2316-2324, 2008. (Top 25 Hottest Articles)

Andrade C; Sagrera J.L; Gonzalez J.A; Jiménez F; Bolaño J.A; Zuloaga P. “Corrosion monitoring of concrete structures by means of permanent embedded sensors”. Niza. Eurocorr’96

Broomfield, “Corrosion of steel in concrete understanding, investigation and repair”, E & FN SPON, UK, 1997.

Nuemberger U., Korrosionsschutz im Massivbau, Expert Verlag, 1991, pp 20-23. Μπατής Γ., Τεταγιώτη ∆., «Η ενανθράκωση του σκυροδέματος», Σκυρόδεμα, Τεύχος 8, Οκτώβριος 2003, σελ. 4-12.

ASTM C876-91. “Standard Test Method for Half Cell Potentials of Uncoated Reinforcing Steel Concrete”.

Elsener, B and Bóhni, H. Corrosion Rates of Steel in Concrete, N.S. Berke, V.Chaker and D. Whiting (Eds.), ASTM STP 1065, pp. 143156,1990.

Millard, S.G. and Gowers, K.R., “Resistivity assessment of in-situ concrete: the influence of conductive and resistive surface layers”, Proc. Inst. Civil Engrs. Struct. & Bldgs, 94, paper 9876, pp.389-396, 1992.

Andrade, C. and Gónzalez, J.A., “Quantitative measurements of corrosion rate of reinforcing steels embedded in concrete using polarization resistance measurements”, Werkst. Korros., 29, 515,1978.

Andrade, C., Castelo, V., Alonso, C. and González, J.A., “The determination of the corrosion rate of steel embedded in concrete by the Rp on A.C. Impedance methods,” ASTM-STP 906, pp. 43-64, 1986.

54

τεύχος 1ο /2010

Rodriguez, J., Ortega, L.M. García, A.M., Johansson, L. Petterson, K. “On-site corrosion rate measurements in concrete structures using a device developed under the Eureka Project EU-401-Int. Conference on Concrete Across Borders, Odense, Denmark, vol.I, pp.215-226.

Rodriguez, J., Ortega, L.M., Casal, J., Díez, J.M., “Assessing Structural conditions of concrete structures with corroded reinforcements”, Conference on concrete Repair, Rehabilitation and protection, Dundee (U.K.), Edited by R.K. Dhir and M.R. Jones, Published by E&FN Spon in June 1996, pp.65-77.

Torrent, R, “A two-chamber vacuum cell for measuring the coefficient of air-permeability of the concrete cover on site”, Materials and structures, V, 25, nº 150 July 1992, pp 358-365.

Torrent, R and Frenzer, G, “Methoden zur messung und Beurteiiung der kennwert des Ueberdeckungsbetons auf der Bausteile”, Report nº 516, office fédéral des Routes, Zürich, otober 1995.

SIA 2006: Durchführung und Interpretation der Potentialmessung an tahlbetonbauten, SchweizerischerIngenieur- und Architektenverein, Merkblatt, 1993.

Xalyves_1stPage.indd 2

16/2/2006, 11:22:24 ìì

αποκλειστικά από την ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Χάλυβας οπλισµού σκυροδέµατος κατηγορίας Β500C σε µορφή συµπαγούς κουλούρας Το πρόβληµα Στις παραδοσιακές κουλούρες (loose coil) χάλυβα οπλισµού σκυροδέµατος, δεν υπάρχει η δυνατότητα περίσφιγξης των σπειρών και απόλυτης τακτοποίησης αυτών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα εναποµείνουσες διαµήκεις στρεπτικές τάσεις στο υλικό, µε συνέπεια κατά την εκτύλιξη να προκαλούνται εµπλοκές, ακανόνιστα σχήµατα συνδετήρων και τελικά χαµηλή παραγωγικότητα. Επίσης, οι κουλούρες αυτές έχoυν χαµηλή πυκνότητα, που σηµαίνει ότι για δεδοµένο βάρος, προκύπτει σηµαντικός όγκος, µε συνακόλουθη δυσκολία αποθήκευσης και προστασίας από την διάβρωση. Μία προβληµατική “λύση” στο πρόβληµα αποτελούσαν στο παρελθόν οι κουλούρες ψυχρής διαµόρφωσης (stretching), µε κύριο χαρακτηριστικό την χαµηλή ολκιµότητα και συνεπώς την αδυναµία ικανοποίησης των απαιτήσεων για χάλυβα υψηλής ολκιµότητας κατηγορίας Β500C.

Η λύση που προσφέρει η ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ: SpoolEXTRA!

Εφαρµογές

Η ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ ανταποκρινόµενη στις απαιτήσεις των κανονισµών και έχοντας δεσµευτεί προς τον τεχνικό κόσµο και τους πελάτες της για την εφαρµογή τεχνικών βέλτιστης διαθέσιµης τεχνολογίας, αντιµετώπισε µε ριζικό τρόπο το θέµα, µε την εγκατάσταση και λειτουργία ειδικής γραµµής παραγωγής κουλούρας (SPOOLER LINE). Στην νέα γραµµή παραγωγής συµπαγούς κουλούρας (compact rebar coil), παράγεται ένα πρωτοποριακό προϊόν κατηγορίας Β500C, το SpoolEXTRA!, απαλλαγµένο από αυτά τα προβλήµατα.

• Παραγωγή συνδετήρων ή/και συνδέσµων σύνθετης µορφής, µε δυνατότητα κάλυψης των απαιτήσεων κάθε µελέτης.

• Κάµψη και κοπή ευθύγραµµου οπλισµού.

Πλεονεκτήµατα • Κατασκευή συνδετήρων οποιωνδήποτε διαστάσεων και σχηµάτων µε απόλυτη επιπεδότητα.

• Κατασκευή κλωβών εγκάρσιου οπλισµού, κάθε µορφής, γεωµετρίας και διάστασης µε δυνατότητα πύκνωσης και αραίωσης στις αποστάσεις των συνδετήρων.

• Άριστη ευθυγράµµιση λόγω παντελούς απουσίας διαµήκους στρέψης (torsion free).

• Αυξηµένη παραγωγικότητα.

• Μείωση χρόνων τροφοδοσίας των µηχανών διαµόρφωσης.

• Μείωση αποθηκευτικού χώρου.

• Εκµηδένιση της φύρας κατά την κατασκευή.

• Ελαχιστοποίηση προβληµάτων διάβρωσης.

Γεωµετρικά χαρακτηριστικά και βάρος Ονοµαστική ∆ιάµετρος Βάρος κουλούρας Εσωτερική διάµετρος

8 έως 16 mm 1800 έως και 2500 κιλά 850 mm

Εξωτερική διάµετρος

1100 έως 1200 mm (ανάλογα µε τo βάρος)

Ύψος κουλούρας

800 mm

Μηχανικές ιδιότητες Μέγεθος

Κατηγορία ποιότητας B500C (ΕΛΟΤ ΕΝ 1421-3)

Όριο διαρροής, Re (MPa)

≥500

Re,πραγµατική/ Re,ονοµαστική Λόγος της εφελκυστικής αντοχής προς το όριο διαρροής, Rm/Re

≤1.25 ≥1.15 ≤1.35

Συνολική επιµήκυνση στο µέγιστο φορτίο, Αgt(%)

≥7.5

Το SpoolEXTRA! της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗΣ αλλάζει τα δεδοµένα Η δυνατότητα πλέον απόλυτης τήρησης των κανονισµών όσον αφορά στον εγκάρσιο οπλισµό των δοµικών στοιχείων είναι πραγµατικότητα ακόµη και για τις πλέον απαιτητικές µελέτες και µάλιστα µε τον παραγωγικότερο και οικονοµικότερο τρόπο.

Συγκολλησιμότητα χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος Ιωάννης Νικολάου ∆ρ. Μεταλλουργός Μηχανικός Ε.Μ.Π. Αναπληρωτής ∆ιευθυντής Ποιότητας, ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε.

τεύχος 1ο /2010

57

ΧΑΛΥΒΕΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Εισαγωγή Κάθε διαδικασία συγκόλλησης, επιφέρει μεταβολές στην μικροδομή του μετάλλου, η έκταση των οποίων εξαρτάται από τον τύπο του χάλυβα, τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και από την θερμική παροχή που προσφέρεται κατά την συγκόλληση. Γενικά, οι ιδιότητες του μετάλλου βάσης, μεταβάλλονται σε μια μικρή περιοχή, που ονομάζεται Θερμικά Επηρεασμένη Ζώνη (ΘΕΖ, Σχήμα 1). Στην περιοχή αυτή εστιάζονται οι κυριότερες μεταβολές της μικροδομής, της μικροσκληρότητας, των μηχανικών ιδιοτήτων και η εμφάνιση παραμενουσών τάσεων. Η έκταση των παραπάνω μεταβολών συνδέεται

με την συγκολλησιμότητα των υλικών. Η συγκολλησιμότητα ενός μετάλλου δεν αντιστοιχεί σε κάποιο συγκεκριμένο φυσικό μέγεθος αλλά εκφράζει την ευκολία με την οποία μπορούμε να πραγματοποιήσουμε ικανοποιητικές συγκολλήσεις. Όπως αναφέρεται και στο NF A 35-018 (Produits sidérurgiques - Armatures pour béton armé – Aptitude au soudage, 1978), «οι χάλυβες που θεωρούνται συγκολλήσιμοι δεν προϋποθέτουν ειδικές συνθήκες συγκόλλησης και ειδικευμένους συγκολλητές».

Σχήμα 1. Περιοχές συγκόλλησης σε κατάλληλη μεταλλογραφική τομή κατά παράθεση συγκόλλησης ράβδων οπλισμού (Tempcore). Στην ΘΕΖ εστιάζονται κατά κανόνα τα προβλήματα συγκολλησιμότητας των χαλύβων.

58

τεύχος 1ο /2010

Σχήμα 2. ∆ιαγράμματα συνεχούς απόψυξης (CCT) α) για χάλυβα υπό προϋποθέσεις συγκολλήσιμο και β) χάλυβα συγκολλήσιμο. Στα διαγράμματα με την καμπύλη Α απεικονίζεται ένας τυπικός ρυθμός απόψυξης στην Θερμικά Επηρεασμένη Ζώνη (ΘΕΖ) μιας συγκόλλησης.

Συγκολλησιμότητα χαλύβων

Εμβαπτότητα χαλύβων

Η τιμή του ισοδύναμου άνθρακα (Ceq, Carbon Equivalent) ενός χάλυβα χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της συγκολλησιμότητας του. Η κραμάτωση των χαλύβων, δηλαδή η προσθήκη διάφορων κραματικών στοιχείων, έχει σαν σκοπό την επίτευξη των επιθυμητών ιδιοτήτων στους χάλυβες. Υψηλότερες συγκεντρώσεις στοιχείων, όπως άνθρακα, μαγγάνιο κλπ τείνουν να αυξήσουν την σκληρότητα των χαλύβων αυξάνοντας παράλληλα την αντοχής τους αλλά αντίθετα μειώνοντας την συγκολλησιμότητα τους. Αυτό συμβαίνει διότι, αυξάνοντας την αντοχή του χάλυβα (με κραμάτωση) αυξάνεται αναπόφευκτα και η εμβαπτότητα του. Κάθε κραματικό στοιχείο έχει συγκεκριμένη και ξεχωριστή επίδραση τόσο στην σκλήρωση αλλά και στην συγκολλησιμότητα. Επίσης, υπάρχει τεράστιος αριθμός προϊόντων χάλυβα που προορίζονται για διαφορετικές εφαρμογές και χρήσεις και διαφέρουν μεταξύ τους τόσο στο είδος των κραματικών στοιχείων όσο και στην περιεκτικότητα τους. Προκειμένου να είναι εφικτή η σύγκριση μεταξύ χαλύβων με διαφορετική χημική σύσταση, χρησιμοποιείται η περιεκτικότητα σε ισοδύναμο άνθρακα αλλά υπάρχουν και άλλα πρότυπα σύγκρισης όπως η τιμή ισοδύναμου νικελίου ή χρωμίου που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση των ανοξείδωτων χαλύβων (Shaefler-Delong διαγράμματα). Αύξηση της τιμής του ισοδύναμου άνθρακα, συνοδεύεται από μείωση της συγκολλησιμότητας των χαλύβων. Ο ισοδύναμος άνθρακας είναι ένα μέγεθος που φανερώνει την συνδυασμένη επίδραση των κραματικών στοιχείων ενός χάλυβα στη συγκολλησιμότητα του.

Η εμβαπτότητα ενός χάλυβα συνδέεται με την ευκολία με την οποία δύναται να σκληρύνει δηλαδή να αυξηθεί η αντοχή του με θερμική κατεργασία. Η εμβαπτότητα, όπως και η συγκολλησιμότητα, μπορεί να εκτιμηθεί από την τιμή του ισοδύναμου άνθρακα (Ceq, Carbon Equivalent) ενός χάλυβα. Η εμβαπτότητα ενός χάλυβα περιγράφεται με κατάλληλα διαγράμματα ορισμένα από τα οποία είναι γνωστά ως ∆ιαγράμματα Συνεχούς Απόψυξης (Continuous Cooling Transformation, CCT). Τα διαγράμματα αυτά χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη της μικρογραφικής δομής ανάλογα με τον ρυθμό ψύξης ενός αντικειμένου δεδομένης χημικής σύστασης και κατ’ επέκταση για την πρόβλεψη των μηχανικών χαρακτηριστικών. Πρακτικά ο ίδιος χάλυβας μπορεί να παρουσιάζει διαφορετική μικρογραφική δομή και μηχανικά χαρακτηριστικά ανάλογα με τον ρυθμό απόψυξης (ο C/sec) που θα του επιβάλλουμε. Η αρχική θερμοκρασία που πρέπει να θερμανθεί ένας χάλυβας πριν την οποιαδήποτε ψύξη είναι συγκεκριμένη και κρίσιμη και καλείται θερμοκρασία ωστενιτοποίησης.

Με βάση ισχύοντα πρότυπα (Κ.Τ.Χ. 2008 και ΕΛΟΤ 1421-3, EN17660), η συγκολλησιμότητα των χαλύβων θεωρείται αυταπόδεικτη μόνο με βάση την χημική τους σύσταση (Ceq < 0,52% στο τελικό προϊόν), όπου:

Η εμβαπτότητα των χαλύβων είναι κρίσιμη ιδιότητα διότι κατά την διάρκεια των συγκολλήσεων παρατηρούνται ταχύτατοι ρυθμοί θέρμανσης και ψύξης. Κάθε περιοχή μιας συγκόλλησης υπόκειται σε έναν κύκλο θέρμανσης και στην συνέχεια ψύξης. Τούτο έχει σαν συνέπεια, στην ΘΕΖ, ο θερμός χάλυβας να ψύχεται με πολύ μεγάλους ρυθμούς (ψύξη από τους 800 οC στους 100 οC σε περίπου 8 sec). Για αυτούς τους ρυθμούς απόψυξης, ένας χάλυβας με υψηλή εμβαπτότητα θα σκληρύνει σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με έναν χάλυβα χαμηλής εμβαπτότητας, γεγονός που οφείλεται στην ανάπτυξη διαφορετικών μικρογραφικών συστατικών. Ένας χάλυβας με μεγάλη εμβαπτότητα θα εμφανίζει σκληρές και ψαθυρές μικρογραφικές δομές (μαρτενσίτης , μπαινίτης) ενώ ένας χάλυβας με μικρή εμβαπτότητα θα εμφανίζει λιγότερο σκληρές αλλά περισσότερο όλκιμες φάσεις (Σχήμα 2). Η παρουσία σκληρών δομών στην ΘΕΖ (Σχήμα 3), που οφείλεται στην μεγάλη εμβαπτότητα και άρα στην μειωμένη συγκολλησιμότητα των χαλύβων, ευθύνεται για την ψαθυρή συμπεριφορά των συγκολλήσεων. Αντίθετα, συγκολλήσιμοι χάλυβες (Ceq < 0,52%) που χαρακτηρίζονται από χαμηλή εμβαπτότεύχος 1ο /2010

59

ΧΑΛΥΒΕΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ

Σχήμα 3. Οπτικές μικρογραφίες στο όριο της Θερμικά Επηρεασμένης Ζώνης (ΘΕΖ) και της Ζώνης Τήξης (ΖΤ) συγκολλήσεων με επικάλυψη, σε χάλυβες οπλισμού μη συγκολλήσιμων χαλύβων α) γενική άποψη και β) μεγαλύτερη μεγέθυνση της ΘΕΖ. Παρατηρείται η τυπική βελονοειδής μαρτενσιτική δομή που συνδέεται με αυξημένη σκληρότητα αλλά μειωμένη ικανότητα πλαστικής παραμόρφωσης (ψαθυρότητα), γεγονός που αποδεικνύει την μειωμένη συγκολλησιμότητα των χαλύβων.

Σχήμα 4. Μακροσκοπική άποψη της επιφάνειας θραύσης συγκολλημένης ράβδου χάλυβα α) ψαθυρή θραύση μη συγκολλήσιμου (Ceq ~ 0,60 %),και β) όλκιμη θραύση συγκολλήσιμου (Ceq < 0,52%).

τητα εμφανίζουν μειωμένο τον κίνδυνο δημιουργίας σκληρών (και άρα ψαθυρών) δομών με αποτέλεσμα παρά τους ταχύτατους ρυθμούς απόψυξης που παρατηρούνται κατά τις συγκολλήσεις να επιτυγχάνονται υγιείς συγκολλήσεις.

Συγκολλήσιμοι χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αύξηση της κραμάτωσης ενός χάλυβα οδηγεί σε σκλήρωση του, δηλαδή σε αύξηση της αντοχής του. Στην περίπτωση των χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος, η εφελκυστική αντοχή τους όσο και η τάση διαρροής τους εξαρτάται σε με-

60

τεύχος 1ο /2010

γάλο βαθμό από την περιεκτικότητα τους σε κραματικά στοιχεία. Η επίτευξη της επιθυμητής αντοχής στους χάλυβες μόνο με κραμάτωση θα τους καθιστούσε συγκολλήσιμους μόνο με ειδικές συνθήκες συγκόλλησης (μη συγκολλήσιμους) καθώς αύξηση της αντοχής με κραμάτωση επιδρά αρνητικά στην συγκολλησιμότητα. Η υιοθέτηση των συγκολλήσεων με την ταυτόχρονη ζήτηση χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος υψηλής αντοχής (από το 1960 και μετά), οδήγησε στην ανάγκη ανάπτυξης ποιοτήτων χάλυβα που να συνδυάζουν υψηλή αντοχή και ικανοποιητική συγκολλησιμότητα. Γενικά, η συγκολλησιμότητα των χαλύβων βρίσκεται σε αντίθεση με την απαίτηση αύξησης της αντοχής στο γεγονός ότι η κραμάτωση των χαλύβων με σκοπό την αύξηση της αντοχής μειώνει ταυτόχρονα την συγκολλησι-

μότητα του χάλυβα. Για τον λόγο αυτό, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, αναπτύσσεται στο Βέλγιο από τους Economopoulos et al (1975) μία παραγωγική διαδικασία χαλύβων οπλισμού που για βασίζεται σε συγκεκριμένη θερμική κατεργασία παραγωγής. Η μέθοδος αξιοποιεί την μειωμένη εμβαπτότητα των χαλύβων για αύξηση της αντοχής τους διατηρώντας σε χαμηλές τιμές (<0,50%) την περιεκτικότητα σε ισοδύμαμο άνθρακα. Η μέθοδος αποτελεί την πλέον οικονομική λύση για την παραγωγή υψηλής ποιότητας χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος που συνδυάζουν υψηλή αντοχή, υψηλή ολκιμότητα και εξαιρετική συγκολλησιμότητα (χάλυβες Tempcore). ∆εν είναι τυχαία η σχεδόν πλήρης επικράτηση της παραγωγικής μεθόδου καθώς η συντριπτική πλειονότητα των χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος στην Ελλάδα και στην Ευρώπη παράγονται με μεθόδους θερμικής κατεργασίας που βασίζονται στην μέθοδο Tempcore.

Βιβλιογραφία 1. Defourny J., Bragard A. “Guide for the welding and weldability of reinforcing steels for concrete structures” Welding in the World, Vol. 24 (11/12) 1986, pp.260276.

2. ACI Committee 439 “Steel Reinforcement-Physical Properties and U.S. Availability”, ACI Materials Journal, January-February 1989, pp: 63-76.

3. Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε “Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων Οπλισμού Σκυροδέματος (Κ.Τ.Χ.) 2008.

4. ENV 10080/98 “Steel for the reinforcement of concrete – Weldable ribbed reinforcing steel B 500 – Technical delivery conditions for bars, coils and weldable fabric” 1998.

5. prEN ISO 17660 “Welding of reinforcing steel” 2002.

6. Economopoulos M., Respen Y., Lessel G., Steffes G. “Application of the Tempcore Process to the Fabrication of High Yield Strength Concrete Bars”, C.R.M. No. 45, December 1975, pp: 1-17.

7. J. Nikolaou, G. D. Papadimitriou “Mechanical properties of lap-welded reinforcing steel bars used for repairing damaged reinforced concrete structures” Materials & Structures 37 (274) (2004) 698-706.

τεύχος 1ο /2010

61

Αντισεισμικό Σύστημα Οπλισμού SPIREX Σπειροειδής οπλισμός συνδετήρων με κάθετη σκέλη και προκαθορισμένο βήμα Παραδοσιακός σπειροειδής οπλισμός

Αντισεισμικός Σχεδιασμός: Ασφάλεια και ποιότητα των κατασκευών Η ασφάλεια και η ποιότητα των κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος, πριν από όλα συνδέονται με τον αντισεισμικό σχεδιασμό των κτιρίων. Στην πράξη το πρόβλημα συνίσταται στην ευχέρεια ακριβούς εφαρμογής των απαιτήσεων των μελετών στην φάση της διαμόρφωσης και της τοποθέτησης των οπλισμών. Ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα αποτελεί η κατασκευή των συνδετήρων έτσι ώστε αυτοί να επιτελούν τον κρίσιμο ρόλο τους, ιδιαίτερα στην περίπτωση ενός ισχυρού σεισμού, που είναι η προστασία του κατακόρυφου οπλισμού έναντι λυγισμού και η περίσφιγξη του σκυροδέματος.

SPIREX: Η σύγχρονη αντισεισμική τεχνολογία Το αντισεισμικό σύστημα οπλισμού SPIREX, συνίσταται σε συνεχόμενο σπειροειδή εγκάρσιο οπλισμό, προερχόμενο από την ίδια ράβδο οπλισμού (από χάλυβα οπλισμού τεχνικής κατηγορίας B500C, σε μορφή κουλούρας), που διαμορφώνει το σύνολο των συνδετήρων σε όλο το μήκος του δομικού στοιχείου (υποστύλωμα ή δοκός). Αποτελεί προϊόν 4χρονης ερευνητικής προσπάθειας της εταιρείας σχεδιασμού και παραγωγής αυτόματων μηχανών επεξεργασίας χαλύβων οπλισμού SCHNELL.

Με τον οπλισμό SPIREX, γίνονται τρία μεγάλα βήματα μπροστά σε σχέση με τους παραδοσιακούς σπειροειδείς οπλισμούς, ξεπερνώντας περιορισμούς και μειονεκτήματα που αυτοί είχαν. Συγκεκριμένα Σπειροειδής οπλισμός SPIREX εξασφαλίζεται: • Απόλυτα κάθετος προσανατολισμός των σκελών του συνδετήρα, ως προς τον κατακόρυφο οπλισμό, που σημαίνει καλύτερη συμπεριφορά σε διάτμηση.

• Προκαθορισμένο βήμα πύκνωσης και αραίωσης μεταξύ των διαδοχικών σπειρών, το οποίο υλοποιείται αμέσως μετά την απελευθέρωση των σπειρών από το δέσιμο τους, ακόμη και αν το βήμα αυτό δεν είναι σταθερό, αλλά κυμαινόμενο.

• Βιομηχανική παραγωγή με υπερσύγχρονες αυτόματες μηχανές, με την εγγύηση της SCHNELL.

Χρήσεις-Τύποι SPIREX O οπλισμός SPIREX, παράγεται σε όλες τις μορφές διατομών (τετραγωνικές, ορθογωνικές, τύπου Τ ή L κ.λ.π.), για την όπλιση υποστυλωμάτων, δοκών και άλλων δομικών στοιχείων.

Τα βασικά πλεονεκτήματα του οπλισμού SPIREX Επιστημονική Τεκμηρίωση Ο οπλισμός SPIREX συμμορφώνεται απόλυτα σε σχέση με τις απαιτήσεις των κατασκευαστικών Ευρωκωδίκων, σε ότι αφορά τους συνδετήρες, σύμφωνα και με πειραματικά αποτελέσματα στις Πολυτεχνικές Σχολές των Πανεπιστημίων της Φλωρεντίας, της Νάπολης και της Αγκόνας.

Τα πλεονεκτήματα των σπειροειδών συνδετήρων είναι ευρέως γνωστά και επιστημονικά αποδεδειγμένα, καθώς προσφέρουν: • Αυξημένη περίσφιγξη και πλαστιμότητα στα δομικά στοιχεία • ∆υνατότητα εφαρμογής του ακριβούς αριθμού συνδετήρων που προβλέπεται από την μελέτη.

• Σημαντική οικονομία υλικού, λόγω της απουσίας αγκίστρων και της δυνατότητας για ακριβή αριθμό σπειρών στην περίπτωση εναλλασσόμενης πύκνωσης αραίωσης, χωρίς την σπατάλη υλικού των προκατασκευασμένων κλωβών.

• Ευκολότερη σκυροδέτηση, λόγω απουσίας αγκίστρων και έλλειψης συνωστισμού οπλισμού ειδικά στην περίπτωση σύνθετων συνδετήρων.

• Απαιτούνται λιγότερα δεσίματα ή/και συγκολλήσεις • Ευκολία μεταφοράς και τοποθέτησης

62

τεύχος 1ο /2010

Αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Schnell στην Ελλάδα είναι η A.B.CON.

Ένα από τα προϊόντα της Schnell, που την έχουν καταξιώσει ως καινοτομική και με προσήλωση στην ποιότητα εταιρεία, είναι οι αυτόματες μηχανές κατασκευής συνδετήρων (τσερκομηχανές). Η Schnell σήμερα διαθέτει 19 διαφορετικές αυτόματες τσερκομηχανές και κέντρα εργασίας (Φ5,5 έως Φ28), (Prima, Formula, Nextra, Coil, Eura, Bar Wiser, Spirex -παρουσίαση στην προηγούμενη σελίδα - κ.α.) οι οποίες, κατασκευασμένες για να αντεπεξέρχονται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις της κάθε μιας από τις 80 και πλέον χώρες στις οποίες εξάγονται, ενσωματώνουν σύγχρονες τεχνολογίες έλξης, ευθυγράμμισης, κάμψης και κοπής του οικοδομικού χάλυβα. Η Formula 14 προσφέρει στον χειριστή μία σειρά λειτουργιών και δυνατοτήτων, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες, κάνοντάς την ικανή να κατασκευάσει με ευκολία οποιοδήποτε απλό ή σύνθετο συνδετήρα. Διαθέτει αυτόματο σύστημα ευθυγράμμισης ράβδων με βάση τη διάμετρο και το εργοστάσιο παραγωγής του χάλυβα, αυτόματο σύστημα αλλαγής ράβδων με το πάτημα ενός κουμπιού, ηλεκτρονικό σύστημα ανεξάρτητης ευθυγράμμισης των δύο ράβδων με τη χρήση joystick (τεχνολογία Sapiens), χρήση σερβοκι-

νητήρων, κλιματισμό ηλεκτρικού πίνακα, επιφάνεια εργασίας από ανοξείδωτο χάλυβα, οθόνη 12,1” LCD και σύνδεση modem για τηλεδιαχείριση (διάγνωση και επίλυση βλαβών). Από το πίνακα χειρισμού της Formula 14 είναι δυνατή η άντληση στατιστικών στοιχείων όπως οι ώρες πραγματικής λειτουργίας, το τονάζ ανά διάμετρο, ο αριθμός τεμαχίων ανά σχήμα κτλ, τα οποία δύναται να μεταφερθούν σε ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσω USB, καλωδίου ή ασύρματης επικοινωνίας. Λοιπά τεχνικά χαρακτηριστικά: • Διάμετρος ράβδου Φ5,5-Φ14 μονή ράβδος, Φ5,5-Φ10 διπλή ράβδος • Μέγιστη γωνία κάμψης 180° • Μέγιστη ταχύτητα έλξης 144m/min • Μέγιστη ταχύτητα κάμψης 1950°/sec • Τύμπανα 20-70mm + “virtual mandrel” (εικονικό τύμπανο)

Η Schnell είναι η πρώτη παγκοσμίως εταιρία η οποία κατασκεύασε αυτόματο μηχάνημα συγκόλλησης συνδετήρων, το IDEA. Μετά από πολλά χρόνια παρουσίας του μηχανήματος στη παγκόσμια αγορά και εκτεταμένη επίσης παρουσία στην Ελληνική, εξακολουθεί να είναι πρώτο στις πωλήσεις του είδους, χάρη στην προσιτή τιμή του και τα μοναδικά τεχνικά χαρακτηριστικά.

και τριών κινητών κεφαλών, οι οποίες ρυθμίζονται καθ’ύψος και πλάτος, είναι πρακτικά δυνατή η κατασκευή δοκαριών υποστυλωμάτων και τοιχίων οπουδήποτε σχήματος και διάστασης.

Κύριο χαρακτηριστικό του IDEA, είναι η συναρμολόγηση, η οποία γίνεται με αυτοματοποιημένη συγκόλληση με ηλεκτρική αντίσταση (ER) χωρίς την αβεβαιότητα χειρονακτικών (MMA) ή ημιαυτόματων μεθόδων συγκόλλησης (MAG). Με τη χρήση τριών διαμηκών ράβδων (διανομές), οι οποίες μπορούν να συγκολληθούν σε οποιοδήποτε σημείο του συνδετήρα,

Η Schnell αντιπροσωπεύεται αποκλειστικά, στην Ελλάδα από την A.B.CON.

Κατόπιν σχετικής ηλεκτρονικής ρύθμισης από τον πίνακα ελέγχου της μηχανής, είναι δυνατή η κατασκευή κλωβών με πύκνωση και αραίωση χωρίς περιορισμούς, μήκους έως 12 μέτρων. Παρά την επιτυχημένη πορεία του IDEA, η Schnell, έχοντας ως στόχο την εξέλιξη πρωτοποριακών προϊόντων, προχώρησε το 2009 στην κατασκευή του πρώτου μηχανήματος κατασκευής υποστυλωμάτων και δοκών σε μορφή σπείρας με προκαθορισμένο βήμα και δυνατότητα πύκνωσης-αραίωσης σε οποιοδήποτε σχήμα και μήκος. (Παρουσίαση στην προηγούμενη σελίδα)

τεύχος 1ο /2010

63

EpidrasiXalyvon.qxd

8/10/2009

7:19

Page 82

Η A.B.CON. δραστηριοποιείται στο χώρο του οικοδομικού χάλυβα και της προκατασκευής σκυροδέματος, προσφέροντας μία σειρά προϊόντων όπως: • Μηχανήματα επεξεργασίας οικοδομικού χάλυβα • Μηχανές κατασκευής ειδικού οπλισμού (πάσσαλοι, τούνελ κ.α.)

• Μηχανές παραγωγής προκατασκευασμένων στοιχείων σκυροδέματος • Μηχανές παραγωγής hollow core τοίχων και πλακών • Ειδικό λογισμικό και προγράμματα οργάνωσης παραγωγής • Συστήματα ποιοτικού ελέγχου με χρήση τεχνολογίας laser Σκοπός της εταιρείας είναι η προώθηση καινοτόμων και προηγμένων τεχνολογικά προϊόντων, η χρήση των οποίων συνεπάγεται την βελτιστοποίηση της παραγωγικής δυνατότητας των μονάδων του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, η A.B.CON. εκπροσωπεί στην Ελλάδα και την Κύπρο εταιρείες του αντικειμένου, είτε με την μορφή αποκλειστικών αντιπροσωπειών, είτε με στρατηγικών συνεργασιών.

Η A.B.CON. είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Ιταλικής SCHNELL S.p.a. στην Ελλάδα, έχοντας αναλάβει τις πωλήσεις μηχανών, ανταλλακτικών και αναλώσιμων, καθώς και την πλήρη τεχνική κάλυψη, η οποία συμπεριλαμβάνει την εγκατάσταση, συντήρηση και service των μηχανημάτων. Η Schnell, με τέσσερα εργοστάσια παραγωγής μηχανημάτων επεξεργασίας χάλυβα σε όλο τον κόσμο, θεωρείται ο ηγέτης του χώρου, παρέχοντας την πληρέστερη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών, σύμφωνα με τις ανάγκες της εκάστοτε επιχείρησης. Με κύριο γνώμονα την κορυφαία ποιότητα και αξιοπιστία των κατασκευών της, καθώς και την προσήλωσή της στη διαρκή έρευνα, εξελίσσει συνεχώς νέα μηχανήματα, όπως: • Οχήματα κοπής • Αυτόματοι τσερκαδόροι (robot) • Μηχανές συγκόλλησης συνδετήρων • Μηχανές κατασκευής δομικού πλέγματος ειδικών διαστάσεων.

• Μηχανές κατασκευής προκατασκευασμένων κολόνων και δοκαριών σε όλες τις διατομές σε μορφή σπείρας (Παρουσίαση 01/2010) • Αυτόματες μηχανές πολλαπλών λειτουργιών (κοπή, κάμψη, τσερκαδόρος) • Προγράμματα ελέγχου παραγωγής και έκδοσης στατιστικών στοιχείων.

• Βοηθητικός εξοπλισμός

Στον τομέα της προκατασκευής σκυροδέματος, η A.B.CON. αντιπροσωπεύει αποκλειστικά για την Ελλάδα και την Κύπρο τη Γερμανική WECKENMANN, εταιρεία σχεδιασμού κατασκευής και εγκατάστασης μηχανημάτων παραγωγής προκατασκευασμένων στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος (μονοί, διπλοί τοίχοι, πρόπλακες κ.α.), καθώς και μίας σειράς μεμονωμένων μηχανών όπως:

• Διανομέας σκυροδέματος • Καλούπια σε κάθε διάσταση και για κάθε χρήση (κολόνες, πλάκες, ζευκτά κ.α.)

• Δονητικές πλάκες • Μηχανές λείανσης σκυροδέματος • Πλήρης σειρά τυποποιημένων ή εξειδικευμένων προφίλ και διαστάσεων μαγνητών και διαχωριστικών δοκών, καθώς και βοηθητικών εξαρτημάτων.

∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑΤΟΣ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ Μαντέλος Αθανάσιος – διπλ. Πολ. Μηχανικός Ε.Μ.Π

Ολοένα και πιο συχνά γίνεται λόγος τα τελευταία χρόνια για τη βέλτιστη διάρκεια ζωής του σκυροδέματος. Συνηθέστερη αιτία τα συχνά πια σεισμικά φαινόμενα στη χώρα μας που για σύντομο χρονικό διάστημα λίγων μηνών κάθε φορά μετά από μια έντονη δόνηση ανησυχούν επιστήμονες, μηχανικούς και κοινό και γίνονται προσφιλές θέμα ανάλυσης κάθε είδους “ειδικού” στα Μ.Μ.Ε. Σε κάθε περίπτωση όμως, η διάρκεια της “φρενίτιδας των ειδικών” κρατάει λίγο, είναι πλήρως πρόσκαιρη ακόμα και παραπλανητική και πιθανότατα να καταντάει ακόμα και κουραστική.

Πέρα από τα “σεισμικά προϊόντα” δημοσιογραφικής κατανάλωσης που σε τελική ανάλυση δε θίγουν στο ελάχιστο τη λειτουργία καθεαυτή του φέροντος οργανισμού από Ωπλισμένο Σκυρόδεμα, η σημασία κρύβεται τόσο στη θεωρητική λειτουργία του υλικού, τη διάρκεια ζωής του, τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη βιωσιμότητά του, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συντηρηθεί το υλικό προτού διαρρεύσει ή τελικά να αποκατασταθεί στα πρώτα σημάδια διάβρωσης προτού καταστεί επικίνδυνο και οδηγήσει σε λύσεις ενίσχυσης. Οι συνηθέστεροι “διαβρωτικοί παράγοντες” που φυσιολογικά επηρεάζουν αρνητικά τη δομή του σκυροδέματος είναι: • Η γήρανση λόγω ηλικίας • Το έντονα αλκαλικό περιβάλλον της ατμόσφαιρας (μόλυνση) • Η έντονη θερμοκρασιακή εναλλαγή περιβάλλοντος • Η εγγύτητα θαλάσσιου περιβάλλοντος Στη βιβλιογραφία ως βέλτιστη διάρκεια σταθερής θλιπτικής αντοχής σκυροδέματος αναφέρονται τα 50 έτη. Η σημαντικότερη όμως επισήμανση είναι ότι η στατιστική αυτή παρατήρηση αφορά σε “ιδανικές συνθήκες” ήτοι σε τεχνητό περιβάλλον εργαστηρίου και όχι στο περιβάλλον που έχουμε δημιουργήσει και μέσα στο οποίο λειτουργούν πρακτικά οι κατασκευές μας. Τι σημαίνει όμως το πρακτικό περιβάλλον σε αντιδιαστολή με το τεχνητό; Αν αφαιρέσουμε τον παράγοντα “κακοτεχνία” που πρακτικά αφήνει απροστάτευτη τη κατασκευή έναντι οιασδήποτε διάβρωσης και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε θα παρατηρήσουμε στατιστικά ότι μια τυπική κατασκευή με Φέροντα Οργανισμό από Ωπλισμένο Σκυρόδεμα θα αρχίσει να χρίζει συντήρησης και παρακολούθησης πρακτικά μετά από περίπου 30 έτη από τη κατασκευή της. Αναλύοντας τους παράγοντες που οδηγούν στη μείωση αυτή του προσδόκιμου για το σκυρόδεμα, τα περιβαλλοντικά κριτήρια είναι κυρίως τοπογραφικά. Οι μεν κατασκευές που έχουν κατασκευασθεί εντός των ορίων των μεγάλων αστικών κέντρων υποφέρουν από το έντονα αλκαλικό περιβάλλον, με κυριότερη τη χημική αλλοίωση του σκυροδέματος, αλλά και τους επιχρίσματος που το προστατεύει, από το καυσαέριο, τους εν γένει ρύπους της ήδη βεβαρυμμένης βιομηχανικής ατμόσφαιρας, τα πάσης φύσεως χλωριόντα αλλά και τα πλούσια σε οξέα και θειικά άλατα νερά των γεωτρήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ακόμα και σε περιοχές εκτός του κέντρου της Αθήνας όπου μεγάλες κατασκευές με περιμετρικά υποστυλώματα εντός κήπων που συνήθως ποτίζονται από γεώτρηση, παρουσιάζουν έντονες διαβρώσεις στους κάτω κόμβους των υποστυλωμάτων.

68

τεύχος 1ο /2010

μιουργούν έντονες συστολοδιαστολές τόσο στο σκυρόδεμα όσο και στο προστατευτικό του επίχρισμα, με αποτέλεσμα την ευκολότερη διείσδυση υγρασίας στο εσωτερικό των στοιχείων και την ταχύτερη απομείωση της αντοχής τους. Έχει χαρακτηριστικά παρατηρηθεί ότι η απότομη θερμοκρασιακή μεταβολή κατά ~10οC διπλασιάζει σχεδόν τη ταχύτητα του φαινομένου της διάβρωσης στο σκυρόδεμα.

Οδηγούμενοι εκτός των βαριά αστικών ορίων, η εγγύτητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό απομειωτικό παράγοντα με τα μεγάλα ποσοστά άλατος του αέρα αλλά και τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά υγρασίας. Στις περιπτώσεις αυτές που τα πλούσια σε άλατα ποσοστά υγρασίας έρχονται σε επαφή με τα φέροντα στοιχεία, η ποιότητα του επιχρίσματος, το πάχος του αλλά και το πάχος της επικάλυψης του οπλισμού από σκυρόδεμα βάση Ελληνικού Κανονισμού Σκυροδέματος παίζουν το σημαντικότερο ρόλο, και δυστυχώς στις περισσότερες των περιπτώσεων η διάρκεια αυτού του ρόλου δεν ξεπερνά τη 30ετία.

ΣΕΙΣΜΟΣ

Σε βορειότερες περιοχές (εντός και εκτός αστικών κέντρων) η απότομη θερμοκρασιακή μεταβολή τόσο κατά τους χειμερινούς όσο και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε συνδυασμό και πάλι με τα ιδιαίτερα πλέον υψηλά ποσοστά υγρασίας της χώρας μας δη-

Η επίδραση των σεισμικών φαινομένων πέραν των εμφανών στατικών προβλημάτων που μπορεί να δημιουργήσουν, προκαλούν και μία ακόμα σοβαρότερη ζημιά σε φέροντα στοιχεία από σκυρόδεμα. Σοβαρότερη γιατί είναι αρχικά αφανής και μπορεί

τεύχος 1ο /2010

69

να επιδρά για αρκετά χρόνια. Αποδιοργανώνουν με τις μικρομετακινήσεις των στοιχείων τη εσωτερική τους συνοχή δημιουργώντας πολλές φορές μικρορηγματώσεις τριχοειδούς φύσης, αφανείς στο γυμνό ή μη έμπειρο μάτι, ικανές όμως να αποτελέσουν τη κερκόπορτα του σκελετού για την εισροή στο εσωτερικό του υγρασίας αλλά και χλωριόντων της ατμόσφαιρας που αυτομάτως ξεκινούν την εσωτερική διαδικασία διάβρωσης. Οι αποκολλήσεις του σκυροδέματος συχνά στις γύρω του οπλισμού περιοχές, αποτελούν μόνο το αποτέλεσμα της εσωτερικής διάβρωσης του στοιχείου, την αποκάλυψη δηλαδή ενός φαινομένου που δρα για σημαντικό χρονικό διάστημα, και όχι την απαρχή του.

ΠΥΡΚΑΪΑ Κατά τη διάρκεια μιας πυρκαϊάς τα συνηθέστερα προβλήματα που παρουσιάζονται είναι ενδεικτικά: 1. Η εκρηκτική απόσχιση, δηλαδή η θραύση τμήματος του σκυροδέματος επικάλυψης λόγω της βίαιης ανάπτυξης πιέσεων από την εξάτμιση του περιεχόμενου νερού στο σκυρόδεμα 2. Η θερμική διαστολή του σκυροδέματος που επίσης οδηγεί σε θραύση 3. Η μείωση των τάσεων συνάφειας μεταξύ οπλισμού και σκυροδέματος 4. Η μείωση των μηχανικών ιδιοτήτων του χάλυβα οπλισμού 5. Η ανομοιόμορφη μεταβολή τάσεων στο σκυρόδεμα λόγω της απότομης ψύξης κατά τη κατάσβεση 6. Η πιθανή επικάθιση χλωριδίων λόγω της καύσης καλωδιώσεων και λοιπών στοιχείων κατασκευασμένων από PVC

70

τεύχος 1ο /2010

ΜΟΝΩΣΗ Η απώλεια λειτουργικής υγρομόνωσης ή ακόμα και η έλλειψη συντήρησής της, αφού σίγουρα μια στρώση μόνωσης δεν είναι λειτουργική για πάντα, οδηγεί σε απώλεια του βασικού ίσως από πλευράς επιφάνειας φράγματος υγρασίας σε μία συνήθη κατασκευή. Το δώμα της. Στις παλαιότερες δε κατασκευές η συνήθης πρακτική να διέρχονται των υποστυλωμάτων οι πλαστικές υδρορροές απορροής ομβρίων υδάτων, αποβαίνει καταστρεπτική για το σκελετό, αφού είναι πλέον βέβαιη η έστω και μικρή απώλεια από τις πλαστικές σωληνώσεις όπου πλέον η υγρασία ή ακόμα και το νερό δε χρειάζεται να εισχωρήσει στο στοιχείο του σκελετού αφού βρίσκεται ήδη στο εσωτερικό του. Επιγραμματικά έστω και ενδεικτικά, γίνεται πλέον σαφές ότι στη πράξη η διάρκεια του προσδόκιμου ζωής στο σκυρόδεμα προσεγγίζει πλέον τα 30 έτη. Τούτο δε σημαίνει ότι μια κατασκευή άνω της 30ετίας θα έχει οπωσδήποτε πρόβλημα, είναι όμως επιτακτική η ανάγκη για παρακολούθηση της συμπεριφοράς του σκελετού, για μέτρηση των υφιστάμενων αντοχών και της πιθανότητας ενανθράκωσης των στοιχείων από σκυρόδεμα (Μη Καταστροφικές Μέθοδοι) ακόμα και τη συντήρηση του Φέροντος Οργανισμού, με πρόληψη απομάκρυνσης των διαβρωτικών παραγόντων. Σίγουρα δε, σε περίπτωση που έχει επιδράσει σεισμός ή πυρκαϊά η έγκαιρη διάγνωση της υφιστάμενης κατάστασης και η έντεχνη αντιμετώπιση των προκληθέντων διαβρώσεων, χωρίς τη λογική “κρυψίματος” του προβλήματος με ένα επίχρισμα ή μια νέα βαφή, θα αποδειχθεί ευεργετική στο μέλλον τόσο για τη κατασκευή όσο κυρίως για αυτούς που κάνουν χρίση της.

Κυπρίων Ηρώων 60, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9957770 F 210 9945593 ΕΠΩΝΥMΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

κάρτα συνδρομής

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

Συνδρομή για 1 χρόνο (4 τεύχη)

FAX

...........................................................

e-mail

ΙΔΙΩΤΗΣ/ ΕΤΑΙΡΙΑ/ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ..............90€

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ....................................35€

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ....................................60€

ΕΘΝΙΚΗ: Αρ. Λογ. 089/384199-52 ALPHA BANK: Αρ. Λογ. 135-00-2310017507

............................................... Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945593 ή e-mail στο skyrodemanet@previewadd.gr την κάρτα συνδρομής και το καταθετήριο της κατάθεσης για την έναρξη της συνδρομής.

• Η συνδρομή ακυρώνεται μόνο εγγράφως, το αργότερο έξι (6) εβδομάδες πριν από τη λήξη της, διαφορετικά ανανεώνεται αυτόματα για κάθε επόμενο χρόνο.

• Τα στοιχεία σας είναι εμπιστευτικά, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από εμάς και δεν παραχωρούνται σε τρίτους. Διάβασα και αποδέχομαι τους όρους. ΗΜ/ΝΙΑ ..............................................................

Συνδρομή για 2 χρόνια (8 τεύχη)

ΙΔΙΩΤΗΣ/ ΕΤΑΙΡΙΑ/ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ..............50€

Για να γίνει έναρξη της συνδρομής σας πρέπει να αποστείλετε ταχυδρομική ή τραπεζική επιταγή

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ.................................75€

ΣΦΡΑΓΙΔΑ & ΥΠΟΓΡΑΦΗ ................................................................................................

Κυπρίων Ηρώων 60, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9957770 F 210 9945593 ΕΠΩΝΥMΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

κάρτα καταχώρισης

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

FAX

...........................................................

e-mail

Τα στοιχεία σας κρατούνται εμπιστευτικά και σε καμία περίπτωση δεν δίνονται σε οποιονδήποτε τρίτο χωρίς την έγγραφη συγκατάθεσή σας. Χρησιμοποιούνται μόνο από την εταιρεία και για την χρήση που έχετε συμφωνήσει.

...............................................

Επιθυμώ να λάβω γνώση από εσάς για τις δυνατότητες διαφημιστικής καταχώρισης ή\και άλλης προβολής μέσω του περιοδικού σας ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ & ΧΑΛΥΒΑΣ (Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945593 ή e-mail στο skyrodemanet@previewadd.gr την κάρτα ενδιαφερομένου για καταχώριση) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ...............................................................................

ΥΠΟΓΡΑΦΗ .....................................................................................

Κυπρίων Ηρώων 60, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9957770 F 210 9945593 ΕΠΩΝΥMΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

κάρτα υλικών 2010

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

FAX

...........................................................

e-mail

...............................................

Ζητήστε περισσότερες πληροφορίες για τις εταιρίες και τα υλικά\υπηρεσίες που προσφέρουν σημειώνοντας με x τον κωδικό που αναγράφεται στις αντίστοιχες καταχωρίσεις. Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945593 ή e-mail στο skyrodemanet@previewadd.gr την κάρτα υλικών με τις επιλογές σας. Η Preview ADD και το περιοδικό ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ & ΧΑΛΥΒΑΣ θα προωθήσουν τις προτιμήσεις σας στις αντίστοιχες εταιρίες προκειμένου να λάβετε από αυτές περισσότερες πληροφορίες ή να έρθουν σε επαφή μαζί σας. Αφήστε ένα έυλογο διάστημα 20 ημερών προκειμένου να εξυπηρετηθείτε.

ΤΙΜΗ: € 10

ΤΕΥΧΟΣ 1º | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΡΤΙΟΣ 2010

ΣΚΥΡΟ∆ΕΜΑ & ΧΑΛΥΒΑΣ